Nru 13,660
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
L-iskema ta/-/ittadinanza
Emendi g[all-Avvi] Legali wara li rba[na l-argument – Il-Kap tal-PN Simon Busuttil
Wara li l-Gvern kellu j/edi u jbiddel l-iskema ta/-/ittadinanza tliet darbiet, il-li;i g[adha mhix /ara u ma tirriflettix fedelment dak miftiehem mal-Kummissjoni Ewropea Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal li hu ta’ sodisfazzjon li l-PN reba[ l-argument fuq il-prin/ipju tal-iskema ta//ittadinanza, u grazzi g[all-insistenza tieg[u u g[all-[idma talOppo]izzjoni fl-a[[ar tliet xhur l-iskema llum hi differenti minn dik li g[addiet mill-Parlament f’Novembru li g[adda.
Madankollu l-iskema xorta tista’ tkun [afna a[jar, u dak li hemm miktub fl-Avvi] Legali ppubblikat mill-Gvern din il;img[a bit-tielet sett ta’ bidliet, mhuwiex dak li ;ie miftiehem mal-Kummissjoni Ewropea. G[alhekk l-Oppo]izzjoni se tressaq emendi fil-Parlament g[al dan l-Avvi] Legali.
Simon Busuttil g[amel din iddikjarazzjoni /aera f’konferenza tal-a[barijiet wara laqg[a talGrupp Parlamentari Nazzjonalista li ddiskuta u [a po]izzjoni fuq l-Avvi] Legali li ppubblika l-Gvern nhar it-Tlieta. Minkejja l-avvanzi li saru, u li l-Partit Nazzjonalista hu sodisfatt bihom, Simon Busuttil elenka
diversi difetti u ine]attezzi li g[ad hemm f’din l-iskema. “G[alkemm irba[na l-argument, l-iskema xorta setg[et tkun [afna a[jar milli hi llum. Ter;a’ hemm intenzjoni /ara min-na[a talGvern li jag[mel xi [a;a differenti minn dak li qalilna, u anke minn dak li ftiehem mal-Unjoni Ewropea. Trid taqra in between
the lines – dak li m’hemmx miktub, mhux dak li hemm miktub. The Devil is in the Detail,” wissa Simon Busuttil. Simon Busuttil spjega kif ilbidliet li saru fl-Avvi] Legali ma jirriflettux sew dak li qal il-Gvern li se jag[mel u dak li ;ie miftiehem mal-Unjoni Ewropea. ikompli f’pa;na 5
L-Arrow Pharm se tissensja 110 [addiem Storja f’pa;na 32
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
2
LOKALI
Pro/ess li jista’ jwassal biex il-Kap tal-Oppo]izzjoni jing[ata piena ta’ [abs Il - pro/ess li beda l - Prim Ministru fil - konfront tal - Kap tal - Oppo]izzjoni Simon Busuttil meta qed jg[addih ;uri fil - Kumitat Parlamentari dwar il - Privile;;i , u wara li l Kap tal - Oppo]izzjoni esprima l - opinjoni tieg[u li kien hemm ind[il politiku fil - ka] ta ’ John Dalli , jista ’ jwassal biex ting[ata piena ta ’ [abs lill Kap tal - Oppo]izzjoni . Il - Kumitat tal - Privile;;i hu mag[mul minn [ames depu tati – li tlieta huma deputati tal - Gvern stess . L - Avukat Austin Bencini , espert tal-Li;i Kostituzzjonali, sa[aq f’kummenti lil dan il;urnal, li l-akku]a ta’ ksur ta’ privile;; mill - Prim Ministru fil - konfront tal - Kap tal Oppo]izzjoni tista ’ twassal g[al piena ta’ [abs. Anke jekk qed issir fil-Parlament u mhux fil-Qorti. Austin Bencini qal li jekk wie[ed janalizza l - li;i , dan verament jista’ jse[[. Hu qal li l-ewwel [a;a jrid ikun hemm de/i]joni tal-Kumitat dwar ilPrivile;;i li jsib il-kummenti tal-Kap tal-Oppo]izzjoni b[ala li ma kinux ;ustifikati. Dawn imbag[ad jistg[u jwasslu biex, jew ikun hemm twiddiba, jew inkella l-Kap tal-Oppo]izzjoni jidher quddiem Ma;istrat. Idde/i]joni finali tista’ tissarraf f’piena ta’ [abs g[ax il-li;i hekk tipprevedi. L - Avukat Austin Bencini stqarr li Simon Busuttil b[ala
Muscat kellu l-g[a]la li jippro/edi fil-Qorti i]da minflok g[a]el kumitat li fih g[andu l-ma;;oranza biex jidde/iedi dan il-ka]
membru tal-Parlament, g[amel l-istess akku]a ta’ nd[il politiku fil-ka] ta’ John Dalli, barra mill - Parlament . L - istess po]izzjoni [adha wkoll il-Kap tal-Uffi//ju ta’ Kontra l-Frodi tal-UE Giovanni Kessler. Hu qal li din hi akku]a serja [afna u wie[ed jippretendi li lPrim Ministru jirrea;ixxi g[aliha. “Li hemm mhux tassoltu,” fisser Bencini, “hu li normalment il-membri parlamentari g[andhom privile;; li dak li jg[idu fil -Kamra tar -
It-tkomplija ta’ dan il-;uri fid-19 ta’ Frar Rappre]entanti, ma jistax ji;i kontestat u [add ma jista ’ j[arrikhom. Hemm min jaqbel u hemm min ma jaqbilx u din hi xi [a;a kontroversjali fid-dinja kollha.” Austin Bencini spjega li din id - darba l - Kap tal Oppo]izzjoni Simon Busuttil g[amel l - allegazzjoni tieg[u barra mill-Parlament u allura,
mil-lat legali u mil-lat kostituzzjonali , Muscat kellu ]ew; toroq: jew jie[u t-triq normali li, jekk xi [add jg[id xi [a;a malafamanti kontra xi [add , jispi//a l-Qorti u tin[are; ilverità ;udizzjarja u o;;ettiva; jew inkella jag[]el it-triq parlamentari. Issa ladarba flok libell filQorti, Muscat g[a]el li jg[addi
;uri lill-Kap tal-Oppo]izzjoni fil - Parlament , il - Kumitat tal Privile;;i jrid jg[arbel jekk ilkummenti ta’ Simon Busuttil kinux f’waqthom u jekk kinux ;ustifikati. Il-problema hi wa[da: il-ka] g[andu jieqaf hawn fuq verità politika, fuq verità parlamentari ? Hekk staqsa Austin Bencini li ]ied li ma jridx jag[mel ;udizzju, la fuq na[a u lanqas fuq na[a o[ra. Hu qal li wie[ed irid jifhem li dan hu ka] kemxejn stramb. Normalment i/-/ittadini jilmentaw g[ax membru parlamentari jkun tkellem mod u [add ma jista’ j[arrku. Din iddarba, sostna Bencini, g[andna Onorevoli li kellu kull opportunità li j[arrek bil-Qorti u minflok g[a]el id-dritt tieg[u li jippro/edi fil-Parlament. Austin Bencini qal li hu ma jistax jifhem g[aliex kellu jsir dan il - pro/ess parlamentari flok fil-Qorti, g[aliex fl-a[[ar mill-a[[ar, skont hu, ir-ri]ultat ta’ dak li qed isir fil-Kumitat g[all-Privile;;i, probabbilment mhu se jwassal g[al imkien. Il-laqg[a li jmiss tal-Kumitat g[all-Privile;;i li se tkompli dan il-;uri fil-konfront tal-Kap tal - Oppo]izzjoni hi skedata g[ad-19 ta’ Frar. Il-membri ta’ dan il - kumitat huma Louis Grech , Carmelo Abela u Deborah Schembri f’isem ilGvern Laburista , u Simon Busuttil u David Agius f’isem l-Oppo]izzjoni.
}ieda ta’ 11.2% ta’ passi;;ieri fl-ajruport matul Jannar L-ammont ta’ passi;;ieri li g[addew mill - Ajruport Internazzjonali ta ’ Malta x xahar li g[adda ]died bi 11.2% meta mqabbel mal-istess perjodu tas-sena li g[addiet.
Stqarrija tal-MIA qalet li din i]-]ieda, li la[qet total ta’ ftit inqas minn 200,000 passi;;ier, kienet dovuta l-iktar g[al ]ieda fis-seat capacity u seat load factor po]ittiv u konsistenti.
Kienu re;istrati ]idiet fl aktar ]ew; swieq importan ti g[all - ajruport . It - traffiku mir - Renju Unit ]died b ’ 6 . 2% , l - aktar dovut g[all popolarità li kisbu r - rotot
ta ’ Liverpool , Edinburgh u Bristol . Is - Suq Taljan irre;istra ]ieda ta ’ 1 0 . 8% , min[abba ] - ]ieda fil - capac ity fir - rotot tat Tramuntana .
Kien hemm ukoll ]ieda kbira , ta ’ aktar minn 59% mis - suq Libjan . Anke t traffiku tal - ajruplani ]died sostanzjalment – bit - titjiri et ji]diedu b ’1 0 . 5% .
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
3
LOKALI
Id-delitt seta’ twettaq minn ‘hitmen’ barranin Il-Pulizija bit-teorija li d-delitt hu differenti g[ax qatt qabel ma ntu]at arma b[al dik li ntu]at fuq :u]i Galea Il-Pulizija qed tinterroga diversi persuni, fosthom qraba ta’ :u]i Galea, mag[ruf b[ala ‘Il:ilda’, li nqatel b’[ames tiri nhar it-Tlieta kmieni filg[odu filMarsa, u mhix teskludi t-te]i li Galea nqatel minn nies mikrija apposta, dawk li jissej[u ‘hitmen’, li bl-akbar probabbiltà kienu barranin. L-investigazzjonijiet qed juru li :u]i Galea kellu [afna g[edewwa. Minbarra li fil-passat kellu kwistjonijiet mal-qraba tieg[u, jirri]ulta li Galea kien ukoll widna tal-Pulizija, jew kif inhu
mag[ruf, informer, li kien jitkixxef informazzjoni ming[and persuni differenti u jg[addiha lill-Pulizija. Il-Pulizija kkonfermat li Galea kien isellef il-flus lil persuni differenti u kellu x’jaqsam ma’ nies imda[[la fi/-/irku tal-log[ob talflus. Fil-konferenza tal-a[barijiet li tat il-Pulizija ftit sig[at wara ddelitt, intqal li :u]i Galea g[amel diversi rapporti lillPulizija li kien qed ji;i mhedded. Mill-investigazzjonijiet talPulizija qed jirrizulta li l-qattiela kienu tnejn – wie[ed li saq u l-
:u]i Galea, il-vittma tad-delitt tat-Tlieta li g[adda
ie[or li spara mill-vettura fiddirezzjoni tal-karozza ta’ Galea. Wara d-delitt, il-qattiela bidlu lkarozza imma l-vettura li ntu]at biex twettaq id-delitt s’issa g[adha ma nstabitx. Dan kuntrarju g[al delitti o[ra li wara li se[[ew, ilqattiela [arqu l-karozza li u]aw. Il-pulizija qed tinvestiga wkoll jekk dan il-ka] hux marbut ma’ o[rajn li se[[ew fil-passat, fosthom ta’ :uzeppi Cutajar ‘IlLion’; Josef Grech ‘Il-Yoyo’; Paul Degabriele ‘Is-Suldat’; kif ukoll u b’mod spe/jali d-delitt ta’ ‘L-Imnie[ru’ u ibnu; u ta’
Matthew Zahra. Dan peress li lvittma ji;i minn wie[ed millakku]ati bil-qtil ta’ ‘L-Imnie[ru’ u ibnu. Anke f’dan il-ka] ilPulizija kkonfermat dan id-dettall. Il-Pulizija qed issib li dan iddelitt hu differenti g[ax qatt qabel ma ntu]at arma b[al dik li ntu]at fil-Marsa, ji;ifieri submachine gun. L-awtopsja fuq il-katavru ta’ Galea saret it-Tlieta stess u minnha [are; li l-vittma ntlaqat minn [ames tiri mis-17 li kienu sparati, u li wie[ed minnhom kien fatali.
Tfittxijiet f’residenzi b’rabta mal-qtil tal-annimali fil-Mosta Filmati minn [ames kameras tas-sigurtà Il-Pulizija g[addejja bi tfittxijiet f’diversi residenzi u postijiet o[ra madwar il-Mosta, fosthom f’razzett jew remissa fl-istess lokal b’rabta ma’ diversi sejbiet ta’ qtates u klieb li nstabu msallbin rashom ’l isfel ma’ slaleb jew bi//iet tal-injam fl-a[[ar xhur. G[addejja wkoll investigazzjoni fuq il-filmati tal-kameras tas-sigurtà li jinsabu mal-bini tal-Moviment Neokomunekali fi Triq il-Kbira, kif ukoll mar-residenza tal-Kappillan fil-Mosta, fejn se[[ l-a[[ar ka] simili nhar it-Tlieta li g[adda. B’kollox, il-Pulizija akkwistat filmati minn [ames kameras tassigurtà bl-g[an li ji;i identifikat il-qattiel tal-klieb u l-qtates li qed isallab dawn l-annimali rashom ’l isfel ma’ bi//iet talinjam jew slaleb rashom ’l isfel
f’diversi partijiet tal-Mosta. Dawn il-filmati qabdu lirra;el kemm waqt li kien qed idendel il-qattus mal-istatwa ta’ San Filippu biswit il-bieb prin/ipali tar-Rotunda, kif ukoll lill-istess ra;el g[addej fi Triq il-Kbira, u hu u jwa[[al kelb ma’ salib rasu ’l isfel ma’ arblu tad-dawl fl-istess triq. F’filmat li s-sit elettroniku ta’ Malta Independent akkwista, u li ttella’ fuq Facebook, dan ir-ra;el jidher l-ewwel jittawwal fid-direzzjoni tal-g[assa tal-Mosta u ;nien fil-qrib, imbag[ad [arab ji;ri lura lejn Triq il-Kbira fejn ;abar il-kelb imsallab mas-salib. Ir-ra;el imbag[ad tela’ tara; li jag[ti g[all-bieb tal-;enb talKnisja, mexa fuq /inta mal-;enb tal-Knisja sakemm wasal ta[t larblu fejn dendel l-annimal. Minkejja dan il-filmat,
jirri]ulta li l-kwalità mhix daqstant tajba u diffi/li tinkixef lidentità ta’ dan ir-ra;el, [lief li jista’ jkun utli g[al dettalji ba]i/i b[at-tul. Barra minn hekk, irra;el kien liebes hood f’rasu. Il-Pulizija qed tqabbel dawn ilfilmat ma’ filmati tas-sigurtà li n;abru f’Settembru li g[adda, meta persuna dendlet tmien saqajn u denb, bl-g[an li tistabbilixxi jekk l-a[[ar ka] twettaqx mill-istess persuna. Din hi l-ewwel darba li filmat tal-qattiel tal-qtates u l-klieb ;ie ppubblikat fuq il-mezzi taxxandir. It-tama hi li dan il-filmat iwassal biex jinqabad dan irra;el, hekk kif fl-a[[ar xhur ilPulizija u individwi o[ra rrikorrew g[al Facebook u s-siti so/jali online biex ji;u individwati persuni involuti f’atti kriminali.
FilmatI qabdu lil ra;el waqt li kien qed idendel qattus mal-istatwa ta’ San Filippu biswit il-bieb prin/ipali tar-Rotunda, kif ukoll fi Triq il-Kbira jwa[[al kelb ma’ salib rasu ’l isfel ma’ arblu tad-dawl
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
4
QORTI
Tlett ir;iel ikkundannati l-[abs fuq serq ta’ karozza u fjuwil Tlett ir;iel kienu kkundannati mill-anqas tliet snin [abs bejniethom wara li ammettew li serqu karozza u fjuwil aktar kmieni lbiera[ filg[odu. L-Ispettur Jonathan Ransley li mexxa l - Prosekuzzjoni , akku]a lil Ahmed Yakoup , Palestinjan ta’ 27 sena, Jason Mifsud ta’ 38 sena minn TasSliema, u lil Wayne Delia ta’ 28 sena minn Ra[al :did, fuq reati ta’ serq. Delia u Yakoup kienu akku]ati u ammettew li kissru
diversi kundizzjonijiet mag[mula mill-Qorti filwaqt li Mifsud kien akku]at u ammetta li kkommetta reat waqt li kien g[adu ta[t sentenza sospi]a fuq ka] ie[or. It - tlett ir;iel serqu Tata Suma minn Triq il Karmelitani, fil-Balluta f’San :iljan; u marru dawra g[allgost. Meta waslu Ta’ Xbiex, ilkarozza spi//at bla fjuwil . Dawn serqu d - diesel minn g[add ta ’ karozzi li kienu pparkjati u dan biex ikollhom
biex ikomplu ji;ru bil-karozza li kienu g[adhom kif serqu. Wara rapport anonimu, ilPulizija mid-Distrett ta’ San :iljan u membri mir - Rapid Intervention Unit qabduhom u assistew fl-arresti. Wara li semg[et l - ammis sjoni tag[hom , il - Ma;istrat Consuelo Scerri Herrera bag[tet sena [abs lil kull wie[ed lill-akku]ati filwaqt li Delia g[andu jservi erba’ xhur addizzjonali talli kiser il-kundizzjonijiet tal-Qorti. Yakoup kellu l - garanzija personali konvertita f’[abs, filwaqt li ta’ Mifsud, li kellu sentenza sospi]a , ;iet effettiva mill-Qorti.
Bejjieg[ tal-karozzi jin]amm arrestat Bejjieg[ tal-karozzi li nqabad fix-xena tar-reat waqt attentat ta’ serq, in]amm ta[t arrest preventiv minkejja li hu /a[ad u qal li ma kienx involut fl-attentat ta’ serq. Jason Scerri ta’ 39 sena ;ie mixli li flimkien ma’ persuni o[ra pprova jwettaq serqa. L-Ispettur Joseph Busuttil qal li hu kien mar personalment fixxena tar-reat fejn Scerri nqabad mill-Pulizija fil-fatt, u fejn fuq persuntu wkoll kellu g[odod biex jifta[ il-bibien. Hu ;ie mixli wkoll li sar re/idiv u li g[amel [sara fuq proprjetà privata. L-Avukat Martin Fenech, li g[amel talba g[all-[elsien millarrest tal-akku]at, spjega kif Scerri kellu l-problemi min[abba l-vizzju tat-te[id tad-droga. “Madankollu qed jipprova jrabbi l-g[aqal, u jipprova jie[u [sieb jibni familja. Meta l-Pulizija
sabuh fuq il-post, ma kellux x’jaqsam mal-attentat ta’ serq, u l-filmati tas-CCTV ]gur li je]onoraw lil Scerri.” Il-Prosekuzzjoni o;;ezzjonat g[al-libertà provi]orja ta’ Scerri, u argumentat li r-rekord kriminali tal-akku]at hi wie[ed voluminu], li jinkludi g[add ta’ reati o[ra fil-passat. Fil-;img[at li g[addew, dwar dan il-ka] kien tressaq Christian Zahra ta’ 28 sena, li kien deskritt mill-Avukat tieg[u Edward Gatt b[ala “Il-Fantozzi tal-ka]”. Zahra kien ammetta r-reat u ng[ata tliet snin probation order wara li ammetta li kien kompli/i meta ma’ persuna o[ra pprova jid[ol f’residenza fil-Qawra. Hu kien ;ie arrestat fejn lappartament b’o;;ett tal-metall f’idu, mumenti wara li kien ;ie arrestat Scerri.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
5
LOKALI
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal wara li tlaqqa’ l-Grupp Parlamentari Nazzjonalista li [a po]izzjoni dwar l-a[[ar ]viluppi dwar l-iskema ta/-/ittadinanza, li l-Oppo]izzjoni se tressaq numru ta’ emendi biex l-iskema tkun ;enwina u verament ta’ rieda tajba (Ritratt> John Paul Bonanno)
Nikkore;u d-difetti u l-ine]attezzi li g[ad hemm fl-iskema ta/-/ittadinanza minn pa;na 1
Dan g[all-fatt li l-Avvi] Legali juri li mhux veru se tidda[[al residenza “effettiva” – ji;ifieri li lli;i ma tag[milhiex /ara li persuna trid tkun tassew g[exet f’Malta g[al 12-il xahar. Il-li;i lanqas ma tg[id x’tip ta’ prova g[andu jag[ti li verament kien residenti f’pajji]na. Jekk dan ma jsirx, u min jakkwista /-/ittadinanza ma jkunx kapa/i jipprova dan, l-Oppo]izzjoni tirtira //ittadinanzi g[ax dawn ikunu illegali. Imma issa li l-iskema hi maqbula mal-Kummissjoni Ewropea, l-Oppo]izzjoni mhux se tirtira /-/ittadinanzi ma[ru;a permezz ta’ din l-iskema sakemm il-kriterji kollha ji;u rispettati. Il-Kap tal-PN kompla jfisser li mill-Avvi] Legali jo[ro; ukoll li mhux veru li l-li;i torbot lil kul[add jg[ix hawn 12-il xahar, imma torbot biss lil min japplika – ji;ifieri jekk dan i;ib mieg[u lill-qraba, huma m’g[andhom l-
ebda obbligu skont il-li;i li jkunu g[exu f’Malta g[al sena. Minbarra dan, minkejja li tne[[iet is-segretezza, il-lista ta’ min jie[u /-/ittadinanza bl-iskema se tkun inklu]a mal-lista ta’ persuni o[ra li jkunu akkwistaw i/-/ittadinanza permezz ta’ ]wie;.
lil dawk li japplikaw biex tidde/iedi min jikkwalifika jew le. Hu fid-dawl ta’ dan kollu, iddikjara Simon Busuttil, li lOppo]izzjoni se tressaq numru ta’ emendi biex l-iskema tkun ;enwina u verament ta’ rieda tajba.
