www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
2
LOKALI
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista spjega l-importanza ta’ dawn il-fondi biex il-Partit Nazzjonalista jkun jista’ jtenni l-[idma tieg[u matul din il-kampanja elettorali
Okka]joni biex il-poplu Malti j]ur id-Dar ?entrali b[ala t-tieni dar tieg[u minn pa;na 1
Matul il-maratona, mmexxija minn numru sabi[ ta’ pre]entaturi ta’ NET TV u Radio101, ilpubbliku seta’ jsegwi talent lokali, inklu] kant u ]fin. Permezz ta’ xandira diretta minnofsinhar sa nofsillejl, il-pubbliku seta’ wkoll isegwi kull kandidat g[all-elezzjonijiet talParlament Ewropew, hekk kif din kienu mistiedna f’[inijiet differenti tal-maratona biex jaqsmu mal-pubbliku esperjenzi personali u l-aspirazzjonijiet tag[hom g[al Malta iktar rappre]entata flEwropa.
G[al maratona attendew ukoll l-eks Prim Ministri u eks Kapijiet tal-Partit Nazzjonalista Eddie Fenech Adami u Lawrence Gonzi, flimkien massinjura tieghu Kate Gonzi. Listorja politika ta’ dawn l-individwi hija fil-qofol tal-;rajja li wasslet biex pajji]na jsir membru Ewropew u jgawdi l-frott tas-s[ubija. Attenda wkoll l-eks Ministru g[al Affarijiet Barranin Joe Borg, li flimkien ma’ Eddie Fenech Adami, kien mexxa nnegozjati biex Malta ssir membru tal-Unjoni Ewropea. Ma naqsitx il-parte/ipazzjoni tal-g[ola uffi/jali tal-Partit
Nazzjonalista. F’diskors qasir, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Beppe Fenech Adami fakkar li l-g[an a[[ari tal-Partit Nazzjonalista, matul din il-kampanja, hi li jwassal ilmessa;; tieg[u ming[ajr infieq ]ejjed. Biss, kull g[ajnuna finanzjarja hija imprezzabli biex il-Partit Nazzjonalista jkun jista’ jwettaq ir-responsabbilta’ kbira li g[andu u j[abbrek biex jirrapre]enta l-interessi tal-poplu Malti fil-Parlament Ewropew. Rwol li l-Partit Nazzjonalista qed jag[mlu wkoll f’Malta, b[ala partit fl-oppo]izzjoni, billi joffri kritika kostruttiva biex tassew Malta tkun pajji] a[jar. Kliem simili mill-Vi/i Kap Mario de Marco, li matul ilmaratona, spjega l-istorja tass[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, minn lenti iktar personali. Hu rrakkonta ftit millesperjenzi li kien g[adda minnhom missieru, Guido de
Marco, spe/jalment il-problemi li kellu jiffa/ja meta l-Partit Laburista, wara l-elezzjoni tal1996, g[a]el li jiffri]a l-applikazzjoni tag[na g[as-s[ubija fl-Unjoni Ewropea. Hu fakkar li l-istorja li twassal biex Malta saret membru tal-Unjoni tmur lura g[exieren s[a[ ta’ snin, sa[ansitra sa]-]mien ta’ Borg Olivier, li kien tant [abbrek biex pajji]na jsir stat sovran li kapa/i jidde/iedi l-futur tieg[u. Hu fakkar fil-valuri Ewropej, li jikkaraterizzaw lil poplu Malti u lil Partit Nazzjonalista, u temm lappell tieg[u b’sej[a lil pubbliku biex jibqa’ jag[ti s-sehem tieg[u lil partit. Tkellem ukoll is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, Chris Said, li qal li attivita’ b[al din tg[in biex tkompli tixpruna l[idma tal-partit. Hu fakkar kif fla[[ar g[axar snin, b’]ew; rappre]entanti tal-Partit Nazzjonalista fil-Parlament
Ewropew, sar iktar xog[ol millmembri ewroparlamentari talPartit Laburista kollha. Said qal li l-maratona serviet b[ala okka]joni biex il-poplu Malti j]ur id-Dar ?entrali b[ala t-tieni dar tieg[u. Hu qal li f’okka]jonijiet b[al dawn il-Partit jikseb tassew l-ispirtu [aj tieg[u, b’mijiet ta’ Maltin u G[awdxin jersqu fi [danu biex kollha jag[tu ddaqqa t’id tag[hom. Filfatt, il-maratona tal-biera[, matul is-sieg[at s[a[ li damet g[addejja, rat atmosfera millisba[, b’nies jattendu biex joffru d-donazzjonijiet tag[hom, jew inkella biex jixtru prodotti m[ejjija apposta g[al din lokka]joni. Kien hemm ukoll log[ob bit-tombla, kif ukoll xandira diretta tal-log[ba tassemifinali tal-Europa League bejn Juventus u Benfica, mxandra fuq skrin apposta, bil-[ajja fid-Dar ?entrali tibqa’ g[addejja sa tard bil-lejl.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
LOKALI
{idma mill-qalb g[al Malta a[jar
3
www.maltarightnow.com
Il-Gimg[a, 2 ta’ Mejju, 2014
4
LOKALI
Jorbot l-elezzjoni tal-MEP’s mal-fidu/ja fil-Gvern
Il-Ministru g[as-Sa[[a qed jippretendi li issa l-media g[andha tie[u l-kelma tieg[u li dan mhux il-ka] abba]i ta’ rapport mag[mul internament b’g[a;la kbira
Il-Ministru g[as-Sa[[a g[andu jippubblika l-investigazzjoni interna minnufih Wara ;img[at s[a[ ta’ ilmenti kontinwi dwar diskriminazzjoni politika fl-g[oti talmedi/ini b’xejn, il-Ministru g[as-Sa[[a issa qieg[ed jipprova jbellag[ha lill-poplu Malti u G[awdxi li ma te]istix din iddiskriminazzjoni. Il-Partit Nazzjonalista, fi stqarrija, stqarr li jekk il-Gvern m’g[andux x’ja[bi, allura g[andu minnufih jippubblika linvestigazzjoni interna li g[andu f’idejh u li tmexxi mis-
Segretarju Permanenti appuntat politikament, ie[or minn talqalba. Dan fih innifsu jqajjem iktar dubju milli jserra[ ras innies. L-istejjer dwar diskriminazzjoni politika fl-g[oti talmedi/ini b’xejn ilhom ji;u ppubblikati fil-media xhur s[a[. Il-Ministru g[as-Sa[[a qed jippretendi li issa l-media g[andha tie[u l-kelma tieg[u li dan mhux il-ka] abba]i ta’ rapport mag[mul internament b’g[a;la
kbira lejlet l-elezzjoni talParlament Ewropew, li ma ;iex ippubblikat. L-iskandli rappurtati fil-media indipendenti dwar diskriminazzjoni politika fl-g[oti talmedi/ini b’xejn jikxfu abbu] ta’ poter fuq individwi fl-iktar aspett vulnerabbli tag[hom. Anki fl-g[oti tal-medi/ini, ilGvern Laburista qed jifred lil tal-qalba mill-bqija tal-poplu Malti u G[awdxi, ikun x’ikun ittwemmin politiku tag[hom.
Il-Prim Ministru u Mexxej Laburista Joseph Muscat ilbiera[ waqt mass meeting talPartit Laburista f’Bormla rabat l-elezzjoni g[all-Parlament Ewropew mal-fidu/ja fittmexxija tal-Gvern Laburista u qal li l-elezzjoni trid turi jekk ilpoplu jridx lil Gvern ikompli jwettaq il-weg[diet tieg[u. Hu qal li dan hu l-mument talprova g[as-suldati tal-azzar u b’ton aggressiv sostna li min jibqa’ d-dar u ma jmurx jivvota ikun vot favur min, skont ilPrim Ministru, da[aq bil-poplu. Joseph Muscat qal ukoll li jaf li hemm min hu mwe;;a g[ax il-Gvern mhux perfett u g[alkemm fl-ewwel sena qal li wettaq [afna, fadal iktar xi jsir. Joseph Muscat tkellem ukoll dwar l-importanza tal-edukazzjoni biex ikun jista’ jin[oloq ix-xog[ol u qal li llum f’pajji]na g[andna g[alliema tajbin, skejjel moderni mg[ammra bl-a[[ar teknolo;ija. Hu fakkar ukoll li 10 snin ilu l-poplu g[azel is-s[ubija flUnjoni Ewropea u qal li lGvern irid li jkun Gvern Ewropew. Imma l-Prim Ministru Joseph Muscat naqas li jsemmi li lGvern tieg[u waqqaf il-programm ta’ bini ta’ skola ;dida kull sena tal-Gvern Nazzjonalista. Naqas ukoll li jfakkar lil partitarji Laburisti li hu kien [adem bla heda biex Malta tibqa’ barra mill-Unjoni Ewropea.
Ma semmiex li 12-il persuna li kienu ja[dmu mal-PL f’[ames snin se jkunu [adu madwar 3 miljun mit-taxxi Dwar il-qg[ad il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li matul l-ewwel sena tal-Gvern Laburista in[olqu disa’ postijiet tax-xog[ol g[al kull persuna li qed tirre;istra g[ax-xog[ol. Imma hu naqas li jispjega g[aliex il-qg[ad qed ji]died xahar wara l-ie[or u issa qed joqrob lejn it-8,000ruh, anzi skont il-Prim Ministru, ir-rata tal-qg[ad qed tonqos. Fil-mass meeting tkellem ukoll id-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela li skont hu, fl-ewwel sena tieg[u il-Gvern wettaq ilmirakli. Hu qal li l-flus ma [adhomx il-Gvern imma tahom lin-nies. Toni Abela ma semmiex li 12-il persuna li qabel Marzu 2013 kienu ja[dmu mal-Partit Laburista bejniethom f’[ames snin se jkunu [adu madwar 3 miljun mit-taxxi tal-poplu Malti u G[awdxi f’karigi mal-Gvern li ng[ataw mill-Gvern Laburista.
Jirvilla wara li n]amm arrestat Aduzoda Zeiad Mohammed ta’ 34 sena mil-Libja u residenti San Pawl il-Ba[ar ma ng[atax liberta’ provi]orja fuq akku]i li kka;una feriti gravi fuq ]ew; Libjani o[rajn. Meta sema’ li mhux se jing[ata l-liberta’ provi]orja biddel l-atte;;jament tieg[u u sa[ansitra beda joffendi lill-Pulizija. Huwa ;ie mixli li fil-lejl ta’ bejn it-12 u t-13 t’April kka;una feriti gravi fuq Amad Mafoud u Ali Mohammad Hassan. Waqt isseduta l-Libjan kien il-[in kollu jibki. Huwa wkoll informa lillMa;istrat Consuelo Scerri Herrera li ma riedx avukat g[ax qal li hu m’huwa qed jafda lil
[add. Qal li hu qatt ma ;;ieled ma [add hu huwa residenti f’Malta g[ax il-familja tieg[u tibag[tlu lflus g[ax tat-tajjeb fejn g[andhom [afna negozji ta’ [wienet. Aduzoda Zeiad Mohammed allega li wie[ed mill-vittmi g[andu ;ismu mimli b’daqqiet ta’ xfafar li mhux hu g[amilhomlu. IlQorti [atret espert biex tara ddaqqiet x’inhuma. Il-Libjan in]amm arrestat u x’[in ing[ata din l-a[bar ma fela[x aktar u rvilla u beda jg[id li l-Pulizija huma kollha mafja, razzisti u b[ala Libjan ma tawhx id-drittijiet tieg[u. Huwa n[are; barra mill-awla mill-Pulizija.
www.maltarightnow.com
LOKALI
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
5
Il-PN dejjem emmen li post Malta hu fl-UE Il-Partit Nazzjonalista dejjem kellu vi]joni favur l-Ewropa u dejjem emmen li post Malta hu fl-Unjoni Ewropea tant li 10 snin ilu [adem bla heda biex Malta issir membru tal-Unjoni Ewropea. Propju fl-ewwel ta’ Mejju 2004, Malta saret membru tal-Unjoni Ewropea. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal dan il-biera[ waqt laqg[a li kellu fid-Dar ?entrali tal-PN ma delegazzjoni ta’ 47 membru tal-Partit Demokratiku Kristjan tal:ermanja, is-CDU li hu mmexxi mill-Kan/illier tal-:ermanja Angela Merkel. Id-delegazzjoni hi mill-belt ta’ Paderborn mittaqsima tan-negozji ]-]g[ar tasCDU. B[all-Partit Nazzjonalista, is-CDU hu membru tal-Partit Popolari Ewropew (PPE) filParlament Ewropew. Simon Busuttil qal li l-vi]joni tieg[u hi ta’ Ewropa mag[quda g[ax iktar ma jkun hemm g[aqda u integrazzjoni, iktar igawdu //ittadini kollha tal-Unjoni Ewropea.
Dwar l-elezzjoni talParlament Ewropew, Simon Busuttil qal li hemm b]onn li lpartiti favur l-UE ja[dmu iktar biex iressqu l-UE iktar qrib i//ittadini. Hu qal li l-UE qed tiffa//ja sfidi minn partiti politi/i li jridu li l-UE tisfaxxa u g[alhekk ir-ri]ultati tal-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew mistennija jkunu tajbin g[al dawn il-partiti u inqas tajbin g[al partiti li huma favur lg[aqda Ewropea. Simon Busuttil qal li wa[da mill-isfidi l-kbar li iffa//jat Malta fl-a[[ar 12-il sena hi dik tal-immigrazzjoni irregolari u sa[aq dwar il-[tiega li l-UE jkollha politika komuni dwar limmigrazzjoni. Il-Kap tal-PN qal li minkejja lkri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali, l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern sena ilu [alla ekonomija b’sa[[itha tant Dwar l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew, Simon Busuttil qal li hemm b]onn li l-partiti favur l-UE li statistika tal-Eurostat kienet ja[dmu iktar biex iressqu l-UE iktar qrib i/-/ittadini turi li l-:ermanja u Malta kellhom l-ikbar tkabbir ekonomiku. Laburista, id-dejn tal-pajji] ie[or g[ax dan hu ina//ettabbli. Claude Juncker, li hu l-kandidat Hu qal li sfida o[ra li qed tal-Partit Popolari Ewropew Imma fl-ewwel sena tal-Gvern ]died b’mod qawwi u n-nefqa tal-Gvern splodiet. jiffa//ja pajji]na hi ]-]ieda fir- g[all-kariga ta’ President talMeta kien qed iwie;eb misto- rata tal-qg[ad li g[alkemm s’issa Kummissjoni Ewropea, se jkun Illum Jean Claude Juncker, li hu qsijiet tal-membri tad-delegaz- mhix wa[da allarmaneti, qed il-mistieden spe/jali tal-PN. zjoni tas-CDU, Simon Busuttil ti]died xahar wara l-ie[or. Juncker se jkollu ta[didiet mall-kandidat tal-PPE qal li dak li qed ji;ri fl Ukrajna Rudiger Koche , il kap tal del Kap tal-PN u se jindirizza kong[all-kariga ta’ President hu tra;edja g[al Ewropa g[ax l- egazzjoni tas-CDU tkellem dwar ferenza tal-a[barijiet kon;unta tal-Kummissjoni Ewropea, se integrita` territorjali ta’ kull il-[tie;a li l-Ewropa jkollha stab- mat-tmexxija tal-PN. Illejla mispajji] trid tkun rispettata. Hu qal bilta` finanzjarja u ekonomika. tenni jindirizza wkoll l-attivita’ jkun il-mistieden spe/jali tal-PN li l-ebda pajji] kbir, lanqas irSadattant illum l-eks Prim politika tal-kampanja elettorali f’{‘Attard Russja, ma jista’ jinvadi pajji] Ministru tal-Lussemburgu, Jean tal-PN, f’{‘Attard.
www.maltarightnow.com
Il-Gimg[a, 2 ta’ Mejju, 2014
6
LOKALI
Festa Agrarja fil-Qrendi Il-Kunsill Lokali tal-Qrendi se jkun qieg[ed jorganizza t-tielet edizzjoni tal-Festival Agrarju tal-Patata. Dan il-festival se jkun organizzat nhar il-[add 4 ta’ Mejju 2014 mid-9am ‘l quddiem fil-;nien tal-Warda, IlQrendi. F’dan il-festival se jkunu qeg[din jie[du sehem ukoll isSo/jetajiet Mu]ikali u g[aqdiet o[ra tal-Qrendi. Apparti minn hekk, il-;nien tal-Kmandant mibni minn Sir Alexander Ball fil-bidu tas-seklu dsatax se jkun miftu[ g[all-pubbliku. Dan min[abba li storikament dan il;nien huwa importanti min[abba li fih, l-Ingli]i kienu jesperimentaw bil-prodott talpatata. Bl-g[ajnuna ta’ Heritage Malta, kulmin se j]ur il-Festival Agrarju tal-Patata se jkollu /ans li permezz ta’ fun train li se tkun qieg[da ddur mat-toroq tallokal, i]ur it-tempji ta’ [a;ar Qim u l-Imnajdra g[al 2 ewro biss. Importaturi u esportaturi tal-patata minn dan ir-ra[al se jkunu qeg[dinjesebixxu lprodotti tag[hom kif ukoll se jesebixxu l-makkinarju li jintu]a’ g[a]-]rieg[ u biex tinqala’ l-patata, kif ukoll makkinarju antik li kien jintu]a’ fi ]minijiet o[ra.
Josef Vella sostna li f’postijiet tax-xog[ol o[ra m’g[andux ikun a//ettat li jibqg[u jing[ataw kuntratti g[al xahar jew tliet xhur, g[ax dan jammonta g[al prekarjat
Il-U{M tibg[at messa;; qawwi lill-gvern dwar negozjati Messa;; qawwi mill-U{M dwar il-mod kif il-Gvern qed imexxi n-negozjati mal[addiema f’diversi postijiet taxxog[ol. Tidher strate;ija li fiha qed jer;g[u jinfet[u negozjati li jkunu ilhom li ;ew konklu]i. F’konferenza fl-okka]joni ta’ Jum il-{addiem, is-Segretarju :enerali tal-Union Josef Vella semma diversi kategoriji ta’ [addiema fosthom dawk li kienu xufiera mal-Arriva fejn qal li l-U{M se titlob rikonoxximent. Hu sostna li f’postijiet taxxog[ol o[ra m’g[andux ikun a//ettat li jibqg[u jing[ataw kun-
tratti g[al xahar jew tliet xhur, g[ax dan jammonta g[al prekarjat. Anke dwar il-qasam tas-sa[[a, qal li l-U{M mhux se ta//etta li ter;a’ tibda tinnegozja dak li ilu iktar minn sena maqbul. IlU{M, sostna Josef Vella, ma tridx tkun militanti i]da mhix lesta ta//etta li l-[addiema jkunu trattati [a]in u tibqa’ ma titte[idx azzjoni. Is-Segretarju :enerali talU{M tkellem ukoll dwar ilkwistjoni li nqalg[et fuq l-Avvi] Legali li jag[ti dritt lill-Ministru tal-Edukazzjoni biex ji;bor linformazzjoni sensittiva dwar it-
tfal bl-isku]a tar-ri/erka u g[ax qed jg[id li g[andu b]onnha g[all-Jobs Plus. Vella sostna fuq il-[tie;a li d-dritt tat-tag[rif fuq il-persuna ji;i salvagwardjat u appella lill-Gvern biex ma jkomplix ikaxkar saqajh u jsejja[ lillKap tal-Oppo]izzjoni madwar il-mejda biex jiddiskuti mieg[u u tinstab soluzzjoni. Il-GWU fakkret Jum il{addiem billi kif tag[mel kull sena, l-uffi/jali tag[ha po;;ew fjuri mal-Monument tal{addiem fl-Imsida. Il-qofol talmessa;; tas-Segretarju :enerali Tony Zarb kien kontra l-qg[ad. Mistoqsi kif jikkumenta dwar
il-fatt li l-qg[ad qed iqarreb it8000, Tony Zarb qal li hu minnu li l-qg[ad ]died i]da l-ekonomija qed to[loq l-impjiegi ejn in[olqu 5000 impjieg. Toni Zarb sostna li l-GWU hi preokkupata li numru kbir ta’ impjiegi li qed jin[olqu qed jittie[du minn [addiema barranin. Hu nsista wkoll fuq l-importanza tat-ta[ri; fost il-haddiema bla xog[ol. Mistoqsi dwar il-privatizzazzjoni tal-Enemalta u l-po]izzjoni tal-GWU li dejjem kienet kontra l-privatizzazzjoni ta’ entitajiet ewlenin tal-Gvern, Tony Zarb wie;eb li l-GWU mhix kontra privatizazzjoni parzjali.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
7
KUNSILLI LOKALI Kumment
In[arsu ‘l Quddiem L-Elezzjonijiet tal-Kumitati Amministrattivi jew kif jirreferu g[alihom u[ud, ilHamlets jippre]entaw opportunita’ tad-deheb sabiex issir anali]i fuq il-[idma mwettqa minn dawn il-Kumitati Amministrattivi u t-triq l-quddiem. Ming[ajr dubju ta’ xejn lok ta’ titjib hemm, xi [a;a normali [afna g[al inizjattiva li g[adha fi stadju pjutost bikri. I]da s-sinjali huma nkora;;anti. Bosta Kumitati Amministrattivi wettqu mhux biss pro;etti ta’ mmani;;jar hekk msejja[ ta’ day to day i]da anke [idma tan;ibli kemm permezz ta’ pro;etti kapitali kif ukoll permezz ta’ attivitajiet so/jo-kulturali li kienu popolari kemm mar-residenti kif ukoll mal-vi]itaturi. Anke l-kisba ta’ fondi talUnjoni Ewropea bdiet issir dejjem aktar u aktar parti mirrealta’ tal-Kumitati Amministrattivi. G[alhekk huwa /ar li lpotenzjal qieg[ed hemm. Huwa /ar li d-diskussjoni g[andha tkun fuq kif ser nsa[[u l-po]izzjoni u l-[idma tal-Kumitati Amministrattivi.
