In-Nazzjon 8 ta' Settembru 2014

Nru 13,842

It-Tnejn, 8 ta‘ Settembru, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com

Mill-Qorti

Sentenza sospi]a g[al xufier tal-linja Xufier tal-linja mir-Rabat ing[ata sentenza ta’ tmien xhur [abs sospi]a g[al sentejn wara li ammetta u nstab [ati li ta fastidju lil passi;;iera li kienet riekba fil-karozza tal-linja li kien qed isuq.

Ara pa;na 2

L-iskandlu ta’ Australia Hall

Muscat jg[id li l-PL mar minn ta[t

Allegat abbu] sesswali fl-Università

Skont il-PM u mexxej laburista Joseph Muscat, il-Partit Laburista mar minn ta[t finnegozju li qed jag[mel bil-propjetà li kiseb f’Pembroke.

Ara pa;na 4

Drag Racing

Studenta tikteb lill-Bord tal-Fakulta’ tal-Ligi takku]a lecturer li abbu]aha sesswalment. Il-ka] riferut g[and il-Pro-Rettur tal-Università Il-;urnal In-Nazzjon illum qed ji]vela allegat ka] ie[or ta’ abbu] sesswali, din id-darba flUniversità.

Minn informazzjoni li da[litilna, studenta tal-kors talLi;i fl-Università ta’ Malta f’dawn l-a[[ar jiem kitbet ittra lill- Bord tal-Fakulta’ tal-Li;i stess li fiha qed takku]a lil wie[ed mil-lecturers taghha li allegatament abbu]a minnha sesswalment.

F’din l-ittra, l-istudenta, li g[adha kif spi//at il-kors talLi;i, qalet li l-lecturer abbu]aha sesswalment u li qed tikteb littra issa biex ]gur dan il-ka] ma jaffetwax ir-ri]ultati tag[ha.

Dan jindika li l-allegat abbu] jista’ jkun li ilu li se[[, sa[ansitra xhur ilu, jekk mhux snin.

Is-sorsi tag[na qalulna li ttfajla sa[ansitra ppre]entat /ertifikati li juru li dan l-abbu] affetwaha psikolo;ikament.

G[alkemm ma kien hemm ebda /a[da jew konferma ta’ dan il-ka], dan il-;urnal jinsab infurmat li l-Bord tal-Fakultà tal-Li;i rrefera l-ka] lill-ProRettur tal-Università ta’ Malta, il-Professur Mary Anne Lauri, li hi responsabbli g[allAffarijiet Istituzzjonali u kwistjonijiet relatati mal-istudenti fuq il-Kampus.

In-Nazzjon kitbet lillProfessur Lauri u staqsejniha

jekk tikkonfermax dan ir-rapport, u jekk l-Università g[addietx il-ka] f’idejn ilPulizija.

Madanakollu, il-Professur Lauri tinsab imsiefra u ma setg[etx twie;eb il-mistoqsijiet tag[na sakemm morna ghallistampa. In-Nazzjon se tkompli ssegwi din l-istorja u fil-jiem li ;ejjin nittamaw li ning[ataw aktar dettalji dwar dak li verament se[[ f’dan il-ka].

Champion Ewropew

Chris Polidano ta’ Kalan/ Racing Team inkuruant champion tal-Ewropa f’Santa Pod firRenju Unit. Fit-tieni post jispi//a l-Malti l-ie[or, Manty Bugeja ta’ Mr Whippy.

Ara pa;na 31

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

2

LOKALI

Sentenza sospi]a g[al xufier tal-linja Xufier tal-karozzi tal-linja ng[ata sentenza ta’ tmien xhur [abs sospi]a g[al sentejn wara li nstab [ati li ta fastidju lil passi;;iera li kienet riekba filkarozza tal-linja li kien qed isuq.

Ir-ra;el, Mario Farrugia ta’ 58 sena mir-Rabat, ammetta li ta fastidju lil mara ta’ 29 sena millVenezwela u li biesha u messilha saqajha nhar il-:imgha g[all-

38

[abta tad-9.30pm f’Birkirkara.

Huwa qal li ddispja/ih talazzjonijiet tieg[u u kkollabora mal-pulizija fl-ist[arri; tag[hom.

Minbarra s-sentenza sospi]a, il-Ma;istrat Josette Demicoli ordnat lil Farrugia j[allas multa ta’ 480 ewro u biex ma jersaqx lejn din il-mara g[al perjodu ta’ sena.

Il-qg[ad f’Lulju 2014 Jonqos fuq sena ilu imma ji]died fuq :unju In-numru ta’ persuni li qed jirre;istraw g[ax-xog[ol, f’Lulju li g[adda naqas b’464 meta mqabbel mal-istess xahar tassena li g[addiet, i]da ]died mar;inalment meta mqabbel max-xahar ta’ qabel, ji;ifieri :unju li g[adda. ?ifri pubblikati lbiera[ millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika juru li n-numru ta’ persuni jirre;istraw naqas minn 7,298 f’Lulju tas-sena l-o[ra

g[al 6,834 f’Lulju li g[adda.

It-tnaqqis kien re;istrat floqsma kollha [lief fil-kategorija ta’ dawk li ilhom jirre;istraw g[ax-xog[ol i]jed minn sena.

F’dan il-ka] kien hemm ]ieda ta’ 190 persuna jfittxu x-xog[ol.

Fuq xahar qabel, il-qg[ad zdied minn 6,751 f’:unju g[al 6,843 f’Lulju. Ir-rata tal-qg[ad f’termini per/entwali f’Marzu li g[adda kienet ta’ 4.5% tal-popolazzjoni li tahdem.

Mixja b’risq Hospice Malta Ghas-sitt sena konsekuttiva, ilMoviment Hospice Malta se jkun qed jorganizza mixja matul il-lejl b’risq il-persuni milquta millmarda tal-kan/er u l-qraba tag[hom, kif ukoll pazjenti milquta mill-Motor Neurone Disease u mard terminali ie[or.

L-attivita’ Midnight Walk talHospice Malta se ssir il-:img[a 12 ta’ Settembru fid-9pm u tibda bi spettaklu mill-grupp Cheeramigos, il-komi/i :org u Pawlu u diversi karattri ta’ Walt Disney biex jallegraw lt-tfal.

Se ji;u organizzati ]ew; mixjiet ta’ tul differenti skont kemm wiehed jifla[ jimxi - mixja ta’ erba’ kilometri li tibda u tispi//a fil-pjazza ta’ Bu;ibba madwar ilkosta tal-Qawra, u mixja ta’ disa’ kilometri mill-pjazza ta’ Bu;ibba sal-pjazza tal-Mosta. It-tluq ta]]ew; mixjiet hu fl-10.30pm.

Il-parte/ipanti ta’ dawn ilmixjiet se jkunu mitluba jag[tu donazzjoni ta’ 10 ewro b’risq ilMoviment Hospice Malta. Tfal ta[t it-tmien snin jie[du sehem ming[ajr [las.

Minn kolonja militari g[al turi]mu diversifikat li minnu jiekol kul[add L-industrija tat-turi]mu hi marbuta mal-Indipendenza g[ax bdiet proprju malIndipendenza biex Malta, minn ‘aircraft carrier li ma teg[riqx’, issir ekonomija msejsa fuq [afna oqsma ;odda. Fis-snin ta’ wara lIndipendenza, il-Gvern ta [afna in/entivi biex inbnew mal-mitt lukanda, fosthom ismijiet rinomati. Bdew ilyacht marinas. Saru in/entivi wkoll ta’ tnaqqis fit-taxxa biex ikun hawn residenti permanenti barranin, effettivament turisti permanenti.

It-turi]mu baqa’ jikber imma [a daqqa qawwija firri/essjoni tas-snin tmenin meta naqas b’terz.

Wara l-1987, fost it-titjib fl-infrastruttura b[at-toroq, lelettriku u l-ilma li g[enu wkoll lit-turi]mu, bdew g[add ta’ yacht marinas ;odda u nbena t-terminal il;did tal-Ajruport f’post ;did u spazju ferm akbar.

Sar programm qawwi ta’ ristrutturar tal-industrija turistika biex Malta tiddiversifika s-swieq minn fejn ji;u t-turisti u ma tibqax tiddependi fuq issuq Ingli]. Bdew oqsma

;odda ta’ turi]mu in/entivati mill-Gvern fosthom ittag[lim tal-Ingli] lill-barranin, id-diving, l-organizzazzjoni ta’ konferenzi f’Malta, Malta b[ala destinazzjoni g[at-ti;ijiet, marketing spe/ifiku g[ar-rebbieg[a u l[arifa, il-qasam tal-films, u tturi]mu bil-cruises li g[alih inbena wkoll terminal ;did.

Twaqqfet l-istituzzjoni ;dida ITS g[al tag[lim u ta[ri; biex jing[ata servizz professjonali mill-[addiema f’dan il-qasam.

Saru [afna pro;etti ta’ restawr u titjib fl-attrazzjonijiet turisti/i fosthom it-tempji megaliti/i, l-Imdina, it-Tlett Ibliet u l-Belt, xtajtiet ;odda, u attrazzjonijiet ;odda mg[ejjunin b’fondi Ewropej, fosthom l-Akkwarjum Nazzjonali.

Twaqqfet l-Awtorità tatTuri]mu g[al tmexxija professjonali tal-qasam u li gawdiet ferm aktar fondi biex tkun tista’ tag[mel marketing ta’ Malta. L-Awtorità tatTuri]mu tat sehem importanti biex bdew ikunu organizzati festivals u attivitajiet li wkoll jattiraw it-turisti, fos-

thom il-Festival tal-Log[ob tan-Nar u l-Isle of MTV. Mal-investiment tal-Gvern, sar ukoll [afna investiment privat f’lukandi ;odda u m;edda. Dan kattar ferm lopportunitajiet tax-xog[ol f’din l-industrija.

Pass importanti kien il-ftu[ g[al linji tal-ajru ;odda u low cost waqt li l-Air Malta ;iet mg[ejjuna tikkompeti u ti;;edded g[ax-xenarju ;did ta’ vaganzi bbukkjati malajr fuq l-internet. Minn dan gawdew ukoll il-vja;;aturi Maltin tant li ]died ferm livvja;;ar tal-Maltin ukoll.

B’dan l-i]vilupp, fl-a[[ar ftit snin, it-titjiriet skedati lejn Malta rduppjaw u wasslu g[all-kisba importanti li, minkejja r-ri/essjoni internazzjonali qawwija ta’ wara l-2008, Malta kisret rekord wara ie[or fit-turi]mu biex fl2012 ]aru Malta – bejn turisti bl-ajru u dawk bil-cruises – aktar minn ]ew; miljun turist.

B’hekk, Malta nbidlet minn kolonja militari g[al destinazzjoni turistika diversifikata b’industrija ;dida u kbira li minnha jiekol kul[add.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

3

LOKALI

Wa[da mill-karozzi tal-linja tal-kumpanija Spanjola li se t[addem it-trasport pubbliku f’Malta

Prevista ]ieda fin-nollijiet tal-linja bl-operatur il-;did Anke s-sussidju tal-Gvern lill-kumpanija Spanjola se ji]died Kollox jindika li bl-operatur il-;did tat-trasport pubbliku se jkun hemm ]ieda fin-nolijiet tas-servizz tal-linja. Dan apparti li se jkun hemm ukoll ]ieda fissussidju lill-kumpanija Spanjola li se tibda t[addem is-servizz.

Skont rapporti, il-ftehim malkumpanija Spanjola Autobuses Urbanos de Leon jinsab konklu] u mistenni jkun iffirmat formalment sal-a[[ar ta’ dan ix-xahar.

Il-kumpanija Spanjola se tibda t[addem is-servizz tattrasport pubbliku f’Malta minn Marzu li ;ej, u fis-servizz se jidda[[lu numru ta’ karrozzi tallinja ;odda li se jie[du post dawk li b[alissa qed jintu]aw

mill-kuntratturi Maltin. Ilkumpanija Spanjola di;a’ la[qet ftehim ma’ kumpanija Torka biex tipprovdi dawn il-karrozzi ;odda.

Biex tibda t[addem is-servizz f’Malta, il-kumpanija Spanjola se tixtri l-Malta Public Transport ming[and il-Gvern g[all-prezz ta’ madwar 10 miljun ewro. Min-na[a tag[ha lkumpanija Spanjola se tkun tista’ tg[olli n-nolijiet u mistenija ting[ata sussidju ta’ bejn 24 miljun u 29 miljun ewro fissena.

Dawn il-kundizzjonijiet huma differenti minn dawk li kellha lkumpanija Arriva, li kienet

ting[ata sussidju ta’ 10 miljun ewro fis-sena u ma setg[etx tg[olli n-nollijiet. Minkejja li qed jitlef madwar 3.5 miljun ewro fix-xahar, il-Gvern se jibqa’ j[addem is-servizz tattrasport pubbliku sa Marzu.

Sfida o[ra li qed jiffa//ja lGvern quddiem din il-bidla fittrasport pubbliku hi dik dwar is66 [addiem tal-Arriva li g[alissa huma temporanjament impjegati mal-kumpanija tal-Gvern li qed t[addem it-trasport pubbliku.

L-indikazzjonijiet huma li filwaqt li l-Gvern qed jinsisti li dawn il-[addiema g[andhom ji;u impjegati mill-kumpanija ;dida Spanjola, il-kumpanija

Skont rapporti, il-ftehim mal-Autobuses Urbanos de Leon jinsab konklu] u mistenni jkun iffirmat sa tmiem dan ix-xahar Spanjola qed tinisti li g[andu jkollha d-dritt li timpjega [addiema Spanjoli.

In-negozjati bejn il-Gvern u lkumpanija Spanjola kienu kritikati g[all-fatt li l-Ministru tatTrasport Joe Mizzi ]ar Spanja, u anke ltaqa’ ma’ uffi/jali talkumpanija li eventwalment ing[a]let, qabel bdew in-negoz-

jati uffi/jali.

Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[al dan il-qasam Toni Bezzina kien ikkritika lill-Ministru Joe Mizzi dwar din i]-]jara, deskritta b[ala “]jara tinten”, u qal li din kisret it-termini ta’ espressjoni min[abba li l-kumpaniji li tefg[u l-offerti ma setg[ux jiltag[u ma’ uffi/jali tal-Gvern.

Il-Gvern irid jerfa’ r-responsabbiltà dwar il-faqar Jidher li l-Ministru tal-Familja hu iktar mo[[u biex jara kif se jinterpreta l-istatistika milli biex jara kif se jeqred il-faqar.

Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li /-/ifri kkwotati mid-Deputat Clyde Puli fil-konferenza tal-a[barijiet ta’ nhar is-Sibt filg[odu huma korretti – id-99,000 persuna fil-faqar, fir-riskju tal-faqar u fir-riskju ta’ esklu]joni so/jali jirrelataw g[assena 2013 u mhux g[all-2012, kif

qed jipprova jag[ti x’jifhem ilMinistru Michael Farrugia.

L-istqarrija, b’risposta g[al o[ra li [are; il-Gvern, tkompli li lMinistru Michael Farrugia qara biss l-ewwel tabella tal-figuri dwar il-faqar, f’attentat iddisprat tal-Gvern ta’ Joseph Muscat li jitfa’ t-tort ta’ azzjonijiet li mhux qed jie[u hu fuq [addie[or.

I]-]ieda fil-persuni li jinsabu firriskju ta’ faqar to[ro; ukoll minn statistika o[ra dwar il-pagi li turi

bi/-/ar li ]-]ieda fil-pagi s-sena li g[addiet fuq dawk tal-2012 kienet inqas mi]-]ieda fil-pagi fl-2012 fuq l-2011. I]-]ieda medja fil-pagi fl-2012 kienet ta’ 668 ewro filwaqt li s-sena li g[addiet, i]-]ieda medja kienet ta’ 245 ewro.

L-istqarrija ttemm tg[id li issa g[addew 18-il xahar mill-elezzjoni ;enerali u l-Partit Laburista g[andu jirrealizza li issa hu hemm fil-Gvern u huwa hu li jrid jerfa’ rresponsabbilta’.

Gvern sieket dwar il-vapur li [arab minn Malta

G[alkemm g[addiet ;img[a minn meta ;iet ]velata l-a[bar li l-vapur Madra [arab minn Malta minkejja li kien maqbud b’ordni tal-Qorti, il-Gvern s’issa g[a]el li jibqa’ sieket.

Dan sostnewh il-Kelliem talOppo]izzjoni g[all-Intern u sSigurta’ Nazzjonali Jason Azzopardi u l-Kelliem g[atTrasport u l-Infrastruttura Toni Bezzina fi stqarrija.

Il-ka] kien ]velat nhar il-{add li g[adda u dakinhar stess, l-

Oppo]izzjoni talbet biex issir inkjesta pubblika, i]da salbiera[, ;img[a wara, iddomina biss is-silenzju.

Id-Deputati tal-PN fakkru li dan hu t-tieni ka] f’inqas minn tliet xhur li rredikola s-sistema ;udizzjarja Maltija. Ka]i b[al dawn, minbarra li jnaqqsu lfidu/ja tal-poplu Malti u G[awdxi fis-sistema ;udizzjarja ta’ pajji]na, jtappnu r-reputazzjoni li g[andha Malta f’dak li g[andu x’jaqsam mal-kompetit-

tivita’. Ka]i b[al dawn jtellfu wkoll l-interess ta’ investituri li jinvestu f’pajji]na, sostnew Jason Azzopardi u Toni Beezzina.

Joseph Muscat g[andu minnufih jordna li ssir inkjesta pubblika skont il-li;i biex ji;u stabbiliti l-fatti kollha. Ma jistax ikun li ka] ta’ vapur ja[rab minn Malta li jkun maqbud mill-Qorti jg[addi qisu qatt ma ;ara xejn.

Is-serjeta’ titlob ferm aktar minn hekk.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

4

LOKALI

}jara ta’ korte]ija minn Roberta Metsola lill-President Il-membru tal-Parlament Ewropew Roberta Metsola g[amlet ]jara ta’ korte]ija lillPresident ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca fil-Palazz Presidenzjali tal-Belt Valletta.

Il-President Coleiro Preca u Roberta Metsola ddiskutew temi relatati mad-drittijiet tat-tfal, kif ukoll metodi kif il-Parlament Ewropew u l-Uffi//ju talPresident ta’ Malta jistg[u

ja[dmu f’oqsma ta’ interess re/iproku.

Din kienet l-ewwel laqg[a uffi/jali li l-MEP tal-Partit Nazzjonalista kellha malPresident minn mindu ;iet eletta g[al darba o[ra fil-Parlament Ewropew f’Mejju li g[adda.

Huma qablu li j]ommu kuntatt regolari u miftu[ bejniethom u li jikkoperaw fuq firxa ta’ temi tul il-[ames snin li ;ejjin.

L-ewroparlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola tiltaqa’ mal-President ta’ Malta (Ritratt > DOI)

Skont Muscat, il-PL mar minn ta[t fin-negozju tal-propjetà f’Pembroke Il-Prim Ministru u mexxej Laburista Joseph Muscat ipprova ji;;ustifika n-negozju li l-Partit Laburista qed jag[mel f’Pembroke bl-Australia Hall u rRaffles billi sostna li f’dan innegozju, il-Partit Laburista mar minn ta[t.

Dikjarazzjoni li g[amilha meta kien ji;i intervistat fuq l-istazzjon Laburista One Radio lbiera[.

Ir-riferenza ta’ Muscat g[allAustralia Hall saret bla ma hu kien mistoqsi dwarha mill;urnalista li kienet qed tintervistah. Joseph Muscat ta parti millistorja ta’ kif il-PL kiseb il-propjeta’ f’Pembroke fis-sebg[inijiet i]da ma semma xejn fuq il-valur enormi li tiswa llum din il-propjetà.

Meta semma l-istorja dwar din l-art, Muscat qal l-PL kellu lFreedom Press fil-Marsa li nbniet minn volontieri u qal li din lart tal-Freedom Press inxtrat ming[and il-privat.

Muscat kompla li din l-art ittie[det mill-Prim Ministru ta’ dak i]-]mien Dom Mintoff biex

issir il-Malta Shipbuilding.

B[ala kumpens g[al din l-art, Mintoff kien ta lill-PL ]ew; propjetajiet f’Pembroke li lLaburisti ta’ dak i]-]mien kienu qed jikkritawh dwarhom g[aliex dak i]-]mien ma kienu jiswew xejn.

“Ejja nne[[u l-idea li l-PL kiseb il-propjetà f’Pembroke b’xejn, g[aliex fil-fatt il-Partit mar minn ta[t b’dak id-deal”, sostna Muscat, li qal li aktar tard kien sar konvenju biex tinbieg[ dik l-art. Parti minnha fil-fatt inbieg[et biex saret skola, i]da skont Muscat din saret mill-PN biex i]omm lilll-PL milli jbieg[ il-propjetà l-o[ra f’Pembroke.

Hu qal li l-PN abbanduna lkaw]a i]da nfet[et kaw]a b[ala Gvern biex il-PL jin]amm milli jinnegozja l-art f’Pembroke. La[[ar kaw]a kienet wa[da vendikattiva, sostna Muscat, li kompla li hu kellu tentazzjoni li jitlob 7 miljun ewro lill-PN g[al dik l-art. Joseph Muscat qal li issa l-PN qed jikkritika lill-PL li qed jiddikjara inqas fil-valur ta’ kemm bieg[ dik l-art u sostna l-

PL hu marbut bil-prezz ta’ meta sar il-konvenju.

Tul l-intervista l-Prim Ministru tkellem dwar l-ekonomija u qal li mill-istatistika Ewropea kif ukoll minn dak li qed jg[idu n-nies, hawn /aqliq tajjeb fl-ekonomija, fil-[olqien tal-impjiegi, u fost issidien tan-negozji u l-investituri.

Malta hi l-aktar pajji] fl-Ewropa fejn l-ekonomija kibret bejn lewwel u t-tieni tliet xhur ta’ din is-sena, qal il-Prim Ministru, waqt li kompla li l-pajji] irre;istra tnaqqis ta’ sitta fil-mija fil-qg[ad.

Il-Prim Ministru semma l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza u qal li din l-iskema qed t[alli ri]ultati po]ittivi. Hu qal li lKumitat ta’ Monitora;; se jiltaqa’ skont il-li;i.

Dwar il-faqar fil-pajji], il-Prim Ministru qal li l-istatistika kkwotata turi li l-faqar ]died ta[t Gvern Nazzjonalista g[aliex dik kienet statistika ta’ dik is-sena.

Hu qal li l-Gvern hu konxju li lfaqar ma spi//ax i]da g[andu pjan biex inaqqsu permezz taledukazzjoni u x-xog[ol.