Irridu li dawn l-emendi ji;u diskussi mill-aktar fis biex naqblu fuq l-iskema u mmexxu minn din il-kontroversja. Se nag[mlu l-almu tag[na biex jintla[aq qbil fl-interess nazzjonali. – il-Kap tal-PN Simon Busuttil
Irrimarka wkoll li g[ad hemm ukoll il-kunflitt ta’ interess qawwi li g[andha l kumpanija privata Henley & Parnters , li se dda[[al xejn inqas minn 200 miljun ewro, li mhux biss se jkollha d-dritt li tbig[ l-iskema, imma fl-istess waqt ukoll id-dritt li ti//ekkja
“Il-Partit Nazzjonalista se jippre]enta fil-Parlament emendi g[all-avvi] legali li ;ie pubblikat biex jikkore;i dawn il-punti,” sa[aq Simon Busuttil li kompla li l-Prim Ministru ma jistax jibqa’ jg[addi lin-nies bi]-]mien. “Il-Prim Ministru g[andu jieqaf jinganna lin-nies. Irridu li
dawn l-emendi ji;u diskussi millaktar fis biex naqblu fuq l-iskema u mmexxu minn din il-kontroversja. Se nag[mlu l-almu tag[na biex jintla[aq qbil fl-interess nazzjonali.” Barra minn hekk, lOppo]izzjoni se ssegwi mill-qrib it-t[addim tal-li;i, b’mod partikolari li [add ma jing[ata /ittadinanza Maltija jekk ma jkunx g[amel 12-il xahar jg[ix hawn Malta. Dan anke billi lOppo]izzjoni tie[u sehem filKumitat ta’ Monitora;; li fih se tibqa’ ssus wara l-Gvern biex tara li jimxi in bona fede. Mistoqsi dwar il-protest ;udizzjarju tal-Oppo]izzjoni, Simon Busuttil qal li din saret fuq ittieni emenda g[al din l-iskema, u peress li l-gvern da[[al klaw]ola fit-tielet avvi] legali li tg[id li dan jie[u fuq l-avvi]i ta’ qablu, allura kien il-gvern stess li waqqa’ l-protest ;udizzjarju. Simon Busuttil qal li qatt ma messna wasalna s’hawn kieku lGvern ma webbisx rasu u minke-
jja li l-Gvern biddel diversi punti mill-avvi] legali ori;inali wara insistenza tal-Oppo]izzjoni, talKummisjoni Ewropea, talParlament Ewropew u wkoll wara t-t[assib tal-poplu Malti, kien ikun a[jar li kieku l-Gvern sema’ mill-ewwel u flok baqa’ g[addej, iddiskuta dan it-t[assib u kien jevita l-[sara kbira li saret lir-reputazzjoni ta’ pajji]na.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
6
LOKALI
Se jikkontesta ruling tal-Ispeaker
Il-Korp tal-Pulizija se jkollu problema biex issa jimla’ l-postijiet vakati mill-promozzjonijiet li t[abbru lbiera[ wara li l-Qorti ssospendiet il-pro/ess ta’promozzjonijiet g[al Supretendenti
Seba’ Assistenti Kummissarji tal-Pulizija ;odda Il-Korp tal-Pulizija [atar ilbiera[ seba’ Assistenti Kummissarji ;odda. Dawn huma Mario Spiteri, Norbert Ciappara, Laurence Cutajar, Carmelo Magri, Martin Sammut, Silvio Valletta u Stephen Gatt, li ;ew promossi minn Superintendenti g[al din it-tielet l-og[la kariga fil-Korp. Dawn il-[atriet saru wara li l-
Kummissarju tal-Pulizija di;à [atar tliet Deputati Kummissarji ;odda biex g[all-ewwel darba lKorp tal-Pulizija f’Malta g[andu tliet Deputat Kummissarji. F’din it-tieni l-og[la kariga fil-Korp ;ew promossi l-Assistenti Kummissarji Ray Zammit, Andrew Seychell u Pierre Calleja. Bil-promozzjoni tal-Assistenti
Kummissarji l-;odda li issa [adu post dawk li n[atru Deputati Kummissarji, se jin[olqu postijiet battala fir-rank ta’ Supretendent. Il-Korp, i]da, se jkollu problema biex issa jimla’ l-postijiet vakati mill-promozzjonijiet li t[abbru lbiera[ u minn o[rajn li jidher li waslu biex jirtiraw misservizz. Dan g[aliex kif ]vela dan l-;urnal ftit tal-jiem ilu, ilKummissarju ordna li jieqaf g[al kollox il-pro/ess tal-promozzjonijiet g[al Supretendenti ;odda wara li l-Qorti ssospendiet il-pro/ess min[abba l-ka] ta’
Jeffery Cilia li l-Qorti laqg[et ittalba tieg[u u [ar;et mandat ta’ inbizzjoni li waqqaf il-pro/ess intern fil-Korp. Il-Qorti qalet li saret diskriminazzjoni kontrih wara li mhux biss ma setax japplika g[all-promozzjoni minn Spettur g[al Supretendent min[abba li b[alissa hu sospi] mill-Korp fuq pro/eduri kriminali, i]da lanqas biss kien infurmat li dan ilpro/ess kien jinsab fis-se[[. Il-Qorti qalet li kien dritt talIspettur Cilia li jkun infurmat u laqghet it-talba g[all-[ru; ta’ mandat ta’ inibizzjoni
Laqg[a tal-Kumitat Parlamentari g[all-Kontijiet Pubbli/i li kellha tisma’ lil Frank Sammut b’relazzjoni malpro/eduri dwar l-allegat skandlu ta]-]ejt, kienet a;;ornata wara li l-avukat Joe Giglio, li qed jidher g[al Sammut, iddikjara li hu kien se jkkontesta r-ruling li ta lIspeaker An;lu Farrugia. Frank Sammut b[alissa qed jiffa//ja pro/eduri quddiem ilQorti b’akku]i marbuta ma’ diversi irregolaritajiet f’g[oti ta’ kuntratti g[ax-xiri ta]-]ejt. Fil-bidu tas-seduta talKumitat Parlamentari, l-Avukat Giglio qal li Frank Sammut g[andu dritt fundamentali li jibqa’ sieket u li Sammut qed jiffa//ja pro/eduri fil-Qorti dwar l-istess ka] li qed jidher quddiemu fil-Kumitat Parlamentari. L-Avukat Giglio qal li lKostituzzjoni u l-Konvenzjoni Ewropea huma istituzzjonijiet og[la mill-Ispeaker talParlament Malti, u sostna li lIspeaker ma jistax jidde/iedi x’jinkrimina lil Sammut, u g[alhekk ir-ruling tal-Ispeaker se jkun kontestat. Is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici sa[aq fuq limportanza tal-Parlament filKostituzzjoni, i]da l-Avukat Gilgio nsista li l-Kostituzzjoni hi og[la mill-Ispeaker talParlament. Il-kumitat a;;orna g[al aktar tard dan ix-xahar, il-:img[a 19 ta’ Frar, biex l-Avukat Gilgio jikkontesta r-ruling tal-Ispekear, jekk i[oss me[tie;.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
7
PARLAMENT
Jitwaqqaf il-Kumitat Permanenti dwar is-Sa[[a propost mill-Oppo]izzjoni Il-Parlament ilbiera[ approva t-twaqqif ta’ Kumitat Pernamenti dwar is-Sa[[a bis-sa[[a ta’ mozzjoni li tressqet mid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech, ilKelliem tal-Oppo]izzjoni dwar is-Sa[[a. Fil-bidu tad-diskussjoni dwar din il-mozzjoni li ;iet sekondata mill-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia, id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech qal li s-settur tas-Sa[[a hu importanti u l-[sieb hu li jkun hemm politika ta’ kunsens u tkun evitata mentalità negattiva. Dan l-atte;;jament irid ji;i kemm mill-Oppo]izzjoni i]da anke mill-Gvern li m’g[andux jibqa’ g[addej b’kummenti li jsostnu li fil-qasam tassa[[a sab sitwazzjoni di]astru]a u donnu ma sar xejn. Claudio Grech qal li lOppo]izzjoni mhix tipprova tkun popolista u qed tag[mel proposti konkreti biex dan is-settur jing[ata importanza dejjem, u mhux titkompla politika negattiva li kellna fis-snin li g[addew. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-proposta qed tag[ti l-opportunità lil g[aqdiet relatati massa[[a biex huma wkoll jag[tu kontribut fit-tfassil u t-twettiq talpolitika tas-sa[[a. Claudio Grech qal li r-rwol talOppo]izzjoni se jibqa’ dak ta’ skrutinju i]da l-g[an ewlieni jibqa’ dak li fil-pro/ess ta’ formulazzjoni tal-politika jkunu involuti wkoll dawk l-entitajiet relatati mal-qasam tas-sa[[a. Il-Ministru Godfrey Farrugia esrpima s-sodisfazzjon tieg[u g[all-fatt li l-Kamra g[andha lokka]joni li titkellem b’mod li ]]ew; na[at ifittxu qbil dwar qasam daqstant importanti. Il-Ministru Farrugia spjega dwar id-diskussjonijiet li g[addew mal-Kelliem talOppo]izzjoni kif ukoll malunions rispettivi biex ikun hemm parte/ipazzjoni kemm hi possibbli wiesg[a biex jinstab kunsens. Il-Ministru qal li l-Gvern jaqbel li jkun hawn pjan wie[ed tassa[[a. Fl-introduzzjoni ta’ ]ew; white papers, il-Gvern qed iniedi wkoll konsultazzjoni pubblika [alli ji;bor ir-reazzjoni tal-pubbliku b’mod dirett. Godfrey Farrugia qal li l-Gvern jaqbel mal-mozzjoni fis-sustanza tag[ha, fil-formazzjoni talKumitat, kif ukoll fir-responsabbiltajiet li se jkollu. Id-Deputat Nazzjonalista Carm Mifsud Bonnici qal li jaqbel li jkun hemm rispett re/iproku. Ilmozzjoni mressqa millOppo]izzjoni turi l-impenn tal-
Permezz tal-mozzjoni mressqa mill-Oppo]izzjoni g[at-twaqqif ta’ Kumitat Permanenti dwar is-Sa[[a, l-Oppo]izzjoni qed tag[ti g[ajnuna kbira biex is-settur tas-sa[[a jimxi ‘l quddiem
Oppo]izzjoni biex f’su;;ett hekk importanti jkun hemm kollaborazzjoni. Is-settur tas-Sa[[a hu wie[ed diffi/li u jin[tie; [afna attenzjoni. Permezz tal-mozzjoni, lOppo]izzjoni qed tag[ti g[ajnuna kbira biex is-settur jimxi ‘l quddiem. Il-proposta tg[in ukoll biex [add ma jibqa’ lura. Turi b’mod /ar li l-Partit Nazzjonalista millOppo]izzjoni mhux minnu li jrid jag[mel [sara lill-pajji]. Carm Mifsud Bonnici qal li lOppo]izzjoni ;iet akku]ata li g[amlet [sara lil Malta filParlament Ewropew. Din il-mozzjoni xejjen dawn l-akku]i g[aliex turi li anke millOppo]izzjoni, il-PN irid li f’oqsma daqstant importanti jkun hemm qbil nazzjonali. Il-PN dejjem [adem biex is-settur tassa[[a joffri servizz dejjem b’xejn u tal-og[la livell. Id-Deputat Nazzjonalista Albert Fenech qal li din il-mozzjoni qed toffri l-opportunità li lParlament jiddiskuti b’mod matur ming[ajr tg[ajjir. Hu sejja[ il-proposta b[ala wa[da po]ittiva u rakkomandabbli. Id-Deputat Laburista Anthony Agius Decelis filwaqt li fa[[ar il[idma tal-[addiema fil-qasam tassa[[a, fl-a[[ar parti tad-diskors tieg[u tkellem b’ton differenti mix-xejra tal-mod kif kienet g[addejja d-diskussjoni sa dak il-
L-Oppo]izzjoni tibqa’ ]]omm ir-rwol tag[ha li tiskrutinja l-operat tal-Gvern i]da anke tag[ti s-sehem tag[ha bi proposti u su;;erimenti – Id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech
[in. Hu akku]a lill-Oppo]izzjoni li ma kinitx qed timxi b’lealtà meta tattakka lill-Ministru tasSa[[a fuq de/i]jonijiet li [a. Anthony Agius Decelis qal li lMinistru Farrugia sab quddiemu problemi li kienu ilhom 25 sena mhux solvuti. Sostna wkoll li meta l-Gvern ibiddel de/i]jonijiet, ikun qed juri maturità g[aliex juri li hu Gvern li jisma’. Id-Deputat Laburista ;ab b[ala e]empju l-mod kif il-Prim Ministru biddel id-de/i]joni tliet darbiet fil-ka] tal-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza. Hu qal li meta biddel Joseph Muscat wera maturità. Id-Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri tkellem dwar ilmod kif Gvern Nazzjonalista anke fi ]mien kri]i kbira internazzjonali, baqa’ jag[ti l-akbar importanza lill-qasam tas-sa[[a biex is-servizz jibqa’ jing[ata flog[la livelli u ming[ajr [las. Gvern Nazzjonalista ra wkoll li anke fil-livell edukattiv joffri la[jar opportunitajiet biex is-set-
tur tas-sa[[a jibqa’ j]omm f’pajji]na r-ri]orsi li wara li l-pajji] ikun g[enhom fit-ta[ri;, jag[]lu li ji;u jag[tu s-servizz tag[hom f’pajji]na. Anke fil-kura u l-prevenzjoni tal-kan/er, ittie[du mi]uri mifruxa f’diversi livelli. Id-Deputat Laburista Chris Fearne qal li l-Gvern jaqbel malmozzjoni u se jivvota favur. Qal ukoll li l-Kumitat propost mhux se jie[u r-rwol tal-Ministru li se jibqa’ l-persuna responsabbli li jmexxi l-Ministeru tas-Sa[[a. IlKumitat hu mezz biex ji]died liskrutinju. Id-Deputat Nazzjonalista Mario Galea qal li l-mozzjoni g[andha twassal biex il-qasam tas-sa[[a ma jibqax ballun politiku. Il-Gvern, meta kien flOppo]izzjoni u]a kemm-il darba l-qasam tas-sa[[a g[al skop politiku b’nofs veritajiet u allegazzjonijiet bla ba]i. Il-qasam tas-sa[[a ji;i b]onnu kul[add u l-professjonisti u dawk kollha involuti f’dan is-settur
[aqqhom ir-rikonoxximent ta’ kul[add. Mario Galea qal li filwaqt li tin]amm is-separazzjoni bejn ille;i]lattiv (il-Parlament) u le]ekuttiv (il-Gvern), dejjem jibqa’ dmir tal-Membru Parlamentari li jikkritika u jissu;;erixxi. Id-Deputat Nazzjonalista qal li t-tfittxija tal-kunsens g[andha ssir bil-fatti u l-Gvern g[andu jkun umli bi]]ejjed li jisma’ u jammetti li minkejja l-ma;;oranza li kiseb ma jfissirx li jaf kollox. Mario Galea semma l-ka] taliskema ta/-/ittadinanza li wriet Oppo]izzjoni tikkritika u tag[mel proposti, u Gvern li jattakka b’[afna titli biex bihom jipprova jbaxxi lill-PN u lill-Kap Nazzjonalista. Mario Galea tkellem ukoll dwar il-pjani li kienu qed isiru mill-amministrazzjoni pre/edenti biex jinstabu sodod g[all-anzjani bi t[ejjija g[all-[tie;a li tinqala’ matul ix-xitwa. Il-Gvern pre]enti ma tax l-attenzjoni me[tie;a g[al dawn il-pjani u spi//a biex sab ma’ wi//u problemi li seta’ evita. Id-Deputat Laburista Carmelo Abela qal li fis-nin li g[addew ittie[du de/i]jonijiet importanti b[all-bini ta’ sptar ;did minflok l-Isptar San Luqa, li kien jitolbu dibattitu parlamentari. Hu qal li jqisu fatt po]ittiv li lOppo]izzjoni llum qed tara l[tie;a ta’ dan il-kunsens meta ma ;iex imfittex meta l-PN kien filGvern. Carmelo Abela qal li t-twaqqif ta’ dan il-kumitat se jpo;;i wkoll impenn qawwi fuq l-amministrazzjoni tax-xog[ol talParlament. Sostna li mhux jg[id li mhux jaqbel, anzi jarah po]ittiv, i]da qed ji;bed l-attenzjoni dwar i]-]ieda fix-xog[ol tal-Parlament. Dan juri li lParlament ma jistax ikompli ja[dem bir-ri]orsi li g[andu kemm fuq livell nazzjonali kif ukoll fuq livell internazzjonali. Fl-g[eluq tad-dibattitu dwar ilmozzjoni, id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech qal li d-diskussjoni wriet li lOppo]izzjoni qed tag[mel differenza. Hemm qbil li fil-qasam tas-sa[[a g[andu jkun hemm kollaborazzjoni s[i[a. M’hemm ebda [sieb li l-Kumitat jie[u rrwol tal-Gvern. Claudio Grech qal li l-Kumitat g[andu l-g[an ta’ skrutinju blOppo]izzjoni wkoll tibqa’ ]]omm ir-rwol tag[ha li tiskrutinja l-operat tal-Gvern i]da anke tag[ti s-sehem tag[ha bi proposti u su;;erimenti.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
8
PARLAMENT
Tkabbir fit-turi]mu ri]ultat ta’ tkomplija ta’ politika b’ba]i soda Is-sena li g[addiet Malta rre;istrat tkabbir tajjeb [afna fitturi]mu wara li rnexxielha tkompli tibni fuq il-ba]i soda li kien hemm fis-settur. Dan qalu l-Ministru tatTuri]mu Karmenu Vella meta fil-Parlament kompliet iddiskussjoni dwar l-Abbozz ta’ Li;i li jimplimenta l-mi]uri talBa;it. Il-Ministru tat-Turi]mu Karmenu Vella qal li l-Gvern sab industrija tat-turi]mu b’sa[[itha u kompla jibni fuq dak li sab. Hu qal li t-tkabbir f’pajji]na kien ferm aktar millmedja Ewropea u la[aq kwa]i 10 fil-mija meta l-medja Ewropea kienet ta’ [amsa filmija. Ir-ri]ultati ta’ pajji]na g[andhom valur akbar g[aliex Malta ma kibritx min[abba tnaqqis f’pajji]i o[ra i]da kibret f’xejra ta’ tkabbir in;enerali. Id-Deputat Nazzjonalista Robert Arrigo esprima t-t[assib tieg[u dwar id-diffikultajiet li jista’ jkun hemm, fis-settur tatturi]mu, bin-nies li ji;u Malta permezz tax-xiri tal-passaporti. Dawn jistg[u jo[olqu kompetizzjoni in;usta mal-Maltin min[abba l-qawwa finanzjarja li g[andhom. Fil-pajji], fi ]mien qasir, jista’ jkun hawn 18,000 persuna b’din l-iskema. Hu staqsa jekk il-GWU, il-Kamra tal-Kummer/ u l-MHRA kkunsidrawx dawn l-affarijiet. Robert Arrigo staqsa g[aliex il-barrani li deher fuq il-media sta[a juri wi//u meta kien hemm il-kameras ladarba ;ie biex japplika jew biex ji;bor ilpassaport. Wie[ed irid joqg[od
It-tkabbir tat-turi]mu f’pajji]na kien ferm aktar mill-medja Ewropea
attent li l-passi li qed jittie[du ma jag[mlux [sara lill-industrija turistika f’pajji]na. Hemm [afna ideat li jistg[u i;ibu l-flus u jo[olqu l-opportunitajiet ta’ xog[ol u jikber linvestiment. Jekk l-unika indikazzjoni ta’ investiment hi lbejg[ tal-passaporti, jista’ jkun hemm [sara g[al dak li l-pajji] ]viluppa b’tant dedikazzjoni matul is-snin. Robert Arrigo qal li [afna qed jg[idu li l-Awstrija g[andha skema b[al dik ta’ Malta. G[aldaqstant staqsa g[aliex dawn in-nies li qed juru interess ma akkwistawx i/-/ittadinanza Awstrijaka. Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina qal li l-Gvern Laburista naqas li jippre]enta programm /ar ta’ kif se jimxi fil-qasam talinfrastruttura. Il-Gvern mo[[u biss biex pro;etti ppjanat u mibdija mill-amministrazzjoni
pre/edenti, jie[u l-mertu tag[hom hu. Fost dawn hemm il-Pro;ett tal-Kappara, dak ta’ Triq Di/embru Tlettax, ilpro;ett tal-g[arg[ar, il-pro;ett tal-Ba/ir Numru 1 u t-triq ta’ Ba[ar i/-?ag[aq. Toni Bezzina qal li l-Ministru Joe Mizzi rnexxielu biss jo[loq di]gwid mal-kumpanija li kienet qed toffri servizz tat-trasport pubbliku. Qabel l-elezzjoni, Joseph Muscat u Joe Mizzi ppretendew il-mirakli f’dan issettur u issa l-Ministru Joe Mizzi qed jg[id li hu ma jag[milx mirakli. Anke jekk qabel l-elezzjoni kienu jg[idu li kellhom road map, issa fil-Gvern il-Partit Laburista qed juri li la kellu xejn ippjanat u wisq inqas g[andu llum. Mill-kalkoli li saru jirri]ulta li l-ispi]a g[al sena g[al dan isservizz ila[[aq g[al 68 miljun
ewro. Il-bejg[ tal-biljetti jammonta g[al 21 miljun ewro. Dan ifisser li se jkun fadal 47 miljun ewro li l-Gvern irid jag[mel tajjeb g[alihom b’sussidju meta ssussidju li kien jing[ata lillArriva kien ta’ 10 miljun ewro. Il-pubblikazzjoni tar-rotot li saret dan l-a[[ar uriet li l-Partit Laburista ma kellu xejn ippreparat u naqqas /erti rotot jew il-frekwenza ta’ o[rajn. Is-soluzzjoni li sab il-Ministru kienet dik li re;;a’ lura kollox g[al dak li kien isir qabel bir-rotot kollha jkunu diretti mil-lokalitajiet lejn il-Belt. Fis-sej[a g[all-interess tas-servizz tat-trasport pubbliku, il-Gvern naqas li jiggarantixxi xxog[ol tal-[addiema pre]enti. IlGvern g[adu bil-mentalità tassnin tmenin u minflok jag[ti la[jar lill-poplu qed jipprovdi servizz tar-ra/an/. Fir-rigward ta’ pro;etti kapitali, il-Ministru Mizzi qed jip-
prova jie[u l-mertu tal-pro;etti li g[addejjin b[alissa. Fl-istess waqt jakku]a lill-gvernijiet Nazzjonalisti li ma g[amlu xejn. Toni Bezzina semma lista s[i[a ta’ pro;etti li twettqu u nbdew fl-amministrazzjonijiet pre/edenti Nazzjonalisti u awgura li l-Gvern Laburista jirnexxilu jag[mel l-istess ammont ta’ pro;etti. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-uniku pro;ett li nieda lGvern pre]enti hu tal-junction [dejn i/-?imiterju talAddolorata. Fit-tnedija tat-tfassil tal-pro;ett, il-Ministru naqas li jg[id li dan sar bil-[sieb li ja;evola l-istazzjon tal-Partit Laburista Super 1 u se jirrialloka fabbriki li hemm b[alissa biex isir parke;; g[al 250 vettura anke jekk ftit metri bog[od hemm spazji kbar ta’ parke;; di;à e]istenti. Id-Deputat Nazzjonalista Giovanna Debono qalet li fi ftit ;img[at o[ra l-Gvern Laburista se jkun la[aq l-ewwel sena tieg[u u l-poplu jibda jistenna rri]ultati. Il-poplu se jistaqsi xi rnexxielu jwettaq il-Gvern Laburista meta mqabbel ma’ dak li wieg[ed qabel l-elezzjjoni. Ilpoplu se jag[mel il-kalkoli tieg[u jekk il-Gvern kienx verament Gvern “tag[na lkoll”, jekk hux veru li mexa fuq il-weg[da tieg[u tal-meritokrazija, se jara jekk irnexxilux jindirizza l-problemi li kien jattakka lill-Gvern Nazzjonalista dwarhom. I]da lpoplu se jsib li l-Partit Laburista fil-Gvern hu differenti mill-mod kif ippro;etta ru[u millOppo]izzjoni.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
9
LOKALI
L-g[aqdiet ambjentali li g[at-tieni darba fi ftit ;img[at ing[aqdu jikkritikaw u jappellaw lill-Gvern dwar il-politika ambjentali, ikkundannaw ukoll il-pjan g[all-pro;etti ta’ riklamazzjoni tal-art
G[aqdiet ambjentali jikkritikaw de/i]jonijiet tal-Gvern Il-MEPA qed tniedi policies meta g[adu ma ;iex finalizzat il-Pjan Strate;iku g[all-Ambjent u l-I]vilupp Alessia Psaila Zammit
Seba’ g[aqdiet ambjentali ng[aqdu f’konferenza tal-a[barijiet biex jilmentaw fuq de/i]jonijiet li qed jie[u l-Gvern b’rabta mal-ambjent. Din hi t-tieni darba fi ftit xhur li l-g[aqdiet ambjentali ng[aqdu biex jilmentaw fuq l-ambjent. F’Di/embru li g[adda, 12-il NGO sej[u protesta fil-Belt Valletta li g[aliha attendew mijiet ta’ persuni. Astrid Vella, mill-g[aqda Flimkien g[all-Ambjent A[jar (FAA), qalet li l-Awtorità ta’ Malta dwar l-Ambjent u lIppjanar (il-MEPA) qed tniedi policies meta g[adu ma ;iex finalizzat il-Pjan Strate;iku g[all-Ambjent u l-I]vilupp, lSPED, li g[andu jag[ti direzzjoni lil dawn l-oqsma. Hi qalet li t-tnedija ta’ policies mill-MEPA b[all-Policy u Gwida g[ad-Disinn, ir-Revi]joni tal-Pjani Lokali, il-Policy fuq Zoni tal-I]vilupp, policies dwar il-fabbriki tan-nar, is-solar farms u c-cimiterji kif ukoll il-Floor Area Ratio Policy u l-Inner Harbour Area (Marsaxlokk) Development Brief, qed jo[olqu t[assib tal-g[aqda fuq l-g[a;la li
bihom qed isiru. L-g[aqda kkundannat ukoll ilpjan tal-Gvern g[all-pro;etti ta’ riklamazzjoni tal-art u tenniet li dawn mhumiex regolati minn policy nazzjonali jew pjan marittimu lokali u dan qed isir biex ji;u evitati obbligi tal-Unjoni Ewropea biex ma jsirx assessjar ambjentali u strate;iku.