Id-diskussjoni g[andha tkun fuq xi rwol aktar kru/jali jistg[u jservu l-Kumitati Amministrattivi. Il-Partit Nazzjonalista wera din il-[e;;a bil-kandidatura tieg[u. Firxa wiesg[a ta’ kandidati ;ejjien minn kull mixja tal-[ajja. Kandidati mpenjati, bi programm elettorali serju, meqjus u ma[sub spe/ifikament g[al b]onnijiet tal-lokal. Kuntrast kbir mal-attitudni tal-Partit Laburista li b[al donnu qed iwarrab il-Kumitati Amministrattivi, b’kandidatura baxxa fin-numru u ming[ajr ebda sens ta’ impenn spe/ifiku lejn xi [idma. Huwa /ar li lPartit Laburista ma’ jemminx fil-Kumitati Amministrattivi kif fuq kollox fil-passat ma emminx fil-Kunsilli Lokali. Huwa /ar li l-Partit Laburista g[adu dak il-partit aktar komdu bi/-/entralizzazjoni talpoter. Poter li g[andu jibqa’ f’idejn il-ftit u ferm ‘l bog[od mir-residenti. Wie[ed jista’ biss jitama’ li kif wara bosta snin ta’ negattivita l-Partit Laburista darlu fuq il-Kunsilli Lokali hekk ukoll jer;a ji;ri fil-ka] tal-Kumitati Amministrattivi.
{idma g[al preservazzjoni tal-Kappara Kumitat Amministrattiv b’ma;;oranza tal-Partit Nazzjonalista fil-Kappara ser ja[dem g[al preservazzjoni talKappara b[ala zona residenzjali b’[idma li ser tkun immirata wkoll g[al ambjent a[jar fizzona. Dan jo[ro; mill-manifest elettorali tal-Partit Nazzjonalista g[al Kumitat Amministrattiv talKappara. Manifest li fih ting[ata mportanza wkoll il-konsultazzjoni. Fil-fatt fost il-[idma li ser titwettaq ser ikun hemm sforz sabiex il-Kumitat Amministrattiv u r-residenti jkunu konsultati
mill-gvern /entrali. Fuq kollox il-Kumitat Amministrattiv innifsu qieg[ed jimpenja ru[u li jikkonsulta aktar. Fattur ie[or li dwaru ser issir [idma min Kumitat Amministrattiv b’ma;;oranza tal-Partit Nazzjonalista huwa limmani;jar tat-traffiku u lparke;; u dan bi l-g[an li jkun hemm titjib g[ar-residenti. Anke l-aspett estetiku tat-toroq ser ikun fil-qofol tal-[idma talKumitat Amministrattiv b’ma;;oranza Nazzjonalista.
Il-Kollaborazzjoni fil-qofol tal-[idma fis-Swatar Il-Kumitat Amministrattiv fisSwatar b’ma;;oranza tal-Partit Nazzjonalista ser ja[dem sabiex issir [idma b’kollaborazzjoni ma’ g[aqdiet reli;ju]i, so/jali u kummer/jali fil-lokal. {idma li fejn jid[lu l-g[aqdiet kummer/jali ser tkun tinkludi wkoll [idma fuq ftehim ta’ Corporate Social Responsability.
Dan huwa biss wie[ed minn bosta aspetti ta’ [idma li l-kandidati tal-Partit Nazzjonalista g[al Kumitat Amministrattiv tasSwatar qeg[din jimpenjaw ru[hom dwaru. It-tfassil ta’ programmi so/jo-edukattivi sabiex il-kommunita’ tas-Swatar tkun aktar integrata huwa punt ie[or ta’ [idma.
Il-Forti tal-Madliena
Il-Wirt storiku fil-qofol tal-[idma fil-Madliena Il-Forti tal-Madliena u lKappella tal-Madliena huma fost bosta punti fil-qofol tal-[idma ta’ Kumitat Amministrattiv talMadliena mmexxi minn ma;;oranza tal-Partit Nazzjonalista. Kumitat Amministrattiv li /ertament ser jibni fuq il-[idma tal-Kumitat Amministrattiv pre/identi wkoll mmexi minn ma;;oranza Nazzjonalista. Il-[idma tal-Kumitat Amministrattiv b’ma;;oranza
Nazzjonalista ser tassigura li jsir Heritage Trail madwar il-Forti tal-Madliena filwaqt li madwar iz-zona g[andu jsir tisbi[. Anke r-restawr jing[ata mportanza b’restawr fuq il-Kappella talMadliena u sforz simili g[al Forti tal-Madliena. It-toroq ukoll ser ikunu filmira, hekk kif ser jitkompla xxog[ol ta’ manutenzjoni tattoroq filwaqt li fil-lokal ser tisa[[a[ is-sigurta sabiex ir-residenti ikollhom ser[an il-mo[[.
Inizjattiva o[ra tal-ma;;oranza Nazzjonalista tkun dik ta’ tiswija ta’ [itan tas-sejjie[ li jkunu ;arbu [sara. Il-Kumitat Amministrattiv talMadliena ser ja[dem ukoll sabiex jikisbu fondi addizzjonali mill-Unjoni Ewropea, millGvern ?entrali u anke skemi o[ra. Anke ]ieda fl-attivitajiet so/jo-kulturali tifforma parti mill-[idma prospettiva talKumitat Amministrattiv talMadliena b’ma;;oranza.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
8
OPINJONI
B[a/-?irasa
Il-kont tat-telefown
Speaker
Ilkoll nafu li l-Papa Fran;isku, mill-elezzjoni tieg[u s-sena lo[ra, [a de/i]joni li j[addan stil ta’ [ajja iktar sempli/i: millkarozza li jsuquh fiha, sal[wejje; li jilbes fi/-/erimonji uffi/jali u fil-litur;ija. Nafu li jrid Knisja fqira, u li jixtieq ida[[al /erta awsterità flinfiq. I]da jekk g[andu [sieb li jiffranka fuq kollox, ]gur li dan ma japplikax g[all-kont tat-telefown! Tassew, Bergoglio mhuwiex lewwel Papa li kultant i/empel lil xi [add bla mistenni. Il-qaddis ;did, :wanni XXIII, darba /empel istitut tas-sorijiet imsemmi g[all-Ispirtu s-Santu. Ming[ajr ma kienet taf li se ssib lill-Papa fuq il-linja, we;bitu lMadre u qaltlu: “Pronto, jiena sSuperjura tal-Ispirtu s-Santu.” IlPapa, spirtu pront, we;ibha: “Xortik tajba, Madre! Jien kulma jien il-Vigarju ta’ Kristu!”
Ghall-kannonizazzjoni talPapiet li saret Ruma il-gvern Malti ma kienx rapppre]entat. Minn fuq il-Prim Ministru jo[rog jg[id li kien irrapre]entat mill-Ispeaker. Assolutament mhux il-ka]. L-ispeaker ma jirrapre]entax lill-gvern. Imma lill-Parlament. U l-Parlament m’huwiex xi ministeru ie[or tal-gvern. Fil-Parlament hemm membri tal-gvern u taloppo]izzjoni. L-ispeaker hu lPresident tal-parlament Malti u mhux delegat tal-Prim Minsitru. Li l-Prim Ministru jo[ro; jg[id hekk hija arroganza grassa. Imma bir-rispett kollu kont nistenna li l-Ispeaker jo[ro; jg[id li hu ma kienx qed jirrapre]enta lill-gvern. Imma lillParlament Malti. G[ax jekk ma jideffendiex lill-parlament lispeaker min se jiddefendieh?
Packham
Malta re;g[et kienet fl-a[barijiet. Spi//ajna imxandra fuq ilBBC. U stazzjonijiet o[ra tala[barijiet fl-Ewropa. Mela ilpre]entatur tal-BBC, Chris Packham kien Malta biex jie[u sehem f’kampanja kontra lka//a fir-Rebbieg[a. Spi//a mhedded minn xi ka//aturi. U minflok arrestaw lil min heddu, arrestaw lilu. }ammewh erba’ sieg[at arrestat. Fl-istess jiem ;ew arrestati numru ta attivisti tal-Birdlife. Li kienu qed jirrapurtaw l-abbu] minn /erti ka//aturi. Er;ajna lura g[all-]mien limg[oddi. Ji;i arrestat mhux min jabbu]a. Imma min jirraporta l-abbu].
Timestalk
Fil-programm Timestalk ilMinsitru tal-Affarijiet Barranin George Vella tkellem dwar lesperjenza ta’ Malta b[ala membru tal-Unjoni Ewropea. Qal iddhul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea ;ab aktar vanta;;i, milli ]vanta;;i. Dak ]-]mien Goerge Vella kien [adem qattieg[ biex Malta tibqa barra mill-UE. Kien
Mario Galea mario.galea@teampn.org
sa[ansitra qal li Alla [ares ilpoplu Malti jivvuta iva fir-referendum. Tajjeb [afna li l-Partit Laburista qed jammetti li dak i]]mien kien ]baljat. Tabil[aqq kemm kellu vi]joni Eddie Fenech Adami li baqa’ jinsisti li post Malta kien fl-UE. Minkejja it-tfixkil tal-Partit Laburista u ssie[ba tieg[u il-GWU.
?ajta
Malta tag[na ilkoll ... sena ilu kienet l-g[ajta tas-sena. Illum saret I/-/ajta tas-sena.
Bla Kumment
➤ 14 ta’ :unju 1982. IlPrim Ministru Ingli]a Margaret Thatcher “G[andi a[bar tajba:Il-qawwiet Ar;entini /edew. Il-g]ejjjer tal-Falklands ;ew illiberati”.
25 Frar 1991. Il-President Amerikan George Bush “G[andi a[bar tajba. Il-Kuwajt ;ie lliberat” ➤
➤ 14 ta’ Dicembru 2003. IlPersident Amerikan Geroge Bush Jnr “G[andi a[bar tajba. Qbadna lil Saddam Hussein”. ➤ 2 ta Mejju 20 11. Il President Amerikan Barack Obama “G[andi a[bar tajba. Osama Bin Laden inqabad”. ➤ 30 ta’ April 2014. Il-Prim Ministru Malti Joseph Muscat. “G[andi a[bar tajba. Il-petrol ra[as b’2/ ”
It-trabi ta’ l-SCBU g[andhom b]onn id-demm tieg[ek. Tibqax lura. Ag[tihom dan ir-rigal illum stess
Kuntatt pastorali I]da g[all-Papa Fran;isku, it-
telefonati huma mezz li bih xorta wa[da jibqa’ j]omm kuntatt immedjat u pastorali man-nies, xi [a;a li b[ala Papa ]gur i[oss in-nuqqas tag[ha. Kien hemm [bieb fl-Ar;entina (sa[ansitra lbejjieg[ tal-gazzetti) li r/ivew telefonata simpatika ming[andu. O[rajn ;ew imfarr;a minnu f’mument ta’ niket jew mard. Kien hemm intellettwali u politi/i li sabu lill-Papa fuq illinja b’sinjal ta’ djalogu u [biberija. Sbie[ ukoll it-telefonati li kultant jag[mel lillprede/essur tieg[u, il-Papa Benedittu. I]da ftit jiem ilu qamet kontroversja dwar telefonata li l-Papa g[amel lil mara Ar;entina li, skont ma ntqal fil-media internazzjonali, ilha dsatax-il sena mi]]ew;a ra;el li l-ewwel ]wie; tieg[u intemm f’divorzju. Dawk huma d-dettalji li nafu fi/-/ert. Sfortunatament minn hawn ’il quddiem jibdew lispekulazzjonijiet u l-interpretazzjonijiet (li xorta wa[da jista’ jkollhom mill-verità imma li m’g[andniex mezz biex nikkonfermawhom). Intqal li l-Papa qalilha li tista’ titqarben minkejja /-/irkustanza tag[ha, li ma tag[mel xejn [a]in jekk titqarben u li l-Knisja qed ta[dem biex issolvi din il-kwistjoni. Il-familja fi/-/entru Jidher li dan l-a[[ar
kumment huwa riferiment g[as-Sinodu Straordinarju dwar il-Familja li se jsir iktar tard din is-sena. Ovvjament, la ma je]istix recording tal-konversazzjoni, m’g[andniex mezz biex inkunu
Il-Papa Fran;isku ma jiddejjaq xejn ju]a t-t-telefown biex jag[mel kuntatt man-nies u jkompli jxerred l-A[bar it-Tajba
nafu verament x’qal il-Papa. I]da Padre Federico Lombardi, il-kelliem tas-Santa Sede qal li la hi ta[dita personali tal-Papa, huwa m’g[andux kumment uffi/jali dwarha. }ied jg[id i]da: “Dak li di;à ntqal dwar it-telefonata u l-mod kif ;iet imkabbra mill-media ma jistax ji;i konfermat b[ala ta’ min joqg[od fuqu, u huwa g[ajn ta’ ekwivo/i u konfu]joni.” Ikkonkluda li m’g[andniex nippruvaw nisiltu xi konsegwenzi g[at-tag[lim uffi/jali tal-Knisja. Hemm diversi possibbiltajiet dwar xi ntqal f’din il-konversazzjoni: forsi l-mara rrappurtat sewwa dak li qal il-Papa, jew forsi fehmitu [a]in. Jista’ jkun li fehmet bi//a sewwa u t[awdet dwar il-bqija, jew li esa;erat xi punti; insomma, nistg[u nibqg[u ntellg[u u nni]]lu g[alxejn. Issa ntqal ukoll li l-mara ddispja/ieha li din il-bi//a [ar;et filmiftu[ g[ax xtaqet li l-[a;a tibqa’ diskreta. Dwar dan il-punt imissha ti;bed widnejn ]ew;ha li kien dak li mar xandar l-a[bar dwar it-telefonata! Sinodu spe/jali
Lanqas se nid[ol fil-mertu ta’ dak li l-Papa jista’ jkun li qal waqt it-telefonata. Ng[id biss li jekk ;ie msejja[ Sinodu spe/jali biex jiddiskuti dawn il-[wejje;, tajjeb li s-Sinodu jit[alla jag[mel xog[lu sewwa u b’serenità. }gur li l-Papa se jkollu kull /ans jaqsam il-[sibijiet tieg[u ma’ [utu l-Isqfijiet, u ovvjament kelmtu b[ala Papa g[andha pi] kbir. I]da jekk jibdew minn issa
Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com
l-ispekulazzjonijiet, qisna di;à nafu x’se jikkonkludi s-Sinodu, id-diskussjoni tkun wa[da ]bilan/jata. U hawn jid[ol il-bu]illis, kif jg[id il-Malti. G[ax g[alkemm Lombardi g[andu ra;un li ma nistg[ux nisiltu konklu]joni g[at-tag[lim tal-Knisja minn ta[dita privata tal-Papa (iktar u iktar wa[da li ma nafux sewwa x’qal fih), id-dubju xorta jista’ jitqanqal fl-im[u[ tan-nies. Il-Papa mhuwiex sempli/i qassis jew bniedem kwalunkwe: kliemu jidwi g[al sekli s[a[, u g[aldaqstant irid jimxi b’seba’ g[ajnejn meta jitkellem dwar argumenti ja[arqu. Anki jekk hu jkun tkellem b’mod prudenti u kawt, xorta wa[da m’g[andux kontroll dwar il-mod kif jista’ ji;i interpretat jew rappurtat. U dan jista’ jwassal g[al konfu]joni, bi]a’ u alla[ares qatt tg[awwi; tat-tag[lim tal-Knisja. U jekk ji;ri hekk, il-prezz li n[allsu b[ala Knisja jkun ferm og[la mill-ftit ewro ta’ telefonata bejn Ruma u l-Ar;entina!
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
L-ekonomija tal-but Nisimg[u [afna /ifri dwar l-ekonomija li forsi na[sbu li m’g[andhomx x’jaqsmu mal-ekonomija tal-bwiet tag[na, dik li xi politi/i jsej[u l-ekonomija tal-k/ina. Imma /erti /ifri ekonomi/i fil-fatt qed jirriflettu l-inkwiet tan-nies fuq l-ekonomija tal-but. }ieda fil-qg[ad L-ewwel nett, il-qg[ad. }ieda fil-qg[ad fl-a[[ar sena kontra x-
xejra barra minn Malta u li qed tfisser li [afna ]g[a]ag[ Maltin li jibdew ifittxu xog[ol qed isibuha diffi/li jsibuh, u – ag[ar minn hekk – qed isibuha diffi/li jsibu xog[ol b’paga suret in-nies.
Imma tal-qalba jidda[[lu mal-gvern b’pagi lussu]i G[ax il-gvern qed jo[loq differenza bejn tal-qalba u l-bqija. G[al tal-familja u tal-qalba hemm xog[ol, mal-gvern, u b’pagi tajbin, ibda minn erba’ kandidati tal-Labour g[all-elezzjoni tal-24 ta’ Mejju li huma fost l-2,000 ru[ ;odda li da[lu mal-gvern. Pressjoni ’l isfel fuq il-pagi tal-bqija Imma g[all-bqija hemm is-sinjal tal-Enemalta mibjug[a li/?ina li qed tgerger li l-pagi g[oljin wisq hawn. ?ifri o[rajn juru li x-xog[ol li qed jin[oloq qed je[duh barranin li f’pajji]hom tant hemm pagi baxxi li l-paga minima t’hawn g[alihom lussu. 6,000 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a jfittxu xog[ol, imma garanzija g[al 350 biss ?ifri o[rajn huma dawk dwar i]-]g[a]ag[ ifittxu x-xog[ol – mas-6,000. Il-Labour kien qal li li]-]g[a]ag[ kollha se j[addimhom u j[arri;hom, imma issa se jag[mel dan g[al 350 biss. U l-bqija x’jag[mlu? Pagi u pensjonijiet ma jla[[qux mal-medi/ini Inkwiet ie[or tan-nies hu dwar kemm il-pagi u l-pensjonijiet kapa/i jla[[qu. Barra l-g[oli tal-[ajja, hemm ukoll il-fatt li [afna familji suppost jie[du medi/ini b’xejn li fil-fatt qed ikollhom imorru jixtruhom. Dan hu attakk fuq il-pagi u fuq il-pensjonijiet. U ma nafux x’;ej fuq in-nolijiet tal-karozzi tal-linja U issa hemm il-fatt li l-gvern Laburista qed jg[id lill-gazzetti li n-nolijiet tat-trasport pubbliku u anke s-sussidji se jkollhom jog[lew sew; attakk fuq min i[allas it-taxxi u fuq [afna familji bi d[ul baxx li jiddependu fuq it-trasport pubbliku ta’ kuljum. Nuqqas ta’ bejg[ In-nies qed jindunaw b’dan kollu u naqas il-bejg[ kif qed jikkonfermaw tal-[wienet u anke l-istatistika uffi/jali li turi lil Malta l-ag[ar fl-Ewropa g[all-bejg[ fil-[wienet. Il-Labour i]id id-dejn bi €300 miljun... U waqt li s-sa[[a sejra lura fl-istennijiet u l-medi/ini, il-gvern stess qal lill-imsie[ba so/jali li hemm b]onn inaqqas x’jonfoq fuq is-sa[[a [alli jnaqqas id-dejn li fl-ewwel sena s[i[a tieg[u, minn April tas-sena l-o[ra sax-xahar l-ie[or, ]iedu bi 300 miljun ewro.
Prim Ministru li jkan;i Fil-[ajja bniedem jg[addi minn fa]ijiet fejn ikun jixba[ xi karattru jew o;;ett li jkun jaqbel mallkarattru f’dak il-waqt partikulari. Hekk per e]empju ng[idu qisek g[aref daqs Salamun.G[adna kif smajna li kien qisu b[al [aruf lest g[all-qatla. Brikkun daqs xadin jew isaffar daqs g[asfur. Iwer]aq daqs wer]ieq kif ukoll jg[id qisu pappagal. Dawn it-tixbihat jing[ataw fuq nies li tant ikunu jag[mlu enfasi fuq xi [a;a partikulari li jo[ro; aktar il-karattru tal-individwu f’dak il-waqt partikulari. Illum se nitkellmu fuq ilPrim Ministru li ta’ sikwit ikan;i kemm f’dak li jg[id kif ukoll f’dak li jag[mel. L-ewwel nett qabel ma nid[lu fid-dettall irridu nispjegaw x’inhu kan;u. Kan;u huwa annimal nadif hafna li mhux la kemm tarah jew tinduna bih jekk qatt ma tkun rajtu jew smajt bih. Annimal twil xi 15 il-/entimetru jew 6 pulzieri jimxi g[al ]aqqu u li jibdel kuluru skond fejn u [dejn min ikun. Hekk per e]empju jekk ikun [dejn il-weraq [odor fuq xi si;ra ikollu kulur a[dar. Jekk ikun fuq si;ra b’zokk niexef kulur il-kan;u jkun kannella. Jekk ikun [dejn xi warda [amra kulur il-kan;u jkun
a[mar u jibqa’ sejjer hekk jibdel il-kulur skond [dejn u ma’ minn ikun. Dan li spjegajna sa issa kif japplika g[all-Prim Ministru. Lewwelnett irridu napplikaw ilkontenut ta’ dak li se ng[idu fuq livell politiku u xejn personali. Ittieni iva f’din is-sena u ftit li Joseph Muscat ilu jokkupa l-kariga ta’ Prim Ministru ta’ Malta rajnieh jibdel u jew iqabbel kull fejn u meta jaqbillu. Rajnieh u smajnieh imur kontra dak li kien wieg[ed qabel l-a[[ar elezzjoni ;enerali. E]empju /ar rajnieh u esperjenzajnieh dan l-a[[ar meta biex jing[o;ob mall-komunità Gay f’pajjizna da[[al ukoll laddozzjoni tat-tfal xi [a;a li qabel l-elezzjoni kien jg[id li dawn huma ]ew;t affarijiet li ma jmorrux ma’ xulxin u li huma separati minn xulxin. I]da biex min g[alih jimbarazza lill-Partit Nazzjonalista beda jkan;i u j[awwad u [are; /ar li g[alkemm il-Partit Nazzjonalista lest li jisma’ u jag[ti d-drittijiet lillminoranzi ma hux lest li jag[mel b[al kan;u meta jersaq biex iwettaq prin/ipju. Il-Partit Nazzjonalista kien /ar mallkomunità Gay f’pajjizna dritt jirrikonoxxi li g[andu jag[tihulhom, prin/ipju i]ommu. Bit-taqlib li g[amel il-Prim Ministru dan l-a[[ar fil-Kabinett uriena kemm ikan;i skond i//irkustanza. Kemm jaf ji]fen ma]-]ifna.G[ax jekk sena ilu
g[a]el kabinett u dak i]-]mien [alla barra mill-kabinett membri o[rajn mill-Grupp Parlamentari Laburista llum biddel u ba]war g[ax kien hemm min ma setax ikompli ja[dem ma’ Muscat u lgrupp li g[andu mieg[u f’ Kastilja. Dan intqal min-na[a ta’ membri fil-Partit Laburista. Li jkollok Prim Ministru ma j]ommx ma’ dak li jkun wieg[ed qabel l-elezzjoni ;enerali huwa nkwetanti specjalment fejn jid[lu prin/ipji ba]i/i li s-so/jetà Maltija g[adha tg[o]] u thobb. Nisperaw u nittamaw li dak li kien [a]in fejn g[andu x’jaqsam ma te[id ta’ droga jibqa’ [a]in u ma jkunx hemm l-ebda tolleranza. Issa tkunx joint jew wa[da s[i[a dak li hu [a jibqa’ [a]in kemm jekk ikun joint kif ukoll jekk ikun s[i[. Smajna dan l-a[[ar li jista’ jkun hemm bdil fil-prin/ipju dwar labort. L-abort kien, g[adu u jibqa’ qtil u ma’ dawn l-affarijiet ma hemmx log[ob bil-kliem li jista’ jkun hemm xi minoranza li tridu. Dak li hu [a]in irridu ng[idu li hu [a]in u ma nistg[ux inkan;u skond [dejn u ma min inkunu. Ilpoplu Malti u G[awdxi g[adu ma remiex il-principji li sa min dejjem kien i[addan. Il-Gvern qieg[ed ja;ixxi g[ax il-poplu tah il-fidu/ja i]da l-poplu mhux kuntent b’dak kollu li qieg[ed jag[mel il-Gvern. Dan ng[iduh g[ax il-poplu ma hux kan;u. R. Tabone Tas-Sliema
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-[addiem hu s-sa[[a tal-PN. Dan kien ittitlu prin/ipali tal-;urnal In-Nazzjon li rrapporta mar/ tal-[addiema u mass meeting li sar fl-okka]joni ta’ Jum il-{addiem. Eddie Fenech Adami qal li ta[t Gvern Nazzjonalista il-qag[da tal-[addiema tjiebet [afna. Il-Gvern affronta l-problemi tat-Tarzna u wassal g[alla[jar ftehim li l-Kunsill inizjala u l-GWU kienet qed i]]omm. Kien ]velat ukoll li Eddie Fenech Adami kien g[adda informazzjoni lill-Pulizija dwar korruzzjoni ta’ ]mien isSo/jalisti.
