Nru 13,700
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Il-gass se jin[a]en fuq tanker ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk
Il-MEPA tpo;;i l-ewwel l-interessi parti;jani tal-PM ...qabel is-sa[[a u s-sigurtà tar-residenti
Il-Partit Nazzjonalista sejja[ idde/i]joni tal-MEPA b’g[axar voti favur u tnejn kontra g[all[a]na tal-gass ankrat fuq tanker fil-bajja ta’ Marsaxlokk, b[ala g[a]la li tpo;;i l-interessi parti;jani tal-Prim Ministru qabel is-sa[[a u s-sigurtà tar-residenti. Id-de/i]joni tal-MEPA ttie[det fi tmiem laqg[a ta’ tmien sig[at u li fi tmiem tag[ha kienu approvati ]ew; applikazzjonijiet marbuta mal-power station il-;dida f’Delimara li jinkludu l-[a]na tal-gass LNG fuq tanker ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk. Kienu biss id-
Deputat Nazzjonalista Ryan Callus u l-membru Alex Vella li jirrappre]enta r-Ramblers Association, li vvutaw kontra. Bid-de/i]joni tag[ha, ilMEPA injorat l-appelli tal-a[[ar ;img[at u l-pariri tal-esperti, u minkejja li waqt il-laqg[a stess tal-biera[, quddiem il-MEPA rri]ulta li hemm aktar rapporti xi jsiru u [afna aktar mistoqsijiet xi jkunu mwie;ba. Immedjatament wara l-laqg[a tal-MEPA tal-biera[, il-Partit Nazzjonalista esprima ddi]appunt tieg[u g[ad-de/i]joni tal-Bord tal-MEPA li japprova l-
pro;ett tal-power station il-;dida minkejja li g[adhom ma sarux listudji kollha me[tie;a dwar irriskji relatati ma’ dan il-pro;ett. Din id-de/i]joni, qal il-Partit Nazzjonalista, tfisser li fi]]mien li ;ej il-gass se jibda jin[a]en fuq tanker ankrat filbajja ta’ Marsaxlokk. Fisser ukoll li d-de/i]joni talBord tal-MEPA hi qab]a fiddlam g[aliex qed issir ming[ajr ma tlestew l-istudji kollha me[tie;a dwar ir-riskji kollha asso/jati mal-pro;ett, fosthom maritime impact assessment u risk assessment.
Dan ifisser, qal il-Partit Nazzjonalista, li l-MEPA qed tapprova pro;ett ma;;uri ming[ajr ma toffri s-ser[an ilmo[[ dwar is-sa[[a u s-sigurtà tar-residenti u ta’ kull min jaqla’ l-g[ajxien tieg[u f’Marsaxlokk u Bir]ebbu;a. Sejja[ ukoll b[ala ta’ g[ajb li de/i]joni daqstant importanti tittie[ed abba]i ta’ studji preliminari u mhux komprensivi. Fil-laqg[a tal-biera[ ;ie kkonfermat ukoll li l-idea li l-gass jin[a]en barra l-bajja, kif sar f’Livorno, ;iet skartata malewwel mill-Gvern; u g[alhekk
jidher li s-sigurtà tat-tanker talgass hu bil-wisq aktar importanti g[all-Gvern mis-sa[[a u ssigurtà tar-residenti. Il-Partit Nazzjonalista innota wkoll li meta wasal biex jittie[ed il-vot mill-MEPA, i/Chairman tal-MEPA /a[[ad lillmedia milli ti;bed filmati u tie[u ritratti tal-membri talBord. Dan jikkonferma, qal ilPartit Nazzjonalista, kemm i/Chairman hu skomdu bidde/i]joni tieg[u u ta’ s[abu. Aktar dwar il-mod li bih ittie[det id-de/i]joni mill-MEPA f’pa;ni minn 2 sa 5
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
2
LOKALI
Bi s[aba ta’ gass ir-riskju g[all-power station hu 100 fil-mija — Georgios Papadakis Charles Muscat Il-konsulent li
qabbdet lAwtorità dwar is-Sa[[a u sSigurtà fil-Post tax-Xog[ol (OHSA) Georgios Papadakis, iddikjara fil-laqg[a pubblika qabel il-vot tal-MEPA dwar ittanker tal-gass ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk, li s[aba ta’ gass tista’ tasal sal-power station u dan jiddependi mir-ri[. Hu qal li l-power station hi sors kostanti ta’ ignition b[alma hi zona fejn hemm 100 persuna f’daqqa. Papadakis qal li jekk s[aba ta’ gass til[aq il-power station din tista’ taqbad min[abba li l-power station hi sors ta’ ignition u r-riskju g[allpower station hu ta’ 100 fil-mija Papadakis kien qed iwie;eb mistoqsijiet ta’ Ryan Callus irrappre]entant tal-Oppo]izzjoni fil-Bord tal-MEPA. Hu staqsa kemm Papadakis i[ossu komdu li Malta se jkollha biss power station wa[da u din tista’ tkun fil-periklu. Papadakis qal li jistg[u jittie[du mi]uri ta’ sigurtà dwar dan. Papadakis qal li hemm karozzi apposta li jistg[u jintu]aw fiz-zona ta’ periklu mill-Enemalta. Ryan Callus qal li f’Livorno g[andhom FSRU u d-distanza hi ta’ 22 kilometru mix-xatt u staqsa kif il-mi]uri ta’ sigurtà f’Livorno jitqabblu ma’ dawk ta’ Malta. Papadakis qal li hu mhux ikkummissjonat li jag[mel dan imma qal li ]-]ew; pro;etti huma safe. Georgios Papadakis qal li kien ikkummissjonat li jag[mel l-istudju dwar l-Industrial Risk Management u qal li g[amel diversi studji dwar pro;etti bba]ati fuq id-Direttiva ta’ SEVESO. Hu qal li l-FSU u limpjant ta’ rigassifikazzjoni huma l-qofol ta’ dan il-pro;ett. Qal li jrid ikun hemm rapport dwar is-sigurtà qabel jibda jitwettaq il-pro;ett inklu] studju dwar l-impatt marittimu. Georgios Papadakis qal li jista’ jkun hemm b]onn li t-tanker talgass jimtela sa 12-il darba fissena u g[alhekk ikun hemm tanker ie[or li qed iforni l-gass g[al 12-il darba. LNG g[andu kon/entrazzjoni qawwija ta’ Methane li hu e[fef mill-ilma u mill-arja. Hu qal li f’ka] li jkun hemm xi leakage u jkun hemm xi nar, jista’ jikkaw]a splu]joni. Hu qal li r-riskju hu ta’ fatalità wa[da kull 100,000 sena. Hu qal li jekk l-awtoritajiet iridu jkunu iktar konservattivi jistg[u
jag[mlu l-[a]na tal-gass iktar ‘il barra. Minkejja dawn it-twissijiet u l-appelli, il-Bord tal-MEPA b’g[axar voti favur u tnejn kontra lbiera[ approva ]ew; applikazzjonijiet dwar il-power station ta’ Delimara li tinkludi impjant ta’ rigassifikazzjoni li jsir fuq l-art u l-[a]na ta’ gass LNG abbord tanker antik li se jitpo;;a fil-bajja ta’ Marsaxlokk. Kienu biss Ryan Callus, irrappre]entant tal-Oppo]izzjoni fil-Bord tal-MEPA u Alex Vella, ir-rappre]entant talg[aqdiet ambjentali fil-Bord tal-MEPA, li vvutaw kontra. Ilmembri li vvutaw favur huma /Chairman tal-MEPA Vince Cassar, id-Deputati Chairpersons Franco Montesin u Elizabeth Ellul; u l-membri Raymond Camilleri, Sharlo Camilleri, Ivan Tabone, Matthew Pace, Veronique Dalli, Angela Zammit u d-Deputat Laburista Joe Sammut. F’intervent li sar minn Nardu Inkorvaja membru tal-pubbliku qal li hu se j]omm personalment responsabbli lill-membri talBord tal-MEPA g[al kull danni li jista’ jbati min[abba din idde/i]joni. Anke l-Inginier Arthur Ciantar qal li dan ilpro;ett jista’ jissu;;etta lmembri tal-MEPA g[al personal liabilities. Il-laqg[a saret f’Dar ilMediterran g[all-Konferenzi
Il-konsulent li qabbdet l-Awtorità dwar is-Sa[[a u s-Sigurtà fil-Post tax-Xog[ol (OHSA) Georgios Papadakis fl-intervent li g[amel waqt il-laqg[a tal-MEPA tal-biera[ (Ritratt> Martin Agius)
jekk dan il-permess jg[addi u jkun hemm appell fuqu, ixxog[ol ikun jista’ jibda indipendentement mill-hearing tat-tribunal. David Galea f’isem il-Malta Power and Gas, qal li dan hu pro;ett nazzjonali li se jwassal
Il-MEPA kellha l-obbligu li jkollha kull informazzjoni qabel tie[u de/i]joni fil-Belt u g[aliha attenda pubbliku numeru] fosthom partitarji Laburisti li interrompew lil u[ud mill-kelliema li ma jaqblux mal-mod kif hu propost li l-[a]na tal-gass issir fil-bajja ta’ Marsaxlokk. Il-Bord tal-MEPA approva ]ew; applikazzjonijiet li wa[da tittratta l-impjant ta’ rigassaifikazzjoni u l-[a]na tal-gass (PA 0021\14) u l-o[ra tittratta lbini ta’ moll u fa/ilitajiet an/illari (PA 0022\14). L-applikat tal-izvilupp hi lKorporazzjoni Enemalta. Fil-bidu tal-laqg[a saret pre]entazzjoni tal-pro;ett millEnemalta u wara saret prezentazzjoni mid-Direttorat. I/Chairman tal-MEPA qal li kien ir/ieva ittra tal-Prim Ministru li fiha jikkunsidra li l-Gvern li
biex tissa[[a[ is-sigurtà tassupply tal-energija u biex pajji]na jkollu g[a]la akbar filwaqt li titnaqqas l-ispi]a. Hu qal li fin-na[a t’isfel ta’ Malta hemm in/idenza akbar ta’ a]ma, u li l-g[a]la li jkun hemm offshore storage jista’ jkun hemm probelma ta’ security of supply jekk il-[a]na tal-gass issir barra l-port. Peter Zammit li hu l-Perit talapplikant, qal li l-port ta’ Marsaxlokk hu fond 17-il metru u skont hu jkun hemm spazju bi]]ejjed biex jimmanuvraw filport. Il-vapur tal-gass hu twil 285 metru, 44 metru wiesg[a u g[oli 30 metru. Il-Perit Paul Gauci tkellem dwar l-Environmental Impact Assessment tal-pro;ett u qal li kul[add ja//etta li l-gass natu-
rali hu l-aktar superjuri g[al fuels o[ra u qal li jrid ikun ma[]un f’temperaturi baxxi [afna. Spjega li l-impjant ta’ rigassifikazzjoni jrid isir kemm jista’ jkun bog[od minn fejn ikun hemm sors ta’ ignition. Matul l-2012 da[lu u [ar;u 2,800 vapur fil-port ta’ Marsaxlokk, u qal li jrid isir studju dwar l-impatt marittimu. Il-Perit Michelle Piccinino f’isem id-Direttorat tal-MEPA qalet li da[lu ]ew; rappre]entazzjonijiet li wa[da ;iet mill-FAA li talbet li jsir rapport dwar il-pre]enza ta’ fdalijiet stori/i u wa[da milLight Pollution Awareness. Kelliema o[ra f’isem idDirettorat qalet li tqajmu numru ta’ issues li jinsabu flEIA. L-alternattivi studjati kienu dwar is-sit u fl-EIA hemm g[aliex intag[]let lg[a]la finali. Hi qalet li jekk ikun hemm proposti li l-FSU jitpo;;a barra l-Port ta’ Marsaxlokk dawn ikunu studjati. L-impatt fuq il-vi]wali talport ta’ Marsaxlokk diffi/li biex jitnaqqas. Id-Direttorat jaqbel li jsir risk assessment martiimu li jiddetermina r-risk zones biex jitnaqqas il-periklu u jkunu kkunsidrati mizuri ta’ kontin;enza f’ka] ta’ periklu.
Michel Piccinino qalet li saret konsultazzjonijiet ma entitajiet ‘il barra mill-MEPA u fost ittalbiet kien hemm li g[andu jsir studju dwar l-impatt marittimu. Qalet li l-irmi;; tat-tanker talgass hu meqjus safe kemm g[all-FSU stess u anke g[al vapuri l-o[ra fil-port. Hi qalet li l-g[a]la tal-FSU hi l-iktar g[a]la tajba li t[alli lok biex ikun jista’ jsir il-pipeline talgass. Qalet li m’hemmx l-impatt mill-[oss aktar milli hemm illum. Hi qalet li d-Direttorat qed jipproponi li jing[ata l-permess fuq diversi kundizzjonijiet, fosthom li jkun hemm garanzija bankarja ta’ 500,000 ewro u planning gain ta’ 150,000 ewro, reserved matters u lista ta’ fejn se jintrema liskart mill-kostruzzjoni tas-sit. Il-permess ikun su;;ett g[al permess ambjentali u li trid tintu]a l-iktar teknolo;ija avvanzata. B’rabta mal-protest ;uduzzjarju li tressaq minn Raymond Bugeja u martu, u li fil-laqg[a nqrat ukoll ir-risposta talMEPA, Anne Fench rappre]entant tal-koppja Raymond Bugeja, qalet li f’isem il-klijent kienet sorpri]a li l-membri tal-Bord ma kinux ing[ataw kopja tal-ittra uffi/jali. Hi qalet li Ray Bugeja u martu ma j[ossux li g[andhom xi dritt li jwaqqfu lillMEPA. Il-koppja Bugeja huma konxji li l-MEPA tie[u dde/i]joni, imma qabel isir listudju dwar l-Impatt Marittimu u mhux wara li tittie[ed id-de/i]joni li jsir l-FSU f’nofs il-port ta’ Marsaxlokk. Fakkret li movimenti f’Marsaxlokk li g[andhom b]onn is-servizz ta’ pilota;;, kien hemm 5,500 vapur. Hi sa[qet li g[andu jsir studju dwar l-Impatt Marittimu min[abba li l-bajja ta’ Marsaxlokk hi esposta g[allmaltemp. Staqsiet x’inhu rriskju ta’ kollu]joni u x’effett ikollha fuq il-[idma fil-port. Hi qalet li l-MEPA g[andu jkollha kull informazzjoni qabel tie[u de/i]joni. Anne Fenech qalet li r-rapport ta’ Papadakis g[andu ]ew; punti kru/jali g[ax jassumi li z-zona madwar l-FSU hi ignition free. Imma staqsiet jekk ikun hemm ignition source f’ka] ta’ kollu]joni x’ji;ri. Hi qalet li Papadakis g[andu jag[ti rapport dwar x’ji;ri jekk ikun hemm sors li jikkaw]a nar.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
LOKALI
Id-de/i]joni tal-MEPA favur it-tanker tal-gass fil-bajja ta’ Marsaxlokk
Qab]a fid-dlam bla ma tlestew l-istudji kollha me[tie;a
Il-laqg[a tal-biera[ tal-MEPA li matulha kienu approvati l-applikazzjonijiet g[all-bini ta’ power station ;dida li tit[addem b’tanker enormi tal-[a]na tal-gass ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk, kienet karatterizzata minn numru ta’ partitarji Laburisti li g[al [afna drabi interrompew lil diversi kelliema li waqt il-laqg[a kienu qed jesprimu t[assib dwar il-[a]na tal-gass fil-bajja ta’ Marsaxlokk b’riskju kbir g[as-sa[[a u s-sigurtà tar-residenti tal-in[awi. (Ritratti> Martin Agius)
3
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
4
LOKALI
Il-Prim Ministru se jibda l-pro;ett bit-tanker ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk anke jekk jitressaq appell Anke jekk jitressaq appell wara li lbiera[ il-MEPA approvat il-permess biex jitpo;;a t-tanker tal-gass filbajja ta’ Marsaxlokk, il-Prim Ministru Joseph Muscat xorta se jibqa’ g[addej u jibda bilpro;ett tal-bini tal-Power Station il-;dida. Dan qalu l-Prim Ministru stess f’ittra li bag[at li/Chairman tal-MEPA, sa[ansitra qabel ittie[det id-de/i]joni, u li Vince Cassar qraha lillkumplament tal-Bord talMEPA fil-bidu tal-laqg[a pubblika tal-biera[ filg[odu. F’din l-ittra, Joseph Muscat qal li jekk il-permess jing[ata mill-MEPA, kif fil-fatt ;ara, ilGvern se jibda x-xog[ol fuq dan il-pro;ett, anke jekk ikun qed isir appell, u indipendentament mis-smig[ tat-tribunal. Din l-ittra wasslet biex ilPartit Nazzjonalista jo[ro; stqarrija ftit tal-[in wara li nqrat lill-Bord tal-MEPA, u li fiha qal li din l-ittra turi kemm g[all-Prim Ministru, l-istituzzjonijiet qeg[din hemm b[ala g[odda parti;jana biex iservu l-interessi tieg[u u tal-Partit Laburista, u li jista’ jg[addi minn fuqhom b[alma qed jag[mel mal-poplu Malti u G[awdxi.
Il-Partit Nazzjonalista kompla li din l-ittra kienet inti]a biss biex tikkundizzjona lillmembri tal-Bord fid-de/i]joni tag[hom, u fakkar li millewwel ;urnata tieg[u b[ala Prim Ministru, Joseph Muscat webbes rasu u g[amel minn kollox biex jinjora u jiskredita l-preokuppazzjoni ;enwina tarresidenti, tas-sajjieda, ta’ kull min jaqla’ l-g[ixien tieg[u miz-zona ta’ Marsaxlokk u Bir]ebbu;a, mill-g[aqdiet ambjentali u millOppo]izzjoni. Wie[ed mill-membri talBord tal-MEPA, li n[atar millPrim Ministru Joseph Muscat, g[andu interess f’dan ilpro;ett. Dwar dan, il-Partit Nazzjonalista qal li m’hemmx dubju li Muscat kien jaf b’dan minn qabel l-a[[ar elezzjoni ;enerali. Ftit wara, wie;eb il-Gvern li fi stqarrija tal-Uffi//ju tal-Prim
Il-Prim Ministru Joseph Muscat qed juri li jrid jg[addi minn fuq l-istituzzjonijiet b[alma qed jag[mel mal-poplu Malti u G[awdxi
G[all-Prim Ministru, l-istituzzjonijiet qeg[din hemm b[ala g[odda parti;jana biex iservu l-interessi tieg[u u tal-Partit Laburista Ministru, iddefenda dde/i]joni ta’ Muscat li jkompli g[addej bil-pro;ett anke jekk
ikun hemm appell. L-Uffi//ju tal-Prim Ministru qal li ladarba l-pro;ett tal-
power station il-;dida hu ta’ importanza strate;ika, il-li;i tippermetti li x-xog[lijiet ma jitwaqqfux, anke jekk ikun hemm talba g[al sospensjoni minn xi parti interessata flistadju tal-appell quddiem itTribunal dwar l-Ambjent u lIppjanar. Sadanittant, waqt l-istess laqg[a, i/-Chairman tal-MEPA m’a//ettax talba tad-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus biex tinqara l-ittra uffi/jali ;udizzjarja li ressaq fil-Qorti nhar il{amis is-Segretarju :enerali tal-Koperattiva Nazzjonali tasSajd, Ray Bugeja, f’isem irresidenti. F ’ dan l - istadju , l - Avukat tal-MEPA Robert Abela qal li l - Awtorità kienet di;à
wie;bet fil-Qorti permezz ta’ ittra aktar kmieni matul il;urnata u g[alhekk , l - ittra ;udizzjarja ma kelliex ti;i diskussa waqt il-laqg[a talBord tal-MEPA. Anke Veronique Dalli, li hija membru tal-Bord tal-MEPA, o;;ezzjonat li tinqara l-ittra ta’ Ray Bugeja li fiha r-residenti talbu li l-MEPA ma ti[ux de/i]joni fuq il-power station tal-gass ilbiera[ filg[odu, g[ax ma sarx studju dwar l-impatt marittimu u s-sigurtà tar-residenti. Madanakollu, fit-twe;iba tag[ha li tressqet fil-Qorti lbiera[ filg[odu waqt li kienet qed tibda l-laqg[a tal-Bord talMEPA, l-Awtorità qalet li lallegazzjonijiet ta’ Ray Bugeja huma infondati. Il-MEPA iddefendiet ukoll l-akku]a li ma sarx il-Maritime Impact Assessment. Filwaqt li fissmig[ stess ;ie kkonfermat li dan ma sarx, fit-twe;iba tag[ha, il-MEPA qalet li din hija allegazzjoni fierg[a u infondata. Hi staqsiet dwar ilkwalifi/i ta’ Ray Bugeja u martu li waslu g[al din il-konklu]joni. Wara li l-kontenut tattwe;iba tal-MEPA [are; filQorti, eventwalment tul illaqg[a pubblika, imbag[ad, i/Chairman tal-MEPA Vincent Cassar a//etta li jinqraw kemm l-ittra ;udizzjarja ta’ Ray Bugeja u anke t-twe;iba minn na[a tal-MEPA. L-Avukat tal-MEPA Robert Abela pprova jxejjen il-kontenut tal-ittra ta’ Ray Bugeja billi qal li Bugeja hu irre;istrat l-G[arb G[awdex u mhux Marsaxlokk.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
5
LOKALI
Mozzjoni biex il-MEPA tipposponi d-de/i]joni
Is-Sindku Laburista ta]-}ejtun Joe Attard jisma’ l-interventi li saru waqt il-laqg[a pubblika tal-MEPA lbiera[ u li damet xejn anqas minn tmien sig[at
Mistoqsijiet li m’hemmx risposti g[alihom Charles Muscat Mill-inteventi li saru lbiera[ minn individwi, konsulenti, esperti, ]ew; membri tal-Bord tal-MEPA u rappre]entanti tal-
Oppo]izzjoni li lbiera[ kienu pre]enti g[ad-de/i]joni li [adet il-MEPA dwar it-tanker tal-gass ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk, kien evidenti li g[al [afna millmistoqsijiet li saru ma kienx hemm twe;iba g[alihom min[abba li m’hemmx l-istudji u r-rapporti me[tie;a. L-Inginier Arthur Ciantar li kien il-konsulent tal-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk dwar dan il-pro;ett, qal li mir-rapport ta’ Vaccari hemm punti li m’hemmx risposta g[alihom fosthom jekk ikun hemm s[aba ta’ gass li til[aq il-power station jista’ jkun hemm konsegwenzi di]astru]i. Hu spjega li jista’ jkun hemm 20 mewt barra nies bi [ruq ta’ diversi gradi f’ka] ta’ in/ident. Hu qal li mhux a//ettabbli li jkun hemm riskju fuq l-unika power station. Fakkar li Vaccari jg[id li g[andhom isiru studju marittimi u lanqas hemm risposta g[al effett ta’ mew; qawwi fuq il-vapur. Hu qal li ma jistax jifhem kif wie[ed jista’ jibba]a lkonklu]joni tieg[u fuq rapporti li g[andhom ma sarux. Fakkar li Dr Vaccari qal li f’ka] ta’ kolli]joni jista’ jkun hemm s[aba ta’ gass li kapa/i tg[atti l-villa;; kollu ta’ Marsaxlokk u jekk ikun hemm ignition point staqsa xi jkunu lkonsegwenzi fuq ir-residenti. Hu qal li r-riskju ta’ impatt hu ta’ wie[ed minn kull g[axra u qal li b’kollox ikun hemm mas-6,000 moviment ta’ vapuri fil-port ta’ Marsaxlokk u mhux 2,600 b[alma intqal mill-MEPA. Hu qal li Papadakis ma kkunsidrax li l-FSU jitpo;;a barra l-port g[ax ma ntalabx. Hu qal li dan jista’ jissu;;etta l-membri tal-MEPA
g[al personali liabilities. Carmel Cocopardo, konsulent tal-Kunsill Lokali ta’ Bir]ebbu;a, qal li d-diffikultà hi fuq il-[a]na tal-gass u qal li kien hemm l-obbligu li l-EIA jikkunsidra l-impatt marittimu u g[alhekk mhux komplut. Hu qal li tajjeb li Transport Malta tie[u po]izzjoni wara li jsir l-istudju dwar l-impatt marittimu. Carmel Cacopardo qal li hemm riskji differenti jekk lFSU jitpo;;a barra imma jekk isir fil-port ir-riskju hu fuq innies u fuq il-power station u jekk isir barra r-riskju jkun fuq ittanker tal-[a]na tal-gass biss. Hu qal li fir-rapport ta’ Vaccari lissue tas-s[aba tal-gass u ta’ splu]joni qeg[da hemm. Il-Kaptan David Bugeja, Chief Officer tal-Port, qal li jrid isir rapport dwar l-impatt marittimu. Id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino staqsa x’alternattivi g[andu l-pajji] minbarra li jag[mel [a]na ta’ gass fil-port. Wa[da hi li ssir [a]na ta’ gass barra l-Port u jkun ippajpjat b[ala gass lejn il-power station. Hu qal li je]istu 11-il FRSU u 40 o[ra qed jinbnew b[alissa u mhux b[alma qal David Galea, il-Project Manager, li je]isit biss wie[ed f’Livorno. Staqsa jekk l-FSU hux mag[mul b’mod li kapa/i jo[ro; lilu nnifsu ‘l barra mill-port f’ka] ta’ b]onn. Fakkar li 91% tan-nies qalu li jippreferu li l-[a]na talgass issir barra l-port u din ixxewqa kienet injorata. Staqsa wkoll jekk itti[ditx in-konsiderazzjoni li jkun hemm nar filmagni tal-vapur li jissuplixxi lgass. Dwar l-aspett finanzjarju George Pullicino qal li l-kuntrattur g[andu kuntratt g[al 18-il sena u se jissupplixxi l-gass bi prezz fiss g[al tmien snin biss. Fakkar ukoll li minn [azna ta’
60,000 metru kubu gass spi//ajna b’[a]na ta’ 140,000 metru kubu ta’ gass. Fakkar ukoll li bl-interconnector pajji]na jista’ jixtri l-ener;ija bi prezz or[os milli bil-prezz talpower station. L-intervent ta’ George Pullicino sar fost interruzzjonijiet minn parti milludjenza. L-Inginier Hans Pasman li kien ikkummissjonat minn Din l-Art {elwa biex janalizza r-rapporti li saru minn Vaccari u Papadakis, qal li saru diversi testijiet fl-Istati Uniti dwar l-effetti tal-LNG. Hu qal li hemm [afna in/ertezzi u qal li ma tistax tkun esklu]a spu]joni ta’ s[aba ta’ gass. Hu qal li hemm alternattiva li jsir FSRU f’distanza sigura. Edric Micallef, is-Sindku ta’ Marsaxlokk, qal li l-Kunsill jemmen li s-soluzzjoni a[[arija hi li jkun hemm pipelina ma’ pajji] ie[or. Qal li l-proposta elettorali kienet li l-[a]na tal-gass issir f’]ew; tankijiet kbar fuq l-art imma l-Kunsill jippreferi ttanker tal-gass fil-port g[ax meta jkun hemm pipeline ta’ gass ikun iktar fa/li li jitne[[a t-tanker milli li ji]]armaw it-tankijiet. Hu qal li l-OHSA u l-MEPA a//ertaw li m’hemmx periklu g[ar-residenti allura l-Kunsill jaqbel li jsir il-pro;ett propost filwaqt li jinsisti fuq il-pipeline ma’ pajji] ie[or. Antoine Vella li kien qed jirrappre]enta l-familja tieg[u, qal li tajjeb li wie[ed jistaqsi biex ikun infurmat. Hu staqsa jekk itti[ditx in-konsiderazzjoni leffett ta’ s[aba ta’ gass. Spjega li f’Livorno li jafu l-periklu, [allew il-bastiment 23 kilometru barra mill-Port. Staqsa kemm idum vapur biex jieqaf waqt li jkun die[el fil-port b’./rta velo/ità. Joe Demicoli, il-President talG[aqda Koperattiva tas-Sajd,
qal li huma [adu po]izzjoni li lFSU a[jar isir ;ewwa milli barra g[aliex is-sajjieda kienu se jitilfu bi//a area min[abba conservation zones. Staqsa jekk hemmx studju jekk i/-/aqliq tal-ba[ar hux se ji]died u qal li jrid ikun hemm ]wie; bejn il-pjattaforma fejn se jitpo;;a l-bastiment u breakwater fil-Port ta’ Marsaxlokk. Louis Tanti mill-G[aqda tanNar ta]-Zejtun li g[andha lkamra tan-nar f’Tas-Sil;, staqsa jekk huma jistg[ux ikomplu g[addejjin bil-[idma tag[hom fil-post wara li jsir l-FSU filbajja ta’ Marsaxlokk. Joe Attard, is-Sindku ta]-}ejtun qal li g[andu jkun hemm attenzjoni rigoru]a u li ma jkunx hemm ebda /ans ta’ riskji. Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina qal li d-distanza bejn lFSU u l-vapuri tal-Freeport se tkun 400 metru u jekk tkun applikata zona ta’ sigurtà kif se tolqot l-immanuvrar fil-port. Hu staqsa jekk hemmx possibbiltà li min[abba l-FSU, ma jo[ro;x ilpermess g[all-[ruq tan-nar filfesti tal-in[awi. Therese Comodini Cachia, kandidata tal-PN g[all-elezzjoni tal-Parlament Ewropew, qalet li [add ma semma s-Social Impact Assessment dwar kif il-pro;ett se jolqot lin-nies fil-[ajja ta’ kuljum. Hi qalet li la l-Bord ma ng[atax il-limitazzjonijiet filbajja ta’ Marsaxlokk, ma jistax ikun jaf l-impatt fuq ir-residenti. Raymond Caruna Kunsillier tal-PN fi]-}ejtun, qal li l-91% tar-residenti ta’ Marsaxlokk u Bir]ebbu;a huma nkwetati li se jkun hemm tanker fil-bajja ta’ Marsaxlokk. Staqsa li b[alma g[alaq il-Park tal-Familja min[abba li ntqal li kien hemm [ru; ta’ gass, ting[alaq il-bajja kollha jekk ikun hemm [ru; ta’ gass.
