In-Nazzjon 4 ta' Ġunju 2014

Page 1

Nru 13,760

L-Erbg[a, 4 ta‘ :unju, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com

www.maltarightnow.com

Qorti

Mir-raba’ g[as-seba’ post Malta titlef post ie[or fil-klassifika tal-pajji]i bl-inqas rata ta’ qg[ad Filwaqt li fl-Unjoni Ewropea l-qg[ad qed jonqos, f’Malta qed ikompli ji]died. Dan wassal biex Malta sa[ansitra re;g[et naqqset po]izzjoni o[ra filklassifika tal-pajji]i bl-anqas rati ta’ persuni jirre;istraw g[ax-xog[ol. Pajji]na issa ni]el aktar ‘l isfel, mis-sitta g[as-seba’ post. Xahar wara l-ie[or, l-istatistika uffi/jali uriet li dawk li qed ifittxu x-xog[ol f’pajji]na qed ji]diedu, filwaqt li l-medja flUE qed tonqos. Hekk ukoll qed jirri]ulta mill-a[[ar /ifri li [are; il-Eurostat, l-Uffi//ju talIstatistika tal-UE, g[al April 2014. Il-fatt li pajji]na tilef post ie[or mill-klassifika tal-pajji]i bl-anqas rati ta’ persuni jirre;istraw g[ax-xog[ol juri li mill-a[[ar tal-2013 ’l hawn, pajji]na kompla jog[dos ‘l isfel u tilef tliet postijiet. Mill-pajji] Ewropew bir-raba’ l-anqas rata ta’ qg[ad fl-Ewropa kollha, kif kien ilu sena s[i[a, f’Di/embru 2013 ni]el fil-[ames post, filwaqt li f’Marzu 2014 ni]el g[as-sitt post, biex f’April 2014 pajji]na jinsab fis-seba’ po]izzjoni wara li qab]itna l-Ingilterra. Dan se[[ g[ax il-qg[ad f’Malta kompla ji]died kontra x-xejra tal-qasam tax-xog[ol flUE. F’April 2014, Malta kellha rata ta’ qg[ad fil-livell ta’ 6.8% li, g[alkemm ifisser titjib ]g[ir ta’ 0.1% fuq Marzu 2014, meta mqabbel ma’ sena ilu jfisser ]ieda ta’ 0.6% g[ax b[al dan i]-]mien sena l-qg[ad kien jammonta g[al 6.2%. Malta kienet fost tmien Stati Membri biss fejn il-qg[ad ]died fuq sena ilu. Fi 18-il Stat

Membru ie[or tal-UE l-qg[ad irre;istra tnaqqis, filwaqt li fil-kumplament tal-pajji]i baqa’ stabbli. B[ala medja, sew fit-28 Stat Membru tal-UE kif ukoll fiz-Zona Ewro, il-qg[ad naqas: minn 10.9% g[al 10.4% fl-UE u minn 12% g[al 11.7%

fiz-Zona Ewro. L-Istati Membri bl-anqas rata ta’ qg[ad fl-Ewropa huma, f’din l-ordni u qabel Malta, lAwstrija, il-:ermanja, ilLussemburgu, ir-Repubblika ?eka, id-Danimarka u lIngilterra. Min-na[a l-o[ra,

il-pajji]i bl-og[la rati ta’ qg[ad huma l-Gre/ja u Spanja. Skont l-istatistika tal-UE, b[alissa hawn ftit aktar minn 25.4 miljun persuna bla xog[ol fl-Ewropa, bi kwa]i 19-il miljun minnhom jinsabu fit-18-il pajji] taz-Zona Ewro.

Tkompli l-kumpilazzjoni

Meta kompla jinstema’ l-ka] ta’ Erin Tanti mixli bil-qtil tal-istudenta tieg[u tad-drama Lisa Marie Zahra, il-kumpilazzjoni kellha ti;i sospi]a sakemm ikkalmat xi ftit is-sitwazzjoni, wara li missier ilvittma li kien ix-xhud ewlieni, ni]el minn fuq il-pedana tax-xhieda u deher riesaq fid-direzzjoni tal-akku]at, u dak il-[in beda jg[idlu, “D[altli d-dar, abbu]ajt mit-tifla u qtiltha.” Ara pa;na 3

I/-?ina

Sigurtà kbira Illum ja[bat il-25 anniversarju mill-massakru tal-attivisti li kienu qed jipprotestaw g[al demokrazija. Fl-a[[ar ;img[a ]diedu l-mi]uri ripressivi fil-kapitali ?ini]a, u fejn spi//aw arrestati numru ta’ avukati, akkademi/i u ;urnalisti. Fil-fatt, l-hekk imsej[a azzjonijiet ‘g[all-[arsien tas-sigurtà f’Beijing kienu l-aktar intensivi fl-a[[ar snin. Ara pa;na 16

Sliema Wanderers

Akkwist barrani ;did

Ix-xabbatur Gregory Attard jing[ata mer[ba mal-wasla lura Malta. Attard flimkien ma Raphael Fenech Adami, Matthew Xerri u Douglas Barbaro Sant irnexxielhom jitilg[u l-og[la muntanja fid-dinja, il-Muntanja Everest. L-g[an ta’ din l-espedizzjoni kien li jin;abru fondi g[ad-Dar tal-Providenza. Ara storja f’pa;na 5 (Ritratt> Martin Agius)

L-eks internazzjonali Fran/i] Mikaël Silvestre li lag[ab ma’ Manchester United u Arsenal se jkun wie[ed mill-plejers barranin ;odda ta’ Sliema Wanderers g[all-ista;un li ;ej. Ara pa;na 31


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

2

LOKALI

Ebda [sieb meta l-Gvern se jlaqqa’ l-Kumitat dwar i/-?ittadinanza Il-Gvern g[ad ma g[andu lebda [sieb meta se tissejja[ lewwel laqg[a tal-Kumitat ta’ Monitera;; dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza. Dan sostnieh il-Ministru talIntern Manwel Mallia meta lbiera[ fil-Parlament kien qed iwie;eb g[al domandi supplementari tad-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi. Meta ;ie mitlub jg[id kemm kien hemm applikazzjonijiet g[all-bejg[ ta/-/ittadinanzi fliskema s’issa, il-Ministru Mallia talab lid-Deputat Nazzjonalista jag[mel it-talba bil-miktub. Kien mistoqsi mbag[ad meta se ssir l-ewwel laqg[a tal-Kumitat wara li lKap tal-Oppo]izzjoni kemm-il darba, anke pubblikament, g[amel talbiet biex jitlaqqa’ dan il-Kumitat.

Il-Ministru Mallia qal li hu ma r/ieva l-ebda talba formali mill-Kap tal-Oppo]izzjoni biex isiru xi laqg[at ta’ dan il-Kumitat. Dan il-Kumitat, imwaqqaf skont l-istess li;i li tirregola lbejg[ ta/-/ittadinanza tinkludi lill-Prim Ministru, lill-Kap talOppo]izzjoni u lill-Ministru tal-Intern. S’issa l-Gvern g[adu ma [assx il-[tie;a li jlaqqa’ dan ilKumitat u fl-ebda /irkostanza g[adha ma ng[atat informazzjoni kemm kienu l-applikazzjonijiet g[all-bejg[ ta/-/ittadinanzi, kemm intlaqg[u u kemm ;ew rifjutati, min applika, xi d[ul kellu l-Gvern s’issa u jekk kinux onorati r-regoli kollha li jorbtu lil min jakkwista //ittadinanza Maltija skont dik l-iskema.

Ir-ra;el sofra minn din id-di]abbiltà wara li mar jg[in mara li kienet qed ti;i msawta minn ]ew;ha

Ordnati j[allsu €65,000 f’kumpens wara li g[amew ra;el :lieda kbira li se[[et waqt festa f’vila;; f’G[awdex swiet is-somma ta’ kwa]i 65,000 ewru lil ]ew;t ir;iel wara li dawn [ebbew g[al ra;el u bixxebg[a li tawh spi//a biex tilef g[ajnejh il-leminija. Il-ka] se[[ tmien snin ilu waqt il-festa f’G[ajnsielem. Ir-ra;el sofra minn din id-di]abbiltà wara li mar jg[in mara li kienet qed ti;i msawwta minn ]ew;ha. Din id-de/i]joni ng[atat millQorti tal-Appel fejn fil-;lieda /ertu Martin Xerri spi//a biex intilef minn sensieh u kellu jittie[ed l-isptar :enerali ta’ G[awdex fejn minbarra li tilef g[ajnu l-leminija, baqa’ jsofri minn u;ieg[ f’rasu sal-;urnata tal-lum. Huwa kien ippre]enta l-ka] tieg[u fil-Prim’Awla tal-Qorti ?ivili kontra Joseph Rapa u Carmelo Rapo fejn talab li

jing[ata kumpens g[al dak li kien sofra. Min-na[a tieg[u, Carmelo Rapa kien qal li kien Xerri li pprovoka l-in/ident u Joseph Rapa sostna li Xerri aggredieh u g[alhekk iddefenda lilu nnifsu minnu. Il-Qorti dde/idiet li l-kumpens totali g[andu jkun ta’ 64,930 ewro. Il-Prim’Awla tal-Qorti ?ivili kienet sabet lil Joseph Rapa responsabbli tal-in/ident u ordnatlu j[allas kumpens ta’ 40,744 ewro lil Xerri. Dan appella u fost o[rajn sostna li Carmelo Rapa wkoll kien responsabbli g[all-;rie[i li sofra. Fl-20 ta’ Mejju 2010 Joseph Rapa g[amel kuntratt ma’ Xerri fejn g[addielu b’20,000 ewro fi proprjetà b’rabta mal-in/ident, bil-patt li Xerri jirtira l-appell kontrih. Dan il-ftehim sar ming[ajr ma kienu nfurmati

l-Qorti tal-Appell u Carmelo Rapa. Fit-28 ta’ :unju 2012, ilQorti tal-Appell kienet sabet lil Carmelo Rapa u Joseph Rapa [atja u kkundannathom biex bejniethom jag[tu 64,930 ewro lil Xerri, g[alkemm wara saret taf bil-ftehim bejn Joseph Rapa u Xerri u li Xerri rtira l-appell fil-konfront ta’ Joseph Rapa. Kien g[alhekk li l-Qorti talAppell, din id-darba ppreseduta mill-Im[allfin Noel Cuschieri, Joseph Azzopardi u Joseph Zammit McKeon, ikkonkludiet li s-somma li Joseph Rapa g[adda lil Xerri g[andha titnaqqas minn dak li Carmel Rapa kellu jg[addi lill-vittma. G[alhekk waqt li ikkonfermat li Xerri g[andu jie[u 64,930 ewro, idde/idiet li Carmel Rapa g[andu jag[tih il-kumplament, ji;ifieri 44,930 ewro.

Ippre]entata l-petizzjoni tal-ka//aturi fil-Parlament Fil-bidu tas-seduta talParlament tal-biera[, isSegretarju Parlamentari Michael Falzon ippre]enta 104,293 firma f’petizzjoni. Hu qal li dawn huma firem ta’ persuni li j[ossu li g[andu jkoll-

hom il-protezzjoni tal-privile;;i u drittijiet tag[hom b[ala grupp minoritarju. Michael Falzon qal li hu jemmen f’dak li jag[mel u jemmen fid-drittijiet ta’ kull /ittadin u li kull /ittadin g[andu

jkollu d-drittijiet tieg[u m[arsa. Iqis li jekk hawn min g[andu delizzju, anke jekk hu grupp minoritarju, ma g[andux jitqies b[ala /ittadin tat-tieni klassi.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

3

LOKALI

D[altli d-dar, abbu]ajt mit-tifla u qtiltha Meta kompla jinstema’ l-ka] ta’ Erin Tanti mixli bil-qtil talistudenta tieg[u tad-drama Lisa Marie Zahra, il-kumpilazzjoni kellha ti;i sospi]a sakemm ikkalmat xi ftit is-sitwazzjoni, wara li missier il-vittma li kien ix-xhud ewlieni, ni]el minn fuq il-pedana tax-xhieda u deher riesaq fid-direzzjoni talakku]at, u dak il-[in beda jg[idlu, “D[altli d-dar, abbu]ajt mit-tifla u qtiltha.”. Aktar tard wara li kollox kien deher li kkalma, membru ie[or tal-familja Zahra hedded lil Erin Tanti. Tanti, g[alliem taddrama ta’ 23 sena, qed ji;i mixli li qatel lil Zahra, studenta tieg[u ta’ 15-il sena, u li g[enha tikkommetti suwi/idju. Zahra kienet instabet mejta ta[t l-irdumijiet ta’ {ad-Dingli fid-19 ta’ Marzu li g[adda. Ix-xhud prin/ipali fil-kumpilazzjoni tat-Tlieta kien Tony Zahra, li rrakkonta kif martu mietet meta Lisa Marie kellha biss sentejn, u li martu kienet mardet bil-kan/er meta bintu kellha sena. Hu qal ukoll li meta t-tifla kellha 12-il sena, ;ie infurmat mill-iskola tag[ha li hi kienet qed twe;;a’ lilha nnifisha (self-harming). Kien g[alhekk li Lisa Marie bdiet tattendi sessjonijiet g[and psikologu u psikjatra u dehret li g[amlet progress. Huwa tenna li bintu kienet sejra tajjeb fl-iskola u fl-e]amijiet u kellha prospetti sbie[ g[all-;ejjieni, xi [a;a li anke qaluhielu l-g[alliema tattifla meta mar l-a[[ar parents day tag[ha. Ix-xhud qal li fit-18 ta’ Marzu, waqt li kien Dubaj fuq xog[ol, kien ;ie mg[arraf millpersuna li te[odlu [sieb il-proprjetà tieg[u, li kien hemm karozza quddiem daru, u li din damet hemm mill-11 p.m. sassitta tal-g[ada filg[odu. Kien hawn li Zahra waqaf mix-xhieda tieg[u, dar lejn Erin Tanti u beda miexi u riesaq fiddirezzjoni tieg[u, u b’tonalità g[olja qallu, “D[altli d-dar, abbu]ajt mit-tifla u qtiltha.” Instema’ jg[id ukoll il-kelma “bastard”. Huwa hawn twaqqaf mill-pulizija li qed imexxu lprosekuzzjoni fil-ka] u anke minn xi membri tal-familja tieg[u. Il-Ma;istrat Audrey Demicoli, li quddiemha qed jinstema’ l-ka], issospendiet isseduta u ordnat li Erin Tanti jittie[ed fi/-/ella tal-Qorti skortat mill-pulizija sakemm tikkalma s-sitwazzjoni. Ftit minuti wara l-kumpilazzjoni kompliet u Tony Zahra

talab apolo;ija lill-Qorti. Fi tmiem ix-xhieda tieg[u, Zahra ;ie mistoqsi jekk kellux xi [a;a xi j]id. Hawn huwa dar fuq Erin Tant u qallu, “G[aliex qtiltli littifla? Dak li rrid inkun naf. X’[adt? Stajt [adtli d-dar kollha, it-tifla [adtli?” Wara huwa dda[[al fis-sigrieta tal-Ma;istrat. Sadanittant Winston Zahra, [u Tony Zahra, li kien fl-awla wkoll, deher jag[mel idu forma ta’ ponn, u lil Erin Tanti qallu, “Inkissirlek wi//ek!” Huwa mill-ewwel in]amm mill-Pulizija. Tony Zahra qal li bintu kienet bdiet tmur l-iskola fejn kienet tattendi, Chiswick u aktar tard beda jibg[atha St Michael’s School. In-neputija tieg[u kienet ta[dem hemm u kienet hi li rrakkomandat li t-tifla tintbag[at f’dik li skola. Zahra qal li huwa pprova jipprote;i lil bintu f’kull [a;a li [aseb li tista’ twe;;ag[ha. Huwa semma kif kienet imwe;;g[a li tilfet lil ommha daqstant ]g[ira. Huwa ppre]enta wkoll fil-Qorti //ertifikati tal-iskola ta’ bintu, u dan biex juri kemm kienet intelli;enti. Fil-fatt qal li bintu xtaqet li tibda tistudja d-drama f’Londra. Kompla jg[id li hu u bintu kienu jitkellmu regolarment fuq il-pjanijiet tag[ha g[all-futur u li kienet ukoll tmur g[al-lezzjonijiet tal-privat f’su;;etti li kellha b]onn. Qal i]da li l-marki tag[ha qatt ma kienu ta[t is-70. Hija kienet ukoll tistudja ddrama f’Masquerade school. “Hija riedet timxi ’l quddiem, u jien ridt lil uliedi jmorru barra lpajji] biex jiksbu l-esperjenza tal-[ajja kif g[amilt jien,” qal ix-xhud. Meta bintu kellha 12-il sena bdiet twe;;a’ lilha nnfisha. Dan kien fl-iskola St Michael’s. Meta tkellem ma’ professjonisti dwar dan il-qasam, dawn kienu jg[idulu li kienet xi [a;a inkwetanti, i]da mhux xi [a;a li mhix komuni. Dan seta’ rri]ulta minn pressjoni ta’ /erta portata, b[al meta t-tfal ma kinux i[ossuhom sbie[ b[al [addie[or, qal Zahra. Huwa kompla jg[id li professjonista li kienet tie[u [sieb lil Lisa Marie Zahra, kienet /erta Graziella Mercieca, u din kienet qalet li kien wasal i]]mien li tieqaf mit-terapija min[abba li t-tifla bdiet tag[mel progress. Kienet ukoll se tibda li studji tag[ha g[all-e]amijiet tal-O-levels. Tenna li hu kien je[odha g[all-privat tal-matematika kull nhar ta’ Sibt, u li kien

- missier il-vittma

Erin Tanti, li jinsab mixli bil-qtil tal-istudenta tieg[u Lisa Marie Zahra

jitkellem [afna mal-g[alliem tag[ha biex jara kif kienet sejra. Missier il-vittma qal li f’Di/embru, huwa kien siefer g[al jumejn. Is-soltu bintu toqg[od ma’ nannietha. Madankollu, din id-darba hija staqsiet jekk setg[etx toqg[od mas-seftura, id-dar. Tony Zahra qal li bintu kienet qed tikber u kienet tmur kwa]i kullimkien wa[edha, g[alhekk dak li kienet qed titlob rah b[ala pass naturali. Kompla jg[id li fi Frar li g[adda hu u bintu marru Londra flimkien u damu hemm tlett ijiem u raw il-musical War Horse. Kienu marru wkoll jixtru flimkien u fost affarijiet o[rajn xtraw xi [wejje;. Il-[wienet li kienu ]aru ma kinux ftit. Ix-xhud irrakkonta kif darba minnhom, li kien is-Sibt waranofsinhar fix-xahar ta’ Marzu, hi qalet li kienet se toqg[od ma’ nannitha. Huwa kien irran;a biex zijuha ji;borha hu g[ax kellha e]ami orali tal-O-level fliskola San :or; Preca. Madankollu, g[al xi ra;uni ma ftehmux, u hi marret fi skola o[ra minflok. Qal li tant [aditha bi kbira li bkiet [afna. Wara missier il-vittma, xehed it-tabib forensiku Mario Scerri li qal li Erin kellu ksur, u lorgani vitali tieg[u minfu[a, kif ukoll kellu grif kompatibbli ma’ waqg[a mill-g[oli. Tanti nstab ukoll li kellu livell g[oli ta’ aspirina. Scerri informa wkoll lill-Qorti li kien sejjer Londra b’kampjun tal-vittma g[al xi testijiet.

Zahra qal li hu pprova jipprote;i lil bintu f’kull [a;a li [aseb li tista’ twe;;ag[ha Qal ukoll li l-vittma kellha [afna grif, u kellha [afna [axix mag[ha, indikazzjoni li waqg[et fuq xi si;ar, kellha ksur fix-xewka tad-dahar u laktar evidenti u gravi kien ksur fir-ras. Scerri qal li l-mod kif instabu swaba’ ta’ jdejha mag[luqin jindikaw li l-persuna kienet qed t[oss bi]a’ kbir. Qal li normalment huma s-suldati li jkunu fuq il-front tal-gwerra li jinstabu hekk meta jkunu mietu waqt il-battalja. Xehed ukoll il-kuntistabbli Joseph Borg Bonaci mitTaqsima RIU. Qal li hu kien ni]el fejn kien hemm Erin u li dan qallu “G[affi;tha, qbi]t sir.” Erin qallu wkoll li kien mu;ug[ u infurmah li kien hemm persuna o[ra mejta. Borg Bonaci qal li x[in wasal il-[elikopter u tellg[u lil Erin mar ifittex fil-vi/inanzi fejn sab ;akketta u ]arbuna wa[da u wara ra lit-tfajla mal-art wi//ha ’l isfel ta[t si;ra. Borg Bonaci qal li ;ibidha lura g[ax [aseb li kienet [ajja b[al Erin imma kienet iebsa ;ebel u re;a’ po;;ieha e]att kif kienet. Fil;akketta sab passaport u /wievet. Waqt il-kumpilazzjoni Erin Tanti deher il-[in kollu mbikkem, [afna mill-[in

kien hemm missieru ma;enbu u wara anke da[let ommu. Kien hemm ukoll infermiera tassistih, filwaqt li minn wara l-in/ident mal-familja Zahra kellu pre]enti ma;enbu tliet pulizija. L-ewwel xhud kienet l-esperta forensika Marisa Cassar u din ippre]entat rapport tat-testijiet tad-DNA, kif g[amlet fis-seduta pre/edenti. Fix-xhieda tag[ha qalet li kien hemm DNA talakku]at u tal-vittma fuq flixkun tal-whiskey. Kien hemm ukoll profili tad-DNA tat-tnejn fuq ;akketta kannella. Instab ukoll demm ta’ Lisa Marie Zahra fuq id-djarju tag[ha u fuq il-lo]or. Wara xehed Christopher Aquilina, mid-Dipartiment talProtezzjoni ?ivili, u qal li hu kien infurmat li kienu waqg[u ]ew; persuni minn fuq l-irdumijiet ta’ {ad-Dingli. Tenna li hu mar fuq il-post u beda jikklerja l-in[awi b’[elikopter min[abba evakwazzjoni medika. Wara l-patolo;ista Marie Therese Camilleri Podesta ppre]entat ir-rapport talawtopsja li g[amlet fuq Zahra fil-Qorti. Il-ka] se jkompli jinstema fl-1 ta’ Lulju li ;ej.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

4

LOKALI

Fi tmiem il-;img[a ssir il-Konferenza Nazzjonali tal-Isport “L-Isport f’Malta. Il-pass li jmiss”. Din hija t-tema ta’ Konferenza Nazzjonali dwar lIsport li se ssir f’pajji]na fi tmiem din il-;img[a organizzata minn Tim Sport PN – ferg[a talPartit Nazzjonalista li twaqqfet bil-g[an li tippromwovi l-isport f’pajji]na. Din il-Konferenza Nazzjonali, l-ewwel wa[da tax-xorta tag[ha f’Malta, se tkun mifruxa fuq tlett ijiem, il-:imgha 6, is-Sibt 7 u l{add 8 ta’ :unju. Minbarra diversi dixxiplini u esebizzjonijiet sportivi, se tpo;;i ta[t il-lenti diversi elementi tal-isport – b[all-e]er/izzju, l-isport b[ala stil ta’ [ajja a[jar, il-;lieda lillobe]ita’ u l-pi] ]ejjed, il-problema tal-bullying, il-media u l-isport, u l-psikolo;ija u l-amministrazzjoni fl-isport. Tkellimna ma’ Robert Cutajar, il-kelliem g[all-Oppo]izzjoni g[a]-]g[a]ag[ u l-Isport, li flimkien ma’ Tim Sport PN kien strumentali biex issir din il-Konferenza Nazzjonali. “L-isports g[andu l-valuri, valuri importanti g[a]-]g[a]ag[ tag[na biex g[ada pitg[ada f’pajji]na jkollna ;enerazzjoni ta’ r;iel u nisa b’valuri u karattru sod. Hu g[alhekk li Tim Sport PN g[a]el li jolqot dawn issu;;etti. B’din il-konferenza

nazzjonali rridu nuru li l-isport f’pajji]na g[andu relevanza u importanza anke’ g[aliex jista’ jikkontribwixxi [afna lis-so/jetà tag[na,” sa[aq Robert Cutajar. Din il-Konferenza se tibg[at ukoll sinjal ta’ g[aqda bejn ilpartiti ewlenin f’pajji]na – ilGvern, l-Oppo]]izzjoni u lAlternattiva Demokratika li se jing[aqdu flimkien minkejja ddifferenzi bl-g[an li din ilKonferenza t[alli effett po]ittiv fit-tul. Filfatt, il-konferenza se tkun indirizzata mis-Segretarju Parlamentari g[a]-]g[a]ag[ u lisport Chris Agius kif ukoll Dr Claire Lucille Azzopardi Lane, kelliema tal-Alternattiva Demokratika responsabbli millIsport. “B[ala Oppo]izzjoni nemmnu li l-isports g[andu jkun wie[ed minn dawk is-su;;etti fejn fih ilpolitika ma tid[olx. Na[seb li lfatt li qed ninvolvu wkoll lillgvern u lill-Alternattiva Demokratika biex jindirizzaw din il-konferenza, imma stedinna wkoll lis-Sindki ta’ madwar malta u G[awdex, ;ejjin minn liema partit huma, juri li verament qed na[dmu biex ni;bdu [abel wie[ed u flimkien niksbu su//ess g[al pajji]na,” kompla Robert Cutajar. Imma dan l-avveniment se

jlaqqa’ f’pajji]na wkoll numru ta’ protagonisti internazzjonali fil-qasam tal-isport – fosthom Nick Powell; i/-Chief Editor ta’ Sky Sports, Felice Mariani; lewwel judoka Taljan li reba[ midalja fl-Olimpjadi, Sharon Gaytor; atleta Ingli]a li g[andha rekord dinji fl-isport tal-Ultra Distance, kif ukoll Beniamino Vignola; eks plejer ta’ Juventus li reba[ unuri kbar fis-snin tmenin. Il-konferenza, li se tinfeta[ minn Robbie Ebejer, Chairman ta’ Tim Sport PN, nhar il-;img[a filg[axija fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera, se tkun indirizzata wkoll mill-Kap E]ekuttiv talMFA Bjorn Vassallo, Andre Schembri, footballer li qed jag[mel su//ess barra minn pajji]na, kif ukoll uffi/jali, persuni b’di]abilta’ u esperti minn diversi dixxiplini u sport differenti pprattikat f’pajji]na. Il-Konferenza Nazzjonali talIsport tag[laq nhar il-[add b’esebizzjoni ta’ log[ob mill-iSpecial Olympics Malta u Breaking Limits Malta, esebizzjoni ta’ dixxiplini sportivi varji kif ukoll djalogu bejn it-tfal u ]g[a]ag[ flimkien ma’ atleti u eks atleti Maltin bis-sehem talmistieden spe/jali Beniamino Vignola.