Parti mill-art u l-propjetà li kiseb il-Partit Laburista f’Pembroke

Skont il-Prim Ministru, ilGvern wettaq 33 fil-mija tal-manifest elettorali u sostna li minkejja li proposti ;odda g[adhom ikunu kkunsidrati, il-priorità hi t-twettiq tal-manifest elettorali.

Dwar l-istrutturi tal-bini f’Mater Dei, il-Prim Ministru qal li l-Gvern g[amel testijiet f’numru ta’ laboratorji u kollha kkonfermaw il-problemi li hemm. Hu qal li ra filmat ta’ konkrit normali li kien ittestjat minn Mater Dei, li jinqasam bl-idejn. Dan hu inkredibbli, sostna l-Prim Ministru, li kompla li trid tintre-

fa’ r-responsabbilta’ dwar dan.

L-inkjesta g[andha tkun immirata biex tkun identifikata rresponsabbilta’. Muscat qal li hemm responsabbilta’ politika i]da jrid ikun identifikat jekk hemmx responsabbilta’ kriminali u /ivili ta’ min g[amel ix-xog[ol u ta’ min i//ertifikah.

Il-Gvern m’g[andu l-ebda problema li l-konklu]jonijiet ikunu diskussi fil-fora kollha, sostna Joseph Muscat, li kompla li l-Gvern qed jag[mel testijiet o[ra f’partijiet differenti talIsptar Mater Dei.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

5

LOKALI

L-Arti u l-Arti;janat fl-aqwa tag[hom fuq il-Fosos Il-PN jag[ti spazju lill-artisti biex jesponu x-xog[lijiet tag[hom fl-okka]joni tal-50 sena tal-Indipendenza Huwa fatt mag[ruf li pajji]na huwa nieqes minn ri]orsi naturali meta ni;u mqabbla ma’ pajji]i o[rajn. G[al dan in-nuqqas, pero’, Malta g[andha ri]ors partikolari li jag[mel tajjeb. Ilkoll naqblu li r-ri]ors uman li g[andu pajji]na ji]boq bil-bosta anke lil dak ta’ pajji]i ferm ikbar minna.

Il-poplu Malti minn dejjem wera l-kapa/itajiet tieg[u. Poplu bie]el u [abrieki, fuq kollox, imma, poplu kapa/i.

i]da dejjem b’a//enn fuq l-arti u l-arti;janat.

Matul il-jiem tal-festi talIndipendenza li se jsiru fuq ilFosos tal-Furjana bejn is-16 u d19 ta’ Settembru, il-PN se jkun qed jag[ti spazju lill-artisti Maltin li jesponu xog[lijiet tag[hom i]da wkoll li tin[oloq interattivita’ mal-pubbliku pre]enti billi dawn l-istess artisti jkunu qed ja[dmu xog[lijiet filpost.

Fuq il-Fosos se tin[oloq b[al Gallarija tal-Arti fil-miftu[ U fejn jid[lu l-arti u larti;janat, mhux e//ezzjoni g[al dan, g[ax huma bosta l-Maltin li g[andhom kapa/itajiet mhux ]g[ar.

Fis-snin l-img[oddija l-PN kien itella’ attivita’ ddedikata wkoll g[al artisti Maltin matul ix-xahar ta’ Settembru. Attivita’ li kienet tissejja[ ir-Rotta talArti. Din is-sena pero’ ridna no[olqu kun/ett ftit differenti,

F’]ona apposta fuq il-Fosos se nippruvaw no[olqu gallarija talarti fil-miftu[ f’atmosfera rilassanti fejn l-artist ikun jista’ jesprimi l-kapa/itajiet tieg[u waqt li dan ikun qed ji;i apprezzat minn dawk li se jattendu fuq il-Fosos.

Huma bosta dawk l-artisti li wrew interess li jie[du sehem f’din l-inizjattiva. Interessanti li se jkollna parte/ipanti ta’ kull

It-t[ejjijiet g[all-festi tal-Indipendenza 2014 issa mexjin ;mielhom fuq il-Fosos tal-Furjana

eta’. Fost dawk li se jie[du sehem se jkun hemm ukoll missirijiet u ommijiet li flimkien ma’ wliedhom [adu l-arti bisserjeta’ u flimkien se jkunu qed ja[dmu arti varja fuq il-Fosos.

Jikkumplimenta l-arti, fl-istess ]ona fuq il-Fosos se jkun hemm ukoll l-arti;janat. Qasam li fih pajji]na wkoll huwa mog[ni b’nies kapa/i, u ma tistax ma

tammirax dak li dawn il-[afna individwi Maltin kapa/i jag[mlu b’idejhom. Se jkun hemm xog[olijiet varji ta’ arti;janat li wie[ed se jkun jista’ jammira fuq il-Fosos waqt il-festi talIndipendenza.Il-PN jixtieq jirringrazzja lil dawk kollha li di;a’ ressqu isimhom biex jie[du sehem f’din l-okka]joni

storika g[al pajji]na meta se nkunu qed ni//elebraw il-50 sena mill-kisba talIndipendenza.

Jekk hemm artisti o[rajn li jixtiequ jie[du sehem tul dawn il-festi, huma mitlubin li j/emplu jew jibag[tu sms fuq 79262101 sabiex jirre;istraw.

Il-parte/ipazzjoni tal-artisti ovvjament hija bla [las.

Sentenza sospi]a g[all-Fran/i] li qabe] Sentejn [abs sospi]i g[al li seraq sitt passaporti g[arwien il-ba[ar u [ebb g[al Sur;ent Libjan Libjan ta’ 38 sena residenti fi/- Grimaud, li ressaq lil-Libjan, qal

Fran/i] ta ’ 24 sena kien immultat 4,000 ewro u kien kundannat sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin wara li ammetta li kmieni nhar is-Sibt filg[odu mhux biss g[am g[arwien, u ;era g[arwien f ’ San :iljan , i]da wkoll aggredixxa Sur;ent li ordnalu biex jilbes.

Yohan Schwanke qal li ma jiftakarx x’;ara billi kien fissakra, i]da xorta wa[da ammet-

ta l - akku]i kontrih . Huwa sku]a ru[u g[all-im;iba tieg[u u qal li kien lest i[allas g[all[sara li kka;una.

Mill-provi, li nstemg[u quddiem il - Ma;istrat Josette Demicoli, [are; li g[all-[abta tas-7.20am il-Fran/i] intlema[ miexi g[arwien fejn l-istabbiliment tal-McDonalds ta’ San :iljan, wara qasam bil-;irja ttriq u qabe] il-ba[ar. Sur;ent

Jammettu li vvintaw storja u g[amlu rapport falz lill-Pulizija

}ew; studenti Fran/i]i ta’ 17 u sena rispettivament ;ew liberati, bil-kundizzjoni li ma jag[mlux reat ie[or fi ]mien tliet snin, wara li ammettew quddiem il-Ma;istrat Josette Demicoli li vvintaw storja f’rapport li g[amlu mal-Pulizija biex setg[u jdumu barra g[al aktar [in minn dak permess lilhom.

Fit-22 ta’ Awwissu li g[adda, listudenti li huma tfajliet, g[amlu rapport fl-G[assa ta’ Tas-Sliema fejn qalu li kienu attakkati minn ]ew;t ir;iel li riedu jisirqulhom ilbasktijiet li kellhom fuqhom. Dan se[[ fil-[in li huma kienu sejrin g[and il-familja Maltija li tospitahom.

18-il

Wara aktar st[arri; mill-Pulizija rri]ulta li din l-istorja ma se[[itx u li t-tfajliet ivvintaw biex ikunu jistg[u jdumu aktar barra, u biex ma jispi//awx fl-inkwiet kellhom jaraw kif kienu se jo[or;u minnha.

L-istudenti, li qeg[din Malta biex jitg[allmu l-Ingli], urew ukoll lill-Pulizija xi grif biex jippruvaw jikkonvin/u. Madankollu rri]ulta wkoll li l-grif sar minnhom stess.

L-ismijiet tat-tfajliet mhux se jkun ippubblikati min[abba l-eta’ tenera tag[hom. L-Avukat talG[ajnuna Legali Mark Anthony Cutajar deher g[at-tfajliet filwaqt li l-Prosekuzzjoni tmexxiet millIspettur Jason Sultana.

tal-Pulizija ordnalu biex jilbes u waqt li kien qed jeskortah lejn l - g[assa , Schwanke tah daqqa ta’ ponn u kissirlu nnu//ali.

L - akku]at ammetta li fera [afif lis-Sur;ent wara li heddu, li kien fis-sakra u fi stat li ma setax jie[u [sieb tieg[u nnifsu, li m’obdiex l-ordnijiet le;ittimi tal-Pulizija u li kiser il-pa/i pubblika b’g[ajjat u ;lied.

?entru Miftu[ ta’ {al Far kien kundannat sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin wara li ammetta li seraq sitt passaporti.

Mill-provi fil-Qorti rri]ulta li fillejl ta’ bejn is-Sibt u lbiera[. ilpulizija sabu lil Ahmed Tarek Migiref jista[ba fil-bit[a ta’ blokk appartamenti fil-Belt, b’sitt passaporti li kien g[adu kemm seraq minn wie[ed mill-appartamenti.

L-Ispettur Pierre Micallef

fil-Qorti li l-Pulizija r/ivew rapport li kien hemm [alliel f’appartament fil-Belt fejn tg[ix anzjana. Meta marru fil-post, l-anzjana ma kinitx hemm, u l-pulizija sabu kullimkien imqalleb. Fil-post sabu wkoll lilLibjan, li kien qed jista[ba fil-bit[a tal-blokk bil-passaporti f’idu. Hu kellu wkoll ri[a qawwija ta’ xorb.

Il-Qorti qalet li l-[ati g[andu jfittex l-g[ajnuna ne//essarja jekk g[andu problema ta’ xorb e//essiv.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

6

LOKALI

Il-fi]joterapista ja[dem biex itejjeb il-kwalità tal-[ajja tan-nies Illum huwa World Physical Therapy Day Alessia Psaila Zammit

Fit-8 ta’ Settembru madwar id-dinja ti;i //elebrata World Physical Therapy Day - ;urnata li g[andha l-iskop li to[loq aktar g[arfien dwar il-[idma talfizjoterapisti.

F’Malta l-fi]joterapisti ukoll jorganizzaw attivitajiet b’rabta ma’ dan il-jum i]da dawn ;ew organizzati bejn l-1 u l-5 ta’ Settembru 2014 min[abba li

llum f’Malta huwa jum ta’ festa.

Il-fi]joterapista Anna Maria Risso spjegat li din il-;urnata ti;i //elebrata biex tin[oloq aktar kuxjenza fuq il-[idma talfi]joterapisti. Hi spjegat li din is-sena bejn l-1 u l-5 ta’ Settembru ;ew organizzati diskussjonijiet fuq kundizzjonijiet differenti fosthom l-artrite u l-fibromal;ja.

Il-fi]joterapista Christopher Fenech, li ja[dem fl-Isptar ta’

Din is-sena ;ew organizzati attivitajiet b’enfasi fuq kundizzjonijiet b[all-artrite u l-fibromal;ja – Anna Maria Risso

Dan il-Jum Dinji jo[loq g[arfien dwar il-[idma tal-fi]joterapisti – Christopher Fenech

Riabilitazzjoni Karin Grech, qal li permezz ta’ dan il-jum,

Anna Maria Risso – fi]joterapista

tin[oloq iktar kuxjenza dwar ixxog[ol tal-fi]joterapisti li ja[dmu biex itejbu l-kwalità tal[ajja tan-nies.

Risso tkellmet ukoll dwar ilb]onn li jkun hawn aktar g[arfien dwar l-prevenzjoni talinjuries.

Hi qalet li “jekk tqabbel ma’ pajji]i o[rajn, il-prevenzjoni hija [afna ikbar f’dawn il-pajji]i milli f’Malta, imma f’pajji]na g[andha lok fejn tikber, u lil hemm sejrin. Hekk kif il-popolazzjoni qed tikber, a[na qed

Christopher Fenech – fi]joterapista

nimmiraw li l-[ajja tal-ageing population tkun a[jar.”

F’din l-okka]joni, il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca ]aret il-pazjenti fidDipartiment tal-Fi]joterapija flIsptar San Luqa kif ukoll l-Isptar ta’ Riabilitazzjoni Karin Grech.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

7

FINANZI

Id-Dollaru Awstraljan re;a’ ssa[[a[

G[al ;img[a o[ra, id-Dollaru Awstraljan re;a’ ssa[[a[ sew ma’ diversi muniti spe/jalment mal-ewro.

Dan jinsab fl-aqwa livelli malewro g[al dawn l-a[[ar tnax-il xahar. Dan hekk kif il-mi]uri talBank ?entrali Ewropew komplew idg[ajfu l-ewro.

L-ishma ta’ diversi kumpaniji Ewropej issa[[u u la[qu l-aqwa prezz ta’ dawn l-a[[ar sitt snin. Dan wassal biex l-ewro jiddg[ajjef kontra kull munita o[ra

Is-swieq finanzjarji Ewropej fl-og[la livelli ta’ dawn l-a[[ar sitt snin Mario Draghi, il-Gvernatur talBank ?entrali Ewropew, issorprenda lil [afna. Kien de/i] li rrati ta’ interess fiz-zona ewro jer;g[u jonqsu. Is-suq ma jidhirx li kien qed jistenna din il-mi]ura.

T[abbar ukoll li l-Bank ?entrali Ewropew innifsu se jkun qed jixtri prodotti li huma koperti minn assi. Dan wassal biex l-ishma ta’ diversi kumpaniji Ewropej issa[[u u la[qu laqwa prezz ta’ dawn l-a[[ar sitt snin. G[all-kuntrarju, dan wassal biex l-ewro jiddg[ajjef kontra kull munita o[ra.

Il-problema prin/ipali hija li

fi]-]ona ewro hemm nuqqas ta’ inflazzjoni, li mhux meqjus b[ala ta’ ;id minn bosta ekonomisti. Nuqqas ta’ bejg[ u fidu/ja wkoll huma kaw]a ta’ dan.

Minkejja dawn il-mi]uri meqjusa b[ala straordinarji millBank ?entrali Ewropew, bosta jistqarru li dan mhux bi]]ejjed biex l-Ewropa tirpilja. Hemm b]onn riformi kbar i]da b[al donnu m’hemmx l-g[arfien jew ix-xewqa ne/essarja mill-politi/i biex iwettqu dan, stqarrew bosta analisti finanzjarji.

Is-swieq Amerikani S&P500 u Nasdaq la[qu livelli rekord fl-

a[[ar jiem. Madankollu b[al donnu ma jistg[ux ikomplu jissa[[u hekk kif rapporti qed jg[idu li mhux qed jin[olqu impjiegi bi]]ejjed.

Il-kumpanija tas-supermarkets Costco rat ]ieda ta’ kwa]i 20% fil-prezz tal-ishma tag[ha s’issa din is-sena. Ri]ultati tajbin kaw]a ta’ iktar bejg[ qed iwasslu g[al dan.

G[all-kuntrarju, il-kumpanija ta]-]ejt BP, tilfet iktar minn 10% fl-a[[ar xhur hekk kif jidher li din se tkun immultata bi kbir g[al isfre;ju li se[[ fil-Golf talMessiku fl-2010.

minn MPM Capital Investments Ltd

Il-kumpanija tal-cameras, GoPro li [ar;et ishma g[allbejg[ fil-bidu ta’ Lulju g[al prezz ta’ 27.50 dollaru, issa tinsab fil-livelli ta’ 53 dollaru.

L-informazzjoni u [sibijiet inklu]i fl-artiklu huma provduti g[al skop ta’ edukazzjoni u informazzjoni biss u m’g[andhomx ji;u kunsidrati b[ala parir ta’ investiment.

Jinsteraq djamant ta’ 6 miljun Dollaru

Djamant li jiswa madwar sitt miljun Dollaru Amerikan insteraq fin Namibja .

Bloomberg irrapporta li sar rapport lill - Pulizija minn wa[da mill - minjieri , hekk kif il - [addiema tag[ha kienu jinsabu fuq strajk .

Din il - minjiera hija propr jetà tal - Gvern flimkien mal kumpanija De Beers .

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

8

OPINJONI

Bla triq u bla mappa

(50)

Mil-lenti ta’ analista

B[al g[ada sena u nofs il-poplu Malti ivvota f’elezzjoni ;enerali li tat ma;;oranza lill-Partit Laburista ta’ Joseph Muscat.

Kien hemm min kien jo[lom li b’Joseph Muscat Prim Ministru, li kien iwieg[ed kollox lil kul[add, kienet se titla’ x-xemx u ma tin]el qatt.

Minkejja n-nuqqasijiet li seta’ kellu l-a[[ar Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista – min ja[dem ikollu xi nuqqasijiet – konna [afna a[jar mil-lum. Min hu ;enwin jammetti, anke jekk mhux pubblikament, li sejrin lura.

Il-verità mag[rufa ma jmeriha [add. Minn Gvern serju twikkejna bi Gvern tad-dilettanti li jie[u /erti de/i]jonijiet m[awda u kultant neqsin mit-trasparenza.

Sena u nofs wara

Wara sena u nofs, qed naraw [afna mill-weg[diet ta’ Joseph Muscat ta’ qabel l-elezzjoni jisfumaw b[al b]ie]aq tas-sapun. Qed nirrealizzaw li dan mhux ilGvern li wieg[ed Muscat u li

vvutat g[alih il-ma;;oranza talpoplu.

Ninsabu mdawrin bl-arroganza, bil-[abi, bin-nuqqas ta’ trasparenza, bl-inkompetenza, bin-nuqqas ta’ meritokrazija, bilparti;;jani]mu, bin-nepoti]mu, bl-intolleranza, bi skandli b’ri[a tinten ta’ korruzzjoni, bil-qerq, bil-gideb, bl-ingann, bin-nuqqas ta’ kontabbilità, bil-ba]u]li]mu, bit-tg[ajjir lill-Oppo]izzjoni, bliffangar g[al tal-klikka u g[al talfamilja. Il-lista twila wisq. G[ax il-poter tela’ g[ar-rasu, Muscat g[amel minn Malta repubblika tal-banana.

Kemm konna a[jar meta kien hemm min kien ja[seb li konna ag[ar! Ix-xemx, li kien hemm min [olom li se titla’ malli Joseph Muscat jid[ol f’Kastilja b[ala Prim Ministru, telg[at biss g[al dawk li dehru fuq xi billboard laburista, g[all-ba]u]li, g[all-[bieb tal-[bieb u g[al xi familjari li qed jiffangaw flimpiegi, f’[atriet u f’konsulenzi li, f’xi ka]i, qed ji;u ivvintati g[alihom. Addio “Malta tag[na

MALTA TAG{NA LKOLL Manifest Elettorali PL 2013

lkoll” u l-weg[da li “mag[na tista ma taqbilx i]da mag[na tista ta[dem”.

Gvern tal-[abi

Minkejja li Joseph Muscat wieg[ed Gvern miftu[ li jsa[[a[ il-prin/ipji tat-trasparenza, ilkontabbilità u l-a//ess g[allinformazzjoni, minkejja l-Att dwar il-Libertà talInformazzjoni, Joseph Muscat u l-Gvern tieg[u jibqg[u jostru linformazzjoni.

Minkejja diversi talbiet, ilGvern ta’ Joseph Muscat baqa’ jirrifjuta jag[ti /erta informazzjoni mitluba. Baqa’ ma ppubblikax il-kuntratt ma’ Henley & Partners dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza jew il-ftehim mil[uq malkumpanija tal-Gvern ?ini] dwar l-ener;ija, u [afna talbiet o[ra.

G[aliex dan il-[abi kollu?

G[aliex qatt ma tlaqqa l-kumitat ta’ monitera;; dwar il-bejg[ ta/-

/ittadinanza minkejja li twieg[ed diversi drabi? X’qieg[ed i]omm lil Joseph Muscat li jlaqqa dan ilkumitat? G[aliex jirrifjuta jg[ati informazzjoni o[ra mitluba minn ]mien g[al ]mien? Dan hu abbu] tal-poter.

Kien intqal li “il-poter jista’ jikkorrompi, i]da l-poter assolut jikkorrompi assolutament”.

“Sptar fejn tinqeda a[jar u fil-[in” Joseph Muscat, fil-manifest

elettorali Laburista wieg[ed li “nassiguraw li ntejbu t-tmexxija tal-Isptar bil-g[an li n]idu leffi/jenza u l-valur g[all-flus li lpoplu qed jonfoq mit-taxxi tieg[u”.

Minflok, Konrad Mizzi joqg[od jitfa’ barmil ilma fuq Joseph Muscat biex flimkien jakkwistaw ftit pubbli/ità r[isa, u minflok ma Chris Fearne joqg[od jin[ela fuq x’inhu l-

a[jar kwalità ta’ [alib g[at-trabi, a[jar isolvu l-problemi fil-qasam tas-sa[[a.

Hu inkwetanti li pazjenti talMultiple Sclerosis jing[ataw medi/ini b’data skaduta g[alkemm intqal li g[adhom tajbin. Hu tal-mist[ija li persuna //empel g[al ri]ultat tal-MRI li sarilha f’Mejju u ti;i nfurmata li r-ri]ultat ser jing[atala fit-30 ta’ Di/embru – seba’ xhur wara. :ie rappurtat li fil-Mater Dei er;ajna bis-sodod fil-kurituri, b’nuqqas ta’ privatezza. “Isswali” li qed ji;u improvizzati g[andhom l-apparat me[tie;?

Pazjenti ;ieli qed ikollhom jistennew sig[at twal biex jing[ataw sodda. Qabel l-elezzjoni ;ie mwieg[ed li l-medi/ini out-ofstock u l-iffullar ikunu xi [a;a tal-passat. Il-populi]mu ta’ qabel l-elezzjoni sploda f’wi//hom.

Il-poplu Malti mhux g[al dan ivvota. Fin-nuqqasijiet tal-Gvern issib min iwa[[al fil-Gvern pre/edenti. Forsi ja[sbu li Muscat ma ji]baljax, li Muscat infallibbli. {alluna!

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

9

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Il-;urnal In-Nazzjon illum> impenn favur aktar titjib f’xenarju li qed jinbidel u bi sfidi ;odda G[e]ie] qarrejja ta’ In-Nazzjon, ;img[a ilu n[tart Editur ;did ta’ dan il-;urnal. :urnal bi storja twila li hija intrinsikament marbuta ma’ dik tal-Partit Nazzjonalista u ta’ pajji]na. :urnal li kien mag[kom fi]-]minijiet is-sbie[, imma wkoll fi]-]minijiet il-koroh, ;urnal li fil-bnazzi u fil-maltemp, millGvern u mill-Oppo]izzjoni, baqa’ jsemma’ le[nu u jkun ta’ servizz g[alikom, billi filwaqt li jwasslilkom l-a[[ar a[barijiet u ja;;ornakom b’dak li jkun qed ji;ri madwarna, f’Malta u anke lil hinn minnha, iwassal ukoll il-messa;; tal-Partit Nazzjonalista lill-Maltin u l-G[awdxin.