Il-membru tal-Oppo]izzjoni fuq il-bord tal-MEPA, Ryan Callus, ressaq mozzjoni li fiha talab g[as - sopensjoni tad de/i]joni dwar il-pro;ett tattanker tal - gass fil - bajja ta ’ Marsaxlokk min[abba li g[ad hemm il - maritime impact assessment u studji o[ra li ma sarux , u Papadakis jag[mel rapport dwar x’ji;ri jekk ikun hemm sors ta’ ignition fizzona tal-FSU. Alex Vella membru ie[or tal - Bord f ’ isem l - g[aqdiet ambjentali, staqsa x’ji;ri jekk ikun hemm problema fil-maritime impact assessment. Hu qal li mhux konvint li bl ispazju li hemm fil-port ma jkunx hemm spazju bi]]ejjed. Hu staqsa g[aliex ma sarx studju dwar il-possibbiltà li lFSU isir barra l-Port. I/-Chairman tal-Bord Vince Cassar qal li l-applikazzjoni hi biex isir jetty u biex il-vapur bil - [a]na tal - gass jitrakka mal - jetty u l - proposta li t tanker isir barra hi aqua passata . L - istess membru staqsa jekk ikun hawn maltempata b[alma ;rat meta kien hawn is - summit bejn Bush u Gorbachev f ’ Malta x ’ ji;ri . Veronique Dalli, membru talMEPA qalet li f’maltempata b[al dik l-ebda vapur ma jkun safe. L-istess membru qal li qabel ma jsir l-istudju dwar limpatt ambjentali l-Bord talMEPA g[andu jipposponi dde/izjoni u g[alehkk lest jissekonda l-mozzjoni ta’ Ryan Callus. Ryan Callus sa[aq li l-membri tal-Bord ma jistg[ux jie[du de/i]joni meta ma sarx studju dwar l-impatt marittimu. Il-mozzjoni ta’ Ryan Callus kienet sekondata minn Alex Vella. I/-Chairman tal-MEPA ordna lill-media li ma tiffilmjax il - vot tal - membri imma meta George Pullicino staqsa ta[t liema li;i / - Chairman ordna li ma jistax jittie[ed filmat u ritratti waqt il-vot. Ryan Callus qal li ma jaqbilx mad-de/i]joni ta/-Chairman. I/-Chairman Vince Cassar qal li l - laqg[a kien qed imexxiha u jag[mel ir-regoli g[al laqg[a hu. Il-mozzjoni ta’ Ryan Callus m’g[addietx bi 2 favur u 10 kontra.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
6
LOKALI
Strate;ija di;itali ta’ Malta 2014-2020 Il-Gvern [abbar l-Istrate;ija Di;itali ta’ Malta g[all-perijodu 2014-2020 – strate;ija li g[andha tolqot u tinvolvi lil kul[add. Fit-tnedija ta’ din l-inizjattiva, il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li din l-istrate;ija, fost o[rajn, g[andha tindirizza lil dawk in-nies fis-so/jetà li m’g[andhomx g[arfien dwar itteknolo;ija tal-informazzjoni. Aspett ie[or, sostna l-Prim Ministru, hu li s-settur pubbliku jkun im[ejji g[at-teknolo;iji l;odda. Muscat qal li g[andhom jissa[[u l-mezzi lokali online, g[ax ma jistax ikun li wie[ed jinqeda minn websajt barranija, imbag[ad ma jinqedhiex minn servizzi mog[tija fuq l-internet lokalment. Il-Prim Ministru stqarr li listrate;ija hi wa[da wiesg[a, li
trid tinkludi l-[sibijiet ta’ diversi setturi fis-so/jetà, spe/jalment ta/-cittadin. Hu rrefera g[all-karti tal-identità l-;odda li jridu jservu b[ala identità elettronika. Joseph Muscat qal li l-ID cards il-;odda g[andhom ikunu utli g[an-nies biex ju]aw is-servizzi tal-gvern fuq l-internet, kif ukoll ikunu ta’ servizz lis-settur privat. Joseph Muscat ]ied li listrate;ija trid twassal biex Malta tkun art ta’ innovazzjoni u biex jin[olqu aktar opportunitajiet ta’ xog[ol. Hu kompla li listrate;ija hi wkoll inti]a biex tisfrutta fondi Ewropej. Edward Zammit Lewis, isSegretarju Parlamentari g[allKompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku, qal li l-istrategija tin/entiva, fost o[rajn, il-[sieb imprenditorjali. Hu qal li l-
Edukazzjoni politika ...mal-vot fl-età ta’ 16-il sena Gvern qed ja[dem biex persuni li qab]u l-50 sena jkunu familjari ma’ applikazzjonijiet di;itali kif ukoll ma’ networks so/jali, b[al Facebook u Twitter. Edward Woods, i/-Chairman tal-Awtorità ta’ Malta dwar ilKomunikazzjoni (MCA) qal li lmiri ta’ din l-istrate;ija di;itali huma ambizzju]i i]da jridu jintla[qu b’kordinazzjoni. Hu qal li l-kejl tas-su//ess ta’ din listrate;ija, jew in-nuqqas tag[ha, hu bba]at fuq ir-ri]ultati miksuba. G[at-tnedija ta’ din lIstrategija Di;itali, intbag[at messa;; rekordjat minn Robert Madelin, id-Direttur :enerali g[an-Networks talKomunikazzjoni, il-Kontenut u t-Teknolo;ija fi [dan ilKummissjoni Ewropea.
Il-Kummissjoni Djo/esana }g[a]ag[ (KD}) ikkummissjonat studju lil grupp ta’ esperti dwar il-parte/ipazzjoni ta]]g[a]ag[ li jkunu g[alqu s-16-il sena fl-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali. Il-grupp ta’ esperti kellu b[ala Chairperson lil Dun George Grima u lil Joanne Cassar, Ruth Falzon, Dun Pawl Galea u Edward Warrington b[ala membri. L-istudju kkonkluda li dawn i]-]g[a]ag[ g[andhom jitrawmu kmieni bir-responsabbiltà, bil-parte/ipazzjoni attiva fiddemokrazija tal-pajji]. Il-grupp ta’ esperti appella biex qabel ma jil[qu l-età tal-vot, it-tfal u ]]g[a]ag[ ji;u m[arr;a sew biex jifhmu l-pro/ess politiku. B’hekk, il-parte/ipazzjoni politika ma tkunx tfisser biss li tivvota meta ti;i msejja[.
G[alhekk, il-Kummissjoni rrakkomandat, fost l-o[rajn, li ledukazzjoni politika ti;i implimentata [olistikament u mhux indirizzata separatament f’numru ta’ su;;etti. Il-grupp ta’ esperti appellaw ukoll fuq il-[tie;a li dawk kollha li jiltaqg[u mat-tfal u ]]g[a]ag[ barra mill-[in tal-iskola, ikunu huma wkoll ippreparati jg[inuhom fl-edukazzjoni politika. Il-grupp ikkummissjonat millKD} appella wkoll lil dawk li ja[dmu ma]-]g[a]ag[ u l-youth ministry biex jinkludu din ledukazzjoni politika. Dawn g[andhom jg[inu [afna biex i]]g[a]ag[ jesploraw il-valuri politi/i tag[hom, li fuq kollox g[andhom ikunu eti/i. Dan g[andu jwassal biex ting[eleb lidea li l-politika hi divi]a, temmew jg[idu l-esperti.
Immigrant fil-periklu tal-mewt Immigrant jinsab fil-periklu li jitlef [ajtu wara li kien involut f’in/ident tat-traffiku fil-Marsa. Skont sorsi li raw l-incident ise[[, jidher li l-immigrant kien qed jipprova jaqsam fi Triq Aldo Moro, e]attament minn quddiem il-pompa tal-petrol ta’ Carlo Cini. F’daqqa wa[da l-immigrant ittajjar minn vettura tat-tip Fiat Fiorino misjuqa minn ra;el ta’ 32 sena minn San Pawl ilBa[ar. Mal-impatt, ir-ra;el ittajjar g[al distanza ta’ 24 metru, g[al g[oli ta’ xi sular u nofs u
spi//a fil-karre;;jata ta’ barra fi Triq Di/embru Tlettax. Fil-post waslet ambulanza u tim ta’ paramedi/i li ta l-ewwel g[ajnuna lill-immigrant qabel ma twassal g[al i]jed kura flIsptar Mater Dei. L-ewwel ri]ultati medi/i wrew li l-immigrant sofra ;rie[i gravi u jinsab fil-periklu talmewt. Il-Qorti ordnat inkjesta ma;isterjali bl-g[ajnuna talesperti tat-traffiku. L-investigazzjonijiet qed jitmexxew millpulizija mill-G[assa tal-Marsa.
Tliet lukandi b’erba’ stilel ma kinux qed ja[dmu din is-sena Tliet lukandi b’erba’ stilel ma kinux qed ja[dmu f’Jannar ta’ din is-sena hekk kif il-wasliet kollha fl-istabbilimenti tal-akkomodazzjoni matul Jannar avvanzaw bi 11.3 fil-mija, filwaqt li liljieli totali naqsu b’wie[ed filmija meta mqabbel mal-istess xahar is-sena li g[addiet. Statistika ma[ru;a millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika (NSO) uriet li ]jarat f’lukandi u fi stabbilimenti o[rajn f’Jannar ta’ din is-sena ammontaw g[al 67,153, filwaqt li l-iljieli totali ammontaw g[al 368,961. Kwa]i l-istabbilimenti kollha rrappurtaw ]idiet fliljieli, filwaqt li l-akbar proporzjoni ta’ iljieli kien rappurtat
f’lukandi b’erba’ stilel, li ammontaw g[al 170,838 lejl, jew inkella 46.3 fil-mija tattotal. Il-wasliet totali f’Malta ammontaw g[al 64,062, ]ieda ta’ 10.4 fil-mija fuq Jannar tassena li g[addiet. Barra minn hekk kien hemm tnaqqis ta’ 1.7 fil-mija fin-numru ta’ ljieli. Ilwasliet u l-iljieli f’G[awdex u f’Kemmuna ]diedu b’34.6 filmija u b’41.6 fil-mija rispettivament meta mqabbla mal-istess xahar is-sena l-o[ra. Fuq livell nazzjonali, kien hemm 137 stabbiliment talakkomodazzjoni matul Jannar, b’kapa/ità netta ta’ 16,004 kamra tas-sodda u 34,873 sodda.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
7
LOKALI
Il-Ministru g[as-Sa[[a jag[mel tieg[u pro;etti mwettqa minn Gvern Nazzjonalista
L-istampar tal-munita Zecchino hu limitat g[al 10,000
{ru; tal-munita Zecchino Il-Bank ?entrali ta’ Malta llum se jo[ro; munita tad-deheb li turi z-zecchino. Il-munita g[andha valur nominali ta’ 5 ewro. Iz-zecchino kienet munita taddeheb li n[admet l-ewwel darba f’Venezja fl-1284, u ;abet lisem tag[ha miz-zekka Venezjana li kienet mag[rufa b[ala z-zecca. Il-munita, li kienet ti]en 3.5 grammi, kienet ma[duma mid-deheb kwa]i pur. G[al aktar minn 500 sena, iddisinn tal-munita ma nbidilx. G[alhekk kienet meqjusa b[ala munita stabbli u a//ettata b[ala mezz ta’ [las. Min[abba f’hekk, [afna pajji]i, spe/jal-
ment dawk fil-Mediterran, adottaw u [ar;u muniti taddeheb simili g[az-zecchino Venezjan. Il-munita ;iet introdotta u ma[duma f’Malta mill-Ordni ta’ San :wann. Normalment, na[a wa[da kienet turi xbieha ta’ San :wann, il-qaddis patrun talOrdni, li qed jag[ti bandiera lillGran Mastru li qieg[ed g[arkupptejh quddiemu; filwaqt li n-na[a l-o[ra kienet turi lfigura ta’ Kristu bil-Van;elu f’idejh. Il-munita numi]matika taddeheb tal-Bank kienet iddisinjata u mnaqqxa minn Noel Galea Bason, u ma[duma f’ver]joni
Ftehim bejn il-Gvern u l-Fakultà tal-Kirur;ija Dentali fl-Università Il - Gvern u l - Fakulta ’ tal Kirur;ija Dentali fl-Università ta’ Malta ffirmaw ftehim li permezz tieg[u se jkun jista’ jing[ata servizz regolari taddentistrija lill-anzjani li jg[ixu fir-Residenza San Vin/enz de Paul. Fl-istess waqt, dan il-ftehim se jservi wkoll biex l-istudenti li qed jistudjaw biex isiru dentisti, jipprattikaw dak li jkunu tg[allmu fuq pazjenti anzjani. Marie Louise Coleiro Preca, il-Ministru g[all-Familja u sSolidarjetà So/jali , qalet f’konferenza tal-a[barijiet li liskop ta’ dan il-ftehim hu biex aktar studenti, g[ada pitg[ada, ikomplu jispe/jalizzaw fuq ilkura tas-snien tal-anzjani. Hi qalet li l-i;jene fis-snin tag[mel parti mal-kwalità tal[ajja tal - individwu g[ax hemm rabta ma’ kundizzjonijiet tas-sa[[a o[rajn, fosthom problemi fil-qalb. Marie Louse Coleiro Preca ]iedet li l-Fakultà tal-Kirur;ija Dentali mistennija ta[dem
mill-qrib ma’ tfal vulnerabbli. Franco Mercieca , is Segretarju Parlamentari responsabbli mill-anzjani, qal li l-ftehim hu wie[ed ta’ benefi//ju kbir g[ax, l-istudenti se jkunu qed isa[[u t - ta[ri; tag[hom u fl-istess [in l-anzjani jkunu moqdija b’servizz professjonali. Nikolai Attard , id - Dekan tal - Fakultà tal - Kirur;ija Dentali, fisser li sa[[a tajba fis-snien hi kompatibbli ma’ sa[[a ;enerali tajba tal-individwu. B[alissa hemm madwar 70 student li qed jistudjaw biex isiru dentisti , u l - kura tas snien tal-anzjani hi parti millkors tag[hom. Il - Professur Attard sa[aq dwar l-importanza li l-istudent ikun espost g[al pazjenti millivelli kollha tas-so/jetà. Il - [sieb hu li wara r Residenza San Vin/enz de Paul, is-servizz skont il-ftehim maqbul, jibda jing[ata wkoll mid-djar tal-anzjani l-o[rajn.
proof. Il-fa//ata tal-munita turi l-emblema ta’ Malta u s-sena tal-[ru; 2014. Il-fa//ata ta’ wara turi zecchino ma[ru; minn Philippe Villiers de l’Isle Adam, l-ewwel Gran Mastru tal-Ordni f’Malta. Il-munita hi ma[duma f’0.999 deheb fir-Royal Dutch Mint, ti]en nofs gramma u g[andha dijametru ta’ 11 mm. L-istampar tag[ha hu limitat g[al 10,000 munita. Il-munita tista’ tinxtara millMalta Coins Distribution Centre fil-bini ewlieni tal-Bank /entrali ta’ Malta ;ewwa l-Belt Valletta, jew billi timtela l-formola li tinsab fuq is-sit tal-Bank.
Il-Partit Nazzjonalista qal fi stqarrija li l-Ministru g[asSa[[a Godfrey Farrugia g[amel tieg[u pro;etti mwettqa minn Gvern Nazzjoanlista meta tkellem dwar il-[idma li saret fl-a[[ar sena fis-settur tas-sa[[a f’G[awdex. B’riferenza g[all-konferenza tal-a[barijiet mill-Ministru g[as-Sa[[a Godfrey Farrugia fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex fejn ta, hekk imsejja[, redikont dwar titjib li sar fissettur tas-sa[[a f’G[awdex, ilKelliem g[as-Sa[[a u lEdukazzjoni f’G[awdex Frederick Azzopardi qal li fi stqarrija g[all-istampa,li n[arget wara, ssemmew [afna pro;etti li fil-fatt kienu di;à bdew joperaw ta[t Gvern Nazzjonalista u o[rajn li kienu wasslu fi stadju avvanzat li jitlestew. Il-Ministru rrefera wkoll g[all-pro;etti utili o[ra li g[alihom kienu t[ejjew ilpjani kollha, ;ew approvati finanzi mill-Unjoni Ewropea u sa[ansitra kienu n[ar;u u ;ew
ippro/essati tenders biex jinbeda x-xog[ol fuqhom. L-istqarrija ma ssemmi lanqas inizjattiva wa[da li ma kinitx twettqet jew pro;ettata qabel ma l-Gvern pre]enti [a f’idejh it-tmexxija tal-pajji]. Il-Partit Nazzjonalista jesprimi s-sodifazzjoni tieg[u li l-Gvern pre]enti qed jirrikonoxxi u sa[ansitra jag[mel tieg[u dawn il-pro;etti. IlMinistru g[as-sa[[a ma setax jag[ti /ertifikat a[jar g[ax kulma ssemma fl-istqarrija jixhed l-impenn qawwi li lMinisteru g[al G[awdex, ta[t Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista, kellu b’risq ilqasam tas-sa[[a f’G[awdex. Frederick Azzopardi fisser li kulma ntqal mill-Ministru g[as-Sa[[a juri bl-aktar mod /ar kemm dawn il-pro;etti kienu tajbin u kemm gvern pre/edenti kellu s-sa[[a talpoplu g[al qalbu. Impenn kontinwu li juri bilprovi li qatt ma xxa[[a[ ma dan il-qasam tant improtanti g[al G[awdex.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
8
QORTI
}wie; tkisser fuq adulterju u vendikazzjonijiet Il-Qorti preseduta mill-Im[allef Joseph Azzopardi, ordnat is-separazzjoni bejn koppja min[abba latte;;jament tar-ra;el li mhux biss ikkommetta adulterju i]da ja;ixxi b’mod kattiv fil-konfront ta’ martu u wliedu wkoll. E]empju klassiku hu li meta huwa jaf li l-mara u t-tifla jbatu bl-a]ma, apposta ju]a fwejja[ u spirti. G[alhekk il-Qorti fis-sentenza tag[ha qalet li mhux biss qed tippronunzja s-separazzjoni bejn il-koppja tort tar-ra;el, i]da li l-kustodja tat-tfal tkun fdata f’idejn l-omm. Il-mara xehdet fil-Qorti li minkejja li ]ew;ha kien jaf li hi u bintha g[andhom a]ma qawwija, hu u missieru kienu jda[[lu lpjanti tal-fre]ja ;ewwa, jitfg[u [afna aftershave u fwie[a, iferrxu d-Dettol g[ax jafu li bih jintef[ilha lsienha u tefg[u wkoll white spirit fuq is-sodda tag[ha. Il-mara xehdet kif l-inkwiet bejnha u bejn ]ew;ha beda hekk kif saret taf li kellu relazzjoni barra ]-]wie;. Qalet li minkejja li darba [afritlu, meta saret taf bittieni darba bdiet il-pro/ess ta’
separazzjoni. Qalet ukoll li hekk kif beda dan il-pro/ess, l-affarijiet id-dar bdew sejrin mill-[a]in g[all-ag[ar. Hi qalet fil-Qorti li l-ewwel li g[amel ]ew;ha kien li kellhom kaxxa mimlija /wievet ta’ kullimkien u ]vujtaha, u bi/-/wievet li kien fiha g[alaq u sakkar ilbibien u t-twieqi li jag[tu g[al barra. I/-/wievet kienu dejjem fuqu u fuq missieru li ;ieli kien jorqod g[andhom. Il-mara xehdet ukoll li ta’ kull lejl kienet torqod imbe]]g[a li ]ew;ha jista’ jaqbad u jid[ol filkamra tag[ha hekk kif ma tistax issakkarha. Qalet ukoll li g[alkemm hi g[andha kundizzjoni fil-;ilda u fis-sistema immunitarja, li fil-kes[a jew kif tmiss lilma jdejha jiswiedu, ]ew;ha kien jag[mel numru ta’ vendikazzjonijiet mag[ha. Fosthom meta kien ixarrbilha l-[wejje; li tkun g[adha kemm naxret. Dwar dan qalet li kien jakku]aha li kienet qed t[alli l-[wejje; joqtru biex lilma jag[mel [sara fis-soqfa. Tenniet ukoll li hekk kif min[abba l-kundizzjoni tag[ha
tbati minn qtug[ ta’ nifs, mhux lewwel darba li hekk kif kien jaraha tipprepara biex titla’ fil-washroom biex ta[sel il-[wejje;, kien jitla’, inkiss inkiss qabilha, u ja[sel tieg[u. B’hekk kienet tispi//a titla’ t-tara; sa fuq il-bejt g[alxejn. Il-mara kompliet tg[id fil-Qorti li ]ew;ha ma kienx i[allihom jixeg[lu l-geyser tal-kamra talbanju, g[ax kien jg[idilhom li qed jin[ela [afna dawl. G[alhekk hi u t-tfal, qalet il-mara, kien ikollhom jin[aslu b’kitla mis[un matul il;img[a u fi tmiem il-;img[a jixeg[lu l-geyser t’isfel g[ax kien ]g[ir. Kompliet tg[id li xi kultant, ]ew;ha kien jitfih ukoll u kienu jin[aslu bil-kiesa[. Fix-xhieda tieg[u r-ra;el qal fil-Qorti li mhux minnu li kellu relazzjoni barra ]-]wie;, u qal li kien qal hekk lill-mara biex i;eg[ilha tg[ir g[alih. Hu qal ukoll li l-problemi bejniethom kienu ilhom li bdew minn meta kellhom it-tieni wild, u qal li martu ma riditx ikollha x’taqsam sesswalment mieg[u. Ir-relazzjoni bejn il-missier u t-tfal bdiet
tmur g[all-ag[ar Il-missier qal li hekk kif fuq ordni tal-Qorti kellu ji]gombra ddar, l-atte;;jament ta’ wliedu lejh beda sejjer mill-[a]in g[all-ag[ar. Qal li kellu a//ess li jara lit-tfal kull nhar ta’ Sibt. “Sibt minnhom konna fi Triq irRepubblika l-Belt, u t-tifel ta’ 13il sena beda jke//i l-[amiem billi jsabbat saqajh mal-art u jferfer idejh. Jien g[edtlu ‘le, mhux hekk imsieken il-[amiem,[ u hu we;ibni b’rabja kbira ‘li kieku kont int flok il-[amiem kont naqbad u nag[tik sakemm noqtlok u mbag[ad nag[mel party kbir fuq iz-zuntier tal-knisja’.” Il-missier qal li ate;;jament b[al dan minn ibnu, we;;g[u u skonvol;ih. Qal ukoll li waqt laqg[a li kellhom ma’ psikologa rrakkonta dak li ;ara u li quddiemha t-tifel qal li huwa lest li jmur il-[abs, l-aqwa li jara lilu mejjet. Huwa qal li hu u martu dejjem rabbewhom tajjeb lil uliedhom meta kienu qed irabbuhom flimkien. }ied jg[id li l-problemi fit-trobbija tag[hom bdew jidhru minn
meta bdiet tie[u [siebhom lomm. Tenna li l-attitudni tag[ha u ta’ ommha u missierha qed tidher /ar fit-tfal; dik ta’ vjolenza, rabja u mibeg[da biex dak li ma rnexxilhiex tag[mel ommhom jag[mluh huma, “ji;ifieri li jtemmuli [ajti b’mod [esrem.” Hu qal li problema o[ra li kellhom fi]-]wie; hu u martu kienet bil-;enituri tal-mara g[ax qal li kienu jinda[lu f’kollox u kienu possessivi. Fis-sentenza tag[ha, il-Qorti qalet li ]-]wie; tkisser prin/ipalment min[abba l-atte;;jament tar-ra;el. Il-Qorti qalet li hi konvinta li l-allegazzjonijiet tal-mara dwar adulterju huma veritiera. L-Im[allef sa[aq li r-ra;el g[andu attitudni vendikattiva li g[amlitha diffi/li g[al martu li tibqa’ tg[ix mieg[u. Sfortunatament, g[andu jing[ad ukoll li t-tnejn g[andhom il-problemi, li huma ta’ mard serju [afna, li g[amel ukoll il-[ajja mi]]ew;a tag[hom aktar diffi/li. Il-Qorti tat it-tort li spi//a biex tfarrak i]-]wie; lir-ra;el.
