Nru 13,833
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Mistoqsijiet dwar is-sehem t’omm is-sindku ta’ Ta’ Sannat fil-film ta’ Pitt u Jolie Fir-ra[al ]g[ir Ta’ Sannat, kul[add kelma wa[da. Kul[add jistaqsi kif u fuq liema ba]i, omm is-Sindku Laburista Philip Vella ;iet inga;;ata f’kariga fuq livell ta’ produzzjoni malkumpanija barranija inkarigata mill-film li qed jin;ibed f’Im;arr ix-Xini. Film li l-atturi prin/ipali fih huma Angelina Jolie u ]ew;ha Brad Pitt. Li l-produzzjoni ta’ dan ilfilm timpjega mag[ha nies millokal ma fih xejn [a]in. Anzi hu sew li G[awdex u Malta jgawdu mill-;bid ta’ din il-produzzjoni. U mhux l-ewwel darba li kumpaniji li ;ibdu films f’pajji]na [addmu mag[hom Maltin u G[awdxin b[ala extras...u sa[anistra anke f’xi parti prin/ipali. Imma [afna qed jistaqsu kif Josephine Vella, li hi omm isSindku tal-lokal li fil-konfini tieg[u taqa’ l-bajja fejn qed jin;ibed il-film “By the Sea” mill-Universal Pictures, spi//at inga;;ata mill-producers....fuq liema ba]i, u g[aliex intag[]let propju hi biex tag[mel dan ixxog[ol, li skont sorsi li tkellmu mag[na jinvolvi [idma b[ala Segretarja tad-Direzzjoni...tant li qed tidher f’diversi laqg[at tie[u n-noti. Il-bajja ta’ M;arr ix-Xini, propju fil-jiem li g[addew, ing[alqet kompletament, biex ikun jista’ jibda l-;bid ta’ dan ilfilm. Waqt Business Breakfast aktar kmieni din is-sena, il-PM Joseph Muscat kien fta[ar li dan hu l-ewwel blockbuster li attirat lejn Malta l-Kummissjoni tal-
Kunsilli Lokali
Reazzjoni wara storja f’In-Nazzjon
Hekk kif ilbiera[ dan il-;urnal ippubblika l-a[bar li l-Ministru responsabbli mill-Kunsilli Lokali Owen Bonnici ma riedx iwie;eb jekk l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali ta’ Marzu li ;ej hux se jsiru jew le, f’konferenza tal-a[barijiet imsej[a b’ur;enza lbiera[ stess, l-istess Ministru [abbar li feta[ pro/ess ta’ konsultazzjoni dwar i/-/aqliq tal-elezzjonijiet lokali. Ara pa;na 3
L-Ebola
Franza t[e;;e; li/-/ittadini jitilqu
Il-bajja ta’ Mgarr ix-Xini, propju fil-jiem li g[addew, ing[alqet kompletament, biex ikun jista’ jibda l-;bid ta’ dan il-film
Films bit-tmexxija ;dida tag[ha. Sorsi li tkellmu mag[na staqsew x’kapa/ijiet irid ikollu min jintag[]el f’kariga b[al din, u xi [las dan i;ib mieg[u. Staqsew ukoll x’kuntatti u negozjati kien hemm bejn ilGvern, il-Kunsill Laburista f’Ta’ Sannat u l-producers talfilm li qed jin;ibed f’G[awdex dan is-sajf dwar il-[las ta’ kumpens g[all-u]u tal-bajja ta’ M;arr ix-Xini. Fuq kollox staqsew ir-rappre]entanti talfilm u l-Kummissarju Malti talFilms kellhomx ta[ditiet dwar lu]u ta’ din il-bajja fil-pre]enza tal-Kunsill Laburista, li ta[t irresponsabbilta’ tieg[u jaqa’ dan il-post. Min-na[a tag[na a[na bag[tna sensiela ta’ mistoqsijiet dwar dan, sew lill-Kunsill
Laburista mmexxi minn Philip Vella – li llum huwa impjegat fil-Ministeru ta’ Anton Refalo, kif ukoll lill-Ministeru g[al G[awdex stess. G[amilna wkoll domandi simili lill-Kummissjoni Maltija tal-Films, imma fit-tliet kazi, iddomandi kollha li bag[tna, minkejja diversi reminders, baqg[u bla twe;iba. Lil dawn ittliet entitajiet, fost l-o[rajn staqsejnihom ukoll biex jikkonfermaw huwiex minnu li lKunsill Laburista f’Ta’ Sannat inizjalment kien talab kumpens konsiderevoli fl-ammont ta’ madwar 500,000 ewro lill-producers tal-film li qed jin;ibed f’Im;arr ix-Xini, imma g[al xi ra;uni, din it-talba eventwalment ma baqg[etx ti;i segwita.
L-informazzjoni li g[andna tg[id li l-[sieb kien li l-producers jintalbu mill-Kunsill ta’ Sannat j[allsu eluf ta’ ewro f’kumpens bl-iskop li dawn ilflus, imbag[ad, jintu]aw fuq linfrastruttura fil-lokalita’ fejn qed jin;ibed dan il-film b[alissa. Fost l-o[rajn biex isiru numru ta’ toroq bit-tarmak u xi pjazez. Imma g[al xi ra;uni, qalulna sorsi nfurmati, din it-talba ma mmaterjalizzatx. Mhux mag[ruf x’wassal g[al dan, qalulna dawk li tkellmu mag[na, l-istess nies li nfurmawna li omm s-Sindku Laburista Josephine Vella ;iet inga;;ata mal-kumpanija talfilms bi dhul finanzjarju sostanzjali.
Il-Gvern Fran/i] [e;;e; li//ittadini tieg[u jitilqu minn Sierra Leone b[ala prekawzjoni min[abba l-marda tal-Ebola. Dan hekk kif jidher li l-awtoritajiet f’dan il-pajji] qed ikollhom diffikulta biex jikkontrollaw l-marda. Ara pa;na 15
Waterpolo
Neptunes champions
Neptunes inkurunati champions tal-kampjonat tas-sajf g[all-[ames darba konsekuttiva wara reb[a ta’ 9-5 fuq Sliema. G[al tmiem il-kampjonat fadal ]ew; partiti. Ara pa;na 25
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
2
LOKALI
Il-Kumitat dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza g[adu ma ltaqax Il-li;i dwar il-bejg[ ta//ittadinanza Maltija g[addiet mill-Parlament fit-8 ta’ Novembru tas-sena l-o[ra. Dakinhar stess, f’konferenza tal-a[barijiet f’Misrah San :or;, il-Belt, bil-Grupp Parlamentari kollu tal-Gvern warajh, il-Prim Ministru kien [abbar li se jitwaqqaf Kumitat ta’ Monitora;; biex jissorvelja l-pro/ess [alli fi kliem Muscat stess is-sistema s[i[a tkun ta[t skrutinju. Imma dan il-Kumitat, minkejja li dalwaqt jag[laq sena mittwaqqif tieg[u, g[adu ma ltaqa’ qatt. Mhux talli hekk, imma talli skont il-;urnal The Times of Malta, f’artiklu pubblikat fil[ar;a tal-biera[, il-Prim Ministru li hu inkarigat minn dan il-Kumitat, g[adu lanqas iffissa data biex ilKumitat jiltaqa’ g[all-ewwel darba. Minbarra l-Prim Ministru Joseph Muscat, dan il-Kumitat jinkludi wkoll lill-Ministru talIntern u s-Sigurta’ Nazzjonali u lill-Kap tal-Oppo]izzjoni. Dan il-Kumitat issemma diversi drabi fil-Parlament millPrim Ministru waqt id-dibattitu ja[raq li kien g[addej fuq din liskema. B’Muscat jiddikjara diversi drabi li jrid kunsens
f’din il-kwistjoni. Imma minkejja li g[addew kwa]i disa’ xhur, dan il-Kumitat ma ltaqa’ qatt. Muscat kien anke appunta lill-eks Kap ta/-?ivil Godwin Grima, li kien minn tal-ewwel li tqa//at mill-kariga malli tela’ l-Gvern Laburista, b[ala regolatur tal-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza. Dan f’tentattiv li juri li verament irid kunsens, u fl-istess konferenza stampa quddiem il-Parlament, kien sahanistra qal li qed ifittex kunsens mal-Kap tal-Oppo]izzjoni b’din il-mossa. Imma anke hawn, kien irri]ulta li, fil-mument li Muscat kien qed jg[id dan, Simon Busuttil lanqas biss kien g[adu ;ie nfurmat b’din idde/i]joni, u skopra li l-Prim Ministru qed ifittex il-kunsens tieg[u minn mistoqsija tal;urnalista tal-partit laburista stess waqt li kien qed jindirizza konferenza stampa hu wkoll flistess hin, fid-Dar ?entrali. G[all-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza, dan l-a[[ar ilGvern [abbar li da[lu mal-200 applikazzjoni li, skont Henley & Partners, li qed tbieg[ i//ittadinanza Maltija, ilma;;oranza tag[hom huma ta’ ?ini]i u Russi.
27
L-edukazzjoni anke lill-barranin u opportunitajiet mifruxin sal-Ewropa It-twessig[ kbir li se[[ fledukazzjoni f’Malta ma wassalx biss sa Malta. Bis-s[ubija fl-Unjoni Ewropea, spe/jalment, tkattru l-opportunitajiet g[al ]g[a]ag[ Maltin biex iqattg[u parti mi]-]mien talistudju barra. Il-programmi edukattivi Ewropej Comenius, Socrates u Erasmus taw din l-opportunità lil eluf ta’ studenti Maltin f’kull livell taledukazzjoni u skambji ma’
studenti Ewropej. Biex it-tlaqqig[ tag[na mal-barranin ikun industrija soda, fl-1987 twaqqaf l-Istitut g[all-Istudji Turisti/i biex jag[mel it-tag[lim u t-ta[ri; f’dan il-qasam wie[ed professjonali. Korsijiet full-time u part-time isseddqu blopportunità ta’ sena s[i[a ta[ri; barra minn Malta g[al mijiet ta’ studenti Maltin waqt li studenti barranin g[amlu l-istess esperjenza f’Malta.
Il-firxa tal-edukazzjoni f’Malta waslet ukoll sattag[lim tal-Ingli] lill-barranin u fissret ukoll il-qasam ekonomiku ;did tal-iskejjel tal-Ingli] li twaqqfu [afna minnhom u wkoll talfamilji li jospitaw lill-istudenti. B’hekk, l-edukazzjoni mhux biss kibret ferm imma wasslet ukoll g[al oqsma ;odda ta’ xog[ol, opportunitajiet u ftu[ akbar.
Korsijiet tal-Higher Diploma fuq ba]i part-time fl-MCAST Mill-bidu tas-sena akkademika li jmiss f’Ottubru li ;ej, lMCAST, il-Kulle;; tal-Arti, ixXjenza u t-Teknolo;ija, se jibda joffri korsijiet ta’ Higher Diploma fuq ba]i part-time. Listudenti se jkollhom l-opportunità jattendu l-kors filg[axijiet biex ikun possibbli wkoll g[al dawk li ja[dmu jew g[andhom xi impenji o[rajn filg[odu. L-MCAST [abbar li se jkun qed joffri 265 kors ta’ dan it-tip, primarjament indirizzati g[all-
adulti. Madankollu, studenti fillivell post-sekondarju wkoll jistg[u jie[du l-korsijiet, li jg[inuhom isa[[u l-g[arfien edukattiv tag[hom b’aktar [iliet. Minn din is-sena, se ji]diedu 23 kors ;did, li jvarjaw minn dawk dwar it-teknolo;ija vi]iva moderna g[al dawk dwar il-wirt storiku, kif ukoll minn dawk dwar il-konservazzjoni tal-ambjent g[al dawk dwar is-servizzi finanzjarji.
L-informazzjoni dwar dawn ilkorsijiet di;à bdiet titqassam filktejjeb ta’ informazzjoni fid-djar u n-negozji kollha madwar Malta u G[awdex. Il-ktejjeb, li jinkludi fih il-Prospectus u l-Formola talApplikazzjoni, jista’ wkoll jin;abar mill-Kampus talMCAST f’Ra[al :did jew mi/?entri tal-MCAST fix-Xag[ra u x-Xewkija G[awdex. Wie[ed jista’ wkoll jikseb aktar informazzjoni mis-sit elettroniku www.mcast.edu.mt.
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
www.maltarightnow.com
3
LOKALI
Xhieda ta’ inkonsistenza
Il-Gvern g[andu jieqaf jitratta l-ekonomija b[ala log[ba ta/-/ifri
Il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija esprima sodisfazzjon g[all-fatt li, erba’ xhur tard, il-Gvern ta’ Joseph Muscat [abbar li se ssir konsultazzjoni pubblika dwar jekk il-Ministru tal-Edukazzjoni g[andux ikollu a//ess g[al informazzjoni sensittiva dwar l-istudenti Maltin u G[awdxin. Il-kelliema tal-Oppo]izzjoni Joe Cassar, Paula Mifsud Bonnici u Claudette Buttigieg sa[qu li lGvern g[andu b’mod immedjat jannulla l-Avvi] Legali 76 tal2014 qabel ma jsir il-pro/ess ta’ konsultazzjoni pubblika. Fl-istess [in, il-Partit Nazzjonalista ma jistax ma jinnotax l-inkonsistenza tal-Gvern f’dan il-ka]. L-ewwel, li l-Gvern da[[al lAvvi] Legali bil-mo[bi; meta lOppo]izzjoni kixfet il-ka], il-
Ilbiera[ il-Partit Nazzjonalista ppublika stqarrija fejn fiha nnota l-istatistika ma[ru;a l-biera[ stess mill-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika, l-NSO, dwar it-tkabbir ekonomiku u esprima t[assib serju fuq is-sostenibbiltà ta’ dan it-tkabbir, billi huwa l-frott, primarjament, tan-nefqa tal-Gvern, u mhux ta’ investiment produttiv mis-settur privat. L-istqarrija n[ar;et mill-Vi/i Kap tal-PN g[all-Affarijiet talParlament, Mario DeMarco u mill-kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Finanzi, Tonio Fenech. Filwaqt li numru ta’ setturi ekonomi/i /kienu matul l-a[[ar kwart, is-settur pubbliku kkontribwixxa aktar minn terz (35%) tat-tkabbir rappurtat fit-tieni kwart tas-sena, ]ieda sostanzjali ta’ 10% fuq l-
Gvern iddefenda l-Avvi] Legali; il-Gvern ivvota kontra mozzjoni tal-Oppo]izzjoni biex tannulla dan l-Avvi] Legali; l-Avvi] Legali baqa’ fis-se[[; il-Gvern jg[id li l-Avvi] Legali se jinbidel; il-Gvern iwaqqaf Working Group biex jistudja l-Avvi] Legali; u lGvern [abbar pro/ess ta’ konsultazzjoni pubblika. Il-kelliema tal-Oppo]izzjoni sostnew li f’so/jetà serja, ilpro/ess ta’ konsultazzjoni ji;i flew-wel stadju u mhux wara li dde/i]joni tkun ittie[det u da[let fis-se[[. Il-po]izzjoni konsistenti talPartit Nazzjonalista kienet, g[ada u tibqa /ara: l-ebda Ministru m’g[andu jkollu l-poter li jakkwista dik it-tip ta’ informazzjoni sensittiva u kunfidenzjali.
ewwel kwart ta’ din is-sena. Din hija evidenza ta’ sforz b’sa[[tu min-na[a tal-Gvern, li jg[atti lproblemi ekonomi/i li hemm f’pajji]na - problemi li l-PN, ilKamra tal-Kummer/ u l-Industrija, kif ukoll diversi sidien ta’ negozji, ilhom ji;bdu l-attenzjoni dwarhom g[all-a[[ar xhur. Dan l-isforz huwa kkonfermat minn aspett ie[or tal-istatistika - dak dwar ilpagi. I/-/ifri tal-NSO juru li meta wie[ed jikkunsidra ]-]idiet fil-pagi fl-ekonomija Maltija, nofs dawn i]-]idiet saru fl-impjiegi malGvern – b’impatt dejjem akbar fuq it-taxpayer u l-qag[da finanzjarja ta’ pajji]na. Filwaqt li l-Gvern di;à [are; jifta[ar b’dawn ir-ri]ultati, anali]i ekonomika bir-reqqa tikxef t[assib kbir, xhieda li l-Gvern qieg[ed ifittex biss soluzzjonijiet
Owen Bonnici j[abbar b’ur;enza pro/ess ta’ konsultazzjoni dwar il-posponiment tal-elezzjonijiet lokali Hekk kif ilbiera[ dan il-;urnal ippubblika l-a[bar li l-Ministru responsabbli mill-Kunsilli Lokali Owen Bonnici ma riedx iwie;eb jekk l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali ta’ Marzu li ;ej hux se jsiru jew le, f’konferenza tala[barijiet imsej[a b’ur;enza lbiera[ stess, l-istess Ministru [abbar li feta[ pro/ess ta’ konsultazzjoni dwar i/-/aqliq tal-elezzjonijiet lokali. Il-konferenza tal-a[barijiet ma kinitx ippjanata u ma [ar;itx mallista ta’ coverages li jo[ro; idDipartiment tal-Informazzjoni kull filg[odu. Madankollu, ;iet imsej[a fil-11.15am, bil-;urnal-
isti ji;u mistiedna jattendu g[aliha fin-12.30 pm, f’indikazzjoni /ara li din issej[et b’reazzjoni g[all-istorja ppubblikata minn In-Nazzjon. Filwaqt li fl-istorja ppubblikata lbiera[, il-Ministru Owen Bonnici qal li se j[abbar il-pro/ess ta’ konsultazzjoni “aktar tard”, f’anqas minn 24 sieg[a u b’reazzjoni g[al dawn il-kummenti, l-istess Ministru sejja[ konferenza tala[barijiet biex i[abbar li l-Gvern feta[ il-perjodu ta’ konsultazzjoni sas-27 ta’ Settembru dwar il-proposta li l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali jibdew isiru kull [ames snin ma’ dawk tal-
Parlament Ewropew. Dan ikun ifisser li l-Kunsilli attwali se jkollhom le;i]latura twila seba’ snin u ji;u m;edda fl2019. Skont il-Ministru Bonnici, dan jiffranka madwar 2 miljun ewro lill-Gvern, inaqqas l-electoral fatigue u j]id il-parte/ipazzjoni tal-votanti. Fil-konfrenza tal-a[barijiet, li kienet indirizzata wkoll mis-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo, t[abbar li fl-erba’ ;img[at tal-konsultazzjoni se jsiru laqg[at ukoll malpartiti politi/i ewlenin, malAsso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali u mar-rappre]entanti ta]-]g[a]ag[ tal-Vot 16.
Il-Ministru Owen Bonnici
g[al ]mien qasir g[al problemi li hemm fis-setturi l-o[ra. Dan jg[odd b’mod partikolari g[allmanifattura, li re;g[et g[al darb’o[ra esperjenzat tnaqqis, b’konferma tal-indikaturi differenti ma[ru;a fl-a[[ar jiem u li l-Gvern prova ja[bi ta[t it-tapit. Fl-istqarrija l-PN appella lillGvern biex b’rispett lejn il[addiema u l-familji, li llum g[andhom dubji le;ittimi dwar ilfutur u l-g[ixien tag[hom, biex jieqaf jittratta l-ekonomija b[ala xi log[ba ta/-/ifri, li jista’ jilg[ab kif jaqbillu, u llum qabel g[ada, ifittex kif se jdawwar ir-rotta li qed twassal biex pajji]na jmur lura f’dak li huwa investiment mis-settur privat, li jiggarantixxi l-[olqien tal-;id u xog[ol ta’ kwalità f’pajji]na.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
4
LOKALI
Prostituti jg[idu li kienu trattati b[ala skjavi Tliet prostituti qalu fil-Qorti li kienu ji;u trattati b[ala skjavi minn sid il-kera li kienet ti;ri warajhom g[all-kumpens ta’ kull klijent li kienu ja[dmu. In-nisa xehdu fil-kaw]a kontra Therese Cutajar ta’ 60 sena u ]ew;a Mohammed Saad ta’ 25 sena, li qed ji;u akku]ati li mexxew burdell fi triq Testaferrata l-G]ira. Wa[da mill-prostituti, Marie Louise Magro, qalet li kien ikollha tie[u permess anke biex sempli/iment tmur sat-“toilet”. Magro rrakkuntat kif madwar ;img[atejn ilu kellha tmur l-g[assa tal-pulizija wara li Theresa Cutajar ke//ieta mid-dar fejn kienet toqg[od, b’ta’ fuqha senduqa, ji;ifieri bil-[wejje; biss li kellha fuqha ming[ajr biss tibdila wa[da. Magro spjegat dak li ddeskriviet bhala [ajja ta’ skjavitu, qalet li hi kienet avvi/inat lil Theresa biex tibda ta[dem b[ala prostituta fil-propjeta tag[ha u din a//ettatha u fil-bidu kienet titrattha tajjeb [afna. Qalet madanakollu li kellha tagtiha [ames ewro g[al kull klijent li kienet ta[dem. Qalet i]da li malli bdew jg[addu il-;img[at Theresa bdiet titlob il-flus ta’kol-
lox, tal-ikel, tal-[asil tal-[wejje;, u biex tin[asel kellha titlob permess. Qalet li kien hemm ;ranet li kienet taqla 30 ewro biss, u kien hemm ;ranet o[rajn li kienet taqla 200 ewro, i]da i]jed ma kienet taqla, Theresa kienet tkun trid aktar flus. Qalet li darba fost lo[rajn kienu waqg[ulha 40 ewro u kienet [adithomlaTheresa. Qalet wkoll li jekk kienet tire]isti milli tag[ti l-flus, Mohamed, irra;el ta’ Theresa kien jhedida li jsawwatha. Prostituta o[ra Spiridiona Caruana, li xehedet fil-Qorti akkumpanjata minn ]ew;ha, qalet li kienet talbet lil Theresa biex tmur tipprostitwixxi ru[ha fil-propjeta’ tag[ha xi [a;a li Theresa a//ettat. Caruana qalet ukoll li kellha tag[ti [ames ewro lill-akku]ata ta’ kull klijent li ta[dem. Lucianne Attard, xhud o[ra, qalet wkoll li kienet ta[dem b[ala prostituta fl-appartament ta’ Theresa u qalet li Theresa kienet tissika [afna g[al kera li kienet ta’ 20 ewro kuljum u qalet li ;ieli lanqas kienet tag[mel 20 ewro f’;urnata. Il-ka] ikompli nhar il-:img[a li ;ej.