Xufiera g[adhom qed jistennew l-implimentazzjoni ta’ ftehim kollettiv

Azzjonijiet industrijali mix-xufiera tal-ambulanzi Mil-lum xufiera tal-ambulanzi se jkunu qed josservaw numru ta’ azzjonijiet industrijali, dan wara li l-Gvern ma implimentax ftehim kollettiv li kien iffirmat fix-xhur li g[addew. Sorsi ta’ InNazzjon’ fl-isptar Mater Dei sa[qu li d-direttivi ing[ataw mill-Unions li jirrapre]entaw lix-xufiera. Il-ftehim kollettiv kien iffirmat mill-General Workers’ Union kif

ukoll il-Union {addiema Mag[qudin. Min[abba li lGvern baqa’ ma attwax dan ilftehim, il-[addiema hu ma[sub li qed jitilfu 130 ewro kull xahar. Sakemm dan il-ftehim jid[ol fis-se[[ mil-lum ix-xufiera talIsptar Mater Dei se jkunu qed josservaw l-azzjonijiet industrijali. Fost o[rajn hemm istruzzjonijiet biex ma jin[aslux l-ambulanzi u]ati minnhom.

Festa Donaturi tad-Demm Is-Sibt 14 ta’ ;unju hu l-Jum Dinji tad-Donaturi tad-Demm. G[alhekk dakinhar bejn iddisg[a ta’ filg[odu u t-tlieta ta’ wara nofsinhar se ssir festa kbira ta’ kant, ]fin u divertiment fi Pjazza San Luqa, Gwardaman;a. L-g[an tal-festa hu li l-;est sabi[ tal-g[oti tad-demm mid-donaturi ji;i

mag[ruf u apprezzat misso/jetà, partikolarment minn dawk li xi darba jew o[ra r/evew id-demm. Pazjenti li xi darba jew o[ra r/evew id-demm huma m[e;;a sabiex waqt lattivita’ i;ibu mag[hom kartolina ta’ ringrazzjament. Ilkartolini ser ji;u esposti fi/?entru tal-G[oti tad-Demm.

NIKET

B’niket in[abbru l-mewt ta’ GIOVANNA GATT, eksproprjetarja tal-pompa tal-petrol ta’ T.C. {al Tarxien, fl-età ta’ 73 sena, minn {al Tarxien, li ;rat fil-2 ta’ :unju fl-Isptar Mater Dei, ikkonfortata bis-Sagramenti Mqaddsa. {alliet jibku t-telfa tag[ha lil ]ew;ha Phillip, bintha Rita u ]ew;ha Mario Azzopardi, in-neputijiet Charlton, Janelle u l-partner Carmel Gauci u binhom Kayne Lee, [ut ir-ra;el, ku;ini, fosthom dawk li jinsabu l-Awstralja, il-Kanada u l-Amerika, bosta qraba u [bieb. Il-funeral se jsir illum l-Erbg[a 4 ta’ :unju fis-2 p.m. mill-Isptar Mater Dei g[all-knisja parrokkjali ta’ Marija Annunzjata {al Tarxien, fejn fis-2:30 p.m. issirilha quddiesa praesente cadavere u wara g[a/-?imiterju ta’ Santa Marija Addolorata fil-qabar tal-familja. Hu mitlub li minflok fjuri jintbag[tu g[otijet ta’ karità lil Puttinu Cares. Ag[tiha O Mulej il-mistrie[ ta’ dejjem, id-dawl ta’ dejjem jiddi lilha, tistrie[ fis-sliem. Ammen.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

5

LOKALI

630 persuna l-[abs Il-Fondazzjoni Rise tkompli bil-[idma tag[ha fir-riabilitazzjoni tal-pri;unieri u b[alissa tfakkar sena mit-twaqqif tag[ha meta fil-[abs ta’ Kordin hemm 630 pri;unier. Quddiem sitwazzjoni fejn il-kriminalita qed dejjem ti]died, il-[idma talFondazzjoni Rise trid ukoll tikber biex il-perjodu ta’ pri;unerija jservi b[ala wie[ed li fih il-pri;unier jirriabilita. L-ewwel sena talFondazzjoni Rise tfakkret b’attività fin-Naxxar li fiha tnediet diska li tiffoka fuq ir-riabilitazzjoni talpri;unieri. Fr Franco Fenech, fundatur u membru fil-bord ta’ Rise tkellem dwar il-kisbiet li tag[mel is-so/jetà meta l-prigunieri jkunu riablitati. Hu tkellem dwar l-importanza li fis-so/jetà ssir ;ustizzja u mhux vendetta g[aliex ilvendetta ma trodd xejn lura lis-so/jetà. L-attività kienet indirizzata wkoll minn Andrea Agius, millVictim Support Group li esprima appo;; tal-vittmi g[all-[idma li qed twettaq ilFondazzjoni Rise g[aliex minn dan qed tibbenefika s-so/jetà. Fr Franco Fenech tkellem dwar l-importanza li r-riabilitazzjoni twassal biex ilpri;unieri ma jer;g[ux jirrepetu l-i]balji u la darba jiskontaw is-sentenza, jirritornaw g[all-[ajja normali bla perikli g[alihom u g[as-so/jetà.

L-iskop wara din l-esperjenza ta’ dawn l-erba’ Maltin kien li jin;abru flus g[ad-Dar tal-Providenza

Erba’ xabbaturi Maltin jil[qu l-qu//ata tal-Everest L-erba’ xabbaturi Maltin Gregory Attard, Raphael Fenech Adami, Matthew Xerri u Douglas Barbaro Sant lbiera[ irritornaw Malta wara li rnexxielhom jitilg[u l-og[la muntanja fid-dinja, il-Muntanja Everest. Dettalji dwar is-su//ess li dawn l-erba’ xabbaturi kisbu flesperjenza tag[hom, ing[ataw f’konferenza tal-a[barijiet flajruport internazzjonali ta’ Malta. Fl-ajuport internazzjonali ta’ Malta l-erba’ xabbaturi kienu milqug[a mill-familjari tag[hom li fer[ulhom g[as-su//ess li huma kisbu. Huma tkellmu dwar din

l-isfida u sostnew li l-fatt li huma rnexxielhom jitilg[u sa fuq g[amlet mhux biss unur lil Malta i]da wkoll tat kredibbiltà lixxabbaturi Malttin. Ix-xabbaturi Maltin sostnew li s-su//ess li huma kisbu kien fuq livell personali, fuq livell nazzjonali kif ukoll fost il-komunità internazzjonali tax-xabbaturi fejn inkiseb rispett kbir g[al Malta. L-iskop wara din l-esperjenza kien li jin;abru flus g[ad-Dar tal-Providenza. G[ax-xabbaturi Maltin l-iktar mument kru/jali u diffi/li kien meta iffa//jaw ;imag[tejn ta’ burokrazija mill-awtoritajiet

?ini]i biex huma jibqg[u g[addejjin. Dan flimkien ma’ problemi ta’ qawwa ta’ ri[, borra u maltemp. F’mumenti minnhom huma kienu f’tinda g[al madwar 30 sieg[a bla ikel, fuel u ne/essitajiet o[ra. Dan f’livell ta’ 7,800 metru. Filwaqt li semmew kif l-esprjenzi ta’ nies li tilfu [ajjithom filvja;; lejn il-qu//ata g[adhom evidenti tul it-triq, ix-xabbaturi Maltin qalu li huma kellhom ukoll problema ta’ nuqqas ta’ ossi;nu. Minkejja dawn l-isfidi, l-esperjenza fiha [afna elementi mill-isba[ fosthom ix-xenarji tal-muntanja u l-madwar.

Fil-konferenza, ix-xabbaturi spjegaw l-istennija li huma kellhom jg[addu minnha sakemm kellhom l-approvazzjoni biex ikomplu bil-vja;; tag[hhom ‘l fuq. Huma sostnew li r-rotta li huma g[a]lu kienet l-aktar wa[da sigura u dan kien fattur ewlieni biex wassal g[assu//ess. L-erba’ xabbaturi spjegaw kif min[abba tra;edja li se[[et f’Mejju li g[adda u li wasslet g[all-mewt ta’ 16-il gwida tax-xabbaturi, kien hemm anki l-periklu li r-rotta ting[alaq ma jibqa’ ebda a//ess g[axxabbaturi barranin biex jitilg[u sal-qu//ata tal-Everest.



www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

7

LOKALI

}ieda ta’ 12.2% fit-turisti f’April Skont /ifri li ppubblika luffi//ju nazzjonali tal-istatistika, f’April li g[adda ;ew Malta 150,030 turist, li jfisser ]ieda ta’ 12.2% fuq April tas-sena lo[ra. Jekk wie[ed jeskludi tturisti li ;ew Malta fuq Cruise Liners, i]-]ieda hija ta’ 11.3%. L-istatistika tal-NSO turi li mit-turisti li ;ew Malta f’April ta’ din is-sena, 122,130 ;ew fuq btala filwaqt li 11,100 ;ew fuq xog[ol. Fil-parti l-kbira tag[hom, itturisti kienu minn pajji]i membri tal-Unjoni Ewropea i]da t-turisti minn pajji]i o[ra

]diedu b’39%. Sew l-iljieli kif ukoll in-nefqa ta’ dawn it-turisti ]diedu meta mqabbel ma’ sena ilu. Fil-ka] tal-iljieli kien hemm ]ieda ta’ aktar minn 16% waqt li n-nefqa ]diedet bi 13%. L-istess statistika tag[ti rendikont tat-turi]mu fl-ewwel erba’ xhur tas-sena 2014. Bejn Jannar u April it-turisti ]diedu b’9% g[al kwa]i 383,000, liljieli ]diedu bi 8% g[al kwa]i 3,000,000 lejl, u dak li t-turisti [allew fl-ekonomija Maltija ]died bi kwa]i 10% g[al ftit aktar minn 291 miljun ewro.

Kap E]ekuttiv ;did g[al Valletta Cruise Port Stephen Xuereb in[atar Kap E]ekuttiv ;did ta’ Valletta Cruise Port plc, l-operatur ta’ Valletta Cruise Terminal u Valletta Waterfront. Stephen Xuereb ilu fil-qalba tal-operat ta’ Valletta Cruise Port sa mill-bidu ta’ din ilkumpanija fl-2002, dak i]-]mien Viset Malta plc. Mill-2009 sa issa, Xuereb kien l-Uffi/jal Finanzjarju Ewlieni u kien responsabbli g[all-funzjoni finanzjarja u amministrattiva tal-grupp,

fosthom il-pro;ett kapitali ta’ 37 miljun ewro u responsabbli wkoll g[alli]vilupp tas-settur tal-cruise liners. Stephen Xuereb hu Fellow ta/-Chartered Institute of Accountants, gradwat MBA u g[andu ‘l fuq minn 20 sena esperjenza mani;erjali, 12 minnhom fl-industrija tal-cruise liners. Hu jie[u post John Portelli, li kien fil-kariga g[al dawn l-a[[ar [ames snin.

Imnedija edizzjoni o[ra tal-Premju tal-President g[all-Kreattività Il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca nediet ledizzjoni ta’ din is-sena talPremju tal-President g[allKreattività. L-g[an ta’ dan il-Premju hu li t-tfal u ]-]g[a]ag[ fil-komunità jimpenjaw ru[hom biex ji]viluppaw it-talenti tag[hom u jimplimentaw programmi so/jali u komunitarji permezz tal-arti. It-tliet programmi ta’ premjazzjoni huma immirati g[at-tfal, i]-]g[a]ag[ u lkomunità u b’kollox se jkunu allokati 65,000 ewro. Il-President qalet li l-arti u lkreattivita’ g[andhom il-potenzjal li j;ibu bidla so/jali u

ri;enerazzjoni anki f’postijiet karatterizzati minn ambjenti diffi/li ta’ faqar u esklu]joni so/jali. Hi fissret kif se jkunu provduti fondi u diversi g[ajnuniet lil tfal, ]g[a]ag[ u organizzazzjonijiet komunitarji li l-mezzi finanzjarji jistg[u jxekkluhom milli ji]viluppaw pro;etti innovattivi li jkunu ta’ ;id g[as-so/jetà. Il-President Coleiro Preca sostniet li dan il-premju se jinkora;;ixxi iktar [idma komunitarja u jag[ti appo;; biex it-tfal u ]-]g[a]ag[ jil[qu l-potenzjal s[i[ tag[hom.

Fl-2010, Veuling kellha 38 ajruplan u issa g[andha flotta ta’ 90 ajruplan

Ruma u Sevilja> }ew; rotot ;odda mill-Vueling Il-kumpanija tal-ajru Spanjola Vueling [abbret li se ]]id ir-rotot minn u lejn pajji]na g[al dan is-sajf. Irrotot il-;odda huma bejn Malta u Ruma u Malta u Sevilja fi Spanja. It-tijiriet g[al Ruma se jkunu tlett darbiet fil-;img[a filwaqt li dawk g[al Sevilja se jkunu darbtejn f’;img[a. Il-kumpanija g[andha wkoll tijiriet minn u lejn Madrid u anke Bar/ellona.

Dan ifisser li l-Vueling se ]]id l-operat tag[ha b’36% fuq is-sajf tas-sena l-o[ra. Dan qalu l-Manager Re;jonali ta’ Vueling, Massimo Di Perna, ilbiera[ waqt konferenza tal-ah[barijiet flAjruport Internazzjonali ta’ Malta. Hu tkellem dwar limportanza ta’ dawn ir-rotot g[as-suq Malti. Di Perna qal li l-kumpanija Vueling qed tespandi b’rata

mg[a;;la. Fl-2010 kellha 38 ajruplan u issa g[andha flotta ta’ 90 ajruplan. Hu qal li l-g[an tal-kumpanija huwa li jibda jkollha titjiriet minn u lejn Malta matul is-sena kollha. “Ninsabu /erti li r-rotta g[al Ruma se tintlaqa’ tajjeb [afna u mhux se jkun hemm problema biex jimtlew il-postijiet,” tenna Di Perna waqt il-konferenza tala[barijiet.

Pajjizna jir/ievi 400 turist g[al kull 100 abitant Aktar minn 400 delegat jinsabu f’pajji]na biex jipparte/ipaw fil-konfereza dwar il-qasam tat-turi]mu organizzata mill-Istitut g[allIvja;;ar u t-Turi]mu tar-Renju Unit b’kollaborazzjoni malAwtorità Maltija g[at-Turi]mu l-MTA bil-g[an li jkunu diskussi ideat ;odda dwar is-settur tat-turi]mu. Din il-konferenza annwali ta’ importanza kbira f’dan is-settur ;iet indirizzata wkoll millMinistru g[at-Turi]mu Malti Edward Zammit Lewis u lMinistru Ingli]a Helen Grant. Zammit Lewis qal li matul l-a[[ar snin, pajji]na ra ]ieda fin-numru tat-turisti sena wara

l-o[ra u dan minkejja l-kri]i internazzjonali. Hu qal li pajjizna jir/ievi 400 turist g[al kull 100 abitant, [afna iktar mill-medja Ewropea ta’ 57 turist g[al kull 100 abitant. Il-Ministru qal li r-Renju Unit tibqa’ l-akbar sors ta’ turisti g[al Malta bi 33% tat-turisti kollha li j]uru pajji]na. Il-Ministru tat-Turi]mu Ingli] Helen Grant spjegat li minkejja li l-a[[ar darba li kienet f’pajji]na kien meta kellha biss 19-il sena, hi baqg[et tg[o]] il-memorja ta’ din il-vaganza. Hi qalet li s-sena l-o[ra 32 miljun turist ]aru r-Renju Unit

u bejniethom i;;eneraw 21 biljun sterlina. Hemm mas600,000 impjieg li jiddependu direttament mit-turi]mu fir-Renju Unit. Grant sostniet li huwa importanti li pajji]na jibqa’ jinvesti fir-ri]orsa umana f’dan is-settur. Hi qalet li huwa tajjeb [afna li kieku ji]died l-appretistat fil-qasam tat-turi]mu. B’dan il-mod ikun qed igawdi kemm l-istudent kif ukoll min i[addem. Illum mistennija jipparte/ipaw ukoll f’din ilkonferenza l-ewroparlamenti Ingli] Nigel Farage, kif ukoll leks plejer ta’ Liverpool John Barnes.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

8

PARLAMENT

Diskussi r-rapport annwali u l-pjan finanzjarju tal-MEPA Fis-seduta ta’ nhar it-Tnejn, il-Parlament iddiskuta r-rapport annwali tal-Awtorità talAmbjent u l-Ippjanar kif ukoll il-pjan finanzjarju g[as-sena 2014. Id-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus qal li lOppo]izzjoni riedet tag[ti lappo;; tag[ha biex f’dan issu;;ett jintla[aq l-akbar kunsens possibbli. G[alhekk g[amlet diversi su;;erimenti meta bdew isiru diskussjonijiet dwar ir-riforma li kellha ssir. Fil-ka] tal-i]vilupp ’il barra miz-zona ta’ ]vilupp (ODZ) meta jsiru applikazzjonijiet minn bdiewa g[al serer, dawn ma jkunux jin[tie;u applikazzjoni s[i[a. L-Oppo]izzjoni o;;ezzjonat g[all-proposta talGvern biex stalel ta]-]wiemel isiru biss mill-injam. Wie[ed g[andu j[ares ukoll lejn id-drittijiet tal-annimali. Ryan Callus qal li lOppo]izzjoni tat ukoll is-sehem tag[ha biex fil-ka] tal-kmamar tan-nar ikun hemm kunsens. Illog[ob tan-nar hu parti mill-kultura ta’ pajji]na u g[alhekk jag[mel sens li dan ma jkunx su;;ett g[al kontroversja politika. Proposta tal-Oppo]izzjoni kienet biex il-kumitat tekniku propost mil-li;i jkun jinkludi rappre]entati tal-Pulizija, talForzi Armati u tad-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili. Rigward il-parke;;, Ryan Callus qal li jaqbel malpo]izzjoni tal-Gvern li jag[mel parke;; f’art mitluqa fil-Qawra u ssu;;erixxa li dan il-pro;ett isir multi-storey car park. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-proposta g[as-separazzjoni fil-MEPA kienet parti mill-programm elettorali u g[alhekk

aktar milli joqg[od jikkontendi l-qasma, i[oss li jag[mel aktar sens li jsiru su;;erimenti biex ilpro/ess ikun wie[ed li verament i[ares l-ambjent. Ryan Callus qal li ma jaqbilx li l-pjan ikun wie[ed bla limitu ta’ ]mien u jkun jista’ jinbidel meta l-Gvern i[oss li jrid jag[mel dan. Lanqas ma jaqbel li jkun il-Ministru li jidde/iedi f’ka]i fejn ]vilupp ikun sar mhux skont il-permessi ma[ru;a. Dan jista’ jwassal g[al abbu] serju meta fi kwistjonijiet b[al dawn jag[mel aktar sens li jkun hemm ind[il politiku millinqas. Id-Deputat Nazzjonalista qal li lanqas ma jaqbel mal-proposta tal-Gvern li l-membri tatTribunal tal-Appell jin[atru mill-Prim Ministru. LOppo]izzjoni ssu;;eriet li dan it-Tribunal ikun presedut minn Ma;istrat b’]ew; membri tekni/i li jkunu mag[]ula fi pro/ess trasparenti ming[ajr kompetizzjoni politika. Jaqbel li titne[[a burokrazija ]ejda i]da din ma g[andhiex tintu]a b[ala sku]a biex ma jkunx hemm il-kritika u l-kontrolli li hemm b]onn. Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li dan se jkun la[[ar rapport tal-MEPA b[ala awtorità kif inhi mag[rufa llum. Hu qal li din l-awtorità kif inhi llum u kif se tkun wara r-riforma dejjem se tibqa’ awtorità ta’ kontroversja bejn permessi approvati u permessi mhux approvati. Dejjem se jibqa’ jkun hemm min jikkritika l-permessi, sew meta jing[ataw kif ukoll meta ma jing[atawx. Kritika li ssir hi dik dwar binjiet mhux okkupati u hawn min jippretendi li ma jing[atawx

L-Oppo]izzjoni tat ukoll is-sehem tag[ha biex fil-ka] tal-kmamar tan-nar ikun hemm kunsens

permessi g[al ]vilupp ta’ bini meta g[ad hawn daqstant proprjetajiet mhux okkupati. ?ensu Galea qal li hu importanti li lparti marbuta mal-ippjanar tkun effi/jenti. Jaqbel li g[andu jkun il-politiku li jag[mel il-policies bl-Awtorità tara li ssegwi dawk il-policies b’mod ;ust. ?ensu Galea qal li se jkun hemm pjani lokali, li minn /ertu numru issa se jkunu tnejn jew tlieta. Dwar dawn g[andha ting[ata attenzjoni g[ad-differenzi li hemm bejn il-karatteristi/i differenti li hemm bejn illokalitajiet b’attenzjoni partikolari g[all-agrikultura fejn dan issettur g[andu a//enn akbar. Il-Ministru Michael Farrugia qal li se jkun hemm tliet pjani: wie[ed g[all-urban, ie[or g[arrurali u ie[or g[al G[awdex. Se ting[ata prijorità g[all-housing b’self mill-UE biex issir rinnovazzjoni ta’ bini e]istenti b’im-

L-Oppo]izzjoni se toffri l-kollaborazzjoni tag[ha i]da lesta tkompli tag[mel il-kritika fejn t[oss il-[tie;a portanza lil mi]uri li jnaqqsu lkonsum tal-ener;ija. Attenzjoni wkoll se ting[ata biex ti;i m[arsa l-qalba tar-ra[al. Id-Deputat Laburista Charles Buhagiar qal li sal-lum g[ad ma hemmx sistema ta’ infurzar dwar ir-regolamenti tal-bini. Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina qal li l-Oppo]izzjoni se toffri l-kollaborazzjoni tag[ha i]da lesta tkompli tag[mel ilkritika fejn t[oss il-[tie;a biex tkun im[arsa d-demokrazija. Hu enfasizza fuq l-attenzjoni li g[andha ting[ata g[all-i]vilupp sostenibbli b’bilan/ dovut bejn l-i]vilupp u l-[arsien tal-ambjent.

Toni Bezzina qal li l-firda bejn awtorità ta’ ]vilupp u ppjanar tista’ twassal g[al aktar burokrazija bi pro/essi differenti bejn ]ew; awtoritajiet differenti. Hu appella biex bejn Gvern u Oppo]izzjoni jkun hemm konsultazzjoni akbar fit-tfassil talpolicies biex ikun hawn pjani u regolamenti li jwasslu g[allbilan/ tant mixtieq. Is-Segretarju Parlamentari Michael Falzon fa[[ar il-koperazzjoni li kien hemm fiddiskussjonijiet li saru. Anke jekk ma kienx hemm qbil dwar kollox, kien hemm su;;erimenti li meta jag[mlu sens, ;ew a//ettati.

L-Oppo]izzjoni tibqa’ te]er/ita d-dritt li titkellem meta tara l-[a]in Id - Deputat Nazzjonalista David Agius tkellem dwar ilfesta tas-Sette Giugno li matulha jkun /elebrat ukoll ixxog[ol tal-Parlament. Hu qal li wasal il - mument li l Parlament jimxi b ’ mod awtonomu u jkun indipendenti mill-Gvern. David Agius qal li g[adna kemm [ri;na minn kampanja elettorali li wriet li l-Partit Laburista fil - Gvern jemmen f’politika ta’ xejn mhu xejn. Ir-ri]ultat elettorali wassal biex il-PN la[aq il-mira tieg[u li jkollu tliet si;;ijiet . Il -

messa;; li l-PL tilef si;;u u leluf ta’ votanti li ma vvutawx juru li g[all - poplu , ma g[andux ikun hawn tmexxija ta’ xejn mhu xejn. David Agius qal li meta lOppo]izzjoni kkritikat il bejg[ ta/-/ittadinanza, meta kkritikat it - tnaqqis sempli/i ta’ ]ew; /ente]mi fil-petrol jew i] - ]ieda fil - qg[ad , ma kinitx qed tkun negattiva. Hu d - dmir tal - Oppo]izzjoni li tikkritika dak li tara [a]in. Il-PN mhux se jaqta’ qalbu u se jkompli bl - isforzi tieg[u biex b’tim mag[qud jeg[leb

id - diffikultajiet li sab qud diemu. Fi tmiem il-;img[a li ;ejja, fuq inizjattiva tad - Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar se ssir konferenza dwar l isport biex anke f’dan is-settur ikun qed jing[ata kontribut minn kul[add. David Agius fakkar fl impenn tieg[u biex attivitajiet internazzjonali sportivi jkunu offerti lil kul[add u mhux ikunu limitati biss g[al dawk li j[allsu lil xi kumpanija jew o[ra. G[alhekk hu ta’ sodisfazzjon

kbir li fil-;img[at li ;ejjin ilpoplu Malti se jkollu l-opportunità jara l-log[ob kollu tatTazza tad-Dinja fuq l-istazzjon nazzjonali ming[ajr obbligu li j[allas biex jara dan l-avveniment sportiv. Id - Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri tkellem dwar is-sehem tieg[u fl-Assemblea Parlamentari g[all-Mediterran. F ’ din l - assemblea saru diskussjonijiet fost affarijiet o[ra fuq su;;etti rigward lambjent u l-immani;;jar taliskart , kif ukoll dwar il [olqien tax-xog[ol.

