Nru 13,704
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Il-Gvern Laburista jdur g[all-Isptar San Luqa
Ka//a
Bi]]ejjed firem g[al referendum abrogattiv
Il-Koalizzjoni Kontra l-Ka//a fir-Rebbieg[a, mag[mula minn 11-il g[aqda lokali li ja[dmu favur l-ambjent, [abbret li ;abret bi]]ejjed firem biex isir referendum abrogattiv dwar ilka//a fir-rebbieg[a. Il-petizzjoni b’44,376 firma lbiera[ ;iet ippre]entata lill-Kummissjoni Elettorali. Ara pa;na 2
Il-Gvern Laburista wara sena tal-le;i]latura tieg[u, se jer;a’ jdur g[all-Isptar San Luqa li ilu mag[luq aktar minn seba’ snin biex dan l-isptar jerga’ jifta[ ilbibien tieg[u g[all-pazjenti. Quddiem nuqqas ta’ ideat ;odda u wara li tul din l-a[[ar sena l-istess gvern naqqas is-
sehem tas-settur privat fisservizzi tas-sa[[a offruti millistat, id-de/i]joni tal-Gvern immexxi minn Muscat, li tant ikkritika dan is-settur u wieg[ed li g[andu roadmap biex jattwaha hekk kif jitla’ fil-Gvern, dahru mal-[ajt wara li n[ar;u rapporti fil-media lbiera[, ikkonferma li
se jkunu qed ji;u trasferiti numru ta’ pazjenti g[all-bini talisptar l-antik – l-Isptar San Luqa. Id-de/i]joni tal-Gvern Laburista se twassal biex numru ta’ pazjenti se jkunu m;ieg[la ji;u trasferiti mis-sodod tag[hom. 17-il pazjent li b[alissa jins-
abu g[all-kura fl-Isptar Karen Grech, se jkunu trasferiti g[allbini l-antik tal-Isptar San Luqa biex dawn il-pazjenti jag[mlu wisa’ biex jin;iebu minflokom pazjenti li fl-Isptar Mater Dei qed jistennew sodda g[ar-riabilitazzjoni. g[al pa;na 2
Il-[in tas-sajf jibda matul il-lejl li ;ej. L-arlo;; irid jitmexxa sieg[a ’l quddiem biex il-[in tassajf jibda fis-2am tal-{add u jintemm fit-3am tal-a[[ar {add ta’ Ottubru.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
2
LOKALI
Pazjenti se jkunu trasferiti minn sptar g[al ie[or minn pa;na 1
Il-Koalizzjoni Kontra l-Ka//a fir-Rebbieg[a ti;bor 44,376 firma Fl-istess ;urnata tal-elezzjoni tal-Kunsilli Lokali tas-sena ddie[la l-poplu Malti u G[awdxi jista’ jkun mitlub jo[ro; jivvota mhux biss biex jag[]el ilKunsillieri Lokali, i]da anke biex jidde/iedi jekk iridx li titne[[a lka//a fir-rebbieg[a. Dan hekk kif il-Kummissjoni Elettorali issa g[andha uffi/jalment quddiemha 44,376 firma f’petizzjoni li n;abret biex jissejja[ referendum abrogatti, li se jkun l-ewwel wie[ed tat-tip tieg[u f’Malta, biex il-ka//a firrebbieg[a f’Malta titne[[a. Minn dawn, 40,351 huma ta’ persuni li isimhom jidher fir-re;istru elettorali. Din il-petizzjoni, li lbiera[ ;iet ippre]entata lill-Kummissjoni Elettorali, saret fuq inizjattiva talKoalizzjoni Kontra l-Ka//a firRebbieg[a, mag[mula minn numru ta’ g[aqdiet lokali li ja[dmu favur l-ambjent. Il-pro/ess beda f’nofs is-sajf
tas-sena li g[addiet, u f’anqas minn tmien xhur, il-koalizzjoni rnexxielha ti;bor aktar minn 44,000 firma, li jfisser 11,000 aktar minn kemm titlob il-li;i, biex isir referendum abrogattiv, trid issir petizzjoni ta’ 10% talelettorat Malti, ji;ifieri 33,418 firma. Fi kliem Carmel Cacopardi, f’isem l-Alternattiva Demokratika, li hi wa[da millg[aqdiet fil-koalizzjoni, [add ma stenna li l-firem se jin;abru bi pro/ess daqshekk mg[a;;el, g[alkemm, fi kliemu, ka]i differenti, b[al qtil tal-ajkli, g[enu biex jikber l-g[arfien dwar g[aliex hu importanti li ma jkunx hawn ka//a fir-rebbieg[a. Skont il-li;i, il-Kummissjoni Elettorali g[andha ;imag[tejn biex tivverifika l-firem, u minn hemmhekk, il-Kummissjoni tie[u l-firem quddiem il-Qorti Kostituzzjonali. Il-pro/ess li jkun imiss, imbag[ad, jie[u tliet xhur,
li matulu jkun ippubblikat avvi] u jkunu jistg[u jitressqu lo;;ezzjonijiet. Wara, imbag[ad, tkun il-Qorti Kostituzzjonali li tie[u de/i]joni jekk l-o;;ezzjonijiet ikunux validi jew le. Ir-referendum ikun irid isir sa mhux anqas minn tliet xhur wara, i]da mhux aktar minn sitt xhur wara. G[alhekk, fi kliem Carmel Cacopardo, l-g[an hu li r-referendum isir mal-elezzjoni talKunsilli Lokali s-sena d-die[la. Il-koalizzjoni hi ffurmata minn 11-il g[aqda differenti li ng[aqdu flimkien biex ti;i abolita il-ka//a fl-ista;un tar-Rebbieg[a f’Malta. Dawn l-g[aqdiet huma lAlternattiva Demokratika, Birdlife Malta, Coalition for Animal Rights, Din l-Art {elwa, Flimkien g[al Ambjent A[jar, Friends of the Earth Malta, Gaia Foundation, Moviment Graffiti, Greenhouse Malta, Nature Trust Malta u r-Ramblers Association.
Dan ifisser li biex il-Gvern ta’ Muscat isolvi l-kri]i ta’ iffullar fl - Isptar Mater Dei , wara li falla fl-attentat tieg[u meta tella’ tined barra l-Isptar Mater Dei li kellu j]arma wara ftit sig[at ri]ultat tal-kaos li nqala’ u l-protesti ;ustifikati tal-Union tal-Infermiera u lQwiebel (MUMN), issa se jkun qed jittrasferixxi pazjenti minn sptar g[al ie[or u li se jwassal biex jer;a ’ jibda jintu]a l-Isptar San Luqa. Fil - jiem li g[addew In Nazzjon ]vela kif il-problema ta ’ nuqqas ta ’ sodod issa [arbet g[al kollox minn ta[t il-kontroll tal-Gvern Laburista u l-Ministru tas-Sa[[a beda jikkunsidra bis - serjetà li jibg[at pazjenti lejn postijiet o[rajn, xi [a;a li issa l-Gvern stess ikkonferma lbiera[ u li hi realtà.
L-MUMN ma kinitx ikkonsultata dwar il-ftu[ mill-;did tal-Isptar San Luqa In - Nazzjon g[andu infor mazzjoni wkoll li l-MUMN ma kinitx ikkonsultata dwar dan it-trasferiment ta’ pazjenti li se j;ib mieg[u wkoll trasferiment ta’ [addiema fissettur tal-kura tas-sa[[a. Infermieri qed jesprimu lpreokkupazzjoni tag[hom li lpostijiet alternattivi li g[a]el il - Gvern mhumiex attrezzati, u g[alhekk dan ilpass se jkun ta ’ detriment g[all-pazjenti.
L-Air Malta tikri ]ew; ajruplani L-Air Malta se tag[mel wet leasing ta ’ ]ew; ajruplani Boeing 737 - 400 ta ’ 1 68 passi;;ier il-wie[ed g[ada l{add u t-Tnejn. L-ajruplani se jissie[bu filflotta tal - linja tal - ajru biex jag[mlu seba ’ titjiriet ta ’ ritorn. Dawn it-titjiriet kienu skedati li jkunu m[addma blajruplani tal-linja tal-ajru li b[alissa qed issirilhom
manutenzjoni ta’ prevenzjoni. Philip Saunders , il - Kap Kummer/jali tal - Air Malta , qal li l-Air Malta se tibqa’ wa[da mill-aqwa linji tal-ajru tal-Ewropa f’termini ta’ affidabbilàt . Hu stqarr li l kumpanija se tkun qed tag[mel [ilitha biex t[addem kull titjira skedata u tpo;;i lkonvenjenza tal-passi;;ieri lewwel.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
3
LOKALI
Is-settur tas-sa[[a fil-b]onn ta’ aktar mi]uri konkreti, innovattivi u mmirati lejn l-isfidi ewlenin li hemm quddiemna L-ewwel sena ta’ Gvern Laburista fil-qasam tas-sa[[a la la[qet l-aspettattivi tan-nies u wisq anqas wetttqet dak li lPartit Laburista wieg[ed qabel lelezzjoni. Minbarra n-nuqqas kbir ta’ stabbiltà u serenità li qed jirrenja f’dan is-settur, il-Gvern g[amel sena g[addej minn kri]i g[al o[ra fl-aspetti l-aktar importanti tas-servizz tas-sa[[a. Dan fissru d-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech, ilkelliem tal-Oppo]izzjoni dwar is-Sa[[a waqt konferenza tala[barijiet li matulha ppre]enta rreazzjoni tal-Partit Nazzjonalista g[all-operat talGvern Laburista fil-qasam tassa[[a fl-ewwel sena talle;i]latura tieg[u. Claudio Grech spjega wkoll kif f’numru ta’ oqsma l-Gvern naqas milli jag[raf jibni fuq ilpedamenti li sab u b’hekk minflok in[olqu soluzzjonijiet innovattivi, spi//aw in[olqu problemi ;odda li ssarrfu f’nuqqasijiet strate;i/i tal-politika tas-sa[[a m[addma mill-Gvern Laburista. Fost dawn, Claudio Grech semma t-tne[[ija tar-responsabbiltà g[as-settur tal-anzjani minn ta[t il-Ministeru g[asSa[[a. Hu qal li l-instabbilità fit-tmexxija tas-settur ;ejja millin/ertezza ma[luqa mir-reshuffle tal-Ministri, inklu] dak tassa[[a li ilha ;img[at tissemma. Kien hemm ukoll tnaqqis fissehem tas-settur privat fil-qasam tas-sa[[a. Sar tnaqqis ta’ 60 filmija fl-investiment kapitali filqasam tal-kura primarja. Claudio Grech qal li matul issena li g[addiet kien hemm xhur s[a[ ta’ kri]i ta’ iffullar ta’ sodod fil-kuriduri tal-Isptar
Id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech, fil-pre]enza tal-kandidat tal-PN g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Kevin Plumpton, qal li kien hemm tnaqqis fis-sehem tas-settur privat fil-qasam tas-sa[[a u tnaqqis ta’ 60% fl-investiment kapitali fil-qasam tal-kura primarja
Mater Dei, li qed iwassal biex pazjenti ma jing[atawx l-aftercare kollha ne/essarja. Il-Gvern ukoll tilef opportunità taddeheb meta warrab il-ftehim inizzjali bejn il-gvern Nazzjonalista u l-Isptar St Philip’s biex dan l-isptar jintu]a g[ar-riabilitazzjoni. Hu qal li ma saru l-ebda mi]uri ;odda fil-qasam tal-kura fil-komunità, tal-anzjani u tarriabilitazzjoni. Kien hemm kunflitt kostanti mal-unions, partikularment mal-MUMN, li naqqas is-serenità fl-operat Minkejja l-investiment li sar fih, ir-rapport ta’ John Hopkins Medicine International ma ng[atax l-importanza me[tiega. Il-medi/ini out-of-stock baqg[u
Nuqqas ta’ stabbiltà u serenità fil-qasam tas-sa[[a problemati/i anzi ]diedu l-problemi. Hu semma wkoll ir-riskji li qed jesponi lis-settur tas-sa[[a bis-sistema tal-IT (CPAS) li qed tidda[[al. Claudio Grech spjega wkoll kif f’dan is-settur, il-Gvern mhux talli ma sa[[a[x il-meritokrazija, i]da injora kull forma ta’ mertu fil-mod ta’ kif jin[atru u jitne[[ew l-uffi/jali pubbli/i. Dan irrifletta ru[u wkoll fidde/i]joni li jinqasam id-
Dipartiment tal-Cardiac Services kontra l-parir tal-esperti f’dan il-qasam. Claudio Grech elenka numru ta’ mi]uri mwettqa li l-Partit Nazzjonalista jqishom b[ala po]ittivi u li g[andhom lappo;; s[i[ tieg[u. Fost dawn semma l-kontinwazzjoni ta’ diversi pro;etti validi li kienu nbdew mill-Gvern pre/edenti fosthom i]-]ieda fl-allokazzjoni tal-ba;it b’mod ;enerali, [idma biex jinfet[u aktar wards flIsptar Mater Dei, xog[ol fuq listrate;iji tad-dimensja u talobe]ità u t-tlestija ta/-?entru tas-Sa[[a tar-Rabat. Fakkar ukoll fuq it-twettiq tal-li;i talIVF li kien g[amel il-Gvern Nazzjonalista.
Fil-konferenza tkellem ukoll Kevin Plumpton, kandidat talPN g[all-Parlament Ewropew li elenka sensiela ta’ problemi li qed jiffa//ja s-settur tal-kura tas-sa[[a mentali f’pajji]na li wkoll spi//a vittma ta’ sensiela s[i[a ta’ de/i]jonijiet ]baljati. Hu semma t-transfers politi/i flIsptar Mount Carmel fejn nies b’esperjenza fil-kura tas-sa[[a mentali twarrbu. Fisser ukoll li l-Crisis Intervention Team li kien sar mill-Gvern pre/identi u kien joffri servizz kontinwu, issa ntbag[at ja[dem f’uffi//ji f’Santa Venera flimkien malamministrazzjoni ta’ Mount Carmel. Hu sa[aq ukoll biex isservizzi g[al kura tas-sa[[a mentali jing[ataw fil-komunità. Claudio Grech spjega kif ilPartit Nazzjonlista g[alkemm mill-Oppo]izzjoni, qed jag[mel differenza kbira fis-settur tassa[[a. Sa[aq li l-PN qed jag[ti vu/i lill-pazjenti li mhux qed jing[ataw is-servizz xieraq kif ukoll qed ikun ta’ spalla g[all[addiema kollha biex [idmiethom tkun apprezzata u msa[[a. Hu sa[aq li filwaqt li lOppo]izzjoni se tkompli tag[mel l-iskrutinju tag[ha b’mod effettiv u kostanti, se tibqa’ ta[dem biex jintla[aq kunsens fuq il-materji strate;i/i fil-qasam tas-sa[[a, permezz tal-parte/ipazzjoni attiva filKumitat Permanenti g[as-Sa[[a li twaqqaf fuq inizjattiva talOppo]izzjoni u billi tibqa’ to[ro; bi proposti ta’ kif isservizz jista’ dejjem jibqa’ jitjieb u b’hekk tissa[[a[ issostenibbiltà tieg[u.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
4
LOKALI
L-g[a]la tal-President George Abela [ames snin ilu kienet g[a]la tajba F’/ena li saret fi tmiem it-terminu tieg[u, u mog[tija millPrim Ministru, il-President attwali George Abela rrefera b[ala “bla pre/edent” in-nominazzjoni tieg[u b[ala President ta’ Malta [ames snin ilu, meta lPrim Ministru ta’ dak i]-]mien, Lawrence Gonzi, kien sejja[lu fl-uffi//ju tieg[u fil-Ber;a ta’ Kastilja. Dakinhar kienet lewwel darba li gvern innomina President mill-kamp politiku oppost. F’diskors li g[amel fil-Ber;a’ ta’ Kastilja lbiera[ filg[axija, ilPresident Abela sa[aq dwar ilb]onn ta’ riformi Kostituzzjonali sabiex ti]died l-awtonomija g[all-President ta’ Malta. George Abela qal li hu kien imbotta g[al dawn ir-riformi u esprima t-tama li dawn jitwettqu mis-su//essuri tieg[u. Hu stqarr li matul il-Presidenza tieg[u, ippromwova l-b]onn ta’ dawn ir-rifomi biex l-Uffi//ju talPresident ikun totalment awtonomu u fl-istess [in, jibqa’ f’kuntatt kontinwu mal-og[la awtoritajiet tal-pajji]. George Abela, li s-su//essur
{ames snin wara l-g[a]la tal-President George Abela mill-eks-Prim Ministru Lawrence Gonzi, qed tkompli ssib aktar tif[ir g[allg[a]la b’g[aqal li ssarrfet ukoll f’[afna ;id g[all-pajji]na. Fir-ritratt l-eks-Prim Ministru u s-Sinjura Gonzi jidhru flimkien mal-Prim Ministru u s-Sinjura Muscat u mal-President u s-Sinjura Abela f’/ena ad unur il-President Abela fil-Ber;a ta’ Kastilja (Ritratt> DOI)
tieg[u se tkun Marie Louise Coleiro Preca u li /-/eremonja tal-[atra se ssir fil-Palazz u ssegwi fil-Kamra tar-Rappre]entanti fl-4 ta’ April, qal li hu jinsab fidu/ju] li min ;ej warajh – li wkoll hi minn ra[al twelidu {al Qormi – se jibqa’ jg[in lin-nies fi ]minijiet diffi/li f’[ajjithom.
Hu stqarr li ‘r-ru[ so/jali’ ta’ Marie Louise Coleiro Preca g[andha ;;ib nifs ;did fil-presidenza u li hi se tkun qed tispira l-g[aqda nazzjonali. George Abela qal li minkejja li hu jinsab kuntent li sejjer iddar, hu j[ossu kburi b’dak li hu u t-tim tieg[u rnexxielhom jiksbu. Fid-diskorsi tag[hom, il-Prim Ministru u l-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil fa[[ru lil George Abela g[axxog[ol imprezzabbli li g[amel, spe/jalment fil-qasam filantropiku. Il-Prim Ministru u l-Kap tal-Oppo]izzjoni wkoll fa[[ru lil George Abela talli
g[aqqad lill-pajji] u rnexxielu jibqa’ ‘l fuq mill-parti;jani]mu. Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li d-de/i]joni taleks-Prim Ministru Lawrence Gonzi li jinnomina lil George Abela b[ala President kienet g[a]la tajba g[ax issa, [ames snin wara, il-ma;;oranza assoluta tan-nies hi kburija bil[idma ta’ George Abela b[ala President. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil sa[aq li lPresident g[andu jkun simbolu ta’ g[aqda nazzjonali u ta’ solidarjetà – rwol li mexa bih ilPresident Abela b’mod e]emplari [afna.
Fi tmiem l-attività, l-eks-Prim Ministru u s-Sinjura Gonzi ppre]entaw rigal lil George Abela – rikonoxximent minn dak li kien il-Prim Ministru li kien innomina lil George Abela g[all-Presidenza. Pre]enti g[all-okka]joni kien hemm, fost o[rajn, membri parlamentari, membri mill:udikatura, l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech, l-Isqof Aw]iljarju Charles Scicluna u numru ta’ dinjitarji. Ilbiera[ filg[axija l-President George Abela attenda kun/ert ad unur tieg[u mill-Orkestra Nazzjonali fi tmiem il-mandat bit-tema Tislima.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
5
LOKALI
‘il-mument’ kien korrett f’artiklu fil-konfront tal-eks-Kummissarju Pullicino Il-Qorti tal-Appell preseduta mill-Prim Im[allef Silvio Camilleri u l-Im[allfin Tonio Mallia u Joseph Azzopardi, annullat sentenza li ng[atat milleks-Im[allef Philip Sciberras, dwar ka] ta’ libell li kien sar mill-eks-Kummissarju talPulizija Lawrence Pullicino kontra l-editur tal-gazzetta ilmument. L-Im[allfin qalu fis-sentenza tag[hom, li l-;urnali]mu investigattiv g[andu ji;i protett, anke jekk dak li ji;i rrapportat mhux bilfors ikun kompletament korrett. F’dan il-ka], imma, dak li ng[ad fil-;urnal kien veritier, anke jekk ma kienx ka] uniku. L-Im[allef Sciberras li ppreseda l-ewwel Qorti, kien qal li ma kienx emmen ix-xhieda ta’ /ertu uffi/jal tas-sigurtà tal-[abs, Bernard Zahra, g[ax kien iben leditur tal-gazzetta tal-Partit Nazzjonalista, In-Nazzjon. L-eks-Kummissarju Lawrence Pullicino kien feta[ kaw]a ta’ libell g[ad-danni f’Mejju tal1997 kontra l-gazzetta ilmument, dwar artiklu li kien jg[id li waqt li kien qieg[ed iservi sentenza ta’ [abs, l-eksKummissarju kellu trattament preferenzjali meta mqabbel malpri;unieri l-o[rajn, ma kienx jin]amm fi/-/ella bejn in12.30pm. u s-2pm b[allpri;unieri l-o[rajn; li kien jit[alla jmur [dejn ir-rixtellu ta’ barra; kellu permess g[al aktar minn vista wa[da fil-;img[a; kien ji;i eskortat l-isptar minn membru tal-Ispecial Response Team; u kellu a//ess g[al
uffi//ju minn fejn kien jag[ti konsulenza lill-Gvern dwar ilbini ta’ [abs ;did fl-Imta?leb. Fil-kaw]a ta’ libell g[addanni, Pullicino kien qal li dawn l-allegazzjonijiet [olqu kwistjonijiet ma’ [absin o[rajn li [assewhom ittrattati differenti. L-editur tal-gazzetta Victor Camilleri xehed li hu kien g[amel kumment ;ust dwar kwistjoni li kienet ta’ interess pubbliku. Fost ix-xhieda li nstemg[u quddiem il-Qorti ?ivili kien hemm min qal li filwaqt li [afna mill-allegazzjonijiet kienu vera, ma kienx biss Lawrence Pullicino li kien stmat b’dan ilmod. Il-Qorti nnutat li x-xhieda taleks-Kummissarju Emmanuel Cassar u tal-uffi/jal tas-sigurtà Bernard Zahra kienu qrib [afna ta’ dak li nkiteb fl-artiklu. Kien f’Mejju tal-2012 li lQorti ?ivili tat sentenza kontra leditur, u ordnatlu j[allas 1,747 ewro f’danni lil Pullicino. Is-sentenza kienet appellata u kien elenkat li m,inkejja li l-allegazzjonijiet ma jkunux korretti mija fil-mija, ma jfissirx li dawn huma defamatorji. Sostna li Pullicino kien eksKummissarju tal-Pulizija u g[alhekk mhux sempli/i [absi b[all-o[rajn. Sa[aq li jekk xejn tpo;;iet f’dawl ikrah l-amministrazzjoni tal-[abs li dehru jag[mlu favoriti]mi. G[aldaqstant, il-Qorti tal-Appell irrevokat is-sentenza tal-Qorti ?ivili u illiberaw lil Camilleri middefamazzjoni.
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni u Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil sa[aq f’laqg[a mal-Ispeaker An;lu Farrugia, dwar l-importanza li l-Parlament ikun awtonomu u ma jkun hemm l-ebda nd[il mill-Gvern fix-xog[ol tal-Parlament
Oppo]izzjoni li lesta ta[dem g[all-;id ta’ Malta L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista qed tkun ta’ e]empju fix-xog[ol tag[ha biex tara li l-interessi ta’ Malta ji;u l-ewwel u qabel kollox. Din hi Oppo]izzjoni li qed taqdi l-funzjoni demokratika tag[ha li ]]omm lill-Gvern ta[t skrutinju, imma fl-istess [in dejjem tie[u de/i]jonijiet li jkunu ta’ ;id g[all-poplu Malti u G[awdxi. Dan qalu l-Kap talOppo]izzjoni u Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil waqt ]jara li g[amel l-Ispeaker tal-Parlament An;lu Farrugia llum waranofsinhar fid-Dar ?entrali. Din i]-]jara saret hekk kif l-Ispeaker qed iniedi ktieb ;did dwar il-[idma parlamentari tal-ewwel sena ta’ din ille;i]latura. An;lu Farrugia spjega kif liskop ta’ dan il-ktieb huwa li jin]amm rekordju dettaljat taxxog[ol fi [dan il-Parlament, biex kul[add ikollu referenza g[all-[idma li ssir f’din l-istituz-
zjoni. Il-ktieb ji;bor fih ;abra ta’ rulings li ng[ataw mill-Ispeaker Farrugia matul din l-ewwel sena tieg[u f’din il-kariga, kif ukoll statistika dwar il-laqg[at, li;ijiet u mozzjonijiet li tressqu filParlament. Farrugia ddedika dan il-ktieb lill-Prim Ministru u lill-Kap talOppo]izzjoni b[ala ringrazzjament g[ax-xog[ol tag[hom, filwaqt li fa[[ar lill-Kap talOppo]izzjoni g[ax-xog[ol li qed jag[mel f’numru ta’ kumitati li fosthom hemm minnhom li twaqqfu bl-inizjattiva tal-istess Oppo]izzjoni Nazzjonalista. Min-na[a tieg[u Simon Busuttil ukoll irringrazzja lillIspeaker An;lu Farrugia g[all[idma tieg[u f’din il-le;i]latura, u fa[[ar l-inizjattiva li x-xog[ol parlamentari ji;i kkatalogat biex il-pubbliku jkun jista jitg[allem i]jed dwar il-[idma li ssir mirrappre]entanti li jele;;i filParlament. Simon Busuttil re;a’
sa[aq l-importanza li lParlament ikun awtonomu u ma jkun hemm l-ebda nd[il millGvern fix-xog[ol tal-Parlament, li jservi b[alha wie[ed mit-tliet pilastri ewlenin tal-istat Malti. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni semma kif l-Oppo]izzjoni qed tkun wa[da kostruttiva, li mhux biss i]]omm lill-Gvern ta[t skrutinju – b[alma g[amlet bil-pass li [adet biex tintrodu/i Kumitat Parlamentari dwar l-Istandards fil-[ajja Pubblika – i]da wkoll billi ta[dem id f’id mal-Gvern meta dan ikun ta’ ;id g[allpajji]na – b[alma m’hi se tag[mel l-Oppo]izzjoni meta tivvota favur in-nomina ta’ Marie Louise Coleiro Preca g[all-President ta’ Malta. Simon Busuttil fakkar kif dan il-vot ser ikun wie[ed storiku hekk se jkun l-ewwel darba li Oppo]izzjoni tivvota favur persuna nominata g[all-President mill-kamp tal-Gvern.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
6
LOKALI
Konferenza nazzjonali mill-PN dwar l-isport Waqt ]jara li g[amel fliSports Fest li qed issir flUniversità, id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar tkellem dwar l-impenn tal-Partit Nazzjonalista li l-pajji] ikompli jtejjeb l-isport, fil-livelli kollha tieg[u, kemm dawk sportivi kif ukoll amministrattivi. F’diskussjoni mal-istudenti universitarji li fuq il-kampus qed jie[du sehem fl-iSports Fest, Robert Cutajar qal li bejn is-6 u t-8 ta’ :unju l-PN u Tim Sport PN se jorganizza konferenza nazzjonali dwar l-isport li matulha se jkunu diskussi laspetti kollha marbutin malisport fil-pajji]. Din il-konferenza se tkun qed tiffoka kemm fuq l-aspett sportiv professjonali kif ukoll
L-Università g[andha tkabbar il-parte/ipazzjoni u l-identità sportiva fuq il-mod kif l-isport jista’ jtejjeb il-kwalità tal-[ajja tal-persuni li jipparte/ipaw fih. G[alhekk filwaqt li se tiffoka fuq it-titjib fil-livelli sportivi talatleti Maltin, il-konferenza se tiffoka fuq il-mod li bihom lisport jista’ jg[in kontra lobe]ità u kif jista’ jkun mezz ta’ kwalità ta’ [ajja a[jar. Minbarra dawn l-aspetti, il-konferenza se tiffoka wkoll fuq l-amministrazzjoni tal-isport. Fil-konferenza li se ssir filKumpless Sportiv tal-Kottonera, se jsiru wkoll diversi avvenimenti sportivi u se ji;u
ppre]entati [ames rapporti g[ad-diskussjoni. L-a[[ar sessjoni tal-konferenza se tkun forma ta’ djalogu bejn is-settur sportiv u bejn atleti u sportivi Maltin li huma kkunsidrati b[ala mudelli fil-karriera sportiva tag[hom. F’messa;; lill-istudenti, idDeputat Nazzjonalista Robert Cutajar appella lill-istudenti universitarji biex jipparte/ipaw iktar fl-isport u biex l-Università jkollha identità sportiva b’sa[[itha, fuq l-istess livelli li g[andhom universitajiet barranin.
