Nru 13,692
Is-Sibt, 15 ta‘ Marzu, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Is-sajjieda lil Muscat>
QED TAG{MEL FRO:A Charles Muscat
Is-sajjieda ta’ Marsaxlokk qatt ma kienu ikkonsultati millGvern dwar it-tanker bil-[azna tal-gass g[all-power station ta’
Delimara li se jitpo;;a f’nofs il-bajja ta’ Marsaxlokk b’[a]na ta’ 140,000 metru kubu ta’ gass imsejja[ LNG. Ray Bugeja, is-Segretarju
:enerali tal-Koperattiva Nazzjonali tas-Sajd qal dan il-biera[ waqt konferenza tal-a[barijiet f’Marsaxlokk stess meta kien kien qed
iwie;eb mistoqsijiet tal-;urnalisti. Ray Bugejga spjega li nuqqas kbir tal-Gvern f’dan il-pro;ett hu li g[alkemm jinvolvi,
bastiment, port u ba[ar, ma jistg[ux jemmnu kif ma sarx studju dwar l-impatt marittimu. g[al pa;na 3
Il-Prim Ministru jibqa’ jippersisti li jankra l-periklu f’Marsaxlokk
G[all-argumenti mressqa mill-Kap Nazzjonalista, il-Prim Ministru deher g[al diversi [inijiet konfu]
Minkejja t-t[assib tar-residenti madwar il-bajja ta’ Marsaxlokk, il-Prim Ministru Joseph Muscat g[adu jippersisti fuq il-[sieb tieg[u li jankra l-periklu b’vapur enormi ta’ [a]na ta’ gass fl-istess bajja. F’dibattitu mal-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil waqt il-programm Xarabank, Joseph Muscat g[amilha /ara li
g[alih l-importanti hu li jfittex li jwettaq il-pro;ett g[aliex issoluzzjonijiet li qed ifittex huma biss bil-[sieb li jwettaq il-weg[da li jra[[as il-kontijiet tad-dawl din is-sena. G[all-argumenti mressqa mill-Kap Nazzjonalista, il-Prim Ministru deher g[al diversi [inijiet konfu], irrabjat u arroganti u minflok iwie;eb nfexx f’attakki kontra l-Kap tal-
Oppo]izzjoni. Joseph Muscat tenna l-argument li “skont l-esperti kollha, il-[a]na tal-gass fuq bastiment barra mill-port hi ta’ periklu aktar.” Simon Busuttil stieden lill-Prim Ministru biex jippubblika r-rapporti talesperti li jsostnu dak li qed jg[id hu. g[al pa;na 2
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
2
LOKALI
Il-Prim Ministru jibqa’ ma jammettix li l-qg[ad qed ji]died minn pa;na 1
G[all-interessi politi/i tieg[u, il-Prim Ministru qed ipo;;i l[ajja tan-nies f’periklu, qal Simon Busuttil, Dak li jrid iwettaq il-Gvern illum ma kienx imwieg[ed fil-manifest elettorali. Il-weg[da kienet li ssir [a]na ta’ 60,000 metru kubu fuq l-art u minflok se issir [a]na ta’ 240,000 fuq vapur b’periklu g[an-nies. Il-Prim Ministru qal li dak li jinteressa[ hu li titne[[a l-fabbrika tal-kan/er. Simon Busuttil enfasizza wkoll il-problema li qed isibu ma’ wi//hom diversi [addiema li mhux isibu xog[ol fejn ja[dmu. Fost il-madwar 8,000 persuna jfittxu x-xog[ol hemm aktar minn 5,000 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a li mhux qed isibu lopportunitajiet fejn ja[dmu. Filwaqt li qed jin[olqu impjiegi mhux jin[olqu bi]]ejjed biex kulmin irid ja[dem isib fejn ja[dem. Ir-risposta tal-Prim Minsitru g[al dan kienet biss li Malta g[andha l-akbar rata ta’ ]ieda flimpjiegi i]da fl-ebda mument ma rnexxielu joffri ser[an il-mo[[ dwar [olqien ta’ impjiegi ;odda. Simon Busuttil qal li hawn nies li mhux qed isibu problema ta’ xog[ol u dawn huma nies talqalba tal-Partit Laburista. Nies li dehru fuq il-billboards jew nies li huma qrib tal-Partit Laburista. Fost dawn hemm mart ilMinistru Konrad Mizzi li qed tit[allas 13,000 ewro fix-xahar. Hemm ukoll Michael Buttigieg, sie[ba fin-negozju ma’ mart ilPrimMinistru. Din in[atret b[ala rappre]entant tal-Gvern fi New York dwar it-Turi]mu. Il-Kap Nazzjonalista qal li filwaqt li din qed tit[allas is-somma ta’ 60,000 ewro xorta wa[da g[adha tippromwovi l-prodotti tag[ha fi New York.
Kienet trattata wkoll idde/i]joni tal-Prim Ministru li jwaqqaf milli jittie[du pro/eduri kontra dawk li xa[[mu biex kellhom smart meters imbg[absa. Joseph Muscat qal li l-interess tal-Gvern hu li jaqbad il-[uta lkbira. Sostna li fi ]mien sena da[[al li;ijiet biex ji;;ieled konkretament il-korruzzjoni. Hekk g[amel bil-li;i dwar ittne[[ija tal-preskrizzjoni filkonfront tal-politi/i u bl-introduzzjoni tal-li;i dwar il-whistleblower. Simon Busuttil qal li dan hu su;;ett ie[or li fih il-Prim Ministru qed jag[mel bil-maqlub ta’ dak li jg[id. Bl-ind[il lillKummissarju tal-Pulizija, ilPrim Ministru qed juri li mhux ji;;ieled il-korruzzjoni jrid i]da bil-maqlub. Ma jistenniex li jkun hemm elf persuna li jintbag[tu l[abs i]da l-Pulizija g[andha tag[mel dmirha u tkun il-Qorti li timxi skont il-li;ijiet tal-pajji]. Inulti li l-Prim Ministru jg[id li g[amel li;ijiet aktar iebsa imbag[ad fl-ewwel okka]joni li g[andu qed iwarrab dawk illi;ijiet. Simon Busuttil qal li mhux a//ettabbli li l-Prim Ministru jinda[al fl-amministrazzjoni tal:ustizzja. I]da ma jiskantax li lKummissarju tal-Pulizija jispi//a b[ala pupazz tal-Prim Ministru meta dan kien Prokuratr Legali tal-Partit Laburista. I/-/ittadinanza wkoll kienet wie[ed mill-argumenti li saru bejn i]-]ew; mexxejja. Il-Prim Ministru qal li l-[sieb dwar ilbjej[ ta/-/ittaddinanza ;ie wara l-elezzjoni meta l-Gvern kien qed ifittex mezzi u sistemi kif isa[[a[ l-ekonomija. Simon Busuttil rribatta lakku]i tal-Prim Ministru li kienet il-kritika tal-Oppo]izzjoni li ikkaw]at [sara lill-pajji]. Kien il-mod kif il-Prim Ministru tratta din il-kwistjoni li wassal biex
Il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil qal li filwaqt li Michelle Buttigieg qed tit[allas is-somma ta’ 60,000 ewro fix-xahar b[ala rappre]entanta tal-MTA fi New York, xorta wa[da g[adha tippromwovi l-prodotti tag[ha fi New York
Il-Prim Ministru mhux iservi imma jisserva bin-nies madwar id-dinja kollha, saru kummenti li j[ammru wi// ilpoplu Malti. Tant din l-iskema saret b’mod [a]in mill-Gvern, li kellu jbiddil-
ha mhux inqas minn erba’ darbiet. Il-Kap Nazzjonalista qal li jag[mel [a]in il-Prim Ministru li jakku]a lill-Oppo]izzjoni li qed tag[mel [sara meta tikkritika.
Hu d-dmir tal-Oppo]izzjoni li tag[mel il-kritika tag[ha. Dak li hu [a]in hu li l-Prim Ministru jinjora l-kritika li ssirlu u filwaqt li jag[ti l-impressjoni li qed jisma’, fil-fatt jag[ml bil-maqlub ta’ dak li jwieg[ed. Simon Busuttil qal li l-Prim Ministru mhux iservi lin-nies qieg[ed i]da jisserva bihom.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
3
LOKALI
Ray Bugeja qal li min ma ji[ux inkonsiderazzjoni il-forza tan-natura, jkun qed jag[mel l-ikbar fro;a
Is-sajjieda ma kinux ikkonsultati minn pa;na 1
Hu qal li fi pro;ett b[al dan bilfors kellu jsir studju dwar limpatt marittimu li jag[ti spjegazzjoni x’ji;i f’ka] ta’ in/ident. Hu qal li mhux a//ettabbli li f’dan il-pro;ett ma sarx studju dwar l-impatt marittimu. Hu qal li r-residenti ta’ Marsaxlokk huma inkwetati u imwe;;g[in [afna g[ax qabel l-elezzjoni kienu mweg[da mod u wara l-elezzjoni sar mod ie[or. Hu qal li l-iktar inkwetanti hu li kull persuna, kull politiku jew kull espert li ma jie[ux in-konsiderazzjoni ilforza tan-natura, jkun qed
jag[mel l-ikbar fro;a. Hu qal li s-suppost laqg[at ta’ konsultazzjoni li qed isiru huma biss teatrin... Ray Bugeja tkellem ukoll dwar kemm il-port ta’ Marxlokk hu espost g[al maltemp spe/jalment b’ri[ qawwi mix-Xlokk Ilvant, Nofsinhar u Lbi/. Fakkar li 40 sena ilu maltempata kbira kienet [akmet lil Marxlokk u bil-qawwa talba[ar ]ew; skolli kbar kienu inqalg[u u tfarrku bis-sa[[a talba[ar. Hu qal li l-port ta’ Marsaxlokk mhux safe u lewwel irid isir breakwater fuq barra biex ikun safe. Hu sa[aq li l-ewwel prijorità trid tkun is-sa[[a u s-sigurtà
tar-residenti u b’referenza g[al bdil fil-po]izzjoni dwar dan ilpro;ett mis-Sindku Laburista ta’ Marsaxlokk, Ray Bugeja qal li hu ]ball li wie[ed ipo;;i lparti;;jani]mu politiku qabel is-sigurtà tar-residenti. Hu qal li [add ma ried power station f’Marsaxlokk imma issa b’dan il-pro;ett se jkun hemm iktar periklu u iktar [sara g[al ambjent ta’ Marsaxlokk. Hu tkellem ukoll dwar kif dan il-Gvern qabel l-elezzjoni kien jg[id mod u wara l-elezzjoni jag[mel mod ie[or u qal li qabel l-elezzjoni kien jilbes libsa ta’ [aruf u wara jilbes libsa ta’ tigra.
Tinqered dg[ajsa fil-bajja ta’ M’Xlokk min[abba r-ri[ Ka;un tar-ri[ qawwi li [akem il-pajji] fl-a[[ar jiem, id-dg[ajsa Charlotte Louise spi//at tfarrket waqt li kienet fil-pro/ess biex tittella’ mill-ba[ar. Jirri]ulta li ssidien tad-dg[ajsa kienu ilhom numru ta’ jiem jappellaw lillawtoritajiet biex jag[tuhom ilpermess biex isalvaw id-dg[ajsa u jtellg[uha fuq l-art. Il-permess [are; i]da kien tard wisq g[ax meta [are;, beda l-maltemp u r-ri[ qawwi li [akem ‘il pajji] fl-a[[ar tlett ijiem, u li wassal biex matul il-lejl ta’ bejn il{amis u l-:img[a, din id-dg[ajsa
g[erqet u ;arrbet [sarat estensivi. Id-dg[ajsa kienet ankrata vi/in dak li hu mag[ruf b[ala d-dolphin, fejn it-tankers i[ottu l-fuel li jg[addi minn ;ol-pipeline li jwassal g[al {as-Saptan, ftit mijiet ta’ metri biss ‘il bog[od minn fejn ilGvern irid li jankra t-tanker bil[a]na tal-gass. Id-dg[ajsa spi//at inqerdet g[al kollox wara li nstabtet kemm-il darba, min[abba r-ri[ qawwi, ma’ din l-istess dolphin. Dan il-ka] wasal ukoll g[and ilpulizija li minnufih bdiet blinvestigazzjoni tag[ha.
Is-sajjieda g[adhom jistennew dak imwieg[ed lilhom mill-Gvern Wara sena s[iha fil-Gvern, jekk il-Gvern jista’ jg[id li hu Gvern li jisma, a[na llum nistg[u ng[idu li dan mhux Gvern li qed iwettaq dak li wieg[ed fil-qasam tas-sajjieda. Li tisma’ biss lis-sajjieda mhux bi]]ejjed, g[ax is-sajjieda g[adhom jistennew dak li ;ie imwieg[ed lilhom. Din id-dikjarazzjoni qawwija saret il-biera[ minn Ray Bugeja, is-Segretarju :enerali talKoperattiva Nazzjonali tas-Sajd waqt konferenza tal-a[barijiet fl-uffi//ji tal-Koperattiva
f’Marsaxlokk. It-tema kienet, Sena ta’ {idma ta’ Gvern :did, is-Sajjieda Di]appuntati u Imwe;;g[in. Pre]enti wkoll uffi/jali o[ra tal-Koperattiva, fosthom il-President, Marco Carabott. Ray Bugeja qal li g[addiet sena u s-sajjieda jistg[u jg[idu li m’hemmx rieda politika biex issettur tas-sajd ikollu vi]joni u [idma tajba min-na[a tal-Gvern. Hu qal li kienu mweg[din minn Joseph Muscat, illum il-Prim Ministru li bi Gvern immexxi minnu l-affarijiet kienu se jin-
bidlu g[all-a[jar, imma ma kien hemm l-ebda tibdil g[all-a[jar. Fakkar li l-ftehim dwar lAssigurazzjoni tal-Bastiment tas-Sajd li kien iffirmat bejn ilGvern pre/identi u l-Koperattiva, ma kienx onorat u kien mormi x-xog[ol kollu li sar mi]]ew; Koperattivi tas-Sajjieda. Ray Bugeja qal li kien hemm weg[da elettorali li l-Hard Standing Facility f’Marsaxlokk li saret mill-Gvern pre/identi tkun imexxija minn bord imwaqqaf mal-Koperattivi tas-Sajd, imma l-bord miet qabel ma twieled.
Saret ukoll kritika g[al fatt li kontra dak li wieg[ed, il-Prim Ministru Joseph Muscat mhux talli ma saritx laqg[a fix-xahar mas-Segretarju Parlamentari responsabbli g[as-Sajd Roderick Galdes, talli lanqas iltaqg[u mal-Ministru Leo Brincat li ta[tu jaqa’ dan isSegretarjat. Ray Bugeja qal li s-sajjieda huma mwe;;ghin u umiljati dwar is-suppost skema ta’ g[ajnuna g[at-tliet xhur talclosed season g[as-sajd talpixxispad u qal li din l-iskema
kienet introdotta g[al g[an politiku biss. Is-Segretarju :enerali talKoperattiva Nazzjonali tas-Sajd qal li jidher li l-Gvern irid li ssajjieda jibqg[u jie[du d-diesel ming[and l-MOBC u mhux ming[and kumpanija li/enzjata tal-g[a]la tag[hom. Ray Bugeja temm lis-sajjieda qed jistennew dak li kien imwieg[ed lilhom mill-Gvern qabel l-elezzjoni g[ax ma jkollhomx triq o[ra [lief li jsemmg[u le[inhom b’mod differenti.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
LOKALI
4
29 xahar [abs g[al tliet barranin li bag[bsu fid-dokumenti biex jid[lu Malta Tliet barranin marru 29 xahar [abs bejniethom wara li ammettew li bag[bsu jew kisbu dokumenti biex jid[lu f’Malta. L-irregolaritajiet ivarjaw minn visas u dokumenti legali foloz li ntu]aw biex jie[du vanta;;. minnhom. Tnejn minnhom kienu kkundannati 13-il xahar [abs kull wie[ed min[abba visas irregolari. Sengul Murat ta’ 19-il sena u ta’ nazzjonalita’ Torka u Tayebi Behzan ta’ 25 sena u mill-Iran ammettew l-akku]i kollha mi;jubin kontrtihom quddiem ilMa;istrat Consuelo Scerri Herrera. Huma ammettew li u[aw dokumenti tal-ivvja;;a u visas foloz biex jid[lu Malta. Fi pro/eduri separati Habib Zemecha, Etjopjan ta’ 26 sena kien kundannat tliet xhur [abs talli vvja;;a ming[ajr dokumentazzjoni valida. L-Ispettur Edel Mary Camilleri, qalet fil-Qorti li dan huwa mod ;did li qed ji;i
applikat minn xi barranin biex jid[lu fil-pajji]i membri tal-Unjoni Ewropea. Investigazzjonijiet aktar fil-fond qeg[din isiru mill-pajji]i membri, nklu] Malta biex jaraw kif jistg[u jsibu tarf ta’ dawn ilproblemi. “Il-visas imbag[bsa qeg[din isiru fit-Turkija, u qeg[dion jintu]aw minn persuni barranin biex jid[lu Malta illegalment. Dan ifisser riskju kbir g[al Malta li hija meqjusa b[ala pajji] verament a//essibli, u dan bl-isku]a li jsibu xxog[ol,,” qalet l-Ispettur. Sadanittant, mara Iranjana ta’ 38 sena, /erta Piniran Shiva ammettiet l-istess akku]i li ffa//aw it-Tork u l-Iranjan, bissentenza tag[ha mistennija ting[ata nhar it-Tlieta li ;ej u dan biex il-Qorti tipprovdilha sigurta’ u l-kura ta’ bintha li g[adha ta[t l-età, u li b[alissa tinsab mag[ha.
Sitt pri;unieri investigati wara testijiet li sarulhom Il-Pulizija qed tinvestiga lil sitt pri;unieri fil-Fa/ilita Korrettiva ta’ Kordin. L-investigazzjoni bdiet wara testijiet
tal-urina li sarulhom u li rri]ultaw po]ittivi g[all-eroina. Il-pri;unieri ;ew trasferiti f’divi]jonijiet differenti, fil-
waqt li nbdiet investigazzjoni biex isir mag[ruf kif iddroga dda[let fil-Fa/ilità Korrettiva.
Tmien xhur [abs g[al ]ew; Torok li da[lu Malta b’visas foloz }ew; ]g[a]ag[ Torok marru tmien xhur [abs u kienu mmultati 1,000 ewro wara li ammettew li meta kienu fuq titjira Maltija kellhom Visas foloz. Quddiem il-Ma;istrat Miriam Hayman, Huseyin Parmaksiz ta’ 26 sena u Ali Aydin ta’ 19-il sena mit-Turkija ammettew li da[lu Malta permezz ta’ Visas foloz, anke jekk il-passporti tag[hom kienu validi. Il-Prosekuzzjoni mmexxija mill-Ispettur Jeanne Farrugia qalet li ma kellhiex o;;ezzjoni jekk ting[ata sentenza sospi]a lil [atja li kellhom jibqg[u Malta sa nhar it-Tnejn li ;ej, ilMa;istrat Hayman qalet li dan ir-reat jinkludi piena ta’ [abs u multa u g[alhekk ma tistax
L-akku]ati ikkoperaw u rrikonoxxew l-i]ball li g[amlu tibqa’ g[addejja. L-Ispettur qalet ukoll li ]]ew; Torok stqarru malPulizija li ;abu dawn id-dokumenti ming[and persuna [dejn l-ambaxxata fit-Turkija u qalet li jekk dawn jing[ataw multa xi j[allsu, m’g[andhomx minn fejn i[allsuha.
L-avukat difensur Mark Anthony Cutajar spjega lill-Qorti li l-klijenti tieg[u ikkoperaw u rrikonoxxew l-i]ball li g[amlu. Qal li ;ew traduti minn persuna li tathom l-impressjoni li ta[dem fl-ambaxxata u meta marru jag[mlu dawn il-Visas kellhom f’mo[[hom li kien sors tajjeb. Matul is-smig[, l-avukat qal lill-Ma;istrat li l-[atja kienu sabu mezz kif i[allsu l-multa, i]da l-Ma;istrat qalet li mhix qieg[da fil-Qorti biex tinnegozja f’affarijiet b[al dawn. Filwaqt li qalet li qieg[da tie[u kollox in konsiderazzjoni, idde/idiet li tikkundannhomn tmien xhur [abs kull wie[ed u mmultathom 1,000 ewro kull wie[ed.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
5
LOKALI
Ikompli l-i]bilan/ u l-manipulazzjoni mill-PBS Il-Partit Nazzjonalista lbiera[ ilmenta dwar manipulazzjoni li wasslet g[al ]bilan/ f’]ew; intervisti li saru din il;img[a fuq il-programm TVAM mal-Kap tal-Oppo]izzjoni (it-Tlieta, 11 ta’ Marzu) u mal-Prim Ministru (l-Erbg[a, 12 ta’ Marzu). Anali]i ta]-]ew; intervisti li saru turi differenzi /ari fil-mod kif il-pre]entaturi tal-PBS ittrattaw lill-Prim Ministru u lill-Kap tal-Oppo]izzjoni. Filwaqt li lPrim Ministru t[alla jitkellem u
ji]viluppa r-risposti tieg[u, ilKap tal-Oppo]izzjoni ;ie mistoqsi d-doppju tad-domandi flistess perjodu ta’ [in, b’bias /ar fil-mod kif saru d-domandi. Hu /ar li l-pre]entaturi kienu qed jistaqsu mistoqsijiet b’tali mod li jmexxu n-narrattiva parti;jana tal-Partit Laburista. Il-mod kif saru ]-]ew; intervisti jikkostitwixxi ]bilan/ kontra l-Oppo]izzjoni li sar bilg[an li ti;i avvanzata l-a;enda u n-narrattiva parti;jana talGvern u to[noq l-Oppo]izzjoni.
Toni Abela ikkontradixxa lilu nnifsu meta qal li l-PN fil-Gvern ma g[amel xejn tajjeb
Uffi/jali tal-Partit Laburista jikkontradixxu lil xulxin Skont id-Deputat Mexxej Laburista, Toni Abela, il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern kellu roadmap ta’ negattività u kellu politika ta’ kollox [a]in. Toni Abela kien qed jitkellem waqt konferenza tal-a[barijiet fi/?entru Nazzjonali Laburista bittema, Qed Inwettqu bl-Appo;; Tieg[ek, dwar l-ewwel sena talGvern Laburista. Imma ftit minuti wara, lPresident tal-Partit Laburista, Daniel Micallef stqarr li f’diversi oqsma fosthom fit-turi]mu, ilGvern Laburista kompla jibni fuq it-tajjeb li sar millGvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista. Meta In-Nazzjon staqsa lil Toni Abela liema ver]joni minn dawn hi t-tajba, tieg[u jew ta’
Daniel Micallef, Toni Abela /a[ad li qal li l-Partit Nazzjonalista kellu politika ta’ kollox [azin u dawwar il-kliem tant li qal li fil-qasam tal-i-gaming, tas-servizzi finanzjarji u tatturi]mu sar [afna tajjeb millGvern pre/identi. Toni Abela qal li l-Partit Laburista jrid li pajji]na jkun laqwa fl-Ewropa u ikkwota lil ekonomista Carm Farrugia li qal li l-Unjoni Ewropea ma sabet xejn x’tikkritika dwar lekonomija Maltija. Hu qal li lGvern Laburista qed jag[mel lil Malta pajji] ta’ opportunitajiet, ugwaljanza u innovazzjoni. Toni Abela qal li ta[t Gvern Laburista [add m’hu mo[[u mistrie[ li jekk jabbu]a, l-li;i mhix se til[qu. Imma ma semma
xejn kif il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li mhux se jittie[du passi kontra dawk li serqu l-elettriku u xa[[mu lil impjegati talEnemalta biex ibag[bsu l-ismart metres. Toni Abela kien mistoqsi minn In-Nazzjon dwar i]-]ieda ta’ madwar 600 persuna jirre;istraw g[ax-xog[ol fla[[ar sena, imma Toni Abela qal li g[alih dan mhux allarmanti u skont hu dawk li ja[dmu ]diedu. Sadattant Lydia Abela, isSegretarju E]ekuttiv tal-Partit Laburista irreferiet g[an-nomina ta’ Marie Louise Colerio Preca b[ala President ta’ Malta u qalet li Marie Louise Coleiro Preca hi role model g[an-nisa u t-tfajliet Maltin.
