Nru 13,678
Il-{amis, 27 ta‘ Frar, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Il-Parlament Ewropew
Ind[il politiku lill-Pulizija
Approvata d-Direttiva tat-Tabakk
It-tabakk ‘Snus’ se jibqa’ illegali wara vot qawwi fil-Parlament Ewropew u li se jda[[al fis-se[[ id-Direttiva tat-Tabakk li kienet xprunata fl-a[[ar xhur mill-Kummissarju Ewropew g[as-Sa[[a Tonio Borg. Is-suq tat-tabakk issa se jkun aktar regolat biex it-tabakk ikun anqas attraenti Ara pa;na 32
Parlament
Il-Ministru Mizzi u]a kliem infeli/i
L-A;ent Speaker tal-Kamra tad-Deputati ?ensu Galea, f’ruling li ta fil-Parlament iddikjara li kliem li u]a filkonfront tal-Oppo]izzjoni l-Ministru Konrad Mizzi fid-dibattitu dwar l-istqarrija li g[amel b’rabta mal-iskandlu tas-serq u t-tix[im minn [addiema fl-Enemalta, kienu infeli/i u seta’ u]a kliem ie[or. Ara pa;na 2
Kundannati 45 sena [abs
Ix-xhieda fil-Qorti tal-Ispettur Daniel Zammit hi prova tal-ind[il politiku mill-Prim Ministru Joseph Muscat li g[andu jerfa’ r-responsabbiltà politika g[all-ind[il tieg[u fl-iskandlu tat-tix[im ta’ uffi/jali pubbli/i g[as-serq tad-dawl. Il-Kummissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammit g[andu jirri]enja talli qed ibaxxi rasu g[all-ind[il politiku.
Il-Prim Ministru g[andu jerfa’ r-responsabbiltà politika u l-Kummissarju tal-Pulizija g[andu jirri]enja Charles Muscat
Fid-dawl tad-dikjarazzjoni ;uramentata li g[amel ilbiera[ lIspettur Daniel Zammit fil-Qorti – dik li l-Pulizija ma kellmitx lill-konsumaturi involuti li alle-
gatament wettqu tix[im min[abba de/i]joni politika, ilKummissarju tal-Pulizija g[andu jirri]enja filwaqt li lPrim Ministru Joseph Muscat g[andu jerfa’ r-responsabbiltà politika tal-ind[il politiku fix-
xog[ol tal-Pulizija. Beppe Fenech Adami, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma fil-Partit u kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-:ustizzja, qal dan ilbiera[ f’konferenza tal-a[barijiet fid-Dar ?entrali
tal-PN li kienet it-tieni konferenza li sejja[ il-PN fi ftit sig[at ri]ultat ta’ ]viluppi li se[[ew matul il-;urnata tal-biera[ b’rabta mal-iskandlu tas-serq tal-elettriku u t-tix[im. g[al pa;na 5
Michael Adebolajo ta’ 29 sena u Michael Adebowale ta’ 22 sena kienu kundannati g[all-minimu ta’ 45 sena [abs kull wie[ed g[all-qtil tas-suldat Ingli] Lee Rigby f’Woolwich f’Mejju tas-sena li g[addiet. Ka] li kien [asad il-pajji]. Hekk kif kienet qed tinqara s-sentenza, i]-]ew; akku]ati bdew ji;;ieldu mal-g[assiesa u kellhom ikunu mi]muma mal-art mill-g[assiesa.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
2
LOKALI
Il-Ministru Mizzi u]a kliem infeli/i u attribwixxa fatti ulterjuri Id-diskors li u]a l-Ministru Konrad Mizzi fil-Parlament meta qal “Tfajtuhom ;o kaxxa” u g[alhekk allega li kien hemm involviment minn membri llum fl-Oppo]izzjoni fil-[abi ta’ files dwar serq ta’ elettriku bejn l-2006 u l-2011, kienu kliem infeli/i u seta’ u]a kliem ie[or. F’ruling li ta wara sospensjoni ta’ madwar sieg[a u nofs, l-A;ent Speaker ?ensu Galea fis-seduta tal-biera[ re;a’ appella biex filwaqt li kull deputat jibqa’ [ieles li jg[id dak li j[oss li g[andu jg[id, g[andu joqg[od attent dwar lg[a]la tal-kliem u ma jmurx kontra r-regolamenti billi jimputa filkonfront ta’ xi membru ie[or motivi ulterjuri. Ir-ruling ing[ata wara li fil-bidu tas-seduta tal-biera[, il-Parlament kompla jittratta l-ka] imqajjem fis-seduta ta’ nhar it-Tlieta matul l-istqarrija dwar serq ta’ elettriku, meta l-Minsitru Konrad Mizzi attakka lill-Oppo]izzjoni li trid tag[millu sarima ma [alqu. Qal li l-Gvern irid politika nadifa u jrid li n-nies jag[tu l-informazzjoni. Il-Ministru Mizzi qal li lOppo]izzjoni qabdet ma’ nofs sentenza tieg[u mhux kompluta. Qal li mhu se jirtira xejn minn dak li qal g[aliex dak li qal, qalu f’kuntest ta’ diskors s[i[. Sostna li l-Pulizija ma a;ixxitx g[aliex kien hemm avvi] legali biex f’ka]i ta’ serq jista’ jkun hemm mi]uri mill-Enemalta. IlMinistru Mizzi tenna li filwaqt li l-Enemalta kienet f’diffikultà, ma tti[dux mi]uri biex ma jit[alliex
L-A;ent Speaker ?ensu Galea
Il-Ministru Konrad Mizzi tenna li jer;a’ ju]a l-istess kliem jekk jer;a’ jkun hemm l-istess diskussjoni
L-A;ent Speaker sejja[ id-diskors tal-Ministru Mizzi b[ala infeli/i u appella g[all-attenzjoni tal-g[a]la tal-kliem is-serq. L-Oppo]izzjoni llum trid witch hunt u mhux biex tinqabad il-[uta l-kbira. Konrad Mizzi qal li l-mi]uri li qed jie[u l-Gvern wassal biex la;enzija Standard & Poor tellg[et il-credit rating minn wie[ed negattiv g[al stabbli. Mistoqsi mill-A;ent Speaker jekk dak li qal kienx ifisser responsabbiltà politika jew responsabbiltà individwali jew personali, Konrad Mizzi qal li mhux se jirtira kliem li ntqal f’kuntest. Id-Deputat Nazzjonalista Tonio
Fenech qal li l-Ministru Mizzi qed jinsisti li ma jirtirax l-akku]i li g[amel. L-Awditur Intern tal-Enemalta fil-Qorti qal li t-tbag[bis inqabad f’Lulju meta kien hemm xi [add li rritorna meter li ;ie ttestjat. Dan ;ara minn Lulju ta[t ir-responsabbiltà ta’ dan il-Ministru mhux ta’ xi Ministru ie[or qablu. Anke ]gwida dwar l-avvi] legali g[aliex dan jittratta dwar serq mhux dwar tix[im. Tonio Fenech staqsa jekk Konrad Mizzi kienx parti millboard of management qabel l-
2006 meta wkoll kien hemm ka]i ta’ serq. Tonio Fenech talab li l-Ministru Konrad Mizzi ji;i named ladarba ma jridx jirtira l-akku]i li g[amel. L-Oppo]izzjoni mhix titlob issospensjoni, i]da sempli/iment li jkun korrett fid-diskors li jag[mel. Il-Vi/i Kap tal-PN g[all-{idma fil-Parlament, id-Deputat Nazzjonalista Mario de Marco, staqsa lill-Ministru Mizzi jekk hux jikkritika lill-Oppo]izzjoni g[aliex kienet fil-Gvern u allura hemm ir-responsabbiltà politika li ma tti[dux passi, jew inkella kien hemm direttiva politika biex ma jitti[dux passi. Il-Ministru Konrad Mizzi ma we;ibx jekk kienx fil-board of management. Jekk kien f’dan ilBoard allura hu wkoll g[andu
responsabbiltà min[abba dik ilkariga li kellu. Mario de Marco qal li jekk qed jg[id li kien hemm xi direzzjoni politika, il-Ministru Konrad Mizzi kien parti mill-Board of Management, jista’ jg[id jekk kienx hemm direzzjoni politika biex ma jitti[dux pro/eduri kontra dawk il-files. Minflok wie;eb id-domanda /ara ta’ Mario de Marco re;a’ ta rendikont ta’ dak li g[adda fisseduta tal-biera[ u jg[addi kummenti fil-konfront tad-deputat Nazzjonalista Tonio Fenech. Qabel issospenda s-seduta biex jag[ti ruling, l-A;ent Speaker ?ensu Galea re;a’ staqsa lillMinistru Mizzi jekk bi kliemu riedx ifisser biss responsabbiltà politika u jekk dak il-kliem li dwaru qed issir o;;ezzjoni ntqalx fil-mument fejn bdew g[addejjin kummenti min-na[a g[all-o[ra u g[alhekk ma kienx inti] li jakku]a li kien hemm responsabbiltà personali. Il-Ministru Mizzi qal li hu se jibqa’ jsostni dak li qal u filwaqt li kompla jg[id kemm hu kburi bih innifsu u b’dak li qed jag[mel, tenna li jekk jer;a’ jkun hemm listess diskussjoni, jer;a’ jtenni listess kliem li qal. L-A;ent Speaker ?ensu Galea mbag[ad issospenda s-seduta biex jag[ti ruling. Fir-ruling tieg[u l-A;ent Speaker iddikjara d-diskors talMinistru Mizzi b[ala infeli/i u appella g[all-attenzjoni tal-g[a]la tal-kliem.
Kwa]i 400 suldat ;did fi ftit aktar minn sena Fil-Barracks tal-Forzi Armati ta’ Malta f’{al Luqa saret il-passing out parade ta’ 72 rekluta ;did li issa ssie[bu formalment malForzi Armati ta’ Malta. Fost dawn hemm [ames nisa. Dan ifisser li fi ]mien ftit iktar minn sena se jkunu dda[[lu kwa]i 400 suldat ;did mal-Forzi Armati ta’ Malta.
Fl-a[[ar rekluta;; li sar, b’kollox kienu applikaw madwar 350 u minnhom kienu ntag[]lu 89 biex f’Ottubru bdew bil-kors ta’ ta[ri; li 72 rekluta minnhom temmewh b’su//ess. G[al passing out parade attendew membri talfamilji tar-rekluti l-;odda. Il-kors dam 18-il ;img[a u kien
jinkludi ta[ri; fi]iku, ta[ri; fuq parati u ta[ri; fuq l-u[u tal-armi. Saru wkoll sessjoni mil-lat psikolo;iku tal-kadetti l-;odda. Manwel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali, qal li b[alissa g[addej pro/ess ta’ rekluta;; biex ikunu nga;;ati 120 suldat ie[or, u bejn
Marzu u April se jitnieda pro/ess ie[or biex ikunu nga;;ati 120 suldat ;did ie[or. Il-Ministru Mallia qal li g[ad hemm nuqqas ta’ nisa li jaqbdu lkarriera fil-Forzi Armati f’pajji]na. Manwel Mallia tkellem dwar l-investiment li sar u qed isir fl-Armata, inklu] perme-
zz tal-g[ajnuna mill-fondi talUnjoni Ewropea. Il-Kap Kmandant tal-Forzi Armati, il-Brigadier Jeffrey Curmi appella lir-rekluti biex i]ommu saqajhom mal-art u ma jpo;;ux l-avvan] personali tag[hom b[ala l-g[an ewlieni ta’ din il-karriera ;dida.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
3
LOKALI
Sentenza sospi]a g[al seba’ immigranti dwar ir-rewwixta f’{al Far Seba’ immigrant illegali li nhar it-Tlieta li g[adda kienu involuti f’rewwixta fi/-?entru ta’ Detenzjoni, f’{al Far, kienu kundannati sena [abs sospi]i g[al sentejn wara li ammettew lakku]i mi;jubin kontrihom. Is-sitt Ni;erjani u immigrant illegali mill-Ghana, ammettew li aggredew u heddu pulizija u uffi/jali tad-detenzjoni waqt li kienu fuq xog[ol. John Kwaku ta’ 25 sena millGhana, u n-Ni;erjani Ernest Eselebor ta’ 29 sena; Darlington Ubhimihye ta’ 31 sena; Jonathan Moses ta’ 23 sena; Jude Austin ta’ 31 sena;
Wisdom Erhunmwunse ta’ 29 sena; u ]ag[a]ug[ ta’ 17-il sena ammettew ukoll li wettqu [sara fi propjeta’ tal-Gvern. Huma sku]aw ru[hom ukoll mal-Ma;istrat Edwina Grima g[all-azzjonijiet tag[hom. Ammettew ukoll li g[amlu [sara li taqbe] l-1,165 ewro u li kienu f’parti minn grup ta’ g[axar minn nies biex iwettqu att kriminali. G[all-immigranti deher lavukat tal-g[ajnuna legali Simon Micallef Stafrace, filwaqt li g[al pulizija mexxew ilprosekuzzjoni Kevin Pulis u Johann Fenech.
G[aqdiet mhux governattivi qed jitolbu inkjesta min[abba dik li sej[u “informazzjoni li tikkuntrasta mal-ver]joni uffi/jali li ta l-Gvern fi stqarrija li [are; biex jispjega x’;ara”
G[aqdiet mhux governattivi jitolbu inkjesta indipendenti Grupp ta’ g[aqdiet mhux governattivi li ja[dmu mal-immigranti irregolari, filwaqt li kkundanna kull forma ta’ vjolenza u esprima t-t[assib tieg[u g[arrewwixta li nqalg[et nhar itTlieta wara nofsinhar, talab formalment lill-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali biex jifta[ inkjesta indipendenti [alli jkun stabbilit b’mod o;;ettiv x’;ara e]att fi/-?entru ta’ Detenzjoni ta’ {al Far. Is-sitt organizzazzjonijiet – Aditus Foundation, Integra
Foundation, JRS Malta, KOPIN, People for Change Foundation u SOS Malta – qed jitolbu din linkjesta min[abba dik li sej[u “informazzjoni li tikkuntrasta mal-ver]joni uffi/jali li ta l-Gvern fi stqarrija li [are; biex jispjega x’;ara”. Huma sej[u g[al revi]joni millqieg[ tal-politika tad-detenzjoni f’Malta u fakkru li tul is-snin [e;;ew lill-awtoritajiet biex jevalwaw l-impatt legali u uman ta’ politika li g[al aktar minn darba ;iet kundannata mill-Qorti
Ewropea tad-Drittijiet talBniedem g[ax tikser id-drittijiet fundamentali ta’ dawn il-persuni. Huma qalu wkoll li t-tentattivi li saru s’issa min-na[a tag[hom biex jid[lu fi djalogu malMinisteru dwar din il-kwistjoni delikata ta’ importanza nazzjonali, s’issa kienu kollha g[alxejn. F’sens ta’ koperazzjoni u djalogu, l-g[aqdiet appellaw lill-Ministeru ta’ Manwel Mallia biex jer;a’ jibda l-pro/ess ta’ komunikazzjoni mag[hom. B’hekk, sostnew l-g[aqdiet,
huma u l-Ministeru jkunu jistg[u ja[dmu flimkien biex jinstabu ssoluzzjonijiet me[tie;a. L-istedina kienet esti]a wkoll g[all-Kumitat Parlamentari dwar l-Immigrazzjoni, biex b’hekk ikunu jistg[u jaqsmu mag[hom ukoll lesperjenza f’din il-materja. Sadattant, b’reazzjoni g[al din l-istqarrija, Charles Marsh, uffi/jal fil-Ministeru tal-Affarijiet Barranin, iddeskriva lill-immigranti involuti fil-ka] b[ala “imbarazz”. Fuq Facebook, Marsh, li qabel l-elezzjoni li g[addiet kien
ja[dem fil-media tal-GWU, irribatta g[al din l-istqarrija billi qal li l-Gvern, li jifforma parti minnu hu stess b[ala uffi/jal pubbliku, g[andu ja//etta li jag[mel inkjesta, i]da wara jibg[at lil dawk involuti “lura minn fejn ;ew”. Kien hawn li l-Uffi/jal talGvern Laburista kompla jikteb “m’g[andniex b]onn imbarazz!”. Dan il-kumment qajjem diversi reazzjonijiet. Marsh, min-na[a tieg[u, imbag[ad [assar il-post wara li jidher li n;ibditlu l-attenzjoni mill-Ministeru.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
4
QORTI
Il-Pulizija ma tkellmet mal-ebda konsumatur dwar serq ta’ dawl g[aliex tista’ ting[ata amnestija Il-Pulizija ma tkellmet ma’ ebda knsumatur b’rabta mas-serq tad-dawl minn fuq l-ismart metres, u li lanqas hemm il-[sieb, ta’ lanqas g[alissa li dan ji;ri u dan peress li jista’ jkun hemm konnotazzjoni politika. Politikament tista’ ting[ata amnestija u g[alhekk wie[ed irid jara x’se ji;ri. Dan iddikjarah l-Ispettur Daniel Zammit meta kien qed jixhed b’rabta mal-elf smart meter talEnemalta mbag[bsa fil-kumpilazzjoni kontra Emanuel Micallef ta’ 35 sena mill-Imtarfa, u Richard Gauci ta’ 47 sena mir-Rabat. Huma qeg[din ji;u mixlijin b’korruzzjoni ta’ uffi/jal pubbliku u li g[amlu u]u [a]in minn [wejje; tal-gvern. Micallef u Gauci qeg[din iwie;bu mhux [atja tal-akku]i mi;jubin kontrihom. Fix-xhieda tieg[u qal li millinvestigazzjonijiet li saru, [are; li kien hemm smart meter li kien qed jimmarka d-dawl b’91% anqas u li kien hemm elfejn smart meter ;did li g[al xi ra;uni jew o[ra nbidlu. F’Ottubru tal-2013, il-Pulizija
da[litilha informazzjoni millInternal Audit Unit tal-Enemalta, li kien hemm suspett li kien qed ikun hemm tbag[bis f’l-ismart meters u li dawn kienu qed jaqraw anqas konsum.
tliet fitters tal-Enemalta, fosthom l-akku]ati. Kien hemm persuna o[ra suspettata u li kien hemm provi li din bdiet tbag[bas, u dan kien Paul Pantalleresco mill-Imqabba, ekstechnician fl-Enemalta,
It-tim tekniku tal-Enemalta qabel li t-tbag[bis hu reat kriminali u g[addew il-ka] lill-Pulizija “F’laqgha mar-rappre]entanti tal-Enemalta, kienu skoperti smart meter li kien qed jaqra inqas, u li dan kien intbag[at lItalja fejn kien infeta[ u re;a’ ng[alaq. Kien skopert li dan kien twa[[al minn xi [add talEnemalta,” qal l-Ispettur Zammit. Aktar tard bdew isiru anali]i tas-sistema tal-Enemalta li wasslu biex juru li kien hemm ammont ta’ smart meters li kienu qeg[din jaqraw anqas konsum, b’rata differenti li tvarja minn 45% sa 55%. L-Ispettur Daniel Zammit qal li l-Enemalta bdiet pro/ess twil ta’ testjar u kien skopert li dawn li lmeters kienu ;ew imwa[[la minn
li kien ikkundannat sentejn [abs mill-Qorti wara li ammetta li bag[bas mal-250 smart meter. Pantalleresco, ta’ 55 sena, ammetta wkoll ka]ijiet ta’ tix[im. L-Ispettur qal li meta l-Pulizija kellha din l-informazzjon, kien [are; mandat ta’ arrest mill-Ma;istrat Claire Stafrace Zammit, u kienu tressqu l-Qorti tlieta, Emmanuel Micallef, Richard Gauci u Paul Pantalleresco. Ix-xhud qal li l-Pulizija kienet kellmet lil dawn l-impjegati talEnemalta li xog[olhom kien li jwa[[lu l-meters tad-dawl, u wara l-Korporazzjoni kienet issospendiethom.
Hu qal li Emmanuel Micallef u Richard Gauci kienu g[amlu ]ew; stqarrijiet lill-Pulizija fejn /a[du g[al kollox l-involviment tag[hom. L-Ispettur Zammit qal li b[alma ji;ri dejjem, il-fitters talEnemalta jing[ataw numru ta’ meters biex imorru jwa[[lu, u dan kollu jsir permezz ta’ [las. Lammont kien ikun ta’ madwar elf ewro g[al kull meter, anke jekk dawn xi mdaqqiet kienu jvarjaw. Fuq domanda tal-Avukat Joe Giglio, dwar l-elf meter li ng[ad li kienu qeg[din jag[tu reading differenti, ix-xhud qal li “ma stabbilejniex min kienu l-fitters li bag[bsu, u jista’ jkun li n-numru ]died. Jista’ jkun u hu probabbli li hemm aktar fitters involuti. L-Ispettur Daniel Zammit qal li l-Enemalta qed tag[mel testijiet aktar mifruxa, u tenna li jista’ jkun hemm aktar fitters anke f’din l-iskema, ji;ifieri ma tal-ewwel elf. Hemm nies ukoll li huma middleman. Xehed ukoll Antoine D’Ambrogio, Awditur Intern talKorporazzjoni Enemalta, li wara
li meters ntbag[tu l-Italja, kien ]velat li kif sar it-tbag[bis fiscircuit board li jirri]ulta f’qari anqas. D’Ambrogio qal li hu kellu laqg[a mat-tim tekniku talEnemalta u wara li qablu li dan ittbag[bis hu reat kriminali, g[addew il-ka] lill-Pulizija. L-Awditur Intern ikkonkluda li l-konsumaturi g[andhom jing[ataw amnestija dwar il-ka], imma finalment din hija de/i]joni politika. Investigazzjonijiet primarji wrew ukoll li smart meter ;did kien qed ji;i nstallat ma’ ie[or ;did, xi [a;a li ma tag[milx sens u ming[ajr ebda ra;uni lo;ika. “Konna sibna 2,000 ka] sa Di/embru li g[adda, u kienu ttestjat 132 meter. Sakemm wasal Malta tag[mir ;did, l-investigazzjonijiet intensifikaw, bil-metres ji;u ttestjati fuq is-sit stess. L-awditur qal li kien hemm ka]ijiet ukoll fejn l-ismart meters il-;odda bdew b’reading ta’ zero, i]da kienu nstabu wkoll 70 meter li kienu nstallati li ma kellhomx reading ta’ zero. Emanuel Micallef u Richard Gauci kienu li nstallaw numru minn dawn il-meters. Xehed ukoll l-In;inier Carmel Scerri, Manager li jie[u [sieb issezzjoni tal-meter hu responsabbli fuq l-ismart meters kollha li jitwa[[lu. Smart meter li kien isntallat f’residenza f’{‘Attard kien ittestjat u beda jimmarka b’70% anqas. Kien hemm meter ie[or imbag[bas f’{‘Attard u li dan kien fuq barra u ta qari ta’ 45% anqas minn suppost. Ka] simili fil-Fgura ta’ smart meter kien jaqra b’91% anqas konsum,” qal l-in;inier. L-ismart meters importati millEnemalta huma manifatturati mill-kumpanija ?ini]a Gaifa, u lordnijiet huma pro/essati millInternational Business Machine (IBM). Madankollu l-IBM ma jittestjawx il-meters, i]da sempli/iment jippro/essaw lordnijiet. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet millIspetturi Daniel Zammit u Roderick Zammit. L-Avukat Joe Giglio qed jidher g[al Emanuel Micallef filwaqt li Domenic Micallef g[al Richard Gauci. Huma g[amlu t-tieni talba g[all-[elsien mill-arrest, u li g[al darba o[ra din ma ;ietx milqug[a. Il-Ma;istrat Carol Peralta qal li jekk l-akku]ati jing[ataw il-libertà provi]orja, jin[oloq alarm pubbliku. L-Avukati Franco Debono u Marion Camilleri qed jidhru g[all-Korporazzjoni Enemalta.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
5
LOKALI
Min abbu]a jew wettaq korruzzjoni g[andu jie[u dak li [aqqu Charles Muscat
Il-Partit Nazzjonalista jinsisti li kull min b’xi mod abbu]a jew b’xi mod wettaq korruzzjoni, g[andu j[allas ta’ g[emilu. F’ka]i ta’ serq ta’ elettriku u ta’ tix[im ta’ uffi/jali pubbli/i, g[andhom isiru l-investigazzjonijiet kollha u m’g[andna n[arsu lejn wi// [add. Beppe Fenech Adami, il-Vi/i Kap g[all-{idma tal-Partit Nazzjonalista u Kelliem dwar il:ustizzja, qal dan ilbiera[ flewwel konferenza tal-a[barijiet li ta l-PN matul il-;urnata talbiera[ fid-Dar ?entrali b’referenza g[al dak li qal Konrad Mizzi, il-Ministru g[allEnergija u l-Konservazzjoni talIlma, nhar it-Tlieta f’konferenza tal-a[barijiet u l-istqarrija li g[amel fil-Parlament. Beppe Fenech Adami, filpre]enza ta’ George Pullicino, il-kelliem dwar l-Ener;ija u lKonservazzjoni tal-Ilma; u Jason Azzopardi, il-kelliem dwar l-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali; /a[ad bl-iktar mod kategoriku dak li allega l-Ministru Konrad Mizzi li kien hemm xi struzzjonijiet mill-gvern pre/edenti biex ma jitti[dux passi kontra xi [add li wettaq reat ta’ korruzzjoni b’referenza g[al files li nstabu g[and l-Enemalta. Hu sa[aq li qatt ma kien hemm xi persuna mill-gvern pre/identi li kienet taf dwar din l-allegazzjoni ta’ files mo[bija. Il-Vi/i Kap tal-PN qal li lGvern pre]enti li tela’ bl-g[ajta ta’ “0 tolerance” qed jo[loq mezz kif madwar elf persuna li xa[[mu uffi/jali pubbli/i u serqu l-elettriku, ma jitti[dux passi kontrihom.
