Nru 13,659
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
L-attakk fuq il-PN
It-tielet revi]joni tal-iskema ta/-/ittadinanza
Konferma li Manuel Mallia qal li jirri]enja
Il-PN se jlaqqa’ l-Grupp Parlamentari llum biex jiddiskuti t-tielet revi]joni tal-iskema ta/-/ittadinanza Il-Gvern ilbiera[ ippubblika f’avvi] legali ;did, it-tielet revi]joni tal-iskema ta/-/ittadinanza u dan wara sitt ijiem minn meta l-Kummissjoni Ewropea ;eg[litu jda[[al fl-iskema prin/ipju li kien nieqes g[al kollox mill-iskema ori;inali talGvern, dak tar-residenza effettiva u r-rabta ;enwina mal-pajji]. B[al-lum ;img[a, ilKummissjoni Ewropea ;ieg[let lis-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici jikteb l-Avvi] Legali quddiemha, imma l-Gvern dam ;img[a s[i[a biex ippubblika lAvvi] Legali. Wara li l-Gvern ta’ Muscat ilbiera[ ippubblika Avvi] legali ;did dwar l-iskema wara li kien /eda quddiem il-Kummissjoni Ewropea li wissietu bl-illegalità li kien hemm fl-iskema kontra lli;ijiet internazzjonali u t-Trattati Ewropej, il-Partit Nazzjonalista llum se jkun qieg[ed ilaqqa’ lGrupp Parlamentari biex jiddiskuti t-tielet revi]joni tal-iskema ta/-/ittadinanza. Il-Partit Nazzjonalista qal fi stqarrija ftit tal-minuti wara li sSegretarju Parlamentari Owen Bonnici [abbar it-tielet revi]joni tal-iskema ta/-/ittadinanza permezz tal-pubblikazzjoni ta’ Avvi] Legali ;did, li din hi ttielet darba li l-Gvern qieg[ed ibiddel il-po]izzjoni ori;inali tieg[u inklu] wara numru ta’ seduti Parlamentari u votazzjonijiet. Il-kundizzjonijiet kollha li ;ew proposti mill-Oppo]izzjoni flistadju ta’ Kumitat fil-Parlament Malti, inklu] kundizzjonijiet ta’ trasparenza minflok segretezza, investiment serju u ta’ residenza, ilkoll kienu mwarrba mill-Prim
Ministru Joseph Muscat diversi drabi. Il-PN qal li tliet xhur wara l-vot fil-Parlament Malti dwar l-iskema ta/-/ittadinanza, il-Gvern Laburista issa spi//a kostrett ibiddel l-iskema ta/-/ittadinanza g[at-tielet darba. Il-Grupp Parlamentari talPartit Nazzjonalista se jkun qieg[ed jiltaqa’ illum waranofsinhar sabiex jiddiskuti dan lAvvi] Legali u se jikkomunika lpo]izzjoni tieg[u lill-mezzi tax-
xandir wara din il-laqg[a. Fil-konferenza tal-a[barijiet li ta l-Gvern dwar il-pubblikazzjoni tal-Avvi] Legali b’emendi ;odda biex jirregolaw l-iskema ta//ittadinanza, is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici qal li t-test tal-avvi] legali kif emendat ;ie maqbul mal-Kummissjoni Ewropea. L-emendi fl-avvi] legali jipprovdu li persuna “tintrabat li tipprovdi prova ta’ residenza f’Malta, u li tipprovdi prova ta’
titlu fuq propjetà residenzjali f’Malta kif provdut f’dawn irregolamenti”. It-tieni emenda li saret ukoll tipprovdi li “ebda /ertifikat ta’ narturalizzazzjoni ta[t dawn irregolamenti m’g[andu jin[are; sakemm l-applikant ewlieni ma jipprovdix prova li hu kien residenti f’Malta g[al ]mien ta’ millinqas 12-il xahar qabel il-jum tal[ru; ta/-/ertifikat ta’ naturalizzazzjoni”. ikompli f’pa;na 2
L-attakk tad-Deputat Mexxej tal-Partit Laburista Toni Abela fuq il-Partit Nazzjonalista g[ax ]vela li l-Ministru Manuel Mallia qal li jirri]enja millParlament jekk tid[ol imqar ;urnata wa[da ta’ residenza fliskema ta/-/ittadinanza, tikkonferma kemm dak li ntqal millMinistru Mallia hu minnu. Ara pa;na 2
Parlament
L-Oppo]izzjoni ting[ata ra;un L-Ispeaker tal-Parlament An;lu Farrugia ta ra;un lillOppo]izzjoni li f’ruling li ta filbidu tas-seduta tal-biera[, iddikjara b’rabta mal-Li;i tal-Unjoni ?ivili, li m’g[andhiex ti;i dibattuta l-adozzjoni qabel ma jkun iltaqa’ l-Kumitat tal-Familja. Ara pa;na 5 L-Istati Uniti
G[eluq l-10 snin ta’ Facebook
:u]i Galea, ta’ 58 sena mill-Marsa, missier ta’ [amest itfal u mag[ruf b[ala ‘Il-;ilda’, inqatel kiesa[ u biered kmieni lbiera[ filg[odu fil-Qasam tad-Djar fil-Marsa b’arma tan-nar awtomatika li minnha kienu sparati xejn anqas minn 17-il tir.(Ritratti> Joseph Galea) Ara pa;na 32
Mark Zuckerberg awgura li Facebook ikun ta’ g[ajnuna akbar lis-so/jetà, bin-network popolari jag[laq g[axar snin. Ara pa;na 14
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
2
LOKALI
Konferma li Manuel Mallia qal li jirri]enja mill-Parlament ...jekk tid[ol imqar ;urnata wa[da ta’ residenza fl-iskema ta/-/ittadinanza Il-Partit Nazzjonalista qal li lattakk tad-Deputat Mexxej talPartit Laburista Toni Abela fuq il-Partit Nazzjonalista g[ax ]vela li l-Ministru Manuel Mallia qal li jirri]enja mill-Parlament jekk tid[ol imqar ;urnata wa[da ta’ residenza fl-iskema ta/-/ittadinanza, tikkonferma kemm dak li ntqal mill-Ministru Mallia hu minnu. Fi stqarrija l-PN ilbiera[ g[amel referenza g[ad-diskors tad-Deputat Mexxej tal-Partit Laburista Toni Abela ta’ nhar itTnejn filg[axija li matulu attakka lill-Partit Nazzjonalista talli ]vela li l-Ministru Manuel Mallia qal li jirri]enja mill-Parlament jekk tid[ol imqar ;urnata wa[da ta’ residenza fl-iskema ta/-/ittadinanza. L-istqarrija tad-Deputat Mexxej tal-Partit Laburista tikxef kemm dak li sostnew il-kelliema tal-Partit Nazzjonalista, hu minnu. Il-Kelliem tal-Partit Nazzjonalista g[all-Intern, Jason Azzopardi, u l-President talKunsill Amministrattiv, Karol Aquilina, mill-;did jikkonfermaw dak li ntqal mill-Ministru
Manuel Mallia f’wa[da millaqg[at bejn il-Gvern u lOppo]izzjoni u /ioè li l-Ministru Mallia qal li jirri]enja millParlament jekk tid[ol imqar ;urnata wa[da ta’ residenza fliskema ta/-/ittadinanza.
Kummissjoni Ewropea seta’ ji;i miftiehem bejn il-Gvern u lOppo]izzjoni kieku lOppo]izzjoni qablet mal-proposta tal-Gvern g[al sena residenza. Din mhi xejn g[ajr gidba, qal il-PN, g[aliex fisser li l-Gvern
Toni Abela, Owen Bonnici u Manuel Mallia nnifsu ma /a[dux dak li qal il-PN u dan hu prova /ara ta’ kemm dak li qed jing[ad dwar il-Ministru Mallia hu minnu Il-fatt li kemm is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici, kemm id-Deputat Mexxej talPartit Laburista Toni Abela kif ukoll il-Ministru g[all-Intern Manuel Mallia nnifsu ma /a[dux dak li qalu r-rappre]entanti talPartit Nazzjonalista, hu prova /ara ta’ kemm dak li qieg[ed jing[ad dwar il-Ministru Mallia huwa minnu. Il-Partit Nazzjonalista fakkar li dan il-ka] tqajjem wara li kien ilPrim Ministru Muscat stess li gideb meta qal li dak li ;ie miftiehem bejn il-Gvern u l-
Laburista u r-rappre]entanti tieg[u qatt ma riedu li jkun hemm imqar ;urnata wa[da ta’ residenza fl-iskema ta/-/ittadinanza. Dan tant hu minnu li Ministru ewlieni li pparte/ipa fid-diskussjoni, u /ioè l-Ministru Manuel Mallia, qal li jirri]enja mill-Parlament jekk tid[ol imqar ;urnata wa[da ta’ residenza fliskema ta/-/ittadinanza. Il-Partit Nazzjonalista jistenna li l-Ministru Manuel Mallia j]omm ma’ dak li qal hu stess u ma jkomplix jipprova ja[rab minn kliemu stess.
Il-PN jistenna li l-Ministru Manuel Mallia j]omm ma’ dak li qal hu stess u ma jkomplix jipprova ja[rab minn kliemu stess
Il-Gvern Laburista kostrett ibiddel l-iskema ta/-/ittadinanza wara tliet xhur minn pa;na 1
Mitlub jikkummenta fiex tikkonsisti din il - prova , is Segretarju Parlamentari Bonnici , akkumpanjat mill Avukat :enerali Peter Grech , qal li l - prova g[andha taqa ’ fuq l - applikant , li jrid jippro va rabta ;enwina mal - pajji] .
Hu spjega li l - kun/ett ta ’ residenza ma jfissirx li l - app likant ikun g[ex 365 ;urnata f ’ Malta imma lanqas ma jfisser li ma jersaqx lejn Malta . Owen Bonnici qal li per suna li trid issir /ittadin Malti , trid tixtri propjetà res idenzjali . Jekk ma tissodis -
fax dan il - kriterju , ma tistax tapplika b[ala resident f ’ Malta . Is - Segretarju Parlamentari sa[aq li mil - lat tekniku , din l - iskema hi finalizzata . Hu qal li l - gvern se jkun qed jamministra din l - iskema bona fede . Bi twe;iba g[all - mistoqsi -
jiet li sarulu mill - ;urnalisti , Owen Bonnici qal li la darba hemm po]izzjoni /ara mal Kummissjoni Ewropea u li l emendi jag[mlu sens , ma jarax g[aliex l - Oppo]izzjoni topponi l - Avvi] Legali . “ Let us move on with the process ,” sostna s - Segretarju Parlamentari Bonnici filwaqt
li sa[aq li l - iskema issa ng[atat it - timbru biex jibda jsir ix - xog[ol fuqha . Owen Bonnici ]ied li issa li sar sar , u l - Oppo]izzjoni ma tridx tinsisti fuq il - kontenut tieg[u . “ Il - kontroversja issa hi kapitlu mag[luq ”, temm jg[id is - Segretarju Parlamentari Bonnici .
Se titwaqqaf l-istruttura tal-Fond g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali Wara li kien ippubblikat lAvvi] Legali dwar l-iskema ta//ittadinanza, il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li issa l-Gvern se jibda pro/ess ta’ konsultazzjoni biex iwaqqaf l-istruttura talFond g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali. Se jkun hemm Board of Trustees fuq livell tal-Bank
?entrali ta’ Malta li skont il-Prim Ministru, se jinkludi nies ta’ integrità. Il-Prim Ministru Muscat tkellem dwar dan ilbiera[ waqt laqg[a mal-Kunsill Malti g[allI]vilupp Ekonomiku u So/jali (MCESD), fil-Ber;a ta’ Kastilja, e]att wara li kien ippubblikat l-
Avvi] Legali. Il-Prim Ministru qal li l-laqg[a hi ri]ultat tal-laqg[a li saret ftit ilu mal-MCESD u fakkar li lGvern la[aq ftehim malKummissjoni Ewropea wara li kien hemm rieda mi]-]ew; na[at biex jaslu. Hu qal li ddiskussjonijiet mal-Kummissjoni
kienu fuq livell politiku u tekniku. Issa l-iskema hi spjegata fl-Avvi] Legali wara li saru diversi emendi u hu maqbul malKummissjoni Ewropea. Joseph Muscat qal li issa jrid ikun hemm l-istrutturi kollha biex il-programm i[alli l-frott u jpo;;i lil pajji]na f’po]izzjoni
kompetittiva. Hu qal li di;à hemm interess fl-iskema ta//ittadinanza li se tkun fir-responsabbiltà ta’ Identity Malta. Il-Prim Ministru qal li ;ejjin ]minijiet interessanti g[al pajji]na biex ikun jista’ jinvesti fl-infrastruttura, fix-xog[ol u fitta[ri;.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
3
LOKALI
Wara l-maltemp li [akem il-g]ejjer Maltin fi tmiem il-;img[a li g[addiet, il-;urnata tal-biera[ tgawdiet b’temp mill-isba[. Ir-ritratt juri l-ba[ar fix-xatt ta’ Tas-Sliema, fl-in[awi tal-Fortizza, li kien g[adu qawwi l-{add li g[adda wara l-maltempata tas-Sibt, u li kompla jbatti fil-jiem ta’ wara. Il-Gozo Channel, li l-{add li g[adda kellha tikkan/ella numru kbir ta’ vja;;i bejn il-g]ejjer min[abba l-ba[ar qawwi, fi stqarrija lbiera[ qalet li f’dawk i/-/irkustanzi ma setg[et tag[mel xejn u g[alhekk G[awdex kien kompletament i]olat. Il-kumpanija qalet li din mhix sitwazzjoni a//ettabbli u turi l-[tie;a li jkun hemm titjib fil-konnettività bejn Malta u G[awdex, kemm fuq ba]i immedjata u anke g[a]-]mien li ;ej. (Ritratt> Joseph Galea)
Azzjoni industrijali fl-HSBC Il-Union tal-Impjegati talBanek (MUBE) ilbiera[ ordnat l-ewwel direttiva fl-azzjoni industrijali li qed tie[u kontra lHSBC Bank Malta wara nuqqas ta’ qbil fin-negozjati g[all-ftehim kollettiv ;did u billi l-Bank baqa’ ma rrispondiex g[at-talbiet tal-union. L-ewwel direttiva kienet ilbojkott tal-konferenza ‘Let’s Lead’ li saret ilbiera[ waranofsinhar fil-Lukanda Hilton. Ilmembri kollha kienu av]ati biex jibqg[u jaqdu dmirhom filferg[at u fl-uffi//ji u ma jatten-
dux g[al dan l-avveniment. Ilmembri tal-MUBE kienu m[e;;a’ jirrispondu bi [;arhom biex iwasslu messa;; qawwi u /ar li huma qed jistennew ]idiet xierqa fis-salarji u titjib adegwat fil-kundizzjonijiet tax-xog[ol. L-MUBE fakkret ukoll lil dawk li m’humiex membri li jobdu d-direttiva huma koperti mill-protezzjoni tag[ha u g[alhekk [e;;ithom biex huma wkoll jobdu d-direttiva. Il-union qalet li fil-;ranet li ;ejjin se to[ro; direttivi o[ra.
Pressjoni biex il-fi]joterapisti ja[dmu sebat ijiem fil-;img[a Wa[da mill-a[[ar de/i]jonijiet tal-Gvern f’dak li g[andu x’jaqsam mal-fi]joterapisti jirri]ulta li hi li dawn il-professjonisti fil-qasam tas-sa[[a g[andhom jibdew ja[dmu sebat ijiem fil-;img[a. Sorsi li tkellmu ma’ InNazzjon, qal li f’dawn l-a[[ar ;img[at saru laqg[at imsej[a b[ala ur;enti biex ikunu jistg[u jinbidlu r-rosters tal-fi]joterapisti f’Malta. Fosthom issemmiet laqg[a li saret bejn il-management tal-
fi]joterapisti u uffi/jali talIsptar Mater Dei. Il-[sieb wara dawn il-bidliet fir-roster tax-xog[ol talfizjoterapisti ilu jberren sa millewwel xhur tal-gvern Laburista, i]da wara mistoqsija parlamentari mid-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar, fl-1 ta’ Lulju, ilMinistru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia kien /a[ad li qed isiru xi tibdiliet fir-roster tal-fi]joterapisti. Issa jirri]ulta li dan kollu qed jer;a’ jinbidel, bis-sorsi li tkell-
mu mal-gazzetta qalu li qed issir pressjoni g[al tibdil fir-roster minkejja li l-union tal-fi]joterapisti g[adha ma ;ietx ikkonsultata. Sadattant, fl-Isptar Mater Dei f’dawn l-a[[ar xhur jidher li qed ikun hemm serq fi/-changing rooms tal-isptar, li wasslu biex ji;u installati numru ta’ kameras tas-CCTV. Biss, minkejja dan, jidher li dan isserq g[adu g[addej, b’dannu g[all-[addiema kollha tal-isptar li jag[mlu u]u minnhom.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
4
LOKALI
Talba g[ad-difna ta’ Matthew Zahra Il-familjari ta’ Matthew Zahra, li nstab mejjet f’Lulju tas-sena lo[ra midfun f’g[alqa f’Bir]ebbu;a wara li kienu ilu nieqes g[al kwa]i sena, ippre]entaw rikors fil-Qorti talMa;istrati biex il-fdalijiet tieg[u ji;u rilaxxati biex tkun tista’ ssir id-difna. Dan sar permezz tal-Avukat Stefano Filletti g[an-nom talfamiljari tal-vittma. Id-difi]a mmexxija mill-Avukati Joseph Giglio u Franco Debono, ma o;;ezzjonatx g[al din it-talba. Fost ix-xhieda f’dan il-ka] ilbiera[ fil-Qorti kellu jkun hemm numru ta’ Pulizija, fosthom l-Ispettur James Grech, i]da dawn ma kinux il-Qorti min[abba l-investigazzjonijiet li kienu g[addejjin b’rabta mal-qtil li se[[ fil-Marsa kmieni filg[odu. Dwar it-talba ta’ Stefano Filletti, il-Qorti qalet li dde/i]joni tkun tista’ ting[ata meta x-xahar id-die[el tixhed ittabiba Marisa Cassar, esperta fidDNA. Dan peress li hi tista’ tikkonferma li l-fdalijiet huma ta’ Matthew Zahra. Dan irri]ulta quddiem il-
Ma;istrat Edwina Grima li kompliet il-kumpilazzjoni ta’ Jason Galea ta’ 39 sena minn Bir]ebbu;a, u Ronald Urry ta’ 49 sena minn Ra[al :did akku]ati bil-qtil ta’ Matthew Zahra. Zahra, li kellu 27 sena, u xufier tat-taxi, kien rappurtat nieqes fil15 ta’ Awwissu tal-2012. Hu kien instab midfun fis-17 ta’ Lulju li g[adda qalb iddemel fil-Qajjenza, Bir]ebbu;a waqt li kienet qed issir it-tfittxija g[al Mario Camilleri ta’ 51 sena mill-Belt, u ibnu Mario Camilleri ta’ 21 sena, li wkoll instabu fil-post. Dawn jinsabu mixlijin li f’jum Santa Marija tal-2012, flimkien ma’ persuna jew persuni o[rajn, qatlu lil Matthew Zahra billi sparawlu tiri ta’ arma tan-nar u li [bew il-katavru tieg[u. Jinsabu mixlijin ukoll li minn fuqu serqu o;;etti li jaqb]u l-2,300 ewro, li kellhom arma tan-nar bla li/enzja, u li sparaw l-istess arma f’post pubbliku. Fil-kumpilazzjoni l-Avukat Joseph Giglio talab lill-Qorti biex tag[ti l-[elsien mill-arrest lil Jason Galea. Hu qal li minkejja li
Matthew Zahra nstab midfun fis-17 ta’ Lulju li g[adda qalb id-demel fil-Qajjenza, f’Bir]ebbu;a waqt li kienet qed issir it-tfittxija g[al Mario Camilleri ta’ 51 sena mill-Belt, u ibnu Mario Camilleri ta’ 21 sena
l-ka] hu dak li hu, skont il-li;i sakemm g[adu pre]unt inno/enti, l-akku]at g[andu jing[ata d-dritt g[all-[elsien mill-arrest. L-Avukat Giglio qal li Jason Galea g[andu l-familjari tieg[u jg[ixu Malta u g[alhekk m’hemmx il-bi]a’ li dan ja[rab millpajji]. Qal ukoll li l-kondotta tieg[u mhix wa[da ta’ barra minn
hawn, u li s’issa g[adu pre]unt inno/enti. L-Ispettur Fabian Fleri qal li hu kien qed jo;;ezzjona g[al din ittalba u dan min[abba li l-vittmi huma relatati mieg[u. Il-Qorti laqg[et it-talba ta’ Matthew Urry li kien g[amel rikors biex imur jara lill-ommu li kienet rikoverata fl-isptar Boffa.
Urry qal lill-Qorti li minn dakinhar li hu g[amel it-talba, ommu issa tinsab id-dar. Il-Qorti, wara li wkoll semg[et lill-Prosekuzzjoni tg[id li hi ma kinitx qed to;;ezzjona sakemm Urry imur jara lill-ommu eskortat, tat permess lill-akku]at biex imur jara lil ommu li toqg[od ilMarsa nhar il-{amis li ;ej.
Sentenza sospi]a g[al ]ag[]ug[ dwar droga Roderick Muscat ta ’ 26 sena minn {al Tarxien ;ie kundan nat sentejn [abs sospi]i g[al erba ’ snin mill - Ma;istrat Natasha Galea Sciberras wara li ammetta li fl -1 4 ta ’ Lulju tal - 20 1 2 u fis - sena ta ’ qabel kellu fil - pusses tieg[u r - ra]a me[uda mill - pjanta kannabis . Hu ammetta wkoll li sar
re/idiv b ’ sentenzi mog[tija mill - Qorti tal - Ma;istrati fl -1 4 ta ’ Di/embru tal - 2009 u dik tat -1 2 ta ’ Mejju 20 1 0 . Dwar il - peina l - Qorti qalet li hija [adet inkunsiderazzjoni tal ammissjoni bikrija mag[mlula minn Muscat , u l - fatt li l ammont ta ’ droga li nstabet g[and Muscat kien wie[ed
minimu . Il - Qorti qieset il - fatt ukoll dwar il - kondotta tieg[u fejn hu re/idiv u li dawn il - kun danni g[andhom x ’ jaqsamu ma ’ serq aggravat fejn kien ing[ata sentenza sospi]a ta ’ sentejn [abs sospi]i g[al erba ’ snin . Minkejja li wettaq reat ie[or
waqt il - perjodu ta ’ sentenza sospi]a , il - Qorti qalet li ma jkunx sew li s - sentenza ta ’ [abs ti;i wa[da effettiva . Il Qorti hija tal - fehma li Muscat g[andu jibqa ’ ji;i segwit minn Uffi/jal Sorveljanti li minnha kien qed ji;i segwit bis - sa[[a tal - Ordni ta ’ Supervi]joni imposta fuqu
permezz tas - sentenza passata . Il - Qorti mmultat lil Muscat 850 ewro u li s - sentenza sospi]a ta ’ sentejn [abs g[al erba ’ snin ter;a ’ tibda fis se[[ mill - ;urnata tal - g[oti tas - sentenza . Huwa g[andu wkoll jitqieg[ed ta[t ordni ta ’ supervi]joni g[al perjodu ta ’ 1 2 - il xahar .
