Nru 13,876
Il-Ġimgħa, 17 ta‘ Ottubru, 2014 www.maltarightnow.com
€0.80
Il-kaċċaturi IN-NAZZJON TKOMPLI TINVESTIGA jitpoġġew taħt att t’akkuża Malta mwissija mill-UE fuq l-istaġun tal-insib
Il-Maġistrat Anthony Vella lbieraħ iddikjara li hemm biżżejjed provi biex il-kaċċaturi li tressqu l-Qorti akkużati b’diversi reati waqt protesta li saret bla permess fil-21 ta’ Settembru filBelt Valletta, jitpoġġew taħt att t’akkuża. Hekk kif kompliet il-kumpilazzjoni fil-konfront tal-kaċċaturi, lIspettur Daryl Borg, wieħed milluffiċjali tal-Pulizija li investigaw il-każ, xehed li David Spagnol, ta’ 44 sena minn Wied il-Għajn – wieħed mill-għaxar akkużati, f’mument minnhom mar fejn numru ta’ turisti li kienu fi Pjazza San Ġorġ, għamel forma ta’ qrun b’idejh fuq rasu, u qalilhom “Our Prime Minister is a Bull”. L-Ispettur Borg spjega dak li ġara dakinhar, kif bdiet il-protesta, kif eventwalment iddimostranti żdiedu għal madwar 250, u x’għamlu dawk li ħadu sehem fiha. Fost l-oħrajn, spjega kif kien hemm min beda joffendi lill-Prim Ministru u lill-Gvern, u anke tefa’ flixkun fid-direzzjoni tal-każin Laburista. Spjega wkoll kif wieħed minn dawk li kienu qed jipprotestaw kellu f’idejh imitazzjoni ta’ arma, waqt li oħrajn imbuttaw lill-ġurnalisti, u anke kellhom argumenti magħhom, waqt li f’ħin minnhom ippruvaw iħebbu għalihom. Xehed ukoll l-Ispettur Jurgen Vella li qal li numru ta’ kaċċaturi qalulu li saru jafu bil-protesta minn fuq Facebook. Anke Vella spjega li ra lil min iwaddab oġġetti lejn il-każin Laburista, u oħrajn semagħhom jgħidu kliem ta’ theddid kontra l-Prim Ministru. għal paġna 5
Se jitnaqqsu għal tnejn is-supermarkets, u se jonqsu l-ħaddiema More Supermarkets ilaqqgħu lill-kredituri u jispjegawlhom il-pjan ta’ ristrutturar li varaw biex il-kumpanija tirpilja mill-qagħda li spiċċat fiha, wara li parzjalment ingidmet mill-frodi ta’ Ryan Schembri, li għadu maħrub Joe Mikallef
Eżitu ta’ tama fi tmiem laqgħa għall-kredituri ta’ More Supermarkets li saret ilbieraħ filgħodu, u li matulha t-tmexxija tal-katina ta’ supermarkets spjegat is-sitwazzjoni diffiċli li kellha tħabbat wiċċha magħha matul dawn l-aħħar ġimgħat. Madankollu, spjegat it-tmexxija tal-kumpanija, pjan ta’ ristrutturar programmat għax-xhur li
ġejjin għandu jwassal biex tibda tirpilja. Fuq kollox, it-tmexxija ta’ More Supermarkets tat assigurazzjoni lill-kredituri tagħha, li tax-xogħol u s-servizzi li se jissuplixxu, se jitħallsu minnufih, u se jibda jinqata’ wkoll millewwel id-dejn li ġie akkumulat. Min-naħa tagħhom, il-kredituri jidhru li huma impenjati li jgħinu lill-kumpanija terġa’ tqum fuq saqajha. Madankollu, il-pjan li ġie ppreżentat lilhom ilbieraħ,
għad irid ikun studjat bejn ilkredituri nfushom. More Supermarkets spiċċaw f’din il-qagħda mwiegħra wara li parzjalment ingidmu mill-allegata frodi ta’ €40 miljun minn Ryan Schembri, li għadu maħrub u li qed ikun imfittex mhux biss millPulizija, imma anke mill-investituri u n-negozjanti li jridu flushom lura, flimkien mal-profitti u l-imgħaxijiet imwiegħda lilhom.
Dalli għandu jagħmel apoloġija lill-poplu Malti
Il-BWSC illum hu żvilupp lejn l-enerġija nadifa
Ara paġna 9
għal paġna 4
Aktar każi suspettati ta’ Ebola fi Spanja u d-Danimarka
Ara paġna 13
Il-kredituri ta’ More Supermarkets ħerġin mil-laqgħa tal-bieraħ (Ritratt: Martin Agius)
www.maltarightnow.com
2
Il-Ġimgħa, 17 ta’Ottubru, 2014
LOKALI
John Dalli għandu jagħmel apoloġija lill-poplu Malti F’għeluq is-sentejn eżatt minn meta l-Konsulent tal-Prim Ministru John Dalli ntalab jirriżenja mill-Kummissjoni Ewropea, ikun aktar xieraq li jkun hu li jagħmel apoloġija lill-poplu Malti. Hekk sostna l-Kap talOppożizzjoni Simon Busuttil fi stqarrija li fiha ddikjara wkoll li assolutament mhux minnu dak li qed jgħid Dalli dwaru, b’rabta max-xhieda li ta l-eks-Assistent Kummissarju tal-Pulizija Michael Cassar fuq l-investigazzjonijiet li saru mill-Pulizija Maltija dwar lallegazzjonijiet ta’ tixħim kontra leks-Kummissarju Ewropew. Simon Busuttil iddikjara li dak li qal Dalli hu maħsub biss biex jiddevja l-attenzjoni mis-sustanza tal-każ tiegħu, u biex jiżvija xxhieda ċara ta’ Michael Cassar. Simon Busuttil kien qed iwieġeb għal stqarrija li ħareġ John Dalli biex jirreaġixxi għax-xhieda li ngħatat din il-ġimgħa fil-Kumitat Parlamentari tal-Privileġġi, millKap tas-Servizz tas-Sigurtà Michael Cassar, li kien parti mittim ta’ investigaturi fl-allegat każ ta’ tixħim kontra Dalli u Silvio Zammit.
Dalli allega li l-media tal-Partit Nazzjonalista u media oħra, irrappurtaw b’intenzjoni ħażina, ixxhieda li ta Michael Cassar. Imma dak li rrappurtajna aħna kien dak li xehed b’mod ċar Michael Cassar, u li anke ħareġ aktar minn darba wara l-mistoqsijiet li għamlet l-Oppożizzjoni filKumitat – jiġifieri li fil-fehma ta’ Michael Cassar, John Dalli u Silvio Zammit kellhom jitressqu lQorti flimkien. Mal-istqarrija tiegħu, il-Kap talOppożizzjoni Simon Busuttil ippubblika wkoll id-dokument li tressaq fil-Kumitat mill-eksAssistent Kummissarju Cassar, u li juri li f’laqgħa fis-6 ta’ Diċembru 2012, l-eks-Kummissarju talPulizija John Rizzo, l-Avukat Ġenerali Peter Grech, l-Assistent Avukat Ġenerali Donatella Frendo Dimech, l-eks-Deputat Kummissarju tal-Pulizija John Cachia u l-Ispettur Angelo Gafà qablu li John Dalli kellu jitressaq il-Qorti akkużat bir-reat kriminali ta’ “trading in influence” u tixħim. Dan il-proċess waqaf wara li Joseph Muscat sar Prim Ministru. Simon Busuttil temm l-istqarrija tiegħu hekk: “Il-Konsulent
– Simon Busuttil
Personali tal-Prim Ministru, John Dalli, qed jaħseb li jista’ jheddidni li jtellagħni l-Qorti. Jien ma bżajtx mill-Prim Ministru li pprova jagħlaqli ħalqi b’ġuri quddiem tliet Deputati Laburisti fil-Kumitat talPrivileġġi, aħseb u ara kemm se nibża’ mill-Konsulent tiegħu.” Dan wara li Dalli, fl-istqarrija tiegħu, hedded lil Simon Busuttil biex jew jagħmillu apoloġija, inkella jieħu azzjoni kontrih. Sadanittant, fi żvilupp ieħor, lIspeaker tal-Parlament Anġlu Farrugia ppubblika ittra li hu rċieva mingħand Michael Cassar wara r-rapporti li dehru fil-media dwar ix-xhieda li hu ta quddiem ilKumitat Permanenti tal-Kamra dwar il-Privileġġi nhar l-Erbgħa. Michael Cassar qal li kien ikkwotat ħażin minn sezzjoni talmedia, u sostna li meta laħaq Kummissarju Peter Paul Zammit, mar ikellmu u infurmah bil-każi u l-investigazzjonijiet kollha li kellu fit-Taqsima tar-Reati Ekonomiċi, u mhux fuq il-każ partikulari ta’ Dalli biss. Hu ppreċiża dan għax seta’ ġie interpretat li xehed li Peter Paul Zammit ma tantx wera interess filkaż ta’ Dalli.
