Nru 13,841
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Libertà provi]orja
Depo]itu ta’ €30,000 Ir-ra;el mill-Kalkara akku]at li qatel lil missier is-sie[ba tieg[u fil-Kalkara f’Ottubru tas-sena lo[ra, ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €30,000 u garanzija personali ta’ ¤30,000,bil-prosekuzzjoni topponi min[abba l-gravità tar-reat. Ara pa;na 2
It-theddida tal-IS
Kollaborazzjoni bejn l-Iran u l-Istati Uniti Il-PM Ingli] David Cameron flimkien mal-President Amerikan Barack Obama fi tmiem is-summit tan-NATO li sar f’Wales. Il-mexxejja tal-pajji]i membri qablu li jkun hemm forza ta’ intervent rapidu biex jintbag[at messa;; /ar lill-alleati li huma m[assbin dwar l-a;ir Russu u l-estremi]mu I]lamiku. L-a[bar ing[atat hekk kif fl-Ukrajna t[abbar li beda jkun osservat waqfien mill-;lied. Ara pa;na 11
Jit[abbru d-dettalji tal-festi tal-Indipendenza Il-Partit Nazzjonalista [abbar id-dettalji tal-attivitajiet li se jorganizza fl-okka]joni tal-50 Anniversarju mill-kisba talIndipendenza. Chris Said, is-Segretarju
:enerali tal-PN, qal f’konferenza tal-a[barijiet li, min[abba lanniversarju importanti ta’ din issena, il-PN se jag[ti spazju g[allattivitajiet tal-istat u l-attivitajiet fuq il-Fosos tal-Furjana se jsiru
bejn is-16 u d-19 ta’ Settembru. fejn irridu mmorru. Is-Segretarju :enerali qal li, Chris Said qal li l-Indipendenza g[all-Partit Nazzjonalista, l- kienet de/i]joni kura;;juza u Indipendenza hi okka]joni li fiha g[aqlija ta’ missirijietna. n[arsu lura lejn dak li nkiseb i]da ikompli f’pa;na 5 wkoll ’il quddiem biex naraw
Kmandant ewlieni tal-qawwiet Iranjani ;ie awtorizzat biex jikkoordina l-azzjonijiet militari, flimkien mal-qawwiet Amerikani, Iraqqini u Kurdi, g[al kontra t-theddida mit-terroristi tal-grupp Stat I]lamiku (IS) fl-Iraq u s-Sirja. Ara pa;na 2
Rebbie[a ma’ In-Nazzjon
Ir-rebbie[ ma’ In-Nazzjon ta’ Weekend Break g[al ]ew; persuni fil-Harbour Lodge f’Marsaxlokk, tal-;img[a li g[addiet, hu Emmanuel Balzan
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
2
LOKALI
Libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €30,000 Ir-ra;el mill-Kalkara akku]at li qatel lil missier is-sie[ba tieg[u fil-Kalkara f’Ottubru tassena l-o[ra, u li fil-kumpilazzjoni pre/edenti kien [are; mixxhieda li hu spara tliet tiri millqrib, ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €30,000 u garanzija personali ta’ €30,000. Mix-xhieda kien irri]ulta li fis27 ta’ Ottubru tas-sena l-o[ra, ilvittma tad-delitt intlaqat darbtejn f’idejh il-leminija u darba fissinsla ta’ dahru. Sadanittant fixxhieda tieg[u, sie[eb l-akku]at Reno Said li huwa mill-Fgura, qal li dan l-in/ident kien ilu jin[ass ;ej. Gregorio Scicluna ta’ 52 sena, qed ji;i mixli bil-qtil ta’ Joseph Caruana ta’ 61 sena. Scicluna mag[ruf b[ala ‘il-Goodie”, qed iwie;eb g[al 11-il akku]a, b’dik l-aktar serja tkun ta’ omi/idju u jinsab mixli wkoll bl-attentat ta’ qtil tal-eks-sie[ba tieg[u g[al disa’ snin, Simone Caruana ta’ 27 sena, kif ukoll ta]-]ew; bniet tag[hom il-kbar, wa[da ta’ tlieta u l-o[ra ta’ [ames snin, u li kka;una ;rie[i serji fuq Simone Caruana u binthom l-o[ra ta’ tliet snin. Reno Said, li hu wkoll [abib tal-eks-sie[ba tal-akku]at, qal fil-Qorti li mhux l-ewwel darba li kellu jintervjeni min[abba argumenti li kienu jinqalg[u bejn ilkoppja, sa[ansitra ;ieli spi//a j]omm lil Scicluna milli dan i[ebb g[al Simone Caruana. Ix-xhud qal li s-sitwazzjoni bejn il-koppja kienet wasslet biex tkun paragunata ma’ “borma li kienet ilha tbaqbaq” u
dan wara numru ta’ in/identi li kienu jinqalg[u fir-residenza talkoppja. Said li kien qed jixhed g[at-tieni darba f’din il-kumpilazzjoni, qal li lill-akku]at kien isir aggressiv u ;ieli [abat g[assie[ba tieg[u. Tul din ix-xhieda, l-Avukat difensur Michael Sciriha o;;ezzjona diversi drabi g[allmistoqsijiet li kienu qed isiru, bix-xhud kellu jo[ro; mill-awla aktar minn darba. Minkejja l-o;;ezzjonijiet, ilQorti ordnat li x-xhud ikompli jixhed u f’digriet qalet li x-xhud g[andu jirrispondi g[all-mistoqsijiet li jsirulhu. Said kompla jixhed li Gregorio Scicluna kien aggressiv meta kien jerfa’ jdejh fuqha u li dawn l-in/identi ;raw aktar minn darba. Semma in/ident partikolari meta l-akku]at kien qed jiekol u kellu furketta f’idu, beda jargumenta ma’ Simone Caruana li kellha t-tifla tarbija fuqha, u laqat lit-tifla ]-]g[ira bil-furketta. Kien mat-tmiem tax-xhieda li d-difi]a g[al darb’o[ra g[amlet talba g[al libertà provi]orja. LIspettur Keith Arnaud qal li lprosekuzzjoni kienet g[adha qed topponi min[abba l-gravità tarreat u l-bi]a’ tal-Prosekuzzjoni hija li jo[ro; mill-[abs u jkompli fejn [alla. Il-Qorti din id-darba dde/idiet li tag[ti l-[elsien mill-arret provi]orju lill-akku]at fuq depo]itu ta’ 30,000 ewro u garanzija peronali ta’ 30,000 ewro o[ra. In[ar;et ukoll ordni ta’ protezzjoni fil-konfront ta’ Simone Caruana u wliedha.
36
Inkora;;iment u fidu/ja lill-privat b’in/entivi g[an-negozji ]-]g[ar u l-privatizzazzjoni Parti ewlenija tal-politika li kabbret ix-xog[ol fil-pajji] kienet l-g[ajnuniet lis-self employed u n-negozji ]g[ar u medji li huma s-sinsla talekonomija Maltija. Dawn in-negozji gawdew mit-tkabbir ekonomiku u mit-tne[[ija tal-kontrolli u wkoll minn programm wiesa’ ta’ tnaqqis u ro[s filli/enzji, servizz a[jar lilhom, in/entivi biex jinvestu u j[addmu n-nies billi titnaqqsilhom it-taxxa, skemi ta’ self b’img[ax baxx biex jinvestu fin-negozju, u fondi Ewropej biex isiru aktar effi/jenti. Twettaq ukoll programm wiesa’ ta’ privatizzazzjoni biex il-Gvern ma jibqax jinda[al fejn m’hemmx
b]onn imma jikkon/entra fuq dak li l-Istat biss jista’ jag[mel, fosthom li jkun regolatur effettiv tal-oqsma privatizzati. Il-privatizzazzjoni tat lopportunità lill-investituri privati li jinvestu u jgawdu fil-qlig[ tal-oqsma privatizzati. Il-privatizzazzjoni temmet monopolji tal-Gvern u ;abet kompetizzjoni akbar, aktar effi/jenza, servizz a[jar u aktar kompetittiv, u l-modernizzazzjoni ta’ numru ta’ oqsma b’investiment ;did fihom u s-sinjal li l-ekonomija Maltija hi wa[da kompetittiva, moderna u globalizzata. F’numru ta’ ka]i, malinvestituri Maltin issie[eb ukoll investitur barrani
strate;iku li seta’ jag[ti direzzjoni aqwa lid-ditta privatizzata u j;ib investiment barrani dirett. F’ka]i o[rajn, il-qasam privatizzat xorta baqag[lu obbligi pubbli/i, inkella sar g[al /ertu ]mien jew fuq ba]i ta’ kiri. In[olqot il-Bor]a ta’ Malta li fet[et suq ;did ta’ ishma u bonds lokali u, g[alhekk, opportunitajiet ;odda g[allinvestituri ]g[ar Maltin u g[an-negozji Maltin li jiksbu finanzjament dirett ming[and il-pubbliku u b’hekk ikomplu jikbru u jinvestu. B’hekk, intrapri]i privati ta’ kull daqs kibru u [olqu l;id u x-xog[ol billi ng[ataw fidu/ja u g[ajnuniet waqt li saru aktar effi/jenti u innovattivi.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
3
LOKALI
Il-PN jiltaqa’ mal-Kunsill tal-MHRA Ir-relazzjonijiet bejn il-PN u lMHRA, kif ukoll is-sitwazzjoni tal-industrija tat-turi]mu f’Malta kienu fuq l-a;enda ta’ laqg[a li kellu l-Kap tal-Oppo]izzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil mal-Kunsill talAsso/jazzjoni Maltija talLukandi u r-Ristoranti (MHRA) fid-Dar ?entrali. Jakkumpanjaw lil Matthew Pace, il-President il-;did talMHRA, kien hemm il-membri tal-Kunsill Norbert Grixti, Andrew Agius Muscat u Hugh Peralta. Simon Busuttil qal li l-Partit Nazzjonalista g[andu kull interess li ja[dem mill-qrib malMHRA u jrid ikompli jifhem laspettattivi tag[ha dwar itturi]mu. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni stqarr
li l-Partit Nazzjonalista hu kburi li meta kien fil-Gvern firex ilpedamenti sodi ta’ din l-industrija tant importanti g[all-pajji]. Simon Busuttil qal li r-ri]ulati f’dan is-settur g[adhom g[addejjin u ]ied li l-Partit Nazzjonalista hu lest li jappo;;ja politiki talGvern biex it-turi]mu jissa[[ah. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni fisser kif il-Partit Nazzjonalista hu konxju ta’ diversi sfidi inkwetanti u g[alhekk, bl-g[ajnuna talKelliema tal-Oppo]izzjoni g[allAffarijiet Ewropej Marthese Portelli, ippropona 70 inizjattiva kif Malta tista’ takkwista fondi mill-Unjoni Ewropea. Simon Busuttil tkellem dwar ir-ristrutturar tal-Air Malta u qal li dan il-pjan hu kru/jali u g[andu jit[addem skont il-parametri stabbiliti biex, fl-a[[ar
Il-Kap tal-PN Simon Busuttil imexxi delegazzjoni tal-PN g[al laqg[a mal-MHRA
mill-a[[ar, ikun su//ess. Min-na[a tieg[u, il-President il-;did tal-MHRA Matthew Pace tkellem dwar l-Air Malta u qal li qed jittama li l-linja nazzjonali tal-ajru tibqa’ tit[addem ta[t tmexxija lokali. Hu qal li t-turi]mu wasal f’sal-
ib it-toroq u hawn wie[ed irid jara jekk ji]diedx in-numru ta’ turisti jew inkella g[andhiex tissa[[a[ in-ni//a tat-turi]mu lussu], spe/jalment fin-nofsinhar ta’ Malta. Matthew Pace ppre]enta kopja tal-proposti tal-MHRA g[ad-
dokument ta’ qabel il-Ba;it lillKap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil u ]ied jg[id, fost o[rajn, li fost il-proposti li qed tressaq u li qed ta[dem fuqhom lMHRA g[at-turi]mu, hemm dik talli jitwaqqaf Forum Mediterran dwar is-settur.
Il-Kelliema tal-Oppo]izzjoni Kristy Debono u Claudette Buttigieg jiltaqg[u mal-Management u mal-[addiema tal-Alert Group
Appell lill-Gvern biex iressaq il-Private Members’ Bill dwar id-Drittijiet Di;itali Konxja mill-importanza li tteknolo;ija tal-informazzjoni tkompli ti]viluppa u tinfirex b’mod s[i[ fis-so/jetà, lOppo]izzjoni qed tappella lillGvern biex meta jer;a’ jifta[ ilParlament f’Ottubru li ;ej, iressaq il-Private Members’ Bill tag[ha dwar id-drittijiet di;itali g[ad-dibattitu quddiem ilKamra. Permezz ta’ din il-mozzjoni, il-pubbliku jkollu diversi garanziji marbutin mat-teknolo;ija tal-informazzjoni, fosthom a//ess garantit g[all-internet, servizz di;itali g[at-tfal u benefi//ji marbutin mat-teknolo;ija tal-informazzjoni. Dan l-appell sar mill-
Kelliema tal-Oppo]izzjoni g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku Kristy Debono u lKelliema g[ad-Djalogu So/jali u l-Libertajiet ?ivili Claudette Buttigieg waqt ]jara li g[amlu fil-kumpanija Alert, f’Santa Venera. Din il-kumpanija ilha mwaqqfa 16-il sena u llum t[addem 50 persuna. Minbarra li ta[dem g[as-suq lokali, l-Alert Group g[andha wkoll swieq barranin, fosthom il-Libja. Wara li ltaqg[u mal-[addiema u mad-Direttur Mani;erjali Claudine Cassar, id-Deputati Nazzjonalisti tkellmu fuq ilpassi li l-pajji] g[amel fl-a[[ar snin fit-teknolo;ija tal-informazzjoni biex dan is-settur
Il-kumpanija Alert ilha mwaqqfa 16-il sena, illum timpjega 50 [addiem u da[let anke fi swieq barranin illum hu wie[ed fundamentali g[all-i]vilupp tal-pajjiz. Id-Deputata Kristy Debono qalet li l-Gvern hu obbligat li jressaq il-Private Members’ Bill kemm jista’ jkun malajr. Hi tkellmet dwar l-importanza li Malta tibqa’ fuq quddiem fissettur tal-ICT u fakkret kif Gvern Nazzjonalista nvesta biss[i[ f’dan is-settur g[aliex kien konxju li permezz tieg[u l-pajji]
jista’ jattira l-investiment. Kristy Debono semmiet l-eluf ta’ impjiegi li dan is-settur jo[loq u qalet li jkun [a]in jekk il-Gvern i[alli l-pajji] jitlef ilkompetittivita’ tieg[u f’dan issettur. Tul is-snin ta’ Gvern Nazzjonalista, fil-pajji] saru 176 wi-fi spots filwaqt li fla[[ar sena l-Gvern Laburista g[amel biss 10 wifi spots ;odda.
Id - Deputata Claudette Buttigieg enfasizzat l - impor tanza tal-privatezza ta/-/ittadini fuq l-internet u sostniet li filpajji] g[andha tin[oloq kuxjenza dwar dan. Hi semmiet limportanza li l - poplu jkun konxju u sensittiv g[all-effetti tat - teknolo;ija tal - informaz zjoni u jkun infurmat dwar iddritt tal-privatezza. Id - Direttur Mani;erjali ta ’ Alert Claudine Cassar qalet li linvestiment f’dan is-settur hu fundamentali biex Malta ma titlifx mill-kompetittività internazzjonali tag[ha u tibqa ’ pajji] li jattira lejh l-investiment barrani li jo[loq ix xog[ol.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru 2014
4
LOKALI
John Camilleri> Il-bniedem organizzattiv li [adem b’volontà Tit[abbar il-mewt ta’ John Camilleri li serva g[al snin twal b[ala Segretarju Privat ta’ Eddie Fenech Adami John Camilleri, li serva b[ala uffi/jal tal-PN, Segretarju Privat tal-eks Prim Ministru Eddie Fenech, kif ukoll uffi//jal pubbliku, miet ilbiera[ fl-età ta’ 67 sena. Hu miet fl-isptar Mater Dei wara li g[amel perjodu rikoverat. Tul il-karriera politika tieg[u, John Camilleri serva b[ala Segretarju Organizzattiv talPartit Nazzjonalista, Direttur talA}AD u aktar tard wara l-elezzjoni ;enerali tal-1987 b[ala Segretarju Privat tal-Prim Ministru Eddie Fenech Adami. John Camilleri kien wie[ed mill-protagonisti fir-riformi flistatut u fl-istrutturi tal-PN, li twettqu fis-sebg[inijiet meta Eddie Fenech Adami n[atar Kap ;did tal-PN. Fi stqarrija l-PN sellem lil John Camilleri g[all-[idma li wettaq tul il-karriera tieg[u. Il-Kap talPartit Nazzjonalista Simon Busuttil ta l-kondoljanzi tieg[u b’mod personali lill-armla ta’ John Camilleri. Tul il-karriera tieg[u, John Camilleri serva f’diversi karigi
John Camilleri, li miet fl-eta’ ta’ 67 sena
pubbli/i fosthom b[ala Chairman tal-Enemalta u Kap E]ekuttiv talKorporazzjoni g[ax-Xog[ol u tTa[ri; (ETC). Dwar John Camilleri, InNazzjon tkellmet mal-President Emeritu, l-eks PM u eks Kap talPN Eddie Fenech Adami li ddeskriva lil John Camilleri b[ala bniedem li kellu l-kapa/ità
NIKET B’niket in[abbru l-mewt ta’ JOHN CAMILLERI mill-Furjana (eks Segretarju Personali tal-President Emeritu Eddie Fenech Adami). {alla jibku t-telfa tieg[u lil martu Mary, uliedu Cristian u martu Alison, Julian, Damian u martu Joanne, in-neputijiet Kaya, Sasha u Jacob, [utu Sr Edmondina, Amy, Dun Pawl, Joe, Victor, Grace, Martin, Rose, Frank u Edmond, u l-ir;iel u n-nisa tag[hom, [ut il-mara Leo u Joe. Il-funeral se jsir fil-Knisja Parrokkjali ta’ San Publiju fil-Furjana llum is-Sibt 6 ta’ Settembru fid-9am. Donazzjonijiet lid-Dar tal-Providenza ji;u apprezzati.
li jorganizza. Hu semma l-mod kif Camilleri kien organizza lill-Partit fis-snin sebg[in u sostna li s-su//ess politiku kbir li kiseb il-PN kien attribwit ukoll g[all-[idma ta’ John Camilleri. Eddie Fenech Adami qal li hu u John Camilleri [admu [afna vi/in xulxin fl-organizzazzjoni tal-PN u sostna li John Camilleri kien bniedem li j[ares ’il quddiem u kien jaf x’irid waqt li jib]ax jie[u d-de/i]jonijiet. Dwar il-kontribut ta’ John Camilleri fil-karigi pubbli/i,
Eddie Fenech Adami qal li John Camilleri ta l-akbar kontribut tieg[u fil-bidliet kbar li l-pajji] g[amel wara l-elezzjoni tal1987. Eddie Fenech Adami qal li dawk kienu ]minijiet diffi/li li fihom John Camilleri wera vi]joni fil-[idma tieg[u. L-eks Prim Ministru Fenech Adami spjega kif Camilleri ma kienx bniedem li jimponi lilu nnifsu, i]da kien bniedem li ja[dem b’volontà kbira. John Camilleri ta wkoll kontribut fil-komunità tieg[u, dik tal-Furjana, fejn kien Segretarju tal-Kumitat Sezzjonali tal-PN tal-lokal kif ukoll President ta’ Floriana FC u membru tal-kumitat tal-istess klabb. Fi stqarrija Floriana FC esprimew solidarjetà mal-familja Camilleri f’dan il-mument diffi/li u anke apprezzament g[all-[idma li John Camilleri wettaq meta kien President talklabb. Il-funeral ta’ John Camilleri se jsir dalg[odu. John Camilleri kien mi]]ewwe; lil Mary nee Galea u kellhom tlett itfal Christian, Julian u Damian. Tnejn minn [utu, Victor u Martin, ukoll taw kontribut kbir fi [dan il-Partit Nazzjonalista, b’mod partikolari fil-media tieg[u. {uh Victor serva wkoll
Il-Gvern jirrifjuta dibattitu dwar il-ka] tal-istrutturi ta’ Mater Dei
Il-Gvern qed jirrifjuta li jsir dibattitu ur;enti fil-Kumitat Parlamentari g[as-Sa[[a dwar la[[ar ]viluppi fil-ka] tal-istrutturi tal-konkos fl-Isptar Mater Dei. Fi stqarrija, il-kelliem tal-PN dwar is-Sa[[a Claudio Grech qal li wara li l-Gvern wasal g[all-konklu]jonijiet tieg[u dwar l-istruttura tadDipartiment tal-Emer;enza, issa m’a//ettax it-talba talOppo]izzjoni biex il-Kumitat Permanenti g[as-Sa[[a jiddiskuti b’ur;enza l-a[[ar ]viluppi. Dan il-Kumitat ikun jista’ jisma’ dak kollu li fuqu l-Gvern ibba]a l-konklu]jonijiet tieg[u, u dawk kollha li b’xi mod jew ie[or kellhom obbligi legali, tekni/i jew kummer/jali ikunu jistg[u jag[tu l-ispjegazzjonijiet kollha ne/essarji b’mod pubbliku. Claudio Grech qal li l-Gvern /a[[ad dan id-dritt li/-/ittadini Maltin u G[awdxin biex ikunu jafu l-fatti kollha dwar dan ilka] serju fl-og[la istituzzjoni ta’ pajji]na, li l-membri tag[ha ;ew eletti b’mod demokratiku mi//ittadini. Huwa ta’ g[ajb li g[al dan il-Gvern, Bord appuntat minnu stess g[andu rilevanza akbar mill-istituzzjoni talParlament. Grech kien qed iwie;eb g[al ittra li ppublika l-Gvern, u li ntbag[tet mi/-Chairman talKumitat Parlamentari tas-Sa[[a, id-deputat laburista Etienne Grech, dwar it-talba g[al dibattitu b’ur;enza dan il-ka]. Ittra li fiha, waqt li rrikonoxxa l-[tie;a li jsir dan id-dibattitu, il-Gvern wie;eb li dan isir fil-mument opportun, meta jkun hemm aktar dettalji u wara li tigi konklu]a linkjesta li se ssir minn bord li lGvern [abbar li waqqaf, aktar kmieni. Dan il-bord ta’ inkjesta se jkollu r-rwol li jistabilixxi l-fatti u t-timeline kif se[[ew l-affarijiet fil-ka] tal-bini tal-Isptar Mater Dei. Se jkun qed janalizza l-liabilities kriminali u /ivili li rri]ultaw minn dak li se[[ u se jkollu l-fa/ilità li ja[tar l-esperti tekni/i fejn me[tie;a. Il-Bord hu kompost mill-Im[allef Emeritu Philip Sciberras b[ala Chairman, u mill-Perit Joseph Scalpello u Karl Cini b[ala membri. Fl-istqarrija l-Gvern qal li se jkun qed jitlob li tin;arr kemm ir-responsabbiltà politika kif ukoll ir-responsabbiltà teknika u kummer/jali tan-nuqqasijiet li jirri]ultaw.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
5
LOKALI
Mass Meeting fid-19 ta’ Settembru minn pa;na 1
“U
dak kollu li a[na llum u lavvenimenti li ;raw wara, kollha kienu possibbli g[aliex il-poplu Malti kien sovran u indipendenti.” L-attivitajiet politi/i fuq ilFosos se jinkludu ]ew; laqg[at ta’ diskussjoni – wa[da bit-tema tkun [arsa lejn Malta 50 sena Indipendenti fis-16 ta’ Settembru u l-o[ra diskussjoni dwar it-triq ’il quddiem fit-18 ta’ Settembru. Fis17 ta’ Settembru se ssir l-intervista lill-Kap tal-Oppo]izzjoni u tal-PN Simon Busuttil minn ;urnalist indipendenti filwaqt li l-qofol talattivitajiet politi/i jintla[aq bilMass Meeting fid-19 ta’ Settembru bil-Kap tal-PN ikun ilkelliem ewlieni. Matul il-konferenza tal-a[barijiet tkellmu wkoll Charles Stroud u d-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar li taw dettalji dwar aspetti varji tal-attivitajiet tal-Indipendenza. Charles Stroud spjega li minbarra l-attivitajiet ta’ diskussjoni
politika u divertiment, l-enfasi din is-sena se tkun fuq l-interattivita’ u l-parte/ipazzjoni talpubbliku ta’ kull eta’ – tfal, ]g[a]ag[ u adulti. L-attivitajiet fuq il-palk prin/ipali se jkunu dominati mill-Konkors Kanzunetta Indipendenza b’serata g[allkonkors tal-kbar u serata g[allfinalisti tal-kategorija Junior. Id-divertiment fl-a[[ar serata hu f’idejn il-grupp QE2, meqjus fost l-aqwa tribute bands tal-grupp rock Ingli] Queen. Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar qal li matul dawn il-festi se jittellg[u attivitajiet ;odda fosthom rokna dwar stil ta’ [ajja sana, bil-parte/ipazzjoni ta’ studenti tal-medi/ina, professjonisti fil-qasam tal-isport u pazjenti minn dar Kenn g[al Sa[[tek li se jitkellmu dwar lesperjenzi tag[hom, kif ukoll ilmixja u ;irja minn Birkirkara u Santa Venera lejn il-Fosos. Se jkunu organizzati wkoll mini-tournaments tal-futbol u
Is-Segretarju :enerali tal-PN i[abbar il-programm tal-festi ta’ din is-sena
tal-waterpolo, dan tal-a[[ar b’differenza hekk kif il-log[ob se jintlag[ab f’pitches differenti filba[ar kif kien isir fl-img[oddi. It-Te]orier tal-PN Alex Perici Calascione tenna li b[alma sar issena li g[addiet, il-festi tal-
Indipendenza se j[allsu lilhom infushom, bl-attività prin/ipali li ti;;enera d-d[ul g[al dawn ilfesti tkun il-Lotterija Indipendenza. L-attivitajiet ji;u fi tmiemhom il-{add 21 ta’ Settembru
filg[axija b’ri/eviment organizzat mill-PN fi :nien Indipendenza f’Tas-Sliema bilmistieden spe/jali ikun Alexander Borg Olivier, iben leks PM u eks Kap tal-PN :or; Borg Olivier.
il-kaw]i ewlenin tal-immigrazzjoni u t-traffikar tal-bnedmin u appellat lill-Unjoni Ewropea biex tie[u po]izzjoni iktar b’sa[[itha sabiex tindirizza l-kunflitti filMediterran u l-kontinent Afrikan. Min-na[a tag[ha, ilKummissarju Malmstrom assigurat li l-Kummissjoni Ewropea qed tag[ti l-attenzjoni me[tie;a lill-ka] ta’ Malta u li l-UE trid i]]id l-appo;; li g[andu b]onn pajji]na fil-qasam tal-immigrazzjoni.