Kwartieri ;odda state-of-the-art g[al Alert Group Il-Grupp Alert inawgura lkwartieri ;odda tieg[u f’{al Qormi b’investiment ta’ miljun ewro li se jwassal biex ilkumpanija tkompli tkabbar u tespandi l-operazzjonijiet tag[ha fil-qasam tat-teknolo;ija talinformatika. Il-Grupp Alert hu mmexxi minn ammont ta’ [addiema nisa, fuq il-linja ta’ pajji]na li jo[loq opportunitajiet ugwali f’postijiet
tax-xog[ol g[olja kemm g[allir;iel kif ukoll g[an-nisa. Dan il-Grupp ewlieni fil-qasam tatteknolo;ija twaqqaf 15-il sena minn Claudine Cassar, f’salott b’]ew; kompjuters mikrija. Minn dak i]-]mien kompla jkabbar u jespandi l-[idma tieg[u tant li n[oloq il-b]onn ta’ dan il-bini state-of-the-art. Illum il-;urnata, il-Grupp kiber g[al tliet kumpaniji, jimp-
jega 40 persuna u joffri servizzi fl-ICT u l-marketing, kif ukoll numru ta’ applikazzjonijiet. Il-Grupp se jkun qed ja[dem bi s[ab ukoll ma’ SAP All in One products biex il-[addiema jintbag[tu l-Indja biex jie[du esperjenza u ta[ri; fuq xog[olhom. Dan minbarra li l-kumpanija fet[et grupp sussidjarju flEmirati G[arab Mag[quda u uffi//ju fi Tripli, il-Libja.
Mota fil-knejjes lejlet /elebrazzjonijiet nazzjonali G[ada l - {add , 30 ta ’ Marzu, lejlet il-festa nazzjonali ta’ Jum il-{elsien, u fl-20 ta’ Settembru, lejlet il-festa nazzjonali tal - Indipendenza ,
il-knejjes f’Malta u G[awdex se jdoqqu mota fl-okka]joni tal - anniversarji li pajji]na qieg[ed ji//elebra din is sena.
Il-mota se tindaqq wara la[[ar quddiesa ta’ filg[axija. Din l-inizjattiva qed issir fuq talba tal-Fondazzjoni ?elebrazzjonijiet Nazzjonali.
L-impjegati tal-HSBC se jkunu qed ibig[u xemg[at b’appo;; g[all-Ghana Water Aid Project. S’issa nbieg[u iktar minn 1,000 xemg[a
HSBC Malta jibqa’ kommess g[all-Earth Hour G[as-seba’ sena konsekuttiva, HSBC Malta se jkun qed jie[u sehem fl-Earth Hour u flimkien mal-ferg[at l-o[ra tal-HSBC f’51 pajji] se jitfi d-dawl fil-bini tieg[u g[all-Earth Hour nhar isSibt li ;ej bejn it-8.30pm u d9.30pm. Fl-istess [in, grupp ta’ impjegati tal-HSBC Malta se jissie[bu ma’ Nature Trust (Malta), ilMinisteru tal-Ener;ija u lKonservazzjoni tal-Ilma, ilMinisteru g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u tTibdil tal-Klima fil-Valletta Waterfront fejn il-fa//ata maestu]a tal-im[a]en stori/i, mibnija 250 sena ilu mill-Gran Mastru Pinto mifruxa mal-moll kollha, tintefa matul dik is-sieg[a. Imsie[ba o[ra ta’ dan l-avveniment jinkludu l-Asso/jazzjoni Maltija tal-Iscouts, l-Iskola Primarja ta’ St Joseph Blata lBajda, AV Warehouse u l-kantant William Mangion. L-impjegati tal-HSBC se jkunu qeg[din ibig[u xemg[at b’appo;; g[all-Ghana Water Aid Project. S’issa nbieg[u iktar minn elf xemg[a g[al 2 ewro l-wa[da f’dawn l-a[[ar ;ranet b[ala parti mill-Candle for the Water Aid Ghana Project. Hu ttamat li jin;abru iktar fondi llum is-Sibt li ;ej filg[axija.
“HSBC Malta tqis din il-kampanja internazzjonali b[ala wa[da importanti u simbolika [afna biex tqajjem kuxjenza dwar il-konsum tal-ener;ija,” qal Mark Watkinson, il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta. “HSBC imexxi bosta programmi u inizjattivi li jiffokaw fuq il-konservazzjoni talener;ija u s-sostenibbiltà ambjentali. Earth Hour tipprovdi tifkira importanti annwali li lkoll kemm a[na nistg[u nag[mlu dik ix-xi [a;a ]g[ira ]ejda kuljum biex ikun hawn iktar sostenibbiltà ambjentali.” Nature Trust (Malta), b[ala lorganizzaturi ta’ din lokka]joni, qed i[e;;u lil individwi, komunitajiet, djar u negozji biex jie[du nota tal-kejl ekolo;iku tag[hom u jie[du sehem fl-Earth Hour mid-djar u n-negozji tag[hom u jitfg[u ddwal li mhuwiex essenzjali g[al sieg[a b[al azzjoni simbolika g[all-impenn tag[hom lejn ilpjaneta. L-impjegati tal-HSBC, ilfamilji, u l-[bieb qed ikunu inkora;;iti biex jitfu t-tag[mir elettroniku tag[hom li normalment ikun mixg[ul f’dak il-[in. Din jista’ jkun xi ftit ta’ inkonvenjent, i]da tista’ tkun ukoll avventura jekk tkun ippjanata minn qabel.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
7
ANALI}I
Ministru jag[mel tieg[u pro;etti mwettqa minn Gvern Nazzjonalista Le[en G[awdex
Din il-;img[a l-portal elettroniku maltarightnow.com ]vela kif il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia g[a]el li jag[mel tieg[u pro;etti mwettqa minn Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista. Proprju nhar isSibt li g[adda, Farrugia indirizza konferenza tal-a[barijiet fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex, u fi stqarrija elenka [afna pro;etti li fil-fatt kienu di;à bdew joperaw ta[t Gvern Nazzjonalista qabel Marzu 2013. O[rajn minn dawk li ssemmew kienu waslu fi stadju avvanzat jew kienu waslu biex jitlestew. Tassew wie[ed issa jifhem g[aliex Joseph Muscat qed jikkunsidra li jne[[i lil Farrugia mill-Kabinett. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[as-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex, Frederick Azzopardi, spjega kif il-Ministru Farrugia rrefera wkoll g[al pro;etti utli o[ra li g[alihom kienu di;à t[ejjew il-pjanijiet kollha, ;ew approvati finanzi mill-Unjoni Ewropea u sa[ansitra kienu n[ar;u u ;ew ippro/essati tenders biex jinbeda x-xog[ol fuqhom. Madankollu, l-istqarrija talGvern ma semmietx lanqas inizjattiva wa[da li ma kinitx twettqet jew ;iet ippro;ettata qabel ma lGvern pre]enti [a f’idejh ittmexxija tal-pajji] f’Marzu tal2013. Wie[ed hawn jista’ jifhem li l-Gvern ma jridx juri li kompla fuq dak li kien sab. Niftakru li fil-kampanja elettorali ng[atat l-impressjoni minn Joseph Muscat li kulma g[amel il-PN f’G[awdex kien [a]in jew li sa[ansitra, ma sar xejn. Il-PN esprima s-sodifazzjon li lGvern pre]enti qed jirrikonoxxi u sa[ansitra jag[mel tieg[u bil-fatti dawn il-pro;etti siewja. Il-Ministru Laburista ma setax jag[ti /ertifikat a[jar g[ax kulma ssemma fl-istqarrija tieg[u jixhed l-impenn qawwi li l-Ministeru g[al G[awdex fi ]mien gvernijiet immexxija millPartit Nazzjonalista, kellu b’risq ilqasam tas-sa[[a f’G[awdex. Dan l-impenn kontinwu juri bil-provi li l-Gvern Nazzjonalista qatt ma xxa[[a[ ma’ dan il-qasam tant importanti g[al G[awdex u g[allG[awdxin. Kif jg[id tajjeb il-qawl Malti, il-veru ka] ta’ min imaqdar ikun irid jixtri! Tkompli tikber l-ispekulazzjoni dwar jekk Justyne Caruana hix se tkun minflok Anton Refalo Fil-;img[at li g[addew din il-
pa;na
kienet
]velat
li
Tkompli tikber l-ispekulazzjoni dwar x’se ji;ri mill-Ministeru g[al G[awdex fit-tibdil li se jag[mel il-Prim Ministru Muscat fil-Kabinett fil-jiem li ;ejjin u dwar jekk hix se tkun Justyne Caruana li tie[u post Anton Refalo f’G[awdex
Veru hu l-ka] li f’din is-sena G[awdex qatt ma ra daqshekk sta;nar u in/ertezza fit-tmexxija tieg[u hekk kif tkompli tikber il-preokkupazzjoni ta’ Muscat dwar il-popolarità tal-Ministru Anton Refalo li qatt ma kienet daqshekk baxxa f’G[awdex kienu qed ji;ru diversi xnig[at li Justyne Caruana kienet se tie[u post ilMinistru g[al G[awdex Anton Refalo. Jidher li fil-jiem li ;ejjin, hekk kif Marie Louise Coleiro Preca se tie[u l-;urament b[ala l-President ;did ta’ Malta, Muscat se jkun qed i[abbar reshuffle tal-Kabinett tieg[u wara ftit aktar minn sena ta’ Gvern Laburista. Hu f’dan il-kuntest li sorsi differenti wasslu lil din il-pa;na li membri tas-segretarjat privat tal-Ministru Anton Refalo kienu
qed ji;u rilokali f’dipartimenti o[ra tal-Gvern. Dan ikompli jikkonferma li x’aktarx se jkun hemm bdil fil-Ministeru g[al G[awdex. Kif di;à spjegat din il-pa;na, qatt daqs illum ilpopolarità tal-Ministru Anton Refalo ma kienet daqshekk baxxa, u dan [are; /ar minn st[arri; tal-opinjoni pubblika. Dan kollu qed iwassal biex ilPrim Ministru Muscat jikkunsidra kull soluzzjoni biex ma jitlifx l-appo;; li kellu f’G[awdex qabel l-a[[ar elezzjoni ;enerali. Wie[ed ta’ min
isemmi li matul din is-sena ta’ Gvern Laburista, ma saret l-ebda inizjattiva jew ma t[abbar lebda pjan sabiex jin[oloq ixxog[ol f’G[awdex g[allG[awdxin skont il-weg[da elettorali. Indikazzjoni o[ra li x’aktarx tkun Justyne Caruana li tin[atar Ministru g[al G[awdex hi l-fatt li nies qrib tag[ha di;à qed jippreparaw biex jid[lu filMinisteru u di;à jafu xi rowl se jkollhom fis-segretarjat privat. Veru l-ka] li f’din is-sena qatt G[awdex ma ra daqshekk sta;nar u in/ertezza fit-tmexxija tieg[u! Ikompli jinstema’ r-Rikors Kostituzzjonali mill-PN fuq it-8 u t-13-il distrett Matul din il-;img[a kompla jistema’ r-Rikors Kostituzzjonali dwar il-validità tal-elezzjoni ta’ Justyne Caruana u Edward Scicluna b[ala membri tal-Parlament. Dan fil-fatt
jidher li se jkun l-uniku intopp biex Muscat ja[tar lil Caruana Ministru g[al G[awdex. Matul il-pro/eduri fil-qorti, issa [are; /ar li g[axar voti tal-kandidat Nazzjonalista Paul Buttigieg setg[u g[amlu d-differenza fidDistrett ta’ G[awdex. Dan ikkonfermah il-Vi/i President tal-Partit Laburista u Kap tal-Uffi//ju Elettorali Laburista, Louis Gatt, meta kompliet tinstema’ l-kaw]a li lPartit Nazzjonalista qed jag[mel kontra l-Kummissjoni Elettorali. Louis Gatt qal li Paul Buttigieg kiseb 678 vot u meta kien se jaqa’ biex isir il-wirt minn fuqu, instabu g[axar voti neqsin, li marru fuq il-voti mhux trasferibbli. Hu kkonferma wkoll li 50 vot ta’ Claudette Buttigieg spi//aw mal-pakkett ta’ Michael Asciak biex dawn spi//aw mitlufa minn fuq isimha. Ix-xhud, dwar il-voti talkandidat Nazzjonalista Paul Buttigieg, ikkonferma li fittmien g[add l-ewwel kellu 678, i]da wara sabu 668 fil-pakkett ta’ Paul Buttigieg. Qal li l-PN talab recount i]da l-g[axar voti baqg[u ma nstabux. Is-soluzzjoni kienet li dawk l-g[axar voti li nstabu neqsin marru mal-voti mhux trasferibbli. Qal li b[as-soltu lKummissjoni [adet ir-responsabbiltà ta’ dan kollu. Ix-xhud spjega li kien il-kollega tieg[u fil-Partit Laburista li g[andu rwol fl-elezzjonijiet li kien infurmah x’kien qed ji;ri permezz ta’ telefonata g[ax hu ma kienx pre]enti. Il-Partit Nazzjonalista beda pro/eduri permezz ta’ Rikors Kostituzzjonali kontra lKummissjoni Elettorali dwar le]itu tar-ri]ultat elettorali f’]ew; distretti, it-8 u t-13. Il-PN u ]-]ew; kandidati Claudette Buttigieg u Frederick Azzopardi qed jitolbu li l-Qorti ssib li l-a;ir tal-Kummissjoni Elettorali ji;i dikjarat li jmur kontra d-dritt fundamentali ta’ elezzjoni [ielsa li tirrispetta lvoti mix[uta u konsegwentement ji;i indirizzat il-pre;udizzju li sofra l-PN u ]-]ew; kandidati billi ji;i korrett in-numru ta’ deputati eletti fil-Parlament biex ikun jirrifletti rappre]entanza proporzjonali. Il-kaw]a tkompli nhar id-9 ta’ April li ;ej. Nistennew u nittmaw li l-verità to[ro; kollha kemm hi, u jsir recount tad-distretti kon/ernati!
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
8
OPINJONI
Sinjali indikattivi li pajji]na sejjer lura Niltaqa’ ma’ diversi persuni u lewwel [a;a li jg[iduli hi: “sejrin lura”. Meta nistaqsihom x’g[andhom f’mo[[hom, jesprimu ru[hom di]appuntati li dak li kien imwieg[ed b’tant forza qabel lelezzjoni, donnu tar mar-ri[. Jirreferu g[al ka]i fejn ma j[ossuhomx komdi jid[lu f’/erti uffi/ini f’dipartimenti tal-gvern g[ax dawn illum hemm fihom min l-ewwel prijorità tieg[u hi li jaqdi lil min po;;ieh hemm u jibqa’ jintg[o;ob mieg[u. Ilkoll nafu kif il-Pulizija ;iet iddominata minn nomini ta’ persuni li huma ar/i-Laburisti u b’liema [ni]rija saru diversi promozzjonijiet fil-Korp. L-istess flArmata u l-istess f’kull bord pubbliku. Li jsiru /erti bidliet wara elezzjoni hija xi [a;a mistennija, i]da l-guffa;ni li biha saru lma;;oranza tan-nomini ttellef mill-fidu/ja li l-popu kollu g[andu jkollu f’persuni li qeg[din hemm biex jaqdu lil kul[add. Dan rajnieh bl-aktar mod /ar ftit tal-jiem ilu meta l-MEPA a;ixxiet b’mod g[alkollox politiku billi ming[ajr ma kellha rrapporti kompleti dwar ir-riskji involuti fil-kwistjoni tal-vapur
mg[obbi bil-gass likwidu fil-bajja ta’ Marsaxlokk, xorta wa[da tat il-kunsens tag[ha. Flok ma g[andna awtoritajiet pubbli/i li j[arsu d-drittijiet tar-residenti, g[andna awtoritajiet li l-ewwel jikkunsidraw x’jaqbel politikament lill-Prim Ministru Joseph Muscat. Kunsilli effettwati direttament L-istess ;ara rigward il-Kunsilli Lokali, kemm ta’ Marsaxlokk, ta’
Bir]ebbu;a u o[rajn li jistg[u jkunu effettwati mir-riskji ta’ dan il-pro;ett li parti minnu m’hemmx mandat politiku g[aliha. Meta n[olqu l-Kunsilli Lokali l-g[an kien li fuq medda ta’ ]mien jing[ataw aktar poteri u drittijiet. Fost dawn id-drittijiet kien hemm dawk li kull ]vilupp li jsir fl-in[awi li g[alihom huma responsabbli l-Kunsilli Lokali jkollu konsultazzjoni miftu[a mal-awtoritajiet u mar-residenti tag[hom u jkollhom ukoll id-dmir li jwasslu l-o;;ezzjonijiet tag[hom quddiem l-awtoritajiet relevanti. Fil-ka] li g[adni kif semmejt, dan kollu ng[ata l-;enb u kollox tmexxa minn Kastilja.
Il-Gvern Laburista ta[t it-tmexxija ta’ Joseph Muscat qed jimmina d-demokrazija g[ax qed jo[noq il-vu/i ta’ dawk li g[andhom dritt jesprimu l-opinjoni tag[hom
Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
Id-diskussjonijiet li saru kienu biss finta g[ax ma tistax tmexxi diskussjonijiet serji meta l-fatti ma kinux fuq il-mejda. Nuqqas ta’ trasparenza
Din hija strate;ija li biha miexi l-Gvern Laburista u kif argumenta tajjeb George Pullicino f’The Times of Malta ta’ nhar it-Tnejn, din l-attitudni hija “frott tannuqqas ta’ trasparenza ta’ dan ilGvern u tal-Partit Laburista nnifsu g[ax kollox kien ippjanat b’segretezza meta kienu fuq il-bankijiet tal-Oppo]izzjoni”. Jekk irridu konferma ta’ dan immorru g[al dak li ;ara filKumitat Parlamentari li huwa
presedut mill-Membru Parlamentari Laburista Marlene Farrugia. Il-Kumitati talParlament kienu twaqqfu minn amministrazzjonijiet Nazzjonalisti biex xog[ol il-Parlament ikun isir b’aktar serjetà u b’aktar skrutinju. G[alhekk Marlene Farrugia stess qablet mat-talba tal-membri tal-Oppo]izzjoni Nazzjonalista li l-esperti jissej[u quddiem l-istess Kumitat, g[ax kif qalet hi: “{add minna mhu espert f’din il-materja u allura hija [a;a sewwa li esperti ji;u kkonsultati biex iwie;bu l-mistoqsijiet tag[na”. It-talba ta’ Marlene Farrugia kienet mi/[uda mill-Ispeaker talKamra, ji;ifieri ntilfet opportunità li l-Kumitat jag[mel xog[lu sewwa u bi trasparenza kompluta biex il-Parlament ikun jista’ ja;ixxi wara li jkun sema’ ming[and dan l-istess Kumitat.
Il-Gvern Laburista ta[t ittmexxija ta’ Joseph Muscat qed jimmina d-demokrazija g[ax qed jo[noq il-vu/i ta’ dawk li g[andhom dritt jesprimu l-opinjoni tag[hom f’fora li twaqqfu apposta biex dan isir. Huwa skandlu kbir ie[or li lKunsill Konsultattiv tanNofsinhar ta’ Malta li kien twaqqaf biex ji;u diskussi problemi li jolqtu lil din il-parti ta’ Malta ma ra l-ebda b]onn li l[a]na tal-gass fil-bajja ta’ Marsaxlokk ti;i diskussa filmiftu[. L-istampa ma t[allietx tag[mel il-mistoqsijiet tag[ha fillaqg[a li fuq l-a;enda tag[ha kellha din it-tema. G[alhekk naqbel ma’ dawk li meta jkellmuni jg[iduli li sejrin lura. Aktar ma jsir [abi, aktar ma d-de/i]jonijiet jittie[du qabel ma jsiru l-laqg[at pubbli/i, aktar nimxu lura flok ’il quddiem.
Il-futur tal-UE fil-:ustizzja u l-Affarijiet Interni Il-Kummissjoni Ewropea spjegat il-vi]joni tag[ha g[all-futur tal-politika tal-:ustizzja tal-UE fi Strasburgu nhar il-11 ta’ Marzu 2014. Il-Programm ta’ Stokkolma ta’ [ames snin tal-Kunsill Ewropew u relatat Pjan ta’ Azzjoni talKummissjoni li jistabbilixxi l-prijoritajiet g[all-qasam tal-libertà, Sigurtà u :ustizzja se jintemm fl1 ta’ Di/embru 2014. Hekk ukoll se ji;ri g[all-fa]i tran]itorja stipulata fit-Trattat ta’ Li]bona g[all-qasam tal-:ustizzja. Din se tg[in biex tg[olli l-limitazzjonijiet attwali g[all-kontroll ;udizzjarju mill-Qorti Ewropea tal-:ustizzja u r-rwol tal-Kummissjoni b[ala g[assiesa tat-Trattat fuq il-qasam tal-kooperazzjoni ;udizzjarja fi kwistjonijiet kriminali. Dan ifisser il-Kummissjoni se jkollha s-setg[a li tniedi pro/eduri ta’ ksur jekk il-li;i tal-UE maqbula pre/edentement millistati membri unanimament - ma ;ietx implimentata b’mod korrett. Wasal g[alhekk i]-]mien biex jing[ata rendikont tal-progress li sar, ji;u identifikati l-isfidi ewlenin li ;ejjin u kif g[andhom ji;u ttrattati. Il-komunikazzjoni li [ar;et minn Strasburgu tistabbilixxi l-prijoritajiet politi/i li g[andhom ji;u segwiti biex isir
aktar progress lejn iz-zona komuni Ewropea u ta[dem bis-s[i[ lejn ;ustizzja orjentata lejn il-fidu/ja, mobilità u t-tkabbir sal-2020, g[all-benefi//ju ta/-/ittadini u anke tal-kumpaniji. L-a;enda tal-Affarijiet Interni tal-UE g[all-2020 Il-migrazzjoni, l-integrazzjoni, l-a]il u s-sigurtà huma kollha kwistjonijiet qrib i/-/ittadin Ewropew. Fl-a[[ar ftit snin sar [afna progress f’dawn l-oqsma msemmija. G[alkemm [afna nkiseb,
[idma biex ni]guraw Ewropa miftu[a u sigura je[tie; li titqawwa. Fil-komunikazzjoni ‘An Open and Secure Europe’ – ‘Ewropa Miftu[a u Sigura’, il-Kummissjoni qed tippre]enta l-vi]joni tag[ha dwar l-a;enda futura g[all-Affarijiet Interni. Filwaqt li l-enfasi g[andha tkun fuq l-implimentazzjoni s[i[a u l-infurzar ta’ politika u strumenti miftiehma, ilkomunikazzjoni tidentifika wkoll numru ta’ sfidi ewlenin li l-Ewropa u /-/ittadini tag[ha se jkollhom jiffa//jaw f’dinja li kulma qed ji;ri qed tinbidel malajr. Je[tie; li nirrispondu g[allkwistjonijiet b[all-mobbiltà internazzjonali li qieg[da dejjem ti]died, l-i]viluppi demografi/i,
Il-migrazzjoni, l-integrazzjoni, l-a]il u s-sigurtà huma kollha kwistjonijiet qrib i/-/ittadin Ewropew
Maria Portelli marpo2489@gmail.com
nuqqas ta’ suq tax-xog[ol tal-UE, l-instabbiltà fl-ambjent dirett talEwropa u l-i]viluppi mg[a;;la fit-teknolo;ija moderna li j;ibu wkoll sfidi ;odda tas-sigurtà. Fl-istess [in l-interessi ekonomi/i tal-UE g[andhom b]onn ji;u riflessi b’mod aktar qawwi fla;endi futuri tal-Affarijiet Interni. Il-Kummissjoni tippre]enta ttwe;ibiet tag[ha g[al dawn li]viluppi, fejn tenfasizza l-[tie;a g[al koperazzjoni msa[[a bejn listati membri, l-istituzzjonijiet talUE u l-a;enziji tal-UE u pajji]i terzi. {idma futura g[andha tirrifletti wkoll prijoritajiet komuni u tesprimi s-solidarjetà u r-responsabbiltà kondivi]a li huma fundamentali biex l-Ewropa tin]amm miftu[a u sigura.
Kisbiet ewlenin fil-qasam tal-:ustizzja Il-Politika tal-:ustizzja tal-UE g[addiet minn bidliet qawwija fla[[ar ftit snin. Kien biss fl-2010, mal-bidu tal-mandat talKummissjoni attwali li l-portafoll tal-:ustizzja n[oloq. Minn dakinhar, il-Kummissjoni
ressqet aktar minn 50 inizjattiva f’dan il-qasam, wasslet 95% talProgramm ta’ Stokkolma u bniet zona Ewropea vera wa[da ta’ Libertà, Sigurtà u :ustizzja g[as-servizz ta/-/ittadini Ewropej – wie[ed mill-g[anijiet ewlenin tal-UE kif dikjarat fit-Trattat ta’ Li]bona.