zjoni b’rabta mal-ilma. Appella wkoll g[all-kunsens politiku u spjega li s-su//ess f’dan il-qasam ambjentali jintla[aq jekk ikun hemm pjan fit-tul li jitkompla minn gvern g[al ie[or. In-Noise Abatment Society appellat li jidda[[lu r-regolamenti fuq il-prevenzjoni u l-kontroll
Fost kritika o[ra fuq dan iddokument, l-g[aqda qalet li fih [afna klawsoli vagi li jistg[u jwasslu biex ji;u interpretati b’mod differenti u sa[qet li dwar dawn il-klawsoli hemm b]onn aktar konsultazzjoni. John Portelli minn The Malta Organic Agricultural Movement, ikkumenta fuq il-ka] ta’ notifiki
Ikun aktar g[aqli li l-[a]na tal-gass issir barra l-Port ta’ Marsaxlokk li tirrikjedi aktar ]mien u spi]a akbar – Edward Mallia
Astrid Vella qalet li l-g[a;la f’policies tal-ambjent twassal biex ma jkunx hemm konsultazzjoni xierqa f’dawn l-oqsma. Hi kkritikat ukoll nuqqasijiet li qed isiru fl-i]vilupp, fosthom ilpermess g[all-bini qrib il-World UNESCO Heritage Site fl-Imgarr mag[ruf b[ala Ta’ Hagrat, kif ukoll in-nuqqas ta’ [arsien g[allambjent tradizzjonali fil-qalba tal-ir[ula Maltin. Ir-rappre]entant tal-Malta Water Association, Dirk De Ketelaere, appella g[al aktar investiment fir-ri]orsi umani u finanzjarji kif ukoll fl-edukaz-
tal-[sejjes u l-istorbju li kienu tfasslu mill-gvern pre/edenti. Association Ir-Ramblers ilmentat fuq nuqqasijiet fiddokument bil-policy dwar l-ODZ li approva l-Bord tal-MEPA ftit tal-jiem ilu. L-g[aqda qalet li ddokument fih 31 policy u ftit huma dawk li wie[ed jista’ jaqbel mag[hom jekk ikun i[obb l-ambjent. Ikkritikat id-dokument li jitkellem [afna fuq il-bini u ftit [afna fuq il-konservazzjoni. Ikkirtikat lill-MEPA li d-dokument ma jsemmix fabbriki tal-murtali u ranges tal-isparar li jinsabu f’ODZ.
ta’ infurzar li qed jing[ad li t[assru mis-sistema tal-MEPA, u appellat g[al sistemi iktar serji flAwtorità. It-Tree Group fi [dan l-FAA appella wkoll g[al aktar serjetà fil-[idma tal-MEPA, g[al inqas ind[il politiku u g[al kunsiderazzjonijiet ambjentali li j[allu impatt fuq il-;enerazzjonijiet futuri. F’isem din l-g[aqda tkellem Alfred Baldacchino li qal li l-bidla
fil-Gvern ma waslitx g[al politika a[jar fl-ambjent u staqsa jekk din marritx g[all-ag[ar. Edward Mallia, f’isem Friends of the Earth, appella g[al aktar a//essibbiltà fl-informazzjoni dwar l-kwalità tal-arja kif ukoll dwar il-metodi u informazzjoni fuq studji li qed ji;u ssottomessi lillUnjoni Ewropea. Dwar il-proposta li l-[a]na tal-gass issir barra l-Port ta’ Marsaxlokk, Edward Mallia qal li jista’ jkun g[aqli li dan ji;i kkunsidrat, i]da dan ifisser aktar ]mien biex jitlesta l-pro;ett u spi]a akbar. Issu;;erixxa li jekk il-Gvern irid ju]a l-fondi mill-iskema ta/-/ittadinanza g[all-benefi//ju tan-nies, g[andu ju]ahom g[al dan il-g[an. Fi stqarrija, l-g[aqda Din l-Art {elwa osservat li l-Enemalta ;iet irrappurtata li qalet li l-anali]i tarriskju fuq il-power station il-;dida se jsir wara li jin[are; il-permess ambjentali. L-g[aqda qed tis[aq li dawn g[andhom isiru flimkien biex tittie[ed de/i]joni [olistika u infurmata tajjeb fuq il-pro;ett. Sostniet li jekk l-anali]i ta’ riskju talpro;ett isiru wara li jin[are; ilpermess, jista’ jkun tard wisq biex ti;i rilokata l-[a]na tal-gass li hu pjanat li ssir fil-Port talMarsaxlokk.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
10
OPINJONI
Ti;did PN> Mill-;did Partit tan-Nies Nhar il-{add li g[adda kienet ;unata li tibqa’ mmarkata b[ala wa[da importanti ferm g[allPartit Nazzjonalista. :urnata li fiha bdejna kapitlu ;did, pa;na friska u ;dida li fiha l-Partit Nazzjonalista [a pass mill-aktar importanti biex isir mill-;did ilPartit tan-Nies. Pass li fih il-Partit Nazzjonalista wera li t-telfa elettorali ta’ Marzu 2013 minflok trawmatizzatu, tatu l-[e;;a u lener;ija me[tie;a g[al ti;did li tant kien hemm b]onn. Kburi li f’dan il-pro/ess kelli l-opportunità nag[ti l-kontribut tieg[i billi kont membru talKummissjoni Revi]joni Statut ta[t it-tmexxija ta’ Francis Zammit Dimech. Il-b]onn ta’ bidla
Kien ikun fa/li g[alina b[ala Partit li ng[idu li tlifna g[aliex il-poplu ma fehemniex. Kien ikun fa/li g[alina li ng[idu li nistg[u nibqg[u kif a[na u nirb[u sforz l-inkompetenza grassa tal-Gvern ta’ Joseph Muscat. I]da l-Partit Nazzjonalista qatt ma’ be]a’ mill-isfidi. Kien g[alhekk li lPartit Nazzjonalista da[al g[al sfida iebsa; dik li jwettaq tibdil
radikali fi [dan l-istrutturi tieg[u stess. Fa/li nabbandunaw strutturi li t[addmu tajjeb fil-Partit Nazzjonalista g[al bosta snin? ?ertament li le, i]da g[aliex a[na Partit dinamiku li jifhem li trid tinbidel ma]-]minijiet, dawn il-bidliet issa huma fatt, iswed fuq l-abjad. Bidla reali Il-bidliet li
d[alna g[alihom b[ala partit mhumiex bidliet kosmeti/i. Ma biddilniex l-arma tag[na minn tor/a g[al cornetto tal-;elat. Ma bdilniex isimna mill-Ingli] g[all-Malti. Biddilna l-aktar affarijiet kru/jali; il-mod kif ji;i elett ilKap, il-mod kif ji;u eletti lVi/i-Kapijiet; ilkompo]izzjoni tal -istrutturi eletti tal-Partit Nazzjonalista fejn se tissa[[a[ il-pre]enza femminili fi [dan il -Partit Nazzjonalista; ferg[at ;odda li jirrappre]entaw is -so/jetà dinamika u dejjem tinbidel tag[na u valuri a;;ornati li jirrappre]entaw il-[sibijiet moderni tal-Partit Nazzjonalista ming[ajr ma jwarrbu l-valuri stori/i tal-istess Partit Nazzjonalista.
Il-bidliet li d[alna g[alihom b[ala partit mhumiex bidliet kosmeti/i. Ma biddilniex l-arma tag[na minn tor/a g[al cornetto tal-;elat. Ma bdilniex isimna mill-Ingli] g[all-Malti
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.c
Serra[ rasek Ton!
Minn hawn nixtieq inserra[ ras id-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela li f’diskors filKonferenza :enerali tal-Partit Laburista akku]a lillKummissjoni, li tag[ha jien kont nifforma parti, li mxejna bilpolitika tal-copy paste millistatut tal-Partit Laburista. Filwaqt li na//ertah li fuq livell personali qrajt l-istatut talPartit Laburista minn qoxra sa qoxra g[al darba darbtejn, ]gur li dan l-istatut li, kumbinazzjoni jew le, jixbah [afna lill-istatut tal-Partit Laburista Ingli], blebda mod ma ispirani jew [ajjarni.
Kif jg[id il-Prim Ministru, kien ka] ta’ noted but no thank you. Il-Partit Nazzjonalista> Komponent essenzjali f’so/jetà demokratika Issa li l-bidla fi [dan il-Partit
Nazzjonalista [adet anke xejra strutturali, je[tie; li bl-aktar mod /ar na;ixxu fl-ispirtu ta’ din il-bidla. Jekk tassew nemmnu li l-politika tal-Partit Nazzjonalista hi fl-a[jar interess nazzjonali, allura je[tie; li ning[aqdu wara Simon Busuttil u t-tmexxija talPartit biex inkunu Oppo]izzjoni soda, determinata, kostruttiva u li ma //edix g[all-pressjoni talGvern Laburista. Gvern li ma’ kull jum li jg[addi qieg[ed juri kemm i[ossu skomdu b’kull xorta ta’ kritika jew opinjoni differenti minn tieg[u. Gvern li g[alih
Malta hija biss g[al-Laburisti tal-qalba. Gvern li fih qieg[da tispikka l-arroganza u l-inkompetenza grassa prattikament f’kull qasam. Ad multos annos Eddie! Nie[u din l-opportunità biex nawgura lill - President Emeritu, eks-Prim Ministru u eks - Kap tal - Partit
Nazzjonalista Eddie Fenech Adami hekk kif g[ada jag[laq sninu. }gur li l-poplu ma jista’ jinsa qatt il-kontribut kbir li ta Eddie Fenech Adami fit-tfassil ta’ Malta moderna, Ewropea u demokratika. Viva San Pawl!
Nawgura wkoll lill-Pawlini kollha, i]da ovvjament b’mod spe/jali lill-Pawlini Beltin li nhar it-Tnejn li ;ej ji//elebraw il-festa ta’ San Pawl Nawfragu! Il-festa t-tajba [bieb!
It-tarka tas-36,000 Aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar inkompli nikkonferma kemm ir-ri]ultat tal-a[[ar elezzjoni ;enerali kompla’ tiela’ g[al ras il-Partit Laburista u lesponenti tieg[u. Bla dubju hu ri]ultat tajjeb [afna, i]da daqskemm hu diffi/li biex i;;ibu hu fa/li biex titilfu, u jidher li l-poplu qieg[ed jifta[ g[ajnejh g[al dak li qieg[ed ji;ri u l-kummenti u lmistoqsijiet li qeg[din isiru huma relevanti. {sieb politiku fqir M’ilux kont qieg[ed nara pro-
gramm fuq stazzjon privat u kienet qed ti;i diskussa t-tema ta/-/ittadinanza. Fost il-kummenti fqar li l-pre]entatur u sie[bu bdew isemmu kien hemm li l-Gvern g[andu vot
qawwi ta’ 36,000 elf vot u g[andu jag[laq g[ajnejh u jibqa’ miexi irrispettivament xi tg[id l-Unjoni Ewropa u fuq kollox, jekk insibu l-ostakli, no[or;u mill-Unjoni Ewropea. Miskin ftit fehem id-dinamika ta’ kif ta[dem il-politika moderna u globalizzata. Qieg[ed ja[seb li l-ixkiel hu l-Unjoni Ewropea, i]da l-fatt hu li l-passaport jiswa daqshekk g[ax a[na membri tal-Unjoni Ewropea. Aqta’ l-Unjoni Ewropea u l-passaport Malti g[al negozjant li pajji]u mhux membru talUnjoni Ewropea jiswa sitt [abiet. Il-passaport ;ibed l-attenzjoni ta’ setturi differenti mhux g[ax hu Malti i]da g[ax hu t-triq prin/ipali kif wie[ed jibqa’ die[el fis-swieq /entrali
Il-passaport ;ibed l-attenzjoni ta’ setturi differenti mhux g[ax hu Malti i]da g[ax hu t-triq prin/ipali kif wie[ed jibqa’ die[el fis-swieq /entrali Ewropej
Nawgura lill-Gvern Laburista biex ixammar il-kmien u jibda ja[dem bis-serjetà fuq diversi temi biex forsi dan il-pajji] jer;a’ jibda jag[mel progress ekonomiku kif kien qieg[ed jag[mel u mhux immorru lura b[al gran/ Clinton Sammut clintonsammut@gmail.com
Ewropej u mhux g[ax jinteressah minn Malta u l-Maltin. Pjuttost il-but l-ewwel, it-tieni u jekk jibqa’ t-tielet. Il-qg[ad
Sitwazzjoni li xejn mhi sabi[a. Iktar ma jog[la dan issettur, aktar il-messa;; hemm barra jkun /ar u qawwi. Dan iffiser li l-ekonomija Maltija sfortunatament qieg[da timrad f’diversi setturi. Issa jekk hux dik tal-manifattura, tas-servizz jew farma/ewtika ftit hi ta’ importanza jekk il-Gvern mhux lest li jxammar il-kmiem, jer[ilu millpopolarità u l-kampanji elet-
torali u jaqdef g[al sidru biex isalva dawn il-fabbriki u limpjiegi. Barra dan, irid jara li minbarra li jsalva l-fabbriki u l-impjiegi e]istenti, jara kif jin/entiva u jqawwi qalb l-investitur u nnegozjant biex ikabbar innegozju tieg[u u jo[loq limpjiegi. Onestament ma nafx fejn we[el il-Gvern f’din il-bi//a g[ax biex il-Prim Ministru Lawrence Gonzi rnexxielu jag[mel dan fi ]mien iebes u ta’ ri/essjoni fil-kontinent Ewropew u [oloq 20,000 impjieg ;did, ma nafx g[aliex mhux isir progress doppju fi ]mien ta’ prosperità ekonomika. Na[seb tassew li jag[mel sens dak li qalli persuna ftit tal-;ranet
ilu, u din il-persuna mhix Nazzjonalista. Dan qalli: “na[seb li l-vapur li ma g[eriqx fil-maltemp se jeg[req issa filbnazzi,” u ma nag[tihx tort g[ax is-settur li ja[dem fih qieg[ed jie[u majnata ’l isfel meta sa ftit ilu kien sejjer tajjeb. Nawgura lill-Gvern biex jieqaf jin[eba wara t-36,000 vot, ixammar il-kmien u jibda ja[dem. Issa jaf kemm hu iebes li tiggverna u kemm il-kritika kienet fa/li sa ftit xhur ilu. Nispera li lest li jieqaf jipprova jkun populist u joqg[od bilqieg[da fil-gallarija u jibda ja[dem u jie[u de/i]jonijiet li minnhom se jiggwadanja lpoplu kollu u mhux jin[olqu xog[lijiet biss g[al tal-qalba ma/-/ivil.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Il-ballun mitluf tal-;ustizzja fuq ;udikant Meta konna ]g[ar, konna ng[aqqdu xi log[ba futbol fil-[in limitat tal-break tal-iskola. Meta kien ikun hemm xi tim minn fuq li jkun irid jib]a’ g[ar-ri]ultat, xi wie[ed mill-plejers tieg[u – taparsi bi ]ball – kien jag[ti xi xutt qawwi lill-ballun [a jitlef lilu u l-[in, u l-log[ba tieqaf, bit-tim tieg[u rebbie[. Log[ob tat-tfal. Diversi ka]i ta’ m;iba gravi [afna minn im[allfin F’Malta fl-a[[ar snin kellna diversi ka]i ta’ m;iba gravi [afna minn im[allfin, u[ud minnhom xokkanti u b’konsegwenzi gravi [afna. Fosthom kellna l-ka] tal-Im[allef Lino Farrugia Sacco. Ka] li mexa, suppost, biex dan l-im[allef jitne[[a mill-kariga. Il-Partit Laburista jonqos mill-kura;; g[all-;ustizzja mal-;udikanti Il-Partit Laburista, f’diversi ka]i tul is-snin, ma riedx jivvota ma’ gvernijiet Nazzjonalisti meta dawn ressqu kontra xi ;udikant. Serja fiha nnifisha din, g[ax l-im;iba [a]ina ta’ min irid jaqta’ fuq l-im;iba [a]ina ta’ [addie[or hi [a]ina d-doppju. U Joseph Muscat kompla f’din il-linja, b’mod sa[ansitra aktar qarrieqi minn qabel. Muscat f’din il-linja b’mod sa[ansitra aktar qarrieqi G[ax qabel kien /ar g[al kul[add li l-Partit Laburista xorta ried i[alli ;udikanti li kien hemm fuq xiex jitne[[ew. Imma issa, Joseph Muscat, bil-mod bombastiku tipiku tieg[u, [are; jg[id li dal-ka] “se jkompli malajr”, qal, hekk kif ir/ieva r-rapport li fih jirri]ulta li, minn dak li jidher, kien hemm im;iba [a]ina talIm[allef Farrugia Sacco. Sku]a biex itawwal il-pro/ess billi jibdieh kollu mill-bidu Imma, flok ressaq il-mozzjoni biex jitne[[a l-Im[allef, Muscat re;a’ beda l-pro/ess mill-bidu nett. Bi sku]a. Meta hu /ar g[al kul[add li, fil-Parlament kollox jista’ jsir bi qbil, u li l-pro/ess li beda Muscat hu biss ripetizzjoni s[i[a ta’ dak li di;à sar. Id-daqqa lill-ballun titlef i]-]mien, u missier kandidat Laburista jibqa’ hemm Imma Muscat ipprefera jag[ti d-daqqa lill-ballun u l-ka] jitwal biex l-Im[allef Farrugia Sacco – missier il-kandidat Laburista David Farrugia-Sacco – jibqa’ hemm sakemm jirtira. Il-maqlub e]att ta’ li qal Muscat li dal-ka] kellu jimxi malajr. Istituzzjonijiet importanti osta;;i ta’ dawk tal-qalba... Daqqa ta’ Muscat din, mhux lill-ballun issa, u mhux f’log[ba tat-tfal, imma daqqa lill-;ustizzja fuq ;udikant – [a;a serja [afna – li spi//at, b[al [afna istituzzjonijiet importanti, osta;; tal-interessi ta’ dawk tal-qalba. Fi Gvern ta’ Muscat li hu /ar issa li sa minn qabel ma beda kien imnawwar minn ;ewwa b’interessi xokkanti. ...mill-Prim Ministru nnifsu, Ministri, Deputati, sa kandidati Minn Muscat innifsu li jda[[al 70,000 ewro fil-but talli jikri lkarozza tieg[u lilu nnifsu, sal-Ministru li jigdeb fuq in-nofs miljun ta’ ta[t is-saqqu, sal-mara tal-ministru bit-13,000 ewro fix-xahar, sad-Deputat u l-kandidat b’70,000 ewro fis-sena, sal-kandidat, issa, li missieru jsalva bid-dewmien f’ka] li Muscat qal li kien hemm fuq xiex jimxi u malajr.
Kunsill :enerali storiku b’tibdil importanti fl-istatut tal-PN
PN li qed jikseb ir-rispett Il-Kunsill :enerali tal-PN li tlaqqa’ fi tmiem il-;img[a li g[addiet kompla juri u jikkonferma kif il-PN qieg[ed jikseb aktar rispett u kredibbiltà. Fil-kalma u fis-skiet, il-PN fla[[ar xhur diffi/li wara t-telfa elettorali, g[araf ja[dem flistrutturi tieg[u biex ja;;orna, ibiddel u juri li g[ad g[andu vi]joni g[all-futur ta’ pajji]na li hi tant b]onju]a f’partit politiku. Dan hu tragward importanti li qed jil[aq il-PN bil-mod il-mod.
Ming[ajr ebda g[a;la ]ejda, i]da b’mod konsistenti, qieg[ed jibni partit li qieg[ed jer;a’ jikseb ir-rispett tal-elettorat li qed jara li l-Partit qieg[ed iwie;eb g[all-isfidi tas-so/jetà. Prosit u awguri lit-tim kollu mmexxi mill-Kap tal-PN Simon Busuttil. A. Cardona Birkirkara
Alfred Zammit Il-Moviment Ka//aturi Nassaba Ambjentalisti jasso/ja ru[u ma’ dawk kollha li
esprimew is-sog[ba tag[hom wara t-telfa minn fostna talg[a]i] se[ibna , Alfred Zammit. Il-mewt tieg[u mhux biss ;abet diqa fostna d-dilettanti talka//a u l-insib, imma fost dawk li kienu jiltaqg[u mieg[u fil[ajja ta’ kuljum u r-rutina tag[ha. Fredu malajr kien jid[ol f’qalbek. B’dik id-da[ka fuq fommu u b’diskorsu kollu [lewwa kien i;eg[lek t[obbu. Hu [adem bis-s[i[ biex jara g[aqda s[i[a fost id-dilettanti tal-ka//a u l-insib. Tant ukoll li stinka kemm fela[ sabiex jara li l-istess delizzju tal-ka//a u linsib ikunu rispettati fil-prattika tieg[u, u d-drittijiet li jag[tihom b’mod demokratiku pajji]na. G[alkemm Fredu [alliena, lispirtu ta’ g[emilu u tal-qalb tajba tieg[u, ]gur li se jibqg[u fostna, u ma jintesew qatt. Filwaqt li nitolbu g[alih, ilBambin isabbar lill-g[e]ie] qraba tieg[u, f’dawn il-mumenti ta’ dulur u niket. Edward Decelis Segretarju MKNA
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon {idma intensiva minn diversi taqsimiet talPulizija tat ri]ultati po]ittivi u wasslet biex ikunu solvuti g[add ta’ serqiet li saru fixxahrejn ta’ qabel minn diversi lokalitajiet f’Malta. Fi tfittxija li saret fuq vapur fit-tarzna nstabu diversi o;;etti li nsterqu f’g[add ta’ serqiet li kienu rappurtati lill-Pulizija u li kienu g[adhom mhux solvuti. Il-Karnival f’Malta jinsab fl-aqwa tieg[u b’eluf ta’ nies jimlew it-toroq ewlenin talBelt u li segwew il-jum ewlieni tal-{add talKarnival bl-attività ewlenija u l-qofol talKarnival jintla[aq fi Pjazza {elsien fil-belt kapitali.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
12
ANALI}I
Joseph Muscat ma jismax u lanqas biss irid jisma’ - supperv Il-bejg[ ta/-/ittadinanza li ppropona l-Gvern Laburista ta’ Muscat mill-ewwel ;abna fi lsien kul[add fil-media internazzjonali li esprimiet xokk g[al dan it-tip ta’ bejg[. Muscat kien mar jg[id li lPartit Nazzjonalista kien qed jixpruna din il-kritika billi jag[mel pressjoni fuq il-media internazzjonali. G[al Muscat, il-Partit Nazzjonalista wkoll irnexxielu jdawwar lill-Vi/i President tal-Kummissjoni Ewropea Viviane Reding, lillParlament Ewropew u sa[ansitra lis-So/jalisti, kontra Muscat. Jien nipprova nfittex ilkumpliment f’dan it-tfarfir tal[tija u ng[id kemm hu tajjeb ilPartit Nazzjonalista li skont Muscat g[andu dan il-poter tant qawwi li j;ieg[el lil dawn kollha jkunu kontra Muscat.