L-omi/idju li qed ji;i akku]at bih Gafà kien se[[ fil-11 ta’ Di/embru tal-2010 fi]-}ebbieg[
Kenneth Gafà jer;a’ ji;i arrestat u jintbag[at tliet xhur [abs Kenneth Gafà ta’ 42 sena mill-Marsa u residenti {alQormi li jinsab mixli bil-qtil tal-eks ma[buba tieg[u Christine Sammut ta’ 40 sena mir-Rabat, f’Di/embru tal2010, g[at-tieni darba kiser illibertà provi]orja, u mhux biss re;a’ spi//a l-[abs fuq dan ilksur imma, ;ie kundannat tliet xhur [abs fuq dan ir-reat bilQorti tordna li wara li jiskonta l-perjodu ta’ pri;unerija huwa g[andu jin]amm il-[abs fuq ilka] tal-allegat qtil. Il-Qorti i]da ma ordnatx li Gafà jitlef id-depo]itu ta’ 15,000 ewro li huwa kien ;ie ordnat i[allas biex jing[ata lliberta’ provi]orja. L-Ispettur Anzjan Chris Pullicino xela’ lil Gafà li meta skont il-kundizzjonijiet li
g[andu imposti fuqu millQorti, dik li fost afffarijiet o[ra irid ikun mi;bur fir-residenza tieg[u sal-10.00 p.m. huwa kiser din il-kundizzjoni bejn il:img[a u s-Sibt li g[adda kien barra jixrob f’[anut fil-Marsa. Fl-ewwel ta’ April li g[adda Gafà kien ukoll tilef il-liberta’ provi]orja wara li kien inqabad jixrob f’[anut f’{alQormi meta suppost kien id-dar. Gafà dak inhar wie;eb li ma kienx [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih, i]da din id-darba ammetta u qal li mar fil-[anut biex jissellef mitt ewro biex ikun jista’ jmur jixtri l-medi/ini g[al ommu. Qal li kien qed jixtob ilwhisky g[ax kien hemm xi
[add fil-[anut li offrielu “drink”. L-Ispettur Pullicino kien kellem lil Gafà diversi drabi u wissieh biex joqg[od attent u ma jdumx barra. L-omi/idju li qed ji;i akku]at bih Gafà’ kien se[[ fil-11 ta’ Di/embru tal-2010 fi]}ebbieg[, limiti ta’ l-Im;arr, fejn Gafà qed ji;i mixli li qatel lil Sammut permezz ta’ sparatura ta’ senter lejn g[onqha. Huwa qed ji;i mixli li kien g[all-[abta tal-5.15 p.m. li bil[sieb li joqtol lil Christine Sammut, sparalha tiri ta’ arma tan-nar u kka;unalha l-mewt. Il-mara kienet instabet midruba sew f’vann ]g[ir. }ew; skrata/ kienu nstabu vi/in il-vann bilmara tmut ftit wara l-Isptar Mater Dei.
Il-JRS fost il-finalisti g[all-Premju Václav Havel Il-JRS, is-Servizz tal-:e]witi g[ar-Refu;jati, hu wie[ed minnominati g[all-Premju Václav Havel g[ad-Drittijiet talBniedem 2014. Mal-organizzazzjoni Maltija hemm ukoll ilB’Tselem Israeli Center for Human Rights mill-I]rael u lAnar Mammadli millA]erbaj;an. L-ismijiet tal-finalisti g[alledizzjoni ta’ din is-sena t[abbru t-Tlieta, bl-g[aqda rebbie[a ti;i mag[rufa fid-29 ta’
Settembru li ;ej. Sitt esperti indipendenti, immexxija minn Anne Brasser, ilPresident tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa, waslu g[al din l-g[a]la finali mis-56 kandidat li kienu di;à segwew lista ta’ kriterji stabbiliti. Il-JRS, li hi l-ferg[a Maltija tas-servizz internazzjonali offrut mill-:e]witi g[ar-refu;jati, hi g[aqda non-governattiva li ta[dem biex tipprote;i d-drittiji-
et umani tar-refu;jati, immigranti irregolari u dawk li ji;u Malta biex ifittxu protezzjoni. Lil dawn in-nies, l-organizzazzjoni toffrilhom g[ajnuna legali u appo;; psikolo;iku u so/jali, kifukoll assistenza umanitarja o[ra skont il-[tie;a tag[hom. {afna mill-[idma talJRS hi bba]ata fi/-/entri ta’ detenzjoni, fejn staff u voluntiera tal-JRS jag[tu attenzjoni partikolari, fost o[rajn bilpro/eduri me[tie;a.
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
www.maltarightnow.com
5
LOKALI
Jitke//a mix-xog[ol u sospi]a l-li/enzja tas-sewqan Il-Qorti preseduta mill-Ma;istrat Doreen Clarke illiberat lixxufier ta’ Transport Malta ta’ 48 sena minn Wied il-G[ajn bil-kundizzjoni li ma jag[milx reat ie[or fi ]mien sentejn u ssospendietlu lli/enzja g[al perjodu ta’ sena, u dan fuq sewqan relatat ma’ Trasport Pubbliku wara li ammetta li [ebb g[al turista Irlandi]a fittelg[a tal-Mellie[a. Ahmed Bounoulder, Marokkin li ilu jg[ix Malta g[al dawn la[[ar 20 sena ammetta l-akku]i mi;jubin kontrieh filwaqt li uffi/jal ta’ Transport Malta li telg[et tixhed fil-Qorti qalet li xxufier tke//a mix-xog[ol. G[all-ewwel ix-xufier deher li kien se jikkontesta l-akku]i imma ftit tal-[in wara li kienet se tibda l-kumpilazzjoni ammetta kollox. Bounoulder ammetta li kien qed isuq karozza mikrija lil Transport Malta meta rema’ lpushchair ta’ omm Irlandi]a barra t-triq wara li [ebb g[aliha billi qabadha minn g[onqa. LIrlandi]a kienet passi;;iera filkarozza fil-[in li din kienet qed tinstaq fit-tela’ tal-Mellie[a. Wara li din it-turista, ppruvat titla’ lura fil-karozza b’diffikulta’, min[abba li ma t[allietx, u dan biex ter;a tirkeb tal-linja, peress li kien hemm ukoll passi;;ier ]ew;ha bi]-]ew; t’itfal tag[hom, din ma t[allietx fost
il-kliem [a]in u baxx li allegatament kien ;ej mix-xufier. Meta b’xi mod hija rnexxielha titla, skont il-Prosekuzzjoni u xxhieda, dan qabadha minn g[onqha. Ix-xufier instab [ati li bil-herra kka;una bi]a fuq Tara Fay Sahi u fil-konfront tar-ra;el tal-mara, David Joseph Sahi. Kemm l-omm kif ukoll ]ew;ha flimkien ma’ passi;;iera femminili ta’ nazzjonalità barranija, li ta[dem fit-turi]mu kienu xehedu b’ur;enza peress li l-koppja Irlandi]a riedet t[alli Malta wara li kienu spi//aw il-vaganzi tag[hom. Mix-xhieda tat-tlieta minn nies mog[tija f’Jum Santa Marija b’ur;enza, l-koppja u l-mara passi;;iera, rri]ulta li x-xufier ma kienx kuntent fejn l-omm kienet po;;iet il-“push-chair” u dan beda l-[in kollu jg[idlha biex tressaqha. Minkejja li l-omm Irlandi]a bdiet tipprova tag[mel dak li kien qed jg[idilha x-xufier, dan qab]itlu ftit wara, u waqaf f’nofs it-telg[a tal-Mellie[a, qabad il-pushchair u waddaba barra t-triq. Tara Fay Sahi ni]let mill-karozza biex ti;bor il-“pushchair” u hekk kif ippruvat ter;a’ tirkeb ma t[allietx, u meta din b’xi mod irnexxielha titla fuq tallinja, skont ix-xhieda pre]enti, dan qabadha minn g[onqa u kkaw]alha bi]a u nqalg[et ukoll kommossjoni.
Dehera ta’ kif jinsab l-ajruport ta’ Tripli, mkisser u ma[ruq
Jissokta t-t[assib dwar il-Libja Il-Gvern Amerikan lest jibqa jg[in lil Malta fejn jid[lu rrefugjati, fid-dawl tal-fatt li lpajji]i fil-Mediterran qed jiffa/jaw il-problema tal-immigranti rregolari li aktar ma jg[addi ]-]mien aktar qed ji]diedu min[abba l-kunflitt filLibja. Qalet dan l-Ambaxxatri/i Amerikana g[al Malta, Gina Abercrombie-Winstanley li flimkien mal-Ambaxxatri/i Amerikana g[al-Libja, Deborah Jones, indirizzat konferenza tala[barijiet dwar dak li qed ji;ri fil-Libja. L-Ambaxxatri/i Jones b[alissa tinsab Malta min[abba li lAmbaxxata Amerikana fil-Libja, madwar xahar ilu kellha tag[laq kaw]a tal-;lied. I]-]ew; Ambaxxaturi sostnew dak li ntqal fl-istqarrija ma[ru;a t - Tlieta , li l Gvernijiet ta ’ Franza , il -
:ermanja , l - Italja u tal Ingilterra flimkien ma ’ dak Amerikan , jikkundannaw il vjolenza li g[addejja madwar il - Libja partikolarment fi Tripli u f ’ Benghazi fejn il ;lied bejn il-militanti u l-forzi tal-gvern ilhom li eskalaw u qed iwasslu g[all-qerda ta]]ew;t ibliet. Mistoqsija dwar il-possibilta’ li l-Istat I]lamiku (IS) jinfiltra fil-Libja kif g[amel fl-Iraq, Deborah Jones qalet biss li dik hi wa[da mill-akbar sfidi g[alLibja tkun xi tkun is-sitwazzjoni fil-pajji]. Kemm Gina AbercrombieWinstanley u Deborah Jones qalu li l-Gvern Amerikan jirrikonoxxi biss il-Gvern le;ittimu Libjan. Dan wara li t-Tlieta re;a’ ltaqa’ l-Parlament pre/edenti Libjan, li kien iddominat millmilitanti I]lami/i u dan ivvota biex ine[[i l-Gvern temporanju
li qed imexxi l-Libja. U allura jfisser li issa l-Libja g[andha ]ew; Parlamenti rivali – kull wie[ed appo;;jat minn fazzjonijiet armati differenti. Huma qed jappellaw biex jieqaf il-;lied fil-Libja biex jibda d-djalogu g[all-pa/i filwaqt li sostnew li jilqg[u b’sodisfazzjoni id-diskussjonijiet li se tkun qed tmexxi n-Nazzjonijiet Uniti, propju dwar is-sitwazzjoni politika u s-sigurtà fil-Libja g[aliex l-ind[il barrani kompla jg[arraq is-sitwazzjoni fil-Libja L-Ambaxxatri/i Jones, qalet li hi qeg[da f’kuntatt kontinwu mal-Libjani li hawn Malta. Qalet wkoll li llum ng[ixu f’dinja fejn imnalla tkun il-li;i internazzjonali inkella kul[add jista’ jaqbad u jidde/iedi li jag[mel li jrid, kif qed ji;i fil-parlament Libjan. Xi [a;a li tista’ thedded is-sigurta’ u l-libertà li ngawdu fid-dinja llum.
PRE-INDIPENDENZA 2014
Ri/evimenti g[at-tesserati u l-attivisti tal-Partit Nazzjonalista fl-okka]joni tal-50 anniversarju mill-kisba tal-Indipendenza. DISTRETTI
POST
DISTRETTI 1 U 8 DISTRETTI 2 U 3 DISTRETTI 6 U 7 DISTRETTI 9 U 10 DISTRETTI 11 U 12 DISTRETTI 4 U 5 DISTRETT 13
KA}IN PN SANTA VENERA (Fleur-de-Lys) 02.09.14 7:30 p.m. KA}IN PN FGURA 03.09.14 7:30 p.m. KA}IN PN QORMI TRIQ ANICI 04.09.14 7:30 p.m. KA}IN PN SAN :WANN 09.09.14 7:30 p.m KA}IN PN {AL BALZAN 11.09.14 7:00 p.m. KA}IN PN {AL SAFI 12.09.14 8:00 p.m. PJAZZA SANTU WISTIN (VICTORI A) 14.09.14 7:00 p.m.
DATA
{IN
Jag[laq l-attivitajiet il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, SIMON BUSUTTIL
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
www.maltarightnow.com
7
LOKALI
L-g[axar edizzjoni tal-Qormi Wine Festival Il-Qormi Wine Festival din is-sena jid[ol fl-g[axar edizzjoni tieghu. Il-festival, li llum sar appuntament mistenni minn [afna, se jkun qed jittella’ nhar il-;imgha 5 u s-Sibt 6 ta’ Settembru mis-7.30pm sa nofsillejl. G[al dan il-Festival talInbid, Triq il-Kbira f’{alQormi se xxidd libsa differenti f’atmosfera tipika ta’ festa lokali bil-Knisja Parrokkjali ta’ San :or; flisfond. Fost l-attrazzjonijiet tal-festival, wie[ed se jkun jista’ jsib g[a]la wiesg[a ta’ nbejjed [omor, bojod u rose’ mag[mula minn varjetajiet ta’ g[eneb lokali, kun/erti minn kantanti u bands rinomati, ikel tipiku Malti mag[mul dak il-[in stess, wirjiet u kompetizzjonijiet, show tad-dwal u chill out area. Id-d[ul g[al dan il-festival huwa b’xejn. Dawk pre]enti jistg[u jixtru tazza tal-inbid billogo tal-Qormi Wine Festival g[al prezz spe/jali li biha jkunu jistg[u jduqu l-inbejjed kollha offruti. It-tazza tista’ tin]amm b[ala tifkira. L-ikel kollu wkoll se jkollu prezzijiet spe/jali. Il-festival jie[u r-ra[al ta’ [al Qormi lura g[at-tradizzjoni antika min[abba li l-belt Pinto, minbarra g[all-[ob], hi mag[rufa wkoll g[at-tag[sir tal-g[eneb. I]da minbarra li jqajjem tradizzzjonijeit antiki, ilfestival huwa attrazzjoni g[at-turisti li f’dawn i]-]minijiet ikunu f’pajji]na g[al btala.
Il-festival se jkun qed joffri numru ta’ kun/erti ta’ mu]ika tal-orgni bis-sehem ta’ diversi organisti ta’ fama internazzjonali f’u[ud mill-isba[ kattidrali u knejjes
L-ewwel Festival Internazzjonali tal-Orgni f’pajji]na Dawk kollha li huma dilettanti tal-mu]ika tal-orgni g[andhom opportunità mill-aqwa biex jisimg[u numru ta’ kun/erti minn organisti ta’ fama internazzjonali waqt lewwel Festival Internazzjonali tal-Orgni li se jkun qed jittella’ f’pajji]na bejn it-28 ta’ Awwissu u t-12 ta’ Settembru. Il-festival se jkun qed joffri numru ta’ kun/erti ta’ mu]ika tal-orgni bis-sehem ta’ diversi
organisti ta’ fama internazzjonali f’u[ud mill-isba[ kattidrali u knejjes li g[andna f’pajji]na – mill-Pro-Katidral Anglikan fejn se jittella’ l-ewwel kun/ert salKonkatidral ta’ San :wann, mill-Parro//a ta’ {al Balzan g[al dik ta’ Santu Wistin filBelt Valletta. Wie[ed millkun/erti se jsir fil-g]ira ta’ G[awdex – fis-Santwarju Ta’ Pinu. G[aldaqstant wie[ed se jkun jista’ jgawdi kemm il-mu]ika
tal-orgni kif ukoll is-sbu[ija arkitettonika ta’ dawn il-knejjes, kif spjega tajjeb ma’ In-Nazzjon id-Direttur Artistiku Joseph Lia. Lia qalilna li [ass il-b]onn ta’ dan il-festival fil-kalendarju kulturali Malti peress li qed ju]a hafna mill-patrimonju li g[andna fil-g]ejjer Maltin — il-knejjes u l-kattidrali sbie[, il-mu]ika Maltija li [afna kompo]ituri kitbu f’dan il;eneru u l-orgnijiet imxerrdin
ma’ Malta u G[awdex. Opportunità unika li se jkun qed joffri dan il-festival huma lmasterclasses offruti minn Dion Buhagiar u Erwin Wiersinga – tnejn mill-organisti li se jkunu qed jie[du sehem fil-festival tal-orgni. Id-d[ul g[all-kun/erti filFestival Internazzjonali talOrgni huwa bla [las imma wara kull kun/ert se jin;abru donazzjonijiet b’risq il-Fondazzjoni Nazareth.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
8
OPINJONI
‘I]da le tbarri lil min hu ta’ ;ewwa’ Fl-istorja ta’ Malta Dun Karm Psaila jibqa’ /ertament persona;; li [alla wirt kbir. Persona;; li g[amel differenza billi g[amel il-lingwa u l-letteratura Maltija ferm aktar g[anja. Fost l-aktar xog[ol mag[ruf talpoeta nazzjonali hemm ixxog[ol ta’ bixra patrijottika. Ilpoe]ija ‘G[aliex?’ hija wa[da minn tali xog[lijiet. F’din ilpoe]ija memorabbli Dun Karm Psaila jikteb dwar l-ilsien Malti u kif il-poplu Malti g[andu jkun kburi b’dan l-ilsien. F’din ilpoe]ija jikteb ]ew; vrus li /ertament g[adhom validi sallum meta kiteb, “[obb, jekk jiswewlek, l-ilsna barranija, i]da le tbarri lil min hu ta’ ;ewwa”. L-u]u ta’ Malti xieraq
Huwa ming[ajr dubju ta’ xejn li l-mezzi tax-xandir g[andhom ikunu fuq ta’ quddiem nett li jassiguraw l-u]u korett tal-lingwa. Huwa ming[ajr dubju li l-mezzi
tax-xandir g[andhom ikunu ta’ e]empju g[al poplu u g[andhom ikunu sors ie[or ta’ tag[lim g[al dawk li jixtiequ jtejbu l-livell tag[hom fil-lingwa. Fl-istess [in dan g[andu jsir f’livell prattiku fejn il-kliem u]at ikun dak tassew miftiehem mill-poplu u mhux lingwa sfurzata li l-poplu fuq ba]i ta’ kuljum lanqas jo[lom li ju]a. Lingwa li tiftiehem minn kull[add. Estremi]mu lingwistiku Min-na[a l-o[ra rridu noqog[du attenti mill-estremi]mu. L-estremi]mu hija dik l-attitudni li tib]a minn kull lingwa barranija. Attitudni li trid tiffosilizza l-lingwa Maltija f’lingwa li ma tinbidilx. Lingwa li tibqa’ kif kienet u li fiha ma tid[ol ebda kelma ;dida. L-g[adu Brittaniku Malta g[andha l-fortuna li hija pajji] bilingwi. Pajji] li, fil-
flimkien ma’ xulxin. U l-u]u tal-Ingli]^
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
waqt li g[andu l-ilsien tieg[u, g[andu wkoll l-ilsien Ingli] b[ala lsien uffi/jali. Hija g[alhekk [asra li hawn min jitkellem fuq l-u]u tal-Ingli] b[al li kieku dan huwa xi sagrile;;. L-Ingli] f’pajji]na g[andna naraw li nippreservawh u ntejbu l-u]u tieg[u. Ikun ]ball jekk xi [add jie[u lu]u tal-Ingli] b[ala xi sfida kontra l-Malti. Ir-realtà hi li ]]ew; lingwi jistg[u jg[ixu
Ming[ajr dubju ta’ xejn il[idma tal-Kunsill tal-Malti u lAwtorità tax-Xandir fejn tid[ol il-lingwa Maltija hija wa[da po]ittiva u li /ertament wie[ed jawgura li tkompli ]]id fissu//ess tag[ha. I]da Fl-istess waqt, wie[ed jistaqsi dwar l-u]u tal-Ingli] fil-media Maltija. Ser isir sforz sabiex isir u]u korrett tal-Ingli] fil-media Maltija jew inkella huwa permess li jintu]a Ingli] [a]in b[allikieku xejn ma hu xejn? Dak li qieg[ed ji;ri fuq illingwa Maltija, ;aladarba jirri]ulta f’su//ess g[andu ji;i applikat ukoll g[all-Ingli]. L-u]u [a]in ta’ kwalunkwe lingwa m’g[andux ikollu post fuq ilmedia. Lingwi o[ra Fil-passat f’Malta
kienet
ting[ata importanza kbira lillingwa Taljana. ?ertament li llingwa Taljana [aqqha rispett i]da llum il-;urnata g[andha ting[ata importanza wkoll lil numru ta’ lingwi barranin fosthom il-Fran/i], il-:ermani] u l-Ispanjol. Lingwi li, kemm fuq livell Ewropew i]da anke fuq livell globali, qeg[din i]idu flimportanza. L-importanza kummer/jali tat-Taljan m’g[adiex li kienet. It-Taljan tibqa’ lingwa b’rabta storika ma’ pajji]na i]da l-attitudni tag[na g[andha dejjem tkompli ta;;orna ru[ha ma]-]minijiet. Viva San Pawl!
Nixtieq minn hawn nawgura l-festa t-tajba lil kull min fi tmiem din il-;img[a ser ji//elebra xi festa i]da nibg[at awguri spe/jali lil s[abi ta’ {al Safi li fi tmiem il-;img[a ji//elebraw il-festa ta’ San Pawl. Awguri u Viva l-kbir Appostlu San Pawl!
