www.maltarightnow.com
Nru 2220 €1
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Tazza tad-Dinja L-Ar;entina mal-a[[ar 16 b’reb[a fuq l-Iran fl-a[[ar minuta
Kumpanija statali ?ini]a bi probabbiltà li tibni l-impjant tal-ener;ija f’Delimara
Ara pa;ni 52-56
Ara pa;na 2
Qed iberraq mal-Libja! ESKLUSSIVA
Il-FAM fuq alert massimu
G[add ta’ passaporti Libjani maqbuda fl-Ambaxxata Maltija fi Tripli Negozju qawwi u illegali ta’ fuel bejn Malta u l-Libja Il-[arba ta’ Zeidan u o[rajn ta’ madwaru lejn Malta u r-ritorn tag[hom fil-Libja qanqlu t[assib serju Ara pa;na 3
L-Ambaxxatur Malti g[al-Libja Emmanuel Galea (it-tielet fuq ix-xellug) fil-laqg[a li kien imsejja[ g[aliha mill-Prim Ministru Libjan nhar l-Erbg[a li g[adda. Abdullah al-Thinni fisser it-traffikar tal-fuel b[ala theddida g[as-sigurtà nazzjonali u g[ar-relazzjonijiet bejn Malta u l-Libja
IL-PROTEST FIL-QORTI MILL-OMBUDSMAN KONTRA L-MINISTRU MANWEL MALLIA
“Kri]i Kostituzzjonali”
— L-Im[allef Emeritu Giovanni Bonello
L-Im[allef Emeritu Giovanni Bonello f’intervista ma’ il-mument sostna li fil-ka] li l-Gvern ma jridx jag[ti tag[rif mitlub mill-Ombudsman biex jinvestiga ilmenti dwar promozzjonijiet fil-Forzi Armati Maltin, il-pajji] jinsab f’riskju ta’ kri]i kostituzzjonali “g[ax meta g[andek istituzzjoni tal-istat li qieg[da f’konflitt ma’ istituzzjoni o[ra tal-istat, dik taqa’ ta[t id-definizzjoni ta’ kri]i kostituzzjonali.” Ara pa;na 4
2
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Lokali
Spi]eriji li se jift[u llum IL-FURJANA: Chemimart Ltd. 14, Triq Sant’Anna; IL-{AMRUN: St.
Gaetan Pharmacy, Triq il-Kappillan Mifsud; {AL QORMI: Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz; BIRKIRKARA: Holy Cross Pharmacy, 37, Triq il-Kbira; ILG}IRA: Tony’s Pharmacy, 100, Triq Sir Patrick Stuart; SAN :WANN: Medical Plaza Dispensing Chemists, Cass-i-Mall Buildings, Vjal ir-Rihan; TAS-SLIEMA: Harley Pharmacy, 1, Triq Nathalie Poutiatin Tabone; {AL BALZAN: Medica Pharmacy, Triq in-Naxxar; IN-NAXXAR: Brown’s Chemists, Triq San Pawl; IL-MELLIE{A: Brown’s Pharmacy, 69, Triq George Borg Olivier; PAOLA: Brown’s Paola Square Pharmacy, 64#65, Pjazza Antoine De Paule; LISLA: San Filippu Pharmacy, 155, Triq il-Vitorja; {A}-}ABBAR: Mediatrix Plus Pharmacy, 7, Triq isSantwarju; MARSAXLOKK: Pompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda; {AL LUQA: Central Pharmacy, 6, Triq San :u]epp; {A}-}EBBU:: Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran;isk Farrugia; IR-RABAT: Ideal Pharmacy, 63, Triq il-Kbira; VICTORIA: Azzopardi Pharmacy, Triq ilKapu//ini; IN-NADUR: Nadur Pharmacy, Pjazza 28 t’April 1688.
{inijiet tal-vapur t’G[awdex mill-5 ta’ Mejju 2014 sat-22 ta’ :unju 2014
Tluq mill-Im;arr, G[awdex: 1.30, 3.30, 5.00,
6.00, 6.30 (Tnejn biss esklu]i vaganzi pubbli/i), 6.45 (Tlieta sal-{add inklu]i vaganzi pubbli/i), 7.00 (Tnejn biss esklu]i vaganzi pubbli/i), 7.30, 8.15, 9.00, 9.45, 10.30, 11.15, 12.00, 12.45, 13.30, 14.15, 15.00, 15.45, 16.30, 17.15, 18.00, 19.30, 21.00, 22.30, 23.45. Tluq mi/-?irkewwa, Malta: 2.00, 4.00, 5.45, 6.30 (Tnejn biss esklu]i vaganzi pubbli/i), 6.45 (Tlieta sal-{add inklu]i vaganzi pubbli/i), 7.00 (Tnejn biss esklu]i vaganzi pubbli/i), 7.30, 8.15, 9.00, 10.30, 11.15, 12.00, 12.45, 13.30, 14.15, 15.00, 15.45, 16.30, 17.15, 18.00, 18.45, 20.15, 21.35, 23.05, 00.20.
It-temp It-Temp> Sabi[, kultant ftit imsa[[ab. Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[> {afif u varjabbli, il-bi//a l-kbira mix-Xlokk. Il-Ba[ar> {afif. L-imbatt> Ftit li xejn. Temperatura tal-Ba[ar> 22º.
Il-[amest ijiem li ;ejjin
IL-{ADD L-og[la 30˚C L-inqas 20˚C
IT-TNEJN L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C
IT-TLIETA L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C
L-ERBG{A L-og[la 34˚C L-inqas 23˚C
IL-{AMIS L-og[la 32˚C L-inqas 23˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
11
11
11
10
Lottu 78 – 68 – 44 – 87 – 86 # 19 – 56 – 37
Super 5 22 – 31 – 35 – 40 – 2
Numri importanti Servizz ta’ Emer;enza> 112 Sptar ta’ Malta> 25450000 — Sptar ta’ G[awdex> 21561600 Servizz ta’ direttorju> 1182 — GO> 1187 — Vodafone> 1189
Probabbiltà li kumpanija statali ?ini]a tibni l-impjant tal-gass Ftehim mil[uq mill-Gasol (kumpanija fil-konsorzju Electro Gas) jag[ti l-ewwel preferenza lill-kumpanija statali ?ini]a China Machinery Export Corporation biex tibni l-impjant tal-gass f’Delimara li fuq 24 xahar se jiswa’ €370 miljun Il-kumpanija statali ?ini]a hija obbligata skont il-ftehim mil[uq mal-Gasol biex tg[in jinkisbu flus g[all-bini tal-impjanti tal-ener;ija permezz ta’ banek ?ini]i Gasol plc announced that it has signed a cooperation agreement with China Machinery Engineering Corporation. Together, the two companies have agreed to cooperate on prospective power projects and Gasol will offer CMEC a right of first refusal to be the exclusive Engineer, Procure, Construct ‘EPC’ Provider (including civil works and equipment supply) for the power plants. In return, CMEC has agreed to carry out feasibility studies for the power plants and, if the parties elect to proceed after consideration of the studies, to assist in the arranging of debt financing for the construction of the plants through Chinese banks. CMEC would execute the EPC Contract for the gas-fired plants on a lump sum, turnkey basis. Silta mill-komunikat li juri bi/-/ar li l-ftehim ta’ kooperazzjoni bejn il-kumpanija tal-ener;ija Gasol li tag[mel parti mill-konsorzju li se ji]viluppa l-power station tal-gass f’Delimara jorbotha mal-kumpanija statali China Machinery Export Corporation fil-bini ta’ impjanti talener;ija m[addma bil-gass
Kumpanija statali tal-Gvern ?ini] tista’ ting[ata x-xog[ol tal-bini tal-power station talgass f’Delimara ri]ultat ta’ ftehim li g[adu kemm ;ie ffirmat bejn il-kumpanija Gasol plc ibba]ata fir-Renju Unit u li tag[mel parti mill-konsorzju li qed jie[u [sieb il-power station il-;dida u l-kumpanija tal-Gvern ?ini] China Machinery Export Corporation. Dan il-ftehim jg[id /ar u tond li l-kumpanija Gasol la[qet ftehim ta’ kooperazzjoni malkumpanija China Machinery Export Corporation g[all-bini ta’ impjanti l-;odda tal-ener;ija m[addma bil-gass. Il-ftehim ma jorbotx biss xog[ol infrastrutturali i]da wkoll il-provista tattag[mir g[all-impjanti. Il-ftehim jobbliga lillkumpanija statali ?ini]a biex tag[mel studji dwar il-vijabilità tal-impjanti l-;odda tal-ener;ija, u li f’ka] dawn l-istudji jkunu po]ittivi, il-kumpanija statali ?ini]a tg[in fl-iffinanzjar g[allbini tal-impjanti permezz ta’ banek ?ini]i. Il-kumpanija Gasol xtrat lishma fl-ispecial purpose vehicle – Malta Power & Gas li swewha ¤30 miljun. Il-Malta Power & Gas g[andha l-permessi kollha biex tinbena l-power station tal-gass f’Delimara. S’issa, kemm il-Gvern Malti kif ukoll il-konsorzju Electro Gas baqg[u jostru d-dettalji dwar il-pro;ett waqt li m’g[amlu ebda dikjarazzjoni pubblika dwar x’effett g[andu lftehim ri/enti bejn il-Gasol u l-
kumpanija statali ?ini]a fuq ilpro;ett tal-impjant il-;did talLNG g[all-power station ta’ Delimara. Fil-15 ta’ Ottubru tal-2013, il-kumpanija Gasol kienet ]velat li l-i]vilupp tal-power station li tit[addem b’LNG permezz ta’ bastiment b’tag[bija ta’ 140,000 metru kubu gass ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk se jkun jiswa’ madwar €370 miljun mifruxa fuq 24 xahar. Dan ifisser li din l-ispi]a tista’ tispi//a tit[allas lill-kumpanija tal-Gvern ?ini] China Machinery Export Corporation. B’hekk kollox qieg[ed jipponta lejn sitwazzjoni fejn din tista’ tkun it-tieni kumpanija statali ?ini]a li tkun involuta fis-settur tal-ener;ija f’pajji]na. Dan wara li Gvern Laburista ftiehem minn wara dahar ilParlament Malti, minn wara dahar il-poplu Malti u l[addiema mal-Gvern ?ini] biex i/-?ini]i kisbu 33% talishma fil-Korporazzjoni Enemalta. Permezz talkumpanija statali Shangai Electric Power, il-Gvern ?ini] xtara l-impjant tal-BWSC tant
kritikat mill-Partit Laburista flOppo]izzjoni g[all-valur ta’ €220 miljun – li €70 miljun minnhom se jintu]aw biex limpjant jit[addem bil-gass. Barra minhekk il-kumpanija tal-Gvern ?ini] Shangai Electric [ar;et ukoll €100 miljun biex titjib is-sistema taddistribuzzjoni tal-ener;ija. Intant, il-Ministru g[allEner;ija ma we;ibx g[al dawn il-mistoqsijiet mibg[uta minn il-mument: ■ X’effett se jkollu l-ftehim ta’ kooperazzjoni bejn il-kumpanija Gasol u l-kumpanija statali China Machinery Export Corporation fuq il-bini ta’ impjant tal-ener;ija bil-gass f’Delimara? ■ G[aliex il-Gvern Malti ma kkomunika xejn dwar dan il-ftehim bejn il-kumpanija Brittanika u dik ?ini]a meta ftehim b[al dan jinteressa lil Malta? ■ Il-Gvern Malti kien infurmat dwar dan il-ftehim millkonsorzju Electro Gas li kumpanija li hija parti minnu, ji;ifieri Gasol kienet se tiffirma ftehim mal-kumpanija statali ?ini]a CMEC?
3
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Lokali
Sitwazzjonijiet serji qed jo[olqu problemi kbar bejn Malta u l-Libja
It-traffikar illegali ta]-]ejt mil-Libja lejn Malta hi fost il-kwistjonijiet serji li g[all-Gvern Libjan hu meqjus theddida g[as-sigurtà tal-pajji] u li qed jolqot [a]in ir-relazzjonijiet ma’ Malta Sensiela ta’ /irkostanzi qeg[din juru li Malta g[addejja minn ]mien fejn ilGvern qieg[ed ikun mitlub u bi pressjoni biex ja;ixxi fuq /erti kwistjonijiet serji mill-Gvern Libjan. Il-FAM fuq alert massimu Rapporti li waslu lil il-mument isemmu li r-relazzjonijiet diplomati/i bejn Malta u l-Libja mhumiex fl-aqwa tag[hom. Tant hu hekk li din il-;img[a stess, il-Forzi Armati Maltin kienu msej[a fuq alert massimu. G[alkemm il-Gvern Malti ]amm sieket dwar it-t[ejjijiet li kien hemm flArmata tul din il-;img[a, il-mument g[andu informazzjoni li s-suldati membri tas-C Company stazzjonati {al Far kienu fuq alert massimu. Mhux mag[ruf e]attament x’wassal biex [ar;u dawn l-istruzzjonijiet ta’ sigurtà massima, madankollu l-ordni [ar;et fis-sig[at li t[abbar mill-Istati Uniti li kien inqabad il-kap tat-terroristi li f’Settembru tal-2012 kienu attakkaw u taw in-nar lill-konsulat Amerikan f’Benghazi fil-Libja. F’dak l-attakk kienu nqatlu l-Ambaxxatur Chris Steves u tliet Amerikani o[ra. L-arrest ta’ Ahmed Abu Khattallah wassal biex wara r-rejd sigriet li sar issuspettat in[are; mil-Libja f’lokalità li n]ammet mistura. Ir-rejd kien ilu jin[ema u ji;i ppjanat kemm b’servizzi ta’ intelli;enza fil-Libja u o[rajn barra mil-Libja. G[add ta’ passaporti Libjani maqbuda fl-Ambaxxata Maltija fi Tripli Ir-relazzjonijiet bejn Malta u Libja tant mhumiex fl-a[jar tag[hom li dan qieg[ed jirrifletti fil-mod kif qed ta[dem ir-rappre]entanza diplomatika Maltija fi Tripli. Jidher li huwa biss lambaxxatur Malti Emmanuel Galea, li baqa’ fil-kapitali Libjana Tripli, u dan wara insistenza mill-Gvern Malti li jibqa’ hemmhekk. I]da jirri]ulta li ]-
]ew; konsli fi Tripli ;ew lura Malta min[abba ra;unijiet ta’ sigurtà. Jidher li fil-pussess talAmbaxxata/Konsolat Malti hemm maqbuda g[add kbir ta’ passaporti fosthom ta’ /ittadini Libjani li jridu ji;u Malta min[abba ra;unijiet ta’ xog[ol. Dawn inqabdu f’sitwazzjoni ta’ sta;nar min[abba li filwaqt li mhumiex fil-
li l-bastimenti jibqg[u [afna lil hinn mix-xtajta, xorta wa[da jg[abbu ttag[bija bil-fuel biex isir bejg[ illegali tag[ha. Mhux esklu]a l-possibiltà li bi [las apparti flus, in-negozjati bejn Maltin u Libjani jinvolvu wkoll sigaretti tal-kuntrabandu u droga. Jidher li fl-a[[ar ]minijiet, dan i//irku xxaqqaq min[abba diversi ra;unijiet fosthom il-;lied intern filLibja li kka;una l-provvista ta]-]ejt taqa’ drastikament u sa[anistra taffettwa l-pompi tal-petrol li mhux qed ikollhom bi]]ejjed petrol jew diesel g[all-karozzi. Persuni li kienu Tripli fil-jiem li g[addew qali lil ilmument li l-pompi tal-petrol kien qed ikollhom kju twil ta’ karozzi. Dwar dan l-abbu], il-Prim Ministru Libjan Abdullah al-Thinni sejja[ lillAmbaxxatur Malti u ddikjara li t-traffikar illegali tal-fuel qed jhedded issigurtà nazzjonali tal-Libja kif ukoll irrelazzjonijiet bejn i]-]ew; pajji]i.