Il-Vi/i Kap tal-PN Beppe Fenech Adami qal li l-Gvern pre]enti li tela’ bl-g[ajta ta’ 0 tolerance qed jo[loq mezz kif madwar elf persuna li xa[[mu uffi/jali pubbli/i u serqu l-elettriku, ma jitti[dux passi kontrihom
Il-Gvern irid i]omm isem l-elf persuna li xa[[mu u serqu, mistur u ma jridx li jkunu investigati u jittellg[u l-Qorti Dawn skont il-Ministru Konrad Mizzi serqu madwar 30 miljun ewro kull sena, ji;ifieri ras g[al ras serqu 30,000 ewro fis-sena u xa[[mu b’1.5 miljun ewro u g[alhekk ma jistg[ux jitqiesu li huma l-[uta ]-]g[ira. Imma l-Gvern minkejja li jaf min huma dawn in-nies, qed i]omm isimhom mistur u ma jridx li jkunu investigati u jittellg[u il-Qorti. Hu qal li g[alkemm il-Gvern qed jipprova jibba]a l-argument
tieg[u fuq Avvi] Legali li [are; fis-sena 2006, dan ma jg[oddx g[al ka]i ta’ tix[im. Fost dawk implikati fil-ka]i ta’ tix[im u korruzzjoni hemm Louis Attard, persuna vi/in ilMinistru Konrad Mizzi u li hu laison officer fil-Ministeru u li qed ikun investigat mill-Pulzija. Beppe Fenech Adami staqsa hemmx nies o[rajn vi/in ilMinistri jew vi/in il-Partit Laburista jew nies fin-negozju li huma benefatturi tal-Partit
Laburista li huma fost dawk li xa[[mu uffi/jali pubbli/i. G[alhekk hu sa[aq li l-li;i g[andha tkun applikata g[al kul[add, u min abbu]a jie[u dak li [aqqu. George Pullicino irrefera g[al 665 file li skont il-Ministru Konrad Mizzi nstabu mag[luqa f’uffi//ju fl-Enemalta, u staqsa jekk il-Ministru Konrad Mizzi tkellimx mal-Pulizija u maluffi/jali tal-Enemalta li huma listess li kien hemm fi ]mien lamministrazzjoni pre/identi. Staqsa wkoll x’kienu jafu dwar dawn il-files, l-iktar uffi/jali g[olja tal-Enemalta li kollha n]ammu fil-kariga millMinistru Mizzi, kif ukoll ilPulizija u kemm minnhom kienu
ikkonkludew l-investigazzjonijiet fuqhom. Staqsa wkoll jekk l-uffi/jali g[olja tal-Enemalta qalux lillMinistru Konrad Mizzi jekk kinux ing[ataw struzzjonijiet dwar dawn il-files. George Pullicino staqsa wkoll jekk il-Ministru Konrad Mizzi tkellimx ma’ Antoine Galea, ilKontrollur Finanzjarju talEnemalta u jekk qallux g[aliex ma tti[dux pro/eduri kontra lpersuni biex i[allsu dawk li kellhom i[allsu. Hu qal li l-PN jistenna li lMinistru Konrad Mizzi u l-Prim Ministru ja;ixxu kontra kull persuna fl-Enemalta li naqset u kontra min allegatament ma ippro/ediex biex min g[andu j[allas, i[allas. Jason Azzopardi qal li fliskandlu tat-tix[im u tas-serq tal-elettriku, il-Prim Ministru Joseph Muscat qed ipo;;i lilu nnifsu ‘l fuq mil-li;i. Hu qal li anke l-Pulizija qed tonqos minn dmirha li ma ti[ux passi kontra l-awtur u l-kompli/i ta’ dan irreat. Hu spjega li f’dawn il-ka]i tattix[im u tas-serq tad-dawl, ilpreskrizzjoni g[adha ma da[litx fis-se[[ u jekk veramanet ilPulizija jridu jwettqu dmirhom, jistg[u jippro/edu kontra dawk li xa[[mu u serqu. Jason Azzopardi qal li hu qerq li l-Prim Ministru jg[id li ma jridx jibg[at familji l-[abs. Hu qal li l-[abs jintbag[tu dawk li jiksru l-li;i u mhux min hu onest. Staqsa minn meta l-Prim Ministru sar jidde/iedi min jittella’ l-Qorti u talab li ssir inkjesta indipendenti flEnemalta biex to[ro; il-verità.
Xhieda ta’ spettur fil-Qorti tgiddeb dak li qal il-Gvern minn pa;na 1
Beppe Fenech Adami qal li xxhieda tal-Ispettur Daniel Zammit hi prova tal-ind[il politiku millPrim Ministru Joseph Muscat filka] tat-tix[im g[at-tbag[bis talismart meters li wassal biex ilPulizija ma tie[u l-ebda passi kontra l-elf persuna li xa[[mu uffi/jali tal-Enemalta biex ikollhom l-ismart meters tag[hom imbag[bas. L-Ispettur tal-Pulizija Daniel Zammit xehed hekk kif bdiet tinstema’ l-evidenza kontra Emanuel Micallef u Richard Gauci, ]ew; impjegati tal-Enemalta li kienu sospi]i mix-xog[ol u qed ji;u
akku]ati li xxa[[mu biex ji;u mbag[bsa l-meters tal-elettriku. It-tielet persuna kienet ammettiet l-akku]i u ntbag[tet sentejn [abs. Fil-Qorti, l-Ispettur Zammit qal li l-Pulizija g[adha ma kellmitx lill-konsumaturi involuti, li allegatament wettqu tix[im, min[abba de/i]joni politika u g[aliex jista’ jkun li ting[ata lamnestija lil dawn il-persuni. Kien il-Prim Ministru Joseph Muscat li f’attività politika talPartit Laburista [abbar li kien se jag[ti din il-ma[fra. L-Ispettur Zammit qal li s’issa, il-Pulizija ma [assitx li hu prudenti li tinterroga lil dawn l-elf per-
suna li allegatament xa[[mu uffi/jali pubbli/i, sakemm tittie[ed de/i]joni dwar lamnestija. Beppe Fenech Adami qal li ddikjarazzjoni tal-Ispettur Zammit tgiddeb dak li qalu waqt konferenza tal-a[barijiet il-Ministru Konrad Mizzi u s-Segretarju Parlamentari g[al :ustizzja, Owen Bonnici, li stqarru li lPulizija huma liberi li jie[du passi kriminali kontra min seraq l-elettriku u xa[[am. Hu qal li din id-dikjarazzjoni tal-Ispettur Daniel Zammit i;;ib konsegwenzi fuq l-operat talKummissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammit li kif iddikajra l-Kap
tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, li hu a;ir irresponsabbli li l-Kummissarju jobdi ordinijiet tal-politi/i u ma ji[ux passi kontra min wettaq reat kriminali. Quddiem dawn l-i]viluppi, ilPN qed jitlob g[ar-ri]enja talKummissarju tal-Pulizija u lillPrim Ministru jerfa’ r-responsabbiltà politika u g[andu jwie;eb g[al dan l-iskandlu. Id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino u kelliem dwar l-Ener;ija u l-Konservazzjoni talIlma; [abbar li d-disa’ persuna li qed tkun investigata dwar liskandlu tas-serq tal-elettriku hu Julian Agius. Hu qal li kien bissa[[a tal-PN li saru mag[rufa l-
ismijiet ta’ dawk li kienu qed ji;u investigati dwar dan l-iskandlu u fosthom hemm ukoll Louis Attard, persuna qrib il-Ministru Konrad Mizzi li n[atar b[ala laison officer u ng[ata bonus addizzjonali mill-Ministru Konrad Mizzi. Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi u kelliem dwar l-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali, qal li hu skandlu li l-Gvern jinda[al fil[idma tal-Korp tal-Pulizija u li lPrim Ministru jpo;;i lilu nnifsu ‘l fuq mil-li;i. Dan juri d-differenza ma’ dak li kien isir qabel Marzu li g[adda meta l-Pulizija kienu jit[allew jinvestigaw fil-libertà ming[ajr ebda nd[il politiku.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
6
LOKALI
Pensjonanti li qed jag[]lu li jkomplu ja[dmu m[assbin dwar il-bonuses li jir/ievu Fl-a[[ar jiem intbag[tu wkoll kontijiet tat-taxxa pendenti li jridu jit[allsu sa g[ada li hu l-a[[ar tax-xahar Numru ta’ pensjonanti li g[a]lu li jibqg[u ja[dmu grazzi g[all-in/entivi li ng[ataw filba;its tas-snin l-img[oddija, jinsabu m[assbin wara li fla[[ar jiem ir/evew ittra li fiha ntalbu biex jinfurmaw lidDirettur :enerali tas-Sigurtà So/jali dwar bonuses li t[allsu matul l-a[[ar sentejn. Diversi persuni li r/evew din l-ittra esprimew it-t[assib tag[hom g[all-fatt li qatt fla[[ar snin ma r/evew ittra ta’ dan it-tip, li fiha, bl-aktar mod /ar intalbu biex jg[addu l-informazzjoni dwar il-bonuses li b’mod le;ittimu ng[ataw fla[[ar sentejn. Kull pensjonant jie[u l-bonus
Kontijiet imorru lura g[all-perjodu meta dawk li r/evewhom kienu g[adhom jistudjaw tal-Gvern mal-pensjoni, kif ji;ri fil-ka] ta’ kull [addiem. Madanakollu, il-pensjonanti li g[a]lu li jibqg[u ja[dmu bla ma jitilfu xejn mill-pensjoni tag[hom, b[al fil-ka] ta’ dawn li qed jir/ievu din l-ittra, jie[du wkoll bonus skont is-sig[at taxxog[ol li ja[dmu. {afna persuni li tkellmu ma’ In-Nazzjon esprimew ilpreokkupazzjoni tag[hom li din l-ittra tista’ tkun indikazzjoni li
l-Gvern idde/ieda li jnaqqas xi bonus g[al dawn in-nies, ji;ifieri jew il-bonus tal-Gvern jew inkella dak li jing[ata malpaga li jaqilg[u g[all-ftit sig[at li ja[dmu. B’rabta mas-sigurtà so/jali wkoll, numru ta’ persuni li tkellmu ma’ dan il-;urnal esprimew ir-rabja tag[hom g[all-fatt li fl-a[[ar jiem ukoll ir/evew kontijiet tat-taxxa pendenti li jridu jit[allsu sal-a[[ar
tax-xahar, ji;ifieri sa g[ada l:img[a, b’u[ud minnhom sa[ansitra jla[[qu eluf ta’ ewro. In-Nazzjon hu infurmat li dawn il-kontijiet imorru lura g[all-perjodu meta dawk li r/evewhom kienu g[adhom jistudjaw, u g[alhekk jir/ievu listipendju. Dawk li r/evew ilkont u tkellmu ma’ dan il;urnal ma jistg[ux jifh u g[aliex ir/evew kont tattaxxa g[al perjodu li fih suppost ma j[allsu l-ebda taxxa. Jirri]ulta li [afna minn dawk li r/evew dawn it-tip ta’ kontijiet se jkunu qeg[din jikkontestawhom mad-Dipartiment tat-Taxxi Interni.
Jum il-Protezzjoni ?ivili
Id-Dipartiment talProtezzjoni ?ivili (CPD) se jkun qed ifakkar Jum ilProtezzjoni ?ivili g[ada s-Sibt 1 ta’ Marzu 2014. Il-pubbliku qed ikun mistieden i]ur l-istazzjon ta’ {al Far, fejn numru ta’ attivitajiet se jkunu qed jittellg[u sabiex jitfakkar dan l-avveniment. Dawn l-attivitajiet jinkludu wirjiet pratti/i fl-abseiling, fittifi tan-nar, fi]-]amma talklieb, tal-HAZMAT, wirjiet minn g[addasa kif ukoll wirjiet ta’ salvata;;. Il-pubbliku wkoll se jkun jista’ japprezza l-apparat u]at mid-Dipartiment fix-xog[ol ta’ kuljum kif ukoll ikollu opportunità jiltaqa’ mal-membri tas-CPD biex ikunu jafu i]jed dwar id-Dipartiment u dmirijietu. L-attivitajiet jibdew fl9.45am u jibqg[u g[addejjin sal-4.30pm.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
7
LOKALI
L-UE se tiffranka 15-il miljun tunnellata ta’ tni;;i] mit-traffiku Regoli wkoll li jintrodu/u sistemi li jsalvaw il-[ajjiet Mario Frendo minn Strasburgu
Il-Parlament Ewropew approva regoli ;odda bil-g[an li sal2020 jonqos il-livell ta’ emissjonijiet mill-karozzi. L-emissjonijiet CO2 talkarozzi l-;odda li jinbieg[u flUnjoni Ewropea jridu jonqsu minn 130g\km fl-2015 g[al 95g\km fl-2020. Il-vot fil-Parlament Ewropew kiseb l-appo;; ta’ 499 Ewroparlamentari, b’107 jivvutaw kontra filwaqt li disg[a astjenew. Il-vot ifisser li l-Ewropa se tkompli tkun minn ta’ quddiem nett fit-tnaqqis tat-tniggi] flarja, bir-regoli l-;odda jfissru madwar 15-il miljun tunnellata ta’ tniggi] fl-arja anqas kull sena. Il-Parlament Ewropew nhar lErbg[a mistenni jittie[ed vot
ie[or marbut mal-vetturi, b’vot dwar sistemi li jsalvaw il-[ajjiet fil-karozzi. Bir-regoli l-;odda, jekk il-vot ikun approvat mill-Parlament Ewropew, il-manifatturi talkarozzi jkunu obbligati li sal2015 jibdew jibnu apparat obbligatorju fil-vetturi li jinforma lis-servizzi tal-emer;enza awtomatikament f’ka] ta’ [abta bejn ]ew; karozzi. It-teknologija ‘eCall’ se tkun tu]a n-numru ta’ emer;enza 112 biex tippermetti l-g[ajnuna tasal aktar malajr u b’hekk jigu salvati l-[ajjiet u jitnaqqsu lmidruba. Statistika turi li fl-2012 lin/identi tat-traffiku fl-Unjoni Ewropea [allew 28,000 fatalitajiet u darbu madwar 1.5 miljun persuna.
Fi tfittxija fuq membri tal-istaff instab li infermiera kellha ammont kbir ta’ pilloli f’envelopes tal-Gvern
Infermiera mixlija b’serq ta’ pilloli mill-Fa/ilità Korrettiva
Infermiera mill-Kalkara lbiera[ bdiet g[addejja kumpilazzjoni mixlija li serqet g[add ta’ pilloli mill-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin. Maria Dolores Spiteri ta’ 47 sena, qed ti;i mixlija quddiem ilMa;istrat Carol Peralta li serqet 75 pillola Ponstan, 14-il Clacid u14-il Clarem. Mill-provi rri]ulta li l-mara li ta[dem b[ala infermiera parttime fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, allegatament serqet dawn il-pilloli u dawn g[al u]u personali tag[ha, fejn hi qalet li ridithom g[all-kundizzjoni tag[ha peress li tbati minn /erta kundizzjoni. Hi qalet li kien it-tabib talfamilja li ordnalha dawn it-tip ta’ pilloli, f’ka] li kien ]velat fis-17 ta’ Jannar ta’ din is-sena. LIspettur Spiridione Zammit, qal fil-Qorti li kien infurmat midduty officer tal-[abs, Stephen Zammit, li wara tfittxijiet li saru minn membri tal-istaff, kien
hemm infermiera li kellha fuqha ammont kbir ta’ pilloli u dan f’envelopes kannella tal-Gvern. Minn aktar investigazzjonijiet ;ie ]velat li Doris Spiteri kienet tpo;;i l-pilloli f’envelopes immarkat ‘Gvern ta’ Malta’, u li dawn ukoll kienu ttie[du minn fuq il-post tax-xog[ol tag[ha. It-tfittxija fuq Spiteri saret fi tmiem ix-xift tag[ha, ftit tal-[in qabel ma hi [alliet il-bini tal[abs. L-akku]ata qalet li fil-Qorti li hi kienet impjegata b[ala parttimer mal-kumpanija Medicare Malta, u hija kienet intbag[tet biex taqdi dmirha l-[abs g[al dawn l-a[[ar erba’ snin. Dan kien konfermat ukoll minn Janett Cilia, f’isem ilkumpanija Medicare Limited. Spiteri argumentat li f’dik il;urnata f’Jannar li g[adda, kienet tkellmet mal-uffi/jal Roderick Mifsud fejn kien ta xi ftit talenvelopes, u li hu ma kienx jaf g[aliex ridithom. Il-pilloli ma kinux jiswew
aktar minn 12-il ewro b’kollox, u [adithom g[al konsum personali tag[ha. Wara li kellmuha xi uffi/jali tal-[abs, hi talbet tabib g[al ri/etta, i]da baqg[et ma semmiet xejn dwar il-pilloli misruqin. Id-duty officer qal li kien hu li ta l-ordni li ssir tfitxxija fuq ilmembri tal-istaff u kienet ilCorrection Officer, Joanne Muscat, li bdiet tfittex fuq in-nies u infurmatu li kienet sabet il-pilloli fuq il-persuna ta’ Spiteri. “Jiena infurmajt mill-ewwel lis-superjuri tieg[i, li jinkludi lidDirettur tal-{abs,” qal ix-xhud. Hu mbag[ad bag[at g[al Spiteri fl-uffi//ju tieg[u u hi nsistiet li kienet [adet il-pilloli g[ax [assitha ma tifla[x, u li t-tali medikazzjoni kienet ;iet preskritta mit-tabib privat tag[ha. L-Ispettur Spiridione Zammit mexxa l-Prosekuzzjoni filwaqt li l-Avukat Carm Mifsud Bonnici qed jidher g[al Maria Dolores Spiteri.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
8
LOKALI
Il-MAM tinsisti g[al konsultazzjoni dwar taqsima ;dida fl-isptarijiet
L-Ispeaker tal-Parlament Malti An;lu Farrugia fi tmiem konferenza tal-a[barijiet li ng[atat flimkien ma/-Chairman tal-Parlament ta’ :or;ja, David Usupashvili
L-Ispeaker f’laqg[at f’:or;ja L-Ispeaker tal-Parlament An;lu Farrugia appella lillParlament tal-:or;ja biex jiffirmaw u jirratifikaw il-Ftehim ta’ Asso/jazzjoni mal-UE. Waqt ]jara uffi/jali f’:or;ja l-Ispkear tal-Parlament Malti ltaqa’ mal-Vi/i Prim Ministru Kakha Kaladze, u ma/Chairrman tal-Parlament :or;jan, David Usupashvili.
Fil-laqg[a mal-Vi/i Prim Ministru, l-Ispeaker An;lu Farrugia, akkumpanjat millWhip tal-Gvern Carmelo Abela u l-Whip tal-Oppo]izzjoni David Agius, iddiskuta l-koperazzjoni fis-settur tal-ener;ija kif ukoll il-parte/ipazzjoni ta’ studenti :or;jani fil-MEDAC. Fil-laqg[a ma/-Chairman talParlament ta’ :or;ja, l-Ispeaker
An;lu Farrugia ddiskuta r-relazzjonijiet bilaterali bejn i]-]ew; pajji]i, partikolarment fuq livell Parlamentari u s-summit ta’ s[ubija g[all-pajji]i tal-Lvant li sar f’Vilinus. An;lu Farrugia esprima l-appo;; ta’ Malta g[all-po]izzjoni tal-UE li tappo;;ja l-integrità territorjali ta’ :or;ja fil-fruniteri rikonoxxuti minnha.
Qabel il-Gvern ida[[al sistemi ;odda ta’ immani;;jar u tmexxija fis-settur tas-sa[[a, ilUnion tat-Tobba, l-Asso/jazzjoni Maltija tat-Tobba (MAM), qed tinsisti li g[andha tkun ikkonsultata. F’konferenza tal-a[barijiet, ilPresident tal-union Gordon Caruana Dingli, u s-Segretarju :enerali Martin Balzan, iffuakw fuq il-proposta talGvern li fis-settur mediku jdah[[al l-Istrategic Business Unit biex tamministra u tikkordina s-settur tas-sa[[a fosthom l-isptarijiet. Il-kontroversja dwar il-unit ;did tqnaqlet aktar kmieni millUnion tal-Infermira u l-Qwiebel (MUMN) li opponiet id-dettalji ta’ dan il-pjan u esprimew oppo]izzjoni g[alih. Il-po]izzjoni tal-Union tatTobba hi differenti minn dik talMUMN. It-tobba qed jg[idu li g[ad m’g[andhomx informazzjoni bi]]ejjed dwar il-pjan talGvern. Il-union tat-tobba qed issostni li taqbel fil-prin/ipju li hemm
organizzazzjoni iktar effettiva u effi/jenti fit-tmexxija tal-isptarijiet i]da jinsistu li huma jkollhom id-dettalji qabel jie[du po]izzjoni definita. “The devil is in the detail”, sostnew luffi/jali tal-MAM. Quddiem nuqqas ta’ informazzjoni dwar din il-unit il;dida, l-uffi/jali tal-MAM| qal li t-tobba m’g[andhom l-ebda interess li jikkontrollaw l-impjegati l-o[ra tal-isptarijiet i]da j[ossu li g[andhom ikunu involuti fid-de/i]jonijiet. Il-union tat-tobba qed tpo;;i din is-sitwazzjoni fl-isfond tassitwazzjoni fl-Isptar Mater Die fejn l-operazzjonijiet qed ji]diedu kontinwament tant li fla[[ar sitt snin kien hemm ]ieda ta’ 35% fl-operazzjonijiet. L-uffi/jali tal-MAM ikkummentaw li s-servizzi tas-sa[[a llum saru vittmi tas-su//ess tag[hom stess u li l-problemi li hemm fl-isptarijiet m’humiex relatati mal-livell ta’ servizzi medi/i i]da ma nuqqasijiet o[ra fosthom dawk ta’ spazju u organizzazzjoni.