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
www.maltarightnow.com
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Qasam importanti li waqa’ f’daqqa Ftit jiem ilu [ar;u /ifri li kull meta [ar;u s’issa kienu juru ssu//ess kbir ta’ wa[da mill-industriji ewlenin li Gvern Nazzjonalista kien ;ibed lejn Malta u li [olqot impjiegi tajbin g[all-[addiema fiha u ;id g[all-bqija: is-servizzi finanzjarji. Banek barranin u fondi bba]ati Malta Qasam importanti f’din l-industrija hu banek barranin u fondi ta’ investiment li jkunu bba]ati u amministrati f’Malta. Gvern
Nazzjonalista kien fassal in/entivi biex Malta tattira lejha banek u fondi ta’ investiment barranin li flok ikunu bba]ati f’/entri finanzjarji o[rajn, ikunu bba]ati f’Malta. ?entru finanzjarju sod u rispettat B’hekk, Malta saret /entru finanzjarju
sod u rispettat u dan wassal biex in[olqu impjiegi g[al Maltin li [atfu l-opportunitajiet l-o[rajn li Gvern Nazzjonalista feta[ ukoll fl-edukazzjoni u t-ta[ri; g[al dan it-tip ta’ xog[ol. Xog[ol u pagi tajbin g[all-[addiema Maltin G[ax dan kien l-g[aqal im]ewwe; mal-vi]joni ekonomika ta’ Gvern Nazzjonalista: li ji;bed lejn Malta industriji ;odda b’in/entivi mfasslin sew u billi jo[loq l-infrastruttura fi]ika, fil-li;ijiet, fl-edukazzjoni u fit-ta[ri; g[ax-xog[ol f’dawn lindustriji [alli jkunu kemm jista’ jkun [addiema Maltin li jgawdu minnhom. Mix-xejn g[al 10 biljun ewro fl-2012 U s-su//ess ta’ dan il-qasam kien jidher /ar mill-istatistika li kienet to[ro; kull sena dwar il-flejjes amministrati minn banek u fondi ta’ investiment f’Malta. G[axar snin ilu kien hawn anqas minn ]ew; biljun ewro minn barra amministrati f’Malta – ammont di;à kbir li kien beda mix-xejn ftit snin qabel. Waqg[a ta’ terz is-sena li g[addiet
Imma mbag[ad dawn irduppjaw g[al erba’ biljun ewro [ames snin ilu, u re;g[u aktar milli rduppjaw sa g[axar biljuni sentejn ilu. Issa [ar;u /-/ifri g[as-sena l-o[ra u lflejjes amministrati f’Malta minn banek u fondi ta’ investiment naqsu bil-qawwi g[al sitt biljuni u nofs – tnaqqis f’daqqa ta’ terz. Banek barranin li telqu minn Malta Dan hu ri]ultat ta’ dak li rajna jse[[ f’dawn l-a[[ar xhur blirtirar minn Malta ta’ banek barranin li kienu ;ew attirati lejn Malta qabel imma li fl-a[[ar tas-sena l-o[ra [abbru li se jitilqu. U dan hu sinjal li g[andu jittie[ed bis-serjetà. B]onn ta’ vi]joni ekonomika b’sa[[itha Jittie[ed bis-serjetà billi nifhmu l-importanza li f’dan ilqasam inkunu l-[in kollu kompetittivi g[ax qed nikkompetu ma’ pajji]i o[rajn u rridu nibqg[u fuq quddiem. U rridu nifh-
mu wkoll li Malta g[andha b]onn vi]joni ekonomika b’sa[[itha li Gvern Nazzjonalista kien ta lil Malta imma li dalGvern, f’sena u nofs li ilu, g[adu ma tax.
L-Ar/isqof Pawlu Cremona Meta l-Papa Emeritu Benedittu XVI talab lil Patri Pawlu Cremona O.P. biex ikun lAr/isqof ta’ Malta wara lAr/isqof Mons. :u]eppi Mercieca, konvint li kien jaf x’inhu jag[mel. Dan il-bniedem li sa ftit jiem qabel in[atar Ar/isqof kien biss il-Kappillan tal-Parro//a tan-Nazzarenu f’Tas-Sliema, f’daqqa wa[da sar il-persuna li kul[add kien qed jitkellem dwarha. Fl-a[[ar kien se jkun hemm bidla fit-tmexxija tal-Knisja, mhux g[ax l-Ar/isqof Emeritu Lu]eppi Mercieca kien [a]in imma g[ax kien wasal i]-
]mien li jkun hemm stil ;did filKnisja. Mis-26 ta’ Jannar, 2007 g[addew seba’ snin u nafu kemm il-Knisja mxiet ’il quddiem ta[t it-tmexxija talAr/isqof Pawlu Cremona. Sfortunatament fid-dinja mhux kollox ward u ]ahar u Monsinjur Cremona kellu jiffa//ja sfidi b[ala Rag[aj Spiritwali tal-Knisja Maltija fosthom il-kwistjoni taddivorzju. Personalment ukoll kellu jiffa//ja sfidi kbar hekk kif sa[[tu bdiet sejra lura. Issa spi//ajna b’attakki kontinwi fil-konfront tal-Ar/isqof li ttmexxija tieg[u hija [a]ina anke minn qassisin u membri talkleru. Xi skop hemm wara dawn l-attakki? Qed ikun xewka g[al
xi persuni fi [dan il-Kurja stess u g[ax qed jimxi kif g[andu jimxi se jispi//a l-[aruf tassagrifi//ju? L-umiltà tal-Ar/isqof tissorprendini wisq. L-im[abba u rrispett li g[andu lejn il-proxxmu diffi/li niddeskrivihom. Dan ilbniedem li huwa wkoll uman b[alna g[andu jing[ata l-appo;; u mhux isir xi tip ta’ [sara filkonfront tieg[u Nitolbok g[a]i] Ar/isqof biex ma taqtax qalbek u kompli a[dem g[all-;id tal-Knisja f’Malta. Inwieg[dek li b[al [afna o[rajn jien se n]ommok f’talbi biex narak tkompli tkun ir-Rag[aj Spiritwali tal-Knisja Maltija. Clayton Luke Mula San :iljan
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-bejjieg[a tal-Monti u s-sidien tal-[wienet fi Triq il-Merkanti kienu rrappurtaw kummer/ ikbar, wara li kien se[[ it-trasferiment talMonti g[al Triq il-Merkanti. Kontra dak ma[sub il-kummer/ ]died kemm lil tal-[wienet kif ukoll lill-bejjieg[a tal-monti u dan kien ixejjen il-bi]a’ li kien hemm li dan kien se ja[dem bil-kontra. Kien rappurtat ukoll li minn Malta [are; issupertanker LAMPAS wara li sarulu xog[lijiet kbar ta’ tiswija. Dan [alla Malta ]ew; miljun lira Maltin. Ritratt ie[or wera attività li saret biex jitfakkar il-25 anniversarju mill-kisba talIndipendenza. Din l-attività kienet ta’ wirja ta’ ajruplani u esibizzjonijiet o[ra u g[aliha attendiet folla sabi[a.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
10
X’NARA U X’NISMA’
X’Qalilna l-G[asfur L-Ice Bucket Challenge ➤ Dan l-a[[ar saret moda
li kul[add jid[ol g[al dik li qed isej[ulha Ice Bucket Challenge, fejn allura l-protagonist jixxarrab b’barmil ilma kiesa[ bis-sil; u mbag[ad jag[ti donazzjoni bi skop nobbli. “Naturalment,” qalilna l-g[asfur, “dawk imsej[a /elebritajiet, b[al kantanti u atturi popolari tal-films, ikunu minn ta’ quddiem biex jid[lu g[al xi [a;a b[al din. Xejn inqas il-politi/i, g[ax jekk xejn, tag[tihom opportunità o[ra biex jidhru quddiem ilkameras.” F’pajji]na, fost dawk li ;ew nominati biex ilaqqtu [asla ilma kiesa[, kien hemm Popeye, ji;ifieri Konrad Mizzi, il-Ministru tal-Ener;ija u sSa[[a. Fost [afna e//itament, g[ax mument qabel kien hu li [asel lill-Prim Ministru, qalilna kemm kien qed i[ossu fer[an bid-de/i]joni li kien se jag[ti “token” ta’ 25 ewro lil dawk li ;img[a qabel kienu g[amlu iktar minn tnax-il sieg[a bla dawl. “Dik bravura li g[amel,” qalilna l-g[asfur, “kellu g[ax jifra[ u je//ita ru[u verament. L-ewwel nett huma ftit wisq dawk li se jie[du l-25 ewro meta wie[ed jiftakar li Malta u G[awdex kollha kienu bla dawl. It-tieni, g[aliex tnax-il sieg[a? Allura min g[amel tmien sig[at bla dawl, dak ma jie[u xejn? Mela l-[sara u ddanni, g[idlu lil Popeye, tista’ tikkalkulhom biss fuq it-tul tal[in li ma kienx hawn dawl? Hemm min wara sieg[a jew tnejn bla dawl kien di;à sofra danni kbar. Imma Popeye tag[na hekk fehemha, l-aqwa li fil-lista ta’ dawk li se jie[du l-25 ewro jkun hemm dawk nominati mis-Sindkuwa sbej[a Qormija, li tifta[ar li kienet hi li [ar;et bl-idea.” Dan biex ma nsemmux li Popeye, ;ie jaqa’ u jqum minn kull min g[andu negozju, ibda minn sid talikbar lukanda u spi//a f’min g[andu [anut ]g[ir li wara sag[tejn kellu jarmi freezer mimlija bi prodotti li ma jifil[ux ma jkunux iffri]ati l-[in kollu fis-s[ana ta’ Awwissu. “Imma l-Labour hekk,” qalilna l-g[asfur, “kollox bla pjan u b’nofs qalb. Loqom g[al min jidhirlu, u eluf ta’ ewro g[al tal-qalba u l-mag[]ulin.”
Tista’ ma taqbilx mag[na imma... ➤ Bil-mod il-mod, f’dan ilpajji] die[la l-kultura li jew tifta[ [alqek biex tfa[[ar lillGvern tal-Labour, taqbel jew ma
ija, ifakkarna wkoll fis-sistemi ta’ kif ja[dmu /erti pajji]i li ma tantx huma mag[rufa g[att[addim tad-demokrazija. “M’ilux wisq,” qalilna l-g[asfur, “/ittadin Malti [ass li kellu jwassal messa;; ta’ protesta fuq ilfatt li skont hu, il-MEPA ma timxix ma’ kul[add l-istess. Dan il-proxxmu, minflok ;abar mieg[u salt bulijiet u da[lu lBelt bit-trakkijiet ikissru u jwerwru lil kulma jsibu quddiemhom, idde/ieda li jmur Kastilja u joqg[od wieqaf [dejn il-karozza
l-pulizija, ine[[uh minn hemm bil-karozza b’kollox, je[duh b’arrest g[and psikjatra u l-isptar u minn hemm b’ambulanza je[duh l-isptar tal-kura mentali Monte Carmeli g[al tlett ijiem. It-tajba hi li meta l-psikjatra ta’ Monte Carmeli e]aminah, irralaxxjah b’mod immedjat. Jekk il-pulizija riedu j]ommu lordni skont il-li;i, kellhom metodi iktar de/enti u legali x’ju]aw, imma mhux jaqg[u f’dak il-livell. “Mela tajjeb,” kompla lg[asfur, “qabel fi ]mien
b’messa;; ta’ protesta quddiem Kastilja, spi//a Monte Carmeli.” Sewwa qalet l-ambjentalista Astrid Vella, li bl-istess ra;unament setg[u tefg[u lilha wkoll Monte Carmeli, i]da l-g[asfur kompla j]id ftit ie[or u qalilna, “Jekk il-Gvern tal-Labour irid jimxi b’din l-attitudni ta’ arroganza ma’ kull min b’xi mod jistqarr li l-MEPA ma timxix ma’ kul[add l-istess, allura jista’ jkabbar malajr kemm jista’ jkun l-Isptar Monte Carmeli g[ax tliet kwarti tal-popolazzjoni tispi//a hemm!” L-irtirar ta’ Farrugia Sacco ➤ L-Im[allef Lino Farrugia
taqbilx ma’ dak li jag[mel, jew inkella tag[laq [alqek u ma titkellem xejn, jekk ma tkunx trid tbati l-konsegwenzi. Dan ma jawgura tajjeb xejn u apparti li jfakkarna fi ]minijiet l-img[odd-
tieg[u li mag[ha kellha mdendel xi kliem ta’ protesta kontra lMEPA.” I]da ma tantx dam hemm, g[ax xi [add li forsi dejqitu l-azzjoni u l-messa;; li ried iwassal, idde/ieda li jmorru
il-Labour, min mar intrabat mal[adid ta’ Kastilja biex jipprotesta, spi//a qala’ xebg[a ming[and il-pulizija, u issa fi ]mien ilLabour, dar-ra;el li bl-iktar mod pa/ifiku mar ipparkja karozza
Sacco g[alaq [amsa u sittin sena u rtira bl-iktar mod normali millkariga li kellu. “Nixtieqlu minn qalbi,” qalilna l-g[asfur, “Ad Multos Annos u jalla jgawdi lmistrie[ g[al numru kbir ta’ snin. I]da l-istorja tal-irtirar tieg[u kienet imtappna minn tkaxkir tas-saqajn min-na[a talGvern tal-Labour fuq pro/eduri kif rakkomandati millAmministrazzjoni tal-:ustizzja.” “{alli nkun /ar,” komplielna l-g[asfur, “jien m’g[andi xejn kontra l-Im[allef Lino Farrugia Sacco b[ala persuna, i]da ma jistax ikun li l-Gvern jag[mel bawxati b[al dawn. Il-kwistjoni mhix fuq il-persuna i]da fuq il-prin/ipju. Seta’ kien /ikku l-poplu, imma jekk suppost isiru pro/eduri, u iktar u iktar jekk ikunu solennement imwieg[da mill-Prim Ministru g[al darba tnejn, allura lpro/eduri g[andhom isiru.” Fuq din il-kwistjoni, ilMinistru tal-:ustizzja Owen Bonnici qalilna li l-Gvern mexa kif kellu jimxi! Qed ikun il-Gvern stess li jwassal messa;; lill-poplu Malti li hu ma jimxix ma’ kul[add l-istess. “G[ax bilfors ikollok tg[id,” qalilna l-g[asfur, “kien ikaxkar saqajh daqshekk il-Gvern, kieku minflok Lino Farrugia Sacco, li nzerta ji;i missier kandidat Laburista, kien xi [add ie[or?” Il-Gvern ma jistax jifhem li n-nies mhumiex boloh u jafu jg[oddu sal-g[axra. B’dawn il-manuvri lGvern qieg[ed ftit ftit jherri l-fidu/ja tan-nies fih, fis-sistemi ta’ pajji]na u sa[ansitra f’ka]i b[al dawn fis-sistema tal;udikatura. “Ikun dnub kbir [afna,” temm jg[idilna l-g[asfur, “jekk ilGvern, biex jakkomoda persuna, ji;i jaqa’ u jqum millprin/ipji li huma s-sinsla tal-pajji].”
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
EDUKAZZJONI
11
Esperjenza li g[enitna napprezzaw lil Malta tag[na Mhux fa/li tiddeskrivi lesperjenza li numru ta’ studenti tal-medi/ina ta’ pajji]na g[addew minnha fl-ewwel ;img[at ta’ Awwissu. Delegazzjoni Maltija ta’ tmien persuni [alliet xtutna biex tissie[eb ma’ mijiet ta’ studenti minn madwar id-dinja, f’konferenza tal-istudenti talmedi/ina li saret fin-na[a l-o[ra tad-dinja, proprju fit-Tajwan. Opportunità unika
Kienet opportunità mill-isba[ biex fiha nesponu s-sabi[ kollu ta’ Malta tag[na; kienet ukoll sfida biex inla[[qu mad-diversi laqg[at organizzati matul il;img[a ta’ konferenzi. L-istudenti tal-medi/ina ta’ Malta huma membri talG[aqda tal-Istudenti talMedi/ina ta’ Malta, mag[rufa wkoll b[ala MMSA. G[aqda li toffri diversi opportunitajiet lil mijiet ta’ studenti tal-medi/ina li jistudjaw f’pajji]na, inklu] studenti li ;ejjin minn pajji]i o[ra. Fost dawn jispikka x-xog[ol volontarju li nwettqu matul issena fil-g]ejjer Maltin: minn testijiet taz-zokkor jew talpressjoni b’xejn g[al sessjonijiet ta’ tag[lim fl-iskejjel ta’ pajji]na. Dawn l-esperjenzi kollha jg[inuna nifhmu tassew xi tfisser il-professjoni li de[lin g[aliha, il-vokazzjoni li nsiru tobba, g[as-servizz tal-pazjent. U biex nil[qu dan l-g[an blaqwa mod possibbli, biex naraw lill-istudenti tag[na jie[du rwol attiv biex ifasslu ssettur tas-sa[[a f’pajji]na, l-
Gabriel J. Ellul President tal-G[aqda tal-Istudenti tal-Medi/ina ta’ Malta, l-MMSA
MMSA hija wkoll membru ta’ federazzjoni internazzjonali, lIFMSA. Il-federazzjoni medika Din il-federazzjoni t[addan g[exieren kbar ta’ g[aqdiet talmedi/ina minn pajji]i o[rajn, bi studenti tal-medi/ina minn madwar id-dinja. Kien proprju g[al dan il-g[an li a[na morna t-Tajwan. Kull sena, din il-federazzjoni torganizza ]ew; laqg[at ;enerali. La[[ar wa[da saret fl-ewwel ;img[a ta’ Awwissu. Apparti li tlaqqag[na ma’ s[abna l-istudenti minn pajji]i o[rajn, tag[tina /-/ans nipparte/ipaw f’workshops u sessjonijiet o[rajn ta’ tag[lim. Fihom nirriflettu dwar l-isfidi li kull pajji] qed jiffa//ja floqsma differenti tas-sa[[a. Nitkellmu dwar is-sa[[a pubblika, id-drittijiet tal-bniedem, ilpa/i, l-edukazzjoni sesswali, itta[ri; tal-pubbliku dwar issa[[a u l-edukazzjoni medika tag[na. Kollha huma oqsma li jolqtu-
L-esperjenza tal-istudenti Maltin li qed jistudjaw il-medi/ina kienet wa[da unika spe/jalment meta [adu sehem f’dibattiti ma’ diversi membri ta’ pajji]i minn madwar id-dinja
na fil-la[am il-[aj. U kuntent ng[id li f’dawn l-oqsma kollha, Malta kellha sehem attiv [afna. Matul din il-konferenza, kull delegazzjoni jkollha wkoll i//ans li tipparte/ipa f’attivitajiet so/jali. Fosthom jispikka lejl li fih kull pajji] ikun mistieden jippre]enta ikel tipiku ta’ pajji]u. Ma setg[ux jonqsu l-galletti Maltin, b’zalza apposta, jew ixxorb tal-bajtra u l-luminata li ssib biss f’Malta. Forsi g[alina dan l-ikel m’g[andu xejn spe/jali g[ax drajnieh, i]da g[all-barranin kien ifisser [afna. U kienet esperjenza mill-
Minkejja d-differenza fil-pajji]i kull student tal-medi/ina [adem biex iwassal su;;erimenti validi g[ar-riformi fis-settur tas-sa[[a
isba[ meta tara kemm japprezzaw il-wirt ta’ pajji]na! I]da fuq kollox, jispikka xxog[ol li b[ala Maltin g[amilna fuq livell internazzjonali, waqt sessjonijiet tal-plenarja. Id-dibattiti u r-riformi Matul din il-konferenza, g[all-[abta tad-9 p.m. il-kap ta’
kull delegazzjoni minn madwar id-dinja kien jin;abar f’sala apposta, isib il-bandiera ta’ pajji]u u jpo;;i bilqieg[da f’mejda tawwalija. Minn hemmhekk, kuljum konna nqattg[u l-a[[ar sig[at tal-jum u s-sig[at bikrin tal-g[ada, kull delegazzjoni tiddibatti u tiddiskuti riformi ;odda g[al din il-federazzjoni tag[na. Missejna temi ja[arqu. Spikka fost o[rajn meta studenti minn I]rael u mill-Palestina [ar;u stqarrija jappellaw g[all-pa/i. It-tg[anniqa ta’ bejniethom fissret [afna. B[ala Maltin, u b[ala bnedmin, bqajna xxukkjati nisimg[u bil-problemi tal-Indjani, li tant g[andhom sfidi f’pajji]hom. Jew inkella, tibqa’ mistag[;eb bil-mod kif studenti millPunent tal-Afrika kellhom ji/[du li jipparte/ipaw f’din ilkonferenza min[abba li f’pajji]hom qed ja[dmu biex jg[inu fil-;lieda kontra l-Ebola. Esperjenza b[al din t[allik ta[seb. Qabelxejn tag[mlek konxju ta’ kemm a[na fortunati, kemm b[ala pajji] u anke b[ala studenti. I;;ieg[lek tapprezza dak li g[andna u li o[rajn g[adhom qed ja[dmu g[alih. U g[alina kienet esperjenza
dejjem iktar unika min[abba ]ew; ra;unijiet. G[all-ewwel darba wara numru tajjeb ta’ snin, student tal-medi/ina Malti ;ie elett b[ala membru fle]ekuttiv ta’ din il-federazzjoni dinjija. Minn hawnhekk nixtieq nawgura lil Matthew Valentino, li ;ie elett b[ala Direttur talFederazzjoni b’[idma fuq iddrittijiet tal-bniedem u l-pa/i madwar id-dinja. Nawgura li jaqdi l-kariga presti;ju]a li kiseb u jkompli jag[ti unur lil Malta tag[na b’[idmietu. Kienet okka]joni spe/jali wkoll min[abba li konna qed nippre]entaw il-kandidatura tag[na biex Malta wkoll ikollha rwol ewlieni f’din il-federazzjoni. B[ala asso/jazzjoni nixtiequ naraw lil din il-konferenza ssir f’pajji]na g[al darb’o[ra. L-a[[ar darba li dan se[[ kien fl-2001 u l-attività kienet su//ess. Kollox jiddependi minn vot li g[andu jittie[ed fil-konferenza li jmiss, f’Marzu tal-2015, fitTurkija. Ninsab ottimist li nag[mluha g[ax g[andna studenti dili;enti u entu]jasti. Nemmen li se tkun din l-istess motivazzjoni tag[na li se twitti t-triq g[al vot li se jittie[ed mill-pajji]i kollha waqt il-plenarja fit-Turkija. U jekk Malta ting[ata l-fidu/ja tal-pajji]i lo[rajn, f’Marzu tal-2016 iktar minn elf student tal-medi/ina minn madwar id-dinja ji;u hawnhekk, fix-xtut Maltin tag[na. Sa dakinhar se nkomplu na[dmu biex din il-[olma ssir realtà.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
Kompla l-u]u ta’ armi ‘kimi/i’ IS-SIRJA Kummissjoni Indipendenti tan-Nazzjonijiet Uniti sabet li x’aktarx il-Gvern Sirjan u]a gass tal-klorin kontra l-popolazzjoni /ivili filwaqt li l-militanti I]lami/i tal-Istat I]lamiku, wettaq reati kontra l-umanità flattakki li wettaq kontra l-popolazzjoni Sirjana. Dan fl-istess [in li sar mag[ruf li l-Istati Uniti di;à qed twettaq titjiriet ta’ st[arri; fuq is-Sirja, bi t[ejjija g[all-possibbiltà ta’ attakki kontra l-militanti I]lami/i fil-pajji]. I]da lGvern Amerikan g[amilha /ara li hu ma kienx se jikkoordina mar-re;im Sirjan f’dawn l-attakki. Matul il-;urnata tal-Erbg[a, il-militanti I]lami/i fis-Sirja rnexxielhom jie[du l-kontroll taz-zona fejn hemm l-uniku qsim tal-fruntiera bejn I]rael u sSirja fl-G[oljiet tal-Golan. Sadattant il-konklu]jonijiet dwar l-atro/itajiet fis-Sirja [ar;u mir-rapport tal-kummissjoni tan-NU, li kienet intalbet tinvestiga jekk humiex jitwettqu reati tal-gwerra fis-Sirja.