Jin]amm arrestat wara li allegatament sawwat lil martu Alston Gambin ta’ 31 sena mixXg[ajra, in]amm ta[t arrest preventiv wara li ;ie mixli li allegatament kiser jew g[amel fratturi fi mnie[er martu wara li [ebb g[aliha. Kien nhar il-:img[a li g[adda meta l-mara tal-akku]at marret
biex tkellmu fil-garaxx tag[hom, u b’mod a//identali laqtet lill-kelb. Alston Gambin irrea;ixxa billi ta daqqa ta’ ponn lil martu, li sofriet fratturi fi mne[irha. Hi kienet rilaxxata mill-isptar nhar is-Sibt li g[adda. L-Avukat Difensur Mark
Busuttil argumenta li kienet ilmara li [ebbet g[all-akku]at, u skont hu dan jista’ jidher mill-grif li g[andu l-akku]at fuq wi//u. L-Avukat Busuttil talab lillQorti biex tag[ti l-libertà provi]orja lill-klijent tieg[u, u qal ukoll li l-mara b[alissa tinsab ta[t
kura psikjatrika. L-Uffi/jal investigattiv, lIspettur Robert Said Sarreo, ma qabilx li ting[ata l-libertà provi]orja, g[ax qal li din ma kinitx l-ewwel darba li r-ra;el ;ie mixli bi vjolenza pubblika. Qal ukoll li l-mara tinsab imw-
erwra li tmur lura fid-dar matrimonjali. Barra minn hekk, skont lIspettur Said Sarreo, Alston Gambin m’g[andux jing[ata l-libertà provi]orja min[abba li jista’ jikkontamina l-provi. Il-Ma;istrat N. Galea Sciberras qablet malProsekuzzjoni u /a[det it-talba.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
9
LOKALI
MSV Life bi €15.48-il miljun profitt qabel it-taxxa MSV Life p.l.c. irre;istrat profitt ta’ 15.48-il miljun ewro qabel it-taxxa g[as-sena li spi//at fil-31 ta’ Di/embru 2013, u b’dan il-mod sostniet il-mudelli tal-profittabbiltà emer;enti fissena ta’ qabel li bis-sa[[a tag[hom il-Grupp irrapporta 15.98-il miljun ewro fi profitt qabel it-taxxa. Fis-sena ta’ qabel kien hemm gwadann ta’ taxxa differit ta’ darba sinifikanti meta l-ammonti kollha ta’ taxxa mhux utilizzati disponibbli g[all-[elsien kontra d[ul taxxabbli fil-futur f’termini ta’ li;i applikabbli kienu rikonoxxuti. Fl-2013 il-Grupp irre;istra profitt ta’ wara t-taxxa ta’ 9.85 miljun ewro g[as-sena. Fis-sena finanzjarja tal-2013 kien hemm 111.32-il miljun ewro f’negozju miktub, ]ieda ta’ 27.5% meta kkumparat mas87.31 miljun ewro fl-2012. Dan kien min[abba ]idiet f’diversi klassijiet ta’ negozju ta’ protezzjoni kif ukoll ]ieda fil-bejg[ ta’ prodotti ta’ investiment Single Premium.
b’sa[[tu kienet imsa[[a millportafoll konservattiv u diversifikat tag[na, kif ukoll millpro/ess rigoru] u prudenti ta’ kif jit[addem l-investiment. Dan ilpro/ess hu importanti [afna flimmani;;jar ta’ kumpaniji ta’ assigurazzjoni tal-[ajja. Il-fondi totali tal-azzjonisti fla[[ar tal-2013 ammontaw g[al 135.13 miljun ewro, ]ieda ta’ 4.1% mis-sena ta’ qabel. Il-valur tal-assi nett g[al kull sehem ]died g[al 6.17 ewro g[al kull sehem immexxi mill-profittabbiltà sottostanti tan-negozju. I/-Chairman ta’ MSV Group, John Cassar White, qal li jista’ j[abbar sett b’sa[[tu ie[or ta’
Fl-2013 l-ekonomiji globali bdew juru sinjali reali ta’ momentum bi prospetti ta’ tkabbir a[jar fl-Ewropa u l-Istati Uniti L-assi totali tal-MSV Group ]diedu bi 8.4% g[al 1,372.10 miljun ewro fl-a[[ar tal-2013, filwaqt li l-life fund ]died b’9.1% g[al 1,218.98 miljun ewro fl-2013. Il-valur ta’ negozju in force, ]died b’7.6% g[al 49.21 miljun ewro fl-2013. Dan il-valur jirrifletti l-valur tat-trasferimenti futuri pro;ettati lill-azzjonisti li jirri]ultaw minn poloz in force fit-tmiem tas-sena. Ir-re]iljenza u titjib fis-swieq ]ammew il-qlig[ fl-istess livell tas-sena ta’ qabel bi d[ul nett mill-investiment ji]died g[al 98.19 miljun ewro fl-2013. Din il-prestazzjoni ta’ investiment
ri]ultati rre;istrati minn MSV Group g[all-2013, is-sena meta l-ma;;oranza tal-ekonomiji globali bdew juru sinjali reali ta’ momentum. It-ta[lita ta’ prospetti ta’ tkabbir a[jar flEwropa u l-Istati Uniti, flimkien mal-fatt li r-riskji finanzjarji globali bdew jisparixxu, ikkontribwiet g[at-tibdila po]ittiva fis-swieq globali tal-ekwità, bi swieq ]viluppati jmexxu t-tellieqa. F’Marzu tal-2014, il-Bord tadDiretturi ta’ MSV Group approva ri]oluzzjoni biex rati differenzjali ta’ Bonuses Regolari kienu ddikjarati fir-rigward tal-Poloz With Profit fi [dan MSV Life
g[as-sena li g[alqet fil-31 ta’ Di/embru 2013. Dawn ammontaw g[al 3.15% g[allMSV Comprehensive Life Plan (premium regolari u single premium), 3.35% fir-rigward talMSV Comprehensive Flexi Plan (premium regolari u single premium), 3.35% g[all-MSV Single Premium Plan u 3.35% g[al dawk l-investimenti b’g[a]la With Profit fl-MSV Investment Bond u l-MSV Retirement Plan. Fuq il-poloz Old Series Endowment u lWhole Life ;ie ddikjarat Bonus Regolari ta’ 2.2% tas-somma ba]ika assigurata apparti lbonuses. Minbarra dan, il-Bord approva wkoll id-dikjarazzjoni tal-Bonus Finali fir-rigward talComprehensive Life Plan (premium regolari u single premium) u l-Comprehensive Flexi Plan (premium regolari u single premium) li ilhom fis-se[[ g[al aktar minn g[axar snin. Il-Bonus Finali se jkun im[allas fuq klejms pagabbli b’ri]ultat tal-mewt jew maturità bejn it-13 ta’ Marzu 2014 li hi d-data tad-dikjarazzjoni tal-bonus tal-2013 u d-dikjarazzjoni tal-bonus li jmiss, birrata ta’ 1% g[al kull sena s[i[a wara l-g[axar sena tal-polza. Dan il-bonus finali se jit[allas fuq il-valur tal-Policy Account kif ikun fid-data tal-mewt jew tal-maturità. Il-Bord approva wkoll Bonus Regolari ta’ 3.35% fuq poloz ta’ Secure Growth li jiffurmaw parti mill-portafoll ta’ negozju trasferit lil MSV Life minn
Assicurazione Generali S.p.A. matul l-2000. Finalment il-Bord approva Bonus Regolari ta’ 1.75% fuq il-poloz Alico 78 u Bonus Regolari ta’ 2.00% fuq ilpoloz Alico 66, li jiffurmaw parti mill-portafoll ta’ negozju ttrasferit lil MSV Life fl-2011 minn American Life Insurance Company (ALICO). Il-Kap E]ekuttiv ta’ MSV Life, David G. Curmi, qal li qed tirri]ulta domanda b’sa[[itha filgruppi kollha tal-prodotti hekk kif il-klijenti jkomplu jag[]lu lil MSV Life, b’riflessjoni ta’ fidu/ja fil-brand u fil-kwalità talpropo]izzjoni tas-servizzi tag[ha. Fisser li s-suq Malti tal-assigu-
razzjoni tal-[ajja jibqa’ suq mhux assigurat bi]]ejjed. G[alkemm kumpaniji tal-assigurazzjoni tal-[ajja g[andhom rwol li dejjem isir aktar importanti fit-tfaddil domestiku Malti, studji komparattivi ma’ swieq Ewropej ta’ assigurazzjoni tal[ajja o[ra juru li filwaqt li s-suq Malti tal-assigurazzjoni tal-[ajja kiber b’mod sinifikanti mill1994 u l-2011, l-infiq per capita fuq l-assigurazzjoni tal-[ajja hu po]izzjonat bi kwa]i nofs l-infiq medju Ewropew. G[alhekk ilGrupp jara potenzjal sinifikanti g[al tibdil po]ittiv fil-qasam talprotezzjoni tal-[ajja u tfaddil fittul fis-suq tal-assigurazzjoni tal[ajja lokali.
Lista tal-persuni nominati g[all-E]ekuttiv tal-FSMEPN 2014 Bartolo Ivan – San :wann Bonello Elaine – San :iljan Camilleri Pierre – Iklin Cutajar Patrick – Mellie[a Demicoli Charles – Sliema Ellul Sullivan Connie – Ibra;, Swieqi Galea Julian – Tas-Sliema Galea Salomone Francis – Rabat Grech Andrè – {al Balzan Magri Naudi Magda – {al Lija Restall Ian – Pembroke Rosso Mario – Fleur de Lys, Birkirkara Said Alan – Rabat Soler John – Tas-Sliema Valletta Cedric – {amrun Zammit Marie Claire - Birkirkara L-Elezzjoni g[al [mistax-il membru fl-E]ekuttiv il-;did tal-FSMEPN se ssir Il-:img[a, 28 ta’ Marzu fis-7>00 p.m. fid-Dar ?entrali tal-PN.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
10
OPINJONI
Qerq uffi/jalizzat 1. Dan il-Gvern hu e//ellenti. Mhux tajjeb [afna biss, i]da tassew e//ellenti. Hu Gvern li qed je//ella biex juffi/jalizza lqerq. L-ingann u l-qerq saru parti essenzjali mill-politika ta’ dan il-Gvern u jekk ma tkunx taf ilfatti sew u toqg[od b’seba’ g[ajnejn, tid[ol fit-trabokk. G[ax il-gideb sar valur g[al dan il-Gvern. U hu dmirna b[ala Oppo]izzjoni nikxfu dan ilqerq. 2. Ftit jiem ilu sirna nafu li w[ud mill-[addiema talEnemalta ng[ataw g[a]la, li mhi g[a]la xejn u mhux ta’ b’xejn li qed i[ossuhom ittraduti, abbu]ati u rrabjati. Jew ja[dmu mal-kumpanija
barranija li issa g[andha sehem fit-tmexxija tal-Enemalta u li tikkontrolla l-power station talBWSC li tant maqdru u jitilfu leluf fid-d[ul annwali jew limpjieg tag[hom hu mhedded. Din ma qalhielhomx Muscat meta laqqag[hom fir-Rialto qabel l-elezzjoni meta bil-bibien mag[luqa weg[edhom kollox. 3. Ftit jiem ilu wkoll il-Maltin re;g[u raw il-falliment tal-politika ta’ Muscat fl-immigrazzjoni. Il-Prim Ministru re;a’ ;ie lura minn Kunsill Ewropew idu f’idu u ag[ar minn hekk, Malta m’g[adhiex tissemma b[ala pajji] li je[tie; g[ajnuna b’mod partikolari mill-Unjoni Ewropea. Imma meta kien Kap tal-
L-ingann u l-qerq saru parti essenzjali mill-politika ta’ dan il-Gvern u jekk ma tkunx taf il-fatti sew u toqg[od b’seba’ g[ajnejn, tid[ol fit-trabokk
Jekk id-determinazzjoni ta’ dan il-Gvern li jigdeb b’mod uffi/jali biex jg[atti n-nuqqas ta’ [ila tieg[u hi kbira, trid tkun ikbar id-determinazzjoni tag[na biex ni;;elduh u nesponuh
Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
Oppo]izzjoni, Muscat fl-2009 kien elenka fil-Parlament numru ta’ punti li kellhom isiru jew jittie[du b’mod immedjat biex Malta tindirizza din l-isfida u llum, sena wara li g[andu lpoter f’idejh, naraw li l-ebda wa[da minnhom ma wettaq. Tlifna l-kont ng[oddu kemm Kunsilli Ewropej Muscat attenda b[ala Prim Ministru fl-a[[ar sena u kemm kliem bombastiku lissen fil-Parlament warajhom u dejjem i/aqlaq il-lasti u jg[idilna biex nistennew il-Kunsill li
jmiss. Qerq kbir. 4. Il-;img[a li g[addiet ukoll il-Gvern [abbar l-iskema ta’ rifu]joni tal-VAT fuq xiri ta’ vetturi wara l-2004. Apparti li trid tapplika kull sena sakemm tit[allas (u dan i]id, mhux inaqqas, il-burokrazija) u apparti li ma tapplikax g[al min g[andu iktar minn vettura wa[da f’ismu, li ma qalulniex hu li se jiffinanjzawha b’seba’ ]idiet ta’ [lasijiet tal-li/enzji jew tal-[las tal-e]ami tassewqan. Qerq ie[or. 5. Ftit jiem ilu rajna kif ilMinistru g[all-Intern ma ddejjaq xejn jigdeb, anke fi starrija uffi/jali, dwar il-verifika tas-
sigurtà tal-og[la uffi/jali talArmata. Gideb ;ewwa u barra lParlament. Ma kienx jimpurtah jilg[ab bis-sigurtà nazzjonali basta jaqdi lil tal-qalba u meta nkixef ma ddejjaq xejn jg[atti xturu bil-gideb ma[sub. Qerq uffi/jalizzat u sistematiku li jipprattikawh b[ala g[odda u virtù. 6. Jekk id-determinazzjoni ta’ dan il-Gvern li jigdeb b’mod uffi/jali biex jg[atti n-nuqqas ta’ [ila tieg[u hi kbira, trid tkun ikbar id-determinazzjoni tag[na biex ni;;elduh u nesponuh. Biex il-qerq u l-[a]en jittrijonfaw kulma trid hu li ma tag[mel xejn biex ti;;elidhom.
:u]eppi jbig[ lil [utu Il-;img[a li g[addiet, wie[ed mill-qari tal-quddies kien dwar l-istorja tat-tifel i]-]g[ir filfamilja ta’ :akobb tal-Antik Testment li billi kien il-preferut ta’ missieru, [utu dde/idew li joqtluh i]da mbag[ad bidlu fehmthom u minflok big[uh u [elsu minnu. Dan l-episodju [afna jafuh b[ala l-istorja ta’ :u]eppi Mibjug[ minn {utu. Dwar dan l-episodju nkitbet ukoll rock opera popolari [afna, Joseph and the Technicolor Dream Coat. F’Malta b[alissa qed nassistu g[al xi [a;a bil-kontra ta’ dan ir-rakkont bibliku. Qed naraw lill-Prim Ministru Joseph Muscat, ibig[ lil dawk l-eluf li jg[ixu fin-Nofsinhar tal-pajji] u li fl-a[[ar elezzjoni ;enerali vvutawlu u issa qed iwarrabhom, jittarrax g[all-karba tag[hom u jpo;;i l-[ajja tag[hom u l-proprjetà tag[hom f’periklu kbir. Dan billi dde/ieda li jpo;;i fil-bajja ta’ Marsaxlokk, tanker mimli b’[a]na kbira ta’ gass meta jaf li dan qed ipo;;i f’periklu kbir lil dawn in-nies, il-proprjetà tag[hom, is-sajjieda li jafu l-g[ajxien tag[hom f’din il-bajja, in-negozji talin[awi, il-[idma tal-Freeport kif ukoll il-power station innifisha.
F’din il-kwistjoni, Joseph Muscat qed iwebbes rasu kif g[amel diversi drabi tul l-a[[ar sena. Minkejja li diversi esperti qed jag[mlu mistoqsijiet dwar is-sigurtà ta’ dan il-pro;ett, ilPrim Ministru qed jistina rasu u jer;a’ jirrombla minn fuq 91 fil-mija tal-poplu ta’ Marsaxlokk u Bir]ebbu;a li wrew ix-xewqa li t-tanker bilgass jitpo;;a barra mill-bajja. Ftit aktar minn sena ilu, lil dawn in-nies ma qalilhomx b’dan il-periklu i]da kellu proposta differenti, g[alkemm ukoll kienet perikolu]a. F’dan il-ka], Joseph Muscat nesa wkoll weg[da o[ra li g[amel qabel l-elezzjoni. Li se jmexxi Gvern li jkun trasparenti fil-[idma tieg[u. G[ax filfatt, f’dan il-ka] qed tin]amm mistura u mo[bija informazzjoni li hi kru/jali g[as-ser[an il-mo[[ tan-nies. I]da llum g[andna Prim Ministru li jippretendi li meta jg[id xi [a;a hu, kul[add g[andu ja//ettaha ming[ajr mistoqsijiet. Dan ja[seb li hu biss jaf kollox u l-esperti qeg[din hemm g[alxejn. Joseph Musca b’ebda rikonoxximent g[al min ivvutalu Fil-ka] tal-pro;ett tal-[a]na tal-gass f’Marsaxlokk, il-[asra
Mario Schiavone
De/i]joni li jpo;;i fil-bajja ta’ Marsaxlokk, tanker mimli b’[a]na kbira ta’ gass meta tfisser periklu kbir g[ar-residenti, g[all-proprjetà tag[hom, g[as-sajjieda li jafu l-g[ajxien tag[hom f’din il-bajja, g[an-negozji tal-in[awi, g[all-[idma tal-Freeport kif ukoll g[all-power station innifisha
mario.p.schiavone@gmail.com
hi li mhux il-Prim Ministru biss qed ibig[ lil min ivvutalu. Imma anke l-erba’ Deputati Laburisti eletti minn dak id-distrett baqg[u [alqhom mag[luq g[ajr Marlene Farrugia. L-istess is-Sindki u lKunsillieri lokali ta’ Marsaxlokk, Bir]ebbu;a, Wied il-G[ajn, i]-}ejtun u l-in[awi waqg[u fil-muta. Daqshekk jinteressahom mis-sigurtà tar-residenti li vvutawlhom. Imbag[ad hemm id-da[ka tal-Kunsill g[an-Nofsinhar ta’ Malta, immexxi mid-Deputat Laburista Silvio Parnis, li g[alkemm kemm ilu mwaqqaf ma kellu qatt jiffa//ja kwistjoni serja daqs din, abdika mirresponsabbiltà tieg[u u qed jg[id li din mhix kompetenza tieg[u. Ji;ifieri anqas i[oss il[tie;a li jiddiskuti su;;ett tant
importanti a[seb u ara kemm ta opinjoni dwar din id-de/i]joni tal-Gvern. F’dan il-ka], id-Deputati u l-Kunsillieri Laburisti qed jag[mlu b[at-tliet xadini proverbjali, la jaraw, la jisimg[u u wisq anqas jitkellmu. De/i]joni li ;;ib mag[ha perikli kbar In-nies tan-Nofsinhar ta’ Malta, l-unika tama tag[hom isibuha fil-Partit Nazzjonalista u l-mexxejja tieg[u. Dan intwera f’Marsaxlokk nhar il{add li g[adda meta l-Mexxej
Nazzjonalista Simon Busuttil u l-President tal-Kunsill Amministrattiv tal-PN Ann Fenech tkellmu u wrew il-perikli kbar marbutin mad-de/i]joni
tal-Prim Ministru li jankra vapur b’[a]na tant kbira ta’ gass fil-bajja ta’ Marsaxlokk, li se tpo;;i lir-residenti talin[awi u lill-pajji] kollu kemm hu fil-periklu. Issa hu evidenti g[al kul[add li :u]eppi mhux talli bieg[ lil [utu li vvutawlu fl-a[[ar elezzjoni, imma bid-de/i]joni tieg[u qed juri bi/-/ar li g[alih l-interess personali ji;i qabel linteress tal-poplu u ji;i qabel is-sigurtà tan-nies. Joseph Muscat jaf li te]isti soluzzjoni o[ra li tpo;;i ferm anqas periklu g[an-nies, imma din tkun tfisser aktar flus u aktar ]mien. U hu ntrabat li ssoluzzjoni jrid isibha sa sena o[ra u l-alternattiva aktar sigura tista’ tie[u aktar minn hekk biex titwettaq.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
L-inkwiet bil-qg[ad u l-korruzzjoni Nhar il-{add li g[adda, il-gazzetta MaltaToday ippubblikat st[arri; tal-fehma pubblika li staqsa lin-nies x’qed jinkwetahom li]jed b[alissa f’dak li g[addej fil-pajji]. U r-ri]ultat ta’ dan list[arri; jag[ti stampa interessanti wara sena ta’ gvern Laburista. G[ax wara sena mindu Joseph Muscat wieg[ed trasparenza u ndafa, in-nies jirri]ultaw inkwetati sew bil-korruzzjoni, u wara sena mindu qal li se j]omm l-ekonomija miexja sewwa kif sabha fl-elezzjoni, in-nies inkwetati l-aktar bil-qg[ad. Dawn huma ]-]ew; kwistjonijiet li l-aktar jispikkaw fl-ist[arri; tal-MaltaToday – il-qg[ad u l-korruzzjoni. Il-qg[ad hu l-aktar kwistjoni li n-nies qed jinkwetaw fuqha wara sena li fiha Muscat ]ied il-qg[ad kontra x-xejra fil-bqija tal-Ewropa. }ieda ta’ 500 fil-qg[ad mill-elezzjoni, kontra x-xejra fl-Ewropa L-aktar li qed jinkwetaw fuq il-qg[ad huma dawk fl-etajiet bejn 35 u 55 sena li jekk jitilfu x-xog[ol ikollhom diffikultà jsibu wie[ed ;did, anke jekk barra minn Malta l-qg[ad nie]el, g[ax hawn Malta l-qg[ad ]died b’500 mill-elezzjoni, minkejja li Muscat da[[al elf ru[ mal-gvern. L-og[la inkwiet fuq il-korruzzjoni Il-korruzzjoni wkoll to[ro; b[ala kwistjoni li ]iedet sew fitt[assib tan-nies. G[ax kif tg[id il-MaltaToday stess, il-korruzzjoni f’dan l-ist[arri; kellha l-og[la inkwiet li qatt kellha fi st[arri; tal-MaltaToday. U ma tistag[;ibx. Il-ma[fra tal-korruzzjoni, il-[atra ta’ Shiv Nair u l-akku]i gravi kontra Henley
Ma tistag[;ibx g[ax g[adu kemm kellna ma[fra diretta minn Joseph Muscat lill-elf ru[ li xa[[mu biex serqu 100 miljun ewro f’elettriku. Muscat jaf min huma dawn l-elf, [afrilhom il-korruzzjoni li g[amlu u g[ad irridu naraw hux se ji;bor lura l-100 miljun li serqu. Muscat [atar biex jag[tih pariri fuq l-investiment wie[ed Indjan, Shiv Nair, li hu kkundannat mill-Bank Dinji g[al frodi u korruzzjoni. U tant [atru malajr li l-konklu]joni lo;ika hi li Muscat kien jafu qabel l-elezzjoni, meta Muscat kien qed jirrepeti bil-mod bombastiku tieg[u li ma jag[tix kuntratti lil min kien fillista s-sewda tal-Bank Dinji. Wa[da mill-akbar de/i]jonijiet ta’ Muscat, il-bejg[ ta/-/ittadinanza, tah biex tag[milhulu, u dda[[al 200 miljun ewro fil-but, lil Henley & Partners li hi akku]ata b’mod gravi [afna f’pajji]i talKaribew li xxa[[am partiti politi/i [alli mbag[ad, meta jitilg[u fil-gvern, jag[tuha li trid. Gvern ta’ ‘kul[add ja[taf’ U l-inkwiet ji]died anke g[ax Muscat qed jag[ti l-impressjoni li n-nies ta’ madwaru da[lu fil-politika biex ja[tfu anke bi ksur taletika bil-barka ta’ Muscat. U Muscat stess qed ida[[al 70,000 ewro biex isuq il-karozza tieg[u stess u jag[ti [atriet bi flejjes kbar lill-[bieb personali tieg[u, b[all-kap tal-armata, u lis-sie[ba fin-negozju ta’ martu. Dawk l-aktar inkwetati fuq il-korruzzjoni, skont l-ist[arri; talMaltaToday, huma proprju dawk li dawru l-vot fl-elezzjoni u vvutaw lil Muscat. Ivvutawlu g[all-indafa u t-trasparenza li pprietka fl-elezzjoni, imma llum quddiemhom qed jaraw gvern li jidher imnawwar minn ;ewwa sa mill-bidu nett bil-kompromessi mo[bija li kien g[amel di;à qabel l-elezzjoni.