Therese Comodini Cachia therese@comodinicacha.eu
Ebda maturità politika
I]da dak li hu veru ma jista’ jmerih [add. U dak li hu veru huwa li din idea tosta g[aliex Muscat ried ibig[ dak li huwa g[a]i] g[al kull wie[ed minna lil nikkontribwixxu lis-so/jetà Maltija u ried ibig[ ukoll dak li huwa g[a]i] g[al kull Ewropew ming[ajr ma jitlob almenu li xxerrej jag[mel konnessjoni ;enwina ma’ dik is-so/jetà. Li lPrim Ministru ma rrealizzax li lbejg[ ta/-/ittadinanza se j;ib fuqu din il-kritika qawwija juri biss nuqqas ta’ vi]joni politika u nuqqas ta’ maturità politika. Fuq kollox issa wera wkoll li mhux lest jisma’ mill-Maltin, i]da lest ibaxxi rasu g[al dak li tg[idlu l-Kummissjoni Ewropea. Il-maturità politika titlob li qabel ma tpo;;i t-tikketta talprezz fuq xi [a;a tan;ibbli, tikkonsulta ma’ dawk li g[andhom sehem f’dik il-[a;a. B[ali, hawn [afna Maltin li kienu jippretendu li qabel ma Muscat jidde/iedi li jag[mel i/-/ittadinanza tag[na b[ala komodità g[all-bejg[, kien almenu jikkonsulta mag[hom. Meta nara li Muscat [are; b’din l-iskema ftit xhur biss wara elezzjoni ;enerali, nasal biex ng[id li kien fa/li g[alih biex jikkonsulta mal-poplu Malti. Seta’ semma din l-iskema fil-manifest elettorali, f’dak il-programm elettorali li [afna drabi nisimg[u fuq kemm hu importanti li jitwettaq. Mela nistaqsi jien, g[aliex ma rax ilb]onn li jg[id fl-apert fil-programm elettorali li kien se
Joseph Muscat qabel l-elezzjoni wieg[ed gvern li jisma’ u gvern ta’ kul[add... illum kul[add jaf kif g[andna Prim Ministru ta’ ras iebsa li jag[mel biss dak li jg[id hu anki jekk dak li jitwebbel bih ikun ta’ [sara g[all-pajji]
jqieg[ed i/-/ittadinanza tag[na fil-vetrina tal-[anut bit-tikketta tal-prezz fuqha? Da[ak bl-imsie[ba so/jali Lanqas lill-imsie[ba so/jali ma kkonsulta. U ng[id li ma
kkonsultahomx g[aliex filwaqt li ppubblika l-li;i tal-iskema fil24 ta’ Di/embru 2013, ji;ifieri lejlet il-Milied meta kul[add ikun aljenat bil-festi, hu kellem lill-imsie[ba so/jali biss fittieni ;img[a ta’ Jannar 2014. Kien biss fil-10 ta’ Jannar 2014 li Muscat iltaqa’ malimsie[ba so/jali fl-MCESD. Filwaqt li l-Kap talOppo]izzjoni, Simon Busuttil, g[araf l-importanza ta’ djalogu mal-imsie[ba so/jali, il-Prim Ministru g[a]el li l-ewwel jinjorahom billi [abbar l-iskema ming[ajr ma ddjaloga mag[hom u wara li ltaqa’ mag[hom [alla kollox kif kien idde/ieda huwa stess ;img[at qabel. Allura nistaqsi, dan huwa gvern lil jisma’? La sema’ lillpoplu, la sema’ lirrappre]entanti tal-poplu b[allimsie[ba so/jali, la sema’ millParlament Ewropew u jidher li wara li ;abna fi lsien kul[add issa kellu jg[id ‘signor si’ lillKummissjoni Ewropea. F’din is-sitwazzjoni kollha, kont tippretendi li wie[ed jinte-
Il-Prim Ministru ma rrealizzax li l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza se ;;ib fuqu kritika qawwija... dan juri biss nuqqas ta’ vi]joni politika u nuqqas ta’ maturità politika ba[ li t-tort mhuwiex ta’ kul[add li qeg[din jaqblu i]da ta’ dak li [are; bil-proposta. Kemm-il darba nkunu f’sitwazzjoni fejn ikollok persuna diffi/li li fi ]mien qasir tispi//a b’relazzjoni [a]ina ma’ persuni differenti. U tafu xi ng[idu meta dan ji;ri? Gvern li tieg[u biss hu tajjeb Is-soltu ng[idu, imma dan allura possibbli li l-o[rajn kollha []iena u hu t-tajjeb? Possibbli dan xi parti mit-tort ma g[andux ukoll? I]da g[al Muscat il-ma;;oranza tal-poplu mieg[u u l-Kummissjoni Ewropea a//ettat l-iskema kif ipproponieha hu. Din tfakkarni f’dak li ftit jiem ilu qal Edward Scicluna, ji;ifieri li [add ma sema’ x’qalilhom lillEwroparlamentari fi Brussell. Imma dak li jinkwetani f’din is-sitwazzjoni mhux ta’ min hi l-[tija jew it-tort. Politika matura ma tippuntax swaba’, tfittex it-tort, jew tfarfar it-tort fuq [addie[or. Politika matura ma
timxix fuq il-prin/ipju ta’ g[ajn g[al g[ajn u sinna g[al sinna. Jien ninkwieta g[aliex filwaqt li jinsistu biex ibig[u /-/ittadinanza, jinsew jo[olqu l-impjiegi u jwarrbu lil dawk li ;enwinament iridu jift[u negozju f’Malta sabiex jimpjegaw lillMaltin. B’nuqqas ta’ politika matura l-Prim Ministru rnexxielu jgerrex lil dawk li b’mod ;enwin kienu qeg[din jidde/iedu jekk g[andhomx i;ibu l-fabbrika, ilkumpanija u n-negozju tag[hom f’Malta. Gvern ming[ajr ippjanar g[all-futur
Dawn ifittxu pajji]i fejn ilPrim Ministru u l-Gvern ikun wie[ed matur, wie[ed li mieg[u taf fejn int, wie[ed li jaf ipo;;i ma’ mejda, jisma’ u jasal g[al ftehim. Ifittxu gvern li qabel ma jaqta’, jisma’ u jqis u mhux bilkuntrarju. Dawn ifittxu pajji]i li g[andhom [addiema bie]la, kapa/i u ta’ rispett, i]da anke fejn hemm dawn il-[addiema (u
ma g[andi l-ebda dubju li l[addiema Maltin g[adhom nies ta’ kalibru), huwa importanti g[al investitur ;enwin li l-gvern ikun wie[ed ta’ sustanza u b’reputazzjoni tajba. Sa ftit xhur ilu, investituri barranin kellhom dan is-ser[an tal-mo[[. G[alhekk qabel lelezzjoni rajna kumpaniji barranin jift[u fabbriki u uffi//ji hawn Malta. G[alhekk rajna lqasam tas-servizzi finanzjarji dejjem jg[olli l-livell tieg[u u lkontribut tieg[u fl-ekonomija Maltija. Illum, investitur ;enwin ma g[andux dan isser[an tal-mo[[ g[aliex ilGvern ma be]ax la g[ar-reputazzjoni tieg[u u lanqas talpoplu. Gvern ming[ajr direzzjoni /ara
Kif tippretendi li grupp internazzjonali jag[]el i;ib xog[lu hawn Malta meta jara li l-Gvern Malti ma huwiex kapa/i jo[loq kooperazzjoni sin/iera, jitkellem mhux fuq dak li hu imma fuq dak li jridek ta[seb li hu? Wasal i]-]mien li Muscat jistenba[ u jiddedika bi]]ejjed [in sabiex ifassal pjan g[all-[olqien tal-impjiegi. }gur li jekk jo[ro; bi pjan tajjeb g[all-[olqien taxxog[ol l-Ewropa taqbel mieg[u (minflok tg[idlu x ’g[andu jag[mel) g[aliex fuq kollox lEwropa ma hix xi pajji] li jikkompeti mag[na fuq min jo[loq l-aktar xog[ol. L-Ewropa trid tara l-[olqien ta’ impjiegi f’kull pajji] membru u g[alhekk g[andha mi]uri sabiex jg[inu lill-membri tag[ha biex jiffinanzjaw mi]uri li jwasslu g[all-[olqien ta’ postijiet ;odda tax-xog[ol. Imma l-ewwel irid ikollok pjan serju, u dan il-pjan il-Gvern ta’ Muscat g[adu ma fasslux.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
13
X’NARA U X’NISMA’
X’qalilna l-G[asfur :abra g[a/-Chairman... [aqqu miskin! 1. Ta[t il-Labour b’Malta Tag[na Lkoll l-entitajiet u dDipartimenti tal-Gvern saru ka]ini Laburisti. Addio li tista’ ma taqbilx
mag[na g[ax xorta ta[dem mag[na! Il-problema tal-Labour hi li rmew l-etika u ne[[ew kull sens ta’ mist[ija. Qabel il-festi tal-Milied l-G[asfur kien fluffi//ju tat-Transport Malta, fejn innota /erti individwi mag[rufa, u li qed imexxu “lKa]in tal-Labour” f’dak il-post, ji;bru €15 ming[and kull min qieg[ed imni]]el fuq il-lista talLaburisti impjegati fl-istess entità. “{sibt li kienu qed ji;bru biex jag[tu somma sabi[a lil xi wa[da mill-istituzzjonijiet talkarità,” qalilna l-G[asfur, “i]da skoprejt li l-;abra kienet biex jinxtara rigal li/-Chairman James Piscopo, li sa qabel lelezzjoni li g[addiet kien isCEO tal-Partit Laburista.” Possibbli ma jafx James Piscopo li l-OPM permezz tasSegretarju Prin/ipali Permanenti Mario Cutajar, [are; /irkulari li tg[id /ar u tond li dawn l-affarijiet mhumiex permessi? Jew g[al Mario Cutajar ma jimpurtax, basta dak li jkun, ikun Laburist mag[ruf? “La qed insemmu lil Mario Cutajar,” qalilna l-G[asfur, “ta’ min jistaqsi jekk hu u James Piscopo jafux li /ertu Chief Officer tal-Ports, jitlaq minn fuq ix-xog[ol tieg[u fi Transport Malta biex imur jag[mel le]amijiet tal-li/enzji tal-ba[ar u fl-istess [in jit[allas millMCAST. Jew dan ie[or minn ta’ Malta Tag[na Lkoll?” X’sar minnu “Issa daqshekk”... t[anbiq u protesti^ 2. Dan l-a[[ar l-G[asfur jinsab inkwetat [afna. “Na[seb filg]ejjer Maltin, fejn min ma jaqbilx mal-Gvern Laburista xorta jista’ ja[dem mieg[u, da[al xi tip ta’ virus li jattakka /erti vu/ijiet,” qalilna l-G[asfur. “U dan il-virus perikolu],” kompla l-G[asfur, “l-aktar li jat-
takka huma vu/ijiet familjari sew fuq il-mezzi tax-xandir, sakemm lil dak li jkun, i;ibu mutu!”
Wie[ed minn dawk li laqqatha hu /ertu trejdunjonista ‘indipendenti’, fih ra;el, u li rari [afna wie[ed g[adu jisma’ l-vu/i tieg[u. Meta kultant jag[mel sforz u jirnexxilu jg[id kelma, jew jg[idilna li m’g[andux opinjoni, jew inkella kollox miexi fuq ir-rubini.
G[ax ISSA DAQSHEKK t[anbiq u protesti fit-toroq, u mhux veru dak li jg[idu l-NSO u l-Eurostat li l-qg[ad f’pajji]na qed ji]died! “Il-virus tas-silenzju,” qalilna l-G[asfur, “ma j[arisx lejn lu/u[, g[ax anke jekk tkun xandar li tifhem f’kollox, jista’ jattakkak, u waqt li j;eg[lek tikkon/entra fuq xi [atra li tkun akkwistajt, eventwalment i;ibek ma tifhem f’xejn, jimmutak u minn PLUS i;ibek MINUS.” Lanqas it-titli u l-karigi li wie[ed jista’ jkollu ma jwaqqfu lil dan il-virus milli jattakka lillpersuna. Tista’ tkun dottore, professur jew e//ellenza. Tista’ tkun ta[dem il-qorti, f’diparti-
ment, f’NGO jew sa[ansitra tkun predikatur g[ax dan ilvirus g[andu [abta jattakka lil dawk li sa sena ilu kienu jlabalbu bl-addo// u issa, ‘viva San Filep la x-xitan irid hekk’! “Is-sintomi ta’ dal-virus,” spjegalna l-G[asfur, “huma llag[qi]mu u x-xiri b’xi [atra, filwaqt li l-va//in kontrih hu: LIR:ULIJA.” Iffissat biex isib i]-]ejt... u mill-inbi[ mhux nieqes! 3. Dak li dejjem jinba[, ji;ifieri l-Ministru Joe Mizzi, minn dejjem kienet il-[olma tieg[u li f’pajji]na jsib i]-]ejt.
Issa g[andu opportunità ;dida
biex jara jsibux f’wi// dawk li jkunu madwaru waqt xi laqg[a nhar ta’ Tlieta f’Kastilja jew f’xi ka]in tal-banda! “G[ax trid tkun wi//ek bla ]ejt,” qalilna l-G[asfur, “biex titkellem bl-addo// u mbag[ad ma ]]ommx kelmtek. G[allinqas f’;ie[ l-ir;ulija, jekk jafu xi tfisser.” Waqt ‘it-taparsi’ laqg[at li lGvern kien qed jag[mel malOppo]izzjoni fuq il-bejg[ ta//ittadinanza, dak li ja[dem kollox bizzilla, ji;ifieri l-Ministru Manuel Mallia, kien qal li jekk tid[ol imqar ;urnata wa[da residenza, hu kien jirri]enja. Dan l-istess wie[ed li qalilna li jekk ma tid[olx l-iskema tal-
bejg[ ta/-/ittadinanza, ji]diedu t-taxxi fuq il-poplu Malti u G[awdxi, u l-istess wie[ed li mill-Korp tal-Pulizija, millForzi Armati u mill-PBS, g[amel tliet ka]ini tal-Labour. “Issa,” qalilna l-G[asfur, “Joseph il-bully, g[ax twerwer mill-Kummissjoni Ewropea, da[[al sena residenza mhux ;urnata. Allura s’issa, Manuel Mallia g[adu qed ifittex karta biex jikteb ir-ri]enja fuqha?” G[ax apparti l-frejje; li g[amel f’inqas minn sena, jekk irid jag[tina prova li mhux kull min jilbes qalziet twil, ;lekk u ingravata biss hu ra;el, Manuel Mallia g[andu jirri]enja minnufih.
power station li minn 60 elf metru kubu kif qal, se jag[milha 140 elf metru kubu, b’riskju g[all-[ajja tar-residenti talin[awi. “I]da l-isba[ wa[da,” qalilna l-G[asfur, “li aktar mhu qed jidher bi/-/ar kemm Joseph ilbully hu rasu iebsa, iktar qed jipprietka li hu Gvern li jisma’!” La sema’ mill-Oppo]izzjoni, la sema’ mill-ma;;oranza talpoplu, la sema’ mill-imsie[ba so/jali u lanqas sema’ minn s[abu, li f’wi//u jew minn warajh qalulu li tal-bejg[ ta//ittadinanza hu fro;a. “U ara ma ta[sbux li sema’
“Imma forsi qed jistenna rreshuffle, forsi Joseph il-bully iqa//tu minn hemm,” qalilna lG[asfur, “wara kollox lil An;lu Farrugia malajr qa//tu avolja ma qalx li se jirri]enja!”
mill-Kummissjoni Ewropea,” qalilna l-G[asfur. “Da[[al sena residenza g[ax ma setax jag[mel mod ie[or u kellu jiblag[ha bilfors, mhux billi qag[ad jg[ajjat li ma jin]el g[arrkupptejh quddiem [add.” I]da l-G[asfur kompla jispjegalna: “Na[seb li lil Joseph ilbully fhimtuh [a]in. Mhux Gvern li jisma’ ried jg[id, i]da Gvern li jissemma’. Fil-fatt, ix-xempju tal-ir;ulija bla kelma, ji;ifieri l-Ministru Manuel Mallia, inqabad jissemma’ lid-Deputati Nazzjonalisti minn wara l-bieb. Jekk jaf xi tfisser ir;ulija, fuq din Manuel Mallia wkoll imissu jirri]enja,” temm l-G[asfur.
Mhux Gvern li jisma’... imma li jissemma’! 4. Il-Gvern tal-Labour immexxi minn Joseph il-bully
sar mag[ruf biex jag[mel kollox bil-maqlub. Jag[mel dak li ma qalx fil-programm elettorali u ma jag[milx dak li wieg[ed flistess programm. }ew; stejjer klassi/i huma liskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza li ma ssemmiet qatt u jridha bilfors, u l-[a]na tal-gass tal-
www.maltarightnow.com
Il-{amis 6 ta’ Frar, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Tkompli tin[akem mill-maltemp L-ITALJA Il-militar Taljan g[adu impenjat fir-re;jun tal-Veneto min[abba lmaltemp kbir li qed jag[mel. Listess jista’ jing[ad g[ar-re;juni ta’ Emilia Romagna u Lazio. F’Belluno biss, fil-Veneto, hemm 140 suldat impenjati appo;;jati minn 41 vettura militari biex jippruvaw ibattlu lammont kbir ta’ borra li qed timblokka diversi toroq. F’Cortina d’Ampezzo, suldati Taljani qed jag[mlu [idma spe/jali biex ine[[u l-borra missoqfa tad-djar. Fuq xi djar hemm periklu kbir peress li hemm ma]]ew; metri borra filwaqt li fi Treviso hemm 175 suldat appo;;jati minn 35 vettura militari differenti li qed jg[assu xxmajjar u jippruvaw jevitaw li jfuru apparti li qed inaddfu t-toroq mit-terrapien li kaxkru l-ilmijiet tal-g[arg[ar. L-ikbar problema g[all-awtoritajiet fiz-zoni effettwati hi l-borra. Dan kemm min[abba l-ammont li qed jin]el kif ukoll min[abba leffett fuq ix-xmajjar ladarba din iddub, min[abba l-periklu kbir li dan iwassal g[all-g[arg[ar.
Sadattant, fiz-zoni fejn qed ja[kem [afna maltemp, hemm diveri valangi, kbar u ]g[ar. Barra minn hekk, fir-re;jun tadDolomiti hemm periklu kbir ta’ valangi mill-borra u l-livell ta’ allert hu l-og[la wie[ed g[allforzi tal-emer;enza. Sadattant, fuq il-g]ira ta’ Capri barra Napli kien hemm paniku wara li valanga mblukkat it-triq ewlenija. Dan wara li fuq din ilg]ira x-xita qalila ilha nie]la ;ranet bla waqfien. Skont l-uffi/jali Taljani, dan ittemp mistenni jkompli sa nofs Frar u l-aktar li se jkunu effettwati mistennija jkunu r-re;juni Taljani bejn i/-/entru u n-Nofsinhar, u anki Sqallija. Qed ikun imbassar li fit-Tramuntana tal-Italja se tkompli nie]la [afna borra. Intqal li ssitwazzjoni mhix wa[da tas-soltu min[abba li ilu g[addej wisq ilmaltemp. Esperti Taljani qalu li dak li qed ji;ri hu li l-Italja qed tispi//a f’nofs arja kies[a li ;ejja millO/ean Atlantiku li mbag[ad qed tiltaqa’ ma’ arja relattivament s[una fuq il-Mediterran.
IR-RENJU UNIT> Mew; ja[bat mal-fanal tal-port ta’ Porthcawl f’Wales. Il-Lbi/ tal-kosta Brittanika g[adu qed jin[akem minn maltemp kbir li qed jo[loq problemi kbar fil-pajji] (ritratt> EPA)
Ta’ disa’ snin u vittma ta’ stupru L-INDJA
FRANZA> Harley Davidson Dyna Super Glide, li kien ing[ata b[ala rigal lill-Papa Fran;isku mid-ditta Amerikana tal-muturi meta //elebrat il-110 anniversarju tag[ha, jidher g[all-wiri qabel ma jinbieg[ bi rkant f’Pari;i (ritratt> EPA)
Tifla ta’ disa’ snin tinsab f’xifer il-mewt wara li spi//at vittma ta’ stupru fil-belt kapitali Indjana New Delhi. It-tifla kienet qed tilg[ab f’bit[a ma’ xi tfal o[ra meta mar fuqha ra;el ta’ 25 sena u kkonvin/ieha tmur mieg[u biex imbag[ad [ebb g[aliha sesswalment. Ir-ra;el, Gopi Nisha Malha, kien arrestat mill-Pulizija ftit wara li kien irrappurtat il-ka]. It-tifla nstabet ftit sig[at wara
mill-omm, li fil-pront [aditha lisptar. Minn mindu sena ilu studentessa mietet wara li kienet stuprata fuq xarabank minn grupp ta’ sitt ]g[a]ag[, beda jkun hemm diversi ka]i ta’ stupri brutali kemm ta’ bniet Indjani kif ukoll ta’ turisti barranin. Dan wassal biex il-Gvern Indjan, wara pressjoni kbira, jadotta mi]uri aktar [orox kontra reati b[al dawn.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
?anfira lill-Vatikan IN-NAZZJONIJIET UNITI In-Nazzjonijiet Uniti /anfret lill-Vatikan talli “sistematikament” adotta politika li ppermettiet li sa/erdoti jabbu]aw sesswalment minn eluf ta’ tfal. Il-ferg[a tan-NU li t[ares iddrittijiet tat-tfal qalet li hemm b]onn li minnufih is-Santa Sede tne[[i lil dawk il-membri kollha tal-kleru li jew hu mag[ruf li abbu]aw mit-tfal inkella hemm suspett li g[amlu dan. Il-Vatikan stess [oloq kummissjoni biex ti;;ieled l-abbu] tat-tfal minn membri tal-kleru. Ir-rakkomandazzjonijiet tanNU m’g[andhom ebda rbit legali. Fir-rapport, il-Kumitat tan-NU g[ad-Drittijiet tat-Tfal (CRC) qal li l-Vatikan g[andu jifta[ ilfiles tieg[u dwar membri talkleru li [bew ir-reati tag[hom [alli dawn issa jwie;bu. Il-kumitat qal ukoll li kien im[asseb serjament li s-Santa Sede ma kinitx g[arfet il-kobor tar-reati mwettqa. Is-CRC ikkritika d-drawwa tat-trasferiment ta’ dawk li jkunu abbu]aw mittfal minn paro//a g[al o[ra, kultant fil-pajji] stess u kultant lejn pajji] ie[or wara li dak li jkun
ikun inkixef li kien abbu]a mittfal. Il-kumitat qal li din id-drawwa tpo;;i lit-tfal f’[afna pajji]i f’periklu kbir ta’ abbu] sesswali g[aliex [afna minn dawk li huma mag[rufa li abbu]aw mittfal hu rappurtat li g[adhom f’kuntatt mat-tfal.
Ma kinitx g[arfet il-kobor tar-reati mwettqa Dan ir-rapport [are; wara li xxahar li g[adda uffi/jali talVatikan wie;bu xi mistoqsijiet quddiem membri tal-kumitat f’:inevra dwar il-ka]i ta’ abbu] tat-tfal minn membri tal-kleru u dwar x’sar u x’qed isir biex tkun evitata ripetizzjoni ta’ dan kollu. F’Di/embru, il-Vatikan irrifjuta talba tan-Nazzjonijiet Uniti g[al informazzjoni dwar il-ka]i ta’ abbu] sesswali. Dan g[aliex il-Vatikan qal li jo[ro; informazzjoni simili jekk issir talba minn pajji] min[abba pro/eduri legali biss.
ID-DANIMARKA> F’Kopenhagen saret il-pre]entazzjoni ta’ dawk li se jippre]entaw il-Eurovision ta’ din is-sena fil-belt kapitali Dani]a. Dawn huma (mix-xellug g[al-lemin) Nikolaj Koppel u Lise Ronne, li jippre]entaw programmi fuq it-televi]joni fid-Danimarka, u l-attur Pilou Asbaek. Il-kompetizzjoni se ssir fl-10 ta’ Mejju (ritratt> EPA)
Splu]joni fi skola f’Benga]i IL-LIBJA Tal-anqas sitt itfal indarbu wara li twaddbet hand grenade fi skola primarja privata fiz-zona ta’ Tabalino, f’Benga]i. Xhieda qalu li l-bomba twaddbet waqt il-break tal-iskola ta’
Mahd Al-Marafa. G[alkemm f’Benga]i tul din la[[ar sena kien hemm sensiela ta’ attakki bil-bombi, attakki kontra skejjel huma rari. Wara l-attakk, fiz-zona kien
hemm paniku kbir, b’[afna ;enituri jin;abru madwar l-iskola. Xhieda rrappurtaw li raw ra;el iwettaq l-attentat u mbag[ad ja[rab f’karozza sewda hekk kif waddab il-bomba.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Investigazzjoni kriminali fl-istorja ta’ m[abba ta’ Hollande FRANZA
IL-BEL:JU> {addiem taz-zekka rjali Bel;jana juri munita ;dida tal-ewro b’wi// ir-Re Philippe tal-Bel;ju (ritratt> EPA)
L-awtoritajiet fi Franza fet[u investigazzjoni kriminali filkonfront tar-rivista Closer, li ftit ;img[at ilu ]velat il-ka] tarrelazzjoni li l-President Fran/i] Francois Hollande g[andu malattri/i Julie Gayet. G[alissa l-investigazzjoni se tikkon/entra biex tara jekk irrivista kisritx id-dritt tal-privatezza ta’ Gayet. Dan mhux min[abba l-istorja li kienet ippubblikata imma min[abba rritratt ta’ Gayet fil-karozza, li hi meqjusa b[ala post privat skont il-li;i Fran/i]a. Jekk jinstab li dan id-dritt inkiser, il-[atja jistg[u je[lu sa sena [abs u multa ta’ 45,000 ewro. Il-pro/eduri bdew wara lment minn Gayet stess min[abba r-ritratt li deher firrivista.