Irrid li nkomplu ntejbu u noffru servizz dejjem a[jar In[ossni onorat li ntag[]ilt biex nassumi dan l-inkarigu li j;ib mieg[u responsabbilta’. Responsabbilta’ lejkom, li filwaqt li nkomplu na;;ornawkom ta’ kuljum, naraw ukoll li dejjem inkomplu ntejbu s-servizz li noffru biex nibqg[u rilevanti f’xenarju li llum qed jinbidel b’rata mg[a;;la. Fejn it-twassil tal-a[barijiet [a suriet differenti, u llum kul[add jikkomunika bis-Social Media u jfittex aktar l-Internet milli l-gazzetti stampati biex ja;;orna ru[u. G[al dawn ir-ra;unijiet kollha li semmejt, l-isfida li g[andna quddiemna biex inkomplu ntejbu hi akbar u aktar diffi/li. Imma perswaz li kif g[amilna fi ]minijiet o[rajn meta [ti;ilna niffa//jaw il-bidla, kienu x’kienu //irkostanzi, anke din id-darba jirnexxielna naslu.

Inweg[dkom aktar stejjer esklussivi, aktar stejjer umani u bilan/jati Minn dan l-editorjal, illum inweg[dkom li se nag[mel [ilti kollha biex nibqg[u nkunu minn tal-ewwel li nwasslulkom la[bar, b’a[barijiet aktar immedjati...li nag[tukom aktar stejjer esklussivi, li nwasslulkom aktar stejjer umani, aktar features li jinteressawkom, aktar a[barijiet bilan/jati b’opinjonijiet differenti, u b’inqas kummenti...fi ftit kliem a[barijiet li jkunu kredibbli. Fuq kollox se ni]gura li nirrispondu g[al dak li tridu intom, g[ax wara kollox dan il-;urnal huwa tag[kom. U rrid li intom tkunu vi/in ta’ In-Nazzjon, kif In-Nazzjon irid ikun vi/in tag[kom.

Se nkun qed nibni fuq dawk li ;ew qabli Ippermettuli, i]da, li fil-bidu tal-[idma tieg[i f’din il-kariga ;dida li ;iet fdata f’idejja, nirringrazzja lil dawk li servew f’din il-kariga qabli, u lil dawk li b’din id-de/i]joni li jafdaw f’idejja din il-bi//a xog[ol iebsa, urew il-fidu/ja tag[hom fija. B’mod partikolari rrid nirringrazzja lill-prede/essur immedjat tieg[i Alex Attard, li flimkien mad-Deputat Editur tieg[u Simon Vella Gregory, mexxew dan il-;urnal fl-a[[ar snin. Bl-istess mod nilqa’ mieg[i issa f’din il-[idma ;dida lid-Deputat Editur il-;did ta’ In-Nazzjon Joe Cassar, li se jkun qed iterraq mieg[i din it-triq twila li g[andna quddiemna. Filwaqt li b’umilta’ nesprimi tama li nkun denju nimxi fuq il-passi ta’ dawn li g[adni kif semmejt, inweg[dkom ilkoll li se nag[mel l-almu kollu tieg[i biex inkompli fuq ittajjeb li bnejtu intom fil-passat, biex dan il-;urnal ikompli j]omm rasu merfug[a ‘l fuq u l-futur ikun verament mera talimg[oddi glorju] tieg[u.

Tined minflok stages tal-linja Dan ir-ritratt li bag[tilna wie[ed mill-qarrejja regolari tal;urnal In-Nazzjon in;ibed quddiem il-grawnd tal-futbol tasSirens f’San Pawl il-Ba[ar ftit tal-jiem ilu.

Juri kif issa anke Tined qed jintu]aw minflok Stages tallinja.

Dan jikkonferma dak li kienu

ilhom jg[idulna numru ta’ persuni li /emplu fin-Newsroom ta’ Media Link Communications, li f’numru ta’ bus tops madwar Malta, qed jintu]aw tined b[ala bus shelters.

Jidher li madanakollu dawn ittined mhumiex b’sa[[ithom bizzejjed biex jilqg[u g[all-elementi, fosthom g[ar-ri[ qawwi li

[akem fl-a[[ar jiem, kif juri pre/i]ament dan ir-ritratt.

L-ittri f’din il-pagna jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku nathaniel.attard@media.link.co m.mt jew fl-indirizz ta’ Media Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pagna

25 sena ilu f’In-Nazzjon Id-disa’ Summit tal-mexxejja tal-pajji]i membri fil-Moviment Non-Allineat intemm f’Belgrad bl-adozzjoni ta’ dokument finali li j[ares b’ottimi]mu lejn djalogu akbar fir-relazzjonijiet internazzjonali.

G[al din il-konferenza attenda l-Prim Ministru Malti Eddie Fenech Adami li n[atar Vi/i President tal-Konferenza u mexxa t-tieni jum ta’ ta[ditiet.

Il-Pubblikazzjonijiet Indipendenza (PIN) ippubblikaw l-ewwel ktieb minn sensiela dwar :or; Bor; Olivier, missier Malta Indipendenti. Il-pubblikazzjoni kienet ippre]entata minn Austin Gatt, isSegretarju :enerali tal-PN. Quddiem il-Monument tal-Assedju lKbir ittellg[et serata kommemorattiva talfesta tal-Vitorja, li fiha tfakkru ]-]ew; ;rajjiet li ji;u //elebrati fit-9 ta’ Settembru – dik tal-1565 u dik tal-1943.

Editur> Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

10

INTERVISTA

Oliver Friggieri

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’ (117)

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef

Fil-[ar;a tal-lum ta’ InNazzjon qed nippubblikaw ilmija u s-sbatax-il parti fissensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti.

Illum se nitkellmu dwar ttfulija (l-ewwel parti). Dan bliskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu blaktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom.

Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Ilqarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull korrispondenza u email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku hawn imni]]el: joe. mikallef@media.link .com.mt.

Il-Knisja Ar/ipretali tal-Furjana - minn jaf kemm g[andha stejjer u episodji x’tirrakkonta^ :rajjiet li g[addiet minnhom matul is-snin

Illum nixtieq li nitkellmu fid-dettall dwar su;;ett topiku [afna> it-tfal. U se nibda billi nag[millek mistoqsija diretta> Inti kif trabbejt^ Biex kont tilg[ab^ Kont to[ro; tilg[ab barra ma’ s[abek^ Fejn kontu tmorru^ Biex kontu tilag[bu^ Tfuliti tmur lura sas-snin [amsin. Twelidt u trabbejt ilFurjana, fin-na[a tal-Port il-Kbir

fejn stajna naraw port mimli vapuri, bastimenti tal-gwerrra u dg[ajjes ta’ kull xorta.

Kien post mimli [ajja, li [alla effett profond [afna fuqi tul [ajti kollha. Na[seb li hemm twieldet fija s-sej[a sa minn kmieni biex nibda nikteb il-poe]ija meta kelli madwar [dax-il sena.

Sadanittant missieri dde/ieda li mmorru noqog[du Balzunetta, in-na[a l-o[ra tal-Furjana, ftit kwartieri mimlijin nies, adulti u tfal, fejn kellna dar ftit akbar minn dik li kellna fil-kantuniera ta’ Triq San Tumas, in-na[a ta’ isfel fejn twelidt. {ija twieled hemm ukoll, imma [uti l-bniet twieldu Balzunetta.

L-ambjent kien Malti daqskemm kien Ingli]. Konna nisimg[u nies jitkellmu bl-Ingli] il-[in kollu. Kienu suldati u ba[rin Ingli]i, u malli jid[ol ilvapur tag[hom fil-Port, donnu kul[add kien jinduna.

Kienet tkun a[bar sabi[a! Qisu da[al konvoj min[abba li s-suldati u l-ba[rin Ingli]i kienu jonqfu l-flus fil-[wienet fejn kienu jiltaqg[u fil-[inijiet [ielsa tag[hom.

Min[abba li missieri kien ja[dem mal-Ingli]i, dan l-ambjent stajt nifhmu xi ftit a[jar.

Ming[andhom [a sens qawwi ta’

dmir, puntwalità, klassi u dixxiplina. Il-[in hu [in, la qabel u lanqas wara. Il-flus iridu jintefqu bil-qies u bi spjegazzjoni, ledukazzjoni hi li;i suprema, listudju jrid isir g[al sig[at s[a[ kuljum.

Kienet tfulija kalma, mibnija fuq il-mixja bejn id-dar, ilMu]ew u l-Knisja, u l-Fosos u xXag[ra (dik li llum hi mag[rufa b[ala l-Arena tal-Indipendenza).

Minkejja l-inkwiet politiku qawwi fil-qasam politiku, a[na ttfal konna kuntenti [afna, anki g[aliex id il-kwisjtoni kienet qisha mbieg[da [afna minna.

Ommi u missieri, Alla ja[frilhom, kwa]i qatt ma niftakarhom jitkellmu fuq il-politika. Missieri kien jib]a’ mill-politika, u meta aktar tard [are; irrumanz tieg[i ‘Fil-Parlament ma Jikbrux Fjuri’ fl-1986, missieri ma kienx [a gost.

Meta kienet se ssir ilpre]entazzjoni tal-ktieb filBallroom tal-Lukanda Phoenicia, jien ma g[edtlu xejn – u ma stedintux, biex ma jkunx jaf, u allura ma ji;ix u ma jinkwetax.

Imma meta kont die[el filPhoenicia, insib fil-bieb sewwasew lilu – minn tant nies!

“Inti kif ;ejt? Fejn kont taf li se ssir din il-pre]entazzjoni?”

Missieri tani [arsa mqita u qalli, “Ta[seb li ma naqrax gazzetti jien?”

Imma ner;g[u lura lejn tmiem is-snin [amsin… Konna nilag[bu qabelxejn il-ballun.

A[na u mexjin fit-triq, konna nixxuttjaw kull [a;a li nsibu, minn bi//a njama sa ;ebla.

It-toroq ftit li xejn kellhom karozzi, u kienu g[adhom toroq tag[na t-tfal. Ma kienx hemm

periklu. Il-karozzi kienu ftit, u ssewqan kien kajman, bil-mod, kif illum nixtieq li jkun f’Malta, anki legalment.

Konna nilag[bu b’ballun ta//arruta. Kien ikun ballun mag[mul minn b/ejje/ imqattg[in tad-drapp. Dawn ilblalen, wie[ed wara l-ie[or, konna nixtruhom ming[and wa[da mara twajba, xwej[a, binnu//ali mni]]el sa fuq nofs imne[irha, hi u t[it u tqasqas, u tlesti ballun wie[ed wara l-ie[or.

Kien jisimha ?ensina.

Kul[add hekk kien jafha, imma a[na konna nsej[ulha s-Sinjura ?ensina, kif kienu g[allmuna liskola. Sold kull ballun. Wara ftit xuttijiet kien jibda ji//arrat, u mbag[ad jispi//a miftu[, u daqshekk… konna nixtru ie[or.

L-ag[ar [a;a kienet meta lballun jinfetaq u jinfeta[ u jo[or;u /-/raret kollha meta xi [add minna kien ikun wasal biex jiskorja – jew anki jkun skorja.

Il-lasta kienet timtela /raret, u sikwit konna naqblu li l-gowl ma jg[oddx.

Mhux dejjem kont no[ro; nilg[ab barra, min[abba li missieri kien jinsisti li nistudja [afna, u ma tantx kien jie[u pja/ir jarana ni;;errew fit-toroq, lili u lil [ija.

U lil [uti l-bniet? L-idea li huma jo[or;u jilag[bu lanqas biss kienet tissemma. Kienu nisa.

G[andi impressjonijiet sbie[ [afna ta’ dawk is-snin u dawk ittoroq, kollox sempli/i. Meta bdejna nitfarfru, minn madwar erbatax-il sena ’l quddiem, konna aktar [ielsa, imma mhux [afna.

Il-Belt Valletta kienet g[adha

’l

bog[od [afna g[alina. Ma konniex immorru kullimkien. Inna[iet tal-Port kienu daqsxejn ’il bog[od g[alina. Jien twelidt hemm, imma jekk konna nin]lu t-Telg[a tal-Kur/ifiss, konna nkunu qeg[din naqsmu l-fruntiera.

Il-Port kien ibaqbaq bil-[ajja lejl u nhar. Suldati, ba[rin, uffi/jali g[oljin u postijiet taddivertiment… lejl u nhar.

Naturalment dan kollu li g[adek kemm irrakkontajtli b’tant nostal;ija jmur lura /irka, sittin, [amsa u sittin sena ilu. Hux hekk^ Twelidt fl-1947, ji;ifieri nqis li tfuliti kienet is-snin [amsin.

Huma snin li bihom fta[t il-ktieb tal-memorji tieg[i ‘Fjuri li ma Jinxfux’. Hemm iddeskrivejt birreqqa l-aspetti kollha tal-[ajja fil-Port, u lil dan l-ambjent ta’ tfuliti u ta’ qabli g[amilt u]u kbir minnu fr-rumanzi re/enti, l-aktar fir-rumanz ‘Dik id-Dg[ajsa f’Nofs il-Port’.

Kelma dwar il-ktieb ‘Fjuri li ma Jinxfux’.

Jien u niktbu, kont fra[t u bkejt u stag[;ibt, u ftakart u ftakart wisq aktar milli kont nistenna.

Matul is-snin twal li g[addejt niktbu, kont waqaft u ktibt irrumanzi re/enti, li l-ewwel wie[ed minnhom hu ‘:i]imin li Qatt ma Jifta[‘, rumanz dwar familja f’Balzunetta. ‘Fjuri li ma Jinxfux’, wara li kont ili madwar tnax-il sena na[dem fuqu, ma

kontx se nasal nippubblikah kieku ma insistiex mieg[i Pawlu Mizzi, id-Direttur tal-Klabb Kotba Maltin, li ra f’dan il-ktieb b[al spe/i ta’ rikordju ta’ [afna nies o[rajn ukoll, u mhux tieg[i biss jew tieg[i l-aktar.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

11

INTERVISTA Huwa ktieb li ;abli bosta esperjenzi sbie[ u kommoventi.

Ma ninsa qatt il-kommozzjoni ta’ persuna li ;iet u talbitni niffirmalha l-kopja tag[ha tal-ktieb, u g[annqitni mag[ha u nfaqg[et tibki…

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na

Ippermettili nkompli nistaqsik aktar dwar tfulitek u f’liema ambjent trabbejt.

X’kienu dawk l-affarijiet li ]gur li ma tinsa qatt^ Tista’ tiddeskrivili ftit il-pajji] kif kien f’dawk is-snin, allura qed nitkellmu fis-snin [amsin.

Konna qabelxejn tfal imrobbijin fil-Knisja. Hi kienet il-poter ewlieni fil-pajji], u l-li;ijiet tag[ha kienu l-li;ijiet tal-Istat.

Minn Napuljun sa Strickland, sa Mintoff u sal-Unjoni Ewropea:

hemm pro/ess gradwali wie[ed li qieg[ed i[oll din l-unità Knisja-Stat li donnha tmur lura sa ]mien San Pawl.

Il-[ajja tag[na kollha kienet [ajja reli;ju]a, mibnija fuq ilfidi, b’sens qawi tad-dnub, li donnu kien i[uf madwarna kullimkien.

Kellna edukazzjoni tajba [afna, kemm fl-iskola u kemm fil-Mu]ew. Dan kollu [alla effett fuqna lkoll, u huwa effett li jdum sal-a[[ar. Kemm b[ala kttieb u kemm b[ala g[alliem, jien u n[ares lura nikkonkludi li l-bniedem ikun iffurmat sa ma jkollu madwar erbatax-[mistax-il sena.

Kulma ji;i wara jkollu jinbena fuq dawk is-sisien. Anki meta nipprova nifhem jien stess x’g[amilt fil-kitba tal-poe]ija u tan-novelli u tar-rumanzi, nikkonkludi li dawn huma kollha frieg[i ta’ si;ra wisq eqdem: ilkittieb isir fi tfulitu.

Xi [a;a li ma ninsiex. Ma ninsa qatt l-agunija u l-mewt tannannu. Fuq din il-;rajja bnejt irrumanz ‘:i]imin li qatt ma jifta[’ – l-istorja sempli/i ta’ tifel minn Balzunetta, bil-kumplessità tag[ha kollha, li qieg[ed jiskopri kollox bil-mod, fost l-o[rajn, lilu nnifsu u lill-o[rajn.

Lanqas ma ninsa l-mewt bikrija ta’ tnejn minn s[abi, wie[ed b’marda u l-ie[or b’in/ident tattraffiku. Hemm ukoll ilpur/issjonijiet bil-Bambin lejlet il-Milied, i/-/uqlajta jew il-qanpiena li konna nie[du l-knisja mag[na f’Sibt il-G[id biex nag[mlu ftit [sejjes ta’ fer[ malli jisba[ {add il-G[id.

G[al dak il-lejl spe/jali kien imurilna n-ng[as kollu, waqt li konna nistennew bil-[erqa li ommna tag[tina bi//a mill-figolla li kienet tkun qieg[da tistenniena g[al x[in ner;g[u lura ddar mi/-/erimonja tal-knisja.

Kienet tkun figolla mge]wra f’bi//a karta strazza, biex [add

Dari l-g[add ta’ karozzi fit-toroq kien ferm inqas milli hu llum... barra minhekk kellna f’pajji]na wkoll sistema kompletament differenti ta’ trasport pubbliku

minna ma jmissha qabel il-waqt.

Konna sitta min-nies u kienet isservina.

G[al mument nixtieq li nieqfu hawn. Imma issa se naqleb ftit id-diskors. Inti g[andek tifla.

Ji;ifieri rabbejt ukoll. Kif rabbejtuha lit-tifla tag[kom^ Biex kienet tilg[ab^ Kienet to[ro;^ Fejn^ Kellha [bieb^ Issa qeg[din nitkellmu dwar la[[ar tas-snin sebg[in u l-bidu tat-tmeninijiet. Malta kienet tbiddlet [afna, l-aktar millIndipendenza tal-1964 ’l hawn.

Kotru l-opportunitajiet, xtered l-ilsien Ingli], bdew ;ejjjin il-

barranin b[ala turisti u residenti permanenti. I/-/entru ta]]g[a]ag[ beda ji//aqlaq minn Strada Rjali (Triq ir-Repubblika) g[al Paceville.

I]-]ew; postijiet huma loppost ta’ xulxin f’diversi aspetti. E]empju wie[ed biss: Fi Strada Rjali ]-]g[a]ag[ kienu jimxu bil-mod minn na[a g[al o[ra tal-istess triq, sakemm jidraw l-u/u[. Paceville – stedina biex i]-]g[a]ag[ jieqfu xi mkien… Ma hemmx passi;;ar kollettiv, kontinwu.

It-tifla tieg[i aktarx inzertat i]-

]mien tat-tran]izzjoni. G[alija ttrobbija tat-tifla kienet sempli/ement il-mod kif missier u omm jg[addu lil uliedhom mod ta’ g[ajxien bla ma jimponuh.

It-tifla kompliet tistudja u saret g[alliema. Ma niftakar qatt li g[edtilha jew ‘ikkmandajtha’ biex taqbad il-kotba. L-istess filqasam tar-reli;jon u l-bqija.

L-ambjent li fih trabbiet ittifla tag[kom tista’ tiddeskrivih ftit^ Waqt li l-mara u jien a[na Furjani]i, it-tifla twieldet Birkirkara, fejn konna noqog[du. Kien

ambjent differenti [afna minn dak li trabbejna fih a[na.

Sadanittant it-traffiku beda ji]died [afna, il-log[ob fit-toroq naqas, ir-rabta bejn il-;irien ma baqg[etx qawwija, u l-[bieb kienu jinstabu fl-iskola u mhux aktar fit-triq tad-dar.

Hemm sensiela ta’ differenzi.

F’kelma wa[da g[alija t-trobbija ta’ binti kienet il-bini naturali ta’ relazzjoni ta’ rispett u m[abba u ftehim, u l-kumplament kellu ji;i wa[du.

X’kien l-ambjent f’pajji]na fis-snin disg[in u fil-bidu ta’ seklu ;did^

Kien l-ambjent ta’ pajji] li beda j[oss l-ur;enza li jimmodernizza ru[u, u li jid[ol fil-postmodernità ming[ajr ma jitlef ilkarattru tipiku tieg[u.

M’iniex /ert li Malta g[andha l-kura;;, ir-rieda u l-[ila li ti;;ieled kontra din l-isfida a[[arija. Bidla mill-qieg[ fil-valuri, fid-drawwiet, u fil-vi]joni kollha tal-[ajja bdiet isse[[, filfehma tieg[i, fi tmiem is-snin tmenin, meta bdew jinfet[u bera[ il-bibien li kienu ilhom imbexxqin biss g[al sekli s[a[.

Hemm bosta ra;unijiet g[al dan, u kollha jiddependu millfatt li Malta bdiet riesqa ta’ bilfors lejn Brussell, illum il-‘belt kapitali’ ta’ kontinent s[i[.

Kienet it-triq naturali, storika li Malta kellha tg[addi minnha, anki jekk dan kien jimplika modernizzazzjoni mg[a;;la, laj/izzazzjoni s[i[a, u revi]joni]mu storiku li ma kien se ja[firha lil [add u lil xejn.

Mintoff innifsu, wild il-;enerazzzjoni tieg[u, issa kellu jidher b[allikieku konservattiv, tradizzjonalista. Min-na[a l-o[ra, ilPartit Nazzjonalista, fl-era postBorg Olivier, kellu jara realtà li issa hu stess kellu jer;a’ jipprova jiddefiniha.

Kienet tfulija kalma, mibnija fuq il-mixja bejn id-dar, il-Mu]ew u l-Knisja, u l-Fosos u x-Xag[ra (dik li llum hi mag[rufa b[ala l-Arena tal-Indipendenza).

Minkejja l-inkwiet politiku qawwi fil-qasam politiku, a[na t-tfal konna kuntenti [afna, anki g[aliex id il-kwisjtoni kienet qisha mbieg[da [afna minna.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru 2014

12

A{BARIJIET TA’ BARRA

Tensjoni fost il-bumbardamenti fuq Mariupol u Donetsk L-UKRAJNA

Suldati Ukreni jidhru fuq karru armat fil-belt ta’ Kramatorsk, qrib ta’ Slaviansk, fl-Ukrajna tal-Lvant (ritratt> EPA)

Se[[ew il-bumbardamenti ;odda fuq l-in[awi ta’ Mariupol kif ukoll fuq zona vi/in l-ajuport ta’ Donetsk. Dan fost l-inkwiet li kapa/i jikkrolla l-ftehim g[al waqfien mill-;lied li (almenu salbiera[) kien ilu j]omm minn nhar il-:img[a.