Il-Gvern tal-Prim Ministru Joseph Muscat qieg[ed jibqa’ jirrifjuta l-appelli biex jankra t-tanker enormi bil-[a]na tal-gass barra l-port ta’ Marsaxlokk
Il-PN b’vu/i soda Ir-ras iebsa u l-arroganza talPrim Ministru Joseph Muscat bil-mod li bih qieg[ed jirrombla minn fuq kul[add biex akkost ta’ kollox jankra t-tanker bil[a]na tal-gass fil-bajja ta’ Marsaxlokk, qed issa[[a[ ilvu/i tal-Partit Nazzjonalista. Hu minnu li f’Marsaxlokk, ilma;;oranza kbira tar-residenti huma siekta. L-istess huma siekta, fil-ma;;oranza kbira tag[hom, ir-residenti f’Bir]ebbu;a. U dan is-skiet qed jag[mluh ir-residenti flimkien
mal-kunsilli Laburisti ta’ dawn il-lokalitajiet b’mod mill-aktar parti;jan u mhux fl-interess tarresidenti. I]da minkejja dan is-silenzju li jtarrax, il-Partit Nazzjonalista qieg[ed isemma le[inhom. Nifra[ lill-PN g[all-mod kif qieg[ed ikun il-vu/i ta’ min hu siekta. Perswa] li dawn mhumiex komdi b’tanker wara l-g[atba tal-bieb tag[hom. Zgur li mhumiex jaraw lil Muscat il-politiku li kien jipprova jbig[hilhom listess Muscat qabel l-elezzjoni. Hu l-PN li qieg[ed isemma’ le[nu dwar din id-de/i]joni ]baljata u mhux biss, li ma tag[milx sens. Hu Prim Ministru
li qed jurina li mieg[u ma tistax tiddiskuti u tkun mismug[ g[aliex dak li jkollu f’mo[[u jag[mlu u ma jisma’ minn [add. Filwaqt li nesprimi kundanna s[i[a g[ad-de/i]joni li g[amel ilPrim Ministru Muscat li jankra [a]na ta’ gass fuq il-ba[ar u f’nofs bajja bir-riskji kollha li ;;ib mag[ha din id-de/i]joni g[ar-residenti tal-in[awi tal-bajja u l-port ta’ Marsaxlokk, inkompli n[e;;e; u nag[mel kura;; lillPN biex ikompli jsemma’ le[nu u ma jiqafx jappella lill-Gvern biex ma jibqax miexi bil-pjani tieg[u u jankra l-bastiment lil hinn mill-kosta Maltija. A Borg Birkirkara
25 sena ilu f’In-Nazzjon ?ifri ppubblikati mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatitika g[as-sena li g[addiet juru titjib sostanzjali fl-oqsma prin/ipali tal-ekonomija. Kien hemm ]ieda fl-g[add ta’ dawk ja[dmu bi qlig[ u ]ieda sostanzjali fl-esportazzjoni u ]ieda fit-turi]mu, filwaqt li kompla naqas dawk jirre;istraw g[ax-xog[ol. Il-Gvern u l-Kunsill tat-Tarzna la[qu ftehim dwar pakkett li qed joffri l-Gvern biex itTarzna titqieg[ed fuq saqajha matul l-g[axar snin li ;ejjin. L-iskwadra tal-Pulizija kontra d-Drogi rnexxielha ssib u tikkonfiska kwantità sostanzjali ta’ droga kannabis sativa ftit tal[in biss wara li kienet waslet f’Malta minn barra l-pajji].
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
12
ANALI}I
Gvern Laburista li ma jafx jisma’ Dan l-a[[ar qed nisimg[u kelliema tal-Gvern imorru fuq ittelevi]joni u jitkellmu dwar ilBelt Valletta daqslikieku dawn kienu parti mir-ri;enerazzjoni li bdiet isse[[ f’dawn l-a[[ar snin grazzi g[all-insistenza u l-vi]joni li kellu l-Partit Nazzjonalista filGvern, spe/jalment fl-a[[ar le;i]latura. Tassew ka] li dan il-Gvern jifta[ar b’ri[ [addie[or u ming[ajr ma jag[ti rikonoxximent lill-amministrazzjoni ta’ qablu g[ax-xog[ol importanti li sar biex illum qed naraw il-Belt Valletta isba[ milli kienet sa ftit tas-snin ilu. Hu fatt mag[ruf, u dan ma jista’ ji/[du [add, li ta[t ittmexxija ta’ Lawrence Gonzi kellna Gvern li investa mhux ftit biex inkomplu nag[tu d-dinjità li tixraq lill-belt kapitali ta’ pajji]na. Il-Gvern flimkien mal-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta [admu id f’id biex ksibna ri]ultati importanti u li llum qed jitgawdew mill-poplu Malti u G[awdxi kollu, u mhux biss mir-residenti Beltin. Ri]ultat ta’ dan, grazzi wkoll g[all-koperazzjoni li kien hemm mill-Kunsilli Lokali kollha f’pajji]na u g[aliex kien hemm kordinazzjoni u konsultazzjoni s[i[a, il-Belt Valletta reb[et it-titlu presti;ju] tal-Belt Kulturali Ewropea g[all-2018.
Dan kien tragward importanti li wasal bis-sa[[a tal-Partit Nazzjonalista fil-Gvern u g[aliex kien hemm Kunsill Lokali b’ma;;oranza Nazzjonalista. Dan l-unur seta’ jkun possibbli g[aliex f’dawn l-a[[ar snin, spe/jalment matul l-a[[ar le;i]latura Nazzjonalista, rajna lill-Gvern jag[ti bidu u jwettaq numru ta’ pro;etti importanti li komplew jag[tu kulur lill-Belt Valletta. Irid insemmi w[ud minn dawn il-pro;etti li kultant nie[du limpressjoni li ilhom ]mien li saru i]da effettivament saru fl-a[[ar le;i]latura u llum qed jitgawdew minn kul[add. Fost dawn hemm il-pro;ett ta’ Pjazza San :or;, attrazzjoni kbira mhux g[allMaltin biss i]da sa[ansitra g[atturisti. Hemm ukoll il-pro;ett tad-da[la tal-Belt, iddisinjat millperit ta’ fama dinjija Renzo Piano. Kritika in;usta li saret qabel
Dan hu pro;ett li g[adu g[addej i]da llum jekk wie[ed imur jara x-xog[ol li sar, malajr jinteba[ kemm kienet in;usta lkritika li saret minn xi individwi qabel ma beda dan il-pro;ett. Veru ka] li Renzo Piano [ataf lopportunità biex jesprimi l-a[jar tat-talenti tieg[u meta ddisinja dan il-pro;ett tant importanti. Kien hemm xog[lijiet o[ra li saru ta[t tmexxija Nazzjonalista
Fl-a[[ar le;i]latura l-Gvern immexxi mill-PN wettaq g[add ;mielu ta’ pro;etti mill-aktar importanti fil-Belt Valletta
Christian Micallef cmicallef@pn.org.mt
u llum saru parti mid-dehra sabi[a tal-Belt Valletta. Insemmi l-lift tal-Barrakka ta’ Fuq li sallum attira kwantità kbira ta’ nies. Dan hu pro;ett li tejjeb la//essibbiltà ta’ kul[add fil-belt kapitali tag[na u permezz tieg[u wie[ed jista’ jgawdi veduti millisba[ tal-Port il-Kbir u tat-tlett ibliet, kemm matul il-;urnata kif ukoll filg[axija. Dan il-lift sar b’investiment ta’ ]ew; miljun ewro u nofs b’kofinanzjament mill-fondi Ewropej. Dan jifforma parti mill-investiment qawwi li l-Gvern Nazzjonalista [a [sieb li jag[mel bil-pro;etti tad-da[la tal-Belt, tatteatru miftu[ u tal-Parlament il;did. Jiem biss qabel l-inawgurazzjoni ta’ dan il-lift, il-Gvern kien feta[ ukoll Pjazza De Valette fejn qabel kien hemm lg[assa tal-pulizija tal-Belt u li
llum inbidlet fi pjazza mill-isba[ li wkoll qed tattira [afna nies. Dawn il-pro;etti jiffurmaw parti mill-impenn li kellu filGvern u li g[ad g[andu flOppo]izzjoni biex inkomplu nsebb[u lill-Belt Valletta b’numru ta’ pro;etti kapitali li huma mifruxa mhux fil-belt kapitali tag[na biss, imma wkoll madwar il-Port il-Kbir bil-[sieb li tkompli tikber l-a//essibbiltà f’din illokalità. Lista ta’ xog[lijiet li g[adhom g[addejjin
Wie[ed irid isemmi wkoll lista ta’ xog[lijiet o[ra li g[adhom g[addejjin, b[all-Palazz tal-Gran Mastri, l-i]vilupp ta’ lukanda flok il-Pixkerija u ta’ o[ra flok l-Isptar Boffa, ir-restawr u r-riabilitazzjoni ta’ Sant’Iermu u l-pro;ett tal-parke;; fil-Furjana. Dan mhux kollox, g[aliex jekk wie[ed i]ur il-Belt Valletta u jid[ol fil-qalba tal-belt kapitali jista’ japprezza a[jar kif il-parti lkbira tat-toroq fi/-/entru pedonali ;ew pavimentati u ng[ataw id-dehra sabi[a li tixraq lilhom u lir-residenti li jg[ixu fihom.
Dan hu dak li kien qed jag[mel il-PN fil-Gvern. Fl-isfond ta’ dan kollu wie[ed jistaqsi x’se[[ millGvern Laburista fl-a[[ar sena. Mistoqsija fa/li b’risposta sempli/i – XEJN! Dan il-Gvern qed ju]a l-Belt Valletta biex esponenti minn tieg[u jifta[ru huma bixxog[lijiet li saru f’dawn l-a[[ar snin, daqslikieku kienu huma li g[amlu kollox u jag[tu limpressjoni li se j;ibu lill-Belt Valletta ;enna tal-art ming[ajr ma jikkonsultaw mal-Kunsill Lokali tal-lokalità, elett mir-residenti Beltin. Jg[idu li dan hu Gvern li jisma’ i]da fejn tid[ol il-Belt Valletta f’sena g[adu lanqas po;;a madwar il-mejda tad-diskussjoni, flimkien mal-Kunsillieri kollha tal-Belt Valletta, biex jisma’ dak li g[andna xi ng[idu dwar illokalità tag[na. Permezz ta’ dan l-artiklu ner;a’ nappella lill-Gvern, f’isem ir-residenti Beltin biex jieqaf jag[ti l-impressjoni li hu superjuri g[al kul[add u jisma’ dak li qed jg[idu r-residenti Beltin fuq diversi kwistjonijiet importanti g[alina l-Beltin.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ajruplan tat-tip AP3C Orion tar-Royal Australian Air Force jitlaq mill-ba]i tal-ajru ta’ Pearce, f’Perth, biex ifittex il-Boeing 777 tal-Malaysian Airlines (ritratt> EPA)
Tintilef kull tama li salva xi [add IT-TITJIRA TAL-MALAYSIA AIRLINES
F’konferenza tal-a[barijiet mhux mistennija f’Kuala Lumpur, il-belt kapitali talMalasja, il-Prim Ministru talpajji] Najib Razak [abbar li abba]i ta’ anali]i ;dida, l-investigaturi waslu g[all-konklu]joni li l-ajruplan tal-Malaysia Airlines kien i;;arraf fil-ba[ar f’zona remota fin-Nofsinhar tal-O/ean Indjan. Dan qrib fejn f’dawn l-a[[ar ;ranet intlem[u diversi bi//iet f’wi// il-ba[ar. Barra minn hekk, Najib qal ukoll li m’hemm xejn li qed jindika li dawk abbord – 239
persuna – kienu salvaw. Hu qal dan hekk kif indirizza lill-qraba ta’ dawk li kienu abbord. It-titjira MH370 tal-Malaysia Airlines g[ebet fit-8 ta’ Marzu waqt titjira ta’ rutina minn Kuala Lumpur lejn Beijing fi/-?ina. Hu qal dan hekk kif it-tiftix flO/ean Indjan, madwar 2,500 kilometru minn Perth flAwstralja, da[al fil-[ames jum tieg[u wara li ritratti bis-satellita bdew jindikaw li kien hemm affarijiet suspettu] f’wi// ilba[ar f’zona meqjusa b[ala fost l-aktar remoti fid-dinja
min[abba n-nuqqas ta’ art li hemm fiha. Fil-fatt, l-ajruplani militari li qed jag[mlu dan it-tiftix aktar qed idumu biex jaslu fil-post milli jfittxu fih. Issa fl-in[awi wasal bastiment militari Awstraljan, HMAS Success, li llum mistenni jibda ji;bor l-ewwel bi//iet mill-ba[ar biex ikunu analizzati. S’issa vapuri li qed jie[du sehem f’din il-[idma ta’ tfittxija bla pre/edent, ma setg[ux ji;bru o;;etti mill-ba[ar g[aliex mhux qed isibuhom wara li jkunu
ntlem[u mill-ajru. Dan min[abba diversi fatturi, l-aktar min[abba l-kurrenti qawwija. Skont l-a[[ar rapporti millAwstralja, intlem[u o;;etti [odor jew gri]i f’forma /irkulari kif ukoll xi [a;a rettangolari ta’ lewn oran;jo. Imma la lAwstralja u lanqas il-Malasja ma taw indikazzjoni dwar id-daqs tag[hom. Sadattant in-Navy Amerikana bag[tet apparat partikulari biex jintu]a fit-tiftix g[all-kaxxa ssewda – li fiha ji;i re;istrat, fost elementi o[ra, dak li jkun qed
jintqal fil-kabina tal-bdoti. Ilproblema hi li wara 30 ;urnata, is-sinjal li jo[ro; mill-kaxxa ssewda jieqaf ja[dem. B’kollox hemm 26 pajji] jie[du sehem f’din it-tfittxija. InNASA issa [abbret li kienet se tu]a kameras sofistikati abbord satelliti kif ukoll fuq l-istazzjon spazjali internazjonali biex jg[inu fit-tfittxija fl-O/ean Indjan. In-NASA qed tanalizza wkoll ritratti li ttie[du mis-satelliti tag[ha forsi jinstab xi [jiel li jista’ jg[in biex jissolva l-misteru.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Su//ess g[all-estremisti tal-Lemin FRANZA Il-Front Nazzjonali, il-partit estremista tal-Lemin, irnexxielu jirba[ l-elezzjonijiet li saru l{add f’diversi bliet finNofsinhar ta’ Franza. Filwaqt li l-Front Nazzjonali kien mistenni jmur tajjeb, issu//ess li kiseb [asad lil [afna. Il-partit issa spi//a b’[amsa filmija tal-vot nazzjonali imma dan ikkontesta biss 600 distrett mis-36,000 li g[alihom saret lelezzjoni l-{add. L-elezzjoni g[all-kunsilli lokali li saret il-{add ;abet disfatta g[all-Partit So/jalista talPresident Francois Hollande. Dan kiseb 37 fil-mija tal-voti filwaqt li l-UMP, il-partit ewlieni fl-Oppo]izzjoni, kiseb 47 filmija. F’Pari;i hemm in/ertezza dwar min se ikun elett Sindku. Li hu ]gur hu li g[all-ewwel darba l-belt kapitali Fran/i]a se jkollha Sindku mara – Anna Hidalgo g[all-Partit So/jalista u Nathalie Kosciusko-Morizet g[all-UMP. Fl-ewwel fa]i tal-
Marine Le Pen, il-Kap tal-Front Nazzjonali
votazzjoni ]-]ew; kandidati ;abu 35.9 u 35.2 fil-mija rispettivament. L-elezzjoni hi sinifikanti peress li he]]et is-sistema politika Fran/i]a partikolarment g[arri]ultat tajjeb li kisbu l-partiti populisti hekk kif f’Mejju se jsiru l-elezzjonijiet g[allParlament Ewropew. Il-Front Nazzjonali ta’ Marine
Le Pen s’issa kien imexxi [ames bliet fi Franza. Fi bliet b[al Frejus, HeninBeaumont, Beziers u Perpignan, il-kandidat tal-Front Nazzjonali spi//a minn ta’ quddiem u f’Henin-Beaumont, il-kandidat kien elett mal-ewwel vot. Dawn l-elezzjonijiet kienu karatterizzati wkoll min-numru kbir ta’ nies li ma marrux jivvutaw, medja ta’ 35 fil-mija u kemm ir-ri]ultati kif ukoll innumru ta’ nies li ma marrux jivvutaw qed jitqies b[ala twiddiba g[all-partiti tradizzjonali spe/jalment il-Partit So/jalista li ilu sentejn biss fil-poter. Ftit wara li kien /ar f’liema direzzjoni kien sejjer il-vot, Najat Vallaut-Belkacem, il-kelliem g[all-Gvern, g[amel appell g[al g[aqda elettorali fit-tieni fa]i bejn is-So/jalisti u l-partiti ta/-?entru-Lemin biex tkun evitata reb[a tal-Front Nazzjonali, imma Francois Fillon, l-eks Prim Ministru tal-UMP, qal li dan ma kienx se jsir. L-AWSTRALJA> Kafè b’wi// il-kantanta Madonna fuq ir-rag[wa li sar minn Michael Breach, Amerikan li jispe/jalizza fit-tpin;ija fuq ir-rag[wa tal-kafè, waqt wirja f’Sydney (ritratt> EPA)
Ma jintu]ax mobile wara d-9pm IL-:APPUN
F’Kariya, mix-xahar id-die[el it-tfal mhux se jit[allew ju]aw aktar il-mobile phone tag[hom wara d-9pm, spe/jalment jekk g[andhom smartphone. Din l-inizjattiva se teffettwa lil madwar 13,000 tifel u tifla ta’ bejn is-sitt snin u l-15-il sena f’din il-belt. Dan qed isir biex it-tfal ma jqattg[ux ammont ta’ [in esagerat fuq it-tag[mir elettroniku b[alma huma smartphones kif ukoll biex jippruvaw ira]]nu l-bullying permezz ta’ dak mag[ruf b[ala instant messaging.
Il-proposta g[al din l-inizjattiva saret minn g[alliema, [addiema so/jali u l-Pulizija imma din ma kinitx im[addna uffi/jalment mill-awtoritajiet lokali allura mhux se jkun hemm multi g[al min jinqabad jiksirha. Madankollu, din g[andha lappo;; tal-bord tal-edukazzjoni ta’ Kariya u l-iskejjel fil-belt. Skont stastika li n[ar;et ftit ;img[at ilu, madwar 40 fil-mija tat-tfal bejn l-10 u s-17-il sena fil:appun iqattg[u aktar minn sag[tejn kuljum fuq smart phone.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
500 kkundannati g[all-mewt L-E:ITTU
Qorti fl-E;ittu kkundannat 528 persuna g[all-mewt. Dawn huma partitarji tal-eks President Mohammed Mursi li kienu arrestati fl-inkwiet li nqala’ ssajf li g[adda wara li hu kien tne[[a mill-poter. Huma nstabu [atja ta’ akku]i li jinkludu qtil ta’ pulizija u attakki fuq xi nies u proprjetà. Dawn kienu parti minn grupp ta’ 1,200 partitarju, fosthom uffi/jali g[olja tal Fratellanza Musulmana , li tressqu l-qorti. L-awtoritajiet fl-E;ittu bdew jie[du passi [orox kontra parti-
tarji tal-Fratellanza minn mindu f’Lulju Mursi tne[[a mill-poter. Il-verdett issa se jitressaq quddiem l-og[la awtorità reli;ju]a fl-E;ittu, il-Gran Mufti, biex din tara tapprovahx. Filwaqt li fl-E;ittu mhux rari li ting[ata l-piena tal-mewt, f’dawn l-a[[ar snin ftit li xejn kienu d-drabi meta din attwalment twettqet. Il-verdett in[are; wara ]ew; seduti biss tal-qorti u fihom lavukati tal-akku]ati lmentaw li huma ma kellhomx /ans jippre]entaw il-ka] tal-klijenti tag[hom.
IL-POLONJA> Tfal waqt wirja f’Zagan fil-post fejn kien hemm Stalag Luft III, il-kamp ta’ pri;unerija :ermani], fejn se[[et l-istorja li dwarha kien sar il-film ‘The Great Escape’. Dan hekk kif qed jitfakkar is-70 anniversarju minn mindu fl-24 ta’ Marzu tal-1944, 80 pri;unier Alleat [arbu minn mini li kienu [affru ta[t l-art. Minn dawn il-pri;unieri, tlieta biss [arbu biex kisbu l-libertà, g[aliex il-bqija nqabdu u 50 minnhom inqatlu min-Na]isti (ritratt> EPA)
Ordnat l-irtirar militari mill-Krimea L-UKRAJNA
Olexander Turchynov, ilPresident temporanju talUkrajna, [abbar li ordna l-irtirar tal-militar kollu Ukren millKrimea, it-territorju li ftit ;ranet ilu r-Russja g[aqqdet b[ala parti integrali tal-pajji]. Id-de/i]joni ttie[det min[abba l-a;ir dejjem aktar ostili mittruppi Russi fil-Krimea lejn ilmilitar Ukren imblukkat filba]ijiet tieg[u hemmhekk. Aktar kmieni dan ix-xahar irRussja g[aqqdet lill-Krimea
wara referendum li sar f’dan itterritorju. Kemm l-Ukrajna kif ukoll il-Punent qalu li dak ir-referendum kien illegali u li wassal g[all-og[la livell ta’ tensjoni bejn ir-Russja u l-Punent minn mindu spi//at l-Unjoni Sovjetika. Ilbiera[ waqt ta[ditiet f’The Hague, fl-Olanda, li g[alihom qed jattendi l-President Amerikan Barack Obama, ilgrupp tal-G7, l-aktar seba’ pajji]i industrijalizzati, qal li se
jkun meqjus x’g[andha tkun ittwe;iba g[all-a;ir Russu. Illaqg[a qed issir waqt laqg[a o[ra dwar it-theddid g[as-sigurtà nukleari. Fil-Krimea, fi tmiem il;img[a, militar Russu da[al bilforza f’diversi ba]ijiet Ukreni u ke//a ’l barra lit-truppi Ukreni. Fil-Krimea kulma fadal huma ]ew; bastimenti tal-gwerra u g[assa tal-Pulizija li g[adhom itajru l-bandiera Ukrena. Fil-fatt, ilbiera[ uffi/jali militari Russi
qalu li l-bandiera Russa kienet ittellg[et fuq 189 ba]i militari Ukrena fil-Krimea. Sadattant il-kmandant militari tan-NATO wissa li truppi Russi tul il-fruntiera Ukrena fil-Lvant, li tmiss mar-Russja, kienu kapa/i jid[lu fl-azzjoni f’[in qasir u jkomplu sejrin sal-Moldova. Il:eneral Philip Breedlove qal li r-Russja kienet po;;iet bi]]ejjed truppi tul il-fruntiera Ukrena g[al inva]joni. Hu qal ukoll li wie[ed ma
setax jafda aktar lir-Russja meta twettaq manuvri militari tul fruntiera ta’ pajji]. Dan peress li meta dawn kienu qed isse[[u qrib il-Krimea, Moska assigurat li ma kinux ta’ theddida g[allUkrajna. Hu esprima wkoll it-t[assib g[all-pajji]i Balti/i – ilLitwanja, l-Estonja u l-Latvja – u qal li n-NATO kienet trasferiet ajruplani militari mill-Italja u lIngilterra lejn il-Polonja u dawn il-pajji]i b[ala prekawzjoni.
