Nru 13,836
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Il-monti tar-Rabat
Il-bejjieg[a f’rabja Is-Sindku Laburista tar-Rabat mhux qed jara l-kwistjoni ta/-/aqliq tal-monti tar-Rabat lejn Triq it-Ti;rija mill-istess lenti tal-bejjieg[a tal-monti li lbiera[ esprimew l-g[adab u r-rabja tag[hom li mill-biera[ bdew jarmaw f’post ‘il barra mi/-/entru tar-Rabat. Min-na[a l-o[ra, is-Sindku qieg[ed isostni li l-bejjieg[a mhumiex irrabjati u jrid ener;ija po]ittiva. Ara pa;na 28 Ir-Russja
Putin jirrea;ixxi g[all-ultimatum tal-UE L-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta jsegwi regolamenti u mi]uri ta’ kontroll u ta’ sigurtà, kif jidher minn dan ir-ritratt. I]da l-gazzetta qed tag[mel g[add ta’ mistoqsijiet dwar ka] li fih Keith Schembri, i/-Chief of Staff tal-Prim Ministru, da[al bil-karozza tieg[u fuq il-mitjar tal-ajruport, misjuqa mix-xufier tieg[u, biex ;abar Libjan
I/-Chief of Staff tal-PM ji;bor passi;;ier Libjan minn [dejn l-ajruplan Il-Libjan da[al fil-karozza ta/-Chief of Staff misjuqa mix-xufier tieg[u u [are; mill-grada tal-VIP tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta In-Nazzjon jinsab infurmat li ftit tal-jiem ilu, Keith Schembri, i/-Chief of Staff talPrim Ministru Joseph Muscat, ;abar persuna minn fuq
l-apron tal-mitjar tal-Malta International Airport (MIA) b’karozza misjuqa mix-xufier tieg[u. Il-kumpanija MIA, li tmexxi
l-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta ma we;bitx mistoqsijiet li bag[tilha In-Nazzjon fuq dan il-ka] li se[[ fil-jiem li g[addew fl-ajruport, u li
potenzjalment jista’ jfisser li nkisru r-regoli tas-sigurtà talAjruport Internazzjonali ta’ Malta. ikompli f’pa;na 3
Il-President Russu, Vladimir Putin, irid diskussjoni dwar ‘Stat tal-Ukrajna tal-Lvant’ u wara li l-UE tat ultimatum ta’ ;img[a biex Moska ‘tibdel l-a;ir tag[ha’. Dan fost l-akku]i li l-qawwiet Russi infiltraw it-territorji Ukreni. Ara pa;na 12 AC Milan
Jibdew bil-kbir
AC Milan ta[t it-tmexxija l-;dida ta’ Pippo Inzaghi fet[u l-impenji fis-Serie A b’reb[a mpressjonanti 3-1 kontra Lazio. Ara pa;na 26
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
LOKALI
2
Sentenza sospi]a g[al Pollakk li tefa’ mara Russa l-ba[ar
31
Qabbduh jag[mel /ajta li jitfa’ l-ba[ar tfajla jew mara li tkun miexja Wiktor Edmund Depta, Pollakk ta’ 31 sena, ;ie kkundannat tliet xhur [abs sospi]i g[al sena wara li tefa’ mara Russa l-ba[ar. Il-Pollakk, li ja[dem b[ala computer software developer u residenti San :iljan, kien ma s[abu f’San :iljan stess meta qabduh jag[mel /ajta li jitfa’ lba[ar tfajla jew mara li tkun miexja. Kien g[all-[abta tal-9.45pm ta’ nhar is-Sibt, meta minn [dejhom g[addiet mara u hekk kif raha, il-Pollakk xe[[itha lba[ar. Din fuqha kellha iphone 5 li wara ma baqax ja[dem. Wiktor Edmund Depta kien
mixli li g[amel [sara fi proprjetà ta’ [addie[or u li kka;una bi]a’ lill-mara. Huwa ma riedx avukat jiddefendih u kif beda l-ka] quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella, dan staqsih jekk jaf fuq xiex qed ikun akku]at. Hekk kif huwa qara l-akku]a qal li din l-akku]a kienet wisq iebsa u ma riedx jammetti g[allakku]i, anke jekk ammetta li kienet /ajta goffa. Huwa qal li se j[allas l-iphone u li ma ried iwe;;a’ lil [add, u li ddispja/ih ta’ dak li g[amel. Ftit tal-[in wara il-Pollakk ta’ 31 sena ammetta l-akku]a kontrih. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Trevor Micallef.
Ekonomija libera, miftu[a, diversifikata u kompetittiva li g[elbet il-maltemp L-ekonomija Maltija flIndipendenza kienet wa[da li kienet tiddependi g[alkollox fuq l-impjiegi mal-gvern u mas-servizzi Ingli]i. Mill-ewwel bdiet id-diversifikazzjoni tag[ha bil-bidu ta’ fabbriki in/entivati jift[u f’Malta b’g[ajnuniet talGvern u l-bini ta’ oqsma industrijali ;odda, investiment fl-infrastruttura, u tturi]mu li beda mix-xejn b’g[ajnuniet g[all-bini ta’ lukandi ;odda. B’hekk, wara l-Indipendenza, l-ekonomija
Maltija ;abet kwa]i fix-xejn l-emigrazzjoni u g[elbet it-tnaqqis qawwi ta’ [addiema minn mas-servizzi Ingli]i. Wara g[add ta’ snin li matulhom fl-ekonomija Maltija da[lu [afna monopolji u kontrolli mill-Gvern u Malta sofriet bil-qawwi r-ri/essjoni tas-snin tmenin, beda programm ta’ liberalizzazzjoni, ftu[ pass pass tal-ekonomija, investiment fl-infrastruttura, privatizzazzjoni, in/entivi g[al investiment privat u
diversifikazzjoni f’industriji u servizzi ;odda. L-ekonomija Maltija nbniet mill-;did fuq l-inizjattiva privata tal-investitur Malti u barrani u l-b]ulija tal[addiema Maltin li ;ew mg[ejjunin jit[arr;u g[al impjiegi ;odda. B’hekk, Malta g[amlet ilkisba importanti li kwa]i ma [asset xejn ir-ri/essjonijiet internazzjonali tal-1991, tal2001, u l-akbar ri/essjoni dinjija fi 80 sena, dik mill2008 sal-2013.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru 2014
3
LOKALI
Sensiela ta’ ]balji minn Gvern inkompetenti Talba g[al inkjesta pubblika dwar kif l-awtoritajiet Maltin [arbilhom it-tieni vapur maqbud b’ordni tal-Qrati Maltin f’inqas minn tliet xhur Il-Partit Nazzjonalista fisser l-a[bar li ;iet ]velata missit newsbook.com u lbiera[ mill-gazzetta The Sunday Times, ji;ifieri li l-awtoritajiet Maltin [arbilhom it-tieni vapur maqbud b’ordni talQrati Maltin f’inqas minn tliet xhur, b[ala prova o[ra tal-inkompetenza tal-Gvern. Il-Kelliema talOppo]izzjoni Jason Azzopardi u Toni Bezzina qalu fi stqarrija li, sfortunatament, din l-a[bar mhix i]olata. Huma fissru kif f’Mejju li g[adda, tanker kbir li kien maqbud b’ordni tal-Qrati Maltin [arab minn Malta. Fakkru wkoll li min[abba l-kritika li kienet qamet, ilPrim Ministru kien ordna inkjesta mhux pubblika u rri]ultat tal-inkjesta ordnata minn min kien wieg[ed liktar Gvern accountable, skont dak li [are; fil-media, kien li [add mill-awtoritajiet Maltin ma kien responsabbli, u kul[add kien bla [tija. Il-Partit Nazzjonalista jinkwieta bis-s[i[ meta jara
kif is-sistema ;udizzjarja ta’ pajji]na spi//at irredikolata minn Gvern inkompetenti. Il-[asra hi, sostnew ilKelliema tal-Oppo]izzjoni, li l-konsegwenzi tbatihom lekonomija Maltija g[ax ka]ijiet b[al dawn inaqqsu lfidu/ja ta’ min irid jinvesti f’Malta peress li jonqsilhom is-ser[an tal-mo[[ dwar jekk jistg[ux jafdaw is-sistema ;udizzjarja Maltija. Id-Deputati Nazzjonalisti Jason Azzopardi u Toni Bezzina qalu li dan hu rri]ultat tad-de/i]joni li [a lGvern li jwarrab lil min kien kompetenti f’diversi awtoritajiet, fosthom fil-Forzi Armati ta’ Malta u Transport Malta, biex minflokom po;;a persuni o[rajn. Il-Partit Nazzjonalista talab biex issir inkjesta pubblika skont il-Li;i tal-Inkjesti, fejn ix-xhieda kollha trid, skont il-li;i, tittie[ed bil;urament, tkun pubblika u lkonklu]joni wkoll tkun ippublikata biex kull Malti u Maltija jkunu jafu l-verità kollha.
X’kontrolli saru fuq il-Libjan li [are; mill-ajruport ma/-Chief of Staff tal-Prim Ministru^ minn pa;na 1
Jirri]ulta li l-ka] se[[ nhar il{amis 21 t’Awwissu meta Keith Schembri, li hu mag[ruf bhala Keith tal-Kasco, tfa//a fl-ajruport u mar g[al persuna Libjana fuq l-apron tal-Ajruport, b’karozza li kienet misjuqa mixxufier tieg[u. B’dan l-a;ir, x’aktarx li nkissru r-regoli tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta, min[abba li sar sewqan ta’ karozza fuq l-apron ming[ajr assigurazzjoni apposta. Apparti minn dan, sorsi infurmati qalu lil In-Nazzjon ukoll li l-Libjan li mar ji;bor i/-Chief of Staff tal-Prim Ministru Muscat, rikeb fil-karozza ta’ Keith Schembri, u [are; mill-grada talVIP tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta ming[ajr ma saru lebda kontrolli fuqu. Il-ka] se[[ filg[axija, meta f’Park 9 tal-Ajruport wasal ajruplan tal-Medavia fuq titjira privata, li fuqu kien hemm dan irra;el Libjan. Jirri]ulta, skont linformazzjoni li g[andna, li kif isir b’mod normali, l-uffi/jali talAjruport flimkien ma’ pulizija paj]an, kienu sejrin bil-karozza biex ikunu jistg[u jassistu flin]ul tal-passi;;ieri minn fuq lajruplan. Kien f’dak il-[in li fl-Ajruport wasal i/-Chief of Staff ta’ Muscat f’karozza li kienet misjuqa mix-xufier tieg[u. F’dak il[in, jidher li l-pulizija paj]an ordna lill-uffi/jali tal-ajruport biex imorru lura biex tkun tista’ ssegwihom il-karozza ta’ Keith Schembri.
Keith Schembri (fil-lemin), i/-Chief of Staff tal-Prim Ministru, u l-Prim Ministru Joseph Muscat waqt laqg[a tal-Kabinett
Kif i]-]ew; karozzi waslu [dejn l-ajruplan tal-Medavia, irra;el Libjan rikeb fil-karozza ta’ Keith Schembri, li saqet fuq lApron, u baqg[et [ier;a millgrada tal-VIP tal-Ajruport ming[ajr ma saru l-ebda kontrolli fuq il-passi;;ier li kien g[adu kif wasal Malta, kif suppost. Jirri]ulta li fuq l-Apron talAjruport mhux permess li jsir sewqan minn karozzi li ma jkollhomx l-assigurazzjoni spe/jali biex jinstaqu f’din i]-]ona ta’ sigurtà tal-Ajruport. Imma mistoqsijiet li bag[atna lill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta dwar dan, ma ;ewx imwie;ba. F’email li bg[atna, staqsejna g[al konferma li se[[ dan il-ka], u staqsejna wkoll jekk inkisrux ir-regoli tas-sigurtà tal-ajruport, u x’passi ttie[du, jekk ittie[du. Staqsejna wkoll min ta l-ordni u l-permess biex ikun jista’ jsir dan, u x’kienet ir-ra;uni. Tabna wkoll konferma jekk il-
Libjan li ;abar Keith Schembri g[addiex mill-kontrolli tassoltu. Fl-a[[arnett, tlabna wkoll lill-MIA biex tipprovdina b’kopja tar-regoli tas-sigurtà talajruport. I]da g[al dawn il-mistoqsijiet kollha r/ivejna biss twe;iba ta’ sentenza li huwa kontra l-policy tal-MIA li ti]vela kwalunkwe informazzjoni dwar passi;;ieri individwali. Imma l-mistoqsijiet tag[na ma kinux dwar il-passi;;ier, li mhux l-issue f’dan il-ka]. Lissue f’din il-kwistjoni huwa Keith Schembri, li mhux biss huwa uffi/jal pubbliku, imma huwa wkoll Kap tas-Segretarjat tal-Prim Ministru ta’ Malta. Il-poplu Malti g[andu dritt ikun jaf x’gara fl-ajruport u jekk dwar dan l-allegat ka] itte[dux passi. L-MIA, fit-twe;iba tag[ha, ]iedet tg[id li fil-fehma tag[ha ma kien hemm l-ebda ksur ta’ sigurtà jew ta’ protezzjoni.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 1 ta’ Settembru, 2014
4
LOKALI
T[assib serju dwar it-t[assir tal-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali Birdlife Malta qalet li mhu qatt ;ustifikat li wie[ed jorbot prezz mad-demokrazija. Minn na[a l-o[ra l-argument dwar lg[ejja tal-votanti jaqa’ meta wie[ed je]amina l-persenta;; g[oli ta’ Maltin li jo[or;u jivvutaw g[allelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali. Dan kien il-qofol ta’ stqarrija ma[ru;a minn Birdlife Malta b’reazzjoni g[al pro/ess ta’ konsultazzjoni li nieda lMinistru Owen Bonnici sabiex ji;i diskuss it-t[assir tal-elez-
zjonijiet tal-Kunsilli Lokali sassena 2019. Pro/ess li Birdlife Malta [e;;et lil kull[add biex jie[u sehem fih u jag[ti l-veduti tieg[u. Birdlife Malta staqsiet jekk id-demokrazija mhux ser tkun il-prezz li bih jin]ammu kuntenti l-ka//aturi. Birdlife Malta fl-istqarrija sa[qet li t-t[assir tal-elezzjonijiet huwa biss attentat biex i[arbat il-pro/essi demokrati/i stabbiliti u attentat biex il-poplu ji;i skora;;it milli jie[u sehem f’referendum abroggativ dwar
il-ka//a fir-rebbieg[a. L-istqarrija tg[id ukoll li tt[assir tal-elezzjonijiet ifisser ukoll li l-emendi ri/enti dwar ilvot mas-16 ser jitilfu missinifikat tag[hom. Birdlife Malta akku]at lillgvern b’mossa o[ra fost sensiela ta’ mossi biex jing[o;ob millka//aturi.
Sospi]i ]-]idiet fit-tariffi Wara laqg[a li saret bejn ilMinisteru g[at-Trasport u lInfrastruttura, ma’ Transport Malta u mat-tmexxija talValletta Gateway Terminals (VGT) intla[aq ftehim li ]-]idiet fit-tariffi li kellhom jid[lu fisse[[ mil-lum ikunu sospi]i. Tfisser li skont ftehim li kien intla[aq fl-2010, il-VGT kellha d-dritt li tg[olli t-tariffi kull tliet snin. Matul il-laqg[a, intla[aq qbil li ]-]idiet ma jid[lux fisse[[ sakemm jitkomplew iddiskussjonijiet bejn i]-]ew; na[at.
Patri Alexander Borg
Dun Marc Andrè Camilleri
}ew; kappillani ;odda L-Ar/isqof Pawlu Cremona [atar ]ew; kappillani ;odda, lil Patri Alexander Borg O.F.M. filParro//a tal-Madonna tas-Sacro Cuor, f’Tas-Sliema, u lil Dun Marc Andrè Camilleri, filparro//a ta’ Kristu Re, f’Ra[al :did. Patri Alex Borg twieled fis-16 ta’ Ottubru 1955 u r/ieva ledukazzjoni primarja fil-Kulle;; Stella Maris, il-G]ira u l-edukazzjoni sekondarja fis-Seminarju Minuri, il-Furjana. Hu g[amel il-professjoni solenni mal-Ordni tal-Patrijiet Fran;iskani Minuri fil-5 ta’ Settembru 1975 u kompla bl-istudji tieg[u rRabat, f’Assisi u f’Bologna. Patri Alex ;ie ordnat sa/erdot fl-10 ta’ Lulju 1983 u serva filkomunitajiet ta’ Birkirkara, TasSliema, tar-Rabat u tal-Belt
Valletta. G[al dawn l-a[[ar snin kien Vi/i-Kappillan fl-istess parro//a. Il-parro//a tal-Madonna tasSacro Cuor, f’Tas-Sliema, ti;bor fiha madwar 3,860 persuna f’1,467 familja. Dun Marc Andrè Camilleri, mill-parro//a tas- Salvatur, f’{al Lija, in[atar b[ala kappillan talparro//a ta’ Kristu Re, f’Ra[al :did. Dun Marc Andrè Camilleri twieled fil-15 ta’ Awwissu 1984 u r/ieva l-edukazzjoni tieg[u fliskola primarja ta’ {’Attard, ledukazzjoni sekondarja fisSeminarju Minuri tal-Virtù, u ledukazzjoni post-sekondarja filJunior College, l-Imsida. Dun Marc kompla bl-istudji terzjarji, fil-Filosofija u fitTeolo;ija, fil-Fakultà tatTeolo;ija fl-Università ta’ Malta. Dun Marc Andrè ;ie ordnat sa/erdot fit-23 ta’ :unju 2010 u beda l-[idma pastorali tieg[u filparro//a ta’ San Sebastjan, f’{al Qormi, fejn serva g[al erba’ snin, tlieta minnhom b[ala Vi/i Kappillan. Tul dawn is-snin kien ukoll assistent direttur spiritwali taliskola primarja ta’ San Sebastjan, {al Qormi. Minn erba’ snin ‘il hawn, Dun Marc Andrè hu wkoll membru tal-Missjoni ]-}g[ira. Il-parro//a ta’ Kristu Re ti;bor fiha madwar 7,127 persuna f’2,721 familja.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
5
LOKALI
B[ala parti mill-attivitajiet marbuta mal-festi tal-Indipendenza li qed jorganizza l-Partit Nazzjonalista, ilbiera[ filg[odu ttellg[et kompetizzjoni ta]-]wiemel organizzata quddiem id-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista, f’Tal-Pietà. Numru ta’ dilettanti ta]-]wiemel attendew g[al din l-attività li kienet koordinata minn George Cortis. Il-kompetizzjoni kienet miftu[a g[al kategoriji differenti ta]-]wiemel. Fi tmiem l-attività, l-Assistent Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Jean Pierre Debono, u l-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Agrikultura u s-Sajd, ?ensu Galea, qassmu l-premijijiet lir-rebbie[a.
PRE-INDIPENDENZA 2014
Ri/evimenti g[at-tesserati u l-attivisti tal-Partit Nazzjonalista fl-okka]joni tal-50 anniversarju mill-kisba tal-Indipendenza. DISTRETTI
POST
DATA
DISTRETTI 1 U 8 DISTRETTI 2 U 3 DISTRETTI 6 U 7 DISTRETTI 9 U 10 DISTRETTI 11 U 12 DISTRETTI 4 U 5 DISTRETT 13
KA}IN PN SANTA VENERA (Fleur-de-Lys) 02.09.14 KA}IN PN FGURA 03.09.14 KA}IN PN QORMI TRIQ ANICI 04.09.14 KA}IN PN SAN :WANN 09.09.14 KA}IN PN {AL BALZAN 11.09.14 KA}IN PN {AL SAFI 12.09.14 PJAZZA SANTU WISTIN (VICTORI A) 14.09.14
{IN 7:30 p.m. 7:30 p.m. 7:30 p.m. 7:30 p.m 7:00 p.m. 8:00 p.m. 7:00 p.m.