Aktar qed ikun investigat ritratt milli l-istorja Ir-ritratt juri lil Gayet tasal filkarozza tag[ha biex tkun ma’ Hollande f’appartament qrib irresidenza uffi/jali tieg[u. Dan kien deher f’rapport li kien [are; wara l-ewwel a[bar esklussiva. Ftit wara li fe;; il-ka] ixxahar li g[adda, Hollande telaq lill-[abiba mieg[u li mag[ha kien f’relazzjoni twila, Valerie Triewiler. L-attri/i wkoll fet[et kaw]a privata kontra r-rivista talli ppubblikat ir-ritratti l-o[ra li fihom ]velat ir-relazzjoni malPresident So/jalista Fran/i] – ritratti li kollha ttie[du fi triq
pubblika barra l-appartament fejn it-tnejn kienu jiltaqg[u. Fil-kaw]a /ivili, Gayet qed titlob 50,000 ewro f’danni u 4,000 ewro fi spejje] legali. Minn mindu sploda l - ka] , Gayet ]ammet profil baxx u l [bieb tag[ha qalu li hi asso lutament ma kellha ebda xewqa li tkun il - First Lady Fran/i]a . Minn mindu tfa//a l-ka] hi kienet nominata g[all-Premju Cesar, l-ekwivalenti Fran/i] g[all-Oscar. Dan g[al parti ta’ konsulenta ta’ ministru li tu]a ssbu[ija tag[ha biex tikseb dak li trid.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-influwenza tat-tjur qed tkompli tinkwieta lit-tobba I?-?INA
Hemm t[assib kbir min[abba tip ;did tal-influwenza tat-tjur li qed tinfirex fi/-?ina u li di;à kkaw]at il-mewt ta’ mara. Il-vittma kellha 78 sena u kienet g[ix fil-belt ta’ Nanchang. Hi spi//at infettata bil-virus tal-H10N8 wara li ]aret suq tat-tjur fil-belt fejn kienet tg[ix imma minkejja dan, is-sors tal-infezzjoni g[adu mhux mag[ruf. Dan it-tip ta’ virus hu totalment ;did g[ax-xjenzjati. Minn mindu mietet, instabet persuna o[ra b’dan it-tip ta’ virus, imma f’belt o[ra filprovin/ja ta’ Jiangxi. F’rapport fir-rivista medika rinomata The Lancet, it-tobba qalu li mhux qed jeskludu li dan il-virus jinfirex madwar id-dinja b’rata mg[a;;la u li tin[oloq pandemija. F’dawn l-a[[ar xhur, l-awtoritajiet ?ini]i kienu qed jippruvaw isibu tarf virus ie[or talinfluwenza tat-tjur, H7N9, li kkaw]a l-mewt ta’ madwar kwart tal-persuni li infetta. Xjenzjati li studjaw dan ilvirus ;did, H10N8, qalu li g[andu karatteristi/i li aktarx se jag[milha aktar fa/li biex in-nies
jibdew jinfettaw lil xulxin bih. Tobba ?ini]i qalu li t-tieni ka] ta’ infezzjoni fil-pajji] hu ta’ t[assib kbir g[aliex ifisser li minkejja l-prekawzjonijiet, ilvirus g[adu ji//irkola fost ilpopolazzjoni u mhux qed ikun esklu] li se jkun hemm aktar infezzjonijiet. Rigward il-virus H7N9, hemm madwar 300 ka] konfermat u kuljum qed ife;;u ka]i ;odda. L-ewwel ka] mag[ruf ta’ dan ittip ta’ virus kien rappurtat f’Marzu tas-sena li g[addiet. Esperti fakkru li fil-ka] tal-virus tal-influwenza tat-tjur mag[ruf b[ala H5N1 li kien fe;; g[allewwel darba fl-2003, kien dam [ames snin biex la[aq il-livell ta’ 300 infezzjoni. Esperti barranin qalu li lpre]enza fix-xena tal-virus H10N8 flimkien mal-H7N9 qed jikkomplika s-sitwazzjoni u qed tkun lok ta’ t[assib kbir min[abba l-konsegwenzi li jista’ jkun hemm. Esperti mis-Centers for Disease Control and Prevention fl-Istati Uniti qalu li biex wie[ed jg[asses dawn il-viruses hu diffi/li peress li ebda wie[ed minnhom ma jmarrad it-ti;ie;.
IT-TAJWAN> Il-[an]ir rebbie[ i]da anki sfortunat ta’ kompetizzjoni f’tempju Taoista f’Yingko. Il-[an]ir kien ji]en 936 kilogramma u reba[ il-kompetizzjoni g[al dak li jissejja[ “il-{an]ir Imqaddes” (ritratt> EPA)
Sejba mhux tas-soltu f’wi// il-ba[ar SPANJA
Il-Pulizija Spanjola sabet 900 kilogramma kokaina kif ukoll arlo;;i lussu]i g[all-valur ta’ 70,000 ewro f’basktijiet li kienu f’wi// il-ba[ar barra l-kosta ta’ Valencia. Mag[hom, fil-boro], ilPulizija sabu tag[mir elettroniku
biex wie[ed ikun jista’ jsib dawn il-boro]. Id-droga u l-arlo;;i kienu f’37 basket li kien fihom ukoll affarijiet biex i]ommu f’wi// lilma. Il-Pulizija qalet li din hi tattika mag[rufa tat-traffikanti tad-
droga biex ida[[lu l-affarijiet bil-mo[bi tul il-kosta finNofsinhar ta’ Spanja. B’rabta ma’ dan il-ka], ilPulizija g[amlet [ames arresti kif ukoll issekwestrat 70,000 ewro u diversi bi//iet ta’ ;ojjellerija u arlo;;i lussu]i.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
18
MADWARNA
L-eqdem knisja fil-Belt Valletta restawrata bl-g[ajnuna ta’ Vodafone Malta Foundation
I//elebra Jum San Valentinu f’Bay Street
Grazzi g[al Vodafone Malta Foundation, il-knisja talMadonna tal-Vitorja fil-Belt Valletta b[alissa g[addejja minn restawr minn Din l-Art {elwa u qed toffri lill-vi]itaturi esperjenza unika kulturali. Kjosk b’informazzjoni interattiva u b’touchscreens jippermetti lill-vi]itaturi a//ess fa/li g[all-informazzjoni fuq l-istorja unika tal-ewwel bini fil-belt kapitali u t-te]ori tal-arti. Din hija wa[da minn sensiela ta’ pro;etti ta’ komunikazzjoni li jinkludu ktieb gwida dwar ilknisja, gwida bl-awdjo f’sitt lingwi, fuljetti bi gwida tal-knisja u apparat tal-wiri li se j]id ilvalur ta’ xog[lijiet numeru]i talarti kif ukoll dawk reli;ju]i li jinsabu fil-knisja. Il-kjosk interattiv, ipprogrammat minn Cyberspace Ltd, kien inawgurat minn Gemma Mifsud Bonnici, Chairperson ta’ Vodafone Malta Foundation u tbierek mir-Rettur Mons. Anton Galea. Attendew ukoll Rob Luke, il-Kummissarju G[oli tar-
Fil-kumpless ta’ Bay Street fil-Bajja ta’ San :or;, San :iljan, se ji//elebraw Jum San Valentinu g[al ;img[a s[i[a bejn it-Tnejn, 10 ta’ Frar u l{add, 16 ta’ Frar, 2014. Tista’ ssib ir-rigal ideali, jew ag[]el wie[ed mir-ristoranti f’Bay Street g[al ikla romantika. G[aliex ma’ testendix i]]jara tieg[ek g[al tmiem il;img[a bejn l-14 u s-16 ta’ Frar fejn tista’ tikri kamra filLukanda Bay Street g[al €35 kull koppja, li jinkludi breakfast? “M’hemmx sku]a li ma stajtx tixtri l-a[jar rigal g[al Jum San Valentinu jew mort g[al ikla intima mal-ma[bub#a tieg[ek. Tista’ wkoll tmur tixti sa tard billejl sebat ijiem fil-;img[a sal10 p.m.” qal kelliem ta’ Bay Street. Sieg[a parke;; b’xejn jing[ata lil kull klijent li jixtri, jiekol jew ju]a l-fa/ilità ta’ skating fil-kumpless ta’ Bay Street matul il-;urnata bejn l-10 u s-16 ta’ Frar.
Dehra minn ;ewwa ta’ parti mill-knisja tal-Madonna tal-Vitorja fil-Belt Valletta
Renju Unit g[al Malta, Simone Mizzi, il-President E]ekuttiv ta’ Din l-Art {elwa kif ukoll membri tal-Kunsill. Simone Mizzi rringrazzjat lil Vodafone Malta Foundation talli g[amlu dan kollu possibbli. “Il-fidu/ja u l-fondi li ng[ataw
ming[and il-Vodafone Malta Foundation g[enu lil Din l-Art {elwa jiksbu l-g[odda teknolo;ika me[tie;a biex jillustraw u jispjegaw ir-restawr ta’ din il;awhra storika, il-knisja talMadonna tal-Vitorja fil-Belt Valletta.”
Gemma Mifsud Bonnici qalet li “din it-teknolo;ija g[amlet possibbli l-apprezzament ta’ din il-;awhra kulturali u ]gurat li ssir b’mod kwiet biex tin]amm il-qdusija tal-post u ming[ajr interruzzjoni fis-servizzi talknisja.”
Rebbie[a tal-lotterija GO ‘Irba[ sa 50 darba l-valur tat-top up’ S’issa tnax-il klijent ta’ GO reb[u €500 jew €1,000 fi kreditu tal-mowbjal ming[and GO. Dawn kienu kollha rebbie[a tal-kompetizzjoni li g[andha g[addejja sal-14 ta’ Frar 2014. Matul din il-kompetizzjoni GO qed tag[ti /ans lill-klijenti tag[ha li jirb[u sa 50 darba lvalur tat-top up li jkunu g[amlu. Raymond Borg Grech u Rosemarie Cassar Porter reb[u €1,000 fi kreditu tal-mowbajl wara li ttoppjaw il-kont tag[hom b’€20, filwaqt li Neville Gafà, Godwin Dalli, Samuel Buhagiar, Agatha Attard, Joseph Fardell, Rita Abela, Caroline Vella, Diandra
Camilleri, Darren Decelis u Natalie Spiteri reb[u €500 wara li ttoppjaw b’€10. Neville Gafà, l-ewwel rebbie[ tal-kompetizzjoni qal, “Ma stajtx nemmen meta r/evejt it-telefonata li qaluli li rba[t €500 fi kreditu. Din hi l-ewwel darba li qatt irba[t xi [a;a u hi sensazzjoni sabi[a meta naf li g[andi lispejje] relatati mal-mowbajl u l-internet tal-mowbajl im[allsin g[ax-xhur li ;ejjin.” Romina Zammit, Manager Mobile Residential Segment ma’ GO, qalet, “Kuljum GO qed t[abbar rebbie[ jew rebbie[a minn fost il-klijenti kollha li jittoppjaw il-kreditu tal-mowbajl
tag[hom b’€10 jew iktar u li g[andhom id-dettalji tag[hom irre;istrati ma’ GO. Din l-offerta hi miftu[a g[all-klijenti kollha abbonati ma’ Pay As You GO, LimitlessFlex u Business Flex. Ir-rebbie[a jir/ievu 50 darba l-valur tal-kreditu li jkunu ttoppjaw il-mowbajl bih.” Matul il-perjodu tal-offerta, se jintbag[at SMS lil kull klijent li jittoppja b’€10 jew aktar. Dan lSMS se jkollu voucher code li awtomatikament jid[ol fl-lotterija li tittella’ kuljum. Ir-ri]ultati tat-tlug[ ta’ nhar ta’ Sibt, il{add u l-festi pubbli/i jit[abbru fil-;urnata tax-xog[ol li jkun imiss.
Neville Gafà, li reba[ €500 fi kreditu ming[and GO
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
19
MU}IKA
Mu]ika sagra ta’ kompo]ituri Maltin fil-Kolle;;jata ta’ San Pawl fir-Rabat it-twaqqif tal-Fondazzjoni Paulus li twaqqfet din is-sena biex tkun l-organizzazzjoni li tinkorpora fiha l-Kor u lOrkestra Paulus u g[andha b[ala l-g[anijiet prin/ipali tag[ha l-organizzazzjoni talFestival AGAPE li jinkorpora fih dan il-kun/ert annwali tad-9 ta’ Frar.
Mark Fenech Vella
G[at-tielet sena konsekuttiva l-kor u l-orkestra Paulus se jippre]entaw il-kun/ert nazzjonali annwali ta’ mu]ika sagra biex waqt li ji;u esposti t-te]ori mu]ikali tal-Mu]ew Wignacourt li jifforma parti mill-kumpless tal-Kolle;;jata fir-Rabat, ti;i //elebrata kif jixraq il-festa tanNawfra;ju ta’ San Pawl f’Malta li g[andha rabta mar-Rabat g[aliex huwa hawn li nsibu lGrotta ta’ San Pawl. B[as-sena li g[addiet, din issena dan il-kun/ert se jkun lattività l-prin/ipali tar-Rabat AGAPE Festival li tnieda s-sena li g[addiet mill-istess kor u orkestra Paulus biex jippromwovi l-kult Pawlin u l-wirt artistiku u reli;ju] Rabti permezz ta’ seminars, lectures, ]jarat spjegati mal-kunventi u knejjes tarRabat u mhux l-anqas, il-kun/ert annwali li jsir fil-Proto-Parro//a Kolle;;jata ta’ San Pawl tarRabat Malta fid-9 ta’ Frar ta’ kull sena fis-7.30pm. Fost il-bi//iet mill-Arkivji talMu]ew Wignacourt tar-Rabat se jkun hemm kompo]izzjoni tarRabti Francesco Azopardi blisem “Alma Redemptoris”, “Pange Lingua” ta’ kompo]itur mhux mag[ruf, “O Sacrum Convivium” ta’ Lorenzo Gatt u “Salve Regina” ta’ Lorenzo Galea. }ew; xog[lijiet mill-Mu]ew tal-Katidral tal-Mdina: Venite Omnes miktuba minn Domenico Balzano fl-1680 u l-Antifona “Vade Anania” li Francesco Azopardi, maestro di capella talKatidral kiteb fl-1807 fuq kommissjoni tal-istess Kapitlu talKatidral, g[all-festa tal-konver]joni ta’ San Pawl li filkalendarju litur;iku ti;i //elebrata fil-25 ta’ Jannar. Barra dawn il-bi//iet se jkun
Tislima lit-tbatijiet li g[addew minnhom il-Maltin fl-Assedju l-Kbir Il-Kompo]izzjoni ;did l-o[ra li se ti;i esegwita f’dan ilkun/ert hija “La Vittoria” ta’ Maurizio Schembri, li huwa ukoll mir-Rabat. Din il-
Dettall mill-Grotta ta’ San Pawl fir-Rabat fejn il-Papa :wanni Pawlu II waqaf u talab g[al darba darbtejn waqt ]jarat li g[amel fil-g]ejjer Maltin
hemm mal-erba’ kompo]izzjonijiet ta’ kompo]ituri Maltin tal-pre]ent, fosthom kompo]izzjoni talChoir Master il-;did tal-Chorus Paulus, Mro Paul Portelli, li g[adu kif ikkompona silta fuq tema Ewkaristika bl-isem “Ave Verum”. Paul Porteli huwa ukoll ilChoir Master tal-Kor Parrokjali tal-Parro//a Santa Katerina ta]}urrieq, huwa g[alliem talmu]ika fl-iskejjel u barra milli jkollu kommissjonijiet ta’ mu]ika sagra, huwa ukoll wie[ed mir-rebbie[a tal-kompetizzjoni tal-mu]ika li nieda ri/entament l-APS Bank. Portelli kiteb dan ix-xog[ol flokka]joni tal-ewwel okka]joni tieg[u li huwa se jidderie;i dan il-kun/ert annwali.
L-g[a]la waqg[et fuq kompo]izzjoni li hija ukoll marbuta mal-Knisja ta’ San Pawl tar-Rabat g[aliex huwa f’din il-knisja li ti;i //elebrata b’tant solennità l-festa ta’ Corpus Domini li ti;i //elebrata ftit ;img[at bog[od mill-festa titulari ta’ San Pawl. Kommemorazzjoni ta’ anniversarji partikulari B[alma ;ara s -sena li g[addiet fejn , fost l-o[rajn, ;ew kommemorati xi anniver-
sarji partikolari b[alma kien dak tal-50 anniversarju millBolla Papali tal-g[oti tad-dinjità ta’ Kolle;;jata lil Parro//a tar-Rabat, fil-kun/ert tad-9 ta’ Frar ta’ din is-sena, fost lo[rajn, se ji;i kommemorat ilkanonizzazzjoni tal -Papa
:wanni Pawlu II li se ssir fi ftit xhur wara u dan g[aliex dan ilPapa ma[bub ]ar ir -Rabat darbtejn, b’mod partikolari lGrotta ta’ San Pawl fis-27 ta’ Mejju 1990 fejn hemm, wara li r-re/ita tar-Regina Coeli malmorda pre]enti fuq iz-zuntier, huwa talab lil :esu Sagramentat quddiem l -altar maestu] fil-Kolle;;jata armat g[all-festa ta’ Corpus Domini u ni]el il-Grotta ta’ San Pawl fejn b’mod kommoss u devot g[all-a[[ar wara qatta ’ mumenti ta’ talb fil-Grotta ta’ San Pawl. g[al dan il-g[an se ji;i kantat l-Innu “Aprite le porte a Cristo” kompo]izzjoni ta’ Mons Marco Frisisna li bag[tu huwa personalment lillOrkestra Paulus. Il-kun/ert se ji//elebra wkoll
kompo]izzjoni hija dedikata g[at-tribulazzjonijiet li g[addew minnhom il-Maltin waqt u wara l-Assedju l-Kbir. Il-pubbliku huwa mistieden jattendi g[all-attivitajiet kollha tal-AGAPE Festival u l-kun/ert tad-9 ta’ Frar 2014 fis-7.30pm. Il-Kun/ert idum madwar sieg[a u kwart. Id-d[ul g[all-kun/ert huwa ming[ajr [las. Id-dettalji tar-Rabat AGAPE Festival jinsabu fuq il-facebook page tal-Kor u l-Orkestra Paulus. Fost l-attivitajiet saljenti ta’ dan il-Festival insibu ]jarat bi gwida nhar is-Sibt, 8 ta’ Frar fl-10am li se jkunu jikkonsistu fi ]jarat ma’ kunventi u postijiet stori/i u reli;ju]i fir-Rabat, fosthom ilKunvent tal-Patrijiet Fran;iskani Minuri, I-Arkivji Nazzjonali u l-kumpless Pawlin li jinkorpora l-Knisja ta’ San Pawl, l-Grotta ta’ San Pawl u lMu]ew Wignacourt. I]-]jara tibda mill-Kunvent tal-Patrijiet Fran;iskani fl-10.15am u tispic//a f’xi s-1pm. Tkun esperjenza g[al dawk kollha li jattendu biex ikunu jistg[u jgawdu l-;miel u l-arti tal-mu]ika sagra Maltija.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
20
?INEKRITIKA
Joe Calleja - jocal@me.com
12 YEARS A SLAVE
L-Istorja – vittma tal-brutalità, vjolenza u mi]erja Direzzjoni> Steve McQueen< {in> 134 minuta< ?ert.> 15< KRS Kull min ilu jsegwi l-kritika fil-kitba tieg[i jaf kemm in[obb l-Istorja. Ng[o]]ha g[ax minnha titg[allem dejjem, l-aktar jekk temmen li “l-istorja tirrepeti ru[ha”, u allura wie[ed g[andu jkun lest g[al dak li jista’ ji;ri, biex possibbilment ma ji;ux ripetuti xi ]balji li jkunu saru. G[alhekk meta nara xi film li jittratta dwar xi avveniment storiku jew ;rajja storika, qabel nikteb din il-kritika tieg[i [adtha drawwa li nivverifika dak li nkun rajt fil-film kemm kien fidil, pre/i] lejn dak li fil-fatt kien se[[. Kemm-il darba, g[alhekk wissejt li biex wie[ed isir jaf l-istorja m’g[andux joqg[od fuq ilfilms, l-aktar meta dawn jo[or;u minn Hollywood. Dan g[ax dik l-industrija huwa fatt mag[ruf li ;eneralment hi biased, ixxaqleb lejn na[a wa[da – ix-Xellug, b’mod partikulari dik l-hekk imsej[a political correctness li dawn irnexxielhom ida[[lu fil-lingwa, ideat u xejriet politi/i lejn tmiem is-seklu li g[adda. L-istorja kemm-il darba spi//at vittma tal-politically correct, u fil-ka] ta’ dan il-film li [are; din il-;img[a, l-Istorja
spi//at martri tal-brutalità, vjolenza u mi]erja li tiddomina fl-aktar mis-sag[tejn li jtul ilfilm, a skapitu ta’ aktar verità. Ir-rakkont hu mnebba[ minn awtobijografija ta’ Solomon Northrup, li fl-1841, ji;ifieri qabel il-gwerra /ivili li wasslet g[all-abolizzjoni tal-iskjavitù flIstati Uniti, kien in[ataf minn bejjieg[a tal-ilsiera minNofsinhar tal-pajji] fejn kien g[ad hemm l-iskjavitù, u jg[addi g[axar snin ta’ jasar, xog[ol iebes u krudeltà di]umana. Il-film jittratta l-aktar dwar dawn, li jiddrammatizza g[alla[[ar, u fejn ir-re;ista McQueen “jixxala” kemm jifla[, anki f’turija grafika ta’ sado-maso/i]mu li kien di;à tana idea tag[ha f’films b[al Hunger u Shame. L-istorja, infatti, tikkonsisti f’sekwenzi brutali maqtug[a g[alihom, ma[suba biex jixxokkjawk u jiddisturbawk, b’xi tnejn je[tie;u tassew stonku xieref. Dan meta mbag[ad, episodju aktar importanti fl-awtobijografija – b[al dak li kellhom jiffa//jaw dawk li kienu qed jiristu biex Solomon (Chiwetel Ejiofor, li jqaxxar il-parti ta’ lsier li kien mo[[u biss li jibqa’ [aj) jin[eles mill-iskjavitù – t[alla
Solomon (Chiwetel Ejiofor, lemin) i[ares inkwetat hekk kif Patsey (Lupita Nyong’o) tipprova tikkonvin/i lil Epps (Michael Fassbender) li ma ppruvatx ta[rab fi 12 Years a Slave
barra g[alkollox mill-film. Imma forsi l-producers u l-iscripwriters ma qisuhx ta’ valur kummer/jali daqs sekwenzi b[al dik. Dawn ma kinux se jitilfu okka]joni b[al dik biex japprofittaw ru[hom mit-tbatija li g[addew minnha l-ilsiera Afro-
Amerikani. Li ma kienx g[allfatt li biex g[all-brutalità tas“sid” ta’ Solomon u l-ilsiera lo[ra, Epps (Michael Fassbender, konvin/enti wkoll), “ipatti” lmastrudaxxa Abjad Bass (Brad Pitt) li jg[in lil Solomon jin[eles, il-film bil-vjolenza
grafika li fih, kien jissogra li jnissel razzi]mu, mibeg[da kontra lBojod! Kif mistenni l-film ;ie nominat g[al ruxxmata Oscars, 9: la[jar film, McQueen, Ejiofor, Fassbender, Nyong’o, kostumi, u tlieta o[ra tekni/i.
{are; ukoll ‘Trishna’ Din hija koproduzzjoni Brittanika-Indjana li ntweriet lewwel darba fil-Festival Internazzjonali tal-Films ta’ Malta f’Di/embru li g[adda, mnebba[ mill-klassiku ta’ Thomas Hardy ‘Tess of the D’Urbervilles’ ambjentat fl-Indja, dwar ir-relazzjoni tra;ika bejn iben ]viluppatur u bint sid ta’ Jeep, li kienu jaqilg[u x’jieklu biha, li tinqered f’in/ident.
L-aqwa films f’Malta
(Bejn id-29 ta’ Jannar u t-2 ta’ Frar – KRS)
1. 2. 3. 4. 5.
(1) (2) (–) (5) (3)
The Wolf of Wall Street Last Vegas Jack Ryan: Shadow Recruit Delivery Man Frozen
6. 7. 8. 9. 10.