Trabi abortiti jintu]aw biex isa[[nu l-isptarijiet IR-RENJU UNIT
Il-fdalijiet ta’ aktar minn 15,000 tarbija n[arqu b[ala “skart kliniku” minn sptarijiet fl-Ingilterra li w[ud minnhom sa[ansitra u]aw dawn il-fdalijiet biex isa[[nu l-binjiet tag[hom. Kien hemm 27 sptar li ammettew li [arqu l-fdalijiet tat-trabi flimkien mal-iskart fil-
waqt li o[rajn ammettew f’investigazzjoni li saret li u]aw ilfdalijiet f’impjanti li jintu]aw biex isa[[nu l-isptarijiet. Dan se[[ tul perjodu ta’ sentejn u kien investigat mill-istazzjon televi]iv Ingli] Channel 4. B’reazzjoni g[al dan, idDepartiment tas-Sa[[a [are; ordni biex dan jieqaf minnufih
u t-Tabib Dan Poulter qal li dawn l-affarijiet kienu totalment ina//ettabbli. L-investigazzjoni sabet li ;enituri li jitilfu t-trabi kmieni fit-tqala spiss kienu ji;u stmati ming[ajr kompassjoni u ma kinux ji;u mistoqsijin mill-isptar x’riedu li jsir bil-fdalijiet tat-tarbija.
Wie[ed mill-isptarijiet ewlenin fl-Ingilterra, dak ta’ Addenbrooke f’Cambridge, [araq 797 tarbija li kellhom anqas minn 13-il ;img[a tqala, biex isa[[an il-bini. Dan se[[ meta l-ommijiet kienu infurmati li l-fdalijiet kienu kkremati. Sptar ie[or, Ipswich Hospital,
[araq 1,101 fetu, ukoll biex jissa[[an il-bini bejn l-2011 u l-2013. F’dan il-ka], lejn l-isptar kienu ttie[du fdalijiet ta’ trabi minn sptar ie[or biex jin[arqu hemm. Fir-Renju Unit, minn kull seba’ nisa tqal, wa[da jkollha korriment filwaqt kull sena jitwieldu 4,000 tarbija mejta.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jinqatel il-ku;in ta’ Assad IS-SIRJA
IL-POLONJA> Il-pistola li kienet intu]at minn Ali Agca biex jispara lill-Papa :wanni Pawlu II g[all-wiri fil-Kurja ta’ Krakow. Il-pistola Browning H.P. 9mm bin-numru tar-re;istrazzjoni 76C23953 ing[atat b’self g[al tliet snin mill-Mu]ew tal-Kriminolo;ija f’Ruma biex tkun g[all-wiri fil-Mu]ew iddedikat lill-Papa Pollakk f’Wadowice (ritratt> EPA)
Possibbiltà li jer;a’ jinfeta[ il-ka] ta’ Aldo Moro L-ITALJA
L-awtoritajiet ;udizzjarji f’Ruma qed jinvestigaw allegazzjonijiet ;odda marbutin mal-[tif u l-qtil tal-eks Prim Ministru Taljan Aldo Moro fl1978. Dan wara li eks uffi/jal talPulizija Taljana, Enrico Rossi, stqarr li l-Brigate Rosse, ilgrupp terroristiku li kien [ataf lil Moro, kien qed igawdi minn protezzjoni mis-servizzi sigrieti Taljani. Dan wara informazzjoni li eks a;ent tas-servizzi sigrieti Taljani
mag[rufa b[ala SISMI, bag[at ittra anonima li fiha stqarr li kien fuq mutur flimkien ma’ a;ent ie[or f’Via Fani meta fis-16 ta’ Marzu kien in[ataf Moro. Hu ta wkoll informazzjoni dwar il-persuna l-o[ra li kienet fuq il-mutur mieg[u u qal li dawn kellhom lordnijiet minn uffi/jal g[oli tasSISMI biex jaraw li l-attentat tal-Brigate Rosse jimxi kif suppost. Infatti fil-jum tal-[tif ta’ Aldo Moro, kien hemm xhieda li qalu li raw ]ew; persuni armati fuq
mutur i[ufu fl-in[awi qabel ma se[[ il-[tif. Rossi qal li l-ittra, li ntbag[tet fl-2009, kienet intbag[tet lil ;urnal Taljan u dan min-na[a tieg[u g[addieha lill-awtoritajiet. Imma dawn min-na[a tag[hom qatt ma investigaw x’kien hemm fl-ittra. Ir-ra;el li kitibha kien miet u kien ra kif g[amel biex l-ittra tintbag[at sitt xhur wara l-mewt tieg[u. L-ittra mbag[ad kienet ing[atat lil Rossi fl-2011. Hu qal li meta talab biex ikun investigat dak li kien qed ikun allegat fl-ittra, ma sab ebda
g[ajnuna. Hu sa[ansitra sab min kienet il-persuna l-o[ra fuq ilmutur imma sab il-bibien kollha tal-awtoritajiet mag[luqin biex l-investigazzjoni timxi ’l quddiem. Tant hu hekk li dan wasslu jirri]enja mill-korp. Moro kien in[ataf fis-16 ta’ Marzu tal-1978 u 55 ;urnata wara, fid-9 ta’ Mejju, hu nstab mejjet. Tul dawn is-snin kollha kien hemm [afna allegazzjonijiet li sservizzi sigrieti Taljani kienu jafu kollox dwar il-[tif imma qatt ma g[amlu xejn biex je[ilsuh.
Sar mag[ruf li r-ribelli fisSirja rnexxielhom joqtlu lil Hilal al-Assad, il-ku;in talPresident Sirjan Bashar alAssad. Hilal inqatel fi ;lied f’Kasab, qrib il-fruntiera mat-Turkija. Hu kien il-kap tal-forzi paramilitari tad-difi]a nazzjonali Sirjana. L-a[bar kienet ukoll konfermata minn uffi/jali Sirjani u dan mistenni j[alli impatt fuq dan il-kunflitt li ilu jkaxkar g[al dawn l-a[[ar tliet snin. Hilal kien imexxi forza militari li n[olqot biex tappo;;ja lArmata fil-;lied li hemm filpajji]. Dawn il-;ellieda kienu mag[rufa g[all-brutalità tag[hom u g[an-nuqqas ta’ [niena fil-;lied. Iz-zona ta’ Kasab fejn inqatel Hilal, f’dawn l-a[[ar ;ranet kienet lok ta’ ;lied qalil li la[aq il-qofol tieg[u nhar il-{add meta ajruplan militari Sirjan twaqqa’ wara li da[al fl-ispazju tal-ajru Tork. Is-Sirja u t-Turkija g[andhom fruntiera ta’ 800 kilometru. F’Settembru tas-sena li g[addiet, il-militar Tork kien waqqa’ [elikopter militari Srijan li kien da[al fit-territorju Tork.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
17
ATTWALITÀ Rakkonti u esperjenzi (11)
Prezz il-firda Iebsa l-firda fil-[ajja. U malakbar firda naturali – il-mewt – ilbniedem [oloq ruxxmata firdiet o[ra fil-[ajja tieg[u. M’iniex ng[id biss g[all-firda fil-[sieb, jew li ti;i billi wie[ed ji;bed na[a jew o[ra f’argument, imma wkoll qed nirreferi g[al firda o[ra aktar kerha li l-bnedmin jimponu fuq bnedmin o[ra [uthom min[abba xi ideolo;ija jew sistema politika jew o[ra. Xhieda ta’ dan kollu rajnieha ftit gimg[at ilu, meta familjari millKorea ta’ Fuq u o[rajn mill-Korea t’Isfel iltaqg[u flimkien g[al ftit sig[at wara g[exieren ta’ snin.
Esperjenza ta’ firda
Forsi a[na g[andna ftit idea ta’ xi tfisser li wie[ed ikollu familjari tieg[u msefrin f’artijiet o[ra mbieg[da, g[ax tista’ tg[id li kull familja f’pajji]na g[andha xi membru tag[ha jg[ix f’pajji] ie[or, sew min[abba xog[ol, studju jew ra;unijiet o[ra. Meta f’pajji]na kellna l-boom tal-emigrazzjoni, eluf ta’ Maltin [allew xtutna sabiex isibu futur a[jar f’pajji]i b[alma huma lAwstralja, il-Kanada, l-Amerka, l-Ingilterra u pajji]i o[rajn. Il-mezzi ta’ komunikazzjoni dak i]-]mien tista’ tg[id li kienu primittivi meta mqabblin ma’ dawk tal-lum, g[ax il-kuntatt kien isir permezz tal-ittri bil-posta inkella b’telefonata, g[al min hawn Malta kellu dan is-servizz. Imma llum mod ie[or – il-barrieri u d-distanzi waqg[u, g[ax b’g[afsa ta’ buttuna tal-
Joe Micallef josmic@go.net.mt
tastiera tal-kompjuter, dak li jkun jista’ jara u jkellem lill-g[eziez tieg[u eluf ta’ mili ’l bog[od minnu. Qasma msarrfa f’firda assoluta L-istorja g[all-Koreani hija mod ie[or. Tiskanta kif fis-seklu wie[ed u g[oxrin, meta sar ]vilupp tant avanzat fil-mezzi ta’ komunikazzjoni, il-bniedem
g[adu jfassal barrieri u [itan li jissi;illaw kull kuntatt bejn na[a u o[ra. Din hi r-realtà g[a/-/ittadini tal-peni]ola Koreana. Sa minn ]mien il-gwerra tal-Korea, li ntemmet fl-1953, il-qasma bejn il-Korea Komunista ta’ Fuq u lKorea t’Isfel, li t[addan sistema demokratika, hija assoluta. Ebda kuntatt ma je]isti bejn i//ittadini ta]-]ew; pajji]i. Anzi nazzarda ng[id ebda kuntatt ma je]isti bejn i/-/ittadini tal-istess pajji] maqsum. Huwa turment
kontinwu l-fatt li ma jkollok ebda a[bar dwar niesek g[al g[exieren ta’ snin – tg[id g[adhom [ajjin? Tg[id mietu? Min jaf? Il-gvernijiet tal-Korea ta’ Fuq u t’Isfel jiftiehmu kull tant ]mien, sabiex jag[tu kon/essjoni li//ittadini rispettivi tag[hom biex jiltaqg[u mal-qraba tag[hom tanna[a l-o[ra g[al ftit sig[at. U xxeni ta’ qsim il-qalb huma indeskrivibbli. U kif jistg[u jkunu mod ie[or? Trid tkun ta]-]onqor biex ma t[ossx l-emozzjoni ta[kmek tara lil [uk jew lil missierek wara [amsin sena jew aktar! Hekk hija l-istorja ta’ Lee Du-young malKorea t’Isfel li ltaqa’ ma’ [uh wara erbg[a u sittin sena! Telqu lil xulxin tfal u issa kellhom ix-xorti jaraw lil xulxin b[ala ]ew; persuni fl-g[abex ta’ [ajjithom. Meta intervistat, Duyoung wie;eb li hu diffi/li [afna li wie[ed jifhem x’emozzjonijiet [ass wara firda tant twila minn [uh. {ajtu kellha xi [a;a nieqsa fiha – il-pre]enza ta’ [uh u l-a[bar dwaru – u issa qata’ l-akbar xewqa li kellu f’[ajtu – dik li jiltaqa’ ma’ dan [uh, ra;el anzjan b[alu, wara dawn is-snin kollha. Kiefra l-firda. Madwar 70,000 ru[ qeg[din fuq il-lista tar-Red Cross sabiex jiltaqg[u mal-qraba tag[hom li jg[ixu fuq in-na[a lo[ra tal-[ajt li jifred lill-Korea ta’ Fuq minn t’Isfel. Nofs dan innumru g[andhom fuq 80 sena. U peress li n-numru ta’ /ittadini li jkollhom din ix-xorti huwa ta’ madwar 100 (jew ftit aktar) kull sena – jew kull meta jiftiehmu ]]ewg na[at – allura ]gur li [afna minnhom ikunu g[alqu g[ajnejhom ming[ajr ma jkollhom din ix-xewqa ta’ [ajjithom mitmuma! Frott l-egoi]mu
Meta noqg[od nirrifletti u na[seb ninduna kemm il-bniedem itaqqal [ajtu hu stess b’[afna restrizzjonijiet u problemi li j;ib mieg[u l-egoi]mu li hu mnaqqax fin-natura tieg[u stess. Il-bniedem hekk mag[mul – irid li tg[addi tieg[u, akkost li jwe;;a’ u jo[loq [afna w;ig[ lill-o[rajn. Din mhix biss l-istorja tal-Korea imma wkoll l-istorja ta’ [afna /ittadini o[ra li jbatu l-konsegwenzi ta’ de/i]jonijiet li jittie[du minn min imexxihom. Xhieda ta’ dan nistg[u narawha wkoll fil-kunflitt imdemmi li g[adu jkarkar ukoll fis-Sirja bejn il-Gvern u l-qawwiet leali lejh u r-ribelli li jridu tmexxija mod ie[or. Iva, l-egoi]mu huwa mnaqqax fin-natura ta’ kull ma[luq. Sta g[al kull wie[ed u wa[da minna li nippruvaw ne[duha kontra din it-tendenza li titwieled mag[na billi ninfet[u aktar g[all-o[rajn u
noffru l-id tal-koperazzjoni u g[ajnuna [alli fl-ambjenti li nkunu fihom tin[oloq aktar armonija, g[aqda u pa/i. L-istorja tal-Korea, u l-firda li ;abet mag[ha u li g[adha tidher sal-lum aktar minn sittin sena wara l-gwerra f’din il-peni]ola –
tista’ tkun l-istorja ta’ kull wie[ed u wa[da minna. A[na wkoll, jekk ma noqog[dux attenti, nistg[u nkunu a;enti ta’ firda fl-ambjenti tag[na. Firda li g[aliha rridu n[allsu prezz, sew a[na, kif ukoll dawk li jkunu madwarna.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
18
FEATURE
Illum hu jum it-tarbija li g[adha ma twelditx
Kuljum jinqatlu mal-120,000 tarbija fil-;uf bl-abort Ruth Vella thankful2bcatholic@gmail.com
Fi ftit ;ranet o[ra, kaw]a talfatt li l-Beatu Papa :wanni Pawlu II se jkun dikjarat qaddis, eluf kbar ta’ persuni minn kull tarf tad-dinja huma mistennija jmorru Ruma. Dakinhar, filwaqt li l-Knisja Kattolika kollha hija mistennija tifra[ u ti//elebra, persuni favur il-[ajja li mhumiex Kattoli/i, ukoll huma mistennija jifir[u. Fil-25 ta’ Marzu, li ja[bat disa’ xhur mill-Milied, il-Knisja tippre]entalna l-qari u s-solennità tat-t[abbira tal-An;lu lil Marija. F’dan il-jum, il-Knisja tfakkarna fil-Kon/epiment Mirakolu] ta’ :esù u g[ax hija temmen li l[ajja tibda mat-tnissil, f’dan iljum tas-sena 1995, meta f’Ruma l-Papa :wanni Pawlu pre]enta lill-Knisja l-En/iklika Evengelium Vitae, en/iklika dwar il[ajja, huwa ddikjarah “jum it-tarbija li tinsab fil-;uf”. Minn dik is-sena lil hemm it-tarbija mhix imwielda ng[atat jum iddedikat g[aliha: il-25 ta’ Marzu. Il-[ajja tibda mal-kon/epiment Li l-[ajja tibda mal-kon/epiment mhux probabbiltà, possibbiltà jew [a;a fittizja imma fatt pruvat, xjentifiku u reali li, fi kliem ilProfessur u l-embrijologu mag[ruf C. Ward Kischer, “kull embrijologu fid-dinja jaqbel mieg[u”. Mal-kon/epiment tibda filbniedem, b[al f’kull [lejqa o[ra,
[ajja ;dida li hija unika u irrepetibbli u filwaqt li xi persuni jippruvaw i[awdu l-im[u[ dwar dan il-fatt billi jg[idu li l-[ajja tibda aktar tard jew sa[ansitra mat-twelid, o[rajn li m’g[andhom ebda interess jippromwovu labort jg[idulna l-fatti xjentifi/i bla ma ja[bu l-verità jew jinnegawha.
Il-Papa :wanni Pawlu II, l-awtur tal-En/iklika Evengelium Vitae, en/iklika dwar il-[ajja. Kien hu li ddikjara l-jum tal-lum b[ala l-jum tat-tarbija li tinsab fil-;uf, it-tarbija mhix imwielda
Immeravilja ru[ek u twa[[axx Ta’ 21 ;urnata, it-tarbija
fil;uf tkun g[adha lanqas biss la[qet, b’kollox, in-nofs /entimetru fit-tul. Madankollu, f’dan ilmument, qalbha di;à tkun qed t[abbat b’rata ta’ madwar 76 darba kull minuta. Tqala, tliet ;img[at biss g[ad g[andha ommha, u aktarx g[adha lanqas inteb[et li hi tqila. Madankollu, il-fatt li ;ewwa ;ufha hemm tg[ix u tikber persuna ;dida u distinta minna, wie[ed ma jistax jinnegah. Jekk t[alliha tg[ix, fi ftit ;img[at o[ra
l-omm tibda t[ossha tikber i]jed u ti//aqlaq ;ewwa fiha. Skont statistika tal-G[aqda Dinjija tas-Sa[[a, kuljum fuq 120,000 tarbija fil-;uf jinqatlu bl-abort.* Fir-Renju Unit wa[du hemm medja ta’ 520 abort kuljum u fl-Italja, statistika uffi/jali tal-2008 wriet li l-abort kien qed isir fuq medja li taqbe] it-332 tarbija kuljum. G[al [afna minna dawn huma numri xokkanti u lili, ng[id g[alija, iwa[[xuni imma g[al [afna o[rajn dawn in-numri ma jfissru xejn min[abba li g[alihom fil-;uf ma hemmx [ajja jew
min[abba li, skont huma, il-[ajja tat-tarbija fil-;uf ma fihiex valur, tista’ sa[ansitra tintrema. Rabja tremenda ;ustifikata Meta nisimg[u dwar il-mo[qrija tal-annimali, il-ma;;oranza
tag[na mhux biss jiddispja/ina imma aktar minn hekk, nirrabjaw. Jitlg[alna demmna g[al rasna meta nisimg[u li xi [add difen kelb [aj jew ittortura, spe/jalment bl-aktar mod krudili, lil xi annimal. Ilkoll nifhmu li lbniedem hu fid-dmir li jie[u [sieb u mhux iwe;;a’ jew joqtol annimal u meta xi [add jag[mel
dan, a[na, ;ustifikament, nistennew li l-qorti tikkastigah tal[a]in li jkun g[amel. Simili g[al hekk, li kellu bniedem jag[mel xi [a;a biex ikorri qattusa, kelba jew annimal ie[or li qed jistenna l-frie[, dan aktarx ikun deskritt b[ala “bla qalb” jew bniedem “a[dar”. Attivisti favur l-ambjent u l-annimali aktarx jikkundannawh u jag[mlu [ilithom kollha biex ikun ikkastigat imma fl-istess waqt, meta tarbija mhux imwielda nwe;;g[uha apposta jew sa[ansitra nippruvaw, jew jirnexxilna, noqtluha, g[al xi • g[al pa;na 19
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
19
FEATURE
Isir fejn isir l-abort jibqa’ qtil ta’ persuna inno/enti u g[alhekk jibqa’ xi [a;a kundannabbli tag[ha jitbi//er permezz ta’ g[odod jew magna b’vacuum. Lu;ig[ kollu t[ossu u [ajjitha, fi ftit minuti, tinsterqilha minn dawk stess li suppost qeg[din jipprote;uha u j[obbuha.
• minn pa;na 18
ra;uni li ebda sens ma tag[mel, u[ud minna u minn dawn l-istess persuni li tant i[obbu l-annimali jidhrilhom li din hija [a;a a//et-tabbli, xi drabi anki “progressiva”. Hi [a;a [a]ina li tittortura annimal jew tipprova tkorri annimal li qed jistenna l-frie[ imma li tittortura, anki sal-punt li toqtol tarbija inno/enti f’;uf ommha, hija, skont huma u persuni li jaqblu mal-abort, [a;a permissibbli u li ebda kundanna ma te[tie;. Dan imma ebda sens ma jag[mel g[ax jekk wie[ed ikollu rabja tremenda g[at-tortura ta’ annimal, rabja ;ustifikata g[ax li ta[qar annimal huwa att krudili u [a]in, g[ala m’g[andux ikun l-istess fil-ka] ta’ persuna ttorturata? It-tarbija Noah Fl-20 ta’ Frar ta’ din is-sena, Lara, mara Amerikana tqila u [erqana tistenna lit-tarbija tag[ha titwieled, korriet. Bla dubju ta’ xejn, kienet ferm iddispja/uta min[abba li lil din it-tarbija kienet xtaqitha [afna. Lara
dde/idiet li tag[mel xi [a;a g[all-;id ta’ trabi o[ra mhux imwielda u bla ma fittxet ebda [las, bag[tet ritratt tat-tarbija li tilfet fit-12-il ;img[a tat-tqala lill-a;enzija Amerikana favur il[ajja biex din tuzah [alli jil[aq lil kemm jista’ jkun nies. It-tarbija li Lara semmietha Noah, fir-ritratt tidher mi]muma fil-pala tal-id: tarbija /kejkna imma ffurmata perfettament, b’subg[aha f’[alqha. B’dan irritratt, Lara xtaqet li turi lid-dinja li t-tarbija fil-;uf, g[alkemm /kejkna, hija tassew persuna umana li jist[oqqilha tg[ix u kaw]a tar-ritratt di;à huwa fatt mag[ruf li qed ji;u salvati t-trabi mill-abort.
It-tarbija Noah, li ommu korriet, ta’ tnax-il ;img[a tidher /kejkna imma ffurmata perfettament, mi]muma fil-pala ta’ id, b’subg[aha f’[alqha
Persuna tqila li kienet rat irritratt online u li kienet qed tikkunsidra l-abort, kienet fost dawk li re;a’ bdielhom u lil Kristen Bensfield, [abiba tag[ha li ta[dem favur il-[ajja u li hi wkoll kienet g[amlet share tarritratt imsemmi fuq il-media so/jali, qaltilha li kien min[abba t-tarbija Noah u r-ritratt tag[ha li hi kienet idde/idiet li ma setg[etx tkompli bil-pjan tag[ha li tabortixxi lit-tarbija f’;ufha. Dak kollu li g[amiltu mal-i]g[ar fost [uti… Tarbija fil-;uf, g[all-inqas fiddaqs u fl-età, hija /ertament /kejkna. Il-fatt li hija ]g[ira b’ebda mod m’g[andu jfisser li ma tiswiex, li hi bla valur jew li a[na g[andna xi “dritt” inwe;;g[uha jew noqtluha. Legalment, f’g[add kbir ta’ pajji]i, li mara tag[mel dan huwa
legali imma mhux kulma hu
Nazzjon li joqtol lit-tfal tieg[u stess hu nazzjon bla tama – Il-Papa :wanni Pawlu II
legali huwa tajjeb. Fi ]mien Hitler ma kinitx [a;a illegali li toqtol Lhudi, anzi lkuntrarju. :ermani] kien mistenni joqtol Lhudi, i]da l-fatt li kienet [a;a legali ma kienx ji;;ustifika l-[a]en tremend talqtil. Bl-istess mod, veru li f’[afna pajji]i l-abort huwa legali imma b’daqshekk ma jfissirx li hu tajjeb. Min[abba li l-abort huwa qtil ta’ persuna inno/enti, hu l-kuntrarju assolut, att millaktar koroh u kundannabbli. Minn studji li saru, tarbija ta’ tmien ;img[at g[andha l-apparat kollu biex t[oss u g[aldaqstant, meta llum qed isiru operazzjo-
nijiet korrettivi fuq trabi li g[adhom fil-;uf, dawn jing[ataw il-loppju biex l-u;ig[ ta’ waqt loperazzjoni li tkun qed issirilhom, ma j[ossuhx. L-aktar li ssir din l-operazzjoni hu fil-ka]i ta’ tfal bi Spina Bifida u b’ri]ultat ta’ hekk, trabi operati fil-;uf spiss ikollhom kwalità ta’ [ajja a[jar min[abba l-fatt li lproblema tkun, biex ng[idu hekk, ikkore;uta fl-iktar stadji kmieni ta’ [ajjithom. Meta jsir l-abort imma, g[attarbija, li kapa/i t[oss, inno/enti, unika, irrepetibbli u /kejkna, ebda [niena m’hemm. Ebda loppju ma jing[atalha u l-;isem [aj
…g[amiltuh mieg[i F’metodu different tal-abort, it-tarbija fl-utru tal-omm, tibla’ u#jew tassorbi kimika li biha lomm tkun injettata f’;ufha. Din is-sustanza internament tnixxef lit-tarbija u t-tarbija tin[are; mejta u ta’ lewn vjola jew sewda, kaw]a tal-[ruq li tkun ;arrbet: abort li jdum g[add ta’ sig[at u li jikkaw]a lit-tarbija agunija tremenda. Fejn m’hemmx mewta t’agunija, l-abort huwa sintendi att immorali u [a]in xorta. Li kellu bniedem jinjetta f’qalb tifel jew tifla ta’ sentejn kimika li tikkaw]a attakk tal-qalb u toqtolhom, ]gur li g[add mhux ]g[ir ta’ nies jirrabjaw u jkunu jridu li dik il-persuna tkun ikkastigata talli tkun qatlet. Veru li aktarx it-tifel jew ittifla ma jkunx bata fit-tul biex miet imma l-punt jibqa’ li [ajtu
jew [ajjitha tkun insterqet kiesa[ u biered minn xi [add krudili u allura, meta jsir l-abort bil-kimika digoxin li ;;ieg[el tarbija mhux imwielda tmut kaw]a ta’ attakk tal-qalb jew diversi attakki tal-qalb, dan xejn inqas mhu att krudili, inuman u vjolenti: kundannabbli g[all-a[[ar.** *Din l-istatistika tinkludi biss aborti legali u#jew mag[rufa millpajji]i kon/ernati. Ma tinkludix abort li jsir illegalment, bil-mo[bi, b’pilmi jew metodi o[ra fil-privat.