Meta rrefera g[all immani;;jar tal - iskart , Stephen Spiteri semma l i]vilupp li sar f’pajji]na minn sistema ta’ rimi ta’ skart filMag[tab g[al sistema ta ’ mmani;;jar li twassal anke g[al [olqien ta’ impjiegi fittwettiq ta’ [idma ta’ ri/ikla;;. Il-laqg[at matul l-assemblea g[amluha possibbli li jinqasmu l - esperjenzi dwar is - sistemi u]ati fil-pajji]i rispettivi madwar il-Mediterran. Fost l-aktar importanti hemm l - edukaz zjoni mil-livell skolastiku u anke fost il-popolazzjoni.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

10

Comodini> it-tielet post Prosit Comodini, prosit :ibt dak li t[abatna g[alih, Akkwistajt it-tielet si;;u, U kabbart tal-partit il-;ie[. Din kienet reb[a tas-seklu, Li tant kien ilna nistennew, Ferra[t lis-segwa/i tieg[ek. L-Ewropej bik jithennew. Tfajt [bieb l-Ewropa f’dellirju, Dal-jum ma jinsewh qatt, Tfajt l-isba[ tifkira sabi[a, Fil-qlub u l-mo[[ ta’ kul[add. Iss’ifra[ ma’ s[abek l-o[ra, U a[dmu annuna flimkien, }ommu l-valuri Nsara, {alli jfa[[rukom kullimkien. Paul Mifsud

Wara li tkellem il-poplu

Bl-elezzjoni g[all-membri ;odda tal-Parlament Ewropew wara li tkellem il-poplu u ta messa;; li jista’ ji;i interpretat b’[afna forom, jispikka l-fatt li min qieg[ed jg[id li reba[, tilef u min qieg[ed jg[id li tilef, fil-fatt reba[.

ITTRI Iva, g[ax jekk g[all-Partit Laburista f’din l-elezzjoni reba[ fuq il-Partit Nazzjonalista u l-partiti ]-]g[ar, jibqa’ l-fatt li rri]ultat li ;ab huwa konferma ta’ dak li ;ab is-sena l-o[ra fuq mar;ini ]g[ar. Jekk wie[ed janalizza n-numri jsib li madwar 33,000 votant li ssena l-o[ra taw l-appo;; tag[hom lill-Partit Laburista, din id-darba baqg[u d-dar. Mill-banda l-o[ra, g[all-Partit Nazzjonalista li dejjem baxxa rasu g[all-verdett tal-poplu, insibu li 32,000 votant g[al din lelezzjoni wkoll g[a]lu li joqog[du d-dar. Fuq skala nazzjonali, kwart ta’ dawk li ;abru l-polza tal-vot ma kinux interessati biex dik il-polza jmorru jsarrfuha. Il-Partit Nazzjonalista kellu replika ta’ dak li ;ara s-sena l-o[ra fuq mar;ini i]g[ar i]da g[ax qieg[ed jorganizza lilu nnifsu u huwa ddixxiplinat bit-tmexxija l-;dida, reba[ it-tielet si;;u fil-Parlament Ewropew. Ng[iduha kif inhi, li kieku lPartit Nazzjonalista kien organizzat is-sena l-o[ra fuq l-istess livell li huwa organizzat illum, iddifferenza ta’ si;;ijiet filParlament Nazzjonali ]gur li kienet tkun i]g[ar b’]ew; si;;ijiet. L-element fil-Partit Laburista li japprofitta ru[u u jipprova jie[u vanta;; minn kull /irkustanza g[adu hemm. Dan ma jfissirx li huwa approvat mittmexxija /entrali tal-Partit. I]da l-fatt li l-Partit Nazzjonalista qieg[ed jibni u jorganizza lilu nnifsu fuq ba]i soda beda jag[ti l-frott. Naraw l-ele-

ment fejn assistenta kummissjonarja elettorali f’isem il-Partit Laburistra ppruvat tqassam materjal ta’ propaganda waqt lelezzjoni fid-Dar tal-Anzjani Madonna Tal-Mellie[a. Ma na[sbux u ma nemnux li kellha l-barka tat-tmexxija /entrali. I]da g[ax il-Partit Nazzjonalista huwa organizzat, dan il-ka] jew abbu], ;ie indirizzat u min wettaq ksur tal-li;i qieg[ed f’idejn il-pulizija. G[ad fadal triq twila x’nimxu però ddeterminazzjoni hija l-motivazzjoni tag[na. Fi ]mien tmien xhur o[ra se nkunu qeg[din fl-aqwa kampanja elettorali fuq ba]i lokali madwar nofs Malta u G[awdex. Iva, issa huwa importanti li sal-festi talIndipendenza li ;ejjin, irridu nkunu lesti biex immorru f’kull dar Maltija u G[awdxija. Dan il-pro/ess irid jitkompla sentejn wara fin-nofs l-ie[or ta’ Malta u G[awdex biex min hemmhekk inkomplu birrankatura g[all-elezzjoni ;enerali li ;ejja. Minn dawn il-kolonni nappella lit-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista li kif kien dejjem il-protagonist g[all-kisbiet kbar li saru f’pajji]na, hekk ukoll ikun il-protagonist g[all-;ejjieni. Nemmen li jasal il-waqt li nibnu moviment ta’ strate;ija ta’ fejn irridu nwasslu lil pajji]na kif ukoll lill-poplu tag[na fi]-]mien li ;ej. Dan jista’ jitwettaq g[ax kif g[amilna fil-passat irridu nkomplu na[dmu biex nilqg[u g[all-isfidi li j;ib mieg[u l-futur. A. Farrugia San Pawl il-Ba[ar

Aktar su;;erimenti

Nixtieq li l-Partit Nazzjonalista jieqaf ikun apolo;etiku u jsir [afna iktar proattiv. Ir-ri]ultat li g[adu kemm kellna fl-elezzjoni g[all-membri tal-Parlament Ewropew kien ta’ sodisfazzjon kemm g[all-Partit Nazzjonalista kif ukoll g[all-Partit Laburista. Tal-ewwel kien kuntent li rnexxielu jattwa l-mira li jikseb it-tielet si;;u u tat-tieni kien kuntent li, wara erbatax-il xahar, ]amm il-ma;;oranza ta’ voti li kiseb fl-elezzjoni ;enerali. Jekk xejn, il-Partit Nazzjonalista mar a[jar g[ax reba[ si;;u spejje] tal-Partit Laburista, xi [a;a li ]gur li dan tal-a[[ar qatt ma xtaq. Illum ilPartit Nazzjonalista g[andu vu/i ikbar waqt li l-Partit Laburista g[andu vu/i inqas fil-Parlament Ewropew. Niddejjaq nisma’ [afna Nazzjonalisti jmaqdru dak li sar fil-passat. Donnu li kollox [a]in sar ta[t il-Partit tag[na. Jinsew dawn in-nies il-;id kollu li sar fejn Malta u G[awdex issebb[u daqs qatt qabel. Insew il-biljuni ta’ ewro li ;ab il-Partit biex Malta u G[awdex ikunu l-g[axqa g[alina lkoll u g[al rekord ta’ turisti li ;ew sena wara l-o[ra. Insew l-eluf ta’ impjiegi li n[olqu li ]ammew il-qg[ad fost l-iktar livelli baxxi fl-Ewropa. Intesiet liskola li nbniet kull sena. Sa issa dal-Gvern g[adu ma bediex pro;ett wie[ed li hu wie[ed. Kulma g[amel hu li kkonkluda lpro;etti sbie[ tal-PN.

Kollox intesa g[ax issa g[andna Gvern li b’mod intelli;enti g[araf li sena wara li tela’ kien hemm l-elezzjoni Ewropea u allura raxx kemm jista’ l-b]ar f’g[ajnejn il-poplu Malti. Ir-ri]ultati miksuba jindikaw li l-poplu Malti ftit li xejn jimpurtah li l-Gvern qed ibig[ ru[u meta ivvinta lkwistjoni ta/-/ittadinanza. L-istess wera li ma jimpurtahx li lGvern se jankra tanker mimli periklu fil-bajja ta’ Marsaxlokk. Il-poplu ma jag[tix kas li hawn [afna medicini out of stock jew li hawn stennija twila biex wie[ed jinqeda l-isptar. L-aqwa li mhux hu! X’jimpurtah mit-transfers? F’dan kollu l-Gvern irnexxielu jog[;ob lil sezzjonijiet kbar talpoplu billi raxxlu l-b]ar u tah i//ej/a …biex jisraqlu l-vot. G[ax il-poplu l-aqwa li jislo[ xi [a;a spejje] ta’ dawk li j[allsu t-taxxa. Sabi[ tircievi /-/ekk ta/-children allowance, tal-[lasijiet tal-VAT e// lejlet l-elezzjoni. Il-ftehim li sar qabel l-elezzjoni ma’ diversi entitajiet b[all-ka//aturi, il-gays, l-i]viluppaturi, kollha kienu jfissru voti garantiti. Minn dan kollu ]gur li reba[ il-Partit Laburista u ]gur li sofra l-Partit tag[na. Dawn huma eluf ta’ voti. Din hija lezzjoni li l-PN g[andu jitg[allem darba g[al dejjem li meta jkun fil-gvern l-ewwel jaqdi lin-nies tieg[u. Mhux kul[add igorr li ta[t il-PN, inNazzjonalisti batew in;ustizzji li g[adhom isofru sal-lum. U qed igawdu l-Laburisti! Il-PN irid jie[u [sieb immedjat il-midja li g[andu kontrih. Ftit, jekk hemm, mezzi tal-midja li almenu jag[tu spazju ndaqs li]]ewg partiti. L-istazzjonijiet kollha kukkanja kif jappo;;jaw lillPL. Kollox ]bilan/jat kontra lPN. X’ma jivvanta;;jax ru[u lPL! Nie[du [sieb li n;ibu iktar reklami lejn il-mezzi Nazzjonalisti. Fl-a[[ar nett nixtieq nag[mel su;;eriment ie[or dwar il-finanzi tal-PN. F’din l-a[[ar elezzjoni lPN kiseb kwazi mitt elf vot. IlPN g[andu jibda kampanja fejn ji;bor almenu [ames ewro minn kull min ivvota lill-PN. Jistg[u jit[allsu bin-nifs ukoll. B’hekk inkunu veru qed ng[inu lillPartit. Barra minn hekk naraw li kull min ivvota lill-PN jittessera mal-Partit. Dawn huma flus li jg[inu lill-Partit f’dan il-mument diffi/li. G. Calleja San :iljan

L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-pa;na


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

11

OPINJONI

Ma naqtg[u qalbna qatt... nibqg[u na[dmu u nistinkaw biex nirb[u lura l-fidu/ja tal-poplu G[addiet aktar minn ;img[a mit-telfa di]appuntanti li ;arrab il-Partit Nazzjonalista fl-elezzjoni tal-Parlament Ewropew. Din it-telfa b’ma;;oranza kbira ta’ voti g[all-Partit Laburista tag[ti tama lill-Partit Nazzjonalista hekk kif il[aqna ttragward li g[all-ewwel darba flistorja llum g[andna tliet membri tal-Parlament Ewropew g[annom tal-Partit. Dan hu tragward li g[andu jikkonsla xi ftit lil kull min tassew i[obb lill-Partit tag[na li f’dawn l-a[[ar snin [adem mhux ftit biex biddel lil Malta g[alla[jar u biex pajji]na jkompli jikseb aktar su//essi fl-Ewropa. Triq diffi/li

Minkejja kollox, ir-ri]ultat tal24 ta’ Mejju li g[adda juri bi/-/ar li t-triq tal-Partit Nazzjonalista biex nirb[u l-elezzjoni ;enerali tibqa’ diffi/li i]da mhux impossibbli u g[aldaqstant je[tie; li nirduppjaw l-isforzi tag[na biex flimkien nil[qu l-g[an li ner;g[u naraw lill-Partit Nazzjonalista partit rebbie[ u tal-poplu. Jidher /ar li l-poplu g[adu mhux qed jafda bi]]ejjed lillPartit tag[na u minkejja li f’dawn l-a[[ar xhur [dimna biex naraw il-bidliet met[ie;a fil-Partit tag[na, xorta wa[da ma ksibniex voti bi]]ejjed biex ng[idu li bdejna nirkupraw id-differenza. Madankollu, jien g[andi fidu/ja fil-Kap Simon Busuttil u fit-tmexxija tal-Partit. Konvint li l-[idma li saret u li qed issir mittmexxija se tkun qed twassalna biex fi]-]mien qasir niksbu lfidu/ja li hemm b]onn u flimkien ner;g[u naraw lil dan il-partit popolari u b’sa[[tu.

Therese Comodini Cachia, Roberta Metsola u David Casa – it-tliet kandidati tal-Partit Nazzjonalista eletti f’isem il-PN fl-elezzjoni tal-24 ta’ Mejju li g[adda... tragward ferm importanti mil[uq mill-PN

b’sa[[ithom ferm iktar milli kienu sena ilu. Dan kollu g[andu jag[mel kura;; lil kul[add u [add m’g[andu jistenna li l-affarijiet se jitran;aw f’sena wa[da ta’ tmexxija. F’din l-ewwel sena tlajna muntanja li xejn ma kienet fa/li. Il-Partit indirizza l-problemi u ma ddejjaqna xejn nie[du de/i]jonijiet fl-a[jar interess talProblemi finanzjarji Partit. Ma nistg[ux nieqfu hawn Casa Jibqa’ fatt mag[ruf li f’dawn l- u issa li tlajna bi//a sew minn din David david.casa@europarl.europa.eu a[[ar xhur il-Partit Nazzjonalista it-telg[a je[tie; li n]idu l-isforzi kien mifni jindirizza l-problemi tag[na biex na//ertaw li nil[qu tfinanzjarji tal-Partit i]da llum tragward tag[na. di;à nistg[u ng[idu li l-kumpaniAra ta[sbu li din it-telg[a se min se jkompli jag[milha diffi/li ji tag[na huma sostenibbli u tkun fa/li, anzi se jkun hemm u impossibbli li nil[qu dan ittragward. Madankollu, [bieb, a[na nies b’qalb kbira u m’a[na Minkejja kollox, ir-ri]ultat tal-24 se n[allu lil [add iwaqqafna. ta’ Mejju li g[adda juri bi/-/ar li Permezz ta’ dan l-artiklu nixtieq ner;a’ nwassal ir-ringrazzjat-triq tal-PN biex nirb[u l-elezzjoni ment tieg[i lil dawn l-eluf kollha ;enerali tibqa’ diffi/li i]da mhux li tawni l-ewwel preferenza flelezzjoni tal-Parlament Ewropew impossibbli u g[aldaqstant kif ukoll lil dawn li tawni prefje[tie; li nirduppjaw l-isforzi erenza fil-vot tag[hom. tag[na biex flimkien nil[qu Is-su//essi tieg[i huma ssu//ess tag[kom g[aliex dak li l-g[an li ner;g[u naraw lill-Partit ksibt wara g[axar snin ta’ [idma Nazzjonalista partit rebbie[ fil-PE hu konferma tal-appo;; tag[kom f’dawn l-a[[ar snin. u tal-poplu

L-ammont kbir ta’ voti li ksibt jimlieni b’kura;; biex inkompli na[dem b’umiltà u fl-a[jar interess tal-poplu Malti u G[awdxi. G[al darb’o[ra fir-rwol tieg[i b[ala Kap tad-Delegazzjoni Maltija rrid na[dem bis-s[i[ biex nirre/iproka l-fidu/ja talKap fija u biex na//erta, kif m’g[andix dubju li se ji;ri, li ttliet deputati tag[na jkunu aktar effettivi mit-tliet deputati talPartit Laburista. Na[dmu lkoll flimkien Nie[u din l-opportunità biex nifra[ li]-]ew; kollegi tieg[i

Roberta Metsola u Therese Comodini Cachia li issa se

nkunu qed na[dmu flimkien f’din il-le;i]latura kif ukoll insellem lill-kandidati l-o[ra talPartit Nazzjonalista li ma kinux eletti fil-PE. It-tmien kandidati l-o[ra g[andhom ukoll missjoni fissnin li ;ejjin u je[tie; li jkomplu ja[dmu fil-Partit Nazzjonalista biex flimkien inkomplu bilpro/ess tag[na [alli nsiru partit iktar b’sa[[tu u rebbie[. Jien fidu/ju] li nistg[u nil[qu dan l-g[an u g[alhekk se nkun qed nag[ti sehmi f’dan kollu. In[e;;e; lilek biex tkompli tag[ti dan il-kontribut waqt li t[e;;e; lil nies ;odda jissie[bu mag[na.

G[andi fidu/ja fil-Kap Simon Busuttil u fit-tmexxija tal-Partit. Konvint li l-[idma li saret u li qed issir mit-tmexxija se tkun qed twassalna biex fi]-]mien qasir niksbu l-fidu/ja li hemm b]onn u flimkien ner;g[u naraw lil dan il-partit popolari u b’sa[[tu


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

12

LIL HINN MINN XTUTNA

Is-Sirja> Elezzjoni farsa f’nofs gwerra /ivili Ilbiera[ is-Sirjani fil-parti talpajji] fejn g[ad g[andu l-kontroll il-Gvern, g[all-ewwel darba suppost kellhom elezzjoni biex jag[]lu l-President wara [akma ta’ kwa]i 45 sena mill-familja Assad. Qed nikteb ‘suppost’ g[ax minkejja t-tibdil li sar fl-2012 firreferendum li r-re;im g[amel wara li bdew ir-rewwixti, biex aktar minn kandidat wie[ed seta’ jikkontesta l-elezzjoni, din issena l-parlament g[adda li;i li huma biss dawk li ilhom jg[ixu fil-pajji] g[al dawn l-a[[ar g[axar snin li setg[u jikkontestaw. B’hekk persuna;;i talOppo]izzjoni li jinsabu e]iljati ma setg[ux jikkontestaw, filwaqt li l-President attwali Baxar alAssad (li ‘wiret’ il-poter millmewt ta’ missieru Hafez fis-sena 2000, wara [akma ta’ 30 sena) iddikjara li ma jara l-ebda ra;uni g[ala hu ma kellux jikkontesta. Anzi, skont il-Ministru tal-informazzjoni tieg[u Zoabi, “ilma;;oranza assoluta” tas-Sirjana riedu li Assad jer;a’ jsir President. Infatti hekk se juru r-ri]ultati tal-elezzjoni tal-biera[, imma huwa fatt li din l-elezzjoni la riduha tal-Oppo]izzjoni u lanqas il-komunità internazzjonali, g[as-sempli/i fatt li din kienet elezzjoni o[ra farsa taddemokrazija, b’ri]ultat mag[ruf minn qabel. G[alhekk qed nikteb dwarha llum u mhux ;img[a ilu, g[ax, appuntu ma kien hemm lebda aspettattiva dwarha. Bojkott mill-Oppo]izzjoni Il-Koalizzjoni Nazzjonali Sirjana tal-Oppo]izzjoni (li anki l-Gvern Malti fit-22 ta’ Marzu tas-sena l-o[ra rrikonoxxa b[ala l-uniku rappre]entant le;ittimu tal-poplu Sirjan) mill-ewwel

kienet iddikjarat li ma kinitx se tie[u sehem fl-elezzjoni, g[ax m’emmnux li din kienet se tkun verament demokratika. Il-mexxej Munzer Aqbiq iddikjara li bidla fil-Gvern Sirjan setg[tet ti;i biss minn barra. Mill-banda l-o[ra l-alleanza ‘{bieb tas-Sirja’ – mag[mula minn pajji]i tal-Punent u millGolf G[arbi li jinkludu lill-Istati Uniti, Franza, l-Arabja Sawdija u li t-Turkija – qabel l-elezzjoni ddikjarat li, fid-dawl tal-i]viluppi re/enti fis-Sirja, fejn ma jidhirx tmiem wara tliet snin ta’ ;lied li t[e;;ew mill-protesti kontra l-[akma ta’ Assad, “din lelezzjoni mir-re;im ta’ Assad se tkun parodija tad-demokrazija, se jikxfu r-rifjut mir-re;im talba]i tat-ta[ditiet ta’ :inevra, u se

Joe Calleja jocal@me.com

Tifel jintrefa’ minn missieru waqt /elebrazzjoni tal-[elsien ta’ belt fit-Tramuntana tas-Sirja … fejn ilbiera[ allura ma saritx elezzjoni

Diversi diplomati/i [assew li t-t[abbira li s-Sirja kienet se tag[mel l-elezzjoni presidenzjali tat id-daqqa mortali lill-isforzi ta’ Brahimi f’:inevra, g[ax din l-elezzjoni dehret b[ala sfida minn Assad lill-Oppo]izzjoni mifruxa u l-komunità internazzjonali, u tentattiv tieg[u li jkabbar il-poter tieg[u jkabbru l-firda fis-Sirja”, qalu l‘{bieb tas-Sirja’. Il-fatt li Assad sfida lillOppo]izzjoni u lill-komunità internazzjonali, u minflok ma rri]enja, ikkontesta l-elezzjoni tal-biera[, jista’, sfortunatament, ifisser it-tmiem tal-pro/ess tatta[ditiet tan-Nazzjonijiet Uniti f’:inevra, li kienu wkoll imsejsa fuq tran]izzjoni demokratika. Ebda le;ittimità Il-grupp i[oss li m’hemm lebda le;ittimità f’elezzjoni li qed issir f’nofs gwerra /ivili, u biss f’artijiet ikkontrollati millGvern, b’miljuni ta’ Sirjani m/a[[da mid-dritt tal-vot,

im;ieg[la jabbandunaw djarhom, jew f’kampijiet tarrefu;jati. In-numru ta’ refu;jati Sirjani li [arbu lejn il-Libanu uffi/jalment jaqbe] il-miljun, li flimkien ma’ dawk li [arbu lejn it-Turkija, lIraq, il-:ordan u l-E;ittu skont listimi totali uffi/jali, jaqb]u ]-

]ew; miljun u 600,000 refu;jati. Dan ifisser li s-Sirjani dalwaqt jil[qu lill-Afgani b[ala l-ikbar popolazzjoni ta’ refu;jati fiddinja. Barra minn hekk, maddisa’ miljun ru[ fis-Sirja je[tie;u l-g[ajnuna. Il-grupp, li jinkludi [dax-il pajji], kien qal li “pro/ess elettorali mmexxi minn Assad – li nNazzjonijiet Uniti jikkunsidraw li wettaq krimini tal-gwerra u kontra l-umanità – jirredikola l[ajjiet inno/enti li qed jintilfu f’din il-gwerra.” 150,000 mejta Fil-fatt, Zoabi sostna

li l-operazzjonijiet militari kienu se jkomplu minkejja l-elezzjoni, fi gwerra li n-NU tg[id li di;à ssarrfet f’aktar minn 150,000 vittma. Jidher li qed jirri]ulta dejjem aktar diffi/li li din il-gwerra tintemm b’mezzi politi/i jew diplomati/i. Tant hu hekk li l-isforzi li saru s’issa minn diversi medjaturi bejn il-Gvern u l-

Oppo]izzjoni – minn ta’ quddiem nett l-eks-Segretarju :enerali tan-NU Kofi Annan u lkonsulent u mibg[ut anzjan tanNU l-Al;erin Lakdar Brahimi – ma wasslu mkien. Dan tal-a[[ar, uffi/jalment irRappre]entant Spe/jali Kon;unt tan-NU u l-Lega G[arbija, kien organizza ]ew; rawnds ta’ negozjati f’:inevra, bejn rappre]entanti ta’ Assad, u talOppo]izzjoni li jriduh iwarrab. B[alma qed nikteb, ma kienx hemm progress minn dawk itta[ditiet, g[alkemm Brahimi xorta wa[da ried ikompli bilpro/ess ta’ :inevra biex isib soluzzjoni negozjata li ttemm il;lied, jing[ata bidu g[al tran]izzjoni politika, u bidu talpro/ess g[ar-rikon/iljazzjoni bejn il-partitarji u l-avversarji ta’ Assad. Daqqa mortali

