Nru 13,792
Il-:img[a, 11 ta‘ Lulju, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Riabilitazzjoni mid-droga
Ir-ri]enji jolqtu wkoll lill-ITS
Ji]diedu b’26% l-persuni li jirrikorru g[all-Caritas Ji]diedu b’26% l-persuni li ju]aw is-servizzi tal-Caritas dwar ir-riabilitazzjoni mid-droga hekk kif qed tog[la l-età ta’ dawk li jitolbu l-g[ajnuna. L-Ar/isqof isostni b’reazzjoni g[all-White Paper dwar riforma tal-li;ijiet dwar id-droga li ppubblika l-Gvern dan l-a[[ar, li fost il-prin/ipji li jridu jkunu m[arsa hemm li d-droga hija [a]ina mhux g[ax kienet illegali, i]da hi illegali g[aliex g[andha effetti []iena fuq dawk li je[duha.
Jirri]enja wara sena /-Chairman tal-ITS Ir-ri]enji minn karigi ta’ persuni li n[atru fl-a[[ar 16-il xahar tal-Gvern Laburista qed ikomplu jiddominaw u jikkaratterizza it-tmexxija ta’ dan ilgvern. Ri]enja o[ra din iddarba tolqot lis-settur edukattiv. Sena biss wara li kien in[atar Chairman tal-Istitut g[allIstudji Turistici, l-ITS, Ernest Azzopardi irri]enja minn din ilkariga. Informazzjoni li g[andu InNazzjon tispe/ifika li b[alissa l-Istitut qed jiffa//ja diversi problemi interni u ta’ organiz-
zazzjoni u g[adu bla Chairman. Jirri]ulta li din is-sitwazzjoni qed taffettwa lill-istudenti talIstitut fejn /ertu de/i]jonijiet qed jittie[du ming[ajr konsultazzjoni. Kien f’dan il-kuntest u f’din is-sitwazzjoni li /-Chairman tal-ITS, Ernest Azzopardi, tefa’ r-ri]enja tieg[u biex is-sitwazzjoni kompliet tikkomplika. B’din ir-ri]enja kienu informati l-istaff permezz ta’ ittra i]da mhu qed ting[ata l-ebda ra;uni uffi/jali. g[al pa;na 6
Ara pa;na 2
L-Istati Uniti
Massakru f’Texas
Xena mhux tas-soltu g[ax-xhur tas-sajf li tara l-ilma nie]el lejn il-ba[ar tal-Imsida f’dawn ix-xhur xotti u s[an li j;ib mieg[u l-ista;un li ninsabu fih f’pajji]na. Fi tliet lokalitajiet, fl-Imsida kif jindika r-ritratt, f’San :iljan u f’Marsaxlokk kwantità ta’ ba[ar tela’ l-art f’mew;a li damet biss ftit minuti. Il-mew; [alla l-effett tieg[u biex b[alma ;ara fl-Imsida, l-ilma baqa’ nie]el bil-mod lura lejn il-ba[ar. Mhux mag[ruf x’ikkaw]a dan. L-istess fenomenu kien se[[ madwar sentejn ilu.
Ra;el armat /eda lill-pulizija wara li allegatament qatel sitt persuni waqt sparatura qrib Houston, fl-Istat ta’ Texas. Il-mejtin jinkludu anki ulied l-aggressur, bil-pulizija qed ta[seb li d-delitti kienu dovuti g[al ‘tilwima domestika’ Ara pa;na 18
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
2
}ag[]ug[ mi]-}imbabwe arrestat dwar droga
}ag[]ug[ ta’ 25 sena mi]}imbabwe lbiera[ waranofsinhar ;ie arrestat mill-Pulizija filMarsa wara li nstab li kellu ddroga fil-pussess tieg[u. I]-]ag[]ug[ qanqal is-suspetti tal-Pulizija li kienu g[addejjin miz-zona. Huma marru biex ikellmuh, i]da meta ra l-Pulizija, dan [arab ji;ri mill-post. Hu ;ie arrestat ftit tal-[in wara.
Ra;el iwe;;a’ waqt argument bejn barranin fi skola Argument bejn ]ew;t ir;iel barranin wassal biex wie[ed millpersuni ttie[ed l-Isptar Mater Dei g[all-kura. Jirri]ulta li l-argument se[[ ilbiera[ ftit qabel is-2pm bejn [addiem ta’ kulur u ie[or ta’ nazzjonalità Libjana li kienu qed jag[mlu xi xog[ol fl-Iskola Marija Re;ina, fi Blata l-Bajda. G[adu mhux mag[ruf x’wassal g[all-argument. In-Nazzjon jinsab infurmat li wara l-argument, il-[addiem ta’ kulur,li g[andu 30 sena, ta daqqa ta’ xi g[odda lil-Libjan, aktarx b’mazza. Fil-post issej[u Pulizija millIskwadra tar-Rapid Intervention Unit, li [adu lir-ra;el involut g[al aktar investigazzjonijiet. Fil-post wasal ukoll tim mediku mill-Isptar Mater Dei. Il-Libjan, li g[andu 33 sena u hu residenti San Pawl il-Ba[ar, jidher li sofra biss feriti [fief, tant li da[al fl-ambulanza ming[ajr g[ajnuna u ttie[ed l-Isptar g[al aktar kura min[abba d-daqqa li qala’. Il-Pulizija qed tinvestiga l-ka].
LOKALI
Id-droga hi [a]ina g[ax g[andha effetti []iena - L-Ar/isqof Pawlu Cremona B’reazzjoni g[all-White Paper dwar riforma tal-li;ijiet dwar iddroga li ppubblika l-Gvern danla[[ar, l-Ar/isqof ta’ Malta Pawlu Cremona qal li fost il-prin/ipji li jridu jkunu m[arsa hemm li ddroga hija [a]ina mhux g[ax kienet illegali, i]da hi illegali g[aliex g[andha effetti []iena fuq dawk li je[duha. L-Ar/isqof g[amel dan ilmessa;; f’lejla ta’ solidarjetà organizzata mill-Caritas Malta li saret f’San Blas ilbiera[ filg[axija, u li fiha grupp ta’ ]g[a]ag[ temmew mixja ta’ riabilitazzjoni biex ikunu jistg[u jer;g[u jintegraw fis-so/jetà. L-Ar/isqof fakkar li l-Knisja f’pajji]na, permezz tal-Caritas ,kienet pijuniera fil-;lieda kontra d-droga u kienet pijuniera firriabiltazzjoni tal-persuni li kienu jie[du d-droga. L-Ar/isqof qal li jrid jibqa’ jkun hemm in/entivi biex il-vittmi jo[or;u mill-vizzju tad-droga. Hu qal li l-periklu hu li, g[aliex ilkannabis mhux se twassal g[allQorti, xi w[ud jinsew l-effetti []iena li jibqa’ jkollha fuq min je[odha. Hu fakkar li fl-Istati Uniti sar studju fuq il-kannabis u nstab li ]died l-u]u tag[ha minn mindu din saret legali u r-ra;uni hi li qed jinsew l-effetti tag[ha. L-Ar/isoqf qal li prin/ipji o[ra li jridu jkunu m[arsa huma li waqt li ji;u a;evolati l-vittmi tad-droga, trid tkompli u ti]died il-;lieda kontra t-traffikanti tad-droga g[aliex xorta se jibqa’ suq g[aliha. “Iridu jkomplu jsiru kampanji fuq l-effetti tad-drogi kollha, anke fl-iskejjel”, sa[aq l-Ar/isqof li kompla li anke jekk tinbidel is-sitwazzjoni pre]enti, il-Knisja tibqa’ ]]omm il-persuna fi/-/entru talmissjoni tag[ha u g[alhekk tibqa’ toffri s-servizzi tag[ha f’dan ilqasam.
Ji]diedu b’26% l-persuni li ju]aw is-servizzi tal-Caritas dwar ir-riabilitazzjoni mid-droga hekk kif qed tog[la l-età ta’ dawk li jitolbu l-g[ajnuna Monsinjur Karm Farrugia, lAssistent Direttur ta’ Caritas Malta, qal li 20 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a issa temmew b’su//ess il-mixja ta’ riabilitazzjoni mill-Caritas. Hu sellem lil Monsinjur Victor Grech li fla[[ar 30 sena [adem biex jonqos l-abbu] tad-droga. Is-sena li g[addiet, Caritas Malta laqg[et 653 persuna fisservizzi tag[ha li juri ]ieda ta’ 26% mis-sena 2004. Minn dawn 556 jew 85% kienu ir;iel, u 97 jew 15% nisa. {afna drabi l-klijenti nisa jkunu g[addew minn esperjenzi ta’ [sara fi]ika, mentali u emozzjonali kbira u g[alhekk ittrattament ta’ riabilitazzjoni mag[hom jitlob aktar attenzjoni u
perseveranza. L-età l-aktar komuni ta’ dawk li talbu l-g[ajnuna kienet ta’ bejn is27 u l-34 sena. Dan juri li kien hemm qab]a ;miela ‘l fuq fl-età ta’ dawk li talbu l-g[ajnuna. Fissnin qabel l-2007, l-età l-aktar komuni kienet ta’ bejn id-19 u t22 sena. Jirri]ulta li 39% resqu lejn ilCaritas minn jeddhom, u 33% kienu m[ajrin mill-familja. Ilbqija resqu g[al ra;unijiet varji. Fost dawn il-klijenti tal-Caritas, kien hemm 40% li ja[dmu, 48% ming[ajr impjieg, 7% studenti u 5% ma kinux f’qag[da li jistg[u ja[dmu. Mons. Karm Farrugia qal li fla[[ar 10 snin kien hemm tnaqqis
ta’ 25% fl-u]u tal-eroina u ]ieda ta’ 24% fl-u]u tal-kokaina. Hu qal li hu ta’ t[assib li qed tog[la l-età ta’ dawk li jitolbu l-g[ajnuna. Minn dawk li talbu l-g[ajnuna s-sena li g[addiet, il-parti kbira minnhom bdew ju]aw l-eroina ta’ 14-il sena, il-kannabis ta’ 15-il sena u l-kokaina ta’ 16-il sena. Caritas Malta qed tipproponi li jitwaqqaf il-Qorti tad-Droga biex il-ka]i marbuta mad-droga jinstemg[u aktar malajr u jkun hemm sentenzi li jressqu lil akku]at lejn il-kura li je[tie;. Monsinjur Karm Farrugia appella lil oqsma kollha tasso/jetà Maltija biex ma jibqg[ux ikejlu biss il-progress tag[na b[ala nazzjon fuq l-i]vilupp ekonomiku u xejriet liberali flim;iba. Hu qal li kull bniedem je[tie; ambjent fejn jista’ jitg[allem u japprezza u j[obb lilu nnifsu billi jkun responsabbli. Hu qal li jkun ferm perikolu] jekk wie[ed jippretendi li l-persuna se titg[allem tg[ix b’mod bilan/jat wa[edha.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
3
LOKALI
Il-PN jibqa’ jsostni l-pakkett finanzjarju ta’ mart il-Ministru Konrad Mizzi Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ jis[aq fuq l-informazzjoni li g[andu, li l-pakkett finanzjarju ta’ mart il-Ministru Konrad Mizzi, Sai Mizzi, fosthom issalarju u perka//i, jammontaw g[al 13,000 ewro kull xahar. Il-Partit Nazzjonalista, fi stqarrija, qal li hu impressjonanti li t-tag[rif dwar dan il-pakkett finanzjarju ilu pubbliku sa minn Ottubru 2013, u hu biss issa li tali informazzjoni qed tkun diskussa. Jekk il-po]izzjoni ta’ Sai Mizzi hi tabil[aqq veru, li mhux il-ka], huma l-im[u[ politi/i tag[ha li ja[tu talli regolarment irrifjutaw li jippubblikaw il-kuntratt tag[ha minkejja t-talbiet ripetuti mill-Partit Nazzjonalista u mill-media indipendenti, bil-
Il-Gvern g[andu jkun trasparenti u ma jibqax jirrifjuta milli jippubblika d-d[ul ta’ mart il-Ministru Konrad Mizzi mit-taxxi tal-poplu
mezzi kollha g[ad-dispo]izzjoni tag[hom, fosthom, fil-Parlament u l-Freedom of Information Act. Il-Partit Nazzjonalista qal dan b’riferenza g[al kummenti li
saru mill-istess mart il-Ministru Konrad Mizzi waqt li kienet mad-delegazzjoni tal-Prim Ministru Joseph Muscat fi/?ina fejn [a biss ;urnalisti ta’
media mag[]ula u ma kinitx mistiedna l-media kollha biex takkumpanja lill-Prim Ministru f’Beijing fejn il-Gvern Malta ffirma ftehim ie[or ma/-?ina Fi stqarrija, il-PN qal li lGvern g[andu jkun trasparenti u ma jibqax jirrifjuta milli jippubblika d-d[ul ta’ mart il-Ministru Konrad Mizzi mit-taxxi talpoplu. Il-Partit Nazzjonalista stqarr li l-poplu jixraqlu jkun jaf kemm Sai Mizzi qed tit[allas meta qed ta[dem mi/-?ina. Il-kummenti li ntqalu lil xi mezzi tal-media setg[u kienu a[jar li kieku mart il-Ministru Mizzi tat dettali tal-isforzi u lkisbiet tag[ha mindu n[atret ilMibg[uta Spe/jali ta’ Malta Enterprise g[all-Asja b’pakkett finanzjarju e]orbitanti.
Il-[addiema tal-Enemalta m[assba dwar il-futur tag[hom Solidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista (S{PN) qed tiltaqa’ ma’ numru dejjem jikber ta’ [addiema tal-Enemalta li huma ferm inkwetati dwar dak li jista’ ji;ri mill-futur tag[hom f’din l-azjenda. Dan it-t[assib kompla jikber wara li dan l-a[[ar, f’ittra mibg[uta mill-Kap E]ekuttiv Ewlieni tal-Korporazzjoni, intqal lilhom li huma jistg[u ji;u sekondati skont lesi;enzi ta’ kif se tkun privatizzata l-kumpanija jew partijitet minnha, g[alkemm limpieg tag[hom huwa assigurat. Fi stqarrija, S{PN qalet li [addiema qed jis[qu li flEnemalta qed ji;ri dak kollu lkuntrarju ta’ dak li kienu mwieg[din qabel l-elezzjoni ;enerali ta’ Marzu 2013, meta Joseph Muscat, illum Prim Ministru, f’laqg[a apposta
Jistg[u ji;u sekondati skont l-esi;enzi ta’ kif se tkun privatizzata l-kumpanija jew partijitet minnha g[alihom fir-Rialto f’Bormla, wieg[ed lill-[addiema talEnemalta li l-azjenda mhux se tkun privatizzata. Kien wieg[dhom ukoll li huma se jibqg[u ja[dmu bixxift g[ax id-dawl ji;i ;;enerta anke bil-lejl u fi tmiem il;img[a. Dan kien sab approvazzjoni liema b[ala mill[addiema pre]enti u mill-GWU li tirrapre]entahom. L-istess [addiema sa[qu kemm dakinhar kienu ;ew ingannati, meta issa huwa iktar /ar minn qabel li l-paga ba]ika biss hija assigurata. Il-benefi//ji u l-allowances, li f’/erti ka]i jla[[qu eluf ta’ ewro fis-sena, huma serjament
mhedda. Il-[addiema fakkru wkoll, li l-paga ba]ika hija tajba grazzi g[ar-riforma li kien qed iwettaq il-Gvern Nazzjonalista fl-Enemalta. Skont l-ittra tal-Kap E]ekuttiv Ewlieni, numru ta’ [addiema jistg[u anke jkunu sekondati ma/-/ivil, g[alkemm jibqg[u fuq il-kotba talEnemalta, li issa se tkun ukoll immexxijja minn interessi talGvern ?ini] u privati. Kull min ikun sekondat f’postijiet b[al Mater Dei jew Waste Serv, dawn ma ji[dux ilbenefi//ji tal-[addiema f’dawk l-azjendi jew dipartimenti li jmorru fihom, i]da jibqg[u jaqg[u ta[t il-ftehim kollettiv
tal-Enemalta. Dan imur kontra l-li;i tarRelazzjonijiet Industrijali li tg[id li jrid ikun hemm [las ugwali g[all-istess tip ta’ xog[ol. Il-[addiema jinsabu m[assba wkoll g[all-fatt li g[adhom mhux mag[rufa l-kriterji li se jintu]aw sabiex jintag[]lu nnies u wisq jib]g[u li ssir diskriminazzjoni abba]i politika sabiex ji;u a;evolati xi w[ud. Il-moviment S{PN hu mg[arraf ukoll li l-Union {addiema Mag[quin di;à g[amlet mezz u rat kif tlaqqa’ l[addiema ming[ajr ebda distinzjoni sabiex tg[arrafhom b’dak li qieg[ed ji;ri filwaqt li t[e;;e; lill-General Workers’ Union tne[[i l-g[amad politiku u ;;ib l-interessi tal[addiema l-ewwel u qabel kollox.
Pass fid-direzzjoni t-tajba fl-Isptar Monte Carmeli Il-Partit Nazzjonalista jilqa’ l-a[bar li l-Gvern qed jaqbel mal-politika proposta millOppo]izzjoni li ta[t l-ebda /irkustanza m’g[andu jkun hemm ka]ijiet fejn tfal jitpo;;ew f’wards inti]i g[alladulti fl-Isptar Monte Carmeli. Il-Kelliem g[as-Sa[[a, idDeputat Nazzjonalista Claudio Grech, qal li dan il-kunsens fuq materja daqstant importanti jawgura tajjeb g[all-futur ta’ dan is-settur u la issa hemm qbil fuq dan il-punt ta’ politika, hemm b]onn li nimxu g[attwettieq. Ix-xahar li g[adda l-Partit Nazzjonalista esprima t-t[assib serju tieg[u g[all-fatt li tifel ta’ 10 snin ;ie rikoverat fis-Seclusion Ward tal-Isptar Monte Carmeli, sala inti]a g[al pazjenti adulti b’diffikultajiet serji [afna. Dakinhar id-Deputat Nazzjonlista kien qal pubblikament li, “irrispettivament mi/-/irkostanzi tal-ka], dawn il-ka]ijiet m’g[andhom qatt ikunu a//ettabbli f’so/jetà b[al tag[na. Ma te]isti l-ebda sku]a organizzattiva jew finanzjarja g[al dawn i//irkostanzi”. Issa hemm b]onn li dan ilqbil ji;i rifless f’azzjoni minna[a tal-Gvern, bil-pass li jmiss hu li l-Gvern jag[ti ddettalji tal-fa/ilitajiet li se jibdew jintu]aw g[al dan il-g[an kif ukoll jintrabat b’dati stabbiliti meta dawn se jibdew joperaw. F’dan l-isfond il-PN jistenna li l-uffi/jali kollha tal-Isptar Monte Carmeli j]ommu ma’ dan l-impenn li [a l-Gvern u jaraw li ta[t l-ebda /irkustanza ma jer;g[u jidda[[lu tfal fi swali jew fa/ilitajiet li mhumiex esklussivament riservati u addattati g[at-tfal.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
4
QORTI
Appell lill-Avukat :enerali biex ma jin[eliex aktar fuq il-ka] ta’ Silvio Zammit ...akku]at b’tix[im u influwenza dwar li;i tat-tabakk L-Avukati Edward Gatt u Kris Busietta li qed jidhru fil-Qrati ta’ Malta g[al Silvio Zammit, akku]at b’tix[im u li pprova jinfluwenza de/i]joni politika talUnjoni Ewropea fejn allegatament intalbet is-somma ta’ 60 miljun ewro biex ti;i influwenzata d-direttiva tat-tabakk, appellaw lill-Avukat :enerali biex ma jkomplix jin[ela aktar [in f’dan il-ka]. Dan l-appell sar meta kompliet il-kumpilazzjoni ta’ Silvio
Zammit, ta’ 50 sena minn TasSliema, quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella. L-Avukat Edward Gatt qal li luffi/jali investigaturi, l-eksKummissarju John Rizzo, lAssistant Kummissarju Michael Cassar, li llum huwa wkoll Kap tas-Servizzi Sigrieti u l-Ispettur An;lu Gafa kienu g[amluha /ara li l-investigazzjoni tag[hom hija seperata minn dik talOLAF, u li dawn qeg[din jirrifjutaw ji;u jixhdu f’Malta.
Huwa qal li ma jistax jifhem g[aliex il-Prosekuzzjoni qed tkompli tinsisti biex l-uffi/jali tal-OLAF ji;u jixhdu meta dawn ma jridux. Qal li l-istess investigaturi Maltin irrifjutaw a//ess g[arrapport tal-OLAF, min[abba li skont huma stess dan ma kienx relatat mal-ka] ta’ Silvio Zammit. Il-Kap tal-OLAF Giovanni Kessler kien wie[ed minn dawk li ntalab jixhed fil-Qrati Maltin u fil-Kumitat tal-Privile;;i talParlament, u li i]da l-istess Kessler kien informa lillIspeaker tal-Parlament An;lu Farrugia, li mhux ;ej Malta biex jixhed.
L-akku]at Silvio Zammit
Ix-xhieda tal-kumpanija Swedish Match tinstema’ bil-video conferencing f’ka] li jkun il-b]onn Qal ukoll li l-eksKummissarju John Dalli wassallu l-messa;; permess ta’ sors li
ji;i arrestat kemm-il darba ji;i Malta. Sadanittant l-Avukat Kenneth
Grima, li l-;img[a l-o[ra ppre]enta rikors fil-Qorti fejn qal li hu ma kienx se jattendi peress li kien imsiefer, qal li hu xtaq ji//ara lfatt li kontra kull rapport li dehru fil-media, mhuwiex l-Avukat ta’ Swedish Match, imma l-Avukat tal-ESTOC, li hija l-organizzazzjoni li ta[tha jaqg[u l-kumpaniji tat-tabakk, kif inhi l-OPEC fil-ka] tal-kumpaniji ta]-]ejt. L-Avukat Grima qal ukoll li madankollu kienu kkuntattjat minn Swedish Match fejn dawn staqsewh jekk humiex obbligati li ji;u jixhdu Malta fid-dawl li taw ix-xhieda tag[hom diversi drabi. Dawn qalulu wkoll li jekk huma se jintalbu jixhdu, jixtiequ permezz tal-video conferencing jew b’ittri rogatorji. Il-Ma;istrat Anthony Vella qal min-na[a tieg[u li l-ka] ilu g[addej minn Di/embru tal2012 u qabel mat-talba biex jekk hemm b]onn ix-xhieda tinstema’ bil-video conferencing. Il-kaw]a ;iet differita g[ad-9 t’Ottu bru li ;ej.
?ini] mixli bi traffikar ta’ persuni u qlig[ mill-prostituzzjoni ?ini] ta’ 52 sena li g[andu passaport Malti, ;ie mixli quddiem ilMa;istrat Doreen Clarke bi traffikar ta’ persduni, u li nhar itTlieta li g[addew u fix-xhur ta’ qabel g[ex minn fuq il-prostituzzjoni meta mexxa tliet burdelli. De Quan Feng, residenti San Pawl il-Ba[ar u li ilu jg[ix Malta g[al dawn l-a[[ar 17-il sena, ;ie mixli li bi vjolenza, inklu] serq ta’ persuni, ittraffika tliet nisa ?ini]i
u dawn biex ji;u sfruttati fl-g[oti tas-servizz g[all-prostituzzjoni. L-Ispetturi Sylvana Briffa u Joseph Busuttil li qed imexxu linvestigazzjoni, g[amlu rejd fil[wienet ‘Golden Fingers’ li jinsab fi Triq il-{arruba f’Santa Venera; ‘Chinese Massage’ li jinsab fi Triq l-Oratorju f’Ra[al :did, u ‘Massage Parlour’ li jinsab fi Triq Sant Aristarku fir-Rabat Malta.
Fil-Qorti saret ix-xhieda bilvideo conference minn tliet nisa ?ini]i u klijent Malti li mar biex jie[u servizz ming[and l-impjegati ta’ De Quan Feng, li ;ie mixli wkoll li g[amel qlig[ minn fuq persuni barranin u li kien qed ju]a post g[al skopijiet ta’ prostituzzjoni. Il-Qorti ordnat divjet fuq lismijiet tan-nisa u tal-klijent i]da mhux fuq tal-akku]at.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
5
QORTI
Kumpens ta’ aktar minn €90,000 g[al ]ag[]ug[ li ntlaqat f’in/ident minn ka//atur Il-Prim’Awla tal-Qorti ?ivili preseduta mill-Im[allef Anthony Ellul, ordnat ka//atur i[allas is-somma ta’ ftit aktar minn 90,440 ewro wara li in/identalment spara tir u laqat ]ag[]ug[ ta’ 16-il sena u kkaw]alu debulizza permanenti ta’ 35 fil-mija. Dan kien se[[ wara li l-ka//atur kien waqag[lu s-senter. Il-kumpens ing[ata mill-Qorti wara li mill-provi rri]ulta li ssafety catch ma kienx on fil-[in tal-in/ident. L-in/ident se[[ fit13 ta’ Settembru tal-2006 filMellie[a, meta Clifton Axisa ]elaq u tilef il-kontroll tas-senter li kien qieg[ed i;orr u ;ie sparat tir li laqat lil Elton Borg. Borg, li llum g[andu 24 sena, ]amm lil Axisa responsabbli tal;rie[i li sofra u g[alhekk beda pro/eduri kontrih g[ad-danni. Il-ka//atur qal min-na[a tieg[u li kellu tort, i]da sostna wkoll li t-tort ma kienx biss tieg[u g[ax skont hu l-vittma kien miexi warajh, F’rapport li sar mill-
Il-ka//atur mar bih it-tafal, tilef il-kontroll tas-senter li kien qieg[ed i;orr, u ;ie sparat tir li laqat lil ]ag[]ug[ li kien qed isegwih Brigadier Maurice Calleja flinkjesta li saret fuq l-in/ident. qal li s-senter kien semiawtomatiku. F’dan is-senter jidda[[lu skrata// ikkargati fil-maga]in tassenter u meda jin;ided il-cocking lever, skarto// jittella’ filkanna lest biex ji;i sparat meta jing[afas il-grillu, u dan meta ssafety catch jitpo;;a filpo]izzjoni li tkun se ssir sparatura.