Hi qablet mal-President Coleiro Preca dwar il-b]onn ta’ iktar koperazzjoni bejn Malta u l-Unjoni Ewropea i]da rrimarkat li l-UE qed ta[dem biss[i[ biex tindirizza l-isfidi f’dan il-qasam. Iktar tard matul il-;urnata, ilKummissarju Malmstrom ]aret ukoll i/-?entru Miftu[ talimmigranti f’{al Far fejn iltaqg[et ma’ w[ud mill-immigranti li qed jistennew li jing[ataw l-istatus ta’ refu;jat.
Jispikka n-nuqqas tal-Ministru tal-Intern Manwel Mallia Tkompli ]-]jara tal-Kummissarju Malmstrom f’Malta Hekk kif il-Kummissarju Ewropew tal-Intern Cecilia Malmstrom ilbiera[ kellha t-tieni jum ta’ impenji waqt i]-]jara uffi/jali f’pajji]na, re;a’ spikka n-nuqqas tal-Ministru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Manwel Mallia, li jinsab imsiefer. Tant hu hekk, li l-istess Kummissarju Malmstrom ikkummentat dwar dan in-nuqqas, u qalet li normalment, iddiskussjonijiet fi ]jarat b[al dawn ikunu mmexxija mill-Ministru
responsabbli g[all-Intern. Hu mifhum li ]-]jara ta’ Malmstrom f’Malta kienet ilha skedata, mill-inqas minn :unju li g[adda. Mistoqsijiet lillMinisteru ta’ Manwel Mallia, b’mod partikolari jekk ilMinistru Mallia jinsabx imsiefer fuq xog[ol tal-Gvern jew g[al btala, ma kinux imwie;ba. Sadanittant, f’laqg[a malKummissarju Ewropew Malmstrom, il-President ta’ Malta esprimiet ix-xewqa li tara
iktar koperazzjoni bejn l-istati membri kollha fl-isfond talb]onn tal-integrazzjoni tal-immigranti u l-protezzjoni tag[hom f’kuntest Ewropew. Marie Louise Coleiro Preca qalet li Malta hija ka] spe/jali min[abba d-daqs tag[ha i]da dan ma jfissirx li pajji]na g[andu jabdika mir-responsabbiltà li jsalva [ajjiet. Il-President ta’ Malta kompliet li l-kunflitti vjolenti u l-ksur taddrittijiet tal-bniedem huma fost
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
6
LOKALI
Xog[lijiet ta’ cabling u networking fi Blokka M isiru minn [addiema tal-MCAST b’fondi tal-Kulle;; stess minflok tal-UE Fil-paniku biex ix-xog[lijiet ta’ rinnovament fuq Blokka M talMCAST f’Kordin jitlestew qabel ma tibda s-sena skolastika li jmiss, xog[ol ta’ cabling u networking fi Blokka M qed isir minn [addiema tal-MCAST u b’fondi mill-MCAST. Dan ifisser li dawn ix-xog[lijiet, li kienu nklu]i f’sej[a g[allofferti li [are; il-Kulle;;, mhumiex isiru b’fondi tal-Unjoni Ewropea, imma b’fondi talMCAST. Dan hu ri]ultat tal-mismanagement tal-MCAST, spe/jalment meta wie[ed jikkunsidra li dawn il-fondi tal-MCAST qed jintu]aw fuq blokka li se tintu]a biss g[al perjodu qasir ta’ ]mien. Minn aktar st[arri; li g[amel In-Nazzjon dwar ix-xog[ol fuq Blokka M, jirri]ulta li minn fondi tal-MCAST fil-;img[at li g[addew inxtara l-materjal relatat mal-cabling u n-networking biex jintu]a fix-xog[ol li qed isir mill-[addiema tal-MCAST li finalment huma [addiema talGvern. Dan kollu bi spi]a g[allMCAST li di;à g[andu l-qag[da finanzjarja f’sitwazzjoni allarmanti.
Sadanittant, fl-isfond ta’ dan kollu, fost l-g[alliema li se jkunu qed jg[allmu f’din il-binja ladarba tkun lesta – suppost sal-1 ta’ Ottubru, biex tilqa’ fiha l-istudenti – qed ikompli j]died it-tgergir g[all-fatt li issa dawn l-istess g[alliema se jkollhom jibdew
jimxu minn blokka g[al o[ra biex jag[tu l-lezzjonijiet. Naturalment dan xemx u xita u rrispettivament mill-kundizzjonijiet tat-temp. Aspett ie[or li qieg[ed jispikka fil-kummenti li qed isiru fuq dan il-pro;ett li huwa frott il-paniku u l-g[a;;la hu li dawn huma xog[lijiet li qed isiru g[al perjodu temporanju. Dan g[aliex hu programmat li dawn ix-xog[lijiet iservu g[al sentejn jew tlieta biss min[abba li imbag[ad l-istess Blokka M trid titwaqqa’ – jew a[jar – suppost li titwaqqa’, biex minflokha tinbena binja kumplimentari g[all-bqija tal-bini filkampus tal-MCAST. Il-;urnal In-Nazzjon qed ji]vela dawn id-dettalji ;odda hekk kif ir/ieva twe;iba biddritt g[al risposta, g[all-artiklu li ppubblikajna aktar kmieni din il;img[a dwar dan il-pro;ett ta’ rinnovament fi Blokka M. Risposta li kienet iffirmata millPrin/ipal u CEO tal-MCAST Stephen Cachia u mill-President tal-Bord tal-Gvernaturi Silvio De Bono. It-twe;iba s[i[a tal-MCAST g[all-artiklu ppubblikat f’InNazzjon nhar l-Erbg[a li g[adda qed ti;i ppublikata f’din il-pa;na.
xog[ol ta’ rinnovar li qed isir mill-[addiema tal-MCAST fi Blokk M m’g[andu x’jaqsam xejn mal-pro;ett li qed ikun iffinanzjat minn Fondi Ewropej flistess blokka sabiex ti;i attrezzata bl-a[[ar apparat teknolo;iku. Fil-fatt ix-xog[ol li qed isir mill-[addiema tal-MCAST huwa biss ta’ manutenzjoni fil-binja pre]enti. Sar xoghol ukoll ta’ cabling g[an-networking tal-
computers sabiex il-pro/ess ta’ preparazzjoni tal-blokk jit[ affef. Sfortunatament In-Nazzjon naqas li jitlob kumment minghand l-MCAST u g[a]el li jippubblika storja ivvintata fuq lewwel fa//ata tal-gazzetta. G[al darb’o[ra l-MCAST tappella sabiex l-MCAST ma tispi//ax tintu]a b[ala ballun politiku g[aliex dawn it-tip ta’ stejjer ivvintati jservu biss biex jag[mlu [sara lill-istudenti tal-MCAST.
Blokka M, fil-Kampus tal-MCAST f’Kordin, fejn qed isir pro;ett ta’ rinnovament li però hu temporanju, g[ax din suppost se titwaqqa’ fi ]mien sentejn jew tlieta
L-MCAST jikkonferma li x-xog[ol qed isir minn [addiema tal-Gvern li jaqg[u ta[t ir-responsabbiltà tieg[u
L-MCAST iwie;eb L-MCAST ti/[ad bl-iktar mod qawwi u kategoriku l-artiklu li deher fil-[arga tal-lum tanNazzjon. L-artiklu huwa skorrett u ]baljat li se jservi biss biex jag[mel [sara lill-istudenti talMCAST. L-MCAST tiddikjara b’mod /ar u bla tlaqliq li mhuwiex minnu li l-MCAST [a titlef Fondi Ewropej. Bil-maqlub ta’ dak li ntqal b’mod skorrett flartiklu fuq In-Nazzjon, l-
MCAST applikat b’su//ess g[all-Fondi Ewropej li ;ew frankati minn pro;etti o[ra u dawn qed jintu]aw sabiex ti;i attrezzata Blokk M fl-MCAST bl-a[[ar apparat teknolo;iku [alli takkomoda studenti tal-IT fi [dan l-MCAST. B’dan il-mod, l-istudenti kollha li jistudjaw l-ICT fi [dan lMCAST issa se jistudjaw fi [dan l-MCAST stess u [a tispicca ilprattika li kienet ilha ghal numru
ta’ snin li jit[allsu kumpaniji privati sabiex jag[tu korsiijiet lil numru ta’ studenti tal-MCAST. It-tenders g[all-equipment u lg[amara ta’ dan il-blokk in[argu, sar l-pro/ess kollu kif titlob il-pro/edura tas-settur pubbliku u ;ew a;;udikati. Il[las g[all-equipment u lg[amara li nxtraw b’dan ilpro/ess ta’ tenders se jsir minn Fondi Ewropej. Il-Kulle;; irid ji//ara li x-
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’Settembru, 2014
7
LOKALI
Il-PN jibqa’ d-difensur tad-demokrazija Il-Partit Nazzjonalista jrid jibqa’ id-difensur tad-demokrazija f’pajjizna. Dan qalu l-Kap talOppo]izzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil f’diskors qasir li g[amel waqt ri/eviment g[all-attivisti u ttesserati tas-sitt u s-seba’ distretti elettorali fil-Ka]in tal-PN ta’ {al Qormi b[ala parti mill-festi tal-Indipendenza. Fil-bidu tal-attivita’ ing[ataw tifkiriet lill-eks deputati Nazzjonalisti Peter Micallef u Philip Mifsud li servew lill-pajji] permezz tal-Partit Nazzjonalista. Simon Busuttil fakkar kif ilPartit Nazzjonalista [addem iddemokrazija bi s[i[, u stinka g[ad-drittijiet tal-bniedem meta d-demokrazija kienet mhedda. Hu qal li kellu jkun il-PN biex iddefenda d-demokrazija; ilPartit li da[[al il-jedd demokratiku bl-introduzzjoni talkunsilli lokali 20 sena ilu u ta lvot lin-nies.
Jin;abru mis-suq
L-Awtorità Maltija g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet talKonsumatur, qed titlob biex la//essorji li qed jitwa[[lu malloom bands jin;abru mill-importaturi u l-[wienet mill-aktar fis possibbli. L-MCCAA [ar;et din ittalba wara li fir-Renju Unit, il[wienet tal-;ugarelli ;abru dawn il-prodotti min[abba l-livell qawwi ta’ kimika li g[andhom u li jista’ jikkaw]a problemi f’sa[[et it-tfal, spe/jalment jekk jag[mluhom f’[alqhom. LMCCAA qalet li qed tkompli tinvestiga dawn il-prodotti, filwaqt li tassigura li l-prodotti qed jin;abru mis-suq.
Kien il-PN ukoll li [oloq iddritt demokratiku tal-vot filParlament Ewropew. Barra minn hekk, il-Partit Nazzjonalista [oloq dritt ie[or ta’ vot li, jekk g[axra fil-mija tal-popolazzjoni tiffirma petizzjoni, dan jista’ jwassal biex isir referendum. Simon Busuttil fakkar kif illum ninsabu f’sitwazzjoni fejn g[andna Gvern li, b’daqqa ta’ pinna, lest i[assar id-dritt biex wie[ed jivvota fil-kunsilli lokali sal-2019. “Fuq na[a g[andna lill-Partit Nazzjonalista bi track record fiddemokrazija, u fuq in-na[a l-o[ra g[andna lill-Partit Laburista bi track record ta’ passat ikrah u din is-sena qed jer;a’ jhedded liddemokrazija”, sostna l-Kap talPartit Nazzjonalista. Simon Busuttil appella lill-attivisti u littesserati tal-partit biex jattendu lfesti tal-Indipendenza fuq ilFosos tal-Furjana bejn is-16 u d19 ta’ Settembru.
Ir-ri/evimenti g[at-tesserati u l-attivisti tal-PN fid-distretti b[ala parti mill-festi tal-Indipendenza 2014 komplew b’ri/eviment ie[or f’{al Qormi. (Ritratt > Brian Grech)
“Il-Partit Nazzjonalista kien Pre]enti g[all-okka]joni kien protagonist fil-passat u determi- hemm ukoll Jean Pierre Debono, nat li jkun protagonist fil-futur”, l-Assistent Segretarju :enerali temm jg[id il-Kap tal-PN. tal-PN; l-Ewro Parlamentari
Nazzjonalista Roberta Metsola u d-deputati Nazzjonalisti Clyde Puli, Ryan Callus, Joe Cassar u Antoine Borg.
L-MEA tressaq il-proposti tag[ha Tirreferi g[al fatturi nkwetanti fl-ekonomija, fosthom li pajji]na waqa’ lura fil-kompetittivita’
L-Asso/jazzjoni Maltija Ta’ Min I[addem (MEA) [abbret ilproposti tag[ha g[all-Ba;it 2015. Fi stqarrija l-Asso/jazzjoni qalet li t-tema tal-proposti tag[ha tirrifletti l-g[an tal-Gvern fid-dokument ta’ qabel il-Ba;it – li jo[loq opportunitajiet u mhux dipendenzi. L-MEA qalet li f’numru ta’ aspetti l-ekonomija Maltija sejra a[jar mill-medja fi]-]ona ewro. Fost dawn hija tirreferi g[a]]ieda fl-impjiegi u kif Malta g[ad
g[andha wa[da mill-inqas rati ta’ qg[ad fl-UE. Madankollu, ittrasformazzjoni ekonomika ;abet mag[ha numru ta’ sfidi. L-MEA tirreferi wkoll g[al fatturi inkwetanti fl-ekonomija Maltija b[annuqqas fir-rata tal-produttività u kif pajji]na waqa’ lura fl-indi/i tal-kompetittività. Il-proposti tal-MEA jmissu g[add ta’ kwistjonijiet b[arriforma fil-pensjonijiet, tibdil fi/children’s allowance u revi]joni tar-rati tat-thresholds tal-VAT.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru 2014
8
OPINJONI
Fl-Iskozja hemm qasma dwar min jixtieq l-indipendenza mir-Renju Unit u dawk li huma xetti/i... ir-referendum li se jsir fil-;img[at li ;ejjin g[andu jag[ti verdett g[all-futur tal-Iskozja
L-in/ertezzi jippersistu fl-Iskozja B[al miljuni ta’ telespettaturi fir-Renju Unit, segwejt it-tieni u l-a[[ar dibattitu dwar ir-referendum fl-Iskozja li ser isir nhar it18 ta’ Settembru u li ser jidde/iedi l-futur ta’ dan in-nazzjon b[ala membru tar-Renju Unit. Alistair Darling, il-kap talkampanja kontra l-indipendenza [are; tellief din id-darba. Flewwel dibattitu l-eks-Ministru tal-Finanzi fl-a[[ar Gvern Laburista kien [are; rebbie[. Alex Salmond, il-kap tal-kampanja g[all-indipendenza talIskozja, din id-darba kien ippreparat aktar u u]a tattika popolari fil-politika sko//iza, dik li jpin;i lil Darling b[ala parti minn konfoffa politika Ingli]a kontra s-sovranità tal-poplu Sko//i]. L-opinjoni pubblika Ir-reb[a ta’ Salmond kellha effett immedjat fir-ri]ultati tatta[ri; tal-opinjoni pubblika. Filwaqt li [mistax qabel il-figuri kienu ta’ 57 fil-mija kontra lindipendenza u 43 fil-mija favur, issa l-figuri mbiddlu f’53 fil-mija kontra u 47 fil-mija favur. Dan l-ist[arri; ji]vela biss lintenzjoni ta’ dawk de/i]i li
jivvutaw. Baqa’ aktar minn 10 fil-mija li g[adhom m’humiex de/i]i. Kummentaturi ta’ esperjenza g[adhom jirra;unaw li lvot LE ser jirba[ fir-referendum, i]da mhux b’ma;;oranza kbira. Minn diversi lati dan id-dibattitu ma solva xejn. L-in/ertezzi li kienu hemm baqg[u hemm, li [are; /ar i]da kienet it-tattika ta’ Salmond li jekk il-bqija tar-Renju Unit ma j[alliex l-Iskozja Indipendenti li taddotta l-Lira sterlina b[ala l-munita tag[ha, allura l-Iskozja tirrinunzja li t[allas lura l-parti mid-dejn nazzjonali tar-Renju Unit. Dan id-dejn jammonta g[al biljuni ta’ liri. Salmond g[a]el ittattika tar-rikatt li mhux ser tin]el tajjeb ma’ dawk li huma mbe]]g[in li minn dak li qed ise[[ f’din il-kampanja referendarja, b’diversi mina//i fuq ilmidja so/jali g[al dawk li ddikjaraw ru[hom kontra l-indipendenza u bl-intolleranza u atti vjolenti minn gruppi ta’ partitarji ta’ Salmond kontra membri parlamentari sko//i]i li qed jikkanvassjaw biex il-poplu Sko//i] jvvota le. Salmond bit-tattika tar-rikatt ta r-ri[ lill-elementi antidemokrati/i fl-Iskozja.
Fl-Iskozja fil-pre]ent hemm industrija enormi fil-qasam tas-servizzi finanzjarji li t[alli l-biljuni fl-ekonomija tag[ha. I]da l-istatistika turi li 87 fil-mija tal-klijenti huma mill-bqija tar-Renju Unit Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
Il-Lira Sterlina Lura g[all-Isterlina,
In/ertezza kbira Din l-in/ertezza hija l-akbar arma tal-kampanja le g[allindipendenza. Interessanti li lma;;oranza ta’ dawk ta[t il-25 sena u dawk minn 59 sena ’l fuq huma kontra l-indipendenza. Tal-ewwel min[abba l-bi]a’ li Skozja barra mir-Renju Unit toffri anqas opportunitajiet, l-anzjani minn na[a l-o[ra huma inkwetati dwar is-sigurtà finanzjarja tag[hom. Fl-Iskozja fil-pre]ent hemm industrija enormi fil-qasam tasservizzi finanzjarji li t[alli lbiljuni fl-ekonomija tag[ha. I]da l-istatistika turi li 87 fil-mija talklijenti huma mill-bqija tarRenju Unit. Hemm t[assib serju li l-
Salmond irid i]ommha billi tin[oloq Currency Union bejn il-bqija tarRenju Unit u l-Iskozja. Esperti ekonomi/i huma xetti/i [afna dwar din l-idea. L-istorja ta’ diversi unions b[al dawn ma tantx hija feli/i. Quddiem dawn il-fatti Salmond qed jargumenta li jekk il-poplu Sko//i] jag[]el li j]omm l-Isterlina b[ala l-munita tieg[u, [add ma jista’ jwaqqfu. U dan minkejja li l-Bank of England ma jibqax jag[ti l- indipendenza ser tgerrex lil [afna garanziji lill-Iskozja li hija intito- minn dawn l-azjendi biex jitilqu mill-Iskozja. Dawn is-servizzi lata g[alihom illum.
jmorru ’l quddiem biss fejn hemm i/-/ertezza. L-Iskozja fl-UE L-istess jista jing[ad g[al futur talIskozja rigward l-Unjoni Ewropea.
Salmon qed jag[milha fatta li Skozja indipendenti tkun tista’ tissie[eb flUE awtomatikament. Il-fatti juru li biex dan isir irid isir pro/ess u jrid ikun hemm pjan biex ti;i addottata l-ewro b[ala munita. Hawn ukoll hemm in/ertezzi serji li ser jinfluwenzaw ir-ri]ultat ta’ dan ir-referendum.Huwa mag[ruf li l-Ispanja di;à heddet li lesta li tu]a l-veto kontra d-d[ul tal-Iskozja fl-UE biex twaqqaf il-moviment Bask milli jippjana li jag[mel l-istess. L-ag[ar ri]ultat ikun dak li flok ma jissetilja l-futur talIskozja, jifta[ xenarju ie[or ta’ in/ertezza.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta‘ Settembru, 2014
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR
GM23 tippreferi ma tu]ax il-kaxxa riservata g[aliha!
EDITORJAL
Gvern li ma jisma’ minn [add Qabel l-elezzjoni ;enerali, l-g[ajta ta’ ‘Gvern li jisma’, kienet da[let fil-vokabolarju tal-mexxej Laburista, illum il-Prim Ministru Joseph Muscat. Gvern li kien se jag[mel il-politika bi stil differenti. L-aspirazzjonijiet tal-poplu kienu g[olja. U dwar din il-politika li wieg[ed Muscat, illum nistg[u nibdew nitkellmu mhux biss bil-kliem, i]da bl-e]empji. Bil-fatti. Bidde/i]jonijiet li [a kemm ilu jiggverna. G[andna di;à tog[ma u esperjenzi tal-istil politiku li qieg[ed imexxi bih Muscat. Politika li fl-aktar de/i]jonijiet importanti li [a, rajna l-istil li ma jikkonsulta ma’ [add qabel.
Dan ir-ritratt li bag[tilna wie[ed mill-qarrejja tag[na juri dik li llum, kif ;ieli rrapporta l;urnal In-Nazzjon jidher li saret prassi fil-Belt Valletta. Ministri u Segretarji Parlamentari, jew uffi/jali differenti tal-Gvern Laburista, jipparkkjaw bladdo// u fejn iridu, bi ksur talli;ijiet tat-traffiku li suppost jg[oddu g[al kul[add l-istess. F’dan il-ka], kif jixhed irritratt mi;bud fin-na[a t’isfel ta’ Triq ir-Repubblika, kif taqbe] Misra[ San :or;, hemm kaxxa mmarkata anke b’arblu apposta li juri li hi riservata g[all-vettura ta’ Ministru bin-numru GM23. Il-karozza tal-Ministru m’ijiex ipparkjata kif suppost filparke;; li g[andha riservat apposta, u minflok ;iet ipparkjata aktar ’l isfel, fil-kaxxa li hemm quddiemha.
Irid jipposponi l-elezzjonijiet lokali Dan l-isil ta’ politika qed nesperjenzawha bid-de/i]joni li [a lGvern li jrid jipposponi l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali ta’ Marzu li ;ej. De/i]joni li qanqlet [afna reazzjonijiet u kritika lill-Gvern. De/i]joni wkoll li hi perikolu]a g[ad-demokrazija ta’ pajji]na. Rajna kif l-istil ta’ dan il-Gvern hu li – l-ewwel jidde/iedi u mbag[ad jara kif se jikkonvin/i, – jew jibqa’ g[addej bil-[sieb tieg[u filwaqt li jibda jisma’ u jikkonsulta, i]da fl-a[[ar mill-a[[ar ma jbiddel xejn. Gvern li ma ji//aqlaq xejn mill-po]izzjoni tieg[u. Ma jisma’ minn [add. Bieg[ i/-/ittadinanza Maltija Dan rajnih ukoll, bl-istess atitudni ta’ arroganza, fl-a[bar li ta l-Gvern, li kien idde/ieda wa[du, u minn wara dahar il-poplu, li jbieg[ i/-/ittadinanza Maltija. Ibieg[ l-identità tal-poplu tag[na. Imkien qabel, il-Partit Laburista u Muscat fil-kampanja elettorali u tul i]-]mien li g[amlu fl-Oppo]izzjoni, ma kienu semmew ilbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. U minkejja l-vu/ijiet li qamu kontra din id-de/i]joni – dik li jpo;;i g[all-bejg[ il-passaport Malti g[al dawk li jifil[u j[allsu – il-Prim Ministru Muscat xorta baqa’ g[addej u wettaq dak li ried. Xorta rrombla minn fuq kul[add. Illum il-passaport Malti hu g[all-bejg[ u jinkiseb minn kull min lest li j[allas u jixtri l-passaport Malti. F’dan il-ka], ukoll il-Gvern ta’ Muscat g[a]el li ma jismax. Se jankra tanker b’[a]na tal-gass fil-bajja ta’ Marsaxlokk B[alma ma semax lanqas fid-de/i]joni tal-istess gvern ta’ Muscat, li jankra t-tanker b’[a]na tal-gass f’nofs il-bajja ta’ Marsaxlokk. De/i]joni li wkoll g[aliha kien hemm reazzjoni
qawwija anke minn g[aqdiet ambjentali u organizzazzjonijiet o[rajn, u esperti barranin li kollha appellaw lill-Gvern biex jankra l-[a]na tal-gass ‘il barra mill-Port ta’ Marsaxlokk. Ftehim ma/-?ina minn wara dahar il-poplu L-istil ta’ politika li tkompli tikxef l-arrroganza ta’ dan ilGvern, rajnih ukoll bil-ftehim li ffirma ma/-?ina ftit xhur biss wara li tela’ fil-Gvern, f’Awwissu tas-sena l-o[ra. Ftehim minn wara dahar il-poplu. Ftehim li [abbru l-Prim Ministru fi/-?ina stess waqt li ffirma l-ftehim – ftehim li permezz tieg[u qed naraw lill-Korporazzjoni Enemalta tinbieg[ lil kumpanija talIstat ?ini]. Muscat ma jqis u ma jisma’ lil [add Dawn huma bi]]ejjed e]empji ta’ tmexxija ta’ Gvern li ma jqis u li ma jisma’ lil [add. I]da l-po]izzjoni li issa [a l-Gvern ta’ Muscat, li j[assar l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali hi perikolu]a wisq g[ad-demokrazija, u mhux biss, qieg[ed jie[u minn idejn il-poplu d-dritt tal-vot – id-dritt tal-g[a]la.