...waqt li qed jattakka s-servizzi tas-sa[[a Imma d-dejn mhux bir-ration tas-servizzi tas-sa[[a g[andu jnaqqsu, imma billi jnaqqas min-nefqiet lussu]i tal-kabinett rekord u l-impjiegi mal-gvern g[al tal-qalba u tal-familja. Dik hi lekonomija t-tajba – g[all-pajji] kollu u g[all-bwiet tag[na.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
10
FEATURE
Stennija kbira g[all-Festival Nazzjonali tal-Log[ob tan-Nar tal-Art Clinton Sammut
Il-Festival Nazzjonali tan-Nar tal-Art, sar parti integrali millkalendarju kulturali Malti, u eluf ta’ nies mhux biss ikunu qeg[din jistennewh i]da wkoll jattendu g[alih. Fost dawk li jattendu ma nsibux biss Maltin u G[awdxin dilettanti tal-log[ob tan-nar, jew partitarji tal-ka]ini li jkunu se jikkompetu i]da numru sabi[ ta’ turisti li jkunu fuq vaganza f’pajji]na f’dan ilperjodu. Bla dubju ta’ xejn dan il-festival hu festa ta’ divetiment i]da fuq kollox festa li turi s-sabi[ u l-kapa/ita’ tat-talent Malti mhux biss fil-g[aqal ta’ kif jin[adem in-nar u l-effetti tieg[u i]da wkoll tal-kreattivita’ u in;inerija liema b[ala biex jin[oloq stil uniku u li jibqa’ f’mo[[na minn sena g[all-o[ra. Ni//a importanti Dan il-festival
hu ni//a importanti g[at-tradizzjoni Maltija, in-nar tal-art u kif ukoll tal-ajru huma karateritika ewlenija fil-festi reli;ju]i tag[na, u [afna jaqblu li festa bla xi tip jew ie[or ta’ nar ftit li xejn ti;bed nies lejha. Fuq kollox dak li naraw kemm fil-festival u fil-festi l-
ma;;oranza tan-nar issir minn diversi membri li jag[mluh b’mod volontarju minkejja lperiklu li je]isti. Il-Festival Nazzjonali tan-Nar tal-Art, jaf twelidu tmien snin ilu mill-Kunsill Lokali talFurjana, fejn wara snin kbar ta’ qtieg[ il-qalb, lo;istika u preparamenti im[alta maddeterminazzjoni u l-ambizzjon tal-organizzaturi dan il-festival sar realta’ fil-pjazza ewlenija tal-Furjana u fejn g[alih iparte/ipaw 14-il kamra tan-nar, li kollha bdew jissiltu g[at-titlu presti;ju]. Titlu li bir-reb[ tieg[u mhux biss iwassal biex jitkabbar lisem tal-kamra tan-nar u l-ka]in affiljat i]da jag[ti isem akbar lil-lokalita’ li dawn ikunu ;ejjin minnha. Matul l-ewwel festival kien hemm mhux anqas minn 31 bi//a tal-log[ob tan-nar li kienu lkoll mekkanizzati bl-aqwa kuluri u in;inerija, li paxxew mhux biss l-g[ajnejn i]da qanqlu l-qlub ta’ [afna li jifhmu f’dan is-settur. Lejlet il-festa ta’ San Publiju
Fatt interessanti hu dak li dan il-Festival Nazzjonali tan-Nar tal-Art, ji;i organizzat lejliet il-
{arqa spettakolu]a u mill-isba[ waqt l-edizzjoni tas-sena li g[addiet
festa tal-Patrun tal-Knisja Parrokjali tal-Furjana, San Publiju, l-ewwel isqof Malti. Hemm diversi [sibijiet wara l-fatt li dan il-festival ji;i e]att ftit sieg[at ‘il bog[od mill-bidu tal-festa ta’ San Publiju, fosthom biex ikun //elebrat l-ftu[ tal-ista;un tal-festi, li a[na lMaltin tant famu]i g[alihom f’kull lokalita’. It-tieni [sieb hu li dan il-festival iservi ta’ awguri lil kull ka]in u lokalita’ li f’dan lista;un ikunu se jtellg[u l-festi tag[hom flimkien mal-[ruq tannar kemm tal-art u kif ukoll talajru. Minn l-ewwel festival sal-lum il-;urnata g[addew tmien snin u wie[ed irrid jinnota li sar ]villup kbir fil-mod kif dan ji;i pre]entat u ;;udikat mill-membri tal-bord flimkien malparte/ipazzjoni tal-pubbliku u ttelevoting. Il-pika amikevoli bejn il-kmamar li jipparte/ipaw inklu] u[ud li ;ejjin mill-istess lokalita’ kompliet tkattar bil-kbir lispettaklu offrut u fejn l-b/ejje/ tan-nar tal-art sa[ansitra tinduna li jkunu ;ew mo[luqa apposta g[all-festival. Dan iwassal biex anke l-lokalitajiet rispettivi igawdu minnha meta tasal il-;img[a tal-festa g[ax ikollhom bi//a tan-nar tal-art
;dida. Matul dawn it-tmien snin wie[ed jinduna mhux biss i]]ieda fil-parte/ipazzjoni filpjazza tal-Furjana i]da anke lmembri tal-kmamar tan-nar, li bi pja/ir tinduna li anke ]]g[a]ag[ qeg[din jag[tu l-kontribut tag[hom u din hi garanzija li dan is-settur g[andu futur sabi[ u li se jkompli jkun mag[na g[as-snin li ;ejjin. Rebbie[a tul dawn l-a[[ar seba’ snin L-ewwel edizzjoni ta’ dan ilFestival intreb[et millKumpless tan-Nar Sant Andrija – Soj/eta Mu]ikali Unjoni ta’ {al Luqa. Fis-sena 2008 kien imiss lill-Kumpless tan-Nar Madonna tal-:ilju ta’ lImqabba li reb[u dan it-titlu filwaqt li fis-sena 2009, l-unur intreba[ mill-Kumpless tan-Nar Our Lady of Consolation talGudja. Fis-sena 2010, il-Festival ntreba[ mill-Kumpless tan-Nar Santa Marija ta’ l-Imqabba filwaqt li fl-2011, il-Festival intreba[ g[at-tieni darba millKumpless tan-Nar Our Lady of Consolation tal-Gudja. Fis-sena 2012, il-Festival ma kienx wie[ed kompetittiv. Issena li g[addiet, fis-sena 2013, il-Festival intreba[ mill-G[aqda
tan-Nar So/jeta Muzikali Vittorja tan-Naxxar, li din issena kif jg[idu r-regolamenti, ma jkunu jistg[u jipparte/ipaw. Il-festival ta’ din is-sena Il-Festival ta’ din is-sena
se jer;a jkun wie[ed kompettitiv, fejn din is-sena se jie[du sehem 11-il G[aqda # Kumplessi tanNar lokali li se jesebixxu l-a[jar ]e; bi//iet tan-Nar tag[hom. Il-Festival se jibda fl-10:30 pm u b’kollox se jkun hemm 22 struttura ta’ log[ob tan-nar mekkanizzat. Qabel kull wirja se ting[ata nformazzjoni qasira fuq l-G[aqda tan-Nar rispettiva filwaqt li kull [arqa tal-log[ob tan-nar se tkun ukoll akkompanjata minn mu]ika addattata. Il-log[ob tan-nar tal-art mekkanizzat hu Ir-rebbie[ tal-Festival se ji;i mag[]ul fuq l-a[jar merti fi tlitt kategoriji: g[all-a[jar mekkani]mu, g[all-a[jar prodotti w]ati u g[all-aktar esebizzjoni ori;inali f’dawk li huma disinni u movimenti. Kull kategorija jkolla rebbie[ u jing[ata trofew filwaqt li r-rebbie[ fost il-kategoriji kollha ji;i ddikjarat b[ala rrebbie[ tal-festival u jing[ata trofew u shield li tin]amm g[al sena. g[al pa;na 11
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
11
FEATURE
Il-Festa ta’ San Publiju – Tag[ti bidu g[all-ista;un tal-festi f’Malta u f’G[awdex Fit - 8 : 30pm issir il - mar/ mill - Banda Vilhena . Fl 10:15pm issir il-Festival tanNar tal-Art madwar il-Fosos.
minn pa;na 10
Il-;urija se tkun mag[mula minn tlett pirotekni/i internazzjonali li ;ejjin minn Norve;ja, Italja u l-Olanda, filwaqt li cChairman se jkun il-pirotekniku Malti Michael Brockdorf. Il;urija se tevalwa x-xog[olijiet tan-nar waqt l-armar, waqt il[ruq u anke permezz ta’ filmati, biex finalment tkun f’po]izzjoni li t[abbar ir-rebbie[a nhar il{add 4 ta’ Mejju f’nofsinhar. Il-pubbliku se ikollu wkoll i//ans li jesprimi l-opinjoni tieg[u permezz tal-SMS u dawn il-voti m’g[andhomx x’jaqsmu mar-ri]ultat finali. Ilparte/ipant li j;ib l-aktar voti mill-pubbliku jirba[ ukoll trofew apparti.
Il-{add 4 ta’ Mejju 2014 – Jum il-Festa ta’ San Publiju Fis-6am, fis-7am, fit-8am u fil-11:30am issir il-quddiesa. Fit - 8 : 45am jasal l - Ar/isqof Pawl Cremona O.P. [dejn lIljun fi Triq Sant’ Anna u fejn ji;i akkumpanjat bil-mixi salMuseum. Fid-9am l-Ar/isqof, akkompanjat mill-Ar/ipriet u l-Kleru u poplu jitwassal salKnisja. Fid-9:15am issir il-Quddiesa Pontifikali mmexxija mill Ar/isqof Pawl Cremona O.P. Jinse; il - pani;ierku Dun Nicholas Cachia. Jie[du sehem il-kor ‘Gesu’ Nazzarenu’(Sliema), flimkien mal-orkestra, ta[t id-direzzjoni ta’ Mro. Patri Salv Galea O . P . Tassisti g[all - Pontifikal il-President ta’ Malta, Marie Louise Coleiro Preca u dinjitarji o[rajn. Fi tmiem il - pontifikal l Ar/isqof jitwassal sal - ka]in Vilhena akkompanjat mill Ar/ipriet, kleru u poplu. Fis1pm issir il-mar/ briju] mill-
Parte/ipanti u n-numru tal-Sms Hawn ta[t wie[ed jista’ jsib il-parte/ipant li se jie[u sehem flimkien man-numru tal-SMS abbinat mieg[u: G[aqda tan-Nar San :u]eppKalkara 50615203 Kumpless tan-Nar Santa Katarina – }urrieq 50615204 Kumpless tan-Nar 15 ta’ Awissu – Rabat, G[awdex 50615205 G[aqda tan-Nar Sagra Familja – Kalkara 50615206 G[aqda tan-Nar Maria Bambina – Mellie[a 50615207 G[aqda tan-Nar Fontana – Fontana, G[wdex 50615208 Kumpless tan-Nar San :u]epp – {a]-}ebbu; 50615209 Kumpless tan-Nar Sant Andrija, So/jeta Mu]ikali Unjoni – Luqa 50615202
Kummissjoni Piroteknika Santa Katarina, G[aqda Banda }ejtun 50615210 Kumpless tan-Nar San Filep – {a]-}ebbug 50615211 Kumpless tan-Nar San :u]epp – Kirkop 50615201 F’ka] li ma jkunx possibli li dan il-Festival isir fil-;urnata skedata minhabba maltemp, ;ie de/i] li dan isir jew l-g[ada l{add 4 ta’ Mejju fl-istess [in (wara li tidhol il-pur/issoni ta’ San Publiju), jew inkella jekk ilmaltemp jippersisti, isir it-Tnejn 5 ta’ Mejju fid-9pm. Il-programm tal-festa ta’ San Publiju fil-Furjana
}gur li ma jonqosx li matul din il-festa se jkun organizzat programm fid-dettal tal-funzjonijiet reli;ju]i, li g[alihom kul[add mistieden. Tkellemna
L-istatwa titulari ta’ San Publiju meqjum fil-Knisja Parrokjali tal-Furjana
ma’ l-Ar/ipriet tal-Paro//a ta’ San Publiju fil-Furjana, Dun Richard Borg, li ;entilment tag[na d-dettalji kollha marbuta mal-programm tal-festa. F’dan il-programm wie[ed jista’ jsib ukoll informazzjoni relatata mhux biss mal-funzjonijiet reli;ju]i li huma tant importanti u parti integrali millfidi Nisranija u l-istennija talfesti i]da fuq kollox insibu wkoll informazzjoni relatata ta’ x’[in se jindaqqu l-mar/i u jin[araq il-log[ob tan-nar. Illum il-:img[a 2 ta’ Mejju 2014 Jum il-morda, sa/erdoti, reli;ju]i u l-vokazzjonijiet (It-tieni jum tat-Tridu) Fid - 9am tibda l - quddiesa
g[all-morda u anzjani li fiha ji;i amministrat is-Sagrament tal-Gri]ma tal-Morda. Fl-10am ssir quddiesa g[at-tfal tal-iskola primarja tal-Furjana. Wara lquddies it-tfal ikollhom lezzjoni qasira dwar il-patrimonju li hemm fil-knisja. Fis-6pm issir l-G[asar bilMalti wara ssir il-kon/elebrazzjoni Solenni jie[du sehem issa/erdoti kollha tal-parro//a flimkien mal-komunitajiet talKapu//ini u tal - ;i]witi u sa/erdoti o[ra li g[andhom konnesjoni mall-parro//a. Fi tmiem il - quddiesa ji;u ppre]entati l-flus li l-komunita’ tal-Furjana li n;abru g[allkarita’. Wara jitkanta l-innu ta’ ringrazzjament lil Alla ‘ Te Deum’ u ssir il-funzjoni tat-
Tridu. Fit-8:30pm ssir il-mar/ blistatwa ta’ San Publju akkompanjat mill-Banda Vilhena. Is-Sibt 3 ta’ Mejju – Lejlet il-Festa Fis - 6pm issir it - transalaz zjoni tar - Relikwijatal - Patrun San Publju mill-kappella talHeadquarters tal-Pulizija salKnisja . Jitkanta l - ewwel
g[asar u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika . Imexxi Mons . Ar/isqof Aldo Cavalli, Nunzju Apostoliku g[al Malta Jie[du sehem il-fratelli li hu ferm mistenni u apprezzat . Fis 7:30pm issir il-quddiesa solenni //elebrata minn Charles J Scicluna, Isqof Aw]iljarju u Vigarju Generali
Banda Vilhena Fil - 5pm issir il - Quddiesa solenni bit-tieni g[asar. Fis7pm issir pur/issjoni bil-vara artistika tal - Patrun San Publiju. Imexxi l-Quddiesa u lG[asar u l - Pur/issjoni , P . Michael Camilleri O . P . Kappillan tal-Parro//a ta’ San Duminku tal-Belt. Fl-10:30pm issr ir-ritorn tal-vara fil-knisja titkanta l-antifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika. Is-Sibt 10 ta’ Mejju 2014 – Jum ta’ Radd il-{ajr lil Alla Fis-6:30pm issir il-quddiesa ta ’ ringrazzjament mill Ar/ipriet Fr Richard Borg . Jattendu l-membri tal-Grupp
[idma San Publju u dawk li [admu flimkien mag[hom g[as-su//ess tal-festa. Wara jsir id-d[ul tal-vara fin-ni//a. Matul il - ;ranet tal - festa jie[u sehem il-Kor Parrokkjali, Maranatha, ta[t id-direzzjoni ta’ Lorraine Muscat. Il - mu]ika tas - Surmastrijiet Bugeja li tindaqq fil-;ranet tatTridu, lejlet u nhat il-festa, tkun ta[t id-direzzjoni tas-surmast Patri Salv Galea O.P.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
Splu]joni tal-gass fatali L-ISTATI UNITI
Ra;el armat u mg[ammad, mifhum b[ala sostenitur tar-Russja, jg[asses checkpoint f’territorju Ukren qrib ta’ Sloviansk. Il-[tif kontinwu ta’ art u bini tal-Gvern (fl-Ukrajna) mis-separatisti li jappo;;jaw lil Moska qed ikompli j]id l-inkwiet g[al Kiev u l-pajji]i tal-Punent (ritratt> EPA)
}ew; [absin mietu u ‘l fuq minn mitt persuna ndarbu fi splu]joni ta’ gass ;o kumpless tal-[abs fi Florida; bil-Gvernatur tal-Istat, Rick Scott, jiddikjara sitwazzjoni ta’ emer;enza flibnadi affettwati. L-isplu]joni tant kienet qawwija li /ediet parti mill-kumpless (ta’ [abs) f’Escambia County, f’Pensacola, bl-awtoritajiet ja[sbu li dak il-[in kien hemm mas-600 persuna – fil-parti kbira nett pri;uniera u uffi/jali. Mifhum li numru fost il-[absin li sfaw feruti fl-isplu]joni twasslu, ta[t skorta ta’ gwardjani armati, lejn l-isptarijiet taz-zona biex jing[ataw it-trattament me[tie;. Intant, l-awtoritajiet qed jinvestigaw jekk in/idenza ta’ g[arg[ar li se[[et fl-a[[ar jiem setg[etx kienet parti mill-ka;un tal-isplu]joni u wara li diversi bnadi ta’ Florida kienu ;arrbu leffetti ta’ maltemp konsistenti li ddominaw fir-re;jun.
Militanti favur ir-Russja ja[tfu l-Uffi//ju tal-Prosekutur re;jonali f’Donetsk
X’aktarx li mietet bl-eroina
L-UKRAJNA
IR-RENJU UNIT
Mijiet ta’ militanti favur irRussja [atfu l-Uffi//ju talProsekutur re;jonali f’Donetsk, fil-Lvant tal-Ukrajna, bl-a[[ar rapporti jirreferu g[al numru ta’ midruba wara sensiela ta’ in/identi. Il-belt ta’ Donetsk hi hub industrijali fejn qed jg[ixu ‘l fuq minn miljun ru[ u li fl-a[[ar jiem g[addiet minn inkwiet kbir b’ka;un tal-elementi separatisti fi [danha. Intant, l-a[[ar rapporti mill-in[awi qalu li l-aggressuri li okkupaw il-bini, lbiera[, waddbu l-;ebel u l-bombi tat-tip Molotov lejn il-Pulizija, li min-
na[a tag[hom irritaljaw bil-gass tad-dmug[ u stun grenades. Intant, l-a[[ar filmati li da[lu wrew il-militanti jie[du l-armi minn idejn il-pulizija u jeskortaw u[ud minnhom ‘il barra mill-bini tal-Prosekutur. Dan wara li l-istess militanti kienu akku]aw ‘linnies ;o dan il-bini’ b[ala sostenituri tal-Amministrazzjoni fi Kiev u anki g[ajjruhom ‘faxxisti’. Il-militanti, mbag[ad, tellg[u il-bandiera tal-hekk-imsej[a ‘Repubblika (separatista) talPoplu ta’ Donetsk’ fuq il-bini; bis-sitwazzjoni tkompli tqanqal
l-in/ertezza ladarba l-President Ukren attwali, Olexander Turchynov, ammetta li l-qawwiet tieg[u ma jistg[ux iwaqqfu li]viluppi allarmanti fiz-zoni talLvant. Madankollu, Turchynov g[amilha /ara li l-Ukrajna tinsab ‘lesta g[all-kumbattimenti’ fost il-preokkupazzjoni dwar inva]joni potenzjali mill-qawwiet Russi. Ir-Russja, intant, qed ti/[ad lakku]i tal-Ukrajna fis-sens li ‘Moska qed torganizza l-[tif ta’ uffi/ini fl-artijiet Ukreni tal-Lvant’. Fi ]vilupp ie[or, attache militari Russu kien arrestat g[al
]mien, fl-Ukrajna, fuq suspett li hu kien qed ja;ixxi b[ala spjun g[al Moska. Dan ir-Russu, ‘l quddiem, kien mitlub li jitlaq mill-pajji] ‘talli [a sehem f’attivitajiet li ma kenux kompatibbli mal-istatus diplomatiku tieg[u’. Min-na[a tag[ha, l-Kan/illier tal-:ermanja, Angela Merkel, talbet lir-Russja biex tg[in te[les numru ta’ osservaturi militari barranin li qed jin]ammu filLvant tal-Ukrajna. L-osservaturi kienu n[atfu, nhar il-:img[a, minn separatisti armati li jappo;;jaw lir-Russja, fil-belt ta’ Sloviansk.