:ustizzja g[a/-/ittadini B[ala gwardjan tat-Trattati, il-
Kummissjoni intervjeniet biex ti]gura r-rispett tal-Karta tadDrittijiet Fundamentali, inklu]i ddrittijiet ta/-/ittadini tal-UE u talhekk imsejja[ ‘Rule of Law’. Il-Kummissjoni intervjeniet ukoll biex ti]gura r-rispett taddrittijiet stabbiliti fil-le;i]lazzjoni tal-UE b’mod partikolari d-dritt g[all-ugwaljanza, il-protezzjoni
tad-dejta personali, u protezzjoni tal-konsumatur. Regolament Ewropew ;did dwar il-protezzjoni tad-dejta b[alissa jinsab flistadji finali ta’ negozjati bejn ilParlament Ewropew u l-Kunsill. Azzjoni tidher ukoll fit-tis[i talugwaljanza tas-sessi permezz talpromozzjoni tan-nisa permezz tad-Direttiva Ewropea. Fil-qasam tal-:ustizzja /ivili, xog[ol u spejje] ]ejda ;ew maqtug[a: ;ew stabbiliti regoli sabiex jiffa/ilitaw [ajjet i/-/ittadini fi//irkostanzi diffi/li u implikazzjonijiet legali ta’ su//essjoni transkonfinali u d-divorzju. Fil-qasam tal-:ustizzja kriminali, il-fidu/ja re/iproka bejn listati membri ssa[[et bit-twaqqif progressiv ta’ sett ta’ drittijiet g[al pro/ess ;ust, standards minimi biex jipprote;u persuni suspettati jew akku]ati b’reat (dritt g[al interpretazzjoni u traduzzjoni), iddritt g[all-informazzjoni, dritt g[al a//ess g[all-avukat u [ames proposti ;odda fuq il-pre]unzjoni ta’ inno/enza, [arsien g[at-tfal u g[ajnuna legali.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Showman li jag[mel biss ta’ rasu Il-kampanja elettorali li biha reba[ l-elezzjon b’ma;;oranza qawwija l-mexxej Laburista Joseph Muscat, illum Prim Ministru, kienet tat indikazzjoni /ara tal-bombasti/ità fil-mod kif jag[mel u jimmanuvra l-politika tieg[u. I]da dak i]-]mien, ni]el tajjeb u [elu [afna mal-elettorat. Muscat irnexxielu jimpressjona. Irnexxielu jikkonvin/i lil [afna li qatt ma vvutaw Labour. I]da llum, sena wara, qed naraw dejjem aktar il-kappell ta’ showman li libes Muscat g[all-kampanja elettorali b’mod partikulari, u li kompla ju]ah u jiddandan bih tul din l-ewwel sena tal-le;i]latura tieg[u. Show minn min beka g[ax sar ministru Fis-sena li g[addiet, komplejna nassistu g[al show wara ie[or talgvern li qed imexxi hu. L-ewwel bdejna bl-att tra;iku ta’ min filKabinett li hu [atar, ried ikompli fil-professjoni tieg[u u sa[ansitra kwa]i beka qudiem il-;urnalisti. Kien hemm min, i]da, g[amel kundizzjoni lil Muscat biex jibqa’ fil-professjoni. ...minn min [abbar il-bejg[ ta-/ittadinanza Rajna mbag[ad ix-show li ta’ Ministru ie[or li [a f’idejh ir-riedni biex iwassal is-sorpi]a tal-gvern ta’ Muscat lill-elettorat u lill-poplu kollu – l-a[bar li l-Gvern Laburista kien se jbig[ l-identità ta’ pajji]na – ibig[ i/-/ittadinanza. Bejg[ li qatt ma tkellem jew lissen kelma wa[da qabel dwaru l-Prim Minsitru li g[andna llum qabel ma reba[ lelezzjoni. Ministru li g[amel show wara ie[or b’[afna dikjarazzjonijiet li w[ud minnhom kellu jag[mel u-turn g[alihom b[alma kienet li fil-li;i dwar i/-/ittadinanza ma jkunx hemm lanqas jum wie[ed ta’ residenza. ...minn min pjana l-pushbacks g[all-immigranti Show ie[or prova jag[mel bil-pushbacks ta’ grupp kbir ta’ immigranti li waslu Malta u li ried jibg[athom lura fi ftit sig[at – show li twaqqaf g[aliex pajji]na u l-Qorti Ewropea [adu bis-serjetà l-gravità ta’ dak li ried jag[mel Muscat. … u ppjana t-tanker fil-bajja ta’ Marsaxlokk U x-show li g[adu g[addej Muscat qed jag[mlu fil-bajja ta’ Marsaxlokk. Dan ukoll qatt ma kien tkellem dwaru qabel l-elezzjoni. G[al kuntrarju, ipprova jag[ti stampa o[ra. Minn [a]na ta’ gass fuq lart, Muscat issa se jag[milha fuq tanker enormi ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk. G[amel show fil-MEPA bil-mod kif ittie[det de/i]joni meta lanqas biss kien g[ad hemm ir-rapporti u l-istudji dwar l-impatt tat-tanker bil-[a]na tal-gass fuq l-g[atba tar-residenti ta’ Marsaxlokk u ta’ Bir]ebbu;a, u mbag[ad, issa, qieg[ed ikompli jag[mel show bilKunsilli Laburisti ta’ Marsaxlokk u Bir]ebbu;a li ;abhom pupazzi tieg[u jg[idu dak li jrid hu, bil-kunsilli jinjoraw ir-rakkomandazzjonijiet li g[amlu l-esperti li qabbdu huma stess. U x-show li jmiss hu d-d[ul tar-reserves fil-kabinett ta’ Muscat U x-show li jmissna nassistu g[alih fil-jiem li ;ejjin se jkun minn dak il-mument li j[abbar it-tibdil tal-aqwa Kabinett li Muscat qal u tant fta[ar li qatt kellu pajji]na. Show li fih naraw kif Muscat se jkun qieg[ed ida[[al ir-reserves tal-aqwa tim tieg[u. Shows flok [idma biex ma ji]didx il-qg[ad Elementi komuni f’dawn ix-shows kollha li qieg[ed jag[tina Muscat, huma l-arroganza, is-suppervja u dak li jag[mel ta’ rasu u jipprova jg[addi u jirrombla minn fuq kul[add. U dan, minflok ma jimpenja l-[idma politika tieg[u biex jo[loq ix-xog[ol; biex il-qg[ad ta’ lanqas ma jkomplix ji]died; biex ji;i investiment ;did g[ax dak kollu li qed jiddandan bih Muscat sal-lum hu frott il-politika ta’ Gvern Nazzjonalista b[alma hu fil-ka] tal-fondi li pajji]na qieg[ed jikseb mill-UE, tas-su//essi fit-turi]mu u tal-pro;ett ta’ SmartCity.
}mien ta’ [sieb, riflessjoni u de/i]joni Fi ftit ;img[at o[ra pajji]na qieg[ed isej[ilna biex na[sbu, nirriflettu u finalment nidde/iedu min g[andu jirrappre]entana fil-Parlament Ewropew. Wara li pajji]na qabad it-triq tal-Ewropa 11-il sena ilu fuq direzzjoni /ara tal-Partit Nazzjonalista, g[amel ]ew; passi fuq din it-triq. Iva g[al darba darbtejn ilpoplu tag[na g[amel ]ew; passi mmexxija minn ma;;oranza So/jalista. Qeg[din nippreparaw biex nag[mlu t-tielet pass f’din il-mixja twila li qabad pajji]na. Pass li jitlob [sieb profond ta’ x’g[andha tkun l-g[a]la. G[a]la diffi/li i]da li trid issir. Jekk wie[ed i[ares lejn il-lista tal-kandidati f’isem il-Partit Nazzjonalista, il-problema ewlenija hi li trid ta[seb lil min se tag[ti l-ewwel preferenza daqskemm trid ta[seb lil min se tag[ti l-a[[ar preferenza. Il-Partit Nazzjonalista qieg[ed ipo;;i lil partitarji tieg[u fi problema ta lil min u kif se jivvutaw g[ax it-tim ta’ kandidati pre]entati qieg[ed jo[loq problema fl-g[a]la.
Il-kwalità mag[;una bl-esperjenza, kif ukoll il-[e;;a blingredjent ta’ lealtà li huwa ffurmat il-grupp ta’ kandidati g[allelezzjoni tal-Parlament Ewropej f’Mejju li ;ej, qieg[ed ipo;;i sfida fl-elettorat Malti f’min g[andu jpoggi l-fidu/ja tieg[u biex jirrappre]entah f’din log[la istituzzjoni Ewropea. Dan il-[sieb b[alissa qieg[ed jimmatura biex ikun jista’ jimmanifesta f’ri]ultat mist[oqq g[al pajji]na kif ukoll g[allEwropa li tag[ha a[na membri. Il-poplu Malti u dak Ewropej b[alissa qieg[ed jirrifletti fejn wasalna u lejn fejn u kif se nkomplu nimxu din it-triq li qbadna. Triq twila bla fruntieri. Kemm huwa sabi[ meta ssiefer u bil-Karta tal-Identità turi li int Malti daqskemm int Ewropew. Dan hu frott [idmietna kif ukoll patrimonju li qeg[din in[allu lill-;enerazzjonijiet futuri. G[al hekk irridu nirriflettu g[aliex i]-]mien opportun issa wasal. Wasal ukoll ]mien ta’ de/i]joni. De/i]joni li se tirrifletti x’direzzjoni se nag[tu g[all-futur li rridu ng[ixu. Il-vot huwa arma li tista’ tintu]a kemm g[at-tajjeb kif ukoll g[all-[a]in. Barra minn hekk, bil-vot nistg[u nibag[tu messa;; u dan il-messa;; hemm b]onnu. Dak li sa sena ilu kien ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ sar ‘Malta
Tag[na Biss’. Dan g[adu l-bidu g[ax il;urnata minn filg[odu turik. Ilbidu kien x’se na[taf u mhux x’se nag[ti u l-poplu se ti;ih opportunità biex jer;a’ jsemma’ le[nu. Jien nemmen fil-poplu kif ukoll fil-messa;; li se jing[ata minnu. A. Farrugia San Pawl il-Ba[ar
Jippubblikaw ir-rapporti Nappella lill-Kunsilli Lokali Laburisti ta’ Marsaxlok u Bir]ebbu;a biex f’;ie[ ittrasparenza u jekk jemmnu fisserjetà, jippubblikaw ir-rapporti li g[andhom f’idejhom tal-konsulenti li qabbdu huma stess biex jag[tuhom pariri b’rabta mattanker tal-gass li issa l-Gvern se jankra fil-bajja ta’ Marsaxlokk. Nifhem li l-Kunsilli Lokali injoraw dawn il-pariri li ng[ataw. A. Busuttil {’Attard
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Prim Minsitru Eddie Fenech Adami [abbar l-intenzjoni tal-Gvern Malti li titwaqqaf istituzzjoni f’Malta li tkun responsabbli g[all-formazzjoni ta’ strate;iji konnessi mat-tibdil tal-klima u li jitqiesu l-[ti;iet talpajji]i li qed ji]viluppaw u wkoll li jkun assigurat li l-komunitajiet ikollhom rimedji effettivi g[at-tibdil fil-klima. Dan t[abbar meta indirizza workshop tal-Bureau for Arab States and European Programmes talProgramm tal-I]vilupp tan-NU. Ix-xandir tal-istat i//ensura stqarrija talGvern dwar kif l-istess xandir g[amlu bulettin tag[hom tal-a[barijiet meta xandru x’qal il-Kap tal-Oppo]izzjoni f’erba’ okka]jonijiet qabel i/-/elebrazzjonijiet tal-festa tal-;urnata – l-G[id il-Kbir.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
10
G{AWDEX
Drawwiet il-:img[a Mqaddsa f’G[awdex G[alkemm [afna jqisu ]mien ilMilied b[ala l-isba[ ]mien tas-sena, u bir-ra;un, g[aliex inkunu qed infakkru t-twelid tat-Tarbija Divina, jibqa’ l-fatt li l-:img[a Mqaddsa tkun mistennija minn bosta. Dan g[aliex dan i]-]mien g[a]i] ifakkarna fl-a[[ar jiem tal-Img[allem Divin fuq din lart, jiem li matulhom hu sab ru[u marbut u m]ebla[ hekk kif spi//a jitlob u jeg[req l-g[araq tad-demm fil-;nien ta]-}ebbu;. L-istess Appostli be]g[u u telquh g[al ri[u u t-twajjeb Feddej g[adda minn Passjoni s[i[a sakemm sab ru[u minxur fuq g[uda bejn ]ew; [allelin u miet wara tliet sig[at ta’ agunija l-iktar [arxa. :rajja li tibqa’ attwali
Dettall minn statwa ta’ Kristu bil-kuruna tax-xewk waqt mumenti ta’ tbatija kbira – vara o[ra misjuba f’G[awdex
G[alkemm g[addew u tgerbu ’l fuq minn elfejn sena minn dil;rajja mdemmija, niesna g[adha tfakkar din il-parti tal-istorja tasSalvazzjoni tag[na u hekk kif jid[ol ir-Randan, l-ewwel [a;a li jag[mel il-poplu tag[na hi li jibda ja[seb biex imur xi kors ta’
e]er/izzi spiritwali. Din hija drawwa li g[all-grazzja t’Alla g[adha [ajja sewwa fostna u llum issib dan il-kors ta’ [ames prietki li jil[aq lil diversi kategoriji fil-parro//i tag[na. Lil ommi, Alla ja[frilha, kont nismag[ha tg[id li kienet ukoll issum [ob] u ilma tul ir-Randan kollu, ma tikolx la[am l-Erbg[a, il-:img[a u s-Sibt, u [lewwiet xejn matul ir-Randan kollu. Nib]a’ li l-;enerazzjoni tallum, dan l-istil ta’ ommi ma tantx issegwih! {afna g[ad g[andhom id-drawwa wkoll li jinvistaw l-erbatax-il stazzjon tal-Via Sagra li tarahom bixxemg[a tnemnem quddiemhom matul dan i]-]mien g[a]i]. Jog[;buni ferm l-erbatax-il stazzjon li hemm fil-knisja parrokkjali ta]-}ebbu;! It-Tnejn tal-:img[a Mqaddsa, fil-Belt Victoria ssir pur/issjoni bl-istatwa tal-Img[obbi (irRedentur mg[obbi bis-salib) waqt li n-nies tieqaf matul it-triq tag[mel il-Via Crucis. E]att wara fil-Librerija Nazzjonali ta’
Joe M. Attard emarjos@hotmail.com
Triq Vajrin;a se tittella’ serata letterarja li matulha kittieba G[awdxin se jaqraw xi xog[lijiet tag[hom marbutin ma’ dan i]]mien g[a]i] tas-sena. {amis ix-Xirka F’{amis ix-Xirka, wara l-funzjoni fil-Knisja li matulha tnaxil-]ag[]ug[ jilbsu ta’ Appostli u jsir ukoll il-[asil tar-ri;lejn, [afna nies g[andhom id-drawwa sabi[a li jmorru bil-familja jinvistaw is-Seba’ Knejjes. g[al pa;na 11
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
11
G{AWDEX
Sensiela ta’ attivitajiet mifruxa mal-ir[ula G[awdxin kollha minn pa;na 10
Fil-Belt Victoria fejn ng[ix jien, tie[u gost tara familji s[a[ bil-kuruna tar-ru]arju f’idejhom, de[lin fi knisja u minn o[ra [er;in jinvistaw lil :esu mo[bi fl-altar tar-Repo]izzjoni. {afna minn dawn ‘Is-Sepulkri’ tassew ikun fihom x’tara. Fl-ir[ula tag[na fejn allura ma ssibx seba’ knejjes f’lokal wie[ed, in-nies tinvista l-istess knisja seba’ darbiet billi tid[ol minn bieb u to[ro; minn ie[or. O[rajn g[andhom ukoll id-drawwa li jaqbdu l-karozza u j]uru seba’ knejjes differenti mxerrda malg]ira G[awdxija. Il-pur/issjoni tal-:img[a l-Kbira F’G[awdex [ames parro//i jorganizzaw il-Pur/issjoni tal:img[a l-Kbira li fiha jie[du
sehem [afna nies. Dik li to[ro; mill-Ba]ilika ta’ San Gor; firRabat hija l-eqdem wa[da u ]ammet l-istil devozzjonali bissehem tal-Banda La Stella li ddoqq mar/i funebri. Fir-Rabat to[ro; pur/issjoni o[ra millKnisja Katidrali li tie[u s-sura ta’ pageant bis-sehem tal-Banda Leone. Jo[or;u mbag[ad tliet pur/issjonijiet o[ra tal-:img[a l-Kbira, wa[da fin-Nadur, o[ra fix-Xag[ra u o[ra fi]-}ebbu;, fejn hawnhekk insibu l-unika statwa s’issa f’G[awdex talA[[ar ?ena u l-istatwi mlibbsa [wejje; tan-newl li g[alih irra[al fuqani ta]-}ebbu; huwa tant mag[ruf. Dawn it-tliet ir[ula g[andhom il-banda tag[hom li bla dubju takkumpanja l-pur/issjoni. Dawn il-pur/issjonijiet ikunu jitolbu g[add kbir ta’ reffieg[a
Kristu msallab wara sig[at ta’ tbatija, swat u umiljazzjoni – vara o[ra misjuba f’G[awdex
biex i;orru fuq spallejhom innumru ta’ statwi u ta’ kull sena ssib nies li jid[lu g[al din ilbi//a xog[ol bl-akbar serjetà wara li jkunu qalg[u xi grazzja bl-inter/essjoni ta’ Marija Addolorata, tar-Redentur jew ta’ xi xbieha ohra. Xi w[ud ikaxkru wkoll il-ktajjen, lebsin l-abjad b’barnu] mg[addas ;o rashom u b’xi fanal jixg[el f’idhom. Skoprejt ukoll li fil-Qala, fejn illum insibu lbanda tar-ra[al, issir ukoll pur/issjoni b’g[add sabi[ ta’ statwi u l-parru//ani jikkonkorru ;mielhom. Minn dawn il-kolonni nawguraw lill-Ar/ipriet il;did Dun Nazju Borg. Serati funebri fil-knisja parrokkjali I]-]ew; parro//i tar-Rabat g[andhom ukoll id-drawwa li matul il-:img[a Mqaddsa jippre]entaw serati funebri fil-knisja parrokkjali tag[hom u din d-
drawwa sabi[a u g[a]i]a ssibha wkoll f’xi w[ud mill-ir[ula tag[na. Qabel tid[ol il-:img[a Mqaddsa fil-Belt Victoria dawn l-a[[ar snin issir ukoll manifestazzjoni sabi[a mlaqqma ‘LImsallab fi Treqatna’ li matulha ssir replika tal-Passjoni ta’ Kristu. Drawwa wkoll li llum qabdet l-art sewwa hija dik li diversi dilettanti jarmaw fi djarhom jew f’xi /entru g[all-wiri sett ta’ statwi sbie[ li bejniethom idommu l-;rajja tal-Passjoni ta’ Kristu u [afna jkunu dawk li
Kristu marbut mal-kolonna – vara o[ra misjuba f’G[awdex
jmorru j]uruhom. Fis-sala teatrali tas-Seminaju t’G[awdex, dis-sena l-G[aqda Dilettanti tal-:img[a l-Kbira qed tag[mel wirja kbira ta’ statwi marbutin mal-;rajja tal-Passjoni. Naturalment ma rridx in[alli barra l-pur/issjoni li ssir bl-istatwa tad-Duluri tista’ tg[id flir[ula kollha tag[na fil-festa tadDuluri li ti;i biss ftit jiem qabel. Fix-Xewkija din tie[u s-sura ta’ pageant spettakulari u tkun mistennija [afna. Dik li ssir filBelt Victoria to[ro; mill-knisja qadima ta’ San :akbu u titmexxa mill-Isqof Djo/esan u [afna g[adek tarahom mexjin
[afjin jew lebsin l-iswed. Jalla dawn id-drawwiet hekk g[e]ie] ikomplu jg[inuna nid[lu fl-ispirtu qaddis ta’ dawm iljiem, ta’ din il-;rajja li [elsitna mill-ktajjen tax-xitan u nifhmu kemm [abbna l-Img[allem Divin meta bag[tilna lil ibnu stess biex jifdina u jsalvana. Ejjew [bieb nag[mlu proponiment fi [dan il-Kur/ifiss li ma n]idux noffenduh g[ax nemmnu li ta’ kull darba li nikkommettu dnub mejjet, inkunu qeg[din ner;g[u nsallbuh. Nadurawk O :esù u nberkuk, g[ax b’salibek u l-mewt tieg[ek inti fdejtna!
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ir-Russja m[e;;a biex tirtira t-truppi mill-fruntiera L-UKRAJNA
Putin> ‘G[adu j;orr sens ta’ in;ustizzja dwar l-Unjoni Sovjetika’ (ritratt> EPA)
Il-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, [e;;e; biex irRussja tirtira t-truppi tag[ha mill-fruntieri li qed taqsam malUkrajna u bl-iskop li tonqos mittensjoni attwali. Dan wara rapporti li Moska bag[tet ‘massa ta’ qawwiet’, ekwivalenti g[all-eluf tat-truppi, fl-in[awi li jmissu mal-fruntiera tal-Ukrajna, lejn il-Lvant. Intant, Obama tenna li l-a[[ar movimenti militari tar-Russi jistg[u qeg[din isiru ‘bl-iskop li jintimidaw lill-Ukrajna’, inkella ‘b[ala parti minn strate;ija akbar ta’ Moska’. Il-Mexxej Amerikan qal ukoll, waqt intervista lil CBS
News, li l-President Russu Vladimir Putin ‘wera li qed i[addan sens ta’ in;ustizzja g[all-fatt li kellha tispi//a lUnjoni Sovjetika antika’. Obama, fl-istess [in, wissa, li Putin ‘m’g[andux jirrikorri mill-;did g[all-a;ir u l-prattika li tant kienu komuni waqt l-era tal-Gwerra Bierda’. Barack Obama jemmen li llum je]isti sens qawwi ta’ identita nazzjonali fost ir-Russi minbarra t-twemmin li l-Punent, filpassat, kien [a vanta;; mi//irkostanzi tar-Russja. Hu, flistess [in, jinsisti li l-Istati Uniti m’g[andhiex l-intenzjoni li ta[dem kontra r-Russja u jinter-
essaha biss li l-poplu Ukren je]er/ita d-dritt li jidde/iedi lfutur tieg[u. Fi ]viluppi o[ra, Alexander Malevany, li jmexxi s-Servizz g[as-Sigurta Federali tarRussja, qal li qed jittie[du lmi]uri sigrieti ‘fil-konfront tattheddid min-na[a tal-Punent li qed ja[seb biex inaqqar millinfluwenza ta’ Moska’. Min-na[a tieg[u, l-President Ukren imke//i, Viktor Yanukovych (li llum jinsab irRussja) sejja[ g[al referendum nazzjonali li jiddetermina ‘listatus ta’ kull re;jun fi [dan lUkrajna’. Sadanittant, is-Segretarju-
:enerali tan-NATO, Anders Fogh Rasmussen, qal li l-organizzazzjoni tieg[u qed tinkwieta dwar ‘l-istakkament kbir ta’ militar Russi’ mal-fruntieri talUkrajna. Fil-fatt, in-NATO qed ta[seb biex ta//erta difi]a effettiva g[all-membri kollha tag[ha, li jinkludu t-tlett Stati Balti/i – lEstonja, l-Latvja u l-Litwanja. Skont ir-rapporti, l-eks-Prim Ministru tan-Norve;ja, Jens Stoltenberg, in[atar b[ala sSegretarju-:enerali ;did tanNATO. Hu se jassumi l-kariga ladarba jiskadi t-terminu ta’ Rasmussen f’Ottubru, u ladarba jsir s-summit tal-Alleanza f’Wales, fl-istess xahar.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Tigri maqtulin g[all-pja/ir tas-sinjur I?-?INA Rapporti mill-provin/ja ta’ Guangdong qalu li mill-inqas g[axar tigri nqatlu brutalment quddiem grupp ta’ negozjanti u uffi/jali li kienu insistew li dan isir g[all-pja/ir u d-divertiment tag[hom, u biex jifta[ru dwar kemm huma sinjuri. It-tigri – li huma protetti bil-li;i – inqatlu fil-belt ta’ Zhanjiang fuq perijodu ta’ snin u l-pulizija rnexxielhom jarrestaw mill-inqas [mistax-il ru[ b’konnessi malatro/itajiet. L-ewwel qtil imur lura g[all2006, u filwaqt li mhux /ar kif inqatlu t-tigri fid-diversi ka]i, ilprobabbiltà hi li n-nies li organizzaw l-ispettakli fa[xija l-ewwel injettaw lill-annimali b’medi/ina li naqqsitilhom ir-reazzjonijiet naturali, imbag[ad it-tigri tmexxew g[al quddiem is-segwa/i sinjuri u spi//aw imbi//rin. Skont ir-rapporti [ar;u wkoll il-filmati ta’ membri tal-grupp inkarigat mill-qtil tal-annimali ‘g[all-udjenza esklussiva’ waqt li qed jag[tu x-xokkijiet tal-elettriku lil tigra li kienet mag[luqa ;o ga;;a. Hu suspettat, intant, li setg[u nqatlu aktar tigri f’dan il-perijodu, i]da g[ad jonqos g[all-konferma uffi/jali. L-ir;iel suspettati jistg[u je[lu l-piena tal-mewt jekk jinstabu [atja b[ala protagonisti f’dawn latti mill-aktar krudili. Intant, irrapporti qalu li suspettat ta’ 61 sena tilef [ajtu dan ix-xahar meta qabe] minn fuq bini f’tentattiv iddisprat biex ja[rab minn raid tal-pulizija. Illum hemm periklu kbir li ttigra ma te]istix aktar b[ala spe/i, bil-kelliema g[all-World Wildlife Fund (WWF) jg[idu li jista’ jkun li fadal mat-3,200 tigra biss fid-dinja u [amsin biss fi/-?ina.
L-AFRIKA T’ISFEL> Dehra spettakolari ta’ ]ew; subien jag[mlu l-kutrumbajsi fl-ajru fis-subborg ta’ Muizenberg (vi/in il-ba[ar) f’Cape Town, li g[adu kemm g[adda minn [idma ta’ ri;enerazzjoni. Cape Town intg[a]let b[ala ‘World Design Capital’ g[all-2014 b[ala parti minn vi]joni g[at-trasformazzjoni tal-in[awi (mill-aspett ta’ disinn) g[al belt sostenibbli u produttiva, li tinkorpora l-karatteristi/i stori/i, minbarra l-impenji g[all-inklu]joni so/jali u ekonomika (ritratt> EPA)
Jista’ ma jkunx l-iskeletru ta’ Richard III L-INGILTERRA L-esperti llum qed jikkontestaw is-sejba, aktar minn sena ilu, ta’ skeletru fl-in[awi ta’ Leicester li ng[ad li hu tar-Re Richard III tal-Ingilterra, li kien spi//a maqtul fl-1485 waqt ilfamu]a Battalja ta’ Bosworth. Fil-fatt, hemm t[assib serju minn lat storiku u arkeolo;iku dwar l-iskeletru li kienu skavaw minn ta[t parke;; tal-karozzi, u qed jing[ad li l-fdalijiet umani jistg[u jkunu ta’ kwalunkwe vittma tal-battalji stori/i millera mag[rufa b[ala tal-War of the Roses. Intant, qed jing[ad ukoll li l-
anali]i tad-DNA tista’ tkun marbuta ma’ kwalunkwe dixxendent ta’ omm ir-Re Richard. Ir-ri/erkaturi qed jinsistu biex ma;istrat inkwerenti jirrevedi u jikkunsidra l-provi kollha f’dan il-ka], b’mod indipendenti. Is-sejba tal-iskeletru ta[t ilparke;; kienet ikkonfermata f’Settembru tal-2012 u lUniversità ta’ Leicester g[adha tinsisti li l-istudji kollha jindikaw l-istess ri]ultat – ji;ifieri li l-fdalijiet inkwistjoni huma ‘tassew’ tar-Re. Madankollu, Michael Hicks,
espert mill-Università ta’ Winchester, u l-arkeologu, Martin Biddle, mill-Winchester Research Unit, qed jikkontestaw ir-ri]ultati tal-provi tad-DNA f’dan il-ka]. Huma jiddubitaw ukoll fil-pre/i]joni tal-pro/ess mag[ruf b[ala radiocarbon dating li jintu]a biex jiddetermina ]-]mien tal-mewt f’sitwazzjonijiet meta s-sejbiet ta’ katavri jista’ jkollhom sinifikat storiku. Intant, Hicks qed jg[id li tteknika ta’ radiocarbon dating mhix pre/i]a g[aliex tindika ]]mien tal-mewt u xejn aktar. Hu sostna wkoll mal-BBC History
Magazine li l-fdalijiet ta[t ilparke;; (fejn [afna snin ilu kien hemm knisja) setg[u kienu ta’ kwalunkwe vittma fi kwalunkwe battalja fi ]mien ilWar of the Roses. Filwaqt li Hicks ikkontesta wkoll il-prominenza li ng[atat lill-provi tad-DNA li saru g[alliskopijiet ta’ identifikazzjoni, hu baqa’ jinsisti bit-teorija li [afna persuni o[ra li sofrew il-feriti simili g[al dawk indikati fuq liskeletru setg[u ndifnu flin[awi spe/ifi/i fejn instab lg[adam li qed jg[idu li hu ta’ Richard III.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Kundannati l-provi tal-missili IL-KOREA TA’ FUQ
Attivist fil-Korea t’Isfel jag[ti n-nar lill-bnadar tal-Korea ta’ Fuq u lir-ritratti tal-Mexxej Komunista Korean, Kim Jong-un, waqt protesta kontra r-re;im ta’ Pyongyang, fl-in[awi ta’ Seoul (ritratt> EPA)
Il-Kunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti kkundanna lill-Korea ta’ Fuq g[all-provi ta’ ]ew; missili ballisti/i. Il-kelliema jis[qu li l-Kunsill qed jikkunsidra ‘reazzjoni xierqa’ f’dawn i/-/irkostanzi. Ir-rapporti qalu li l-Korea ta’ Fuq sparat ]ew; missili tat-tip Nodong fuq il-ba[ar b[ala prova u hu mifhum li dawn il-missili (g[al fuq id-distanzi medji) kienu sparati mir-re;jun ta’ Suckon. Ir-rapporti sostnew li lmissili waslu f’distanza ta’ 650 kilometru qabel ni]lu dritt g[al ;ol-ba[ar, lil hinn mill-kosta talpeni]ola Koreana lejn il-Lvant. Dawn kienu l-ewwel provi ta’ missili ta’ dan il-kalibru minna[a ta’ Pyongyang mill-2009, u Sylvie Lucas, l-Ambaxxatur tal-
Lussemburgu g[an-NU li hi wkoll il-President tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU, qalet li lprovi saru b’abbu] tar-ri]oluzzjonijiet tal-Kunsill. Il-Korea t’Isfel qed tqis l-a;ir tal-;ar Komunista b[ala provokazzjoni serja, u dan meta nNU tipprojbixxi l-provi tal-missili ballisti/i min-na[a tal-Korea ta’ Fuq. Intant, il-membri talKunsill tas-Sigurtà ltaqg[u g[al dibattitu fil-mag[luq u, fl-istess [in, ittrattaw rapport ta’ Jeffrey Feltman, il-Vi/i Segretarju :enerali g[all-Affarijiet Politi/i. Filwaqt li l-kundanna ma [ar;itx b[ala stqarrija formali, Lucas qalet li l-membri talKunsill talbu li hi taqra r-rimarki skont kif qablu dwarhom ilparte/ipanti kollha.
