Nru 13,675
It-Tnejn, 24 ta‘ Frar, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
President ta’ Malta
Muscat se jinnomina lil M’Louise Coleiro Preca
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil ilbiera[ iltaqa’ ma’ g[add ta’ residenti f’Marsaxlokk kif ukoll ma’ [afna Maltin u turisti li kienu f’dan il-villa;; pittoresk ilbiera[ filg[odu. Simon Busuttil ]ar il-monti u mexa max-xatt ta’ Marsaxlokk wara l-attività politika fl-uffi//ju tal-PN f’Marsaxlokk (Ritratt> Alex Degabriele)
Ina//ettabbli li Prim Ministru ta’ pajji] demokratiku jag[ti ma[fra g[at-tix[im Ukoll ina//ettabbli li l-Prim Ministru jimmina investigazzjoni tal-Pulizija fuq tix[im ta’ uffi/jali pubbli/i li suppost g[andha tkun indipendenti Huwa irresponsabbli u ina//ettabbli li Prim Ministru ta’ pajji] demokratiku jag[ti ma[fra lil min inqabad mhux biss jisraq id-dawl, i]da wkoll ixa[[am uffi/jali pubbli/i biex ikun jista’ jisraq dan id-dawl. L-a;ir talGvern fil-ka] tas-serq tad-dawl huwa skandalu] u jikkuntrasta b’mod qawwi mal-mod kif Gvernijiet Nazzjonalisti dejjem [adu azzjoni immedjata f’ka]ijiet ta’ korruzzjoni.
Dan qalu l-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil f’attività politika fl-Uffi//ju talPartit Nazzjonalista, f’Marsaxlokk. Il-Kap tal-PN qal li hu wkoll ina//ettabbli li l-Prim Ministru jimmina investigazzjoni fuq tix[im ta’ uffi/jali pubbli/i, li suppost g[andha tkun indipendenti, billi jipprova jag[ti ma[fra hu stess, filwaqt li fakkar f’dak li qal il-Prim Ministru Muscat stess
fil-kampanja elettorali: min ma ji;;ilidx il-korruzzjoni huwa korrott. Il-Kap tal-PN Simon Busuttil sostna li l-ka] tal-ma[fra lil min seraq id-dawl u lil min xa[[am uffi/jali tal-Enemalta, hu konferma o[ra ta’ kemm il-Prim Ministru Muscat jinda[al lillKummissarju tal-Pulizija fixxog[ol tieg[u. Il-Kap tal-PN enfasizza li l-ka] ta’ korruzzjoni tal-meters tad-
dawl u l-ma[fra li ta l-gvern se tolqot elf ka] ta’ min xa[[am uffi/jali tal-Enemalta. Hu spjega kif is-serq tad-dawl u t-tix[im lill-uffi/jali tal-Enemalta huma ]ew; reati differenti. Dan il-ka] u l-ma[fra li ng[atat uriet kemm il-Gvern mhux veru li jattwa politika ta’ ebda tolleranza quddiem il-korruzzjoni. ikompli f’pa;na 2
Il-Ministru Laburista filKabinett tal-Prim Ministru Muscat, M’Louise Coleiro Preca, mistennija tkun il-President li jmiss ta’ Malta wara l-President George Abela li kien nominat [ames snin ilu mill-Gvern Nazzjonalista. Ara pa;na 32 L-Ukrajna
T[assib dwar l-a;ir Russu
William Hague, is-Segretarju g[all-Affarijiet Barranin Ingli], ilbiera[ appella lir-Russja biex i]omm pass lura fl-Ukrajna. Dan hekk kif Viktor Yanukovych tke//a minn President u qed issir tfittxija kbira g[alih. Matul il-;urnata tal-biera[ issitwazzjoni kienet kwieta f’Kiev, u fost l-i]vilupp tal{add, il-Partit tar-Re;juni, ilpartit ta’ Yanukovych, ke//ieh mill-partit. I]da fil-Lvant talUkrajna, fejn Yanukovych g[andu appo;;, hemm t[assib li jista’ jinqala’ ;lied ;did. Ara pa;na 15 Sochi
Jintemmu l-Olimpjadi
Il-biera[ f’Sochi intemmu lOlimpjadi tax-xitwa bir-Russi jirb[u l-ikbar g[add ta’ midalji tad-deheb. Ara pa;na 27
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
2
LOKALI
Il-Prim Ministru jrid jankra l-periklu fil-bajja ta’ Marsaxlokk minn pa;na 1
Filwaqt li akku]a lill-Prim Ministru li g[alaq g[ajnejh quddiem il-korruzzjoni, Simon Busuttil qal li dan hu ka] li wera d-differenza bejn Gvern Nazzjonalista u Gvern Laburista quddiem il-korruzzjoni. Simon Busuttil qal li Gvern Nazzjonalista [a azzjoni quddiem il-korruzzjoni fosthom filka]i wara l-li/enzji tad-dg[ajjes, il-VAT u l-im[allfin, waqt li Gvern Laburista g[alaq g[ajnejh quddiem dan il-ka] tas-serq taddawl u tix[im. Dwar it-tanker bil-gass li se jkun ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk, il-Kap tal-PN qal li l-obbligu tal-Gvern hu li jevita rriskji, u mhux i]idhom u jankrahom f’nofs il-bajja ta’ Marsaxlokk. Hu qal li dan se jkun vapur enormi daqs tliet grawnds tal-futbol li se jkun qed i;orrr 140,000 metru kubu ta’ gass f’forma likwida. F’pajji]i barranin fosthom f’Livorno fl-Italja, sostna l-Kap tal-PN, vapuri simili jitpo;;ew 22 mil ‘il barra mill-kosta biex b’hekk ikunu evitati l-perikli kollha, i]da l-Gvern Malti qed jinsisti li dan jitpo;;a propju fi//entru tal-bajja. Ir-ra;uni talGvern wara din id-de/i]joni hi li jekk jitpo;;a ‘l barra mill-kosta, l-ispi]a tkun ikbar u l-pro;ett
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil tkellem ukoll dwar kif qed jinkiteb kapitlu ;did g[all-PN
Il-;uri fil-Parlament kontra l-Kap tal-Oppo]izzjoni hu sinonimu mal-atte;;jament ta’ pajji]i dittatorjali idum iktar biex jitlesta. Anki dan hu ka] li juri d-differenza bejn Gvern Nazzjonalista u Gvern Laburista g[all-fatt li Gvern Nazzjonalista g[alaq l-impjant tal-[a]na talgass fil-Qajjenza biex ne[[a lperikli waqt li Gvern Laburista qed i;ib riskji li fil-fatt b[alissa ma je]istux fi/-/entru ta’ Marsaxlokk. Simon Busuttil qal li quddiem
din is-sitwazzjoni, il-PN se jkompli jsemma le[nu u se jkun il-vu/i tan-nies ta’ Marsaxlokk u tal-Maltin kollha. Simon Busuttil irrifera g[allka] tal-;uri li hu qed ikun akku]ah fih quddiem il-kumitat parlamentari li qed jiddiskuti ddikjarazzjonijiet li l-istess Simon Busuttil kien g[amel fil-konfront tal-Prim Ministru dwar l-ind[il fl-investigazzjonijiet tal-Pulizija
fil-ka] ta’ John Dalli. Il-Kap tal-PN qal li wara li [are; l-akku]a fil-konfront tieg[u, issa l-Prim Ministru qed jg[id li m’g[andux provi u xhieda xi jressaq tant li lanqas g[asseduta li g[addiet m’attenda g[aliex g[a]el li jmur jara log[ba futbol f’Milan. Irid ikun ikkunsidrat li f’dan il-kumitat ilGvern g[andu l-ma;;oranza talmembri u g[alhekk prattikament
id-de/i]joni hi di;à me[uda. Dan minkejja li l-Prim Ministru ma ;abx provi biex jissostanzja l-po]izzjoni tieg[u. “{assejtni fil-Korea ta’ Fuq”, irrimarka Simon Busuttil, dwar la[[ar laqg[a tal-kumitat parlamentari. Hu qal li f’dan il-ka] ilPrim Ministru u l-Gvern qed ja;ixxu b[ala investigaturi, prosekuturi u ;urati. F’dan il-kuntest, il-Kap tal-PN sostna li l-pajji] s’issa g[andu konferma o[ra ta’ kemm il-Prim Ministru Joseph Muscat jinda[al fix-xog[ol tal-Pulizija. Dan se[[ mhux biss fil-ka] tal-investigazzjonijiet tal-pulizija dwar John Dalli, i]da wkoll issa fil-ka] ta’ serq ta’ dawl u ta’ tix[im. Simon Busuttil qal li din hi konferma ta’ kemm il-Prim Ministru jinda[al fix-xog[ol tal-pulizija u kemm il-Kummissarju tal-Pulizija ja//etta nd[il fix-xog[ol tieg[u. Filwaqt li sellem il-[idma talPresident Emeritus Eddie Fenech Adami, il-Kap tal-PN Simon Busuttil qal li l-PN issa jrid jibda mixja ;dida biex ikun ta’ ispirazzjoni g[all-poplu Malti u biex jibqa’ joffri soluzzjonijiet innovattivi u alternattivi g[all-poplu. Fl-attività politika f’Marsaxlokk tkellmu wkoll ilkandidati tal-PN g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew David Casa, Norman Vella u Therese Comodini Cachia.
www.maltarightnow.com
LOKALI
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
3
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil ilbiera[ ing[ata mer[ba mill-isba[ f’Marsaxlokk. Wara l-attività politika fl-uffi//ju tal-PN f’din il-lokalità, Simon Busuttil iltaqa’ u tkellem ma’ g[add kbir ta’ nies, bejjieg[a tal-monti li jarmaw nhar ta’ {add fix-xatt ta’ Marsaxlokk, u ma’ [afna familji li kienu f’din il-lokalità lbiera[ filg[odu. (Ritratti> Alex Degabriele)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
5
LOKALI
Pajji] jo[loq ix-xog[ol jekk ikun stabbli u fdat Kandidati tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew appellaw u wissew lill-Gvern dwar il-perikli marbuta malpro;ett tal-Gvern Laburista g[all-[a]na tal-gass fuq bastiment ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk filwaqt li appellaw ukoll biex il-gvern pre]enti jitkellem dwar il-pjan tieg[u g[all-[olqien tax-xog[ol g[aliex ix-xog[ol jin[oloq jekk il-pajji] ikun stabbli u fdat flisfera internazzjonali.
Norman Vella
Qalb il-PN tibqa’ mal-[addiema - Norman Vella
L-ewro Parlamentari u kandidat Nazzjonalista g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew, David Casa, tkellem dwar il-pro;ett tal-Gvern Laburista li jrid ipo;;i tanker tal-gass b’[a]na kbira fil-bajja ta’ Marsaxlokk u kkritika lillGvern li qed jinjora t-talba talpoplu ta’ Marsaxlokk li jinsab inkwetat dwar is-sa[[a u s-sigurtà tieg[u. Elenka wkoll id-differenza bejn eks-Prim Ministri Nazzjonalisti li dejjem appellaw lill-Pulizija biex jinvestigaw kull ka] ta’ korruzzjoni mal-i/ken [jiel ta’ xi abbu]; u l-a;ir tal-Prim Ministru Muscat li llum qed
ja[fer lil min hu involut f’korruzzjoni. Fid-dawl ta’ dan, David Casa staqsa lil Joseph Muscat jekk ilPartit Laburista jew nies qrib tieg[u hux se jgawdu b’xi mod permezz ta’ din il-ma[fra. Il-kandidat g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Norman Vella tkellem dwar ilkri]i tax-xog[ol li qed tolqot mhux biss lin-na[a t’isfel ta’ Malta, imma wkoll lill-pajji] kollu. Appella lill-gvern biex ikompli bil-politika ta’ Gvern Nazzjonalista li mhux biss jo[loq ix-xog[ol i]da jo[loq ukoll xog[ol ta’ kwalità. Hu sostna li biex jattira l-investment, il-Gvern irid ikun pajji] stabbli u fdat fl-isfera internazzjonali. “Qalbna mal-[addiema, ma’ dawk li qalg[u transfer jew dawk li [aqqhom promozzjoni imma mhux se je[duha, ma’ min hu fil-periklu li tilfu xog[olhom jew dawk li jixtiequ ja[dmu u ma jistg[ux.”
Is-sa[[a u s-sigurtà tal-poplu ta’ M’Xlokk mhedda - David Casa
David Casa
Fakkar li l-gvern ma la[aqx applika g[al fondi tal-UE fla[[ar ;img[a u li lukandiera stess wissew li g[alihom din issena issa hi mo[lija g[al pro;etti permezz tal-fondi talUE. Norrman Vella qal li fl-2014, il-PN u l-poplu Malti g[andhom ikattru l-kurra;; g[aliex qalb ilPN tibqa’ mal-[addiema. Dwar il-ka] tat-tanker talgass li se jitpo;;a fil-bajja ta’ Marsaxlokk, tkellmet ukoll ilkandidata Therese Comodini Cachia li rrifieriet g[all-istudju dwar l-impatt li dan it-tanker se
jkollu fuq iz-zona u sostniet li hu obbligu tal-gvern li jag[ti linformazzjoni me[tie;a lir-residenti dwar dan it-tanker. Il-kandidat Nazzjonalista
qalet li hu redikolu li qed jing[ad li dan it-tanker se jitpo;;a f’post remot g[aliex dan se jitpo;;a f’nofs il-bajja ta’ Marsaxlokk. Effett negtativ ie[or li se jkollu dan it-tanker hu propju fuq laspetti so/jali, familjari u kummer/jali taz-zona. Dan flimkien ma’ effetti negattivi fuq issajjieda u anki fuq il-Port {ieles. Filwaqt li staqsiet jekk il-Kumitat Konsultattiv g[anNofinhar ta’ Malta hux jie[u po]izzjoni dwar dan it-tanker, Comodini Cachia qalet li [add ma jista’ jag[ti garanziji dwar ir-riskji li je]istu.
{add ma jista’ jag[ti garanziji dwar ir-riskji f’Marsaxlokk - Therese Comodini Cachia Therese Comodini Cachia
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
6
LOKALI
Il-Prim Ministru mhux serju fil-;lieda kontra l-korruzzjoni Il-Partit Nazzjonalista irrifera g[ad-diskors politiku tal-Prim Ministru Joseph Muscat ilbiera[ fi/-?entru Laburista tan-Naxxar u qal li Muscat re;a’ bag[at messa;; negattiv lil kull min hu onest u j[allas il-kontijiet taddawl fil-[in u skont kemm verament ikun u]a dawl. G[al darb’o[ra, qal il-PN, ilPrim Ministru kkonferma kemm
m’g[andux rieda politika biex ji;;ieled il-korruzzjoni bis-serjetà u f’kull livell. Il-PN qal li fil-paniku li qabdu wara li bdiet tin[ass ir-rabja talfamilji u l-konsumaturi onesti, ilPrim Ministru Muscat issa qieg[ed jipprova ji;;ustifika dde/i]joni skandalu]a tieg[u li jinda[al f’dik li g[andha tkun investigazzjoni indipendenti
Muscat g[andu jippubblika l-lista ta’ individwi u kumpaniji li allegatament xa[[mu biex i[allsu kont or[os tad-dawl mill-Pulizija billi jg[id li jrid jaqbad il-“[uta l-kbira”, b[allikieku s-serq ta’ dawl b’val-
ur ta’ 30 miljun ewro mhijiex serja fiha nfisha. Il-Partit Nazzjonalista jistaqsi
min mill-elf persuna li allegatament serqu d-dawl qed jipprova jipprote;i l-Prim Ministru Muscat? F’;ie[ it-trasparenza, ilPrim Ministru g[andu jippubblika l-lista ta’ individwi u kumpaniji li allegatament xa[[mu lil uffi/jali pubbli/i biex i[allsu kont or[os tad-dawl. Il-PN qal ukoll li l-Prim Ministru lbiera[ kompla jwebbes rasu dwar id-de/i]joni tieg[u li jankra l-periklu fil-bajja ta’ Marsaxlokk billi ja[]en il-gass fuq tanker fil-bajja. Dan minkejja li 91% tar-residenti u l-kunsilli lokali tal-madwar huma kontra din id-de/i]joni u qeg[din jinsistu li l-Gvern jankra t-tanker barra l-bajja u li l-pjan finali g[andu jkun li jinbena pipeline tal-gass minn Sqallija, punt li ilu jinsisti dwaru l-Partit Nazzjonalista sa mill-bidu nett. Madankollu, fisser il-PN, ilPrim Ministru qed jag[]el li jkompli jinjora u sa[ansitra jirredikola t-t[assib tar-residenti, tal-entitajiet kummer/jali u talOppo]izzjoni dwar il-periklu li tanker mimli gass jista’ jkollu filbajja ta’ Marsaxlokk. Il-Gvern li suppost jisma’, qal il-PN, di;à g[a]el li jag[laq widnejh g[al dak li qed jg[idulu lfamilji u n-negozji.
Tnaqqis drastiku fl-istipendju
G[al darb’o[ra l-istudenti talJunior College u tal-MCAST qed jiffa//jaw tnaqqis drastiku fl-istipendju tag[hom. Dan kontra l-weg[di ta’ qabel l-elezzjoni mill-Partit Laburista li listipendji mhux biss kien se j]ommhom, imma wkoll li se jsa[[a[hom. Studenti li qed jirrepetu lewwel sena fil-Junior College u li tkellmu ma’ In-Nazzjon, spjegaw, li bi]-]ieda li suppost [adu, kellhom jaqbdu ¤85 fix-xa[ar. Imma huma kienu sorpri]i meta ir/evew e-mail b’/irkolari millPublic Service of Malta bisSalaries Payslip g[al perijodu mid-29 ta’ Jannar sal-25 ta’ Frar fejn minflok ¤85 ing[ataw biss ¤59.82. Sadattant, In-Nazzjon hu nfurmat ukoll minn xi studenti talMCAST li minflok ¤85 fixxahar se jing[ataw biss ¤30 fixxahar. L-istudenti qalu li soltu huma kienu jkunu infurmati b’SMS li l-istipendju da[al fil-bank account tag[hom imma s’issa ma ir/evew l-ebda SMS dwar dan.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
7
LOKALI
L-influwenza Gary Bonnici L-G[aqda tal-Istudenti tal-Medi/ina ta’ Malta (MMSA)
Issa li ninsabu fl - eqqel tax - xitwa , [afna qed ibatu minn xi mard b[all -
influwenza . I]da wie[ed jistaqsi , x ’ inhi e]att din l influwenza u kif ti;;ildil -
ha ? Gary Bonnici , student tal - medi/ina , jispjegalna iktar dwar din il - marda ,
komuni [afna g[al dan i] ]mien tas - sena , kif ukoll dwar l - effetti u l - b]onn tal -
va//in tal - influwenza u l u]u b ’ g[aqal tal antibijoti/i .
X’inhi l-influwenza^ L-infuwenza, hija marda respi-
ratorja ka;unata minn vajrus li hu konta;ju] [afna. Fis-sistema respiratorja, il-vajrus jista’ jinfetta mill-imnie[er u l-gri]mejn salpulmun. Dan il-vajrus jinsab u jinxtered fl-arja minn persuni li jkunu di;à infettati bl-istess vajrus. It-trasmissjoni sse[[ meta l-persuna infettata tisg[ol jew tag[tas u allura l-vajrus itir fl-arja minn persuna g[al o[ra li tkun fil-qrib. Dan il-vajrus imbag[ad jittie[ed fil-pulmun man-nifs. L-influwenza tista’ tittie[ed ukoll jekk tmiss xi persuna infettata, b[al meta nie[du b’idejn xi [add u wara mmissu g[ajnejna, [alqna jew imni[irna. Dan ilvajrus jinxtered fa/ilment f’postijiet fejn ikun hemm gruppi kbar ta’ nies b[al skejjel, sptarijiet u uffi/ini. Skont lOrganizzazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO), l-influwenza tinfetta u tmarrad bejn 5% u 15% tal-popolazzjoni dinjija kull sena. L-influwenza u r-ri[ huma l-istess^ Huwa importanti li nifhmu li l-
influwenza u ri[ huma totalment differenti. Infatti dawn it-tnejn g[andhom sintomi differenti. Irri[ jikkonsisti f’kon;estjoni talimnie[er u gri]mejn minfu[in. L-influwenza hija aktar aggressiva, b’sintomi aktar [orox b[addeni u w;ig[ mal-;isem kollu.
X’tipi je]istu^
ta’
influwenza
Je]istu tliet tipi tal-vajrus talinfluwenza. Dawn huma Influwenza ‘A’, ‘B’ u ‘?’. LInfluwenza ‘A’ u ‘B’ huma dawk li l-iktar jikka;unaw il-mard talinfluwenza kull xitwa. LInfluwenza ‘?’ tikka;una sintomi e[fef u mhux responsabbli g[all-epidemiji. Kif tinduna li g[andek linfluwenza^ Is-sintomi tal-influwenza ma jidhrux mal-ewwel fuqna, i]da xi
;urnata jew tnejn wara li wie[ed jie[u l-marda. Dan ifisser li persuna tista’ tkun qed ixxerred ilvajrus qabel ma hi stess tkun taf li hi marida. Is-sintomi tal-influwenza ;eneralment huma temperatura g[olja u deni, g[araq, tertir, u;ig[ ta’ ras, u;ig[ fil-;ogi, u;ig[ fir-ri;lejn u g[ejja kbira. L-influwenza tikkaw]a wkoll
Skont l-esperti, l-a[jar mod kif tista’ tipprevjeni l-influwenza hu billi tie[u t-tilqima kull sena qabel jibda l-ista;un tag[ha u hi l-ewwel linja ta’ difi]a u a[jar minn kull medi/ina o[ra
sintomi f’dak li g[andu x’jaqsam mad-di;estjoni. Dawn huma aktar komuni fit-tfal milli fladulti u jinkludu dardir, rimettar u dijarea. Dawn is-sintomi ;eneralment idumu g[al madwar ;img[a, i]da dan jiddependi minn kemm hi serja l-infezzjoni.