Skont ir-rapport, fix-xahar ta’ April biss, intu]a gass mir-re;im Sirjan tmien darbiet kontra r[ula f’Idlib u Hama fit-Tramuntana tas-Sirja. Xhieda qalu li hekk kif dehru [elikopters tar-re;im, fizzona bdiet tinxtamm ri[a qawwija ta’ klorin. Ir-rapport qal ukoll li l-militanti I]lami/i kienu qed iwettqu massakri fuq skala kbira fosthom fil-provin/ji ta’ Aleppo u Raqqa, meqjusa b[ala fortizzi tag[hom. Dan ifisser li issa uffi/jali tanNU jemmnu li l-Istat I]lamiku wettaq reati kontra l-umanità fisSirja. Ir-rapport kien ibba]at fuq ixxhieda ta’ 480 persuna dwar ilgwerra /ivili Sirjana li s’issa swiet il-[ajja ta’ aktar minn 190,000 persuna. Jirri]ulta li folol kellhom jaraw eseku]jonijiet ta’ nies li jkunu nstabu [atja li kisru xi regola reli;ju]a. Dan spiss jitwettaq bil-qtug[ tar-ras b’sejf jew billi jkun sparat tir lejn ras il-persuna. Dan apparti li wara lkatavri jew l-irjus jitpo;;ew
Truppi g[a]-]amma tal-pa/i jaraw il-;lied bejn l-Armata Sirjana u r-ribelli f’Quneitra, l-uniku qsim tal-fruntiera uffi/jali bejn l]rael u s-Sirja. Tal-anqas tliet bombi sparati mis-Sirja ni]lu fl-G[oljiet tal-Golan ikkontrollati minn I]rael waqt dan il-;lied ilbiera[ (ritratt EPA)
f’postijiet pubbli/i. Ir-rapport qal ukoll li anki gruppi o[ra li qed ji;;ieldu filgwerra /ivili Sirjana kienu wettqu massakri u reati talgwerra.
It-Tnejn, in-Nazzjonijiet Uniti qalet li l-militanti I]lami/i fisSirja kienu qatlu mas-670 pri;unier fil-belt Iraqija ta’ Mosul u wettqu abbu]i koroh fuq il-popolazzjoni li wie[ed
seta’ jqis b[ala reati kontra lumanità. Il-militanti I]lami/i tal-Istat I]lamiku li qed ji;;ieldu fisSirja ;ejjin mill-istess grupp ta’ dawk li qed ji;;ieldu fl-Iraq.
Tama wara seba’ ;img[at ta’ ;lied IL-MEDDA TA’ GAZA Matul il-;urnata tal-biera[ kien hemm waqfien mill-;lied b’mod indefinit bejn I]rael u l{amas wara seba’ ;img[at ta’ ;lied. Seba’ ;img[at ta’ ;lied li [afna fuq i]-]ew; na[at qed isaqsu x’servew. Dan il-;lied [alla aktar minn 2,200 persuna mejta u kabbar il-[erba fil-Medda ta’ Gaza. Il-ftehim g[all-waqfien mill-
;lied hu wie[ed ambigwu. Il{amas se jibqa’ fil-kontroll talMedda ta’ Gaza u I]rael u lE;ittu se jkomplu bl-imblokk ta’ Gaza g[alkemm dan se jitaffa xi ftit biex ikun jista’ jidda[[al materjal g[arrikostruzzjoni. Il-{amas kien qed jiddikjara r-reb[a g[alkemm osservaturi qalu li ma tantx kellu x’juri g[al dan.
Il-;lied ta’ dan is-Sajf [alla 2,143 persuna mejta u aktar minn 11,000 o[ra midruba. Dan apparti li madwar 100,000 persuna t[allew ming[ajr dar. Fuq in-na[a I]raeljana, 64 suldat u sitt persuni /ivili tilfu [ajjithom, fosthom tnejn li nqatlu minn bomba ftit wara li t[abbar li kien da[al fis-se[[ waqfien mill-;lied.
Il-media I]raeljana qalet li lPrim Ministru Benjamin Netanyahu ma talabx g[al vot tal-Kabinett dwar jekk ja//ettax il-waqfien mill-;lied jew le, g[aliex fost il-Ministri I]raeljani kien hemm min ried li l;lied ikompli. F’Gaza l-biera[ il-[ajja bilmod il-mod bdiet tirritorna lura g[an-normal filwaqt li bdiet [idma biex titran;a l-[sara
fis-sistema tal-elettriku u l-ilma li ;arrbu [sarat kbar fil;lied. Il-ftehim g[all-waqfien mill;lied intla[aq tard it-Tlieta filg[axija waqt negozjati flE;ittu. Sar ukoll qbil biex fi ]mien xahar jer;a’ jkun hemm ta[ditiet bejn i]-]ew; na[at, din id-darba dwar temi aktar ja[arqu bejn i]-]ew; na[at.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Mal-2,000 vittma fil-Mediterran IN-NAZZJONIJIET UNITI
Christine Lagarde
Il-kap tal-IMF investigata FRANZA L-awtoritajiet Fran/i]i fet[u investigazzjoni fil-konfront ta’ Christine Lagarde, il-kap talFond Monetarju Internazzjonali (IMF) . Dan b’rabta mas-sehem tag[ha fl-g[oti ta’ kumpens fl2008 ta’ 400 miljun ewro linnegozjant Fran/i] Bernard Tapei. Dak i]-]mien Lagarde kienet Ministru tal-Finanzi filGvern tal-President Nicolas Sarkozy. Il-ka] kien jikkon/erna kaw]a li kien feta[ Tapei wara li fl1993 kien bieg[ it-team tal-football Olympique Marseille u lAdidas biex ikun jista’ jsir Ministru fil-Gvern tal-President Francois Mitterrand. Il-kaw]a kienet dwar il-mod kif il-bank tal-Gvern Credit Lyonnais kien mexa fl-istma li ta. Il-ka] kien imbag[ad referut lil Lagarde li g[addietu lil kumitat biex jidde/iedi l-kumpens. Investigaturi qed jissuspettaw li hu ng[ata l-kumpens li ng[ata
bi tpattija g[all-appo;; li kien ta lil Sarkozy. Is-sena li g[addiet Lagarde qalet li d-de/i]joni li kienet [adet dak i]-]mien kienet tidher b[ala l-a[jar wa[da li setg[et tie[u. G[alkemm li tpo;;iet ta[t investigazzjoni ma kienx ifisser li se titressaq il-qorti, dan li]vilupp jista’ jwaddab dell fuq il-bqija tal-mandat fl-IMF li jintemm fl-2016. B’reazzjoni g[al dan li]vilupp, Lagarde qalet li ma kellhiex intenzjoni li tirri]enja mill-IMF. Lagarde kienet [adet post Dominique Strauss-Kahn, ukoll eks-Ministru Fran/i], fl-2011. Dan peress li kellu jirri]enja wara li kien arrestat fi New York min[abba akku]i li [ebb sesswalment g[al [addiema fillukanda fejn kien. Wara ftit i]da l-akku]i kienu twaqqg[u imma xorta wa[da [ar;u aktar allegazzjonijiet dwar l-im;iba tieg[u.
In-Nazzjonijiet Uniti qalet li kwa]i 2,000 persuna tilfu [ajjithom din is-sena waqt vja;;i bil-ba[ar mill-Afrika lejn l-Ewropa wara li g[erqu waqt ilvja;;. Skont l-UNHCR, l-a;enzija tan-Nazzjonijiet Uniti inkarigata mir-refu;jati, [afna minnhom mietu f’dawn l-a[[ar tliet xhur. Skont Melissa Fleming, kelliem tal-UNHCR, huma madwar 1,889 persuna li mietu din issena u li minnhom, 1,600 persuna mietu f’dawn l-a[[ar tliet xhur. It-Tlieta, wara [idma ta’ jumejn, il-Qawwa tal-Ba[ar Taljana salvat 364 persuna li llan/a tag[hom g[erqet barra lkosta Libjana. Huma sabu wkoll il-katavru ta’ 24 persuna minn
Total ta’ 124,380 persuna da[lu fl-Ewropa minn Jannar fost dawk li kienu abbord. L-UNHCR qalet li l-;lied ta’ dawn l-a[[ar ;img[at fil-Libja kompla jkabbar il-problema talvja;;i ta’ dawk li qed jippruvaw jaslu fl-Ewropa. Fleming qalet li issa bil-;lied, [afna fil-Libja qed jippreferu jissugraw [ajjithom b’vja;; fuq il-ba[ar milli jibqg[u fil-;lied fil-Libja. L-UNHCR qalet li total ta’ 124,380 persuna da[lu flEwropa minn Jannar, fil-
ma;;oranza wara li kienu salvati mill-militar Taljan fil[idma mlaqqma “Mare Nostrum”. Fl-Italja b[alissa hemm 108,000 immigrant, bil-wisq aktar minn kwalunkwe pajji] fir-re;jun filwaqt li fil-Gre/ja hemm kwa]i 15,000 immigrant u f’Spanja madwar 1,800 immigrant. Intqal li l-14,000 minn dawk li ]barkaw fl-Italja fl-ewwel seba’ xhur tas-sena, kellhom anqas minn 18-il sena u 8,600 minnhom vja;;aw wa[edhom jew infirdu mill-familji tag[hom waqt il-vja;;. L-UNHCR qalet li s-sena li g[addiet, dawk li da[lu flEwropa bil-ba[ar kienu 60,000 persuna.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 29 ta’ Awwissu, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Tikkundanna s-sigaretti elettroni/i IN-NAZZJONIJIET UNITI L-Organizzazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO) qalet li s-sigaretti elettroni/i g[andhom ikunu pprojbiti fil-mag[luq u g[andu jkun hemm sensiela ta’ regoli dwar l-u]u tag[hom. Il-WHO sostniet li dawn is-sigaretti elettroni/i, mag[rufa wkoll b[ala e-cigarettes, perikolu]i g[al nies li jkunu vi/in dawk li jkunu qed ju]awhom, min[abba d-d[anen tag[hom. Dawn issigaretti kienu ivvintati fi/-?ina fl-2003, u l-WHO ]iedet li l-evidenza li dawn jg[inu lin-nies jaqtg[u s-sigaretti, kienet limitata. F’rapport tag[ha, il-WHO qalet li hemm b]onn tittie[ed azzjoni dwar l-u]u tag[hom f’postijiet pubbli/i fil-mag[luq kif ukoll filpost tax-xog[ol minbarra li lbejg[ g[andu jkun ipprojbit g[attfal. Il-WHO rrakkomandat li jitwaqqfu r-reklami tag[hom b[ala prodott li jg[in biex wie[ed jieqaf ipejjep sakemm ikun hemm prova xjentifika konkreta. Dan minbarra l-b]onn ta’ regoli dwar li dawn ikollhom tog[ma ta’ frott jew ta’ [elu peress li jistg[u j[ajru lil min ma jpejjipx biex jibda ju]ahom. Il-WHO, il-ferg[a tan-NU li tie[u [sieb is-sa[[a pubblika, qalet ukoll li g[andhom jitne[[ew il-magni li jbig[u dawn il-prodotti fit-toroq u lpostijiet pubbli/i. Il-WHO qalet li kien hemm ftit studji dwarhom u dwar li wie[ed
Perikolu]i anki g[an-nies li jkunu qrib min ipejjiphom ju]ahom biex jieqaf ipejjep g[alkemm kien hemm studju li sab li dawn effettivi daqs in-nicotine patches. Permezz tal-e-cigarettes, wie[ed jibla’ n-nikotina imma ming[ajr il-[sara li jikkaw]a t-tabakk. Dan minbarra li esperti f’pajji]i o[ra esprimew it-t[assib tag[hom g[all-kimika li hemm fil-likwidu li jintu]a g[alihom. Rapporti mill-U.S. Centers for Disease Control and Prevention appo;;ja l-argument li dawn issigaretti elettroni/i j[e;;u li]]g[a]ag[ jibdew ipejpju. St[arri; li sar sab li kwart ta’ miljun ]ag[]ug[ li qatt ma kienu pejpu qabel fl-2013, u]aw sigarett elettroniku. Minn dawn kien hemm persenta;; kbir li qalu li kienu m[ajra jpejpu sigarett normali, u dan skont ri/erka li kienet saret minNicotine and Tobacco Research. Imma diversi esperti fil-qasam tas-sa[[a kienu appellaw lillWHO biex ma tintrodu/ix regoli li jra]]nu l-u]u g[aliex dawn aktar kienu se jag[mlu [sara milli ;id.
IL-:ERMANJA> Atturi b’kostumi stori/i waqt pre]entazzjoni lill-media f’Potsdam fil-Palazz Sanssouci. Dan wara xog[ol ta’ rinnovazzjoni li sar fil-post (ritratt> EPA)
Kienu se jarrestaw lir-Re tal-Marokk bi ]ball SPANJA Il-Gvern Spanjol [are; apolo;ija lir-Re tal-Marokk wara li pulizija Spanjoli ppruvaw jitilg[u abbord il-jott tieg[u wara li [asbu li kien traffikant
tad-droga. Il-ka] se[[ barra l-kosta tatterritorju Spanjol ta’ Ceuta, fitTramuntana tal-Afrika. Rapporti fi Spanja qalu li r-Re
Mohammed VI tal-Marokk /empel personalment lir-Re Felipe VI ta’ Spanja biex jilmenta dwar dak li ;ara. Filwaqt li r-Re ammetta li l-pulizija
kienu qed jag[mlu xog[olhom biss, hu qal li dawn ma wrewx rispett lejh fl-a;ir tag[hom. Jidher li l-pulizija inter/ettaw grupp li kien fih ir-Re tal-
Marokk waqt li dawn kienu qed jiddevertu fuq speedboats u jetskis fl-ib[ra barra Ceuta, li g[andha fruntiera malMarokk.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Il-Fran/i]i m[e;;a jitilqu min[abba l-Ebola SIERRA LEONE Il-Gvern Fran/i] [e;;e; li//ittadini tieg[u biex jitilqu minn Sierra Leone press li kien intilef il-kontroll fuq il-marda talEbola. Fl-istess [in talab lill-Air France twaqqaf it-titjiriet lejn dan il-pajji]. Sadanittant, l-iskejjel kollha fin-Ni;erja kienu ordnati jin]ammu mag[luqin sat-13 ta’ Ottubru b[ala parti mill[idma biex ti;i kkontrollata lEbola. Is-sena skolastika fin-Ni;erja suppost kellha tibda nhar itTnejn. S’issa [ames persuni mietu fin-Ni;erja min[abba l-Ebola.
B’kollox huma 1,400 dawk li mietu min[abba din il-marda li qed tinfirex fil-Guinea, ilLiberja u Sierra Leone. Il-marda waslet fin-Ni;erja wara li f’Lulju persuna infettata da[let fil-pajji] bl-ajru mil-Liberja. Sadattant, l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO) g[alqet temporanjament laboratorju importanti fil-;lieda kontra l-Ebola f’Kailahun fi Sierra Leone. Dan wara li [addiem spi//a infettat bil-virus. Iz-zona b[alissa tinsab ta[t kwarantina peress li hi fost l-ag[ar milquta mill-marda fil-pajji].
Ra;el fil-Liberja jbig[ annimal selva;; tul it-triq li twassal g[all-ajruport ta’ Margibi. Hu suspettat li l-Ebola tg[ix fl-annimali slava;, aktarx f’tip ta’ farfett il-lejl (ritratt> EPA)
Iberraq ma/-?ina IT-TAJWAN
IL-KAMBODJA> Pulizija jarrestaw resident waqt protesta qrib il-Parlament fil-kapitali Phnom Penh min[abba tilwima g[aliex xi nies se jitilfu djarhom min[abba l-i]vilupp taz-zona ta’ Boeung Kak fejn jg[ixu (ritratt> EPA)
}ew; ajruplani militari ?ini]i da[lu fl-ispazju tal-ajru tatTajwan bil-konsegwenza li ajruplani militari tat-Tajwan inter/ettawhom. L-awtoritajiet Tajwani]i qalu li ]ew; ajruplani ?ini]i tat-tip Y-8 g[all-g[assa marittima kienu da[lu fi spazju tal-ajru Tajwani] darbtejn it-Tnejn matul il-;urnata. Dan l-in/ident se[[ ;ranet wara li l-Istati Uniti lmentat ma/-?ina wara li ajruplan militari minn tag[ha tar qrib [afna u b’mod perikolu] ma;enb ajruplan militari Amerikan li kien fl-ispazju tal-ajru internazzjonali. F’dan il-ka] l-ajruplan ?ini] tar sa g[axar
metri bog[od mill-ajruplan Amerikan barra l-g]ira ta’ Hainan. Dwar il-ka] Amerikan i/?ina qalet li ma kien ;ara xejn [a]in u dwar il-ka] Tajwani] qalet li dawn kienu titjiriet ta’ rutina u ma kien ;ara xejn li mhux suppost ji;ri. I/-?ina tikkunsidra litTajwan b[ala parti mit-territorju tag[ha g[alkemm itTajwan ilu mill-1949 bi Gvern g[alih. F’dawn l-a[[ar snin ir-relazzjonijiet ekonomi/i bejn i]]ew; pajji]i tjiebu [afna imma fuq livell politiku, ir-relazzjonijiet bejn i/-?ina u t-Tajwan g[adhom []iena.
Issa[[a[ is-sigurtà fl-ajruporti L-AWSTRALJA Fl-ajruporti internazzjonali ta’ Melbourne u Sydney, issa[[et il-pre]enza tal-pulizija ta’ kontra t-terrori]mu u dan dalwaqt se jsir fl-ajruporti internazzjonali kollha fl-Awstralja. Dan [abbru l-Prim Ministru Awstraljan Tony Abbott. Hu qal li dan qed isir biex il-pajji] ikun jista’ jilqa’ a[jar g[attheddida tat-terrori]mu. Abbott qal lill-Parlament li dan il-pass kien di;à qed i[alli l-frott u persuna kienet arrestata min[abba rabta mat-terrori]mu. Hu qal li dan qed isir kemm g[al dawk li qed jaslu fil-pajji] kif ukoll g[al dawk li jitilqu.
L-Awstralja b[al [afna pajji]i o[ra hi m[assba min[abba l-ammont ta’ /ittadini Awstraljani li marru ji;;ieldu mal-militanti I]lami/i fis-Sirja u l-Iraq. Skont David Irvine, il-kap tas-servizzi sigrieti Awstraljani, hemm madwar 60 Awstraljan li qed ji;;ieldu fl-Iraq u s-Sirja mal-militanti I]lami/i filwaqt li madwar 15 di;à nqatlu, fosthom tnejn, meta g[amlu attakk suwi/ida. Hu qal li kien hemm tal-anqas 100 fl-Awstralja li kienu qed iservu ta’ appo;; g[allmilitanti.