Direttivi mill-MUMN fl-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex
L-Union tal-Infermieri u lQwiebel ordnat direttivi b’effett immedjat fl-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex, minħabba li fi kliem ilunion, il-pazjenti anzjani f’Għawdex mhumiex prijorità għad-Dipartiment tas-Saħħa. Fi stqarrija, l-MUMN qalet li matul l-aħħar sena u nofs, idDipartiment tas-Saħħa ħalla li jkun hemm nuqqas ta’ carers flIsptar Ġenerali ta’ Għawdex b’detriment kbir għall-pazjenti u għar-residenti anzjani fis-Sala Sant’Anna.
importanti ta’ appoġġ għall-infermieri fil-qasam tal-kura tal-anzjani. L-MUMN kienet wissiet lidDipartiment tas-Saħħa li jekk dawn il-carers ma jkunux intbagħtu fl-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex sal-10 ta‘ Ottubru, l-infermieri flIsptar u fis-Sala Sant’Anna mhux se jibqgħu jassumu wkoll irresponsabbiltà ta’ carers. Minkejja li l-MUMN estendiet dan l-ultimatum sal-15 ta‘ Ottubru, bħala sinjal ta’ rieda tajba, baqgħu ma ntbagħtux carers fl-isptar,
L-MUMN qalet li dan seħħ minħabba li numru ta‘ carers kienu trasferiti għal security guards jew għal rwoli oħrajn, mingħajr ma ntbagħtu oħrajn minflokhom. Bħalissa, qalet il-union, hemm nuqqas ta’ madwar 20 carer fi sptar żgħir bħall-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex. Ix-xogħol kollu talcarers qed isir b’mod addizzjonali mill-infermieri. L-MUMN qalet li ilha iktar minn sena tikteb lill-Gvern dwar din il-ħtieġa, iżda t-talbiet tagħha qatt ma kienu mismugħa, minkejja ħafna wegħdiet. Għalkemm, wara direttivi li kienet ħarġet diġà, tul din il-leġiżlatura, numru ta’ infermieri kienu trasferiti minn Malta għall-isptar ta’ Għawdex, listess eżerċizzju ma sarx fil-każ tal-carers, li għandhom rwol
minkejja li ġew allokati l-flus għalihom, u għalhekk l-MUMN qalet li issa qed tordna direttivi industrijali f’dan l-isptar b’effett immedjat. L-istqarrija ttemm tgħid li wara sena u nofs ta’ wegħdi mhux imwettqa li matulhom idDipartiment tas-Saħħa għadda lillMUMN biż-żmien, issa qed jidher ċar li l-pazjenti anzjani Għawdxin mhumiex prijorità għadDipartiment tas-Saħħa. Din kienet it-tieni darba f’inqas minn ġimgħa li l-MUMN ħarġet tikkritika lill-Gvern dwar isservizz li qed jingħata fl-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex. Nhar ilĦadd li għadda l-MUMN ħarġet tgiddeb lill-Gvern, li qal li Għawdex jinsab ippreparat għalleventwalità li jkun hemm każ ta’ Ebola.
Hu ċar li l-pazjenti anzjani f’dan l-isptar mhumiex prijorità għadDipartiment tas-Saħħa – l-MUMN
Fil-ħarġa ta’ ‘In-Nazzjon’ tal-bieraħ ippubblikajna ritratt tat-tinda kbira li ttellgħet quddiem l-Emerġenza f’Mater Dei (fejn is-soltu jipparkjaw l-ambulanzi) għat-taħriġ tal-istaff kontra l-Ebola. Aktar tard filgħaxija, ilbieraħ stess, waslilna dan ir-ritratt li juri kif għal xi raġuni, din it-tinda ċediet. Sorsi qalulna li din ikkrollat għax ma ġietx armata kif suppost. Jidher li meta seħħ il-każ ma kienx għaddej taħriġ taħt it-tinda li l-Gvern fi stqarrija qal li hi waħda speċjalizzata u nġiebet apposta.
www.maltarightnow.com
LOKALI
Il-PM għandu ħafna xi jwieġeb dwar l-Air Malta Wara li fl-aħħar jiem kien rappurtat li l-Air Malta se tagħmel telf ta’ €16-il miljun sal-aħħar tas-sena, minflok ikollha riżultati “break even”, kif ippjanat filpjan ta’ ristrutturar, lOppożizzjoni f’konferenza talaħbarijiet li saret ilbieraħ flinhawi tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta, appellat biex il-Gvern iwieġeb iddiversi mistoqsijiet li tqajmu flaħħar jiem. Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għat-Turiżmu Robert Arrigo qal li l-istqarrijiet tal-Prim Ministru, tal-Ministru għat-Turiżmu u taċChairperson tal-Air Malta, flaħħar jiem, aktar qajmu mistoqsijiet milli weġbuhom. Hu qal li jekk hemm il-ħsieb li jinbiegħu partijiet mill-Air Malta, il-Gvern għandu jgħid x’inhuma dawn il-pjani, liema partijiet se jinbiegħu, u lil min. Tkellem ukoll dwar it-300 impjegat ġdid, li minn risposta Parlamentari, irriżulta li ddaħħlu
mal-linja nazzjonali tal-ajru flaħħar tnax-il xahar, aktar minn nofshom b’kuntratt indefinit. Hu sostna li fl-aħħar sena u nofs ingħataw promozzjonijiet u transfers fl-Air Malta minħabba wegħdi li kien għamel il-Partit Laburista qabel l-elezzjoni ġenerali. Saħaq li meta c-Chairperson tal-Air Malta Maria Micallef qalet li ma sabitx struttura ta’ Management, ikkonfermat li mhux minnu li Gvern Laburista kellu road map għall-pajjiż. Saħaq li taħt Gvern Nazzjonalista ir-ristrutturar kien miexi kif ippjanat, u t-telf kien qed jonqos. Anke l-Kelliema talOppożizzjoni għall-Affarijiet Ewropej, Marthese Portelli qalet li sa sitt xhur wara l-aħħar elezzjoni generali, l-eks Chairperson tal-Air Malta, Ray Fenech kien ikkonferma li l-pjan kien miexi kif ippjanat. Dan, saħqet Marthese Portelli, jikkonferma li
Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għat-Turiżmu Robert Arrigo, u l-Kelliema għall-Affarijiet Ewropej Marthese Portelli, jindirizzaw il-konferenza tal-aħbarijiet ilbieraħ (Ritratt: Martin Agius)
l-miri ma bdewx jintlaħqu flaħħar sena meta kien qed imexxi l-pajjiż Gvern Laburista. Hi qalet li jekk il-Gvern ma jimxix mal-pjan ta’ ristrutturar, jitlef opportunità u ma jkunx jista’ japplika għal pjan ieħor qabel 10 snin oħra, waqt li fakkret li l-pjan ta’ ristrutturar li kien ħejja Gvern Nazzjonalista,
kien sar bi qbil malOppożizzjoni Laburista u kien ġie ppreżentat lill-Kummissjoni Ewropea li kienet approvatu. Hi rreferiet għal dikjarazzjoni li kien għamel il-Prim Ministru f’April, meta qal li l-Gvern hu kunfidenti li l-pjan ta’ ristrutturar tal-Air Malta se jsalva lillkumpanija. Fakkret pero’, li
Il-Gvern se jixtri elettriku bi prezz ogħla u li m’għandux bżonn
Muscat kien saħaq ukoll li lGvern għandu pjani għall-Air Malta bħal tal-Enemalta. U appellat lill-Gvern biex jagħti dettalji dwar dawn il-pjani għallAir Malta. Preżenti ghall-konferenza talaħbarijiet kien hemm ukoll ilkandidat ġdid tal-PN, Aaron Micallef.