L-in;enju Soyuz jikkonkludi d-docking mal-istazzjon spazjali IL-KAZAKHSTAN
L-in;enju spazjali Russu Soyuz irnexxielu jikkollega mal-International Space Station (ISS) – il-kumpless g[al ri/erka li qed idur l-orbita tad-dinja, u dan wara vja;; li dam aktar milli kien mistenni. Il-pro/ess hu mag[ruf b[ala docking u fuq is-Soyuz kien hemm ekwipa;; ta’ tliet persuni – i]-]ew; kosmonawti Russi, Oleg Artemyev u Alexander Skvortsov, flimkien mal-astronawta Amerikan tan-NASA, Steve Swanson. Dawn telqu nhar it-Tlieta mill-Cosmodrome ta’ Baikonur, fil-Khazakhstan. Intant, waqt li l-membri talekwipa;; kienu qed jistennew li jaslu fl-istazzjon spazjali wara sitt sig[at, il-kapsula Soyuz naqset milli tikkarga l-magni
g[all-immanuvrar b[alma kien mistenni u r-ri]ultat kien li lekwipa;; kellu jistenna l-lejl tal-{amis u l-:img[a g[alla[jar opportunità biex jikkonkludi d-docking. Intant, Rob Navias, il-kummentatur dwar il-missjonijiet tan-NASA, sostna li l-kaw]a talproblemi tekni/i qed tkun investigata wara li s-Soyuz ikkonkluda b’su//ess l-a[[ar pro/eduri biex jasal fl-International Space Station. L-anali]i preliminari wriet li s-Soyuz ma kienx qed i]omm mal-allinjament tal-vja;; skont l-ispe/ifikazzjonijiet u l-kompjuters ta’ fuq l-in;enju awtomatikament g[alqu s-sistema tal-magni, skont ilpro/edura stabbilita.
I/-/irkostanzi wasslu biex lekwipa;; tal-kapsula jdum jumejn fl-ispazju. Madankollu, l-osservaturi li kienu qed janalizzaw il-vja;; qablu fis-sens li a[jar tard milli qatt, waqt li sSoyuz ni]el fil-berthing port spe/ifiku tal-International Space Station. Minkejja l-problemi inizjali, lin;enju spazjali kellu l-elementi kollha essenzjali g[al dan ilvja;; ta’ jumejn u, fil-fatt, irrotta li ntu]at kienet segwita di;à b[ala parti mill-prattika u tta[ri; g[al din l-ispedizzjoni. Sadanittant, it-tliet membri tal-ekwipa;; tas-Soyuz issie[bu ma’ astronawta ie[or Amerikan, kosmonawta ie[or Russu u astronawta :appuni] li ilhom minn Novembru fuq l-ISS.
It-tliet membri tal-ekwipa;; tas-Soyuz – Artemyev (fin-nofs, fuq), Swanson (ta[tu e]att) u Skvortsov (isfel) – ixejru waqt i/-/erimonja ta’ qabel il-missjoni fil-cosmodrome ta’ Baikonur (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jirkupraw tarbija mejta mit-tajn L-ISTATI UNITI
L-awtoritajiet fl-Istat ta’ Washington irkupraw il-katavru ta’ tarbija ta’ erba’ xhur minn ta[t it-tajn, b’din is-sejba makabra sse[[ sitt ijiem wara li wa[da mill-ag[ar valangi tal-art fl-istorja tal-pajji] straxxnat ilkomunità ]g[ira ta’ Oso. Kollox, sadanittant, qed jindika li l-awtoritajiet lokali qeg[din jirrevedu mill-;did i/-/ifra talmejtin uffi/jali b’konsegwenza tal-valanga ta’ nhar is-Sibt li g[adda u meta s’issa, 26 persuna huma kkonfermati b[ala mejtin u li jinkludu ‘disa’ katavri li g[ad iridu jin[ar;u minn ta[t it-tajn. In-numru tal-vittmi x’aktarx li
ji]died peress li l-awtoritajiet qed jikkalkulaw li fadal madwar disg[in o[ra neqsin. Kompliet ukoll l-investigazzjoni dwar persuni o[ra ‘li setg[u kienu flin[awi spe/fi/i fil-[in meta se[[et il-valanga’. Intant, it-tarbija inkwistjoni hi l-i]g[ar vittma tat-tra;edja li [allet il-komunita ta’ Oso (lejn it-Tramuntana ta’ Seattle) f’luttu. Mifhum li /-/kejkna kienet ma’ nannitha ( li wkoll tilfet [ajjitha) fil-[in meta l-valanga tat-tajn u l-;ebel ni]let mal-;nub ta’ g[olja u kaxkret kull ma sabet quddiemha, sal-punt fejn irri]ulta ba[ar ta’ tifrik.
Pilota ta’ ajruplan Awstraljan jidher waqt it-tfittxija li g[adha ma pprodu/ietx xi ]blokk konkret (ritratt> EPA)
Jintlem[u l-o;;etti fl-o/ean L-G{AJBIEN TAL-AJRUPLAN MALASJAN
Dmija waqt funeral IR-REPUBBLIKA AFRIKANA ?ENTRALI
Uffi/jali tal-Gvern, f’Bangui, qalu li tal-anqas g[oxrin ru[ tilfu [ajjithom f’attakk bi grenades li se[[ waqt funeral li kien g[addej fl-in[awi ta’ din ilbelt kapitali, fejn irri]ultaw ukoll numru ta’ midruba. Il-Ministru inkarigat misSigurtà, Denis Wangao Kizimale, ikkonferma aktar tard li numru ta’ midruba jinsabu rikoverati l-isptar u li l-attakk twettaq minn grupp ta’ estrem-
isti mag[rufa li waddbu lgrenades lejn in-nies li kienu pre]enti waqt il-funeral. Ir-Repubblika ?entrali Afrikana, dan ix-xahar, g[alqet sena mindu ]broffa l-konflitt /ivili attwali u wara li moviment ta’ ribelli, fil-parti kbira Musulmani, [ataf il-poter u insista b’renju ta’ terrur madwar il-pajji], anki waqt li l-milizzji armati Kristjani qeg[din jirrea;;ixxu bis-sa[[a.
It-tfittxija g[all-ajruplan talMalaysia Airlines li fit-8 ta’ Marzu g[eb bil-239 persuna li kienu fuqu kompliet wara waqfa min[abba l-maltemp u issa ntlem[u ‘l-o;;etti’ f’zona talO/ean Indjan li tifforma parti minn rotta ;dida ‘g[all-osservazzjoni’. I]da l-uffi/jali mal-Awtorità Awstraljana g[as-Sigurtà Marittina qalu li g[ad jonqos g[al xi konferma spe/ifika u li jridu jag[mluha l-vapuri li qed jappo;;jaw it-tfittxija. Dan fost indikazzjonijiet li ma kellhomx
jirri]ultaw ]viluppi ;odda qabel illum. Aktar qabel, l-awtoritajiet [abbru li t-tfittxija kellha tikkon/entra fuq zona tal-o/ean li tinsab aktar minn elf kilometru lejn il-Grigal taz-zona pre/edenti li kienet segwita mill-ajruplani u l-vapuri li qed jie[du sehem f’din it-tfittxija internazzjonali. Intant, ajruplan tal-qawwiet tal-ajru ta’ New Zealand lema[ g[add ta’ o;;etti fl-o/ean u ajruplan tal-Awstralja, imbag[ad, tar fuq l-in[awi fejn irrapporta l-pre]enza ta’
o;;etti ta’ lewn blu u gri]. Tliet ajruplani o[ra indikaw sinjali simili. Fl-istess [in, patrol ship ta/?ina da[al fiz-zona fejn qed issir it-tfittxija u kien mistenni jaqbad direzzjoni lejn l-in[awi tal-o;;etti. Uffi/jali fil-Malasja kkonkludew li, skont id-data tassatellita, l-ajruplan nieqes li kien qed itir minn Kuala Lumpur lejn i/-?ina, i;;arraf xi mkien lejn in-Nofsinhar tal-O/ean Indjan i]da sal-lum baqg[u ma dehrux tra//i konkreti.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
16
LETTERATURA
Pamuk jo[ro; minn Istanbul It-Turkija. Fatma, armla ta’ Selahattn, ilha nieqsa minn Istanbul sebg[in sena. Telqet minn hemm ta’ g[oxrin. Sa[[itha marret lura, [afna [in tag[mlu fis-sodda. Imnalla g[andha lil Recep, iben ille;ittimu ta’ ]ew;ha li jie[u [sieb ta’ kul[add u kollox. Tistenna t-tfal ta’ binha mejjet ji;u jarawha. “Nilwi rasi ’l isfel u nifta[ ilportmoni tieg[i u ni;bed ’il ;ewwa man-nifs ir-ri[a li titla’, u
zjoni tal-familja, studju tal-istorja, minn dak li jsib jibni ;rajjiet u jirrakkuntahom.
fid-dlam idi ]g[ira u niexfa tfittex il-maktur u nag[fas [afna g[ajnejja dg[ajfa u xotti g[aliex [sibijieti huma dwarhom, dwarhom biss.” Darha hi stramba u [iemda. }mien ilu [afna, qabel ma kienet inbniet lanqas dar wa[da talkonkrit… id-dar stramba u qadima kienet hemm. }ew;ha mejjet Tiftakar f’]ew;ha mejjet. Min[abba l-politika, ]ew;ha, tabib, telaq minn Istanbul. Mar
Il-qoxra tar-rumanz ‘The Silent House’
Pitazz /kejken “Mument ilu, il-;rajja kienet ;abra ta’ miljuni ta’ qtar li ma g[andhomx x’jaqsmu ma’ xulxin li b’xi mod irnexxielhom jing[aqdu ;ewwa rasi. Forsi [sibt li jekk nifta[ il-pitazz /kejken
Joe Cassar stcassar@gmail.com
f’ra[al ta’ nies fqar. Il-klijenti kienu ftit, beda jikteb en/iklopedija ta’ tmienja u erbg[in volum. Bniedem ateu, ja[seb, jikteb, jixrob. Bieg[ il-;ojjelli ta’ martu. Jg[id lil martu dwar ix-xog[lijiet tieg[u. “Ir-ra;uni g[ala l-ward iwarrad u l-flieles ibidu l-bajd u s-sena titrieg[ed u x-xita tin]el mhux kmandament divin imma dak li nuri fl-en/iklopedija tieg[i.” A[seb u a[seb i[abbar lil martu li sab tarf tal-mewt. “Na[seb fil-mewt g[alhekk jiena jien. Imma l-[ajja x’inhi...?” Ma jistax ikun li ma nistag[;bux bil-[olqien, ejjew ng[ixu b[al Rousseau f’[o;or il-[olqien. In-neputijiet jaslu, Faruk, Metin u Nilgun. Faruk ikompli t-tradiz-
tieg[i u naqra malajr dak li kont ktibt, stajt naqbad mill-;did dak li [assejt.” Mhux [tija ta’ Faruk li lpitazz jintilef u jinsteraq. {addie[or fih isib dan il-kliem. “Ma hemm ebda mod kif tfisser il-;rajja, jew ukoll il-[ajja kif inhi fi kliem. Il-[all ewlieni jkun li tbiddel il-binja ta’ m[u[na, ikollna nibdlu s-sura ta’ [ajjitna biex naraw il-[ajja kif inhi.” Im[abba u poe]ija
Metin isir i[obb tfajla jisimha Cejlen. Fl-im[abba ma tonqosx ilpoe]ija dwar sbu[ija tax-xtajta ta’ ba[ar: “Id-dg[ajjes resqu lejn ilg]ira b[allikieku se jitfarrku fuq ilblat imma l-piloti f’daqqa naqqsu l-[effa, dawruhom u waqqfuhom.” Nilgun tfajla sabi[a, li ta’ kuljum tmur tg[um, tixtri gazzetta Komunista. In-neputi ta’ Resep, Hasan, isir i[obbha. Dan jistudja, irid jimxi ’l quddiem. “Se nag[mel [afna affarijiet f’[ajti! {sibt fuqha: gwerer, reb[iet, il-bi]a’ tat-
telfa u t-tama g[all-glorja, il[niena li nuri ma]-]g[ar u o[rajn li kont nifdi.” Hasan qieg[ed fi grupp ta’ ]g[a]ag[ Faxxisti li matul il-lejl ji]bg[u l-[itan waqt li filg[odu, jheddu biex jiksbu l-flus u jqattg[u gazzeti Komunisti. Hasan huwa l-protagonist tarrumanz li b’g[emilu j;ib tra;edja. It-tieni ktieb Ir-rumanz ‘The Silent House’ hu t-tieni ktieb li [are; Orhan Pamuk. Issa nbqaleb g[all-Ingli]. Kotba miktuba wara nqalbu f’ilsna o[ra hekk kif il-kittieb reba[ in-Nobel fl-2006. In-narraturi fil-;rajja huma [amsa. B’seng[a, l-awtur ji;borhom f’daqqa biex jibni r-
rumanz li jirrakkonta ;rajja qabel il-kolp ta’ stat mill-militar fit-12 ta’ Settembru 1980 li se[[ meta lpajji] tilef kull kontroll meta gruppi ta’ nies bdew ji;;ieldu u joqtlu fit-toroq. B[alissa wkoll g[addej linkwiet fit-Turkija. Il-Prim Ministru Erdogan imblokka tTwitter u l-ebda g[asfur ma jista’ jg[anni. Pajji] li kemm-il darba jinqasam fi tnejn: laj/i u fundamentalisti. F’xog[lijiet o[ra, Pamuk, li bata bil-kbir min[abba l-kitbiet tieg[u, juri s-sog[ba tieg[u g[ax l-Unjoni Ewropea warrbet lit-Turkija li almenu bi//a minnha tag[mel mal-kontinent Ewropew. {ajr lil Agenda Book Shop
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
17
FESTI Joe Chetcuti - joechetcuti@onvol.net
I]-}urrieq
Il-festa ta’ Marija Annunzjata f’{al Millieri Din is-sena, il-festa talLunzjata fil-kappella Medjevali ta’ {al Millieri (i]-}urrieq) se tkun i//elebrata g[ada l-{add 30 ta’ Marzu. G[ada din il-kappella tkun miftu[a g[all-pubbliku mid9 a.m. sas-6 p.m. Il-quddiesa ta’ g[ada se tibda fl-10 a.m. u tintemm bit-tberik
Ir-Rabat – Malta
Kun/ert ta’ mar/i funebri ‘Memoriam’ hu kun/ert funebri li se jittella’ nhar il-:img[a 4 ta’ April fil-knisja ta’ Santa Marija ta’ :esù (Ta’ :ie]u) fir-Rabat. Dan il-kun/ert qieg[ed ikun organizzat minn grupp ta’ bandisti voluntieri minn diversi ka]ini tal-banda differenti. L-g[an ta’ dan il-kun/ert hu li jintu]aw it-talenti tal-bandisti Maltin flimkien mad dilettanti]mu ;enerali Malti g[all-mar/i funebri g[al g[an nobbli li jg[in entità filantropika. L-g[a]la mu]ikali g[al dan ilkun/ert se tkun tikkonsisti f’mar/i funebri minn kompo]ituri Maltin [ajjin u mejtin u minn kompo]ituri barranin. Mal-banda li se tkun ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Lesley Tabone se jie[u sehem il-kor tattfal ta’ Romina Vella. ‘Memoriam’ mhuwiex biss programm mu]ikali funebri imma wkoll opportunità li bittalent tal-bandisti, li tg[allmuh mill-ka]ini ji;i meg[juna dawk fil-b]onn. Barra minn hekk, saret ukoll inizjattiva biex isSibt 8 ta’ Marzu grupp ta’ bandisti, familjari u [bieb marru jag[tu d-demm. G[alhekk it-tim ta’ ‘Memoriam’ qed jistieden lil kul[add biex jattendi g[al dan ilprogramm biex jin;abru fondi biex ting[ata g[ajnuna lil g[aqda tant fil-b]onn. ‘Memoriam’ Il-kun/ert funebri b’g[an nobbli se jsir nhar il-:img[a 4 ta’ April 2014 fil-knisja ta’ Santa Marija ta’ :esù (Ta’ :ie]u) fir-Rabat mit8 p.m. ’il quddiem. G[al iktar informazzjoni ]uru l-facebook page ta’ ‘Memoriam’ facebook.com#memoriam.team. Il-programm ‘Memeoriam’ se jkun ippre]entat minni Joe Chetcuti u Massimiliana Demartino. Kul[add hu mistieden biex jattendi.
ta/-/imiterju. Is-so/jetà Din l-Art {elwa li ilha tie[u [sieb din ilkappella mill-l966, qed torganzza ]ew; guided tours tal-post, immexxija mill-kuratur tal-kappella Anthony Mangion fil-11.15 a.m. u mill-istoriku Salvatore Mousù fit-3.30 p.m. Il-kappella Medjevali ta’ {al
Millieri hi fost l-aktar monumenti importanti ta]-}minijiet tanNofs. Il-binja li naraw tmur lura sa madwar 1-1450, i]da t-tiftix arkeolo;iku wera li qabilha kien hemm di;à kappella eqdem, aktarx tas-seklu 18 u din kienet inbniet fuq l-artijiet ta’ qasam agrikolu Ruman f’dawk l-in[awi.
Il-kappella ta’ {al Millieri hi laktar mag[rufa g[all-arkitettura Medjevali tag[[a u g[all-affreski uni/i li j]ejnu l-[itan taghha. Dawn l-affreski bi xbihat ta’ qaddisin antiki kienu aktarx ikkupjati mill-kappella l-antika, u kienu restawrati bil-[idma ta’ Din l-Art {elwa li salvathom b[ala l-isba[
e]emplari li fadlilna tal-arti reli;ju]a Medjevali f’Malta. Il-kappella ta’ {al Millieri tintla[aq minn Triq l-Imqabba filbidu ta’ Vjal il-Blue Grotto, i]}urrieq, jew minn Misra[ il:ublew tad-Djamanti (Fuq Mentna) f’tarf il-bypass talImqabba.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
18
RIFLESSJONIJIET
Ir-Randan fil-[ajja tal-lum Fil-jiem li g[addew il-Knisja da[let fi]-]mien tar-Randan. X’inhu dan i]-]mien? Xi jfisser g[al dawk li j[addnu l-fidi Nisranija? Fil-kateke]i li kien ta nhar it22 ta’ Frar tal-2012, il-Papa Emeritu Benedittu XVI fisser li r-Randan “huwa vja;; ta’ 40 jum li jwassalna g[at-Tridu talG[id, ji;ifieri g[at-tifkira talPassjoni, il-Mewt u l-Qawmien tal-Mulej, li hu l-qalba tal-misteru tal-fidwa tag[na”. Benedittu XVI qal li “flewwel ]minijiet tal-[ajja talKnisja dan kien ]mien meta dawk li semg[u l-kelma u laqg[u l-a[bar ta’ Kristu kienu jibdew, bil-mod il-mod, ilvja;; tag[hom tal-fidi u l-konver]joni fi triqithom lejn is-sagrament tal-Mag[mudija. “Dan kien ]mien meta wie[ed kien jersaq lejn Alla l[aj u jibda l-mixja tal-fidi li kienet bil-qajla l-qajla tintemm permezz tal-bidla ;ewwiena min-na[a tal-katekumeni, ji;ifieri, min-na[a ta’ dawn li xtaqu jsiru Nsara u jkunu msie[ba fi Kristu u l-Knisja”. Vja;; spiritwali Il-Papa ssokta jfisser li malmedda ta]-]mien “il-penitenti u l-Insara kienu mistiedna jg[ixu dan il-vja;; ta’ t[e;;i; spirit-
wali u li jikkonformaw [ajjithom dejjem i]jed ma’ dik ta’ Kristu. Il-parte/ipazzjoni tal-komunità s[i[a fil-istadji varji tal-vja;; tar-Randan issa[[a[ l-importanza taddimensjoni tal-Ispiritwalità Nisranija”. Benedittu XVI qal li fid-dawl Nisrani “l-fidwa mhix ta’ ftit
i]da ta’ kul[add. Din hija mag[mula possibbli bis-sa[[a tal-mewt u l-qawmien ta’ :esù. “G[al dan il-g[an, kemm dawk li kienu qeg[din jag[mlu l-mixja tal-fidi b[ala katekumeni bil-g[an li jir/ievu lMag[mudija, dawk li nqatg[u minn Alla u l-komunità tal-fidi u li kienu qieg[din ifittxu rrikon/iljazzjoni, u anki dawk li kienu qieg[din jg[ixu l-fidi f’g[aqda s[i[a mal-Knisja – kul[add flimkien kien jaf li ]]mien qabel l-G[id kien wie[ed ta’ metanoia, ji;ifieri ta’ bidla fil-qalb, ta’ penitenza. Huwa ]]mien li juri l-[ajja umana tag[na u anki dak tal-istorja b[ala pro/ess mibdi ta’ konver]joni li tibda minn issa biex niltaqg[u mal-Mulej fl-a[[ar ta]-]mien.” B]onn il-konver]joni Minn kliem il-Papa Emeritu
wie[ed jikkonkludi li kul[add g[andu b]onn il-konver]joni. G[ax kul[add midneb. Jekk nag[tu daqqa t’g[ajn lejn isso/jetà ta’ madwarna malajr nindunaw bil-b]onn kbir ta’ Alla. Fl-ewwel messa;; tieg[u g[ar-Randan il-Papa Fran;isku g[amel anali]i interessanti kemm id-dinja tal-lum g[andha b]onn il-messa;; salvifiku ta’ :esù. Fil-messa;; tieg[u lPapa t[addet fuq il-mi]erja morali li tikkaratterizza d-dinja /ivilizzata, liema mi]erja hija bil-wisq ag[ar minn dik materjali. G[all-Papa din “il-mi]erja morali tikkonsisti fil-jasar g[all-vizzju u g[ad-dnub”. B’qalb t[abbat ta’ missier
Kemm u;ig[ hu kkaw]at fil-familji g[aliex wie[ed mill-membri tag[hom – aktarx ]ag[]ug[#a – hu ma[kum mill-alko[ol, mid-drogi, mil-log[ob tal-flus u mill-pornografija
Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com
Fran;isku lmenta: “Kemm u;ig[ hu kkaw]at fil-familji g[aliex wie[ed mill-membri tag[hom – aktarx ]g[a]ug[#a – hu ma[kum mill-alko[ol, middrogi, mil-log[ob tal-flus u mill-pornografija! Kemm hawn nies li ma jarawx i]jed it-tifsira tal-[ajja jew il-prospetti g[allfutur! Kemm hawn nies li tilfu t-tama! U kemm hawn nies li huma mg[arrqa f’din il-mi]erja permezz tal-kundizzjonijiet so/jali in;usti, tal-qg[ad, li jisraq id-dinjità tag[hom b[ala dawk li jaqilg[u l-[ob]a ta’ kuljum u minn nuqqas ta’ a//ess ugwali g[all-edukazzjoni u s-sa[[a.” Mi]erja morali “F’dawn il-ka]i l-mi]erja morali tista’ titqies kwa]i suwi/idju. Din it-tip ta’ mi]erja, li tikkaw]a wkoll rovina finanzjarja, bla dubju hu marbut malmi]erja spiritwali li nesperjenzjaw meta nag[tu daharna lillMulej u nwarrbu m[abbtu. Jekk na[sbu li m’g[andniex b]onn lil Alla, li jersaq lejna permezz ta’ Kristu, g[aliex nemmnu li dan
nistg[u nag[mluh wa[edna
nkunu qeg[din mexjin lejn ilwaqg[a. Alla wa[du jista’ tassew jifdina.” Kif dan jista’ jse[[? Filmessa;; tieg[u l-Papa Fran;isku jippre]entalna lVan;elu ta’ :esù Kristu b[ala “l-medi/ina vera g[al (din) il-mi]erja spiritwali.” “Kull fejn immorru, a[na msej[a b[ala Nsara biex inxandru l-a[bar li tifdi li l-ma[fra tad-dnubiet hija possibbli, li Alla hu akbar mid-dnubiet tag[na, li hu j[obbna b’mod [ieles f’kull ]mien u li a[na ;ejna ma[luqa g[all-g[aqda u g[all-[ajja ta’ dejjem.” Din l-a[bar ta’ salvazzjoni tqajjimna min-ng[as tag[na [alli nxammru u nibdew nie[du [sieb lin-nies li mag[hom ng[ixu, na[dmu u nqattg[u l[in tag[na. G[ax Insara nibdew b’ur;enza nwasslulhom lil :esù! G[alhekk jg[idilna l-Papa: “Il-Mulej jitlob minna li nkunu [abbara fer[ana ta’ dan ilmessa;; ta’ [niena u tama! Huwa ta’ fer[ li tesperjenza lfer[ li xxandar din l-a[bar tajba, li taqsam dan it-te]or li hu fdat f’idejna, li tfarra; il-qlub maqsuma u li toffri tama lil [utna subien u bniet li qeg[din jesperjenzaw id-dlam. Dan ifisser li
timxi wara :esù u timitah, li fittex lill-fqar u lill-midinbin b[alma rag[aj ifittex bi m[abba n-nag[;a l-mitlufa tieg[u. F’g[aqda ma’ :esù a[na nistg[u b’mod kura;;u] nift[u mog[dijiet ;odda ta’ evan;elizzazzjoni u promozzjoni umana.” }mien opportun Lejn l-a[[ar tal-messa;; tieg[u l-Papa Fran;isku jg[allimna b’liema mod dan ilprogramm ta’ salvazzjoni nistg[u ng[ixuh. “Ir-Randan huwa ]mien opportun ta/-/a[da tag[na nfusna. Nag[mlu sewwa
jekk nistaqsu lilna nfusna minn xiex se ni//a[[du [alli ng[inu u nag[mlu lill-o[rajn sinjuri millfaqar tag[na. Ejjew ma ninsewx li l-faqar veru jwe;;a’. L-ebda /a[da tag[na nfusna mhi reali ming[ajr din id-dimensjoni ta’ penitenza.” L-im[abba vera, fil-qies ta’ :esù Kristu, twe;;a’ g[al min t[obb. Lest jien li ni//a[[ad minn dak li jkolli aptit nag[mel basta nressaq imqar persuna wa[da lejn Alla f’dan irRandan? Kemm lest nag[ti [in biex inkun ta’ servizz [alli [addie[or jin[eles mill-[a]en u jinfeta[ g[all-[ajja fer[ana tal-grazzja ma’ :esù?