M’g[andhomx ikollhom il-paga marbuta ma/-/itazzjonijiet Il-GRTU temmen li l-gwardjani lokali m’g[andux ikollhom ilpaga marbuta man-numru ta’ /itazzjonijiet li jag[tu. Filwaqt li tispera li jekk is-sehem tal-privat fit-tmexxija tas-sistema l-;dida tal-infurzar lokali se jitnaqqas, dan is-servizz ma jmurx lura minflok ‘il quddiem. Dan l-appell, il-GRTU g[amlitu, f’reazzjoni li ppre]entat g[allWhite Paper li ressaq isSegretarju Parlamentari José Herrera fuq ir-riforma tas-sistema tal-infurzar lokali. Fid-dokument, ibba]at fuq numru ta’ proposti u ideat talmembri tal-GRTU, jing[ad li lgwardjani lokali g[andhom ikunu aktar pratti/i u jifhmu lissewwieqa fil-kuntest ta’ sewqan
fit-traffiku u t-toroq ta’ Malta. E]empju wie[ed li [afna millmembri tal-GRTU gergru fuqu hu li l-Gwadjan Lokali g[andu jifhem aktar id-delivery persons li [afna drabi ma jkunux jistg[u jieqfu f’parking bay proprju biex iwasslu l-o;;etti li ;ielu jkunu tqal ming[ajr ma jipparkjaw metri ‘l bog[od mid-destinazzjoni. Fid-dawl ta’ dan, il-GRTU sostniet li g[andhom isiru diskussjonijiet kostruttivi biex tinstab soluzzjoni g[al provi]joni ta’ unloading#loading bays jew alternattivi o[ra. Il-GRTU qalet ukoll li b[ala parti minn din ir-riforma, l-Gvern irid jag[mel sforz biex jedika lil kull min hu nvolut f’dan ir-rigward anki li/-/ittadin b’mod ;enerali.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
LOKALI
6
Ir-Redentur li g[adu fuq l-injam u li hu destinat g[all-pur/issjoni ta’ nhar {add il-Palm li ssir f’{al G[axaq
}ew; kapulavuri minn idejn Alfred u Aaron Camilleri Cauchi Se jkunu esibiti g[ada fl-istudios tal-artisti fil-Fgura
Il-vara ta’ Kristu Rxoxt li se tintbag[at fil-:ermanja
G[all-G[axqin din is-sena se tkun sena o[ra spe/jali, hekk kif fil-pur/issjoni ta’ nhar {add ilPalm se jkunu qed i]an]nu vara ;dida, dik tar-Redentur. It-tielet wa[da li qed issir minn idejn lartisti Alfred u Aaron Camilleri Cauchi. Din il-vara li qed issir millinjam tat-tip tilju jew lime wood bl-Ingli], ilu g[addej ix-xog[ol fuqha g[al din l-a[[ar sena. G[aldaqstant wara l-istatwa talMarbut u dik tal-Ecce Homo, issa l-G[axqin se jkollhom ;awhra o[ra tal-arti Maltija xi j;orru fit-toroq tar-ra[al. F’dan l-istadju l-istatwa g[adha fuq l-injam biss u g[aldaqstant issa baqa’ ]ew; stadji o[ra, dik li tinkesa bil;ibs u mbag[ad jibda x-xog[ol ta]-]ebg[a. Fl-istess studio fejn ja[dmu dawn l-artisti hemm ukoll xog[ol ie[or li jinsab lest biex jitlaq minn Malta. Qed nitkellmu fuq vara ta’ Kristu Rxoxt, li hu mag[mul minn kartapesta u hu destinat lejn il-:ermanja. Dan ix-xog[ol se jmur f’Waldeck f’Kermanth City, li
Statwa g[al {al G[axaq u o[ra li se tintbag[at f’Waldeck f’Kermanth City fil-Bavarja l-:ermanja
tinsab fit-Tramuntana talBavarja. Id-dilettanti kollha se jkollhom l-opportunità li jgawdu dawn i]-]ew; vari g[ada l-{add meta l-istudios ta’ Alfred u Aaron se jkunu miftu[in g[allpubbliku l-;urnata kollha biex ikunu jistg[u jitgawdew qabel ikompli l-pro/ess biex jitlesta sa nhar {add il-Palm. Il-vara ta’ Kristu Rxoxt se tkun esibita wkoll waqt il-wirja ‘Sakris’ li se tkun organizzata fid-Dar ?entrali fil-jiem tal:img[a Mqaddsa.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
7
ANALI}I
Justyne Caruana minflok Anton Refalo^ Le[en G[awdex
Ilbiera[ ;ew fi tmiemhom lhekk imsej[a laqg[at ta’ konsultazzjoni pubblika ‘Gvern li Jisma’’. Sorsi f’Kastilja sostnew li fi tmiem din il-;img[a se jibdew laqg[at tal-Grupp Parlamentari Laburista fejn se ji;i kkomunikat lilhom it-tibdil fil-Kabinett. Fil-kuntest G[awdxi, l-istess sorsi komplew isa[[u l-g[ajdut li ilu g[addej xhur s[a[, li Justyne Caruana tista’ tin[atar Ministru g[al G[awdex minflok Anton Refalo. Jidher li l-canvassers u nnies qrib ta’ Caruana di;à bdew jippreparaw biex jid[lu lMinisteru g[al G[awdex u b’hekk in[olqot klima ta’ in/ertezza anke fost il-membri tas-segretarjat privat tal-Ministru Refalo li d-destin politiku tieg[u qatt ma kien jinsab daqshekk in/ert. Fattur li jidher li qed jimbotta lill-Prim Ministru biex jag[mel din il-manuvra f’G[awdex jidher li hu n-nuqqas ta’ popolarità talMinistru Refalo li [are; millist[arri; tal-fehma pubblika. Refalo, fil-fatt, irri]ulta b[ala wie[ed mill-Ministri li g[andhom livell baxx ta’ popolarità fost lelettorat. Barra minn hekk, f’G[awdex wie[ed jista’ jg[id li ftit li xejn sar apparti l-organizzazzjoni ta’ xi weekend g[allMaltin. {a;a o[ra li qieg[da tinkwieta bil-bosta lil Muscat hi li f’G[awdex, dejjem skont l-a[[ar st[arrig tal-opinjoni pubblika, jidher li l-Gvern tilef bil-bosta lappo;; li kellu f’elezzjoni ;enerali li g[addiet. L-uniku intopp li g[andu Muscat biex ja[tar lil Caruana Ministru, jidher li hu l-fatt li quddiem ilQorti Kostituzzjonali g[ad hemm pendenti kaw]a rigward il-validità tal-elezzjoni tag[ha b[ala membru tal-Parlament. Hawn ta’ min ifakkar li kien hemm 10 voti ta’ Frederick Azzopardi li bi ]ball marru fuq Justyne Caruana u b’hekk il-Partit Laburista [a ttielet si;;u f’G[awdex g[allewwel darba wara aktar minn 50 sena. Rigward din il-kaw]a, ilPartit Laburista qed jag[mel minn
L-uniku intopp li g[andu l-Prim Ministru Muscat biex ja[tar lil Justyne Caruana Ministru minflok Anton Refalo hu l-fatt li quddiem il-Qorti Kostituzzjonali g[ad hemm pendenti kaw]a rigward il-validità tal-elezzjoni tag[ha b[ala membru tal-Parlament
kollox biex itawwal g[ax jaf li jekk to[ro; il-verità u jsir recount kif qed jitlob il-Partit Nazzjonalista, jistg[u anke jo[or;u dnubiet o[ra li saru u li s’issa [add ma jaf bihom. I]da kif jg[id il-qawl Malti, fl-a[[ar i]]ejt jitla’ f’wi// l-ilma. Lura g[as-su;;ett tat-tibdil filKabinett. Dan huwa mistenni li jit[abbar qabel il-;urament tal[atra tal-President nominat, Marie Louise Coleiro Preca. Filjiem li g[addew, il-Ministri Konrad Mizzi u Joe Mizzi [assru vja;; lejn ir-Russja fejn kellhom jiltaqg[u ma’ rappre]entanti talkumpanija tal-ener;ija Gasprom. Oltre dan, id-Deputat Laburista Marlene Farrugia sostniet li lPrim Ministru g[andu jikkomunika t-tibdil fil-Kabinett ming[ajr dewmien. G[alhekk wie[ed issa jistenna li fil-jiem li ;ejjin id-destin tal-Ministru g[al G[awdex ikun mag[ruf. Konferma li s-servizz ta’ priority boarding ikun bi [las differenti Il-Gvern ikkonferma li servizz
Minn st[arri; tal-fehma pubblika, irri]ulta li Anton Refalo hu wie[ed mill-Ministri li g[andhom livell baxx ta’ popolarità fost l-elettorat ta’ priority boarding fuq il-vapuri tal-Gozo Channel se jkun bi [las differenti minn dak tan-nolijiet tal-lum. Il-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo, fi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saritlu mid-Deputat Nazzjonalista Chris Said dwar listudju tal-kumpanija PriceWaterhouseCoopers (PWC), qal li “s-servizz tal-priority boarding ikun servizz ;did b’nolijiet differenti minn dawk normali. Innolijiet normali jibqg[u l-istess”. L-g[an tal-istudju hu biex ji;i determinat il-livell ta’ domanda g[as-servizz ta’ priority boarding. Hawn ta’ min ifakkar li lkumpanija Gozo Channel g[andha l-monopolju tas-servizz u wie[ed jista’ jg[id li hi l-uniku
mezz ta’ trasport bejn G[awdex u l-kumplament tad-dinja! L-introduzzjoni ta’ din is-sistema, li la[[ar darba li rajt xi [aga simili kienet fi ]mien ir-re;im So/jalista, tista’ tqajjem [afna mistoqsijiet dwar il-validità legali tag[ha. Wie[ed ma jridx jinsa li kull /ittadin anke fuq livell Ewropew g[andu ji;i stmat indaqs u ma jistax ji;i diskriminat fuq il-mezzi finanzjarji tieg[u. }gur li l-introduzzjoni ta’ din is-sistema tista’ twassal anke g[al [afna di]gwid. Wie[ed jistaqsi jekk hawnx xi G[awdxi li jixtieq li wara li jkun ilu jistenna xi sieg[a fil-kju talvapur, ji;i xi [add li bil-kumdità kollha jaqb]u g[ax [allas nol og[la minnu. In[alli f’idejn ilqarrejja spe/jalment dawk
G[awdxin jekk jixtiqux sistema ta’ din il-kwalità ti;i introdotta fil-Gozo Channel. Il-veru ka] li juri kemm il-Partit Laburista tilef l-g[eruq so/jali tieg[u u g[alhekk illum jib]a’ jg[id li hu jew li xi darba kien il-parit tal[addiema. Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat b’risq Puttinu Cares Fuq tema ferm differenti, fla[[ar ta’ dan ix-xahar, bejn id-29 u t-30 ta’ Marzu li ;ej, l-g[aqda volontarja bl-isem Helping Hands Group se torganizza l-musical ‘Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat’ flOratorju Don Bosco fil-Belt Victoria, G[awdex. Il-qlig[ ta’ din l-attività tassew sabi[a se jmur b’risq Puttinu Cares. G[alhekk din il-pa;na, filwaqt li tawgura kull su//ess lill-organizzaturi, tappella lill-qarrejja biex jattendu [alli b’hekk ikunu qed jie[du pja/ir u fl-istess [in
jg[inu lil min hu anqas ixxurtjat minna.
lehenghawdex@gmail.com
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu 2014
8
OPINJONI
Tort tal-Knisja G[alaqna sena! Il-Papa Fran;isku fil-jiem li g[addew i//elebra l-ewwel anniversarju tieg[u. U kien proprju fid-dawl talelezzjoni tieg[u li sena ilu jien intlabt nikteb artiklu f’dan il;urnal, artiklu li mbag[ad sar kontribut regolari ta’ kull ;img[a. Dan tal-lum huwa l-[amsin wie[ed f’sensiela ta’ riflessjonijiet u osservazzjonijiet dwar ilPapa, il-Knisja Kattolika u lkwistjonijiet li jolqtuha, fuq skala dinjija imma wkoll b’attenzjoni partikolari lejn Malta. Fuq il-Papa g[edt [afna matul din is-sena, u bla dubju g[ad fadalli [afna xi ng[id. I]da llum lejn Malta tag[na nixtieq ner;a’ ndawwar [arsti. Problemi ta’ ]vilupp G[ax f’Malta tal-lum (b[alma ji;ri, wara kollox, f’[afna pajji]i
li kellhom tradizzjoni Kattolika qawwija i]da li issa “kibru” u “tfarfru”) sar fa/li [afna li nwa[[lu fil-Knisja g[annuqqasijiet li niffa//jaw b[ala so/jetà. Problemi ta’ tolleranza: “tort tat-tag[lim Kattoliku”. Problemi ta’ ]vilupp: “il-Knisja
]ammitna lura!” Problemi ta’ moralità pubblika: “[tija talKnisja” (g[ax tkellmet wisq jew g[ax ma tkellmitx bi]]ejjed!). Sirna qisna ;enerazzjoni ta’ ]g[a]ag[ ribellu]i li j[arsu lura (u ’l isfel) lejn il-;enituri tag[hom u jwa[[lu fihom g[al kull ]ball jew difett fihom infushom: “Mhux jien: tort tag[hom!” L-inferjorità li ssofri l-mara L-iktar wa[da re/enti (imma li la hi ;dida u lanqas se tkun tala[[ar) hi l-akku]a li l-mentalità
Kattolika ta[ti g[al xi inferjorità li ssofri l-mara f’Malta llum. Li g[ax il-Knisja ssostni li l-;enituri (u iktar u iktar l-omm) g[andhom post prin/ipali u essenzjali fit-trobbija tal-ulied, allura b’xi mod qed ixxekkel linnisa milli jo[or;u ja[dmu, milli jsegwu l-karriera, milli jil[qu lpotenzjal s[i[ tag[hom. Anki jekk mhux dik kienet lintenzjoni tal-kelliema, sfortunatament l-impressjoni li ng[atat kienet li l-mentalità Kattolika qed i]]omm lill-mara lura. Qisha l-Knisja qed tg[allem li (b[alma tg[id dik il-fra]i kerha maskilista li kultant jirrepeti xi
karriera jew impjieg: ftit li xejn jag[mlu dan b’xi [sieb dwar ittag[lim so/jali tal-Knisja. Kultura ta’ stmerrija
Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com
[add b’nofs /ajta) post il-mara huwa fil-k/ina. Jiddispja/ini ng[id li min jitkellem b’dan il-mod qed jg[ix [olma jew illu]joni, u qed jag[mel anali]i superfi/jali wisq tas-so/jetà Maltija u l-bidliet li se[[ew fiha f’dawn l-a[[ar g[exieren ta’ snin. G[ax jekk irridu nitkellmu bissin/erità, ikollna nistqarru li fost il-[afna fatturi li ji;u kkunsidrati fl-g[a]la ta’ jekk persuna g[andhiex taqbad karriera partikolari jew linja ta’ xog[ol, it-tag[lim Nisrani g[andu jissemma xorta. U l-istess jista’ jing[ad g[al dawk kollha li – g[al ra;uni jew o[ra – jag[]lu li ma jkollhomx
Imma ejjew nag[mlu pass ie[or u ng[idu, g[as-sa[[a talargument, li jkun hemm persuni li verament jag[mlu g[a]la libera li g[al numru ta’ snin ji//a[[du minn impjieg jew karriera (bil-kumdità finanzjarja mi]juda li dawn i;ibu mag[hom) sabiex jiddedikaw [ajjithom b’mod s[i[ g[all-[ajja tal-familja u t-trobbija tal-ulied. Lanqas huwa ;ust li no[olqu kultura ta’ stmerrija lejn dawn ilpersuni, qishom b’xi mod “baqg[u lura”, jew qed i]ommu lura l-ekonomija tal-pajji]: skorfini mqarbin li ]gi//aw millmagna ekonomika! Pjuttost imissna nammettu li fejn irridu, b[ala pajji], il-mentalità Kattolika ilna li n]ajnieha. M’hemmx g[alfejn in[arsu ’l bog[od: il-Malti jaf jag[milha sew id-distinzjoni bejn it-tag[lim tal-Knisja u dawk li ji;u ppre]entati b[ala “drittijiet /ivili”, ibda mid-divorzju u ibqa’ nie]el sad-diskussjonijiet kollha li g[addejjin b[alissa dwar l-
unjoni /ivili. Intqal ukoll li hemm katekisti li j;ieg[lu lill-ommijiet i[ossuhom [atja jekk jonqsu milli jattendu g[al xi wa[da mill“[afna” laqg[at ta’ diskussjoni reli;ju]a li ji;u organizzati. Jekk dan huwa minnu, il-katekisti u ddiretturi ta/-/entri tat-tag[lim Nisrani g[andhom jag[mlu sforz partikolari biex jg[arblu l-ka]i ;enwini minn dawk li mhumiex. I]da jekk verament ji;u organizzati laqg[at b[al dawn, tajjeb ukoll li ji;u apprezzati u li g[allinqas xi [add mill-;enituri jipprova jkun pre]enti. Ma jinsewx li l-;enituri Nsara fost l-obbligi li [adu fuqhom dakinhar tal-Mag[mudija ta’ wliedhom, kien hemm proprju dak li jrabbu lit-tfal “fil-fidi mqaddsa, biex huma j[arsu lKmandamenti ta’ Alla, u j[obbu lill-Mulej u l-proxxmu tag[hom kif g[allimna Kristu.” (Din kwotazzjoni mir-ritwal talMag[mudija). Dan ma jag[mluhx b’ritratt sabi[ mag[hom nhar il-Pre/ett jew billi j[allsulhom party fih daqs nofs tie;: jag[mluh billi huma stess ikunu l-ewwel katekisti ta’ wliedhom.
L-impatt tal-midja so/jali fuq l-elezzjonijiet Ewropej G[ad fadal tliet xhur biss u nnies di;à qed jitkellmu dwar lelezzjonijiet Ewropej fuq ilmidja so/jali. Attwalment il-mezzi so/jali se jkunu jag[mlu differenza? U forsi aktar importanti, nistg[u mmorru lil hinn mill-ispekulazzjoni u nkejlu l-impatt tal-midja so/jali dwar l-elezzjonijiet Ewropej tal-2014? Il-midja so/jali u r-rwol tal-votanti Matul l-elezzjonijiet talKungress Amerikan fl-2010, tim ta’ ri/erka mmexxija millUniversità ta’ California f’San Diego studja l-atte;;jament ta’ 61 miljun utent tal-Facebook. Ir-ri/erkaturi [arsu lejn limpatt biex “to[ro; il-vot” messa;; li ;ie mog[ti lill-votanti permezz tal-Facebook, kif ukoll permezz tal-buttuna fejn tesprimi li “Jien ivvutajt” u ppermetta lin-nies biex jinfurmaw lil s[abhom tal-Facebook li huma kienu di;à tefg[u l-vot tag[hom. L-istudju kkonkluda li l-kampanja tal-Facebook i;;enerat 340,000 vot addizzjonali minnazzjon per se. Interessanti wkoll il-fatt li l-attitudni tan-
nies li ;iet influwenzata mhux biss mill-[bieb tag[hom, i]da
sa[ansitra mill-[bieb tal-[bieb tag[hom ukoll. G[adu mhuwiex /ar jekk ilFacebook hux se jaqdi dan irrwol jew jimxi b’mod simili biex jo[ro; il-votazzjoni waqt lelezzjonijiet Ewropej ta’ din issena. Jekk huwa hekk, evidenza minn studju tal-UCSD (lUniversità ta’ California f’San Diego) tissu;;erixxi li potenzjalment jista’ jkollhom effett kwantifikabbli fuq il-votanti. Dan jis[qu wkoll l-awtur James Fowler, il-professur taxxjenza politika fid-Divi]joni tax-Xjenzi So/jali u tal-:enetika Medika fl-Iskola talMedi/ina meta qal li “n-numru ta’ votanti huwa ferm importanti g[all-pro/ess demokratiku. Ming[ajr votanti, m’hemm lebda demokrazija”. I]id ukoll li “l-istudju jissu;;erixxi li l-influwenza so/jali tista’ tkun l-a[jar mod biex i]idu l-votanti. Daqstant importanti hu wkoll li dak li jse[[ onlajn jirrifletti dik li tissejja[ dinja reali ta’ barra”. G[adu mhuwiex daqstant /ar jekk il-Facebook hux se jintu]a b’mod simili biex jo[ro; ilvotazzjoni waqt l-elezzjonijiet Ewropej ta’ din is-sena. Jekk huwa l-ka], evidenza minn studju tal-UCSD tissu;;erixxi li
in-numru ta’ voti preferenzjali g[all-kandidati. Kull 1,000 segwa/i mit-Twitter wasslu g[al ]ieda ta’ madwar 190 vot, billi kull 1,000 segwa/i fuq Hyves dehru jipprodu/u bonus ta’ 1,343 vot. Interessanti wkoll li l-istudju wera li “meta l-kandidati ju]aw il-midja so/jali b’mod aktar attiv, l-effett tan-numru ta’ segwa/i fuq in-numru ta’ voti preferenzjali ]died (u jsir Maria Portelli sinifikanti)”. Kull tweet matul ilmarpor2489@gmail.com kampanja nstab li ]ied 11-il vot ]ejda g[al kull 1,000 segwa/i. Huwa possibbli li jintu]a lpotenzjalment jista’ j[alli effett metodu ]viluppat minn kwantifikabbli fuq il-votanti. Spierings u Jacobs biex janalizzaw l-impatt tal-u]u tal-mezzi Midja so/jali u votazzjoni so/jali mill-kandidati g[all-elezpreferenzjali }ew; akkademi/i mill- zjonijiet tal-PE fil-pajji]i li Università Radboud Nijmegen ju]aw sistema ta’ votazzjoni ( Niels Spierings u Kristof preferenzjali. Jacobs) [arsu lejn l-impatt talmidja so/jali fuq votazzjoni Il-midja so/jali u l-isfera preferenzjali fl-elezzjonijiet pubblika onlajn L-elezzjonijiet Ewropej li Olandi]i tal-2010. Huma bnew dataset unika fuq l-493 kandidat g[addew ;ew deskritti b[ala mill-g[axar partiti li r/ivew tal- “ordnijiet sekondarji” inter alia anqas si;;u wie[ed fil- min[abba li l-midja tradizzjonali pprovdiet opportunitajiet Parlament Olandi]. Spierings u Jacobs sabu li l- limitati biex toffri qafas g[allu]u tal-midja so/jali (Twitter u kwistjonijiet f’kuntest Ewropew n-netwerk so/jali tal-Olanda u biex tid[ol udjenza wiesg[a ;enwin pandefunct Hyves) kellhom impatt f’dibattitu “mar;inali i]da sinifikanti” fuq Ewropew.