Il-pressjoni tal-PN wasslet biex l-elezzjonijiet li jmiss tal-kunsilli lokali se jsiru
Il-politika tal-gvern Laburista fl-enerġija se twassal biex ilpajjiż se jintrabat li jixtri elettriku iktar milli għandu bżonn, u bi prezz ogħla minn dak li jista’ jinxtara kieku jitlesta l-interconnector. Dan qalu l-Kap talOppożizzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil meta kien qed jindirizza laqgħa għall-kunsillieri lokali tal-PN fid-Dar Ċentrali. Il-Kap tal-PN qal li, sa ftit jiem ilu, Joseph Muscat baqa’ jgħid li l-proġett tal-powerstation il-ġdida kien “on track”, meta issa jidher ċar li dan falla. Hu fakkar ukoll kif minkejja l-kritika kollha li lpowerstation kienet “fabbrika tal-kanċer”, illum il-Gvern Laburista għadu juża l-istess żejt. Fuq kollox, sostna Simon Busuttil, il-Gvern se jbiegħ proprju l-powerstation tal-BWSC liċ-Ċiniżi, meta ftit ilu kien tant jikkritika din l-estensjoni. Il-Kap tal-PN kompla li l-politika Laburista kienet li r-roħs flenerġija kien jiddependi fuq ilpowerstation il-ġdida, iżda issa qed jgħid li r-roħs ma jiddependix biss minn din il-powerstation. Simon Busuttil fakkar ukoll fit-tanker tal-gass li l-Gvern Laburista qed jippjana li jpoġġi fil-Port ta’ Marsaxlokk u qal li
3
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
Il-laqgħa kienet indirizzata wkoll mill-Viċi-Kap tal-PN Beppe Fenech Adami, mis-Segretarju Ġenerali Chris Said u mill-Kelliem tal-PN għall-Kunsilli Lokali David Agius (Ritratt: Martin Agius)
Muscat kien qal li dan it-tanker kien meħtieġ proprju minħabba l-powerstation. Hu staqsa xi skop hemm li l-Gvern ipoġġi dan ittanker meta l-powerstation issa mhux se ssir fi żmienha. Waqt li appella lill-Gvern biex jippubblika l-kuntratti marbutin mal-powerstation, il-Kap talOppożizzjoni qal li l-falliment tal-Gvern fl-ikbar wegħda elettorali tiegħu jista’ jġib pożizzjoni differenti mill-aġenziji internazzjonali tal-Credit Ratings, li kien qed jieħdu pożizzjoni dwar Malta proprju minħabba l-wegħda li l-powerstation titlesta fi żmien sentejn. Ma’ dawn, qal Busuttil, hemm ukoll l-UE, li f’kull rapport
tagħha dejjem elenkat il-powerstation bħala punt ċentrali talpolitika tal-Gvern Malti dwar lenerġija. Il-Kap tal-PN tkellem ukoll dwar il-kuntratti li l-Gvern qed jagħmel ma’ kumpaniji Ċiniżi għax-xiri ta’ elettriku għallpajjiż. Simon Busuttil ikkritika lpolitika tal-Gvern li intrabat malElectroGas biex jixtri d-dawl għal perjodu ta’ 18-il sena, meta kiseb biss garanzija ta’ prezz għal ħames snin. Dan hu Gvern li qed jorbot lillGvernijiet li ġejjin warajh, sostna Simon Busuttil, li kompla li lGvern qed jintrabat ukoll li jixtri l-enerġija mingħand il-kumpanija Ċiniża li se tixtri l-impjant tal-
BWSC. “Il-pajjiż m’għandux bżonn din l-enerġija kollha mingħand iċ-Ċiniżi, meta se jkollu l-interconnector, u allura jista’ jixtri elettriku bi prezz irħas”, sostna l-Kap tal-PN. Simon Busuttil kompla li dan kollu qed juri kemm il-PN kellu raġun, u irrimarka li l-Gvern Laburista jidher li waqqaf linvestimenti li l-Gvern Nazzjonalista kien qed jagħmel fl-enerġija alternattiva, partikolarment dik mix-xemx, waqt li linterconnector ukoll waqa’ lura, meta suppost ilu lest minn Frar. Il-Kap tal-PN fakkar ukoll kif fl-aħħar ġranet ħarġet l-aħbar li mingħajr pubbliċità ta’ xejn, u minn wara dahar kulħadd, l-
Enemalta biegħet il-Petroleum Division għall-prezz ta’ €83 miljun. Simon Busuttil tkellem ukoll dwar l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali, u qal li l-pjan tal-Gvern kien li l-elezzjonijiet li jmiss ma jsirux. Kien grazzi għallpressjoni li għamel il-PN, li lGvern issa ċeda, u aċċetta li lelezzjonijiet tas-sena d-dieħla jsiru. Il-Kap tal-PN spjega kif ilGvern Laburista qed inaqqas ilfondi għall-kunsilli lokali bilkonsegwenza li dawn qed tonqsilhom is-saħħa li jwettqu lproġetti għall-komunitajiet. U rraġuni tal-Gvern li ma jagħmilx l-elezzjonijiet tal-kunsilli minħabba l-flus, tindika li allura qed jammetti li għandu problemi finanzjarji. Min-naħa l-oħra, sostna Simon Busuttil, il-pożizzjoni tal-Gvern li ma jagħmilx dawn l-elezzjonijiet għaliex, skont hu, il-poplu ddejjaq jivvota kull ftit snin, mhix korretta għax il-fatti juru li l-elettorat Malti hu fost l-aktar li joħroġ jivvvota. Il-fatt li l-oppożizzjoni li għamel il-PN dwar din ilkwistjoni wasslet biex il-Gvern biddel il-pożizzjoni turi kemm ilPN qed ikun effettiv, anke millOppożizzjoni, sostna Simon Busuttil.
www.maltarightnow.com
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
4
LOKALI
Aktarx jagħlqu erbgħa mis-sitt stabbilimenti li għandhom minn paġna 1
Il-laqgħa tal-bieraħ għall-kredituri ta’ More Supermarkets issejħet mill-Malta Association of Credit Management (MACM) li hi l-Assoċjazzjoni li sservi ta’ ‘watchdog’ għall-membri tagħha biex jekk ikun hemm xi kumpanija sejra ħażin – bħal f’dan il-każ – twissi lill-membri biex finnegozju tagħhom, ikunu kawti. Il-laqgħa, li saret fil-kwartieri tal-MACM stess fil-Mosta, bdiet ftit minuti wara l-10am, u spiċċat ftit qabel il-10.45am, bit-tmexxija ta’ More Supermarkets tappella li f’dan il-mument diffiċli, waqt li l-kumpanija se tagħmel ilparti kollha tagħha, tixtieq li anki l-kredituri jappoġġjaw dan lisforz. Kien hawnhekk li t-tmexxija ta’ More Supermarkets fissret li
għaddew taħt tmexxija ġdida u ma baqgħux parzjalment immexxija minn Cassar & Schembri (Marketing) Limited. Kien spjegat li d-djun ta’ qabel, u li kienu akkumulati fi żmien Cassar & Schembri (Marketing) Limited, ma jaqgħux taħt irresponsabbiltà tat-tmexxija lġdida ta’ More Supermarkets, u issa jridu jkunu Cassar & Schembri (Marketing) Limited li jsolvu din il-problema. Ryan Schembri, li kien il-persuna responsabbli mill-finanzi ta’ Cassar & Schembri (Marketing) Limited, issa ilu maħrub minn Malta mill-21 ta’ Settembru li għadda, filwaqt li Etienne Cassar, is-sieħeb tiegħu fin-negozju li kien responsabbli mill-operat talkumpanija, hu fost l-aktar migduma mill-frodi ta’ Ryan Schembri.
Charles Xuereb – il-President tal-Malta Association of Credit Management (MACM)
b’effett immedjat, ix-xogħol u sservizzi kollha mogħtija lilha se jibdew jitħallsu minnufih maddelivery. Mhux biss, imma skont l-ammont tax-xogħol u sservizzi, More Supermarkets se tibda tħallas 15% tal-arretrati li għandha mal-istess kredituri biex hekk, ftit ftit, jibda jinqata’ d-dejn akkumulat. It-tmexxija kompliet tispjega li l-ammont ta’ dejn li għandha mal-kredituri jammonta għal €1.9 miljun, u dan minn Mejju ’l hawn, meta More Supermarkets
Il-ġurnal ‘In-Nazzjon’ kien preżenti għal-laqgħa tal-bieraħ, u l-kredituri fissru li fid-dawl ta’ dak li qalulhom f’din il-laqgħa, għad iridu janalizzaw sew l-affarijiet tagħhom, għalkemm jidher li hemm impenn kbir mit-tmexxija tal-kumpanija biex l-affarijiet jitranġaw. Madankollu, l-istess kredituri fissrulna li huma ilhom jissupplixxu lil More Supermarkets għal xhur twal, u mhux minn Mejju ’l hawn biss, u għalhekk lammonti li għandhom jieħdu
Aktar kredituri ta’ More Supermarkets fi tmiem il-laqgħa li saret ilbieraħ għalihom (Ritratti: Martin Agius)
It-tmexxija ta’ More Supermarkets irrabjata għall-Enemalta li qatgħet il-provvista tad-dawl fil-Ħamrun u f’Ħaż-Żebbuġ, u kienet se taqta’ wkoll l-elettriku fis-supermarket tal-Mosta huma konsiderevoli. Kollox ma’ kollox, iżda, qalulna, fit-tarf tal-mina jidher li hemm xaqq ta’ dawl, anke jekk mhux faċli. ‘In-Nazzjon’ tkellem ukoll ma’ Charles Xuereb, il-President talMalta Association of Credit Management, li fisser li l-laqgħa kienet waħda kalma ħafna, u matulha t-tmexxija ta’ More Supermarkets spjegat is-sitwazzjoni attwali tagħha u kif tista’ tibda tħallas ftit ftit lill-kredituri tagħha, li issa ġew imwiegħda li se jibdew jitħallsu ‘cash’ mad‘delivery’ tal-prodotti u sservizzi. Hu qal li min-naħa tagħha, lMACM se tiddiskuti l-eżitu ta’ din il-laqgħa fil-jiem li ġejjin, biex tara li jiġu mħarsa d-drittijiet tal-kredituri li huma membri tagħha. Sadanittant, matul il-jiem li għaddew, ‘In-Nazzjon’ kompla jinvestiga din is-saga ta’ More Supermarkets, u s-sorsi li tkellmu magħna fissru li t-triq ’il quddiem biex tkun salvata din il-kumpanija, dejjem skont it-tmexxija tagħha, hi l-probabbiltà li minn sitt stabbilimenti – fil-Ħamrun, ilMosta, Ħaż-Żebbuġ, il-Fgura, San Ġiljan u l-Belt Valletta – jibqgħu miftuħin tnejn biss. Jirriżulta fil-fatt li t-tmexxija ta’ More Supermarkets qed tipp-
jana li tħalli miftuħin l-istabbiliment tal-Mosta, li hu l-aktar wieħed popolari fost l-istabbilimenti kollha, u dak ta’ ĦażŻebbuġ, li għandu kirja relattivament baxxa. Dan ifisser li x’aktarx jingħalqu dawk tal-Ħamrun (li diġà hu magħluq), tal-Fgura, ta’ San Ġiljan u tal-Belt Valletta. Nifhmu li se jingħalaq ukoll ilmaħżen kbir li l-kumpanija għandha f’Ħal Qormi fejn ilkredituri jfornu x-xogħol tagħhom, u minn fejn ta’ kuljum joħorġu l-vannijiet mimlijin bilprodotti biex jitwasslu fid-diversi supermarkets. Jidher ukoll li t-tmexxija ta’ More Supermarkets beħsiebha tagħlaq ukoll iċ-ċentru tagħha f’Birkirkara li jservi bħala lkwartieri minn fejn jitmexxew issitt stabbilimenti.