Jag[laq l-attivitajiet il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, SIMON BUSUTTIL
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
6
LOKALI
Tlett i;riewi jaslu Malta g[al persuni neqsin mid-dawl Hermann Micallef
Tlett i;riewi tar-razza Labrador Retriever li g[andhom madwar tmien ;img[at, waslu Malta minn Lyon fi Franza biex jibdew programm ta’ ta[ri; li, fl-a[[ar mill-a[[ar, se jwassalhom biex ikunu klieb li jiggwidaw persuni neqsin mid-dawl. Il-klieb kienu akkumpanjati minn Antonin Morin, il-breeder Fran/i] tag[hom. Mal-wasla tal-;riewi Jodie, Justy u Juno, fis-sala tal-wasliet tal-ajruport, Leone Sciberras, i/Chairman tal-Malta Guide Dogs Foundation, u wkoll persuna nieqsa mid-dawl, fisser li issa dawn il-klieb se jkunu qed jg[ixu ma’ tliet familji biex jitg[allmu jisso/jalizzaw. Hu qal li din il-fa]i hi kru/jali g[ax tiddetermina l-karattru tal-kelb meta ‘l quddiem isir guide dog. Leone Sciberras spjega dwar
Il-klieb se jkunu qed jg[ixu ma’ tliet familji
kemm hu importanti li l-handler jesponi l-kelb f’postijiet pubbli/i, b[al fuq xi karozza tallinja jew f’ristorant. Meta jasal g[all-età ta’ 14-il xahar, il-kelb jintbag[at f’Messina, fi Sqallija, fejn hemmhekk jg[addi minn pro/ess ta’ ta[ri; intensiv b[ala guide dog. Sussegwentament meta l-kelb jag[laq sena u seba’ xhur jew sentejn, ji;i matched ma’ persuna nieqsa mid-dawl. Sadattant, il-Fondazzjoni se tkun qed tag[mel programm ta’ mobbiltà, orjentazzjoni u tqabbil tal-kelb ma’ persuna nieqsa mid-
Jodie, Justy u Juno waslu Malta minn Lyon fi Franza biex jibdew programm ta’ ta[ri; li se jwassalhom biex ikunu klieb li jiggwidaw persuni neqsin mid-dawl
dawl sabiex imbag[ad tidentifika l-a[jar persuna li se tkun akkumpanjata mieg[u. Leone Sciberras appella g[allkoperazzjoni tal-pubbliku meta
jara dawn il-klieb, li se jkunu identifikati b’libsa tal-apposta b[ala guide dogs. S’issa, bil-wasla ta’ dawn il;riewi, hawn 12-il guide dog
g[al persuni neqsin mid-dawl f’Malta u hemm tlett iklieb o[ra li waslu biex jing[aqdu ma’ dan il-grupp li jipprovdi servizz mitqlu deheb fil-komunità.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
7
FINANZI
Is-swieq finanzjarji Ewropej tjiebu fl-a[[ar ;img[at MPM Capital Investments Ltd
Wara ;img[at ta’ telf kostanti fis-swieq finanzjarji Ewropej, matul Awwissu, rajna s-swieq jirritornaw f’territorji po]ittivi. Is-swieq Amerikani kienu iktar b’sa[[ithom minn dawk Ewropej fl-a[[ar ;img[at. Il-Ministru tal-Finanzi :ermani], Schaeuble, stqarr li mhux possibbli li l-Bank ?entrali Ewropew jikkumbatti l-problema ta’ diflazzjoni li qed tiffa//ja l-Ewropa. Il-fatt li hawn nuqqas ta’ xog[ol u negozju fl-Ewropa qed iwassal biex il-prezzijiet jor[su u dan xejn ma jindika tajjeb. Il-qg[ad fl-Italja kompla ji]died u l-problemi tal-Gvern Fran/i] komplew jag[mlu s-sitwazzjoni fl-Ewropa iktar kumplikata. L-inflazzjoni fl-Ewropa tinsab fl-iktar livelli baxxi g[al dawn l-a[[ar [ames snin. Il-kumpanija GoPro li timmanifattura cameras li jintu]aw f’diversi sports, kompliet tara iktar volum u prezz tajjeb flishma tag[ha. Wara li fl-ewwel sitt xhur tas-sena, Twitter kien tilef kwa]i nofs il-valur talishma tieg[u, dan issa ra ]ieda matul Awwissu. Is-suq Amerikan S&P500, la[aq livelli rekord fl-a[[ar jiem. Il-kumpanija tas-supermarkets Tesco, g[at-tielet sena konsekuttiva rat tnaqqis filprofitti. Dan wassal g[al tqassim i]g[ar ta’ dividend u g[aldaqstant l-ishma
ni]lu b’6%. Rapporti li l-vulkan flI]landa jista’ jer;a’ ji]broffa, wassal biex l-ishma talkumpaniji tal-linji tal-ajru raw xi telf. Jidher li se jkun hemm diskussjonijiet politi/i bejn irRussja u l-Ukrajna matul il;img[at li ;ejjin. Dan jista’ jindika iktar stabbilità firre;jun. Fl-a[[ar ;img[at id-dollaru Awstraljan issa[[a[ sew ma’ diversi muniti spe/jalment malewro. Il-problemi fiz-zona ewro kienu l-kaw]a prin/ipali g[al dan. Prodotti offruti fid-dollaru Awstraljan qed jattiraw l-attenzjoni ta’ bosta investituri.
L-informazzjoni u [sibijiet inklu]i fl-artiklu huma provduti g[al skop ta’ edukazzjoni u informazzjoni biss u m’g[andhomx ji;u kunsidrati b[ala parir ta’ investiment
Il-Malaysia Airlines tne[[i 6,000 [addiem Il-linja tal-ajru Malaysia Airlines li iktar kmieni din is-sena kienet involuta f’]ew; tra;edji, qed issofri telf kbir. Jirri]ulta li l-linja tal-ajru se tke//i 6,000 [addiem, terz tal[addiema li kellha l-kumpanija
fil-bidu tas-sena. Quddiem din is-sitwazzjoni finanzjarja [a]ina tal-kumpanija tal-ajru Malasjana, l-indikazzjonijiet kollha juru li l-Gvern se jkollu jinvesti b’sa[[a f’din l-azjenda sabiex din ma tfalliex.
Mhux possibbli li l-Bank ?entrali Ewropew jikkumbatti l-problema ta’ diflazzjoni li qed tiffa//ja l-Ewropa
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
8
OPINJONI
Ra;el li g[amel protesta pa/ifika kontra l-MEPA quddiem Kastilja ;ie arrestat u me[ud b’arrest fl-isptar psikjatriku Monte Carmeli
Bla triq u bla mappa (49) mil-lenti ta’ analista
Ninsabu fl-eqqel tas-sajf. Normalment kull min ikun jista’, inaqqas ir-ritmu tal-[ajja biex is-s[ana ma tag[milx wisq bih u jipprova j]omm ru[u frisk. Matul l-a[[ar ;ranet diversi personalitajiet Maltin g[amlu [ilithom biex jiffriskaw. IlPresident ta’ Malta, il-Prim Ministru, il-Kap talOppo]izzjoni, l-iSpeaker, lIsqof Aw]iljarju, fost l-o[rajn, ipparte/ipaw fl-Ice Bucket Challenge. G[alkemm l-g[an ta’ din linizjattiva hu wie[ed nobbli, xi w[ud approfittaw ru[hom millpubbli/ità u, g[alkemm ipparte/ipaw, lanqas biss g[amlu riferenza g[all-g[an tag[ha jew jekk kinux se jag[tu donazzjoni kif suppost. Basta [adu do//a kies[a u ftit pubbli/ità r[isa. Do//a kies[a sil;
Wie[ed minn tal-ewwel li ffriska ru[u b’barmil ilma kiesa[ sil; kien Joseph Muscat. Nispera li d-dehxa li [a meta xxarrab, ;abitu f’sensih biex jirrealizza t-tmexxija tieg[u f’dawn l-a[[ar tmintax-il xahar. Nispera li d-dehxa ni]]litu mis-s[ab u ;abitu saqajh mal-art
biex jisma’ l-karba tal-poplu. Ming[ajr ma lqajt xi sfida u ming[ajr ma qlajt bramel ilma fuqi, [adt do//a kies[a meta smajt li ra;el li g[amel protesta pa/ifika kontra l-MEPA quddiem Kastilja ;ie arrestat u me[ud b’arrest fl-isptar psikjatriku Monte Carmeli. }gur li dan ir-ra;el ma marx quddiem Kastilja biex xi [add jitfag[lu barmil ilma kiesa[ sil; fuqu [alli jiffriskah. Din l-istorja ffri]atni. Fakkritni fis-snin is-suwed meta persuna, li da[al Kastilja biex ikellem lill-Prim Ministru Mintoff, ;ie maltrattat millpulizija u mibg[ut l-isptar Monte Carmeli bl-isku]a li pprova joqtol lil Mintoff. Nispera li l-barmil ilma kiesa[ li qala’ fuqu Muscat i;ibu f’sensih u jikkundanna bla ri]ervi dan l-a;ir goff tal-pulizija li jse[[ biss fi stat polizjesk. G[at-telg[a Il-[ajja hi mimlija tlajja’ u n]ul. Wie[ed ;ieli j[abbat wi//u ma’ telg[at wieqfa li jistg[u jaqtg[ulu nifsu. Hekk qed ji;rilu l-poplu Malti bil-mod kif tiela’ l-infiq tal-Gvern ta’
Muscat partikolarment fejn g[andu x’jaqsam mas-salarji u
MALTA TAG{NA LKOLL Manifest Elettorali PL 2013 Il-[ajja hi mimlija tlajja’ u n]ul. Wie[ed ;ieli j[abbat wi//u ma’ telg[at wieqfa li jistg[u jaqtg[ulu nifsu. Hekk qed ji;rilu l-poplu Malti bil-mod kif tiela’ l-infiq tal-Gvern ta’ Muscat partikolarment fejn g[andu x’jaqsam mas-salarji u remunerazzjonijiet fis-settur pubbliku remunerazzjonijiet fis-settur pubbliku. Skont /ifri li Joseph Muscat ma /a[adx, l-akbar kabinett se jkun qed jiswa lill-kaxxa ta’ Malta madwar 42 miljun ewro. Jekk dan mhux bi]]ejjed, innefqa tkompli ti]died b’mod fenomenali fejn g[andha x’taqsam ir-remunerazzjoni li qed ting[ata lil dawk li qed ja[tar Muscat f’/erti karigi ming[ajr sens ta’ meritokrazija. L-infiq fis-settur pubbliku jkompli g[at-telg[a bi]-]ieda ta’ madwar 2,000 impjieg fis-settur
pubbliku fl-a[[ar tmintax-il xahar meta t-tendenza ta[t lamministrazzjoni pre/edenti kienet li l-impjiegi fis-settur pubbliku kienu qed jonqsu. Dan ifisser ]ieda ta’ madwar 23 miljun fis-sena f’pagi, ming[ajr ma wie[ed jikkunsidra l-[las g[as-sigurtà so/jali u xi benefi//ji o[ra. G[an-ni]la
Jg[idu li g[an-ni]la kull qaddis jg[in. Jidher li n-nuqqas ta’ roadmap u ta’ [e;;a min-na[a tal-gvern ta’ Muscat qed jg[inu
g[at-tnaqqis fl-investiment barrani f’Malta. Skont /ifri ma[ru;a mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika, fla[[ar tas-sena l-o[ra l-investiment barrani f’Malta kien jammonta g[al 9.6 biljun ewro, ji;ifieri tnaqqis ta’ madwar tliet biljun ewro jew 24 fil-mija fuq is-sena ta’ qabel. Irid jing[ad li l-ammont ta’ investiment barrani f’Malta fla[[ar tal-2013 kien l-anqas investiment barrani f’pajji]na mill-2009. Fejn sejrin^ I]-]mien g[addej. Ma jistenna ’l [add. Fi tmintax-il xahar, [afna weg[diet elettorali ta’ Joseph Muscat sparixxew. Qed naraw l-isparpaljar ta’ flus ilpoplu fuq tal-klikka u tal-familja filwaqt li l-ekonomija sejra lura.
Ikun a[jar jekk Joseph Muscat u l-kabinett tieg[u jitfg[u fuqhom tank ilma ffri]at biex forsi ji;u f’sensihom, jibdlu ttriq u jindirizzaw is-sitwazzjoni ekonomika tal-pajji] b’mod immedjat qabel ma jkun tard wisq u jirvinaw il-pajji]. G[alkemm fis-sajf nie[du gost immorru l-ba[ar, ma rridux li pajji]na jmur il-ba[ar.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
L-i]bilan/ ji]died b’50 miljun f’seba’ xhur Il-mod kif il-Gvern Laburista qed jonfoq flusna ilu jqanqal t[assib. Il-mod kif ju]a l-flus li a[na n[allsu f’taxxi biex jippremja lil tal-qalba u lil tal-billboards, issa hu mag[ruf. Il-mod kif il-Partit Laburista ju]a [wejje; il-poplu biex jinqeda hu, issa hu /ar. Il-mod kif flusna qed jispi//aw ikkontrollati minn nies – Maltin u barranin – b’dellijiet koroh [afna fuqhom, qed ikompli jo[ro; fid-dieher. U issa [iere; ukoll kif l-istat tal-finanzi pubbli/i qed imur kontinwament g[all-ag[ar, l-i]bilan/ qed ji]died sostanzjalment, u ddejn pubbliku wkoll. Minkejja log[ob bi/-/ifri biex jidhru sbie[ Dan jirri]ulta mi/-/ifri li jo[ro; il-Gvern stess u minkejja log[ob biex jidhru kemm jista’ jkunu sbie[ waqt li /-/ifri ta’ qabel l-elezzjoni jitpin;ew kemm jista’ jkun koroh. Hekk ;ara b’70 miljun ewro li kienu d[ul fl-2012 imma li l-Gvern Laburista dde/ieda li jurihom b[ala d[ul tieg[u fl-2013 [alli jpin;i isba[ i]]mien wara li tela’. Il-Gvern Laburista stess jg[id li mar g[all-ag[ar b’51 miljun Imma minkejja dan il-log[ob bi/-/ifri, xorta l-finanzi tal-Gvern fl-ewwel seba’ xhur ta’ din is-sena qed juru li marru lura sew meta mqabblin mal-istess seba’ xhur tas-sena ta’ qabel. B’51 miljun ewro skont il-Gvern Laburista stess. }bilan/ ta’ 310 miljun ewro di;à fl-ewwel seba’ xhur tas-sena G[ax il-Gvern g[adu kemm [are; i/-/ifri g[al bejn Jannar u Lulju u, anke mlibbsa bl-isba[ mod minnu stess, din is-sena s’issa l-finanzi tal-Gvern qeg[din minn ta[t bi 310 miljun ewro, 51 miljun ewro aktar mis-sena l-o[ra. }bilan/ ag[ar minn Prim Ministru li wieg[ed li mhux talli ma j]idux l-i]bilan/, talli jne[[ih kollu bil-mira ta’ ba;it bilan/jat li jda[[al daqs kemm jonfoq. Impjiegi mal-gvern Ir-ra;uni ewlenija g[ad-deterjorament fil-finanzi pubbli/i hi limpjiegi mal-gvern. Il-Gvern Laburista f’sena da[[al mat-3,500 ru[ mal-gvern meta kien qal li biex jikkontrolla l-i]bilan/ lanqas kien se jirrimpjazza dawk li jirtiraw. Anke jekk jipprova jillapazza bi d[ul ta’ darba U l-pagi tan-nies li da[[al huma nefqiet rikorrenti li jridu jsiru kull sena u mhux xi /ikka ta’ darba. Anke jekk il-Gvern qed jipprova jtaffihom bi d[ul ta’ darba billi jbig[ l-Enemalta per e]empju, li kul[add jifhem li ladarba tbig[ha ma tistax ter;a’ tbig[ha. Joseph Muscat ]ied id-dejn bi 323 miljun ewro U dan kollu jaffettwa d-dejn tal-pajji]. Il-Prim Ministru Muscat kien wieg[ed li jikkontrolla d-dejn. Mhux talli ma kkontrollahx, talli kemm ilu fil-gvern ]ied id-dejn pubbliku bis-somma ta’ 323 miljun ewro. Prim Ministru li wieg[ed hekk: ‘g[aqal bi flusek’, imma li fil-fatt qed jisparpalja fuq tal-qalba u j]id id-dejn fuqna b’mod qawwi.
Da[ka sarkastika Nifra[ kemm lill-Ministru Owen Bonnici kif ukoll lillGvern talli g[amlu minn kollox biex irnexxielhom ma jtellfu xejn lill-Im[allef Farrugia Sacco, kemm mill-pensjoni u anke milli jitke//a. G[addiet tag[hom billi qag[du jitnikkru tliet xhur biex ma jkomplux jitkellmu fuq il-ka] u lanqas jg[addu l-mozzjoni ta’ impeachment mill-Parlament. L-Im[allef Farrugia Sacco g[andu biex jifta[ar u jkun da[kan fir-ritratti g[ax wera kemm kien kapa/i jwaqqa’ lli;ijiet tal-Qorti u ;abhom fejn ried hu bis-sa[[a tal-Gvern. Tiskanta kif il-Qorti [adet dan i]-]mien kollu, u Baqg[et siekta u ma qalet xejn. Il-Gvern kull ma g[amel hu li [ares lejn il-famija Sacco u mhux ra x’kellu jsir. Imma issa li g[addiet tieg[u, u ;ie kollox ward u ]ahar kif kien mistenni u mixtieq, jista’ jid[ak u jg[id kemm kellu [ila jeg[leb kull tentattiv tal-Oppo]izzjoni biex isir dak li kien mistenni fi//irkustanzi kif ]viluppaw fil-ka] ta’ dan l-Im[allef. Fuq dan il-ka], il-Gvern wera kemm tellef kull rispett tal-Qorti billi issuperaha u anke lil kull min kien ja[dem mag[ha. Basta
l-Gvern qeg[da lil tal-qalba. IlPrim Ministru Muscat wriena li dak kollu li kien qal qabel l-elezzjoni dwar il-ka] tal-Im[allef Farruguia Sacco, kien biss kliem fl-arja. Nappella lill-poplu jifhem sewwa li l-Gvern kull ma qieg[ed jag[mel hu li kull min qieg[ed ja[dem b’onesta jkasbru, u lil min jag[mel [a]in jikkumpensah b[alma rajna ji;ri. G Busuttil In-Naxxar
L-Ar/isqof Pawl Cremona Personalment f’ismi u f’isem [afna o[rajn. Nixtieq nuri lim[abba li g[andu l-Ar/isqof Monsinjur Pawl Cremona OP, g[all-poplu kollu. Ta’ min jg[id li Monsinjur Ar/isqof Cremona ja[dem b’;entilezza u bi qdusija kbira biex ma jwe;;a’ lil [add. Naf ukoll li l-anqas irid jifta[ ;rie[i koroh li ilhom ]mien li se[[ew, anzi joqg[od attent [afna biex itaffi l-u;ig[ ta’ dawk il-;rie[i koroh li forsi g[adhom jin[assu. Bi]]ejjed ng[id li meta ]ew; sa/erdoti kienu talbuni lg[ajnuna biex inkellem lillMonsinjur Ar/isqof Cremona dwarhom, l-Ar/isqof mill-
L-Ar/isqof Pawl Cremona
ewwel fehem is-sitwazzjonijiet u wasal biex g[enhom f’dak li kienu je[tie;u. F’ka] minnhom forsi ma se[[x e]att kif xtaq issa/erdot, i]da llum dan hu fer[an bix-xog[ol li g[andu. Nag[laq b’appell biex nitolbu g[all-Ar/isqof Monsinjur Pawlu Cremona, OP, li ]gur ma [adimx biex isir Ar/isqof imma veru kien ka] li l-Ispirtu s-Santu tefa’ g[ajnejh fuq dan il-Patri Dumnikan qaddis. J Tonna Amministratur Knisja ta’ Sant Rokku Birkirkara
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizza elettroniku alex.attard@media. link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Gvern wera b’fatti u /ifri l-gideb u lqerq tas-So/jalisti u tal-GWU dwar it-tariffi biex jipprote;u l-industrija lokali u kif kienu l-istess So/jalisti li fi ]mienhom g[abbew lill-poplu b’taxxi li ma kienx jarahom g[ax kienu jin[admu bil-mo[bi u jin]ammu fis-satra tal-uffi//ju tal-ministeri. T[abbar ukoll li beda x-xog[ol quddiem l-entratura ta’ :nien il-Mall fil-Furjana, tal-monument li se jfakkar l-Indipendenza ta’ Malta u li se jkun inawgurat fi/-/elebrazzjonijiet tal-25 anniversarju tal-Indipendenza ta’ Malta.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
10
INTERVISTA
Oliver Friggieri
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’ (116)
Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef
Fil-[ar;a tal-lum ta’ InNazzjon qed nippubblikaw ilmija u sittax-il parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar i//ensura (it-tielet parti). Dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Ilqarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull korrispondenemail g[al dan lza u iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku hawn imni]]el: joe . mikallef@media . link .com.mt.
L-eqqel aspett tal-istorja kerha ta/-/ensura huwa l-Inkwi]izzjoni. L-atro/itajiet tag[ha huma l-oppost tal-fidi, li hi m[abba, g[ax huma vjolenti u mnisslin biss mill-ag[ar istint li g[andu l-bniedem> il-kilba g[all-poter. B’dan l-istint il-bniedem irid jirba[, jikkmanda u jimponi.