Kemm tista’ tkun serja lmarda tal-influwenza^ Il-marda tal-influwenza tista’ tkun serja [afna, b’firxa ta’ kumplikazzjonijiet, spe/jalment jekk il-persuna tkun anzjana, tarbija jew ikollha problemi fil-pulmun jew fl-immunità. Jista’ jkun hemm riskji kbar ta’ kumplikazzjonijiet serji anki jekk il-persuna bl-influwenza tkun tqila, ikollha problemi tal-qalb jew kliewi, tbati bl-a]ma jew bronkite, tbati bid-dijabete jew qieg[da tie[u trattament kontra lkan/er. Xi drabi l-influwenza tikka;una iktar infezzjonijiet filpulmun, li mbag[ad jafu jaslu g[al pnewmonja. It-tfal jistg[u jkollhom ukoll infezzjonijiet filwidnejn. L-influwenza u problemi fl-irqad Ri/erka fl-iskola medika flUniversità ta’ Stanford tirrapporta li infezzjoni mill-influwenza tax-xitwa hi marbuta wkoll mannarkolessija, li hija marda newro-
lo;ika li twassal g[al ng[as kbir u attakki tal-irqad matul il-;urnata.
X’g[andna nag[mlu meta jkollna l-influwenza^ Huwa veru importanti li nifhmu li l-influwenza hija vajrus u
Te[id ta’ antibijoti/i bla b]onn jag[mel [afna [sara u g[alhekk g[andna nevitawhom, sakemm ma jing[atawx apposta ming[and it-tabib f’persuni li jkunu f’riskju li jimirdu minn xi mikrobi o[ra mhux infezzjoni ta’ mikrobu. Allura l-antibijoti/i ma ja[dmux fuqha! Te[id ta’ antibijoti/i bla b]onn jag[mel [afna [sara u g[alhekk g[andna nevitawhom, sakemm ma jing[atawx apposta ming[and it-tabib f’persuni li jkunu f’riskju li jimirdu minn xi mikrobi o[ra. Is-sintomi tal-influwenza, b[all-u;ig[ ta’ ras u fir-ri;lejn, nistg[u ntaffuhom billi nie[du pilloli kontra l-u;ig[, b[all-aspirina jew il-paracetamol. G[andek ukoll toqg[od id-dar, tevita kuntatt ma’ persuni o[ra, i]]omm s[un u tistrie[, tixrob [afna ilma, u tipprova tiekol kemm tista’ biex ma tkunx dg[ajjef. Huwa importanti wkoll li lkonsum tal-alko[ol u t-tipjip ikun mill-inqas possibbli. U jekk in[ossni sejra g[all-ag[ar^ Jekk is-sintomi jiggravaw
importanti li ]]ur tabib g[al g[ajnuna medika. Tinduna li linfluwenza qed tmur g[all-ag[ar jekk id-deni ma jonqosx wara erbat ijiem, jekk ikollok xi forma ta’ qtug[ ta’ nifs jew u;ig[
f’sidrek. Dan jg[odd spe/jalment g[all-anzjani jew min hu fra;li. It-tabib jista’ jordna li tie[u medi/ina apposta, imsej[a medi/ina antivirali, biex iwaqqaf il-vajrus milli jkompli jinxtered ;ol-;isem. L-antivirali ja[dmu kontra l-vajrus u huwa differenti mill-antibijoti/i li jattakkaw ilmikrobi. Jekk inti xi persuna li tg[ix wa[dek, ara li tav]a lil xi [add qrib tieg[ek li inti ma tifla[x u kun /ert li din il-persuna ti//ekkja fiex inti minn [in g[allie[or. Kif nistg[u nevitaw li nimirdu bl-influwenza^ Skont l-esperti, l-a[jar mod kif tista’ tipprevjeni l-influwenza hu billi tie[u t-tilqima kull sena qabel jibda l-ista;un tag[ha. Je]istu ]ewg tipi ta’ va//ini, dik li ting[ata permezz ta’ labra u o[ra li hija sprej u ting[ata ;olimnie[er. Il-va//in li jittie[ed permezz tal-labra hu l-aktar mod komuni ta’ prevenzjoni u jistg[u je[duh il-persuni kollha li g[andhom ’il fuq minn sitt xhur. Il-va//in
jibda
jipprote;ik
minn
;imag[tejn wara li jkun ittie[ed, g[ax f’dak il-perjodu l-;isem ikun la[aq issa[[a[ kontra linfluwenza. Importanti li tie[u ttilqima kmieni kemm jista’ jkun minn meta din tkun disponibbli, [alli tkun protett kemm jista’ jkun. It-tilqima hija l-ewwel linja ta’ difi]a u g[alhekk hija a[jar minn kull medi/ina o[ra. Fatt interessanti: fil-va//in ikun hemm tra//i ta’ vajrus differenti ta]-]ew; tipi talinfluwenza l-iktar komuni, dawk ‘A’ u ‘B’. Dawn il-vajrus filva//ini jkunu differenti kull sena.
U jekk ma [adtx il-va//in^ Jekk ma [adtx il-va//in, tajjeb li tmur tistaqsi lit-tabib tieg[ek dwar jekk jaqbilx li tie[u lva//in issa, fl-eqqel tal-ista;un tal-influwenza. Dan, g[al darb’o[ra, jg[odd [afna iktar g[all-
anzjani u dawk li qeg[din f’riskju li jimirdu iktar. {ajja b’sa[[itha, b’ikel bnin, frott u e]er/izzju, jg[innu wkoll biex l-immunità tkun iktar b’sa[[itha u l-;isem ikun jifla[ ji;;ieled aktar kontra din ilmarda. Huwa importanti li nilqg[u g[al din il-marda li tista’ tkun kiefra u anki qerrieda, billi nie[du t-tilqima ta’ kull sena u n]ommu ’l bog[od kemm jista’ jkun minn persuni li jkunu infettati. Dan mhux g[all-benefi//ju tag[na biss, i]da g[al kul[add, g[ax b’hekk innaqqsu i]jed ittixrid ta’ din il-marda talinfluwenza.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
8
OPINJONI
Arlo;;i F’Ottubru li g[adda, lejn la[[ar tal-;urnata tax-xog[ol tieg[i, ;ejt arrestat. L-allegat reat kien li azzardajt nie[u ritratt talKap tal-Komunikazzjoni talGvern u tal-Communications Coordinator tal-Ministru Manuel Mallia. :ew g[alija ]ew; spetturi, u numru ta’ pulizija. Arrestawni u ssekwestrawli [wej;i ming[ajr ma kellhom lanqas prova wa[da. Kif kompliet l-istorja tieg[i minn hemm ’il quddiem na[seb jaf kul[add. Ftit xhur wara, fil-ka] talarlo;;i tad-dawl imbag[bsa, ilPulizija mhix tag[mel l-istess kif g[amlet mieg[i, minkejja li lallegat reat hu ferm iktar gravi. G[ax na[seb li [add m’g[andu dubju li r-reat ta’ tix[im u korruzzjoni huwa ferm iktar gravi minn allegat reat dwar te[id ta’ ritratt! Imma g[and min xa[[am lill[addiema tal-Enemalta biex ibag[bsulu l-arlo;; tad-dawl ma mar l-ebda spettur, l-ebda sur;ent u l-ebda kuntistabbli. Jidher li dawn li g[amlu dilbi//a korruzzjoni [add mhu se jie[u passi kontra tag[hom.
kontra min m’g[andhomx. Din li jrid Muscat mhix ;ustizzja. Din li jrid Muscat mhix demokrazija.
G[aliex? G[ax hekk irid il-Prim Ministru Joseph Muscat. Il-Kummissarju
Issa sa fejn naf jien l-ebda Prim Ministru u l-ebda Gvern ta’ pajji] demokratiku m’g[andu l-poter li jwaqqaf lill-Pulizija milli tag[mel xog[olha u tinvestiga u tressaq ilQorti lil min ikun wettaq reat. M’g[andix dubju li lKummissarju tal-Pulizija dan jafu sewwa. Il-Kummissarju jaf li jg[id xi jg[id il-Prim Ministru hu jista’ (u g[andu) jkompli jinvestiga lil min xa[[am lill-impjegati tal-Enemalta u fejn isib bi]]ejjed provi li twettaq ir-reat ta’ korruzzjoni jista’ (u g[andu) iressaq lill-persuni kon/ernati lQorti. Hemm wisq
Li hemm wisq minn dawn (qed jing[ad li hemm madwar elf) mhix sku]a biex ma ssirx ;ustizzja. Tajjeb infakkar li meta ta[t Gvern Nazzjonalista kienu nkixfu ka]i ta’ korruzzjoni tal-massa li kienu jirrigwardaw il-[ru; ta’ li/enzji tal-ba[ar u anke li/enzji ta’ vetturi, il-Pulizija t[alliet fillibertà li tinvestiga u tressaq il-
Flus lura
Norman Vella nvella@pn.org.mt
Qorti lil kull min kien involut. Fil-fatt kien ;ara li nfet[u mijiet ta’ ka]i l-Qorti, kemm kontra min ixxa[[am, kif ukoll kontra min xa[[am. Li llum Muscat ma jridx li jsir hekk iqajjem bosta mistoqsijiet. Tg[id hemm xi w[ud minn dawn li jrid jipprote;ihom? Tg[id Muscat qed jilg[ab xi log[ba politika u qed jie[u din ilpo]izzjoni biex dawn li xa[[mu j[ossuhom safe jivvutaw biss lill-Partit Laburista? Li hu ]gur hu li m’g[andux ikun Muscat li jidde/iedi kontra min g[andhom jittie[du passi u
Issa se tiltaqg[u ma’ partitarji ta’ Muscat li se jg[idulkom li lil dawn tal-arlo;; imbag[bas ilGvern se jkun qed je[dilhom ilflus li ffrankaw (serqu) mill-kontijiet bl-interessi (jew multa). Dan huwa veru u dejjem hekk sar meta xi [add fil-passat inqabad jisraq l-elettriku. I]da dawn mhux ir-reat ta’ serq tal-elettriku biss wettqu. Dawn wettqu wkoll ir-reat li xa[[mu impjegati tal-Enemalta. Muscat irid li dawn jag[mlu tajjeb g[asserq imma ma jridx li dawn i[allsu g[all-korruzzjoni. F’G[awdex L-G[awdxin
inkwetati li g]irithom qed issir dar tal-anzjani kbira. G[andhom ra;un. Meta timxi fit-toroq G[awdin u t[abbat il-bibien f’xi ;urnata fost il-;img[a rari tiltaqa’ ma’ nies ta’ età ]ag[]ug[a. Dawk iktar anzjani jg[idulek b’rassenjazzjoni li wliedhom u wlied uliedhom [allew djarhom
biex jistudjaw jew ja[dmu f’Malta jew f’xi pajji] ie[or. I]da w[ud minnhom jg[idulek li meta kienu ]g[a]ag[ anke huma kellhom i[allu lil G[awdex, g[all-istess ra;unijiet tal-lum. Jirrakkontaw u juruk ritratti fl-Amerika, il-Kanada, lAwstralja u bosta pajji]i o[ra madwar id-dinja. Allura nistaqsi, din hi xi [a;a ‘normali’ g[al G[awdex? U ]]g[a]ag[ G[awdxin tal-lum xi jridu? Iridu jistudjaw, ja[dmu u jrabbu l-familji tag[hom f’G[awdex jew jippreferu ji//aqilqu? ?ertament f’G[awdex hemm nuqqas ta’ opportunitajiet ta’ xog[ol u nuqqas kbir ta’ investiment privat, l-aktar f’dawk loqsma mhux relatati matturi]mu. ?ertament ukoll f’G[awdex hemm il-fenomenu ta’ “brain drain” li jfisser li [afna ]g[a]ag[ li jkunu t[arr;u u studjaw qed jippakkjaw kollox biex imorru jfittxu opportunitajiet band’o[ra. ?ertament is-soluzzjonijiet g[al G[awdex huma ferm iktar kumplessi minn skont fuq ilprezz tal-vapur darba kultant.
Bla triq u bla mappa (23) Mil-lenti ta’ analista
Qabel l-elezzjoni Joseph Muscat wieg[ed li jag[mel lil Malta laqwa fl-Ewropa. Bin-nepoti]mu, parti;jani]mu, u-turns, tg[awwi; tal-fatti u ksur tal-weg[diet elettorali, Joseph Muscat irnexxielu jbaxxi l-istandards ta’ pajji]na. Dak li qieg[ed ji;ri f’pajji]na hu ri]ultat ta’ Gvern bla triq u bla mappa. • Taqsima 18 (pa;na 159 artiklu 6) – NI::IELDU LKORRUZZJONI – “Kull kumpanija internazzjonali li tkun trid tid[ol g[al kuntratti jew tenders governattivi trid tiddikjara jekk tkunx ;iet blacklisted.” Fis-27 ta’ Lulju tas-sena l-o[ra l-
gazzetta Laburista Kul[add [abbret li “din il-;img[a sar mag[ruf li Shiv Nair, negozjant multimiljunarju Ingli] li jg[ix f’Malta, qed jassisti lill-Ministru tal-Ener;ija Konrad Mizzi f’investimenti marbuta ma’ dan is-settur. Ftit tal-jiem ilu Nair akkumpanja lill-Ministru Mizzi fil-Qatar fejn saru diskussjonijiet mal-Ministru tal-Ener;ija tal-Qatar. Nair huwa konsulent tal-Malta Enterprise g[all-investiment barrani.” Fis-17 ta’ Frar 2000, il-Bank Dinji av]a li Shiv Nair personalment ;ie blacklisted min[abba
korruzzjoni u frodi. Fil-House of Commons fl-20 ta’ :unju 2000 intqal li Nair (u o[rajn) kiser illinji gwida tal-Bank Dinji. Il-ka] ta’ Shiv Nair li jin[atar minn Joseph Muscat minkejja li hu blacklisted mhux ka] uniku. Biex jibni l-power station il-;dida, Joseph Muscat g[a]el konsorzju li 20% tal-ishma fil-konsorzju huma tal-kumpanija Siemens. Siemens kienet blacklisted mill-Bank Dinji min[abba akku]i ta’ korruzjoni minn tliet kumpanija tag[ha firRussja bejn l-2004 u l-2006. Fl-2010 Joseph Muscat wieg[ed li dawk il-persuni jew kumpaniji li jkunu ;ew blacklisted min[abba korruzzjoni minn xi organizazzjoni internazzjonali b[al pere]empju l-Bank Dinji, ikunu awtomatikament skwalifikati milli jitfg[u xi offerta g[al kuntratt talGvern. Fil-manifest Laburista wieg[ed li “kull kumpanija internazzjonali li tkun trid tid[ol g[al kuntratti jew tenders governattivi trid tiddikjara jekk tkunx ;iet blacklisted.” Bil-weg[da tieg[u dwar blacklisting mhux mifhum g[aliex Joseph Muscat [atar b[ala konsulent persuna blacklisted millBank Dinji li anke kien ifforma parti minn delegazzjoni ministerjali u, ukoll, g[a]el konsorzju biex
MALTA TAG{NA LKOLL Manifest Elettorali PL 2013
Mill-elezzjoni kellna diversi [atriet kemm lill-familjari kif ukoll lill-[bieb. Tg[id xi w[ud minn dawn il-[atriet jikkwalifikaw b[ala nepoti]mu jew “cronyism” u allura huma korruzzjoni^ jibni l-power station li 20% talishma huma ta’ kumpanija blacklisted mill-Bank Dinji min[abba akku]i ta’ korruzzjoni. Il-mistoqsija ti;i we[idha: Joseph Muscat jista’ jitwemmen li jrid ji;;ieled il-korruzzjoni? Joseph Muscat nesieha l-g[ajta ta’ “Tolleranza ]ero g[all-korruzzjoni”? • Taqsima 18 (pa;na 160) – INNAQQSU L-ISPI}A TALPOLITI?I – “Il-paga tal-Prim Ministru, Ministri u Segretarji Parlamentari tin]amm g[al dik li kienet fil-bidu talle;i]latura li g[addiet”. Il-Malti jg[id li min ma jg[addix mill-bieb, jg[addi mit-tieqa, u hekk g[amel Joseph Muscat ma’ xi membri parlamentari b’[atriet o[ra li tahom kif muri hawn ta[t: • Chris Agius – Membru
Kumitat Parlamentari Kontijiet Pubbli/i, Membru Accounts Committee tal-Uffi//ju Nazzjonali tal-Verifika; • Luciano Busuttil – Membru Kumitat Parlamentari Affarijiet Barranin u Ewropej, Chairman Kumitat Parlamentari g[allKunsiderazzjoni tal-Li;ijiet, Chairman Kunsill Malti g[allIsport; • Deo Debattista – Membru taddelegazzjoni g[all-Kunsill talEwropa, Chairman tal-Kumitat Parlamentari g[all-Belt (Valletta) Kapitali Kulturali Ewropea, Chairperson tal-Awtorità g[asSa[[a u s-Sigurtà tal-{addiema; • Joe Debono Grech – Konsulent fil-Ministeru g[al G[awdex, Pensjonant; • Michael Falzon – Chairman Working Group tal-MEPA dwar
Fabbriki tan-Nar, Kummissarju kontra l-Burokrazija; • Silvio Schembri – Konsulent fil-Ministeru g[all-Ekonomija u Investiment, Chairman Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Ekonomi/i (u l-mara tieg[u membru u Chairperson fuq ]ew; bords); • Franco Mercieca – Segretarju Parlamentari, g[andu waiver ming[and Joseph Muscat biex ikompli bil-prattika professjonali tieg[u fl-Isptar Mater Dei u flIsptar :enerali t’G[awdex. KORRUZZJONI^
Korruzzjoni hi meqjusa b[ala kwalunkwe forma ta’ abbu] ta’ poter. Hemm [afna forom ta’ korruzzjoni u fost dawn wie[ed isib in-nepoti]mu ji;ifieri l-u]u talpoter biex jing[ataw impiegi u jew benefi//ji lill-membri tal-familja. Hi wkoll korruzzjoni dik li blIngli] tissejja[ “cronyism” ji;ifieri l-[atra ta’ [bieb f’po]izzjonijiet irrispettivament mill-kwalifiki li jkollhom. Din tal-a[[ar tmur kontra l-prin/ipju tal-meritokrazija. Mill-elezzjoni kellna diversi [atriet kemm lill-familjari kif ukoll lill-[bieb. Tg[id xi w[ud minn dawn il-[atriet jikkwalifikaw b[ala nepoti]mu jew “cronyism” u allura huma korruzzjoni?
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
22 ta’ Frar 2014> jum ta’ tama u ta’ libertà X ma ;arax nhar is Sibt li g[adda 22 ta Frar fl Ukrajna Il ’
-
,
’ , ? ;rajjiet drammati/i f’Kjev fakkruna fid-9 ta’ Novembru tal-1989 meta n-nies ta[t il-madmad tas-So/jali]mu, li suppost kien jiddefendihom, kienu waqqg[u s-simbolu veru tas-So/jali]mu – il-[ajt ta’ Berlin. In-nies iwaqqg[u l-’[ajt’ li pprova jibni Yanukovych Nhar is-Sibt, l-Ukreni – mhux il-politi/i, imma n-nies – waqqg[u l-[ajt li l-President So/jalista Viktor Yanukovych ipprova jibni madwar l-Ukrajna biex i]ommha milli tibda timxi t-triq lejn l-Ewropa. Il-lussu enormi ta’ min jippo]a favur il-foqra Mal-vi]wal impressjonanti tal-istatwi ta’ Lenin jitwaqqg[u f’diversi bliet fl-Ukrajna, l-aktar vi]wal li jibqa’ f’mo[[ok kien tal-villa kbira ta’ Yanukovych li abbundanaha meta [arab dakinhar filg[odu u li n-nies da[lu fiha j;orru bnadar tal-Ewropa u jistag[;bu bil-lussu kbir tag[ha; miz-zoo privat ta’ Yanukovych sat-triq misruqa mill-flus g[all-kampjonat tal-futbol Euro 2012. Qatlu 90 ru[ biex jippruvaw i]ommu l-poter Ma kellhomx g[alfejn jistag[;bu l-Ukreni. G[ax is-So/jalisti j[obbu jippu]aw b[ala difensuri tal-foqra imma g[andhom [abta ju]aw il-poter biex ja[tfu huma. U tant ikunu qed ja[tfu li jag[mlu minn kollox biex i]ommu l-poter, kif g[amlu f’Kjev fejn qatlu 90 ru[. Mietu biex igawdu dak li a[na kultant ma napprezzawx bi]]ejjed
90 ru[ mietu biex igawdu dak li a[na kultant lanqas napprezzaw bi]]ejjed. Il-[olma li qed inwettqu flimkien. Li mill-gwerer dinjin mibdijin fl-Ewropa, li dis-sena nfakkru anniversarji tondi tag[hom, g[addejna biex ng[ixu flimkien fil-pa/i u fil-libertà. Bdew mexjin it-triq li di;à wasslet [afna popli o[rajn fil-qalba tal-Ewropa L-Ukreni qamu biex joqorbu lejn l-Unjoni Ewropea, imqanqlin minn Yanukovych li rrifjuta li jiffirma l-ftehim ta’ asso/jazzjoni mal-Unjoni. U issa l-Ukreni jistg[u jibdew mexjin, kif g[amlu [afna popli tal-Lvant wara l-1989, meta bdew mexjin it-triq li llum wasslithom fil-qalba tal-Ewropa. L-UE ;abet bidla fl-Ewropa g[ax tat tama u appo;; lill-popli li jridu l-libertà U rridu napprezzaw x’inhi tassew l-Unjoni li fil-fatt ;abet din il-bidla kbira fl-Ewropa g[ax tat tama, tat g[a]la, tat triq, tat valuri, tat appo;; lill-popli li, g[ax daqu l-oppressjoni, huma l-aktar li japprezzaw il-libertà li hi fil-qofol ta’ dak li hi l-Unjoni. Meta nele;;u l-Parlament Ewropew, l-Ukreni jele;;u gvern ‘Ewropew’ Nhar is-Sibt rajna l-kura;; ta’ pajji] ta’ 45 miljun ru[ li warrbu klassi politika taparsi So/jalista li [atfet ;id il-pajji] g[aliha. U tliet xhur o[ra, meta fl-Ewropa se nkunu qed nele;;u lil dawk li jirrappre]entawna, fl-Ukrajna se jkunu qed jele;;u gvern ‘Ewropew’
biex ikompli jmexxihom lejn dak li qanqalhom jag[mlu dak li g[amlu fl-a[[ar xhur – il-libertà li jgawdu fl-Unjoni Ewropea.