B’dawn l-arranġamenti ġodda, jidher li l-kredituri qablu li jmorru fl-imħażen ta’ Ħal Qormi u jieħdu lura għandhom prodotti maħżuna hemmhekk biex ikun jista’ jonqsilhom il-kont pendenti ma’ More Supermarkets. U minn issa ’l quddiem, se jibdew ifornu l-prodotti direttament fiż-żewġ supermarkets – dak tal-Mosta u dak ta’ Ħaż-Żebbuġ, fejn allura jitħallsu minnufih, kif ingħadilhom fil-laqgħa tal-bieraħ. Sorsi qrib ħafna tat-tmexxija ta’ More Supermarkets, aktar tard ilbieraħ matul il-ġurnata, fissrulna li t-tmexxija tal-kumpanija hi konxja li mezz kif tnaqqas l-ispejjeż tagħha hu billi tara kif, jew toħroġ mill-kirjiet li għandha, inkella tasal f’arranġamenti dwarhom. Imma forsi waħda mill-akbar għafsiet ta’ qalb, għat-tmexxija ta’ More Supermarkets, hi li birristrutturar ippjanat, se jkollu jonqos b’mod drastiku l-għadd ta’ ħaddiema li timpjega l-kumpanija, biex il-kumpanija ssir aktar vijabbli u tkun tista’ mhux biss tibda taqla’ l-flus, imma anke tħallas id-dejn akkumulat, ħalli terġa’ tikseb il-fiduċja tal-kredituri u r-rota terġa’ tibda ddur.
Wieħed mill-kredituri li tkellmu ma’ ‘In-Nazzjon’
www.maltarightnow.com
LOKALI
Il-Gvern jisfida Jingħataw €237,000 f’danni lill-UE u se jiftaħ l-istaġun kif ippjanat minn paġna 1
Ix-xhud qal ukoll li meta marru fir-residenza ta’ wieħed millkaċċaturi, instab apparat li jintuża biex jattira l-għasafar protetti biex dawn jinqabdu. Wara, xehdet l-Ispettur Edel Mary Camilleri li qalet li hi u pulizija oħrajn marru jissorveljaw l-inħawi tal-Buskett. Hemm
mixlija bi 43 akkuża. Il-Prosekuzzjoni hi mmexxija mill-Ispetturi Daryl Borg, Jurgen Vella u Edel Mary Camilleri, flimkien mas-Supretendent Carmelo Bartolo. Waqt li għallkaċċaturi qed jidhru l-Avukati Franco Debono, Michael Sciriha, Lucio Sciriha, Anthony Cutajar u Shazoo Ghaznavi. Kaċċatur ieħor, Christian
Mar fejn it-turisti waqt il-protesta, għamel qrun fuq rasu u qalilhom “Our Prime Minister is a Bull”
qalet li rat xi nies, li iżda ma kienu qed jagħmlu xejn ħażin. F’ħin minnhom, taħt it-tined, xi nies bdew jitolbu għall-għajnuna wara li bdew jallegaw li xi persuni bdew iwaddbulhom il-ġebel u wieħed minnhom qal li kien intlaqat f’saqajh. Disgħa mill-kaċċaturi, li l-każ tagħhom qed jinstema’ quddiem il-Maġistrat Vella, qed jiġu
Sadanittant, hekk kif fil-Qorti kien qed ikompli dan il-każ, ħarġet l-aħbar li l-Kummissjoni Ewropea bagħtet twissija formali bil-miktub lill-Gvern Malti dwar l-istaġun tal-insib għall-għasafar tal-għana, u ħeġġitu biex ma jerġax jiftaħ dan l-istaġun, minħabba li dan imur kontra r-regolamenti Ewropej. L-Unjoni Ewropea tat lil Malta xahar ċans biex twieġeb. Dan wara li aktar kmieni din is-sena l-Gvern Malti ddeċieda li japplika d-deroga midDirettiva tal-UE dwar lGħasafar, u jiftaħ staġun talinsib limitat għal seba’ speċi ta’ għasafar tal-għana, bejn l-20 u l-31 t’Ottubru. Il-Kummissjoni, fl-avviż formali tagħha, qalet li ma teżisti lebda ġustifikazzjoni biex titħaddem id-deroga. Imma l-Gvern iddeċieda li jisfida din id-deċiżjoni, u fi
Aquilina ta’ 26 sena minn Birkirkara, kien tressaq għalih waħdu u quddiem Maġistrat ieħor qed jiġi mixli wkoll li kkonġura biex juri mibegħda u disprezz lejn il-Gvern ta’ Malta. Hu jinsab akkużat ukoll li m’għamilx avviż bil-miktub biex issir xi forma ta’ protesta, lillKummissarju tal-Pulizija. Il-każ se jkompli f’Diċembru. stqarrija aktar tard ħabbar li listaġun se jinfetaħ kif ippjanat, għax qal li ma jaqbilx malinterpretazzjoni talKummissjoni, u għalhekk se jiddefendi dan id-dritt tul ilproċeduri ta’ “infringement”. Min-naħa tagħha, ilFederazzjoni Kaċċaturi Nassaba Konservazzjonisti (FKNK) appoġġjat lill-Gvern f’din id-deċiżjoni u fi stqarrija qalet li Malta għandha kull dritt li tapplika d-deroga. Qalet ukoll li qed toffri l-għajnuna esperta tagħha lill-Gvern Malti, f’każ li l-Kummissjoni tieħu lil Malta quddiem il-Qorti Ewropea tal-Ġustizzja. Min-naħa tiegħu, il“Committee Against Bird Slaughter” (CABS) ikkritika ddeċiżjoni tal-Gvern li jibqa’ għaddej bil-ftuħ tal-istaġun nhar it-Tnejn li ġej, li qal, jammonta għal ksur ċar tal-liġijiet Ewropej f’dan il-qasam.
Ippubblikat l-abbozz tal-Baġit
Il-Gvern ippubblika l-abbozz talBaġit 2015 u qal li fil-baġit għassena d-dieħla, se jkompli jnaqqas liżbilanċ, u se jniżżel id-dejn għallewwel darba taħt is-70%. Il-Gvern qal li bagħat dan labbozz lill-Kummissjoni Ewropea skont ir-regoli Ewropej. Skont ilGvern, l-istimi li fih dan l-abbozz
5
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
juru li l-baġit hu sostenibbli fuq medda ta’ tliet snin. Il-Gvern qed jimmira li jerġa’ jnaqqas id-defiċit għal 1.6% fl2015 u d-dejn għal 69%. Jgħid ukoll li r-rata ta’ tkabbir ekonomiku mistennija tilħaq 3.5%, u r-rata ta’ żieda fl-impjiegi tkun 1.9% bil-qgħad ikun 5.9%.
L-eredi ta’ tfajla ta’ 17-il sena li kienet ittajjret minn karozza meta kienet qed taqsam millbypass tal-Imrieħel fl-2005, ingħataw is-somma ta’ €237,431.25 f’danni. Is-sewwieq Ivan Cutajar instab li kien responsabbli totalment għall-inċident meta Emma Marie, u Graziella Fenech ittajjru u mietu kawża tal-inċident. Kienet il-familja ta’ Emma Marie, jiġifieri David u Mary Carmen Housley, u binhom Craig, li fetħu
l-każ kontra Cutajar. Dawn qalu fil-Qorti li binthom Emma Marie kienet qed taqsam mill-bypass tal- Imrieħel, f’ĦalQormi fil-21 ta’ Awwisu 2005, flimkien ma’ Graziella Fenech ta’ 13-il sena u nqatlet. Il-Qorti laqgħet l-argumenti tal-familja tal-vittma, li Cutajar kien responsabbli mija fil-mija tal-mewt, minħabba li kien qed isuq b’manjiera eċċessiva u b’mod perikoluż. Min-naħa tiegħu, Cutajar kien qal li kienet
Emma Marie, l-unika persuna responsabbli għal dan l-inċident, peress li qassmet minn triq arterjali u ta’ periklu mingħajr ma ħadet l-ebda prekawzjoni. Meta ġiet biex tasal għassomma tal-kumpens, il-Qorti kkunsidrat l-età ta’ Emma Marie, fiż-żmien li seħħ l-inċident, u ħadmet stima kemm kienet taqla’ bħala medja, tul ħajjitha, fuq salarju ta’ €15,000 fis-sena. IlQorti ddikjarat li r-responsabbiltà taqa’ kollha fuq Cutajar.