IL-:ERMANJA> Nobby u Nela, ]ew; orsijiet polari li twieldu f’Di/embru, jilag[bu flimkien fiz-zoo ta’ Hellabrunn fi Munich (ritratt> EPA)
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
www.maltarightnow.com
16
?INEKRITIKA
Joe Calleja - jocal@me.com
INTO THE STORM
Emozzjoni u tensjoni mill-bidu sal-a[[ar Direzzjoni> Steven Quayle, {in> 89 minuta, ?ert.> 12A, KRS Kull min i[obb il-films, anki jekk mhux kritiku /inematografiku, meta sema’ jew ra d-diversi trailers ta’ dan il-film, ]gur li ftakar fil-film Twister li bilkemm irrid nemmen li g[addew kwa]i 20 sena minn meta [are; fl-1996. Dan li [are; din il-;img[a jixbah lil Twister perfettament g[ax jittratta wkoll dwar dawk li jissej[u “ka//aturi tat-trombi talarja”, jew ukoll stormchasers. Dakinhar kont ktibt li g[alkemm kien jittratta l-aktar mumenti spettakolari tat-trombi u l-urugani (li konna [adna idea tag[hom, f’films b[al Hurricane), dawn lanqas biss kienu ‘jibdew’ mal-effetti impressjonanti li kienu [olqu l-Industrial Light & Magic fi Twister... teknolo;ija li 20 sena qabel lanqas biss konna no[olmu biha! Imma issa g[addew aktar minn 20 sena o[ra, u lkoll nafu kemm sar progress i]jed! Prova o[ra hi
appuntu b’dan, Into the Storm, li mal-effetti spe/jali l-kittieba j]idu do]a ta’ aktar emozzjoni qawwija u tensjoni, kwa]i mill-bidu sala[[ar. Filwaqt li Twister kellu ismijiet mag[rufa fost il-cast b[al Helen Hunt u Bill Paxton, dan lanqas dak il-vanta;; m’g[andu. Sarah Wayne Callies tinterpreta l-parti tal-meteorologa Allison li tie[u post xi [add ie[or fil-karru armat (daqs tank tal-gwerra!) li bih l-img[allem bla sabar tag[ha Pete (Matt Walsh) kien ji;ri wara l-urugani u t-trombi tal-arja. Il-kumpanija li kienu ja[dmu mag[ha kienet qed tinsisti li jfittex jag[tihom filmati impressjonati ta’ dawn it-trombi, inkella kienet se tie[u lura t-trakk armat. G[alhekk dejjem jinsisti ma’ Allison li ssib minn dawn qabel ma jaslu, biex jil[qu jiffilmjawhom billi jid[lu proprju f’nofs il-maltempati kkaw]ati minnhom.
L-attur prin/ipali l-ie[or huwa l-Ingli] Richard Armitage (hawn jie[u ‘nifs’ mill-parti ta’ Thorin fis-sensiela The Hobbit) b[ala Gary, assistent prin/ipal armel, ta’ skola g[olja fil-Midwest Amerikan suxxettibbli [afna g[attrombi tal-arja u urugani qattiela. Tg[id Gary jirnexxilu isalva lil ibnu u tfajla li kienet mieg[u, li nqabdu f’mit[na antika li ;;arrfet u li qed jg[erqu fiha, malli jaslu lewwel trombi? Jaqbad ma’ Allison li kienet ukoll omm single? Jirnexxilu jikkonvin/i lil Pete jg[inhom, meta dan kien mo[[u biss biex jiffilmja u jkompli jikka//ja l-urugani? Dan ikabbar it-tensjoni u lemozzjoni, imma ]gur li l-aktar li jimpressjonaw huma s-sekwenzi ferm realisti/i tal-katastrofi li jwettqu dawn it-trombi li jg[ollu kulma jsibu fil-mog[dija tag[hom, inklu]i ajruplani kbar talpassi;;ieri.
THE INBETWEENERS 2
L-aqwa films f’Malta
Jikbru i]da g[adhom ma mmaturawx
(Bejn l-20 u l-24 ta’ Awwissu – KRS)
Direzzjoni> I. Morris, D. Beesley, {in> 96 minuta, ?ert.> 15, KRS L-ewwel Inbetweeners, imnebba[ minn sensiela televi]iva Ingli]a popolari, rajnieh tliet snin ilu, u kont xebbahtu, anzi sejja[tlu mill-ewwel An American Pie Ingli], ji;ifieri dawk il-kummiedji baxxi dwar ;uvintur iffissati fuq [a;a wa[da biss: kif jiksbu su//ess mat-tfajliet u jitilfu l-
ver;inità. L-Inbetweeners issa m’g[adhomx tant ]g[a]ag[, adolexxenti, u, apparti li l-età tibda ‘tikxifhom’ li qed jikbru, jin[assu wkoll redikoli li g[adhom ma mmaturawx. Fil-fatt, f’dan is-sequel, l-erba’ ]g[a]ag[ li issa jvarjaw bejn is-26
Gary (Richard Armitage) u Alison (Wayne Callies) jistkennu mill-urugani
u t-30 sena, ikomplu fl-istess vja;;i, din id-darba fl-Awstralja, bl-iskop li jixxalaw u jitba[ardu kemm jifil[u mas-sess oppost. Dan g[ax [abib tag[hom, Jay (James Buckley) jibg[at email b’ritratti dwar kemm kien popolari u qed jixxala, u j[ajjarhom biex imorru [dejh. Neil (Blake
1. (1) Guardians of the Galaxy 2. (–) The Expendables 3 3. (4) Step Up 5: All In 4. (2) Hercules 5. (re) How to Train Your Dragon 2 (re: re-entry)
Harrison), Will (Simon Bird) u Simon (Joe Thomas) ma ja[sbuhiex darbtejn u jer[ulha g[al Sydney. Hemmhekk isibu li l-fta[ir
Jay (James Buckley), Neil (Blake Harrison), Will (Simon Bird) u Simon (Joe Thomas) jibdew il-vja;; lejn Byron Bay f’The Inbetweeners 2
kollu ta’ Jay b[ala xi playboy ma kienx [lief frott l-imma;inazzjoni tieg[u biex jimpressjonahom, g[ax fil-fatt hu kien ja[dem b[ala toilet attendant (u mhux disc jockey popolari b[alma qalilhom!), u kien jg[ix f’tinda. Dan, però, ma jnaqqsilhomx lentu]ja]mu u jibdew vja;; twil lejn belt ville;;jatura ta’ Byron Bay, bit-tama ta’ tba[rid u sess bla ra]an li kienu s-su;;ett ta’ diversi kummiedji g[alladolexxenti tas-sensiliet Animal House, Porky’s u, b[alma bdejt insemmi, American Pie. Tul il-vja;; jg[addu minn diversi praspar u vulgaritajiet fiddiskors u fl-a;ir tag[hom u lqu//ata x’aktarx tkun ;irja fi]]rie]aq b’eskrementi ji;ru wara dak li jkun! Dan biss jag[tikom idea, jekk kellkom b]onn wa[da, ta’ dak li tistg[u ssibu f’dan is-sequel, li minkejja dak kollu li nistg[u niktbu a[na l-kriti/i, dawk li ma jdejquhomx kummiedji b[al dawn, se jikkonkorru biex jag[mluh su//ess ukoll, tant li hemm ma[sub sequel ie[or.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
17
SPE?JALI ?INEMA Joe Calleja - jocal@me.com
Films g[all-erba’ ;img[at li ;ejjin Azzjoni, thrillers, kummiedji, drammati/i, animazzjoni, misteru, horror, bijografija u kriminali huma fost l-g[a]la ta’ films li l-KRS Releasing Ltd. qed jinfurmawna li se nkunu qed naraw fi/-/inema f’Malta matul Settembru, anki permezz talkumpaniji Universal, Sony Pictures, 20th Century Fox, E1 u anki Walt Disney Studios. Il-films li se jintwerew flerba’ ;img[at li ;ejjin, bejn nhar l-Erbg[a 3 u l-24 ta’ Settembru mistennija jkunu dawn li ;ejjin, skont l-ordni kif mistennija jo[or;u: Lucy
Lucy hu film kwa]i fantaxjentifiku fejn Scarlett Johansson tinterpreta l-parti ta’ tfajla li ta//etta, kontra qalbha, li twassal bagalja misterju]a lil /ertu Mr. Jang, Imma din li tidher b[ala bi//a xog[ol sempli/i li kellha tqallag[ha $500, tinbidel f’[olma kerha, g[ax ikollha tag[milha ta’ traffikanta ta’ droga ;dida ferm qawwija flEwropa. Boyhood
Boyhood jirrakkonta dak li jg[addi minnu tfajjel, Mason (Ellar Coltrane) tul 12-il sena li matulhom ommu (Patricia Arquette) titlaq lil missieru, u jkollha relazzjonijiet ma’ ]ew;t ir;iel o[ra. Deliver us from Evil
Deliver us from Evil g[andu lil Eric Bana b[ala pulizjott fi New York li jkun tilef il-fidi, i]da jsib ru[u fil-mira ta’ Satana fis-sura ta’ suldat imxajtan.
Cheesebridge: l-;obon.
it-tfal
…u
Million Dollar Arm Produzzjoni ta’ Disney
dwar sports agent li biex jeg[leb ilkompetizzjoni ti;ih l-idea li j[arre; plejers tal-cricket Indjani biex jag[milhom professionals fil-baseball flAmerika.
Sex Tape
Before I Go to Sleep
Dan hu film drammatiku b’Nicole Kidman u Colin Firth, dwar kittieba ta’ 47 sena li min[abba in/ident katastrofiku li kellha 20 sena qabel, ma kinitx kapa/i ]]omm memorja ta’ aktar minn jum wie[ed. Tant hu hekk li kull filg[odu meta tqum ta[seb li g[adha single. As Above So Below Vja;; fil-;enn u t-terrur hekk kif tim ta’ esploraturi jin]lu jduru f’mili ta’ katakombi ta[t Pari;i.
Hundred Foot Journey
Let’s Be Cops
Kummiedja dwar ]ew;t i[bieb li jilbsu ta’ pulizjotti g[al party u jiksbu popolarità kbira, i]da f’daqqa wa[da jsibu ru[hom f’xibka ta’ kriminali u ditektivs korrotti. A Walk Among the Tombstones
Azzjoni u drama g[al Liam Nesson b[ala eksditektiv talNYPD li issa qed jirkupra minn problema kbira ta’ xorb ]ejjed u mifni b’dispja/iri. Imma hawn jitqabad minn kap ta’ traffikanti tad-droga biex isib min kien qed ja[taf membri tal-gang tieg[u.
Lucy
If I Stay Sex Tape
Sex Tape juri li hi [a;a komuni li wara snin ta’ ]wie; il-passjoni bejn il-koppja tonqos, l-aktar meta, b[al Jay u Annie (Jason Segel u Cameron Diaz) jispi//aw b’]ew;t itfal ]g[ar. G[alhekk ti;ihom l-idea li jiffilmjaw kull po]izzjoni tag[hom jin[abbu, imma ma jdumux ma jindunaw li dak irrecording privat ma kienx g[adu privat. The Boxtrolls
{rafa komika dwar mostri li fl-Ingilterra tar-Re;ina Vittorja jibdew jisirqu l-aktar ]ew; [wejje; g[e]ie] ta/-/ittadini sinjuri tal-belt ]g[ira ta’
Insibu lil Mia Hall f’dilemma biex tag[]el tkomplix il-karriera fil-mu]ika, jew inkella taqbad triq differenti malma[bub tag[ha, Adam. Imma f’daqqa wa[da l-istess [ajja tag[ha ti;i fil-periklu, u jkollha tie[u de/i]joni aktar importanti minn dik mu]ikali.
Let’s Be Cops
The Hundred Foot Journey
Hija battalja kummer/jali bejn il-kok Indjan Kadam (Rohan Chand) li jemigra malfamilja f’Pari;i fejn jifta[ restorant b’ikel Indjan, u sidt (Helen Miller) restorant klassiku Fran/i] 100 pied biss bog[od minn dak tal-Indjan.
The Boxtrolls
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
18
TV#RADJU
05>30 06>00 08>00 08>05 09>00 09>05
Ru]arju Radio 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Mu]ika bla kummenti Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>30 21>30 22>30 23>00 00>25
Newsdesk A[barijiet Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lejliet Sajfin Waqtiet Flashback Il-Mixja lejn l-Indipendeza Newsdesk Mu]ika tul il-lejl www.radio101.com.mt
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 7:20 - Win, Lose or Draw 07:45 Dog With a Blog 08:05 - Dog With a Blog 08:30 - Good Luck Charlie 08:55 - Good Luck Charlie 09:15 The Suite Life on Deck 09:40 - The Suite Life on Deck 10:05 - That’s So Raven 10:25 - That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:35 - Good Luck Charlie 12:00 - Good Luck Charlie 12:25 Jessie 12:45 - Jessie 13:10 - Austin & Ally 13:35 - Win, Lose or Draw 14:00 - Gravity Falls 14:25 - Gravity Falls 14:45 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 15:10 - Violetta 16:00 - I Didn’t Do It 16:20 - Jessie 16:45 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 17:10 - Liv & Maddie 17:30 Mako Mermaids: An H2O Adventure 17:55 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:20 - Violetta 19:05 Liv & Maddie 19:30 - Jessie 19:50 Dog With a Blog 20:15 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 - Austin & Ally 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 Shake It Up! 22:10 - Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 – Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art Attack Nickelodeon 07:05 -
The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 - Umizoomis 09:10 Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 – iCarly.
Jim Jam 07:40 – Noksu 07:45 – Jarmie s 08:00 - Kipper 08:10 - Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 What’s The Big Idea? 08:30 Gazoon 08:35 – Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers:
The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 – Rubbadubbers 11:10 – Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Shapes 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Woody Buddies 14:00 - Snapatoonies 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 – Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 Tiny Planets 16:45 Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 Fireman Sam 17:20 Thomas and Friends 17:30 See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 Connie the Cow 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Woody Buddies 20:15 - Kipper 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 See the Sea 22:35 Rubbadubbers 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 Kipper 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea?
Il-Madonna ta/-?oqqa - NET Television, 15>05 Saver tag[mel minn kollox biex ]ew;ha Karmnu ma jsirx jaf dwar it-tqala ta’ bintu. Il-bi//a tat-tqala tinkwieta mhux ftit lis-Sur Bertie. Dolor tkun de/i]a li ma tafdax aktar lil :u]eppi, anzi te[les minnu darba g[al dejjem. Ifaqqas fellus f’mo[[ Grezz dwar binha :anni. Marjanu jag[ti a[bar xejn sabi[a lil Patri Rafel. Dan, min-na[a tieg[u, jinduna kemm il-kobba t[abblet u ftit hemm xi jsir biex tissolva. Rita tipprova tikkuntattja d-dar tal-;enituri tag[ha, i]da Saver tmewwet kollox biex ma jindunax Karmnu. TVM 07:00 –
A[barijiet 08:00 – Kids Detective 08:30 – Xplahhmalhajt 08:45 – Labrats 09:15 - Xplahhmalhajt 09:30 – Venere 10:30 – Mill-ma[]en tal-festi 10:30 – Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – Madwarna 12:40 – Bijografiji 13:30 - Teleshopping 14:40 – Zafira 15:20 – It-Triq 15:30 Kids Detective 16:00 – A[barijiet 16:05 – Xplahhmalhajt 17:05 – Teleshopping 18:00 - A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 18:10 – Madwarna 18:40 - bijografiji 20:00 – A[barijiet 20:45 – Katrina 22:30 – Rajtx ma Rajtx. TVM 2 07:00 – Euronews 08:00 – A[barijiet 09.00 – Paq paq motor sports 09:30 – Mill-ma[]en tal-festa 10:00 – Luxdesign 11:00 – American Idol 13:00 – Storjagrafija 14:30 – Menu 15:15 – Mixja ta’ poplu 16:15 – Mattia 16:45 – Paq Paq Motor Sports 17:15 – Swim up 17:45 – UEFA Champions league draw 19:00 – G[awdex illum 19:30 Bijografija 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Dracula. Film 2000 21:40 – Headline News 22:15 – Morna sal-Mellie[a 23:00 – News in
English One
07:30 - ONE News 07:45 – Indigo 09:20 – Jusy World festival Feature 09:30 - ONE News 09:45 – Telebejg[ 11:00 – Sajf 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejg[ 13:40 - Il-klikka 14:40 Midinbin15:30 – Fil-k/ina ma’ Malcolm 16:00 – Aqrali Stroja 16:20 - Telebejg[ 17:30 - ONE News 17:40 - Indigo 19:30 - ONE News 20:15 – Just world festival opening 23:30 - ONE News Smash 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:00 - A to Z Teleshopping 14:20 – Ma’
Majsi 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:50 - Foreign news 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – Documentary 20:30 – Il-Parlament talpoplu 21:30 – CNI 22:00 – A[barijiet 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 - Unomattina Estate (jinkludi tTg 1 u r-rapport tat-temp) 11:25 – Un passo dal cielo 2 13:30 – Telegiornale 14:00 - TG1 Economia 14:05 - Soap Legàmi 15:00 - Capri 17:00 - TG 1 17:10 - Che tempo fa 17:15 – Bacio al cioccolato. Film 2009 18:50 - Reazione a Catena 20:00 – Telegiornale 20:30 Techetechetè - Vive la gente 21:20 Superquark 23:40 - Overland 15 00:50 – Cinematografo speciale Venezia 01:20 – Tg 1 01:55 – Gli scritori e la televisione. Raidue 06:10 – |Dance 07:35 -Heartland 08:20 - Le Sorelle McLeod - (TF) 09:45 - Pasión Prohibida 10:30 - Tg2 Insieme Estate 11:20 - Il nostro amico Charly 12:10 - La nostra amica Robbie 13:00 TG2 Giorno 13:30 - E...state con Costume 13:50 - Medicina 33 14:00 – Nora Roberts – Due vite in gioco. Film 2008 15:40 - Senza traccia (TF) 16:20 – Guardia costiera 17:50 - TG 2 Flash L.I.S. 17:48 - Meteo 2 17:50 - TG Sport 18:15 - TG 2 18:45 - Rex 20:30 - TG2 20.30 21:10 – King & Maxwell (TF) 22:50 – Beauty and the Beast 23:35 - TG 2 23:50 - Razza Umana Magazine 00:40 – Mode 01:10 – Hawaii five o 03:50 -
Videocomic
Raitre 08:00 - Agorà Estate 10:00 – Cinema d’oggi 10:20 – La signora sprint. Film 1962 12:00 – TG3 12:25 - La Signora del West 13:10 - Il tempo e la Storia 14:00 TG Regione 14:18 - TG Regione Meteo 14:20 – TG3 14:49 - Meteo 3 14:50 – T GR Piazza Affari 14:55 - TG3 LIS 15:00 – Terra nostra 15:45 – Primo amore.