Imma diversi diplomati/i [assew li t-t[abbira li s-Sirja

kienet se tag[mel l-elezzjoni presidenzjali tat id-daqqa mortali lill-isforzi ta’ Brahimi f’:inevra, g[ax din l-elezzjoni dehret b[ala sfida minn Assad lillOppo]izzjoni mifruxa u lillkomunità internazzjonali, u tentattiv tieg[u li jkabbar il-poter tieg[u. Il-kelliema g[an-NU Stephanie Dujarric kienet qalet li Brahimi u s-Segretarju :enerali Ban Ki-moon kienu “wissew li lfatt li jsiru elezzjonijiet fi//irkustanzi attwali, f’nofs gwerra g[addejja u l-konsegwenti /aqliq tal-massa tal-popolazzjoni kien se jeffettwa [a]in il-pro/ess politiku u jfixkel il-prospetti ta’ soluzzjoni pa/ifika.” Brahimi kien tkellem /ar ma’ diversi diplomati/i li jekk issir lelezzjoni hu kien se jirri]enja, u hekk g[amel [mistax ilu. Il-prede/essur tieg[u, Kofi Annan, ukoll kien irri]enja frustrat, f’Awwissu tal-2012. Hu wkoll kien ilmenta mill-fatt li rrappre]entanti permanenti talKunsill tas-Sigurtà tan-NU ma rnexxilhomx jing[aqdu f’sej[a g[at-tmiem tal-vjolenza u tran]izzjoni politika pa/ifika. Il-Gvern Sirjan u r-Russja akku]aw lill-Istati Uniti, ’lIngilterra u lil Franza li qed idg[ajfu l-isforzi tal-pa/i billi jg[inu lill-Arabja Sawdija, litTurkija u lill-Qatar biex jiffinanzjaw u jarmaw lir-ribelli. Imma fil-fatt hija r-Russja, appo;;jata mi/-?ina, li u]at ilveto fil-Kunsill tas-Sigurtà tanNU, kontra tliet ri]oluzzjonijiet li kkundannaw lill-Gvern ta’ Assad, u heddew sanzjonijiet filwaqt li ]ammewh responsabbli g[all-krimini tal-gwerra. It-tama hi li l-poplu Sirjan ma jibqax isofri aktar fi gwerra /ivili, li minbarra x-xewqa talpoplu g[all-bidla, qasmet [afna lill-popolazzjoni, g[alkemm mhux g[alkollox, fuq ba]i settorjali reli;ju]a jew etnika wkoll. U din tista’ tkun problema li lpajji] [ieles se jkollu jaffronta, flimkien ma’ dik tar-radikali]mu I]lamiku.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

13

MADWARNA

Tifkira tal-irvellijiet tas-7 ta’ :unju 1919 Il-Kumitat ?elebrazzjonijiet Nazzjonali u Re;jonali flimkien mad-Dipartiment talKultura fi [dan il - Ministeru g[al G[awdex bil-kollaborazzjoni tal - Kunsill Lokali tax Xag[ra se jag[mel it-tifkira talirvellijiet tas-Sette Giugno bi programm ta’ attivitajiet nhar il-:img[a, 6 ta’ :unju 2014. Fid-9 a.m. fil-Knisja Ba]ilika ta’ Marija Bambina fix-Xag[ra, G[awdex , issir quddiesa mmexxija mill - Ar/ipriet Carmelo Refalo u animata millorganista Ivan Attard. Jie[du sehem ukoll it-tfal tal-Iskola Primarja tax-Xag[ra. Wara ssir i/-/erimonja kommemorattiva li tfakkar lil :u]eppi Bajada, wie[ed millvittmi ta’ dawn l-irvellijiet, li kien joqg[od ix - Xag[ra . Jindaqqu l - Last Post u r Reveille minn ]ew; suldati talForzi Armati ta’ Malta u jsir ittqeg[id ta’ kuruni f’ri;lejn ilplakka kommemorattiva ta ’ :u]eppi Bajada fi Triq Bullara, ix-Xag[ra. L - g[aqdiet u l - entitajiet li jixtiequ jpo;;u bukkett jew kuruna ta’ fjuri [dejn dan il- L-ir[ama li tfakkar lil :u]eppi Bajada, wie[ed mill-vittmi ta’ dawn l-irvellijiet, li kien joqg[od ix-Xag[ra mafkar huma mitluba jinfurmaw lill-Uffi//ju tal-Kultura Rundle fil-Belt Victoria, issir vittmi u G[awdxin involuti fil- Monsinjur Joe Vella Gauci, l- UNESCO u l - President tal u Delegat Kumitat ?elebrazzjonijiet i/ - /erimonja tal - inawguraz - ;rajjiet tas-Sette Giugno. Il- Ambaxxatur ta’ G[awdex. Fil-11 a.m. fil-;onna ta’ Villa zjoni uffi/jali tal-mafkar tal- mafkar ji;i inawgurat minn Permanenti ta ’ Malta g[all - Nazzjonali u Re;jonali.

Id-Dar tal-Providenza tifra[ lit-tim Malti li wasal sal-qu//ata tal-Muntanja Everest Id-Dar tal-Providenza tifra[ lil Gregory Attard, Matthew Xerri u Douglas Barbaro Sant li rnexxielhom jitilg[u sal-qu//ata tal-Muntanja Everest, 8,848 metru ’l fuq mil-livell tal-ba[ar. Sfortunatament, Raphael Fenech Adami, ir-raba’ membru tat-tim kellu jabbanduna l-attentat li jasal sal-qu//ata. Fr Martin Micallef, id-Direttur tad-Dar, jirringrazzja lill-membri kollha tat-tim li da[lu g[al din l-avventura iebsa b’risq Id-Dar talProvidenza. Huma qed jittamaw li jirnexxilhom ji;bru €30,000. G[adek tista’ tag[mel id-donazzjoni tieg[ek billi tid[ol fil-website www.everest14.com#charity. It-tim Malti kien telaq minn Malta fil-bidu ta’ April g[allispedizzjoni Muntanja Everest 2014. Din id-darba t-tlug[ salqu//ata sar min-na[a tal-Grigal tal-muntanja.

Agenda ti;bor €1,000 g[all-Fondazzjoni Inspire b’ver]joni ;dida tal-kanzunetta ‘Happy’ Agenda Bookshop ;abret g[all-Fondazzjoni Inspire hekk kif g[amlet arran;ament ;did tal-kanzunetta popolari ‘Happy’ ta’ Pharrell Williams. Il-kampanja [adet xempju ta’ music video fejn impjegati, klijenti, tfal u anke nies libsin kostumi ta’ annimali, fost o[rajn, ji]fnu u jkantaw malmelodija ta’ ‘Happy’. Il-video mu]ikali ttella’ b[ala parti minn kampanja ta’ ;bir ta’ fondi g[all-karità fuq il-Facebook page tag[ha €1,000

(http>##www.facebook.com#A gendaBookshop) dakinhar ta’ {add il-G[id, u ewro ng[ata b[ala donazzjoni lill-Inspire

Gregory Attard

kull darba li xi [add kien i[alli ‘like’ fuq il-post. Bis-sa[[a talfans kollha tal-Facebook page tal-Agenda, il-video fih innifsu rawh 100,000 persuna, tqassam man-networks tan-nies g[al

aktar minn 400 darba u r/ieva 1,000 ‘like’ sal-a[[ar ta’ April. “L-g[amla ta’ video ferrie[i u sempli/i b[al dan sarrfet f’impatt po]ittiv [afna fuq limpjegati u l-klijenti talAgenda. Sakemm ikkontribwejna g[al kaw]a li verament hi ta’ ;id g[all-komunità Maltija, kollha kemm a[na konna mimlijin ener;ija po]ittiva,” qalet Caroline Wirth, id-direttur ta’ Miller Distributors Ltd. L-g[an tal-Inspire hu li tipprovdi aktar opportunitajiet sabiex jintla[aq a[jar il-potenzjal ta’ nies b’di]abbilta, blg[ajnuna ta’ servizzi edukattivi, terrapewti/i u ta’ divertiment. Globalment, din id-diska g[amlet su//ess kbir, kemm b[ala parti mis-soundtrack ta’ Despicable Me 2 u b[ala track ewlenija fl-album ta’ Williams, G I R L.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

14

MADWARNA

Pubblikazzjoni o[ra mill-aqwa mill-Fondazzjoni Patrimonju Malti Il - Fondazzjoni Patrimonju Malti g[adha kemm nediet ktieb ie[or tal - aqwa livell . Musical Instruments of the Maltese Islands : History , Folkways and Traditions hu l ewwel ktieb li qatt inkiteb f ’ Malta li b ’ mod sistematiku jittratta dak li hu element essenzjali tal - identità Maltija – it - tradizzjonijiet u l - istorja tal - mu]ika lokali . Qatt qabel ma sar studju daqshekk dettaljat dwar ir rikkezza tal - panorama mu]ikali Maltija . Anna Borg Cardona u]at dokumenti u ikonografiji kif ukoll ammont kbir ta ’ ri/erka etnografika biex tag[ti stam pa /ara tal - kultura strumentali Maltija . Dan l - istudju jittratta kollox – mill aktar strument effimeru mag[mul mit - tfal g[al dawk aktar komplessi b[a] - ]aqq u l - kitarri . Jittratta wkoll kif dawn l - istrumenti jissawru .

Anna Borg Cardona tid diskuti wkoll il - qafas storiku li influwenza l - u]u ta ’ dawn l istrumenti matul i] - ]mien . Dan il - ktieb hu frott ta ’ snin ta ’ ri/erka minn Anna Borg Cardona , esperta ewlenija f ’ dan il - qasam . L - awtri/i ddedikat [ajjitha fir - ri/erka fuq strumenti mu]ikali , kant , mu]ika u ]fin Malti . Fl - 20 1 2 ing[atat Fellowship ming[and il - London College of Music g[all - kisbiet professjonali fil - qasam u ltal - organolo;ija mu]ikolo;ija . Pubblikazzjonijiet mill - ist ess awtri/i jinkludu A Musical Legacy: Malta- relat ed music found in foreign libraries ( 2002) u Daqq , g[ana u ]fin Malti ( 2007) . Musical Instruments of the Maltese Islands, li hu mimli illustrazzjonijiet sbie[ qed jinbieg[ fil - [wienet tal - kotba ewlenin g[all - prezz ta ’ € 60 .

Il-qoxra tal-ktieb ‘Musical Instruments of the Maltese Islands> History, Folkways and Traditions’

Sar il-Kungress tal-Laj/i Dumnikani Maltin

Wie[ed mix-xog[lijiet ma[duma mill-artist Dione Borg u li b[alissa jinsabu g[all-wiri fi/-?entru ta’ Kultura Nazzjonali, fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone

Wirja ta’ pittura mill-artist Dione Borg F’dawn il-jiem l-G[aqda Filantropika Talent Mosti qed ittella’ wirja ta’ pittura ma[duma mill-artist Dione Borg. Din il-wirja qed tittella’ fi/?entru ta’ Kultura Nazzjonali, fir-Razzett tal-Marki] Mallia

Tabone, Triq Wied il-G[asel, ilMosta. Din il-wirja tibqa’ miftu[a g[all-pubbliku kuljum sal-14 ta’ :unju. Din l-attività g[andha l-kollaborazzjoni s[i[a tal-Kunsill

Skolastiku tal-Iskola Sekondarja Bniet fi [dan il-Kulle;; Marija Re;ina. G[al aktar tag[rif ]uru www.talentmosti.com u l-pa;na ta’ Facebook ‘razzett talmarki]’.

‘Il-fer[ li tkun Nisrani’ kienet it-tema prin/ipali talKungress tal-Laj/i Dumnikani Maltin li sar filkunvent tad-Dumnikani, irRabat f’Mejju. Il-Kungress infeta[ b’mumenti ta’ riflessjonijiet spiritwali minn rappre]entanti talknejjes Kristjani f’Malta mmexxija minn Fr. Joseph Bonnici. Wara, Donna Orsuto g[amlet id-diskors prin/ipali ta’ dan il-Kungress. Hi tkellmet dwar il-qawwa tad-dokument ‘Il-Fer[ tal-Van;elu’ tal-Papa Fran;isku li fih jenfasizza l-qawwa li l-fer[ tanNisrani u g[an-Nisrani jinkiseb biss meta n-Nisrani jag[mel esperjenza [ajja talVan;elu. Waqt il-Kungress sar ukoll

forum immexxi minn Mario Mallia, il-Kap ta’ St. Albert the Great College, dwar ilFer[ tal-Van;elu: Sehem illaj/i fil-Knisja Maltija tallum. Fih [adu sehem Joe Farrugia, id-Delegat ta’ Mons. Arcisqof g[al-Laj/i; Joyce Cassar, producer televi]iv; Fr. Mark Montebello, kittieb; u Laurence Grech, ekseditur tas-Sunday Times. Wara, Donna Orsuto re;g[et tat il-fehma tag[ha dwar ir-realtà Maltija tal-laj/i u Fr. Frans Micallef OP Provin/jal g[alaq il-Kungress b’diskors li fih enfasizza l[idma bla waqfien li l-Ordni Dumnikan f’Malta qed iwettaq biex flimkien mal-laj/i jwassal il-kelma ta’ Alla filg]ejjer Maltin.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

15

A{BARIJIET TA’BARRA

Battalji [orox madwar il-belt ta’ Sloviansk L-UKRAJNA Il-belt ta’ Sloviansk, li hi kkontrollata mir-ribelli separatisti li jridu l-unjoni marRussja, g[addiet minn battalji [orox, ilbiera[, bil-qawwiet talUkrajna jibbumbardjaw lin[awi anki waqt li l-ajruplani tal-gwerra g[addew kontinwament minn fuq iz-zona tal-;lied. Il-battalji komplew anki filmadwar ta’ Sloviansk, bilMinisteru g[all-Intern talUkrajna jsostni li nqerdu numru ta’ checkpoints li kienu tellg[u s-separatisti. Dan waqt li rapporti o[ra rreferew ‘g[all-qtil u l-feriment’ ta’ suldati tal-Gvern li kienu sfaw attakkati mirribelli qrib ta’ din il-belt. L-Ukrajna tal-Lvant ilha l;img[at mifnija bil-konfronti bejn it-truppi tal-Gvern u l-militanti li jappo;;jaw lil Moska u li ilhom il-;img[at jokkupaw iz-zoni u l-ibliet strate;i/i firre;jun. Intant, il-Ministeru g[allIntern Ukren, ilbiera[, [e;;e; biex ir-residenti ta’ Sloviansk u n-nies li qeg[din jg[ixu fl-ibliet (;irien) ta’ Kramatorsk u Krasnyi Lyman jibqg[u msakkrin fi djarhom waqt li kienet

Is-separatisti armati qed isiru ‘dejjem aktar aggressivi’ g[addejja ‘l-fa]i attiva’ kontra s-separatisti. Fl-istess [in, m’hemm l-ebda konferma g[ar-rapporti tas-separatisti fis-sens li huma rnexxielhom jeqirdu ‘ajruplan, helicopter u diversi tankijiet tal-gwerra’ tal-qawwiet Ukreni. Madankollu kien hemm ukoll il-;lied qalil fl-in[awi ta’ Kramatorsk, li jinsab g[axar kilometri biss ‘il bog[od minn Sloviansk u fost l-isparar kontinwu ta’ artillerija. Skont il-korrispondenti, isseparatisti armati qed isiru ‘dejjem aktar aggressivi’ fl-attakki tag[hom fuq il-po]izzjonijiet tal-qawwiet tal-Gvern Ukren u fejn qeg[din jippruvaw jiksbu kwantita ta’ armamenti u munizzjon mill-ba]ijiet tal-in[awi.

Il-Presidenti Obama (xellug) u Komorowski jirreferu g[al xulxin waqt il-konferenza talbiera[ fil-belt ta’ Varsavja

Stimolu g[all-istazzjonar tal-militar Amerikan fl-Ewropa IL-POLONJA Il-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, [abbar pjani g[al fond li hu ekwivalenti g[al biljun dollaru Amerikan u li hu inti] biex i]id l-istazzjonar talqawwiet militari (Amerikani) fl-Ewropa. Obama qal dan waqt ]jara filPolonja u qabel da[al g[al programm ta’ laqg[at malMexxejja tan-NATO li kellhom jindirizzaw il-kri]i tal-Ukrajna.

Il-;lied ‘ming[ajr is-sehem tal-Gvern’ kapa/i jaqsam il-pajji] IL-LIBJA

Il-Prim Ministru ;did tal-Libja, Ahmed Maetig, wissa li l-inizjattivi armati kontra l-estremi]mu li ma jkunux jinvolvu l-qawwiet tal-Gvern g[andhom iservu ‘biex jaqsmu l-pajji]’ u jnisslu aktar kaos. Dan meta l-awtoritajiet fi Tripli jinsabu inkwetati bil-kbir dwar la[[ar ;lied qalil, f’Benghazi, bejn il-qawwiet irregolari li huma leali g[al eks-:eneral tal-Armata u l-militanti tal-moviment Ansar al-Sharia. Mietu ‘l fuq minn g[oxrin persuna fl-a[[ar ;lied li [alla wkoll l-g[exieren tal-midruba, u l-Prim Ministru Maetig – li kien elett mill-Parlament ix-xahar li g[adda – ma tilifx i]-]mien biex jikkundanna d-dmija waqt laqg[a talKabinett ;ewwa l-kapitali

Libjana. Maetig tenna li l-Gvern ;did die[el g[ad-doveri tieg[u b’sens ta’ impenn u fejn hu determinat li jipprote;i lill-poplu fi ]mien diffi/li. Hu g[amilha /ara li lGvern se jassumi r-responsabbilta g[as-sigurta u filwaqt li lest biex jimplimenta l-mi]uri ne/essarja, m’g[andux i]omm lura milli jikkonfronta lit-terroristi u l-estremisti li qeg[din jheddu l-istabbilita. ‘L-estremi]mu hu ina//ettabbli, i]da l-impenji kontra tieg[u li ma jkollhomx is-sehem tal-Gvern iwasslu biss g[all-firda tal-pajji] kif ukoll g[all-konsegwenzi li jistg[u jkunu diffi/li li jitran;aw ‘il quddiem’, sa[aq Maetig. Il-Gvern tal-Libja qed jimpenja ru[u wkoll ‘biex ma j[alli lil

[add jhedded lill-;irien tieg[u’ u meta l-pajji] ilu g[addej minn taqlib konsistenti mindu kkrolla l-eks-re;im tad-dittatur Muammar Gaddafi, waqt ilgwerra /ivili tal-2011. Fil-pre]ent, Khalifa Haftar, leks-:eneral tal-Armata Libjana, qed imexxi kampanja armata biex je[les il-Libja mill-gruppi talmilizzji li qed jikkontrollaw numru ta’ zoni u li skont hu ‘t[allew jag[mlu li jridu’ millGvern federali ta’ Tripli. Filwaqt li Haftar g[andu lappo;; ta’ diversi elementi fost lArmata tal-Libja proprja, l-militanti tal-grupp armat Ansar al-Sharia jitqiesu b[ala avversarju iebes u fejn qeg[din joqtlu numru sostanzjali ta’ suldati Libjani.

Intant, Obama (li g[andu wkoll ]jarat fil-Bel;ju u fi Franza) enfasizza li s-sigurta talalleati Ewropej ta’ Washington hi xi [a;a ‘sagrosanta’ fi ]mien meta l-Kremlin tar-Russja qed ji/[ad li qed jappo;;ja lisseparatisti armati fl-Ukrajna tal-Lvant. Il-Ministri tad-Difi]a tanNATO kienu qed i[ejju g[al laqg[a fi Brussell biex jiddiskutu l-implikazzjonijiet g[assigurtà ‘mill-azzjonijiet tar-Russja’, g[at-tul ta]-]mien. Wara li spezzjona skwadra ta’ piloti mal-qawwiet tal-ajru Pollakki u Amerikani, Obama insista dwar l-impenn ta’ pajji]u g[as-sigurta tal-Polonja u lpajji]i alleati fl-Ewropa tal-Lvant u ta/-/entru. Meta l-Mexxej Amerikan, imbag[ad, tkellem waqt

konferenza tal-a[barijiet (f’Varsavja) li kien pre]enti g[aliha l-President tal-Polonja, Bronislaw Komorowski, hu wissa lir-Russja biex ma tipprovokax aktar tensjoni fl-Ukrajna. Obama, fl-istess [in, [e;;e; [alli Moska tu]a l-influwenza tag[ha biex i;;ieg[el lis-separatisti armati jirtiraw miz-zoni Ukreni tal-Lvant. Fl-istess [in, il-President Amerikan re;a’ kkonferma limpenn tal-Istati Uniti g[allprin/ipju tan-NATO li tibba]a fuq id-difi]a kollettiva u fejn [abbar il-pjani g[allinizjattiva bit-tema ‘European Reassurance’. Intant, dan il-programm li se jiffinanzja l-istazzjonar addizzjonali talmilitar Amerikan fl-Ewropa je[tie; xorta l-approvazzjoni tal-Kungress ta’ Washington.

:urnata Sqallija Agri Turismo u Shopping Organizzata mill-APAN

Nhar is-Sibt 21 ta’ :unju G[al aktar informazzjoni /empel lil Euro Tours fuq> 2596 5555 # 2596 5229 # 21223295


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

16

A{BARIJIET TA’ BARRA

Qrib ta’ ]blokk fil-;lieda kontra l-kan/er tal-;ilda^ L-ISTATI UNITI

}ew; nisa ?ini]i jimxu minn [dejn il-logo ta’ Google quddiem il-kwartieri ta’ din il-kumpanija Amerikana f’Beijing. L-awtoritajiet Komunisti ta/-?ina, fil-pre]ent, qeg[din jimblukkaw jew ifixklu s-servizzi ta’ Google qabel il-25 anniversarju tal-massakru fi Tiananmen (ritratt> EPA)

Spinta ta’ mi]uri ripressivi qabel il-25 anniversarju ta’ Tiananmen I?-?INA I/-?ina ]iedet il-mi]uri inti]i biex jikkontrollaw id-dimostrazzjonijiet, fost l-arresti kontinwi ta’ avukati, ;urnalisti u attivisti u dan meta l-poplu, illum, qed ifakkar il-25 anniversarju tal-massakru tal-mijiet ta’ attivisti li kien se[[ fi Pjazza Tiananmen ta’ Beijing, fl-4 ta’ :unju tal-1989. L-analisti qed jg[idu li rripressjoni ta’ qabel dan lanniversarju iswed, din is-sena, hi bil-wisq aktar intensiva minn tas-snin pre/edenti. Min-na[a tag[hom, l-awtoritajiet Komunisti ?ini]i qalu li qeg[din jie[du l-azzjonijiet ‘g[all-interessi tas-sigurtà’ u, fost azzjonijiet o[rajn, imblukkaw issearch engines fuq l-internet – inklu]i ta’ Google – g[al dawk

ir-residenti li jridu jfittxu l-informazzjoni u l-materjal relatat malmassakru storiku. Il-protesti tal-1989 mill-attivisti – li kienu jinkludu eluf ta’ istudenti – kontra l-amministrazzjoni Komunista ta’ Beijing jibqg[u b[ala l-akbar dimostrazzjoni ta’ dan it-tip mindu twaqqfet irRepubblika tal-Poplu ta/-?ina, fl-1949. Dakinar, mijiet ta’ eluf ta’ ?ini]i kienu pprotestaw bil-kwiet g[al riformi demokrati/i meta lfolol in;abru, fil-parti kbira, fi Pjazza Tiananmen, fi/-/entru talbelt kapitali. Intant – wara li l-protesti damu g[addejjin il-;img[at – waslet ‘ir-reazzjoni’ tal-awtoritajiet Komunisti ta/-?ina li fl-4 ta’

:unju ta’ dik is-sena bag[tu littruppi u t-tankijiet tal-gwerra flin[awi ta’ Tiananmen fejn inqatlu mijiet ta’ nies fit-toroq. Din is-sena, l-awtoritajiet Komunisti ?ini]i kienu ilhom il;img[at iwissu u jarrestaw linnies, bir-ripressjoni ting[ata spinta kbira fil-;img[a ta’ qabel lanniversarju tal-massakru. Spikka wkoll l-arrest ta’ artist Awstraljan, imwieled i/-?ina, u li kien ta intervista esklussiva lillgazzetta Financial Times. Hu mifhum li f’dan l-artiklu, lartist, Guo Jian, kien ]vela skultura kbira ta’ mudell ta’ Pjazza Tiananmen li kien mag[mul, kollu kemm hu, mill-ikkapuljat. Kelliema g[all-Human Rights

in China, entità g[all-[arsien taddrittijiet umani bba]ata fl-Istati Uniti, irreferew g[all-arrest ta’ numru sostanzjali ta’ akkademi/i, avukati u attivisti fl-in[awi ta/-?ina. Fl-istess [in, il-Foreign Correspondents Club ta/-?ina [are; stqarrija biex jikkundanna l-persekuzzjoni u l-intimidazzjoni kontinwa tal-membri barranin tal-istampa. Dan wara li l-Pulizija tal-Gvern Komunista ?ini] arrestaw ilmembri ta’ crew tax-xandir minn Franza li kienu qed jintervistaw lin-nies dwar is-sitwazzjoni fi Pjazza Tiananmen u interrogawhom g[al sitt sig[at qabel ;eg[luhom jag[mlu ammissjoni li kienet irrekordjata. Min-na[a tag[hom, numru kbir ta’ xhieda f’Beijing qeg[din jitkellmu dwar is-sigurta ‘enormi’ madwar Tiananmen, bil-Pulizija paramilitari t[ares it-toroq u l-pontijiet qrib il-pjazza. Dan meta l-Gvern attwali ta/?ina mhux be[siebu jirrikonoxxi l-anniversarju ta’ Tianamen b’xi forma ta’ tifkira. L-atte;;jament tal-awtoritajiet jidher li ma nbidilx mindu l-Gvern Komunista ?ini] tal-1989 ikkaratterizza lprotesti pa/ifi/i stori/i b[ala ‘rvellijiet kontrorivoluzzjonarji’.