Ma nistg[ux nitkellmu dwar i/-/ensura u ma nitkellmux ukoll dwar ilKnisja u /-/ensura. Dan la[[ar, pere]empju, ilKnisja [adet g[aliha [afna meta ng[ad li l-Kur/ifiss g[andu jitne[[a mill-klassijiet tal-iskola. Inti kif t[ares lejn dan^ Naturalment, filwaqt li ma ninsewx li kif matul il-milja tas-snin – anzi sa dawn issnin stess - il-Knisja ma ddejqet xejn, anki fuq livell lokali, ti//ensura! L-eqqel aspett tal-istorja kerha ta/-/ensura huwa lInkwi]izzjoni. L-atro/itajiet tag[ha huma l-oppost tal-fidi, li hi m[abba, g[ax huma vjolenti u mnisslin biss mill-ag[ar istint li g[andu l-bniedem: il-kilba g[all-poter. B’dan l-istint ilbniedem irid jirba[, jikkmanda u jimponi. Il-Latini kienu jemmnu li ‘imperium coitu praestantius’: il-poter hu is[e[ mis-sess. Bosta drabi, jew kwa]i dejjem, hemm
element sesswali meta tid[ol i/-/ensura. It-tradizzjoni tag[na, ekkle]jastika daqskemm kulturali, hi kkondizzjonata bil-qawwa mill-idea tas-sess u kulma din timplika, qabelxejn b[ala resqien awtomatiku lejn id-dnub. Imma jekk hemm realtà li
g[andha tkun dejjem i//ensurata, din hi sewwasew il-vjolenza, espressjoni tal-kilba g[all-poter li g[adna kemm semmejna, u li teg[leb lil kull ;ibda o[ra. Inti favur i/-/ensura talvjolenza^ Iva, il-vjolenza g[andha tkun i//ensurata. L-ag[ar effett li t[alli fuq it-taqsimiet l-i]jed vulnerabbli tas-so/jetà hu l-fatt li lvjolenza tispi//a biex tindera, u ma timpressjonax aktar, u ssir b[allikieku hi normalità. Dan qieg[ed ji;ri. Il-barbari]mu antik-modern tal-gwerer fil-bullettini tala[barijiet mhux biss juri li lbniedem baqa’ fejn kien qabel i/-/ivilà, imma jwassal biex anki l-massakru jindera minn min jarah. Forsi l-akbar tra;edja ta’ ]mienna hi l-fatt li hawn tant fatturi li qeg[din iwasslu biex ilbniedem jitlef l-og[la don li tah Alla: is-sentiment. Nistg[u nsarrfu t-tra;edji so/jali-politi/i kollha g[al din it-telfa tas-sentiment. Meta jmut ‘l-annimal’ ;entili li hemm fil-bniedem, ma jibqa’ xejn fih [lief il-gwerrier. Jew is-sentiment jew ix-xabla. Ma hemm xejn aktar [liefhom. Dwar kull pass fid-direzzjoni t-tajba: l-a[jar kelma, kompetenti u mibnija fuq l-esperjenza, hi l-kelma tal-;enituri u l-kelma tal-g[alliema.
Dawn huma esperti li l-pajji] g[andu jibda jismag[hom wisq aktar minn qatt qabel, u l-aktar fejn jid[lu t-tfal u taqsimiet o[rajn li huma wkoll fra;li, vulnerabbli. Mela, ner;g[u lura g[addiskors dwar il-Kur/ifiss fliskejjel… Meta qamet il-kwistjoni talKur/ifiss fl-iskejjel, kwistjoni li [adet dimensjoni dinjija, qamu
wkoll diversi argumenti li huma usa’ mill-pre]enza ta’ xbieha reli;ju]a fi klassi tal-iskola jew f’kull post ie[or. Jien kont ktibt artiklu dwar limplikazzjonijiet lo;i/i ta’ pass b[al dan, li fil-fehma tieg[i ma jolqotx biss lir-Reli;jon, li g[al kull min jemmen hi l-qofol kontinwu ta’ kollox, i]da jolqot ukoll kull forma ta’ espressjoni. Ma hemmx g[alfejn ner;g[u nid[lu f’dik il-kwistjoni, imma d-dinja re;g[et rat kemm hawn miljuni ta’ nies li jemmnu li figura sagra b[al Sidna :esù Kristu ma tista’ tintmess g[allebda ra;uni u b’ebda mod. Hekk ukoll fil-ka] ta‘ kull reli;jon o[ra. Apparti l-aspett reli;ju], hemm l-offi]a li ssir lil tant nies. F’dan il-ka], fost l-o[rajn, [afna nies [assew ru[hom offi]i. Is-sensazzjonali]mu hu sikwit imxeblek mal-idea li l-arti g[andha b]onn tag[mel [oss.
Is-seklu g[oxrin, l-aktar ittieni nofs tieg[u, u sewwasew madwar is-sittinijiet, hu l-perijodu meta l-awturi fl-Ewropa u flAmerika nteb[u li ;eneri artisti/i o[rajn kienu qeg[din jiksbu importanza wisq akbar mil-letteratura. L-artisti riedu ja[sdu, jissorprendu. Dik il-moda g[addiet g[aliex il-possibbiltà li xog[ol ta’ arti jissorprendi g[addiet ukoll. Hemm min jg[id li jekk inti membru ta’ klabb, allura trid iddoqq biss id-diska ta’ dak il-klabb u xejn aktar! Jien ma naqbilx. Jekk ikun hemm affarijiet li int ma taqbilx mag[hom fi [dan dak il-klabb partikulari, jekk tassew int membru ;enwin, m’g[andekx tiddejjaq assolutament xejn li ssemma’ le[nek u tg[id fejn ma taqbilx! Inti x’ta[seb^ Il-lealtà u l-libertà jistg[u jg[ixu flimkien? X’distanza hemm bejn dak li l-mo[[
tieg[ek stess iwasslek biex ta[seb u dak li inti ssib ru[ek obbligat li temmen? Tista’ l-lealtà tesi;i wkoll li inti jkollok tigdeb mal-o[rajn u fuq kollox mieg[ek innifsek? Na[seb li nistg[u ni;bru ddiskors kollu hekk: fina hemm il-parti li ta[seb u l-parti li ti;;udika#ti//ensura dak kollu li l-mo[[ tag[na ja[seb.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
11
INTERVISTA
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na
Il-libertà tal-adult tibqa’ dejjem suprema. L-iskop huwa wie[ed> it-triq tan-nofs bejn il-libertà u l-;ustizzja. Minn hawn ’il quddiem jibda diskors tassew kumpless> liema ideat u azzjonijiet g[andhom jit[allew dejjem barra minn kull espressjoni fi stat demokratiku
Il-kri]i tid[ol meta din lawto-/ensura ssir kundizzjoni kontinwa, permanenti. F’kundizzjonijiet b[al dawn, artisti kbar jew [ar;u b’kapulavur, jew spi//aw biex tilfu l-kuntatt mar-realtà, u l-konsegwenzi kienu tra;i/i. L-Istorja tal-Arti hi mi]g[uda bi stejjer b[al dawn. Inti qieg[ed titkellem dwar l-awto-/ensura… Hi wa[da mill-kwalitajiet laktar importanti u effettivi ta’ kull artist. Biha huwa ma joqg[od qatt fuq l-istintività impulsiva li ;;ieg[lu jikteb; imbag[ad twassal biex hu jinfatam mir-rabta emotiva tieg[u max-xog[ol tieg[u stess; fl-
a[[ar ikun wasal biex ji;;udika x-xog[ol tieg[u b’severità kbira, u b’hekk jiggarantixxi li forsi se jo[ro; b’xog[ol tajjeb. Id-distanza bejn l-awtur u xxog[ol tieg[u hi essenzjali. Qieg[ed ninnota li er;ajna spi//ajna nitkellmu dwar i//ensura fl-arti, waqt li din hi taqsima wa[da biss, sekondarja tal-fenomenu kollu…
Mela se ner;a’ lura g[allKnisja… li [afna drabi mhi tolleranti xejn mal-Ministri tag[ha. Nafu tajjeb kif u[ud minnhom kienu jispi//aw ikollhom idabbru rashom lil hinn minn xtutna. U dan g[ax ikunu tkellmu b’ton li forsi ma jkunx popolari mal-istess Knisja jew Ordni fi [danha! Jekk tippermettili… ittrilo;ija tieg[i Hekk T[abbat il-
Qalb Maltija hi mibnija fuq kif
sa/erdot qaddis jispi//a mkisser sewwasew g[aliex il-qdusija tieg[u hi /ensurabbli wkoll. Dik li tkissru hi /-/ensura istituzzjonali. F’waqtiet determinanti matul il-kitba tat-tliet rumanzi kelli f’mo[[i x-xena l-aktar famu]a ta/-/ensura tal-awtoritajiet, ixxena ta’ Kristu quddiem Pilatu u quddiem il-folla. Kristu, Pilatu, il-Folla: ippruvajt insarraf lil din ix-xena f’sitwazzjoni ta’ ]mienna meta ra;el twajjeb, b[al Dun Grejbel, hu mkisser minn /ensura awtoritarja. Pere]empju, ka] ie[or li jnissilli tbissima hu kif ilKnisja kienet [ar;et qatta bla [abel kontra l-kostumi tal-Karnival! Fl-opinjoni tieg[i kien verament ;est mhux floku. Kull ]mien fl - istorja tal bniedem jipprovdi nu//ali differenti li bih inti tara lill-istess realtà. Hi r-relazzjoni bejn dak li hu kostanti u dak li hu varjabbli, li nsemmu s-soltu, g[ax hi l - ba]i ta ’ kull diskors lo;iku. Kull epoka tara lill - istess verità skont il - vi]ta tag[ha .
Mela meta naqraw dwar kif kienu ja[sbuha n-nies ta’ sekli ilu rridu niftakru li n-nu//ali tag[hom kien differenti [afna minn tag[na. Fin - nofs , bejn ]mienna u ]mienhom, hemm movimenti kbar ta’ liberali]mi varji, milljasar sal-jeddijiet tan-nisa, mittne[[ija tal-apartheid sal-integrazzjoni tar-razez, minn meta mara ma setg[etx tivvota sa
meta mara saret anki Prim Ministru u President. G[al dawn ir-ra;unijiet ippruvajt nu]a l-kelma ‘/ensura’ millinqas. Ir-ra;uni hi li meta nitkellmu dwar i/-/ensura ma jkollna f’mo[[na xejn aktar minn /erti ;eneri tal-arti (/inema, teatru, narrattiva), waqt li l-oqsma essenzjali tal-[ajja huma mmexxijin mi/-/ensura, b[alma hi kull li;i, mill-Kostituzzjoni ’l isfel. Id-dritt u d-dmir huma l-istess [a;a, ]ew; na[at ta’ munita wa[da. Id-differenza bejn demokrazija u dittatura hi sikwit kwistjoni ta’ limiti differenti. Inti semmejt il-ka] tal-kostumi tal-Karnival. B[al f’bosta ka]ijiet ta’ /ensura, l-implikazzjoni hi sesswali: il-kostumi setg[u tqiesu immodesti g[allepoka. Jekk ka]ijiet b[al dan jistg[u jnisslu tbissima, ma ninsewx li hemm ka]ijiet ta’ /ensura li huma tabil[aqq tra;i/i. Il-ka] ta’ Bruno u Savonarola, fost bosta o[rajn. U fuq kollox il-ka] ta’ Galileo li kien i//ensurat bil-goff g[aliex induna li d-dinja qieg[da ddur max-xemx, u mhux il-kuntrarju. Imma;ina! – Il-pjaneta tag[na ilha ddur u ddur bina b’kollox g[al tant u tant ]mien, u a[na, il-werrieta tal-hekk-imsejja[ ‘homo sapiens’, indumu daqshekk biex nindunaw. U meta f’isimna lkoll (f’isimna, ilfolla inkompetenti), Galileo stqarr dan il-fatt elementari, ilkastigi tal-epoka waqg[u kollha fuqu. Kellu ji/[ad il-verità, u lverità baqg[et l-istess: “Ma ddurx, eppur, si muove.” L-istess interpretazzjonijiet
tag[na tat-testi bibli/i, u tal;rajjiet stori/i huma sikwit ezemi ta’ /ensura, ji;ifieri ta’ perspettiva. Hemm ]ew; esperjenzi: id-dinja madwarna, u l-lenti quddiem g[ajnejna. Biex nikkonkludu – naqblu li g[andu jkun hemm xi forma ta’ /ensura biex tissalvagwardja lil dawk kollha vulnerabbli. G[andi f’mo[[i lit-tfal b’mod partikolari anki in vista ta’ programmi tattelevi]joni mmirati direttament g[alihom u li huma mimlija vjolenza u ;lied. Jekk fil-vi]joni politika-morali nemmnu li l-vulnerabbli, id-debboli, il-fra;li – minn tfal sa taqsimiet o[ra tal-komunità so/jali – g[andhom jing[ataw preferenza, u jkunu m[arsa, allura hemm pro/ess ta’ [sieb u azzjoni li g[andu jsib il-kunsens ta’ kul[add. Il-libertà tal-adult tibqa’ dejjem suprema. L-iskop huwa wie[ed: it-triq tan-nofs bejn illibertà u l-;ustizzja. Minn hawn ’il quddiem jibda diskors tassew kumpless: liema ideat u azzjoni-
jiet g[andhom jit[allew dejjem barra minn kull espressjoni fi stat demokratiku. L-g[alliema u l-;enituri joffru ]gur l-a[jar, jekk mhux l-unika, twe;iba.
Na[seb li l-a[jar kelma f’dan id-diskors kollu hi ‘bilan/’. X’ta[seb^ Iva, il-libertà hi bilan/ misjub bejn estremi diversi. Imma x’inhi l-libertà, u fejn huma l-estremi?
Iva, il-vjolenza g[andha tkun i//ensurata. L-ag[ar effett li t[alli fuq it-taqsimiet l-i]jed vulnerabbli tas-so/jetà hu l-fatt li l-vjolenza tispi//a biex tindera, u ma timpressjonax aktar, u ssir b[allikieku hi normalità
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
Putin irid it-ta[ditiet dwar ‘Stat tal-Ukrajna tal-Lvant’ IR-RUSSJA
Il-President Russu, Vladimir Putin, [e;;e; g[al ta[ditiet rigward ‘Stat tal-Ukrajna tal-Lvant’ u fejn sostna li din il-kwistjoni te[tie; li tkun analizzata bis-serjeta u bl-iskop li jkunu m[arsa linteressi tar-residenti fiz-zona. Putin [are; bil-kummenti wara li l-Unjoni Ewropea tat ultimatam ta’ ;img[a lir-Russja biex ‘tibdel l-a;ir tag[ha fil-konfront talUkrajna’. Il-UE wissiet li f’ka] li Moska tibqa’ ]]omm dan latte;;jament hi g[andha tiffa//ja sensiela ta’ sanzjonijiet ;odda. Ir-Russja qed ti/[ad l-akku]i
Vladimir Putin> ‘Ir-Russja ma tistax tibqa’ t[ares’ (ritratt> EPA)
tal-Punent fis-sens li l-qawwiet ta’ Moska qasmu illegalment lejn lartijiet fl-Ukrajna tal-Lvant, bliskop li huma jappo;;jaw lis-separatisti lokali li qed ji;;ieldu g[all-unjoni ma’ Moska. I]da Putin qal li r-Russja ‘ma tistax tibqa’ tares meta g[andha quddiema sitwazzjoni fejn in-nies
spi//aw mira ta’ aggressjoni kontinwa’. Hu fisser l-azzjonijiet tarribelli separatisti fl-Ukrajna b[ala ‘reazzjoni naturali ta’ poplu li qed jiddefendi d-drittijiet tieg[u’. Fl-istess [in, il-President Russu warrab g[at-theddida tas-sanzjonijiet fuq pajji]u waqt li akku]a l-UE talli hi ‘qed tappo;;ja kolp ta’ stat fl-Ukrajna’. Hu kompla li l-Punent messu [aseb x’kellha tkun ir-reazzjoni tar-Russja g[al din is-sitwazzjoni u sostna li huwa impossibbli biex wie[ed ibassar kif g[andha tintemm il-kri]i.
Lejn passi sinifikanti L-UNJONI EWROPEA
Il-President tal-Kunsill talEwropa, Herman Van Rompuy, qal li l-UE tinsab lesta biex tie[u lpassi ;odda sinifikanti fid-dawl tas-sitwazzjoni li te]isti flUkrajna. Hu qal dan wara s-summit (talUE) ta’ tmiem il-;img[a fi Brussell, u fejn g[amilha /ara li lUnjoni qed ta[dem b’ur;enza lejn ‘aktar mi]uri restrittivi’ fil-konfront ta’ Moska. L-UE u l-Istati Uniti di;a iffri]aw l-assi ta’ [afna uffi/jali ewlenin tar-Russja u tal-Mexxejja separatisti fl-Ukrajna tal-Lvant.
Dan minbarra li [ar;u d-digrieti li jillimitaw l-ivvja;;ar g[al dawn luffi/jali – bis-sanzjonijiet talPunent, fost o[rajn, jirrestrin;u lesportazzjoni ta’ tag[mir relatat g[all-qasam ta]-]ejt lejn irRussja. Federica Mogherini, li fil-futur se tmexxi l-politika barranija talUE minflok Catherine Ashton, qalet li m’g[andu jkun hemm lebda soluzzjoni militari g[allkri]i tal-Ukrajna. Hi kompliet li lpro/ess diplomatiku je[tie; ikompli u filwaqt li l-Ewropa qed ta[dem fuq is-sanzjonjiet.
Intervent biex isalvaw lin-nies assedjati L-IRAQ Il-qawwiet Iraqqin waslu lbiera[ fil-belt ta’ Amerli, lejn itTramuntana tal-pajji], u fejn eluf ta’ nies kienu ilhom il-;img[at assedjati mill-militanti tal-grupp Stat I]lamiku (IS). Dan l-i]blokk importanti kien possibbli wara li l-qawwiet talajru tal-Istati Uniti re;g[u attakkaw il-po]izzjonijiet talmilitanti I]lami/i qrib il-belt partikolari u bl-ajruplani tar-Renju Unit, l-Awstralja u Franza jitfg[u l-g[ajnuna lill-gruppi tan-nies li kienu spi//aw i]olati u f’sitwazzjoni iddisprata g[all-a[[ar. Dawn in-nies – madwar 15,000 Turkmeni Xiti (f’minoranza) – kienu ilhom maqbudin fl-in[awi ta’ Amerli g[al dawn la[[ar xahrejn u fejn spi//aw i//irkondati mill-militanti tal-IS. I]da l-Armata tal-Iraq u lmilizzji alleati mag[ha, ilbiera[, irnexxielhom jid[lu f’din il-belt
biex jevitaw massakru potenzjali ie[or mill-;ellieda I]lami/i fanati/i. Madankollu, g[ad hemm il-periklu kbir fl-in[awi ta’ Amerli g[aliex il-militanti talIS ]er;g[u numru ta’ splussivi qabel abbandunaw iz-zona. La[[ar rapporti qalu wkoll li s-suldati Iraqqin qed i]ommu numru ta’ ;ellieda I]lami/i b[ala pri;unieri. L-impenn ‘biex isalvaw in-nies ta’ Amerli’ beda nhar is-Sibt, meta alleanza ta’ suldati Iraqqin, milizzji Xiti u ;ellieda Peshmerga tal-Kurdi attakkaw il-po]izzjonijiet tal-IS fuq ]ew; fronti u fejn kellhom l-appo;; tal-ajruplani tal-gwerra Amerikani u Iraqqin. Din kienet l-akbar azzjoni mindu l-militanti tal-IS, f’:unju, bdew jokkupaw l-artijiet fl-Iraq u fis-Sirja fejn ]viluppaw kalifat.
Jikkonfrontaw ‘it-terrur mill-Iraq u s-Sirja’ Il-Gvern tar-Renju Unit qed jikkunsidra biex iwaqqaf lill’jihadisti’ (;ellieda involuti fi gwerra qaddisa) li jkunu twieldu f’dan il-pajji] milli jirritornaw mill-Iraq u s-Sirja – b’din ilmi]ura g[andha tkun effettiva g[al ]mien temporanju. Intant, mifhum li /-/ittadini Britanni/i suspettati dwar sehem f’azzjonijiet terroristi/i g[andhom jit[allew i]ommu /-/ittadinanza. Madankollu, dawn innies partikolari se jkunu pprojbiti milli jer;g[u jid[lu firRenju Unit g[al perijodu ta’ ]mien. Il-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, illum g[andu
jkellem lid-deputati filParlament ta’ Londra filwaqt li jippre]enta l-pjani tal-Gvern filkonfront tat-theddida attwali mill-militanti tal-grupp Stat I]lamiku (IS). Mistenni wkoll li l-Prim Ministru jintrodu/i ‘pro/essi e[fef’ li jippermettu l-[tif talpassaporti ta’ ‘terroristi potenzjali’ li jivvja;;aw ‘il hinn mirRenju Unit. Dan meta l-Gvern Britanniku qed jikkunsidra sensiela ta’ mi]uri inti]i biex ibieg[du lperiklu g[a/-/ittadini u birRenju Unit, illum, qed jiffa//ja theddida akbar mill-estremisti I]lami/i.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Tinqaleb dg[ajsa bl-immigranti IL-LIBJA L-awtoritajiet tal-kosta, ilbiera[, kienu qed ifittxu g[al numru sostanzjali ta’ immigranti wara li d-dingi tal-gomma li (limmigranti) kienu qed jivvja;;aw biha inqalbet fl-ib[ra mhux wisq ‘il bog[od mill-belt kapitali ta’ Tripli. Ir-rapporti qalu li l-gwardjani tal-kosta kienu sabu d-dingi – li ;arrbet il-[sarat sostanzjali – ‘il hinn mill-kosta ta’ Qarbouli, lejn il-Lvant tal-kapitali.