pussess tal-passaport, u g[aldaqstant ilmoviment tag[hom huwa ristrett, minna[a tag[hom, dawn il-Libjani jafu li l-passaporti qeg[din fil-pussess talGvern Malti. Meta dawn il-Libjani qeg[din jikkuntattjaw lill-Ambaxxatur Malti fi Tripli filwaqt li jidher li jevita milli jwie;eb u li jkun konkret, jidher li qeg[din jing[ataw twe;iba li ]-]ew; konsli li kienu jippro/essaw il-passaporti jinsabu Malta. Hemm t[assib kemm din is-sitwazzjoni tista’ tibqa’ titwal u g[alhekk qed tin[oloq tensjoni anki fost negozjanti Maltin min[abba li direttament qeg[din jintlaqtu mill-[ru; ta’ dawn ilvisas. Investigazzjoni dwar il-visas bl-g[ajnuna tal-Interpol il-mument jista’ ji]vela li dan l-a[[ar il-Gvern Malti bl-g[ajnuna tal-Interpol
beda investigazzjoni mifruxa sew dwar il-mod kif kienu qed jin[ar;u l-visas lejn Malta lil /ittadini Libjani millAmbaxxata Maltija fi Tripli. Aktar kmieni dan ix-xahar, ilMinisteru tal-Affarijiet Barranin ikkonferma li kienet bdiet investigazzjoni interna dwar korruzzjoni fil-[ru; ta’ visas mill-Konsolat Malti fil-Libja. B’rabta ma’ din l-investigazzjoni, ilKonslu Malti fi Tripli Marisa Farrugia ssej[et b’ur;enza mill-Pulizija Maltija u ;iet interrogata b[ala parti mill-pro/ess ta’ investigazzjoni marbuta ma’ frodi kbar fil-[ru; ta’ visas g[al Libjani. Linvestigazzjonijiet bdew wara li bdew isiru ilmenti minn negozjanti Maltin li nteb[u li l-kumpaniji tag[hom bdew jintu]aw biex jirrakkomandaw li tin[are; visa lil negozjanti Libjani. Il-[arba ta’ Zeidan u t-tluq minn Malta tad-deputat tieg[u Aktar kmieni din il-;img[a, l-eks Prim Ministru Libjan Ali Zeidan u d-
deputat tieg[u Sadiq Abdilkarim Abdultrahman, irritornaw il-Libja. Nhar il-{add li g[adda din il-gazzetta rrappurtat li kien hemm il-[sieb biex Zeidan u ta’ madwaru jibdew jid[lu ftit ftit il-Libja bit-tir li Zeidan jer;a’ jie[u t-tmexxija tal-pajji]. Sorsi li tkellmu ma’ il-mument qalu li biex Ali Zeidan jil[aq dan it-tir, mhix esklu]a l-possibbiltà li Zeidan
L-eks Prim Ministru Libjan Ali Zeidan i[abbar il-wasla lura fil-Libja wara li kien [arab lejn Malta fil-11 ta’ Marzu li g[adda fejn kien ukoll tkellem malPrim Ministru Joseph Muscat
jid[ol f’arran;amenti ma’ fazzjonijiet jew tribujiet kbar o[ra biex jag[tuh lappo;; tag[hom. Zeidan huwa meqjus [abib kbir talPrim Ministru Joseph Muscat. Din il[biberija kienet waslet biex disa’ xhur ilu, it-tnejn li huma g[amlu ftehim biex Malta tixtri ]-]ejt mil-Libja b’rati preferenzjali. Madankollu dan il-ftehim qatt ma ssarraf, u g[adu fuq il-karta minkejja dikjarazzjonijiet tal-Gvern Malti li sa kmieni din is-sena dan ilftehim kien ittammat li jid[ol fis-se[[. Negozju qawwi u illegali ta’ fuel bejn Malta u l-Libja Proprju l-kwistjoni tal-fuel hija wkoll fost l-aktar kwistjonijiet ja[arqu [afna li l-Libja g[andha mal-Gvern Malti. Sorsi li tkellmu ma’ din il-gazzetta qalu li qed isir negozju qawwi ta’ fuel illegali bejn Malta u l-Libja. Bastimenti qed imorru jimlew il-fuel f’nofs ta’ ba[ar. Jidher li ma]-]mien sar xi tip ta’ arran;ament biex il-bastimenti li jkunu jridu jie[du l-fuel b’mod illegali ma jid[lu fl-ebda port u filwaqt
Diplomati/i m[assba Dan ix-xenarju kollu qed iwassal biex fl-akwati diplomatici hemm t[assib serju dwar ir-relazzjoni bejn Malta u l-Libja li kienu dejjem b’sa[[ithom u dan min[abba diversi fatturi fosthom ewlenin hemm: ■ Jekk Malta tat kenn lill-eks Prim Ministru Libjan Ali Zeidan u lil persuni ta’ madwaru, meta dawn kienu
mfittxija allura dan po;;a lil Malta b[ala pajji] li mhux qed jidher sabi[ ma’ min b[alissa qed imexxi fil-Libja. ■ Pajji]na mhux jidher sabi[ ukoll fil-komunità internazzjonali min[abba li seta’ g[en biex ikun mag[ruf fejn hu Ali Zeidan wara li hu [arab mil-Libja u ;ie Malta minkejja li kien imfittex mill-;ustizzja. ■ Fl-isfond tal-fatt li Malta tinsab fiz-zona Schengen, il-ka] tal-[ru; talvisas lil-Libjani biex jid[lu Malta, u allura b’a//ess li jid[lu fl-Ewropa, qieg[ed iqanqal [afna suspetti u t[assib anki mill-aspett ta’ sigurtà. ■ Il-kwistjoni tat-traffikar illegali tal-fuel mil-Libja lejn Malta qieg[ed ipo;;i pressjoni kbira mill-Gvern Libjan fuq il-Gvern Malti biex immedjatament jag[mel xi [a;a skont ilmezzi tieg[u biex l-im[u[ mo[bija jinqabdu u hekk dan in-negozju illegali jitwaqqaf.
4
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Lokali
L-Ombudsman korrett li ressaq protest legali kontra l-Ministru Manwel Mallia
...wara li l-Gvern baqa’ jinsisti li ma jag[tix informazzjoni mitluba mill-Ombudsman biex jinvestiga ilmenti minn uffi/jali tal-Forzi Armati b’rabta mal-e]itu ta’ ]ew; e]er]izzji ta’ promozzjonijiet fl-Armata g[aliex “l-istituzzjonijiet qeg[din hemm biex ji;u rispettati. Ladarba l-istat Malti g[amel l-Ombudsman u tah funzjonijiet spe/ifi/i li jiddefendi lil min ja[seb li huwa ma[qur, dawk g[andhom ji;u rispetatti. Dawk mhumiex hemm g[ad-deokrazzjoni. Qeg[din hemm biex jaqdu funzjonijiet f’kull demokrazija,” kompla jispjega l-Im[allef Giovanni Bonello.
“Il-li;i tal-Ombudsman hija /ara fuq dak li ma jistax jag[mel lOmbudmsan, u l-investigazzjoni fuq dak li ji;ri fl-Armata mhix fost dawk l-e//ezzjonijiet talaffarijiet li ma jistax jag[mel lOmbudsman. Fil-fehma tieg[i, kien korrett l-Ombudsman li xtaq jinvestiga dawn l-ilmenti u anke li jasal g[all-pass estrem li jag[mel protest legali kontra l-amministrazzjoni, kontra l-Ministru.” Dan huwa kliem l-Im[allef Emeritu Giovanni Bonello li f’intervistà ma’ il-mument meta kien mitlub jag[mel anali]i dwar ilprotest legali li l-Ombudsman Joseph Said Pullicino ressaq kontra l-Ministru Manwel Mallia wara li ma ng[atax l-informazzjoni li talab dwar il-Forzi Armati ta’ Malta. Qatt ma se[[et fl-istorja L-Im[allef Emeritu Giovanni Bonello qal li din il-[a;a qatt ma ;rat f’Malta u “niddubita qattx saret imkien ie[or fid-dinja.” Dan ;ie kkonfermat ukoll mill-
Ma kien hemm ebda okka]joni o[ra li kien hemm talba mill-Ombudsman li l-awtorità ma resqitx l-informazzjoni avukat Adrian Delia li sostna li sa rikjesta fejn jiftakar hu, “ma kien hemm ebda okka]joni o[ra li nafu biha jew li kienet pubblika li dan qatt ;ara, ji;ifieri li kien hemm talba mill-Ombudsman li l-awtorità ma resqitx l-informazzjoni rikjesta.”
Kri]i Kostituzzjonali L-Im[allef Emeritu Bonello sostna li b’dan il-ka], il-pajji] jinsab f’riskju ta’ kri]i kostituzzjonali “g[ax meta g[andek istituzzjoni tal-istat li qieg[da f’konflitt ma’ istituzzjoni o[ra tal-istat, dik taqa’ ta[t id-definizzjoni ta’ kri]i kostituzzjonali.” Giovanni Bonello qal li dan il-
ka] huwa wie[ed perikolu]
L-Im[allef Emeritu Giovanni Bonello
L-avukat Adrian Delia
“Meta g[andek istituzzjoni tal-istat li qieg[da f’konflitt ma’ istituzzjoni o[ra tal-istat, dik taqa’ ta[t id-definizzjoni ta’ kri]i kostituzzjonali”
“B[ala stat ta’ fatt ta’ fejn ;ie rrappurtat ka] u li da[al il-Qorti, din hi l-ewwel darba li l-Ombudsman qed jag[mel dan it-tip ta’ protest”
L-Ombudsman iwettaq dak li qed titlob minnu l-li;i L-avukat Adrian Delia sostna li l-Ombudmsan “qed iwettaq dak li l-li;i titlob minnu billi jag[mel dan il-protest ;udizzjarju.” Hu sostna li “b[ala stat ta’ fatt ta’ fejn ;ie rrappurtat ka] u li da[al ilQorti, din hi l-ewwel darba li lOmbudsman qed jag[mel dan ittip ta’ protest.” Dwar x’se jkun qed isir f’dan ilpro/ess, l-avukat Adrian Dellia qal li l-ewwel [a;a li wie[ed irid jara issa hi li “jekk issa wara li g[amel dan il-protest, l-informaz-
zjoni hux se ting[atalu, u jekk ma ting[atalux, jibqax g[addej billi jitlob lill-Qrati li tordna li lawtorità tag[ti l-informazzjoni.” Il-li;i tippermetti lillOmbudsman li jibqa’ g[addej bilpro/ess ;udizzjarju sostna lavukat Delia. Intant, nhar il-:img[a ilMinistru Mallia u s-Segretarju Permanentri fi [dan l-istess ministeru ressqu kontro-portest filPrim Awla tal-Qorti ?ivili kontra l-Prim Im[allef Emeritu Joseph Said Pullicino. Il-Ministeru qed jinsisti li l-Ombudsman jimxi flar;ini tal-li;i u jieqaf milli jinvestiga ilmenti fl-armata jekk ikun g[ad fadal toroq o[ra g[al rimedju.
I[e;;u g[at-trasparenza
Id-deputati Nazzjonalisti Kristy Debono u Jason Azzopardi ffirmaw petizzjoni ppubblikata minn The Malta Independent, li titlob lill-Gvern biex i[abbar in-numru totali ta’ telefonati u emails privati li kienu inter/ettati mill-Gvern f’din ille;i]latura. Fi stqarrija, Kristy Debono qalet li fl-2014 ilpoplu ma jistenniex li f’so/jetà [ielsa jkollok stat li jid[ol fil[ajja privata tal-individwi. Hi sej[et lill-Gvern biex iserra[ mo[[ il-poplu fuq l-inter/ettazzjoni tat-telefonati u l-e-mails u talbet g[al sistema ta’ awditjar tas-sistema kollha. L-appell g[at-trasparenza kien imtenni mid-deputat Jason Azzopardi. Hu qal li filwaqt li wie[ed jifhem li l-Gvern g[andu b]onn l-a//ess g[al xi tag[rif fi kwistjonijiet ta’ sigurtà pubblika, din il-;ustifikazzjoni ma tistax tkun abbu]ata. Hu fakkar li l-li;i titlob twaqqif ta’ Kumitat ta’ Monitera;;, li ta[dem bi skrutinju fuq is-Servizzi tas-Sigurtà, bis-sehem talPrim Ministru, tal-Ministru tal-Intern u tal-Kap talOppo]izzjoni. Dan il-kumitat g[adu ma ltaqax minn :unju tas-sena li g[addiet, u g[adu ma kien ippubblikat ebda rapport annwali dwar ix-xog[ol tas-servizzi sigrieti f’Malta. Ara editorjal pa;na 17
5
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Lokali
It-tnaqqis fil-produzzjoni industrijali… t[assib serju g[all-kompetittività fil-manifattura Statistika uffi/jali tal-Unjoni Ewropea turi li f’April li g[adda meta mqabbel ma’ April tas-sena li g[addiet, il-produzzjoni industrijali f’Malta naqset b’6%. Dan hu l-akbar tnaqqis mill-[ames pajji]i membri tal-UE li rre;istraw tnaqqis fil-produzzjoni industrijali. B[ala medja f’April il-produzzjoni industrijali fl-UE ]diedet b’0.7% u dan jikkuntrasta mat-tnaqqis qawwi f’Malta. Fuq medda ta’ sena filwaqt li l-produzzjoni industrijali fl-UE ]diedet bi 2.1% b[ala medja filwaqt li f’Malta naqset bi 11.4%. Charles Muscat
charles.muscat@media.link.com.mt Sitwazzjoni li jekk tippersisti tkun inkwetanti g[all-ekonomija
Joe Farrugia, id-Direttur :enerali tal-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem (MEA) qal li “l-andament
tal-ekonomija jiddependi [afna fuq il-livell ta’ produzzjoni industrijali, peress li jkejjel il-valur tal-produzzjoni ta’ setturi kriti/i b[all-manifattura. Meta taqa’ l-produzzjoni industrijali ifisser li l-valur ta’ dak li ;ie prodott f’perjodu, hu anqas minn dak li kien qabel u b’hekk jista’ jkollu konsegwenzi fuq il-qlig[ u l-impjiegi”. Hu qal li “wie[ed irid jara jekk din hix xejra li se testendi fuq perijodu twil ta’ ]mien. Peress li [afna pajji]i fl-Ewropa ntlaqtu b’mod ag[ar minna bir-ri/essjoni internazzjonali, i]-]ieda fil-produzzjoni industrijali kienet aktar a//ellerata fl-a[[ar xhur g[aliex bdew minn livell aktar baxx. I]da jekk din is-sitwazzjoni tippersisti tkun inkwetanti g[all-ekonomija Maltija g[aliex tindika tnaqqis filkompetittività tag[na”. Joe Farrugia qal li “dan jista’ jkun ikka;unat minn diversi fatturi, i]da l-aktar wie[ed importanit hu l-kompetittività. Jekk [afna pajji]i fl-Ewropa ra]]nu l-ispejje] tag[hom biex i]idu l-effi/jenza u l-produttività relattivament mag[na, allura dan jista’ jaffettwa kemm Malta hija attrazzjoni g[all-investiment. Ma ninsewx li f’[afna kumpaniji kbar te]isti kompetizzjoni interna, ji;ifieri li impjanti stabbiliti f’Malta jikkompetu g[axxoghol ma’ o[rajn f’pajji]i o[ra li jkunu tal-istess kumpanija. Hemm [afna fatturi differenti li jiddeterminaw il-kompetittività, fosthom l-ispejje] tal-operat b[all-pagi u ener;ija, a//ess g[all-finanzjament, in/entivi, u investiment firri]ors uman”. Hu sa[aq li “trid issir anali]i jekk dan hux qed ikun dovut g[al tnaqqis minn ftit kumpaniji li jkunu qeg[din jiffa//jaw /irkostanzi partikolari jew inkella hix sitwazzjoni imferrxa ma’ [afna oqsma ta’ produzzjoni industrijali. Jekk wie[ed i[ares aktar fit-tul, importanti li ma ji;ux injorati fatturi li jaffettwaw il-kompetittività ta’ Malta b[ala pajji] u li ji;u identifikati oqsma u setturi ;odda ta’ investment lejn pajji]na”.