Ir-ri]ultati ta’ ]ew; provi internazzjonali kontra l-kan/er tal-;ilda li jil[aq stat avvanzat qeg[din jitfissru b[ala e//itanti u daqstant ie[or impressjonanti. Dan meta qed jing[ad li ]]ew; trattamenti g[allmelanoma avvanzata huma inti]i biex jg[inu lis-sistema tal;isem li tirre]isti l-mard biex tirrikonoxxi u tikkon/entra fuq ittumuri. Ir-ri]ultati ng[ataw waqt konferenza tal-American Society of Clinical Oncology li saret filbelt ta’ Chicago. Onkolo;ista li qed imexxi l-provi g[al trattament aktar effettiv rigward ilpazjenti morda bil-melanoma qal li l-pembrolizumab – wa[da mill-medi/ini sperimentali inkwistjoni – tidher li g[andha l-potenzjal biex isservi b[ala mudell g[al bidla fit-terapija kontra l-kan/er.

Potenzjal g[al bidla fit-terapija Minbarra l-pembrolizumab, saru wkoll il-provi fuq innivolumab, medi/ina sperimentali o[ra, u qed jing[ad li dawn jistg[u jservu biex jag[lqu lpassa;; bijolo;iku li ju]aw i//elloli tal-kan/er biex jin[bew mis-sistema immunitarja tal-;isem. It-tobba u l-kirurgi jsibuha ferm diffi/li biex jittrattaw ilka]i tal-melanoma avvanzata – jew a[jar is-sitwazzjonijiet meta l-kan/er tal-;ilda jil[aq jinfirex g[all-organi l-o[ra tal-;isem. Fil-fatt, u sa ftit tas-snin ilu, ilpazjenti b’din il-forma ta’ kan/er kienu jing[ataw sitt xhur [ajja biss b[ala medja. Madankollu, il-provi tal-pembrolizumab qeg[din juru li mad69 fil-mija ta’ 411-il pazjent bilmelanoma avvanzata li kienu ntu]aw g[all-prova rnexxielhom jg[ixu g[al tal-anqas sena. Qeg[din isiru wkoll il-provi b’din il-medi/ina sperimentali g[al kontra tipi ta’ tumuri o[rajn li ju]aw l-istess ‘mekkani]mu bijolo;iku’ biex jevitaw irre]istenza naturali tal-bniedem.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

17

A{BARIJIET TA’BARRA

Ju]aw il-klieb fit-tfittxija g[al Madeleine IL-PORTUGALL Il-pulizija tal-Portugall u rRenju Unit qeg[din ju]aw il-klieb im[arr;in waqt l-investigazzjoni ta’ art mitluqa u abbandunata vi/in ir-resort turistiku ta’ Praia da Luz minn fejn kienet g[ebet i/-/kejkna Madeleine McCann, f’Mejju tal-2007. Dan waqt li l-fa]i l-;dida talinvestigazzjoni da[let fit-tieni jum tag[ha. Il-pulizija, b[alissa, qed jikkon/entraw fuq territorju a[rax, li jinkludi wkoll numru ta’ g[oljiet, b[ala parti minn azzjoni kon;unta. Il-[idma tinkwadra fost l-anali]i tal-hekk imsejja[ scrubland li kapa/i titfa’ dawl ;did fuq lg[ajbien misterju] ta’ Madeleine. It-tifla Britannika kellha tliet snin biss meta sparixxiet millkamra tar-resort fejn kienet qed toqg[od flimkien ma’ familtha u minn dakinhar ’l hawn ma dehret qatt aktar. Intant, l-investigaturi, b[alissa qeg[din i[ejju biex jaqilg[u l-art

b[ala fa]i o[ra tat-tfittxija, u liskwadri tal-ispe/jalisti kapa/i ju]aw it-tag[mir radar biex ‘jippenetraw l-art’ u jaraw jekk setax sar xi t[affir fl-in[awi f’Mejju tal-2007. Iz-zona tal-art sostanzjali fejn g[addejja t-tfittxija qed tkun im[arsa l-[in kollu mill-pulizija lokali li qeg[din ukoll jag[mlu r-ronda bil-klieb kontinwament. Dan waqt li l-awtoritajiet qed jittamaw li jsibu xi materjal li jindika d-destin ta’ Madeleine. Linvestigazzjoni g[andha tkompli g[al diversi jiem sakemm liskwadri jidentifikaw l-in[awi ideali fejn jista’ jsir it-t[affir. Filwaqt li z-zona – li tinsab vi/in l-appartament tar-resort Ocean Club – kienet di;à su;;etta g[al tfittxija fil-passat, din linvestigazzjoni titqies b[ala partikolarment sinifikanti, u l-esperti jaqblu li l-awtoritajiet qeg[din jibba]aw fuq informazzjoni li din id-darba g[andha tag[ti l-frott.

Investigata l-pre]enza tal-‘Armla l-Bajda’ IL-KENJA L-awtoritajiet fil-Kenja qed jinvestigaw ir-rapporti li Samantha Lewthwaite, terrorista Britannika mill-aktar perikolu]a u mag[rufa b[ala l-‘Armla l-Bajda’, kienet qed iddur f’diversi lokalitajiet. Din il-mara hi akku]ata b’konnessjoni mal-moviment AlShabab tal-militanti I]lami/i Somali li wettqu numru ta’ attakki qattiela fil-bliet ta’ dan il-pajji]. Ir-rapporti qalu li ‘l-Armla’ x’aktarx li kellha mag[ha skorta tal-pulizija meta hi marret ;o ba]i tal-Armata Kenjana fis-Somalja u qabel hi ‘sparixxiet’ mill-in[awi. Mifhum li l-pulizija kienu akkumpanjaw ‘mara bajda li ma kenitx identifikata’ lejn il-ba]i u wara li hi qaltilhom li kienet qed ta[dem g[al a;enzija tanNazzjonijiet Uniti. Baqa’ mhux mag[ruf il-veru skop tal-mara li ma dehritx aktar wara li uffi/jali g[all-immigrazzjoni ]ammewha milli tivvja;;a ‘aktar ‘il ;ewwa’ fis-Somalja. Ir-ra;el ta’ Lewthwaite kien terrorista suwi/ida li kellu sehem ewlieni fl-isplu]jonijiet tal-bombi li qatlu ‘l fuq minn [amsin persuna fi/-/entru ta’ Londra, waqt l-attakki koordinati tas-7 ta’ Lulju tal-2005, fil-kapitali tar-Renju Unit.

Samantha Lewthwaite

Dan ir-ritratt li ttie[ed f’Di/embru tal-2011 juri lill-Prin/ep Felipe qed jiddiskuti xi [a;a mar-Re Juan Carlos, fil-belt Spanjola ta’ Sivilja (ritratt> EPA)

Il-Kabinett jiddiskuti l-abdikazzjoni tar-Re Juan Carlos SPANJA Il-Kabinett ta’ Spanja ltaqa’ biex jiddiskuti l-passi li jmiss wara l-abdikazzjoni tar-Re Juan Carlos u s-su//essjoni ta’ ibnu, il-Prin/ep Felipe. Dan meta lKostituzzjoni Spanjola m’g[andhiex li;i pre/i]a li tirregola lpro/ess tas-su//essjoni rjali ladarba l-Kap tal-Monarkija jidde/iedi li jwarrab. Ir-Re Juan Carlos, nhar itTnejn, [abbar l-intenzjoni li jabdika wara erbg[in sena fuq ittron ta’ Spanja u l-Ministri Spanjoli issa qeg[din jikkunsidraw abbozz ta’ li;i li, fost o[rajn, jippermetti l-konferma ta’ Felipe b[ala r-Re l-;did. Filwaqt li Juan Carlos, fil-parti l-kbira, kien Re popolari, hu minnu li [afna Spanjoli tilfu lfidu/ja fih f’dawn l-a[[ar snin, spe/jalment wara li fl-2012, kien mar il-Botswana biex jie[u sehem fil-ka//a g[all-iljunfanti,

fi ]mien meta Spanja kienet qed teg[req fil-kri]i finanzjarja. Sadanittant, il-Prim Ministru Spanjol, Mariano Rajoy, tenna li l-Kabinett ta’ Madrid g[andu jikkunsidra l-mi]uri kostituzzjonali me[tie;a biex iwittu ttriq g[as-su//essjoni tal-Prin/ep Felipe. Fl-istess [in, il-le;i]lazzjoni li se tkun ikkonfermata b’ur;enza mill-Kabinett trid imbag[ad tkun approvata millParlament Spanjol. Il-korrispondenti qed jis[qu li dan il-pro/ess kapa/i jdum xahar. I]-]ew; entitajiet ewlenin filParlament – il-Partit Popolari Spanjol ta’ Rajoy u l-Partit So/jalista fl-Oppo]izzjoni – huma leali lejn il-monarkija ta’ Spanja, i]da l-parti l-kbira talpartiti tax-xellug huma kontra u di;à organizzaw dimostrazzjonijiet tul diversi bliet, fosthom Madrid u Bar/ellona.

G[exieren ta’ eluf ta’ Spanjoli [adu sehem f’dawn il-manifestazzjonijiet u, fil-pre]ent, qed i[e;;u g[al referendum dwar il-futur tal-monarkija fi Spanja. L-iSpeaker tal-Parlament Spanjol, Jesus Posada, qed ja[seb li l-passi legali ne/essarji g[as-su//essjoni ta’ Felipe jistg[u jkunu konklu]i sat-18 ta’ :unju, bil-Familja Rjali Spanjola, mbag[ad, tidde/iedi dwar id-data g[all-koronazzjoni. Fl-istess [in, il-Prim Ministru Rajoy qed iwarrab g[as-sej[iet biex isir referendum dwar ilmonarkija, minbarra li jinsisti li din g[andha l-appo;; talma;;oranza tal-Ispanjoli. Ilgazzetta El Pais, intant, tikkalkula li mas-86 fil-mija tad-deputati parlamentari Spanjoli se japprovaw il-li;i spe/jali me[tie;a g[all-konferma tas-su//essjoni tal-Prin/ep Felipe.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

18

A{BARIJIET TA’ BARRA

Bashar al-Assad jidher kwa]i /ert mir-reb[a fl-elezzjonijiet g[all-Presidenza IS-SIRJA Il-President Bashar al-Assad hu l-favorit assolut li jirba[ lelezzjoni g[all-Presidenza tasSirja li saret ilbiera[ fir-re;juni kkontrollati mill-Gvern u losservaturi qeg[din jistennew li Assad ja//erta mit-tielet mandat ta’ poter konsekuttiv li jkun effettiv g[al seba’ snin. Madankollu, il-kriti/i tarre;im ikkundannaw din l-elezzjoni b[ala e]er/izzju qarrieqi u dan minkejja li l-analisti sostnew li l-uffi/jali Sirjani stinkaw kemm fel[u biex jippre]entaw il-vot b[ala mezz li kapa/i jirrisolvi l-kri]i fil-pajji]. Is-Sirja ilha g[al dawn l-a[[ar tliet snin g[addejja bi gwerra /ivili li swiet il-[ajja ta’ g[exieren ta’ eluf ta’ nies, minbarra miljuni tar-refu;jati. Intant, din hi l-ewwel elezzjoni fis-Sirja li fiha qed jidher aktar minn isem wie[ed – f’dan is-sens ta’ membru tal-familja Assad – fuq id-dokument tal-vot, wara g[exieren tas-snin. I]da l-korrispondenti qablu li Maher Hajjar u Hassan al-Nouri

i]-]ew; kandidati li qed jisfidaw lil Bashar al-Assad – mhumiex daqstant mag[rufin mannies, minbarra li huma batew minn numru ta’ ‘]vanta;;i’ waqt il-kampanja elettorali. –

Ma jemmnux li seta’ jdum daqstant fil-poter Hu wkoll indikattiv li l-votazzjoni saret biss fit-territorji tasSirja li huma kkontrollati millGvern, u meta m’hemmx imqar kaxxa tal-voti wa[da fid-distretti li s-sostenituri talOppo]izzjoni Sirjana qeg[din ifissru b[ala ‘zoni lliberati’. Dan meta [afna bnadi tas-Sirja huma kkontrollati mir-ribelli ta’ kontra Assad inkella nbidlu f’/entri g[all-battalji bejn l-istess elementi u l-qawwiet leali g[arre;im. Il-membri tal-Oppo]izzjoni u ammont kbir ta’ Sirjani ma jistg[ux jemmnu li l-President Assad seta’ dam daqshekk filpoter mindu ]bruffat ir-rewwix-

ta kontra tieg[u (fl-2011) u meta hu kapa/i wkoll i]id seba’ snin o[ra ta’ tmexxija. Il-Prim Ministru tas-Sirja, Wael al-Halqi, qal li l-elezzjoni tal-biera[ ‘ta//erta jum storiku g[as-Sirja’ filwaqt li spjega li konkorrenza qawwija ta’ votanti g[andha turi lid-dinja li l-poplu Sirjan hu determinat li l-pro/ess elettorali jirnexxi. Il-Ministeru tal-Intern Sirjan qal li hemm mal-15.8-il miljun votant eli;ibbli ;ewwa u barra sSirja, i]da waqt li l-elezzjoni dehret g[addejja b’mod normali f’numru ta’ territorji kien hemm ukoll ir-rapporti dwar ;lied f’zoni o[rajn. Il-;ellieda tal-Oppo]izzjoni wissew li kellhom jippruvaw i[arbtu l-vot, waqt li l-Koalizzjoni Nazzjonali – il-grupp ewlieni tal-Oppo]izzjoni Sirjana li g[andha l-appo;; tal-Punent – ibbojkottjat il-pro/ess. Il-Kap ta’ din il-Koalizzjoni, Ahmad al-Jarba, fisser l-elezzjoni tal-biera[ b[ala ‘pantomima li qed tinkiteb bid-demm tasSirjani’, minbarra li akku]a lillPresident Assad rigward il-pjani biex il-postijiet tal-votazzjoni jispi//aw ibbumbardjati u fejn hu, imbag[ad, jo[ro; jakku]a lill-membri tal-Oppo]izzjoni b[ala qattiela.

Sostenitur tal-President Sirjan, Bashar al-Assad, jitfa’ l-vot tieg[u f’distrett ta’ Damasku (ritratt> EPA)

Ikomplu l-atro/itajiet fuq in-nisa f’Uttar Pradesh L-INDJA

Rapporti mill-Istat ta’ Uttar Pradesh irreferew g[al ka] makabru ie[or fejn mara o[ra – din id-darba ]ag[]ug[a ta’ 22 sena – spi//at il-vittma ta’ delitt fa[xi li wkoll kien jinvolvi listupru tal-massa. Hu mifhum li din it-tfajla kellha tbati minn diversi forom ta’ tortura u li l-aggressuri li stuprawha sa[ansitra ;eg[luha tixrob l-a/tu qabel g[allquha sakemm qatluha. Id-delitt se[[ ftit tal-jiem ilu fl-in[awi tal-villa;; ta’ Aithpura, fid-distrett ta’ Bareilly. Il-Pulizija rkuprat ilkatavru minn ;o g[alqa. It-tfajla nstabet b’wi//ha mbi//er u ja[sbu li l-aggressuri tag[ha kienu dde/idew li ‘ja[sluha’ bl-a/tu u l-petrol bl-iskop li hi ma tkunx identifikata.

Setg[et kienet vittma ta’ ‘qtil ta’ unur’ L-awtopsja fuq il-katavru kkonfermat li t-tfajla spi//at stuprata diversi drabi qabel inqatlet. Il-Pulizija rreferiet ukoll g[al tra//i ta’ a/tu fl-istonku tal-vittma u dan jindika li hi kienet sfurzata tixorbu. Il-Pulizija, fil-pre]ent, qed tissuspetta f’diversi r;iel u linvestigazzjonijiet qed jinfirxu wkoll g[all-in[awi ta’ Uttrakhand. Mhux qed ikun esklu] li lomi/idju tat-tfajla seta’ rri]ulta minn dak imsejja[ ‘qtil ta’ unur’ li hu [a;a komuni f’sit-

wazzjonijiet fejn familja ma tapprovax xi relazzjoni. F’dawn il-ka]i, il-vittmi kwa]i dejjem ikunu tfajliet. Dan it-tip ta’ qtil hu dovut g[al tradizzjoni antika li baqg[et rispettata fir-re;juni tal-Indja u l-Pakistan, waqt li lawtoritajiet f’Uttar Pradesh qeg[din ja[dmu wkoll fuq itteorija li t-tfajla li nstabet flg[alqa setg[et spi//at vittma tat-traffikanti tal-bnedmin. Intant, il-ka] partikolari kompla jqajjem l-g[adab fost lIndjani, jiem wara li tlett ir;iel ammettew li kienu qatlu ]ew; tfajliet ku;ini adolexxenti u li wkoll ;arrbu l-istupru tal-massa ta[t idejn l-aggressuri li mbag[ad dendlu l-katavri tag[hom minn si;ra fil-villa;; ta’ Katra Shahadatganj, f’Uttar Pradesh.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

19

FINANZI

Rapport finanzjarju tal-;img[a

Stokks Ewropej po]ittivi g[as-seba’ ;img[a

Il-BOV bi skemi ta’ g[ajnuna g[al dawk li jkunu se jixtru l-ewwel proprjetà tag[hom

Il-BOV Home Loan Assist ta’ Bank of Valletta Persuni li se jixtru l-ewwel proprjetà tag[hom u jissodisfaw il-kriterji ta’ affordabbiltà i]da ma jkollhomx flus g[all-kontribuzzjoni minima inizjali li tintalab mill-Bank, issa jistg[u jixtru u jirran;aw proprjetà permezz tal-Home Loan Assist ta’ Bank of Valletta. “Din hi l-ewwel darba li ;ie ddisinjat prodott simili biex jag[ti l-opportunità lil persuni li se jixtru l-ewwel proprjetà tag[hom sabiex jakkwistaw proprjetà bil-g[ajnuna ta’ xi membru familjari jew terza persuna,” qal Edward Grech, lExecutive Head Consumer

Finance. Hu kompla jg[id li “dan ilprodott jag[ti l-opportunità lillklijenti sabiex isiru sidien ta’ djarhom filwaqt li juri l-impenn tag[na biex nipprovdu self fuq xiri ta’ djar li jil[aq aktar ilb]onnijiet partikulari tal-klijenti tag[na.” Il-klijenti jistg[u jiksbu finanzjament permezz tal-assistenza ta’ terza persuna li tkun lesta li tag[ti garanzija lill-Bank tal-ammont me[tie; sabiex tag[mel tajjeb g[an-nuqqas filkontribuzzjoni minima inizjali. Il-garanzija ma tibqax tapplika ladarba s-self fuq id-dar jit-

naqqas bl-ammont ekwivalenti g[all-istess garanzija. Barra minn hekk qed ji;i offrut b’mod esklussiv kont ;did ta’ depo]itu b’terminu g[all-ammont garantit li jassigura rata preferenzjali g[all-parti li qed tg[in fis-self fuq id-dar. Id-dettalji kollha fuq dan ilprodott ta’ Bank of Valletta jistg[u jinkisbu mis-sit tal-Bank www.bov.com, minn kwalunkwe ferg[a tal-Bank jew billi //empel lill-Customer Service Centre tal-Bank 21312020 mitTnejn sas-Sibt, mit-8 a.m. sat-8 a.m. (minbarra l-festi pubbli/i u bankarji).

Stokks Ewropej ftit inbidlu bl-iStoxx Europe 600 Index jissa[[a[ g[as-seba’ ;img[a hekk kif rapport a[jar minn mistenni fuq l-attività tannegozju patta g[al data tal-kunfidenza tal-konsumatur li ma la[qitx dik mistennija. L-iStoxx 600 issa[[a[ b’0.7 fil-mija din il-;img[a u kellu litwal sensiela ta’ ;img[at po]ittivi mill-2012. Il-kejl issa[[a[ b’1.9 fil-mija matul Mejju hekk kif il-President talBank ?entrali Mario Draghi wieg[ed li jer[i l-politika monetarja f’:unju jekk ikun hemm b]onn. Fi Franza l-CAC 40 tilef 0.2 fil-mija, fil-:ermanja d-DAX issa[[a[ b’anqas minn 0.1 filmija u fir-Renju Unit il-FTSE 100 tilef 0.4 fil-mija. L-indi/i fl-Asja kellhom lakbar avvanz minn Settembru hekk kif produtturi tal-materjal kienu negattivi. L-MSCI Asia Pacific Index kellhom ]ieda ta’ 3.3 fil-mija. Il-valur tal-ishma globali ssa[[a[ g[al-livell rekord ta’ $63.9 triljun hekk kif l-iStandard & Poor’s 500 Index la[aq l-og[la livell li qatt kien fih din il-;img[a. Stokks ta’ swieq emer;enti ssa[[u bi 3.2 fil-mija matul Mejju hekk kif tnaqqis fit-tensjoni politika mal-Ukrajna kien ta’ attrazzjoni g[all-investituri lejn stokks Russi u l-elezzjoni ta’ mexxej ;did fl-Indja wasslet

g[al tis[i[ rekord fuq l-S&P BSE Sensex Index. Kejl tal-u/u[ tar-raba’ minn qam[ sa zokkor kellu l-akbar tnaqqis fuq perjodu ta’ xahar minn :unju hekk kif il-[sad a//ellera fl-Istati Uniti u t[assib dwar il-provvista naqas fil-Bra]il. L-iStandard & Poor’s Agricultural Spot Index tilef 8.1 fil-mija matul Mejju. Fl-Istati Uniti x-xita tejbet ilqam[ u l-bdiewa qed jistennew li se jkollhom [sad rekord. Fl-ewwel erba’ xhur tas-sena l-prezzijiet ta’ prodotti mirraba’ ]diedu bl-aktar li qatt ]diedu g[all-perjodu hekk kif nixfa fil-Bra]il heddet ilprovvista tal-kafè, zokkor u /itru. Issa bdiewa fl-Amerika ta’ Fuq qed ja[sdu b’pass aktar mg[a;;el filwaqt li ]ieda filprovvista tal-kafè fl-Istati Uniti pattiet g[all-impatt ta’ telf filproduzzjoni. Dan ir-rapport inkiteb minn Valletta Fund Management Limited, kumpanija sussidjarja tal-BOV Group. L-uffi//ji talkumpanija jinsabu f’TG Complex, Suite 2, Level 3, Brewery Str., l-Imrie[el BKR 3000. Valletta Fund Management Limited hi li/enzjata mill-MFSA. Tista’ wkoll tikkuntattja lill-VFM permezz tal-email infovfm@bov.com, billi //empel Freephone 80072344 jew ]ur il-website www.vfm.com.mt.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

20

KULTURA

Il-Festa ta’ Lapsi> Attività folkloristika nazzjonali nhar il-:img[a li ;ej f’San :iljan George Maggi gorgmaggi@gmail.com

Wara s-su//ess tat-tliet snin li g[addew, nhar il-:img[a 6 ta’ :unju (lejlet il-festa pubblika tas-Sette Giugno), se ter;a’ ssir attività kbira folkloristika filbajja ta’ San :iljan imsej[a ‘Festa ta’ Lapsi 2014’. Din l-attività qed tkun organizzata mill-Kunsill Lokali ta’ San :iljan u kordinata minn Leon Promotions. Barra minn hekk, din il-festa :iljani]a qed issir b’kollaborazzjoni mal-Ministeru tat-Turi]mu, is-Segretarjat Parlamentari g[all-Kultura u Gvern Lokali u l-Awtorità tatTuri]mu. L-akbar spettaklu kkulurit se jkun ir-re-enactment storiku bissehem ta’ madwar 90 attur bi lbies tal-epoka pre]entat millAwtorità tat-Turi]mu. F’dan irre-enactment se jie[du sehem L-akbar spettaklu kkulurit se jkun ir-re-enactment storiku bis-sehem ta’ madwar 90 attur bi lbies tal-epoka li se jwassal il-wasla bosta atturi u se jkun mog[ti l- tal-Gran Mastru bil-ba[ar [ajja wkoll b’u]u ta’ ]wiemel, g[al din il-festa. Minn hawn, il- injam, xog[ol tas-suf, ganutell, Barra minn dawn, fl-in[awi jing[aqdu f’massed band u se sparar ta’ xkubetti u salut mill- Gran Mastru jitwassal /erimon- bizzilla, ;ojjelli, l-arlo;; Malti, kollha tal-bajja se jkun hemm jtellg[u programm ta’ mar/i kanuni u arkibu;i. jalment sal-palazz tieg[u – il- ir-rakkmu, kwadri tal-injam, mu]i/isti bi strumenti tradiz- briju]i fix-Xatt ta’ Spinola. Minbarra dan, se jkun hemm Palazz Spinola. Dan ir-re-enact- skultura, xog[ol ta’ sapun b’in- zjonali Maltin b[alma huma ]}jara mill-Gran Mastru ment se jkollu kummentajru ta’ gredjenti naturali, pubblikaz- ]aqq, i]-]av]ava u l-mandolina palk [dejn il - ba[ar li fuqu Ir-re-enactment li se jfakkar George Peresso. zjonijiet kulturali, kartolini u anke kantanti bi lbies folk- ji]vol;i programm ta’ folklor fi]-]jara li kien jag[mel ta’ kull Sadattant, il-bajja ta’ San mag[mlulin bl-idejn, ornamenti, loristiku li jit[alltu mal-pubb- Malti bis - sehem ta ’ diversi sena l-Gran Mastru g[al din il- :iljan kif ukoll il-promenade u souvenirs, u bosta o[rajn, kif liku. gruppi folkloristi/i, korijiet u festa folkloristika ta’ Lapsi f’San anke l-in[awi kollha se jkunu ukoll prodotti lokali b[alma kantanti. :iljan, jibda minn fuq il-pont li trasformati f’villa;; folkloris- huma l-;bejniet, tadam G[add ta’ stands L-attivitajiet kollha relatati hemm quddiem il-knisja parrokk- tiku. Din is-sena l-parte/ipaz- imqadded, ]ejt ta]-]ebbu;a, L-attivitajiet kollha se jib- mal-Festa ta’ Lapsi huma bla jali, fejn stakkament s[i[ ta’ sul- zjoni ta’ dawk li jesibixxu l- ;ulepp, kappar, g[asel, inbid, u dew fis - 7 p . m . bil - ftu[ tal - [las u dawn l-attivitajiet ji;u fi dati jimmar/jaw lejn il-bajja arti;janat Malti u prodotti lokali o[rajn. istands kollha u jkun hemm ir- tmiemhom g[all-[abta ta’ nofSpinola. hi wa[da kbira, ta’ madwar 50 Se jkun hemm ukoll kull kwal- re - enactment tal - Qari tal - sillejl. Hemmhekk l-istess stakkament esibitur li se jkunu armati mad- ità ta’ ikel u xorb b[all-ikel Bandu li j[abbar i]-]jara talKull min g[andu g[al qalbu jilqa’ l-wasla tal-Gran Mastru li war il-bajja Spinola sa nofsillejl. tradizzjonali Malti, bebbux, Gran Mastru g[all - festa ta ’ l-istorja Maltija, il-folklor, lse jasal permezz ta’ luzzu filimqaret, ftira Maltija, bigilla, [ut, Lapsi. arti;janat u tradizzjonijiet bajja. Wara li l-Gran Mastru jkun Arti;janat Malti frott frisk, prodotti friski u tradizG[all-Festa ta’ Lapsi 2014, Maltin m’g[andux jonqos milli milqug[ b’diskorsi uffi/jali, hu Fost dawn l-istands se jkun zjonali Maltin, tisjir tal-qubbajt, i] - ]ew; baned prin/ipali ta ’ jattendi g[al din il-Festa ta’ jassisti g[al ]fin folkloristiku hemm xog[ol tal-filugranu, pit- hlewwiet tradizzjonali u nbid tal- San :iljan , il - Banda San Lapsi li minn sena g[al o[ra Malti u jing[aqad mal-pubbliku tura, statwi tat-tafal, xog[ol fl- g[asir. :iljan u l-Banda Spinola se qed i]]id fil-popolarità.