40 xahar [abs wara li nstab [ati ta’ 10 akku]i Fosthom li sar re/idiv b’kondotta volominu]a b’diversi reati Ra;el ta’ 34 sena millImqabba ;ie kundannat 40 xahar [abs u mmultat 700 ewro u ;ie sospi] milli jkollu permess li j]omm li/enzji ta’ armi tan-nar g[al [ames snin wara li jo[ro; mill-[abs wara li nstab [ati fuq g[axar akku]i mressqa kontrih mill-Pulizija, fosthom akku]i li jinkludu pusses ta’ flus foloz, serq u pussess ta’ droga. Jeffrey Busuttil instab [ati wkoll li sar re/idiv b’kondotta
volominu]a b’reati diversi. Listorja se[[et fl-10 ta’ Novembru tal-2010, meta Jeffrey Busuttil kien qed isuq karozza Vauxhall Astra, meta l-Pulizija tal-Mobile waqqfuh g[al spot check. Busuttil ma obdiex l-ordnijiet tal-Pulizija u minflok ma waqaf, ]ied il-velo/ità tal-karozza u pprova ja[rab, i]da sfortunatament g[alih tilef il-kontroll talkarozza u baqa’ die[el f’parapett. Persuna o[ra li kienet riekba
ma’ Busuttil kienet [ar;et millkarozza u [arbet minn fuq ilpost. Il-persuna qatt ma kienet inqabdet jew ;iet identifikata. Sadanittant il-Pulizija kienet rat lil Busuttil jarmi xi [a;a mal-[ajt tal-parapett. Meta dawn i//ekkjaw x’kien dak li ntrema, il-Pulizija sabet pistola semi-awtomatika IAG 7, b’sitt skrata// fil-maga]in. Fil-karozza l-Pulizija sabet ukoll xi tnalji, side cutter, torch-
es, elmu ta’ mutur, skieken, par ingwanti u ri]ma karti A4 b’karti tal-ewro u pakketti ta’ karti talewro. Instabet ukoll fil-but tal-qalziet ta’ Busuttil bi//a foil li kellha fiha trab kannella. Mill-investigazzjoni [are; li l-pistola kienet parti minn diversi armi li kienu nsterqu mill-[anut Gun and Rod, li jinsab f’San :wann f’Mejju tal-2010. Minn na[a tag[ha l-Qorti qalet
li l-Prosekuzzjoni ma rnexxilhiex tipprova li kien Busuttil innifsu li seraq l-arma u g[alhekk kien illiberat mill-akku]a ta’ serq. Mandankollu Busuttil instab [ati li laqa’ g[andu [wejje; misruqa, ]amm g[andu arma mhux li/enzjata, li saq b’mod negli;enti, kien fil-pusses ta’ g[odod, pusses ta’ droga, flus foloz, ma obdiex l-ordnijiet tal-Pulizija u li sar re/idiv.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
9
PARLAMENT
L-Oppo]izzjoni ter;a’ tappella g[al studju qabel de/i]joni mg[a;la fuq l-adozzjoni minn koppji tal-istess sess Alessia Psaila Zammit
Fil-Kumitat Parlamentari g[all-Kunsiderazzjoni talAbbozz tal-Li;ijiet li kompla jiddiskuti l-Abbozz ta’ Ligi dwar l-Unjoni ?ivili, l-Oppo]izzjoni vvutat kontra klawsoli li jintrodu/i l-adozzjoni tat-tfal minn koppji tal-istess sess g[aliex qed isostni li g[andu jkun hemm studju tal-kuntest lokali qabel tittie[ed de/i]joni mag[;la. Il-Vi/i Kap g[all-{idma talPN, id-Deputat Nazzjonalista Beppe Fenech Adami, qal li lesperjenza fl-a[[ar xhur uriet li l-adozzjoni tat-tfal minn koppji tal-istess sess hi su;;ett ta’ kontroversja fost il-poplu Malti. Appella biex il-Parlament jistenna li jsiru studji dwar ilkuntest lokali u li tin[oloq iktar kuxjenza fuq din il-materja biex imbag[ad tittie[ed de/i]joni infurmata mill-membri Parlamentari. Hu sa[aq li millesperti li tkellmu quddiem ilkumitat hu /ar li hemm studji u opinjonijiet konflin;enti u enfasizza li hu me[tie; li jkun hawn studju fuq il-kuntest lokali. Il-kumitat tmexxa mi/Chairman, id-Deputat Laburista Luciano Busutti. Minn na[a talOppo]izzjoni kien hemm pre]enti Claudette Buttigieg u Charlò Bonnici filwaqt li minn na[a tal-Gvern kien hemm ilMinistru Helena Dalli, Deborah Schembri u s-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici. Pre]enti kien hemm ukoll lAvukat :enerali, Peter Grech. Beppe Fenech Adami appella lill-membri tal-Gvern biex i[arsu lejn l-interess tat-tfal u sa[aq li mhux fl-interess tat-tfal li tidda[[al klawsola bl-g[a;la fuq l-adozzjoni tat-tfal minn koppji tal-istess sess. Hu appella biex isir studju [alli l-membri Parlamentari ma jag[mlux pass fid-dlam. Id-Deputat tal-Gvern, Deborah
L-Oppo]izzjoni fissret li mill-esperti li tkellmu quddiem il-Kumitat Parlamentari hu /ar li hemm studji u opinjonijiet konflin;enti u hu g[alhekk li hu me[tie; li jkun hawn studju fuq il-kuntest lokali
Ir-rappre]entanta tal-ommijiet, edukaturi u persuni li ja[dmu fil-qasam so/jali qalet li kien diffi/li g[alihom li jsemmg[u le[inhom quddiem il-Kumitat Parlamentari hekk kif [assew li fil-kumitat donnu di;à hemm kollox de/i] Schembri irrispondiet billi qalet li l-interess tat-tfal g[andu jit[alla f’idejn l-bord li jidde/iedi fuq l-adozzjoni tat-tfal. Il-Ministru g[ad-Djalogu So/jali, Affarijiet tal-Konsumatur u l-Libertajiet ?ivili, Helena Dalli qalet li qabel l-elezzjoni ;enerali kien hemm kunsens bejn il-partiti politi/i ewlenin fuq l-adozzjoni tat-tfal minn koppji omosesswali. Fil-laqg[a tal-biera[, tkellmet rappre]entant tal-ommijiet, edukaturi u persuni li ja[dmu filqasam so/jali li kienu pre]entaw ittra lill-Prim Ministru Joseph Muscat fuq l-adozzjoni tat-tfal mill-koppji tal-istess sess. Hi qalet li l-Prim Ministru bag[at rikonoxximent li r/ieva l-ittra u qalilhom biex iserr[u rashom
fuq din il-materja. Hi sostniet, però, li donnu dak li qed jis[qu mhux qed ji;i miftiehem u qalet li li n[arsu l-interess tat-tfal qed ji;i miftiehem li nag[tu r-reponsabbiltà lill-bord tal-adozzjoni. Sa[qet li jekk nattribwixxu linteress tat-tfal lit-tfal stess, inkunu nistg[u nifhmu iktar littfal. Staqsiet jekk l-a[jar interess tat-tfal ifissirx li li nille;i]law favur struttura ta’ familja fejn ilkwalitajiet differenti tal-mara u tar-ra;el ma jibqg[ux importanti. Staqsiet ukoll jekk hux flinteress tat-tfal li jibdew jinxtraw permezz ta’ metodi b[al surrogacy u sperm donation. Fissret li l-grupp li tirrappre]enta jemmen li l-persuni omosesswali kapa/i jrabbu daqs persuni eterosesswali, u
qalet li jaqblu mal-Professur Angela Abela li lkoll kapa/i jrabbu. Tenniet i]da li l-vu/i tag[hom hi favur l-interess tat-tfal. Hi qalet ukoll li huma ma jridux jo[olqu diskriminazzjoni jew stigma kontra koppji tal-istess sess u tenniet li jistmaw tfal ta’ koppji omosesswali u l-koppji omosesswali nfushom fuq livell ugwali. Hi sa[qet li wie[ed ma jaqbilx mal-adozzjoni minn koppji talistess sess ma jfissirx li wie[ed jiddiskrimna kontra dawn il-persuni. Ir-rappre]entant tal-ommijiet, edukaturi u persuni li ja[dmu fil-qasam so/jali qalet li kien diffi/li g[alihom li jsemmg[u le[inhom quddiem il-Kumitat Parlamentari hekk kif [assew li fil-kumitat donnu di;à hemm kollox de/i] fuq din il-materja. Madankollu, tenniet li huma [assew li g[andhom xorta wa[da jsemmg[u l-vu/i tag[hom favur l-interess tat-tfal. Fil-laqg[a tal-biera[ ;ew diskussi klawsoli o[ra fl-Abbozz tal-Ligi dwar l-Unjoni ?ivili. LOppo]izzjoni ressqet emendi, fost l-o[rajn, biex it-terminu mutatis mutandi fil-klawsola biex g[all-unjoni /ivili japplikaw
li;ijiet marbuta ma]-]wie; tinbidel g[all-terminu ‘fejn hu applikabbli’. Din l-emenda m’g[additx hekk kif il-membri tal-Gvern ma qablux mag[ha bidDeputat tal-Gvern, Deborah Schembri, tis[aq li l-iskop tal-li;i hu li l-unjoni /ivili ti;i fuq l-istess livell ta]-]wie;. L-Oppo]izzjoni sa[qet ukoll li l-li;i g[andha tispe/ifika li unjoni /ivili g[andha tkun re;istrata biddeputati tal-Gvern ma jaqblux ma’ dan u jis[qu li filwaqt li filma;;oranza tal-ka]i unjoni /ivili se tkun re;istrata, f’ka]i fejn min suppost irre;istra m’g[amilx dan ma jkunx ifisser li ma kienx hemm unjoni /ivili. Beppe Fenech Adami ressaq ukoll emenda li unjoni /ivili m’g[andux isir fost persuni minuri i]da d-deputati tal-Gvern sa[qu li b[a]-]wie;, persuni ta[t l-età g[andhom jit[allew jid[lu f’unjoni /ivili jekk ikollhom ilpermess tal-;enituri jew tuturi tag[hom. Beppe Fenech Adami sa[aq li lemenda li kienet qed tressaq lOppo]izzjoni kienet qed issir fiddawl li g[andu jkun hemm distinzjoni bejn ]wie; u unjoni /ivili. Hu sa[aq ukoll li g[andha titne[[a r-referenza fil-li;i li tapplika g[al ]wie; minn sa/erdot hekk kif dan ma japplikax g[allunjoni /ivili. Dwar dan id-deputati tal-Gvern qalu li l-artiklu fil-kwistjoni jirreferi primarjament g[all-uffi/jal li jista’ jkun jew ma jkunx sa/erdot u sa[qu li min[abba li l-enfasi hi fuq l-uffi/jal u li jista’ jkun jew ma jkunx sa/erdot, ma [assewx li hu ne/essarju li ssir l-emenda kif pproponiet l-Oppo]izzjoni. Beppe Fenech Adami staqsa wkoll jekk l-artikli fil-li;i talannullament jistg[ux kollha ji;u applikati g[all-unjoni /ivili biddeputati tal-Gvern isostnu li hi lQorti li tidde/iedi jekk r-ra;uni li tin;ieb g[all-annullament f’unjoni /ivili hix applikabbli jew le.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
10
OPINJONI
Lejn l-g[a]la ta’ President ;did Jekk ir-rapporti tal-media g[andhom ra;un allura f’qasir ]mien issir uffi/jali n-nomina tal-Prim Ministru Joseph Muscat li se ja[tar lill-Ministru Marie Louise Coleiro Preca b[ala l-President il-;did ta’ Malta wara li jintemm l-mandat tal-President attwali George Abela. G[a]la li l-Prim Ministru se jkun g[amel ming[ajr l-anqas, almenu formalment, ikkonsulta mal-Oppo]izzjoni Nazzjonalista. G[a]la li g[al darb’o[ra ter;a’ dda[[al il-pika politika fil-Palazz ta’ Sant’ Anton. G[a]la Divi]iva
Marie Louise Coleiro Preca tirrapre]enta wie[ed mill-aktar elementi tradizzjonali fil-Partit Laburista. Passat li jorbotha rabta /off mal-aktar ]minijiet kontroversjali tal-Partit Laburista. Passat li jorbotha rabta /off mal-[akma tal-Perit Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici. Passat li raha sservi w[ud millog[la karigi fil-Partit Laburista
fosthom dik ta’ Segretarju :enerali. Jekk hemm [a;a li l-g[a]la ta’ Marie Louise Coleiro Preca ]gur mhix hija g[a]la li tg[aqqad. }gur li bl-ebda mod ma hi g[a]la tag[na lkoll. }gur u bl-ebda mod ma’ hi g[a]la li turi li f’Malta se jispi//a ]-]mien tal-a[mar u lblu u jibda ]-]mien tal-bandiera bajda u [amra b[alma kien jg[id Joseph Muscat qabel l-elezzjoni. Anzi hi g[a]la li aktar minn qatt qabel tikkonferma li l-Partit Laburista g[adu l-istess partit tat-tor/a u bnadar [omor li dejjem kien. Turi li l-Partit Laburista g[adu l-istess partit li fil-passat fuq ix-xandir nazzjonali kien itella’ l-programm Bon;u Malta So/jalista. Differenza ta’ o/ean Id-differenza issa [ar;et filbera[. Il-Gvern Nazzjonalista
g[a]el eks Deputat Mexxej Laburista li ftit qabel kien ikkontesta g[at-tmexxija talPartit Laburista. Min-na[a lo[ra l-Gvern Laburista issa mar g[al tal-qalba nett, g[all-ele-
F’sitwazzjoni fejn il-Gvern g[andu f’idejh prattikament kull kariga imma;inabbali, kien ikun ;est millisba[ li f’din il-kariga, bi rwol qawwi /erimonjali, jitpo;;a xi [add mill-kamp Nazzjonalista
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
ment Mintoffjan fi [dan il-Partit Laburista li ma jmurx ilPresidenza ma tmurx g[and xi [add li g[andu tradizzjoni bi]]ejjed fi [dan il-Partit Laburista. Minn President li kiseb lappo;; tal-kamra s[i[a u talpoplu kollu g[al President li blaktar mod /ar ma tista qatt tgawdi l-istess livell ta’ fidu/ja u rispett unanimu min[abba l-mod mill-aktar arroganti li bih qed issir il-[atra. X’differenza mill-Partit li kisser it-tradizzjoni ta’ [atriet
politikament motivati u mar g[al [atra ta’ g[aqda nazzjonali, g[al Partit li kisser il-pre/ident ta’ [atra ta’ g[aqda nazzjonali biex mar g[al [atra motivata purament mill-politika. G[a]la ta’ g[aqda nazzjonali Il-Partit Laburista kellu
bosta g[a]liet li kienu tassew juru li lGvern huwa wie[ed inklussiv u li jixtieq l-g[aqda nazzjonali. F’sitwazzjoni fejn il-Gvern g[andu f’idejh prattikament kull kariga imma;inabbali, kien ikun ;est mill-isba[ li f’din il-kariga bi rwol qawwi /erimonjali kien jitpo;;a xi [add mill-kamp Nazzjonalista. Ng[id li fl-opinjoni personali tieg[i l-persuna idonea kienet
tkun Kate Gonzi, mart l-eks Prim Ministru Lawrence Gonzi. Kate Gonzi tgawdi l-vanta;; li filwaqt li bl-aktar mod /ar ;ejja mill-kamp tal-Partit Nazzjonalista ma g[andha ebda rabta diretta ma’ kwistjonijiet politi/i passati. Kienet tkun g[a]la li mag[ha seta’ jasso/ja ru[u kul[add, b[alma kien ilka] fil-[atra ta’ George Abela. Huwa /ar ukoll li Kate Gonzi kellha l-merti u l-kapa/ità me[tie;a biex taqdi dan ir-rwol bl-a[jar mod. Anke bosta sonda;;i online wrew li Kate Gonzi kienet g[a]la ferm popolari mal-poplu. Naturalment peress li g[andna gvern li jisma’ l-g[a]la ta’ Kate Gonzi l-anqas biss ;iet kkunsidrata g[al nofs sekonda!
Toroq ina//essibbli u l-[mar iwa[[al f’denbu Il-kwalità tal-[ajja tkejjilha b’diversi modi, fosthom insibu is-sitwazzjoni finanzjarja talbniedem, is-sa[[a, attivitajiet sportivi, [in ta’ rilassament, illivell tal-istress u [afna o[rajn. I]da dawn il-fatturi mhumiex awtonomi g[al kollox, g[ax dawn ji;u affetwati minn fatturi o[rajn. Kull kunsill lokali jipprova jiddetermina u jag[mel milla[jar biex jg[olli l-kwalit’ tal[ajja ta’ kull resident b’diversi modi fosthom b’attivitajiet kulturali, sportivi, a//essibbilità a[jar fuq bankini u postijiet o[ra. Il-Mag[tab b’toroq tat-tielet dinja B’toroq im[arbta
u
ina//essibbli tnaqqas il-kwalità tal-[ajja min[abba l-fatt li listress u l-frustrazzjoni tassewwieq jew il-pedonal ji]diedu immens. A[seb u ara meta jkollok toroq tant imkissra li l-ebda bniedem ma jkun irid jg[addi minnhom sa[ansitra anke /ertu servizzi ba]i/i jridu jieqfu. B’referenza g[al dan nixtieq nag[mel enfasi fuq is-sitwazzjoni tat-toroq tal-Mag[tab. Kull min g[adda minn dawn ittoroq matul dawn l-a[[ar xhur jista’ jg[id kif spi//atlu l-karozza jekk mhux baqa’ b’xi tifkira ta’ xi tyre imqatta’ jew kiser xi rota. L-a//essibbilità f’dawn ittoroq spi//at tant li anke /ertu servizzi qeg[din jitnaqqsu g[all-a[[ar. Madwar tlett snin ilu kont
Xi sentejn ilu kien ;ie maqbul li ttoroq tal-Mag[tab kellhom ji;u miksija u kien [are; kuntratt ta’ aktar min-nofs miljun biex dawn isiru. Sas-sena li g[addiet kienet saret l-ewwel fa]i tat-toroq talMag[tab i]da f’daqqa wa[da dan waqaf u ma smajna xejn aktar.
Il-periklu g[ar-residenti u ssewwieqa fit-toroq tal-Mag[tab kull ma jmur qieg[ed ji]died min[abba l-fatt li l-kuntratti u x-xog[ol f’dawn it-toroq waqfu u l-ebda ra;uni ma ng[atat
Clinton Sammut clintonsammut@gmail.com
ippre]entajt rapport tas-sitwazzjoni tat-toroq kemm lill-Kunsill kif ukoll lill-entità WasteServ biex flimkien na[dmu biex ikollna toroq a[jar. Hekk jew hekk it-toroq komplew imorru g[all-ag[ar min[abba t-traffiku ta’ trakkijiet kbar li l-[in kollu jg[addu minn dawn l-erba’ toroq. X’sar mill-kuntratt^
Xi sentejn ilu kien ;ie maqbul li t-toroq tal-Mag[tab kellhom ji;u miksija u kien [are; kuntratt ta’ aktar min-nofs miljun biex dawn isiru. Sas-sena li g[addiet kienet saret l-ewwel fa]i tat-toroq tal-Mag[tab i]da f’daqqa wa[da dan waqaf u ma
smajna xejn aktar. Biex issa spi//ajna bl-ewwel fa]i lesta u r-residenti g[andhom a//essibbilità a[jar u aktar komda filwaqt li nofs il-villa;; u aktar g[adu b’toroq di]astru, imfarkin u ina//essibli g[alla[[ar jekk mhux bi [sara jekk tg[addi minha. Triq importanti hi Triq irRamla, li tag[ti mill-Mag[tab g[all-kosta. Issa li ;ie mitmum il-pro;ett tal-Interconnector, din it-triq t[alliet fi stat di]astru] tant li biex tg[addi b’karozza privata kwa]i saret impossibbli. Apparti l-periklu kbir li t[alla g[al dawk li jimxu. Proprja triq li tista’ tqabbilha ma’ xi triq f’xi pajji] tat-tielet dinja. Il-problema hi li ma tir/ievi ebda risposta, t[alli l-kuntatt tieg[ek mal-WasteServ biex tara x’inhu ji;ri u qisek ma qieg[ed tkellem lil [add. Jew l-ag[ar meta l-[mar iwa[[al f’denbu,
jibag[tuk minn entità g[all-o[ra u qisek /ipitatu. Il-Ministeru jg[id li mhux responsabbli u g[andek tkellem lill-WasteServ u dawn bil-kontra. Hi x’inhi s-sitwazzjoni, issomma mwieg[da hi dik li hi u l-kuntratti kienu [ar;u u ma nafx x’wie[ed qieg[ed jistenna. Aktar ma jg[addi ]-]mien aktar il-valur tal-kuntratt f’terminu finanzjarju qieg[ed jitlef issa[[a tieg[u u dak li kien jg[oddu sentejn ilu b[ala flus mhux bilfors jibqa’ jg[odd flispi]a tal-lum. Apparti li ma’ dan kollu qieg[ed ji]diedu l-problemi tar-residenti, spe/jalment dawk l-aktar anzjani g[ax spi//aw jekk ma joqog[dux attenti jistg[u jkorru, kif ;ieli ;ara. Il-pressjoni ]gur li mhux se tieqaf hawn u forsi xi darba nir/ievi risposta ming[and xi [add.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
G[a]la li tirrifletti fuq il-Prim Ministru biss Il-[atra tal-President ta’ Malta – b[al de/i]jonijiet o[rajn ta’ Joseph Muscat – qieg[da ssir aktar bl-il[na fid-dlam milli fid-dawl tal-g[aqal. U dan juri sew x’inhu l-istil ta’ Muscat, anke f’de/i]joni li messha mqar fis-simboli]mu, twettaq Malta Tag[na Lkoll. Muscat ma kienx kapa/i jitla’ mqar nofs it-telg[a... G[ax kieku Muscat jemmen dak li jg[id hu stess, l-anqas [a;a li seta’ jag[mel kien li jitla’ nofs it-telg[a u ja[tar lil xi [add li kellu xi [atra importanti fl-istat Malti jew f’fora barranin, imma li ma kienx parti mill-politika purament parti;;jana. Dik nofs it-telg[a. ... a[seb u ara t-telg[a kollha li tela’ l-Gvern Nazzjonalista [ames snin ilu
G[ax kieku ried verament ikun kura;;u], Muscat kien jitla’ ttelg[a kollha li tela’ l-Gvern Nazzjonalista [ames snin ilu u ja[tar lil xi [add mix-xaqliba politika tal-Oppo]izzjoni tal-mument. Imma Muscat lanqas g[andu mqar nofs dak il-kura;;. Anzi, mhux talli qaleb ta’ ta[t fuq lil Malta Tag[na Lkoll u ilu sena ja[tar nies mill-aktar parti;;jani f’karigi pubbli/i fejn qed jie[du de/i]jonijiet ukoll mill-aktar parti;;jani u jmaxtru b’[afna [luq f’politika evidenti ta’ [tif ta’ flus il-poplu, imma mqar f’[atra li hi biss simbolu bla poter, lanqas f’dik ma rabba ftit kura;; Muscat. Tilef i/-/ans li juri mqar b’mod simboliku li kellu xi ;enwinità fil-weg[di li g[amel G[ax il-kura;; politiku mhux slogan tal-elezzjoni. Lanqas mhu l-il[na anonimi u mudlama li j[abbru lill-gazzetti d-de/i]jonijiet li messhom jittie[du fl-istituzzjonijiet tal-istat, imma d-dawl talg[aqal li twettaq imqar bi//a minn dak li twieg[ed, li turi li kont ;enwin f’dak li ppridkajt, li turi li l-istat hu ‘l fuq mil-log[ba talpartit ta’ Muscat li llum hu /ar li jrid ja[taf kull spazju pubbliku, mit-turretta tal-istat s’isfel nett. Din hi de/i]joni li tirrifletti mhux fuq il-persuna ma[tura imma fuq min [atarha, fuq il-Prim Ministru biss. Tirrifletti jekk f’dak li qed jag[mel Muscat hux ra;el man-nies u mas-slogans li rrepetielhom, inkella kienx biss qed jid[aq bihom f’wi//hom ikanta Malta Tag[na Lkoll sakemm jakkwista l-vot tag[hom. Zew; terzi kontra d-de/i]joni ta’ Muscat U [afna nies qed jindunaw. It-Times bdiet st[arri; fis-sit tag[ha u vvutaw 6,000 ru[ – ammont kbir bi]]ejjed biex jibda jkun qrib il-fehma ;enerali. U bilkemm qab]u l-kwart dawk li jaqblu mal[atra li g[amel Muscat, b’]ew; terzi kontra. Dan mhuwiex ;udizzju fuq il-persuna ma[tura U ejja nkunu /ari. Dan mhuwiex ;udizzju fuq il-persuna mag[]ula minn Muscat. Kull min kien fil-politika – spe/jalment dik imqallba ta’ kmieni fis-snin tmenin – ]gur jinstablu xi difett, [afna wkoll. Imma l-Presidenti ta’ Malta b’mod ;enerali kienu jafu jintrefg[u ‘l fuq mill-parti;;jani]mu u ji;bdu r-rispett ta’ kul[add. U dan jg[odd ukoll g[all-persuna mag[]ula minn Muscat. :udizzju fuq Muscat li qed jag[mel il-maqlub ta’ dak li wieg[ed Il-;udizzju ta’ ]ew; terzi kontra hu fuq il-Prim Ministru nnifsu. Fuq il-mod kif wieg[ed aktar minn dak li sar fil-[ames snin ta’ qabel, imma kif issa qed iwettaq il-maqlub ta’ dak li wieg[ed, u lanqas imqar kemm sar fil-[ames snin ta’ qabel li hu tant maqdar.
Malta tieg[u biss
Ja[fer lil elf ru[
L-g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ aktar ma naraw lil dan ilPrim Ministru Laburista jiggverna, aktar qeg[da kull ma jmur issir g[ajta farsa. G[ajta fasulla. G[ajta qarrieqa. G[ajta li biha bieg[ tajjeb fil-kampanja elettorali u li biha kiseb [afna voti. G[aliex l-elettorat emmnu. Hu g[alhekk bir-ra;un kollu li l-Prim Ministru Joseph Muscat qed ilaqqmuh b[ala salesman tajjeb u xejn aktar. Salesman tajjeb biss fl-Oppo]izzjoni g[aliex lanqas wie[ed ma jista’ jasal g[al din il-konklu]joni issa li hu Prim Ministru meta wie[ed iqis il-fro;a li g[amel fil-mod kif fassal, g[adda mill-Parlament u pprova jbig[ i/-/ittadinanza Maltija. I]da issa, li qed naraw lil dan il-gvern riesaq lejn l-ewwel sena tieg[u fil-gvern, kellu quddiemu opportunità kbira li mill-kliem jg[addi g[all-fatti u jurina verament li jemmen fl-g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’. I]da, sfortunatament g[allpajji]na, re;a’ ddi]appunta. Re;a’ webbes rasu. Re;a’ u kompla miexi bil-pjan tieg[u – dak li jaqbel lilu u mhux lil min ele;;ih fil-gvern. Fl-g[a]la tal-President, wara li l-Partit Nazzjonalista fil-
Ni;bed l-attenzjoni tal-qarrejja ta’ In-Nazzjon li dan hu gvern li, wara l-iskandlu ta’ serq u tix[im fl-ismart meters, li ma lGvern tax il-ma[fra lil persuna wa[da jew tnejn biex jikxfu dan l-iskandlu kbir fl-Enemalta, i]da ta ma[fra lil elf ru[ li bejniethom serqu 30 miljun ewro, mhux ewro jew tnejn. F’ka]i o[ra kbar li rajna fejn tressqu nies f’karigi g[olja, ilma[fra ng[ata lil persuna wa[da, u dan biex jinkixef kollox. I]da Muscat g[a]el li ja[fer lil elf ru[ li qal ukoll li jaf min huma. Elef mistoqsija ji;uni f’mo[[i wara din l-ma[fra mill-Prim Ministru Muscat li g[a]el li j[abbar dan mhux f’konferenza tal-a[barijiet uffi/jali f’Kastilja, i]da f’attività politika tal-Partit Laburista.