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku nathaniel.attard@media.link.co m.mt jew fl-indirizz ta’ Media Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Wara li ;urnata qabel in[atar Vi/i President tal-Konferenza tal-pajji]i mhux allineati li kienet qed tiltaqa’ f’Belgrad fil-Jugoslavja, ilPrim Ministru Eddie Fenech Adami ppresieda ttieni sessjoni ta’ din il-Konferenza li kienet qed tlaqqa’ diversi kapijiet ta’ Stat u Gvern. Il-PM Malti kompla jiltaqa’ ma’ diversi Prim Ministri g[al ta[ditiet bilaterali, fosthom il-Prim Ministru tal-Indja Rajiv Gandhi, li fl-istess konferenza ppropona t-twaqqif ta’ Fond g[allProtezzjoni tal-Pjaneta Dinja. Fl-okka]joni tal-25 sena tal-Indipendenza, in[are; sett ta’ seba’ midalji biex jikkommemora dan l-Anniversarju spe/jali. T[abbar ukoll li fl-ewwel seba’ xhur ta’ dik is-sena, l-1989, kienu ]aru Malta 43,000 turist aktar mill-istess perjodu tas-sena ta’ qabel.
Editur> Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru 2014
www.maltarightnow.com
10
EDUKAZZJONI
Xejriet ;odda fil-fondi tar-ri/erka tal-Università Ir-ri/erka hi element kru/jali g[al ekonomija kompetittiva. Hi wkoll wa[da mill-forzi li tmexxi università moderna. L-investiment fir-ri/erka u l-i]vilupp m’g[adux g[a]la g[all-pajji]i Ewropej, irrispettivament middaqs jew mit-tradizzjonijiet ekonomi/i. Dan l-investiment biss jista’ jiggarantixxi stabbiltà ekonomika sostenibbli g[al dawn il-pajji]i u jag[ti lill-pajji]i Ewropej possibbiltà ;usta biex isiru tassew kompetittivi, minkejja x-xenarji ta’ sfidi globali li qed jin[olqu millekonomiji emer;enti. F’dinja lil hinn mill-fruntieri tal-g[arfien, l-Università ta’ Malta qed twessa’ l-attivitajiet tar-ri/erka tag[ha bi studji kurju]i sa innovazzjonijiet imqanqla mir-ri]ultati, bis-sa[[a tal-bidla kulturali u l-;enero]ità tal-Maltin bil-kontribuzzjoni tag[hom fil-Fond tar-Ri/erka, lInnovazzjoni u l-I]vilupp (Research, Innovation and Development Trust - RIDT), skont ir-Rettur, il-Professur Juanito Camilleri. Permezz ta’ RIDT, l-Università qed tfittex li ti;;enera ri/erka sostanzjali addizjonali minn varjetà ta’ sorsi, li jinkludu lkumpaniji korporattivi, l-g[aqdiet mhux governattivi, u individwi. G[al dan il-g[an, minbarra li jo[loq g[arfien dwar ir-ri/erka e//ellenti li qed issir flUniversità, il-Fond RIDT qed jintrodu/i u jippromwovi kultura ta’ g[otjiet g[ar-ri/erka flUniversità, kaw]a o[ra tajba li
Permezz ta’ RIDT, l-Università qed tfittex li ti;;enera ri/erka sostanzjali addizjonali minn varjetà ta’ sorsi, li jinkludu l-kumpaniji korporattivi, l-g[aqdiet mhux governattivi, u individwi
jixirqilha l-g[ajnuna filantropika. Minkejja li bl-ebda mod mhu qed jitne[[a l-obligu tal-gvern biex jibqa’ jg[in finanzjarjament ir-ri/erka fl-Università, peress li l-finanzi tal-gvern jibqg[u kru/jali u jridu jitjiebu, il-gvern g[andu jikkunsidra wkoll modi ta’ g[ajnuna f’fondi g[ar-ri/erka permezz ta’ numru ta’ skemi li jinkora;;ixxu u jtejbu l-ammont ta’ donazzjonijiet privati. Dawn is-su;;erimenti huma indikati mill-Fond RIDT firRapport Annwali tal-2013, li jag[ti [arsa komprensiva lejn l-attivitajiet tieg[u fl-a[[ar sena u juri kif wara tliet snin [idma fuq il-bini ta’ ba]i g[all-inizjattivi ta’ ri/erka, meg[juna mill-komunità, l-RIDT issa qed jikkontribwixxi lejn so/jetà Maltija bba]ata fuq l-g[arfien.
Ir-Rettur tal-Università, ilProfessur Juanito Camilleri qal li, “Ir/ivejna donazzjonijiet minn firxa ta’ setturi tas-so/jetà tag[na – fondazzjonijiet, korporazzjonijiet, individwi, akkademi/i u studenti. Din hi fil-fatt indikazzjoni b’sa[[itha li l-bidla fil-kultura li konna ne[tie;u qed tibda sse[[. Nirringrazzjaw lil kull min ta kontribut, ]g[ir jew kbir, talli emmen fil-missjoni tag[na u appo;;jaha.” Il-Prof. Camilleri qal ukoll li, “Se nibqg[u nemmnu fil;enero]ità tal-komunità Maltija biex nespandu l-attività tar-ri/erka tag[na bi studji fundamentali, imqanqla mill-kur]ità, u b’ri/erka applikata mqanqla mir-ri]ultati. Din hi [a;a utli g[all-Università biex jibqa’ jkollha rwol /entrali fl-
ekonomija u fl-i]vilupp so/jali ta’ Malta. Investiment fl-Università ta’ Malta hu investiment g[allfutur ta’ pajji]na.” Wilfred Kenely, il-Kap E]ekuttiv tal-Fond RIDT, qal li, “Ixxog[ol tag[na ta’ ;bir ta’ fondi f’RIDT hu m[e;;e; mill-vi]joni ta’ Malta li jkollha ekonomija bba]ata fuq l-g[arfien, biex irri/erka u l-innovazzjoni jsostnu lekonomija tag[na ta’ g[ada. Ilprijoritajiet tag[na jaqblu malopportunitajiet u l-isfidi tal-lum u g[alhekk il-fondi li nag[tu g[allpro;etti u l-programmi ta’ ri/erka, u li nfittxu li nag[tu, g[andhom l-g[an li jindirizzaw il-[ti;ijiet tas-so/jetà tag[na f’dominji differenti.” Kif indikat fir-Rapport Annwali tal-2013, fis-sentejn ta’
qabel, ]ew; NGOs ng[aqdu flimkien biex ji;bru fondi g[arri/erka fuq il-kan/er tas-sider u taw donazzjoni ta’ ¤55,000 b[ala fondi g[ar-ri/erka f’livell ta’ Dottorat f’dan il-qasam ta’ studju. Dan qanqal o[rajn biex jag[mlu l-istess u g[all-[abta talMilied 2013, l-istudenti u l-istaff tal-Università dde/idew li ji;bru l-flus g[al numru ta’ kaw]iet ;usti, inklu] g[ar-ri/erka fuq ilkan/er, permezz tar-RIDT. Sadattant, il-Fakultà talIn;inerija fl-Università ta’ Malta bdiet programm ta’ ri/erka ffinanzjat mill-Port [ieles (Malta Freeport Terminals Ltd) permezz tar-RIDT. Il-programm jikkonsisti f’numru ta’ pro;etti ta’ ri/erka minn studenti fi grad ta’ Masters f’oqsma li ;ew identifikati minn grupp ta’ [idma kon;unt mag[mul minn uffi/jali mill-Port [ieles u mill-Fakultà. Inizjattivi o[ra simili ttie[du bi ftehim fuq donazzjonijiet ma’ numru ta’ korpi minn setturi varji, inklu] is-settur bankarju, tal-IT u tal-elettronika. Il-Fond RIDT hu ma[sub li jo[loq kultura ta’ ri/erka rikka u multidimensjonali f’Malta meg[juna mis-so/jetà li lilha tag[ti servizz. Il-Fond jilqa’ donazzjonijiet ta’ kull ammont missit www.ridt.eu biex ikun ta’ servizz g[all-pubbliku. Dawk li jridu jsiru jafu aktar fuq kif jistg[u jikkontribwixxu jistg[u jikkuntattjaw l-uffi//ju ta’ RIDT fuq in-numru 2340 8201 jew billi jiktbu lil wilfred.kenely@ridt.org.mt
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
A{BARIJIET TA’ BARRA
11
L-UKRAJNA> Tankijiet tal-gwerra tal-Armata Ukrena fil-periferiji ta’ Slaviansk. Dan hekk kif kien g[addej il-;lied qalil qrib il-port ta’ Mariupol. L-Ukrajna u r-ribelli favur irRussja qablu dwar waqfien mill-;lied waqt ta[ditiet ta’ pa/i li saru fil-Belarus (ritratt EPA)
In-NATO taqbel dwar qawwa ;dida qabel l-g[eluq tas-summit WALES L - Alleanza militari tan NATO qablet li twaqqaf qawwa ;dida fil - ;img[at li ;ejjin, fost it-t[assib dwar ilkri]i tal-Ukrajna u t-theddida tat - terroristi tal - grupp Stat I]lamiku (IS) li [allew mewt u qerda fl-artijiet tal-Iraq u sSirja. L-a[bar dwar din il-qawwa t[abbret qabel il-Mexxejja tanNATO ikkonkludew is-summit ta ’ jumejn fl - in[awi ta ’ Newport, f’Wales, u waqt li, fil-Belarus, saret sessjoni ta’ ta[ditiet dwar waqfien mill;lied potenzjali fl-Ukrajna talLvant. Il - pajji]i tal - Punent kienu qed jikkunsidraw li jressqu
aktar sanzjonijiet kontra r Russja, li /a[det l-akku]i li hi qed tibg[at l - armi lir - ribelli separatisti fl-Ukrajna tal-Lvant. Ir-Renju Unit, intant, qal li ssanzjonijiet ;odda – li mistennija jkunu diretti g[all-oqsma tal - ener;ija u d - difi]a tar Russja – g[andhom jkunu implimentati irrispettivament minn kwalunkwe dikjarazzjoni ta’ waqfien mill-;lied. Min-na[a tieg[u, il-President tal-Ukrajna, Petro Poroshenko, qal li ‘ma kienx fidu/ju]’ dwar il-pa/i, i]da g[amilha /ara li ‘pajji]u qed jag[mel minn kollox possibbli biex it-tragward jintla[aq’. Sadanittant, kienu rrappurtati
l-battalji ;odda, ilbiera[, bejn il-qawwiet ta’ Kiev u r-ribelli separatisti qrib il-belt Ukrena ta’ Mariupol. Is-suldati talGvern Ukren qed jippruvaw jiddefendu din il-belt waqt li lqawwiet separatisti li jappo;;jaw ir-Russja qeg[din jibbumbardjaw il-po]izzjonijiet tag[hom fl-in[awi partikolari. Il-qawwiet tal-Gvern Ukren, fl-a[[ar jiem, tilfu l-kontroll ta’ territorju fir-re;juni ta’ Luhansk u Donetsk. Huma ;arrbu wkoll it-telfiet fit-territorji tan-Nofsinar madwar Mariupol, li tinsab bejn irRussja u l-peni]ola tal-Krimea. Meta, ilbiera[, indirizza ssummit tan-NATO, is-
Segretarju-:enerali tan-NATO, Anders Fogh Rasmussen, qal li l-qawwa ;dida ddikjarata – li se tkun parti mir-Readiness Action Plan tal-Alleanza – g[andha tinkludi l-eluf tal-membri u se jkollha l-kapa/ita biex tikkonsolida postha, ‘fi kwistjoni ta’ ;ranet’, fi kwalunkwe zona. ‘F’dawn i]-]menijiet diffi/li, in-NATO g[andha tkun lesta biex tid[ol g[al diversi missjonijiet u tipprote;i lill-Alleati kontra kull tip ta’ theddida’, sostna Rasmussen. Hu kompla li kwalunkwe entita li qed ta[seb biex tattakka lil xi Stat-membru tan-NATO ‘ se tispi//a tiffa//ja lill Alleanza s[i[a’. Dan meta r-
Renju Unit di;a offra li jikkontribwixxi madwar elf membru g[all-qawwa ;dida tal-Alleanza li se jkollha t-taqsimiet spe/jali tag[ha, minbarra l-kapa/itajiet tal-art u tal-ba[ar. Il-Mexxejja tan-NATO iddiskutew ukoll it-theddida li qed tikber mill-militanti tal-IS fl-Iraq u fis-Sirja, b’Anders Fogh Rasmussen jg[id li lAlleanza tieg[u qed timpenja ru[ha ‘bis-serjeta’ biex te]amina kwalunkwe talba talIraq biex tikkumbatti lit-terroristi. Dan filwaqt li r-Renju Unit qed jikkunsidra li jipprovdi larmi lill-;ellieda Kurdi, fl-Iraq, li qed jirre]istu l-avvanzi tal-IS.
Japprova l-’kooperazzjoni mal-Amerikani’ kontra l-IS L-IRAN Il-Mexxej Suprem tal-Iran, lAyatollah Khamenei, approva lkooperazzjoni ta’ pajji]u malIstati Uniti b[ala parti mill;lieda kontra t-terroristi talgrupp Stat I]lamiku (IS) li llum qed jikkontrolla r-re;juni lejn itTramuntana tal-Iraq, minbarra lartijiet fis-Sirja. Sorsi f’Tehran qalu li Khamenei, fil-fatt, awtorizza Kmandant ewlieni tal-qawwiet
Iranjani biex jikkoordina lazzjonijiet militari ‘flimkien mal-qawwiet Amerikani, Iraqqin u Kurdi’ bl-iskop li huma jikkonfrontaw it-theddida mill-IS b’mod effettiv. L-Iran dejjem kien kontra linvolviment tal-Istati Uniti flIraq, li llum sar alleat tal-Gvern I]lamiku f’Tehran. Madankollu, l-Iran, li hu ddominat millMusulmani Xiti, hu konxju ferm
mill-periklu tal-estremisti malgrupp Stat I]lamiku li jqisu lillIranjani Xiti b[ala ‘g[adu qalil’. Ftit tal-jiem ilu, l-ajruplani talgwerra Amerikani kienu strumentali biex il-milizzji Xiti (appo;;jati mill-Iran) u l-;ellieda Kurdi jirre]istu lit-terroristi tal-IS li kienu wettqu assedju ta’ xahrejn fuq il-belt ta’ Amerli, flIraq. Il-qawwiet tal-ajru tal-Istati Uniti ilhom minn Awwissu jin-
tervjenu fil-kri]i tal-Iraq u fejn qed jattakkaw kontinwament ilpo]izzjonijiet tal-IS. Minkejja li l-Ayatollah Khamenei, qabel, kien o;;ezzjona g[all-’ind[il minn barra’ (li jinkludi l-interventi talAmerikani) fl-artijiet tal-Iraq, jidher li hu, issa, idde/ieda biex ja[dem aktar mill-qrib mal-Istati Uniti. Mifhum li Khamenei, issa,
qabbad lil Qasem Soleimani, ilkmandant tal-qawwiet ta’ Quds, li huma ferg[a tal-Gwardja Rivoluzzjonarja tal-Iran, biex ‘ja[dem u jikkollabora’ malqawwiet, inklu]i dawk Amerikani, li qed ji;;ieldu kontra l-IS. Il-:eneral Soleimani, fl-a[[ar xhur, kien g[en biex isa[[a[ iddifi]i ta’ Baghdad, bl-g[ajnuna tal-milizzji Iraqqin Xiti.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jippro/edu bil-qtil ta’ serial killer L-INDJA Ra;el li spi//a kkundannat dwar il-qtil fa[xi ta’ tifla g[andu jinqatel skont il-li;i, proprju l;img[a d-die[la. L-ikkundannat, Surinder Koli, u negozjant bl-isem ta’ Moninder Singh Pandher, kienu instabu [atja, fl-2009, dwar l-omi/idju ta’ tifla ta’ erbatax il-sena – b’dan il-ka] jinkwadra fost sensiela ta’ delitti makabri marbuta ma’ l’ hekk-imsejja[ ‘Dar talOrrur’. Intant, Koli, li kien impjegat minn Prandher b[ala seftur, g[andu jing[ata l-forka wara li qorti og[la kienet illiberat linnegozjant mill-akku]i mi;juba kontra tieg[u. Koli u Prandher kienu spi//aw
arrestati fl-2007 wara li nstabu diversi partijiet tal-;isem vi/in id-dar fejn huma kienu jg[ixu, fis-sobborg ta’ Noida, lejn il-limiti ta’ Delhi. Mifhum li dsatax il-mara, ]g[a]ag[ u tfal spi//aw stuprati, maqtula u mbi//ra f’din ir-residenza. Qed ikun allegat li Koli kien joffri l-[elu lit-tfal (li l-fdalijiet tag[hom instabu mo[bijin fil-boro]) biex i[ajjarhom imorru mieg[u u bil-qorti ssib lil dan isserial killer [ati dwar talanqas [ames ka]i ta’ [tif u omi/idju. Illista tar-reati mressqa jirreferu wkoll g[al atti ta’ kannibali]mu, b’Koli jammetti l-[tija tieg[u anki f’dan il-ka].
L-INDJA> Sorijiet f’Calcutta jin;abru g[at-talb waqt il-quddies g[all-anniversarju tal-mewt ta’ Madre Tere]a. Hi kienet mietet fil-5 ta’ Settembru tal-1997 u wara kienet beatifikata mill-Papa :wanni Pawlu II (ritratt EPA)
Jikkonkludu l-lista tal-Kummissarji ;odda L-UNJONI EWROPEA
IL-:ERMANJA> Nag[a;a-mog[]a li twieldet f’Deiderode, qrib ta’ Goettingen. Il-wild tan-nag[a; u l-mog[o] huma rari [afna u ladarba jitwieldu dawn ma jistg[ux jirriprodu/u. (ritratt EPA)
Il-lista tal-Kummissarji ;odda proposti g[all-UE issa ;iet kompluta u tinkludi l-ammont me[tie; tan-nisa biex il-Parlament Ewropew japprova l-Kummissjoni ta’ 28 membru. Din se titmexxa mill-eks Prim Ministru talLussemburgu, Jean-Claude Juncker. In-numru ta’ Kummissarji nisa tela’ g[al disa’ – il-minimu me[tie; – ladarba r-Rumanija dde/idiet biex tibg[at lil Corina Cretu; deputat so/jalista filParlament Ewropew biex tiltaqa’ ma’ Juncker b[ala parti millpro/ess qabel hi issib postha filKummissjoni. Cretu, li g[andha 47 sena, kienet il-kelliema g[all-Presidenza tarRumanija fi ]mien Ion Iliescu, li kien spi//a minn President fl2004. Intant, is-sena l-o[ra, hi kienet dehret bi prominenza fl-a[barijiet meta l-hackers da[lu fil-kont talemail ta’ Colin Powell, l-eks Segretarju Amerikan g[allAffarijiet Barranin, bir-ri]ultat li spi//aw ippubblikati sensiela ta’
messa;;i ntimi bejn Powell u l-istess Corina Cretu. Min-na[a tieg[u, |Powell /a[ad li hu qatt kellu xi relazzjoni ma’ din irRumena. Minkejja li Dacian Ciolos, li wasal biex jispi//a minn Kummissarju tal-UE g[allAgrikoltura, kien (g[all-bidu) innominat minn pajji]u g[allKummissjoni, l-g[a]la fla[[arnett waqg[et fuq Cretu min[abba li l-Parlament talEwropa qed jesi;i biex ilKummissjoni ;dida jkollha disa’ nisa membri b[ala l-minimu. Sadanittant, l-Oppo]izzjoni Rumena ta/-/entru-lemin kitbet ittra lil Jean-Claude Juncker fejn akku]at lill-Gvern So/jalista tarRumanija dwar il-[atra illegali ta’ Cretu li saret ming[ajr l-approvazzjoni tal-Parlament ta’ Bucharest. Il-Bel;ju, din il-;img[a, ukoll idde/ieda li jibg[at mara lillKummissjoni – bl-g[a]la taqa’ fuq l-MEP ta/-/entru-lemin, Marianne Thyssen, minflok il-Ministru g[all-Affarijiet Barranin, Didier Reynders.
Il-Kulle;; tal-Kummissarji jikkonsisti minn membru g[al kull pajji] tal-UE, i]da – u skont itteorija – dawn m’g[andhomx jirrappre]entaw l-ibliet kapitali talIstati rispettivi minbarra li je[tie;u jkunu kkwalifikati g[ad-dekasteri tag[hom. Il-Kummissjoni Ewropea ;dida anki g[andha tinkludi numru ta’ politi/i ta’ profil g[oli, fosthom leks Ministru Fran/i] g[allFinanzi, Pierre Moscovici u l-eks Prim Ministru Fillandi], Jyrki Katainen. Id-disa’ Kummissarji nisa jinkludu wkoll lil Federica Mogherini li, fost o[rajn, g[andha tmexxi l-politika barranija tal-UE. Min-na[a tieg[u, Jean-Claude Junker, indika li se jag[ti d-dekasteri ta’ /ertu profil lillKummissarji nisa biex ‘jikkumpensahom’ g[all-fatt li huma jinsabu f’minoranza. Filwaqt li hu mexxa di;à l-intervisti g[all-Kummissarji innominati, il-konferma tal-karigi inkwistjoni m’g[andhiex tit[abbar qabel (almenu) nhar itTlieta.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Il-misteru tal-ajruplani li g[ebu Il-LIBJA G[ad ma kienx hemm konferma dwar rapporti li 11-il ajruplan /ivili g[ebu mill-ajruport internazzjonali ta’ Tripli wara li spi//a f’idejn il-militanti I]lami/i. Sitwazzjoni li qed t[asseb lil xi w[ud g[aliex dan sar partikolarment hekk kif f’temp ta’ ftit ;ranet se jkun imfakkar it-13-il anniversarju talattakki tal-11 ta’ Settembru flIstati Uniti. Marie Harf, kelliem g[adDepartiment tal-Istat Amerikan, b’reazzjoni g[al dawn ir-rapporti qalet li ma kellha xejn xi tg[id dwarhom filwaqt li Bernadette Meehan, kelliem g[all-Kunsill
tas-Sigurta Nazzjonali tal-White House, qalet li, s’issa ma kienx hemm konferma li dawn l-ajruplani nsterqu. Fuq l-Internet, f’dawn l-a[[ar ;ranet fe;;ew diversi ritratti ta’ militanti jippu]aw mal-ajruplani fl-ajruport ta’ Tripli meta [adu lkontroll tieg[u x-xahar li g[adda. Dan wara battalja li [alliet [erba kemm mill-ajruport kif ukoll minn [afna mill-ajruplani. Skont sorsi fil-Marokk, hemm grupp ta’ militanti I]lami/i filLibja li qed jippjanaw li ju]aw dawn l-ajruplani g[al attakk firre;jun simili g[al dak li kien sar fil-11 ta’ Settembru.
Esperti qalu li hemm differenza kbira bejn meta terrorista ja[taf il-kontroll ta’ ajruplan waqt li jkun fl-ajru u li wie[ed jipprova jtajjar ajruplan minn mitjar. Dan g[aliex fil-ka] tal-a[[ar irid ikollu g[arfien akbar u l-pro/ess hu kkumplikat. Barraminhekk, intqal li t-theddida hi l-ikbar g[allpajji]i ;irien tal-Libja peress li g[al pajjizi aktar il-bog[od hemm probabbiltà kbira li ajruplani simili ji;u inter/ettati hekk kif jintlema[ li m’g[andhomx il-permezz li javvi/inaw spazju tal-ajru ta’ pajji], skont Jeffrey Price, awtur tal-ktieb Practical Aiation Security u Professur fil-
Rapporti ;odda ta’ attakki mill-ajru Metropolitan State University f’Denver. Apparti minhekk, Price qal li issa li nxterdet l-a[bar li aktarx hemm dawn l-ajruplani li g[ebu, il-kontrolluri tat-traffiku se jkunu g[assa g[alihom g[alkemm dawn jistg[u jittajjru fil-baxx [afna biex ma jinqabdux fuq irradar. Sadattant kien hemm rapporti
ta’ attakki bil-[elikopters ta’ m[a]en mimlija armi tal-militanti I]lami/i madwar Benga]i. Il{amis imbag[ad kien hemm rapporti t’ajruplani tal-gwerra jittajru fuq Benga]i. :img[a ilu kien [are; li ajruplani mill-Emirati G[arab Maqg[uda, b’g[ajnuna mill-E;ittu, kienu wettqu attakki mill-ajru kontra l-militanti I]lami/i fil-Libja. Il-missjoni tan-Nazzjonijiet Uniti g[al-Libja qalet li l-;lied fi Tripli u Benga]i biss kienu waslu biex madwar 100,000 persuna ja[arbu minn djarhom filwaqt li 150,000, fosthom [addiema barranin, ja[arbu mil-Libja.