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
19
RIFLESSJONIJIET
Pontifex Minimus Ftit ;img[at ilu, waqt l-udjenza li l-Papa jag[mel kull nhar ta’ Erbg[a fi Pjazza San Pietru, Ruma, deher daqsxejn ta’ tfajjel liebes ta’ Papa. Kien il-Karnival u n-nanna ta/-/kejken Daniele De Sanctis, tifel ta’ dsatax-il xahar, [ititlu kostum ta’ Papa u ommu [aditu fil-pjazza g[all-udjenza biex ikun jista’ jara lill-Papa. :ara li mhux biss ra lill-Papa imma l-Papa rah u [adu f’idejh u biesu. Kien hemm min laqqam lil dal-qrempu/u ‘Pontifex Minimus’ – il-Papa ]g[ir. Niftakar Dan il-fatt
fakkarni fi /kuniti. Madwar erbg[in sena ilu niftakar xi tfal kienu jitlibbsu ta’ soru jew ta’ patri. Kienet tkun weg[da ma’ Santa Rita jekk tkun tifla jew ma’ Sant’Antnin jekk ikun tifel. Ovvjament il-weg[da kienet issir mill-;enituri li jwieg[du li g[al /ertu ]mien ilibbsu lil binthom jew lil binhom b[all-qaddisin kemm-il darba jaqilg[u l-grazzja. Jien g[andi idea vaga ta’ din il[a;a imma snin qabel qieg[ed insemmi jien, din kienet [a;a aktar komuni. Kilin fil-ktieb tieg[u Fuq l-G[ajn ta’ San Bastjan isemmiha dil-[a;a u f’edizzjoni tal-ktieb hemm ritratt tieg[u liebes ta’ patri Fran;iskan. Karnival
Li tlibbes tifel jew tifla xi lbies reli;ju], anke jekk fi ]mien ilKarnival, hija a//ettata tista’ tg[id minn kul[add, imma li bniedem adult jilbes ilbies reli;ju], militari jew ;uridiku fi ]mien il-Karnival jew fi kwalunkwe ]mien ie[or hija [a;a illegali. Minkejja l-li;i xorta nsibu lil min fir-renju talbluha jilbes dan l-ilbies. Din is-sena rajt reklam ta’ [anut Malti li fil-Karnival ibig[ il-kostumi tal-adulti u fost il-kostumi kellu wkoll suttani g[al min ried jilbes ta’ sa/erdot. Tiskanta kif hawn sa/erdoti Maltin joqog[du jmorru g[and Gammarelli ta’ Ruma biex jordnaw suttana! M’iniex se nid[ol fil-morali ta’ dil-[a;a, kul[add g[andu dritt ja[seb hu. }gur li [add ma tka]a bi//kejken Daniele f’Ruma, imma kieku minflok dsatax-il xahar kellu dsatax-il sena l-istorja kienet tkun xort’o[ra. Log[ob bil-knisja Minbarra l-ilbies reli;ju] b’weg[da, f’pajji]na kien komuni l-log[ob bil-knisja mit-tfal subien. Kienu bosta dawk it-tfal li kien ikollhom l-altar jew il-knisja tag[hom fid-dar u jibdlu u j]ejnu u jarmaw daqslikieku kien ikollhom l-ikbar ba]ilika. Kien ]mien ie[or meta t-tfal ma kellhomx log[ob ta’ teknolo;ija li tie[dok ’il bog[od mir-realtà
imma kellhom log[ob li jimita
Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com
Ma rridx ninftiehem li l-Knisja ma ta//ettax kritika, anzi l-kritika u aktar u aktar l-awtokritika tista’ ssa[[a[ il-Knisja ta’ Kristu imma hemm min jikkritika biex iwe;;a’ l-[ajja ta’ kuljum. Illum g[ad hawn min g[andu dan id-delizzju imma ]gur mhux daqs qabel.
Is-soru li serqet il-qlub G[amlithielna. {add ma kien jistennieha. {eqq, g[alhekk ng[idu li g[amlithielna. Qed ng[id g[al Suor Cristina, minn Sqallija. Qatt smajtu bih dak l-isem? Suor Cristina Scuccia li marret tkanta fuq ilVoce d’Italia tat-televi]joni. U x’kantat? Kantat bi//a tal-;enn, ta’ Alicia Keys, li [ar;et biss xi sentejn ilu, skont ma qaluli. Dik vu/i. Dak qbi] u tixjir u abbandun. Jien ma rajthiex direttament imma bag[tuhieli fuq Youtube, dak m’hawnx b[alu. Bravu wisq u anke Suor Cristina brava. Brava [ej.
U aktar log[ob
Hemm imbag[ad minn jilg[ab log[ob ie[or. Qieg[ed nirreferi g[al dawk il-kbar li tarahom kuljum f’xi knisja, jg[inu, jarmaw, jorganizzaw u x’naf jien. Dawn it-talin jimlew il-pa;na ta’ facebook tag[hom b’ritratti ta’ madonni u san ;u]eppijiet u qaddisin o[ra, imbag[ad ikunu minn tal-ewwel biex ixerrdu xi kitba antiklerikali li spiss naraw fuq dan is-social network. Kif jista’ dak li jkun ma jiftakarx fil-qawl Malti: Min ma j[obbx il-kelb ma j[obbx lil sidu? Tispi//a biex tg[id li nies b[al dawn ikunu kibru imma baqg[u jilag[bu bil-Knisja, l-unika differenza hi li meta kienu tfal kienu jilag[bu bil-knisja u issa kbar jilag[bu bil-Knisja, bil-‘K’ kbira. Ma rridx ninftiehem li l-Knisja ma ta//ettax kritika, anzi l-kritika u aktar u aktar l-awtokritika tista’ ssa[[a[ il-Knisja ta’ Kristu imma hemm min jikkritika biex iwe;;a’ u mhux g[ax tabil[aqq i[obb iddg[ajsa ta’ Pietru. Il-kritika hi l-istess b[all-kostumi tal-Karnival, l-istess kostum jista’ jintlibes b’sens ta’ ammirazzjoni, b[al fil-ka] ta’ Daniele, il‘Pontifex Minimus’ jew inkella b’sens ta’ disprezz minn persuna kbira.
La Carra
Raffaella Carra ma riditx temmen lil g[ajnejha meta ratha. G[ax – [a ng[idilkom g[al min mhux mid[la tal-programm (b[ali) – dan huwa programm fejn il-membri tal-;urija, jekk trid issej[ilha hekk, ma jkunux jafu min qed ikanta, qabel ma jduru fuq is-si;;u. Na[seb stennew xi tfajla tal-lum. U minflok, raw soru. Soru ta’ veru. L-erbg[a li kienu baqg[u mbellhin. Soru ta’ veru ma stennewx ]gur. G[andha 25 sena, qalet, u minn Sqallija. {elwa kemm trid, spirtu pront, ener;ika, qabbie]a daqs mulett, vu/i tajba, taf tu]a l-mikrofonu u taf tolqot in-noti importanti tal-kant pop. Fuq kollox, it-twe;ibiet tag[ha kellhom tag[lima, daqs il-pre]enza tag[ha f’dik illog[ba. Il-Papa j/empel
Mistoqsija jekk il-Vatikan kienx japprova, qalet li anzi tistenna telefonata ming[and ilPapa Fran;isku, g[ax kien hu li “[e;;i;na biex no[or;u u nevan;elizzaw”, u hi hekk kienet qed tag[mel. “Alla tani
qasam so/jali: g[alliema, infermieri, kunsillieri, mal-fqar, malmorda, mal-g[orrief, [andikappati u abbandunati, ma nafx fejn ma ssibhomx. Qassisin ikantaw
Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com
don u jien qed naqsmu mag[kom,” qalet. U /ap/pulha. Staqsewha g[aliex da[let soru meta kellha vu/i b[al dik? U hi wie;bet li Alla ma je[dilna xejn imma jag[tina dejjem i]jed. Il-[ajja reli;ju]a qieg[da g[al nies ta’ stonku, kura;;u]i. Trid tkun kura;;u] u avventuru], u ma tib]a’ minn xejn biex issir soru jew patri. Mill-bqija, ir-reli;ju]i jaqsmu mal-bnedmin l-o[ra l-kwalitajiet kollha umani. Jekk nie[du Malta biss – i/-/kejkna Malta – insibu fosthom artisti, xjenzjati, astronomi, avukati, matemati/i, kittieba, poeti, ;urnalisti, filosfi, letterati, politi/i, statesmen, leaders, tobba... Ir-reli;ju]i, ir;iel u nisa, ivvintaw hawn Malta skejjel, sptarijiet, istituzzjonijiet, orfanatrofji, assistenza teknika, elettronika... Tista’ tg[id [admu f’kull
Qassisin u sorijiet ikantaw, naturalment g[andna, u anke jdoqqu l-kitarri jew xi strumenti o[ra, imma s’issa g[ad qatt ma kellna grupp li jkanta b[al The Priests, mill-Irlanda – sa fejn naf jien. J-AX, li hi “g[a]let”, stqarr, f’battuta, li kieku kienet tkanta fil-knisja meta kien ]g[ir, ma kienx ji//aqlaq mill-knisja u kien anke jil[aq Papa. Kif ti;bed lin-nies xi [a;a hekk, hux? Jien ng[id li dak li hu sabi[,mhux tax-xitan imma ta’ Alla, mela bilfors nag[tuh lilu. Wara kollox, huwa [alaq kollox, ilwien, forom u [sejjes. Ilmu]ika hija tieg[u, l-arti hija tieg[u, kulma hu sabi[ huwa tieg[u. U g[alhekk jimpurtana biex nag[tuha lura lilu. L-arti hija... Ma nafx. Verament, [add ma jaf x’inhi, ghalkemm [afna taw [afna definizzjonijiet tag[ha. L-arti tesprimi dak li ma nafux nesprimu mod ie[or. Kull definizzjoni hija ]ejda, imma xorta nippruvaw. B[alma lil Alla qatt ma nifhmuh bi]]ejjed, imma dejjem nippruvaw nersqu i]jed – anke bl-arti.
L-arti tesprimi dak li ma nafux nesprimu mod ie[or. Kull definizzjoni hija ]ejda, imma xorta nippruvaw. B[alma lil Alla qatt ma nifhmuh bi]]ejjed, imma dejjem nippruvaw nersqu i]jed – anke bl-arti
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
www.maltarightnow.com
20
RANDAN 2014
‘Barabba’ mill-Azzjoni Kattolika fix-Xag[ra Joe M. Attard emarjos@hotmail.com
‘Il-Kundanna’ f’{al Qormi Nicole Falzon fil-parti ta’ Marija Madalena
Mary Grace Cassar max1@maltanet.net
Marija Madalena hi persona;; li g[adu jqanqal bosta kur]itajiet minn diversi persuni u dan min[abba r-rwol tag[ha fl-istorja. B’hekk, il-produzzjoni bit-titlu ‘Il-Kundanna’ ta’ din is-sena se tiffoka fuq l-istorja ta’ :esù hekk kif rakkuntata minn dan il-persona;; importanti fl-istorja talKristjane]mu. Dan wara li l-produzzjoni tassena l-o[ra kienet dwar studju talkarattru ta’ Ponzju Pilatu fil-;rajja tal-Passjoni u b’hekk gradwalment l-edizzjoni ta’ din is-sena tkompli l-mixja artistika biex dawk li jattendu, jiskopru a[jar /erti karattri li tant smajna dwarhom, i]da f’ambjent fejn il-vi]itatur jista’ jid[ol fil-profondità tal-[sieb tal-karattru kon/ernat. Jing[ad li Marija kienet millvilla;; ta’ Magdala u li skont diversi kittieba, dan il-villa;; kien asso/jat ma’ diversi ka]i ta’ adulterju, i]da wkoll ma’ negozju varju. I]da nsibu ver]jonijiet differenti dwar Marija Madalena u bosta kienu dawk li tawha dehra kif qabel lilhom skont il-kuntest ta]-]minijiet. B’hekk naraw lil din Marija pre]entata b[ala prostituta, dixxiplu ma[bub ta’ Kristu kif ukoll ikona tal-femministi f’kuntest religju], fost l-o[rajn. Jidher li Marija ta’ Magdala kienet mara indipendenti kemm b[ala karattru kif ukoll finanzjarjament. I]da b’xi mod jidher li hi kienet t[ossha mi/[uda so/jalment mill-belt tag[ha (Magdala) probabbilment darba kien jing[ad li hi kienet posseduta minn seba’ xjaten. I]da dawn l-hekk imsej[a seba’
xjaten jista’ jkun li kienu [afna affarijiet differenti, inklu] dawk li llum huma kundizzjonijiet medi/i mag[rufa u li jikkaw]aw nuqqas ta’ kontroll tal-persuna fuq il;isem. Il-Kotba Mqaddsa jiddeskrivu lil Marija ta’ Magdala b[ala persona;; prominenti fost grupp ta’ nisa madwar :esù u li jing[ad li kienu jiprovdu g[all-b]onnijiet materjali tad-dixxipli. B’hekk, fi studju dwar il-karattru ta’ :esù, huwa jin[ass rivoluzzjonarju fil-kuntest ta]-]mien u g[alkemm ir-rwol tal-mara
Ikona ta’ Marija Madalena
f’dawk is-snin kien wie[ed sekondarju, hu ta’ importanza u rwol lil mara fost l-ewwel komunità Nisranija. Il-prominenza ta’ Marija ta’ Magdala fost dan il-grupp ta’ nisa hekk kif deskritta fil-Kotba Mqaddsa aktarx li ;rat min[abba r-rwol tal-persona;; fl-avveniment tal-mewt u l-qawmien ta’ :esù. B’hekk, il-kittieba talkotba mqaddsa, fir-rakkonti tag[hom li nkitbu snin wara lavvenimenti tal-Passjoni, riedu j;ibu lill-qarrejja tag[hom familjari ma’ dan il-persona;; tant
importanti fl-istorja talKristjane]mu sa minn kmieni firrakkonti tag[hom u qabel l-istess ;rajjiet tal-Passjoni. G[alkemm il-persona;; ta’ Marija ta’ Magdala g[adu jqanqal bosta mistoqsijiet, il-Kotba Mqaddsa jpo;;u lil Marija Madalena b’mod /ar b[ala lakbar xhud tal-mewt u l-qawmien ta’ :esù. Dan meta hi kienet ta[t is-salib waqt il-mewt kif ukoll waqt iddifna, i]da hi kienet ukoll l-ewwel persuna li rat u kellmet lil :esù wara l-qawmien mill-mewt, filwaqt li kienet hi li tat l-a[bar ittajba lid-dixxipli u l-ewwel komunità Nisranija. G[al dan il-g[an, il-produzzjoni ta’ din is-sena f’{al Qormi, ]gur g[andha tintlaqa’ b’interess minn dawk kollha li jog[;obhom jattendu. ‘Il-Kundanna’ hi organizzata mill-Kummissjoni Kultura Qormi flimkien mal-Kummissjoni }g[a]ag[ Bastjani]i u hi parti minn sensiela ta’ attivitajiet g[all-jiem tal-:img[a Mqaddsa fil-Parro//a ta’ San Sebastjan. Il[in tal-produzzjoni hu f’massimu ta’ 20 minuta u b’hekk jag[milha fa/li g[all-familji bi tfal ]g[ar biex f’[in ra;onevoli jattendu g[al xog[ol artistiku bi studju warajh li jibda minn [afna xhur qabel b[ala ri/erka. ‘IlKundanna’ qed tittella’ f’xelter ta[t l-G[assa tal-Pulizija ta’ {al Qormi fi Triq il-Kbira, u dan jag[milha fa/li biex artistikament il-vi]itaturi jid[lu fil-fond tal[sieb tal-karattru ewlieni aktar ma huma jid[lu fil-fond tax-xelter. Il-[inijiet tal-produzzjoni huma nhar {add il-Palm mill-10 a.m. sa nofsinhar, {amis ix-Xirka mis-6 p.m. sa nofsillejl u nhar il-:img[a l-Kbira mid-9 a.m. sa nofsinhar
Grupp ta’ atturi fi [dan lAzzjoni Kattolika fix-Xag[ra matul tmiem il-;img[a li g[addiet ippre]entaw id-dramm ‘Barabba’ fuq il-palk ta/-?entru tal-Azzjoni Kattolika tal-istess ra[al fuq kitba u produzzjoni ta’ Josephine Azzopardi. L-ewwel rappre]entazzjoni saret g[at-tfal tal-iskejjel u tnejn o[ra g[all-pubbliku in;enerali li mela s-sala. Kul[add sema’ b’Barabba u r-rabta li kellu malPassjoni tal-Img[allem Divin. Bla dubju, matul id-dramm stajna naraw diversi episodji millPassjoni ta’ Sidna :esù Kristu u l-intri//i ta’ dan il-[absi u bniedem mill-ag[ar li ried jinqeda bil-figura ta’ :esù biex jeqred lir-Rumani. Josephine Azzopardi ]ewqet id-dramm tag[ha fi tliet atti b’xeni [elwin b[al ta’ dik isSamaritana li tiltaqa’ ma’ :esù, li jitlobha biex tag[tih jixrob, u kif din g[arfet [tijietha u nidmet minnhom; il-mara adultera li kienet se tispi//a m[a;;ra kieku ma kienx g[all-intervent ta’ :esù; Claudia mart Ponzju Pilatu li tiddefendi lil :esù u episodji o[ra, ma[duma minn atturi tfal u ]g[a]ag[ li fuq fommhom lawtri/i qieg[det kliem me[ud mill-Van;elu ta’ dawn il-;ranet. Issa li ninsabu fl-eqqel tarRandan, nissu;;erixxi lil Josephine Azzopardi ma tiqafx hawn imma tara kif tag[mel u tippre]enta dan id-dramm f’xi w[ud mis-swali teatrali u parrokkjali li g[andna mferrxin malg]ira tag[na. Nista’ nifhem kemm xog[ol u sagrifi//ju trid biex ittella’ xog[ol b[al dan! Dnub li tieqaf hawn! Intant, matul tmiem din il;img[a, il-Helping Hands Group ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Joseph Grech se jippre]enta l-musical ‘Joseph and the Amazing Technicolour Dreamcoat’ fuq ilpalk tal-Oratorju Don Bosco llum is-Sibt fis-7.30 p.m. u g[ada l-{add fis-2.30 p.m. Matul dawn il-;ranet se jkollna wkoll fostna lill-President tarRepubblika li se jiltaqa’ malG[awdxin fl-okka]joni ta’ tmiem il-presidenza u jiffirma pubblikazzjoni dwaru. Il-kor Gaulitanus jibqa’ g[addej blattivitajiet tieg[u fosthom l-opra ‘Tosca’ fit-teatru tal-opra Aurora.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
RANDAN 2014
21
Il-Lejla Funebri 1994 - 2014 Rosario Spiteri Segretarju Banda San :or;, Bormla
Kien f’wa[da mill-;ranet ta’ Jannar 1994 meta l-[abib tieg[i Sunny Aquilina, li dak i]-]mien kien fl-kumitat tal-Banda San :or;, kien wera x-xewqa mieg[i li fl-okka]joni tal[amsin sena mill-mewt ta’ Abram Gatt issir xi attività biex jitfakkar dan l-anniversarju. Ftehemna li naqsmu din l-idea ma’ Ray Sciberras li kien ilu biss xi tliet xhur li [a l-kariga ta’ Surmast Direttur tal-Banda San :or;. Dan min-na[a tieg[u [a pja/ir b’dan is-su;;eriment u wara diskussjoni filKummissjoni Banda kul[add qabel li din l-attività bis-sehem tal-Banda San :or; g[andha ssir jumejn qabel il-;urnata tal:img[a l-Kbira fis-Sala Marija Immakulata. F’din l-ewwel lejla funebri, wa[da minn tal-bidu li bdiet issir fil-g]ejjer tag[na, li kienet b’tifkira ta’ Abram Gatt kienet bdiet b’messa;; ta’ mer[ba misSegretarju Louis Spiteri. Imbag[ad kienu ndaqqu lmar/i funebri Cipresso u lMarcia Funebre b’memorja talMarki] Barbaro di San Giorgio ta’ Angelo Melilli, li kien
Surmast tal-Banda ta’ Bormla fil-bidu tas-seklu g[oxrin. Kienu nqraw ukoll poe]iji ta’ Christopher Vella, Carmelo Galea, Sunny Aquilina u Etienne Spiteri li fil-pre]ent huwa s-Surmast Direttur talBanda San :or;. Indaqqu wkoll siltiet mu]ikali tal-okka]joni fosthom Ave Verbum Corpus ta’ Mozart, Il Silenzio, Serenata Rimpianto ta’ Toselli, Amazing Grace u I walk with God, arran;ament mu]ikali tas-Surmast :eorge Debono, u peress li din il-lejla kienet iddedikata lil Abram Gatt, ilmibki Charles Clews kien g[amel aneddoti mill-[ajja ta’ Abram Gatt waqt li Dun :u]epp Bonello, dak i]-]mien direttur spiritwali, kien g[amel id-diskors prin/ipali dwar dan l-iskultur u pittur Bormli]. Ta’ min isemmi wkoll li waqt din is-serata kien indaqq ukoll lmar/ funebri Omaggio A Maria ta’ Vincent Bonnici, dak i]]mien assistent surmast, waqt li din l-ewwel lejla funebri kienet intemmet bil-kompo]izzjoni Tislima Lil Abram Gatt ta’ Ray Sciberras. Minn dakinhar, l-Erbg[a, 30 ta’ Marzu, 1994, sal-lum g[addew g[oxrin sena. U din lattività baqg[et issir kull sena
bl-attendenza dejjem numeru]a. Dis-sena hi g[alhekk il-21 darba li qed tittella’. Matul dawn is-snin kollha ;ew imfakkra persuni b’konnessjoni ma’ Bormla jew mal-Banda San :or;. Fost dawn insemmi lil Carmelo Mifsud Bonnici mag[ruf b[ala ‘l-Gross’, Dom. Mintoff, Dun :u]epp Bonello, Armando Seychell u Emanuel Aquilina li g[amlu ]mien twil fil-kumitati tal-Banda San :or; fil-karigi ta’ Vi/i President u Direttur :enerali respettivament, l-eks Ar/ipriet Dun Victor Cilia kif ukoll lis-surmastrijiet Angelo Melilli, William James Worley, Carmelo Ciantar u tant o[rajn. Matul dawn l-a[[ar snin da[let id-drawwa li kull lejla funebri tispi//a bid-daqq u lkant tal-mar/ funebri Via Dolorosa, xog[ol mu]ikali ta’ Ray Sciberras u lirika ta’ Sunny Aquilina, u flimkien mal-Banda San :or; dejjem [a sehem ilKor Tota Pulchra. Jalla din l-attività li bdiet flErbg[a tat-Tniebri 1994 tkompli fil-futur g[ax barra mill-laqta so/jali, ikollha wkoll il-[sieb spiritwali biex dejjem niftakru f’Sidna :esù Kristu li;ie fiddinja biex je[lisna mit-telfien ta’ dejjem.
Fl-aqwa tag[hom it-t[ejjijiet g[ad-dramm ‘Jeshu’
‘Jeshu’ f’Bormla ‘Jeshu’ hu l-isem ta’ dramm tal-Passjoni fuq tliet atti fuq kitba ta’ Charles Scerri u direzzjoni ta’ Joe Buhagiar. Matul id-dramm insegwu la[[ar jiem ta’ Sidna :esù Kristu qabel il-mewt u l-qawmien
tieg[u. Ir-rappre]entazzjonijiet isiru s-Sibt 12 u l-{add 13 ta’ April fis-Sala tal-Iskola Sekondarja tal-Bniet (Erin Serracino Inglott) Kulle;; Santa Margerita, Bormla. D[ul b’donazzjoni ta’ 6 ewro.
Bookings g[all-biljetti minn fuq iz-zuntier tal-knisja parrokkjali, Bormla, jew /emplu 99874944 jew 79308900. Produzzjoni ?entru 19 ta’ Novembru 1944, Bormla.
‘Pupi fuq iz-zuntier’ f’{al G[arg[ur Simon Bezzina Dwal :odda
Lil hemm mill-[amba u lge;wi;ija tal-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu fiha, qed ji]vol;u la[[ar t[ejjijiet intensivi g[allproduzzjoni teatrali tal-G[aqda Dwal :odda ‘Pupi fuq iz-zuntier’. Din il-[idma artistika tinfirex tul sena s[i[a imma til[aq fa]i ;dida bil-bidu tal-provi f’nofs Jannar. Il-qofol imbag[ad jibda lejlet id-Duluri. Ji]]arma l-palk armat f’teatru u jintrama iktar armar fuq iz-zuntier fil-pjazza ta’ {al G[arg[ur li kollha kemm hi ssir palk u platea fl-istess [in. Tradizzjoni, folklor, paralitur;ija u ritwali differenti jitwa[[du flimkien mill-4.30 p.m. sad-9.30 p.m. ma’ produzzjoni teatrali nhar {add il-Palm, din is-sena t-13 ta’ April. Mill-1975, l-G[aqda Dwal :odda [admet biex tippre]enta produzzjoni teatrali ;dida mwa[[da mal-pur/issjoni tal:img[a l-Kbira li f’{al G[arg[ur isse[[ f’{add il-Palm. Kull sena jinbidel l-iskript u larmar tal-palk. Dan l-avveniment ji;bed eluf ta’ Maltin u turisti. Fil-fatt, siltiet mill-iskript huma bl-Ingli] [alli t-turisti wkoll jistg[u j[ossuhom ‘ta’ ;ewwa’. Mu]ika adattata tilqa’ lilludjenza fl-4.30 p.m. Fl-ewwel att ta’ ‘Pupi fuq iz-zuntier’, mistoqsija wara l-o[ra jmexxu l-pro-
duzzjoni ta’ dis-sena. Missier liben il-{ali huwa vittma (pupu?) tal-im[abba kbira li g[andu g[a]-]ew; uliedu – b[al Alla limbierek? Jew dan thewdin battal ta’ ]mien ]em]em? Jidher inNazzarenu. Fi ]mienu ;ieli riedu j[a;;ruh u g[addewh b’mi;nun, ;ieli riduh b’sultan. U l-mistoqsija ta’ ]mienna: ‘X’inhi ssewwa?’ titrikkeb fuq l-g[ajtiet ta’ ‘Osanna’ u ‘Sallbu’. Qabel [ru; il-vari tal-pur/issjoni jse[[ tentattiv ta’ ftehim atturi-udjenza: ‘Insallbuhx f’nofs dil-pjazza?’ D[ul il-pur/issjoni jitmexxa tul il-bidu tat-tieni att g[all-[abta tat-8 p.m. Kull vara titwaqqaf apposta f’nofs il-pjazza. Il-persuna;;i tal-vari ma jibqg[ux biss: ‘Pupi fuq iz-zuntier’ g[ax jing[ataw il-[ajja fuq il-palk. Tkun mistoqsi jekk fi ]mienna ttislib jistax ji;i evitat. I]da…! Fuq il-palk tal-Kalvarju ta’ ]mienna l-Madonna ma tobsorx /ertu kliem minnha. Tipprova timla b’[e;;a po]ittiva [alli titnieda tfittxija kif ji;u evitati lugig[ u t-tbatija: tag[na u tanNazzarenu – u kif dawn jin;abru fis-salib. L-udjenza mbag[ad trid tifli jekk hemmx dawl [iere; missalib g[al fuq did-dinja tag[na miflija bl-g[a;la, storbju u g[elt. Diversi wirjiet u [idma artistika ‘dak il-[in’ tul triq ilpur/issjoni jkomplu jseddqu din l-attività kulturali-reli;ju]a unika f’pajji]na.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 08>30 Anali]i tal-:urnali)
09>00
A[barijiet
09>05
Wara l-Breakfast
10>00
A[barijiet
10>35
Il-Fatti Kollha
11>55
Avvi]i tal-Mewt
12>00
A[barijiet
12.30
Mil-Lenti }ag[]ug[a
13>30
Italomix
15>00
A[barijiet fil-qosor
15>05
Skor (b’waqfiet g[all-A[barijiet fl-16>00 u fil-17>00)
17>55
Avvi]i tal-Mewt
18>00
A[barijiet
18>30
Hits Parade
20>30
Country Music Club
21>00
Fuzzbox Saturday Special
22>30
Il-Fatti Kollha (r).