Il-Prim Ministru Muscat li g[amel minn pajji]na ‘Malta tieg[u biss’
Gvern fl-a[[ar le;i]latura mmexxi minn Lawrence Gonzi wera kif verament jg[aqqad lillMaltin kollha u g[a]el president mill-kamp politiku oppost, issa qed naraw lil Muscat jag[]el ittriq tieg[u u mhux it-triq li kienet irnexxiet fl-a[[ar [ames snin u li sabet lill-poplu kollu wara l-g[a]la ta’ Gvern Nazzjonalista, u poplu wkoll wara l-President ta’ Malta George Abela. Ir-ra;unijiet ta’ din l-g[a]la nemmen li jo[or;u dalwaqt, u Muscat jinkixef bl-intenzjonijiet tieg[u. I]da l-fatt, u l-prin/ipju jibqa’, dak li Muscat g[amel ta’ rasu. Muscat injora lill-elettorat li ddi]appuntahom g[aliex filkampanja elettorali qatt ma kienu bassru li Malta se tinbidel f’Malta Tieg[u Biss. A Bartolo Tas-Sliema
A Farrugia {al Luqa
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizza elettroniku alex.attard@media.link. com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Gvern [abbar li se jressaq emendi g[alLi;i li biha twaqqfet il-Kummissjoni Permanenti Kontra l-In;ustizzji biex jin[atru Kummissjonijiet o[ra [alli l-[afna ka]i ta’ in;ustizzji jkunu trattati b’i]jed [effa. Il-Puliizja qalet li kienet sodisfatta [afna bil-koperazzjoni tal-pubbliku dwar il-ka] ta’ hold-up f’Ta’ Qali li fih insterqu Lm10,000 fi flus u Lm4,000 f’/ekkijiet u safa ferut Kuntistabbli. Waqt /erimonja li fakkret il-mitt sena mittwelid ta’ Sir Ugo Mifsud, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami fisser lil dan il-bniedem b[ala personalità u statista kbir kif ukoll wie[ed mill-aqwa patrijotti politi/i Maltin li kellu vi]joni vera tal-futur ta’ pajji]na
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
13
X’NARA U X’NISMA’
X’qalilna l-G[asfur
;ust? U alla[ares tifta[ [alqek g[ax hawn erba’ bulijiet li kapa/i jkunu vjolenti wkoll!” qal ie[or. “Issa ;ejna a[jar,” qalilhom it-tielet wie[ed, “g[ax ilKarnival waqa’ f’idejn dawn ilbulijiet. Kollox kif iridu huma iktar minn qatt qabel, g[ax issa
u l-vjolenza biex tg[addi tag[hom. A[seb u ara issa li g[andhom min jag[tihom ir-ri[ u jekk ikun hemm b]onn jg[attilhom.” “Iwa lanqas fil-karrijiet talKarnival m’a[na kapa/i jkollna Malta Tag[na Lkoll?” staqsiena l-G[asfur.
Is-Sindku li jag[mel li jrid u li jemmen li hu ’l fuq mil-li;i ➤ Il-Gvern tal-Labour, li meta sa sena ilu kien g[adu fl-
Oppo]izzjoni tg[idx kemm kien i[ambaq fuq l-arroganza, f’inqas minn sena l-poter telag[lu g[al rasu u qed naraw xeni ta’ arroganza li ]gur qatt ma rajna b[alhom. Mhux il-Ministri, idDeputati u l-konsulenti biss tela’ g[al rashom, i]da anke /erti Sindki. Dan l-a[[ar l-G[asfur kien qieg[ed {al Luqa, fejn isSindku tal-lokal hu /ertu John Schembri li ji;i missier idDeputat Laburista, “l-akkwist”, /ioè Silvio Schembri. Dan hu dak id-Deputat li biex jibqa’ kwiet backbencher, Joseph il-bully rran;alu biex jiekol b’erbat i[luq jew aktar u llum qed idawwar madwar 65,000 ewro s[an s[an fis-sena. Is-Sindku John Schembri ji;i wkoll [u l-mara tal-eks-Ministru Laburista, espert tad-DNA, Charles Mangion li llum hu /Chairman tal-Enemalta. Mela l-G[asfur kien qieg[ed fi Sqaq Pawlu Magri Numru 2, f’{al Luqa, u nduna li dan la[[ar twa[[let [adida ’l isfel mill-bankina quddiem bieb ta’ residenza. Xi w[ud mir-residenti marru l-g[assa tal-pulizija tallokal i]da r-risposta li [adu kienet: “Morru g[idu lis-Sindku, g[ax dik tal-qalba!” “Dir-residenta tassew talqalba,” qalilna l-G[asfur, “g[ax anke po;;iet qsari kbar fuq ilbankina b’mod li n-nies ma jistg[ux jg[addu. Mhux talli hekk, talli fil-kantuniera twa[[let [adida o[ra biex ]gur tkun /erta li [add ma jipparkja quddiemha.” Mid-dehra s-Sindku ta’ {al Luqa jag[mel li jrid u jag[mel kollox biex jakkomoda lil dawk li jivvutawlu. Addio li;ijiet, addio r-residenti l-o[ra li j[allsu t-taxxi u l-li/enzji daqs [addie[or!! U fejn huma tatTransport Malta?” staqsiena lG[asfur, “g[ax sa fejn naf jien Transport Malta ma tawtorizzawx dawn l-affarijiet. Imma bil[aqq, din mhix Malta Tag[na Lkoll jew? Karnival f’idejn il-bulijiet ➤ Qeg[din fil-;img[a li fiha jibda l-Karnival u l-G[asfur mar
uniformijiet tan- nurses, lG[asfur kien hemm u rahom jag[tu lin-nurses ir;iel uniformijiet tan-nurses nisa. Dan mhux bi ]ball g[aliex l-uniformijiet kellhom miktub fuqhom b’mod /ar kristall, li dawk kienu tan-nisa. Naturalment xi nurses ir;iel ;ibdu l-attenzjoni g[all-fatt li dawk il-[wejje; kienu tan-nisa, i]da bl-iktar mod ardit u arroganti min kien qed iqassamhom instama’ jg[id: “Dawk hemm u dawk tridu tie[du....take it or leave it. Mil-lum ’il quddiem m’hemmx i]jed [ajm.” Mur g[idlu lil Joseph il-bully kif qed jitmexxa l-Isptar :enerali t’G[awdex. Din xi prova o[ra ta’ kif ikollna Gvern modern u differenti mmexxi b’mod liberali u progressiv? Wie[ed min-nurses ir;iel dar lejn s[abu u qalilhom: “L-a[wa, m’hemmx x’tag[mel. Dan jew ;enn perfett, jew qamel b[as-soltu g[all-G[awdxin, jew inkella dal-Gvern ;abna Karnival issena kollha.” Dak li baqa’ l-art Jason Micallef bi 48 miljun ewro x’jonfoq ➤ Dan l-a[[ar it-Teddy Boy, /ioè l-Ministru tat-Turi]mu
i]ur ftit lil dawk li b’sagrifi//ju u dedikazzjoni kbira jkunu qed jag[mlu l-a[[ar preparamenti fuq il-karrijiet tag[hom, biex hekk jie[du pja/ir huma u jpaxxu lil tant eluf ta’ nies li jmorru jgawdu l-karrijiet talKarnival fil-Belt u l-Furjana. I]da waqt li kien hemm lG[asfur, sema’ diskursata bejn xi dilettanti. “Kieku mhux g[ax veru dilettant u qieg[ed ;o demmi, ilni li g[ollejt kollox u ]armajt,” beda wie[ed minnhom. “Kemm iddum, sena wara lo[ra, tistenna li r-ri]ultat ikun
hemm minnhom min g[andu ssa[[a tal-[bieb ta’ Malta Tag[na Lkoll.” L-G[asfur mill-ewwel induna li dawn id-dilettanti kienu g[addejjin minn martirju i]da qatt ma basar li l-[a;a hi gravi daqshekk. “Issa tara x’se ji;ri dis-sena,” re;a beda l-ewwel wie[ed. “Dawn il-qabda bulijiet di;à g[andhom ir-ri]ultat lest, u kif qal wie[ed minnhom li, ‘bissewwa jew bid-dnewwa’, hu se jkaxkar kollox din is-sena.” “Mhux bilfors,” qallu l-ie[or, “dawn lesti anke ju]aw il-forza
Farsa akbar minn o[ra fl-Isptar ta’ G[awdex ➤ “La qed insemmu lKarnival,” qalilna l-G[asfur, “ma nistax ma ng[idilkomx li lIsptar :eneral t’G[awdex se jsir Karnival is-sena kollha!” L-G[asfur sar jaf li fil-;ranet tal-Karnival, f’G[awdex iktar milli f’Malta, [afna r;iel jilbsu ta’ nisa, i]da qatt ma ried jemmen lill-g[ajnejh u lill-widnejh li fl-Isptar :enerali t’G[awdex lin-nurses ir;iel se jlibbsuhom ta’ nisa wkoll. U dan mhux g[all-Karnival biss tafux. Waqt li kienu qed jitqassmu l-
Karmenu Vella, qalilna fi twe;iba fil-Parlament li /Chairman tal-V18 (Valletta 2018 Capital of Culture), Jason Micallef, se jkollu f’idejh ba;it ta’ 48 miljun ewro g[all-attivitajiet li hemm ma[suba. “Tajjeb li l-Gvern jinvesti f’attivitajiet kulturali b[al dawn g[ax wara kollox jippromwovu lill-pajji]na,” qalilna l-G[asfur, “imma mur ara kieku kien xi [add ie[or jipproponi dak lammont kemm kienu jdumu jag[jtu bil-[ela u t-tberbiq ta’ flus il-poplu.” It-tajba hi li s’issa [add g[adu ma jaf e]att dawn l-attivitajiet li se jiswew 48 miljun ewro fiex se jikkonsistu. I]da biex nikkunslaw l-G[asfur qalilna, “g[ax it-tron tal-g[erf, Jason Micallef, dak li kien qalilna li jrid Gvern talLaburisti biss, qal mal-media li fost l-attivitajiet se jkun hemm xi log[ob tal-futbol u xi fashion shows .” Ara veru waqajna fil-livell meskin biex no[or;u b’dawn ittip ta’ proposti. Imbag[ad [adniha bi kbira li s-Segretarju Parlamentari g[all-Kultura Jos è Herrera, qalilna li l-futbol hu kultura? Mhux hu po;;ieh Chairman lil Jason Micallef! X’tippretendi? L-aqwa li g[adda mill-meritokrazija Muscat style. Imma l-[uta minn rasha tintenn.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jikber it-t[assib g[all-a;ir Russu L-UKRAJNA Qed ikompli jikber it-t[assib g[all-pass li jmiss mir-Russja rigward dak li ;ara f’dawn la[[ar ;ranet fl-Ukrajna. Dan hekk kif ilbiera[ t[abbar li l-President Russu Vladimir Putin ordna l-militar tal-pajji] biex ikunu lesti biex iwie;bu g[al sitwazzjonijiet ta’ kri]i li jistg[u jkunu ta’ theddida g[arRussja. U min[abba f’hekk, loqsma kollha tal-militar se jie[du sehem f’manuvri filPunent tal-pajji] – fir-re;juni Russi li jmissu fost l-o[rajn mal-Ukrajna. Dawn il-mauvri, li s’issa [add ma kien jaf li kienu se jsiru, se jibdew hekk kif hemm taqlib kbir fl-Ukrajna fejn tne[[a mill-poter il-President Viktor Yanukovych li kien qrib Moska u fejn hemm taqlib fir-re;juni fejn jitkellmu bir-Russu flUkrajna, partikolarment firre;jun tal-Krimeja. Hawn hemm ba]i navali ewlenija Russa. Dan t[abbar hekk kif ilMinisteru tal-Affarijiet Barranin Russu ilmenta li estremisti qed jimponu r-rieda tag[hom fl-Ukrajna u qed isir
theddid fil-konfront ta’ sa/erdoti u propjeta tal-Knisja Ortodossa Russa fl-Ukrajna. Fil-Krimeja lbiera[ persuna kien hemm tensjoni barra lParlament ta’ dan ir-re;jun f’Sevastopol hekk kif partitarji favur ir-Russja u dawk favur ittmexxija ;dida fl-Ukrajna, konfrontaw lil xulxin. :ewwa filParlament kienet qed isir sessjoni ta’ emer;enza biex jiddiskutu l-a[[ar bidliet filpajji]. Il-Krimeja kienet ing[atat b[ala ri;al lill-Ukrajna fl-1954 mill-President Sovjetiku Nikita Khrushchev. F’Sevastopol hemm il-ba]i tal-flotta Russa g[all-Ba[ar l-Iswed, l-aktar port militari importanti Russu barra mill-pajji]. Ilbiera[ fil-bini militari Russu fl-Ukrajna ]diedet is-sigurta min-na[a Russa. Sadattant, Sergei Lavrov, ilMinistru tal-Affarijiet Barranin Russu, ilmenta malOrganizazzjoni g[as-Sigurta u Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSCE) dwar l-a[[ar ]viluppi fl-Ukrajna u biex tikkundanna la;ir anti-Russu li hemm b[alis-
Wie[ed mid-dimostranti li g[add hemm fi Pjazza Indipendenza fil-kapitali tal-Ukrajna, Kiev. (ritratt EPA)
sa fil-Punent tal-Ukrajna. L-Istati Uniti u r-Renju Unit qed jag[mlu [ielithom biex jippruvaw jikkalmaw is-sitwazzjoni mar-Russja. Hemm anki t[assib kbir li li]viluppi ta’ dawn l-a[[ar ;ranet jistg[u jwasslu biex ilpajji] jinqasam fi tnejn. Il-Punent tal-Ukrajna hi dik
eqreb lejn il-Punent u fejn ilma;;oranza jitkellmu bl-Ukren filwaqt li fil-Lvant, [afna jitkellmu bir-Russu u huma eqreb lejn ir-Russja. Ftit qabel, il-Gvern temporanju fl-Ukrajna [abbar li kien xolja t-taqsima spe/jali talPulizija ta’ Kontra l-Irvellijiet mag[rufa b[ala Berkut. Din it-
taqsima kienet minn ta’ quddiem fil-konfronti mad-dismotranti f’Kiev u membri tag[ha ing[ataw it-tort g[al [afna millimwiet li kien hemm il-;img[a li g[addiet. Arsen Avakov, il-Ministru tal-Intern tal-Ukrajna, al li issa din it-taqsima kienet xolta g[al kollox.
Jirrakkonta kif in-nies huma stmati ag[ar minn dubbien KOREA TA’ FUQ Waqt kofnerenza li qed isir f’:inevra fl-I]vizzera, dwar iddrittijiet tal-bniedem, Ahn Myong-Chol, li g[al tmien snin [adem b[ala g[assies f’kamp talpri;unerija fil-Korea ta’ Fuq, irrakkonta kif in-nies hemmhekk huma “stmati ag[ar mid-dubbien” mit-tmexxija tal-pajji] u lmiltiar. Hu qal li l-aktar [a;a li impressjonatu, qabel ma [arab mill-pajji] fl-1994, kien meta ra tliet klieb tal-g[assa fil-kamp fejn kien stazzjonat i[ebbu u
jbi//ru grupp tfal li kienu spi//aw minn lezzjonijiet filkamp. Il-klieb qatlu [amest itfal i]da tnejn minnhom kienu g[adhom ma mietux g[al kollox imma lgwardji difnuhom [ajjin. Hu qal li l-g[ada, minflok qatlu l-klieb g[al dak li g[amlu, dawn ing[ataw kumpens b’ikel spe/jali. Ahn kien wie[ed mid-diversi xhieda f’inkjesta tan-Nazzjonijiet Uniti u li l-;img[a li g[addiet [ar;et rapport ta’ 400 pa;na
dwar l-abbu]i li jitwettqu filKorea ta’ Fuq. Hu kien irnexxielu ja[rab mill-Korea ta’ Fuq fl-1994 u illum il-;urnata qed jddedika [ajtu jisvela l-[ruxijiet li jitwettqu fil-Korea ta’ Fuq. Il-Korea ta’ Fuq hu pajji] ta’ 24 miljun persuna u hu stmat li fil-kampijiet ta’ kon/entrament hemm madwar 120,000 pri;unier – minn tfal tat-twelid sa adulti. Hu qal li meta kien stazzjonat g[all-ewwel darba b[ala g[assies barra l-kapitali Pyongyang, hu kien im[e;;e; jipprattika l-arti
mar]jali fuq il-pri;unieri. Hu ]ied li l-gwardji kienu wkoll in[e;;a joqtlu lil kull min jipprova ja[rab u jekk i;ibu l-katavru lura, kienu jing[ataw kumpens. Hu qal li dan kien iwassal biex ilgwardji jibg[atu lil xi pri;unieri barra l-kamp b’xi sku]a biex imbag[ad joqtluhom g[aliex isostnu li ppruvaw ja[arbu. Hu qal li tul is-snin li kien g[assies ra [afna [ruxijiet kemm dawk li jinvolvu t-tfal kif ukoll ilkbar. Hu qal li beda jbiddel fehmtu
dwar x’kien qed ji;ri wara li skopra li 90 fil-mija tal-pri;unieri li kien iltaqa’ mag[hom ma kienux jafu g[aliex kienu l-[abs. Hu rakkonta wkoll li missieru, li kien uffi/jal g[oli fir-re;im, kien g[amel suwi/idju wara li meta kien fis-sakra kien kritika ttmexxija tal-pajji]. B[ala konsegwen]a ta’ dan. ommu, o[tu u [u[ kienu intbag[tu f’kamp tal-kon/entrament. Filwaqt li hu rnexxielu ja[rab mill-pajji] u ma jafx x’;ara mill-familja tieg[u.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Isibu te]or L-ISTATI UNITI Koppja li [ar;et bil-klieb g[al mixja sabu te]or – muniti taddeheb mo[bija f’laned midfuna fil-[amrija. Sejba li tiswa g[axar miljun dollaru. Il-muniti kollha, 1,400 b’kollox, li nstabu huma Amerikani tal-perjodu bejn l-1847 u l-1894, xi w[ud minnhom apparti li taddeheb, huma rari [afna. Il-muniti nstabu wara li l-mara rat landa msadda [ier;a mill-[amrija Il-koppja qed i]]omm l-iden-
tita tag[ha mistura u kull m’hu qed jitnqal hu li huma ta’ mezz’eta u ig[ixu fi propjeta rurali u m’g[andhom ebda idea min seta’ po;;ihom hemm. Intqal li dawn, bil-flus li se jda[[lu jridu j[allsu l-kontijiet li g[andhom u jag[mlu karita. Esperti li raw il-muniti qalu li kwa]i dawn kolllha huma f’kundizzjoni kwa]i perfetta. Hu mif[um li din hi l-akbar sejba simili li qatt saret fl-Istati Uniti.
IL-VENE}WELA> Dimostranti ma’ ;enb [ajt f’Caracas bil-kitba “Maduro a[na ;ejjin g[alik” waqt protesta kontra l-Gvern tal-President So/jalsita Nicolas Maduro. Tul ix-xahar ta’ Frar, fil kapitali u bliet o[ra qed isiru protesti vjolenti kontra t-tmexxija ta’ Maduro min[abba t-tmexxija [a]ina tieg[u, l-aktar fil-qasam ekonomiku. Protesti li fihom 13-il persuna nqatlu u tal-anqas 150 persuna ndarbu. (ritratt EPA)
Jippubblikaw l-ismijiet ta’ nies omosesswali L-UGANDA
Wa[da mil-laned li nstabu mimlija muniti tad-deheb (ritratt EPA)
Hemm g[adab u t[assib wara li ;urnal ewlieni fl-Uganda ppubblika lista ta’ 200 persuna li ntqal huma omosesswali. Dan wara li din il-;img[a filpajji] da[let li;i li tisstabilixxi li atti omosesswali huma reat kriminali. Fil-lista kien hemm nies li kienu stqarrew pubblikament li kienu omosesswali imma o[rajn li qatt ma qalu dan. Hemm bi]a li
din il-lista kif ukoll l-atmosfera li hemm b[alissa fil-pajji] se tag[ti bidu g[al ka//a g[an-nies omosesswali mill-follol. Dawk fl-Uganda li jinqabdu jwettqu atti sesswali ma’ nies talistess sess jistg[u je[lu g[omorhom il-[abs. Fil-bidu, labbozz ta’ li;i kien jitlob g[allpiena tal-mewt. Hu anki reat li wie[ed ikun “qed jippjana li wet-
taq atti omosesswali” kif ukoll li jappo;;jaw atti omosesswali. Ilpiena g[al min jinstab [ati hi ta’ seba’ snin [abs. Sadattant hemm g[adab anki g[al li;i ;dida da[let fis-se[[, dik li tipprojbixxi n-nisa milli jilbsu miniskirt. Ilbiera[ kienet se ssir protesta fil-kapitali Kampala minnisa kontra din il-li;i imma kienu mwaqqfa mill-pulizija.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Isib /urkett partikolari IR-RENJU UNIT
Nanu li kien man-neputijiet tieg[u [elsuha [afif minn tra;edja. Dan wara li /urkett li sab mal-art u li [aseb kien wie[ed tal-fidda, fil-fatt kien dak li wie[ed ikollu ji;bed biex tisplodi hand grenade. John Hill, ta’ 67 sena, kien mal-familja jduru l-g[elieqi f’Sampford Peverell f’Devon b’metal detector meta lema[ /urkett ileqq ta[t mil-[amrija. Hekk kif ;abru, induna li dan kien inqabbad ma’ hand grenade tat-Tieni Gwerra Dinjija. Hu bilkalma kollha ni]el il-bomba u ordna t-tliet it-tfal li kellu mieg[u biex jitilqu ji;ru. Wara li rrapporta x’;ara filpost waslu suldati li splodew ilbomba. Is-suspetti huma li din il-bomba ntremiet minn xi suldat wara li rritorna lura mit-Tieni Gwerra Dinjija.
L-INDONE}JA> Uffi/jali je]aminaw lifeboat li nstabet fuq bajja f’Karang Jambe f’Kebumen f’Java. Abbord kien hemm 26 immigrant mill-Pakistan, l-Iran u l-Afganistan u hemm suspetti li l-lan/a ng[atat lill-immigranti mill-awtoritajiet Australjani hekk kif dawn kienu qed iba[[ru lejn ib[ra Awstraljani. Dan bl-iskop li minflok iba[[ru lejn il-kosta tal-Indone]ja.(ritratt EPA)
T[assib dwar il-livell tat-tni;;i] tal-arja f’Beijing I?-?INA
Tifla b’maskra protettiva fi Pjazza Tienanmen min[abba l-livelli g[oli ta’ tni;;i] tal-arja fil-kapitali ?ini]a. (ritratt EPA)
Xjentisti ?ini]i huma m[assba [afna dwar il-livell allarmanti ta’ tni;;i] ta’ arja fi/?ina, fosthom fil-kapitali, tant li qed ixxeb[u s-sitwazzjoni ma’ dik li jkun hemm wara splu]joni nukleari. Il-livell ta’ tni;;i] tal-arja tant hu g[oli li dan qed iwaqqaf li]vilupp tal-pjanti u hemm poten]jal li dan jikkaw]a problemi serji fil-provista tal-ikel filpajji]. Kemm il-kapitali Beijing kif ukoll zoni kbar fi sitt provin/ji fit-Tramuntana tal-pajji] g[al din l-a[[ar ;img[a kienu miksija minn s[ab dens ikkaw]at mittni;;i] tal-arja. F’Beijing, il-kon/entrazzjoni tal-PM2.5, parti/elli ]g[ar tant li jistg[u jippenetraw fil-fond tal-
pulmun u jid[lu fid-demm, la[aq il-505 microgramma g[al kull metru kubu. Dan meta skont l-Organizazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO), il-livell a//ettabbli g[all-bniedem hu ta’ 25 microgramma. He Dongxian, professur flUniversita Agrikola ta/-?ina, qalet li ri/erka qed turi li jekk dan it-tni;;i] ikompli, lagrikoltura fil-pajji] se tbati kundizzjonijiet simili g[al dawk li jkun hemm wara splu]joni nukleari u li huma mag[rufa b[ala “Xitwa nukleari”. F’esperiment li g[amlet b’]errieg[a tat-tadam, dawk li trabbew f’Beijing damu aktar mis-soltu biex jikbru. Aktar kmieni dan ix-xahar, lAkkademja ta’ Shanghai tax-
Xjenza So/jali, qalet li t-tni;;i] tal-arja fil-kapitali waslet f’livell li hu perikolu] g[all-bniedem li ig[ix hemm. Il-Gvern ?ini] spiss qal li kien se jikkonfronta l-problema imma s’issa ftit li xejn sar pro;ress. L-awtoritajiet ta’ Beijing introdu/ew sistema li jekk il-livell ta’ tni;;i] tal-arja jibqa’ g[oli g[al tliet ijiem, jittie[du passi b[all-g[eluq taliskejjel, ta’ xi fabbrikki u restrizjonijiet fuq l-u]u ta’ karrozzi tal-Gvern. Tul din il-;img[a i]da skejjel in]ammew miftuha u l-karroizzi tal-Gvern komplew jintu]aw g[alkemm 147 fabbrika ra]]nu l-produzzjoni jew g[alqu temporanjament min[abba ttni]]i].