Jum sabi[ g[all-Ukreni u g[all-Ewropej kollha, /elebrazzjoni tal-libertà Nhar is-Sibt kien jum sabi[ g[all-Ukrajna u g[alina l-Ewropej kollha. G[ax flimkien, minn Kjev sa Li]bona, ftakarna u fra[na b’dak li tassew tfisser l-Ewropa u dak li pprotestaw g[alih l-Ukreni – il-libertà.
Muscat jg[id lill-Pulizija lil min tinvestiga
huma n-nies li da[lu fix-xibka tat-tix[im u serq ta’ elettriku, u jkompli j]id li kontrihom mhux se jitie[du pro/eduri kriminali. {afrilhom. Din x’serjetà hi ta’ Prim Ministru f’pajji] demokratiku? Possibbli se n[allu dan kollu g[addej qisu xejn mhu xejn? Kul[add g[andu mo[[ biex ja[seb u jasal g[all-konklu]jonijiet tieg[u.
Sfortunatament qed ner;g[u naraw lill-Korp tal-Pulizija f’idejn il-Gvern. Hu l-Gvern li jg[id lill-Pulizija lil min tinvestiga u lil min ma tinvestigax. Kien il-Prim Ministru Joseph Muscat li f’attività politika, iddikjara li l-Pulizija mhix se tkun qed tinvestiga lil elf persuna li serqu bi 30 miljun ewro elettriku u xa[[mu lil uffi/jali talKorporazzjoni Enemalta. Din hi dikjarazzjoni perikolu]a [afna u l-messa;; li qed jibg[at il-Gvern hu li hu l-Prim Ministru Muscat li qed jg[id lill-Pulizija lil min tinvestiga u lil min le. U dan fuq ka] ta’ tix[im. Rajna bi]]ejjed ka]i fis-snin pre/edenti, u li kienu serji [afna, fejn il-Gvern ma nda[al bl-ebda mod fil-pro/eduri u l-investigazzjonijet tal-Pulizija. Dik kienet serjetà. Illum, dik is-serjetà ntilfet. U g[andna issa Prim Ministru li jg[idilna hu min se jkun investigat. U l-isba[ hi li jg[id li jaf min
J. Cassar {a]-}ebbu;
Spi]eriji fil-{dud u l-festi Kemm japprezzaw in-nies meta fil-Knisja ta’ Santu Rokku f’Birkirkara n]idu mal-avvi]i parrokkjali l-isem tal-ispi]erija li se tkun miftu[a fil-{dud u lfesti. {afna min-nies ikollhom b]onn il-medi/ina u mhux kul[add jixtri l-gazzetti biex ikun jaf l-isem tal-ispi]erija li tkun se tifta[. B’hekk inkunu b’mod [afif qed ng[inu lill-morda. John Tonna Birkirkara
Marsaxlokk ta’ kul[add Li l-Gvern g[andu ma;;oranza komda [afna fil-Parlament ma tag[tihx id-dritt li jag[mel li jrid. M’g[andux id-dritt li jinjora lil kul[add. Issa hu ]mien meta lil dan ilGvern il-poplu jurih li hu kontra li jitfa’ bastiment b’[a]na talgass f’nofs il-bajja pittoreska ta’ Marsaxlokk. Kemm it-turisti kif ukoll ilMaltin jitpaxxew bil-bajja u b’dan il-villa;;. Ejjew ma n[assrux dan l-ambjent. Ejjew in]ommu din il-bajja kif inhi. Il-Gvern g[andu jsib alternattivi o[ra biex ma j[allix tanker tal-gass f’din il-bajja – lanqas g[al ;urnata wa[da biss. C. Borg Birkirkara
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami spjega li fil-qasam turistiku l-pajji] qed jag[mel progress kbir tant li d-domanda qawwija g[all-bini ta’ lukandi ;odda qed tkun kontrollata biex ikun jista’ jsir pjan serju dwar kif g[andu jsir dan l-i]vilupp li se jippre]enta opportunitajiet ;odda ta’ xog[ol permanenti u produttivi. Dan hekk kif il-pajji] g[addej minn [afna xog[ol ta’ kostruzzjoni u titjib f’g[add ta’ lukandi li qed ikabbru l-akkomodazzjoni tag[hom. Tfisser ukoll li l-erba’ linji tal-ajru ;odda li se jibdew joperaw bejn Malta u lIngilterra flok il-British Airways kienu se jo[olqu opportunitajiet ;odda g[all-industrija tat-turi]mu f’pajji]na. T[abbar ukoll li Malta kienet se ting[ata pubbli/ità kbira mill-BBC b’diversi episodji tas-serje popolari Howard’s Way li se jkunu ffilmjati f’pajji]na.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
10
INTERVISTA
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’ (89)
Insiru nafu a[jar min a[na Fil-[ar;a tal-lum ta’ InNazzjon qed nippubblikaw itdisg[a u tmenin parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar il-Karnival li se nkunu qed ni//elebraw matul din is-sena u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta Oliver Friggieri
drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.
Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull korrispondenza u email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku hawn imni]]el: joe.mikallef@media.link .com.mt.
Joe Mikallef
Qabel ma nitkellmu fuq ilKarnival, tajjeb li nsemmu kemm il-Maltin i[obbu ji//elebraw, u jekk jista’ jkun, is-sena kollha. Hi karatteristika tag[na lMaltin li niffeste;;jaw kemm nistg[u. Hi parti millidentità tag[na. Il-fatt li l-Maltin ifittxu li
jag[mlu festa g[al kull okka]joni jista’ jing[ata tifsiriet diversi. Jista’ jkun (a) aspett tal-karattru Mediterranju, (b) espressjoni talb]onn li ting[eleb il-monotonija tas-sena kollha, (/) affermazzjoni tal-identità. Forsi huma t-tliet elementi li jispjegaw g[ala l-Maltin kienu u g[adhom imsa[[rin mill-idea li jo[or;u ’l barra mir-regoli ripetittivi tal-g[ajxien ta’ kuljum, u g[al ftit jiem tas-sena jo[olqu ambjent differenti tant mill-ambjent tas-soltu. Jekk nie[du l-festi parrokkjali naraw il-b]onn li l-aspett festiv jie[u l-ispazji kollha u jg[atti kull fdal tad-dinja komuni. Kemm it-ti]jin fil-knisja u kemm it-ti]jin tat-toroq g[andhom il[ila jo[olqu kuntest ;did, mimli kuluri u figuri u disinji, li kollha qishom alternattiva g[all-ambjent komuni ta’ matul is-sena. Huwa kollu sforz biex il-fantasija tirba[ fuq id-dehra ovvja u ripetittiva li toffrilna l-[arsa proprja ta’ kuljum. Kull festa, reli;ju]a u profana, hi sforz biex tinkiser il-monotonija tal-bqija tas-sena. Jista’ jkun ukoll i/-/okon talpajji] li jqanqal il-b]onn li b[allikieku jitwessg[u l-ispazji dojoq tat-toroq u tal-imsiera[ tas-soltu. Parti sostanzjali taddiskors Malti, kemm pubbliku u kemm privat, tidher li tirreferi g[a/-/okon. Kemm is-safar u kemm il-mezzi tal-komunikaz-
Dawk kollha li jsegwu l-Karnival ]gur li jammiraw it-talent artistiku Malti li hu tal-og[la livell u hu rifless mhux biss fil-kobor tal-istess karrijiet, imma anki fid-dettall meravilju] li juri l-kapa/itajiet tal-artisti Maltin li bosta drabi huma mo[bijin u j]ommu profil tassew baxx
zjoni jkabbru dan is-sens ta’ limitu u g[eluq, u allura tikber ixxewqa li jinstabu spazji ;odda, usa’, li jidhru b[ala estensjoni tal-ispazju /kejken tar-realtà. Qeg[din nirreferu g[atti]jin kemm ta’ ;ewwa u kemm ta’ barra… It-ti]jin tant hu importanti li
sikwit jidher li hemm ti]jin ]ejjed. Il-festa minnha nnifisha tkabbar, tesa;era u twassal kollox sal-limitu. Il-knisja hi m]ejna billi hi miksija biddamask u bl-affollament ta’ kull
xorta ta’ rikkezzi, waqt li ttoroq huma mbiddlin g[alkollox b’armar ta’ kull xorta. Hi lkultura tal-esa;erazzjoni li tid[ol f’kollox ta[t sura jew o[ra. Kollox jista’ joqg[od fi [dan interpretazzjoni wa[da: il-festa hi espressjoni tal-b]onn li tinkiser ir-regola monotona tassoltu, u li jin[oloq ambjent fanta]ju], ikkulurit, mimli disinji u xbihat li jesprimu spe/i ta’ alternattiva g[all-postijiet mag[rufa tas-soltu. Mela l-festa tista’ titqies
b[ala soluzzjoni biex ting[eleb il-kundizzjoni ta’ kuljum: xog[ol, /aqliq fi [dan spazji ]g[ar u mag[rufa, u ripetizzjoni li ma fihiex sorpri]i. Il-Karnival ukoll jista’ jiftiehem f’dan id-dawl… Waqt li l-festi Maltin ta’ matul is-sena huma kwa]i kollha reli;ju]i, il-;ranet tal-
Karnival huma miftumin minn kull sens reli;ju], u sikwit huma festi li jiddesagraw, u li jinsew il-fruntiera bejn kulma hu sagru u kulma hu profan. Il-
festi reli;ju]i huma ma[subin b[ala espressjoni ta’ umiltà, waqt li l-Karnival huwa spe/i ta’ ribell, anki jekk mhux bilfors ikun hemm kaw]a. Qabelxejn il-Karnival kif nafuh fostna forsi huwa ta[lita ta’ elementi Mediterranji u elementi interkontinentali. Huma elementi Mediterranji, indi;eni, anki jekk huma subkonxji, ji;ifieri huma xejriet imsawra matul i]-]mien li g[addew minn ;enerazzjoni g[al o[ra ming[ajr ma ng[ataw attenzjoni partikolari.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
11
INTERVISTA Huma wkoll elementi interkontinentali, ir-ri]ultat talglobalizzazzjoni u tal-waqg[a tal-konfini kulturali. Aktar minn hekk jista’ jing[ad mill-esperti fis-su;;ett. Dawn huma biss l-impressjonijiet tieg[i b[ala tfajjel li trabbejt fl-in[awi tal-Furjana u tal-Belt Valletta fejn il-karrijiet kienu ja[kmu l-ambjent kollu g[al tlitt ijiem s[a[. X’inhuma l-impressjonijiet tieg[ek, it-tifkiriet talKarnival ta’ snin ilu^ L-impressjoni ewlenija tieg[i hi li l-Karnival Malti hu mnebba[ [afna mill-festi serji ta’ matul is-sena. F’dan is-sens huwa leali lejn it-tradizzjoni dominanti tal-pajji]. Il-karrijiet, xog[ol tassew tas-seng[a f’kull aspett, huma [afna drabi serji,
anki jekk jippre]entaw figuri grotteski, pateti/i fil-guffa;ni tag[hom. Il-karrijiet jimxu wie[ed wara l-ie[or fl-ordni ta’ pur/issjoni, ilkoll jistennew l-attenzjoni talfolol li j[arsu lejhom minn hemm isfel, fit-triq. Il-fatt li kull karru jippre]enta figura jew figuri kbar [afna, attraenti u espressivi, ikabbar leffett ewlieni li ji;;arrab millfolla: l-istag[;ib, is-sorpri]a, ilkur]ità. Fi kliem ie[or, l-istess arti sofistikata li g[andhom ilkarrijiet, ma[dumin bis-seng[a u bil-gost minn nies tassew kapa/i u dedikati g[all-professjoni tag[hom: dan kollu jqanqal sens li jmur lil hinn mill-komi/ità. Mela ma huwiex id-da[k li jiddomina matul l-isfilata… Hija l-ammirazzjoni lejn iddehra spettakolari tal-karrijiet, apprezzament tal-arti li huma ma[dumin biha. Madankollu, l-atmosfera ;enerali hi /ajtiera, u l-kant u lg[ajat u d-daqq tas-sfafar jo[olqu l-ambjent mistenni. Il-Karnival hu festa li biha grupp ta’ artisti ta’ dan il-;eneru – figuri ta’ karrijiet u figuri o[ra, kostumi u l-bqija – jistiednu lill-pubbliku biex jie[u pja/ir, ji//ajta, u kwa]i kwa]i anki biex jin]a’ g[al ftit l-identità statika, dejjiema tieg[u ta’ matul
Il-parte/ipazzjoni fil-Karnival Malti u G[awdxi hi numeru]a [afna. Parte/ipazzjoni diretta bis-sehem f’diversi attivitajiet li jkunu organizzati kif ukoll bl-attendenza li hi ta’ appo;; u sostenn g[all-istess organizzaturi
is-sena. Aktar mi/-/ajt u mi]]uffjett tidher l-ironija, u sikwit ukoll is-satira. Fi kliem ie[or, hemm varjazzjonijiet tas-sensazzjoni essenzjali: i/-/ajt. Kollox jista’ jitqies b[ala fer[, imma l-fer[ hu stat li jie[u /ertu [in, jew ]mien. Hekk ukoll huma l-hena, il-kuntentizza, il-feli/ità. Il-Karnival ma nistg[ux nimma;inawh ming[ajr ilmaskri. Kemm maskri u kemm kostumi jbiddlu ddehra ta’ kuljum.
Il-maskra hi mezz li bih persuna ting[ata wi// differenti mill-wi// reali. Hija espressjoni tax-xewqa li jista’ jkollu l-bniedem li jbiddel id-dehra tieg[u, u li jidher differenti mis-soltu. Il-wi// tal-maskra hu sikwit grottesk; mhux biss huwa wi// differenti g[al min se jxidd ilmaskra, imma huwa wkoll wi// li jista’ jnissel sens ta’ ridikolu f’min jarah. Il-maskra hi sikwit karikatura tax-xejriet naturali talwi//. Il-karikaturista jibda billi jistudja l-wi// fir-realtà s[i[a
tieg[u, u mbag[ad jaqbad ma’ xejriet li jifil[u li jkunu modifikati, imbiddlin b’mod sikwit esa;erat. Id-difetti li l-wi// jista’ jkollu huma mkabbrin sal-punt li jqanqlu tbissima. Il-grottesk sikwit iqanqal sens ta’ patos aktar milli sens ta’ ridikolu. Id-deformazzjoni talwi// mhux biss tkerrah imma wkoll tnissel sens ta’ simpatija. Il-karikaturi tal-gazzetti jag[mlu dan kollu meta jippre]entaw lillmexxejja politi/i f’xi qag[da partikolari marbuta mal-a[barijiet tal-;urnata.
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na L-impressjoni ewlenija tieg[i hi li l-Karnival Malti hu mnebba[ [afna mill-festi serji ta’ matul is-sena. F’dan is-sens huwa leali lejn it-tradizzjoni dominanti tal-pajji]
Karikatura xi drabi ;;eg[elna nitbissmu , jew sa[ansitra nid[ku, imma dejjem hi mistennija li b’xi mod jew b’ie[or ta[sadna, u tolqotna biex in[ossu xi [a;a dwar il-vittma. Il-karikatura ma hix l-att laktar ;entili tal - bniedem , u tista ’ tkun kattiva , u aktar ukoll. Madankollu, hi sikwit il-mezz li bih persuna;; politiku jikber fl-istatura u jsir xi [add li jirrappre]enta xi [a;a minnufih, lil kul[add u dejjem.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
12
ANALI}I
Familja mir-Rabat tirba[ il-Premju Familja Qalb tad-Deheb Nhar is-Sibt, 15 ta’ Frar, idDjo/esi t’G[awdex organizzat ilPremju Qalb tad-Deheb. Din hi /elebrazzjoni tassbu[ija tal-familja G[awdxijaMaltija li ilha ti;i //elebrata f’G[awdex mill-1971, ji;ifieri tlieta u erbg[in sena s[a[. L-iskop ta’ din il-Festa talFamilja hu li jo[or;u fil-bera[ dawk l-atti ta’ eroi]mu u s-sagrifi//ji kbar li tg[addi minnhom ilfamilja u minkejja dan kollu, jirnexxilha tibqa’ familja tajba, familja mag[quda u familja Nisranija. Din l-inizjattiva hi ta’ min ifa[[arha u kienet ori;inat mi//entru t’G[awdex tal-Moviment ta’ Kana. Inizjattiva li baqg[et infallibbilment issir fil-bidu ta’ kull sena. Il-familja rebbie[a ti;i mag[]ula minn bord tal-g[a]la mwaqqaf apposta, wara li ssir sej[a m’G[awdex kollu g[al familji simili. Familji kandidati ji;u sottomessi lill-bord minn diversi sorsi, fosthom millKappillani, mill-Kunsilli Lokali, mill-g[aqdiet reli;ju]i u filantropi/i u anke minn individwi li jidhrilhom li g[andhom iressqu ’l quddiem familji li matul dik issena jkunu ddistingwew ru[hom b’mod spe/jali jew straordinarju kif kien il-ka] din is-sena. Is-serata tal-g[oti tal-Premju Familja Qalb tad-Deheb tittella’ fl-Istitut tal-Familja Papa :wanni Pawlu II, li llum huwa mmexxi mid-Direttur Dun Anton
Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com
Mument waqt l-g[oti tal-premju lill-familja Attard mir-Rabat li matul is-snin stinkat u g[addiet minn diversi esperjenzi diffi/li li wassluha biex din is-sena tirba[ il-Premju Familja Qalb tad-Deheb
Teuma f’isem id-Djo/esi u tkun ppre]entata ta[t il-patro/inju talPresident ta’ Malta George Abela u l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech. Il-familja mag[]ula din is-sena kienet il-familja Attard, membru tal-Komunità Parrokkjali ta’ San :or; Martri tal-Belt Victoria. L-omm ta’ din il-familja, Carmen, matul l-a[[ar sena ;arrbet is-salib tal-mard u kellha b]onn li ting[ata kilwa biex tkun tista’ tkompli tg[ix u tgawdi l[ajja u l-familja. Binha l-kbir Ino, g[amel att ta’ eroi]mu kbir u nobbli meta offra huwa stess li jag[ti kilwa lil ommu kif fil-fatt g[amel. G[all-grazzja t’Alla din l-operazzjoni saret b’su//ess u llum
L-iskop ta’ din il-Festa tal-Familja hu li jo[or;u fil-bera[ dawk l-atti ta’ eroi]mu u s-sagrifi//ji kbar li tg[addi minnhom il-familja u minkejja dan kollu, jirnexxilha tibqa’ familja tajba, familja mag[quda u familja Nisranija Carmen tinsab tgawdi [ajjitha u familtha fil-kumdità u l-mistrie[ ta’ darha. Tajjeb ng[idu wkoll li l-missier ta’ din il-familja, George Attard, kien ;ie nieqes snin ilu. Il-programm ta’ din is-serata nfeta[ b’diskors ta’ mer[ba midDirettur Dun Anton Teuma, li apparti li sellem u laqa’ lillfamilja u lill-mistednin kollha pre]enti, ta l-ver]joni ta’ ‘separazzjoni tal-ulied mill-omm’ biddiversi forom u metodi varjati li jistg[u je]istu. Huwa kkwota diversi awturi famu]i li huma awtorevoli fuq is-su;;ett. Ta’ ispirazzjoni kbira Imbag[ad il-Ministru g[al G[awdex, Anton Refalo g[amel messa;; tal-okka]joni u g[amel referenza anke g[at-tag[lim talPapa pre]enti, il-Papa Fran;isku, dwar il-familja. Huwa tkellem ukoll fuq il-
familja rebbie[a u qal li Ino kien ta’ ispirazzjoni kbira g[al [utu kollha u l-istess g[andu jkun g[alina lkoll. Din il-familja hija e]empju [aj g[all-familji ta’ ]mienna. Monsinjur Mario Grech fera[ lill-familja Attard f’din lokka]joni sabi[a u rringrazzjaha u qal li din hija l-familja vera tradizzjonali Maltija-G[awdxija Nisranija. Huwa qal li b[alissa
qed jesperjenza bosta familji G[awdxin li verament g[andhom qalb tad-deheb. Dan qed jarah b’g[ajnejh u jmissu b’idejh waqt il-]jara pastorali li qed jag[mel fid-Djo/esi tieg[u, b’mod partikulari waqt i]-]jarat li qed jag[mel fid-djar tal-familji G[awdxin. Ma ninsewx li l-ewwel g[alliema talulied huma l-;enituri. Imbag[ad ji;u l-o[rajn. Xhieda awtentika Imbag[ad il-President ta’ Malta ppre]enta x-Shield lillfamilja Attard. Hu fera[, awgura u rringrazzja lill-familja rebbie[a g[ax-xhieda awtentika li tat u li g[andha tkun ta’ e]empju [aj g[alina lkoll. Fa[[ar il-;est nobbli ta’ Ino, l-iben il-kbir ta’ Carmen, talli ta kilwa minn tieg[u lil ommu.
Xi m[abba hemm akbar minn din li wie[ed jag[ti [ajtu g[al g[ajru? X’rabta tista’ te]isti akbar minn din ta’ bejn l-omm u l-iben li jkun lest li jag[ti parti minnu lil ommu [alli hi tibqa’ tgawdi [ajjitha flimkien malfamilja? Waqt diskors tal-g[eluq, ilPresident George Abela kompla li llum f’pajji]na nibtu u qed jinbtu [afna tipi ta’ familji li qabel ma kellniex. Irridu noqog[du [afna attenti.