Tarcisio Mifsud, li kien jaħdem bħala Kontrollur Finanzjarju mal-Enemalta, qal li hu qatt ma ħa flus mingħand George Farrugia, il-persuna li ngħatat il-Maħfra Presidenzjali fuq l-iskandlu taż-żejt. Mifsud kien qed jixhed filkumpilazzjoni ta’ Alfred Mallia, ta’ 69 sena minn Ħal-Qormi, li jinsab mixli b’korruzzjoni u li ħa Commissions fil-każ tax-xiri tażżejt tal-Enemalta. Tarcisio Mifsud, li hu wkoll akużat b’tixħim, spjega kif Mifsud kien l-uniku persuna f’Malta, lura fiż-żmien, li kien
jifhem fil-faħam, u allura kienu jirreferu għandu ħafna drabi meta jiġu għax-xiri. Mistoqsi dwar l-allegazzjoni li kien għamel George Farrugia, li kien jagħtih xi flus, hu qal li lil Farrugia qatt ma kien rah qabel, u qatt ma ħa flus mingħandu. Qal li lewwel darba li ra lil George Farrugia kien fid-Depot tal-Pulizija. Mifsud qal li ħafna mix-xiri taż-żejt kien isir mil-Libja, iżda darba minnhom kienu xtraw iżżejt minn għand l-Enel. Qal li kien jara li joħorġu stediniet lillkumpaniji u traders oħrajn. Imbagħad, jagħtuhom data u ħin.
L-offerti kienu jidħlu fl-uffiċċju magħluq. Ix-xhud kompla jgħid li fl2003 kienet ġiet ordni li d-diesel kellu jkun ta’ ċertu tip, u għalhekk ma setgħux jixtru d-diesel mil-Libja, iżda mis-suq. Kompla jgħid li lil George Farrugia, qatt ma rah fl-uffiċċju tiegħu, u li ma kienx ikun waħdu fl-uffiċċju tiegħu, li kien wieħed kbir. Kien hemm parti minnu għall-impjegati u s-Segretarja tiegħu. Tenna li George Farurgia qatt u qatt ma kien imur għandu bilflus.
Id-Difiża ta’ Silvio Zammit, ta’ 50 sena minn Tas-Sliema, li jinsab akkużat b’tixħim u li pprova jinfluwenza deċiżjoni politika talUnjoni Ewropea fejn allegatament intalbet is-somma ta’ €60 miljun biex tiġi influwenzata d-Direttiva tat-Tabakk, qalet li hija tinsab flgħama dwar x’qed jiġri fuq ixxhieda tal-Kap tal-OLAF, Giovanni Kessler. Dan hekk kif fil-Qorti kompliet il-kumpilazzjoni fil-konfront ta’ Silvio Zammit, u lbieraħ Kessler kien mistenni jixhed permezz talVideo Conferencing, iżda għal darba oħra, bħalma seħħ fis-seduti preċedenti, dan reġa’ ma xehedx. Il-Prosekuzzjoni mmexxija millIspettur Jonathan Ferris, qalet li m’għandhiex kontroll fuq dak li qed jiġri barra. Sadanittant, quddiem ilMaġistrat Anthony Vella, l-Avukat Martin Bajada, espert tal-Qorti, qal li meta kien qed jagħmel traskrizzjoni tal-interrogazzjoni, kien hemm tape b’parti mix-xhieda kompletament vojta. L-Avukat Edward Gatt, li flimkien mal-Avukat Kris Busietta
qed jidher għal Zammit, qal li dDifiza tinsab totalment sajma minn dak li qed jigri u lanqas taf meta se jixhdu x-xhieda barranin. Qal ukoll li qed jsiru bosta dikjarazzjonijiet barra il-Qorti li se jaffetwaw dan ilkaz.
Gatt għamel riferenza għax-xhieda tal-eks Assistent Kummissarju Michael Cassar, li qal li biex tinstab ħtija, riedu jitressqu flimkien Silvio Zammit u John Dalli. Qal li dan qed jgħidu l-istess pulizija li ressaq lil Silvio Zammit waħdu.
Jgħid li qatt ma ħa flus mingħand George Farrugia
Ma tafx x’qed jiġri fuq ix-xhieda ta’ Kessler
www.maltarightnow.com
6
Il-Ġimgħa, 17 ta’Ottubru, 2014
Tħassib dwar żidiet li saru bla konsultazzjoni L-għaqdiet tal-istudenti jinsabu mħassbin, wara li ħabta u sabta saru jafu li l-miżati għallistudenti kollha li se japplikaw għall-eżamijiet tal-MATSEC, kemm l-O Levels u anke l-A Levels, se jogħlew. Żdiedu wkoll il-ħlasijiet għal servizzi oħrajn, bħal stampar mill-ġdid tal-karta tar-riżultat, għal dawk li jkunu jixtiequ kopja taċ-ċertifikat ta’ eżamijiet li jkunu għamlu fil-passat, u għal dawk li japplikaw tard għal xi eżami. Ġew introdotti wkoll miżati ġodda, bħal fil-każ tal-prattika f’suġġetti tal-O Level u lIntermediate. Fid-dawl ta’ dan, tkellimna ma’ Gayle Lynn Callus, il-President tal-KSU, il-Kunsill Studenti Universitarji. “Ninsabu ddispjaċuti. Irridu niftakru li dawn listudenti li jkunu sejrin għalleżami m’għandhomx stipendju, u dawn huma riżultati obbligatorji,” qal Callus, filwaqt li fakkar li l-piż issa se jaqa’ fuq il-familji. Simon Forster, il-President talKunsill Studenti tal-Junior College (KSJC), qal li ma jistax
jifhem għaliex kien hemm din iżżieda mingħajr spjegazzjoni u mingħajr ma l-Kunsill kien ikkonsultat. Min-naħa l-oħra, Mauro Karl Sultana, is-Segretarju Ġenerali tal-istess kunsill, qal li waħda
Ħafna jiftakru l-filmat tax-xufier tal-karozza tal-linja li pprova jżomm l-isteering tal-karozza milli jinqala’ minn postu. Wara dak il-filmat, Transport Malta b’sempliċi stqarrija, kienet ħabbret li x-xufier kien sospiż mis-servizz. Issa, waqt il-programm ‘Newsfeed’ fuq NET TV, fejn komplew joħorġu iktar dettalji dwar dan il-każ, kien żvelat li l-
kumpanija Malta Public Transport issospendiet lil dan ix-xufier mingħajr ma semgħet il-verżjoni tiegħu. Dan ikkonfermah Konrad Pule, il-Kap Eżekuttiv tal-kumpanija Malta Public Transport, li qal li lkumpanija semgħet biss lill-kuntrattur. Hu qal li meta l-kumpanija saret taf b’dan il-każ, talbet spjegazzjoni mis-sub-contractor,
LOKALI
mill-iktar affarijiet li jinkwetaw lill-membri tal-KSJC hi li xi studenti se jsibuha iktar diffiċli jħallsu dawn il-flus. Min-naħa tiegħu, Matthew Zerafa, il-President tal-PULSE, esprima x-xewqa tal-għaqda li
jirrappreżenta li għall-inqas dawn iż-żidiet iwasslu biex listudenti jdumu inqas jistennew ir-riżultati. Joe Grech, il-President talIstudenti Demokristjani Maltin (SDM), fisser li hu diżappuntat għal deċiżjoni li skont hu, la kien hemm konsultazzjoni dwarha u lanqas ingħataw raġunijiet għaliha. Hu qal li fi żmien meta lGvern suppost qed jara x’se jagħmel biex inaqqas l-Early School Leavers, deċiżjoni bħal din żgur li ma tgħinx. Iż-żidiet li daħlu fis-seħħ huma qawwija. Dawk l-istudenti li
jkollhom eżamijiet tal-A Level f’suġġetti li jirrikjedu l-prattika, issa se jibdew iħallsu €20 minflok €6.99. Ġew introdotti wkoll miżati ġodda għall-prattika f’suġġetti tal-O Level u lIntermediate – €10 u €20 rispettivament. Bil-prezzijiet il-ġodda, miżata tar-reġistrazzjoni żdiedet għal €15 minn €11.65, filwaqt li leżamijiet tal-O Level, lIntermediate u l-A Level żdiedu kollha b’€7. Għall-O Level issa student irid iħallas €21 għal kull suġġett, €25 għal-livell Intermediate, u €28 għal A Level. Dawk li japplikaw tard għalleżamijiet se jibdew iħallsu €70 minflok €46.59 waqt li dawk li jdumu aktar ma japplikaw, iħallsu €35 għal kull suġġett, minflok €23.29. Għal servizzi oħra, bħal stampar mill-ġdid tal-karta tar-riżultat, l-istudent irid iħallas €10 minflok €5. Dawk li jkunu jixtiequ kopja taċ-ċertifikati ta’ eżamijiet li jkunu għamlu fissnin ta’ qabel iħallsu €20 minflok €11.65.
iżda ma kinitx sodisfatta b’din lispjegazzjoni. Pule qal li l-Malta Public Transport ma setgħetx tibgħat għax-xufier minħabba li dan ma kellux kuntratt magħha, u għaldaqstant il-kumpanija setgħet tkellem lill-kuntrattur biss. Konrad Pule kompla li l-każ ta’ dan ix-xufier issa għadda f’idejn Transport Malta, li hija r-
Regolatur, u li sejħet lix-xufier biex jagħti l-verżjoni tiegħu. Konrad Pule qal ukoll li l-liċenzja tax-xufier ma ġietx irtirata. Dak li qal Konrad Pule, iżda, jistona mad-dikjarazzjonijiet taxxufier li għadu jinsisti li għadu ma bagħat għalih ħadd, bil-konsegwenza li l-liċenzja tiegħu għadha sospiża, tant li hu għadu ma jistax jaħdem.