Inkjesta ]velat li l-eroina ‘x’aktarx’ kienet fattur fil-mewt tal-personalita tat-televi]joni, Peaches Geldof, li, x-xahar li g[adda, tilfet [ajjitha g[allg[arrieda, fl-eta ta’ 25 sena. Ir-ri]ultati ta’ rapport tossikolo;iku indikaw li Peaches – ittifla tal-istilla tal-mu]ika Rock, Bob Geldof – kellha t-tra//i taddroga fis-sistema tag[ha. Dan meta uffi/jal tal-pulizija ewlieni sostna, waqt smig[ fi Gravesend, li ‘hu probabbli li l-u]u ri/enti tal-eroina u l-livelli (tad-droga) identifikati kienu parti millka;un tal-mewt’.
Peaches Geldof kien g[ad g[andha biss [dax-il sena meta omma, Paula Yates, mietet b’overdose tal-eroina fl-eta ta’ 41 sena. Intant, kien ir-ra;el ta’ Peaches, il-mu]i/ista Tom Cohen, li sab il-katavru ta’ martu fid-dar tag[hom f’Wrotham, f’Kent, u bl-awtoritajiet, imbag[ad, jikkonfermaw li hi kienet mietet fuq il-post. Dak i]-]mien, il-pulizija fissru l-mewta ta’ Peaches b[ala ‘wa[da g[all-g[arrieda u ming[ajr spjegazzjoni’; bl-a[[ar rapporti tossikolo;i/i jsiru wara li awtopsja inizjali ma pprodu/ietx il-kaw]a tal-mewt uffi/jali.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
A{BARIJIET TA’ BARRA
13
Inkwiet fit-Turkija u tradizzjonijiet Sovjeti/i fir-Russja IMFAKKAR L-EWWEL TA’ MEJJU Il-Pulizija Torka u]at il-gass tad-dmug[ u l-kanuni tal-ilma biex twaqqaf folol ta’ dimostranti milli jipprotestaw fi Pjazza Taksim fi/-/entru ta’ Istanbul u fejn se[[ew numru mhux spe/ifiku ta’ midruba u arrestati. L-inkwiet fit-Turkija se[[ waqt li eluf ta’ nies in;abru f’pajji]i o[ra biex ifakkru l-Ewwel ta’ Mejju – Jum il-{addiem – fost pre]enza kbira ta’ pulizija; b’u[ud jikkundannaw is-salarji baxxi u b’o[rajn isej[u g[al riformi li jtejjbu l-kwalita tal-[ajja. Intant, spikkat it-tensjoni f’Istanbul, spe/jalment fl-in[awi ta’ Pjazza Taksim, fejn il-pulizija [adu mi]uri tas-sigurta intensivi wara li l-Prim Ministru Tork, Recep Tayyip Erdogan, wissa lin-nies ‘biex jaqtg[u qalbhom milli jin;abru fl-in[awi spe/ifi/i’. I]da t-trade unions ewlenin tatTurkija [ar;u xorta lill-membri ‘biex jisfidaw il-projbizzjoni illegali’, bin-nies tin;ema’ fil-pjazza ta’ Istanbul li saret post simboliku g[all-protesti kontra l-Gvern. Fir-Russja, ‘l fuq minn
100,000 ru[ [adu sehem f’parata tul il-Pjazza l-{amra ta’ Moska u li kienet l-ewwel avveniment fuq skala hekk kbira, f’dawn lin[awi, mill-kollass tal-Unjoni Sovjetika komunista fl-1991. Ilparata kienet organizzata mittrade unions fuq l-istess stil tattradizzjonijiet Sovjeti/i u bilparte/ipanti anki ji//elebraw limpenn ri/enti tar-Russja biex i]]id il-penisola tal-Krimea matterritorju tag[ha. Fil-Kambodja, numru ta’ pulizija /ivili li kienu armati billembubi attakkaw lid-dimostranti li attendew diskors tal-Kapijiet talOppo]izzjoni fi Phom Penh u fejn we;;g[u numru ta’ nies. Id-diskors kien inti] biex ifakkar l-Ewwel ta’ Mejju u fl-istess [in jinawgura l-kampanja tal-Oppo]izzjoni g[all-elezzjonijiet lokali. Fil-Filippini, eluf ta’ [addiema [adu sehem fi protesta pa/ifika rigward il-pagi baxxi, u fejn fl-istess [in ikkundannaw ‘il-falliment’ tal-President Filippin, Beningno Aquino III, milli jwettaq ir-riformi favur ilfoqra u kontra l-korruzzjoni.
Dimostrant Tork f’Istanbul (ritratt fuq) iwaddab lura /ilindru tal-gass tad-dmug[ fid-direzzjoni tal-pulizija waqt li (ta[t) ir-Russi ji//elebraw Jum il-{addiem bil-b]ie]aq u l-kant waqt li jimxu fi Pjazza l-{amra ta’ Moska (EPA)
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Im[e;;a azzjoni li tra]]an il-vjolenza I?-?INA Il-President ta/-?ina, Xi Jinping, [e;;e; g[al ‘azzjonijiet de/i]ivi’ fil-konfront tal-a[[ar ‘attakki terroristi/i’ fl-in[awi ta’ Xinjiang, li rri]ultaw f’talanqas tlett maqtula u ‘l fuq minn tmenin midruba. L-attakk se[[ nhar l-Erbg[a waqt li Xi Jinping kien qed jikkonkludi ]jara fir-re;jun u meta aggressuri u]aw is-skieken u l-isplussivi b[ala ‘strumenti talmewt’ fl-istazzjon tal-ferrovija ta’ Urumqi. L-in/ident, intant, isegwi attakk simili li se[[ f’Marzu, flistazzjon ta’ Kunming (lejn inNofsinar ta/-?ina), u li [alla mattletin maqtula. L-in[awi ta’ Xinjiang g[addew minn diversi in/identi ta’ vjolenza fl-a[[ar sena, blawtoritajiet komunisti f’Beijing qed jakku]aw lis-separatisti talUighur (minoranza Musulmana) b[ala l-elementi responsabbli.
Fil-fatt, l-Uighur qed ikunu implikati fid-dmija ta’ Kunming, b’mod partikolari, b’Xi Jinping – li kien qed jag[mel l-ewwel ]jara tieg[u fir-re;jun b[ala President ta/-?ina – isostni li hu ‘essenzjali’ li l-pajji] jifhem dwar l-a;ir tas-separatisti ta’ Xinjiang. Intant, rapporti dwar id-dmija fl-istazzjon ta’ Urumqi qalu li numru ta’ aggressuri attakkaw lin-nies li nzertaw fl-in[awi bisskieken, minbarra li tajjru lisplussivi fl-istess zona. Aktar ‘il quddiem, diversi kummenti u ritratti relatati ma’ din laggressjoni ‘dehru mbag[ad tne[[ew’ mill-akbar microblog ta/-?ina. Filwaqt li kelliema g[allawtoritajiet f’Xinjiang qalu li qeg[din jinvestigaw l-in/identi, l-Gvern lokali qal li s-sitwazzjoni fl-in[awi ta’ Urumqi issa tinsab ta[t kontroll.
Iridu t-twe;ibiet ming[and Adams L-IRLANDA TA’ FUQ
IL-POLONJA> Numru ta’ b]ie]aq tal-arja s[una jidhru waqt il-bidu tal-{mistax-il Edizzjoni tal-’International Mountain Balloon Race’, organizzat fi Krosno. F’dan l-avveniment [adu sehem malerbg[in skwadra li kienu ;ejjin mill-Polonja, mill-Ungerija, mil-Litwanja u mis-Slovakkja (ritratt> EPA)
Attakk fuq ferrovija f’Chennai L-INDJA Mara tilfet [ajjitha, b’g[axar persuni jisfaw midruba, waqt attakk bil-bombi li se[[ fuq ferrovija ;o stazzjon f’Chennai, lejn in-Nofsinar tal-pajji]. Mifhum li se[[ew talanqas ]ew; splu]jonijiet ;o ]ew;
vaguni tal-ferrovija li kienet qed tivvja;;a minn Bangalore lejn Guwahati. Filwaqt li l-attakk se[[ fi ]mien meta g[addejja l-elezzjoni ;enerali tal-Indja, l-Uffi/jali ma jistg[ux jg[idu jekk id-dmija
kenitx marbuta mal-politika. Dan meta l-awtoritajiet qed jispekulaw dwar l-elementi responsabbli g[all-qtil u l-feriment ta’ passi;;ieri, bl-awtoritajiet ‘m’huma qed jeskludu l-ebda teorija’ f’dan il-mument.
Lirika ta’ Bob Dylan g[all-bejg[ L-ISTATI UNITI Il-lirika ori;inal u miktuba blidejn g[all-kanzunetta klassika Like a Rolling Stone, talkantawtur Amerikan Bob Dylan, se tinbieg[ waqt irkant li g[andu jsir fi New York, ixxahar id-die[el. Esperti tal-Irkantatur Sotheby’s fissru l-manuskritt b[ala ‘l-aktar materjal sinifikanti asso/jat mal-mu]ika Rock li
qatt tressaq g[al irkant’. Fl-istess [in, l-esperti huma konvinti li l-offerti g[all-manuskritt jistg[u jil[qu l-ekwivalenti ta’ miljun lira Sterlina. Bob Dylan kien kiteb Like a Rolling Stone fuq il-kartolerija li t[alliet ;o kamra tal-lukanda fejn hu kien residenti, fl-1965. Il-manuskritt, sadanittant, jinkludi l-korrezzjonijiet, ir-
revi]jonijiet u l-lirika addizzjonali li kien ]ied l-istess kantawtur. Min-na[a tieg[u, Richard Austin, il-kap tat-taqsima g[allkotba u manuskritti ma’ Sotheby’s ( fi New York), sostna li l-lirika ta’ Like a Rolling Stone ti]vela, fost o[rajn, ‘ilmetodu li ju]a Dylan g[allkompo]izzjoni ta’ kanzunetti’.
Kompliet l-interrogazzjoni talKap tal-Partit Sinn Fein, Gerry Adams, b’konnessjoni mal-qtil, fl-1972, ta’ mara, ta[t idejn ilmilitanti tal-IRA li kienu akku]awha talli kixfet l-informazzjoni dwar l-attivitajiet tag[hom. Adams, li qatta l-lejl talErbg[a u l-{amis fl-g[assa talpulizija, f’Antrim, qed jg[id li ma kellu qatt sehem fl-omi/idju ta’ Jean McConville li qabel mewtha kienet in[atfet millmembri tal-grupp armat (Irlandi]) separatista u li lkatavru tag[ha kien spi//a rikoverat minn bajja f’County Louth, fl-2003. Il-Partit Sinn Fein [are; stqarrija fejn qal li ‘Gerry Adams, sa minn ;img[at qabel, kien lest li jkellem lill-Pulizija Irlandi]a dwar il-ka]’; b’Alex Maskey, kollega ta’ Adams, jikkundanna ]-]mien tal-arrest ta’ sie[bu. Dan meta l-elezzjonijiet g[all-gvernijiet lokali (fl-Irlanda ta’ Fuq) u lParlament Ewropew huma ftit aktar minn tlett ;img[at ‘il bog[od. Min-na[a tieg[u, Gerry Adams sostna li filwaqt li qatt ma iddisasso/ja ru[u mill-IRA (wara snin b[ala membru attiv) huwa ‘inno/enti’ minn kwalunkwe rwol fil-[tif u l-qtil ta’
Gerry Adams (ritratt> EPA)
McConville. Hu ikkundanna lqtil u d-difna sigrieta tal-mara b[ala ‘in;ustizzja kbira g[aliha u g[al familtha’, i]da fl-istess [in /a[ad ‘g[all-a[[ar allegazzjonijiet malizzju]i fil-konfront tieg[u.’ Madankollu, l-qraba ta’ McConville laqg[u tajjeb l-arrest ta’ Adams u qalu li jridu biss li ssir il-;ustizzja ma’ mara li (anki) spi//at vittma ta’ akku]i infondati min-na[a tal-IRA. Gerry Adams qatt ma kien akku]at b[ala membru tal-IRA – entita militari repubblikana li, tul is-snin, wettqet diversi attakki terroristi/i fl-Ingilterra waqt limpenn tal-grupp biex l-Irlanda ta’ Fuq tinqata’ mir-Renju Unit u ssir parti minn Irlanda Mag[quda’.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
ELEZZJONI TAL-PARLAMENT EWROPEW
15
Illum niltaqg[u ma’ [abib ta’ Malta L - elezzjoni tal - Parlament Ewropew li se ssir fl - 24 ta ’ Mejju se tkun g[all - ewwel darba g[a]la tal - President tal - Kummissjoni Ewropea . Il - kandidati ewlenin huma dak tal - Partit Popolari u dak tas - So/jalisti , l - akbar ]ew; partiti fil - Parlament Ewropew . Il - kandidat tal - Popolari , Jean Claude Juncker , se j]ur Malta llum u se jie[u sehem fil - kampan ja g[all - elezzjoni tal - 24 ta ’ Mejju f ’ attività tal - Partit Nazzjonalista llejla fis - 6 . 30pm f ’ [ ‘ Attard . Jean - Claude Juncker g[andu esperjenza kbira fit - tmexxija ta ’ pajji] ]g[ir b[al Malta fl - Unjoni , il - Lussemburgu , li hu pajji] li g[amel su//ess kbir mis - s[ubija u li Jean - Claude Juncker mexxieh fil - kariga ta ’ Prim Ministru fl a[[ar 1 8 - il sena . Fuq livell Ewropew , fl - a[[ar disa ’ snin , Jean Claude Juncker mexxa l - grupp ta ’ pajji]i li huma fil - qalba tal - Ewropa g[ax g[and hom l - ewro u li Malta kienet imsie[ba fosthom ukoll mill - 2008 .
Jean Claude Juncker hu fil fatt [abib kbir ta ’ Malta . G[en biex Malta tissie[eb fl - Unjoni Ewropea , [adem biex Malta tikseb il - pakkett tajjeb li kisbet fin - negozjati , u kien ta ’ sostenn g[alina fil - [idma biex nid[lu aktar fil - qalba tal Ewropa bl - ewro u , wara , biex nag[mlu wkoll su//ess mill ewro . G[ax jifhem pajji] ]g[ir b[al Malta u g[ax g[andu esperjenza fil - qalba tad - de/i]jonijiet kemm f ’ pajji]u kif ukoll fl - Ewropa fejn mexxa l - grupp tal - ewro , Jean Claude Juncker ikun President tal Kummissjoni Ewropea ideali g[al Malta . Illejla nistg[u niltaqg[u mieg[u u nitkellmu mieg[u dwar dak li nixtiequ mill - Ewropa fil - [ames snin li ;ejjin u nisimg[uh jg[idil na x ’ inhu l - programm tieg[u biex pajji]i b[al Malta jkomplu jag[mlu aktar kisbiet bis - s[ubija f ’ din l - Ewropa li se tkompli ti]viluppa .
Jean-Claude Juncker g[andu esperjenza kbira fit-tmexxija ta’ pajji] ]g[ir b[al Malta fl-Unjoni, il-Lussemburgu, li hu pajji] li g[amel su//ess kbir mis-s[ubijafl-UE
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
16
ELEZZJONI TAL-PARLAMENT EWROPEW
Inizjattivi tal-Parlament Ewropew online Il-kampanji informattivi mixjin lejn it-tieni skrin, skont il-Manager tal-Midja So/jali talUffi//ju tal-Informazzjoni talParlament Ewropew (EPIO) Kurt Buttigieg. B’ba;it /kejken u elettorat li jrid jintla[aq fil-livelli kollha, ilgrupp ]g[ir fl-EPIO dde/ieda li se jiffoka sehem importanti mill-kampanja informattiva taluffi//ju g[al mezzi online biex dawn ja[dmu id f’id mal-avvenimenti fuq l-art, strate;ija li xe[tet lill-uffi//ju f’po]izzjoni soda fit-triq lejn l-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew tal-24 ta’ Mejju. Rwol partikulari mit-televi]joni Sa ftit ta]-]mien ilu, fost listrategi tal-istampa u dawk li jirreklamaw il-kampanji kien hemm qbil ;enerali li t-
televi]joni kien jiddomina f’Malta, u dan kien rifless flinfiq ta’ sehem qawwi millfondi tal-kampanji g[al dak lg[an. It-televi]joni g[adu importanti, jg[id Kurt Buttigieg, “i]da g[al dawk b’ba;it limitat li jridu jag[mlu differenza, it-triq di;itali hija l-a[jar mod kif tiffoka r-ri]orsi tal-kampanja u til[aq l-ikbar ammont ta’ nies.” “G[andna b]onn ta’ alternattiva g[ar-reklamar fuq it-
televi]joni, anki min[abba l-fatt li m’g[andniex il-ba;it g[alih! Qed na[dmu b’ba;it ferm limitat u xtaqna programm komunikattiv li jinvolvi lin-nies fittemi ewlenin tag[na,” jg[id Kurt Buttigieg. Il-midja so/jali saru l-pern tal-kampanja “Facebook u midja so/jali o[ra b[al Twitter saru l-pern talkampanja tag[na - illum l-affar-
ijiet huma differenti [afna minn kif kienu tlieta jew [ames snin ilu. L-entitajiet u l-istituzzjonijiet governattivi jridu ja;;ornaw ru[hom peress li sar ferm diffi/li li twassal il-messa;; tieg[ek. Qed nippruvaw nu]aw dawn il-mezzi biex nispjegaw x’jag[mel il-Parlament Ewropew - u x’ma jag[milx f’/erti ka]i. Hemm iktar minn 200,000 persuna Maltija li ju]aw Facebook u huwa ir[as li tikkomunika minn hemm. Nissugraw... g[ax mhux dejjem tista’ tikkuntenta lil kul[add, imma ma jkun ;ara xejn diment li [afna minn dak li nag[mlu jirnexxi – u rnexxa.” It-televi]joni qed “jitlef ilprominenza tieg[u min[abba teknolo;iji ;odda li j[allu lissemmieg[a jaraw il-kontenut meta u kif iridu huma,” jg[id Kurt Buttigieg, “G[all-kampanji
Aktar minn 200,000 persuna Maltija ju]aw il-Facebook u g[alhekk huwa ir[as li tikkomunika permezz ta’ dan in-network so/jali u twassal il-messa;; b’mod effettiv g[all-a[[ar politi/i, dan ifisser li l-komunikazzjoni ma’ votanti i]g[ar u differenti mit-televi]joni biss hija problematika.” “Qed inbig[u xi [a;a, imma dan mhuwiex sempli/ement prodott ie[or. L-UE hija a[na – u bin-naqra tag[na nistg[u nag[tu sehemna biex insawruha. Din hija r-ra;uni g[aliex ma ni//ensuraw xejn. M’a[niex qed nippromwovu marka. G[alija, ‘il-komunikazzjoni ta’ x’inhi lEwropa’ iktar naraha b[ala komunità, u sforz ta’ komunità.” Kurt Buttigieg qatta’ 10 snin fi Brussell qabel ;ie lura Malta biex jissie[eb fl-EPIO, filwaqt li bdejna resqin lejn l-elezzjonijiet Ewropej. {afna parte/ipanti jaqsmu lattenzjoni tag[hom bejn it-televi]joni u l-u]u ta’ ]ew; apparati jew tlieta o[rajn, jg[id. “Id-daqs tag[na hu li hu, imma l-MPE tag[na xorta kapa/i jag[mlu differenza bil-[idma tag[hom f’kumitati differenti, jabbozzaw rap-
porti u jag[mlu mistoqsijiet parlamentari. Meta tqis id-daqs ]g[ir tag[na, jag[mlu lg[e;ubijiet.” Kampanja di;itali
Qed nippruvaw nikkomunikaw dan kollu permezz talkampanja di;itali tag[na. Irridu nit[addtu mal-votanti u nir/ievu bosta kummenti li jirriflettu dak li fuqu jit[assbu nnies. G[andna komunità ta’ iktar minn 20,000 utent li j]uru l-pa;na tag[na fuq Facebook.” Skont Kurt Buttigieg, luffi//ju j[addem appro// miftu[ [afna, “Nimmoderaw biss kliem baxx jew posts insolenti b’mod espli/itu li jwe;;g[u, mill-bqija n[allu f’idejn il-komunità sabiex twie;eb. Il-libertà u ttrasparenza huma valuri li fuqhom hija msejsa l-Unjoni Ewropea – ma g[andniex ng[ixu f’bozza! Nippruvaw anki nda[[lu sens ta’
umori]mu xi kultant – il-midja so/jali hija mezz personali fuq kollox.” Komunikazzjoni diretta “Ilna g[addejjn minn Ottubru b’g[add ta’ ‘kampanji ]g[ar’, differenti fid-dehra u li ji;bdu lg[ajn. Serje ta’ posts fuq ‘G[aliex tkun#ikun MPE tajba#tajjeb?’ saru partikolarment popolari. G[allmitna li m’g[andniex nib]g[u milli nikkomunikaw direttament malutenti, u r-rispons tag[hom jaf ikun ferm po]ittiv.” Id-demografika di;itali tg[aqqad flimkien ]g[a]ag[, anzjani u kull xorta ta’ twemmin politiku, lanqas temmen kemm hija mifruxa. Nu]aw g[odod analiti/i tal-midja so/jali i]da xejn mhu a[jar milli ssegwi lkontenut fuq il-pa;na – dak li g[andhom xi jg[idu n-nies
g[andu jg[odd daqs dak li g[andna xi ng[idu a[na!