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
5
LOKALI
L-Ispeaker jag[ti ra;un lill-Oppo]izzjoni L-Ispeaker tal-Parlament An;lu Farrugia ta ra;un lillOppo]izzjoni li f’ruling li ta filbidu tas-seduta tal-biera[ iddikjara b’rabta mal-Li;i tal-Unjoni ?ivili, li m’g[andhiex ti;i dibattuta l-adozzjoni qabel ma jkun iltaqa’ l-Kumitat tal-Familja. Ir-ruling ing[ata mill-Ispeaker fuq talba tal-Whip talOppo]izzjoni David Agius, biex qabel il-Kumitat talKunsiderazzjoni tal-Abbozzi ta’ Li;ijiet jidde/iedi dwar il-klawsola relattiva, ting[ata l-opportunità lill-opinjoni tal-esperti qabel xi de/i]joni dwar il-Li;i dwar l-Unjoni ?ivili. B’dan ilmod, il-Professur Angela Abela, il-Kap tad-Dipartiment talIstudji dwar il-Familja flUniversità, tkun tista’ tag[ti lkontribut tag[ha fid-diskussjoni. Ir-ruling intalab minn David Agius wara li l-laqg[a talKumitat dwar l-Affarijiet talFamilja li kellha ssir it-Tnejn stess, t[assret mi/-Chairman talKumitat, id-Deputat Laburista Anthony Agius De/elis min[abba dak li sejja[ nuqqas ta’ kworum. Fir-ruling tieg[u, l-Ispeaker An;lu Farrugia qal li minn meta twaqqfu l-Kumitati tal-Kamra, hi prassi li /-Chairman jo[ro; la;enda tal-Kumitat. L-Ispeaker irrefera g[al email li ntbag[tet li tikkonferma li l-laqg[a kienet se ssir bl-approvazzjoni ta/Chairman, u wara email o[ra li l-laqg[a ma kinitx se ssir min[abba li skont i/-Chairman Agius Dercelis, ma kienx hemm kworum. L-Ispeaker qal li l-ebda Chairman ma jista’ jg[id li m’hemmx kworum meta llaqg[a ma tkunx tlaqqg[et. G[alhekk biex ikun de/i] li jkun hemm kworum, il-laqg[a trid tkun bdiet. L-Ispeaker qal li /-Chairman jikkonkludi li m’hemmx kworun
L-Ispeaker An;lu Farrugia qal li l-ebda Chairman ma jista’ jg[id li m’hemmx kworum meta l-laqg[a ma tkunx tlaqqg[et
sola relattiva, ting[ata l-opportunità lil Angela Abela biex tag[ti l-kontribut tag[ha fiddiskussjoni. Nhar it-Tnejn li g[adda lWhip tal-Oppo]izzjoni, David Agius talab ruling mill-Ispeaker wara li l-laqg[a tal-Kumitat talKamra dwar l-Affarijiet talFamilja li kellha ssir dakinhar stess t[assret mi/-Chairman talKumitat. Il-laqg[a kienet intalbet mir-rappre]entant talOppo]izzjoni fil-Kumitat, Joe Cassar, u fiha l-Professur Angela Abela kienet se tag[ti lideat tag[ha dwar su;;ett li hu rilevanti g[al-li;i tal-Unjoni ?ivili qabel dan ikun diskuss quddiem il-Kumitat g[allKunsiderazzjoni tal-Abbozzi ta’ Li;ijiet. Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar spjega fil-Parlament li /Chairman tal-Kumitat, Agius Decelis kien qabel li tissejja[
M’g[andhiex ti;i dibattuta l-adozzjoni qabel ma jkun iltaqa’ l-Kumitat tal-Familja u tinstema’ l-opinjoni tal-esperti qabel de/i]joni dwar l-Unjoni ?ivili meta l-laqg[a tkun bdiet. LIspeaker qal li ma kienx hemm malinti] mi/-Chairman tant li llaqg[a se ssir dalwaqt filwaqt li jag[raf il-kontribut li tista’ tag[ti l-Professur Angela Abela b[ala l-Kap tad-Dipartiment talIstudji dwar il-Familja flUniversità. L-Ispeaker appella biex ilKumitat dwar l-Affarijiet talFamilja u l-Kumitat dwar ilKunsiderazzjoni tal-Abbozzi ta’ Li;ijiet jikkordinaw ix-xog[ol dwar dan l-abbozz. Appella wkoll biex qabel il-Kumitat talKunsiderazzjoni tal-Abbozzi ta’ Li;ijiet jidde/iedi dwar il-klaw-
dik il-laqg[a u l-membri talKumitat kienu infurmati li llaqg[a kienet se ssir nhar itTnejn li g[adda. Kemm David Agius kif ukoll Joe Cassar spjegaw li minkejja li kien hemm qbil bejn i]-]ew; na[at, nhar il-{add li g[adda lmembri tal-Kumitat kienu infurmati permezz ta’ email li llaqg[a kienet t[assret min[abba nuqqas ta’ kworum. David Agius talab ruling ming[and l-Ispeaker jekk laqg[a ta’ Kumitat tal-Kamra tistax tit[assar min[abba nuqqas ta’ kworum ming[ajr lanqas biss tkun saret il-laqg[a.
Il-kumpanija Fantasy Tours falluta u xolta Sal-ewwel sitt xhur tas-sena l-o[ra t-telf kien ta’ €228,565 Il-Qorti ppreseduta millIm[allef Joseph Zammit McKeon iddikjarat il-kumpanija Fantasy Tours b[ala kumpanija falluta u xolta. Dan wara li laqg[et it-talba talkumpanija Golden Travel biex la;enzija, Fantasy Tours, ti;i ddikjarata falluta u b’hekk ixxolji. Ir-rikors kien sar minn Karl Azzopardi u martu Audrey Azzopardi b[ala azzjonisti talistess kumpanija. Lura f’Awwissu tal-2013, ilPulizija bdiet tinvestiga ka] ta’ mi]appropriazzjoni ta’ flus wara li g[exieren ta’ persuni g[amlu rapport li jumejn qabel il-vaganza tag[hom ir/ivew sms li infurmahom li l-vaganza tag[hom mal-agenzija Fantasy Tours t[assret. Dan min[abba li l-kumpanija tag[ha Golden Travel Club Limited ;iet dikjarata falluta. Dawk li kellhom vaganza bbukkjata mal-kumpanja kellhom anke tours ibbukkjati b’valur ta’ 1,500 ewro g[al kull persuna. Meta dawn il-persuni kienu ppruvaw jikkuntattjaw lillkumpanija, ma we;ibhom [add waqt li dawk li marru fl-uffi//ji tal-kumpanija sabuhom mag[luqin. Il-kumpanija kienet [assret madwar sitt titjiriet. Fuq Facebook kienet in[olqot ukoll pa;na bl-isem ‘:ustizzja’ g[al dawk migdumin millFantasy Tours bil-[sieb ewlieni li dawk li kellhom vaganza m[allsa mal-Fantasy Tours jing[aqdu flimkien u jqabbdu avukat wie[ed f’isimhom sabiex ikun jista’ ji;;ieled g[ad-drittijiet tag[hom.
L-Awtorità ta’ Malta dwar ilKompetizzjoni u l-Affarijiet talKonsumatur, (MCCAA), kienet [ar;et diversi twissijiet dwar din il-kumpanija bl-iktar wa[da ri/enti kien l-avvi] li [are; f’Novembru 2012, u li kien iwissi li l-kumpanija qed toffri servizz mhux sodisfa/enti. Dan wara li m’onoratx 12-il de/i]joni tat-Tribunal talKonsumatur. Fl-2008, id-Direttorat talIlmenti u Kon/iljazzjoni r/ieva 150 ilment kontra Fantasy Tours u Golden Club Limited. Fil-Qorti, Karl Azzopardi,i ddirettur tal-kumpanija Golden Travel Club Limited, li ta[tha taqa’ l-Fantasy Tours, qal li bejn l-2009 u l-2011 hu kien qieg[ed fil-kumpanija 300,000 ewro u minkejja dan il-kumpanija xorta spi//at biex falliet. Il-Qorti qalet li ;ara kien li fissnin bejn l-2009 sa l-2012, minkejja sentejn ta’ profitt limitat, id-djun baqg[u konsistentement jissuperaw l-assi biex salewwel sitt xhur tas-sena l-o[ra kellha telf ta’ 228,565 ewro. Il-Prim Awla tal-Qorti ?ivili qalet li t-talbiet tal-kumpanija jirri]ultaw, ippruvati u g[alhekk ordnat ix-xoljiment talkumpanija Golden Travel Limited b’effett mit-8 ta’ Awwissu 2013 u [atret lillAvukat Richard Galea Debono biex wara li jikseb dikjarazzjoni dwar il-qag[da tal-kumpanija, jag[mel rapport lill-Qorti skont il-li;i, jag[mel verifika tal-assi u d-djun tal-kumpanija Golden Travel u dwar il-gradwazzjoni tad-djun u jie[u ta[t il-kustodja jew il-kontroll tieg[u l-assi kollha tal-kumpanija.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
6
PARLAMENT
L-osservanza tar-regolamenti tat-traffiku
Mhux talli ma n]ammitx din il-weg[da, talli medi/ini me[tie;a li l-pazjenti huma intitolati g[alihom ming[ajr [las, g[adhom out of stock
Ebda tra[[is fil-prezzijiet tal-medi/ini Filwaqt li qabel l-elezzjoni, ilPartit Laburista g[amel [afna weg[diet dwar il-medi/ini, g[adu sal-lum ma wettaqx ilweg[diet tieg[u kemm f’dawk li huma medi/ini out of stock kif ukoll f’dak li hu tra[[is talprezzijiet. Dan sostnietu d-Deputat Nazzjonalista Paula Mifsud Bonnici, meta fis-seduta talParlament nhar it-Tnejn tkellmet dwar l-Abbozz li jemenda l-Att dwar l-Affarijiet talKonsumatur. Paula Mifsud Bonnici qalet li filwaqt li qabel l-elezzjoni wieg[ed li l-medi/ini se jitwasslu lil min g[andu b]onnhom salbieb, fil-pajji] g[ad hawn sitwazzjoni tal-biki. Mhux talli ma n]ammitx din il-weg[da, talli medi/ini me[tie;a li l-pazjenti huma intitolati g[alihom ming[ajr [las, g[adhom out of stock. Dan qed iwassal biex ilpazjenti jkollhom jixtruhom bi prezzijiet g[oljin. Id-Deputat Nazzjonalista qalet li hi g[amlet mistoqsija parlamentari lill-Ministru Dalli u talbitha tpo;;i fuq il-Mejda talKamra lista ta’ medi/ini li tra[[su l-prezzijiet tag[hom u tag[ti tag[rif dwar kemm kien ittra[[is. G[al din il-mistoqsija, ilMinistru rreferiet lid-Deputat Nazzjonalista g[al risposta par-
lamentari li kienet tat f’Ottubru li g[adda. Dan juri, kompliet Paula Mifsud Bonnici li minn Ottubru li g[adda sal-lum ma kien hemm l-ebda tra[[is ta’ medi/ini u l-pi] qed jaqa’ dejjem aktar fuq il-pazjenti. Id-Deputat Nazzjonalista tkellmet ukoll dwar [atriet li saru fil-Ministeru g[ad-Djalogu So/jali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet ?ivili. Dawn il-[atriet saru biex ikunu a;evolati nies tal-qalba u nies mhux kwalifikati g[all-karigi li ng[ataw. Id-Deputat Nazzjonalista David Agius tkellem dwar il[idma li saret biex il-konsumatur ikun jista’ jgawdi permezz talPBS il-log[biet kollha tat-Tazza tad-Dinja fis-sajf li ;ej. Sostna li ma g[andhiex tkun biss it-Tazza tad-Dinja li l-PBS g[andu jimpenja ru[u biex jittrasmetti u jil[aq suq akbar i]da anke avvenimenti o[ra ta’ kultura. Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li l-abbozz ta’ li;i hu ma[sub biex id-drittijiet tal-konsumatur Malti jkunu flistess livell tad-direttivi tal-UE. Hu ]ied li fil-kummer/ hemm ]ew; tipi ta’ nuqqas ta’ lealtà. Hemm nuqqas ta’ lealtà bejn kummer/janti u nuqqas ta’ lealtà fil-konfront tal-konsumatur. Issa l-konsumatur jista’ jkun protett mhux biss f’dak li hu
negozju f’pajji]na i]da anke f’negozju li jsir minn konsumaturi lokali meta jixtru prodotti minn barra. ?ensu Galea tkellem dwar persuni li kienu ja[dmu fl-Awtorità dwar l-Istandards. Dawn kellhom kwalifiki g[oljin, tant li kellhom offerti wkoll biex jie[du po]izzjonijiet barra minn Malta. U[ud minn dawn, g[aliex kienu dedikati lejn id-doveri tag[hom, irrifjutaw opportunitajiet aktar vanta;;u]i. Id-Deputat Nazzjonalista qal li dan qed jg[idu b’risposta g[al kumment li sar mill-Ministru Helena Dalli fl-introduzzjoni talli;i dwar nuqqas ta’ motivazzjoni li sostniet li tara fost /erti [addiema tal-MCCAA. ?ensu Galea qal li f’Marzu jkun /elebrat Jum il-Konsumatur i]da l-lealtà lejn il-konsumatur g[andha tkun g[al 365 ;urnata fis-sena. Il-politi/i wkoll g[andhom juru lealtà lejn il-konsumatur. Il-konsumatur ma g[andux ikun ingannat b’tag[rif ]leali u pere]empju ting[ata limpressjoni li sar tra[[is ta’ medi/ini meta fil-fatt ma jkun sar xejn. Il-Gvern ma jistax ikompli jin[eba wara l-isku]a ta’ de/i]jonijiet minn min kien imexxi fl-amministrazzjonijiet pre/edenti. Fid-diskors ta’ g[eluq, il-
Ministru g[amlet attakki kontinwi kontra d-diskors tad-Deputat Nazzjonalista Paula Mifsud Bonnici u sostniet li ma ratx ilfatti qabel ma marret filParlament taqra d-diskors li kitbulha. Id-Deputat Nazzjonalista talbet il-protezzjoni tal-Ispeaker u sostniet li l-Ministru kellha tissostanzja l-akku]i li kienet qed tag[mel inkella tirtirahom. LIspeaker ordna lill-Ministru Dalli biex ma tattribwix allegazzjonijiet fil-konfront ta’ Membru Parlamentari ie[or. Minkejja din it-twissija, il-Ministru Dalli kompliet tag[mel l-istess allegazzjonijiet u sostniet li meta qed tg[id dak il-kliem kienet qed tfa[[ar lid-Deputat Nazzjonalista g[aliex ma setg[etx kitbet diskors b’dawk li]balji kollha. G[al aktar o;;ezzjonijiet ta’ Paula Mifsud Bonnici, l-Ispeaker tenna ttwissija lill-Ministru biex ma tattribwix motivi fil-konfront tadDeputat Nazzjonalista. Filwaqt li qalet li l-Gvern pre]enti kien kostrett jie[u passi biex jirran;a nuqqasijiet talamministrazzjoni pre/edenti, flebda mument fid-diskors tag[ha l-Ministru ma wie;bet dwar innuqqas ta’ medi/ini u l-fatt li minn Ottubru ’l hawn ma sar ebda tra[[is fil-prezzijiet talmedi/ini.
Waqt l-a;;ornament tatTnejn, id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea tkellem dwar losservanza tar-regolamenti tattraffiku. Hu qal li t-traffiku f’pajji]na se jkompli jikkomplika ru[u g[aliex il-poplu dara ju]a lvettura tieg[u biex imur minn destinazzjoni g[al o[ra. ?ensu Galea qal li wa[da middiffikultajiet ta’ trasport talmassa hi l-popolazzjoni ta’ pajji]na. In-numru kbir ta’ traffiku f’pajji]na jitfa’ pi] fuq issewwieqa biex josservaw irregolamenti. Dawn g[andhom ikunu segwiti fi kwalunkwe [in tal-jum anke meta jidlam g[aliex in-nuqqas ta’ osservanza jista’ jfisser il-[ajja ta’ persuna. L-osservanza tar-regoli ma g[andhiex ti;i biss missewwieqa i]da anke mill-persuni li jkunu mexjin fit-triq. ?ensu Galea staqsa x’tip ta’ assigurazzjoni qed ikun hemm fuq il-vetturi. Anke jekk sewwieq ikun assigurat kontra rriskju ta’ terzi persuni, jista’ jkun hemm ka]i fejn persuni jaqbdu u jaqsmu u jpo;;u lissewwieqa f’diffikultà. G[andu jkun ikkunsidrat li jkun hemm regoli wkoll li jirregolaw losservanza tar-regoli mill-persuni mexjin fit-triq. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-periklu fis-sewqan ma ji;ix biss minn min isuq b’velo/ità e//essiva i]da anke minn min isuq bil-lajma f’nofs ta’ triq. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa x’tip ta’ attenzjoni qed ting[ata g[all-arbli tad-dawl fittoroq tag[na u x’kundizzjoni qed jin]ammu fiha. Hu tkellem ukoll dwar ir-responsabbiltajiet tal-Kunsilli Lokali. F’[afna ka]i dawn irnexxielhom iwettqu titjib enormi fil-lokalitajiet li huma ta[t ir-responsabbiltà tag[hom. I]da apparti r-responsabbiltà talkunsillieri g[andu jkun hemm ukoll ir-responsabblità ta//ittadin.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
7
PARLAMENT
Ma saritx konsultazzjoni mal-Professur Angela Abela Lanqas mad-Dipartiment tal-Istudji tal-Familja fl-Università dwar l-Abbozz ta’ Li;i dwar l-Unjoni ?ivili li jolqot b’mod dirett lill-familja Charles Muscat
Il-Ministru Helena Dalli ma g[amlet l-ebda konsultazzjoni mal-Professur Angela Abela, ilKap tad-Dipartiment g[all-Istudji tal-Familja fl-Università; u lanqas mad-Dipartiment stess dwar lAbbozz ta’ Li;i dwar l-Unjoni ?ivili li jolqot b’mod dirett lillfamilja. Il-Ministru Dalli qalet li safejn taf hi, il-Professur Angela Abela ma kinitx ikkonsultat minnha. Hi qalet li lanqas id-Dipartiment talIstudji tal-Familja fl-Università ta’ Malta ma kien ikkonsultat imma lMinisteru waqqaf Kumitat Konsultattiv. Dan irri]ulta waqt il-laqg[a talKumitat dwar il-Kunsiderazzjoni tal-Abbozzi ta’ Li;ijiet li saret ilbiera[ fil-Kamra tal-Kumitati filParlament fejn kien diskuss lAbbozz dwar l-Unjoni ?ivili. IlMinistru Dalli kienet qed twie;eb mistoqsijiet li saru mid-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg. I/-Chairman tal-Kumitat, idDeputat Laburista Luciano Busuttil, qal li dawk li kienu pre]enti setg[u jikkontribwixxu. Dwar klawsola 3, id-Deputat Nazzjonalista Chris Said qal li koppji ta’ sess differenti se jkollhom opportunità ji]]ew;u jew jid[lu f’Unjoni ?ivili filwaqt li koppji tal-istess sess se jkollhom biss dritt g[al unjoni /ivili. Il-Deputat Deborah Schembri qalet li l-Gvern [ass li la darba
g[andu jkun hemm unjoni /ivili g[al persuni eterosesswali, g[andu jkun hemm ukoll g[al persuni omosesswali. Susan Vella, f’isem grupp ta’ ommijiet, qalet li b[ala ommijiet jemmnu li f’din il-li;i qed ng[idu li mhux importanti li ttfal ikollhom omm u missier u jkun aktar fa/li li koppji gay ikollhom ukoll i]-]wie;. Il-Ministru Helena Dalli qalet li l-unjoni /ivili hi on par ma]]wie; bejn omosesswali. Id-Deputat Nazzjonalista u Vi/i Kap g[all-{idma tal-Partit, Beppe Fenech Adami, staqsa lill-Ministru Helena Dalli fejn kienet il-weg[da elettorali dwar li l-unjoni /ivili jkun on par ma]-]wie;. Hu qal li fil-programm elettorali tal-Gvern hemm li tid[ol l-unjoni /ivili, imma mhux li dan ikun on par ma]-]wie;. Il-Ministru Dalli wie;bet li lPartit Laburista kien iddikjara li lunjoni /ivili tkun on par ma]]wie;. Id-Deputat Nazzjonalista Beppe Fenech Adami qal li r-ruling talIspeaker tal-biera[ ikkonferma li l-Professur Angela Abela, il-Kap tad-Dipartiment g[all-Istudji dwar il-Familja fl-Università g[andha tag[ti l-kontribut quddiem ilKumitat dwar l-Affarijiet talFamilja u f’Artiklu 4 di;à qed issir referenza g[al tfal adottati minn imsie[ba f’unjoni /ivili. Hu qal li fejn jid[lu materji tat-
tfal, il-Kumitat ma jidde/idix qabel ma tag[ti l-kontribut tag[ha l-Professur Angela Abela. Id-Deputat Nazzjonalista u Segretarju :enerali tal-PN Chris Said qal li l-Kumitat tal-Familja twaqqaf biex jiddiskuti li;ijiet li jolqtu lill-familja u l-Ispeaker qal li din il-li;i tolqot lill-familja u g[alhekk g[andha ssir diskussjoni fil-Kumitat g[all-Affarijiet talFamilja. Hu qal li f’dan il-ka] iddiskussjoni g[adha ma saritx, minkejja li l-laqg[a kienet appuntata.
Cyrus Engerer
Cyrus Engerer kellu jirtira akku]a li g[amel f’Kumitat tal-Parlament fil-konfront tal-Oppo]izzjoni waqt dibattitu dwar l-Abbozz dwar Jekk tkun approvata l-Klawsola 4 jkun ifisser li l-kun/ett ta’ adozzjonijiet g[al koppji msie[ba f’unjoni /ivili, jkun da[al fil-li;i. Chris Said qal li l-Ispeaker irrefera g[all-kun/ett kemm fi Klawsola 4 kif ukoll fi Klawsola 11, u g[alhekk jekk m’hemmx qbil, talab li jkun hemm ruling mill-Ispeaker fuq dan. Id-Deputat Laburista Deborah Schembri qalet li kul[add jaqbel li laktar klawsola li fiha jista’ jkun hemm is-sehem tal-Professur Angela Abela hi klawsola 11, u jekk ikun hemm problema fiha, Klawsola 4 tista’ ter;a’ tkun riveduta.
Carmelo Abela qal li hi l-intenzjoni tal-Gvern li jimxi mar-ruling tal-Ispeaker u qal li jekk hemm l-o;;ezzjoni talOppo]izzjoni li Klawsola 4 tkompli tkun diskussa, din tinqabe] u jkomplu jkunu diskussi klawsoli o[ra. Hu qal li hu stieden lillProfessur Abela biex jekk trid tattendi l-laqg[a tal-Kumitat g[allKunsiderazzjoni tal-Abbozzi ta’ Li;ijiet biex tag[ti l-veduti tag[ha. Hu qal li ma jfissirx li g[ax ma ;ietx ilbiera[, ma tistax ti;i f’laqg[a o[ra. Chris Said ippropona li fejn jid[lu issues ta’ adozzjoni, inklu]
Klawsola 4 , ikunu diskussi millKumitat dwar l-Affarijiet talFamilja. Saret proposta millGvern li tkun sospi]a ddiskussjoni fuq Klawsola 4 u kien hemm qbil min-na[a talOppo]izzjoni. Cyrus Engerer, mill-Kunsill Konsultattiv g[all-Persuni LGBTI, akku]a lill- membri talOppo]izzjoni minn omofobija. Wara hu rtira din l-allegazzjoni wara o;;ezzjonijiet mill-membri tal-Oppo]izzjoni kif ukoll wara talba mi/-Chairman tal-Kumitat, Luciano Busuttil. Cyrus Engerer qal li lOppo]izzjoni qed ittawwal iddiskussjoni u qal li jekk ma jid[lux klawsola 4 u 11, tkun qed issir diskriminazzjoni. Carmelo Abela qal li l-kummenti tal-persuni mistiedna jridu jkunu fuq ilklawsoli diskussi ming[ajr kummenti ]ejda. Chris Said qal li hawn qed nitkellmu fuq id-drittijiet tat-tfal u g[alhekk l-argument tad-diskriminazzjoni ma jre;ix. Dwar il-Klawsola tarRe;istrazzjoni, il-membri talOppo]izzjoni qalu li l-[sieb talemenda tal-Oppo]izzjoni hi li ssa[[a[ u tag[ti /-/ertezza lillUnjoni ?ivili, imma l-membri talGvern ivvutaw kontra l-emenda. Il-Kumitat a;;orna g[al data o[ra li trid tkun de/i]a millWhips tal-Gvern u talOppo]izzjoni.