L-ISTATI UNITI> Ritratt ma[ru; mill-Carnegie Museum of Natural History f’Pittsburg li juri spe/i ;dida ta’ dinosawru, id-Dreadnoughtus schrani. Id-dinosawru kien jiekol il-pjanti biss u l-g[adam tieg[u nstabu fl-2005 fir-re;jun tal-Patagonia fl-Ar;entina. Jidher li dan kien fost l-akbar annimali li qatt kien hawn fid-dinja. Dinosawr li kien ji]en 65 tunellata u minn imnie[ru sa denbu kien fih 26 metru. G[alkemm instsabu g[adam ta’ annimali aktarx ikbar, dan kien l-ewwel wie[ed fejn bl-g[adam li instabu l-istudju]i setg[u jikkalkolaw b’mod pre/i] il-kobor. (ritratt EPA)
{asbuh [tif ta’ ajruplan
Leave misluf legalment
L-ITALJA
Fl-Italja qed isiru t[ejjijiet biex, fir-riforma tad-dinja taxxog[ol, mag[rufa b[ala Jobs Act, ikun hemm li [addiema jistg[u j/edu l-leave annwali lil xulxin f’ka] li xi [addiem ikollu kri]i familjarja serja. Dan wara li min[abba l-kri]i jkun u]a l-leave annwali kollu tieg[u. Din il-li;i se tkun tapplika meta jkun hemm tfal li jkunu
Matul il - lejl bejn il - {amis u l - :img[a , ]ew; ajruplani militari Taljani inter/ettaw ajruplan tal - passi;;ieri fuq titjira interna min[abba sus petti li dan kien in[ataf . Il - ;rajja bdiet fl -1 0 .1 4 pm tal - {amis filg[axija . L - ajruplan kien fuq titjira
minn Lamezia Terme lejn Orio al Serio meta f ’ [in minnhom kien hemm suspett li kien in[ataf . Dan wassal biex ]ew; ajruplani tat - tip Eurofighter , jitilqu mill - ba]i militari ta ’ Grosseto biex jinter/ettaw l - ajruplan tal passi;;ieri .
Is - suspett tqanqal wara telefonata anonima li l - ajru plan kien in[ataf u kien hemm bomba abbord . L - ajruplani militari esko rtaw l - ajruplan sal - in]ul b[ala prekawzjoni u kien konfermat li kien allarm falz .
L-ITALJA l-isptar g[al tul ta’ ]mien twil jew membru ta’ familja ta’ [addiem li jkun vittma t’in/ident u tkun importanti l-pre]enza tal[addiem ma’ ;enb il-vittma. Fi Franza din il-possibbiltà hi permessa mil-li;i wara ka] ta’ [addiem fl-2009 li kien spi//alu l-leave min[abba t-tifel li kien qed imut u lkollegi, b[ala att ta’ ;enero]ità, kienu offrew li j/edu l-leave.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
R-RENJU UNIT> Skultura tal-injam ta’ hippopotamu enormi quddiem il-Battersea Power Station, tul ix-Xmara Thames, f’Londra. L-iskultura hi xog[ol l-artist Olandi] Florentijn Hofman u qed tidher waqt it-’Totally Thames Festival’. (ritratt EPA)
Luttu g[al Joan Rivers, ‘ir-Re;ina tal-komi/i’ L-ISTATI UNITI Numru kbir ta’ personalitajiet tat-televi]joni u l-varjeta sellmu lill-memorja ta’ Joan Rivers, li kisbet fama internazzjonali b[ala stand-up comic li ma kienet ta[firha lil [add blumori]mu jaqta’ tag[ha – u irrispettivament mi/-/irkostanzi. Rivers, li kienet fost l-aktar personalitajiet famu]i fl-Istati Uniti, mietet l-isptar fi New York, fl-eta ta’ 81 sena, matul illejl tal-{amis. Hi kienet ilha lisptar minn Awwissu u wara li spi//at tbati bi problemi tan-nifs waqt pro/edura medika li kienet qed issirilha ;o klinika. Intant, numru kbir ta’ ismijiet
/elebri mid-dinja tal-politika u lispettaklu – fosthom il-Prim Ministru I]raeljan, Benjamin Netanyahu u l-attri/i veterana Whoopi Goldberg – fa[[ru t-talenti u l-personalita ta’ Rivers, li ispirat [afna komi/i ]g[a]ag[ u ta’ tamparha. Fl-istess [in, Rivers kienet personalita kontroversjali g[aliex g[aliha ma e]istew qatt ‘il-baqar sagri’ u meta hi kemm il-darba u]at ilsien kattiv filkonfront ta’ persuni /elebri fuq il-programmi tat-televi]joni. Madankollu, il-karriera ta’ Rivers ( li f’]g[o]itha kienet ta[dem fil-qasam tal-moda)
damet g[al g[exieren tas-snin u mindu hi, fl-1965, [atfet lopportunita biex tispikka fuq itTonight Show. Hi, ma]-]mien, stabbiliet ru[ha b[ala r-’Re;ina tal-komi/i’ fejn anki pprovdiet dimensjoni ;dida ( u kontroversjali) lill-arti mag[rufa b[ala stand-up comedy. Joan Rivers kienet t[obb tg[id li l-ebda su;;ett ma kien esklu] mill-botti umoristi/i tag[ha, inklu] is-suwi/idju ta’ ]ew;ha li kien se[[ fl-1987. Anki jitkellem wa[du t-titlu tal-ktieb li hi kienet [ar;et fl-2013 u li jismu I Hate Everyone...Starting With Me.
Fl-istess [in, Rivers ma ddejqet qatt tesprimi l-appo;; g[al I]rael u fejn ma ]ammitx lura mill-kummenti ja[arqu dwar ilLvant Nofsani. Intant, hi kienet spi//at mira g[all-kritika meta darba irreferiet b’mod umoristiku g[an-nies li g[exu millattakki terroristi/i stori/i tal2001 fuq l-Istati Uniti. Fl-a[[ar sig[at, f’Los Angeles, folol ta’ turisti u ;urnalisti attendew g[al /erimonja fejn tqieg[du l-fjuri fuq listilla ddedikata lil Joan Rivers li hemm stampata fuq il-bankina mag[rufa b[ala l-Hollywood Walk of Fame.
Joan Rivers (ritratt> EPA)
Kundanna g[all-eks ‘First Lady’ FRANZA
IL-KANADA> L-attur Dax Shepard (xellug) u martu Kristen Bell jaslu g[all-wiri tal-film ‘The Judge’ matul id-39 edizzjoni tat-Toronto International Film Festival (TIFF). Dan il-festival se jdum g[al g[axart ijiem u jag[laq fl-14 ta’ Settembru. (ritratt EPA)
Valerie Trierweiler, l-ekssie[ba tal-President Fran/i], Francois Hollande, spi//at mira ta’ kritika qawwija wara li hi [ar;et ktieb bid-dettalji tal-firda xejn feli/i li hi kellha ma’ Hollande. Il-ktieb bl-isem Thank You For The Moment qajjem gelgul ta’ kontroversja, bl-attenzjoni taqa’ mill-;did fuq ir-relazzjoni talPresident mal-attri/i, Julie Gayet, li kienet ]velata g[all-ewwel darba f’Jannar, waqt li hu kien g[adu qed jg[ix ma’ Trierweiler. F’dan il-ktieb, Trierweiler ti]vela li hi ippruvat toqtol lilha nnfisha b’do]a e]a;erata ta’ pilloli tal-irqad waqt li hi kienet fil-kamra tas-sodda tal-Palazz Presidenzjali
u ladarba l-a[bar dwar ‘it-tieni mara fil-[ajja ta’ Hollande’ ;riet b[al le[[a ta’ berqa. Intant, il-Prim Ministru ta’ Franza, Manuel Valls, kien fuq quddiemnett biex jikkritika lktieb u sostna li l-poplu g[andu aktar fuqhiex jinkweta, waqt li semma l-qg[ad rekord, lekonomija sta;nata u l-g[oli tal[ajja li saru pjagi kbar ta[t ilGvern So/jalista Fran/i]. I]da l-aktar reazzjoni sorprendenti kienet dik ta’ Marine Le Pen, il-President tal-Front Nazzjonali tal-lemin estrem u avversarju qalil ta’ Hollande, li rreferiet g[all-ktieb ta’ Trierweiler b[ala ‘di]unur g[al Franza’.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
MADWARNA
15
Il-Fondazzjoni HSBC Malta torganizza Challenge 2014 b’risq L-Istrina u l-WaterAid fil-Ghana L-Istrina u l-Pro;ett WaterAid fil-Ghana ser ikunu l-benefi/jarji tal-fondi mi;bura permezz tattriathlon, li ser tinvolvi u[ud mill-aqwa atleti ta’ Malta, organizzata mill-Fondazzjoni HSBC Malta. Din l-attività ser issir g[ada l-{add 7 ta’ Settembru. Dakinhar, l-impjegati talHSBC Bank Malta flimkien malkollegi mill-HSBC UK Contact Centre Malta, il-familji tag[hom u [biebhom ser jing[aqdu ma’ atleti o[ra, fosthom Nicky Farrugia, mag[ruf l-aktar g[arrekord dinji u li g[amel g[awma bejn Sqallija u Malta. Nicky ser jag[mel [iltu kollha biex jispi//a t-triathlon li tla[[aq 70km bejn i]-]ew; g]ejjer Maltin. Jonathan Balzan millHSBC, maratoneta mag[ruf, ukoll se jkun fuq quddiem talisfida ma’ Nicky kif ukoll flimkien ma’ uffi/jali g[olja talBank li ser jappo;;jaw l-erba’ dixxipplini dak in-nhar. “Filwaqt li qed in[ares ’il quddiem biex inlesti t-triathlon kollha, kul[add hu mistieden biex jipparte/ipa u jag[mel il-miri personali tieg[u,” qal Nicky Farrugia.
L-atleta Nicky Farrugia (lemin), li ser jkopri s-70km ta’ triathlon b’risq ;bir ta’ fondi, flimkien (mix-xellug) mal-HSBC Gym Manager Charles Demanuele, mal-HSBC Malta VRC & Operations Manager Andre` Catania u mal-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta Mark Watkinson.
“L-g[an ewlieni tag[na hu li ni;bru fondi g[al L-Istrina u g[all-attivijajiet li qed isiru f’komunitajiet fil-Ghana f’isem ilpro;ett WaterAid Ghana. Dan ser ji]gura li familji f’g[add ta’ komunitajiet f’dan il-pajji] Afrikan ikollhon a//ess g[al ilma nadif li ]gur itejjeb l-g[ejx-
ien tag[hom. “Din il-bidla tg[in biex ikun hemm indafa sanitarja a[jar, ittawwal [ajjet in-nies, u jkun hemm aktar [in u ri]orsi g[alledukazzjoni tat-tfal. A//ess g[all-ilma nadif jista’ jsalva l[ajja ta’ eluf ta’ nies, spe/jalment ta’ tfal, li jimirdu minn
mard ikkaw]at minn xorb ta’ ilma kontaminat.” HSBC Istrina u l-pro;ett WaterAid Ghana - i/-Challenge Triathlon 2014 minn G[awdex g[al Malta ser tibda fis-7.00am mill-G[arb G[awdex, u tispi//a fil-;onna ta’ San Anton f’[’Attard fil-5.00pm.
Il-parte/ipanti jistg[u jag[]lu f’liema attivitàjiet jixtiequ jipparte/ipaw li jinkludu g[awm, ;irja bir-rota, fun run, u mixja b’ bike ride g[at-tfal. Aktar tag[rif dwar din l-attività jista’ jinkiseb minn fuq is-sit ta’ HSBC Malta www.hsbc.com.mt
Ir-rebbie[ tal-kompetizzjoni SMS ta’ GO jirba[ Alfa MiTo Paul Debrincat mill Munxar, G[awdex, reba[ karozza Alfa Romeo MiTo permezz tal - kompetizzjoni ta ’ GO ‘ Score a MiTo ’. Il - kompetizzjoni tal - SMS li saret waqt it - Tazza tad - Dinja saqsiet lill - parte/ipanti misto qsijiet dwar personalitajiet lokali relatati mal - futbol, mu]ika, arti u litteratura . Il - kompetizzjoni kienet miftu[a g[all - klijenti kollha ta ’ GO mobile li g[andhom ’ il fuq minn 1 8 - il sena . Fost l g[add ta ’ premijiet kien hemm tmien Samsung 40 ” LED HD Smart TVs u premju ta ’ kuljum fi vaw/er tax - xiri ta ’ ¤ 300 minn The Point Shopping Mall . Paul Debrincat qal li “ l Alfa Romeo MiTo hi tassew karozza sabi[a u ninsab [erqan biex nibda nsuqha . Hu rari li ssib kompetizzjonijiet bi premji b[al dawn u mhem mx g[alfejn nghid li kienet sorpriza mill - isba[ meta /empluli mill - GO biex qaluli li rba[t .”
Fost ir - rebbie[a ta ’ kuljum, li bejniethom g[aqdu ¤ 9,300 vaw/er minn The Point, jin kludu lil Malcolm Fenech, Miguel Ceci, Debbie Wareing, Michael Gauci, Alfred Gauci u Daniel Zammit . Klijenti o[ra tal - GO li pparte/ipaw fil - kompetiz zjoni u reb[u Samsung 40 ” LED HD Smart TV jinkludu lil Sarah Graig, Michelle Vella u Daniel Zammit . Josef Bugeja, Mobile Segment Residential Coordinator ma ’ GO qal, “ Nixtiequ nirringrazzjaw lill klijenti kollha li [adu sehem f ’ din il - kompetizzjoni u fl istess waqt nifir[u lil dawk li reb[u b ’ mod spe/jali Paul Debrincat talli reba[ il - karoz za Alfa Romeo MiTo . “ GO dejjem tfittex modi differenti u innovattivi kif tista ’ toffri premijiet lill - kli jenti tag[ha permezz tal - kom petizzjonijiet, offerti fuq il prodotti u servizzi, jew per mezz tal - a[[ar a;;e;;i u kontenut .”
caption> Josef Bugeja waqt il-prezentazzjoni ta/-/wievet tal-karozza Alfa MiTo lil Paul Debrincat ir-rebbie[ tal-kompetizzjoni SMS ta’ GO
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
16
ARTI
Tliet pittri/i f’wirja wa[da G[awdex. Bosta xog[lijiet tag[ha jinsabu f’kollezzjonijiet privati f’Malta u G[awdex kif ukoll barra mill-g]ejjer tag[na. Sadattant, min i]ur il-wirja jkollu fl-istess waqt il-vanta;; li japprezza xog[lijiet tal-pittura minn tliet pittri/i nisa u jara lideat differenti tag[hom. Il-[inijiet tal-ftu[ g[al din ilwirja spe/jali huma mit-Tnejn sas-Sibt mis-6 p.m. sat-8.30 p.m. u l-{dud mill-10 a.m. sa nofsinhar u bejn is-6 p.m. u t-8.30 p.m. Id-d[ul hu bla [las u l-parke;; m’g[andux ikun problema. Din l-attività qed issir b’koordinazzjoni mal-Kunsill u l-Kap tal-Iskola Sekondarja Bniet, talMosta. Aktar tag[rif fuq www.talentmosti.com kif ukoll fil-pa;na ta’ Facebook: razzett tal-marki].
George Maggi gorgmaggi@gmail.com
It-tliet pittri/i: Doriette Gauci Sciortino, Grace Borg u Lina Treble ng[aqdu flimkien biex jippre]entaw wirja wa[da bl-isem ta’ WE3. Din il-wirja se ssir bejn il-{add 14 u s-Sibt 27 ta’ Settembru 2014 fi/-?entru ta’ Kultura Nazzjonali fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone Triq Wied il-G[asel, ilMosta bil-kollaborazzjoni talG[aqda Filantropika Talent Mosti. Grace Borg
Grace Borg, imwielda l-Mosta, [abbet l-arti minn /kunitha u t[arr;et fid-Disinn, Still life, Kubi]mu, Surreali]mu u Portraiture (ritratti) . T[obb tu]a [afna Mixed Media, spe/jalment ir-ram. Il-pittura astratta tag[ha hi ma[duma b’kuluri [ajjin. L-i]jed su;;ett g[al qalbha hu l-‘Portraiture’. Grace [adet sehem f’diversi wirjiet kollettivi f’Malta u G[awdex, tnejn minnhom flimkien ma’ [utha Dun Reggie Magri u Lina Treble fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone. Xi xog[lijiet tag[ha jinsabu f’kollezzjonijiet privati Malta, Londra, l-Iskozja, Lussemburgu u Franza. Grace ta[seb li l-[ajja tkun monotona ming[ajr l-arti. L-arti hi don li wie[ed jitwieled bih g[aldaqstant ti;bed lill-artist biex jinnota u jammira l-;miel
It-tliet pittri/i Doriette Gauci Sciortino, Grace Borg u Lina Treble
Barra minhekk, Doriette hi membru u tie[u sehem f’bosta wirjiet organizzati mis-Society of Doriette Gauci Sciortino Doriette Gauci Sciortino jaf- Art, Art Club 2000 talfaxxinha l-ba[ar u hi tpittru fl- Mellie[a, B’Kara Visual Art, aspetti kollha tieg[u: kalm, A.D.G. Group immexxi minn imqalleb, ik[al, a[dar, [amrani, E.V. Borg u xi o[rajn fosthom il-Kunsill Lokali tan-Naxxar, iswed, dehbi jew abjad. Il-medium favorit ta’ Doriette The National Council of Women hu ]-]ejt fuq it-tila. Doriette u wirjiet o[rajn organizzati filGauci Sciortino ippre]entat tliet Palazz ta’ San Anton. wirjiet personali, fil-Corinthia Hotel Attard, fir-Razzett tal- Lina Treble Lina Treble twieldet il-Mosta. Markiz Mallia Tabone l-Mosta u fl-Institute of Tourism Studies Wara 46 sena tg[ix l-Ingilterra, f’San :iljan. irritornat Malta mar-ra;el David u qieg[da toqg[od San Pawl il. Lina minn dejjem kellha Din il-wirja se ssir bejn il-{add 14 Ba[ar ;ibda kbira lejn l-arti. T[obb u s-Sibt 27 ta’ Settembru 2014 tpin;i l-astratt, surreali]mu, kampanja u l-ba[ar. Hi tesperimenta fi/-?entru ta’ Kultura Nazzjonali b’kuluri u media differenti. I]fir-Razzett tal-Marki] Mallia ]ejt jibqa’ dejjem il-medium favorit tag[ha. Tabone Triq Wied il-G[asel, Lina [adet sehem f’diversi il-Mosta wirjiet kollettivi Malta u
Xog[ol l-artista Grace Borg
tal-[olqien.
Xog[ol l-artista Doriette Gauci Sciortino
Xog[ol l-artista Lina Treble
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
G{AWDEX
17
I//elebrat Jum l-G[arb 2014 Nhar il-:imgha 29 ta’ Awissu, l-Kunsill Lokali talG[arb i//elebra Jum l-G[arb 2014. Din is-serata inbdiet b’Quddiesa ta’ Radd il-{ajr ;ewwa l-Knisja Ba]ilika u Parrokkjali ta’ l-Gharb segwita b’serata ta’ attivitajiet fil-Pjazza }jara tal-Madonna. Is-Sindku, flimkien mallmembri tal-Kunsill u g[aqdiet lokali tar-ra[al, po;;ew kuruni quddiem il-monument ta’ l-Isqof M. Molina filwaqt li kien qieghed jindaqq l-Innu lil Gharb. Is-serata tkompliet b’interventi mu]ikali mill-G[aqda Mu]ikali Vi]itazzjoni, qari ta’ poe]ija tal-okkazjoni kif ukoll parte/ipazzjoni minn talenti lokali fil-qasam tal-kant u ]fin. Dan kien ippreparat mill-G[arb Stage Christophers waqt isSummer Camp li sar bil-
parte/ipazzjoni tal-Kunsill Lokali l-G[arb matul is-Sajf 2014. Is-Sindku David Apap Agius ippre]enta l-Premijiet waqt din is-serata fejn dawn ing[ataw lil Maria Mizzi, g[al ;enero]ità tag[ha, b’mod partikolari lejn id-Dar tal-Providenza, u g[alhekk giet mog[tija Premju Qlub :eneruzi. Lil Joseph Farrugia g[all-[idma kontinwa li huwa jag[mel fir-ra[al b’mod volontarju u b’tant dedikazzjoni g[alhekk Premju Volontarjat Lokali. Lil Elaine Haber g[attalent u su//essi li hija kisbet filqasam tal-kant u lil Consiglia Azzopardi g[all unur li hija tat lil G[arb permezz tal-[idma tag[ha fil-qasam tal-Bizzilla. Fl-a[[ar tas-serata, s-Sindku David Apap Agius g[amel diskors tal-okka]joni u wara inawgura u feta[ is-shelter tat-
Inawgurat fl-G[arb shelter ta’ ]mien il-gwerra li g[adu kemm kien restawrat
Is-Sindku David Apap Agius waqt il-pre]entazzjonijiet tal-premjijiet waqt is-serata ta’ Jum l-G[arb 2014
tieni gwerra dinjija li g[adu kif ;ie restawrat b[ala parti millpro;ett ta[t il-Mi]ura 323 li hu
finanzjat mill-Fondi Rurali g[all-EU u li jinsab ;ewwa ilPjazza }jara tal-Madonna. Wara
r-residenti kollha pre]enti g[asserata ;ew mistiedna sabiex i]uruh.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru. 2014
18
RIFLESSJONIJIET
Is-safar> fih [afna sabi[ i]da mhux kul[add isiefer biex igawdi... :ieli tibda titkellem ma’ persuna u l-kliem jaqa’ fuq xi drawwa jew post partikolari. [afna drabi sitwazzjoni b[al din twassal biex nibdew nitkellmu dwar xi [a;a li nkunu rajna jew esperjenzajna waqt xi ]jara li nkunu g[amilna barra minn Malta. Safar
Biex wie[ed isiefer illum sar e[fef minn qatt qabel u g[alhekk is-safar ]died [afna. Illum m’ g[adekx ta[seb minn xi sena qabel biex tara fejn trid tmur, biex taqta’ l-biljetti, biex tikri kamra f’lukanda, insomma fi ftit kliem biex torganizza s-safra tieg[ek. Illum wie[ed jid[ol fuq linternet u jara l-postijiet li jixtieq i]ur, iqabbel il-prezzijet, ifittex titjiriet li jwassluh filpost mixtieq minnu . Kollox mill-kumdità tad-dar. Je]istu wkoll dawk imsej[in opportunitajiet tal-a[[ar minuta, fejn wie[ed jista’ jiltaqa’ ma’ okka]joni ta’ safra bi ftit flus imma li tkun trid tibda fi ftit sig[at. Dan it-tip ta’ safar jg[odd g[al dawk avventuru]i, l-aktar i]-]g[a]ag[ imma mhux biss. Illum hawn bosta penzjonanti li me[lusin mix - xkiel li jridu joqg[odu jitolbu jiem ta ’ vaganzi mill-post tax-xog[ol, isibu opportunità ta ’ safra malajr malajr u jo[duha.
Is-safar hu sabi[ immens u [afna huma dawk il-familji li darba fis-sena jfittxu li jesperjenzaw xi destinazzjoni ;dida
tal-istorja u tad-drawwiet kif ukoll il-postijiet l-aktar importanti tal - post li jkun g[a]el biex iqatta’ vaganza fih. Naf persuni li j;orru mappa mag[hom meta jsiefru biex ikunu jafu e]att fejn ikunu, u jimmarkaw fuqha d - data ta ’ meta jkun ]aru xi belt.
Tajjeb li qabel ma wie[ed isiefer ifittex ftit fuq il-pajji] li jkun ser i]ur. Illum hawn bosta tag[rif fuq l-internet dwar il-pajji]i kollha tad-dinja
Gruppi
Hemm imbag[ad dawk li jippreferu jsiefru ma’ grupp organizzat minn xi a;enzija. Dan ittip ta’ safar kien aktar popolari xi snin ilu. Illum xorta g[adhom ji;u organizzati tours, imma g[andi l-impressjoni li m’g[adhomx popolari daqs qabel. Dawn il - ;iti huma komdi g[ax wie[ed ikollu kollox lest imma fihom l - i]vanta;; li wie[ed ma jistax imur fejn irid imma jkun marbut bil-jiem u l[inijiet li jkunu stabbiliti millorganizzaturi tal-;ita. Dawn huma safriet popolari ma’ persuni anzjani jew persuni li jfittxu safra li fiha jirilassaw.
Sajf jew xitwa
Hawn min jg[idlek li jkun qieg[ed jistenna l-vaganzi tassajf biex isiefer u b ’ hekk je[les g[al ftit jiem mis-s[ana tas-sajf Malti. Biex ng[idu d-dritt g[andu mnejn isib li fil-post li jkun ]ar ikun hemm s[ana aktar milli jkun hawn f’ pajji]na. Is-sajf huwa l-aktar sta;un popolari g[as-safar, imma safra fix-xitwa g[andha mnejn tkun esperjenza li ma tintesa qatt. Fix-xitwa wie[ed jista’ jfittex pajji]i li joffru xenarji li a[na ma nistg[u narawhom qatt f’ pajji]na, b[al xmajjar bl-ilma g[addej fihom b’ forza tal-g[a;eb, jew muntanji miksijin bis-sil;.