Il-ftehim u roadmap ‘ta’ tnax il-punt’ g[all-Ukrajna kienu ffirmati waqt ta[ditiet bis-sehem talGvern Ukren, ir-Russja, r-ribelli separatisti fl-artijiet Ukrejni talLvant u r-rappre]entanti talOrganizzazzjoni g[as-Sigurta u Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSCE).

Intant, kelliema fi Kiev qalu li nqatlu qrib id-900 suldat talGvern Ukren fl-artijiet tal-Lvant fil-;img[at li ilu g[addej il-konflitt mas-separatisti. Dan meta rRussja baqg[et ti/[ad li qed tibg[at il-militar lejn dik iz-zona – u b’mod partikolari lejn irre;jun ta’ Donetsk – biex jappo;;jaw is-separatisti li jridu jwaqqfu Stat indipendenti flin[awi.

Qabel il-ftehim imsemmi li kien ikkonfermat, nhar il:img[a, fil-Belarus, is-sepa-

ratisti kienu qed javvanzaw fuq lajruport ta’ Donetsk u fuq il-belt strate;ika ta’ Mariupol.

Filwaqt li l-President talUkrajna, Petro Poroshenko, u lPresident tar-Russja, Vladimir Putin, qalu li qed i]omm il-ftehim g[all-waqfien mill-;lied, irrapporti mill-Ukrajna tal-Lvant qalu li s-separatisti kienu attakkaw u qerdu checkpoint talGvern fil-vi/inanzi ta’ Mariupol, li hi mag[rufa wkoll g[all-port ewlieni tag[ha, fil-Ba[ar ta’ Azov.

Mifhum li f’dan l-attakk mietu /-/ivili Ukreni, u g[alkemm ilkapijiet tas-separatisti qalu li huma ‘se jirrispettaw l-impenji elenkati fil-Belarus’, il-bumbardamenti komplew, xorta, fuq Mariupol, fost it-tensjoni kbira tar-residenti.

Spikkaw ukoll l-attakki ;odda tar-ribelli separatisti fuq l-ajruport ta’ Donetsk li ilu minn Mejju ta[t il-kontroll tas-suldati tal-Ukrajna. Dan meta rapport ;did tal-grupp Amnesty International akku]a ‘lin-na[at rispettivi f’dan il-konflitt’ dwar delitti tal-werra.

Lejn offensiva fuq l-IS L-IRAQ

Il-President Amerikan, Barack Obama, g[andu jippre]enta d-dettalji ta’ pjan g[al azzjoni konkreta kontra t-terroristi tal-grupp Stat I]lamiku (IS) fl-Iraq, waqt diskors li hu se jag[mel nhar l-Erbg[a.

Il-pjan ja[seb biex inaqqas ittheddida tal-militanti I]lami/i li ffurmaw kalifat fl-artijiet tal-Iraq u s-Sirja u biex dawn l-elementi aggressivi jisfaw meg[luba. Dan wara li Obama kien spi//a kkritikat meta hu, ix-xahar li g[adda, sostna li l-Amerikani ‘ma kellhomx strate;ija fissa’ waqt li hu kien qed iwie;eb il-mistoqsijiet

dwar il-grupp IS. Intant, Obama qal li be[siebu ‘jippersisti bl-offensiva’ fuq ilmilitanti I]lami/i u meta qed jipprepara [alli pajji]u ja//erta li jie[u [sieb it-theddida.

Madankollu, mhux mistenni li lpjan jinvolvi xi trasferiment ta’ truppi Amerikani lejn l-Iraq, b’Obama jsostni li ‘l-kri]i mhix lekwivalenti tal-gwerra ta’ snin ilu (fl-Iraq)’. Mag[ruf ukoll li listrate;ija ma tinvolvix biss l-Istati Uniti i]da se jkollha l-appo;; ta’ koalizzjoni internazzjonali.

Il-qawwiet tal-ajru Amerikani,

ilbiera[, ]iedu l-attakki fuq il-militanti I]lami/i fl-Iraq u fejn g[allewwel darba bag[tu l-ajruplani tal-gwerra kontra l-;ellieda tal-IS fl-artijiet Iraqqin tal-Punent.

L-ajruplani wettqu din l-azzjoni biex jappo;;jaw it-truppi tal-Iraq li qed jiddefendu po]izzjonijiet qrib id-diga ta’ Haditha. Ir-rapporti, aktar tard, qalu li numru ta’ vetturi u checkpoint tal-IS sfaw meqruda waqt ir-raids tal-ajru – bl-Istati Uniti qed twissi dwar il[sara kbira potenzjali li kieku ddiga ta’ Haditha kellha taqa’ f’idejn il-militanti.

:ellieda Kurdi tal-grupp Peshmerga jeskortaw tfal Kristjani f’Irbil, fit-Tramuntana tal-Iraq, wara li huma kienu kostretti li ja[arbu lillmilitanti tal-IS (EPA)

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

13

A{BARIJIET TA’ BARRA

T[assib dwar trasport ta’ munizzjon lil ‘terroristi fi Tripli’ IL-LIBJA L-awtoritajiet Libjani qalu li ajruplan militari tas-Sudan da[al fl-ispazju tal-ajru tal-Libja bliskop li jipprovdi l-munizzjon lil grupp ta’ ‘terroristi’ fi Tripli.

Ing[ad li l-ajuplan, ikkontrollat minn grupp ta’ milizzji armati, kien iddestinat g[allajruport ta’ Tripli. Intant, u waqt li jikkonferma li kien bag[at lajruplan inkwistjoni, is-Sudan insista, b’mod kategoriku, li dan kien qed i;orr it-tag[mir g[al Qawwa tal-Fruntiera li hi mag[mulha minn elementi Libjani u Sudani]i.

Il-Libja, illum, qed teg[req filkaos u l-vjolenza, tliet snin wara li tqa//at ir-re;im tal-eks dittatur Libjan, Muammar Gaddafi. Dan meta, fl-a[[ar jiem, il-gruppi armati li qed ji;;ieldu g[all-kontroll tal-ibliet Libjani u li g[andhom il-konnessjoni mal-entitajiet I]lami/i [atfu r-riedni fi Tripli, minbarra li waqqfu Parlament u Gvern alternattivi.

L-awtoritajiet Libjani ilbiera[ [ar;u stqarrija fejn qalu li sSudan abbu]a s-sovranita ta’ pajji]hom ‘bl-ind[il tieg[u flaffarijiet tal-Libja u bl-appo;; li hu qed jag[ti lil grupp ta’ terroristi.’ Mifhum ukoll li l-Libja ke//iet l-attache militari Sudani] minn artha.

Skont il-Libja, l-ajruplan Sudani] kien iddestinat g[allajruport ta’ Tripli-Matiga u waqaf g[al refuelling f’Kufra, qalb id-de]ert, u vi/in il-fruntiera tas-Sudan. L-awtoritajiet Libjani komplew li ‘spezzjoni fl-ajruport

ta’ Kufra ]velat li kien tg[abba lmunizzjon g[al fuq l-ajruplan’ i]da ma qalux jekk l-istess ajruplan kienx g[adu fl-in[awi.

L-ajruport ta’ Matiga, sa ftit ilu kien jaqdi skopijiet militari, i]da llum qed jintu]a g[al titjiriet kummer/jali wara li l-ajruport internazzjonali ta’ Tripli ;arrab il-[sarat kbar waqt il-;lied bejn il-gruppi armati rivali.

Sadanittant, il-Gvern Libjan li ttrasferixxa lejn Tobruk ( lejn ilLvant tal-Libja) min[abba lvjolenza, ikkundanna l-a;ir talajruplan militari tas-Sudan ‘li ma kellux il-permess uffi/jali ming[and l-amministrazzjoni tal-Libja’. L-istqarrija kompliet li l-ajruplan kien qed i;orr ilmunizzjoni ‘mhux uffi/jalment approvat mill-Gvern Libjan’.

Min-na[a tieg[u, is-Sudan, li qed jitmexxa minn Gvern I]lamiku, fisser l-in/ident b[ala wie[ed li jirrifletti nuqqas ta’ ftehim. Hu insista wkoll li ttag[mir fuq l-ajruplan kien inti] g[al kontra t-traffikar ta’ persuni u materjal mill-fruntiera li lpajji] qed jaqsam mal-Libja.

Fi tmiem il-;img[a, kompla l-;lied, f’Benghazi, bejn ilqawwiet tal-eks :eneral talArmata, Khalifa Haftar, u lmilizzji I]lami/i. Dan meta l;ellieda I]lami/i qed jippruvaw ja[tfu l-ajruport /ivili u militari minn idejn it-truppi tal-Gvern li huma leali g[al Haftar, li kien Uffi/jal ewlieni tal-qawwiet Libjani fi ]mien Muammar Gaddafi.

L-ISTATI UNITI> Ajruplan jag[mel manuvra spettakolari waqt il-provi g[ar-’Red Bull Air Race World Championship’, fil-Motor Speedway ta’ Fort Worth, f’Texas (EPA)

Abbas iwissi lill-Hamas IL-MEDDA TA’ GAZA Il-President Palestinjan, Mahmoud Abbas, wissa lillgrupp militanti Hamas dwar il[tie;a li hu jibdel il-mod kif qed ja;ixxi fil-Medda ta’ Gaza, jekk irid li jkompli jag[ti sehem fi Gvern g[all-g[aqda Palestinjana.

Abbas qal dan waqt diskors filKajr, il-belt kapitali tal-E;ittu, u fejn ikkritika ‘l-Gvern ta’ 27 vi/i-ministri’ li qed imexxi f’Gaza, minbarra s-sitwazzjoni fejn il-Gvern Palestinjan g[allG[aqda mhux qed ikun effettiv fit-territorji partikolari.

Il-[ajja f’Gaza qed tirritorna, bil-mod, g[an-normal wara lkonflitt imdemmi bejn il-Hamas u l-qawwiet ta’ I]rael li dam g[al

[amsin jum u li sewa l-[ajja ta’ 2,100 Palestinjan u g[exieren ta’ suldati u /ivili I]raeljani.

Il-Hamas, li jikkontrolla Gaza, u l-grupp Fatah, ta’ Mahmoud Abbas, li jiddomina l-Awtorita Palestinjana (bba]ata fix-Xatt tal-Punent), kienu ilhom is-snin rivali kbar ta’ xulxin u sakemm huma ffirmaw ftehim g[al rikon/iljazzjoni, f’April li g[adda.

Intant, u g[alkemm il-Gvern tal-Hamas warrab uffi/jalment ladarba l-Kabinett g[all-g[aqda Palestinjana beda jiffunzjona minn Ramallah (fit-2 ta’ :unju), il-militanti Palestinjani jibqg[u b[ala l-awtorita assoluta fl-artijiet ta’ Gaza.

G[ad iridu jid[lu fis-se[[ [afna kriterji tal-ftehim g[allg[aqda bejn il-Palestinjani u Abbas g[amilha /ara li l-grupp Fatah ‘ma jistax ikompli ja[dem b’dan il-mod mal-Hamas’. Hu sostna li l-Palestinjani je[tie;u ‘re;im wie[ed biss’ u li lAwtorita Palestinjana qed tag[mel li tista’ biex tnaqqas ittbatija tar-residenti f’Gaza.

Il-gazzetta I]raeljana, Haaretz, ikkwotat kelliema g[all-Hamas fis-sens li r-rimarki ta’ Abbas kienu bba]ati ‘fuq linformazzjoni ]baljata’ u li se jkomplu t-ta[ditiet inti]i biex jonqsu d-differenzi bejn il-militanti Palestinjani u l-grupp Fatah.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

14

A{BARIJIET TA’ BARRA

‘}velata’ l-identità ta’ Jack the Ripper IR-RENJU UNIT

IL-POLONJA> Membru tal-kavallerija ira]]an i]-]iemel waqt parata fi Pjazza Pilsudski ta’ Varsavja. Dan ir-ritratt ittie[ed waqt attività solenni qrib il-Qabar tas-Suldat Mhux Mag[ruf u meta kien qed ji;i mfakkar il-Jum iddedikat lill-Kavallerija Pollakka. L-attività inkwistjoni ssir b[ala qima lis-suldati tal-kavallerija li kienu ;;ieldu g[al Polonja [ielsa u indipendenti (EPA)

L-identita tas-serial killer le;;endarju ‘Jack the Ripper’ ilha l-g[exieren tas-snin tqajjem diversi teoriji u anali]i fost ilkriminolo;isti, u issa, l-;urnal The Mail on Sunday [are; rapport fejn isostni li jista’ ji]vela ‘b’mod esklussiv’ l-identità talqattiel, grazzi g[ax-xjenza forensika moderna.

L-identita ta’ ‘The Ripper’ – li, fl-1888, qatel talanqas [ames nisa, kollha prostituti, fiz-zona ta’ Whitechapel, f’Londra – ma kienet ]velata qatt b’mod konkret u uffi/jali.

Madankollu, r-rapport ta’ The Mail itenni li kampjuni tad-DNA juru ‘ming[ajr [jiel ta’ dubju’ li l-qattiel kien immigrant Pollakk, bl-isem ta’ Aaron Kosminsky, li kien [arab ma’ familtu lejn lIngilterra, biex jevita l-persekuzzjoni fir-Russja.

Hu fatt li Kosminsky dejjem issemma fuq il-lista ta’ suspettati ‘kredibbli’ u mifhum li hu, fi]]mien tad-delitti, kien jaqla’ x’jiekol b’li ja[dem ta’ barbier, fl-in[awi ta’ Whitechapel.

Intant, hu /ert li dan il-Pollakk kien ibati bi problemi tal-mo[[ u mhux esklu] li kien anki ski]ofreniku. Ir-rapport, fil-fatt, itenni li Kosminsky kien spi//a mag[luq ;o sptar mentali u fejn spi//a jmut, fl-eta ta’ 53 sena.

Qed jing[ad li l-misteru tar-

Ripper ‘seta jkun solvut’ grazzi g[al xalla li kienet instabet fuq ilkatavru tal-prostituta Catherine Eddowes, wa[da mill-vittmi talqattiel, u li – wara l-anali]i – instabet li kien fiha t-tra//i taddemm ta’ Eddowes u tal-aggressur tag[ha.

Intant, negozjant bl-isem ta’ Russell Edwards xtara din ixxalla waqt irkant u qabbad lil Jari Louhelainen – espert rinomat flanali]i tal-provi forensi/i li jin;abru minn fuq ix-xena taddelitt – biex jg[in fl-ist[arri;.

Mhux esklu] li kien ski]ofreniku Filwaqt li l-;urnalista, Russell Edward, li kiteb l-artiklu g[al The Mail, isostni li l-i]viluppi ‘jikkonkludu l-ispekulazzjoni dwar l-identita ta’ ‘Jack the Ripper’’ mistenni li aktar esperti, ‘il quddiem, jispekulaw dwar ilpersonalita u l-iskop tal-qattiel le;;endarju.

Fil-fatt, tant hu mag[ruf dan ilqattiel li ]viluppat ‘industrija’ bit-tema ‘The Ripper’ – biex wie[ed ma jsemmix il-lista twila tas-suspettati li baqg[et tissemma u li tinkludi, fost o[rajn, ilPrin/ep Albert Victor; li kien inneputi tar-Re;ina Victoria talIngilterra.

Vanta;; minimu g[as-sostenituri tal-indipendenza L-ISKOZJA Is-sostenituri tal-indipendenza g[all-Iskozja kisbu vanta;; minimu fi st[arri; popolari u g[allewwel darba mindu bdiet il-kampanja g[al referendum li jista’ jikteb pa;na ;dida fl-istorja tarRenju Unit. L-ist[arri; sar g[allgazzetta Sunday Times u jindika ‘possibbilta reali’ li tirba[ il-

kampanja ‘Iva g[all-indipendenza’ meta jonqos anqas minn ;img[atejn qabel il-vot kru/jali tat-18 ta’ Settembru.

Skont l-ist[arri;, l-attivisti ta’ ‘Iva’ kisbu 51 fil-mija tal-appo;; kontra d-49 fil-mija li jridu li rRenju Unit jibqa’ kif inhu. Listatistika hi wkoll indikattiva

meta fi ]mien xahar biss, il-kampanja favur Skozja indipendenti rnexxielha teg[leb distakk ta’ 22 punt per/entwali mal’Unjonisti’.

L-ist[arri; sar wara li Alex Salmond, li qed imexxi l-kampanja ‘Iva’, kien ikkonvin/a ferm waqt it-tieni dibattitu televi]iv li

hu kellu ma’ Alistair Darling, li qed imexxi l-kampanja Better Together g[al Renju Unit mag[qud. I]da minkejja l-ispinta kbira wara l-attivisti Sko//i]i li jridu l-indipendenza, [afna osservaturi u analisti xorta qeg[din jg[idu li l-kampijiet opposti jinsabu ras imb ras u li

kollox g[adu possibbli f’dan ilpunt.

Meta tkellem wara r-ri]ultat tal-ist[arri;, il-Kan/illier talFinanzi Britanniku, George Osborne, qal li fil-jiem li ;ejjin se jitressaq pjan li j[ejji aktar poteri g[all-Parlament talIskozja.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

15

A{BARIJIET TA’ BARRA

IL-:ERMANJA> Dg[ajjes tal-pulizija jakkumpanjaw replika tad-dg[ajsa tal-Vikingi Dani]a, ‘Havhingsten fra Glendalough’, qrib il-Pont ta’ Oberbaum, f’Berlin. Il-qaddiefa fir-ritratt qasmu x-Xmara Spree fl-okka]joni ta’ esebizzjoni tal-Vikingi, li tifta[ proprju g[ada fi/-/entru kulturali ta’ Martin-Gropiusbau, fil-kapitali :ermani]a (EPA)

Ikkundannati g[all-mewt dwar stupru tal-massa L-AFGANISTAN Seba’ r;iel Afgani spi//aw ikkundannati g[all-mewt wara li huma instabu [atja dwar laggrediment u l-istupru tan-nisa.

L-ir;iel wettqu d-delitt ‘b[ala grupp’ u fejn anki aggredew linnisa bl-armi, f’ka] li i;;enera g[adab kbir fost il-poplu.

Intant, qorti sabet lil dawn isseba’ [atja li ]ammew erba’ nisa kontra l-volonta tag[hom qabel stuprawhom bla [niena. Dan ilka] se[[ matul ix-xahar li g[adda u waqt li l-vittmi kienu qed jirritornaw id-dar (f’Kabul) minn tie;.

Il-President tal-Afganistan, Hamid Karzai, kien fost il-[afna li insistew biex l-aggressuri jing[ataw il-piena massima, u fejn hu kien qed jesprimi ‘s-sentiment nazzjonali’. Filwaqt li lattivisti jtennu li l-vjolenza kontra l-mara hi komuni fl-Afganistan, laggrediment inkwistjoni qanqal rabja fuq skala li ftit raw b[alha f’dan il-pajji].

Wa[da mill-vittmi li xehdet fil-qorti qalet li hi u n-nisa l-o[ra kienu attendew ir-ri/eviment tattie; f’Paghman u fejn kienu wkoll akkumpanjati minn familthom.

Intant, waqt li huma kienu fi triqthom lura d-dar kienu spi//aw attakkati mill-ir;iel u b’wie[ed jippunta arma tan-nar ma’ ras ix-xhud. Din il-mara, imbag[ad, irrakkuntat li l-ir;iel serqu l-;ojjellerija tag[ha u tannisa l-o[ra qabel spi//aw jistuprawhom.

Il-pro/ess tas-seba’ imputati dam g[al ftit sig[at biss u bissentenzi tal-mewt inkwistjoni jing[ataw, teknikament, g[addelitt ta’ ‘serq armat’. L-aggressuri, li kienu arrestati fil-bidu ta’ dan ix-xahar, ammettew g[addelitti ‘fi kwistjoni ta’ sig[at’ u bl-Im[allef tal-qorti li g[additilhom is-sentenza isostni li limputati jistg[u jappellaw millkundanna.

Ma tistax i]]omm li/-?ina milli tikser il-weg[da dwar Hong Hong IR-RENJU UNIT Il-Kap tal-Foreign Affairs Committee , Sir Richard Ottaway, qal li r-Renju Unit ma jista’ jag[mel xejn biex iwaqqaf li/-?ina milli tikser il-weg[da ta’ snin ilu biex tippermetti lelezzjonijiet [ielsa f’Hong Kong.

Dan meta l-attivisti favur iddemokrazija f’Hong Kong, eks kolonja Britannika, donnhom qed ji;;ieldu ‘;lieda g[attelg[a’ mal-awtoritajiet komunisti f’Beijing.

Sir Richard Ottaway [are; b’dawn il-kummenti inkwetanti wara li Beijing insista bil-kundizzjonijiet konservattivi g[allelezzjoni tal-Kap E]ekuttiv ta’ Hong Kong li g[andha ssir fl2017.

G[alkemm ir-residenti ta’ Hong Kong se jivvotaw kollha,

in-nominazzjoni tal-kandidati g[al din l-elezzjoni se tkun ikkontrollata minn kumitat elettorali ta’ 1,200 membru li huma leali g[all-Amministrazzjoni f’Beijing.

Sir Richard qal li l-ftehim tal1997 li ppermetta g[at-trasferiment ta’ Hong Kong (minn kolonja Britannika) li/-?ina, kien jesi;i l-estensjoni tad-dritt tal-vot g[a/-/ittadini fit-territorju inkwistjoni u fil-ka]i fejn ikun elett Kap E]ekuttiv.

Hu kompla li fil-ka]i fejn ikollok kumitat elettorali mhux newtrali u li jinnomina numru limitat ta’ kandidati, x’aktarx li ssib sitwazzjoni fejn xi [add ikun abbu]a l-kriterji ta’ ftehim pre/edenti.

Ottaway qed imexxi inkjesta parlamentari dwar ir-riformi

elettorali f’Hong Kong, u meta le]er/izzju qed jurta bil-kbir li/?ina, li kkritikat il-pro/ess b[ala ‘ind[il fil-politika domestika ta’ Beijing’.

Fl-istess [in, Ottaway qal li rRenju Unit ma tantx jinsab f’po]izzjoni li jimponi ssanzjonijiet fuq i/-?ina f’dawn i/-/irkostanzi.

U g[alkemm l-attivisti f’Hong Kong wie;bu g[all-a[[ar mandat ta/-?ina bil-wieg[da ta’ ‘era ta’ di]ubbidjenza /ivili’, jidher li huma tilfu [afna mill-ispinta ori;inali, bil-moviment ta’ protesta Occupy Central qed issibha diffi/li biex tippersisti b’kampanja effettiva kontra /?ina. Dan ukoll peress li [afna residenti f’Hong Kong qeg[din jag[]lu li jkunu pragmati/i f’din is-sitwazzjoni delikata.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru 2014

16

A{BARIJIET TA’ BARRA

1 !. FRANZA> Stefanie Bistan, tal-Awstrija, bi]-]iemel ‘Bogegaardens Apollonia’ waqt il-World Equestrian Games organizzati f’Caen .