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-VATIKAN> Il-Papa Fran;isku ji;bor tifel liebes ta’ Papa hekk kif ilbiera[ wasal fi Pjazza San Pietru g[all-udjenza ;enerali ta’ kull nhar ta’ Erbg[a. (ritratt EPA)
Il-Papa Benedittu dwar ir-ri]enja tieg[u IL-VATIKAN Il-Papa Emeritus Benedittu XVI wie;eb g[al ittra li ntbag[titlu mill-;urnal La Stampa b’diversi mistoqsijiet dwar x’wassal g[ar-ri]enja tieg[u sena ilu. Fit-twe;ibiet tieg[u, Joseph Ratzinger qal li ma kellu assolutament ebda dubju dwar il-pass li g[amel sena ilu u l-g[ajdut dwar x’wasslu jag[mel dan il-pass kienu “assolutament assudi”.
Hu insista li la kien fur]at jirri]enja, la saret pressjoni biex jag[mel dan u lanqas spi//a vittma ta’ xi konfoffa. I]da insista li r-ri]enja tieg[u kienet ;enwina u valida u fil-Knisja Kattolika ma kien hemm ebda tmexxija doppja. Hu qal li kien hemm Papa li qed imexxi, il-Papa Fran;isku, u Papa Emeritus li l-unika skop tieg[u fil-[ajja kien li jitlob g[as-
su//essur tieg[u. Fl-ittra tieg[u, l-eks Papa :ermani] ma g[adx idur mallew]a u wie;eb direttament g[allmistoqsijiet. Hu [e;;e; in-nies biex ma jag[tux importanza ]ejda jew jippruvaw jaqraw aktar milli hemm fl-g[a]liet li g[amel b[al dik li jkompli jilbes l-abjad u li j]omm l-isem Benedittu. Hu qal li g[amel dan biss g[al ra;unijiet
pratti/i. Il-Papa Benedittu XVI kien [asad id-dinja fil-11 ta’ Frar tal2013 meta [abbar li kien se jirri]enja. L-ewwel Papa li qatt g[amel dan f’madwar 600 sena. F’dawn l-a[[ar ;ranet kien hemm [afna spekulazzjoni filmedia Taljana u internazzjonali dwar ir-ri]enja ta’ sena ilu u f’xi w[ud minnhom kien hemm
allegazzjonijiet ta’ intri//i fosthom li r-ri]enja ma kienitx valida u g[alhekk hu kien baqa’ jg[ix fil-Vatikan. Xi [a;a li fl-ittra li bag[at lill;urnal Taljan, il-Papa Benedittu /a[ad kategorikament. Ir-ra;uni ewlenija li kien ta kienet peress li sa[tu kienet battiet g[al kariga importanti b[al dik ta’ kap tal-Knisja Kattolika.
pajji]i fi/-/entru tal-Mediterran se ji;u ta[t [afna pressjoni min[abba l-immigrazzjoni. Dan wara informazzjoni li eluf
ta’ immigranti qed jivvj;aw lejn il-Libja biex imbag[ad jaqsmu l-Mediterran lejn lEwropa.
Salvati 800 immigrant L-ITALJA Il-forzi tas-sigurta Taljani salvaw kwa]i 800 immigrant mill-Mediterran bejn it-Tlieta u l-Erbg[a.
L-immigranti n;abru minn diversi dinghies fin-Nofsinhar tal-g]ira Taljana ta’ Lampedusa.
Ftit ;ranet ilu , il-Frontex, la;enzija tal-Unjoni Ewropea nkarigata mill-fruntieri tal-UE, qed tbassar li dan is-Sajf, il-
IL-:ERMANJA> ?inju jlesti biex itir fit-Tiergarten Park f’Berlin hekk kif fil-kapitali :ermani]a qed ikun hemm temp relattivament bna]]i. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
18
KARNIVAL 2014
G[ada jitla’ s-siparju fuq l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Karnival ta’ Malta u G[awdex
George Maggi gorgmaggi@gmail.com
Il-Karnival ta’ Malta dejjem b’xi novitajiet. G[al din is-sena se ji]diedu l-karrijiet bis-satira politika, xi [a;a li g[andha tin]el tajjeb ma’ dawk kollha li bi [;arhom jo[onqu t-toroq talbelt Valletta u l-Furjana fil-jiem sbie[ tal-Karnival. Din hi xi [a;a ;dida wkoll g[all-artisti, li se ja[dmu dawn il-karrijiet u maskaruni b’u/u[ tal-politikanti u nies o[ra prominenti li normalment narawhom serji. Il-Karnival ta’ Malta hu organizzat mill-Kumitat talKarnival ta’ Malta bl-g[ajnuna tal-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti u MSV Life u se jsir mill-;img[a 28 ta’ Frar satTlieta 4 ta’ Marzu. Wara 40 sena, l-attivitajiet prin/ipali se jsiru fi Pjazza San ;or; u bejn is-Sibt u l-[add il-Karnival se jkompli matul illejl.
Il-Karnival ta’ Malta u anki dak ta’ G[awdex igawu kwalità g[olja fil-livell tag[hom grazzi g[all-artisti bravi u g[al numru ta’ persuni o[ra li flimkien jg[addu bosta ;img[at ja[dmu biex jarmaw l-a[jar u l-aqwa karrijiet possibbli
Is-satira politika }mien ilu fil-Karnival Malti kienet tidher is-satira politika i]da din waqfet fl-1936 g[ax kienet i;;ib tensjoni. Mill-;did issa se ter;a’ tibda g[ax i]-
]minijiet inbidlu, element sabi[ li f’pajji]i barranin ma qatg[et xejn. Se ssir ukoll il-farsa talQar/illa. L-ewwel qar/illa li nafu biha nkitbet g[all-Karnival tal-1760 mill-poeta Dun Feli/ Demarco. Il-Qar/illa talKarnival ta’ din is-sena, inkitbet minn Trevor Zahra u se tinqara minn xi atturi, fosthom Joseph Galea. L-atturi se jduru mattoroq tal-Belt is-Sibt filg[axija, f’parodija ta/-/erimonja tattie;. Jag[tu sehemhom ukoll ir;ejjen ]effiena. Barra minhekk, wara kuntatti ma’ Notting Hill, l-Ingilterra, Sureya John li reb[et il-Miss Universal Carnival Queen, se tmexxi l-ewwel pre]entazzjoni tal-Karnival ta’ Notting Hill f’Malta. Carne vale
Hemm min jg[id li l-kelma
karnival ;ejja mill-kliem Taljan carne vale wied ta’ la[am g[ax fiha jsiru l-viljuni, illum jissej[u ballijiet li fihom jsir xi tba[rid. Verzjoni o[ra hi li l-la[am jista’ jittiekel bix-xaba’ mhux b[al meta jintemm il-karnival, g[ax l-g[ada l-Erbg[a tat-Tniebri u kul[add g[andu jastjieni l-aktar mil-la[am skont ir-Reli;jon Kattolika. Kien fi ]mien il-Gran Mastru Franciz Jean Parisot de La Valette fl-1560, li l-Karnival ng[ata spinta meta fil-Port ilKbir inzerta kien hawn g[allkenn il-flotta tal-Insara li kienet fi triqtha lejn Tripli. L-Ammiral :enovi] Andrea Doria [alla linnies tax-xwieni jin]lu l-art biex jing[aqdu mal-Maltin fil-briju. Qatt Malta ma kienet rat briju b[al dak. Sadattant, il-Karnival ilu jsir mal-400 sena, minn mindu filg[al pa;na 19
Kien fi ]mien il-Gran Mastru Franciz Jean Parisot de La Valette fl-1560, li l-Karnival ng[ata spinta meta fil-Port il-Kbir inzerta kien hawn g[all-kenn il-flotta tal-Insara li kienet fi triqtha lejn Tripli
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
19
KARNIVAL 2014
Festa ta’ kuluri, briju u arti li tmur lura g[al ]mien il-Kavallieri minn pa;na 18
Birgu bdew jin]ammu l-ewwel jiem ta’ fer[, bluha u tbahrid bejn il-Kavallieri, in-nies ta’ fuq ix-xwieni u dawk Maltin. I]da fi ]mien il-Gran Mastru Taljan Pietro del Ponte fl-in[awi talBirgu mag[rufa b[ala ‘IlBallett’, fl-1535, ma’ bosta maskarati lebsin il-kostum karnivalesk kienu jing[aqdu xi Kavallieri li kienu jippre]entaw tornew. Sadattant, fil-karnival, bi]]mien bdiet ukoll tid[ol l-arti. Karrijiet allegori/i u fantasti/i
Nies li huma mrawma f’bosta snajja’ bdew jibnu karrijiet allegori/i u fantasti/i li llum qed jing[ataw aktar [ajja bid-dawl psikadeliku u d-daqq. Mal-karrijiet bdew jin[admu lmaskeruni b’su;;etti differenti. Dawn kienu b[al statwi tal-kartapesta kollhom kuluri li jin;arru minn bniedem li jid[ol ;o fihom. I]da biex il-karnival jin]amm dejjem fl-ori;inalità tieg[u, ilKumitati tal-Karnival [olqu wkoll it-taqsima kemm talkarozzini kif ukoll tal-karettuni. Dawn g[andhom xe[ta aktar folkloristika u b’hekk min jidhol g[all-Karnival ta’ Malta jkun jista’ j[ossu wkoll mijiet ta’ snin ’il bog[od. Dawn ilkarozzini u l-karettuni normalment ikunu misjuqa min-nies tal-kampanja lebsin kostumi
Il-Karnival ta’ Malta sar ukoll jattira g[add ;mielu ta’ turisti li ji;u fostna biex flimkien mag[na jgawdu l-festi tal-Karnival, mhux biss dawk fil-Belt Valletta u fir-Rabat, G[awdex, imma anki fl-ibliet u fl-ir[ula l-o[ra
tipi/i Maltin u fuq il-karettun jitqieg[du o;;etti marbutin mal-agrikultura filwaqt li filkarozzin jirkbu l-maskarati b’ilbies adattat g[al fuq karozzin. Sadattant, fil-jiem sbie[ talkarnival issir i]-]ifna tradizzjonali mag[rufa b[ala l-Parata, li hi fl-istess waqt rikostruzzjoni storika tal-famu]a taqbida bejn il-Maltin u t-Torok li fl-
a[[ar ;abet ir-reb[a Maltija flassedju l-kbir tal-1565. Matulha tindaqq u tin]ifen ukoll ilMaltija u fiha jie[du sehem innobbli libsin kostumi mill-isba[ tat-18-il seklu. Il-prinjolata u l-perlini Il-Karnival g[andu wkoll likel spe/jali tieg[u. Dawn huma l-prinjolata u l-perlini. Il-prinjolata mag[mula minn ta[lita ta’
karawett u cake tal-Madeira miksi kollox bil-krema bajda filwaqt li l-perlini huma lew]
miksi b’ta[lita ta’ icing sugar kulurit. ]mien ilu minn fuq ilkarrijiet dawn kienu jinxte[tu lin-nies u g[alhekk ng[idu: Maskarat tini perlina! Il-Belt Valletta u l-Furjana, fil-jiem tal-karnival jie[du l[ajja g[ax fihom ikun hemm g[ors s[i[ li g[alih jattendu lMaltin, l-G[awdxin, g[alkemm dawn sar g[andhom il-Karnival tag[hom. u t-turisti li lkoll jammiraw il-karrijiet grotteski u dak kollu li jag[mel il-Karnival ta’ Malta spettaklu spe/jali Mediterranju. Jalla l-Karnival taí Malta jibqa’ dejjem ji]viluppa kemm fil-kwalità fil-kwantit‡ u fillivell g[oli tal-karrijiet, maskaruni u kostumi artisti/i biex hekk isir aktar ta’ attrazzjoni mill-isba[ mhux biss g[alina l-Maltin i]da biex ji;bed lejh aktar turisti. Dak kollu li n[adem g[al din is-sena hu ma[sub li jwassal ilmessa;; ferrie[i lix-xju[, littfal u li]-]g[a]ag[ biex hekk iservihom ta’ ser[an il-mo[[ u sa[[a fi]ika filwaqt li kul[add ikun jista’ jkanta: Jg[ajtu xxju[, jg[ajtu t-tfal, Viva Viva lKarnival.
Jalla l-Karnival taí Malta jibqa’ ji]viluppa kemm fil-kwalità u filkwantità biex hekk isir aktar taí attrazzjoni mill-isba[ mhux biss g[alina l-Maltin i]da biex ji;bed lejh aktar turisti
Il-Karnival tan-Nadur illum il-;urnata kiber sal-punt li sar jattira [afna u [afna mhux biss G[awdxin, imma anki Maltin u turisti li jgawduh bl-istil partikulari tieg[u
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
20
?INEKRITIKA
Joe Calleja jocal@me.com
LONE SURVIVOR
Il-gwerra – rari daqshekk realistika Direzzjoni> Peter Berg< {in> 121 minuta< ?ert.> 15< KRS Dawk li kienu meqjusa b[ala ikoni bikrin tal-films tal-gwerra, b[al per e]empju A Walk in the Sun u Battleground mis-Snin Erbg[in, kienu impressjonanti, imma naqsu li jwasslu l-intensità u l-vjolenza tal-battalji, partikularment dak li j[abbtu wi//hom mieg[u s-suldati fil-kamp talbattalja. Kienu mi]g[uda b’[afna djalogu, u ftit azzjoni. Lazzjoini li kien ikun fihom, imbag[ad, kienet l-aktar [sejjes u sparar, bl-atturi jirre/taw taparsi intlaqtu, sfaw midruba jew maqtula. La konna naraw dmija u lanqas vjolenza realistika ta’ battalji fatali. Hawn min jg[idlek li jippreferu dawk il-films milli dak li jqiesu xalar, or;i ta’ dmija u vjolenza tal-films tal-gwerra li n[admu fis-snin ri/enti. I]da lil dawn tajjeb inwissihom li, allura, dan Lone Survivor ma jg[oddx g[alihom. Dan hu film mhux biss qawwi
u a[rax; huwa grafiku u mdemmi, imma – u hawn id-differenza minn films ri/enti ta’ battalji u gwerer – dan jevita s-sensazzjonali]mu ta’ re;isti ta’ inqas [ila li j[ossuhom kwa]i obbligati li jinkludu sekwenzi li jqallbulek l-istonku. Mill-banda l-o[ra, jekk balla tolqot suldat jew l-g[adu tieg[u, l-effett, il-kaw]a tag[ha, u jekk dan jispi//a jitgerbeb u ja[bat ma’ blat hekk kif jaqa’ minn g[oli ta’ xi muntajna, dan jintwera b’mod /ar mill-aktar realistiku – infatti rari dak li jkollu jiffa//ja suldat waqt battalja rari intwera b’mod daqshekk realistiku f’film tal-gwerra. Dan il-film Amerikan jwasslilna dak li jiffa//jaw is-suldati Amerikani li qed i[arsu lillAfgani mit-terrur u l-vjolenza tat-terroristi Talibani Islamisti. Ir-rakkont huwa mnebba[ mill-awtobiografija ta’ Marcus Luttrell bl-g[ajnuna ta’ Patrick
Robinsion fil-ktieb bestseller talistess isem, u jwasslilna dak li g[addew minnu Luttrel (hawn interpretat b’mod mill-aktar konvin/enti minn Mark Wahlberg) u tlett Navy SEALS o[ra (Emile Hirsch, Ben Foster u Taylor Kitsch) meta, wara ta[ri; millaktar intensiv u realistiku daqs is-sekwenzi tal-;lied, jintg[a]lu g[all—missjoni perikolu]a qalb il-muntanji tal-Afganistan, biex ja[tfu jew joqtlu lil mexxej infami u qattiel kiefer tat-Talibani. Imma hekk kif kienu waslu biex iwettqu l-missjoni, jitfa//aw rag[aj u ]ew; uliedu mal-mer[la tag[hom, u g[alkemm jaqblu li ma joqtluhomx, inspjegabilment je[ilsuhom, biex i]-]g[ir fost lulied jikxef fejn kienu matTalibani, u hawn tibda battalja mill-aktar [arxa, vjolenti u mdemmija li tokkupa nofs issag[tejn li jtul il-film. Li kieku g[ax mhux ibba]at
Ben Foster, Emile Hirsch u Mark Wahlberg f’diffikultà f’Lone Survivor
fuq il-kitba ta’ wie[ed mis-suldati, ma kontx nemmen li dawn minflok, g[allinqas, ma rabbtu lir-rg[ajja, spi//aw [elsuhom bil-konsegwenzi fatali. Mela nsew li kienu f’nofs gwerra?! Nissogra ng[id li lanqas f’film fittizju ma kont nistenna ]ball
b[al dak! Imma apparti dan, leffetti spe/jali u l-make-up, flimkien mal-interpretazzjoni, huma l-aqwa elementi ta’ Lone Survivor – li forsi kien ikun a;jar li, g[allinqas g[all-film, intg[a]el titlu li fih innifsu huwa spoiler, g[ax jikxef kif jintemm.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
21
?INEKRITIKA THE LEGO MOVIE
Avventura animata ferm inventiva Direzzjoni> P. Lord< C. Miller< C. Mckay< {in> 100 minuta< ?ert.> U.< KRS Dan mhux biss riklam millaqwa g[all-kumpanija famu]a Dani]a tal-;ugarelli, i]da avventura animata ferm inventive, grazzi g[al skript ispirat u divertenti g[all-familja kollha. Il-[rafa tibda f’belt Lego ordinarja ta’ Bricksville fejn il-pupu bennej Emmet (le[en Chris Patt) kien kuntent jg[ix [ajja skond sensiela ta’ istruzzjonijiet li kellu jimxi fuqhom. Madankollu, meta a//identalment jispi//a b’o;;ett mistiku msejja[ “The Piece of Resistance” imwaa[al ma’ dahru, l-;ellieda g[al-libertà Wildstyle (Elizabeth Banks) ja[sbu l-eroj tal-profeziji mag[ruf b[ala “L-Ispe/jali” li jinga;;ah mieg[u, biex jeg[lbu lill-[ajjem Lord Business (Will Ferrell) u jisfrattawlu l-pjan tieg[u li jiffri]a lil kul[add f’post wie[ed.
Emmett ma jdumx ma jiskopri dinja ta’ Master Builders [ielsa, kapa/i jibnu kwalunkwe [a;a li jimma;inaw. Il-[bieb ;odda jinkludu l-img[allem-g[aref Vitruvius (Morgan Freedom – jekk mhux hu, min?), il-[abib ta’ Wildsyle, Leho batman (Will Arnett), ir-robot-pirata Metalbeard (Nick Offerman), issbej[a Unikitty (Alison Brie), u l-astronAwta tas-Snin ’70 (Charlie Day). I]da dan ma jdumux ma jkollhom jie[duha mal-armata ta’ robot ta’ Lord Business, immexxija mill-qaddej fidil u determinat Good Cop-Bad Cop (Liam Neeson). Dan kollu hu mwassal minn skript tassew inventiv, mi]g[ud b’/ajt vu]wali u verbali fi kwa]i kull sekwenza, anki dwar l-istess dinja, univers Lego, u leffetti spe/jali kompjuterizzati
Jibda l-vja;; ta’ Emmett (fin-nofs) mas-sbej[a Unikitty u l-img[allem-g[aref Vitruvius f’The Lego Movie
mill-aqwa bit-3D, fejn sa[ansitra anki l-pupi, bini u tag[mir Lego jag[tik l-idea li verament xi [add u]ahom, lag[ab bihom.,. L-il[na ‘mislufa’ huma perfetti g[all-‘karattri’, ta[t direzzjoni
mexxejja mit-tlett re;isti. Fl-a[[arnett, jekk wie[ed irid jsib il-‘messa;;’, dan huwa li dak imwassal mill-;lieda bejn dawk li ju]aw, jilag[bu bil-Lego u jimxu fuq l-istruzzjonijiet li
jakkumpanjawhom, u l-o[rajn li ju]aw l-imma;inazzjoni tag[hom, l-aktar fit-tielet parti intelli;enti tal-film, fejn jidhru luni/i ]ew; karattri umani, missier u iben.
ALL IS LOST
Wa[du, mitluf f’nofs o/ean u bla kliem Direzzjoni> J C Chandor< {in> 106 minuti< ?ert.> 12A.< KRS Jista’ attur ming[ajr ma jlissen kelma wa[da jippretendi li jirba[ xi premju presti;;ju] g[all-interpretazzjoni. Jiddependi: jekk ikun festival tal-mima, jista’ ikollu /ans, imma ]gur ma jistax jo[lom li jing[ata xi Tony Award (g[allpalk) jew xi Oscar. Jistà ikun hemm min xorta wa[da jispi//a nominat, imma qatt ma ;ara li attur li ma jurix [iltu fid-djalogar reba[ xi premju ewlieni b[ala l-a[jar attur-attri/i. B[ala e]empju nsemmi lillattur Spencer Tracy li, ta’ kwa]i 60 sena, kien [adem The Old Man and the Sea fejn kien spi//a wa[du f’nofs ta’ ba[ar g[ajr g[all-[uta kbir li tibda tni]]lu ftit ftit l-isfel fil-ba[ar. G[alkemm kien nominat, Tracy ma kienx reba[ l-Oscar. F’film ie[or simili, ir-ri/enti Life of Pi, i]-]g[a]ug[ Suraj Sharma fejn jidher ma’ biss iljun. mitlufin f’nofs ba[ar immens, ma kienx nominat, avolja kellu djalogu aktar minn Robert Redford f’dan il-film li [are; din il-;img[a. L-istess b[al fil-ka] ta’ Tracy li fil-film li semmejt kien ing[ata biss l-isem ta’ “Old Man”, Redford f’dan, minkejja li issa g[andu 77 sena, ma ssemmix e]attament hekk, imma sempli/iment “Our Man”.
Fil-bidu tal-film insibuh di;à fl-inkwiet meta jkollu xi [sara fil-magna tal-jott u ma jistax jimmanuvrah. Biex tg[axxaqha ftit wara l-jott ja[bat ma’ container li jkun waqa’ minn fuq xi vapur u jibda die[el gelgul ta’ ilma, proprju fejn kellu l-kompjuters u l-apparat tal-komunikazzjoni tal-jott u l-mobile phones! Minkejja li issa jkun mitluf f’nofs l-O/ean Indjan ming[ajr ebda kuntatti, bil-kalma kollha jirnexxielu jinqala’ minn malcontainer, iraqqa’ t-toqba jarmi l-ilma li jkun da[al, u jkompli jivvja;;a grazzi g[all-qlug[. Madankollu, b’maltempata qawwija riesqa bil-[effa, l-problemi ta’ “Our Man” ikomplu jikbru, b’irwiefen, xita qliel, mew; kbir li jaqilbu l-jott rasu l-isfel, li ma jdumx ma jibda jeg[req ftit, ftit, hekk kif jil[aq isalva xi ikel fil-bottijiet, xorb u affarijiet tassalvata;;, qabel ikollu jkompli l-vja;; fuq dingi. Hawn idawruh xi klieb-il ba[ar, u ]ew; vapuri ma jindunawx bih u jibqg[u g[addejjin …Matul dan kollu Redford ilissen biss xi darbtejn jew tlieta l-kelma “Help!”, u darb’o[ra “f…!”. Il-bqija xejn, tne[[i voice over qasir fil-bidu. Daqshekk.
“Our Man” (Robert Redford) meta kien g[ad fadallu ftit kontroll tal-jott f’All Is Lost
L-Aqwa Films f’Malta (Bejn id-19 u t-23 ta’ Frar KRS)
–
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
(–) (1) (2) (3) (re) (5) (–) (7) (4) (re)
The Monuments Men RoboCop I, Frankenstein 12 Years a Slave Walking with Dinosaurs Jack Ryan: Shadow Recruit That Awkward Moment Frozen The Wolf of Wall Street Escape Plan
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Lito Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
06:45 - Good Luck Charlie 07:05 Dog With a Blog 07:30 - Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 Wolfblood 09:50 - The Suite Life on Deck 10:15 - A.N.T. Farm 10:35 Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 Jessie 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 Wolfblood 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Mickey Mouse 15:05 - Teen Beach Movie 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Wolfblood 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 21:35 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:05 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck.