L-Ispeaker jippre/i]a dwar il-ka] tal-Im[allef Farrugia Sacco L-Ispeaker tal-Kamra tarRappre]entanti, An;lu Farrugia, ippre/i]a fuq talba tal-Whip tanna[a tal-Gvern, li fil-laqg[a talKumitat g[ax-Xog[ol tal-Kamra ma rri]ultax li xi membru minna[a jew o[ra qal li jrid li l-
Kummissjoni g[allAmministrazzjoni tal-:ustizzja ter;a’ tinvestiga l-ka] talIm[allef Lino Farrugia Sacco. Din id-dikjarazzjoni l-Ispeaker g[amilha u bag[atha lil dan il;urnal b’rabta mar-rapport li
kien ippubblikat f’In-Nazzjon tat-28 ta’ Jannar 2014. Fi kjarifika o[ra g[all-artiklu li deher fil-;urnal tat-30 ta’ Jannar bit-titlu “Ma ]ammx malweg[da li jimxi malkonklu]jonijiet tal-Kummissjoni
g[all-Amministrazzjoni tal:ustizzja, u spe/ifikament g[arreferenza li hemm g[all-editorjal tal-gazzetta Times of Malta, lIspeaker irrimarka li qatt ma talab il-parir tal-Avukat :enerali.
Spjega wkoll li lanqas ma jirri]ulta fir-rekords talParlament parir tal-Avukat :enerali dwar materja simili; u wkoll li l-Ispeaker Gonzi qatt ma ta ruling dwar impeachment proceedings.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
8
MaltaPost b’servizz online dwar ir-rati tal-pusta;; Il-klijenti tal-MaltaPost, permezz tal-online Postage Rate Calculator, issa jistg[u jikkalkulaw ir-rati tal-pusta;; meta ji;u biex jibag[tu ittra jew parcel f’Malta jew barra minn Malta, kif ukoll ikollhom indikazzjoni ta’ kemm iddum il-posta biex tasal fid-destinazzjoni mixtieqa. Il-klijenti jistg[u wkoll iqabblu r-rati bejn servizz u ie[or, u jag[]lu s-servizz li l-aktar jaqbel g[alihom. Biex tu]a l-online Postage Rate Calculator, wie[ed irid jispe/ifika d-destinazzjoni, jag[]el jekk hux ittra jew parcel, u jag[ti l-pi]. Il-websajt immedjatament tipprovdi informazzjoni dwar is-servizzi li hemm disponibbli, il-prezz, kif ukoll i]-]mien stipulat ta’ tqassim fiddestinazzjoni mixtieqa. Dan jikkonferma li MaltaPost g[andha servizz kull rikjesta li je[tie; il-klijent. Il-Postage Rate Calculator tinsab fil-Quick Links fuq ilwebsite tal-MaltaPost jew direttament fuq maltapost.com/postagecalculator.
LOKALI
Linji gwida fl-iskejjel dwar is-sesswalità u l-edukazzjoni tar-relazzjonijiet Il-gvern ippubblika linji gwida dwar is-sesswalità u l-edukazzjoni tar-relazzjonijiet fl-iskejjel. Il-qofol ta’ dan id-dokument li xxog[ol fuqu ilu g[addej tliet snin, hu l-importanza tal-astinenza mis-sess u biex l-adoloxxenti ji;u mg[allma biex ikunu responsabbli. Evarist Bartolo il-Ministru ghall-Edukazzjoni u x-Xoghol, qal f’konferenza tal-a[barijiet li qabel ma [are; pubbliku, dan iddokument kien su;;ett g[al pro/ess ta’ konsultazzjoni. Il-Ministru Bartolo stqarr li ssesswalità hu su;;ett li g[adu meqjus b[ala taboo llum u dan meta t-televi]joni g[all-familja ma je]istix. Bil-progress modern tal-lum, b’xandir permezz tassatellita, it-tfal saru esposti g[assess u l-pornografija. Evarist Bartolo sostna li g[al [afna snin, l-g[alliema talPersonal and Social Development kienu l-pijunieri li qajmu dan is-su;;ett fost it-tfal. Il-linji gwida ;ew im[ejjija b’ton po]ittiv g[ax ipo;;u ssesswalità fil-kuntest tar-relazzjonijiet umani u b[ala parti mill-
[ajja. Il-Ministru Bartolo sa[aq li lalternattiva li ma jing[ad xejn u li ma jsir xejn dwar dan is-su;;ett, mhix a//ettabbli, u g[amilha /ara li fi kwestjonrju li se jsir dalwaqt, il-gvern se jbiddel il-mod kif isiru l-mistoqsijiet delikati dwar issess bl-iskop li wie[ed ikun /ar u ma jdurx mal-lew]a. Issemma kif l-g[alliema talPSD jaqblu mal-koedukazzjoni u l-Ministru Bartolo kkummenta li wie[ed mill-aspetti po]ittivi dwar din is-sistema hu li s-subien u l-bniet jifhmu li g[andhom jirrispettaw lil xulxin.
Stephen Camilleri, Education Officer tal-PSD, fisser kif lg[alliema u s-senior management fl-iskejjel kienu ilhom i[ossu l[tie;a g[al tali linji gwida, li ddokument jista’ jinftiehem minn kul[add, g[ax hu mirqum tajjeb u kon/i]. Fost l-objettivi ta’ dawn il-linji gwida, wie[ed jista’ jislet il-fatt li l-g[alliema j[ossuhom komdi biex jippreparaw lezzjonijiet effettivi dwar is-sesswalità. Il-linji gwida joffru attitudni po]ittiva lejn persuni bi b]onnijiet spe/jali u persuni b’orjentazzjonijiet sesswali differenti. Ma
jonqosx li d-dokument jipprovdi tag[rif dwar mard trasmess sesswalment u fejn wie[ed jista’ jirrikorri g[all-g[ajnuna. Fil-konferenza tal-a[barijiet ;ie enfasizzat li l-genituri g[andhom ikunu l-ewwel edukaturi ta’ uliedhom. Allura dawn il-linji gwida jg[inu lill-;enituri kif g[andhom jitkellmu ma’ uliedhom dwar is-sesswalità. Stephen Camilleri [e;;e; lillgenituri ta’ tfal fil-primarja u anki tas-sekondarja biex jattendu laqg[at li jsiru dwar is-su;;ett fliskejjel. Charmaine Gauci, id-Direttur tad-Dipartiment g[allPromozzjoni tas-Sa[[a u lPrevenzjoni mill-Mard, spjegat li studju li kien sar dwar l-im;iba tal-istudenti, l-istil tal-[ajja u ssesswalità, wera kif 12% tal-istudenti huma attivi sesswalment, u 3% tag[hom ta[t l-influwenza tal-alkohol. Il-lezzjonijiet bikrija dwar issesswalità fl-iskejjel jibdew mirraba’ sena tal-primarja. Tag[rif edukattiv dwar l-att sesswali u lkonsegwenzi tieg[u jkun trattati fis-sekondarja.
Roberta Metsola fil-qofol tat-tfassil ta’ rapport tal-UE kontra d-diskriminazzjoni u l-omofobija L-Ewroparlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola, kienet fil-qofol tal-[idma fit-tfassil ta’ rapport li ;ie adottat millParlament Ewropew u li jikkundanna bl-a[rax kull forma ta’ diskriminazzjoni. L-istess rapport isejja[ lillKummissjoni Ewropea, l-istati membri u l-a;enziji kollha kon/ernati, biex ja[dmu g[al politika b’sa[[itha li tipprote;i d-drittijiet fundamentali ta’ kul[add, inklu] ta’ persuni ta’ orjentazzjoni sesswali differenti. Roberta Metsola, li kienet il-kel-
liema prin/ipali tal-Partit Popolari Ewropew, qalet li dan ir-rapport g[andu jag[ti messa;; importanti lis-so/jetajiet kollha tal-Ewropa dwar id-diskriminazzjoni kontra persuni b’orjentazzjoni sesswali differenti u li din id-diskriminazzjoni hi ina//ettabli. In-negozjati biex jit[ejja u jkun approvat dan ir-rapport kienu sensittivi [afna u ng[atat attenzjoni kbira biex fil-kliem kollu ta’ dan ir-rapport jit[ares il-prin/ipju tassussidjarjetà. Huwa importanti wkoll, spjegat Metsola, li ma nag[tux l-
L-Ewroparlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola
impressjoni li l-Ewropa tista’ tidde/iedi fuq kwistjonijiet b[allunjoni /ivili, i]-]wie;, l-adozzjoni u l-istruttura tal-familja. Dawn ilkwistjonijiet jaqg[u kompletament ta[t l-istati membri. Dan ir-rapport, minflok, jiffoka fuq id-dritt fundamentali li kul[add, minkejja d-differenzi ta’ bejnietna, g[andu d-dritt li jg[ix [ieles mill-vjolenza, millmibeg[da u minn kull abbu] ie[or. F’intervista li kellha fi Strasburgu, Metsola spjegat li ttfassil ta’ dan ir-rapport kien jinvolvi konsultazzjoni wiesg[a kemm f’Malta u fi Brussel ma’
persuni minn kull qasam tasso/jetà, b’fierxa wiesg[a ta’ twemmin politiku, reli;ju] jew ideolo;iku. Intant, min-na[a tieg[u, il-kap tad-delegazzjoni tal-Partit Nazzjonalista, l-Ewroparlamentari David Casa, fera[ lil Roberta Metsola g[as-su//ess li kisbet finnegozjati u t-tfassil ta’ dan ir-rapport u qal li hu jaqbel kompletament mal-konklu]jonijiet li jo[or;u minnu.Roberta Metsola fil-qofol tat-tfassil ta’ rapport talUE kontra d-diskriminazzjoni u lomofobija
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
9
LOKALI
Malta ting[aqad g[a/-/elebrazzjonijiet globali tal-BNI Negozji, rappre]entanti ta’ diversi g[aqdiet u membri talpubbliku din il-;img[a qed jing[aqdu flimkien biex i[allu impatt po]ittiv fuq ix-xena ekonomika globali permezz ta’ /elebrazzjoni ta’ business networking u s-sehem li dan g[andu fit-tkabbir u s-su//ess tan-negozju f’kull parti taddinja. L-International Networking Week hi ;img[a globali li tiffoka fuq g[ajnuna lin-negozji f’kull parti tad-dinja jiksbu tkabbir u su//ess permezz ta’ networking effettiv. Fuq l-inizjattiva tal-BNI, likbar organizzazzjoni ta’ networking g[an-negozju fid-dinja, din il-;img[a tippre]enta opportunità ta’ networking g[al gruppi, kumpaniji, organizzazzjonijiet u individwi madwar id-dinja biex jibdew l-2014 billi jie[du passi proattivi [alli ju]aw innetworking b’mod strate;iku g[at-tkabbir tan-negozju.
Din hi t-tielet sena konsekuttiva li l-Malta BNI qed ti//elebra l-;img[a Internazzjonali tanNetworking li bdiet issir fl-2007 u dejjem ]diedet fil-popolarità minn sena g[all-o[ra madwar id-dinja. L-attività f’Malta se ssir illum l-Erbg[a, fil-Corinthia Palace Hotel, f’{’Attard, kmieni filg[odu. L-idea hi li
Networking g[an-negozju jista’ jkabbar negozji individwali u j[alli impatt po]ittiv fuq is-sa[[a ekonomika ta’ dawn in-negozji wie[ed ikun lura l-uffi//ju sal10am jew l-10.30am, jekk ma jit[ajjarx ukoll jibqa’ g[al aktar networking. L-attività titmexxa midDirettur Nazzjonali tal-Malta BNI, David Bullock, u se tattira professjonisti tan-negozju, nies tas-seng[a, imprendituri, studenti, rappre]entanti tal-gvern u tal-kunsilli – f’kelma wa[da, kull min jixtieq isir jaf kif in-
networking g[an-negozju jista’ jkabbar negozji individwali u j[alli impatt po]ittiv fuq issa[[a ekonomika ta’ dawn innegozji. Fil-ka] tal-BNI, ‘in-negozju tag[na hu li ng[inu lin-negozju tieg[ek jag[mel iktar negozju’. Il-parte/ipanti jitg[allmu kif jistg[u ji;;eneraw iktar negozju permezz tal-istruttura dinamika tal-BNI, imsejj[a s-sistema ta’
riferenza tan-negozju. B[ala l-ikbar organizzazzjoni tan-networking tan-negozju fiddinja, il-BNI toffri lil kull membru l-opportunità li jaqsmu ideat, kuntatti u, l-iktar importanti, riferenzi g[an-negozju. Il-gruppi tal-BNI, li issa huma [amsa f’Malta jinsabu f’TasSliema, {’Attard, il-Belt Valletta, San :iljan u Bir]ebbu;a. Dawn jikkonsistu f’membri li jibnu relazzjonijiet fit-tul u li huma impenjati serjament li jg[inu lil xulxin isibu iktar negozju permezz tan-networking u riferenzi li ji;ru bil-kelma.
Ivan Misner, Fundatur talBNI u r-Referral Institute, jg[id li “pajji]i differenti, kulturi differenti, razez differenti, reli;jonijiet differenti, popli differenti, postijiet differenti – kollha huma mag[qudin b’[a;a wa[da. Kollha nitkellmu l-lingwa tar-riferenzi. Kollha rridu nag[mlu aktar negozju ma’ nies li nafu u li nafdaw. Networking biex tibni relazzjoni mhux biss hu mod ;enjali biex tkabbar innegozju, imma hu mod a[jar kif tag[mel negozju. In[e;;e; linnies madwar id-dinja jag[mlu xi [a;a biex itejbu l-isforzi tannetworking tag[hom g[ax verament m’hemmx ]mien a[jar milli tibda minn issa biex issa[[a[ ir-relazzjonijiet tannegozju tieg[ek.” Biex issir taf iktar dwar il;img[a Internazzjonali tanNetworking, ]ur www.InternationalNetworking Week.com jew mis-sit www.BNI.com.
Inizjattiva biex il-Maltin jivvja;;aw lejn G[awdex fi tmiem il-;img[a ta’ San Valentinu 38 stabbiliment turistiku G[awdxi se jipparte/ipaw b’diversi offerti spe/jali Il-Ministeru g[al G[awdex flimkien mal-Bank of Valletta u bis-sapport tal-Gozo Channel, tal-Gozo Tourism Association u l-Gozo Business Chamber [abru l-inizjattiva Travel to Gozo Weekend: Valentine special’. Permezz ta’ din l-inizjattiva li [a ssir bejn l-14 u 16 ta’ Frar innolijiet tal-Gozo Channel [a jor[su bi kwa]i n-nofs. Filwaqt lin-nol tal-passi;;iera minn 4.65 ewro [a jor[os g[al 1.50 ewro, dawk tal-vetturi mhux kummer/jali minn 15.70 ewro ser jonqos g[al 8.50 ewro. Dawn ilprezzijiet tan-nol se japplikaw g[al vja;;i kollha bejn il:img[a 14 ta’ Frar mis-7.15pm
sal-ewwel vja;; it-Tnejn dak tas-1.30 am. tal-Gozo I/-chairperson Channel, Joe Cordina, filpre]enza tal-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo, [abbar li l-vapuri tal-kumpanija se jkunu qeg[din ja[dmu skont iddomanda u f’ka] li jkun hemm b]onn jibdew joperaw anke permezz ta’ shuttle service. Joe Cordina semma kif ilkumpanija rnexxielha tnaqqas it-telf b’ 600,000 ewro ming[ajr ma taffettwa s-servizz. Fis-sena 2013 il-vapuri tal-Gozo Channel ;arrew 118,500 passi;;ier u 43,500 vettura aktar mis-sena ta’ qabel.
Il-kap E]ekuttiv tal-Asso/jazzjoni tat-Turi]mu f’G[awdex, Joe Muscat u l-Managing Director tal-Gozo Business Chamber, Michael Grech; qalu li g[al darb’o[ra l-gvern re;a’ sab l-appo;; tas-settur turistiku u kummer/jali f’G[awdex peress li skemi b[al dawn itaffu mill-impatt tal-ista;jonalità qawwija li taffettwa lil G[awdex matul ix-xhur taxxitwa. F’dan il-weekend, 38 stabbiliment turistiku G[awdxi [a jkunu qeg[din parte/ipi f’din liskema permezz ta’ diversi offerti spe/jali li jistg[u jinstabu fuq www.visitgozo.com. Fost
dawn il-parte/ipanti hemm stabbiliment tal-akkomodazzjoni kemm fil-lukandi kif ukoll filfarmhouses G[awdxin, diversi ristoranti mifruxa mall-g]ira kollha, [wienet, attrazzjonijiet turisti/i u anke stabbilimenti li joffru esperjenzi u prodotti tipi/i G[awdxin. I/-Chairperson tal-Bank of Valletta, John Cassar White, qal li b[ala l-fornitur ewlieni tas-servizzi finanzjarji u linvolviment attiv ta/-/ittadini, il-Bank of Valletta dejjem ta limportanza me[tie;a lil G[awdex. “A[na [erqana biex ng[inu kull meta jkun possibbli biex
ji;i ;;enerat tkabbir ekonomiku fuq din il-g]ira t’G[awdex. Dan g[aliex a[na g[andna l-pja/ir li nkunu asso/jati ma’ inizjattivi b[al dawn, li huma mmirati biex jattiraw in-negozju f’G[awdex matul l-ista;uni kajmana,” sostna Cassar White. Tkellem ukoll dwar l-involviment tal-Bank of Valletta f’G[awdex, u qal li matul la[[ar snin, il-Bank of Valletta wettaq diversi inizjattivi sabiex jg[in biex ji;i promoss li]vilupp sostenibbli f’G[awdex, mhux biss minn perspettiva ekonomika, i]da wkoll f’termini ta’ appo;; ta’ inizjattivi so/jali u kulturali.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
10
OPINJONI
Pass ie[or kura;;u] Il-;img[a l-o[ra kienet kru/jali g[all-Partit Nazzjonalista u dan g[aliex ilPN irnexxielu jasal fil-qu//ata tat-tigdid tieg[u permezz talapprovazzjoni tal-istatut rivedut tieg[u. Kien weekend ta’ su//ess fejn il-kunsillieri tal-PN, b’mo[[ miftu[ u bid-determinazzjoni qawwija, ikkontribwew sabiex illum il-PN g[andu statut rivedut li ser ikun qed jifta[ bera[ ilbibien u t-twieqi tad-Dar ?entrali g[al kull min verament jixtieq jag[ti s-sehem tieg[u u jg[in lill-Partit ifassal il-politika tieg[u g[all-;ejjieni. It-tesserati tal-PN se jkollhom rwol importanti. Se jkunu permezz tal - Konvenzjoni :enerali qed jag[tu l-ideat u lfehmiet tag[hom, jiddiskutu u jsemmu le[inhom dwar diversi issues u policies li jolqtu lillpoplu Malti u G[awdxi kollu. Aktar minn hekk , se jkunu jistg[u jele;;u l-Kap u l-Vi/iKapijiet ta’ dan il-Partit. Xi jfisser dan kollu? Ifisser ftu[ akbar u parte/ipazzjoni usa’ f ’ elezzjonijiet importanti g[all-Partit u g[all-[ajja poli-
tika tal-pajji]. Pass kura;;u] immens.
Il-Partit Nazzjonalista dejjem g[amel passi kura;;u]i fl-istorja tieg[u u konvinta li dan il-Partit se jkun qed iwettaq fil-prattika l-prin/ipji tal-parte/ipazzjoni, tal-ugwaljanza tal-etika u tal-inklu]joni
G[odda mill-aktar importanti Bla dubju, it-twaqqif tal-
Kummissjoni Konsultattiv dwar Im;ieba Xierqa u Etika huwa element importanti u ;did g[aliex il-PN jemmen li lKummissjoni g[andha tkun g[odda ewlenija fl-im;ieba korretta ta’ dawk kollha involuti fil[ajja pubblika permezz tal-PN. Dan huwa sinjal po]ittiv [afna aktar u aktar fid-dawl ta’ dak kollu li qed ji;ri b[alissa fejn ilPrim Ministru Muscat qed i[alli lill-Ministri tieg[u jiksru l-etika. Meta l-PN kien fil-Gvern kien ja[dem [afna sabiex I;ib lugwaljanza bejn is-sessi u dda[[let anke fil-Kostituzzjoni ta’ Malta. Illum qed inkomplu nag[tu e]empju tag[ha anke fi [dan il-Partit g[aliex issa lKumitat E]ekuttiv tal-PN irid ikun kompost minn disa’ r;iel u disa’ nisa. Din il-metodolo;ija se tintu]a wkoll fil-Kumitati Sezzjonali. Messa;; qawwi ta’ veru favur lugwaljanza li ]gur tg[in biex
Paula Mifsud Bonnici paula.mifsudbonnici@ teampn.org
ikollok diskussjoni u de/i]jonijiet fi [dan il-Partit li jissarrfu ta’ ;id g[all-poplu Malti u G[awdxi kollu. Le[en qawwi lill-minoranzi Dan l-istatut qed jag[ti le[en, sehem u parte/ipazzjoni qawwija lil minoranzi f’pajji]na. Kien dan il-[sieb wara il-[olqien tal-
Forum Opportunitajiet Indaqs g[aliex il-PN jemmen li hemm b]onn ninfet[u aktar u nag[tu opportunitjiaet indaqs lil min hu ]vanta;; g[al xi ra;uni jew o[ra. Minn meta n[atar Kap talPartit, Simon Busuttil mill-
ewwel wera x-xewqa kbira tieg[u li jara lill-PN jinbidel u verament nemmen li bit-ti;did kollu li sar sa issa, il-PN qed juri bil-fatti li qed jinbidel. BilKunsill :enerali storiku tal;img[a l-o[ra, verament nemmen u konvinta li l-PN ser ikompli jinbidel. Ikun ]ball jekk dan l-istatut jibqa’ fuq il-karta imma ninsab /erta li dan mhux se ji;ri g[aliex fil-verità w[ud mill-emendi li dda[[lu di;à qeg[din jitwettqu. Partit g[an-nies u tan-nies Mal-[atra tieg[u, il-Kap talPartit wera bi/-/ar li jrid i;ib lill-Partit, partit g[an-nies, tannies u man-nies. U fil-fatt
g[andek /erti kummissjonijiet li di;à qeg[din jiffunzjaw. Anke dan kien pass kura;;u] u di;à
qed naraw il-frott tieg[u. B[ala President tal-Kunsill :enerali, nixtieq nirringrazzja immensament lill-Kummissjoni g[ar-Revi]joni tal-Istatut ppreseduta minn Francis Zammit Dimech li [admet bla waqfien biex illum wasalna fejn wasalna. Bla dubju, nirringrazzja wkoll tas-sehem s[i[ li taw il-membri tal-kumitati sezzjonali, ilferg[at u lill-kunsillieri kollha tal-Partit g[aliex dan l-istatut seta’ ji;i rivedut bis-sa[[a talproposti u l-ideat tag[hom. Dan il-Partit dejjem g[amel passi kura;;u]i fl-istorja tieg[u u konvinta li dan il-Partit se jkun qed iwettaq fil-prattika lprin/ipji tal-parte/ipazzjoni, talugwaljanza tal-etika u talinklu]joni.