Qabel nitilqu
Tajjeb li qabel ma wie[ed isiefer ifittex ftit fuq il-pajji] li jkun ser i]ur. Illum hawn bosta tag[rif fuq l-internet dwar ilpajji]i kollha tad-dinja. B’hekk wie[ed ikun jaf xi ftit
Xiri
Illum sirt nemmen li x-xiri waqt is-safar huwa parti midDNA tal-;ens Malti. Ji;u organizzati sa[ansitra safriet biex isir ix-xiri minn swieq kbar. U
Fr. Reno Muscat OP renosop@gmail.com
meta ma nkunux f’ xi safra organizzata g[ax - xiri , xorta nkunu rridu nsibu fejn imbattlu ftit il-bwiet. Niskanta nara nies li meta jkunu imsiefra jid[lu fi stabbilimenti li jinstabu f’ pajji]na wkoll. Stabbilimenti li jkollhom l-istess prodotti u l-istess prezzijiet ta’ dawk f’Malta. Imma ner;a’ ng[id li dak huwa d-DNA tag[na. Safar b’ differenza
Sa issa semmejt biss safar b[ala mezz ta ’ ser[an jew b[ala divertiment imma hemm bosta safar ie[or. Minkejja li spiss nisimg[u kliem li jiddisprezza li] ]g[a]ag[, u ;ieli dan il-kliem
ikun ;ust, ma g[andniex ninsew kemm ]g[a]ag[ isiefru b’g[an nobbli. Qieg[ed nirreferi g[al dawk il-[afna persuni li sena wara sena jmorru jg[inu nies filb]onn lil hinn minn xtutna. Tfal, zg[a]ag[, adulti, anzjani, morda jew persuni bi [ti;ijiet spe/jali spiss isibu l-g[ajnuna ta’ ]g[a]ag[ Maltin li joffru xi ]mien biex jg[inu lil dawn limsejknin. Qsim il-qalb
Min jaf kemm dmug[ ixxerred minn g[ajnejn l ommijiet li kienu jaraw lil uliedhom jitilqu artna sabiex ifittxu xortihom lil hinn millfamilja. L - Awstralja , l - Amerka , il Kanada u l-Ingilterra laqg[u eluf ta’ Maltin li marru jfittxu x-xog[ol hemmhekk. Qabel ma fet[u bwiebhom dawn l-artijiet il-Maltin kienu jemigraw lejn Tune] , l -
Al;erija jew pajji]i Afrikani o[ra. Dan kien tip ta’ safar li kien inikket mhux biss lil min kien jag[mlu imma wkoll lil dawk li kien jinfired minnhom. Mhux l-ewwel darba li bdejt nitkellem ma’ xi persuni waqt xi titjira. Kemm hemm min ma jsifirx g[all-gost! :ieli tkellimt ma’ persuni li kienu sejrin i]uru xi qarib jew qariba marida u minn kliemhom tinduna li aktarx li din sejra tkun l-a[[ar darba li dawn il-persuni ser jiltaqg[u. Isir ukoll safar biex dak li jkun ikun ikkurat minn xi marda li g[aliha ma jkunx hemm kura Malta. Mhux safar ta’ qsim il-qalb dan ukoll? Kultant t[ares lejn is-sema u tara xi ajruplan . G[andek mnejn ma tag[tix kas jew g[andek mnejn ji;rilek b[ali u tg[id: “Min jaf kemm hemm nies fuqu dak l-ajruplan. Min jaf g[alfejn qeg[din fuqu?”
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
19
RIFLESSJONIJIET
Spirtu Lhudi fi Krakovja Fil-pellegrina;; li dan l-a[[ar g[amilt fi Krakovja kelli l-grazzja n]ur id-distrett Lhudi. A[na u nduru b’karozza elettrika iktar stajt napprezza bil-qabda lpre]enza importanti tal-Lhud fin-nis;a storika ta’ din il-belt sabi[a u unika. Il-Lhud waslu fi Krakovja lejn l-a[[ar tas-seklu 13. Huma ;ew qalb l-emigranti :ermani]i li kienu qeg[din jivvja;;aw fuq ir-rotta kummer/jali lejn Praga. Il-komunità Lhudija fi Krakovja kienet tg[ix filkwartier ta’ Kazimierz. Dan ilkwartier jinstab fil-periferija ta’ Krakovja l-antika. Komunità organizzata
Kazimierz ;ie imwaqqaf misSultan Ka]imiru l-Kbir fl-1335. Bi]-]mien sar il-kwartier ewlieni Lhudi. Sas-seklu 14, ilLhud irnexxielhom iwaqqfu komunità organizzata. Skont tag[rif li g[andna juri li qabel l-1350 di;à f’dawn lin[awi, kien je]isti Mikveh ji;ifieri banju li jintu]a g[al-ritwali ta’ [asil u purifikazzjoni. Mieg[u nsibu wkoll /imiterju. Fl-1312, il-Lhud kellhom f’idejhom djar u bini ie[or, kemm fil-kwartier tag[hom ta’ Kazimierz u kif ukoll f’in[awi o[ra madwar il-belt. Dan il-fatt ma tantx ni]el tajjeb mar-residenti ta’ Krakovja. Tant hu hekk li fl-1369 kien hemm g[add ta’ protesti kontrihom. U l-protesti tant kemm [raxu li, fl-1392, ilkunsill muni/ipali ta’ Krakovja talab li l-Lhud setg[u biss ibieg[u djarhom lil sidien mhux Lhud. Inkwiet bejn il-Lhud u n-nies ta’ Krakovja L-inkwiet bejn il-Lhud u nnies ta’ Krakovja kompla g[addej fis-seklu 15. L-ewwel
kwistjoni li nqalg[et kienet min[abba l-bini ta’ università fi triq imdewda bil-Lhud filkwartier. Mhux l-ewwel darba li studenti universitarji spiss kienu jattakkaw ir-residenti Lhud. F’attentat minnhom l-istudenti sfurzaw lis-selliefa tal-flus Lhud biex iselfuhom il-flus b’rati baxxi ta’ img[ax. Attakki kontra l-Lhud se[[u fl-1407 u fl-1423. Kien fl-1495 li l-Lhud ;ew imke//ija minn Krakovja g[al Kazimierz bl-ordni tas-Sultan :wanni Albertu. L-inkwiet malLhud baqa’ jinqala’ tg[id tg[id fis-sekli sittax, sbatax, tmintax u dsatax. G[alhekk se nikkon/entraw ftit fuq x’;ara fis-seklu 19.
Dettall mill-villa;; [elu ta’ Kazimierz fil-Polonja li g[andu storja mill-aktar interessanti
L-anti-semiti]mu L-anti-semiti]mu issokta jikber sa mill-a[[ar ta’ dan is-seklu. Grupp organizzat ta’ ]g[a]ag[
Lhud irnexxielhom jiddeffendu ru[hom kontra l-attakki li soffrew. Il-komunità Lhudija issuktat tikber f’dan il-perjodu sakemm fl-1931 la[qet il-popolazzjoni ta’ 56,800. Krakovja saret i/-/entru politiku u l-[ajja so/jali Lhudija fil-Polonja. Mal-bidu tat-Tieni Gwerra Dinjija huwa ma[sub li, fi Krakovja, kienu jg[ixu mas60,000 elf Lhudi. Ji;ifieri kwart mill-popolazzjoni tal-Belt. Lokkupazzjoni :ermani]a-Na]ista bdiet fis-6 ta’ Settembru 1939. Il-:ermani]i ;abu fix-xejn lorganizzazzjoni tal-komunità Lhudija u [atru Judenrat (Kunsill Lhudi imfassal minn Na]isti) biex jamministra hu l-[wejje; Lhud. F’April tal-1940 ing[atat lordni biex il-Lhud kollha ji;u evakwati minn Krakovja fi ]mien erba’ xhur. F’dak il-perjodu kien hemm mal-35,000 Lhudi li [allew ilbelt. Kien biss 15,000 li t[allew jibqg[u fiha. Krakovja saret ilBelt Kapitali tal-Polonja Na]ista. F’Marzu tal-1941 inbena ghetto fejn fih kien jospita madwar 20,000 Lhudi. Mag[hom wie[ed irid jinkludi wkoll is-6,000 Lhudi mill-komunitajiet tal-madwar.
Kazimierz kien esperiment fejn il-Lhudi u n-Nisrani g[exu flimkien b[all-a[wa. Bi]]ejjed niftakru l-esperjenzi sbie[ li San :wann Pawlu II kellu f’]g[o]itu ma’ membri tal-komunità Lhudija
mbattal u l-bqija tal-Lhud ;ew mibug[ta fil-kamp tax-xog[ol ta’ Patri Mario Attard OFM Cap Plaszow f’Marzu tal-1943. frmarioa@gmail.com Fil-kwartier ta’ Zablocie ta’ Krakovja, Oscar Schindler kellu 5,000 Lhudi ;ew mibg[uta fil- fabbrika li, permezz tag[ha, salva kamp tal-mewt ta’ Belzec. 1,098 Lhudi u Lhudija minn F’Ottubru tal-istess sena, mas- mewta /erta f’Plaszow. 6,000 o[ra sfaw deportati g[allIl-fabbrika tieg[u saret sottoistess kamp. Ma’ dan in]idu kamp tas-sistema tal-kamp ta’ wkoll il-qtil tal-pazjenti fl-isptar- kon/entrament Na]ista. ijiet, tar-residenti fid-djar tax- Schindler kien i[allas lir-Reich xju[ u anki tal-massakru ta’ 300 :ermani] g[ax-xog[ol li kienu tifel u tifla f’orfanatrofju: l- jag[mlu l-pri;unieri tal-gwerra. aktion. Ta’ min jg[id li l-film Ji;ifieri kampanja li biha l- Schindler’s List ;ie iffilmjat fuq Lhud kienu jin;abru u ji;u depor- is-sit tal-ghetto ta’ Krakovja. tati lejn kampijiet ta’ kon/entrament jew tal-mewt. Mijiet kbar Stra;i kbira [afna ta’ Lhud ;ew ikkundannati g[allKienu biss 2,000 Lhudi minn mewt fil-ghetto stess. Krakovja li baqg[u [ajjin mitL-organizzazzjoni ;ellieda Tieni Gwerra Dinjija l’ hawn. Xi Lhudija kienet attiva biex t[ejji r- Lhud li g[exu fir-Russja matul ilre]i]tenza fil-ghetto. Insemmi, gwerra re;g[u lura lejn Krakovja ng[idu a[na, il-grupp tar- fl-1945 u l-1946. re]istenza ]ijonista Akiva u Min[abba l-bi]a’ li jg[addu grupp xellugi ie[or li ng[aqdu mill-istess esperjenza qarsa li flimkien biex jiffurmaw is-ZOB g[addew minnha fl-Imperu (Zydowska Organizacja Bojowa Russu tas-seklu 19 u 20, il-Lhud Kampijiet – L-Organizzazzjoni ;ellieda ta’ Krakovja qatug[ha li ma tal-kon/entrament Id-deportazzjonijiet g[all- Lhudija). jer;g[ux iwaqqfu l-komunità Il-grupp tag[hom waqaf milli Lhudija. Wara l-1968 jing[ad li kampijiet tal-kon/entrament bdew f’:unju tal-1942. Mal- jiffunzjona wara li l-ghetto safa kien baqa’ biss mas-700 Lhudi li
baqg[u jg[ixu fi Krakovja. Illum il-poplazzjoni Lhudija f’din ilbelt qadima medjevali tla[[aq mal-1000 persuna. Madankollu 200 persuna biss turi li tappartjeni lill-komunità Lhudija. L-Ispirtu Lhudi fil-kwartier ta’ Kazimierz g[adek t[ossu [aj sa llum. G[alkemm in-Na]isti se[[ilhom jeqirdu g[al kollox sitta mis-seba’ sinagogi talkwartier, ma rnexxilhomx jeqirdu l-ispirtu Lhudi li huwa pulmun tassew importanti f’din il-belt kapitali tal-Polonja ta]-]mien isslaten. Kazimierz kien esperiment fejn il-Lhudi u n-Nisrani g[exu flimkien b[all-a[wa. Bi]]ejjed niftakru l-esperjenzi sbie[ li San :wann Pawlu II kellu f’]g[o]itu ma’ membri tal-komunità Lhudija. Jiena wkoll ;arrabt esperjenza simili. Fil-lukanda li fiha konna allo;;jati kelli l-grazzja niltaqa’ mar-Rabbi ta’ komunità Lhud ortodosso I]raeljana. Wara li kellimni r-Rabbi berikni. U jien beriktu lura. Mhux dan g[andu jkun l-Ispirtu li bih g[andna ng[ixu? Bierek! U la tieqafx tbierek!
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru 2014
20
FESTI
Joe Chetcuti joechetcuti@onvol.net
Il-Madonna tal-Providenza //elebrata fis-Si;;iewi Fis-Si;;iewi qed issir il-festa tal Madonna tal-Providenza. Illejla fis-6.30 p.m. jibda irRu]arju u fis-7 p.m. tibda quddiesa li tkun b’sufra;ju g[all benefatturi. G[ada jum il-festa fis-6.30 a.m. jibda ir-Ru]arju u fis-7 a.m. tibda quddiesa. Fis-6 p.m. jibda ir-Ru]arju u wara tibda quddiesa li tkun bil-priedka fuq
il-Madonna. Se jie[u sehem ilKor Parrokkjali Santa ?e/ilija mmexxi mis Surmast Hermann Farrugia Frantz. Wara li tintemm il-funzjoni mill-Kappella jibda mar/ mill-Banda ta’ lG[aqda Mu]ikali San Nikola tas-Si;;iewi. Se jkun hemm [ruq tan-nar ta’ l-art kif ukoll se jkun hemm Fiera b’risq ilKnisja.
Il-vara titulari ta’ San Girgor li tinsab fil-parro//a tal-istess qaddis f’Tas-Sliema
San Girgor il-Kbir f’Tas-Sliema F’Tas-Sliema qed tkun i//elebrata il-festa ta’ San Girgor. G[ada, jum il-festa, il-[in talquddies se jkun fis-7.30 a.m. fid9 a.m. fl-10.30 a.m. u fil-11.30 a.m. Fis-6 p.m. tibda Quddiesa
Kantata u se jmexxi Dun Gordon Refalo. Fis-7.15 p.m. tibda [ier;a il-pur/issjoni bl-istatwa ta’ San Girgor il-Kbir u se jmexxi Dun Gordon Refalo. Fid-d[ul talpur/issjoni titkanta l-Antifona u ssir Barka Ewkaristika.
Festi ta’ barra> G[ada fil-11 a.m. jibda mar/ mill-Banda San Girgor ta’ tas-Sliema filwaqt illi filg[axija se jkun hemm banda wa[da mistiedna li se tkun ilBanda San Gabriel ta’ {alBalzan.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
FESTI
21
Fi]-}urrieq //elebrata l-festa ta’ Santa Katarina Ver;ni u Martri Fi]-}urrieq qed ti;i //elebrata il-festa ta’ Santa Katarina Ver;ni u Martri. G[ada, jum ilfesta, fid 9.15 a.m. tibda ilQuddiesa Pontifkali tal-festa li se titmexxa minn Monsinjur Lawrenz Mifsud. Il-pane;ierku se jsir mill - Kanonku Dun Mikiel Borg. Wara titkanta lAntifona u jsir il - bews tar Relikwija. Fil-5 p.m. tibda Quddiesa li tkun bl-Omelija u fis-6 p.m. jibdew is-Sekondi Vespri. Fis-7 p.m. tibda [ier;a il-pur/issjoni bl-istatwa ta’ Santa Katarina Ver;ni u Martri u se jmexxi ilMonsinjur Salvu Pace. Fl-10.30
p.m. isir id-d[ul solenni talpur/issjoni fejn ting[ad il Litanija lil Santa Katarina V.M. minn Fr John Philip Curmi MSSP, titkanta l-Antifona, ssir Barka Ewkaristika, bews tarRelikwija u jitkanta l - Innu popolari fit-tmiem. ’ : G[ada fit8.30 a.m. il-Banda tas- So/jeta Mu]ikali Santa Katarina Ver;ni u Martri ta]-}urrieq se twassal lil Monsijur Lawrenz Mifsud b’mar/i briju]i minn Triq Dun :u]epp }ammit g[all Quddiesa Pontifkali. Fil-5.30 p.m. il-Banda tasSo/jeta Filarmonika l-Unione Festi
ta
barra
ta ’ Hal - Luqa se tibda mar/ minn Vjal ix - Xarolla g[all diversi toroq u jispi//a f’Misra[ Mattia Preti. Fil-5.30 p.m. il-Banda tasSo/jeta Mu]ikali Santa Marija tal-Qrendi se tibda mar/ minn Misra[ Santa Marija g[all diversi toroq u jispi//a fi Triq Pietru Pawl Saydon. Fil-[ru; tal-pur/issjoni, il-Banda Santa Marija tal-Qrendi se ssellem lil Santa Katarina bid-daqq ta’ lInnu Mar/ ‘Semma l-Poplu lVu/i Tieg[ek ’ ta ’ Mro Espedito Deguara, l-innu ta//entinarju ‘ Seb[ tal - Martri Katarina’, versi ta’ Anthony
Mangion u mu]ika ta’ Patri Anton Briffa OFM Cap kif ukoll l - Innu ‘ Fittex O[ro; Katarina’ tas-Sur Mark Tonna. Fis-7 p.m. il-Banda /ittadina King’s Own tal-Belt se tibda mar/ minn Triq il - Kbira sa Misra[ ir - Repubblika fejn wara, l-istess banda, se tesegwixxi programm mu]ikali fuq il - plan/ier artistiku ta[t id Direzzjoni ta’ Mro. Dr. John Galea. Fid - 9 p . m . x ’ [in il pur/issjoni tasal f’Misra[ irRepubblika, il-Banda /ittadina King’s Own se tesegwixxi lInnu lil Santa Katarina ta ’
Lixandra fuq versi tas - Sur Emanuel Palmier Ceci u mu]ika ta’ Espedito Deguara. Flimkien mal-banda se jie[du sehem it-Tenur Elia Cassar, ilBaxx Louis Cassar u il-Kor Cantate Domino ta[t id Direzzjoni tas - Surmast Mro . Paul Portelli. Kif tintemm ilfunzjoni mill-Knisja isir programm mu]ikali ta’ l-a[[ar fuq il-plan/ier artistiku mill Banda :ermani]a Verbandsjugendorchester des Blasmusikverbandes Hochrhein (The Upper Rhine Wind Band) ta[t id-Direzzjoni tas-Surmast Julian Gibbons.