Irridu nag[tu spazju lil kul[add, irridu nisimg[u lil kul[add u l-aktar lil dik il-parti li l-aktar li tinteressana, lit-tfal. Ejjew nag[mlu l-istudji tag[na fil-kalma, bil-mod, ming[ajr g[a;la. M’hemmx g[a;la li nille;i]law. Ejjew nu]aw il-prudenza biex wara li nisimg[u lil kul[add inkunu kapa/i naslu biex nag[]lu le;i]lazzjoni tajba. Il-familja hija l-perm tas-so/jetà u allura importanti li a[na g[andna nkomplu ng[o]]u u nib]g[u g[all-familji tag[na. G[andna nkomplu nsa[[u lfamilji b’kull mezz possibbli, nibdew mid-dar u mbag[ad inkomplu fl-edukazzjoni, ilKnisja, l-g[aqdiet u l-kumplament. 43 edizzjoni Il-Chorus Urbanus ta[t ittmexxija tas-Surmast tieg[u John Galea, kien pre]enti wkoll b[assoltu biex il-membri tieg[u jkomplu jsebb[u din is-serata. Peress li din kienet l-a[[ar serata tal-Premju Familja Qalb tadDeheb ippreseduta millPresident George Abela, l-kor iddedikalu silta bl-isem ta’ ‘Va Pensiero’ mill-opra Nabucco ta’ Giuseppe Verdi. Il-serata tmexxiet b[as-soltu minn Joe M. Attard, li ma naqasx li kultant u tant jitfa’ xi battuta umoristika kif jaf jag[mel ilKavallier. Matul dawn it-43 darba li kienet i//elebrata s-Serata Familja Qalb tad-Deheb, din kienet mirbu[a minn dawn iddiversi r[ula kif jidher hawn ta[t: Il-Belt Victoria 10 darbiet In-Nadur 11-il darba Ix-Xewkija 4 darbiet Il-Qala 3 darbiet Ta’ Kercem 3 darbiet L-G[arb 3 darbiet Ta’ Sannat 3 darbiet
San Lawrenz 2 darbtejn Il-Fontana darba Il-Munxar darba Ix-Xag[ra darba G[ajnsielem darba Fi tmiem is-serata sar ri/eviment g[all-familja Attard u dawk kollha pre]enti.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
13
KONSUMATUR
Il-konsumatur g[andu dejjem jing[ata r-ra;un^ L-idea li l-klijent jew konsumatur g[andu dejjem jing[ata r-ra;un hija ]baljata. Din hija prattika li ma to[ro; mill-ebda li;i dwar id-drittijiet tal-konsumatur, i]da hija prattika kummer/jali li xi drabi /ertu bejjieg[a jimplimentaw biex jirb[u l-fidu/ja tal-klijenti tag[hom u biex jevitaw kull tip ta’ kunflitt. Fil-verità, meta l-konsumatur jo[ro; jixtri m’g[andux biss drittijiet imma g[andu wkoll numru ta’ responsabbiltajiet. Wa[da minn dawn hija li jag[mel g[a]la ta’ xiri tajba. Xi konsumaturi jemmnu li jekk jixtru o;;ett u wara ftit jer;a’ jibdielhom, il-li;i tag[tihom id-dritt li jmorru lura g[and tal-[anut u jitolbu soluzzjoni. Il-verità hi, li sakemm ma jkunx hemm xi [a;a [a]ina flo;;ett mixtri, il-li;i tal-konsumatur ma tag[tix dan id-dritt. Rimedji g[all-konsumaturi G[aldaqstant, f’dawn i//irkustanzi, il-possibbiltà li jsir
bdil jew li jing[ata rimedju ie[or tiddependi mill-kundizzjonijiet tar-ritorn li jkun qed jadotta lbejjieg[. {afna drabi biex il-konsumatur jkun jista’ jie[u dawn ir-rimedji jkun irid jippre]enta l-ir/evuta tax-xiri u jirritorna l-o;;ett li ma jridx sa data partikolari u fl-istess kundizzjoni li jkun xtrah. Id-dritt legali tal-konsumatur li
Meta l-konsumatur imur jixtri m’g[andux biss drittijiet imma g[andu wkoll numru ta’ responsabbiltajiet
jitlob rimedju japplika meta lo;;etti li jixtri ma jkunux konformi mad-deskrizzjoni u lispe/ifikazzjonijiet tal-kuntratt tax-xiri. Id-dritt ghal rimedju japplika wkoll meta l-o;;etti mixtrija ma jkunux adattati g[all-u]u li suppost jag[mlu u g[all-iskop g[al xiex inxtraw. Meta ji;ri hekk il-konsumatur g[andu dritt li jitlob li l-o;;ett jissewwa jew jinbidel. Meta dawn i]-]ew; rimedji ma jkunux possibbli, jew ikunu se jo[olqu inkonvenjent kbir lill-konsumatur, imbag[ad il-konsumatur ikun jista’ jitlob parti mill-flus, jew jikkan/ella l-kuntratt tax-xiri u jie[u flusu kollha lura.
O;;etti difettu]i
Barra minn hekk, meta o;;ett jirri]ulta difettu], hija r-responsabbiltà ta’ min ibig[ l-o;;ett li jipprovdi rimedju, u din irresponsabbiltà ma jistax ifarfarha fuq [addie[or. Dritt ie[or li m’g[andux ilkonsumatur hu li wara li j[allas depo]itu jer;a’ jitolbu lura g[aliex ikun biddel il-[sieb. Meta konsumatur jag[mel ordni ta’ xiri, g[andu obbligu legali li jkompli bix-xiri. Jekk ma jag[milx hekk, il-bejjieg[ normalment ikollu d-dritt i]omm iddepo]itu jew parti minnu. Il-konsumatur jista’ wkoll ji;i obbligat ikompli bix-xiri. G[adaqstant, huwa fl-a[jar inter-
ess tal-konsumatur li jaqra sew ilkuntratt tax-xiri li qed jiffirma u li jkun konxju li jekk jer;a’ jibdielu jista’ jitlef ammont ta’ flus. Idea o[ra ]baljata li g[andhom numru ta’ konsumaturi hi li gift voucher huwa ekwivalenti ta’ flus u g[aldaqstant jekk ma jintu]ax jista’ jissarraf lura fi flus. Dan mhuwiex il-ka]. Gift voucher huwa prodott u ladarba jinxtara g[andu jintu]a skont it-termini u kundizzjonijiet Odette Vella li jkun hemm marbuta mieg[u. odette.vella@mccaa.org.mt Il-bejjieg[ imma ma jistax jibdel jew i]id kundizzjonijiet kif jista’ jintu]a l-voucher wara li dan ikun lemi ]ejda. Barra minn hekk, di;à nbieg[. konsumatur infurmat g[andu aktar /ans li jie[u dak li legal}mien is-sales Fi ]minijiet ta’ sales il-kon- ment g[andu dritt g[alih, u xi sumatur xi drabi jing[ata l- drabi anke aktar. impressjoni li tnaqqis tal-prezzijiL-iskop ta’ dan l-artiklu huwa et ifisser ukoll tnaqqis fid-drittijibiss li jipprovdi informazzjoni u et legali. Dan mhuwiex minnu. Ilmhux li jag[ti parir legali. F’ka] li;i u d-drittijiet tal-konsumatur ta ’ lment jew b]onn ta’ aktar jibqg[u l-istess is-sena kollha. informazzjoni tista’ tikkuntattja G[aldaqstant, jekk ikun hemm lill Uffi//ju g[all -Affarijiet talproblema b’o;;ett mixtri bi prezz Konsumatur fi [dan l-Awtorità imnaqqas, il-konsumatur xorta ta ’ Malta g[all Kompetizzjoni u wa[da g[andu dritt g[al rimedju l Affarijiet tal Konsumatur fuq ming[ajr [las addizzjonali. Il-konsumatur g[andu dejjem il-freephone 8007 4400 jew injiftakar li minbarra drittijiet numru tat-telefown 2395 2000. g[andu wkoll dmirijiet li jrid (Odette Vella hi Senior josserva, u jekk ma joqg[odx Information Officer fl-Uffi//ju attent waqt li jkun qieg[ed jixtri, g[all Affarijiet tal-Konsumatur jista’ jnaqqas jew jitlef id-drittijifi [dan l Awtorità ta’ Malta et legali li g[andu. g[all Kompetizzjoni u lL-informazzjoni hi l-aqwa Affarijiet tal Konsumatur . ) g[odda biex jevita ]balji u prob-
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ikomplu l-protesti f’Caracas IL-VENE}WELA Qed ikomplu l-protesti fittoroq tal-kapitali tal-Vene]wela, Caracas, min[abba s-sitwazzjoni ekonomika di]astruza li hemm. Fl-istess [in, il-Gvern talPresident So/jalista Nicolas Maduro ke//a erba’ ;urnalisti tal-istazzjon CNN u talab g[al laqg[a mal-President Amerikan Barack Obama. Dan g[aliex qed isostni li huma l-Amerikani li qed jo[olqu l-inkwiet fil-pajji]. F’dawn il-;img[atejn ta’ protesti l-aktar min[abba l-
qg[ad, l-g[oli tal-[ajja u nnuqqas ta’ prodotti ba]i/i g[axxiri fil-[wienet, tal-anqas g[axar persuni nqatlu u [afna o[ra ndarbu. John Kerry, is-Segretarju talIstat Amerikan, qal li l-u]u talforza mill-Gvern ta’ Caracas kontra d-dimostranti kienet ina//ettabbli u dan kien qed isservi biss biex tkompli ti]died il-vjolenza. Maduro min-na[a tieg[u qal li kienu qed jittie[du passi kontra dawk il-pulizija li fet[u n-nar fuq id-dimostranti u
nfet[et ukoll inkjesta fil-konfront ta’ nies armati fost iddimostranti. I]da fl-istess [in hu bag[at it-truppi minflok pulizija kontra d-dimostranti. Barraminhekk hu hedded li titwaqqaf il-provista tal-petrol lejn dawk il-pompi fil-qalba tazzoni fejn qed isiru l-protesti. Apparti Caracas, qed ikun hemm protesti anki fi bliet o[ra fosthom San Cristobal, il-kapitali tar-re;jun ta’ Tachira, fejn Maduro hedded li jissospendi ddrittijiet Kostituzzjonali.
Tmut l-a[[ar kantanta tal-familja wara ‘The Sound of Music’ L-a[[ar membru tal-familja von Trapp u li kienet wa[da minn dawk il-kantanti li kienu l-ispirazzjoni wara The Sound of Music, mietet f’eta ta’ 99 sena.. Maria von Trapp mietet firresidenza tag[ha f’Vermont. Hi
u l-familja tag[ha kienu [arbu mill-Awstrja fl-1938 u spi//aw fl-Istati Uniti. Il-;rajja tag[hom kienet wara l-musical The Sound of Music li imbag[ad sar film ta’ su//ess. Maria von Trapp kienet ittieni l-akbar tifla tal-Kaptan
Georg von Trapp. Kien proprju min[abba problemi bis-sa[[a tag[ha meta kienet tifla li missiera kien impjega nanny li imbagb[ad g[almithom ikkantaw. In-nanny li film ilparti tin[adem minn Julie Andrews.
I?-?INA> Dimostranti waqt protesta li saret il-{add f’Hong Kong favur il-liberta tal-esperessjoni. Id-dimostrazzjoni kienet organizzata mill-asso/jazzjoni ta’ ;urnalisti ta’ Hong Kong wara ]ieda kbira biex il-kritika kontra l-Gvern ?ini] jitra]]an. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ra;el jippo]a f’wie[ed mill-[afna banji lussu]i li nstabu fir-residenza kbira tal-eks-President Viktor Yanukovych f’Mezhyhirya f’Kiev. (ritratt EPA)
Mara tippo]a mal-monument tas-suldati Russi mit-Tieni Gwerra Dinija f’Sofia, il-kapitali tal-Bulgarija. Hawn, statwa ta’ suldat Russu tpin;iet bil-kuluri tal-bandiera tal-Ukrajna b’appo;; g[all-bidla politika li kien hemm. (ritratt EPA)
Tfittxija kbira g[al Yanukovych L-UKRAJNA Hekk kif fl-Ukrajna qed isir tfitxija kbira g[all-eks President Viktor Yanukovych, wara li sSibt [arab mill-kapitali Kiev, ilParlament ele;;a l-Ispeaker, Oleksandr Turchynov, b[ala President temporanju bit-tir li fil-25 ta’ Mejju ssir elezzjoni. Turchynov, eks kap tasservizzi tas-sigurta, hu qrib [afna ta’ Yulia Tymoshenko, leks Prim Ministru u avversarju ewlieni ta’ Yanukovych li qattet dan l-a[[ar snin il-[abs. Tymoshenko, li n[elset mill[abs is-Sibt, qalet li ma rieditx tkun Prim Ministru temporanju. Hi kienet ilha il-[abs mill-2011 u g[andha diversi problemi b’sa[[ietha. Tymoshenko in[elset mill-[abs f’Kharkiv, fil-Lvant tal-Ukrajna wara vot fil-Parlament u b[ala kundizzjoni tan-negozjati li saru millUE. Sadattant hemm misteru kbir
dwar fejn jinsab Yanukovych. Hemm rapporti mhux konfermati li fis-sieg[at bikrin tal{add, l-ajruplan tieg[u ppruva jaqsam lejn ir-Russja imma ma t[allix. Hemm suspetti li issa hu qed jistkenn x’imkien fil-Lvant tal-Ukrajna, fejn l-appo;; g[ali[ hu b’sa[tu u fejn ilma;;oranza tan-nies jitkellmu bir-Russu. Hekk kif il-Parlament ivvota biex jitne[[ewlu l-poteri kollha, is-Sibt filg[axija ixxandar filmat ta’ Yanukovych fejn insista li hu kien g[adu l-President u kien se jag[mel minn kollox biex jibqa’ fil-poter. L-Armata i]da qalet li ma kienitx se tinda[al u l-Pulizija fil-bliet ewlenin tal-Lvant talUkrajna, qalu li huma kienu mal-poplu. Uffi/jali fil-Ministeru tasSa[[a qalu li mit-18 ta’ Frar, hu stmat li 88 persuna nqatlu fl-
inkwiet li kien hemm Kiev ilbiera[ kompliet tkun ta[t il-kontroll tad-dimostranti li issa qed jg[assu l-istituzzjonijiet ewlenin tal-pajji]. Issa hemm stennija g[all-pass li jmiss mir-Russja, li g[andha fruntiera komuni, fost spekulazzjoni li tista’ tibg[at it-truppi fl-Ukrajna. Sergei Lavrov, ilMinistru tal-Affarijiet Barranin Russu, qal li l-Oppo]izzjoni flUkrajna kienu slava;; u [e;;e; l-Ewropa biex tikkontrollhom. Sadattant [afna nies matul il;urnata tal-biera[ ]aru r-residen]jali Presiden]jali ta’ Mezhyhirya f’Kiev. Hawn innies kienu mista;bin bil-lussu li kien ig[ix fi[ Yanukovych. Lussu li fost l-o[rajn kien jinkludi kmamar tal-banju bil-viti u affarijiet o[ra miksija biddeheb apparti zoo privat u kamp tal-golf u lag zghar b’vapur antik mibdul f’restaurant.
Koppja ti]fen dak li tlaqqam “it-Tango tal-Liberta g[all-Ukrajna” fil-Pjazza tal-Kastell ta’ Varsavja, il-kapitali tal-Polonja, b’turija ta’ appo;; mad-dimostranti fl-Ukrajna.
Il-mexxej tal-Oppo]izzjoni Yulia Tymoshenko (/entru) flimkien mal-Ambaxxatur Amerikan g[all-Ukrajna Geoffrey R. Pyatt (xellug) u l-kap tad-delegazzjoni tal-UE Jan Tombinski wara l-laqg[a li kellhom ilbiera[ f’Kiev. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Napli, belt falluta L-ITALJA Hemm t[assib kbir min[abba s-sitwazzjoni finanzjarja prekarja tal-belt ta’ Napli. L-awtoritajiet qalu li Napli qed tissogra l-falliment peress li g[al dawn l-a[[ar tliet snin, ilkunsill lokali ma kienx kapa/i ji;bor it-taxxi jew multi li jing[ataw u kien hemm biss persuna minn kull tlieta li kienet qed t[allas it-taxxi dovuti lillbelt. Rigward il-multi, irri]ulta li g[all-2012, dawn kienu jammontaw g[all-88 fil-mija talpagamenti dovuti lill-kunsill lokali. Dan [are; minn pro/eduri filqorti min[abba de/i]joni li pjan finanzjarju g[al Napli, it-tielet lakbar belt fl-Italja, ma kienx realistiku. Sal-a[[ar tal-2012, Napli akkumulat dejn ta’ 1.2 biljun ewro
IL-:ERMANJA> Mudella fuq mutur miksi bid-deheb tad-ditta Dani]a Lauge Jensen waqt wirja ta’ muturi fi tmiem il-;img[a f’Hamburg. Il-mutur jiswa 650,000 ewro u jitqies b[ala l-aktar mutur li jiswa flus fid-dinja u hu mfassal fuq mutur Harley Davidson. (ritratt EPA)
Theddida ;dida g[all-indipendenza Sko//i]a...l-Eurovision IR-RENJU UNIT
L-ITALJA> Il-kantanta Arisa ti//elebra wara li reb[et l-64 edizzjoni tal-festival ta’ San Remo is-Sibt fil-g[axija bil-kanzunetta “Contravento”. Fit-tieni u tielet post spi//a Raphael Guatazzi u Renzo Rubino rispettivament. (ritratt EPA)
Hekk kif l-Isko]ja qed tlesti biex tag[mel referendum dwar jekk g[andix tkun indipendenti, in[ar;et twissija li jekk l-Isko]ja ssir indipendenti, post flEurovision ma kienx ;arantit jekk ix-xandir nazzjonali ma jibqax f’idejn il-BBC. Dan wara li Alex Salmond, ilPrim Ministru pre]enti talIsko]ja u mexxej tas-Scottish National Party, kien imwissi li jekk l-Iskozja tkun indipendenti, post fl-Unjoni Ewropea ma kienx garantit u lanqas li l-pajji] jibqa’ ju]a l-Lira Sterlina. Fil-pjan ta’ Salmond g[allindipendenza qabel ir-referen-
dum ta’ Settembru, hu propona li minflok il-BBC, ix-xandar nazzjonali fir-Renju Unit, ikun hemm is-Scottish Broadcasting Service (SBS). Imma issa kelliem g[allEurovision qal li jekk dan ikun il-ka], l-Iskozja trid tapplika mill-;did biex tkun membru talEuropean Broadcasting Union, li torganizza l-Eurovision, u parte/ipazzjoni filkompetit]joni m’hix awtomatika. Fl-1969, il-kantanta Sko//i]a Lulu kienet reb[et l-Eurovision g[ar-Renju Unit bil-kanzunetta Boom Bang A Bang.
B[alissa l-Kosovo ma jistg[ax jipparte/ipa min[abba loppo]izzjoni tas-Serbja, il-pajji] li minnu l-Kosovo nqata’ sitt snin ilu. Barrmainhekk, min[abba kwistjoni simili fi Spanja, il-Gvern Spanjol qal li kien se jimblokka l-isforzi talCatalonia biex tissie[eb f’istituzzjonijiet inidpendenti jekk ssir indipendenti. Il-kelliem g[all-Eurovision qal ukoll li l-indipendenza talIsko]ja tista’ tikkomplika l-affarijiet anki g[ar-Renju Unit min[abba bidlit li jista’ jkun hemm rigward [las u l-kobor talpajji].
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
A{BARIJIET TA’ BARRA
17
Bidliet fil-li;ijiet min[abba ]-]wie; bejn l-omosesswali IR-RENJU UNIT Kliem b[al “armla” qed jitne[[ew mil-li;ijiet filwaqt li li;ijiet dwar it-tradiment u anki dwar it-titli irjali qed jitran;aw min[abba l-le;i]lazzjoni ta]]wie; bejn nies tal-istess sess. Referen]a fil-li;ijiet g[al omm, missier u “husband” u “wife” wkoll se jkunu emendati biex tkun evitata konfu]joni u problemi. Min[abba f’hekk, issa se jkun stabilit li l-ir;iel se jkunu projbiti milli jsiru Re;ina jew Prin/ipessa ta’ Wales b[ala parti minn [idma bla pre/edent biex jinkitbu mill-;did aktar minn 700 sena ta’ storja ta’ li;ijiet biex ikunu evitati konsegwen]i mhux mistennija mid-d[ul ta]-]wie; bejn nies tal-istess sess fil-pajji]. Filwaqt li mal-ewwel daqqa’ t’g[ajn, dawn jistg[u jid[ru insignifikanti, mil-lat legali jista’ jkun hemm kumplikazzjonijiet serji. Anki li;i tal-14-il Seklu li tisstabilixxi li hu tradiment talpajji] li r-ra;el jew mara tal-kap tal-monarkija Ingli]a jkollu relazzjoni sesswali ma’ persuna o[ra qed titran;a min[abba
f’hekk. Uffi/jali [ejjew lista twila ta’ regoli li jmorru lura g[all-1285 li g[andhom b]onn jitran;aw jew jkunu eliminati g[al kollox. Dan g[al meta l-li;i dwar i]-]wie; bejn koppji omosesswali tid[ol fis-se[[ ix-xahar id-die[el. Skont il-proposti li se jkun diskuss fil-Parlament Ingli] fil;ranet li ;ejjin, kliem b[al “armla” qed ikun propost li jitne[[ew g[al kollox mil-li;ijiet tal-pajji] inkella emendati biex jirriflettu l-bidla li se jkun hemm. Bidla li se teffettwa anki li;ijiet b[all-pensjonijiet tal-ba[[ara u l-li/en]ji g[ax-xuffiera tat-taxi f’Londra min[abba l-bidla li se jkun hemm f’dak li hu ]wie;. Se jkun hemm b]onn kjarifika anki f’dik mag[rufa b[ala lCommon Law li tiddetermina kif l-aristokarti/i u l-irjali jiksbu titlu biex ikun evitat kri]ijiet Kostituzzjonali. Esperti legali fir-Renju Unit qalu li filwaqt li g[alissa aktarx [add mhu se jkun effettwat minn dawn il-bdiliet, wie[ed irid ja[seb g[al ka]i li jistg[u jfe;;u fis-snin li ;ejjin.