**G[al nisa li jkunu wettqu abort je]isti, f’Malta wkoll, support group li jg[inhom ja[fru lilhom infushom u jkampaw wara t-telfa tag[hom. G[al aktar tag[rif wie[ed jista’ j/empel 79248842.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
20
AVVI}I PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppo]izzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar
Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali
Fredrick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem fredrick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex
Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Kelliem g[all-Finanzi
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org
Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali
Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni
Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem g[all-Anzjani
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem g[at-Turi]mu
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org
Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport
Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem g[as-Sa[[a
Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN
IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’
Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634. AVVI}I SO?JALI
NORMAN VELLA. Il-{bieb ta’ Norman Vella se jorganizzaw Coffee Morning illum it-Tlieta, 25 ta’ Marzu fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Prezz 7 ewro bittrasport inklu]. G[all-biljetti u g[al aktar informazzjoni /emplu lil George Cortis fuq 79729426. KRISTY DEBONO. Il-{bieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Coffee Morning g[ada l-Erbg[a, 26 ta’ Marzu fil-Lukanda Waterfront, il-G]ira fid-9.30 a.m Prezz 6 ewro bit-trasport inklu]. G[al aktar informazzjoni
/emplu 79692626 jew ibag[tu email fuq info@kristydebono.com.
ROBERTA METSOLA. Il{bieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw Coffee Morning il{amis 27 ta’ Marzu fil-Lukanda Seabank. Prezz 7 ewro. Trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99240514. NORMAN VELLA. Il-{bieb ta’ Norman Vella se jorganizzaw Fenkata, nhar il-:img[a, 28 ta’ Marzu fi-Ka]in tal-PN fi Fleurde-Lys, mis-7.30pm ’il quddiem. Prezz 15-il ewro. Minflok fenek tista’ tordna ti;ie; jew majjal. Biljetti mill-Ka]in tal-PN fi Fleurde-Lys. ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Pasta Night nhar is-Sibt, 29 ta’ Marzu fil-ka]in tal-Partit Nazzjonalista f’{ad-Dingli fit8.30pm. Prezz 10 ewro. Trasport provdut. G[al aktar informazzjoni /emplu 79092845. CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning it-Tlieta 1 ta’ April firRazzett l-Antik, {al Qormi. Prezz 6 ewro. Biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 21490643.
THERESE COMODINI CACHIA. Il-{bieb ta’ Therese Comodini Cachia se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbg[a, 2 ta’ April fi Splash & Fun, Ba[ar i/-?ag[aq. Press 7 ewro bittrasport inklu]. G[all-biljetti /emplu 79425907. ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Breakfast Bingo fis-Seabank Resort, il-Mellie[a nhar il-{amis 3 ta’ April. Prezz 11 ewro. Trasport fid-8.45am. G[all-bookings /emplu 23285000.
HELGA ELLUL. Il-{bieb ta’ Helga Ellul se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-{amis, 3 ta’ April fil-Great Dane Restaurant (Danish Village), ilMellie[a fid-9.30am. Prezz 7 ewro bit-trasport inklu]. G[allbiljetti /emplu 99126626. EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla Buffet fl-okkazzjoni tal-G[id, nhar il-{add, 6 ta’ April fil-Lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz 23 ewro. G[al aktar informazzjoni /emplu 21433869. DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta, 22
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
21
AVVI}I PN ta’ April fil-lukanda Qawra Palace, il-Mellie[a fid-9am. Trasport provdut. Prezz 6 ewro. G[all-biljetti /emplu 25965316, 99839958 jew 79903090.
Sezzjonali PN G]ira, Ka]in PN, Triq ir-Reb[a, il-G]ira. IlKumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik l-anqas vanta;;u]a.
THERESE COMODINI CACHIA. Il-{bieb ta’ Therese
PAOLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jav]a li qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar tal-ka]in PN Paola. L-offerti g[andhom jinbag[tu sal-{add 23 ta’ Marzu, indirizzati lis-Segretarju talKumitat PN Paola, Ka]in PN Paola, ‘Kenn il-{addiem’, Pjazza Antoine de Paul, Paola. IlKumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta l-offerti, anke l-aktar wa[da vanta;;u]a.
Comodini Cachia se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-{amis, 24 ta’ April fil-Lukanda Imperial, Tas-Sliema. Press 7 ewro bittrasport inklu]. G[all-biljetti /emplu 79425907. AVVI}I O{RA
{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li qed jilqa’ tesseri ;odda kif ukoll ti;did ta’ tesseri kuljum fil-Ka]in PN ta’ {al Balzan bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 99848644. L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar tal-Uffi//ju PN qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u s-Sibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll appetizers. IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lis-Segretarju Kumitat
{AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Ilbar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti lappetizers. TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll l-appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Eric Montfort Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:45 – Jesse 07:05 – Good luck Charlie 07:30 - Shake It Up! 07:55 Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:25 Jessie 09:50 – That’s so raven 09:50 – That’s so raven 10:15 – Hannah Montana 10:35 - Austin & Ally 11:00 – Good luck Charlie 11:25 – Austin & Ally 11:45 – A.N.T. farm 12:10 - Jessie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 – Good Luck Charlie 13:25 - Gravity Falls 13:50 – Austin & Ally 14:10 - Violetta 15:00 – Dog with a blog 15:20 – Austin and Ally 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 – A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 – Dog with a blog 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 21:35 - Wolfblood 22:00 Violetta 22:55 -Art attack 23:40 Wolfblood. Nickelodeon 07:05 -
The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 - Umizoomis 09:10 Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Go, Diego, Go! 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 – T.U.F.F. puppy 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:25 - iCarly 23:50 – Victorious. Jim Jam 07:00 - Nouky
& Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 - Kipper 08:20
- Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:40 Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 Kipper 13:40 - Kipper 13:50 Gazoon 13:55 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - Wobblyland 23:50 Barney & Friends.
Amore e altri rimedi - Canale 5, 23>30
Mara li tbati mill-kundizzjoni tal-Parkinson g[amlet [bieb ma’ [addiem ta’ kumpanija li tipprodu/i prodotti medi/inali bl-isem ta’ Pfizer biex tirba[ ka] konta Pittsburg, li se[[ fl-1990. TVM 07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:00 - Click 11:30 – Tuffihat migdma 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – TVPM 14:00 – A[barijiet 14:05 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16:20 – Mini mixage 16:50 – Labrats 17:35 – Waqtiet 17:40 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:10 – Puree 18:55 – Times talk 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 – I/-caqqufa 21:45 A[barijiet fil-qosor 21:50 – Wedding battle 22:45 – Ghawdex illum 23:15 – A[barijiet 23:30 - Bijografiji TVM 2 07:00 – News 09:00 - TVAM (r) 11:00 – Journey from the centre of the world 11:50 – Twellid il-kelma 12:00 – Puree 12.45 - Starboard 13:45 – Madwarna 14:15 - Venere 14:45 -
Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 – Journey from the centre of the world 15:50 – Twelid il-kelma 16:00 Niskata (r) 18:00 – Madwarna 18:30 – Stardboard 19:30 Waqtiet 19:40 Journey from the ventre of the world 20:30 A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 The wedding battle 21:45 – Paq paq lifestyle 22:15 Time talk 23:00 A[barijiet . One
07:00 - Breakfast News 08:50 – Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:15 In d house 11:15 – Teleshopping 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 – Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 – Teleshopping 17:50 – Dak li jg[odd 19:05 – Hazzard daily update 19:30 - ONE News 20:20 – Minna[a g[all-o[ra 21:45 – One night stand 22:55 - Popcorn 23:30 - ONE News. Smash 07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi 16:10 Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15
- Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – Nursery stars 20:30 – Dramm 21:30 – Malta u l-Unjoni Ewropea 22:00 – A[barijiet 22:30 Poker. Raiuno 06:45 – Unomattina (Jinkludi t-Tg 1 fis-7am, fit-8am, fid-9am, fid-9:30am, fl10am, fil-11am) 07:35 – Parlamento telegiornale 10:00 – Unomattina storie vere 10:30 – Unomattina verde 10:55 – Che tempo fa 11:25 – Unomattina magazine 12:00 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 – Tg 1 economia 14:10 – Verdetto finale 15:20 – La vita in diretta 16:50 – Parlamento telegiornale 17:00 – Tg 1 17:10 – Che tempo fa 18:50 – L’Eredita’ 20:00 – Telegiornale 20:30 – Affari tuoi 21:10 – Le due leggi 23:20 –Porta a porta 01:05 – Tg 1 notte 01:40 – Sottovoce. Raidue 07:10 - Ultimate Spiderman I sinistri sei 07:30 - Calimero 07:40 - Kung fu panda 08:15 – Due uomini e mezzo 08:35 – Desperate housewives 10:00 –
Tg 2 insieme # Meteo 2 # Tg 2 Insieme 11:00 – I fatti vostri 13:00 – Tg 2 giorno # Tg 2 costume e societa’ 13:50 – Medicina 33 14:00 – Detto fatto 16:15 – Cold case 17:45 – Tg 2 flash L.I.S.# Meteo 2 17:50 – Tg sport # Tg 2 18:45 – Squadra speciale cobra 11 20:30 – Tg 2 21:00 - LOL :-) 21:10 – Made in sud 23:15 – Tg 2 24:00 – 2Next Economia e futuro 00:55 – Parlamento 01:05 – 90 minuta – serie b. Raitre 06:30 -
Rassegna stampa italiana e internazionale 07:00 – Tgr buongiorno Italia # Tgr buongiorno regione 08:00 – Agora 10:05 - Parlamento Spaziolibero 10:15 – Mi manda raitre 11:10 – Tg 3 minuti 11:15 – Elisir 11:58 – Meteo 3 # Tg 3 # Tg 3 fuori Tg 12:45 – Pane quotidiano 13:10 – Il temp e la storia Cosimo de Medici 14:00 – Tg regione # Meteo # Tg 3 # Meteo 3 14:50 – Tgr carnevale di Viareggio 15:50 – Tg 3 L.I.S. 15:55 –
Tgr pizza pulita 16:00 – Aspettando geo Tg 3 # Tg 3 regione # regione meteo 20:00 – Blob 20:10 – Sconosciuti 20:35 – Un posto al sole 21:05 – Ballaro 23:20 – Gazebo 24:00 – Tg 3 Linea notte 00:10 – Tg regione 00:13 – Tg 3 Linea notte 01:35 – Prima della prima. 19:00 –
Canale 5 06:00 – Prima pagina # Traffico 07:56 – Borse e monete # Meteo.It # Tg 5 08:45 – La telefonata di belpietro 08:50 – Mattina cinque 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # Meteo.It 13:40 – Beautful 14:10 – Centovetrine 14:44 – Uomini e donne 16:05 – Grande Fratello 16:15 – Il segreto 17:10 – Pomeriggion cinque 18:50 – Avanti un altro 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – Mi presenti i tuoi?. Film 23:30 – Amore & altri rimedi. Film 2004 01:30 – Tg 5 02:00 – Striscia la notizia. Rete 4 06:25 – Chips 07:45 – Le regole 08:15 – Hunter 09:40 – Carabinieri 10:40 – Sai cosa mangi? 10:50 – Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Detective in corsia 12:55 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Hamburg distretto 21 16:35 – Dio perdnona...io no! Film 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 – Tempesta d’amore 21:15 – Il piccolo lord. film 23:25 – Somersby. film 01:35 – Tg 4 Night news. Italia 1 06:10 – Chante 06:55 – Friends 08:45 – Una mamma per amica 10:30 – Dr. House 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 13:40 – Grande fratello 14:10 – I Simpson 14:35 – Dragon ball GT 15:00 – Big bang theory 15:50 – Due uomini e mezzo 16:35 – E alla fine arriva mamma 17:00 – Nikita 18:00 – Grande fratello 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 - C.S.I. Scena del crimine 21:10 – Arrow 22:00 - The tomorrow people (TF) 22:55 Revolution (TF) 23:50 – Le iene 01:20 – Grande fratello 01:40 – Sport mediaset.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
23
TV#RADJU F. Living 07.00 -
Teleshopping 08:00 – Ipokriti 09:00 Fitness Galore 10:00 – Niltaqg[u 12:00 - Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 – {in g[al Kollox 18:00 – Teleshopping 20:30 – Tie; tal{olm 21:30 – Niltqg[u 23:30 – F. Living magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk 07:30 –
Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux 13:00 – The 80’s 14:00 – The Local Angle 15:00 – The 90’s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – audio video clips 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Request Show 20:00 – Just for Laughs 20:30 – Frux 21:55 – Football Daily 22:00 – Idoli Italiani 23:00 – audio video clips 24:45 – Tele Market Deals. Melita More 09:00 - Grey’s
Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Dallas 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 Grey’s Anatomy 14:30 - GO ON 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - The Mentalist 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 SMASH 19:45 - Dallas 20:30 - Suits 21:15 - Chicago Fire 22:00 - Spartacus 23:00 - Boardwalk Empire 00:00 - Person Of Interest 00:45 - 30 Rock 01:15 - Gossip Girl. La 5
06:55 – My life # Segreti e passioni 07:55 – Centovetrine 08:30 – Televendita media shopping 08:55 – Centovetrine 09:25 – Beautiful 09:50 – Televendita media shopping 10:10 – Vivere 10:45 – Tempesta d’amore
11:30 – Beautiful 11:57 – Centovetrine 12:20 – Alisa – Segui il tuo cuore 13:10 – Una mamma per amica 14:00 – Non ditelo alla sposa 15:10 – Spose extralarge 16:00 – Extreme makeover home edition 17:35 – Alisa – Segui il tuo cuore 18:25 – Parenthood 19:30 – Glee 20:20 – Una mamma per amica 21:10 – Un segreto tra di noi 23:10 – Uomini e donne 00:15 – Grande fratello. Go Stars 07:55 - Marley 10:15 – Dancing on the edge pt1 11:45 – Sherlock holmes: a game of shadws 13:55 – Flight 16:15 – Wreck it ralph 18:00 – The lone ranger 20:30 - Two and a Half Men 21:00 – Diaz: dont clean up this blood 23:10 – The girl with the dragn tattoo 01:50 - Ted 03:40 –Marley 04:35 – Baraka 06:00 – The lone ranger. BBC Entertainment 06:00 – Tweenies 06:20 Teletubbies 06:40 – Jollywobbles 06:50 – Me too! 07:15 - Twennies 07:30 Teletubbies 08:05 – Me too! 08:20 The Weakest Link 09:05 - My Family 09:35 - Little Britain 10:05 EastEnders 10:35 - Doctors 11:05 – Upstairs downstairs 11:55 - New Tricks 12:45 – My family 13:15 – The vicar of Dibley 13:45 - Little Britain 14:15 - EastEnders 14:45 – Doctors 15:15 – Upstairs downstairs 16:05 New Tricks 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Being Erica 20:00 - Last of the Summer Wine 20:30 - The Vicar of Dibley 21:00 – Upstairs downstairs 21:50 - Mistresses 22:40 The Omid Djalili Show 23:10 – Five daughters. DIVA Universal 06:00 - Ironside 06:55 – Agatha Christie’s poirot 09:45 – Great women 09:50 - Ironside 10:50 - Agatha
Christie’s Poirot 13:45 – Parole d’amore 13:32 - Screwdriver 13:50 Kojak 14:50 – Rex: a cop’s friend 15:50 – Law & Order 16:45 – Agatha Christie’s poirot 18:40 - Kojak 19:50 Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 - Wolff’s Turf 21:55 Wolff’s Turf 22:50 – Great women 23:00 - ER.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 23>00
Discovery Channel 06:00 - How It’s
Made 06:25 Storage Hunters 06:50 - Auction Hunters: The jersey score 07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: Ecudor 08:10 Dual Survival: Road to nowhere 09:05 - Deadliest Catch 09:55 - Jungle Gold 10:50 - How Do They Do It?: Panama canal 11:15 How It’s Made 12:35 – Mega builders 13:30 - Fifth Gear 14:25 - Dual Survival: Rocky mountain high 15:20 - Worlds Strangest: Jobs 16:15 – The real rustle 17:10 - Baggage Battles: Scotland 17:40 - Flip Men 18:05 Auction Kings 18:35 - Auction Hunters19:00 - How It’s Made 20:00 Moonshiners: Outloaw brotherhood 21:00 - Yukon Men: Dead 22:00 Porter Ridge: snakes on the ridge 22:30 - Backyard Oil:Milkshaken 23:00 Amish Mafia: Paradise. Discovery World 06:00 – Alaska’s great race 06:50 – Mystery cars 07:45 Gethin jones danger hunters 08:35 – Bermuda triangle exposed 09:30 – Survivorman 10:20 History cold case 13:50 - Anthony Bourdain: No Reservations 14:45 – When weather change history 15:40 – Secrets of.... 16:35 – Survivorman 17:25 – Spies beneth Berlin 18:20 – Fearless planet 19:10 – Mystery cars 20:05 – In pills we trust 21:00 – Spies beneath Berlin 21:55 – Human sacrifice 22:50 - Murder Shift 23:45 – History cold case.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:35 – Eurogoals 09:20 – WATTS 10:20 - International Championship Snooker 11:15 Horse Racing Time 11:30 - FIFA Under 17 World Cup Football 12:30 - FIFA Under 17 World Cup Football 13:30 - FIFA Under 17 World Cup Football (Live) 16:00 FIFA Under 17 World Cup Football (Live) 19:00 - Sports Excellence 19:15 - WATTS 20:00 - Boxing 22:00 - Boxing 23:00 - GTA Next Level 23:15 - Inside World Touring Cars 23:50 - FIFA Under 17 World Cup Football. Eurosport 2 06:00 -
UEFA Women’s Champions League Football 07:00 FIFA Under 17 World Cup Football 08:30 - ISU Grand Prix, Figure Skating 10:00 - WATTS 10:15 UEFA Women’s Champions League Football 11:45 - UEFA Women’s Champions League Football 13:15 Freestyle Skiing 14:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 16:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 17:30 - WATTS 18:00 - The Euroleague Basketball Show 18:30 - EuroCup Basketball (Live) 20:15 - EuroCup Basketball (Live) 22:00 - College Football 23:00 - Scottish International Open Bowls. GO sports 1 07:00 – ATP
Il piccolo lord
– Rete 4, 21>15
Ceddie, l-uniku neputi u eredi ta’ Earl ta’ Dorincourt, jg[ix l-Amerika flimkien ma’ ommu. Min[abba li dan tal-a[[ar kien qieg[ed jikber fl-età, infurmahom li xtaqhom ji;u lura l-Ingilterra. Dawn a//ettaw li jmorru lura u Ceddie jing[ata t-titlu ta’ Lord Fauntleroy. L-im[abba ta’ bejn in-neputi u nannuh bdiet tikber immens. I]da f’daqqa wa[da tfe;; Miriana, il-mara li kellu t-tifel il-kbir tal-anzjan, li qalet li hi fir-relazzjoni tag[ha ma’ ibnu kellha tifel u dan biss kellu d-dritt li jkun l-eredi. X’ji;ri?
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien Telebejg[ Chit Chat Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Ta[t il-Lenti NET News Mieg[ek NET News
Master 1000 – BNP Paribas open 08:00 –Sunshine tour – invested – day 4 14:00 – Barclays premier league – week 32 – Premier league review 19:00 - Ligue 1 Round 30 – Highlights 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:45 –Barclays premier league – Manchester Utd v Manchester City Live 22:45 – Sunshine tour – investec - highlights 24:00 - Barclays premier league – week 32 – Aston Villa v Stoke City GO sports 7 07.00 – ATP Masters 1000 – sony open tennis 17:30 – Vincennes horseracing 19:30 –Serie A – Round
29 – Inter v Atalanta 21:00 – Sunshine tour – investec – day 4 01:00 – Barclays premier league – week 32 – Everton v Swansea 03:00 – Ligue 1 – round 30 05:00 Serie a – Round 29 – Torino v Livorno. GO sports 8 09:00 – ATP
masters 19:30 – Vincennes horseracing 21:00 Serie A – Round 29 – Inter v Atalanta 23:00 – Sunshine tour – investec – day 4 03:00 – Barclays premier league – week 32 – Everton v Swansea city. Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Division 2013-14 (r) 09:45 - Men’s MHA Cup 2013-14 (r) 11:05 - Malta Basketball Association (r) 12:20 Malta Rugby Football Union (r) 13:55 - BOV Premier League 201314 Sliema v Birkirkara (r) 15:55 FXDD FMA 2013-14 (r) 17:25 Melita GFA 1st Division 2013-14 (r) 19:10 - Football Nurseries 19:45 FXDD FMA 2013-14 21:10 - Malta Rugby Football Union (r) 22:45 BOV Premier League 2013-14 (r). Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:50 - America’s Cup: World Series (r) 15:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:00 - Bundesliga Highlights (r) 18:55 - Volleyball
Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:25 - Bundesliga (r) 21:20 - European Le Mans Series 2012 (r) 22:25 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 00:30 - FA Cup (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 14:00 - Swedish ATG
Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:05 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 18:10 America’s Cup: World Series (r) 20:15 - Bundesliga (r) 22:10 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:45 - FA Cup (r).
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
24
TV # RADJU ILLUM FUQ NET TELEVISION
Le Due Leggi – Raiuno, 21>10
Mieg[ek – NET Television, 21>35 Mieg[ek tal-lejla se jkun qed jiddiskuti l-effett li l-apparenza g[andha fuq il-persuni ta’ madwarna. Suldat g[andu l-uniformi tieg[u. U kwa]i l-istess nistg[u ng[idu g[al kull xog[ol ie[or li
je]isti. Kollha jirrikjedu /ertu a;ir, /ertu lbies. I]da ta[seb li l-ilbies jag[mlek nies? U jekk le, ta[seb li l-uniformi qieg[da hemm g[alxejn?
Illejla se nkunu mieg[ek, b’Lisa Spiteri u Fr. Karm Debattista jmexxu l-programm, ta[t id-direzzjoni ta’ Paul Galea u b’Gabriel Ellul b[ala assistent tal-produzzjoni.
Ta[t il-Lenti – NET Television, 20>30 Illejla ng[aqdu ma’ Matthew Bonett (fir-ritratt) g[all-programm Ta[t il-Lenti, li t-tema partikulari tieg[u se tkun imqieg[da verament ta[t lenti biex tkun analizzata u jintwera x’effett jew impatt din tista’
Mi Presenti i Tuoi^ - Canale 5, 21>10
ILLUM FUQ RADIO 101
The Big Show – Radio 101, 12>30
Dio Perdona...Io No – Rete 4, 16>35
Programm deskritt b[ala bla limitu fl-udjenza tieg[u. Fil-fatt, ma jsegwuhx biss eluf ta’ Maltin i]da sa[ansitra anke barranin minn diversi pajji]i. The Big Show, ippre]entat minn Martin Sapiano (fir-ritratt), g[andu aspett uniku fl-istil talpre]entazzjoni tieg[u tant li hu
possibbli li jifhmuh kemm ilMaltin i]da wkoll il-barranin. Barra minn hekk, matul il-programm ikun hemm diversi premjijiet x’jintreb[u u kulma jridu jag[mlu s-semmieg[a hu li j/emplu jew jibag[tu sms. The Big Show hu l-programm mag[mul g[all-gosti tieg[ek.
t[alli fuq is-so/jetà tag[na. Flimkien mal-pre]entatur jing[aqdu numru ta’ persuni fosthom esponenti ta]-]ew; partit politi/i, esperti u persuni deskritti b[ala o;;ettivi u analisti.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
6
9
10
11
12
13
14
IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab li jsir ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ :eneralment tajba IR-RI{ Moderat g[al ftit qawwi mill-Punent Majjistru li jdur mil-Lbi/ BA{AR Qawwi li jsir moderat g[al qawwi IMBATT Baxx mill-Majjistral li jsir baxx g[al moderat TEMPERATURA L-og[la 18˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: 0.1mm Xita mill-1 ta’ Settembru 491.2mm IX-XEMX titla’ fis-05.59 u tin]el fit-18.17
Il-[amest ijiem li ;ejjin
15
16
IT-TLIETA L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
L-ERBG{A L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
IL-{AMIS L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
IL-:IMG{A L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C
IS-SIBT L-og[la 19˚C L-inqas 10˚C
UV
UV
UV
UV
UV
6
5
5
5
6
Temperaturi fi bliet barranin 17
Mimdudin> 5. Il-vja;;atur Polo (5) 6. Statwa ta’ alla falz (5) 7. Bor]a kbira ta’ drapp o[xon (5) 10. Nefqa (5) 11. Wasla (5) 12. Jiddi (5) 14. G[amel kuntatt aktarx qawwi (5) 16. G[ajjat b[as-serduk (5) 17. Fuq il-fwar a[jar milli moqli g[as-sa[[a (5) 18. Jiekol b[al mazzun (5),
18
Weqfin> 1. Ta’ kobor bla qies (6) 2. Blokka [elwa manna (6) 3. Matnazz (6) 4. Din il-frotta, tajba d-dar, ng[idu (6) 8. Partat (5) 9. Qag[da ta’ kif wie[ed i;ib ru[u (5) 12. Ma jolqotx (6) 13. Hekk saret bi]-]mien u bl-u]u (6) 14. Arkata (6) 15. Tmur g[an-na[a l-o[ra (6).