L-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew se jsiru f’Malta fl-24 ta’ Mejju. G[al iktar tag[rif u biex taqra iktar dwar l-esperjenzi Maltin fl-Ewropa, ]ur il-websajt tal-Uffi//ju talInformazzjoni tal-Parlament Ewropew f’Malta fuq www.europarlmt.eu jew
https>\\www.facebook.com\Parl amentEwropew
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
ELEZZJONI TAL-PARLAMENT EWROPEW
17
Ta[t Joseph Muscat u l-Gvern tal-Labour il-qg[ad ]died xahar wara l-ie[or Il-Partit Nazzjonalista dejjem po;;a l-qasam tax-xog[ol fuq nett tal - a;enda tieg[u . Dan g[aliex emmen li pajji]na jista’ jag[mel l-ikbar su//ess jekk ikollu vi]joni konkreta dwar ix-xog[ol li tinkludi ddiversifikazzjoni tal-ekonomija u l-i]vilupp ta’ ni/e/ ;odda. G[al Malta A[jar. Gvernijiet Nazzjonalista kellhom vi]joni u direzzjoni /ara dwar ix - xog[ol .
Direzzjoni li wasslet biex f ’ pajji]na jinfet[u setturi ;odda f’numru ta’ oqsma: isservizzi finanzjarji, it-teknolo;ija tal - informatika , ix xjenza u l-life sciences, ilhigh value added manufacturing, il-farma/ewtika u l-avjazzjoni, fost o[rajn. Il-Partit Nazzjonalista minn dejjem ra kif g[amel u [adem biex jo[loq ix - xog[ol u xog[ol ta’ kwalità a[jar.
Kwa]i 8,000 persuna jinsabu ming[ajr xog[ol Mhux l-istess jista’ jintqal g[all-ewwel sena ta’ Gvern Laburista. F’din l-ewwel sena lqg[ad re;a’ beda jg[olli rasu. Xahar wara l-ie[or ir-rata talqg[ad kienet 8% iktar mill-istess perjodu fis-sena ta’ qabel biex b’kollox illum kwa]i 8,000 persuna jinsabu ming[ajr xog[ol. G[all-ewwel darba fi ]mien twil, re;g[u fe;;ew ix-xeni ta’ kjuwijiet ta’ nies jirre;istraw g[ax-xog[ol fi/-?entru A//ess fil-Birgu. Ejja n[arsu lejn i/-/ifri uffi/jali tal-NSO bi ftit iktar dettall. Fix-xahar ta’ Marzu kien hemm 300 persuna iktar ming[ajr xog[ol mill-istess perjodu tas-sena li g[addiet. Mill-kwa]i 8,000 persuna li jinsabu ming[ajr job, aktar minn 3,000 persuna g[andhom aktar minn 45 sena u allura jsibuha [afna aktar diffi/li li jsibu xxog[ol. B’kollox, ;iet irre;istrata ]ieda ta’ 22% fl-ammont ta’ persuni li ilhom ming[ajr xog[ol g[al aktar minn sena. Din fiha nfisha hi wkoll indikazzjoni li lproblema tax-xog[ol qieg[da ssir wa[da strutturali u mhux biss temporanja. Din i]-]ieda tmur kontra kull xejra fl-Unjoni Ewropea. Sa[ansitra pajji]i li ntlaqtu [afna aktar bil-kri]i internazzjonali, b[al Spanja u lPortugall, issa qeg[din jaraw tnaqqis fil-qg[ad. Però l-iktar statistika inkwetanti hi l-problema tal-qg[ad
fost i]-]g[a]ag[. Din is-sena ]diedu b’1,200 i]-]g[a]ag[ li jinsabu ming[ajr xog[ol jew li mhumiex qeg[din jit[arr;u jew jistudjaw, minn 4,600 u 5,800 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a. Il-Partit Nazzjonalista wera l-id tal-[biberija lill-Gvern Il-Partit Nazzjonalista jemmen li l-unika soluzzjoni g[allproblema tal-qg[ad hi vi]joni dwar ix-xog[ol. Anke millOppo]izzjoni, mill-bidu ta’ din il-le;i]latura, il-Partit Nazzjonalista wera l-id tal[biberija lill-Gvern biex titfassal strate;ija dwar ix-xog[ol. Mill-Oppo]izzjoni, il-Partit
Nazzjonalista qieg[ed jag[ti proposti konkreti u kostruttivi ta’ liema ni/e/ nistg[u ninvestu fihom g[al Malta A[jar. Fosthom hemm l-idea li pajji]na jinvestu fl-ekonomija kreattiva, industrija li di;à to[loq mas7,500 job f’pajji]na i]da li g[andha b]onn investiment aktar strutturat biex tag[mel ilqab]a li jmiss ’il quddiem. Hu bl-investiment u bi strate;ija dwar ix-xog[ol li pajji]na jista’ jkompli jkabbar lekonomija u jtejjeb il-kwalità tal-[ajja tal-familji Maltin u G[awdxin. B’vi]joni dwar ixxog[ol, i]-]g[a]ag[ u t-tfal jistg[u jo[olmu u ji;ru wara laspirazzjonijiet tag[hom. Din ilvi]joni l-Partit Nazzjonalista biss qed joffriha. G[al Malta A[jar.
“B’kollox, ;iet irre;istrata ]ieda ta’ 22% fl-ammont ta’ persuni li ilhom ming[ajr xog[ol g[al aktar minn sena”
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
18
www.maltarightnow.com
ELEZZJONI TAL-PARLAMENT EWROPEW
Il-PN ifisser futur ta’ kwalità g[a]-]g[a]ag[ Il-Partit Nazzjonalista dejjem iggarantixxa l-aqwa u l-a[jar futur li]-]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin u dan grazzi g[all-investimenti kontinwi u qawwija li dejjem g[amel fl-oqsma tal-edukazzjoni u t-ta[ri;. Il-missjoni tal-Partit Nazzjonalista dejjem kienet u tibqa’ li jag[mel l-a[jar u l-aqwa investimenti fi]]g[a]ag[ biex jimxu ’l quddiem u ji]viluppaw il-kwalitajiet u t-talenti tag[hom. {asra li min-na[a l-o[ra g[andna Gvern Laburista li jittra]metti t-taqtig[ il-qalb kif ;ara matul l-a[[ar tlettax-il xahar meta l-qg[ad ]died minn xahar g[al xahar.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
19
AVVI}I PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppo]izzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar
Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn
bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’
Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org
Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634.
George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma
AVVI}I SO?JALI
Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Kelliem g[all-Finanzi
NORMAN VELLA. Il-{bieb ta’
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org
Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali
Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni
Fredrick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem fredrick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex
Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem g[all-Anzjani
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem g[at-Turi]mu
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org
Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport
Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem g[as-Sa[[a
Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
Norman Vella se jorganizzaw Pasta Night fil-Ka]in Nazzjonalista tas-Si;;iewi llum il-:img[a 2 ta’ Mejju mit-8 p.m. ’il quddiem. Prezz: €5 b’risq ilpro;ett tal-ka]in. G[all-biljetti /emplu 27461207.
KEVIN CUTAJAR. Il-{bieb ta’ Kevin Cutajar se jorganizzaw attività so/jali nhar nhar lErbg[a, 7 ta’ Mejju fil-lukanda Euroclub, il-Qawra fis-7.30 p.m. Ikun hemm divertiment, ikel u xorb. Prezz 5 ewro. G[al aktar informazzjoni /emplu 79069722 jew 21551455 jew ibag[tu email fuq kcutajar78@gmail.com KEVIN CUTAJAR. Il-{bieb ta’ Kevin Cutajar se jorganizzaw attività so/jali nhar nhar il:img[a, 9 ta’ Mejju f’Villa Fiorita, Marsalforn fis-7.30 p.m. Ikun hemm divertiment, ikel u xorb. Prezz 5 ewro. G[al aktar informazzjoni /emplu 79069722 jew 21551455 jew ibag[tu email fuq kcutajar78@gmail.com IN-NADUR.
Il-Kumitat Sezzjonali tal-Nadur se jorganizza Pizza u Tombla Night nhar itTnejn, 12 ta’ Mejju f’Ta’ Kenuna Bar & Restaurant, in-Nadur fis7.30 p.m. Diversi rigali sbie[ x’jintreb[u.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning nhar itTlieta, 13 ta’ Mejju fil-Lukanda Suncrest, il-Qawra. Prezz 6 ewro. Trasport fit-8.30am. Biljetti
ming[and il-helpers jew /emplu 21666736 jew 99841333.
p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 99848644.
NORMAN VELLA. Il-{bieb ta’
L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali
Norman Vella se jorganizzaw Coffee Morning bit-tombla filLukanda Soreda, nhar it-Tlieta, 15 ta’ Mejju mid-9 a.m. ’l quddiem. G[all-biljetti u aktar informazzjoni /emplu lil George Cortis fuq 79729426. Prezz 7 ewro bit-trasport inklu].
PN jav]a li l-bar tal-Uffi//ju PN qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u s-Sibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll appetizers.
Comodini Cachia se jorganizzaw Pre-Election Gathering nhar il:img[a, 16 ta’ Mejju f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a fis-7 p.m. Prezz 5 ewro. Jattendi l-Kap Simon Busuttil. G[al aktar informazzjoni /emplu 79425907.
IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Ka]in PN, Triq ir-Reb[a, ilG]ira. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik l-anqas vanta;;u]a.
STEFANO MALLIA. Il-{bieb
{AL TARXIEN. Il-Kumitat
THERESE COMODINI CACHA. Il-{bieb ta’ Therese
ta’ Stefano Mallia se jorganizzaw Pasta Night u lejl ta’ divertiment bis-sehem ta’ Freddie Portelli fla[[ar attività tal-kampanja organizzata mill-{bieb tal-kandidat, nhar is-Sibt 17 ta’ Mejju fit-8.30 p.m. fi Splash & Fun Park, f’Ba[ar i/-?ag[aq. Jattendi l-Kap tal-Partit Simon Busuttil. Prezz 10 ewro. G[all-biljetti /emplu 99242992.
AVVI}I O{RA {AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li qed jilqa’ tesseri ;odda kif ukoll ti;did ta’ tesseri kuljum fil-Ka]in PN ta’ {al Balzan bejn il-5 p.m. u t-8
Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Ilbar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti lappetizers.
TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll l-appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
20
PERSONALITAJIET
ISIMHOM MINQUX FL-ISTORJA (15)
Karl Marx> Arkitett g[al rivoluzzjoni biex titjieb il-kwalità tal-[ajja tal-bniedem Karl Heinrich Marx twieled fil-5 ta’ Mejju, 1818, fi Trier, fiz-zona tarRhineland li dak i]-]mien kienet ilPrussja: Monarkija :ermani]a mill1525. Missieru kien avukat. It-tifel Marx trabba u mar l-iskola fl-istess post fejn twieled. Fl-1835, mar l-Università ta’ Bonn, biex jistudja l-li;i. Fis-sena ta’ wara, bidel u mar l-Università ta’ Berlin. Hemmhekk beda jinteressa ru[u dejjem i]jed fil-filosofija, li filPrussja kien su;;ett ja[raq politikaFis-seklu li fih g[ex Karl Marx, nibtet u kibret fidu/ja kbira fil-progress b[ala forma ;dida ta’ tama umana. Kien seklu li kompla jqis ir-ra;uni u llibertà b[ala l-istilel li kienu jiggwidaw il-bniedem fit-triq tieg[u ta’ tamiet ;odda. Madankollu, l-avvanz dejjem i]jed mg[a;;el tal-i]vilupp tekniku u l-industrijalizzazzjoni li kien hemm marbuta mieg[u, ma damux ma nisslu sitwazzjoni so/jali totalment ;dida. :ara, infatti, li twieldet klassi ta’ [addiema industrijali u l-hekk imsejja[ “proletarjat industrijali”, li l-kundizzjonijiet talg[ajxien orribbli tag[hom kienu tali li wasslu lil Friedrich Engels, il-[abib ta’ Karl Marx, biex fl-1845 jiddeskrivihom b[ala allarmanti. G[al dawk li kienu jsegwu lkitbiet ta’ Engels, il-konklu]joni /ara kienet li din is-sitwazzjoni ma setg[etx tkompli u riedet tinbidel. Huma bdew isiru konvinti dejjem i]jed li wara r-rivoluzzjoni tal-klassi tan-nofs li se[[et fl-1789, issa kien imiss rivoluzzjoni ;dida tal-proletarjat. Fehmu li l-progress ma setax ikompli bin-naqriet u l-bi//iet, i]da kien hemm b]onn qab]a kbira rivoluzzjonarja. Dan ix-xenarju ;ibed lejh lil Karl Marx. Huwa beda ju]a l[iliet lingwisti/i u intellettwali in/i]ivi tieg[u biex iniedi dan ilpass ma;;uri ;did tal-istorja, li f’mo[[u kien ukoll pass definittiv, lejn is-salvazzjoni. Marx kellu f’mo[[u dak li lfilosfu :ermani] Immanuel Kant (1724-1804) kien iddeskriva b[ala “Il-Monarkija ta’ Alla”. Dan kien post imma;inarju fejn il-bnedmin ja;ixxu skont ilmoralità mfassla minn Kant, inkella kif g[andha tkun il;enna fejn wie[ed ikun jixtieq li jmur jekk ikun jemmen fiha:
ment. Huwa ng[aqad ma’ grupp ta’ professuri u student xellugin radikali li kienu j[addnu fehmiet li kienu ferm kriti/i g[all-mod sever li bih kien imexxi l-gvern tal-Prussja. Fl-1841, Marx kiseb dottorot filfilosofija mill-università f’Jena. Ipprova jikseb impjieg b[ala g[alliem, i]da ma rnexxilux. Irra;uni kienet l-oppo]izzjoni mag[rufa tieg[u g[all-gvern talPrussja.
Ittanta xortih fil-qasam ;urnalistiku billi beda joffri l-g[ajnuna tieg[u lil min jitlobhielu. F’dan limpenn, g[en biex jinbdew u jitmexxew g[add ;mielu ta’ rivisti radikali. Fl -1 843 , wara seba ’ snin g[erusija , Marx i]]ewwe; lil Jenny von Westphalen, wild familja prominenti tal - aristokrazija Prussjana. Il-koppja marret tg[ix Pari;i, fi Franza, fejn f’Awwissu 1844 Marx iltaqa’ ma’ Friedrich
Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt
realtà fejn kul[add jag[mel biss [wejje; tajbin, kul[add jittratta lill-o[rajn tajjeb, u [add ma jkun ir-‘re’ ta’ xi [add ie[or. Dan kien ifisser li, darba dak li jkun iwarrab il-verità tal-[ajja wara l-mewt, allura quddiemu jibqa’ biss id-determinazzjoni tal-verità marbuta ma’ ‘hawn u issa’, minflok ja[seb fil-;enna, ja[seb f’din l-art, u minflok firreli;jon ja[seb fil-politika. F’kuntest b[al dan, l-g[eruq tal-progress lejn dak li hu a[jar, lejn dinja definittivament tajba, ikunu f’tip ta’ politika li tag[raf l-istruttura tal-istorja u tasso/jetà u hekk turi t-triq lejn irrivoluzzjoni, lejn bidla li tkun t[addan kollox b’/erta pre/i]joni. Il-Manifest Komunista Marx iddeskriva l-qag[da ta’ ]mienu u b’[ila analitika kbira ddisinja t-triqat lejn ir-rivoluzzjoni. Dan ma g[amlux biss fitteorija, i]da beda jdawwar irrota lejn it-twettiq tieg[u permezz tal-Partit Komunista li tnissel u twieled bis-sa[[a tal-Manifest Komunista tal-1848. Il-Manifest kien ktejjeb miktub ma’ Engels lejlet ir-rivoluzzjoni :ermani]a tal-1948. Ittitlu s[i[ tieg[u huwa, IlManifest tal-Partit Komunista. g[al pa;na 21
Karl Heinrich Marx
Engels . Dan kien ]ag[]ug[ radikali :ermani] li sar l-akbar [abib ta’ Marx u [adem mieg[u fuq bosta artikli u kotba. Mill-1845 sal-1848, Marx g[ex fi Brussell, fil-Bel;ju. Imbag[ad mar lura l-:ermanja, fejn sar l-editur ta’ gazzetta li fi ]mien ir-rivoluzzjoni :ermaniza tal-1848 kienet ti;i pubblikata f’Koln. Fil-frattemp, fil:ermanja, beda ji;i meqjus b[ala lkelliem [abrieki g[al riforma demokratika radikali.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
21
PERSONALITAJIET
Karl Heinrich Marx> Id-disinn tieg[u lejn ir-rivoluzzjoni fl-1917 nissel rivoluzzjoni reali fir-Russja, b’mod mill-iktar radikali
Karl Marx> Il-bniedem li ma ddejjaqx imur kontra l-kurrent biex jil[aq l-iskopijiet tieg[u minn pa;na 20
Id-dokument jinkludi pre]entazzjoni qasira i]da qawwija tatteoriji politi/i u stori/i ta]-]ew; awturi. Huwa l-uniku xog[ol li g[amlu flimkien li jista’ ji;i meqjus b[ala stqarrija sistematika tat-teoriji li saru mag[rufin b[ala l-Marxi]mu. Il-Manifest Komunista j[ares lejn l-istorja b[ala serje ta’ konflitti bejn il-klassijiet. Huwa jbassar li l-[akma talklassi tan-nofs kienet se ti;i meg[luba mill-klassi tal[addiema. Skont Marx u Engels, ir-ri]ultat ta’ din ir-rivoluzzjoni, ikun so/jetà ming[ajr klassijiet fejn il-mezzi l-iktar importanti tal-produzzjoni jkunu tal-poplu. Il-qawwa tal-anali]i ta’ Marx u l-indikazzjonijiet /ari tieg[u dwar il-mezzi me[tie;a biex isse[[ bidla radikali, saru g[ajn ta’ interess kbir u mifrux. :ara, i]da, li r-rivoluzzjoni :ermani]a tal-1848 falliet. Min[abba f’hekk, Marx g[a;;el ja[rab mill-Prussja u g[ex il-bqija ta’
[ajtu f’e]ilju politiku f’Londra, l-Ingilterra. Fl-1864, Marx stabbilixxa lAsso/jazzjoni Internazzjonali tal-{addiema, organizzazzjoni li l-impenn tag[ha kien li ttejjeb il-[ajja tan-nies tax-xog[ol u t[ejji g[al rivoluzzjoni So/jalista. Id-disinn ta’ Marx lejn ir-rivoluzzjoni fl-1917 nissel rivoluzzjoni reali fir-Russja, b’mod mill-iktar radikali. Ma]-]mien, però, [are; li filwaqt li Marx wera kif ir-rivoluzzjoni kellha twarrab l-ordni li kienet te]isti u tkellem dwar il-fa]i temporanja ta’ dittatorjat tal-proletarjat li kellha ssegwi i]da li kellha tispi//a ma]-]mien, ma weriex ukoll x’kellu jsir wara dan ilpass. Marx kien issopona li mattne[[ija tal-klassi li kienet tmexxi, mal-waqg[a tal-poter politiku u s-so/jalizzazzjoni talmezzi tal-produzzjoni, kienet se ti;i realizzata d-dinja l-;dida; dinja li fiha l-kontradizzjonijiet jispi//aw u kollox ikun jista’
jimxi wa[du fit-triq it-tajba g[aliex kollox ikun ta’ kul[add u kul[add ikun jixtieq l-a[jar wie[ed g[all-ie[or. Il-konsegwenza kienet li minflok il-mi;ja ta’ dinja perfetta waslu bosta esperjenzi koroh u qerrieda. Fl-En/iklika Spe Salvi, dwar it-tama Nisranija, il-Papa Benedittu XVI jg[id li l-i]ball ta’ Marx kien ikbar mill-fatt li naqas milli juri kif kellha ti;i organizzata d-dinja ;dida ta’ wara r-rivoluzzjoni. Dan g[aliex “huwa nesa li l-bniedem jibqa’ dejjem bniedem. Huwa nesa lbniedem u nesa l-libertà talbniedem. Nesa li l-libertà tibqa’ dejjem ukoll libertà mill-[a]en. Huwa [aseb li darba l-ekonomija titqieg[ed fit-triq it-tajba, awtomatikament kollox jitqieg[ed tajjeb. L-i]ball reali tieg[u huwa l-materjali]mu: filfatt, il-bniedem mhux sempli/ement prodott ta’ kundizzjonijiet ekonomi/i, u mhux possibbli li tifdih purament minn barra billi to[loq ambjent ekonomiku favorevoli.”