Tnaqqis fil-produzzjoni industrijali u fil-valur mi]jud tas-settur
L-ekonomista Gordon Cordina qal li “filwaqt li l-ekonomija Maltija kompliet tikber fl-ewwel kwart ta’ din issena, qeg[din ukoll naraw tnaqqis filproduzzjoni industrijali kif ukoll filvalur mi]jud tas-settur mill-bidu tassena 2013. L-impjiegi fis-settur baqg[u stabbli g[al madwar 20,000 persuna”. Gordon Cordina kompla li “huwa fatt li kull ma tmur, l-ekonomija Maltija qieg[da taqleb minn produzzjoni industrijali g[as-servizzi. Dak li dari konna nifhmu b’manifattura, illum sar jinkludi, per e]empju, servizzi flIT u g[alhekk diffi/li biex tqabbel. I]da huwa importanti wkoll li jkollna settur tal-manifattura b’sa[[tu, g[ax dan jg[in biex l-ekonomija tag[na tkun iktar diversifikata u dan is-settur isostni setturi o[ra fl-ekonomija tag[na. Barra minn hekk, dan is-settur jipprovdi impjiegi g[al firxa kbira ta’ [addiema li l-vokazzjoni tag[hom hija lejn attivitajiet tal-manifattura”. L-ekonomista Gordon Cordina qal li “m’hux l-ewwel darba li s-settur talmanifattura f’Malta jg[addi minn dan it-tip ta’ /ikli. {afna drabi dawn ikunu jirriflettu stejjer indiviwali ta’ kumpaniji kbar fis-swieq partikolari tag[hom, jew ta’ swieq spe/ifi/i g[alina b[alma hu dak tal-Libja. Tajjeb li jibqa’ jkun hemm attenzjoni g[as-settur g[aliex dan huwa wie[ed li kulma jmur se joffri sfidi g[al Malta min[abba l-kompetizzjoni internazzjonali. Fl-opinjoni tieg[i, l-enfasi g[andha tkun fuq titjib fil[iliet tal-[addiema, spe/jalment dawk li ilhom is-snin ja[dmu fis-settur”. Rapport dwar il-politika industrijali
David G. Curmi, il-President talKamra tal-Kummer/, l-Intrapri]a u l-Industrija qal li “l-Kamra tal-
Kummer/ ilha snin s[a[ tis[aq u titkellem fuq il-b]onn li s-settur industrijali jing[ata spinta ;dida u jkun hemm politika u strate;ija biex mhux biss nissalvagwardjaw is-settur tal-manifattura pre]enti imma nerg[u nibdew nattiraw investiment f’dan is-settur daqshekk importanti g[all-ekonomija Maltija. Fl-immedjat, it-tnaqqis li qeg[din naraw f’dan is-settur g[andu impatt fuq il-Prodott Domestiku Gross kif ukoll impatt fuq l-esportazzjoni. Jekk wie[ed i[ares lejn aktar tul ta ]mien, limpatt ikun fuq opportunitajiet ta’ xog[ol li ji;u ;;enerati u l-investiment
fil-pajji]. Wie[ed irrid iffakkar li s-settur tal-manifattura jag[ti xog[ol indirettament lil eluf ta’ [addiema u dawk li ja[dmu g[al rashom u allura limpatt wie[ed ma jridx jarah biss dirett fuq is-settur industrijali biss imma anki fuq is-setturi kollha li b’xi mod huma affiljati mieg[u”. Hu kompla li “wie[ed ukoll, irrid jie[u dan fil-qafas li s-settur tal-manifattura ji;;enera l-ekwivalenti ta’ 13% ta’ dak kollu li jipprodu/i l-pajji] u allura huwa ta t[assib li jkollok tnaqqis konsistenti fil-produzzjoni industrijali”. David G.Curmi qal li “huwa ta’ t[assib [afna ikbar. Filwaqt li b[ala Kamra konna kkon/ernati ferm fl2009 meta l-ordnijet minn barra kienu ni]lu jew sa[ansitra waqfu min[abba l-kri]i ekonomika fl-Ewropa u allura suq g[al dak li nipprodu/u f’Malta ma kienx hemm, fis-sitwazzjoni pre]enti fejn is-swieq Ewropej irpiljaw kwa]i g[al kollox, huwa ta’ t[assib iktar serju g[ax qieg[ed jirrifletti n-nuqqas ta kompetittività tal-manifattura bba]ata f’Malta”. Hu kompla, “biex nispjega ru[i a[jar, ordnijiet mill-mother companies ta’ [afna mill-fabbriki b’investiment barrani f’Malta qeg[din isiru, però dawn mhux qed jutilizzaw l-impjanti u l-produzzjoni li g[andhom f’pajji]na, i]da qed ju]aw impjanti li g[andhom f’re;juni o[ra b[all-Ewropa tal-Lvant, l-Asja u l-Afrika ta’ Fuq. Li jista’ jsir hu li jkun hemm sforz ikkonsolidat bejn l-imsie[ba prin/ipali kollha, fosthom ilGvern, biex ji]guraw il-kompetittività tal-manifattura ;ewwa pajjizna”. David G. Curmi kompla li “lprin/ipji dwar il-futur tas-settur talmanifattura f’Malta kienu iddelinijati f’rapport estensiv li l-Kamra talKummer/ g[adha kemm nidiet dwar politika industrijali g[al pajji]na. Limsie[ba u partners o[ra g[andhom jadottaw dan id-dokument b[ala roadmap ta’ fejn irridu naslu u x’irridu nag[mlu biex naslu [alli ni]guraw tis[i[ f’dan is-settur importanti flekonomija ta’ pajji]na. Fost ir-rakkommandazzjonijiet li nag[mlu f’dan id-dokument wie[ed isib li jitjiebu r-rati tal-elettriku g[allfabbriki, jitnaqqsu l-ispejjez tat-trasport g[all-esportazzjoni u importazzjoni u li l-pagi u salarji li tilg[in b’pass iktar mg[a;;el mill-produttività jkunu kontrollati. Jekk dawn u l-[afna rakkomandazzjonijiet o[ra ji;u adottati, allura lindustrija taf ikollha impetu ;did biex tinvesti iktar f’pajji]na. Però jekk dan is-settur jibqa’ ji;i emar;inat, l-impatt jista’ jkun negattiv [afna mhux biss g[all-industrija produttiva, imma g[allekonomija Maltija”.
Appell biex ma ji;ux injorati fatturi li jaffettwaw il-kompetittività ta’ Malta u li ji;u identifikati setturi ;odda ta’ investment
Joe Farrugia Direttur :enerali MEA
“Meta taqa’ l-produzzjoni industrijali ifisser li l-valur ta’ dak li ;ie prodott f’perijodu, hu anqas minn dak li kien qabel u b’hekk jista’ jkollu konsegwenzi fuq il-qlig[ u l-impjiegi”
Gordon Cordina Ekonomista
“Huwa importanti li jkollna settur talmanifattura b’sa[[tu, g[ax dan jg[in biex l-ekonomija tkun iktar diversifikata u dan is-settur isostni setturi o[ra”
David G. Curmi President Kamra tal-Kummerc
“It-tnaqqis li qeg[din naraw g[andu impatt fuq il-Prodott Domestiku Gross u fuq l-esportazzjoni. Jekk wie[ed i[ares fuq aktar tul ta’ ]mien, l-impatt ikun fuq opportunitajiet ta’ xog[ol u linvestiment fil-pajji]”
6
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Lokali
“L-omm ixxukkjat ru[ha meta [adulha t-tfal” IS-SEJBA TA’ OMMIJIET :ERMANI}I MA{RUBA F’G{AWDEX
Rapporti li l-ommijiet [arbu mill-:ermanja mat-tfal tag[hom, li kienu ta[t care order g[ax be]g[u li jitte[dulhom mill-Istat Jerome Caruana Cilia jcaruanacilia@gmail.com
“L-omm hija ta[t xokk. Ma kinitx qed tistennieha. Ixxukkjat ru[ha fil-mument li [adulha t-tfal.” Dan stqarru ma’ din il-gazzetta l-avukat difensur Jean Paul Grech, li ddeskriva l-kundizzjoni ta’ Sabrina Albrecht ta’ 30 sena mwielda Gera, il-:ermanja, u ta’ ommijiet :ermani]i o[ra li nstabu f’Marsalforn G[awdex aktar kmieni din il-
;img[a u li kienu rrappurtati nieqsa b’uliedhom fil:ermanja. “:aladarba da[al ir-rapport, da[let ukoll l-a;enzija Appo;; u talbet lill-ministru kon/ernat biex jin[are; care order. :ew is-social workers u mexxew huma. It-tfal ittie[du minn mag[ha filmument li hi tressqet il-qorti f’G[awdex. Minn dak il-[in it-tfal ma kienux g[adhom ta[t il-kustodja tag[ha u issa jinsabu f’istituzzjoni f’Malta.”
Akku]i ta’ abbandun L-avukat Grech /a[ad
li Sabrina Albrecht qed ti;i akku]ata bi [tif ta’ tfal, i]da spjega li qed ji;u akku]ati b’abbandun ta’ minorenni. “Hi ;iet akku]ata li qed tikser l-artiklu 246 tal-kodi/i kriminali. Prattikament li hi abbandunat jew [alliet espost tifel jew tifla ta[t is-seba’ snin. Fil-fatt g[ad g[andu erba’ snin.” Sadattant l-investigaturi ma jidhirx li qed jikkunsidraw dan il-ka] b[ala wie[ed ta’
[tif ta’ tfal. L-avukat Grech spjega kif Sabrina Albrecht spi//at klijenta tieg[u. “Jien inzertajt kont l-avukat tal-g[assa u kellimni l-ispettur dwar ilka]. Qalli li hemm persuna li xtaqet tikkonsulta ma’ avukat qabel ma jitte[dilha l-istatement. Mort u sibt lil Sabrina. Rajt x’g[andhom f’idejhom il-pulizija u biex qed ti;i akku]ata, u meta tawni linformazzjoni kollha kellimt lill-klijenta tieg[i.” il-mument g[andu infor-
mazzjoni li l-ommijiet [arbu mill-:ermanja mat-tfal tag[hom, li kienu ta[t care order g[ax be]g[u li jittie[dulhom mill-Istat. Mistoqsi dwar dan, l-avukat Grech qal li m’g[andux din linformazzjoni. G[adu mhux /ar jekk kienx hemm ordni mill-:ermanja biex it-tfal ma jo[or;ux mill-pajji]. IlPulizija Maltija g[adha qed tinvestiga dan b’[idma ta’ kollaborazzjoni mal-awtoritajiet :ermani]i. Il-pulizija Maltija skopriet dan il-ka] b’kumbinazzjoni wara li f’Marsalforn kien hemm tifel li deher li seta’ kellu b]onn l-g[ajnuna peress li kien miexi wa[du. Malli nstab it-tifel, li rri]ulta li kien :ermani], wara aktar st[arri; mill-Pulizija, kien stabbilit li dan kien qed jg[ix ma’ tfal o[ra f’appartament f’Marsalforn flimkien ma’ ommijiethom, li b[alu, kienu rappurtati neqsin mill-awtoritajiet :ermani]i. G[all-bidu kien qed jing[ad li t-tfal kienu rappurtati neqsin millmissirijiet tag[hom fil:ermanja. Omm it-tifel li nstab wa[du f’g[alqa f’Marsalforn, Sabrina Albrecht ta’ 30 sena, tressqet quddiem il-Ma;istrat Joanne Vella Cuschieri filQorti ta’ G[awdex fl-a[[ar jiem, u kienet mixlija li abbandunat lil binha, li proprju g[alaq erba’ snin fl-istess ;urnata. L-omm qed tin]amm arrestata wara li ma kinitx a//ettata t-talba g[all-[elsien mill-arrest min[abba li fil-ka] iridu jixhdu l-ommijiet l-o[ra li kienu jg[ixu ma’ Sabrina Albrecht. Skiet mill-Ambaxxata :ermani]a Sadattant il-mument g[amel kuntatt mal-Ambaxxata :ermani]a f’Malta li kelliem g[all-Ambaxxata rreferina biex nibg[atu l-mistoqsijiet lill-uffi//ju stampa talUffi//ju Federali g[allAffarijiet Barranin. Madankollu g[al dawn il-mistoqsijiet bqajna bla twe;iba! ■ X’assistenza qed ting[ata mill-Ambaxxata :ermani]a f’Malta lil Sabrina Albrecht, u lill-ommijiet :ermani]i o[ra flimkien mal-minuri
tag[hom li qeg[din ji;u investigati mill-Pulizija f’Malta? ■ X’kuntatti g[amlet lAmbaxxata Federali :ermani]a f’Malta malPulizija u ma’ istituzzjonijiet ta’ g[ajnuna so/jali fil:ermanja?
8
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Lokali
Barroso mitlub jixhed fil-ka] ta’ John Dalli Il-President tal-Kummissjoni Ewropea Josè Manuel Barroso intalab biex jixhed quddiem ilQorti Ewropea fil-ka] tal-eks Kummissarju Ewropew John Dalli. F’dan il-ka], John Dalli kien, skont hu, m;ieg[el jirri]enja mill-kariga ta’ Kummissarju Ewropew wara allegazzjonijiet li hu kien involut f’ka] ta’ korruzzjoni fl-industrija tat-tabakk. Ix-xhieda mistennija tinstema fil-Lussemburgu, it-
Tnejn, 7 ta’ Lulju li ;ej. Fost l-o[rajn, minbarra Barroso u Dalli nnifsu, ntalbu biex jidhru quddiem il-Qorti anke Johannes Laitenberger, ilHead of Cabinet ta’ Barroso, id-Direttur :enerali talUffi/ju Legali talKummissjoni Ewropea Luis Romero Requena, l-eks kelliem ta’ John Dalli Frederic Vincent kif ukoll l-eks Head of Cabinet ta’ John Dalli, lMaltija Joanna Darmanin. Is-sistema ;udizzjarja
Ewropea qed tipprova tiddetermina jekk id-de/i]joni ta’ Barroso li jitlob lil Dalli jirri]enja kinitx wa[da legali. Dalli kien im;ieg[el jirri]enja malajr minn Barroso f’Ottubru tal-2012. Sa minn meta r-ri]enja, Dalli baqa’ jg[id li hu inno/enti u qal li hu kien vittma ta’ pjan biex l-attenzjoni titpo;;a fuqu, fl-istess ]mien li kienet se titpo;;a fuq il-medja proposta ;dida g[al direttiva aktar b’sa[[itha kontra l-u]u
tat-tabakk. Fl-a[[ar xhur kien ;ie ]velat li Martin Schulz, li kien il-kandidat tas-So/jalisti g[all-irwol ta’ President talKummissjoni Ewropea, firrwol tieg[u ta’ President talParlament Ewropew ne[[a paragrafu minn rapport talKumitat tal-Ba;it filParlament Ewropew dwar ilka] ta’ John Dalli. Il-paragrafu li ne[[a Schulz kien jinkludi kritika g[at-tmexxija tieg[u stess.