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5.Eqred, 6. {abta, 7. Uniku, 10. Serju, 11. A;ent, 12. u 14. {aduh [awda, 16. Kbira, 17. Ankra, 18. O[xon. Weqfin> 1. Gendus, 2. Idoneu, 3. M[akka, 4. Ma[lut, 8. Bruda, 9. Sewwa, 12. {abbat, 13. {abbar, 14. {orrox, 15. Akkont.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 16˚C imsa[[ab, Al;eri 17˚C imsa[[ab, Amsterdam 8˚C xemxi, Ateni 18˚C imsa[[ab, Li]bona 13˚C xita, Berlin 8˚ [albiet tax-xita, Brussell 8˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 23˚C xemxi, Dublin 7˚C xita, Kopen[agen 7˚C xita, Frankfurt 4˚C xita, Milan 14˚C xemxi, Istanbul 17˚C ftit imsa[[ab, Londra 13˚C ftit imsa[[ab, Madrid 14˚C imsa[[ab, Moska 19˚C imsa[[ab, Pari;i 9˚C imsa[[ab, Bar/ellona 15˚Cftit imsa[[ab, Ruma 9˚C xita, Tel Aviv 26˚C ftit imsa[[ab, Tripli 18˚C imsa[[ab, Tune] 18˚C imsa[[ab, Vjenna 8˚C imsa[[ab, Zurich 6˚C [albiet tax-xita, Munich 3˚C borra, St. Petersburg 8˚C imsa[[ab, Stokkolma 8˚C imsa[[ab
Tag[rif Workshops fil-qasam tal-IT mill-Università ta’ Malta G[as-sitt sena konsekuttiva lFakultà tal-ICT fi [dan lUniversità ta’ Malta se tkun
qieg[da torganizza workshops fil-qasam tal-informazzjoni teknolo;ika (IT). Dawn il-workshops se jsiru flUniversità tal-Belt Valletta fit-2 u t-3 ta’ April. Dawk kollha li ja[dmu f’dan il-qasam u l-istudenti huma m[e;;a jattendu. G[al aktar informazzjoni kkuntattjaw lillUniversità ta’ Malta billi //emplu 23402340. Avvi] minn Din l-Art {elwa Din l-Art {elwa t[abbar li se ssir ta[dita, ‘The Grandmaster
presides over Strait Street tonight’, minn Peter Vassallo, Professur tal-Ingli] u talLetteratura Komparattiva. Itta[dita ssir f’dan l-indirizz: Din l-Art {elwa, 133, Triq Melita, nhar il-{amis 10 ta’ April fis6.30 p.m. Mid-deskrizzjoni li jag[ti talBelt Valletta, Thomas Pynchon, l-awtur tal-ktieb mag[ruf V (1963), wie[ed jinduna li xi darba hu kien il-Belt fi Strada Stretta, fejn Granmastru misterju] jippresjedi fuq il-Belt... Id-d[ul g[at-ta[dita hu b’xejn i]da ji;u apprezzati d-donaz-
zjonijiet lil Din l-Art {elwa. ?emplu 21225952 g[al aktar informazzjoni. Filugranu f’Palazzo Falson F’Palazzo Falson se jkun organizzat workshop tal-filugranu fil-fidda mill-espert Malti Gaetano Saliba. F’dan il-workshop, minbarra li se jing[ata tag[rif dwar l-importanza talfilugranu u kif dan kiber u tkattar matul is-snin, se jing[ataw ukoll xi lezzjonijiet.
Dawk kollha li se jattendu mhux biss se jaraw kif jin[adem, i]da huma stess se jkollhom l-opportunità ja[dmu bi//a ;ojjellerija permezz talfilugranu. Dawk kollha interessati li jattendu jew jixtiequ jiksbu aktar informazzjoni huma mitluba j/emplu 21454512. Avvi] mill-Kunsill Lokali tal-Munxar, G[awdex Il-Kumitat Amministrattiv talMunxar, G[awdex, i[abbar li se ssir laqg[a tal-Kunsill Lokali tal-Munxar fl-Uffi//ju Amministrattiv tal-Kunsill illum it-Tlieta, 25 ta’ Marzu fil-5.30 p.m. Dawk ir-residenti li jixtiequ jattendu biex isegwu l-laqg[a tal-Kunsill huma m[e;;a jag[mlu dan u jkunu g[allaqg[a fil-[in.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
26
KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983. AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur
garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-
pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. G{ALL-BEJG{
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
27
SPORT HOCKEY
Young Stars jersqu ferm vi/in it-titlu Young Stars ...........................2 Qormi ….................................1 Umpires: Luke Busuttil
Leaver u Robert Aquilina Young Stars telg[u wa[edhom fl-ewwel post talkampjonat nazzjonali talHockey meta g[elbu lil Qormi li kienu qed jaqsmu mag[hom lewwel post tal-klassifika. B’hekk Young Stars issa huma liders wa[edhom imma b’log[ba aktar mill-Qriema. Kienu l-Qriema li bdew tajjeb u [lew tliet /ansijiet ta’ skor flewwel disa’ minuti meta
Jonathan Aquilina u Zachary De Giovanni marru ferm vi/in. Fit-13-il minuta Young Stars reb[u penalty corner li minnu Mark Camilleri po;;ihom filvanta;;. L-istess Camilleri kien im/a[[ad minn gowl ie[or fit22 minuta wara save tajjeb ta’ Ramon Chircop fil-lasta ta’ Qormi. Il-log[ob ]vol;a g[al xi [in f’nofs il-ground sakemm fit-30 minuta Shawn Mifsud falla /ans mill-aktar fa/li g[al Young Stars meta ma la[aqx cross. Qormi bdew it-tieni taqsima
fuq l-attakk imma re;g[u m’approfittawx minn tliet penalty corners li kellhom sal-41 minuta. Madankollu ;abu d-draw minuta wara minn Jonathan Aquilina. Il-log[ba saret aktar missielta u Young Stars kellhom ]ew; penalty corners li minnhom ma [adu xejn. Bi]-]ew; na[at ifittxu l-gowl tar-reb[a kien Chris Attard ta’ Young Stars li sab ixxibka g[al reb[a 2-1. Dan ir-ri]ultat i[alli l-kampjonat miftu[ bera[ li jekk ma jkunx de/i] il-{add li ;ej 30
tax-xahar meta White Hart jiltaqg[u kontra Rabat u Qormi kontra Sliema Hotsticks, ikun hemm b]onn play-off o[ra biex ikun mag[ruf i/-champion.
Hotstick …..............................3 White Hart ….........................1 Umpires: Paul Brincat,
Edward Hughes Hotsticks dawru telfa f’reb[a 3-1 kontra White Hart li kienu huma li fet[u l-iskor minn Liam Azzopardi wara 10 minuti b’reverse hit mill-aqwa minn angolu diffi/li.
Imma r-reazzjoni ta’ Hotsticks kienet immedjata u ppressaw lill-avversarji g[al [inijiet twal. Imma kien biss fit-tieni taqsima li kisbu d-draw meta fit-52 minuta i]-]ag[]ug[ Silas Plaehn skorja mill-vi/in. Tliet minuti wara Hotsticks marru fil-vanta;; minn Simon Baldacchino u komplew jiddominaw il-log[ba sat-tmiem b’Baldacchino jiskorja t-tieni gowl personali g[al 3-1 li biha sa[[ew it-tielet post.
FUTSAL
Hibs jibqg[u l-ewwel
Stephen Vella u r-rebbie[a kollha waqt il-pre]entazzjoni
SPARAR
Vella jirba[ it-Tazza 7 UP Stephen Vella kien ir-rebbie[ overall tat-Tazza 7 UP organizzata mill-Federazzjoni Maltija tal-Isparar fil-Bidnija. L-avveniment kien fuq 50 plattina Trap bl-a[jar sitt tiraturi jg[addu g[as-semi-finali fuq 15-il plattina u mbag[ad g[all-midalji fuq round ie[or ta’ 15. Matul din il-kompetizzjoni
kienu re;istrati ]ew; straights ta’ 25 plattina l-wie[ed minn George Mifsud u Nazzareno Attard. Stephen Vella laqat 46 plattina minn 50 u mbag[ad kellu rounds ta’ 13 u 13 biex spi//a quddiem Nazzareno Attard li laqat 47, 12 u 11 waqt li Brian Galea reba[ il-bron] b’48, 11+2 u 14 wara sfida interessati
ma’ Emanuel Saliba li laqat 46, 11+2 u 8. Warajhom spi//aw Jason J. Aquilina b’45,11+1 u George Mifsud b’48 u 10. Fi tmiem il-;img[a lFederazzjoni se torganizza sparatura Skeet u Drouble Trap g[as-selezzjoni fil-Bidnija kif ukoll selezzjoni o[ra Trap fisSouthern Shooting Club.
Hibernians, Luxol u Balzan li qed jokkupaw l-ewwel tliet postijiet fil-klassifika rispettivament, kollha reb[u l-partita tag[hom tal-Futsal matul din il-;img[a. Luxol kienu fil-qu//ata g[al ;urnata wa[da biss meta g[elbu lil {amrun Spartans 7-4. Ilgowls {amruni]i waslu ming[and Christian Cacciatolo, Aboussala Mohammed Elamari u doppjetta ta’ Christian Cuadros Silva. G[al Luxol skorjaw doppjetta William Barbosa u Tarek Ibrahim flimkien ma’ gowls ta’ George Frendo, Karl Saliba u Florin Anton. Hibernians g[elbu lil San Gwann 8-2. G[al Hibernians kellhom awtogowl, ]ew; gowls ta’ Celino Alves, ]ew; gowls ta’ Mark Zammit, gowl ta’ Kurt Bartolo, Xavier Saliba u David Bobokidhze. G[al San :wann i]-]ew; gowls waslu ming[and Nizar Fawsi Salem Abouisha u Denis Di Maio. Balzan g[elbu lil Qormi bliskor ta’ 6-0. G[al Balzan skurjaw Emil Raducu, Gabriel Dobre, Clint Cope, Glenn Bonello, Jovica Milijic u Boycho Marev.
Zabbar ukoll [ar;u rebbie[a fuq Pembroke Athleta 4-3. Din kienet partita ferm bilan/jata bi]-]ew; timijiet li [olqu diversi oka]jonijiet ta’ gowls. Kienu Pembroke li fet[u l-iskor permezz ta’ Manea Florin. Zabbar irrispondew b’Omar Toutoungi u bl-a[wa Rosen u Nikolay Filipov fejn tal-a[[ar kiseb doppjetta personali. Aktar tard Brian Deguara u Karl Azzopardi naqsu d-distakk g[al Pembroke. Reb[a importanti g[al Melita fuq }urrieq bl-iskor ta’ 8-4. Ilprotagonisti prin/ipali kienu Rudy Alinho u Jairo Cuetto li skurjaw tliet gowls kull wie[ed. Melita wrew log[ob kollettiv u waslu biex skurjaw l-ewwel erba’ gowls fl-ewwel minuti talpartita. G[al Zurrieq, Tyron Borg skurja tliet gowls f’qasir ]mien u g[alaq l-ewwel taqsima 5-3 g[al Melita li komplew jiddominaw fit-tieni taqsima kabbru lvanta;; b’erba’ gowls o[ra. G[al Zurrieq rega’ kien Tyron Borg li skurja r-raba’ gowl. Intant Swieqi g[elbu lil Mosta 3-2 u Bir]ebugia g[elbu lil Luqa 5-1.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
28
SPORT
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti Simon Farrugia Anali]i u kummenti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Is-Sibt 29 ta’ Marzu Victor Tedesco Stadium
2.00 pm Naxxar L. v Rabat A. 4.15 pm Qormi v Floriana
Hibs Stadium
1400 Vittoriosa S. v Tarxien R. 1600 B’Kara v Balzan
Il-{add 30 ta’ Marzu Stadium Nazzjonali
Innutajna... LI wara diversi xhur ming[ajr wi-fi fil-Hibernians Stadium irritorna dan is-servizz. Kurju]a li apparti l-log[biet tasSibt li g[adda kulma fadal huma ]ew; log[biet o[ra x’jintlag[bu f’dan l-Istadium. Kos pero’ dejjem emmint li qabel tmiem lista;un dan l-imbierek wi-fi ikun qed ja[dem spe/jalment g[axxahar ta’ Mejju minkejja li jkun spi//a l-kampjonat lokali. ➤ LI l-log[biet bejn Balzan u Mosta u dik bejn Rabat Ajax u Floriana kienu kkontrollati minn referees mill-Federazzjoni talIrlanda ta’ Fuq. Dan b[ala parti minn skambju li qed isir bejn i]]ew; asso/jazzjonijiet tar-referees meta f’April ir-referees Maltin se jmorru l-Irlanda u jikkontrollaw log[biet midDanske Bank Premiership. ➤ LI jassisti g[al-log[ba bejn Sliema Wanderers u Hibernians kien hemm lattakkant Malti Michael Mifsud li g[adu kif temm il-kuntratt tieg[u ma’ Melbourne Hearts. Jidher li l-avventura ta’ Mifsud f’diversi pajji]i waslet fi tmiemha u ninsabu nfurmati li jrid li jqatta’ l-a[[ar snin tal-karriera f’pajji]na. Huwa mifhum li l-klabb li beda l-karriera mieg[u, ji;ifieri Sliema, huwa favorit li jikseb s-servizzi ta’ Mifsud. ➤ LI fil-partitissima bejn B’Kara u Valletta meta fit-80 minuta saret sostituzzjoni g[al Birkirkara r-raba’ uffi/jal indika
Log[ob li jmiss
1400 Hibernians v Mosta 1600 Sliema W. v Valletta
➤
Kif Jinsabu Championship Pool L R D T F K Pti Birkirkara Valletta Hibernians Sliema W. Mosta Balzan
27 27 27 27 27 27
21 19 18 13 14 8
3 5 2 9 4 4
3 3 7 5 9 15
61 61 67 51 53 30
22 19 34 32 45 49
38 36 33 27 27 14
Relegation Pool L R D T F K Pti Floriana Tarxien R. Qormi Naxxar L. Vittoriosa S. Rabat A.
27 27 27 27 27 27
11
8 7 8 6 1
5 5 4 6 5 4
42 39 43 34 33 22 19 11 14 16 13 16
43 48 54 51 60 75
21 21 17 17 14 4
It-tim tal-:img[a H. Bonello C. Mamo S. Borg A. Mendoza J. Lima A. Da Silva Souza O. Guerrero I. Coronado H. Shola Shodiya D. Toure R. Darmanin
(Sliema W.) (Tarxien R.) (Valletta) (B’Kara) (Hibernians) (Valletta) (Vittoriosa S.) (Floriana) (B’Kara) (Tarxien R.) (Balzan)
Giorgio Gianola ta’ Qormi (lemin) jipprova jwaqqaf lil Karl Pulo ta’ Tarxien (ritratt> Joseph Galea)
li ser jid[ol in-numru 11 (Ronaille) flok in-numru 8 (Terence Vella), ]ew; plejers li kienu fuq il-bank. Eventwalment ;ie kkore;ut l-i]ball u saret issostituzzjoni b’Ronaille jie[u post Haruna Shola Shodiya. ➤ LI wie[ed mill-ball boys tal-klabb ta’ Valletta deher jag[mel mossa oxxena lejn ilpartitarji tal-Istripes. Qam paniku s[i[ u anki kellha tintervjeni l-pulizija. Filwaqt li niddeplora dan l-in/ident huwa aktar importanti li lit-tfal tan-Nurseries tag[na mhux futbol biss ng[allmuhom imma anki dixxiplina u m;ieba. Il-mossi oxxeni jistg[u
jarawhom kullimkien imma limportanti hu li t-tfal ikunu konxji mis-serjeta` tag[hom u tan-Nursery li qeg[din jirrappre]entaw. ➤ LI qabel ing[ata t-tieni penalty favur Naxxar kien hemm plejer ta’ Vittoriosa Stars li kien qed jag[mel il-warm-up u mar wara l-lasta tal-gowlkiper sie[bu jg[olli idejh u ji//aqlaq min-na[a g[all-o[ra b’sinjal /ar li ried itellef lil Aleandro Reano li kien se jinkariga ru[u mill-11-il metru. Na[seb li r-referee Clayton Pisani kellu jintervjeni qabel ing[ata lpenalty biex ine[[i lil dak il-plejer minn wara l-lasta.
Darren Falzon ta’ Naxxar ja[rab lil Samir Arab ta’ Vittoriosa fid-draw 3-3 (ritratt> Joseph Galea)
Ohawuchi (xellug) u Tarabai l-aqwa skorers
L-AQWA SKORERS
Tarabai u Ohawuchi jibqg[u jiskorjaw Edison Luis Dos Santos (Hibernians) Stanley Ohawuchi ( Sliema W.) Alfred Effiong (Qormi) Jhonnattann Benites da Conceicao (B’Kara) Denni Rocha Dos Santos (Valletta) Obinna Obiefule (Hibernians) Oscar Guerrero (Vittoriosa S.) Clayton Failla (Hibernians) Igor Coronado (Floriana) Haruna Shola Shodiya (B’Kara) Marcelo Pereira (Vittoriosa S.) Bojan Kaljevic (Mosta) Gianmarco Piccioni (Mosta) Ronaille Calheira Seara (B’Kara) Abdelkarim Nafti (Valletta) Jose Luis Armario Negrin (Balzan) Gary Muir (Floriana) Terence Scerri (Naxxar L.) Cristian Martins Fernandes (Mosta) Jorge Santos Silva (Tarxien R.) Matias Muchardi (Sliema W.) Jackson di Lima Siqueira (Hibernians Diogo Pinheiro de Sousa (Floriana)
19 19 17 17 15 13 12 12 11 11 11 11 10 10 10
9 8 8 8 7 7 7 7
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
29
SPORT INTERVISTI
Kull ;img[a nistg[u nassistu g[al xi bidla - Paul Zammit (kow/ B’Kara FC) “ Mertu kbir g[all - plejers g[aliex addottajna tattika ftit differenti mis-soltu u na[seb li [alliet il - frott . G[amilna xog[ol inkredibbli b’mod partikolari fl - ewwel taqsima . Kulma kien jonqos kien ilgowl.” Hekk beda l-kummenti tieg[u l-kow/ ta’ Birkirkara Paul Zammit fi tmiem il log[ba importanti kontra Valletta li ntemmet 0-0. Zammit qal li j[oss li kellhom kontroll assolut partikolarment fl - ewwel taqsima waqt li wara l - mistrie[ il log[ba kienet ftit aktar bilan/jata. Mistoqsi dwar kif ja[seb se ti]vol;i l-a[[ar parti tal-kampjonat Zammit wie;eb, “Rajna kif inbidlet il-qu//ata tal-klassifika . Konna [ames punti vanta;; sal-;img[a l-o[ra u tlifna ma’ Hibernians waqt li Valletta reb[u biex ;ejna ]ew; punti fuqhom. Punti li g[adna n]ommu llum. Nemmen li bil-klassifika u l-bilan/ li hemm bejn it-timijiet kull ;img[a nistg[u nassistu g[al xi bidla fin-na[a ta’ fuq tal-klassifika. Fadal [afna g[at - tmiem imma rridu li nibqg[u kon/entrati sabiex naslu g[assu//ess.” - “ Ma tridx toqg[od ta[seb fuq dak li naqas li jag[ti r - referee ,” Hekk qal il-captain tal-Istripes Gareth Sciberras . “ Id de/i]joni ta ’ penalty [afna drabi tkun wa[da minima jekk jing[atax jew le. Imma ma Gareth
Sciberras
Il-captain ta’ Valletta Ryan Fenech jipprova jtajjar il-ballun minn saqajn Temile ta’ B’Kara (ritratt> John Paul Bonanno)
Kienu superjuri g[alina
rridux noqog[du na[sbu fuq hekk. Nemmen li fil-log[ba nqasna fl-a[[ar pass. Irridu li filwaqt li nirran;aw id-difetti li g[andna nie[du l-po]ittiv minn din il-log[ba u n[arsu lquddiem . Fadal [ames log[biet u rridu li nkunu kon/entrati sal-a[[ar. B’hekk biss nistg[u nirrepetu s su//ess tas-sena li g[addiet.”
“Ma kienx [aqqna aktar millog[ba kontra Birkirkara,” lissen il - kow/ Olandi] ta ’ Valletta Andre` Paus wara lpartita tal-;img[a. “Birkirkara kienu superjuri g[alina f’[afna [inijiet matul il-log[ba.” Mistoqsi dwar l-esklu]joni ta ’ /ertu plejers prominenti fosthom Hamsa Barry, il-kow/ Belti wie;eb. “Il-futbol Malti jippermetti biss li tilg[ab
- Andre` Paus (kow/ Valletta FC) [ames plejers barranin fl-istess [in . G[aldaqstant ikolli nag[mel l - g[a]liet tieg[i . Wara kul[add bravu. Imma lg[a]la tat-tim issir qabel illog[ba u fl-a[jar interess tattim.” - Il-captain ta’ Valletta Ryan Fenech qal li xejn g[adu m’hu de/i] wara din il-partita. “Dan kien punt important g[alina . Konna Ryan
Fenech
konxji li ma’ nistg[ux nitilfu u rnexxielna imma l-wirja kienet xi ftit di]appuntanti. B’mod partikolari fl-ewwel taqsima konna dominati minn B’Kara li lag[bu nofs ground. Fit-tieni taqsima qsamna l - log[ob . Fadal [ames log[biet g[at tmiem u biex nsiru / Champions irridu nirb[uhom kollha. Mhux fa/li imma mhux impossibli.”