Il-[ajja personali
Karl Marx kien jimrad spiss. Hemm min jg[id li [afna millmard tieg[u kien ta’ natura psikolo;ika. Anke meta kien ikun fi]ikament b’sa[[tu, kien ibati minn perijodi twal ta’ apatija u dipressjoni li min[abba fihom ma kien ikun jista’ jag[mel xejn. Kien studju] u bniedem sofistikat, i]da spiss kien ikun iridha tg[addi tieg[u. Kellu [afna ammiraturi, i]da [bieb ma kellux wisq . Apparti Engels, tilef bosta mill-[bieb tieg[u. Anzi, [afna minnhom saru g[edewwa tieg[u. Biss ma’ martu u s-seba’ wliedu kien imur tajjeb. Hemm stori/i li jg[idu li Karl Marx g[ex [ajtu ‘jaqlag[ha u jikolha’, g[aliex sar i[oss li bniedem b[alu ma kienx jixraqlu li jkollu jsib impjieg biex jaqla’ l-[ob]a ta’ kuljum. ?ertu d[ul tieg[u kien ji;i minn artikli li kien jikteb ’l hawn u ’l hemm g[al gazzetti mag[rufin b[an - New York
Tribune. Madankollu, b’mod ;enerali, Marx, martu u wliedhom kien jirnexxilhom jibqg[u mexjin g[aliex Engels kien jibag[tilhom il - flus b ’ mod regolari. Mart Karl Marx mietet f ’ Di/embru 1 88 1. Wara mewtha , Marx sofra minn katarru li kellu effett kuntrarju qawwi fuq sa[[tu. Fl-a[[ar 1 5 - il xahar ta ’ [ajtu , huwa ]viluppa bronkite u plewrosi li fnewh. Miet fl-14 ta’ Marzu, 1883, f’Londra. Kellu 64 sena. Fis-17 ta’ Marzu, 1883, ;ie midfun f’qabar mixtri minn Engels , fi/ - /imiterju ta ’ Highgate . F ’ mewtu ;ie re;istrat b[ala persuna ming[ajr stat. L - iskrizzjoni mal - monu ment, b’bust tieg[u, li sarlu fuq qabru tg[id hekk : “{addiema tal-artijiet kollha ng[aqdu ”; u “ Li g[amlu l filosfi hu li interpretaw iddinja b ’ modi varji – Madankollu l-punt huwa li ti;i mibdula”.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 19>00 20>30 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
06:10 - A.N.T. Farm 06:35 – Jessie 06:55 - Good Luck Charlie 07:20 That’s So Raven 07:45 - The Suite Life on Deck 08:05 - Violetta 08:55 - Austin & Ally 09:15 - A.N.T. Farm 09:40 - Flubber 11:10 - Cars Toons 11:15 - Hannah Montana 11:35 Hannah Montana 12:00 - Wizards of Waverly Place 12:25 - Wizards of Waverly Place 12:45 - Liv & Maddie 13:10 - Liv & Maddie 13:35 - Dog With a Blog 14:00 - Good Luck Charlie 14:25 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 14:50 - Austin & Ally 15:10 - Violetta 16:00 Mickey Mouse 16:05 - Pocahontas 17:25 - Cars Toons 17:30 Wolfblood 17:55 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:20 - Violetta 19:05 - Liv & Maddie 19:30 Wolfblood 19:50 - Dog With a Blog 20:15 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 - Austin & Ally 21:00 - Shake It Up! 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 – Wolfblood 22:35 Wolfblood 23:00 - Violetta 23:40 The Hive 23:50 - Art Attack Nickelodeom 06:15 - The Fairly OddParents 06:40 - The Fairly OddParents 07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 SpongeBob SquarePants 08:20 Dora the Explorer 08:45 – Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Go, Diego, Go! 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 – iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 – iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The
Legend of Aang 21:20 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 iCarly 23:50 - Victorious Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney and Friends 06:45 Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 - Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 Kipper 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Clay Play 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 - Fluffy Gardens 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 – Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Clay Play 14:00 - Snapatoonies 14:25 My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:07 - Fluffy Gardens 15:15 – Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Connie the Cow 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers:
The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do
Gardenia – Il Giustiziere della mala Canale 5 02 3 –
,
:1
Gardenia hu sid ta’ negozju u g[arus lil Regna hu jg[ix [ajja normali [afna b[al ta’ [afna sakemm darba minhom f’[ajtu fe;; Salluzzo, li beda jippretendi li jmexxi d-droga mill-[anut tieg[u wkoll. Gardenia ma qabilx u dawn it-tnejn da[lu f’konflitt ja[raq. X’;ara? Kif spi//at il-bi//a bejniethom? TVM
07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:15 Malta u lil hinn minnha 11:30 – Gadgets 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 – TVPM 14:00 – A[barijiet 14:00 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16:20 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 16:30 – Teleshopping 16:45 – It-Triq 16:50 Lab Rats 17:20 – Xplahhmalhajt 17:35 – Waqtiet 17:40 – Madwarna 18:00 – A[barijiet 18:10 – MENU 18:55 – Madwarna 19:30 – Pellikola 20:00 A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 – Xarabank 21:45 - Headline News 21:50 - (ikompli) Xarabank 23:15 – A[barijiet 23:15 – Gone Baby Gone .Film (r) –
TVM 2
07:00 – News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Extraordinary women 11:00 – It-triq 11:55 – Waqtiet 12:00 – MENU 12:45 - Malta u lil hinn minnha (r) 14:15 Tuffi[at migduma 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 – Extraordinary women 16:00 – Niskata (r) 18:00 - Sports Panorama 19:30 – Waqtiet 19:40 - Extraordinary women 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 – Road to Rio 21:40 Headline News 22:45 - Tuffie[at Migduma 22:15 – Pellikola 22:45 – Madwarna 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:10 – Mr Fisherman One
07:00 - Breakfast News 08:50 – Muzika lokali 09:00 - Sieg[a }mien 10:15 – Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:45 – Hatra talPresident il-gdid 20:45 - ONE News 21:45 - Fresh & Funky 22:30 – Midinbin 23:30 - ONE News. Smash
07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - A to Z Teleshopping 14:20 - A Year to Remember 15:20 – 1046 Music 16:10 K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura
17:50 - A[barijiet ta’ barra 18:15 Bingo 75 (live) 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 - Grand Lottery (live) 20:40 - Qeg[din Sew! 21:30 - Malta u l-Unjoni Ewropea 22:00 – A[barijiet 22:30 – Poker.
Raiuno
06:45– Unomattina (Jinkludi t-Tg 1 fis7am, fis-7:30, fit-8, fid-9am, fl-9:30am, fl-10am u fil-11am) 07:30 – TG 1 L.I.S. 07:34 – Unomattina 10:00 – Unomattina storie vere 10:30 – Unomattina verde 11:05 – Unomattina 11:25 -Unomattina magazine 12:00 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 – Tg 1 economia 14:10 – Verdetto finale 15:20 – La vita in diretta 16:50 – Parlamento telegiornale 17:00 – Tg 1 # Che tempo fa 17:12 – La vita in diretta 18:50 – L’Eredita’ 20:00 – Telegiornale 20:30 – Affari tuoi 21:10 – Si puo fare 23:34 – TG1 60secondi 23:35 – TV7 00:40 – Tg 1 notte 01:10 - Che tempo fa 02:05 – Sottovoce 02:50 – L’ospite gradito Raidue
06:00 – La strada per la felicita 07:15 – Robin Hood . Film 08:15 – Due uomini e mezzo 08:35 – Desperate housewives 10:00 – Tg 2 insieme # Meteo 2 # Tg 2 Insieme 11:00 – I fatti vostri 13:00 – Tg 2 giorno 13:30 – Tg 2 Eat parade 13:50 – Tg 2 Si,Viaggiare 14:00 – Detto fatto 16:15 – The Good wife 17:45 – Tg 2 flash 17:48 – Meteo 2 # Tg Sport 18:15 – Tg 2 18:45 – Squadra speciale cobra 11 20:30 – Tg 2 21:00 - LOL :-) 21:10 – Virus – il contagio delle idee 23:20 – Tg 2 23:35 – La Pantera Rosa . Film 01:05 – Parlamento telegiornale 01:15 – Hawaii Five -O Raitre
06:30 - Rassegna stampa italiana e internazionale 07:00 – Tgr buongiorno Italia # Tgr buongiorno regione 08:00 – Agora 10:00 – Mi manda raitre 11:10 – Tg 3 Minuti 11:15 – Elisir 11:58 – Meteo 3 12:00 – Tg 3 # Tg 3 fuori tg 12:45 – Pane quotidiano 13:10 – Il tempo e la storia – I diari di Galeazzo Ciano 14:00 – Tg
regione # Meteo # Tg 3 # Tgr Leonardo 15:10 - Terra nostra 16:00 – Aspettando Geo 16:40 – Geo 19:00 – Tg 3 # Tg regione # Meteo 20:00 – Blob 20:15 – Un posto al sole 21:05 – Sfide 23:10 – La tredicesima ora 00:10 – Tg 3 linea notte # Tg regiione 00:13 – Tg 3 linea notte 01:00 - Meteo 3 01:05 – TG3 chi e di scena. Canale 5
06:00 – Prima pagina 07:56 – Borse e monete 08:45 – Mattina cinque 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # Meteo.It 13:41Beautiful 14:05 – Grande fratello 14:10 – Centovetrine 14:44 – Tiempo entre costuras 16:05 – Grande fratello 16:15 – Il segreto 17:10 – Pomeriggio cinque 18:50 – Avanti un altro 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Sriscia la notizia 21:11 – Tiempo entre costuras 23:51 – Grande fratello 00:51 – Tg 5 01:21 – Rassegna 01:32 - Sriscia la notizia 02:07 – Il casao dell’infedele Rete 4
06:25 – Chips 07:20 – Miami vice 08:15 – Hunter 09:40 – Carabinieri 10:45 - Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Detective in corsia 12:55 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Hamburg distretto 16:34 – Sentieri selvaggi 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 – Tempesta d’amore 21:15 – Quadro grado 00:04 – Fuori Orario 01:50 – tg4 night news 02:13 – Gardenia – Il Giustiziere della mala Italia 1
06:25 – Televendita 06:40 – Life Bites 07:00 – Friends 07:30 – Vecchi bastardi 08:30 – Urban Wild 09:30 – Come mi vorrei 10:05 – Dr. House 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 13:40 – Grande fratello 14:10 – I Simpson 14:35 – Dragon ball GT 15:20 – Vecchi Bastardi 16:15 - Urban Wild 17:15 – Come mi vorrei 18:05 I Simpson 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 - C.S.I. - Scena del crimine 21:10 – Colorado. 00:20 – Specale Senna 02:20 - Grande fratello.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Nintrefa ’l Fuq 10:00 - Jien u Int 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 Fil-:nien ma’ Melo 18:00 – Teleshopping Xejk 07:30 –
Just for Laughs 07:45 – Total Request 09:45 – Football Daily 09:50 – Shout Out 10:00 – Love & Romance 10:45 – Telemarket 11:45 – Just for Laughs 12:00 - Frux 13:30 – The 80’s 14:00 – Idoli Italiani 15:00 – The 90’s 15:30 – Tele Market 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Audio Video Clips 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Request 20:00 - Just for Laughs 20:30 – Frux 21:55 – Football Daily 22:00 – Xi Hlomt 23:00 – audio video clips 23:45 – Tele Market. Melita Moore 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 - SMASH 13:00 Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - How I Met Your Mother 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - Suits 17:15 Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Mike & Molly 19:30 - GO ON 20:00 - Whitney 20:30 - Glee 21:15 SMASH 22:00 - Da Vinci Code 00:50 - Whitney 01:20 - The Mentalist 02:05 - How I Met Your Mother 02:35 - Fringe La 5 06:55 – My Life 07:55 – Centovetrine 08:30 – Televendita media shopping 08:55 – Centovetrine 09:25 – Beautiful 09:50 – Televendita media shopping 10:10 – Vivere 10:47 – Tempesta d’amore 12:20 - Extreme makeover home edition 13:05 – Non ditelo alla sposa 14:00 – Una mamma per amica 15:00 – Lina’s hair 15:30 – Torte d’autore 16:00 – So you think you can dance 16:50 - Non ditelo alla sposa 18:00 – Spose Extralarge 18:20 Extreme makeover home edition 19:20 – Glee 20:20 – Una mamma per amica 21:10 – The vampire diaries 23:00 – Lina’s hair 23:20 - Torte d’autore 23:50
So you think you can dance 00:35 Extreme makeover home edition 01:15 - Non ditelo alla sposa 02:20 - My Life 03:20 – Centovetrine -
BBCEntertainment 06:00 - Boogie Beebies 06:15 - Little Human Planet 06:20 - Green Balloon Club 06:45 - Poetry Pie 06:50 – Gigglebiz 07:05 - Boogie Beebies 07:20 - Me Too! 07:40 - Green Balloon Club 08:05 - Gigglebiz 08:20 - The Weakest Link 09:05 - My Hero 09:35 - The Café 10:00 - EastEnders 10:30 – Doctors 11:00 - Incredible Journeys 11:50 - The Weakest Link 12:35 - The Café 13:00 My Hero 13:30 - The World’s Toughest Driving Tests 14:20 – EastEnders 14:50 - Doctors 15:20 - The Weakest Link 16:05 - Incredible Journeys 16:55 - My Hero 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 – Casualty 20:00 - Saxondale 20:30 - The Vicar of Dibley 21:00 - Incredible Journeys 21:50 - Getting On 22:20 – Bedlam 23:00 - Mad Dogs 23:45 - Alan Carr: Chatty Man MGM Channel 06:30 - The Fall of the House of Usher 07:50 - Burn! 09:40 – Doc 11:15 – Outback 12:50 - Yours, Mine and Ours 14:40 - How to Succeed in Business Without Really Trying 16:40 - The Fantasticks 18:05 – Roadie 19:50 - To Live and Die in L.A. 21:45 - MGM’s Big Screen 22:00 - Married to It 23:50 - Teachers Diva Universal 06:00 - Ironside 06:55 – Kojak 07:55 Agatha Christie’s Poirot 09:38 Wallflower Tango 09:50 - Ironside 10:50 - Quincy, M.E. 11:50 - Agatha Christie’s Poirot 13:35 - Matilde 13:50 - ER 14:50 – JAG 15:50 - Law & Order 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:34 Rare Books and Manuscripts 18:50 – JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:50 Great Women 21:00 - ER 21:52 - ER 22:44 - Great Women 23:00 - Strong Medicine 23:50 - Strong Medicine Discovery Channel 06:00 - How It’s Made
06:25 - Storage
Hunters: Risky Business 06:50 Auction Hunters: Fire in the Hole! 07:15 - Ultimate Survival: Compilation 1 08:10 - Dual Survival: Trouble in Paradise 09:05 - Gold Divers: One Bad Deal 09:55 - American Guns: Howdah Pistol; Superbowl Champ Rifle 10:50 How Do They Do It?: G-Suits; Smart Grid; Vehicle Slowdown 11:15 - How Do They Do It?: Make Assembly Line Robots, Seal Wine Bottles, Desalinatize Sea Water 11:40 - How It’s Made 12:10 - How It’s Made 12:35 - Mega Builders: Moving Mountains 13:30 Overhaulin’: SEMA: Radical Roadster 14:25 - Street Customs: The Royal Rover 15:20 - Container Wars: Matt Attack 15:50 - Auction Kings: Bomb Squad Suit; WWI Binoculars 16:15 Deadliest Catch: Alien Abduction 17:10 - Auction Kings: Jim Morrison Poem; Cabbage Patch Babies 17:40 Storage Hunters: Bloody Battle 18:05 Auction Hunters: Voodoo Moola 18:35 - Baggage Battles: Breaking the Bank 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - Deadly Islands: Grizzly Bear Island 21:00 – Hellriders 22:00 Deadly Dilemmas: Engine Failure 22:30 - Bear Grylls: Extreme Survival Caught on Camera: Thrill Seekers 23:00 - America’s Most Secret: Structures Discovery World 06:00 - World’s Toughest Expeditions with James Cracknell 06:50 - Victory by Design 07:45 - Empire 08:35 - Three Men Go to Venice 09:30 - Surviving Extreme Weather 10:20 - Bone Detectives 11:10 - The Storms of War 11:35 - The Storms of War 12:05 Decoding Disaster 12:55 - Empire 13:50 - Bush Pilots 14:45 - World’s
Toughest Expeditions with James Cracknell 15:40 - The Storms of War 16:05 - The Storms of War 16:35 Surviving Extreme Weather 17:25 Chilean Miners’ Rescue 18:20 - Best Evidence 19:10 - Victory by Design 20:05 - Britain’s Secret Schindler 21:00 - Best Evidence 21:55 - Curiosity 22:50 – Curiosity 23:45 - Britain’s Secret Schindler
07>00 08>30 09>00 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>10 21>00 22>00 22>05 23>00
NET News Malta A[jar Malta A[jar - Djalogu Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Malta A[jar Malta A[jar - Djalogu NET News Malta A[jar NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 10:30 - ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 11:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 12:45 ISU Grand Prix, Figure Skating 13:15 ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 14:35 - FIFA Under 17 World Cup Football 15:45 - FIFA Under 17 World Cup Football :Live 18:00 FIFA Under 17 World Cup Football :Live 21:00 – WATTS 21:30 Timbersports 22:00 - Timbersports 22:30 - Boxing Eurosport 2 06:00 -
UEFA Under-21 International Championship Futsal 07:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 08:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 09:00 - Freestyle Skiing 09:45 Freestyle Skiing 10:30 - Judo 11:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 12:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal :Live 13:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 14:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal :Live 15:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 16:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal :Live 17:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 18:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal :Live 19:30 ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 20:15 - ISU Grand Prix, Figure Skating 20:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 21:45 - FIS World Cup Alpine Skiing 22:15 ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 23:30 - Fight Club GO sports 1 07:00 - Ligue 1 - Round 36 - The Ligue 1 Show 07:30 - PGA European Tour - The Championship at Laguna National - Day 2 :Live 11:30 - ATP World Tour 500 Barcelona Open BancSabadell – Highlights 12:30 - Barclays Premier League - Week 37 - Stoke City v Tottenham H 14:30 - Barclays Premier League - Week 38 - Premier League Match Pack 15:00 - PGA European Tour - The Championship at Laguna National - Day 2 19:00 -
UEFA Champions League Magazine Programme 29 19:30 Trans World Sport #1409 20:45 Aviva Premiership - Round 21 - Bath Rugby v Northampton Saints :Live 22:45 - Barclays Premier League Week 38 - Premier League Preview 23:15 - Vincennes Horseracing 03:00 - Barclays Premier League Week 37 - Arsenal v Newcastle Utd GO sports 2 20:30 - Ligue 1 -
Round 36 - SC Bastia v LOSC Lille :Live 22:30 Milan Channel GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - Trans World Sport #1409 11:30 - Barclays Premier League Week 37 - Sunderland v Cardiff City 13:30 - Ligue 1 - Round 35 - Stade Rennais v Lorient 15:30 - Serie A - Round 35 - Cagliari v Parma 17:30 - Heineken Cup - Semi Final -
Saracens v Clermont Auvergne 19:30 - Barclays Premier League Week 38 - Premier League Preview 20:00 - Serie A -Round 35 Sampdoria v Chievo 22:00 - PGA European Tour - The Championship at Laguna National - Day 2 02:00 Barclays Premier League - Week 37 Southampton v Everton 04:00 ATP Masters 1000 - Monte-Carlo Rolex Masters – Highlights 05:00 Serie A - Round 35 - Torino v Udinese GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:30 - Trans World Sport #1409 13:30 Barclays Premier League -Week 37 Sunderland v Cardiff City 15:30 Ligue 1 - Round 35 - Stade Rennais v Lorient 17:30 - Serie A - Round 35 - Cagliari v Parma 19:30 - Heineken Cup - Semi Final - Saracens v Clermont Auvergne 21:30 - Barclays Premier League - Week 38 - Premier League Preview 22:00 - Serie A Round 35 - Sampdoria v Chievo 00:00 - PGA European Tour - The Championship at Laguna National Day 2 04:00 - Barclays Premier League - Week 37 - Southampton v Everton 06:00 - ATP Masters 1000 - Monte-Carlo Rolex Masters – Highlights 07:00 - Serie A - Round 35 - Torino v Udinese
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Nintrefa ’l Fuq 10:00 - Jien u Int 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 Fil-:nien ma’ Melo 18:00 – Teleshopping Xejk 07:30 –
Just for Laughs 07:45 – Total Request 09:45 – Football Daily 09:50 – Shout Out 10:00 – Love & Romance 10:45 – Telemarket 11:45 – Just for Laughs 12:00 - Frux 13:30 – The 80’s 14:00 – Idoli Italiani 15:00 – The 90’s 15:30 – Tele Market 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Audio Video Clips 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Request 20:00 - Just for Laughs 20:30 – Frux 21:55 – Football Daily 22:00 – Xi Hlomt 23:00 – audio video clips 23:45 – Tele Market. Melita Moore 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 - SMASH 13:00 Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - How I Met Your Mother 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - Suits 17:15 Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Mike & Molly 19:30 - GO ON 20:00 - Whitney 20:30 - Glee 21:15 SMASH 22:00 - Da Vinci Code 00:50 - Whitney 01:20 - The Mentalist 02:05 - How I Met Your Mother 02:35 - Fringe La 5 06:55 – My Life 07:55 – Centovetrine 08:30 – Televendita media shopping 08:55 – Centovetrine 09:25 – Beautiful 09:50 – Televendita media shopping 10:10 – Vivere 10:47 – Tempesta d’amore 12:20 - Extreme makeover home edition 13:05 – Non ditelo alla sposa 14:00 – Una mamma per amica 15:00 – Lina’s hair 15:30 – Torte d’autore 16:00 – So you think you can dance 16:50 - Non ditelo alla sposa 18:00 – Spose Extralarge 18:20 Extreme makeover home edition 19:20 – Glee 20:20 – Una mamma per amica 21:10 – The vampire diaries 23:00 – Lina’s hair 23:20 - Torte d’autore 23:50
I Simpson
So you think you can dance 00:35 Extreme makeover home edition 01:15 - Non ditelo alla sposa 02:20 - My Life 03:20 – Centovetrine -
BBCEntertainment 06:00 - Boogie Beebies 06:15 - Little Human Planet 06:20 - Green Balloon Club 06:45 - Poetry Pie 06:50 – Gigglebiz 07:05 - Boogie Beebies 07:20 - Me Too! 07:40 - Green Balloon Club 08:05 - Gigglebiz 08:20 - The Weakest Link 09:05 - My Hero 09:35 - The Café 10:00 - EastEnders 10:30 – Doctors 11:00 - Incredible Journeys 11:50 - The Weakest Link 12:35 - The Café 13:00 My Hero 13:30 - The World’s Toughest Driving Tests 14:20 – EastEnders 14:50 - Doctors 15:20 - The Weakest Link 16:05 - Incredible Journeys 16:55 - My Hero 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 – Casualty 20:00 - Saxondale 20:30 - The Vicar of Dibley 21:00 - Incredible Journeys 21:50 - Getting On 22:20 – Bedlam 23:00 - Mad Dogs 23:45 - Alan Carr: Chatty Man MGM Channel 06:30 - The Fall of the House of Usher 07:50 - Burn! 09:40 – Doc 11:15 – Outback 12:50 - Yours, Mine and Ours 14:40 - How to Succeed in Business Without Really Trying 16:40 - The Fantasticks 18:05 – Roadie 19:50 - To Live and Die in L.A. 21:45 - MGM’s Big Screen 22:00 - Married to It 23:50 - Teachers Diva Universal 06:00 - Ironside 06:55 – Kojak 07:55 Agatha Christie’s Poirot 09:38 Wallflower Tango 09:50 - Ironside 10:50 - Quincy, M.E. 11:50 - Agatha Christie’s Poirot 13:35 - Matilde 13:50 - ER 14:50 – JAG 15:50 - Law & Order 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:34 Rare Books and Manuscripts 18:50 – JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:50 Great Women 21:00 - ER 21:52 - ER 22:44 - Great Women 23:00 - Strong Medicine 23:50 - Strong Medicine Discovery Channel 06:00 - How It’s Made
06:25 - Storage
Hunters: Risky Business 06:50 Auction Hunters: Fire in the Hole! 07:15 - Ultimate Survival: Compilation 1 08:10 - Dual Survival: Trouble in Paradise 09:05 - Gold Divers: One Bad Deal 09:55 - American Guns: Howdah Pistol; Superbowl Champ Rifle 10:50 How Do They Do It?: G-Suits; Smart Grid; Vehicle Slowdown 11:15 - How Do They Do It?: Make Assembly Line Robots, Seal Wine Bottles, Desalinatize Sea Water 11:40 - How It’s Made 12:10 - How It’s Made 12:35 - Mega Builders: Moving Mountains 13:30 Overhaulin’: SEMA: Radical Roadster 14:25 - Street Customs: The Royal Rover 15:20 - Container Wars: Matt Attack 15:50 - Auction Kings: Bomb Squad Suit; WWI Binoculars 16:15 Deadliest Catch: Alien Abduction 17:10 - Auction Kings: Jim Morrison Poem; Cabbage Patch Babies 17:40 Storage Hunters: Bloody Battle 18:05 Auction Hunters: Voodoo Moola 18:35 - Baggage Battles: Breaking the Bank 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - Deadly Islands: Grizzly Bear Island 21:00 – Hellriders 22:00 Deadly Dilemmas: Engine Failure 22:30 - Bear Grylls: Extreme Survival Caught on Camera: Thrill Seekers 23:00 - America’s Most Secret: Structures Discovery World 06:00 - World’s Toughest Expeditions with James Cracknell 06:50 - Victory by Design 07:45 - Empire 08:35 - Three Men Go to Venice 09:30 - Surviving Extreme Weather 10:20 - Bone Detectives 11:10 - The Storms of War 11:35 - The Storms of War 12:05 Decoding Disaster 12:55 - Empire 13:50 - Bush Pilots 14:45 - World’s
Toughest Expeditions with James Cracknell 15:40 - The Storms of War 16:05 - The Storms of War 16:35 Surviving Extreme Weather 17:25 Chilean Miners’ Rescue 18:20 - Best Evidence 19:10 - Victory by Design 20:05 - Britain’s Secret Schindler 21:00 - Best Evidence 21:55 - Curiosity 22:50 – Curiosity 23:45 - Britain’s Secret Schindler
– Italia 1, 18:05
I Simpson, programm televi]iv g[at-tfal i]da jispi//a jg[o;ob anke l-kbar. Minkejja li hu ma[luq g[attfal, fih botti lil diversi persona;;i li jifhmuhom biss il-kbar. I Simpson, minkejja li ;ew mo[luqa snin ilu, dejjem jibqg[u relevanti g[as-so/jeta’ u l-;enerazzjonijiet pre]enti.