L-avukat Ann Fenech
Eletta fl-E]ekuttiv tal-Comité Maritime International L-avukat marittimu Ann Fenech ;iet eletta fost tmien kunsilliera fil-Kunsill E]ekuttiv tal-Comité Maritime International (CMI) millAssemblea tal-CMI f’Hamburg nhar it-Tlieta li g[adda. Ann Fenech hija l-ewwel Maltija li qed tokkupa din il-po]izzjoni. Il-CMI hija NGO internazzjonali stabbilita tikkontribwixxi g[all-unifikazzjoni talli;i marittima internazzjonali. L-g[aqda hija inkarigata mill-abbozzar ta’ w[ud millkonvenzjonijiet marittimi b[al-limitazzjoni ta’ responsabbiltà tas-sidien tal-bastimenti, il-;arr tal-merkanzija u ta’ passi;;ieri, l-arrest tal-bastimenti, responsabbiltà /ivili g[al dannu ta’ tni;;i] ta]-]ejt, salvata;;, ;arr ta’ sustanzi tossi/i u perikolu]i fost o[rajn. Il-CMI kien fost l-ewwel NGOs internazzjonali li ng[ata status konsultattiv millOrganizazzjoni Marittima Internazzjonali u watq li g[andu status konsultattiv ukoll man-Nazzjonijiet Uniti. Il-CMI g[andu wkoll il-CMI Charitable Trust li jamministra fondi g[all-avvanz tal-edukazzjoni legali u l-promozzjoni ta’ ri/erka u studju fil-qasam taddritt marittimu, kummer/jali internazzjonali u l-pubblikazzjoni tar-ri]ultati ta’ din irri/erka. It-Trust jg[in finanzjarjament lecturers mill-CMI li ji;u fl-International Maritime Law Institute (IMLI) f’Malta u jiffinanzja l-CMI Prize g[alla[jar student fil-kors ta’ studji. Ann Fenech ;iet appuntata wkoll wa[da mis-seba’ trustees fuq il-Bord ta/Charitable Trust. Fenech ilha 28 sena tipprattika l-li;i marittima. Hija Managing Partner ta’ Fenech and Fenech Advocates u lPresident tal-Malta Maritime Law Association.
10
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Lokali
Il-fjammingu jtir mis-Salina u paletta tin]el l-G[adira
Il-fjammingu li da[al fis-Salina nhar l-Erbg[a 11 ta’ :unju tar minn Malta bl-indikazzjonijiet li dan kompla l-vja;; tieg[u filMediterran. Fi stqarrija Birdlife Malta qalet li l-fjammingi jtiru flimkien fi gruppi ta’ mijiet jew eluf u jin]lu jieklu f’postijet b[as-Salina. Birdlife Malta rringrazzjat lill-voluntiera li fl-a[[ar ;ranet taw il-kontribut biex ikun assigurat li l-fjammingu li ni]el fis-Salina ma jiffa//jax diffikultajiet. L-G[aqda qalet li kien po]ittiv li kien hemm interess kbir fil-fjammingu fis-Salina g[aliex din turi l-kuxjenza li tqanqlet filpajji] favur li-protezzjoni tat-tjur. Intant fir-ri]erva tal-G[adira ni]el g[asfur tat-tip paletta li hu attrazzjoni g[al dawk li j]uruha. Irri]erva hija abitat tajjeb [afna g[al din l-g[amla ta’ tajra, li normalment tin]el fil-g]ejjer Maltin fi]]mien tar-rebbieg[a u tal-[arifa. Bejn id-9 u l-11 ta’ dalg[odu, irRi]erva tal-G[adira se tkun miftu[a g[all-pubbliku fejn se jkun hemm gwidi apposta li jdawru lillpubbliku mal-post ming[ajr [las.
Dehra tal-fjammingu qabel tar mis-Salina u l-paletta (ritratt fuq) fir-riserva naturali tal-G[adira (Ritratti: Birdlife Malta)
Kontestat il-pjan ta’ bini g[oli fl-Imrie[el
L-Imrie[el m’g[andhiex issir zona li tippermetti bini g[oli ta’ aktar minn g[axar sulari. Din l-Art {elwa fi stqarrija staqsiet g[aliex l-Imrie[el ;ie inklu] b[ala zona li fih jista’ jinbena dan ilbini g[oli waqt li kien rimarkat li dan ma kienx diskuss fil-pjan ori;inali tal-MEPA. G[aldaqstant, Din l-Art {elwa tablet li l-Imrie[el jitne[[a minn dan il-pjan u jitnieda pro/ess miftu[ g[ad-diskussjoni pubblika li jag[ti attenzjoni esklussiva dwar jekk l-Imrie[el g[andux jilqa’ fih dan it-tip ta’ bini. Din l-Art {elwa staqsiet kif il-MEPA se tiggarantixxi li bini g[oli iktar minn g[axar sulari jkollu disinn tal-og[la kwalità kif spe/ifikat fid-dokument u talbet spejgazzjoni g[aliex id-daqs li fih jinbena dan il-bini tnaqqas minn 5,000 g[al 4,000 metru kwadru.
T[assib dwar Klabb Sajf u 3-16
Il-Union tal-G[alliema [abbret li f’isem il-Kapijiet tal-Iskejjel bag[tet ittra lill- Ministeru tal-Edukazzjoni u l-Impjieg, fejn esprimiet numru ta’ preokkupazzjonijiet dwar Klabb Sajf u Klabb 3-16. L-MUT qalet li dawn l-inizjattivi qed jitwettqu b’nofs qalb min[abba g[add ta’ problemi fosthom il-kuntratti mal-kap taliskejjel li g[adhom ma tlestewx, ir-responsabbiltajiet ;odda lillkapijiet tal-iskejjel meta x-xog[ol suppost jing[ata lil persuni o[ra, l-impjieg ta’ [addiema fi Klabb Sajf li m’g[andhomx lesperjenza me[tie;a, l-impjieg ta’ fattigi li ma jag[mlux xog[olhom u l-arroganza ta’ /ertu koordinaturi tal-inizjattiva. Dwar il-kuntratti, l-MUT qed titlob li dawn jitlestew u jkunu iffirmati mal-kapijiet kollha nvoluti malajr kemm jista’ jkun. Intant, l-MUT [abbret ukoll li l-membri tag[ha li mhux qed jipparte/ipaw f’dawn il-programmi mhux se jin]ammu responsabbli tal-konsegwenzi u ng[ataw struzzjonijiet biex barra mill-[in taxxog[ol ma jwie;bux telefonati jew e-mails dwar dawn l-iskemi L-MUT qalet li minkejja li dawn l-inizzjattivi g[andhom g[an tajjeb, ir-realtà tibqa’ li jekk jibqg[u jsiru bla [sieb jew investiment f’waqtu, se jkunu ta’ [sara kbira lis-settur edukattiv u linfrastruttura edukattiva.
Il-PN bi proposti dwar il-gwardjani lokali
Diversi proposti li lOppo]izzjoni qed tressaq g[all-Kunsilli Lokali se jkunu diskussi mal-gvern nhar it-Tlieta li ;ej. Ir-riformi proposti g[al kunsilli lokali iktar effettivi kienu trattati f’laqg[a g[all-kunsilliera tal-kunsilli lokali organizzata mill-Asso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali u li fiha tkellmu s-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo u l-Kelliem talOppozizzjoni g[all-Kunsilli Lokali David Agius. David Agius tkellem dwar is-sistema tal-gwardjani lokali u l-infurzar u semma li l-proposti tal-Oppo]izzjoni se jinkludu fost o[rajn li rresponsabbiltajiet tal-gwardjani lokali jibqg[u ta[t l-kunsilli lokali u mhux ta[t unit ;did li qed jipproponi ilgvern. Dan filwaqt li l-unit il-;did ikollu r-responsabbiltajiet fosthom l-inga;; talgwardjani u tal-edukazjozni, it-tag[lim u t-ta[ri; tag[hom. Il-PN qed jipproponi wkoll li d-d[ul mill-multi talgwardjani lokali jmur g[and il-Kunsilli Lokali. Proposta o[ra li qed jag[mel il-PN hi li jin[olqu iktar mezzi kif ilKunsilli Lokali jkunu jistg[u j;ibu finanzjament.
12
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Internazzjonali
Il-milizji Xiti juru s-sa[[a f’Baghdad fost it-tensjoni Eluf ta’ milizji Xiti leali g[ar-reli;ju] influwenti, Moqtada al-Sadr, ilbiera[ irrankaw it-tensjoni b’wirja ta’ sa[[a fit-toroq ta’ Bagdad. Dan meta l-;lied fl-Iraq qed ikompli bejn il-qawwiet tal-Gvern u militanti I]lami/i Sunniti li huma s[ab tal-Al-Qaida u li fla[[ar ;img[at kienu responsabbli minn renju ;did ta’ terrur fil-pajji] tal-Golf. Al-Sadr, li l-milizji tieg[u ‘tal-Mehdi’ damu s-snin ji;;ieldu kontra l-qawwiet Amerikani fl-Iraq, kien sejja[ g[al ‘parata militari’ madwar lIraq u l-korrispondenti jemmnu li dawn huma ]viluppi ferm inkwetanti g[all-Gvern Iraqi attwali. Filwaqt li eluf ta’ Iraqin Xiti
di;a impenjaw ru[hom biex ji;;ieldu kontra l-imsemmija militanti Sunniti, l-osservaturi barranin jemmnu li l-parata ta’ daqstant ir;iel armati u tag[mir militari kapa/i tixpruna t-tensjoni bejn il-komunitajiet rivali fl-Iraq, u fi ]mien meta lGvern jinsab ta[t pressjoni kbira biex ikattar l-g[aqda fost l-Iraqin [alli jag[tu ;lieda aktar effettiva lill-estremisti li qeg[din jheddu pajji]hom Kompliet, intant, it-theddida kbira tal-militanti mal-grupp ‘Stat I]lamiku fl-Iraq u lLevant (ISIS)’ li jridu jibdlu lill-Iraq u l-in[awi tas-Sirja f’Kalifat li jamministra l-aktar sistema ri;ida u brutali talIslam. L-a[[ar rapporti qalu li dawn il-militanti Sunniti,
lbiera[, anki [atfu kontroll ta’ art importanti qrib il-belt ta’ Qaim li sservi ta’ a//ess g[asSirja – u fejn huma qatlu madwar tletin suldati Iraqin wara battalja twila. Is-Segretarju tal-Istat Amerikan. John Kerry, mistenni jmur dalwaqt fl-Iraq biex jinsisti g[al Kabinett ‘aktar rappre]entattiv’ g[ax-Xiti u sSunniti u bl-iskop li dawn jistg[u ja[dmu flimkien biex itaffu t-tensjoni bejn il-komunitajiet. Min-na[a tieg[u, l-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, qal li l-grupp ISIS – li g[andu mal-10,000 ;ellieda fl-Iraq u sSirja — [a vanta;; mill-kaos tas-Sirja biex ji;bor l-armamenti u r-ri]orsi.
Il-missier ta’ ra;el Britanniku li jidher fuq video inti] g[allinga;; ta’ aktar nies g[al malJihad (il-gwerra qaddisa I]lamika) qal li ‘[ass qalbu qed tinqasam’ dwar il-fatt li ibnu g[a]el li jitlaq mir-Renju Unit biex imur ji;;ieled fis-Sirja. F’dan il-filmat, Nassar Muthana, ta’ 20 sena u eks residenti ta’ Cardiff (f’Wales),
i[e;;e; ‘appo;; akbar lill;lieda qaddisa li g[addejja fisSirja u fl-Iraq’ – b’missieru, Ahmed, jammetti li ‘t-tifel lie[or tieg[u issa wkoll ing[aqad ma’ Nassar b[ala membru tal-Jihad’’. Il-video inkwistjoni g[andu t-tema ‘M’hemm l-Ebda {ajja Ming[ajr il-Jihad’ u jidhru fih ;ellieda o[ra Britanni/i, li
j[e;;u biex il-Musulmani jag[tu sehemhom fil-konflitti ta’ barra pajji]hom. Il-Pulizija Britannika qed tipprova tikseb dan il-filmat li //irkolaw il’konnessjonijiet’ tal-militanti mal-Istat I]lamiku tal-Iraq u lLevant (ISIS), li b[alissa qed jikkumbattu lill-Gvern Iraqi u li g[andhom ukoll pre]enza sinifikanti fis-Sirja.
Imnikket g[at-telfa ta’ ibnu ‘lill-qawwiet tal-Jihad’
Suldat tal-Iraqin Kurdi li huma wkoll imsie[ba fil-battalja kontra l-militanti tal-ISIS jidher waqt pawsa fil-;lied, fil-limiti ta’ Mosul, lejn it-Tramuntana tal-Iraq (ritratti> EPA)
13
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Internazzjonali
Ikkonfermati s-sentenzi tal-mewt g[all-Musulmani fl-E;ittu
Qorti fl-E;ittu kkonfermat is-sentenzi tal-mewt g[al 183 sostenitur tal-Fratellanza Musulmana li huma akku]ati dwar attakk li kien se[[ fuq g[assa tal-pulizija filprovin/ja ta’ Minya, matul issajf tal-2013. Din hi anki l-akbar piena
kapitali ‘g[all-massa’ li qatt g[addiet fl-E;ittu fi ]minijiet re/enti u bil-verdetti jqanqlu lkundanna tal-gruppi favur iddrittijiet umani. L-im[allef li, f’April, ippresieda l-;uri partikolari kien irrakkomanda l-piena tal-mewt g[al 683 imputat Musulman –
Talanqas tlettax il-aggressur inqatlu waqt attakk fuq g[assa tal-pulizija fil-provin/ja ta’ Xinjiang, lejn il-Punent ta/?ina, u wara li t-terroristi kienu saqu karozza g[al ;olkumpless u tajru ammont ta’ splussivi fl-in[awi. L-attakk se[[ ilbiera[ filg[odu fiz-zona ta’ Yecheng u filwaqt li tliet pulizija ndarbu [afif, ma jidhirx li kien hemm xi vittmi /ivili. Intant, il-websajt tal-Gvern lokali qalet li lpulizija fet[u n-nar fuq laggressuri u ‘qatluhom kollha’,
i]da hu diffi/li li wie[ed jivverifika r-rapporti mir-re;jun ta’ Xinjiang meta l-;urnalisti g[andhom l-a//ess ristrett g[all-in[awi u bl-awtoritajiet lokali qed i]ommu kontroll ri;idu fuq l-informazzjoni. L-awtoritajiet komunisti ?ini]i qed jakku]aw lillestremisti Musulmani malkomunità ta’ Uighur residenti f’Xinjiang g[al sensiela ta’ attakki indiskriminattivi fuq in-nies u l-awtoritajiet talprovin/ja u li ilhom g[addejjin g[al xhur.