STILEL TAL-PASSAT
Frans Xuereb ‘In-Nag[;a’ – Floriana FC 1949-55, Vittoriosa S. 1955-57, Hibernians 1957-64, {amrun S. 1964-65
?ikku Xuereb bil-flokk ta’ Hibernians
Frans (?ikku) Xuereb twieled fid-9 t’Awwissu, 1932. Tg[allem il-log[ba tal-ballun fit-toroq ta’ Floriana. Wara ttmiem tal-gwerra fl-ista;un 1 944 - 45 , g[en lil Floriana Boys jirb[u l-League talIskejjel Primarji kif ukoll itTazza biex kisbu double. Wara numru ta’ snin fit-tim talMinors ta’ Floriana meta flista;un 1947-48 reba[ id-double wasal il-mument biex jitla’ t-tar;a g[al mat-tim tal-kbar. Minkejja li kien plejer ta’ klas-
si quddiemu sab lil Pullu Demanuele u kien diffi/li mmens biex jikkompeti mieg[u g[all-istess po]izzjoni. Fl-ista;un 1 954 - 55 Vittoriosa Stars ;ew promossi g[all-Kampjonat tal-Ewwel Divi]joni (il-Premier tal-lum) u sabiex isa[[u l-iskwadra tag[hom kisbu s-servizzi ta’ Xuereb. Minkejja li l-Istars sfaw relegati wara sta;un wie[ed biss ‘In-Nag[;a’ kien suc//ess u sa[ansitra f’dak lista;un intg[a]el mal-MFA XI
f’log[ba kontra SK Beograd. Wara li baqa#’ g[al sta;un ie[or ma’ Vittoriosa fil-kampjonat tat-Tieni Divi]joni, fl1957 ing[aqad ma’ Hibernians. Kien mument transitorju g[allPawlisti u fforma koppja formidabbli, l-ewwel ma’ Freddie Church u wara ma’ Jimmy Mizzi. Xuereb temm il-karriera ma’ {amrun Spartans fejn lag[ab g[al sta;un wie[ed fl-1964-65. L-akbar su//ess tieg[u kien ma’ Hibernians fejn lag[ab 63
log[ba fil-kampjonat u skorja 20 gowl. Reba[ erba’ kampjonati ma’ Floriana 1949-50, 1950-51, 1952-53 u 1954-55 meta kien limitat g[al disa’ log[biet biss matul dawn lista;uni. Fl-ista;un 1960-61 reba[ il-kampjonat ma’ Floriana filwaqt li reba[ tlett darbiet il-Cassar Cup, darbtejn ma’ Floriana u darba ma’ Hibernians. Lag[ab g[al tlett darbiet mal-MFA XI. Frans Xuereb miet fl-2003 fl-eta` ta’ 70 sena.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
30
SPORT
SPANJA
Riedu lil Barcelona lura fil-;lieda I]-]ew; plejers ta’ Real Madrid, Cristiano Ronaldo u Sergio Ramos ikkritikaw lir-referee Alberto Undiano wara li ttim tag[hom tilef 4-3 kontra Barcelona l-{add. I]-]ew; plejers indikaw li Undiano xtaq li jara lil Barcelona lura fil-;lieda g[arreb[ ta’ La Liga billi ffavorixxa lit-tim ta’ Gerardo Martino fidde/i]jonijiet tieg[u waqt l-El Clasico. Hat-trick ta’ Lionel Messi ta reb[a tant mixtieqa lil Barcelona f’log[ba li kien fiha tliet penalties – tnejn g[al Barcelona u wie[ed g[al Real – u t-tke//ija ta’ Ramos. Ronaldo jemmen li Real qed ikunu trattati [a]in kontinwament mir-referees fil-konfronti mill-El Clasico u b’din ir-reb[a Barcelona issa jinsabu punt ta[t Atletico u Real li t-tnejn g[andhom 70 punt. “Lg[abna kontra 12. Dejjem, l-istess. Ma jridux i[alluna nirb[u. Riedu lil Barcelona lura fil-;lieda. Ma rridx in]omm fija u mhux qed infittex sku]i. Imma r-referee ma kienx tal-livell g[al log[ba b[al din. Kieku tilfu llum, Barcelona kienu jinqatg[u barra. Wara [ames snin li ilni Spanja issa qed nifhem kif imorru l-affarijiet. Qatt ma rajt lil
Real favoriti mir-referees. Imma ninsab konvint li minkejja dan kollu, se nirb[u l-kampjonat,” qal Ronaldo li ironikament ing[ata l-aktar penalty kontroversjali mit-tlieta fil-log[ba meta l-fawl fuqu sar barra lkaxxa imma waqa’ fil-kaxxa. Ramos li kkommetta wkoll penalty fuq Neymar u tke//a, qal li r-ri]ultat kien ‘pre-meditat’. “Dejjem l-istess. Lanqas missejt lil Neymar imma issa inutli nitkellem g[ax m’hu se nbiddel xejn. Kul[add ra x’;ara. Stajna [adna xi [a;a imma ma [adna xejn. Hemm affarijiet li ma tistax ti;;ieled kontrihom. Dan kien pre-meditat.” Il-kow/ ta’ Real Carlo Ancelotti kien aktar diplomatiku fl-anali]i tieg[u u qal li kienu ]balji ]g[ar li g[amlu d-differenza. “Dejjem g[idt li l-kampjonat ikun de/i] fl-a[[ar ;urnata. Irridu nkomplu nissieltu u nag[mlu reazzjoni. G[amilna ]balji ]g[ar u g[alhekk tlifna. G[andna nkunu sodisfatti bilmod kif lg[abna. Diffi/li g[alija nikkummenta fuq id-de/i]jonijiet tar-referee. Hu minnu li Messi skorja hat-trick imma kull ]ball kontra plejer tal-kwalita` tieg[u, dejjem se jwe;;g[ek. Fadal disa’ partiti u kull log[ba se tkun
Lionel Messi ji//elebra l-hat-trick g[al Barcelona [dejn Ronaldo ta’ Real Madrid
de/i]iva. Kienet log[ba tajba imma issa rridu ninsewha malajr g[aliex l-Erbg[a jmissna ma’ Sevilla. Min-na[a tieg[u il-kow/ ta’ Barcelona Gerardo Martino qal li m’g[andux [lief kliem ta’ tif[ir g[al Messi li skorja hattrick, inklu] ]ew; penalties. “Ftit nista’ nitkellem dwar Messi g[aliex m’g[andix g[alfejn. Kumpliment wara lie[or. Illum kiser rekord ie[or. Nispera li jtini l-ballun tallog[ba.”
Cellino ma jit[alliex jixtri lil Leeds Utd Il-Football League idde/ieda li n-negozjant Taljan Massimo Cellino, ma jistax jixtri lil Leeds United wara li m’g[addiex mittest tag[ha tal-’Proprjetarji u Diretturi’. It-Taljan ta’ 57 sena l-;img[a
l-o[ra nstab [ati f’pajji]u li naqas milli j[allas id-dazju fuq jott. “Ir-ra;uni g[alfejn Massimo Cellino kien skwalifikat milli jixtri l-klabb kienet fuq l-offi]a li nstab [ati tag[ha l-;img[a l-o[ra fl-Italja u li b’mod ra;jonevoli
– Ronaldo (Real Madrid)
trid ti;i nterpretata b[ala li kien di]onest,” qal il-Football League fi stqarrija. Cellino, li hu mifhum li nvesta £6 miljuni fil-klabb mi/Championship, g[andu 14-il jum biex jappella d-de/i]joni.
FRANZA
Abidal jitlaq bla permess Id-difensur ta’ Monaco Eric Abidal qabad u telaq mill-istadium ming[ajr permess wara li ma kienx inklu] fl-iskwadra fiddraw 1-1 kontra Lille. Il-plejer ta’ 34 sena qed jittama li jkun inklu] fl-iskwadra ta’ Franza g[at-Tazza tad-Dinja imma ma kienx mag[]ul millkow/ Claudio Ranieri g[al din il-log[ba. “Din problema tieg[u. Naf li mar id-dar u ma qg[adx g[allog[ba. Jekk hemm problema nitkellem mal-klabb. Irrid inkun naf g[alfejn telaq. Ma kienx fuq il-bank,” qal Ranieri.
Abidal li sie[eb il-klabb fissajf wara li telaq lil Barcelona, irkupra minn u;ieg[ fl-istonku imma Ranieri g[a]el li jibda b’Nicolas Isimat-Mirin li kien lag[ab fix-xahar li g[amel barra Abidal. “ Kellu ;img[a tajba u t[arre; kuljum imma ppreferejt plejer ie[or,” qal Ranieri li t-tim tieg[u jinsab 10 punti ta[t il-liders Paris St. Germain u g[ad irid jidde/iedi jag[tix /ans ie[or lil Abidal fil log[ba mill - kwarti tal - finali tat - Tazza Fran/i]a kontra Lens g[ada.
PREMIERSHIP
TENNIS
Man Utd iridu reb[a fid-derby
Murray u Federer jer;g[u jirb[u
Michael Carrick ]vela li lplejers ta’ Manchester United jinsabu [erqana li j[allsu lillpartitarji tag[hom b’reb[a fidderby llum. Il - forma inkonsistenti ta ’ United dan l-ista;un rathom jinqatg[u barra mill - ;lieda g[at-titlu g[alkemm g[addew mal - a[[ar tmienja ta/ Champions League. “Kienet ;urnata [a]ina kon tra Liverpool. Sofrejna daqs il - partitarji . Kienet log[ba orribli u ninsabu konxji li dawn huma l-partiti li jfissru
[afna g[all-partitarji u anke g[alina. Din hi log[ba wa[da kontra r-rivali lokali u f’derby dejjem trid tirba[. Mhux se nsewwu l-[sara fl-a[[ar xhur imma nifhmu lill-partitarji u rri]ultat li jridu,” qal Carrick. Manchester City li g[andhom tliet partiti anqas mil-liders Chelsea , g[adhom bi/ /ans li jirb[u l-kampjonat u b’reb[a llum f’Old Trafford jaqb]u wa[edhom fit - tieni post , punt aktar minn Liverpool li lag[bu ]ew; partiti aktar.
I/-Champion renjanti Andy Murray g[eleb lill-Ispanjol Feliciano Lopez fi straight sets biex g[adda g[ar-raba’ round tasSony Open f’Miami. Il-Britanniku kien reba[ ittmien konfronti pre/edenti malIspanjol u bl-eks kow/ tieg[u Ivan Lendl isegwi minn fost lispettaturi, issa g[amilhom 9. Murray g[eleb lil Lopez, seed nru 32, 6-4, 6-1 fi 73 minuta biex issa jiltaqa’ kontra s-seed nru 11 Jo-Wilfried Tsonga mal-a[[ar 16. Tsonga kellu jit[abat biex issupera li/-?iprijott Marcos Baghdatis 4-6, 7-6, 7-5. Roger Federer ukoll kompla g[addej b’reb[a 6-3, 6-3 fuq lOlandi] Thiemo de Bakker fi 72
minuta. Is-seed nru 9 Richard Gasquet g[eleb lis-seed nru 17 Kevin Anderson tal-Afrika t’Isfel 6-3, 6-4. L-Ispanjol Tommy Robredo, seed nru 16 ukoll avanza b’reb[a 6-3, 6-4 fuq il-Fran/i] Julien Benneteau. Fost in-nisa n-nru 2 fid-dinja Li Na sa fl-a[[ar g[amlet l-ewwel dehra tag[ha fit-turnament wara li kienet ing[atat bye fl-ewwel round u [adet walkover fuq Alisa Kleybanova. Hija eliminat lillAmerikana Madison Keys 7-6, 6-3. It-tliet darbiet champion Venus Williams, seed nru 29 kellha b]onn tliet sets u kwa]i sag[tejn u nofs biex issuperat lil Casey Dellacqua waqt li s-seed nru 3 l-
Pollakka Agnieszka Radwanska kompliet tikkonferma li ssuperat il-problemi li kellha bl-irkobba meta reb[et 7-5, 6-3 fuq ir-Russa Elena Vesnina. Del Potro operat Intant l-Ar;entin numru 8 fiddinja, Juan Martin Del Potro aktarx jitlef il-kumplament talista;un min[abba t-tieni operazzjoni fil-polz f’erba’ snin. It-tennista ta’ 25 sena kellu jirtira mill-Open ta’ Miami min[abba din l-operazzjoni li g[amel ilbiera[. Del Potro, rebbie[ tal-US Open fl-2009, kien operat fil-polz tallemin f’Mejju tal-2010 u kien g[amel tmien xhur barra.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
31
SPORT MILL-KUNSILL TAL-MFA
Il-pulizija tordna li l-final tat-Trophy ssir f’April Matthew Mamo Il-final tal-U*Bet tmexxiet mill-{add g[all-Erbg[a 30
FA Trophy 4 ta’ Mejju ta’ April filg[axija wara talba millKummissarju tal-pulizija. Dan [abbru l-President tal-MFA Norman Darmanin Demajo waqt laqg[a tal-Kunsill tal-MFA li saret ilbiera[. Hu qal li l-pulizija g[amlet dan it-tibdil g[aliex fl-4 ta’ Mejju se tkun /elebrata l-festa ta’ San Publiju fil-Furjana. Il-Kummissarju nforma lillMFA li peress li Valletta huma wie[ed mill-finalisti tat-Trophy, kienu se jinqalg[u diffikultajiet fl-immani;;jar tat-traffiku fejn jid[ol d[ul u [ru; tat-trasport lejn il-Belt. Fuq dan il-ka] tkellem Paul Spiteri V/i-President ta’ Valleta li stqarr li ma jaqbilx li meta lpulizija jitolbu xi [a;a, din ti;i a//ettata mill-ewwel, g[aliex ja[seb li hemm interessi o[ra mo[bija. Darmanin Demajo ippre/i]a li l-Kumissarju ta ordni lill-MFA u fl-ittra tieg[u av]a lill-MFA b’dan it-tibdil u ma tax g[a]la o[ra ladarba dan hu fil-parametri tal-futbol li jista’ jsir. Hawnhekk qamet ukoll xi ftit tal-kontroversja minn dawk pre]enti g[aliex dakinhar, fit-30 ta’ April hemm skedata wkoll semi-finali mi/Champions League. Talba rifjutata It-talba ta’ Bir]ebbu;a Saint Peters biex jinbidel l-isem talklabb g[al Brera B’Bu;ia St. Peters kienet rifjutata millKunsill.
Dan sar wara li l-klabb millEwwel Divizjoni la[aq ftehim ma’ Brera Calcio ta’ Milan biex dan tal-a[[ar isellef numru ta’ plejers li ma jkunux g[amluha g[al-livell ta’ amateurs fl-Italja. Darmanin Demajo qal li hu ma jaqbilx li tim jaqbad u jbiddel isem g[aliex l-isponsor irid hekk. Qal li din tista’ to[loq problemi mal-FIFA u ma tag[milx sens li jkollok isem ta’ pajji] barrani flisem tat-tim Malti. Qal ukoll li lkundizzjoni ta’ Brera, jekk ti;i a//ettata, kienet se to[loq pre/edent. Imma [alla l-bieb imbexxaq li wara diskussjoni, lisem mi]jud jidda[[al fuq wara tal-isem tal-klabb. Il-President tal-MFA qal li jekk ti;i a//ettata din it-talba “kull sena jkollna karnival ta’ ismijiet”. Huwa qabbel dan il-ka] mattalba ta’ Hull City fil-Premier Ingli] biex jinbidlu g[al Hull Tigers u semma li f’dan il-ka] lFA Ingli]a argumentat li ismijiet ta’ klabb huma patrimonju. Angelo Chetcuti vi/i President ta’ B’Bugia [abbar li se jie[u nota tad-de/i]joni u a//ettaha, imma fakkar li l-klabb ma [ax din il-kwistjoni b’mod [afif. Hu qal li l-President tal-MFA mhux korrett meta jqis b[ala sponsor lil Brera Calcio g[ax hu iktar ka] ta’ ;emella;;. Qal li klabb ]g[ir b[al B’Bugia jiggranfa ma kull tibna biex imantni l-operazzjonijiet tieg[u. Darmanin Demajo wie;eb li lka] ta’ B’Bugia ma kienx sempli/i bdil tal-isem g[ax il-kuntratt kien se jinkludi wkoll affarijiet o[ra [alli l-isem jinbidel biss
g[all-ewwel tim u jkun kuntratt b’rabta ta’ tliet snin. Hu qal li dawn l-affarijiet jag[mluh aktar /ert li isem ta’ klabb mhux g[allbejg[. Mbong se jsir Malti Sadanittant il-President Darmanin Demajo informa lill-
Kunsill li kien g[adu kemm ir/ieva ittra mill-uffi//ju tal-Prim Ministru li nformatu li l-plejer ]ag[]ug[ Joseph Mbong, iben ilmibki eks plejer ta’ Hibernians, se jing[ata /-/ittadinanza Maltija u allura se jkun eli;ibbli li jilg[ab f’pajji]na fil-Kampjonat Ewropew U17 li se jsir pajji]na stess f’Mejju. Ji/[ad talba Il-kunsill /a[ad
talba ta’ Jason Deguara Segretarju ta’ B’Kara FC biex jing[ata filmati millcameras tas-sigurta` biex ji;u identifikati min ivvandalizzalu lkarozza barra l-istadium nazzjonali ftit tax-xhur ilu. Il-President Darmanin Demajo qal li dakinhar il-filmati tasCCTV ma kienux qed ja[dmu u ]vela li b[alissa g[addejjin diskussjonijiet ma’ kumpannija privata biex ti;i nstallata sistema ta’ CCTV ta’ kwalita` tajba [afna. Din is-sistema mistennija tibda ta[dem minn Mejju. Floriana FC kontra Vaughn Jr Kwistjoni o[ra diskussa fil-
Kunsill kienet talba minn Floriana FC biex jing[ataw permess jift[u pro/eduri legali kontra Stephen Vaughn Jr fuq ‘con-
Joseph Mbong se jing[ata /ittadinanza Maltija
trol management and expenditure of fund’ meta hu kien President ta’ Floriana. Il-President Norman Darmanin Demajo qal li din il-kwistjoni g[andha l-ewwel ti;i diskussa filkumitat e]ekuttiv min[abba li jista’ jkun hemm kwistjonijiet legali. Qal li sar jaf bil-kwistjoni ftit sig[at qabel beda l-Kunsill u allura ma tistax tittie[ed de/i]joni b[al din fi ]mien qasir. Is-Segretarju ta’ Floriana Dione Borg qal li dan se jwassal g[al dewmien esa;erat biex tittie[ed de/i]joni u qabbel dan ilka] ma meta l-eks plejer internazzjonali George Mallia talab permess biex ifittex lil Qormi FC fuq flus li qal li kellu jir/ievi. Il-kunsill qabel li l-materja ti;i diskussa quddiem l-e]ekuttiv fit-
Il-Kwistjoni bejn Valletta u l-MFA Il-President tal-MFA Norman Darmanin Demajo kif mistenni fl-ewwel okka]joni li kellu fil-Kunsill tkellem dwar il-kwistjoni ta’ Valletta FC li bag[tux il-plejers g[at-ta[ri; mat-tim nazzjonali qabel ilpartita ta’ [bioberija kontra lAlbanija. Hu ta rendikont ta’ dak li ;ara. Qal li fl-20 ta’ Di/embru li g[adda Valletta bag[tu email li fiha nfurmaw lill-MFA li lKumitat idde/ieda li l-plejers ma jmorrux g[at-ta[ri;. Qal li l-MFA kitbet lura g[ax ma [assitx li dan hu l-mod kif tkun trattata din il-[a;a. LMFA qalet li kienet sorpri]a li Valletta marru lura mill-ftehim u nformaw lill-MFA li l-programm ta’ ta[ri; se jkompli kif skedat u l-plejers Beltin se
jitne[[ew mill-iskwadra tannazzjonal waqt li titwaqqaf ukoll l-assikurazzjoni, imma lklinika se tkompli ddewwi lplejers li kienu di;a` mwe;;g[in. Valletta re;g[u bag[tu email fejn infurmaw lill-MFA li lkow/ Andre` Paus [a de/i]joni irriversibbli li l-plejers ta’ Valletta tan-nazzjonal u ta’ ta[t il-21 sena mhux se jmorru g[at-ta[ri; mill-bidu, imma jing[aqdu mal-o[rajn mis-Sibt l-1 ta’ Marzu. Intqal li l-uffi/jal ta’ Valletta Jerry Ellul, informa lill-MFA li l-Kumitat ta’ Valletta kien iltaqa’ ma’ Paus u pprova jbiddilu d-de/i]joni. Madankollu qal Ellul, il-kumitat ta’ Valletta kellu idu marbuta g[aliex Paus irrifjuta li jbiddel id-de/i]joni.
Qal li l-Kumitat mhux komdu b’din id-de/i]joni imma ma kienx hemm mod ie[or. B’referenza g[all-kritika li saret, Darmanin Demajo qal li mhux ;ust li te[el l-MFA meta kien hemm ftehim li nkiser. Qal li jekk xi [add ma jridx jibg[at plejers man-nazzjonal, ja//etta dan u ma j[ossx li min ikun g[andu ji;i sospi]. G[al din iddikjarazzjoni kien hemm appalaws kbir minn dawk pre]enti. Darmanin Demajo qal ukoll li ma j[ossx li g[andu jitlob sku]a g[ax jaf li kien hemm ftehim u d-de/i]joni tal-MFA ittie[det fuq dak il-ftehim. Madankollu qal li hu ma jbag[tix mill-ego u g[alkemm i[oss li [a de/i]joni tajba, jekk il-Kunsill ja[seb li ]balja, kien
lest jisku]a ru[u. Il-Vi/i-Presidcent ta’ Valletta Paul Spiteri li kien pre]enti, qal li l-isku]a li Valletta ppretendew hi g[ax ilplejers t[allew imorru laqg[a u ta[ri; meta l-MFA kienet di;a` taf li mhux se jintag[]lu. G[al dan Darmanin Demajo qal li Valletta kellhom kow/ im[allas minnhom li njora ftehim u l-kumitat messu qallu jie[u pa/enzja, u wara, jekk g[andu problema, jer;a’ ji;i diskuss il-ftehim. “ Li ji;i kow/ barrani u jikkmanda plejers lokali biex ma jilag[bux man-nazzjonal, iddejjaqwni [afna. Jien jekk immur barra nirrispetta linnies tal-lokal,” qal Demajo li kkjarifika li hu m’g[andu g[al [add.
3 ta’ April biex ji;u //arati numru ta’ punti, fosthom jekk Vaughn Jr jistax jitqies b[ala uffi/jal ta’ Mosta FC meta jokkupa lpo]izzjoni ta’ direttur tekniku. Darmanin Demajo qal li Floriana g[andhom ikunu pre]enti g[all-E]ekuttiv biex ji//araw il-po]izzjoni tag[hom u mistoqsijiet li jistg[u jitqajmu. Dione Borg argumenta li llaqg[a li jmiss tal-Kunsill hi madwar xahar ie[or u allura l-kaw]a ta’ Vaughn Jr, li feta[ quddiem ilqrati Maltin se tkun di;a` bdiet tinstema. Fid-dawl ta’ dan, il-Kunsill ta permess lil Floriana FC biex jekk hemm b]onn jag[mlu kontraappell fil-Qorti imma jekk dawn se jift[u kaw]a ;dida, g[andhom b]onn il-permess.
Passi kontra Bayern Munich Il-UEFA ordnat li parti millAllianz Arena ta’ Bayern Munich se jkun mag[luq g[allpartita ta’ ritorn mill-kwarti talfinali ta/-Champions League kontra Manchester United. Dan wara li l-partitarji ta’ Bayern g[amlu banner offensiv fil-partita mir-round pre/edenti kontra Arsenal. B[ala pass dixxiplinari, lUEFA ordnat l-g[eluq ta’ settur tal-ground ghat-tieni leg kontra Manchester United fid-9 ta’ April waqt li mmultat ukoll lilliders :ermani]i 10,000 ewro. Sadanittant id-difensur ta’ Bayern Dante, ;edded il-kuntratt tieg[u mal-klabb sal-2017. Iddifensur /entrali Bra]iljan kien qed jissemma li seta’ jsie[eb lil Manchester United matul is-sajf.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 25 ta’ Marzu, 2014
32
LOKALI
IL-MALASJA> Qraba mbikkma hekk kif ilbiera[ kienu infurmati li ntilfet kull tama li jinstab xi [add [aj li kien abbord it-Titjira MH370 tal-Malaysia Airlines. Dan fl-istess [in li t[abbar li l-ajruplan kien i;;arraf fin-Nofsinhar tal-O/ean Indjan madwar 2,500 kilometru fil-Punent tal-belt Awstraljana ta’ Perth. (ritratt EPA) Ara Pa;na 13
Jinqatlu /ikonji minkejja li huma g[asafar protetti }ew; /ikonji bojod, minn qatg[a ta’ tlettax li kienu osservati jaslu Malta s-Sibt li g[adda, inqatlu l-{add waranofsinhar g[all-[abta tal-4pm fl-in[awi tas-Salini, hekk kif l-g[asafar, li huma protetti, kienu qed jittajru fuq il-Mag[tab. Birdwatchers li huma membri sew tal-Birdlife Malta kif ukoll tal-CABS, il-Kumitat kontra lqtil tal-g[asafar, kienu qed isegwu dan it-tajr minn x[in wasal f’pajji]na u semg[u t-tiri. Fil-post issej[u mill-ewwel ilpulizija imma wara tfittxija li saret, la nstab it-tajr mejjet u wisq inqas min spara fuqhom. Fi stqarrija l-CABS qalet li rnexxielha wkoll ti;bed filmati tal-g[asafar, li huma tat-tip White Stork, ji;u maqtula. Il-
Il-Gvern ikkritikat b’nuqqas ta’ infurzar effettiv u li l-Pulizija mhix qed taqdi dmirijietha bi]]ejjed filmati ;ew mg[oddija lillpulizija tal-ALE, lAdministrative Law Enforcement minbarra li ttellg[u online. Fl-istqarrija tfisser kif i//ikonji kienu qed jippruvaw jin]lu mal-;enb tal-Mag[tab. I]da t-tiri tal-ka//aturi ma [allewhomx. U waqt li tnejn minnhom tni]]lu b’tiri ta’ senter, mill-bqija kienu osservati j[allu l-post u jtiru lejn ilBuskett biss g[axra – li jfisser li /ikonja o[ra nqatlet aktar tard. Il-Birdlife Malta kkonfermat,
min-na[a tag[ha, li /ikonja o[ra nqatlet fl-in[awi tal-Mosta. Jirri]ulta wkoll li f’xi [in i//ikonji g[addew minn fuq ilgrawnd nazzjonali f’Ta’ Qali fejn anke ;ew innutati millispettaturi li kienu qed isegwu lpartiti tal-kampjonat Premier tal-{add. Sadanittant, fuq il-ka//a u partikolarment b’rabta malinsib, l-istqarrija tikkritika lillGvern b’nuqqas ta’ infurzar effettiv u ssostni li l-Pulizija mhix qed taqdi dmirijietha bi]]ejjed f’dan ir-rigward.
Intqal li fl-a[[ar ;ranet tim ta’ sorveljanza tal-Birdlife u talCABS irnexxielhom jiffilmjaw u josservaw 15-il persuna jonsbu illegalment f’G[awdex, f’Mi;ra l-Fer[a, f’Fomm ir-Ri[, f’{ad-Dingli, f’Ta’ Baldu, f’{al Far u f’Delimara. I ]-]ew; g[aqdiet tal-g[asafar sostnew li meta qed jinfurmaw lill-Pulizija b’dawn il-ka]i, biex jie[du azzjoni, il-Pulizija qed jispi//aw jaslu fuq il-post 55 minuta wara, u ;ieli anke wara sieg[a. Kaw]a ta’ hekk [afna minnassaba jispi//aw jitilqu minn fuq il-post. Infatti mit-13-il nassab li kienu osservati, tnejn biss spi//aw arrestati. Anke lKSU, il-Ka//aturi San Ubertu, jikkundannaw il-ka] tal-qtil ta/-
/ikonji. Sadanittant l-Gvern [are; stqarrija fejn fiha sostna li ]ied ir-ri]orsi ne/essarji biex ikun investigat il-ka] tal-biera[ filwaqt li kkundanna l-qtil ta//ikonji. Fl-istqarrija l-Gvern [abbar li fil-jiem li ;ejjin, se jkun qed jippubblika emendi fir-regoli dwar il-konservazzjoni tal-g[asafar.
media•link COMMUNICATIONS
IL-MEPA TPO::I L-EWWEL L-INTERESSI PARTI:JANI TAL-PM QABEL IS-SA{{A TAR-RESIDENTI Miller
25 – 3 – 2014