2. IL-:APPUN> Sfilata tal-moda tal-linja Disney’s Halloween waqt id-19-il edizzjoni tat-Tokyo Girls Collection 2014. Dan waqt il;img[a dedikata g[all-moda tal-{arifa u Xitwa g[all-2014 f isSaitama Super Arena.

3. L-OLANDA> Il-Prin/ipessa Beatrix ma;enb ]iemel mill-musical War Horse wara l-inawgurazzjoni, f’Doorn, ta’ wirja permanenti dwar l-Olanda u l-Ewwel Gwerra Dinjija.

4. L-INDONE}JA> Tip ta’ kokka li tinsab g[all-bejg[ tispikka ;o suq tal-g[asafar f’Jatinegara< distrett tal-belt kapitali Jakarta. F’dan iddistrett wie[ed jista’ jixtri fil-bera[ diversi tipi ta’ g[asafar li huma ta’ spe/i protetta. (ritratti EPA)

2 3

4

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

17

KONSUMATUR

Id-drittijiet tal-konsumatur meta jag[mel ftehim biex jissellef il-flus Xi drabi l-konsumatur ikollu b]onn jixtri o;;ett jew servizz u ma jkollux bi]]ejjed flus biex jikkonkludi x-xiri, u g[aldaqstant jidde/iedi li jissellef ammont ta’ flus ming[and bejjieg[ jew bank partikolari.

Meta konsumatur ikun qed jag[mel dan it-tip ta’ xiri g[andu j]omm f’mo[[u li qed jixtri servizz finanzjarju u g[alhekk huwa fl-interess tieg[u li jdur u jqabbel l-offerti ta’ kumpaniji li jbig[u dan it-tip ta’ self.

De/i]joni infurmata Sabiex il-konsumatur ikun jista’ jqabbel offerti differenti

biex eventwalment jasal g[al de/i]joni ta’ xiri infurmata, irid jing[ata /ertu tag[rif qabel ma jikkonkludi l-kuntratt ta’ kreditu.

Fost o[rajn, il-kreditur irid jipprovdi din l-informazzjoni li ;ejja: it-tip ta’ kreditu fil-ftehim; L-identità u l-indirizz tal-kreditur; L-ammont totali ta’ kreditu pprovdut fil-ftehim u l-kundizzjonijiet li jirregolaw il-;bid talkreditu; It-tul ta’ ]mien tal-ftehim ta’ kreditu; Ir-rata ta’ self, il-kundizzjonjiet li jirregolaw l-applikazzjoni tarrata ta’ self u kull tag[rif ie[or li g[andu x’jaqsam mas-self; Ir-rata per/entwali ta’ [las (APR) u l-ammont totali pagabbli mill-konsumatur u kull tag[rif ie[or li g[andu x’jaqsam mallAPR; L-ammont, in-numru u l-frekwenza tal-[lasijiet li g[andhom isiru mill-konsumatur; Fejn ikun japplika, il-[lasijiet g[a]-]amma ta’ kont wie[ed jew ta’ diversi kontijiet biex ji;u re;istrati kemm transazzjonijiet ta’ [las kif ukoll ;bid ta’ kreditu; Ir-rata ta’ img[ax applikabbli fil-ka] ta’ [lasijiet tard jew maqbu]a u l-arran;amenti g[alla;;ustament tag[ha, u fejn ikun japplika, xi [lasijiet dovuti min[abba nuqqas ta’ [las; L-e]istenza jew in-nuqqas ta’ dritt ta’ rtirar; Id-dritt tal-konsumatur g[all[las qabel i]-]mien mifthiem; Id-dritt tal-konsumatur li ji;i infurmat minnufih u ming[ajr [las, dwar ir-ri]ultat tal-konsultazzjoni mad-database mwettqa g[all-finijiet ta’ valutazzjoni fuq l-affidabbilità finanzjarja tieg[u; Id-dritt tal-konsumtur li jing[ata, (meta jitlob u ming[ajr [las), kopja tal-abbozz tal-ftehim.

Xi drabi l-konsumatur ikollu b]onn jixtri o;;ett jew servizz u ma jkollux bi]]ejjed flus biex jikkonkludi x-xiri u g[aldaqstant jidde/iedi li jissellef ammont ta’ flus ming[and bejjieg[ jew bank partikolari

Din l-informazzjoni g[andha ti;i pprovduta lill-konsumatur bil-miktub. Barra minn hekk, irRegolamenti dwar Kreditu lillKonsumatur jipprovdu formola partikolari mag[rufa b[ala Standard European Consumer Credit Information (SECCI) li tista’ tintu]a sabiex ji;i assigurat li l-konsumatur qed jing[ata linformazzjoni kollha skont illi;i. Barra minn hekk, dan ittag[rif g[andu ji;i inklu] filkopja finali tal-ftehim dwar ilkreditu tal-konsumatur.

Kundizzjonijiet Dawn ir-regolamenti jimponu wkoll numru ta’ kundizzjonijiet

meta jsir riklamar li jippromwovi x-xiri ta’ kreditu. Riklamar dwar kreditu g[andu jinkludi e]empju rappre]entattiv, fejn jag[ti veduta /ara u bilan/jata dwar in-natura u l-ispejje] tal-kreditu. Din linformazzjoni g[andha tkun ta’ g[ajnuna lill-konsumatur biex iqabbel u jsib l-a[jar offerti.

Hekk kif konsumatur jag[mel ftehim ta’ kreditu g[andu ji;i infurmat b’mod /ar bid-dritt li jirtira mill-ftehim ta’ kreditu. Ilkonsumatur g[andu erbatax-il

Biex il-konsumatur ikun jista’ jqabbel offerti differenti biex eventwalment jasal g[al de/i]joni ta’ xiri infurmata, irid jing[ata /ertu tag[rif qabel ma jikkonkludi l-kuntratt ta’ kreditu Odette Vella odette.vella@mccaa.org.mt

jum biex i[assar il-kuntratt ta’ kreditu ming[ajr ma’ jag[ti ra;uni. Dawn il-;ranet jibdew jg[oddu mid-data tal-konklu]joni tal-kuntratt jew mill-jum li fih ilkonsumatur jir/ievi bil-miktub ttermini u kundizzjonijiet kuntrattwali u informazzjoni o[ra skont ir-Regolamenti dwar Kreditu lill-Konsumatur.

Meta l-konsumatur jidde/iedi li j[assar il-ftehim ta’ kreditu, g[andu l-obbligu li jinforma lillkreditur dwar dan bil-kitba qabel ma jiskadi l-perjodu ta’ erbatax–il jum. Dan id-dritt talirtirar ma japplikax g[al ftehim

ta’ kreditu li bil-li;i jrid ji;i kon- g[al ftehim ta’ kreditu fejn ilklu] quddiem nutar pubbliku. valur ta’ kreditu jkun inqas minn €200 jew aktar minn €75,000.

Biex tifdi s-self kollu Dawn ir-regolamenti jag[tu wkoll lill-konsumatur id-dritt li jifdi s-self kollu jew parti minnu qabel i]-]mien. Meta jag[mel hekk il-konsumatur g[andu dritt li titnaqqas l-ispi]a totali talkreditu li kienet spe/ifikata filftehim. Minn na[a l-o[ra l-kreditur g[andu d-dritt g[all-kumpens ;ust u ;ustifikat. Fil-fatt, dawn ir-regolamenti jispe/ifikaw lammont massimu ta’ kumpens li kreditur jista’ jitlob lill-konsumatur, sakemm ma jippruvax li l-ispejje] li sofra kienu aktar mill-ammont spe/ifikat fil-li;i.

Ir-regolamenti dwar kreditu lill-konsumatur ma japplikawx

L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq il-freephone 8007 4400 jew innumru tat-telefon 2395 2000.

(Odette Vella hi Senior Information Officer fl-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet talKonsumatur.)

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru 2014

18

AIRSHOW

L-Akbar edizzjoni tal-Airshow wara l-bieb L - a[[ar Sibt u {add ta ’ Settembru se j;ibu mag[hom lakbar edizzjoni tal-airX Malta International Airshow li qatt saret s’issa. Il-popolarità ta dan l-avveniment, qed tikber minn sena g[all-o[ra u qed ti;bed ukoll l-interess mhux biss talMaltin imma wkoll ta’ dilettanti internazzjonali.

Il - Malta Aviation Society [abbret li l-edizzjoni ta’ din issena, li ta[bat it-22 wa[da, se ;;ib mag[ha l-akbar ammont ta’ parte/ipanti f’wirja fl-ajru.

L-aktar attrazzjonijiet popolari mad-dilettanti u l-pubbliku ;enerali se jkunu it-timijiet aerobati/i nazzjonali ta’ xejn inqas minn 4 pajji]i . G[al - ewwel darba f’pajji]na se jkun hawn it-tim Tork, Turkish Stars, kif ukoll it-tim Spanjol Patrulla Agulià wara assenza ta’ 19-il sena.

Se naraw ukol ir-ritorn tattim Taljan Frecce Tricolori .

Dawn se jag[tu wirjiet kemm is-Sibt kif ukoll il-{add. Il{add jing[aqdu mag[hom

It-tim Ingli] tar-Red Arrows

G[all-ewwel darba f’pajji]na se jkun hawn ukoll it-Turkish Stars, mit-Turkija

ukoll it-tim popolari tar-Renju Unit, l-RAF Red Arrows.

Filwaqt li dawn huma l-aktar attrazzjonijiet popolari , id dilettanti kollha tal-avjazzjoni se jkollhom [afna aktar x ’ jaraw . Fosthom hemm il wirjiet fl-ajru ta F-18 Svizzeru, F-16 Bel;jan, L-159 Alca mirRepubblika ?eka u o[rajn (ara lista s[i[a fuq www.maltairshow.com).

S’issa, 13-il pajji] se jkun qed jipparte/ipaw formalment f’din l-edizzjoni tal-Airshow li matula, l-pubbliku se jkun jista jara aktar minn 70 ajruplan filwirjiet fl-ajru jew fil-wirja statika.

Min[abba dan , il - Malta Aviation Society, t[e;;e; lillpubbliku biex jattendi kmieni u ma j[allix g[all-a[[ar. Filfatt, il-bibien jinfet[u fl-10 ta’ filg[odu biex id - dilettanti kollha ikunu jistg[u jgawdu kemm il-wirja statika kif ukoll dik fl-ajru aktar tard matul iljum. g[al pa;na 19

L-aktar attrazzjonijiet popolari mad-dilettanti u l-pubbliku in ;enerali se jkunu it-timijiet aerobati/i

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

19

AIRSHOW

Il-Frecce Tricolori se jkunu qed ikomplu j]ewqu dan l-ispettaklu

Se jkun hawn f’Malta aktar minn 70 ajruplan minn pa;na 18

Barra minn hekk , matul dawn il - [in , il - pubbliku jkun jista ’ jiltaqa ’ ma numru ta ’ piloti , bil - possibilità li jis taqsi u jitg[allem aktar dwar l - avjazzjoni jew l - ajrupan li jinteressah . Il - wirja ta l - ajru hi ppjanata li tibda g[all [abta tas - sieg[a .

L - Air Wing fi [dan l - AFM se tkun rappre]entata wkoll .

Il - pubbliku se jkollu l - oppor tunità jara mill - qrib u jikseb aktar informazzjoi kemm dwar l - Air Wing u l - [idma li tag[mel , kif ukoll dwar l a[[ar akkwisti tal - AFM li jin kludu [elikopter u ajruplan .

Dawk kollha dilettanti tal fotografija huma wkoll im[e;;a jid[lu kmieni fil post sabiex ikunu jistg[u isibu l - a[jar postijiet minn fejn jie[du ritratti uni/i .

Tajjeb li ji;i spjegat li , b[al kull show ie[or , kull wirja li

ssir fl - ajru g[andha b]onn punt ta ’ referenza fuq l - art .

Dan il - punt se jkun il - post li fih ikun hemm il - piloti jispje gaw dak li se jse[[ , e]atta ment fuq l - apron fejn tkun qed issir l - Airshow .

G[aldaqstant , l - a[jar riratti jistg[u jittie[du biss minn ;ewwa l - ajruport , fejn il - pub bliku ikun jista ’ jara bl - a[jar mod il - manuvri spettakolari mit - timijiet differenti , kif ukoll l - ajruplan jinstaqu vi/in tag[hom qabel u wara il - wirja ta ’ l - ajru .

L - AirX Malta International Airshow ser issir is - Sibt 27 u l - {add 28 ta ’ Settembru 20 1 4 , fl - Ajruport Internazzjonali ta ’ Malta . Id d[ul isir minn na[a ta ’ {al Farru; , biswit il - hangar tal Lufthansa Technik .

G[al - aktar informazzjoni tista ]]ur is - sit www . maltair show . com jew il - pa;na uffi//jali tal - facebook .

Sa issa 13-il pajji] se jkun qed jipparte/ipaw formalment f’din l-edizzjoni It-tim Spanjol Patrulla Agulià se jkun f’Malta wara assenza ta’ 19-il sena

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

20

Il-Bambina tal-Isla

FESTI

Marija Bambina tal-Mellie[a

Illum qed tkun i//elebrata il-festa ta’ Marija Bambina Il-jum tat-8 ta’ Settembru huwa jum g[a]i] g[ad-Dinja Kattolika g[ax jitfakkar it-Twelid talVer;ni Mbierka, Marija Omma Alla u Omm il-Bnedmin. Huwa jum spe/jali [afna wkoll g[all pajji]na g[ax infakkru ir-reb[a kbira ta’ l-1565 meta l-Maltin flimkien mal Kavallieri ta’ San :wann g[elbu lill Ottomani.

G[alhekk dan il-jum huwa Isqof Aw]iljarju Charles J mag[ruf ukoll b[ala il-Jum Scicluna, bis-sehem tal-Kapitlu Senglean. Il-Pane;ierku se jsir Nazzjonali – Jum il-Vitorja. minn Monsinjur Isqof Aw]iljarju stess.

Fl-Isla Fl-10.30 a.m. tibda quddiesa Fil-Knisja Ba]ilika tal-Isla qed tkun i//elebrata il-festa ta’ fil-Ponta ta’ l-Isla g[ad-dilettanti Marija Bambina. Fid-9.30 a.m. tar-Regatta u din se tkun animata tibda Kon/elebrazzjoni Solenni, mill-Grupp Kari]matiku talli se titmexxa minn Monsinjur Parro//a ‘Lumen Christi’.

Fil-5 p.m. jibda l-G[asar Solenni u fis-6 p.m. tibda quddiesa fuq l-artal tal-Bambina u se jmexxi Dun Victor Magion SDB. Fis-7 p.m. tibda [ier;a ilpur/issjoni bl-istatwa ta’ Marija Bambina mmexxija millKappillan Dun Gordon Refalo.

Fid-d[ul tal-pur/issjoni titkanta l-Antifona u ssir Barka

Ewkaristika.

Festi ta’ barra: Se jkun hemm tlett baned mistiedna. Il-Banda tas So/jeta Mu]ikali Madonna talKarmnu tal-Balluta, il-Banda Dekana u ?ittadina l’Isle Adam tar-Rabat kif ukoll il-Banda ta’ Ghaqda Mu]ikali San Gejtanu tal-{amrun. g[al pa;na 21

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

21

FESTI

Marija Bambina tax-Xag[ra

Il-vara tal-Bambina fin-Naxxar

Mu]ikali San Gejtanu tal{amrun. Filg[axija se jkun hemm il-parte/ipazzjoni ta’ ]ew; baned mistiedna, il-Banda Fil-Mellie[a tas -So/jeta Filarmonika Pinto Fil-Mellie[a qed tkun i//eleSan Sebastjan ta’ Hal-Qormi u brata il-festa ta’ Marija il Banda ta’ l-G[aqda Mu]ikali Bambina. Dalg[odu fit-8.15 Sant ’ Elena ta’ Birkirkara. a.m. tibda il-Quddiesa Kantata Solenni u se jmexx mill Kappillan Dun Joe Caruana. Il- Fin-Naxxar Fil-Knisja Parrokkjali, pane;ierku se jsir minn Patri Ar/ipretali tan Naxxar qed tkun Alexnader Vella O.Carm. i//elebrata il festa ta ’ Marija Fid-6 p.m. jibda l-G[asar Bambina .

G[ada fid 9 .

30 a.m.

Solenni. Fis-7 p.m. tibda [ier;a tibda Quddiesa Solenni li se titil-pur/issjoni bl-istatwa ta’ mexxa mill Ar/ipriet Dun Evan Marija Bambina mmexxija millCaruana. Il-Pane;ierku se jsir Kappillan Dun Karm Tanti. mill -Kanonku Dun David Cilia.

G[all [abta ta’ l-10.50 p.m.

Wara jitkanta it-Te Deum, titkanta l-Ave Maria minn fuq Antifona u jsir il-bews tariz-zuntier tal-Knisja u ting[ad Relikwija . talba lil Ommna Marija Fis-5.45 p.m. jibda l-G[asar Santissima. Fid-d[ul talSolenni u g[al [abta tas-7 p.m. pur/issjoni ssir Barka tibda [ierga il-pur/issjoni blEwkaristika. istatwa ta’ Marija Bambina u se Festi ta’ barra> Dalg[odu jmexxi il-Kanonku Dun Charles fil-11 a.m. jibda mar/ mill- Gauci. Fid-d[ul tal-pur/issjoni, Banda tas-So/jeta Filarmonika titkanta l-Antifona ‘Gloriosa La Vittorja tal-Mellie[a kif ukoll Virginis Mariae’ tas- Surmast mill-Banda ta’ l-G[aqda :uzeppi Fenech u ssir Barka minn pa;na 20

Ewkaristika. Wara tindaqq l- Marija Bambina. F’din isAntifona ta’ Mro Dr Paolo Nani. Solennità Litur;ika ta’ Marija Bambina, kull minn i]ur ilFesti ta’ barra> Dalg[odu fl- Ba]ilika Santwarju ta’ Marija 10 a.m. jibda mar/ briju] mill- Bambina, jista jirba[ lBanda Vittorja tan-Naxxar u Indul;enza Plenarja skond ilfilg[axija se jkun hemm il- kundizzjonijiet tas-soltu. Dan parte/ipazzjoni ta’ ]ew; baned huwa il-frott t’Aggregazzjoni mistiedna, il-banda tas- So/jeta Spiritwali tal-Ba]ilika taxMu]ikali 12th May ta’ {a]- Xag[ra kif ukoll mal-Ba]ilika ]ebbu; u l-Banda ta’ l-G[aqda Liberjana ta’ Santa Marija Karmelitana Queen Victoria ta]- Maggiore f’Ruma.

Fid-9 a.m. jibda il-Pontifikal }urrieq.

Solenni u se jmexxi Monsinjur Il-pur/issjoni se tkun Isqof Mario Grech bis-sehem akkumpanjata mill-Banda Peace tad Delegazzjoni tal-Kapitlu taltan-Naxxar.

Katidral kif ukoll tal-Kapitlu Din il-festa se tkun qed tinKolle;;jali ta ’ Marija Bambina twera b’mod dirett fuq Net u l Kleru tal Parro//a .

Wara ilTelevision fil-programm Minn qari tal Van;elu , Monsinjur Festa g[al O[ra.

Isqof Mario Grech se jag[mel ukoll il-Pane;ierku. Se ti;i esegFix-Xag[ra G[awdex Fil-Knisja Parrokkjali, wita il-Quddiesa ‘A Maria tas-Surmast Ar/ipretali, Kolle;;jata, Insinji, Immacolata’ Vincen]o Bugeja .

Fi tmiem ilBa]ilika u Santwarju tax-Xag[ra Pontifikal Solenni se jitkanta lG[awdex, illum ukoll qed tkun Innu Nazzjonali . i//elebrata il-festa ta’ Marija Fis-6 p.m. jibda l-G[asar Bambina. Din is-sena qed jitSolenni mill-Kapitlu Kolle;;jali fakkar l-41 sena millli se jkun presedut minn Inkurunazzjoni ta’ l-istatwa ta’

Il-festa tal-Madonna tal-:ebla l-Kbira F’ {al-G[arg[ur nhar il:img[a 12 ta’ Settembru se tkun i//elebrata il-festa tal-Madonna tal-:ebla l-Kbira. Dina il-festa hija organizzata mid-Dilettanti

ta’ l-G[aqda tan-Nar San Bartilmew ta’ {al-G[arg[ur.

Nhar il-:img[a, jum il-festa, fis7 p.m. tibda quddiesa u wara tibda Fiera kbira segwita b’ikel u

xorb. Se tie[u sehem ukoll ilBanda tas-So/jeta Filarmonika San Bartilmew ta’ {al G[arg[ur.

Kul[add huwa mistieden sabiex jattendi.

Monsinjur Ar/ipriet Dun Carmelo Refalo Protonarju Apostoliku.

Fis-7 p.m. tibda [ier;a ilpur/issjoni bl-istatwa ta’ Marija Bambina bis-sehem tal-Kapitlu u l-Kleru tal-Parro//a u se jmexxi il Monsinjur Ar/ipriet Dun Carmelo Refalo. Fid-d[ul tal-pur/issjoni titkanta lAntifona ‘Nativitas Tua’ u ssir lBarka Ewkaristika.

Festi ta’ barra: Fil-11.30 a.m. jibdew mar/i briju]i mill-Baned Beland ta]-}ejtun u mill- Banda Prekursur tax-Xewkija G[awdex.

Filg[axija se jkun hemm ilparte/ipazzjoni ta’ banda mistiedna li se tkun il-banda /ittadina Leone tal-Belt Victoria filwaqt li l-Banda tas So/jeta Filarmonika Victory tax-Xag[ra se takkumpanja il-pur/issjoni.

Fl-10.30 p.m. il-Banda Victory se tag[mel mar/ briju] ta’ l-a[[ar minn Triq Jannar salKa]in ta’ l-istess So/jeta Filarmonika Victory.

Il-Madonna tal-Grazzja f’Birkirkara F ’ Birkirkara fil - Knisja ta ’ Santu Rokku nhar il-:img[a li ;ej 12 ta’ Settembru se tkun i//elebrata il - festa tal -

Madonna tal - Grazzja .

Dakinhar fil-5.30 p.m. tibda quddiesa mmexxija minn Fr Jesmond Grech.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

22

TV#RADJU

05>30 06>00

Ru]arju Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)

08>00 08>05 09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 20>30 22>30 23>55 00>55

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Mu]ajk Fuzzbox Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika tul il-lejl.