Kun/ert kbir mill-Fondazzjoni Classique Il-Fondazzjoni Classique hija Fondazzjoni mhux g[as-skop ta’ profit li l-g[an prin/ipali tag[ha huwa li tippromwovi l-kultura bli torganizza kun/erti mu]ikali minn ]mien g[al ]mien. Fis-snin l-img[oddija, din il-Fondazzjoni organizzat b’su//ess kbir kun/ert b[al per e]empju Celberity Concert-2000, Verdi in concert2001, Le Vli- 2002, Celebrity Concert-2003, Puccini 150 Anniversary Concert- 2008 u
Grand Operatic Concert-2011. Wara s-su//ess kbir li kiseb ilKun/ert Grand Operatic Concert fis-sena 2011, il-Fondazzjoni Classique bi pja/ir t[abbar li se torgani]]a Kun/ert ie[or f’ie[or f’din is-serje – Grand Operatic Concert 2014. Dan il-Kun/ert se jittellg[a nhar is-Sibt 8 ta’ Novembru li ;ej fis-7.30 p.m. ;ewwa it-Teatru ta’ l-Opra Aurora fil-Belt Victoria G[awdex u se jkun ta[t il-
Patrocinju tal-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca. Sabiex jiggarantixxi s-su//ess, il-management tal-Fundazzjoni [aseb sabiex jinga;;a ]ew; kantanti ta’ fama internazzjonali (sopran u tenur) li t-tnejn li huma kantaw f’teatri importanti madwar id-dinja fosthom Metropolitan Opera House (New York) Roh Convent Garden (Londra), Wiener Statsoper (Vjenna) Deutsche Staatsoper
(Berlin), Gran Teatre del Liceu (Barcelona), Mariinsky Theatre (St. Petersburg) u Teatro alla Scala (Milan). Se tie[u sehem l-Orkestra
Donizetti, Giordano, Catalano u Ponchielli. Se ji;u nterpretati wkoll siltiet orkestrali mill-opri b[al sinfoniji u ballet. Il-booking g[all dan il-Kun/ert Filarmonika Nazzjonali li g[all jinbieg[u g[all prezz ta’ 15-il darb’ohra se tkun ta[t id- ewro u 10 ewro u jistg[u jinkisbu Direzzjoni ta’ Joseph Debrincat, mit-Teatru ta’ l-Opra Aurora – direttur artistiku u mu]ikali tal- 21559452 e.mail fundazzjoni. grandoc2014@gmail.com. F’dan il-Kun/ert, se ji;u eseg- Mobile 79538846 – 79551871 witi arji u dwetti mill-opri l-aktar jew online famu]i ta’ Verdi, Puccini, Boito, www.teatruaurora.com
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
22
TV#RADJU
05>30 06>00
Ru]arju Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Mu]ika bla kummenti Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>30 22>30 23>55
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lejliet Sajfin Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Mu]ika kontinwa
Dejavu – Net Television, 18:05
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
06:10 - The Suite Life on Deck 06:35 - Good Luck Charlie 07:00 - Jessie 07:20 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 07:45 - Liv & Maddie 08:05 - I Didn’t Do It 08:30 - Dog With a Blog 08:55 - Austin & Ally 09:15 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 09:40 - The Emperor’s New Groove 10:55 - Dog With a Blog 11:15 - Dog With a Blog 11:35 Jessie 12:00 - Jessie 12:25 - I Didn’t Do It 12:45 - I Didn’t Do It 13:10 Sabrina Secrets of a Teenage Witch 13:35 - Jessie 14:00 - So Random! 14:25 - A.N.T. Farm 14:50 - Austin & Ally 15:10 - Shake It Up! 15:35 - Liv & Maddie 16:00 - Liv & Maddie 16:20 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 16:45 - Dog With a Blog 17:10 - Dog With a Blog 17:30 - Austin & Ally 17:55 - Jessie 18:20 - A.N.T. Farm 18:40 - So Random! 19:05 Shake It Up! 19:30 - Jessie 19:50 – Jessie 20:15 - Jessie 20:40 - Jessie 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 – Wolfblood 22:35 – Wolfblood 23:00 - Violetta 23:45 The Hive 23:50 - Art Attack Nickelodeon 06:00 - Olive the Ostrich 06:15 - Dora the Explorer 06:40 - Little Kingdom 07:05 - Bubble Guppies 07:30 Bubble Guppies 07:55 - Go, Diego, Go! 08:20 - Winx Club 08:45 - The Fairly OddParents 09:10 - Sanjay and Craig 09:35 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 - The Legend of Korra 10:25 – Turtles 10:50 - SpongeBob SquarePants 11:15 - Winx Club 11:40 – iCarly 12:05 - Sam & Cat 12:30 – Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 Marvin Marvin 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - SpongeBob SquarePants 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly OddParents 15:55 - iCarly 16:20 Big Time Rush 16:45 - Victorious 17:10 - Life With Boys 17:35 SpongeBob SquarePants 18:00 – Turtles 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - Sanjay and Craig 19:15 - Marvin Marvin 19:40 - The Haunted Hathaways 20:05 - Sam & Cat 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 – iCarly 23:25 iCarly 23:50 Victorious
Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney & Friends 06:45 Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 - Rubbadubbers 07:15 - Gombby’s Green Island 07:30 Fluffy Gardens 07:40 - Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 – Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - The Jungle King 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Shapes 13:55 – Kipper 14:05 - Woody Buddies 14:10 Woody Buddies 14:15 – Snapatoonies 14:40 - My Animal Friends 14:55 See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 – Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - The Jungle King 17:50 - See the Sea 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers:
The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 – Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 - My Animal Friends 23:30 Woody Buddies 23:35 - Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney & Friends
Tony ma jaqtax qalbu u jibqa jistaqsi u jfittex lil martu Maggie u lil bintu Gene. Sadanittant Amber tibqa’ tag[mel affarijiet strambi u din id-darba tpin;i...Luke jidde/iedi li jieqaf isodd it-toqob f’din il-produzzjoni li g[addejja b[alissa u imur lura g[and Celine biex ming[alih jer;a’ jibda jg[ix il-[ajja normali ta qabel. Imma kif jasal isib li... Mr.Preston id-direttur tal-produzzjoi barranija : Destination Malta, ikompli ida[[al is-suspetti. Imma x’jista’ jkun g[addej minn mo[[ dan ir-ra;el li jibla u ja[taf lil kul[add fuq is-set? U /-/irasa fuq il-cake f’dan l-episodju hija Beth. Ommha dd[[al somma sabi[a ta’ flus bla mistenni. U waqt li Beth tkun qed t[e;;e; lil Luke biex i[allsu minn buthom u jmorru g[all-iskolarship g[al rashom billi j[allsu, tara dawn il-flus t’ommha u pront ti;iha idea!!! X’tip ta’ idea? TVM
07:00 – A[barijiet# sports# rapport tat-temp# 08:30 – Is-sajf ma’ Salv 09:15 – Mr. Fisherman 10:00 - Int u jien 10:30 – Il-[arsa ta’ ru]ann 11:00 – Mattia 11:30 – Valletta 12:00 - A[barijiet 12:10 - Sibtek 15:30 – Teleshopping 16:00 – A[barijiet 16:05 – Luxdesign 17:40 – Kelma g[al [ajja 18:00 – A[barijiet 18:10 – Gadgets 18:50 – Mill-im[a]en tal-festi 19:20 – Ghawdex illum 19:45 – Lotto quaterno 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 21:00 – |Playing by heart. Film 1998 22:00 - L-a[barijiet 21:-05 Ikompli il-film playing by heart 23:00 - News. TVM 2
07:00 – Euronews 07:30 Bijografija 08:30 – }afira 12:30 – Deceduti 15:15 – Katrina 17:30 – Who are you? 18:30 – Quddiesa misSantwarju ta’ Pinu 19:30 – Kurrenti 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Madwarna 21:00 – Dokumentarju Indipendenza 22:00 – Headline news 22:05 – Swim up 22:35 – Mill-Im[a]en talfesti 23:00 – News in English. One
07:30 - ONE News 07:45 – Maddaqqa t’g[ajn 09:30 - ONE News 09:45 – Telebejg[ 11:00 – Executive 11:30 – Ieqaf 20 minuta 12:00 }ona sports sajf 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejg[ 13:40 – Street blush 14:50 – Hazzzard 15:45 – Fresh & Funky 16:30 - Popcorn 17:30 - ONE News 17:40 – Fun and splash 18:55 – Joe’s kitchen 19:30 ONE News# Sport # Weather 20:15 – Conquest 21:15 - L-Ispettur Lowell 22:50 – Pezza kustjoni 23:30 - ONE News. Smash
09:30 – A to Z Teleshopping 13:00 Fil-K/ina ma’ Farah 14:00 Er;a’ Lura 15:30 - Dokumentarju 16:00 – M’Intix wahdek 16:30 – D -
bride 17:30 – CNI 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 – Bingo 75 18:40 – Dokumentarju 19:00 – A[barijiet 19:00 – Nursery Stars 20:30 – Forum 21:30 – Documentary 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker Raiuno
07:05 – Overland 12 08:00 - TG 1 08:18 - Tg1 Dialogo 08:25 – Quark atlante –La foresta pluviale 09:00 TG 1 09:05 – Dreams road 2013 10:00 - Mixitalia 10:25 – Petrolio 11:30 - Linea Verde Orizzonti Estate 12:35 – Linea verde estate 13:30 – Telegiornale 14:00 - Linea Blu 15:25 - Soap. Legàmi 16:10 – La casa del guardaboschi 17:00 - TG 1 17:10 - Che tempo fa 17:15 - A sua immagine 17:45 - Passaggio a NordOvest 18:50 - Reazione a Catena 20:00 – Telegiornale 20:35 – Techetechete 21:15 – Andrea Camilleri, il-maestro senza regoli 2014 23:15 – Cari amici vicini e lontani 01:20 - TG 1 Notte 02:50 – La maga delle spezie. Film 2005 Raidue
07:00 – Lassie 07:45 - Zorro (TF) 08:10 – Un blog da cani 08:30 - Un pesce di nome Tinto 08:55 - Sulla Via di Damasco 09:30 – Buona fortuna Charlie 09:57 - Meteo 2 10:00 – La nave dei sogni – voaggopiaggio di nozze a corfu. Film 2010 11:20 Il nostro amico Charly (TF) 12:10 La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - TG 2 Giorno 13:30 – Pit Lane 14:00 – Gran premio d’italia di F1 15:30 - Squadra Speciale Colonia (TF) 16:20 – Squadra speciale Stoccarda 17:15 – Squadra speciale lipsia 18:05 – Arctic Air (TF) 19:35 – Squadra speciale cobra 11 (TF) 20:30 - TG2 20.30 21:05 –Castle (TF) 22:30 – Luther 23:25 - TG 2 23:40 - TG 2 Dossier 01:50 - TG 2 Eat Parade. Raitre
07:10 – Rai Cultura 09:00 – Pensando a te. Film 1969 10:30 – Mezzanotte d’amore. Film 1970 12:00 – TG3 12:55 – La signora del west 13:40 – Timbuctu: I viaggi di davide 14:00 - TG Regione 14:20 –
TG3 14:55 – Profumo di donna. Film 1974 16:35 – Marpiccolo. Film 2009 18:10 - I Misteri di Murdoch (TF) 19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 – Blob a Venezia 2014 20:25 – Speciale sul film Arance e martello 21:05 – Casino Jack. Film 2010 23:35 – Stelle nere 00:20 – TG3 00:30 – Paura e desiderio. Film 1953. Canale 5
06:00 – Prima pagina 07:50 Traffico# Meteo.It # Tg 5 09:10 – Speciale supercinema 10:00 – Melaverde 11:00 – Forum 13:00 – Tg5 telegiornale 13:40 – Dallas 14: 40 – Pure country. Il dono . Film 2010 16:40 – Inga Lindstrom – Il cigno nero. Film 2013 19:00 – Il Segreto 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Paperissima sprint 21:10 –Moda – gioia live a San Siro 23:40 – Waitress – ricette d’amore . Film 2007 01:20 – Tg 5 # Rassegna # Meteo.It 02:10 - Paperissima sprint estate. Italia 1 08:45 –
Dance Academy 09:40 – Suburgatory 10:35 – Il principe Ranocchio. Film2002 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:02 – Sport mediaset 14:30 –Tom and Jerry 14:45 – G.P. Di Spagna - superbike 17:50 – Provaci ancora Gary 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:00 – Nata per vincere. .Film 2004 21:10 – Sognando Beckham. Film 2002 23:25 – Jimmy Grimble. Film 2000 01:35 – Sport mediaset. Rete 4
08:40 – Distretto di polizia 9 10:45 Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Un detective in corsia 13:00 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 16:10 – Ieri e oggi in TV 16:50 – Poirot 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 - Ieri e oggi in TV 19:55 - Tempesta d’amore 20:30 - Il segreto 21:30 – Man on fire – Il fuoco della vendetta. Film 2007 00:20 – L’ultima missione. Film 2007. 01:30 – Tg 4 02:40 – Festivalbar. –
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
23
TV#RADJU F Living 07|:00 –
Teleshopping 08:00 – Overcomer’s voice 09:00 – Drama 10:00 – Niltaqg[u 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living magazne 16:00 – Teleshopping 20:30 – All stars 22:30 – Bejnietna l-[bieb 00:30 – Teleshopping. Xejk 07:30 –
Jut for laughs 07:45 – Total Request show 09:45 – Football daily 09:50 – Shout out 10:00 – Love & Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Top 10 13:30 – The 80’s 14:00 – Local Angle 15:00 – The 90’s 15:30 – Tele market deals 16:30 – Hits 16:50 – Shout out 17:00 – Local issues 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total request show 20:00 – Just for laughs 22:00 – Music documentary 21:55 – Football daily. Go Stars 07:30 - Dragonheart 09:15 - Percy Jackson: Sea of Monsters 11:00 - Parks & Recreation 11:45 - Step Up 4: Miami Heatv 13:20 - Double Jeopardy 15:05 Four Weddings and a Funeral 17:00 Johnny English Reborn 18:45 – A.C.O.D 20:15 - Two and a Half Men 21:00 - Men in Black 3 22:45 - Double Jeopardy 00:30 - Don Jon 02:00 - Parks & Recreation 02:20 - Four Weddings and a Funeral 04:15 - Two and a Half Men 04:35 - Men in Black 3 06:20 - Step Up 4: Miami Heat 07:55 - CLOSE
Vivere 12:40 – Vivere 13:05 - Cosi fan tutte 13:45 - Un Amore e Una Vendetta 14:45 - Un Amore e Una Vendetta 15:35 - Pupetta: Il coraggio e la passione 17:15 - Mai Dire Gallery 19:00 - TG5 19:35 Melaverde 20:25 - Pianeta mare 20:50 Vieni A Vivere Con Me 21:40 - Cambio Casa 22:25 - Non Aprite Quell Armadio 22:55 - Vite In Apnea 23:45 - Cosi fan tutte BBC Entertainment 06:00 - Show Me Show Me 06:25 Gigglebiz 06:40 - Green Balloon Club 07:05 - Little Human Planet 07:10 Show Me Show Me 07:35 – Gigglebiz 07:50 - Green Balloon Club 08:15 - The Weakest Link 09:00 - Sinbad 09:45 The Fat Fighters 10:35 - Being Eileen 11:05 - Being Eileen 11:35 - Being Eileen 12:05 - The Weakest Link 12:50 - As Time Goes By 13:20 - Sinbad 14:05 – Casualty 14:55 - EastEnders 15:25 EastEnders 15:55 - EastEnders 16:25 EastEnders 16:55 - Being Eileen 17:25 Being Eileen 17:55 - Being Eileen 18:25 - The Fat Fighters 19:15 - Sinbad 20:00 - Live at the Apollo 20:45 - Alan Carr: Chatty Man 21:30 - Ashes to Ashes 22:20 - Him & Her 22:50 - Pramface 23:20 - Blackadder the Third 23:50 -
Being Eileen TCM 06:00 -
The Oklahoma Kid 07:25 Ziegfeld Follies 09:20 - The Sandpiper 11:20 - Lust for Life 13:20 - The Shop Around the Corner 15:00 - Gone With the Wind 18:40 - Some Came Running 21:00 - The Wild Bunch 23:25 - Dark Passage
Melita More 09:00 - Private Practice 09:45 - Private Practice 10:30 - Private Practice 11:15 Private Practice 12:00 - Private Practice 12:45 - SMASH 13:30 – Glee 14:15 Glee 15:00 - Glee 15:45 - Glee 16:30 – Glee 17:15 - Mike & Molly 17:45 Whitney 18:30 - Chicago Fire 19:15 Grey’s Anatomy 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Amazing Race 21:15 - Game Of Thrones 22:15 Spartacus 23:15 - Suits 00:00 - GO ON 00:30 - Dallas 01:15 - Alcatraz
MGM Channel 07:05 - Playing Mona Lisa 08:45 F.I.S.T. 10:55 - Huckleberry Finn 12:45 - Hawaii 15:25 - The Taking of Beverly Hills 17:00 - Love at Large 18:35 Company Business 20:10 - Hickey & Boggs 22:00 - Marie: A True Story 23:50 - American Heart
Mediaset Italia 06:00 - Avanti un altro 06:50 - La figlia di Elisa: Ritorno a Rivombrosa 07:35 – Carabinieri 08:25 - I Cesaroni II 09:20 Le tre rose di Eva 10:10 - Squadra antimafia: Palermo oggi 11:01 – Vivere 11:25 - Vivere 11:50 - Vivere 12:15 -
Diva Universal 06:00 - Law & Order 06:55 - Law & Order 07:50 - Law & Order 08:50 Ironside 09:45 - Ironside 10:50 - ER 11:43 - ER 12:40 - Wolff’s Turf 13:35 Wolff’s Turf 14:45 - Miss Fisher’s Murder Mysteries 15:50 - Miss Fisher’s
Murder Mysteries 16:55 - Law & Order 17:50 - Law & Order 19:00 - Murder, She Wrote 20:50 - Great Women 21:00 - Mystery Woman: Oh Baby 22:38 Great Women 22:50 - Agatha Christie’s Marple Discovery Channel 06:00 - How Do They Do It?: Island Prison; Mailboxes; Jam 06:25 - Fast N’ Loud: Stung 07:15 - Fifth Gear 08:10 Super Skyscrapers: The Billionaire Building 09:05 - The Real Hustle: Undercover 09:30 - The Real Hustle: Undercover 09:55 - The Real Hustle: Undercover 10:25 - The Real Hustle: Undercover 10:50 - Survive That!: Seal Your Fate 11:40 - Survive That!: Dead Man Walking 12:35 - Survive That!: Arctic Disaster 13:30 - Survive That!: Proper Grim 14:25 - Mean Machines: Transatlantic Challenge: Fire Engines 14:55 - Mean Machines: The Transatlantic Challenge 4x4 15:20 James May’s Man Lab 16:15 - Strip the City: Desert City: Dubai 17:10 - XMachines: Typhoon, Claw, Spider 18:05 - Rods N’ Wheels: Little Deuce Coupe 19:00 - Dallas Car Sharks: JD and the Bandit 19:30 - Dallas Car Sharks: Topless Italian Model 20:00 - Fast N’ Loud: Shelby Rent-A-Racer Resto, Part 2 21:00 - Storage Hunters: Out with the Old 21:30 - Auction Kings: Blow Gun; Wooden Harley 22:00 - The Liquidator: Collecting Cash 22:30 - Storage Wars Canada: The Seven Habits of Highly Effective Instigators 23:00 - Container Wars: Secrets of the Orient 23:30 - Lost and Sold: Where Are Your Pants? Discovery World 06:00 - I’m Alive 06:50 - I’m Alive 07:45 - I’m Alive 08:35 - I’m Alive 09:30 - I’m Alive 10:20 - Extreme Engineering 11:10 - Extreme Engineering 12:05 - Extreme Engineering 12:55 World’s Biggest Airliner 13:50 - World’s Biggest Airliner 14:45 - Dakar Rally: Frontline to Finish Line 15:40 - Race
Across America with James Cracknell 17:25 - The Storms of War 17:50 - The Storms of War 18:20 - Best Evidence 19:10 - The Flight That Fought Back 21:00 - Best Evidence 21:55 - Don’t Drive Here 22:50 - The Storms of War 23:15 - The Storms of War 23:45 - Zero Hour
07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 16>30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20>15 20>30 21>30 21>35 22>00 23>00
Sport fuq il-Cable Fox Sports Europe
06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 - Major League Baseball 09:30 - MLB Whiparound 10:30 - NASCAR Race Hub 11:30 MLB 162 12:00 - PGA EuroPro Tour Golf 14:00 - Major League Baseball 16:30 - MLB Whiparound 17:30 - NASCAR Race Hub 18:30 - MLB 162 19:00 – Boxing 20:30 - Bass Fishing 21:30 - MLB Whiparound 22:30 - MLB Whiparound 23:30 - Boxing GO sports 1
07:00 - Barclays Premier League - Week 3 - Everton v Chelsea 09:00 - Aviva Premiership Round 1 - Northampton Saints v Gloucester Rugby LIVE 11:00 - Formula 1 - Italian Grand Prix, Monza - Practice 3 12:30 - Premier League Sunday Review - Week 3 13:30 - FIFA Futbol Mundial #485 LIVE 14:00 - Formula 1 - Italian Grand Prix, Monza – Qualifying LIVE 15:40 - Guinness Pro12 Round 1 - Scarlets v Ulster 17:40 - Premier League World #3 LIVE 18:15 - Guinness Pro12 Round 1 - Glasgow v Leinster 20:15 - Formula 1 - Italian Grand Prix, Monza – Qualifying 22:00 - PGA European Tour Omega European Masters - Day 3 02:00 - Serie A - Round 1 Chievo Verona v Juventus 04:00 - Trans World Sport #1427 05:00 - Barclays Premier League - Week 3 - West Ham Utd v Southampton GO sports 2
Premier – Net Television, 21:35
Premier hu l-programm li j;ib lura in-nostal;ija tas-snin l-img[oddija permezz tal-kantanti mistiedna fuq il-programm, fejn dawn jaqsmu l-[sibijiet tag[hom u r-rikordji tal-mu]ika f’Malta. Il-mistiedna li jkunu pre]enti fl-istudios ikollhom l-opportunita’ li jkantaw numru ta’ kanzunetti li ]gur huma popolari mag[kom it-telespettaturi. Premier il-programm li g[andu g[al qalbu l-mu]ika.
NET News Teeny Break(r) Chill Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ Net News Simpati/i Telebejg[ Il-Madonna ta/-?oqqa Telebejg[ NET News Chill NET News Chill Minn Festa g[all-O[ra NET News Minn Festa g[all-O[ra Dejjem Tieg[ek Becky NET News
LIVE 13:00 - PGA European Tour - Omega European Masters Day 3 17:00 - Milan Channel LIVE 17:30 - Aviva Premiership – Round 1 - London Irish v Harlequins 19:30 - Milan Channel GO sports 3
LIVE 15:00 - Aviva Premiership -
Round 1 - Saracens 17:00 - Inter Channel
v Wasps
GO sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Ligue 1 - Round 4 Nantes v Montpellier Herault SC 11:00 - Barclays Premier League - Week 3 - Leicester City v Arsenal 13:00 - Aviva Premiership - Round 1 Northampton Saints v Gloucester Rugby 15:00 - Serie A Round 1 - Milan v Lazio 17:00 - Formula 1 - Italian Grand Prix, Monza - Practice 3 18:30 Barclays Premier League - Week 3 - Swansea City v West Brom Albion 20:30 - Football’s Greatest 21:00 - Serie A Round 1 - Palermo v Sampdoria 23:00 - Guinness Pro12 - Round 1 - Scarlets v Ulster 01:00 Ligue 1 - Round 4 - Metz v Olympique Lyonnais 03:00 Barclays Premier League - Week 3 - Newcastle Utd v Crystal Palace 05:00 - Serie A Round 1 - Sassuolo v Cagliari GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Ligue 1 - Round 4 Nantes v Montpellier Herault SC 13:00 - Barclays Premier League - Week 3 - Leicester City v Arsenal 1 5 : 00 - Aviva Premiership - Round 1 Northampton Saints v Gloucester Rugby 17:00 - Serie A Round 1 - Milan v Lazio 19:00 - Formula 1 - Italian Grand Prix, Monza - Practice 3 20:30 - Barclays Premier League Week 3 - Swansea City v West Brom Albion 22:30 Football’s Greatest 23:00 Serie A - Round 1 - Palermo v Sampdoria 01:00 - Guinness Pro12 - Round 1 - Scarlets v Ulster 03:00 - Ligue 1 Round 4 - Metz v Olympique Lyonnais 05:00 - Barclays Premier League - Week 3 Newcastle Utd v Crystal Palace 07:00 - Serie A - Round 1 Sassuolo v Cagliari
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru 2014
24 Mimdudin>1. Linja kif wie[ed jimxi (6) 4. Xitel iwarrdu [omor u jikbru fil-widien fir-rebbieg[a (8) 9. Wie[ed li ja[seb li hu xi g[aref (6) 10. ?ana kbira bil-maqbad u]ata mill-mastrudaxxi (8) 12. San …, il-festa tieg[u ta[bat fl-10 ta’ Frar (4) 13. {las g[al xi piena (5) 14. Nom li wie[ed bih jissejja[ (4) 17. Is-sidt rat isimha m[awwad?(6) 18. u 20. Ikkalmajt wara ;urnata xog[ol (5) 20. Ara 18 21. Ismu ssibu g[and Baskal u An;lu (6) 27. u 29. Fet[iet fil-[ajt (8) 29. Ara 27 32. Jittiekel inkaljat (8) 33. Ma baqax fuq saqajh (6) 34. {atjin mill-;did b’reati li kisru l-li;i (8) 35. Ir-ra;el tan-nag[;a (6) Weqfin>1. G[amel darbtejn dak li kien (7) 2. Dawk li [adu l-lawrja (8) 3. Manweli fil-qosor (4) 5. Sin/erità, fedeltà (6) 6. Xbieha sewdiena li j[alli warajh (4) 7. Bil-maqlub (6) 8. I[ott (6) 11. u 26. Fis-sakra (6) 15. u 30. Titfixkel (9) 16. Dabbar rasek! (5) 19. Bastiment ]g[ir (8) 22. E[les minnhom billi tlestilhom in-nassa (7) 23. :ibed warajh (6) 24. Feta[ g[all-arja (6) 25. Kiefer (6) 26. Ara 11 30. Ara 15 31. Biljett tal-lottu fl-ambulanza? (4) Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin>- 1. Membru; 4. Intrigat; 9. Serkin; 10. Ipokrita; 12. Iris; 13. Pesta; 14. Faxx; 17. {ajbur; 18. u 20. Tlajja’; 21. Skopra; 27. Nies; 28. Qadef; 29. Bust; 32. Invitati; 33. Parpar; 34. Ittaqqab; 35. Grotta. Weqfin>- 1. Musbie[; 2. Marsilja; 3. Rtir; 5. Neputi; 6. Rikk; 7. Grigal; 8. Tbaxxa; 11. u 26. Tellef; 15. Kurja; 16. Blokka; 19. Ippuppat; 22. Arterja; 23. Antiki; 24. Servut; 25. Bajtra; 30. Xtaq; 31. Garr.
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
3
4
9
5
6
7
8
10 11
12
13
14
15
16
17
18 19 20
23
21
24
25
27
22
26
28
29
30
31
32
33
34
35
Spi]eriji li jift[u g[ada
Rapport tat-temp
Spi]eriji li se jift[u g[ada l-{add 7ta’ Settembru
Il-Belt: Empire Pharmacy, 77, Triq it-Teatru l-Antik; Il-{amrun: Thomas Pharmacy, 796, Triq il-Kbira San :u]epp; {al Qormi: Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz; Birkirkara: Herba Pharmacy, 183, Triq il-kbira; Il-G]ira: O’hea Pharmacy, 128, Triq Manoel; San :wann: Marc Pharmacy, 92, Triq il-Mensija; TasSliema: Edward’s Pharmacy, 115, Triq Manwel Dimech; {al Balzan: Medica |Pharmacy, Triq in-Naxxar; Il-G[arg[ur: St. Albert Pharmacy, Triq l-Oratorju; Il-Mellie[a: Brown’s Pharmacy, Shop A, Triq G. Borg Olivier; {al Tarxien; Sonren Pharmacy, Triq i]-}ejtun; Bormla: Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus; Marsaskala: San :wakkin Pharmacy, 1, Triq Sant’Anna; Il-Gudja: Gudja Pharmacy, 9, Triq San ?iru; Is-Si;;iewi: }urrieq Dispensry, 68, Triq Mikiel Azzopardi; Ir-Rabat: Ideal Pharmacy, 63, Triq ilKbira; Victoria: Castle Pharmacy, 2, Misra[ l-Indipendenza; IxXag[ra: Joyce Pharmacy, Vjal it-8 ta’ Settembru. Nhar il-{add 7 ta’ Settembru 2014, ser ikun hemm il-mobile blood donation ;ewwa ]-}ejtun fi Pjazzja Gregorio Bonnici. Il-[in g[allg[oti tad-demm ikun mit-8.30am sas-1.00pm. :entilment nitolbu biex tin;ieb il-karta tal-identità.
Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores
Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores ‘In Nazzjon’, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. L-a[[ar premju ntreba[ minn M. Vella, 88, ‘Mohawk’, Triq Ponsonby, il-Mosta, MST 4033.