(re) (re) (–) (4) (re)
Cloudy with a Chance of Meatballs The Hunger Games: Catching Fire American Hustle The Railway Man The Counsellor (re = re-entry)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
21
?INEKRITIKA I, FRANKENSTEIN
M’g[andu x’jaqsam assolutament xejn mal-ori;inali Direzzjoni> Stuart Beattie< {in> 92 minuta< ?ert.> 12A< KRS Mill-ewwel ver]joni qasira tal-1910 imnebb[a mir-rakkont klassiku ta’ Mary Shelley, in[admu mat-30 wa[da, millinqas, g[a/-/inema, biex ma ng[oddux ir-ruxxmata ver]jonijiet g[at-televi]joni, inklu]i anki sensiliet. L-a[[ar li rajnieh kien f’Hotel Transylvania, xi sentejn ilu, wara xi g[axar snin li Hollywood kien insieh. Imma issa tasal din il-ver]joni ;dida, g[alkemm fil-fatt mhix imnebb[a direttament mill-kitba ta’ Shelley, i]da mir-rakkont illustrat ta’ Kevin Grevioux, u nista’ ng[id li dan m’g[andu x’jaqsam assolutament xejn mal-mostru ma[luq minn Frankenstein li a[na ‘drajna’ bih! Infatti malli tibdew tarawh se jfakkarkom l-aktar fis-sensiela ta’ films Underworld, hekk kif il-mostru tar-rakkont isib ru[u f’nofs il-gwerra sigrieta bejn ittwajbin u l-[]iena, hawn rappre]entati mill-gargolli (gargoyles) jew ‘an;li’ u, naturalment id-demonji, li t-tnejn kapa/i jibdlu surithom u jikriehu, u t-tnejn de/i]i li jiksbu
s-sigriet tal-immortalità talmostru. Hawnhekk il-parti tieg[u tin[adem minn Aaron Eckhart, li g[adu ;ej minn katastrofi f’films b[al Battle Los Angeles u Olympus Has Fallen, i]da li sitt snin ilu kien ing[aqad ma’ Batman f’theddida o[ra g[allumanità f’The Dark Knight. Fil-bidu l-mostru joqtol lil mart Frankenstein, wara li dan kien ipprova je[les minnu billi gerrbu fil-lo]or u rabtu, u xe[tu f’ba[ar imqalleb. I]da l-mostru jirnexxilu jsalva, joqtol lil mart ix-xjenzjat li jmur warajh, i]da jispi//a jmut iffri]at fil-Pol ta’ Fuq. Ji;i attakkat mid-demonji, i]da jsalvawh il-gargolli mmexxija mir-Re;ina Leonore (Miranda Otto) li jkollha l-Ktieb ta’ Frankenstein, li fih kien iddeskriva kif [oloq lil Frankenstein, u li d-demonji jridu ja[tfu. Din tg[id lillmostru, li ssemmih Adam (!), li l-[]iena mmexxija mill-Prin/ep Naberius (Bill Nighy) irid jo[loq armata mill-mijiet ta’ eluf ta’ katavri ta’ bnedmin li huma
Il-mostru ma[luq minn Frankenstein (Aaron Eckhart) imdawwar minn an;li u demonji ‘moderni’ f’I, Frankenstein
jippossedu, i]da dawn riedu jkunu bla ru[, b[all-mostru ma[luq minn Adam. G[alhekk kellu b]onn kemm lil dan, kif ukoll dak il-ktieb.
Dan iwassal g[al sensiela ta’ battalji spettakolari li jfakkruk f’sekwenzi anki minn The Matrix, apparti, naturalment, dawk mis-sensiela Underworld,
l-aktar Rise of the Lycans, birruxxmata effetti spe/jali ma[luqa mill-kompjuter – ;ig;ifogu ta’ ilsna tan-nar u splu]jonijiet f’dinja mudlama.
AUGUST> OSAGE COUNTY
Bravura o[ra minn ]ew; ;ganti nisa Direzzjoni> John Wells< {in> 121 minuta< ?ert.> 15< KRS Malli tkun taf li l-film hu mnebba[ minn xog[ol teatrali, ikun jaqbillek t[ejji ru[ek g[al ruxxmata diskors, paroli, u ftit li xejn azzjoni, anzi ftit li xejn i]jed. B’din l-anti/ipazzjoni bdejt nara dan il-film imnebba[ minn kitba rebbie[a l-Premju Pulitzer g[al-letteratura ta’ Tracy Letts, li kiteb ukoll liscript tal-film. Filwaqt, i]da, li l-ori;ini teatrali tin[ass sew tul il-film, nistqarr li “ssa[[art” fuq l-interpretazzjonijiet ta’ kwa]i l-atturi kollha, g[alkemm, ;ustament, huma ]-]ew; ;ganti atturi nisa Meryl Streep u Julia Roberts li ;ew nominati g[all-Oscars. Kollox jibda wara l-mewt ta’ Violet (Streep) l-omm matrijarkali, possessiva u marida b’kan/er. Jibdew jaslu t-tliet uliedha bniet: l-img[addba Barbara (Roberts), l-irresponsabbli Karen (Juliette Lewis) li ma ssaddad mal-ebda ra;el, ilmist[ija u ming[ajr ebda kari]ma Ivy (Julianne Nicholson). Jaslu wkoll o[t Violet, Mattie (Margo Martindale), ]ew;ha Charles
(Chris Cooper) u binhom inefCharles fi/jenti “little” (Benedict Cumberbatch), irra;el separat ta’ Barbara, Bill (Ewan McGregor), binthom ribellu]a Jean (Abigail Breslin), u l-partner pre]enti daqsxejn ikbar ta’ Karen, Steve (Dermot Mulroney). Mill-ewwel tibda titfa//a ttensjoni bejn dawn kollha, i]da din til[aq il-qu//ata waqt l-ikla (imsej[a repast) li f’diversi pajji]i tal-Punent j[obbu jag[mlu mmedjatament wara lfuneral. Din id-drawwa, li f’Malta hija rari, g[andha t-tifsira li wara lmewt, il-[ajja tkompli (life goes on), imma hija wkoll spe/i ta’ ringrazzjament lil dawk li attendew u taw ir-rispett lil min [alliena. Din, però, isservi wkoll biex il-membri tal-familja li xi ftit ikunu nqatg[u minn xulxin, g[ax kul[add ikollu l-familja u x-xog[ol tieg[u u mbeg[din minn xulxin (spe/jalment barra minn Malta, f’artijiet kbar), jiltaqg[u u jirrakkuntaw x’qed jag[mlu u minn xiex g[addew.
Barbara (Julia Roberts, xellug) u Violet (Meryl Streep) jibdew jitlewmu quddiem ir-ra;el ta’ Barbara, Charles (Chris Cooper) f’August> Osage County
Imma, fil-ka] tal-familja ta’ Violet kien a[jar li ma ltaqg[u xejn! Din tibda tattakka lillfamiljari kollha, anki g[ax kienet qed tesa;era fit-te[id tal-
medi/ini, u hawn jibdew jinkixfu diversi sigrieti, gideb, /anfir u stmerrija. Dan, b[alma bdejt nikteb, jag[ti l-okka]joni g[al xalata ta’
re/tar, intervallati minn xi sekwenzi b’fotografija mill-isba[ ta’ meded kbar ta’ artijiet mg[abbra bit-trab u g[elieqi talqam[ ta’ Oklahoma.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Lito Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
06:45 - Good Luck Charlie 07:05 Dog With a Blog 07:30 - Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 Wolfblood 09:50 - The Suite Life on Deck 10:15 - A.N.T. Farm 10:35 Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 Jessie 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 Wolfblood 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Mickey Mouse 15:05 - Teen Beach Movie 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Wolfblood 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 21:35 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:05 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck.
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - IglooGloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder
Nickelodeon
07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Go, Diego, Go! 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:25 - iCarly 23:50 – Victorious.
Chris Pine
Fuori Controllo
– Raitre, 21>05
In;inier veteran flimkien ma’ konduttur ]ag[]ug[ qeg[din ji;ru wara l-[in biex jevitaw tra;edja kbira. X’tip ta’ tra;edja jistg[u jevitaw in;inier u konduttur? Jirnexxilhom jevitaw din it-tra;edja? U jekk le, xi jkunu l-konsegwenzi? TVM
Smash
07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:00 - .EU 11:30 - Paqpaq Lifestyle 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – TVPM 14:00 – A[barijiet 14:05 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16.45 - Twelid il-kelma 16:50 – Monsuno 17:20 – Xpla[[mal[ajt 17:35 – Waqtiet 17:40 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:10 – Pureè 18:55 – Dissett 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 – Katrina 21:45 Headline News 21:50 - Rajt ma Rajtx 22:20 – Mixage 22:45 – Venere 23:15 – A[barijiet.
07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura (r) 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - A to Z Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi. Live 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – Dokumentarju 20:30 - IlParlament tal-poplu 21:30 – CNI 22:00 – A[barijiet 22:30 - Motordrome.
TVM 2
07:00 – A[barijiet 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Seven ages of Britian 11:50 Twelid il-Kelma 11:55 – Waqtiet 12:00 – Pureè 12.45 3 Pointer 13:15 - Paqpaq Motor Sports 13:45 – Valletta 14:15 – Gadgets 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Story of India 15:50 - Twelid ilKelma 16:00 - Niskata (r) 18:00 – MEA 18:30 - 3 Pointer 19:00 - Paqpaq Motor Sports 19:30 – Waqtiet 19:40 Story of India 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Madwarna 21:40 – A[barijiet punti ewlenin 21:45 - Meander 22:15 – Dissett 23:00 – A[barijiet bl-Ingli] 23.05 – MEA(r). One
07:00 - Breakfast News 08:45 – Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 – Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 – Teleshopping 17:30 ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Snajja’ Maltin 20:35 – Il-Klikka 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:30 - ONE News.
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u fid-09:00) 09:30 - Tg1 flash 10:00 - Unomattina verde 10:55 Tg 1 11:00 - Unomattina Magazine 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 18:50 – L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Don Matteo 9 23:25 - Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:35 – Sottovoce 02:05 – Rai educational. Raidue
06:00 - Julia (soap) 08:35 - Desperate housewives (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:50 - Detto Fatto 17:00 - Cold case (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 – Lol:) 21:10 – NCIS 22:45 - Blue bloods (TF) 23:35 - Il grande cocomero 00.35 – Giochi olimpici invernali sochi 2014. Raitre
07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 – Agorà 10:15 - Mi manda Raitre 11:15 – Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:10 Rai educational – il tempo e la storia
14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 # meteo 14:50 - Tgr Leonardo. Attwalità 15:10 Terra nostra (TN) 16:00 - Aspettando Geo 16:40 – Geo 19:00 - Tg 3 19:30 Tg regione#meteo 20:00 – Blob 20:15 Sconosciuti – la nostra personle ricerca della felicita 20:35 - Un posto al sole (soap) 21.05 - Fuori controllo. Film 2010 23:00 – Gazebo Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:50 - Mattino cinque 11:00 – Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Cenovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Giu al nord. Film 2008 23:30 – Supercinema 24:00 - The tudors 01:30 - Striscia la notizia 02:05 Uomini e donne. Rete 4
06:25 - Chips (TF) 08:20 - Hunter (TF) 09:45 - Carabinieri 2 (fiction) 10:50 Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 Un detective in Corsia (TF) 14:00 - Tg 4 14:00 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg distretto 21 (TF) 16:35 - My life – segreti e passioni 16:45 - Il bisbetico domato. Film 1980 18:55 – TG4 19:35 - Il segreto (soap) 20:30 Tempesta d’amore 21:15 Programmato per uccidere. Film 23:15Chase (TF) 24:00 - Dentro la notizia. Italia 1
06:55 - Friends (sitcom) 07:40 - Una mamma per amica (TF) 09:30 Everwood (TF) 11:25 - Dr House (TF) 12:25 - Studio aperto 13:40 – Cartoons 16:40 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 17:30 - Covert affairs (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - Mistero 00.30 - Le iene show 02:05 - Sport Mediaset
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Ftakar 10:00 - Bejnietna 12:00 Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 Tie; tal-{olm 21:30 - Sfera 23:30 - F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk
07:45 - Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 - Shout Out 10:00 Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 - Just for Laughs 12:00 Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 - MillItalia (r) 15:00 - The 90s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 – audio video clips 17:45 Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:30 - Frux 21:55 – Football Daily 22:00 - Xi {lomt??? 23:00 – audio video clips 23:45 – Tele Market Deals. Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - VEEP 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 Glee 20:30 – Suburgatory 21:00 Supernatural 21:45 - True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 - Chicago Fire 00:15 – Spartacus 01:15 – Suits.
lo alla sposa 15:20 – Extreme makeover home edition 17:20 – Alisa segui il tuo cuore 18:00 – Non ditelo alla sposa 19:05 – Il cibo si fa bello (TF) 20:20 Una mamma per amica 21:10 - The vampire diaries 23:00 – Uomini e donne 01:10 Extreme makeover home edition. Iris
09:55 – Il grande gioco. Film 1954 11:50 – Amensia. Film 2001 14:00 – E vennero in quattro per uccidere sartana. Film 1969 15:45 7 Ritorno a casa gori. Film 1996 17:35 - La califfa. Film 1970 19:25 - A-team (TF) 20:10 - Renegade (TF) 21:00 - Amare per sempre. Film 1996 23:25 - Amarsi. Film 1994 01:45 - Norma Jean & Marilyn. Film1996. BBC Entertainment
07:00 - Garth and Bev 07:10 - Me Too! 07:30 - Nina and the Neurons: In the Lab 07:45 - Bobinogs 07:55 - Boogie Beebies 08:10 - Garth and Bev 08:20 3rd & Bird 08:30 - The Weakest Link 09:15 - One Foot in the Grave 09:45 Absolutely Fabulous 10:15 - EastEnders 10:45 – Doctors 11:15 - Daddy Daycare 12:00 - Stella 12:45 - Doctor Who Confidential 13:00 - The Weakest Link 13:45 - One Foot in the Grave 14:15 Absolutely Fabulous 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 Daddy Daycare 16:35 – Stella 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 Daddy Daycare 20:00 - As Time Goes By 20:30 - The Office 21:00 - The Shadow Line 22:00 - Silent Witness 23:40 - Blackadder the Third.
GO Stars MGM Channel
08:00 - Judy Moody and the Not Bummer Summer 09:30 - Thin Ice 11:05 - Top Gun 12:50 - A Fantastic Fear of Everything 14:30 - The Hurt Locker 16:40 - The Interpreter 18:50 The Tourist 20:30 - The Middle 21:00 21 Jump Street 22:50 – American Reunion 00:40 - Darkman 02:15 - A Fantastic Fear of Everything 03:55 American Reunion 05:45 - The Middle.
07:30 - The Return of a Man Called Horse 09:35 - MGM’s Big Screen 09:50 - Martin’s Day 11:30 - Safari 3000 13:05 - Desperate Moves 14:45 The Hospital 16:30 - The Cutting Edge 18:15 - Special Effects 20:00 - Ulee’s Gold 21:55 - Sunday, Bloody Sunday 23:45 - American Heart.
La 5 12:00 – Centrovetrine (TF) 13:10 – Una mamma per amica (TF) 14:00 – Non dite-
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - McBride: Anybody Here Murder Marty? 09:32 -
Diva Universal
Great Women 09:50 - Ironside 10:50 Quincy, M.E. 11:45 - Matilde 12:00 McBride: Fallen Idol 13:35 - Fede Cieca 13:50 - Kojak 14:50 - ER 15:42 - Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 McBride: Dogged 18:38 - Great Women 18:50 – Kojak 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Miss Fisher’s Murder Mysteries 22:05 Marple: The Body in the Library 23:50 - Great Women.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Discovery Channel
09:05 - Gold Rush: Battle of the Bridge 09:55 - Swamp Loggers: Growing Pains 10:50 - How Do They Do It?: Tsukiji; Cricket Bats: Parcels 11:15 - How It’s Made 11:40 - MythBusters: Upside Down Underwater Car 12:35 - Extreme Engineering: Dallas Cowboys Stadium 13:30 - Dallas Car Sharks: Real Characters 14:00 - Dallas Car Sharks: Born to Be Wild 14:25 - FantomWorks 15:20 - Gold Rush: Road From Hell 16:15 - Jungle Gold: Run & Gun 17:10 - Ultimate Survival: Canadian Rockies 18:05 - Auction Kings: Les Paul Guitar; Giant Bat 18:35 - Auction Hunters: Little-Ton Jones 19:00 How It’s Made 19:30 - How It’s Made: Glass Paperweights, Road Salt, Nutcrackers, Car Doors 20:00 - Auction Hunters: Off the Deep End 20:30 - Auction Hunters: Trading Places 21:00 - Money Barn: Revolutionary Rumble 21:30 - Auction Kings: Star Wars Stormtrooper; Mustang Motorcycle 22:00 - Masters of Survival: To Hell and Back 23:00 Masters of Survival: Wild Diners. Discovery World
09:30 - I Shouldn’t Be Alive 10:20 Mummy Autopsy 11:10 - Doomsday: World War 1 12:05 - World’s Busiest...12:55 - Mile Wide Tornado: Oklahoma Disaster 13:50 - Alps From Above 14:45 - World’s Toughest Expeditions with James Cracknell 15:40 - Hitler’s Heroes 16:35 - I Escaped Death 17:25 - Long Way Down 18:20 World’s Busiest... 19:10 - Chasing Classic Cars 19:35 - Chasing Classic Cars 20:05 - Spain’s Worst Rail Disaster 21:00 -Long Way Down 21:55 -Crime Scene Wild
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - Inside World Touring Cars 09:00 - UEFA Youth League Football 10:30 - FIFA Under 17 World Cup Football 11:45 - FIFA Under 17 World Cup Football 13:00 - UEFA Youth League Football 14:00 - WATTS 15:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 16:30 - FIFA Under 17 World Cup Football 18:00 - UEFA Youth League Football 19:00 - Champions League World’s Strongest Man 20:00 - Fight Club 22:00 - Fight Club 23:05 - FIFA Under 17 World Cup Football. Eurosport 2
08:45 - WATTS 09:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 10:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal (Live) 11:30 UEFA U#21 International Championship Futsal 12:00 - Live: UEFA U#21 International Championship Futsal 13:30 - UEFA U#21 International Championship Futsal 14:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 15:30 -UEFA U#21 International Championship Futsal 16:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 - WATTS 17:45 - GTA Next Level 18:00 - Scottish International Open Bowls 20:00 Arm Wrestling 20:30 - PBA Bowling 21:30 - World Championship Series Table Soccer 22:00 - Giants Live Series World’s Strongest Man 22:30 - Giants Live Series World’s Strongest Man 23:00 - Scottish International Open Bowls. Malta Stars
Giu al Nord
– Canale 5, 21>10
G[alkemm kienet tg[ix [ajja komda fis-Salon-de-Provence, villa;; ]g[ir fin-na[a ta’ isfel ta’ Franza, Julie bdiet t[ossha mdejqa. Bil-g[an li jikkuntentaha, ir-ra;el tag[ha Philippe Abrams, talab transfer f’villa;; ie[or, qrib ir-Riviera. Il-problemi bdew ife;;u meta Philippe nqabad ixa[[am uffi/jal u b[ala sanzjoni ;ie trasferit f’villa;; li [add qatt ma sema’ bih f’Bergues. Kellu j[alli lill-mara u t-tifel u jmur f’post li kien mimli nies sakranazzi u ming[ajr impjieg, u biex tg[axxaqha, jitkellmu b’lingwa u a//ent strambi g[all-a[[ar. I]da meta jasal hemm jinduna li l-[ajja hi kompletament differenti minn kif qalulu. X’sab? Irnexxielu jaqbad art tal-impjieg tieg[u? U man-nies tal-lokal kif mar?
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mitqlu Deheb NET News (ikompli) Mitqlu Deheb Elle (r) NET News
00:00 - Malta Rugby Football Union (r) 01:30 - FXDD FMA 2013-14 (r) 02:50 - BOV Premier League 201314 (r) 05:00 - Melita GFA 1st Division 2013-14 (r) 06:45 Football Nurseries (r) 07:15 - Men’s MHA Cup 2013-14 (r) 08:30 - Malta Basketball Association (r) 09:50 Malta Rugby Football Union (r) 11:25 - Football Nurseries (r) 11:55 - Melita GFA 1st Division 2013-14 13:35 - BOV Premier League 201314 (r) 15:45 - Men’s MHA Cup 2013-14 (r). Melita Sports 1
00:00 - Bundesliga (r) 01:50 Bundesliga (r) 03:40 - FA Cup (r)
05:40 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 07:40 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 08:05 - America’s Cup (r) 09:35 - Bundesliga (r) 11:25 - FA Cup (r) 13:25 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 14:40 America’s Cup (r) 16:10 Bundesliga (r). GO sports 1
07:00 - RBS Six Nations 2014 France v England 09:00 - Ligue 1 Round 23 - Olympique de Marseille v Toulouse 11:00 - Barclays Premier League - Premier League World 11:30 - PGA European Tour - Joburg Open - Day 1 (Live) 15:30 - Aviva Premiership - Round 12 - Gloucester Rugby v Saracens 17:30 - Barclays Premier League - Wk 25 - Premier League Review 18:30 - Serie A Round 22 - Juventus v Inter 20:30 Barclays Premier League - Wk 25 Manchester City v Chelsea 22:30 Barclays Premier League - Wk 26 Premier League Match Pack 23:00 Ligue 1 - Round 24 - The Ligue 1 Show 23:30 - PGA European Tour Joburg Open - Day 1. GO sports 7
07:00 - PGA European Tour - Omega Dubai Desert Classic - Day 4 11:00 Vincennes Horseracing 13:30 - Serie A - Round 22 - Atalanta v Napoli 15:30 - Barclays Premier League Wk 25 - Stoke City v Manchester Utd 17:30 - Ligue 1 - Round 23 - Stade Rennais v Olympique Lyonnais 19:30 - Barclays Premier League Wk 26 - Premier League Match Pack 20:00 - Ligue 1 - Round 24 - The Ligue 1 Show 20:30 - Serie A Round 22 - Chievo v Lazio 22:30 Barclays Premier League - Wk 25 Everton v Aston Villa 00:30 - RBS Six Nations 2014 - Ireland v Scotland 02:30 - FIFA Futbol Mundial. GO sports 8
09:00 - PGA European Tour - Omega Dubai Desert Classic - Day 4 13:00 Vincennes Horseracing 15:30 - Serie A - Round 22 - Atalanta v Napoli 17:30 - Barclays Premier League Wk 25 - Stoke City v Manchester Utd 19:30 - Ligue 1 - Round 23 - Stade Rennais v Olympique Lyonnais 21:30 - Barclays Premier League Wk 26 - Premier League Match Pack 22:00 - Ligue 1 - Round
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
24
TV # RADJU Illum fuq Radio 101
Il Bisbetico Domato – Rete 4, 16>45
Wavelength Simon Cassar, il-pre]entatur tal-programm Wavelength, jag[mel appuntament mag[kom kuljum mit-Tnejn sal-:img[a fil-11am biex iwasslilkom l-a[[ar informazzjoni fuq ix-xena politika
– Radio 101, 11:00
Maltija. Ma’ Simon Cassar jing[aqdu numru ta’ kelliema u esponenti tal-Partit Nazzjonalista li jag[tu anali]i fid-dettall ta’ dak kollu li jkun qieg[ed ji;ri fil-kamp politiku. Il-programm jag[ti wkoll
spazju lilkom is-semmieg[a biex issemmg[u le[inkom billi tibag[tu sms jew i//emplu flistudio waqt il-programm. Wavelength, il-programm li jag[ti l-fatti kollha kif inhuma. Kuljum fil-11am.
Illum fuq Net Television
Programmato per Uccidere – Italia 1, 21>15
Malta Llejla
Uomini e Donne – Canale 5, 14>40
Mit-Tnejn sal-:img[a Stephanie Spiteri (ritratt) tag[mel appuntament mag[kom it-telespettaturi biex ting[aqdu mag[ha g[all-programm Malta Llejla. Programm li jkun mimli daqs bajda b’[afna rkejjen ta’
- Net Television, 17:00
informazzjoni utli g[al familja kollha spe/jalment g[an-nisa tad-dar. Illum se niltaqg[u ma’ Nancy Buhagiar, li ftit g[andha b]onn introduzzjoni. Ma’ Nancy se nitg[allmu ri/etti ;odda u nter-
essanti i]da fuq kollox ri/etti bnini u tajbin g[as-sa[[a. Aktar tard fil-programm jing[aqad Fr Karm Debattista fejn se jaqsam mag[na l-Van;elu ta’ nhar il-{add flimkien ma’ xi [sibijiet spiritwali.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
3
9
10
IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab li jsir ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ ;eneralment tajba IR-RI{ Punent [afif g[al moderat, li jsir moderat g[al ftiti qawwi mill-Punent Majjistru BA{AR [afif g[al moderat IMBATT Baxx mill-Grieg il-Lvant li jsir baxx mil-Lbi/ TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 6.3mm Xita mill-1 ta’ Settembru 429.1mm IX-XEMX titla’ fis-06.59 u tin]el fil-17.32
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin>-
Weqfin>-
5. Spjun (5) 6. }ifna folkloristika (5) 7. {u ftit ilma (5) 10. {a l-premju (5) 11. Xog[lu fuq palk (5) 12. Tistaqsi g[alih biex tixtri (5) 14. Xewqa qawwija li trid tin- qata’ (5) 16. Wa[da vojta ma tiqafx (5) 17. Mhux tari, xieref fil-qtug[ (5) 18. Mqit, ]orr (5)
1. Raxxa ta’ demm u [mura fil-wi// (6) 2. {dil jew traqqid tal-;isem u tal-mo[[ (6) 3. Mo[[u mhux ]viluppat bi]]ejjed (6) 4. Ra[al barra s-swar tal- Kottonera (6) 8. Li g[andu aktar b]ulija minn o[rajn (5) 9. Dak li ;ralu bil-mist[ija (5) 12. Il-kapitali Fran/i]a (6) 13. Munita antika tad-deheb (6) 14. Ma baqax fejn kien (6) 15. Mhux nadif (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Safra, 6. Arena, 7. Son]a, 10. Dlonk, 11. Furan, 12. Waqaf, 14. Xadin, 16. Irkeb, 17. Batut, 18. Xabla. Weqfin> 1. Issodd, 2. Tron;a, 3. }af]if, 4. Baqqun, 8. Boqqa, 9. Grada, 12. Widdbu, 13. Feruti, 14. Xmejxa, 15. Na[taf.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla lkaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir. ta’ 3 kaxxi bi 3.