07>00 08>30 09>00 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>10 21>00 22>00 22>05 23>00
NET News Malta A[jar Malta A[jar - Djalogu Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Malta A[jar Malta A[jar - Djalogu NET News Malta A[jar NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 10:30 - ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 11:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 12:45 ISU Grand Prix, Figure Skating 13:15 ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 14:35 - FIFA Under 17 World Cup Football 15:45 - FIFA Under 17 World Cup Football :Live 18:00 FIFA Under 17 World Cup Football :Live 21:00 – WATTS 21:30 Timbersports 22:00 - Timbersports 22:30 - Boxing Eurosport 2 06:00 -
UEFA Under-21 International Championship Futsal 07:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 08:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 09:00 - Freestyle Skiing 09:45 Freestyle Skiing 10:30 - Judo 11:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 12:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal :Live 13:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 14:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal :Live 15:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 16:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal :Live 17:30 UEFA Under-21 International Championship Futsal 18:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal :Live 19:30 ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 20:15 - ISU Grand Prix, Figure Skating 20:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 21:45 - FIS World Cup Alpine Skiing 22:15 ISU Grand Prix, Figure Skating :Live 23:30 - Fight Club GO sports 1 07:00 - Ligue 1 - Round 36 - The Ligue 1 Show 07:30 - PGA European Tour - The Championship at Laguna National - Day 2 :Live 11:30 - ATP World Tour 500 Barcelona Open BancSabadell – Highlights 12:30 - Barclays Premier League - Week 37 - Stoke City v Tottenham H 14:30 - Barclays Premier League - Week 38 - Premier League Match Pack 15:00 - PGA European Tour - The Championship at Laguna National - Day 2 19:00 -
UEFA Champions League Magazine Programme 29 19:30 Trans World Sport #1409 20:45 Aviva Premiership - Round 21 - Bath Rugby v Northampton Saints :Live 22:45 - Barclays Premier League Week 38 - Premier League Preview 23:15 - Vincennes Horseracing 03:00 - Barclays Premier League Week 37 - Arsenal v Newcastle Utd GO sports 2 20:30 - Ligue 1 -
Round 36 - SC Bastia v LOSC Lille :Live 22:30 Milan Channel GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - Trans World Sport #1409 11:30 - Barclays Premier League Week 37 - Sunderland v Cardiff City 13:30 - Ligue 1 - Round 35 - Stade Rennais v Lorient 15:30 - Serie A - Round 35 - Cagliari v Parma 17:30 - Heineken Cup - Semi Final -
Saracens v Clermont Auvergne 19:30 - Barclays Premier League Week 38 - Premier League Preview 20:00 - Serie A -Round 35 Sampdoria v Chievo 22:00 - PGA European Tour - The Championship at Laguna National - Day 2 02:00 Barclays Premier League - Week 37 Southampton v Everton 04:00 ATP Masters 1000 - Monte-Carlo Rolex Masters – Highlights 05:00 Serie A - Round 35 - Torino v Udinese GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:30 - Trans World Sport #1409 13:30 Barclays Premier League -Week 37 Sunderland v Cardiff City 15:30 Ligue 1 - Round 35 - Stade Rennais v Lorient 17:30 - Serie A - Round 35 - Cagliari v Parma 19:30 - Heineken Cup - Semi Final - Saracens v Clermont Auvergne 21:30 - Barclays Premier League - Week 38 - Premier League Preview 22:00 - Serie A Round 35 - Sampdoria v Chievo 00:00 - PGA European Tour - The Championship at Laguna National Day 2 04:00 - Barclays Premier League - Week 37 - Southampton v Everton 06:00 - ATP Masters 1000 - Monte-Carlo Rolex Masters – Highlights 07:00 - Serie A - Round 35 - Torino v Udinese
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
24
TV # RADJU
Sentieri – Rete 4, 16:34 Ritratt me[ud minn Becky D’Ugo
Rockna
– Radio 101, 19:00
Il-programm Rockna tal-lum, il-pre]entatur Michael Bugeja se jkompli jlaqqag[na ma’ aktar mistiedena interessanti li ;ejjin mid-dinja tal-mu]ika. Fil-pro-
La Signora in giallo – Rete 4,12:45
Grande Fratello – Italia 1, 02:00
Avanti un altro – Canale 5, 18:50
gramm tal-lum se niltaqg[u mal-grupp Different Strings li g[adu kif reba[ l-edizzjoni lokali tal-kompetizzjoni internazzjonli Hard Rock Rising, kif
ukoll mal-grupp Fastidju li l;img[a d-die[la se jniedi labum debuttanti tieg[u permezz ta’ ]ew; kun/ertu fil-Kavallier ta’ San :akbu fil-Belt Valletta.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
7
9
10
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab bil-possibilita’ ta’ xi xita tard filg[axija VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif g[al moderat mill-Majjistral li jdur millPunent g[al xi [in wara nofsinhar, isir moderat millMajjistral mal-lejl. BA{AR Moderat li jsir [afif g[al moderat IMBATT Ftit li xejn li jsir baxx mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 21˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1mm Xita mill-1 ta’ Settembru 502.4mm IX-XEMX titla’ fis-06.10 u tin]el fit-19.48
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. Krema tal-[alib (5) 6. Il-korrida fejn isir it- toru (5) 7. E]enta(5) 10. Ti]jin tal-festa (5) 11. Irqiq u pulit (5) 12. Iddivida (5) 14. O;;ett li j]ejnu bih billi jqieg[du l-fjuri (5) 16. Fren]a tal-bizzilla (5) 17. Dawn joqomsu fis- saqqu? (5) 18. L-ikel rejja[ u ma baqax tajjeb (5)
18
Weqfin>1. Il-pajji] fejn issir il-kor- rida ta’ 6 mimduda (6) 2. G[amel xurban (6) 3. Ske//ja, [arbex (6) 4. u 9. :abha fit-tul biex qal li kellu jg[id (2, 3- 5) 8. Twiddiba bil-kif (5) 9. Ara 4. 12. Mikduda bi]-]mien (6) 13. Qatg[a bhejjem (6) 14. Arseniku (6) 15. {atran (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- Vilel, 6. Ajkli, 7. Sfuma, 10. Arana, 11. :arad, 12. Panew, 14. Beraq, 16. Pri]a, 17. Sku]a, 18. Koxxa. Weqfin>- 1. Gverta, 2. u 8. Tlifna rasna, 3. }armu;, 4. Bidded, 9. {rara, 12. Pressa, 13. Wer]aq, 14. Ba]uka, 15. Qarraq.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 14˚C
IS-SIBT L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C
IL-{ADD L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C
IT-TNEJN L-og[la 21˚C L-inqas 14˚C
IT-TLIETA L-og[la 22˚C L-inqas 14˚C
UV
UV
UV
UV
UV
8
8
7
7
7
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 24˚ isabi[, Al;eri 24˚C xemxi, Amsterdam 14˚C imsa[[ab, Ateni 21˚C xemxi, Li]bona 21˚C xemxi, Berlin 18˚ ftit imsa[[ab, Brussell 16˚C imsa[[ab, il-Kajr 33˚C xemxi, Dublin 11˚C xita, Kopen[agen 11˚C sabi[, Frankfurt 17˚C imsa[[ab, Milan 20˚C xemxi, Istanbul 17˚C ftit imsa[[ab, Londra 13˚C xita, Madrid 24˚C xemxi, Moska 22˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 12˚C xita, Bar/ellona 20˚C imsa[[ab, Ruma 19˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 29˚C xemxi, Tripli 33˚C ftit imsa[[ab, Tune] 24˚C xemxi, Vjenna 20˚C xemxi, Zurich 14˚C imsa[[ab, Munich 16˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 7˚C imsa[[ab
Tag[rif Il-Kunsill Lokali Pembroke
Il-Kunsill Lokali Pemborke jixtieq jav]a li l-g[axar laqg[a tasSeba’ Le;islatura tal-Kunsill Lokali g[ as-sena 2014 se sir flUffi//ju Amministrattiv talKunsill, Triq Alamein, Pembroke nhar it-Tlieta 6 ta’ Mejju 2014 u tibda fil-5:30pm. Il-Kunsill i[e;;e; lir-residenti kollha tal-lokalita’ biex jid[lu fissit elettroniku tal-kunsill lokali fejn hemm jistg[u jaqraw la;enda tal-laqg[a u jattendu g[allaqg[a. I/-/elebrazzjoni ta’ Jum is-So/jetà Filarmonika Sliema
Is-So/jetà Filarmonika Sliema nhar il-{add 11 ta’ Mejju se tkun qed ti//elebra Jum is-So/jetà. Ilprogramm hu kif ;ej: Fid-9:30am quddiesa fil-Knisja Parrokkjali Madonna tas-Sacro Cuor i//elebrata mill-Kappillan tal-Parro//a Patri Richard Stanley Grech OFM bis-sehem tal-bandisti alljievi tal-Banda ?ittadina Sliema, ta[t id-direzzjoni talAssistent Surmast Mro Lesley Tabone flimkien mal-Kor talParro//a. Wara, fis-Sala tal-Kultura tasSo/jetà jsiru l-pre]entazzjonijiet ta’ /ertifikati u premjijiet lillalljievi u bandisti ;odda tal-
Banda Sliema kif ukoll ilpre]entazzjoni tat-Trofew Cardenio Botti lill-Bandist tasSena. Il-Banda Madonna tal-:ilju tal-Imqabba waqt Festa Komunità 2014
G[ar-raba’ sena konsekuttiva, il-Banda Madonna tal-:ilju talImqabba se tie[u sehem waqt ilFesta Komunità li se ti;i organizzata mit-tmexxija tal-Kulle;; San Benedittu, Skola Sekondarja tasSubien, {al Kirkop, nhar il:img[a 16 ta’ Mejju fil-bini talistess Kulle;;. Waqt din l-attività mifruxa fuq ;urnata s[i[a, il-baned millokalitajiet tan-Nofsinhar ta’ Malta se jing[aqdu flimkien f’banda wa[da u se jdoqqu mar/i briju]i mir-repertorji rispettivi tag[hom fis-7pm. Festa Komunità se tkun attività varjata li tikkonsisti minn [afna attivitajiet sportivi, divertenti u kif ukoll tradizzjonali. Dan bilg[an filantropiku li jin;abru fondi b’risq Richmond Foundation Malta. Kul[add hu mistieden jattendi u d-d[ul hu ming[ajr [las. Aktar informazzjoni tinkiseb mis-sit elettroniku uffi/jali tas-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju www.talgilju.com.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
26
KLASSIFIKATI Jekk se ssuq...
TIXROBX!
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Sufan
CORNER tal-cane, bill-wall unit kbira u l-inkwatri kollox pari;;, f’kundizzjoni tajba [afna. Prezz €450. ?emplu 79220368.
PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
G{AT-TWELLIJA {a]-}ebbu;
DAR fi/-/entru bi tnejn tassodda, tnejn tal-banju, k/ina, salott, airconditions u bejt. Blg[amara b’kollox. €15,000
(Lm6,439) (Lm249)
u kera ta’ €580 fis-sena. ?emplu 79005509 jew 77484205.
Supermarket
FI?-/entru tar-ra[al. ?emplu 79634271
AVVI}I Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehu-
midifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta ’Mejju, 2014
27
SPORT MOTOGP
Marquez ifittex reb[a f’pajji]u
Apap BOV Plejer tax-xahar Id-difensur ta’ Xewkija Tigers FC, Ferdinando Apap reba[ lunur tal-BOV Plejer tax-Xahar g[al Marzu 2014 wara l-prestazzjonijiet tajbin tieg[u ma’ Xewkija Tigers FC fil-log[biet mill-Kampjonat G[awdxi talEwwel Divi]joni. Apparti li kien strumentali fiddifi]a ta/-champions il-;odda Xewkija Tigers, fejn mexxa liddifi]a kien ukoll wie[ed mill-iskorers fir-reb[iet li wettqu 4-3 u 5-2 kontra l-eks-champions Nadur Youngsters FC fejn ix-Xewkin prattikament a//ertaw mir-reb[ tas-sitt titlu fl-istorja tag[hom. Jack Thewma, Manager talBOV fil-ferg[a tar-Rabat, G[awdex assistit minn Horace Laudi, Area Manager tal-BOV
DIXXIPLINA
Tliet plejers se jitilfu d-decider
Elon Cassar u Nigel Spiteri ta’ Attard u Jurgen Tabone ta’ Xg[ajra, se jitilfu d-decider talpromozzjoni li se jintlag[ab illejla fis-7pm fil-grawnd tasSirens. Dan wara li ;ew sospi]i log[ba kull wie[ed millKummissjaru tad-Dixxiplina talMFA. Id-decider se tidde/iedi rraba’ tim promoss g[at-Tieni Divi]joni tal-MFA sta;un ie[or. Jekk sa tmiem id-90 minuta ma jkunx hemm rebbie[ jing[ata l[in barrani u jekk ikun hemm b]onn anke l-penalties. Intant mill-Ewwel Divi]joni ;ew sospi]i wkoll log[ba kull wie[ed Daniel Scerri ta’ Lija u Stefan Giglio ta’ }urrieq. Dylan Mercieca (Dingli), Iro Curmi (Fgura), Neil Caruana (G[arg[ur), Luke Cauchi (Mellie[a) u Richard Galea (St. Patrick) ;ew kollha sospi]i log[ba mit-Tieni Divi]joni. Jacob Camilleri (Kalkara), Christian Tabone u Matthew Muscat (M;arr), Chris Farrugia (Qrendi), Kristian Galea (Sirens) u Mohammed Senussi ;ew sospi]i log[ba mit-Tielet Divi]joni. Klinsmann Grech ta’ Luqa ;ie sospi] ]ew; partiti filwaqt li John Urry, uffi/jal ta’ Santa Lucia ;ie sospi] ]ew; partiti.
g[al G[awdex, ippre]enta t-trofew lil Ferdinando Apap.
Illum jibdew il-provi liberi g[all-Grand Prix ta’ Spanja, irraba’ wie[ed tal-ista;un fejn illider u Champion Marc Marquez tal-Honda se jkun qed jittama li f’pajji]u jikseb ir-raba’ reb[a konsekuttiva. Marquez kellu bidu mill-aqwa dan l-ista;un u reba[ il-Grand Prix tal-Qatar, tal-Istati Uniti u ;img[a ilu dak talAr;entina. Fl-a[[ar [ar;a tieg[u, issewwieq ta’ 21 sena iddomina mill-
bidu sal-a[[ar u minn kif jidhru laffarijiet Marquez jibda l-akbar favorit li jirba[ l-ewwel Grand Prix minn sitta li jmiss fl-Ewropa. Jisfidaw lil Marquez hemm sie[bu Dani Pedrosa, is-sewwieq li sena ilu reba[ il-Grand Prix Spanjol u Jorge Lorenzo, talYamaha li kellu bidu di]astru] i]da irkupra ftit fl-a[[ar GP talAr;entina. B[alissa Pedrosa g[andu 19-il punt ta[t Marquez filwaqt li fit-
tielet post fil-klassifika tassewwieqa hemm it-Taljan Valentino Rossi b’34 punt ta[t Marquez. Sadanittant il-Bridgestone [abbru li mhux se jibqg[u lkumpannija uffi/jali li jipprovdu tyres g[all-MotoGP wara l-2015. Fi stqarrija l-kumpannija :appuni]a qalet li wara li la[qet l-objettivi tag[ha fil-MotoGP xorta se tibqa’ tag[ti l-massimu tag[ha sa tmiem l-2015.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
28
SPORT
CHAMPIONS LEAGUE
Hazard jiddubita mit-tattika ta’ Mourinho L-attakkant ta’ Chelsea Eden Hazard qajjem dubji dwar it-tattika ta’ Jose Mourinho wara li ttim tieg[u kien eliminat missemifinali ta/-Champions League b’reb[a 3-1 g[al Atletico Madrid. Hazard li lag[ab il-partita kollha fit-telfa ta’ Chelsea qed jissemma li jista’ jing[aqad ma’ Paris Sant Germain u kien la[[ar minn serje ta’ kriti/i li kkummentaw dwar l-istil difensiv ta’ Mourinho. “Chelsea mhumiex imfassal biex jilag[bu l-futbol. A[na tajbin fil-kontra-attakk, qishom Real Madrid kontra Bayern. Ma nafx x’kellna nieqes. Wara li skorjajna kellna l-log[ba f’idejna. Forsi huma riedu r-reb[a aktar milli ridniha a[na. Kienet log[ba intensa b’[afna /ansijiet. In[ossni mdejjaq imma reba[ l-a[jar tim. Bdejna tajjeb g[aliex skorjajna imma l-gowl tag[hom qabel ilmistrie[ kien de/i]iv. Inqasna
milli jag[mlu d-differenza fittieni taqsima. Kultant ni;i miltub nag[mel dan wa[di u mhux fa/li. Kienet log[ba kumplikata imma se tkun lezzjoni g[alina g[al sena o[ra,” qal Hazard. Mourinho fa[[ar lill-plejers talli g[amlu l-almu tag[hom imma qal li Chelsea kellhom wisq problemi biex jissuperawhom. “G[idt ilbiera[ li l-plejers kienu lesti u riedu jkunu lesti g[aliex riedu jilag[bu. Riedu jg[inuh g[aliex jafu s-sitwazzjoni li kienu tant vi/in il-final. Kul[add g[amel l-almu. Eto’o kien hawn ming[ajr ma t[arre; u Oscar kien fuq il-bank imwe;;a’. Il-plejers jistg[u jmorru d-dar imdejqin imma b’rashom mg[ollija.” Mourinho fa[[ar ukoll lil Thibaut Courtois g[as-save fuq Terry. “Kellna vanta;; ]g[ir kif ikkontrollajna l-log[ba u l-1-1
Plejers ta’ Atletico Madrid ji//elebraw waqt il-log[ba kontra Chelsea
[alla kollox miftu[ g[at-tieni taqsima. Wara li qlajna t-tieni gowl kien hemm tim wie[ed biss. A[na [assejna li l-log[ba kienet mitlufa u huma [assew li kienu reb[uha. Kont naf minn qabel li Atletico kien tim ta’ veru u
nifir[ulhom,” qal Mourinho. Diego Simeone qal li l-fatt li ;abu d-draw fl-ewwel taqsima ipermetta li fit-tieni taqisma jilag[bu l-log[ba tag[hom. “Wara t-tieni t-tieni gowl u b’[ames midfielders, il-pussess u
l-log[ba saru tag[na. Kienet log[ba ferm importanti u kuntent g[aliex lg[abna log[ba tajba. Kien sforz kollettiv kbir u kul[add ;era wara l-istess g[an, g[alhekk [loqna /-/ansijiet u wasalna sal-final,” qal Simeone.