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - IglooGloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder
Nickelodeon
07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Go, Diego, Go! 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:25 - iCarly 23:50 – Victorious.
Atturi prin/ipali f’dan il-film huma Brenda Blethyn, Sotigui Kouyate’ u Francis Magee
London River
– Raitre, 21>05
}ew; stran;ieri skoprew x’;ara minn uliedhom fl-attakk terroristiku li sar fl-2005 fuq Londra. Din ilverita’ kienet ferm ‘il bog[od minn dak li ;ew mog[tija ftit wara l-attakk. X’;ara wara li saru jafu l-verita’? X’g[amlu? TVM
07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:00 - .EU 11:30 - Paqpaq Lifestyle 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – TVPM 14:00 – A[barijiet 14:05 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16.45 - Twelid il-kelma 16:50 – Kids Detectives 17:20 – Xpla[[mal[ajt 17:35 – Waqtiet 17:40 – Malta u lil hinn minnha 18:00 – A[barijiet 18:10 – Pureè 18:55 – Dissett 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:45 – Katrina 21:45 - Headline News 21:50 Rajt ma Rajtx 22:20 – Mixage 22:45 – Venere 23:15 – A[barijiet. TVM 2
07:00 – News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Story of India 11:50 - Twelid il-Kelma 11:55 – Waqtiet 12:00 – Pureè 12.45 3 Pointer 13:15 - Paqpaq Motor Sports 13:45 – Valletta 14:15 – Gadgets 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Story of India 15:50 - Twelid ilKelma 16:00 - Niskata (r) 18:00 – MEA 18:30 - 3 Pointer 19:00 - Paqpaq Motor Sports 19:30 – Waqtiet 19:40 – Ruggers 20:10 – Malta u lil hinn minnha 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 – Madwarna 21:00 – European League 23:30 - News in English. One
07:00 - Breakfast News 08:45 – Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 – Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 – Teleshopping 17:30 ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:25 – Il-Klikka 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:30 - ONE News. Smash
07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura (r) 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 TSN Teleshopping 13:10 - A to Z Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi. Live 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra
18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – Dokumentarju 20:30 - Il-Parlament talpoplu 21:30 – CNI 22:00 – A[barijiet 22:30 - Motordrome. Raiuno
06:50 – Unomattina (Jinkludi t-Tg 1 fis7am, fit-8am, fid-9am, fid-9:30 u fil11am) 07:35 – Parlamento telegiornale 07:36 – Unomattina 10:00 – Unomattina storie vere 10:30 – Unomattina verde 10:55 - Che tempo fa 11:05 – Unomattina 11:25 – Unomattina magazine 12:00 – La prove del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 – Tg 1 economia 14:10 – Verdetto finale 15:20 – La vita in diretta 16:50 – Parllamento telegiornale 17:00 – Tg 1 # Che tempo fa 17:12 – La vita in diretta 18:50 – L’Eredita 20:00 – Telegiornale 20:30 – Affari tuoi 21:10 – Don Matteo 9 (Il prezzo dell’amore – La straniera) 23:28 – Tg 1 60 secondi 23:35 - Canzone Fiorella Mannoia... In... a te 00:50 – Tg 1 notte 01:20 - Che tempo fa 01:25 - Applausi: teatro e arte 02:05 - Scrittori per un anno - Il piacere del testo Concita De Gregorio legge Dalia 02:35 – La vie en rose. Raidue
06:40 – Gladiatori 07:05 – Ultimate Spiderman Rhino 07:30 – Phineas and Ferb 07:40 – Kung fu panda 07:57 – Cartoon flakes 08:05 – Chaplin and co. 08:08 – Cartoon flakes 08:10 – Zorr (La rscossa di Garcia) 08:35 – Desperate housewives 10:00 – Tg 2 insieme # Meteo 2 # Tg 2 insieme 11:00 – I fatti vostro 13:00 – Tg 2 giorno # Tg 2 costume e societa’ 13:50 – Medicina 33 14:00 – Dettp fatto 16:15 – Cold case 17:45 – Tg flash L.I.S. 17:48 – Meteo 2 17:50 – Tg Sport 18:15 – Tg 2 18:45 – Squadra speciale cobra 11 20:30 – Tg 2 21:00 – LOL :-) 21:10 – N.C.I.S. Los Angeles 22:45 – Blue bloods 23:30 – Tg 2 23:45 – Il grande cocomero 01:00 – Parlamento telegiornale 01:10 – Law and Order 01:55 – Meteo 2. Raitre
07:00
–
Tgr buongiorno Italia # Tgr
buongiorno regione 08:00 – Agora 10:05 - Parlamento Spaziolibero 10:15 – Mi manda raitre 11:00 – Speciale Tg 3 Roma 12:00 – Tg 3 12:25 – Tg 3 fuori Tg 12:45 – Pane quotidiano 13:10 – Il tempo e la storia – Processo Eichmann 14:00 – Tg Regione # Tg regione meteo 14:20 – Tg 3 # Meteo 3 14:50 – Tgr Leondardo 15:00 – Tg 3 LIS 15:05 – Tgr piazza affari 15:10 - Terra nostra 16:00 – Aspettandi Geo 16:40 – Geo 19:00 – Tg 3 19:30 – Tg regione 19:53 – Tg regione meteo 20:00 – Blob 20:15 – Sconosciuti la nosta personale ricerca della felicita’ 20:35 – Un posto al sole 21:05 – London River 22:45 – Gazebo 00:00 – Tg 3 linea notte 00:10 – Tg regione 00:13 – Tg 3 linea notte 01:00 - Meteo 3 01:05 - Zettel 3 - La filosofia in movimento Tradimento 01:35 – La musica di raitre dall’auditorium parco della musica di Roma 02:30 - Fuori orario – Cose (mai) viste. Canale 5
06:00 – Prima pagina 07:54 – Traffico # Borse e monete 07:58 – Meteo.It # Tg 5 08:45 – La telefonata di belpietro 08:50 – Mattina cinque 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # Meteo.It 13:41 – Beautiful 14:10 – Centovetrine 14:44 – Uomini e donne 16:10 – Il segreto 16:55 – Pomeriggio cinque 18:50 – Avanti un altro 20:00 – Tg 5# Meteo.It 20:25 – Striscia la notizia 21:00 – UEFA Europa League 00:30 – X-Style 01:10 – Supercinema 01:40 – Tg 5 # Meteo.It 01:59 – Rassegna. Rete 4
06:10 – Televendita media shopping 06:25 – Chips 07:20 – Miami vice 08:15 – Hunter 09:40 – Carabinieri 10:42 – Sai cosa mangi? 10:50 – Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Detective in corsia 12:55 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Hamburg distretto 21 16:32 – My life 16:50 – Serafino 18:55 – Tg 4 #Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 – Tempesta d’amore 21:15 – Delitti inquietanti 23:10 – Chase 00:00 – Dentro la notizia 01:32 – Music lines – speciale 02:25 -Ieri e oggi in tv speciale.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
23
TV#RADJU F. Living
La 5
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Ftakar 10:00 - Bejnietna 12:00 Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 Tie; tal-{olm 21:30 - Sfera 23:30 - F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping.
06:00 – Televendita media shopping 06:55 – My life 07:55 – Centovetrine 08:30 – Televendita media shopping 08:55 – Centrovetrine 09:25 – Beautiful 09:50 – Televendita media shopping 10:10 – Vivere 10:45 – Tempesta d’amore 11:30 – Beautiful 11:57 – Centovetrine 12:20 – Alisa – Segui il tuo cuore 13:10 – Una mamma per amica 14:00 – Non ditelo alla sposa 15:20 – Extreme make over home edition 16:00 – Grande fratello 17:00 – Alisa – Segui il tuo cuore 18:00 – Non ditelo alla sposa 19:05 – Il cibo si fa bello 19:30 – Glee 20:20 – Una mamma per amica 21:10 – The vampire diaries 23:00 – Uomini e donne 00:05 – Grande fratello 01:05 – Il cibo si fa bello 01:30 – Extreme makeover home edition.
Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Mill-Italia (r) 15:00 - The 90s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 – audio video clips 17:45 Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:30 - Frux 21:55 – Football Daily 22:00 - Xi {lomt??? 23:00 – audio video clips 23:45 – Tele Market Deals. Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - VEEP 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 – Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 Glee 20:30 - Suburgatory 21:00 Supernatural 21:45 - True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 - Chicago Fire 00:15 - Spartacus 01:15 – Suits. Go Stars
08:45 - The Odd Life of Timothy Green 10:30 - The Pregnancy Project 12:00 Before Midnight 13:50 - Fire with Fire 15:25 - The Last Station 17:15 – Hitchcock 18:55 - Wreck It Ralph 20:35 - The Middle 21:00 - This is the End 22:50 - G.I Joe: Retaliation 00:40 - Fire with Fire 02:15 - The Middle 02:40 - The Pregnancy Project 04:10 This is the End 06:00 - Wreck It Ralph.
BBC Entertainment
06:00 - Mr Bloom’s Nursery 06:20 Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 06:40 - Boogie Beebies 06:55 Bobinogs 07:05 - The Large Family 07:15 - Mr Bloom’s Nursery 07:35 Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:55 - Boogie Beebies 08:10 – Bobinogs 08:20 - The Large Family 08:30 - The Weakest Link 09:15 - One Foot in the Grave 09:45 - The Omid Djalili Show 10:15 – EastEnders 10:45 - Doctors 11:20 - Being Erica 12:10 Stella 13:00 - The Weakest Link 13:45 - One Foot in the Grave 14:15 - The Omid Djalili Show 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Being Erica 16:35 - Stella 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 -Doctors 19:10 - Being Erica 20:00 - My Hero 20:30 - Extras 21:00 - Silk 21:50 Hustle 22:40 - Friday Night Dinner 23:10 - Last Man Standing. MGM Movie
08:15 - The Care Bears Movie 09:30 MGM’s Big Screen 09:45 - Wuthering Heights 11:30 - Mac and Me 13:10 Mr. Majestyk 14:50 - Audrey Rose 16:40 - A Doll’s House 18:15 - Bright Lights, Big City 20:00 - Heaven’s Gate
22:25 - Pieces of April 23:45 - Hammer Down. Diva Universal
06:00 - Ironside 07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Mystery Woman: In the Shadows 09:32 - Great Women 09:50 – Ironside 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 11:50 - Great Women 12:00 Jane Doe: Vanishing Act 13:35 - Fede Cieca 13:50 - Kojak 14:50 - ER 15:45 - Meglio Se Stai Zitta 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Jane Doe: Now You See It, Now You Don’t 18:40 - Great Women 18:50 - Kojak 19:50 - Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 Miss Fisher’s Murder Mysteries 22:00 Marple: A Murder Is Announced 23:40 - Rare Books and Manuscripts.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Discovery Channel
06:00 - How It’s Made 06:25 -Storage Hunters 06:50 - Auction Hunters: Battle Bought 07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: Borneo Jungle 08:10 - Dual Survival: Out of the Clouds 09:05 Deadliest Catch: Weak Links 09:55 Swamp Loggers: Crisis at the Mill 10:50 - How Do They Do It?: Empire State Building; Extracting Copper 11:15 - How It’s Made 11:40 MythBusters: Paper Armor 12:35 Extreme Engineering: Abu Dhabi Central Market 13:30 - Dallas Car Sharks: Rockabilly Rod 14:00 - Dallas Car Sharks: Pole Position 14:25 Wheeler Dealers: Top 5: Top 5: American Icons 1 5:20 - Gold Rush: Jungle Boogie 16:15 - Gold Rush: The Frozen North 17:10 - Born Survivor: Bear Grylls: Global Survival Guide 18:05 - Auction Kings: Ms. Pac-Man Arcade Game; Military Short Sword 18:35 - Auction Hunters: Always Money in Philadelphia 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 -Auction Hunters: Carolyn Goes Topless 20:30 Auction Hunters: It’s Raining Ton 21:00 - Game of Pawns: Let the Games Begin 21:30 - Auction Kings: M16, Butt-Activated Musical Chair 22:00 Curiosity: X-Ray: Yellowstone 23:00 Curiosity: How Will the World End?.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - Inside World Touring Cars 09:00 - UEFA Youth League Football 10:30 - FIFA Under 17 World Cup Football 11:45 - FIFA Under 17 World Cup Football 13:00 - UEFA Youth League Football 14:00 - WATTS 15:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 16:30 - FIFA Under 17 World Cup Football 18:00 - UEFA Youth League Football 19:00 - Champions League World’s Strongest Man 20:00 - Fight Club 22:00 - Fight Club 23:05 - FIFA Under 17 World Cup Football. Eurosport 2
06:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 07:00 - Eurocup Basketball 08:00 Freestyle Skiing 08:45 - WATTS 09:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 10:00 UEFA Under-21 International Championship Futsal (Live) 11:30 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 12:00 UEFA Under-21 International Championship Futsal (Live) 13:30 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 14:00 UEFA Under-21 International Championship Futsal (Live) 15:30 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 16:00 UEFA Under-21 International Championship Futsal (Live) 17:30 - WATTS 17:45 - GTA Next Level 18:00 - Scottish International Open Bowls 20:00 Arm Wrestling 20:30 - PBA Bowling 21:30 - World Championship Series Table Soccer 22:00 - Giants Live Series World’s Strongest Man 22:30 - Giants Live Series World’s Strongest Man 23:00 - Scottish International Open Bowls. GO sports 1
Non Ditelo Alla Sposa
– La 5, 18>00
Dokumentarju interessanti imens, ta’ minn xix jg[addu l-koppji qabel i]-]wie;, partikularment fla[[ar ftit preparamenti fosthom ix-xiri tal-libsa tat-tie;, is-sala, ti]jien u mitt elf [a;a o[ra. :eneralment jidher li l-partner maskili, rrid ja[seb hu g[al kollox sa[ansitra g[ax xiri tal-libsa tal-mara tieg[u, i]da min[abba l-istress u l-ba;it fqir mhux dejjem jasal biex jag[]el biex jixtri dik il-libsa li dejjem [olmot biha. I]da ]gur li l-imma;inazzjoni tilg[ab rwol importanti u ]gur li tid[aq ftit.
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mitqlu Deheb NET News (ikompli) Mitqlu Deheb Elle (r) NET News
07:00 - UEFA Champions League Round of 16 - Schalke 04 v Real Madrid 09:00 - UEFA Champions League - Round of 16 - Galatasaray A.S. v Chelsea 11:00 - Barclays Premier League - Premier League World 11:30 - UEFA Champions League - Round of 16 - Matchnight Review 12:00 - ATP World Tour 500 - Dubai Duty Free Tennis Championships - Quarter Finals 20:00 - Barclays Premier League Week 28 - Crystal Palace v Manchester Utd 22:00 - Barclays
Premier League - Week 29 - Premier League Match Pack 22:30 - Ligue 1 - Round 27 - The Ligue 1 Show 23:00 - ATP World Tour 500 Abierto Mexicano Telcel, Acapulco Quarter Finals (Live) 06:00 - Trans World Sport. GO sports 2 12:30 -
PGA European Tour Tshwane Open - Day 1 (Live) 16:30 - Milan Channel. GO sports 7 07:00 - PGA European Tour - WGC Accenture Match Play Championship - Day 4 13:00 - Barclays Premier League - Premier League World 13:30 - ATP World Tour 500 - Rio Open 500 – Final 16:30 - Barclays Premier League - Week 28 - Premier League Review 17:30 - Ligue 1 Round 26 - Nantes v Stade Rennais 19:30 - Barclays Premier League Week 29 - Premier League Match Pack 20:00 - Ligue 1 - Round 27 The Ligue 1 Show 20:30 - Serie A Round 25 - Bologna v Roma 22:30 Barclays Premier League - Week 28 West Ham Utd v Southampton 01:30 - FIFA Futbol Mundial #458 02:00 RBS Six Nations 2014 - Wales v France 04:00 - Barclays Premier League - Week 28 - Chelsea v Everton 06:00 - PGA European Tour - WGC Accenture Match Play Championship – Highlights. GO sports 8
09:00 - PGA European Tour - WGC Accenture Match Play Championship - Day 4 15:00 Barclays Premier League - Premier League World #36 15:30 - ATP World Tour 500 - Rio Open 500 – Final 18:30 - Barclays Premier League - Week 28 - Premier League Review 19:30 - Ligue 1 - Round 26 - Nantes v Stade Rennais 21:30 Barclays Premier League - Week 29 - Premier League Match Pack 22:00 - Ligue 1 - Round 27 - The Ligue 1 Show 22:30 - Serie A - Round 25 Bologna v Roma 00:30 - Barclays Premier League - Week 28 - West Ham Utd v Southampton 03:30 FIFA Futbol Mundial #458 04:00 RBS Six Nations 2014 - Wales v France 06:00 - Barclays Premier League - Week 28 - Chelsea v Everton 08:00 - PGA European Tour - WGC Accenture Match Play Championship – Highlights.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
24
TV # RADJU Illum fuq Net Television
The Vampire Diaries – La 5, 21>10
Frida Cauchi
Flimkien Medicina 33 – Raidue, 13>50
– Net Television, 13>30
It-telespettaturi huma mistiedna kuljum mit-Tnejn sal:img[a biex jing[aqdu ma’ Frida Cauchi u l-mistiedna tag[ha g[al programm Flimkien. Programm li jag[ti [arsa fid-dettal lejn diversi temi interessanti li jolqtu l-interess
wiesg[a ta’ numru ta’ telespettaturi fosthom dawk relatati malfinanzi, sa[[a u fuq kollox livvja;;ar. Temi li jvarjaw ta’ kuljum i]da fuq kollox li jag[mlu l-programm ferm viva/i. Matul il-programm jkun
Malta Llejla
Pieces of April – MGM Movie, 22>25
Illum il-programm Malta Llejla se niltaqg[u ma’ Nancy Buhagiar li se turina numru ta’ ri/etti li wie[ed jista’ jag[mel g[al familja kollha. Ri/etti li huma tassew bnini u fa/li biex tag[milhom i]da li fuq kollox jappellaw g[al pallat ta’ kul[add.
hemm ukoll rokna tat-tisjir, fejn din ir-rokna kull ma jmur qeg[da tkabbar il-popolarita’ mag[ha. Mela ing[aqad mal-familja kbira tal-programm flimkien u pparte/ipa permezz tal-telefonati, sms jew inkella’ permezz tas-sit so/jali Facebook.
– Net Television, 17>00
Matul il-programm Stephanie Spiteri se titkellem ma’ diversi esperti tal-Karnival u dak kollu li jdur ma’ dawn il-festi li kif jg[idu kul[add jer;a’ jsir tfal. Fr. Karm Debattista se jkun fuq il-programm biex jaqsam mattelespettaturi l-evan;elu tal-
{add, flimkien ma’ diversi [sibijiet spiritiwali. Flimkien ma’ dan kollu wie[ed ma jridx jinsa’ l-opportunita’ li jista’ jirba[ diversi rigali sbie[ permezz tad-diversi kompetizzjonijiet li jsiru matul il-programm.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
4
9
10
\IT-TEMP Imsa[[ab u bix-xita VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif u varjabbli BA{AR {afif IMBATT Ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 16˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 439.5mm IX-XEMX titla’ fis-06.35 u tin]el fil-17.54
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. Infaxxatura b[a]-]wie;? (5) 6. Mara li ma tag[milx kumplimenti – spara g[aliha! (5) 7. Li tit[abbeb mieg[u malajr (5) 10. u 11. Ikel mhux tajjeb! :ieli jitrabba fil-
;ilda jew ta[tha u je[tie; jiddewwa biex jissaffa (5,5) 11. Ara 10. 12. Plural ta’ qmis (5) 14. Ma jisimg[u xejn (5) 16. Kellu ji;;ebbed biex g[amel hekk (5) 17. Meta l-volpi ma kienx jil[aq l-g[eneb, x’qal li kien? (5)
18
18. Kambjament (5) Weqfin>1. Frott tal-ba[ar (6) 2. Da[[al aktar polpa bejn [a;a u o[ra (6) 3. Xarrab u /aqlaq fl-ilma biex jag[ti l-a[[ar [asla (6) 4. Balalu (6) 8. Ag[mlu xog[olkom (5) 9. A[dar tajjeb mimli, a[mar i;ennek! (5) 12. Ti;ie;a li toqg[od fuq il-bajd (6) 13. Dabbar rasu mill-g[aw;, evita (6) 14. Pupu ta/-/arruta. Ja bajtru li hu! (6) 15. :ag[al jintelaq u jid[ol f’ng[as aktarx [elu (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Sawma, 6. Epoka, 7. Attiv, 10. Dires, 11. Labar, 12. Baffi, 14. Varja, 16. Frakk, 17. Laned, 18. Niten. Weqfin> 1. Assurd, 2. Kaktus, 3. Merill, 4. Sabbar, 8. {rafa, 9. Kburi, 12. Bandlu, 13. Ibridu, 14. Vakant, 15. Appena.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir. ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
IL-{AMIS L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C
IL-:IMG{A L-og[la 15˚C L-inqas 9˚C
IS-SIBT L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C
IL-{ADD L-og[la 15˚C L-inqas 11˚C
IT-TNEJN L-og[la 15˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
4
4
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 15˚C imsa[[ab, Al;eri 18˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 10˚C sabi[ bi nhar, Ateni 14˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 15˚C ftit imsa[[ab, Berlin 11˚ xemxi, Brussell 9˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 20˚C xemxi, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 6˚C imsa[[ab, Frankfurt 11˚C imsa[[ab, Milan 6˚C xita, Istanbul 6˚C imsa[[ab, Londra 11˚C imsa[[ab, Madrid 11˚C ftit imsa[[ab, Moska 2˚C sabi[ bi nhar, Pari;i 9˚C imsa[[ab, Bar/ellona 13˚C imsa[[ab, Ruma 14˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 19˚C ftit imsa[[ab, Tripli 18˚C imsa[[ab, Tune] 16˚C imsa[[ab, Vjenna 5˚C imsa[[ab, Zurich 9˚C imsa[[ab, Munich 10˚C imsa[[ab, St. Petersburg 4˚C xemxi, Sokkolma 2˚C imsa[[ab
Tag[rif ?ineforum G[ada l-:img[a fis-19:30 fus-Sala tal-Konferenzi ?AK, Triq S. Sommier, Birkirkara se jsir /ineforum. Jintwera l-film Temple Grandin li n[adem fl2010 b’re;ija ta’ Mick Jackson u li g[andu lil Claire Danes filparti tal-protagonista. Il-film hu
wie[ed bijografiku dwar mara li g[exet realment, u fil-fatt g[adha [ajja. Temple Grandin tkun awtistika, madankollu xorta wa[da se[[ilha ssir xjenzjata u sa[ansitra ;abet Ph. D. Ilfilm hu /ertikfikat PG. Tintalab donazzjoni ta’ 2 ewro. Wirt Malti – {rejjef u Mu]ika Il-Kavallier ta’ San :akbu f’kollaborazzjoni mal-Akkademja tal-Malti qieg[ed jistieden lill-istudenti tas-sekondarja tat-tieni sena (Form 2) g[al
attività divertenti u mimlija tag[rif dwar elementi kulturali Maltin. Din l-attività g[andha ]ew; taqsimiet: L-ewwel taqsima hi Ta˙dita minn Ruben Zahra dwar l-istrumenti tradizzjonali Maltin. Din it-ta[dita tinkludi wirja talistrumenti kif ukoll filmati dwar it-tradizzjoni mu]ikali Maltija. It-tieni taqsima hi dwar il-[rejjef – filmat 3D ta’ animazzjoni di;itali ta’ erba’ [rejjef Maltin. L-attività b’kollox tie[u sieg[a u kwart filwaqt li l-istu-
denti jistg[u j[allsu permezz talKard tal-Kultura. L-g[alliema u l-LSAs li jattendu mal-istudenti jid[lu b’xejn. Dawn l-attivitajiet se jsiru bejn il-5 u s-17 ta’ Marzu 2014 bejn id-9:30am u l-10:45am G[all-aktar informazzjoni tistg[u tag[mlu kuntatt ma’ Amanda Palmie, Koordinatri/i tal-Programmi tal-Iskejjel fuq 2122 3200 jew permezz ta’ email fuq schoolprogrammes@ sjcav.org. Wirja tal-Arti b’risq il-Malta Community Chest Fund G[ada fis-19:00 il-President George Abela u s-Sinjura Abela, se jinawguraw esebizzjoni talarti bit-titlu Saying It With Colours. Il-fondi mi;bura jg[inu
lil Malta Community Chest Fund.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Il-{amrun
GARAXX livell mat-triq, zg[ir idejali g[al uffi//ju jew [anut fi triq prominenti. Prezz €23,000 negozjabbli. ?emplu 21225793 jew 99800273.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
KLASSIFIKATI GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
AVVI}I Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti.