Clifton Axisa qal li Elton Borg kien warajh u li hu (Axisa) kien nie]el in-ni]la. Kien jaf li Borg kien qed isegwih i]da ma kienx jaf li kien jinsab e]att warajh. Malli g[amel l-ewwel erba’ passi, qal Axisa, it-tafal mar bih u ]elaq u dak il-[in rema’ s-senter minn idejh b[ala safety. Sadanittant, qal Axisa, Borg kien ]elaq mieg[u wkoll, li i]da hu ma kienx induna li dan kien waqa’ wkoll. Is-senter kien ;ie
po]izzjonat ma’ saqajh u fil-fatt kien laqat lil Elton bis-senter. Axisa ammetta wkoll li s-senter kien f’po]izzjoni li jispara. Wara li kkwota x-xhieda tasSur;ent Joseph Farrugia fejn dan qal li mhux l-ewwel darba fejn kien hemm ka] fejn senter waqa’ u [a, l-Im[allef Ellul qal li huwa tal-fehma li s-senter m’g[andux ikun fih skrata// meta ma jkunx qed jintu]a. L-Im[allef irrefera wkoll g[all-;ustifikazzjoni ta’ Axisa li ma kienx g[amel is-safety catch “sabiex jekk tg[addi xi tajra malajr jista’ jkun f’po]izzjoni li jisparalha”, bl-Im[allef jag[milha /ara li ma jaqbilx ma’ dan ir-ra;unament.
Il-Qorti qalet li l-fatt li jistg[u jg[addu tajr f’daqqa ma jfissirx li wie[ed ma ji[ux ilprekawzjonijiet ne/essarji spe/jalment meta kien g[addej minn fuq art imxarrba, u allura messu seta’ kien konxju li seta’ jaqa’. “Bil-mod li argumenta Axisa hu evidenti li g[alih li jispara g[at-tajr jie[u kull pre/edenza fuq mi]uri tas-sigurtà li kellu ddmir li jie[u.” Il-Qorti lanqas qablet ma’ Axisa meta qal li Borg messu jaf li l-prattika talka//a hi perikolu]a u li l-vittma da[al g[ar-riskju hu. Filwaqt li ddikjara l-a;ir ta’ Axisa b[ala wie[ed irresponsabbli, l-Im[allef Ellul qal li ma tressqu ebda provi li Borg kellu xi tort u g[alhekk il-[tija hija biss ta’ Axisa. Meta ;ie biex tin[adem issomma tal-kumpens, l-Im[allef Ellul ikkunsidra fost affarijiet o[ra, l-età tenera li kellu Borg u l-fatt li huwa sofra di]abbiltà permanenti ta’ 35 fil-mija.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
2
LOKALI
De/i]jonijiet li qed i;ibu di]gwid u oppo]izzjoni minn pa;na 1
Ernest Azzopardi kien wie[ed mill-ewwel [atriet li g[amel il-Gvern Laburista wara l-elezzjoni li g[addiet, i]da kif ;ara f’diversi entitajiet o[rajn, il-persuni mag[]ula biex imexxu awtoritajiet tant importanti spi//aw irri]enjaw wara biss perjodu qasir. Din is-sitwazzjoni ta’ ri]enji u nuqqas ta’ organizzazzjoni qed i;;ib instabbiltà f’diversi entitajiet tal-Gvern. Fil-ka] talITS jirri]ulta li hemm de/i]jonijiet li qed i;ibu di]gwid u qed isibu oppo]izzjoni fl-implimentazzjoni tag[hom. Fost dawn hemm it-tnaqqis fis-sig[at tat-tag[lim fil:ermani], il-Fran/i], l-Ispanjol
is-sitwazzjoni ta’ ri]enji u nuqqas ta’ organizzazzjoni qed i;;ib instabbiltà f’diversi entitajiet tal-Gvern u t-Taljan. Fil-kaz tal-kors talgwidi, kors li kien mifrux fuq 300 sieg[a fuq sentejn ,issa tni]]el g[al 28 sieg[a biss, waqt li kors ta’ diploma li kien mifrux fuq 90 sieg[a f’medda ta’ sena, issa tnaqqas g[al 28 sieg[a. In-nuqqas ta’ stabbiltà fittmexxija tal-ITS bdiet f’Mejju tas-sena l-o[ra meta tne[[iet Claire Zammit Xuereb minn Chairperson tal-ITS biex flokha n[atar Ernest Azzopardi. F’Jannar li g[adda kompla
jse[[ aktar taqlib fit-tmexxija tal-ITS meta l-kuntratt tadDirettur E]ekuttiv, Adrian Mamo, ma kienx esti] u minfloku s’issa g[adu ma n[atar [add. Is-sorsi li tkellmu ma’ InNazzjon sostnew li minbarra effetti negattivi fuq l-istudenti, dawn id-de/i]jonijiet qed jeffettwaw mhux biss lill-istudenti u l-lecturers f’din l-istituzzjoni importanti fis-sistema edukattiva ta’ pajji]na, i]da wkoll ilprodott turistiku Malti.
Direttivi fl-a;enzija tal-Gvern EUPA It-Taqsima Edukazzjoni, Kultura u Rikreazzjoni talUnion {addiema Mag[qudin (U{M) ilbiera[ ordnat numru ta’ direttivi fil-European Union Programme Agency (EUPA) wara li fallew it-tentattivi fuq l-qbil tal-ftehim kollettiv il;did. L-U{M irre;istrat tilwima industrijali nhar it-Tnejn 30 ta’ ?unju 2014, fejn wara kellha laqg[a fil-pre]enza tad-Direttur tax-Xog[ol, xorta wa[da ma sar l-ebda progress. Il-[addiema tal-a;enzija
mhux qeg[din jaqblu mal-proposta tas-salarji minn na[a talgvern. Dan g[aliex fil-ftehim il;did, il-proposti tas-salarji huma inferjuri g[al dak li akkwistaw dawn il-[addiema fil-passat. G[aldaqstant, il-U{M ordnat lill-[addiema biex jid[lu fisse[[ direttivi industrijali li tTaqsima Edukazzjoni, Kultura u Rikreazzjoni, u mhux qed teskludi li i]jed direttivi jistg[u jid[lu fis-se[[ jekk jibqa’ ma jkun hemm l-ebda ]blokk.
Voluntier tal-Fire Station li tke//a jg[id li se jsir tal-post Membri tal-Fire Section f’Kordin jinsabu m[assba u nkwetati g[al dak li qed jisimg[u minn min tke//a fuq serq u li issa qed jinsisti u jsostni ma’ kul[add li se jer;a’ jid[ol fit-taqsima tat-tifi tan-nar mhux aktar fl-iskema tal-voluntiera, i]da jsir tal-post. Minn informazzjoni li g[andu dan il-;urnal jirri]ulta li voluntier li kien ja[dem ma’ shift partikolari fil-Fire Station ta’ Kordin, u li kien tke//a min[abba serq, mistenni jer;a’ jidda[[al ja[dem fis-sezzjoni tat-tifi tannar. Hu kien tke//a min[abba li
talab [las g[oli mill-prezz li bihom kienu nxtraw helmets g[al voluntiera. Barra minn hekk minflok 13-il helmet, kien xtara 12-il helmet i]da talab [las g[al 13-il wa[da, imbag[ad qal li wa[da mill-voluntiera tilfet il-helmet g[ax kienet traskurata. Minbarra dan il-ka] kien hemm azzjonijiet o[ra irresponsabbli u suspetti o[ra ta’ serq li allegatament wettaq dan il-voluntier. L-informazzjoni li g[andu InNazzjon tg[id li dan il-voluntier issa qed jg[id li se jidda[[al lura fil-Fire Station ta’ Kordin u li se jsir tal-post .
Nassaba mg[addba g[all-Gvern Mijiet ta’ nassaba li ilhom g[exieren ta’ snin jarmaw ilmansab tag[hom fuq art xag[ri jinsabu rrabjati g[all-Gvern g[ax issa sabu li minkejja l-fta[ir li lGvern se jifta[ l-ista;un tal-insib, huma mhux se jkunu jistg[u jonsbu b[al [addie[or. I]da bosta nassaba, meta fla[[ar jiem marru biex jirre;istraw, ;ew mg[arrfa li mhux se jing[ataw permess g[ax jarmaw l-imnasab tag[hom fuq art xag[ri. Il-persuni li qed jilqg[u dawn ir-re;istrazzjonijiet infurmawhom li l-insib se jit[alla biss isir fuq art bil[amrija.
Din id-de/i]jonijiet qajmet g[adab kbir fost mijiet ta’ nassaba li ilhom snin jonsbu fixxag[ri u issa saru jafu li xorta wa[da se jibqg[u m/a[[da milli je]er/itaw id-delizzju tag[hom. Huma qed isostnu li meta lGvern fta[ar li se jift[ilhom lista;un tal-insib, qatt ma semma din ir-restrizzjoni. Huma jinsabu mg[addba wkoll g[allG[aqda tal-Ka//aturi, Nassaba u Konservazzjonisti li mhi tag[mel xejn biex huma wkoll ikunu jistg[u jo[or;u jonsbu b[al s[abhom f’dan lista;un.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
7
LOKALI
Approvat ]vilupp ta’ 12-il razzett tal-baqar minkejja l-o;;ezzjonijiet tal-Kunsill tas-Si;;iewi u tad-Dar tal-Providenza Impatt negattiv kemm fuq il-vi]wal u fuq il-kwalità tal-arja kkaw]at minn emissjonijiet ta’ gassijiet li possibbilment jirri]ultaw mit-twettiq tal-i]vilupp Minkejja l-o;;ezzjonijiet qawwija mill-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi u mir-residenti u l[addiema fiz-zona ta’ San Niklaw, inklu] dawk tad-Dar tal-Providenza, l-Awtorità ta’ Malta dwar l-Ambjent u lIppjanar, il-MEPA, approvat ilpro;ett tal-Gvern biex jinbnew 12-il razzett g[at-trobbija talbaqar fiz-zona mag[rufa b[ala ta’ San Niklaw, fil-limiti tasSi;;iewi. Is-smieg[ dwar din l-applikazzjoni sar ilbiera[ waranofsinhar f’laqg[a pubblika li damet madwar tliet sig[at. Is-Sindku tas-Si;;iewi Carol Aquilina u dDirettur tad-Dar tal-Providenza, Fr Martin Micallef, ressqu diversi o;;ezzjonijiet g[al din lapplikazzjoni Fi stqarrija aktar kmieni lbiera[, il-Kunsill Lokali tasSi;;iewi qal li pparte/ipa b’mod s[i[ fil-pro/ess kollu dwar din l-applikazzjoni, u b’mod konsistenti o;;ezzjona g[all-i]vilupp propost g[ax jemmen li se jkollu impatt negattiv fuq il-lokalità tasSi;;iewi. Propju f’Lulju tal-2012, il-
Il-PN jittama li l-ftehim ma/-?ina j[alli l-frott mixtieq lil Malta Il-Partit Nazzjonalista qal b’riferenza g[all-Memorandum of Understanding li ;ie ffirmat din il-;img[a bejn il-Gvern Malti u ?ini], li l-ftehim ;did i[alli l-frott mixtieq fl-interess tal-ekonomija ta’ pajji]na. Il-Partit Nazzjonalista hu favur kull inizjattiva ra;onevoli li tista’ twassal biex ji;i attirat aktar investiment barrani lejn pajji]na. Fakkar li sfortunatament, frott mixtieq ma ssarrafx bi ftehim simili tal-Gvern Malti mal-Libja dwar prezzijiet preferenzjali g[ax-xiri tal-gass u ]-]ejt. Il-Partit Nazzjonalista jittama li jkun hemm l-okka]joni sabiex ikun hemm diskussjoni miftu[a u transparenti dwar l-inizjattivi li qeg[din jittie[du favur it-tkattir ta’ investiment barrani mi/-?ina u t-tis[i[ tar-relazzjonijiet bejn i]-]ew; pajji]i.
Kunsill Lokali tas-Si;;iewi unanimament approva ri]oluzzjoni li permezz tag[ha o;;ezzjona g[al dan l-i]vilupp. Fost ir-ra;unijiet g[al dan, ilKunsill qal li l-pro;ett se jikkaw]a rwejja[ mill-ammont ta’ baqar li se jitrabbew fit-12-il razzett fiz-zona ta’ San Niklaw. Il-pro;ett se jkollu impatt vi]wali negattiv u anke impatt negattiv fuq id-Dar talProvidenza, ir-residenti u l[addiema. Id-Dar talProvidenza tinsab biss 800 metru bog[od mill-konfini tassit. Se jkun hemm impatt negattiv fuq il-kwalità tal-arja kkaw]at minn emissjonijiet ta’ gassijiet li possibbilment jirri]ultaw mittwettiq tal-i]vilupp kif propost.
Iz-zona mag[rufa b[ala ta’ San Niklaw, fil-limiti tas-Si;;iewi, fejn il-MEPA lbiera[ approvat l-i]vilupp ta’ 12-il razzett tal-baqar u ma tatx widen g[all-appelli tal-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi li ilu minn Lulju tal-2012 jo;;ezzjoni g[al dan l-i]vilupp
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
8
LOKALI
Il-Gvern [alla l-k/ina tar-Residenza San Vin/enz de Paule fi stat ta’ ]dingar apposta biex ikun jista’ jg[addiha lill-privat Il-Partit Nazzjonalista qal li kien dan il-Gvern li f’din l-a[[ar sena u erba’ xhur [alla l-k/ina tarResidenza San Vin/enz de Paule fi stat ta’ ]dingar g[ax ma sar ebda xog[ol ta’ manutenzjoni fiha. B’referenza g[all-istedina tasSegretarju Parlamentari Justyne Caruana lill-;urnalisti biex iduru fil-k/ina ta’ San Vin/enz sabiex jaraw f’liema stat t[alliet din ilk/ina, il-Kelliem talOppo]izzjoni g[all-Anzjani, idDeputat Nazzjonalista Mario Galea qal li jekk il-k/ina tar-residenza San Vin/enz de Paule kienet fi stat daqstant perikolu], g[aliex kellha ting[alaq issa u mhux sena u erba’ xhur ilu meta lPartit Laburista ;ie elett filGvern? F’dan id-dawl, i]-]jara tasSegretarju Parlamentari din il;img[a tista’ titqies b[ala mezz
ta’ kritika lill-persuna li kien responsabbli mill-anzjani qabilha u li [alla l-k/ina tibqa’ topera flistat [a]in li kienet fih? Dan ilGvern donnu g[adu ma indunax li issa ilu sena u erba’ xhur filGvern u ma jistax jibqa’ jwa[[al fil-Gvern Nazzjonalista ta’ qablu. Li messha qalet is-Segretarju Parlamentari kien li fi Frar ta’ din is-sena, ji;ifieri [ames xhur ilu, ilGvern b’[afna pompa u propaganda, introdu/a menu ;did firResidenza San Vin/enz de Paule u sa[ansitra ;ie ppubblikat ktieb bil-kulur dwar dan il-menu l-;did. Dan il-menu dam biss mill-Milied sa San Stiefnu, g[ax il-Gvern issa qed jag[ti lill-k/ina ta’ San Vincenz b’direct order lis-settur privat. Dan meta din il-k/ina tag[mel madwar 2,800 ikla kuljum u dejjem [are; xog[ol ta’ kwalità tajba, kif jistg[u jikkonfermaw il-
Mezz ta’ kritika mis-Segretarju Parlamentari Justyne Caruana lisSegretarju Parlamentari ta’ qabilha Franco Mercieca li [alla l-k/ina tibqa’ topera fl-istat [a]in li kienet fih^
pazjenti u l-qraba tag[hom. I]-]jara tas-Segretarju Parlamentari fir-Residenza San Vin/enz de Paule din il-;img[a kienet e]er/izzju ta’ ingann. Minflok t[allew inaddfu, il[addiema tal-k/ina ;ew imsej[a g[al-laqg[a mill-amministrazzjoni tar-Residenza. Dan biex meta dda[[lu l-;urnalisti sabu
di]ordni. Ter;a’, f’din l-a[[ar sena u erba’ xhur, il-k/ina ta’ San Vin/enz t[alliet fi stat ta’ ]dingar u ma sar ebda xog[ol ta’ manutenzjoni fiha. Fost o[rajn, boiling pans inqalg[u minn posthom u twa[[lu f’post ie[or. Minn fejn inqalg[u t[alla maqlug[. Dan biex il-k/ina ta’ San Vin/enz ing[atat dehra ta’ ]dingar u telqa biex il-Gvern ikollu sku]a tajba biex jag[tiha lissettur privat. Meta nqalg[u dawn il-boiling pans minn posthom lill-istaff talk/ina ta’ San Vin/enz de Paule, qalulhom li se jsiru o[rajn ;odda b’fondi tal-Unjoni Ewropea. Ovvjament ma sar xejn. Mhux biss ma sarx xog[ol fil-k/ina, talli
tnaqqsu wkoll in-nies li kienu ja[dmu fil-k/ina. Dan kollu sar bi pjan ma[sub biex il-Gvern ikun jista’ jag[ti din il-k/ina lillprivat. Is-Segretarju Parlamentari qalet li l-k/ina ng[atat /ertifikat missanità ta’ Grad F. Li ma qalitx huwa li l-k/ina ni]let f’dan il-grad baxx ta[t amministrazzjoni Laburista g[ax fil-le;i]latura pre/edenti l-grad tal-k/ina kien ferm aktar g[oli minn hekk. Dan ikompli jikkonferma kemm din ilk/ina t[alliet tkompli tmur g[allag[ar apposta biex il-Gvern firex is-sodda [alli jag[tiha lis-settur privat. Il-Partit Nazzjonalista jsellem lill-[addiema kollha tal-k/ina, tad-dining room u tal-istores talk/ina, li g[al snin s[a[ dejjem taw servizz mill-aqwa lir-residenti u lill-istaff tal-istess residenza. Jekk il-Gvern issa jrid jag[ti l-k/ina ta’ San Vin/enz de Paule lill-privat m’g[andux jipprova jag[ti limpressjoni li din il-k/ina toffri xi servizz inferjuri g[ax dan huwa insult kbir lill-[addiema involuti. Il-Partit Nazzjonalista qal li minflok jintilef f’e]er/izzji ta’ propaganda r[isa jkun a[jar jekk il-Gvern iserra[ ras dawn il[addiema li sal-lum g[adhom ma jafux x’se jsir minnhom.
Appell biex tkun diskussa l-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni dwar is-sa[[a Id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech appella lill-Gvern biex mozzjoni ppre]entata millOppo]izzjoni dwar il-qasam tasSa[[a, tkun diskussa filParlament qabel il-waqfa g[allvaganzi tas-sajf. Claudio Grech qal filParlament li fil-qasam tas-sa[[a, l-Oppo]izzjoni [adet attitudni li qabel kull interess ie[or tfittex linteress tal-pazjent. G[alhekk trid li d-de/i]jonijiet jittie[du b[ala pajji] u ma tridx li s-sehem tag[ha jkun ibba]at biss fuq kritika i]da anke fuq proposti g[allbenefi//ju tal-pazjenti. Claudio Grech qal li hawn limpressjoni li s-servizz tas-sa[[a f’pajji]na hu b’xejn. I]da l-fatt hu li g[al dan is-servizz qed i[allas g[alih il-poplu, jew millbut meta ju]a servizz tas-sa[[a privat, jew mit-taxxi meta sservizz hu mis-servizzi tal-istat.
Id-Deputat Nazzjonalista qal li jintefqu madwar 600 miljun ewro u b’din l-ispi]a g[andu jing[ata l-a[jar servizz. Jekk din issomma ti]died, is-servizz m’g[andux jibqa’ dak li hu, i]da g[andu jkun hemm titjib. Claudio Grech appella biex mozzjoni mressqa millOppo]izzjoni dwar il-qasam tassa[[a g[andu jressaqha g[addiskussjoni fil-Parlament qabel il-waqfa g[all-vaganzi tas-sajf. Il-mozzjoni titlob biex f’kura li ting[ata barra mill-pajji] min[abba dewmien, pazjent ikollu dritt tal-g[a]la li jir/ievi dik ilkura f’pajji]na fil-privat, li jfisser spi]a anqas g[all-Gvern. Min[abba de/i]joni li [a lGvern li jwaqqaf l-operazzjonijiet tal-katarretti fil-privat, g[allewwel darba wara [ames snin, illista ta’ stennija g[al din l-operazzjoni re;g[et qed ti]died.
www.maltarightnow.com
9
KUNSILLI LOKALI Kumment
Kwistjoni ta’ attitudni! Dak li ;ara lill-eks-Sindku Laburista ta’ {a]-}abbar Quinton Scerri g[andu jservi ta’ lezzjoni lil kull politiku li jkun qieg[ed iservi kariga pubblika. Lil hinn mill-ka] spe/ifiku u jekk Scerri kellux ra;un jew le, to[ro; /ara l-importanza li ti;i dejjem evitata attitudni li tkun arroganti u wisq aktar abbu]iva. Meta wie[ed ikun elett f’kariga pubblika huwa d-dover ta’ dik ilpersuna li tassigura mhux biss li l-kollegi tag[ha j[ossuhom parti mill-istess tim, i]da li kollox isir b’mod li kull membru mit-tim ikun accountable g[al g[emilu. ?ertament m’g[andu jkun hemm ebda spazju g[all-arroganza. Il-politika llum hija mibnija fuq is-sisien tad-djalogu u l-konsultazzjoni. Il-politika ta’ chi commanda fa la legge, hija mhux biss politika antika i]da fuq kollox hija politika antidemokratika li ]gur ma tag[mel ;ie[ lil [add. Il-mistoqsija f’dan kollu hija jekk il-ka] ta’ Scerri kienx ka] i]olat jew huwiex ka] sintomatiku tal-Partit Laburista f’livelli [afna og[la. Bi]]ejjed
wie[ed jara kif kemm ilu fit-tmun il-Partit Laburista, kienu injorati s-Sindku Laburista ta’ Marsaskala, Mario Calleja; u s-Sindku Laburista ta’ Bir]ebbu;a, Joseph Farrugia; u kif saret pressjoni qawwija fuq is-Sindku Laburista ta’ Marsaxlokk, Edric Micallef; apparti naturalment il-bosta Kunsilli Lokali b’ma;;oranza tal-Partit Nazzjonalista b[allKunsill Lokali tal-Belt Valletta, il-Kunsill Lokali ta’ Tas-Sliema u o[rajn li kollha sfaw injorati millGvern u raw ka]ijiet /ari ta’ two weights two measures fil-konfront tag[hom. U g[al dawn il-ka]ijiet kollha wie;eb xi [add min-na[a talgvern /entrali jew spikka s-silenzju? Prova xi [add mill-gvern /entrali ja;ixxi sabiex it-t[assib u l-isfidi tal-kunsilli ji;u indirizzati jew kollox baqa’ g[addej b[allikieku xejn ma hu xejn? It-twe;iba hija /ara! B’turnout ta’ 65.8% l-elezzjonijiet g[allKumitat Amministrattivi din iddarba kienu fost l-aktar darba li raw il-parte/ipazzjoni tal-pubb-
Quinton Scerri
liku fil-pro/ess tal-g[a]la. Naturalment i]da, kollox irid jittie[ed fil-kuntest tieg[u u jag[mel ]ball wie[ed jekk jinsa li din ir-rata kienet xi ftit jew wisq meg[juna mill-fatt li fl-istess jum kien hemm l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew. Issa li g[andna Kumitati Amministrattivi eletti mill-;did, ]gur tfisser li hemm opportunità
tad-deheb sabiex naraw x’titjib hemm b]onn sabiex il-Kumitati Amministrattivi jissa[[u. Il[idma mwettqa minn bosta Kumitati Amministrattivi, b[al pere]empju dawk f’Bubaqra, Fleur De Lys, il-Madliena u Gwardaman;a fost o[rajn, turi li l-idea ta’ hamlets g[andha [afna potenzjal. Hija idea, li jekk tkun im[addma b’mod tajjeb u
Tibda l-[idma fil-Kumitat Amministrattiv tas-Swatar immexxi mill-PN Il-Kumitat Amministrattiv tas-Swatar, elett fl-elezzjoni ta’ Mejju li g[adda b’ma;;oranza g[all-Partit Nazzjonalista, kellu l-ewwel laqg[a tieg[u nhar il{amis 3 ta’ Lulju. Matul dik il-laqg[a ;iet diskussa l-[idma tal-Kumitat Amministrattiv pre/edenti li kellu ma;;oranza tal-Partit Laburista. {idma li kienet fqira u limitata [afna. Madankollu, jidher li l-Kumitat Amministrattiv pre/edenti kien nieda pro;ett sabiex ti;i mtejba s-sitwazzjoni tat-traffiku fittoroq ewlenin tas-Swatar partikolarment f’dawk it-toroq li
jipprovdu d[ul u [ru; g[al din iz-zona. Saru diversi pjanti mill-periti bi proposti varji, i]da s’issa lebda soluzzjoni g[adha ma ;iet implimentata. G[aldaqstant il-Kumitat Amministrattiv il-;did qabel unanimament li jitkompla dan il-pro;ett, u se ji]gura li dan ilpro;ett li g[adu pendenti jitwettaq fix-xhur li ;ejjin. Il-Kumitat Amministrattiv tas-Swatar b’ma;;oranza talPartit Nazzjonalista g[andu quddiemu ukoll bosta miri ambizzju]i b[ala parti mill-programm ta’ [idma tieg[u.
Il-Kumitat huwa kommess li jistabbilixxi kuntatt kontinwu mar-residenti permezz ta’ leaflets u bl-i]vilupp ta’ sit elettroniku g[al-lokal. Fl-istess spirtu hemm ukoll il-[sieb li jsiru numru ta’ laqg[at pubbli/i marresidenti sabiex ji;u spjegati lilhom il-pro;etti u l-inizjattivi li lKumitat ikun qieg[ed ja[dem fuqhom. Il-kandidati tal-Partit Nazzjonalista minn qabel l-elezzjoni, g[amluha /ara li kienu kommessi li ssir [idma biex ikun hemm tindif a[jar taz-zona fejn hemm is-siti ta’ ri/ikla;; kif ukoll li jitfasslu programmi
edukattivi u so/jali biex ilkomunità tas-Swatar tintegra ru[ha aktar b[ala komunità wa[da. Hu fil-[sieb tal-istess kumitat li ssir [idma fuq kollaborazzjoni mal-g[aqdiet fil-lokalità, inklu] l-g[aqdiet so/jali, kummer/jali u reli;ju]i kif ukoll li ssir [idma kon;unta mal-g[aqdiet kummer/jali fuq ftehim ta’ Corporate Social Responsibility b’risq il-lokalità. L-istess kumitat huwa wkoll determinat li jara l-pro;ett ippjanat mill-Gvern fuq l-art tasSisla ma jkunx ta’ detriment g[az-zona u g[ar-residenti.
mog[tija l-g[odda me[tie;a, tista’ tissarraf f’[ajja a[jar g[arresidenti. Huwa g[alhekk id-dmir talgvern li jara li l-Kumitati Amministrattivi jkollhom din lg[odda. Naturalment, l-a[[ar elezzjoni fejn spikkat ilpre]enza mi]era tal-Partit Laburista xejn ma tawgura tajjeb f’dan ir -rigward. Wie[ed jista’ biss jispera li kienet xi e//ezzjoni u mhux turija ta’ negattività min-na[a talPartit Laburista. Min-na[a l-o[ra jibqa’ limpenn tal-Partit Nazzjonalista. Il-partit li beda l-idea ta’ Kumitati Amministrattivi b[alma aktar kmieni kien beda l-idea ta’ Kunsilli Lokali. Il-partit li baqa’ dejjem juri impenn lejn ilKumitati Amministrattivi anke bil-pre]enza ta’ kandidatura b’sa[[itha fl-a[[ar elezzjonijiet. Il-partit li fuq kollox dejjem kellu tim ta’ kandidati b’sens qawwi ta’ impenn lejn il-lokal u li dejjem taw l-a[ja ri]ultati possibbli fi/-/irkostanzi.
Il-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala j[ossu injorat Il-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala qieg[ed jilmenta li t-t[assib tieg[u dwar id-de/i]joni tal-MEPA li tippermetti bini g[oli sa g[axar sulari jinbena fil-lokalità qieg[ed ji;i injorat kompletament. L-istess Kunsill Lokali tant [ass li l-ilmenti tieg[u waqg[u fuq widnejn torox, minkejja kull sforz li sar sabiex l-ilmenti jitwasslu waqt il-perjodu ta’ konsultazzjoni, li l-istess Kunsill [assu kostrett jorganizza konferenza stampa biex iwassal l-ilment tieg[u b’mod pubbliku g[all-a[[ar. Il-Kunsilliera tal-PN, Charlot Cassar u John Baptist Camilleri, huma strumentali biex jibqa’ jitwassal dan l-ilment tar-residenti.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
10
OPINJONI
B[a/-?irasa Il-K/ina ... Dan il-Gvern
[alla l-k/ina ta’ San Vin/enz tmur lura apposta. M’g[amlux maintenance. Naqqsu n-nies. Qalg[u boiling pans kbar. U fejn kienu mwa[[lin [allewh maqlug[. Dan kollu sar apposta. Biex ikollhom sku]a tajba biex jag[tu l-k/ina lill-privat. Kollox kien ma[dum bizzilla. Dakinhar li sSegretarju Parlamentari da[[let lill-;urnalisti biex jaraw ilk/ina, il-[addiema ma t[allewx ikomplu jnaddfu. Taparsi g[ajtulhom g[al-laqg[a. U waqt li kienu g[al-laqg[a da[lu bil;urnalisti. U ovvjament raw k/ina ma[mu;a u ]dingata. Huwa veru li din il-k/ina kellha b]onn investiment. Kien hemm anki pjanti lesti biex isir dan l-investiment. Imma li t[alli post ikompli jitkisser biex ikollok sku]a tag[tih lill-privat huwa qerq. F’din il-k/ina jissajru 2,800 ikla kuljum. U dejjem [are; ikel tajjeb u ta’ kwalità. Fi Frar li g[adda l-eksSegretarju Parlamentari Franco Mercieca [abbar li fil-k/ina ta’ San Vin/enz g[amlu menu ;did. U sa[ansitra ppubblikaw ktieb bil-kulur dwar dan il-menu. U [ames xhur wara ;iet isSegretarju Parlamentari l-;dida u dde/idiet li tag[laq il-k/ina g[ax skont hi, perikolu]a. Allura meta kien Segretarju Parlamentari Franco Mercieca g[amel menu ;did fi k/ina perikolu]a? Ma na[sibx. IsSegretarju Parlamentari Justyne Caruna qed tkun in;usta mhux biss mal-[addiema tal-k/ina
Mario Galea mario.galea@teampn.org
imma anki mal-eks-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca. Sadattant, sakemm qed nitkeb, il-[addiema tal-k/ina, tal-istores tal-k/ina u tad-dining room ta’ San Vin/enz g[adhom ma jafux x’se ji;ri minnhom. Nittama li lGvern ifittex iserra[ ras dawn il[addiema minnufih. Lil kull wie[ed u wa[da minn dawn il[addiema ng[idilhom grazzi mill-qalb. G[as-snin twal ta’ servizz mill-aqwa li taw lill-anzjani ta’ San Vin/enz. Anki jekk [adie[or irmiekom, jien nibqa’ napprezza x-xog[ol tag[kom. Bra]il ... Fis-semifinali l-Bra]il qalg[u damdima mill-:ermanja. Li lBra]il jaqlilg[u seba’ gowls fissemifinali tat-Tazza tad-Dinja, mhix /ajta. L-aktar meta [afna bdew ibassru li l-Bra]il kienu se jirb[u din it-Tazza tad-Dinja. Waqt li l-Bra]il kienu qed jaqilg[u xita ta’ gowls, sie[bi d-
Deputat Antoine Borg kiteb hekk: “Aktar kemm nara lillBra]il jilag[bu, aktar in[ossni kburi bir-Rabat Ajax.”
Kult sagrilegu “Ix-xena fejn Pietru jara lil :esù [iere; minn interrogazzjoni terribbli… G[ajnejn Pietru jiltaqg[u ma’ dawk ta’ :esù u jibki… Din ix-xena ti;ini f’mo[[i meta n[ares lejkom u na[seb f’tant ir;iel u nisa, subien u bniet. “In[oss il-[arsa ta’ :esù u nitlob il-grazzja li nibki, il-grazzja g[all-Knisja sabiex tibki u tag[mel tpattija g[al uliedha li /a[du l-missjoni tag[hom u abbu]aw minn persuni inno/enti.” B’dan il-kliem il-Papa Fran;isku beda l-omelija tieg[u nhar is-7 ta’ Lulju, waqt quddiesa li g[aliha kienu mistiedna sitt persuni li fi tfulithom u ]g[o]ithom sfaw vittmi ta’ abbu]i sesswali minn membri tal-kleru. Il-laqg[a ;iet deskritta minn wie[ed mill-vittmi, Peter Saunders, b[ala wa[da “li tibdillek [ajtek”. Atte;;jament ta’ umiltà Il-vittmi ltaqg[u mal-Papa wkoll b’mod informali waqt l-ikla ta’ filg[axija fir-residenza Santa Marta fil-Vatikan fejn qag[du g[al dawk il-jiem. Saunders qal li l-Papa mar [dejn il-mejda
tag[hom u tkellem mag[hom b’sempli/ità kbira, tant li lanqas [alliehom iqumu bilwieqfa biex isellmulu. Dan l-atte;;jament u dawn illaqg[at sa[[u f’Saunders it-tama li l-bidla tista’ sse[[ tassew. Lill-Papa Fran;isku drajnieh: ma tantx joqg[od jomg[odha. Waqt l-omelija kompla jiddeskrivi l-im;iba ta’ dawk l-isqfijiet u s-sa/erdoti li wettqu dawn il-[ni]rijiet (ippermettuli l-kelma g[ax lanqas jien ma tant nomg[odha) b[ala kult sagrilegu “g[ax dawn it-tfal kienu fdati f’idejn il-kari]ma sa/erdotali tag[hom sabiex jitwasslu g[and Alla. “U dawn il-persuni ssagrifikawhom lill-idolu ta]-]ina tag[hom. Ipprofanaw l-istess xbieha ta’ Alla.” G[all-Papa, dawn l-abbu]i huma attakk fuq l-
Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com
inno/enza tat-tfal u fl-istess [in attakk fuq il-vokazzjoni sa/erdotali. I]da dan ma kienx l-uniku sagrile;; li smajna bih f’dawn la[[ar jiem. Nafu li ftit ;img[at ilu, waqt ]jara fil-Calabria, re;jun mifni mill-kriminalità organizzata tal-’Ndrangheta, il-Papa kkundanna ming[ajr [afna tidwir mallew]a l-im;iba ta’ dawk li jriduha ta’ Kattoli/i imma fl-istess [in jiffurmaw parti mill-Mafja. B[all-kundanni li kienu g[amlu l-prede/essuri tieg[u :wanni Pawlu II u Benedittu XVI, Bergoglio fakkar li din l-im;iba hija kompletament inkompatibbli mat-twemmin Nisrani. Biex jenfasizza dan il-fatt, il-Papa kompla jg[id li l-mafju]i mhumiex f’komunjoni (ji;ifieri f’g[aqda) ma’ Alla, huma skomunikati. B’kundanna qawwija
Kundanna qawwija b[al din hija tassew b]onju]a g[al dawk li ja[sbu li jistg[u jag[mlu kompromess bejn dak li taparsi jemmnu u l-mod kif fil-fatt jg[ixu. G[al g[exieren ta’ snin, membri tad-diversi gruppi mafju]i li je]istu fl-Italja (b’mod spe/jali fin-Nofsinhar) u f’pajji]i o[ra ppretendew li jistg[u jilag[buha ta’ Kattoli/i prattikanti. Sfortunatament bosta wkoll kienu l-isqfijiet u s-sa/erdoti li g[alqu g[ajnejhom g[al din lipokresija (jekk me berkuhiex ukoll). O[rajn b[al Don Pino
Puglisi [ar;u g[onqhom u kkundannaw din l-im;iba, u [allsu lprezz b’demmhom stess. {bieb tieg[i li jg[ixu Ruma qaluli li qed jib]g[u minn xi risposta mafju]a g[al kliem il-Papa, l-istess b[alma kien ;ara f’Lulju tal-1993 meta l-knisja ta’ San Giorgio al Velabro sofriet attakk ta’ karozza bomba wara li l-Papa San :wanni Pawlu II sejja[ lill-mafju]i biex jikkonvertu, f’Agrigento (Sqallija) f’Mejju ta’ dik is-sena. Ir-risposta tal-’Ndrangheta ma damitx ma waslet, g[alkemm kienet iktar fina minn xi karozza mimlija splussivi. Fir-ra[al Kalabri] ta’ Oppido Mamertina, fit-2 ta’ Lulju, waqt pur/issjoni bl-istatwa talMadonna g[all-festa tar-ra[al, irrotta tal-pur/issjoni nbidlet apposta mid-dilettanti sabiex tg[addi minn quddiem id-dar ta’ kap mafju] li min[abba l-età tieg[u ta’ 82 sena jinsab arrestat f’daru stess. Mhux hekk biss, i]da rreffieg[a baxxew l-istatwa fiddirezzjoni tieg[u, daqslikieku lMadonna qed tag[millu inkin, b’sinjal ta’ rispett u qima. {afna interpretaw dan il-;est b[ala sfida /ara u diretta kontra l-Papa, ;est moq]ie] li juri kemm verament g[al /erti nies il-fedeltà tag[hom lejn ;emg[a qattiela u korrotta b[alma hija l-Mafja teg[leb il-fidi tag[hom. Numru ta’ carabinieri li kienu qed jakkumpanjaw il-pur/issjoni telqu ’l hemm, iddi]gustati b’din l-im;iba. Mhux l-istess jista’ jing[ad g[al [afna persuni o[ra li kienu pre]enti. Ma nafx jekk fosthom kienx hemm membri tal-kleru u reli;ju]i. Jekk iva, imisshom jist[u. Fuq kollox, imisshom jag[mlu e]ami serju tal-kuxjenza u jaraw lil min qed jag[tu qima fil-pur/issjonijiet u l-litur;iji tag[hom: jekk hux lil Alla lImbierek permezz tal-qaddisin, jew inkella lill-[a]en inkarnat f’kult sagrilegu u moq]ie].
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
www.maltarightnow.com
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Il-fjask ta’ Skolasajf Il-Gvern Laburista qed isir dejjem aktar espert tat-tfarfir tarresponsabbiltà. Jekk ikun hemm xi mertu, jie[du hu, anke jekk ma jkunx tieg[u; fejn ikun hemm xi tort imma, dak jara li jag[tih lil [addie[or. Kif ;ara fil-fjask ta’ Skolasajf. Skolasajf ilha li bdiet u hemm b]onnha [afna Skolasajf mhix xi [a;a ;dida; anzi ilha li bdiet u twessg[et [afna f’dawn l-a[[ar snin. I]-]ieda qawwija li kien hemm f’dawn l-a[[ar 20 sena fin-nisa ja[dmu – ri]ultat ukoll tat-twessig[ fl-edukazzjoni og[la – ]iedet il-b]onn ta’ istituzzjonijiet b[al Skolasajf. U l-Gvern Nazzjonalista kien di;à feta[ 15-il /entru Klabb 3-16 is-sena kollha. Il-Ministru Evarist Bartolo kien jaf li ;ej is-sajf Is-sajf ma ji;ix g[al g[arrieda u kul[add ikun jaf e]att meta ;ej. U l-Ministru tal-Edukazzjoni, Evarist Bartolo, kellu /-/ans kollu jorganizza Skolasajf ta’ din is-sena li suppost bdiet nhar itTnejn li g[adda. Il-;enituri r/evew sms billejl jew sabu s-sorpri]a mal-bieb tal-iskola Imma l-{add billejl, sig[at biss qabel [afna ;enituri kellhom jie[du lil uliedhom g[al Skolasajf, ir/evew SMS li din kienet posposta. U dawk li ma r/evewx l-SMS sabu s-sorpri]a talMinistru Bartolo mwa[[la b’avvi] mal-bieb tal-iskola; im;iba dilettanteska ta’ Gvern li weg[edna li konna se nkunu l-aqwa fl-Ewropa imma li lanqas hu kapa/i j]omm l-istandards ta’ qabel. Flok refa’ r-responsabbiltà bil-fatti, Evarist Bartolo wa[[al fil-[addiema Evarist Bartolo messu refa’ r-responsabbiltà bil-fatti. Minflok, wa[[al fil-[addiema. Flok refa’ r-responsabbiltà kif jag[mel kull mexxej denju tal-isem, fejn hemm tort il-Ministru Bartolo tah lil [addie[or meta lill-[addiema qed imexxihom hu. Fit-tajjeb jiddandan b’rix [addie[or u ma jag[ti l-ebda mertu ’l min [aqqu... Ara meta feta[ il-bini l-;did tal-MCAST f’Ra[al :did – pro;ett ta’ Gvern Nazzjonalista bi flus mill-Ewropa li l-Labour kien kontrihom – il-Prim Ministru Muscat u Evarist Bartolo marru jiddandnu b’rix [addie[or u la taw il-mertu lill-[addiema u lanqas lill-Gvern ta’ qabel u lill-flus tal-Ewropa li stinkaw biex ma ji;ux. ...imma fejn hemm it-tort, dak jag[tih lill-[addiema Dan hu l-Gvern li wieg[ed l-accountability; li min g[andu responsabbiltà jerfag[ha. U li issa qed juri li mhux talli ma jerfax resposabbiltà, talli fil-qasam kru/jali tal-edukazzjoni qed juri dilettanti]mu. Lanqas hu kapa/i j]omm il-programm li sab lest ta’ skola ;dida tal-Gvern kull sena G[ax jekk kien hawn qasam li l-Gvern Nazzjonalista avvanza bil-kbir kien dak tal-edukazzjoni li ta l-[iliet g[a]-]ieda tant kbira li Gvern Nazzjonalista g[amel ukoll fix-xog[ol. Imma dalGvern lanqas kapa/i mqar i]omm il-programm li sab lest ta’ skola ;dida tal-Gvern kull sena li kien ilu g[addej [ames snin u li dal-Gvern waqqfu. Fuq min se jfarfar ir-responsabbiltà ta’ dan il-waqfien issa? Fuq il-[addiema wkoll?
It-telfa tal-Bra]il Il-jum tat-Tlieta, 8 ta’ Lulju, jibqa’ jum im/ajpar fl-istorja tal-futbol mondjali u partikolarment, f’dak Bra]iljan. Fis-semifinali, li ntlag[bet f’Estadio Mineirao, f’Belo Horizonte, ittim Bra]iljan qala’ seba’ gowls. Ovvja li sofra tkaxkira kbira. :ie umiljat bil-kbir. {a tidwira. G[alkemm m’iniex supporter Bra]iljan, ma nistax ninsa din il[olma kerha. Gowl wara l-ie[or. Gowl isba[ minn ie[or. A skapitu ta’ paprata aktar gwappa minn o[ra. Ir-realtà fil-[ajja taf tkun salva;;a. Bla qalb. Ta[sad bla [niena ta’ xejn. Biss, personalment, minn din l-esperjenza nitg[allem tag[lima kbira g[al [ajti. Fil[ajja ma rrid nie[u xejn for granted. Irrid inkun umli. U nkun umli, billi nimxi pass pass. Ma nistax ng[id li wasalt fit-tielet pass meta, fil-verità, g[adni qieg[ed nit[abat biex nag[ti l-ewwel wie[ed! Kif setg[u l-Bra]il jg[idu li reb[u tTazza tad-Dinja meta kienu g[adhom lanqas lag[bu kontra l-avversarji tag[hom fis-semifinali? It-tieni tag[lima li [adt kienet mill-kow/ tal-:ermanja,
Joachim Low. Wara reb[a b[al dik Low qal: “Ftit umiltà tag[mel tajjeb [afna.” Kienet din l-umiltà li tat lill-:ermani]i l-kalma, il-kura;; u l-qawwa biex jag[mlu din ir-reb[a storika. Kompla Low: “G[andna b]onn noqog[du attenti biex nibqg[u kon/entrati g[al nhar il-{add.” Kemm g[andni b]onn inkun umli fil-[ajja biex ng[ix b’attenzjoni l-log[ba ta’ [ajti! L-a[[ar tag[lima [adtha millkow/ tal-Bra]il Luiz Felipe Scolari. Quddiem telfa umiljanti b[al din Scolari a//etta bi r;ulija l-irresponsabbiltà tieg[u. Scolari stqarr: “Min hu r-responsabbli? Jien. Dan ir-ri]ultat katastrofiku jista’ jinqasam mal-grupp kollu. G[ax dak li l-plejers tieg[i jg[idu u jridu. Imma jiena hu li nag[]el it-tattiki u min se jilg[ab. G[alhekk il-persuna responsabbli mir-ri]ultat hija jien.” Il-kow/ talab ma[fra. “Nitolbu ma[fra.” Madankollu Scolari qal xi [a;a importanti: “Il-[ajja tkompli. Ma tiqafx b’din ittelfa.” Kura;; mela! Mhux biss lissupporters Bra]iljani, imma lil kul[add. F’[ajjitna jkollna ttelfiet tag[na. Imma dawk huma opportunitajiet biex [ajjitna ner;g[u nibdew ng[ixuha
sewwa. U hekk it-telfa tinbidel f’reb[a! Patri Mario Attard OFM Cap
Ag[tu d-demm Nappella biex f’dan i]-]mien tas-sena, meta jkollna [afna aktar [in fuq idejna min[abba li nie[du aktar jiem ta’ mistrie[ mill-postijiet tax-xog[ol, niftakru biex insibu [in u mmorru nag[tu d-demm. {afna drabi, wisq nib]a’ li jkun nuqqas ta’ interess u passività li persuna ma tmurx tag[ti d-demm. Il-b]onn li jing[ata d-demm hu dejjem. M’hemmx sta;uni. Tajjeb li l-awtoritajiet ikomplu g[addejjin b’kampanja kontinwa biex tindirizza lil dawk li bi ftit aktar imbuttatura, persuna tersaq biex tibda tag[ti d-demm, u li tibqa’ tag[ti d-demm. A. Debono {’Attard
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami tkellem fil-Parlament dwar is-sitwazzjoni fixxatt u qal li l-Gvern verament jemmen fiddemokrazija u jirrispetta d-dritt tal-istrajk u j[oss li dan id-dritt m’g[andux ixekklu, i]da min-na[a l-o[ra min ju]ah irid joqg[od attent li ma jabbu]ax minnu. T[abbar li fl-ewwel sitt xhur tas-sena ;ew Malta 30,000 turist aktar meta mqabbel malistess perjodu tas-sena ta’ qabel. Dan hu ri]ultat tal-politika tal-Gvern li l-industrija tatturi]mu ma tibqax tiddependi biss mis-suq Ingli].
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
12
ILLUM IL-:IMG{A
:img[a ta’ ‘birthdays’ importanti Kont qed inqalleb ftit irrekords u sibt li bejn l-a[[ar ta’ :unju u l-5 ta’ Lulju, ji;ifieri f’;img[a, hemm diversi dati importanti. Fit-30 ta’ :unju 1890 twieled Pawlu Boffa li kien mexxej tal-Partit Laburista
u anke ministru fil-koalizzjoni mmexxija minn :or; Borg Olivier. Fl-1 ta’ Lulju 1953 twieled Lawrence Gonzi li mexxa lillPartit Nazzjonalista u kien Prim Ministru ta’ Malta bejn l-2004
u l-2013. Ismu jibqa’ mfakkar g[as-s[ubija ta’ Malta fiz-zona ewro. Fil-5 ta’ Lulju 1911 twieled :or; Borg Olivier, Kap talPartit Nazzjonalista, Prim Ministru bejn l-1950 u l-1955 u
bejn l-1962 u l-1971. :or; Borg Olivier hu Missier Malta Indipendenti g[ax kien hu li kiseb l-indipendenza g[al pajji]na. Fl-4 ta’ Lulju l-Amerikani ji//elebraw Jum l-
Indipendenza, jum g[a]i] g[all-poplu tal-unika superpotenza fid-dinja u anke g[aliex l-Istati Uniti talAmerika kienet xprun g[allindipendenza ta’ [afna pajji]i fid-dinja.
Mela g[andna tliet mexxejja importanti fl-istorja ta’ pajji]na li jag[lqu sninhom, u g[eluq snin l-Istati Uniti tal-Amerika b[ala nazzjon indipendenti. G[aliex wara kollox, lAmerika mhux dejjem kienet stat indipendenti u l-poplu ta’ dan in-nazzjon kbir kellu ji;;ieled biex reba[ il[elsien tieg[u minn pajji] li kien qieg[ed ji/[adlu l-libertà. Taqtig[a g[al g[exieren ta’ snin Anke pajji]na, biex kiseb l-
indipendenza tieg[u kellu ji;;ieled. I;;ieled g[al g[exieren ta’ snin bil-Partit Nazzjonalista dejjem protagonist ta’ din il-;lieda g[all[elsien. Filwaqt li [addie[or kien qieg[ed jag[mel [iltu biex jg[aqqadna mar-Renju Unit u iktar tard mal-Italja, il-Partit Nazzjonalista mmexxi minn :or; Bor; Olivier kien qed jag[mel il-;lieda tieg[u biex jikseb l-Indipendenza g[al pajji]na. Kienet l-elezzjoni tal-1962, wara erba’ snin ta’ gvern kolonjali, li wasslet g[allIndipedenza. Il-PN i;;ieled dik l-elezzjoni fuq l-g[ajta ta’ indipendenza filCommonwealth. Kien hemm diversi partiti politi/i li kienu jib]g[u millindipendenza. Wara r-reb[a talelezzjoni tal-1962, meta l-PN kiseb 25 mill-50 si;;u filParlament, li wara telg[u g[al 26 meta d-deputat G[awdxi Koronat Attard issie[eb malPN, bdiet [idma g[all-kisba talIndipendenza. Il-[idma ma kinitx fa/li bejn g[aliex il-partiti politi/i, li kienu [amsa, ma qablux fuq kostituzzjoni u bejn g[aliex ilgvern Ingli] ma tantx deher li ried jitlaq lil pajji]na u l-ba]i li kellu hawnhekk. Riedet tkun it-tena/ja ta’ :or; Borg Olivier, id-determinazzjoni tieg[u, il-fidi tieg[u fil-poplu Malti biex pajji]na akkwista l-Indipendenza wara referendum dwar il-forma talkostituzzjoni li ridna malIndipendenza.
Pawlu Boffa, :or; Borg Olivier u Lawrence Gonzi – tliet persuni li [allew marka importanti fl-istorja ta’ pajji]na
F’intervista li kien tani :or; Borg Olivier g[al ‘In-Nazzjon Tag[na’ lejlet l-inawgurazzjoni tal-monument lil Pawlu Boffa [dejn il-knisja tal-Vittorja, kien stqarr li Pawlu Boffa kien bniedem leali lejn il-kollegi tieg[u kollha fil-koalizzjoni Nazzjonalista, bniedem modest u moderat daqskemm kien intelli;enti u [abrieki Joe M. Zahra Il-wasla tal-Indipendenza f’pajji]na L-Indipendenza ;iet fil-21 ta’ Settembru 1964 u din issena se ni//elebraw il-50 anniversarju mill-akkwist tag[ha. Pawlu Boffa kien il-mexxej tal-Partit Laburista li fl-elezzjoni tal-1947 g[amel l-ikbar
reb[a elettorali meta kiseb 24 si;;u minn 40. I]da din irreb[a ma kellux igawdiha [afna g[aliex Duminku Mintoff, li kien ministru filKabinett Laburista beda jimmina l-awtorità ta’ Boffa sakemm fl-1950 [adlu l-partit minn idejh, b’Boffa jwaqqaf il-Partit tal-{addiema Maltin u jid[ol f’koalizzjoni mal-Partit Nazzjonalista ta’ :or; Borg Olivier li baqg[u jmexxu flimkien g[al [ames snin. :or; Bor; Olivier jg[id li g[alkemm ikbar minnu fl-età, Pawlu Boffa kien politiku millaktar leali. F’intervista li kien
tani g[al ‘In-Nazzjon Tag[na’ lejlet l-inawgurazzjoni tal-monument lil Pawlu Boffa [dejn ilknisja tal-Vittorja, kien stqarr li Pawlu Boffa kien bniedem leali lejn il-kollegi tieg[u kollha filkoalizzjoni Nazzjonalista, bniedem modest u moderat daqskemm kien intelli;enti u [abrieki. Qalli li g[al [ames snin [adem mieg[u fi gvern ta’ koalizzjoni mmexxija minn Borg Olivier stess. U ]ied li “Pawlu Boffa kien ra;el leali lejn il-kollegi tieg[u kollha filkoalizzjoni, partikolarment lejh, li avolja kien Prim Ministru qablu ddedika ru[u kompletament u bl-akbar devozzjoni g[all-Ministeru li kien okkupa fil-gvern li jiena mexxejt b[ala Prim Ministru. “Pawlu Boffa kien bniedem modest u moderat daqskemm kien intelli;enti u [abrieki.” Lawrence Gonzi
Lawrence Gonzi fl-1 ta’ Luju
g[alaq 61 sena. Kien Speaker tal-Parlament, Kap tal-Partit Nazzjonalista u Prim Ministru g[al disa’ snin s[a[ bejn Marzu 2004 u Marzu 2013. Lawrence Gonzi kien il-Prim Ministru meta Malta ssie[bet fl-UE, anke jekk il-[idma g[al din is-s[ubija twettqet mill-Prim Ministru ta’ qablu Eddie Fenech Adami. I]da Lawrence Gonzi kien il-Prim Ministru li ra lil pajji]na jimxi ’l quddiem tul l-ewwel snin tass[ubija, kif :or; Borg Olivier kien il-Prim Ministru li ra lil pajji]na jikber f’kull qasam flewwel seba’ snin ta’ indipendenza. Lawrence Gonzi ssupera g[al pajji]na l-kri]i finanzjarja u ekonomika internazzjonali tal2008, issupera l-kri]i tal-Libja minkejja s-sogri kbar li [a, sie[eb lil Malta fiz-zona ewro u fix-Shengen, kiseb g[al Malta ]ew; ftehimiet finanzjarji malUE li ta[thom pajji]na kiseb
joe.zahra@live.co.uk
aktar minn 2,000 miljun ewro. Lawrence Gonzi bidel lil pajji]na f’wie[ed modern, b’infrastruttura mill-aqwa, ekonomija fis-sod, oqsma edukattivi u tas-sa[[a li huma l-g[ira ta’ pajji]i ikbar minna u xibka ta’ servizzi so/jali li j[arsu lill-poplu mit-twelid salmewt. Dawn huma birthdays importanti li tajjeb infakkruhom. G[aliex il-Maltin li qed infakkru l-birthday tag[hom jag[mlulna unur filwaqt li ttwelid tal-Istati Uniti talAmerika jfakkana li [add ma kien [ieles minn dejjem u li biex tikseb il-[elsien trid ta[dem u ti;;ieled. U darba tirb[u, trid tibqa’ tfakkru biex [add ma jinsa minn xiex g[addew ta’ qabilna biex illum ninsabu fejn a[na.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
13
PA:NA 13
Pa;na 13
Lil hinn mis-sa[na tal-ballun... kur]itajiet, seksik, g[ajdut, fatti mo[bija... u aktar mi;bura minn Joe Mikallef
Il-familji fil-favelas [aqqhom ftit mill-[afna... Is-siparju fuq l-edizzjoni ta’ din is-sena tat-Tazza tad-Dinja bilmod il-mod riesaq lejn tmiemu. Bla dubju g[ad iridu jsiru [afna kalkoli fuq l-impatt li dan il-Mundjal [alla fuq il-Bra]il. Il-Bra]il ilu g[al dawn l-a[[ar snin jinvesti bis-s[i[ (miljuni kbar) fl-infrastruttura biex ikun jista’ jospita u jorganizza b’su//ess dawn il-finali. Ilkoll nafu b’kemm protesti, u[ud minnhom fero/i, saru fil-Bra]il stess g[ax kien hemm min argumenta li l-flus minfuqa kien ikun a[jar li kieku ;ew investiti biex il-poplu kollu jag[mel qab]a ’l quddiem. G[ax lil hinn mil-lussu fil-grawnds u l-madwar fil-Bra]il hemm il-faqar... anzi hemm [afna faqar! Fost l-o[rajn insemmu lil dawk li jg[ixu fil-famu]i favelas fejn il-faqar hu kbir u t-tbatija hi tal-wa[x. Issa li l-Mundjal se jsir parti mill-istorja, dawn in-nies – u bi dritt – jistennew li jieklu huma wkoll bi//a mill-kejk tad-d[ul finanzjarju kbir li kellu l-Bra]il grazzi g[al dawn il-finali. Naturalment i]-]mien irid jag[tina parir...
■ EVANGELINA ANDERSON Insomma... veru l-ka] li tara wa[da u tinsa ’l-o[ra! U kemm g[andhom nisa sbie[ dawn il-plejers?! Illum qed inlaqqg[ukom ma’ Evangelina Anderson li hi s-sie[ba tal-plejer Ar;entin Martin Demichelis. Hi mara sabi[a u l-karriera tag[ha hi fil-qasam tattelevi]joni, tas-sbu[ija u l-moda. G[alkemm ma tgawdix xi fama ta’ barra minn hawn b[al xi WAGs o[rajn, Evangelina Anderson hi mfittxija [afna fl-Ar;entina minn rivisti u stazzjonijiet tat-televi]joni kemm g[al skop ta’ mmudellar kif ukoll g[all-pubbli/ità. Taf li g[andha figura sabi[a u kburija biha. u ma tiddejjaq xejn tistqarr li ma tiddejjaq xejn anqas tesponiha! Ji;ifieri l-plejer Ar;entin Martin Demichelis a[jar i]omm mo[[u hemm... le mhux fuq il-ballun biss... imma anki fuq is-sie[ba tieg[u!
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
14
ATTWALITÀ
Elementi ;odda fil-Ballu tal-Qamar ta’ Awwissu Attività o[ra b’risq il-Community Chest Fund li qed tir/ievi mas-60 talba fil-;img[a
Karozzini se jkunu qed iwasslu lil dawk li jattendu l-ballu mill-post fejn jipparkjaw il-vetturi tag[hom sal-Palazz tal-Verdala fejn se jsir il-ballu
G[al sena o[ra, il-Presidenza se tkun qed torganizza l-Ballu talQamar ta’ Awwissu, jew kif inhu mag[ruf ukoll l-‘August Moon Ball’, is-Sibt 2 ta’ Awwissu. Dettalji dwar l-edizzjoni ta’ dan il-ballu tant mistenni t[abbru mill-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca proprju filPalazz Verdala, fejn se jsir ilBallu ta’ din is-sena. Il-Ballu, li l-biljetti g[alih jistg[u ji;u bbukkjati mis-sit august moonball.com, mistenni jer;a’ jkun avveniment komplut bl-aqwa ikel, xorb u atmosfera fil-Palazz Verdala, li j;orr mieg[u mijiet ta’ snin ta’ storja u patrimonju. I/-Chairperson tal-Ballu, ilMarki] Daniel de Petri Testaferrata, spjega li dan il-Ballu jsir b’risq il-Community Chest Fund, u l-prezz ta’ 70 ewro jinkludi l-ikel, li t-tender g[alih intreba[ minn Island Caterers, u nbid matul is-serata kollha, li se jkun provdut minn Marsovin. Il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca tat dettalji ta’ elementi ;odda fil-Ballu ta’ din is-sena, fosthom numru ta’ re-
enactments tal-epoka talKavallieri ta’ San :wann kif ukoll il-karozzini li se jkunu qed iwasslu lil dawk li jattendu millpost fejn jipparkjaw il-vetturi tag[hom sal-Palazz fejn se jsir ilBallu, u fejn isibu tilqag[hom linja s[i[a ta’ suldati mlibbsin g[all-okka]joni. Il-President [e;;et lil dawk interessati li jattendu l-‘August Moon Ball’ biex ma j[allux g[alla[[ar biex jibbukkjaw, g[aliex min[abba l-kobor tal-post, ilpostijiet huma limitati. Il-President ta’ Malta fissret li d-domanda g[all-g[ajnuna millMalta Community Chest Fund kompliet tikber, tant li qed ikun hemm medja ta’ 60 talba fil;img[a. Dan wassal biex ilCommunity Chest Fund i]]id lattivitajiet li torganizza; fosthom attività ;dida li se tittella’ fil-jiem li ;ejjin bl-isem ta’ IL-FESTA, li se ssir fil-:onna ta’ San Anton. Minbarra s-sit www.augustmoonball.com, aktar tag[rif dwar il-Ballu tal-Qamar ta’ Awwissu jista’ jinkiseb billi wie[ed i/empel 21226226.
Id-droga g[andha tibqa’ titqies b[ala [a;a [a]ina fiha nnifisha – Il-Caritas B’reazzjoni g[all-White Paper ippubblikata mill-Gvern dwar ir-riforma fil-li;ijiet marbutin mad-droga, Caritas Malta qalet li l-mira tag[ha hi l-persuna umana u dak kollu li jista’ jg[in fl-i]vilupp personali tag[ha, hekk kif id-droga g[andha tibqa’ ti;i meqjusa b[ala [a;a [a]ina fiha nnifisha. Caritas Malta sostniet fi stqarrija li hi taqbel li g[andu jkun hemm riforma fil-li;ijiet dwar id-drogi u tapprezza l-inizjattiva li [a l-Gvern fil-White Paper li qed ti;i ppubblikata. I]da Caritas Malta temmen li lg[an tar-riforma g[andu jkun li d-droga tibqa’ titqies b[ala [a;a [a]ina fiha nnifisha; ma tag[milx distinzjoni bejn soft u hard drugs; taqbel li persuni li jinqabdu b’pussess ta’ droga
g[all-u]u personali g[all-ewwel darba g[andu jkun hemm dipenalizzazzjoni tar-reat bliskop li lill-persuna jsirilha assessment minn a;enziji ta’ riabilitazzjoni sabiex ting[atalha kura u trattament skont il-[tie;a; issostni li t-traffikanti tad-droga g[andhom jing[ataw piena skont l-abbu]; tis[aq fuq il-[tie;a li jitwaqqaf il-Qorti tad-Droga biex il-pro/essi kriminali ma ji[dux fit-tul u jsir assessment minn tim ta’ persuni professjonali dwar ilgrad ta’ responsabbiltà tal-persuna li g[amlet ir-reat; u ma taqbilx mad-dikriminalizzazzjoni tal-kannabis kif proposta filWhite Paper. Caritas Malta sa[qet li se tag[ti r-reazzjonijiet tag[ha fiddettall dwar il-White Paper filjiem li ;ejjin.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ra;el Palestinjan i;orr il-katavru ta’ tifel ta’ tliet snin, li nqatel flimkien mal-;enituri tieg[u u [uh waqt attakk mill-ajru I]raeljan, waqt il-funeral tieg[u fil-kamp tar-refu;jati ta’ Al Maghazi filMedda ta’ Ga]a (ritratt> EPA)
Il-[sara ta’ rocket sparat mill-Medda ta’ Ga]a f’Ashdod (ritratt> EPA)
Aktar mejtin mill-attakki tal-ajru I]raeljani IL-MEDDA TA’ GA}A Mietu aktar minn g[oxrin persuna fl-a[[ar mew;a ta’ attakki mill-qawwiet tal-ajru I]raeljani fuq il-Medda ta’ Ga]a, u dan meta l-Armata ta’ I]rael qed tinsisti bl-offensiva fuq il-militanti I]lami/i man-na[a l-o[ra talfruntiera. Il-Ministeru tas-Sa[[a Palestinjan qal li l-ma;;oranza tal-a[[ar vittmi – li kienu jinkludu n-nisa u tfal – tilfu [ajjithom waqt attakki fuq residenza u kafetterija f’Khan
Younis, lejn in-Nofsinhar ta’ Ga]a. L-ammont tal-Palestinjani maqtula, fl-a[[ar jiem, qabe] ittmenin u s-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, Ban Kimoon, qed iwissi li r-re;jun jinsab f’xifer ta’ ‘]bruffatura totali’. Il-militanti tal-moviment estremista {amas, sadanittant, re;g[u bbumbardjaw il-bliet u lin[awi fin-Nofsinhar ta’ I]rael u l-militar I]raeljan be[siebu j]id l-offensiva sakemm jieqfu l-
isparaturi tar-rockets minn Ga]a. Il-qawwiet I]raeljani, fl-a[[ar sig[at, attakkaw numru kbir ta’ miri b[ala parti minn Operation Protective Edge. Huma, intant, qed jimmiraw b’mod partikulari g[all-;ellieda u l-fa/ilitajiet tal{amas li jinkludu l-[a]niet ta’ armamenti u /-/entri tal-kmand. Filwaqt li l-I]raeljani mhumiex jikkummentaw dwar ‘irri]ultati’ tal-attakki, hu mifhum ukoll li tliet militanti tal-grupp
Jihad I]lamiku nqatlu lbiera[, meta l-karozza li kienu qed jivvja;;aw biha nqerdet kompletament waqt raid tal-ajru fuq ilBelt ta’ Ga]a. It-toroq fil-Belt ta’ Ga]a llum huma kwa]i vojta min-nies u lattivitajiet fl-in[awi saru kwa]i ine]istenti min[abba t-theddida kontinwa tal-qawwiet I]raeljani. Fl-istess [in, l-ammont dejjem jikber ta’ /ivili maqtula qed jitqies b[ala allarmanti. L-istazzjonijiet tat-televi]joni f’Ga]a
bilkemm jistg[u jla[[qu mala[barijiet li qed jinbidlu l-[in kollu minn ;ol-isptarijiet iffullati u fiz-zoni fejn jiddominaw il-binjiet imwaqqg[in u r-radam. Min-na[a tieg[u, Ban Kimoon wissa dwar il-periklu li lvjolenza tirranka u sa[aq li rre;jun tal-Lvant Nofsani ma jaffordjax gwerra totali o[ra. Issogru ta’ dan hu kbir tassew u ssitwazzjoni tidher li qed tavvi/ina stat ta’ konfrontazzjoni fuq livell inkontrollabbli.
Irid aktar nisa fil-Kummissjoni l-;dida L-UNJONI EWROPEA Jean-Claude Juncker, ilPresident tal-Kummissjoni Ewropea, [e;;e; lill-gvernijiet nazzjonali biex ja[tru aktar nisa fil-Kummissjoni l-;dida u wieg[ed li min jag[mel dan ikun
kumpensat b’kariga importanti. Hu se jibda n-negozjati malgvernijiet dwar x’karigi se jing[ataw il-Kummissarji wara li jkun ikkonfermat mill-Parlament Ewropew fil-15 ta’ Lulju.
Juncker ma tantx hu kuntent li l-ma;;oranza assoluta tal-ismijiet ta’ dawk li qed ikunu nominati biex ikunu Kummissarji huma r;iel. Sorsi qalu li Juncker ma tantx jemmen li pre]enza ta’ tliet
nisa l-aktar fil-Kummissjoni l;dida kienet se tag[ti impressjoni tajba. Sadattant waqt laqg[a malMembri Parlamentari Ewropej, qal li l-pajji]i membri g[andhom
ikunu rispettati u insista li lmoviment [ieles ta/-/ittadini talUE kien dritt fundamentali g[alkemm il-pajji]i membri kellhom id-dritt li jie[du passi kontra min jabbu]a.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Problemi bil-bejg[ tal-marijuana L-URUGWAJ Il-President tal-Urugwaj qal li kien hemm problemi biex ikun legalizzat il-bejg[ talkannabis u l-bejg[ se jkun pospost g[as-sena d-die[la. Skont il-pjan tal-President Jose Mujica, il-bejg[ talkannabis minn spi]eriji talGvern kellu jibda f’Novembru imma Mujica ammetta li kif inhuma l-affarijiet b[alissa u peress li l-affarijiet kienu qed isiru bl-g[a;la, kien hemm probabbiltà kbira li l-marijuana kienet se tispi//a fl-idejn ]baljati. In-Nazzjonijiet Uniti kienet kritika [afna tal-pjani talUrugwaj biex il-Gvern jibda jkabbar u jbig[ il-marijuana. LUrugwaj sar l-ewwel pajji] fejn hu legali li wie[ed ikabbar, ibig[ u jpejjep il-marijuana. Ilkonsum se jkun permess kwa]i fil-postijiet pubbli/i kollha imma mhux waqt ix-xog[ol. Skont il-li;i li kienet approvata mill-Parlament f’Di/embru tas-sena li g[addiet u li da[let fis-se[[ f’Mejju, ilmarijuana tista’ tinbieg[ millispi]eriji u n-nies permessi 40 gramma kull xahar. Mujica qal li jekk l-affarijiet kellhom isiru sew allura kien se jkun hemm b]onn li jsiru bilmod. L-Urugwaj qal li [a dan ilpass biex it-traffikanti taddroga ji;u mwarrba imma losservaturi qalu li dan se jwassal biex aktar nies ikunu esposti g[ad-droga u l-effetti li din ikollha fuq is-sa[[a tal-bniedem. Mujica qal li f’pajji]i b[allIstati Uniti, il-le;i]lazzjoni taddroga kienet qed issir malajr wisq ming[ajr [sieb dwar ilkonsegwenzi.
SPANJA> :errejja mag[rufa b[ala ‘mozos’ waqt ir-raba’ ;irja mal-barrin waqt il-festa ta’ San Fermin f’Pamplona. Matul din il-;urnata ]ew; persuni ndarbu mill-qrun tal-barrin filwaqt li kien hemm [afna o[rajn feruti g[aliex tg[aff;u mill-annimali jew mill-barrin (ritratt> EPA)
Jag[mlu l-kalkoli wara maltemp qerriedi IL-BULGARIJA ]Ir-residenti ta’ Sofia qed jiffa//jaw il-konsegwenzi ta’ maltemp qalil li [alla stra;i f’diversi n[awi tal-belt kapitali Bulgara. Dan wara li t-toroq spi//aw mimlijin bil-frieg[i tas-si;ar li tqa//tu mill-g[eruq u b’ammont sostanz-
jali ta’ bini u karozzi li ;arrbu l[sarat. Waqt il-maltamp iddominat ixxita tas-sil; ming[ajr pre/edent u [afna zoni tal-belt kapitali spi//aw mg[arrqin. Hu mifhum ukoll li l-kumpaniji tal-assiguraz-
zjoni g[andhom jistinkaw qatig[ biex jie[du [sieb it-talbiet li jsirulhom minn ammont kbir ta’ klijenti li sofrew [sarat personali ka;un ta’ dawn l-elementi. Id-di]astru naturali [alla wkoll il-vittmi, bir-rapporti jg[idu li
ra;el anzjan spi//a tilef [ajtu wara li si;ra /ediet direttament g[al fuqu. Kien hemm ukoll g[exieren ta’ midruba li dda[[lu l-isptar, f’Sofia, biex ikunu trattati g[al diversi ;rie[i [fief u g[al feriti serji.
Isibu katavru ffri]at wara 32 sena FRANZA Grupp ta’ xabbaturi talmuntanji skoprew il-katavru ffri]at ta’ ]ag[]ug[ li kien sparixxa 32 sena ilu waqt li kien g[addej b’avventura qalb
l-Alpi Fran/i]i. Patrice Hyvert kien deher [aj, g[all-a[[ar darba, fl-1 ta’ Marzu tal-1982, meta kien [are; wa[du fiz-zona tal-muntanji ta’ Mont
Blanc, qrib il-fruntiera malItalja. Hyvert, li kellu 23 sena, ma rritorna qatt minn din l-avventura wara li t-temp kien qaleb
g[all-ag[ar fir-re;jun. Intant, ilkatavru ffri]at tieg[u, issa nstab bil-mezzi tal-identità u t-tag[mir spe/jalizzat g[ax-xitwa kollha intatti.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
Il-militanti Sunniti ja[tfu l-materjal nukleari L-IRAQ L-awtoritajiet Iraqin wissew li l-militanti Sunniti I]lami/i rnexxielhom ja[tfu l-materjal nukleari li suppost jintu]a g[arri/erka xjentifika minn ;o università fil-belt ta’ Mosul. Intant, kien ]velat il-kontenut ta’ ittra li fiha r-Rappre]entant Iranjan g[an-Nazzjonijiet Uniti, Mohamed Ali Alhakim, isostni li
kienu n[atfu madwar erbg[in kilogramma ta’ elementi tal-uranju. Listess ittra tappella g[all-g[ajnuna internazzjonali bl-iskop li dan ilmaterjal ma jintu]a qatt mit-terroristi fl-Iraq u lil hinn minnu. Madankollu, uffi/jali fl-Istati Uniti qed jimminimizzaw it-theddida, filwaqt li jispjegaw li hemm il-probabbiltà kbira li l-materjal
ma jinkludix l-uranju raffinat. Flistess [in, l-uffi/jali qalu li jkun diffi/li [afna g[all-militanti biex ju]aw il-materjal li [atfu biex jipprodu/u l-armi qerrieda. Il-belt ta’ Mosul, li tinsab lejn il-Majjistral ta’ Bagdad, ilha ;img[at li waqg[et f’idejn il-militanti fanati/i tal-grupp Stat I]lamiku fl-Iraq u l-Levant (ISIS)
u issa [ar;et il-konferma li huma [adu f’idejhom fabbrika abbandunata li kienet tintu]a g[all-produzzjoni tal-armi kimi/i. Il-fabbrika inkwistjoni – jew kif inhi mag[rufa, il-kumpless ta’ Muthanna – tinkropra l-fdalijiet tar-rockets li huma mimlija blelementi tas-sarin u ta’ gassijiet velenu]i o[ra.
L-Ambaxxatur Alhakim qed iwissi li l-materjal ma[tuf, minkejja li f’ammonti ]g[ar, jista’ jg[in biex il-gruppi tat-terroristi ‘jiffamiljarizzaw ru[hom’ aktar mieg[u u mhux esklu] li huma, ’il quddiem, ikunu jistg[u ju]awh g[al azzjonijiet separati inkella flimkien ma’ materjal ie[or g[allattakki terroristi/i.
KUBA> Wie[ed minn tliet bastimenti tal-gwerra tal-Qawwa tal-Ba[ar :appuni]a jid[ol fil-port ta’ Havana g[al ]jara uffi/jali (ritratt> EPA)
Il-kannabis sintetika m’g[andhiex kwalitajiet medi/inali L-UNJONI EWROPEA L-Og[la Qorti tal-Ewropa sostniet li t-tipi tad-droga ‘designer’ li g[andhom l-istess effetti talkannabis ([axixa) u li di;à huma klassifikati b[ala illegali f’numru ta’ pajji]i, ma jistg[ux jaqg[u ta[t il-kategorija tas-sustanzi medi/inali. F’ka] li tip ta’ droga ma tkunx ‘medi/inali’, is-sustanza partikolari tista’ tinbieg[ sakemm l-
awtoritajiet jiddikjarawha pprojbita. Hu minnu li fl-a[[ar snin fe;;ew diversi tipi ta’ drogi sinteti/i li j[allu l-istess effett talkannabis u fi/-/irkostanzi, lawtoritajiet qed isibuha diffi/li li jikkontrollawhom. Fl-istess [in, il-bejg[ tas-sustanzi spe/ifi/i fuq l-internet jidher li sploda b’ri]ultat ta’ dan.
Il-ka] partikolari spi//a quddiem il-Qorti tal-:ustizzja Ewropea wara li ]ew; :ermani]i li kienu qed ibig[u s-sustanzi (droga) inkwistjoni nstabu [atja talli ppruvaw imexxu prodotti medi/inali ming[ajr il-garanziji dwar is-sigurtà. :ermani] minnhom spi//a we[el erba’ snin u nofs [abs u limputat ie[or ing[ata sentenza ta’
[abs sospi]a. Intant, dawn it-tnejn ma setg[ux ikunu ppro/essati ta[t il-li;ijiet anti-droga g[aliex ilcannabinoids sinteti/i ma kinux illegali fi]-]mien partikolari. Il-Qorti Federali tal-:ermanja talbet lill-Qorti tal-:ustizzja Ewropea biex ti//ara l-klassifikazzjoni tad-droga ta’ dan it-tip u l-ka] kien riferut lura lill-Qrati
:ermani]i. Dan meta d-digrieti li jing[ataw mill-Qorti tal-:ustizzja tal-Ewropa jorbtu lill-istati membri kollha tal-Unjoni Ewropea. Meta droga spe/ifika titqies b[ala medi/inali dan ikun ifisser li ma tistax tinbieg[ legalment qabel tkun su;;etta g[all-provi xjentifi/i. Dan il-pro/ess ta’ awtorizzazzjoni s-soltu jdum g[addej is-snin.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
18
A{BARIJIET TA’ BARRA
Arrestat wara massakru f’Texas L-ISTATI UNITI Ra;el kien arrestat millPulizija fi Spring barra Houston, f’Texas, fuq is-suspett li qatel sitt persuni, fosthom erbat itfal tieg[u. Hu kien identifikat wara li wa[da mit-tfal tieg[u, minkejja li kienet midruba serjament f’rasha rnexxielha tg[id lill-pulizija min kien sparalha. Hu kien inter/ettat millPulizija u wara 20 minuta ji;ru warajh bil-karozzi, /eda wara sag[tejn imdawwar mill-pulizija. Il-Pulizija qalet li kollox jidher li beda wara
tilwima domestika. Kollox beda meta l-pulizija marru f’residenza u sabu lkatavri tat-tfal u ]ew; adulti. Letajiet tat-tfal kienu jvarjaw bejn l-4 snin u t-13-il sena filwaqt li ]-]ew; adulti kienu r;iel u l-indikazzjoni huma li rra;el arrestat kien ji;i minnhom. Il-Pulizija qalet li fis-sag[tejn li matulhom ippruvaw jikkonvin/u lir-ra;el i/edi, hu kien kalm g[all-a[[ar imma b’pistola ppuntata lejn rasu u qag[ad fil-karozza j[ares lejn il-pulizija li kienu dawruh.
Pulizija jdawru l-post fejn se[[ il-massakru fi Spring barra Houston (ritratt> EPA)
It-Torri Eiffel mira ta’ kumplott terroristiku FRANZA
L-OLANDA> Cheetah flimkien ma’ wie[ed mi]-]g[ar tag[ha fil-Burgers Zoo f’Arnhem. L-omm kellha sitt ifrie[ li twieldu fl-24 ta’ Mejju u issa n[ar;u barra biex jarawhom in-nies. Is-soltu cheetah twelled bejn tnejn u erba’ ]g[ar (ritratt> EPA)
Il-Pulizija Fran/i]a [abbru li kienu xejnu kumplott minn estremisti I]lami/i biex jisplodu t-Torri Eiffel. Rapporti o[ra, intant, qalu li lMu]ew ta’ Louvre u impjant nukleari fi Franza wkoll kienu spi//aw fil-mira tat-terroristi. Il-kumplott inkixef wara li lforzi tas-sigurtà Fran/i]i sabu messa;; sigriet bejn bejjieg[ talla[am mill-Al;erija u li hu missier ta’ ]ew;t itfal u uffi/jal g[oli tal-moviment terroristiku Al-Qaeda li hu bba]at fit-Tramuntana tal-Afrika. Ir-ra;el Al;erin, li kien identi-
fikat b[ala “Ali M”, issu;;erixxa wkoll li g[andhom isiru l-attakki terroristi/i kontra sswieq fil-miftu[ u n-nightclubs. Hu, sadanittant, insista biex lattakki, fl-istess [in, jikkon/entraw fuq l-attivitajiet kulturali li g[alihom jattendu eluf ta’ Nsara. I]da l-Al;erin kien arrestat f’:unju – xahar qabel kellu jmur l-Al;erija biex jing[ata t-ta[ri; spe/ifiku. L-uffi/jali wissew li fi Franza hemm elementi simili g[al‘Ali M’ u li kienu g[amlu ]mien ji;;ieldu fl-artijiet tas-Sirja, l-Iraq u l-Afganistan.
Xorb alko[oliku falz IR-RENJU UNIT Hemm t[assib dwar l-ammont ta’ xorb alko[oliku li qed jinbieg[ fil-pajji] b[ala ta’ ditti mag[rufa imma fil-fatt hu falz u mag[mul b’kimika velenu]a. Dan qed ikun ta’ sogru g[assa[[a ta’ min qed jikkonsma dan ix-xorb peress li /erta kimika li fih tista’ twassal biex persuna tag[ma, tista’ twaqqaf il-fwied milli ja[dem u sa[ansitra tista’ twassal g[all-mewt. U peress li l-flixkun li fih jinbieg[ hu e]attament l-istess b[allor;inali, min jixtrih ma jindunax jekk ma jkunx verament mid[la tieg[u u jinduna mit-tog[ma. Investigazzjoni minn ;urnalisti Ingli]i sabet li hemm
fabbrika fil-Lvant ta’ Londra li qed tipprodu/i 7,000 flixkun vodka falza kuljum. Intqal li min[abba l-ammont kbir li kien qed ikun prodott f’din il-fabbrika, hu kwa]i /erti li xi fliexken kienu qed jinbieg[u f’supermarkets u [wienet ]g[ar. Waqt l-istess investigazzjoni minn Channel 5, instab ukoll li qed jidda[[lu [afna sigaretti li suppost ikunu tad-ditta imma filfatt ikunu foloz. Fit-tabakk ikun hemm kimika u [mie; perikolu]i g[all-bniedem. Kull sena fir-Renju Uniti issekwestru ta’ alko[ol falz qed ji]died meta jitqabbel mal-istess perjodu tas-sena ta’ qabel.
FRANZA> Libsa waqt sfilata tal-moda tad-disinjaturi Taljani Maria Grazia Chiuri u Pier Paolo Piccoli g[ad-dar tal-moda ta’ Valentino waqt il-Paris Fashion Week (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
19
AVVI}I PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppo]izzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar
Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali
Fredrick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem fredrick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634.
u l-Edukazzjoni f’G[awdex
Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Kelliem g[all-Finanzi
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org
Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali
Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni
AVVI}I SO?JALI IS-SI::IEWI. Il-Kumitat Sezzjonali tas-Si;;iewi se jorganizza Coffee Morning filKa]in tal-Partit, fil-Pjazza tasSi;;iewi b’risq il-pro;ett talKa]in tal-PN, illum il-:img[a, 11 ta’ Lulju fid-9 a.m. Prezz 2 ewro. G[al aktar informazzjoni /emplu 99494687.
Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Wine & Pizza fil-Ka]in PN IrRabat g[ada s-Sibt, 12 ta’ Lulju fit-8 p.m. Se tintwera l-log[ba g[at-tielet u r-raba’ post tatTazza tad-Dinja fuq big screen. JOE CASSAR.
Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem g[all-Anzjani
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem g[at-Turi]mu
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org
Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport
Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem g[as-Sa[[a
Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
ROBERTA METSOLA. Il{bieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw BBQ fil-lukanda San Antonio fil-Qawra, g[ada s-Sibt, 12 ta’ Lulju fis-7.30 p.m. Il-prezz hu ta’ 22 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 99240514.
Ilse jorganizzaw buffet dinner [dejn il-pixxina tal-lukanda Cavalieri f’San :iljan nhar is-Sibt 19 ta’ Lulju. Prezz ta’ 22 ewro g[allkbar u 11-il ewro g[a]-]g[ar. Trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 79796667 jew lillhelpers tas-soltu. CHARLÒ BONNICI. {bieb ta’ Charlò Bonnici
KRISTY DEBONO. Il{bieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw ;urnata f’G[awdex nhar il-{amis, 24 ta’ Lulju. Prezz 20 ewro u jinkludi ttrasport f’Malta u f’G[awdex u l-ikla fir-restaurant Seashells, ix-Xlendi. Tluq fis-6.45 a.m. Il-
qlig[ kollu minn din l-attività jmur g[all-Partit Nazzjonalista. G[al aktar tag[rif /emplu 99473932. MARSASKALA. IlKumitat Sezzjonali ta’ Marsaskala se jorganizza lBBQ ta’ kull sena nhar il{amis, 24 ta’ Lulju fi Grabiel Gardens, Marsaskala fit-8 p.m. Prezz 12-il ewro g[all-adulti u 6 ewro g[at-tfal sa 12-il sena. G[al aktar informazzjoni /emplu lil Lilly fuq 77637959 jew lil John fuq 79425259. GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw BBQ fil-Grand Hotel Excelsior nhar il-:img[a 25 ta’ Lulju fit-8 p.m. Biljetti bil-prezz ta’ 26 ewro g[alladulti u 14-il ewro g[at-tfal jistg[u jinxtraw billi wie[ed i/empel 79536857 jew 99616511. IS-SI::IEWI. Il-Kumitat Sezzjonali tas-Si;;iewi se jorganizza majjalata fuq il-bejt talka]in tal-Partit, fil-pjazza tasSi;;iewi minn fejn wie[ed ikun jista’ wkoll isegwi n-nar talfesta ta]-}urrieq, nhar il:img[a, 25 ta’ Lulju, fit-8 p.m.. Prezz 12-il ewro. G[al aktar informazzjoni /emplu 79461207. {AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN Qormi se jorganizza Buffet Bar-B-Que nhar is-Sibt, 26 ta’ Lulju fit-8.30 p.m. fil-lukanda Soreda, ilQawra. Prezz 20 ewro g[allkbar u 10 ewro g[at-tfal ta[t it12-il sena. {AL SAFI. Il-Kumitat Sezzjonali ta’ {al Safi se jorganizza Pasta Night nhar il:img[a 1 ta’ Awwissu fil;nien tal-Ka]in tal-Partit. Prezz 10 ewro. Il-qlig[ kollu jmur g[all-Partit. JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw BBQ Buffet [dejn il-pixxina tal-Mellie[a Holiday Centre (Danish Village) nhar is-Sibt 2 ta’ Awwissu fit-8 p.m. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 21666736 jew 99841333.
BIR}EBBU:A. Il-Kumitat Sezzjonali ta’ Bir]ebbu;a se jorganizza BBQ b’risq il-Partit Nazzjonalista, nhar il-:img[a 8 ta’ Awwissu fit-8 p.m. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 5 ewro g[a]-]g[ar. G[al aktar informazzjoni /emplu 79929465. AVVI}I O{RA {AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li qed jilqa’ tesseri ;odda kif ukoll ti;did ta’ tesseri ta’ kuljum filKa]in PN ta’ {al Balzan bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 99848644 L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u s-Sibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll appetizers. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Il-bar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers. IL-MARSA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Marsa jav]a li lbar jinsab ta[t management ;did u qed ikun miftu[ kuljum fis-7 p.m. ’l quddiem. IR-RABAT. Il-Kumitat Sezzjonali tar-Rabat jav]a li g[andu servizz ta’ Customer Care fil-Ka]in tal-Partit. Min irid jag[mel kuntatt malKumitat g[andu jibg[at email fuq rabatpn@gmail.com. TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sasSibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
20
PERSONALITAJIET
ISIMHOM MINQUX FL-ISTORJA (24)
Kjara ta’ Assisi> Riduha ti]]ewwe; ]ag[]ug[ g[ani, i]da riedet issir g[arusa umli u fqira ta’ Kristu Twieldet f ’ familja aris tokratika ta’ Assisi, fis-16 ta’ Lulju, 1193. Kienet il-bint ilkbira ta ’ Favorino Sciffi , Konti ta ’ Sasso - Rosso , u martu Ortolana, li kienet mara devota [afna. G[exet fl-istess ]mien ta’
San Fran;isk ta’ Assisi, li kien xi 1 2 - il sena ikbar minnha. Fl-età ta’ 12-il sena, il-;enituri tag[ha xtaquha ti]]ewwe; ra;el ]ag[]ug[ u g[ani. Hekk kienet id-drawwa fost in-nies tal-klassi tag[ha dak i]-]mien.
Biss hi qaltilhom li kienet tixtieq tistenna sa ma tag[laq 18-il sena, qabel ti]]ewwe;. Meta Kjara kellha 1 8 - il sena, Fran;isku mar jipprietka fil - knisja ta ’ San :or; , f’Assisi. Ispirata minn kliemu, Kjara talbet lil Fran;isku biex
jg[inha tiddedika [ajjitha lil Alla. Fran;isku a//etta. Fis-sena ta’ wara, il-;enituri ta ’ Kjara g[a]lu ]ag[]ug[ g[ani biex Kjara ti]]ew;u. Madankollu, Kjara ma riditx. Im[e;;a fl - im[abba ta ’ Alla u milquta [afna
mit - tag[lim ta ’ Fran;isku , Kjara telqet mid - dar tal-familja. Flimkien ma ’ [abiba tag[ha, Bona de Guelfuccio, marret bil - mo[bi g[and il Fran;iskani fil - Knisja tal-Portiuncula.
De/i]joni u azzjoni Kien {add il-Palm, filg[axija, fis-sena 1211. Kellha skop pre/i] f’mo[[ha. Riedet issir g[arusa umli u fqira ta’ Kristu.
Dakinhar se[[ att simboliku [afna. Filwaqt li l-kumpanni ta’ Fran;isku xeg[lu xi tor/i, Fran;isku qata’ xag[ar Kjara. Hi xiddet libsa penitenzjali. Minn dak il-mument, ikkonsagrat lilha nnifisha kollha kemm hi lil Kristu. Kien il-bidu tat-Tieni Ordni ta’ Fran;isku. G[all-ewwel, Kjara marret filkunvent tas-sorijiet Benedittini qrib Basta. Minn hemm imxiet g[al komunitajiet monasti/i o[rajn. Il-familja tag[ha, spe/jalment missierha, riduha ter;a’ lura d-dar. Missierha baqa’ jridha ti]]ewwe;. Kemmil darba pprova jaqbadha biex je[odha lura. Wara bosta xhur, u b’ri]ultat tar-re]istenza tag[ha, l-istampa bdiet tie[u xejra o[ra. Wasal mument meta Kjara marret f’kunvent ]g[ir li l-a[wa ta’ Fran;isku organizzaw g[aliha u g[al s[abha fil-Knisja ta’ San Damjan. Ma’ Kjara ng[aqdu o[tha Anjese u xebbiet o[rajn. Bdew jg[ixu stil ta’ [ajja fqir ferm. Man-nies saru mag[rufin b[ala “In-nisa fqar”. B’differenza g[all-patrijiet Fran;iskani, li kienu jmorru minn post g[al ie[or biex jippritkaw, is-sorijiet ta’ Kjara bdew jg[ixu mag[luqin, inklu] g[aliex dak i]-]mien in-nisa bilkemm kienu jo[olmu li jg[ixu [ajja itineranti. Il-[ajja tas-sorijiet ta’ Kjara kienet mag[mula minn [idma u talb. G[al ftit ta]-]mien, l-ordni ta’ Kjara kienet immexxija minn Fran;isku nnifsu. Fl-1216, però, Kjara a//ettat ir-rwol ta’ badessa ta’ San Damjan. B[ala badessa, hi kellha awtorità akbar
Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt
biex tmexxi l-ordni minn dik li kellha meta kienet prijura, fejn allura riedet issegwi l-ordnijiet ta’ sa/erdot li jkun imexxi lkomunità. ‘Fran;isku ie[or’
Kien hemm ]mien meta xi prelati riedu li jimponu fuq lordni tag[ha regola li kienet iktar tixbah lir-Regola ta’ San Benedittu milli l-weg[diet stretti ta’ Fran;isku. Madankollu, Kjara riedet u fittxet li timita lvirtujiet u l-mod ta’ g[ajxien ta’ Fran;isku. Tant kien hekk li, kultant, bdew isej[ulha ‘Fran;isku ie[or’. Deskrizzjoni ta’ kif dawn innisa kienu jg[ixu f’dawk is-snin tal-bidu tal-moviment Fran;iskan tinsab f’kitba ta’ Jacques de Citry, Isqof Fjamming li kien ]ar l-Italja. Huwa kiteb li kien iltaqa’ ma’ numru kbir ta’ r;iel u nisa ta’ kull klassi so/jali li, “[allew kollox g[al Kristu u [arbu middinja.” L-Isqof de Citry kiteb ukoll: “Huma jsej[u lilhom infushom Fratelli Minuri u Sorelli Minuri u jgawdu stima kbira mill-Papa u l-Kardinali… In-nisa jg[ixu flimkien fi djar diversi mhux ’il bog[od mill-belt. Ma jir/ievu
Santa Kjara ta’ Assisi
xejn, i]da jg[ixu bix-xog[ol ta’ jdejhom stess. Huma jinkwetaw u jwe;;g[u jekk ji;u mfa[[rin i]jed milli jixtiequ, sew jekk mill-kjeri/i u wkoll mil-laj/i.” Faqar radikali
Kien hemm linja karatteristika tal-ispiritwalità Fran;iskana li dwarha Kjara kienet sensittiva
Il-kumpanni ta’ Fran;isku xeg[lu xi tor/i. Fran;isku qata’ xag[ar Kjara. Hi xiddet libsa penitenzjali. Minn dak il-mument, ikkonsagrat lilha nnifisha kollha kemm hi lil Kristu. Kien il-bidu tat-Tieni Ordni ta’ Fran;isku
ferm: il-faqar radikali msie[eb ma’ fidu/ja s[i[a fil-Providenza Divina. Kien g[alhekk li hija mxiet b’tant determinazzjoni. Kien ukoll bis-sa[[a ta’ dan li hija kisbet ming[and il-Papa lhekk imsejja[ Privilegium Paupertatis – privile;; li permezz tieg[u Kjara u s[abha f’San Damjan setg[u jibnu [ajjithom bla ebda proprjetà materjali. Din kienet e//ezzjoni verament straordinarja meta tqabbilha ma’ dak li kienet titlob il-li;i tal-Knisja kif kienet dak i]]mien. L-awtoritajiet tal-Knisja tal-epoka ppermettewha g[aliex
fil-mod kif kienu qed jg[ixu Kjara u s-sorelli tag[ha g[arfu qdusija evan;elika. Kjara mxiet biex saret l-ewwel mara fl-istorja tal-Knisja Kattolika li fasslet Regola miktuba. Hija ressqet din ir-Regola g[all-approvazzjoni tal-Papa, biex ti]gura l-kari]ma ta’ Fran;isku ta’ Assisi fil-komunitajiet kollha tan-nisa li jitwieldu, u li kienu di;à qed ife;;u sew fi ]mienha, li kienu jixtiequ jie[du l-ispirazzjoni tag[hom mill-e]empju ta’ Fran;isku u tag[ha. g[al pa;na 21
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
21
PERSONALITAJIET
Santa Kjara flimkien ma’ San Fran;isk ta’ Assisi, li kien sors ta’ ispirazzjoni g[aliha permezz tal-prietki tieg[u
Kjara ta’ Assisi> Riedet u fittxet li timita l-virtujiet u l-mod ta’ g[ajxien ta’ Fran;isku minn pa;na 20
Fran;isku kellu importanza fundamentali fit-triq li g[a]let Kjara. Barra li kien l-g[alliem ta’ Kjara, spe/jalment fil-bidu tal-esperjenza reli;ju]a tag[ha, Fran;isku kien ukoll [abib fratern g[aliha. Fi kliem il-Papa Benedittu XVI, il-[biberija bejn dawn i]]ew; persuni ta’ qdusija hija aspett importanti u sabi[. “Infatti, meta jiltaqg[u ]ew;t erwie[ safjin im[e;;in mill-istess im[abba g[al Alla, fil-[biberija tag[hom ma’ xulxin huma jsibu in/entiv qawwi biex jimxu ’l quddiem fit-triq talperfezzjoni. Il-[biberija hija wa[da missentimenti umani l-iktar nobbli u g[oljin li l-Grazzja Divina tippurifika u tittrasfigura,” stqarr Benedittu XVI meta tkellem fuq din il-[biberija profonda bejn ]ew; persuni fil-vja;; tag[hom lejn il-perfezzjoni Nisranija.
It-teolo;ija Fran;iskana ta’ Kjara ta’ faqar fer[an f’imitazzjoni ta’ Kristu hi evidenti fir-regola li kitbet g[all-komunità tag[ha u f’erba’ ittri li hija bag[tet lil Anjese ta’ Praga Virtujiet diversi
Kjara kienet tinkura;;ixxi u tg[in lil Fran;isku. Kienet tarah b[ala figura paterna spiritwali. Meta kien marid, lejn tmiem [ajtu, kienet tie[u [siebu. Wara l-mewt ta’ Fran;isku, Kjara baqg[et ta[dem biex tkabbar l-ordni tag[ha. Kienet tikteb ittri lil badessi fi n[awi o[rajn tal-Ewropa. Kienet ukoll tirre]isti kull attentat mill;erarkija tal-Knisja biex l-ordni tag[ha ta//etta regola li kienet tbeg[idha mill-impenn ta’ faqar radikali li hija [addnet millbidu. Kompliet issostni dan minkejja li g[addiet minn ]mien twil ta’ nuqqas ta’ sa[[a. Barra l-faqar, fil-Kunvent ta’ San Damjan, Kjara pprattikat
ukoll il-virtujiet tal-umiltà, spirtu ta’ [niena, penitenza u karità. G[alkemm kienet is-superjura, riedet li taqdi lis-sorijiet morda hija stess. Barra minn hekk, kien il-fer[ tag[ha li twettaq il[idmiet li g[an-nies normalment huma l-iktar ta’ dwejjaq. It-teolo;ija Fran;iskana ta’ Kjara ta’ faqar fer[an f’imitazzjoni ta’ Kristu hi evidenti fir-regola li kitbet g[allkomunità tag[ha u f’erba’ ittri li hija bag[tet lil Anjese ta’ Praga. Fid-9 ta’ Awwissu, 1253, ilPapa Inno/ens IV [are; dokument uffi/jali li bih ikkonferma li r-regola ta’ Kjara g[andha sservi b[ala r-regola li tiggverna l-Ordni ta’ Kjara ta’ Nisa Fqar.
Jumejn wara, fil-11 ta’ Awwissu, Kjara mietet fl-età ta’ 59 sena. Il-fdalijiet tag[ha tqieg[du f’kappella waqt li bdiet tinbena knisja biex il-fdalijiet jittie[du fiha. Il-bini tal-Ba]ilika ta’ Santa Kjara tlesta fl-1260. Fit-3 ta’ Ottubru tal-istess sena, il-fdalijiet ta’ Kjara ttie[du fiha u ;ew midfuna ta[t l-artal ma;;ur. Kanonizzata F’[ajjitha, Kjara kellha fidi kbira fil-Pre]enza Reali ta’ Kristu fl-Ewkaristija. Kien
hemm ]ew; okka]jonijiet li fihom, wi// imb wi// ma’ mer/enarji Sara/ini li kienu se jattakkaw il-Kunvent ta’ San Damjan u j[arbtu l-belt ta’
Assisi, hija wriethom isSagrament Imqaddes u huma waqfu u marru lura. :rajjiet b[al dawn, flimkien ma’ mirakli o[rajn, wasslu lillPapa Alessandru IV biex fil-15 ta’ Awwissu, 1255, jikkanonizza lil Kjara. Kienu g[addew sentejn biss minn mewtha. Sas-sena 1263, 10 snin biss wara l-mewt ta’ Kjara, l-ordni tag[ha bidlet isimha minn Ordni tan-Nisa Fqar g[al Ordni ta’ Santa Kjara. Id-de/i]joni ;iet konfermata uffi/jalment mill-Papa Urbanu IV. Madwar 600 sena wara, fl1872, il-fdalijiet ta’ Santa Kjara ;ew trasferiti g[al monument ;did fil-kripta tal-Ba]ilika ta’ Santa Kjara. Fl-1958, il-Papa Piju XII iddikjaraha b[ala l-qaddis patrun tat-televi]joni. Dan peress li meta hija kienet marida wisq biex tattendi l-quddiesa, kienet meqjusa b[ala li qed taraha u tismag[ha xorta wa[da fuq il-[ajt ta’ kamritha.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
22
TV#RADJU
06>30 06>00 08>00 08>05 09>00 09>05
Ru]arju Radio 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 19>00 21>00 22>30 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Indipendenza u Identita’ Rockna CorazonLatino Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 07:45 - Good Luck Charlie 08:05 Dog With a Blog 08:30 - Phineas and Ferb 08:55 - Phineas and Ferb 09:15 Liv & Maddie 09:40 - Aladdin and the King of Thieves 11:00 - Get Frozen 11:15 - Jessie 11:35 - Jessie 12:00 - Austin & Ally 12:25 - Phineas and Ferb 12:45- Phineas and Ferb 13:10 - Good Luck Charlie 13:35 Dog With a Blog 14:00 - Dog With a Blog 14:25 - Liv & Maddie 14:50 Liv & Maddie 15:10 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 15:35 - Win, Lose or Draw 16:00 - Mickey Mouse 16:05 - George of the Jungle 17:30 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 17:55 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:20 - Violetta 19:05 - Liv & Maddie 19:30 - Jessie 19:50 - Dog With a Blog 20:15 Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 - Austin & Ally 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art
Attack
Nickelodeon 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 -The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Avatar: The Legend of Aang 21:45 Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 iCarly 23:50 – Victorious. Jim Jam 07:15 -
Oswald 07:30
-
Fluffy
Gardens 07:40 - Noksu 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Shapes 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Woody Buddies 14:00 Snapatoonies 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 Connie the Cow 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Woody Buddies 20:15 - Kipper 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 See the Sea 22:35 - Rubbadubbers 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 Barney & Friends.
Fighting - Italia 1, 23>25
Fi New York, ]ag[]ug[ ;ie introdott fid-dinja ‘ta’ ta[t l-art’, dinja differenti immens, aktar aggressiva u ta’ ftit [niena – il-boxing illegali. Malli jid[ol f’din id-dinja jiltaqa’ ma’ persuna li mill-ewwel turi interess fih. Dan isir il-manager tieg[u u jibda j[arr;u g[all-aktar ;lidiet kbar u krudili.
TVM 07:00 – A[barijiet# rapport tat-temp 08:00 – History Hunters 08:30 – Xplahhamalhajt 08:45 – Labrats 09:15 – Xplahhamalhajt 09:30 – Gadgets 10:00 – Paq Paq Lifestyles 10:30 – L-Irkant 11:00 – Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – Madwarna 12:40 – Merlin 13:30 – Teleshopping 14:30 – Zafira 15:30 - History Hunters 16:00 – A[barijiet 16:05 – Xplahhamalhajt 16:20 – Labrats 16:45 Xplahhamalhajt 18:00 – A[barijiet 18:10 - TVPM 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - Xarabank 23:15 A[barijiet. TVM 2 07:00 – Euronews 08:00 – TVPM (r) 09:30 – Malta u lil hinn minnha 11:00 – Bijografiji 12:00 – Puree’ 13:00 – Storjografija 13:30 –Who are we? 14:30 – Spice journey 15:00 – Madwarna 15:15 – Kurrenti 16:00 – Malta u lil hinn minnha 16:15 – Tuffi[at migduma 16:45 – Pap Paq lifestyles17:15 -Starboard 17:45 – Mill-im[a]en tal-festi 18:15 – FIFA World cup 2014 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Chocolate. Film. 22:30 -Who are we? One
07:30 - One News 07:45 – Indigo 09:20 – Liquorish Daily Snippet 09:30 –One news 09:45 – Teleshopping 11:30 - Sajf 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejg[ 14:40 – Tfesfesa 15:30 – Filk/ina ma’ Malcolm 16:00 – Aqrali storja 16:20 – Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 – Maratona b’risq is-Dar tal-Providenza 20:15 – Zona Dinija 20:50 – Fresh & Funky 21:35 - Bin 61 22:30 – Id Dar tas-soru 23:30 - ONE News Smash 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r)
17:10 - Er;a’ Lura 17:50 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 – Grand lottery 20:40 – Qeg[din sew 22:00 – A[barijiet 22:30 – Poker. Raiuno 08:27 - Unomattina Estate (Jinkludi tTg 1 u r-rapport tat-temp) 11:30 - Don Matteo 4 – Merca preziosa 13:30 – Telegiornale 14:00 - TG1 Economia 14:05 - SOAP Legàmi 15:00 - Capri 16:50 - Parlamento Telegiornale 16:54 Previsioni sulla viabilita` 17:00 - TG 1 17:10 - Che tempo fa 17:15 - Estate in diretta 18:50 - Dallo Studio 2 di Napoli Reazione a Catena 20:00 – Telegiornale 20:30 - Diario Mondiale 21:30 – Air force one. Film 23:40 – Notti mondiali 01:10 - Tg1 notte 01:45 – Speciale cinematografo 02:35 - Sottovoce. Raidue 07:40 -
Revenge Identità 08:20 - Le Sorelle McLeod 09:00 - Tutta colpa della Luna 09:45 - Pasión Prohibida 10:30 Tg2 Insieme Estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie Le grandi pulizie 13:00 TG2 Giorno 13:30 - TG 2 Eat Parade 13:50 - TG 2 Sì, Viaggiare 14:00 - Detto Fatto Mix 15:30 – Army wives 17:00 Dribbling Mondiale 17:50 - TG 2 Flash 17:48 - Meteo 2 17:50 – Player 17:50 TG Sport 18:15 - TG 2 18:45 - Il commissario Rex – foto perfette 20:30 - TG2 20.30 21:00 - LOL :-) 21:10 Elementary – il mandante 22:45 - Blue Bloods 23:35 - TG 2 23:50 – Premio letterario La giara 00:35 - Parlamento Telegiornale 00:50 - Hawaii Five-0 01:40 - Stracult 01:50 -Videocomica. Raitre 08:00 - Serena Bortone Agorà Estate 10:00 - Parlamento Spaziolibero 10:10 – Film.I due figli di trinitá 12:00 – TG3 12:15 - La Signora del West 13:05 – Kilomangiaro album 13:15 - Il tempo e la Storia 14:00 - TG Regione 14:50 TGR Piazza Affari 14:55 - TG3 LIS 15:05 – Tour de France 17:30 – Tour
replay 18:00 - Geo Magazine 2014 18:55 - Meteo 3 19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 – Blob 20:10 - Ai confini della realtà Il desiderio dei desideri 20:35 - Un posto al sole 21:05 – Spagetti house. Film 23:00 - TG3 Linea notte estate 23:32 - Meteo 3 23:40 - Radici, l’altra faccia dell’immigrazione Edizione 2014 – Senegal 00:40 - Magazzini Einstein 01:20 - Fuori Orario 01:20 – Il silenzio del mare. Film. Canale 5 08:46 – Piccoli intriganti. Film 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # Meteo.It 13:41Beautiful 14:10 – Cuore ribelle 14:44 – Uomini e donne e poi 16:10 – Le tre rose di Eva 17:10 – Un amore di nonna 19:00 - Il Segreto 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Paperissima sprint estate 21:11 – Due settimane per innamorarsi 24:00 – Hit the road man 00:30 - Tg 5# Rassegna # Meteo.It 00:45 - Paperissima sprint estate 01:05 – Uomini e donne e poi. Italia 1 08:35 – A-Team 09:40 – Deadly 60 10:50 – La furia della natura 2 11:25 – L’aqua e i suo pericoli 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 14:05 – I Simpson 14:30 – Futurama 14:55 – Nikita 16:40 – The O.C.I. 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – Person of interest 21:10 – 12 rounds. Film 23:25 – Fighting. Film 01:30 – La casa degli assi 02:20 - Sport mediaset. Rete 4 08:15 –
Distretto di polizia 10:45 Ricette di famiglia 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Detective in corsia 12:55 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:32 – My Life 16:00 – Il marchese del grillo. Film 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Ieri ee oggi in TV 19:55 – Tempesta d’amore 20:30 - Il segreto 21:15 – Febbre dal cavallo – La mandrakata. Film 23:30 – Sessomatto. Film 01:40 – Tg4 night news 02:05 – Sensi. Film1973.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
23
TV#RADJU F Living
07:00 – Teleshopping 08:00 – Drama 09:00 - Nintrefa L’Fuq 10:00 - Jien u Int 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 – Teleshopping 16:00 - Fil-Gnien ma’ Melo 16:30 - Madagascar 18:00 – Teleshopping 20:30 - Belle Donne 23:30 - F Living Show 01:30 Teleshopping Go Stars 07:25: Andrew Lloyd Webber 50th anniversary 08:50 – John Grisham’s: The rain maker 11:00 – In plain sight 11.45 The office 12:15 – Pacific rim 14:25 – The ghost 16:35 – Total recall 18:30 World war Z 20:30 – The office 21:00 The saint 23:00 – The office 23:25 – Serangon road 00:25 – Perfect sense 01:55 – John Grisham’s: The rainmaker 04:05 - Andrew Lloyd webber’s 50th anniversary. 05:30 – The
Ghost
Mediaset Italia 07:35 - Carabinieri 08:30 - I Cesaroni II 09:25- Le tre rose di Eva 10:10 Squadra antimafia: Palermo oggi 11:01 Centovetrine 11:25 - Centovetrine 11:50 - Uomini e donne 12:50 - Avanti un altro 13:40 - Vivere III 14:05 - I Cesaroni II 15:00 - Casa Vianello 15:25 - Casa Vianello 15:50 - Carabinieri 16:40 Ricette all’Italiana 17:10 - Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 - TG5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 Le tre rose di Eva 21:25 Uomini e donne 22:25 -
Colorado 23:20 - Vite In Apnea 23:45 -Torte D’Autore BBC Entertainment 07:30 - The Large Family 07:40 Bobinogs 07:50 - Teletubbies 08:15 The Weakest Link 09:00 - My Family 09:30 - Come Fly with Me 10:00 EastEnders 10:30 - Doctors 11:00 - A Farmer’s Life for Me 11:50 - India With Sanjeev Bhaskar 12:40 - Come Fly with Me 13:10 - My Family 13:40 - Fawlty Towers 14:15 - EastEnders 14:45 Doctors 15:15- A Farmer’s Life for Me 16:05 - India With Sanjeev Bhaskar 16:55 - My Family 17:25 - The Weakest Link 18:10 - Keeping Up Appearances 18:40 - Doctors 19:10 - The World’s Worst Place to Be Gay? 20:00 - Jam and Jerusalem 20:30 - Fawlty Towers 21:00 - Sherlock Holmes and the Case of the Silk Stocking 22:40 - Live at the Apollo 23:25 - Bedlam MGM Movie 07:15 - Romantic
Comedy 08:55 Desperate Moves 10:35 - Strictly Business 11:55 - The Fantasticks 13:20 MGM’s Big Screen 13:35 - A Family Thing 15:25 - Beat Street 17:10 - Joey 18:45 - Good Boy! 20:10 - Electric Dreams 21:45 - MGM’s Big Screen 22:00 - Once Bitten 23:30 - Love Bites Diva Universal 06:00 - Ironside 06:55 - Wolff’s Turf 07:55 - McBride: Dogged 09:28 Kilokalorie 09:50 - Ironside 10:50 -
Quincy, M.E. 11:45 - Great Women 12:00 - McBride: Requiem 13:33 - Fede Cieca 13:50 - ER 14:50 - JAG 15:50 Quincy, M.E. 16:45 -Great Women 16:55 - McBride: Semper Fi 18:31 Great Women 18:50 - JAG 19:50 Quincy, M.E. 20:50 - Great Women 21:05 - ER 21:58 - ER 22:55 - Mystery Woman. Discovery Channel 07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: Louisiana 08:10 - Man, Woman, Wild: Scottish Highlands Peril 09:05 - Gold Rush: Twist of Fate 09:55 - Extreme Engineering: NASA 10:50 - How Do They Do It?: Rescue Services; Rotating Boat Parachutists 11:15 How Do They Do It?: Monster Digger, Submarine, Beer Car 11:40 - Wheeler Dealers: Morris Minor Traveller 12:35 - Ultimate Car Build-Off: Hill-Climbing Hearse 13:30 - Overhaulin’: 1964 Oldsmobile Dynamic 88 14:25 - How We Invented the World: Planes 15:20 - How We Invented the World: Skyscrapers 16:15 - How We Invented the World: Cars 17:10 - Storage Wars Canada: Northern Lights; Northern Fights 17:40 - Storage Hunters: Big Money, No Whammies 18:05 - Flip Men: Bombs Away 18:35 Baggage Battles: Shock & Awe 19:00 How It’s Made: Dream Cars: Porsche 911 19:30 - How It’s Made 20:00Curiosity: The Devil’s Triangle 21:00 Curiosity: How Will the World End? 22:00 - Alien Mysteries: Stephenville Lights 23:00 - The Unexplained Files
07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 15>30 16>30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20.10 20>40 21>30 22>05 23>00
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 10:30 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 11:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 12:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 13:15 Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 14:35 - FIFA Under 17 World Cup Football 15:45 - Live: FIFA Under 17 World Cup Football 18:00 - Live: FIFA Under 17 World Cup Football 21:00 - WATTS 21:30 Timbersports 22:00 - Timbersports 22:30 – Boxing. Eurosport 2 07:00 -
UEFA Under-21 International Championship Futsal 08:00UEFA Under-21 International Championship Futsal 09:00 - Freestyle Skiing 09:45 Freestyle Skiing 10:30 - Judo 11:00 UEFA Under-21 International Championship Futsal 12:00 - Live: UEFA Under-21 International Championship Futsal 13:30 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 14:00 - Live: UEFA Under-21 International Championship Futsal 15:30 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 16:00 - Live: UEFA Under-21 International Championship Futsal 17:30 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 18:00 - Live: UEFA Under-21 International Championship Futsal 19:30 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 20:15 - ISU Grand Prix, Figure Skating 20:45 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 21:45 - FIS World Cup Alpine Skiing 22:15 Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 23:30 - Fight Club
Simpati/i
– NET Television, 13>00
L-episodju tal-lum jismu ‘Slaleb’ b’kitba ta’ John Suda u Joe M. Farrugia. Fil-parro//a jkun se jsir pageant ta’ ]mien il-:img[a l-Kbira u l-Kappillan ifittex l-g[ajnuna ming[and Dora, i]da jsibha ming[and [addie[or. Carmen ting[aqad mal-kor tal-parro//a. Walter jiskanta lil kul[add bl-attitudni tieg[u li xejn ma tkun b[al tas-soltu. Is-su;;etti li titkellem dwarhom Lorrie fuq ix-xog[ol dejjem ikunu marbutin mat-trobbija tat-trabi. Is-Sur Agius ja[sad lil kul[add waqt ]jara g[al g[arrieda fl-uffi//ju ta’ ABS Auditors. X’ji;ri?
NET News Chit Chat Chill Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Telebejg[ F’Ba[ar Wie[ed Telebejg[ NET News Chill NET News Replay Flusek NET News Drama NET News
FOX Sport Europe 06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 - Major League Baseball 09:30 - MLB Whiparound 10:30 NASCAR Race Hub 11:30- MLB 162 12:00 - PGA EuroPro Tour Golf 14:00 - Major League Baseball 16:30 - MLB Whiparound 17:30 NASCAR Race Hub 18:30 - MLB 162 19:00 - Boxing 20:30 - Bass Fishing 21:30 - MLB Whiparound 22:30 - MLB Whiparound 23:30 – Boxing. GO sports 1 07:00 – Best of Football 2013#2014 09:00 – FIFA Futbol Mundial 477 09:30 – Best of Football 2013#2014 Live: 11:30 – PGA European Tour – Aberdeen Asset
management Scottish Open – day 2 19:30 - The championships – Wimbledon 2014 – Men’s Invitational final 21:30 – Best of Football 2013#2014 23:30 – Best of Football 2013#2014 GO sports 7 07:00 – Vincennes Horseracing 09:15 – The Championship – Wimbledon 2014 – day 5 16:30 – Best of football 2013#2014 18:30 – Best of football 2013#2014 20:30 – PGA European |Tour – Aberdeen Asset Management Scottish Open – day 2 04:30 – FIFA Futbol Mundial 477. GO sports 8 09:00 – Vincennes Horseracing 11:15 – The Championship – Wimbledon 2014 – day 5 18:30 – Best of Football 2013#2014 20:30 – Best of Football 2013#2014 22:30 – PGA European Tour – Aberdeen Management Scottish Open – Day 2. 06:30 – FIFA Futbol Mundial 477. Malta Stars 08:00 – Malta
Rugby Football Union Kavallieri v Overseas (r) 09:35 – FXDD FMA 2013-14 – KO Santa Lucija v Fgura (r) 10:50 – BOV Premier League 2013 – 14 Mosta v Birkirkara (r) 12:45 – Melita GFA 1st Division 2013 – 14 Skvw V Nadur (r) 14:30 – Football nurseries (r) 15:05 – Men’s MHA Cup 2013 – 14 Aloysians v Phoenix (r) 16:25 – Malta Basketball Association Depiro v Hibs (r) 17:45 – Malta Rugby football union Kavallieri v Overseas (r) 19:20 – Football nurseries (r) 19:55 – Melita GFA 1st division 2013 – 14 SKVW v Nadur (r) 21:40 – BOV Premier league 2013 – 14 Mosta v Birkirkara (r) 23:35 – Men’s MHA Cup 2013 – 14 Aloysians v Phoenix (r).
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
24
LOKALI
G[ajnuna lil 123 familja u 253 tifel u tifla Is-servizz Home-Start Malta li jifforma parti mill-A;enzija Appo;; u li jipprovdi g[ajnuna f’waqtha lill-familji bi tfal ]g[ar, s’issa di;à ta g[ajnuna lil 123 familja u lil 253 tifel u tifla. Dan [are; waqt it-tnedija tarrapport biennali ta’ Home-Start Malta g[as-sentejn li g[addew kif ukoll fit-tnedija tal-logo l-;did. Home-Start Malta twaqqaf fissena 2006 permezz tal-A;enzija Appo;; li g[andha b[ala sponsors lil Vodafone Malta
Foundation, li :emma Mifsud Bonnici hi /-Chairperson tag[ha; u HSBC Malta Foundation, li Kate Gonzi hi /-Chairperson tag[ha. Alfred Grixti, il-Kap E]ekuttiv tal-Fondazzjoni g[as-Servizzi tasSocial Welfare, qal li Home-Start Malta wettaq [idma b’su//ess permezz ta’ voluntieri li jg[inu lil familji vulnerabbli u anke lil familji li jkollhom b]onn g[ajnuna g[al perijodu partikulari.
Catherine Fleri Soler, ilManager tas-Servizzi tal-Appo;; u Chairperson tal-Kumitat HomeStart Malta, qalet li din l-organizzazzjoni li ilha mwaqqfa tmien snin, qieg[da dejjem tikber. Hi qalet li anke n-numru ta’ voluntieri li joffru s-servizzi tag[hom qed ji]died u s-sena li g[addiet ilvoluntieri la[qu l-31 persuna. Sentejn ilu dan is-servizzi beda jing[ata f’G[awdex ukoll permezz ta’ Home-Start Gozo.
Jaquiline Vella, l-organizzatri/i ta’ Home-Start Malta, qalet li huma jipprovdu g[ajnuna lil familji vulnerabbli li dejjem ikollhom b]onn xi tip ta’ g[ajnuna kif ukoll servizz lil familji o[ra li jsibu ru[hom f’/irkostanzi diffi/li u jkollhom b]onn l-g[ajnuna g[al perijodu spe/ifiku. Fost l-o[rajn, Home-Start Malta pprovda g[ajnuna permezz ta’ tliet voluntieri lil familja li kellha tewmin u li ma kellhiex appo;;, u g[alhekk kienet sabet ru[ha f’diffikultajiet u b’moral baxx. Illum din il-familja qamet fuq saqajha u dalwaqt mhux se jkollha b]onn aktar g[ajnuna. Doris Schriha, voluntiera ta’ Home-Start Malta, tkellmet dwar l-esperjenza tag[ha fix-xog[ol volontarju mal-familji fil-b]onn. Tkellmu wkoll :emma Mifsud
Bonnici u Kate Gonzi b[ala Chairpersons ta]-]ew; fondazzjonijiet li jg[inu lil Home-Start Malta. Wara l-voluntiera pre]enti ng[ataw token ta’ tifkira g[asservizz tag[hom.
Naffrontaw id-dyslexia b’ottimi]mu Petizzjoni biex l-Università ta’ Malta tikkunsidra modi o[rajn dwar kif isiru e]amijiet g[al min hu bil-kundizzjoni tad-dyslexia L-Ispeaker tal-Kamra tarRappre]entanti An;lu Farrugia appella li s-so/jetà m’g[andhiex t[ares lejn min hu dyslexic b’xetti/i]mu i]da b’ottimi]mu g[ax xorta jista’ jag[ti kontribut siewi fil-komunità. F’laqg[a li kellu ma’ membri mid-Dyslexic Teens Dialogue Group fil-Kamra tal-Kumitati din il-;img[a, l-Ispeaker tal-Kamra tar-Rappre]entanti An;lu Farrugia qal li d-dyslexia hi kundizzjoni li tolqot lil dak li jkun meta ji;i biex jaqra u jikteb. LIspeaker qal li din il-kundizzjoni m’g[andhiex tkun ta’ xkiel g[al min jixtieq ikollu karriera, anki dik politika fil-Parlament. Hu fakkar li l-edukazzjoni g[andha tkun l-ixprun g[al min ibati bid-dyslexia u appella lil min g[andu din il-kundizzjoni biex ma jaqtax qalbu. An;lu Farrugia fisser kif hu ltaqa’ ma’ diversi persuni f’karigi g[oljin li huma dyslexic u g[alhekk inkora;;ixxa lill-membri f’dan il-grupp biex jaffrontaw id-dyslexia b’kura;;. Id-Dyslexic Teens Dialogue Group twaqqaf tliet snin ilu minn grupp ta’ studenti, g[alliema u ;enituri bl-iskop li jqajjem i]jed g[arfien dwar din il-kundizzjoni li llum tolqot lil [afna nies. Student li jag[mel parti minn dan il-grupp spjega li hu u persuni b[alu jsibu diffikultajiet meta ji;u
biex jag[mlu e]amijiet formali. G[aldaqstant saret petizzjoni, iffirmata minn nies dyslexic, qraba u [bieb tag[hom, biex lUniversità ta’ Malta tikkunsidra modi o[rajn kif isiru e]amijiet g[al min g[andu din il-kundizzjoni. Fosthom e]amijiet orali. Il-petizzjoni kienet ippre]entata lill-Ispeaker An;lu Farrugia, li po;;ieha fuq il-Mejda tal-Kamra fis-seduta tal-biera[ filg[axija. :enitur ta’ persuna li hi dyslexic apprezzat l-appo;; li qed jag[ti l-Ispeaker fil-Parlament u qalet li
studenti dyslexic la[qu fejn la[qu g[ax kellhom min jg[inhom u jinkora;;ihom biex qatt ma jaqtg[u qalbhom. L-Ispeaker An;lu Farrugia ssu;;erixxa li jsir seminar g[allmembri parlamentari sabiex qabel ma jsir dibattitu dwar is-su;;ett fil-Parlament, ikunu ppreparati [alli fl-interventi tag[hom jo[or;u bl-a[jar ideat u inizjattivi g[all-;id ta’ min hu dyslexic u g[as-so/jetà ;enerali. Matul il-laqg[a tqajmu aktar su;;erimenti, fosthom li jing[ata appo;; li min hu dyslexic i]da joqg[od lura u jibqa’ sieket, kif ukoll biex issir pressjoni fuq ilGvern [alli jindirizza l-[ti;iet ta’ min hu b’din il-kundizzjoni llum qabel g[ada ming[ajr ebda [ela ta’ [in.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
9
9
10
11
12
13
14
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Ftit qawwi g[al qawwi mill-Majjistral BA{AR Qawwi IMBATT Baxx mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 27˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 508.9 mm IX-XEMX titla’ fis-05.54 u tin]el fit-20.21
Il-[amest ijiem li ;ejjin
15
16
IL-:IMG{A L-og[la 28˚C L-inqas 21˚C
IS-SIBT L-og[la 28˚C L-inqas 21˚C
IL-{ADD L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
IT-TNEJN L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
IT-TLIETA L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
9
9
9
9
Temperaturi fi bliet barranin 17
Mimdudin> 5. u 6. Inkella (10) 6. Ara 5 7. Qasma 10 u 11. :abra ta’ kitba (poe]iji) (10) 11. Ara 10 12 u 14. G[ajnuna, daqqa t’id (10) 14. Ara 12 16. Li mhux wiesa’ daqs l-ie[or (5) 17 u 18. Ftehim g[al waqfien mill-;lied (10) 18. Ara 17
18
Weqfin> 1. Renju (6) 2. Timbru skolpit li j[alli marka fl-in/ira (6) 3. Isem ta’ ra;el li j[obb ’l Alla (6) 4. Post fejn jitkabbru x-xtieli g[a]-]rierag[ (6) 8. Hu nnifsu, kollu kemm hu (5) 9. {xuna (5) 12. G[andu s-setg[a jiddefendi l-kaw]i filqorti (6) 13. Min i[obb ja[qar (6) 14. Tnaqqas il-karti (6) 15. Hekk ikun l-attur li jag[mel il-parti talma[bub (6) Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5 u 6. A//ettajna; 7. A[dem; 10 u 11. Barba;anni; 12 u 14. Kumpraturi; 16. Eqreb; 17. Son]a; 18. Taret. Weqfin> 1. Taqqab; 2. Sta[ba; 3 u 14. Atte;;amenti; 4; Banali; 8 u 12. Prima klassi; 9. Indum; 13. Raqqad; 15. Insett.
Sudoku Bejn [afifa u moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 30˚C xemxi, Al;eri 29˚C xemxi, Amsterdam 16˚C imsa[[ab, Ateni 34˚C xemxi, Li]bona 30˚C xemxi, Berlin 27˚ xemxi, Brussell 19˚C imsa[[ab, il-Kajr 38˚C xemxi, Dublin 18˚C imsa[[ab, Kopen[agen 29˚C xemxi, Frankfurt 14˚C xita, Milan 25˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 29˚C xemxi, Londra 21˚C imsa[[ab, Madrid 27˚C xemxi, Moska 14˚C imsa[[ab, Pari;i 17˚C imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C xemxi, Ruma 24˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 32˚C xemxi, Tripli 35˚C xemxi, Tune] 28˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 20˚C imsa[[ab, Zurich 13˚C xita, Munich 13˚C xita, St. Petersburg 15˚C imsa[[ab, Stokkolma 27˚C
Tag[rif Heritage Malta tba[[ar lejn Filfla Wara s-su//ess li kellha f’attività simili li organizzat dan la[[ar, Heritage Malta se ter;a’ ssalpa nhar it-13 ta’ Lulju g[al inizjattiva li g[andha tkun ta’
interess g[al dawk kollha li g[andhom g[al qalbhom ilwirt naturali u kulturali u lba[ar ta’ Malta, u jixtiequ jitg[allmu iktar filwaqt li jirrilassaw. L-a;enzija se torganizza dik li qed issej[ilha ‘Filfla – Geological and Historical Cruise’ li se tkun tikkonsisti f’;ita minn Tas-Sliema salg]ira ta’ Filfla, li tinsab 5km bog[od mill-kosta finNofsinhar ta’ Malta. L-attività se tkun immexxija mill-kuratur anzjan fil-qasam tal-;eolo;ija u l-istudji ambjentali u kuratur mill-qasam storiku. Bit-tluq mix-xatt ta’ Tas-Sliema id-dg[ajsa mbag[ad tba[[ar madwar inna[a t’isfel ta’ Malta u tg[addi minn [dejn ir[ula tassajjieda, aspetti ;eologi/i, fortifikazzjonijiet u siti arkeolo;i/i. Abbord, dawk li jattendu se jing[ataw ikel u xorb [afif filwaqt li mar-ritorn wie[ed se jkun jista’ jin]el jg[um.
Il-biljetti jistg[u jinkisbu mis-siti u l-mu]ewijiet kollha ta’ Heritage Malta kif ukoll mis-sit elettroniku http : ##shop . heritagemalta . org . Il-postijiet huma limitati. G[al iktar informazzjoni wie[ed jista’ j/empel 23954242, i]ur is-sit elettroniku ta’ Heritage Malta jew isegwi l-pa;na ta’ Heritage Malta fuq Facebook. L-ewwel anniversarju ta/-/entru pastorali fil-Qrendi Nhar il-{add li ;ej 13 ta’ Lulju, ja[bat l-ewwel anniversarju mill-ftu[ ta/-/entru ‘Qalb ta’ :esù’ fil-parro//a talQrendi. G[al din l-okka]joni
;ie mistieden Monsinjur Isqof Aw]iljarju Charles Scicluna biex jikkon/elebra fil-quddiesa ta’ ringrazzjament illum il:img[a, fis 6.30 p.m. fi//entru parrokkjali. Kul[add mistieden jattendi. Nhar il-{add li ;ej se jkun hemm il-mobile blood donation unit fi/-/entru pastorali talQrendi. Il-[in g[all-g[oti tad-demm ikun mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Hu mitlub li min ikun se jag[ti d-demm jie[u mieg[u l-karta tal-identità.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
Negozju g[all-bejg[
NEGOZJU li jmexxi tajjeb b’ditti stabbiliti sewwa ta’ ikel u xorb. Min hu interessat jikteb lil P.O. Box 289 Medialink, Triq Herbet Ganado, Tal-Pietà.
KLASSIFIKATI G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
Il-{amrun
GARAXX jew store, pied tul u 24 pied bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
115-il wisa’,
Limiti tar-Rabat
}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. ?emplu 99428000.
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra
tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000. AVVI}I
Fniek g[all-ikel
?EMPLU 21809761 wara l-4 p.m. jew 27807314 wara t-8 p.m.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. G{ALL-BEJG{
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera,
lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
}ew; sufanijiet
2 seater tal-;ilda, kulur cream u f’kundizzjoni tajba [afna, moderni, 160cm x 86cm. Prezz € 400 g[at-tnejn. ?emplu 21234521 jew 79225975.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti u xog[ol ta’ printing bl-ir[is [afna. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
27
SPORT
Ti;rijiet tar-regatta g[a]-}g[a]ag[
FUTBOL LOKALI
L-G[aqda Regatta Nazzjonali se torganizza regatta g[a]]g[a]ag[ bl-isem Regatta Youths. Din hi l-14-il edizzjoni u din id-darba aktar minn qatt qabel it-ti;rijiet ser jinkludu letajiet kollha sa massimu ta’ ]g[a]ag[ li jkunu twieldu mill-1 ta’ Jannar 1996 il-quddiem. Dawn ir-Regatti qed jigu organizzati ta[t il-patron/inju talKunsill Malti g[all-isport. Din is-sena r-Regatta Youths se issir b’format ;did billi ssir Regatta wa[da, f’post wie[ed b’[ames ti;rijiet. Dawn ikunu ta’ b’erbg[a imqadef, talkajjikk, tal-pass b’]ew; imqadef, fregatina u ta’ b’erbg[a. Id-distanza hija ta’ kwa]i nofs korsa tat-ti;rijiet li jsiru fil-festi tal-Vitorja u jum il{elsien, ftit il-fuq min 500m. L-ewwel attività se ssir is-Sibt 12 ta’ Lulju mill-5pm sat-8pm fil-bajja tar-Rinella fil-Kalkara.
I/-Champions Valletta komplew isa[[u l-iskwadra meta akkwistaw lill-attakkant ta’ Pieta` Hotspurs Raphael Alain Kooh Sohna li g[andu 24 sena. Sohna hu plejer mill-Kamerun u l-ista;un li g[adda spi//a flewwel post fil-lista tal-aqwa skorers fil-Kampjonat talEwwel Divi]joni bi 28 gowl waqt li kien strumentali biex Pieta` kisbu l-promozzjoni g[all-Premier. Huwa kien anke onorat waqt is-serata tal-MFA Awards li saret ftti tal-jiem ilu. Valletta fittxew g[alqu l-ftehim biex Sohna jkun jista’ jilg[ab mag[hom nhar it-Tlieta kontra Qarabag tal-A]erbaijan
Shields jibqa’ ma’ Xewkija L-attakant ta’ 31 sena Dene Shields ;edded il-kuntratt b’sena o[ra ma/-Champions G[awdxin Xewkija Tigers. Shields ilu g[all-a[[ar sentejn fil-qu//ata tal-aqwa skorers f’G[awdex u plejer importanti g[at-Tigers. L-Isko//i] fil-passat lag[ab ma’ diversi klabbs u g[al tliet snin, bejn l-2000 u l2003, kien ukoll fuq il-kotba ta’ Sunderland li madankollu dejjem sellfuh lil klabbs o[ra. Shields wasal f’pajji]na fl2010 meta ng[aqad ma’ {amrun S. fil-Kampjonat Premier.
Kooh Sohna jing[aqad ma’ Valletta Matthew Mamo
f’log[ba mi/-Champions League. Barra minn hekk Valletta kkonfermaw li Mifsud Triganza kien misluflil Balzan, Dyson Falzon re;a’ mar b’self ma’ Mosta d-difensur internazzjonali Malti Steve Borg iffirma kuntratt ta’ sentejn mal-klabb millAfrika t’Isfel Platinum Stars. Fil-jiem li g[addew Borg kellu offerta mill-klabb ?iprijot ta’ Anorthosis Famagusta b’rapporti f’?ipru sa[ansitra jg[idu li se jag[]el dan it-tim. Madankollu d-difensur ta’ Valletta a//etta l-offerta talklabb Afrikan biex g[all-ewwel darba se jkun qed jilg[ab barra minn Malta.
Raphael Kooh Sohna mistenni jiddebutta ma’ Valletta fi/-Champions League
Guerrero u Gockard Sitt akkwisti g[al Marsa servizzi ta erba plejers o[ra }urrieq FC [abbru li d difen Heatcliff Schembri Ivan Casha sur Dino Bonnici se jqatta l ma’ Balzan ista;un li ;ej b self mal klabb Matthew Sciortino u Warren -
’
Il-Kolombjan, Oscar Dario Guerrero Alvarado mistenni jer;a’ jilg[ab fil-Kampjonat Premier din id-darba ma’ Balzan. Matul l-ista;un li g[adda Guerrero lag[ab ma’ Vittoriosa Stars u [alla impressjoni tajba tant li f’Jannar kien qed jinteressa lil diversi klabbs lokali fosthom Hibernians. Sorsi infurmati sew ikkonfermaw ma’ dan il-;urnal li Guerrero se jasal f’Malta fil-jiem li ;ejjin u jiffirma mal-iskwadra ta’ Oliver Spiteri, l-istess kow/ li [adem mieg[u l-ista;un li g[adda. Balzan mistennija j[abbru
b’mod uffi/jali wkoll l-akkwist ta’ Lylian Gockaba Gockard, attakkant ta’ 19-il sena li sa sena ilu kien captain tat-tim ta[t id19-il sena ta’ Paris St. Germain fi Franza. Gockard fl-a[[ar jiem kien bi prova u lag[ab ukoll il-log[ba ta’ [biberija bejn Balzan u Valletta. Huwa skurja l-gowl wa[dieni ta’ Balzan fit-telfa ta’ 3-1. G[al Valletta skorjaw Denni Rocha dos Santos, Ian Zammit u Jean Pierre Mifsud Triganza. Propju dan tal-a[[ar, ing[aqad ma’ Balzan wara li fl-a[[ar jiem kien vi/in [afna li jiffirma ma’ }ebbu; Rangers i]da t-trasferiment falla fl-a[[ar.
’
’ -
-
ta’ Marsa FC. Fl-ista;un li g[adda Dino, li g[al xi ]mien matul il-karriera tieg[u kien ukoll il-captain ta’ }urrieq, kien misluf lil Mqabba FC fejn jilg[ab ukoll [uh Mauro. Dino hu t-tifel ta’ Ninu Bonnici, mag[ruf a[jar b[ala ‘r-Rajma’, eks plejer ta’ }urrieq fis-snin 80, snin tad-deheb g[allklabb. Intant Marsa FC xtraw ukoll tal-midfielderir-release attakkant ta’ 31 sena Glenn Bonello ming[and }urrieq FC. Bonello ilu g[all-a[[ar sena u nofs ma’ }urrieq u lag[ab ukoll g[al St. George’s, Senglea, Floriana FC, Balzan u Victoria Hotspurs. Minbarra dawn l-akkwisti, Marsa assiguraw ukoll is-
’
,
, ,
Chircop. Dan ukoll se jkun ritorn g[al Ivan Casha u Warren Chircop ma’ Marsa. Deanov ma’ {amrun
{amrun Spartans li din issena se jkunu qed jila[gbu fitTieni Divi]joni ikkonfermaw g[al sta;un ie[or lill-midfielder Bulgaru b’/ittadinanza Maltija Martin Deanov. Deanov li g[andu 34 sena filpassat lag[ab ma’ Pieta` Hotspurs, Marsaxlokk, Balzan u B’Bugia St. Peters. Huwa kellu wkoll esperjenzi o[ra filBulgarija ma’ FC Hebar Pazardzhik, FC Belasitsa Petrich kif ukoll esperjenza mat-tim Nazzjonali Bulgaru ta’ ta[t il-21 sena.
MFA
Imnedija l-Goal Card g[all-partiti tal-Euro 2016 F’konferenza tal-a[barijiet lMFA nediet il-Goal Card li tista’ tinxtara mill-pubbliku g[all-partiti f’Ta’ Qali mirrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[allEuro 2016. Dawk li fil-passat xtraw ilGoal Card g[all-partiti mirrawnd ta’ kwalifikazzjoni tatTazza tad-Dinja tal-2014 se jing[ataw skont ta’ 10%. Barra minn hekk, il-prezz talGoal Card g[at-tfal se jkun inqas minn dak li kien fil-passat u se jkun hemm anke ro[s fuq il-prezz tal-biljetti tat-tfal filMillennium Stand u fis-South Stands. L-adulti li jixtru l-Goal Card tal-West Stand C
jiffrankaw €40 filwaqt li dawk li jixtruha g[all-Millennium Stand jiffrankaw €28 u g[asSouth Stand jiffrankaw €22. Ittfal li jixtru l-Goal Card g[allWest Stand C jiffrankaw €15 u jekk jixtruha g[all-Millennium Stand jiffrankaw €5 u g[asSouth Stand jiffrankaw €3. Minn din is-sena se jkunu disponibbli Goal Cards u biljetti g[al tfal li jridu joqg[odu filWest Stand. Il-Goal Card bdiet tinbieg[ mill-biera[ stess u se tibqa’ tinbieg[ sal-31 ta’ Awwissu. Il-biljetti g[all-partiti kontra n-Norve;ja u l-Italja, li se jintlag[bu fl-10 u fit-13 ta’ Ottubru
se jibdew jinbieg[u fid-9 ta’ Settembru. Wie[ed jista’ jixtri l-Goal Card billi jmur l-uffi/ini talMFA fit-tieni sular talMillennium Stand bejn id-9am u s-7pm jew inkella jixtriha missit www.mfa.com.mt/en/register_goal_card.htm. Il-prezzijiet tal-Goal Card huma dawn: Adulti - West C Stand - €90, Millennium Stand - €50, South Stand - €30 Tfal (U12) - West C Stand €45, Millennium Stand - €25, South Stand - €10 Dawk li jakkwistaw il-Goal Card jid[lu bi/-/ans li jirb[u
diversi rigali fosthom Season Ticket g[all-partiti talKampjonat BOV Premier, flokk tat-tim nazzjonali iffirmat millplejers, sena s[ubija fil-Pixxina Nazzjonali f’Ta’ Qali, Goal Card b’xejn, Tour b’xejn malgrawnd ta’ Ta’ Qali jew inkella /-/ans li jie[u ritratt mat-tim nazzjonali. Il-programm tal-log[ob f’Malta hu dan: 10-10-2014 Malta v Norve;ja 13-10-2014 Malta v Italja 12-6-2015 Malta v Bulgarija 6-9-2015 Malta v A]erbaijan 13-10-2015 Malta v Kroazja Il-prezzijiet tal-biljetti g[all-adulti partiti f’Ta’ Qali se
jkunu hekk: Italja: West Stand C - €50, Millenium Stand - €30, North Stand - €20, South Stand - €20 Kroazja: West Stand C - €20, Millenium Stand - €12, North Stand - €10, South Stand - €8 Norve;ja: West Stand C €20, Millenium Stand - €12, North Stand - €10, South Stand - €8 Bulgarija: West Stand C €20, Millenium Stand - €12, North Stand - €10, South Stand - €8 A]erbaijan: West Stand C €20, Millenium Stand - €12, North Stand - €10, South Stand - €8
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
28
SPORT
EUROPA LEAGUE II LEG I ROUND
In/ertezzi ta’ Murcia jeliminaw lil B’Kara BIRKIRKARA …..................1 DIOSGYOR............................4
B’Kara: Murcia, Vukanac, Moreno, R. Scicluna, P. Fenech, R. Camenzuli, J. Zerafa, E. Agius (Ledesma 46’), E. Herrera, T. Vella (K. Zammit 84’), L. Grech (Omeru 64’) Diosgyor: Antal, Husic, Kadar, W. Alves, Okuka, Debreceni (Marjanovic 71’), Gosztonyi, Bori (Nikhazi 71), Elek, Bacsa (Barczi 61’), Grumic Imwissija: Kadar (D) Skurjaw: Elek 30’ , Husic 62’,
Barczi 66, Marjanovic 90+1 (D); Camenzuli 44’ (B) Referee: P. Radovanovic (Montenegro)
In/ertezzi tal-gowlkiper ta’ B’Kara Murcia, wittew it-triq g[al Diosgyor li jkunu huma li jikkwalifikaw g[at-tieni round b’reb[a 4-1 f’Ta’ Qali u 6-2 aggregate anke jekk ir-ri]ultat a[[ari hu xi ftit kiefer i]]ejjed mat-tim ta’ Paul Zammit. Ming[ajr il-captain Gareth Sciberras li kien imwe;;a’ kif ukoll ming[ajr Zach Muscat u anke Matheus Bissi li kien sospi], il-Karkari]i kellhom tliet plejers importanti nieqsa imma xorta wa[da taw sfida denja. F’ri[ qawwi l-Karkari]i [ar;u jfittxu l-gowl kmieni imma kellna nistennew sat-22 minuta biex wasal l-ewwel xutt denju ta’ Ryan Camenzuli wara [arba ta’ Leighton Grech, imma salva tajjeb Antal. Fit-30 minuta wasal il-gowl li ta daqqa ta’ [arta lil B’Kara meta l-captain ELEK [a ballun li deher mitluf f’tarf il-kaxxa, dar ma’ Grech u Herrera u minn kwa]i fuq il-linja tal-corner, po]izzjoni impossibli, g[eleb lil Murcia li kellu tort kbir fil-gowl bil-gowlkiper Karkari] jidher ikun hu li kompla fix-xibka. Dan il-gowl ne[[a l-pressjoni minn fuq l-Ungeri]i li issa bdew idawru l-ballun a[jar u dehru aktar komdi fil-pussess. I]da b[alma ;ara fl-ewwel leg
il-Karkari]i wrew karattru, wettqu reazzjoni u ;abu d-draw. Kien Paul Fenech li bi through ball minn nofs il-ground ]marka lil RYAN CAMENZULI li da[al bejn id-difensuri /entrali fuq il-linja tal-offside u wa[du quddiem Antal xe[et fix-xibka. Draw li wasal fl-a[jar mumenti, minuta qabel il-mistrie[. Firt-tieni taqsima Zammit da[[al lil Ledesma minflok Edmond Agius biex jag[ti aktar sa[[a l-attakk bil-mira li jsib ilgowl li jag[mel l-iskor indaqs aggregate. Imma fil-61 minuta l-Ungeri]i g[alqu l-kwalifikazzjoni meta minn azzjoni li bdiet minn gowlkick, il-ballun wasal g[and HUSIC li minn po]izzjoni angolata b’xutt bix-xellug g[eleb lil Murcia li g[al darb’o[ra deher kellu tort fil-gowl bil-ballun skorjat fuq l-ewwel lasta. E]att mal-gowl Zammit da[[al lil Omeru flok Leighton Grech biex jipprova jag[ti ftit tama imma l-moral tal-plejers issa kien tbaxxa. U ma kinitx sorpri]a li s-sostitut David BARCZI li kien skorja wkoll fl-ewwel leg, kompletament ]markat fil-kaxxa ]]g[ira, b’xutt mill-ewwel ikkonkluda cross ta’ Gosztonyi fis66 minuta. Fis-70 minuta kien Ryan Camenzuli li ra x-xutt dajagonali tieg[u jg[addi ftit barra. Sat-tmiem i]da Diosgyor marru darbtejn vi/in ir-raba’ gowl qabel Omeru falla /ans tajjeb minn po]izzjoni idejali wara cross ta’ Ledesma. Imma bil-partitarji Ungeri]i li ;ew jakkumpanjaw lit-tim tag[hom, ji//elebraw, wasal ukoll ir-raba’ gowl skorjat minn MARJANOVIC minuta fuq il[in bil-gowlkiper Murcia jer;a’ jidher in/ert g[alkemm mg[otti ftit minn Vukanac.
TOUR DE FRANCE
Kittel jirba[ is-sitt tappa Andre Greipel reba[ is-sitt tappa tat-Tour de France, karatterizzata mix-xita u minn ri[ qawwi. F’din it-tappa li kienet twila 194km, Greipel g[eleb lisfida ta’ Alexander Kristoff u ta’ Samuel Dumoulin. G[al darba o[ra re;a’ kien hemm diversi /iklisti li waqg[u minn fuq ir-rota fosthom Xabier Zandio ta’ Team Sky li kellu jirtira b[alma g[amlu Chris Froome u Mark Cavendish filjiem ta’ qabel.
Wara r-ri]ultati talbiera[ ma kien hemm l-ebda tibdil filklassifika ;enerali u b’hekk i//iklist Taljan Vincenzo Nibali baqa” jokkupa l-ewwel post. Nibali ta’ Astana g[andu vanta;; ta’ ]ew; sekondi fuq Jakob Fuglsang li hu wkoll ta’ Astana. Fit-tielet post hemm isSlovakk Peter Sagan. Illum issir is-seba’ tappa fuq distanza ta’ 234.5km li tibda f’Epernay u tintemm f’Nancy.
Ryan Camenzuli jiskorja l-uniku gowl ta’ B’Kara f’Ta’ Qali (ritratt> Brian Grech)
Eliminati wkoll Sliema u Hibs FERENCVAROS …............. 2 SLIEMA W. …...................... 1
Ferencvaros: Dibusz, Busai
(Bode
70’), Nalepa, Bosnjak, Mateos, Dilaver, Kukuruzovic (Cukic 88’), Gyomber, Lauth (D. Nagy 73’), Ugrai, Somalia Sliema: G. Zammit, A. Muscat, Scozzese, B. Muscat (T. Cilia 80’), Binacardi, Potezica, J. Mintoff, Scerri, Barbetti, M. Mifsud, Ohawuchi
Imwissija: Dilaver, Somalia (F);
Barbetti, Ohawuchi, Scerri, Biancardi (SW) Tke//a: Barbetti (SW) 90+3 Skorjaw: Ugrai 14’, Busai 56’ (F); Scozzese (SW) Referee: O. Valjic (Bo]nija)
Sliema naqsu milli jag[tu listess wirja li taw f’Ta’ Qali kontra Ferencvaros biex kien la[[ar tim Malti eliminat ilbiera[ f’;urnata sewda g[all-futbol lokali fl-Ewropa. Ferencvaros deher tim kompletament mibdul minn dak li rajna Malta ;img[a ilu u wara biss 14-il minuta marru filvanta;;. Kuntrarju g[al dak li ;ara fl-ewwel leg, din id-darba kienu huma li ng[ataw penalty g[al fawl ta’ Alex Muscat fuq Ugrai u mill-11-il metru, l-istess UGRAI xe[et fix-xibka. B[alma g[amlu fl-ewwel leg, Nalepa, Kukuruzovic u Busai kienu l-aktar plejers li bdew jag[mlu [sara lis-Slimi]i u fis56 minuta Zammit salva bla ma ]amm fuq Nalepa u BUSAI irdoppja. Erba minuti wara minn corner ta’ Barbetti kien SCOZZESE li feta[ xaqq tama g[al Sliema imma sat-tmiem Ferencvaros
ikkontrollaw ir-reb[a 3-2 aggregate laqtu wkoll il-lasta minn Cukic u spi//aw bi plejer aktar meta tke//a Barbetti fit-93 minuta g[at-tieni karta safra. Hibs umiljati
SPARTAK TRNAVA.............5 HIBERNIANS........................0
S. Trnava: Strapak, Janecka, Bortel, Toth (Banovic), Conka, Mikovic (Mikinic), Vlasko, Sabo, Kuzma, Chovanec, Schranz (Spalek) Hibs: Balzan, Da Gracia, Desira, Soares, Kristensen, Failla, Muscat (Degabriele), Bezzina, Dias, Cohen, Farrugia
Imwissija: Bezzina, Failla, Dias
(H),
Kuzma, Toth, Bortel, Banovic, Mikinic (S) Skurjaw: Mikovic 12’, Sabo 21’, 92’, Vlasko 28’, Mikinic 85’ (S) Referee: Nerijus Dunauskas (LTU)
Hibernians kienu umiljati minn Spartak Trnava 5-0 fittieni leg tal-ewwel rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Europa League biex spi//aw eliminati 9-2 aggregate. Hibs tilfu lewwel leg f’Ta’ Qali 4-2. Trnava kienu l-a[jar u wara 12-il minuta marru fil-vanta;; meta MIKOVIC skurja minn rebound wara li ir/ieva ming[and Vlasko. Ir-reazzjoni ta’ Hibs waslet fl-20 minuta meta Failla kellu tentattiv salvat minn Strapak imma minuta wara SABO g[amilhom 2-0. Fit-28 minuta, kien VLASKO li g[amilhom 3-0 wara li ir/ieva ming[and Chovanec. Fit-tieni taqsima Spartak Trnava naqqsu r-ritmu imma
xorta baqg[u superjuri u kienu huma li skorjaw darbtejn. {ames minuti mit-tmiem MIKINIC g[eleb lil Balzan u sekondi qabel it-tisfira finali Spartak Trnava issi;illaw irreb[a bit-tieni gowl ta’ SABO. Ri]ultati S. Karagandy v Shirak Astana v Pyunik Mika v Split Daugava v Vikingur Laci v Rudar Velenje Buducnost P v Folgore Ekranas v Crusaders Lovcen v Zeljeznicar Honka v Sillamae Kalev Chikhura v Turnovo Haugesund v Broughton Jelgava v Rosenborg Inter Baku v Tiraspol K. Atlantas v Differdang 03 Kalju v Fram Reykjavik Sant Julia v Cukaricki D. Riga v Aberdeen Flamurtari v Sioni Bolnisi Brommapojkarna v VPS Fola v Gothenburg Tromsoe v Santos Tartu Zimbru v Shkendija 79 Birkirkara v Diosgyor Kukesi v K. Almaty S. Trnava v Hibernians Aberystwyth v Derry City Bangor City v Stjarnan C. Europa v Vaduz Fuglafjoerdur v MYPA S. Rovers v B. Gargzdai Ferencvaros v Sliema W Koper v Celik Libertas v Botev Plovdiv S. Brijeg v Qabala Dundalk v J. Esch M. Skopje v S. Coloma Glenavon v Hafnarfjordur
4-0 2-0 1-1 1-1 1-1 3-0 1-2 0-1 3-2 3-1 2-1 0-2 3-1 3-1 2-2 0-0 0-3 1-2 2-0 0-2 6-1 2-0 1-4 0-0 5-0 0-5 0-4 0-1 0-0 4-0 2-1 4-0 0-2 3-0 3-1 2-0 2-3
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
29
SPORT
Il-Kolombja toffri protezzjoni lil Zuniga Il-Federazzjoni tal-Futbol Kolombjan se tipprovdi mi]uri ta’ sigurta` g[ad-difensur Camilo Zuniga wara li r/ieva theddid g[all-fawl li g[amel fuq l-attakkant Bra]iljan Neymar, liema fawl wassal biex lattakkant Bra]iljan tilef ilkumplament tat-Tazza tadDinja. Zuniga deher jolqot lil Neymar bl-irkoppa f’dahru waqt il-kwarti tal-finali li lBra]il reba[ 2-1 kontra lKolombja u spi//a biex kisirlu rukkel minn dahru. Zuniga li g[andu 28 sena u jilg[ab ma’ Napoli fl-Italja millewwel bg[at messa;; ta’ awguri lil Neymar u sku]a ru[u meta qal li qatt ma ried iwe;;a’ lil xi [add. Madankollu kienu bosta lkummentaturi u eks plejers Bra]iljani li sostnew li d-da[la ta’ Zuniga kienet immirata biex twe;;a’ u l-partitarji Bra]iljani marru fuq il-media so/jali biex jattakkawh . “L-FA tal-Kolombja tiddeplora kull tg[ajjir u theddid lejn Zuniga u l-familja tieg[u u se tie[u l-azzjonijiet ne/essarji biex tag[ti garanzija lill-plejer u l-familja tieg[u kemm meta
jkun fil-Kolombja kif ukoll meta jmur fir-residenza fl-Italja. Aktar kmieni matul il-;img[a l-FIFA [abbret li mhux se tie[u passi dixxiplinarji fil-konfront ta’ Zuniga u qalet li ma tistax ter;a’ tifta[ il-ka] g[aliex irreferee kien ra kollox fil-log[ba u ;;udikah bil-mod li ;;udikah, ordna fawl favur il-Bra]il ming[ajr ma [a azzjoni kontra Zuniga. Din id-de/i]joni ma tantx ni]let tajjeb mal-Bra]iljani, b’wie[ed minn dawn ikun ilVi/i President tal-FA Bra]iljana Carlos Eugenio Lopes li qal li lFederazzjoni qed tikkunsidra li tressaq appell quddiem il-Qorti tal-Arbitra;; Sportiv (CAS). Ji]]ufjettaw b’Neymar Waqt li [afna mid-dilettanti tal-futbol kienu dispja/uti blinjury ta’ Neymar, programm telvi]iv fl-Ar;entina ddedika parti sostanzjali mill-[in tieg[u ji]]ufjetta bl-isfortuna tal-plejer ta’ Barcelona. Kif kul[add jaf, ir-rivalità bejn il-Bra]il u l-Ar;entina hi wa[da storika fil-futbol talAmerika t’Isfel u l-injury ta’ Neymar kienet il-mira g[al ftit
umori]mu Ar;entin, aktar u aktar ladarba l-Ar;entina waslu sal-finali. ‘Showmatch’ wie[ed millaktar programmi popolari flAr;entina, i]]ufjetta b’Neymar u l-injury tieg[u. “Neymar” (persuna liebsa lflokk nazzjonali Bra]iljan) deher [iere; fuq il-palk flimkien ma’ persuna o[ra liebsa ta’ tabib u ma dahru Neymar kellu mwa[[la ‘sieq’ il-Kolombjan Juan Zuniga. F’mument minnhom it-tabib jg[id, “ladarba morna ntuh lg[ajnuna nnutajna li kien aktar fa/li li naqtg[u sieq ilKolombjan milli nne[[u saqajh minn dahar Neymar. Kif tistg[u taraw anke mill-x-rays is-sinsla ta dahar Neymar tidher miksura bl-irkoppa ta’ Zuniga u fit-tieni x-ray qed naraw i]-]arbuna ta’ Zuniga f’dahar Neymar,” qal ittabib. Fl-a[[arnett it-tabib jinstema’ jg[id li Neymar kien jippreferi li kieku ngidem minn Luis Suarez milli we;;a’ kif we;;a’ u jistema wkoll jg[id, “Zuniga /empel lil Neymar, mhux biex jisku]a ru[u imma biex jitlob siequ lura.”
Cafu tke//a mid-’dressing room’ L-eks captain tal-Bra]il u rebbie[ tat-Tazza tad-Dinja tal1994 u tal-2002, Cafu ma t[alliex jid[ol fid-dressing room tal-Bra]il wara li t-tim kien g[adu kemm sofra telfa umiljanti 7-1 fis-semifinali kontra l:ermanja. Fi tmiem il-partita Cafu mar jikkonsla lil s[abu imma lPresident tal-Federazzjoni tal-
Futbol fil-Bra]il (CBF) Jose Maria Marin qal lil Cafu li fiddressing room m’hemmx post g[all-barranin. “{asadni meta qalli hekk. G[idtlu jien minix barrani. Mort fid-dressing room biex nag[ti l-appo;; tieg[i lill-plejers g[ax naf li kellhom b]onn [afna g[ajnuna. Fl-1998 g[addejt minn esper-
jenza simili u naf x’kienu qed i[ossu dak il-[in,” qal Cafu li kien fit-tim li fl-1998 tilef ilfinali tat-Tazza tad-Dinja kontra Franza 3-0. “Kont sorpri] li tke//ejt imma ma ridtx no[loq kontroversja u tlaqt lura minn fejn ;ejt,” temm jg[id l-eks plejer li lag[ab 142 darba mat-tim nazzjonali Bra]iljan.
L-azzjoni ta’ Zuniga li fiha we;;a’ lil Neymar
Il-FIFA se jkollha t[allas lil Barcelona Rapporti fil-midja qed isostnu li l-FIFA x’aktarx se jkollha t[allas parti mis-salarju talattakkant Bra]iljan Neymar. Neymar kiser wie[ed millirkiekel ta’ dahru fil-log[ba tal4 ta’ Lulju kontra l-Kolombja meta kien iffawljat minn Zuniga. Min[abba f’hekk Neymar tilef il-kumplament tat-Tazza tad-Dinja. Ir-regoli tal-FIFA jg[idu li jekk plejer iwe;;a’ waqt kompetizzjoni internazzjonali u jdum aktar minn 28 jum, ilFIFA trid t[allas parti missalarju li jkollu dak il-plejer mal-klabb tieg[u. Dan ifisser li jekk Neymar jibqa’ mwe;;a’ sat-2 ta’ Awwissu, il-FIFA, minn dakinhar trid tibda t[allas
14-il
elf ewro kull ;urnata sakemm dan jirritorna g[atta[ri;. Neymar g[andu salarju ta’ 5.1 miljun ewro fis-sena. Hu mifhum li Neymar se jdum barra mill-azzjoni sitt ;img[at. Qed jirkupra Sadanittant l-istaff mediku ta’ Barcelona g[amel ]jara lill-plejer ta’ 22 sena biex janalizza l-
problema u qal li Neymar qed jirkupra tajjeb. “L-injury qed tikkura ru[ha b’mod tajjeb [afna. Mill-5 ta’ Awwissu l-plejer se jkun qed ikompli bil-kura u bl-a[[ar fa]i ta’ rijabilitazzjoni f’Bar/ellona,” qal il-klabb fi stqarrija.
Joachim Low favur ir-raba’ sostitut Il-kow/ tal-:ermanja Joachim Low qal li jaqbel mar-raba’ sostitut waqt it-Tazza tad-Dinja. :img[a ilu [ar;et l-a[bar li lFIFA qed tikkunsidra biex erba’ snin o[ra, waqt it-Tazza tadDinja, t-timijiet jit[allew jag[mlu u]u minn erba’ sostituti minflok tlieta, bir-raba’ wie[ed jid[ol fil-[in barrani. Low tkellem dwar dan u qal li jkun utli g[all-kow/ li jkun jista’ jag[mel u]u minn plejer ie[or, spe/jalment meta tibda l-fa]i tanknockout fejn ikun hemm /ans kbir li l-partiti jdumu 120 minuta. Sentejn ilu l-FIFA kienet di;à ipproponiet din l-ideja lill-Bord
tal-Asso/jazzjoni Internazzjonali tal-Futbol (IFAB) imma ;ietx introdotta. Januzaj mhedded Il-playmaker
tal-Bel;ju Adnan Januzaj ]vela li r/ieva ittri ta’ theddid ming[and persuni mill-Kosovo kif ukoll millAlbanija min[abba li g[a]el li ma jilg[abx mat-timijiet nazzjonali tag[hom. Januzaj seta’ lag[ab mas-Serbja, mat-Turkija mal-Albanija, mal-Kosovo u anke mal-Ingilterra imma f’April [abbar li se jilg[ab malBel;ju, il-pajji] li twieled fih. Il-familja ta’ Januzaj kienet g[ix fil-Kosovo qabel emigrat
lejn il-Bel;ju. Januzaj qal li r/ieva diversi ittri ming[and nies li heddewh li sa[anistra joqtluh jekk imur il-Kosovo, ilpost li fih familtu damet tg[ix sal-1992. Azzjoni legali kontra Suarez L-g[aqda tal-unjins Taljani Codacons, li t[ares id-drittijiet tal-konsumatur trid tie[u azzjoni legali fil-konfront tal-attakkant
Uruwajan Luis Suarez talli gidem lid-difensur Taljan Giorgio Chiellini. Fil-log[ba bejn l-Italja u l-Urugwaj lattakkant ta’ Liverpool gidem lil Chiellini u ta dan ;ie sospi]
mill-FIFA disa’ partiti malUrugwaj u erba’ xhur minn kull attivita` tal-futbol. Il-li;i Taljana tippermetti li lCodacons ifittxu bil-Qorti lil min kien involut f’xi in/ident ma’ cittadin Taljan, anke jekk ilka] ise[[ barra l-pajji]. Qorti f’Ruma ikkonfermat li r/ieviet din it-talba min-na[a talCodacons. Il-President ta’ din lg[aqda Carlo Rienzi qal li qed jistennew de/i]joni mill-Qorti. Il-ka] tressaq biss quddiem ilQorti mill-Codacons u mhux minn Chiellini jew l-FIGC. Sadanittant l-eks boxer Amerikan Mike Tyson qal li jifhem il-mument ta’ frustraz-
zjoni li g[adda minnu lattakkant tal-Urugwaj Luis Suarez meta gidem lid-difensur Taljan Giorgio Chiellini. Ta’ dan il-FIFA issospendiet lillattakkant ta’ Liverpool disa’ partiti mal-Urugwaj u erba’ xhur minn kull attività tal-futbol. “Nemmen li dak li g[amel Suarez g[amlu f’mument fejn kien mitluf, f’mument ta’ rabja u frustrazzjoni. Affarijiet b[al dawn jistg[u ji;ru. Kultant irrabja ;;ieg[lek issir xi [a;a li fil-verità m’intix,” qal Tyson li fl-1997 kien gidem widnejn Evander Holyfield waqt ;lieda boxing g[at-titlu mondjhali talheavyweight.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
30
SPORT
}ew; plejers irrifjutaw jag[tu l-ewwel penalty – Van Gaal Il-kow/ tal-Olanda Louis Van Gaal ]vela li ]ew; plejers ma riedux jag[tu l-ewwel penalty kontra l-Ar;entina filwaqt li qal li kien jippreferi lil Krul minflok Cillessen bejn il-lasti g[all-g[oti tal-penalties. L-Ar;entina reb[u 4-2 bil-penalties kontra l-Olanda wara draw 0-0 fi tmiem 120 minuta ta’ semifinali fqira. B’hekk, fil-finali l-Ar;entina se jilag[bu kontra l-:ermanja g[attielet darba. Vlaar u Sneijder ma skurjawx il-penalties tag[hom u skurjawhom biss Kuyt u Robben. “Hu importanti li l-ewwel penalty jkun skurjat u tlabt ]ew; plajers partikolari biex jag[tu lewwel penalty imma irrifjutaw u b’hekk kellu jag[ti l-ewwel wie[ed Vlaar. Ma nippretendix li nkun mistoqsi min kienu dawn i]]ew; plejers. Ma tlifniex tul il120 minuta u l-penalties huma kwistjoni ta’ fortuna. Il-fatt li kont jien li g[allimt lil Romero jsalva lpenalties ikompli jitfa’ l-mel[ fuq il-ferita,” qal Van Gaal. Fl-2007 Van Gaal kien kow/ ta’ AZ Alkmaar u kien akkwista lil Romero, il-gowlkiper Ar;entin ming[and Racing Club. Fil-kwarti tal-finali l-Olanda eliminat lill-Costa Rica bil-penalties u wara 120 minuta Van Gaal kien bidel lill-gowlkiper Cillessen ma’ Krul. Wara l-partita kien qal li g[amel hekk g[ax jemmen li Krul hu kapa/i aktar biex isalva lpenalties. Nhar l-Erbg[a Van Gaal ma setax jag[mel l-istess mossa min[abba li sal-120 minuta kien di;a’ g[amel it-tliet sostituzzjonijiet. Mistoqsi jekk kienx jippreferi lil Krul bejn il-lasti g[all-penalties qal, “Li kieku stajt kont ner;a’ nibdlu imma ma stajtx g[ax kelli nag[mel xi tibdiliet sfurzati matul il-log[ba.” Van Gaal qal li minkejja l-eliminazzjoni, l-avventura tal-Olanda fil-Bra]il kienet wa[da ta’ su//ess. “}gur li qabel bdiet it-
Il-gowlkiper Ar;entin Sergio Romero jsalva l-ewwel penalty ta’ Vlaar
Tazza tad-Dinja [add ma kien qed jistenna li konna se naslu s’hawn. L-Ar;entina hu tim ta’ klassi mondjali u rrid infakkar lil kul[add li ma tilfniex kontrihom. Veru ma [loqniex wisq. Kienet biss il-lotterija tal-penalties li idde/idiet min jg[addi bejnietna. Hu dejjem a[jar li tkun eliminat bil-penalties milli titlef 7-1.” Log[ba bla sens
Van Gaal temm jg[id li llog[ba ta’ g[ada kontra l-Bra]il g[at-tielet post, qatt m’g[andha tintlag[ab. “Jien ilni ng[id 10 snin li l-log[ba g[at-tielet post m’g[andiex tintlag[ab. Hi log[ba bla sens u fil-ka] tag[na g[andna jum inqas /ans biex nistrie[u. Tim li jkun ilu jilg[ab tajjeb fit-Tazza tad-Dinja jista’ jispi//a jmur iddar b’]ew; telfiet konsekuttivi. Leliminazzjoni mis-semifinali tkun di;a’ xi [a;a diffi/li biex ta//etta u telfa o[ra fil-log[ba g[at-tielet
post tkompli toqtol il-moral talplejers. F’turnament b[al dan luniku [a;a li tg[odd hu li tkun Champion tad-dinja u m’hemm lebda pre;ju li tispi//a t-tielet.” Il-winger Arjen Robben qal li minkejja l-eliminazzjoni jinsab kburi b’dak li g[amlu hu u s[abu u talab lit-tim biex jibqa’ ikkon/entrat biex g[ada jirba[ jeg[leb lill-Bra]il biex jispi//a fittielet post f’dan it-turnament. “Hu ovvju li b[alissa n[ossuna di]appuntati imma rridu nkunu kburin b’dak li g[amilna. Irridu ninsew malajr id-disfatta g[ax fadal log[ba o[ra x’nilag[bu kontra tim li se jkun ;ej minn telfa b[alna,” qal il-plejer ta’ Bayern Munich. “{add ma jista’ jwa[[al f’dawk li fallew il-penalty. Tirba[ flimkien u titlef flimkien. Jien ukoll kelli /ans qabel intemme tilpartita imam l-ballun ;ie fuqi [a]in.”
}velat g[aliex ;ew ittestjati seba’ plejers tal-Costa Rica Meta l-Costa Rica g[elbet lillItalja 1-0 f’log[ba mill-fa]i talgruppi tat-Tazza tad-Dinja kienet [ar;et l-a[bar li wara l-log[ba seba’ plejers tal-Costa Rica ;ew ittestjati g[ad-doping. Din id-de/i]joni xejn ma kienet ni]let tajjeb mal-kow/ tal-Costa Rica Jorge Luis Pinto u kien qal li l-FIFA qed ta[seb [a]in min[abba s-sorpri]a li kien wettaq ittim tieg[u. Ir-regoli jg[idu li massimu ta’ ]ew; plejers minn kull tim jistg[u ji;u ittestjati wara lpartiti. Rapporti li ;ew ippubblikati lbiera[ fil-;urnali Taljani spjegaw id-de/i]joni tal-FIFA. Fix-xhur ta’ April u Mejju membri talFIFA kienu qed imorru fil-pajji]i
li kienu se jie[du sehem fit-turnament biex jittestjaw plejers minn kull tim. Li ;ara hu li meta dawn il-membri marru l-Costa Rica kien hemm [ames plejers li ma kienux mat-tim tag[hom f’dak iljum li saru t-testijiet. Kien g[alhekk li minbarra dawk i]]ew; plejers li ;ew ittestjati wara l-log[ba l-FIFA talbet lil dawk il[ames plejers l-o[ra biex anke huma jkunu ittestjati. L-istess rapporti qalu li anke wara l-partita bejn l-Italja u l-Ingilterra ;ew ittestjati [ames plejers Taljani minflok tnejn min[abba li meta lmembri tal-FIFA marru Coverciano f’April, Verratti, Sirigu u Thiago Motta ta’ PSG ma kinux l-Italja.
Bach iwissi lill-:ermanja
Romero jsalva wkoll il-penalty ta’ Sneijder
Il-President tal-Kumitat Olimpiku Internazzjonali (IOC) il-:ermani] Thomas Bach wissa lill-:ermanja biex fil-finali ta’ nhar il-{add i]ommu saqajhom mal-art, anke jekk fis-semifinali ;rew bl-avversarji. Il-:ermanja eliminaw lill-Bra]il fis-semifinali 7-1 u dwar dan Bach qal, “Ilplejers :ermani]i jridu jiftakru li l-finali tal-{add tibda 0-0, anke jekk fil-log[ba ta’ qabel ikun ;iek kollox perfett. Ir-ri]ultat ma kienx biss xokkanti g[allBra]iljani imma g[al kul[add. Ikun hemm ;ranet fejn tag[mel
x’tag[mel kollox ji;ik [a]in u lBra]il hekk ;ralhom,” qal Bach. Huwa tkellem ukoll dwar ilBra]il b[ala pajji] li fi ]mien sentejn o[ra se jkun qed jorganizza l-Olimpjadi fil-belt ta’ Rio. “Qabel ma bdiet it-Tazza tadDinja kien hemm [afna li kieni xetti/i dwar kemm il-Bra]iljani huma kapa/i jorganizzaw avvenimenti sportivi. Na[seb li taw risposta lil kul[add u l-Bra]iljani mhux biss huma organizzati imma poplu li g[andu entu]ja]mu kbir g[all-isport,” temm jg[id Bach.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
31
SPORT
Plejers Ar;entini jisplodu l-fer[ tag[hom wara l-penalty ta’ Rodriguez li a//ertahom mill-finali
Il-:ermani]i se jibdew favoriti – Alejandro Sabella Tant kemm kellhom vanta;; tajjeb kontra l-Bra]il li fit-tieni taqsima tal-log[ba kienu di;a’ bdew jistrie[u filwaqt li a[na lg[abna 120 minuta u ]gur li se nkunu aktar g[ajjenin,” qal Sabella. Fl-ewwel semifinali l:ermanja g[elbu lill-Bra]il 7-1 u sal-ewwel taqsima kellhom vanta;; ta’ [ames gowls.
Hummels dubju]
Scolari u Halilhodzic g[adhom inde/i]i
Id-difensur :ermani] Mats Hummels jinsab f’tellieqa kontra l-[in biex jil[aq jirkupra g[all-finali wara li we;;a’ rkobbtu. Hummels lag[ab biss taqsima fis-semifinali kontra lBra]il u kellu jkun mibdul. Ilmanager tat-tim Oliver Bierhoff ikkonferma li kull plejer jinsab f’kundizzjoni fi]ika tajba minbarra Hummels. Madankollu leks plejer internazzjonali qal ukoll li jistenna li Hummels se jil[aq jirkupra.
Il-kow/ tal-Bra]il Luiz Felipe Scolari qal li se jistenna li tintemm it-Tazza tad-Dinja qabel jidde/iedi l-futur tieg[u. IlBra]il kien eliminat fis-semifinali b’telfa umiljanti 7-1 kontra l-:ermanja u g[ada jilg[ab kontra l-Olanda f’log[ba li se tidde/iedi min se jispi//a ttielet. “Wara li tispi//a t-Tazza tadDinja jien u l-istaff tieg[i se
L-Ar;entina se tkun qed tilg[ab fil-finali tat-Tazza tad-Dinja g[all-ewwel darba sa mill1990. L-a[[ar finali li lag[bu l-:ermani]i kienet dik tal-2002. Il-midfielder Ar;entin Javier Mascherano esprima s-sodisfazzjon tieg[u wara li t-tim g[adda g[all-finali u qal, “Irridu nag[tu l-massimu tag[na fil-finali g[ax
jkollna diskussjonijiet malmembri tal-Federazzjoni talFutbol fil-Bra]il (CBF) u jkunu huma li jidde/iedu jridux jibqg[u ja[dmu mag[na jew le,” qal Scolari. “Fl-a[[ar log[ba tag[na sofrejna telfa kbira imma tul itturnament l-affarijiet ma marrux daqshekk [a]in. Bid-diffikultajiet kollha li kellna wasalna sassemifinali. Fit-tim hemm grupp
li tilg[ab f’finali ta’ Tazza tadDinja mhix [a;a ta’ kuljum.” L-attakkant Ar;entin Sergio Aguero qal li l-plejers sikktu lil dawk li kienu xetti/i dwar it-tim. “{afna [asbu li ma konniex kapa/i naslu s’hawn imma konna nafu xi kwalitajiet g[andna. Il-fatt li wasalna sal-finali tat-Tazza tad-Dinja u fil-Bra]il, ifisser [afna,”
qal Aguero. Il-captain Lionel Messi li skont statistika ufif/jali ma da[als darba bil-ballun fil-kaxxa Olandi]a tul 120 minuta qal, “Kburi li jien parti minn dan ilgrupp. Kollha huma plejers fenomenali. X’fer[! Ninsabu fil-finali. Ejja ngawdu lmument. Fadlilna tar;a o[ra,” qal Messi.
Il-kow/ tal-Ar;entina Alejandro Sabella qal li jinsab kuntent li waslu sal-finali u issa se jaraw x’jistg[u jag[mlu. “Se nag[tu kollox b[as-soltu, b’umiljazzjoni u billi nag[tu lmija fil-mija. Log[ba kontra l:ermanja dejjem hi diffi/li u din id-darba se tkun aktar diffi/li meta nqisu li se jkollhom jum ]ejjed ta’ mistrie[.
ta’ pelejrs li nemmen li fis-snin li ;ejjin g[andhom potenzjal biex jiksbu su//ess,” temm jg[id Scolari. Intant l-eks kow/ tal-Al;erija Vahid Halilhodzic qal li g[adu inde/i] dwar x’se jag[mel filfutur. Halilhodzic, li hu millBo]nija kien ilu tliet snin imexxi lill-Al;erija li flimkien manNi;erja kienu l-uni/i Afrikani li g[addew mill-fa]i tal-gruppi tat-
Tazza tad-Dinja.L-Al;erija ;ew eliminati mill-:ermanja. Halilhodzic ]vela li ftit jim wara li irre]enja minn kow/ talAl;erija ir/ieva offerta ming[and wie[ed mill-aktar klabbs sinjuri fid-dinja madankollu g[adu ma idde/idiex x’se jag[mel. Halilhodzic kien mexxa lillklabb Tork ta’ Trabzonspor fl-ista;un 2005-6.
Il-FIFA ma tilqax l-appell ta’ Suarez
It-telfa tal-Bra]il 7-1 kontra l-:ermanja fis-semifinali tat-Tazza tad-Dinja jridu jg[addu s-snin biex tintesa’ u ma nafx meta se tintesa. Fl-a[[ar jiem kienu [afna li ppruvaw isibu risposta waqt li kien hemm min sa[ansitra b’mod umoristiku ipprova jtaffi ftit minn dan id-di]appunt. Ka] tipiku hu dan ir-ritratt tal-logo uffi/jali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il li qed ji//irkola fuq l-internet biex juri kif in[adem dan il-logo.
Il-FIFA [abbret li ma laqatx lappell tal-attakkant Urugwajan Luis Suarez li gidem lid-difensur Taljan Giorgio Chiellini. Suarez kien sospi] g[al disa’ partiti mal-Urugwaj u erba’ xhur minn kull attivita` relatata mal-futbol. Kemm Suarez kif ukoll l-FA tal-Urugwaj appellaw minn din id-de/i]joni imma l-appell ma kienx milqug[. L-attakkant ta’ Liverpool mistenni jitlef disa’ partiti mill-
Premiership Ingli] u tlieta millfa]i tal-gruppi ta/-Champions League. Suarez issa jista’ jressaq l-appell quddiem il-Qorti tal-Arbitra;; Sportiv (CAS). Din hi t-tielet darba fil-karriera tieg[u li Suarez ;ie sospi] min[abba li gidem avversarju. Hu mifhum li minkejja din issospensjoni l-klabb ta’ Barcelona se jakkwista lil Suarez g[as-somma ta’ madwar 75 miljun lira sterlina ming[and Liverpool.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 11 ta’ Lulju, 2014
32
SPORT
Ar;etini li matul din it-Tazza tad-Dinja libsu maskri tal-Papa Fran;isku fil-partiti tat-tim nazzjonali
I]-]ew; Papiet mhux se jaraw il-finali flimkien Il-Vatikan qal li l-Papa Fran;isku li hu Ar;entin u l-Prede/essur tieg[u il-Papa Emeritus, il-:ermani] Benedittu XVI mhux mistennija li jaraw il-finali tat-Tazza tad-Dinja flimkien kif qed jing[ad f’[afna siti. Il-kelliem tal-Vatikan ir-reverendum Federico Lombardi qal ilbiera[ li l-[in tal-finali se jkun
tard wisq g[ar-rutina ta’ Papa Fran;isku waqt li bi tbissima sarkastika qal li l-Papa Benedittu mhux mag[ruf li hu partitarju sportiv. Madankollu m’eskluda xejn u qal biss “Issa naraw fil-jiem li ;ejjin.” Il-Papa Fran;isku di;à ta lkelma tieg[u li mhu se jun hemm l-ebda intervent ‘Papali’ favur l-
Ar;etina u wieg[ed li m’hu se jitlob g[all-ebda tim. L-interessi tal-Papa Benedittu, li hu mwieled il-:ermanja aktar hu mg[ruf li huma lejn l-affarijiet intelletwali milli atleti/i. Imma Lombardi qal, “It-tnejn iridu li l-a[jar tim jirba[ ming[ajr ma j]ommu ma’ [add.”
Appell ja[dem bil-kontra
Le dawn i]-]ew; partitarji mhumiex jaraw xi log[ba minn kampjonat tat-Tielet Divi]joni u lanqas marru jaraw lin-neputijiet il-{add wara nofsinhar. Sfidaw ix-xita qliel u kontinwa f’Sao Paulo u marru biex jaraw it-tieni semifinali mit-Tazza tad-Dinja bejn l-Ar;entina u l-Olanda. Wara l-ewwel semifinali li fiha l-:ermanja g[elbu lill-Bra]il 7-1, stennew li se jaraw festa o[ra ta’ gowls. Imma kienu mqarrqa bil-kbir. F’90 minuta raw biss ]ew; xuttijiet fil-lasta, konklu]joni wa[da Olandi]a fil-[in barrani u mbag[ad il-penalties. Mhux ta’ b’xejn li s-sinjura [adet nag[sa waqt li hu xejn ma jidher interessat. Veru kultant li ritratt ma jkollix b]onn kliem mieg[u.
F’termini ta’ m[atri, din hi dak li wie[ed jista’ jsejja[ b[ala mument [a]in [afna. Kampanja mqanqla kontra l-log[ob tala]]ard, li ta[dem bil-kontra min[abba ri]ultat imprevedibbli u ming[ajr pre/edent. Il-Kunsill Nazzjonali kontra lProblema tal-Im[atri f’Singapore, hu mpenjat li jwassal il-messa;; dwar il-vizzju tal-im[atri u ffoka l-appell u l-messa;; tieg[u fuq itTazza tad-Dinja permezz ta’ filmat fuq it-televi]joni fejn ]ag[]ug[ bl-isem ta’ Andy, kellu missieru li kien jilg[ab bla ra]an fuq il-partiti tat-Tazza tad-Dinja. Fil-messa;; li qed jipprova jwassal l-Kunsill Nazzjopnali kontra lA]]ard, Andy jidher jitkellem ma
[abib tieg[u u jg[idlu kemm hu dispja/ut li missieru lag[ab il-flus kollha fuq il-:ermanja, sa[ansitra anke l-flus li kien faddal hu minn meta kien g[adu ]g[ir [adlu, biex lag[bhom fuq il-:ermanja. Il-verità hi li l-vizzju tal-log[ob hu ikrah u mhux ta/-/ajt. Imma kampanja u appell mhux ma[suba tajjeb, huma ta/-/ajt.
media•link COMMUNICATIONS