Opportunità li dak li jkun jara wkoll isir xog[ol tipiku Malti

Waqt il-Lejla Lapsi jintramaw u ji]]ejnu numru ta’ karettuni li jkomplu jo[olqu atmosfera mill-isba[ tas-serata


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

21

KULTURA

Lapsi> Festa antika li kienet popolari u g[al qalb l-Ordni ta’ Malta Fl-img[oddi, b[alma llum g[adu jsir fil-Buskett flokka]joni tal-Imnarja, il-Maltin kienu jin;abru bi [;arhom g[al festa kbira folkloristika li kienet issir fl-okka]joni ta’ Lapsi filbajja ta’ San :iljan. Anzjani li jiftakru din l-attività, jirrakkuntaw b’nostal;ija u jg[idu li kienu jkunu l-eluf il-Maltin li j]ommu l-appuntament tag[hom biex jattendu g[al din il-festa fil-bajja ta’ Spinola. Minn dokumenti antiki, jidher li din il-festa tradizzjonali kellha g[eruq ferm aktar fondi minn hekk. Tant li nafu fi/-/ert li fi ]mien l-Ordni ta’ San :wann, din il-festa kienet di;à mag[rufa tajjeb [afna malMaltin. Hu dokumentat li l-Gran Mastru tal-Ordni ta’ Malta kien sa[ansitra j]omm l-appuntament tieg[u personali u jattendi minn qalbu g[al din il-festa folkloristika. Hu kien iqatta’ llejl fil-palazz tieg[u f’din illokalità, palazz li g[adu mag[ruf sal-lum b[ala l-Palazz Spinola. Sabiex il-kavallieri jo[or;u b’kura;; kbir g[al dak kollu li jiltaqg[u mieg[u, il-Gran Mastru ta’ kull sena, f’Jum Lapsi kien jorganizza festa kbira g[all-kavallieri billi kien

Mument waqt ir-re-enactment f’San :iljan waqt il-festa ta’ Lapsi

joffrilhom inbid u ikel, fosthom fwied u fniek moqlija. Sadattant, minn dokumenti li nstabu dwar din il-;rajja, ilkavallieri ta’ San :wann kienu jemmnu li f’Jum Lapsi, il-ba[ar kien jag[mel /erti movimenti li

kienu jindikaw li mill-g[ada ttemp kien jibda jkun sabi[, bilba[ar ikun tajjeb bi]]ejjed biex ix-xwieni tal-Ordni jistg[u jibdew iba[[ru fil-Mediterran u flistess [in kienu jid[lu f’taqtig[at mal-imperu Tork.

Varjetà kbira ta’ ikel, [elu u xorb waqt il-lejla li tattira lejha mhux biss :iljani]i, i]da [afna Maltin u turisti wkoll

L-aspett folkloristiku se jkun pre]enti wkoll waqt il-festa ta’ Lapsi b’kostumi tipi/i Maltin li jkomplu jag[mlu l-lejla wa[da kkulurita


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

22

TV#RADJU

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)

08>00 08>05 09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The 60’s Sound Fuzzbox - Christian Azzopardi Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa

La maledizione della prima luna – Italia 1, 21>10

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 07:45 - The Suite Life on Deck 08:05 - Dog With a Blog 08:30 - Shake It Up! 08:55 - Austin & Ally 09:15 A.N.T. Farm 09:40 - Good Luck Charlie 10:05 - The Suite Life on Deck 10:25 - Jessie 10:50 - That’s So Raven 11:15 - Hannah Montana 11:35 - Hannah Montana 12:00 Wizards of Waverly Place 12:25 Wizards of Waverly Place 12:45 A.N.T. Farm 13:10 - Jessie 13:35 Dog With a Blog 14:00 - Good Luck Charlie 14:25 - Liv & Maddie 14:50 - Gravity Falls 15:05 - Mickey Mouse 15:10 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 15:35 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 16:05 - The Haunted Mansion 17:30 - Austin & Ally 17:55 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:20 - Violetta 19:05 - Liv & Maddie 19:30 - Jessie 19:50 - Dog With a Blog 20:15 Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 - Austin & Ally 21:00 - Shake It Up! 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 Good Luck Charlie 22:10 Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 - Violetta 23:45 - The Hive 23:50 Art Attack. Nickelodeon 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 – iCarly 12:55 – Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 Marvin Marvin 16:45 – iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 – Victorious 20:05 - iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 – iCarly 23:50 - Victorious

Jim Jam 07:05 - Woody Buddies 07:15 Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 – Kipper 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08 : 35 - Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 - Woody Buddies 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - James the Cat 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 - Fluffy Gardens 12:25 – Jarmies 12:40 What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 – Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - James the Cat 14:00 - Snapatoonies 14:25 - My Animal Friends 14:40 See the Sea 14:45 Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Connie the Cow 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers:

The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 - James the Cat 20:15 - Kipper 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 – Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Woody Buddies 22:45 Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends.

Il-[addied Will Turner jing[aqad ma’ wie[ed mill-aktar pirati e//entri/i u mfittxija fid-dinja, imsejja[ ‘il-Kaptan’, Jack Sparrow, bil-g[an li jsalva lill-ma[buba tieg[u Elizabeth. Elizabeth ti;i bint il-gvernatur tal-pajji] u din in[atfet mill-pirati, li qabel kienu fl-istess flotta ma’ Jack Sparrow. I]da dawn mhumiex pirati normali, jidhru tad-demm u l-la[am i]da ji;u skeletri meta jkunu fid-dawl tal-qamar kwinta.

TVM 07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:00 – MEA 11:30 – Mr Fisherman 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – TVPM 14:00 – A[barijiet 14:05 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16:20 – Paq Paq on Test 16:30 – Teleshopping 16:45 – It-Triq 16:50 – Sandokan 17:20 – Xpla[[mal[ajt 17:35 – Waqtiet 17:40 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:10 – MENU 18:55 - G[andi xi Ng[id 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 – Katrina 21:45 - Headline News 21:50 - Merlin 22:45 - Paq Paq lifestyles 23:15 – A[barijiet 23:30 –

Road to Rio

TVM 2 07:00 – A[barijiet 09:00 - TVAM (r) 11:00 – Art of America 11:50 – It-triq 11:55 – Waqtiet 12:00 – MENU 12.45 - GFA round up 13:15 – Great Romances 13:45 – Dot EU 14:15 Paqpaq Lifestyles 14:45 - Malta u lil hinn minnha 15:00 – Luxdesign 15:50 – It-Triq 16:00 - Niskata (r) 18:00 – Click 18:30 - GFA Round Up 19:00 – Great Romances 19:30 – Waqtiet 19:40 – Art of America 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:45 – Mixja ta’ poplu 21:40 - Headline News 21:45 - Air News Malta Special 2014 22:00 – madwarna 22:15 – Ghandi xi nghid (r) 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] One 07:00 -

Breakfast News 08:50 Liquorish Daily Snippet 09:00 - Sieg[a }mien 10:15 – Teleshopping 11:15 Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 – Teleshopping 17:00 – Sal-:ister 17:30 - ONE News 17:30 - Liquorish daily snippet 17:45 - Kif Inti? 19:00 – News point 19:10 - Super 5 19:30 - ONE News 20:20 – TX 21:30 - Mad-Daqqa t’ghajn 22:40 – Bin 61 21:15 – TX 22:10 - Mad-Daqqa t’ghajn 23:30 ONE News. Smash 07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 TSN Teleshopping 13:00 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 –

Dokumentarju 20:30 - D Bride 21:30 M’intix Wa[dek 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno 07:10 - Unomattina Estate (jinkludi tTg1 fis-7:30am, fit-8am, fid-9am, fid9:30am, fl-10am u fil-11am) 11:30 Don Matteo - La strategia dello scorpione - Questione di fiuto 13:30 Telegiornale 14:00 - TG1 Economia 14:05 - Legàmi 15:00 - L’amore è servito 16:35 - Estate in diretta 16:50 Parlamento Telegiornale 17:00 - TG 1 17:10 - Che tempo fa 17:12 - Estate in diretta 18:50 - Reazione a Catena 20:00 - Telegiornale 20:30 - Calcio Italia – Lussemburgo 23:05 - TG1 60 Secondi 23:10 - Porta a Porta 00:45 TG1 Notte 01:15 - Che tempo fa 01:20 - Sottovoce 01:50 - Magazzini Einstein 1982 l’estate di Frank 02:20 - Senza Rete Gigliola Cinquetti - Tony Renis. Raidue 07:25 -

Cartoon Flakes 07:30 Avengers Assemble Eroi hulkizzati 07:55 - Ultimate Spiderman Game Over 08:20 - Revenge Resurrezione 09:00 - Desperate Housewives I segreti di Wisteria Lane 10:20 - Tg2 Insieme 10:30 - Meteo 2 10:32 - Tg2 Insieme 11:20 - Il nostro amico Charly Uova di cicogna 12:10 - La nostra amica Robbie La maratona di nuoto 13:00 TG2 GIORNO 13:30 - TG 2 Costume e Società 13:50 - Medicina 33 14:00 Detto Fatto Mix 15:30 - The Good Wife - Affari esteri 16:11 - The Good Wife – Trapianto 16:55 - Guardia Costiera - Il nuovo arrivato 17:45 - TG 2 Flash L.I.S. 17:48 - Meteo 2 17:50 TG Sport 18:15 - TG 2 18:45 - Il commissario Rex - Scontro finale 19:39 - Il commissario Rex - Nel regno del mistero 20:30 - TG2 21:00 - LOL :-) 21:10 - Cinema Cinema 21:12 - Ice Princess 22:55 - TG 2 23:10 - Under The Dome - La Cupola - Dentro al fuoco 00:40 - Parlamento Telegiornale 00:50 - Hawaii Five-0 01:35 - Meteo 2 01:40 - Le ragazze di Piazza di Spagna 3. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia

07:30 TGR Buongiorno Regione 08:00 Gerardo Greco Agorà 10:00 - FILM Fate largo ai moschettieri 11:00 - TG3 Minuti 11:02 - Fate largo ai moschettieri 11:55 - Meteo 3 12:00 - TG3 12:25 - TG3 Fuori TG 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Il tempo e la Storia

4 giugno 1944: Liberazione di Roma TG Regione 14:18 - TG Regione Meteo 14:20 - TG3 14:49 Meteo 3 14:50 - TGR Piazza Affari 14:55 - TG3 LIS 15:00 - Terra nostra 2 15:45 - Geo Magazine 2014 16:45 Meteo 3 16:50 - Castel di Sangro 19:00 - TG3 19:30 - TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 Blob 20:10 - Ai confini della realtà Al Denton nel giorno del giudizio 20:35 Un posto al sole 21:05 - Chi l’ha visto 23:10 - Massimo, il mio cinema secondo me 00:00 - TG3 Linea notte 00:10 - TG Regione 00:13 - TG3 Linea notte 01:00 - Meteo 3 01:05 - Crash contatto impatto convivenza Le città nella città 02:05 - Fuori Orario. Cose (mai) viste 02:05 - News Meteo Approfondimento. 14:00 -

Canale 5 07:56 – Borse e monete # Meteo.It # Tg 5 08:46 – Mamma Detectives 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # Meteo.It 13:41 – Beautiful 14:10 – Centovetrine 14:44 – Uomini e donn 16:10 – Il segreto 16:55 – Pomeriggio cinque 18:50 – Avanti un altro 20:00 – Tg 5 # Meteo.it 20:40 – Striscia la notizia 21:11 – Ti va di ballare 23:41 - Segui il tuo cuore 01:31 - Tg 5 # Rassegna # Meteo.it 02:01 – Striscia la notizia 02:35 - Uomini e donne e poi Italia 1 07:25 - Vecchi Bastardi 08:20 – Urban Wild 09:20 – Come me Vorrei 10:05 – Dr. House 12:05 – Cotto e Mangiato 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 14:05 – I Simpson 14:35 – Vecchi Bastardi 15:18 Dragon ball 16:08 - Urban Wild 16:53 - Big bang theory 17:38 – Come mi vorrei 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – Person of interest 21:10 – La maledizione della prima luna 23:50 - Chiambretti Supermarket 01:15 - Shameless Rete 4 07:20 – Miami vice 08:15 – Hunter 09:40 – Carabinieri 10:45 – Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Detective in corsia 12:55 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Hamburg distretto 21 16:37 – Straziami, ma di baci saziami 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 – Tempesta D’Amore 21:15 – Il Ragazzo di campagna 23:15 Dentro la notizia 00:50 – Confessione Reporter 01:52 - Music line 02:50 –

Ieri e oggi in TV special


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

23

TV#RADJU F. Living

07:00 -Teleshopping 08:00 - Sfera 10:00 - Hin Ghal Kollox 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 - Bejnietna 18:00 Teleshopping 20:30 - Belle Donne 22.30 - Overcomers’ Voice 23:30 -F Living Show 01:30 Teleshopping Xejk 07:30 –

Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux 13:30 – The 80’s 14:00 – Xi [lomt 15:00 – The 90’s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Video clips 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Request Show 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Frux 21:55 – Football Daily 22:00 – Golden oldies 23:00 – Video Clips 23:45 – Tele Market Deals. La 5 06:55 – My Life 07:55 – Centovetrine 08:30 - Televendita media shopping 08:55 – Beautiful 09:40 – Televendita media shopping 10:00 – Vivere 10:47 – Tempesta d’amore 11:30 – Beautiful 11:57 - Centovetrine 12:20 – Extreme makeover home edition 13:05 - Non ditelo alla sposa 14:00 – Open space 14:05 - una mamma per amica 15:00 – Che trucco 15:30 – My beautifu dog 16:00 – So you think you can dance 16:50 - Non ditelo alla sposa 18:00 – Find my family Australia 18:20 - Extreme makeover home edition 19:20 – Glee 20:15 - Open space 20:20 – Una mamma per amica 21:10 - Cambio casa,cambio vita 22:00 Bella piu’ di prima 23:00 – uomini e donne e poi 00:25 - Video Chat 00:55 - So you think you can dance 01:50 Extreme makeover home edition 02:40 – My Life 03:30 - Centovetrine Go Stars 07:00 - The Lost World: Jurassic Park, 09:10 - The Vow, 10:50 - Diary of a Wimpy Kid: Dog Days, 12:25 - Mrs Biggs Pt. 3, 13:10 - Percy Jackson: Sea of Monsters, 15:00 - The Do-Deca Pentathlon, 16:15 - Cowgirls ‘n Angels, 17:50 - The Vow, 19:30 - The Sound of My Voice, 21:00 - The Tourist, 22:45 Rosemary’s Baby, 01:00 - The Do-Deca Pentathlon, 02:15 - The Sound of My Voice, 03:40 - Rosemary’s Baby, 05:55 -

Diary of a Wimpy Kid: Dog Days, 07:30

- CLOSE

Melita More 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Chicago Fire 12:00 - SMASH 13:00 Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - 2 Broke Girls 15:00 Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Person Of Interest 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 – Suits 19:45 - The Mentalist 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 – Whitney 21:25 - 2 Broke Girls 22:00 - Mike & Molly 22:30 - VEEP 23:00 - 30 Rock 23:30 - Dallas 00:15 - True Blood 01:15 - SMASH BBC Entertainment 06:50 - Green Balloon Club 07:15 - Nina and the Neurons 07:30 - Little Human Planet 07:35 - Mr Bloom’s Nursery 07:55 – Jollywobbles 08:05 - Green Balloon Club 08:30 - Poetry Pie 08:35 The Job Lot 09:00 - The Old Guys 09:30 - Gavin and Stacey 10:00 - EastEnders 10:3 -0 Doctors 11:00 - The Mystery of Edwin Drood 11:55 - Lark Rise to Candleford 12:45 - The Job Lot 13:10 The Old Guys 13:40 - Gavin and Stacey 14:10 – EastEnders 14:40 - Doctors 15:10 - Only Fools and Horses... 15:40 The Mystery of Edwin Drood 16:35 Natural World 17:25 - Lark Rise to Candleford 18:15 - EastEnders 18:45 Doctors 19:15 - 32 Brinkburn Street 20:00 - Twenty Twelve 20:30 - The Job Lot 21:00 - Mistresses 21:50 - Alan Carr: Chatty Man 22:35 - The Café 23:00 - Ashes to Ashes 23:55 - Lark Rise

to Candleford

MGM Channel 07:45 - North of

Chiang Mai 09:20 From Noon Till Three 11:00 - Race for the Yankee Zephyr 12:50 - Huckleberry Finn 14:45 - MGM’s Big Screen 15:00 Catch Me if You Can 16:45 - SemiTough 18:30 – Stella 20:20 - A Breed Apart 22:00 - The Cutting Edge 23:40 MGM’s Big Screen 23:55 - Echo Park Diva Universal 06:00 – Ironside 06:55 - Kojak 07:55 Miss Marple 09:40 - Wallflower Tango 09:50 - Ironside 10:50 - Quincy, M.E. 11:50 - Miss Marple 13:35 - Dotty 13:50 – ER 14:50 - JAG 15:50 - Law & Order 16:50 - Miss Marple 18:39 - Great Women 18:50 – JAG 19:50 - Quincy,

M.E. 20:50 - Great Women 21:00 Father Brown 22:00 - Father Brown 23:00 - Agatha Christie’s Poirot Discovery Channel 06:00 - How It’s Made:

Dream Cars: Morgan Aero Coupe 06:25 - Storage Hunters: Checkmate 06:50 - Auction Hunters: Choo-Choo Cha-Ching 07:15 Ultimate Survival: Compilation 2 08:10 Man, Woman, Wild: Message in a Bottle 09:05 - Gold Divers: The American Dream 09:55 - Extreme Engineering: Bridging the Bering Strait 10:50 - How It’s Made: Aluminium Boats, Alpine Horns, Luxury Watches 11:15 - How It’s Made: All-Terrain Vehicles, Alpine Skis, Laser Cutters And Marble Sculptures 11:40 - Wheeler Dealers: Range Rover P38 12:35 - Fast N’ Loud: Ford Galaxie - Part 2; Nash Healey 13:30 - Twist the Throttle: Ducati 14:25 - Storage Wars Canada: Northern Lights; Northern Fights 14:55 - Storage Wars Canada: Orangeville Squeeze Play 15:20 Storage Wars Canada: You Just Got Roy’d 15:50 - Storage Wars Canada: Safes n’ Snakes 16:15 - Storage Wars Canada: It’s Like Archaeology, You Dig? 16:45 - Storage Wars Canada: Ain’t No Locker Like a Birthday Locker 17:10 - Auction Kings: Cy Young Baseball; 50s TV 17:40 - Storage Hunters: Sting Like a Bee 18:05 Auction Hunters: Trading Places 18:35 Baggage Battles: World War Score 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - How We Invented the World: Planes 21:00 - Gold Divers: The Rescue & the Repo 22:00 - Outback Truckers 23:00 - Yukon Men: Rite of Spring Discovery World 07:15 - Mystery Cars 07:45 - Out of Egypt 08:35 - Joanna Lumley’s Nile 09:30 - Survivorman Ten Days 10:20 Mummy Autopsy 11:10 - Great Planes 12:05 - World’s Busiest... 12:55 World’s Toughest Expeditions with James Cracknell 13:50 - Anthony Bourdain: No Reservations 14:45 - Out of Egypt 15:40 - Great Planes 16:35 Survivorman Ten Days 17:25 - World’s Busiest... 18:20 - Welcome to Rio 19:10 - Welcome to Rio 20:05 - World’s

Toughest Expeditions with James Cracknell 21:00 - Welcome to Rio 21:55 - Welcome to Rio 22:50 - Most Evil 23:45 - World’s Toughest Expeditions with James Cracknell

07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>10 19>30 20>30 21>30 21>35 23>00

Sport fuq il-Cable Eurosport 1 10:30 - GTA Next Level 10:45 World Series by Renault 11:35 - FIFA Under 17 World Cup Football 12:35 FIFA Under 17 World Cup Football 13:35 - International Championship Snooker 15:00 – WATTS 15:45 FIFA Under 17 World Cup Football 16:45 - FIFA Under 17 World Cup Football 17:45 - UEFA Youth League Football : Live 20:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 21:15 - FIFA Under 17 World Cup Football 22:30 Brothers in Sport 23:00 - Wednesday Selection 23:05 - Riders Club 23:10 CIMB Asia Pacific Classic, US PGA Tour Golf Eurosport 2

07:00 - Eurocup Basketball 08:00 Eurocup Basketball 09:00 - College Football 11:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal : Live 12:30 – WATTS 13:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal : Live 14:30 – WATTS 14:45 - GTA Next Level 15:00 - UEFA Under-21 International Championship Futsal : Live 16:30 - J League Football 17:00 - UEFA Women’s Champions League Football 18:00 UEFA Under-21 International Championship Futsal : Live 19:30 The Euroleague Basketball Show 20:00 - EuroCup Basketball : Live 21:45 – WATTS 22:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 22:30 - Pro Wrestling 23:30 - Boxing GO sports 1

07:00 - Best of Football 2013 #2014 09:00 - FIFA Futbol Mundial #472 09:30 - Best of Football 2013 #2014 11:30 - Barclays Premier League Goals of the Season 12:30 - Best of Rugby 2013 #2014 14:30 - UEFA Champions League - Season Review

Under The Dome – La Cupola – Dentro al fuoco – Raidue, 23>10

Fl-Istati Uniti, fuq villa;; fittizju taqa’ ener;ija misterju]a li qaflet lir-residenti ta’ dan il-villa;; ming[ajr ebda possibbiltà li jag[mlu kuntatt ma/-/iviltà ta’ barra. Ir-residenti jindunaw li hemm xi [a;a stramba, u jibdew jing[aqdu flimkien biex isibu soluzzjoni biex finalment jin[elsu minn din il-’koppla’ ta’ ener;ija. Bil-g[an li jin[elsu riedu jiskopru kif ;iet u minn fejn, i]da sadanittant, bdew jiskopru [afna aktar affarijiet dwar xulxin u sa[ansitra sigrieti li wie[ed ftit g[andu jsemmihom.

NET News .Net Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net Super 5 Net News Ta[t il-Lenti NET News Face of Malta NET News

15:00 17:00 19:00 20:00

- Best of Football 2013 #2014 - Best of Football 2013 #2014 - Trans World Sport #1414 - Premier League Legends Alan Shearer 20:30 - The Championships – Wimbledon - Billie Jean King 21:30 - Best of Football 2013 #2014 23:30 - Vincennes Horseracing 02:30 - FIFA Futbol Mundial #472 03:00 - Best of Football 2013 #2014 05:00 - Best of Football 2013 #2014 GO sports 7

07:00 - Vincennes Horseracing 10:00 - PGA European Tour - Nordea Masters - Day 3 14:00 - ATP Masters 1000 - Internazionali BNL d’Italia – Highlights 15:00 - Best of Football 2013 #2014 17:00 - Best of Rugby 2013 #2014 19:00 - Best of Football 2013 #2014 21:00 - Best of Football 2013 #2014 23:00 - Premier League Legends - Alan Shearer 23:30 - Best of Football 2013 #2014 01:30 - The Championships – Wimbledon Official Film 2008 02:30 - Best of Football 2013 #2014 04:30 - Best of Football 2013 #2014 06:30 Football’s Greatest GO sports 8

09:00 - Vincennes Horseracing 12:00 PGA European Tour - Nordea Masters - Day 3 16:00 - ATP Masters 1000 - Internazionali BNL d’Italia – Highlights 17:00 - Best of Football 2013 #2014 19:00 - Best of Rugby 2013 #2014 21:00 - Best of Football 2013 #2014 23:00 - Best of Football 2013 #2014 01:00 - Premier League Legends - Alan Shearer 01:30 - Best of Football 2013 #2014 03:30 - The Championships – Wimbledon Official Film 2008 04:30 Best of Football 2013 #2014 06:30 - Best of Football 2013 #2014 08:30 Football’s Greatest -


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

24

TV#RADJU

Ice Princess – Raidue, 21:12

Ti va di ballare – Canale 5, 21:11 Fate largo ai moschettieri – Raitre, 11:02

Ta[t il-Lenti – Net Television 20>30 Il - pre]entatur Matthew Bonett se jkompli jag[ti [arsa fid-dettall lil diversi temi politi/i u ;rajjiet kurrenti li qed

ise[[u f’pajji]na. :rajjiet li qed i[allu impatt fuq il-[ajja ta’ kull Malti u Maltija u dan iwassal g[al effetti kemm po]ittivi

i]da wkoll negattivi. Ta[t ilLenti hu l - programm li jippre]enta l - fatti kollha kif inhuma.