“Lili la staqsewni, u lanqas ħaduni biex jistaqsuni kif ġara jew ma ġarax il-każ. Xejn. Lili ħadd ma kellimni,” sostna x-xufier. F’nofs din il-kwistjoni u dawn iż-żewġ dikjarazzjonijiet kuntrarji għal xulxin, hemm il-futur ta’ ħaddiem li għadu qed jistenna li jagħti l-verżjoni tiegħu wara li tkeċċa mix-xogħol, u li għadu s’issa mingħajr impjieg.
Minn din il-ġimgħa żdiedu b’mod qawwi l-miżati tal-applikazzjonijiet għall-eżamijiet tal-MATSEC, u l-ħlasijiet għal diversi servizzi oħrajn tal-istudenti, filwaqt li ddaħħlu miżati ġodda
Ix-xufier ġie sospiż mingħajr ma nstemgħet il-verżjoni tiegħu
Tfajla fil-periklu tal-mewt
Tfajla barranija tinsab filperiklu li titlef ħajjitha, wara li sabet ruħha f’diffikultà waqt li kienet qed tgħum fil-bajja talGħadira, ilbieraħ għall-ħabta tat-8.30am. Fi stqarrija, il-pulizija qalet li l-vittma, li għandha 16-il sena u hi Daniża, ingħatat lewwel għajnuna minn ommha, li kienet magħha, sakemm waslet ambulanza fil-post. Ittfajla, imbagħad, ittieħdet lIsptar Mater Dei, fejn kienet ċertifikata li tinsab f’qagħda kritika.
www.maltarightnow.com
7
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
KUNSILLI LOKALI
Is-sewwa jirbaħ żgur KUMMENT
Il-President Emeritu, eks-Prim Ministru u eks-Kap tal-Partit Nazzjonalista Eddie Fenech Adami jibqa’ sinonimu mal-għajta “Is-sewwa jirbaħ żgur!”. Fissempliċità tagħha, dik l-għajta għandha messaġġ qawwi ħafna. Dak li partit jibqa’ dejjem
jiġġieled għal dak li jemmen li hu sewwa u ġust, għaliex fl-aħħar mill-aħħar, minkejja kull ostaklu, it-tajjeb joħroġ rebbieħ. Għajta li tul is-snin, ikkaratterizzat il-politika tal-PN. Politika ta’ prinċipji. Il-kwistjoni dwar l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali hi każ klas-
siku ta’ dan. Il-Gvern Laburista ried iħassar l-elezzjonijiet kollha sas-sena 2019. Il-Partit Nazzjonalista, madankollu, kien ċar fil-pożizzjoni tiegħu. Pożizzjoni favur il-prinċipju demokratiku ta’ elezzjonijiet ħielsa u regolari. Il-PN beda
Il-KKLPN jilqa’ d-deċiżjoni dwar l-elezzjonijiet lokali
b’din il-pożizzjoni mill-bidu nett tad-dibattitu li qam, bis-saħħa tad-diskors ta’ Simon Busuttil li kixef x’kien qed jaħmi l-Gvern, u kompla biha sat-tħabbira ta’ din il-ġimgħa. Issa l-Gvern ħabbar li l-elezzjonijiet tas-sena d-dieħla se
jsiru. Ħabbar li s-sens komun kien rebaħ, u li ma jagħmel ebda sens tirdoppja terminu ta’ Kunsill Lokali b’daqqa ta’ pinna, u b’hekk iċċaħħad lill-poplu milli jesprimi ruħu. Il-PN, għal darba oħra, kien fuq in-naħa tassewwa.
Jgħid li din turi kemm il-PN kellu raġun
Il-Kulleġġ Kunsillieri Lokali talPartit Nazzjonalista (KKLPN) innota li fl-aħħar, il-Gvern irrealizza li kien ikun żball li jikkanċella lelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali tal-2015. Din id-deċiżjoni, qal il-Kulleġġ fi stqarrija, turi kemm fil-fatt ilPartit Nazzjonalista kien korrett fid-dikjarazzjonijiet li għamel matul l-aħħar xhur. Għalkemm ilKKLPN jilqa’ din id-deċiżjoni b’sodisfazzjon, għandu riżervi dwar il-fatt li l-Gvern neħħa l-elezzjonijiet tal-2017. Kif diġà stqarr il-KKLPN, l-ebda elezzjoni m’għandha tiġi kkanċellata jekk
verament nixtiequ li l-prinċipju tad-demokrazija jiġi mħaddan. Ikun għaqli li l-Gvern, tkompli listqarrija, jara li l-fatt li d-data meta se jsiru l-elezzjonijiet tassena d-dieħla s’issa għadha mhix magħrufa, ma jwassalx għal konsegwenzi negattivi fuq il-Kunsilli Lokali. Dwar id-deċiżjoni tal-Gvern li lelezzjonijiet lokali jibdew isiru kull ħames snin, wieħed irid jikkunsidra sewwa x’effett se jkollha din il-proposta. Il-Kulleġġ kompla li t-terminu ta’ erba’ snin kien intgħażel wara proċess twil ta’ konsultazzjoni, u mhux
Mario Fava mhux biss huwa kunsillier tal-Partit Laburista, iżda huwa l-President tasSezzjoni Kunsillieri tal-Partit Laburista, il-fergħa fi ħdan ilPartit Laburista li tiġbor fiha lill-kunsillieri lokali, Sindki, Viċi Sindki u membri talKumitati Amministrattivi f’isem il-Labour. Għalhekk, bir-raġun li l-kitba ta’ Fava, li jikteb b’mod regolari fuq ilgazzetta, iġġorr magħha ċertu piż tant li mhux l-ewwel darba li dak li jikteb Fava jkun ‘shared’ fuq il-paġna tasSezzjoni Kunsillieri PL fuq Facebook.
Dan l-aħħar, Fava kiteb artiklu li ħasseb lil bosta Kunsilli Lokali. Dan meta kiteb: “qed ngħid li hemm bżonn diskussjoni serja, bir-reqqa u b’moħħ oġġettiv biex ninsew l-interess ta’ lokal jew ieħor waħdu, iżda naraw l-istampa b’mod sħiħ għall-ġid tas-sistema, u biex ma jkunx hemm ħela ta’ flus. Jekk għandek żewġ lokalitajiet li jmissu ma’ xulxin, u tista’ tgħid li huma lokal wieħed, b’popolazzjoni tat-tnejn flimkien ta’ mhux iktar minn 3,000 ruħ, jagħmel sens li jkollna żewġ Segretarji Eżekuttivi, żewġ kuntratturi talġbir ta’ skart, eċċ?”
permezz ta’ proċess ta’ ftit ġimgħat, bħalma sar minn dan ilGvern. Il-KKLPN qal li hu favur kull inizjattiva li ssaħħaħ ilKunsilli Lokali, u l-Gvern għandu jevita sitwazzjonijiet li jistgħu jdgħajfu lill-Kunsilli. Il-Kulleġġ ħeġġeġ lill-Gvern biex joħroġ b’aktar inizjattivi li jsaħħu lill-Kunsilli Lokali, u jagħtihom iktar fondi u riżorsi biex verament ikunu jistgħu jaħdmu. L-istqarrija ttemm tgħid li lGvern għandu jevita sitwazzjonijiet li jwasslu għal sens ta’ inċertezza, bħal dik li ħoloq hu stess tul laħħar xhur.
Fava u l-Kunsilli Lokali żejda
Mario Fava – il-President tas-Sezzjoni Kunsillieri PL
Għalkemm Fava jiċċara li din hi biss l-opinjoni personali tiegħu u mhux tal-fergħa li
Il-Kunsill Lokali tan-Naxxar, immexxi minn maġġoranza Nazzjonalista, se jkun qed jorganizza wirja ta’ arti, passatempi u affarijiet magħmulin bl-idejn, bejn il-31 ta’ Ottubru u t-2 ta’ Novembru. L-istess Kunsill Lokali qed itella’ din il-wirja flimkien mal-Għaqda Kulturali Wirt Naxxari. Il-ftuħ uffiċjali se jsir fil-31 ta’ Ottubru fis-7.30pm fl-Oratorju.
Il-Kunsill Lokali ta’ Tas-Sliema, matul l-aħħar jiem wettaq xogħol fuq l-inħawi magħrufa bħala ‘The Strand’ tul ix-Xatt li mill-Gżira jwassal lejn Tas-Sliema. Il-proġett kien jinkludi tindif u rranġar ta’ culverts. Dan ix-xogħol għandu jkun ferm utli, speċjalment fix-xhur tax-xitwa, li issa qiegħda dejjem toqrob.
jmexxi, u għalkemm jistqarr li qiegħed biss iressaq punt għal dibattitu, ħafna ħadu l-kitba ta’ Fava bħala waħda indikattiva li lPresident tas-Sezzjoni Kunsillieri tal-Partit Laburista hu favur li jonqos in-numru ta’ Kunsilli Lokali biex ikun hemm lokalitajiet li ma jkollhomx kunsillieri mil-lokal tagħhom stess, u ma jkollhomx sindku li għandu interess speċifiku fil-lokal speċifiku. Fl-artiklu tiegħu, Fava fl-aħħar juri wkoll iswed fuq l-abjad lattitudni tal-Partit Laburista firrigward tal-Kumitati Amministrattivi, meta jikteb: “fl-
opinjoni tiegħi, il-ħolqien talKumitati Amministrattivi kien żball u rridu naraw kif se nirrimedjaw b’mod li dawn ilkomunitajiet ikunu iktar parteċipi f’Kunsill Lokali fejn ikollhom iktar saħħa. M’hemmx dubju li dan kien esperiment li falla”. Osservaturi politiċi li tkellmu magħna qalu li kliem Fava dwar il-Kumitati Amministrattivi jista’ jitfa’ ftit dawl fuq il-parteċipazzjoni fqira ħafna tal-Partit Laburista fl-aħħar elezzjonijiet ta’ dawn il-Kumitati, kuntrarju għall-parteċipazzjoni attiva ħafna tal-Partit Nazzjonalista.