Muscat [are; tellief In[oss li l-Partit Laburista g[adu ji//elebra r -reb[a ta’ Marzu li g[adda u kull darba li l - Partit Nazzjonalista mill Oppo]izzjoni jikkritikah dwar xi [a;a, flok jag[]el li jisma’ u jiddiskuti minflok kontinwament qed ifakkar il-mod li bi[ reba[ l-elezzjoni li g[addiet. L-impressjoni li tal-Labour fil-Gvern qed jag[tu hi li [add ma jista’ g[alihom u [add ma jista’ jg[idilhom xejn b[al dak li qallu li g[andhom xi drittijiet spe/jali fil - mod ta ’ kif imexxu g[aliex reb[u b’ma;;oranza daqstant kbira. Din hija l-arroganza li tirrenja fil-Gvern Laburista u li qabel kienu jg[ajjar lill - PN biha i]da llum qed jag[mel ag[ar minn dak li kien jikkritika lil [adie[or bih. Il-Partit Laburista jippretendi li kul[add jieqaf u joqg[od g[al dak li qed jg[id hu u meta jsib xi ingropp flok jg[id li kien tort tieg[u g[aliex m’g[andux vi]joni bi]]ejjed kif imexxi, jag[ti t-tort lill-PN u jg[id li l-Oppo]izzjoni qed tag[mel il-[sara lil pajji]na. Illum wara ftit anqas minn sena ta’ tmexxija, fa/ilment wie[ed jista’ jinteba[ li l-PL
kien espert biex jirba[ i]da dilettant biex imexxi l-Gvern. Nippreferi nkun dilettant biex nirba[ u espert biex immexxi lil pajji]i ’ l quddiem milli nwieg[ed l - ilma ji]fen lil kul[add qabel l - elezzjoni ming[ajr ma nkun naf x ’se jkunu l - konsegwenzi tal weg[di elettorali tieg[i. Joseph Muscat qarraq bil-poplu Malti Hu fatt mag[ruf li l-PL kien di;à bl-idea li jbig[ i/-/ittadinanza ta’ pajji]na qabel l-elezzjoni ;enerali li g[addiet .
Madankollu Joseph Muscat qatt ma tkellem dwarha qabel g[aliex kien jaf li b’din il-proposta kien se jitlef il-voti. Muscat [eba dan kollu millpoplu Malti u G[awdxi i]da llum jrid li jda[[al din l-iskema sabiex ikun jista’ jiffinanzja l-weg[di kollha li g[amel ma ’ dawk kollha li qdewh qabel l-elezzjoni ;enerali li g[addiet. Muscat irid ida[[al din l-iskema sabiex fost o[rajn jippremja lil min kien leali lej[ u g[enu jitla t-tara; ta’ Kastilja. Fil - jiem li g[addew , pre/i]ament b[al - lum tmien
Hu fatt mag[ruf li l-PL kien di;à bl-idea li jbig[ i/-/ittadinanza ta’ pajji]na qabel l-elezzjoni ;enerali li g[addiet. Madankollu Joseph Muscat qatt ma tkellem dwarha qabel g[aliex kien jaf li b’din il-proposta kien se jitlef il-voti David Casa david.casa@europarl.eu ropa.eu
t ’ ijiem , rajna lill - PL ibaxxi rasu g[all - Kummissjoni Ewropea u g[at-tielet darba jbiddel l-iskema ta’ bejg[ ta’ /ittadinanza. Muscat kellu jkun umiljat diversi drabi biex jinteba[ li kien fit - triq il - [a]ina u ja//etta li jbiddel skema li kienet qarrieqa u li ma kellha ebda rabta ma ’ pajji]na . Muscat ma ried bl-ebda mod jorbot l-aspett ta ’ residenza f’pajji]na lanqas g[al ;urnata wa[da. Gvern li g[andu iebsa L-Oppo]izz
rasu
joni Nazzjonalista kienet talbet dan
i]da l-PL baqa’ jwebbes rasu. Il - PN wissa lill - Muscat bl i]ball li kien qed jag[mel i]da Muscat inkredibilment baqa’ jg[id le. Muscat baqa’ jinsisti li jag[mel dak li jrid hu sakemm waqfitu l-KE u kellu j/edi. Issa se jkollu ja//etta li jda[[al din l-iskema billi lapplikanti jridu l-ewwel ikunu g[exu f’pajji]na g[al mhux inqas minn sena. Muscat /eda u [are; ta’ tellief i]da qed jipprova jag[ti l-impressjoni li hu rebbie[. Din m’hix sorpri]a g[aliex biex ibig[ Musat hu tajjeb i]da biex imexxi Muscat hu l-akbar dilettant. Il-verità hi wa[da li l-PN kellu sehem importanti sabiex din l - iskema tran;at . Mill -
Oppo]izzjoni g[amilna d-differenza u l - Gvern kellu ji//aqlaq . Simon Busuttil kellu ra;un jinsisti u jekk kien hemm rebbie[ dan kien [add [lief Busuttil innifsu. I]da issa ejjew in[arsu ’ l quddiem . Ejjew inkomplu na[dmu sabiex nassiguraw li l - PN jibqa’ jag[mel xog[lu b[ala Oppo]izzjoni b ’ sa[[itha u n]ommu lill-Gvern fuq saqajh kontinwament. Il-Gvern irid i]omm mal weg[di li g[amel mal-poplu Malti u G[awdxi qabel l-elezzjoni li g[addiet u l-PN se jkun qed jippersegwita lill-PL biex jag[mel dan fl - a[jar interess tal - poplu tag[na g[aliex a[na l-ewwel interess tag[na hu dak nazzjonali.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Bla serjetà
Il-qorti ta’ Muscat
Kemm ilu li dan il-Gvern la[aq wie[ed mill-g[anijiet tieg[u, dak li jwassal lill-Arriva mhux biex jibqg[u jinvestui f’pajji]na i]da biex idabbrilhom rashom ‘l hemm u g[aldaqstant il-Gvern ipprefera li t-trasport pubbliku jaqa’ f’idejn il-Gvern, jew a[jar f’idejn Transport Malta; di;à beda jin[ass innuqqas ta’ serjetà. G[alkemm dan il-perjodu hu temporanju sakemm il-Gvern jag[]el kumpanija ;dida li tkun lesta t[addem dan is-servizz ta’ trasport pubbliku, dan i]-]mien xejn ma jawgura g[al trasport pubbliku a[jar minn dak li tatna l-Arriva. Nappella biex sakemm ti;i f’idejn operatur ;did, tin]amm /ertu serjetà li hi ba]ika. Jekk isservizz se jibqa’ f’idejn il-gvern g[al tul ta’ ]mien, l-affarijiet g[all-[a]in jistg[u jmorru mhux g[al quddiem. U jekk is-servizz b[alissa jmur il-ba[ar, ikun diffi/li mbag[ad g[all-kumpanija l;dida li ter;a’ dda[[al is-serjetà. Dan il-gvern ta’ Joseph Muscat, li ma fehemx hu li kemm ilu s-servizz tat-trasport pubbliku f’idejn kumpanija barranija, idda[[let /ertu serjetà. Hu minnu li kien hemm [afna x’wie[ed ikompli jirran;a, jew a[jar li l-kumpanija Arriva ma
Imma;ina din is-sitwazzjoni: Prim Ministru ta’ pajji] jg[addi ;uri lillKap tal-Oppo]izzjoni ta’ dak l-istess pajji] f’qorti fejn l-im[allfin ikunu nies tal-partit tal-Prim Ministru li jistg[u jitfg[u l-[abs lill-Kap talOppo]izzoni. Prim Ministru li jipprova jg[addi ;uri fil-qorti tieg[u lill-Kap tal-Oppo]izzjoni Dan dwar xi [a;a li l-Kap tal-Oppo]izzjoni jkun qal fil-pubbliku [afna drabi, li jkun qalha [addie[or ukoll, u li l-Prim Ministru ta’ dak il-pajji] ma jkunx g[amel kaw]a ta’ libell fuqha f’qorti indipendenti [alli qorti li m’g[andha minn [add tara dak li ntqal hux ;ustifikat. Is-sitwazzjoni ta’ Malta fuq allegazzjoni ta’ talba g[al tix[im ta’ €60 miljun Din mhix sitwazzjoni fittizja f’xi dittatura ‘l bog[od imma dak li qed ji;ri f’Malta fl-2014. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil qal kemm-il darba fil-pubbliku li kien hemm ind[il politiku biex jieqaf il-ka] ta’ allegazzjoni li ntalab tix[im ta’ 60 miljun ewro biex jinbidlu regolamenti Ewropej tat-tabakk favur kumpanija }vedi]a. L-eks-Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo> provi bi]]ejjed biex il-ka] imur il-qorti Il-ka] hu dwar allegazzjoni kbira u pro/ess li kien di;à beda – mhux importanti kontra min, l-importanti l-ka] u l-gravità kbira tieg[u – meta leks-Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo u l-Avukat :enerali tarRepubblika kienu qablu li kien hemm provi bi]]ejjed biex il-ka] imur ilqorti [alli taqtg[u il-qorti, mhux huma. Muscat ine[[i lil Rizzo, jag[mel lill-Prokuratur Legali tal-Partit Laburista, u l-ka] imut Imma hekk kif sar Prim Ministru, Joseph Muscat ne[[a lil John Rizzo, g[amel lil dak li sa ftit qabel kien il-Prokuratur Legali tal-Partit Laburista stess, Peter Paul Zammit, u l-ka] dwar allegazzjoni ta’ talba g[al tix[im ta’ 60 miljun ewro waqaf hemm. Il-konklu]joni ta’ nd[il politiku wasal g[aliha anke Giovanni Kessler Il-konklu]joni li kien hemm ind[il politiku ma wasalx g[aliha Simon Busuttil biss imma naturalment jista’ jasal g[aliha kul[add, u wasal g[aliha wkoll il-kap tal-OLAF, l-Uffi//ju Ewropew ta’ Kontra l-Frodi, Giovanni Kessler, li kien investiga l-ka]. Muscat ma kellux il-kura;; jifta[ kaw]a ta’ libell f’qorti indipendenti... Simon Busuttil dak li qal irrepetieh kemm-il darba u kien rappurtat, imma l-Prim Ministru Muscat ma kellux il-kura;; jag[millu kaw]a ta’ libell il-qorti, fejn qorti indipendenti, u mhux politika, tidde/iedi jekk dak li qal Simon Busuttil hux kumment ;ustifikat – fair comment – dwar att mill-aktar pubbliku tal-waqfien ta’ ka] kbir. ...imma mar f’kumitat fejn g[andu ma;;oranza ta’ ‘m[allfin’ tieg[u stess Flok mar il-qorti, il-Prim Ministru ressaq il-ka] quddiem il-kumitat talprivile;;i tal-Parlament li jista’ jitfa’ l-[abs lil Simon Busuttil, imma li mhux indipendenti, anzi fejn tlieta mill-[ames membri huma Deputati Laburisti ta’ Muscat stess. Din hi l-qag[da f’Malta, fejn il-Prim Ministru Muscat, flok imur f’qorti indipendenti, ju]a kumitat parlamentari ]bilan/jat biex jie[u r-ra;un ming[and id-deputati tieg[u stess. Dwar ka] xokkanti. Mhux biss lallegazzjoni nnifisha ta’ talba g[al tix[im kbir, imma aktar, il-waqfien tieg[u hekk kif Muscat sar Prim Ministru.
L-Arriva Gvern li jifhimha riedet mhux lil min ried idabbrilha rasha
kkunsidratx /ertu spejje] u diffikultajiet li sabet biex t[addem dan is-servizz; i]da b’rieda tajba min-na[a tal-Gvern l-Arriva setg[et baqg[et tmexxi ttrasport pubbliku. B’aktar in/entiv u inizjattivi tal-Gvern, is-servizz seta’ jkompli jittran;a, kif tran;a tul ix-xhur li kienet t[addem is-servizz lArriva. Ma ninsewx l-ostakli kbar li sabet fil-bidu tat-t[addim tasservizz. Kien bidu iebes, li i]da matul i]-]mien kollox beda ;ej g[an-normal. L-Arriva gvern li jifhmiha ried u mhux min isawwatha biex titlaq minn pajji]na kif g[amel il-Partit Laburista kemm millOppo]izzjoni kif ukoll mrta tela’ fil-Gvern. A Micallef Il-Mosta
Gvern tal-pja/iri Il-Gvern qal li fir-revizjoni tan-nolijiet tal-vapur t’G[awdex se jid[ol nol og[la min-normal g[al min irid jaqbe] il-kju. X’viltà! X’oxxenità! Ji;ifieri lgvern bi [siebu jag[mel preferenza ma’ min hu komdu li jista’ j[allas. Dan x’so/jalizmu hu? Dan hu gvern li lest jag[mel il-pja/iri g[al min i[allas u xejn i]jed. Ma jistax flok jg[olli n-nol, min irid jaqbe] il-kju jaqbad u j/empel lill-Kummissarju talPulizija? Dawn affarijiet inkredibbli imma graw. Staqsu lissindku ta’ {al Qormi. G. L. Camilleri Il-Furjana
25 sena ilu f’il-Mument Il-Pulizija mistenija tressaq il-Qorti lil Robert Owen, ]ag[]ug[ Ingli] li fl-a[[ar xhur kien involut f’aktar minn mitt serqa minn [wienet, djar privati u vetturi. F’G[awdex il-Pulizija qabdet kwantità kbira ta’ droga eroina li dda[[let f’G[awdex minn barra l-pajji] permezz tal-ba[ar. B’rabta mal-qtil ta’ Mary Douglas, anzjana ta’ 84 sena minn Ra[al :did li nstabet maqtula fid-dar tag[ha, il-Pulizija qed tinvestiga g[add ta’ persuni fosthom ]g[a]ag[ wara li sabet diversi evidenzi li qed jg[inuha flinvestigazzjonijiet. Il-Gvern [abbar li l-Inter-Governmental Panel dwar il-Bidla fil-Klima se jressaq ilproposta ta’ Malta dwar il-klima bl-iskop li jo[loq framework fuq livell nazzjonali, re;jonali u internazzjonali biex tkun tista’ ssir [idma kordinata fl-a[jar ineterss tal-umanità.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
12
OPINJONI
Proposta indi/enti Bla dubju, l-aktar kliem li qed nisimg[u b[lissa hu ‘passaporti’, ‘flus’, ‘barranin’, ‘mist[ja’, ‘talent’, ‘falluti’, ‘g[aruka]a’, ‘tal-biki’, ‘arroganza’, ‘biljunarji’ u o[rajn. L-iskema li twebbel biha lGvern Laburista ta’ Joseph Muscat qed tkompli tag[mel [sara lil pajji]na. Skema li tbieg[ed milli tag[milna Maltin u Ewropej. U nistaqsi tliet mistoqsijiet li qieg[ed jistaqsi kul[dd: - kellna naslu hawn? - kellna nkissru dak li akkwistajna? - kellna b]onnha din l-iskema li [olom biha Muscat? Ir-risposta hi wa[da u /ara: Le! Din hi skema li riedet tag[ti lidentità tag[na l-Maltin lil min jixtri /-/ittadinaza tag[na. Skema li tbig[ u tarmi l-identità ta/-/ittadini Maltin u G[awdxin filwaqt li l-a;enzija responsabbli g[al din l-iskema jisimha Identità Malta. Ipokresija assoluta I]da g[lkemm ir - risposta hija /ara, il-Gvern g[a]el li jwassalna fejn ninsabu llum. Bir-ra;un li hawn min qieg[ed
jinkwieta u dawn mhux Nazzjonalisti biss. Is-su//ess li kiseb il-pajji] fil-passat huwa, mhux biss [ajr
ntg[a]el dan l - isem kinux qeg[din jirreferu wkoll g[al Indecent “ Investment ” Proposal. E]empju [a]in li]-]g[a]ag[ Dan huwa l-e]empju li jrid jag[ti l - Gvern li] - ]g[a]ag[ fis-so/età tag[na? Li tbig[ xi
L-iskema tal-Gvern immexxi minn Joseph Muscat biex ibig[ i/-/ittadinanza Maltija qed tag[mel [sara lir-reputazzjoni ta’ pajji]na
g[all-[idma kbira li wettaq ilGvern pre/edenti i]da wkoll g[ax-xog[ol li g[amlu /-/ittadini Maltin u G[awdxin li ja[dmu u li g[andhom negozju, anke l-i/ken wie[ed. L - ekonomija hija xi [a;a [ajja u mhux magna . L ekonomija hija mag[mula min-nies. Il-Gvern jag[mel ]ball meta jid[ol b’mod dirett fl-operat tal-ekonomija. Il-Gvern mhux qieg[ed hemm biex ibig[ u jag[mel il-profitti. Dak xog[ol in-nies li jinvestu u jo[lqu l;id . Il - Gvern dmiru hu li
Il-Gvern jag[mel ]ball meta jid[ol b’mod dirett fl-operat tal-ekonomija. Il-Gvern mhux qieg[ed hemm biex ibig[ u jag[mel il-profitti. Dak xog[ol in-nies li jinvestu u jo[olqu l-;id
Jonathan Shaw jshaw@pn.org.mt
jo[loq kunfidenza u ambjent u jippromwovi li/ - /ittadin u mhux li jkisser dan billi jippromwovi lilu nnifsu. Din l-iskema [olqot problema In - nies issa qed jistaqsu . X’inhu ;ej? X’se ji;i? B[alma nismag[ha tinqaraha b ’ mod velo/i fir - reklami tas - settur
finanzjarju : Il - passat mhux ne/essarjament garanzija talfutur u l-valur tal-investiment jista’ jin]el kif ukoll jitla’. Fejn hu l-investiment? Fejn hu x - xog[ol ? X ’ garanzija g[andna? Fejn hi l-vi]joni? Biex ikompli jaqta’ aktar filla[am il - [aj , issa l - Prim Ministru qed jo[ro; b’diskors populist. Diskors li huwa insult g[ll-intelli;enza tag[na lkoll. Minflok isib argument validu biex ji;;ustifika l-iskema fiha nnifisha, il-Gvern dawwar iddiskors fuq kif se jintefqu lflus li qed jg[id li se jda[[al mill-iskema. Din g[alija hi proposta indi/enti . Tfakkarni fil - film /elebri ta’ Robert Redford u Demi Moore : Indecent Proposal. Fil-fatt, l-inizjali tal-iskema huma IIP, min jaf jekk meta
[a;a li g[andha valur u li mhix tieg[ek biss? Li tmur kontra dak li jistennew minnek s[abek l-istati membri l-o[ra? Li tibqa’ g[addej u ta[seb li lflus ji;u qabel kollox? Hija verità li bil-flus tag[mel triq fil-ba[ar, i]da din it-triq qabbditna l-ba[ar! Dan kollu qed iwassal biex numru dejjem jikber ta’ nies i[ossuhom li mhux konvinti b’dak li sar f’dawn l-a[[ar xhur. Hemm dawk is-sitta u tletin elf votant li fl-a[[ar elezzjoni ;enerali u]aw id-dritt tal-vot g[ax xtaqu jaraw bidla. Illum dawn in-nies qed i[ossuhom di]appuntati g[ax li kellu jinbidel ma nbidilx u li kellu ma jinbidilx inbidel, primarjament Joseph Muscat u l - attitudni tieg[u! Minn issa sa Mejju li ;ej g[andna opportunità . A[na , min hu mag[na u inti li kont parti mis-sitta u tletin elf irridu nag[tu messa;; g[ax kull elezzjoni hija vot ta’ fidu/ja u opportunità li bil-vot tg[addi messa;;. Il-messa;; li jrid iwassal ilvot tag[na huwa /ar: “ejjew ma narmux dak li akkwista lpajji] matul is - snin g[all kapri// ta’ ftit nies u somma flus.”
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
13
ANALI}I
L-ewwel ]errieg[a g[all-Partit tan-Nies Ilbiera[ il-Partit Nazzjonalista approva bidliet importanti flistatut tieg[u. Dan hu mument storiku g[all-Partit Nazzjonalista wara telfa umiljanti disa’ xhur ilu. Simon Busuttil beda b’36,000 vot minn ta[t – u t-triq quddiemu hi twila u g[at-telg[a. Trasformazzjoni
Dak li se[[ matul il-Kunsill :enerali jmur lil hinn minn sempli/iment tibdil fl-istatut. Itti;did li qed ise[[ hu fih innifsu trasformazzjoni tal-Partit Nazzjonalista bil-g[an pre/i] li l-Partit jadatta ru[u g[al-lum u g[al g[ada, filwaqt li jindokra lprin/ipji li jag[mluh dak li hu u r-ra;uni g[aliex je]isti. F’dan it-ti;did il-Partit Nazzjonalista qed i[ares lejh innifsu, ji]bor fejn hemm b]onn, ji]ra’ ]errieg[a ;dida u jaqla’ mill-g[eruq si;ar li m’g[adhomx jag[tu frott. I]-]abra u ]-]errig[a l-;dida tie[u ]-]mien biex tag[ti l-frott u ji]balja minn jistenna l-frott malajr. F’Mejju Simon Busuttil se jkollu l-ewwel test elettorali – kmieni [afna fit-tmexxija tieg[u u jkun ]ball li wie[ed jippretendi li l-PN se jirba[ dawn l-elezzjonijiet – anke /-/ans li l-PN itella’ t-tielet si;;u mhux xi [a;a fa/li. I]da l-pro/ess li l-PN g[adda minnu fi tmiem il;img[a hu ]-]errieg[a g[as-
Frank Psaila frankpsaila@gmail.com
Simon Busuttil u t-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista qalb in-nies u fost in-nies... Mument importanti ta’ ti;did... It-triq ’il quddiem hi diffi/li, i]da possibbli
su//ess tal-PN fis-snin li ;ejjin. G[aqal u pa/enzja
Ji]balja min ja[seb li issa lPartit Nazzjonalista jista’ jitlaq ji;ri – f’/erti k]ijiet il-Partit irid jer;a’ jitg[allem jimxi – g[ax dan il-pro/ess ta’ tigdid jitlob galbu, g[aqal u pa/enzja. Bil-Gvern ta’ Muscat iwebbes rasu u jag[mel sensiela ta’ ]balji li minnhom qed ibati lpajji], hawn fil-pajji] g[exieren ta’ eluf ta’ nies li huma di]ullu]i bil-politika – di]appuntati bilGvern ta’ Muscat u g[adhom
mhux konvinti bil-Partit Nazzjonalista. Simon Busuttil, Mario de Mar/o, Beppe Fenech Adami u Chris Said g[andhom bi//a xog[ol iebsa [afna biex jikkonvin/u lin-nies li l-PN qed jag[mel [iltu kollha biex ikun, tabil[aqq, il-Partit tan-nies. Itti;did li rajna jse[[ matul tmiem il-;img[a, u se jkompli, hu tentattiv serju f’din it-triq.
Nazzjonalista mhux l-ewwel darba li naqas u we;;a’ lin-nies. {a lezzjoni qarsa fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet –lezzjoni li l-PN immexxi minn Simon Busuttil jidher li [a bl-akbar serjetà. F’dan il-pro/ess ta’ ti;did il-PN je[tie;lu jkun umli – mhux biss jirrikonoxxi li we;;a’ lin-nies, imma jifhem li mhux dejjem kellu ra;un u jassigura [iltu kollha biex ma jer;ax jirrepeti li ]balja.
Umiltà
Min[abba li g[amel snin twal fil-Gvern, il-Partit
Determinazzjoni Fil-;img[at li ;ejjin
tikkarga
l-kampanja g[all-elezzjoni talParlament Ewropew. Kif di;à spjegajt dan hu test elettorali importanti g[at-tmexxija l;dida tal-PN, i]da mhux id-destinazzjoni finali. B’mod parallel mal-kampanja elettorali, il-PN irid ikompli ji;;edded – is-su//ess jasal imma bil-mod u jie[u ]-]mien. Jekk it-tmexxija tal-PN, u dDeputati tieg[u, jaqg[u g[attentazzjoni li jg[a;;lu, jitilfu ssabar u ja[sbu li g[ax il-Gvern ta’ Muscat qed ji]loq fin-niexef il-PN se jirba[ il-fidu/ja tannies mil-lejl g[an-nhar, ikunu qed jag[mlu [sara kbira lillPartit. Is-sabar u l-pa/enzja, l-umiltà u l-g[aqal huma l-ingredjenti me[tie;a li ming[ajrhom il-PN ma jistax isir il-Partit tan-Nies.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jinqabad kap tal-Camorra
Facebook jag[laq g[axar snin L-ISTATI UNITI L - akbar isem fil - qasam tas - social networking – Facebook – i//elebra g[axar snin ta ’ e]istenza proprju lbiera[ , u meta tul is - snin ]viluppa minn sit privat g[all - istudenti ta ’ kulle;; g[al ba]i ta ’ komunikazzjoni fuq skala dinjija u li sallum akkumulat madwar 1. 23 biljun abbonatur . Intant , Mark Zuckerberg , il - fundatur u l - Kap E]ekuttiv ta ’ Facebook , [are; stqarrija fuq il - pa;na tal - kumpannija ( fuq Facebook) fejn awgura li l - g[axar snin li ;ejjin jip permettu g[all - espansjoni tal - kapa/itajiettal - websajt . Zuckerberg tenna wkoll ix xewqa li Facebook jg[in biex in - nies isolvu problemi akbar u aktar importanti minn qatt qabel . Il - kumpannija ma [abbret l - ebda pjani pubbli/i g[al /elebrazzjoni , i]da l - osser vaturi u]aw l - okka]joni biex jirriflettu fuq kif Facebook ‘ sploda ’ qalb is - so/jeta u fejn influwenza servizzi o[rajn ta ’ networking b[al Twitter , Instagram u Snapchat .