Film 1978 17:30 - Geo Magazine 2014 19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 – Blob 20:10 – Ai confini della realta 21:05 – Hysteria. Film 2010 23:05 - TG Regione 23:35 – L’etrusco uccide ancora. Film 1972 01:20 – Rai cultura 01:50 - La Musica di Raitre 02:40 - Fuori Orario. Canale 5 07:54 – Traffico# Borse e monete# Meteo.It # Tg 5 08:45 – Mogli a pezzi 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # meteo.It 13:41 – Beautiful 14:45 – Miracolo a Novembre. Film 2010 16:30 – Rosamunde pilcher: Una dolce melodia. Film 2008 18:15 – Cuore ribelle 19:10 – Il Segreto 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Paperissima sprint 21:10 – Baciamo le mani – Palermo – New York 1958 23:30 – The rebound ricmincio dall’amore. Film 2009 01:25 – Tg 5 # Rassegna # Meteo.It. 01:55 – Paperissima sprint Italia 1 06:45 – Xena 07:40 – Supercar 09:35 – A team 11:30 – Human target 12:25 – Studio apert # Meteo.I 13:02 – Sport mediaset 14:05 – I Simpson 14:30 – Futurama 15:00 – Pretty little liars 16:40 – Dawspm’d creek 18:55 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – CSI: scena del crimine 21:10 – Death race. Film 20 23:30 – Amici per la morte. Film 2003 01:30 – Fight one 03:10 - Sport mediaset. Rete 4 07:20 –
Miami vice 08:15 – Distretto di polizia 10:45 – Ricette all’Italiana 11:30 - Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Renegade 13:00 – La signora in giallo 15:30 – Hamburg distretto 21 16:35 – Ivanhoe. Film1952 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Ieri e oggi in TV 19:55 - Tempesta d’amore 20:30 – Il segreto (TN) 21:15 – Qualcosa di personale. Film 1996 23:55 – La cicala. Film 1980 01:50 – Tg 4 02:15 – L’onorevole con l’amante sotto il letto. Film 1981.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
19
TV#RADJU F Living 07:00 – Teleshopping 09:00 – Drama 10:00 – Bejnietna l-[bieb 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 16:00 – Teleshopping 20:30 – Arkivji tan-nies 21:30 - Nintrefa fuq 22:30 – F Living show 01:30 -
Teleshopping Xejk 07:30 –
Just for laughs 07:45 – Total request show 09:45 – Football daily 10:00 – Love & Romance 10:45 – Tele market deals 11:45 – Just for laugh 13:30 – The 80’s 14:00 – Golden oldies 15:00 – The 90’s 16:30 – Hits 16:50 – Shout out 17:00 – Local issues 17:45 – Maltese music 18:00 – Total request 20:00 – Just for laughs 20:30 – Frux 21:55 – Football daily 22:00 – Xi [lomt 23:00 – Local issues 23:45 – Telemarket deals Go Stars 07:45 - Andrew Lloyd Webber’s 50th Anniversary 09:10 - The Smurfs 2 11:00 - Parks & Recreation 11:45 Downton Abbey 12:30 - The Muppets 14:15 - Little Miss Sunshine 16:00 Brave 17:30 - Columbus Circle 19:00 - Downton Abbey 19:50 - Parks & Recreation 20:15 - The Big Bang Theory 21:00 - Anchorman 2: The Legend Continues 23:00 - Along Came Polly 00:30 - Intruders 02:10 - Little Miss Sunshine 03:55 - Anchorman 2: The Legend Continues 05:50 - Brave 07:20 - CLOSE Melita More 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 Grey’s Anatomy 14:30 - VEEP 15:00 Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 - Psych 18:15 Days Of Our Lives 19:00 - Chicago Fire
19:45 Glee 20:30 – Suburgatory 21:00 - Supernatural 21:45 - True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 Chicago Fire 00:15 – Spartacus 01:15 -
Suits
Mediaset Italia 06:15 - Caro maestro 07:00 - Casa Vianello 07:30 - Casa Vianello 08:00 Non e la Rai 09:20 - Nonno Felice 09:45 - I Cesaroni IV 10:25 - Torte d’Autore 10:50 - La sai l’ultima? 11:01 - La sai l’ultima? 11:15 – Centovetrine 11:40 - Uomini e donne 12:50 - Avanti un altro 13:40 - Vivere III 14:05 - I Cesaroni II 15:00 - Casa Vianello 15:25 - Casa Vianello 15:50 - Carabinieri 16:40 - Ricette all’Italiana 17:10 – Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 - TG5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Le tre rose di Eva 21:25 Uomini e donne 22:25 – Colorado 23:20 - Vite In Apnea 23:45 - Torte d’Autore BBC Entertainment 06:00 – Teletubbies 06:25 - 3rd & Bird 06:35 - Green Balloon Club 07:00 - Nina and the Neurons: In the Lab 07:15 - Teletubbies 07:40 - 3rd & Bird 07:50 - Green Balloon Club 08:15 - The Weakest Link 09:00 - Blackadder Goes Forth 09:30 - Blackadder Goes Forth 10:00 - EastEnders 10:30 - Doctors 11:00 - New Tricks 11:50 – Starlings 12:35 - Blackadder Goes Forth 13:05 Blackadder Goes Forth 13:35 - Little Britain 14:05 - EastEnders 14:35 Doctors 15:05 - New Tricks 15:55 – Starlings 16:40 - Michael McIntyre: Live and Laughing 17:30 - The Weakest Link 18:15 – EastEnders 18:45 Doctors 19:15 - New Tricks 20:05 Silk 21:00 - Waking the Dead 21:50 Blackadder Goes Forth 22:20 Blackadder Goes Forth 22:50 - The Office 23:20 - The Office 23:50 - Live
at the Apollo
TCM 06:00 -
Texas Carnival 07:20 Ivanhoe 09:05 - The Dirty Dozen 11:30 - Robin and the 7 Hoods 13:30 - The Secret Partner 15:00 - Light in the Piazza 17:15 - Tea and Sympathy 19:20 Hearts of the West 21:00 - The Arrangement 23:05 - Guns for San Sebastian
07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 16>30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20.15 20>30 21>30 21>35 22>00 23>00
MGM Channel 06:05 - Article 99 Tomorrow... 09:30 -
07:45 - Tune in Hawaii 12:10 From Noon Till Three 13:50 - The Passage 15:30 Cold Heaven 17:10 Golden Gate 18:40 - Stay Hungry 20:20 - Prime Risk 22:00 - Colors Diva Universal 06:00 - Ironside 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:43 La Prova 09:50 - Ironside 10:50 Quincy, M.E. 11:50 - Agatha Christie’s Poirot 13:45 - SMS 13:50 – ER 14:50 - JAG 15:50 - Quincy, M.E. 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:45 - Great Women 18:55 - JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:50 - Great Women 21:00 Agatha Christie’s Marple 22:49 - Great Women 23:00 – Movie Discovery World 06:00 - World’s Lost Tribes 06:50 Victory by Design 07:45 - Man on Earth 08:35 - War Horse: The Real Story 09:30 - Showdown: Air Combat 10:20 I Shouldn’t Be Alive 11:10 - Inventions That Shook the World 12:05 - World’s Lost Tribes 12:55 - Victory by Design 13:50 - Don’t Drive Here 14:45 - Man on Earth 15:40 - Showdown: Air Combat 16:35 - I Shouldn’t Be Alive 17:25 - Inventions That Shook the World 18:20 - Breaking Ice 18:45 Hero Factor 19:10 - World’s Lost Tribes 20:05 - Victory by Design 21:00 Breaking Ice 21:25 - Hero Factor 21:55 - Final 24 22:50 - Serial Killers 23:45 -
Sport fuq il-Cable
Victory by Design
Fox Sports Europe
06:00 - MLB Whiparound 07:00 NASCAR Race Hub 08:00 - PGA EuroPro Tour Golf 10:00 - MLB 162 10:30 - Major League Baseball 13:00 - MLB Whiparound 14:00 NASCAR Race Hub 15:00 - Major League Baseball 17:30 - MLB Whiparound 18:30 - NASCAR Race Hub 19:30 - Speedmakers 20:30 MLB Whiparound 21:30 - Live: Major League Baseball
Uomini e donne
NET News Teeny Break Chill (r) Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Il-Madonna ta/-?oqqa Telebejg[ NET News Chill NET News Chill Indifest NET News (ikompli) Indifest Dejjem Tieg[ek Becky NET News
– Mediaset Italia, 21>25
Il-programm Uomini e Donne jkompli jiddomina fl-Italja u anke f’Malta, b’eluf ta’ telespettaturi jsegwu minn sensiela g[al o[ra tar-reality show. Ba]ikament dan hu programm li fih, permezz talpre]entatri/i, numru ta’ r;iel u nisa jiltaqg[u bil-g[an li finalment dak li jkun isib l-im[abba ta’ [ajtu. I]da l-membri fl-istudio mhux dejjem jag[mluhielhom fa/li bil-kummenti tag[hom.
GO sports 1# GO sports HD1 on GO Interactive 07:00 - UEFA Champions League - Play-Offs - 1st Leg - NK Maribor v Celtic 09:00 - UEFA Champions League - Play-Offs - 1st Leg Standard de Liege v FC Zenit 11:00 - Live: PGA European Tour - D+D Real Czech Masters - Day 1 (part 1) 13:00 - Live: UEFA Champions League - Play-Offs - 1st Leg - LOSC Lille v Porto 15:00 - Live: PGA European Tour - D+D Real Czech Masters - Day 1 (part 2) 18:00 UEFA Champions League - PlayOffs - 1st Leg - Matchnight Review 18:30 - ATP Masters 1000 - Western & Southern Open, Cincinnati - Semi Final 21:00 - Premier League World #1 21:30 - Trans World Sport #1425 22:30 - Premier League Match Pack – Week 2 23:00 - The Ligue 1 Show – Round 3 23:30 - Vincennes Horseracing 01:00 - Barclays Premier League - Week 1 - Queens Park Rangers v Hull City 03:00 Ligue 1 - Round 2 - Toulouse v Olympique Lyonnais 05:00 - Best of Rugby 2013#2014
GO sports 7 07:00 - PGA
European Tour Made in Denmark - Day 4 11:30 UEFA Champions League - PlayOffs - 1st Leg - Aalborg BK v APOEL FC 13:30 - Vincennes Horseracing 15:00 - UEFA Champions League - Play-Offs - 1st Leg - SK Slovan Bratislava v BATE Borisov 17:00 - FIFA Futbol Mundial #483 17:30 - Best of Football 2013#2014 9:30 Premier League Match Pack - Week 2 20:00 - The Ligue 1 Show - Round 3 20:30 - PGA European Tour - D+D Real Czech Masters - Day 1 01:30 - ATP Masters 1000 - Western & Southern Open, Cincinnati - Semi Finals 06:30 - Premier League World #1 GO sports 8 09:00 - PGA
European Tour Made in Denmark - Day 4 13:30 UEFA Champions League - PlayOffs - 1st Leg - Aalborg BK v APOEL FC 15:30 - Vincennes Horseracing 17:00 - UEFA Champions League - Play-Offs - 1st Leg - SK Slovan Bratislava v BATE Borisov 19:00 - FIFA Futbol Mundial #483 19:30 - Best of Football 2013#2014 21:30 - Premier League Match Pack - Week 2 22:00 - The Ligue 1 Show - Round 3 22:30 - PGA European Tour - D+D Real Czech Masters - Day 1 03:30 - ATP Masters 1000 - Western & Southern Open, Cincinnati - Semi Finals.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
20
SA{{A
Id-dipressjoni fil-[ajja tag[na Fittex l-g[ajnuna, tkomplix tbati fis-silenzju Madwar 30,000 persuna f’dawn il-g]ejjer, li jammontaw g[al madwar 6.6 fil-mija tal-popolazzjoni Maltija, irrappurtaw li jsofru minn dipressjoni kronika. Din l-informazzjoni to[ro; mill-intervisti tal-Ist[arri; Ewropew dwar is-Sa[[a li saru fl-2008 mid-Dipartiment talInformazzjoni u Ri/erka talMinisteru tas-Sa[[a. L-istatistika Irri]ulta li r-rata ta’ dipressjoni kronika fost in-nisa hi og[la minn dik fost l-ir;iel, li hi ta’ 7.7 filmija fin-nisa mqabbel mal-5.4 filmija fl-ir;iel. Dan il-persenta;; ivarja ftit skont l-età hekk kif jidher li d-dipressjoni fost l-ir;iel hi og[la fl-età ta’ bejn il-25 u l-34 sena waqt li bejn il-15 u l-24 sena
u minn 35 sena sa 75 sena u fuqhom ir-rata hi og[la fin-nisa. Din l-istatistika taqbel ma’ dik ippubblikata g[ar-Re;jun Ewropew tal-G[aqda Dinjija tas-Sa[[a (WHO) li tistma li d-dipressjoni teffetwa d-doppju tan-nisa millir;iel. Fuq livell dinji l-WHO tg[id li hemm mat-350 miljun persuna li jbatu mid-dipressjoni u li din il-kundizzjoni tista’ tolqot lil kul[add ming[ajr distinzjoni ta’ età, sess jew livell so/joekonomiku. L-informazzjoni g[al Malta tindika li hemm relazzjoni bejn irrata ta’ dipressjoni u l-livell so/joekonomiku tal-persuna. Jidher li dawk li g[andhom livell baxx ta’ edukazzjoni huma disa’ darbiet aktar fir-riskju tad-dipressjoni minn dawk b’edukazzjoni terzarja, li n-nisa romol huma f’riskju akbar minn xebbiet jew nisa mi]]ew;in waqt li minn dawk li wie;bu g[all-ist[arri; dawk li jaqilg[u l-anqas flus irrappurtaw tliet darbiet aktar i/-/ans g[addipressjoni minn dawk li jaqilg[u l-aktar. Sintomi u djanjo]i
Meta wie[ed iqabbel iddipressjoni ma’ kundizzjonijiet o[ra ta’sa[[a jidher li din tista’ tinqabad malajr u wie[ed jista’ jibda jir/ievi l-kura g[aliha ferm kmieni. Id-dipressjoni tista’ tkun g[al perjodu qasir jew aktar kronika fejn il-persuna tesperjenza dipressjoni g[al perjodu twil jew numru ta’ episodji qosra i]da rikorrenti. Skont informazzjoni ppubblikata mill-WHO f’perjodu tipiku ta’ dipressjoni l-persuna jista’ jkollha numru ta’ sintomi fosthom dwejjaq, titlef l-interess, ma tie[u pja/ir b’xejn u nuqqas ta’ ener;ija fuq perjodu ta’ mill-inqas [mis-
Hu tajjeb li meta persuna tbati bid-dipressjoni tikteb fi djarju l-burdata tag[ha ta’ dak il-jum b’riflessjoni fid-dettall ta’ x’wassal g[al dik il-burdata
Madwar 30,000 persuna f’dawn il-g]ejjer, li jammontaw g[al madwar 6.6 fil-mija tal-popolazzjoni Maltija, irrappurtaw li jsofru minn dipressjoni kronika tax-il ;urnata jew aktar. Il-persuna jista’ jkollha problemi ta’ rqad, problemi bl-ikel u diffikultà biex tikkon/entra jew sintomi medi/i ming[ajr ra;uni klinika b[al [akk jew u;ig[ ta’ ras. Meta s-sitwazzjoni ssir kontinwa (kronika), din tista’ tolqot b’mod negattiv il-[ajja tal-persuna fuq il-post tax-xog[ol, fiddivertiment u fil-[ajja tal-familja. Waqt li hu fatt mag[ruf li hemm persuni li huma aktar f’riskju ta’ dipressjoni, hemm diversi sitwazzjonijiet tal-[ajja li jistg[u jwasslu lil persuni g[al stat dipressiv fosthom livell g[oli ta’ stress min[abba xog[ol jew familja, bidliet so/jali jew xi trawma. L-a[bar it-tajba dwar id-dipressjoni hi li din tista’ tkun identifikata u kkurata bl-g[ajnuna ta’ professjonisti m[ar;;a fil-qasam fosthom it-tabib tal-familja. Dawn jistg[u jirrakkomandaw kura huma stess jew jirreferu lillpersuna g[and spe/jalisti apposta skont il-b]onn. Trattament u kura Il-medi/ini kontra
d-
dipressjoni huma biss wie[ed mill-mezzi ta’ kura taddipressjoni. Mill-istess st[arri; lokali tal-2008 jidher li [amsa filmija ta’ dawk li pparte/ipaw irrappurtaw li jie[du medi/ini g[ad-dipressjoni fuq ordni tattabib. Forom o[ra ta’ terapija huma g[ajnuna minn psikologu jew psikoterapista li kienet rappurtata li ;iet u]ata minn 2.5 fil-mija talparte/ipanti li wie;bu flist[arri;. Ta’ min jinnota li lmedi/ina kontra d-dipressjoni trid tittie[ed skont il-parir u gwida medika u l-persuna m’g[andhiex twaqqaf il-kura ming[ajr il-parir tat-tabib. Hu rakkomandat ukoll li wie[ed isegwi l-parir tal-istess professjonist jew professjonisti u mhux ibiddel il-professjonisti kuranti kif ;ieb u la[aq. Appell mill-Kummissjoni tas-Sa[[a Mentali Fid-dawl tal-istatistika disponibbli u d-diskussjoni li g[addejja b[alissa fil-pajji] wara l-in/ident sfortunat bil-mewt
mhux mistennija tal-artist Robin Williams, il-Kummissarju g[asSa[[a Mentali jixtieq jie[u lopportunità biex jappella g[assens /iviku u biex in[arsu lil hinn mit-tra;edja umana. A[na lkoll parti mis-so/jetà u lkoll g[andna kontribut siewi x’noffru. Hu importanti li meta persuna tinnota li hemm xi [a;a fiha nnifisha li mhix sew, din g[andha titkellem ma’ xi professjonist b[at-tabib tal-familja g[al parir kemm jista’ jkun malajr. Hu importanti wkoll li l-persuni madwar dik li qed t[ossha dipressa jkunu aktar sensittivi g[al dak li jg[idu u kif ja;ixxu mal-persuna. Il-persuni li g[addejjin minn perjodu ta’ dipressjoni g[andhom ikunu trattati b[al persuni o[ra morda bi kwalunkwe marda, m’g[andhomx ji;u diskriminati jew ikkastigati u g[andhom ikunu stmati waqt li jing[ataw l-g[ajnuna kollha possibbli biex jibqg[u jipparte/ipaw fil-[ajja ta’ kuljum u fisso/jetà. Ta’ min wie[ed ifakkar li lLi;i l-;dida tas-Sa[[a Mentali tesi;i li [add ma jista’ jkun diskriminat b’mod negattiv abba]i ta’ mard mentali u lKummissarju jista’ jissejja[ biex jinvestiga kemm-il darba jkun hemm allegazzjonijiet ta’ diskriminazzjoni jew abbu] fuq persuna min[abba l-istat mentali tag[ha.
G[ajnuna Il-Kummissarju
j[e;;e; lil dawk li g[addejjin middipressjoni biex ifittxu parir professjonali u li ma jkomplux ibatu fis-silenzju. L-ewwel kuntatt g[andu jsir ma’ xi persuna ta’ fidu/ja jew it-tabib tal-familja. G[ajnuna o[ra tista’ tinkiseb mill-Crisis Intervention Team flIsptar Mater Dei, bejn is-7 a.m. u s-7 p.m. Wie[ed irid karta tattabib biex jag[mel u]u minn dan is-servizz. Hemm numru ta’ organizzazzjonijiet mhux governattivi li joffru g[ajnuna u gwida siewja f’perjodu ta’ dipressjoni. G[add ta’ postijiet tax-xog[ol joffru g[ajnuna professjonali fil-post tax-xog[ol stess. Pariri o[ra pratti/i huma li wie[ed isegwi dieta tajba u bilan/jata, jag[mel e]er/izzju b’mod regolari, inaqqas mill-konsum ta’ xorb alko[oliku u jnaqqas it-tipjip. Hu rakkomandat li wie[ed i]omm djarju tal-burdati biex jg[inu jirrifletti u jifhem dak li jkun g[addej minnu. Hemm [emel ta’ informazzjoni minn sorsi fdati li wie[ed jista’ ja//essa b’mod elettroniku fosthom filmat qasir promoss millWHO fuq Youtube bl-isem ta’ ‘I Had a Black Dog’. Dan il-filmat hu miktub mill-kittieb u disinjatur Matthew Johnston, Awstraljan li fi ktieb bl-istess isem jitkellem dwar l-esperjenza personali ta’ dipressjoni.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu 2014
21
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
9
10
9
IT-TEMP Xemxi VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif mill-Punent Majjistru li jsir Varjabbli BA{AR {afif IMBATT Ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 33˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 509.2 mm IX-XEMX titla’ fis-06.30 u tin]el fit-19.36
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin> Weqfin> 5. U l-bir jinbidel fi flus Russi (5) 1. Pakketti ]g[ar mag[luqin fil-karti (6) 6. Tajjeb, verità, irran;a l-[sara (5) 2. {las bix-xahar ta’ lezzjonijiet privati (6) 7. }mien ilu kienu jaqlu bih (5) 3. Vjolenza fi]ika fuq xi [add (6) 10. Kull o;;ett solidu tond f’tarf l-atmosfera 4. G[olla mal-ajru b’sa[[a (6) (5) 8. Ta s-sensja lil xi [add (5) 11. L-arti tinbidel fi trej kbir (5) 9. Djar [dejn xulxin minn bieb sa bieb (5) 12. Imsiemer ]g[ar mo[bijin fil-musta//i (5) 12. Titla’ fuqu b’ri;lejk bis-suf im[abbel 14. Tag[milhom bil-ponta ta’ lapes (5) wara sparatura? (6) 16. Kelli l-muftie[ biex g[amilt hekk u d[alt 13. :ewwieni ta’ xi [a;a (6) ;ewwa (5) 14. Ir-ri[ lit-… u x-xita lir-ra[[al (Qawl) (6) 17. B[alma hu l-bie] u l-falkun (5) 15. Kulu qabel ftit ri[ biex jitfa//aw l-ilwien 18. Qieg[a g[and il-mandarin fejn jitferrex (6) u jindires il-qam[? (5) Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Rabba; 6. Atomi; 7. Sport; 10. Travu; 11. Kjass; 12. Tafal; 14. Tonda; 16. }abar; 17. Iskot; 18. Qabar. Weqfin> 1. Prosit; 2. Palptu; 3. Ta[rik; 4. Mimsus; 8. Saffa; 9. Pa;na; 12. Taqtir, 13. Lealtà; 14. Twaqqa’; 15. Alvaro.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
IL-{AMIS L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C
IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C
IS-SIBT L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C
IL-{ADD L-og[la 30˚C L-inqas 22˚C
IT-TNEJN L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
8
8
8
8
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 33˚C xemxi, Al;eri 37C xemxi, Amsterdam 16˚C xita, Ateni 33˚C xemxi, Li]bona 27˚C xemxi, Berlin 17˚ xemxi, Brussell 16˚C xita, il-Kajr 38˚C xemxi, Dublin 15˚C imsa[[ab, Kopen[agen 17˚C [albiet tax-xita, Frankfurt 17˚C imsa[[ab, Milan 19˚C imsa[[ab, Istanbul 28˚C ftit imsa[[ab, Londra 17˚C xita, Madrid 33˚C xemxi, Moska 18˚C imsa[[ab, Pari;i 17˚C xita, Bar/ellona 28˚C ftit imsa[[ab, Ruma 27˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 34˚C xemxi, Tripli (mhux mag[ruf), Tune] 31˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 20˚C ftit imsa[[ab, Zurich 17˚C imsa[[ab, Munich 17˚C imsa[[ab, St. Petersburg 13˚C imsa[[ab, Stokkolma 19˚C imsa[[ab
Tag[rif Ice Bucket Challenge b’risq Qalb it-Tfal
Micca Entertainment g[adha kemm [abbret l-isfida tal-Ice Bucket Challenge g[al dawk kollha interessati li jg[inu lillFondazzjoni Qalb it-Tfal, li ta[dem b’risq it-taqsima talNPICU fl-Isptar Mater Dei. L-avveniment se jsir g[ada l:img[a 27 ta’ Awwissu, fit-8 p.m. fix-Xatt ta’ Bir]ebbu;a, fejn dawk li de[lin g[all-isfida se jsibu lil Mickey Mouse jix[et barmil ilma bis-sil; fuq rashom. F’din l-attività l-flus kollha li se jin;abru mid-donazzjonijiet se jmorru g[all-Fondazzjoni Qalb it-Tfal biex tkompli twettaq pro;etti b’risq it-trabi fl-ITU. Kul[add hu m[e;;e; jattendi filwaqt li jistieden lill-qraba u lill-[bieb biex jid[lu g[al din l-isfida. BBQ tal-festa L-G[aqda Mu]ikali
Marija Bambina Banda Vittorja Naxxar tav]a lill-membri, partitarji u residenti tal-lokalità li nhar isSibt se tkun qed torganizza lBBQ tradizzjonali tal-festa flOratorju tan-Naxxar. Kul[add hu m[e;;e; jattendi filwaqt li se jkun hemm spettaklu matul il-lejl. Biex jikseb aktar informazzjoni jew biex jirriserva l-biljetti tieg[u wie[ed g[andu
javvi/ina lill-membri tal-kumitat jew jag[mel dan mal-bar tal-istess ka]in. Laqg[a ta’ talb g[ad-devoti ta’ San Piju tal-Pjagi Is-Sibt 13 ta’ Settembru se ssir laqg[a ta’ talb g[all-fejqan u biex jinqalg[u l-grazzji g[ad-devoti ta’ San (Padre) Piju tal-Pjagi. Din il-laqg[a ta’ talb se ssir fil-Knisja tal-Kapu//ini filFurjana u tibda fis-6 p.m. birru]arju meditat mill-[sibijiet ta’ San Piju. Wara ssir il-quddiesa li tkun akkumpanjata minn adorazzjoni Ewkaristika. Imexxi din il-laqg[a Fr Joe Buttigieg, Kapu//in. Dawk koll-
ha interessati li jattendu huma m[e;;a jag[mlu dan.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
22
KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
Djar
IL-Mosta bi tliet kmamar tassodda, {al G[arg[ur – dar sabi[a antika b’bit[a kbira [afna, u r-Rabat – dar antika bi ;nien kbir. ?emplu 21410466 jew 99882001.