Tislima lil Senna fi/-/irkwit ta’ Imola
Ra;el jie[u ritratt ta’ imma;ini ta’ Senna fi/-/irkwit ta’ Imola
I/-/irkwit ta’ Imola fejn issewwieq le;;endarju talFormula 1 Ayrton Senna kien tilef [ajtu b[all-biera[ 20 sena beda erba’ t’ijiem li matulhom sellem lill-Bra]iljan. It-tliet darbiet champion taddinja miet ta’ 34 sena meta kien qed isuq il-Williams u baqa’ die[el dritt f’[ajt tal-konkrit waqt il-GP ta’ San Marino f’Imola. I/-/erimonja bdiet b’parata li fiha tfakkru kemm Senna, kif ukoll l-Awstrijakk Roland Ratzenberger li miet fl-istess /irkwit ;urnata qabel waqt ilprovi tal-pole position. Fost dawk li sellmu lil Senna kien hemm l-eks Champion Nigel Mansell li qal li Senna kien jag[mel dak kollu possibli biex jie[u l-massimu mill-karozza u
mit-tim tieg[u. “Kont fortunat fis-snin 80 li kompetejt kontra sewwieqa kbar imma ]gur li Senna kien jispikka fuq kul[add,” qal Mansell. Damon Hill, sie[eb Senna fl1994 qal, “Il-:appuni]i u lBra]iljani kienu j[arsu lejh b[ala alla u nemmen li ried jag[mel iddinja post a[jar.” Il-kap e]ekuttiv tal-McLaren Ron Dennis li kien il-prin/ipal ta’ Senna meta reba[ it-titlu mondjali fl-1988, 1990 u fl-1991 qal li Senna kien jg[ix g[allisport. Lewis Hamilton, Champions fl-2008 qal, “Ayrton Senna kien le;;enda inkredibbli li se jibqa’ mfakkar u ammirat g[al dejjem. {afna mis-sewqan tieg[i illum hu ispirat minn kif kont narah isuq.” Senna qed jitfakkar f’diversi postijiet madwar id-dinja matul dawn l-erbat’ijiem li bdew f’Imola u li matulhom qed jintwerew esibizzjoni u filmati tassewwieq kif ukoll se ssir konferenza biex tiddiskusti s-sigurta` u l-evoluzzjoni fil-Formula 1. Se ssir ukoll log[ba futbol ta’ tifkira f’Imola, ikla g[all-karita` u parata ta’ karozzi tal-F1 u GT. Plejers ta’’ Corinthians libsu replika tal-elmu ta’ Senna qabel log[ba mill-Copa do Brasil kontra Nacional waqt li linja tal-ajru Bra]iljana onorat lil Senna billi ]ebg[et il-parti ta’ quddiem talajruplan bil-kuluri tal-elmu ta’ Senna.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta’ Mejju, 2014
29
SPORT BASKETBALL- KAMPJONAT BOV FINALI
Athleta Champions g[all-g[axar darba Athleta A to Z Electronics reb[u l-[ames log[ba decisiva biex saru Champions g[allg[axar darba. Fil-finali g[elbu lil Bupa Luxol li kien l-unika team li reba[ unur minbarra l-Athleta. Domminju assolut Bupa Luxol............................68 Athleta A to Z E....................77 (6-26, 20-18, 15-21, 27-12) Luxol : CJ. Cordina 2, M. Mercieca 4, A. Micallef 6, N. Andrejevic 6, J. Willoughby, N. Vasovic 6, JP:Bonnici 3, M. Myers Keitt 22, A. Micallef Trigona 3, S. Deguara 22, S. Capello. Athleta: M. Naudi 14, C. Galea, D. Bugeja 10, C. Patus 28, K. Baldacchino, O. Said 16, S. Pace, W. Spiteri, S. Bischoff, S. Schembri 9. Referees: B. Vassallo, E. Mangani u T. Helenius.
Reb[a meritata g[al Athleta hekk kif bidu di]astru] minn Luxol g[enhom jie[du kontroll mill-ewwel g[axar minuti u ma [arsux lura. L-esperjenza u lemmozzjoni ta]-]g[a]ag[ ta’
Luxol kienu fatturi mportanti. G[al Luxol iddi]appuntaw lAmerikan M. Myers Keitt u twil S. Deguara waqt li ]-]ag[]ug[ CJ. Cordina tilef wisq fast breaks li setg[u g[enu lil Luxol i]ommu kuntatt. Athleta bil-[effa tag[hom flattakk bdew jinfdu fa/ilment iddifi]a wieqfa bil-movimenti mixtieqa mill-kow/ jaslu tard spe/jalment M. Myers Keitt. Hawn Athleta marru 11-2 minn fuq. Luxol dehru li rkupraw wara time-out meta kisbu ]ew; baskets ming[ajr risposta. Biss din kienet illu]joni, hekk kif Athleta bdew jikkastigaw li]balji tal-Luxol u sa tmiem issessjoni kellhom vanta;; tajjeb 26-6. Forsi hawnhekk il-kow/ John Tabone seta’ serrta[ xi plejers li deheru nervu]i [afna. Imma Luxol tjiebu g[at-tieni taqsima, imma meta kellhom i//ans li jkomplu jersqu vi/in, Peter Perotti, Chief Officer tal-BOV jippre]enta t-trofew lill-captain Michael Naudi fallew u Athleta kienu pronti Myers Keitt biex ]ammew il- trollaw ming[ajr wisq tbatija u lettiv u Luxol g[amlu l-iskor kkastigawhom u e]att mas-suf- vanta;; sal-mistrie[. kien biss fl-a[[ar [ames minuti, aktar respettabli spe/jalment fara, C. Patus [a vanta;; minn Bir-reazzjoni tal-Luxol ma bir-reb[a tal-Athleta kwa]i /erta wara protesti inutli ta’ D. nuqqas ta’ aggressivita` minn M. tasalx, Athleta komplew jkon- 73-51, li naqqsu mil-log[ob kol- Bugeja.
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Tliet reb[iet g[al Charles Degiorgio Kenneth Vella
Attakk mibdi madwar 400m mit-tmiem tal-uniku ti;rija talklassi Premier wassal lid-debba kwotata Zandina Boshoeve (Rodney Gatt) biex tirre;istra ttieni reb[a konsekuttiva u t-tielet wa[da sta;jonali ming[ajr tbatija quddiem Ego Sanna (David Ellul). Utah Hornline (Julian Farrugia) u Ourasi Diams (Emmanuel Fenech) kellhom ukoll pjazzament po]ittiv. Ing[ata l-bidu wkoll g[allkampjonat ;did mag[ruf b[ala Tazza San Frangisk g[al ]wiemel tal-klassi Copper fuq 2140m. Saru erba’ ti;rijiet semifinali li minnhom 12 g[addew g[allfinali. Dreamed Victory (Charles Degiorgio) ittrijonfa fl-ewwel semifinali bit-tieni reb[a f’Malta. Il-Fran/i] Pout De Quelaines (Kerstin Galea) irre;istra lewwel reb[a sta;jonali. G[al Galea dan kien ukoll l-ewwel su//ess fil-korsa tal-Marsa. Fit-tielet semifinali, [are; rebbie[ Mirage d’Ete (Mark Mifsud) u Ocean Gede (Mario Fenech) reba[ ir-raba’ u l-a[[ar semifinali tal-klassi Copper.
Fil-korsa tal-Marsa saret laqg[a fuq disa’ ti;rijiet. Tmienja minn dawn kienu riservati g[al ]wiemel tat-trott filwaqt li tti;rija l-o[ra kienet tal-galopp. Dawn iffurmaw id-19-il laqg[a tal-ista;un. I]-]ew; ti;rijiet ewlenin, dawk tat-trott tal-klassi Premier u t-ti;rija tal-galopp intreb[u minn Zandina Boshoeve u Kimberley Downs rispettivament. Charles Degiorgio temm la[jar sewwieq tal-;urnata meta reba[ tliet ti;rijiet. Fl-uniku ti;rija tal-galopp ;rew b’kollox sitt ]wiemel. L-Irlandi] Enthrall (Demis Zammit) kien laktar velo/i mill-ga;;a tat-tluq u matul l-ewwel metri feta[ vanta;; ta’ tul minn Gold As Good, misjuqa minn [u Demis, Eric Zammit waqt li Kimberley Downs (Michael Sultana) kien fit-tielet post. Madwar 700m mittmiem bdiet i]]id fil-;iri Gold As Good li qab]et lil Enthrall. I]da fid-dritta finali Gold As Good ma setg[et tag[mel xejn quddiem ilqawwa tal-Amerikan Kimberley Downs li mar quddiem u [a s- Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Silver. Dist – seba’ rebha nfila tieg[u mill- 1640m . 1. Navaho Simoni (C. :appuni] Zen (Charles Pace) u Degiorgio) {in - 2.02.8” (1.14.9”) 2. Claudine (G. Farrugia) 3. Quibus (A. Gold As Good.
Kimberley Downs misjuq minn sidu Michael Sultana jirba[ it-ti;rija tal-Galopp (ritratt> John Paul Bonanno)
Farrugia) 4. Cross Country FC (M. Debono) II Ti;rija. Semi Finali. Tazza San Frangisk. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Dreamed Victory (C. Degiorgio) {in - 2.48” (1.18.5”) 2. Boshoevens Emily (C. Camilleri) 3. Absolutely Meadow (N. Baldacchino) 4. Nolan Streamline (A. Mifsud) III Ti;rija. Semi Finali. Tazza San Frangisk. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Pout De Quelaines (K. Galea) {in - 2.45.7” (1.17.4”) 2. Claude Carnevale (C. Camilleri) 3. Esmeralda Run (R. Magro) 4. Ronin Del Brenta (S. Vella) IV Ti;rija. Klassi Galopp. Dist –
1750m. 1.
Kimberley Downs (M. Sultana) {in - (1.47.6”) 2. Zen (C. Pace) 3. Gold As Good (E. Zammit) 4. Key Art (S. Borg) V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 1640m. 1. New Star DK (N. Baldacchino) {in - 2.02” (1.14.4”) 2. Wies Buitenzorg (E. Bezzina) 3. Orion Du Vaumicel (F. Cassar) 4. Nitesco d’Antony (D. Ellul) VI Ti;rija. Semi Finali. Tazza San Frangisk. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Mirage d’Ete (M. Mifsud) {in - 2.45.3” (1.17.2”) 2. Icare de Jemma (T. Demanuele) 3. The Womanizer (C. Camilleri) 4. Pronto Du Lys (J. Carabott) VII Ti;rija. Semi Finali. Tazza
San Frangisk. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Ocean Gede (M. Fenech) {in - 2.45.6” (1.17.4”) 2. Uranium Des Arkads (K. Saliba) 3. Noble D’Urzy (L. Mifsud) 4. Pine Wood Harry (C. Calleja) VIII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 1640m. 1. Zandina Boshoeve (R. Gatt) {in - 2.00.9” (1.13.7”) 2. Ego Sanna (D. Ellul) 3. Utah Hornline (J. Farrugia) 4. Ourasi Diams (E. Fenech) IX Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 1640m. 1. Oolong (C. Degiorgio) {in - 2.00.7” (1.13.6”) 2. Why Not As (C. Caruana) 3. Quioco Dry (P. Galea) 4. Pan Des Couperies (C. Camilleri)
Il-:img[a, 2 taâ&#x20AC;&#x2122; Mejju, 2014
It-13-il Trophy g[al Valletta
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 2 ta ’Mejju, 2014
31
SPORT FOOTBALL
Valletta jirb[u d-’double’ wara 13-il sena Stewart Said
‘double’ wara nuqqas ta’ 13-il sena. B’din ir-reb[a l-Beltin reb[u wkoll l-FA Trophy g[at13-il darba filwaqt li din kienet l-
VALLETTA.............................1 SLIEMA W..............................0 Valletta: N. Revishvili, J. 40 finali g[al Sliema li minnhom
reb[u nofshom. Il-partita kienet karatterizzata mill-gowl kmieni wara ]ew; minuti. Il-prestazzjoni ta’ Valletta kienet ferm differenti minn dik kontra Birkirkara u kien meta spi//aw b’ra;el anqas li dehru a[jar. Is-Slimi]i minkejja offrew sfida denja u kellhom okka]jonijiet fejn setg[u skorjaw. Il-Beltin kien ilhom mill2009-10 ma jirb[u t-tieni l-akbar unur fil-futbol Malti. Il-kow/ ta’ Valletta Andre Paus g[amel tliet bidliet mill-a[[ar partita tal-kampjonat b’Roderick Briffa u Lateef Elford Alliyu jibdew minflok is-sospi]i Steve Borg u Abdelkarim Nafti rispettivament u ]-]ag[]ug[ Llywelyn Cremona jibda g[all-ewwel darba flok Luke Montebello. Il-kow/ ta’ Sliema Alfonso Greco g[amel tlett bidiliet ukoll bis-sospi] Mintoff, Jacob Borg u Kane Farrugia u posthom [aduh Biancardi, Muchardi u Ivan F’partita li naqqset li toffri l- Woods li kienet l-a[[ar partita ispettaklu mistenni ta’ finali, tal-karriera tieg[u. Valletta bdew fuq l-istess ritmu Valletta g[elbu lil Sliema Wanderers 1-0 u reb[u l-ewwel tal-partita kontra Birkirkara u
Caruana, R. Fenech, R. Briffa, L. Elford Alliyu, A. Da Silva Souza, S. Bajada, D. Rocha dos Santos, I. Maisuradze, L. Cremona, L. Dimech Sost: E. Agius flok R. Briffa 38’, H. Barry flok A. Da Silva Souza 38’, I. Azzopardi flok L. Cremona 72’ Sliema: G. Zammit, A. Muscat, M. Scerri, S. Ohawuchi, C. Gatt Baldacchino, I. Woods, T. Cilia, P. Barbetti, M. Muchardi, B. Muscat, S. Biancardi Sost: J. Borg flok B. Muscat 61’, A. Xuereb flok I. Woods 66’ Skorjaw: L. Elford Alliyu 2’ (V) Imwissija: I. Woods 8’, P. Barbetti 68’, M. Muchardi 79’, S. Biancardi 82’ (S), S. Bajada 90’ (V) Tke//a: H. Barry 70’ (V) Referee: Clayton Pisani Attendenza: 6736
marru fil-vanta;; wara biss ]ew; minuti meta Alan da Silva Souza qassam lejn Maisuradze li g[adda lejn LATEEF ELFORD ALLIYU li b’xutt mill-ewwel filbaxx g[eleb lil Glenn Zammit. Sliema marru vi/in fil-11-il minuta meta xutt ta’ Barbetti stampa mal-lasta i]da mir-rebawnd Muchardi xe[et ftit barra. Fil-25 minuta minn azzjoni ta’ free-kick xutt ta’ Llywelyn Cremona spi//a fuq il-lasti ta’ Zammit. }ew; minuti wara Sliema kienu perikolu]i meta Ivan Woods qassam lejn Ohawuchi li minn po]izzjoni ideali spara g[oli. Paus kellu jag[mel ]ew; bidliet sfurzati fit-38 minuta meta Roderick Briffa ;ie mibdul ma’ Edmond Agius wara li we;;a’ lpexxul filwaqt li Hamza Barry [a post Alan da Silva Souza li we;;a’ aktar kmieni fil-bidu. Sliema setg[u g[amlu l-iskor indaqs fil-45 minuta meta daqqa ta’ ras ta’ Ohawuchi g[addiet ftit g[oli. Sliema kellhom l-a[jar opportunita` fil-50 minuta meta Woods ;ab lil Ohawuchi i]da Revishvili xellef f’korner. Valletta marru vi/in it-tieni gowl fit-62 minuta meta minn ]ball ta’ Jacob Borg, Elford Alliyu sab lil Zammit isal-
Briffa, Agius, Fenech u Caruana jerrg[u t-trophy (ritratt. Jonn Paul Bonanno)
va b’siequ. Valletta kellhom ikomplu b’g[axar plejers fis-70 minuta meta tke//a Hamza Barry wara ritaljazzjoni. I]da b’ra;el anqas, Valletta dehru a[jar u fit-83 minuta free-kick ta’ Ryan Fenech ;ie salvat f’darbtejn minn Zammit. Sliema kienu perikolu]i fil-85 minuta b’xuttijiet ta’ Barbetti u
Axl Xuereb li t-tnejn g[addew ftit barra. Fi tmiem il-partita, numru ta’ partitarji ta’ Valletta qab]u fil‘pitch’ i]da ftit wara, diversi messa;;i telg[u lura fl-istands biex il-kaptin ta’ Valletta Ryan Fenech ;ie ppre]entat bi t-trofew mill-President tal-MFA Norman Darmanin Demajo.
EUROPA LEAGUE
KUMMENTI
Benfica u Sevilla fil-finali
Meta nil[aq l-objettiv in/edi l-Presidenza
Se jkunu Benfica u Sevilla li se jiltaqg[u fil-final tal-Europa League fil-Juventus Stadium fl14 tax-xahar. Benfica spi//aw ]ammew draw lil Juventus f’Turin waqt li Sevilla kisbu kwalifikazzjoni drammatika b’gowl fit-93 minuta. Il-mixja ta’ Juventus fl-Ewropa ntemmet fil-Juventus Stadium fejn se tintlag[ab il-final meta kontra Benfica f’xita kontinwa [adu biss draw 0-0 u ;ew eliminati 2-1 aggregate. Juventus attakkaw g[al [inijiet twal imma sabu difi]a attenta u kienu wkoll errati/i fejn inqabdu diversi drabi offside. 23 minuta mit-tmiem Benfica spi//aw bi plejer anqas wara ttke//ija ta’ Enzo Perez u lejn ittmiem sa[nu l-irjus u tke//ew Vucinic u Markovic li kienu barra. Benfica lag[bu wkoll l-a[[ar minuti b’disa’ plejers meta we;;a’ Garay imma t-tim ta’ Conte naqas milli jsib ix-xibka. Fis-semifinali l-o[ra Valencia deher li kienu wettqu rimonta o[ra nkredibbli meta minn 2-0 minn ta[t fl-ewwel leg marru 3-0 minn fuq imma gowl fit-93 min-
– Victor Sciriha (President Valletta FC)
Andrea Pirlo ta’ Juventus fl-azzjoni ma’ Lima ta’ Benfica
uta po;;a lil Sevilla fil-finali birregola tal-goal away. Fil-kwarti tal-finali Valencia kienu rkupraw 3-0 minn ta[t u g[addew 5-3 kontra Basel. Valencia skorjaw minn Sofiane Feghouli, Jonas u Jeremy Mathieu. Imma fit-93 minuta Stephane Mbia bir-ras po;;a lil
Sevilla fil-finali.
Ri]ultati Semifinali II Leg
Juventus v Benfica 0-0 (Benfica 2-1 agg) Valencia v Sevilla 3-1 (Agg 3-3 Sevilla bil-gowl away) GFA Super Cup Xewkija T. v Nadur Y. 0-2
Issa li l[aqna l-mira j’alla navanzaw fl-Ewropa u nkunu lewwel klabb Malti li g[amel dan u naslu sal-fa]i tal-gruppi. Lisponsors huma de/i]i li se jg[inuna [afna biex nil[qu dan ittragward. Din hi xi [a;a li jonqosni g[all-futbol Malti. Wara li ssir din, il-probabilta tkun li ma nibqax President jien. Forsi jkun it-tifel il-kbir tieg[i b[lama g[amilt meta kontra Marsaxlokk. Il-kunjom Sciriha i]da se jibqa’ fil-Belt,” qal il-President ta’ Valletta. “Din hi l-ewwel double tie[gi li tfisser [afna. Kienet log[ba kumbattuta [afna. Tlifna ]ew; plejers importanti fl-ewwel taqsima imma xorta ]ammejna. Ma nafx x’;ara fl-in/ident tal-karta [amra. Na[seb li kien jimmeritana u limportanti li waslet it-trophy imma l-aktar li kuntent li hawn lisponors li tant impressjonaw ru[hom li g[as-sena d-die[la nistg[u nitolbuhom xi [a;a ]ejda. Il-captain ta’ Valletta Ryan
Fenech qal. “{dimna [afna b[ala grupp u llum kienet log[ba diffi/li spe/jalment meta tke//a Hamza. Il-grupp wera sa[[a kbira. Sliema lag[bu log[ba tajba [afna.” Il-President ta’ Sliema Keith Perry kien ferm di]appuntat. “Ilplejers illum g[amluna kburin g[aliex taw wirja verament tajba. Na[seb li fid-90 minuta konna la[jar tim u f’dan il-mumenti meta tkun qed tilg[ab tajjeb t[ossha aktar iebsa li titlef trophy b[al din. Il-gowl [asadna u ;ie kmieni wisq. Il-kow/ av]ahom biex ma naqilg[ux gowl kmieni u dan biddel il-log[ba,” qal Keith Perry. G[al Ivan Woods din kienet la[[ar log[ba fil-karriera. “Xtaqt li lg[abt iktar u grazzi lill-Alla tal20 sena li lg[abt fil-Premier. Xtaqt li rba[na l-unur imma [ri;na b’rasna mg[ollija u tlifna kontra /-Champions b’wirja tajba. Illum kien il-mument idejali li nispi//a l-karriera b’final tatTrophy,” qal Woods li kkonferma li mhux se jilg[ab aktar.
Il-:img[a 2 ta’ Mejju, 2014
32
www.maltarightnow.com
LOKALI
media•link COMMUNICATIONS
Il-captain ta’ Valletta Ryan Fenech (xellug) u Jonathan Caruana jg[ollu l-U*Bet FA Trophy wara l-pre]entazzjoni ming[and il-President tal-MFA Norman Darmanin Demajo. Valletta g[elbu lil Sliema Wanderers 1-0 fil-final biex dan l-ista;un g[amlu d-’double’, l-ewwel wie[ed tag[hom wara 13-il sena. Kienet ukoll it-13-il darba li Valletta FC reb[u t-Trophy. (ritratt> John Paul Bonanno)