L-ITALJA
Xbig[a tal-fundatur ta’ Facebook, Mark Zuckerberg, mag[mul mir-ritratti tan-nies, waqt il-wirja ta’ artist ?ini] li ttellg[et fil-gallarija ta’ ShanghART, f’Singapore (ritratt> EPA)
Irrispettivament milli jista ’ ji]vol;i fil - futur , Facebook di;a [alla impatt
assolut fuq il - lingwa ta ’ ]menijietna , u fejn fost o[rajn introdu/a termini
b[al friending , unfriending u status line fil - vokabolarju modern .
Il-Pulizija ta’ Napli arrestaw lil Mariano Riccio, il-kap ta’ grupp kriminali asso/jat mal-Camorra – in-network ta’ mafju]i bba]at fir-re;jun partikolari – u li fl-eta ta’ 23 sena di;a sar mag[ruf b[ala wie[ed fost l-aktar mitt kriminali mfittxija fl-Italja. Riccio qed jiffa//ja sittax-il sena [abs g[al traffikar taddroga u bl-investigaturi jqisuh b[ala influwenti [afna fil-gwerra g[all-kontroll tal-kummer/ tad-droga bejn l-entitajiet mafju]i rivali. Mifhum li Riccio ma rre]istiex l-arrest meta nqabad mill-pulizija fil-limiti ta’ Napli. Dan meta madwar tletin membri suspettati tal-Camorra wkoll spi//aw arrestati f’Ruma, u waqt ka]i separati, b’konnessjoni ma’ frodi u rikatt. L-arrestati qed jissemmew b’konnessjoni malfamilja kriminali Zaza li hi bba]ata fiz-zona ta’ Fuorigrotta, lejn il-Punent ta’ Napli. Mifhum li l-grupp Camorra, llum, irnexxielu jifrex linfluwenza tieg[u anki ‘l hinn minn Ruma u fejn qed imexxi lattivitajiet kriminali fl-in[awi ta’ Firenze u fi bnadi Taljani o[ra tat-Tramuntana.
L-Oppo]izzjoni tipprova tra]]an il-poteri tal-President L-UKRAJNA Id-Deputati Parlamentari talOppo]izzjoni komplew bitta[ditiet ta’ kri]i fejn qed jippruvaw jibdlu l-Kostituzzjoni talUkrajna – b’dan il-pass ikun anki inti] lejn it-tra]]in talpoteri tal-President Ukrajn, Viktor Yanukovich.
L-Oppo]izzjoni qed tinsisti dwar din ir-riforma kru/jali u wissiet li jekk il-Parlament jonqos minn azzjoni ‘issa’, jkun qed irewwa[ ir-rabja tal-poplu u fejn g[andhom iqumu protesti ;odda tal-massa. L-a[[ar xhur kienu ddominati
bid-dimostrazzjonijiet talUkrajni li [ar;u jesprimu lg[adab talli Yanukovich, f’Novembru, naqas milli jiffirma ftehim g[all-asso/jazzjoni storika mal-Unjoni Ewropea. Mietu talanqas sitt persuni filvjolenza konsistenti li rri]ultat
mis-sitwazzjoni u meta numru ta’ politi/i Ukrajni qed jg[idu li pajji]hom g[ad jista’ jispi//a fleqqel ta’ gwerra /ivili. Madankollu, l-Oppo]izzjoni qed tag[fas g[al ritorn lejn ilKostituzzjoni tal-2004 u li jfisser li Yanukovich g[andu jitlef
u[ud mill-poteri li kiseb mindu kien elett President fl-2010. Fl-istess [in, numru ta’ deputati parlamentari favur ilPresident jopponu g[all-bidliet fil-Kostituzzjoni u l-ISpeaker talParlament ing[ata ]mien sallum biex isib forma ta’ kompromess.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
MYANMAR> Mara li dellket wi//ha b’ta[lita kosmetika tradizzjonali mag[rufa b[ala ‘Thanakha’ tippo]a g[ar-ritratti qrib il-moll, ma;enb ix-Xmara ta’ Yangon (f’Yangon) u waqt li ammont enormi ta’ gawwi ttajjar madwarha u n-nies tal-in[awi (ritratt> EPA)
L-ag[ar maltemp g[al 50 sena
L-AFRIKA
L-IRAN
L-iskejjel kollha ma fet[ux fil-provin/ja ta’ Mazandaran li ntlaqtet mill-ag[ar maltemp xitwi g[al dawn l-a[[ar [amsin sena u meta xi nofs miljun dar spi//aw ming[ajr dawl, b’konsegwenza ta’ n]ul qawwi ta’ borra. Rapporti minn din il-provin/ja li tmiss mal-Ba[ar Kaspjan qalu wkoll li numru ta’ bliet u villa;;i m’g[adhomx a//essibbli mill-art, wara l-in]ul ta’ ]ew; metri ta’ borra fi kwistjoni ta’ sig[at u meta ma waqfux issitwazzjonijiet ta’ emer;enza. Il-Kap tal-Ferg[a I]lamika (Red Crescent) tas-Salib lA[mar qal li n[elsu aktar minn 11,000 ru[ wara li nqabdu fleqqel tal-borra, b’eluf jing[ataw
Kri]i tal-ikel li qed issir aktar iddisprata
akkomodazzjoni fix-xelters g[all-emer;enzi. Dan fost rapporti li ‘g[exieren’ ta’ nies ittie[du l-isptar fejn qed ibatu minn sintomi tal-kes[a inkella minn konsegwenzi tal-maltemp. Il-President tal-Iran, Hassan Rouhani, [are; direttivi biex iddipartimenti kollha tal-Gvern jipprovdu l-g[ajnuna addizzjonali lill-komunitajiet effettwati, bit-truppi mal-Gwardja Rivoluzzjonarja qed iwasslu lprovvisti lir-residenti li spi//aw i]olati fl-in[awi ta’ Mazandaran u fil-provin/ja ta’ Gilan fil-qrib. L-istess truppi qed jg[inu wkoll bl-evakwazzjoni tar-residenti, meta t-toroq ma jistg[ux jintu]aw fid-diversi bnadi talprovin/ji inkwistjoni.
In-Nazzjonijiet Uniti appellat g[al aktar minn ]ew; biljun dollaru Amerikan biex tie[u [sieb madwar g[oxrin miljun persuna ‘li ma jistg[ux ikunu /erti millikla li jmiss’ u li qed jg[ixu firre;jun ta’ Sahel; wa[da millaktar zoni fqar tal-Afrika li jinkludu lis-Sudan u r-Repubblika Afrikana ?entrali. L-Uffi//ju g[allKoordinazzjoni tal-Affarijiet Umanitarji (OCHA) qal li l-konflitti f’dawn il-pajji]i u bnadi o[ra tar-re;jun ifissru li s-sitwazzjoni g[adha ddisprata g[al [afna nies – bis-sitwazzjoni ta’ food insecurity tirdoppja salpunt li spi//aw vulnerabbli madwar g[oxrin miljun ru[. Dan skont il-kalkoli ta’ OCHA, li ju]a kejl g[al-livelli
tal-;u[ li jeffettwaw il-popolazzjoni u li jkunu dovuti g[allklima inkella l-i]broff tal-konflitti. Iz-zona ta’ Sahel tkopri territorju ‘rinomat g[an-nixfa’ u li j;ebbed mil-Lvant tal-Atlantiku g[all-Ba[ar l-A[mar. Intant, hu mag[ruf li d-donaturi, matul issena l-o[ra, ipprovdew biss ftit aktar minn sittin fil-mija tal-1.7 biljun dollaru elenkati millappell spe/ifiku tan-NU ‘g[al Sahel’. Il-pajji]i fir-re;jun ta’ Sahel (lejn in-Nofsinhar mid-de]ert tas-Sahara) li qed jiffa//jaw ilkri]i tal-ikel jinkludu wkoll ilMawritanja, il-Gambja, il-Mali, in-Ni;er, in-Ni;erja, Burkina Faso, is-Senegal u l-Kamerun. L-OCHA jinsisti li s-sitwaz-
zjoni saret aktar iddisprata g[allkomunitajiet tar-re;jun u bilfatti ji]velaw li fl-a[[ar sena kwa]i rdoppja l-ammont tar-residenti li ma jafux minn fejn ;ejja l-ikla li jmiss. Dan meta jin[tie;u l-atte;;jamenti ;odda biex jing[eleb dan i/-/iklu ta’ vulnerabbiltà, bil-gruppi umanitarji qed jikkollaboraw malgvernijiet u l-a;enziji g[alli]vilupp. Fl-istess [in, il-gruppi talg[ajnuna huma fidu/ju]i li jistg[u jag[mlu differenza kbira ‘bl-g[odda u l-finanzi xierqa’ – b’Robert Piper, il-koordinatur g[all-{idma Umanitarja Re;jonali tan-NU, isostni li dan hu ]-]mien li j[oll u jorbot g[all-komunitajiet fir-re;jun ta’ Sahel.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Twissi dwar ‘mew;a’ ta’ ka]i tal-kan/er L-ORGANIZZAZZJONI DINJIJA TAS-SA{{A
I?-?INA> }ew;t itfal ji]]er]qu permezz ta’ toboggan f’dan il-park g[ad-divertiment, f’Beijing, waqt jum ie[or ta’ /elebrazzjonijiet tas-Sena l-:dida Lunari. I/-?ini]i u r-residenti f’diversi pajji]i tal-Asja qed ifakkru l-avveniment lunari ta’ din is-sena dedikata li]-]iemel, skont i/-/iklu tradizzjonali ta]-]odjaku mqassam fuq tnax-il sena. I/-/elebrazzjonijiet bdew fl-a[[ar jum ta’ Jannar u jistg[u jkomplu g[addejjin sa nofs dan ix-xahar (ritratt> EPA)
Id-dinja qed tiffa//ja ‘mew;a kbira’ tal-kan/er u wasal i]]mien li n-nies jikkunsidraw bis-serjetà r-restrizzjonijiet g[all-konsum taz-zokkor u lalko[ol. Dan qaluh ix-xjenzjati malOrganizzazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO). Waqt li qed ibassru li l-ka]i tal-kan/er jistg[u jil[qu l-24 miljun, sal2035, jifhmu wkoll li sa nofshom jistg[u jkunu evitati bi ftit aktar attenzjoni. Madankollu, l-WHO sostniet li issa hemm tassew il-[tie;a li s-so/jetà tikkon/entra fuq il-prevenzjoni tal-kan/er billi tikkonfronta t-tipjip, l-obe]ità u l-konsum tal-alko[ol. Dan waqt li l-World Cancer Research Fund isostni li hemm ammont allarmanti ta’ ideat ]baljati u informazzjoni ]baljata rigward ir-rwol tal-kan/er fiddieta li n]ommu. Kull sena, madwar erbatax-il miljun ru[ madwar id-dinja jinstab li huma morda bil-kan/er, u dan l-ammont mistenni ji]died g[al dsatax-il miljun sal-2025 fost tbassir li l-ka]i inkwistjoni jitilg[u g[al 22 miljun sal-2030 u g[al 24 miljun sal-2035. Il-pajji]i li qed ji]viluppaw mistennija j;arrbu l-akbar impatt ta’ dawn il-ka]i ‘addizzjonali’, bi Chris Wild, id-direttur tal-A;enzija Internazzjonali tal-WHO inkarigata mir-Ri/erka
dwar il-Kan/er, jispjega li l-pi] globali (tal-kan/er) qed ji]died b’mod enfatiku u, fost il-fatturi, jispikka l-fatt li l-popolazzjonijiet qeg[din ji]viluppaw aktar minbarra li javvanzaw fi]]mien.
Jenfasizzaw dwar il-prevenzjoni Jekk wie[ed i[ares lejn l-ispejje] involuti fit-trattament talkan/er, l-ewwel impressjoni hi li dawn qeg[din isiru inkontrollabbli, anki fil-pajji]i fejn il[addiema jgawdu l-og[la livell ta’ introjtu. G[aldaqstant, hemm enfasi ;dida fuq il-prevenzjoni b[ala aspett mill-aktar kritiku u li spi//a b[ala fattur pjuttost ‘injorat’ tul is-snin. Skont ir-Rapport Dinji talKan/er (tal-WHO) g[all-2014, is-sorsi prin/ipali tal-marda li jistg[u jkunu evitati jinkludu ttipjip, l-alko[ol, l-obe]ità u linattività; ir-radjazzjoni (mixxemx u scans medi/i) u t-tni;;is tal-arja flimkien ma’ fatturi o[ra relatati mal-ambjent. Intant, u f’[afna pajji]i, ilkan/er tas-sider hu l-aktar kan/er komuni fost in-nisa, i]da l-ka]i tal-kan/er /ervikali wkoll qed jispikkaw f’diversi bnadi tal-Afrika.
L-im[allef fil-ka] ta’ Kercher investigat dwar kummenti L-ITALJA L-Im[allef li jiem ilu g[adda l-a[[ar verdetti ta’ [tija fil-konfront ta’ Amanda Knox u Raffaele Sollecito fil-ka] talomi/idju tal-istudenta Britannika, Meredith Kercher, jista’ jiffa//ja azzjoni dixxiplinarja b’konnessjoni ma’ intervista li hu kien ta lill-istampa Taljana. Il-Ministeru tal-:ustizzja flItalja, fil-fatt, insista li jkunu investigati l-kummenti talIm[allef Alessandro Nencini wara l-verdett tal-;img[a l-o[ra li annulla l-appell li Knox u Sollecito kienu g[amlu, fl2011, kontra l-kundanna ori;inali tag[hom (rigward ilqtil ta’ Kercher). Fil-lejl tal-{amis li g[adda,
Knox, Amerikana u fil-pre]ent residenti ta’ Seattle, kienet ikkundannata g[al 28 sena u sitt xhur pri;unerija fl-assenza tag[ha waqt li Sollecito ng[ata sentenza ta’ 25 sena [abs, b’konnessjoni mal-omi/idju inkwistjoni li kien se[[ fl-2007, fil-belt ta’ Perugia. Intant, l-Im[allef Nencini kien ikkwotat li d-de/i]joni ta’ Sollecito biex ma jixhidx filqorti setg[et [admet kontra tieg[u – bl-avukati ta’ Sollecito, issa, qed jakku]awh dwar ‘nuqqas ta’ bilan/ fi kliemu u fil-komportament tieg[u’. G[alkemm l-Im[allef ji/[ad l-akku]a, l-avukati insistew li rrimarki jirrappre]entaw
nuqqas serju u jistg[u anki jitfg[u l-verdett fid-dubju. Dan meta l-kummenti talIm[allef kienu ppubblikati f’diversi gazzetti Taljani u qabel ilqorti g[andha to[ro; ir-rapport s[i[ dettaljat li jispjega l-validità tas-sentenza. Fl-Italja, dan ir-rapport je[tie; li jkun ippubblikat fi ]mien disg[in ;urnata mill-[ru; tal-verdett. Sadanittant, il-Ministru tal:ustizzja tal-Italja, Anna Maria Cancellieri, [ar;et direttiva g[al ‘investigazzjoni preliminarja’ dwar il-kummenti talIm[allef Nencini, li min-na[a tieg[u qed jirrifjuta li qatt esprima opinjoni dwar ‘listrate;ija tad-difi]a ta’ Sollecito’.
Raffaele Sollecito...25 sena [abs g[al qtil (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-ISTATI UNITI> Mara tmexxi l-klieb tag[ha mill-in[awi ta’ West Village, fi New York, wara l-a[[ar maltempata bil-borra li ksiet iz-zona s[i[a b’mantell abjad (ritratt> EPA)
Pro/ess dwar il-;eno/idju FRANZA Qorti Fran/i]a bdiet tisma’ lpro/ess storiku ta’ dak li kien kap tas-servizzi sigrieti ta’ Rwanda, li hu akku]at b’kompli/ità fil-;eno/idju tal-poplu Tutsi fil-pajji] Afrikan, li kien se[[ fl-1994. Pascal Simbikangwa, li spi//a paraple;iku, kien arrestat, fl2008, meta kien qed jg[ix ta[t isem falz fuq il-g]ira ta’ Mayotte, li tmiss mal-O/ean Indjan. Illum hu qed ji/[ad lakku]i mi;jubin fil-konfront tieg[u. Intant, Simbikangwa, li g[andu 54 sena, hu akku]at li g[en jarma lill-milizzji etni/i tal-
Hutu f’Kigali, il-belt kapitali ta’ Rwanda, u li kien anki jag[tihom ‘l-istruzzjonijiet’ dwar sehemhom fil-massakri tan-nies. Franza kemm-il darba kienet ikkritikata talli mxiet bil-mod biex tippro/essa persuni li allegatament kienu konnessi mal-qtil ta’ mijiet ta’ eluf ta’ /ittadini fi Rwanda tul il-mitt jum terribbli tal-1994. Wara l-;eno/idju, [afna /ittadini ta’ Rwanda kienu [arbu lejn Franza peress li lpopli g[andhom lingwa komuni u min[abba r-relazzjonijiet tajbin li kienu je]istu bejn il-pajji]i. Intant, Simbikangwa ammetta li kien qrib il-Gvern pre/edenti
ta’ Rwanda mmexxi mill-eksPresident Juvenal Habyarimana, ta’ nisel Hutu, u li l-assassinar tieg[u, fl-1994, kien wassal g[all-vjolenza li damet ;img[at u li swiet il-[ajja ta’ xi 800,000 Tutsi etniku u wkoll moderati qalb il-komunità Hutu. Hu mistenni li numru ta’ ;urnalisti, stori/i, gwardjani tassigurtà u eksuffi/jali mas-servizzi sigrieti jitilg[u jixhdu waqt ilpro/ess ta’ Simbikanagwa, blawtoritajiet f’Kigali jsostnu li dan hu mument importanti g[allfamilji tal-vittmi tal-massakri li ilhom g[oxrin sena jistennew il;ustizzja.
Lejn laqg[a bejn ir-Re;ina u l-Papa IR-RENJU UNIT Ir-Re;ina Eli]abetta u lPrin/ep Philip, id-Duka ta’ Edinburgh, f’April g[andhom imorru Ruma g[al udjenza malPapa Fran;isku. L-a[bar ]velawha sorsi qrib ilPalazz ta’ Buckingham u meta mifhum li l-Koppja Rjali, li se tqatta ;urnata wa[da biss fil-kapitali Taljana, se jkollha anki ikla privata mal-President tal-Italja, Giorgio Napolitano. I]-]jara kienet ori;inarjament ippjanata g[as-sena li g[addiet i]da kellha tkun posposta wara li
mardet ir-Re;ina. Intant, il-korrispondenti rjali qed jg[idu li llaqg[a tat-3 ta’ April g[andha ssir fi spirtu ‘informali’ fir-residenza tal-Papa u fejn ir-Re;ina ‘m’g[andhiex tilbes l-iswed jew xi forma ta’ velu’. Mifhum ukoll li ]-]jara se ssir wara li l-President Napolitano estenda l-istedina partikolari, bludjenza tal-Irjali mal-Papa mistennija ssegwi l-ikla pprogrammata fil-Palazz tal-President Taljan.
Sejba kbira ta’ eroina fid-dar ta’ Philip Seymour Hoffman L-ISTATI UNITI Il-Pulizija fi New York sabu sebg[in bor]a b’sustanza li hemm suspett li hi eroina fid-dar ta’ Philip Seymour Hoffman, lattur Amerikan famu] li nhar il{add instab mejjet fid-dar tieg[u fi Greenwich Village. Is-sejba saret l-g[ada li Hoffman – rebbie[ ta’ Academy Award (Oscar) g[all-film Capote – instab b’siringa ma’ dirg[ajh. Il-Pulizija qed tissuspetta li l-attur miet ka;un ta’ overdose. Intant, baqg[u ma da[lux irri]ultati tal-awtopsja fuq il-
katavru tal-attur li kien rispettat minn kul[add, inklu]i l-kollegi ta’ Hollywood, b[ala wie[ed mill-aktar character-actors versatili u dan hekk kif hu kien ukoll protagonist f’xog[lijiet g[all-palk fi New York. Proprju llum, il-marquees tatteatru fiz-zona ta’ Broadway, fi New York, g[andhom ibaxxu ddawl g[al xi [in b[ala sinjal ta’ rispett g[al Hoffman, b’numru kbir ta’ atturi /elebri ta/-/inema jag[mlu diversi elo;ji lil dan lattur, inklu] Robert de Niro, li fa[[ru b[ala persuna b’‘talent
kbir’. Fl-istess [in, l-awtopsja g[andha tipprovdi d-dettalji dwar il-mewt ta’ Hoffman, li jidher li se[[et ftit wara li hu kien injetta lilu nnifsu bl-eroina. Fost id-droga li nstabet flappartament tal-attur kien hemm il-pakketti stampati bl-‘ass talkoppi’ u l-‘ass tal-ispadi’ li wie[ed isib f’mazz karti tallog[ob komuni u li jing[ad li huma spe/i ta’ tikketta g[addroga eroina li jbig[u t-traffikanti ‘mill-idejn’ huma u jduru fit-toroq.