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:20 – That’s
so raven 06:45 – Good luck Charlie 07:30 - Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:40 – Dog with blog 09:05 – The suite on deck 09:25 - Jessie 09:50 – That’s so raven 10:15 – Hannah montana 11:00 – Good luck Charlie 11:25 – Austin & Ally 11:45 – A.N.T. farm 12:10 - Jessie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 - |Goodluck charlie 13:25 - Gravity Falls 13:45 – Mickey mouse 14:10 - Violetta 15:00 – Car toons 15:05 – Cars 16:55 – ANT Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 – Good luck Charlie 18:50 – Dog with a blog 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:35 Wolfblood 22:00 -Violetta 22:50Art attack 23:40 - Wolfbood. Nickelodeon 07:05 -
The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 - Umizoomis 09:10 Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Go, Diego, Go! 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:25 - iCarly 23:50 – Victorious. Jim Jam 07:00 - Nouky
& Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Gazoon
08:40 - Wobblyland 08:45 - IglooGloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - Wobblyland 23:50 Barney & Friends.
Le cronache di Narnia
– Italia 1, 21>10
L-a[wa Pevensie jer;g[u lura f’Narnia, u hemm jing[ataw missjoni o[ra li jke//u ’l bog[od lir-re kiefer li hemm, u minfloku jie[u postu fuq it-tron il-prin/ep Caspian, li hu verament intitolat g[alih. TVM 07:00 -
Morning News Loop 07:30 – Great romances 08:00 - Malta u lil Hinn Minnha 09:30 – Click 10:00 - MEA (r) 10:30 - Madwarna (r) 11:00 - The Wedding Battle (r) 12:00 – A[barijiet 12:10 - Paqpaq lifestyle (r) 12:45 – Sibtek 14:00 - A[barijiet fil-qosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 – A[barijiet 16:05 – Luxdesign 17:10 – Rajt ma rajtx 17:45 – Kelmag[all[ajja 18:00 – A[barijiet 18:55 - Animal Diaries 20:00 – LA[barijiet 20:45 – Four rooms. Film 23:00 – A[barijiet 23:20 - Sibtek. TVM 2 08:30 - Great Crimes and Trials 09:00 – MEA 09:30 – Click 10:00 - G[awdex illum (r) 10:30 - Tuffi[at Migduma 11:00 – Bijografiji (r) 12:00 – 3-Pointer 12:30 – Ruggers 13:30 - Ti;rijiet biss 14.00 - Champions League Magazine Programme 14:30 – Starboard 15:00 Paqpaq Motor Sport 15:30 – Dwarna 16:30 – Gadgets 17.00 – Venere 18:00 – Mixage 18:30 - Quddiesa minn ta’ Pinu 19:15 - Paq paq on test 19:30 - Rajtx ma rajtx 20:00 - Great escapes of history 20:30 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 20:40 – Realtà 21:45 – Kurrenti 22:30 - Malta u Lil Hinn Minnha (r) 23:00 - A[barijiet bl-Ingli]. One
08:00 – Teleshopping 08:30 Breakfast News 10:30 – Teleshopping 11:00 - Sieg[a ]mien weekend 12:30 ONE News 12:40 – Looks 13:45 - Arani issa 16:00 - Living Room 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther 18:15 - On D Road 19:00 – Te]ori 19:10 – Lottu 19:30 - ONE News 20:15 - Zona sport (r) 20:45 - Saturday Xpress 22:15 - Bin 61 (r) 23:30 - ONE News. Smash 09:30 - A to Z Teleshopping 13:00 Fil-K/ina ma’ Farah (r) 14:00 - Er;a’ Lura 15:30 – Dokumentarju 16:00 M’intix wa[dek 16:30 - D bride 17:30 A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Dokumentarju 19:00 – A[barijiet 19:30 - Nursery stars 20:30 – Forum 21:30 – Dokumentarju 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker.
Raiuno 07:05 – Parlamento settegiorni 08:00 – Tg 1 # Tg 1 dialogo 08:25 – Unomattina in famiglia 09:00 – Tg 1 10:20 – Linea verde orizzonti 11:15 - I love you Ama! ...e fa ciò che vuoi Lorenzo ‘Jovanotti’ - Francesca Valiani 11:45 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 – Easy driver 14:30 – La amiche del sabato 17:00 – Tg 1 # Che tempo fa 17:15 – A sua immagine 17:45 – Passaggio a nord-ovest 18:50 – L’Eredita’ 20:00 – Telegiornale 20:30 – Tg sport 20:35 – Flavio Insinna Affari tuoi 21:10 – In diretta dall’auditorium della rai di Roma ‘ Ti lascio una canzone’ 00:00 – Tg 1 60 secondi 00:03 – Ti lascio una canzone 00:30 – S’e’ fatta notte 01:15 – Tg 1 Notte 01:25 - Che tempo fa. Raidue 06:30 - Real School Il Divertinglese 07:00 – Incinta per caso 07:25 - Lassie 08:15 – Santo subito 09:00 – Sulla via di damasco 09:28 – Meteo 2 09:30 – Parlamento punto Europa 10:00 – Voyager factory inside the world 10:40 – Cronache animali 11:30 – Mezzogiorno in famiglia 13:00 – Tg 2 giorno 13:45 – Pit lane 14:00 – GP della malesia di F1 15:00 – Voyager factory 16:25 - Sea patrol 17:10 - Sereno Variabile 18:00 – Tg 2 LIS 18:03 – Meteo 2 18:05 – 90* minuto Serie B 18:50 - Razza Umana Magazine 19:35 – Sqaudra speciale cobra 11 20:30 – Tg 2 21:05 – Castle 21:50 – Elementary 22:40 – Tg 2 22:55 – Player 23:00 – Sabato sprint 23:45 – Tg 2 dossier 00:30 – Tg 2 storie 01:10 – Tg 2 Mizar 01:35 – Tg 2 Cinematinee. Raitre 07:00 – La grande vallatta 07:50 – L’uomo che vide il suo cadavere. Film 09:30 – L’Elisi del sabato 11:00 - Tgr bellItalia 11:30 – Tgr prodotto Italia 12:00 – Tg 3 12:25 – Tgr Il settimanale 12:55 – Tgr ambiente Italia 14:00 – Tg regione # Regione meteo 14:20 – Tg 3 14:45 – Tg 3 Pixel 14:50 - Meteo 3 14:55 – Tg 3 LIS 15:00 – Tv talk 16:30 – Hotel 6 stelle 17:20 – Pane quotidano 17:50 – Per un pugno di libri 18:55 –
Meteo 3 19:00 – Tg 3 19:30 – Tg regione # Regione Meteo 20:00 – Blob 20:10 – Che tempo fa 21:30 - Il Sesto Senso 23:25 – Tg 3 23:40 – Tg regione 24:00 – Correva l’anno 00:40 – Tg 3 01:10 – Fuori Orario 01:20 – La sparatoria. Film. Canale 5 06:00 – Prima pagina # Traffico 07:57 – Meteo.It # Tg 5 09:10 – Supercinema – Con break 10:00 – Melaverde 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # Meteo.It 13:40 – Beautiful 14:05 - Amici 16:00 – Verissimo 18:50 – Avanti un altro 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – Amici 00:30 – Tg 5 (Speciale) 01:31 – Tg 5 01:50 – Rassegna # Meteo.It 02:01 – Striscia la notizia – La voce del insolvenza. Rete 4 06:30 –
Tg 4 Night news 06:45 – Televendita media shopping 07:35 – Miami vice 08:30 – Hunter 09:30 – Magazine champions league 10:05 – Il mondo di Giulio 10:50 – Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Detective in corsia 12:55 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Come si cambia celebrity 16:10 – Ieri e oggi 17:00 – Poirot: La serie infernale 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 – Tempesta d’amore 21:30 – L’eliminatore – eraser. Film 23:45 – Past lies 01:35 – Tg 4 Night news 01:55 – Ieri e oggi in tv special 03:40 – Televendita mediashopping. Italia 1 06:33 - Chante 06:55 – Cyber girls 07:45 – True Jackson 08:40 – Glee 10:30 – Sharpay’s fabulous adventure. Film 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 13:40 – Grande fratello 14:05 – Austin Powers – la spia che ci provava. Film 16:05 – Ace ventura. Film 17:55 – Big bang theory 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:00 – Tom and Jerry 19:20 – I flintstones in viva rock vegas. Film 21:10 – Le cronache di narnia – Il principe caspian. Film 24:00 – Gremlins. Film 01:55 – Grande fratello 02:15 – Sport mediaset.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
23
TV#RADJU F. Living 07.00 - Teleshopping 08:00 – {in ghal kollox 10:00 - Bejnietna 12:00 Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 Tie; tal-{olm 21:30 - Sfera 23:30 - F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk 07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Mill-Italia (r) 15:00 - The 90s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 – audio video clips 17:45 Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:30 - Frux 21:55 – Football Daily 22:00 - Xi {lomt 23:00 – Local issues 23:45 – Tele Market Deals. Melita More 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 Grey’s Anatomy 14:30 - VEEP 15:00 Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 - Psych 18:15 Days Of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 - Glee 20:30 - Suburgatory 21:00 - Supernatural 21:45 - True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 - Chicago Fire 00:15 – Spartacus 01:15 – Suits. Go Stars 08:10 – The LXD: The uprising 09:35 – The proposal 11:20 – The Adjustment bureau 13:05 - United 14:40 - Deadfall 16:25 – Taken 2 18:00 - Armageddon 20:30 - The Middle 21:00 - Prometheus 23:00 – Out law country 01:00 – Sleepy hollow 02:45 – The proposal 04:30 - Armageddon . La 5
06:55 – My Life 07:55 – Centovetrine 08:30 – Televendita media shopping 08:55 – Centovetrine 09:25 – Beautiful 09:50 – Televendita media
shopping 10:10 – Vivere 10:45 – Tempesta d’amore 11:30 – Beautiful 11:57 – Centovetrine 12:20 – Alisa – Segui il tuo cuore 13:10 – Una mamma per amica 14:00 – Non ditelo alla sposa 15:00 – Lina’s hair 2 16:00 – Extreme makeover home edition 17:35 – Non ditelo alla sposa 18:30 Parenthood 19:30 – Glee 20:20 – Una mamma per amica 21:10 – The vampire diaries 23:00 – Uomini e donne 00:05 – Grande fratello 01:00 – Extreme makeover home edition 02:30 – My Life. BBC Entertainment 06:00 - Mr Bloom’s Nursery 06:20 Balamory 06:40 - Nina and the Neurons 06:50 - Me Too! 07:10 – Mr. Bloom’s nursery 07:30 - Balamory 07:50 - Nina and the Neurons 08:05 – Me too! 08:15 - The Large Family 08:25 - The Weakest Link 09:10 - One Foot in the Grave 09:40 - The Omid Djalili Show 10:10 - EastEnders 10:40 - Doctors 11:10 - Being Erica 11:55 - Stella 12:40 - The Weakest Link 13:25 - One Foot in the Grave 13:55 - The Omid Djalili Show 14:25 - EastEnders 14:55 Doctors 15:20 - Being Erica 16:05 Stella 16:50 - One Foot in the Grave 17:25 - The Weakest Link 18:10 – EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 Being Erica 20:00 - My Hero 20:30 Extras 21:00 - Silk 21:50 – Hustle 22:40 - Friday Night Dinner 23:10 Last Man Standing. MGM Movie 06:15 - Clifford 07:45 – The Abominable Dr. Phibes 09:25 - Good Boy! 10:50 – Safari 3000 12:20 – The Alamo 15:00 - The Heavenly kid 16:30 – Road house 2: Last Call 17:55 Hoodlum 20:00 – Year of the dragon 22:10 – Joshua Tree 23:50 – Gettinh it right. Diva Universal 06:00 – Ironside 07:00 - Quincy, M.E. 08:00 – Poirot: The ABC murders 09:50 - Ironside 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 12:00 - Movie13:45 SMS 13:50 - Kojak 14:50 – Rex: A cop’s friend 15:50 - Quincy, M.E. 16:45 – One, two, buckle my shoe 18:45
– La prova 18:50 - Kojak 19:50 Agatha Christie’s Poirot 20:50 Great Women 21:00 - Miss Fisher’s Murder Mysteries 22:05 - Miss Marple 23:50 – Great women. Discovery Channel 06:00 - How It’s
Made 06:25 Storage Hunters 06:50 - Auction Hunters 07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: Costa rican rainforest 08:10 Dual Survival: Into the frying pan 09:05 - Deadliest Catch 09:55 - Swamp Loggers: Juggling act 10:50 - How Do They Do It?: Bullet proof vests, robots, formation skydivers 11:15 - How It’s Made 12:35 – Mega builders 13:30 Patrick Dempsey: Racing Le Mans: The money burn 14:25 - Wheeler Dealers: Top 5: Top 5: Performance Cars 15:20 Gold Rush: Death of a dream 16:15 Gold Divers: Under the Ice: No fuel no burn 17:10 - Baggage Battles: Vancouver 17:40 - Flip Men 18:05 Auction Kings: Yankee stadium ticket light 18:35 - Auction Hunters: Gangster whiskey 19:00 - How It’s Made 19:30 How It’s Made 20:00 - Auction Hunters: Allen vs Ton 20:30 - Auction Hunters: You got served 21:00 - Game of Pawns: Scott’s lucky day 21:30 Auction Kings: Michael Jordan motorcycle 22:00 - Storage Wars Canada: Orangeville squeeze play 22:30 Storage Hunters 23:00 - Manhunt: South Korea..
07>00 08>30 11>30 12>30 13>30 14>00 14>05 16>00 17>00 17>30 18>00 18>05 19>10 19>30 20>15 20>30 21>30 21>35 22>00 23>00
Sport fuq il-Cable Melita sports 1
Discovery World 06:00 - World’s
Lost Tribes: The New Adventures of Mark and Olly 06:50 – Mystery cars 07:45 – Ultimate cars 08:35 - Why Intelligence Fails 09:30 – I’m alive 10:20 – Bone detetives 11:10 – How to command a nuclear submarine12:05 – When disaster srikes 12:55 – The true story 13:50 – Don’t drive here 14:45 – Expedition Alaska 15:40 – How to command a nuclear submarine 16:35 – I’m alive 17:25 - Long Way Down 18:20 - When Disaster Strikes 19:10 – Mystery cars 20:05 – Zero hour 21:00 - Long Way Down 21:55 – Final 24 22:50 - Murder Shift 23:45 – Bone detectives.
08:00 -Bundesliga (r) 08:30 – FA Cup (r) 10:35 – 2012 Alpari world match tour (r) 12:45 – America cup: World series (r) 15:30 – Bundesliga live 17:35 - Bundesliga highlights 20:35 - Bundesliga – preview 21:25 Bundesliga live 23:20 – Melita gfa 4 23:40 Bundesliga.
Tifel kiser tliet regoli apposta, deskritti b[ala importanti immens biex tie[u [sieb l-annimali tad-dar. Din l-azzjoni twassal biex grupp kbir ta’ mostri jin[elsu u jibdew jinvadu r-ra[al fejn kien joqg[od it-tifel. Kif seta’ jirran;a s-sitwazzjoni? X’seta’ jag[mel biex ma jpo;;ix [ajjet in-nies fil-periklu? U fuq kollox, seta’ jag[mel dan?
GO sports 3 16:00 - Barclays Premier League -
Week 33
12:00 – Vendee Globe
2012 12:50 - FIFA beach soccer WC Qualifier 14:10 - FIFA Beach Soccer WC qualifier 15:25 -Volleyball champion league magazine the big hit 15:55 – FA Cup 18:00 - Swedish ATG Horse racing v75 race meetings 22:05 – Bundesliga – highlights 22:55 – 2012 Alpari world match tour 01:00 America’s cup: World series.
07:30 – Barclays premier league – wk 33 – premier league preview 08:00 – Trans world sport 09:00 – Formula 1 – Malaysian grand prix Kuala Lampur 10:30 - ATP masters 1000 – Sony open tennis, Miami 16:00 – Barclays premier league – wk 33 – Crystal palace v Chelsea 18:00 UEFA Champions league 18:30 – Sunshine tour – investec cup- highlights 20:00 – Ligue 1 – round 31 – tbc 22:00 – Formula 1 – Malaysian grand Prix , Kuala Lampur – qualifying 23:30 Barclays Premier League – Wk 33 – Manchester Utd v Aston Villa 01:30 – Football’s greatest.
Stoke City v Hull City
–
(Live) 18:00
Serie A Round 31
Bologna v Atalanta 20:00
-
–
Inter
Channel GO sports 5 16:00 - Barclays Premier League -
Week 33 Melita sports 2
GO sports 1
Gremlins – Italia 1, 24>00
NET News Telebejg[ Chit Chat (r) Jekk Jog[;obkom Sibt Familja NET News (ikompli) Sibt Familja Paprati Rafiki (r) Elle NET News Sibtilfidi Tlug[ tal-Lottu NET News G[alik fl-Ewropa Iswed fuq l-Abjad NET News (ikompli) Iswed fuq l-Abjad Premier (r) NET News
–
West brom Albion v
Cardiff City (Live) 18:00 - LFC tv. GO sports 7
07:00 10:00 –
-
Vincennes Horseracing
Serie A
–
Round 30
Juventus v Parma 10:30 European tour
-
–
PGA
eru Asia Cup by
–
drbi-hicom – day 3 17:00 Frmula 1 – Malaysian Grand Prix 18:30 – Serie A – round 30 – Inter v Udinese 20:30 – Barclyas premier league – week 33 –
crystal Palace v Chelsea 22:30
Football’s greatest 23:00
–
-
Barclays
prmeier legeau – wk 33 – Stoks City v Hull City 01:00
–
Trans world
sport. GO sports 8
09:00
-
Vincennes Horseracing
10:30 – Serie A Round 30 – Juventus
v Parma 12:30 – PGA European Tour –
EruaSIA Cup presented by drbi-
hicom
–
day 3
19:00
Formula
1 –
Malaysian grand prix, Kuala Lampur – pratice 3 20:30 – Serie A – round 30 –
Inter v Undinese 22:30 – Barclays
premier league
–
palace v Chelsea.
wk 33
–
crystal
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
24
TV # RADJU
La sparatoria – Raitre, 01>20
Iswed fuq l-Abjad – NET Television, 20>30 I Flinstones in Viva Rock Las Vegas – Italia 1, 19>20
ATT TAL-2003 DWAR IL-PROFESSJONIJIET TAS-SA{{A (KAP. 464) REGOLAMENTI TAL-2003 DWAR L-ELEZZJONIJIET TAL-KUNSILL TAL-ISPI}JARA
Nominazzjoni ta’ Kandidati Ng[arrfu b’dan skont id-dispo]izzjonijiet tar-Regolament 4 tarRegolamenti tal-2003 dwar l-Elezzjonijiet tal-Kunsill tal-Ispi]jara, illi nnominazzjonijiet ta’ kandidati biex timtela vakanza wa[da (1) ta’ Persuna Kwalifikata b[ala membru tal-Kunsill tal-Ispi]jara skont iddispo]izzjoni tal-Artikolu 15(f) tal-Att tal-2003 dwar il-Professjonijiet tas-Sa[[a (Kap. 464) ser jintlaqg[u mir-Re;istratur tal-Kunsill talIspi]jara, fl-uffi//ju tal-Kunsill tal-Ispi]jara OPD Level 1, Sptar San Luqa, Pjazza San Luqa, Gwardaman;a nhar it-Tnejn 7 u t-Tlieta 8 ta’ April 2014 bejn it-8:30 am u s-2:30pm. DAWK IL-PERSUNI KWALIFIKATI LI HUMA RE:ISTRATI SAL-21 ta’ Marzu 2014 HUMA ELI:IBBLI G{AL ELEZZJONI. Il-formoli tan-nominazzjoni g[al kandidati jistg[u jinkisbu mill-uffi//ju msemmi hawn fuq f’Malta u mill-Isptar :enerali ta’ G[awdex jew minn www.ehealth.gov.mt. SAVIOUR CAMPBELL MAURICE ZARB ADAMI MARK ZAMMIT Kummissjonarji dwar l-Elezzjonijiet tal-Kunsill tal-Ispi]jara
Il-programm tal-lum se jkun dwar il-ktieb George Abela – Qalb in-Nies (pubblikazzjoni Kite) li tnieda lbiera[ waqt kun/ert f’Dar il-Mediterran f’;ie[ il-President ta’ Malta George Abela, ftit jiem biss qabel tmiem il-presidenza tieg[u. Il-mistednin ta’ Frank Psaila
se jkunu Andrew Azzopardi, li kiteb is-sezzjoni tal-ktieb li tittratta dwar [ajjet il-President mit-tfulija sal-presidenza, u Marica Mizzi, li g[al dawn la[[ar [ames snin okkupat ilkariga ta’ communications coordinator fl-Uffi//ju tal-President. Minbarra l-kitba dettaljata ta’ Andrew Azzopardi, il-ktieb jin-
kludi diversi kitbiet minn persuni li jafu personalment jew [admu qrib [afna ta’ George Abela matul is-snin. Fih ukoll sezzjoni b’numru kbir ta’ ritratti, u[ud minnhom ippubblikati g[all-ewwel darba, li jkopru l[ajja kollha ta’ George Abela u l-[idma tieg[u fid-diversi karigi li okkupa matul is-snin.
Sibtilfidi – NET Television, 18>05 Illum u g[ada filg[axija jitwassal l-Evan;elju tal-[ames {add ta’ Marzu, jew a[jar irraba’ {add tar-Randan. Fih naraw lil :esù jitlob x’jixrob lisSamaritana. L-Evan;elju hu sabi[ [afna, g[ax jurina li ming[ajr :esù wie[ed ma jistax jg[ix [ajja tajba, [ajja mimlija fer[ u [ajja ta’ g[ajnuna lil [addie[or.
Dan u aktar tiddiskutih Massimiliana mal-mistiedna flistudios. Fr Christopher Galea (ritratt) mill-parro//a ta’ {al G[arg[ur jag[ti l-ispjegazzjoni tal-Evan;elju mill-knisja ddedikata lil San Bert. Il-feature dwar dak li qed jipprietka dwaru l-Papa Fran;isku wkoll qed ikun parti importanti waqt il-programm.
Sibt Familja – NET Television, 13>30 Il-kantanti ]g[a]ag[ Christabelle Borg u Daniel Testa, akkumpanjati minn xi qraba jew [bieb, se jkunu fost il-
parte/ipanti tal-game show divertenti waqt il-programm tal-lum ta’ Sibt Familja, il-varjetà televi]iva tas-Sibt
waranofsinhar. Il-protagonist tal-VIP Hot Seat interview illum ikun l-attur veteran Joe Borg.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
25
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF Mimdudin> 1. Saff tara; bejn sular u ie[or (6) 4. Telf ta’ reputazzjoni (8) 9. Ma ]]ommx kelmtek mieg[u (6) 10. Resident ta’ pajji] (8) 12. Tpartit (4) 13. Iduru biex jindaqqu (5) 14. Issibu mistur fil-Kalanka? (4) 17. Xettel (6) 18. Tixtrihx fil-ba[ar! (3) 20. Huma lem[u qalb il-frawli? (3) 21. Numru ta’ nies li jiltaqg[u spiss ma’ xulxin (6) 27. Im;iba f’bor]a ;ir? (4) 28. Il-munita li kienet tissarraf fi tnax-il sold (5) 29. Marco ……, esploratur (4) 32. {afif li jtajjar in-nar minnu (8) 33. ?aqliqiet li t[osshom fuq karozza tal-linja, forsi (6) 34. Kisser b’mod li ma jissewwiex (8) 35. E]er/tu (6) Weqfin> 1. Induna (7) 2. Li ma jaqtax,
3. 5. 6. 7. 8. 11. 15. 16. 19. 22.
23. 24. 25. 26. 30. 31.
imma jibqa’ g[addej bla waqfien (8) {lejjaq tal-;ens mara (4) Hekk ng[idu li jkunu g[arajjes g[adhom kemm ji]]ew;u (6) Hu nota tag[ha min[abba xi appuntament (4) Spe/i ta’ dokument – obbligazzjoni bil-miktub (6) Ilkoll flimkien (6) Jag[tihulek l-arlo;; (4) Xi [a;a li tmur mar-rag[ad u s-sajjetti (5) Muniti Russi (5) Farra;, sabbar (8) Hekk tkun ittra ming[ajr lisem ta’ min ikun bag[atha (7) B[alma hu San Pawl, pere]empju (6) Dan idur ma’ kull ri[ (6) …… u dan jag[qad filmagna tal-[jata (6) Kemm hu [afif qalb listrixxi! (3) L-a[jar trab mill-qam[a (4) Mhux /ar (4)
1
2
3
4
9
6
7
8
10 11
12
13
14
15
16
17
18 19 20
23
21
24
25
27
22
26
28
29
30
31
32
33
34
35
Spi]eriji li jift[u g[ada FLORIANA: Chemimart Ltd. 14, Triq Sant’Anna; IL{AMRUN: Cosmed Phamacy, Soccors, Triq Villambrosa; {AL QORMI: Anici Pharmacy, Triq Anici; BIRKIRKARA: St. Jude Pharmacy, 213, Triq il-Wied; TAL-PIETA’: Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa; SAN :ILJAN: Melita Pharmacy, 127, Triq San :or;; TAS-SLIEMA: Rudolph Pharmacy, 133, Triq Rudolfu; {‘ATTARD: M4 Pharmacy, Triq il-Linja; IN-NAXXAR: Victory Pharmacy, 16, Pjazza il-Vitorja; BU:IBBA: St. Simon Pharmacy, 8, Dawret il-G]ejjer; PAOLA: Brown’s Paola Square Pharmacy, 64#65, Pjazza Antoine de Paule; IL-BIRGU: Vittoriosa Pharmacy, 9, Triq il-Mina l-Kbira; MARSASKALA: Bellavista Pharmacy, 88, Triq il-Hortan; I}-}EJTUN: Green Cross Pharmacy, 8, Misra[ Gregorio Bonnici; I}-}URRIEQ: Bronja Pharmacy, Sonata, Triq il-Bronja; {A}-}EBBU:: De Rohan Pharmacy, Triq Sant’Antnin; {AD-DINGLI: Santa Marija Pharmacy, Misra[ Fren/ Abela; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2, Misra[ lIndipendenza; MARSALFORN: Tony’s Pharmacy, “Egret Court”,
Rapport tat-temp
UV INDEX
6
IT-TEMP Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin li jsir pjuttost imsa[[ab f’xi [inijiet VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Moderat mill-Grieg il-Lvant li jsir moderat g[al ftit qawwi mil-Lvant BA{AR Moderat IMBATT Baxx mill-Majjistral li jsir ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 491.2mm IX-XEMX titla’ fis-05.53 u tin]el fit-18.20
Il-[amest ijiem li ;ejjin
Triq il-Wied.
Mobile Blood Donation Unit G[ada l-{add 30 ta’ Marzu 2014, ser ikun hemm il-mobile blood donation unit ;ewwa /-Circolo San :wann Bosco {al Tarxien. Il-[in g[all-g[oti tad-demm ikun mit-8.30am sas-1.00pm. :entilment nitolbu biex tin;ieb il-karta tal-identità.
Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin> 1. Twissi, 4. Strombla, 9. Arkata, 10. Kontroll, 12. Li;i, 13. Qasba, 14. {dar, 17. Bonswa, 18. :ir, 20. Ru[, 21. Milied, 27. Nuri, 28. Basal, 29. }fin, 32. Disprezz, 33. Statwa, 34. Realment, 35. Allarm. Weqfin> 1. Tqalleb, 2. Ikka;una, 3. Sett, 5. Tromba, 6.