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 08:30 - Sonny With a Chance 08:55 - Sonny With a Chance 09:15 - The Suite Life on Deck 09:40 - The Suite Life on Deck 10:05 - That’s So Raven 10:25 That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:35 - Good Luck Charlie 12:00 Good Luck Charlie 12:25 - Jessie 12:45 - Jessie 13:10 - Austin & Ally 13:35 - Win, Lose or Draw 14:00 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 1 4 : 25 - Hannah Montana 14:50 – Jessie 15:10 Violetta 16:00 - Let It Shine 17:40 - Get Frozen 17:55 – Jessie 18:20 – Violetta 19:05 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 19:30 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 1 9 : 50 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:15 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20 : 40 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 – Wolfblood 22:35 Wolfblood 23 : 00 – Violetta 23:45 - The Hive 23:50 – Art Attack.

Nickelodeon 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09 :1 0 Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 Winx Club 11:40 - Totally Spies!

12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 -

The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies!

18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar : The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 Big Time Rush 22 :1 0 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly 23:25 - iCarly 23:50 Victorious

Jim Jam 08:30 -

Gazoon 08:35 Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Gombby’s Green Island 13:45 - Shapes 13:55 - Kipper 14:05 - Woody Buddies 14:10 Woody Buddies 14:15 Snapatoonies 14:40 - My Animal Friends 14:55 - See the Sea 15:00 Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 – Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 - My Animal Friends 23:30 Woody Buddies.

Dawson’s Creek – Italia 1, 17.35

Il-problemi tal-adoloxxenti jkomplu jikbru spe/jalment meta fin-nofs tid[ol l-imhabba u ;ibdiet o[ra u ovvjament meta l-kompetizzjoni g[all-istess persuna ti]died. I]da l-fatt jibqa’ li dan it-teleserial baqa’ ji;bed l-attenzjoni tal-pubbliku sena wara sena, l-istess b[al ma kien The O.C., min[abba li huma mibnija fuq l-istess tema.

TVM

07:00 – A[barijiet# rapport tat-temp 08:00 – History Hunters 08:30 – Xplahhamalhajt 08:45 – Labrats 09:15 – Xplahhamalhajt 09:30 – Gadgets 10:00 – Paq Paq Lifestyles 10:30 – LIrkant 11:00 – Teleshopping 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – Madwarna 12:40 – Merlin 14:40 – Zafira 16:00 – A[barijiet 16:05 – Xplahhamalhajt 16:20 – Labrats 16:45 - Xplahhamalhajt 17:00 - Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:10 – Madwarna 18:40 – Merlin 19:45 – Grand Lottery 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 21:00 - DOC – Indipendenza 21:50 – Malta short film festival 22:50 - A[barijiet.

TVM 2

07:00 – Euronews 08:00 – News loop 09:30 – Malta u lil hinn minnha 11:00 – Bijografija 12:00 – Puree 13:00 – Storjografija 14:30 – Spice journey 15:00 – Madwarna 15:15 – Kurrentin16:00 – Malta u lilhinn minnha feature 17:15 - Click 17:45 – Mill-im[a]en tal-festi 18:15 – Gadgets 18:45 – Swim up 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Emma. Film 1996 23:30 – News in English 23:40 – Who do you thing you are?

One

07:30 - One News 07:45 – Indigo 09:30 – One news 09:45 – Telebejg[ 11:00 - Sajf 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejg[ 13:40 – Tfal 14:45 – Marvin 2014 15:30 – Fil- k/ina ma’ Malcolm 16:00 – Aqrali storja 16:20 – Telebejg[ 17:30 - ONE News 17:40 – Indigo 19:30 – One news 20:15 – Ieqaf 20 minuta 20:45 – Fresh & Funky 22:30 – Id Dar tas-soru 23:30 - ONE News Smash

07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:00 – Ato Z Teleshopping 14:20 – Ma’ Majsi 16:10

- Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 17:50 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 – Grand lottery 20:40 – Qeg[din sew 22:00 – A[barijiet 22:30 – Poker.

Raiuno

07:10 - Unomattina (jinkludi t-Tg 1 fis7:30am, fit-8am, fid-9:30am, fil-11am) 11:05 - A conti fatti 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il Tiggì 14:40 - Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 - La vita in diretta 16:27 - Che tempo fa # Tg1 16:37 La vita in diretta 18:50 - Dallo Studio 2 di Napoli Reazione a Catena 20:00 Telegiornale 20:30 - Flavio Insinna Affari tuoi 21:15 - Montalbano sono. Il Commissario Montalbano 23:25 - Tg1 60 Secondi 23:30 - Petrolio 00:35 Tg1 notte # Che tempo fa 01:10 Sottovoce 01:40 - Cultura Real School Expo 2015 02:10 - Tutto in una notte.

Raidue

07:30 - Heartland Accoppiata vincente 08:10 - Protestantesimo 08:40 - Le Sorelle McLeod Nè carne nè pesce 09:25 - Pasión Prohibida 10:10 - Tg2 Insieme Estate 11:00 - I Fatti Vostri 13:00 - Tg2 Giorno 13:30 - Tg2 E...state con Costume 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Castle Tradimenti 17:00 - SuperMax TV 17:45 - Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg2 Flash L.I.S. # Meteo 2 18:50 - N.C.I.S. Los Angeles 20:30 - Tg2 20.30 21:00 - LOL :-) 21:10 - Pechino Express 23:20 - Tg 2 23:35 - Party People Ibiza 00:25 Sorgente di vita 00:55 - Hawaii Five-0 01:45 - Meteo 2 01:50 - Il ragazzo dal kimono d’oro 4 03:20 - Videocomic Passerella di comici in tv.

Raitre

08:00 - Serena Bortone Agorà Estate 10:00 - Un giorno da leoni 11:55 Meteo 3 # Tg3 12:25 - La Signora del West 2 13:10 - Cultura Il tempo e la Storia L’affare Dreyfus 14:00 - Tg Regione 14:50 - Tgr Piazza Affari 15:00 - Terra nostra 2 15:45 - Mi

manda Picone 17:45 - Geo Magazine 2014 18:55 - Meteo 3 # Tg 3 20:00 Blob 20:10 - Ai confini della realtà La tomba 20:35 - Un posto al sole 21:05 Il silenzio degli innocenti 23:15 - Tg Regione 23:55 - Falcone e Riina.

Caccia mortale 00:55 - Parlamento Telegiornale 01:05 - Le conversazioni 2014 Corruzione e purezza 01:45 Fuori Orario. Cose (mai) viste 01:50 Viva Paler, Canale 5

06:00 - Prima pagina tg5 # Borse e monete 07:55 - Traffico # Meteo.It 07:59 Tg5 08:45 - Mattina cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg5 # Meteo.It 13:41 Beautiful 14:46 - Un amore extralarge 16:30 - Pomeriggio cinque 18:55 - Il segreto 19:57 - Tg5 # Meteo.It 20:40 Paperissima sprint 21:11 - Squadra speciale cobra 11 23:31 - Dracula 00:30 Tg5 # Rassegna 00:59 - Meteo.It # Paperissima sprint estate.

Rete 4

07:20 - Miami vice 08:15 - Hunter 09:40 - Carabinieri 10:45 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg4 # Meteo.It 12:00 Detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 - Lo sportello di forum 15:32 - Il commandante Florent 17:50 Cuore ribelle 18:55 - Tg4 # Meteo.It 19:35 - Ieri oggi in tv 19:55 - Tempesta d’amore 20:30 - Il segreto 21:15 Quinta colona 00:02 - Le streghe di eastwick 01:10 - Tg4 night news 02:29 - Amore mio non farmi male.

Italia 1

07:05 - La vita secondo Jim 07:30 Mike & Molly 08:25 - The closer 10:25 - Person of interest 12:25 Studio aperto # Meteo.It 13:02 - Sport mediset 14:05 - I Simspon 14:35 Futurama 15:00 - Pretty little liars 16:40 - Dawson’s creek 18:30 - Studio aperto # Meteo.It 19:20 - C.S.I. New York 21:10 - Thousand words 23:00 Bowfinger 01:00 - Sport mediaset 01:25 - Studio aperto # Meteo.It 01:40 Top one 02:25 - Televendita mediashopping.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

23

TV#RADJU F living 07:00 – 10:00 –

Teleshopping 08:00 – Drama Fil-:nien ma’ melo 10:30 – Madagascar 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 16:00 – Teleshopping 20:30 – Summer hit song contest 22:30 – F living show 01:30 – Teleshopping.

Xejk 07:30 –

Just for Laughs 07:45 – Total Request 09:45 – Football daily 09:50 – Shout out 10:00 – Love & Romance 10:45 – Tele market deals 11:45 – Just for laughs 13:30 – The 80’s 14:00 – Xi [lomt 15:00 – The 90’s 15:30 – Telemarket deals 16:50 – Shout out 17:45 – Maltese music 18:00 – Total request show 20:00 – Just for laughs 20:30 – Frux 21:55 – Football daily 22:00 – Golden oldies 23:00 – Local Issues 23:45 – Telemarket deals.

Go Stars 07:30 - Snow White & the Huntsman 09:40 - Rising Star 11:00 - Parks & Recreation 11:45 - The Three Stooges 13:20 - Lies in Plain Sight 14:45 Teenage Bank Heist 16:15 - Red Dawn 17:50 - West of Memphis 20:15 - The Big Bang Theory 21:00 - Breaking Bad 22:40 - Hatfields & McCoys Pt 1 00:20 Hatfields & McCoys Pt 2 01:55 Hatfields & McCoys Pt 3 03:25 - West of Memphis 05:50 -Rising Star 07:10 - The Big Bang Theory 07:30 - CLOSE Melita More 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Glee 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 – Whitney 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Chicago Fire 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Amazing Race 19:45 – Supernatural 20:30 - The Mentalist 21:15 - Person Of Interest 22:00 - So You Think You Can Dance 23:00 - Game Of Thrones 00:00 – Suburgatory 00:30 SMASH 01:15 - Glee Mediaset Italia 07:50 - Dietro le quinte di 08:00 - Elisa di Rivombrosa 09:30 - Fornelli d’Italia

10:10 – Melaverde 11:01 - La sai l’ultima? 11:15 - Centovetrine 11:40 - Uomini e donne 12:30 - Avanti un altro 13:20 Vivere III 13:45 I Cesaroni II 14:40 Casa Vianello 15:10 - Casa Vianello 15:40 - Carabinieri 16:30 - Fornelli d’Italia 17:10 – Forum 18:35 – Centovetrine 19:00 - TG5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Caro maestro 21:20 – Scherzi aparte’09- Snack 21:45 - Uomini e donne 22:50 – Colorado 23:45 - Vite In Apnea.

BBC Entertainment 07:10 - Show Me Show Me 07:35 Gigglebiz 07:50 Green Balloon Club 08:15 - The Weakest Link 09:00 - Friday Night Dinner 09:25 - Little Britain 09:50 - Keeping Up Appearances 10:20 – Doctors 10:50 - Casualty 11:40 - The Weakest Link 12:25 - King George & Queen Mary: The Royals Who Rescued the Monarchy 13:20 - Chimp Family Fortunes 14:10 - Keeping Up Appearances 14:40 – Doctors 15:10 Casualty 16:00 - The Weakest Link 16:45 - BBC Proms 18:10 – EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Last Man Standing 20:00 - Roger and Val Have Just Got In 20:30 - The Stephen K Amos Show 21:00 - Spooks 21:55 - Silent Witness 22:45 - As Time Goes By 23:15 - Call the Midwife.

TCM 07:25 - Rio Bravo 09:45 - Texas Carnival 11:05 - They Died With Their Boots On 13:25 - Young Tom Edison 15:00 Where Eagles Dare 17:35 - Somebody Up There Likes Me 19:30 - Where Were You When the Lights Went Out? 21:00 Elvis on Tour 22:35 - Point Blank.

MGM Movie 06:45 - The Curse of Inferno 08:10 - O.C. & Stiggs 10:00 - Out Cold 11:30 UHF 13:05 - MGM’s Big Screen 13:20 Master of the World 15:00 - X-15 16:45 - The Aviator 18:20 - Impromptu 20:05 Mad Dog Coll 21:45 - MGM’s Big Screen 22:00 - Beach Red 23:40 Swimming to Cambodia.

Diva Universal 07:50 - Agatha Christie’s

Poirot 09:35 -

Ladies Room 09:50 - Ironside 10:45 Quincy, M.E. 11:40 - Agatha Christie’s Poirot 13:25 - Great Women 13:40 - ER 14:30 - JAG 15:25 - Quincy, M.E. 16:25 - Agatha Christie’s Poirot 18:09 - Great Women 18:25 - JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:20 - Alfred Hitchcock Presents 20:50 - Great Women 21:00 - Murder, She Wrote 23:00 - Wolff’s Turf 23:55 Wolff’s Turf.

07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 16<30 16>45 17>45 18>00 18>10 18>40 Naxxar 19>30 20.15 21>30 21>35 23>00

Discovery Channel 07:15 - Ultimate Survival: Iceland Fire and Ice 08:10 - Dual Survival: Out of Africa 09:05 - Gold Rush: Paid in Full 09:55 - Mega Builders: World Class Stadium 10:50 - How Do They Do It?:

Airplane Parachutes; Create Solar Power; Photochromic Lenses 11:15 How Do They Do It? 11:40 - Wheeler Dealers: Jaguar XK8 12:35 - Mighty Ships: M/V BeCrux 13:30 - Outback Truckers 14:25 - Overhaulin’: 1965 Volkswagen Bug 15:20 - Overhaulin’: SEMA Car: Chrysler 300 16:15 Overhaulin’: Rick Fontana’s 1967 Ford Mustang Convertible 17:10 - The Liquidator: Has the Master Lost His Mojo? 17:40 - Storage Hunters: Score of the Century 18:05 - Auction Hunters: Sin City Shootout 18:35 - Baggage Battles: Blast from the Past 19:00 - How It’s Made 19:30 - How Do They Do It?: Helicopter, Luxury Yachts, Ball Park 20:00 River Monsters: River of Blood 21:00 - Bear Grylls: Escape From Hell: Mountains 22:00 - Deadly Islands: Killer Whale Island 23:00 - Survive That!: Green Hell.

Discovery World 07:45 - Out of Egypt

08:35 - Dakar Rally: Frontline to Finish Line 09:30 - Greatest Tank Battles 10:20 - I’m Alive 11:10 World’s Biggest Airliner 12:05 - Treasure Quest 12:55 - Chasing Classic Cars 13:20 - Chasing Classic Cars 13:50 - Best Evidence 14:45 - Out of Egypt 15:40 Ultimate Warfare 16:35 - I’m Alive 17:25 - Incredible Flying Cars 18:20 Bizarre Foods 19:10 - Treasure Quest 20:05 - Chasing Classic Cars 20:30 Chasing Classic Cars 21:00 - Bizarre Foods 21:55 - Zero Hour 22:50 - Most Evil 23:45 - Chasing Classic Cars

Fox Sports Europe

06:00 - Major League Baseball 08:30 - MLB 162 09:00 Speedmakers 10:00 Speedmakers 11:00 - MLB 162 11:30 - World Championship Ping Pong 12:30 - World Championship Ping Pong 13:30 World Championship Ping Pong 14:30 - World Championship Ping Pong 15:30 - Major League Baseball 18:00 – Speedmakers 19:00 - Live: Major League Baseball 22:00 - PGA EuroPro Tour Golf.

07:00 - Ligue 1 - Round 4 – Highlights 08:00 - Serie A Round 1 - Chievo Verona v Juventus 10:00 - Barclays Premier League - Week 3 Newcastle Utd v Crystal Palace 12:00 - Ligue 1 - Round 4 Olympique de Marseille v OGC Nice 14:00 - Malta National Badminton Championships 2014 - Men’s Doubles Final 15:00 Barclays Premier League - Week 3 - Aston Villa v Hull City 17:00 - Aviva Premiership Round 1 - London Welsh v Exeter Chiefs 19:00 - Serie A - Round 1 - Roma v Fiorentina 21:00 Barclays Premier League - Week 3 - Everton v Chelsea 23:00 Vincennes Horseracing 01:30 - Barclays Premier League Week 3 – Netbusters 02:00 PGA European Tour - Omega European Masters - Day 1.

GO sports 7

Illejla NET Television ikompli bix-xandiriet diretti minn diversi lokalitajiet. Din id-darba mil-lokalitá tan-Naxxar fejn se nwasslulkom b’mod dirett il-festa ta’ Maria Bambina. Il-programm se jkun fih numru ta’ features interessanti bl-istorja tal-parro//a kif ukoll intervisti mal-protagonisti fil-parro//a. Dan il-programm g[andu l-pre]entazzjoni ta’ Charles Saliba u Mireille Bonello, bi produzzjoni ta’ Simon Vella Gregory.

NET News Minn Festa G[al O[ra NET News Minn Festa G[al O[ra NET News

Sport fuq il-Cable

GO sports 1

Minn Festa g[al O[ra – 18.40 NET

NET News Chit Chat Chill (r) Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ F’Ba[ar Wie[ed Telebejg[ NET News Nis;a Maltija Minn Festa G[al O[ra - Marija Bambina

07:00 - Vincennes Horseracing 09:30 - PGA European Tour Omega European Masters - Day 1 14:30 - Serie A - Round 1 Palermo v Sampdoria 16:30 Trans World Sport #1427 17:30 - The Championships Wimbledon 2014 - Men’s

Doubles Final 21:00 - The 2008 Ryder Cup – Review 22:30 - Barclays Premier League - Week 3 - Burnley v Manchester Utd 00:30 - Serie A - Round 1 - Atalanta v Hellas Verona 02:30 - Football’s Greatest 03:00 - Ligue 1 - Round 4 Girondins de Bordeaux v SC Bastia 05:00 - Barclays Premier League - Week 3 Queens Park Rangers v Sunderland.

GO sports 8

09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - PGA European Tour Omega European Masters - Day 1 16:30 - Serie A - Round 1 Palermo v Sampdoria 18:30 Trans World Sport #1427 19:30 - The Championships Wimbledon 2014 - Men’s Doubles Final 23:00 - The 2008 Ryder Cup – Review 00:30 - Barclays Premier League - Week 3 - Burnley v Manchester Utd 02:30 - Serie A Round 1 - Atalanta v Hellas Verona 04:30 - Football’s Greatest 05:00 - Ligue 1 Round 4 - Girondins de Bordeaux v SC Bastia 07:00 - Barclays Premier League - Week 3 Queens Park Rangers v Sunderland.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

TISLIBA

24

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1

2

5

3

4

Rapport tat-temp

6

7

UV INDEX

8

10

9

10

IT-TEMP Il-bi//a l-kbira xemxi li jsir sabi[ biss[ab g[oli VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ [afif mill-Punent Majjistru li jsir [afif u varjabbli l-iktar mill-Punent BA{AR {afif IMBATT Baxx mill-Majjistral li jsir ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 31˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 0.3mm IX-XEMX titla’ fis-06.38 u tin]el fis-19.22

11

Il-[amest ijiem li ;ejjin 12

13

14

15

IT-TNEJN L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

16

17

Mimdudin>5. Tara x’pi] hemm (5) 6. Tin ta/-… (5) 7. Kus bil-widna, g[onq dejjaq u bix-xoffa g[all-ilma tax-xorb (5) 10. Kull xorta ta’ sellum li jitmexxa minn post g[all-ie[or (5) 11. B[alma jkun blat mhux lixx u li jnigge] (5) 12. La hi hekk titg[affe; malajr (5) 14. Tajra b’rix im]ewwaq bl-ilwien talqawsalla (5) 16. Kunjom li ssib abbord, An;lu!(5) 17. 1, 2, 3, 8, 9 jew 10 (5) 18. Prezz (5)

18

Weqfin>1. Suppost li huma g[assiesa tal-;rieden (6) 2. Dun Ian, g[alkemm konfu], xorta wa[da nteba[ (6) 3. Ma baqax skur f’bi//a raba’ (6) 4. Ma [alliex lil min jisma’ (6) 8. Kollha zokkor u jekk bid-dieta tersaqx lejhom! (5) 9. Il-kapitali ?ekoslovakka (5) 12. Qerda s[i[a b’sitt Rumani fil-qalba ta’ Nora? (6) 13. G[asfur li jitla’ s-sellum biex jilg[ab bil;ol;ol (6) 14. Belt fl-Italja (6) 15. Indendlu [wejje; ma[sulin ma’ [abel fix-xemx [alli jinxfu (6)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin>- 5. Isqof; 6. Tudun; 7. Manna; 10. Fra]i; 11. Traba; 12. Qadef; 14. Baxxi; 16.

Palju; 17. Id[ol; 18. Razza.

Weqfin>- 1. Mikxuf; 2. Affari; 3. Stinat; 4. :nejna; 8. Wa[da; 9. Faxxa; 12. Qassis; 13.

Frawli; 14. Bajtra; 15. Indjan.

Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta binnumri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.

L-ERBG{A L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

IL-{AMIS L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

IL-:IMG{A L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

UV

UV

UV

UV

UV

10

10

10

10

10

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 30˚C xemxi, Al;eri 32˚C xemxi, Amsterdam 21˚C sabi[ bi nhar, Ateni 21˚C xita, Li]bona 24˚C ftit imsa[[ab, Berlin 26˚ ftit imsa[[ab, Brussell 20˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 33˚C xemxi, Dublin 15˚C sabi[ bi nhar, Kopen[agen 19˚C imsa[[ab, Frankfurt 23˚C imsa[[ab, Milan 25˚C xemxi, Istanbul 27˚C ftit imsa[[ab, Londra 19˚C ftit imsa[[ab, Madrid 28˚C imsa[[ab, Moska 21˚C imsa[[ab, Pari;i 25˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 29˚C ftit imsa[[ab, Ruma 26˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli (mhux mag[ruf), Tune] 32˚C xemxi, Vjenna 20˚C imsa[[ab, Zurich 24˚C sabi[ bi nhar, Munich 24˚C xemxi, St. Petersburg 19˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 20˚C ftit imsa[[ab

Tag[rif Laqg[a g[all-;enituri Il-Prin/ipal u l-Vi/i Prin/ipal tal-Junior College tal-Università se jiltaqg[u mal-;enituri u lguardians tal-istudenti talEwwel Sena. Ser ting[ata informazzjoni importanti dwar irregolamenti, is-servizzi u lfa/ilitajiet tal-Kulle;;, bil-g[an li din tg[in lill-istudenti fl-istadji kollha tal-[ajja fil-Kulle;;.

Il-laqg[a ser issir f’Sir Temi Zammit Hall, l-Università ta’ Malta, l-Imsida, fil-;ranet kif imsemmija hawn ta[t: - It-Tnejn, 29 ta’ Settembru 2014 fis-7.00 ta’ filg[axija: Kunjomijiet li jibdew A – F - L-Erbgha, 1 t’Ottubru 2014 fis-7.00 ta’ filg[axija : Kunjomijiet li jibdew G – Z Sog[ba L-G[aqda

Soluzzjoni Sudoku

IT-TLIETA L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

tal-Malti

–

Università tesprimi s-sog[ba tag[ha g[at-telfa ta’ John Bonnici, iben :u]è Bonnici, u Louisette Briffa, il-mara ta’ Ru]ar Briffa, li t-tnejn [allewna din is-sena. L-G[aqda t[oss li dawn huma telfiet g[aliha wkoll.