UV INDEX
8
IT-TEMP Xemxi VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif g[al moderat mill-Majjistral li jsir moderat lokalment ftit qawwi mill-Punent Majjistru g[al xi [in wara nofsinhar BA{AR {afif moderat, lokalment [afif g[al xi [in IMBATT Baxx mill-Majjistral li jsir ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 30˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 0.3mm IX-XEMX titla’ fis-06.37 u tin]el fis-19.25
Il-[amest ijiem li ;ejjin
IS-SIBT L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C
IL-{ADD L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C
IT-TNEJN L-og[la 32˚C L-inqas 23˚C
IT-TLIETA L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C
L-ERBG{A L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C
UV
UV
UV
UV
UV
8
8
9
8
8
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 29˚C xemxi, Al;eri 30˚C xemxi, Amsterdam 22˚C imsa[[ab, Ateni 26˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 25˚C xemxi, Berlin 25˚ xemxi, Brussell 22˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 20˚C imsa[[ab, Kopen[agen 21˚C xemxi, Frankfurt 16˚C [albiet tax-xita, Milan 19˚C xita, Istanbul 28˚C ftit imsa[[ab, Londra 20˚C ftit imsa[[ab, Madrid 31˚C ftit imsa[[ab, Moska 21˚C xemxi, Pari;i 22˚C imsa[[ab, Bar/ellona 26˚C imsa[[ab, Ruma 25˚C xemxi, Tel Aviv 31˚C ftit imsa[[ab, Tripli (mhux mag[ruf), Tune] 31˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 24˚C ftit imsa[[ab, Zurich 21˚C imsa[[ab, Munich 20˚C imsa[[ab, St. Petersburg 19˚C xemxi, Stokkolma 19˚C xemxi
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
25
TAG{RIF
Inizjattiva b’risq tfal foqra fil-Peru Il-[anut tal-[elu tal-Café Jubilee f’Marsalforn, Candy Café, qed jg[in lil diversi familji u tfal foqra fil-Perù flimkien ma/-?entru Animazzjoni Missjunarju (MSSP) Malta, biex ji;bor il-fondi [alli bihom ikunu jistg[u jinbnew djar xierqa u jin[olqu ambjenti aktar siguri, sistemi a[jar tal-[arsien tassa[[a u l-i;jene, sistema ta’ edukazzjoni xierqa, u jkun offrut kenn g[at-tfal abbandunati. Alex Scicluna, il-Kap E]ekuttiv tal-Jubilee Group of Companies, ippre]enta sett flokkijiet lil grupp kbir ta’ Maltin u G[awdxin li f’Awwissu mar tliet ;img[at il-Perù g[al xog[ol volontarju fuq dawn il-pro;etti li g[addejja bihom b[alissa lMSSP f’dan il-pajji]. Alex Scicluna qal li “nemmnu bis-s[i[ li g[andna naslu g[and dawn il-komunitajiet fqar madwar id-dinja u ng[inu bil-modi kollha li nistg[u. Dis-sena, qed ning[aqdu ma/-?AM MSSP Malta biex ng[inu lill-familji u ttfal tal-Perù. G[al [afna snin, kellna wkoll sehem attiv fli]vilupp ta’ rziezet tal-[ut filGwatemala u ;barna l-flus g[allikel, il-kenn u l-edukazzjoni ta’
:bir ta’ fondi [alli bihom ikunu jistg[u jinbnew djar xierqa u jin[olqu ambjenti aktar siguri, sistemi a[jar tal-[arsien tas-sa[[a u l-i;jene, sistema ta’ edukazzjoni xierqa, u jkun offrut kenn g[at-tfal abbandunati fil-Peru diversi komunitajiet filGwatemala stess. “M’hemm l-ebda sodisfazzjon akbar milli tara t-tfal jitbissmu, b’wi//hom jixg[el, meta jing[ataw il-[wejje; jew l-ikel u meta jitg[allmu affarijiet ;odda fl-iskola. Il-[ajja ta’ dawn it-tfal tista’ tkun [afna a[jar jekk ikun hemm aktar minna li joffrulhom [inhom, flushom u l-affarijiet ba]i/i li je[tie;u. Nixtiequ ]mien mill-isba[ fil-Perù lil Patri Louis u lill-voluntiera kollha.” Il-Jubilee Group of Companies jinkludi l-bistros tal-Café Jubilee tal-G]ira, il-Belt, u r-Rabat G[awdex, il-Murella Pizzeria, ilPiano Bar u l-Candy Café f’Marsalforn. Ix-xog[ol missjunarju talMSSP fil-Perù jinkludi l-
provvista ta’ ikel, kenn, kura tassa[[a u edukazzjoni lil komunitajiet foqra fi n[awi mbieg[da. Bl-g[ajnuna tal-voluntiera, ilMissjunarji ta’ San Pawl qed jibnu djar, klini/i u skejjel, u jmexxu dar g[al madwar 60 tifel u tifla. Il-Missjunarji ta’ San Pawl jie[du [sieb ukoll il[ti;ijiet spiritwali tal-parro//a tag[hom. Patri Louis Mallia, id-Direttur /AM MSSP Malta qal li “nirringrazzjaw [afna lil Alex u t-tim tieg[u tal-Grupp tal-Kumpaniji Jubilee g[all-kontribut tag[hom favur il-missjoni tag[na fil-Perù. Nittamaw li aktar kumpaniji jie[du din l-inizjattiva biex jg[inuna ng[inu familji u tfal f’tant b]onn, fi w[ud mill-aktar in[awi mhux mil[uqa tad-dinja.”
Grupp ta’ voluntiera mg[ejjuna qabel esperjenza ta’ volontarjat fil-Peru
L-MSSP hi involuta wkoll fi pro;etti internazzjonali o[ra ta’ karità fil-Pakistan u l-Filippini. F’Malta, l-MSSP tmexxi d-Dar San :u]epp f’Santa Venera, i//entru Animazzjoni Missjunarja, i/-CAM Productions International, u d-Dar ta’ Formazzjoni De Piro, kif ukoll loratorju tag[ha f’Birkirkara u ddar tal-irtiri fi]-]ebbu;, G[awdex. Tmexxi wkoll ilkomunità ta’ Sant’Agata firRabat, fejn hemm kulle;; u komunità ta’ patrijiet u brothers,
awditorju, kumpless arkeolo;iku u /entru g[an-novizzjat. L-g[otjiet fi flus u f’affarijiet o[ra g[all-pro;etti tal-karità talMSSP jistg[u jsiru billi ]]uru ?AM, Dar San :u]epp, Triq ilKbira San :u]epp, Sta Venera jew permezz tat-telefon 21444499. Flus jistg[u ji;u depo]itati filkont tal-BOV ‘/entru Animazzjoni Missjunarja’ 15800486042 jew fil-kont HSBC bin-numru 027073477050.
Baden Powell Scouts Malta fil-Eurocamp ‘14 f’Ruma Kontingent minn Baden Powell Scouts Malta , ivvja;;a lejn Ruma fl - Italja biex jing[aqad ma ’ 2000 scout mill - Ewropa ;ewwa B P Park , li jinstab f ’ Bassano Romano . Flimkien ma ’ rappre]entan ti ta ’ organizazzjonijiet scout mill - Ewropa kollha kien hemm ukoll mistiedna Scouts mill - Afrika , Asia , l Amerika ta ’ fuq u l - Amerika t ’ isfel . Il - Federazzjoni Dinjija ta ’ Scouts Indipendenti ( WFIS) ng[ediet il - ftu[ uffi//jali ta ’ Eurocamp 20 1 4 , nhar is - Sibt , 2 ta ’ Awwissu , fis - seba ’ ta ’ filg[axija . Il - ftu[ sar mill President Mondjali WFIS , Klaus Teageder u l - Camp Chief , Ruggiero Papale ( Federscouts) . Patrol Leader , Marcus Xerri u Daniel Vella iffurmaw l -‘ colour party ’ g[al bandiera Nazzjonali Maltija kemm g[all - ftu[ u U[ud mill-membri tal-Iscouts li [adu sehem fil-Eurocamp li sar f’Ruma g[all - g[eluq ta ’ Eurocamp L - Scouts Maltin ;ew lura nhar il - :img[a 8 ta ’ suni . Daniel Vella ( Mgarr B - P Marcus Xerri ( Mtarfa B - P Sea Scouts) , Scouts) u George Mangion Malta is - Sibt , 9 ta ’ Awwissu , Awwissu , 20 1 4 . Zak Bridge Shone ( Bahrija ( President and International 20 1 4 , b ’ rakkonti ta ’ esperjen Il - kontingent Malti kien zi sbieh u li ma jintnesew mag[mul minn [ames per - B - P Scouts) , Andre ’ Cauchi u Commissioner) .
qatt , dwar Scouting Tradizzjonali Internazzjonali b ’ ambjent ta ’ fraternita ’ fil Moviment Scout Mondjali .
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’Settembru, 2014
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
KLASSIFIKATI {ad-Dingli
}EW: tomniet art bil-veduta sabi[a a//essibbli mit-triq. G[al Paola aktar informazzjoni /emplu MAISONETTE arju] [afna 99992152. f ’ area kwieta b ’ ]ew; kma mar tas - sodda , salott , Limiti tar-Rabat k/ina , kamra tal - banju u }EW: tomniet art bil-veduta talbit[a . ba[ar u tal-kampanja. ?emplu ?emplu 99428000 . 99428000.
Il-{amrun
L-Imta[leb
Paola
G{ALL - BEJG{
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
}EW: tomniet art bil-veduta sabi[a a//essibbli mit-triq. G[al aktar informazzjoni /emplu 99992152.
machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
TERRAN b’]ew;t ikmamar tassodda komplut b’kollox, tista’ Cooker tabita’ fih. ?emplu 99992152. U warmer industrijali 3 face JIN{TIE:U f’kundizzjoni perfetta. ?emplu 99992152. Ur;enti PART-TIME f’canteen fl-area AVVI}I tal-Bypass ta’ Birkirkara b’[inijiet flessibbli l-;urnata kollha, mitTiswijiet Tnejn sas-Sibt. Persuni li di;a TA’ magni tal-[jata. G[al service ja[dmu, li g[andhom it-transport u tiswijiet fil-pront. ?emplu tag[hom u li g[andhom il-food 99422268 jew 21416705. handling A jew B ikunu ppreferuti. Ibg[at informazzjoni Tiswijiet fil-pront u fil-post tieg[ek b’sms lil Simon fuq TA’ fridges, freezers, washing 99442591.
It-trabi tal-SCBU g[andhom b]onn id-demm tieg[ek. Tibqax lura. Ag[tihom dan ir-rigal illum stess
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
27
SPORT TENNIS – US OPEN
Federer jg[addi g[as-semifinali It-tennista }vizzeru Roger Federer ikkwalifika g[as-semifinali tal-US Open meta g[eleb lill-Fran/i] Gael Monfils 4-6 3-6 6-4 7-5 6-2. B’din ir-reb[a, Federer qed ikompli jittama li jirba[ it-18-il Grand Slam filkarriera tieg[u. Fis-semifinali Federer issa jilg[ab kontra Marin Cilic li minn na[a tieg[u elimina lil Tomas Berdych. “Kif kont
qed nitlef kont xorta wa[da qed nemmen li kont kapa/i nirkupra. Kuntent li wettaqt rimonta u fillog[ba li jmiss irrid inkun aktar attent,” qal Federer wara l-partita. G[al Federer din se tkun iddisa’ darba li se jkun qed jilg[ab fis-semifinali ta’ dan l-Open. La[[ar darba li wasal sa din il-fa]i fil-US Open kien fl-2011.
FUTBOL LOKALI
Mbong bi prova ma’ Bolton Matthew Mamo
Il-winger ta’ 17-il sena ta’ Hibernians Joseph Mbong illum se j[alli paji?na biex imur ;img[a prova mal-klabb Ingli] ta’ Bolton Wanderers. Mbong hu wie[ed mill-aktar plejers promettenti f’pajji]na u ftit tal-;img[at ilu, waqt serata tal-YFA, reba[ lunur tal-Aqwa Player ta’ ta[t is17-il sena. Barra minn hekk, Mbong kien jifforma parti mit-
tim nazzjonali Malti li f’Mejju li g[adda ikkompeta filKampjonati ta’ ta[t is-17-il sena tal-UEFA li saru f’pajji]na. Reb[a g[al Kalkara Tard il-{amis filg[axija ing[ata bidu g[all-FA Trophy bilpartita bejn Kalkara u M;arr Utd. Kalkara [ar;u rebbie[a bi skor ta’ 4-1 u sal-ewwel taqsima kienu di;a’ kwa]i issi;illaw il-konfront meta kienu di;a’ 3-1 minn fuq.
Tard il-{amis filg[axija t-tim tan-nisa ta’ Neptunes Grimaldi kiseb id-double fil-kategorija tieg[u meta g[eleb lil Sliema Frank Salt 8-5 fil-finali tan-Knock Out. Neptunes a//ertaw sa tmiem it-tielet sessjoni bl-a[jar skorer tag[hom tkun Sophie Camilleri b’sitt gowls waqt li t-tnejn l-o[ra waslu minn Angela Galea u Gail Rizzo. G[al Sliema skorjaw tnejn Francesca Paolella u gowl kull wie[ed Sophie Abela, Ruth Spiteri u Elaine Fenech.
TRASFERIMENTI
Lampard xtaq jibqa’ ma’ Chelsea Il-midfielder ta’ New York City Frank Lampard qal li li kieku Chelsea offrewlu kuntratt ;did dan kien jibqa’ malBlues . Il - kuntratt li kellu Lampard ma’ Chelsea skada fi tmiem l-ista;un li g[adda u wara 13-il sena jilg[ab ma’ Chelsea d-diri;enti g[a]lu li ma j;eddulux il-kuntratt u minfloku akkwistaw lil Cesc Fabregas ming[and Barcelona. Lampard, li g[andu 36 sena iffirma kuntratt mal - klabb
Amerikan ta’ New York City. Min[abba li l - kampjonat Amerikan fadallu sa sena o[ra biex jibda Lampard ;ie misluf lil Manchester City g[al sitt xhur. F’intervista li ta Lampard qal, “Bla dubju kont nibqa’ mal - klabb li kieku offrewli kuntratt ;did. Ma kien hemm lebda ra;uni biex nitlaq. Hu veru li xtaqt nilg[ab b’mod aktar regolari imma xorta wa[da ma kontx se nirrifjuta kuntratt ;did. Li kieku na[seb
li m ’ g[adnix kapa/i biex nilg[ab fl - og[la livell ma kontx ning[aqad ma ’ Man City. Jien ma nafx min [a dde/i]joni li ma joffrilix kuntratt ;did,” qal Lampard. Dan tal-a[[ar kompla billi qal li minkejja d-de/i]jpni li [adu Chelsea , ]gur li ma jridx m’g[andux kontra l-klabb jew id - diri;enti tieg[u . L - istess Lampard, ftit ;img[at ilu kien [abbar li irtira minn mat-tim nazzjonali Ingli].
LOKALI
Imut eks-President ta’ Floriana
Joseph Mbong se jmur g[al ;img[a prova
Ilbiera[ t[abbret il-mewt ta’ John Camilleri, eks President ta’ Floriana. Permezz ta’ stqarrija, Floriana FC esprimew is-solidarjeta u kondoljanzi mal-familja Camilleri fil-mument diffi/li talmewt ta’ John Camilleri.
Is-Sur Camilleri serva b[ala President ta’ Floriana u membru tal-kumitat tal-klabb u bil-[idma tieg[u ta kontribut fl-amministrazzjoni tal-klabb. Minbarra dan, John Camilleri [adem filkomunita tal-Floriana biex din
tkompli tirri;enera. Fil-[idma sportiva u komunitarja tieg[u, isSur Camilleri po;;a l-interessi tal-Floriana in;enerali b[ala prijorita` u u]a r-ri]orsi tieg[u biex iwettaq inizjattivi ta’ ;id g[allkomunita.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
28
SPORT
FUTBOL INGLI}
It-trasferimenti kollha li saru fil-Premiership matul dan is-sajf Fl-1 ta’ Settembru ;ie fi tmiemu l-perjodu tas-suq ta’ trasferimenti u fl-Ingilterra kien hemm akkwisti kbar minn na[a ta’ diversi klabbs, spe/jalment dawk ta’ Chelsea u Man Utd. Dawn i]-]ew; timijiet nefqu [afna flus biex jisfidaw li/champions Manchester City. Din hi l-lista kollha tal-plejers akkwistati mill-20 tim li hemm fil-Premiership. Is-suq jer;a’ jifta[ f’Jannar li ;ej.
Ham), Steven Reid (West Brom), George Boyd (Hull), Michael Keane (Man Utd), Nathaniel Chalobah (Chelsea)
ARSENAL
CHELSEA
Akkwistaw: Alexis Sanchez
Akkwistaw: Cesc Fabregas
(Barcelona), Calum Chambers (Southampton), Mathieu Debuchy (Newcastle),David Ospina (Nice), Danny Welbeck (Man Utd)
Ne[[ew: Thomas Vermaelen
(Barcelona), Johan Djourou (Hamburg), Thomas Eisfeld (Fulham), Bacary Sagna (Man City), Lukasz Fabianski (Swansea), Nicklas Bendtner (Wolfsburg), Park Chu-young (ing[ata r-release), Chuks Aneke (Zulte Waregem), Daniel Boateng (ing[ata r-release), Wellington Silva (Almeria), Carl Jenkinson (West Ham), Benik Afobe (MK Dons), Ignasi Miquel (Norwich), Ryo Miyaichi (Twente)
ASTON VILLA Akkwistaw: Carlos Sanchez
(Elche), Aly Cissokho (Valencia), Philippe Senderos (Fulham), Joe Cole (West Ham), Tom Leggett (Southampton), Isaac Nehemie (Southampton), Kieran Richardson (Fulham)
Ne[[ew: Marc Albrighton
(Leicester City), Nathan Delfouneso (Blackpool), Jordan Bowery (Rotherham), Samir Carruthers (MK Dons), Nicklas Helenius (Aalborg), Yacouba Sylla (Kayseri Erciyesspor), Jed Steer (Doncaster Rovers), Antonio Luna (Hellas Verona), Aleksandar Tonev (Celtic), Joe Bennett (Brighton), Gary Gardner (Brighton)
BURNLEY Akkwistaw: Lukas Jutkiewicz
(Middlesbrough), Michael Kightly (Stoke), Stephen Ward (Wolves), Marvin Sordell (Bolton), Matt Gilks (Blackpool), Matt Taylor (West
Cambiasso (Inter), Matthew Upson (Brighton), Marc Albrighton (Aston Villa), Ben Hamer (Charlton), Jack Barmby (Man Utd), Louis Rowley (Man Utd), Tom Lawrence (Man Utd), Nick Powell (Man Utd), Kris Scott (Swansea)
Ne[[ew: Chris Baird (West Brom), Junior Stanislas (Bournemouth), David Edgar (Birmingham), Keith Treacy (Barnsley), Brian Stock (ing[ata r-release), Nick Liversedge (Guisborough Town), Luke O’Neill (Scunthorpe)
Ne[[ew: Lloyd Dyer (Watford),
Neil Danns (Bolton), Sean St Ledger (ing[ata r-release), Zak Whitbread (Derby), Paul Gallagher (Preston), Marko Futacs (Mersin Idmanyurdu), George Taft (Burton Albion), Conrad Logan (Rochdale), Ryan Watson (Northampton)
(Barcelona), Diego Costa (A.Madrid), Filipe Luis (A. Madrid), Loic Remy (QPR), Mario Pasalic (Hadjuk Split), Didier Drogba (Galatasaray)
LIVERPOOL Akkwistaw: Adam Lallana
(Southampton), Lazar Markovic (Benfica), Mario Balotelli (Milan), Alberto Moreno (Sevilla), Emre Can (Bayer Leverkusen), Rickie Lambert (Southampton) Dejan Lovren (Southampton), Divock Origi (Lille), Kevin Stewart (Tottenham), Javier Manquillo (A.Madrid)
Ne[[ew: David Luiz (PSG),
Romelu Lukaku (Everton), Demba Ba (Besiktas), Ashley Cole (Roma), Patrick van Aanholt (Sunderland), Samuel Eto’o (Everton), Frank Lampard (New York City), Sam Hutchinson (S. Wednesday), Henrique Hilario (irtira), Wallace (Vitesse Arnhem), Bertrand Traore (Vitesse Arnhem) Thorgan Hazard (Borussia Monchengladbach), Mario Pasalic (Elche), Ryan Bertrand (Southampton), Gael Kakuta (R. Vallecano), John Swift (Rotherham), Oriol Romeu (Valencia) Christian Atsu (Everton), Victor Moses (Stoke), Marko Marin (Fiorentina), Josh McEachran (Vitesse Arnhem), Patrick Bamford (Middlesbrough), Fernando Torres (Milan) Marco van Ginkel (Milan), Nathaniel Chalobah (Burnley), Jamal Blackman (Middlesbrough)
CRYSTAL PALACE Akkwistaw: Martin Kelly
(Liverpool), Fraizer Campbell (Cardiff), Chris Kettings (Blackpool), Brede Hangeland (Fulham), Wilfried Zaha (Man Utd), Zeki Fryers (Tottenham), James McArthur (Wigan), Kevin Doyle (Wolves)
Ne[[ew: Jonathan Parr (Ipswich), Dean Moxey (Bolton), Aaron Wilbraham (Bristol City), Kagisho Dikgacoi (Cardiff), Danny Gabbidon (Cardiff), Neil Alexander (Hearts), Ibra Sekajja (ing[ata r-
Ne[[ew: Luis Suarez
Cesc Fabregas
release), Alex Wynter (Portsmouth), Kwesi Appiah (Cambridge), Jose Campana (Sampdoria), Jack Hunt (N. Forest), Stephen Dobbie (Fleetwood), Glenn Murray (Reading)
EVERTON
(West Ham), Harry Maguire (Sheffield United), Andrew Robertson (Dundee United), Brian Lenihan (Cork City), Tom Ince (Blackpool), Gaston Ramirez (Southampton), Hatem ben Arfa (Newcastle), Abel Hernandez (Palermo), Mohamed Diame (West Ham)
Akkwistaw: Romelu Lukaku
Ne[[ew: Shane Long
(Chelsea), Gareth Barry (Man City), Samuel Eto’o (Chelsea), Muhamed Besic (Ferencvaros), Brendan Galloway (MK Dons) Christian Atsu (Chelsea)
Ne[[ew: Apostolos Vellios,
(Lierse), Magaye Gueye (Millwall), Shane Duffy (Blackburn)
HULL Akkwistaw: Robert Snodgrass
(Norwich), Jake Livermore (Tottenham), Michael Dawson (Tottenham), Mohamed Diame
(Southampton), Matty Fryatt (N. Forest), Cameron Stewart (Ipswich), Nick Proschwitz (Brentford), Robert Koren (Melbourne City), Abdoulaye Faye (ing[ata r-release), Conor Henderson (Crawley), Dougie Wilson (ing[ata r-release), Conor Townsend (Dundee United), Joe Dudgeon (Barnsley), George Boyd (Burnley)
LEICESTER CITY Akkwistaw:
Leonardo Ulloa (Brighton), Danny Simpson (QPR), Esteban
(Barcelona), Pepe Reina (Bayern Munich), Martin Kelly (C.Palace), Conor Coady (Huddersfield), Daniel Agger (Brondby), Jack Robinson (QPR), Luis Alberto (Malaga), Iago Aspas (Sevilla), Andre Wisdom (West Brom), Divock Origi (Lille), Brad Smith (Swindon), Joao Carlos Teixeira (Brighton), Tiago Llori (Bordeaux), Jordan Ibe (Derby), Sebastian Coates (Sunderland), Oussama Assaidi (Stoke)
MANCHESTER CITY Akkwistaw: Eliaquim Mangala
(Porto), Fernando (Porto), Willy Caballero (Malaga), Bruno Zuculini (Racing Club), Bacary Sagna (Arsenal), Frank Lampard (New York City)
Ne[[ew: Javi Garcia (Zeni),
Costel Pantilimon (Sunderland), Joleon Lescott (West Brom) Gareth Barry (Everton), Alex Nimely (ing[ata r-release), Rony Lopes (Lille), Emyr Huws (Wigan), Reece Wabara (D.Rovers), Jack Rodwell (Sunderland), Jason Denayer (Celtic), Micah Richards (Fiorentina), Alvaro Negredo (Man City)
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
29
SPORT FUTBOL INGLI}
It-trasferimenti kollha li saru fil-Premiership matul dan is-sajf MANCHESTER UTD
Ne[[ew: Jake Livermore
(Hull), Michael Dawson (Hull), Gylfi Sigurdsson (Swansea), Iago Falque (Genoa) Heurelho Gomes (Watford), Giancarlo Gallifuoco (Swansea) Cameron Lancaster (Stevenage), Kevin Stewart (Liverpool), Alex Pritchard (Brentford), Shaquile Coulthirst (Southend), Tom Carroll (Swansea), Ryan Fredericks (Middlesbrough), Zeki Fryers (C.Palace), Jonathan Obika (Swindon Town), Tomislav Gomelt (Bari), Souleymane Coulibaly (Bari), Lewis Holtby (Hamburg), Sandro (QPR)
Akkwistaw: Angel di Maria
(R. Madrid), Luke Shaw (Southampton), Anders Herrera (A.Bilbao), Marcos Rojo (S. Lisbon), Daley Blind (Ajax), Vanja Milinkovic (FK Vojvodina), Radamel Falcao (Monaco)
Ne[[ew: Shinji Kagawa
(B.Dortmund), Alexander Buttner (D.Moscow), Patrice Evra (Juventus) Bebe (Benfica), Rio Ferdinand (QPR), Nemanja Vidic (Inter), Federico Macheda (Cardiff City), Jack Barmby (Leicester), Louis Rowley (Leicester) Ryan Giggs (irtira), Angelo Henriquez (Dinamo Zagreb), Nani (S. Lisbon), Wilfried Zaha (C.Palace) Javier Hernandez (R. Madrid), Tom Lawrence (Leicester), Danny Welbeck (Arsenal), Nick Powell (Leicester), Michael Keane (Burnley)
WEST BROMWICH ALBION Radamel Falcao
(Montpellier), Emmanuel Riviere (Monaco), Siem de Jong (Ajax), Daryl Janmaat (Feyenoord), Jamaal Lascelles and Karl Darlow (N. Forest), Ayoze Perez (Tenerife), Jack Colback (Sunderland), Facundo Ferreyra (Shakhtar Donetsk)
Ne[[ew: Loic Remy (Chelsea), Yossi Benayoun (Maccabi Haifa), Esteban Granero (Real Sociedad), Danny Simpson (Leicester), Julio Cesar (Benfica), Tom Hitchcock (Mk Dons), Aaron Hughes (Brighton), Gary O’Neil (Norwich), Stephabne Mbia (Sevilla), Andrew Johnson (ing[ata r-release), Luke Young (ing[ata r-release), Hogan Ephraim (ing[ata r-release), Angelo Balanta (ing[ata rrelease), Park Ji-sung (irtira), Jack Robinson (Huddersfield), Samba Diakite (Al-Ittihad)
Ne[[ew: Mathieu Debuchy
SOUTHAMPTON
NEWCASTLE Akkwistaw: Remy Cabella
(Arsenal), James Tavernier (Wigan), Dan Gosling (Bournemouth), Shola Ameobi (Gaziantep), Romain Amalfitano (Dijon), Conor Newton (Rotherham), Michael Richardson (ing[ata r-release),
Sylvain Marveaux (Guingamp), Jamaal Lascelles (N. Forest), Karl Darlow (N. Forest loan), Adam Campbell (Fleetwood), Mapou YangaMbiwa (Roma), Hatem ben Arfa (Hull)
QUEENS PARK RANGERS Akkwistaw: Steven Caukler (Cardiff),
Leroy Fer (Norwich), Jordon Mutch (Cardiff), Alex McCarthy (Reading), Jack Robinson (Liverpool), Rio Ferdinand (Man Utd), Mauricio Isla (Juventus), Eduardo Vargas (Napoli), Sandro (Tottenham), Niko Kranjcar (D.Kiev)
Akkwistaw: Shane Long (Hull), Sadio Mane (Red Bull Salzburg), Dusan Tadic (Twente), Fraser Forster (Celtic), Graziano Pelle (Feyenoord), Florin Gardos (Steaua Bucharest), Ryan Bertrand (Chelsea), Toby Alderweireld (A.Madrid)
Ne[[ew: Luke Shaw (Man Utd), Adam Lallana (Liverpool), Dejan Lovren (Liverpool), Calum Chambers (Arsenal), Rickie Lambert (Liverpool), Billy Sharp (Leeds), Tom Leggett (Aston Villa), Isaac Nehemie (Aston Villa), Guly do Prado (ing[ata r-release), Lee Barnard (Southend), Jonathan Forte (Oldham), Danny Fox (N. Forest), Andy Robinson (Bolton), Dani Osvaldo (Inter), Jos Hooiveld (Norwich), Gaston Ramirez Hull, Jack Stephens (Swindon)
STOKE Akkwistaw: Mame Biram
Diouf (Hannover), Dionatan Teixeira (Banska Bystrica), Phil Bardsley (Sunderland), Steve Sidwell (Fulham), Bojan Krkic (Barcelona), Victor Moses (Chelsea), Oussama Assaidi (Liverpool)
Ne[[ew: Michael Kightly
(Burnley), Cameron Jerome (Norwich), Matthew Etherington (ing[ata r-release), Juan Agudelo (ing[ata rrelease), Jamie Ness (Crewe), Ryan Shotton (Derby)
SUNDERLAND Akkwistaw: Jack Rodwell
(Man City), Patrick van Aanholt (Chelsea), Billy Jones (West Brom), Jordi Gomez (Wigan), Costel Pantilimon (Man City), Santiago Vergini (Estudiantes), Will Buckley (Brighton), Sebastian Coates (Liverpool), Ricky Alvarez (Inter)
Ne[[ew: Ignacio Scocco
(Newell’s), David Moberg Karlsson (Nordsjaelland), Jack Colback (Newcastle), Craig Gardner (West Brom), Phil Bardsley (Stoke), Billy Knott (Bradford) Keiren Westwood (S. Wednesday), Carlos Cuellar (Norwich), Andrea Dossena (ing[ata r-release), Louis Laing, N. Forest), Oscar Ustari (Newell’s), David Vaughan (N. Forest), John Egan (Gillingham), Alfred N’Diaye (Real Betis), El Hadji Ba
(Bastia), Modibo Diakite, Valentin Roberge (Stade de Reims)
SWANSEA Akkwistaw: Federico
Fernandez (Napoli), Jefferson Montero (Monarcas Morelia), Marvin Emnes (Middlesbrough), Stephen Kingsley (Falkirk), Gylfi Sigurdsson (Tottenham), Adnan Maric, GAIS), Daniel James (Hull), Bafetimbi Gomis (Lyon), Lukasz Fabianski (Arsenal), Giancarlo Gallifuoco (Tottenham), James Demetriou (N. Forest), Tom Carroll (Tottenham), Modo Barrow (Ostersunds)
Ne[[ew: Ben Davies
(Tottenham), Michel Vorm (Tottenham) Alejandro Pozuelo (R. Vallecano), Leroy Lita (Barnsley), Chico Flores (Lekhwiya), Pablo Hernandez (Al Arabi), Darnel Situ (AGF), David N’Gog (Stade de Reims), Jose Canas (Espanyol), Jernade Meade (ing[ata r-release), Michu (Napoli), Daniel Alfei (Northampton), Alex Bray (Plymouth Argyle), Kris Scott (Leicester)
TOTTENHAM Akkwistaw: Federico Fazio
(Sevilla), Ben Davies (Swansea), Michel Vorm (Swansea), Benjamin Stambouli (Montpellier), Eric Dier (S.