Mewt ta’ pre]entatri/i L-AWSTRALJA Charlotte Dawson, pre]entatri/i televi]iva mag[rufa flAwstralja, instabet mejta fid-dar tag[ha f’Sydney. Hemm suspetti li Dawson, li kellha 47 sena u ori;inarjament kienet minn New Zealand, setg[et g[amlet suwi/idju, peress li din kellha passat tbati biddepressjoni u dan l-a[[ar kien hemm kampanja ta’ tg[ajjir kontriha fuq l-Internet.
Fl-2012, hi kellha tidda[[al l - isptar wara li krollat min[abba l-ammont ta’ tg[ajjir li kien qed ikun hemm fil-kofnront tag[ha fuq l-Internet, dak mag[ruf b[ala cyber-bullying. Wara hi mexxiet kampanja kontra n-nies li jag[mlu dawn l-affarijiet. Anki l-Prim Ministru ta’ New Zealand John Key esprima xxokk tieg[u g[all-mewt.
IT-TURKIJA> }ew; xeni mill-vjolenza li kien hemm is-Sibt filg[axija fit-toroq ta’ Istanbul. Dan waqt protesta o[ra kontra li;i ;dida li kabbret il-kontroll tal-Gvern fuq dak li jsir u jintqal fuq l-Internet. Il-li;i kienet introdotta hekk kif il-Gvern jinsab maqbud fi skandlu ta’ korruzzjoni u diversi dokumenti kunfiden]jali dwar il-ka] tpo;;ew fuq l-Internet. (ritratti EPA)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
18
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00
Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Fuzzbox - Michael Bugeja Talk Time Mu]ika kontinwa
Parti mill-pro/ess ta’ kif issiru r-wraps fuq skala industrijali
How it’s Made – BBC Entertainment, 11>15
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
06:45 - Good Luck Charlie 07:05 Dog With a Blog 07:30 - Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 - Wolfblood 09:50 The Suite Life on Deck 10:15 A.N.T. Farm 10:35 - Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 - Jessie 12:10 Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 - Wolfblood 13:25 Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 Violetta 15:00 - Mickey Mouse 15:05 - Teen Beach Movie 16:30 Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 - Wolfblood 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 21:35 Wizards of Waverly Place 22:00 The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:05 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck. Nickelodeon
07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 Dora the Explorer 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 Go, Diego, Go! 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:25 - iCarly 23:50 – Victorious. Jim Jam
07:00
-
Nouky & Friends 07:05
-
Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 Fluffy Gardens 07:37 Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 Nouky & Friends 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - Wobblyland 23:50 Barney & Friends.
Dokumentarji qosra fejn juru kif numru ta’ affarijiet li naraw ta’ kuljum jew li nu]aw ta’ spiss issiru fl-industrija. Dokumentarju li kull ma jmur qieg[ed ji;bed l-interess ta’ g[add kbir ta’ telespettaturi min[abba l-fatt li xi kultant jew ma nkunux nafu kif issiru jew inkella ne[duhom forgranted g[al mod kif issiru. Fid-dokumentarju jkun spjegazzjoni ta’ prin/ipji xjentifi/i b’mod li jifhmu kul[add u bil-g[ajnuna talvi]wali, li jkomplu jag[mluha e[fef li wie[ed jifhem.
TVM
07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:00 - G[awdex illum (r) 11:30 Mixage (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – TVPM 14:00 – A[barijiet 14:05 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16:20 – Madwarna 16:30 – Teleshopping 16:45 – It-triq 16:50 – Kids Detectives 17:20 – Xplahhmal[ajt 17:35 – Waqtiet 17:40 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:10 – Puree 18:55 – Reporter 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 – Bijografiji 21:45 - A[barijiet fil qosor 21:50 – l-irkant 22:20 – Valletta 22:45 – Gadgets 23:15 – A[barijiet 23:30 - American idol. TVM 2
07:00 – A[barijiet 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Ancient world 11:50 - It-Triq 11:55 – Waqtiet 12:00 – Puree 12.45 - Animal Diaries 13:45 – Madwarna 14:15 - .EU 14:45 Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Ancient world 15:50 – It-Triq 16:00 - Niskata (r) 18:00 – Kontrattakk 20:00 – Champions League Magazine programme 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 - }afira 21:40 Headline News 21:45 – Valletta 22:15 – Reporter 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:10 - Rajt ma rajtx. One
07:00 - Breakfast News 08:45 – Hazzard Daily Update 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 – Teleshopping 11:15 Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 – Teleshopping 16:30 - Fil-K/ina ma’ Malcolm 17:00 - Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:35 – Sheriff’s Cuisine 18:25 – Tweentyfour-o-five 19:30 - ONE News 20:15 - Ieqaf 20 Minuta 20:40 Arani Issa 22:50 - X’affarijiet dawn? 23:30 - ONE News. Smash
07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50
- TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 – Forum 21:30 – Dokumentarju 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker.
nostra 15:55 – Aspettando Geo 16:40 – Geo 18:10 – Geo 19:00 – Tg 3 19:30 – Tg 3 regione # Meteo 20:00 – Blob 20:15 – Sconosciuti la nostra personale ricerca della felicita 20:35 – Un posto al sole 21:05 – Presa diretta – Bancarotta 23:10 – Hotel 6 stelle 00:00 – Tg 3 Linea notte 00:10 – Tg regione.
Raiuno
Canale 5
06:51 – Unomattina (Jinkludi t-Tg 1 fit-8am, fid-9am, fid-9:30 u fil-11am) 07:35 – Parlamento Telegiornale 12:00 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 – Tg 1 Economia 14:10 – Verdetto finale 15:20 – La vita in diretta 16:50 – Parlamento telegiornale 17:00 – Tg 1 # Che tempo fa 17:12 – La vita in diretta 18:50 – L’Eredita’ 20:00 – Telegiornale 20:30 – Affari tuoi 21:10 – Non e’ mai troppo tardi.
06:00 – Prima pagina Tg 5 07:54 – Traffico 07:56 – Borse e monete 07:59 – Tg 5# Meteo.It 08:45 -La telefonata di belpietro 08:50 – Mattina cinque 11:00 – Forum 13:00 -Tg 5 # Meteo.It 13:41 – Beautiful 14:10 – Centovetrine 14:44 – Uomini e donne 16:10 – Il segreto 16:55 – Pomeriggio Cinque 18:50 – Avanti un altro! 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:12 – Il tredicesimo apostolo 23:31 – Houdini – l’ultimo mago 01:15 – Tg 5.
Raidue
07:05 – Vicky il vichingo 07:20 - Il nuovo druido 07:30 – Womx Club: L’attacco della sfinge 07:55 – Chaplin and Co. - Lezione di musica 08:05 – Protestantesimo 08:35 – Desperate House Wives 10:00 – Tg 2 Insieme # Meteo 2 # Tg 2 Insieme 11:00 – I fatti vostri 13:00 – Tg 2 giorno # Tg 2 costume e societa 13:50 – Medicina 33 14:00 – Detto fatto 16:15 – Cold Case 16:56 – Un domani migliore 17:45 – Tg 2 Flash # Meteo 2 # Tg Sport # Tg 2 18:45 – Squadra speciale cobra 11 19:38 – Una specie d’amore 20:30 – Tg 2 21:00 - LOL :-) 21:10 – Rex 22:55 – The Good Wife 23:45 – Tg 2 00:00 – Razza umana 01:20 - Parlamento telegiornale 01:30 - Sorgente di vita 02:00 – Largo Winch. Raitre
07:00 – Tgr buongiorno Italia # Tgr buongiorno meteo 08:00 – Agora 10:05 – Parlamento Spaziolibero 10:15 – Mi manda raitre 11:10 – Tg 3 minuti 11:15 – Elisir 12:00 – Tg 3 # Tg 3 fuori Tg 12:45 – Pane quotidiano 13:10 – Il tempo la storia la notte dei lunghi coltelli 14:00 – Tg regione # Tg regione # Tg 3 # Meteo 3 14:50 – Tgr Leonardo 15:10 – Terra
Rete 4
06:25 – Chips 07:20 – Miami Vice 08:15 – Hunter 09:40 – Carabinieri 10:42 – Sai cosa mangi? 10:50 – Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Ieri e oggi in tv 12:05 – Detective in corsia 12:55 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di Forum 15:30 – Hamburg distretto 21 16:32 – I delitti del cuore 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 – Tempesta d’amore 21:15 – Quinta Colona 23:55 – Terra! 00:55 – Donnavventura 01:45 – Tg 4 Night News. Italia 1
06:21 – Chante! 06:55 – Friends 07:40 – Una mamma per amica 09:30 – Everwood 11:25 – Dr. House 12:25 – Studio aperto # Meteo.It # Sports Mediaset 13:40 – Futurama 14:05 -I Simpson 14:30 – Dragon ball GT 14:55 – The big bang theory 15:45 – Due uomini e mezzo 16:40 – Nikita 18:15 – Love Bugs 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – C.S.I. - Scena del crimine 21:10 – Lo spaccacuori 23:25 – Tiki taka: Il calcio e’ il nostro gioco 01:55 – Sport mediaset.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
19
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 – Ipokriti 09:00 – One Star Hotel 10:00 – Fil-:nien ma’ Melo 10:30 Madagascar 12:00 - Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 - Niltaqg[u 18:00 – Teleshopping 20:30 – Belle Donne 23:00 – F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk
07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Teleshopping 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux (r) 13:30 – The 80s 14:00 – The Local Angle (r) 15:00 – The 90s 15:30 – Teleshopping 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Local Issues 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Requests Show (live) 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Frux 21:55 – Football 22:00 – Golden Oldies 23:00 – Local Issues (r) 23:45 – The 60s and 70s. Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Glee 12:00 SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 Whitney 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 Chicago Fire 17:15 - Psych 18:15 Days Of Our Lives 19:00 - Amazing Race 19:45 - Supernatural 20:30 The Mentalist 21:15 - Person Of Interest 22:00 - So You Think You Can Dance 23:00 - Game Of Thrones 00:00 - Suburgatory 00:30 – SMASH 01:15 - Glee BBC Entertainment
06:40 - Boogie Beebies 06:55 Bobinogs 07:05 - The Large Family 07:15 - Mr Bloom’s Nursery 07:35 - Nuzzle and Scratch: Frock and
Roll 07:55 - Boogie Beebies 08:10 Bobinogs 08:20 - The Large Family 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Walk on the Wild Side 09:45 - Friday Night Dinner 10:10 2point4 Children 10:45 - Doctors 11:20 - Casualty 12:10 - Last Man Standing 13:00 - The Weakest Link 13:45 - 2point4 Children 14:15 Friday Night Dinner 14:45 - Walk on the Wild Side 15:15 - Doctors 15:45 – Casualty 16:35 - Last Man Standing 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Famous, Rich and Jobless 20:00 - My Family 20:30 - Only Fools and Horses... 21:00 - New Tricks 21:50 Spooks 22:40 - The Vicar of Dibley 23:10 - Call the Midwife. -
MGM Movie
06:30 - The Winter People 08:15 Scream Blacula Scream 09:50 Clean Slate 11:40 - Ghoulies II 13:10 - Rich in Love 14:55 Romantic Comedy 16:40 - From Noon Till Three 18:20 - Article 99 20:00 - Straight Out of Brooklyn 21:20 - MGM’s Big Screen 21:35 Golden Gate 23:05 - Exposed Diva Universal
06:00 - Ironside 07:00 -Quincy, M.E. 08:00 - Mystery Woman: At First Sight 09:35 - Great Women 09:50 - Ironside 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 11:50 Un Peu Plus 12:00 - Mystery Woman: Wild West Mystery 13:35 - Rare Books and Manuscripts 13:50 - Kojak 14:50 ER 15:45 - Great Women 16:00 Quincy, M.E. 17:00 - Mystery Woman: Oh Baby 19:50 - Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 - JAG 21:52 - JAG 22:44 - Great Women 23:00 Wolff’s Turf 23:55 - Wolff’s Turf. Discovery Channel
06:00 - How It’s Made 06:25 Storage Hunters 06:50 - Auction
Hunters: Viva Las Vegas 07:15 Born Survivor: Bear Grylls: Scotland 08:10 - Dual Survival: Stuck in the Muck 09:05 - Gold Rush: The Motherlode 09:55 - American Loggers: The Big Push 10:50 - How Do They Do It?: Armored Cars; Elevators; Cheese 11:15 - How It’s Made 11:40 - MythBusters: Dodge a Bullet 12:35 - Extreme Engineering: Melbourne Stadium 13:30 American Chopper: Senior vs. Junior: Return of the Black Widow 14:25 - Wheeler Dealers: VW Beetle 14:55 - Wheeler Dealers: VW Beetle 15:20 - Bear Grylls: Extreme Survival Caught on Camera: Work 15:50 - Worst-Case Scenario: Downed Powerline; Dog Attack 16:15 - Yukon Men: New Kid in Town 17:10 - Born Survivor: Bear Grylls: Arizona Sky Islands 18:05 Auction Kings: Pop Culture Pick; Footloose Race Car 18:35 - Auction Hunters: Flying Ton, Creeping Allen 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - Worlds Strangest: Places 21:00 - World’s Scariest...: Animal Attacks 2 22:00 - Alien Mysteries: Stephenville Lights 23:00 - I Am Bruce Lee. Discovery World
06:00 - Treasure Quest 06:50 Chasing Classic Cars 07:15 Chasing Classic Cars 07:45 Inventions That Shook the World 08:35 - Long Way Down 09:30 Curiosity 10:20 - History Cold Case USA 11:10 - Combat Countdown 12:05 - Inventions That Shook the World 12:55 - Altered Statesmen 13:50 - Solving History With Olly Steeds 14:45 - Treasure Quest 15:40 - Combat Countdown 16:35 Beyond Survival With Les Stroud 17:25 Bizarre Foods 18:20 Inventions That Shook the World 19:10 - American Car Prospector 20:05 - Commander in Chief 21:00 Bizarre Foods 21:55 - Death Machines 22:50 - Undercover: Double Life 23:45 - History Cold Case USA.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 15>30 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - FIFA Under 17 World Cup Football 10:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 12:00 UEFA Women’s Champions League Football 13:00 - UEFA Women’s Champions League Football 14:00 - Scottish International Open, Bowls (Live) 18:15 - Eurogoals 19:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 20:45 - WATTS 21:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 Horse Racing Time 23:30 UEFA Women’s Champions League Football. Eurosport 2
07:00 - Motorsports Weekend 07:15 - FIFA Under 17 World Cup Football 08:45 - UEFA Women’s Champions League Football 10:15 - UEFA Women’s Champions League Football 11:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 13:15 - Freestyle Skiing 14:00 - UEFA Women’s Champions League Football 15:30 - UEFA Women’s Champions League Football 17:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 18:30 - College Football 20:30 - Superkombat 22:00 - Total KO 23:00 - Scottish International Open Bowls. GO sports 1
Atturi prin/ipali f’dan il-film huma Tom Sisley, Kristin Scott Thomas, Predrag Manojlovic
Largo Winch – Raidue, 02>00
Wara li biljunarju ;ie maqtul is-segretarja tieg[u kellha tibda ti;ri kontra l-[in biex tag[ti provi legali li l-iben addottiv tal-biljunarju hu rikonoxxut u jista’ jkun l-eredi tal-wirt tal-missier addottiv tieg[u. I]da waqt li jkunu qeg[din jag[mlu dan irridu ukoll issibu minn kienu dawk li qatlu lil missieru u fl-istess [in i]ommuhom ‘il bog[od milli je[dulu wirtu.l empire
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien Accordo Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Tour du Ron NET News Wheelspin Nis;a Maltija (r) NET News
05:00 ATP World Tour 500 Abierto Mexicano Telcel, Acapulco - Day 1 (part 2) (Live) 07:00 - Barclays Premier League - Week 28 - Manchester City v Stoke City 09:00 - Serie A Round 25 - Juventus v Torino 11:00 - ATP World Tour 500 Dubai Duty Free Tennis Championships - Day 1 (part 1) (Live) 15:00 - Trans World Sport 16:00 - ATP World Tour 500 - Dubai Duty Free Tennis Championships - Day 1 (part 2) (Live) 20:00 - UEFA Champions League - Magazine Programme 19 20:30 - ATP World Tour 500 - Rio Open 500 – Highlights 21:30 - PGA European Tour - WGC Accenture Match Play Championship – Highlights 22:30 - Football’s Greatest 23:00 - Barclays Premier League
Week 28 - Premier League Review 00:00 - Ligue 1 - Round 26 – Highlights 01:00 ATP World Tour 500 - Abierto Mexicano Telcel, Acapulco Day 2 (part 1) (Live) 03:00 Ligue 1 - Round 26 - LOSC Lille v Olympique Lyonnais.
-
GO sports 2 19:00 - Serie A - Round 25 Parma v Fiorentina (Live) 21:00 - Serie A - Round 25 - Napoli v Genoa (Live) 23:00 - Milan Channel. GO sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 08:30 - PGA European Tour WGC Accenture Match Play Championship - Day 1 14:30 ATP World Tour 500 - Abierto Mexicano Telcel, Acapulco Day 1 18:30 - Ligue 1 - Round 26 – Highlights 19:30 - Barclays Premier League - Week 28 Premier League Review 20:30 Serie A - Round 25 - Lazio v Sassuolo 22:30 - RaboDirect Pro12 - Round 15 - Zebre v Connacht 00:30 - Ligue 1 Round 26 - Montpellier Herault SC v AC Ajaccio 02:30 Barclays Premier League - Week 28 - West Brom Albion v Fulham 03:00 - Serie A - Round 25 Chievo v Catania 05:00 - Aviva Premiership - Round 15 Saracens v Exeter Chiefs. GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - PGA European Tour WGC Accenture Match Play Championship - Day 1 16:30 ATP World Tour 500 - Abierto Mexicano Telcel, Acapulco Day 1 20:30 Ligue 1 - Round 26 – Highlights 21:30 - Barclays Premier League - Week 28 Premier League Review 22:30 Serie A - Round 25 - Lazio v Sassuolo 00:30 - RaboDirect Pro12 - Round 15 - Zebre v Connacht 02:30 - Ligue 1 Round 26 - Montpellier Herault SC v AC Ajaccio 04:30 Barclays Premier League - Week 28 - West Brom Albion v Fulham 05:00 - Serie A - Round 25 Chievo v Catania 07:00 - Aviva Premiership - Round 15 Saracens v Exeter Chiefs.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
20
TV#RADJU
ILLUM FUQ NET TELEVISION
Tour du Ron – Net Television, 20>30
Ikompli Tour Du Ron illejla fuq Net Television. Aktar avventuri u aktar sfidi, sfidi li j;ibu tbissima fuq il-fomm. Matul ilprogramm tista’ tkun parte/ipi permezz tat-televoting billi tivvota g[al parte/ipant jew parte/ipanta li tixtieq tara tirba[ fl-a[[ar tal-programm.
G[adek qatt ma [adt sehem fittelevoting? X’qieg[ed#qeg[da ta[siba tag[mel?? Sib in-numru abbinat mal-parte/ipant#a favorita tieg[ek u ivvota b[al ma di;a’ g[amlu u jag[mlu kull programm mijiet ta’ Maltin u G[awdxin. Tour Du Ron, fejn l-avventura qatt ma kienet daqshekk divertenti.
Quinta Colona – Rete 4, 21>15
Houdini> l’ultimo mago – Canale 5, 23>31
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
21
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
4
9
10
11
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab u b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Moderat g[all-ftit qawwi mill-Punent Majjistru li jsir [afif g[al moderat BA{AR Moderat li jsir moderat [afif g[al moderat IMBATT Baxx mill-Majjistral li jsir ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 16˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 439.5mm IX-XEMX titla’ fis-06.39 u tin]el fil-17.51
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. u 6. Lewn il-kafè iswed im[allat sewwa bil-[alib (10) 6. Ara 5. 7. Kaw]a (5) 10. Skaluna wa[da f’indana tara; (5) 11. Sej[a bejn s[ab biex jag[mlu qalb lil xulxin (5) 12. Tg[id? Ma nag[mlux mod li … (5) 14. Mess b’xi [a;a tikwi (5) 16. Tbattal l-ixkora fil-konfessjonarju! (5) 17. u 18. Ma fela[x jissaporti aktar u telg[ulu (5,5) 18. Ara 17.