Se tkun il-midja so/jali li tg[in biex timla dak il-vojt tul l-elezzjonijiet Ewropej 2014? Meta tanalizza l - konversaz zjoni b’mod partikolari minn fuq Twitter, jista’ jg[in biex jitwie;bu domandi, kif ukoll jevalwaw b ’ mod ;enerali l i]vilupp Ewropew fuq sfera pubblika imma kif ukoll onlajn. U[ud mill - kwistjonijiet interessanti li tajjeb li nsegwu tul dawn ix-xahrejn li ;ejjin jinkludu: il-volum globali talattività u kif dan se jevolvi hekk kif noqorbu lejn id-data tal - elezzjoni , kif dan se jitqabbel mal - buzz tal - midja so/jali tul l-elezzjonijiet nazzjonali , is - sistema tal - hash tag#EP20 1 4 li se tit[addem b ’ mod suffi/jenti u tkun mifruxa biex taqbad konversazzjoni fuq Twitter dwar lelezzjonijiet Ewropej, il-bilan/ bejn il-kategoriji differenti ta’ atturi (istituzzjonijiet tal-UE, il-MPE u kandidati, ;urnalisti, analisti , attivisti , il - votanti individwali) kif Twitter u lmidja so/jali l-o[ra g[andhom jintu]aw flimkien mad-dibattitu live tat-televi]joni bejn ilkandidati g[all-presidenza talKummissjoni Ewropea fl -1 4 ta’ Mejju.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta‘ Marzu, 2014
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL
Sena s[i[a ta’ e]empju mill-Papa Fran;isku Sena ilu beda l-pontifikat tieg[u l-Papa Fran;isku, li qed jag[ti ton ;did lill-Knisja Kattolika. Ton li bdieh mill-ewwel bl-isem li g[a]el, l-ewwel Papa li qatt g[a]el isem San Fran;isk, ix-xempju tal-fer[ li jin]a’ r-rabta mal-flus u l-kburija, u jilbes l-umiltà, irrabta ;enwina mal-bnedmin u mal-[olqien. E]empju g[all-mexxejja puppaturi Il-Papa l-;did hu e]empju g[al [afna madwar id-dinja, u f’Malta wkoll, fil-[ajja pubblika li, huma u dawk li jdawru lilhom infushom bihom, donnhom aktar [siebhom biex jippuppaw u jimpressjonaw kemm huma taparsi importanti, u biex ja[tfu g[alihom infushom minn dak li [addie[or i[allas f’taxxi, milli biex iwettqu dik li hi s-sej[a vera tal-[ajja pubblika – is-servizz umli, bla interess u ;enwin lill-o[rajn. X’g[amel il-mexxej ta’ biljun Kattoliku Ara l-Papa Fran;isku, il-mexxej ta’ biljun Kattoliku fid-dinja, isuq karozza ]g[ira, mar i[allas il-kont tal-lukanda fejn qag[ad tul il-konklavi li g[a]lu Papa, telaq mill-palazzi papali u jg[ix ma’ sa/erdoti o[rajn, f’{amis ix-Xirka bies saqajn il-kriminali, id-diskorsi uffi/jali tieg[u qosra imma t-ta[dit tieg[u mat-tfal morda twil, [a lill-kardinali barra Ruma g[all-e]er/izzji tarRandan f’kow/ tat-turisti, l-ewwel ]jara barra Ruma g[amilha apposta fil-g]ira ta’ Lampedusa jg[annaq lill-immigranti suwed li hawn mexxejja ju]awhom biex iqanqlu r-razzi]mu [alli ming[alihom jidhru sbie[. :ustizzja so/jali
Jenfasizza aktar il-;ustizzja so/jali mill-moralità sesswali u qed ibiddel it-ton tal-Knisja Kattolika g[al wie[ed li, flok ji;;udika jew jikkundanna, iqanqal u j[ajjar g[al dik li hi s-sej[a vera talbniedem, l-im[abba. U l-Papa Fran;isku ma jiddejjaqx jammetti li g[amel ]balji f’[ajtu, li hu fallibbli – mhux infallibbli. Qed jist[arre; il-fehma tal-Kattoli/i fuq it-temi tal-familja u tas-sesswalità. U jistqarr li dak li l-Knisja g[andha b]onn l-aktar hu lkapa/ità li tfejjaq il-;rie[i, li s-sa/erdoti je[tie; i[amm;u jdejhom fil-qadi tal-b]onnijiet kollha tan-nies. Kontra l-idolatrija tal-flus Il-Papa Fran;isku qed isejja[ ripetutament biex l-ekonomija tkun veru fis-servizz tal-bniedem mhux fis-servizz tar-reg[ba, dik li jsej[ilha l-idolatrija tal-flus. Nieda riforma fit-tmexxija finanzjarja tal-Knisja li qed jafdaha f’idejn nies indipendenti u integri, fosthom Maltin li nafuhom. Jitlob lil kul[add biex jg[ix b’mod sempli/i, modest u bil-qies, u jag[ti e]empju ta’ dan. Kejl g[all-mexxejja U dan l-e]empju jrid ikun dak li jiggwida l-;udizzju tag[na fuq in-nies fil-[ajja pubblika li je[tie; jag[mlu l-kejl tal-[idma tag[hom mhux l-ippuppar u kemm se jidhru sbie[ u importanti, imma kemm juru ;enwinità u umiltà b[all-Papa Fran;isku.
Akkademja li tfakkar tliet ;rajjiet Biex jitfakkru kif jixraq tliet ;rajjiet li g[exet il-parro//a ta’ San :u]epp tal-Imsida, g[ada l-{add 16 ta’ Marzu fis-7 p.m. se ssir akkademja mu]iko-letterarja fl-istess knisja parrokkjali ta[t il-presidenza tal-Isqof Emeritu :u]eppi Mercieca. L-orkestra u l-kor tal-kappella Nani , ta[t id - direzzjoni mu]ikali tas - Surmast Joseph Gatt, jift[u l-akkademja bilMarcia Pontificia ta’ Charles Gounod u wara tkun esegwita bil-Malti l-antifona O :u]eppi Iben David ta ’ Carmelo Zammit komposta fl -1 977 . Wara jkun esegwit il-Laudate Pueri ta’ Anton Nani (1882) u l - Magnificat Solemne ta ’ Emanuel Nani (1882). Lejn ittmiem tal-akkademja mu]ikoletterarja tindaqq l - antifona Joseph Fili David ta’ Paolo Nani u fl-a[[ar l-Innu popolari lil San :u]epp ta’ Carmelo Zammit. Il-;rajjiet li g[alihom se ssir l-akkademja mu]iko-letterarja huma mill-220 sena tal-pubblikazzjoni tal-En/iklika talPapa Leone XIII fl-1889 dwar San :u]epp. L-En/iklika kien
jisimha Quam Quam Pluries u kienet t[e;;e; g[ad-devozzjoni lejn San :u]epp. Se ssir ukoll biex titfakkar il-120 sena minn meta l-istatwa titulari u artistika ta’ San :u]epp ittie[det lImsida kif ukoll min[abba li dan l-a[[ar sar ir-restawr talistatwa titulari u devota ta’ San :u]epp kif ukoll tan-ni//a. Minbarra d-daqq tal-mu]ika sagra, se jsir ukoll diskors minn Dun Hector Scerri, lecturer tatTeolo;ija Dommatika flUniversità ta’ Malta, dwar lEn/iklika kif ukoll minn Charles Micallef, kritiku tal-arti u espert tal-kartapesta. George Maggi Birkirkara
Ir-riflessjoni Kemm hi sabi[a din il-kelma jekk nu]awha, g[ax f’[ajja mg[a;;la b[al din ftit nag[tu kasha. Kemm tag[mlilna ;id jekk nu]awha qabel u wara kull azzjoni li nag[mlu. Kemm ta[wid u inkwiet il-bniedem jid[ol fih g[ax ma jirriflettix. A[seb dejjem x’ji;ri wara, kien jg[id San :or; Preca u dan il-qaddis kompla jg[id li l-bniedem ji]balja u ma jikbirx spiritwalment g[ax ma jirriflettix. Nie[du l-e]empju tat-tqarbin li jsir f’xi postijiet tal-knejjes tag[na, nitkellmu almenu tal-
{add, isir il-[in g[at-tqarbin, ilfidili jitilg[u jitqarbnu, il-kant ikun g[addej u mbag[ad isiru lavvi]i tal-parro//a u /-/elebrant jag[ti l-a[[ar barka u jg[id, “Morru fil-pa/i ta’ Kristu”, u tista’ tg[id kul[add jo[ro; millKnisja. U hawn wie[ed jistaqsi, dawk li tqarbnu kellhom /ans fis-skiet sabiex bis-serjetà jirriflettu xi r/ivew ;ewwa fihom? Mhux a[jar innaqqsu l-kant waqt ittqarbin u nag[tu mument ta’ skiet sabiex il-bniedem jifhem bis-serjetà xi r/ieva ;ewwa fih, u hekk isir il-;id veru fl-individwu qalb tant tqarbin li jsir? Tajjeb li /-/elebrant irawwem dawn il-mumenti ta’ fejda, ta’ ;id kbir, mumenti ta’ skiet wara t-tqarbin, u nemmnu li jekk innies norjentawhom g[al din issistema ]gur li jibdew japprezzawha. Dan g[aliex jibdew i[ossu f’qalbhom, u fil-[ajja tag[hom, il-;id li qeg[din jie[du mittqarbina li jkunu r/ivew. Dan g[aliex kellhom [in ta’ riflessjoni fis-skiet. Carmel Caruana San :wann
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami [abbar fil-Parlament ftehim bejn il-Gvern u lOppo]izzjoni dwar il-festi nazzjonali. Dan ilftehim kien se jnaqqas wa[da mill-problemi li kienet qed to[loq tensjoni u firda kbira filpajji]. Il-Prim Ministru kien talab biex il-Parlament jiddiskuti u japprova proposti g[al Abbozz ta’ Li;i li jinkludi l-iskeda tal-festi nazzjonali li huma l-21 ta’ Settembru mag[ruf b[ala Jum lIndipendenza; it-13 ta’ Di/embru, Jum irRepubblika; il-31 ta’ Marzu b[ala Jum il{elsien, it-8 ta’ Settembru, Jum il-Vitorja; u s-7 ta’ :unju b[ala s-Sette Giugno. F’dawn il;ranet g[andhom jittajru l-bnadar nazzjonali fuq il-bini pubbliku u l-Prim Ministru jag[ti direttivi dwar kif g[andhom ikunu //elebrati dawn ilfesti nazzjonali.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
10
G{AWDEX
Imnedija t-tmien edizzjoni tal-Festival Gaulitana Il-kor G[awdxi Gaulitanus nieda t-tmien edizzjoni ta’ Gaulitana: A Festival of Music li jinkludi l-opra ‘Tosca’ ta’ Puccini. Din fil-fatt se tkun l-avveniment prin/ipali ta’ din is-sena u se tittella’ nhar it-Tnejn, 3 ta’April. Dan il-festival se jittella’ bejn il-21 ta’ Marzu u l-10 ta’ Mejju. Mro Colin Attard, id-direttur artistiku tal-festival, elenka filqosor ftit mill-programm ta’ madwar g[oxrin avveniment, li se jkun im]ewwaq b’ta[lita ta’ stili mu]ikali u se jesibixxi artisti stabbiliti u ]g[a]ag[,
lokali u internazzjonali waqt li jippromwovi l-aspett ta’ outreach. L-attivitajiet, li se jittellg[u f’postijiet differenti f’G[awdex, jinkludu kun/ert finali bissehem tal-kor Gaulitanus, solisti u orkestra. Se ji;u esegwiti l‘Messa Papa Giovanni XXIII’ ta’ Joseph Vella u ‘Missa Brevis in Honorem Johannis Pauli II’ ta’ Colin Attard biex ifakkru lkanonizzazzjoni imminenti ta]]ew; papiet, kun/ert minn chamber choir ewlieni Ingli], Elysian Singers, kun/ert millartist Steinway, pjanist, direttur u organista Alexander Frey u
It-tenur Taljan mag[ruf Piero Giuliacci
Il-baritonu emer;enti Francesco Landolfi
]ew; kun/erti ta’ mu]ika kontemporanja Taljana fil-pre]enza tal-kompo]ituri nfushom li se ti;i esegwita g[all-ewwel darba f’Malta. Colin Attard ta dettalji dwar it-‘Tosca’, il-produzzjoni operistika li se tittella’ b’kollaborazzjoni mat-Taormina Festival fit12 ta’ April, 2014 fit-Teatru talOpra Aurora. Id-direttur u l-artist taxxenografija se jkun il-mag[ruf Enrico Castiglione, li kien responsabbli g[al ]ew; produzzjonijiet tat-‘Tosca’ li xxandru dirett fis-swali ta/-/inema Rai Ewropej minn Mondovisione. Il-kast se jinkludi lil wa[da mill-aqwa interpreti mondjali tal-opra ‘Tosca’,
Il-kast se jinkludi lil wa[da mill-aqwa interpreti mondjali tal-opra ‘Tosca’, Norma Fantini, lit-tenur Taljan Piero Giuliacci u l-baritonu Francesco Landolfi Norma Fantini, it-tenur Taljan mag[ruf Piero Giuliacci u l-baritonu emer;enti Francesco Landolfi, li b[alissa qieg[ed ja[dem fi produzzjoni ma’ Riccardo Muti. L-Orkestra Filarmonika Nazzjoni se tkun ta[t id-direzzjoni ta’ Colin Attard waqt li l-kor se jkun ilGaulitanus Choir. Enrico Castiglione, waqt link dirett minn Lecce, fejn qieg[ed i[ejji g[all-produzzjoni tat‘Tosca’, ikkummenta fuq il-kollaborazzjoni bejn Taormina
Festival u Gaulitana: A Festival of Music. Din l-opra se tkun iddebutt Malti g[alih, avveniment li qieg[ed jistenna bil-[erqa. L-attivitajiet tal-festival (g[ajr l-opra) huma kollha ming[ajr [las. Aktar dettalji jistg[u jinstabu fuq www.gaulitanus.com. Il-booking g[at-‘Tosca’ miftu[ u l-biljetti jinkisbu permezz ta’ email lil info@gaulitanus.com, billi /emplu 99209779 jew online fuq 99248963, www.teatruaurora.com jew millAurora Box Office.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
11
MADWARNA
Ikomplu t-t[ejjijiet g[al ‘Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat’ Helping Hands Group VO#0286 se jtella’ l-musical ‘ Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat’ nhar is-Sibt u l-{add 29 u 30 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. u fis-2.30 p.m. rispettivament, fuq il-palk tal-Oratorju Don Bosco. Helping Hands Group qed ifakkar is -1 7 - il sena mit twaqqif tieg[u, li matulhom tella’ g[add ta’ rappre]entazzjonijiet fosthom ‘Jesus Christ Superstar’, ‘Les Miserables’, ‘ Joseph and the Amazing Technicolor Dreamcoat’, ‘The Best of Musicals’, ‘The Scarlet Pimpernel’, ‘A Night with the Musicals’ u o[rajn. F ’ din il - produzzjoni se jie[du sehem kantanti stabbili-
ti fosthom Ludwig Galea filparti ta ’ Joseph u Pamela Bezzina fil-parti tan-narratur flimkien ma’ g[add kbir ta’ tfal u ]g[a]ag[ li bejniethom jiffurmaw wie[ed mill-akbar korijiet li qatt dehru fuq ilpalk. B[alma jsir is-soltu, il-qlig[ minn produzzjonijiet b[al din imur g[all-karità. Din is-sena se jmur g[al Puttinu Cares. g[all - biljetti Il - booking jista’ jsir billi wiehed i/empel 79421611, 99421611 jew millOratorju Don Bosco, il-Belt Victoria billi //emplu 2 1 5566 1 6 ( mis - 6 p . m . sat - 8 p.m.). Tistg[u wkoll tibag[tu email fuq thehelpinghands group@yahoo.com.
Lawrence Gatt fis-sensiela ‘Niltaqg[u mal-Awtur’ Fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone ?entru ta’ Kultura Nazzjonali, Triq Wied ilG[asel, il-Mosta, ilbiera[ lG[aqda Filantropika Talent Mosti organizzat lejla o[ra ta’ kultura fis-sensiela ‘Niltaqg[u mal-Awtur’. Din id-darba lawtur kien il-perit Lawrence Gatt li kien intervistat minn George Cassar filwaqt li l-qari ta’ xi siltiet mill-kitba ta’ Gatt kien fdat f’idejn Manwel D. Schembri. Lawrence Gatt twieled irRabat, Malta, fit-12 ta’ Mejju 1 94 1. Hu [a l - edukazzjoni tieg[u fil-Li/eo u fl-Università ta’ Malta minn fejn iggradwa
b[ala perit fl-1967. Mi]]ewwe; lil Agnes neè Sciberras u g[andhom tlett itfal. Sadattant, Lawrence Gatt ikkontesta l-elezzjoni ;enerali g[all-ewwel darba fl-1971 u kien elett. Hu baqa’ jkun elett fl-erba’ elezzjonijiet li ;ew wara. Meta kien Membru talParlament serva b[ala Ministru tal-I]vilupp tal-Produzzjoni (1 987 - 90) , Ministru talAgrikultura u Sajd (1990-92) u Ministru tal-Ikel, Agrikultura u Sajd (1992-94). Barra minn hekk, Lawrece Gatt ing[ata l-onorifi/enza ‘ :ie[ il - Mosta ’ mill - Kunsill
Lokali tal-Mosta fl-1997. Hu Vi/i-President tal-g[aqda volontarja {arsien Patrimonju Mosti. Il - pubblikazzjonijiet tieg[u jinkludu: ktieb ta’ stejjer, Stejjer mill-G[orfa (1996); ;abra ta’ poe]iji, Fejn t[abbat ir-rumanz il-qalb (1998); Marlene – Meta l-qalb t[obb (2000); ir-rumanz Il-:urament tal-{atra u ;abra ta’ novelli li qeg[din g[all-pubblikazzjoni. Din l-attività kellha l-kollaborazzjoni s[i[a tal-Kunsill Skolastiku tal-Iskola Sekondarja tal-Bniet fi [dan ilKulle;; Marija Re;ina u d-d[ul kien bla [las.
Lawrence Gatt
L-artista Suzanne Schembri b’wirja ta’ pittura mill-isba[
Xog[ol mill-isba[ ta’ Suzanne Schembri
L - G[aqda Filantropika Talent Mosti se torganizza wirja o[ra ta ’ arti fi/ - ?entru ta ’ Kultura Nazzjonal fir Razzett tal - Marki] Mallia Tabone Triq Wied il - G[asel , il - Mosta bejn il - {add 9 u s Sibt 22 ta ’ Marzu . Suzanne Schembri , li g[andha 44 sena u toqg[od il - Mosta , se tkun qed tesi bixxi bosta xog[lijiet sbie[
tal - pittura tag[ha . Ilha titg[allem l - arti g[al dawn l a[[ar sbatax - il sena . B[alissa qed tie[u t - ta[ri; tag[ha fl Art Accademy , il - Mosta , ta[t it - tmexxija ta ’ George Farrugia . Suzanne Schembri [adet sehem f ’ diversi wirjiet flimkien ma ’ artisti o[ra fil wirja ta ’ arti fit - Teatru Manoel , fost o[rajn . Din hi l -
ewwel wirja ta ’ arti li Suzanne Schembri qed ittel la ’ wa[edha . Fl - arti tag[ha Suzanne t[obb tu]a l - watercolours , il pinna u l - linka . Fir - Razzett tal - Marki] , se tesibixxi 3 1 bi//a xog[ol artistika . Il - wirja se tkun miftu[a mit - Tnejn sas - Sibt mill - 5 . 30 p . m . sat - 8 p . m . Il - {dud mill 1 0 a . m . sa nofsinhar u bejn il -
5 . 30 p . m . u t - 8 p . m . Id - d[ul se jkun bla [las u l - parke;; mhux problema G[al aktar tag[rif ]ur is - sit www . talentmosti . com jew il pa;na ‘ razzett tal - marki] ’ fuq facebook . Din l - attività g[andha l kollaborazzjoni s[i[a tal Kunsill Skolastiku tal - Iskola Sekondarja tal - Bniet fi [dan il - Kulle;; Marija Re;ina .
www.maltarightnow.com
Ia-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ebda ]blokk bejn Kerry u Lavrov dwar il-Krimea L-UKRAJNA Ma kien hemm ebda ]blokk fit-ta[ditiet li saru lbiera[ bejn John Kerry, is-Segretarju talIstat Amerikan, u Sergei Lavrov, il-Ministru talAffarijiet Barranin Russu, f’Londra dwar is-sitwazzjoni flUkrajna partikolarment ilKrimea. Qabel il-laqg[a, fir-residenza tal-Ambaxxatur Amerikan f’Londra, Lavrov qal li s-sitwazzjoni kienet wa[da diffi/li [afna u kien in[ela [afna ]mien. Wara hu qal li r-Russja kienet se tirrispetta r-rieda talpoplu tal-Krimea u din ma kinitx kri]i li nbdiet mirRussja. Kerry min-na[a tieg[u wissa li kienu se jittie[du passi serji [afna jekk irRussja tg[aqqad il-Krimea mal-kumplament tarRussja. Ftit wara li ntemmu t-ta[ditiet, il-President Amerikan Barack Obama qal li hu kien g[adu jittama g[al soluzzjoni diplomatika g[al din il-kri]i. Sadattant Oleksander Turchynov, il-President temporanju tal-Ukrajna, wissa li l-pajji] irid ikun lest g[al inva]joni fuq skala kbira minn mument g[allie[or mir-Russja. Dan hekk kif il-Gvern [abbar li kien se jo[loq gwardja nazzjonali ta’ 60,000 suldat. Turchynov qal li r-Russja kienet kontinwament qed issa[[a l-pre]enza militari tag[ha tul il-fruntiera malUkrajna u li dawn kienu lesti biex jinvadu l-pajji] minn [in g[all-ie[or. Lavorov i]da lbiera[ qal li dan ma kienx minnu. G[ada l-{add fil-Krimea se jsir ir-referendum kontroversjali dwar jekk dan ir-re;jun Russu g[andux jing[aqad mar-
Russja. Hawn fil-Krimea, irRussja g[andha ba]i kbira navali u l-ma;;oranza talpopoalzzjoni jitkellmu birRussu. Turchynov qal li l-Ukrajna kienet qed tag[mel li tista’ biex tevita gwerra imma minkejja dan il-militari tal-pajji] kien lest biex jiddefendi l-pajji] meta jintalab jag[mel dan.
Ajruplani Russi f’manuvri filMediterran Il-:img[a, il-militar Russu [abbar li ajruplani militari Russi kienu bdew ta[ri; filMediterran. Intqal li dan kien qed isir minn fuq l-aircraft carrier Russu ‘Admiral Kuznetsov’ li b[alissa qed iba[[ar fil-Mediterran. Il-{amis, ir-Russja tat bidu g[al manuvri militari ;odda qrib il-fruntiera tal-Ukrajna u fihom qed jie[du sehem aktar minn 8,000 suldat appo;;jati mill-artillerija. Sadattant l-inkwiet qed ikompli jinfirex lilien mill-Krimea. F’Donetsk, belt fil-Lvant u fejn il-ma;;oranza tal-popoalzzjoni hi eqreb lejn Moska, persuna nqatlet waqt ;lied bejn dawk li huma favur ir-Russja u dawk kontra Il-{amis, Vitaly Churkin, lAmbaxxatur Russu g[anNazzjonijiet Uniti, qal li r-referendum fil-Krimea se jsir g[aliex fl-Ukrajna kien hemm “vojt legali” u staqsa g[aliex in-nies tal-Krimea ma setg[ux jing[ataw I/-/ans jidde/iedu l;ejjieni tag[hom.
Ajruplani Amerikani tat-tip F-16 hekk kif waslu fil-ba]i tal-ajru ta’ Lask fil-Polonja. Dawn intbag[tu lejn il-Polonja kemm min[abba manuvri militari tan-NATO bl-isem ‘Aviation Detachment’ kif ukoll min[abba l-kri]i fl-Ukrajna. (ritratt EPA)
Kerry u Lavrov fil-bidu tad-diskussjonijiet tag[hom fir-residenza tal-Ambaxxatur Amerikan f’Londra. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-:ERMANJA> Il-grupp minn Berlin ‘Elaiza’ li ntg[a]el biex jirrappre]enta lill-:ermanja fil-Eurovision li din is-sena se jsir f’Kopen[agen, id-Danmarika. Il-grupp se jipparte/ipa bil-kanzunetta ‘Is It Right’ (ritratt> EPA)
Sfida ;dida lil-li;i tal-abort Irlandi]a IN-NAZZJONIJIET UNITI Mara Irlandi]a li qed issostni li xi tobba g[addew i]-]mien biha u ;eg[luha t[ossha qisha qed tag[mel xi [a;a illegali meta talbet g[al abort ta’ emer;enza, se tressaq il-ka] tag[ha quddiem in-Nazzjonijiet Uniti. Siobhan Whelan qalet li hi kienet talbet biex isirilha abort wara li f’Settembru tal-2009 saret taf li t-tarbija li kienet se twelled, kienet se tmut.