Jinqatlu waqt attakk fuq g[assa fi/-?ina
Sanzjonijiet fuq is-separatisti fl-Ukrajna
L-Istati Uniti imponiet issanzjonijiet fuq is-separatisti armati fil-Lvant tal-Ukrajna li qeg[din ji;;ieldu g[all-unjoni mar-Russja – bil-kri]i fiz-zona qed tkompli tbaqbaq sew. Is-sanzjonijiet jinkludu liffri]ar tal-assi g[al numru ta’ kapijiet li jappo;;jaw irRussja, bil-Mexxejja tal-Punent jheddu s-sanzjonijiet addizzjonali kontra Moska, li hi akku]ata b’li qed ‘tixpruna ttensjoni’ fl-Ukrajna. Filwaqt li r-Russja qed ti/[ad li l-akku]i huma validi, is-separatisti Ukreni u Moska ma a//ettawx il-waqfien mill-;lied unilaterali li sejja[ il-President talUkrajna, Petro Poroshenko, u li
kellu jkun l-ewwel pass fil-pjan g[all-pa/i li hu qed jipproponi. Fil-fatt, il-lejl tal-:img[a u s-Sibt kien ikkaratterizzat blattakki ;odda tas-seperatisti fuq is-suldati Ukreni, b’tala[[ar i;arrbu diversi midruba. Fi ]vilupp separat, ilPresident tar-Russja, Vladimir Putin, [are; direttiva biex ilqawwiet fid-distrett militari /entrali tar-Russja jo[or;u fuq alert g[all-kumbattimenti g[al talanqas ;img[a u bl-iskop li hu jevalwa kemm il-militar hu ‘ppreparat’ g[all-emer;enzi. Madankollu, mifhum li le]er/izzju ma jaffettwax ittruppi Russi li huma stazzjonati qrib il-fruntiera mal-Ukrajna.
Mietet il-mara li vvintat il-Kevlar
Stephanie Kwolek, lispe/jalista Amerikana filkimika li vvintat il-Kevlar – tip ta’ fibre [afif li jintu]a filproduzzjoni ta’ bulletproof vests u tipi o[rajn ta’ lbies protettiv – mietet fl-età ta’ disg[in sena, f’Delaware, flIstati Uniti. Il-materjal tal-Kevlar g[en biex isalva l-[ajja ta’ eluf, b’mod partikolari pulizija u membri tal-qawwiet tal-li;i waqt il-qadi ta’ dmirijiethom
f’/irkostanzi ta’ periklu. Sadanittant, il-fibre spe/ifiku jinsab ukoll f’diversi prodotti li jinkludu l-ajruplani, it-telefons /ellulari u d-dg[ajjes talqlug[. Kwolek kienet ta[dem malkumpanija DuPont, f’Wilmington (Delaware) meta vvintat il-Kevlar li hu aktar b’sa[[tu mill-azzar u meta lewwel intenzjonijiet kienu biex il-fibre jintu]a fil-produzzjoni tar-roti g[all-vetturi.
b’Mohammed Badie, b[ala lkap tal-Fratellanza, ikun fost dawk li kellhom is-sentenza tal-mewt ikkonfermata millGvern E;izzjan li hu appo;;jat mill-Armata. Intant, hemm ukoll stennija g[allappelli ‘inevitabbli’ millikkundannati.
Pulizija armati jidhru barra l-qorti ta’ Minya waqt il-pro/ess tas-sostenituri tal-Fratellanza Musulmana. (ritratti> EPA)
48
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Sport
L-ewwel reb[a ghal Pedro Vici fil-Premier TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
L-aktar ti;rija importanti li saret il-:imgha filg[axija filkorsa tal-Marsa waqt it-30 laqg[a tas-sena kienet wa[da tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m. Din intreb[et mill-Fran/i] Pedro Vici misjuq minn Johan Axisa. Il-programm ikkonsista minn disa’ ti;rijiet kollha g[al ]wiemel tat-trott. 13 kienu ]-]wiemel li [adu sehem fit-ti;rija Premier. Bidu tajjeb g[ad-debba Chiara Sisu (Melvin Farrugia) li fl-ewwel metri fet[et vanta;; ]g[ir minn Gently Di Poggio (David Ellul) u d-debuttant Zwack (Eric Bezzina). I]da t-ti;rija [adet svolta o[ra dawra mittmiem meta Johan Axisa talab lil Pedro Vici jibda j]id il-;iri u mar quddiem fl-a[[ar metri biex [a l-ewwel reb[a f’Malta ming[ajr tbatija quddiem
Gently Di Poggio u Made In Hoff (Charles Camilleri). Original Blue (Chris Cassar) kellu wkoll pjazzament po]ittiv fir-raba’ post. Il-laqg[a nkludiet ukoll ]ew; ti;rijiet tal-klassi Gold. Fl-ewwel wa[da, Markus Klipp, f’idejn l-I]vedi] Sebastian Nilsson, kien quddiem tul id-distanza u qasam illinja finali l-ewwel fa/ilment b’aktar minn ]ew; tulijiet minn Rapide Du Matin (Charles Camilleri) u Quome D’Avignere (Claudio Refalo). Power Night Star (Charles Degiorgio) temm ir-raba’. Dwell e//itanti bejn Orion Du Vaumicel (Fren/u Cassar) u Wies Buitenzorg (Eric Bezzina) fl-a[[ar metri tat-tieni ti;rija Gold wassal lil tal-ewwel jirregistra l-ewwel reb[a tieg[u tassena. Veikko Hornline (Julian Farrugia) u Rocky Composite (Charles Camilleri) kellhom ukoll wirja tajba.
I Ti;rija. Klassi Copper. Dist 2140m. 1. Ronin Del Brenta (S. Vella) {in - 2.48.8” (1.18.9”) 2. Dreamed Victory (R. Gatt) 3. Stormy Sand (J. Pace) 4. Libre Echange (P. Galea) II Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Zeta Jones A (C. Camilleri) {in - 2.45.6” (1.17.4”) 2. Poete De La Sarthe (K. Saliba) 3. Law Suit (N. Baldacchino) 4. Mint Condition (J. Vassallo) III Ti;rija. Klassi Gold Dist 2140m. 1. Markus Klipp (S. Nilsson – Svezja) {in - 2.41.3” (1.15.4”) 2. Rapide Du Matin (C. Camilleri) 3. Quome d’Avignere (C. Refalo) 4. Power Night Star (C. Degiorgio) IV Ti;rija. Klassi Silver. Dist - 2140m. 1. Roma M (P. Galea) {in - 2.43.7” (1.16.5”) 2. Zizazimoko (T. Demanuele) 3. Ravenovillais (N. Baldacchino) 4. Command Coger (C. Farrugia) V Ti;rija. Klassi Bronze. Dist - 2140m. 1. Miskos Abies (T. Tanti) {in - 2.44.6” (1.16.9”) 2.
Samson Ben Max (M. Falzon) 3. Quipo Du Tronquay (F. Cassar) 4. Snubbelduns (M. Refalo) VI Ti;rija. Klassi Gold. Dist 2140m. 1. Orion Du Vaumicel (F. Cassar) {in 2.41.9” (1.15.6”) 2 Wies Buitenzorg (E. Bezzina) 3. Veikko Hornline (J. Farrugia) 4. Rocky Composite (C. Camilleri) VII Ti;rija. Klassi Silver. Dist - 2140m. 1. New Style (M. Farrugia) {in - 2.44” (1.16.6”) 2. Pirate d’Urzy (E. Bondin) 3. Lover Boy Index (P. Spiteri) 4. Quiquafini (J. Farrugia) VIII Ti;rija. Klassi Premier. Dist - 2140m. 1. Pedro Vici (J. Axisa) {in - 2.39.8” (1.14.7”) 2. Gently Di Poggio (D. Ellul) 3. Made In Hoff (C. Camilleri) 4. Original Blue (C. Cassar) IX Ti;rija. Klassi Bronze. Dist - 2140m. 1.Uranos (T. Demanuele) {in - 2.45.4” (1.17.3”) 2. Absolutelymeadow (K. Saliba) 3. Quero Des Erablais (S. Galea) 4. Owens Kin (S. Portelli)
Kenneth Vella
Pedro Vici misjuq minn Johan Axisa (Ritratt>Tonio Buhagiar)
Ir-ri]ultati kollha
49
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Sport
Tliet barranin ma’B’Kara Birkirkara F.C. iffirmaw tliet plejers barranin ;odda. Dawn huma l-goalkeeper Spanjol Adrian Murcia Sanchez, il-midfielder offensiv Rafael Ledesma li t-tnejn bdew il-log?ba tal-?img?a kontra Valletta fil-Euro Cup, u l-attakkant Bra]iljan Eliandro Gonzaga Dos Santos . Il-midfielder Bra]iljan Rafael Ledesma g[andu 31 sena u ffirma g[al sena wara sta;un po]ittiv li kellu f’?ipru ma’ Ethnikos Achna. Flista;un li g[adda hu lag[ab 24 log[ba fejn skurja wkoll ]ew; gowls. Fl-2011/12 hu lag[ab mal-klabb tal-Litwanja Suduva fejn skorja 20 gowl. Il-biera[ ukoll Birkirkara ffirmaw lill-goalkeeper Spanjol ta’ 26 sena Adrian Murcia Sanchez. Matul lista;un li g[adda hu kien irre;istratt mal-klabb Spanjol UD Salamanca fis-Segunda B, it-tielet divi]joni Spanjola. Sanchez kien parti mill-
kamp ta’ ta[ri; li Birkirkara g[amlu fi Franza u [alla mpressjoni tajba tant li ;ie ppreferut fuq il-goalkeeper mill-Bo]nja Mirzu li wkoll kellu prova mal-klabb Karkri]. Birkirkara g[ad iridu jie[du de/i]joni wkoll fuq barranin o[ra li kellhom prova malklabb, fosthom Lucky Josiah Omerou li wkoll tela’ fi Franza mal-kumplament taliskwadra. It-tielet akkwist Eliandro hu attakkant Bra?iljan ta’ 24 sena li fl-ista;un li g[adda kien jilg[ab ma’ CD Nacional filPrimeira Liga fil-Portugall. Hu mistenni jag[mel id-debutt tieg[u f’pajji]na nhar it-Tnejn li ;ej meta Birkirkara jaffrontaw lil Hibernians fil-Euro Cup. Intant wara l-captain Gareth Sciberras, Birkirkara ikkonfermaw ukoll lid-difensur ta’ 26 sena Joseph Zerafa. Zerafa ;edded il-kuntratt tieg[u b’sentejn o[ra.
Il-kariga ta’ President ta’ Vittoriosa Stars esti]a g[al tliet snin Il-membri ta’ Vittoriosa Stars approvaw emenda ;dida flistatut biex il-kariga ta’ President tal-klabb ti;i esti]a g[al tliet snin. Dan wara li kif t[abbar fl-A:M stess, numru ta’ konsorzji nteressati li jinvestu fil-klabb irrimarkaw li dan i]id iktar l-istabbilta’ fit-tim. Dakinhar kien t[abbar ukoll li konsorzju barrani jinsab interessat li jinvesti fil-klabb tant li fil-;img[at li g[addew, il-President Erskine Vella u tTeam Manager Marlon Galea kienu Milan biex jiltaqg[u ma’ dan il-konsorzju. IlPresident Vella qal ukoll li membri ta’ dan il-konsorzju kienu f’pajji]na fejn raw l-assi tal-klabb u l-opportunitajiet
marbuta mieg[u. Fil-laqg[a tal-kumitat in[atru wkoll il-karigi g[as-sena 2014-15 li se jkunu kif ;ej: President -Erskine Vella, Direttur :enerali - Felice Bellini, Vi/i President - Simon Borg, Segretarju - Jonathan Vella, Ass Segretarju Lawrence Seychell, Ass Segretarju u Delegat Sostitut tal-MFA - Joseph Ludwig Cassar, Kaxxier - Jeffrey Grixti, Ass Kaxxiera Caroline Borg Bartolo, Delegat MFA - Marlon Galea, Membri - Brian Busuttil, Matthew Raggio, Renald Ciantar, Joseph Formosa, Roderick Pizellu Privitelli, Lawrence Mifsud.
FUTBOL LOKALI
Trevor Cilia j;edded ma’ Sliema
Sliema Wanderers [abbru li lmidfielder Trevor Cilia ;edded il-kuntratt tieg[u mal-klabb b’sentejn o[ra. Sliema bdew tajjeb l-impenji tag[hom fl-Euro Cup meta fl-ewwel log[ba g[elbu lil Hibernians 3-0. TARXIEN - L-istaff tekniku kollu ta’ Tarxien Rainbows F.C.? ;ie kkonfermat g[allista;un li jmiss ukoll. Dan wara li ftit tal-jiem ilu, waqt il-Laqg[a :enerali Annwali, Tarxien ikkonfermaw ukoll lil Clive Mizzi b[ala kow/. Mizzi issa jinsab impjegat fuq ba]i full
time mall-klabb Tarxini] turija ta’ fidu/ja o[ra mill-kumitat talklabb f’Mizzi, li ng[aqad ma’ Tarxien fl-2012. SWIEQI - Andrea Vella n[atar b[ala l-Assistent Kow/ tal-minors ta’ Swieqi United FC. hu se jkun qed jassisti lillkow/ Mario Mifsud. Intant Vella, li hu wkoll id-Direttur tal-Akkademja ta’ Swieqi, intag[]el minn Spot On Coaching biex ikun wie[ed mill-kow/is li se jipparte/ipaw f’;img[a ta’ ta[ri; li se ssir finNorve;ja.
FORMULA 1
Pole g[al Felipe Massa
Sorpri]a fl-a[[ar provi talGrand Prix tal-Awstrija meta lBra]iljan Felipe Massa fuq Williams reba[ il-pole talGrand prix tal-lum. G[al Massa din kienet l-ewwel pole sa mis-sena 2008. Is-su//ess tal-Williams kien komplut bissewwieq l-ie[or tag[hom Valtteri Bottas jikseb it-tieni la[jar [in. B’hekk g[all-ewwel darba f’dan l-ista;un mhus se jkun vettrua Nercedes fl-ewwel filliera tat-tluq. I]-]ew; Mercedes ta’ Nico Rosberg u Lewis hamiltom kellhom xorti differenti fejn Rosberg kiseb ittielet l-a[jar [in u se jibda mittieni filliera filwaqt li Lewis Hamilton tilef il-kontroll talvettura tieg[u u se jkollu jibda mid-disa’ po]izzjoni. G[all-Bra]iljan Felipe Massa din se tkun is-16-il pole fil-karriera tieg[u filwaqt lil G[all-Williams l-a[[ar darba li kellhom i]-]ew; vetturi flewwel ]ew; postijiet kien filGrand Prix tal-:ermanja tassena 2003. L-erba’ darbiet /ampjin taddinja Sebastien Vettel kellu jikkuntenta bit-12-il post fuq il-grid.