Sabiex il-memorja ta’ dawn il-kittieba tibqa’ [ajja, lG[aqda [asbet sabiex minn ]mien g[al ]mien tfakkarhom.

Dan il-Kumitat ifittex li jfakkar il-kittieba Maltin mhux biss sabiex jippreserva l-memorja tag[hom, imma sabiex ikun i;;enerat materjal kreattiv ;dida.

Fil-ka] ta’ Briffa, l-G[aqda dan qed tag[mlu bil-pro;ett Metamorfosi filwaqt li s-sena d-die[la, l-G[aqda se tkun qed tfakkar ukoll lil Bonnici, ittnejn fundaturi tal-G[aqda.

Spizeriji li se jift[u t-Tnejn 8 ta’ Settembru 2014 Il-Belt: Royal Pharmacy, 271, Triq ir-Repubblika; Il-Marsa: San Raffael Pharmacy, 247, Triq {al Qormi; {al Qormi: Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz; Birkirkara: St.Paul’s, Triq Brared; L-Imsida: Regional Pharmacy, Triq E. H. Furse; Tal-Ibra;: St. Andrew’s Pharmacy, Triq il-Qasam; TasSliema: Brown’s Pharmacy, Unit 22, Triq Tigne; {al Lija: St. Joseph Pharmacy, 164, Annibale Preca street; Il-G[arg[ur: Medicine Chest Pharmacy, Triq Demitriju Farrugia; Il-Mellie[a: Brown’s Village Pharmacy, Main Street; Paola: Distinction Pharmacy, 32, Pjazza Antoine De Paule; Bormla: Verdala Pharmacy, 57, Triq Gendus; {a]-}abbar: May Day Pharmacy, Triq il-Vittorja; Bir]ebbu;a: Brittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja s-Sabi[a; |{al Safi: Safi Pharmacy, St. John Street c#w Bieb il-:arra Street; Is-Si;;iewi: St. Nicholas Pharmacy, 1, Triq il-Parro//a; Rabat: Nova Pharmacy, 142, Triq il-Kulle;;; Fontana: Fontana Pharmacy, Triq il-G[ajn; In-Nadur: Nadur Pharmacy, Pjazza t-28 t’April 1688.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

25

KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{

Paola

MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar {ad-Dingli tas-sodda, salott, k/ina, kamra }EW: tomniet art bil-veduta tal-banju u bit[a. ?emplu sabi[a a//essibbli mit-triq. G[al 99428000. aktar informazzjoni /emplu 99992152.

Paola TERRAN b’]ew;t ikmamar tasIl-{amrun sodda komplut b’kollox, tista’ GARAXX jew store, 115-il pied tabita’ fih. ?emplu 99992152. tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess AVVI}I Class B. ?emplu 77200983.

Limiti tar-Rabat

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing }EW: tomniet art bil-veduta machines, tumble dryers u dehutal-ba[ar u tal-kampanja. midifiers, e//. B’sitt xhur ?emplu 99428000. garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn L-Imta[leb minn qabel. Spare parts g[al kull }EW: tomniet art bil-veduta tip ta’ appliances. ?emplu sabi[a a//essibbli mit-triq. G[al 21371559, 27371559, 21493285, aktar informazzjoni /emplu 79884497 jew 99472570.

99992152.

Servizz fil-pront.

Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;

Tiswijiet

U warmer industrijali 3 face TA’ magni tal-[jata. G[al serv- f’kundizzjoni perfetta. ?emplu ice u tiswijiet fil - pront . 99992152. ?emplu 99422268 jew 21416705.

JIN{TIE:U

G{ALL-BEJG{ Cooker

b’[inijiet flessibbli l-;urnata kollha , mit - Tnejn sas - Sibt .

Persuni li di;a ja[dmu , li g[andhom it - transport tag[hom u li g[andhom il-food handling A jew B ikunu Ur;enti ppreferuti . Ibg[at informaz PART-TIME f’canteen fl-area zjoni tieg[ek b’sms lil Simon tal - Bypass ta ’ Birkirkara fuq 99442591.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

26

SPORT

Hekk kif bdiet it-tellieqa Nico Rosberg tal-Mercedes qabe] lil sie[bu Lewis Hamilton u mar fuq quddiem

FORMULA 1

Hamilton jirba[ f’Monza Is-sewwieq tal-Mercedes Lewis Hamilton reba[ il-Grand Prix ta’ Monza fl-Italja biex wettaq reazzjoni wara dak li se[[ fla[[ar Grand Prix fil-Bel;ju meta spi//a irtira min[abba in/ident li kellu ma’ sie[bu Nico Rosberg.

Rosberg, leader attwali talklassifika tas-sewwieqa spi//a fit-tieni post filwaqt li Felipe Massa spi//a fit-tielet post.

Hamilton g[amel pressjoni fuq Rosberg li kien fl-ewwel post u s-sewwieq :ermani] g[amel ]ball u Hamilton kien pront u approfitta minn dan l-i]ball biex qab]u u mar fl-ewwel post. Minn hemm ‘il quddiem l-Ingli] iddefenda l-vanta;; li kellu biex reba[ it-tellieqa.

Din kienet is-sitt reb[a ta’ Hamilton dan l-ista;un filwaqt li g[al Massa din kienet l-ewwel darba li spi//a fuq il-podju minn meta ing[aqad mal-Williams ming[and il-Ferarri.

Is-sewwieq l-ie[or talWilliams, Valtteri Bottas si//a rraba’ u Daniel Ricciardo tar-Red Bull spi//a quddiem sie[bu u /-

champion renjanti Sebastian Vettel.

Hamilton kien beda millewwel post u fil-bidu tat-tellieqa kellu problemi fil-karozza u sakemm sarulu tiswijiet ni]el firraba’ post imma dan irkupra tajjeb biex g[eleb l-isfida ta’ Rosberg li issa g[andu vanta;; ta’ 22 punt fuqu. L-isfida bejn dawn it-tnejn se tkompli tikber u minkejja li huma tal-istess tim, ]gur li wie[ed jista’ jg[id li rreb[a ta’ Hamilton kienet l-aqwa risposta li seta’ jag[ti lil Rosberg wara li dan da[al fih fil-Grand Prix tal-Bel;ju.

It-tellieqa fl-Italja kienet wa[da di]appuntanti g[at-tim tal-Ferrari. Filwaqt li Kimi Raikkonen spi//a fl-10 post, sie[bu Fernando Alonso kellu jirtira. Kevin Magnussen talMcLaren spi//aw fis-seba’ post imma wara li kien penalizzat [ames sekondi spi//a fl-10 post.

Il-Grand Prix li jmiss se jsir fil-21 ta’ Settembru f’Singapore.

G[al tmiem il-kampjonat fadal total ta’ sitt Grand Prix u fl-a[[ar

tellieqa f’Abu Dhabi se jing[ataw punti doppji.

Qabel ma bdiet it-tellieqa f’Monza, il-Kap tal-Formula 1 Bernie Ecclestone qal li g[ad hemm possibilta` li jibqa’ jsir Grand Prix fl-Italja wara l-2016.

Il-kuntratt attwali jiskadi fl-2016 u Ecclestone kien qal ftit taljiem ilu li ma kienx kuntent b’dak li kienu qed joffru l-organizzaturi.

Ilbiera[ ukoll it-tim talWilliams [abbar uffi/jalment li l-koppja Felipe Massa u Valtteri Bottas se jkunu ]-]ew; sewwieqa tat-tim anke g[allista;un li ;ej. : 1. L.Hamilton - Mercedes 2. N.Rosberg - Mercedes 3. F.Massa - Williams 4. V.Bottas - Williams 5. D.Ricciardo - Red Bull 6. S.Vettel - Red Bull 7. S.Perez - Force India 8. J.Button - McLaren 9. K.Raikkonen - Ferrari 10. K. Magnussen - McLaren Kif spi//aw

Hamilton ji//elebra r-reb[a f’Monza Klassifika

:

Sewwieqa

1. N Rosberg - 238 2. L Hamilton - 216 3. D Ricciardo - 166 4. V Bottas - 122 5. F Alonso - 121 6. S Vettel - 106 7. J Button - 70 8. N Hulkenberg - 70

Klassifika

: 1. Mercedes - 454 2. Red Bull - 272 3. Williams - 177 4. Ferrari - 162 5. McLaren - 110 6. Force India - 109 Kostruttturi

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

27

SPORT

Suarez qed jer;a’ j[ossu futboler L-attakkant ta’ Barcelona Luis Suarez qal li qed jer;a’ j[ossu futboler wara li ing[ata d-dritt li jitt[arre; mal-kumplament tattim. Suarez kien ori;inarjament ;ie sospi] g[al erba’ xhur minn kull attivita relatata mal-futbol wara li f’partita mit-Tazza tadDinja gidem lid-difensur Taljan Giorgio Chiellini. Suarez, eks plejer ta’ Liverpool kien appella mid-de/i]joni quddiem il-Qorti tal-Arbitra;; Sportiv u t[alla jitt[arre; mal-klabb il-;did tieg[u.

F’kummenti li ta dan qal, “Meta tkun sospi] mhux biss mil-log[ob imma anke mitta[ri; tispi//a f’sitwazzjoni diffi/li li twe;g[ek. Issa la darba nista’ ng[id lill-uliedi li sejjer g[ax-xog[ol in[ossni [afna a[jar. Qed jer;a’ j[ossni futboler,” qal Suarez.

Suarez se jkun jista’ jirritorna g[al log[ob f’Ottubru u l-ewwel log[ba tieg[u se tkun kontra rrivali Real Madrid. L-istess Suarez, ftit tal-;img[at ilu kien wieg[ed li mhux se jer;a’ jidem lil xi avversarji.

Courtois se jiffirma kuntratt ;did Il-gowlkiper ta’

Chelsea Thibaut Courtois ikkonferma li se jiffirma kuntratt ;did mat-tim wara li dan l-a[[ar sar l-g[a]la numru wie[ed tal-manager Jose Mourinho bejn il-lasti. Courtois kien ilu tliet snin fuq il-kotba ta’ Chelsea imma dan kien misluf lil Atletico Madrid. Wara li sta;un ilu reba[ il-kampjonat ma’ Atletico Courtois re;a’ mar lura fl-Ingilterra u s’issa qed ikun preferut minn Petr Cech.

“S’issa g[adni ma iffirmajt l-

ebda kuntratt imma la darba mmur lura l-Ingilterra se niffirmah,” qal Courtois li b[alissa hu impenjat mat-tim nazzjonali Bel;jan.

Courtois, li g[ad g[andu 22 sena tkellem ukoll dwar is-sitwazzjoni tal-gowlkipers li hemm fi [dan il-klabb. “Jien u Cech ma nitkellmux dwarha imma naf li g[al Cech, wara 10 snin jibda mal-ewwel 11 hi kemmxejn diffi/li biex issa jibda minn fuq il-bank. Imma wara kollox din hi de/i]joni tal-manager, de/i]joni li je[odha g[all;id tal-klabb. M’hemm l-ebda problema bejni u bejn Cech. Hu ovvju li it-tnejn li a[na rridu nilag[bu mal-ewwel 11,” qal Courtois.

Perez jiddefendi d-de/i]jonijiet Il-President ta’ Real

Madrid Florentino Perez iddefenda dde/i]jonijiet tieg[u rigward ilmod ta’ kif bih Real imxew fissuq ta’ trasferimenti matul dan is-sajf. Real akkwistaw lil Kroos u lil Rodriguez fost l-o[rajn imma bieg[u lil Xabi Alonso u lil Di Maria.

“Minn kemm ilni President ta’ Real dejjem ji;i akku]at li l-plejers li nbieg[u jkunu l-aqwa plejers u dawk li nakkwistaw ikun hemm min hu xettiku dwarhom.

Irrid infakkar biss li l-ewwel akkwist tieg[i kien Zidane u sajf ilu akkwistajna lil Bale. Lil Di Maria offrejnielu l-a[jar li stajna imma kien hu li irrifjuta u ma kien hemm l-ebda triq o[ra [lief li nne[uh. Di Maria talab salarju e//essiv. Xabi talab biex jitlaq u ma stajniex in]ommuh,” spjega Perez.

Thibaut Courtois ta’ Chelsea se jiffirma kuntratt ;did mat-tim

Ilbiera[ grupp ta’ atleti ]ag[]ag[ Maltin [allew pajji]na biex bejn nhar it-Tlieta u l-Erbg[a li ;ej jie[du sehem fil-Kampjonati tal-Atletika tat-Tfal. Dawn il-kampjonati se jsiru fil-belt ta’ Brno fir-Repubblika ?eka u din se tkun id-disa’ edizzjoni ta’ dawn il-kampjonati li fihom mistennija jie[du sehem madwar 1400 tifel u tifla li g[andhom bejn l-10 u l-15-il sena. Il-kontin;ent Malti hu immexxi mill-Vi/i President tal-MAAA Mauro Pace Parascandolo. L-uffi/jal l-ie[or tal-MAAA li se jkun flimkien mal-grupp hu Anthony Fava. (Ritratt> Trevor Sollars)

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

28

SPORT TAZZA TAN-NAZZJONIJIET AFRIKANI 2015

Il-Cameroon jibdew il-[ajja ming[ajr Eto’o b’reb[a kontra l-Congo

Il-President tal-UEFA, Michel Platini (lemin) qal li l-futbol sejjer lura min[abba t-tmexxija tal-President tal-FIFA Sepp Blatter (xellug)

FUTBOL

Platini jer;a’ jattakka lil Blatter Il-President tal-UEFA Michel Platini g[al darba o[ra re;a’ attakka lill-President tal-FIFA Sepp Blatter u qal li min[abba fih il-futbol qed isofri. Fti tal;img[at ilu l-istess Platini kien [abbar li mhux se jikkontesta g[all-elezzjoni Presidenzjali talFIFA li se ssir sena o[ra imma minkejja dan xorta wa[da qed jg[id li ma jaqbilx mal-mod kif bih qed imexxi lill-FIFA. L-istess Platini qal li ma tantx jemmen lil Blatter li minn na[a tieg[u qal li jekk ikun ikkonfermat b[ala President jirtira wara li jkun serva l-[ames terminu tieg[u.

“Smajt [afna li qalu li jien b]ajt minn Blatter u hu g[alhekk li mhux se nikkontestah. Jien g[a]ilt li nikkontesta g[all-elezzjoni Presidenzjali tal-Uefa u mhux tal-FIFA g[ax fil-Uefa g[andi pro;ett li bdjet u li rrid inlesti. Nemmn li Blatter m’g[andux jer;a’ jikkontesta g[all-elezzjoni ta’ sena o[ra. Irreputazzjoni tal-FIFA ta[t ittmexxija tieg[u marret lura u lfutbol qed isofri. Minkejja li Blatter jg[id li jrid iservi l-a[[ar terminu tieg[u ma ne[odiex bi kbira jekk jer;a’ jikkontesta g[all-elezzjoni tal-2019,” qal Platini. Dan tal-a[[ar kompla billi qal li minkejja li hemm spekulazzjonjiet li Wolfgang Niersbach se jikkontesta g[allelezzjoni ta’ sena o[ra tal-FIFA, hu ma jemminx li dan se jsir u g[al darba o[ra Blatter mhux se jkollu l-ebda avversarji.

Platini kien mistoqsi wkoll dwar l-g[a]la tieg[u dwar min se jorganizza t-Tazza tad-Dinja tal2018 u tal-2022. Ir-Russja reb[et id-dritt li torganizza dik tal-2018 filwaqt li l-edizzjoni tal-2022 se ssir il-Qatar u Platini ]vela u flistess [in qal li ma jiddispja/ihx, li ivvota g[al dawn i]-]ew; pajji]i.

“Jien ridt li t-Tazza tad-Dinja tintlag[ab b’pajji]i li qatt ma saret fihom u g[alhekk g[a]ilt lir-Russja u lill-Qatar,” qal Platini. Minn meta dawn i]-]ew; pajji]i reb[u d-dritt li jorganizzaw it-Tazza tad-Dinja kien hemm rapporti kontinwi li flg[a]la kien hemm element ta’ korruzzjoni u tix[im.

Platini /a[ad dan kollu u qal li sakemm m’hemm l-ebda prova ta’ korruzzjoni [add ma jista’ jkun akku]at. “Hemm [afna qalu li kien ]ball li intg[a]el il-Qatar min[abba t-temperaturi imma kemm jien kif ukoll Blatter minn dejjen issu;erejna li ssir-fixxitwa. Ma jkunx ;ust li pajji] ma jkunx jista’ jorganizza t-Tazza tad-Dinja min[abba s-s[ana,” qal Platini. Matul il-;img[a rapport ta’ investigazzjoni dwar ilpro/ess tal-kandidatura tat-Tazza tad-Dinja tal-2018 u l-2022 kienu ppre]entati lill-FIFA. Leks prosekutur Amerikan Michael Garcia li qed imexxi lbord tal-kumitat ta’ etika talFIFA, mexxa l-inkjesta fi]-]ew; kandidaturi u s’issa ippre]enta rapport ta’ 350 pa;na lill-FIFA. Fl-a[[ar Platini kien mistoqsi

dwar l-introduzzjoni tat-teknolo;ija fil-futbol u qal g[al darba o[ra li hu kontra l-u]u tat-teknolo;ija fil-futbol. Ta min jiftakar li Platini, ri/entament qal ukoll li se jag[mel minn kollox biex innumru ta’ timijiet Ewropej li jie[du sehem fit-Tazza tad-Dinja jkun akbar.

Ribery jista’ jkun ikkastigat L-istess Platini

]vela li lwinger Fran/i] Franck Ribery jista’ jkun ikkastigat jekk jirrifjuta li jilg[ab mat-tim nazzjonali, anke jekk dan kien [abbar li irtira minn man-nazzjonal. Il-plejer ta’ Bayern Munich tilef it-Tazza tad-Dinja meta sofra injury ftit jiem qabel ma bdiet u wara li intemmet l-edizzjoni fil-Bra]il kien [abbar li se jirtira minn man-nazzjonal. Platini qal li ma jistax jifhem g[aliex Ribery irtira minn mat-tim, spe/jalment min[abba l-fatt li fi ]mien sentejn, il-Kampjonati Ewropej se jsiru fi Franza.

“Ma nistax nifhem id-de/i]joni ta’ Ribery. Irrid infakkar li plejer m’g[andux dritt li jag[]el jekk jilg[abx jew le mat-tim nazzjonali. Dik hi de/i]joni tal-kow/ nazzjonali u jekk il-kow/ nazzjonali jg[ajjatlek biex tilg[ab u int tirrifjuta tkun penalizzat. Din ir-regola tinsab fl-istatut talFIFA. Jekk Deschamps isejja[ lil Ribery u dan ma jmurx g[atta[ri; ikun sospi] tliet partiti minn ma’ Bayern Munich,” qal Platini.

Il - Cameroon bdew il - [ajja ming[ajr l-eks captain Samuel Eto’o b’reb[a ta’ 2-0 kontra rRepubblika ?entrali tal-Congo f’log[ba minn Grupp D firrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tan-Nazzjonijiet Afrikani tal - 20 1 5 . Din kienet wa[da minn diversi partiti li intlag[bu bejn is-Sibt u l-{add.

Eto’o, li kien ilu jilg[ab malCameroon 18-il sena [abbar li irtira minn mat-tim nazzjonali wara li sar jaf li ma kienx se jibqa ’ captain tat - tim . L attakkant ta ’ Lyon Clinton N ’ jie feta[ l - iskor g[all Cameroon u l-plejer ta’ Porto Vincent Aboubakar issi;illa rreb[a b’gowl sitt minuti mittmiem.

L - IVory Coast , li wkoll qeg[din fi Grupp D wettqu rimonta meta g[elbu lil Sierra Leone 2-1. Kei Kamara kien po;;a lil Sierra Leone fil vanta;; b ’ gowl lejn l - a[[ar minuti tal-ewwel taqsima. Issostitut Seydou Doumbia ;ab id-draw g[all-Ivory Coast meta ir/ieva cross ming[and Serge Aurier u [ames minuti wara lattakkant ta’ Roma Gervinho skurja l-gowl de/i]iv li ta t-tliet punti lill-Ivory Coast.

Bla dubju l-aktar ri]ultat sorprendeti kien it-telfa ta’ 3-2 li sofrew f ’ darhom in - Ni;erja kontra l-Congo.

Ta min jiftakar li l-Congo qed jilag[bu f’din il-fa]i wara li ing[ataw permess li jid[lu minflok ir-Rwanda li ;ew skwalifikati min[abba li g[amlu u]u minn plejer li kien ineli;ibbli.

Efe Ambrose po;;a lin-Ni;erja fil - vanta;; imma Prince Oniangue ;ab id-draw. {ames minuti qabel tmiem lewwel taqsima Thievy Bifouma g[amel l-iskor 2-1 favur ilCongo u bir - reazzjoni tan Ni;erja ma tasalx, re;a’ kien Thievy Bifouma li sab ix-xibka.

Is-sostitut Ni;erjan Gbolahan Salami naqqas id - distakk u minkejja l-isforzi tan-Ni;erjani dawn [ar;u telliefa.

L - Al;erija komplew minn fejn [allew wara l-prestazzjonijiet mill-aqwa li kellhom fitTazza tad-Dinja meta reb[u 2-1 kontra l - Etjopja . L - Al;erija

issa huma ta[t it-tmexxija talkow/ il - ;did Christian Gourcuff . Hillel Soudani u Yacine Brahimi skurjaw gowl kull taqsima qabel ma Saladin Said skurja l-gowl ta’ konsolazzjoni g[all-Etjopja minn penalty fl-a[[ar minuti tal-partita. Ilpartita minn Grupp B bejn ilMali u l-Malawi kienet posposta min[abba x-xita.

Il - Ghana bdew l - impenji tag[hom bi draw kemmxejn di]appuntanti ta’ 1-1 kontra lUganda. Wara [afna pressjoni minn na[a tal-Ghana wasal ilgowl tal-Ugana li kien skurjat minn Tony Mawejje . [ames minuti mill - bidu tat - tieni taqsim Andre Ayew ;ab iddraw.

Minkejja li kellhom lura fittim lill - attakkant Emmanuel Adebayor , it - Togo spi//aw tilfu 2 -1 kontra l - Guinea .

Adebayor kien qed jirritorna fit-tim wara nuqqas ta’ sena u nofs.