{ad-Dingli
}EW: tomniet art b’veduta sabi[a, a//essibbli mit-triq. G[al aktar informazzjoni /emplu 99992152.
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
Limiti tar-Rabat
}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. ?emplu 99428000.
L-Imta[leb
}EW: tomniet art b’veduta sabi[a, a//essibbli mit-triq. G[al aktar informazzjoni /emplu 99992152.
Paola
MAISONETTE arju] [afna
f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000.
Paola
TERRAN b’]ew; kmamar tas-sodda komplut b’kollox, tista’ tabita fih. ?emplu 99992152. AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. G{ALL-BEJG{
Cooker
U warmer industrijali 3 phase f’kundizzjoni perfetta. ?emplu 99992152.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
23
SPORT
Steve Martin (lemin) fl-azzjoni kontra Graham Earl
Steve Martin ji//elebra r-reb[a tieg[u kontra Earl (Ritratti> Domenic Aquilina u Chrissie)
Steve Martin champion tad-dinja Il-boxer Malti Steve Martin ;ie inkurunat champion taddinja tal-WBF meta dan l-a[[ar g[eleb lil Graham Earl. G[al Martin dan kien su//ess kbir, spe/jalment meta wie[ed iqis li dan i;;ieled kontra boxer li
g[andu esperjenza aktar minnu u li qieg[ed fid-49 post tar-rankings mondjali. Din kienet lewwel darba fl-istorja li boxer reba[ titlu mondjali. Martin reba[ b’knockout teknika fl-10 rawnd minn total ta’ 12. G[al
dawn l-a[[ar xhur Martin t[arre; bla waqfien ta[t ittmexxija tal-kow/ Barry Smith u fil-;lieda ta’ ;img[a ilu Martin wera teknika kbira u baqa` aggressiv sal-a[[ar, sakemm l-avversarju tieg[u irti-
ra fl-10 rawnd. Fis-sitt rawnd Earl beda jnaqqas mir-ritmu u kien hawn meta Martin approfitta biex g[eleb lill-eks champion tal-WBU. B’din ir-reb[a, Martin issa g[andu total ta’ 12-il reb[a fil-karriera tieg[u.
Intant, fl-istess serata l-Malti Tyrone Borg kellu wirja millaqwa fir-reb[a li kiseb kontra Zoltan Feher tal-Ungerija. B’din ir-reb[a b’knockout, Borg ;ie inkurunat champion tal-Light Heavyweight.
Wara bidu bilan/jat, Qala fet[u l-iskor b’xutt fil-baxx ta’ CHRISTOV CARUANA. Reazzjoni mmedjata minn G[arb fejn sitt minuti wara kisbu d-draw meta minn pass ta’ Roy Vella, FRANK ATTARD [arab tajjeb u b’xutt nofs g[oli anti/ipa g[al ;ewwa l-[ar;a ta’ Buttigieg. Fit-tieni taqsima, G[arb wie;bu fit-12 il-minuta bi freekick ta’ Justin Azzopardi u daqqa ta’ ras perfetta ta’ NOEL
BORG li biha G[arb qalbu rri]ultat. Sitt minuti tke//ielhom Matthew Grech wara li kien muri t-tieni karta safra. I]da tliet minuti wara anke Qala spi//aw b’wie[ed inqas meta tke//a s-sostitut Alan Cini wara fawl fuq Attard. Madankollu fil-31 minuta sSaints kisbu d-draw bi freekick sabi[ ta’ MANWEL BUTTIGIEG. Fil-[in barrani ma kien skurjat l-ebda gowl u Qala g[addew 5-4 bil-penalties.
FUTBOL F’G{AWDEX - KO TAT-II DIVI}JONI
Bidu tajjeb g[al Xag[ra Utd XAG{RA UTD..................... .2 MUNXAR F............................0
Fil-log[ba li tat bidu g[al dan l-ista;un, Xag[ra United, b’]ew; gowls fl-ewwel taqsima issuperaw lil Munxar Falcons. Wara tmien minuti Xag[ra fet[u l-iskor meta minn cross milllemin ta’ Aleandro Bezzina, SAM HARLAND xe[et firrokna tax-xibka. Xag[ra komplew jinsistu fejn fid-19 il-minuta Attard falla l-mira bi ftit b’xutt nofs g[oli. Fit-33 minuta
huma rduppjaw b’xutt fil-baxx ta’ DANIEL BARTOLO wara azzjoni personali. Xag[ra United FC: D. Galea, S. Sultana, J. Bartolo, E. Galea, J. Scerri, S. Harland (A. Tabone), J. Buhagiar, J. Xerri (M. Grima), A. Bezzina (A. Farrugia), D. Bartolo, L. Attard. Munxar Falcons FC: F.J. Cassar, P. Falzon, M. Grech, D. Borg, P. Parnis, M. Azzopardi (G. Hili), A. Sacco (K.P. Camilleri), R. Sammut, F.P.
Azzopardi, O. Atzori, J. Attard (M. Debrincat). Referee: George Portelli Qala jg[addu bil-penaties QALA S.................................. 2 G{ARB R.............................. 2 (Qala jg[addu 5-4 bil-penalties) Qala Saints kisbu passa;; difficli g[as-semi finali meta g[elbu lil G[arb Rangers wara lg[oti tal-penalties biex issa
huma jilag[bu kontra }ebbu; Rovers.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta‘ Awwissu, 2014
24
SPORT
FUTBOL
Van Gaal mhux sorpri] bit-telfa kontra MK Dons Il-manager ta’ Man Utd Louis Van Gaal qal li m’huwiex sorpri] bit-telfa ta’ 4-0 li sofra t-tim tieg[u tard it-Tlieta filg[axija kontra MK Dons fil-Capital One Cup. Minkejja li f’din il-log[ba ma lag[bux plejers titulari ]gur li wie[ed stenna li r-Red Devils jirb[u kontra tim ferm inferjuri g[alihom. S’issa Man Utd, dan lista;un, g[adhom bla reb[a. Wara li t-tim impressjona fil-preseason b’reb[iet kontra timijiet b[a ma huma Real Madrid, Roma, Inter u Liverpool, meta beda l-ista;un irri]ultati ma bdewx ji;u. Man Utd bdew l-avventura tag[hom filkampjonat b’telfa f’Old Trafford kontra Swansea u fi tmiem il;img[a ;ew draw barra minn darhom kontra Sunderland. “M’inix ma[sud b’din it-telfa g[ax naf x’jista’ ji;ri fil-futbol. Kellna disa’ plejers imwe;;g[in u lag[bna biss 48 sieg[a wara li konna impenjati fil-kampjonat. B’hekk, kelli nag[]el plejers li m’humiex regolari. Hu diffi/li g[all-partitarji biex jifmhu l-pjan tieg[i imma hemm b]onn li jag[mlu dan g[ax tim ma jinbe-
niex f’xahar,” qal Van Gaal wara l-partita. Intant, fl-istess jum li Man Utd sofrew din it-telfa umiljanti huma [abbru li akkwistaw lil Di Maria ta’ Real Madrid g[al somma rekord ta’ 59 miljun lira sterlina. F’ittra pubblika lill-partitarji ta’ Real, Di Maria ]vela li hu qatt ma ried i[alli lill-klabb Spanjol. “F’dawn l-a[[ar erba’ snin kelli l-unur li nilbes il-flokk ta’ Real. Sfortunatament, se jkolli n[alli dan il-klabb u rrid nag[milha /ara li jien qatt ma ridt nitlaq. Wara li irba[na /-Champions League u wara t-Tazza tad-Dinja kont qed nittama li jkolli [jiel ming[and iddiri;enti ta’ x’se ji;ri imma qatt ma smajt xejn ming[and [add. Mid-dhera l-futbol tieg[i ma jin]ilx tajjeb ma’ kul[add,” qal Di Maria. Muller ma jridx ikun captain L-attakkant :ermani]
Thomas Muller qal li ma jridx ikun captain ta’ pajji]u, i]da fl-istess [in jemmen li jista’ jkun wie[ed millpilasti tat-tim ming[ajr ma jilbes
ELEZZJONI PRESIDENZJALI TAL-FIFA
il-faxxa. Wara li l-:ermanja reb[et it-Tazza tad-Dinja filBra]il il-captain Philipp Lahm kien [abbar li se jirtira minn mattim nazzjonali. Sie[bu Muller, li jilg[ab fl-istess tim ta’ Lahm ma; Bayern Munich qal li hemm plejers o[ra u mhux hu li jixirqilhom li jkunu captain tal-:ermanja. “Schweinsteiger hu l-vi/i-captain u hemm anke Neuer, li nemmen li hu l-aqwa gowlkiper fiddinja. Nista’ nkun wie[ed millpilastri tat-tim imma biex ng[addi l-esperjenza li g[andi lil [addie[or m’g[andix g[alfejn nilbes bil-fors il-faxxa ta’ captain,” qal Muller. Van Gaal talab lill-partitarji ta’ Man Utd biex ikunu pa/enzju]i
Warnock lura ma’ Crystal Palace
Neil Warnock se jkun qed imexxi lil Crystal Palace g[attieni darba fil-karriera tieg[u hekk kif se jkun qed jie[u post Tony Pulis. Pulis [alla lill-klabb jum qabel ma beda l-Premiership Ingli] u Palace g[a]lu li ja[tru minfloku manager li kien di;a’ mag[hom fl-2007. Warnock kien
[alla lil Palace u ing[aqad ma’ QPR fl-2010. Warnock iffirma kuntratt ta’ sentejn ma’ Palace u nhar is-Sibt dawn jilag[bu kontra Newcastle. Eto’o jitne[[a minn captain L-attakkant Samuel Eto’o tne[[a minn captain tal-Cameroon u
minfloku se jkun Stephane M’Bia li se jkun captain. Din l-a[bar kienet mistennija wara li l-kow/ il-;did Volker Finke ma sejja[hx lil Eto’o biex jifforma parti mittim. Skont stqarrija millFederazzjoni tal-Futbol filCameroon, kien il-Ministeru g[all-Isport tal-Pajji] li idde/ieda li Eto’o ma jibqax captain.
TENNIS
Mistennija de/i]joni Jg[addu Federer u Williams tilfet kontra r runner up ta Victoria Azarenka tal Belarus L I]vizzeru Roger Federer u l ta’ Platini reb[et 6 7 7 3) 6 4 6 kontra Amerikana Serena Williams Wimbledon Eugenie Bouchard Ana Ivanovic is seed numru l :appuni]a Misaki Doi filwaqt g[addew fa/ilment g[at tieni -
Illum il-President tal-UEFA Michel Platini mistenni jidde/iedi dwar jekk jikkontestax jew le g[all-Presidenza talFIFA. Platini mistenni jiltaqa’ ma’ uffi/jali tal-54 pajji] Ewropew membru tal-UEFA u jiddiskuti mag[hom jekk jikkontestax lil Sepp Blatter. G[all-elezzjonijiet ta’ Mejju tal-2015, Platini mistenni jippre]enta lill-membri tal-UEFA pjan li [ejja u li lest jiddiskuti
mal-istess membri. Skont Platini, il-FIFA immexxija minn Blatter, li g[andu 79 sena, g[andha b]onn nifs ;did u ideat ;odda. Platini kien ]vela li mhux se jkun qed jag[ti l-ebda appo;; lil Blatter. Fid-29 ta’ Mejju 2015, meta g[andha ssir l-elezzjoni g[all-Presidenza talFIFA, b’kollox hemm 209 pajji] membru intitolati g[al vot flelezzjoni li g[andha ssir fi Zurich.
-
-
rawnd tal-US Open. Federer, rebbie[ ta’ dan it-tilu g[all[ames darbiet g[eleb lil Marinko Matosevic 6-3 6-4 7-6 (7-4) filwaqt li Williams kellha wirja dominanti fir-reb[a ta’ 63, 6-1 li kisbet fuq Taylor Townsend. I/-champion ta’ Wimbledon Petra Kvitova ;abet fix-xejn lillFran/i]a Kristina Mladenovic meta reb[itilha 6-1, 6-0 filwaqt li l-Bulgara Olga Govor-tsova
,
’ .
-
tmienja kienet tennista o[ra li kisbet reb[a fa/li hekk kif din eliminat lill-Amerikana Alison Riske bi skor ta’ 6-3, 6-0 f’sieg[a log[ob. L-Awstraljana Sam Stosur reb[et 6-1, 6-4 kontra Laura Davis. It-tennista numru erbg[a fiddinja David Ferrer reba[ 6-1, 6-2, 2-6, 6-2 kontra Damir Dzumhur. L-Amerikan John Isner reba[ 7-6 (7-5) 6-2 7-6 (7-2) kontra Marcos Giron.
- ( -
-
-
-1
li kontra kull mistenni, lAmerikana Cici Bellis, li g[ad g[andha 15-il sena reb[et 6-1 4-6 6-4 kontra Dominika Cibulkova. B’din ir-reb[a Bellis saret l-i]g[ar tennista sa mill-1996 li qatt reb[et log[ba f’dan l-Open tal-Istati Uniti. Fil-fa]i li jmiss Bellis tilg[ab kontra Zarbia Dyas u ta min jinnota li jekk tirba[ il-log[ba ma tistax tie[u lpremju ta’ 36 elf lira sterlina min[abba li g[adha amateur.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
25
SPORT WATERPOLO
Neptunes champions g[all-[ames darba konsekuttiva Stewart Said Neptunes Grimaldi.................9 Sliema Frank Salt...................5 (2-1),(2-0),(2-2),(3-2)
Meritatament Neptunes Grimaldi huma matematikament Champions tal-waterpolo lokali meta g[elbu lil eqreb rivali Sliema 9-5 biex kisbu t-23 kampjonat b’]ew; log[biet g[al tmiem il-kampjonat. B’din irreb[a Neptunes g[andhom vanta;; ta’ [dax-il punt fuq isSlimi]i. Dan il-kampjonat fisser ukoll rekord ;did fil-kampjonat lokali hekk kif Neptunes reb[u l-kampjonat g[all-[ames darba konsekuttiva. Minkejja li ma kinitx l-aqwa prestazzjoni tag[hom, Neptunes g[amlu bi]]ejed fil-partita biex jiksbu r-reb[a b’Sliema jkollhom diversi okka]jonijiet li setg[u [adu vanta;; minnhom i]da kienu erati/i quddiem illasta. Kienu Sliema li marru filvanta;; b’gowl ta’ Petkovic, i]da Neptunes dawru l-iskor b’gowls ta’ Lanzon u Biros. Neptunes kabbru l-vanta;; fittieni sessjoni meta skorjaw Steve Camilleri u Biros ]iedu liskor filwaqt li irnexxilhom ma jsofrux gowl. Jordan Camilleri g[amel liskor 5-1 i]da Sliema irnexxilhom jid[lu fil-partita b’gowls ta’ Soler u Basara. Is-Slimi]i
Kif jinsabu
Kampjonat Premier Championship Pool L R D T F K Pt
Neptunes Sliema San :iljan
12 10 12 6 12 6
Relegation Pool Sirens Valletta Exiles
13 13 14
2 0 170 112 32 3 3 113 111 21 0 6 149 125 18
6 2 5 147 148 20 3 1 8 133 152 10 1 4 9 117 169 7
L-Ewwel Divizjoni L R D T F K Pt
Marsascala Marsaxlokk Otters Ta’Xbiex
11 11 11 11
6 3 2 128 108 6 2 3 113 105 4 2 5 110 122 2 1 8 108 124
21 20 14 7
setg[u jkomplu jnaqqsu d-distakk i]da fallew diversi okka]jonijiet biex lejn tmiem issessjoni wara /ans mitluf minn Sliema, Niki Lanzon g[amel liskor 6-3. Minkejja li Basara naqqas ilmar;ni, Steve Camilleri re;a g[amel id-distakk ta’ ]ew; gowls. Petkovic re;a’ naqqas iddistakk i]da ]ew; gowls ta’ Steve Camilleri lejn it-tmiem issi;;illa r-reb[a ta’ 9-5. Neptunes: A. Borg Cole, N.
Lanzon (2), G. Mizzi, M. Stellini, T. Agius, M. Zammit, S. Camilleri (4), J. Camilleri (1), A. Zarb Cousin, P. Biros (2), B. Muscat Dougall, T. Molnar, C. Mercieca Sliema: R. Coleiro, J. Gabarretta, N. Lubrano, T. Sullivan, M. Meli, J. Soler (1), J. Borg, C. Cluett, J. Brownrigg, N. Bugelli, I. Basara (2), A. Petkovic (2), K. Schembri Referees: Raffaele Colombo, Massimiliano Ruscica
Wara li dan l-a[[ar reb[u n-Knockout, Neptunes ilbiera[ ;ew inkurunati champions tal-kampjonat tas-sajf
It-tieni reb[a Otters Nivea............................7 Ta’ Xbiex Amigos.................20 (4-6),(1-6),(2-4),(0-4) Xalata ta’ gowls iddominat din il-partita meta Ta’ Xbiex g[elbu lil Otters Nivea 20-7 biex kisbu t-tieni reb[a talista;un. Minkejja li r-reb[a ma kellha ebda effett fuq il-klassifika, kienet importanti g[al Ta’ Xbiex li jirritornaw g[ar-reb[ biex tal-inqas ikollhom tmiem tal-ista;un po]ittiv. G[al Otters
din kienet wirja fqira fejn batew [afna bin-nuqqas tal-barrani Andrei Edward filwaqt li fillasta lag[ab i]-]ag[]ug[ Rumen Kalicanin li hu nieqes millesperjenza. Ta’ Xbiex iddominaw issessjonijiet b’sitt gowls flewwel ]ew; sessjonijiet g[al vanta;; komdu ta’ seba’ gowls. Wara l-mistrie[ minkejja li naqqsu ftit ir-ritmu, Ta’ Xbiex komplew jiddominaw b’Maksimovic, Otis Zammit u Markoch
jiskorjaw tlettax-il gowl bejniethom. Otters: A. Kalicanin, G. Attard
(1), G. Zammit (1), A. Azzopardi, R. Bonnici, A. Borg, J.Paris (1), S. Dimech, J. Micallef, A. Cachia, C. Martin (1), I. Vuksanovic (2), K. Grima Scott (1) Ta’ Xbiex: L. Borg, M. Maksimovic (4), M. Camilleri, S. Aquilina, M. Agius, J. Cauchi, S. Gravina (2), K. Debattista (3), E. Gravina, L. Pace, R. Attard (2), O. Zammit (4), P. Markoch (5) Referees: Silvia Salino, Massimiliano Ruscica
UEFA FUTSAL CUP
PLAY OFFS TA?-CHAMPIONS LEAGUE – II LEG
Balzan jibdew b’telfa
Arsenal jg[addu u Napoli eliminati
Ilbiera[ Balzan Futsal bdew limpenji tag[hom fi Grupp F tarrawnd preliminari tal-UEFA Cup b’telfa ta’ 7-2 kontra MNK Alumnus Zagreb tal-Kroazja. L-avversarji tal-Maltin marru fil-vnata;; wara biss minuta b’gowl ta’ Dulvat u Balzan wettqu reazzjoni immedjata meta ;abu d-draw b’gowl ta’ Raducu. Minn hawn ‘il quddiem Balzan ma g[arfux i]ommu mar-ritmu tal-avversarji li skurjaw erba’ gowls o[ra permezz ta’ Ledinscak, Ziberi, Grbesa (doppjetta) u Capar (doppjetta). It-tieni gowl ta’ Balzan skurjawh Safar. Illum, fit-8pm Balzan jilag[bu kontra Copenhagen Futsal tadDanimarka bit-tama li jsiru lewwel tim Malti li jkun ikkwalifika mir-round preliminari wara tmien tentattivi. Kif bdew: 1.Farrugia, 5.Dobre, 10.Dan, 19.Raducu, 22.Safar.