Face of Malta – Net Television, 21>35

Il ragazzo di campagna – Rete 4, 21:15

40 tfajla Maltija da[lu g[allisfida biex jirb[u t-titlu ‘Face of Malta’. Din il-kompetizzjoni fiha l-avventura tag[ha, id-diffikultajiet i]da fuq kollox, tag[lim kemm g[at-tfajliet kif ukoll g[at-telespettaturi. Dawn it-tfajliet ing[ataw diversi sfidi li lkoll ;ew iffilmjati u qed ikunu ppre]entati lilkom fuq Net Television, sakemm naslu g[as-serata finali fl-20 ta’ :unju 2014, meta tit[abbar ir-rebbie[a.

Matul il-programm tal-lum se nag[tu [arsa lejn l-avventura tattfajliet waqt il-preparamenti g[as-serata finali u kif dawn iridu ja;ixxu quddiem il-;urija min[abba li g[al [afna minn dawn it-tfajliet din hi l-ewwel esperjenza fl-immudellar. Matul il-programm se niltaqg[u mal-fotografu li [adilhom ir-ritratti u se jag[ti l-esperjenza tieg[u ta’ kif mar ma’ dawn it-tfajliet. Finalment se jit[abbru l-finalisti tat-Top 5

Best Elegance u se tit[abbar ittieni nominata g[at-titlu ta’ Best Photo Look. Betrice Mallia kienet l-ewwel nominata g[allistess titlu. Il-programm hu ppre]entat minn Alan J. Darmanin u Jeff Francalanza minn Glow Promotions. G[al aktar informazzjoni dwar il-programm u rri]ultat tat-televoting wie[ed jista’ j]ur is-sit elettroniku www.glowpromotions.net jew ‘Face of Malta’ fuq Facebook.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

25

TISLIBA

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1

2

5

3

4

Rapport tat-temp

6

7

UV INDEX

8

8

9

10

IT-TEMP Ftit imsa[[ab b’waqtiet twal xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Moderat mill-Majjistral li jsir moderat g[al ftit qawwi mill-Punent Majjistru BA{AR Qawwi li jsir moderat g[al qawwi IMBATT Baxx g[al moderat mill-Grieg il-Lvant li jsir baxx TEMPERATURA L-og[la 26˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.01mm Xita mill-1 ta’ Settembru 507.9mm IX-XEMX titla’ fis-05.46 u tin]el fit-20.14

11

Il-[amest ijiem li ;ejjin 12

13

14

15

16

17

18

Mimdudin:-5. Gerbeb bejn subg[ajh (5) 6. Annimali bil-[otob (5) 7. Tliet piedi u tliet pulzieri (5) 10. {uta g[and is-sensar, Gustav! (5) 11. Jekk kwinta juri [afna billejl (5) 12. Tajra b’rix im]ewwaq bi lwien il-qawsalla (5) 14. B[al wie[ed ]g[ir tal-lipstikk (5) 16. Massa li tinqaleb g[al stat Indjan (5) 17. u 18. Spi//alna kollox u …… ……! (5,5) 18. Ara 17

Weqfin:-1. Profondità (6) 2. Sbu[itu (6) 3. Konvenjenti (6) 4. Annimal anfibju gerriem b’denb wiesa’ (6) 8. Il-kapitali ?ekoslovakka (5) 9. Il-mamà tieg[ek (5) 12. Il-kapitali Fran/i]a (6) 13. {adem minn ta[t biex i;elled (6) 14. Il-[adida iebsa ta’ wara l-bieb ta’ barra (6) 15. Kantun (6)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[

Mimdudin:-- 5. u 6. Kaw]a ;usta, 7. Itlef, 10. Travu, 11. Twalu, 12. {ataf, 14. Qawra, 16. Frill, 17. Few;a, 18. Etern. Weqfin:-- 1. Skurat, 2. u 8. {abta u sabta, 3. O;;ett, 4. ?anfru, 9. u 14. Qawwi qalbek, 12. {arifa, 13. Ferra[, 15. Awment.

Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.

Soluzzjoni Sudoku

L-ERBG{A L-og[la 25˚C L-inqas 17˚C

IL-{AMIS L-og[la 27˚C L-inqas 18˚C

IL-:IMG{A L-og[la 29˚C L-inqas 18˚C

IS-SIBT L-og[la 29˚C L-inqas 18˚C

IL-{ADD L-og[la 29˚C L-inqas 18˚C

UV

UV

UV

UV

UV

8

9

9

9

9

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 24˚ xemxi, Al;eri 24˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 18˚C imsa[[ab, Ateni 19˚C imsa[[ab, Li]bona 20˚C xemxi, Berlin 20˚ ftit imsa[[ab, Brussell 19˚C imsa[[ab, il-Kajr 37˚C xemxi, Dublin 15˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 15˚C xita, Frankfurt 21˚C xemxi, Milan 23˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 21˚C ftit imsa[[ab, Londra 17˚C xemxi, Madrid 27˚C ftit imsa[[ab, Moska 29˚C xemxi, Pari;i 20˚C imsa[[ab, Bar/ellona 22˚C xemxi, Ruma 23˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 23˚C imsa[[ab, Tune] 26˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 19˚C ftit im[assab, Zurich 20˚C ftit imsa[[ab, Munich 16˚C imsa[[ab, St. Petersburg 21˚C ftit imsa[[ab.

Tag[rif Kun/ert fl-okka]joni tal-20 anniversarju mit-twaqqif tal-kor ‘The New Choral Singers’ Fl-okka]joni tal-g[oxrin sena mit-twaqqif tag[hom, il-kor ‘The New Choral Singers’, ta[t id-direzzjoni ta’ Robert Calleja, se jtellg[u kun/ert ta’ mu]ika sagra fil-Konkatidral ta’ San :wann il-Belt Valletta nhar lErbg[a 11 ta’ :unju fis-7.30pm. Dan il-kor fih mas-sittin membru, li flimkien, b’dedikazzjoni kbira, wassluh biex ikun fost laqwa korijiet li g[andna f’Malta.

Minbarra kun/erti lil udjenzi kbar f’lokalitajiet differenti f’Malta, huma taw kun/erti o[ra anki barra minn pajji]na, b[al Basilica Superiore di San Francesco f’Assisi, fl-Italja, waqt kun/ert ta[t il-patro/inju tal-Gran Mastru tal-Ordni ta’ San :wann. Fil-kun/ert li jmiss se jinstemg[u g[all-ewwel darba fiddinja t-‘Three Choral Psalms’, miktuba minn Geoff Nobes apposta g[all-anniversarju talkor. Geoff Nobes, li hu ta’ nazzjonalità Ingli]a, hu direttur talkorijiet u mu]i/ist u hu wkoll [abib personali tal-kor innifsu. Waqt dan il-kun/ert, se jinstemg[u g[all-ewwel darba wkoll

‘Consolami’ u ‘Ecce Agnus Dei’ ta’ Alex Vella Gregory, miktuba g[all-mezzo sopran u baxx solist u l-orkestra. Dawn ukoll inkitbu apposta g[all-kun/ert tal-anniversarju tal-kor. Barra minn hekk, il-kun/ert se jinkludi wkoll mu]ika mis-seklu dsatax tal-kompo]itur Pietro Paolo Bugeja, fosthom ‘Laudate’ u ‘Litania Della Beata Vergine Maria’ g[al solisti, kor u orkestra, li ;ew ;entilment mog[tija mil-arkivji tal-

Fran;iskani Minuri Konventwali u editjati mid-direttur tal-kor Robert Calleja. Is-solisti mistiedna g[al din illejla huma s-sopran Nicola Said, mezzo sopran May Caruana, ittenur Edward Camilleri u l-baxx Albert Buttigieg. Waqt ilkun/ert, John Aquilina, l-organist residenti tal-Katidral Metropolitan tal-Imdina, se jdoqq siltiet ta’ Bovvin, Bach u Lebegue. Id-d[ul g[al dan il-kun/ert hu b’xejn. I]da se ssir ;abra spe/jali g[all-Malta Hospice Movement, li din is-sena qeg[din ji//elebraw il-25 anniversarju tag[hom. G[al aktar informazzjoni ]ur il-website tal-kor www.thenewchoralsingers.com


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

26

KLASSIFIKATI

Jekk se ssuq... Tixrobx

PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

Limiti tar-Rabat

}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. ?emplu 99428000.

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, Paola dawl, ilma u toilet. Bil-permess MAISONETTE arju] [afna Class B. ?emplu 77200983. f’area kwieta bi tnejn tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000.

AVVI}I G[al kull xog[ol

Tiswijiet

TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi normali, kisi bil;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. Stima b’xejn u xog[ol blesperjenza. ?emplu 79091057.

F’kundizzjoni perfetta, jista’ jintu]a g[ax-xog[ol jew biex i]]ejjen bih. ?emplu 21231542 jew 79309778.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

JIN{TIE:U

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Karettun

Electricians

G{ANDNA b]onn electricians bil-li/enzja A jew B jew it-tnejn, jew nies b’esperjenza ta’ minimu ta’ erba’ snin f’dan ixxog[ol. ?emplu lil DLI Contractors Ltd fuq 21382475 jew ibag[tu CV b’email fuq info@dli.com.mt


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

27

SPORT WEIGHTLIFTING – MALTA OPEN

Kieran Mifsud jikser 10 rekords nazzjonali L-Isko//i] Kirkbride jag[ti spettaklu b`refg[a totali ta’ 327 Kg L-G[aqda Maltija talWeightlifting organizzat b`su//ess il-Kampjonati Open ta’ Malta fil-kumpless sportiv tal-Kottonera bil-parte/ipazzjoni tat-tim nazzjonali Sko//i]. L-ewwel kompetizzjoni kienet is-sezzjoni Kadetti tas-subien ta[t it-13-il sena fejn ir-rebbie[ tal-kategorija kien Rylee Borg segwit minn Shardon Cassar waqt li Alexia Guiga kisbet lewwel post quddiem Amy Victoria Zammit fil-kategorija tam-nisa. Ta’ min jirrimarka li l-atleti f’dawn il-kategoriji minbarra lpi] li jerfg[u jkunu wkoll e]aminati fuq kemm tkun tajba tteknika u fuq kemm jirnexxielhom jag[mlu refg[at minn total ta’ sitta. Fil-kategoriji tal-;uvintur ta[t il-15 u s-17-il sena kien hemm parte/ipazzjoni qawwija minn bosta atleti fejn fil-klassifikazzjoni finali ir-rebbie[ tal-kategorija b`dominju qawwi kien Kieran Mifsud li kiseb 248 punt segwit minn Owen Bugeja b’200.59, Malcolm Camilleri b’200.46 u Kirstin Coleiro 167 punti. F`din il-kategorija ipparte/ipaw anke [afna atleti ;odda u dan jawgura tajjeb g[all-futur tal-weightlifting f’pajji]na.

Kieran Mifsud kiser 7 rekords nazzjonali fil-kategorija 94Kg U17 u tliet rekords o[ra fil-Juniors

L-Isko//i] Peter Kirkbride kien fl-aqwa tieg[u

Kieran Mifsud ta’ 14-il sena rnexxielu jirba[ ukoll is-sezzjoni tal-Juniors, dan l-atleta huwa stilla ;dida fl-isport talweightlifting Malti fejn refa’ total ta’ 214Kg, biex kiser 7 rekords nazzjonali fil-kategorija 94Kg g[al dawk anqas minn 17il sena u 3 rekords o[ra nazzjonali fis-sezzjoni Juniors g[al dawk anqas minn 20 sena. Fissezzjoni tal-Juniors ipparte/ipaw ukoll g[all-ewwel darba atleti studenti tal-iskola tal-MCAST ta’ Ra[al :did immexxija millkow/ Matthew Muscat Inglott.

minn Sophie Smyht b ’ 202 puni. Is-sezzjoni tal-ir;iel kienet missielta ferm, fejn l-aqwa atleta tal-;urnata fost il-Maltin kien Noel Coleiro li refa’ 240Kg u kiseb 278 punt segwit minn Ryan Agius b’265 punt u Martin Pisani b’254, it-tnejn tal-a[[ar huma atleti ferm promettenti u qed juru progress sostanzjali minn kompetizzjoni g[al o[ra. Ta’ min isemmi li Kieran Mifsud issi;illa ir-raba’ post anke f`din il-kategorija waqt li Rodmar Pulis li huwa l-iktar atle-

Fil-kategorija tan-nisa l-aktar atleta Maltija li spikkat kienet Nicole Gatt li minkejja ma kienitx fl-aqwa tag[ha xorta reb[et l - overall b ’1 79 punt . F`din il-kategorija wkoll kellna parte/ipazzjoni ta’ atleti ;odda fosthom Hailey Mizzi li wriet teknika ferm tajba . Sarah Grixti, atleta promettenti [afna ippruvat tikser rekords naz zjonali imma falliet bi ftit. Bla dubju l-aktar atleti li spi//aw f’din il-kategorija kienu dawk mit -tim Sko//i] fejn Gorgie Black kisbet 229 punti segwita

LAWN BOWLS

Carmen Spiteri teg[leb li/-Champion tad-Dinja L-Isko//i]a Caroline Brown reb[et il-Kampjonat tad-Dinja tal-Lawn Bowls li saru f’Warilla fl-Awstralja meta fil-final g[elbet lid-darbtejn champion Allison Merrien ta’ Guernsey. Malta kienet rappre]entata f’dawn il-kampjonati minn Carmen Spiteri li hi rrankjata fisseba’ post fost in-nisa fid-dinja u rnexxielha tikseb reb[iet kontra l-Afrika t’Isfel, l-:appun, l-Istati Uniti, l-Macao, il-Brunei u anke fuq i/-Champion tad-Dinja l;dida Caroline Brown meta reb[itilha fis-seba’ round 3-11, 8-3, 4-2. Il-Presidnet tal-Federazzjoni Maltija tal-Lawn Bowls, lAmbaxxatur Anthony De Bono rrimarka s-sodisfazzjon tieg[u g[all-impatt qawwi li qed t[alli Carmen Spiteri f’dan l-isport tant popolari fil-pajji]i talCommonwealth.

Carmen Spiteri (lemin) flimkien ma/-Champion Caroline Brown qabel il-log[ba tas-seba’ round li fiha [ar;et rebbie[a l-Maltija

De Bono re;a’ fakkar il-midalja tal-bron] mirbu[a minn Spiteri fl-2012 fil-Kampjonati tad-Dinja Champion of Champions li saru f’?ipru fl-2012 u li l-Kumitat Olimpiku Malti g[araf il-potenzjal li g[andha Spiteri billi

rrikonoxxiha bis-Silver Award waqt i/-/erimonja tal-awards tal2013. De Bono qal li hu qed jistenna li Spiteri se tkun qed tmexxi littim tan-nisa g[al-Log[ob talCommonwealth fi Glasgow.

ta b’ranking g[oli falla /-/ansijiet tieg[u g[all-kwalifikazzjoni tal-Log[ob tal-Commonwealth peress li falla fit-total. L-Isko//i] Peter Kirkbride kien fl-aqwa tieg[u u ta spettaklu li dawk pre]enti b`refg[a totali ta’ 327 Kg. It-tim nazzjonali Sko//i] kompost minn sitt atleti u tlett uffi/jali, fil-jiem li ;ejjin se jkun qed jag[mel kamp ta’ ta[ri; malatleti Maltin. Dan it-tim jinsab fla[[ar preparamenti g[al-Loghob tal-Commonwealth li se jsiru f’pajji]hom stess.

Skola tas-sajf minn Football Pyramids Fix-xhur ta’ Lulju u Awwissu, ser issir g[all-ewwel darba skola tal-futbol g[as-sajf immexxija mill-kow/ Jimmy Briffa (Football Pyrmaids Malta) li ]gur m’g[andu b]onn ebda introduzzjoni. Din ser issir filpitch tal-iskola ta’ San Benedittu, {al-Kirkop. Is-sessjonijiet ser ikunu kull nhar ta’ Erbg[a mis-6pm sas7.30pm u is-Sibt mit-8am sad9.30am. L-eta` tat-tfal trid tkun bejn g[axra (10) u tlettax (13)-il sena (matul 2014). Il-postijiet

huma limitati peress li 16-il tifel huwa l-massimu li se jikunu a//ettati u l-kwalita` ti;i qabel il-kwantita`. Is-sessjonijiet se jikkonsistu f’ta[ri; tekniku kif ukoll fi]iku. Se jsiru wkoll xi laqg[at dwar ix-xjenza tal-football u l-pjan dwar il-log[ba tattika. Peress li l-grupp se jkun ]g[ir, se ting[ata attenzjoni ndividwali kbira. Iktar informazzjoni fuq footballpyramidsmalta@gmail.com jew fuq 99607512, 99683111.

Laqg[a :enerali minn Valletta FC Il-Laqg[a :enerali Annwali San Duminku, fil-Belt Valletta. g[all-ista;un 2014-15 ta’ Il-Laqg[a tibda’ fid-9am. u rValletta FC ser issir nhar is-Sibt re;istrazzjoni tal-membri u 7 ta’ :unju b[as-soltu fis-Sala osservatur tibda fil-8am.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

28

SPORT

Caption - Il-parte/ipanti ta’ Skolasport jag[tu wirja ta’ sports u ]fin waqt l-avveniment tal-a[[ar tas-sena li ttella’ fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera, u li kien sponsorjat minn Kellogg’s g[all-14-il sena konsekuttiva.

KMS Skolaport tag[laq bi spettaklu ta’ sport u ]fin Skolasport, organizzata millKunsill Malti g[all-Isport (KMS) bl-appo;; ta’ Kellogg’s, g[alqet il-programm tal-201314 bi spettaklu mill-isba[ ta’ sports u ]fin. Il-parte/ipanti ]g[ar ta’ Skolasport in;abru filKumpless Sportiv tal-Kottonera biex jag[tu wirja tal-[iliet u tteknika li tg[allmu matul issena quddiem udjen]a mag[mula minn ;enituri, qraba u [bieb.

Is-serata, li kienet immexxija mill-persona;; popolari tat-television Pamela Schembri, bdiet b’wirja mill-parte/ipanti fil;innastika segwit minn numru ta’ ]ifniet mit-tfal skont illokalità tag[hom. Is-serata ntemmet bil-parte/ipazzjoni brillanti ta’ Gaia Cauchi, ir-rebbie[a tal-Junior Eurovision Song Contest 2013, li kantat ‘The Start’ fost il-briju tat-tfal u l-ispettaturi.

Matul il-pre]entazzjoni talisponsorship ta’ Kellogg’s lillKMS Skolasport, Chris Cachia, National Sales Manager ma’ Charles Darmanin Co Ltd, iddistributuri lokali ta’ Kellogg’s qal, “Kellogg’s ilha toffri lappo;; tag[ha u timxi id f’id ma’ Skolasport g[al dawn la[[ar 14-il sena. Dan g[aliex temmen fis-servizz b]onnju] u importanti li Skolasport qed tikkontribwixxi fl-i]vilupp tat-

talenti sportivi fost il-;enerazzjonijiet i]-]g[ar ta’ Malta. Barra minn hekk kemm Kellogg’s kif ukoll Skolasport jinkora;;ixxu stil ta’ [ajja li hi tajba g[as-sa[[a permezz ta’ dieta bilan/jata u parte/ipazzjoni attiva fl-isports.” G[all-[ames sena konsekuttiva, il-KMS Skolasport ippre]entat l-unur spe/jali, Annabelle Vassallo , lill-kow/ li wera l-aktar impenn fil-[idma

tieg[u. L-unur kien ippre]entat lill-kow/ Roxanne Gauci minn Chris Agius, is-Segretarju Parlamentari g[ar-Ri/erka u lInnovazzjoni, i]-}g[a]ag[ u lIsport. Roxanne Gauci ilha ta[dem mal-KMS g[al dawn la[[ar erba’ snin. Is-serata ntemmet b’]ifna ta]Zumba mmexxija minn Joanna Refalo b’numru kbir ta’ parte/ipanti u [bieb jing[aqdu f’din l-attività divertenti.

BADMINTON

Birkirkara Smart Office Supplies jispi//aw b’punti massimi Birkirkara Smart Office Supplies reb[u d-derby kontra Birkirkara Go & Fun fl-a[[ar log[ba tal-kampjonat biex spi//aw l-ista;un b’punti massimi. Min-na[a l-o[ra Go & Fun, b’din it-telfa se jkollhom jilag[bu decider kontra Paola BC biex ji;i de/i] min jispi//a t-tieni. L-iskor finali ta’ 4-1 ma jirriflettix l-andament tal-log[ob g[ax l-iskor seta’ kien differenti meta wie[ed iqis li ]ew; log[biet kienu bilan/jati [afna. Barra minn hekk Go & Fun, minbarra li kellhom l-a[jar mara tag[hom nieqsa, we;;g[etilhom ukoll Daniella Galea li tat ]ew; walkovers. I/-champions marru fuq quddiem meta Aldo Polidano u Fiorella Sadowski g[elbu lil Stefan Salomone u Klara

O’Berg ta’ Go & Fun fil-Mixed Doubles 21-16, 23-21. Polidano u Sadowski [adu vanta;; kmieni fl-ewwel set u g[alkemm il-koppja ta’ Go & Fun ippruvat tnaqqas li]vanta;;, il-koppja ta’ Smart Office Supplies irnexxielha tirba[. It-tieni set kien storja differenti g[aliex il-vanta;; alterna minn koppja g[all-o[ra sakemm, bi sforz a[[ari, Polidano u Sadowski reb[u lpunti. Go & Fun irritaljaw millewwel meta l-player /ini] Song Chen Jun reba[ l-individwali tal-Ir;iel f’log[ba e//itanti kontra Samuel Cali. Dan tal-a[[ar reba[ l-ewwel set 21-15 i]da Chen Jun reba[ it-tieni 21-5. Fit-tielet set i]-]ew; plejers g[amlu [ilithom sakemm Chen

Jun reba[ 21-16 biex ;ab iddraw meritat g[at-tim tieg[u. Smart Office Supplies re;g[u marru fuq quddiem meta Yanika Polidano reb[et l-individwali tan-Nisa. Hija tilfet l-ewwel set 21-23 kontra Daniella Galea i]da mbag[ad reb[et it-tieni 21-8. Ittielet set de/i]iv ma ntlag[abx g[ax Galea sfortunatament we;;g[et u tat ir-reb[a lil Polidano. Stephen Ferrante u Cali g[amlu /ert mir-reb[a meta g[elbu lil Salomone u Chen Jun f’log[ba o[ra e//itanti fidDoubles tal-Ir;iel, log[ba li fiha r-reb[a setg[et marret kull na[a; il-log[ba spi//at 21-19, 22-20. Smart Office Supplies ing[ataw walkover fid-Doubles tan-Nisa min[abba li Galea ta’ Go & Fun kienet imwe;;a’.

Brian Galea (nifs) kien ir-rebbie[ overall ta’ sparatura Trap g[as-selezzjoni tal-Federazzjoni Maltija tal-Isparar li saret fir-range ta’ {al-Qormi. L-isparatura kienet fuq 125 plattina bl-a[jar sitt tiraturi jikkwalifikaw g[as-semifinali fuq 15-il plattina u mbag[ad g[all-midalji fuq round ie[or ta’ 15-il plattina. Brian Galea spi//a fl-ewwel post overall segwit minn Stephen Vella u Frans Pace fit-tielet post. Frans Pace kien l-a[jar tiratur fi Klassi A quddiem Jason Aquilina u Brian Galea. Peter Muscat reba[ Klassi B quddiem Carmel Mallia u Jean Deguara waqt li Stephen Aquilina reba[ Klassi C quddiem Rommie Cassar u Donald Vella.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

29

SPORT PRESIDENZA TAL-FIFA

TRASFERIMENTI

Il-UEFA topponi l-kandidatura ta’ Sepp Blatter

Tliet Spanjoli g[al Rakitic

Il-UEFA g[amlitha /ara malmembri tag[ha li mhix se tkun qed tappo;;ja l-[sieb ta’ Sepp Blatter li jikkandida ru[u g[all[ames terminu fil-kariga b[ala President tal-FIFA. Il-UEFA ma tridx li l-membri tal-asso/jazzjonijiet fi [dana jie[du sehem f’xi tip ta’ ovazzjoni g[al Baltter waqt ilKungress Annwali tal-FIFA jekk i[abbar li se jkun qed jer;a’ jikkontesta l-kariga. L-I]vizzeru ta’ 78 sena ilu jokkupa l-kariga ta’ President sa minn meta ;ie elett fl-1998 u dan l-a[[ar indika li jista’ jibqa’ filkariga anke mill-2015. Jekk Blatter ifittex li jag[mel il-[ames terminu tieg[u, ikun qed jikser weg[da li g[amel filkungress tal-UEFA fl-2011 li kien se jkun l-a[[ar perjodu tieg[u fit-tmexija tal-FIFA. B[alissa d-de/i]joni tal-FIFA li tag[ti t-Tazza tad-Dinja tal2022 lill-Qatar qed ti;i nvestigata wara allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni dwar il-mod kif il-pajji] mill-Golf reba[ il-vot f’Di/embru tal-2010. Hu mifhum li Blatter se jkun qed jindirizza l-Kungress annwali tal-FIFA f’Sao Paulo l;img[a d-die[la u se jag[milha /ara jekk hux se jkun qed ifittex mandat ie[or ta’ erba’ snin o[ra – imma biss jekk tkun ix-xewqa tal-asso/jazzjonijiet membri. Sa erba’ kapijiet talKonfederazzjonijiet imbag[ad, jistg[u jindirizzaw il-kungress u jindikaw l-appo;; tag[hom g[all-kandidatura u Batter ja//etta l-istedina.