Lisbon) DeAndre Yedlin (Seattle Sounders)
Akkwistaw: Brown Ideye (D.Kiev), Sebastien Pocognoli (Hannover 96), Sebastian Blanco (Metalist), Jason Davidson (Heracles), Cristian Gamboa (Rosenborg), Georgios Samaras (Celtic), Craig Gardner (Sunderland), Joleon Lescott (Man City), Chris Baird (Burnley), Andre Wisdom (Liverpool), Silvestre Varela (Porto) Ne[[ew: Liam Ridgewell
(Portland Timbers), Billy Jones (Sunderland), Steven Reid (Burnley), Cameron Gayle (Shrewsbury), Diego Lugano (ing[ata r-release), Zoltan Gera, Ferencvaros), Nicolas Anelka (ing[ata r-release), George Thorne (Derby County)
WEST HAM Akkwistaw: Enner Valencia
(Pachuca), Cheikhou Kouyate (Anderlecht), Mauro Zarate (Velez Sarsfield), Diafra Sakho (Metz), Aaron Cresswell (Ipswich), Diego Poyet (Charlton), Carl Jenkinson (Arsenal), Alex Song (Barcelona), Morgan Amalfitano (Marseille)
Ne[[ew: Mohamed Diame (Hull), Joe Cole (Aston Villa), Matt Taylor (Burnley), Stephen Henderson (Charlton), Jack Collison (ing[ata r-release), George McCartney (ing[ata rrelease), Callum Driver (Whitehawk), Jordan Spence (MK Dons), George Moncur (Colchester), Alou Diarra (ing[ata r-release), Modibo Maiga (Metz), Mohamed Diame (Hull)
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’ Settembru, 2014
30
SPORT
FUTBOL – KUMMENTI WARA L-PARTITI TA’ {BIBERIJA
‘It-triq hi wa[da twila imma nistg[u niksbu kull ma nixtiequ’ – Antonio Conte, kow/ tal-Italja “It-triq hi wa[da twila imma jekk nibqg[u na[dmu nistg[u niksbu dak kollu li nixtiequ. “ Dawn kienu l-ewwel kummenti tal-kow/ il-;did tal-Italja Antonio Conte wara li t-tim tieg[u reba[ 2-0 fid-debutt tieg[u f’partita ta’ [biberija kontra l-Olanda. Conte [a post l-eks kow/ Cesare Prandelli wara li dan tal-a[[ar kien irre]enja milkariga wara li l-Italja sfat eliminata mill-fa]i tal-gruppi tatTazza tad-Dinja. Bir-reb[a ta’ nhar l-Erbg[a f’Bari, Conte sar lewwel kow/ Taljan sa mil-1998 li reba[ fid-debutt tieg[u mat-tim nazzjonali. I]-]ew; gowls talItalja waslu fl-ewwel 10 minuti permezz ta’ Immobile u De Rossi. L-Olandi]i lag[bu g[al madwar 80 minuta bi plejers inqas wara li tke//a Bruno Martins Indi. “Minbarra r-ri]ultat l-aktar [a;a li ridt nara hi r-risposta talplejers wara d-disfatta fit-Tazza
tad-Dinja u bla dubju kienet risposta po]ittiva. Rajt il-mentalita` li rrid nara fis-snin li ;ejjin. Ilni na[dem ma’ dawn ilplejers ftit ;ranet u fadal [afna x’isir imma di;a’ naf li qeg[din fit-triq it-tajba. Nhar it-Tlieta nilag[bu kontra n-Norve;ja firrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[allEuro 2016 u se tkun log[ba diffi/li,” qal Conte. Il-midfielder Claudio Marchisio hu sospi] g[al log[ba kontra n-Norve;i]i min[abba li kien tke//a kontra l-Urugwaj fitTazza tad-Dinja. Minn na[a tieg[u l-kow/ talOlanda Guus Hiddink, li wkoll kien qed imexxi lit-tim g[allewwel darba minn meta [a post Louis Van Gaal kien di]appuntant [afna bil-mod kif lag[bu lplejers fl-ewwel fa]i tal-log[ba. Hiddink, li qed imexxi lillOlanda g[at-tieni darba fil-karriera tieg[u qal, “Is-serata kienet di;a’ lesta wara tmien minuti. Fl-
ewwel minuti iddefendejna [a]in [afna. Minn x’[in De Rossi skurja l-penalty kull ma stajna nag[mlu hu li nillimitaw il[sara. Ma tistax tippretendi li tikseb ri]ultat tajjeb u tibda b’dak il-mod.” Nhar it-Tlieta l-Olanda tilg[ab l-ewwel log[ba mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Euro 2016 kontra r-Repubblika ?eka. Kuntent li waqqaf rekord L-attakkant }vedi] Zlatan Ibrahimovic esprima s-sodisfazzjon tieg[u wara li waqqaf rekord u sar l-aqwa skorer fl-istorja tal-pajji] grazzi g[al ]ew; gowls li skurja fil-log[ba kontra lEstonja. Wara biss tliet minuti
Ibrahimovic skurja gowl biex la[aq ir-rekord ta’ Sven Rydell ta’ 49 gowl u fl-24 minuta skurja gowl ie[or biex waqqaf rekord. Hekk kif skurja dan il-gowl Ibrahimovic ne[[a l-flokk u ta[tu kellu flokk ie[or tat-tim
Ibrahimovic tal-I]vezja ji//elebra wara li sar l-aqwa skorer fl-istorja tal-pajji] b’]ew; gowls kontra l-Estonja
nazzjonali bil-kitba ‘Ni gjorde det mojligt,’ li tfisser ‘Intom kollha gamiltu dan possibbli’. Fuq wara kellu miktub ‘50+’ b’referenza g[all-fatt li jittama li jkompli j]id fuq dan ir-rekord. Ibrahimovic skurja dawn il-50 gowl f’99 dehra mat-tim nazzjonali. L-attakkant ta’ PSG iddebutta mal-I]vezja fl-2001 u kien skurja l-ewwel gowl tieg[u kontra l-A]erbaijan f’partita mirrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja. “Kont kemmxejn nervu] g[ax kul[add kien qed jistennini nikser ir-rekord. Dan ir-rekord ifisser [afna g[alija kif ukoll g[al dawk ta’ madwari u g[al familti. Minn issa ‘l quddiem se nibda niffoka fuq il-partiti mirrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[allEuro 2016,” qal Ibrahimovic. LI]vezja, nhar it-Tnejn tibda limpenji tag[ha f’dan ir-rawnd bil-log[ba kontra l-Awstrija. Ottimist minkejja t-telfa Il-kow/ ta’ Spanja Vicente
Del Bosque qal li hu ottimist minkejja t-telfa ta’ 1-0 li sofra ttim tieg[u kontra Franza fil-belt ta’ Pari;i. Wie[ed kien qed jistenna reazzjoni minn na[a talIspanjoli wara l-avventura di]astru]a li kellhom fit-Tazza tad-Dinja. Ir-reb[a ta’ Franza fuq Spanja kienet l-ewwel wa[da f’dawn l-a[[ar tmien snin. “Hu veru li tlifna imma fil-partita kien hemm affarijiet po]ittivi fit-tim tag[na, partikolarment flewwel tasqima. Il-problema b[alissa hi li qed insibuha kem-
mxejn diffi/li biex niskurjaw u Diego Costa qed ikun i]olat,” qal Del Bosque. Spanja, nhar it-Tnejn tibda limpenji tag[ha fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Euro 2016 bil-log[ba kontra l-Ma/edonja u s’issa g[adu mhux mag[ruf min se jilg[ab bejn il-lasti bejn Casillas u De Gea. Dan tal-a[[ar beda mal-ewwel 11 kontra Franza. Didier Deschamps, kow/ ta’ Franza qal li t-tim g[ad fadalu x’jitjieb, anke jekk fl-istess [in kien sodisfatt bir-ri]ultat kontra l-Ispanjoli. “Meta tirba[ dejjem se tkun kuntent, anke jekk xorta wa[da jkollok xi difetti x’tirran;a. Lag[bna kontra tim tajjeb, anke jekk kien hemm xi plejers ;odda. Fit-tieni taqsima nemmen li iddominajna aktar. Ma rridux ninsew li l-gowl ta’ Benzema ;ie m[assar g[alxejn. Kienet serata tajba u se na[dmu biex inkomplu minn fejn [allejna kemm illejla kif ukoll fit-Tazza tad-Dinja,” qal Deschamps. Nhar il-{add Franza tilg[ab partita o[ra ta’ [biberija kontra s-Serbja. Il-Fran/i]i mhux se jilag[bu fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Euro 2016 min[abba li se jkunu huma lpajji] li se jkun qed jorganizza tturnament. Ta min jiftakar li Franza mhux se jkollha aktar lill-winger Ribery, li wara li tilef it-Tazza tad-Dinja min[abba injury, [abbar li kein se jirtira minn man-nazzjol. Plejer ie[or Fran/i] li g[amel b[alu hu Samir Nasri.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 6 ta’Settembru, 2014
31
SPORT EURO 2015 – U21 -RAWND TA’ KWALIFIKAZJONI
Is-sa[[a tat-Torok wisq g[all-Maltin Stewart Said
MALTA...................................0 TURKIJA................................3 Malta: J. Borg, C. Attard, C.
Grech, L. Cutajar, C. Borg, B. Farrugia, L. Cremona, R. Camenzuli, L. Micallef, J. Pisani, L. Montebello Sost- S. Borg flok R. Camenzuli 69’, J. Bezzina flok C. Borg 79’, R. Micallef flok J. Pisani 85’ Turkija: O. Kahveci, O. Alkan, Y. Calik, K. Koyunlu, A. Ozturk, S. Ucan, M. Demirci, H. Cinemre, A. Sahiner, Y. Erdogan, E. Bassan Sost- M. Demir flok O. Ali Sahiner 63’,B. Basacikoglu flok E. Bassan 71’, E. Unal flok K. Koyunlu 83’ Imwissija: Y. Erdogan 25’, M. Demir 94’ (T), L. Cremona 43’, L. Cutajar 55’, C. Grech 94’, J. Bezzina 94’ (M) Skurjaw: E. Bassan 11’, 48’, M. Demir 82’ (T) Referee: Neil Doyle
It-Turkija baqg[u jisfidaw g[al ewwel post minn Grupp 7 mill-fa]i ta’ kwalifikazzjoni meta g[elbu lit-tim Malti ta’ ta[t il-21 sena 3-0. It-Torok g[amlu /ert mill-punti fil-bidu tat-tieni taqsima bit-tieni gowl biex minn hemm baqg[u jikkontrollaw fa/ilment. It-Turkija jilag[bu la[[ar log[ba kontra l-Isvezja bit-
tama li jispi//aw fl-ewwel post filwaqt li t-tim Malti baqa’ bla punt mit-tmien partiti. Ta min jiftakar li Malta kienu ta[t it-tmexxija ta’ Silvio Vella li kien qed imexxi lit-tim g[allewwel darba sa minn meta [a post Ray Farrugia. It-Turkija fet[u l-iskor flewwel periklu tal-partita meta fil-11-il minuta EMRAH BASSAN g[eleb in-nasba tal-offside wara pass intelli;enti ta’ Koyunlu u b’lob perfett qabbe] fuq Jurgen Borg. It-Torok marru vi/in li jirdoppjaw fl-24 minuta meta minn azzjoni ta’ corner, Erdogan krossja fil-kaxxa b’Ahmet Calik jipprova b’daqqa ta’ ras fuq l-ewwel lasta li g[addiet ftit barra. It-tim Malti mar vi/in il-gowl tad-dro fla?jar attak tat-taqsima meta fis28 minuta minn kontrattakk velo/i, Llywelyn Cremona ir/ieva ballun min-nofs ilgrawnd avvanza u ta lejn Jurgen Pisani li seta’ g[amel a[jar bilgowlkiper Kahveci jimblokka tajjeb. It-Turkija [ar;u fuq l-offensiva ifittxu t-tieni gowl u irnexxilhom jirduppjaw fit-48 minuta meta l-kaptin EMRAH BASSAN ir/ieva kross tajjeb minn Salih Ucan u b’xutt b’sa[[tu mill-ewwel ma ta l-ebda /ans lil Jurgen Borg. }ew; minuti itTurkija re;g[u marru vi/in b’x-
Kif Jinsabu Polonja Turkija }vezja Gre/ja Malta
L R D T F K Pt 7 7 7 7 8
5 0 2 16 7 15 4 1 2 13 7 13 4 1 2 16 1113 4 0 3 17 9 12 0 0 8 2 30 0
Ri]ultati Grupp 1
Fillandja v Wales Litwanja v Ingilterra
2-2 0-1
:ermanja v Irlanda
2-0
Malta v Turkija }vezja v Gre/ja
0-3 3-0
?ipru v Bel;ju
0-6
Grupp 6 Grupp 7 Grupp 9
utt minn barra l-kaxxa ta’ Koyunlu li g[adda ftit barra. Wara l-gowl it-Turkija [adu kontrolla assolut tal-partita bittim Malti jsibha diffi/li biex jo[ro; mill-qoxra difensiva. ItTurkija g[amlu l-iskor 3-0 fit-82 minuta meta s-sostitut MUHAMMET DEMIR tefa’ ;ewwa mill-vi/in. Il-Maltin setg[u skorjaw il-gowl ta’ konsolazzjoni fil-85 minuta i]da wara azzjoni tajba mix-xellug, Luke Montebello naqas li jiskorja bix-xutt fil-baxx jg[addi ftit barra. It-Turkija pruvaw jiskorjaw ir-raba’ gowl fl-a[[ar b’xutt ta’ Erdogan li ;ie salvat minn Borg.
Msida jridu jsalvaw malajr kemm jista’ jkun “L-g[an tag[na se jkun li dan l-ista;un insalvaw postna filkampjonat tal-Ewwel Divi]joni malajr kemm jista’ jkun.” Dawn kienu l-ewwel kummenti tal-Vi/i President ta’ Msida SJ Robert Farrugia waqt konferenza tal-a[barijiet li saret ilbiera[ fejn waqtha l-klabb ippre]enta lakkwisti l-;odda tieg[u. Pre]enti g[al din il-konferenza tal-a[barijiet kien hemm ukoll Edward Calleja, il-President tal-klabb u l-kow/ Saviour Debono Grech. Calleja qal li l-iskwadra ta’ din is-sena hi ta[lita ta’ plejers veterani b’esperjenza, ]ag[]ag[ promettenti u plejers barranin ta’ kwalita`. Robert Farrugia qal li t-tim se jag[mel minn kollox biex isalva malajr kemm jista’ jkun u f’Jannar il-Kumitat jer;a’ jdur ma’ mejda u jara fejn jista’ jkompli jtejjeb it-tim jew isewwi d-difetti.
Ilbiera[ Balzan ippre]entaw l-akkwisti l-;odda tag[hom
Msida jibdew l-impenji tag[hom fil-kampjonat fit-12 ta’ Settembru bil-log[ba kontra St. George’s. L-iskwadra ta’ Msida g[al din is-sena se tkun: Gowlkipers: 1. Johathan Mallia, 30. Kurt Rizzo, 31. Roberto Vella, Difensuri: 3. Lesley Cassar, 4. Gianluca Vella, 5. Stacy Vella, 13. Rennie Forace, 22.
Steve Schembri, 23. Inigo Dolara, 37. Matthew Borda Midfielders: 6. Mario Caruana, 7. Phiram Sakchai, 8. Dylan Attard, 9. Fabian Zammit, 15. Lincoln Micallef, 1 7 . Kevin Borg , 1 8 . Dino Cachia, 20. Isaac Chircop, 33. Wayne Sciberras Attakkanti: 10. Ricardinho Farias, 11. Yuri Messias, 21. Diego Pereira
Emrah Bassan tat-Turkija segwit mill-Malti Luke Montebello 9Ritratt. John Paul Bonanno)
FORMULA 1
Dominju mill-koppja tal-Mercedes Il-koppja tal-Mercedes Lewis Hamilton u Nico Rosberg re;g[u kienu l-aktar ]ew; sewwieqa velo/i waqt is-sessjonijiet ta’ provi g[all-Grand Prix ta’ Monza li se jsir nhar il-{add flItalja. Fl-ewwel sessjoni kollox mar tajjeb g[all-Mercedes fejn Hamilton irre;istra l-aqwa [in filwaqt li Rosberg irre;istra ttielet l-a[jar [in. Fit-tieni sessjoni, dik ta’ waranofsinhar, kien Rosberg li irre;istra l-a[jar [in filwaqt li Hamilton kellu diversi problemi, anke jekk dan xorta wa[da irre;istra t-tieni la[jar [in. G[al [in twil waqt it-tieni sessjoni Hamilton kien filgaraxx fejn kienu qed isirulu tiswijiet fil-karozza u kien biss fl-a[[ar nofs sieg[a li [are; idur bil-karozza u g[amel 16-il dawra filwaqt li Rosberg g[amel 41. Fl-ewwel sessjoni Hamilton kien g[amel [in ta’ 1.26.187’ filwaqt li l-a[jar [in ta’ Rosberg fit-tieni sessjoni kien dak ta’ 1.26,225’. Sena ilu dan il-Grand Prix kien intreba[ minn Sebastian Vettel tar-Red Bull li kien spi//a quddiem Fernando Alonso talFerarri u Mark Webber tar-Red Bull rispettivament. Hekk kif fadal seba’ tlielaq g[al tmiem lista;un Nico Rosberg qieg[ed
fil-qu//ata u qed igawdi vanta;; ta’ 29 punt fuq Lewis Hamilton. Bir-reb[a li kiseb fil-Bel;ju, issewwieq tar-Red Bull Daniel Ricciardo issa qieg[ed 64 punt ta[t il-lider u minkejja li huma [afna, wie[ed jista’ jg[id li dan hu l-uniku sewwieq li realistikament jista’ jisfida lill-koppja talMercedes. Wie[ed irid jara x’se tkun ir-reazzjoni ta’ Hamilton wara l-in/ident li kien hemm filBel;ju bejnu u bejn Rosberg fejn dan tal-a[[ar [abat fih u spi//a qab]u. L-FIA kienet idde/idiet li ma tie[u l-ebda passi kontra Rosberg u dan xejn ma ni]el tajjeb ma’ Hamilton. Futur in/ert I/-champion
renjanti tar-Red Bull Sebastian Vettel qal li hu kuntent mat-tim imma fl-istess [in qal li [add ma jaf x’se ji;ri fil-futur. Vettel kien qed jitkellem dwar l-ispekulazzjonijiet li kien hemm dan l-a[[ar fejn huma diversi dawk li qed jg[idu li Vettel jista’ jing[aqad malMcLaren. “Hu normali li aktar ma joqrob tmiem l-ista;un l-ispekulazzjonijiet se ji]diedu. Hu ovvju li dan l-ista;un l-affarijiet ma tantx marru kif xtaqt imma xorta wa[da ninsab kuntent mat-tim. Madankollu [add ma jaf x’jista’ ji;ri fil-futur,” qal Vettel.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt 6 ta’ Settembru, 2014
LOKALI
32
I[ejju l-akbar murtal li qatt sar f’Malta Nhar it-Tnejn il-Vitorja... live fuq NET TV min-Naxxar Dione Borg
Grupp ta’ dilettanti tan-nar, fl-a[[ar ;img[at, ta’ kuljum kienu qed jin;abru fil-Kamra tan - Nar tal - G[aqda Mu]ikali Marija Bambina Banda Vittorja fin-Naxxar, li tinsab fi]-]ona mag[rufa b[ala Tal-Qadi, fillimiti tan-Naxxar. Dan sabiex i[ejju g[all - ispettaklu pirotekniku tal-festa ta’ Marija Bambina, jew a[jar kif nafuha, il-Vitorja, li se tkun i//elebrata nhar it - Tnejn li ;ej 8 ta ’ Settembru. Imma l-ispettaklu tan-nar filfesta tan-Naxxar din is-sena se jkollu attrazzjoni spe/jali, g[ax se jinkludi wie[ed mill-akbar murtali li qatt saru f’Malta. Dan il - murtal , li fl - a[[ar jiem kien lest f’wa[da millkmamar li jiffurmaw il Kumpless tan-Nar ta’ din lg[aqda, mistenni jkun attrazzjoni partikolari g[all-festa ta’ din is-sena. Il - murtal in[adem mill pirotekniku Paul Mifsud , li flimkien ma’ s[abu d-dilettanti pirotekni/i Naxxarin , jinsab ottimist li din is-sena se ji;bed
G[ajnejn id-dilettanti tan-nar jinsabu fuq il-festa tal-Vitorja fin-Naxxar fejn l-ispettaklu pprovdut mill-Kamra tan-Nar tal-G[aqda Mu]ikali Marija Bambina Banda Vittorja se jinkludi wie[ed mill-akbar murtali li qatt saru f’Malta. Ritratt fuq. (Ritratti > Joseph Galea)
aktar nies lejn il-lokal. G[al dawn id-dilettanti, il-piroteknika hi parti essenzjali mhux biss mill-festi i]da wkoll mit-tradizzjonijiet Maltin. Huma j[arsu ’l quddiem lejn il - festa ta ’ Marija Bambina ,
anke jekk b[as-soltu, min[abba xog[olhom, jitilfu [afna millattivitajiet tal-festa g[ax ikunu impenjati ja[arqu n-nar. I]da bla dubju li l-akbar sodisfazzjon g[alihom se jkun li dak li qed isej[ulu ‘l-murtal il-kbir’,
jin[araq kif ippjanat g[as-sodisfazzjon tag[hom , tad - dilet tanti l - o[ra tan - nar , tan Naxxarin kollha, u ta’ dawk kollha li se jkunu qed igawdu lfesta tal - Vitorja f ’ din il lokalità.
media•link COMMUNICATIONS