Arsenal se jkunu qed jilag[bu g[as-17-il sena konsekuttiva fi/-Champions League wara li eliminaw lil Besiktas meta g[elbuhom bi skor ta’ 1-0 fittieni leg fl-Emirates Stadium. L-ewwel leg kienet intemmet fi draw ta’ 0-0 u b’hekk kollox kien g[adu inde/i]. L-eroj ta’ Arsenal ma kien [add [lief lakkwist il-;did Alexis Sanchez li skurja e]att qabel tmiem lewwel taqsima. Minkejja li lGunners lag[bu l-a[[ar kwarta b’10 plejers wara li tke//a Debuchy, dawn iddefendew tajjeb il-vanta;; minimu li kellhom sal-a[[ar. Napoli tilfu 3-1 kontra Athletic Bilbao biex g[addew b’aggregate ta’ 4-2. InNaplitani kienu marru filvnata;; b’gowl ta’ Hamsik fl47 minuta imma minkejja dan ma g[arfux jibnu fuq dan ilvanta;;. Fil-61 minuta Aduriz ;ab id-draw g[all-Ispanjoli u l-
istess plejer skurja gowl ie[or tmien minuti wara biex g[amel l-iskor 2-1. Bir-reazzjoni ta’ Napoli ma tasal qatt Gomez issi;illa l-log[ba b’gowl kwarta mit-tmiem. Issa Napoli jdawwru l-attenzjoni fuq ilkampjonat Taljan li jibda fi tmiem il-;img[a. Bayer Leverkusen g[addew b’aggregate ta’ 7-2 kontra Copenhagen wara li fit-tieni leg reb[u 4-0. Wara biss ]ew; minuti dawn marru minn fuq b’gowl ta’ Min-Son u [ames minuti wara Calhanoglu g[amilhom tnejn. Kiessling skurja minn penalty fil-31 minuta u l-istess plejer g[amilhom erbg[a fil-65 minuta. Tim ie[or li g[adda b’aggregate ta’ 4-3 kien dak ta’ Malmo li g[eleb 30 fit-tieni leg lil Salzburg. Leroj tag[hom kein Rosenberg li skurja tnejn mit-tliet gowls. Ilgowl l-ie[or skurjah Erikkson. Ludogorets Razgrad sfurzaw
il-[in barrani meta reb[u t-tieni leg 1-0 kontra Steaua Bucurest u l-log[ba kellha tkun de/i]a bil-penalties, fejn kienu Ludogorets li g[addew bi skor ta’ 6-5. Dawn it-tiemijiet se jing[aqdu flimkien ma’ Zenit, APOEL Nicosia, BATE Borisov, Maribor u Porto li ibbukkjaw posthom fil-fa]i tal-gruppi tard it-Tlieta filg[axija. Ri]ultati u Programm
Champions League
Play-offs II Leg Arsenal v Besiktas 1-0 A. Bilbao v Napoli 3-1 B. Leverkusen v Copenhagen 4-0 Malmo v Salzburg 3-0 Ludogorets R. v S. Bucharest 1-0 (Ludogorets jg[addu bil-penalties) Capital One Cup Aston Villa v L. Orient Birmingham v Sunderland Bradford v Leeds Utd B. Albion v QPR Stoke v Portsmouth
0-1 0-3 2-1 1-0 3-0
Europa League Play-offs II Leg Illum
Lok. Moscow v A. Limassol Krasnodar v R. Sociedad Neftchi v P. Beograd M. Kharkiv v R. Chorzow O. Nicosia v D. Moscow PAOK v Zimbru A. Giurgiu v Lyon Sheriff v Rijeka Rostov v Trabzonspor H. Split v Dnipro S. Soligorsk v PSV Twente v Qarabag M. Tel Aviv v A. Tripolis Midtjylland v Panathinaikos Feyenoord v Zorya Debrecen v Young Boys Zurich v Trnava R. Wien v HJK S. Etienne v Karabukspor S. Prague v Zwolle Torino v RNK Split B. Mon’bach v Sarajevo Hull v Lokeren Inter v Stjarnan Nacional v D. Minsk Tottenham H v AEL Limassol Villarreal v Astana C. Brugge v Grasshoppers D. Zagreb v P. Ploiesti L. Warsaw v Aktobe Rio Ave v Elfsborg
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta‘ Awwissu, 2014
26
SPORT
KAMPJONAT BOV PREMIER
Mosta jiksbu t-tielet reb[a konsekuttiva MOSTA...................................2 }EBBU:.................................0 Mosta: O. Borg, T. Farrugia,
M. Micallef, D. Falzon, K. Magro, D. Bueno (S.Jovanovic 90’), B. Kaljevic (R. Ekani 88’), N. Milovanovic, A. Borg, R. Grech, J. Brincat (K. Zammit 46’) }ebbu;: Jeffrey Farrugia, Lee Galea, Javier Serrano Diaz, Y. Camilleri, R. Mandic, C. Gauci (M. Ciantar 80’), M. Muchardi, C. Monti, M. Rodrigues Britto, T. Paris, M. Bartolo Skurjaw: Bojan Kaljevic 56’ pen., 73’ (M) Ammoniti: B. Kaljevic (M), J. Serrano Diaz, M. O. Rodriguez Britto (Z) Referee: Sandro Spiteri In-nazzjon plejer tal-partita Bojan Kaljevic (M) }ew; gowls ta’ Bojan Kaljevic taw reb[a ta’ 2-0 lil Mosta fuq }ebbu; Rangers. Din kienet it-tielet reb[a konsekuttiva g[al Mosta biex b’hekk g[andhom punti massimi. Lewwel azzjoni denja ta’ nota waslet fil-25 minuta meta xutt
ta’ Matthew Bartolo kien ikklirjat minn fuq il-linja minn Adrian Borg. Fl-40 minuta kien hemm xutt minn qag[da tajba ta’ Maurico Britto li ;ie salvat f’]ew; tentattivi minn Omar Borg. ]ew; minuti biss wara Borg re;a’ kien impenjat b’xutt minn barra l-kaxxa ta’ Monti. Fit-43 minuta Mariano Bueno ra xutt tieg[u jkun salvat parzjalment minn Farrugia bid-difi]a tikklerja u minuta wara minn azzjoni personali xutt ta’ Muchardi g[adda ftit barra. Fis-56 minuta Mosta ing[ataw penalty meta Clifford Gauci waqqa’ lil Mano Micallef filkaxxa u mill-11 –il metru nkariga ru[u BOJAN KALJEVIC li ma ]baljax g[al skor ta’ 1-0. Mosta reb[u penalty ie[or fid59 minuta fejn re;a’ kien Clifford Gauci li waqqa’ lil Mano Micallef fil-kaxxa i]da din id-darba Kaljevic ra t-tentattiv fra;li u fil-baxx tieg[u ja[bat mal-wieqfa. Fit-73 minuta Mosta irduppjaw l-iskor meta minn corner mog[ti minn Mano Micallef
Kaljevic jag[mel l-iskor 2-0 favur Mosta b’daqqa ta’ ras (Ritratt>JohnPaul Bonanno)
g[ola tajjeb BOJAN KALJEVIC li permezz ta’ daqqa ta’ ras tajba tefa’ fix-xibka. Sit minuti mit-tmiem }ebbu; Rangers reb[u penalty meta
Kurt Zammit waqqa’ lillBra]iljan Britto imma dawn ma g[arfux inaqqsu l-iskor meta Britto ra l-penalty tieg[u jkun salvat minn Omar Borg.
Ta’ min jinnota li Borg s’issa salva ]ew; penalties fi tliet log[biet wara li kien salva penalty fl-ewwel log[ba kontra Valletta.
Draw ie[or g[al Tarxien u l-ewwel punt g[al Pietà TARXIEN R...........................0 PIETÀ H.................................0
S. Cini, K. Farrugia, M. Caruana, O. Bugeja, A. Rodrigues Silva, C. Barbosa Viana, T. Caruana, W. Lima Silva, A. Cini, A. Lopes Pereira, J. Santos Silva Sost- F. Aboulezz flok C. Barbosa Viana 65’, M. Tabone flok K. Farrugia 67’, R. Sammut flok A. Rodrigues Silva 88’ Pietà: D. Cassar, C. Attard, C. Grech, L. Fortunato dos Santos, J. Pisani, R. Rodrigues da Silva, Q. Refalo, K. Cesare, L. Micallef, F. Claudio Daniel, G. Da Silva Sost- T. Agius flok Q. Refalo 46’, O. Anonam flok L. Micallef 57’, C. Cassar flok K. Cesare 78’ Ammoniti: W. Lima Silva 57’, M. Tabone 82’, R. Sammut 94’ (T), L. Fortunato dos Santos 63’ (P) Referee: Chris Lautier In-nazzjon Plejer tal-Log[ba – A. Rodrigues Silva (T) Tarxien u Pietà [adu punt kull wie[ed meta f’partita bilan/jata spi//aw fi dro ta’ 0-0. ItTarxini]i kienu ftit a[jar millavversarji i]da Pieta bdew jag[lqu tajjeb u Tarxien bdew
IIt-tim neo-promoss ta’ Pietà [a l-ewwel punt tieg[u fil-Premier bi draw kontra Tarxien
isibuha ftit diffi/li biex jippenetraw i]da f’okka]jonijiet meta kellhom /ans isibu x-xibka fallew milli jag[mlu dan. Tarxien kellhom bidu sodisfa/enti fil-kampjonat meta kisbu ]ew; draws kontra Sliema Wanderers u Valletta u riedu reb[a kontra tim promoss biex jkomplu l-progress tag[hom filkampjonat. Minn na[a l-o[ra Pietà wara telfiet kontra timijiet aktar kwotati minnhom, kellhom
opportunità li jaqsmu l-log[ob mal-avversarji bil-g[an li jie[du xi [a;a mill-partita. B’hekk b’dan id-dro Tarxien jinsabu bi 3 punti filwaqt li Pietà jinsabu b’punt wie[ed. Il-kow/ ta’ Pietà Noel Coleiro wettaq bidla wa[da mit-telfa kontra Mosta b’Quilin Refalo ji;i preferut minn Terence Agius. Min-na[a l-o[ra Clive Mizzi g[amel tliet bidliet mid-
dro kontra Valletta bl-akkwist il-;did Sean Cini jibda fil-lasti flok Jonathan Debono filwaqt li Ryan Sammut u Matthew Tabone bdew flok Kane Farrugia u Alex Cini. Nieqes g[al darba o[ra kien hemm Rafael Xavier li kien qed jiskonta t-tieni log[ba sospensjoni kif ukoll Malcolm Licari. L-ewwel opportunita lejn illasti waslet fis-6 minuta fuq in-
na[a ta’ Pietà meta Jorge Santos prova i]da David Cassar salva tajjeb. It-tim ta’ Coleiro wie;eb b’xutt ta’ Claudio Frances li g[adda ftit barra. }ew; minuti minn tmiem l-ewwel taqsima, minn free-kick ta’ Jorge Santos Silva, id-daqqa ta’ ras ta’ Wesley Lima Silva g[adda ftit barra. Tarxien [ar;u fuq l-offensiva fit-tieni taqsima u fit-48 minuta minn korner ta’ Alvaro Rodrigues Silva, Lopes Pereira prova bir-ras i]da Cassar kien pront u dawwar f’korner. Tliet minuti wara Rodrigues Silva g[adda fuq il-lemin, qabe] lil Pisani i]da l-konklu]joni g[addiet barra. Pietà wie;bu fis-56 minuta b’xutt fil-baxx ta’ Luke Micallef li i]da Cini salva fa/ilment. Illog[ob ]vol;a f’nofs il-grawnd u kellna nistennew sat-72 minuta b’xutt insidju] ta’ Kyle Cesare li g[adda ftit barra. Erba’ minuti wara xutt minn barra lkaxxa ta’ Terence Agius g[adda ftit g[oli. Tarxien pruvaw isibu l-gowl tar-reb[a b’aktar attakki b’Pieta jkunu kostretti jiddefendu i]da ma rnexxilhomx isibu l-gowl rebbie[ biex kellhom jikkuntentaw bi dro.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
27
SPORT KAMPJONAT BOV PREMIER
Jorginho, Tarabai u s[abhom i;ibu fix-xejn lis-Slimi]i Kif Jinsabu
George Cassar
Mosta Birkirkara Hibernians Balzan Valletta Tarxien R. Qormi Sliema W. Naxxar L. Floriana Pietà H. }ebbu; R.
HIBERNIANS .......................3 SLIEMA W.............................1 Hibs: H. Bonello, M. Dias (T.
Tabone Desira 91’), C. Failla, K. Tanti, R. Gomes, B. Kristensen, J. Bezzina , J. Lima, A. Cohen, Tarabai (J. Mbong 90’), Jorginho (J. Degabriele 84’) Sliema: G. Zammit, C. Gatt Baldacchino, S. Biancardi, A. Scozzese, B. Muscat, T. Cilia (P. Xuereb 75’), J. Mintoff (L. Martinelli 82’), M. Potezica, P. Barbetti, A. Pisanu, M. Mifsud (A. Xuereb 66’) Tke//a: B. Muscat (S) 56’ Ammoniti: M. Dias, Jorginho (H); B. Muscat (S) Skurjaw: M. Potezica 27’ (S), Tarabai 38’ (H), Jorginho 46’ (H), J. Degabriele 87’ (H) Referee: Fyodor Zammit In-nazzjon Plejer tal-Log[ba – Jorginho (H) Hibernians g[amluhom tliet reb[iet minn tliet log[biet meta f’partita li ddominaw g[al [afna [in ;abu fix-xejn lil Sliema Wanderers li kuntrarju g[allPawlisti g[adhom bla reb[a. G[al Hibernians, Jackson Lima [a post is-sospi] Rodolfo Soares li tke//a fl-a[[ar partita
Trevor Cilia ta’ Sliema b’tentattiv fuq il-lasta ta’ Hibernians
kontra Qormi. Barra minn hekk, wara l-500 log[ba ta’ Mario Muscat, il-futur tal-lasti ta’ Hibernians issa donnu li hu kollu f’idejn Henry Bonello li jittama li jkompli fuq il-passi ta’ missieru John li ddefenda l-lasti tat-tim ta’ Ra[al ;did g[al kwa]i 18-il sena. L-attakk Pawlist kompla jikkonferma ssa[[a tieg[u bil-koppja velo/i Tarabai u Jorginho ikkombinaw
ferm tajjeb flimkien meg[juna minn Andrew Cohen. Sliema mmissjaw lillimwe;;g[in Mark Scerri u wisq iktar lill-captain Alex Muscat li l-pre]enza tieg[u fil-grawnd tkun dejjem wa[da sinifikanti. Madankollu dan ma jnaqqas xejn mid-di]appunt tas-Slimi]i li wara l-akkwisti ta’ Andrea Pisanu u Michael Mifsud fost lo[rajn kien mistenni [afna iktar
minnhom bil-captain Malti qed ikun ine]istenti fl-attakk. Kienu Sliema li marru filvanta;; fis-27 minuta meta MARKO POTEZICA da[al birras g[all-freekick mix-xellug ta’ Pisanu u g[eleb lil Bonello. G[axar minuti wara, Hibernians re;g[u ;abu l-iskor indaqs meta d-difi]a Slimi]a ma kkontrollatx tajjeb kross mixxellug, approfitta TARABAI li
L R D T F K Pt 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
3 0 0 4 0 3 0 0 7 1 3 0 0 8 2 2 1 0 7 4 1 1 1 2 1 0 3 0 1 1 1 0 2 3 4 0 2 1 3 5 0 1 2 1 3 0 1 2 1 6 0 1 2 1 3 0 0 3 2 10
9 9 9 7 4 2 3 2 1 1 1
0
kien pront g[eleb lil Zammit. Malli bdiet it-tieni taqsima, Hibernians [adu biss 40 sekonda biex marru minn fuq meta Cohen g[adda lil JORGINHO li skorja fuq il-lemin ta’ Zammit. L-affarijiet komplew jikkumplikaw ru[hom g[al Sliema meta fis-56 minuta Beppe Muscat tke//a hekk kif sofra t-tieni karta safra g[all-fawl fnofs ilgrawnd li seta’ fa/ilment evitah. Hibernians baqg[u jiddominaw il-konfront sakemm fis-87 minuta Tarabai spi//a wi// imb’wi// mal-gowlkiper Zammit, bil-ballun jispi//a g[and is-sostitut ta’ 17-il sena JURGEN DEGABRIELE li skorja f’xibka vojta g[al skor finali 3-1. Dan il-gowl da[[al lill-partitarji ta’ Hibernians f’festa ikbar hekk kif issa jinsabu l-ewwel post ma’ Birkirkara u Mosta filwaqt li wara l-waqfa hemm tistenniehom l-isfida ta’ Valletta.
Ryan Darmanin l-eroj ta’ Balzan QORMI...................................1 BALZAN.................................2 Qormi: M. Farrugia (J. Cilia
19’), J. Bondin, M. Mazzetti, R. Sammut, D. Pisani, S. Agius (E. Vella 77’), Z. Levnaic. Anderson (A. Bruce 68’), J. Chetcuti, F. Temile, A. Effiong Balzan: S. Sultana, J. Grioli, S. Bezzina, O. Guobadia (F. Odebe 45’), E. Serrano, E. Zarate, L. Sciberras, L. Micallef, O. Guerrero (M. Borg 80’), J. Mifsud Triganza (R. Darmanin 89’), G. Piccioni Skurjaw: O. Guerrero 65’ (B) o.g. E. Serrano 69’ (Q), R. Darmanin 91’ (B) Ammoniti: L. Sciberras, J. Grioli, J. Mifsud Triganza (B), F. Temile, R. Sammut (Q) Referee: Adrian Azzopardi In-nazzjon Plejer tal-Log[ba – O. Guerrero (B)
Ryan Darmanin ta’ Balzan dam biss ]ew; minuti filgrawnd i]da kien bi]]ejjed g[alih biex isir l-eroj tal-;urnata meta skorja l-gowl tar-reb[a fil91 minuta u ta reb[a prezzju]a
ta’ 2-1 lil Balzan kontra Qormi. Mill-a[[ar partia, il-kow/ Qormi Josef Mansueto re;a’ nkluda lil Steve Agius u Anderson fil-formazzjoni inizjali filwaqt li l-unika bidla li wettaq l-kow/ Balzani Oliver Spiteri kienet fil-gowlkiper Christian Cassar li kien sospi]. Postu [adu Steve Sultana, li b[al Edison Zarate, Luke Sciberras u anki l-kow/ Oliver Spiteri, kien qed jaffa//ja lill-ex-tim tieg[u. Il-bidla fil-gowlkiper, Qormi kellhom jag[mluha wkoll kmieni fil-partita hekk kif wara 20 minuta, we;;a’ Matthew Farrugia u floku ddebutta filPremier Jurgen Cilia, li minkejja n-nuqqas ta’ esperjenza, qata’ figura tajba. L-ewwel taqsima kienet wa[da bilan/jata i]da fi]-]ew; na[at spikkat it-traskura;ni filkonklu]jonijiet. Balzan kienu l-iktar vi/in meta Guerrero laqat il-lasta minn freekick ;ol-kaxxa. Fit-tieni taqsima l-partita [adet il-[ajja u waslu l-gowls ukoll. Balzan fet[u l-iskor
Qormi ;ew im/a[[da minn punt meta Balzan reb[ulhom fl-a[[ar minuta
[ames minuti fuq is-sieg[a log[ob meta Piccioni ta ballun lil OSCAR GUERRERO li da[al fil-kaxxa bil-;irja, anti/ipa difensur Qormi u g[adda l-ballun minn ta[t Cilia. Ir-reazzjoni ta’ Qormi millewwel issarrfet f’gowl hekk kif Frank Temile ippersista b’az-
zjoni personali max-xellug u x[in ;ie biex jag[ti g[an-nofs, il-ballun ;ie inter/ettat minn Elkin Serrano li tefa’ fix-xibka tieg[u g[all-gowl tad-dro. Il-partita baqg[et ibbilan/jata i]da lejn l-a[[ar Balzan donnhom kienu iktar bil-g[atx g[all-gowl. Kwa]i mad-90 min-
uta, Oliver Spiteri da[[al lil RYAN DARMANIN li g[amilha ta’ super-sub g[ax wara biss minuta fil-grawnd , l-ewwel ballun li r/ieva, ikkontrollah tajjeb u tefg[u fir-rokna tax-xibka b’xutt pre/i] g[all-gowl rebbie[ li ta lil Balzan it-tieni reb[a minn tliet log[biet.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Awwissu, 2014
28
LOKALI
21 suldat mill-Forzi Armati ta’ Malta (FAM) ing[ataw il-Medalja Kommemorattiva g[al {idmiet ta’ Pa/i wara li [adu sehem f’missjoni tal-Unjoni Ewropea kontra l-piraterija fl-ib[ra territorjali tas-Somalja. Il-missjoni saret bejn il-11 ta’ Mejju u s-27 ta’ Awwissu 2014. Is-suldati rritornaw Malta proprju lbiera[ u l-premjazzjoni saret abbord il-bastiment navali Olandiz De Zeven Provincien fix-Xatt ta’ Pinto, il-Belt. (Ritratt> AFM)
It-tifla li xehdet falz fuq missierha tixtieq li ter;a’ tmur mieg[u Leanne Camilleri ta’ 20 sena li ammettiet fil-Qorti li gidbet fuq missierha qalet li kieku mhux g[all-“partner” ta’ missierha, kieku tixtieq li tmur lura mieg[u. Dan ;ie ]velat quddiem ilMa;istrat Doreen Clarke meta kompla jinstema’ l-ka] ta’ Leanne Camilleri, it-tfajla akku]ata li gidbet fuq missierha Emmanuel, meta qalet li dan kien abbu]a minnha sesswalment.
Dan [are; mix-xhieda tal“probation officer” appuntata fuq dan il-ka] mill-istess Qorti, Antonia Spaniol. Din
ippre]entat rapport fejn qalet li Leanne kellha trobbija diffi/li [afna, u dan g[ax meta kellha biss seba’ snin il-;enituri tag[ha sseparaw. Konsegwenza ta’ dan missierha kwa]i qatt ma kien ikun pre]enti filwaqt li kellha rabja kbira fil-konfront ta’ ommha. {are; mix-xhieda li Leanne
llum hija “carer” u g[andha ]ew; impjiegi “part-time” u g[andha wkoll relazzjoni stabbli. Mir-rapport [are; ukoll li tinsab f’kuntatt ma “social worker” u psikologu u li qed turi x-xewqa li tmur lura ma’ missierha, i]da qieg[da tib]a’ li jistg?u jin[olqu xi problemi mal-“partner” ta’ missierha. Il-“probation officer” xehdet ukoll li meta tkellmet ma’ Emmanuel Camilleri, dan qal li [afer lil bintu, i]da qal
ukoll li jifhem ukoll li bintu trid terfa’ r-responsabbiltà t’g[emilha. Il-“probation officer” irrakomandat li Leanne Camilleri ting[ata sentenza ta’ tliet snin “probation” u tag[mel servizz kommunitarju ta’ 100 sieg[a, filwaqt li tibqa’ ting[ata g[ajnuna psikolo;ika sakemm jintemmu l-perjodu ta’ tliet snin “probation”. Is-sentenza mistennija g[al-15 ta’ Settembru li ;ej. G[al
Leanne Camilleri qed tidher lAvukat Maxeline Pace filwaqt li l-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispettur Sandro Micallef.
media•link COMMUNICATIONS