Filwaqt li n-numru ta’ maqtula ma kenitx ikkonfermata, mifhum li d-dingi kien qed i;orr talanqas mitt persuna. Proprju l-;img[a l-o[ra, talanqas mitt immigrant Afrikani – fosthom numru ta’ tfal – spi//aw jeg[rqu ;o l-istess zona ta’ ba[ar. Intant, il-Libja, illum, qed isservi aktar b[ala hub g[allimmigrazzjoni illegali, bil-vjolenza u l-anarkija tirranka f’dan ilpajji] minn ;img[a g[all-o[ra.
Pajji] li qed jixba[ aktar Stat fallut
Il-pajji]i tal-Punent qed jinkwetaw aktar li l-Libja g[andha tispi//a b[ala Stat fallut ‘u ming[ajr tama’, fost splu]joni ;dida ta’ ;lied li ddominat flin[awi ta’ Benghazi fi tmiem il;img[a. F’Benghazi re;g[u nqalg[u ilbattalji kbar bejn il-qawwiet tal:eneral (irtirat) Khalifa Haftar – li mhux irrikonoxxut mill-awtoritajiet /entrali fi Tripli – u ;ellieda I]lami/i. Dan waqt li inqatlu numru ta’ nies fuq i]-]ew; na[at u b’ajruport g[all-ajruplani /ivili jispi//a bbumbardjat bil-missili. Il-Libja, illum, ma tistax tistejqer mill-vjolenza meta l-[afna gruppi ta’ eks ribelli li g[enu jwaqqg[u lill-eks dittatur Libjan, Muammar Gaddafi, qed ji;;ieldu ma’ xulxin g[all-poter u biex jikkontrollaw ir-ri]orsi ta]-]ejt konsidereveoli fil-pajji]. Sadanittant, il-qawwiet tal:eneral Haftar ilhom ]mien
jikkumbattu lill-brigati talI]lami/i, inklu] il-grupp Ansar alSharia li l-Istati Uniti tqis b[ala entita terroristika. Il-militanti I]lami/i di;a qerdu numru ta’ kampijiet tal-Armata waqt li, fi tmiem il-;img[a, ippruvaw ja[tfu z-zona ta’ Benina, fejn jinstabu ]ew; ajruporti – wie[ed /ivili u ie[or militari ta[t il-kontroll tal-qawwiet ta’ Haftar. Intant, l-ajruport g[at-trasport /ivili kellu jintlaqat mir-rockets u fejn inqatlu numru ta’ suldati tal:eneral. Jiem ilu, l-Alleanza tal-milizzji armati li tinkludi lill-brigati ta’ Misrata taw il-kariga ta’ Prim Ministru lil Omar al-Hasi. Dan meta l-milizzji, illum, qed jikkontrollaw il-belt ta’ Tripli. Intant, alHasi, li ma jgawdix l-g[arfien internazzjonali, qal li l-Gvern tieg[u irid jo[ro; il-Libja millkri]i minbarra li jfittex rikon/iljazzjoni internazzjonali.
IL-MOLDOVA> Mara tilg[ab b’tajra kkulurita waqt il-Festival ta’ Diaspora li qed isir fil-kumpless kulturali ‘Vatra Ethno’, lejn il-Lvant mill-belt kapitali ta’ Chisinau (ritratt> EPA)
Attivisti f’Hong Kong urtati g[all-a;ir inflessibbli tal-Gvern I?-?INA
IL-PORTUGALL> Ra;el b’maskra ju]a t-telefon /ellulari tieg[u biex ji;bed ‘stessu’ fl-a[[ar jum tal-Entremuralhas Gothic Festival, fil-belt ta’ Leiria. Dan il-festival, kull sena, jattira l-mijiet tal-gruppi mu]ikali minbarra d-dilettanti tal-hekk-imsejja[ ‘Gothic Rock’ (ritratt> EPA)
L-awtoritajiet komunisti fi/?ina eskludew g[al sitwazzjoni fejn ikun hemm in-nomini liberi u bil-miftuh g[all-elezzjonijiet biex jintg[a]el il-Mexxej ta’ Hong; l-eks-kolonja Britannika li qed tgawdi livell g[oli ta’ awtonomija ekonomika. Id-de/i]joni xejn ma ni]let tajjeb mal-attivisti ( f’Hong Kong) li jridu g[a]la aktar demokratika u spe/jalment ladarba Beijing sostna li minn tnejn sa tliet kandidati (g[all-elezzjoni ta’ Hong Kong) iridu jkunu innominati minn kumitat ‘li jirrappre]enta lill-entitajiet kollha’.
B’din id-de/i]joni, mistenni li l-g[a]la tal-kandidati tkun illimitata biss g[all-personalitajiet li jappo;;jaw il-Gvern komjnista ta/-?ina. Intant, il-moviment ‘Occupy Central’ li qed jinsisti g[al demokrazija f’Hong Kong kien be[siebu jipprotesta fid-distrett kummer/jali /entrali ta’ dan it-territorju. L-elezzjoni g[all-Kap E]ekuttiv ta’ Hong Kong g[andha ssir fl-2017 u din se tkun l-ewwel darba li l-Kap se jintg[a]el direttament mill-elettorat. L-iStanding Committee talKungress Nazzjonali tal-Poplu (
ta/-?ina) qal li filwaqt li l-elezzjoni tal-2017 g[andha tirrappre]enta ‘progress storiku’, hu qed i]omm f’mo[[u ‘is-sovranita, is-sigurta u l-interessi talpajji] fejn jid[ol l-i]vilupp’. G[aldaqstant, il-Gvern ?ini] insista dwar il-[tie;a ‘li huma jimxu ‘l quddiem b’mod prudenti u stabbli’. Madankollu, l-moviment ‘Occupy Central’ ikkundanna dde/i]joni inkwistjoni, u li, skont hu, ‘isservi biex ikisser it-tamiet tal-poplu, minbarra li tintensifika l-konflitti qalb is-so/jetà.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Drama dwar tifel bi b]onnijiet spe/jali SPANJA
L-AFGANISTAN> Gwardjani tal-pulizija Afgani jg[assu l-in[awi ta’ Herat waqt /erimonja li tinvolvi l-[ruq ta’ droga illegali li tinkludi l-eroina mhix irraffinata. Il-qawwiet tas-sigurta Afgani [atfu diversi kunsinni tad-droga waqt sensiela ta’ raids li huma mexxew madwar il-pajji] (ritratt> EPA)
Tifel Britanniku ta’ [ames snin li qed ibati b’tumur f’mo[[u instab f’dan il-pajji] u wara li l;enituri tieg[u kienu [ar;uh mill-isptar, fir-Renju Unit. Il-Pulizija ta’ Hampshire qed tg[id li t-tifel, Ashya King, issa, ittie[ed l-isptar fil-belt ta’ Malaga u meta l-;enituri tieg[u qed jin]ammu ta[t arrest. Brett King, li hu missier Ashya, iddefenda l-azzjoni tieg[u permezz ta’ filmat li hu bag[at fuq YouTube u fejn qal li l-familja kienet insistiet g[at-trattament li, skont hu, ma kienx qed jing[ata lil ibnu fir-Renju Unit. Madankollu l-g[ajbien tat-tifel mill-Isptar :enerali ta’ Southampton u li kien se[[ nhar il-{amis, qajjem tfittxija internaz-
zjonali u b’din l-istorja ting[ata attenzjoni kbira mill-istampa. Intant, il-Pulizija ta’ Hampshire qalu li kienu kisbu mandat ta’ arrest ‘Ewropew’ g[all-;enituri ta’ Ashya King fuq ba]i ta’ ‘abbandun u traskura;ni’. Dan peress li l-koppja idde/idiet biex to[ro; lil binhom mill-isptar kontra kull parir mediku. I]da l-abbonaturi fuq il-mezzi tal-media so/jali qed jappo;;jaw l-azzjoni ta’ Brett King u martu Naghemeh – b’King qed jinsisti (fuq il-filmat) li ‘ibnu sejjer tajjeb’. Il-missier qal ukoll li ‘qed ta[dem sewwa’ magna partikolari li sservi biex titma lil ibnu, minbarra li sejja[ biex ma tkomplix ‘din il-ka//a redikola g[alih u g[al martu’.
Iddikjarat alert ;did min[abba vulkan L-I}LANDA L-I]landa ]iedet il-livell tattwissija g[at-titjiriet fl-in[awi wara li kien irre;istrat ]broff ;did tal-lava mill-artijiet madwar ilvulkan ta’ Bardarbunga. L-Uffi//ju Meteorolo;iku I]landi] fisser l-i]broff b[ala ‘wie[ed mhux daqstant intensiv’, i]da dde/ieda li jippersisti xorta bl-istat ta’ alert u avolja t-the]]i] bilkemm immarka fuq is-seismometers. It-twissija tfisser li l-ajruplani huma pprojbiti milli jtiru minn fuq iz-zona madwar il-vulkan u sakemm jo[or;u direttivi o[ra. L-in[awi madwar il-vulkan ta’ Bardarbunga ilhom jitrieg[du
mindu, jiem ilu, se[[ terremot li kien jimmarka 5.7 fuq l-Iskala Richter. Intant, is-sitwazzjoni qed ti;;enera l-ansjeta peress li vulkan ie[or fl-I]landa – lEyjafjallajokull – kien ]broffa, fl2011, u fejn tella d[a[en tal;mied li affettwaw bil-kbir livvja;;ar bl-ajru madwar lEwropa. Fl-istess [in qed tkompli lattivita si]mika intensiva fiz-zona ta’ Bardarbunga u, g[aldaqstant, l-awtoritajiet I]landi]i m’humiex lesti li jissugraw is-sigurta talpassi;;ieri u l-membri talekwipa;; fuq l-ajruplani.
Imut Glenn Cornick tal-Jethro Tull L-ISTATI UNITI
Glenn Cornick
Il-mu]i/ista Britanniku Glenn Cornick, li kien g[en iwaqqaf ilgrupp tar-Rock progressiv, Jethro Tull, miet fl-eta ta’ 67 sena fid-dar tieg[u f’Hilo, fil-Hawaii. Cornick kien l-ewwel kitarrista tal-bass ma’ Jethro Tull, mindu lgrupp twaqqaf fl-1967, u fejn dam g[al tliet snin. Mifhum li fl-a[[ar snin ta’ [ajtu, Cornick kien qed ibati bi problemi tal-qalb. Intant, il-kantant ta’ Jethro Tull, Ian Anderson, radd ;ieh lil Cornick u qal li l-kontribut tieg[u lill-grupp kien wie[ed ‘konsiderevoli’. Dan meta l-Jethro Tull jibqg[u sallum isem le;;endarju fl-era tal-mu]ika tat-tip prog Rock.
L-I}VIZZERA> Kompetituri jaqbdu triq g[an-ni]la b’velo/ita konsiderevoli waqt li jipparte/ipaw fil-finali ta’ Konkors Internazzjonali tar-’Rollers’, li kienu organizzati fil-belt ta’ Lausanne (ritratt> EPA)
Ifittxu g[al tfal neqsin wara li nqered bini fi splu]joni FRANZA
Is-servizzi g[all-emer;enza f’Pari;i damu l-;urnata kollha jfittxu g[al persuni – inklu]i tfal – li kienu rrappurtati nieqsa wara li bini ta’ erba’ sulari ;;arraf fi splu]joni. F’din lisplu]joni tilef [ajtu almenu tfajjel, b’aktar minn g[axar residenti litteralment ‘jisparixxu’ mill-in[awi. L-isplu]joni he]]et il-kumpless residenzjali fis-sobborg ta’ Rosny-sous-Bois, lejn il-Lvant ta’ din il-belt kapitali, u blawtoritajiet jikkonfermaw li rri]ultaw ukoll numru sostanz-
jali ta’ midruba. Il-filmati tal-istra;i urew li lfa//ata tal-kumpless inqerdet kompletament u sal-punt fejn lappartamenti tal-bini qeg[din jidhru ‘g[eri u esposti’. Filwaqt li s-servizzi g[allemer;enzi issej[u b’ur;enza fuq il-post, l-a[[ar rapporti qalu li dawn l-iskwadri u l-gruppi li jispe/jalizzaw fit-tifi tan-nar kienu qed ifittxu qalb ir-radam bit-tama li jirkupraw il-persuni minn ta[tu. Madankollu, numru ta’ adulti u talanqas [amest itfal baqg[u
irrappurtati nieqsa, sal-lejl talbiera[. L-awtoritajiet f’Pari;i immobilizzaw ammont sinifikanti ta’ ri]orsi medi/i, bil-kaw]a talisplu]joni tibqa’ mhix mag[rufa. Intant, il-Ministru Fran/i] g[all-Intern, Bernard Cazaneuve, ]ar is-sit u fejn ma eskludiex li t-tra;edja setg[et kienet dovuta g[al leakage talgass, g[alkemm it-teorija ma setg[etx tkun ikkonfermata. Dan waqt li l-evakwazzjoni tar-residenti miz-zona baqg[et g[addejja tul il-jum.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Il-71 Edizzjoni tal-Festival tal-Films ta’ Venezja Feta[ il-Festival tal-Films ta’ Venezja, li hu l-aktar avveniment ta’ din ix-xorta li ilu jsir fid-dinja. Il-festival jintemm fis-6 ta’ Settembru u g[alih qed jattendu g[add kbir ta’ personalitajiet minn dan il-qasam. 1
6
2
3
4
5
7
8
1. L-attri/i Amerikana Emma Stone tattendi g[all-wiri tal-film Birdman li bi[ feta[ il-festival. 2. L-attri/i Taljana Alessandra Mastronardi 3. L-attri/i I]raeljana Moran Atias fil-ftu[ tal-festival. 4. L-attri/i Amerikana Amy Ryan 5. L-attur Amerikan Owen Wilson jasal g[all-premiere tal-film She’s Funny That Way 6. L-attri/i Fran/i]a Julie Gayet, li kienet fl-a[barijiet fil-bidu tas-sena min[abba r-relazzjoni sigrieta mal-President Fran/i] Francois Hollande. 7. Id-direttur Iranjan Mohsen Makhmalbaf u l-atturi :or;jani Dachi Orvelashvili u Misha Gomiasgvili waqt il-pre]entazzjoni tal-film “The President”. 8. L-attur veteran Amerikan Michael Keaton.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
16
MU}IKA
Im[abbar il-kast ta’ Il Trovatore
Il-band Milk Mi
Il-band Milk Mi tniedi l-ewwel video uffi/jali tag[ha ‘Bigger’ Kummenti po]ittivi mill-pubbliku Malti u barrani Milk Mi hi band lokali ffurmata minn [ames ]g[a]ag[. Maria Luana Ellul hi l-kantanta u l-front girl tal-band, Ian Paul Schembri hu d-drummer, Chris Bonello l-kitarrist, Myles Azzopardi kitarrist ukoll, u Mark Farrugia fuq il-bass. Din il-band ilha mag[quda g[al dawn l-a[[ar sentejn, li matulhom inkitbu g[add ta’ diski mill-membri tal-band stess u n[ar;u EP u video uffi/jali tal-kanzunetta ‘Bigger’ li tnieda fl-a[[ar tal;img[a l-o[ra Fil-video uffi/jali tal-
Xena mill-video ‘Bigger’
kanzunetta ‘Bigger’ [adu sehem u[ud mill-personalitajiet popolari Maltin, fosthom Mario Micallef, :anni, Chris Grech u Crysander. Dan ix-xog[ol ma kienx ikun possibbli ming[ajr lg[ajnuna ta’ [afna nies fosthom Mark Doneo, li g[en fiddirezzjoni tal-atturi. F’dan il-video naraw lil dawn il-personalitajiet jippruvaw ikantaw ‘Bigger’ i]da g[al xi ra;uni ma bdewx jintg[o;bu mill-band. ‘Bigger’, li hi kitba u kompo]izzjoni ta’ Milk Mi
stess, qed tindaqq fuq l-istazzjonijiet tar-radju kollha lokali u dan tag[ha kien l-ewwel video li n;ibed minn dawn i]]g[a]ag[. Mill-kummenti li n;abru minn dawk pre]enti g[at-tnedija ta’ dan il-video, deher li lband Milk Mi g[andha fejn tifta[ it-talent tal-membri tag[ha, kemm f’pajji]na, kif ukoll barra minn xtutna. Biex wie[ed jikseb aktar informazzjoni dwar dan ilvideo jew dwar il-grupp jista’ j]ur is-sit elettroniku www.milkmimalta.com.
Inqas minn xahrejn bog[od mill-aqwa serata ta’ mu]ika klassika f’G[awdex, it-Teatru tal-Opra Aurora g[andu l-pja/ir i[abbar il-kast ta’ fama mondjali g[all-produzzjoni tieg[u talopra famu]a f’4 atti ta’ Giuseppe Verdi, Il Trovatore, li se ssir nhar il-11 t’Ottubru 2014. L-irwol ewliena ta’ Leonora, il-mara li fuqha jitfg[u [arsithom ]ew;t ir;iel meta filfatt hi t[obb lil wie[ed minnhom biss, se jkun interpretat missopran Michele Crider, li ddebuttat fl-Aurora fl-irwol ewlieni tal-opra Tosca b’su//ess kbir fl2011. I]-]ew; ir;iel tag[ha se jkunu Stuart Neill fil-parti ta’ Manrico u Marzio Giossi fil-parti talConte di Luna. Giossi qed jirritorna l-Aurora wara ssu//ess kbir li kellu s-sena li g[addiet fl-opra Falstaff b[ala Mr Ford. Waqt Neill se jkun qed jiddebutta fl-Aurora, b[as-sopran, dan it-tenur Amerikan mhux isem ;did g[all-aqwa teatri madwar id-dinja b[all-Metropolitan ta’ New York, La Scala ta’ Milan, l-iStaatsoper ta’ Vjenna u Covent Garden ta’ Londra. L-irwol importanti l-ie[or f’dan il-plot ja[raq – Azucena – se jkun interpretat minn [add [lief Mzia Nioradze, isem ie[or rinomat u mag[ruf fil-MetOpera ta’ New York fost teatri o[ra
importanti. Il Trovatore g[andha kollox – eroj qalbieni, eroina ;eneru]a, karattru kattiv mill-iprem, u fuq kollox, erba’ atti mfawwra mu]ika splendida b’u[ud millaktar arji u korijiet mag[rufa li qatt kiteb Verdi. L-Aurora huwa fidu/ju] li vokalment u xenikament g[andu kast ta’ reputazzjoni mill-og[la li b’mod kollettiv g[andu jag[ti l-aqwa prodott li jixraq lill-isem tat-teatru u lill-udjenza ma[buba. Id-direzzjoni tat-teatru qed tassigura li din l-istorja ting[ata l-[ajja b’kast li jarmi n-nar, li fil-g]ira /kejkna t’G[awdex se j;ib mieg[u l-kwalità u ssu//essi li jiddu kull fejn titkanta l-opra bis-serjetà, madwar iddinja. G[alkemm din hija wa[da mill-aktar stejjer ta’ opri Verdjani li ja[arqu, mi]g[uda b’im[abba, vendetti, fjammi u [u;;ie;i, it-Teatru Aurora qieg[ed jikkommetti ru[u li g[all-ewwel darba jipprovdi teatru bl-arja kkundizzjonata. Il-biljetti g[all-opra Il Trovatore jiswew €80, €70, €60 u €45, bl-offerta ta’ 10% ro[s tapplika biss sal-a[[ar ta’ Awwissu 2014. Biljetti jinxtraw online minn www.teatruaurora.com jew millbiljetterija tat-teatru Aurora 21559452 jew b’email fuq info@leone.org.mt.