5
O[ti, 7. Bjonda, 8. Allura, 11. Kap, 15. Awtur, 16. Fidil, 19. Disfatta, 22. Dun Karm, 23. Bnadar, 24. Frosta, 25. Mazzun, 26. Ras, 30. Prim, 31. Stil. Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, In-
Nazzjon, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pieta PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. L-a[[ar premju ntreba[ minn Jessie Camilleri, ‘Kyalami’ Triq il-{ida, in-Nadur, NDR 1660
IS-SIBT L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
IL-{ADD L-og[la 19˚C L-inqas 12˚C
IT-TNEJN L-og[la 17˚C L-inqas 13˚C
IT-TLIETA L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
L-ERBG{A L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
UV
UV
UV
UV
UV
6
6
6
7
7
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 16˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 22˚C imsa[[ab, Amsterdam 14˚C xemxi, Ateni 20˚C xemxi, Li]bona 12˚C imsa[[ab, Berlin 9˚ ftit imsa[[ab, Brussell 13˚C imsa[[ab, il-Kajr 28˚C xemxi, Dublin 7˚C imsa[[ab, Kopen[agen 11˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 17˚C ftit imsa[[ab, Milan 17˚C xemxi, Istanbul 14˚C [albiet tax-xita, Londra 11˚C ftit imsa[[ab, Madrid 14˚C imsa[[ab, Moska 2˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 14˚C imsa[[ab, Bar/ellona 15˚C imsa[[ab, Ruma 16˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 26˚C xemxi, Tripli 22˚C xemxi, Tune] 19˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 15˚C xemxi, Zurich 14˚C xemxi, Munich 13˚C xemxi, St. Petersburg 4˚C xemxi, Stokkolma 12˚C xemxi
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
Birkirkara – Ta’ Paris
GARAXX kbir 4.50m x 9m x 22.5m (15 x 30 x 75 pied). Talba €125,000. ?emplu 79997604.
Il-Mellie[a – Tas-Sellum
APPARTAMENTI ;odda lesti minn kollox b’veduti talba[ar u tal-kampanja, bi tnejn tas-sodda. Talba €127,000. ?emplu 79997604.
KLASSIFIKATI G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
{’Attard
GARAXX kbir 75 pied b’20 pied, livell mat-triq fuq 12-il filata. ?emplu 79425197.
{a]-}abbar Santwarju
–
Triq is-
{ANUT bil-permess ideali g[al convenience shop jew ;eneru simili, armat lest. ?emplu 79425197.
Il-Fgura – Triq {a]-}abbar
{ANUT armat lest, Class 4
bil-permess. Kbir, bil-bit[a u store room. ?emplu 79425197.
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983. G{ALL-KIRI
I]-}urrieq
{ANUT (Class 4) fi Vjal lIndipendenza, i]-}urrieq. Ilparke;; mhux problema. Ideali g[al uffi/ini, salon, e/. Dirett
ming[and is-sid. ?emplu 79431926 jew 79306052.
JIN{TIE:U Tiptoes Shoestores
JE{TIE:U salesperson matur. Kandidat ideali g[andu jkollu minimu ta’ tliet snin esperjenza u jkun jitkellem tajjeb bil-Malti u bl-Ingli]. Jista’ jkun mitlub ja[dem kemm filg[odu, filg[axija, kif ukoll isSibtijiet. Ting[ata prijorità lil min g[andu trasport tieg[u. Tista’ tapplika billi tibg[at CV b’email fuq vacancies@sarex.eu jew bil-posta fl-indirizz: Sarex Ltd, Triq Giovanni Mamo, Birkirkara BKR9035. AVVI}I
Clearance sale
TA’ antikitajiet f’166, Triq lImsida, Birkirkara. {inijiet talftu[: mit-8 a.m. sas-7 p.m. bejn it-28 u t-30 ta’ Marzu 2014. ?emplu 99424711 jew 79444599.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing
machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. G{ALL-BEJG{
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Settijiet tas-sodda
F’kundizzjoni tajba. ?emplu 27578075.
€195.
Vari tal-:img[a l-Kbira
MA{DUMIN bl-idejn skont it-tradizzjoni Maltija. Settijiet bi prezz baxx. ?emplu 21495253.
ATT TAL-2003 DWAR IL-PROFESSJONIJIET TAS-SA{{A (KAP. 464) REGOLAMENTI TAL-2004 DWAR L-ELEZZJONIJIET TAL-KUMITAT TAL-APPELLI TAL-KUNSILL TAL-ISPI}JARA
Nominazzjoni ta’ Kandidati Ng[arrfu b’dan skont id-dispo]izzjonijiet tar-Regolament 4 tarRegolamenti tal-2004 dwar l-Elezzjonijiet tal-Kumitat tal-Appelli talKunsill tal-Ispi]jara, illi n-nominazzjoni ta’ kandidati biex timtela vakanza wa[da (1) mill-Professjonijiet regolati mill-Kunsill tal-Ispi]jara b[ala membru fuq il-Kumitat tal-Appelli skont id-dispo]izzjonijiet tal-Artikolu 49 (1) (e) (ii) tal-Att tal-2003 dwar il-Professjonijiet tas-Sa[[a (Kap. 464) ser jintlaqg[u mir-Re;istratur tal-Kunsill tal-Ispi]jara, fl-uffi//ju talKunsill tal-Ispi]jara OPD Level 1, Sptar San Luqa, Pjazza San Luqa, Gwardaman;a nhar it-Tnejn 7 u t-Tlieta 8 ta’ April 2014 bejn it-8:30 am u s-2:30pm. DAWK L-ISPI}JARA, PHARMACY TECHNICIANS JEW PERSUNI KWALIFIKATI LI HUMA RE:ISTRATI BISS HUMA ELI:IBBLI G{AL ELEZZJONI. Il-formoli tan-nominazzjoni g[al kandidati jistg[u jinkisbu mill-uffi//ju tal-Kunsill u online fuq http:##www.ehealth.gov.mt MAURICE ZARB ADAMI SAVIOUR CAMPBELL MARK ZAMMIT JURGEN AZZOPARDI Kummissjonarji dwar l-Elezzjonijiet tal-Kumitat tal-Appelli tal-Kunsill tal-Ispi]jara
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
SPORT
27
BADMINTON
Birkirkara jtemmu l-ewwel rawnd b’punti massimi Birkirkara Smart Office Supplies reb[u d-derby kontra Birkir-kara Go & Fun biex spi//aw l-ewwel rawnd b’punti massimi. Go & Fun marru fuq quddiem meta reb[u l-Mixed Doubles. Klara O’Berg u Stefan Salomone ftit sabu diffikulta` jirb[u kontra Marica Micallef u Samuel Cali 21-14, 21-11.
Song Chen Jun reba[ is-singles tal-ir;iel 21-12, 21-14 meta g[eleb lil Stephen Ferrante. Hawn waslet ir-reazzjoni ta’ Birkirkara Smart Office Supplies. L-ewwel kienet Fiorella Sadowski li naqqset id-distakk fis-singles tan-Nisa. I/-champion nazzjonali kienet a[jar mill-veterana Jacqueline Abela DeGiovanni u reb[itilha 21-11, 21-13.
Uffi/jali Maltin f’ta[ri; f’Nyon L-uffi/jali Trustin Farrugia Cann, Jurgen Spiteri u David Castillo b[alissa qed jattendu g[al programm ta’ ta[ri; f’Nyon organizzat mill-UEFA bl-isem ta’ Centre of Refereeing Excellence (CORE). Dan hu r-raba’ grupp ta’ uffi/jali Maltin li qed jipparte/ipaw fil-CORE u qed ikunu ggwidati mill-Kow/ tarReferees Rune Pedersen u lAssistant Kow/ tar-Referees Geir Age Holen, it-tnejn Norve;i]i.
Il-{add li g[adda Trustin Farrugia Cann, assistit minn Jurgen Spiteri u David Castillo, ikkontrollaw il-log[ba mirraba’ Divi]joni fl-I]vizzera bejn United Zurich u SC Dornach F’kummenti li ta, Trustin Farrugia Cann esprima ssodisfazzjoni tieg[u u qal li lgrupp ta’ Maltin qed jg[ixu “[olma, professjonali]mu flaqwa tieg[u. Esperjenza li minnha qed nitg[allmu [afna.”
VOLLEYBALL
Impenji internazzjonali g[al Tanti u Calleja Tnejn mit-tliet referees Maltin ta’ livell internazzjonali ;ew mag[]ula biex jirreffjaw numru ta’ partiti li se jintlag[bu fixxhur li ;ejjin. Frankie Tanti se jmur Pescara fl-Italja fejn se jkun wie[ed mill-uffi/jali ta’ partiti ta’ Grupp A mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[allKampjonati Ewropej tan-nisa ta’ ta[t id-19-il sena. F’dan ilgrupp, minbarra l-Italja hemm ukoll id-Danimarka, l-Polonja u Spanja.
Aktar tard din is-sena Nello Calleja se jkun qed jifforma parti mit-tim ta’ referees li se jkunu qed jikkontrollaw il-partiti millgrupp tar-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Kampjonati Ewropej tan-nisa tal-2015. Dawn il-partiti se jintlag[bu f’Perth fl-Iskozja u f’dan il-grupp se jkun hemm tilg[ab anke Malta flimkien ma’ ?ipru, l-Irlanda u l-Irlanda ta’ Fuq. L-ewwel tnejn jg[addu g[all-fa]i finali li tintlag[ab f’Liechtenstein.
Fid-Doubles tal-Ir;iel il-koppja ta’ Smart Office Supplies Cali u Ferrante g[elbu lill-a[wa Stefan u Ivan Salomone 22-20, 21-19 f’log[ba bilan/jata. Bl-iskor ikun 2-2, id-Doubles tan-Nisa kienet de/i]iva. L-ewwel set kien missielet u ]-]ew; koppji ta’ Birkirkara telg[u ras imb ras sakemm il-koppja ta’ Smart Office Supplies Micallef u Sadowski reb[u 21-19. Huma reb[u wkoll it-tieni set kontra lkoppja ta’ Go & Fun Abela DeGiovanni u O’Berg 21-13. B’din ir-reb[a Birkirkara Smart Office Supplies temmew l-ewwel rawnd fl-ewwel post b’punti massimi fid-difi]a tat-titlu.
Fiorella Sadowski fl-azzjoni (Ritratt> minn George Camilleri)
Sport lokali g[al tmiem il-;img[a Illum
FOOTBALL
MFA Victor Tedesco Std
2 pm. BOV Premier. Relegation Pool. Naxxar L v Rabat A., 4.15 pm. BOV Premier. Relegation Pool. Qormi v Floriana Kordin – 2pm. BOV Premier. Relegation Pool. Vittoriosa S v Tarxien R., 4 pm. BOV Premier. Championship Pool. B’Kara v Balzan Centenary Std – 2 pm. I Div. St George’s v Lija A., 4 pm. I Div. G]ira Utd v Msida SJ. Charles Abela Std – 2 pm. III Div. Qrendi v Kalkara., 4.15 pm. III Div. Xg[ajra T v Attard Luxol Std – 2 pm. III Div. G[axaq v St Venera L., 4.15 pm. III Div. Marsaxlokk v Ta’ Xbiex Sirens Std – 2 pm. III Div. Sta Lucia v Swieqi Utd., 4.15 pm III Div. Sirens v M;arr Utd. –
GFA Ker/em Std
– 2 pm. G[ajnsielem v }ebbu; R., 4 pm. G[arb R v Qala S.
ISA Msida Grd
– 2.30 pm. Anniversary Cup. Semifinali. Actavis v Trelleborg., 3.30 pm. Anniversary Cup. Semifinali. Methode v Toly Products SPARAR
Bidnija – 12 pm. NCR Trophy.
Sparatura Skeet u Double Trap. Qormi - 12 pm. Wings Trophy. Sparatura Trap.
WATERPOLO Tal-Qroqq – 3.30 pm. I Div. M’Xlokk ASC v M’Scala., 4.15 pm. Premier. Neptunes E v
Valletta Utd
Il-{add
FOOTBALL
MFA Ta’ Qali – 2 pm. BOV Premier.
Championship Pool. Hibs v Mosta., 4 pm. BOV Premier. Championship Pool. Sliema W v Valletta Centenary Std – 2 pm. I Div. }urrieq v Melita., 4 pm. I Div. Gudja v {amrun S. Victor Tedesco Std – 2 pm. I Div. Bir]ebbu;a SP v St Andrews, 4.15 pm. }ebbu; R v }ejtun C. Charles Abela Std – 2 pm. II Div. Kirkop Utd v G[arg[ur., 4.15 pm. II Div. }abbar SP v Fgura Utd Luxol Std – 2 pm. II Div. Marsaskala v Senglea A., 4.15 pm. II Div. Mdina K v Mellie[a Sirens Std – 2 pm. II Div. San :wann v Pembroke A., 4.15 pm,. II Div. Si;;iewi v Marsa
YFA Rabat Grd
– 1
pm. U17.
Floriana v Balzan., 2.45 pm. U17. Qormi v Cottonera
GFA Gozo Std – 2 pm. Xag[ra Utd v
Ker/em A., 4 pm. Xewkija T v Nadur Y.
IASC Tarxien Grd
– 9 am. KO. Kwarti tal-Finali. M;arr F v {amrun L., 10.30 am. Finali talInterleague. B’Bugia T v Senglea Y. HOCKEY
Kordin – 9 am. Lig. Qormi v Sliema HS., 11 am. Lig. White Hart v Rabat SPARAR
Bidnija – 10 am. NCR Trophy. Sparatura Skeet u Double Trap. Qormi - 10 am. Wings Trophy. Sparatura Trap.
HANDBALL Universita` - 10 a m. Log[ba ta’ {biberija bejn Malta u r-Renju
Unit U20
ASMK Ta’ Qali – Issir il-11-il attività mill-kampjonat nazzjonali b’ti;rijiet tal-karozzi autocross. L-ewwel ti;rija tibda f’nofsinhar. TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.45 pm. It-tieni laqg[a tar-Rebbieg[a li se ssir fuq tmien ti;rijiet, kollha g[al ]wiemel tat-trott. Tibda l-kompetizzjoni tat-Tazza l-Kbira.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
28
SPORT
TOUR TA’ MALTA
Parte/ipazzjoni rekord ta’ 137 /iklist fl-20 edizzjoni L-20 edizzjoni tat-Tour ta’ Malta se ssir bejn il-{amis 3 u l{add 6 ta’ April fejn se jie[du sehem rekord ta’ 137 parte/ipant, ]ieda ta’ kwa]i 37 /iklist fuq l-edizzjoni tas-sena lo[ra, bl-akbar ]ieda tkun fil-kategorija tan-nisa. Dan t[abbar mill-President talFederazzjoni Maltija ta/?ikli]mu John Zammit waqt konferernza tal-a[barijiet li saret fl-Indoor Skate Park li kien inawgurat dan l-a[[ar f’Pembroke. Pre]enti wkoll kien hemm is-Segretarju Parlamentari g[all-Isport Stefan Buontempo, Joe Bajada ko-ordinatur g[atTappa ta’ G[awdex, flimkien mat-Taljan Daniele Tarsi u sSegretarju tal-Federazzjoni Daniel Borg Olivier. Il-parte/ipanti se jkunu maqsuma fi 43 mara - li minnhom 9 se jkunu Maltin; 31 fil-kategorija tal-Masters g[al dawk il-fuq minn 40 sena - li minnhom 9 huma Maltin - u 63 fl-Elite - li
minnhom 32 se jkunu Maltin. Isseba’ klabbs lokali se jkunu qed jie[du sehem flimkien ma’ 17-il klabb barrani li ;ejjin kollha mill-Italja u l-Ingilterra It-Tour ta’ Malta se jer;a’ jkun mifrux fuq erba’ tappi bl-ewwel tappa ta’ 18.2 km din is-sena g[all-ewwel darba se ssir fil-By Pass tal-Mellie[a minflok filCoast Road. Din se tkun time trial individwali li tibda fl-10 a.m. Min[abba n-numru kbir ta’ parte/ipanti u peress li /-/irkwit mhux twil, l-ewwel tibda u tispi//a l-kategorija tan-nisa, wara dik tal-Masters u finalment il-kategorija Elite. It-tieni tappa tal-:img[a se tkun fi/-/irkwit ta’ San Martin fuq 100km g[all-Elite u 60 Km g[all-kategoriji l-o[ra. It-tappa tibda u tispi//a minn quddiem lg[ar bi/-/iklisti elite jag[mlu 10 dawriet u l-o[rajn 6 dawriet. Is-Sibt 5 ta’ April it-Tour ikompli f’G[awdex bit-ti;rija tibda minn quddiem il-korsa ta]-
}wiemel f’Tax-X[ajma minn fejn imorru lejn in-Nadur u jg[addu mill-By-Pass taxXewkija. Rotta li jridu jag[mluha 12-il darba fl-Elite u tmien darbiet fil-kategoriji l-o[ra g[al total ta’ 60 km. It-Tour jintemm il-{add bla[[ar tappa ter;a’ tkun wa[da time trial individwali fil-By-Pass ta’ {a]-}ebbu; u tibda fid-9 a.m. Wara kull tappa ssir ilpre]entazzjoni. Interessanti l-fatt li fil-kategorija tal-ir;iel qatt ma kien hemm ?iklist li reba[ it-Tour ta’ Malta darbtejn waqt li fil-kategorija tan-nisa li ilha ssir missena 2000 kienet il-:ermani]a Katharina Blun li reb[itu darbtejn fl-2004 u l-2005. Din is-sena t-Taljana Mathilde Mathijsse, rebbie[a s-sena l-o[ra, se tipprova tiddefendi t-titlu. F’kelmtejn tal-okka]joni sSegretarju Parlamentari Stefan Buontempo fa[[ar l-impenn u l[idma tal-Federazzjoni Maltija
(mix-xellug), It-Taljann Daniele Tarsi, Joe Bajada k-ordinatur g[al G[awdex, is-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo flimkien ma’ John Zammit u Daniel Borg Olivier, President u Segretajru tal-FM? (ritratt> Janice Dunn photography)
ta/-?ikli]mu u qal li dak li beda b[ala esperiment 20 sena ilu illu sar parti integrali millKalendarju sportiv Malti u tant kiber li qed iwassal ukoll g[al turi]mu sportiv. Huwa appella lill-asso/jazzjonijiet kollha li jekk jie[du [sieb ikabbru l[idma tag[hom, il-Gvern u lKunsill Malti g[all-isport lest li jg[inhuom. It-Taljan Daniele Tarsi, per-
suna ferm prominenti fi/?ikli]mu mondjali qal li jinsab Malta g[aliex hemm il-[sieb li ji;i ffurmat tim Kontinentali u trid ting[a]el skwadra li tinkludi /iklisti Maltin biex jikkompetu ma’ skwadri professjonali bilg[an li jkompli jikber l-isport. Hu qal li Malta toffri wkoll temp idejali g[al timijiet barranin biex ji;u jit[arr;u f’pajji]na fix-xhur tax-xitwa.
Sven Refalo, Redent Cassar, Clyde Cutajar, Noel Bugeja, Max Mamo, Romario Brignone, Leon Vella, Neil Vella, Axl Degiorgio, Joseph Ellul, Daniel Zerafa, Antoine Brignone, Royter Borg, Dusty Cassar. Birgu – Marlon Cutajar, Sandro Cohen, Kiesan Zammit, Dylan Portelli, Christian Galea, Jonathan Gauci, Clyde Aquilina. Isla – Clayton Darmanin, Lawrence Ciantar, Gilmor Zammit, Glen Brincat, Davison Micallef, Wayne Xuereb, Rhys Fiteni, John Martin Mifsud. Bir]ebbu;a – Andre Portelli, Jimmy Falzon, Alan Meli, Redent Bonello, Roderick Mallia, Dirk Attard, Kevin
Attard, Jimmy Falzon, Shane Schembri, Charlton Zammit, Damian Attard, Russel Bugeja, Conrad D’Amato. Marsamxett – Peter Cremona, Hugh Camilleri, Ronnie Cremona, Gino Viacava, George Xuereb, Clifford Curmi, Jesmond Debattista, Rafel Degiorgio. Kalkara – Matthew Micallef, Kurt Vassallo, Mariano Rodriguez, William Mifsud, Gorg Grech, Sacha Attard, Donald Gilford. Marsa – Jurgen Camilleri, Christian Camilleri, Christian Aquilina, Charlton Abela, Dennis Thornton,. Clifton Camilleri, Clive Casha.
REGATTA – JUM IL-{ELSIEN
Bormla u Marsa l-akbar favoriti Nhar it-Tnejn issir il-35 edizzjoni tar-Regatta tal-31 ta’ Marzu. Din is-sena l-attivita` se ssir fil-;urnata tag[ha wara li ssena l-o[ra kienet anti/ipata min[abba li l-31 ta’ Marzu kien jum l-G[id il-Kbir. Ir-Regatta se ssir fil-Port il-Kbir u tibda fis-1 pm. Il-Marsa huma l-holders talkategorija Open filwaqt li l-Isla reb[u l-kategorija B. Fir-Regatta ta’ Jum il-Vitorja, l-Marsa, flimkien ma’ Bormla kienu reb[u wkoll ir-Regatta tradizzjonali. Dakinhar kienet l-ewwel darba sa minn meta bdiet tkun organizzata r-Regatta ta’ Jum ilVitorja, li x-Shield intreb[et minn ]ew; distretti li spi//aw
b’punti indaqs. G[all-Bormla din kienet l-ewwel darba f’dawn l-a[[ar 19-il sena li reb[u xShield ta’ Jum il-Vitorja. G[ar-Regatta ta’ nhar it-Tnejn kollox jindika li t-taqtig[a g[arreb[ tax-Shield fil-kategorija A se ter;a’ tkun bejn Bormla u lMarsa l-aktar ]ew; distretti li qed jissemmew g[ar-reb[ talunuri. Fost dawk li mistennija jisfidaw f’Kategorija B hemm il-Birgu, Marsamxett, Bir]ebbu;a u l-Kalkara. Bir]ebbu;a jittamaw li fi]]mien li ;ej, b[ad-distretti lo[ra, jkollhom huma wkoll ba]i fil-Port il-Kbir, biex ikunu jistg[u j[ejju g[a]-]ew; edizzjonijiet tar-Regatta. Il-Kalkara
ilhom snin twal ma jirb[u unur ma;;uri fir-Regatta. Huma se jkollhom jaqdef mag[hom lil Donald Gilford, misluf lilhom ming[and l-Isla. B[as-soltu r-Regatta se ssir fuq 10 ti;rijiet, b’[ames ti;rijiet fil-kategorija Open u [amsa o[ra fil-kategorija B. G[al darb’o[ra mistennija kompetizzjoni [arxa fit-ti;rijiet li huma, dawk tal-frejgatini, tal-kajjikki, dg[ajjes tal-midalji, u dg[ajjes tal-pass, ta’ bi tnejn u ta’ b’erbg[a.
It-timijiet li se jie[du sehem u l-qaddiefa: Bormla – Melchior Farrugia, George Frendo, Ryan Refalo,
YOUTHS
St Patrick Champions ta’ Sezzjoni B
Plejers u membri tal-istaff ta’ St Patrick ji//elebraw wara s-su//ess tag[hom
B’reb[a 3-1 fuq Sliema, ilminors ta’ }abbar St. Patrick FC matematikament a//ertaw ru[hom mill-Kampjonat ta’ Sezzjoni B. Din kienet it-tmien reb[a konsekuttiva li kiseb it-tim immexxi mill-Bulgaru Atanas Marinov, li jonqsu jilg[ab ]ew; log[biet
o[ra g[al tmiem il-kampjonat. Minn 1 6 - il loghba , it - tim kiseb 12-il reb[a, ;ie tliet darbiet draw u tilef log[ba. It-tim s’issa skorja 61 gowl u qala’ 20. It-tim g[adu wkoll finKnock Out u fil-Kwarti talFinali jmissu jilg[ab kontra Hibernians.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
29
SPORT FUTBOL INGLI}
Arsenal iridu reazzjoni kontra Man City Wara l-partiti ta’ fost il;img[a, bejn illum u g[ada jitkompla l-kampjonat Ingli] fejn issa jidher li t-taqtig[a finali se tkun bejn Chelsea, li huma liders, Liverpool u Manchester City. Liverpool qeg[din punt ta[t Chelsea filwaqt li City jinsabu tliet punti ta[t Chelsea imma b’]ew; partiti inqas. Il-log[ba ta’ llum bejn Arsenal u Man City flEmirates hi l-aktar wa[da li tispika mil-programm ta’ log[ob. Arsenal qeg[din sitt punti ta[t Chelsea u bid-draw ta’ 2-2 li [adu matul il-;img[a kontra Swansea wie[ed jista’ jg[id li ttamiet tag[hom li jirb[u unur wara tmien snin [adu daqqa ta’ [arta kbira. Telfa kontra City tista’ tkun id-daqqa mortali u ma tkunx sorpri]a jekk il-manager Arsene Wenger i[alli lil dan ittim wara diversi snin imexxih. Min-na[a tag[hom, Man City jafu li realistikament huma t-tim bl-akbar /ans li jirba[ il-kampjonat min[abba l-fatt li jekk jirb[u l-partiti li jonqoshom jirkupraw ikunu qed igawdu vanta;; ta’ tliet punti fuq Chelsea. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Man City [ar;u rebbie[a bi skor ta’ 3-0 f’Old Trafford kontra Man Utd u ]gur li r-reb[a kontra r-rivali se tkompli tg[ollilhom ilmoral g[al qabel il-log[ba kontra l-Gunners. Jista’ jag[ti l-ka] li City, g[al darba o[ra jer;g[u jkunu
Wara r-reb[a kontra United Man City issa jilag[bu g[and Arsenal
ming[ajr Sergio Aguero imma g[alkemm fin-nuqqas tie[gu spikka Edin Dzeko, awtur ta’ ]ew; gowls kontra r-Red Devils. F’Di/embru, fl-ewwel rawnd City reb[u 6-3 fl-Etihad Stadium. Illum ikunu fl-azzjoni Chelsea g[and Crystal Palace bit-tim ta’ Jose Mourinho m’g[andux ifalli milli jie[u punti massimi. Il-
Blues ;ejjin minn reb[a 6-0 fuq Arsenal filwaqt li Crystal Palace tilfu 1-0 kontra Newcastle. Wie[ed irid jara b’liema formazzjoni se jilg[ab Mourinho min[abba li ;img[a o[ra hemm l-ewwel leg tal-kwarti tal-finali ta/-Champions League kontra PSG. Chelsea hu l-uniku tim Ingli] li fadal fi/-Champions
League u dan jaf ikollu effett negattiv fuq it-tim li jipprova jla[[aq ma’ ]ew; kompetizzjonijiet f’daqqa. Mourinho m’huwiex ;did g[al din it-tip ta’ pressjoni g[ax reba[ il-kampjonat kif ukoll i/-Champions League meta kien ma’ Porto u Inter. Palace milla[[ar [ames partiti fil-kampjonat ma reb[ux wa[da. G[ada Liverpool jilag[bu f’Anfield kontra Tottenham. Spurs wettqu rimonta mill-aqwa hekk kif reb[u 3-2 kontra Southampton wara li kienu 2-0 minn ta[t. Fuq in-na[a l-o[ra ttim ta’ Brendan Rodgers reba[ 21 kontra Sunderland. Fl-ewwel rawnd, f’White Hart Lane Liverpool kienu reb[u 2-0. Tottenham iridu l-punti biex jibqg[u minn tal-anqas punt ta[t Everton fil-[ames post. Millewwel tliet timijiet fil-Premier, Liverpool biss reb[u l-a[[ar [ames partiti konsekuttivi. L-ewwel log[ba llum tkun bejn Aston Villa u /-Champions Manchester United. It-telfa kontra City kienet l-10 telfa fil-kampjonat g[al Man Utd u minn kemm ilu li beda l-Premiership Man Utd qatt ma sofrew daqstant tilfiet. B[alissa Man Utd jinsabu fis-seba’ post u minbarra reb[a kontra Aston Villa jittamaw li rrivali Liverpool jirb[u kontra Tottenham biex ikunu jistg[u inaqqsu d-distakk minn ma’ Spurs.