IL-{AMIS L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C
IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
IS-SIBT L-og[la 16˚C L-inqas 12˚C
IL-{ADD L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C
IT-TNEJN L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
UV
UV
UV
UV
UV
3
4
3
3
4
Temperaturi fi bliet barranin
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 15˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 20˚C imsa[[ab, Amsterdam 9˚C xemxi, Ateni 11˚C imsa[[ab, Li]bona 13˚C xemxi, Berlin 3˚ xemxi, Brussell 9˚C imsa[[ab, il-Kajr 17˚C xemxi, Dublin 7˚C xita, Kopen[agen 2˚C imsa[[ab, Frankfurt 3˚C xita, Milan 6˚C xita, Istanbul 10˚C xemxi, Londra 8˚C xita, Madrid 11˚C ftit imsa[[ab, Moska -4˚C imsa[[ab, Pari;i 9˚C imsa[[ab, Bar/ellona 16˚C imsa[[ab, Ruma 13˚C imsa[[ab, Tel Aviv 15˚C xemxi, Tripli 14˚C imsa[[ab, Tune] 15˚C imsa[[ab, Vjenna 1˚C im[assab, Zurich 3˚C imsa[[ab, Munich 1˚C imsa[[ab, St. Petersburg -3˚C imsa[[ab
Tag[rif Ballu tal-Karnival 2014
L-G[aqda Mu]ikali Sant’Anna ta’ Wied il-G[ajn u lG[aqda Mu]ikali u So/jali Madonna tal-Karmnu tal-Fgura qed jorganizzaw flimkien Ballu tal-Karnival is-Sibt 1 ta’ Marzu f’Villa Sant’Anna mit-8.30 p.m. ’l quddiem. Il-prezzijiet huma kif ;ej: €18 g[all-adulti, €7 g[at-tfal minn 6 sa 12-il sena u tfal ta[t is-sitt snin b’xejn. Il-prezz jinkludi divertiment mu]ikali minn DJs, finger food u kompetizzjonijiet tal-kostumi talKarnival bil-premjijiet g[allisba[ kostumi tat-tfal, l-isba[ kostumi tal-adulti, l-isba[ kostumi tal-gruppi u l-iktar kostumi tad-da[k. Divertiment garantit! G[al aktar informazzjoni /emplu lil Malcolm Schembri fuq 99879497.
Soluzzjoni Sudoku }jara ta’ kortesija bejn l-Ispeaker tal-Kamra u l-Ambaxxatri/i tat-Turkija
L-Ispeaker tal-Kamra tadDeputati, An;lu Farrugia, kellu ]jara ta’ kortesija millAmbaxxatri/i tar-Repubblika tat-Turkija g[al Malta, Ayse Sezgin. Matul il-laqg[a, l-Ispeaker laqa’ stedina mill-President tal-
Grand National Assembly tatTurkija, Cemil Cicek, biex jag[mel ]jara fit–Turkija fixxhur li ;ejjin. L-Ispeaker tenna wkoll is-sapport ta’ Malta g[all-kandidatura tat-Turkija g[al s[ubija fl-Unjoni Ewropea, basta t-Turkija tissodisfa l-kriterji kollha me[tie;a. Fost temi interessanti g[a]]ew; na[at li ;ew diskussi kien hemm il-possibiltà ta’ ]jara talog[la livell f’Malta millMinistru tal-Affarijiet Barranin tat-Turkija, il-laqg[a li se ssir f’Ankara x-xahar id-die[el millJoint Economic and Trade Committee, is-servizzi offruti mit-Turkish Airlines kif ukoll irrwol tal-Unjoni Ewropea.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
KLASSIFIKATI G{ALL-KIRI
AVVI}I
{a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
Tiswijiet fil-pront u fil-post
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn
minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Pioneer PL J2500
PL990 komplut. Cabinet stil
antik u numru ta’ diski antiki. ?emplu 21331694.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3
Triq Melita, il-Belt Valletta.
Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat - tie; , invoices , posters u brochures bil - kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq
pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
27
SPORT FOOTBALL F’G{AWDEX MELITA I DIVI}JONI
Double g[al Nadur Youngsters fuq Oratory Youths Nadur Youngsters. ...............2 Oratory Youths.....................1 Nadur Youngsters: M.
Grima, J. Buttigieg, F. Camilleri, A. Pulis, S. Attard, D. Fenech (C. Mercieca), A. Portelli (B. Said), C. Hili (C. Debono), M. Stojanovic, E. Da Silva, J. Portelli. Oratory Youths: E. Fenech, A. Debrincat, J. Attard, C. Cardona, M. Cremona, A. Azzopardi, K. Farrugia, D. Stojanovic, A. Camilleri, J. Tabone, O. Farrugia (K. Grima). Referee: Mario Apap Nadur Youngsters fil-b]onn kbir tal-punti rnexxielhom jeg[lbu l-isfida denja ta’ Oratory Youths u kien gowl fil-[in mog[ti ]ejjed li bih a//ertaw mit-tliet punti. B’hekk issa resqu
punt biss that il-liders Xewkija Tigers u g[aldaqstant il-partita bejniethom nhar il-{add se tikber ferm fl-importanza. Nadur Youngsters [ar;u jattakkaw u fit-13-il minuta minn pass ta’ Buttigieg, Charles Hili b’xutt minn barra l-kaxxa ;ieg[el lil Fenech isalva f’korner. Fit-23 minuta /-champions fet[u l-iskor meta wara kross ta’ Fenech, JOSEF BUTTIGIEG xe[et ;ewwa . }ew; minuti wara kien il gowlkiper tal-Youths, Fenech li wettaq save diffi/li fuq tentattiv ta’ Josef Buttigieg. Fit-tieni taqsima Oratory li [ar;u b’iktar [e;;a b’xutt filbaxx ta’ Debrincat salvat minn Grima. Imbag[ad fis-37 minuta Oratory kisbu d-draw b’xutt
Kif Jinsabu I Div. L R D T F K Pt
Xewkija T 13 Nadur Y 13 SK Victoria W13 Ker/em A 13 Victoria H 12 Oratory Y 13 Xag[ra U 13 Munxar F 12
9 9 9 6 6 4
1 1
3 1 2 2 1 3 3 4 2 4 1 8 0 12 0 11
34 33 26 28 23 18 8 8
9 30
13 29 13 28 15 21 13 20 24 13 41 3
50 3
angulat ta’ JOHANN ATTARD wara azzjoni personali. Nadur wettqu sforz iddisprat u fl-44 minuta kien is-sostitut Charles Mercieca li mpenja lil Fenech. Minuta fuq il-[in Nadur kisbu lgowl tar-reb[a meta wara li ssostitut Christian Debono laqat il-lasta, l-ballun spi//a f’saqajn MILOS STOJANOVIC li wa[du quddiem il-lasti ma falliex.
Reb[a drammatika g[all-Wanderers Ker/em Ajax. .........................2 SK Victoria W. .....................3 Ker/em Ajax: L. Camilleri,
P. Kiumiurdjievi, K. Bonello, M. Tabone, A. Buttigieg (S. Rais), A. Mizzi, K. Mifsud, M. Mifsud, I. Xuereb, M. Vella (O. Spiteri), J. Chetcuti. SK Victoria Wanderers: S. Agius, E. Bugeja (M. Xuereb), D. Monday, S.F. Bajada, E. Nwankwo, A. Adesina, C. Sciortino (J.P. Grima), D. Bogdanovic, F. Giarrizzo, S. Sultana (N. Vella), E. Nkwocha. Referee: Jules Ngangue SK Victoria Wanderers kisbu double mill-iktar drammatiku meta b’]ew; gowls fil-[in mog[ti ]ejjed dawru r-ri]ultat favurihom. Kienet partita missielta fejn i]-]ew; na[at riedu l-punti biex ikomplu jittamaw g[all-ewwel postijiet. Ma’ SK Victoria ddebutta Daniel Bogdanovic li kien strumentali
f’dan is-su//ess. Ker/em kienu ferm ]vinturati li [ar;u b’idejhom vojta wara wirja mill-aqwa i]da jekk il-futbol huwa kattiv, verament li dan japplika g[alihom wara din ilprestazzjoni. Kienu Ker/em li bdew tajjeb u wara 14 il-minuta kellhom penalty g[al fawl ta’ Simon Sultana fuq Malcolm Vella, u JOSEPH CHETCUTI po;;ihom minn fuq. Fil-21 minuta Ker/em fallew /ans fa/li li jirduppjaw meta Malcolm Vella kompla lejn l-i]markat Chetcuti li wa[du quddiem Agius g[amel limpossibli u xe[et g[oli. L-Ajax baqg[u jipprovaw u fit-43 minuta rduppjaw meta korner ta’ Chetcuti kien ikklerjat qasir u MARIO MIFSUD b’xutt tajjeb g[eleb lil Agius. G[at-tieni taqsima SK Victoria [ar;u a[jar u fil-11-ilminuta Nkwocha kellu xutt sal-
vat parzjalment minn Leonard Camilleri u mill-istess azzjoni Petar Kiumiurdjievi ]amm ilballun b’idu mal-art. Mill-penalty DANIEL BOGDANOVIC naqqas l-iskor. Fit-22 minuta /ans ie[or g[al Ker/min meta minn korner ta’ Andrew Mizzi, tentattiv ta’ Mario Mifsud kien ikklerjat minn fuq il-linja fatali mis-sostitut John Paul Grima. Fl-a[[ar [inijiet il-Wanderers g[afsu bis-s[i[ u minuta fuq il[in kisbu d-draw minn korner dirett ta’ FERNANDO GIARRIZZO. Dan ma kienx bi]]ejjed g[ax ]ew; minuti wara minn pass ta’ Sam Frank Bajada, Bogdanovic [arab fuq il-lemin u kif ra lill-gowlkiper Camilleri [iere; fuqu ferm barra millkaxxa, ipprova jikkonkludi minn po]izzjoni angulata fejn sie[bu ERIC NWANKWO kien g[al lest u xe[et f’lasti vojta g[al reb[a mill-iktar drammatika.
Kyumyurdzhiev l-aqwa plejer f’Jannar Il-difensur Bulgaru ta’ Ker/em Ajax, Petar Kyumyurdzhiev kien ivvutat lAqwa Plejer tax-Xahar ta’ Jannar. Kyumyurdzhiev kellu prestazzjonijiet tajba fir-reb[a ta’ 4-0 kontra Oratory Youths u kontra /-champions Nadur f’partita li intemmet fi draw 0-0. Kontra Nadur Kyumyurdzhiev mhux biss ra]]an lil Elton Da Silva, i]da kien strumentali fid-difi]a. Huwa g[a]el lill-Fondazzjoni OASI biex tibbenefika mid-donazzjoni marbuta mal-unur.
Jack Thewma (xellug), Manager tal-BOV fil-ferg[a tar-Rabat, G[awdex jippre]enta t-trofew lil Petar Kyumyurdzhiev
Joseph Chetcuti (xellug) jifta[ l-iskor g[al Ker/em minn penalty
II DIVI}JONI
G[ajnsielem jer;g[u fuq quddiem G[ajnsielem.........................3 }ebbu; Rovers ....................1
G[ajnsielem kisbu r-reb[a li kellhom b]onn biex mill-;did qab]u fl-ewwel post u hekk ukoll irkupraw mit - telfa li [adu fl-a[[ar [ar;a. Mag[hom iddebutta s - Serb Milan Markovic, filwaqt li l-Ispanjol Pedro Adame Calderon g[amel l-ewwel dehra ma] }ebbu;in. Ir-Rovers nizlu g[al din il-partita bi [dax il-plejer biss. Kienu }ebbu; li fethu l-iskor b’xutt mill-isba[ ta’ PEDRO ADAME CALDERON. Imma fis - 37 minuta G[ajnsielem kisbu d-draw minn-rebound ta’ JOSEPH ATTARD. Wara l-intervall fis-7 minuta CHARLON TABONE po;;a lill-Blacks fil-vanta;; u fit-13il minuta Charlon Tabone twaqqa ’ barra l - kaxxa mill gowlkiper Saliba li tke//a u JOSEPH ATTARD g[eleb lil Neyton Thewma li kien da[al bejn il-lasti. B’hekk }ebbu; komplew b’g[axar plejers u G[ajnsielem baqg[u jiddominaw fejn fit-23 minuta Kenny Hili da[al tajjeb fil-kaxxa i]da g[olla l-mira. Fit28 minuta minn pass tas-sostitut Andrew Attard, Joseph Attard sab lil Thewma jsalvalu f’korner. Mill-istess korner ta’ Andrew Attard, Charlon Tabone bir-ras xe[et ftit g[oli. Referee: Mario Apap
Kif Jinsabu II Div L R D T F K Pt G[ajnsielem 12 St Lawrence S11 Sannat L. 12 G[arb R 11 }ebbu; R 12 Qala Saints 12
8 7 7 3 2 2
1 3 2 2 1 4 2 6 4 6 2 8
38 28 24 19 14 15
22 16 18 26 31 25
25 23 22 11 10
8
Gowls f’kull taqsima
Sannat Lions ......................4 Qala Saints. ........................0
F ’ partita li kellha ter;a ’ tintlag[ab wara li kienet abbandunata s - Sibt ta ’ qabel fis - 57 minuta min[abba x xita b ’ Qala fil - vanta;; , kienu Sannat Lions li din id - darba sarrfu d - dominanza tag[hom f ’ gowls bl - attakkant Fernando De Andrade jikseb tripletta . Sannat fet[u l-iskor fis-36 minuta minn FERNANDO DE ANDRADE b’xutt mill-ewwel u erba’ minuti wara re;a’ kien il-Bra]iljan DE ANDRADE li wara su;;eriment ta’ Josaih Buttigieg kiseb doppjetta. Fl-20 minuta tat-tieni taqsima FERNANDO DE ANDRADE g[aqqad it-tripletta u fit-28 minuta kien imiss lil FABIAN XUEREB li japprofitta minn inde/i]joni fid-difi]a biex b’xutt fil-baxx g[eleb lil Buttigieg. g[al 4-0. Referee: George Portelli
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
28
SPORT FUTSAL
Luxol u Balzan i]ommu l-pass
Ivana Micallef waqqfet rekord nazzjonali fil-kategorija 75+ juniors
Owen Bugeja waqqaf seba’ rekords nazzjonali
WEIGHTLIFTING
Micallef u Bugeja jwaqqfu rekords nazzjonali Dan l-a[[ar l-g[aqda Maltija tal-weightlifting organizzat lewwel kompetizzjoni lokali g[al din is-sena. Fejn [adu sehem umru ta’ atleti ]g[a]ag[ minn seba’ klabbs. Ivana Micallef waqqfet rekord nazzjonali filkategorija 75kg+ tal-juniors b’refa’ totali ta’ 104kg filwaqt li Owen Bugeja kiser seba’ rekords nazzjonali fil-kategorija 94+
b`refa’ totali ta’ 162kg. Fil-katgorija tan-nisa kien hemm progress tajjeb minn Amy Guiga li refg[et total ta’ 43kg u b’hekk ;abet 17-il punt aktar milli kienet ;abet is-sena lo[ra. L-ewwel kompetizzjoni kienet g[al atleti ]g[a]ag[ ta’ anqas minn 17 il-sena. Matthew Grech kellu wirja tajba u refa’
total ta’ 116kg biex kiseb 179 punt. Kirsten Scerri refa’ total ta’ 90kg u ;ab 11-il punt aktar missena li g[addiet. Fil-kompetizzjoni tal-ir;iel kien hemm taqtig[a kbira. Kyle Micallef refa’ 210kg filwaqt li Jovan Reljic refa’ total ta’ 10kg aktar minnu. L-aktar li mar tajjeb f’din il-kategorija kien Noel
Coleiro li refa’ 235kg. Wara dawn il-kompetizzjonijiet issa jintag[]lu l-atleti li se jirrappre]entaw lil Malta fla[[ar ta’ dan ix-xahar fil-kompetizzjoni g[all-pajji]i talMediterran li se ssir fitTune]ija. Se jkunu mag[]ula wkoll dawk li se jikkompetu filLog[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar f’San Marino f’April.
Studenti jiggradwaw fil-Kung Fu Numru ta’ studenti tal-Malta Self-Defence Academy, li b[alissa qed jipprattikaw l-istil tal-Mon Lung (Dragon style) Kung Fu [adu sehem fl-e]amijiet g[all-promozzjoni li tmexxew mis-Sifu Mark Spiteri. L-istudenti wrew b’su//ess movimenti differenti li jvarjaw minn kicks, punches u blocks, movimenti koreografati (imsej[a forms jew taolu ) u firxa ta’ teknika ta’ awto-difi]a (Self-Defence). Dawn kienu: Cintorin Isfar -
Kate Agius, Rosalind Agius, Peter Tonna, Rowena Agius, Leon Bishop, Eden Lo Presti; Cintorin Oran;jo - Denzil Sciberras, Shari-Marja Azzopardi Il-lezzjonijiet fis-Self-Defence bdew fl-2005 imma fil-pre]ent liskola toffri wkoll ]ew; lezzjonijiet fil-;img[a fl-arti marzjali tradizzjonali ?ini]a tal-Kung Fu. Dawk interessati jistg[u j/emplu fuq 99841134 jew jibag[tu email fuq info@maltaselfdefenceacademy.com .
Il-grupp ta’ studenti li ggradwaw flimkien ma’ Sifu Mark Spiteri
Fil-kampjonat tal-FUTSAL Hibernians ]ammew is-sitt punti vanta;; li g[andhom fuq Luxol u Balzan, wara li g[elbu lil Melita 14-2 fejn spikka l-gowl tal-Bra]iljan Celino Albes waqt li Luxol sabuha kemmxejn diffi/li biex g[elbu lil San :wann 7-2. Balzan kisbu ]ew; reb[iet konsekuttivi u ]ammew il-pass meta reb[u 13-0 kontra Melita u g[elbu lil Qormi 7-2. F’partiti o[ra {amrun kisbu ttielet reb[a konsekuttiva meta g[elbu lil }abbar 8-5 b’Elamari, jiskurja tripletta. Fil-klassifika Hibernians jinsabu fl-ewwel post bi 33 punt, Luxol u Balzan bi 30 u {amrun, Pembroke u San :wann isegwu bi 18-il punt. Mill-Ewwel Divi]joni, Qrendi g[elbu lil G]ira 4-2 filwaqt li }ebbu; g[amlu pass ie[or lejn il-promozzjoni b’reb[a 4-2 kontra Kalkara u Valletta kisbu ttielet reb[a konsekuttiva meta g[elbu lil Santa Lucia 2-1.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
29
SPORT DIXXIPLINA
Balzan u Naxxar b’]ew; plejers sospi]i Balzan se jkollhom lil Andrew Scicluna u Steven Bezzina sospi]i g[al dik li forsi tista’ tkun l-aktar log[ba importanti tag[hom dan l-ista;un meta jilag[bu kontra Valletta s-Sibt bit-tama li jkunu huma li jispi//aw fis-sitt post fi tmiem ittieni round u b’hekk ja//ertaw post fi/-Championship Pool. Dan sar mag[ruf ilbiera[ meta kienu pubblikati l-passi dixxiplinari me[uda mill-Kummissarji tad-Dixxiplina tal-MFA wara lpartiti ta’ tmiem il-;img[a. Balzan b[alissa qed igawdu punt fuq Naxxar Lions li s-Sibt ukoll fl-istess [in, imisshom kontra Hibernians. Imma anke Naxxar se jkollhom ]ew; plejers importanti nieqsa f’partita li jridu jir[bu bilfors biex ikunu mal-
ewwel sitta waqt li jittamaw f’telfa g[al Balzan. Il-kow/ Winston Muscat se jkollu jg[addi ming[ajr l-attakkant Gilmar Da Silva Ribeiro u Andrew Decesare waqt li Hibs se jkollhom sospi] lid-difensur Zoran Levnaic. L-ag[ar li marru b’mod ;enerali huma Sliema Wanderers li se jkollhom tliet plejers sospi]i. Fortunatament is-Sliemi]i jmisshom kontra l-a[[ar tim fil-klassifika Rabat Ajax u n-nuqqas ta’ Platemio Barbetti, Mark Scerri u John Mintoff jista’ ma jin[assx daqshekk. Tarxien se jkunu ming[ajr Carlos Havia Menendez kontra Mosta u Vittoriosa Stars ming[ajr l-attakkant Gilbert Martin g[al kontra B’Kara.
Mill-Ewwel Divi]joni kienu sospi]i log[ba, Dennis Baldacchino u Glanville Goodlip (B’Bu;a SP), Andrew Ranier Buhagiar (Gudja Utd), Gianluca Calabretta (Lija A), Julian Galea (Melita), Ariel Laudisi (Msida), Lee Galea (}ebbu; R) u Isaak Briffa (}ejtun C.). Fit-Tieni Divi]joni kienu sospi]i Kurt Pace u Neil Farrugia (Dingli), Peter Xuereb (San :wann) u George Attard (Senglea A) waqt li mit-Tielet Divi]joni Julien Iwueke (Attard), Jason Good u Nikola Slavtchev (Luqa SA), Fabian Baldacchino (Marsaxlokk), Gary Caruana (Mtarfa) u Rudi Carbonaro (St. Venera L.) ;ew sospi]i kollha log[ba kull wie[ed.
FUTBOL
Klabbs Ewropej g[all-pre-season fl-Istati Uniti U[ud mill-aqwa klabbs flEwropa li jinkludu lil Real Madrid, Manchester United u AC Milan iffirmaw kuntratti sabiex jie[du sehem f’turnament tal - pre - season fl - Istati Uniti f’Lulju. It - tliet klabbs Ingli]i , / Champions Manchester United, Manchester City u Liverpool se jing[aqdu ma’ Real u Milan flimkien ma’ AS Roma, Inter u Olympiakos Pireus fil Guinness International Cup li se ssir bejn is-26 ta’ Lulju u l-4 ta’ Awwissu. Dan it-turnament li jinsab fittieni edizzjoni tieg[u, intreba[ minn Real is-sena l-o[ra meta Cristiano Ronaldo skorja darbtejn fir - reb[a 3 -1 fuq Chelsea. It - tmien timijiet li bejni ethom reb[u 1 50 titlu domestiku, 88 tazza domestika u 27 darba t - Tazza ta/ Champions jew i/-Champions League , se jkunu maqsuma f’]ew; gruppi ta’ erbg[a birrebbie[a ta’ Grupp A u B jiltaqg[u fil-finali. Il-finali se tintlag[ab fis-Sun Life Stadium ta’ Miami fl-4 ta’ Awwissu. Se jkun hemm ukoll partiti f ’ Charlotte , Chicago , Denver , New York u New Jersey, Philadelphia, Phoenix, Washington DC u ]ew; bliet o[ra li g[ad iridu jit[abbru.
Cristiano Ronaldo li skorja doppjetta fil-final tal-ewwel edizzjoni tal- Guinness International Cup se jirritorna fl-Istati Uniti
Din se tkun l-ewwel darba li United se jmorru l-Istati Uniti sa mill-2011 u l-uffi/jali jemmnu li dan se jkun tour idejali g[al Moyes u l-plejers biex jibnu ba]i ta ’ partitarji fl -
Amerika. Madankollu l-parte/ipazzjoni tal - klabbs Ingli]i tiddependi diment li l-partiti ma jaffetwawx xi log[ob ta’ kwalifikazzjoni mill-Ewropa.