Philip Seymour Hoffman (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
18
LIL HINN MINN XTUTNA
L-I]vizzera> Iridu jikkontrollaw l-immigrazzjoni mill-UE Li Malta u l-Italja qed naffrontaw problema serja bil-wasla ta’ immigranti irregolari li qed ja[arbu minn pajji]i G[arab u Afrikani fejn hemm gwerer, faqar jew instabbiltà, nafuh sew. Imma li wie[ed mill-iktar, jekk mhux l-aktar pajji] Ewropew sinjur, multietniku u stabbli hemm moviment, sentiment qawwi li qed jib]g[u li dan kollu jintilef jekk mhux se jikkontrollaw l-immigrazzjoni minn [dan l-istess kontinent Ewropew, ]gur li ftit basruha. Fil-fatt nhar il-{add li ;ej f’dan il-pajji] li jifta[ar, birra;un, bid-demokrazija diretta permezz tal-[afna referenda li jsiru, se jsir ie[or bl-isem ta’ “Inwaqqfu l-Immigrazzjoni talMassa” li l-iskop tieg[u huwa li jer;a’ jda[[al il-kwota g[al kemm jid[lu immigranti kull sena, anki jekk ikunu /ittadini ta’ xi pajji] membru tal-Unjoni Ewropea. Ir-referendum tressaq mil-lemini SVP#UDC Partit tal-Poplu }vizzeru-Unjoni Demokrtatika ta/-?entru, li huwa l-ikbar partit fil-parlament, jew, kif jissejja[ hemm, Assemblea :enerali, li tinkludi l-Kunsill Nazzjonali b’200 si;;u, u l-Kunsill tal-Istati fejn kull stat (hawn imsej[a Canton) ja[tar ]ew; kunsillieri, b’kollox 46. I]da wara l-a[[ar elezzjoni tal-2011 re;a’ ma kisibx si;;ijiet bi]]ejjed biex jiggverna wa[du u jg[addi l-li;ijiet u l-mi]uri li wieg[ed. Gvern ta’ g[aqda nazzjonali Infatti l-SVP-UDC jifforma
parti minn gvern li nistg[u nsej[ulu ta’ g[aqda nazzjonali – jew “Koalizzjoni l-Kbira” (Große Koalition) b[alma kellhom kemm-il darba fl-I]vizzera – g[ax jinkludi t-tieni l-ikbar partit }vizzeru, dak So/jaldemokratiku, u wkoll tliet partiti mi/-?entruLemin, biex
b’kollox l-alleanza g[andha 167 mill-200 si;;u fil-Kunsill Nazzjonali. Filwaqt li hemmhekk l-SVP huwa l-ikbar partit, fil-Kunsill tal-Istati mhuwiex, u skont is-sistema }vizzera, biex tg[addi li;i trid ti;i vvutata minn ma;;oranza kemm fil-Kunsill Nazzjonali kif ukoll fil-Kunsill tal-Istati. Problema ewlenija tas-sistema elettorali }vizzera hija biex partit jikseb si;;ijiet fil-parlament m’hemmx stabbilit kemm irid jikseb minimu ta’ voti. B’hekk fi]-]ew; kmamar jew kunsilli jistg[u jispi//aw rappre]entati ruxxmata partiti, blebda wie[ed minnhom ma jiggverna wa[du. Hekk ;ralu l-SVP-UDC – minkejja li mill-i]g[ar partit filkoalizzjonijiet fil-gvern fil-bidu tas-snin disg[in, spi//a biex sallum sar l-ikbar partit fl-I]vizzera – li qatt ma seta’ jwettaq il-programm nazzjonali konservattiv tieg[u, li jinkludi, appuntu, li;ijiet aktar iebsa fejn jid[lu refu;jati, u tnaqqis tal-immigrazzjoni. Imma hawnhekk is-sistema }vizzera g[andha s-soluzzjoni: referendum, u dak li l-partiti filparlament ma qablux mieg[u, issa, nhar il-{add se jkun ilpoplu b’mod dirett li jg[id jaqbilx jew le mal-proposti tal-SVPUDC. Il-partiti l-o[ra fil-gvern qed jirrakkomandaw lill-poplu biex jivvota kontra l-proposti fir-referendum, imma st[arri; tal-opinjoni pubblika wera li lma;;oranza jridu li tkun lI]vizzera li tidde/iedi r-regolamenti dwar din il-problema. Kienu ne[[ew il-vi]a L-SVP isostni li l-I]vizzera tilfet il-kontroll fejn jid[lu dawn irregolamenti, l-aktar minn wara l2007 meta tne[[a l-b]onn talvi]a biex immigrant mill-UE
Joe Calleja jocal@me.com
Poster ta’ propaganda mill-SVP-UDC favur il-vot “IVA” fir-referendum tal-{add. Dan bit-Taljan, wa[da mit-tliet lingwi uffi/jali fl-I]vizzera
ja[dmu fl-I]vizzera. Dan wassal g[al ri]ultati di]astru]i g[allekonomija u fis-so/jetà, b[al qg[ad fost il-[addiema }vizzeri, ]jieda fil-kera u fil-valur tal-proprjetà, minbarra li l-immigranti qed ikabbru l-pi] fuq is-sistemi tas-sa[[a u tal-edukazzjoni. Il-partit qed jattakka lil-lobby groups li qed ifittxu biss l-interessi tag[hom. “Qed jirrifjutaw jiddiskutu l-problemi so/jali u ekonomi/i kaw]ati mill-wasla ta’ 80,000 residenti ;odda”, kien ing[ad fi stqarrija. “L-I]vizzera trid tkun tista’ tidde/iedi hi min jid[ol u meta fil-pajji], g[alkemm dan ma fis-
Poster ie[or, dan bil-Fran/i], minn kumitat kontra l-proposti fir-referendum u allura qed jappella g[all-vot “LE” tal-{add. Il-lingwa uffi/jali l-o[ra hi l-:ermani]
sirx li a[na kontra l-immigrazzjoni b[ala tali.” Fost il-mi]uri proposti hemm li kumpaniji }vizzeri jridu l-ewwel jippruvaw li ma sabux [addiema#impjegati }vizzeri, qabel ikunu jistg[u jimpjegaw barranin. Kwa]i ]ew; miljuni mit-tmien miljuni li jg[ixu b[alissa flI]vizzera mhumiex }vizzeri – 3.3% aktar milli kienu fl-2012, skont /ifri uffi/jali. L-ikbar numru ta’ immigranti f’dawn la[[ar snin ;ew mill-Portugall, il:ermanja, l-Italja u Franza. Minn dawn l-a[[ar tliet pajji]i tistenniehom aktar, meta tara li fl-I]vizzera l-aktar tliet lingwi mitkellma huma dawk uffi/jali, :ermani] (63.7%), Fran/i] (20.4%) u Taljan (6.5%), li huma wkoll l-ikbar tliet gruppi etni/i fil-Konfederazzjoni }vizzera: sal-2011 l-aktar li kien hemm residenti kienu Taljani, segwiti
mill-:ermani]i, Portugi]i u Fran/i]i. L-I]vizzera mhix membru talUnjoni Ewropea, i]da g[andha rabtiet ekonomi/i kbar malblokk ta’ 28 nazzjon. Dawk kontra l-proposta talSVP-UDC qed ifakkru li l-industrji kbar }vizzeri jag[mlu bi//a l-kbira tal-kummer/ mal-UE. Barra minn hekk n-negozjanti }vizzeri jimpjegaw [afna [addiema spe/jalizzati minn pajji]i tal-UE. Barra minn hekk dawn l-immigranti kkontribwew g[al kwart tat-tkabbir tal-konsum mill-2008 ’l hawn, u kienu ta’ benefi//ju g[as-suq tal-kiri u xiri fl-industrija tal-bini. Tilwim ma’ Brussell Fuq kollox, il-proposta qed tqajjem l-ispettru ta’ tilwim ma’ Brussell. Fost il-ftehim li kienu saru mill-I]vizzeri mal-UE kien hemm /-/aqliq [ieles ta/-/ittadini Ewropej fl-I]vizzera, b[ala
kundizzjoni biex din ikollha a//ess g[as-swieq Ewropej. G[alhekk il-Ministru talEkonomija Schneider-Ammann iddikjara li jekk jg[addi r-referendum in-negozjanti }vizzeri ikollhom jiffa//jaw xkiel ;did biex jesportaw il-prodotti tag[hom fis-swieq tal-UE. Minn min se jisimg[u lI]vizzeri f’dan l-ewwel referendum g[al din is-sena, wara t-13 li pparte/ipaw fihom is-sena li g[addiet? {a;a hi ]gura: g[al darb’o[ra, b[alma dejjem jag[mlu l-I]vizzeri, se jkun hemm votazzjoni aktar g[olja milli fl-elezzjonijiet!
Fl-2007 tne[[a l-b]onn tal-vi]a biex l-immigranti mill-UE ja[dmu fl-I]vizzera. Dan wassal g[al ri]ultati di]astru]i g[all-ekonomija u fis-so/jetà, b[al qg[ad fost il-[addiema }vizzeri, ]ieda fil-kera u fil-valur tal-proprjetà, minbarra li l-immigranti qed ikabbru l-pi] fuq is-sistemi tas-sa[[a u tal-edukazzjoni
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
19
MADWARNA
Se ssir il-wirja annwali tal-mudelli fi skala Wayne Zammit pr@ipmsmalta.com
Il-membri tas-Society for Scale Modellers se jtellg[u t-33 wirja annwali tag[hom ta’ mudelli fi skala bejn il-:img[a, 7 ta Frar u t-Tnejn, 10 ta’ Frar fil-Mu]ew Marittimu, il-Birgu. Il-mudelli esibiti jinkludu ajruplani militari u /ivili, karozzi, trakkijiet, muturi, vetturi armarti militari kif ukoll klassijiet varji ta’ vapuri, kollha minn ]minijiet u xenarji differenti.
Il-wirja tinkludi wkoll sezzjoni ddedikata lill-figurini. Ilmembri se jesibixxu bosta mudelli li reb[u premjijiet varji f’kompetizzjonijiet internazzjonali f’dawn l-a[[ar snin. Xog[lijiet ta’ arti Dawn il-mudelli huma tassew xog[lijiet ta’ arti u mlestija salog[la standard possibbli, xhieda tal-kapa/ità tal-modellers Maltin. Din is-sena tfakkar il-mitt anniversarju mill-bidu talEwwel Gwerra Dinjija, u s-
Mudelli ma[duma mill-membri tas-Society for Scale Modellers
So/jetà se tfakkar din il-;rajja importanti fl-istorja billi tippre]enta feature spe/jali ddedikat lill-ajruplani u vetturi militari ta’ dak il-perijodu. It-tema spe/jali ta’ din is-sena se tikkonsisti f’]ew; dioramas iddesikati g[all-avjazzjoni u ttank tal-gwerra li t-tnejn kienu fil-bidu tag[hom dak i]-]mien. B[ala r-rapre]entanti talIPMS (International Plastic Modellers Society), is-So/jetà ilha tippromwovi l-immudellar fi skala g[al dawn l-a[[ar 30 sena, u saret kemm lokalment kif ukoll internazzjonalment sinonima mal-istandards g[olja talmudelli tal-membri tag[ha. Fil[idma dejjiema tag[ha sabiex din il-forma ta’ arti tibqa’ popolari, is-So/jetà tistinka biex tlaqqa’ ]g[a]ag[ ;odda ma’ dan il-passatemp permezz talwirjiet tag[ha, workshops u korsijiet fl-immudellar fi skala. Dawk li jixtiequ aktar tag[rif jistg[u j]uru l-websajt tasSo/jetà www.ipmsmalta.com. Dawk li se j]uru l-wirja ta’ din is-sena se jaraw ukoll membri tas-So/jetà ja[dmu fuq xi mudelli dak il-[in tul il-wirja. B’hekk wie[ed ikun jista’ jsegwi l-pro/ess tal-bini ta’ dawn ilmudelli kif ukoll jitkellem malmembri. IPMS Malta tgawdi minn ranking internazzjonali g[oli [afna fil-kwalità tal-mudelli, u g[alekk huwa garantit li kemm ix-xog[ol esibit kif ukoll dak li qed jin[adem huwa tal-og[la kwalità. Il-wirja se tkun miftu[a mill:img[a 7 sat-Tnejn 10 ta’ Frar mid-9am sal-5pm. Id-d[ul huwa b’xejn.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
20
AMBJENT
Tieqa intelli;enti tnaqqas il-konsum tal-ener;ija b’g[oxrin fil-mija Konsorzju mag[mul minn tliet kumpaniji li jimmanifatturaw u jissupplixxu twieqi u sistemi ta’ ventilazzjoni ]viluppa teknolo;ija ;dida fejn twieqi jirkupraw is-s[ana, ma[suba biex jintu]aw fi pro;etti ta’ rinnovament ta’ bini residenzjali u kummer/jali. Fix-xitwa, it-twieqi u s-sistemi ta’ ventilazzjoni huma fost laktar fatturi li jikkaw]aw telf ta’ s[ana, u dawn it-twieqi jindirizzaw din il-problema. It-twieqi intelli;enti ‘Climawin’ g[andhom ukoll sistema awtomatika li tbaxxi t-temperatura meta din tkun g[olja, bir-ri]ultat li jitnaqqas il-b]onn tal-arja kundizzjonata, u b’hekk tag[milhom adattati g[al kull tip ta’ klima. “{afna mis-s[ana tintilef mittwieqi. Il-prodott innovattiv tag[na jer;a’ ji//irkola s-s[ana biex ma tintilifx. Testijiet juru li l-konsum tal-ener;ija f’bini
mg[ammar kompletament bi twieqi ‘Climawin’ jonqos bejn 18% u 24%,” spjega Brian O’Brien, rappre]entant talpro;ett fi [dan il-kumpanija Solearth Ecological Architecture. Hu spjega li ‘Climawin’ hi ma[suba biex ittejjeb il-kwalità tal-[ajja billi ssa[[an l-arja talbinjiet li j[arsu lejn itTramuntana, il-Lvant u l-Punent fi klimi moderati u kes[in, u dan billi tu]a l-ener;ija ;;enerata mix-xemx fuq fa//ati li j[arsu lejn in-Nofsinhar. F’pajji]i s[an, din it-tieqa tbaxxi t-temperatura u t[alli d-dawl tax-xemx jg[addi, imma ]]omm is-s[ana barra. Din it-teknolo;ija mistennija tnaqqas il-konsum talener;ija b’mod konsiderevoli waqt li tag[mel il-[ajja aktar komda, kemm f’bini residenzjali kif ukoll f’dak kummer/jali li pre]entement m’g[andhomx sistemi ta’ ventilazzjoni effet-
tivi. It-tieqa, li kienet ]viluppata minn seba’ msie[ba - midDanimarka, il-:ermanja, ilPortugall u l-Irlanda permezz ta’ fondi mill-UE biex wettqu programm ta’ ri/erka u ]vilupp imsejja[ ‘Climawin’, issa[[an larja li tkun die[la minn barra, tit[addem permezz tal-ener;ija ;;enerata mix-xemx u ]]omm it-temperatura stabbli permezz ta’ sensors imwa[[la fil-kmamar. G[andha diversi elementi li jag[mluha a[jar minn prodotti simili e]istenti, fosthom fet[iet integrati g[al kontroll a[jar talarja, filtri, /irkwiti elettroni/i u komunikazzjoni cordless ma’ sensors imwa[[la fil-kmamar (u b’hekk tista’ titwa[[al minflok twieqi e]istenti ming[ajr il[tie;a li tkun immodifikata linstallazzjoni tal-elettriku e]istenti), kif ukoll sistemi biex jilqg[u g[al klimi differenti u kundizzjonijiet ta’ temp estremi.
It-twieqi intelli;enti ‘Climawin’ g[andhom sistema awtomatika li tbaxxi t-temperatura meta din tkun g[olja
Tag[rif dwar l-a[[ar ]viluppi fir-ri/erka u l-innovazzjoni Ewropej jista’ jinkiseb mis-siti: http : ##ec . europa . eu#pro -
grammes#horizon2020#, http:##www.facebook.com#innovation.union, http:##twitter. com#innovationunion
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
21
MADWARNA
Kommemorazzjoni ta’ Mikiel Anton Vassalli
Ritratt storiku g[as-So/jetà La Valette, li fih il-membri tal-Kumitat jidhru flimkien ma’ Simon Busuttil il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Eddie Fenech Adami u Lawrence Gonzi, eks Kapijiet tal-Partit Nazzjonalista (ritratt> PhotoCity)
Sar il-festin annwali mis-So/jetà La Valette Il-{add, 2 ta’ Frar, 2014 filKa]in tas-Società Filarmonica Nazionale La Valette, kien organizzat il-festin annwali flokka]joni tal-festa tanNawfra;ju ta’ Missierna San Pawl, li ti;i //elebrata filParro//a ta’ San Pawl, il-Belt fl10 ta’ Frar. Charles Camilleri, il-President tas-So/jetà, flimkien ma’ George Micallef, il-Vi/i President,
laqg[u lill-mistiedna fil-ka]in li g[adu kemm ;ie restawrat. Waqt id-diskors tieghu, Charles Camilleri semma l-attivitajiet li s-So/jetà se tag[mel matul l-2014, li ta[bat il-140 anniversarju mit-twaqqif tag[ha. Saru wkoll pre]entazzjonijiet lil tliet bandisti li ilhom idoqqu mas-So/jetà aktar minn [amsin sena, kif ukoll ing[ata /ertifikat lill-alljiev li se jo[rog idoqq
g[all-ewwel darba mal-banda filfesta ta’ San Pawl. Charles Camilleri [abbar ukoll li ;ew ma[tura erba’ membri onorarji tas-So/jetà, li huma Raymond Zammit, l-Ar/ipriet tal-Parro//a Rev. Alex Cordina, David Casa u Eddie Fenech Adami. Dawn il-persuni distinti kollha g[andhom rabta masSo/jetà. B[alma jsir kull sena, ittie[ed
ukoll ritratt tal-okka]joni talKumitat tad-Direzzjoni tasSo/jetà flimkien ma’ personalitajiet distinti. Din is-sena kienet okka]joni storika peress li kien hemm ittliet kapijiet tal-Partit Nazzjonalista kollha flimkien. Il-Kumitat kien onorat li kellu mieg[u lil Simon Busuttil, Lawrence Gonzi u lil Eddie Fenech Adami.
Din is-sena ta[bat il-250 sena mit-twelid ta’ Mikiel Anton Vassalli, meqjus b[ala Missier lIlsien Malti. Skular u patrijott kbir li [adem bis-s[i[ biex Malta u l-Malti jkunu rikonoxxuti u rispettati u bata’ mhux ftit min[abba l-fehmiet tieg[u. L-G[aqda Ka]in Banda San Filep AD 1851 se tfakkru waqt serata li se ttella’ f’;ie[u nhar isSibt 22 ta’ Frar 2014 fis-7pm, fis-Sala prin/ipali tal-Ka]in San Filep, {a]-}ebbu;. Oliver Friggieri se jag[mel iddiskors tal-okka]joni waqt serata bi programm im]ewwaq b’qari ta’ sunetti, kant, g[ana u mu]ika mill-Banda San Filep li ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Richard Bugeja se ddoqq issuite: ‘Malta matul i]-]minijiet’ minn “Il- Kavallieri ta’ Malta” tas-surmast direttur, il-marcia folk ‘Malta’ ta’ Mro Philip Attard, “Bianca e Rossa” ta’ Mro Vincenzo Ciappara u s-silta mill-film Les Miserables: ‘Do you hear the people sing’ ta’ Claude-Michel Schonberg. Albertine Abela tkanta l-g[anja antika “{anini ser Insiefer” li lmelodija tag[ha aktarx ispirat dik tal-Innu Nazzjonali.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The 60’s Sound Fuzzbox - Christian Azzopardi Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
06:45 - Good Luck Charlie 07:05 Dog With a Blog 07:30 - Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 Wolfblood 09:50 - The Suite Life on Deck 10:15 - A.N.T. Farm 10:35 Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 Jessie 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 Wolfblood 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Mickey Mouse 15:05 - Teen Beach Movie 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Wolfblood 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 21:35 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:05 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck.
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - IglooGloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder
Nickelodeon
07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Go, Diego, Go! 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:25 - iCarly 23:50 – Victorious.
Jason Statham
Blitz
– Raidue, 23:20
Persuna dde/idiet li tibda karriera b[ala qattiel u fi ftit ]mien saret mag[rufa b[ala serial killer. I]da lpulizija kienu inkwetati mhux biss g[ax ma setg[ux jaqbdu min hu l-individwu i]da fuq kollox, g[ax beda joqtol lill-pulizija s[abhom. TVM
07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:00 – MEA 11:30 – Venere 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 – A[barijiet 14:05 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16:50 - History Hunters 17:20 – Xpla[[mal[ajt 17:35 – Waqtiet 17:40 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:10 – Pureè 18:55 - G[andi xi Ng[id 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 – Merlin 21:45 - Headline News 21:50 Pellikola 22:45 - Paq Paq lifestyles 23:15 – A[barijiet 23:30 - L-irkant; Valletta. TVM 2
07:00 – A[barijiet 09:00 - TVAM (r) 11:00 – Oceans 11:50 - It-Triq 11:55 – Waqtiet 12:00 – Pureè 12.45 GFA Round Up 13:15 - Ruggers 13:45 – Meander 14:15 - Paqpaq Lifestyles 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 – Oceans 15:50 – It-Triq 16:00 - Niskata (r) 18:00 – Click 18:30 - GFA Round Up 19:00 – Ruggers 19:30 – Waqtiet 19:40 – Oceans 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 - Mixja ta’ poplu 21:40 – A[barijiet punti ewlenin 21:45 - Madwarna 22:15 - G[andi xi ng[id 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:05 - DOT EU. One
07:00 - Breakfast News 08:50 - Hazzard daily update 09:00 - Sieg[a }mien 10:15 – Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 – Teleshopping 17:00 – Sal-:ister 17:30 - ONE News 17:40 Kif Inti? 19:10 - Super five 19:30 ONE News 20:15 – TX 21:45 – Hazzard 22:45 - Bin 45 23:30 - ONE News. Smash
07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura
08:40 – 10:00 -
A[barijiet 09:00 – {abbejtek Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 TSN Teleshopping 13:00 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 Dokumentarju 20:30 - D Bride 21:30 M’intix Wa[dek 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:30 - Tg1 flash 10:00 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 11:00 - Tg 1 11:30 - Unomattina Magazine 12:00 La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 18:50 – L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 – Coppa Italia (semifinale) 23:10 - Porta a porta 00:45 - Tg 1 notte 01:20 – Sottovoce. Raidue
06:40 – Cartoons 08:10 - Zorro (TF) 08:35 - Desperate housewives 10:00 Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 Medicina 14:00 Detto fatto 16:15 - Cold case – delitti irrisolti (TF) 17:50 - Tg Sport 18:45 Squadra speciale cobra II (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:00 – Lol:-) 21:10 - Tutta colpa dell’amore. Film 2002 23:00 - Tg 2 notizie 23:20 - Blitz. Film 2011 00:50 - Rai parlamento 01:00 - Law & Order (TF). Raitre
07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 Tgr Buongiorno regione 08:00 – Agorà 10:15 - Mi manda Raitre 11:15 – Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12.45 - Pane quotidiano 13:10 - Il tempo e la storia 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 15:05 - Tgr Piazza affari 15:10 - Terra nostra (TN) 16:00 -
Aspettando Geo 16:40 – Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 – Blob 20:10 – Sconosciuti 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto? 23:15 – Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Fuori orario. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:50 - Mattino cinque 11:00 – Forum 13:00 - Tg 5 13:40 – Beautiful 14:10 – Centovetrine 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 telegiornale 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - I Segreti di Borgo Larici 23:30 Un’ottima annata. Film 2006 01:30 - Tg 5 Notte # Meteo 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4
07:20 - Miami vice (TF) 08:20 - Hunter (TF) 09:45 - Carabinieri (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo 13:55 - Tg 4 14:00 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - My life – segreti e passioni 16:45 - I giganti del mare. Film 1959 18:55 - Tg 4 19:35 - Il segreto (soap) 20:30 Tempesta d’amore (soap) 21:10 - Il curioso caso di Benjamin. Film 2008 00:40 - Easy rider – liberta e paura. Film 1969 02:35 - Tutta colpa del Paradiso. Film 1985. Italia 1
06:55 - Friends (sitcom) 07:40 - Un mamma per amica 09:30 - Everwood (TF) 11:25 - Dr House (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 – Cartoons 14:55 - Big bang theory 15:50 - Two and a half men 16:40 How I met your mother 17:30 - Covert affairs 18:30 - Studio aperto 19:20 CSI Miami (TF) 21:10 - Le iene show 00:35 - Grindhouse – planet terror. Film 2007.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
23
TV#RADJU F. Living
GO Stars
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Design Workshop 10:00 - {in g[al Kollox 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 - Bejnietna 18:00 Teleshopping 20:30 - Belle Donne 23:30 - F. Living magazine 01:30 Teleshopping.
07:20 - Battleship 09:30 - Andrew Lloyd Webber’s 50th anniversary 11:00 - Confessions of a shopaholic 12:45 Flight 15:10 - |Home alone: The holiday heist 16:45 - The social network 18:45 - Top gun 21:00 - Thin ice 22:45 - The Hurt locker 00:45 - Project X.
Xejk
07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request 09:45 – Fottball Daily 09:50 – Shout Out 10:00 -Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux (r) 14:00 – Golden Oldies 15:00 -The 90’s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – audio video clips 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Request Show 20:00 – Just for Laughs (New) 20:15 – Shout Out 21:55 – Football Daily 22:00 – Local Angle 23:00 – audio video clips 23:45 – Tele Market Deals. Melita More
BBC Entertainment
07:00 - Garth and Bev 07:10 - Me Too! 07:30 - Nina and the Neurons: In the Lab 07:45 - Bobinogs 07:55 - Boogie Beebies 08:10 - Garth and Bev 08:20 3rd & Bird 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Last of the Summer Wine 09:45 - Moone Boy 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - The Fat Fighters 12:05 - Call the Midwife 13:00 - The Weakest Link 13:45 - Last of the Summer Wine 14:15 - Moone Boy 14:40 - EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - The Fat Fighters 16:30 - Call the Midwife 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Daddy Daycare 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 - Absolutely Fabulous 21:00 – Stella 21:45 - Alan Carr: Chatty Man 22:30 - The Office 23:00 - The Shadow Line.