18
Weqfin>1. }elqet fit-tul u marret fl-art (6) 2. Annimal mammiferu li mis-suf tieg[u jintise; drapp fin (6) 3. Ladarba hu hekk, is-sallura titlef rasha! (6) 4. Bhima (6) 8. Tal-……, bejn l-Imsida u San :wann (5) 9. Jekk tal-inxir ikollha molla (5) 12. Jag[mel e]att b[all-o[rajn (6) 13. Ma bqajtx miexi (6) 14. }ammejt ta[t il-protezzjoni tieg[i (6) 15. {an]ir imsemmen g[all- qatla (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin>- 5. Kurat, 6. Eredi, 7. Vagun, 10. Trabi, 11. Amart, 12. Varat, 14. La//a, 16. Labtu, 17. Nixef, 18. Namur. Weqfin>- 1. Skurat, 2. Stra;i, 3. Veduta, 4. Dirett, 8. {ajra, 9. Kal/i, 12. Velenu, 13. T[affu, 14. Latini, 15. Azzard.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir. ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
IT-TNEJN L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C
IT-TLIETA L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C
L-ERBG{A L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C
IL-{AMIS L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C
IL-:IMG{A L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
2UV
4
4
4
4
4
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 15˚ sabi[ bi nhar, Al;eri 16˚C xemxi, Amsterdam 10˚C imsa[[ab, Ateni 14˚C imsa[[ab, Li]bona 14˚C ftit imsa[[ab, Berlin 10˚ xemxi, Brussell 11˚C imsa[[ab, il-Kajr 21˚C imsa[[ab, Dublin 11˚C imsa[[ab, Kopen[agen 6˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 9˚C imsa[[ab, Milan 12˚C xemxi, Istanbul 11˚C imsa[[ab, Londra 12˚C imsa[[ab, Madrid 12˚C xemxi, Moska 2˚C xita, Pari;i 12˚C imsa[[ab, Bar/ellona 15˚C xemxi, Ruma 15˚C xemxi, Tel Aviv 21˚C ftit imsa[[ab, Tripli 16˚C ftit imsa[[ab, Tune] 17˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 10˚C ftit im[assab, Zurich 9˚C ftit imsa[[ab, Munich 7˚C imsa[[ab, St. Petersburg 3˚C imsa[[ab
Tag[rif Programm ta/-/elebrazzjonijiet solenni tal-festa f’;ie[ San :u]epp Patrun tal-Knisja Universali fir-Rabat Il-{add 9 ta’ Marzu> Ftu[ tal-festa u l-[ru; tal-istatwa Fis-6 p.m. quddiesa mmexxija mill-Gwardjan Patri Pawl Galea O.F.M., Direttur Spiritwali talAr/ikonfraternità ta’ San
:u]epp u /elebrazzjoni Ewkaristika bis-sehem tarreffieg[a tal-istatwa ta’ San :u]epp. Jing[ata l-mandat lirreffieg[a u wara jitwassal lAppell tal-Festa u jsir il-[ru; solenni tal-istatwa ta’ San :u]epp fil-knisja. Fit-8 p.m. jsir ri/eviment g[all-bandisti u l-membri talG[aqda Mu]ikali L’Isle Adam, fis-sala tal-ka]in, f’Palazzo Xara. Fit-8 a.m. u f’12 p.m. jin[arqu l-murtali u l-murtaletti. Waqt il-[ru; tal-istatwa filknisja, isir [ruq ta’ salut, kaxxa u murtaletti. It-Tnejn 10 ta’ Marzu> Jum il-Komunità :u]eppina Fid-9:15 a.m. quddiesa g[attfal tal-iskejjel tal-primarja tarRabat. Fis-6 p.m. ssir quddiesa mmexxija minn Patri Adrian J.
Cachia O.F.M., bis-sehem talferg[at kollha fi [dan ilKomunità :u]eppina tar-Rabat u dawk kollha li jag[tu s-sehem tag[hom fil-festa ta’ San :u]epp. It-Tlieta 11 ta’ Marzu> Jum il-Familja Fis-6 p.m. ssir quddiesa organizzata mill-Grupp Familji fi Kristu bis-sehem tal-
Kummissjoni Parrokkjali Familja u l-Grupp Tiberija Familja. Imexxi Mons. Dun :or; Grima, il-fundatur talMoviment Missjunarju :esù filProxxmu. waqt il-quddiesa ssir l-offerta g[all-missjoni b’risq il-knisja ta’ San :u]epp li se tinbena f’Boba, l-Etjopja. L-Erbg[a 12 ta’ Marzu> L-a[[ar Erbg[a f’;ie[ San :u]epp Fil-5.30 p.m. jing[ad irru]arju, kurunella u talba lil San :u]epp. Fis-6 p.m. quddiesa
kon/elebrata mmexija minn Patri Albert Micallef O.F.M., bil-prietka minn Dun George Schembri. Fiha ssir il-vestizzjoni tal-fratelli u l-konsorelli ;odda fi [dan l-Ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp. Wara jsir il-kant tal-antifona u /elebrazzjoni Ewkaristika.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
22 qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ G{ALL-KIRI appliances. ?emplu 21371559, Tiswijiet 27371559, 21493285, 79884497 {a]-}ebbu; ’il barra minn TA’ magni tal-[jata. G[al service jew 99472570. Servizz fil-pront. Triq l-Imdina GARAXX basement 40 pied x 50 u tiswijiet fil-pront. ?emplu pied, jista’ jintu]a g[al gym, 99422268 jew 21416705. PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659. Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing Il-{amrun machines, tumble dryers u dehu- GARAXX jew store, 115-il pied Il-Belt Valletta midifiers, e//. B’sitt xhur garanz- tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, UFFI??JI g[all-kiri fit-tul fi Triq ija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as dawl, ilma u toilet. Bil-permess id-Dejqa (Strada Stretta). Ilpostijiet je[tie;u refurbishment. prezzijiet. Stima b’xejn minn Class B. ?emplu 77200983.
AVVI}I
KLASSIFIKATI Ftit metri ’l bog[od mill-Qorti. Kalendarji kbar tal-2014, 29cm x ?emplu 77899515. 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU G{ALL - BEJG{ BONNICI (Bonnici Printing Press)
G[amara antika
–
3 Triq Melita, il-Belt Valletta.
Kif issibuna – min-na[a talTINKLUDI twaletta bil-mera, Barrakka ta’ Fuq g[al Triq lavaman, komodina, gradenza Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital bil-mera u wi// tal-ir[am u gwar- printing u offset, inviti tat-tie;, darobba kbira. Jistg[u jinbieg[u invoices, posters u brochures bilseparati. ?emplu 99800607. kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 Tombla sheets jew ibag[tu email fuq B’numri kbar u kuluri differenti. pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
23
MADWARNA
■ Charlene Said g[adha kemm reb[et vaganza g[al Disneyland f’Pari;i mal-familja jew il-[bieb permezz tal-kompetizzjoni tal-Milied ta’ Vodafone. Il-klijenti ta’ Vodafone li riedu j]ommu kuntatt mal-ma[bubin tag[hom matul il-perjodu tal-Milied u xtraw bundle ta’ Vodafone matul Di/embru u Jannar reb[u premjijiet mill-isba[ inklu]i bundle kuljum, Nokia Lumia 625 kull ;img[a u l-premju grandju] ta’ vja;; g[al Disneyland f’Pari;i.
■ Membri tal-iSports and Social Committee ta’ Banif Bank g[abbew il-karozza tal-kumpanija b’ikel g[all-klieb u r[ewlha lejn l-Island Sanctuary f’Marsaxlokk biex jag[tu donazzjoni ta’ ikel g[all-klieb, mi;bura mill-impjegati. Huma ntlaqg[u b’entu]ja]mu kemm mit-tim li jie[u [sieb il-post, kif ukoll mill-klieb. Il-Banif Sports and Social Committe ja;ixxi minn angolu filantropiku fl-attivitajiet li jorganizza matul is-sena, biex jag[ti daqqa t’id lil numru ta’ organizzazzjonijiet volontarji li jiddependu mid-donazzjonijiet biex joperaw.
Il-Fanal ta’ Delimara restawrat jer;a’ jara d-dawl Ir-restawr tal-Fanal ta’ Delimara, pro;ett imwettaq minn Din l-Art {elwa bl-g[ajnuna ta’ GasanMamo, kien ippjanat fi tliet stadji u issa ntemm l-g[an talpro;ett li joffri akkomodazzjoni lill-vi]itaturi f’post storiku. Ilfanal, li g[andu arkitettura Ingli]a, inbena fl-1854 u serva b[ala fanal marittimu u punt ta’ referenza fil-ponta tax-Xlokk ta’ Malta. “Kien diffi/li [afna li tkejjel lammont ta’ xog[ol u ]-]mien li kien hemm b]onn biex jitlesta minn kollox ir-restawr tal-fanal, imma konna nafu li dan kien se jkun pro;ett li xtaqna nasso/jaw ru[na mieg[u,” qal Julian J. Mamo, id-Direttur Mani;erjali ta’ GasanMamo. “Meta tara dan il-fanal imponenti f’tarf l-irdum t[ossok sodisfatt li l-flus u ]-]mien li kien je[tie; ir-restawr kienu kollha vallapena.” Fl-ewwel parti tar-restawr issewwew il-[itan tal-fanal, flimkien mas-soqfa u t-torri. Issiment li n;abar f’tiswijiet ta’ matul i]-]mien tne[[a u l-fili mtlew b’ta[lita ;dida ta’ ;ir. Laperturi ta’ barra kollha kellhom b]onn xog[ol ta’ restawr estensiv u kull bi//a li kienet nieqsa ;iet ma[duma mill-;did. Fit-tieni parti tal-pro;ett inbidel l-ilma u d-dawl ta’ ;ewwa, saret manutenzjoni fuq l-
Dettall mill-Fanal ta’ Delimara li re;a’ ng[ata d-dawl
aperturi ta’ ;ewwa u twa[[lu f’posthom il-k/ina u l-kmamar tal-banju. L-ewwel ]ew; stadji kienu lesti fil-bidu tal-2008, i]da la[[ar parti damet [ames snin biex titlesta minn kollox. Din inkludiet ir-restawr talmekkani]mu tad-dawl tal-fanal li jkopri l-kopertura, il-lentijiet tal[;ie; u l-mekkani]mu tal-lanter-
na. Stanley Farrugia Randon, Kunsillier ta’ Din l-Art {elwa, irringrazzja lil GasanMamo g[all-interess u l-;enero]ità li wrew matul il-pro/ess kollu tarrestawr u [e;;e; lil kumpaniji o[ra jikkoperaw bl-istess mod u jag[tu daqqa t’id biex jg[inu firrestawr ta’ ;ojjelli stori/i li jinsabu madwar il-g]ejjer Maltin.
Banif jintrodu/i benefi//ji ;odda g[an-New Generations Account Banif Bank ( Malta) plc [abbar li qed iniedi benefi//ji ;odda marbutin man - New Generations Account biex jindirizza a[jar il - b]onniiet tal-klijenti tieg[u. Generations In - New Account huwa prodott immi rat g[al ;enituri , tuturi legali u nanniet li jixtiequ jwarrbu ftit flus , b ’ mod regolari , biex ikunu jistg[u jg[adduhom lit tfal tag[hom meta jikbru . Il kont issa jag[ti lok lill - klijen ti sabiex jift[u aktar minn kont wie[ed , billi l - bank naqqas l - ammont minimu li wie[ed irid jiddepo]ita fis sena . Min jifta[ l - ewwel New Generations Account ( NGA) jing[ata vaw/er b’xejn li jissarraf ming[and My Toys, li jinsab fil-kumpless ta’ PAVI Supermarket , jew ming[and Toby Toy Master , f ’ Birkirkara . Jekk jippreferi , il - klijent jista ’ jag[]el li l valur tal - vaw/er ji;i ddepo]itat direttament fil-kont tat-tifel jew tifla. Caroline Gauci mill Business Development Unit
tal - bank qalet li “ n - New Generations Account ming[and Banif Bank huwa ssoluzzjoni ideali biex tfaddal g[all-futur tal-tfal b’rata ta’ interessi vanta;;u]a, waqt li tgawdi mill - flessibbiltà li ti;bed flusek f’dati stabbiliti. Matul is - sena jridu jsiru depo]iti ta ’ mhux anqas minn € 300 g[al min jifta[ kont wie[ed jew €1 20 g[al min jifta[ kontijiet addiz zjonali . “ Id - depo]iti jistg[u jitqass mu f’pagamenti regolari matul is-sena. Wara sitt xhur minn meta tifta[ il-kont, tkun ukoll eli;ibbli biex tie[u self personali b’rata preferenzjali jekk is-self se jintu]a biex tixtri prodott li jista ’ jkollhom b]onn it-tfal.” G[al aktar informazzjoni dwar in - New Generations Account ming[and Banif Bank tista ’ //empel lill - customer care fuq 22601000 jew tibg[at email fuq customercare@banif . com . mt . Tista’ wkoll i]]ur wa[da millg[axar ferg[at li l - bank g[andu f’Malta u G[awdex.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
24
SPORT
WATERPOLO
Sliema u San :iljan jibdew b’reb[a Stewart SAID
Valletta United........................7 Sliema Frank Salt...................9 (1-2),(3-2),(1-4),(2-1)
F’partita bilan/jata Sliema Frank Salt kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un meta g[elbu lil Valletta United 9-7. Sliema ta[t il-gwida tal-kow/ Paul Privitera li kellu l-iskwadra kollha g[addispo]izzjoni tieg[u g[amlu ddebutt tag[hom il-plejers exSirens Jurgen Borg u Alex Attard. Huma kienu g[al [afna mill-partita fil-vanta;; i]da m’g[arfux jag[lqu l-partita sforz ta’ difi]a tajba mill-avversarji. G[al Valletta dan kien bidu importanti g[alihom fejn jidher li ser joffru sfida denja lil kull tim fir-ritorn tag[hom mal-kbar. G[alihom kienu qed jag[mlu ddebutt Michael Spiteri Staines u Daniel Paolella filwaqt li kellhom lid-direttur Tekniku Stephen Rizzo fuq il-bank jassisti lill-kow/ Anthony Farrugia. I]da neqsin g[al Valletta kien hemm Michael Cordina, Simon Cachia, Michael Rizzo u Sean
Meli u b’hekk il-Beltin ni]lu b’g[axar plejers biss u l-effett deher matul il-partita. L-ewwel sessjoni kienet preludju tal-partita b’Sliema jerb[u s-sessjoni 2-1. Il-Beltin irnexxilhom jibqg[u fil-partita tant hu hekk li reb[u t-tieni sessjoni u sal-mistrie[ g[amlu l-iskor indaqs. I]da fit-tielet sessjoni Sliema [adu vanta;; min-nuqqas ta’ plejers ta’ Valletta u reb[u ttielet sessjoni b’mob komdu biex fet[u vanta;; ta’ tliet gowls, liema vanta;; kien bi]]ejed g[as-Slimi]i biex jerb[u fejn g[alkemm reb[u l-a[[ar sessjoni ma kienx bi]]ejed biex Sliema reb[u l-partita 9-7. Valletta: R. Sciortino, M. Spiteri Staines (1), N. Bonello Ghio (1), R. Mock, D. Paolella, C. Zammit (2), C. Debono (1), R. Scerri (2), J.C. Farrugia, D. Abela Sliema: R. Coleiro, J. Gabarretta, N. Lubrano (1), T. Sullivan (1), M. Meli (1), J.
Azzjoni mill-log[ba bejn San :iljan u Sirens
Soler, J. Borg, C. Cluett (1), J. Brownrigg (2), E. Aquilina (1), A. Attard (2), N. Bugelli, K. Schembri, A. Agius Referees: Alex De Raffaele, Mario Dalli
San :iljan All Care..............15 Sirens Ritter Sport.................4 (4-1),(3-1),(2-2),(6-0)
San :iljan All Care Insurance bdew il-Kampjonat tax-Xitwa b’reb[a fa/li ta’ 15-4 fuq Sirens
Ritter Sport. Ir-reb[a g[al :iljani]i kienet meritata fejn [ar;et id-differenza bejn i]-]ew; timijiet. G[at-tim ta’ Sergio Afric spikka l-kaptin Matthew Zammit awtur ta’ [ames gowls. Il-:iljani]i kellhom in-nuqqas ta’ Christian Gialanze li rtira. G[al Sirens g[amel id-debutt tieg[u l-kow/ Bogdan Rath filwaqt li kellhom lil Matthew Pisani u Gabriel Pace jilag[bu g[all-ewwel darba fl-ilma g[attim ta’ San Pawl il-Ba[ar. San :iljan urew l-intenzjonijiet tag[hhom mill-bidu u reb[u lewwel sessjoni 4-1 b’doppjetta ta’ Matthew Zammit tifta[ vanta;; ta’ tliet gowls. Il:iljani]i komplew jiddominaw il-partita u sal-mistrie[ kienu 7-2 minn fuq b’]ew; gowls ta’ Bianchi u ie[or ta’ Zammit. Sirens irnexxilhom i]ommu ‘l pass mal-avversarji fit-tielet sessjoni b’Zak Mizzi jispikka g[al Sirens b’]ew; gowls tajbin biex l-a[[ar sessjoni kienet formalita’ b’diversi ]ag[]ag[ jispikkaw fosthom doppjetta ta]]ag[]ug[ Ben Plumpton biex San :iljan baqg[u bl-istess ritmu g[al skor finali ta’ 15-4. San :iljan: D. Camilleri, C. Spiteri Debarro, A. Galea, K. Mock, K. Dowling (1), M. Zammit (5), K. Galea (1), A. Bianchi (2), B. Plumpton (2), J.C. Cutajar (1), P. Fava, D. Zammit (2), J. Sammut, D. Zammit (1) Sirens: N. Grixti, Z. Mizzi (3), A. Camenzuli, G. Pace, M. Grech, A. Sammut, M. Caruana, D. Cutajar (1), J. Napier, M. Agius, L. Caruana, G. Debono, M. Pisani Referee: Peter Balzan, Massimo Angileri
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
25
SPORT MARATONA TA’ MALTA
Reb[iet g[al Hajjy u Josann Attard Pulis Il-Marokkin Mohammed Hajjy u l-Maltija Josann Attard Pulis kienu r-rebbie[a tal-edizzjoni ta’ din is-sena tal-maratona ta’ Malta li saret bejn bit-tluq mill-Imdina u t-tmiem f’TasSliema. Fl-edizzjoni ta’ din is-sena kien hem parte/ipazzjoni record ta’ madwar tlett elef u sitt mitt atleta. G[all-atleta Marokkin din kienet ir-raba’ reb[a konsekuttiva fil-maratona ta’ Malta fejn hu tem id-distanza f’[in ta’ sag[tejn, 18-il minuta u 26 sekonda. Fit-tieni po]izzjoni spi//a ttaljan Carmine Buccilli li temm f’sag[tejn, 20 minuta u sekonda filwaqt li Marokkin ie[or, Hicham Boufars kiseb it-tielet post f’[in ta’ sag[tejn 30 minuta u 30 sekonda. L-ewwel atleta Malti kien Jonathan Balzan li temm fisseb’a po]izzjoni f’[in ta’ sag[tejn 30 minuta u 55 sekonda, u dan kien segwit minn atleta ie[or Malti Andrew Grech li da[al fit-tmien post. G[at-tieni sena konsekuttiva il-maratona tan-nisa intreb[et minn atleta Maltija fejn Josann Attard Pulis reb[et fi tliet sig[at u 20 sekonda. Warajha fit-tieni post il-Fran/i]a Anne Bitrou Gaillard f’[in ta’ tliet sig[at 14il minuta u 27 sekonda u fit-tielet post atleta o[ra Maltija Karen Xerri li reb[et f’[in ta’ tliet sig[at 17-il minuta u g[axar sekondi. Fin-nofs maratona su//ess g[al Ibrahim Hussen li reba[ f’sieg[a, g[axar minuti u 24 sekonda u kien segwit millAwstraljan Yosef Scerri u millIngli] Gary Perrington. Il-Malti Charles Cilia kiseb ir-raba’ po]izzjoni. In-nofs maratona tan-nisa intreb[et mit-Taljana Elga Caccialanza f’[in ta’ sieg[a 20 minuta u 13-il sekonda. Fit-tieni u t-tielet post ]ew; atleti Taljani o[ra, Paola Bernardo u Lisa Ferrari
Il-Marokkin Mohammed Hajjy rebbie[ tal-Maratona (ritratt Alex Degabriele)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
26
SPORT
Tmiem it-ti;rija prin/ipali mirbu[a minn Ohime Mag (Ritratt Alex Degabriele)
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Ohime Mag fi klassi g[alih fil-Premier Kenneth Vella
Ta[t il-gwida ta’ wie[ed missidien tieg[u Ronald Cassar, Ohime Mag reba[ l-aktar ti;rija mistennija li saret il-biera[ wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa. Din kienet riservata g[al ]wiemel tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m u kienet tag[mel parti mis-sitt laqg[a tas-sena fuq [dax–il ti;rija tat-trott. Charles Camilleri temm l-a[jar sewwieq tal-programm bi tliet reb[iet. Tlettax kienu ]-]wiemel li ;rew fl-aktar ti;rija importanti. Id-debba debuttanta }vedi]a Chiara Sisu (Melvin Farrugia) kienet l-aktar velo/i wara li ng[ata l-bidu uffi/jali. Matul lewwel metri din id-debba fet[et
vanta;; ta’ tul u nofs minn Ohime Mag u Vanmaker Limburgia (Rodney Gatt). Chiara Sisu baqg[et i]]omm ilkmand g[al parti twila tad-distanza, g[alkemm it-ti;rija [adet ]volta o[ra fl-ahhar 400m tag[ha. Kien f’dak il-[in li Chiara Sisu bdiet tnaqqas mill-pass u kien f’dak il-mument ukoll li Cassar talab lil Ohime Mag biex imur quddiem. B’hekk dan ittrijonfa fa/ilment minn Vanmaker Limburgia. Orgueil De Nganda (Noel Baldacchino) u Livi Cantona (Julian Farrugia) ukoll kellhom prestazzjoni tajba meta temmew warajhom f’dik l-ordni. Sitta mit-ti;rijiet li saru l-
biera[ kienu heats u taw il-bidu g[all-kampjonat ;did Assikura tal-klassi Bronze. Minn dawn ilheats 24 ]iemel g[addew g[assemi finali. Fl-ewwel heat, Narcus du Roc (Noel Baldacchino) naqqas mill-;iri madwar 300m mit-tmiem u fost l-o[rajn inqabe] mill-kwotat Kaki De Peyrahout (Charles Camilleri) li [a t-tieni reb[a nfila minn Pema (Charles Farrugia). Attakk tlieta fuq in-na[a ta’ barra u mibdi 600m mit-tmiem tat-tieni heat Bronze wassal lil Queops De Retz (Emmanuel Fenech) biex jie[u t-tieni reb[a tieg[u f’Malta minn Take Out Blue (Paul Galea). Taqtieg[a bejn erba’ ]wiemel fid-dritta
finali tat-tielet heat Bronze waslet lill-veteran ta’ sittax–il sena, l-outsider Schejken Bill (Charles Farrugia) biex jirritorna g[ar-reb[ wara nuqqas ta’ madwar sena u tliet xhur. Sjohultets Tigra (Rodney Gatt) u Napolitano Sun (David Ellul) da[lu flimkien fit-tieni post. Fir-raba’ heat, Obscur de Busset (Shawn Portelli) kien il[in kollu quddiem. Dan i]]iemel ma naqas milli jaqsam illinja finali l-ewwel b’aktar minn ]ew; tulijiet u nofs minn Qumran De La Motte (Frencu Cassar). Simili kienet il-[ames
heat mill-istess kampjonat fejn bidu attraenti wara l-karozza tattluq g[in lil Julian Port (Rodney Gatt) biex jokkupa l-ewwel po]izzjoni tul id-distanza kollha. Dan ma sabx diffikulta’ fl-a[[ar metri jikkontrolla l-attakk ta’ Pancho Villa (Andrew Farrugia). Fl-a[[ar heat waslet ukoll ittielet reb[a tal-;urnata g[al Charles Camilleri. Hawnhekk Quingen de Bussy (Brian Hili), li kien g[al [afna metri quddiem ma seta’ jag[mel xejn fl-a[[ar metri quddiem il-qawwa ta’ Zeta Jones A misjuqa mill-istess Camilleri.
Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Nolan Streamline (A.
Mifsud) {in – 2.49.6” (1.19.3”) 2. Brokkur TYC (C. Degiorgio) 3. Manifi Pointer (C. Fava) 4. Cocos Kaos (R. Magro)
II Ti;rija. Heat Kampjonat Assikura. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Kaki De Peyrahout (C.
Camilleri) {in – 2.45.4” (1.17.3”) 2. Pema (Ch. Farrugia) 3. Mezio Josselyn (V. Fenech) 4. Quero Des Erablais (S. Galea)
III Ti;rija. Heat Kampjonat Assikura. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Queops De Retz (E.
Fenech) {in – 2.47.4” (1.18.2”) 2. Take Out Blue (P. Galea) 3. Royal Qui (I. Bilocca) 4. Niko De Chamant (V. Fenech)
IV Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Lonshults Erik (C.
Camilleri) {in – 2.45.5” (1.17.3”) 2. Count Wiesnievski (R. Gatt) 3. Novak (T. Demanuele) 4. Cross Country FC (D. Hili)
V Ti;rija. Heat Kampjonat Assikura. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Schejken Bill (Ch.
Farrugia) {in – 2.48.4” (1.18.7”) 2. Sjohultets Tigra (R. Gatt) Napolitano Sun (D. Ellul) 4. Quiara Magic (M. Falzon)
VI Ti;rija. Heat Kampjonat Assikura. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Obscur De Busset (S.
Portelli) {in – 2.45.4” (1.17.3”) 2. Qumran De La Motte (F. Cassar) 3. Nylan De Mouloire (R. Gatt) 4. Wilma Belize (C. Camilleri)
VII Ti;rija. Klassi Silver. Dist –
2140m. 1. Petrus du Vivier (M. Desira) {in – 2.46.7” (1.17.9”) 2. Sur Malouin (K. Saliba) 3. Okapi Des Dimes (M. Ellul) 4. Plaisir d’Amour (S. Schembri) VIII Ti;rija. Heat Kampjonat Assikura. Klassi Bronze. Dist –2140m. 1. Julian Port (R. Gatt) {in
– 2.47.3” (1.18.2”) 2. Pancho Villa (A. Farrugia) 3. Notice As (C. Degiorgio) 4. Willesden Hanover (W. Farrugia) IX Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Ohime Mag (R. Cassar) {in – 2.40.7” (1.15.1”) 2. Vanmaker Limburgia (R. Gatt) 3. Orgueil De Nganda (N. Baldacchino) 4. Livi Cantona (J. Farrugia) X Ti;rija. Heat Kampjonat Assikura. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Zeta Jones A (C. Camilleri) {in – 2.45.7” (1.17.4”) 2. Quingen De Bussy (B. Hili) 3. Lime Casted (K. Gialanze’) 4. Jens (A. Magro) XI–il Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Quo Vadis Phedo (C. Calleja) {in – 2.45” (1.17.1”) 2. Andri Boko (T. Demanuele) 3. Norman d’Avril (J. Cordina) 4. Newman (M. Caruana) – Big Hit (C.
Camilleri)
Up And Quick jirba[ il-Paris
Il-biera[ ukoll fil-korsa ta’ Vincennes f’Pari;i fi Franza saret itti;rija nternazzjonali Gran Prix De Paris fuq distanza maratona ta’ 4150m u bil-bidu bil-waqqaf. Temm rebbie[ il-favorit Up And Quick misjuq minn Jean Michel Bazire u minn Tiego d’Etang (Christian Bigeon) u Roxanne Griff (Eric Raffin).
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
27
SPORT Basketball- BOV K.O. Finali
Ir-raba’ unur g[al Athleta A to Z Electronics Athleta A to Z Electronics kisbu r-raba’ unur tal-ista;un meta filfinali tal-BOV K.O. g[elbu lil Pavi Depiro. Athleta A to Z ....................68 ............’...............59 (16-7, 17-19, 16-18, 17-15) Athleta - M. Naudi 18, D. Bugeja 4 , C . Patus 1 8 , C . Galea, O. Said 10,S. Pace 2, K. Baldacchino 2, S. Bischoff , W. Spiteri, S. Schembri 14. Depiro - R. Vella 14, M. Akedponya 13, N. Sultana 8, A. Aquilina, A. Portelli 6, A. Axiaq 10, E. Lupo, I. Tanti 2, M. Agius. S. Bartolol 6. Referees - B. Vassallo, E. Mangani u Terribile. Wara il-pre season tournament, Is-Super Cup, St James Hospital Shield, Athleta ]iedu il KO. {lief g[al mument qasir wara l-intervall, Athleta kienu fuq quddiem . Depiro ma Pavi Depiro
jistg[ux jie[du reb[a fuq Athleta dan l-ista;un. Athleta reb[u g[ax kienu aktar pre/i]i fix-xutts minbarra li dawru l - ballun a[jar fl attakk. Depiro ppruvaw ja[sdu lil Athleta b ’ log[ob velo/i , imma xejn ma kienu pre/i]i spe/jalment M . Adekponya , waqt li A. Axiaq tilef wisq minn ta[t il-board. Bidu tajjeb mil-play-maker O. Said g[en lil Athleta jmorru 9-3 minn fuq. Depiro bdew jilag[bu a[jar biex sat-tmiem is-sessjoni Athleta jkunu 16-7 minn fuq. Il - log[ob kompla jkunu bilancjat sakemm de/i]joni li jing[ata basket dubu] talli M. Adekponya miss il-board rat lil Athleta jie[du vanta;; u jmorru [dax-il punt minn fuq 33-22.
Depiro kisbu l-a[[ar ]ew; baskets biex marru jistrie[u 33-26 minn ta[t. Depiro [asdu lil Athleta kif bdiet it - tielet sessjoni biex kisbu tmien punti ming[ajr risposta u jmorru g[all-uniku darba minn fuq 36-33. Timeout g[en lil Athleta jirkupraw u jiksbu disa ’ punti ming[ajr risposta biex irkupraw il vanta;; 42-36 u minn hemm ma [arsux lura. Athleta bdew la[[ar g[axar minuti [ames punti minn fuq 49-44. Athleta kkontrollaw tajjeb sat-tmiem l-isforzi konfu]i ta’ Depiro. Ming[ajr Storja Pavi Depiro............................35 Caffe Moak Luxol................61 (6-13, 12-19, 4-13, 13- 16) Luxol kisbu t-tieni unur tal-
ista;un wara St James Hospital Shield meta reb[u in . K . O . Wie[ed stenna xi [a;a a[jar minn Depiro wara li reb[ulhom il-;img[a l-o[ra, imma Depiro kienu wisq traskurati fil-log[ob tag[hom fejn tilfu l-pusses xejn inqas minn wie[ed u tletin darba. B’din l-istatistika diffi/li li tirba[ fejn [lief g[al S . Brincat ma kellhomx mira tajba. Luxol b ’ difi]a aggressiva fixklu lil Depiro biex marru 123 minn fuq. Bir-reazzjoni tadDepiro ma tasalx, Luxol kellhom vanta;; tajjeb sal-mistrie[ 32-18. Lanqas l-interval ma g[en lil Depiro li jsolvu l-problemi biex Luxol komplew i]idu u jibdew l-a[[ar g[axar minuti 45-22 minn fuq . Depiro pprovaw jnaqqsu d-distakk biss Luxol ]ammew sod sat-tmienm. S.
SOCHI 2014
Jintemmu l-Olimpjadi tax-xitwa Il-biera[ f’Sochi intemmu lOlimpjadi tax-xitwa bl-a[[ar midalji li ng[ataw fejn l-iktar mistennija kienet il-final talhockey li fiha kif kien mistenni il-Kanada reb[u l-midalja taddeheb meta fil-final g[elebu lillI]vezja 3-0. Fil-kross country Alexander Legkov reba[ il-midalja taddeheb fil-50km cross country. Mialja tad-deheb o[ra kienet mirbu[a mir-Russja fil-Bobsled ta’ b’erbgha. Il-Latvja reb[et ilfidda u l-bron] g[all-Istati Uniti.
Ir-Russja kisbu l-ikbar g[add ta’ midalji tad-deheb meta reb[u 13-il midalja g[al toal ta’ 33 midalja. Wara r-Russja spi//at in-Norve;ja bi 11-il midalja tad-deheb u l-Kanada bis-sa[[a tal-final tal-Hockey spi//aw b’10 midalji tad-deheb u toal komplessiv ta’ 25 midalja. L-Istati Uniti temmew b’disa’ midalji tad-deheb u toal ta’ 28 midalja. Issa l-appuntament ikun g[al erba’ snin o[ra fPyeongchang fil-Korea t’Isfel.
Plejers Luxol waqt il-pre]entazzjoni tat-tazza (Ritratt Brian Grech)
Brincat ta’ Depiro kienet laqwa skorer tal-log[ba b’G. Costa u P. Bright g[al Luxol sbatax-il punt. Reb[a g[al-Pheonix Phoenix kisbu l-ewwel unur tal-ista;un meta fil-finali tal-
BOV K.O. Tat-Tieni Divi]joni g[elbu lil {ibs f’log[oba kumbattuta u tmiem e//itanti 80-73. Wara bidu tajjeb minn {ibs 93, Phoenix tjiebu biex sal-mistrie[ kienu 42-31 minn fuq. Kollox deher de/i] meta Phoenix fl-a[[ar minuti tat-
tielet sessjoni iddominaw biex il-vanta;; kiber g[al 63-43. Hibs [ar;u aktar deterninati g[all - a[[ar g[axar minuti u bil-mod bdew jersqu vicin 7673 , biss seba ’ punti ta ’ J . Ransley a//ertaw ir-reb[a g[al Phoenix.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
28
SPORT
FUTBOL – L-EWWEL DIVI}JONI
Gudja United ja[sdu lil }ebbu; Rangers GUDJA U. …………….…… 3 ZEBBUG R. ………….……. 0 Gudja - M. Xerxen, C.
Portelli, R. Buhagiar, A. Scozzese, C. Fenech, M. Brincat, G. Chircop, M. Grovers (E. Bugeja), R. Dalli, P.P. Sammut (J. Zahra), A. Ewurun (K. Azzopardi) Zebbug R - J. Farugia, M. Farrugia, M. Gauci, C. Gauci, Y. Camilleri, R. Mandic, L. Galea, J. Nwoba, M. Rodriguez Britto (B. Chetcuti), A. Tabone, A. Mendes Ribeiro Referee - Marco Borg Gudja United wettqu sorpri]a kbira meta g[elbu lil Zebbug Rangers biex issa Pieta baqg[u we[idhom fl-ewwel post talklassifika. Gudja kienu kwa]I perfetti f’kull dipartiment u minkejja li sorprndenti r-ri]ultat hu wie[ed ;ust u meritat. Wara kwarta log[ob Gudja marru fil-vanta;; meta Ryan Dalli kien imbuttat minn Ratko Mandic bir-referee jordna lpenalty li minnu MAURO BRINCAT ma falliex. Fit-23 minuta daqqa ta’ [arta g[al Zebbug li kellhom lil Alan Tabone mke/I wara li dan intwera t-tieni karta safra. U ]ew; minuti wara Zebbug sofrew daqqa ta’ [arta o[ra meta MATTHEW GROVES fajjar xutt mil-isba[ li spi//a fix-xibka. Fil-35 minuta l-ewwel azzjoni ta’ Zebbug b’xutt ta’ Ribeiro jmur barra. Fit-42 minuta i]]ew; na[at ;ew mill-;didi indaqs fin-numru ta’ plejers meta tke/a Ranier Buhagiar ta’ Gudja. Mas-sieg[a log[ob Gudja g[alqu l-log[ba meta RYAN DALLI skorja wara pass tajjeb ta’ Ewurun. Fis-70 minuta Zebbu; kelhom plejer imke//I, John Nwoba biex ir-Rangers temmew il-log[ba b’disa’ plejers. Tlieta minn Luke Micallef MELITA ………………….. 4 ZEJTUN C. ………….…… 1 Melita – N. Grima, M. Borg, J.P. Attard (L. Sammut), M. Sierra Camacho, L. Bianco, M. Valenzia (A. Borg Olivier), J. Cueto Rodriguez, L. Micallef, N. Rizzo, J. Da Silva, J. Galea (J. Paris). Zejtun C – R. Debattista, I. Briffa (M. Scicluna), R. Previ, P. Mirceta, J. Galea, G. Delia, A. Farrugia, D. Borg (J. Spiteri), A. Carabott (E. Vella), A. Cekulajevs, K. Abela. Referee – Mario Apap Il-[atra ta’ kow/ ;did, Michael
Molzahn g[al Zejtun ma [allietx l-effett mixtieq g[aliex Zejtun sofrew telfa o[ra kbira 1-4 kon-
Kif Jinsabu Pieta H Zebbug R Lija A Melita St.George’s St.Andrew’s Gudja U Gzira U Birzebbuga SP Zurrieq Zejtun C Msida SJ Hamrun S
L R D T F K Pti
16 11 16 10 16 9 16 7 15 6 16 6 15 6 15 5 16 5 16 4 16 4 15 3 16 3
3 2 3 3 2 5 5 4 5 4 4 6 3 6 5 5 3 8 3 9 2 10 2 10 6 7
35 35 31 29 23 35 23 18 22 21 22 18 20
14 25 22 20 23 28 25 19 30 25 42 28 28
36 33 29 26 23 22 21 20 18 15 14 11
7
tra Melita. Zejtun bdew tajjeb u marru fil-vanta;; i]da Melita dawwru l-log[ba favur tag[hom b’hat trick ta’ Micallef. Zejtun marru fil-vanta;; wara biss tliet minuti meta minn pass tajjeb ta’ Briffa, CEKULAJEVS skorja minn po]izzjoni angolata. Melita kellhom reazzjoni tajba u xe[tu kollox fl-attakk u kienu ppremjati fit-23 minuta meta minn kross tajjeb ta’ Luke Bianco mix-xellug, da[al tajjeb LUKE MICALLEF li b’daqqa ta’ ras stupenda sab ix-xibka. Fit-30 minuta Melita marru filvanta; b’azzjoni mill-isba[ ta’ kontrattakk mibdija minn Luke Micallef li qassam lejn GENEROSO DA SILVA li avanza u g[eleb lil Debattista b’xutt filbaxx. }ew; minuti wara Melita kabbru l-iskor meta minn kross ta’ Julian Galea il-goalkeeper Debattista salva kif seta’ u mirrebound da[al LUKE MICALLEF li spara fis-saqaf tax-xibka. Fit-tieni taqsima freekick ta’ Cekulajevs g[adda ftit g[oli u fis-57 minuta Delia kellu azzjoni ferm tajba i]da x-xutt tieg[u kien salvat minn fuq il-linja minn Cueto Rodriguez. Zejtun komplew jippruvaw u Delia kien liktar attiv i]da kien im/a[[ad minn save tajjeb ta’ Grima. {ames minuti mit-tmiem Melita g[alqu l-log[ba bit-tielet gowl personali ta’ LUKE MICALLEF. Jirb[u b’g[axar plejers BIRZEBBUGA SP ….…….. 1 GZIRA U. ………………….. 2 Birzebbuga SP – C. Cassar, J. Briffa (R. Zammit), P. Grima, D. Baldacchino, M. Hrubsa, G. Favero, C. Calleja, K. Borg, G. Caruana (G. Goodlip), R. Celeste, P. Cataldi. Gzira U – K. Gerada, A. White, Y. Tonna, R. Forace, J. Camileri, B. Bondin, R. Deguara (S. Vella), M. Avila Perez, P. Gueye, M. Kotyza (J. Chetcuti), S. Meilak (C. Cassar). Referee – Paul Caruana Gzira wara li kisbu post fissemi finali tat-Trophy reb[u anki wkoll fil-kampjonat meta g[elbu lil Birzebbuga 2-1 meta kienu
Matthew ta’ Cocks ta’ Zurrieq janti/ipa lil Bernardo Mariano ta’ St George’s (Ritratt Brian Grech)
qed jilag[bu bi plejer inqas. Il-log[ba kellha bidu kwiet u Gzira fet[u l-iskor wara 36 minuta fl-ewwel azzjoni perikolu]a meta Avila Perez twaqqa’ filkaxxa u mill-[dax-il metru kien PAPE GUEYE li skorja b’xutt pre/i]. Ir-reazzjoni ta’ Birzebbuga kienet immedjata u seba’ minuti wara kisbu d-draw permezz ta’ RONNIE CELESTE li skorja b’xutt fil-baxx. Fit-tieni taqsima il-log[ba kienet ferm interessanti fejn Birzebbuga kellhom iktar millog[ob. Fit-72 minuta Gzira spi//aw b’g[axar plejers meta Pape Gueye kien muri t-tieni karta safra wara fawl fuq Hrubsa. I]da tliet minuti wara kienu listess Gzira li skorjaw il-gowl de/i]iv meta xutt ta’ Kotyza kien salvat minn Cassar u mirrebound kien BONDIN li spara fix-xibka. Birzebbuga falew la[[ar minuti i]da minkejja lisforzi tag[hom ma rnexxilhomx isalvaw ir-ri]ultat. Zurrieq f’iktar inkwiet ST.GEORGE’S …….……… 2 ZURRIEQ …………………. 1 St. George’s - T. Galea, K. Tanti, E. Sevasta, J. Gerada (E. Amaira), M. Tabone (A. Bonello), A. Ellul, R. Vella, D. Sammut, J. Farrugia, J. Beruardo Mariano, M. Abudl Razak Zurrieq - J. Alden, K. Sacco, K. Magro, S. Giglio, S. Wellman, M.Mifsud, M. Cocks
(M. Schembri), D. Darmanin (A. Agius) , Z. Vukovic, J. Ogunnupe, O. Agboebina Referee - Stefan Pace Zurrieq issieltu minkejja li lag[bu g[al [inijiet twal b’g[axar plejers i]da finament kellhom ibaxxu rashom u jo[or;u mill-grawnd ming[ajr punti. Wara bidu tajjeb minn Zurrieq kienu l-Bormli]I li fet[u l-iskor fis-seba’ minuta mieta minn freekick ta’ Dylan Sammut, il-[ar;a ta’ Jeremy Alden ma kinitx perfetta u ALEX ELLUL bir-ras xe[et fix-xibka. Zurrieq bdew jattakkaw u jo[olqu g[add ta’ /ansijiet ta’ skor i]da kontra x-xejra tallog[ob kienu St. George’s li skorjaw it-tieni gowl meta MENDY RAZAK da[al tajjeb g[al pass fit-tul ta’ Bernardo Mariano u spara fix-xibka. Fil-35 minuta Zurrieq kellhom lil Stefan Giglio mke//I wara li dan waqqa’ lil Bernardo Mariano li kien sejjer dritt lejn il-lasta. Zurrieq kienu sfortunati qabel intemmet it-taqsima meta freekick ta’ Ogunnupe laqat il-mimduda. Fit-tieni taqsima St George’s beda jkollom [afna /ansijiet filkontrattakki i]da fis-67 minuta Zurrieq da[lu mil-;did fillog[ba meta Aaron Agius twaqqa fil-kaxxa minn Gerada u mil-11-il metru kien l-istess AARON AGIUS li naqqas liskor.
Ri]ultati Lokali Futbol – Premier
B’Kara v Balzan Valletta v Sliema W
Div I
Melita v Zejtun Gzira v Birzebbuga St.George’s v Zurrieq Gudja v Zebbug R
Div III
Mgarr v Swieqi St Lucia v Qrendi Xghajra v Kalkara Ghaxaq v Ta’ Xbiex Sirens v Luqa St Venera v Attard
3-1 1-1 4-1 2-1 2-1 3-0 1-2 0-2 4-3 3-0 4-0 1-2
GFA
Kercem v Munxar Nadur v SK Victoria
YFA – U-15
Hamrun v Pieta S.Gwann v St Andrews Melita v Qormi Gozo v Kirkop Tarxien v B’Kara Pembroke v Zabbar B’Bugia v Attard Marsa v Mqabba Dingli v Gzira Rabat v Mqabba
Handball
Luxol v Swieqi Aloysians v Kavallieri Swieqi v Aloysians
1-1 2-1
0-2 0-0 3-2 1-1 0-3 3-2 4-2 2-8 1-1 8-0
4-34 16-18 11-19
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
30
SPORT
Wirja tajba fit-tieni taqsima t[alli l-Istripes fil-qu//ata Stewart Said
BALZAN.........................1 BIRKIRKARA...............3
Balzan: M. Bartolo, J. Grioli,
S. Bezzina, A. Scicluna, R. Dos Santos, F. Vignaroli, E. Bilbao Zarate, P. dos Santos Calcado, D. Grima, L. Micallef, J.L. Armario Negrin Sost- K. Magro flok J. Grioli 46’, R. Darmanin flok L. Micallef 65’, M. Spiteri flok D. Grima 75’ Birkirkara: J. Haber, E. Herrera, Z. Muscat, N. Vukanac, J. Zerafa, A. Mendoza, P. Fenech, G. Sciberras, S. Haruna Shodiya, J. Benites, R. Scicluna Sost- R. Calheira Seara flok E. Herrera 46’, D. Zerafa flok P. Fenech 60’, R. Camenzuli flok J. Benites 80’ Skorjaw: J.L. Armario Negrin 34’ (Bz), S. Shodiya Haruna 50’, P. Fenech 54’, R. Camenzuli 94’(Bk) Imwissija: G. Sciberras 15’, Z. Muscat 67’, R. Calheira Seara 90’(Bk), E. Bilbao Zarate 39’, P. dos Santos Calcado 45’, J.L. Armario Negrin 45’, (Bz) Referee: Sandro Spiteri Assistenti Referees: Roberto Vella, Peter Borg
Assistenti Referees Addizjonali: Adrian Azzopardi,
Andre Arciola
In-Nazzjon
Plejer
tal-
L-attakkant ta’ B’Kara Jhonnattann issikkat minn ]ew; plejers ta’ Balzan (Ritratt Brian Grech)
Log[ba: Shola Shodiya Haruna (Birkirkara)
Birkirkara irritornaw g[ar-reb[ wara l-eliminazzjoni fit-Trophy meta f’partita ta’ ]ew; u/u[ g[elbu lil Balzan 3-1. Il-karkari]i kienu ine]i]tenti fl-ewwel taqsima bl-ebda azzjoni denja, i]da fit-tieni taqsima it-tim karkari] trasforma ru[u biex f’g[axar minuti dawwar l-iskor. Balzan minn na[a l-o[ra tilfu dak li bnew fl-ewwel taqsima fejn rari kienu perikolu]i. Il-kow/ Jesmond Zerafa wettaq tliet tibdiliet mit-telfa kontra
Valletta b’Andrew Scicluna u Steve Bezzina jirritornaw fiddifi]a minflok Kurt Magro u limwe;;a’ Godwin McKay filwaqt Vignaroli [a post Luke Sciberras. Balzan [olqu l-ewwel periklu wara 16-il minuta meta free-kick mid-distanza ta’ Calcado ;ie mxellef b’Ramon dos Santos mpenja lil Haber li dawwar f’korner. Birkirkara komplew billog[ob f’nofs il-grawnd filwaqt li ma jheddux il-lasta ta’ Manuel Bartolo. Ma kinitx sorpri]a li Balzan marru fil-vanta;; fl-34 minuta meta f’po]izzjoni
dubju]a, JOSE LUIS ARMARIO NEGRIN g[eleb in-nasba tal-offside minn pass pre/i] ta’ Vignaroli u wara li avvanza qabbe] fuq Haber. Il-kow/ Paul Zammit wettaq tibdila fil-bidu tat-tieni taqsima meta Calheira Seara [a post Edward Herrera. Il-bidla [alliet il-frott g[aliex fil-50 minuta Birkirkara g[amlu l-iskor indaqs meta SHOLA SHODIYA HARUNA fajjar xutt b’sa[[tu fir-rokna tax-xibka li ma ta l-ebda /ans lil Bartolo. Il-karkari]i dawru l-iskor fl-54 minuta meta Benites qassam lura lejn PAUL
Kif Jinsabu Championship Pool L R Birkirkara 23 19 Valletta 23 17 Hibernians 23 15 Sliema W. 23 12 Mosta 23 13 Balzan 23 8
D 2 3 2 8 2 4
11
Relegation Pool L Naxxar L. 23 Floriana 23 Vittoriosa S. 23 Tarxien R. 23 Qormi 23 Rabat A. 23
D 4 4 4 5 4 4
11 28 10 33 14 25 14 28 15 30 18 18
R 8 9 5 4 4 1
T 2 3 6 3 8
F 54 53 58 44 46 25
K 20 15 29 25 36 34
Pti 31 28 24 23 22 14
T F K 40 38 48 47 48 62
Pti 15 14 10 9 8 4
FENECH li fuq il-;irja b’xutt b’sa[[tu bix-xellug ma ta l-ebda /ans lil Bartolo. I/-Champions marru vi/in it-tielet gowl fis-67 minuta meta Shodiya Haruna seraq ballun min-nofs il-grawnd avvanza qabe] ukoll lil Bartolo i]da f’lasta vojta tefa’ barra. Balzan setg[u g[amlu l-iskor indaqs fis-77 minuta meta Negrin ir/ieva ballun tajjeb i]da wara li avvanza sab lil Haber jag[laq tajjeb biex blokka x-xutt. It-tim ta’ Jesmond Zerafa setg[u g[amlu liskor indaqs lejn tmiem il-partita meta Negrin waqqa’ l-ballun lejn Ryan Darmanin i]da x-xutt tieg[u spi//a g[oli. Birkirkara g[alqu l-partita definittavament il-partita fl-94 minuta meta s-sostitut RYAN CAMENZULI seraq ballun min-nofs il-grawnd avvanza u g[eleb lil Bartolo.
Valletta jitilfu ]ew; punti importanti VALLETTA....................1 SLIEMA W.....................1
Valletta: N. Revishvili, J. Caruana, S. Borg, R. Fenech, J.P. Mifsud Triganza, R. Briffa, H. Barry, S. Bajada, D. Rocha dos Santos, I. Maisuradze, A. Nafti Sost- E. Agius flok H. Barry 72’, L. Montebello flok J.P. Mifsud Triganza 82’ Sliema: H. Bonello, A. Muscat, J. Mintoff, M. Scerri, S. Ohawuchi, C. Gatt Baldacchino, T. Cilia, P. Barbetti, M. Muchardi, S. Biancardi, A. Vladavic Sost- I. Woods flok T. Cilia 46’, K. Farrugia flok C. Gatt Baldacchino 56’ Skorjaw: A. Nafti 6’ (V), I. Woods 59’ (S) Imwissija: P. Barbetti 68’ (S), S. Bajada 71’, R. Fenech 76’ (V) Referee: Chris Lautier Assistenti Referees: Duncan Sultana, Thomas Debono Assistenti Referees Addizjonali: Clayton Pisani, Malcolm Spiteri
In-Nazzjon Plejer talLog[ba: Admir Vladavic (Sliema Wanderers) Attendenza: 1592
Valletta tilfu ]ew; punti importanti fit-taqtieg[a g[al kampjonat meta spi//aw f’parita’ ta’ 1-1. Illog[ba naqqset li til[aq il-livell mixtieq b’[afna log[ob f’nofs ilgrawnd. Valletta g[alkemm kienu ftit a[jar mill-avversarji fl-ewwel taqsima, naqqsu r-ritmu b’Sliema jisfruttaw l-unika okka]joni denja tal-partita. Il-Beltin kienu nieqsa mill-kreattivita’ fil-fa]i tal-attakk b’Denni, Nafti u Barry ftit ikun efettivi b’Muchardi, Barbetti u Mark Scerri jag[mlu xog[lhom tajjeb biex ira]]nu l-attakk Belti. Is-Slimi]i ma kinux perikolu]i matul il-partita bilgowlkiper Belti Revishvili ma jkollux [afna x’jag[mel. Il-kow/ Belti Andre Paus g[amel ]ew; tibdiliet mill-a[[ar partita fil-kampjonat b’Denni u Maisuradze jilag[bu minflok Edmond Agius u Abayomi Seun. G[al Sliema erba’ tibdiliet mirreb[a kontra Rabat b’Henry Bonello jirritorna bejn il-lasti u John Mintoff, Mark Scerri u Paltemio Barbetti jirritornaw mal-ewwel [dax. Valletta bdew il-partita fuq lattakk u fet[u l-iskor wara sitt minuti meta ABDELKARIM
Ivan Woods jiskorja l-gowl tad-draw ta’ Sliema (Ritratt Brian Grech)
NAFTI ;ibed il-ballun fuq illemin u b’xutt fil-baxx minn madwar 25 metru g[eleb lil Henry Bonello. Il-log[ob beda’ ji]vol;i f’nofs il-grawnd u kellna nistennew sat-22 minuta meta kross ta’ Denni lejn Triganza i]da Mintoff la[aq klirja g[al korner. L-uniku xutt lejn il-lasti g[al Sliema wasal fil-41 minuta b’xutt ta’ Clifford Gatt Baldacchino li g[adda barra.
Sliema dehru ftit a[jar fit-tieni taqsima u fit-48 minuta minn pass ta’ Alex Muscat, Vladavic spara g[oli. Sliema irnexxilhom jag[mlu l-iskor indaqs fid-59 minuta meta free-kick ta’ Vladavic stampa mal-wieqfa u mir-rebawnd IVAN WOODS xe[et fix-xibka. Ir-risposta ta’ Valletta waslet fil-61 minuta b’xutt ta’ Denni li g[adda g[oli. {ames minuti wara xutt /entrali
ta’ Maisuradze ;ie salvat fa/ilment minn Bonello. IlBeltin komplew jattakaw u fid69 minuta Briffa bir-ras g[adda lejn Triganza li prova wkoll birras i]da sab lil Bonello attent u dawwar f’korner. Valletta pruvaw fl-a[[ar mumenti tal-partita i]da ma kienx bi]]ejed biex Sliema jie[du punt prezzju] filwaqt li Valletta issa jinsabu tliet punti ta[t Birkirkara.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
31
SPORT EURO 2016
Malta ter;a’ titla mal-Italja u l-Bulgarija Kroazja, Norve;ja, u Azerbaj;an l-avversarji l-o[ra ta’ Malta L-Italja se jer;g[u ikunu avversarji ta’ Malta, din id-darba fil-fa]i ta’ kwalifikazzjoni g[allEuro 2016, li l-fa]i finali tieg[u se jsiru sentejn o[ra fi Franza. Malta lag[bet ukoll fl-istess Grupp mal-Italja fil-log[biet ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tadDinja 2014 li se ssir fil-Bra]il f’:unju li ;ej. Flimkien ma’ Malta u l-Italja fi Grupp H, insibu wkoll ilKroazja, il-Bulgarija, inNorve;ja u l-A]erbaj;an, fejn anki l-Bulgari kienu avversarji ta’ Malta u l-Italja fil-fa]i ta’ kwalifikazzjoni g[all-edizzjoni tat-tazza tad-Dinja fil-Bra]il. Dan sar mag[ruf il-biera[ waqt it-tlug[ tal-poloz li sar fil-belt Fran/i]a ta’ Nizza. F’[arsa lejn il-Gruppi l-o[ra l-Ingilterra se tilg[ab kontra l-I]vizzera, isSlovenja, l-Estonja, il-Litwanja u San Marino, filwaqt li l-:ermanja qieg[da fi GruppD flimkien mal-Polonja, Georgia, l-Irlanda, l-Iskozja u :ibilta li se jag[mlu d-debutt tag[hom f’kompetizzjonijiet internazzjonali. Minn dawn il-Gruppi ta’ kwalifikazzjoni iridu jikkwalifikaw 23 nazzjon li jing[aqdu mal-pajji] organizzatur Franza. Id-disa’ rebbie[a tal-Gruppi kif ukoll id-disa’ tieni klassifikati fil-gruppi jikkwalifikaw awtomatikament ghall-fa]I finali, kif ukoll l-a[jar nazzjon mid-disg[a nazzjonijiet li jispi//aw fit-tielet post talGruppi. It-tmien pajji]i l-o[ra li jispi//aw fit-tielet post jilag[bu erba’ playoffs bejniethom biex ikunu determinati l-a[[ar erbg[a pajji]i li jikkwalifikaw. G[all-ewwel darba il-log[biet ta’ kwalifikazzjoni se jkunu mqassma fuq medda ta’ sitt ijiem bejn il-{amis u t-Tlieta, fejn isSibt u l-{add il-log[biet jintlag[bu fis-6pm u fid-8.45pm, filwaqt li fil-;ranet l-o[ra llog[biet jintlag[bu fid-8.45pm.
Meta nazzjon ikollu impenn doppju fl-istess ;img[a, llog[biet ikunu jew wa[da l{amis u l-o[ra l-{add, jew log[ba l-Gimg[a u log[ba tTnejn, u l-a[[ar opzjoni tkun log[ba s-Sibt u log[ba t-Tlieta. Kienu stabbiliti wkoll id-dati li fihom se jsiru dawn il-log[biet ta’ kwalifikazzjoni mqassma fuq seba’ perjodi ta’ tlieta jew sitt ijiem kull wie[ed. Id-dati huma bejn is-7 u d-9 ta’ Settembru 2014, bejn id-9 u l-14 ta’ Ottubru 2014, bejn l-14 u s-16 ta’ Novembru 2014, bejn is-27 u d29 ta’ Marzu 2015, bejn it 12 u l14 ta’ Gunju 2015, bejn it-3 u t-8 ta’ Settembru 2015, u bejn it-8 u t-13 ta’ Ottubru 2015. L-ewwel legs tal-playoffs isiru bejn it-12 u l-14 ta’ Novembru 2015, bil-log[biet ta’ ritorn isiru bejn il-15 u s-17 ta’ Novembru 2015. Il-fa]I finali tal-Euro 2016 fi Franza issir bejn l-10 ta’ :unju u l-10 ta’ Lulju 2016. Fl-ewwel edizzjoni tal-1960 li kienet saret fi Franza, kienu erbg[a l-pajji]I finalisti, u dawn ]diedu g[al tmienja fl-edizzjonmi tal-1980 li kienet saret flItalja. Fl-edizzjoni tal-1996 li saret fl-Ingilterra in-numru talfinalisti kiber g[al 16 u issa 56 sena mill-ewwel edizzjoni nnumru ta’ pajji]i fil-fa]i finali se jkun ta’ 24.
Ex-erba’ gowlkeepers internazzjonali waqt it-tlug[ tal-poloz il-bier[ f’Nizza. Dawn huma Andreas Koepke, Antonios Nikopolidis, Jean-Marie Pfaff u Peter Schmeichel
Il-Gruppi kollha Grupp A Olanda Rep.?eka Turkija Latvja I]landa Kazakistan
Grupp D :ermanja Polonja Georgia Irlanda Skozja :ibilta
Grupp G Russja }vezja Awstrija Montenegro Moldova Lichtenstein
Grupp B Bo]nja-Her]egovina Bel;ju Wales I]rael ?ipru Andorra
Grupp E Ingilterra }vizzera Slovenja Estonja Litwanja San Marino
Grupp H Italja Kroazja Norve;ja Bulgarija Azerbaj;an Malta
Grupp C Spanja Ukrajna Slovakkja Belarus Ma/edonja Lussemburgu
Grupp F Gre/ja Ungerija Rumanija Fillandja Irlanda Ta’ Fuq G]ejjer Faroe
Grupp I Portugall Serbja Albanija Danimarka Armenja
L-EWWEL KUMMENTI
Ghedin jinsab ottimist minkejja l-polza diffi/li Fl-ewwel reazzjoni tieg[u wara t-tlug[ tal-poloz, il-kow/ tat-tim nazzjonali malti Pietro Ghedin qal li jinsab ottimist minkejja d-diffikulta tal-grupp. Pietro Ghedin qal li ming[ajr dubju l-Italja hi l-favorita talgrupp u hi bla dubja avversarju mill-iktar diffi/li, i]da anki ttimijiet l-o[ra huma ta’ livell ferm g[oli, fejn qal li l-
Bulgarija, u l-Kroazja huma pajji]i ta’ valur kbir fid-dinja talfutbol. Gheidn qal li m inkejja d-diffikulta kbira li se joffru dawn illog[biet hu jinsab ferm fidu/ju] u ottimist. Qal li issa jridu jibdew ja[dmu ja[dmu g[al dawn il-log[iet. Ghedin sa[aq li l-iktar [a;a mportanti hi li l-kondizzjoni
fi]ika tkun wa[da tajba g[aliex jekk il-plejers Maltin ikunu f’sikkitom fi]ikament, allura kull ri]ultat ikun possibli. Ghedin qal li l-unika jista’ jiggarantixxi hu li kemm hu kif ukoll il-plejers jag[tu qalbhom g[all-flokk tat-tim nazzjonali. Intant il-biera[ stess t[abbru ddati tal-log[biet tal-gruup fejn Malta se tibda fid-9 ta’
Settembru ta’ din is-sena barra minn darha kontra l-Kroazja. Fl10 ta’ Ottubru f’Ta’ Qali niltaqg[u man-Norve;ja, u tlett ijiem mara dejjm f’Ta’ Qali illog[ba mistennija kontra l-Italja. L-impenji din is-sena jintemmu fil-Bulgarija fis-16 ta’ Novembru. Fit-28 ta’ Marzu tas-sena ddie[la Malta tilg[ab fl-
azerbaj;an u fit-12 ta’ :unju nospitaw lill-Bulgarija. Fit-3 ta’ Settemvru 2015, Malta tkun impenjata fl-Italja u tlett ijiem wara f’Ta’ Qali l-log[ba kontra Azerbaj;an. Fl-10 ta’ Ottubru 2015 malta tkun impenjata fin-Norve;ja u tlett ijiem wara malta ttemm illog[biet tag[ha f’ta’ Qali kontra l-Kroazja
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 24 ta’ Frar, 2014
32
LOKALI
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil sellem lill-poplu Ukren li din il-;img[a g[amel reb[a storika fil-;lieda tieg[u favur id-demokrazija, filwaqt li esprima x-xewqa tieg[u li fil-futur jara l-Ukrajna b[ala membru tal-Unjoni Ewropea. Simon Busuttil fakkar kif il-PN ;ustament kien irrifjuta li jie[u sehem f’attivitajiet tal-eks-President tal-Ukrajna Viktor Yanukovych, li fl-eqqel tal-;lieda tal-poplu Ukren, fi ]mien meta l-forzi tas-sigurtà u]aw il-vjolenza fuq il-poplu Ukren, kien il-mistieden tal-Gvern Laburista f’Malta. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista sellem ukoll lil Yulia Tymoschenko li fl-a[a[r jiem ukoll in[elset mill-[abs wara sentejn u nofs ta’ pri;unerija n;usta, u sa[aq li pajji]na kif ukoll l-istati membri tal-UE jifir[u b’dawn is-su//essi tal-poplu Ukren u jittama li l-futur ta’ dan il-pajji] ikun wie[ed [ieles u mfassal fuq il-valuri sodi tal-Unjoni Ewropea.
M’Louise Coleiro Preca se tkun il-President ta’ Malta Nathaniel Attard
Il-Ministru Laburista M’Louise Coleiro Preca mistennija tkun ilPresident li jmiss ta’ Malta wara l-President George Abela li kien nominat [ames snin ilu millGvern Nazzjonalista. In-Nazzjon hu infurmat li dde/i]joni finali ttie[det mill-Prim Ministru Joseph Muscat fissig[at li g[addew wara li fil;imghat u x-xhur li g[addew kienu qed jissemmew diversi ismijiet g[al din il-kariga. Jirri]ulta li issa l-Prim Ministru hu de/i] li jinnomina lillMinistru fil-kabinett tieg[u, lil Coleiro Preca, g[all-Presidenza hekk kif qed joqrob it-tmiem talPresidenza ta’ George Abela. L-indikazzjonijiet huma li lPrim Ministru Muscat g[a]el li g[al din il-kariga importanti jmur fuq persuna meqjusa b[ala wa[da mill-veterani fil-Partit Laburista, popolari mal-g[eruq tal-partit anke min[abba l-[idma twila li
wettqet u l-karigi li okkupat fi [dan il-Partit Laburista tul is-snin f’karriera politika mifruxa fuq kwazi 40 sena. Dan hu wkoll rifless fil-voti li kisbet Coleiro Preca elezzjoni wara l-o[ra kemm ilha tikkontesta, fuq id-distrett ta’ {al Qormi, {al Luqa u s-Si;;iewi. Fl-a[[ar elezzjoni kisbet it-tieni l-akbar ammont ta’ voti wara Muscat minn fost il-kandidati Laburisti. Marie Louise Coleiro Preca attwalment hi Ministru talFamilja u s-Solidarjetà So/jali fil-Gvern Laburista. Hi n[atret Ministru fil-Kabinett ta’ Muscat fit-13 ta’ Marzu 2013 wara rreb[a elettorali Laburista, u ta[t id-dekasteru tag[ha g[andha fost l-o[rajn il-politika so/jali u talfamilja, it-tfal, il-qasam so/jali tad-djar, l-anzjani u l-persuni b’di]abbiltà. Imwielda fl-1958 f’{al Qormi, Coleiro Preca hija nutara ta’ 55
Marie Louise Coleiro Preca hi Ministru tal-Familja u s-Solidarjetà So/jali fil-kabinett ta’ Muscat
sena. L-elezzjoni ;enerali li g[addiet kienet ir-raba’ wa[da konsekuttiva li fiha ;iet elett. Ilha membru Parlamentari f’isem ilPartit Laburista mill-1998 u fl2008, wara r-rizenja t’Alfred Sant minn mexxej kienet fost dawk li kkontestaw l-elezzjoni
g[al-leader Laburista mirbu[a minn Joseph Muscat. Fost id-diversi karigi li okkupat fil-partit, hemm dik ta’ Segretarju :enerali Laburista fil-bidu tassnin tmenin, fl-eqqel tal-vjolenza politika f’pajji]na. Minbarra filpartit, fejn kienet ukoll President tal-G[aqda Nisa Laburisti, g[amlet ]mien ukoll attiva fi [dan il-GWU. Coleiro Preca kienet hadet po]izzjoni kontra d-d[ul taddivorzju f’Malta. U f’:unju 2011 kienet [abbret li mhux se ter;a’ to[ro; g[all-elezzjoni ;enerali mal-Partit Laburista, waqt li fi stqarrija li kienet [ar;et, kienet iddikjarat li fil-kampanja tar-referendum g[ad-divorzju, kien hemm min hedded, immalafama u intimida lilha u lill-familja tag[ha min[abba l-po]izzjoni li kienet [adet. I]da 18-il jum wara, biddlet il[sieb u [abbret li se ter;a’
tikkontesta wara dik li ddeskriviet b[ala turija kbira ta’ appo;; u solidarjetà ming[and l-elettorat tas-sitt distrett. Meta f’Lulju tal-istess sena ddeputati vvutaw fuq l-abbozz ta’ li;i dwar id-d[ul tad-divorzju, ilmembri kollha tal-Oppo]izzjoni Laburista kienu vvutaw favur, [lief Adrian Vassallo li vvota kontra, u Marie Louise Coleiro Preca li astjeniet. Marie Louise Coleiro Preca hi mi]]ewga lil Edgar Preca, u g[andhom tifla.
media•link COMMUNICATIONS