Issa bl-appo;; tas-Centre for Reproductive Rights, ibba]ata fl-Istati Uniti, hi saret it-tieni mara Irlandi]a biex tressaq ilment quddiem in-Nazzjonijiet Uniti dwar il-li;i tal-abort Irlandi]a. I/-/entru ressaq petizzjoni quddiem il-Kumitat g[adDrittijiet tal-Bniedem biex ilGvern Irlandi] jin]amm responsabbli talli Whelan kellha tg[addi
minn trattament degradanti u inuman, u li nda[al fil-[ajja privata tag[ha. G[alkemm fl-Irlanda s-sena li g[addiet kien permess li jsir abort f’/erti /irkustanzi, in-nisa ma jistg[ux jag[mlu abort jekk isiru jafu li t-tarbija g[andha difett fatali. Hi lmentat li kellha ssiefer biex tag[mel abort u dan b’pi] finanzjarju kbir.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ma jbatti xejn il-misteru tal-Malaysia Airlines IL-MALASJA Ilbiera[ matul il-;urnata kompliet [ier;a aktar informazzjoni ‘stramba’ dwar l-ajruplan fit-titjira MH370 li ;img[a ilu g[eb waqt vja;; minn Kuala Lumpur, il-belt kapitali tal-Malasja, lejn Beijing, il-kapitali ?ini]a, b’239 persuna abbord. Dan hekk kif l-awtoritajiet Malasjani ammettew li g[ad m’g[andhomx [jiel dwar x’seta’ ;ara u z-zona ta’ tfittxija issa tkabbret aktar. Ilbiera[ kien hemm rapporti li lajruplan seta’ dawwar ir-rotta deliberatament minn dik stabbilita. Il-Ministru tad-Difi]a Malasjan ilbiera[ qal li issa kien hemm 57 bastiment u 48 ajruplan minn 13il pajji] li kienu qed jipparte/ipaw fit-tfittxija. Hishammuddin Hussein irrifjuta li jikkonferma rapporti li anali]i tar-radar indikat li l-ajruplan seta’ dawwar ir-rotta apposta lura g[al fuq il-Malasja lejn il-g]ejjer Andaman. Dan fl-istess [in li uffi/jal g[oli tal-Pulizija Malasjana qal li att ta’ sabuta;; jew [tif b[ala l-kaw]a kienu g[adhom ma twarrbux g[alkollox. Ilbiera[ kien hemm rapporti li fil-;urnata li fiha g[eb l-ajruplan, ajruplan mhux identifikat kien intlema[ mir-radars militari jittajjar fuq rotta fil-Majjistral tal-pajji]. Il-mod kif kien qed itir kien jindika li dan kien f’idejn xi [add li kien jaf itajjar l-ajruplani. Ftit qabel, uffi/jali Amerikani qalu li huma jemmnu li l-ajruplan Boeing 777 tal-Malaysian Airlines seta’ ;;arraf fl-O/ean Indjan, ferm ’il bog[od minn fejn qed issir it-tfittxija. Imma sorsi o[ra qalu li t-tfittxija barra l-kosta fil-Punent talMalasja, id-direzzjoni opposta ta’ fejn ori;inarjament kien qed jittajjar l-ajruplan, kienu bdew fil;urnata li fiha g[eb l-ajruplan u qabel il-Gvern ammetta li seta’ kien hemm possibbiltà li l-ajruplan seta’ dar lura u tar minn fuq
il-Malasja. Hussein i]da qal li ma kienx se jispekula fuq dawn ir-rapporti sakemm ikunu verifikati kif suppost. Madankollu, ikkonferma li issa kienet qed issir tfittxija aktar lejn il-Punent u ammetta li din ma kinitx investigazzjoni normali. Il-Ministru Malasjan qal ukoll li kienet qed ting[ata attenzjoni akbar lill-[ajja privata ta’ Zaharie Ahmad Shah, il-bdot tal-ajruplan, li kien irrappurtat li kellu flight simulator personali fid-dar tieg[u. Imma Hussein qal li s’issa ma kinitx saret tfittxija mill-Pulizija fid-dar tieg[u filwaqt li hu deher skomdu [afna jitkellem dwar dan u evita li jelabora. Ahmad Jauhari Yahya, id-direttur tal-Malaysia Airlines, qal li ma kinitx xi [a;a stramba li bdot ikollu simulator id-dar. Hu qal li kien qed ikun investigat ukoll jekk it-trasponder talajruplan intefiex apposta jew min[abba pressjoni li saret minn xi [add b’indikazzjoni ta’ [tif. Uffi/jali Amerikani huma konvinti li l-ajruplan baqa’ jittajjar g[al tal-anqas erba’ sig[at. Dan wara li l-komunikazzjonijiet kollha mal-ajruplan kienu ntilfu. Jekk dan hu minnu, ikun ifisser li fejn seta’ ni]el l-ajruplan jista’ jasal sal-kosta ?ini]a u Indjana. Imma uffi/jali Amerikani qalu li matul dawn l-erba’ sig[at mhux mag[ruf id-direzzjoni lejn fejn tar lajruplan jew jekk baqax idur flistess post. Intqal li jekk l-ajruplan baqa’ jittajjar g[al erba’ sig[at, allura ssuspetti huma li xi [add [a l-kontroll tal-ajruplan. Il-kuntatt mal-ajruplan intilef ftit wara li l-bdot sellem lit-torri tal-kontroll tal-Malasja hekk kif kien se jid[ol fl-ispazju tal-ajru tal-Vjetnam. Imma ftit minuti wara t-trasponder, li jibg[at linformazzjoni ta’ fejn hu l-ajruplan, intefa u l-indikazzjonijiet huma li l-ajruplan beda jdawwar ir-rotta lura g[all-Malasja.
Tabella fi triq f’Kuala Lumpur, il-belt kapitali tal-Malasja, t[e;;e; g[at-talb g[al dawk li kienu abbord it-titjira MH370 (ritratt> EPA)
Azharuddin Abdul Rahman (xellug), id-direttur tal-Avjazzjoni ?ivili tal-Malasja, u Ahmad Jauhari Yahya, id-direttur tal-Malaysia Airlines, bil-mappa ta’ fejn qed issir it-tfittxija. Fejn hemm il-kitba IGARI hi z-zona fejn qed issir it-tfittxija u turi minn fejn kien qed jivvja;;a l-ajruplan. L-art fin-nofs hi parti mill-Malasja. Fuq in-na[a l-o[ra issa qed issir tfittxija wkoll (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Dehriet misterju]i tal-Madonna
Ipprojbiti l-isem ‘Linda’ u 49 o[ra
IL-BEL:JU Eluf ta’ nies qed imorru j]uru dar f’Jalhay, ra[al ]g[ir, fejn hemm statwa tal-Madonna li qed tixg[el wa[edha. Min[abba l-ammont ta’ nies li qed imorru, issa beda jkun hemm g[assa kontinwa talpulizija mar-residenza.
Il-Madonna fid-dar f’Jalhay
Il-knisja Kattolika lokali hi kawta dwar dan l-avveniment u bag[tet l-investigaturi biex jaraw x’inhu ji;ri. Il-fenomenu ntlema[ l-ewwel darba lejn nofs Jannar ta’ din issena u hekk kif ;riet il-kelma
bdew ji;u dejjem aktar nies biex jaraw x’inhu ji;ri. Hemm min qed isostni li wara li mar jara listatwa, fiequ minn xi problema medika. L-istatwa, li fiha madwar 30 /entimetru, hi tal-Madonna ta’ Banneux, imsemmija g[al ra[al li hemm fil-qrib fejn fl-1933, tifla kienet sostniet li kienet tara lill-Madonna. Illum il-;urnata Banneux hu lok ta’ pellegrina;; u fl-1985 kien mar Banneux ilPapa :wanni Pawlu II. IlMadonna kienet dehret tmien darbiet lit-tifla li kellha 11-il sena. Leo Palm, sa/erdot minn Liege, li ntbag[at jinvestiga dak li qed ji;ri f’Jalhay, qal li xi [a;a mhux tas-soltu kienet qed ti;ri fl-istatwa imma g[alissa ma setax isib spjegazzjoni jekk din kinitx naturali jew mirakolu]a. Is-sidien tal-istatwa, koppja pensjonanti, ma jridux li din tintmess minn fejn hi. Huma qalu li din l-istatwa ilha g[andhom imma qatt ma raw dan ilfenomenu qabel din is-sena.
L-ARABJA SAWDIJA
IL-KANADA> Kelb il-ba[ar tat-tip sawfish fir-Ripley’s Aquarium, f’Toronto. Dan l-akkwarju g[adu kemm g[alaq sena miftu[ u matul dan i]-]mien ]aru l-post aktar minn ]ew; miljun persuna (ritratt> EPA)
L-awtoritajiet fl-Arabja Sawdija [ar;u lista ta’ 50 isem li ma jistg[ux jing[ataw lit-tfal. Minn issa ’l quddiem, il-;enituri fil-pajji] ma jistg[ux jag[tu dawn l-ismijiet lit-tfal. Fost dawn hemm Linda, Lauren, Sandy u Amir kif ukoll Alice, Elaine, Maya u Binyamin, l-isem G[arbi g[al Benjamin. Il-Ministru tal-Intern talpajji] qal li r-ra;uni hi li dawn lismijiet kienu jmorru kontra lkultura jew ir-reli;jon tal-pajji] inkella kienu barranin jew ma kinux xierqa. I]da l-osservaturi qalu li kien hemm diversi ismijiet fil-lista li ma kienx /ar g[aliex tpo;;ew fiha, g[ax ma kienu jaqg[u ta[t ebda kategorija. Fost dawn hemm Abdul Naser u Binyamin. Fl-I]lam, Binyamin hu iben il-Profeta Jakob (Yaqoub) u [u l-Profeta :u]eppi. Imma Binyamin hu wkoll l-isem talPrim Ministru attwali I]raeljan, Netanyahu. L-isem l-ie[or, Abdul Naser hu simili [afna g[al dak ta’ Gamel Abdel Baser, il-President E;izzjan li miet fl-1970, u li ma tantx kien ma[bub fl-Arabja Sawdija. Fil-lista hemm ukoll diversi ismijiet li kienu pprojbiti g[aliex hemm rabta malmonarkija. Fost dawn hemm Malek (re), u Malika (re;ina) kif ukoll Al Mamlaka (ir-renju). G[alhekk, minn issa ’l quddiem, dawn l-ismijiet mhux se jkunu a//ettati aktar millawtoritajiet tal-Arabja Sawdita, i]da ma ntqal xejn dwar il-konsegwenzi li jista’ jkun hemm min jinqabad jikser dawn irregoli.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
17
LETTERATURA
Ix-xalata ta’ Bartlu Jismu Donald. Il-Maltin saru jsemmu hekk ukoll. Bla ma nonqos, Walt Disney [oloq lil Donald Duck. Kunjomu Barthelme. U iva nista’ nsejja[lu Bartilmew, li l-Maltin jew min [akimhom, qassruh f’Bartolo. Naf [afna nies b’dan il-kunjom li ]gur jie[du gost jiltaqg[u ma’ kittieb Amerikan li jsejja[ lilu nnifsu Donald Barthelme (1931-1989). Nies b’kunjomijiet o[ra g[andhom jag[mlu l-istess biex jie[du gost b’xalata ta’ disa’ novelli qosra, mi;bura flimkien
ta[t l-isem tal-ewwel wa[da minnhom ‘Some of Us Have Been Threatening our Friend Colby’. Hekk iterrqu fl-assurd u s-surreali]mu fejn /ajta ma tonqosx.
Hekk minn ]mienna, il-kittieb jg[addi g[a]-]mien nofsani. Jikteb ktieb tal-[rejjef fejn ]ag[]ug[ bl-g[ajnuna ta’ ajkla miskina jg[id kif la[aq il-qu//ata fejn kien hemm kastell tad-deheb u prin/ipessa
G[amel i]]ejjed Il-kittieb u s[abu dehrilhom li
se[ibhom Colby g[amel i]]ejjed, hekk kellhom jedd morali li jne[[uh bit-tg[alliq wara li jiftehmu mieg[u kif se jwettqu l-piena [arxa. Il-[abib ma xtaqx li ji;rilu hekk, jew almenu li jtawwal i]-]mien ta’ [ajtu.
Il-qoxra tal-ktieb ‘Some of Us Had Been Threatening Our Friend Colby’
Joe Cassar stcassar@gmail.com
Ma kienx hemm xi jsir [lief ftehim dwar i/-/erimonja: x’mu]ika kellha tindaqq waqt ittne[[ija, minn fejn kienu ;ejjin il-mu]i/isti, min kien se jmexxihom. Imma x’kien ji;ri jekk lawtoritajiet isiru jafu x’qed ji;ri meta [afna pajji]i fid-dinja kienu ne[[ew il-piena tal-mewt. Ittamaw f’amnestija. Wie[ed mix-xirka offra li jiddisinnja forka. Kien me[tie; l-injam, kif kien me[tie; bojja. A[jar ju]aw [abel biex is-si;ra ma tbatix u lanqas issir [sara lill-[olqien. Colby xtaq li ji;i ffu/ilat. Din kienet tkun mewta romantika, b’teatrin ]ejjed, b’g[ajnejn mg[ammda, it-tipjip ta’ sigarett. A[jar le. Colby [assu ;rat lejn ilkittieb u qabe] minn fuq ballun tal-gomma g[al ;ewwa l-[olqa bla ma bata. Niftakar fir-rumanz ‘Invitation to a Beheading’ ta’ Nabokov.
Muntanja tal-[;ie; Il-kittieb da[[al f’rasu li jixxabbat ma’ muntanja tal-[;ie;. Kien hemm xi [tie;a li jwettaq din ixxewqa? Sab l-g[ajnuna ta’ [abib li ja[dem ta’ plumber. {add ma kien g[amel din il-bi//a xog[al biex jag[ti ;ie[ lix-xjenza jew biex jisfida l-elementi, jew biex isir famu]. Jibda jixxabbat. Ta[tu jilma[ kavallieri bilkorazza fuqhom, mejta flimkien ma]-]wiemel tag[hom. Minn fuq l-i;sma tag[hom in-nies serqet flus, /rieket, snien tad-deheb. Hekk minn ]mienna, il-kittieb jg[addi g[a]-]mien nofsani. Jikteb ktieb tal-[rejjef fejn ]ag[]ug[ bl-g[ajnuna ta’ ajkla miskina jg[id kif la[aq il-qu//ata fejn kien hemm kastell tad-deheb u prin/ipessa.
Ta[t tin;abar folla t[ares lejn dak li kien qed ji;ri, [a;a ta’ kuljum, [afifa biex titwettaq. Bartlu m’g[andux kwiet, billi kien g[ani xtara belt s[i[a, bilpermess tal-M.E.P.A. mmexxija minn wie[ed kunjomu b[ali jwaqqa’ d-djar tan-nies, jibni lukandi, jifta[ ;nien fejn g[ajn tfawwar bl-ilma safi waqt li n-nies tistrie[ fuq bankijiet tal-[adid.
Hemm min fera[ bit-twaqqig[ g[ax quddiemu ma g[andux bini li jtellfu l-vista. Barra hekk Bartlu qatel sitt elef kelb, fil-belt baqa’ 165,000 kelb. I/-/ittadini jg[oddu 89,000. Imur ikellmu xwejja[ li fid-dinja kellu biss lil martu u kelb. Sid il-belt ixandar ittra f’gazzetta, ifiehem li hu bniedem mill-ag[ar. Jibda jixtieq mara ta’ [addie[or, hekk jinteba[ li telag[lu g[al rasu, bil-flus li baqag[lu jitlaq biex jg[ix b[al [addie[or. Waqt li l-kittieb qieg[ed bilmod il-mod iwarrab, il-qarrejja hu x’inhu kunjomhom huma mistiedna j]uru skola mis[uta, palazz ta’ [mar fl-4 a.m. jilag[bu log[ba b’pistoli mo[bija, jitg[allmu waqt li jaqilg[u daqqiet ta’ [arta, li l-kitba, ittra wara l-o[ra tikxef il-karattru tag[hom. Fl-a[[ar jilm[u bu]]ieqa kbira ttir fuq belt kbira, ti//aqlaq ’l hawn u ’l hinn b[al ri;menti f’battalja, t[asseb lin-nies g[al tnejn u g[oxrin ;urnata. Xarba nbid Chablis g[all-qarrejja ming[and Donald Barthelme.
{ajr lil Agenda Book Shop
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
18
RIFLESSJONIJIET
It-twe;iba tieg[i quddiem il-misteru tat-tbatija Il-filosfu mag[ruf :ermani] tas-seklu dsatax, Friedrich Wilhelm Nietzsche, kiteb: “Li tg[ix tfisser li tbati. Li tg[ix tfisser li ssib ftit tifsira fit-tbatija”. It-tbatija hija parti minn [ajjitna. Hija pre]enti fil-mard fi]iku u mentali, fil-;u[, fil-gwerer u f’g[add liema b[alu ta’ vjolenza li ;;erra[ individwi, komunitajiet u popli s[a[. A[na stess induqu t-tog[ma qarsa tat-tbatija. Meta relazzjonijiet, li g[alina jfissru [afna, jitkissrulna. It-tbatija narawha f’in/identi, fil-mard, fil-[olm imkisser, fin-nuqqas ta’ xog[ol, fl-abbu] ta’ kull xorta, fil-vizzjijiet u f’forom differenti ta’ mo[qrija. Fl-a[[ar nett insibuha tistenniena fl-agunija u l-mewt ta’ persuni g[e]ie] g[alina inklu] tag[na stess! Jekk Alla hu m[abba, kif i[alli t-tbatija g[addejja? Fejn hu Alla fit-tbatija? Mhux l-ewwel darba li dawk li jintlaqtu mill-qrib mittbatija [arxa jg[ollu le[inhom lejh u jistaqsuh: “G[aliex jien Mulej? X’g[amilt [a]in? G[aliex ;ara lili? In[obbok tant.” Is-skiet li j;e]wer dawn ilmistoqsijiet fundamentali u naturali li jo[or;u minnek u minni jwassalna g[al sfida importanti. Kif se nwie;eb quddiem ittbatija? B[ala Nsara d-dawl li jag[tina :esù permezz talKnisja tieg[u fuq [ajtu, ilpassjoni u l-mewt tieg[u huma fundamentali. Dan l-e]er/izzju se jg[inna bis-s[i[ biex filmumenti tat-tbatija nkunu f’qag[da li nistg[u nag[tu ttwe;iba tag[na g[aliha. Punti ba]i/i Mill-van;eli
jo[or;u tliet punti ba]i/i dwar ir-rabta ta’ :esù mat-tbatija. L-ewwel nett lit-tbatija :esù rre]istieha u ]barazzaha min-nofs. {afna mill-van;eli jirrakkuntaw kemm :esù fejjaq g[omja u morda. F’Mattew insibu: “:esù dar ilbliet kollha u l-ir[ula jg[allem fis-sinagogi, ixandar l-Evan;elju tas-Saltna, u jfejjaq kull xorta ta’ mard u ’l kull min kien nieqes minn sa[[tu” (Mt 9:35). It-tieni nett, :esù /a[ad l-idea Lhudija li t-tbatija hija kastig g[ad-dnub. Din il-konvinzjoni kienet tissejja[ il-Li;i tarRetribuzzjoni. F’Mattew, fid-Diskors talMuntanja, :esù jiddeskrivi lillMulej ’il bog[od minn dan kollu. “G[ax hu jtella’ x-xemx tieg[u sew fuq il-[]iena u sew fuq it-tajbin, u jni]]el ix-xita sew fuq min hu tajjeb u sew fuq min mhuwiex” (Mt 5:45). Anki
Jekk Alla hu m[abba, kif i[alli t-tbatija g[addejja^ Fejn hu Alla fit-tbatija^ ... Dawn huma w[ud mill-mistoqsijiet li xi drabi min ikun dahru mal-[ajt jag[mel
Il-mard li ma jitfejjaqx jew id-di]astri naturali li jse[[u fid-dinja juru li din g[adha ma la[qitx il-milja tag[ha fi :wanni, meta :esù jfejjaq ra;el g[ama, jg[id: “Mhux g[ax dineb hu jew il-;enituri tieg[u, imma ;ralu hekk biex l-g[emil ta’ Alla jidher fih” (:w 9:3). Fidu/ja f’Alla Fl-a[[ar nett :esù tefa’ lfidu/ja tieg[u f’Alla li hu [anin u pre]enti. Il-van;eli juruna rrelazzjoni intima u ta’ m[abba ta’ :esù ma’ Alla. Lil Alla kien isejja[lu Abba (“Missier”). Dan jurina x’relazzjoni sempli/i,
familjari u mimlija fidu/ja :esù kellu mieg[u. Il-Parabbola talMissier il-{anin (ara Luqa 15 :11-32) tg[idilna bil-bosta dwar il-Missier. Huwa jippermetti l[elsien lil ibnu anki jekk dan [ela ;idu. Jibqa’ jistennieh sakemm jer;a’ lura. Ja[firlu ming[ajr l-ebda mrar f’qalbu. Jag[millu ikla biex ji//elebra rritorn tieg[u. Jo[ro; barra biex ifarra; lil ibnu l-kbir li inkorla g[al [uh. L-Abba huwa ;enitur mimli m[abba, ja[fer u ;entili. Anki meta iffa//ja t-tbatija u l-mewt tieg[u :esù baqa’ leali g[assej[a tieg[u li jibqa’ dejjem jafda f’Alla. Bil-qawmien minn
bejn l-imwiet ta’ Ibnu, Alla sa[[a[ il-fedeltà ta’ :esù Ibnu lejh.
it-teologi [abbru l-im[abba ;eneru]a ta’ Alla u l-primat talinkarnazzjoni.
Il-pjan ori;inali tal-[olqien
Quddiem l-allat foloz It-teologa ta’ ]mienna, Catherine LaCugna, fil-ktieb tag[ha God For Us, tfisser dan il[sieb b’qawwa kbira. “L-Alla li m’g[andux b]onn jew ma ji[ux [sieb il-[lejqa tieg[u jew li ma j[ossx g[at-tbatija tag[na, ma je]istix... L-Alla li j]omm re;istru ta’ dnubietna u lwaqg[at tag[na, il-pulizija divin, ma je]istix. “Dawn huma allat foloz ... Dak
Interpretazzjoni interessanti tal-[ajja u l-mewt ta’ :esù, imfissra fl-Iskrittura u tTradizzjoni (it-tag[lim) talKnisja, tg[idilna li l-g[an tal[olqien kien l-inkarnazzjoni, ji;ifieri meta Alla sar bniedem. B’dan l-att uniku fl-istorja Alla ried jaqsam mag[na [ajtu u m[abbtu darba g[al dejjem. Li Alla jsir bniedem kien lewwel [sieb tieg[u, il-pjan ori;inali tal-[olqien kollu. Mela l-g[an tal-[ajja ta’ :esù kien ittmiem tal-pro/ess s[i[ tal[olqien, ji;ifieri x-xewqa eterna ta’ Alla li jsir bniedem b[alna. Itteolo;i jsej[u din ix-xewqa b[ala l-primat tal-inkarnazzjoni. Fost it-teologi li [addnu din idduttrina nsibu l-Missirijiet Kappado/i tar-raba’ seklu (ji;ifieri San Ba]ilju, San Girgor ta’ Nissa u San Girgor Nazzjanzenu), il-Fran;iskan Beatu :wann Duns Skotu fisseklu tlettax u l-:i]wita Karl Raher fis-seklu g[oxrin. Dawn
li nemmnu dwar Alla je[tie; li jaqbel ma’ dak li hu rivelat fuq Alla fl-Iskrittura: Alla jie[u [sieb l-armla u l-fqar, ini]]el ixxita fuq it-tajbin u l-[]iena, jilqa’ lill-barrani u j[addan lill-g[adu”. B’xorti [a]ina t-tbatija g[adha mag[na. I]da l-im[abba fitTrinità dejjem to[ro; g[al fuq il[olqien permezz tal-inkarnazzjoni u l-weg[da tal-milja tal[olqien kollu. Mela t-twe;iba tieg[i quddiem it-tbatija hija misjuqa mill-[ajja u l-im[abba. G[alhekk it-tbatija nammettiha. Meta nkun fiha
Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com
nafda fil-Mulej. U l-istess fidu/ja fih issuqni biex ng[in u nakkumpanja lil min qieg[ed ibati. {a niftakar x’rispett g[andu Alla lejn il-libertà talbniedem anki meta dan jag[mel g[a]liet []iena. Fl-a[[ar nett it-tbatija ta’ mard li ma jitfejjaqx jew id-di]astri naturali li jse[[u fid-dinja juru li din g[adha ma la[qitx il-milja tag[ha. Quddiem it-tbatija l-mistoqsija li rrid nistaqsi hija “X’nista’ nag[mel? X’nistg[u nag[mlu issa?” Il-fidu/ja profonda tieg[i f’Alla, li hu [anin, tg[inni nistaqsi dawn il-mistoqsijiet u timlieni b’kura;; ta’ sur biex na;ixxi fuqhom b’pa/i u tama li tissorprendi!
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
19
RIFLESSJONIJIET
Randan Ibiera[ u llum Qabel il - Kon/ilju ,
is - sawn kien obbligat tul ir - Randan kollu . Illum is - sawn huwa obbligat fl-Erbg[a tal-irmied u fil-:img[a l-Kbira biss. Il-Knisja tobbliga li f’dawn il-jumejn ni//a[[du mill-ikel u ma niklux la[am. Imma ner;a’ nistaqsi: illum x’sens tag[mel li tg[id lil xi [add inaqqas mill-ikel jew ma jikox la[am meta bosta minna jag[mlu ddieta matul is - sena u [afna o[rajn huma ve;etarjani u ma jiklux la[am is-sena kollha u mhux f’dawn il-jumejn biss? Jew inkella ma narahiex li tag[mel sens li f’dawn il-jiem ma tikolx la[am imma tiekol il-[ut. Bosta minna jippreferu l-[ut mil-la[am u hawn /ertu [ut iktar rikk mil-la[am. Lg[an ta’ dan kollu kien li dak li jkun ji//a[[ad minn xi [a;a tajba, imma dan kien fi ]mien
li l-la[am ma kienx jasal fuq il-mejda tag[na kuljum b[alma jasal illum.
Kul[add jaf xi jfisser i]-]mien li g[adha kemm bdiet il-Knisja Kattolika. Ir-Randan hu dak i]-]mien ta’ qabel l-G[id li fih insumu u ni//a[[du. Kemm g[adu rilevanti llum dan i]-]mien^ Kemm hawn min g[adu josserva dak li qabel kien ji;i osservat minn kul[add^
Jaqbel lilna
Jekk ng[idu lill-poplu ta’ xi pajji] fejn hemm il-;u[ biex isum, inkunu qeg[din nag[mlu l - isba[ farsa g[ax dawn bilkemm g[andhom x’jieklu u r-Randan g[alihom huwa twil 365 jum, imma a[na li ng[ixu fil - lussu u fil - fsied nistg[u nnaqqsu minn dak li nikkunsmaw , jekk mhux bi skop reli;ju] ;ieli nag[muh min[abba sa[[itna. Hemm xorta o[ra ta’ sawm li tajjeb nibdew nipprattikaw . Tajjeb li nippruvaw innaqqsu minn xi difetti li lkoll kemm a[na g[andna minnhom, b[al tpa/pi/ ]ejjed , piki ]ejda , inkejja u tant o[rajn . Bit tnaqqis ta ’ dawn id - difetti nistg[u nikbru.
Ma nistax ma nsemmix kemm preparamenti jibdew isiru g[all-bosta wirjiet li jinfet[u lejn tmiem ir-Randan, wirjiet li w[ud minnhom jil[qu livell artistiku tassew g[oli
Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com T[ejjijiet
Beda wkoll i] - ]mien tal preparamenti g[all - festi tal :img[a l-Kbira u l-G[id ilKbir . Tibda tara bosta ]g[a]ag[ jersqu lejn il-knisja g[ax ikunu sejrin jie[du sehem jew fil - pageant jew fil pur/issjoni. {asra li xi w[ud minn dawn jidhru biss f’dan i]-]mien u donnhom jista[bew fix-xhur lo[ra tas-sena. Tajjeb li dawk li jie[du sehem f’dawn l-attivitajiet i]ommu f’mo[[om li dawn huma rappre]entazzjonijiet reli;ju]i, attivitajiet sagri, marbutin mal-mewt u l-qawmien ta’ :esù Kristu. G[alhekk blebda mod ma nistg[u nda[[lu piki, g[ira jew ;lied fihom.
Ma ninsewx li l - jiem tal :img[a l-Kbira u tal-G[id ilKbir ma g[andhom x’jaqsmu xejn mal - [amest ijiem ta ’ qabel jibda r-Randan (mhux g[ax fil-Karnival g[andu jkun hemm piki, g[ira jew ;lied). Arti
Ma nistax ma nsemmix kemm preparamenti jibdew isiru g[all-bosta wirjiet li jinfet[u lejn tmiem ir - Randan , wirjiet li w[ud minnhom jil[qu livell artistiku tassew g[oli. Dawn il-wirjiet isiru mhux biss minn g[aqdiet imma wkoll minn individwi. Illum sar impossibbli li ddur il-wirjiet kollha li jsiru f ’ pajji]na g[ax in-numru tag[hom huwa
kbir [afna tant li l-[in ma jippermettix li ]]urhom ilkoll kemm huma. Tajjeb li dawn ilwirjiet isibu aktar appo;; millpoplu Malti. G[adna fil-bidu ta’ dan i]]mien u proprju g[alhekk ridt li nikteb dan illum g[ax jekk ng[id dan kollu xahar ie[or, ikun kwa]i g[adda r-Randan. Dawn il-jien g[andhom mnejn iservuna ta ’ ;id materjali apparti milli spiritwali, tnaqqis mill-ikel jag[mel tajjeb g[al sa[[itna, il-kontroll tad-difetti jista ’ jevitalna l - inkwiet , u t[ejjija kemm fil-knejjes, fitteatri kif ukoll fis-swali talwirjiet tista’ tkun mezz li jkabbar t-talenti tag[na. Ir-Randan fih ukoll gwadann materjali, iva!
Il-monumenti fil-Belt Ftit tal-jiem ilu ;ie inawgurat f’Misra[ Mattia Preti, il-Belt, monument lil dak li ta ismu mhux biss lil din il-pjazza imma wkoll lil bosta opri sbie[ fosthom is-saqaf ta’ San :wann (u mhux is-saqaf biss) u lKappella ta’ Sarria. G[amel bosta snin jg[ix Malta u wettaq bosta opri tul i]]mien li g[ex fostna. Nafu li sar mhux biss Kavallier i]da wkoll [abib kbir tal-Maltin, u li kien jg[in lill-fqar tag[hom bl-akbar [e;;a. Fost kes[a tremenda u ri[ ivenven, donnu biex jara jekk il-bust tal-bron], ma[dum missa/erdot Charles Vella, kienx imwa[[al tajjeb mal-kolonna tal-ir[am, saru d-diskorsi u g[edna kif dan il-monument kien xieraq li jtwa[[al fuq ilpost (Il-Mandra;;) fejn kien joqg[od probabbilment, Preti stess. Jista’ jkun li kellu residenzi o[ra – anzi probabbli hekk hu. Monumenti o[ra
Kien hemm min semma lil Lapparelli , kemm dan kien
jixraqlu monument ukoll g[allbini tas - swar . Kollu minnu . Imissna ilna li g[amilnielu wie[ed. U hekk nistg[u ng[idu g[al Caravaggio , bniedem ie[or li po;;iena fuq il-mappa tad-dinja, forsi mhux g[ax kien i[obbna, imma dak m’g[andux x’jaqsam, l-ewwel nett g[ax forsi kien i[obbna, u t-tieni, g[ax a[na nirb[u meta jqabbduna mieg[u. Imma mbag[ad bqajt na[seb kemm a[na l-Maltin x[a[ biex nag[mlu xi tifkira pubblika g[al dawk in-nies li g[amlulna ;ie[, jew almenu jist[oqqilhom li jibqg[u mfakkra. A[na drajna nkunu traskurati min[abba li dejjem konna ta[t [addie[or. Imma issa ilna rajna f’idejna. Kif m’hemmx plakka, pere]empju fejn il-famu] gan/ ta’ Triq San :wann, meta nafu li ;enerazzjonijiet ta’ ba[rin g[addew minn ;o fih? Illum bilkemm issibu, g[ax mg[otti b’qasrija. M ’ hemm l - ebda r[ama li tg[id dan kif ;ie hawn u kif sar parti minn ritwal g[all-ba[rin. Lanqas m’hemm ftit ’il fuq xi
Irrid nara skrizzjonijiet kullimkien. Irrid li jsiru bl-Ingli] ukoll, biex il-barranin ukoll ikunu jistg[u jaqrawhom u jaraw x’rikkezzi ta’ memorji g[andna a[na l-Maltin, u kemm a[na l-Maltin nafu napprezzaw Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com
jfakkar il - ;rajja ta ’ dak is si;;u fil-g[oli, li fuqu kienu jitpo;;ew il-kriminali. Is-suq tal-iskjavi
Nistenna li xi r[ama , xi darba, tfakkar li fejn hemm issuq illum, kien isir il-bejg[ taliskjavi. Hemm bosta r[amiet , niftiehmu . Dun Karm , Sir Walter Scott , Nerik u Fortunato Mizzi , Dun :or; Preca, Nazju Falzon – dawn kollha g[andhom xi tifkira . Veru wkoll , li l - monumenti aktar jitilg[u f’xi pjazza milli
band’o[ra, u l-Belt hija nieqsa mill-pjazez. Imma xorta jistg[u jsiru i]jed monumenti u skrizzjonijiet kommemorattivi , f’kantunieri u kull fejn hemm xi ftit wisa’. L-eroj tal-img[oddi
G[andna [afna Maltin , tobba, kleru, ba[[ara, stori/i, li g[amlulna ;ie[ u g[ollew pajji]na bis-serjetà tag[hom. G[ax m’g[andniex niddandnu bihom quddiem il-barranin, u nfakkruhom? Fejn hemm monument ( barra mill - Katidral) lill-ewwel kardinal Malti? U fejn hu l - monument lil Emvin Cremona? Cali g[andu wie[ed imma Cremona le, u lanqas o[rajn li [aqqhom ikunu
mfakkra a[jar, artisti, letterati, mu]i/isti u in;iniera . Fejn huma l-eroj tal-assedju Maltin, b[al Toni Bajada? Il-letteratura tista’ tg[inna, jekk ma nafux ismijiet , anke biex no[olquhom , g[ax nafu li kienu hemm, i]da baq[u bla isem. Il - Belt g[andha tag[ti l e]empju . Irridha tfakkar il ;rajja tag[ha bla heda, g[ax il;rajja tal-belt kapitali tag[na hija l-;rajja Maltija s[i[a. Irrid nara skrizzjonijiet kullimkien. Irrid li jsiru bl-Ingli] ukoll, biex il - barranin ukoll ikunu jistg[u jaqrawhom u jaraw x’rikkezzi ta’ memorji g[andna a[na l-Maltin, u kemm a[na lMaltin nafu napprezzaw.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
20
FESTI
L-Imsida
Akkademja f’g[eluq il-125 sena mill-En/iklika dwar San :u]epp G[ada l - {add fil - Knisja Parrokkjali ta’ San :u]epp flImsida se ssir akkademja ta[t il - presidenza tal - Ar/isqof Emeritu :u]eppi Mercieca , biex titfakkar il-125 sena millEn/iklika Quaquam Pluries talPapa Ljun XIII u r-restawr talvara ta’ San :u]epp. Din l-akkademja se tkun ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Joseph Gatt u se jkun hemm diskorsi qosra fuq San :u]epp minn Fr Hector Scerri , lecturer fl Università kif ukoll minn Victor Caruana, fuq l-istatwa ta’ San :u]epp. Illejla u g[ada filg[odu l-vara titulari ta’ San :u]epp se tkun g[all-wiri fejn is-sagristija lqadima u wie[ed ikun jista’ jie[u ritratt mag[ha. Nhar it-Tlieta fis-6 p.m. tibda quddiesa kantata u translaz zjoni tar - relikwa ta ’ San :u]epp.
Il-Belt Victoria – G[awdex CD ;dida ta’ mar/i funebri Aktar kmieni din is-sena sar irrecording ta’ sett ;did ta’ mar/i funebri fuq kompo]izzjoni tassurmast Rabti Antoine Mercieca. Is-Surmast Mercieca hu ddirettur mu]ikali tal-kor stabbilit Santa ?e/ilja, il-kor personali tieg[u. Hu bandist attiv malBanda Victory tax-Xag[ra, G[awdex, u kompo]itur rinomat G[awdxi. Dan ir-recording hu inizjattiva personali tieg[u. Ta’ min jg[id li dan il-pro;ett hu minn tal-bidu tax-xorta tieg[u fil-g]ira G[awdxija. Dan g[aliex is-surmast kompo]itur [a [sieb li jg[aqqad banda ]g[ira (u mhux jinqeda b’banda lokali stabbilita) biex wara ]ew; kun/erti preparatorji sar ir-recording g[and Jamie Camilleri ta’ Unique Sound Recording Studio, it-Triq talG[ajn. Id-diska fiha g[axar mar/i u ]ew; innijiet.
Mad-diska se jing[ata ktejjeb bil-bijografija tal-kompo]itur b’informazzjoni fuq il-;eneri mu]ikali li [ar;u mill-pinna tieg[u mill-1999 sal-lum. Iddiska tinbieg[ €12 biss u tista’ tinkiseb ming[and il-kompo]itur (79063354), mill-wirja ‘Ave Crux, Spes Unica’ li jtella’ [uh fid-dar ‘Santa Marija’, 5, Triq ilMadonna tal-Karmnu, ir-Rabat, G[awdex, jew billi t[allu messa;; fuq il-pa;na talkompo]itur innifsu fuq Facebook. Tista’ tinkiseb ukoll waqt ilkun/ert ta’ mu]ika sagra li se jtella’ l-kor Santa ?e/ilja nhar il{add, 6 ta’ April fil-knisja ta’ San Fran;isk, ir-Rabat, G[awdex, fis-7 p.m. Il-qoxra tad-diska kif ukoll talktejjeb huma bid-disinn ta’ George Mercieca filwaqt li l-artwork sar minn Luke Bezzina. Radd ta’ [ajr imur lejn dawk
Il-Papa Ljun XIII – il-mo[[ wara l-En/iklika ‘Quaquam Pluries’
kollha li g[enu biex sar dan ilpro;ett. Il-Belt Valletta Tissokta l-wirja mill-G[aqda Mudelli tal-Knejjes
B[alissa qed tittella’ wirja mill-G[aqda Mudelli tal-Knejjes bit-tema ‘Il-mudell tal-knisja u
dak kollu konness mieg[u’. Din il-wirja qed tittella’ fis-Sala San Fran;isk, fi Triq Melita, il-Belt Valletta, u se tibqa’ miftu[a sasSibt, 22 ta’ Marzu, il-{dud inklu]i. Il-[inijiet huma mid-9.30 a.m. san-12.30 p.m. u mill-4.30 p.m. sas-7.30 p.m. Id-d[ul hu ming[ajr [las u kul[add hu mistieden.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
21
FESTI Ir-Rabat - Malta
Jitkomplew l-attivitajiet tal-festa ta’ San :u]epp Bi t[ejjija g[all-festa ta’ San :u]epp fir - Rabat , Malta , illum qed jissoktaw l-attivitajiet g[all - festa tad -1 9 ta ’ Marzu. Illum , l - ewwel jum tat Tridu, fil-5.30 p.m. jibda lg[asar kantat u fis - 6 p . m . tibda quddiesa kon/elebrata bil - prietka tat - Tridu minn Monsinjur Ar/ipriet Dun Joseph Sultana. Wara, ting[ad il-kurunella ta’ San :u]epp, titkanta l-antifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika. Fit-8.30 p.m. isir il-kun/ert ;enerali tal-mar/i mill-Banda L’Isle Adam tar-Rabat fis-sala tal - ka]in tal - istess G[aqda Mu]ikali L ’ Isle Adam f’Palazzo Xara. G[ada l-{add hu t-tieni jum tat-Tridu. Fid-9.30 a.m. jibda korteo mit-tfal minn [dejn ilkunvent tal - Patrijiet Agostinjani g[all - knisja ta ’ Santa Marija ta’ :esù. It-tfal huma mitluba j;ibu l-offerti tal-flus biex jag[tuhom lit-tfal inqas ixxurtjati. Waqt il-korteo jindaqqu innijiet lil San
:u]epp mill-Banda Dekana u ?ittadina L’Isle Adam. Fl-10.15 a.m. tibda quddiesa bl - omelija mmexxija minn Patri Alfred Vassallo OCD bis-sehem tal-kor Santa Klara. Wara, issir pre]entazzjoni tattrabi lil San :u]epp fis-santwarju tieg[u. Wara l-quddiesa ssir attività so/jali g[at - tfal fis - sala tal - ka]in tal - G[aqda Mu]ikali L ’ Isle Adam f ’ Palazzo Xara organizzata mis-sezzjoni ]g[a]ag[ tal-istess g[aqda mu]ikali. Fil - 5 . 30 p . m . jibda l - g[asar kantat u fis - 6 p . m . tibda qud diesa kon/elebrata bil - prietka tat - tridu , kurunella ta ’ San :u]epp , kant tal - antifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika . Fit - 8 .1 5 p . m . jibda mar/ mill - banda tas - So/jetà Filarmonika Sliema li jibda minn [dejn il-knisja ta’ Duna. Nhar it-Tnejn hu l-a[[ar jum tat-Tridu. Fil-5.30 p.m. jibda l-g[asar kantat u fis-6 p.m. tibda quddiesa kon/elebrata mmexxija minn Monsinjur
Joe Chetcuti joechetcuti@onvol.net
Ar/isqof Aldo Cavalli, Nunzju Appostoliku. Prietka tat-Tridu u wara kurunella ta ’ San :u]epp , kant tal - antifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika. Fit - 8 . 30 p . m . il - Banda Dekana u ?ittadina L ’ Isle Adam tar - Rabat tibda mar/ minn ta[t l-Ark fi Triq San Pawl. Nhar it - Tlieta , lejlet is solennità ta’ San :u]epp, fis7 . 30 a . m . tibda quddiesa kon/elebrata bil - kant tat - Te
Deum u se jmexxi Monsinjur Silvestru C. Magro, Vigarju :enerali Appostoliku ta ’ Benga]i. Fil-5 p.m. tibda quddiesa blomelija u fis - 6 p . m . tibda translazzjoni solenni tar-relikwa ta’ San :u]epp mis-santwarju ta ’ San :u]epp Inkurunat g[all - knisja ta ’ Santa Marija ta ’ :esù bis sehem tal-Patrijiet Fran;iskani u l-fratelli tal-Ar/ikonfraternità ta ’ San :u]epp . Wara jibda l-g[asar solenni. Imexxi Patri Sandro Overned OFM Ministru Provin/jali u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika li se jmexxi Monsinjur Silvestru C. Magro OFM. Fit-7.45 p.m. tibda quddiesa bl-omelija filwaqt li l-Banda Dekana u ?ittadina L ’ Isle Adam tibda mar/ briju] minn
quddiem il - ka]in tal - istess g[aqda mu]ikali. Fit-8.30 p.m. ikun imiss ilBanda Beland ta] - }ejtun li tesegwixxi programm mu]ikali fuq il-plan/ier quddiem il-knisja ta’ Santa Marija ta’ :esù u wara l-istess banda tibda mar/ minn quddiem listess plan/ier tul Triq San Pawl. Fid-9.15 p.m. jibda [ruq tallog[ob tan-nar tal-ajru u fil11. 30 p . m . [ruq ta ’ kaxxa infernali tal - kulur u wara jin[araq il-log[ob tan-nar talart fil - Wesg[a tal - Mu]ew [dejn id-Domus Rumana. Iktar dettalji dwar din l-festa tkunu tistg[u ssibuhom fil [ar;a ta’ In-Nazzjon ta’ nhar l-Erbg[a 19 ta’ Marzu, jum issolennità tal - festa ta ’ San :u]epp.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 08>30 Anali]i tal-:urnali)
09>00
A[barijiet
09>05
Wara l-Breakfast
10>00
A[barijiet
10>35
Il-Fatti Kollha
11>55
Avvi]i tal-Mewt
12>00
A[barijiet
12.30
Mil-Lenti }ag[]ug[a
13>30
Italomix
15>00
A[barijiet fil-qosor
15>05
Skor (b’waqfiet g[all-A[barijiet fl-16>00 u fil-17>00)
17>55
Avvi]i tal-Mewt
18>00
A[barijiet
18>30
Hits Parade
20>30
Country Music Club
21>00
Fuzzbox Saturday Special
22>30
Il-Fatti Kollha (r).
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 07:05 - Good Luck Charlie 07:30 Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 – The suite life on Deck 09:25 – Austin & Ally star new year 09:50 – That’s so raven 10:15 – Hannah montana 11:00 – Good luck Charlie 11:25 – Austin & Ally 12:10 - Jessie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 – Good luck Charlie 13:25 Gravity Falls 13:50 – Austin & Ally 14:10 - Violetta 15:00 – Dog with a blog 15:20 – Austin & Ally 16:30 Good Luck Charlie 16:55 – A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 – Good Luck Charlie 18:50 – Dog with a blog 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 21:35 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:05 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck. Nickelodeon
07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Go, Diego, Go! 10:25 – Olive the ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 – Sanjay and Craig 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:25 – I Carly 23:50 – Victorious. Jim Jam
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30
Fluffy Gardens 07:37 Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - IglooGloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - IglooGloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 Nouky & Friends 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - Wobblyland 23:50 - Barney & Friends. -
Babe va in Città – Italia 1, 15>50
Babe, frisk mir-reb[a li g[amel bil-mod kif ikkontrolla l-mer[la tan-nag[a;, jirritorna fir-razzett ta’ Hoggett. :ara i]da li wara li r-ra[[al we;;a’ f’in/ident, Babe kellu jmur lura fil-belt biex isalva rrazzett. G[aliex kellu jmur lura fil-belt biex jag[mel dan? U x’kien ir-rwol tieg[u? Raiuno
06:55 – Player 07:00 – Tg 1 (fit8am, fid-9am u fid-9:30) 07:05 – Parlamento telegiornale 08:25 – Unomattina in famiglia 10:20 – Linea verde orizzonti 11:15 – I love you Ama! ...e fa ciò che vuoi Fabrizio De André e Dori Ghezzi 11:45 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 – Easy driver 14:30 – Bambini guerrieri 15:30 – Le amiche del sabato 17:00 – Tg 1 17:10 – Che tempo fa 17:15 – A sua immagine 17:45 –Passaggio a Nord-Ovest 18:50 – L’Eredita’ 20:00 – Telegiornale 20:30 – Tg sport 20:35 – Affari tuoi 21:10 – Ti lascio una canzone 00:00 – Tg 1 60 secondi 00:03 – Ti lascio una canzone 00:30 – S’e’ fatta notte 01:15 – Tg 1 notte 01:25 – Che tempo fa 01:30 – Applausi 02:45 – Sabato club – Funeral Party (Film). Raidue
07:00 – Incinta per caso 07:25 – Lassie 09:00 – Sulla via di Damasco 09:30 – Parlamento punto Europa 10:00 -Voyager Factory inside the world 10:40 – Cronache animali 11:30 – Mezzo giorno in famiglia 13:00 – Tg 2 giorno 13:30 – Dribbling 13:45 – Automobilismo Gran Premio di Australia 15:00 – Voyager factory 16:25 – Sea patrol 17:10 - Sereno Variabile 18:00 – Tg 2 LIS 18:03 – Meteo 2 18:05 – 90 minuto 18:50 Razza Umana Magazine 19:35 –
Squadra speciale cobra 11 20:30 Tg 2 21:05 – Castle 21:50 – Elementary equazione mortale 22:40 – Tg 2 22:55 – Player 23:00 – Sabato sprint 23:45 – Tg 2 Dossier 00:30 – Tg 2 storie, racconti delle settimana 01:10 – Tg 2 mizar 01:35 – Tg 2 Cinematinee’ 01:40 – Tg 2 Achab Libri. –
Raitre
06:55 - La grande vallata Il prezzo 07:45 – E’ arrivata la parigina 09:30 – L’Elisir del sabato 11:00 - Tgr BellItalia 11:30 – Tgr prodotto italia 12:00 – Tg 3 12:25 – Tgr il settimanle 12:55 – Tgr ambiente italia 14:00 – Tg regione # Meteo 14:20 – Tg 3 # Pixel # Meteo 3 # Tg LIS 15:00 – Tv Talk 16:00 – Ciclismo 16:50 – Per un pugno di libri 17:00 – Hotel 6 stelle 18:00 – Player 18:05 – Hotel 6 stelle 18:55 Meteo 3 19:00 – Tg 3 19:30 – Tg regione # Meteo 20:00 – Blob 20:10 – Che temp che fa 21:30 – Il segreto 23:25 – Tg 3 23:40 – Tg regione # Meteo 3 23:45 – Stelle nere 00:50 – Tg 3 # Agenda del mondo 01:15 – Nizza (fra) Ciclismo. Canale 5
06:00 – Prima pagina # Traffico 07:58 – Meteo. It # Tg 5 09:10 – Super partes 10:00 – Melaverde 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # Meteo.It 13:40 – Beautiful 14:10 -Amici di Maria 16:00 – Verissimo 18:50 – Avanti un
altro 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – C’e’ posta per te 00:30 – Tg 5 (Speciale) # Tg 5 01:50 – Rassegna 02:00 – Meteo.It 02:01 – Striscia la notizia. Italia 1
06:30 – Chante! 07:00 – Cyber girls 07:50 – True Jackson 08:40 – Glee 10:30 – The secret circle 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 13:40 – Grande fratello 14:05 – Mr. Bean holiday 15:50 – Babe va in citta’ 17:45 – Nikita 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:00 – Tom e Jerry 19:35 – I Simpson 21:10 – Harry Potter e i doni della morte 23:35 – Beetlejuice 01:30 – Grande fratello 01:50 – Sportello – La giornata 02:15 – Studio aperto. Rete 4
07:00 – Televendita media shopping 07:35 – Miami vice 08:30 – Hunter 09:30 – Magazine 10:00 – Donnavventura 10:50 – Ricetta all’Italia 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Detective in corsia 12:55 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Come si cambia celebrity 16:12 – Ieri e oggi 17:00 – Poirot – A styles court 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 – Tempesta d’amore 21:30 – Il padrino 01:10 – Chase 01:55 – Tg 4 Night news 02:17 – Ieri e oggi in Tv speciale.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
23
TV#RADJU F. Living
Go Stars
07:00 - Ashram 09:00 - F. Living Magazine 10:00 - Belle Donne 12:00 Teleshopping 13:00 Niltaqg[u 15:00 Teleshopping 16:00 - Bejnietna 18:00 Teleshopping 20:30 - Tie; tal-{olm 21:30 - Bejnietna 23:30 - Fil-:nien ma’ Melo 24:00 - Madagascar 01:30 Teleshopping.
08:30 - Alice in Wonderland 10:20 Edward Scissorhands 12:10 - The Hunchback of Notre Dame 13:40 - In the Loop 15:25 - Quantum of Solace 17:10 - Eight Below 19:10 - The Company Men 21:00 - Hatfields & McCoys 22:30 - The Great Gatsby 00:55 - Ted 02:40 Edward Scissorhands 04:25 - Quantum of Solace 06:10 - The Hunchback of Notre Dame.
Xejk
07:30 – Just For Laughs 07:45 – Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 – Just for Laughts 12:00 – Top 10 13:30 – The 80’s 14:00 – Local Angle 15:00 – The 90’s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 – Tele Market Deals 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Jimpurtani 17:45 – Maltese Music 18:00 – Back in Time 80’s and more 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Just for Laughs 21:55 – Football Daily 22:00 – Music Documentary 23:00 – audio video clips 23:45 – Tele Market Deals. Melita More
09:00 - Private Practice 09:45 - Private Practice 10:30 - Private Practice 11:15 Private Practice 12:00 - Private Practice 12:45 - SMASH 13:30 - Suits 14:15 Suits 15:00 - Suits 15:45 - Suits 16:30 Suits 17:15 Mike & Molly 17:45 Whitney 18:30 - Chicago Fire 19:15 Grey’s Anatomy 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Amazing Race 21:15 - Game Of Thrones 22:15 Spartacus 23:15 - Suits 00:00 - GO ON 00:30 - Dallas 01:15 – Alcatraz. La 5
06:55 – Vivere 07:15 – Televendita media shopping 07:30 – Tempesta d’amore 08:30 – Centovetrine 10:52 – Televendita 11:15 – Principesse 11:58 – Exteme makeover home edition 14:00 –Royal pains 15:30 – Lina’s hair 16:00 –Non ditelo alla sposa 17:00 – Spose extralarge 17:45 – Donnavventura 18:30 – Amici di Maria 20:05 – Extreme makeover home edition 21:11 – il grande cuore di Lucky 22:55 – The burning plain 01:25 –Principesse 02:15 – Donnavventura.
19:45 - Miss Fisher’s Murder Mysteries 20:50 - Great Women 21:00 - Loves Music, Loves to Dance 22:45 - Great Women 23:00 - Mr Selfridge 23:53 - Mr Selfridge. Discovery Channel
06:00 - Mr Bloom’s Nursery 06:20 Balamory 06:40 - Nina and the Neurons 06:55 Me Too! 07:15 Mr Bloom’s Nursery 07:35 - Balamory 07:55 - Nina and the Neurons 08:10 -Me Too! 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Tough Guy Or Chicken? 10:05 - Little Britain 10:35 - Friday Night Dinner 11:00 - The Omid Djalili Show 11:30 - Extras 11:55 A Farmer’s Life for Me 12:50 -The Vicar of Dibley 13:20 Tough Guy Or Chicken? 14:10 - Casualty 15:00 EastEnders 15:3 0 - EastEnders 16:00 EastEnders 16:30 - EastEnders 17:00 Friday Night Dinner 17:25 - Friday Night Dinner 17:50 - Friday Night Dinner 18:20 - Doctor Who 19:10 David Copperfield 20:00 - Live at the Apollo 20:45 - Alan Carr: Chatty Man 21:30 - DCI Banks 22:20 - Stewart Lee’s Comedy Vehicle 22:50 Pramface 23:20 - The Vicar of Dibley 23:50 - Last Man Standing.
06:00 - How It’s Made 06:25 - Rides: Bad Check 07:15 - Fifth Gear 07:45 Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: The Big Rig 09:05 - The Real Hustle 09:30 The Real Hustle 09:55 - The Real Hustle 10:25 - The Real Hustle 10:50 - Fast N’ Loud: Ford Galaxie - Part 2; Nash Healey 11:40 - Fast N’ Loud: Dale Jr.’s Sick Nomad 12:35 - Fast N’ Loud: Chopped Cabriolet and ‘Vette Rescue’ 13:30 - Fast N’ Loud: Killer COPO Camaro 14:25 - How It’s Made: Dream Cars: Wiesmann MF5 14:55 - How It’s Made: Dream Cars: Lamborghini Aventador 15:20 - World’s Biggest Ship: Colossal Cargo 16:15 - Futurescape With James Woods: Cheating Time 17:10 How Do They Do It?: Guitars; Rope Access; Fast Tractor 17:40 - How Do They Do It?: Liferafts; Mind Control; Stamps 18:05 - Crash Course: Unrestrained Loads 18:35 - Chasing Classic Cars: Chance of a Lifetime 19:00 - Fifth Gear 20:00 - Flip Men 20:30 Game of Pawns: Let the Games Begin 21:00 - Baggage Battles: Lady Luck 21:30 - Auction Hunters: Carolyn Goes Topless 22:00 - River Monsters: Colombian Slasher 23:00 - Bear Grylls: Escape From Hell: Canyons.
MGM Movie
Discovery World
06:05 - Android 07:20 - Burn! 09:10 True Heart 10:40 - Dominick and Eugene 12:25 - Access Code 13:55 - Far North 15:25 - Sibling Rivalry 16:50 - Electric Dreams 18:25 - The Favor 20:00 Strictly Business 21:20 - Diplomatic Immunity 22:55 - Secret Screams.
06:00 - I’m Alive 06:50 - I’m Alive 07:45 - I’m Alive 08:35 - World’s Lost Tribes: The New Adventures of Mark and Olly 09:30 - World’s Lost Tribes: The New Adventures of Mark and Olly 10:20 - When Disaster Strikes 11:10 - When Disaster Strikes 12:05 - When Disaster Strikes 12:55 - NASA’s Greatest Missions 13:50 - Tank on the Moon 14:45 - Long Way Down 15:40 - Titanic: The Aftermath 17:25 - Conspiracies on Trial 17:50 - Conspiracies on Trial 18:20 - Why Intelligence Fails 19:10 - Don’t Drive Here 20:05 - Long Way Down 21:00 - Conspiracies on Trial 21:25 Conspiracies on Trial 21:55 - Legend Detectives 22:50 - Anthony Bourdain: No Reservations 23:45 - Final 24.
BBC Entertainment
Diva Channel
06:00 - Law & Order 06:50 - Law & Order 07:45 - Law & Order 08:45 Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Agatha Christie’s Poirot 10:50 - ER 11:50 - ER 12:35 - Wolff’s Turf 13:30 - Wolff’s Turf 14:20 - Try to Remember 16:00 SMS 16:10 - Strong Medicine 16:50 Strong Medicine 17:45 - Miss Marple
07>00 08>30 11>30 13>30 14>00 14>05 16>00 17>30 18>00 18>05 19>10 19>15 19>30 20>15 20>30 21>30 21>35 22>00 23>00
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
GO sports 3
08:30 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 09:45 – ISU Grand Prix, Figure Skating 10:30 - ISU Grand Prix, Figure Skating 11:15 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 12:45 - FIFA Under 17 World Cup Football 14:00 - Live: UEFA Women’s Champions League Football 16:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 17:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 18:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 19:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 20:00 – Boxing 21:00 - Live Superkombat Fighting Championship Kickboxing.
14:00 - PGA European Tour - Trophee Hassan II - Day 3 (LIVE) NEAR LIVE 18:00 - Ligue 1 - Round 29 - LOSC Lille v Nantes 20:00 - Ligue 1 - Round 29 - AC Ajaccio v EA Guingamp (LIVE) 22:00 Inter Channel
Eurosport 2
GO sports 5
06:30 - UEFA Under- 21 International Championship Futsal 07:30 - World Cup Qualifier Football 08:30 - World Cup Qualifier Football 09:15 - World Cup Qualifier Football 10:00 - World Cup, World Tour 11:00 - Summer Grand Prix Ski Jumping 12:30 - FIS World Cup Alpine Skiing 13:30 European Tour Snooker 15:30 - World Cup, World Tour 16:30 - UEFA Under21 International Championship Futsal 17:30 - Summer Grand Prix Ski Jumping 19:00 - World Cup Qualifier Football 20:00 - World Cup, World Tour 21:00 - UEFA Under- 21 International Championship Futsal 22:00 - Total KO 23:00 - Total KO.
16:00 -
GO sports 1
07:00 Formula 1 - Australian Grand Prix, Melbourne – Qualifying (LIVE) 08:30 Ligue 1 - Round 29 - Stade de Reims v Olympique de Marseille 10:30 Trans World Sport #1402 11:30 Serie A - Round 27 - Inter v Torino 13:30 RBS Six Nations 2014 - Italy v England (LIVE ) 15:45 RBS Six Nations 2014 Wales v Scotland (LIVE) 18:00 RBS Six Nations 2014 - France v Ireland (LIVE) 20:00 ATP Masters 1000 BNP Paribas Open, Indian Wells - Semi Finals (LIVE ) 01:00 Barclays Premier League -Week 31 - Hull City v Manchester City 03:00 Football’s Greatest 03:30 Ligue 1 - Round 29 - AC Ajaccio v EA Guingamp 05:30 PGA European Tour - WGC Cadillac Championship – Highlights GO sports 2
Mr. Bean’s Holiday
– Italia 1, 14>05
Mr. Bean jirba[ vja;; g[al Cannes u bi ]ball ;enwin jifred tifel minn ma’ missieru. Jag[mel [iltu biex jer;a’ jg[aqqadhom flimkien biex ikomplu l-;ita. I]da dan il-vja;; kellu jkun ta’ skoperta kbira g[al Mr. Bean hekk kif skopra l-e]istenza ta’ Franza, kif isuq ir-rota, l-im[abba vera u [afna affarijiet o[ra. I]da b[alma nafu, Mr. Bean mhux se jie[u vaganza mill-kummiedji tieg[u!
NET News Telebejg[ Maratona bir-roti Sibt Familja NET News (ikompli) Sibt Familja Maratona bir-roti Elle NET News Sibtilfidi Tlug[ tal-Lottu Maratona bir-roti NET News G[alik fl-Ewropa Iswed fuq l-Abjad NET News (ikompli) Iswed fuq l-Abjad Maratoni bir-roti NET News
12:30 - Barclays Premier League - Week 31 - Premier League Match Pack 13:00 - Barclays Premier League - Week 31 Premier League Preview 13:45 Barclays Premier League - Week 31 Hull City v Manchester City (LIVE) 16:00 - Barclays Premier League - Week 31 - Stoke City v West Ham Utd (LIVE) 18:30 - Barclays Premier League - Week 31 - Aston Villa v Chelsea (LIVE) 20:45 - Serie A Round 28 - Hellas Verona v Inter (LIVE) 22:45 - Milan Channel
GO sports 4 16:00 - Barclays Premier League Week 31 - Everton v Cardiff (LIVE) 18:00 - Barclays Premier League -Week 31 - Swansea City v West Brom Albion 20:00 - Juve Channel
Barclays Premier League Week 31 - Southampton v Norwich City (LIVE) 18:00 - Barclays Premier League - Week 31 - Sunderland v Crystal Palace 20:00 - LFC TV GO sports 6 16:00 -
Barclays Premier League Week 31 - Fulham v Newcastle Utd (LIVE) 18:00 – MUTV
GO sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 Barclays Premier League - Week 30 Cardiff City v Fulham 11:00 - Formula 1 - Australian Grand Prix, Melbourne Practice 3 12:30 - Serie A - Round 27 - Juventus v Fiorentina 14:30 Formula 1 - Australian Grand Prix, Melbourne – Qualifying 16:00 Barclays Premier League - Week 31 Sunderland v Crystal Palace (LIVE ) 18:0 -0 RBS Six Nations 2014 - Italy v England 20:00 - PGA European Tour Trophee Hassan II - Day 3 00:00 Trans World Sport #1402 01:00 Barclays Premier League - Week 31 Southampton v Norwich City 03:00 Ligue 1 -Round 29 - LOSC Lille v Nantes 05:00 - RBS Six Nations 2014 Wales v Scotland GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 Barclays Premier League - Week 30 Cardiff City v Fulham 13:00 - Formula 1 - Australian Grand Prix, Melbourne Practice 3 14:30 - Serie A - Round 27 - Juventus v Fiorentina 16:00 Barclays Premier League - Week 31 Swansea City v West Brom Albion (LIVE ) 18:30 - Formula 1 - Australian Grand Prix, Melbourne – Qualifying 20:00 - RBS Six Nations 2014 - Italy v England 22:00 - PGA European Tour Trophee Hassan II - Day 3 02:00 Trans World Sport #1402 03:00 Barclays Premier League - Week 31 Southampton v Norwich City 05:00 Ligue 1 - Round 29 - LOSC Lille v Nantes 07:00 - RBS Six Nations 2014 - Wales v Scotland
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
24
TV # RADJU
Harry Potter e i Doni Della Morte – Italia 1, 21>10
Il Padrino – Italia 1, 21>30
ILLUM FUQ NET TELEVISION
Sibt Familja Il-personalità televi]iva Angie Laus u l-attur Joseph Fenech, akkumpanjati minn qraba jew [bieb, se jkunu fost ilparte/ipanti tal-game show divertenti waqt il-programm tallum Sibt Familja, il-varjetà televi]iva tas-Sibt waranofsinhar, li tirritorna fuq Net Television bejn is-1:30 p.m. u l-4 p.m. Bi pre]entazzjoni ta’ Ray Attard u Debbie Scerri, u produzzjoni ta’ Spiteri Lucas
– Net Television, 13>30
Entertainment, fil-programm tal-lum minbarra l-log[ob malmistednin, niltaqg[u mal-grupp Firelight li f’Mejju li ;ej se jirrappre]enta lil Malta filEurovision Song Contest. Jie[du sehem ukoll il-kantanti Ludwig Galea, Neville Refalo u Ivan Spiteri Lucas akkumpanjati mill-band tal-maestro Mark Spiteri Lucas. L-attur Toni Busuttil ikompli jqanqal tbissima bil-komi/ità tieg[u.
Elle – Net Television, 17>30 Kull nhar ta’ Sibt fil-5:30 p.m. bosta huma dawk in-nisa li ma jitilfux l-appuntament ma’ Claudia Calleja g[all-programm Elle. Il-pre]entatri/i llum tiltaqa’ ma’ mistednin o[ra. B’hekk, permezz talesperti, turi lit-telespettaturi laqwa ideat b’teknika esperta g[at-tema tal-okka]joni ta’ Mag[mudija. Sue Caruana, il-master nail technician, tapplika u tispjega kif isir French manicure u ]]id effett ileqq biex jkun adattat g[all-okka]joni spe/jali. Marielle Calleja, l-istilista tax-
xag[ar, to[loq stil g[al min g[andu xag[ar b’tul medju. Fl-a[[ar nett, Diane Nikolic, l-artista tal-irtokk, titkellem dwar il-kura tal-;ilda, fil-ka] tal-mistiedna li tkun g[adha kemm kellha tarbija, u tapplika fuqha l-irtokk b’mod professjonali biex tag[laq it-tema tal-programm tal-lum. Bl-istil ta’pre]entazzjoni ta’ Claudia Calleja, u bi produzzjoni ta’ Impel Communications flimkien mal-kwalità mwassla lit-telespettaturi mill-esperti, Elle bir-ra;un li kiseb l-attenzjoni ta’ kull mara.
Claudia, Francesca Gaspar u Stanley (mistednin) u Diane Nikolic (artista tal-irtokk)
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
25
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF Mimdudin>1. Tifla mfarfra wa[da sew (6) 4. Dokument legali dwar wirt (8) 9. …… ta’ kollox, ng[idu, ukoll jekk isir hekk (6) 10. {alfa (8) 12. Reputazzjoni mo[bija filqoffa Maltija! (4) 13. Spirtu ta’ kontroll (5) 14. Ag[ti lil min jiekol (4) 17. Titrabba fuq il-;isem (6) 18. Dak li joqg[od ma;enbek (3) 20. Ming[ajru ma tag[milx bigilla (3) 21. G[ajta ta’ fer[ mal-ewwel grokk? (6) 27. Kollu kemm hu (4) 28. Eleganti (5) 29. Il-kamra fejn isir it-tie; (4) 32. Ftehim (8) 33. Timidu li j]omm ru[u lura (6) 34. Distratti (8) 35. Xela (6) Weqfin>1. Tg[a;;el fil-mixi (7) 2. }ied (7) 3. Pront fil-qalba talPalestina? (4) 5. Jaf kif g[andu j;ib ru[u (6) 6. G[abra (4) 7. :abu l-kwota fl-elezzjoni (6) 8. Hekk tibda tag[mel il;urnata mal-21 ta’ Di/embru (6) 11. Numru ta’ kantanti b’il[na
differenti li jkantaw flimkien (3) 15. Ktieb g[al-bolli jew g[arritratti (5) 16. {eles mill-mewt (5) 19. Arblu (7) 22. Nuqqas ta’ interess (7) 23. I;;ieled bl-idejn (6) 24. Newwieh (6) 25. La[am li jinxtara g[allbrodu (6) 26. Distanza mo[bija g[and isSur Camillo (3) 30. Fihom jin[ema l-[ob] (4) 31. L-i]g[ar bo//a ssibha g[and il-klikka (4) Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin>1. Pri]ma, 4. Negattiv, 9. Reddnu, 10. E//essiv, 12. Guva, 13. Farsa, 14. Ta//, 17. Naddaf, 18. Dam, 20. Blu, 21. Peduna, 27. Kbar, 28. Lieva, 29. Flus, 32. Di]astru, 33. Tiekol, 34. Twiddiba, 35. Kustat. Weqfin>1. Paragun, 2. Iddivida, 3. Mans, 5. E//ess, 6. Abel, 7. Tisfar, 8. Viva/i, 11. Far, 15. Qafla, 16. {a]en, 19. Duplikat, 22. Assolut, 23. Skadut, 24. Mazzri, 25. Tixrob, 26. Eva, 30. {sad, 31. Bidu.
1
2
3
4
9
5
6
7
8
10 11
12
13
14
15
16
17
18 19 20
23
21
24
25
27
22
26
28
29
30
31
32
33
34
35
Spi]eriji li jift[u g[ada VALLETTA: New British Dispensary, 109#110, Triq San :wann; IL-{AMRUN: St. Gaetan Phamacy, Triq il-Kappillan Mifsud; {AL QORMI: Tal-{las Pharmacy, Triq il-{elsien; BIRKIRKARA: Holy Cross Pharmacy, 37, Triq il-Kbira; LIMSIDA: Regional Pharmacy, Triq E. H. Furse; SWIEQI: J.V.’s Pharmacy, Wied is-Swieqi; TAS-SLIEMA: Edward’s Pharmacy, 115, Triq Manwel Dimech; {‘ATTARD: St. Mary Pharmacy, 2, Triq Antonio Schembri; IL-MOSTA: St. Mary Pharmacy, 14, Pjazza Rotunda; BU:IBBA: St. Simon Pharmacy, 8, Dawret ilG]ejjer; PAOLA: De Paola Pharmacy, 36, Pjazza Antoine De Paule; L-ISLA: Victory Pharmacy, 32, Triq il-Vitorja; {A}}ABBAR: Mediatrix Plus Pharmacy, 7, Triq is-Santwarju; MARSAXLOKK: Pompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda; LIMQABBA: Mqabba Central Pharmacy, 5, Triq Santa Katerina; {A}-}EBBU:: Spi]erija {al Mula, Triq Dun Salv Ciappara; {AD-DINGLI: Spi]erija Carmen, 1, Triq Misra[ is-Suffara; VICTORIA: Ta/-?awla Pharmacy, Triq 7 ta’ :unju 1919; IXXEWKIJA: St. John Pharmacy, 85, Triq l-Indipendenza.
Mobile Blood Donation Unit
G[ada l-{add 16 ta’ Marzu 2014, se jkun hemm il-mobile blood donation unit is-Si;;iewi, fi/-?entru ?iviku ma;enb l-g[assa talPulizija. Il-[in g[all-g[oti tad-demm ikun mit-8.30am sas1.00pm. :entilment nitolbu biex tin;ieb il-karta tal-identità.
Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores
Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, In-Nazzjon, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. L-a[[ar premju ntreba[ minn Carmel Micallef, “Rustica”, Triq Dun Manwel Zammit is-Siggiewi.
Rapport tat-temp
UV INDEX
5
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab bil-possibilita’ ta’ xi ftit xita f’xi waqtiet VI}IBBILTÀ ;eneralment tajba IR-RI{ Ftit qawwi g[al qawwi mill-Grieg il-Lvant li jsir moderat g[al ftit qawwi mill-Grigal BA{AR Qawwi IMBATT Moderat mix-Xlokk TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1mm Xita mill-1 ta’ Settembru 490.7mm
Il-[amest ijiem li ;ejjin
IS-SIBT L-og[la 15˚C L-inqas 12˚C
IL-{ADD L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C
IT-TNEJN L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
IT-TLIETA L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
L-ERBG{A L-og[la 19˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
5
5
5
6
5
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 16˚ imsa[[ab, Al;eri 13˚C xita, Amsterdam 7˚C imsa[[ab, Ateni 15˚C xemxi, Li]bona 16˚C xemxi, Berlin 12˚ xemxi, Brussell 13˚C xemxi, il-Kajr 17˚C imsa[[ab, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 9˚C imsa[[ab, Frankfurt 16˚C xemxi, Milan 18˚C xemxi, Istanbul 10˚C xemxi, Londra 13˚C xemxi, Madrid 13˚C imsa[[ab, Moska 10˚C imsa[[ab, Pari;i 17˚C xemxi, Bar/ellona 17˚C imsa[[ab, Ruma 17˚C sabi[, Tel Aviv 14˚C imsa[[ab, Tripli 23˚C xemxi, Tune] 14˚C imsa[[ab, Vjenna 17˚C xemxi, Zurich 15˚C xemxi, Munich 16˚C xemxi, St. Petersburg 5˚C xemxi
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
KLASSIFIKATI {a]-}abbar Triq Is-Santwarju
permess. Kbir, bil-bit[a u store G{ALL-BEJG{ room. ?emplu 79425197.
Indipendenza, I]-}urrieq fejn ilparke;; mhux problema. Ideali G[amara antika {ANUT bil-permess ideali g[al g[al uffi/ini, salon, e//. Dirett TINKLUDI twaletta bil-mera, ming[and is-sid. ?emplu convenience shop jew simili, Il-{amrun {’Attard armat lest. ?emplu 79425197. GARAXX jew store, 115-il pied lavaman, komodina, gradenza 79431926 jew 79306052. GARAXX kbir 75 pied b’20 tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, bil-mera u wi// tal-ir[am u gwarpied, livell mat-triq fuq 12-il fila- Il-Fgura – Triq {a]-}abbar dawl, ilma u toilet. Bil-permess darobba kbira. Jistg[u jinbieg[u AVVI}I separati. ?emplu 99800607. ta. ?emplu 79425197. {ANUT armat lest, Class 4 bil- Class B. ?emplu 77200983. –
G{ALL-KIRI
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehuIl-Qajjenza ([dejn il-ba[ar) midifiers , e//. B’sitt xhur garanzGARAXX mg[ammar b’kollox ija fuq il -parts u labour. Bl-ir[as g[all-ville;;jatura, bil-bieb bil[;ieg u l-purtelli, salott bit-tele- prezzijiet. Stima b’xejn minn vixin, kamra tas-sodda doppja, qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ kamra o[ra b’]ew; sodod, k/ina appliances. ?emplu 21371559, kompluta, washing machine, toi- 27371559, 21493285, 79884497 let bil-geyser u shower, u bit[a. jew 99472570. Servizz fil-pront. Prezz €450 fix-xahar. ?emplu Tiswijiet 99286547. TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu I]-}urrieq {ANUT (Class 4) fi Vjal l- 99422268 jew 21416705.
Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
27
SPORT BASKETBALL - TAZZA LOUIS BORG
Jintlag[bu l-ewwel legs tal-finali
G[ada Athleta, Bupa Luxol, Caffe Moak Luxol u Depiro se jkunu impenjati fl-ewwel leg talfinali tat-Tazza Louis Borg. Ittieni legs jintlag[bu l-Erbg[a 19 tax-xahar. Il-finali tal-ir;iel hi bejn Athleta A to Z Electronics u Bupa Luxol filwaqt li Caffe Moak Luxol u Pavi Depiro jilag[bu filfinali tan-nisa. Athleta jiltaqg[u kontra Luxol bit-tama li jipprovaw jiksbu l[ames unur tal-ista;un wara li reb[u l-pre-season turnament, isSuper Cup, in-Knockout u xShield. Il-mira ta’ Luxol hi li jwaqqfu lmixja ta’ Athleta imma jridu jkunu aktar konsistenti fl-attakk biex ja[gmlui dan. Barra minn hekk ma jridux jiffukaw il-log[ob tag[hom biss fuq l-Amerikan M. Myers Keitt u t-twil S. Deguara. Biex jirrepetu r-reb[a fl-a[[ar konfront fil-kampjonat, meta Luxol iddominaw, ix-shooters ]g[a]ag[ N. Vasovic u JC.
Cordina jridu jag[tu l-kontribut tag[hom. G[al Athleta mistenni jirritorna l-Kanadi] C. Patus wara li tilef la[[ar ]ewg log[biet min[abba li kien imwe;;a’. C. Patus mistenni jag[tui aktar sa[[a ta[t il-board fejn Luxol g[andhom il-vanta;; filwaqt li M. Naudi g[addej minn mument feli/i. Athleta min-na[a l-o[ra jittamaw li d-difi]a aggressiva twaqqaf l-attakki ta’ Luxol li jridu jdawru l-ballun aktar. Fil-finali tat-Tazza Louis Borg tan-nisa jiltaqg[u Luxol u Depiro, i]-]ew; timijiet li bejniethom reb[u l-unuri dan l-ista;un. Depiro mistennija jilqg[u lura lil S. Brincat wara li tilfet l-a[[ar ]ew; log[biet u jridu jinsew ilwirja di]appunanti li kellhom filfinali tan-K.O. u jittamaw li N. Taylor tkun f’vena a[jar ta[t ilboards. Luxol g[addejjin minn perodju tajjeb u se jkollhom lura lil S. DeMartino u S. Pace.
Clayton Attard (l-ewwel mix-xellug) li dan l-a[[ar ;ie inkurunat champion tal-Pool
POOL
Attard Champion nazzjonali Clayton Attard ;ie inkurunat Champion nazzjonali ;did talPool meta fil-finali g[eleb lil Mario Cutajar bl-iskor ta’ 9-3. Il-plejer ta’ Top Gun Bar kien konsistenti fil-log[ob tieg[u u ma ta l-ebda /ans lil Cutajar, li jilg[ab ma’ Domus Kids, jirkupra.
Il-kampjonati nazzjonali intlag[bu fuq tmien ;img[at f’Ian’s Sports Club, f’{a]-}ebbu;. Fi tmiem tal-kampjonati, barra Clayton Attard u Mario Cutajar, anke Claudio Cassar u Wayne Bonnici ikkwalifikaw biex jilag[bu fit-tim nazzjonali talir;iel, li ser jirrappre]enta lil
pajji]na fil-Kampjonati Mondjali fi Blackpool, bejn l-21 ta’ :unju u 2 ta’ Lulju. Malta se tkun rappre]entata minn erba’ timijiet f’ dawn ilkampjonati mondjali. It-tim ta’ lir;iel, ta]-]g[a]agh tal-U18, ]g[a]agh tal-U21, kif ukoll tim tal-ir;iel ta’ aktar minn 50 sena.
Programm ta’ sport lokali g[al tmiem il-;img[a Illum MFA Victor Tedesco Std – 2pm. BOV Premier. Relegation Pool. Qormi v Vittoriosa., 4.15pm. BOV Premier. Relegation Pool. Rabat A v Tarxien R. Kordin – 2pm. BOV Premier. Championship Pool. Mosta v Sliema W., 4pm. BOV Premier. Championship Pool. Balzan v Valletta Centenary Std – 2pm. I Div. G]ira Utd v Lija A., 4pm. I Div. Pieta` H v Melita Charles Abela Std – 2pm. III Div. Qrendi v Sirens, 4.15pm. III Div. Kalkara v Ta’ Xbiex Luxol Std – 2pm. III Div. Xg[ajra T v M;arr Utd., 4.15pm. III Div. Mtarfa v Attard Sirens Std – 2pm. III Div. Marsaxlokk v G[axaq, 4.15pm. III Div. Luqa SA v Swieqi Utd
YFA Melita Grd
2pm . U 1 5 . San :wann v Melita , 3 . 45pm . U 1 5 . Mosta v Pieta , 5 . 30pm . U 1 5 . Lija - Iklin v Rabat Rabat Grd – 1 pm . U 1 5 . Sliema v {amrun , 2 . 45pm . U 1 5 . Paola v St Andrew , 4 . 30pm . U 1 5 . M;arr v Mqabba –
ISA Msida Grd
2 . 30pm . Toly Products v Methode , 3 . 30pm . Trelleborg v Vassallo
SPARAR Bidnija – 12pm. Sparatura Trap
g[all-Baskal Muscat Trophy.
G[ada GFA MFA Sannat Grd – 2pm . St Lawrence Ta’ Qali
v G[arb R .
SWAN }ebbu; Grd - 1. 45pm . I Div . San
:wann K v Dingli E ., 3 .1 5pm . I Div . Valletta SP v }ejtun AFC Qormi Grd – 1. 45pm . I Div . Tal Qroqq Vk v G[arg[ur B ., 3 .1 5pm . I Div . Lija - Iklin AFC v Senglea G Tarxien Grd - 1. 45pm . II Div . Cospicua D v Mqabba AFC ., 3 .1 5pm . II Div . Tarxien CH v Ba[rija AFC
–
2pm. BOV Premier. Relegation Pool . Floriana v Naxxar L., 4pm. BOV Premier. Championship Pool . B ’ Kara v Hibs Centenary Std – 2pm . I Div . Gudja Utd v St George’s, 4pm. I Div. Bir]ebbu’a SP v {amrun S. Victor Tedesco Std – 2pm. I Div. }ebbu; R v Msida SJ, 4.15pm. I Div. }urrieq v }ejtun C. Charles Abela Std – 2pm. II Div. Si;;iewi v Mellie[a., 4.15pm. II Div. Kirkop Utd v Pembroke A. –
Luxol Std
– 2pm . II Div . Marsaskala v Dingli S ., 4 .1 5pm . II Div . G[arg[ur v Marsa Sirens Std – 2pm . II Div . Mqabba v }abbar SP ., 4 .1 5pm . II Div . San :wann v Senglea A
IASC Tarxien Grd – 9.45am. Interleague.
Rovers Utd v {amrun L., 11am. Interleague. Floriana A v Msida RS
HOCKEY Kordin – 9am. Lig. White Hart v
Floriana YS., 11am. Rabat v Sliema HS.
ASMK YFA Rabat Grd – 9am . U 1 7 . Paola v Im;arr– 9am. Issir ssezzjoni tat-
{amrun , 1 0 . 4am . U 1 7 . Sliema v Pieta `, 1 2 . 30pm . U 1 7 . Melita v Kirkop M;arr Grd – 1 pm . U 1 7 . B ’ Kara v San :wann ., 2 . 45pm . U 1 7 . Msida v Tarxien R ., 4 . 30pm . U 1 7 . Cottonera v Balzan
GFA Gozo Std
– 2pm . Victoria H v Nadur Y ., 4pm . SK Victoria Wanderers v Xewkija T .
MAFA St Margerita
9 . 30am . Marsa SM v Marsa WS ., 11.1 5am . }ejtun RS v Mqabba RA . –
Trials fil-barriera ta’ Torri Falka
BASKETBALL Ta’ Qali – 2.45pm. Louis Borg Cup.
(N) I Leg. Depiro v Luxol, 4.30pm. Louis Bord Cup. (I). I Leg. Athleta v Luxol
SPARAR Bidnija – 10am. Sparatura Trap g[all-Baskal Muscat Trophy.
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.30pm. Issir id-disa’
laqg[a tal-ista;un, posposta l-{add li g[adda min[abba l-maltemp li se tikkonsisti wkoll minn finali talKlassi Gold
IASC – INTERLEAGUE
Senglea Youngsters jumiljaw lil Floriana Ajax Fi tmiem il-;img[a kellhom jintlag[bu tliet partiti mill Interleague tal-IASC fejn kienu re;istrati reb[iet g[al Senglea Youngsters u Msida Red Stars. {amrun Liberty ing[ataw walkover ta’ 2-0 kontra Luqa Juniors.
Senglea Youngsters..............5 Floriana Ajax.......................1
Senglea Youngsters umil jaw lil Floriana Ajax 5 -1
wara taqsima bilan/jata fejn i] - ]ew; timijiet dehru atten ti g[al xulxin . Senglea fet[u l - iskor ]ew; minuti qabel tmiem l - ewwel taqsima permezz ta ’ Robert Michael Perkins . Fit - tieni taqsima , Senglea [ar;u iktar bi grinta u fil - 45 minuta ]iedu mal - vanta;; permezz ta ’ Carsten Dimech . Fil - 55 minuta Peter Paul Sammit g[amilhom tlieta g[as -
Senglejani . Floriana wettqu reazzjoni u fl - 64 minuta naqqsu d - dis takk permezz ta ’ Malcom Marmara i]da wara biss min uta , is - sostitut Timothy Thomas g[amilhom 4 -1 u fis - 67 minuta l - istess Thomas issi;illa r - reb[a g[al Senglea Youngsters 5 -
fuq quddiem biex i;ibu ri]ultat a[jar. Fit-63 minuta Daniel Galea naqqas id-distakk g[al Bir]ebbuga Tigers. Fis-67 minuta, Eric Saliba re;a’ ]ied id-distakk g[all-Misidjani u wara minuta Adrian Domencus re;a’ naqqas id-distakk g[at-Tigers. {ames minuti wara Andrew Bir]ebbu;a dehru li kienu se 1. jag[mlu rimonta i]da kien tard Formosa rdoppja. Referee - Nelson De Vella Fit-tieni taqsima Bir]ebbu;a wisq. Seixas Referee - Joe Camilleri [ar;u iktar attenti u tefg[u kollox Jibdew b’reb[a Msida Red Stars.....................3 Birzebbuga Tigers...................2 Fit-tieni log[ba, Msida Red Stars bdew l-avventura tag[hom fl-Interleague kontra Bir]ebbu;a Tigers b’reb[a ta’ 3-2. Wara 10 minuti Josuel Spiteri feta[ l-iskor g[all-Misidjani.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
28
SPORT
KICKBOXING
Reb[a o[ra g[al Daniel Zahra Daniel ‘The Jet’ Zahra g[eleb lisfida tal-Al;erin Nafid Chanotta biex reba[ il-;lieda tieg[u millkategorija Super Lightweight waqt is-seba’ edizzjoni talGladiatiors Night fejn Team Noel kellu erba’ reb[iet, tnejn minnhom fuq livell professjonali. Zahra li g[andu 28 sena kien superjuri g[all-avversarju fuq tliet rounds tal-K-1 ta’ tliet minuti lwie[ed, anki jekk kien hemm mumenti fejn l-Al;erin deher iwettaq reazzjoni. I]-]ew; avversarji tqabdu l-[in kollu b’Zahr ajispikka bid-daqqiet bl-irkoppa u l-Al;erin bid-daqqiet bil-ponn. Din il-;lieda kienet ta[t l-awspi/i tal-World Kickboxing Network (WKN) li ta[tha saret ukoll ;lied ao[ra professjonali, dik fil-kategorija Flyweight tan-nisa fejn Ruth Tanti (Ying Yang Team Noel) t[abtet ferm biex ing[atat ir-reb[a mill-;urija kontra l-Fran/i]a Stephanie Aubertini (Team France) u li kienet
ti]en ]ew; kg anqas minn Tanti. Fl-ewwel bout professjonali li kienet tal-K-1 fil-kategorija Welterweight, i]-]ag[]ug[ ta’ 18il sena Brandon Borg (The Art of Fighting) g[eleb lill-Ingli] Rob Hayward (Team England) ta’ 29 sena sena. Din kienet ;lieda ta’ 4 rounds ta’ ]ew; minuti l-wie[ed. Is-serata bdiet bi ;lieda ta’ esibizzjoni bejn Courtney Vella u Darren Micallef, ]ew; atleti ta’ 12-il sena ta’ Ying Yang Team Noel bil-konfront jintemm draw. Fil-kategorija Lightweight Keith Said (Stormkickboxing) g[eleb lil Matthew Borg (Wu Shu Ky) waqt li fis-super lightweight, Ryan Cachia (The New Kickboxing) g[eleb lil Ryan Tanti (The Art of Fighting), b’Knock-Out tekniku, l-istess b[alma g[amel fit-tieni round Darren Scerri (Basement Kickboxing) lil Elvic Zammit (The Fight Club) fl-istess kategorija. Aiden Catania reba[
il-katogorija Flyweight. Fil-kategorija Open Ryan Scicluna (Wu Shu Ky) g[eleb lil Clint Calleja (Team Zahra) b’Knock-Out tekniku fl-ewwel round u Christian Schembri (Wu Shu Ky) g[eleb lil Brandon Spiteri (Ying Yang Team Noel) fil-kategorija Super Middlweight. L-Ingli] Pete Mercer [a biss ftit sekondi biex g[eleb b’Knock-Out lil Darren Borg fis-super cruiserweight. Intant atleta ie[or ta’ Team Noel, Ruben “the Wolf” Azzopardi, li b[alissa qed jit[arre; barra minn Malta, il-{add 9 ta’ Marzu reba[ fi Brussell. Hu rrappre]enta l-klabb ta’ Sandsak Muay Thai tal-Lussemburgu u lil Malta wkoll. Kellu taqbida ta’ 5x2 fuq livell semiprofessjonali bir-regoli tal-K1 bl-ingwanti biss. Kienet taqbida bla waqfien u fla[[ar il-;urija tat ir-reb[a lil Azzopardi bil-punti.
Daniel Zahra jidher jolqot bl-irkoppa lill-Al;erin Nafid Chanotta (ritratti> Martin Agius)
Drittijiet esklussivi g[all-PBS
Wa[da mill-;lidiet l-o[ra semi-professjonali li saru fil-Gladiatiors Night
Il-PBS la[aq ftehim esklussiv mal-UEFA g[ad-drittijiet televi]ivi u media o[ra g[all-kampanji ta’ kwalifikazzjoni g[allUEFA Euro 2016 u t-Tazza tadDinja tal-FIFA 2018. Il-PBS akkwistat wkoll iddrittijiet esklussivi g[al log[biet kollha “home” u “away” ta’ Malta fi]-]ew; kampanji ta’ kwalifikazzjoni; u d-drittijiet lokali g[all-kampjonat ta’ ta[t is-17-il sena tal-UEFA li se jsir f’Malta f’Mejju. Il-ftehim dwar il-partiti Ewropej ta’ kwalfikazzjoni j[addan il-kun/ett ;did talUEFA ta’ “:img[a ta’ Football” fejn il-log[ob se jkun mifrux bejn il-{amis u t-Tlieta ta’ wara, bil-weekends b’kollox.
L-istazzjonjiet tal-PBS jistg[u juru l-log[ba tal-g[a]la tag[hom kuljum, kull ;img[a ta’ log[ob, li jfisser li fi kwalunkwe ;img[a, TVM u TVM2 jistg[u jxandru l-partiti tat-timijiet il-kbar tal-Ewropa. Il-PBS se jkollu wkoll programm ta’ kuljum bil-highlights tal-log[biet l-o[ra kollha tal;urnata. Kull kampanja ta’ kwalifikazzjoni se jkollha tnax-il ;img[a ta’ log[ob, b’minimu ta’ 36 partita x’jintwerew fuq TVM u
TVM2, u mag[hom il-log[biet ta’ Malta. Il-log[ob ta’ kwalifikazzjoni g[all-Euro 2016 jibda f’Settembru u jibqa’ sejjer sa Novembru 2015. Il-PBS la[qet ftehim separat mal-UEFA g[ax-xandiriet diretti tal-log[ob ta’ Malta fil-fa]i talgruppi tal-kampjonat tal-UEFA g[at-timijiet nazzjonali ta[t is-17-il sena, li se jsir f’Malta bejn id-9 u l-21 ta’ Mejju kif ukoll g[a]-]ew; semifinali u lfinali.
Illum il-finali ‘:ie[ l-Isport Malti’ Illum issir is-serata finali talewwel edizzjoni tal-awards ‘:ie[ l-Isport Malti’ organizzata mis-Segretarjat Parlamentari g[ar-Ri/erka, l-Innovazzjoni, i]-}g[a]ag[ u l-Isport, flimkien mal-Kunsill Malti g[all-Isport. Il-pubbliku g[andu /-/ans jag[ti s-sehem tieg[u billi jivvota permezz ta’ sms li jista’ jintbag[at fuq in-numri abbinati ma’ kull isem g[an-National People’s Choice Award. Ittelevoting se jibqa’ miftu[ sa nofsinnhar tal-lum. Is-serata finali se tixxandar dirett fuq TVM2 fit-8.30 p.m. Il-finalisti huma dawn:
Joanne Attard (Bowling) Eleonor Bezzina (Sparar)
Sue Abela (Bowling)
Best Coach Award
Best Sportswoman Award
Best Sportsman Award
Justin Caruana Scicluna (Bowling) William Chetcuti (Sparar) Daniel Zahra (Kickboxing)
Best Team Award
Men National Team (Waterpolo) Men’s Team (Pool ) Women’s National Team (Football)
Best Young Sportsperson Award
Suzanne Buttigieg (:innastika) Nicole Gatt (Weightlifting u Atletika) Nathan Lee Xuereb (Sparar)
Pierre Brincat (MFA) Jimmy Bugeja (Sparar) Karl Izzo (Waterpolo)
Best Official Award
Jesmond Caruana (Weightlif.) Vincent Degiorgio (Pool) Edwin Vella (Sparar)
National People’s Award
Rebecca Camilleri (Atletika) 50616721 William Chetcuti (Sparar) 50616722 Mae Farrugia (:innastika) 50616723 Dermot Galea (Triathlon) 50616724 Dennis Thornton (Regatta) 50616725 U18 Women’s National Team (Basketball) - 50616726
Il-midfielder ta’ Xewkija Tigers Gilbert Agius hu r-rebbie[ tal-BOV GFA Plejer tax-xahar g[al Frar wara prestazzjonijiet mill-aqwa li kellu fir-reb[iet 3-0 fuq Victoria Hotspurs, fejn skorja wie[ed mill-gowls, kif ukoll fir-reb[a 2-1 fuq Nadur Youngsters. Agius li lag[ab 120 darba mat-tim nazzjonali Malti u skorja 8 gowls hu l-uniku plejer li reba[ l-unur tal-Plejer tas-Sena tal-MFA tliet darbiet. Il-pre]entazzjoni saret minn Jack Thewma rappre-]entant tal-BOV f’G[awdex. Agius g[a]el lil Puttinu Cares f’G[awdex biex jibbenefika mad-donazzjoni marbuta ma’ dan l-unur.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
29
SPORT FUTBOL FIR-RENJU UNIT
Arsenal u Man City mistennija jwettqu reazzjoni ...tispikka wkoll Man Utd kontra Liverpool f’Old Trafford Il-Programm Premiership
Hull v Man City Everton v Cardiff Fulham v Newcastle Southampton v Norwich Stoke v West Ham Sunderland v C. Palace Swansea v West Brom Aston Villa v Chelsea
(1345) (1600) (1600) (1600) (1600) (1600) (1600) (1830)
Man Utd v Liverpool Tottenham v Arsenal
(1430) (1700)
G[ada
The Championship
Bolton v Brighton Bournemouth v M’Boro Burnley v Leeds Huddersfield v Blackburn Ipswich v Wigan Leicester v Blackpool Millwall v Charlton Nottm Forest v Doncaster QPR v Yeovil Reading v Derby Sheff Wed v Birmingham Watford v Barnsley
League One
Leyton Orient v Brentford Bradford v Gillingham Bristol City v Swindon Carlisle v Stevenage Crawley v Colchester Crewe v Oldham MK Dons v Peterborough Rotherham v Walsall Tranmere v Notts County Wolves v Shrewsbury
G[ada
Coventry v Port Vale
League Two
Burton v Wimbledon Cheltenham v Torquay Chesterfield v Oxford Utd Dag & Red v Morecambe Fleetwood v Portsmouth Hartlepool v Bristol R. Northampton v Mansfield Plymouth v Scunthorpe Rochdale v Accrington Southend v Bury York v Wycombe
G[ada
Newport v Exeter
Premiership Sko//i]
Dundee Utd v St Mirren Partick Thistle v Hibernian St Johnstone v Ross County
Championship Sko//i]
Alloa v Queen of Sth Dumbarton v Cowdenbeath Hamilton v Falkirk Livingston v Dundee Raith Rovers v Morton
I Div
Rangers v Dunfermline Arbroath v Airdrieonians East Fife v Ayr Forfar v Stranraer Stenhousemuir v Brechin
II Div
Clyde v Stirling Elgin v Annan Athletic Montrose v East Stirling Peterhead v Berwick Queen’s Park v Albion
Illum jitkompla l-Premier Ingli] fejn Arsenal u Manchester City, li din il-;img[a kienu eliminati mi/-Champions League, mistennija jwettqu reazzjoni. IsCitizens, ;img[a ilu kienu eliminati wkoll mill-FA Cup 2-1 f’darhom kontra Wigan. City llum jilag[bu g[and Hull u lGunners ikun imisshom g[ada fid-derby kontra r-rivali Tottenham. Barra dawn, g[ada tispikka wkoll il-log[ba bejn Man Utd u Liverpool f’Old Trafford. Ir-Red Devils qed ifittxu li jpattu g[at-telfa li kienu ;arrbu f’Settembru. It-tim ta’ Manuel Pellegrini issa jrid jiffoka fuq il-kampjonat ladarba ma jistax jirba[ it’Treble’. City b[alissa jinsabu disa’ punti ta[t il-liders Chelsea imma bi tliet log[biet anqas. Hull ;ejjin minn reb[a 3-0 kontra Sunderland fl-FA Cup, reb[a li biha kisbu post fis-semi finali tal-kompetizzjoni. Arsenal g[ada jilag[bu kontra Tottenham u jridu jinsew dak li se[[ matul il-;img[a meta ;ew eliminati mi/-Champions League minn Bayern Munich. Fi tmiem il-;img[a l-o[ra Arsenal reb[u 4-1 kontra Everton fl-FA Cup, reb[a li fiha spikka Giroud b’]ew; gowls. Tottenham ;ejjin minn telfa 4-0 fil-kampjonat
kontra Chelsea u telfa o[ra 1-3 fl-ewwel leg tal-a[[ar 16 talEuropa League kontra Benfica. Il-manager Tim Sherwood jemmen li l-plejers mhux qed juru determinazzjoni u qal li b’din l-attitudni Spurs jistg[u jinsew li jispi//aw mal-ewwel erbg[a. Arsenal se jkunu wkoll ming[ajr il-midfielder Mehut Ozil li we;;a’ kontra Bayern u g[andu erba’ limg[at barra. G[ada r-rivali kbar Man Utd u Liverpool jiltaqg[u f’Old Trafford. Ir-Red Devils ;ejjin minn reb[a 3-0 kontra West Bromwich Albion filwaqt li Liverpool [mistax ma jilag[bu. Dan jaf ikun fattur importanti g[alihom. Ir-Reds jinsbau seba’ punti ta[t Chelsea imma b’log[ba inqas filwaqt li Man Utd jinsabu fis-sitt post u jridu lpunti biex jiksbu post fl-Ewropa. Illum il-liders Chelsea jilag[bu barra minn darhom kontra Aston Villa. :img[a ilu t-tim ta’ Jose Mourinho ]ied il-vanta;; f’ras il-klassifika min[abba li l-eqreb rivali ma kienux impenjati. City u Arsenal lag[bu fl-FA Cup u Liverpool ma kellhomx log[ob. Fl-ewwel rawnd tal-kampjonat Chelsea reb[u 2-1 kontra Aston Villa, reb[a diffi/li li waslet b’gowl de/i]iv ta’ Ivanovic.
Wara ]ew; disfatti fi spazju ta’ ftit jiem City jridu jwettu reazzjoni meta llum jilag[bu kontra Hull
Everton , fis - seba ’ post jilag[bu kontra Cardiff bittama li jinsew id-disfatta li kellhom fl - FA Cup kontra
Arsenal. Cardiff se jippruvaw jibnu fuq ir-ri]ultat ta’ ;img[a ilu meta g[elbu lil Fulham 3-1.
FUTBOL TALJAN
Il-liders Juventus m’g[andhomx ifallu Bejn illum u t-Tnejn tintlag[ab is-27 ;urnata tas-Serie A fejn illiders Juventus m’g[andhomx ifallu milli jie[du punti massimi meta g[ada jilag[bu g[and Genoa. It-tim ta’ Antonio Conte g[andu vanta;; ta’ 14-il punt fuq Roma li lag[bu log[ba inqas. Roma tilfu 1-0 fil-konfront dirett kontra Napoli u komplew jinqatg[u minn ma’ Juventus li issa huma fi triqithom lejn ir-reb[ tattielet titlu konsekuttiv. Fi tmiem il-;img[a Juventus kisbu reb[a importanti meta reb[u 1-0 kontra Fiorentina, reb[a li biha mhux biss komplew ikabbru l-vanta;; tag[hom fuq Roma imma biha pattew g[all-uniku telfa li kienu sofrew fil-kampjonat kontra l-istess Fiorentina. Nhar il{amis Juventus u Fiorentina re;g[u iltaqg[u kontra xulxin flewwel leg tal-fa]i tal-a[[ar 16 talEuropa League u spi//aw fi draw ta’ 1-1 f’Turin. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Genoa tilfu 2-1 kontra Chievo u g[al
log[ba kontra l-Bianconeri se jkollhom lil Cofie sospi]. Bla dubju l-akbar theddida g[al Genoa se jkun Carlos Tevez, lattakkant li qed jokkupa l-ewwel post fil-klassifika tal-aqwa skorers bi 15-il gowl. Juventus kienu reb[u 2-0 fl-ewwel rawnd f’Turin. Roma, wara t-telfa kontra Napoli jridu jwettqu reazzjoni meta jilag[bu fl-Olimpico kontra Udinese. Il-Giallorossi, minbarra li sofrew telfa kontra Napoli tilfu wkoll lid-difensur Strootman li se jdum barra disa’ xhur wara li /arrat il-ligamenti ta’ rkopptu. Barra dan, id-difensur Maicon hu sospi]. Udinese, fl-14-il post se jkollhom moral g[oli wara reb[a 1-0 kontra Milan bl-eroj tas-serata jkun is-solitu Di Natale li s’issa skurja disa’ gowls fil-kampjonat. Nhar it-Tnejn ukoll Napoli jaffrontaw lil Torino fejn inNaplitani jittamaw f’reb[a u forsi f’]elqa ta’ Roma li qeg[din tliet punti fuqhom imma b’log[ba
inqas. Matul il-;img[a Napoli kellhom konfront diffi/li barra minn darhom kontra Porto flEuropa League fejn tilfu 1-0. Torino ;ejjin minn telfa 1-0 kontra Inter, it-tielet telfa konsekuttiva. It-tim ta’ Turin se jkollu lil Vives sospi]. Wara r-reb[a kontra Torino, Inter illejla jilag[bu g[and Verona. Tul l-ista;un Verona offrew sfida denja lil kul[add meta lag[bu f’darhom u dan la[[ar g[elbu lil Milan u ;ew draw 2-2 kontra /-Champions Juventus. G[ada Milan iridu jwettqu reazzjoni meta jilag[bu f’San Siro kontra Parma. :img[a ilu rRossoneri tilfu 1-0 kontra Udinese u matul il-;img[a sfaw eliminati mi/-Champions League kontra Atletico Madrid. G[al kontra Parma Milan se jkollhom liddifensur Mattia De Sciglio sospi]. Parma ;ejjin minn ]ew; reb[iet konsekuttivi, bl-a[[ar wa[da tkun kontra Verona 2-0.
Il-Programm Serie A Verona v Inter
(2045)
Atalanta v Sampdoria Livorno v Bologna Sassuolo v Catani Cagliari v Lazio Milan v Parma Fiorentina v Chievo Genoa v Juventus
(1230) (1500) (1500) (1500) (1500) (2045) (2045)
Torino v Napoli Roma v Udinese
(1900) (2100)
G[ada
It-Tnejn Serie B Illum
Bari v Avellino Palermo v Brescia Cittadella v Carpi Reggina v Crotone Modena v Empoli V. Lanciano v Novara Varese v Padova Juve Stabia v Ternana Latina v Trapani Siena v Cesena
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
30
SPORT
FORMULA 1
Lewis Hamilton bl-a[jar [in fil-provi liberi Lewis Hamilton kiseb l-a[jar [in hekk kif il-Mercedes kisbu lewwel ]ew; po]izzjonijiet waqt l-ewwel sessjonijiet ta’ provi liberi qabel l-ewwel Grand Prix tas-sena fl-Awstralja g[ada filg[odu. Il-prestazzjoni tag[hom ikkonfermat l-istatus tag[hom b[ala favoriti g[ar-reb[ tal-kampjont din is-sena bil-Ferrari jiksbu ttielet l-a[jar [in permezz ta’ Fernando Alonso. Minkejja l-problemi kbar li kellhom tul il-pre-season kollu rRed Bull, Sebastien Vettel kiseb ir-raba’ l-a[jar [in quddiem Jenson Button tal-McLaren. Sie[eb Vettel, Daniel Ricciardo [a s-sitt post quddiem Kimi Raikkonen tal-Ferrari u Valtteri Bottas tal-Williams. Raikkonen li l-amalgamazzjoni tieg[u ma’ Alonso fit-tim talFerrari, hi wa[da mill-aktar aspetti mistennija f’dan l-ista;un il-;did, kien 0.7 sekondi wara lIspanjol. Il-Kap tal-Ferrari Stefano Domenicali qal li Raikkonen kellu xi problemi bil-karozza, ming[ajr i]da ma spe/ifika x’kienu l-problemi. Hamilton kien 0.1257 sekondi a[jar minn Rosberg minkejja li tilef is-sessjoni kollha ta’ filg[odu meta l-karozza waqfet bi problema ta’ sensor ta]-]ejt flewwel dawra veo/i. “{ri;t [afna aktar tard millo[rajn li kienu g[amlu l-g[a]la tat-tyres u g[alhekk i/-/irkwit kien [afna aktar velo/i. Ma
[assejtnix g[amilt dawra velo/i. G[ad g[andi [afna x’intejjeb u x’niskopri. Il-fatt li fallejt P1 kien pass kbir lura imma [assejt li filP2 rkuprajt [afna,” qal Hamilton. Rosberg kien 0.35 sekondi a[jar minn Alonso li kien l-a[jar fl-ewwel sessjoni ta’ provi liberi.
Dan hu vanta;; ]g[ir [afna [dejn dak li kien mistenni wara lpre-season li matulu l-Mercedes u l-Williams, kien ma[sub mirrivali tag[hom li kellhom vanta;; sinifikanti fuq ilkumplament. Il-prestazzjoni tar-Red Bull
uriet li g[amlu progress notevoli sa mill-a[[ar pre-season test [mistax ilu. Il-karozza kienet affidabbli g[alkemm Vettel kellu jieqaf b’dak li jidher li kienet problema ta’ s[ana meta rritorna lura filpits lejn tmiem l-ewwel sessjoni.
“Kienet ;urnata qawwija g[alina. Nistg[u naraw li g[ad hemm distakk mal-Mercedes u lFerrari imma issa bdejna n[ossu x’inhu dan id-distakk u sa tmiem il-;img[a se jkollna ideja /ara,” qal il-kap tar-Red Bull Christian Horner.
SNOOKER
IL-:URI TA’ OSCAR PISTORIUS
}ew; arlo;;i g[ebu mill-kamra Jirtira l-bord tal-appell Il-Qorti fil-;uri tal-atleta Paralimpiku Oscar Pistorius semg[et kif ]ew; arlo;;i talakku]at kienu g[ebu fi ftit [in mid-dar tieg[u u kif espert ballistiku fuq ix-xena tad-delitt, qabad l-arma ta’ 9 mm mill-art b’idu ming[ajr ma kellu l-ingwanti. Schoombie van Rensburg, eks kurunell tal-pulizija llum irtirat, u li kien inkarigat mill-ka], qal lillQorti li kien ‘ferm irrabjat’ meta ]ew; arlo;;i ta’ Pistorius g[ebu minn fuq il-post. Huwa qal li kien ordna biex luffi/jali tieg[u issirilhom tfittxija fuqhom g[al dawn l-arlo;;i ‘prezzju]i’ li ma nstabux. Qal li meta ra l-arlo;;i kien im[asseb dwarhom u ordna li jitte[dulhom ritratti g[aliex dehrlu li ‘kienu jiswew [afna flus’. Wara li rritorna fil-kamra tassodda fejn numru ta’ esperti bal-
Oscar Pistorius waqt il-;uri fi Pretoria
listi/i bdew ji;bru l-provi, induna li arlo;; minnhom li hu stmat li jiswa £6,000, kien g[eb. Hu kien mg[arraf li kienet Aimee, o[t Oscar Pistorius, li kienet da[let fil-kamra u [aditu.
Meta re;a’ [are; mill-kamra u rritorna, anke l-arlo;; l-ie[or kien g[eb u g[alhekk talab biex issir tfittxija fuq il-pulizija tieg[u u l-karozzi tag[hom. Hu qal li wara dan, kulmin da[al u [are; mill-kamra saritlu tfittxija. Qal ukoll lil Pistrious biex jag[mel rapport u li hu kien se jifta[ ka] fuq serq. Van Rensburg qal li ra lil Pistorius bid-demm ma’ spalltu waqt li l-Qorti ntweriet ritratt ta’ Pistorius bid-demm fuq ix-xorts u partijiet minn ;ismu. Pistorius qed ji/[ad li qatel lillg[arusa Reeva Steenkamp u li sparalha g[ax [asibha [alliel u ddemm kien g[aliex ipprov aj;orrha biex isalvaha. Il-prosekuzzjoni qed tg[id li Steenkamp inqatlet wara argument fid-dar tieg[u fl-14 ta’ Frar 2013. Il-;uri jkompli t-Tnejn.
ta’ Stephen Lee Board imwaqqaf biex jisma lappell tal-plejer tas-snooker Stephen Lee kontra sentenza ta’ 12-il sena sospensjoni li ng[ata fuq korruzzjoni, la[aq ftehim li jirtira minn dan il-pro/ess min[abba dubji dwar “kemm g[andu jitwemmen b[ala xhud”. Il-kumplament tas-smieg[ ta’ Lee issa se jkun quddiem panel differenti. Waqt li [abbret din idde/i]joni, l-World Snooker qalet li l-kumitat indipendenti kien “la[aq [a impressjoni mhux favorevoli” ta’ Lee. Il-plejer ta’ 39 sena nstab [ati s-sena l-o[ra li mmanipula seba’ partiti imma appella midde/i]joni g[aliex sostna li lpanel fis-smieg[ ori;inali ma kienx indipendenti waqt li kkon-
testa wkoll is-sentenza kbira li ng[ata. Il-kumitat tal-appell kien di;a` ma laqg[ax l-ewwel parti talappell u issa ordna lil Lee j[allas £30,000 fi spejje]. Fi stqarrija l-World Snooker qalet “Il-kumitat tal-appell g[amel offerta li]-]ew; partijiet biex jeskludi lilu nnifsu. Irra;uni kienet li fid-de/i]joni li [a li ma jilqax l-ewwel parti talappell, kien la[aq [a mpressjoni mhux favorevoli rigward ixxhieda ta’ Lee fuq ka] kritiku. Issa ninsabu [erqana biex ilkumplament tal-appell jistema mill-aktar fis,” qalet l-istqarrija. Kumitat ;did tal-appell kien nominat minn Sport Resolutions UK U a//ettat minn World Snooker.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
31
SPORT KAMPJONAT BOV PREMIER
Valletta jittamaw f’]elqa Karkari]a Bejn illum u g[ada tintlag[ab is-26 ;urnata tal-Kampjonat BOV Premier fejn Valletta illum jilag[bu kontra Balzan bit-tama li jie[du t-tliet punti u fl-istess [in jittamaw li g[ada l-liders u Champions B’Kara ji]olqu kontra Hibernians. Valletta fallew ]ew; punti fi draw 2-2 kontra Mosta. Il-Beltin jibdew favoriti li jie[du tliet punti g[alkemm jag[mlu sewwa jiftakru li fl-ewwel rawnd tal-kampjonat kienu ;ew mi]muma 1-1 minn Balzan. Valletta b[alissa jinsabu [ames punti ta[t B’Kara u reb[a tpo;;ihom temporanjament ]ew; punti ta[thom. G[al kontra Balzan, Valletta se jkollhom lil Shaun Bajada u Ryan Fenech sospi]i filwaqt li Balzan se jkollhom nieqes lil Justin Grioli. Fla[[ar [ar;a Balzan tilfu 4-2 kontra Hibs. It-tim ta’ Branco Nisevic imissu kontra B’Kara. Dan l-ista;un kisbu reb[a kull wie[ed kontra xulxin. Fl-ewwel rawnd kienu Hibs li reb[u 1-0 filwaqt li fittieni rawnd it-tim ta’ Pawlu Zammit reba[ 2-1. Minn meta nqasmu l-punti Hibs reb[u biss log[ba, dik kontra Balzan filwaqt li B’Kara reb[u tlieta minn tlieta u dan hu ostaklu ie[or delikat li jridu jissuperaw biex i]ommu x-xettru. Il-Pawlisti se jkollhom sospi] li Ryan Camilleri.
Il-Programm Illum Victor Tedesco Std Relegation Pool
2pm Qormi v Vittoriosa 4.15pm Rabat A v Tarxien R
(0-1, 1-2) (1-0, 2-6)
Kordin Championship Pool 2pm Mosta v Sliema W 4pm Balzan v Valletta
(3-2, 1-1) (1-1, 0-1)
G[ada Ta’ Qali Relegation Pool
2pm Floriana v Naxxar L 4.15pm B’Kara v Hibs
B’Kara jridu jevitaw li jer;g[u jitilfu kontra Hibs b[alma kienu g[amlu fl-ewwel rawnd (1-1, 1-0) (0-1, 2-1)
Intant, illum tispikka l-log[ba bejn Mosta u Sliema, ]ew; timijiet li se jkunu qed ifittxu li jirritornaw g[ar-reb[. Sliema tilfu la[[ar log[ba 3-1 kontra B’Kara. G[al Sliema din kienet l-ewwel telfa sa minn meta inqasmu lpunti filwaqt li Mosta reb[u biss log[ba minn tlieta f’din il-fa]i. Clifford Gatt Baldacchino ta’ Sliema se jkun sospi]. Ta’ min jinnota li dan l-ista;un Sliema g[adhom ma reb[ux kontra Mosta fil-kampjonat, tilfu 3-2 flewwel rawnd u ;ew draw 1-1 fittieni rawnd. Illum ukoll Qormi u Vittoriosa jiltaqg[u f’log[ba bejn ]ew; timijiet li g[andhom il-moral g[oli wara li kisbu reb[iet konvin/enti
WATERPOLO - EU NATIONS CUP
Malta tibda b’]ew; reb[iet It-tim nazzjonali Malti talwaterpolo beda l-avventura tieg[u f’turnament ta’ 8 nazzjonijiet, mag[ruf a[jar b[ala l-EU Nations Cup b’]ew; reb[iet, kontra Wales u kontra r-Repubblika ?eka. Filg[axija l-Maltin reb[u 18-6 kontra r-Repubblika ?eka. It-tim ta’ Karl Izzo beda billi reba[ lewwel sessjoni 4-1 u reba[ it-tieni sessjoni bl-istess skor. It-tielet sessjoni kienet l-aktar wa[da bilan/jata fejn il-Maltin reb[uha 5-3 filwaqt li l-a[[ar sessjoni spi//at 5-1 favur il-Maltin. L-aqwa skorers kienu Niki Lanzon u Matthew Zammit b’erba’ gowls kull wie[ed. It-tim Malti, filg[odu kien reba[ bi skor ta’ 23-8 kontra Wales. It-tim Malti reba[ kull sessjoni u kien fit-tielet sessjoni fejn il-Maltin kellhom l-akbar dominju hekk kif reb[uha 9-1. Lewwel sessjoni Malta reb[itha 4-3
u t-tieni sessjoni reb[itha 4-2. La[[ar sessjoni ma kien hemm lebda tibdil fl-andament u l-Maltin reb[uha 6-2. Mark Meli kien laqwa skorer g[all-Maltin b’erba’ gowls. Illum Malta tilg[ab kontra dDanimarka u tilg[ab log[ba o[ra skond f’liem po]izzjoni tispi//a fi Grupp B. Fi Grupp B mal-Maltin hemm Wales, id-Danimarka u rRepubblika ?eka filwaqt li fi Grupp A hemm l-I]vizzera, lIrlanda, l-Awstrija u l-Iskozja. Malta v Wales: Alan Borg Cole,
Niki Lanzon (4), Jerome Gabarretta (2), Michele Stellini (3), Mark Meli (4), Matthew Zammit (3), Paul Fava, Jordan Camilleri, John Brownrigg (1), Timmy Sullivan (3), Clint Mercieca, Dino Zammit (3) u Dean Camilleri. Malta v Rep. ?eka: Alan Borg Cole, Niki Lanzon (4), Jerome Gabarretta (2), Michele Stellini (2), Mark Meli (3), Matthew Zammit (4), Paul Fava, John Brownrigg (1), Timmy Sullivan, Clint Mercieca (1), Dino Zammit (1), Dean Camilleri
fl-a[[ar partiti tag[hom bit-tama li jevitaw ir-relegation. Qormi, b’wirja mill-aqwa ta’ Effiong g[elbu lil Naxxar 5-1 filwaqt li Vittoriosa reb[u 3-1 kontra Rabat. A[bar [a]ina g[al Vittoriosa hi li se jkollhom lil Oscar Dario Guerrero Alvarado sospi] u dan jillimitalhom l-attakka tag[hom.
Reb[a g[al Vittoriosa tfisser li jaqb]u lil Qormi b’]ew; punti. Rabat u Tarxien jiltaqg[u fil-Victor Tedesco Stadium b’Tarxien mistennija jie[du lpunti massimi kontra tim destinat g[all-Ewwel Divi]joni. G[ada Floriana jilag[bu kontra Naxxar f’konfront ie[or mirRelegation Pool bil-Lions se
jkollhom lil Andrew Decesare nieqes min[abba sospi] ]ew; partiti. Il-Lions jinsabu fi kri]i f’din it-tieni fa]i fejn wara wirjiet u ri]ultati nkora;;anti fl-ewwel fa]i, issa qed i[ossuhom ta[t pressjoni li jistg[u ji;u mhedda bir-relegation. Floriana jridu jirkupraw malajr mill-wirja fqira li taw kontra Tarxien.
FUTBOL
Hoeness jirre]enja minn President ta’ Bayern Uli Hoeness ta’ 62 sena irri]enja mill-kariga ta’ President ta’ Bayern Munich wara li l{amis ;ie kundannat tliet snin u nofs [abs meta nstab [ati li evada b’27.2 miljun ewro taxxa. L-eks internazzjonali :ermani], champion tal-Ewropa fl-1972 u tad-Dinja sentejn wara, ammetta li kellu kont bankarju sigriet flI]vizzera u kien qed isostni li ssena l-o[ra g[amel emenda filformola tat-taxxa u nforma lill-
uffi/jali :ermani]i bis-somma mhux dikjarata. Il-prosekuturi qalu li Hoeness g[amel dan wara li kien jaf li l-ka] tieg[u kien qed ikun investigat. Ilbiera[ Hoeness qal li mhux se jappella mid-de/i]joni u fi stqarrija fuq is-sit ta’ Bayern qal, “Dan kien l-akbar ]ball li g[amilt f’[ajti. Wara li iddiskutejt malmembri tal-familja dde/iedejt li na//etta din il-piena u issa irrid inpatti g[al dan l-i]ball. Se
nirri]enja minn President immedjatament filwaqt li nirringrazzja lil kull min [adem mieg[i u lillpartitarji kollha ta’ Bayern.” Intant Bayern [abbru li [atru lil Robert Hainer li kien deputat Chairman b[ala Chairman talboard ta’ supervi]joni. “Herbet Haner, kap e]ekuttiv ta’ Adidas, hu chairman b’effett immedjat sakemm jo[ro; avvi] ie[or. Id-de/i]joni kienet approvata unanimament mill-board.
TRASFERIMENTI
Anelka jittermina l-kuntratt minn ma’ West Brom L-attakkant ta’ West Browmich Albion Nicolas Anelka qal li se jittermina l-kuntratt minn malklabb wara li l-klabb idde/ieda li ma jappellax mis-sospensjoni li ing[ata. Anelka kien sospi] [ames partiti meta fit-28 ta’ Di/embru skurja kontra West Ham u i//elebra b’;est antiSemitiku. Anelka ma [ax gost bil-fatt li l-klabb tieg[u ma appellax mid-de/i]joni u qal li se jittermina l-kuntratt b’effett immedjat. VAN PERSIE - L-attakkant ta’ Man Utd Robin Van Persie qal li jrid jibqa’ ma’ Manchester United, anki jekk dan l-a[[ar
kien hemm spekulazzjonijiet li m’huwiex kuntent mar-Red Devils. “Ninsab kuntent [afna malklabb. Iffirmajt kuntratt ta’ erba’ snin u fadalli sentejn biex jiskadi l-kuntratt. Ma nsib l-ebda problema biex niffirma g[al aktar snin g[ax kuntent bil-kollegi tieg[i u bil-manager,” qal l-attakkant Olandi]. MARTINO – Rapporti fil;urnali Spanjoli qed isostnu li lFA tal-Ar;entina se toffri kuntratt lill-kow/ ta’ Barcelona Gerardo Martino biex dan jie[u post ilkow/ nazzjonali Alejandro Sabella wara li tintemm it-Tazza
tad-Dinja. Sena ilu Martino iffirma kuntratt ta’ sentejn mal-klabb Katalan imma jekk dan jag[]el li jibda jmexxi lit-tim nazzjonali Ar;entin l-FA t[allas il-kumplament tas-salarju ta’ Martino. Dan tal-a[[ar, fil-passat g[amel [ames snin imexxi lit-tim nazzjonali talParagwaj u b’hekk, jekk jie[u f’idejh it-tim Ar;entina ma tkunx l-ewwel esperjenza tieg[u fuq livell internazzjonali. PALACIO – Inter [abbru li lattakkant Rodrigo Palacio ;edded il-kuntratt tieg[u b’sentejn. Ilkuntratt pre/edenti ta’ Palacio kien se jiskadi dan is-sajf u issa hu marbut mall-klabb sal-2016.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 15 ta’ Marzu, 2014
32
LOKALI
{al G[axaq, din is-sena, se j]an]an vara ;dida xog[ol l-iskulturi Alfred u Aaron Camilleri Cauchi. Dan ir-Redentur kif ukoll vara o[ra tal-Irxoxt se jkunu esibiti fl-istudios ta’ dawn l-artisti fil-Fgura, g[ada l-{add mit-8am sat-8pm (Ritratt> Martin Agius) Ara pa;na 6
F’Malta jonqos il-[olqien tal-impjiegi waqt li fl-UE ji]died Skont l-a[[ar statistika talA;enzija tal-Istatistika talUnjoni Ewropea, il-Eurostat, jirri]ulta li filwaqt li fl-Unjoni Ewropea u fiz-zona ewro, limpjiegi ;odda ]diedu b’0.1%, f’Malta kellna tnaqqis ta’ 0.2%. I/-/ifri jirreferu g[at-tliet xhur bejn Ottubru u Di/embru tas-sena li g[addiet meta mqabbla mat-tielet kwart tas-sena 2013, ji;ifieri mat-tliet xhur ta’
qabel, bejn Lulju u Settembru. Minn 28 stat membru talUnjoni Ewropea, kienu biss sebg[a l-pajji]i fejn fl-a[[ar kwart tal-2013, l-impjiegi naqsu u mhux ]diedu, fuq ilkwart ta’ qabel. Fost dawn isseba’ pajji]i, hemm Malta. L-istatistika tal-Unjoni Ewropea turi li b’kollox, bejn Ottubru u Di/embru li g[adda, kien hemm kwa]i 224 miljun
persuna ja[dmu fl-Unjoni Ewropea, li 145 miljun minnhom huma fil-pajji]i tazzona ewro. L-istess statistika tqabbel ukoll l-a[[ar tliet xhur tas-sena li g[addiet mal-istess tliet xhur tas-sena ta’ qabel. F’dan il-ka], ix-xejra hi xi ftit differenti, g[aliex filwaqt li b[ala medja fl-Unjoni Ewopea u taz-zona ewro, il-postijiet
tax-xog[ol naqsu, f’Malta ]diedu. B’hekk, din hija statistika o[ra li xejn ma tawgura tajjeb g[al dak li g[andu x’jaqsam mal-[olqien tax-xog[ol f’pajji]na. Dan peress li fl-a[[ar xhur il-qg[ad re;a’ beda jg[olli rasu u ]died xahar wara l-ie[or, biex issa riesaq lejn il-livell ta’ 8,000 persuna jirre;istraw g[ax-xog[ol.
media•link COMMUNICATIONS