X’laqatna din il-;img[a ➤ G[adna kemm [ri;na missuq tat-trasferimenti ta’ Jannar fejn kuljum smajna b’miljuni kbar abbinati mat-trasferimenti ta’ numru ta’ plejers, u fejn filPremier League biss intefqu £130 miljun. I]da l-miljuni m’humiex l-uniku valuta w]ata g[at-trasferimenti, u fuq laqta /ajtiera, se nag[tu [arsa lejn u[ud mill-aktar [lasijiet strambi li saru fl-istorja tal-futbol. ➤ Franco Di Santo rajnih jilg[ab ma’ Chelsea, Wigan u issa ma’ Werder Bremen, i]da meta ng[aqad ma’ Audax Italiano ta/-?ile ming[and Tiro Suizo Argentina, il-prezz Franco Di Santo kien inbieg[ im[allas mill-klabb ?ilen kien g[al ]ew; xbieki u 40 litru ]ew; xbieki tal-lasta u 40 litru ]ebg[a ]ebg[a. responsabbli mit-trasferimenti laffarijiet kienu jkunu ferm differ➤ Collins John, li lag[ab ukoll ma’ Fulham, ing[aqad ma’ enti. Twente ming[and Nijverdal g[al ➤ Fl-Ingilterra u l-Italja irsett en/iklopediji u materjal rotazzjoni tat-timijiet hija norie[or edukattiv li ng[ata lil skola mali. U huwa normali wkoll li fil-belt ]g[ira ta’ Nijverdal. mani;ers u kow/is iserr[u plejers importanti f’log[biet li huma ➤ Fl-1989 Gary Pallister ing[aqad ma’ Manchester United ja[sbu li xorta wa[da aktarx jitilming[and Middlesbrough g[al fu. Dan min[abba loghob li jkun £2.3 miljun u dakinhar sar l-aktar ta’ priorità akbar. Pero` ma difensur li sewa flus fl-Ingilterra. jse[[x fil-:ermanja, u dI]da meta Middlesbrough [adu de/i]joni tal-kow/ ta’ Eintracht lil Pallister ming[and Frankfurt Armin Veh li kontra Gillingham Town kienu ‘[allsu’ Bayern Munich serra[ lil biss sett kits, xi xbieki u xkora Sebastian Rode u Carlos Zembrano in-vista tal-log[ba blalen. importanti fiz-zona tar-relegaz➤ Il-prezz li Crystal Palace zjoni kontra Braunschweig, [allsu biex [adu lil dak li kellu qajmet polemika kbira. L-editorjsir le;;enda ta’ Arsenal, Ian jal tal-;urnal ‘Reviersport’ qal, Wright, ming[and Greenwich “Dan huwa messa;; katasBorough kien sett pi]ijiet tal- trofiku. Veh /a[[ad lit-tim tieg[u kull /ans li jirba[. Dan gym. kien tim tal-Europa League li ➤ Il-bejg[ ta’ Hernanes minn be]a’ mit-tim li qed jillijdja lLazio lil Inter ;ab rabja kbira fost klassifika. F’termini sportivi, din il-partitarji Lazjali, tant li l-presi- hija attitudni patetika”. dent tal-klabb Claudio Lotito qal ➤ Ix-xetti/i]mu dwar il-probli lejlet il-log[ba kontra Chievo lemi ta’ sigurta matul it-Tazza huwa r/ieva madwar 60 telefonatad Dinja fil-Bra]il kompla hekk ta u ;ie mitlub jitlaq u kien kif madwar 100 partitarju ta’ mhedded bil-mewt. Corinthians qatg[u fencing tas➤ Din il-;img[a irri]enja id- sigurtà biex da[lu f’kumpless direttur tal-futbol ta’ Newcastle tat-ta[ri; u pprotestaw bl-a[rax United Joe Kinnear. Kinnear, li mal-plejers tal-istess klabb n[atar f’din il-kariga kontra x- min[abba r-ri]ultati negattivi ta’ xewqa tal-partitarji, suppost dan l-a[[ar. Fost l-o[rajn dawn kellu r-rwol li jidentifika il-partitarji attakkaw lillakkwisti ;odda u jmexxi s-suq attakkant Paulo Guerreo u qabtat-trasferimenti tal-Magpies. duh minn g[onqu. {ebbew ukoll I]da f’]ew; twieqi tat-trasferi- g[all-kow/ Mano Menezes, u lmenti, Newcastle m’akkwistaw plejers Alexandre Pato u ebda plejer b’mod permanenti, u Emerson Sheik. Dan il-kumpless f’Jannar tilfu lil Johann Cabaye. tat-ta[rig huwa l-istess wie[ed li Il-mani;er ta’ Newcaslre Alan se jintu]a mit-tim nazzjonali Pardew ma qg[adx jomg[od il- Iranjan matul it-Tazza tad-Dinja kliem, u qal li kieku hu kien tas-Sajf li ;ej.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
30
SPORT
OLIMPJADI TAX-XITWA
Awstraljana ta’ dixxendenza Maltija te[lisha [afif Deher in/ident mill - aktar ikrah imma l-Awstraljana ta’ dixxendenza Maltija Nicole Parks , irnexxielha te[lisha [afif billi kissret biss in nu//ali sportiv wara waqa ’ spettakolari waqt it-ta[ri; talfreestyle skiing g[all Olimpjadi ta’ Sochi. Parks ni]let [a]in f’wa[da mill - qab]iet tag[ha lejn it tmiem tas - sessjoni t - Tlieta filg[axija, imma l-atleta ta’ 21 sena nsistiet li l-konsegwenzi kienu ferm inqas milli dehru. “ In]ilt ftit il - quddiem u qbadt il-parti tas-sil; li kienet ftit ratba. Wa[da mill-iskies marret f’banda o[ra u nqlibt. Kul[add ji;rilu hekk almenu darba fit - ta[ri; . Kissirt in nu//ali imma g[andi [afna minnhom g[ax ;ejt preparata,” qalet Parks li n-nannu tag[ha hu minn G[ajnsielem f’G[awdex.
Mument mill-in/ident ikrah li kellha Nicole Parks
jsiru t-Tnejn Ibtant Parks ma kinitx l unika Awstraljana nvoluta f ’ waqg[a g[aliex anke Dale Begg-Smith ;ralu l-istess. L-atleta ta’ 29 sena kien rap-
purtat li tilef il-bagalji fl-ajruport qabel [are; mill-;enb biex evita l-media t-Tnejn filg[axija imma ]gur li l-apparat wasallu qabel l - ewwel sessjoni ta ’ ta[ri; li kellu lbiera[.
G[alkemm i/ - /erimonja tal ftu[ se ssir g[ada llum jibdew l - ewwel kompetizzjonijiet . L ewwel fl - azzjoni se jkunu dawk tas - snowboarding li jib dew fis - 7 a . m . waqt li fit - 3 p . m . jkun hemm il - Freestyle Skiing u fit - 3 . 30 p . m . il Figure Skating . Il - President Russu Vladimir Putin qal li ma kienx involut fl - g[a]la ta ’ min se jixg[el l urna Olimpika fi/ - ?erimonja tal - Ftu[ . Din i/ - /erimonja mistennija tkun wa[da kbira fil - Fisht Stadium vi/in il - Ba[ar l Iswed u mistennija tkun mim lija simboli ta ’ kif ir - Russja In-Norve;i] Toennes Stang Rolfsen fl-azzjoni waqt sessjoni ta’ ta[ri; g[al-kompetizzjoni tal-Luge tqis lilha nfisha b[ala qawwa tal-ir;iel fi/-?entru Sanki f’Sochi fid - dinja , aktar minn 20 sena mill - waqg[a tal - Unjoni aktar mument sinifikanti ta/ - ritmika fl - 2004 , Alina “ Smajt b ’ dawn ix - xnig[at . Sovjetika . Kabayeva - li ilha ]mien twil :ejt infurmat mill - kelliem tal /erimonja , n]amm sigriet . Madankollu isem il - persuna {afna qed isostnu li se tkun tissemma b[ala l - ma[buba ta ’ Kremlin imma dawn huma s li se tkun qed tixg[el l - urna , l - i/ - Champion tal - ;innastika Putin - li se tixg[el l - urna . soltu xnig[at ,” qal Putin .
“ G[andna [afna atleti mag[rufa madwar id - dinja kollha u mhux se ninda[al fil pro/ess u lanqas se nkun jien li nixg[el l - urna . Jien mhux sportiv tax - xitwa imma biss partitarju ,” qal Putin . Intant l - organizzaturi tal log[ob talbu sku]a g[all - prob lemi li qed ikun hemm f ’ num ru ta ’ kmamar fil - lukandi . Il - President tal - Kumitat Olimpiku Internazzjonali Thomas Bach nhar it - Tnejn ikkonferma li madwar 700 kamra fil - lukandi , li j;ibu madwar 3% tat - total kollu , kienu g[adhom mhux lesti g[al kollox . Aleksandra Kosterina , kap tal - kommunikazzjoni g[al Sochi 20 1 4 , qalet li dan in numru qed jonqos kuljum u li “ l - lukandi kollha tal - media kienu miftu[a ”.
Dan il-;urnal hu nfurmat li wara dawn l-Olimpjadi, qabel ttiritorna l - Awstralja , Nicole Parks mistennija tqatta’ ftit jiem mal-qraba tag[ha f’G[awdex. Il-kompetizzjoni ta’ kwalifi-
ka fil-freestyle skiing li fihom tie[u sehem Parks jibdew illum, jum qabel i/-/erimonja tal-ftu[ waqt li l-finali se jsiru s-Sibt. Fil-kategorija tal-ir;iel il-kwalifiki u r-round finali se
Illum jibda l-log[ob f’Sochi
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 6 ta’ Frar, 2014
31
SPORT FOOTBALL
Roma jirb[u fl-a[[ar Roma kisbu reb[a ta’ 3-2 f’darhom kontra Napoli flewwel leg tas-semi finali talCoppa Italia . Kienu Roma li fet[u l-iskor b’gowl ta’ GERVINHO li deher li beda minn po]izzjoni ta’ offside. Fit-32 minuta STROOTMAN skurja ;miel ta’ gowl minn barra lkaxxa g[al skor ta’ 2-0. Fittieni taqsima Napoli skurjaw lewwel permezz ta’ HIGUAIN u permezz tas-sostitut MERTENS u ]ew; minuti mit-tmiem GERVINHO skurja l-gowl de/i]iv g[al Roma. Fl-Ingilterra Nottingham eliminaw lil Preston mill-FA
Cup b’reb[a ta’ 2-0. Tard it-Tlieta filg[axija Sheffield United eliminaw lil Fulham b’gowl wara l-[in barrani. L-awtur tal-gowl de/i]iv kien ta’ Shaun Miller li sab ixxibka fil-120 minuta. Fi Spanja Real Madrid umiljaw lir-rivali Atletico Madrid meta fl-ewwel leg tas-semi finali tat-Tazza tar-Re reb[ulhom 3-0 u b’hekk g[andhom sieq fil-finali. Il-winger ta’ Real Cristiano Ronaldo ;ie sospi] tliet partiti mill-kampjonat proprju f’jum g[eluq sninu wara li fi tmiem il-;img[a tke//a kontra Athletic Bilbao.
Gervinho ta’ Roma (fin-nofs) jifta[ l-iskor kontra Napoli
OLIMPJADI TAX-XITWA
FUTBOL LOKALI
BUNDESLIGA
Tibda l-avventura ta’ Pellegrin
Cosa ma’ Vittoriosa
Hummels ;imag[tejn barra
Il-biera[ bdiet l-avventura ta’ Elise Pellegrin, atleta ta’ 22 sena li tg[ix fi Franza u li se tie[u sehem fl-Olimpjadi tax-Xitwa li se jsiru fil-belt ta’ Sochi firRussja. Pellegrin g[andha dixxendenza Maltija u se tkun l-ewwel atleta li tirrappre]enta g[all-ewwel darba lil pajji]na f’dawn ilLog[ob. Il-biera[ Pellegrin [alliet ilbelt ta’ Blois fir-re;jun ta’ Loir et Cher flimkien mal-istaff tekniku fosthom Marvin Hocquaux u l-kow/ personali Florian Gill. Mal-wasla tag[ha f’Sochi, filvilla;; Olimpiku Elise Pellegrin se ting[aqad ma’ Lucienne Attard, chef de mission talKumitat Olimpiku Malti u luffi/jali ewlenin Julian Pace
Bonello u Joe Cassar, President u Segretarju :enerali tal-Kumitat Olimpiku Malti. F’Sochi, Elise Pellegrin se tie[u sehem fis-Slalom u Giant Slalom. F’Jannar Pellegrin kienet fl-azzjoni fil-Kampjonat tal-Federazzjoni Internazzjonali l-FIS. Bejn l-4 u l-5 ta’ Jannar f’Val d’Isere fil-Giant Slalom spi//at fit-30 post b’107.36 punti filwaqt li kisbet 87.69 fis-slalom. Hi [adet sehem wkoll f’Orcieres Merlette fl-14 ta’ Jannar u l-g[ada f’Chaillol spi//at fl-24 fis-Slalom b’115.11 il-punt bl-a[[ar kompetizzjoni tag[ha qabel Sochi tkun f’La Sauze. Elise Pellegrin se ;;orr ilbandiera Maltija fi/-/erimonja tal-ftu[ ta g[ada fl-istadium Olimpiku ta’ Sochi.
Vittoriosa [abbru li [atru litTaljan Vincenzo Cosa b[ala Direttur Sportiv. Cosa, eks player ta’ diversi timijiet fosthom Scafatese, Cosenza, Lamezia, Turris u Siracusa se jkun qed ja[dem fi [dan dan il-klabb li tul dawn l-a[[ar xhur [atar numru ta’ persuni Taljani flistaff. Lejn l-a[[ar tal-2013 ittim neo-promoss kien [atar lil Felice Bellini b[ala Direttur :enerali. Bellini u Cosa se jkunu qed ja[dmu id f’ide mal-
President Erskine Vella. HIBS - Hibernians akkwistaw lid-difesnur /entrali millMontenegro Igor Radusinovic. L-a[[ar klabb li kien qed jilg[ab mieg[u Radusinovic hu dak ta’ Rudar Pljevlja. TARXIEN - Tarxien Rainbows mistennija jakkwsitaw lil Lucas Gonclaves Da Silva, midfielder Bra]iljan ta’ 24 sena li kapa/i jilg[ab kemm mal-linja kif ukoll f’po]izzjoni iktar avvanzata fil-midfield.
FUTBOL
Beckham se jwaqqaf tim f’Miami L-eks player internazzjonali Ingli] David Beckham se jwaqqaf tim li se jkun ibba]at f’Miami u li jilg[ab fl-MLS. Dan se jkun l-ewwel tim fil-belt ta’ Florida sa mill-2001. Hu mifhum li din l-inizjattiva hi parti minn klawsola li kien hemm fil-kuntratt li iffirma Beckham meta dan ing[aqad b[ala player ma’ LA Galaxy fl-2007. Beckha, li llum-
il ;urnata g[andu 38 sena irtira mill-futbol f’Mejju u f’kummenti li ta dan qal li hu e//itat biex jibda ja[dem fi [dan dan ilklabb. Don Garber, membru fi [dan l-MLS ]vela li se jinbena grawnd li fih se jibdew jintlag[bu l-partiti ta’ Miami. B[alissa fl-MLS jila[bu total ta’ 19-il tim imma mill-2015 se jkun hemm introdotti ]ew; timijiet o[ra.
Id-difensur ta’ Borussia Dortmund Mats Hummels se jkollu jdum ;img[atejn barra mill-azzjoni wara li we;;a’ waqt partita ta’ [biberija kontra Fortuna Dusseldorf. Fi tmiem il;img[a Hummels kien g[adu kemm irritorna g[al log[ob wara li irkupra minn injury fl-g[aksa, injury li kien sofra f’Novembru li g[adda meta kien qed jilg[ab ma’ pajji]u. Dan ifisser li Hummels hu mistenni jitlef ilpartiti kontra Werder Bremen u Eintracht Frankfurt. Kontra Frankfurt Dortmund se jilag[bu darba kontrihom fil-kampjonat u darba fit-tazza domestika. Din hi a[bar [a]ina o[ra g[al Dortmund wara li ftit ;img[at ilu [ar;et l-a[bar li Jakub Blaszczykowski se jitlef ilkumplament tal-ista;un. Fi tmiem il-;img[a t-tim ta’ Jurgen Klopp tilef 2-1 kontra Eintracht Braunschweig u issa jmissu jilg[ab kontra W. Bremen. B[alissa Dortmund qeg[din fittielet post, 17-il punt ta[t il-leaders u champions Bayern Munich.
TAZZA TAD-DINJA 2014
Cape Verde jitilfu l-appell
Pellegrin flimkien ma’ Marvin Hocquaux, membru tat-tim Malti qabel ma [allew Franza
Cape Verde tilfu l-appell quddiem il-Qorti tal-Arbitra;; Sportiv (CAS) dwar id-de/i]joni tal-FIFA li teskludihom mill-partiti ta’ kwalifikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja. L-Afrikani tke//ew mill-a[[ar fa]i ta’ kwalifikazzjoni talKonfederazzjoni Afrikana g[alledizzjoni tal-2014 fil-Bra]il wara li ;ew kastigati talli lag[bu plejer ineli;ibbli fir-reb[a fuq it-
Tune]ija f’Settembru. Huma kienu sp//aw l-ewwel fi Grupp B tal-Afrika wara reb[a 20 fuq it-tim ta’ Nabil Maaloul’s f’Rades. Madankollu l-FIFA sabet lill-Federazzoni ta’ Cape Verde [atja li lag[bet lil Fernando Varela minkejja li ddifensur ma kienx skonta erba’ partiti sospensjoni li kien ing[ata fuq karta [amra. B’ri]ultat ta’ dan it-Tune]ija
ng[ataw reb[a 3-0 li kienet bi]]ejjed biex po;;iethom fuq Cape Verde u fil-play-off fuq ]ew; legs mal-Cameroon minflok l-avversarji tag[hom. Cape Verde appellaw is-sentenza ori;inali imma l-ka] tag[hom ma kienx a//ettat f’Ottubru u dan wassal lil-FA bniex tie[u l-ka] quddiem ilCAS li min-na[a tieg[u ma laqax l-appell.
www.maltarightnow.com
Il-{amis 6 ta’ Frar, 2014
32
LOKALI
Fir-reazzjoni g[all-a[bar ta’ sensji minn kumpanija ewlenija fis-settur farma/ewtiku f’pajji]na, il-Gvern wa[[al f’de/i]joni li qal li ttie[det fl-2012... i]da dik is-sena l-kumpanija kienet [abbret investiment u ]ieda fl-impjiegi
Arrow Pharm se tke//i 110 [addiema {addiema tal-kumpanija talfarma/ewtika Arrow Pharm matul il - ;urnata tal - biera[ kienu qed ji;u infurmati formalment mill-management li limpjieg tag[hom jinsab f’periklu hekk kif l-Actavis ikkonfermat li l - kumpanija tag[ha Arrowpharm se tnaqqas l-impjegati kwa]i bin-nofs. Il - [addiema tal - kumpanija matul il - ;urnata tal - biera[ kienu qed ji;u mlaqqa’ mittmexxija tal-kumpanija fil-fabbrika , biex ji;u infurmati uffi/jalment b’dawn il-pjani li fi stqarrija li l-kumpanja ppubblikat ilbiera[ stess, tiddeskrivihom b[ala parti minn ristrutturar fil-fa/ilità ta’ {al Far biex
issir aktar kompetittiva. Matul il-;urnata saru b’kollox tliet laqg[at imsej[a mill-management skont ix-shifts differenti tal - [addiema . L - ewwel laqg[a saret fl -1 0am , o[ra f ’ nofsinhar , u o[ra tard filg[axija g[al dawk li ja[dmu fix-shift ta’ bil-lejl. Il-[addiema kienu infurmati li sa Novembru jridu jkunu spi//aw 110 minnhom – li jfisser li se jing[ataw is-sensja nofs il-[addiema tal-Arrow Pharm. Arrow Pharm timpjega madwar 200 [addiem , imma l Actavis, li topera wkoll l-Arrow Pharm, b’kollox timpjega mat850 ru[ f’Malta. Il-[addiema qed ji;u infurmati li l-kumpani-
ja se jkollha tnaqqas in-nies g[ax ittie[det de/i]joni li s-sezzjoni tal - ippakke;;jar ti;i trasferita minn Malta lejn pajji] ie[or. Jirri]ulta wkoll li dan hu ka;un ta’ tnaqqis ta’ 50% filvolum ta’ xog[ol f’din it-taqsima. Minn Novembru ‘l hawn meta [ar;et l - a[bar , saru diversi laqg[at bejn il-Gvern, il-management tal-Arrow Pharm u lUnion {addiema Mag[qudin ( U{M) li tirrappre]enta lill [addiema ta’ din il-kumpanija, imma s’issa g[adu mhux /ar ilGvern f’dan l-istadju hux se jintervjeni biex jiggarantixxi xxog[ol ta’ dawn il-[addiema kif sar fl-a[[ar le;i]latura f’diversi
ka]i ta’ kumpaniji li kienu f’diffikultajiet. Arrow Pharm qalet li qed tag[mel minn kollox biex numru ta’ impjegati f’{al Far ji;u nklu]i f’karigi battala alternattivi li potenzjalment jistg[u jin[olqu fi [danha. B’reazzjoni g[al din l-a[bar li l-kumpanija Arrow Pharm se tkun qed tke//i 110 [addiema, il-Gvern, permezz tal-Ministru Chris Cardona, fi stqarrija qal li qed jibg[at messa;; ta’ kura;; lil dawn il-[addiema li mhux se jabbandunahom, u li hu impenjat li jipprova jsibilhom impjieg alternattiv, jew ma’ kumpaniji e]istenti inkella m ’ o[rajn li g[ad iridu jinvestu f’Malta.
Skont il - Ministru Chris Cardona , id - de/i]joni tal kumpanija tmur lura g[al Novembru tal - 20 1 2 meta l Watson Pharmaceuticals akkwistat l-Actavis. I]da dak li qal Chris Cardona imur kontra l-fatt li f’Mejju ta’ sentejn ilu l-kumpanija kienet [abbret li se tespandi l-operat tag[ha u ]]id l-impjiegi, b’investiment ta’ 3.5 miljun ewro. L-Actavis min-na[a tag[ha qalet li qed tag[mel minn kollox biex numru ta’ impjegati li kienu ja[dmu mal - Arrow Pharm f’{al Far ji;u nklu]i f’karigi battala alternattivi li potenzjalment jistg[u jin[olqu fi [danha.
Il-PN jesprimi solidarjetà mal-[addiema li se jitilfu x-xog[ol Il-Partit Nazzjonalista jesprimi t-t[assib tieg[u g[ad-de/i]joni tal-kumpanija tal-farma/ewtika Arrow Pharm li tikkunsidra tag[ti s-sensja lil 110 [addiema, u juri s-solidarjetà s[i[a tieg[u mal-[addiema u l-familji tag[hom f’dan il-mument millaktar diffi/li g[alihom. Il-Partit Nazzjonalista jappella lill-Gvern biex jag[mel dak kollu possibbli biex jintervjeni u jg[in lil din il-kumpanija sabiex isalva dawn il-postijiet tax-xog[ol. F’ka] li l-Gvern ma jirnexxilux jg[id lil din il-kumpanija ]]omm
Fid-dawl ta’ ]idiet fil-qg[ad, il-Gvern g[andu jo[loq in/entivi spe/ifi/i u j[e;;e; fabbriki e]istenti biex mhux biss ma jitilqux i]da jsa[[u l-investiment f’Malta dawn l-impjiegi, il-Gvern g[andu jg[in lil dawn il-[addiema jsibu post tax-xog[ol alternattiv. Il-Gvern g[andu mill-aktar fis jo[loq in/entivi spe/ifi/i g[al dan is-settur tal-manifattura u li
j[e;;e; fabbriki e]istenti biex mhux biss ma jikkunsidrawx jitilqu minn pajji]na, i]da biex dawn isa[[u l-investiment tag[hom f’Malta. Dan fid-dawl ta’ ]idiet fil-qg[ad ikkonfermati
kemm mill-ETC, mill-NSO, kif ukoll mill-Eurostat. Fi stqarrija ffirmata minn Mario de Marco, Vi/i Kap g[all{idma fil-Parlament u Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar; Tonio Fenech, Kelliem g[all-Finanzi; u Stephen Spiteri, Kelliem g[axXog[ol u d-Drittijiet tal-Persuni b’Di]abbiltà, il-Partit Nazzjonalista esprima d-dispja/ir tieg[u li jkollha tkun storja b[al din li tifta[ g[ajnejn il-Gvern bilproblemi li qed jaffa//ja – i]da jkun ferm aktar ag[ar jekk g[al
darb’o[ra l-Gvern jiknes din la[bar ta[t it-tapit u jibqa’ g[addej qisu ma ;ara xejn. Il-PN sa[aq li l-familji Maltin u G[awdxin jixraqilhom ferm a[jar minn dan.
media•link COMMUNICATIONS