Id-duo ta’ Williams Felipe Massa u Valtteri Bottas
WATERPOLO
Sirens jibqg[u b’punti massimi fi Grupp B
It-tielet reb[a Sirens Ritter Sport.............13 Exiles Ferretti.......................8 (3-0),(2-2),(6-2),(2-4)
Sirens Ritter Sport kisbu ttielet reb[a minn daqstant partiti meta meritatament g[elbu lil Exiles Ferretti 13-7. It-tim ta’ Bogdan Rath kien superjuri g[all-avversarji tul il-partita u l-iskor jixhed is-superjorita ta’ Sirens. G[al Exiles din kienet wirja o[ra fqira kontra tim talistess livell meta wara llog[ba kontra San :iljan ma sfruttawx l-okka]jonijiet b’]ew; gowls minn tmien okka]jonijiet. Sirens bnew vanta;; tajjeb meta reb[u l-ewwel sessjoni 3-0. Dan il-vanta;; kompla jissa[[a[ meta ]ammew iddistakk fit-tieni sessjoni u kabbruh g[al seba’ gowls fit-tielet sessjoni biex l-a[[ar sessjoni kienet biss formalita’ b’ Exiles jag[mlu l-iskor iktar rispettabli. Sirens: N. Grixti, Z. Mizzi (3), C. Presciutti (2), G. Pace (1), M. Grech, C. Kiss (4), M. Caruana, D. Cutajar (1), J. Napier, E. Aquilina (1), L. Caruana, A. Sammut, M. Pisani (1) Exiles: I. Bugeja, J. Rizzo Naudi, S. Vassallo, D. Pace
Lupi, G. Katonas (3), S. Galea Pace, J. Spiteri Staines, K. Griscti (1), L. Sekulic (1), P. Borg (3), B. Lanzon, N. Portelli, K. Lanzon Referees: Mario Dalli, Stephen O’Brien
L-ewwel reb[a Otters Nivea........................14 Marsaxlokk Fischer...........13 (3-3),(3-0),(5-5),(3-5)
Otters Nivea kisbu l-ewwel reb[a minn Grupp B meta reb[u 14-13 kontra Marsaxlokk Fischer. G[a]]ew; timijiet dan kien lewwel konfront tal-ista;un kontra tim tal-istess livell u ser jiswew lit-tim G[awdxi g[all-ewwel divi]joni. B[al kull partita g[al Otters spikkaw il-barranin Edward u Vuksanovic li skorjaw erba’ kull wie[ed filwaqt li l-veteran John Paris skorja l-ewwel tliet gowls tal-kampjonat. Minn na[a l-o[ra Otto Frick kien l-aqwa skorer g[al Marsaxlokk b’seba gowls. Marsaxlokk fet[u tajjeb u marru 3-1 minn fuq i]da rimonta minn Otter dawret liskor b’[ames gowls ming[ajr risposta biex marru 6-3 minn fuq sal-mistrie[. Fil-bidu tattielet sessjoni Anthony Galea
Kif Jinsabu
Grupp A
Neptunes Sliema Valletta Marsascala Ta’Xbiex
Grupp B San :ljan Sirens Exiles Otters Marsaxlokk
L R D T F K Pt 3 3 3 3 4
3 0 0 3 0 0 1 0 2 0 1 2 0 1 3
64 52 32 33 30
26 9 24 9 35 3 50 1 76 1
L R D T F K Pt 3 3 0 0 51 14 3 3 0 0 49 21 3 1 0 2 24 35 3 1 0 2 29 53 4 0 0 4 35 65
9 9 3 3 0
naqqas il-mar;ni bi ;miel ta’ ‘push shot’ i]da d-distakk fi tmiem is-sessjoni baqa’ l-istess. Minkejja li Marsaxlokk reb[u l-a[[ar sessjoni ma kienx bi]]ejjed biex Otters reb[u 14-13. Otters: Z. Sciberras, G. Attard, Ge. Zammit, K. Scicluna, J. Micallef, M. Dimech, J. Paris (3), D. Schembri, A. Edward (4), S. Dimech, C. Martin (1), I. Vuksanovic (4), K. Grima Scott Marsaxlokk: A.Xuereb, A. Agius, B. Fulope (3), A. Galea (2), Go. Zammit, C. Bugeja, M. Fenech (1), S. Xerri de Caro, A. Mifsud, O. Frick (7), A. Arrigo, G. Busuttil, M. Scerri Referees: Peter Balzan, Denver Kirk
50
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Sport
GRUPP G
Il-Portugall jipprova jwettaq reazzjoni
Il-flokk :ermani] tal-1934, tpo;;a g[all-wiri fost flokkijiet o[ra tat-timijiet nazzjonali f’Salvador fil-Bra]il. L-ajkla tan-Nazi u s-swastika huma ferm vi]ibbli fuq il-flokk.
Flokk :ermani] tal-1934 qed iqajjem kontroversja Wirja ta’ flokkijiet ta’ era differenti li ntu]aw fl-istorja tat-Tazza tad-Dinja ma fiha xejn [a]in. Anzi tattira l-interess. Madankollu o;;ett partikolari minnhom qed jirri]ulta f’kontroversja u jidher li qed jurta bosta vi]itaturi. Dan hu replika tal-flokk abjad u iswed tal-:ermanja li fih irrakmat fuqu l-iswastika u l-ajkla, simboli tal-era Na]ista.
Milbus mill-:ermanja fl-edizzjoni tal-1934, il-flokk qed jurta lill-vi]itaturi f’Salvador, il-post fejn il-:ermanja lag[bet u reb[et l-ewwel log[ba tag[ha kontra lPortugall. Il-kollezzjoni hi wa[da privata ta’ tabib lokali u kienet appo;;jata mill-kumitat organizzattiv tat-Tazza tad-Dinja li g[andu l-g[ajnuna tal-FIFA.
Fil-:ermanja li wie[ed jesponi l-iswastika hu meqjus b[ala offi]a. Il-kollezzjoni tinkludi wkoll flokk iswed b’simboli faxxisti milbusa mill-Italja ta Mussolini fl-edizzjoni tal-1938 u l-flokk ta’ I]rael tal-1970. Madankollu l-proprjetarju ttabib Sampao, qed isosnti li “m’hemm l-ebda nvolviment politiku” fil-wirja tieg[u.
Illum f’Arena da Amazonia, f’Manaus, il-Portugall, wara lbidu di]astru] li kellhu fi Grupp G kontra l-:ermanja, mistenni jwettaq reazzjoni. Ittim ta’ Bento f’nofsillejl jilg[ab kontra l-Istati Uniti, tim li fl-ewwel log[ba reba[ 2-1 kontra l-Ghana u b’hekk se jkun qed ifittex il-kwalifikazzjoni mal-a[[ar 16. Qabel ma bdiet it-Tazza tadDinja dan il-grupp kien meqjus b[ala l-’Grupp tal-Mewt’ u lPortugall kien aktar favorit mill-Istati Uniti li jg[addi mala[[ar 16. Imma wara l-ewwel partiti l-Istati Uniti jinsabu f’qag[ba tajba li jg[addu huma. Dan g[aliex anke jekk lIstati Uniti jie[du draw kontra l-Portugall, ikunu f’qag[ba a[jar peress li l-Portugall dabbru erba’ gowls kontra l:ermanja. L-a[[ar log[ba talPortugi]i hi kontra l-Ghana filwaqt li l-Istati Uniti jilag[bu mal-:ermanja. Fl-ewwel log[ba lAmerikani reb[u fl-a[[ar erba’ minuti kontra l-Ghana imma la[bar [a]ina g[alihom kienet li tilfu lill-attakkant Jozy Altidore li mistenni jdum barra sal-a[[ar tat-turnament. Din se tkun problema g[all-kow/ Jurgen Klinsmann li issa g[andu d-dipartiment talattakk fjakk, spe/jalment wara li [alla barra mill-iskwadra lillveteran Landon Donovan, plejer li fi 12-il dehra fit-Tazza tad-Dinja skurja [ames gowls. G[alhekk, illum g[andu jibda Clint Dempsey li se jkun l-attakkant prin/ipali f’formazzjoni ta’ 4-5-1. Dempsey kiser imnie[ru kontra l-Ghana imma
mhux se jkollu problemi biex jilg[ab kontra l-Portugi]i. Dan se jkun mg[ejjun mill-midfielder offensiv Graham Zusi, il-plejer li ta l-corner li wassal g[at-tieni gowl kontra l-Ghana. Il-Portugi]i minbarra l-erba’ gowls li qalg[u, tilfu wkoll tliet plejers li mhux se jkunu disponibbli. Id-difensur Pepe tke//a u se jkun sospi] log[ba filwaqt li Hugo Almeida u Fabio Coentrao we;;g[u, b’dan tal-a[[ar se jitlef ilkumplament tat-turnament. Ricardo Costa ta’ Valencia u Andre Almeida ta’ Benfica mistennija jimlew il-vojt tag[hom. Anke jekk se jibda mill-bidu, wie[ed irid jara f’liema kundizzjoni se jkun il-winger Portugi] Cristiano Ronaldo li tul dawn l-a[[ar ;img[at kien qed i[oss u;ieg[ f’irkopptu. L-Istati Uniti mhux se jkollhom problemi [lief in-nuqqas ta’ Altidore. Matt Besler, li we;;a’ kontra l-Ghana u ;ie mibdul minn John Brooks, irkupra u mistenni jer;a’ jibda. Il-Portugi]i jibdew b’formazzjoni ta’ 4-3-3 b’Nani, Postiga u Ronaldo fuq quddiem. L-uniku darba ltaqg[u kien fl2002 u l-Istati Uniti reb[u 3-2.
Formazzjonijiet probabbli: Stati Uniti (4-5-1): Howard,
Beasley, Besler, Cameron, Johnson, Zusi, Jones, Beckerman, Bradley, Bedoya, Dempsey Portugall (4-3-3): Patricio, A. Almeida, Costa, Alves, Pereira, Moutinho, Carvalho, Veloso, Ronaldo, Nani, Postiga
Cristiano Ronaldo s’issa g[adu m’g[amilx dak mistenni minnu fil-Bra]il
51
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Sport
Ostaklu delikat g[all-Bel;ju GRUPP H
Wara r-reb[a 2-1 kontra l-Al;erija, illum fis-6pm fil-Maracana, il-Bel;ju se jfittex it-tieni reb[a kontra r-Russja, ostaklu ferm aktar diffi/li millAl;erija. It-tim ta’ Marc Wilmots xejn ma impressjona fl-ewwel [ar;a u kienu ]ew; gowls minn sostituti li tawhom ir-reb[a kontra l-Al;erija. Qabel it-Tazza tad-Dinja l-Bel;ju kien qed jissemma b[ala favorit g[arreb[ tat-titlu imma s’issa ddi]appunta. Ir-Russja bdew bi draw 1-1 kontra lKorea t’Isfel u dan id-draw iffavorixxa lill-Bel;ju li b’reb[a llum jg[addu g[all-fa]i li jmiss. Mal-a[[ar 16, min jg[addi minn Grupp H jilg[ab kontra min jikkwalifika minn Grupp G u l-Bel;ju se jkunu qed jittama li jirba[ il-grupp u jevita lill-:ermanja li x’aktarx se jirb[u Grupp G. Fellaini u Mertens, l-awturi ta]-]ew; gowls kontra l-Al;erija mistennija jibdew filwaqt li r-Russu Kerzhakov, awtur tad-draw kontra l-Korea t’Isfel, se jibda fuq quddiem f’formazzjoni ta’ 4-2-3-1 u Alexander Kokorin ikollu jibda mal-linja. Fl-ewwel log[ba Alan Dzagoev ta’ CSKA Moscow beda minn fuq il-bank u kontra l-Korea t’Isfel [alla impatt tajjeb. Din id-darba mistenni jibda mill-ewwel fil-midfield. Minkejja li tilef sessjoni ta’ ta[ri; matul il-;img[a, id-difensur Bel;jan Vincent Kompany xorta mistenni jibda u l-gowlkiper Igor Akinfeev g[andu j]omm postu minkejja l-i]ball kbir li g[amel fl-ewwel log[ba kontra l-Korea
Il-Bel;jani Fellaini u Januzaj f’mument ta’ /ajt waqt it-ta[ri;.
t’Isfel. Fid-difi]a Bel;jana mistenni jibda Thomas Vermaelen minflok Daniel van Buyten u l-attakkant Lukaku se jer;a’ jing[ata /ans biex jibda fl-attakk. It-tim tar-Russja mhux velo/i u ddifensur Bel;jan Nicolas Lombaerts qal, “Ilni nilg[ab fir-Russja mill-2007 u naf sew il-karatteristi/i tal-plejers. Huma tajbin imma mhux velo/i u lattakkanti u l-wingers tag[na g[andhom japprofittaw.” Il-wirja li kellhom ir-Russja fl-ewwel log[ba kienet di]appuntanti u ma kell-
hiex x’taqsam mal-wirjiet li kellhom fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni fejn spi//aw reb[u l-grupp u reb[u kontra tim b[alma hu dak tal-Portugall. Millewwel log[ba f’din l-edizzjoni deher kemm jin[ass in-nuqqas tal-midfielder Roman Shirkov, plejer li we;;a’ ftit jiem qabel ma bdiet it-Tazza tad-Dinja. Fl-a[[ar ]ew; [ar;iet tag[hom irRussja kienu mi]muma draw darbtejn filwaqt li l-Bel;ju ;ej minn erba’ darbiet konsekuttivi. {arsa lejn l-istatistika turi li milla[[ar disa’ log[biet fit-Tazza tad-
Dinja, l-Bel;ju reba[ tmienja minnhom filwaqt li r-Russja ilhom ma jitilfu g[al dawn l-a[[ar [ames log[biet fit-Tazza tad-Dinja. “Ir-Russja tim diffi/li u se jkun test importanti g[alina imma r-reb[a flewwel log[ba imlietna bil-kura;;. Nafu li jekk nag[tu l-massimu tag[na g[andna /ans kbir li nirb[u,” qal ilBel;jan Hazard li fl-ewwel log[ba kien i]olat. “Fl-ewwel log[ba l-plejers dehru e//itati u kien biss wara l-gowl li [loqna areazzjoni. Madankollu jien kuntent bid-draw g[ax evitajna telfa li kienet tikkumplikalna l-affarijiet,” qal il-kow/ tar-Russja Fabio Capello wara l-log[ba kontra l-Koreani. Jekk il-Bel;ju jg[addi g[all-fa]i li jmiss din tkun il-[ames darba li dan ilpajji] ikun g[all-mal-a[[ar 16 fitTazza tad-Dinja. S’issa, dawn il-Bel;ju u r-Russja lag[bu kontra xulxin tmien darbiet u rRussja reb[et erbg[a, il-Bel;ju reba[ tlieta filwaqt li l-konfront l-ie[or spi//a fi draw.
Formazzjonijiet probabbli: Bel;ju (4-2-3-1): Courtois,
Vertonghen, Buyten, Kompany, Alderweireld, Fellaini, Witsel, Hazard, Bruyne, Mertens, Lukaku Russja (4-2-3-1): Akinfeev, Kombarov, Ignashevitch, Berezoutski, Eshchenko, Denisov, Glushakov, Kokorin, Dzagoev, Samedov, Kerzhakov
Il-Koreani jridu japprofittaw mill-inesperjenza tal-Al;erija
Il-Korea t’Isfel [adu punt importanti fl-ewwel [ar;a tag[hom kontra r-Russja fi draw 1-1 u se jippruvaw ikomplu jibnu fuqu bl-isfida li g[andhom kontra l-Al;erija llejla fid-9p.m. bit-tama li javanzaw minn Grupp H. Nhar it-Tlieta t-tim impressjona kontra tim mill-Ewropa tal-Lvant u g[andhom il-kapa/ita` li jissorprendu kwalunkwe tim fil-;urnata tag[hom. IlKoreani qed jittamaw li dik il-;urnata tkun il-lum kontra l-Al;erija. Vahild Halilhodzic g[andu l-personalita` li jara lill-Al;erija j[allu impatt fil-Bra]il imma n-nuqqas ta’ esperjenza tag[hom dehret /ara kontra l-Bel;ju li kienu superjuri u reb[ulhom, 2-1. L-Al;erija wrew mumenti ta’ kwalita` kontra l-Bel;ju imma jridu juru determinazzjoni a[jar kontra l-Koreani. I]-]ew; na[at g[andhom il-kapa/ita` li jie[du r-reb[a imma din tista’ tkun log[ba o[ra delikata fejn [add m’g[andu jo[ro; sorpri] jekk ma jkunx hemm gowls. Il-Koreani m’g[andhomx problemi ta’ injuries. Imma madankollu Park Chu-Yong jista’ jitne[[a biex floku jibda Lee Keun-Ho li skorja kontra rRussja. Apparti dan, il-kow/ Hong-MyungBo jista’ j]omm l-istess 11 ta’ nhar itTlieta. L-Al;erija, minkejja li tilfu kontra
Grupp H
Bel;ju v Al;erija Russja v Korea rt’Isfel Korea t’Isfel v Al;erija Bel;ju v Russja Korea t’Isfel v Bel;ju Al;erija v Russja Bel;ju Russja Korea t’Isfel Al;erija
L R D 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0
2-1 1-1
T F K Pt 0 2 1 3 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 2 0
wie[ed mill-favoriti, kienu nkora;;uti bil-prestazzjoni li taw kontra r-Red Devils. Imma biex javanzaw iridu bilfors ja//ertaw mir-reb[a, spe/jalment wara d-draw bejn il-Korea u r-Russja. Halilhodzic jista’ jkollu t-tentazzjoni li jibda bl-istess 11 kontra l-Bel;ju u dan ifisser li Islam Slimani u Nabil Ghilas ikollhom jikkuntentaw b’post fuq il-bank.