Kalendarji kbar tal-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq
pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
27
SPORT HOCKEY
LOG{OB TAL-COMMONWEALTH
Reb[a drammatika g[al Young Wiggins se jie[u Stars fuq Rabat sehem ..........................2 . .....................................1 F’log[ba fejn i]-]ew; na[at kellhom ir-ra;unijiet tag[hom biex jie[du l-punti, Young Stars spi//aw fuq in-na[a rebbie[a b’gowl skorjat fl-a[[ar minuta. Young Stars Rabat
Madankollu Young Stars xejn ma taw wirja tajba u g[andhom g[alfejn i[ossuhom fortunati li [adu punti massimi. Fil-fatt kienu Rabat li bdew tajjeb u f’diversi okka]jonijiet kien il-veteran Philip Magri li g[amel l-aktar [sara billi beda jsib lil Mario Galea fis-circle. F’wa[da minn dawn lokka]jonijiet Galea anke g[eleb lil Mizzi fil-lasta ta’ Young Stars imma Ivan Magro waqqaf il-ballun b’siequ fuq il-linja. Sfortunatament g[al Rabat, James Azzopardi mill-penalty
xe[et barra. Ftit minuti wara Rabat kienu g[adhom jippressaw u wara li xutt imxellef ta’ Magri kien salvat tajjeb, Shawn Falzon laqat il-lasta minn penalty corner. Finalment azzjoni o[ra ta’ Magro g[al Rabat sabet lil James Azzopardi li kkonkluda minn tarf id-D u g[eleb lil Mizzi g[al 1-0. Young Stars naqsu milli jkunu perikolu]i g[aliex bdew jib]g[u jift[u wara. Madankollu kontra l-andament tal-log[ob, i]]ag[]ug[ Jamie Mifsud t[alla jid[ol wa[du fid-difi]a ta’ Rabat u jid[ol g[al cross u jsellef fillasta g[al 1-1. Rabat wettqu reazzjoni immedjata u l-partita tilef [afna mill-isportivita` tag[ha b’Sam Borg i[alli lil Young Stars
b’g[axar plejers. Meta kollox deher li l-log[ba se tintemm fi draw, minn penalty corner g[al Rabat, Young Stars [ar;u malajr b’kontraattakk u Jamie Mifsud kien g[oddu skorja t-tieni gowl imma reba[ short corner. Young Stars ]ammew il-pussess u Mark Camilleri twaqqa’ fid-D u reba[ penalty li minnu tke//a Kenneth Debattista g[al numru ta’ protesti. Mill-penalty Charles Micallef ma ]baljax. Din ir-reb[a t[alli lil Young Stars isegwu lil Qormi u wara li round s[i[ ta’ partiti li g[ad fadal x’jintlag[bu, l-isfida g[arreb[ tat-titlu g[adha miftu[a.
I/-/iklist Sir Bradley Wiggins ikkonferma li se jie[u sehem filLog[ob tal-Commonwealth li se jsir din is-sena fi Glasgow flIskozja. Matul l-a[[ar xhur kien hemm dubji dwar jekk Wiggins kienx se jie[u sehem min[abba li t-tellieqa se ssir tlett ijiem biss wara li jintemm it-Tour de France. “Fil-karriera tieg[i qatt ma rba[t midalja tal-Log[ob talCommonwealth u tkun xi [a;a sabi[a li nirba[ha fir-Renju Unit,” qal i/-champion Olimpiku. Fl-2012 Wiggins sar l-ewwel /iklist mir-Renju Unit li reba[
: Qormi 14, Young Stars 14, Rabat 8, Hotsticks 6, White Hart 0
AWSTRALJA
Kif
it-Tour de France u sena wara reba[ din il-kompetizzjoni Chris Froome li hu wkoll Ingli]. Wiggins se jikkompeti filLog[ob tal-Commonwealth fit30 ta’ Lulju. Il-Log[ob se jibda fit-23 ta’ Lulju u jintemm fit-3 ta’ Awwissu. S’issa Wiggins hu l-aktar atleta popolari li ikkonferma li se jie[u sehem f’dan il-Log[ob. F’Jannar Jessica Ennis-Hill [abbret li mhux se tikkompeti min[abba li qed tistenna tarbija filwaqt li lorganizzaturi qed jag[mlu minn kollox biex jinnkonvin/u lil Mo Farah u lill-:amajkan Usain Bolt jie[du sehem.
Jinsabu
Neill jit[alla barra Il-captain tal-Awstralja Lucas Neill t[alla barra mill-iskwadra ta’ 23 plejer mag[]ula minn Ange Postecoglou g[all-partita ta’ [biberija kontra l-Ekwador f’Londra. Neill iffirma kuntratt qasir mal-klabb ta/-Championship Watford, jum qabel Postecoglou [abbar l-iskwadra, imma dan ma kienx bi]]ejjed biex jikkonvin/i lill-kow/ nazzjonali jsejja[lu fliskwadra. Issa hemm dubji kbar dwar
kemm il-plejer veteran hux se jkun qed jie[u sehem fit-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il wara li Postecoglou g[amilha /ara li se jsejja[ biss plejers li jkunu regolari mal-klabbs tag[hom. Waqt li l-esklu]joni ta’ Neill ma kinitx mistennija, kien hemm ukoll numru ta’ sorpri]i fejn issej[u g[all-ewwel darba Curtis Good (Dundee Utd), Chris Herd (A. Villa), Massimo Luongo (Swindon T) u Ben Halloran (F. Dusseldorf).
IBBURDJAR Fi tmiem il-;img[a fil-Padiljun tal-Basketball intlag[bu l-finali tal-BOV Knock-Out tal-ir;iel. Fil-finali tal-ir;iel Athleta A to Z Electronics (ritratt fuq) g[elbu lil Pavi Depiro 68-59 biex reb[u r-raba’ unur tal-ista;un. Fil-final tat-Tieni Divi]joni tal-Ir;iel, Phoenix (ritratt ta[t) g[elbu lil Hibernians 80-73. I]]ew; pre]entazzjonijiet saru minn uffi/jali tal-BOV flimkien mal-President tal-ASA Paul Sultana.
Seminar fuq tag[mir ta’ sigurtà Il-Malta Cruising Club ippubblikat programm ta’ attivitajiet ma[sub biex jara lill-membri tal-klabb i[ejju g[all-ista;un talcruising. L-ewwel avveniment g[al din is-sena se jkun Seminar dwar tag[mir ta’ sigurtà li g[andu jsir fl-istazzjon ta’ servizz D’Agata Marine Liferaft fi Triq TalBalal, San :wann. Matul dan is-seminar, li ser isir is-Sibt l-1 ta’ Marzu fis-1.15 p.m., Alexander D’Agata se jitkellem dwar it-tag[mir ta’ sigurtà disponibbli g[all-Cruisers, manutenzjoni tal-operat tag[hom u kif jin]ammu f’kundizzjoni tajba. Wara dan l-avveniment aktar
tard f’Marzu ser issir il-laqg[a ;enerali annwali tal-Klabb, flimkien ma’ Lejla Quiz. Matul April ser issir pre]entazzjoni dwar “Tisjir Abbord” u ser ti;i organizzata lkru/iera qasira tradizzjonali g[al G[awdex matul tmiem il;img[a tal-G[id. F’Mejju sessjoni interessanti ser tkun fuq problemi komuni li jkollhom magni diesel g[al u]u marittimu filwaqt li f’:unju lMalta Cruising Club g[andu jer;a’ jorganizza l-kru/iera tas”Sette Giugno” g[al Pozzallo. L-attività prin/ipali tal-klabb g[as-sena se tkun il-Cruise Annwali li ser issir fl-ewwel [mistax ta’ Lulju.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
28
SPORT
CHAMPIONS LEAGUE
Wirja fqira u nerfa r-responsabbilta` “Kienet verament wirja fqira. Qatt ma d[alna fil-log[ba millbidu nett u ma kien jimmeritana xejn. Nerfa’ r-responsabbilta` kif dejjem nag[mel.” Hekk ikkummenta l-manager ta’ Manchester United David Moyes wara t-telfa fl-ewwel leg tal-a[[ar 16 ta/-Champions League 2-0 g[and Olympiakos. United jinsabu fis-sitt post filPremier u eliminati mill-FA Cup u l-League Cup fl-ewwel sta;un tal-Isko//i]. It-telfa ta’ United tfisser li tliet klabbs Ingli]i, Manchester United, Manchester City u Arsenal kollha tilfu lewwel leg tal-a[[ar 16 b’total kombinat ta’ 6-0. “Ninsab sorpri] kif ma rajt lebda livell ta’ prestazzjoni mittim. Din hi l-ag[ar wirja li qatt tajna fl-Ewropa. Ma [loqniex bi]]ejjed biex niskorjaw. M’hemmx dubju li dan it-tim g[andu t-talent imma llum ma wrejnihx. Issa g[andna /ans nag[mlu dan f’Old Trafford fejn rajna partiti kbar fil-passat u nittamaw li naraw o[ra.” L-a[[ar darba li Manchester United dawru ]vanta;; ta’ ]ew; gowls fl-Ewropa kien 30 sena ilu meta l-captain Bryan Robson mexxihom lejn reb[a 3-0 fuq Barcelona f’Old Trafford f’dik li
kienet it-Tazza tat-Tazzi. Il-kow/ ta’ Olympiakos, Michel kien ferm kuntent bilwirja hekk kif qed jipprova jwassal lit-tim mal-a[[ar tmienja g[all-ewwel darba sa mill-1999. “Ovvjament kuntent [afna b’din il-log[ba. Imma fuq kollox kburi bil-plejers. Imma jkun ]baljat min ja[seb li 2-0 hu bi]]ejjed. G[andna vanta;; 2-0 fuq Manchesrter United li ma jfisser xejn,” qal Michel. Intant il-kow/ Taljan ta’ Zenit St. Petersburg, Luciano Spalletti qal li d-differenza fit-telfa 2-4 li ;arrbu kontra Borussia Dortmund fil-partita l-o[ra, g[amluha ]-]ew; gowls kmieni. “Qlajna ]ew; gowls fuq xulxin u [allew effett qawwi fuq illog[ba u fil-fatt idde/iedew ilkonfront. G[amilna wisq ]balji banali u ;ejna kastigati. Ma tistax tag[mel dawn l-i]balji f’dan il-livell kontra tim b[al Borussia. Jekk tag[milhom, t[allas qares,” qal Spalletti. Il-kow/ ta’ Borussia Dortmund Jurgen Klopp qal, “Konna nkredibbilment attivi u aggressivi. It-tim ta prestazzjoni e//ellenti. Na[seb li l-wirja kienet vi/in wa[da ottimali. Ippressajna b’su//ess kbir kontra tim perikolu].”
- David Moyes (Man Utd)
Il-captain ta’ Olympiakos Giannis Maniatis jimmarka lil Wayne Rooney li kellu log[ba kwieta b[all-kumplament ta’ s[abu
UEFA EUROPA LEAGUE
G{AWM
Ramos jirritorna White Hart Lane biex jirba[ Hackett Juande Ramos se jkun qed jirritorna White Hart Lane bil-mira li juri xi jsarraf imma se jkollu sfida kbira quddiemu biex jelimina lilleks klabb tieg[u fil-UEFA Europa League. Ramos il-kow/ ta’ Dnipro li mexxa lil Tottenham lejn l-a[[ar unur li reb[u fl-istorja tag[hom, il-League Cup fi Frar tal-2008. Tmien xhur wara i]da l-Ispanjol tke//a bil-klabb minn Londra fla[[ar post tal-Premier u Ramos issa se jirritorna fl-ekx ground tieg[u bil-mira li jipprote;i vanta;; 1-0 miksub fl-ewwel leg tal-a[[ar 32 il-;img[a l-o[ra. L-indikazzjonijiet huma kontra li t-tim fir-raba’ post fl-Ukrajna jasal sal-kwarti tal-finali peress li Tottenham g[andhom rekord e//ellenti f’darhom fil-kompetizzjoni. Sofrew telfa wa[da biss fla[[ar 18-il log[ba fl-Europa League f’White Hart Lane, reb[u 12 minn dawn il-partiti, inklu] la[[ar erbg[a konsekuttivi. Barra dan Tim Sherwood mistenni li jkollu tim aktar qawwi milli kellu l-;img[a l-o[ra flUkrajna b’Adebayor li skorja
Il-Programm L-a[[ar 32 II Leg
R. Kazan v R. Betis Basel v M. Tel Aviv E. Frankfurt v Porto L. Razgrad v Lazio Napoli v Swansea Salzburg v Ajax Sevilla v Maribor S. Donetsk v V. Plzen AZ Alkmaar v Liberec Benfica v PAOK T Fiorentina v Esbjerg Genk v A. Makhachkala Lyon v Chornomorets Tottenham H v Dnipro Trabzonspor v Juventus Valencia v D. Kyiv
(1-1) (0-0) (2-2) (1-0) (0-0) (3-0) (2-2) (1-1) (1-0) (1-0) (3-1) (0-0) (0-0) (0-1) (0-2) (2-0)
[ames gowls fl-a[[ar sitt partiti, jibda mill-bidu flimkien malgowlkiper Hugo Lloris u l-winger Aaron Lennon. Napoli ta’ Rafa Benitez, jilqg[u lil Swansea f’San Paolo wara draw ming[ajr gowls f’Wales u ttim Taljan hu konxju li kwalunkwe draw ie[or bi skor, jeliminahom mill-kompetizzjoni. Napoli ;ejjin minn draw 1-1 kontra Genoa t-Tnejn.
g[all-kura fl-Istati Uniti
Gonzalo Higuain (xellug) jipprova jikkrossja ssikkat minn Ashley Williams ta’ Swansea fl-ewwel leg fil-Liberty Stadium
}ew; timijiet li g[andhom javanzaw huma Juventus u Fiorentina li t-tnejn g[andhom vanta;; ta’ ]ew; gowls. Juventus g[elbu lil Trabzonspor 2-0 u Fiorentina 3-1 g[and Esbjerg. I]]ew; klabbs Taljani se jkunu qed jiltaqg[u kontra xulxin fir-round li jmiss jekk illum jevitaw sorpri]a. Lazio jridu jibdew minn telfa 1-0 kontra l-Bulgari ta’ Ludogorets u t-tim ta’ Edy Reya
g[andu x’jaqdef. Valencia jidder li se jkomplu javanzaw b’vanta;; 2-0 fuq Dynamo Kiev waqt li AZ ukoll huma fidu/ju]i wara reb[a 1-0 fuq Slovan Liberec tarRepubblika ?eka. Real Betis irritornaw minn Rubin Kazan 1-1 waqt li Sevilla ;ew draw 2-2 g[and Maribor. Jekk i]-]ew; Spanjoli javanzaw, jiltaqg[u mala[[ar 16.
L-g[awwiem le;;endarju Awstraljan Grant Hackett mar lIstati Uniti biex jie[u kura g[allvizzju kbir li g[andu ta’ medi/ina tal-irqad. Hackett li reba[ l-1,500 freestyle fl-Olimpjadi tas-sena 2000 u l-2004, din il-;img[a kien fl-a[barijiet fl-Awstralja meta nstab ]aqqu barra u di]orjentat fil-Melbourne Crown Casino kmieni s-Sibt filg[odu. “Grant jinsab l-Istati Uniti g[all-kura fuq id-dipendenza li g[andu tal-medi/ina Stilnox,” qal il-manager tieg[u Chris White. Hackett ammetta pubblikament li kien dipendenti g[al Stilnox waqt il-preparazzjoni g[all-Olimpjadi ta’ Londra fl2012 u dan wassal lill-Kumitat Olimpiku Awstraljan biex jipprojbixxi l-u]u tal-medi/ina.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
29
SPORT CHAMPIONS LEAGUE – L-A{{AR 16 – I LEG
Draw prezzju] g[al Chelsea fit-Turkija GALATASARAY............. (0)1 CHELSEA......................... (1)1
Chelsea spi//aw fi draw ta’ barra minn darhom kontra Galatasaray fl-ewwel leg talfa]i tal-a[[ar 16 ta/Champions League. Wie[ed jista’ jqis dan ir-ri]ultat b[ala wie[ed po]ittiv g[al-leaders tal-kampjonat Ingli]. Chelsea [ar;u aggressivi [afna u wara biss disa’ minuti marru fil-vanta;; meta wara ]ball ta’ Eboue, Cezar Azpilicueta da[al mill-;enb u g[adda ballun lejn in-nofs li sab lil Torres li b’xutt pre/i] feta[ l-iskor. Wara dan il-gowl wie[ed [aseb li Chelsea kienu se jiddominaw u jiskurjaw aktar imma aktar ma g[adda [in dawn naqqsu r-rittmu u [allew lill-avversarji de[lin filpartita. Ftit minuti wara l-bidu tat1-1
tieni taqsima, minn azzjoni ta’ free kick il-captain ta’ Galatasaray, Selcuk Inan laqat il-lasta mill-vi/in. Fl-64 minuta wasal il-gowl tad-draw tat-Torok. Minn azzjoni ta’ corner mog[ti minn Sneijder, Terry naqas milli jikklirja u l-ballun spi//a g[and Aurelien Chedjou li mill-vi/in xe[et ;ewwa g[al skor ta’ 1-1. Chelsea issa jilag[bu t-tieni leg fi Stamford Bridge fit-18 ta’ Marzu u wie[ed jista’ jg[id li mit-timijiet tar-Renju Unit li hemm fil-kompetizzjonijiet Ewropej il-Blues marru l-a[jar g[ax kemm Arsenal, Manchester City kif ukoll Manchester United sofrew telfiet fi/-Champions Laegue. Barra minn hekk, fl-Europa League Tottenham tilfu u Swansea ;ew draw fl-ewwel leg tal-a[[ar 32.
John Terry ta’ Chelsea (lemin) jipprova jwaqqaf lil Didier Drogba ta’ Galatasaray
Real prattikament ikkwalifikati SCHALKE 04.........................1 R.MADRID...................... (2) 6
Gareth Bale ta’ Real Madrid jag[mel l-iskor 2-0 kontra Schalke
Jiem kru/jali g[ar-Red Bull Ir-Red Bull u l-kumpanija Renault li qed tipprovdilhom ilmakni, qed jiffa//jaw erbat’ijiem kru/jali fil-Bahrain waqt l-a[[ar test tal-pre-season. I/-Champions tad-Dinja g[addew minn jiem mi]erabbli flewwel ]ew; testijiet u qed jit[abtu biex ikunu lesti g[all-ista;un il;did. Il-karozza tar-Red Bull g[ad g[andha serje ta’ problemi ta’ affidabiltà u l-makna ;dida turbo hybrid g[adha bog[od meta mqabbla mar-rivali Mercedes u Ferrari. “Ninsabu ftit tal-;img[at lura
minn fejn xtaqna nkunu,” ammettew ir-Renault. “G[adna m’a[niex mal-iskeda imma mexjin fiddirezzjoni t-tajba.” qal id-direttur tekniku Rob White. L-aktar dawra velo/i tar-Red Bull, fl-a[[ar test li sar fil-Bahrain il-;img[a l-o[ra kien aktar minn sitt sekondi bog[od mill-a[jar [in miksub minn Nico Rosberg talMercedes. It-timijiet kollha qed jit[abtu blaffidabilita` bil-makni turbo u biex jadattaw g[ar-restrizzjoni talfuel fejn it-ti;rijiet issa jridu jsiru b’mhux aktar minn 100 kg ta’ fuel fuq kull karozza.
Real Mardid huma prattikament ikkwalifikati g[all-fa]i li jmiss wara li reb[u 6-1 barra minn darhom kontra Schalke flewwel leg tal-fa]i tal-a[[ar 16. Il-Madrileni setg[u sa[anistra skurjaw aktar li kieku lattakkanti tag[hom ma fallewx aktar /ansijiet ta’ skor. L-ewwel gowl tat-tim ta’ Ancelotti wasal fit-13 minuta meta Bale g[adda ballun lejn Ronaldo u dan tal-a[[ar g[adda lejn Benzma li ma ]baljax. Fil-21 minuta kien imiss lil
Gareth Bale li jsib ix-xibka u g[al darba o[ra re;a’ skurja gowl mill-isba[ wara dak ta’ tmiem il-;img[a. Bale qabe] tliet difensuri u spara xutt li ma ta l-ebda /ans lill-goalkeeper avversarju. Bir-reazzjoni ta’ Schalke ma tasalx kien is-solitu Cristiano Ronaldo li ]ied mal-iskor fit-52 minuta wara li r/ieva ballun ming[and Bale. {ames minuti wara Benzema skurja t-tieni gowl tieg[u u rraba’ wie[ed tat-tim. Benzema qassam lejn Ronaldo u dan re;a’ tah il-ballun lura u minkejja li Benzema kellu kontroll
kemmxejn difettu] xorta wa[da irnexxilu jag[mel l-iskor 4-0. Real komplew jumiljaw littim :ermani] u Bale, fid-69 minuta skurja t-tieni gowl tieg[u. Minuta mit-tmiem Ronaldo ir/ieva ming[and Benzema, qabe] lill-goalkeeper u tefa f’xibka vojta filwaqt li fil-[in mog[ti ]ejjed Schalke skurjaw il-gowl tal-bandiera permezz ta’ Klaas Jan Huntelaar. Wie[ed jista’ jg[id li t-tieni leg ta’ din il-partita fit-18 ta’ Marzu fil-Bernabeu se tkun biss formalità.
DIXXIPLINA
FUTBOL
Sospi]i mill-MFA
Malta ssofri telfa
Diversi plejers mill-Ewwel Divi]joni se jitilfu l-partiti li jmiss fi tmiem il-;img[a wara li ;ew sospi]i mill-Kummissarju tad-Dixxiplina. Dawn huma Beppe Antignolo (Lija A) li ;ie sospi] ]ew; partiti, u Andrew Ranier Buhagiar (Gudja Utd), Pape Gueye u Steven Meilak (G]ira Utd), Jonathan Briscoe-White (St. Andrews), Alan Tabone u John Nwoba (}ebbu; R) u Stefan Giglio (}urrieq) li kollha huma sospi]i log[ba kull wie[ed. Mit-Tieni Divi]joni Kurt Formosa (Mdina K) hu sospi] tliet partiti, l-kow/ ta’ Dingli Swallows Roland Sollars sospi]
]ew; partiti u l-plejers Andrew Gafà u Andreas Galea (Fgura Utd) huma sospi]i ]ew; partiti kull wie[ed. Plejers o[ra sospi]i log[ba huma Neil Curmi (Marsa), Mark Anthony Borg (Pembroke), Brady Zerafa (Senglea A) u Reno Vella (Zabbar SP). Fit-Tielet Divi]joni kienu sospi]i Tony Bugeja u John Cedric Baldacchino (Marsaxlokk) ]ew; partiti kull wie[ed, Clint Caruana (Attard), Christian Bordieri (M’Xlokk), Jonathan Ebejer (M;arr Utd), Cleaven Mizzi (Mtarfa), Le Joe Schembri (Sirens), Kenneth Ekezie (Swieqi Utd).
Fit-tieni jum tat-turnament Roma Caput Mundi, it-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t is-17-il sena sofra telfa ta’ 3-0 kontra selezzjoni Taljana tal-Lega Dilettanti tal-istess kategorija. Din it-telfa waslet jum wara li l-Maltin kienu g[elbu lit-tim tal-Kulle;;i Ingli]i 5-3. Ilbiera[, it-tliet gowls tat-tim Taljan waslu kollha fl-ewwel taqsima. L-ewwel ]ew; gowls, dawk ta’ Baschirotto u Reggiana waslu minn azzjoni ta’ free kick. Hekk kif kienet se tintemm l-ewwel taqsima Drago issi;illa l-log[ba favur it-Taljani. llum il-Ma-tin jilag[bu kontra San Marino.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
SPORT
30 CHAMPIONSHIP POOL
Sliema jiddominaw kontra Balzan George Cassar
BALZAN.................................. 0 SLIEMA W........................(2) 4
Balzan - M. Bartolo, A. Scicluna, S. Bezzina, J. Grioli, K. Magro, E. Zarate, D. Grima, F. Vignaroli, L. Sciberras, L. Micallef, J. Negrin Sost - F. Aboulezz flok J. Grioli (72 min), R. Darmanin flok L. Micallef (80 min) Sliema W - H. Bonello, A. Muscat, K. Farrugia, S. Biancardi, M. Scerri, P. Barbetti, J. Mintoff, M. Muchardi, I. Woods, S. Ohawuchi, A. Vladavic Sost - J. Borg flok J. Mintoff (65 min), B. Muscat flok M. Scerri (75 min), A. Xuereb flok I. Woods (83 min) Skorjaw: I. Woods (17 min), S. Ohawuchi (41 min), A. Vladavic (74, 88 min) Imwissija: D. Grima (B), M. Scerri, P. Barbetti, A. Vladavic (S) Tke//a: D. Grima (35 min) (B) Referee: Philip Farrugia In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba: Stanley Ohawuchi (S)
Sliema komplew jittamaw g[all-post awtomatiku fl-Europa League meta g[elbu lill-a[[ar tim ta/-championship pool, Bal-zan b’]ew; gowls kull taqsima. Il-kow/ Balzani Jesmond Zerafa kellu jg[addi ming[ajr i]]ew; Bra]iljani Ramon u Calcado u g[alhekk kien kostrett
li jni]]el lil Kurt Magro b[ala difensur /entrali. Fuq in-na[a l-o[ra l-kow/ Slimi] Alfonso Greco ssagrifika lil Trevor Cilia fuq il-bankina biex ta spazju mill-bidu lill-veteran Ivan Woods li erbat ijiem ilu skorja l-gowl tal-parità kontra Valletta. Sliema marru minn fuq flewwel attakk serju tag[hom meta Stanley seraq ballun lil Bezzina f’nofs il-pitch, baqa’ javvanza, ikkrossja fil-baxx, Magro ma rnexxilux jolqot il-ballun li wasal g[and IVAN WOODS li skorja fir-rokna ta’ Bartolo. Fil-35 minuta l-log[ba saret iktar ikkumplikata g[al Balzan meta r-referee Philip Farrugia i;;udika li Dylan Grima waqa’ apposta fil-kaxxa u wrieh it-tieni karta safra. Il-Wanderers g[alqu l-ewwel taqsima f’vanta;; iktar komdu, meta minn korner ta’ Vladavic, Woods kompla bir-ras lejn Muchardi u STANLEY OHAWUCHI li kellhom il-lussu li jog[lew wa[idhom fil-kaxxa ming[ajr avversarju, b’tala[[ar skorja t-tieni gowl Slimi] bir-ras.