Hu mifhum li l-UEFA ma tridx rappre]entanti minn kull wa[da mill-54 membri tag[ha li se jkunu qed jattendu l kungress, biex japprovaw lil Blatter, jekk kif inhu mistenni, j[abbar il-kandidatura tieg[u. Il - President tal - UEFA Michel Platini hu mifhum li g[adu inde/i] dwar jekk jikkontestax g[all - Presidenza tal-FIFA fl-elezzjoni tas-sena d - die[la b ’ [afna osservaturi jg[idu li se jidde/iedi li ma jikkontestax. Min[abba l - po]izzjoni li [adet il-UEFA li topponi lil Blatter g[all-elezzjoni, qed jissemmew kandidati o[ra f’ka] li Platini jidde/ieid li ma jikkontestax. Il-President tal-FA Olandi]a Michael van Praag u dak tal-FA :ermani]a Wolfgang Nierbach huma fost dawk kunsidrat millUEFA b[ala kandidati potenzjali biex jopponu lil Blatter g[all-elezzjoni. G[alkemm [add minnhom g[adu ma ;ie avvi/inat formalment i] - ]ew; personalitajiet g[andhom dak li qed tfittex ilUEFA fil-kandidati. Il-UEFA mhux qed tistenna li Van Praag – li re;a’ ;ie elett President tal - FA Olandi]a f ’ Di/embru , jew Niersbach , eks ;urnalista sportiv ta’ 62 sena, jeg[lbu lil Blatter. Imma t-tama hi li l-pre]enza ta’ persuna o[ra fuq il-karta tal-vot tibg[at messa;; qawwi ta’ nuqqas ta’ sodisfazzjon bilkandidatura ta ’ Blatter u d direzzjoni overall tal-FIFA.

Sepp Blatter

L-akbar tliet klabbs fi Spanja g[amlu offerta lil Sevilla g[allmidfielder Ivan Rakitic. Dan [abbru missier il-midfielder Kroat. Il-futur tal-capatin ta’ Sevilla kien diskuss regolarment matul l-2014 b’timijiet b[al Paris Saint Germain, Liverpool, Chelsea u Manchester United ukoll juru nteress fil-plejer ta’ 26 sena. Madankollu issa jidher li huma Real Madrid, Atletico Madrid u Barcleona l-aktar klabbs favoriti li jie[du lill-internazzjonali Kroat. Missier il-plejer qal li t-tliet klabbs kienu g[amlu l-offerta tag[hom, imma ibnu se jie[u dde/i]joni wara li jirritorna mitTazza tad-Dinja. Hu qal li l-kundizzjonijiet offruti m’humiex a[jar minn dawk li g[andu ma’ Sevilla fejn hu meqjus b[ala alla.

LAMPARD – Il-midfielder internazzjonali Ingli] ta’ 35 sena Frank Lampard [abbar li telaq uffu/jalment lil Chelsea wara 13-il sena fi Stamfordf Bridge. Qed jissemma li l-plejer jista’ jsie[eb lil New York City fil-MLS li mag[hom g[adu kif ing[aqad l-Ispanjol David Villa. LALLANA – Il-captain ta’ Southampton Adam Lallana informa lill-klabb li jrid jitlaq minn St. Mary’s meta jirritorna mit-Tazza tad-Dinja. Liverpool g[amlu offerta ta’ £25 miljuni g[al dan il-plejers wara li tTnejn ifinalizzaw it-trasferiment ta’ Rickie Lambert ming[and listess klabb. LARSSON – Il-midfielder ta’ Sunderland Sebastian Larsson ;edded il-kuntratt mal-klabb sal-2017 wara li ng[aqad mag[hom ming[and Birmingham fl-2011.


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

32

LOKALI

Il-President tal-Bra]il, Dilma Roussef tir/ievi t-trofew tat-Tazza tad-Dinja tal-FIFA mill-President tal-FIFA Sepp Blatter. Blatter b[alissa qed jg[ix g[al dan ix-xahar fil-Bra]il. Il-President Roussef weg[det li din l-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja se tkun l-a[jar wa[da fl-istorja (Ritratt> EPA)

Il-pulizija bi tfittxija fid-dar tal-;enituri ta’ Darren Degabriele Tfittxija wkoll fil-karozzi ta’ [u[ u tat-tfajla tieg[u Huwa ka] delikat dak ta’ Darren Degabriele – ka] li qed jitqies mill-investigaturi b[ala kobba m[abbla. Sa ftit tal-[in qabel l-isplu]joni ta’ nhar il{add, Degabriele kien g[adu {al G[axaq g[all-mar/ tal-festa. B’u[ud f’{al G[axaq sa[ansitra qed jg[idu li l-bomba tpo;;iet mal-karozza propju waqt li hu kien g[all-mar/. Sadanittant, id-dar tal-;enituri ta’ Darren Degabriele f’{al G[axaq kienet fost il-postijiet li fuqhom l-investigaturi ikkon/entraw il-[idma tag[hom wara l-ka] tal-bomba li splodiet mal-karozza tal-vittma splu]joni li [alliet lill-istess Degabriele jissielet g[al [ajtu fl-Isptar Mater Dei. Dan il-;urnal jista’ ji]vela li

fl-a[[ar 24 sieg[a l-Pulizija u membri tal-Explosives Ordinance Disposal Unit, l-EOD, g[amlu tfittxijiet intensivi fir-residenza tal-familja Degabriele f’{al G[axaq. Fl-istess waqt, ;ew interrogati numru ta’ qraba – mill-inqas sitt membri tal-familja - inklu] omm il-vittma. L-EOD, bl-g[ajnuna ta’ uffi/jali tal-korp tal-pulizija u ssezzjoni tal-klieb wettqu wkoll tfittxija fil-karozza ta’ [u Darren li joqg[od {al G[axaq wara suspett li fil-karozza kien hemm xi splussiv. Saret ukoll tfittxija fil-karozza tat-tfajla ta’ Darren, Stephanie Tonna, li kienet ipparkjata f’Marsaxlokk. Fil-[in talisplu]joni, Tonna, li g[andha

28 sena u hija infermiera minn Birkirkara, kienet fl-istess karozza vettura ma’ Darren imma sofriet biss ;riehi [fief. Fi]-]ew; ka]i jidher li ma nstab xejn. F’diversi sezzjonijiet talmedia qed ji;i rappurtat li dan ir-ra;el ;ieli kien suspettat mal-Pulizija fuq ka]i passati li dwarhom però ma nstabux provi konkreti. Fost l-o[rajn, kien hemm kwistjonijiet anke marbuta man-negozju li g[andu f’Marsaxlokk. Qed jing[ad ukoll li Degabriele kien ilu xhur jirrapporta lill-Pulizija li kien qed jir/ievi theddid fuq [ajtu. Hu kien sa[ansitra indika ra;el Libjan li skont hu kien il-persuna li qed jheddu min[abba li

kellu jag[tih xi flus. Minbarra li hu s-sid tarristorant Gente di Mare f’Marsaxlokk, Darren Degabriele huwa wkoll l-uniku propjetarju ta’ kumpanija li tinnegozja ]-]ejt u l-fjuwil bl-isem ‘Degabriele Fuels’ ibba]ata f’Bir]ebbu;a. Hu g[andu wkoll numru ta’ bastimenti u]ati millistess kumpanija biex tinnegozja l-kummer/ bejn diversi pajji]i fosthom il-Libja. Degabriele, li g[andu 35 sena u huwa minn {al G[axaq, g[adu fil-periklu li jitlef [ajtu g[alkemm rapporti qed jg[idu li l-ammont ta’ [ruq li sofra hu ta’ 55% ta’ ;ismu, kuntrarju g[al rapporti inizjali li hu kien sofra [ruq ta’ bejn 80% u 90%. Fl-isplu]joni li se[[et fi Triq

i]-}ejtun f’Marsaxlokk il-{add ftit qabel l-erbg[a ta’ waranofsinhar, [elsuha [afif ukoll ra;el ta’ 32 sena mill-Kalkara li kien qed isuq wara Degabriele, kif ukoll sewwieq ie[or ta’ 39 sena minn {al G[arg[ur li nzerta g[addej fid-direzzjoni opposta u sofra xi ;rie[i ka;un talisplu]joni. Jidher li l-bomba kienet detonata b’xi tip ta’ remote.

media•link COMMUNICATIONS


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

30

SPORT

Il-Bra]iljani huma rrabjati bil-kbir g[all-FIFA Il-Bra]iljani huma rrabjati. Irrabjati g[all-Gvern tag[hom li qed jippompja miljuni ta’ dollari biex jiffinanzja tmien ;img[at extravakaganza. Jinsabu rrabjati li l-flus tag[hom qed jintefqu fuq it-Tazza tad-Dinja tal-FIFA meta tant hemm b]onnhom g[all-edukazzjoni, i;jene sanitarja, sptarijiet u biex jinqerdu l-vjolenza, d-drogi u l-armi mit-toroq tag[hom. Il-messa;; kontra l-FIFA issa jidher li qed jitwassal anke permezz ta’ protesti artisti/i madwar il-pajji] b’residenti jirrikorru g[al graffiti fit-toroq bil-g[an li jsemmg[u le[inhom. {ajt minnhom partikolari fi skola f’Sao Paulo qed jattira nteress qawwi missocial media u juri tfajjel Bra]iljan jibki, bil-;u[, b’sikkina u furketta f’idejh u qed ji;i servut ballun fuq platt.

TAZZA TAD-DINJA

Pekerman sfurzat ine[[i lil Radamel Falcao Radamel Falcao, Luis Muriel u Luis Armaranto Perea t[allew barra mill-iskwadra finali ta’ 23 plejer tal-Kolombja. Il-kow/ Jose Pekerman kien la[[ar wie[ed li [abbar il-lista uffi/jali u t-tliet plejers se jkunu qed jitilfu t-turnament b’Falcao jonqos milli juri li jinsab f’kundizzjoni fi]ika tajba wara operazzjoni f’irkobbtu f’Jannar. Perea wkoll t[alla bara min[abba injury waqt li lattakkant Muriel kien meqjus b[ala ]ejjed g[all-[tie;a ta’ Pekerman li g[andu erba’ attakkanti – Jackson Martinez, Carlos Bacca, Adrian Ramos u Teofil Gutierrez - qabel lattakkant ta’ Udinese. Falcao ]vela li kien tkellem

mal-kow/ Ar;entin u qallu li ma kienx mija fil-mija u eskluda lilu nnifsu biex ma j/a[[adx post lil [addie[or. Fin-nuqqas tieg[u il-pressjoni se tkun fuq Martinez ta’ Porto, Bacca ta’ Sevilla, Ramos ta’ Borussia Dortmund u Gutierrez ta’ River Plate biex jiskorja fi Grupp C kontra l-Gre/ja, Ivory Coast u l-:appun. Castillomal-Ekwador Il-midfielder Segundo Castillo kien inklu] fl-iskwadra ta’ 23 plejer tal-Ekwador minkejja injury f’irkobbtu. Il-midfielder ta’ 32 sena ta’ Al Hilal we;;a’ fit-telfa 3-1 tas-Sibt kontra l-Messiku u g[andu b]onn tliet ;img[at biex jirkupra. Dan

ifisser li se jitlef l-ewwel log[ba kontra l-I]vizzera u probabbilment anke kontra Honduras. Keshi ine[[i seba’ plejers Il-kow/ tan-Ni;erja Stephen Keshi ne[[a seba’ plejers biex iffinalizza l-lista ta’ 23 plejeru

fiha ]amm lill Joseph Yobo u Peter Odemwingie li kienu ssej[u b’sorpri]a fl-iskwadra ta’ 30. Mag[hom hemm ukoll John Obi Mikel li se jkun qed jag[mel lewwel dehra tieg[u f’finali tatTazza tad-Dinja wara li erba’ snin ilu t[alla barra min[abba injury. Fost is-seba’ plejers imne[[ija mill-iskwadra hemm ukoll Sunday Mba li skorja l-gowl rebbie[ fil-final tat-Tazza Afrikana s-sena l-o[ra.

Banega jitne[[a Il-kow/ tal-Ar;entina

Alejandro Sabella issorprenda lil [afna meta ne[[a lill-midfielder ta’ Newell’s Old Boys Ever Banega mill-iskwadra. Banega li g[andu 25 sena kien misluf lil Newell’s ming[and Valencia u kien favorit li jmur filfinali. Madankollu ng[aqad ma’ Jose Sosa ta’ Atletico Madrid u Nicolas Otamendo ta’ Atletico Mineiro b[ala t-tliet plejers li ne[[a Sabella. Minkejja dan l-iskwadra tieg[u hi mimlija b’talent offensiv u tinkludi lil Lionel Messi, Sergio Aguero, Gonzalo Higuain u Ezequiel Lavezzi. Anke l-midfielder Fernando Gazo kien inklu] minkejja injury.

The]]i]a g[all-Iran Il-kampanja tal-Iran fit-Tazza tad-Dinja bdiet fuq nota negattiva bit-tluq tal-assistent kow/ Majid Salih li kien qed isegwi l-partita ta’ [biberija kontra l-Awstrija minn [dejn in-nies minflok fuq ilbank [dejn Carlos Queiroz. Saliha irri]enja meta rritornaw lIran u sar it-tieni assistent li rri]enja ta[t Queiroz wara t-tluq ta’ Omid Namazi s-sena l-o[ra. Kien rappurtat li l-kap tal-FA

Iranjana Ali Kaffashian [atar lil Salih biex ikollu pre]enza Iranjana fl-istaff tekniku malPortugi] Queiroz. Ir-ri]enja waslet anqas minn [mistax millewwel log[ba tal-Iran fit-Tazza tad-Dinja kontra n-Ni;erja f’Curitiba fis-16 ta’ :unju.

PARTITA TA’ {BIBERIJA

Malta tilg[ab ma’ :ibiltà

John Mintoff u Bjorn Kristensen i[ejju g[al-log[ba kontra :ibiltà (Ritratt> Paul Zammit Cutajar)

It-tim nazzjonali Malti llum fis-6 p.m. f’Faro fil-Portugall se jilg[ab partita ta’ [biberija kontra :ibiltà. Din se tkun l-ewwel darba li ]-]ew; pajji]i se jkunu qed jiltaqg[u kontra xulxin hekk kif :ibiltà hu l-a[[ar nazzjon li ;ie a//ettat fil-UEFA. Il-partita se sservi b[ala preparazzjoni g[all-partiti ta’ kwalifikazzjoni li t-tim immexxi minn Pietro Ghedin irid jilg[ab fil-Euro 2016 aktar tard din issena. Fil-Euro 2016 Malta se tilg[ab kontra l-Italja, il-Bulgarija, il-Kroazja, in-Norve;ja u l-Azerbaj;an. Gowlkipers: Justin Haber

(B’Kara), Andrew Hogg (Kalloni Lekanopedio). Difensuri: Andrei Agius (Aprilia), Steve Borg, Jonathan Caruana (Valletta), Ryan Camilleri, Clayton Failla (Hibs), Alex Muscat, (Sliema W). Midfielders: Shawn Bajada, Roderick Briffa, Ryan Fenech (Valletta), Paul Fenech, Rowen Muscat (B’Kara), Bjorn Kristensen (Hibs), Stephen Pisani (Floriana) Andre Schembri (Ominia Nicosia), John Mintoff (Sliema W). Attakkanti: Michael Mifsud (bla klabb), Jean Paul Farrugia (Hibernians), Terence Vella (B’Kara).


www.maltarightnow.com

L-Erbg[a, 4 ta’ :unju, 2014

31

SPORT

Sliema fi ftehim mal-Fran/i] Sylvestre Sliema Wanderers dan lista;un jidher li qed ja[gmlu dak kollu possibli biex jer;g[u jkunu forza fil-futbol Malti. Wie[ed mill-akkwisti l-kbar li se jsiru minn Sliema se jkun iddifensur Fran/i] Mikaël Silvestre. Silvestre li f’Awwissu jag[laq 37 sena lag[ab 40 darba mat-tim nazzjonali Fran/i] kemm b[ala difensur /entrali kif ukoll fuq illinja xellugija u rerba[ it-Tazza tal-Konfederazzjonijiet fl-2001 u l-2003 Beda l-karriera ma’ Rennes minn u fl-1996-98 kien akkwistat minn Inter fis-Serie A fejn lag[ab 18-il darba u f’sitt partit

mi/-Champions League. Fl1999 ing[aqad ma’ Manchester United u mag[hom kellu l-aktar su//ess fejn reba[ [ames darbiet il-Premier League, l-FA Cup, il-League Cup, darbtejn ilCommunity Shield, i/Champions League u t-Tazza Interkontintentali. F’Awwissu tal-2008 sie[eb lil Arsenal u wara sentejn, flista;un 2009-10 ing[aqad ma’ Werder Bremen fejn lag[ab 26 log[ba qabel ing[ata r-release fl-ista;un 2011-12. Minn dakinhar lag[ab ma’ Portland Timbers fil-MLS u fit2 ta’ Mejju tas-sena l-o[ra /arrat il-ligamenti ta’ rkobbtu kontra

New England Revolution fejn tilef il-kumplament tal-ista;un wara li g[amel operazzjoni. Huwa ng[ata r-release minn Portland f’Jannar tal-2014. Sadanittant ma’ Sliema Silvestre se jkollu b[ala kow/ lil Paul Ince, l-eks internazzjonali Ingli] ta’ Liverpool, Manchester United u Inter fost l-o[rajn. Ince se jkollu b[ala assistent lil Alfonso Greco li mexxa lil Sliema s-sena l-o[ra. Jidher li Sliema sa[ansitra kienu qed jinnegozjaw mal-eks kow/ nazzjonali Taljan u talIrlanda fost l-o[rajn, Giovanni Trapattoni qabel [atru lil Paul Ince.

Mikaël Silvestre bil-flokk ta’ Arsenal

FUTBOL LOKALI

TENNIS

Obinna Obiefuele ma’ }ebbu; Rangers

Sharapova fis-SF

Obinna Obiefuele ing[aqad ma’ }ebbu; R.

L-attakkant Ni;erjan Obinna Obiefuele hu l-ewwel akkwist ta’ }ebbu; Rangers g[all-ista;un li ;ej. Il-klabb promoss fil-Premier beda jsa[[a[ l-iskwadra tieg[u bil-g[an li joffri sfida denja firritorn tieg[u fl-og[la divi]joni talfutbol Malti wara g[exieren ta’ snin. Kuntattjat minn dan il-;urnal ilkow/ ta’ }ebbu; Jesmond Zammit ikkonferma l-akkwist ta’

Obiefuele g[al sena u qal li g[addejjin b’negozjati ma’ plejers o[ra. Zammit ikkonferma wkoll li s’issa l-plejers kollha li kellu lklabb l-ista;un li g[adda u li bihom reba[ il-promozzjoni g[adhom mag[hom. Obiefuele li g[andu 26 sena u skorja 15-il gowl minn 25 log[ba ma’ Hibenians, intemmlu l-kuntratt fil-31 ta’ Mejju.

Hibernians kienu offrew li j;eddu l-kuntratt tal-attakkant Ni;erjan g[al sentejn o[ra, madankollu Obinna xtaq jara lopportunitajiet li kellu hekk kif kien hemm numru ta’ klabbs o[ra f’pajji]na li xtaqu s-servizzi tieg[u. Din hi telfa o[ra g[al Hibernians wara dik tal-midfielder ]ag[]ug[ Bjorn Kristensen li mistenni jing[aqad ma’ Omonia Nicosia f’?ipru.

Maria Sharapova kienet log[ba bog[od mill-eliminazzjoni qabel wettqet rimonta u g[elbet lillIspanjola Garbine Muguruza flOpen ta’ Franza biex g[addiet g[as-semifinali kontra Eugenie Bouchard li eliminat fi tliet sets lil Carla Suarez Navarro. In-numru 2 fost l-ir;iel Novak Djokovic g[eleb lill-Kanadi] Milos Raonic 7-5, 7-6, 6-4 u issa jilg[ab kontra Gulbis li elimina lil Tomas Berdych fi tliet sets.

WATERPOLO

Neptunes jift[u l-ista;un bil-kbir Stewart Said

Neptunes ….............................11 Sliema …....................................8 (3-0, 2-4, 2-1,4-3)

Neptunes: A. Borg Cole, N. Lanzon 2, M. Lanzon, M. Stellini 1, T. Agius, G. Mizzi, S. Camilleri 3, J. Camilleri 1, A. Zarb Cousin, P. Biros 1, B. Muscat Dougall, T. Molnar 2, C. Mercieca 1 Sliema: R. Coleiro, N. Bugelli, N. Lubrano, T. Sullivan, M. Meli, J. Soler 1, J. Borg, C. Cluett, J. Brownrigg 1, A. Attard, T. Hutton 3, A. Petkovic 3, K. Schembri Referees: M. Angilleri u A. DeRaffaaele

Neptunes Grimaldi reb[u tTazza tal-President meta g[elbu lil Sleima Frank Salt 11-8. Irreb[a g[at-tim ta’ Markoch kienet meritata u kollox ma kollox kienu a[jar mill-avversarji tant li qatt ma kienu fi ]vanta;;. Fi tmiem il-log[ba t[abbar li ssomma mi;bura kienet ta’ 2,100 ewro li se tmur g[all-Community Chest Fund. G[al Sliema ddebutttaw ilbaranin il-;odda Hutton u Petkovic, ]ew; plejers li minkejla li ma kellhomx log[ba brillanti skorjaw il-ma;;oranza talgowls u ]gur se naraw a[jar

minnhom fil-kampjonat. Neptunes urew l-intenzjonijiet tag[hom meta reb[u l-ewwel sessjoni 3-0. Sliema [ar;u a[jar fit-tieni sessjoni u skorjaw darbtejn minn Brownrigg u Soler biex da[lu fil-partita wara li marru jistrie[u gowl biss minn ta[t. Sliema ;abu d-draw fit-tielet sessjoni i]da Neptunes skorjaw skorjaw darbtejn ming[ajr riposta u kabbru l-vanta;; g[al ]ew; gowls. Is-Slimi]i re;g[u da[lu fil-partita i]da meta deher li setg[u jersqu vi/in Steve Camilleri spikka fl-a[jar mument u skorja l-10-7 biex g[alaq il-log[ba u Neptunes ikkntrollaw sat-tmiem. Fi tmiem il-log[ba Joe Caruana Curran u Karl Galea tal-ASA ippre]entaw it-Tazza lil Nicky Lanzon captain ta’ Neptunes. Valletta superjuri Valletta …................................11 M’Scala ….................................7 (5-0, 2-3, 2-1, 2-3)

Valletta: R. Sciortino, R. Mock 2, M. Spiteri Staines 3, M. Korolija 1, N. Bonello Ghio, S. Cachia, M. Cordina 1, M. Erizzo 2, C. Debono,

Valletta MacDonalds rebbie[a tat-Tazza G[aqda :urnalisti Sports

C. Zammit. D. Paolella, D. Filipovic 2, D. Abela M’Scala: D. Spiteri, JC Cutajar 2, S. Mora 3, C. Bonello, E. Meli, L. Grixti, K, Rizzo Naudi, J. Cremona, S,. Micallef, C. Mifsud, M. Pace, G. Marnitz 2, J. Cremona Referee: P. Balzan u M. Dalli

Valletta McDonalds reb[u tTazza G[aqda :urnalisti Sport meta g[elbu lil M’Scala More 11-7 u kisbu l-ewwel unuri tal-ista;un. Valletta kien jimmeritahom lunur g[aliex kienu l-a[jar u

b’wirja tajba mill-bidu setg[u jamministraw il-partita a[jar. IlBeltin ]ammew l-istess barranin tas-sena l-o[ra Korolija u Flipovic li t-tnejn kellhom wirja tajba filwaqt li ]ammew l-istess tim li lag[bu bih fil-kampjonat tax-xitwa. M’Scala g[amlu xi tibdil millkampjonat tas-sajf inklu] il-barranin Mora u Marnitz, Jean Claude Cutajar, Clyde Bonello u Stephen Micallef li rritorna wara

sena ma’ Sirens. Il-Beltin [ar;u tajjeb u reb[u lewwel sessjoni 5-0 imbag[ad ilkontrollaw. M’Scala naqqsu liskor fit-tieni sessjoni i]da baqg[u fi ]vanta;; ta’ erba’ gowls. It-tim ta’ Pierre Borg skorja ie[or kmieni fit-tielet sessjoni i]da Valletta rrispondew bi tnejn o[ra minn Filipovic u Spiteri Staines. Madankollu l-Beltin serr[u rashom lejn nofs l-a[[ar sessjoni.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.