FUTBOL TALJAN
Napoli jippruvaw iwaqqfu lil Juventus I/-Champions Juventus, li b[alissa qed igawdu vanta;; ta’ 14-il punt f’ras il-klassifika,
Il-programm Serie A
Bologna v Atalanta Milan v Chievo
(1800) (2045)
Sassuolo v Roma Torino v Cagliari Sampdoria v Fiorentina Verona v Genoa Lazio v Parma Napoli v Juventus
(1230) (1500) (1500) (1500) (1500) (2045)
Udinese v Catania Livorno v Inter
(1900) (2045)
G[ada
It-Tnejn Serie B
Trapani v Bari Siena v Brescia Latina v Carpi Avellino v Cittadella Empoli v Juve Stabia Varese v Palermo Pescara v Reggina Modena v Spezia Padova v Virtus L. Cesena v Novara
G[ada
Crotone v Ternana
g[ada filg[axija jmorru g[and Napoli fi sfida mill-aktar delikata g[at-tim ta’ Conte li issa qed jimmira li jil[aq il-mitt punt. Flewwel rawnd Juventus kellhom wirja mill-aqwa u kienu reb[u 30 f’Turin. Napoli, 20 punt ta[t Juventus iridu l-punti biex isa[[u t-tielet post u jkomplu jittamaw li fla[[ar fa]i tal-kampjonat jaqb]u lil Roma li jinsabu sitt punti fuqhom. Roma g[andhom log[ba inqas. Fl-a[[ar [ar;a Napoli g[elbu lil Catania 4-2 filwaqt li Juventus reb[u 2-1 kontra Parma. Ir-reb[a kontra Parma kienet il-15-il wa[da konsekuttiva li Juventus kisbu f’darhom. A[bar [a]ina g[al Juventus hi li dawn se jkollhom jg[addu ming[ajr l-aqwa skorer tal-kampjonat, Carlos Tevez kontra Napoli wara li dan ;ie sospi] log[ba. Ir-reb[a li kisbu Napoli kontra Catania kienet ir-ritorn g[ar-
reb[ wara li jiem qabel kienu tilfu kontra Fiorentina. Illejla Milan jilag[bu kontra Chievo u r-Rossoneri g[andhom il-moral g[oli wara li matul il;img[a reb[u barra minn darhom kontra Fiorentina. G[al Milan, ir-reb[a kontra Fiorentina tat ftit tan-nifs lit-tim li fl-a[[ar erba’ partiti fil-kampjonat kien naqas milli jirba[. G[al kontra Chievo, it-tim ta’ Seedorf se jkollu lil Mexes, awtur tal-ewwel gowl kontra lViola, u lil Costant, sospi]i. B[al Milan, Chievo wkoll reb[u fl-a[[ar [ar;a kontra Bologna 30. Chievo, li qeg[din fis-16-il post 12-il punt ta[t Milan ma tantx qed ikunu konsistenti u mill-a[[ar [ames partiti filkampjonat reb[u tnejn. G[ada Roma, jilag[bu barra minn darhom kontra Sassuolo. Minkejja li fuq il-karta Roma jibdew favoriti li jie[du t-tliet punti wie[ed ma jistax jinsa li flewwel rawnd kienu mi]muma
fl-Olimpico mill-istess Sassuolo. Fl-a[[ar [ar;a Sassuolo tilfu 2-1 kontra Sampdoria filwaqt li Roma reb[u 2-1 b’gowl ta’ Florenzi fla[[ar minuti kontra Torino. Il-kampjonat jidher de/i] li se jkun mirbu[ minn Juventus imma Roma qed jag[mlu ddover tag[hom u jibqg[u j]ommu l-pressjoni fuq ilBianconeri. G[ada Lazio u Parma jiltaqg[u f’partita bejn ]ew; timijiet li fl-a[[ar [ar;a tag[hom sofrew telfa. Lazio tilfu 2-0 kontra Genoa filwaqt li Parma tilfu kontra Juventus. G[al Parma, ttelfa kontra /-Champions kienet l-ewwel wa[da fl-a[[ar 18-il partiti. Wara t-telfa kontra Milan, Fiorentina jilag[bu f’Genova kontra Sampdoria. It-tim ta’ Montella, finalist fil-Coppa Italia jrid il-punti biex jiddefendi l-vanta;; li g[andu fuq Parma u Inter. 1-1
Il-Programm Premiership
Man Utd v Aston Villa Crystal P. v Chelsea Southampton v Newcastle Stoke v Hull Swansea v Norwich West Brom v Cardiff Arsenal v Man City
(1345) (1600) (1600) (1600) (1600) (1600) (1830)
Fulham v Everton Liverpool v Tottenham
(1430) (1700)
Sunderland v West Ham
(2100)
G[ada
It-Tnejn
The Championship
Burnley v Leicester Birmingham v Bournemouth Bolton v Wigan Brighton v Middlesbrough Derby v Charlton Ipswich v Nottm Forest Leeds v Doncaster Millwall v Blackburn QPR v Blackpool Reading v Huddersfield Sheff Wed v Watford Yeovil v Barnsley
League One Illum
Crewe v Coventry Leyton Orient v Bradford MK Dons v Wolves Notts County v Colchester Oldham v Brentford Preston v Crawley Rotherham v Bristol City Stevenage v Port vale Swindon v Sheff Utd Tranmere v Carlisle Walsall v Shrewsbury
League Two Illum
Bristol R v Morecambe Dag & Red v Oxford Utd Exeter v Accrington Fleetwood v Rochdale Hartlepool v Cheltenham Mansfield v Wimbledon Newport v Portsmouth Northampton v Bury Scunthorpe v Wycombe Southend v Torquay York v Burton
Premiership Sko//i]
Aberdeen v Dundee Utd Celtic v Ross County Inverness CT v St Mirren Motherwell v Kilmarnock St Johnstone v Partick T
G[ada
Hearts v Hibernian
Championship Sko//i]
Alloa v Raith Rovers Cowdenbeath v Hamilton Dundee v Falkirk Livingston v Dumbarton Queen of Sth v Morton
I Div
Arbroath v Rangers Ayr v Stenhousemuir Dunfermline v Brechin Forfar v East Fife Stranraer v Airdrieonians
II Div
Annan A v Stirling Berwick v Albion East Stirling v Clyde Montrose v Elgin Queen’s P v Peterhead
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
30
SPORT
FORMULA 1
Nico Rosberg l-aktar velo/i fil-Malasja Nico Rosberg tal-Mercedes irre;istra l-a[jar [in waqt it-tieni sessjoni tal-provi liberi g[allGrand Prix tal-Malasja. Il-:ermani] Rosberg, rebbie[ tal-ewwel Grand Prix tal-ista;un fl-Awstralja, spi//a quddiem Kimi Raikkonen tal-Ferrari u quddiem i/Champion renjanti tar-Red Bull Sebastian Vettel li spi//a t-tielet. Fl-ewwel sessjoni ta’ provi liberi kien sie[eb Rosberg, Lewis Hamilton fuq il-Mercedes l-o[ra li irre;istra l-aqwa [in. {mistax ilu, fl-Awstralja Hamilton kien beda mill-pole position imma kellu jirtira min[abba [sara fil-karozza. Vettel ukoll kellu jirtira min[abba problemi fil-karozza u b’hekk it-tnejn se jkunu qed ifittxu li jie[du l-ewwel punti. Fernando Alonso tal-Ferrari irre;istra l-[ames l-aqwa [in waqt it-tieni sessjoni ta’ provi liberi filwaqt li Kevin Magnussen tal-McLaren, issewwieq li spi//a fit-tielet post fl-Awstralja kellu wirja di]appuntanti u irre;istra t-13 l a[jar [in.
Nico Rosberg fuq Mercedes kellu bidu tajjeb fil-Malasja
ATLETIKA
FUTBOL
Aktar min 700 fl-ewwel Relays Mondjali tal-IAAF
Hiddink se jie[u post Van Gaal
Kwa]i 800 atleta mistennija jie[du sehem fl-ewwel edizzjoni tal-IAAF World Relays li se jsiru fil-kapitali tal-Bahamas, Nassau bejn l-24 u l-25 ta’ Mejju. Mill-applikazzjonijiet preliminari jidher li 48 Federazzjoni membri se jkunu qed jie[du sehem b’total ta’ 762 atleta – 440 ra;el u 322 mara. 90 tim talir;iel u 62 tim tan-nisa se jkunu mifruxa fuq [ames events. F’din l-ewwel edizzjoni talWorld Relays se jkunu qed jin;rew il-4x100m, 4x200m,
4x400m, 4x800m u l-4x1500m. L-ewwel tmien timijiet fi]]ew; kategoriji tal-4x100m u l4x400m jikkwalifikaw awtomatikament g[all-kampjonati mondjali tal-atletika li se jsiru f’Beijing fl-2005. Barra dan, l-ewwel tmien timijiet f’kull event se jkunu qed jir/ievu wkoll premju ta’ flus, bir-rebbie[a tal-midalja taddeheb jir/ievu $50,000. F’ka] li tim jikser rekord nazzjonali f’Nassau, jing[ata bonus addizzjonali ta’ $50,000 o[ra.
Guus Hiddink se jie[u post ilkow/ nazzjonali tal-Olanda Luis Van Gaal wara li tintemm itTazza tad-Dinja. Matul l-ista;un li g[adda, Hiddink, li g[andu 67, sena mexxa lill-klabb Russu ta’ Anzhi Makhachkala. Hiddink se jmexxi lill-Olanda sa tmiem il-Euro 2016 u wara se jkun l-assistent kow/ attwali Danny Blind li se je[odlu post. Sakemm Hiddink ikun fit-tmun, Blind u l-eks plejer ta’ Manchester United, Ruud van Nistelrooy se jkunu l-assistenti tieg[u. G[al Hiddink din se tkun it-tieni darba fil-karriera li se jkun qed imexxi lit-tim nazzjon-
ali Olandi]. L-ewwel darba li kien kow/ nazzjonali tal-Olanda kien bejn l-1995 u l-1998. Hiddink kien anke kow/ nazzjonali tal-Korea t’Isfel, lAwstralja, r-Russja u t-Turkija. Hu mifhum li Van Gaal, wara t-Tazza tad-Dinja se jibda jmexxi lill-klabb Ingli] ta’ Tottenham. Van Gaal ilu jmexxi lill-Olanda sa mill-2012 u din hi t-tieni avventura tieg[u mat-tim nazzjonali. Il-kuntratt attwali ta’ Van Gaal jintemm fis-sajf li ;ej.
POGBA – L-a;ent tal-midfielder ta’ Juventus Pogba, Mino Raiola qal li l-plejer se
jidde/iedi l-futur tieg[u wara li tintemm it-Tazza tad-Dinja. Dan l-ista;un Pogba kellu wirjiet mill-aqwa ma/-Champions Taljani fejn skurja tmien gowls u stabbilixxa postu mal-ewwel 11. Klabb li tul dawn l-a[[ar xhur wera interess f’Pogba hu dak ta’ PSG u jidher li fis-sajf se jippre]entaw offerta uffi/jali g[all-plejer ta’ 21 sena. “Pogba hu kuntent ma’ Juventus u Juventus huma kuntenti b’Pogba. G[alissa nista’ ng[id li se jibqa’ mag[hom imma jekk ikun hemm offerta kbira nistennew it-Tazza tad-Dinja tispi//a u niddiskutuha,” qal Raiola.
TENNIS – OPEN TA’ MIAMI
Serena Williams fil-finali kontra Li Na
Serena Williams reb[et dan l-Open sitt darbiet
L-Amerikana Serena Williams se tilg[ab fil-finali tasSony Open f’Miami kontra /?ini]a Li Na. Dan wara li Williams, fis-semi-finali re;g[et g[elbet lil Maria Sharapova 6-4, 6-3. G[al Williams din kienet il15-il darba li reb[et kontra Sharapova. In-numru wie[ed fid-dinja issa tilg[ab kontra Li Na li g[elbet lil Dominika Cibulkova 7-5 2-6 6-3. Williams se tkun qed tifttex li tirba[ din il-kompetizzjoni g[as-seba’ darba fil-karriera filwaqt li Li Na, rebbie[a tal-Open tal-Awstralja, qed tfittex l-ewwel su//ess fis-Sony Open g[all-ewwel darba. Li Na kellha b]onn sag[tejn u
kwart biex reb[et kontra Cibulkova, tennista li fis-seba’ darbiet li lag[bet kontra Li qatt ma [ar;et rebbie[a. Nadal fis-semi finali Fost l-ir;iel in-numru wie[ed fid-dinja Rafael Nadal g[adda g[as-semi finali tas-Sony Open f’Miami meta g[eleb lil Milos Raonic 4-6, 6-2, 6-4. L-Ispanjol
kellu b]onn sag[tejn u nofs biex reba[ kontra t-tennista millKanada li jinsab fit-12-il post tar-rankings mondjali. Nadal, rebbie[ ta’ 13-il Grand Slam issa jaffronta lil Tomas Berdych li reba[ 6-4 7-6 kontra Alexandr Dolgopolov. F’16-il konfront kontra Nadal, Berdych
qatt ma reba[. Nadal qed jipprova jirba[ dan it-turnament biex jirkupra wara li f’Jannar tilef fil-finali talewwel Grand Slam tas-sena flAwstralja kontra Stanislas Wawrinka. Minkejja li reba[ numru kbir ta’ Grand Slams Nadal g[adu qatt ma reba[ din il-kompetizzjoni f’Miami. Fis-semi finali l-o[ra Djokovic se jilg[ab kontra Nishikori wara li dawn it-tnejn eliminaw lil Murray u lil Federer rispettivament. Juan Martin Del Potro intant ;ie operat fil-polz g[at-tieni darba f’erba’ snin wara li kellu jirtira mis-Sony Open u se jitlef il-bqija tal-ista;un.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
31
SPORT KAMPJONAT BOV PREMIER
Partiti li jistg[u jiffavorixxu lil B’Kara Hekk kif illum jibda l-a[[ar round bl-isprint finali meta fadal biss [ames partiti g[al tmiem ilkampjonat, it-taqtig[a se tkompli ti[rax bil-liders B’Kara, wara t-test diffi/li li kellhom nhar il{add kontra Valletta jiddefendu l-ewwel post. Mill-konfronti programmati kollox jindika li dan jista’ jkun round ta; partiti li jiffavorixxi lil-liders. Imma dan ise[[, it-tim ta’ Paul Zammit lewwel irid jie[u l-punti massimi. Illum Birkirkara jilag[bu kontra Balzan f’derby li l-Karkari]i jidher li g[andhom i]ommu lewwel post wara li mit-tliet darbiet li lag[bu kontra Balzan dejjem [ar;u rebbie[a dan lista;un. Reb[a g[al B’Kara t[allihom mill-anqas ]ew; punti fuq Valletta u sa tmiem il;img[a jistg[u anke jkunu aktar. Balzan g[adhom ma [adux punt fi/-Championship Pool. Qalg[u 18-il gowl fit-tieni fa]i u tilfu l-konfronti kollha. L-a[[ar telfa kienet kontra Mosta fejn wara li skurjaw darbtejn qlag[u erba’ gowls. Fir-rawnds pre/edenti il-Karkari]i reb[u darbtejn 2-1 u konfront ie[or 31.
Valletta g[ada hemm jistennihom ostaklu delikat meta jilag[bu kontra Sliema. Sa qabel il-log[ba l-Beltin jistg[u jkunu [ames punti ta[t B’Kara li se jkunu mpenjati llum.
Il-Programm Ilum Victor Tedesco Std Relegation Pool
2pm Naxxar v Rabat A (3-0) (2-1) (1-1) 4.15pm Qormi v Floriana (0-3) (2-2) (2-3)
Kordin Relegation Pool
2pm Vittoriosa S v Tarxien R (2-2) (3-0) (1-1)
Championship Pool
4pm B’Kara v Balzan (2-1) (2-1) (3-1)
G[ada Ta’ Qali Championship Pool
2pm Hibs v Mosta (2-0) (2-3) (1-2) 4pm Sliema W v Valletta (0-3) (0-0) (1-1) Dan l-ista;un kien biss darba li l-Beltin g[elbu lil Sliema. Fi]]ew; konfronti l-o[ra l-iskor kien 1-1 u 0-0. }gur li l-Beltin iridu jtejbu l-prestazzjoni tag[hom fl-a[[ar [ar;a meta rari impenjaw serjament lillgoalkeeper ta’ B’Kara. Sliema wkoll iridu jwettqu reazzjoni g[aliex issa ilhom ma jirb[u tliet partiti. Is-Slimi]i tilfu ma’ B’Kara, ;ew draw kontra Mosta u tilfu wkoll 3-1 kon-
Valletta u Sliema temmew fi draw ta’ 1-1 fl-a[[ar konfront dirett bejniethom
tra Hibernians. Sliema se jkunu ming[ajr l-aqwa skorer tal-kampjonat Stanley Ohawuchi li hu sospi] waqt li Valletta se jkollhom lil Edmond Agius sospi]. Il-log[ba l-o[ra g[ada hi bejn Hibs u Mosta. Hibernians g[adhom fil-;lieda, [ames punti ta[t il-liders u minkejja li hu diffi/li, il-matematika t[alli lill-Pawlisti jittamaw. Madankollu, g[al Hibs din se tkun prova diffi/li, spe/jalment meta wie[ed iqis li mit-tliet darbiet li lag[bu kontra l-Mostin kienet biss darba li [adu t-tliet
punti u Mosta reb[u ]-]ew; konfronti l-o[ra. Intant, illum jintlag[bu tliet konfronti mir-Relegation Pool fejn fil-Victor Tedesco Stadium Naxxar jilag[bu kontra Rabat. Rabat huma prattikament relegati u di;a’ jafu li posthom se jie[duh Pieta` li kisbu l-promozzjoni ;img[a ilu. Naxxar i]da g[adhom ma reb[ux log[ba firRelegation Pool u fl-ewwel log[ba wara li kienu inqasmu lpunti l-istess Naxxar kienu ;ew mi]muma draw 1-1 minn Rabat li llum se jkollhom sospi] lil
Ryan Micallef Qormi jilag[bu kontra l-leaders tar-Relegation Pool Floriana ming[ajr is-sospi] Jorge Pereira Da Silva. Dan l-ista;un Qormi g[adhom qatt ma reb[u lil Floriana u b’reb[a llum, ilGreens ikunu matematikament salvi. F’Kordin Vittoriosa jilag[bu kontra Tarxien bit-tama li rRainbows i[allu lill-:irbin f’inkwiet serju tar-relegation waqtli huma wkoll iserr[u rashom. Clive Brincat se jkun sospi] g[al Vittoriosa Stars.
Referees: E. Mangani, C. Terribile u T. Helenius.
tieni sessjoni u [adu vanta;; mid-difi]a dg[ajfa tas-Si;;iewi biex marru 33-24 minn fuq sal[ames minuta. Hawn C. Patus ikkommetta fawl anti-sportiv flattakk u ;ie mibdul. Si;;iewi mal-ewwel [adu vantagg minn dan biex maru jistrie[u 42-35 minn fuq. Wara l-intervall da[al Patus u Athleta re;g[u [adu l-kontroll. Si;;iewi bdew jitilfu l-pusses malajr u Athleta marru 61-55 minn fuq. Si;;iewi irkupraw biex [ames minuti mit-tmiem kienu basket minn ta[t (68-66) imma Athleta g[amlu sitt punti ming[ajr risposta. G[alkemm tilfu lil I. Hoeger u lil C. Maeir bil-[ames fawls, Si;;iewi irnexxilhom jag[mlu l-iskor indaqs 76-76. M. Naudi tefa’ lill-partitarji ta’ Athleta f’delirju ta’ fer[ meta kiseb l-a[[ar [ames punti tal-log[ba biex ta reb[a lit-tim tieg[u.
BASKETBALL-KAMPJONAT BOV PLAY-OFF SF
Luxol u Athleta fuq quddiem Matul il-;img[a bdew jintlag[bu s-semi finali tal-playoffs fuq l-a[jar minn tliet log[biet fejn Bupa Luxol u Athleta A to Z g[amlu pass ‘il quddiem meta [ar;u rebbie[a fuq Pavi Depiro u Remax Si;;iewi. Determinanti t-tielet sessjoni Pavi Depiro..........................77 Bupa Luxol ..........................89 (18-23,19-16, 10-24, 30-26) Depiro: R. Vella 20, M. Adekponya 28, N. Sultana 9, A. Portelli , S. Bartolo 9, A.Axiaq 11, E. Lupo,M. Agius. Luxol: CJ Cordina, M. Merceica 3, A. Micallef 1, N. Andrejevic, J. Willoughby, JP. Schembri 2, N. Vasovic 10, JP. Bonnici, M. Myers Keitt 41, A. Micallef Trigona, S. Deguara 32, S. Capello. Referees: B. Vassallo, G. Barbara u C. Terribile.
Depiro [assew in-nuqqas taxxutter A. Aquilina u l-pivot I. Tanti li kienu imwe;g[in u lkow/ M. Tabone ma tantx kellu g[a]la biex jipprova jibiddel landament tal-log[ba. G[al Luxol l-Amerikan M. Myers Keitt u t-twil S. Deguaua g[amlu l-akbar [sara fejn kisbu bejnithom il-punti li kisbu Depiro. Deguara kien strumentali ta[t il-boards fejn g[amel 26 rebound. Keitt kiseb 15 minn 27 tenttativ lejn il-basket. Luxol kellhom l-a[jar bidu fejn fet[u vanta;; ta’ 16-8. Xutt mill-bog[od ta’ Adekponya qabel tmiem is-sessjoni kien utli biex Depiro naqqsu d-distakk g[al 23-18. Depiro komplew fejn [allew kif bdiet it-tieni sessjoni u dawru r-ri]ultat g[al 37-34. Fla[[ar minuti waslet ir-reazzjoni ta’ Luxol li marru jistrie[ b’basket vanta;; 39-37. Luxol [argu aktar determinati wara l-iintervall biex [asdu lil
Depiro. Luxol bdew l-a[[ar 10 minuti b’vanta;; tajjeb ta’ 6347. Depiro irkupraw minn dan ilmument diffi/li u fl-a[[ar sessjoni bdew jersqu vi/in biss meta waslu sa seba punti ‘l bog[od (76-69), tilfu lil A. Portelli bil-[ames fawl u blg[ajja die[la, Luxol [adu vanta;; biex a//ertaw mirreb[a. Kollox ma’ kollox
Athleta A to Z Electronics .83 Remax Si;;iewi ...................78 (18-16,19-26 , 24-13, 22-23) Athleta: M. Naudi 26, D.
Bugeja 4, C. Patus 26, W. Spiteri, O. Said 19, S. Pace 4, K. Baldacchino, S. Bischoff, S. Schembri 4. Si;;iewi: C. Doublett, A. Debattista, S. Sammut 14, C. Maeir 4, E. Xuereb 3, L Camilleri 2, A. Borg 5, L. Ross 18, JP. Antoncich, I. Hoeger 20, M. Mallia, M. Matijevic 12.
Athleta g[elbu lil Si;;iewi g[ax lag[bu b[ala team u dawwru l-ballun b’mod tajjeb. Fuq in-na[a l-o[ra, Si;;iewi g[andhom bosta players li jippruvaw ix-xutt, anke jekk ma jkunux f’qag[da tajba. Wie[ed ftit jif[em g[aliex Si;;iewi ma bidlux id-difi]a meta bdiet ti;i ippenetrata fa/ilment mill-attakki veol/i ta’ Athleta. L-a[jar plajer M. Naudi kien xi ftit iffortunat meta kien g[adu fuq il-court u ma kienx fuq il-bank wara li ikkommetta [ames fawls. L-uffi/jali xejn ma kienu konsistenti u Si;;iewi g[andhom biex igergru i]da wie[ed irid anki jsemmi l-wirja negattiva ta’ C. Maeir. L-ewwel 10 minuti kienu bilan/jati fejn Athleta kienu 18-16 minn fuq. Athleta ]iedu fil-log[ob fit-
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 29 ta’ Marzu, 2014
32
LOKALI Fl-okka]joni tal-festa ta’ Kristu Redentur li kienet i//elebrata lbiera[ kif ukoll lejlet il-festa tad-Duluri, il-{amis 10 ta’ April, il-Knisja f’Malta u f’G[awdex qed torganizza Festa Ma[fra. Ilbiera[ [ames knejjes f’Malta u o[ra f’G[awdex kienu miftu[in filg[axija g[all-qrar u wara saret /elebrazzjoni penitenzjali li bdiet b’quddiesa. Fost dawn il-knsejjes kien hemm dik tal-parro//a Marija Bambina fl-Isla fejn l-Ar/isqof Pawlu Cremona mexxa pellegirna;; annwali bl-Istatwa Mirakolu]a ta’ :esù Redentur (ritratt). L-Isqof Charles Scicluna [a sehem fi/-/elebrazzjoni fil-Millennium Chapel f’Paceville< Monsinjur Anton Gouder, Pro-Vigarju :enerali, kien fil-parro//a Santa Marija f’Birkirkara< Patri Charles Tabone, Delegat tal-Ar/isqof, fil-parro//a San Fran;isk fil-Qawra< u fis-Santwarju talMadonna ta’ Pinu f’G[awdex [a sehem l-Isqof Mario Grech. (Ritratt> Brian Grech)
€208,000 f’kumpens lil omm li tilfet lil bintha u spi//at b’di]abbiltà f’in/ident tat-traffiku Omm li tilfet lil bintha ta’ sentejn meta kien g[ad kellha 28 sena f’in/ident fatali tat-traffiku li se[[ disa’ snin ilu, ing[atat kumpens ta’ 208,477 ewro wara li l-Qorti dde/idiet li kemm issid u x-xufier tal-vettura kienu responsabbli. Il-ka] kien ;ara f’Jannar tal2005 meta Marthese Vella kienet miexja g[all-affari tag[ha fuq bankina f’{al Qormi, u timbotta lil bintha li kienet fil-pushchair. Karl Micallef ta’ 18-il sena, li kien ;ab il-li/enzja tas-sewqan tliet xhur qabel, kien qed isuq vann bla li/enzja u bla polza tal-
assikurazzjoni li kien ta’ Joseph Azzopardi li kien i[addmu. Waqt li Micallef kien qed isuq, /empillu Azzopardi li talbu spjegazzjoni g[alxiex kien se jasal tard g[ax-xoghol. Dak il[in, Micallef skiddja, bil-konsegwenza li laqat lil Vella u lil bintha. L-omm sofriet di]abbiltà permanenti ta’ 40%, filwaqt li bintha mietet min[abba l-;rie[i li sofriet. L-omm kienet bdiet pro/eduri kontra x-xufier u s-sid tal-vettura, u fl-2008 wara li twaqqaf il-Fond g[all-Protezzjoni u lKumpens, sar intervent fil-ka]
mill-Bureau tal-Assigurazzjonijiet tal-Karozzi. Fil-Qorti rri]ulta li x-xufier kien kiseb il-li/enzja xahrejn qabel se[[ il-ka] u li kien ja[dem ma’ [anut li jbig[ ilfjuri. Is-sid tal-vann qal li ma kienx i[allas il-li/enzja u l-polza tal-assikurazzjoni g[ax ma kellux flus. Dak il-[in li fih se[[ lin/ident, it-triq kienet g[adha mxarrba bin-nida, i]da deher li l-karozza kienet misjuqa b’velo/ità qawwija. Fid-de/i]joni tieg[u lIm[allef Mark Chetcuti qal li kemm Micallef, kif ukoll
Azzopardi kienu responsabbli g[all-in/ident. Sostna li peress li l-omm ma baqg[etx aktar indipendenti u kienet se ssibha diffi/li biex issib xog[ol filfutur, allura ordna li ting[ata 133,477 ewro f’danni. Fattur ie[or kien il-mewt tattifla ta’ sentejn u g[alhekk ta 150,000 ewro f’danni lill-familja. Peress li dan hu mewt ta’ minuri, nofs il-flus imorru g[and il-;enituri, filwaqt li nnofs l-ie[or imur g[and xi tfal o[ra. Il-;enituri kienu sseparaw 10 xhur wara li se[[ l-in/ident i]da r-ra;el ta l-kumpens kollu lill-
omm. Peress li l-omm hi l-werrieta ta’ bintha, hi r/eviet issomma ta’ 75,000 ewro. It-tifla l-o[ra tal-koppja ma kinitx rappre]entata fil-ka] u g[alhekk ma setg[etx tir/ievi xi flus g[addanni.
media•link COMMUNICATIONS