8
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
Fi tliet xhur ma tinġabarx informazzjoni dwar il-waiting lists tal-operazzjonijiet
Fit-tliet xhur tas-sajf ilMinistru Konrad Mizzi responsabbli mis-settur tas-servizzi tassaħħa, ma ġabarx l-informazzjoni dwar kemm hi l-waiting list tal-persuni li qed jistennew intervent u/jew operazzjoni flIsptar Mater Dei jew f’xi sptar ieħor. Il-Ministru Konrad Mizzi filParlament informa lid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech, li l-informazzjoni mitluba għadha qed tinġabar. Claudio Greh, fis-17 ta’ Lulju ta’ din is-sena, talab bil-miktub lill-Ministru Mizzi jgħid ukoll kemm hu n-numru ta’ pazjenti skont kull kategorija ta’ intervent mediku, u jekk ilhomx jistennew anqas minn tliet xhur; bejn tliet xhur u sitt xhur; bejn seba’ xhur u 12; bejn 13 u 24 xahar; bejn 25 u 36 xahar, u aktar minn 36 xahar. Ir-risposta bil-miktub li linformazzjoni kienet għadha qed tinġabar, inqrat fil-Parlament
Il-Gvern ma jagħtix informazzjoni fil-Parlament minkejja li jibqa’ jgħid fil-media li l-waiting lists qed jitnaqqsu mis-Segretarju Parlamentari Chris Agius minflok il-Ministru Mizzi li ma kienx preżenti filParlament. Claudio Grech staqsa kif wara tliet xhur din l-informazzjoni mitluba għadha mhix imwieġba meta kien hemm diversi okkażjonijiet fil-media li din linformazzjoni ngħatat u kien rappurtat ukoll li l-waiting lists qed jitnaqqsu. Irrimarka li kemm-il darba saru dawn ir-rapporti, l-informazzjoni hi miġbura. Id-Deputat Nazzjonalista rrimarka li din l-informazzjoni tingħata lill-media iżda mhux
lill-Parlament. L-istess Ministru Mizzi naqas milli f’mistoqsija parlamentari oħra jagħti l-informazzjoni mitluba. Id-Deputat Nazzjonalista talab lill-Ministru Konrad Mizzi jagħti tagħrif dwar in-numru ta’ pazjenti li marru f’kull ċentru tas-saħħa, xahar b’xahar bejn Jannar u Mejju ta’ din is-sena; u kemm minn dawn il-pazjenti ġew riferuti għad-Dipartiment tal-Emerġenza tal-Isptar Mater Dei. Il-Ministru Mizzi ta biss ċifra waħda – iċ-ċifra ta’ kemm marru pazjenti fiċ-ċentri tas-saħħa koll-
Il-Ministru Konrad Mizzi ma jagħtix l-informazzjoni li talab id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech
ha, li hi ta’ 213,865, li minnhom 1,433 kienu riferuti għadDipartiment tal-Emerġenza. IlMinistru Mizzi ma tax l-informazzjoni mitluba fuq kull ċentru tas-saħħa.
www.maltarightnow.com
PARLAMENT
Jiżdiedu l-ħlasijiet u jonqsu l-istudenti
Iż-żieda tal-Gvern fi ħlasijiet ta’ miżati għad-dixxiplina talibburdjar fil-programm Summer on The Move, ħalliet effett negattiv fuq l-attendenza tat-tfal tant li minn minn 97 li attendew fl-2012, naqsu għal 47 is-sena li għaddiet u għal tmienja din issena. Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar talab lill-Ministru għall-Edukazzjoni u x-Xogħol, Evarist Bartolo, jgħid kemm kienu l-istudenti li ħadu sehem fid-dixxiplina tal-ibburdjar filprogramm Summer On the Move sena b’sena fl-aħħar tliet snin. Mill-informazzoni li ta wkoll il-Ministru Bartolo fuq mistoqsija oħra tad-Deputat Nazzjonalista, irriżulta li fl-aħħar sentejn żdiedu b’mod sostanzjali l-ħlasijiet għal din id-dixxiplina sportiva, minn €70 fl-2012 għal €80 fl-2013, u għal €120 fis-sajf li għadda.
www.maltarightnow.com
9
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
PARLAMENT
L-impjant tal-BWSC li l-Partit Laburista tant maqdar illum ifissru mal-UE bħala żvilupp lejn enerġija nadifa
L-impjant tal-BWSC f’Delimara li l-Partit Laburista tant maqdar, tant li kien iddeskrivieh bħala fabbrika talkanċer, u li dwaru wiegħed li mill-għada li jitla’ fil-Gvern jaqleb il-heavy fuel oil għaddiesel, illum qiegħed jgħid lillUnjoni Ewropea li hu żvilupp lejn enerġija nadifa. Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni dwar l-Enerġija, George Pullicino, qal dan fil-Parlament fil-ħin tal-Aġġornament, u fisser li kien hemm min impressjona ruħu li traħħas id-dawl, iżda mhux għax għamel il-power station iżda minħabba li bl-impjant li tant maqdru, il-Gvern qed jiffranka madwar miljun ewro filġimgħa grazzi għall-effiċjenza ta’ dan l-impjant. B’dan biss ilGvern illum seta’ jraħħas il-kontijiet – frott l-impjant li huma stess sejħulu bħala fabbrika talkanċer. Sal-lum, il-heavy fuel oil għadu jintuża anke jekk wegħda oħra tal-Partit Laburista kienet li mill-għada li jitla’ fil-gvern jibda juża d-diesel flok il-heavy fuel oil. Dak li fi żmien Gvern Nazzjonalista kien dnub, illum sar don. Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni dwar l-Enerġija fakkar ukoll li lpoplu wkoll kien emmen li kapaċi jkollna power station fi żmien sentejn, u sa sena ilu kien għadu jgħid li se jlesti l-power station il-ġdida. Kien konvint li jagħti prezz għax-xiri tal-gass għal 10 snin u issa niżżel il-perjodu għal ħames snin. Il-Partit Laburista kien qal ukoll li ried jagħmel power station ġdida biex jagħti enerġija nadifa għaliex l-impjant tal-BWSC kien
Dak li fi żmien Gvern Nazzjonalista kien dnub, illum sar don. Bl-impjant tal-BWSC li l-Partit Laburista fissru bħala fabbrika tal-kanċer, il-Gvern illum qed jiffranka madwar €1 miljun fil-ġimgħa u seta’ jraħħas il-kontijiet, u se jibqa’ juża l-heavy fuel oil minkejja li wiegħed li mill-għada li jitla’ fil-gvern juża d-diesel flok il-heavy fuel oil
L-Enemalta ħarġet sejħa għal disa’ uffiċjali eżekuttivi, iżda minflok inħatru 17-il uffiċjal biex jaqdu lil tal-qalba. Fosthom raġel u martu li t-tnejn ingħataw promozzjoni u ħadu żieda ta’ mhux anqas minn €7,000
fabbrika tal-kanċer u sal-lum għadu juża l-heavy fuel oil. F’dokument li dan il-Gvern ħareġ f’Mejju ta’ din is-sena, iddokument li l-Gvern jagħti lillUE biex juri kif se jintużaw ilfondi ta’ elf miljun mill-UE li kiseb Gvern Nazzjonalista, fissezzjoni tal-enerġija d-dokument jgħid li l-bini tal-impjant talBWSC hu żvilupp lejn enerġija
nadifa. Akkuża lill-Gvern li jmissu jistħi li l-ewwel jgħid li dan limpjant hu fabbrika tal-kanċer, u issa jgħid lill-UE li hu impjant tal-enerġija nadifa. “Din hi politika tal-jaqq minn dan il-Gvern,” saħaq George Pullicino. Filwaqt li staqsa għaliex ilGvern qed jaħbi dawn il-kuntratti li ffirma dwar il-power station ilġdida, sostna li mhux ġust li lGvern jiffirma f’isem il-poplu u l-poplu ma jafx xi ffirma u kif se jolqtu. Fakkar ukoll li anke l-ħaddiema tal-Enemalta, il-Prim Ministru kien wegħedhom li dak li kienu jdaħħlu fil-but, jibqgħu jeħduh. Anke din il-wegħda talPartit Laburista – illum li hu filGvern – taret mar-riħ. Id-Deputat Nazzjonalista qal li f’Lulju tas-sena li għaddiet, ilMinistru Konrad Mizzi kien qal li sa Settembru tas-sena li għaddiet kien se jippubblika r-reviżjoni tal-pjan nazzjonali għall-enerġija nadifa. Wasalna sa nofs Ottubru tal-2014, aktar minn sena wara d‘deadline’ li ta hu stess, u sal-lum dan il-pjan għadna ma rajnihx. Iżda sadattant, kompla jfisser George Pullicino, il-poplu għadu bl-impressjoni li għandna Ministru