Sam Neill li se jkun qed jinterpreta l-parti ta’ Manrico
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
17
VOLONTARJAT
Ice bucket challenge b’differenza... b’risq il-Fondazzjoni Qalb it-Tfal Clinton Sammut
Il-fenomenu tal-Ice bucket challenge f’pajji]na da[al sew, ta’ kuljum qed naraw diversi videos fuq is-siti so/jali fosthom ta’ Facebook, fejn tfal, ]g[a]ag[ u adulti qed jag[mlu din l-isfida wara li jkunu nominati minn xi [abib jew qarib tag[hom. L-isfida tikkonsisti minn barmil mimli ilma mi]jud bissil;, u wara li jiksa[ ftit, wie[ed ibattlu fuq rasu filwaqt li wara jew qabel ikun innomina lil xi nies o[ra biex jag[mluha wkoll. L-g[an kien li kull min jag[mel din l-isfida, jibg[at donazzjoni lill-entita’ ALS b’risq ir-ri/erka fil-qasam ta’ mard relatat mannervituri. G[alkemm f’Malta nsibu min jag[mel din l-isfida u jag[ti donazzjoni lil ALS, u[ud [asbu li d-donazzjoni g[andha tmur lil entitajiet lokali fosthom entitajiet li jg[inu persuni morda bilkan/er, b’di]abbiltà u o[rajn. Il-Fondazzjoni Qalb it-Tfal hi entità li tg[in lid-dipartiment f’Mater Dei mag[ruf b[ala NYICU fejn dan id-dipartiment jiffoka u ja[dem biex tfal li jitwieldu qabel i]-]mien jirnexxilhom jg[ixu u jirritornaw id-dar. Ftit tal-;ranet ilu l-kumpanija M.I.C.C.A. Entertainment permezz tal-karattru Mickey
Il-fondi kollha mi;bura ng[ataw lill-Fondazzjoni Qalb it-Tfal
Mouse, g[amlet l-isfida tal-Ice bucket challenge u nnominat lil dawk kollha li huma [bieb jew familjari mall-membri talFondazzjoni Qalb it-Tfal biex
dawn jag[mlu din l-isfida filwaqt li jag[tu donazzjoni lillistess entità. L-attività saret f’Bir]ebbu;a [dejn ix-xatt u l-attendenza
kienet wa[da numeru]a, tant li kull min ipparte/ipa apparti ddo//a kies[a sil;, seta’ jifhem a[jar kemm qed tag[mel xog[ol b]onju] din l-entità filwaqt li
kien hemm ;enituri u koppji ]g[a]ag[ li qasmu l-esperjenza tag[hom ta’ x’[assew meta kellhom lil uliedhom f’dan iddipartiment.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
18
SAFAR
Is-sajf u l-vaganzi Ninsabu fl-a[[ar kwart talista;un tas-sajf. Is-s[ana donnha li aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar tikkarga. Fil-fatt matul l-a[[ar [mistax-il ;urnata pajji]na kien ma[kum minn heatwave li ;ieg[let lil kul[add jag[mel xi [a;a biex jipprova jsib xi post aktar frisk u allura jtaffi xi ftit mill-iskomdu li s[ana b[al din i;;ib mag[ha. Biex tkompli tag[qad, matul dawn il-;ranet pajji]na esperjenza wkoll qtug[ tas-sistema elettrika g[al numru ta’ sig[at li rri]ultaw ferm itwal milli wie[ed jistenna jew jittama. }ew; destinazzjonijiet Fortunatament, lilna dawn
i]]ew; elementi negattivi ma effettwawniex peress li konna fuq btala barra minn Malta, l-ewwel g[addejna erbat ijiem Lourdes fi Franza, u jumejn wara qattajna tmint ijiem f’Krakow fil-Polonja. Kemm fl-ewwel kif ukoll fittieni destinazzjoni li ]orna kellna temperatura verament tajba u kemxejn anke friska, temperatura li tie[u gost timxi fiha u tiddeverti. Sibna wkoll xi ftit tax-xita, li però tippermettilek li tkompli g[addej bil-programm li kellna ppreparat g[a]-]ew;t ibliet popolari Ewropej li huma ferm imfittxija mit-turisti l-aktar matul dan i]]mien tas-sena. Ma ninsewx li dawn i]-]ew;t ibliet joffru turi]mu reli;ju] talog[la kwalità. F’Lourdes fejn mexxejna grupp mill-parro//a ta’ Ta’ Ker/em, G[awdex, immexxija millKappillan Dun Brian Mejlaq, sibna numru kbir ta’ turisti l-aktar f’lejlet u f’nhar Santa Marija. Turisti ;ejjin minn kull rokna tad-dinja. Skont /ifri ppubblikati fil-;urnali tal-post, f’dawk il-jiem kienu qed jistennew li f’Lourdes ikun hemm mat-80,000 ru[. Dawn wie[ed seta’ fa/ilment jarahom b’g[ajnejh kemm filQuddiesa Internazzjonali ta’ nhar Santa Marija li saret fil-Ba]ilika San Piju X, kif ukoll waqt ir-re/ita tar-Ru]arju Mqaddes li jing[ad fil-Pur/issjoni ‘Aux Flambeau’ li jsir filg[axija kuljum u tibda fid9pm u tispi//a fl-10pm. Folla kbira ta’ nies
Tant kien hemm nies li kuntrarju g[as-soltu, il-banjijiet li s-soltu jift[u fid-9am dakinhar fet[u fis7.30am, sieg[a u nofs qabel il-[in tas-soltu. Minkejja dan kollu, xorta kien jin[ass in-nuqqas tal-folla Taljana. Nies involuti fit-turi]mu li tkellmu mieg[i qaluli li din issena kienet innotata pre]enza baxxa ta’ pellegrini Taljani meta pparagunata mas-snin l-o[ra. Ir-ra;uni g[al dan in-nuqqas
notevoli hija primarjament is-sitwazzjoni ekonomika finanzjarja xejn sabi[a li g[addejja minnha lItalja b[alissa. Dan ma jfissirx li ma kienx hemm Taljani, imma mhux daqs is-soltu. G[ar-rigward tal-Polonja fejn kellna pellegrina;; mill-Parro//a tal-Katidral ta’ Santa Marija tarRabat, G[awdex, li kien immexxi mill-Ar/ipriet Mons. Joseph Attard, is-sitwazzjoni hija kemxejn differenti. Din is-sena Krakow qed tgawdi minn ]ieda mdaqqsa fit-turi]mu reli;ji]. Hija xi [a;a mistennija wara l-Beatifikazzjoni tal-Papa :wanni Pawlu II li se[[et f’Mejju li g[adda minn Papa Fran;isku. Dan i;;enera folol kbar l-aktar f’dawk il-postijiet li mag[hom kellu x’jaqsam il-Papa Wojtyla. Fosthom huwa ra[al twelidu, ilbelt ta’ Wadowice. Apparti l-knisja fejn tg[ammed Karol, fejn hemm kappella ddedikata g[alih, kif ukoll il-pittura tas-saqaf tag[ha turi l-En/ikliki li huwa kiteb, insibu wkoll id-dar fejn twieled li llum hija mu]ew millisba[, b’sistema kompjuterizzata u li ;iet inawgurata din is-sena. Verament wirja state of the art mill-aktar professjonali. Il-villa;; Zakopane
Ovvjament hemm ukoll Zakopane, villa;; turistiku g[alla[[ar, minn fejn taqbad il-funikular u titla’ fuq it-Tatra Mountains fejn kien jiskija u jippassi;;a lPapa qabel ma la[aq Papa. F’Zakopane llum insibu knisja l-;miel tag[ha li nbniet b[ala ringrazzjament lill-Madonna ta’ Fatima talli l-Papa baqa’ [aj wara l-isparatura li sofra fi Pjazza San Pietru f’Ruma. Din il-knisja ;iet ikkonsagrata mill-istess Papa :wanni Pawlu II fis-sena 2002. Morna rajna Santwarju Marjan ie[or mag[ruf b[ala l-Kalvaria fejn hemm il-Madonna tal-An;li. Kwa]i quddiem kull santwarju u knisja importanti tispikka l-istatwa fil-bron] tal-Papa Wojtilwa. Hemm imbag[ad Czestochowa, il-belt fejn jinsab is-Santwarju Jana Gora, il-Madonna s-Sewda li jing[ad li pittirha San Luqa fuq wi// ta’ mejda fid-dar tal-Familja ta’ Nazaret. Hawn mal-miljun ru[ i]uruh kull sena. Santwarju Marjan g[a]i] g[all-Pollakki kollha. Mas-Santwarju nsibu wkoll ilBa]ilika maestu]a ddedikata lil Santa Marija, ;ojjell ie[or ta’ arkitettura, skultura u anke te]or tal-arti. I/-/entru ta’ din in-na[a talPolonja jibqa’ Krakow, fejn insibu fost l-o[rajn il-Katidral flimkien mal-Kastell Irjali fuq l-g[olja ta’ Wawel. F’dan il-Katidral
Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com
iddedikat lill-qaddis tal-post San Stani]law, se[[ew avvenimenti kbar u ferm importanti. Hawn ;ew inkurunati r-Renjanti kollha tal-Polonja. Din hi ssede anke tal-Isqof tal-Belt li darba kien ukoll Karol Wojtila meta kien Kardinal. Hawn ;ew ikkonsagrati wkoll l-Isqfijiet kollha talpost. Insibu wkoll l-oqbra tal-persuni importanti kollha tal-pajji], mhux biss renjanti u Isqfijiet, imma anke Presidenti u nies kbar o[ra ta’ fama nazzjonali. Il-kastell imbag[ad, illum iservi ta’ mu]ew mimli te]ori tal-arti u storja talpost. Barra minn dan, hawn [afna knejjes sbie[ mimlija arti, fosthom il-Knisja ta’ Santa Marija li tinsab f’Old Town Square. Le;;enda gustu]a li hija marbuta mal-g[olja ta’ Wawel tg[id li kien hemm dragun li kien jibla’ tfajla kull ;img[a, u wa[da wa[da kwa]i spi//aw kollha. IrRe g[amel kompetizzjoni li min jirnexxilu joqtol id-dragun hu kien i]ew;u lil bintu l-Prin/ipessa. {afna kienu l-gwerriera u nies ta’ sa[[a li ppruvaw imma kien kollu g[alxejn. Darba wie[ed skarpan da[al g[al din il-bi//a xog[ol. Huwa mela nag[;a bissulphur, b]ar u affarijiet o[ra li ja[arqu b[al felfel u po;;ieha quddiem il-g[ar tad-dragun. Kif [are; huwa kiel din innag[;a, imma qabdu g[atx u [ruq kbir fl-istonku. Hu ni]el fixxmara u beda jixtrob u jixrob bla waqfien. Tant xorob li fl-a[[ar qasam l-istonku tieg[u u miet. B’hekk l-iskarpan i]]ewweg lillPrin/ipessa u l-belt bdiet tg[ix filpa/i u s-serenità mill-;did. Kunvent ta’ Santa Faustina
}jara o[ra sabi[a kienet dik li g[amilna fil-Kunvent tas-Sorijiet fejn g[exet Suor Santa Faustina u lis-Santwarju Ba]ilika tal-{niena Divina. Post qaddis u mfittex [afna mill-pelligrini. Hawn dawritna soru tal-post u //elebrajna anke quddies fil-kappella ta’ Santa Faustina. Il-Ba]ilika nbniet wara l-kanonizzazzjoni tas-Soru Qaddisa u kienet ikkonsagrata mill-Papa Gwanni Pawlu II.
Il-Madonna ta’ Lourdes li tinsab fi Franza
Turist li j]ur Krakow ma jkunx g[amel dawra tajba jekk ma jasalx wasla sa Auschwitz, ilkampijiet tal-kon/entrament li jinsabu hawn u li fihom inqatlu aktar minn 1,200,000 Lhudi u skolari o[ra minn kull rokna talEwropa. Affarijiet li ilna nisimg[u dwarhom, però trid verament tmur hemm biex tifhem u temmen e]att x’kien ji;ri f’dawk il-kampijiet qattiela. Trid tara b’g[ajnejk u tmiss b’idejk biex tibda tifhem minn liema tbatija u terrur g[addew dawk l-imsejkna ]vinturati li messithom dik ix-xorti kiefra u hekk [a]ina. Hawn rajna wkoll i/-/ella talmartri Massimiliano Kolbe, patri li offra li jmur g[all-mewt hu minflok missier ta’ familja. Post veru malinkoniku u li jnissillek diqa liema b[alha, imma fl-istess [in jag[tik sodisfazzjon li
rnexxielek tara b’g[ajnejk u tmiss b’idejk dawk l-atro/itajiet li se[[ew minn bnedmin fuq bnedmin o[ra [uthom. Post ie[or importanti li wie[ed i]ur hu s-Salt Mines – Wieliczka. Dawn huma minjieri tal-mel[ li jinsabu ta[t l-art li n]ilna g[alihom aktar minn 800 tar;a. Hemm ta[t rajna passa;;i, kmamar, kappelli aktar minn 40 wa[da u anke g[adajjar bl-ilma. Rajna statwi, kwadri, linef, gandlieri kollox mag[mul mill-mel[. F’/erti swali jsiru anke kun/erti, quddies, ti;ijiet u attivitajiet o[ra. Hemm [afna postijiet o[rajn li wie[ed jista’ j]ur, kemm filPolonja kif ukoll f’postijiet o[ra. Dan hu e]empju ta’ kif wie[ed ju]a l-vaganzi tas-sajf b’mod mill-aktar utli u intelli;enti – jiddeverti u jitg[allem u jkabbar lg[arfien kulturali tieg[u.
www.maltarightnow.com
IIt-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
19
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
8
9
10
11
12
13
14
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab li jsir ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Punent g[al-Lbi/, li jsir ftit qawwi g[al qawwi mill-Punent Majjistru lokalment isir qawwi. BA{AR {afif g[al moderat li jsir qawwi IMBATT Ftit li xejn li jsir lokalment baxx mill-Punent Majjistru TEMPERATURA L-og[la 30˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 509.2 mm IX-XEMX titla’ fis-06.33 u tin]el fit-19.32
Il-[amest ijiem li ;ejjin
15
16
IT-TNEJN L-og[la 30˚C L-inqas 23C
IT-TLIETA L-og[la 28˚C L-inqas 22˚C
L-ERBG{A L-og[la 28˚C L-inqas 21˚C
IL-{AMIS L-og[la 29˚C L-inqas 21˚C
IL-:IMG{A L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C
UV
UV
UV
UV
UV
8
8
8
8
8
Temperaturi fi bliet barranin 17
Mimdudin> 5. }amma soda bi spaga (5) 6. Sikkatura kbira fil-folla (5) 7. Issibhom fil-basket tas-sajjied (5) 10. Ikkmandajt (5) 11. Jitrabba bi]-]mien fuq il-[adid (5) 12. Partatt (5) 14. O;;etti mge]wra u mqieg[da f’kaxxi ]g[ar (5) 16. Tilbisha qabel taqbe] fil-ba[ar (5) 17. Tar-rix jew tal-karti t-tnejn itiru (5) 18. Iggaloppja fil-bliet im;arrfa? (5) Weqfin> 1. Fiha tqieg[ed il-pasturi u l-Bambin (6)
18
2. Kamra mg[ammra b’sufan u pultruni fejn wie[ed jilqa’ lil min i]uru (6) 3. {axix b’zokk ftit o[xon u]at fil-brodu (6) 4. Ressaq ma’ xulxin u kkmanda fl-istess [in? (6) 8. Mhux ikrah il-[absi stordut (5) 9. Rabba sewwa u kabbar kif jixraq blg[ajnuna tad-duka? (5) 12. Qatra bejn il-[bieb t[awwad wie[ed u tabib? (6) 13. Bi//a g[odda li ttaqqab fi Trapani? (6) 14. Il-pajp jinbidel f’dak li bih b’/arruta tnaddaf ]arbun abjad? (6) 15. Blokka kwadra tawwalija tad-deheb (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Rabja; 6. Bokka; 7. Bdoti; 10. Tadam; 11. Taffa; 12. Xiref; 14. Sider; 16. Skiff; 17. Reb[a; 18. Nemel. Weqfin> 1. Qraset; 2. Ma[dum; 3. Abitat; 4. Ganfra; 8. {dura; 9. Sfida; 12. Xtarru; 13. Fakkar; 14. Safena; 15. Romblu.
Sudoku Qieg[ed fil-kaxxi vojta nnumri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 29˚C xemxi, Al;eri 31˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 18˚C imsa[[ab, Ateni 28˚C xemxi, Li]bona 24˚C xemxi, Berlin 17˚ imsa[[ab, Brussell 16˚C [albiet tax-xita, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 17˚C xemxi, Kopen[agen 16˚C imsa[[ab, Frankfurt 18˚C imsa[[ab, Milan 25˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 27˚C xemxi, Londra 19˚C ftit imsa[[ab, Madrid 32˚C xemxi, Moska 15˚C imsa[[ab, Pari;i 19˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 28˚C ftit imsa[[ab, Ruma 29˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 31˚C ftit imsa[[ab, Tripli (mhux mag[ruf), Tune] 34˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 20˚C imsa[[ab, Zurich 16˚C [albiet tax-xita, Munich 14˚C xita, St. Petersburg 14˚C imsa[[ab, Stokkolma 16˚C xemxi.
Tag[rif Avvi]i mill-Kommunità Ti;i Saltnatek Il-Kommunità Ti;i Saltnatek
imexxija minn Edward Spiteri tixtieq tav]a lill-membri tag[ha u dawk kollha interessati li ji;u li qed torganizza numru ta’ attivitajiet b’risq il-kommunità. Nhar il-:img[a 26 ta’ Settembru 2014 il-kommunitaà Ti;i Saltnatek se torganizza majjalata bil-g[an li jin;abru fondi b’risq l-operat tar-radju tal-istess kommunità. Radju li barra li jxandar mu]ika b[al kull stazzjon ie[or matul il-jum ta’ filg[odu, qed ikun ta’ wens g[all-mijiet ta’ persuni meta filg[xijiet ixxandar programmi spiritwali flimkien mal-Kelma ta’ Alla. Kull nhar ta’ Erbg[a fid-9pm, ir-radju jxandar xandira diretta tal-Addorazzjoni, li qed tkun ta’ wens u farra; spe/jalment g[al dawk li jsegwuwha mill-isptarijiet u djar tal-anzjani. Il-majjalata se ssir f’{al G[axaq fis-7:30pm prezz 25eu l-kbar filwaqt li t-tfal ta[t l10snin b’xejn.. G[all-aktar informazzjoni jew biex tirriserva l-biljetti tieghek wiehed jista’ jag[mel kuntatt ma’ Saviour Zammit fuq innumru 99227212.
Il-Kommunità Ti;i Saltnatek tav]a li l-Healing service li jmiss, li se jsir fit-12 ta’ Settembru 2014, se jsir filparke;; tal-kulle;; San Benedittu ta’ {al Kirkop. Dan se jkun l-a[[ar healing service li se jsir fil-ftu[ g[al din is-sena. Il-healing service jibda fis 7:30pm billi jing[ad irru]arju. Imexxi il-healing service Edward Spiteri filwaqt li l-kant ikun animat mill-worship team tal-istess kommunita’. G[al dawn i]-]ew; attivitajiet kul[add hu mistieden jipparte/ipa. Reunion tal-membri antiki tal-oratorju Salesjan tas-Sliema
Bi preparazzjoni g[all– Bi/entinarju mit-Twelid ta’ Dun Bosco (1815-2015), is-Sibt 6 ta’ Settembru 2014 fis-7pm se ssir quddiesa.Wara dawk pre]enti se jkollhom l-opportunità li jiltaqg[u flimkien u jaqsmu lmemorji tag[hom ta’ tfulithom u l-avventuri li g[addew matul issnin. Matul din l-attivita’ se jkun hemm ikel u xorb. Kul[add hu m[e;;e; li jattendi u j;ib mieg[u membri passati u familjari.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
20
TV#RADJU
05>30 06>00
Ru]arju Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 20>30 22>30 23>55
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Mu]ajk Fuzzbox Newsdesk (r) Mu]ika tul il-lejl.
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 08:05 - Liv & Maddie 08:30 - Liv & Maddie 08:55 – Jessie 09:15 – Jessie 09:40 - The Aristocats 10:55 Austin & Ally 11:15 - Austin & Ally 11:35 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 12:00 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 12:25 - Jessie 12:45 Jessie 13:10 - Austin & Ally 13:35 Win, Lose or Draw 14:00 Mako Mermaids: An H2O Adventure 14:25 - Hannah Montana 14:50 - So Random! 15:10 - Violetta 16:00 High School Musical 17:30 - Hannah Montana 17:55 - Austin & Ally 18:20 – Violetta 19:05 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 19:30 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 19:50 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:15 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 Mako Mermaids: An H2O Adventure 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 - Wolfblood 22:35 – Wolfblood 23:00 Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art
Attack
Nickelodeon 08:45 – Umizoomis 09:10 Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 T.U.F.F. Puppy 12:30 – iCarly 12:55 – Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 - Victorious 20:05 - iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 The Penguins of Madagascar 22:35 The Penguins of Madagascar 23:00 – iCarly 23:25 - iCarly 23:50 -
Victorious
Jim Jam 08:30 –
Gazoon
08:35
-
Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Gombby’s Green Island 13:45 – Shapes 13:55 - Kipper 14:05 - Woody Buddies 14:10 - Woody Buddies 14:15 - Snapatoonies 14:40 - My Animal Friends 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 – Noksu 15:15 – Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Monkey See, Monkey Do 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 – Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 -Slim Pig 22:55 -Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 - My Animal Friends 23:30 - Woody Buddies 23:35 - Woody Buddies 23:40 What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney & Friends
4Given
- NET Television, 21>35
L-g[axar programm tas-sensiela 4Given se jkun qed jistaqsi jekk illum il-;urnata Alla g[adux jfejjaq? Dan hu su;;ett g[al qalb ta’ [afna nies, g[ax min ma jridx li xi darba jew o[ra ji;i mfejjaq?! I]da g[aliex mhux kul[add ifiq meta nitolbu g[all-fejqan? Min g[andu l-awtorità li jfejjaq? Dawn u [afna mistoqsijiet o[ra se jwie;eb g[alihom Dr John Bonnici Mallia. Se naraw vox pop u feature ie[or interessanti [afna dwar il-fejqan spiritwali ta’ ra;el li kien imbieg[ed minn Alla. Naraw ]ifna partikulari [afna g[ad-diska Healer li kienet saret waqt Healing Service fl-Imdina xi ftit snin ilu, filwaqt li Godwin Mallia se jag[tina l-esperjenza tieg[u dwar il-Healing Team li hu jifforma parti minnu fi [dan il-Komunità Marana Thà. TVM 07:00 – News 08:00 – History hunters 09:30 - Gadgets 10:00 – Paq paq lifestyles 10:30 - Teleshopping 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 –Madwarna 12:40 - Merlin 14:40 – Zafira 15:20 – It-triq 15:30 – History hunters 16:00 – A[barijiet 16:05 – Xplahhmalhajt 16:20 – Labrats 16:45 – Xplahhmalhajt 17:00 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:40 – Merlin 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 21:00 – Reporter 22:00 - A[barijiet fil qosor 22:10 – Mr. Fisherman 22:05 – Mill-im[a]en tal-festi 23:35 – A[barijiet. TVM 2 07:00 – News 08:00 - Newsloop 09:30 – Malta u lil hinn minnha 11:00 – Bijografiji 12:00 – Puree 13:30 – Maresciallo Rocca 15:15 – Kurrenti 16:00 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 16:15 – Tuff[at migduma 17:15 – Click17:45 – Valletta 18:15 – Gadgets 18:45 – Rajt ma rajtx 19:30 – Merlin 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Kontrattakk 21:15 – Finding Neverland. Film 2002 22:20 – Spies of Warsaw 23:20 A[barijiet bl-Ingli] One
07:30 - One News 07:45 – Indigo 09:45 – Teleshopping 11:00 - Sajf 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejg[ 13:40 – It-tfal 14:40 – Marvin 15:30 – Fil-k/ina ma’ Malcolm 16:00 – Aqrali storja 17:30 - ONE News 17:40 – Indigo 19:15 – Jusy world festival feature 19:30 - ONE News 20:15 - Ieqaf 20 minuta 20:45 – Issues 22:00 – Zona sports sajf 22:30 - Imsa[[ra 23:30 ONE News. Smash 07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 -
TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – TV shop 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 – Forum 21:30 – Dokumentarju 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker.
meteo 15:00 – Tgr Piazza affari 15:45 – Cento Film 1977 18:00 – Geo magazine 2014 19:00 - TG3 20:00 – Blob 20:10 – Ai confini della realta 20:35 – Un posto al sole 21:05 – Il mio mighliore incubo. Film 2011 23:05 – Tg 3 notte estate 23:40 – Chi archivi del novecento 00:30 – Fuori orario
Raiuno 06:45 – UnoMattina Estate (Jinkludi tTg 1 07:30am, 8am, 9am, 9:30am, 11:00am) 09:35 - Dolce casa 10:30 – Sapore di sole 11:25 – Un passo dal cielo 2 13:30 – Telegiornale 14:00 – Tg 1 economia 14:05 – Legami 14:55 Capri 17:00 – Tg 1 17:15 – Un piccolo paradiso. Film 2011 18:50 – Reazione a catena 20:00 – Telegiornale 20:30 –Partita interreligiosa per la pace 23:25 – Petrolio 00:30 – Tg 1 notte 01:35 –
Canale 5 06:00 –
Rai cultura
Raidue 06:25 – Dance 07:50 – Sorgente di vita 08:20 – Le sorelle McLeod 09:45 – Pasion Prohibida 10:35 – Tg 2 Insieme Estate # Meteo 2 # Tg 2 Insieme 11:20 – Il nostro amico Charly 12:10 – La nostra amica Robbie 13:00 – Tg 2 giorno # Tg 2 Costume e societa 13:50 – Medicina 33 14:00 – Nora Roberts –L’estate dei misteri. Film 2011 15:40 – Senza traccia 16:20 – Guardia costiera (TF) 17:50 – Tg 2 flash L.I.S. 18:45 – Il Commissario Rex 20:30 – Tg 2 21:00 – LOL :-) 21:10 – Voyager 23:30 – Gli occhi del mistero. Film 2010 01:05 –TG2 01:30 – Protestantesimo 02.05 – Il ragazzo dal kimono d’oro 2. Film 2010. Raitre 06:30 – Rassegna stampa italiana 07:00 – TRG Buongiorno 08:00 – Agora Estate 10:00 – Cinema d’oggi 10.20 Delirio. Film 1953 11:10 – Tg 3 11:15 – Elisir 12:00 – TG3, Tg3 fuori TG 12:25 – La signora del west 13:10 – Il Tempo e la storia 14:00 – Tg regione # Regione
Prima pagina 07:55 – Traffico # Borse e monete 07:58 – Meteo.It # Tg 5 08:45 – Fratelli detective 11:00 - Forum 13:00 – Tg 5 # meteo.It 13:40 – Beautiful 14:45 – Mary e Martha. Film 16:30 – Pomeriggio cinque 18:00 – TG minuti 19:00 – Il segreto 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Paperissima sprint 21:10 – Il clan dei camorristi. Film 2012 24:00 – The tudors 01:30 – TG5 notte 01:30 – Paperisima sprint. Rete 4 06:50 – Zorro 07:20 – Miami vice 08:15 – Hunter 10:45 – Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Un detective in corsia 13:00 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Il comandante Florent: Trappola n acqua. Film 2004 17:50 – Cuore ribelle 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:55 – Tempesta d’amore 20:30 – Il segreto 21:15 – Destini incrociati. Film 1999 00:05 – La cicala. Film 1980 01:50 – Tg 4 Night news. Italia 1 06:05 –
Friends 06:45 – Xena – principessa guerriera 09:35 – A-Team 11:30 – Human Target 12:25 – Studio apert # Meteo.It 13:00 – Sport mediaset 14:05 – I simpson 15:25 – Pretty little liars 16:40 – Dawson’s Creek 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – C.S.I. - Scena del crimine 21:10 Battleship. Film 2011 23:45 – Tika Taka 01:50 – Sport Mediaset 02:45 – Top one.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
21
TV#RADJU F Living 07:00 – Teleshopping 08:00 – Drama 10:00 – Fil-:nien ta’ Melo 10:30 – Madagascar 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living magazine 16:00 – Teleshopping 20:30 – Summer Hit song contest 22:30 – F Living show 01:00 –
Teleshopping
Xejk 07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total request show 09:45 – Football daily 09:50 – Shout out 10:00 – Love & Romance 10:45 – Telemarket deals 11:45 – Just for laughs 12:00 – Frux kontra r-ri[ 13:30 – The 80’s 14:00 – Xi [lomt 15:00 – The 90’s 16:30 – Hits 16:50 – Shout out 17:00 – Local issues 17:45 – Maltese music 18:00 – Total request 20:00 – Just for Laughs 20:30 – Frux 22:00 – Golden oldies 23:00 – Local issues 23:45 – Telebejg[. Melita More 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 – Glee 12:00 – SMASH 13:00 Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - Whitney 15:00 Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Chicago Fire 17:15 – Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 Amazing Race 19:45 - Supernatural 20:30 - The Mentalist 21:15 - Person Of Interest 22:00 - So You Think You Can Dance 23:00 - Game Of Thrones 00:00 - Suburgatory 00:30 - SMASH 01:15 Glee. Go Stars 07:25 - Deep Impact 09:25 - Home Alone: The Holiday Heist 11:00 - Parks & Recreation 11:50 – Frankenweenie 13:20 - Two and a Half Men 14:10 Anchorman 2: The Legend Continues 16:10 - Still Life: A Three Pines Mystery 17:40 – Smashed 19:00 - Downton Abbey 19:50 - Parks & Recreation 20:15 - Two and a Half Men 21:00 Breaking Bad 22:40 - The Last King of Scotland 00:45 - The Sessions 02:20 Parks & Recreation 02:45 – Smashed 04:10 - Deep Impact 06:10 – Frankenweenie. Mediaset Italia 06:20 - Professione
Vacanza 07:50 Dietro le quinte di 08:00 - Elisa di Rivombrosa 09:30 - Fornelli d’Italia 10:10 - Melaverde 11:01 - La sai l’ul-
tima? 11:15 – Centovetrine 11:40 Uomini e donne 12:30 - Avanti un altro 13:20 - Vivere III 13:45 - I Cesaroni II 14:40 - Casa Vianello 15:10 - Casa Vianello 15:40 - Carabinieri 16:30 Fornelli d’Italia 17:10 - Forum 18:35 Centovetrine 19:00 - TG5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Caro maestro 21:20 - Scherzi a parte ’09- SNACK 21:45 Uomini e donne 22:50 – Colorado 23:45 - Vite In Apnea. BBC Entertainment 06:00 - Show Me Show Me 06:25 – Gigglebiz 06:40 - Green Balloon Club 07:05 - Little Human Planet 07:10 Show Me Show Me 07:35 - Gigglebiz 07:50 - Green Balloon Club 08:15 - The Weakest Link 09:00 - After You’ve Gone 09:30 - My Family 10:00 Keeping Up Appearances 10:30 Doctors 11:00 – Casualty 11:50 - King George & Queen Mary: The Royals Who Rescued the Monarchy 12:45 The Weakest Link 13:35 - After You’ve Gone 14:05 - Keeping Up Appearances 14:35 - Doctors 15:05 - Casualty 15:55 - My Family 16:25 - Orangutan Diary 16:55 - After You’ve Gone 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Hustle 20:00 - Roger and Val Have Just Got In 20:30 - The Stephen K Amos Show 21:00 - Spooks 21:55 - Silent Witness 22:45 - A Young Doctor’s Notebook 23:10 - Call the Midwife. TCM 06:00 - How the West Was Won 08:30 - The Naked Spur 10:30 - Two Weeks in Another Town 12:15 – Humoresque 15:00 - Cat on a Hot Tin Roof 17:00 - Across the Wide Missouri 18:25 - Cheyenne Autumn 21:00 - Shaft 22:45 - Never Let Me Go. MGM Channel 06:15 - MGM’s Big Screen 06:30 - In the Heat of the Night 08:20 - The Pit and the Pendulum 09:40 – Stella 11:30 - Rich in Love 13:15 - The Horse Soldiers 15:15 - Scream Blacula Scream 16:50 - Arena 18:25 - Dead of Winter 20:05 - Get Shorty 22:00 - The
Hallelujah Trail
Diva Universal 06:00 - Ironside 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:35 Great Women 09:50 - Ironside 10:45 -
Quincy, M.E. 11:40 - Agatha Christie’s Poirot 13:25 - Fede Cieca 13:40 - ER 14:30 – JAG 15:25 - Quincy, M.E. 16:25 - Agatha Christie’s Poirot 18:13 Il Passo Della Lumaca 18:25 - JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:20 - Alfred Hitchcock Presents 20:50 - Great Women 21:00 - Murder, She Wrote 22:50 - Great Women 23:00 - Wolff’s Turf 23:55 - Wolff’s Turf. Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 Auction Kings: Motorized Bar Stool; Confederate Sword 06:50 - Auction Hunters: Night of the Digging Dead 07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: Malaysian Archipelago 08:10 - Dual Survival: Out of the Clouds 09:05 Gold Rush: Learning Curve 09:55 Mega Builders: New City in Vegas 10:50 - How Do They Do It?: Produce Power from Waste, Customize Supercars, Make Super Steel Swords 11:15 - How Do They Do It? Cowboys Hats; Deep Sea Dive In-Flight Catering 11:40 - Wheeler Dealers: Morgan Plus 4 12:35 - Mighty Ships: Inside the Queen Mary II 13:30 - Outback Truckers 14:25 - Overhaulin’: 1965 Impala 15:20 Overhaulin’: 1954 - Chevy Pickup Truck 16:15 - Overhaulin’ 1967 Camaro 17:10 - The Liquidator: You Get What You Pay For 17:40 - Storage Hunters: Bloody Battle 18:05 - Auction Hunters: The Dallas Mavericks 18:35 Baggage Battles: NYC Transit 19:00 How It’s Made 19:30 - How Do They Do It? Phoenix Stadium; L.A. - Trade Tower; Surfing 20:00 - River Monsters: Jungle Terminator 21:00 - Bear Grylls: Escape From Hell: Canyons 22:00 Deadly Islands: Deadliest Moments 23:00 - Survive That!: Proper Grim
07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 16<30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20.15 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Sport fuq il-Cable
Discovery World 06:50 - Victory by
Design 07:45 Treasures Decoded 08:35 - The Sahara Challenge 09:30 - Dambusters: The Bouncing Bomb 10:20 - I’m Alive 11:10 - Extreme Engineering 12:05 – Daredevils 12:55 - Victory by Design 13:50 - Solving History With Olly Steeds 14:45 - Out of Egypt 15:40 Doomsday: World War 1 16:35 - I’m Alive 17:25 - Extreme Engineering 18:20 - Bizarre Foods 19:10 - Treasure Quest 20:05 - The Petrol Age 21:00 Bizarre Foods 21:55 - Zero Hour 22:50 - Serial Killers 23:45 - The Petrol Age
Fox Sports Europe 06:00 Major League Baseball 08:30 MLB 162 09:00 Speedmakers 10:00 Speedmakers 11:00 MLB 162 11:30 World Championship Ping Pong 12:30 World Championship Ping Pong 13:30 World Championship Ping Pong 14:30
World Championship Ping Pong 15:30 Major League Baseball 18:00 Speedmakers 19:00 Live: Major League Baseball 22:00 PGA EuroPro Tour Golf
F’Ba[ar Wie[ed
NET News Chit Chat Chill (r) Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ F’Ba[ar Wie[ed Telebejg[ NET News Chill NET News Chill Man Up + NET News 4 Given Flusek NET News
– NET Television, 16>45
Is-serje televi]iva f’Ba[ar Wie[ed qed tkompli toffri divertiment lil familja kollha kull nhar ta’ Tnejn, Erbg[a u :img[a matul ix-xhur tas-sajf. Il-problemi, il-fares ta’ :omma, it-tlug[ u l-in]ul tal-[ajja, jinqg[u fi/-/entru ta’ din id-drama li ;;ib tbissima ;enwina fuq fomm dawk kollha li jarawh.
GO sports 1 07:00 - Barclays Premier League Week 3 - Leicester v Arsenal 09:00 - Serie A - Round 1 - Torino v Inter 11:00 - Ligue 1 - Round 4 - Paris Saint-Germain v AS Saint-Etienne 13:00 - Best of Rugby 2013#2014 15:00 - Barclays Premier League Week 3 - Burnley v Manchester Utd 17:00 - Serie A -Round 1 - Roma v Fiorentina 19:00 - Best of Rugby 2013#2014 21:00 - Barclays Premier League -Week 3 Tottenham H v Liverpool 23:00 Premier League Sunday Review Week 3 00:00 - Vincennes Horseracing 02:00 - PGA European Tour - Italian Open - Day 1 GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:30 - PGA European Tour - Italian
Open - Day 1 14:30 - Ligue 1 Round 4 - Nantes v Montpellier Herault SC 16:30 - Serie A - Round 1 - Atalanta v Hellas Verona 18:30 - Ligue 1 - Round 4 – Highlights 19:30 - Premier League Sunday Review – Week 3 20:30 - Serie A - Round 1 - Palermo v Sampdoria 22:30 - Barclays Premier League Week 3 - West Ham Utd v Southampton 00:30 - Best of Rugby 2013#2014 02:30 - Premier League Legends - Alan Shearer 03:00 - Ligue 1 - Round 4 - Metz v Olympique Lyonnais 05:00 - Serie A - Round 1 - Sassuolo v Cagliari GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - PGA European Tour - Italian Open - Day 1 16:30 - Ligue 1 Round 4 - Nantes v Montpellier Herault SC 18:30 - Serie A - Round 1 - Atalanta v Hellas Verona 20:30 - Ligue 1 - Round 4 – Highlights 21:30 - Premier League Sunday Review - Week 3 22:30 - Serie A Round 1 - Palermo v Sampdoria 00:30 - Barclays Premier League Week 3 - West Ham Utd v Southampton 02:30 - Best of Rugby 2013#2014 04:30 - Premier League Legends - Alan Shearer 05:00 Ligue 1 - Round 4 - Metz v Olympique Lyonnais 07:00 - Serie A - Round 1 - Sassuolo v Cagliari
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
22 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
{ad-Dingli
KLASSIFIKATI }EW: tomniet art bil-veduta sabi[a a//essibbli mit-triq. G[al aktar informazzjoni /emplu 99992152.
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-
permess Class B. ?emplu 77200983.
Limiti tar-Rabat
}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. ?emplu 99428000.
L-Imta[leb
}EW: tomniet art b’veduta sabi[a, a//essibbli mit-triq. G[al aktar informazzjoni /emplu 99992152.
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000.
Paola
TERRAN b’]ew; kmamar tas-sodda komplut b’kollox, tista’ tabita fih. ?emplu 99992152. AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.
Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. G{ALL-BEJG{
Cooker
U warmer industrijali 3 phase f’kundizzjoni perfetta. ?emplu 99992152. JIN{TIE:U
Ur;enti
PART-TIME f’canteen fl-area tal-bypass ta’ Birkirkara b’[inijiet flessibbli l-;urnata kollha, mit-Tnejn sas-Sibt. Persuni li di;à ja[dmu, li g[andhom it-trasport tag[hom u li g[andhom il-kors tal-food handling A jew B ikunu ppreferuti. Ibg[at l-informazzjoni tieg[ek b’sms lil Simon fuq 99442591.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
23
SPORT
Team Chaudron fuq id-dg[ajsa ta’ 13-il metru il-mudell Chaudron Canopy 41 (ritratt> Roberto Runza)
POWERBOATS
Aaron Ciantar b’avventura o[ra fil-Kampjonat tad-Dinja tal-UIM G[al Aaron Ciantar u l-familja tax-Chaudron, il-Kampjonati Mondjali tal-UIM fet[u orizzonti ;odda kemm b[ala sport kif ukoll fil-qasam tan-negozju tag[hom. Chaudron g[amlu d-debutt fit-tlielaq internazzjonali wara li ng[ataw ‘wildcard’ fi/-/irkwit tal-P1 f’Mejju tal-2004 waqt il-GP ta’ Malta fejn dakinhar Aaron, li kellu 24 sena, [a sehem b[ala sewwieq u trotterman. Fl-ista;uni 2005, 2006 u 2007, l-a[wa tax-Chaudron Aaron u Audrien b[ala sewwieqa u trotter-man kienu protagonisti fil-kampjonat mondjali mimli e//itament u spettaklu. Fl-2008 wara erba’ sta;uni ta’ esperjenza u opportunitajiet, fejn Chaudron irnexxielhom anke jbieg[u numru ta’ dg[ajjes lill-proprjetarji barranin, Aaron idde/ieda li jsie[eb li/Champion tad-Dinja t-Taljan Angelo Tedeschi. De/i]joni li tat il-frott mixtieq hekk kif fl2008, Aaron u Tedeschi b[ala trotter-man permezz ta’ Racing Project u permezz ta’ Seagull Chaudron fl-2009 fejn mag[hom kellhom lill-Ukren Victor Shemchuk b[ala proprjetarju u navigatur, reb[u ]ew; titli mondjali konsekuttivi talP1, it-tnejn fuq dg[ajsa Chaudron kif kienet ukoll iddg[ajsa ta’ Tedeschi li biha reba[ it-titlu fl-2007. Fl-2011 Ukrainian Spirit u Seagull, ]ew; dg[ajjes talUkren Victor Shemchuk mibni-
ja minn Maltin, kitbu l-istorja meta reb[u l-kategorija rispettiva tag[hom fil-31 edizzjoni talKampjonat Mondjali Key West fl-ewwel dehra tag[hom tattlielaq tal-powerboats fl-Istati Uniti. G[al darb’o[ra Aaron kien is-sewwieq tad-dg[ajsa ta’ 13-il metru Chaudron Canopy 41 b’]ew; magni inboard ta’ 800hp Ukrainian Spirit li [adet sehem fil-klassi tal-manifatturi. Il-le;;enda tkompli Issa l-le;;enda tidher li tkompli b’Aaron Ciantar
se u Chaudron Powerboats lesti biex jer;g[u jippruvaw it-talent u lqawwa tag[hom fil-Kampjonat tad-Dinja tal-UIM ClassOne, meqjus b[ala l-massimu tattlielaq offshore tal-powerboats. Dawn il-kampjonati, organizzati minn H20 Racing ta[t lawspi/i tal-Union Internationale Motonautique (UIM) se jkunu ffurmati minn tliet rounds. Dawn se jkunu lGrand Prix ta’ Ibiza fi Spanja li se jsir fi tmiem il-;img[a bejn il-5 u s-7 ta’ Settembru, il-GP tal-Italja f’Terracina li se jsir bejn is-17 u d-19 ta’ Ottubru u dak ta’ Abu Dhabi fl-Emirati G[arab Mag[quda bejn id-29 u t-30 ta’ Novembru. Dan il-kampjonat rivedut, se jikkonsisti fi ClassOne li fiha se jkun hemm Katamarans u V1 Monohulls ta’ Klassi 1 jikkompetu flimkien fuq /irkwit parallel u identiku b’bagi differenti fejn Klassi 1 iduru fuq ;ewwa u dawk V1 fuq barra tal-baga.
Il-Malti Aaron Ciantar li se jkun qed jer;a’ jag[mel isem g[al pajji]na
Klassi 1 V1 fejn se jkunu qed jie[du sehem ix-Chaudron se tkun tinkludi dg[ajjes prototipi ta’ mhux anqas minn 36 pied u massimu ta’ 43 pied b’magni inboard biss u li jistg[u jil[qu velo/ita` ta’ aktar minn 100 mil fis-sieg[a. Id-dg[ajsa ta’ Team Chaudron hi x-Chaudron Canopy 41 ta’ 13-il metru li la[[ar dehra tag[ha kienet filkampjonati mondjali ta’ Key West fl-Istati Uniti, dik li kienet mag[rufa b[ala l-Ukrainian Spirit. Dan wara li l-powerboat b’]ew; magni ta’ 800hp issa
qed i;;orr il-bandiera Maltija. Id-dg[ajsa se tkun kontrollata minn koppja ;dida, Aaron Ciantar, li se jkun is-sewwieq u l-Fran/i] minn Korsika, Dominique Martini b[ala throttle-man. I]-]ew; protagonisti ilhom g[al dawn l-a[[ar ;img[at jidhru fl-ib[ra Maltin fl-in[awi ta’ Marsascala jippruvaw id-dg[ajsa tag[hom u jikkombinaw flimkien l-esperjenza tag[hom. Martini hu personalita` mag[rufa fi Franza fejn jid[ol offshore wara li temm it-tielet fl-2009 u spi//a runner up
f’kull ti;rija tal-2010 qabel eventwalment sar Champion ta’ Franza fl-2011. Dominique hu wkoll familjari mad-dg[ajjes Chaudron g[aliex flimkien ma’ [uh spi//aw ittielet fl-2012 u t-tieni fl-2013 tal-Kampjonat Fran/i] fuq Chaudron 25. “Qed nistennew b’entusja]mu kbir din l-isfida kbira. T[arri;na bl-aktar mod iebes, ippruvajna kemm fla[na d-dg[ajsa u ninsabu kuntenti bil-prestazzjoni tag[ha,” qal ittliet darbiet champion tad-dinja Aaron Ciantar.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
SPORT
24 ITALJA
Antonio Conte j[alli barra lil Balotelli Antonio Conte [alla barra lillattakkant Mario Balotelli millewwel skwadra nazzjonali li [abbar g[all-partiti kontra lOlanda u n-Norve;ja. Conte [a post Cesare Prandelli kmieni matul Awwissu b[ala kow/ nazzjonali wara perjodu ta’ su//ess ma’ Juventus. L-ewwel log[ba tal-eks internazzjonali Taljan fit-tmexxija tat-tim nazzjonali se tkun partita ta’ [biberija kontra l-Olanda l{amis qabel l-Italja tifta[ limpenji fil-Euro 2016 f’Oslo [amest’ijiem wara. F’dan ilgrupp hemm ukoll it-tim nazzjonali Malti. Madankollu Conte [alla barra lil Mario Balotelli, l-attakkant il;did ta’ Liverpool li lag[ab 33 darba mat-tim nazzjonali u ta[t Prandelli kien [a sehem filEuro 2012 kif ukoll fit-Tazza tad-Dinja li saret dan is-sajf fil-
Bra]il fejn skorja wkoll gowl.. {afna jsostnu li Balotelli t[alla barra g[aliex hu sospi] g[al-log[ba kontra n-Norve;ja g[alkemm seta’ jilg[ab kontra lOlanda. Conte jinsab ukoll ming[ajr il-playmaker Andrea Pirlo u Riccardo Montolivo min[abba injuries waqt li Ciro Immobile ]amm postu wara li lag[ab regolarment fil-Bra]il. Mieg[u fuq quddiem hemm Pablo Daniel Osvaldo u Stephan El Shaarawy ta’ Inter u Milan rispettivament. Issejja[ ukoll g[all-ewwel darba mat-tim tal-kbar Simone Zaza ta’ Sassuolo u l-gowlkiper ta’ Torino Daniele Padelli. L-iskwadra kollha hi din: Gowlkipers: Gianluigi Buffon (Juventus), Daniele Padelli (Torino), Mattia Perin (Genoa), Salvatore Sirigu (Paris Saint-Germain)
Defensuri: Davide Astori (Roma), Leonardo Bonucci (Juventus), Giorgio Chiellini (Juventus), Gabriel Paletta (Parma), Andrea Ranocchia (Inter). Midfielders: Antonio Candreva (Lazio), Matteo Darmian (Torino), Daniele De Rossi (Roma), Mattia De Sciglio (Milan), Alessandro Florenzi (Roma), Emanuele Giaccherini (Sunderland), Christian Maggio (Napoli), Claudio Marchisio (Juventus), Marco Parolo (Lazio), Manuel Pasqual (Fiorentina), Andrea Poli (Milan), Marco Verratti (Paris Saint-Germain). Attakkanti: Mattia Destro (Roma), Stephan El Shaarawy (Milan), Sebastian Giovinco (Juventus), Ciro Immobile (Borussia Dortmund), Pablo Daniel Osvaldo (Inter), Simone Zaza (Sassuolo).
AFRIKA
Ir-Rwanda jibqg[u sospi]i Il-Konfederazzjoni tal-Futbol Afrikan (CAF) ikkonfermat liskwalifika tar-Rwanda mitTazza tan-Nazzjonijiet Afrikani tal-2015. Ir-Rwanda dehru /erti minn post fil-fa]i finali ta’ din il-kompetizzjoni wara li g[elbu lil Congo bil-penalties fuq ]ew; legs aktar kmieni matul Awwissu. Madankollu t-tim immexxi minn Stephen Constantine tke//a mill-kompetizzjoni wara protesta li saret millFederazzjoni tal-Congo dwar leli;ibbiltà tal-plejer tar-Rwanda Birori Dady li nstab li kien qed
jilg[ab ma’ Vita Club b’passaport tar-Repubblika Domenikana tal-Congo ta[t l-isem ta’ Etekiama Agiti Tady u ta’ età differenti. Ir-Rwanda kienu appellaw mid-de/i]joni bit-tama li jit[allew jid[lu fil-kompetizzjoni imma l-CAF issa kkonfermat issentenza uffi/jali. G[alhekk se jkunu l-Congo li se jilag[bu fil-fa]i finali talKompetizzjoni li se ssir filMarokk u se jitpo;;ew fi Grupp A flimkien man-Ni;erja, l-Afrika t’Isfel u s-Sudan minflok ir-Rwanda.
Fi stqarrija l-CAF qalet li kien stabbilit li l-plejer Dady Birori li kien mat-tim nazzjonali tar-Rwanda, kien l-istess plejer li lag[ab fi/-Champions League mal-klabb AS Vita ta[t l-isem ta’ Etekiami Agity Tady. “Ba]at fuq ir-rekords taddokumenti, kien evidenti li lFederazzjoni tar-Rwanda kienet konxja minn din l-identita` doppja. Madankollu xorta lag[bet ilplejer mat-tim nazzjonali meta kellu identità o[ra mal-klabb,” qalet l-istqarrija talKonfederazzjoni Afrikana.
FUTBOL TAN-NISA
I[ejju g[al ]ew; partiti diffi/li Il-kow/ nazzjonali tat-tim tannisa Pierre Brincat sejja[ skwadra g[all-partita ta’ [biberija li t-tim Malti se jilg[ab kontra Goldaming Town FC nhar il:img[a u dawk ta’ kwalifikazzjoni mit-Tazza tad-Dinja tal2015 kontra d-Danimarka u lI]vizzera. Il-:img[a 5 ta’ Settembru fisCentenary Stadium, it-tim Malti se jilg[ab partita ta’ [biberija kontra t-tim Ingli] ta’ Goldaming Town. Wara din il-partita t-tim Malti j[alli Malta lejn Velje fidDanimarka fejn fit-13 tax-xahar Malta tilg[ab fil-Jokri Park fl-
ewwel minn serje ta’ ]ew; partiti konsekuttivi mill-kwalifikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-2015. {amest’ijiem wara ttim Malti jkun imissu jilqa’ lirrebbie[a tal-grupp l-I]vizzera fil-Victor Tedesco Stadium. Sfortunatament Brincat ma setax jag[]el l-a[jar skwadra peress li numru ta’ tfajliet jinsabu mpenjati mat-tim nazzjonali ta[t id-19-il sena li se jkun qed jie[u seghem fil-mini-turnament tal-kampjonat Ewropew tal-istess kategorija bejn it-13 u t-18 ta’ Settembru. L-iskwadra li g[andu Brincat hi din:
Gowlkipers:
Demicolu (Hibs), Farrugia (Raiders)
Keoney Sonia
Difensuri: Rebecca D’Agostino (M;arr), Stephanie Farrugia, Kelly Agius, Gabriella Zahra (B’Kara), Charlene Zammit (Hibs), Moddy-Ann Refalo (Gozo) Midfielders: Ylenia Carabott, Mandy Debono, Dorianne Theuma, Dionne Tonna (Hibs), Emma Xuereb (Gozo), Natasha Pace, Antoinette Sammut (M;arr), Kim Parnis (B’Kara) Attakkanti: Nicole Buttigieg (Gozo), Francesca Chircop (Hibs),
Il-kow/ nazzjonali Taljan Antonio Conte jsegwu l-partita mis-serie A bejn Roma u Fiorentina qabel [abba rl-ewwel skwadras tieg[u
Gascoigne irid ifieq “Jien alkoholiku, ng[ix minn jum g[al jum imma rrid no[ro; minn dan kollu u din il-marda u ninsab determinat.” Hekk ikkummenta wara xhur s[a[ ta’ silenzju u wara li dan l-a[[ar re;a’ kien rikoverat fi sptar min[abba abbu] ta’ alkohol, l-eks internazzjonali Ingli] Paul Gascoigne. Mhix l-ewwel darba li l-eks plejer ta’ Newcastle, Tottenham, Lazio u l-Ingilterra fost l-o[rajn, g[amel stqarrijiet simili.
Gascoigne spjega li re;a’ waqa’ g[at-tentazzjoni tal-alkohol wara li kien arrestat fuq ksur tal-pa/i pubblika meta numru ta’ partitarji di]appuntati, xahar ilu waddbuli bottijiet tal-birra u fliexken tal-alkohol fuq l-g[atba tal-bieb. Seba’ snin ilu Gascoigne kien qal li mhux se jkollu l-istess tmiem ta’ George Best imma minn dakinhar da[al fi sqaq li ma jistax jo[ro; minnu.
WATERPOLO
Sospi] sa tmiem l-ista;un Il-Kummissarju tad-Dixxiplina tal-ASA issospenda lil Julian Saliba, partitarju ta’ San :iljan minn kull attivitaà relatata mal-Waterpolo sa tmiem lista;un. Fir-rapport tieg[u ir-referee qal li wara l-log[ba bejn San :iljan u Neptunes millKampjonat nazzjonali tal-U17 li ntlag[bet fit-28 ta’ Awwissu filpitch ta’ Neptunes, il-plejer bilberitta blu nru 11 qal lil R. Spiteri “it-tort tieg[i” u mbag[ad mar fuq in-na[a l-o[ra talpool, probabbilment dirett lejn il-bank ta’ San :iljan u kien hawn li missier il-plejer Luke Saliba ta’ San :iljan ta daqqa f’wi// il-plejer bin-nru 11. Il-Kummissarju tadDixxiplina sab [ati lil Julian Saliba li ;ie wkoll identifikat u
ssopendih minn kull attività sa tmiem l-ista;un. Barra dan Julian Saliba hu sospi] milli jattendi kwalunkwe log[ba talwaterpolo organizzata millASA matul dan il-perjodu u hi fir-responsabbiltà ta’ San :iljan ASC li ja//ertaw li din issospensjoni tkun implimentata. Il-klabb ;ie mwissi li jekk din is-sospensjoni tinkiser, allura lklabb irid ibati l-konsegwenzi skont Artiklu 3 ta’ Sezzjoni B. Sadanittant wara l-istess log[ba l-kow/ ta’ Neptunes Dorian Pisani ;ie mmultat u sospi] log[ba wara li dabbar ]ew; karti sofor u wa[da [amra waqt li l-plejer Miguel Zammit ta’ Neptunes ukoll ;ie sospi] log[ba talli tke//a g[al log[ob aggressiv fil-bidu tat-tieni sessjoni.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
25
SPORT FUTBOL INGLI}
Fa/li g[al Liverpool fil-100 log[ba ta’ Rodgers Brendan Rodgers i//elebra l100 log[ba tieg[u b[ala manager ta’ Liverpool b’reb[a komda f’White Hart Lane kontra
Tottenham li kienu g[adhom mhux meg[luba. F’din il-log[ba ma’ Liverpool iddebutta wkoll mill-bidu lattakkant Taljan Mario Balotelli li [a post Philippe Coutinho u [ela /ans tajjeb bir-ras wara biss ]ew; minuti, imma dan ftit kien jimporta hekk kif Spurs ;arrbu l-ewwel telfa ta[t il-manager Mauricio Pochettino. Liverpool li kienu reb[u dan il-konfront 5-0 l-ista;un li g[adda, marru fil-vanta;; minn Raheem Sterling u Steven Gerrard irdoppja minn penalty wara foul ta’ Eric Dier mal-ftu[ tat-tieni taqsima. Mas-sieg[a log[ob Albert Moreno ssi;illa r-reb[a g[al Liverpool b’xutt angolat wara ]ball banali fid-difi]a ta’ Tottenham kwa]i f’nofs ground. Lejn it-tmiem Spurs li kienu ;ejjin minn reb[iet kontra West Ham u QPR kienu m/a[[da minn penalty meta Dejan Lovren deher ji;bed lil Adebayor. Aston Villa baqg[u rre]istew g[al pressjoni qawwija lejn ittmiem biex baqg[u ming[ajr telfa u telg[u fit-tielet post wara reb[a 2-1 kontra Hull City f’Villa Park. Kienet ;img[a negattiva g[attim ta’ Steve Bruce li kien eliminat mill-Europa League il{amis minn Lokeren. Agbonlahor feta[ l-iskor wara 14-il minuta b’xutt g[ar-rokna u l-Awstrijakk Andrea Weimann
li kellu sehem importanti flewwel gowl, irdoppja fis-36 minuta wara azzjoni ta’ Kieran Richardson. Hull naqqsu l-iskor wara lmistrie[ minn daqqa ta’ ras ta’ Nikica Jelavic imxellfa middifensur Aly Cissokho. Villa spi//aw il-partita b’g[axar plejers meta we;;a’ Ron Vlaar fil-[in mi]jud imma ]ammew ir-ri]ultat sat-tmiem. Fi tmiem il-log[ba l-manager ta’ Hull Steve Bruce ddeskira lewwel taqsima kontra Aston Villa b[ala l-ag[ar wirja tat-tim kemm ilu fit-tmexxija. Arsenal waqgg[u ]ew; punti o[ra ferm importanti fl-isfida tag[hom g[at-titlu meta kienu mi]muma fi draw 1-1 g[and Leicester Kienu Arsenal li fet[u l-iskor fl-20 minuta minn Alexis Sanchez bl-ewwel gowl tieg[u fil-Premier meta minn cross ta’ Santi Cazorla, Yaya Sanogo ma laqatx sewwa u Sanchez kiejn pront ikkonkluda fix-xibka. Imma r-reazzjoni ta’ Leicester promossi dan l-ista;un kienet immedjata u ]ew; minuti wara minn cross perfett ta’ Jeff Schlupp, Leo Ulloa g[ola tajjeb minn wara dahar Koscielny u bir-ras xe[et fix-xibka. Fit-tieni taqsima Ulloa falla wkoll ilgowl tar-reb[a. G[al din il-partita l-manager ta’ Arsenal Arsene Wenger re;a’ [alla fuq il-bank lill:ermani] Lukas Podolski u rapporti qalu li mhux esklu]a l-possibiltà li llum il-manager tieg[u jitlob biex il-plejer ji//aqlaq ma’ klabb ie[or.
Mario Balotelli jfalli /ans tajjeb g[al Liverpool fid-debutt tieg[u kontra Tottenham
Ri]ultati Premiership
Aston Villa v Hull C Tottenham H v Liverpool Leicester C v Arsenal
Kif Jinsabu Chelsea Swansea Aston Villa Man City Liverpool Tottenham H Arsenal Southampton Hull Stoke City West Ham QPR Everton Sunderland Man Utd Newcastle West Brom Leicester C. Palace Burnley
2-1 0-3
1-1
L R D T F K Pt 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
3 3 2 2 2 2
1 1 1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 11 0 0 6 1 0 3 0 1 5 0 1 6 0 1 5 2 0 5 1 1 4 1 1 3 1 1 2 0 2 4 0 2 1 2 1 7 2 1 3 2 1 2 2 1 3 2 1 2 2 1 3 1 2 5 1 2 1
4 9 1 9 1 7 2 6 4 6 3 6 4 5 3 4 3 4 2 4 5 3 5 3 10 2 4 2 3 2 5 2 5 2 5 2 8 1 4 1
L-iskwadra kollha ta’ Bayern Munich flimkien mal-kow/ Pep Guardiola lbiera[ attendew g[al sessjoni ta’ ritratti min[abba l-isponsor tat-tim bil-plejers lebsin il-kuluri tradizzjonali u fuq stil tal-Bavarja. Mag[hom kien hemm ukoll l-akkwisti l-;odda Xabi Alonso u Benatthia. Guardiola nsista li t-tim ma jdumx ma jer;a’ jsib il-forma wara draw 1-1 kontra Schalke s-Sibt. Intant ilbiera[ Bayern [abbru li akkwistaw lill-midfiedler ta’ 18-il sena Sinan Kurt ming[and Borussia Moenchengladbach.
Diego Costa jo[loq kontroversja Il-manager ta’ Everton Roberto Martinez qal li lattakkant ta’ Chelsea Diego Costa jrid jitg[allem juri rispett lejn l-avversarji. L-eks plejer ta’ Atletico Madrid li sewa £32 miljun lil Chelsea skorja darbtejn u kien imwissi fir-reb[a 6-3 ta’ Chelsea. Il-manager ta’ Chelsea Jose Mourinho [ass li l-plejers ta’ Everton ipprovaw jiggravaw latte;;jament ta’ Costa. Imma lIspanjol Martinez qal, “Hemm /ertu plejers barranin li ji;u filPremier League li jridu jitg[allmu l-etika u l-kultura.” Costa kien involut f’tilwima mal-gowlkiper ta’ Everton Tim Howard wara li l-attakkant deher jiddie[ak b’Coleman wara li kkommetta l-awto-gowl li po;;a lil Chelsea 3-1 minn fuq. Martinez ]ied jg[id. “Lim;ieba fil-log[ba Ingli]a hi unika. L-a[[ar [a;a li wie[ed irid jara hu nuqqas ta’ rispett minn plejer lejn ie[or u ninsab /ert li malajr se jitg[allem. F’dan il-kampjonat hawn professjonalita` u rispett ta’ veru u g[alhekk wie[ed jista’ jifhem g[alfejn il-plejers ma kienux kuntenti bl-istess mod li jipprova jirba[ il-freekicks. Costa issa skorja erba’ gowls fi tliet partiti tal-Premier hekk if Chelsea ]ammew bidu perfett dan l-ista;un.
Madankollu kien anke mwissi darbtejn wara li kien intwera lkarta s-safra wkoll fir-reb[a 3-1 fuq Burnley. Mourinho j[oss li l-plejer qed ji;i kastigat in;ustament. “Li wie[ed ji;ri wara l-karti sofor kontra plejer li re;a’ kellu m;ieba tajba u kien jinsab hemm biex jilg[ab biss il-futbol, hu di]appuntanti. Fl-a[[ar milla[[ar Diego kien probabbilment l-a[jar plejer fil-Premier flewwel tliet partiti u dabbar ]ew; karti sofor, wa[da g[al simulazzjoni kontra Burnley, fejn kien penalty u l-o[ra kontra Everrton, meta kul[add beda jipprova jda[[lu fl-inkwiet. Dan hu d-di]appuntanti,” qal Mourinho. Van Gaal jilmenta Il-manager ta’ Manchester
United Louis Van Gaal ammetta li t-tim tieg[u ma kellux bidu tajjeb bi]]ejjed g[al dan lista;un wara t-tieni draw konsekuttiv kontra Burnley. United g[adhom ifittxu lewwel reb[a kompetittiva ta[t it-tmexxija tal-Olandi] li f’Turf Moor ta d-debutt lill-akkwist il;did g[al somma rekord ta’ £59.7 miljuni, Angel Di Maria. “Meta jkollok ]ew; punti minn 9 mhux tajjeb bi]]ejjed u dan hu di]appuntanti,” qal Van Gaal. “Il-progress qieg[ed hemm imma klabb b[al Manchester United irid jirba[.”
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
SPORT
26 SERIE A
Bidu qawwi g[al Milan u Pippo Inzaghi Pippo Inzaghi kellu bidu millaqwa fit-tmexixja ta’ AC Milan meta fl-ewwel log[ba kompetittiva fil-ftu[ tas-Serie A g[elbu lil Lazio 3-1. B’hekk Lazio ilhom ma jirb[u f’San Siro kontra Milan sa mir-reb[a b’awtogowl ta’ Paolo Maldini fl-1989. Is-Sibt i/-Champions Juventus bdew jiddefendu t-titlu b’reb[a g[and Chievo waqt li lisfidanti Roma kisbu reb[a ferm importanti 2-0 kontra t-tim qawwi ta’ Fiorentina. Palermo u Cesena kellhom ritorn mill-aqwa fis-Serie A, Napoli kisbu reb[a drammatika u Sampdoria salvaw punt b’g[axar plejers waqt li Inter u Torino spi//aw fi draw ming[ajr gowls b’Vidic jitke//a fid-debutt tieg[u ma’ Inter. MILAN – Id-debutt ta’ Pippo
Ri]ultati Serie A
AC Milan v Lazio Atalanta v Verona Chievo v Juventus Cesena v Parma Genoa v Napoli Palermo v Sampdoria Roma v Fiorentina Sassuolo v Cagliari Torino v Inter Udinese v Empoli
Serie B
Modena v Cittadella
3-1 1-0 0-1 1-0 1-2
1-1
2-0
1-1 0-0 2-0
illum
Lega Pro Grupp A
Cremonese v Albinoleffe Pro Patria v Sassari Torres Alessandria v Mantova Monza v Novara Bassano V. v Pavia Lumezzane v Pordenone C Venezia v Renate Feralpisalò v Real Vicenza Como v Sudtirol
Grupp B
0-0 0-1 1-0 2-0 0-1 2-0 3-0 1-0 0-0
L’Aquila v Gubbio 0-0 Lucchese v Santarcangelo 0-0 Pisa v Teramo 3-1 Tuttocuoio v Carrarese 0-0 San Marino v Prato 1-1 Grosseto v Pro Piacenza 0-1 US Ancona 1905 v Savona 1-1 Pistoiese v Ascoli 0-1 SPAL 2013 v Pontedera 0-3 Forli v Reggiana illum
Grupp C
Matera v Paganese Aversa v Vigor Lamezia Foggia v Martina Catanzaro v Juve Stabia Savoia v Melfi Barletta v Messina Lupa Roma v Lecce Ischia Isolaverde v Benevento Reggina v Casertana Salernitana v Cosenza
Ingilterra League 1 Notts County v Bristol C Skozja Premiership Dundee FC v Celtic :ermanja
1-1 1-1 3-2 2-0 1-1 1-0 2-1 0-1 2-2 1-1 1-2 1-1
Mainz 05 v Hannover 96 Freiburg v B. M’gladbach
0-0 0-0
PSV v Vitesse NAC Breda v PEC Zwolle Groningen v Ajax Twente v Feyenoord
2-0 3-1 2-0 0-0
Olanda
Inzaghi b[ala s-su//essur ta’ Clarence Seedorf fit-tmexxija ta’ Milan ma setax kien a[jar b’reb[a mpressjonanti 3-1 fuq Lazio. Kaisuke Honda po;;a lil Milan fil-vanta;; f’San Siro qabel ma’ Sulley Muntari u lakkwist il-;did Jeremy Menez minn penalty, a//ertaw l-ewwel tliet punti fit-tieni taqsima. Akkwist ie[or g[al Milan dan lista;un, Alex, xe[et fil-lasta tieg[u stess g[all-gowl ta’ Lazio u fil-[in mi]jud ir-Rumani kellhom ukoll penalty fuq Antonio Candreva imma l-istess plejer ra lid-debuttant gowlkiper ta’ Milan Diego Lopez isalva b’mod stupend. B[al Milan, Lazio wkoll kienu jinsabu ta[t it-tmexxija ;dida ta’ Stefano Pioli. Pre]enti g[al din il-log[ba kien hemm l-akkwist il-;did ta’ Milan Fernando Torres. BERGAMO – Atalanta u Verona fet[u l-impenji bi draw ming[ajr gowls u b’hekk [adu punt kull wie[ed f’log[ba bilan/jata nieqsa mill-azzjonijiet. I]-]ew; na[at kellhom taqsima kull wie[ed bl-a[jar /ans tallog[ba jasal g[and Jankovic ta’ Verona li kien im/a[[ad minn save tal-gowlkiper Marco Sportiello. CESENA - Cesena kellhom ritorn pio]ittiv fis-Serie A meta bdew b’reb[a 1-0 kontra Parma. Il-gowl li dde/ieda l-log[ba wasal minn daqqa ta’ ras ta’ Alejandro Rodriguez fuq cross ta’ Brienza. It-tim ta’ Donadoni wettaq reazzjoni imma ma rnexxielux jevita t-telfa. GENOVA – Napoli kisbu reb[a mill-aktar drammatika g[and Genova 2-1. Bidu qawwi g[al Napoli li wara d-di]appunt ta/-Champions League [ar;u ferm aggressivi u wara biss tliet minuti kien Callejon li b’volley
Muntari u Abate ji//elebraw mal-kow/ Pippo Inzaghi l-bidu po]ittiv ta’ AC Milan kontra Lazio
sabi[ fuq cross ta’ Higuain po;;a lit-tim ta’ Benitez filvanta;;. Imma fl-40 minuta kien i/-?ilen Pinilla li b’daqqa ta’ ras stupenda fuq cross ta’ Marchese kiseb id-draw g[al Genoa. Meta l-partita dehret mitmuma b’Mertens u Higuain ifallu /ansijiet fa/li, sekondi wara fil-95 minuta kien Jonathan De Guzman li skorja l-gowl tar-reb[a fid-debutt. PALERMO – Anke r-ritorn ta’ Palermo fis-Serie A kien wie[ed po]ittiv minkejja li spi//aw draw 1-1 ma’ Sampdoria ta’ Sinisa Mihajlovic b’g[axar plejers. Kien lAr;entin Dybala li po;;a lillIsqallin fil-vanta;; wara seba’ minuti meta r/ieva ming[and Barreto u g[eleb lil Viviano. Fil-
41 minuta Sampdoria tke//ielhom Vasco Regini g[al ]ew; karti sofor. Imma bi plejer anqas fid-90 minuta Daniele Gastaldello kiseb id-draw g[adDorjani. SASSUOLO – Zdenek Zeman deher li xejn ma kien se jkollu bidu qawwi ma’ Cagliari meta ttim tieg[u sab ru[u minn ta[t kontra Sassuolo b’gowl millisba[ fit-42 minuta ta’ Simone Zaza. Imma appena ]ew; minuti wara Cagliari kisbu d-draw qabel il-mistrie[ minn Marco Sau fuq su;;eriment ta’ Balzano u ]ammew il-punt sat-tmiem. TURIN - Partita ferm mistennija rri]ultat fi draw ming[ajr gowls b’Torino jfallu wkol irreb[a. Dan meta fl-20 minuta Torino kellhom penalty g[al
fawl tal-akkwist il-;did Vidic fuq Quagliarella imma mill-11il metru Larrondo ra x-xutt salvat b’mod stupend minn Handanovic. Fil-[in mi]jud Vidic g[arraq id-debutt tie[gu meta dabbar it-tieni karta safra talli /ap/ap lir-referee u spi//a anke mke//i. UDINE – B’]ew; gowls fi spazju ta’ [ames minuti fit-tieni taqsima Udinese g[elbu lil Empoli 2-0. Kien is-solitu Antonio Di Natale li feta[ liskor g[all-Friulani wara su;;eriment perfett ta’ Muriel. Il-gowl [asad lil Empoli u [ames minuti wara re;a’ kien Di Natale li approfitta minn passa;; [a]in lura ta’ Laurini u re;a’ g[eleb lil Sepe biex kiseb doppjetta personali.
TRASFERIMENTI
Loic Remy jing[aqad ma’ Chelsea Il-liders tal-premier Ingli] Chelsea [abbru li [adu lillattakkant ta’ Queens Park Rangers Loic Remy fuq kuntratt ta’ erba’ snin g[al £10.5 miljuni. “In[ossni kuntent u kburi li Chelsea rieduni ning[aqad mag[hom,” qal Remy li g[andu 27 sena u g[alih kien hemm ukoll interessati Arsenal. ROMA – G[at-tieni darba f’;img[a Roma g[amlu talba lil Olimpiacos u din id-darba rnexxielhom jakkwistaw liddifensur Grieg Jose Holebas
g[al miljun ewro. Wara li aktar kmieni matul il-;img[a [adu lil Kostas Manolas, Roma kkonfermaw ukoll l-akkwist ta’ Holebas li lag[ab 26 log[ba mal-Gre/ja u ffirma kuntratt ta’ 3 snin. NAPOLI – Il-midfielder ta’ Espanyol David Lopez iffirma kuntratt ta’ [ames snin ma’ Napoli wara li s-Sibt intla[aq ftehim bejn i]-]ew; klabbs ta’ madwar 5 miljun ewro. Il-midfielder difensiv sar il-[ames akkwist ta’ Napoli dan is-sajf u se jimla l-vojt li [alla Valon
Behrami li sie[eb lil Hamburg fil-Bundesliga. HERTHA – L-internazzjonali ta’ Ivory Coast Salomon Kalou ffirma kuntratt ta’ tliet snin mal-klabb :ermani] ta’ Hertha Berlin. Il-plejer ta’ 29 sena sie[eb lill-klabb talKapitali ming[and Lille fejn skorja 34 gowl fil-kompetizzjonijiet kollha. OLYMPIAKOS – Lattakkant ta’ Fulham Kostas Mitroglou temm esperjenza mill-aktar negattiva filPremiership meta re;a’
ng[aqad b’self ma’ Olympiakos. Il-klabb Grieg kien bieg[ lill-attakkant ta’ 29 sena f’Jannar lil Fulham g[al £12-il miljun fejn ma skorja lebda gowl u t-tim ;ie relegat. DORTMUND – Shinji Kagawa rritorna uffi/jalment fil-:ermanja ma’ Borussia Dormtund wara esperjenza xejn po]ittiva ma’ Manchester United. Hu ffirma kuntratt ta’ erba’ snin g[al somma mhux mag[rufa mal-klabb li lag[ab mieg[u bejn l-2010 u l-2012.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 1 ta’ Settembru, 2014
27
SPORT TRASFERIMENTI LOKALI
TENNIS
Il-Bra]iljan Lico jiffirma ma’ Valletta
Kvitova eliminata
Matthew Mamo
Valletta akkwistaw lillwinger Bra]iljan ta’ 29 sena Paulo Candido Serafim de Cruz mag[ruf a[jar b[ala Lico. Lico kif kien [abbar dan il;urnal ilu g[all-a[[ar [mistax bi prova u mpressjona lillistaff tekniku tal-klabb Belti li g[alhekk g[a]el li joffrilu kuntratt ta’ sena b’g[a]la li l-klabb i;edded b’sena o[ra. Lico lag[ab g[al Esporte Clube Democrata, Atletico Vadevez u Ponta Delgada filPortugall, America Mineiro u Valeriodoce Esporte Clube filBra]il kif ukoll FK Vardar filMa/edonja. Samb ma’ Floriana Floriana [adu lill-attakkant ta’ Hellas Verona Amadou Samb li se jasal f’pajji]na llum wara nofsinhar. Samb beda l-
karriera ma’ Monza u lprestazzjonijiet tieg[u wassluh biex attira l-interess tal-klabb tas-Serie A Chievo Verona. Wara numru ta’ esperjenzi madwar l-Italja, Samb ing[aqad mar-rivali Hellas Verona u fl-ista;un li g[adda kien misluf lit-tim fl-og[la divi]joni fl-Albanija, KF Teuta. Bra]iljan g[al Msida SJ Msida St. Joseph komplew jissa[[u b’]ew; Bra]iljani
o[ra Ricardo Silva Faria u Diego Fernando Pereira li [adu ming[and Mosta. Faria, mag[ruf a[jar b[ala Ricardinho, ing[aqad b’self g[al sena waqt li Pereira iffirma kuntratt ta’ sentejn mal-klabb tal-Ewwel Divi]joni.
Il-Bra]iljan Lico flimkien mal-President Victor Sciriha u l-a;ent tieg[u waqt l-iffirmar tal-kuntratt (Ritratt> Valletta FC)
Attakkant g[al St. George’s St. George’s FC tal-Ewwel Divi]joni wkoll akkwista attakkant Bra]iljan ta’ 22 sena. Henrique Alves Viana li lag[ab f’pajji]u ma’ Taboao da Serra qabel mar fil-Premier League ta’ New Zealand fejn lag[ab g[al Southern United. Iktar plejers ma’ San :wann
Amadou Samb li llum mistenni jasal Malta biex jiffirma ma’ Floriana
San :wann ikkonkludew ftehim ta’ self ma’ ]ew; plejers ta’ Qormi. L-attakkant Dylan Pirotta li g[andu 20 sena u lmidfielder ta’ 21 sena Jeremy Farrugia. Barra dan San :wann la[qu ftehim ma’ Sliema Wanderers g[as-self tal-gowlkiper ta’ 20 sena Keane Cutajar.
Gowlkipers ma’ Xg[ajra
Xg[ajra Tornadoes FC [adu b’mod permanenti lillgowlkiper ta’ }abbar St. Patrick FC Luke Attard u la[qu ftehim ukoll mal-istess }abbar g[asself tal-gowlkiper Daniel Farrugia sa tmiem l-ista;un. I]]ew; ]g[a]ag[ se jkunu qed jifformaw parti mill-iskwadra talminors. Reb[a g[all-U19 Ilbiera[, it-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t id-19-il sena
g[eleb lil ACR Messina f’log[ba ta’ [biberija li ntemmet 2-1. Il-gowls tal-Maltin waslu minn Kurt Zammit u Neil Tabone.
MOTOGP
Marquez jirba[ il-11 ti;rija minn 12 I/-Champion renjanti talMotoGP Marc Marquez reba[ il-Grand Prix ta’ Silverstone li kien wie[ed ferm e//itanti biex kiseb il-11-il reb[a minn 12-il ti;rija dan l-ista;un. Is-sewwieq tal-Honda li g[andu 21 sena ssupera lir-rebbie[ tas-sena l-o[ra Jorge Lorenzo tal-Yamaha bi tliet dawriet g[at-tmiem u qasam illinja finali 0.732 ta’ sekonda biss quddiem. Is-sewwieq l-ie[or talYamaha Valentino Rossi temm
fit-tielet post wara li rre]ista g[al sfida qawwija ta’ Dani Pedrosa tal-Honda. Marquez sar l-ewwel sewwieq li qatt reba[ 11-il ti;rija fi sta;un sa minn ]mien Rossi fl2005 u b’hekk patta ftit g[attelfa li ;arrab fil-konfront ma’ Lorenzo fl-a[[ar dawra ta’ Silverstone is-sena l-o[ra. Wara din ir-reb[a l-Ispanjol Marquez issa g[andu total ta’ 288 punt b’Pedrosa fit-tieni post b’199 u Valentino Rossi t-tielet b’189 punt.
Marc Marquez jidher quddiem Lorenzo fl-a[[ar dawra
I/-Champion ta’ Wimbledon Petra Kvitova saret l-a[[ar minn serje ta’ plejers eliminati b’sorpri]a fil-kategorija tan-nisa tal-US Open wara telfa fit-tielet round kontra Aleksandra Krunic. Is-Serba ta’ 21 sena li hi rrankjata fil-145 pTost g[elbet li/-?eka Kvitova fi straight sets 6-4, 6-4. B’hekk il-plejer ta’ 24 sena ng[aqdet ma’ Simona Halep, Agnieszka Radwanska, Angelique Kerber u Ana Ivanovic li kollha kienu eliminati kmieni. Is-seeds nru 1 is-Serb Novak Djokovic u l-Amerikana Serena Williams reb[u fi striaght sets biex g[addew g[ar-raba’ round. Djokovic li g[andu 27 sena g[eleb lill-Amerikan Sam Querrey 6-3, 6-2, 6-2 waqt li Williams li g[andha 32 sena g[elbet lill-kompatrijotta Varvara Lepchenko 6-3, 6-3. Djokovic li reba[ dan l-Open fl2011, issa jilg[ab kontra l:ermani] Philipp Kohlschreiber li elimina lill-a[[ar Amerikan li kien fadal, John Isner f’erba’ sets. Din kienet it-tielet darba konsekuttiva li l-:ermani] elimina lil Isner mill-US Open. Flimkien ma’ Djokovic g[adda wkoll g[ar-raba’ round ilBritanniku numru 1 Andy Murray li elimina lir-Russu Andrey Kuznetsov 6-1, 7-5, 6-2. Fir-round li jmiss Murray jilg[ab kontra s-seed nru 9 ilFran/i] Jo Wilfred Tsonga g[al post fil-kwarti tal-finali wara li dan issupera lill-Ispanjol Pablo Carreno Busta fi straight sets. I/-Champion tal-Open talAwstralja Stanislas Wawrinka kiseb reb[a fa/li meta [a walkover fuq is-Sloven Blaz Kavcic li rtira b’injury.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 1 ta’ Settembru, 2014
28
LOKALI Il-bejjieg[a tal-monti tal-{add fir-Rabat jinsabu urtati wkoll min[abba li kienu mwieg[da li l-pro;ett ta’ tisbi[ fi Triq Santa Rita se jdum g[al erba’ xhur i]da /irkulari mibg[uta mils-Sindku Laburista lill-bejjieg[a tg[id li l-pro;ett se jdum seba’ xhur biex jitlesta
Il-bejjieg[a tal-monti fir-Rabat jesprimu rabja u j[ossuhom f’da[na kbira ...u s-Sindku Laburista jg[id li l-bejjieg[a mhumiex irrabjati Claire Mifsud
Is-Sindku Laburista tar-Rabat mhux qed jara l-kwistjoni ta//aqliq tal-monti tar-Rabat lejn Triq it-Ti;rija mill-istess lenti talbejjieg[a tal-monti li lbiera[ esprimew l-g[adab u r-rabja tag[hom li mill-biera[ bdew jarmaw f’post ‘il barra mi/-/entru tar-Rabat. Min-na[a l-o[ra, isSindku qieg[ed isostni li lbejjieg[a mhumiex irrabjati u jrid ener;ija po]ittiva. “Ejja nkunu po]ittivi. Din hija l-ener;ija po]ittiva li rridu”, kien il-kliem li laqag[na bih is-Sindku Laburista tar-Rabat Charles Azzopardi, hekk kif xrifna lejn Triq it-Ti;rija fir-Rabat minn fejn ilbiera[ filg[odu g[all-ewwel darba beda jarma l-monti tar-Rabat fuq de/i]joni tal-Kunsill Lokali mmexxi minn ma;;oranza Laburista.
Da[na kbira qed in[ossu. M’hawn xejn. {a joqtluna bil-;u[ - Bejjieg[ tal-monti fir-Rabat
I/-/aqliq tal-monti lejn din ittriq nissel rabja fost il-bejjieg[a tal-monti li sa[qu li dan se jwassal g[al nuqqas ta’ bejg[ min[abba li l-post jinsab ‘il bog[od u f’telg[a li tag[milha diffi/li biex wie[ed jag[mel ilqadi tieg[u. I]da meta mistoqsi dwar irrabja tal-bejjieg[a, is-Sindku wie;eb li l-bejjieg[a tal-monti mhumiex irrabbjati. “Il-kelma rrabjati tfisser [afna. Il-kelma rrabjat tfisser li g[andek id-dwejjaq, g[andek in-nervi. Inti skuntent. Le. Il-bejjieg[a tal-monti huma kuntenti. Mhux mija filmija”, sa[aq mag[na s-Sindku tar-Rabat.
I]da l-kummenti li [adna millbejjieg[a tal-monti jixhdu mod ie[or. “Da[na kbira qed in[ossu. M’hawn xejn. {a joqtluna bil;u[.” sa[aq mag[na wie[ed millbejjieg[a tal-monti. Stajna ninnutaw ukoll numru ta’ kaxxi riservati g[all-bejjieg[a li kienu vojta min[abba li w[ud mill-bejjieg[a lanqas biss ramaw g[ax setg[u jobsru li ftit li xejn se jkun hemm bejg[. Iltqajna wkoll ma’ bejjieg[a li kienu qed i]armaw min[abba li ma kienx hemm bejg[. Wa[da mill-bejjieg[a kienet ukoll irrabjata g[al numru ta’ allegazzjonijiet li g[amel is-
Sindku meta dan qalilha li qed jie[u dawn id-de/i]jonijiet g[ax g[andu l-iskola. Il-bejjieg[a talmonti sa[qet mag[na li din ma hija xejn g[ajr insinwazzjoni indiretta li l-bejjieg[a tal-monti huma injuranti. Madankollu, is-Sindku Laburista Charles Azzopardi fta[ar mag[na li d-de/izjoni li lmonti ji//aqlaq g[al Triq itTi;rija kellha l-appo;; ta’ 70% tal-bejjieg[a tal-monti. I]da ftit biss wara li s-Sindku qal dan il-kumment, dan kien mi/[ud mill-bejjieg[a kollha li tkellimna mag[hom. Wa[da millbejjieg[a qaltilna li l-petizzjoni mi;bura tg[id proprju l-kontra ta’ dak li qed jallega s-Sindku tant li tliet kwarti qablu li ma jarmawx fi Triq it-Ti;rija. Mhux biss. Din il-bejjieg[a qaltilna wkoll li petizzjoni o[ra li fiha l-bejjieg[a jarmaw darba iva
u darba le fis-Saqqajja, ukoll sabet l-oppo]izzjoni tas-Sindku tar-Rabat tant li s-Sindku spi//a jhedded lill-bejjieg[a tal-monti li jtellag[hom il-Qorti. Il-bejjieg[a jinsabu urtati wkoll min[abba li kienu mwieg[da li lpro;ett ta’ tisbi[ fi Triq Santa Rita se jdum g[al erba’ xhur i]da /irkulari mibg[uta mill-istess Sindku lill-bejjieg[a tg[id li lpro;ett se jdum seba’ xhur biex jitlesta – e]attament fl-a[[ar ta’ Marzu 2015.
media•link COMMUNICATIONS