Fl - a[[ar log[ba mill - pro gramm s[i[ ta ’ log[ob , it Tune]ija reb[u 2 -1 fl - a[[ar minuti kontra l - Botswana .

Kellu jkun penalty ta’ Yassine Chikhaoui fid-90 minuta li ta rreb[a lit-Tune]ija. Il-Botswana kienu marru fil-vnata;; b’gowl ta’ Joel Mogorosi imma ma g[arfux jiddefendu dan il vanta;;.

Ri]ultati

Grupp A

Sudan v Afrika t’Isfel Ni;erja v Congo

Grupp B

Etjopja v Algeria Mali v Malawi

Grupp ?

B. Faso v Lesotho Gabon v Angola

Grupp D

0-3 2-3 1-2 Posp.

2-0 1-0

DR Congo v Cameroon 0-2 Ivory Coast v Sierra Leone 2-1

Grupp E

Guinea v Togo Ghana v Uganda

2-1

Zambia v Mozambique Niger v Cape Verde

0-0 1-3

Senegal v Egypt Tune]ija v Botswana

2-0 2-1

Grupp F

Grupp :

1-1

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

29

SPORT LOKALI

Illum issir ir Regatta ta’ Jum il-Vitorja Illum, fil-Port il-Kbir issir irRegatta tradizzjonali ta’ Jum ilVitorja. G[al darba o[ra lfavoriti g[ar-reb[ tat-titlu huma Bormla u l-Marsa. Is-sena li g[addiet dawn it-tnejn spi//aw reb[u x-Shield flimkien g[ax spi//aw bl-istess ammont ta’ punti. Huma ;abru 64 punt kull wie[ed u b’hekk ]ammew ixShield g[al sitt xhur kull wie[ed.

L-Isla, li kienu reb[u tul il-[ames snin ta’ qabel, spi//aw fit-tielet post.

Fir-Regatta jie[du sehem seba’ lokalitajiet li huma l-Birgu, Bir]ebbugia, Bormla, l-Isla, ilKalkara, il-Marsa u Marsamxett.

Hija maqsuma f’]ew? Kategoriji A u B b’10 ti;rijiet.

Jekk wie[ed jag[ti [arsa lejn it-timijiet ta’ din is-sena jista’ ji;i g[all-konklu]joni li huma Marsa u Bormla l-aktar timijiet b’sa[[tihom fuq il-karta.

Il-Marsa, fil-kategorija talMedalji se jaqdfu g[alihom Kieran Zammit, Clive Casha, Dennis Thornton u Charlton Abela. L-istess Kierzan Zammit, flimkien ma’ Nathaniel Caruana se jkunu qed jaqdfu fil-kategorija tal-Frejgatina. Dennis Thornton u Clive Casha se jkunu qed jie[du sehem fil-kategorija ta’ f’tal-Pass.

Fil-Kajjikki se jaqdfu Charton Abela u Nathaniel Caruana fejn fl-a[[ar ti;rija dik li g[andha likbar amont ta’ punti, l-erba’ qaddiefa se jkunu Clifton Camilleri, Clive Casha, Jurgen Camilleri u Dennis Thornton. Ta min jiftakar li l-a[[ar ti;rija fiha

Is-sena li g[addiet il-Marsa u Bormla reb[u x-Shield bejniethom meta spi//aw bl-istess ammont ta’ punti

24 punt.

Fuq in-na[a l-o[ra Bormla wkoll se jkunu armati sew. Flewwel ti;rija se jaqdfu g[alihom Ryan u Sven Refalo, George Frendo u Melchior Farrugia. Fl-

a[[ar ti;rija, Maximilion Mamo se jie[u post Farrugia.

Fil-Frejgatini g[al Bormla se jaqdfu Kimmie Farrugua u George Frendo filwaqt li f’ta bi tnejn se jkunu Clyde Cutajar u

Sven Refalo li se jikkompetu.

Fil-kategorija tal-Kajjikki se jaqdfu Romario Brignone u Maximilion Mamo.

L-Isla se jkunu jridu jwettqu reazzjoni wara li iddi]appuntaw

dan l-a[[ar. Din is-sena, jaqdfu g[alihom se jkunu Rhys Fiteni, Lawrence Ciantar, Clayton Darmanin Donald Gilford u Kurt Azzopardi. L-ewwel ti;rija tibda fin-12.30pm.

Golfers Maltin fil-kampjonati mondjali tal-Amateurs

Il-golfers Maltin li b[alissa jinsabu jikkompemtu fil-:appun

Andy Borg, JJ Micallef u Daniel Holland, li huma membri tar-Royal Malta Golf Club u tattim nazzjonali tal-Asso/jazzjoni Maltija tal-Golf, dan l-a[[ar [allew Malta u marru l-:appun biex jipparte/ipaw fil-World Amateur Team Championships – Eisenhower Trophy, li se jsiru fil-Karuizawa bejn l-Erbg[a 10 u s-Sibt 13 ta’ Settembru.

Mal-wasla tag[hom ing[aqad mag[hom Nick Borg li jg[ix fil:appun u li se jassisti lill-grupp matul l-esperjenza tag[hom billi jie[u r-rwol ta’ captain tat-tim.

Immexija mill-Federazzjoni Internazzjonali tal-Golf, li t[addan 137 federazzjonijiet nazzjonali minn 131-il pajji], dawn il-Kampjonati huma kompetizzjoni li ssir kull sentejn g?addilettanti tal-golf.

Dan se tkun it-tieni darba li Malta se tkun qed tie[u sehem f’dan l-avveniment presti;;ju] li hu ikkunsidrat b[ala lOlimpjadi g[ad-dilettanti ta’ dan l-isport.

Malta [adet sehem g[allewwel darba sentejn ilu fitTurkija meta dakinhar it-tim Malti spi//a fil-65 post minn 72. It-tim kien mag[mul minn Andy Borg, Ruud Critien u Peter Satariano.

Is-sitt korsijiet tal-golf filKaruizawa ;ew iddisinjati minn Robert Trent Jones II (neputi ta’ Bobby Jones) u ;ew inawgurati g[al log?ob fl-1993.

Dan il-vja;; lejn il-?appun kien possibili permezz tal-assistenza mill-Kunsill Malta g[allIsport, mill-Kumitat Olimpiku Malti u mill-R&A.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

30

SPORT

EURO 2016 – RAWND TA’ KWALIFIKAZZJONI

Jid[lu fl-azzjoni l-holders Spanja ...l-Ingli]i jaffrontaw lill-I]vizzera Illum jitkomplew il-partiti mirrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[allEuro 2016 u l-aktar log[biet interessanti se jkunu dawk talholders Spanja u tal-Ingilterra.

Illejla l-Ispanjoli jibdew kontra lMa/edonja filwaqt li l-Ingilterra jilag[bu barra minn darhom kontra l-I]vizzera.

Erba’ snin ilu Spanja reb[u ttitlu fit-turnament li sar filPolonja u fl-Ukrajna u l-log[ob li urew kien wie[ed dominanti fejn bl-inqas sforz possibbli kienu jiksbu dak li jridu. Fil-finali kienu fi klassi g[alihom meta kienu g[elbu lill-Italja 4-0.

Minn dakinhar ‘l hawn l-affarijiet inbidlu [afna. Sena wara li kienu reb[u l-kampjonat Ewropew Spanja kienu ing[ataw l-ewwel twissija meta tilfu filfinali tat-Tazza talKonfederazzjonijiet kontra lBra]il. Minkejja din it-telfa, huma kienu fost il-favoriti g[arreb[ tat-Tazza tad-Dinja imma kollox kompla mar g[al-ag[ar.

It-tim immexxi minn Vicente Del Bosque safa eliminat, b’mod umiljanti, mill-fa]i tal-gruppi u issa dan it-tim irid jibni mill;did. Wara l-eliminazzjoni bikrija mit-Tazza tad-Dinja plejers b[al ma huma Xavi, Xabi Alonso u David Villa, flimkien ma’ Carles Puyol irtiraw minn mattim nazzjonali. Issa kollox hu f’idejn plejers b[al ma huma Dani Carvajal, Mikel San Jose, Raul Garcia u Paco Alcacer biex jer;g[u iwassalu lil Spanja filqu//ata. G[al log[ba kontra l-

Ma/edonja Del Bosque se jkolu jg[addi ming[ajr Iniesta li hu imwe;;a’., Pique li talab biex ikun sku]at u ming[ajr Diego Costa li we;;a’ waqt sessjoni ta’ ta[ri;. L-istess Del Bosque [alla barra lil Fernando Torres, akkwist ;did ta’ Milan.

Matul il-;img[a li g[addiet Spanja tilfet 1-0 kontra Franza u minkejja li din kienet biss [artita ta\ [biberija il-pressjoni kompliet fuq il-plejers ta’ Del Bosque kompliet i]]id.

Wie[ed irid jara jekk kontra lMa/edonja bejn il-lasti ta’ Spanja hux se jkun hemm Iker Casillas jew David De Gea. Dan tal-a[[ar lag[ab kontra Franza u ma tkunx sorpri]a jekk jer;a’ jkun hu li jibda mal-ewwel 11.

Minn na[a tieg[u, Casillas irid juri li g[adu in-numru wie[ed fi Spanja wara li kellu wirjiet di]appuntanti fil-Bra]il.

Minkejja li l-pressjoni kollha hi fuq Spanja, fuq il-karta dawn m’g[andhomx ifallu kontra lMa/edonja, tim li f’dawn l-a[[ar iddi]appunta.

Ta min jiftakar li l-Ma/edonja se jkunu ming[ajr l-attakkant Goran Pandev li irtira minn mannazzjonal. Din hi daqqa ta’ [arta kbira g[al tim li l-akbar problema tieg[u hi proprju fl-attakk. Illog[ba bejn Spanja u l-Ma/edonja se tintlag[ab fil-grawnd ta’ Valencia.

L-Ingilterra f’idejn Rooney Illejla wkoll jibdew l-impenji tag[hom l-Ingli]i meta dawn

Wayne Rooney, il-captain il-;did tal-Ingilterra llejla jkun fl-azzjoni kontra l-I]vizzera

Il-Programm

Illum Grupp ?

Lussemburgu v Belarus (20.45) Spanja v Ma/edonja (20.45) Ukrajna v Slovakkja (20.45)

Grupp :

Russja v Liechtenstein (18.00) Awstrija v }vezja (20.45) Montenegro v Moldova (20.45)

Grupp E

Estonja v Slovenja (20.45) San Marino v Litwanja (20.45) }vizzera v Ingilterra (20.45) jilag[bu barra minn darhom kontra l-I]vizzera u din bla dubju se tkun log[ba delikata g[at-tim ta’ Roy Hodgson. L-Ingilterra, b[al Spanja wkoll iddi]appuntat waqt it-Tazza tad-Dinja u sfat eliminata mill-fa]i tal-gruppi. Minn dakinhar ‘l hawn il-midfielders Steven Gerrard u Frank Lampard [abbru li kienu se jirtiraw minn mat-tim nazzjonali u b’hekk ilfaxxa ta’ captain g[addiet f’idejn Wayne Rooney, plejer li ftit tal;img[at ilu ing[ata wkoll il-kariga ta’ captain tal-klabb li jilg[ab mieg[u, Manchester United.

Minkejja li ;img[a ilu l-Ingli]i reb[u 1-0 kontra n-Norve;ja f’partita ta’ [biberija, dawn ;ew ikkritikati g[al-wirja li kelhom, liema kritika ma tantx ni]let tajjeb mal-kow/ Hodgson. Dan tala[ar qal li min qed ju]a l-istatistika biex jattakka lit-tim Ingli] qed ju]aha [a]in meta qed jg[id li l-Ingli]i taw biss ]ew; xuttijiet fuq il-lasti avversarji g[ax fakkar li l-kumplament tax-xuttijiet li ;ew imblukkati ma tni]]lux flistatistika.

Wie[ed jista’ jg[id li l-log[ba f’Basle kontra l-I]vizzera hi laktar log[ba diffi/li g[all-Ingli]i f’dan il-grupp. Filwaqt li lIngilterra ma tantx marru tajjeb fit-Tazza tad-Dinja mhux l-istess jista’ jing[id g[all-I]vizzera li waslu sal-fa]i tal-a[[ar 16 u kien eliminati fil-[in barrani kontra lAr;entina li eventwalment waslu sal-finali.

Rooney, l-awtur tal-uniku gowl f’Wembley ;img[a ilu kontra n-Norve;ja, f’kummenti li ta jiem qabel il-log[ba kontra lI]vizzera qal, “M’g[andiex g[alfejn naqtg[u qalbna. It-tim hu mag[mul minn plejers b[al ma huma Sterling, Wilshere u Chamberlain, plejers li qed jilag[bu tajjeb mal-klabbs tag[[hom. Il-fatt li lag[bu fitTazza tad-Dinja ]gur se

Spanja, illum, ta[t it-tmexxija ta’ Del Bosque (lemin) jilag[bu kontra l-Ma/edonja. {dejh jidher il-midfielder Fabregas waqt sessjoni ta’ ta[ri;

jg[inhom f’dawn il-partiti li ;ejjin.”

L-Ingli]i se jkunu ming[ajr lattakkant Daniel Sturridge, ilgowlkiper Foster u l-midfielder Colback li kollha huma imwe;;g[in.

Filwaqt li g[al Rooney din se tkun l-ewwel log[ba tieg[u b[ala captain tat-tim nazzjonali, g[allkow/ Vladimir Petkovic din se tkun l-ewwel log[ba tieg[u fittmexxija tat-tim nazzjonali talI]vizzera wara li [a post Ottmar Hitzfeld. Petkovic, eks kow/ ta’ Lazio g[andu bi//a xog[ol iebsa biex ikompli minn fejn [alla Hitzfeld. Pajtim Kasami u Fabian Frei huma ]ew; plejers li se jirritornaw fl-iskwadra wara li ma ;ew mg[ajjta biex jie[du sehem fit-Tazza tad-Dinja. Hitz, Benito u Widmer se jkunu g[all-ewwel darba fl-iskwadra. L-a[[ar darba li l-I]vizzera lag[bet filKampjonati Ewropej kien fl2008 meta f’dik is-sena kienet ilpajji] organizzatur.

Il-kow/ tal-Ingilterra Roy Hodgson se jkun qed jilg[ab kontra tim li mexxa fil-passat. Fl1994 l-I]vizzera ikkwalifikat g[at-Tazza tad-Dinja ta[t ittmexxija tieg[u.

Ibrahimovic l-akbar theddida L-I]vezja tibda l-impenji

tag[ha fi Grupp : meta tilg[ab barra minn darha kontra lAwstrija. Dawn i]-]ew; timijiet lag[bu darbtejn kontra xulixn firrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja tal-2014.

F’:unju tal-2013 l-Awstrija kienu reb[u l-ewwel log[ba 2-1 filwaqt li l-I]vedi]i reb[u t-tieni log[ba bl-istess skor meta t-timijiet iltaqg[u kontra xulxin f’Solna.

Bla dubju l-akbar theddida g[all-Awstrija se jkun l-attakkant Zlatan Ibrahimovic. Dan tala[[ar, ;img[a ilu sar l-aqwa skorer fl-istorja tal-pajji] meta skurja ]ew; gowls kontra l-Estonja.

Ironikament l-attakkant ta’ PSG skurja dawn i]-]ew; gowls fid99 log[ba tieg[u mat-tim nazzjonali u b’hekk illejla se tkun okka]joni spe/jali o[ra g[alih hekk kif se jkun qed jilbes il-flok }vedi] g[al mitt darba fil-karriera tieg[u.

Log[ba o[ra minn Grupp : u li tibda kmieni se tkun dik bejn ir-Russja u l-Liechtenstein. Din se tkun il-[ames darba fl-istorja li dawn i]-]ew; timijiet se jkunu qed jilag[bu kontra xulxin u firraba’ partiti pre/denti r-Russi dejjem [ar;u rebie[a. Fuq ilkarta, it-tim ta’ Fabio Capello hu mistenni ji;bor it-tliet punti. IrRussja se tkun qed tipprova tikkwalifika g[all-Kampjonati Ewropej se jsiru sentejn qabel ma ssir it-Tazza tad-Dinja fir-Russja.

Ilejla wkol jilag[bu timijiet b[al ma huma l-Ukrajna li se jilag[bu kontra s-Slovakkja li se jkunu ;ejjin minn reb[a minima ta’ 1-0 kontra Malta u l-Litwanja, tim li m’g[andux ifalli mili jie[u t-tliet punti kontra San Marino. G[ada jid[lu fl-azzjoni t-tim nazzjonali Malti u l-Italja li issa hi ta[t ittmexxija ta’ Antonio Conte.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 8 ta’ Settembru, 2014

LOKALI

32

Illum it-8 ta’ Settembru hija l-festa ta’ Marija Bambina, li tkun /elebrata fost l-o[rajn fin-Naxxar, minn fejn illejla NET TV se jxandar dirett il-festa, flimkien mal-Isla, ilMellie[a u x-Xag[ra f’G[awdex. Imma huwa wkoll Jum il-Vittorja meta nfakkru r-reb[a fi]-]ew; assedji – tal-1565 u tal-1943. Il-kommemorazzjoni uffi/jali din is-sena saret fin-Naxxar fejn ilbiera[ filg[axija l-A;ent President Dolores Cristina ng[atat is-salut nazzjonali u spezzjonat il-gwardja tal-unur. Imbag[ad saret il-Quddiesa Pontifikali fil-Knisja Parrokkjali tan-Naxxar. (Ritratt > Trevor Sollars)

L-Ar/isqof jappella g[as-solidarjeta’ u l-;ustizzja Fl-okka]joni tal-quddiesa pontifikali ta’ Jum il-Vitorja, li din is-sena ;iet /elebrata fil-Knisja Parrokkjali tan-Naxxar u g[aliha attendew l-og[la awtoritajiet Maltin immexxija mill-A;ent President Dolores Cristina, lAr/isqof ta’ Malta Pawlu Cremona tkellem dwar il-valuri tal-;ustizzja u tas-solidarjeta’, kif ukoll dwar il-prin/ipju tas-sussidjarjeta’ bhala l-valuri li g[andhom isawru s-sisien tat-tag[lim so/jali tal-Knisja.

Huwa qal dan fid-dawl tarrabta ta’ Jum il-Vitorja mal-istorja tal-poplu Malti, li dejjem ing[aqad b’su//ess biex jiddefendi lilu nnifsu meta ;ie mhedded. Hawnhekk, l-Ar/isqof semma l-fidi b[ala wie[ed millaspetti li g[aqqdu lill-Maltin flimkien u li wasslet biex il-poplu Malti jgawdi l-frott tal-g[aqda tieg[u.

Monsinjur Cremona sa[aq li lvalur tal-;ustizzja g[andu jing[ata lil kull persuna ming[ajr l-ebda distinzjoni. Huwa tenna li [add m’g[andu jistenna li jkun trattat differenti minn [addie[or ming[ajr ra;uni valida, g[ax dan jista’ jwassal g[al firda.

L-Ar/isqof tkellem ukoll dwar il-valur tas-solidarjeta’ u tenna li s-so/jeta’ trid ti]gura li [add ma’ jibqa lura, kif ukoll g[andha ta[dem g[all-;id ta’ kul[add.

Dawn il-[sibijiet ;ew im[addna di;a’ mill-Papa Fran;isku fl-

ewwel en/iklika tieg[u, li wkoll kienet dwar il-valur tas-solidarjeta’ fis-so/jeta’.

L-importanza ta’ dan il-valur tkompli ti]died min[abba li fi]]minijiet tal-lum g[addejja ;lieda qawwija kontra l-faqar, mhux biss f’Malta i]da madwar id-dinja kollha. Fil-fatt, hu stmat li madwar 15% tal-poplazzjoni tad-dinja tinsab f’riskju ta’ faqar, u hu g[alhekk li g[andha ti]died il-[idma biex tittaffa t-tbatija ta’ dawn il-persuni. L-Ar/isqof ta’ Malta tenna wkoll li din il-[idma hija g[al qalb il-Knisja, li se tkompli tistinka biex aktar persuni ma’ jibqg[ux jg[ixu f’riskju ta’ faqar, fost o[rajn permezz talmissjunarji tag[ha. Hawnhekk ukoll tkompli tispikka l-[idma tal-poplu Malti, li dejjem kien ;eneru] ma’ dawk inqas ixxurtjati minnu.

Monsinjur Cremona spjega wkoll kif permezz tal-valur tassussidjarjeta’, il-;id li jin[oloq f’pajji]na permezz tal-i]vilupp ekonomiku m’g[andux ikun ta’ detriment g[al min hu dg[ajjef b’tali mod li jgawdi biss is-sinjur.

Dan g[andu jkun aktar fa/li min[abba d-daqs ]g[ir tal-g]ejjer Maltin. L-Ar/isqof tenna wkoll li ]vilupp li ma’ jil[aqx lil kul[add ma jistax ji;i kkunsidrat b[ala ]vilupp hekk kif wera t-t[assib tieg[u li l-avvanz ekonomiku ta’ korporazzjonijiet transnazzjonali jista’ jwassal g[al effetti negattivi

L-og[la awtoritajiet tal-pajji] attendew g[all-quddiesa pontifikali ta’ Jum il-Vittorja fil-Knisja Parrokkjali tan-Naxxar

fuq l-i]vilupp tal-ekonomija lokali u internazzjonali.

Mons Pawlu Cremona sa[aq ukoll li hekk kif matul l-istorja tieg[u l-poplu Malti dejjem wera kif kien kapa/i jeg[leb id-diffikultajiet, se jkompli jag[mel hekk ukoll fil-;ejjieni, biex tinbena so/jeta’ aktar b’sa[[itha u mag[quda bba]ata fuq dawn ilprin/ipji.

Intant, wara li lbiera[ saret i//erimonja uffi/jali tal-festa talVittorja, li nkludiet ukoll is-salut nazzjonali u l-ispezzjonar talgwardja tal-unur fin-Naxxar

qabel il-quddiesa pontifikali, illum ikun imiss li jsir it-tqeg[id tradizzjonali tal-fjuri fuq ilMonument tal-Assedju l-Kbir filBelt Valletta. Isiru wkoll /erimonji simili minn rappre]entanti tal-Kumitat Festi Nazzjonali fuq il-Monument tal-Assedju l-Kbir fil-Birgu u l-Monument ta’ Malta Rebbie[a fl-Isla, kif ukoll fi/?imiterju ta’ Santa Marija Addolorata, fejn jitfakkru l-vittmi tat-tieni gwerra dinjija.

Nhar is-Sibt ittella’ wkoll programm mu]iko-letterarju f’Misra[ l-Assedju l-Kbir fil-Belt

Valletta, fejn sar diskors kommemorattiv minn Dr. Giuseppe Schembri Bonaci, kif ukoll /erimonja tat-tqeg[id tal-fjuri.

media•link COMMUNICATIONS