u Gvern li jwettaq dak li jgħid. Kien hemm wegħda oħra li lEnemalta ma tkunx privatizzata, u llum għandna żewġ terzi talġenerazzjoni f’idejn il-privat u ffirmaw żewġ ftehimiet li għadhom moħbija. Fakkar li proprju din il-ġimgħa, il-Gvern wieġeb mistoqsija parlamenti u qal li lkuntratti jippubblikahom filmument opportun. George Pullicino qal li llum għad hawn min għadu jagħti lbenefiċċju tad-dubju lill-Gvern, iżda quddiem l-aġir tal-Gvern li mhux qiegħed iwettaq dak li wiegħed, l-Oppożizzjoni ma tistax tibqa’ siekta. Ikkritika wkoll lill-Gvern kif dan l-aħħar, l-Enemalta ħarġet sejħa għal disa’ uffiċjali eżekuttivi, iżda minflok, inħatru 17-il
uffiċjal meta s-sejħa kienet għal disgħa. U biex jaqdu lil tal-qalba, ma talbu ebda kwalifiki ħlief numru ta’ snin li ta impjieg malEnemalta. Fost dawn kien hemm raġel u martu li t-tnejn ingħataw promozzjoni li bejniethom ħadu żieda ta’ mhux anqas minn €7,000. Staqsa jekk dan sarx forsi għax ir-raġel hu rappreżentant tal-GWU. Kompla jfisser ukoll li qabel lelezzjoni kien hawn min emmen li se jkollna ħażna tal-gass fuq lart u issa se jkollna vapur daqs tliet grawnds tal-futbol fuq ilbaħar f’nofs il-bajja ta’ Marsaxlokk. Bidel dan “il-proġett” talPartit Laburista fil-Gvern u llum spiċċajna li s-sentejn se jgħaddu u dan “il-proġett” mhux se jiġi għax mhix se titlesta l-power station il-ġdida. Sadattant, il-Ministru Konrad Mizzi baqa’ jgħid li l-Gvern hu ‘on track’. L-istess Ministru li kien jgħid qabel l-elezzjoni “shame on you” lill-Gvern, illum “shame on you” tapplika għalih. Illum insibu wkoll li minn Jannar 2013, il-prezz taż-żejt raħas bi 17.4% , iżda taħt dan ilGvern illum qed inħallsu 30c aktar diesel għal kull litru meta l-prezz hu l-istess tal-2010. Irrefera wkoll għall-pożizzjoni li ħa l-Gvern li oppona li ma tixxandarx is-seduta tat-Tnejn li ġej dwar il-mozzjoni talOppożizzjoni dwar il-wegħda tal-power station il-ġdida, u qal li dan hu Gvern li jrid ikompli jaħbi mill-poplu. Iżda l-Oppożizzjoni, saħaq George Pullicino, se tkompli tagħmel ħilitha biex toħroġ ilverità.
www.maltarightnow.com
10
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
OPINJONI
Daqqejna l-flawt u ma żfintux
Tassew li fid-dokument ta’ dil-ġimgħa (imsejjaħ ‘Rapport wara d-diskussjoni’) ninnutaw lingwaġġ differenti dwar dawk li forsi nistgħu niġbruhom taħt il-kappa ta’ ‘sitwazzjonijiet irregolari’
Bħalissa għaddej is-Sinodu straordinarju tal-Isqfijiet dwar ilfamilja. Fix-xhur u l-ġimgħat qabel beda s-Sinodu kienu ħafna (u diversi) l-opinjonijiet u laspettattivi li ġew espressi minn bosta osservaturi, kemm fi ħdan il-Knisja u kif ukoll barra. L-istess varjetà ta’ opinjonijiet rajnieha dil-ġimgħa fil-kuntest ta’ dokument temporanju u proviżorju dwar fejn waslu ddiskussjonijiet tas-Sinodu wara lewwel ġimgħa. Kien hemm min faħħar dan iddokument bħala “terremot” filmod kif il-Knisja tirrelata filkonfront ta’ persuni omosesswali u dawk li sofrew it-tifrik tażżwieġ tagħhom u daħlu f’relazzjoni oħra. Oħrajn attakkaw dan id-dokument proprju għal dawn ir-raġunijiet, u bilkemm ma ridux jixlu b’xi ereżija lil dawk li abbozzawh! Fil-fatt, huwa dokument immarkat minn dik li tissejjaħ il-“gradwalità”: minn banda jfaħħar dak li hu pożittiv anki f’sitwazzjonijiet mhux ideali, u mill-oħra jistieden lil kulħadd biex joqrob kemm jista’ lejn lideal. Meta qrajt tant opinjonijiet kuntrastanti, ma stajtx ma niftakarx fi lment li Ġesù darba għamel dwar in-nies ta’ żmienu li donnhom ma riedu jikkuntentaw
ruħhom b’xejn. Kien qed jitkellem dwaru u Ġwanni lBattista: minkejja li kienu kompletament differenti minn xulxin bħala stil ta’ ħajja u predikazzjoni (għax is-sustanza tal-messaġġ kienet l-istess), fit-tnejn li huma n-nies sabu xi jmaqdru, u b’din l-iskuża ċaħdu l-messaġġ innifsu. Ġesù spiċċa jxebbah lillġenerazzjoni ta’ żmienu ma’ “qabda tfal bilqiegħda fil-pjazza, jgħajtu lil xulxin u jgħidu, ‘Daqqejnielkom il-flawt u ma żfintux, għannejnielkom għanja ta’ niket u ma ħabbattux fuq sidirkom!’” Tassew li fid-dokument ta’ dilġimgħa (imsejjaħ ‘Rapport wara d-diskussjoni’) ninnutaw lingwaġġ differenti dwar dawk li forsi nistgħu niġbruhom taħt ilkappa ta’ “sitwazzjonijiet irregolari”. Ċertament huwa lingwaġġ iktar pożittiv, b’xi mod immarkat mill-ħniena li ħafna jarawha bħala t-timbru tal-pontifikat talPapa Franġisku. Iżda l-anqas nistgħu ngħidu li huwa dokument li jaqleb ta’ taħt fuq id-duttrina tal-Knisja. Għax filwaqt li jfaħħar ċerti aspetti ta’ mħabba u appoġġ li jeżistu anki f’dawn is-“sitwazzjonijiet irregolari”, bl-ebda mod ma jippreżentahom fuq l-istess livell ta’ żwieġ Nisrani.
Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com
Fil-fatt, xi wħud qalu li ddokument ma qalx biżżejjed, filwaqt li oħrajn ħassew li qal wisq. Interessanti wkoll il-mod kif ċerti sezzjonijiet tal-media sekulari qed jirrappurtaw dan ir-rapport: qed jinsew li dan huwa dokument li għad irid jiġi diskuss f’diversi livelli. Dil-ġimgħa lparteċipanti tas-Sinodu tqassmu fi gruppi ta’ diskussjoni skont illingwa. Imbagħad ikun jonqos sena sħiħa ta’ riflessjoni fuq livell ta’ Knisja universali. Il-pożizzjoni uffiċjali tal-Knisja tkun iddokument finali li joħroġ il-Papa fi tmiem is-Sinodu ta’ Ottubru 2015. L-iktar spjegazzjoni interessanti u simpatika dwar din is-sitwazzjoni tahielna s-saċerdot Amerikan Fr Robert Barron, li
Il-pożizzjoni uffiċjali tal-Knisja tkun id-dokument finali li joħroġ il-Papa fi tmiem is-Sinodu ta’ Ottubru 2015 huwa rettur ta’ Seminarju u espert tal-komunikazzjoni. Xebbah il-proċess ta’ diskussjoni mal-produzzjoni taz-zalzett, proċess li jaf jaqtagħlek l-aptit: kieku jitwaqqaf f’nofsu żgur li lprodott f’dak l-istadju ma jħajjar lil ħadd! L-istess jiġri f’Sinodu: id-diskussjonijiet faċilment jieħdu forma ta’ “tug of war”, bilKardinali, l-Isqfijiet u l-parteċipanti l-oħra jsostnu l-pożizzjoni tagħhom. Huwa biss fi tmiem dan ilproċess twil u diffiċli li toħroġ pożizzjoni li l-Knisja kollha tista’ tingħaqad warajha. Hekk ġara f’kull Sinodu u Konċilju millewwel żminijiet. Żgur mhijiex kumbinazzjoni li l-Papa Franġisku għażel li filjum meta jintemm is-Sinodu Straordinarju (jiġifieri pitgħada, il-Ħadd 19 ta’ Ottubru) tiġi ċċelebrata wkoll il-beatifikazzjoni tal-Papa Pawlu VI. Il-pontifikat tiegħu dam mill-1963 sal-1978, żmien ta’ taqlib kbir, mhux biss
fil-Knisja iżda wkoll fil-bqija tad-dinja. Ir-riżultati tal-hekk imsejħa “rivoluzzjoni sesswali” għadna ngħodduhom sal-lum f’ħajjiet imfarrka u soċjetà li taħseb li hi iktar libera minn qatt qabel imma li fil-fatt tinsab maqfula f’jasar ġdid ta’ permissiviżmu. Id-dokument storiku li Pawlu VI kiteb fl-1968, