In-Nazzjon 8 ta' Awwissu 2014 by maltarightnow dotcom

Nru 13,816

Il-:img[a, 8 ta‘ Awwissu, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com

In/ertezza ekonomika

Tender ti;i esti]a ftit qabel ma g[alqet Kuntratt li jla[[aq g[al aktar minn €1 miljun f’kiri ta’ karozzi

Tender li [ar;et l-Awtorità ta’ Malta dwar l-Ambjent u lIppjanar (MEPA) u li kellha tag[laq ilbiera[ filg[odu, kienet esti]a b’;imag[tejn ilbiera[ stess ftit [in biss qabel ma g[alaq i]-]mien g[at-tender. It-tender kien ippubblikat mill-MEPA fis-27 ta’ :unju ta’ din is-sena, g[all-provvista ta’ kiri ta’ 54 karozza b’emissjonijet baxxi, g[al perjodu ta’ [ames snin. Id-de/i]joni li ttender ti;i esti]a u li ma tag[laqx ilbiera[ fid-9.30am, ittie[det ftit biss qabel ma g[alqet ilbiera[ stess. Fl-10am tal-biera[, kellu jsir il-pro/ess tal-ftu[ tal-offerti li suppost kellhom ji;u sottomessi sad-9.30am. Il-pro/ess ta’ dan it-tender qed isir b’mod elettroniku u mhux billi wie[ed jippre]enta l-offerta tieg[u f’dokument issi;illat. Jirri]ulta wkoll li b’ri]ultat ta’ parti mill-pro/ess ta’ dan ittender fejn kien hemm i]-]mien biex ji;u kjarifikati d-dettalji u l-ispe/ifikazzjonijiet marbuta ma’ dan it-tender g[all-kiri ta’

karozzi g[al perjodu ta’ [ames snin, inbidlu diversi spe/ifikazzjonijiet tat-tender – tibdil li kien ukoll qed iqajjem diversi mistoqsijiet fost dawk li kienu qed juru interess li jissottomettu l-offerta tag[hom biex jirb[u dan il-kuntratt. Hu mifhum li dan il-kuntratt ila[[aq g[al aktar minn miljun ewro f’kiri ta’ karozzi g[al [ames snin. Jirr]ulta wkoll li l-email li biha kienet ikkomunikata dde/i]joni li t-tender imsemmi ma jag[laqx ilbiera[ fid9.30am, i]da li ji;i esti] b’;imag[tejn sal-21 ta’ Awwissu, intbag[tet tliet minuti qabel l-g[eluq tat-tender, fid-9.27am. Sorsi li tkellmu ma’ InNazzjon qalu li d-de/i]joni li jkun hemm estensjoni fi]-]mien tat-tender ittie[det madwar sag[tejn qabel. L-istess sorsi li tkellmu ma’ In-Nazzjon qalu wkoll li din lestensjoni tista’ tissarraf fi ]vanta;; g[al min tefa’ l-offerta fil-[in u sa]-]mien stipulat.

Tnaqqis fl-importazzjoni u l-esportazzjoni Wara li fl-a[[ar jiem, statistika uffi/jali tal-Unjoni Ewropea kkonfermat tnaqqis fil-bejg[ min-negozji f’pajji]na, frott ukoll l-g[afsa fuq il-pagi tal-[addiema Maltin, ilbiera[ il-Gvern, permezz tal-NSO, ikkonferma wkoll tnaqqis sostanzjali fl-importazzjoni u l-esportazzjoni fl-ewwel sitt xhur tas-sena 2014. Il-Partit Nazzjonalista appella lill-Gvern biex minnufih jidentifika l-appo;; me[tie; lis-setturi f’diffikultà Ara pa;na 2

Qg[ad

Sensji fl-iGaming Il-Ministru Joe Mizzi jrid jerfa’ r-responsabbiltà ta’ ]jara tinten li g[amel lil kumpanija Spanjola li wriet interess fis-sej[a tal-Gvern g[all-operat tas-servizz tat-trasport pubbliku

Irid jerfa’ r-responsabbiltà ta’ ]jara tinten Il-Ministru responsabbli mitTrasport Joe Mizzi jrid jerfa’ rresponsabbilità ta’ ]jara tinten li g[amel g[and il-kumpanija Spanjola Autobuses de Leon – lunika kumpanija barranija mittlieta li esprimew l-interess fissej[a internazzjonali li [are; ilGvern g[at-t[addim tas-servizz tat-trasport pubbliku. Dan l-appell sar mill-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-infrastruttura u t-trasport, Toni Bezzina, wara li fi twe;iba li ta lill-;urnal The Malta Independent, il-Ministru Mizzi ammetta b’mod /ar li mar Spanja g[and din il-kumpanija li tefg[et offerta g[all-kuntratt tat-

trasport pubbliku. Dan jikser b’mod /ar il-kundizzjonijiet li hemm flEspressjoni ta’ Interess li [are; il-Gvern stess, u li tg[id bl-iktar mod kategoriku li l-Ministru ma jista’ jitkellem ma’ ebda kumpanija li tkun tefg[et offerta g[all-kuntratt qabel ma jitlesta lpro/ess. Fi Klawsola 10, jing[ad li ma jista’ jsir l-ebda kuntatt bejn lofferent u xi uffi/jal tal-Gvern fl-ebda stadju tal-offerta g[ax ji;i skwalifikat awtomatikament. Din il-kundizzjoni hi kkonfermata fi klawsoli o[ra tal-istess espressjoni ta’ interess. g[al pa;na 3

Aktar kumpaniji privati qed jintlaqtu mill-mannara tas-sensji. Issa kien imiss kumpanija tal-i]vilupp tas-software u l-online gaming li, minn informazzjoni li g[andu In-Nazzjon, jirri]ulta li tat issensja lil mill-anqas 20 impjegat tag[ha. Ara pa;na 3

Id-droga fil-[abs

Il-Gvern g[andu jwie;eb

Il-Partit Nazzjonalista appella lill-Gvern biex iwie;eb dwar l-allegazzjoni li saret fil-Qorti li l-[abs hu “dar ta’ droga”. Pollakk li ammetta akku]i ta’ attentat ta’ serq g[amel stqarrija xokkanti quddiem il-Ma;istrat Aaron Bugeja li fiha ddeskriva l-[abs b[ala bejta g[ad-droga u istituzzjoni li ma sservix b[ala deterrent g[all-pri;unieri. Ara pa;na 3

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

LOKALI

L-in/ertezza ekonomika qed twassal g[all-g[afsa fuq il-pagi

Il-Partit Nazzjonalista jappella lill-Gvern biex minnufih jidentifika l-appo;; me[tie; lis-setturi f’diffikultà Wara li fl-a[[ar jiem, statistika uffi/jali tal-Unjoni Ewropea kkonfermat tnaqqis fil-bejg[ min-negozji f’pajji]na, frott ukoll l-g[afsa fuq il-pagi tal-[addiema Maltin, ilbiera[ il-Gvern, permezz tal-NSO, ikkonferma wkoll tnaqqis sostanzjali flimportazzjoni u l-esportazzjoni fl-ewwel sitt xhur tas-sena 2014. Il-Partit Nazzjonalista qal fi stqarrija li t-tnaqqis fl-importazzjoni jkompli jikkonferma lin/ertezza ekonomika f’pajji]na, u li qed tirri]ulta f’konsum domestiku batut. Dan minkejja li fl-2013 limportazzjoni kienet di;à naqset sostanzjalment meta mqabbla mas-sena ta’ qabel. Fl-istqarrija ma[ru;a minn Mario de Marco, Vi/i Kap g[all-{idma fil-Parlament u Kelliem g[all-Ekonomija, lInvestiment u l-Intrapri]i ]}g[ar; Tonio Fenech, Kelliem g[all-Finanzi; u Kristy Debono, Kelliema g[atTkabbir Ekonomiku u lKompetittività; tfisser li ttnaqqis ta’ aktar minn 10% flesportazzjoni jkompli jikkonferma l-isfidi kbar li hemm filqasam tal-industrija, spe/jal-

ment il-manifattura, u lintrapri]i li jiddependu millesportazzjoni. Dan kollu j[alli impatt fuq ilprospetti ta’ impjiegi u l-kundizzjonijiet tal-[addiema, fosthom l-overtime u allowances g[ax-xiftijiet. G[aldaqstant, dan it-tnaqqis, ikompli jxellef il-pagi tal-[addiema u allura tal-ispending power tal-familji Maltin u G[awdxin. Dan qed ipo;;i wkoll pressjoni fuq is-suq taxxog[ol, problemi li fl-a[[ar sena l-Gvern irnexxielu jg[atti biss billi da[[al aktar minn 2,000 persuni ja[dmu mieg[u bi spi]a dejjem tikber g[attaxpayer kollu. Din hija soluzzjoni li Gvernijiet Laburisti pruvaw i[addmu, ming[ajr su//ess, kemm-il darba fil-passat. Il-Partit Nazzjonalista jappella lill-Gvern biex minnufih jidentifika kif se jag[ti lappo;; me[tie; lis-setturi f’diffikultà, biex b’hekk jassisti ssostenibbiltà ta’ dawn lintrapri]i fuq medda itwal ta’ ]mien filwaqt li jrattab irriperkussjonijiet li dawn id-diffikultajiet qed ikollhom fuq ilpagi u l-kwalità tal-[ajja talfamilji Maltin u G[awdxin.

Drittijiet aqwa b[ala /ittadini b’istituzzjonijiet ;odda Apparti l-Kostituzzjoni u ddrittijiet li tag[tina, fl-a[[ar 50 sena ]diedu istituzzjonijiet o[rajn li jag[tuna libertajiet u drittijiet akbar, u j[arsuhomlna. Importanti fost dawn kien id-d[ul tal-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet talBniedem b[ala parti mil-li;i ta’ Malta fl-1987. Id-drittijiet li tag[tina l-Konvenzjoni

Ewropea nistg[u ninfurzawhom fil-qrati Maltin u filQorti Ewropea mwaqqfa millistess Konvenzjoni. Saru wkoll istituzzjonijiet apposta biex lanqas ikun hemm b]onn immorru fil-Qrati biex in[arsu drittijietna. Fost dawn kien hemm il-Kum-missjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà, il-Kummissjoni

g[all-Avanz tal-Mara u lKummissjoni Nazzjonali g[all-Promozzjoni talUgwaljanza. Saru wkoll li;ijiet apposta g[ad-drittijiet tal-persuni b’di]abbiltà, kontra t-traffikar tal-persuni, u kontra l-mibeg[da fuq ba]i ta’ razza, twemmin u orjentament sesswali.

L-i]bilan/ fil-kummer/ internazzjonali jikber b’aktar minn €150 miljun

Statistika tal-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) turi li dak li hu mag[ruf b[ala li]bilan/ fil-kummer/ internazzjonali ta’ Malta f’:unju, kiber b’aktar minn 150 miljun ewro, biex issa d-differenza bejn dak li jesporta u dak li jimporta pajji]na tla[[aq il-livell ta’ 342 miljun ewro. F’:unju tas-sena li g[addiet, dan l-i]bilan/ kien jammonta g[al 191 miljun ewro. I/-/ifri tal-NSO juru li filwaqt li ]diedu kemm l-importazzjoni kif ukoll l-esportazzjoni, i]-]ieda f’dak li timporta Malta kienet ferm ikbar minn dak li nesportaw b[ala pajji] –

166 miljun ewro meta mqabbel ma’ 16-il miljun ewro. L-istess statistika tal-NSO tag[ti wkoll rendikont tali]bilan/ fil-kummer/ internazzjonali fl-ewwel nofs ta’ din issena. Anke g[all-perjodu bejn Jannar u :unju, dan l-i]bilan/ ]died bi ftit aktar minn 12-il miljun ewro, biex issa jinsab fil-livell ta’ 951 miljun ewro. F’dan il-ka], meta mqabbel mal-ewwel sitt xhur tas-sena li g[addiet, kien hemm tnaqqis sew fl-importazzjoni kif ukoll fl-esportazzjoni. L-importaz-

zjoni naqset bi 53 miljun ewro waqt li l-esportazzjoni naqset b’65 miljun ewro.

L-NSO qalet li kienu re;istrati ]idiet fl-importazzjonijiet mill-Istati Uniti, minn Spanja, mill-Arabja Sawdita, mir-Russja, mill-Bel;ju u millIndja. Min-na[a l-o[ra l-importazzjoni mill-Italja, minn I]rael, mil-Libja, mill-Olanda, minn Franza, mill-Korea t’Isfel, mi/?ina, mir-Renju Unit, mill:ermanja u mill-I]vizzera, urew tnaqqis. L-esportazzjonijiet lejn izzona ewro naqsu b’67.2 miljun ewro, l-aktar lejn Franza, il:ermanja, l-Olanda, Spanja u lejn il-Bel;ju, filwaqt li ]idiet fl-esportazzjoni ;ew re;istrati fl-Italja u fl-Indja.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

LOKALI

Sensji minn kumpanija tal-iGaming

Il-Gvern g[andu jwie;eb dwar l-allegazzjoni li l-[abs hu ‘dar tad-droga’ Il-Partit Nazzjonalista appella lill-Gvern biex iwie;eb dwar lallegazzjoni li saret fil-Qorti li l[abs hu “dar ta’ droga”. Pollakk li ammetta akku]i ta’ attentat ta’ serq g[amel stqarrija xokkanti quddiem il-Ma;istrat Aaron Bugeja li fiha ddeskriva l[abs b[ala bejta g[ad-droga u istituzzjoni li ma sservix b[ala deterrent g[all-pri;unieri. Januariusz Cholaszczynski ta’ 53 sena ammetta li da[al f’kamra fil-lukanda Fortina wara li xi turisti b’mod a//identali [allew ilbieb miftu[ u pprova jisraq xi o;;etti i]da ma rnexxilux min[abba li l-istess turisti qabduh. F’Marzu l-Pollakk kien ing[ata sentenza sospi]a

fuq akku]i ta’ serq. Fil-Qorti, il-Pollakk li ma ried lil [add jiddefendih, qal li lFa/ilità Korrettiva ta’ Kordin ma sservi tal-ebda deterrent, u jekk imur il-[abs huwa ma kien se jesperjenza l-ebda bidla. Huwa qal li l-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin hija mimlija b’madwar 700 pri;unier, li 90% minnhom huma persuni li jabbu]aw mid-droga, u hemm ;ew tista’ ssib minn kollox. Filwaqt li sa[aq li hu mhux se jesperjenza xi bidla g[all-a[jar fil-[abs, il-Pollakk talab bil[niena lill-Qorti biex ma jintbag[atx il-[abs. Talab ukoll li la[jar kastig li jista’ jing[ata huwa

li ji;i deportat lejn l-Italja, liema talba kienet mi/[uda. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali, Jason Azzopardi, qal li d-dikjarazzjonijiet li saru fil-Qorti huma nkwetanti ferm u appella lill-Ministru Manwel Mallia biex jag[ti spjegazzjoni u jg[id jekk hux veru jew le li 90% tal-pri;unieri qed jabbu]aw mid-droga. Hu nkwetanti aktar li jsiru dawn it-tip ta’ dikjarazzjonijiet meta l-istess Ministru, f’Settembru li ghadda, kien qal li jrid jeqred darba g[al dejjem iddroga mill-[abs, tg[id l-istqarrija tal-Partit Nazzjonalista, g[ax dak li ntqal fil-Qorti juri li d-droga fil[abs mhux talli ma nqerditx imma

talli qeg[da dejjem ti]died. Fir-reazzjoni tieg[u, ilMinisteru ta’ Manwel Mallia kkonferma fi stqarrija li ordna testijiet tal-urina fuq il-pri;unieri kollha nisa u r;iel fil-[abs ta’ Kordin biex ikun stabbilit li mhux qed jabbu]aw mid-droga. IlMinisteru qal ukoll li bag[at g[ar-ra;el Pollakk biex jag[tih iktar dettalji dwar dak li qal fil-Qorti. Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi kkummenta wkoll li minkejja li l-Ministru Manwel Mallia kien ilu jifta[ar li ]diedu ttestijiet tal-urina fil-[abs biex tinqered id-droga, issa dawn it-testijiet qed isiru biss b’reazzjoni g[at-talba tal-Oppo]izzjoni.

Jikser il-kundizzjonijiet tal-Espressjoni tal-Interess minn pa;na 1

L-ammissjoni /ara talMinistru Joe Mizzi tag[mel din i]-]jara wa[da tinten, qal idDeputat Nazzjonalista Toni Bezzina, u g[aldaqstant ilMinistru Mizzi g[andu d-dmir serju li jg[id x’mar jag[mel Spanja kontra l-kundizzjonijiet li fasslu hu stess u Transport Malta fl-Espressjoni tal-Interess. Skont kelliem g[all-Ministru Mizzi, fil-kummenti lill-gazzetta The Malta Independent, i]-]jara

tal-Ministru fi Spanja ma tmurx kontra l-kundizzjonijiet talespressjoni tal-interess g[ax hu mar biss biex jag[mel il-verifiki me[tie;a dwar il-kumpanija, u qatt ma ddiskuta l-espressjoni ta’ interess fiha nnifisha, jew ilkuntratt. Imma The Malta Independent stess tikkummenta li fl-ebda [in ma ntqal li fi Spanja ;ie diskuss il-kuntratt – u d-deputat talOppo]izzjoni qal biss li lkumpanija interessata kienet

f’kuntatt dirett mal-Ministru, xi [a;a li wkoll mhix permessa skont l-istess espressjoni talinteress. Kien nhar il-{add li f’kummenti li ta lill-gazzetta ilMument, il-Kelliem talOppo]izzjoni g[at-Trasport Toni Bezzina staqsa x’marru jag[mlu l-Ministru Joe Mizzi u l-Kap E]ekuttiv ta’ Transport Malta, James Piscopo, fi Spanja meta l-preferred bidder kien g[adu ma t[abbarx.

Fit-twe;iba tieg[u l-Ministru Mizzi la /a[ad u lanqas ikkonferma mistoqsijiet dwar jekk hux veru li l-kumpanija Autobuses de Leon qed titlob li tbiddel ir-rotot, u li x-xufiera u lmekkaniks ikunu Spanjoli. B’reazzjoni g[al dan, il-GWU fi stqarrija ddikjarat li hi mhijiex se ta//etta li [addiema fi kwalunkwe sezzjoni tat-trasport pubbliku ma jibqg[ux i]ommu posthom biex flokhom jidda[[lu [addiema barranin.

Aktar kumpaniji privati qed jintlaqtu mill-’mannara’ tas-sensji. Issa kien imiss kumpanija tali]vilupp tas-software u l-online gaming li, minn informazzjoni li g[andu In-Nazzjon, jirri]ulta li tat is-sensja lil mill-anqas 20 impjegat tag[ha. Il-kumpanija Streamlogue, li g[andha uffi//ji f’Tal-{andaq u fis-Swatar, hi parti minn grupp ta’ kumpaniji Awstraljani li twaqqaf fil-Filippini biex joffri servizzi ta’ gaming operations lil boutique casinos. B[ala kumpanija li fost o[rajn tispe/jalizza fl-iGaming u l-Bet-ting, eventwalment bdiet tiffoka fuq l-i]vilupp ta’ software g[all-casinos. F’Malta g[andha wkoll studios minn fejn tit[addem sistema HD online ta’ servizzi ta’ log[ob di;itiali. Il-kumpanija, li g[andha li/enzja mill-Awtorità Maltija tal-Log[ob u l-Lotteriji, jidher li g[addejja minn xi problemi u kellha tittermina l-impjieg ta’ numru ta’ [addiema, li kollha ;ew infurmati u b[alissa g[addej pro/ess biex jie[du s-salarji dovuti. Streamlogue hi mistennija tinbieg[ lil sidien ;odda u f’email mibg[uta lill-impjegati li jinsabu bin-notice, il-management attwali wieg[ed li l-impjegati se jing[ataw il-[lasijiet li g[adhom dovuti lilhom ladarba jir/ievu l-flus mis-sidien il-;odda. Id-Dipartiment tal-Impjiegi u rRelazzjonijiet Industrijali qed jin]amm infurmat b’kull pass li qed jittie[ed. Jidher li w[ud mill-[addiema li ng[ataw is-sensja qalulhom li qed jitke//ew g[ax m’hemmx b]onnhom aktar, bil-possibbiltà li lkumpanija ti;i likwidata u ssidien il-;odda jer;g[u jift[u kumpanija o[ra.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

LOKALI

Kap E]ekuttiv ;did tal-MTA L-Awtorità Maltija tatTuri]mu (MTA) [abbret li Paul Bugeja n[atar b’mod unanimu mill-Bord tal-MTA b[ala l-Kap E]ekuttiv tal-Awtorità. Paul Bugeja se jkun qed jie[u post Josef Formosa Gauci mis16 ta’ Settembru li ;ej. Fi stqarrija l-Bord awgura li lKap E]ekuttiv il-;did ikompli jsa[[a[ l-industrija tat-turi]mu flimkien ma’ kull min hu involut. Il-Bord irringrazzja wkoll lil Josef Formosa Gauci g[all-kontribut tieg[u lil din l-industrija kif ukoll lill-ekonomija b’mod ;enerali. F’kumment wara l-[atra tieg[u, Paul Bugeja rringrazzja lill-Asso/jazzjoni tal-Lukandi u r-Ristoranti, l-MHRA, li se jkun qed i[alli l-kariga ta’ President ta’ din l-Asso/jazzjoni. Hu qal li j[ares ‘il quddiem g[al dan ilkapitlu ;did f’[ajtu u se jkun qed jiddedika l-ener;ija u lesperjenza li kiseb mis-settur privat fi tfittxija g[al opportunitajiet ;odda biex is-settur

Residenti f’{‘Attard ilbiera[ komplew jipprotestaw f’laqg[a tal-MEPA g[al ]vilupp f’zona residenzjali wara li nhar l-Erbg[a organizzaw protesta kontra l-i]vilupp propost Paul Bugeja

tat-turi]mu jkompli jitjieb. Fi stqarrija, l-MHRA qalet li tilqa’ l-a[bar li Paul Bugeja n[atar b[ala Kap E]ekuttiv tal-MTA. Il-GRTU u l-Asso/jazzjoni G[awdxija tat-Turi]mufi wkoll laqg[u l-[atra ta’ Paul Bugeja u qalu li Bugeja j;orr mieg[u [afna esperjenzi fil-qasam tatturi]mu, inklu] g[exieren ta’ snin ta’ esperjenza fis-settur privat.

Rifjutata applikazzjoni f’{‘Attard Charles Muscat

Wara pressjoni qawwija li saret mir-residenti ta’ {‘Attard, ilBord tal-MEPA lbiera[ irrifjuta l-applikazzjoni biex ikun determinat il-Kontroll tal-Ippjanar ta’ medda ta’ art li fiha 17,000 metru kwadru fi Triq Dun Mikiel Xerri kantuniera ma’ Triq Dun :wann Theuma, f’{‘Attard. L-art tifforma parti mill-Pro/ess ta’ Razzjonalizzazzjoni f’{‘Attard u parti mill-Pjan Lokali ta/-?entru ta’ Malta. G[alkemm l-art imsemmija hi f’zona li tista’ tkun ]viluppata, jidher li kien hemm diskrepanzi fil-qisien approvati mill-Parla-ment u dawk proposti mill-Perit Colin Zammit, f’isem l-applikant.

Il-Perit Zammit ippre]enta tliet pjanti differenti, fosthom g[al appartamenti u g[al djar terraced u vilel. Il-Perit Patrick Mifsud, f’isem id-Direttorat tal-MEPA, qal li skont l-e]e/izzju ta’ razzjonalizzar hemm de/i]joni li l-area tkun ]viluppata. Imma dDirettorat ippropona li l-applikazzjoni tkun rifjutata g[ax li]vilupp propost se jsir fuq area akbar minn dik li dehret fl-e]er/izzju ta’ razzjonalizzar. Matul il-laqg[a pubblika diversi residenti ta’ {‘Attard ressqu l-o;;ezzjonijiet tag[hom g[al dik l-applikazzjoni. Id-Deputat Nazzjonalista David Agius li wkoll joqg[od

qrib iz-zona proposta g[alli]vilupp, talab li jara d-dokumenti uffi/jali tal-Parlament dwar il-pjan ta’ razzjonalizzar u fakkar li l-area kellha tkun g[all-i]vilupp ta’ vilel biss. Hu qal li l-applikazzjoni proposta kienet oxxenità u qal li kien lest iressaq mozzjoni fil-Parlament biex l-i]vilupp propost ma jsirx. Il-Vi/i Sindku ta’ {‘Attard, Marco Spiteri, fakkar li missena 2004, il-Kunsill Lokali ta’ {‘Attard dejjem kien kontra dan l-i]vilupp. Ta min ifakkar li nhar lErbg[a, ir-residenti ta’ {‘Attard organizzaw protesta kontra li]vilupp taz-zona kif propost flapplikazzjoni li tressqet quddiem il-MEPA.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

LOKALI

Residenti f’Wied il-G[ajn urtati li ma ng[atawx widen g[all-ilmenti dwar irwejja[ qawwija Simon Cassar Minkejja li l-Partit Laburista ;ie elett fil-Gvern bil-weg[da li jkun Gvern li jisma’, jidher li anke jekk qed jisma’, ftit li xejn qed jag[ti ka]. Hekk jidher li qed ji;ri fil-ka] tar-residenti ta’ Wied il-G[ajn, li ilhom g[al dawn l-a[[ar ;img[at jilmentaw mal-Prim Ministru, mal-Ministru Leo Brincat u anke mal-og[la uffi/jali tal-Wasteserv dwar

irwejja[ qawwijin li qed jo[or;u kontinwament u b’mod kostanti mill-Impjant ta’ Sant’Antnin. Korrispondenza b’sensiela twila ta’ emails li waslet g[and In-Nazzjon turi kif numru ta’ residenti ilhom regolarment jiktbu biex jesprimu l-g[adab g[as-sitwazzjoni insapportabbli li te]isti. Dawn qed jg[idu li bl-irwejja[ li qed ikun hemm, mhux qed ikun possibbli g[alihom li j[allu t-twieqi tad-djar tag[hom miftu[in fix-xhur s[an tas-sajf, bl-irwejja[ qed jippersistu f’kull [in tal-;urnata u anke bil-lejl. Fost persuni o[rajn, fil-korrispondenza kienu kkupjati lPrim Ministru Joseph Muscat, il-Ministru tal-Ambjent Leo Brincat u l-Kap E]ekuttiv talWasteserv Tonio Montebello, li n[atar fil-kariga f’Di/embru 2013. Ir-residenti qed jag[mlu lakku]a li l-Impjant qed jitmexxa b’mod dilettantesk u huma ma jistg[ux jibqg[u jg[ixu fis-sitwazzjoni li qed jg[ixu fiha llum. Staqsew jekk jistg[ux jing[ataw garanzija li l-gassijiet li qed ji;;eneraw din ir-ri[a qawwija mhux qed jag[mlu [sara lir-residenti u lil min ikun fil-madwar. Ir-residenti ;ibdu wkoll

l-attenzjoni li anke l-Park talFamilja qed jaqla’ daqqa ta’ [arta b’din is-sitwazzjoni, hekk kif f’diversi [inijiet qed jinnutaw lill-familji bit-tfal jitilqu mill-Park g[ax ma jkunux jistg[u jissaportu l-irwejja[. Fil-vi/inanzi hemm ukoll ilPark tal-Inspire, li joffri servizzi g[all-persuni bi b]onnijiet spe/jali. I]da minkejja dan l-g[add kbir ta’ messa;;i u talbiet g[allg[ajnuna, [add minn dawk indirizzati ma wie;eb g[all-karbiet tar-residenti. L-uni/i ]ew; twe;ibiet qosra kienu dawk ta’ Tonio Montebello, li f’wa[da mill-emails wie;eb lirresidenti li qabbad nies iduru z-zona u jirrapportaw lirwejja[ li jkun sabu. F’email qasira o[ra, qalilhom biss li qed jitnaddaf tank u g[alhekk hemm dawk l-irwejja[ kollha.

L-Impjant ta’ Sant’Antnin kien ;ie modernizzat ta[t l-amministrazzjoni pre/edenti u kienu saru monitoring stations biex jikkontrollaw l-arja fiz-zona tal-impjant

Ir-residenti qed jag[mlu pressjoni mal-Gvern biex jer;g[u ji;u nstallati monitoring stations fiz-zona kif kien hemm qabel u li jidentifikaw fejn hemm l-akbar ammont ta’ gassijiet, bit-tama li tittie[ed azzjoni Ir-residenti kienu pronti staqsewh jekk dan il-pro/ess damx g[addej il-jiem u l;img[at min[abba li s-sitwazzjoni g[adha l-istess, i]da g[al dawn il-mistoqsijiet, ir-residenti re;g[u baqg[u bla twe;iba minghand Montebello, Muscat jew Leo Brincat. Ir-residenti qed jag[mlu wkoll pressjoni mal-Gvern u lWasteserv biex jer;g[u ji;u nstallati monitoring stations

fiz-zona biex ikunu jistg[u jidentifikaw fejn hemm l-akbar ammont ta’ gassijiet, bit-tama li tittie[ed azzjoni. Fil-korrispondenza tag[hom, ir-residenti stess irrikonoxxew li hekk kien isir fis-snin li g[addew meta nfeta[ l-Impjant b’investiment ta’ 27 miljun ewro, b’aktar minn nofshom f’fondi Ewropej. L-Impjant innifsu hu mg[ammar b’sistemi li jikkontrollaw l-irwejja[ li jo[or;u

minnu, [afna drabi kka;unati mid-dekompo]izzjoni tal-iskart. Dan ing[ata prijorità assoluta fid-disinn u g[alhekk wie[ed jista’ jikkonkludi li dak li qed ji;ri b[alissa hu ri]ultat tal-fatt li dawn is-sistemi mhux qed ji;u mmani;;jati kif suppost, kif ukoll li l-impjant mhux qed ji;i m[addem skont il-kriterji stabbiliti. Qed tqum ukoll il-mistoqsija dwar x’sar minn dak li kien mag[ruf b[ala l-Odour Panel, li kien twaqqaf b[ala mi]ura addizjonali u b[ala kundizzjoni imposta fuq il-Wasteserv mal[ru; tal-permess mill-MEPA, biex jiltaqa’ regolarment propju [alli jirrapporta u jissorvelja lirwejja[. Jidher li dan il-grupp ta’ esperti, li jinkludi wkoll fih residenti tal-in[awi, ilu ]mien twil ma jiltaqa’.

{atra fl-Air Malta

L-Air Malta [atret lil Joseph Galea b[ala Deputat Kap Kummer/jali u qalet li bdiet [idma kbira biex tibni mill-;did it-tim amministrattiv tag[ha. Paul Galea, li g[andu 50 sena, serva b[ala d-Direttur Internazzjonali g[all-Marketing tal-MTA sa minn Novembru 2006. Il-linja tal-ajru [ar;et ukoll sej[a internazzjonali biex timla l-kariga ta’ Kap Uffi/jal Kummer/jali, li qabel kienet okkupata minn Philip Saunders. Paul Galea se jie[u post il-Kap Kummer/jali g[all-perjodu definit ta’ tliet snin, li matulu huwa sejjer jikseb bi]]ejjed esperjenza fil-linja tal-ajru sabiex ikun jista’ jmexxi d-dipartiment kummer/jali.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

LOKALI

Ir-Ryanair b’[ames miljun passi;;ier lejn Malta

Interpretazzjoni vi]iva tal-espressjoni kulturali f’Malta f’forma ta’ vja;; tul il-mina li minna jg[addu l-eluf ta’ passi;;ieri tal-cruise liners li jaslu f’Malta kull sena

Tpin;ija mill-istudenti tal-MCAST fit-terminal tal-Valletta Cruise Port Grupp ta’ studenti tal-Istitut talArti u d-Disinn fl-MCAST, u li kienu qed jag[mlu degree filGraphic Design and Interactive Media, g[amlu xog[ol ta’ tpin;ija fil-mina fit-Terminal Forni tal-passiggieri tal-cruise liners, fil-Valletta Cruise Port. L-istudenti taw interpretazzjoni vi]iva tal-espressjoni kul-

turali f’Malta f’forma ta’ vja;; tul il-mina li minna jg[addu leluf ta’ passi;;ieri tal-cruise liners li jaslu f’Malta kull sena. Dawn it-tpin;ijiet jimmarkaw is-snin li jwasslu lejn is-sena talKapitali Ewropea tal-Kultura fis-sena 2018. Dan ix-xog[ol ta’ arti kien inawgurat mi/-Chairman tal-

Fondazzjoni Valletta 2018, Jason Micallef, fil-pre]enza talMinistru tal-:ustizzja, il-Kultura u Gvern Lokali, Owen Bonnici. Pre]enti wkoll il-Kap E]ekuttiv tal-Valletta Cruise Port, Stephen Xuereb, u d-Direttur tal-Istitut tal-Arti u d-Disinn talMCAST, Stephen Vella. Attendew ukoll l-istudenti li

[admu fuq dan il-pro;ett li huma Michela Mifsud, Desiree Dimech, Rebecca Barry, Silvio Micallef u Fleur Sciortino. Stephen Xuereb qal li bejn Jannar u Lulju ta’ din is-sena, aktar minn 206,000 passi;;ier tal-cruise liners waslu f’Malta, li jfisser ]ieda ta’ 8.7 fil-mija fuq l-istess perijodu fl-2013.

Familja minn Luton hi l[ames miljun passi;;ier tallinja tal-ajru low cost Ryanair mindu bdiet ittir lejn Malta tmien snin ilu. Il-familja Archer, mag[mula mill-missier Philip, l-omm ta’ nazzjonalità Maltija Francesca u uliedhom Finlay u Emeline, intlaqg[et mill-Ministru g[atTuri]mu Edward Zammit Lewis proprju hekk kif ni]lu mill-ajruplan u da[lu flAjruport Internazzjonali ta’ Malta. Hekk kif da[let fl-Ajruport, il-familja Archer ing[atat mer[ba b’daqq bl-accordion u minn ]ef-fiena tal-grupp Paul Curmi Dancers kif ukoll ing[ataw rigal tal-[elu. Il-Ministru Zammit Lewis fisser kif il-kumpanija li tmexxi l-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta (MIA) u Ryanair qed ja[dmu id f’id biex ji]died in-numru ta’ turisti li j]uru Malta. Hu qal li l-linja tal-ajru low cost bdiet ittir lejn Malta fl2006, bl-ewwel titjira kienet proprju minn Luton, segwita minn titjiriet minn Pisa mbag[ad minn Dublin. Edward Zammit Lewis spjega kif ir-Ryanair hi t-tieni l-akbar linja tal-ajru, wara l-Air Malta, li ttir minn u lejn Malta. Tant hu hekk li l-linja tal-ajru Irlandi]a g[andha sehem ta’ 28 fil-mija tas-suq. Qal li b[alissa qed isiru la[[ar negozjati biex ikun finalizzat ftehim dwar l-iskeda talajru g[ax-xitwa. Il-[sieb hu li Ryanair ittir minn Malta lejn 16-il destinazzjoni. Maria Macken, is-Sales & Marketing Manager g[al Ryanair, qalet li l-a[bar tal[ames miljun passi;;ier f’Malta hi kisba kbira u l-linja tal-ajru low cost qed t[ares ‘il quddiem g[al aktar su//essi. Sal-lum ir-Ryanair qed ittir lejn 28 rotta u hi involuta fi 11il suq turistiku.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

KUNSILLI LOKALI Kumment

Storja ta’ bieb imsabbat f’wi// i]-]g[a]ag[ L-inizjattiva li jing[ata vot lil dawk li g[andhom 16-il sena g[all-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali kienet inizjattiva li rat qbil politiku wiesg[a f’pajji]na. Inizjattiva li rat loppo]izzjoni Nazzjonalista ta;ixxi bl-aktar mod po]ittiv u kostruttiv possibbli billi tag[ti s-sapport s[i[ tag[ha. Inizjattiva li kellha tkun ta’ xprun sabiex i]-]g[a]ag[ jib-

dew jag[tu sehem aktar attiv fil-kunsilli lokali. Hija g[alhekk kurju]a u ta’ t[assib id-de/i]joni tal-gvern Laburista li b[al donnu re;a’ bidel id-direzzjoni dwar dan irrwol attiv g[a]-]g[a]ag[ u qieg[ed minflok isabbtilhom ilbieb f’wi//hom. Id-de/i]joni li jit[assru lelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali sas-sena 2019 tkun tfisser li dawk li llum g[andhom 16-il

sena ser ikunu mi]muma fuq ilbieb ta’ barra sa meta jkollhom 21 sena. L-inizjattiva tal-Vot 16 inkludiet in-nomina ta’ ambaxxatur ta]-]g[a]ag[ fi [dan kull Kunsill Lokali. X’messa;; qieg[ed jintbag[at issa li dan l-istess ambaxxatur f’g[eluq it-18-il sena jtemm ilkariga tieg[u ming[ajr ebda /ans li jikkontesta l-elezzjoni sa bosta snin o[ra?

Il-gvern kif jista’ onestament jemmen li ]-]g[a]ag[ mhux ser i[ossuhom distakkati minn kunsilli lokali li huma ma kellhom ebda rwol fl-g[a]la tag[hom? Il-gvern kif jista’ onestament jemmen li qieg[ed isa[[a[ irrwol ta]-]g[a]ag[ fil-Kunsilli Lokali meta ser nispi//aw fi stat li l-i]g[ar Kunsillier filpajji] ikollu aktar minn 20 sena sew b[ala eta?

X’differenza mill-Partit Nazzjonalista li sa[ansitra anke tkellem dwar il-possibbilità li dawk ta’ 16-il sena jing[ataw i/-/ans li jkunu kandidati huma stess fl-elezzjonijiet talKunsilli Lokali! X’differenza mill-Partit Nazzjonalista li mhux bi/-/erimonji u l-kliem imma bil-fatti dejjem emmen fil-Kunsilli Lokali u anke firrwol kru/jali ta]-]g[a]ag[ flistess Kunsilli Lokali!

L-Ark tal-Akwidott G[al dawn l-a[[ar 70 sena in[ass dejjem in-nuqqas tal-Ark tal-Akwidott, struttura li ttajret mill-militar Ingli] li kienet tag[ti ;ie[ lill-pro;ett li wassal l-ilma minn nixxig[at tar-Rabat u {ad-Dingli sal-Belt. Mhux biss l-akwedott ta [ajja lill-Belt Valletta, i]da kien strumentali biex ji]died il-kummer/ matul ir-rotta tieg[u, i;ib bidliet demografi/i kbar u jixpruna l-i]vilupp ta’ r[ula ;odda. Kien jaqdi wkoll il-[ti;ijiet tal-ir[ula fosthom ta’ {’Attard, {al Lija, {al Balzan, B’Kara, ilMosta, {a]-}ebbu;, il-{amrun, {al Qormi, il-Furjana u l-Belt Valletta. Kien g[alhekk mistenni li la[bar li din l-istruttura storika sa fl-a[[ar ser ter;a tinbena, tintlaqa’ b’mod po]ittiv [afna. Bosta residenti tal-in[awi li tkellmu ma’ In-Nazzjon fil-fatt fa[[ru l-inizjattiva tal-

Kunsillieri Nazzjonalisti u anke tal-membri tal-Kumitat Amministrattiv ta’ Fleur-de-Lys f’isem il-Partit Nazzjonalista, li [admu bla waqfien b’risq dan lg[an. {idma delikata li sa fl-a[[ar jidher li ser t[alli l-frott. L-istess residenti madankollu esprimew t[assib g[al fatt li jidher li din l-a[bar mhux talli ma ni]litx tajjeb mal-Kunsilliera talPartit Laburista, talli lpika bejn is-Sindku Laburista ta’ Santa Venera Stephen Sultana u s-Sindku Laburista ta’ Birkirkara Joanne Debono Grech la[qet livelli inkwetanti. Bosta residenti li kkumentaw ma’ In-Nazzjon qalu li l-pro;ett tal-Ark tal-Akwidott kixef filbera[ id-differenza bejn il-kooperazzjoni u s-sens ta’ rieda tajba fost il-kunsilliera talPartit Nazzjonalista u lpika bejn i]-]ew; Sindki Laburisti.

Ji;i indirizzat it-t[assib tar-residenti f’Tas-Sliema

L-a[barijiet fl-a[[ar jiem kienu dominati mit-t[assib serju tar-residenti ta’ Tas-Sliema hekk kif ir-rata ta’ serq fil-lokal ]diedet b’mod allarmanti. Ma’ kull jum li jg[addi qieg[ed dejjem jo[ro; /ar li lproblema mhijiex wa[da ]g[ira, u hemm il-[tie;a ta’ strate;ija fuq livell nazzjonali sabiex din ti;i indirizzata. It-t[assib tar-residenti i]da ma waqax fuq widnejn torox. Dan hekk kif il-Kunsill Lokali ta’ Tas-Sliema mmexxi minn ma;;oranza tal-Partit Nazzjo-

nalista, beda mill-ewwel bil[idma sabiex il-gvern /entrali jindirizza din il-problema llum qabel g[ada. F’dan l-ispirtu, nhar it-Tnejn li ;ej fis-6pm, fit-Teatru tasSalesjani, ser issir laqg[a mtella’ mill-Kunsill Lokali ta’ TasSliema flimkien mal-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali. Il-laqg[a li hija miftu[a g[allpubbliku, mistennija tara l-attendenza anke tal-A;ent Kummis-sarju tal-Pulizija, Ray Zammit.

Numru ta’ ;img[at ilu din il-pa;na kienet tkellmet dwar numru ta’ perikli e]istenti fi [dan postijiet li huma responsabbiltà tal-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar immexxi minn ma;;oranza tal-Partit Laburista. Sfortunatament jidher li dan kollu waqa’ fuq widnejn torox minkejja l-ilmenti kostanti tar-residenti.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

OPINJONI

Sej[a g[ad-demm Pitg[ada San Lawrenz! G[al [afna fostna, din il-festa hija biss tifkira li ninsabu fl-eqqel tas-sajf; probabbli ngergru g[as-s[ana kbira li qed tag[mel (kif jixraq filfesta ta’ martri li [alla [ajtu filfjammi) u nibqg[u g[addejjin bir-rutina tag[na. I]da xieraq ninnotaw li f’dawn l-a[[ar ;img[at in;iebet f’pajji]na r-relikwa tad-demm ta’ dan id-djaknu martri. U kien proprju waqt quddiesa fil-pre]enza ta’ din ir-relikwa filparro//a ta’ San Lawrenz, G[awdex, nhar is-27 ta’ Lulju li g[adda, li l-Isqof Mario Grech g[amel riflessjoni interessanti li n[oss li m’g[andniex nittraskurawha jew ninjorawha. Diskors qawwi mill-Isqof ta’ G[awdex Fil-kuntest ta’ din ir-relikwa partikolari (li mhijiex xi g[adma, jew xi bi//a drapp b[all-bi//a

l-kbira tar-relikwi l-o[ra), l-Isqof g[a]el li jiffoka fuq l-element tad-demm. Huwa ;ab ix-xbieha ta’ bniedem li jsofri mard fid-demm: fa/ilment jitlef sa[[tu u l-[e;;a tieg[u u jie[u bixra ta’ mewt. I]da, kompla jg[id l-Isqof, “meta mbag[ad ikun hemm trasfu]joni ta’ demm ;did, il-bniedem jie[u s-sa[[a, jikseb ener;ija ;dida u jitwieled mill-;did.” Ovvjament l-Isqof ma kienx qed jag[ti xi lezzjoni ta’ medi/ina; pjuttost kien qed jinse; parabbola dwar is-sitwazzjoni (listat ta’ sa[[a, jekk wie[ed irid) tal-Knisja f’pajji]na. Tassew li Monsinjur Grech kien qed jitkellem dwar il-kuntest G[awdxi, i]da ma tridx qab]a kbira tal-imma;inazzjoni biex tifhem li /erti osservazzjonijiet japplikaw g[al Malta wkoll (wara kollox l-Isqof Grech huwa lPresident tal-Konferenza

Huwa qal li fil-Knisja lokali jinnota “/erta telqa, g[eja u nuqqas ta’ [ajja ... Donnu fostna xi kultant titla’ ri[a ta’ g[eluq u ta’ mewt.”

Dun Brendan Mark Gatt brendissimo@gmail.com

Episkopali Maltija). Huwa qal li fil-Knisja lokali jinnota “/erta telqa, g[eja u nuqqas ta’ [ajja ... Donnu fostna xi kultant titla’ ri[a ta’ g[eluq u ta’ mewt.” Kliem qawwi, i]da mbag[ad, b’sin/erità kbira, Monsinjur Grech ammetta li din it-telqa tista’ taffettwa lilu daqs kemm tista’ tmiss lil kull membru ie[or tal-

Knisja. U dan iwasslu biex jistaqsi x’differenza qed tag[mel ilfidi fil-[ajja tag[na, personali u familjari. L-impatt tal-Knisja fis-so/jetà Maltija L-istess wie[ed jista’ jistaqsi dwar il-Knisja: “X’impatt qed t[alli l-Knisja fis-so/jetà ta’ ]mienna? Xi drabi nag[tu d-dehra li ntlaqna mal-kurrent kulturali ta’ ]minijietna, u flok ma ng[inu biex nindikaw direzzjoni, insibu ru[na nin;arru mal-mew; tal-[ajja! Hemm ir-riskju li jekk nibqg[u ma nag[tux kas, id-demm tag[na b[ala Nsara mhux biss jibred, imma jkompli jit[assar.” Monsinjur Grech i[oss li fil-

[ajja tag[na b[ala Knisja nistg[u nintilfu ng[o]]u dawk l-affarijiet antiki u sbie[ (ti]jin, paramenti, tradizzjonijiet) li jikkostitwixxu patrimonju importanti li tassew jist[oqqlu ji;i m[ares, i]da li proprju filwaqt li nag[mlu hekk nindunaw li qed nittraskuraw irrealtà pre]enti u futura tal-Knisja Maltija: il-b]onn li nag[tu xhieda tal-Van;elu u noffru dawl u ti;did anki lill-bqija tas-so/jetà. Jien m’g[andix interess inwaddab il-[atab fuq in-nar talkontroversja, jew li nrewwa[ dawn il-fjammi. Lanqas nazzarda nipponta subg[ajja lejn xi bniedem jew nies partikolari g[ax, b[all-Isqof Grech, naf li l-ewwel mea culpa rrid in[abbatha fuq sidri stess. }viluppi mg[a;;la fis-so/jetà Maltija

I]da b[ala sa/erdot u b[ala bniedem li jsegwi mill-qrib

l-i]viluppi mg[a;;la li g[addejja minnhom is-so/jetà Maltija b[alissa u l-isfidi li hemm jistennewna fil-;ejjieni, nemmen li trid issir xi [a;a, u malajr. B[ala Knisja f’Malta u G[awdex g[andna b]onn ni;;eddu u nissa[[u, anki permezz ta’ ;esti kura;;u]i u radikali (bi]]ejjed in[arsu lejn il-papiet li kellna u li g[andna biex nie[du ftit ideat). Hekk biss nistg[u ner;g[u nkunu vu/i kura;;u]a u dawl qawwi g[al ;ensna, b[alma konna g[al tant ;enerazzjonijiet ta’ Maltin u G[awdxin. Inizjattiva mill-isba[

Ma tantx in[obb nag[mel avvi]i, imma llum ma nistax ma naqsamx mag[kom inizjattiva mill-isba[ li [are; biha ]ag[]ug[ [abib tieg[i, proprju g[ax hija marbuta ma’ su;;ett li kemm-il darba semmejtu f’din il-pa;na. Din hija velja ta’ talb bl-isem ta’ “24 hours for peace”: tibda llejla fis-6.30pm u tintemm g[ada flistess [in fil-Kappella talUniversità, f’Tal-Qroqq. Isimha mag[ha: erbg[a u g[oxrin sieg[a fejn din il-kappella se tkun miftu[a g[al dawk li jixtiequ jqattg[u ftit [in ta’ talb u riflessjoni b’intenzjoni partikolari g[all-pa/i fid-dinja, b’mod spe/jali f’dawk il-postijiet fejn linno/enti qed jinqatlu u l-Insara qed ji;u ppersegwitati. Jixraq li x-xewqat sbie[ tag[na g[as-sliem fil-Lvant Nofsani, filLibja, fl-Ukrajna u tant postijiet o[ra madwar id-dinja mifnija mill-vjolenza, ninkarnawhom f’mument ta’ talb.

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

www.maltarightnow.com

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Tnaqqis konsistenti fil-bejg[ bl-g[afsa fuq il-pagi Jumejn ilu [ar;u /ifri li re;g[u kienu inkwetanti dwar il-bejg[ fil-[wienet f’Malta u li jikkonfermaw li l-bejg[ qed jonqos konsistentement, u li t-tnaqqis tal-bejg[ f’Malta hu kontra x-xejra filbqija tal-Ewropa. Il-bejg[ f’Malta jonqos... I/-/ifri [ar;u mill-Uffi//ju

tal-Istatistika tal-Unjoni Ewropea g[al :unju li g[adu kemm g[adda. Fuq ix-xahar ta’ qabel, ilbejg[ fil-[wienet f’Malta bata tnaqqis ta’ aktar minn 1 fil-mija, meta fil-bqija tal-Ewropa mhux naqas imma ]died. ...f’kuntrast mal-bqija tal-Ewropa Meta mbag[ad :unju tqabblu mal-istess xahar ta’ sena qabel, f’Malta l-bejg[ fil-[wienet sofra tnaqqis ta’ kwa]i 2 fil-mija meta fil-bqija tal-Ewropa ]died. U g[alhekk f’Malta l-bejg[ qed jonqos f’kuntrast mal-bqija tal-pajji]i Ewropej. Xejra konsistenti ta’ tnaqqis U din mhix xejra ta’ xahar wie[ed li tg[id forsi e//ezzjoni. Anzi, fl-a[[ar xhur, Malta konsistentement kellha tnaqqis filbejg[ fil-[wienet meta fil-bqija tal-Ewropa konsistentement ilbejg[ kien qed ji]died. Konferma mi/-/ifri dwar l-importazzjoni tal-prodotti g[all-konsum Dawn huma /-/ifri uffi/jali li qed jikkonfermaw dak li, fuq kollox, qed jg[idu tal-[wienet stess, u anke dawk li jfornuhom bilprovvisti. Fil-fatt, anke /-/ifri tal-importazzjoni tal-prodotti talkonsum ukoll juru tnaqqis – kollha jorbtu flimkien. Indikaturi tar-ra;uni g[at-tnaqqis Ix-xejra ta’ tnaqqis f’Malta kontra ]-]ieda fl-Ewropa turi li rra;uni g[al dan it-tnaqqis f’Malta rridu nsibuha. U /ifri o[rajn talGvern stess qed jindikawlna x’jistg[u jkunu. }ieda fil-qg[ad mo[bija bl-impjiegi mal-gvern Hemm l-ewwel nett il-fatt li g[al numru ta’ xhur il-qg[ad ]died. Il-Gvern imbag[ad da[[al skoss nies mieg[u u /-/ifri tieg[u stess juru ]ieda qawwija fl-impjiegi mal-gvern, hekk li mhux biss da[[al minflok dawk li jirtiraw imma ]ied sostanzjalment. }ieda ]g[ira ferm fil-pagi [dejn i]-]idiet qabel Hemm ukoll /ifri li juru fatt ;did – li fl-ewwel sena ta’ dalGvern, il-paga medja ]diedet b’ferm anqas milli kienet ti]died qabel. Fl-ewwel sena s[i[a tal-Labour, il-paga medja ]diedet b’100 ewro meta qabel kienet ti]died b’500 ewro. E]empju [a]in tal-Gvern stess fl-Enemalta U l-Gvern xejn mhu jag[ti e]empju tajjeb g[ax lill-[addiema tieg[u fl-Enemalta qed inaqqsilhom id-d[ul – [lief g[all-mara talMinistru tal-Enemalta, naturalment.

Gvernijiet Nazzjonalisti dejjem taw attenzjoni lill-[ti;iet tal-g]ira f’G[awdex kif juru l-g[add kbir ta’ pro;etti li saru fl-a[[ar amministrazzjoni ta’ gvern Nazzjonalista

Bidla kbira f’G[awdex mill-Indipendenza ‘l hawn Mal-kisba tal-Indipendenza, f’G[awdex saret bidla kemm fil[sieb kif ukoll fil-mod ta’ kif jg[ixu l-G[awdxin. G[ax kemm il-Gvern ta’ :or; Borg Olivier fis-snin sittin kif ukoll il-gvernijiet ta’ Eddie Fenech Adami fis-snin tmenin u fid-disg[inijiet, kif ukoll il-gvern ta’ Lawrence Gonzi fil-bidu talmillenju l-gdid, dejjem taw prijorità lill-b]onnijiet ta’ G[awdex u l-G[awdxin. :or; Borg Olivier fis-snin sittin meta [adna rajna f’idejna, mix-xejn beda jibni l-infrastruttura ta’ G[awdex. Niftakar ilkumpanija SOCOMAR tibni l-

port tal-Im;arr. Bdew jinbnew il-lukandi b[al-lukanda Calypso f’Marsalforn kif ukoll Ta’ ?en/. Iz-zona industrijali taf il-bidu tag[ha fi ]mien :or; Borg Olivier, kif ukoll fi ]mien Eddie Fenech Adami saret it-tieni fa]i ta’ din iz-zona industrijali. Kien il-gvern ta’ Eddie Fenech Adami li g[andna flotta ta’ tliet vapuri tal-Gozo Channel li jla[[qu mal-b]onnijiet tal-g]ira G[awdxija. Il-Gvern ta’ Lawrence Gonzi, biex l-affarijiet ikunu kompluti, bena u rran;a t-terminal talIm;arr kif ukoll it-terminal ta/?irkewwa. Barra minn hekk, imbarka fuq programm ta’ bini mill-gdid ta’ toroq prin/ipali. Gvernijiet Nazzjonalisti dejjem taw prijorità lill-b]onnijiet tal-g]ira G[awdxija u talG[awdxin. Kien Gvern Nazzjonalista li ta post lil G[awdex fil-

Kabinet u dan jirrifletti min i[obb lil G[awdex u ‘l-G[awdxin. Gvernijiet Nazzjo-nalisti ma qag[dux jg[idu lill-Ministru g[al G[awdex li ma g[andux x’jaqsam mas-sa[[a u\jew ledukazzjoni tal-G[awdxin. Gvernijiet Laburisti dejjem riedu jillimitaw it-tmexxija ta’ G[awdex mill-G[awdxin. Niftakru kif il-Gvern ta’ Alfred Sant kien po;;a t-tmexxija ta’ G[awdex fit-tieni divi]joni bil[olqien ta’ Segretarjat Parlamentari g[al G[awdex. Huwa l-Gvern ta’ Joseph Muscat li l-Ministeru g[al G[awdex illimitalu l-poteri ;o G[awdex stess. Quddiem dawn il-fatti kollha, min verament [aseb u j[obb lil G[awdex tag[na? C Saliba I]-}ebbu;

25 sena ilu f’In-Nazzjon Kumpanija kbira tal-ajru Amerikana, Continental Airlines, u li tifforma parti millkorporazzjoni Texas Air, [atret lill-kumpanija World Aviation Systems b[ala l-a;enti tag[ha f’Malta. Il-kumpanija f’Malta se tkun responsabbli mix-xog[ol kollu tal-kumpanija Amerikana f’pajji]na. T[abbar ukoll li uffi/jali ta’ kumpanija internazzjonali li ti;bor fiha sidien ta’ vapuri u tispe/jalizza wkoll fix-shipping management, se jkunu Malta g[al ta[ditiet mal-Gvern dwar il-possibbiltà li titwaqqaf kumpanija ;dida li tamministra l-ivvja;;ar tal-vapuri.

G[afsa fuq il-pagi tal-[addiema konfermata mit-tnaqqis tal-bejg[ fil-[wienet U hawn nistg[u naraw ra;uni g[ala l-bejg[ fil-[wienet qed jonqos meta m’hemm ebda ra;uni o[ra g[ajr l-g[afsa fuq il-pagi tal[addiema f’Malta ma tirri]ultax biss mill-istatistika tal-Gvern imma wkoll mill-bejg[ jonqos fil-[wienet. Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

ILLUM IL-:IMG{A

X’kienu jag[mlu ming[ajr il-miljuni tal-UE^ Il-;img[a li g[addiet ktibt minn din il - pa;na li l i]bilan/ tal-Gvern fl-ewwel sitt xhur tas-sena kiber b’10 fil-mija fuq l-istess perijodu

tas-sena l-o[ra. Dan l - i]bilan/ kien ikun ferm ikbar li kieku ma kienux g[all - g[otjiet li r/ieva l Gvern fl-ewwel sitt xhur tas-

sena : ¤1 0 1 miljun ta ’ g[otjiet, possibbilment kollha fondi mill - Unjoni Ewropea. Jirri]ulta li fl - ewwel sitt

xhur tas - sena d - d[ul minn g[otjiet kiber bi € 32 . 6 miljun fuq l-ewwel sitt xhur tal-2013. Ming[ajr dawn l-g[otjiet l-

i]bilan/ tal-Gvern, li kien ta’ € 265 . 2 miljun , kien jitla ’ g[a/ - /ifra astronomika ta ’ € 366 . 2 miljun f ’ sitt xhur.

Dan il-Gvern qed jonfoq dak li m’g[andux. Qed jonfoq miljuni aktar fuq pagi u salarji. Fuq [olqien ta’ impjiegi biex jaqdi lil ‘tal-qalba’ u dawk ta’ madwaru. Qed jonfoq [afna iktar fuq ittrasport pubbliku. Biss is-sabi[a hi li fejn jid[ol investiment produttiv – investiment li jo[loq ixxog[ol u l-impjiegi – dan ilGvern flok i]jed, qed jonfoq inqas. Mi/-/ifri ppubblikati jirri]ulta li bejn Jannar u :unju ta’ din is-sena f’investiment produttiv ;ew investiti €48.5 miljun, jew €21.3 miljun inqas mill-istess perijodu s-sena ta’ qabel. Fuq dak kollu li jibqa’, ilGvern qed jonfoq i]jed, tant li li]bilan/ flok jonqos qed ji]died. Mieg[u ji]died ukoll id-dejn talGvern li fl-a[[ar ta’ ;unju le[aq €5,484 miljun – jew € 439 miljun i]jed minn :unju 2013. Beda b’dota qawwija Il-Gvern Laburista beda b’do-

ta li ebda Gvern pre/edenti qatt ma kellu. Dan sab mijiet ta’ miljuni g[ad-dispo]izzjoni tieg[u mill-ewwel pakkett ta’ madwar €1,200 miljun li Gvern Nazzjonalista nnegozja malUnjoni Ewropea u daqshekk ie[or miljuni li l-Gvern ta’ Lawrence Gonzi nnegozja u ftiehem mal-Unjoni Ewropea g[as-seba’ snin li ;ejjin. Ftehim li la[aq fl-a[[ar xhur tal-amminitrazzjoni li kien qed imexxi meta kien /ert li l-possibbiltà li jer;a’ jirba[ kienet remota [afna. Ma ninsewx li lUE offrietlu fejn inqas milli filfatt ing[atajna. Qrib in-nofs tal€1,200 miljun. I]da Lawrence Gonzi, g[aliex il-;id ta’ pajji]u ji;i verament lewwel u qabel kollox, ma a//ettax dak li offrewlu u baqa’ jinnegozja sakemm kiseb ferm iktar. Qabel dwar ferm iktar, biex i[[allih lil ta’ warajh. Kienu kontra d-d[ul fl-UE Dan il-Gvern, li l-mexxejja tie[u tant kienu opponew iss[ubija fl-Unjoni Ewropea, u wrew li ma kinux jaraw aktar ’il bog[od mill-ponta ta’ imne[irhom, illum g[andhom f’idejhom il-miljuni biex jonfqu.

G[andhom pro;etti approvati li wirtu mill-Gvern pre/edenti –

Grazzi g[all-investiment qawwi li l-Gvern immexxi mill-PN g[amel fil-qasam tat-turi]mu, illum pajji]na qieg[ed ikompli jikseb ri]ultati tajbin [afna

Ikkonsolidajna wkoll is-suq turistiku mill-Ewropa anke b[ala ri]ultat tal-munita unika> l-ewro li jag[mel l-ivvja;;ar iktar fa/li u jwaqqaf kompletament l-ispejje] li konna nag[mlu qabel fuq tran]azzjonijiet monetarji Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk

pro;etti li g[adhom jitwettqu u jit[allsu mill-UE – u g[andhom pro;etti li qed jippjanaw huma b’fondi tal-Unjoni Ewropea. IlGvern Laburista g[andu //ertezza ta’ mijiet ta’ miljuni ta’ ewro li jg[inuh itaffi l-i]bilan/ li qed ja[rablu minn idejh. Il-Gvern pre]enti ma wiritx biss il-mijiet ta’ miljuni li nnegozjaw Gvernijiet Nazzjonalisti. Wiret ukoll ilminjiera ta’ rieda tajba li pajji]na kiseb minn mindu ssie[eb fl-Unjoni Ewropea. Ma ninsewx li l-UE fet[itilna suq ta’ aktar minn 500 miljun

persuna. Ma ninsewx ukoll, u dan importanti li n]ommuh quddiem g[ajnejna, li l-pajji]i Ewropej b[all-I]vizzera, lI]landa u n-Norve;ja li mhumiex membri tal-Unjoni Ewropea jridu j[allsu biex ikunu jistg[u jutilizzaw is-suq komuni tal-Ewropa. I[allsu l-miljuni kbar, li anke a[na nibbenefikaw minnhom. G[alhekk mhux biss is-s[ubija fl-UE, li l-Laburisti tant kienu kontriha, fet[itilna triq quddiemna g[al fondi i]da po;;iet quddiemna suq kbir g[allprodotti li nimmanifatturaw. Is-suq turistiku jkompli jag[ti l-frott

Ikkonsonolidatina

wkoll

is-suq turistiku mill-Ewropa anke b[ala ri]ultat tal-munita unika: l-ewro li jag[mel livvja;;ar iktar fa/li u jwaqqaf kompletament l-ispejje] li konna nag[mlu qabel fuq tran]azzjonijiet monetarji. Illinji tal-ajru li jistg[u jibdew vja;; Malta u jieqfu f’ajruporti ta’ pajji]i o[ra tal-UE. Il-linji tal-ajru ‘low cost’ li tal-Labour tant tkellmu kontrihom u li llum j;orru madwar 40 fil-mija talpassi;;ieri kollha minn u lejn Malta u li qed iwasslu biex nikru rekord wara l-ie[or fit-turi]mu. Is-s[ubija fl-Unjoni Ewropea sa[[itilna wkoll it-tielet pilastru tal-ekonomija: dak tas-servizzi finanzjarji. Dan is-settur tant kiber u nfirex li llum qed joffri

eluf ta’ impjiegi u qed ikabbar il-;id nazzjonali ta’ pajji]na. Minkejja kollox il-Gvern irid joqg[od attent li jonfoq biss dak li jaqla’. Li dak li jaqla’ jonfqu tajjeb. Il-Gvern irid jpo;;i quddiem il-pajji] il-prijorijiet tieg[u u jimxi fuqhom. Li l-Gvern jonfoq il-miljuni fuq power station li m’g[andniex b]onn mhux investiment tajjeb. Li l-Gvern j]id €50#€60 miljun fis-sena fin-nefqa tieg[u f’pagi u salarji mhux investiment tajjeb. Li l-Gvern jonfoq g[exiren ta’ miljuni i]jed g[al sistema temporanja ta’ traasport pubbliku mhux investiment tajjeb. Filwaqt li kull Gvern g[andu l-programm u l-prijoritajiet tieg[u, dan il-Gvern ma jag[milx [a]in jekk ikompli fuq dak li [allietlu l-amministrazzjoni pre/edenti. Din uriet li lpolitika tag[ha kienet wa[da li tat ri]ultati po]ittivi anke meta lEwropa u d-dinja kienu fl-ag[ar ri/essjoni f’70 sena. Il-finanzi ta’ pajji]na kienu fis-sod. Ilpoplu jinteressah li jibqg[u fis-sod.

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

www.maltarightnow.com

A{BARIJIET TA’ BARRA

Jikber l-inkwiet dwar l-Ebola IL-LIBERJA L-epidemija tal-Ebola li infettat il-pajji]i Afrikani tal-Punent s’issa qatlet 932 persuna u bl-inkwiet dwarha qed jassumi livell ‘globali’ wara li miet ra;el Sawdi li hu suspettat li kien qed i;orr il-virus. Ir-ra;el miet wara li g[amel ]mien f’kundizzjoni kritika ;o sala i]olata ta’ sptar f’Jeddah, flG[arabja Sawdita. Mifhum li rra;el, li kien irritorna pajji]u minn Sierra Leone, beda juri sintomi ta’ deni qawwi u fejn sofra wkoll emorra;ija. L-istudji li qed isiru fuq il-kampjuni fil-laboratorji g[andhom ji]velaw jekk ir-ra;el kienx tassew marid bl-Ebola. F’ka] ta’ konferma din tkun l-ewwel mewta relatata g[all-virus li kellha sse[[ barra l-erba’ pajji]i Afrikani li huma affettwati millepidemija u li huma l-Guinea, Sierra Leone, il-Liberja u nNi;erja. Sadanittant, is-Centers for Control and Disease Prevention

tal-Istati Uniti [are; l-og[la livell ta’ alert g[all-Ebola, waqt li lOrganizzazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO) mistennija tiddikjara emer;enza tas-sa[[a globali. Mindu l-Ebola fe;;et mill-;did, f’Marzu, il-virus infetta talanqas 1,711 persuna fil-pajji]i Afrikani imsemmija. Il-President tal-Liberja, Ellen Johnson Sirleaf, iddikjarat stat ta’ emer;enza min[abba l-epidemija waqt li l-awtoritajiet fin-Ni;erja ikkonfermaw tieni mewta millEbola – f’dan il-ka] ta’ infermier li marad bil-virus waqt li hu kien qed jittratta pazjent. Intant, l-awtoritajiet fi Spanja kienu qed ja[sbu biex iwasslu qassis anzjan Spanjol lejn sptar ta’ Madrid wara li hu ukoll marad blEbola. Dan il-qassis ilu mill;img[a l-o[ra qed jin]amm fi kwarantina fi sptar ta’ Monrovia, fil-Liberja. Filwaqt li l-pajji]i affettwati mill-Ebola qed jie[du kull mi]ura

Sej[a g[al waqfien mill-;lied ta[t is-supervi]joni tan-NU IL-LIBJA

Il-Parlament Libjan li g[adu kemm kien inawgurat qed jhedded azzjoni kontra l-gruppi ta’ milizzji rivali li qed ji;;ieldu flartijiet tal-Libja, dment li dawn lelementi ma jirrispettawx is-sej[a tieg[u g[al waqfien immedjat mill-kumbattimenti. L-istess Parlament qed jg[id li l-waqfien mill-;lied g[andu jkun ta[t is-supervi]joni tanNazzjonijiet Uniti. Intant, din kienet l-ewwel sej[a mindu lAssemblea ltaqg[et fil-belt ta’ Tobruk, u wara li l-kapitali Libjana, Tripli, spi//at ma[kuma mill-vjolenza – l-istess b[alma

;ara f’Benghazi, li hi t-tieni lakbar belt fil-Libja. Il-Parlament tal-Libja wettaq ukoll il-bidliet g[al dikjarazzjoni kostituzzjonali pre/edenti, u fejn assuma l-poteri akbar li – skont listqarrija li [are; – g[andhom jg[inu g[at-tra]]in tal-milizzji filpajji] li tilfu kull sens ta’ kontroll. Madankollu, s-sej[a talParlament Libjan tista’ titlef kull enfasi jew taqa’ fuq il-widnejn torox – b[alma ;ara di;a fil-ka] tad-diversi sej[iet pre/edenti g[al waqfien mill-;lied (fil-Libja) li kien [are; il-Gvern provi]orju pre/edenti.

L-infermiera jlestu l-katavri tan-nies li mietu bl-Ebola fil-periferiji ta’ Monrovia, il-kapitali tal-Liberja (ritratt EPA)

ta’ emer;enza possibbli, l-esperti internazzjonali dwar is-sa[[a qed jiddiskutu azzjonijiet inti]i biex ira]]nu u jikkontrollaw din l-epidemija. L-Uffi/jali tal-WHO li, fl-a[[ar

jumejn, iltaqg[u u ddiskutew la[jar strate;iji fi/-/irkostanzi qed ja[dmu biex il-virus ma jinfirixx madwar id-dinja. Huma jridu jidde/iedu jekk l-epidemija g[andhiex tkun ikkunsidrata

{abs g[al g[omorhom

Aktar ]barki

IL-KAMBODJA }ew; mexxejja ewlenin talKhmer Rouge kienu kkundannati l-[abs g[al g[omorhom wara li tTribunal Kambodjan appo;;jat min-Nazzjonijiet Uniti sabhom [atja dwar delitti umani. L-ikkundannati, Nuon Chea, ta’ 88 sena, u Khieu Samphan, li g[andu 83 sena, huma l-ewwel membri tal-og[la ;erarkija taleks-re;im ‘tal-{omor’ li [allsu b’dan il-mod g[ad-delitti li twettqu fuq il-poplu tal-Kambodja bejn l-1975 u l-1979. It-tmexxija tal-Khmer kienet ;abet renju ta’ dmija, tortura u twerwir g[all-poplu s[i[ talKambodja. Ir-re;im kien ta[t ittmexxija ta’ Pol Pot u ja[sbu li tul dan il-perijodu spi//aw maqtula ma]-]ew; miljuni li kienu ddikjarati ‘g[edewwa tal-Istat’ inkella li spi//aw vittmi tal-;uh jew taxxog[ol iebes sfurzat. Nuon Chea kien serva b[ala ddeputat ta’ Pol Pot waqt li Khieu Smaphan kien il-Kap tal-Istat taleks re;im Maoista. L-avukati li qed jirrappre]entawhom, intant, qalu li huma g[andhom jappellaw minn dawn is-sentenzi tal-[abs. Nuon Chea u Khieu Samphan instabu [atja dwar ‘l-esterminazzjoni ta’ poplu u fejn spikka l-qtil, il-persekuzzjoni politika u azzjonijiet inumani o[ra’.

b[ala emer;enza g[as-sa[[a pubblika u jekk dan ikun il-ka], g[andu jkun ipprojbit l-ivvja;;ar g[al numru ta’ zoni u lejn l-Afrika – u meta hemm ukoll il-possibbilta li jing[alqu l-fruntieri.

L-ITALJA F’Palermo fi Sqallija, ilbiera[ trakka l-bastiment tal-gwerra Taljan, Urania, b’abbord 529 immigrant li kienu inter/ettati fil-Mediterran. Dan hekk kif filport ta’ Brindisi kienet mistennija l-wasla ta’ bastiment ie[or, l-Aliseo, bi 719 persuna abbord. L-erbg[a fl-Italja ]barkaw aktar minn 2,000 immigranti – madwar elf fil-port ta’ Reggio Calabria u kwa]i l-istess ammont f’Pozzallo f’Sqallija u

92 f’Porto Empedocle f’Agrigento. Filg[axija imbag[ad ida[[lu 600 immigrant f’Palermo. In-nazzjonalita ta’ dawn limmigranti kienet varja imma kollha mill-kontinent Afrikan. Huma kienu inter/ettati b[ala parti mill-[idma Taljana ta[t linizjattiva bl-isem, Mare Nostrum, li hi inti]a biex ikunu evitati aktar tra;ediji fost l-immigranti li jippruvaw jaqsmu millAfrika lejn l-Ewropa bil-ba[ar.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

A{BARIJIET TA’ BARRA

I;arrbu l-[sarat mill-g[arg[ar IS-SERBJA u L-BOSNIJA Talanqas ra;el tilef [ajtu b’konsegwenza tal-g[arg[ar li faqa’ l-artijiet tas-Serbja u t-territorji f’Bosnia Erzegovina. Intant, il-popli ta’ dawn il-pajji]i qed ibatu l-effetti tal-maltemp proprju tliet xhur waqt li in/idenza o[ra ta’ g[arg[ar qawwi qatlet kwa]i tmenin persuna fir-re;jun. Numru ta’ toroq, pontijiet u mijiet ta’ djar fil-Punent tasSerbja, kif ukoll fi/-/entru u tTramuntana tal-Bosnia ;arrbu l[sarat sostanzjali mill-a[[ar g[arg[ar, li kien ikka;unat minn xita qawwija. L-g[arg[ar li laqat l-istess

zona f’Mejju li g[adda kien affettwa lil kwa]i ]ew; miljun persuni minbarra li kka;una l[sarat ekwivalenti g[all-biljuni tal-ewro. {afna mill-vittmi, dak i]]mien, ikkritikaw il-mod kif lawtoritajiet kienu irrea;ew g[all-kri]i. L-a[[ar rapporti mis-Serbja sostnew li ra;el anzjan g[ereq fl-g[arg[ar li faqa’ l-in[awi ta’ Banja Koviljaca. Intant, numru ta’ residenzi fil-belt ta’ Loznica sfaw mg[arrqin wara li x-Xmara Stira telg[et l-art, u bir-residenti jkunu kostretti li jabbandunaw djarhom.

IL-KOREA T’ISFEL> Mara u ra;el jikkummentaw dwar skultura ta’ King Kong li hi mag[mulha minn metall g[all-iskrap u li reb[et il-premju waqt il-’Junk Art Contest’ ta’ din is-sena. Ir-ritratt ittie[ed ;o /entru g[ar-ri/ikla;; tar-ri]orsi, fin-Nofsinar ta’ Seoul (EPA)

Se tg[in lill-Afrika biex twaqqaf qawwa ;dida g[a]-]amma tal-pa/i L-ISTATI UNITI

L-AWSTRIJA> }iemel im[arre; g[al-’Lippizaner’, li hi meqjusa b[ala l-aktar tellieqa klassika g[a]-]wiemel fl-Ewropa, jidher waqt attivita quddiem il-Palazz ta’ Schoenbrunn, fil-belt ta’ Vjenna (ritratt> EPA)

L-Istati Uniti g[andha tg[in lill-pajji]i Afrikani biex iwaqqfu qawwa fuq ba]i ta’ rapid response biex tappo;;ja l-missjonijiet g[a]-]amma tal-pa/i tan-Nazzjonijiet Uniti u l-Unjoni Afrikana (UA). Dan qalu lPresident tal-Istati Uniti, Barack Obama, waqt li kien qed jikkonkludi summit mar-rappre]entanti ta’ [amsin pajji] Afrikan, f’Washington. Obama spjega li l-entita tista’ tintbag[at f’qasir ]mien biex issa[[a[ l-iskop tal-missjonijiet ur;enti fid-diversi bnadi tal-kontinent Afrikan. Intant, l-Istati Uniti se ‘tissie[eb mas-sitt Stati Afrikani li urew di;a x’isarrfu b[ala qawwiet responsabbli mill-pa/i’.

Il-pjan ja[seb biex pajji]i ‘’il hinn mill-Afrika’ jissie[bu wkoll fl-inizjattiva g[aliex id-dinja kollha g[andha interess kbir li tkattar il-pa/i u l-istabbilta filkontinent partikolari. Barack Obama qal li s-sitt pajji]i involuti mal-qawwa tarrapid response se jkunu l-Etjopja, il-Ghana, ir-Rwanda, is-Senegal, it-Tan]anija u l-Uganda. Sadanittant, stqarrija li [ar;et mill-White House rigward dan limpenn sostniet li l-Istati Uniti g[andha tonfoq mal-110 miljun dollaru, fuq tlieta sa [ames snin, biex tappo;;ja l-i]vilupp ta’ din il-qawwa ;dida. Min-na[a tag[hom, il-pajji]i Afrikani ‘sie[ba’ iridu jikkommettu ru[hom biex il-qawwiet u

t-tag[mir ne/essarju ikunu lesti fuq standby biex jie[du posthom malajr fiz-zoni tal-kri]i. L-istess pajji]i anki huma fid-dmir li jenfasizzaw l-intenzjoni li jistazzjonaw il-qawwiet b[ala parti minn missjoni tan-NU inkella tal-UA. Fl-istess [in, Obama ma spe/ifikax il-funzjoni tal-hekkimsej[a rapid response force firrigward tal-missjonijiet e]istenti tal-Unjoni Afrikana. L-Etjopja u r-Rwanda it-tnejn [adu interess attiv fil-konflitti li ]bruffaw s’issa fir-re;juni tag[hom, g[alkemm l-Istati Uniti kkritikat lil dawn i]-]ew; pajji]i Afrikani rigward ir-rekord tag[hom b’rispett g[ad-drittijiet umani.

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

www.maltarightnow.com

A{BARIJIET TA’ BARRA

Tirritalja kontra l-UE bis-sanzjonijiet fuq il-[axix u l-frott IR-RUSSJA L-awtoritajiet f’Moska qed jipprojbixxu l-importazzjoni talfrott u l-[axix mill-pajji]i talUnjoni Ewropea b[ala ritaljazzjoni g[all-a[[ar sanzjonijiet ekonomi/i li kienu imposti fuq ir-Russja min-na[a tal-Punent. L-UE u l-Istati Uniti, jiem ilu, kienu [ar;u s-sanzjonijiet ;odda kontra r-Russja li hi akku]ata b’li qed tixpruna l-vjolenza flUkrajna tal-Lvant.

Intant, Moska issa wie;bet g[al dan il-pass, u fejn qed tipprojbixxi l-ikel anki mill-Istati Uniti. Id-digriet tar-Russja i[e;;e; biex l-Uffi/jali talGvern iressqu lista ta’ prodotti agrikoli u elementi ta’ materja prima li g[andhom ikunu su;;etti g[al projbizzjoni li tibqa’ effettiva g[al tnax ilxahar. Id-digriet Russu ma jsemmix

prodotti spe/ifi/i u lanqas ma jirreferi g[all-pajji]i li jinkwadraw fis-sanzjonijiet ta’ Moska. Sadanittant, membri tal-VPSS – is-servizz li jissorvelja s-sigurtà tal-ikel fir-Russja – kienu kkwotati fis-sens li l-frott u l[axix li jipprodu/u l-pajji]i talUE li qed jappo;;jaw issanzjonijiet kontra Moska kellhom jitpo;;ew fuq ‘il-lista s-

sewda’. Mifhum li l-Bel;ju, lBulgarija, ?ipru, r-Repubblika ?eka, id-Danimarka, ilFillandja, Franza, l-Italja, ilLitwanja, l-Olanda, is-Slovakkja u Spanja jistg[u jkunu fuq din illista tar-Russi. L-a[[ar projbizzjoni tolqot ukoll il-prodotti importati millIstati Uniti, u, possibbilment, mill-Kanada u l-Awstralja.

Il-Polonja, ix-xahar li g[adda, kienet su;;etta g[as-sanzjonijiet tar-Russja li [abbret li ma kenitx se timporta aktar tuffie[, lan;as, /irasa u varjeta ta’ frott ie[or minn dan il-pajji]. Is-sanzjonijiet kienu japplikaw ukoll g[al varjeta ta’ kabo//i, bil-Gvern Russu jsostni li l-mi]uri li [a kienu dovuti g[al ‘ra;unijiet sanitarji u tassa[[a’.

Il-Papa dwar il-[merijiet tal-[ajja IL-VATIKAN Waqt laqg[a li l-Papa Fran;isku kellu ma’ abattin :ermani]i, hu wissihom dwar ilperikli ta’ /erti [merijiet tal[ajja. Hu appella biex dawn ma ja[lux wisq [in g[al chatting fuq l-Internet u s-smartphones jew g[al /erti programmi bla sens fuq it-televi]joni. Dan g[aliex huma jkunu qed inaqqsu latten]joni mill-affarijiet importanti fil-[ajja. Hu qal li l-[ajja hi mag[mula mill-[in u l-[in kien ri;al minn Alla. G[alhekk kien importanti, qal il-Papa, li dan jintu]a sew f’azzjonijiet li j[allu l-frott. Hu qal li dawn l-attivitajiet g[andhom iservu biex itejbu l-kwalità tal-[ajja. Il-Papa stqarr li l-Internet hu tajjeb imma dejjem jekk u]at bilg[aqal. Hu qal li dan m’g[andux jie[u post il-[biberija vera u proprja, fejn wie[ed jiltaqa’ ma’ persuna wi// imb’wi//. Barraminhekk, il-Papa spiss tkellem dwar il-b]onn li l-bniedem jag[ti l-attenzjoni lil dawk l-affarijiet li verament huma importanti fil-[ajja u kif il-flus saru jiddominaw kollox.

Attivist waqt ;lied li inqala fiz-zona ta’ Khreschatyk, qrib Pjazza Indipendenza, fi Kiev, il-belt kapitali tal-Ukraina. Dan g[aliex grupp ta’ persuni li qed jokkupaw il-pjazza huma kontra li ssir parata militari f’Jum l-Indipendenza, li ja[bat fl-24 ta’ Awwissu (ritratt EPA)

It-tieni elezzjoni f’sentejn IL-BULGARIJA Issej[et elezzjoni ;enerali bikrija g[all-5 ta’ Ottubru – ittieni elezzjoni fil-pajji] f’anqas minn sentejn. Dan hekk kif ilpajji] hu ma[kum minn kri]i

bankarja serja u protesti kontinwi kontra l-faqar u l-korruzzjoni filBulgarija. Sal-elezzjoni n[atar b[ala Prim Ministru Georgi Bliznashki,

esperti tal-li;i kostituzzjonali. L-a[[ar elezzjoni f’Mejju tal2013 kienet tat ri]ultat inkonklussiv fejn il-partit ta/-/entru lemin GERB ;ab l-akbar ammont ta’

voti imma mhux il-ma;;oranza. G[alhekk kien iffurmat Gvern teknokratiku ta[t it-tmexxija ta’ Plamen Oresharski u bl-appo;; tas-So/jalisti.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

A{BARIJIET TA’ BARRA

L-ITALJA> Brama, li kejlet tul ta’ 50 /entimetru, tat-tip Rhizostoma Pulmo, li bl-Ingli] hi mag[rufa b[ala Barrel Jellyfish, fl-ib[ra barra Lotzorai f’Nuoro f’Sardenja. (ritratt EPA)

Il-belt Nisranija ewlenija f’idejn il-militanti Islami/i L-IRAQ

Hemm t[assib kbir g[ad-destin ta’ Qaraqosh, il-belt fl-Iraq bl-akbar popolazzjoni ta’ Insara. Dan wara li din spi//at f’idejn il-militanti Islami/i tal-ISIS.

Residenti tal-belt qed jippruvaw ja[arbu kif jistg[u wara li lmilitanti [adu l-kontroll tal-belt. Huma [adu l-kontroll tal-belt wara li g[elbu l-;ellieda Kurdi

tul zona kbira fit-Tramutnana tal-Iraq. Apparti Qaraqosh, il-militanti rnexxielhom jie[du l-kontroll ta’ diversi bliet o[ra ta’ madwar

fejn hemm popolazzjoni mdaqsa ta’ Insara u eluf ta’ nies qed ikollhom ja[arbu. Il-bliet l-o[ra jinkludu Tal Kajf, Bartella u Karamlesh.

F’dawn l-a[[ar xhur ta’ offensiva mill-militanti, sa[ansitra lMusulmani li ma kinux tal-istess twemmin tag[hom spi//aw filmira ta’ atti vjolenti ta’ tpatija minnhom. Joseph Thomas, l-ar/isqof ta’ Kirkuk u Sulaimaniyah firre;jun Kurd, qal li dan kien di]astru kbir u s-sitwazzjoni kienet tra;ika g[all-a[[ar. Hu appella lin-Nazzjonijiet Uniti biex tintervjeni immedjatament inkella t-tixrid tad-demm se ji]died. Hu qal li dak li qed ji;ri ma jistg[ax ikun deskritt. Residenti fit-Tramuntana talIraq, f’kuntatt li g[amlu ma’ ;urnalisti qalu li wie[ed jista’ jg[id li matul din il-;img[a, irre;jun kollu spi//a f’idejn ilmilitanti. Intqal li fil-ka] ta’ Tal Kajf, fejn hemm kommunita Nisranija mdaqsa, din tbattlet min-nies hekk kif da[lu l-militanti Islami/i. Hemm ukoll t[assib g[all40,000 persuna li marru jistkennu fuq il-Muntanja Sinjar fi sforz li ja[arbu mill-militanti Islami/i u jippruvaw jaslu fitterritorju kontrollat mill-Kurdi. Dawn fil-ma;;oranza huma mill-ferg[a Islamika talYazidi li jitqiesu b[ala “dawk li jaduraw ix-xitan” minn xi Sunniti u g[alhekk mistmerra mill-ISIS li huma Sunniti wkoll.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

DRAMA

Becky The Return

Niltaqg[u mal-atturi u l-karattri... Fil-[ar;iet li ;ejjin se nkunu qed niltaqg[u mal-karattri differenti li se jie[du sehem fis-sensiela l-;dida ‘Becky The Return’. L-atturi se jkunu qed jaqsmu mag[na l-karatteristi/i personali tag[hom, kif ja[sbuha dwar id-drama u, fuq kollox, jitfg[u ftit dawl fuq il-karattru li se jkunu qed jinterpretaw u fuq kemm sabuha fa/li jew diffi/li biex jinterpretawh. Attur> Brandon Terribile Karattru> Owen

Attur Aaron Fenech Karattru> Jeremy

L-attur Brandon Terribile g[andu 20 sena. Brandon i[obb ikun il-[in kollu bit-tbissima, jekk mhux mifqug[ bid-da[k, jekk ikun possibbli. G[alih da[ka tajba ttaffi [afna millistress jew it-tbatijiet li l-bniedem ikun g[addej minnhom. Kull sitwazzjoni jipprova je[odha b[ala sfida f’sens po]ittiv u mhux je[odha b[ala problema. It-teatru hu g[al qalbu [afna tant li jmur ta’ spiss, g[ax hemm i[ossu jirrilassa filwaqt li jitg[allem u fl-istess [in ikun jista’ jiddiskuti l-ideat u l-[sibijiet tieg[u. Is-safar jibqa’ fi/-/entru g[alih g[aliex permezz tieg[u jsir jaf fuq kulturi differenti li je]istu madwar id-dinja. Iqisu b[ala esperjenza li tifta[lu l[sieb u li permezz tag[ha jasal biex jifhem kif ja[sbuha persuni o[ra. “G[alija s-safar, hu l-aqwa edukazzjoni li bniedem jista’ qatt ikollu g[ax b’esperjenza diretta jmiss b’idejh dak kollu li jag[mel kultura rikka.” Minbarra l-interess fis-safar, Brandon jipprattika l-arti sportiva tal-kickboxing.

L-ewwel esperjenza G[al Brandon, din se

tkun lewwel esperjenza li ja[dem fi produzzjoni mtellg[a minn Eileen Montesin u l-karattru mog[ti lilu hu dak ta’ Owen. Lil Owen nistg[u niddeskrivuh b[ala karattru li se juri l-perspettiva vera ta’ kif ja[sbuha lMaltin fuq [ajja differenti li g[alihom saret normali. Mistoqsi jekk il-karattru hux simili g[al tieg[u, Brandon jistqarr li “hemm [afna xebh bejn Brandon u Owen. It-tnejn umoristi/i, filwaqt li anke s-sitwazzjoni ta’ Owen hi simili g[al dik li esperjenzajt jien.” B’hekk, Brandon ma tantx [assha diffi/li biex jid[ol fi]]arbun ta’ Owen u jinterpreta lkarattru tieg[u, g[alkemm stqarr li kien hemm min be]a’ minfloku. I]da Brandon dejjem emmen li l-Maltin mo[[hom miftu[ u allura mhux se jkun hemm problemi! Id-drama g[al Brandon hi dinja li taffaxxinah, g[aliex tg[ix [ajjet [addie[or biex tg[addi messa;;, informazzjoni jew taqsam l-esperjenza ta’ dak li jkun mal-udjenza li tkun qed issegwik.

Aaron Fenech hu wie[ed millatturi ]g[a]ag[ li qed jie[du sehem f’din il-produzzjoni. Filfatt, hu g[andu 26 sena, u joqg[od il-Marsa. Aaron jiddeskrivi lilu nnifsu b[ala tellerita g[ax jg[id li jparla mhux [a]in u fil-fatt jie[u ras kul[add. I]da mill-banda l-o[ra hu bniedem ferrie[i, /ajtier u fuq kollox so/jevoli, tant li jg[id li j[ossu qisu kelb tal-but. Jg[id li minn xejn ma jist[i fil[ajja u fil-fatt wa[da mill-ambizzjonijiet tieg[u hi li xi darba jsib xi [a;a li ;;ieg[lu jist[i. Jeremy karattru li jie[u [afna pa/enzja

G[al Aaron din se tkun lewwel esperjenza li ja[dem filqrib f’wa[da mill-produzzjonijiet imtellg[in minn Eileen Montesin. Fil-fatt il-karattru tieg[u g[al din is-sensiela se jkun dak ta’ Jeremy. Nistg[u ng[idu li Jeremy hu ra;el tal-familja. G[alkemm i]]ewwe; lil Scarlet, xorta g[adu marbut [afna mal-g[eruq li ;ej minnhom u g[andu relazzjoni soda m’ommu Becky u mal-bqija tal-familja tieg[u. Bniedem tradizzjonali b’karattru sod imma kwiet u jag[mel minn kollox biex i]omm lg[aqda u jikkuntenta lil kull min jista’. Ma’ Scarlet, martu, jie[u pa/enzja mhux [a]in g[aliex tbati bil-burdati u xi kultant tg[olli le[inha mieg[u. I]da ]gur hu li l-karattru ta’ Jeremy se jie[u ]volta matul is-serje. X’tip ta’ ]volta u g[ad irridu naraw. Milli jidher, skont Aaron,

il-karattru naturali tieg[u hu differenti [afna minn dak li qed jinterpreta. G[alkemm g[andu xi ftit tal-pa/enzja, jg[olli xi ftit le[nu meta taqbi]lu. “M’g[andix kwiet f’;ismi u mmeri [afna, stinat fid-de/i]jonijiet tieg[i. G[al attur mhijiex diffi/li tinterpreta karattru malli tag[raf e]attament il-karatteristi/i tieg[u. “Ovvjament irid isir ix-xog[ol minn qabel biex isib dan il-karattru partikulari u tistudja kif ja;ixxi permezz tal-osservazzjoni. Hi l-aktar [a;a importanti li ssib dan il-karattru f’nies o[ra li taf biex tosserva kif jirra;unaw, tifhem huma x’ja[sbu u kif ja;ixxu.” Dan, g[al Aaron, isir bil-g[an li jkun kredibbli g[at-telespettaturi u jg[inhom jag[rfu li dan lindividwu partikulari je]isti fil[ajja ta’ kuljum. B[al [afna atturi o[ra, Jeremy ilu involut fid-drama g[al dawn

l-a[[ar 11-il sena u fil-fatt beda meta kien g[ad g[andu 15-il sena. “Bdejt bit-teatru u g[adni ng[id li jien attur tal-palk.” Fuq it-televi]joni ilu g[al dawn l-a[[ar [ames snin jie[u sehem f’diversi sensiliet televi]ivi, bejn partijiet sekondarji u prin/ipali. Xorta wa[da, il-preferenza tieg[u tibqa’ l-palk, avolja t-televi]joni jesponik aktar mal-pubbliku. Dwar il-[sibijiet tieg[u marbuta mas-sensiela, Aaron jg[id li jinsab anzju] [afna biex jara rri]ultat ta’ dak li bdew jiffilmjaw g[ax b[al kull persuna o[ra, ikollu l-problemi personali tieg[u u ja[dem b[al kul[add. Isemmi e]empju /ar b[al meta ;ieli, wara ;urnata xog[ol jew [sibijiet, wie[ed ma jkollux aptit jirre/ta i]da xorta wa[da jmur bil-g[an li ma jiddi]appuntax lill-kollegi tieg[u u lil dawk kollha li jesprimu fidu/ja fih.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

PERSONALITAJIET

ISIMHOM MINQUX FL-ISTORJA (28)

Oscar Romero> Isqof maqtul g[ax iddefenda l-poplu kontra r-ripressjoni brutali fi ]mien ta’ terrur kbir Oscar Arnulfo Romero twieled fil-15 ta’ Awwissu, 1917, fi Ciudad Barrios, El Salvador. Kien it-tieni wild, minn g[axra, ta’ Santos Romero, li kien imexxi luffi//ju lokali tat-telegrammi u kien jaqdi wkoll ir-re;jun

b[ala pustier. G[alkemm ilfamilja Romero kellha iktar flus minn bosta familji o[rajn tal-madwar, la kellha elettriku u lanqas ilma tal-vit fid-dar. Meta kiber bi]]ejjed, Oscar mar l-iskola lokali, fejn it-tfal

kienu jitg[allmu l-ewwel tliet gradi sa ma jil[qu l-età ta’ 11il sena. Wara li temm din liskola, il-;enituri tieg[u xtaquh ikompli miexi ’l quddiem fl-edukazzjoni blg[ajnuna ta’ g[alliema personali, i]da kellhom proble-

ma ta’ finanzi. Missieru, li g[allmu jdoqq il-flawt tal-qasam, xtaqu jibda apprentistat ma’ mastrudaxxa lokali. It-tifel beda dan lapprentistat, i]da [arstu kienet iffokata xi mkien ie[or. Meta kellu 13-il sena, beda

jitkellem fuq li jixtieq isir sa/erdot. Kien il-bidu ta’ triq li wasslitu sar-responsabbiltà ta’ ar/isqof u difensur qalbieni tal-poplu kontra r-ripressjoni tar-re;im, sal-punt li nqatel waqt li kien iqaddes.

Seminarista u sa/erdot

Oscar beda jmur San Mignel biex jibda jit[ejja f’seminarju minuri. Dan kien vja;; li, bi]]iemel, ridt mas-seba’ sig[at biex tasal. Meta s-superjuri li kienu jsegwuh indunaw kemm verament xtaq isir sa/erdot, bag[tuh jistudja fis-seminarju ta’ San Salvador, il-belt kapitali. Fl-1937, i]-]ag[]ug[ intbag[at ikompli l-istudji teolo;i/i f’Ruma. Matul it-Tieni Gwerra Dinjija, baqa’ hemm. Fl-istess ]mien, mietu missieru u wie[ed minn [utu. Kien g[adu Ruma meta, fl-4 ta’ April, 1942, ;ie ordnat sa/erdot. Kellu 25 sena. Is-sa/erdot Oscar irritorna El Salvador fl-1944. L-ewwel Quddiesa tieg[u hemmhekk i//elebraha fi Ciudad Barrios, fil-pre]enza tal-familja tieg[u. Kien meqjus b[ala ra;el kwiet u konservattiv. L-ewwel servizz sa/erdotali tieg[u kien ta’ kappillan f’parro//a muntanju]a jisimha Anamoros. Madankollu, ma damx ma sar Direttur tadDjo/esi ta’ San Miguel. Dam hemm mal-20 sena. Ommu kienet tg[ix mieg[u sa ma mietet fl-1961. Kien ]mien li fih huwa g[araf il-qawwa tar-radju biex jil[aq lin-nies. Ikkonvin/a [ames stazzjonijiet tar-radju biex jibdew ixandru l-omeliji tieg[u ta’ nhar ta’ [add biex jil[aq lil bdiewa f’bosta n[awi li kienu ja[sbu li dirg[ajn il-Knisja ma kinux miftu[in g[alihom. Beda jsir mag[ruf g[all-prietki tieg[u, g[a]-]jarat li kien jag[mel lin-nies fil-[absijiet, u g[all-[idma tieg[u biex jg[in ilfqar spe/jalment f’dak li hu ikel. Le[en g[all-;ustizzja Fl-1967 sar Monsinjur u ssejja[ g[al [idma pastorali f’San

Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt

Tliet snin wara, fl-1970, sar Isqof Aw]iljarju ta’ San Salvador. Fl-1974, in[atar Isqof ta’ Santiago de Maria. Xahar wara, l-armata qatlet tlieta minnies fil-villa;; ta’ Tres Calles. Huwa sabbar il-qraba tag[hom u bag[at ittra ta’ protesta lillPresident tal-pajji]. Fl-1975, kiteb memorandum li fih ikkritika lil /erti sa/erdoti li kienu qed ji//appsu wisq malpolitika. Qal ukoll li l-unika triq li kien hemm biex ji;u solvuti lproblemi ta’ El Salvador kien billi ssir [idma flimkien malGvern biex jinstabu soluzzjonijiet ;usti u effettivi. Fis-sentejn li dam Isqof ta’ Santiago de Maria, Romero kien milqut [afna mill-fatt li kien hemm tfal li kienu qed imutu g[aliex il-;enituri tag[hom ma setg[ux jixtrulhom il-medi/ini li kienu jin[tie;u. Huwa beda ju]a l-mezzi tad-djo/esi u tieg[u personali biex jg[in lill-fqar, i]da kien jaf li l-karità wa[idha ma kinitx bi]]ejjed. Fi Frar 1977, Romero sar Ar/isqof ta’ San Salvador. Fi ]mien tliet ;img[at mill-[atra tieg[u, il-Knisja bdiet die[la fi ]mien ta’ persekuzzjoni min[abba l-ideat ;odda li bdew ife;;u, bil-fomm u bl-azzjoni, minn dawk li riedu ja[dmu mal-

L-Isqof Oscar Arnulfo Romero

fqar u g[alihom. L-g[onja u lpotenti bdew iqisu d-diskors tag[hom dwar ;ustizzja b[ala theddida g[all-istil tal-[ajja tag[hom. Il-qag[da fil-pajji] bdiet sejra mill-[a]in g[all-ag[ar. Il-militari bdew qed joqtlu n-nies, spe/jalment dawk li kienu jinsistu g[al ;ustizzja b[alma huma g[alliema, sa/erdoti u sorijiet. Fost dawk li nqatlu kien hemm [abib ta’ Romero, Don Rutilio Grande, li kien jg[ix fil-faqar [dejn il-fqar. Barra minn hekk, [afna nies bdew jisparixxu. Romero dde/ieda li ja;ixxi. Sejja[ lill-President tal-pajji] biex jinvestiga bis-serjetà dak li kien qed ji;ri, i]da kollox baqa’ g[addej qisu qatt ma kien xejn.

Fl-1979, waqt ]jara f’Ruma, ippre]enta lill-Papa seba’ rapporti dettaljati dwar il-qtil, it-tortura, u l-[tif ta’ nies li kienu qed isiru f’El Salvador. Dik is-sena, in-numru Salvador . tan-nies maqtula tela’ g[al iktar minn 3,000 kull xahar

Rapporti dwar il-qtil u t-terrur

Bi kliemu u g[emilu, Romero beda jis[aq li l-pa/i fil-pajji] setg[et tinkiseb biss billi jkun ]gurat li n-nies ikollhom a//ess g[all-[ti;iet ba]i/i u jekk drittijiethom ji;u rispettati. Beda jsir il-le[en tan-nies oppressi f’pajji]u sa[ansitra fix-xena internazzjonali. Fl-1979, waqt ]jara f’Ruma, ippre]enta lill-Papa seba’ rapporti dettaljati dwar il-qtil, it-tortura, u l-[tif ta’ nies li kienu qed isiru f’El Salvador. Dik is-sena, in-numru tan-nies maqtula tela’ g[al iktar minn 3,000 kull xahar. Romero kompla ju]a xxandirijiet tal-omeliji tieg[u tal{add bir-radju biex jitkellem fuq dak li kien qed ji;ri filpajji], jis[aq fuq ir-rwol talKnisja u j[e;;e; lin-nies fittama u l-kura;;. El Salvador kien maqbud fi gwerra /ivili brutali. Il-katavri kienu saru [a;a komuni. Mal-

munzelli tal-iskart kont issib ukoll l-i;sma mejtin ta’ nies torturati. L-Ar/isqof Romero kien jitkellem bla tlaqliq, b’mod sod u /ar. Sa[ansitra kien hemm okka]joni meta sejja[ g[al intervent internazzjonali biex ji;u protetti n-nies li kienu qed jinqatlu, spiss kiesa[ u biered, millqawwiet tal-Gvern ta’ dak i]]mien. G[all-mexxejja tar-re;im, Romero sar u;ig[ ta’ ras kbir. Kliemu kien idejjaqhom [afna. Ma kinux ja[mluh. Huwa kien jaf b’dan. Kien jaf li, g[alhekk, kien fil-periklu, imma baqa’ jiddefendi l-poplu. Kien jg[id li, ji;ri x’ji;ri, fla[[ar mill-a[[ar kienet se tkun il-[ajja li tirba[, mhux il-mewt: “Jien ma nemminx f’mewt ming[ajr qawmien. Jekk joqtluni, jien nirxoxta fil-poplu Salvadorjan.” g[al pa;na 17

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

PERSONALITAJIET

Xog[ol artistiku fuq [ajt kbir li juri lill-Isqof Oscar Arnulfo Romero li nqatel g[ax iddefenda l-poplu kontra r-ripressjoni brutali fi ]mien ta’ terrur kbir

Oscar Romero> L-iskwadri tal-mewt li wettqu l-qtil tieg[u a;ixxew ma’ a;enti tal-istat ta’ dak i]-]mien minn pa;na 16

Qatluh waqt Quddiesa Fit-23 ta’ Marzu, 1980, lAr/isqof Romero g[amel omelija li fiha kkonfronta pubblikament il-mexxejja militari. Wara

li tkellem fuq dawk li kienu nqatlu jew sparixxew fil;img[at ta’ qabel, l-Ar/isqof beda jkellem direttament lis-suldati u lill-pulizija: “F’isem Alla, u f’isem dan il-poplu li qed ibati, li l-krib tieg[u lejn is-sema qed ji]died ma’ kull jum li jg[addi, nitlobkom, nappellalkom, nordnalkom…f’isem Alla, waqqfu din ir-ripressjoni!” L-g[ada, l-24 ta’ Marzu, 1980, huwa ;ie assassinat. Sparaw g[alih waqt li kien qed ji//elebra Quddiesa fil-kappella tal-Isptar Providenza Divina. Mumenti biss qabel ma qatluh, Romero qal dan il-kliem profetiku: “Dawk li jqieg[du lilhom infushom g[as-servizz tal-fqar permezz tal-im[abba ta’ Kristu jg[ixu b[a]-]errieg[a tal-qam[a li tmut…Il-[sad ji;i bis-sa[[a ta]-]errieg[a li tmut.” L-Ar/isqof Romero ;ie midfun fil-Katidral ta’ San Salvador. G[all-funeral tieg[u, attendew mal-kwart ta’ miljun ru[. Waqt il-funeral, splodiet bomba fil-misra[ tal-katidral, fejn kien hemm [afna nies. Imbag[ad instemg[u bosta tiri. Mietu bejn 30 u 50 ru[ li kienu fil-folla. Mijiet o[rajn indarbu.

G[all-mexxejja tar-re;im, Romero sar u;ig[ ta’ ras kbir. Kliemu kien idejjaqhom [afna. Ma kinux ja[mluh. Huwa kien jaf b’dan. Kien jaf li, g[alhekk, kien fil-periklu, imma baqa’ jiddefendi lill-poplu {afna nies sostnew li dak li ;ara kien xog[ol l-armata. Ippruvaw ibeg[duh Fl-1983, il-Papa :wanni Pawlu II g[amel ]jara pastorali f’San Salvador. Wa[da mill-kundizzjonijiet li l-Gvern tal-pajji] kien

g[amillu biex a//etta li j[allih jag[mel din i]-]jara, kienet li jinjora totalment il-qabar talAr/isqof Romero. I]da :wanni Pawlu II f’mo[[u kellu mod ie[or: Kien determinat li jmur jitlob fuq il-qabar tal-Ar/isqof Romero, fil-Katidral. Il-parir tal-Isqfijiet ta’ San Salvador lill-Papa kien li jkun a[jar jekk ma jippruvax. Biss :wanni Pawlu II ried imur, ji;ri x’ji;ri, g[aliex Romero kien Isqof li nqatel waqt li kien qed ji//elebra l-Ewkaristija. “Malli wasalna fil-post,” jirrakkonta l-Kardinal Roberto Tucci, li kien jorganizza dawn ilvja;;i tal-Papa, “sibna li lkatidral kien mag[luq u msakkar sew. Il-Papa pponta lejh u ddikjara li ma kienx se ji//aqlaq minn fejn kien qabel ma jit[alla jid[ol jitlob fuq dak il-qabar. Domna [afna f’dak il-misra[ vojt minnies. Il-pulizija kienu [adu [sieb

li jne[[u n-nies; ma kien hemm [add. Imma fl-a[[ar mill-a[[ar ilmuftie[ wasal u l-Papa seta’ jid[ol ;ewwa u jibqa’ g[al [in twil quddiem dak il-qabar.” Nhar is-6 ta’ Marzu 1983, f’dak Katidral, :wanni Pawlu II qal hekk: “;ewwa l-[itan ta’ dan ilkatidral qed jistrie[u l-fadilijiet mortali ta’ Monsinjur Oscar Arnulfo Romero, Rag[aj ]elanti li l-im[abba g[al Alla u s-servizz lejn [utu wassluh sas-sagrifi//ju ta’ [ajtu stess f’forma vjolenti, waqt li kien qed ji//elebra sSagrifi//ju tal-ma[fra u tarrikon/iljazzjoni.” :wanni Pawlu II talab g[allAr/isqof Romero u g[al dawk kollha li jissagrifikaw lilhom infushom g[al kul[add. Il-konflitt armat f’El Salvador dam sejjer 12-il sena u wassal g[all-mewt ta’ 75,000 persuna, waqt li 8,000 g[ebu u qatt ma nstabu u 12,000 spi//aw b’di]abbiltà. Tletin sena wara> apolo;ija Fl-2009, Mauricio Funes ;ie elett president ta’ El Salvador. Hu [abbar li l-Gvern tieg[u kien se jkun ispirat mix-xhieda tal-Ar/isqof Romero u l-g[a]la tal-fqar.

Il-President Funes fl-2011 g[amel apolo;ija g[all-qtil talAr/isqof Romero. Huwa nnota li l-iskwadri tal-mewt li wettqu lqtil tieg[u a;ixxew ma’ a;enti talistat ta’ dak i]-]mien. “F’dawn i/-/irkustanzi u filkapa/ità tieg[i ta’ President talpajji], nitlob ma[fra f’isem l-Istat Salvadorjan g[al dan il-qtil li se[[ 30 sena ilu,” iddikjara Funes fi stqarrija uffi/jali. Il-President g[araf li l-Ar/isqof Romero kien il-vittma tal-vjolenza illegali mwettqa mill-skwadra tal-mewt. “Din ix-xorta ta’ gruppi armati illegalment kienu jwettqu firxa ta’ terrur fost il-popolazzjoni /ivili tul dawk is-snin infeli/i. Warajhom kienu j[allu eluf ta’ vittmi. Dawn l-iskwadri talmewt sfortunatament kienu ja;ixxi bil-protezzjoni, il-kollaborazzjoni u l-parte/ipazzjoni ta’ a;enti tal-istat,” spjega lPresident. Funes innota li l-membri tal“grupp vjolenti” li wettaq il-qtil ta’ Romero “;ew identifikati minn investigaturi internazzjonali kemm min-Nazzjonijiet Uniti kif ukoll mill-Kummissjoni InterAmerikana dwar id-Drittijiet talBniedem. Qal ukoll li, “il-Gvern

tag[na a//etta l-validità legali ta’ dawn ir-rapporti quddiem l-istess Kummissjoni u g[alhekk lg[arfien uffi/jali tag[na tal-verità huwa ming[ajr ebda dubju”. Il-President Funes talab sku]a wkoll lill-familja ta’ Mons. Romero. Huwa esprimielhom “ilkondoljanzi sin/ieri” tieg[u u appo;; ming[ajr kundizzjoni flimpenn li ti;i //arata l-verità. Studju dwar il-motiv Il-Kongregazzjoni tas-Santa Sede g[all-Kaw]i tal-Qaddisin qed tistudja l-ka] tal-Ar/isqof

Oscar Romero biex ji;i stabbilit il-motiv proprju tal-qtil tieg[u. Kelliem g[all-Kongregazzjoni spjega li biex ikun martri, ilKattoliku jrid ikun inqatel min[abba “mibeg[da g[all-fidi”. Qal ukoll li l-motivi jistg[u jkunu politi/i jew so/jali: “Jekk il-motiv ma jkunx /ar, ikun irid ji;i studjat fil-fond.” Jekk il-Kongregazzjoni tikkonferma l-martirju talAr/isqof Romero, huwa jkun jista’ ji;i beatifikat ming[ajr ilb]onn li qabel ji;i konfermat miraklu bl-inter/essjoni tieg[u. Kemm-il Papa ;wanni Pawlu II kif ukoll il-Papa Benedittu XVI qalu pubblikament li l-Ar/isqof Romero kien martri g[all-fidi. Il-Knisja f’El Salvador hija ottimista dwar il-beatifikazzjoni ta’ Romero. Jissemma wkoll li lPapa Fran;isku huwa devot talAr/isqof Romero u hu konvint li huwa qaddis.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

AVVI}I PN

Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org

Kap tal-Oppo]izzjoni

Mario de Marco mario.demarco@teampn.org

Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar

Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org

Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista

?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org

Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd

David Agius david.agius@teampn.org

Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali

Fredrick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem fredrick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex

Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org

Kelliem g[all-Finanzi

Joe Cassar joe.cassar@teampn.org

Kelliem dwar l-Edukazzjoni

Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org

Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali

Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org

Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni

Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org

Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali

Mario Galea mario.galea@teampn.org

Kelliem g[all-Anzjani

Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org

Kelliem g[at-Turi]mu

Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org

Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima

Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org

Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà

Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org

Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali

Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org

Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura

Antoine Borg antoine.borg@teampn.org

Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej

Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org

Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi

Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org

Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport

Kristy Debono kristy.debono@teampn.org

Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku

Albert Fenech albert.fenech@teampn.org

Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni

Claudio Grech claudio.grech@teampn.org

Kelliem g[as-Sa[[a

Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757.

Kull nhar ta’ Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634. {AL TARXIEN.

AVVI}I SO?JALI BIR}EBBU:A. Il-Kumitat Sezzjonali ta’ Bir]ebbu;a se jorganizza BBQ b’rillum il:img[a 8 ta’ Awwissu fit-8 p.m. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 5 ewro g[a]-]g[ar. G[al aktar informazzjoni /emplu 79929465.

MARSASKALA. Il-Kumitat Sezzjonali ta’ Marsaskala se jorganizza ;urnata mal-pixxina fil-Lukanda Topaz, Bu;ibba nhar il-{add, 10 ta’ Awwissu. Prezz 26 ewro g[all-kbar u 12il ewro g[at-tfal. Il-prezz jinkludi l-u]u tal-pixxina, ikel buffet, tzza inbid#luminata, kafè, sunbeds u umbrella. G[all-biljetti /emplu 79425259 jew 77637959. ROBERT CUTAJAR. Il{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw serata#BBQ g[a]]iffa tal-G[adira fil-Mellie[a Holiday Centre (Danish Village) nhar il-{amis, 21 ta’ Awwissu fit-8 p.m. Il-biljetti jiswew 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at-tfal. Tfal ta[t il-5 snin b’xejn u l-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and il-helpers

jew billi //emplu 98897500 jew tibag[tu email fuq robert-

cutajar72@gmail.com. Trasport provdut minn quddiem il-ka]ini tad-distrett (ilMellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar). Tluq fis-7:15 p.m. IN-NADUR. Il-Kumitat Sezzjonali PN Nadur se jorganizza BBQ kbir nhar is-Sibt, 23 ta’ Awwissu fil-:nien ilKunsill, in-Nadur fis-7.30 p.m. Jattendu l-Kap tal-Partit Simon Busuttil u uffi/jali o[ra talPartit. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali ta’ {al Tarxien se jorganizza mawra sa G[awdex g[all-festa ta’ G[ajnsielem, nhar is-Sibt 30 ta’ Awwissu. Tluq minn [dejn il-Ka]in fit2:45 p.m. sabiex naqbdu lvapur tal-3:45 p.m. Prezz 20 ewro g[at-tesserati u 19-il ewro g[al dawk li mhumiex.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

AVVI}I PN Il-prezz jinkludi wkoll likel u t-trasport kollu barra lvapur. G[all-booking /emplu 99237700 jew 21672636. ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw BBQ nhar il-:img[a, 5 ta’ Settembru f’St. Martin’s Bar & Restaurant fil-Ba[rija. Prezz 20 g[all-kbar u 10 ewro g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 79092845 jew ming[and il-helpers tassoltu. AVVI}I O{RA {AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li qed jilqa’ tesseri ;odda kif ukoll ti;did ta’ tesseri ta’ kuljum filKa]in PN ta’ {al Balzan bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 99848644

Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar tal-Uffi//ju PN qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u sSibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll appetizers. L-ISLA.

{AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Il-bar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers.

Il-bar tal-Ka]in PN Naxxar issa qed ikun miftu[ ta[t it-tmexxija ta’ Johan Xuereb. Il-bar jifta[ kuljum mis-6 p.m. ’l quddiem, u nhar ta’ Sibt, fil-{dud u l-festi l-bar jifta[ filg[odu wkoll.

IN-NAXXAR.

IL-MARSA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Marsa jav]a li lbar jinsab ta[t management ;did u qed ikun miftu[ kuljum fis-7 p.m. ’l quddiem. IR-RABAT. Il-Kumitat Sezzjonali tar-Rabat jav]a li g[andu servizz ta’ Customer Care fil-Ka]in tal-Partit. Min irid jag[mel kuntatt malKumitat g[andu jibg[at email fuq rabatpn@gmail.com. TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sasSibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.

L-APAN se jorganizza Pellegrina;; u Quddiesa g[as-Santwarju tal-Mellie[a.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

TV#RADJU

06>30 06>00 08>00 08>05 09>00 09>05

Ru]arju Radio 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05

Mu]ika bla kummenti Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 19>00 21>00 22>30 00>25

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Indipendenza u Identità Rockna CorazonLatino Newsdesk (r) Mu]ika tul illejl

www.radio101.com.mt

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:55 - Good Luck Charlie 07:20 - Win, Lose or Draw 07:45 - Dog With a Blog 08:05 - Dog With a Blog 08:30 - Good Luck Charlie 08:55 Good Luck Charlie 09:15 - The Suite Life on Deck 09:40 - The Suite Life on Deck 10:05 - That’s So Raven 10:25 - That’s So Raven 10:50 A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:35 - Good Luck Charlie 12:00 Good Luck Charlie 12:25 - Jessie 12:45 - Jessie 13:10 - Austin & Ally 13:35 - Win, Lose or Draw 14:00 Gravity Falls 14:25 - Gravity Falls 14:45 - African Cats 15:10 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 15:35 - Austin & Ally 16:00 - The Aristocats 17:30 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 17:55 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:20 - Violetta 19:05 - Liv & Maddie 19:30 - Jessie 19:50 - Dog With a Blog 20:15 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 - Austin & Ally 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 - Wolfblood 22:35 Wolfblood 23:00 - Violetta 23:45 The Hive 23:50 - Art Attack Nickelodeon 07:05 -

The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 – Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 -The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Avatar: The Legend of Aang 21:45 Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar.

Jim Jam 07:00 - Nouky

& Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 Fluffy Gardens 07:40 - Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 Shapes 08:20 - - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City? 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 – Shapes 13:40 - Kipper 13:50 Gazoon 13:55 - Woody Buddies 14:00 - Snapatoonies 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 – Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Connie the Cow 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - akers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 -What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 – Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Woody Buddies 20:15 - Kipper 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 Rubbadubbers 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 – Kipper.

Ma Tinbidel Qatt - NET Television,21>35

Is-sensiela popolari Ma Tinbidel Qatt, qed ter;a’ tixxandar fuq Net Television. Il-[ajja ta’ Victor (Mario Micallef fir-ritratt, fuq), donnha qed tikkomplika ru[ha. Im[abba antika tieg[u re;g[et fe;;et f’[ajtu u donnu qieg[ed jitlef g[aqlu warajha minkejja li hu mi]]ewwe; u g[andu ]ew;t itfal. Il-mara li qieg[ed ji;ri warajha wkoll i]]ew;et u g[andha ]ew;t itfal i]da ]-]wie; tag[ha mar il-ba[ar u spi//at isseparat. I]da waqt li Victor beda jiltaqa’ mag[ha bil-mo[bi, wa[da mit-tfal tag[ha indunat li ommha qed to[ro; ma’ missier l-g[arus ta’ o[tha u tg[id kollox lil ommha wara li g[amlet minn kollox biex twaqqaf lil Victor milli jibqa’ jiltaqa’ ma ommha. X’ji;ri? Se jinduna b’din il-bawxata Victor jew se j[alluh fil-g[ama? Fuq kollox, dawk il-pilloli li sabet il-mara ta’ Victor fil-kamra tal-banju ta’ min huma? TVM 07:00 – A[barijiet# rapport tat-temp 08:00 – History Hunters 08:30 – Xplahhamalhajt 08:45 – Labrats 09:15 – Xplahhamalhajt 09:30 – Gadgets 10:00 – Paq Paq Lifestyles 10:30 – L-Irkant 11:00 – Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – Madwarna 12:40 – Merlin 13:30 – Teleshopping 14:30 – Zafira 15:30 - History Hunters 16:00 – A[barijiet 16:05 – Xplahhamalhajt 16:20 – Labrats 16:45 Xplahhamalhajt 18:00 – A[barijiet 18:10 – Madwarna 18:40 – Merlin 19:45 – Grand Lottery 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - L-Ewwel Gwerra Dinjija 21:50 – Malta short film festival 22:50 A[barijiet. TVM 2 07:00 – Euronews 08:00 – News loop 09:30 – Malta u lil hinn minnha 11:00 – Bijografija 12:00 – CL palyoffs draws 13:00 – Storjografija 14:30 – Spice journey 15:00 – Madwarna 15:15 - Kurrenti 17:15 -Click 17:45 – Mill-im[a]en talfesti 18:15 – Gadgets 18:45 – Swim up 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 – Cold mountain. Film 22:30 – Who do you think you are? 23:30 – News in English. One

07:30 - One News 07:45 – Indigo 09:30 – One news 09:45 – Telebejg[ 11:00 - Sajf 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejg[ 13:40 – Tfal 14:45 – Marvin 2014 15:30 – Fil- k/ina ma’ Malcolm 16:00 – Aqrali storja 16:20 – Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 – Indigo 19:30 – One news 20:15 – Ieqaf 20 minuta 22:30 – Id Dar tas-soru 23:30 - ONE News Smash 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:00 - AtoZ Teleshopping 14:20 – Ma’

Majsi 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 17:50 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 – Grand lottery 20:40 – Qeg[din sew 22:00 – A[barijiet 22:30 – Poker.

confini della realtà 20:35 - Un posto al sole 21:05 – La grande storia – Hitler e Mussolini 23:25 - TG3 Regione 23:30 – TG3 Linea Notte estate 24:00 - Sfide 01:35 - Fuori Orario 01:40 – Dr. Amore. Film 1948.

Raiuno 06:45 - Unomattina Estate (Jinkludi tTg 1 u r-rapport tat-temp) 11:20 - Don Matteo 6 13:30 – Telegiornale 14:00 TG1 Economia 14:05 - SOAP Legàmi 15:00 - Capri 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - TG 1 17:10 - Che tempo fa 17:15 - Amore ritrovato 18:50 - Dallo Studio 2 di Napoli Reazione a Catena 20:00 – Telegiornale 20:30 – Techetrechete – vive la gente 21:20 –Tradimenti (tf) 23:05 – Cari amici vicini e lontani (varjeta) 01:00 - Tg1 notte 02:20 - Sottovoce.

Canale 5 07:55 –

Raidue 06:10 – Dance 06:55 – The lying game 08:20 - Le Sorelle McLeod 09:45 - Pasión Prohibida 10:30 - Tg2 Insieme Estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie Le grandi pulizie 13:00 - TG2 Giorno 13:30 - TG 2 Eat Parade 13:50 - TG 2 Sì, Viaggiare 14:00 – Il volto della morte. Film 2009 15:30 – Senza traccia 17:00 – Guardia Costiera 18:00 - TG Sport 18:15 - TG 2 18:45 - Rex 3 20:30 - TG2 20.30 21:00 - LOL :-) 21:10 – Elementary 22:50 - Blue Bloods 23:35 TG 2 23:50 – Obiettivo pianeta 00:40 – Rai Parlamento 00:50 - Hawaii Five-0 01:45 - Stracult 03:20 -Videocomica. Raitre 08:00 - Serena Bortone Agorà Estate 10:00 – Mi vedrai tornare 12:00 – TG3 12:15 - La Signora del West 13:05 – Rai cultura - Il tempo e la Storia 14:00 - TG Regione 14:50 - TGR Piazza Affari 14:55 - TG3 LIS 15:00 – Terra nostra 2 15:45 – Le pistolere. Film 17:20 - Geo Magazine 2014 19:00 - Meteo 3 19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 – Blob 20:10 - Ai

TG5 mattina 08:45 – Festa di fine estate. Film 2008 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # Meteo.It 13:45 - Beautiful 14:40 – Uomini e donne e poi 16:10 – Le ragazze del campus. Film 18:30 – Cuore ribelle (TN) 19:10 – Il segreto 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Paperissima sprint estate 21:10 – Baiamo le mani Palermo – New York 1958 23:30 – Le fate ignoranti. Film 2000 01:30 - Tg 5# Rassegna # Meteo.It 02:00 - Paperissima sprint estate 02:35 – Uomini e donne e poi 05:15 - Tg 5# Rassegna # Meteo.It Italia 1 08:35 – A-Team 09:25 – Frank de la jungla 10:35 – La furia della natura 2 11:10 – Animali in fuga 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 14:05 – I Simpson 14:30 – Futurama 15:00 - Nikita 16:40 – The O.C.I. 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – CSI: Scena del crimine 21:10 – Poliziotti fuori – Due sbirri a piede libero. Film 23:20 – Role models. Film 01:20 – La casa degli assi 02:10 - Sport mediaset 02:35 Studio Aperto – La Giornata 03:05 – Top one 04:05 – La liceale seduce i professori. Film Rete 4 06:50 – Zorro 07:20 – Miami Vice 08:15 - Distretto di polizia 10:45 – Ricette all’italiana 12:00 – Renegade 13:45 – Lo sportello di forum 15:30 – My Life – Segreto e passioni 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Ieri ee oggi in TV 19:55 – Tempesta d’amore 20:30 – Il segreto 21:15 – heat – La sfida. Film 00:35 – |Confidence – La truffa perfetta. Film 2003 01:45 – Tg4 night news 02:35 – Oh, Serafina. Film1976.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

TV#RADJU F Living 07:00 – Teleshopping 08:00 – Drama 09:00 – Drama 10:00 – All stars 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living magazine 16:00 - Teleshopping 20:30 – Fil;nien ma’ Melo 21:00 – Madagascar 22:30 – F Living show 01:30 –

Teleshopping Xejk 07:30 –

Just for laughs 07:45 – Total request show 09:45 – Football daily 10:45 – Tele market deals 11:45 – Just for laughs 12:00 – Frux kontra r-ri[ 13:30 – The 80’s 15:00 – The 90’s 15:30 – Tele market deals 16:50 – Hits 17:45 – Maltese Music 20:00 –Just for laughs 22:00 – Country 23:45 – Tele market deals Go Stars 07:35 - The Santa Clause 09:10 - Jack the Giant Slayer 11:00 - Parks & Recreation 11:45 - Jurassic Park III 13:25 - Damsels in Distress 15:00 - So Undercover 16:45 - Tower Heist 18:30 - Charlie Bartlett 20:15 - The Big Bang Theory 21:00 - The Conjuring 22:50 Parks & Recreation 23:25 - Serangoon Road 00:30 - Jurassic Park III 02:00 The Santa Clause 03:40 - The Conjuring 05:30 - So Undercover 07:10 - CLOSE Melita More 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 Grey’s Anatomy 14:30 - How I Met Your Mother 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 – Suits 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Mike & Molly 19:30 GO ON 20:00 – Whitney 20:30 – Glee 21:15 - SMASH 22:00 - Maid In Manhattan 23:45 - Whitney 00:15 - The Mentalist 01:00 - How I Met Your Mother 01:30 - Fringe Mediaset Italia 06:00 - Avanti un altro 06:50 - La figlia di Elisa: Ritorno a Rivombrosa 07:35 – Carabinieri 08:30 - I Cesaroni II 09:25 - Le tre rose di Eva 10:10 Squadra antimafia: Palermo oggi 11:01 - Centovetrine 11:25 - Centovetrine 11:50 - Uomini e donne 12:50 - Avanti un altro 13:40 - Vivere III 14:05 - I Cesaroni II 15:00 - Casa Vianello 15:25

- Casa Vianello 15:50 - Carabinieri 16:40 - Ricette all’Italiana 17:10 Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 – TG5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Le tre rose di Eva 21:25 - Uomini e donne 22:25 - Colorado 23:20 - Vite In Apnea 23:45 - Torte D’Autore BBC Entertainment 06:00 - Show Me Show Me 06:25 3rd & Bird 06:35 – Teletubbies 07:00 Nina and the Neurons: In the Lab 07:15 - Show Me Show Me 07:40 - 3rd & Bird 07:50 - Teletubbies 08:15 - The Weakest Link 09:00 - Absolutely Fabulous 09:30 - Absolutely Fabulous 10:00 - EastEnders 10:30 - Doctors 11:00 - Emma 11:55 - The Weakest Link 12:40 - The Office 13:10 - The Office 13:40 - Absolutely Fabulous 14:10 - EastEnders 14:40 - Doctors 15:10 - Emma 16:05 - A Farmer’s Life for Me 16:55 - Absolutely Fabulous 17:25 - The Weakest Link 18:10 Keeping Up Appearances 18:40 Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - Silk 20:50 - Ashes to Ashes 21:40 - Extras 22:10 - Extras 22:40 - Extras 23:10 Extras 23:40 - Extras TCM 06:00 - Somebody Up There Likes Me 07:55 - Adventures of Don Juan 09:45 - House of Wax 11:15 - 4 for Texas 13:30 - Spinout 15:00 – Giant 18:50 - Ocean’s Eleven 21:00 Scarecrow 22:55 - The Prisoner of Zenda. MGM Channel 06:05 - How I

Won the War 07:55 The Extreme Adventures of Super Dave 09:25 - What’s the Worst That Could Happen? 11:00 - Impromptu 12:45 The Battle of Britain 14:55 - MGM’s Big Screen 15:10 - Livin’ Large! 16:50 - Josie and the Pussycats 18:30 - In the Heat of the Night 20:20 - Road House 2: Last Call 21:45 - MGM’s Big Screen 22:00 - After Midnight 23:30 - Diamond Skulls Diva Universal 06:00 – Ironside 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:43 SMS 09:50 - Ironside 10:50 - Quincy, M.E. 11:50 - Agatha Christie’s Poirot 13:43 - Great Women 13:50 - ER 14:50

JAG 15:50 - Quincy, M.E. 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:45 - Great Women 18:55 - JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:50 - Great Women 21:00 - ER 21:53 – ER 22:46 - Great Women 23:00 - Mystery Woman: Vision of a Murder Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 Auction Kings: Jefferson Davis Letter; Lost Marilyn Monroe Tape 06:50 Auction Hunters: The Wild West 07:15 - Ultimate Survival: Guatemala 08:10 Yukon Men: River Rising 09:05 - Gold Rush: Secret Weapons 09:55 - Mega Builders: Moving Mountains 10:50 How Do They Do It?: Nuclear Sub; Crash Test Dummies; Fruit and Vegetables 11:15 - How Do They Do It?: Mega Hotels; Lasers; Desert Golf 11:40 - Wheeler Dealers: Lotus Elan 12:35 - Ultimate Car Build-Off: Tank Tread Truck 13:30 - Overhaulin’: Sarah’s Skylark 14:25 - Mighty Planes: Antonov 124 15:20 - Mighty Planes: Airbus A380 16:15 - Mighty Planes: C5M Super Galaxy 17:10 - Garage Gold: Pinball Pains 17:40 - Auction Kings: Jefferson Davis Letter; Lost Marilyn Monroe Tape 18:05 - Auction Hunters: Weapons of Past Destruction 18:35 Baggage Battles: Eye for an Eye Toronto 19:00 - How It’s Made: Hearing Aids; 3d Puzzles? Toilets 19:30 - How It’s Made 20:00 - Curiosity: How Will the World End? 21:00 - Curiosity: Mars Landing 2012 22:00 - Alien Mysteries: Kecksburg 23:00 - The Unexplained Files: Alien Rain; Beach Boom; Voynich Manuscript Discovery World 06:00 - Bush Pilots 06:50 - Mystery Cars 07:15 - Classic Car Club 07:45 Prehistoric 08:35 - Alps From Above 09:30 - HMS Ark Royal 10:20 Survivorman Ten Days 11:10 - Extreme Machines 12:05 - Bush Pilots 12:55 Mystery Cars 13:20 - Classic Car Club 13:50 - Breaking Ice 14:15 - Hero Factor 14:45 - Prehistoric 15:40 - HMS Ark Royal 16:35 - Surviving Sharks 17:25 - Collapse: When Structures Fail 18:20 - Solving History With Olly Steeds 19:10 - Bush Pilots 20:05 Mystery Cars 20:30 - Classic Car Club 21:00 - True Horror 21:55 - Richard III: The King in the Car Park 23:15 - Great Battles 23:45 - Mystery Cars

07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 15>30 16>30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20.15 20>30 21>00 21>30 21>35 23>00

Sport fuq il-Cable Eurosport 1 10:30 - Live: ISU Grand Prix,

Figure Skating 11:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 12:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 13:15 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 14:35 - FIFA Under 17 World Cup Football 15:45 - Live: FIFA Under 17 World Cup Football 18:00 - Live: FIFA Under 17 World Cup Football 21:00 - WATTS 21:30 - Timbersports 22:00 - Timbersports 22:30 - Boxing Eurosport 2 06:00 - UEFA

U#21 International Championship Futsal 07:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 08:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 09:00 - Freestyle Skiing 09:45 Freestyle Skiing 10:30 - Judo 11:00 UEFA U#21 International Championship Futsal 12:00 - Live: UEFA U#21 International Championship Futsal 13:30 - UEFA U#21 International Championship Futsal 14:00 - Live: UEFA U#21 International Championship Futsal 15:30 -UEFA U#21 International Championship Futsal 16:00 - Live: UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 - UEFA U#21 International Championship Futsal 18:00 - Live: UEFA U#21 International Championship Futsal 19:30 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 20:15 - ISU Grand Prix, Figure Skating 20:45 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 21:45 FIS World Cup Alpine Skiing 22:15 - Live: ISU Grand Prix, Figure Skating 23:30 - Fight Club

The Big Show

– Radio 101, 12>30

Ing[aqdu ma’ Martin Sapiano fuq Radio 101 g[all-programm The Big Show. Stennew minn kollox f’dan il-programm inklu] do]a qawwija ta’ da[k u umori]mu bil-praspar li jivvinta l-pre]entatur matul ilprogramm kollu. G[andkom ukoll l-opportunità li tie[du sehem f’diversi kompetizzjonijiet li jkunu qed jintlag[bu filwaqt li tistg[u tirb[u rigali mill-isba[. Permezz tat-telefonati u l-sms wie[ed jista’ wkoll jag[]el id-diska li jixtieq jisma’ matul il-programm.

NET News Chit Chat Chill Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Telebejg[ F’Ba[ar Wie[ed Telebejg[ NET News Chill NET News Chill Flusek Nis;a Maltija NET News Ma Tinbidel Qatt NET News

Fox Sports Europe 06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 - Major League Baseball 09:30 - MLB Whiparound 10:30 NASCAR Race Hub 11:30 - MLB 162 12:00 - PGA EuroPro Tour Golf 14:00 - Major League Baseball 16:30 - MLB Whiparound 17:30 NASCAR Race Hub 18:30 - MLB 162 19:00 Boxing 20:30 - Bass Fishing 21:30 - MLB Whiparound 22:30 - MLB Whiparound 23:30 -

Boxing

GO sports 1 07:00 - ATP Masters 1000 Rogers Cup, Toronto - Last 16 17:00 - Best of Football 2013#2014 LIVE 19:00 - ATP Masters 1000 Rogers Cup, Toronto - Quarter Finals 23:00 - Vincennes Horseracing LIVE 00:30 - ATP Masters 1000 Rogers Cup, Toronto - Quarter Finals 05:00 - Best of Football 2013#2014 GO sports 2 LIVE 19:00 Championship - Day 2

Milan Channel

PGA 01:00 -

GO sports 3 20:30 - Ligue 1 2014#2015 Round 1 - Stade de Reims v Paris Saint-Germain Live GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - US PGA Championship Day 1 15:00 - Best of Football 2013#2014 17:00 - ATP World Tour 500 - Citi Open, Washington – Highlights 18:00 - Best of Football 2013#2014 20:00 - Best of Rugby 2013#2014 22:00 - Best of Football 2013#2014 00:00 Best of Football 2013#2014 02:00 - Trans World Sport 1423 03:00 - Best of Football 2013# 2014 05:00 - Best of Football 2013#2014. GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - US PGA Championship Day 1 17:00 - Best of Football 2013#2014 19:00 - ATP World Tour 500 - Citi Open, Washington – Highlights 20:00 - Best of Football 2013#2014 22:00 - Best of Rugby 2013#2014 00:00 - Best of Football 2013#2014 02:00 - Best of Football 2013#2014 04:00 - Trans World Sport #1423.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF

TISLIBA

22 1

Rapport tat-temp

UV INDEX

IT-TEMP Ftit imsa[[ab g[all-ewwel li jsir xemxi VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ [afif u varjabbli l-iktar mill-Grieg it-Tramuntana BA{AR Moderat li jsir [afif IMBATT Baxx mill-Punent Majjistru TEMPERATURA L-og[la 30˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 509.1 mm IX-XEMX titla’ fis-06.15 u tin]el fit-20.01

Il-[amest ijiem li ;ejjin

IL-:IMG{A L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C

IS-SIBT L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C

IL-{ADD L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IT-TNEJN L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

IT-TLIETA L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C

Temperaturi fi bliet barranin 17

Mimdudin> 5. Dg[ajsa tas-sajjieda b’wara u quddiem bil-ponta (5) 6. Qattiel ta’ trabi subien (5) 7. Tjubija (5) 10. u 11. Ospitalità (10) 11. Ara 10 12. u 14. Stedina so/jali (10) 14. Ara 12 16. Wa[dani (5) 17. u 18. Student qed jitg[allem seng[a (10) 18. Ara 17

Weqfin> 1. Tellef il-kon/entrazzjoni (6) 2. Baldakkin, saqaf tad-damask jew drapp fuq l-altar (6) 3. Wie[ed tas-seng[a fil-bini (6) 4. {las bix-xahar (6) 8. Abbozz (5) 9. Tim tal-futbol Taljan (5) 12. Baxxa l-prezz (6) 13. Qanqal ri[ li jsaffar (6) 14. Post fejn isir bejg[ lil min lest i[allas laktar (6) 15. Fuqu toqg[od il-borma! (6)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. u 6. Illegalità; 7. Lieva; 10. Tlaqt; 11. Nervi; 12. u 14. E]er/izzju; 16. Blu]a; 17. Jiswa; 18. Trodd. Weqfin> 1. Mix[ut; 2. Egoist; 3. u 14. Galvanizzat; 4. Fatali; 8. {arem; 9. Prezz; 12. Ebrajk; 13. ?allas; 15. Uliedi.

Sudoku Qieg[ed fil-kaxxi vojta nnumri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Soluzzjoni Sudoku

It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 31˚C xemxi, Al;eri 33˚C xemxi, Amsterdam 24˚C xita, Ateni 28˚C imsa[[ab, Li]bona 25˚C ftit imsa[[ab, Berlin 23˚ ftit imsa[[ab, Brussell 22˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 36˚C xemxi, Dublin 17˚C imsa[[ab, Kopen[agen 23˚C imsa[[ab, Frankfurt 23˚C imsa[[ab, Milan 27˚C imsa[[ab, Istanbul 28˚C [albiet tax-xita, Londra 23˚C xemxi, Madrid 33˚C xemxi, Moska 24˚C imsa[[ab, Pari;i 23˚C imsa[[ab, Bar/ellona 29˚C imsa[[ab, Ruma 29˚C xemxi, Tel Aviv 33˚C xemxi, Tripli (mhux mag[ruf), Tune] 33˚C xemxi, Vjenna 25˚C imsa[[ab, Zurich 23˚C ftit imsa[[ab, Munich 22˚C imsa[[ab, St. Petersburg 30˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 22˚C imsa[[ab.

Tag[rif Id-Djarju tal-President ta’ Malta g[al-lum il-:img[a, 8 ta’ Awwissu 2014 10.00: Il-President tilqa’ lillMembri tal-Malta Confederation of Women’s Organisations g[al ]jara ta’ korte]ija filPalazz, il-Belt Valletta 10.30: Il-President tilqa’ lillparte/ipanti ta’ LifeCycle g[al ]jara ta’ korte]ija fil-Palazz, il-

Belt Valletta 13.00 Il-President tiltaqa’ ma’ Michelle Muscat u t-tenur Joseph Calleja b’konnessjoni mal-BOV Joseph Calleja Foundation fil-Palazz ta’ San Anton 16.00 Il-President ti;i intervistata minn Emanuel Brincat g[all-programm tar-radju li jixxandar fuq 3TripleZ f’Melbourne fl-Awstralja. L-intervista se ssir fil-Palazz ta’ San Anton 19.30: Il-President tattendi g[all-Quddiesa kon/elebrata minn Mons. Pawl Cremona, lAr/isqof ta’ Malta fl-okka]joni tal-inawgurazzjoni tax-xog[lijiet imwettqa fil-Youth Centre ta’ Tiberja Youths fil-Knisja ta’ San Pawl, ir-Rabat Laqg[a ta’ talb G[ada s-Sibt, 9 ta’ Awwissu 2014 fil-Knisja tal-Kapu//ini, ix-Xemxija se ssir laqg[a ta’ talb g[all-qdusija tal-kleru u

g[all-vokazzjonijiet sa/erdotali u reli;ju]i. Il-laqg[a tibda fid-9 pm bil-quddiesa u tibqa’ sejra bl-adorazzjoni sal-11 pm. Din il-laqg[a ssir kull xahar fi knejjes differenti. Is-sa/erdoti je[tie;u u japprezzaw it-talb li jsir g[alihom. Id-Djarju tal-President ta’ Malta g[all-{add, 10 ta’ Awwissu 2014 10.00: Il-President u s-Sur Preca jiltaqg[u mal-impjegati ta’ Comino Hotel, ir-Residenti ta’ Kemmuna u j]uru t-Torri ta’ Santa Marija f’Kemmuna 21.00: Il-President u s-Sur Preca jattendu g[all-Kun/ert flokka]joni tal-Festa ta’ Santa Marija organizzat mis-So/jetà Santa Marija u l-Banda Re :or; V fl-Imqabba Search engine lokali ;dida

Tnediet search engine lokali ;dida, www.firstmalta.com. Permezz ta’ bidla ]g[ira filkulur tal-isfond, minn abjad g[al iswed, din il-websajt qieg[da tg[in lil kull min jag[mel u]u minnha biex jiffranka l-ener;ija. Din is-search engine ;dida qieg[da tu]a teknolo;ija provduta bil-permess tal-kumpanija internazzjonali Google u g[alhekk ir-ri]ultati li jidhru huma ta’ livell g[oli [afna.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

KLASSIFIKATI

23 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

Fleur De Lys

DAR sabi[a u kbira bi tliet kmamar tas-sodda, ]ew; btie[i, gallarija e//. ?emplu lis-sid 21491666 jew 99871991.

Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

Limiti tar-Rabat

}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. ?emplu 99428000.

Paola

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. G{ALL-BEJG{

G[amara antika

MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000.

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

AVVI}I

JIN{TIE:U

Nag[mel xog[ol

TA’ electrodes, toqob filkonkos jew planki minn 50mm sa 300mm, katusi, manutenzjoni u installazzjoni ta’ dawl u ilma. ?emplu 79494827.

Kok#Koka BIEX ja[dmu fi snack bar ilMarsa mit-Tnejn sas-Sibt mit8.30am sas-2.30pm, part-time jew full-time. ?emplu 79498472,

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

SPORT

L-MFA f’g[ajnuna lill-g[aqdiet ta’ persuni fil-b]onn Is-sitt weightlifters Maltin li jkunu qed jit[arr;u fil-Bulgarija g[all-impenji internazzjonali li jmisshom minn Settembru

WEIGHTLIFTING

Sitt atleti Maltin g[al ta[ri; fil-Bulgarija Tim ta’ atleti mill-G[aqda Maltija tal-Weightlifting il-;img[a d-die[la se j[alli pajji]na g[al jiem ta’ ta[ri; f’Smolyam filBulgarija. L-atleti Martin Pisani, Ryan Agius, Rodmar Pulis, Kieran

Mifsud, Malcolm Camilleri u Owen Bugeja se jkunu assistiti minn Sevi Marinov. Dan ser ikun it-tieni kamp ta’ ta[ri; fi spazju ta’ ftit ;img[at wara li l-istess kow/ Marinov kien hawn Malta j[ejji aktar atleti.

Dan it-ta[ri; huwa ferm importanti g[al dawn l-atleti bi preparazzjoni g[all-kompetizzjonijiet internazzjonali li jibdew minn Settembru. Dan hu possibbli blg[ajnuna tal-Kunsill Malti g[allisport u l-Kumitat Olimpiku Malti.

Il-Malta Football Association wara qbil mal-klabbs membri tag[ha u b’de/i]joni tal-Kunsill [abbret li d-d[ul tal-partiti kollha mill-ista;un 2014-15 talKampjonat BOV Premier, talBOV Super Cup u tal-FA Trophy, se jkun ta’ €7-il kbar, ¤4 l-anzjani u €1 it-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. Il-partiti l-o[ra millKampjonati BOV rispettivi talMFA, se jibqg[u bl-istess prezz kif kien. L-MFA tinforma li ]-]ieda filprezz tal-partiti kif indikat hawn fuq se jmur kollu f’benefi/jenza ta[t l-iskema ta’ Football Social

Responsability Fund, il-Kumitat fi [dan l-MFA li se jkun immexxi mill-President Emeritus Dr Gorg Abela. Il-flus kollha li se jin;abru matul l-ista;un se jmorru g[allMalta Community Chest Fund, Puttinu Cares u g[aqdiet o[ra. Ma’ dan l-ammont, l-MFA se tkun qed tag[ti l-50% tal-flus li dda[[al fl-ista;un minn multi u dixxiplina. L-MFA tav]a li din idde/i]joni sabet l-appo;; tal-President tar-Repubblika ta’ Malta, l-E//ellenza Tag[ha Marie Louise Coleiro Preca.

It-tim ta’ }ebbu; A rebbie[ tal-kompetizzjoni g[at-timijiet

}ebbu; A jirb[u l-isparatura tal-FKNK Dan l-a[[ar fir-ranges talisparar {al Qormi, il-Fede-razzjoni Ka//aturi Nassaba Konservazzjonisti (FKNK) organizzat l-Isparatura Annwali tatTimijiet, fejn jikkompetu timijiet ta’ sitt tiraturi mill-G[aqdiet distrettwali fi [dan l-FKNK. Din kienet it-22 sena ta’ din ilkompetizzjoni, fejn kull tim spara fuq 50 plattina fuq id-dritta. Ing[ataw tazzi lil kull tiratur g[all-ewwel erba’ postijiet tattimijiet, li ntreb[u mi]-}ebbu; A fl-ewwel post, li ng[ataw

ukoll ix-shield tal-FKNK. It-timijiet ta’ Pawla, Mellie[a u M;arr ;ew fit-tieni, t-tielet u r-raba’ post rispettivament. Emmanuel Ciappara (Pawla) temm l-ewwel fost l-individwali. James Vassallo (Pawla) u Emmanuel Bugeja (}ebbu; A) ;ew fit-tieni u t-tielet post rispettivament. It-tiraturi kollha li [adu sehem ing[ataw ukoll token sabi[ b[ala tifkira tal-okka]joni. Il-premjijiet tqassmu lir-rebbie[a millPRO tal-FKNK Joseph Buttigieg u uffi/jali o[ra.

L-ewwel tlieta fil-kategorija individwali Emmanuel Ciappara (nofs), James Vassallo (xellug) u Emmanuel Bugeja

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

SPORT TRASFERIMENTI

PSG jippre]entaw lil David Luiz

Michael Rizzo l-a[jar plejer tal-Premier

WATERPOLO

BOV Plejers tax-Xahar Il-Plejer ta’ Valletta United Michael Rizzo reba[ l-unur talBOV Water Polo Plejer tax-Xahar tal-Premier Division g[ax-Xahar ta’ Lulju filwaqt li Sean Xerri de Caro ta’ Marsaxlokk reba[ l-istess unur g[all-Ewwel Divi]joni. B’Valletta jkollhom l-ewwel parte/ipazzjoni fl-og[la livell talWaterpolo Malti wara numru ta’ snin, il-fatt li plejer minn tag[hom reba[ l-ewwel unur individwali tal-ista;un, juri t-titjib kbir li qed isir fl-iskwadra. Rizzo skorja xejn inqas minn 10 gowls matul ix-xahar ta’ Lulju u g[en lill-Valletta j]ommu lbog[od mill-po]izzjoni ta’ rel-

egazzjoni u jassikuraw posthom fil-BOV Premier League biex ikkonsolidaw posthom fl-og[la livell tal-Waterpolo Malti. I]-]ag[]ug[ Sean Xerri de Caro reba[ l-ewwel unur personali fil-kampjonati tal-kbar. Il-plejer internazzjonali ta’ ta[t id-19 ilsena qed jag[mel isem g[alih flEwwel Divi]joni u jni]]el ismu regolarment fil-lista ta’ gowls ta’ Marsaxlokk. Il-pre]entazzjoni tal-unuri saret minn Stefan Abela mid-dipartiment tal-Komunikazzjoni fi [dan il-Bank of Valletta fil-pre]enza ta’ Joe Caruana Curran, President tal-ASA

Sean Xerri de Caro l-a[jar plejer tal-Ewwel Divi]joni

Paris Saint Germain ]velaw linteress tag[hom fil-winger ta’ Real Madrid Angel Di Maria imma qalu li l-prezz mitlub g[alih kien g[oli wisq. Huma qalu dan waqt il-pre]entazzjoni uffi/jali ta’ David Luiz. Fl-a[[ar jiem kien hemm [afna xnig[at dwar li l-Ar;entin seta’ jissie[eb mal-klabb sinjur Fran/i]. Madankollu jidher li min[abba t-talba ta’ Real Madrid dan it-trasferiment mhux se jse[[ u l-President Nasser Al-Khelaifi ]vela li Real kienu qed jitolbu wisq g[allplejer. “Tkellimna ma’ Real g[al Di Maria imma kien jiswa wisq,” qal il-President ta’ Paris Saint Germain waqt konferenza tala[barijiet fejn ippre]enta uffi/jalment lid-difensur Bra]iljan David Luiz li kienu xtraw ming[and Chelsea f’:unju, g[al somma ta’ madwar £50 miljuni. “Ninsab kuntent li ng[aqadt ma’ klabb kbir u [erqan biex nibda nilg[ab. Dan hu klabb mill-aqwa f’belt mill-aqwa. Irrid intejjeb lili nnifsi kuljum. Jien u Thiago Silva [bieb kbar u g[andna fidu/ja f’xulxin,” qal David Luiz li mistenni jilg[ab fid-difi]a flimkien mal-konnazzjonal Bra]iljan Thiago Silva. MUSTAFI – Valencia [abbru li akkwistaw lid-difensur internazzjonali :ermani] rebbie[ tat-Tazza tad-Dinja Shkodran Mustafi ming[and Sampdoria g[al somma mhux mag[rufa. Iddifensur ta’ 22 sena iffirma kuntratt ta’ [ames snin biex jilg[ab fil-Mestalla Stadium fejn kien pre]entat ilbiera[. CONSTANT - Il-klabb Tork ta’ Trabzonspor [abbar li akkwista lid-difensur ta’ Milan Kevin Constant. Fl-ista;un li

David Luiz se jkun qed jilg[ab bil-flokk numru 32 ma’ PSG

g[adda Constant lag[ab 20 darba mar-Rossoneri u hu wie[ed mill-ewwel akkwisti talklabb Tork li issa hu immexxi minn Vahid Halilhodzic, l-eks kow/ nazzjonali tal-Al;erija li kellu esperjenza mill-aqwa fitTazza tad-Dinja. ISLA - Il-midfielder ta’ Juventus Mauricio Isla ing[aqad ma’ Queens Park Rangers. Mhux mag[ruf kemm [allsu QPR g[al dan il-plejer ?ilen. Isla kien ilu ma’ Juventus g[al dawn l-a[[ar sentejn wara li kien ing[aqad mag[hom ming[and Udinese. VIDAL - Skont il-kow/ nazzjonali ta/-?ile Jorge Sampaoli, il-manager il-;did ta’ Man Utd Louis Van Gaal hu xettiku dwar il-kundizzjoni fi]ika ta’ Arturo Vidal. Matul l-a[[ar xhur kien hemm [afna spekulazzjonijiet li Vidal jista’ j[alli lil Juventus u Man Utd huma l-favoriti. Madankollu jidher li Van Gaal hu dubju] dwar l-irkoppa ta’ Vidal li tatu problemi fl-a[[ar sta;uni. Hu mifhum li Juventus,

qed jitolbu madwar 80 miljun sterlina. MANQUILLO – Liverpool akkwistaw lil Javier Manquillo ta’ Atletico Madrid b’self. Dan id-difensur li g[ad g[andu 20 sena hu s-seba’ akkwist ta’ Liverpool dan l-ista;un. VERMAELEN – Il-manager ta’ Arsenal Arsene Wenger indika li l-captain Thomas Vermaelen jista’ jitlaq lill-klabb biex jing[aqad mar-rivali Manchester United. L-ista;un li g[adda Vermaelen tilef post regolari meta floku kienu qed ji;u preferuti Laurent Koscielny u Per Mertesacker. BA – Il-midfielder ta’ Sunderland El-Hadji Ba rritorna fil-futbol Fran/i] wara li kien misluf g[al sta;un lil Bastia f’Ligue 1. Huwa kien sie[eb lillklabb tal-Premier ming[and Le Havre f’Lulju imma naqas milli jistabilixxi ru[u fl-ewwel tim. Skorja fid-debutt fl-FA Cup kontra Carlisle United imma mbag[ad lag[ab biss f’]ew; partiti o[ra.

Guardiola jakku]a lil Porter g[al da[liet goffi Il-kow/ Spanjol ta/-Champions :ermani]i Bayern Munich, Pep Guardiola akku]a lill-kow/ talMLS All-Stars Caleb Porter li m’g[amel xejn biex iwaqqaf lillplejers tieg[u milli jag[mlu da[liet goffi. Guardiola kien irrabjat g[al numru ta’ da[liet goffi fit-tieni taqsima tal-log[ba ta’ [biberija minn Osvaldo Alonso u Will Johnson fuq Xherdan Shaqiri u Bastian schweinsteiger rispettivament. Guardiola deher jg[ajjat lejn

Porter diversi drabi u fi tmiem illog[ba irrifjuta li jie[u b’idejn ilkow/ ta’ Portland Timbers qabel ma deher jargumenta wkoll marreferee. Meta tkellem wara l-log[ba li lAll-Stars reb[u 2-1, wara li lPollakk Lewandowski feta[ liskor g[al Bayern u l-All Stars dawru r-ri]ulatt b’gowls minn Wright-Phillips u Landon Donovon; Guardiola qal li ma [ax b’idejn Portland g[aliex ma rahx. “Ma rajtux. Ippruvajna nirrispettaw ir-regolamenti tal-

log[ba u napprezza l-isforz millplejers tieg[i. Mhux xog[li li nie[u [sieb id-da[liet goffi. Dak xog[ol persuna o[ra u ma nafx jekk g[amilx xog[lu.” Intant Bayern [abbru li l-problema li g[andu Bastian Schweinsteiger fl-g[aksa wara daqqa li qala’ fl-a[[ar g[axar minuti, mhix gravi. Bayern se jkunu lura fl-azzjoni l-;img[a d-die[la meta jiltaqg[u kontra Borussia Dortmund fisSuper Cup :ermani]a f’Dortmund.

Will Johnson fl-azzjoni ma’ Lewandowski

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

SPORT

TRASFERIMENTI LOKALI

Sliema jitolbu lil Ohawuchi jirritorna Malta Matthew Mamo

Sliema Wanderers talbu lillattakkant Ni;erjan Stanley Ohawuchi sabiex jirritorna Malta mill-E;ittu fejn kien mistenni jissie[eb ma’ Wade Degla FC. Dan wara li l-E;izzjani g[adhom ma [allsux jew bag[tu d-dokumenti me[tie;a biex jikkonfermaw li saret it-transazzjoni finanzjarja [alli jonoraw ittrasferiment tal-plejer. Sliema taw skadenza salErbg[a 6 ta’ Awwissu i]da ma kien hemm l-ebda komunikazzjoni minn Wade Degla FC. G[aldaqstant Ohawuchi ;ie ordnat biex jirritorna Malta sa g[ada. Jing[ata r-release wara li ffirma Id-difensur ]ag[]ug[ Malti Daniel Bonnici ng[ata r-release

minn Tarxien Rainbows jiem biss wara li fit-23 ta’ Lulju irRainbows kienu [abbru l-akkwist u l-firma tieg[u. Minn dakinhar Bonnici kien qed jin]el g[at-ta[ri; b’mod regolari u sa[ansitra lag[ab fillog[ob ta’ [biberija kontra Pembroke Athleta u Birkirkara. Madankollu fl-a[[ar jiem ;ie nfurmat li l-klabb kellu pjani o[ra u ntla[aq ftehim biex jin[all millkuntratt. Jirri]ulta li minn meta ffirma, Tarxien Rainbows qatt ma ddepo]itaw il-kuntratt ta’

Bonnici g[and l-MFA. Intant numru ta’ klabbs talEwwel Divi]joni huma nteressati f’Bonnici li fl-a[[ar jiem kellu prova ma’ G]ira United. Borg lura ma’ Valletta Id-difensur internazzjonali

Malti Steve Borg iffirma kuntratt ta’ [ames snin ma’ Valletta wara li Platinum Stars tal-Afrika t’Isfel ikkan/ellaw l-offerta tag[hom. Jirri]ulta li kollox kien lest biex Borg jing[aqad mal-Istars wara li mar tajjeb fil-prova li kellu malklabb. Madankollu t-tim Afrikan iffirma plejer lokali minflok u lMalti ;ie nfurmat b’dan ftit jiem qabel [alla pajji]na. Borg, li g[andu 26 sena, hu prodott ta’ Mosta u ddebutta mattim nazzjonali Malti f’Ottubru tal-2011 kontra l-Latvja. Sadanittant jidher li sal-a[[ar ta’ Awwissu, l-uniku plejer ta’ Valletta li issa g[ad jista’ ji//aqlaq hu l-gowlkiper Manuel Bartolo. Ix-xewqa tieg[u hi li jilg[ab fil-Premier i]da s’issa l-aktar tim li esprima interess fih kien ilklabb tal-Ewwel Divi]joni Msida St. Joseph. Madankollu Bartolo, li kien qrib [afna li jmur ma’ Msida, informa lid-diri;enti talklabb li jippreferi jilg[ab filPremier. Bartolo kien di;a’ lag[ab g[al Msida fil-passat u mag[hom

iddebutta fil-Kampjonat Premier fl-2006. Scicluna qrib Naxxar Lions Id-difensur ta’ 24 sena ta’ Birkirkara Andrew Scicluna mistenni jqatta’ l-ista;un li ;ej ma’ Naxxar Lions. Scicluna, li hu meqjus b[ala wie[ed mill-aqwa difensuri li pprodu/iet l-akkademja talklabb, kien iddebutta ma’ Birkirkara fit-2 ta’ Lulju 2009 f’log[ba mill-Europa League kontra Slaven Belupo FC. Fl-ista;un 2009-10, fl-eta’ ta’ 19-il sena, Scicluna stabilixxa ru[u b[ala wie[ed mill-aqwa ]g[a]ag[ tal-klabb u lag[ab tmien log[biet fil-Premier. Fl-ista;un 2010-11 kien misluf

lil Mqabba u kien parti integrali mill-iskwadra li kisbet il-promozzjoni. Serrano ma’ }ebbu; R.

}ebbu; Rangers iffirmaw uffi/jalment lid-difensur Spanjol ta’ 25 sena Javi Díaz Serrano. F’dawn l-a[[ar jiem dan il-plejer kien bi prova mal-istess klabb }ebbu;i. Serrano l-a[[ar li lag[ab kien f’pajji]u ma’ RSD Alcara firraba’ Divi]joni Spanjola. Intant }ebbu; Rangers jinsabu wkoll f’diskussjonijiet malwinger Bra]iljan Marko dos Santos li g[andu 33 sena.

Stanley Ohawuchi kien mitlub jirritorna pajji]na mill-E;ittu

Dos Santos kien qed jilg[ab la[[ar ma’ Kalloni fil-Gre/ja, listess tim li hemm jilg[ab mieg[u il-gowlkiper internazzjonali Malti Andrew Hogg. Pre]entament }ebbu; Rangers g[andhom ukoll gowlkiper Bra]iljan u ie[or Spanjol g[al prova mag[hom. Il-Bra]iljan hu Fabricio Rapchan li g[andu 26 sena waqt li l-Ispanjol jismu Adrian Murcia, l-istess isem b[all-gowlkiper ta’ Birkirkara. U la qed nitkellmu fuq ilgowlkipers, kif [abbarna fl-a[[ar

jiem }ebbu; kellhom ukoll lil Pietro Marino, eks Valletta, bi prova mag[hom. Marino [alla impressjoni tajba u mhux esklu]a l-possibilta’ li l-klabb li ;ie promoss g[all-Kampjonat Premier jag[]el li joffri kuntratt lil Marino g[all-ista;un il-;did li se jibda l-;img[a d-die[la. Sadattant }ebbu; Rangers ma ]ammewx lill-attakkant Pollak ta’ 33 sena Euzebiusz Smolarek wara li dan ma impressjonax filprova li kellu f’Malta fil-jiem li g[addew.

Zerafa misluf lil St. George’s Jie[du wkoll lil David Camilleri u Brandon Muscat

Kif konna [abbarna fil-25 ta’ Lulju, Qormi akkwistaw lill-attakkant Ni;erjan ta’ 24 sena Frank Temile li matul l-ista;un li g[adda lag[ab ma’ Birkirkara. Dan se jkun it-tielet klabb Malti g[al Temile li f’pajji]na kien lag[ab ukoll ma’ Valletta FC. Fir-ritratt jidher il-Vi/i President ta’ Qormi FC Kyle Fenech flimkien ma’ Frank Temile.

St. George’s komplew isa[[u l-iskwadra tag[hom bl-akkwist tal-midfielder ]ag[]ug[ Daniel Zerafa b’self ming[and Birkirkara. Zerafa, li g[ad g[andu 20 sena, se jkun qed jilg[ab mattim minn Bormla, l-istess tim li mieg[u kien beda l-karriera missieru, Rennie Zerafa, wie[ed mill-fundaturi tal-fondazzjoni Puttinu Cares. Zerafa hu prodott ta’ {amrun Spartans u ta’ eta’ ]g[ira kien di;a’ qed jattira interess ta’ klabbs ewlenin. Madankollu dde/ieda li jibqa’ mal-{amrun u ddebutta fil-Kampjonat Premier fl-ista;un 2010-11. Kien flil-bidu tal-ista;un li g[adda li Birkirkara akkwistaw lil Zerafa, u matul l-ista;un issejja[ b[ala parti mill-iskwadra ta’ ta[t il-21 sena fil-Kampjonati tal-UEFA. Huwa kien iddebutta fid-29 ta’ Settembru fir-reb[a1-0 kontra Valletta.

Akkwist ie[or importanti g[all-Bormla hu dak tal-midfielder veteran David Camilleri li fil-passat lag[ab ma’ {amrun Spartans, Sliema Wanderers, Hibernians, Marsaxlokk, Tarxien Rainbows u Valletta kif ukoll f’G[awdex. Din se tkun lewwel esperjenza tieg[u flEwwel Divi]joni. St. George’s akkwistaw ukoll lill-winger ta’ 19-il sena ta’ Hibernians Brandon Muscat li ji;i iben il-kow/ ta’ Naxxar Lions Winston Muscat. Minkejja l-eta` tieg[u, Muscat di;a’ ddebutta fil-Premier u ri/entament anke fl-Europa League fl-ewwel rawnd ta’ kwalifikazzjoni kontra Spartak Trnava. Intant St. George’s re;g[u la[qu ftehim ukoll g[as-self mill-;did tal-gowlkiper ta’ 25 sena ta’ Hibernians Thomas Galea li kien mag[hom fl-a[[ar sta;uni. Intant l-eks gowlkiper

ta’ St’ George’s Ryan Marmara l-ista;un li ;ej mistenni jilg[ab ma’ Fgura United. Tliet barranin g[al Bir]ebbu;a Birzebbuga St. Peters F.C. [abbru l-akkwist ta’ tliet ]g[a]ag[ barranin, ]ew; Taljani u Bra]iljan. Dawn huma: L-eks gowlkiper ta’ Varese, Calcio Lecco u Seregno Calcio, Andrea Boatto li g[andu 20 sena; il-midfielder Bra]iljan eks Seregno Calcio, Edson Luiz Bonati ta’ 20 sena u l-midfielder Nicolo Clerico li lista;un li g[adda lag[ab ma’

Tritium Calcio u li g[ad g[andu 19-il sena. Dawn mistennija jkomplu jibnu l-mentalita` tal-kow/ Taljan Andrea Mazza li se jkun qed jag[fas [afna fuq i]]g[a]ag[, inklu] dawk li telg[u mill-akkademja ta’ Bir]ebbugia stess.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

SPORT BOV SUPER CUP

Valletta u B’Kara g[all-ewwel unur I/-Champions Valletta u rrunners up tal-ista;un li g[adda B’Kara, llum se jkunu qed jift[u uffi/jalment l-ista;un tal-futbol Malti 2014-15 meta fis-7.30 p.m. fl-istadium nazzjonali f’Ta’ Qali jiltaqg[u kontra xulxin g[ar-reb[ tas-Super Cup. Din g[andha tkun partita millaktar interessanti li mistennija toffri ftit mill-atmosfera li wie[ed se jkun qed jistenna minn dawn i]-]ew; timijiet li qed jaspiraw li jer;g[u jkunu fost l-isfidanti g[ar-reb[ talunuri. Din hi t-30 edizzjoni tasSuper Cup li l-Beltin reb[uha 10 darbiet u l-Karkari]i li huma lholders, reb[uha 6. Valletta jidher li komplew sa[[ew l-iskwadra sa mill-eliminazzjoni tag[hom mi/Champions League hekk kif irritorna mag[hom id-difensur /entrali Steve Borg li ffirma

kuntratt ta’ [ames snin u [adu lill-midfielder eks Floriana Christian Caruana fuq kuntratt ta’ sena. Kollox jindika li din g[andha tkun log[ba miftu[a g[al kull ri]ultat fejn g[alkemm g[adu kmieni biex wie[ed jevalwa lqawwa ta]-]ew; na[at, m’hemmx dubju li r-rivalità kbira li te]isti bejn B’Kara u Valletta g[andha twassal g[al log[ba o[ra pja/evoli u kumbattuta li se tfisser ukoll li tim minnhom jibda l-ista;un bir-reb[ talewwel unur uffi/jali. G[al Gilbert Agius din se tkun log[ba li Valletta se jimmiraw li jirb[u hekk kif issa b[ala kow/ qed jipprova jda[[al il-mentalità li kellu b[ala plejer, dik li “tirba[ kemm tista’ unuri g[aliex meta jg[addi ]-]mien dawn huma li tibqa’ tg[o]].” Ma’ B’Kara llum jista’ jidde-

Bravo jammetti li ]balja Il-gowlkiper ta’ Barcelona Claudio Bravo a//etta r-responsabbilta` g[all-i]ball li g[amel fid-debutt tieg[u imma qal li din hi xi [a;a normali. L-Internazzjonali ?ilen li ffirma ma’ Barcelona f’:unju ming[and Real Sociedad lag[ab l-ewwel log[ba tieg[u malKatalani f’partita ta’ [biberija kontra Napli f’:inevra. Madankollu kien hu li wassal g[all-gowl tar-reb[a 1-0 meta ppan/ja fil-lasta tieg[u stess

xutt mill-bog[od ta’ Blerim Dzemaili 10 minuti mit-tmiem. “Kien qed ikolli log[ba pja/evoli u l-ftit li kelli x’nag[mel g[amiltu sewwa. Ilgowl kien ]ball tieg[i, bla dubju nuqqas ta’ kon/entrazzjoni. Dan hu li jfisser li tkun gowlkiper. Trid tg[ix b’dawn l-affarijiet. Ma tantx kelli ]mien nit[arre; imma din mhux sku]a. Mhux lewwel darba li ti;ri u m’hawnx gowlkiper li ma ]baljax.”

Pistorius mg[ajjar giddieb Fi Pretorja fl-Afrika t’Isfel riesaq lejn tmiemu l-;uri talatleta paralimpiku ta’ 27 sena Oscar Pistorius bil-prosekutur Gerrie Nel jakku]a lill-atleta li kien “xhud qarrieqi” li qal lillQorti “muntanja ta’ gideb” Il-;uri ta’ Pistorius issa ilu g[addej g[al aktar minn 6 xhur u Nel g[adu qed isostni li Pistorius deliberatament u b’intenzjoni /ara qatel lill-g[arusa tieg[u l-mudella Reeva Steenkamp f’jum San Valentinu tas-sena li g[addiet. Hu qal dan meta bdew il-proceduri finali ta’ dan il-;uri u llum ikun imiss id-difi]a li tippre]enta d-dokumenti finali tag[ha.

Nel akku]a lil Pistorius li qed jag[milha tal-vittma fi//irkostanzi waqt li akku]a liddifi]a li [adet ]ew; linji ta’ difi]a, dik li spara involontarjament u wkoll li spara bil-bi]a’. Nel insista li l-Qorti kellha tag[]el linja wa[da biss difensiva. Jekk Pistorius jinstab [ati jista’ je[el sa massimu ta’ 25 sena [abs. L-im[allef Masipa li qed tmexxi l-ka] se tkun qed ta;;orna s-smieg[ illum biex tikkunsidra d-de/i]joni tag[ha li tista’ tie[u bejn ;img[a u xahar. Fl-Afrika t’Isfel hi l-im[allef u ]ew; g[ajjutanti li jidde/iedu l-ka] u m’hemmx ;uri.

butta wkoll l-attakkant Bra]iljan ta’ 24 sena Ellinton Morais li kien l-a[[ar akkwist tat-tim immexxi minn Paul Zammit. Huwa ffirma kuntratt ta’ sentejn din il-;img[a stess wara li lag[ab f’partita ta’ [biberija kontra Hibernians il-:img[a. Zammit b[alissa g[andu tliet attakkanti barranin fejn minbarra Liliu, kif inhu mag[ruf a[jar Morais, g[andu wkoll ]ew; Bra]iljani o[ra, Eliandro Gonzago u Rafael Ledesma. Barra dan il-klabb g[andu wkoll b[ala barranin lit-tliet difensuri Alejandro Mendoza, Matheus Bissi u Nikola Vukanac flimkien malgowlkiper Spanjol Adrian Sanchez. Din se tkun ukoll l-ewwel log[ba ta’ Edmund Agius kontra Valletta li mag[hom reba[ ilkampjonat l-ista;un li g[adda.

Edward Herrera u Shaun Bajada fi dwell li mistenni jirrepeti ru[u llum

Se jkunu nteressanti d-dwelli f’kull dipartiment tal-ground, mid-difi]a sal-attakk hekk kif i]-]ew; na[at jidher li

g[andhom materjal bi]]ejjed biex jinkwetaw lil xulxin u llog[ba tista’ tintreba[ mil-lat tattiku.

CHAMPIONS LEAGUE

Arsenal jistg[u jiltaqg[u kontra Athletic Bilbao Arsenal jistg[u jispi//aw jiltaqg[u kontra l-Ispanjoli ta’ Athletic Bilbao meta llum jittellg[u l-poloz tar-round tal-play-off li se jwassal g[all-fa]i tal-gruppi ta/Champions League. Il-Gunners huma wie[ed mill[ames timijiet li se jkunu qed jibdew l-imepnji tag[hom f’dan listadju u se jkunu qed jing[aqdu ma’ [ames timijiet o[ra mhux Champions imma rebbie[a tattielet round ta’ kwalifikazzjoni. Athletic Bilbao kienu eliminaw lil Manchester United

mill-a[[ar 16 tal-Europa League fl-ista;un 2011-12. I]-]ew; legs se jintlag[bu fid19-20 u s-26-27 ta’ Awwissu. Arsenal li spi//aw ir-raba’ filPremier League l-ista;un li g[adda, se jkunu seeded g[al din il-polza li tibda fl-12 p.m. Mag[hom hemm seeded ukoll FC Porto (Portugall), Zenit St. Petersburg (Russja), Bayer Leverkusen (:ermanja) u Napoli (Italja). Athletic Bilbao li spi//a rraba’ f’La Liga wkoll ma kinux

seeded sakemm ir-Russi ta’ Zenit St. Petersburg li g[andhom coefficient aktar g[oli – eliminaw lil Limassol ta’ ?ipru fit-tielet round. It-timijiet l-o[ra li mhumiex seeded huma FC Copenhagen (Danimarka), Lille (Franza), Besiktas (Turkija) u Standard Liege (Bel;ju). I/-Champions Pollakki Legia Warsaw li eliminaw lil Celtic fittielet round huma fost i/-Champions fis-sezzjoni tal-polza.

Ri]ultati Europa League III Rd

Il-klabb Bra]iljan ta’ Santos FC lbiera[ ippre]enta uffi/jalment lill-eks internazzjonali Bra]iljan Robinho (xellug). Il-pre]entazzjoni saret mill-President Odilio Rodriguez (lemin) f’Santos. Robinho qed jirritorna mal-klabb wara li kien trasferit minn ma’ Milan sal-2015.

E. Aradippou v Y. Boys Chornomorets v RNK Split Esbjerg v R. Chorzow Krasnodar v Diosgyor Liberec v A. Giurgiu Molde v Zorya AIK v Astana Chikhura v FK Neftchi Ironi KS v D. Moscow L. Poznan v Stjarnan Rosenborg v Karabukspor St. Polten v PSV Soligorsk v Zulte-Waregem Cluj v D. Minsk H. Split v Sh. Karagandy S. Trnava v St. Johnstone *Atromitos v Sarajevo Brondby v C. Brugge V. Plzen v P. Ploiesti A.Tripolis v Mainz 05 Hafnarfjordur v Elfsborg Hull City v Trencin Lyon v M Boleslav Torino v Brommapojkarna Aberdeen v R. Sociedad M. Skopje v O. Nicosia * wara l-[in barrani

I Leg

0-1 0-2 0-0 5-1 0-3

1-1 1-1 0-0 1-1 0-1 0-0 0-1 5-2 0-1 2-4 2-1 2-1 0-3 1-1 0-1 1-4 0-0 4-1 3-0 0-2 0-3

II Leg

0-2 0-0 2-2 3-0 2-3 1-2 0-3 2-3 1-2 0-0 1-1 2-3 2-2 0-2 3-0 1-1 1-3 0-2 1-4 3-1 2-1 2-1 2-1 4-0 2-3 0-1

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 8 ta’ Awwissu, 2014

LOKALI

IL-:RE?JA> L-MS ‘Turanor PlanetSolar’, irre;istrat fl-I]vizzera, jg[addi minn [dejn il-kastell ta’ Bourtzi f’Nafplio fil-Gre/ja. Din hi l-ikbar bi//a tal-ba[ar li tit[addem kompletament mill-ener;ija solari. Il-katamaran hu twil 31 metru u b[alissa qed jg[in fl-esplorazzjoni u studju ta’ qieg[ il-ba[ar f’Argolid f’[idma kon;unta bejn l-Gre/ja u l-I]vizzera. (ritratt EPA)

Sentejn u nofs [abs dwar importazzjoni ta’ g[asafar tal-g[ana u frieken protetti Ra;el li pprova jda[[al f’Malta mijiet ta’ g[asafar tal-g[ana u frieken li lkoll huma protetti billi;i, b’mod illegali ;ie kundannat sentejn u nofs [abs mill-Ma;istrat Consuelo Scerri Herrera. Publius Zammit ta’ 47 sena mill-Imsida flimkien ma’ ra;el ie[or kienu arrestati wara ;irja s[i[a mill-membri tal-Forzi Armati minn fuq il-ba[ar u millPulizija minn fuq l-art. Mill-provi rri]ulta kif ilPulizija u l-Forzi Armati ta’ Malta kienet da[litilhom informazzjoni dwar operazzjoni illegali li kellha ssir fil-lejl ta’ bejn it-13 u l-14 ta’

Marzu tas-sena 2004. Patrol Boat tal-Forzi Armati kienet inter/ettat power boat bejn Malta u G[awdex u minkejja li din g[amlitilha s-sinjal biex tieqaf, ilpowerboat ‘Little Child’ [arbet b’kemm timxi. Il-powerboat kienet osseravara f’Xatt l-A[mar. Il-Patrol Boat talArmata ma setg[etx tla[[aq malvelo/ità tal-powerboat. Minkejja li g[at-tieni darba permezz ta’ messa;; il-powerboat kienet ordnata biex tieqaf, din xorta baqg[et sejra. Permezz tar-radar il-membri tal-Forzi Armati kienu nfurmati li l-powerboat marret il-

:nejna u marru warajha fejn anke kienu sparati 10 tiri ta’ twissija, imma ]-]ew;t ir;iel baqg[u jinjoraw it-twissijiet. Finalment l-ir;iel kienu arrestati, b’wie[ed minnhom ikollu b]onn jittie[ed l-isptar wara li kien intlaqat. Zammit i]da kien baqa’ ji;ri, i]da wara li kienu sparati erba’ tiri o[ra huwa /eda. Aktar tard is-suldati kienu sabu xi rix fuq il-Little Child u li dawn kienu kompatibbli ma’ g[asafar li nstabu. F’Xatt l-A[mar l-awtoritajiet sabu 180 kaxxa, ga;;e; u krietel ippakkjati b’426 verdun, 72 nin-

nets, ]ew; tipi ta’ ku//ard u 168 fekruna. Dawn kollha kien nxtraw mit-Tune]ija. Il-Qorti ma qag[ditx fuq dak li qal Zammit, li hu u sie[bu [arbu lill-patrol boat tal-armata g[ax ma kinux g[arfuha u li kienu sabu xkora bl-affarijiet tal-g[asafar filba[ar. Zammit instab [ati li ma obdiex l-ordnijiet le;ittimi tal-Pulizija, b’importazzjoni ta’ g[asafar protetti u b’akku]i o[rajn relatati. Fid-dawl tal-kondotta tieg[u, fejn huwa kellu xejn anqas minn 18-il sentenza li fihom instab [ati Zammit, kien ikkundannat sentejn

u nofs [abs. L-Ispettur Michael Mallia mexxa l-Prosekuzzjoni bil-Qorti tordna li ti;i konfiskata l-powerboat.

media•link COMMUNICATIONS