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Chicago Fire 12:00 - SMASH 13:00 Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - 2 Broke Girls 15:00 Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Person Of Interest 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Suits 19:45 - The Mentalist 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - Whitney 21:25 - 2 Broke Girls 22:00 Mike & Molly 22:30 VEEP 23:00 - 30 Rock 23:30 – Dallas 00:15 - True Blood 01:15 – SMASH.
07:00 - Catch Me if You Can 08:45 Loch Ness 10:25 - Car 54, Where Are You? 11:55 - Scream Blacula Scream 13:30 - Rage 15:05 - Martin’s Day 16:45 MGM’s Big Screen 17:00 Making Mr. Right 18:35 - The Fantasticks 20:00 - Special Effects 21:45 - Death Wish V: The Face of Death 23:20 - The Program.
La 5
Diva Universal
13:10 - Una mamma per amica (TF) 14:00 – Non ditelo alla sposa 15:20 – Extreme makeover home edition 17:05 - Alisa segui il tuo cuore 18:15 – Non ditelo alla sposa 19:30 – Glee (TF) 20:20 – Una mamma per amica 21:10 – |Flicka 2 – amici per sempre. Film 2010 23:00 – Bella piu di prima 23:50 – Uomine e donne.
06:00 – Ironside 07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - McBride: Tune In for Murder 09:32 - Great Women 09:50 - Ironside 10:50 - Quincy, M.E. 12:00 - McBride: Anybody Here Murder Marty? 13:35 Rare Books and Manuscripts 13:50 Kojak 14:50 - ER 15:42 - Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - McBride:
MGM Movie
Fallen Idol 18:35 - Fede Cieca 18:50 Kojak 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 - You Belong to Me 22:45 - Meglio Se Stai Zitta 23:00 Poirot: Sad Cypress. 07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>00 22>30 23>00
Discovery Channel
06:50 - Auction Hunters: The ChiTown Showdown 07:15 - Ultimate Survival: China 08:10 - Gold Divers: Under the Ice: All for Naught 09:05 Gold Rush: Secret Weapons 09:55 Moonshiners: Troubled Waters 10:50 How Do They Do It?: Cruise Ship, Truffles, Asphalt 11:15 - How It’s Made 11:40 - MythBusters: Mini Myth Madness 12:35 - Extreme Engineering: CityCenter, Las Vegas 13:30 - Fast N’ Loud: Fast & Furious Fairmont 14:25 World’s Scariest...: Plane Landings 15 :20 - You Have Been Warned : Heroes and Hoaxers 16:15 - Car Vs Wild: Not a Beach After All 17:10 Ultimate Survival: Urban Survivor 18:05 - Auction Kings : Cy Young Baseball; 50s TV 18:35 - Auction Hunters: Ice, Ice, Baby 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - Gold Rush: Mutiny 21:00 Gold Rush: Paid in Full 22:00 - Jungle Gold: Bailed Out 23:00 - Yukon Men: Tragic Spring. Discovery World
06:50 - Chasing Classic Cars 07:15 Chasing Classic Cars 07:45 - World’s Busiest... 08:35 - Bizarre Foods 09:30 - I Shouldn’t Be Alive 10:20 - Mummy Autopsy 11:10 - Doomsday: World War 1 12:05 - World’s Busiest... 12:55 - Inside Raising the Concordia 13:50 - Counter Terrorist Unit 14:45 World’s Toughest Expeditions with James Cracknell 15:40 - Doomsday: World War 1 16:35 - I Shouldn’t Be Alive 17:25 - Alps From Above 18:20 - World’s Busiest... 19:10 - Chasing Classic Cars 19:35 - Chasing Classic Cars 20:05 - Mile Wide Tornado: Oklahoma Disaster 21:00 - Alps From Above 21:55 Crime Scene Wild 22:50 - Murder Shift 23 : 45 - Mummy Autopsy.
Sport fuq il-Cable Malta Stars
GO sports 7
00:00 - Malta Basketball Association (r) 01:20 - Malta Rugby Football Union (r) 02:50 - Men’s MHA Cup 2013-14 (r) 04:05 - FXDD FMA 2013-14 (r) 05:20 - BOV Premier League 2013-14 (r) 07:15 - Football Nurseries (r) 07:45 - Malta Basketball Association (r) 09:05 FXDD FMA 2013-14 (r) 10:20 Malta Rugby Football Union 11:50 Men’s MHA Cup 2013-14 13:05 Football Nurseries (r) 13:35 - Melita GFA 1st Division 2013-14 (r) 15:15 - BOV Premier League 2013-14 (r).
07:00 - Vincennes Horseracing 09:30 - PGA European Tour - Omega Dubai Desert Classic - Day 3 13:30 - Ligue 1 - Round 23 – Highlights 14:30 - Serie A - Round 22 - Sassuolo v Hellas Verona 16:30 - Barclays Premier League Week 25 - West Brom Albion v Liverpool 18:30 - FIFA Futbol Mundial 19:00 - PGA European Tour - Omega Dubai Desert Classic Day 4 23:00 - Barclays Premier League - Premier League World 23:30 - Barclays Premier League Week 25 - Fulham v Southampton 01:30 - Serie A - Round 22 - Catania v Livorno 03:30 - FIFA Futbol Mundial
Melita Sports 1
00:00 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 01:15 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 02:30 Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 02:55 Bundesliga (r) 04:45 - Bundesliga (r) 06:35 - FA Cup (r) 08:35 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 10:35 Bundesliga (r) 12:25 - FA Cup (r) 14:25 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 15:40 - America’s Cup: World Series (r). Melita Sports 2
00:00 - America’s Cup: World Series (r) 02:00 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 03:00 - FA Cup (r) 05:00 - Bundesliga (r) 06:50 - America’s Cup: World Series (r) 08:50 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 11:20 Bundesliga (r) 13:10 - FA Cup (r). GO sports 1
Planet Terror
– Italia 1, 00:35
Arma kimika n[olqot minn diversi xjenzjati u ;iet ippruvata biex ji;u studjati l-effetti tag[ha, i]da din wasslet biex eluf ta’ nies imutu u jqumu b[ala zombies. I]da fortunatament, ftit persuni jibqg[u [ajjin u jag[mlu minn kollox biex jeqirdu ]-zombies biex il-marda li tkun qed ta[kem, ma tkomplix tinfirex i]da fuq kollox, biex jeqirdu lil dawk wara dan il-kumplott.
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Premier NET News Distinti Rafiki G[alik fl-Ewropa NET News
07:00 - Barclays Premier League Week 25 - Cardiff City v Norwich City 09:00 - Ligue 1 - Round 23 Evian TG v AC Ajaccio 11:00 Serie A - Round 22 - Cagliari v Fiorentina 13:00 - Barclays Premier League - Week 25 - Arsenal v Crystal Palace 15:00 - Aviva Premiership Round 12 - Northampton Saints v Harlequins 17:00 - Barclays Premier League - Week 25 - Hull City v Tottenham H 19:00 - Trans World Sport 20:00 - Barclays Premier League - Premier League World 20:30 - RBS Six Nations 2014 Ireland v Scotland 22:30 - Serie A Round 22 - Milan v Torino 00:30 - Vincennes Horseracing 03:00 Barclays Premier League - Week 25 Newcastle Utd v Sunderland.
GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - PGA European Tour - Omega Dubai Desert Classic - Day 3 15:30 Ligue 1 - Round 23 – Highlights 16:30 - Serie A - Round 22 - Sassuolo v Hellas Verona 18:30 - Barclays Premier League - Week 25 - West Brom Albion v Liverpool 20:30 FIFA Futbol Mundial 21:00 - PGA European Tour - Omega Dubai Desert Classic - Day 4 01:00 Barclays Premier League - Premier League World 01:30 - Barclays Premier League - Week 25 - Fulham v Southampton. Melita Sports HD 1
00:00 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 01:15 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 02:30 Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 02:55 Bundesliga (r) 04:45 - Bundesliga (r) 06:35 - FA Cup (r) 08:35 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 10:35 Bundesliga (r) 12:25 - FA Cup (r) 14:25 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 15:40 - America’s Cup: World Series (r). Melita Sports HD 2
00:00 - America’s Cup: World Series (r) 02:00 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 03:00 - FA Cup (r) 05:00 - Bundesliga (r) 06:50 - America’s Cup: World Series (r) 08:50 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 11:20 Bundesliga (r) 13:10 - FA Cup (r) 15:10 - FA Cup (r).
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
24
TV # RADJU Illum fuq Net Television
Premier
– Net Television, 20:30
Fuq is-sufan ta’ Premier illum se jkun hemm il-mistieden Alexander Schembri. }gur li Alexander Schembri ma g[andu b]onn ta’ l-ebda introduzzjoni tant li hu mag[ruf b[ala kantant li g[andu wa[da mill-isba[ vu/ijiet maskili ta’ kull ]mien
f’Malta. O[t Alexander hu, Iris li kienet tkanta wkoll. Fl-1993 u fl-1996, Alexander, ;ie t-tielet fil-Festival ghall-Ewropa bissiltiet Woman u Say You’ll Stay. Reba[ il-Best Male Artist Award fil-Malta Music Awards.
Tutta colpa del Amore – Raidue, 21>10
Il Curioso Caso di Benjamin – Rete 4, 21>10
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
3
9
10
IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab b’[albiet i]olati ta’xita VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif u varjabbli li jsir [afif g[al moderat millPunent il-Lbi/ BA{AR Moderat li jsir [afif IMBATT Baxx mil-Lvant TEMPERATURA L-og[la 16˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 422.8mm IX-XEMX titla’ fis-06.59 u tin]el fil-17.32
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. :ita barra l-pajji] (5) 6. Wesg[a art imrammla f’anfiteatru fejn isir il- log[ob (5) 7. Xa[am (5) 10. Minnufih (5) 11. Ri[ ;ej minn fuq il-ba[ar lejn l-art (5) 12. }amm dritt, ma ntelaqx (5) 14. Annimal, mammalu, ;ismu miksi xag[ar u makakk (5) 16. Itla’ fil-karozza (5) 17. Mag[kus (5) 18. Xafra twila tal-gwerra bil- manku (5)
18
Weqfin>1. Idda[[al it-tapp (6) 2. L-Ingli]i jsej[ulu grape-fruit(6) 3. Tifqig[ tal-ilma x[in ikun mag[fus f’xi [a;a (6) 4. G[odda tan-na;;ara u l-g[a]]ieqa (6) 8. Belg[a ilma (5) 9. Xatba tal-[adid mag[mula b’/erti gosti (5) 12. G[arrfu li ji;i kkastigat jekk ma jismax (6) 13. Midrubin (6) 14. Xemx [elwa tax-xitwa (6) 15. Nie[u f’salt u bil-herra (5)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. A]]mu, 6. Raspa, 7. Ka//a, 10. La[ma, 11. A[kem, 12. Wasla, 14. Jasar, 16. Zekka, 17. Lwiet, 18. Rubin. Weqfin> 1. {abbel, 2. Nutara, 3. Tra/na, 4. Na[dem, 8. T[oss, 9. Skoss, 12. Wasalt, 13. A;enti, 14. Jikbru, 15. Re;ina.
Sudoku Super Sudoku… mill-1 sad-9 u mill-A sal-:
Kulma trid tag[mel hu li dda[[al in-numri mill-1 sad-9 u l-ittri mill-A sal-: fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 4 kaxxi b’4. Soluzzjoni Sudoku
L-ERBG{A L-og[la 15˚C L-inqas 10˚C
IL-{AMIS L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C
IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
IS-SIBT L-og[la 16˚C L-inqas 13˚C
IL-{ADD L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
3
3
3
3
4
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 16˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 16˚C imsa[[ab, Amsterdam 9˚C imsa[[ab, Ateni 10˚C imsa[[ab, Li]bona 14˚C imsa[[ab, Berlin 5˚ imsa[[ab, Brussell 9˚C xemxi, il-Kajr 19˚C imsa[[ab, Dublin 7˚C xemxi, Kopen[agen 2˚C im/ajpar, Frankfurt 5˚C imsa[[ab, Milan 6˚C im/ajpar, Istanbul 8˚C imsa[[ab, Londra 8˚C ftit imsa[[ab, Madrid 8˚C imsa[[ab, Moska -2˚C im/ajpar, Pari;i 8˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 13˚C xemxi, Ruma 13˚C [albiet tax-xita, Tel Aviv 14˚C [albiet tax-xita, Tripli 17˚C xemxi, Tune] 16˚C imsa[[ab, Vjenna 1˚C im[assab, Zurich 4˚C im/ajpar, Munich 3˚C im/ajpar, St. Petersburg 0˚C borra, Stokkolma 1˚C im[assab
Tag[rif Kunsill Lokali Xag[ra Il-Kunsill Lokali tax-Xag[ra, G[awdex, jixtieq jav]a li, skont Artiklu 70 tal-Li;i dwar ilKunsilli Lokali, il-laqg[a ;enerali annwali tal-lokalità se ssir nhar il-{add 23 ta’ Frar 2014 fl-10am fl-uffi//ju amministrattiv tal-Kunsill fi Vjal it-8 ta’ Settembru. Matul din il-laqg[a l-Kunsill jilqa’ s-su;;erimenti tar-residenti dwar l-estimi finanzjarji (ba;it) g[all-perjodu Jannar – Di/embru 2014 u l-pjan ta’ [idma tat-tliet snin li ;ejjin. Ir-
residenti kollha huma mistiedna jattendu.
Laqg[a ta’ talb Is-Sibt, 8 ta’ Frar fil-Parro//a Santa Marija, {’Attard se ssir laqg[a ta’ talb g[all-qdusija talkleru u g[all-vokazzjonijiet sa/erdotali u reli;ju]i. Il-laqg[a tibda fid-9 p.m. bilquddiesa u tibqa’ sejra bl-adorazzjoni sal-11 p.m. Din il-
laqg[a ssir kull xahar fi knejjes differenti. Is-sa/erdoti je[tie;u u japprezzaw it-talb li jsir g[alihom. Illum attività b’risq Puttinu Cares Illum l-Erbg[a 5 ta’ Frar g[andek i/-/ans li tirrilassa u tfissed lilek innifsek, filwaqt li tg[in lil dawk morda bil-kan/er.
Il-Health & Beauty Fitness Spa tar-Rabat G[awdex se jkun qed jiddedika ;urnata biex matulha jin;abru fondi b’risq Puttinu Cares. Fost l-offerti spe/jali g[al dan il-jum g[al Puttinu wie[ed jista’ jibbenefika minn 60 fil-mija ro[s fuq IPL laser hair removal, sessjoni b’xejn g[all-gym g[al kull min jag[ti donazzjoni, sessjoni b’xejn g[all-korsijiet kollha ta’ tnaqqis fil-pi] u facials. Jing[ataw ukoll samples b’xejn ma’ kull facial. Il-qlig[ kollu tal-;urnata jmur kollu b’risq Puttinu Cares. Illum l-Erbg[a, il-Health & Beauty Fitness Spa jkun miftu[ bejn id-9 a.m. u s-2 p.m. u bejn l-4 p.m. u s-7 p.m. Te u tombla Il-Mission Fund se jorganizza attività ta’ te u tombla b’risq
missjunarji Maltin li qeg[din ja[dmu fil-pajji]i tat-Tielet Dinja nhar il-{add 23 ta’ Frar fis-Sala Parrokkjali, Pembroke, fit-3.30 p.m. Il-biljetti, li jiswew €5 (bla trasport) u €7 (bit-trasport), jistg[u jinkisbu mill-Mission Fund, 500 ‘Eureka Court’, Blk A, Flt 6, Triq il-Kbira, il-Mosta jew billi //empel 21413664 jew ming[and Speranza Xuereb li tista’ tkun ikkuntattjata fuq 79#21410860.
www.maltarightnow.com
KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
G{AT-TWELLIJA Il-{amrun
GROCER#GREENGROCER bl-istokk b’kollox. Prezz ra;onevoli. ?emplu 99824207 jew 77035945.
AVVI}I Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
}ew; sodod u saqqijiet
QIES 93/m x 190/m, prezz €60 il-wa[da, cabinet tal-magna tal[jata – €25, sett tas-salott talkawba u l-bellus – €150 u stepper €15. ?emplu 79253998.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
27
SPORT
David Camilleri u l-mistieden tieg[u flimkien mal-plejers ta’ Manchester United
Esperjenza unika f’Old Trafford, grazzi g[all-Banif Manchester United Credit Card David Camilleri ing[ata sorpri]a mill-Banif, li permezz ta’ inizjattiva marbuta mall-Kard ta’ Kreditu l-;dida tal-Manchester United, bag[at lil David u lillmistieden tieg[u lejn Manchester, biex jara lit-tim famu] mad-dinja kollha millqrib. Bil-karta ta’ kreditu ta’ Manchester United fil-but, David u l-mistieden tieg[u reb[u opportunità unika u esperjenza li ma tistax tinxtara. Huma raw u[ud mill-aqwa plejers tad-dinja mill-qrib waqt li David Moyes mexxa liskwadra f’sessjoni ta’ ta[ri; flAon Training Complex. David reba[ ukoll ]ew; biljetti g[allog[ba bejn Man Utd u
Mit-terrazzin tal-Murphy Tottenham Hotspur fl-ewwel Centre tara xejn anqas minn sitt jum tas-sena l-;dida. grawnds. Albert Morgan (eks-kit manager g[all-22 sena) qasam lL-ewwel ;urnata Kif wasalna fil-Jimmy esperjenzi tieg[u mag[na u wara Murphy Centre laqg[atna ftit [ar;u l-plejers u l-kow/. Elizabeth Humber mill-Klabb u Jibdew bil-jogging u jkomplu blspjegatilna x’se ji;ri tul il- e]er/izzji ta’ warm up, ;urnata. Imbag[ad bdiet l- imbag[ad jisfidaw lilhom avventura. D[alna fil-gym u l- innifishom u lil xulxin bil-balplejers jibdew de[lin wie[ed lun. Hi xi [a;a nkredibbli li tara wie[ed jew fi gruppi ]g[ar. lill-plejers daqshekk mill-vi/in. Jibdew b’warm up fuq ir-roti u Sa[[runa bl-ener;ija tag[hom u tarahom jitkellmu, jg[idu xi b’kemm huma d[ulin. /ajta u sempli/iment jaqdfu waqt li jisimg[u l-mu]ika. Wara, Il-jum tal-log[ba l-plejers waqfu biex [adu ritratt L-ospitalità tal-Manchester uffi/jali mag[na. Din dament United kompliet u qabel ilbiss ftit minuti imma rnexxilna log[ba, wara l-welcome drink u nitkellmu ma’ xi w[ud minnhom s-sushi, bi programm u tifkira waqt li ffirmawlna xi tikfiriet. f’idejk tibda tinnota xi eks-ple-
jers fl-istess kamra mieg[ek! Tkellimna ma’ Bryan Robson u ma’ Andrew Cole. Verament esperjenza e//itanti u unika! {ames minuti qabel ma’ bdiet illog[ba po;;ewna fl-a[jar si;;ijiet. It-timijiet [ar;u u bdiet il-log[ba. X’atmosfera! Irri]ultat ma’ kienx wie[ed tajjeb g[al United. Madankollu llog[ba xorta wa[da kienet sabi[a immens u l-memorji ta’ dawn il-jumejn se jibqg[u mieg[i g[al ]mien twil!
ta’ in/entivi u inizjattivi relatati mall-klabb u mat-tim favorit tag[hom. Il-Kard g[andha privile;;i relatati mall-Klabb b[al skontijiet fuq is-s[ubija talklabb, skontijiet mill-Megastore u mir-Red Café, fuq il-mu]ew ta’ Old Trafford u fuq it-tour talgrawnd, tifkiriet esklussivi, u benefi//ji o[ra b[al assigurazzjoni fuq is-safar b’xejn u assigurazzjoni fuq ix-xiri b’xejn. Termini u kundizzjonijiet japplikaw. Aktar tag[rif jinkiseb billi Benefi//ji tal-Manchester wie[ed i/empel Customer Care United Credit Card fuq 2260 1000. Il-pa;na faceIl-ftehim tal-Banif mal- book tal-Kard hi Manchester Manchester United Football United Red Arena – Club jag[ti d-dritt lill-Bank li https://www.facebook.com/M joffri lill-klijenti tieg[u numru anUtdRedArena
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
28
SPORT
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti minn Simon Farrugia
Anali]i u kummenti dwar
il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Innutajna...
LI minkejja li kien sospi] ilkow/ ta’ Vittoriosa Stars Oliver Spiteri ;ie mni]]el fil-line up u kien biss minuti qabel il-bidu tal-log[ba li ;ejna infurmati sabiex inne[[u ismu. Dwar l-istess log[ba, ;est xejn sabi[ minn Oscar Guerrero li meta fit-72 minuta kien sostitwit minn Federico Santaguida [are; dritt g[ad-dressing room ming[ajr ma’ [a b’idejn il-player u sa[ansitra ne]a’ wkoll il-flokk. LI fil-log[ba tal-;img[a li ntlag[bet il-{add g[al darb’o[ra kellna n-nuqqas talfamu]a scoreboard. Ji;ifieri ssitt elef spettatur pre]enti ma’ setg[ux ikunu jafu l-[in tallog[ba u d-dettalji l-o[ra li ssoltu jing[ataw fuq dan l-iscoreboard li huwa ‘state of the art’ imma dejjem ‘rikoverat’
Is-Sibt 8 ta’ Frar, 2013 Hibs Stadium
2.00 pm - Naxxar L v Hibs 4.00 pm - Vittoriosa v B’Kara
Victor Tedesco Stadium
2.00 pm – Valletta v Balzan 4.15 pm - Rabat A v Sliema W.
Il-{add 9 ta’ Frar, 2013 Stadium Nazzjonali
2.00 pm - Tarxien R. - Mosta 4.00 pm - Qormi - Floriana
LI bil-gowl tieg[u li skorja kontra Rabat Ajax, il-player ta’ Vittoriosa Stars Marcelo Pereira g[aqqad il-mitt gowl fil-football Malti. Player li din is-sena di;a skorja tmien gowls i//elebra b’gowl li jista’jiswa [afna lillIstars meta rebba[ lit-tim tieg[u konfront dirett kontra Rabat Ajax. LI l-maltemp li g[amel isSibt li g[adda [akem bil-kbir ukoll l-Istadium ?entinarju fejn apparti xita kontinwa ma’ taqta xejn f’mument minnhom g[amlet tromba li anki [akmet lill-players fil-bidu tat-tieni log[ba. }gur li ma’ kienux kundizzjonijiet li jintlag[ab il-futbol.
Log[ob li jmiss
Kif Jinsabu Birkirkara Valletta Hibernians Sliema W. Mosta Balzan Naxxar L. Floriana Vittoriosa S. Tarxien R. Qormi Rabat A.
L R D T F K Pti
21 21 21 21 21 21 21 21 1
21 21 21
17 16 14 11 11
8 8 8 5 4 4 1
2 2 2 7 2 4 3 3 3 4 3 3
2 3 5 3 8 9 10 10 13 13 14 17
47 51 54 41 43 24 27 28 23 27 26 16
18 14
27 23 35 30 36 34 43 45 43 59
53 (27) 50 (25) 44 (22) 40 (20) 35 (18) 28 (14) 27 (14) 21 (11) 18 (9) 16 (8) 15 (8) 6 (3)
It-tim tal-;img[a Pavle Velimirovic Jonathon Caruana Alex Muscat Mano Micallef Pedro Dos Santos Calcado Gilbert Martin Ryan Fenech Haruna Shola Shodiya Demba Toure Edison Luis Dos Santos Stanley Ohawuchi
(Rabat A.) (Valletta) (Sliema W.) ( Mosta) ( Balzan) (Vittoriosa S.) (Valletta) (B’Kara) (Tarxien R.) (Hibernians) (Sliema W.)