Formazzjonijiet probabbli: Korea t’Isfel (4-2-3-1): Sung-
Ryong, Yong, Jeong-Ho, YoungGwon, Suk-Young, Kook-Young, Sung-Yueng, Heung-min, Ja-Cheol, Chung-Yong, Keun-Ho Al;erija (4-1-4-1): M’Bolhi, Mostefa, Halliche, Bougherra, Ghoulam, Medjani, Mahrez, Bentaleb, Taider, Feghouli, Soudani
Plejers tal-Al;erija j[ejju g[al-isfida mal-Korea t’Isfel
52
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Sport
L-a[[ar log[ba ta’ Xavi G[alkemm l-istilla ta’ Barcelona Xavi g[adu ma [are; l-ebda stqarrija biex tikkonferma jew ti/[ad dan, jidher li l-log[ba ta’ g[ada kontra l-Awstralja se tkun l-a[[ar log[ba ta’ dan il-plejer bilflokk tat-tim nazzjonali Spanjol. Probabilment Xavi Hernandez kien l-iktar pedina mportanti fi skwadra Spanjola brillanti u mimlija stilel. I]da ming[ajr dubju li meta ssemmi l-era ta’ Barcelona u t-tim nazzjonali Spanjol mill-ewwel ji;u f’mo[[ok l-istilel Xavi Hernandez u Andres Iniesta. Xavi li g[andu 34 sena jidher riesaq fi tmiem anki l-karriera ma’ Barcelona u probabilment li l-log[ba ta’ g[ada se tkun la[[ar wa[da tieg[u mat-tim Spanjol. Xavi kien fuq il-bank tas-sostituti fl-a[[ar log[ba li lag[bet Spanja meta tilfet 0-2 kontra /-?ile biex b’hekk kienet inkredibilment eliminata
Ir-reb[a fuq l-Italja hi mument spe/jali fl-istorja tal-pajji] – Luis Pinto Il-kow/ Luis Pinto qal li rreb[a ta’ Costa Rica fuq lItalja kienet mument spe/jali fl-istorja tal-pajji]. “Illum hu mument spe/jali [afna g[alina. Konna nafu li llum stajna ktibna l-istorja ta’ Costa Rica u hekk g[amilna. Hu minnu li fl-1990, fl-2002 u l-2006 konna di;a` tajna kollox. Imma llum ridna nibdlu listorja.” Pinto kellu kliem kbir ta’ tif[ir g[ad-difensuri li ssieltu kemm fel[u biex baqg[u ma qalg[ux gowl u issa ilhom ma j;arrbu gowl sa minn Awwissu tas-sena l-o[ra, serje ta’ 11-il partita. “Na[seb li d-difi]a tag[na
mit-Tazza tad-Dinja. Il-plejer Spanjol Santi Cazorla qal li fl-istorja tal-futbol Spanjol ma jkunx hemm
kienet perfetta. Ma rridx inkun wisq po]ittiv imma na[seb li d-difi]a tag[na kienet tajba [afna. Lg[abna tajjeb [afna.” Junior Diaz kellu sehem kbir fis-su//ess ta’ Costa Rica fejn ipprovda [afna appo;; fid-difi]a u fl-attakk. Diaz li [a post Bryan Oviedo fliskwadra ta’ 23, ipprovda lcross tal-gowl rebbie[ ta’ Bryan Ruiz. “Dan hu pja/ir u fer[ ]ejjed g[alija g[aliex qatt ma stennejt li nkun fost l-ewwel 11. Li kont parti li [adt sehem fil-gowl u g[ent littim hu l-aqwa mument filkarrierra tieg[i u wie[ed mill-aqwa f’[ajti.”
plejer ie[or b[al Xavi u qal li lmertu tas-su//essi ta’ Spanja fl-a[[ar snin huma kollha mertu ta’ Xavi Hernandez.
Numri rekord quddiem it-TV Ir-reb[a kbira ta’ 5-2 li Franza kisbet fuq l-I]vizzera l:img[a, kienet segwita minn numru rekord ta’ telespettaturi quddiem it-TV fi Franza. Listazzjoni nazzjonali Fran/i] TF1 qal li 16.7 miljun persuna segwew ir-reb[a ta’ Franza, li hu l-ikbar numru sa minn meta Franza tilfet il-finali tat-
Tazza tad-Dinja wara l-g[oti tal-penalties kontra l-Italja f’Berlin fis-sena 2006. Dakinhar madwar 22 miljun persuna raw il-finali u d-daqqa ta’ ras fatali ta’ Zidane lil Materazzi. Il-FIFA qalet li kien hemm numri kbar ta’ telespettaturi madwar id-dinja kollha. Fil-
:appun 34 minjun segwew ittelfa tal-:appun kontra lKosta tal-Avorju, u fil:ermanja l-istazzjon ARD [abbar li 24.6 miljuni segwew it-trijonf tal-:ermanja fuq ilPortugall. Fir-Renju Unit ittelfa tal-Ingilterra kontra lUrugwaj kienet segwita minn 17.9 miljun telespettatur.
Urmatov se jikkontrolla l-log[ba Kroazja v Messiku Il-FIFA l-biera[ [abbret li rreferee mill-U]bekistan Ravshan Irmatov se jikkontrolla l-log[ba importanti ta’ g[ada minn Grupp bejn ilKroazja u l-Messiku. Din hi log[ba de/i]iva bejn dawn i]]ew; na[at fejn wie[ed minnhom se jkun eliminat. G[ar-referee Ravshan Irmatov din se tkun it-tieni log[ba li se jirreffja fil-fa]i finali tat-tazza tad-Dinja, wara li kien ikkontrolla l-log[ba bejn l-I]vizzera u l-Ekwador, log[ba mirbu[a mill-I]vizzeri bl-a[[ar xutt tal-log[ba. Irmatov kien ikkontrolla wkoll [ames log[biet fl-a[[ar edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja li saret fl-Afrika t’Isfel. Il-log[ba l-o[ra ta’ g[ada minn Grupp A, bejn il-Bra]il
u l-Kamerun se tkun ikkontrollata minn Jonas Eriksson tal-I]vezja. G[al Eriksson din ukoll se tkun it-tieni log[ba li se jikkontrolla fil-Bra]il wara li kkontrolla l-log[ba bejn lIstati Uniti u l-G[ana. T[abbru wkoll ir-referees li se jikkontrollaw il-log[biet ta’ g[ada minn Grupp B, Olanda kontra ?ile u Spanja kontra Awstralja. Il-log[ba bejn Olanda u ?ile se tkun ikkontrollata mir-referee millGambja Bakaray Gassama, u l-log[ba bejn Spanja u lAwstralja se tkun ikkontrollata minn Nawaf Shukralla millBahrain. Kemm g[al Gassama kif ukoll g[al Shukralla din se tkun l-ewwel log[ba tag[hom f’din l-edizzjoni tat-Tazza tadDinja fil-Bra]il.
53
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Sport
Valencia j]omm [ajjin it-tamiet tal-Ekwador GRUPP E
HONDURAS …..................................1 EKWADOR …...................................2
Honduras: N. Valladares, M. Figueroa, E. Izaguirre (J. Garcia 46’), B. Bernardez, B. Beckeles, B. Garcia (M. Chavez 82’), J. Claros, R. Espinoza, L. Garrido (M. Martinez 71’), C. Costly, J. Bengston Ekwdor: A. Dominguez, J. Guagua, W. Ayovi, J. Parfedes, F. Erazo, A. Valencia, C. Noboa, O. Minda (C. Gruezo 83’), F. Caicedo (E. Mendez 82’), J. Montero (G. Achilier (90+2’), E. Valencia Imwissija: Bernardez, Bengston (H); A. Valencia, J. Montero, E. Valencia (E) Skorjaw: C. Costly 31’ (H), E. Valencia 34’, 65’ (E) Referee: Ben Williams (AWS) Enner Valencia skorja darbtejn biex mexxa lill-Ewkador lejn reb[a 2-1 fuq Honduras u ]amm [ajjin it-tamiet tag[hom li jistg[u jg[addu minn Grupp E. Valencia kompla bil-forma brillanti tieg[u g[al pajji]u meta skorja fis-sitt partita internazzjonali konsekuttiva u ta reb[a ferm importanti lit-tim ta’ Reinaldo Rueda. Carlos Costly kien po;;a lil Honduras fil-vanta;; qabel Valencia ;ab id-draw fl-ewwel taqsima u t-tieni gowl personali tieg[u fil-65 minuta irri]ulta f’dak rebbie[ fl-Arena de Baixada f’Curitiba. B’din ir-reb[a l-Ekwador tela’ fit-tieni post fi Grupp E wara Franza, it-tim li se jkunu qed jitlaqg[u mieg[u nhar lErbg[a waqt li Honduras xorta g[adhom jittamaw minkejja li jinsabu fl-a[[ar post u ming[ajr punt. Il-kow/ tal-Honduras Luis Fernando Suarez g[amel ]ew; bidliet mit-tim li kien meg[lub minn Franza fl-ewwel ;urnata Jorge Claros [a post Wilson Palacios fil-midfield u Andy Najar g[amel lispazju g[al Oscar Boniek Garcia mallinja. L-Ekwador li sofra telfa fl-a[[ar minuti kontra l-I]vizzera, kellhom biss bidla wa[da mill-ewwel [dax, b’Oswaldo Minda jid[ol fil-midfield minflok Carlos Armando Gruezo Arboleda. L-ewwel /ans kien g[al Valencia fl20 minuta meta g[adda min-nofs iddifi]a ta’ Honduras imma l-attakkant ta’ Pachuca, bil-gowlkiper Valladares biss quddiemmu, xe[et barra. L-Ekwador bdew jidhru l-aktar perikolu]i bil-kontra-attakk waqt li t-tim ta’ Suarez kellu /ans fis-27 minuta imma Victor Bernardez bir-ras minn corner, xe[et barra. Man-nofs sieg[a pass fit-tul ta’ Bryan Beckeles, Jorge Guagua naqas milli jbieg[ed il-periklu u l-attakkant ta’ Real Espana COSTLY b’xutt qawwi bix-xellug g[eleb lil Alexander Dominguez fil31 minuta. Imma l-vanta;; dam biss tliet minuti meta VALENCIA kien l-aktar plejer li rrea;ixxa malajr g[al xutt imxellef ta’ Juan Carlos Paredes u fa/ilment kompla fix-xibka.
Fernando Suarez mhux se j/edi
Enner Valencia jikseb id-draw g[allEkwador fl-ewwel taqsima
Grupp E
}vizzera v Ekwador Franza v Honduras }vizzera v Franza Honduras v Ekwador Honduras v }vizzera Ekwador v Franza Franza Ekwador }vizzera Honduras
2-1 3-0 2-5 1-2
L R D T F K Pt 2 2 2 1 2 1 2 0
0 0 0 0
0 8 1 3 1 4 2 1
2 3 6 5
6 3 3 0
Lejn tmiem it-taqsima kien hemm ftit drama meta r-referee Ben Williams ;ustament [assar gowl ta’ Jerry Bengston g[al handball u offside tal-istess plejer. Kmieni fit-tieni taqsima Dominguez salva xutt mill-bog[od ta’ Beckeles waqt li l-Ekwador kienu sfortunati li ma [adux penalty meta Felipe Caicedo twaqqa’ fil-kaxxa. Bengston sfurza save tajjeb fil-baxx ming[and Dominguez u mumenti wara VALENCIA po;;a lit-tim ta’ Rueda filvanta;; fil-65 minuta. L-attakkant ta’ 24 sena g[ola tajjeb bir-ras minn set piece ta’ Walter Ayovic mix-xellug biex it-tim mill-Amerika, t’isfel kiseb reb[a importanti.
Il-kow/ tal-Honduras Luis Fernando Suarez mhux lest li j/edi minkejja li //ansijiet tieg[u li javanzaw huma ferm minimi wara t-telfa kontra l-Ekwador. “Nafu li se tkun diffi/li li naslu mala[[ar 16 imma kien ikun ag[ar li kieku konna di;a` eliminati. Irridu nsibu mezz kif intejbu l-wirja [alli nirb[u. Mhux se n/edu ming[ajr ma ni;;ieldu. Kienet log[ba missielta u sodisfatt bit-tim. Lg[abna tajjeb imma huma lag[bu a[jar u kellhom aktar ballun u aktar xuttijiet.” Enner Valencia, l-eroj tal-Ekwador tant kien kuntent li ma riedx i[alli lground. “Dawn huma gowls li wie[ed jo[lom bihom meta jkun tifel u mbag[ad il-[olm isir realta` grazzi g[all-kow/ u dan it-tim e//ellenti. Nixtieq nibqa’ hawn g[al dejjem imma l-importanti hu li t-tim jg[addi g[allfa]i li jmiss. Il-kow/ tal-Ekwador Reinaldo Rueda qal, “Il-wasla ta’ Enner fit-tim nzzjonali kienet importanti [afna. Ilu hawn 10 xhur u kiber u tjieb [afna.” Dispaj/uti g[all-i]balji Intant serje ta’ ]balji banali wasslu biex mill-istess grupp aktar qabel, lI]vizzera ;;arrab telfa kbira 5-2 kontra Franza li sa disa’ minuti mit-tmiem
kienu 5-0 minn fuq. Fi tmiem il-log[ba l-I]vizzeru Johan Djorou qal li hu u s[abu jridu jtejbu lwirja qabel l-a[[ar log[ba kontra Honduras. “Illum kienet diffi/li g[alina. Irridu nilag[bu a[jar fuq wara. Qlajna gowl minn corner, tlifna wisq drabi l-ballun, g[amilna [afna ]balji. A[na tim u rridu na[dmu b[ala tim. G[andna [ames t’ijiem biex indawru r-rotta.” Il-captain tal-I]vizzera Gokhan Inler ukoll wa[[al fl-i]balji banali. “Li taqla’ [ames gowls kontra Franza twe;;g[ek [afna. Irridu nag[mlu anqas ]balji. Xejn g[adu m’hu mitmum. Irridu nirb[u l-a[[ar log[ba.” G[all-kuntrarju l-attakkant Fran/i] Oliver Giroud, li feta[ il-festa ta’ gowls kontra l-I]vizzera qal, “Qed ng[ix u avventura e//ezzjonali. Qed nie[du gost [afna u dan qed nuruh fil-pitch. Irba[na b’[afna log[ob konvin/enti u determinazzjoni. {adna gost li konna effettivi. Fuq livell personali tajjeb li skrojajt l-ewwel gowl tieg[i u kelli wkoll assist.” Benzema li skorja gowl ie[or u falla penalty, wkoll kien kuntent. “Lg[abna log[ba kbira anke jekk kienet diffi/li.”