Admir Vladavic ta’ Sliema b’tentattiv fuq il-lasti ta’ Balzan (Ritratt> Brian Grech)
Dan kien il-[ames gowl tanNi;erjan kontra Balzan wara li fi]-]ew; partiti tal-ewwel fa]i kien skorja l-gowls kollha ta’ Sliema. Bi plejer iktar, Sliema baqg[u bil-log[ba f’idejhom anki fit-tieni taqsima. Ftit minuti fuq is-sieg[a log[ob, Grioli kklerja bir-ras kross ta’ Muchardi u l-eks plejer ta’ Balzan, Alex Muscat
prova l-first-timer li g[adda ftit /entimetri ‘l fuq millmimduda. Kwarta mit-tmiem is-Slimi]i ma [allew l-ebda dubju fejn sejra r-reb[a meta ADMIR VLADAVIC g[eleb lil Bartolo b’xutt fil-baxx wara li r/ieva ming[and Stanley. }ew; minuti mit-tmiem, ilBo]nijak re;a’ ma falliex mill-
vi/in, wara li g[al darb’o[ra r/ieva ming[and il-plejer tallog[ba Stanley g[al ri]ultat finali ta’ 4-0. B’hekk Sliema kisbu l-g[axar ri]ultat utli konsekuttiv u baqg[u vi/in il-grupp ta’ fuq filwaqt li [allew lil Balzan fis-sitt post bittragward tag[hom ta’ post fi/Championship pool di;à mil[uq.
tal-partita fis-7 minuta meta Stojanovic qassam lejn Terence Scerri li i]da kellu x-xutt tieg[u li [abat mal-lasta. Tarxien wie;bu fl-20 minuta meta minn korner ta’ Jorge Santos Silva, Bueno birras g[adda lejn Steve Bonnici i]da dan ma laqatx sew il-ballun biex Azzopardi salva ming[ajr diffikultà. Il-partita naqqset minn azzjonijiet konkreti lejn il-lasti u kellna nistennew biex naraw xutt denju meta fil-41 minuta Menendez Hevia prova b’xutt meqjus i]da Azzopardi salva fa/ilment. I]da kienu Naxxar li marru fil-vanta;; e]att mal-45 minuta meta minn korner ta’ Stojanovic, g[ola tajjeb l-attakant TERENCE SCERRI u b’daqqa ta’ ras g[eleb lil Vella. Il-kow/ Clive Mizzi wettaq bidla fil-mistrie[ meta da[al Lucas Conglaves da Silva minflok Barbosa bl-g[an li jattakka iktar. Din il-bidla dehret li [alliet il-frott g[aliex fit-53 minuta Tarxien g[amlu l-iskor indaqs meta mil-lemin Jorge Santos Silva krossja fil-kaxxa u DEMBA TOURE anti/ipa lil Tiago Lopes u g[eleb lil Azzopardi b’xutt fil-baxx. Minuta wara xutt mid-distanza ta’ Carlo Mamo
g[adda ftit g[oli. Tarxien komplew jattakkaw u fis-57 minuta Bueno g[adda lejn Santos Silva i]da x-xutt djagonali g[adda ftit barra. Tliet minuti wara Azzopardi salva fuq xutt fil-baxx ta’ Santos Silva. I]da fit-68 minuta Tarxien kellhom ikomplu l-partita b’ra;el anqas meta Steve Bonnici ;ie muri t-tieni karta safra wara fawl fuq Rocha da Silva. I]da minkejja l-i]vanta;; numeriku Tarxien baqg[u l-a[jar tim u fil-71 minuta Lucas krossja lejn Toure li prova b’xutt mill-ewwel i]da lkonklu]joni tieg[u g[addiet ftit g[oli. }ew; minuti wara Tarxien setg[u marru minn fuq meta Bueno krossja lejn Toure li kkontrolla i]da l-konklu]joni tieg[u ;iet mdawra f’korner b’mod spettakolari minn Azzopardi. Naxxar wie;bu fit-83 minuta bi kross ta’ Falzon lejn Terence Scerri i]da d-daqqa ta’ ras tieg[u spi//at g[oli. Tarxien ing[ataw penalty fis86 minuta meta xutt ta’ Lucas [abat ma’ id Angus Buhagiar u rreferee Mario Apap ordna penalty. Mill-[dax-il metru l-plejer talpartita DEMBA TOURE ma ]baljax.
RELEGATION POOL
Reb[a meritata g[al Tarxien Stewart Said
NAXXAR L......................... (1)1 TARXIEN R....................... (0)2
Naxxar: J. Azzopardi, J. Debono, T. Lopes de Souza, R. Bakare, D. Falzon, D. Reano, A. Decesare, F. Stojanovic, A. Rocha da Silva, A. Buhagiar, T. Scerri Sost- M. Vignjevic flok A. Rocha da Silva 82’, Ju. Debono flok Jo. Debono 88’ Tarxien: N. Vella, C. Mamo, M. Caruana, D. Toure, W. Barbosa, R. Sammut, C. Menendez Hevia, D. Mariano Bueno, J. Mifsud, S. Bonnici, J. Santos Silva Sost- L. Conglaves da Silva flok W. Barbosa 46’ Skorjaw: T. Scerri 45’ (N), D. Toure 53’,86’ pen (T) Imwissija: J. Santos Silva 35’, S. Bonnici 41’ (T), R. Bakare 40’, D. Falzon 70’, A. Buhagiar 86’ (N) Tke//a: S. Bonnici 68’ (T) Referee: Mario Apap In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba: Demba Toure (Tarxien)
Tarxien Rainbows kisbu reb[a importanti meta b’rimonta tajba g[elbu lil Naxxar Lions 2-1. Irreb[a kienet meritata g[al Tarxien li kienu l-a[jar tim tul il-partita u g[alkemm lag[bu l-a[[ar g[oxrin minuta b’ra;el anqas, xorta baqg[u a[jar mill-avversarji. Din kienet lewwel reb[a sta;jonali ta’
Azzjoni mill-partita mirbu[a minn Tarxien kontra Naxxar
Tarxien fuq Naxxar. Naxxar re;g[u iddi]apuntaw u g[as-sitt partita konsekuttiva baqg[u ming[ajr reb[a. Naxxar issa da[lu f’inkwiet tar-relegazzjoni b’punt minn ]ew; log[biet tar-Relegation Pool u b’dawn ilwirjiet Naxxar ser ikomplu jid[lu f’aktar inkwiet. Il-kow/ Winston Muscat wettaq ]ew; bidliet mid-dro kontra
Rabat meta John Debono [a post Duane Bonni/i filwaqt li Darren Falzon beda minflok Ryan Gilmour Cassar. Gilmar kien sospi] g[an-Naxxarin. Minn na[a l-o[ra g[al Tarxien da[al lura Barbosa minflok issospi] Tiago Lopes Alcantara filwaqt li Ryan Sammut beda flok lindispost Martinelli. Naxxar [olqu l-ewwel periklu
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
31
SPORT CHAMPIONSHIP POOL
Birkirkara jwaqqfu l-mixja ta’ Mosta Kif Jinsabu
George Cassar
Championship Pool
BIRKIRKARA.................. (2)4 MOSTA...................................0
Birkirkara Valletta Sliema W. Hibernians Mosta Balzan
Birkirkara: J. Haber, Z. Muscat,
A. Mendoza, N. Vukanac, E. Herrera, J. Zerafa, P. Fenech, R. Scicluna, S. Shola, Jhonnattan, Ronaille Sost- R. Camenzuli flok J. Zerafa (62 min), D. Zerafa flok R. Scicluna (74 min), F. Temile flok S. Shola (80 min) Mosta: O. Borg, I. Grech, T. Farrugia, M. Brincat, A. Carrozza, M. Micallef, R. Ekani, R. Grech, I. Zammit, B. Kaljevic, G. Piccioni Sost- K. Zammit flok I. Grech (35 min), D. Pereira flok G. Piccioni (65 min), R. Faria flok R. Grech (75 min) Skorjaw: J. Zerafa (11 min), Jhonnattan (35 min, 66 min), N. Vukanac (79 min) Ammoniti: R. Scicluna, J. Haber, E. Herrera, Z. Muscat (B) Referee: Paul Caruana In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba: Jhonnattan (B)
Birkirkara komplew bil-mixja po]ittiva tag[hom lejn ir-reb[ tat-tieni kampjonat konsekuttiv filwaqt li waqqfu dik ta’ Mosta li kienu ;ejjin minn sitt reb[iet wara xulxin u b’hekk dewqu lewwel telfa lill-kow/ Taljan Enrico Piccioni. Birkirkara /aqilqu x-xibka
L R D T F K Pti
24 24 24 24 24 24
20 2 3 8 2 2 8 4
18 13 15 13
2 3 3 7 9 12
58 56 48 59 46 25
20 34
16 31
25 32 40 38
26 24 22 14
Relegation Pool Floriana Naxxar L. Tarxien R. Qormi Vittoriosa S. Rabat A.
Shola Shodiya ta’ B’Kara jikkontrolla l-ballun fil-konfront mirbu[ kontra Mosta (Ritratt> Brian Grech)
wara biss [dax-il minuta meta JOSEPH ZERAFA r/ieva ming[and Shola, avvanzamaxxellug u g[eleb lil Borg b’xutt potenti. Mosta baqg[u bla reazzjoni u ftit wara Shola kien ferm vi/in meta laqat il-mimduda bir-ras
wara korner ta’ Jhonnattan. Fil-35 minuta, Birkirkara irduppjaw meta JHONNATTAN ir/ieva ming[and Herrera, u b’mossa intelli;enti b’dahru lejn il-lasta, dar ma’ ]ew; difensuri u [asad lil Borg g[at-tieni darba.
Birkirkara baqg[u l-a[jar tim anki fit-tieni taqsima li fil-bidu tag[ha spikkaw il-[arbiet velo/i ta’ Herrera mal-lemin, b’wa[da minnhom tkun konklu]a minn flying-header sabi[a ta’ Ronaille bil-ballun i[okk mal-mimduda. Minuta wara, l-istess Herrera
L R D T F K Pti
24 24 24 24 24 24
10
8 5 5 5 1
4 4 5 4 4 4
10 36 39 12 29 42 14 30 48 15 33 48 15 26 51 19 18 65
17 15 12 11 10
4
din id-darba pprovda ballun fittul, il-gowlkiper Mosti [are; janti/ipa bir-ras i]da JHONNATTAN kien iktar velo/i, seraqlu l-ballun u skorja f’lasta vojta. It-tim immexxi minn Paul Zammit kompla bl-assedju fuq il-lasti ta’ Omar Borg u minn kross ie[or ta’ Jhonnattan, issostitut Camenzuli laqat il-lasta. G[axar minuti mit-tmiem, minn freekick ta’ Jhonnattan minn mal-lemin, NIKOLA VUKANAC approfitta minn ballun mitluf u skorja r-raba’ gowl Karkari].
Valletta jirritornaw g[ar-reb[ b’wirja kollettiva Stewart Said
HIBERNIANS...........................1 VALLETTA..............................3
Hibernians: J. Borg, R. Camilleri, I. Radusinovic, M. Bartolo, S. Chircop, A. Cohen, B. Kristensen, C. Failla, Z. Levnajic, J. Di Lima Siqueira, O. Obiefule Sost- J.P. Faarrugia flok M. Bartolo 46’, J. Degabriele flok A. Cohen 60’, J. Bezzina flok J. Lima de Siqueira 60’, Valletta: N. Revishvili, J. Caruana, S. Borg, R. Fenech, E. Agius, R. Briffa, S. Bajada, D. Rocha dos Santos, I. Maisuradze, L. Elford Alliyu, A. Nafti Sost- J.P .Mifsud Triganza flok L. Elfod Alliyu 62’, A. Da Silva Souza flok D. Rocha dos Santos 83’, L. Cremona flok R. Fenech 84’ Skorjaw: D. Rocha dos Santos 33’, J. Caruana 35’, A. Nafti 57’ (V), J.P. Farrugia 69’ (H) Imwissija: I. Radusinovic 40’ (H), N. Revishvili 90’ (V) Referee: Andre Arciola In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba: Abdelkarim Nafti (Valletta)
Wara ]-]elqa kontra Sliema Wanderers, Valletta irritornaw g[ar-reb[a meta meritatament g[elbu lil Hibernians 3-1. Il-prestazzjoni tal-Beltin kienet de/i]ament a[jar mill-a[[ar [ar;a tag[hom bi plejers b[al Denni u Nafti jispikkaw filwaqt li s[abhom fittim ikkumplimentaw il-prestazzjoni. Minn na[a l-o[ra Hibs
sofrew it-tieni telfa fi/-Cham-pionship Pool u r-raba’ telfa minn seba’ partiti u b’dan ir-ri]ultat inqab]u minn Sliema fit-tielet post filwaqt li inqatg[u minn opportunita li jissieltu g[al kampjonat. Il-kow/ Branko Nisevic wettaq tliet tibdiliet mit-telfa kontra Mosta. Scott Chircop, Zoran Levnajic u Matthew Bartolo [adu post Timothy Tabone Desira li ma kienx mat-tmintax, l-imwe;;a’ Jonathan Pearson u Edison Luis dos Santos li kien sospi]. Minn na[a l-o[ra l-kow/ Paus g[amel ]ew; bidliet bil-formazzjoni tipika ta’ 4-2-3-1 b’Lateef Elford Alliyu jibda minflok Jean Pierre Mifsud Triganza u Edmond Agius ;ie preferut minn Hamza Barry li ma kienx mg[ajjat g[al din il-partita. Hibernians kellhom l-ewwel azzjoni tal-partita meta fit-3 minuta xutt ta’ Jackson Lima g[adda g[oli. Valletta kellhom l-ewwel tentattiv lejn il-lasti fil-11-il minuta i]da x-xutt mill-bog[od ta’ Ryan Fenech ma kien ta’ ebda periklu g[al Borg. Hibernians setg[u marru filvanta;; fl-14-il minuta i]da Obinna Obiefule dam ma kkonkluda biex finalment kellu x-xutt imxellef g[al korner. Mill-korner ta’ Failla xutt minn barra l-kaxxa
mill-ewwel ta’ Jackson Lima ;ie salvat fa/ilment minn Revishvili. Il-Beltin marru vi/in fl-20 minuta meta Shaun Bajada qassam lura lejn Ryan Fenech li prova mill-ewwel i]da x-xutt g[adda ftit g[oli. Hibernians wie;bu fis-26 minuta meta minn kross ta’ Failla, id-difi]a Beltija klirjat bil-ballun jispi//a g[and Levnajic i]da lkonklu]joni tieg[u spi//at barra. Il-Pawlisti komplew fuq l-offensiva u fit-28 minuta xutt b’sa[[tu ta’ Failla ;ie mblukkat, il-ballun spi//a g[and Cohen i]da x-xutt g[al darba o[ra spi//a barra. Minuta wara g[al Beltin xutt /entrali ta’ Nafti ;ie salvat fa/ilment minn Borg. Valletta marru fil-vanta;; fit33 minuta meta minn kontrattakk velo/i Nafti krossja lejn DENNI ROCHA DOS SANTOS li g[eleb in-nasba tal-offside u wa[du avvanza fejn qabe] lil Jurgen Borg u tefa’ fix-xibka. Il-Beltin irduppjaw ]ew; minuti wara meta minn korner ta’ Shaun Bajada, g[ola tajjeb JONATHAN CARUANA u bir-ras g[eleb lil Jurgen Borg. Fit-38 minuta Briffa krossja fil-kaxxa lejn Lattef Elford Alliyu i]da d-daqqa ta’ ras ;iet salvata minn Borg. B’Hibernians xxukjati, Valletta komplew jattakkaw
Irakli Maisuradze ta’ Valletta(bil-ballun) vi/in ta’ Andrew Cohen ta’ Hibs u l-Belti Roderick Briffa
u fit-43 minuta Nafti ir/ieva pass tajjeb i]da Borg g[alaq l-angolu tajjeb u tefa’ f’korner. Fil-[in mistrie[ Branko Nisevic g[amel tibdila meta Jean Paul Farrugia da[al minflok Matthew Bartolo. Hibs appellaw g[al penalty fl-54 minuta meta allegatament Roderick Briffa waqqa’ lil Failla i]da Arciola [alla llog[ob g[addej. I]da Valletta g[amluhom tlieta fis-57 minuta meta Ryan Fenech qassam Lateef
Elford Alliyu minn mal-art qassam lejn ABDELKARIM NAFTI li wa[du g[eleb lil Borg b’xutt b’sa[[tu. Hibernians naqqsu d-distakk fid-69 minuta meta JEAN PAUL FARRUGIA ir/ieva kross millemin u b’xutt bid-dawra ma ta lebda /ans lil Revishvili imma lBeltin g[arfu jiddefendu lvanta;; li kellhom biex [adu lpunti massimi minn dan il-konfront.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 27 ta’ Frar, 2014
32
LOKALI
Il-Parlament Ewropew japprova d-Direttiva tat-Tabakk Is-Snus se jibqa’ illegali u s-suq tat-tabakk issa se jkun aktar regolat biex it-tabakk ikun anqas attraenti Mario Frendo minn Strasburgu
It-tabakk ‘Snus’ se jibqa’ illegali wara vot qawwi u finali filParlament Ewropew, ilbiera[ waranofsinhar u li se jda[[al fisse[[ id-Direttiva tat-Tabakk, li kienet xprunata fl-a[[ar xhur mill-Kummissarju Ewropew g[as-Sa[[a Tonio Borg. Il-vot fil-Parlament Ewropew hu finali u jfisser li d-Direttiva tat-Tabakk tinsab pass eqreb biex tid[ol fis-se[[ bil-g[an li tirregola s-suq tat-tabakk sabiex tag[mel il-prodotti tat-tabakk anqas attraenti. Bid-Direttiva kif approvata mill-Parlament Ewropew, issnus, tip ta’ tabakk li wie[ed jomg[od, se jibqa’ illegali. Din id-Direttiva, partikolarment issnus, kienu fi/-/entru tar-ri]enja ta’ John Dalli mill-kariga tieg[u b[ala Kummissarju Ewropew. John Dalli kien irre]enja wara investigazzjoni mill-OLAF, lUffi//ju ta’ Kontra l-Frodi talUnjoni Ewropea, dwar ilment li kien sar mill-kumpanija Sweedish Match, li allegat li imprenditur Malti u]a l-kuntatti li kellu ma’ John Dalli biex jipprova jikseb vanta;; finanzjarju mill-kumpanija talli fittxet li tinfluwenza l-possibbiltà li s-snus ma tibqax illegali. Il-Kummissjoni Ewropea kienet adottat din id-Direttiva f’Di/embru tal-2012, meta Tonio Borg kien di;à sar ilKummissarju l-;did Ewropew g[as-Sa[[a, u wara li l-istess Kummissarju kien qal li jrid jara li d-Direttiva tat-Tabakk tkun adottata qabel ma jintemm ilParlament Ewropew f’Mejju 2014. Sa Di/embru li g[adda kien intla[aq ftehim fuq livell ta’ Kunsill tal-Unjoni Ewropea kif ukoll fil-Parlament Ewropew, xi [a;a li fissret pass eqreb biex idDirettiva tat-Tabakk tid[ol fisse[[. Fil-vot finali tal-Parlament Ewropew tal-biera[, ]ew; terzi
Fl-ewwel reazzjoni tieg[u wara l-vot fil-Parlament Ewropew, il-Kummissarju Malti Tonio Borg qal li jinsab sodisfatt li din id-Direttiva se tkun qed tid[ol fis-se[[ qabel ma’ jispi//a l-Parlament Ewropew attwali, g[all-kuntrarju ta’ kif kien ma[sub minn [afna
tal-Ewroparlamentari vvutaw favur id-Direttiva. I]-]ew; Ewroparlamentari Maltin David Casa u Roberta Metsola vvutaw favur din id-Direttiva. Fl-ewwel reazzjoni tieg[u wara li ttie[ed il-vot filParlament Ewropew, ilKummissarju Malti Tonio Borg qal li jinsab sodisfatt g[all-fatt li din id-Direttiva se tkun qed tid[ol fis-se[[ qabel ma’ jispi//a l-Parlament Ewropew attwali, g[all-kuntrarju ta’ kif kien ma[sub minn [afna. Tonio Borg qal li l-vot filParlament Ewropew juri b’mod /ar li l-Unjoni Ewropea tpo;;i s-sa[[a ta/-/ittadini tag[ha fuq nett tal-a;enda politika. Id-Direttiva tat-Tabakk, li bilvot fil-Parlament Ewropew issa
It-tabakk snus, fi/-/entru tar-ri]enja ta’ John Dalli minn Kummissarju Ewropew, se jibqa’ illegali tinsab pass eqreb biex tid[ol fisse[[ hekk kif jonqos biss pro/essi ta’ formalitajiet, tfisser li s-suq tat-tabakk issa se jkun regolat biex it-tabakk ikun anqas attraenti, fosthom billi timponi fuq il-kumpaniji li jimmanifatturaw it-tabakk sabiex fuq il-pakketti jpo;;u stampi kbar u kitba kbira b’avvi] dwar il-[sara li j;ib mieg[u t-tabakk. It-tabakk tat-tog[ma mhux se jibqa’ jkun permess, u forom ta’ pakketti tas-sigaretti nti]i biex jag[mlu s-sigaretti aktar attraen-
ti mhux se jibqg[u jkunu permessi. Id-Direttiva se tirregola wkoll is-sigaretti elettroni/i, kemm b[ala prodotti medi/inali biex jg[inu biex wie[ed jieqaf ipejjep, kif ukoll b[ala prodotti tattabakk. Ir-regoli pre]enti jg[idu li lavvi] tat-tipjip g[andu jkopri 30% tal-fa//ata ta’ quddiem u 40% tal-fa//ata ta’ wara, i]da bid-Direttiva l-;dida, l-avvi] tat-tipjip se jibda jkopri 65% talpakkett. Pakketti ta’ inqas minn
Is-sa[[a ta/-/ittadini fuq nett tal-a;enda politika tal-UE 700,000 persuna fl-UE jmutu kull sena kaw]a tattipjip ■ Il-persenta;; ta’ nies ipejpu fl-UE ni]el minn 40% fl-2002 g[al 28% fl2012
■
■ ■
Is-suq tat-tabakk se jkun anqas attraenti Kumpaniji li jimmanifatturaw it-tabakk iridu jistampaw fuq il-pakketti stampi kbar u kitba kbira b’avvi] dwar il-[sara li
j;ib mieg[u t-tabakk ■ L-avvi] tat-tipjip se jibda jkopri 65% tal-pakkett ■ Pakketti ta’ inqas minn 20 se jkunu illegali ■ It-tabakk tat-tog[ma mhux se jibqa’ jkun permess
■
Aktar regoli fuq is-sigaretti elettroni/i, kemm b[ala prodotti medi/inali biex jg[inu biex wie[ed jieqaf ipejjep, kif ukoll b[ala prodotti tattabakk
20 sigarett, li huma or[os u aktar a//essibbli g[at-tfal, se jkunu illegali fil-pajji]i li g[adhom jippermettu pakketti b’inqas minn 20 sigarett. Madwar 700,000 persuna flUnjoni Ewropea jmutu kull sena kaw]a tat-tipjip, i]da grazzi g[al regoli ;odda matul is-snin, ilpersenta;; ta’ nies ipejpu flUnjoni Ewropea waqa’ minn 40% fl-2002 g[al 28% fl2012. Il-pass li jmiss sabiex idDirettiva tid[ol fis-se[[ hu li din tkun approvata mill-Kunsill talMinistri f’Marzu li ;ej, bilpajji]i membri tal-Unjoni Ewropea mbag[ad ikunu obbligati li jda[[lu d-Direttiva fisse[[ sa sentejn wara li din tid[ol fis-se[[.
media•link COMMUNICATIONS