L-attakkant ta’ Naxxar Terence Scerri jipprote;i l-ballun minn Mark Brincat ta’ Mosta
LI bejn min[abba li l-log[ba bejn Mosta u Naxxar Lions spi//at tard u bejn li kien hemm i/-/erimonja qasira kontra l-korruzzjoni bil-messa;; ‘No to match fixing’, il-log[ba bejn Birkirkara u Valletta bdiet seba’minuti tard. LI g[al-log[ba bejn Birkirkara u Valletta larran;amenti tat-traffiku ma’ kienux kif mixtieq. Fil-fatt inna[a tal-Enclosure imtliet minn sew qabel li bdiet il-log[ba u flok it-traffiku beda jin]amm mit-triq ta’ barra ta’ [dejn i//imiterju tal-Mosta l-karozzi bdew jit[allew jid[lu u mbag[ad ikollhom idawru lura biex isibu post alternattiv. Punt ie[or ta’ min jirrimarka huwa kif ;ie mqassam is-seating fil-
ground. Nemmen li l-a[jar arran;ament kien ikun kieku B’Kara u Valletta ]ammew esklussivament il-post tag[hom fl-Enclosure u l-Millenium Stand inqasam bejn Mosta u Naxxar u wara jid[lu n-nies ]ejda ta’ B’Kara u Valletta rispettivament. Dan ma’ se[[x biex in-na[a ta’ Valletta flenclosure kienet nofsha vojta matul il-log[ba tag[hom wara li telqu l-partitarji Mostin. LI mill-line up ta’ Valletta sibna li uffi/jalment Andre Paus huwa issa l-kow/ ta’ Valletta, b’Mark Miller jin]el g[al assitent tieg[u filwaqt li Gilbert Agius issa huwa team manager. U l-persuna li issa m’g[adiex tkun fuq il-bank huwa Jerry Ellul.
L-AQWA SKORERS
Tarabai fil-qu//ata Edison Luis Dos Santos (Hibernians) Denni Rocha Dos Santos (Valletta) Stanley Ohawuchi ( Sliema W.) Jhonnattann Benites da Conceicao (B’Kara) Igor Coronado (Floriana) Ronaille Calheira Seara (Tarxien R.) Clayton Failla (Hibernians) Obinna Obiefule (Hibernians) Alfred Effiong (Qormi) Haruna Shola Shodiya (B’Kara) Oscar Guerrero (Vittoriosa S.) Gianmarco Piccioni (Mosta) Abdelkarim Nafti (Valletta) Marcelo Pereira (Vittoriosa S.) Jose Luis Armario Negrin (Balzan) Jorge Santos Silva (Tarxien R.) Cristian Martins Fernandes (Mosta) Gary Muir (Floriana) Bojan Kaljevic (Mosta)
18 14 14 14 10 10 10
9 9 8 8 8 8 8 8 7 7 7 7
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
29
SPORT INTERVISTI
It-triq hi wa[da twila - Andre’ Paus (kow/ Valletta FC) “ Ninsab kuntent li ksibna reb[a minn dan il - konfront . Konna nafu li mhux se tkun log[ba fa/li.” Dawn kienu lewwel kummenti f’Malta talkow/ il - ; ’ did ta ’ Valletta Andre ’ Paus fi tmiem il log[ba kontra B’Kara, partita li Valletta reb[u 2 -1 biex naqqsu d-distakk min mal-liders. Paus kompla jg[id , “ Jien ma’ tantx kont ilni hawn imma l-plejers mill-ewwel irrispondew . Il - kundizzjonijiet ma ’ kienux dawk mixtieqa. Hemm lok li nirran;aw [afna affarijiet. Imma stajt ninnota l-grinta li biha lag[bu l-plejers.”
Mistoqsi dwar ir - rapport tieg[u ma’ Mark Miller u kif intlaqa’ mill-plejers Paus qal, “ Jien nemmen [afna fil kapa/itajiet ta’ Mark li huwa bniedem ta ’ esperjenza li jaf sew il-log[ba u l-futbol Malti. Irridu na[dmu flimkien b’g[an komuni sabiex inkomplu ntejbu l-wirjiet tat-tim.” Rigward ir - reb[a innifisha Paus temm jg[id, “It-triq hi wa[da twila imma din ir-reb[a swiet [afna peress li issa ninsabu aktar vi/in il-leaders, laktar meta wie[ed jiftakar li g[ad iridu jinqasmu l-punti. Nemmen li ser tkun taqtieg[a missielta sal-a[[ar.”
Shola Shodiya ta’ B’Kara (fin-nofs) segwit minn Jonathan Caruana (lemin) u Vandelannoite (xellug) ta’ Valletta
Championship Pool iebes u missielet - Paul Zammit (kow/ B’Kara) “Wara 13-il-reb[a waslet ukoll telfa. L-importanti li nibqg[u ikkon/entrati u n[arsu ‘l quddiem.” Hekk ikkummenta l-kow/ ta’ B’Kara Paul Zammit wara t-telfa li l-Istripes ;arrbu kontra Valletta. Dwar il-log[ba innifisha Zammit qal, “{asra li dejjem ;arrabna l-gowls fl-a[jar mumenti tag[na. Fl-ewwel taqsima, wara li Shola Shodiya tilef /ans ta’ gowl, skorja Ryan Fenech. “Fit-tieni taqsima [ri;na aktar organizzati u ksibna l-gowl taddraw. Meta bdejna nag[fsu fuq Valletta wasal mill-;did gowl
Paul Fenech ta’ B’Kara isegwi lil Barry Hamza ta’ Valletta
STILEL TAL-PASSAT
Freddie Vella James> Floriana 1955- 67, }urrieq 1967-71, Lija A. 1971-72 Freddie Vella James twieled fis-17 ta’ Di/embru tal-1933 filG]ira. Wara li beda jilg[ab il-futbol fl-iskola Primarja tal-G]ira, Vella James ;ie introdott fit-tim tal-Minors ta’ Floriana fl-eta` ta’ 16. Dak i]-]mien Floriana u Sliema kellhom it-timijiet minuri tag[hom mimlija bl-aqwa elementi. Fil-fatt ma’ kinitx fa/li li plejer isib postu f’dawn it-timijiet u meta dan kien ise[[, kien ikun ta’ unur kbir.
Meta g[adda din l-eta` Vella James ing[ata /-/ans mat-tim ta’ Floriana billi [a post Tony Vella li kien emigra lejn l-Awstralja. Fil-fatt kien l-ista;un 1956-57 li fih lag[ab g[all-ewwel darba flog[la livell. Hu kien jilg[ab filpo]izzjoni ta’ wing half u kien ukoll jattakka [afna waqt li g[andu wkoll rekord tajjeb ta’ gowls. Mal-Greens Vella James lag[ab 118 il-log[ba u skorja 10 darbiet. Ma’ Floriana reba[ ]ew;
kampjonati, fl-1958 u fl-1962. Reba[ ukoll tliet FA Trophies, fl1957, 1958 u 1961 darbtejn isScicluna Cup u l-Cassar Cup rispettivament. L-aqwa sta;un tieg[u kien fl1958-59 meta ;ie inkurunat birreb[ tal-aqwa plejer tas-sena talMFA. Lejn tmiem tal-karriera tieg[u lag[ab ma’ }urrieq kif ukoll ma’ Lija Athletics fiddivi]jonijiet inferjuri. Lag[ab ukoll darba mat-tim nazzjonali Malti.
Freddie Vella James
tag[hom. Kollox ma’ kollox kienet log[ba tajba u rridu n[arsu lejn il-po]ittiv u nitg[allmu milli]balji li g[amilna.” Mistoqsi dwar il-log[biet li jmiss Zammit qal, “Issa jmissna log[ba mhux fa/li kontra Vittoriosa. Irridu nemmnu u nistinkaw biex niksbu t-tliet punti. Wara g[andna log[ba o[ra daqstant ie[or importanti millkwarti tal-finali tat-Trophy u mbag[ad nibdew il-maratona ta’ 10 log[biet fit-taqtig[a g[ar-reb[ tal-Kampjonat. Minn dejjem g[idt li /-Championsip Pool se jkun wie[ed iebes u missielet.”
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 5 ta’ Frar, 2014
30
SPORT
KUMMENTI WARA MAN CITY 0-1 CHELSEA
‘Xorta mhux se nissieltu g[ar-reb[ tal-kampjonat’ Minkejja li g[elbu lil Manchester City barra minn darhom, il-manager ta’ Chelsea Jose Mourinho qal li t-tim tieg[u mhux se jissielet g[ar-reb[ tattitlu. Chelsea reb[u 1-0 flEtihad Stadium kontra Man City biex issa qeg[din fit-tielet post b’punti daqs Man City u tnejn inqas mil-leaders Arsenal. Chelsea saru l-ewwel tim li g[elbu lil Man City f’darhom dan l-ista;un. “Il-;lieda g[ar-reb[ tal-kampjonat hi bejn Man City u Arsenal. Fl-ista;un li ;ej nittama li nkun nista’ ng[id li a[na se nkunu wie[ed mit-timijiet li
se nippruvaw nirb[u l-kampjonat imma dan l-ista;un mhux il-ka],” qal Mourinho wara lpartita li fiha Chelsea laqtu anke tliet darbiet il-lasta. “A[na tim li g[adu qed jevolvi u din hi partita fejn fiha komplejna nikbru. Irba[na darbtejn kontra l-aqwa tim filPremiership imma xorta wa[da m’a[niex a[jar minnhom,” temm jg[id il-manager Portugi]. Minn na[a tieg[u l-manager ta’ Man City Manuel Pellegrini qal li s-Citizens kienu sfortunati li ma [adux minn tal-anqas punt minn dan il-konfront. L-eks
kow/ ta’ Malaga qal li l-fatt li City kellhom diversi players b[al ma huma Fernandinho, Samir Nasri, Javi Garcia u Sergio Aguero neqsin [alla impatt negattiv fuq it-tim. “Illum tlifna kontra tim tajjeb imma nemmen li kien [aqqna tal-anqas draw. Il-gowl li qlajna kien gowl mill-isba[ imma rrid infakkar li tlifna /ansijiet fejn stajna fa/ilment in;ibu d-draw,” qal Pellegrini. Chelsea issa jmisshom jilag[bu fi Stamford Bridge kontra Newcastle filwaqt li Man City jmisshom jilag[bu barra minn darhom kontra Norwich.
FORMULA 1
It-tibdil fir-regoli sar min[abba l-Ferrari Il-Kap tal-Formula 1 Bernie Ecclestone qal li t-tibdil firregoli li g[amlet l-FIA sar min[abba li matul dawn l-a[[ar snin il-Ferrari naqqsu milli joffru sfida denja lir-Red Bull. Lejn l-a[[ar tas-sena li g[addiet l-FIA [abbret li mill-ista;un li ;ej, fl-a[[ar Grand Prix se jing[ataw punti doppji u dan se jsir biex jikber l-interess f’dan l-isport li tuil dawn l-a[[ar erba’ snin kien iddominat minn Sebastian Vettel tar-Red Bull.
Vettel reba[ it-titlu g[al erba’ snin konsekuttivi u sta;un ilu a//erta mir-reb[ tat-titlu meta kien g[ad fadal tliet Grand Prix. Filwaqt li Vettel kien inkurunat champion Fernando Alonso tal-Ferrari spi//a t-tieni 155 punt warajh. Alonso reba[ ]ew; Grand Prix u Vettel reba[ 13. Mill-ista;un li ;ej, fl-a[[ar Grand Prix, ji;ifieri dak ta’ Abu Dhabi, il-punti li se jing[ataw se jkunu doppji .
F’kummenti li ta Ecclestone ]vela li tkellem mal-President tal-Ferrari Luca Montezemolo u dan tal-a[[ar ammetta mieg[u li, li kieku l-Ferrari qed jag[mlu dak li hu mistenni minnhom ma kinx ikun hemm tibdil fir-regoli. Dan l-ista;un mal-Ferrari se jkun hemm Kimi Raikkonen minflok Felipe Massa. Waqt ittestijiet li saru ;img[a ilu f’Jerez ir-Red Bull s’issa kellhom diversi problemi bil-karozza
BASKETBALL
Polza fa/li g[all-Istati Uniti I/-Champions renjanti l-Istati Uniti ttellg[u fi grupp relattivament fa/li waqt il-poloz tat-tazza tad-Dinja tal-Basketball. L-Amerikani huma l-akbar favoriti jirb[u t-turnament li se jsir bejn it-30 ta’ Awwissu u l14 ta’ Settembru fi Spanja u b’hekk i]ommu l-midalja taddeheb li reb[u fit-Turkija erba’ snin ilu. L-Istati Uniti li reb[u wkoll id-deheb fl-Olimpjadi tal-2012, se jkunu qed jiltaqg[u kontra rRepubblika Domenikana, tTurkija, l-Finlandja, New Zealand u l-Ukrajna fi Grupp C u g[andu jkollhom passa;; fa/li g[at-tieni fa]i. L-affarijiet i]da ma jidhrux daqshekk fa/li g[as-seed numru 2 Spanja li kienu runners up fl-
Carlos Vela (lemin) mhux se jie[u sehem fit-Tazza tad-Dinja
FUTBOL
Carlos Vela se jitlef it-Tazza tad-Dinja L-attakkant Messikan Carlos Vela informa lill-FA ta’ pajji]u li mhux be[siebu jifforma parti mill-iskwadra nazzjonali li se tie[u sehem fit-Tazza tad-Dinja. Vela, player ta’ 24 sena skurja 10 gowls mal-klabb tieg[u Real Sociedad dan l-ista;un imma ilu ma jilbes il-flokk tat-tim nazzjonali sa mill-2011. L-eks player ta’ Arsenal qal lill-FA li m’huwiex preparat mentalment biex jikkompeti fil-Bra]il. Nhar it-Tnejn li g[adda Vela iltaqa` mal-kow/ nazzjonali Miguel Herrera u mad-Direttur tat-tim Hector Gaonzalez Inarritu u infurmahom li mhux
lest ikun parti mit-tim. Vela lag[ab 35 darba u skurja disa’ gowls. Fl-2010 Vela kien sospi] sitt xhur wara li ;ie akku]at li hu flimkien ma’ sie[bu Efrain Jaurez organizzaw festin fillukanda tat-tim. Wara li skonta din is-sospensjoni Vela kien iffirjuta li jie[u sehem fil-CONCACAF Gold Cup li saret fl2011. Barra minn hekk Vela ma [ax sehem fl-Olimpjadi fejn ilMessiku reba[ il-medalja taddeheb. Fil-fa]i tal-gruppi tatTazza tad-Dinja l-Messiku se jilg[ab kontra l-Kroazja, lKamerun u l-Bra]il.
KAMPJONAT BOV II DIVI}JONI
Im[abbra d-dati tal-partiti posposti Il-biera[ l-MFA [abbret id-dati li fihom se jintlag[bu l-partiti tatTieni Divi]joni li ;ew posposti nhar is-Sibt li g[adda min[abba lmaltemp. Il-partita Mellie[a v Mqabba se tintlag[ab nhar lErbg[a 12 ta’ Frar fis-Centenary
Stadium fis-6pm. Fl-istess jum u fl-istess grawnd, fit-8pm tintlag[ab il-log[ba }abbar SP v Kirkop Utd. Il-log[ba bejn Marsaskala u Si;;iewi se tintlag[ab nhar il{amis 13 ta’ Frar fis-Centenary Stadium fis-7.30pm.
BASKETBALL
Impenn fl-Italja g[al Vassallo
Id-direttur sportiv tal-FIBA Lubomir Kotleba (lemin) juri l-isem tal-Finlandja [dejn l-eks plejer Kroat Dino Radja (xellug) waqt ittlug[ tal-poloz tat-Tazza tad-dinja tal-Basketball tal-FIBA f’Barcelona. Il-finali se jintlag[bu fi Spanja bejn it-30 ta’ Awwissu u l-14 ta’ Settembru.
Olimpjadi ta’ Londra. Huma sabu ru[hom fi Grupp A flimkien ma/-Champions
Ewropej Franza u s-Serbja, kif ukoll mal-E;ittu, l-Iran u lBra]il.
Ir-referee internazzjonali lokali tal-basketball Bernard Vassallo ;ie nominat mill-FIBA biex jikkontrolla partita millEuro League bejn it-tim Taljan ta’ Famila Schio u /-champions tal-Ungerija Gyor. Din hi t-tieni darba dan lista;un li Vassallo se jkun qed jikkontrolla partiti fl-Italja. Il-log[ba bejn Gyor u Famila Schio, partita minn grupp A talEuro League se tintlag[ab g[ada ;ewwa l-Pala Campagnola. Din hi s-seba’ ;urnata tal-
kompetizzjoni. Schio, s’issa kisbu erba’ reb[iet u qeg[din fittieni post flimkien ma’ Kosice u Kayseri fil-grupp li hu mag[mul minn sitt timijiet u li b[alissa hu iddominat mi/-champions renjanti Ekaterinburg li g[andhom sitt reb[iet. :img?a ilu Schio tilfu 53-68 fit-Turkija kontra Kayseri filwaqt li Gyor sfaw meg?luba f’darhom 60-67 minn Kosice. L-uffi/jali l-o[ra g?all-partita ta’ g[ada se jkunu Branislav Mrdak tas-Serbja u Elias Kounelles ta’ ?ipru.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a 5 ta’ Frar, 2014
32
LOKALI
Fost l-ewwel persuni li waslu fil-post tad-delitt kien hemm qraba ta’ Galea, fosthom martu u wie[ed minn uliedu, li kienu mbikkma b’dak li ;ara tant li nqalg[et kommossjoni kbira fiz-zona (Ritratt> Martin Agius)
Il-vittma kien mhedded :u]i Galea jinqatel b’[ames tiri ta’ arma awtomatika qrib ir-residenza tieg[u Mario Frendo u Hermann Micallef
:u]i Galea, ta’ 58 sena millMarsa mag[ruf b[ala ‘Il-;ilda’, inqatel kiesa[ u biered kmieni lbiera[ filg[odu fil-Qasam tadDjar fil-Marsa b’arma tan-nar awtomatika li minnha kienu sparati xejn anqas minn 17-il tir. Il-Pulizija kkonfermat li l-vittma kien mhedded u li kien g[amel rapporti g[and il-Pulizija dwar theddid b’[ajtu li kien ir/ieva. Id-delitt se[[ fi Triq ixXemxija, fil-Marsa. :u]i Galea hu missier ta’ [amest itfal u kien joqg[od f’appartament fl-istess triq fil-Qasam tad-Djar. Il-ka] se[[ g[all-[abta tal5.10am meta l-vittma kien filvettura tieg[u Kia Sorrento, li kienet ipparkjata f’da[la li tag[ti g[al Blokk Q, blokk t’appartamenti. Skont il-Pulizija, jidher li :u]i Galea nqatel hekk kif kien riekeb il-vettura, tant li nstab mitluq fuq in-na[a tax-xufier talkarozza, b’numru ta’ re;istrazzjoni LCH 586. Waqt konferenza tal-a[barijiet li saret fid-Depot tal-Pulizija lbiera[ filg[axija b’rabta ma’ dan id-delitt, ing[ataw aktar dettalji dwar l-investigazzjonijiet talpulizija fejn sar mag[ruf li :u]i Galea nqatel b’assault rifle awtomatika ta’ kalibru .762. Fuq
il-post, il-Pulizija sabet mas-17-il tir fuq in-na[a ta’ wara u tallemin tal-vettura, liema tiri wasslu biex kissru t-twieqi tal-lemin, il-[;ie; tal-windscreen kif ukoll il-[;ie; tal-bagoll tal-karozza.
Kummissarju kkonferma li Galea kien g[amel rapporti dwar theddid b’[ajtu li kien ir/ieva. Mistoqsija jekk l-omi/idji li saru fil-passat, b[al dawk li kienu jinvolvu lill-’Yoyo’, lil-’Lion’ u
X’aktarx l-isparar sar minn ]ew; persuni li kienu qed isuqu karozza tat-tip Toyota Rav 4 It-tiri sparati sa[ansitra ppenetraw il-[;ie;a ta’ wara ta’ karozza ‘Daewoo Matiz’ ta’ lewn blu li kienet ipparkjata quddiem ilkarozza tal-mejjet. {ames tiri sfortunatament laqtu lil :u]i Galea f’diversi partijiet ta’ ;ismu, li kienu l-kaw]a tal-mewt tal-vittma, anke wara li ntemmet awtopsja li saret ilbiera[ stess wara l-qtil fuq il-katavru talvittma. Dettalji tal-omi/idju ng[ataw mis-Supretendent Silvio Valletta u l-Assistent Kummissarju Calleja. Il-Pulizija kkonfermat filpo]ittiv mistoqsija ta’ In-Nazzjon li staqsa jekk il-vittma qatt g[amel rapporti ta’ theddid, u kien hawn li l-Assistent
lis-’Suldat’, il-Pulizija qalu li f’dan il-punt xejn m’hu qed ji;i esklu], u l-investigazzjonijiet fuq il-ka]i kollha g[addejjin. Il-vittma g[andu passat kriminali, u waqt il-konferenza ;ie kkonfermat li fil-passat, :u]i Galea kien ing[ata sentenza b’rabta ma’ serq. Matul il-konferenza mal;urnalisti dwar dan id-delitt, ilPulizija qalet li aktarx l-isparar sar minn ]ew; persuni li kienu qed isuqu karozza tat-tip ‘Toyota Rav 4’ lewn il-fidda, u kien hawnekk li appellaw biex min g[andu xi informazzjoni jg[addiha lill-Pulizija anke b’mod kunfidenzjali. G[adu mhux /ar x’kien il-mottiv wara dan il-qtil li [asad il-
[emda li kien hemm kmieni lbiera[ filg[odu x’[in se[[ il-qtil fil-Qasam tad-Djar tal-Marsa, minkejja li min wettaq dan iddelitt seta’ u]a s-silencer malarma awtomatika sabiex il-[sejjes tal-isparar ma jinstemg[ux. Sorsi li tkellmu ma’ InNazzjon qalu li l-vittma kien isellef il-flus bl-u]ura u fil-passat kellu f’idejh makni tal-log[ob. Dwar dan, waqt il-konferenza tala[barijiet, il-Pulizija qalet li dan qed ji;i wkoll investigat. Barra minn hekk, jirri]ulta wkoll li :u]i Galea ji;i z-ziju ta’ :or; Galea li b[alissa jinsab mixli bil-qtil ta’ Mario Camilleri, mag[ruf b[ala l-Imnie[ru u ibnu, kif ukoll bil-qtil ta’ Matthew Zahra. Xi ;irien li tkellmu ma’ InNazzjon qalu li dak il-[in li twettaq id-delitt, huma semg[u xi [sejjes imma qatt ma basru li seta’ se[[ xi qtil. Dan g[ax fil;img[at li g[addew huma kienu semg[u [sejjes simili, b[al qisu [;ie; jinkiser, u meta ttawlu biex jaraw x’kien ;ara kienu raw persuni jippruvaw isewwu karozza. Imma din id-darba, x’[in semg[u l-g[ajat ta’ biki li nqala’ wara, irrealizzaw li kienet se[[et xi di]grazzja.
Ftit wara li se[[ il-qtil, fost lewwel persuni li ni]lu jaraw x’;ara kien hemm qraba ta’ Galea, fosthom martu u wie[ed minn uliedu, li kienu mbikkma b’dak li ;ara tant li nqalg[et kommossjoni kbira fiz-zona. Wara li ;ew infurmata lPulizija, minnufih marru fil-post tad-delitt membri mill-Pulizija tad-Distrett immexxija misSupretendent Carmelo Magri, o[rajn mir-Rapid Intervention Unit u l-Ispetturi James Grech u Keith Arnaud mid-Dipartiment g[all-Investigazzjonijiet Kriminali. Pre]enti wkoll idDeputati Kummissarji Ray Zammit u Pierre Calleja. Il-Ma;istrat Tonio Micallef Trigona ordna li ssir inkjesta blg[ajnuna tal-esperti, fosthom, tat-tabib forensiku Mario Scerri u tal-espert ballistiku, il-Brigadier Maurice Calleja.
media•link COMMUNICATIONS