54
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Sport
Lionel Messi jidher jixxuttja l-ballun li spi//a fir-rokna tax-xibka fil-91 minuta tal-log[ba
GRUPP F
Messi jsalva lill-Ar;entina AR:ENTINA …............................... 1 IRAN.................................................. 0 Ar;entina: Romero, Zabaleta,
Fernandez, Garay, Rojo; Gago, Mascherano, Di Maria (Biglia 90’), Messi, Higuain (Palacio 76’), Aguero (Lavezzi 76’) Iran: Haghighi, Montazeri, Hosseini, Sadeghi, Pooladi, Timotian, Nekounam, Haji Safi (R.Haghighi 88’), Dejagah (Jahanbakhsh 85’), Shojaei (Heydari 76’), Ghoochannejhad. Imwissija: Nekounam, Shojaei. Skorja: Messi 91’ Referee: Milorad Mazic (Serbja) Gowl tas-solitu Lionel Messi fil-91 minuta salva lill-Ar;entina minn ri]ultat imbarazzanti kontra l-Iran. B’hekk l-Ar;entina kisbu t-tieni reb[a konsekuttiva wara r-reb[a kontra Bo]nja fl-ewwel log[ba.
I]da l-wirja tal-ar;entina re;g[et kienet wa[da mqan]s[a u kellu jkun kapolavur ta’ Messi fil-[in mi]jud biex l-Ar;entina salvaw ;ie[hom. G[all-Iran wara l-wirja u d-dro ta’ ming[ajr gowls kontra n-Ni;erja, l-biera[ kienu resqin lejn ri]ultat ie[or importanti, fejn lIranjani ma kienu jisirqu xejn g[aliex g[al [inijiet twal qasmu l-log[ob malavversarji tag[hom. Ar;entina kif kien mistenni [ar;u fuq l-attakk i]da l-ewwel /ans tajjeb ta’ skor wasl wara tlettax-il minuta meta lgowlkijper Iranjan kellu jp[ro; f’saqajn l-attakkant Higuain li kien ]markat minn Messi. L-istess Messi kellu xutt imur ftit barra, bil-gowlpijker Iranjan Haghighi iwettaq save brillanti fuq xutt bid-dawra ta’ Aguero. L-Ar;entini komplew i]idu fl-attakki tag[hom u daqqa ta’ ras ta’ Di Maria g[addiet ftit barra.
Fit-32 minuta freekick ta’ Messi g[adda ftit g[oli. Erba’ minuti wara Garay g[ola tajjeb g[al freekick tas-solitu Messi i]da d-daqqa ta’ ras tieg[u marret ftit g[oli. Erba’ minuti mill-intervall risposta Iranjani meta minn azzjoni ta’ korner Jalal Hosseini g[ola tajjeb biddaqqa ta’ ras tieg[u tg[addi ftit g[oli fuq il-lasta difi]a minn Romero. L-Ar;entini temmew fuq l-attakk b’xutt mid-distanza ta’ Higuain u daqqa ta’ ras ta’ Fernandez minn azzjoni o[ra ta’ korner. Fit-tieni taqsima l-Iranjani bdew jinkwetaw lid-difi]a Ar;entina u daqqa ta’ ras mill-vi/in ta’ Reza kienet salvata b’diffikulta minn Romero, u ftit wara xutt bomba ta’ Haji Safi mar ftit barra. Bejn dawn l-azzjonijiet l-Ar;entina kellhom azzjoni personali ta’ Lionel Messi bix-xutt tieg[u imur ftit barra. Fis-67 minuta Iran mill-;didi
KIF JINSABU Ar;entina Ni;erja Iran Bo]nja
L R D T F K Pti 2 2 0 2 0 1 0 1
0
1 1
0
0 0 1 1
1
1
0
1
6
1 1
2 0
perikolu]i b’daqqa ta’ ras ta’ Dejagah bil-gowlkijper Ar;entina idawwar f’korner b’diffikulta. Il-log[ba kienet millisba[ fl-a[[ar parti tag[ha u mftu[a g[al kull ri]ultat. L-Iran re;a’ kellhom /ans tad-deheb f’azzjoni ta’ kontrattakk bl-attakkant Dejagah ja[rab lid-difi]a Ar;entina i]da jkun im/a[[ad minn save tajjeb tal-gowlkijper Ar;entin Romero. L-Ar;entini xe[tu kollox fl-attakk i]da b’mod konfu] i]da qalbieni biex fil-91 minuta kien Messi li solva l-problemi tal-Ar;entini meta skorja ;miel ta’ gowl b’xutt bid-dawra minn tarf ilkaxxa.
Von Bergen barra mit-Tazza tad-Dinja Id-difensur /entrali }vizzeru Steve von Bergen se jitlef il-kumplament tatTazza tad-Dinja wara li we;;a’ serjament fit-telfa tal-I]vizzera kontra Franza il-:img[a. Steve von Bergen sofra ksur f’wi//u wara li ntlaqat mill-attakkant Fran/i] ta’ Arsenal Olivier Giroud. L-in/ident se[[ fis-seba’ minuta tal-log[ba meta Giroud g[olla siequ biex jie[u l-ballun
3 0 0
i]da minflok laqat bl-iktar mod vjolenti lid-difensur }vizzeru li mill-ewwel deher li we;;a’ serjament. Von Bergen ittie[ed mill-ewwel fi sptar f’Salvador fejn instab li hu sofra ksur fin-na[a tax-xellug ta’ wi//u. Steve von Bergen se jittie[ed lura lI]vizzera hekk kif hu jkun jista’ jivvja;;a biex ikun jista’ jing[ata kura spe/jalizzata fi sptar fl-I]vizzera.
55
Il-{add, 22 ta’ :unju, 2014
Sport
Il-gowl storiku ta’ Mirosla Klose l-biera[, gowl li salva lill-:ermanja
GRUPP G
Klose jil[aq ir-rekord ta’ Ronaldo f’log[ba spettakolari :ERMANJA …................................ 2 GHANA …........................................ 2 :ermanja: Neuer, Boateng (Mustafi
46’), Mertesacker, Hummels, Howedes, Khedira (Schweinsteiger 70’), Lahm, Kroos, Ozil, Muller, Gotze (Klose 69’). Ghana: Dauda, Afful, Boye, Mensah, Asamoah, Muntari, Rabiu (Agyemang-Badu 78’), Atsu (Wakaso 72’), A. Ayew, Boateng (J. Ayew 52’), A. Gyan. Imwissija: Muntari Skorjaw: Goetze (:) 51’, A. Ayew (G) 54’, Gyan (G) 63’, Klose (:) 71’ Referee: Sandro Ricci (Bra]il) Il-:ermanja kienu mi]muma fi dro ta’ 2-2 minn Ghana wara log[ba milliktar spettakolari bl-erba’ gowls jaslu fit-tieni taqsima. Kienu l-:ermani]i li marru fil-vanta;;, i]da Ghana dawwru r-ri]ultat favur tag[hom u kellu jkun Miroslav Klose li bl-ewwel ballun li mess salva lill-:ermanja u la[aq irrekord ta’ Ronaldo ta’ 15-il gowl fitTazza tad-Dinja. L-ewwel taqsima minkejja li kienet ming[ajr gowls kienet mill-iktar interessanti fejn il-G[ana taw verament wirja ta’ sa[[a u kienu anki tattikament ferm dixxiplinati. G[al kuntrarju
g[al-log[ba kontra l-Portugall il:ermani]i ma sabux l-ispazji fl-attakk u minkejja xi /ansijiet ta’ skor tista’ tg[id li ftit kienu perikolu]i. L-ewwel azzjoni ta’ veru periklu waslet fit-18-il minuta b’xutt ta’ Khdira minn tarf il-kaxxa /entrali u salvat minn Dauda. }ew; minuti wara Kevin Prince Boateng kellu xutt imur ftit barra. Id-dwell bejn l-a[wa Kevin Prince u Jerome Boateng kien wie[ed ferm interessanti. Fil-25 minuta konklu]joni ta’ Kroos i]da l-ballun mar g[oli u ftit wara Neuer kellu jsalva xutt tajjeb millbog[od ta’ Ayew. Fit-33 minuta Neuer re;a’ salva b’diffikulta xutt bomba ta’ Sully Muntari. Fis-37 minuta xutt /entrali b’sa[[tu ta’ Mario Goetze kien salvat ming[ajr wisq problemi minn Fatau Dauda. Fla[[ar azzjoni tat-taqsima Philipp Lahm g[adda tajjeb fuq ix-xellug i]da l-kross fil-baxxa tieg[u ma sab lil [add, b’Goetze ma jasalx fuq il-ballun. Id-dwell bejn l-a[wa Boateng intemm fl-intervall g[aliex Jerome kien mibdul ma’ Mustafi minn Loew fil-bidu tat-tieni taqsima u seba’ minuti wara anki Kevin Prince kien mibdul u floku da[al Jordan Ayew. I]da bejn dawn il-bidliet fil-50 minuta il-
:ermanja fet[u l-iskor meta minn kross ta’ Mueller kien Goetze li da[al tajjeb i]da kien fortunat filkonklu]joni li laqat [a]in bir-ras i]da l-ballun [abat ma’ rkopptu u spi//a fix-xibka. I]da l-fer[ :ermani] dam biss erba’ minuti g[aliex Ghana kisbu d-draw b’daqqa ta’ ras stupenda ta’ Andrew Ayew li g[elbet g[al kollox lil Neuer. Il-log[ba kienet issa mill-isba[ u fit-63 minuta Ghana marru fil-vanta;; meta Muntari seraq ballun tajjeb f’nofs ilground u ]marka lil Asamoah Gyan li avvanza u g[eleb lil Neuer b’xutt pre/i]. Ghana bdew jilag[bu a[jar u Jordan Ayew falla l-mira wara ;irja twila u [u[ Andrew Ayew bir-ras xe[et barra. Il-kow/ :ermani] da[[al lil Schweinsteiger u Miroslav Klose biex isalva l-log[ba. U fl-ewwel ballun li mess Miroslav Klose skorja mill-vi/in minn azzjoni ta’ korner biex skorja s-70 gowl mal:ermanja u l-15-il gowl fit-Tazza tadDinja biex la[aq ir-rekord tal-Bra]iljan Ronaldo. L-a[[ar minuti kienu drammati/i bi]-]ew; na[at ikollom I/-/ans li jiksbu l-gowl rebbie[ i]da l-iskor ma nbidilx g[al dro ;ust ta’ 2-2.
KIF JINSABU
:ermanja Stati Uniti Ghana Portugall
L R D T F KPti 2
0 6 2 4 0 0 2 1 3 2 0 1 1 3 4 1 1 0 0 1 0 4 0 1
1 1
1
Log[ob g[al-lum Grupp H 18.00
Estadio da Maracana Bel;ju v Russja Referee: Felix Brych (:ER)
Grupp H
21.00 Estadio Beira-Rio Porto Alegre Korea t’Isfel v Al;erija Referee: Wilmar Roldan (KOL)
Grupp G
24.00 Arena da Amazonia Manaus Stati Uniti v Portugall Referee: Nestor Pitana (AR:)
56
Il-{add, 22 ta’ :unju 2014
Sport
Huma biss 32 it-timijiet fil-finali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il imma t-turnament g[andu appell universali li jg[idu x’jg[idu dawk li ma j[obbux il-log[ba, jil[aq kull rokna tad-dinja. Partitarji u dilettanti madwar id-dinja li ma setg[ux jag[mluha biex imorru l-Bra]il, minflok qed jin;abru quddiem televi]jonijiet, monitors jew kull apparat elettroniku disponibbli, li permezz tieg[u jkunu jistg[u jaraw il-partiti. Hekk qed jag[mlu dawn il-bedwini waqt suq tal-i;mla f’Daba vi/in Tabuk fl-G[arabja Sawdita.
Kul[add espert!!
Il-kompetizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tkompli ;;ennen aktar miljuni. Anki n-nisa taddar saru esperti u ma jitkellmux l-aktar fuq ‘kemm hu [elu’ jew ‘kemm g[andu saqajh sbie[!’ waqt li jkunu attirati g[al xi stilla gustu],i]da saru jag[mlu kummenti aktar bissens. Mhux b[al /erti kummentaturi pru]untusi li jg[idulna x’g[andu jag[mel ilkow/ tat-tim, bi kritika g[allg[a]la u anki t-tattika w]ata u kummenti simili. Veru li kul[add g[andu ddritt tal-espressjoni i]da mhux bilfors li g[andna na//ettaw jew naqblu ma’ dawk il-kummenti li xi kultant ikunu pjuttost bla sens u anki xi ftit banali. Wara kollox, a[na ttelespettaturi, b[alhom inkunu nsegwu l-partita li jittrasmettulna l-istazzjonijiet Bra]iljani u j[assrulna iljieli sajfin bla rqad u daqshom g[andna ddritt li nikkummentaw! Kul[add jg[id tieg[u u
g[andna nirrispettaw lil kul[add. B[al kummentaturi jien ukoll g[andi l-fehmiet tieg[i b[alma g[andu kul[add u xtaqt naqsam mag[kom xi ftit [sibijiet. }ew; fatturi li g[alija spikkaw huma n-nuqqas ta’ tackling iebes u li d-difensuri kull meta jmewtu xi attentat tal-avversarji jippruvaw dejjem jilag[bu l-ballun bis-sens biex isawru kontrattakki perikulu]i. Kultant il-log[ob li qed insegwi jfakkarni fil-futbol tan-nisa fejn rari tara xi da[la iebsa. Ma kienx hemm xi ‘setpiece’ ;dida, u wie[ed jag[raf l-importanza ta’ dawn il-blalen minn vi/in il-kaxxa l-kbira spe/jalment meta tqis kemm huma kompatti d-difi]i. Favoriti Il-Bra]iljani barra li huma fost l-a[jar g[andhom ilvanta;; li qed jilag[bu f’pajji]hom u konxji mill-kundiz-
Tony Formosa
Eks kow/ nazzjonali zjonijiet atmosferi/i diffi/li u differenti fit-12 ir-re;jun. G[alkemm l-organizzaturi dejjem igawdu minn de/i]jonijiet diskuttibli nifhem li dde/i]joni tal-penalty fil-partita tal-ftu[ kien rigal bla b]onn. Mal-Bra]iljani in]id lillKroati i]da kollox jista’ jinbidel meta nibdew il-fa]ijiet aktar ‘serji’. Nistenna [afna mill-:ermanizi u l-Ar;entini jekk kollox jimxi fuq kif qed issawwar il-medja.
Wie[ed jag[mel sew janalizza xi log[biet mir-rounds preliminari qabel ma’ saru mag[rufa l-a[[ar 32! S’issa l-Afrikani g[adhom ma g[amlu l-ebda impatt partikulari u n[oss li minkejja li bosta mill-plejers tag[hom jilag[bu ma’ timijiet kbar Ewropej, g[ad jonqoshom dik il-kunfidenza ne/essarja li tidher fin-nazzjonijiet rinomati. Aspett kummer/jali Ma ninsewx l-aspett kummer/jali. Il-plejers ta’ /ertu fama u mhux biss, ikollhom il-
kontin;ent tag[hom li jinkludu konsulenti u avukati esperti fuq il-marketing, kuntratti, sponsors u x’naf jien. Nifhem ir-ra;unijiet wara l-protesti li saru f’xi bliet Bra]iljani. F’dan il-pajji] ta’ aktar minn 200 miljun hemm numru ta’ sinjuruni kbar u [afna, [afna aktar li jinsabu fil-mi]erja. Forsi bil;id li to[loq kompetizzjoni b[alma hi t-Tazza tad-Dinja,
il-Gvern jimplimenta programmi ta’ fejda l-aktar bi pro;etti li g[andhom jinkludu ledukazzjoni, s-sa[[a u [olqien tax-xoghol. Il-Bra]iljani flimkien malFIFA nefqu 4 biljun dollaru g[al dan l-avveniment. I]da kull edizzjoni [alliet flejjes kbar u wie[ed jistenna li lBra]iljani jgawdu minn dan il;id. B’hekk napprezzaw aktar ilvaluri veri tal-isport. Nistennew aktar iljieli sajfin bla rqad b’divertiment li ;;ib mag[ha il-log[ba tal-ballun.
media•link COMMUNICATIONS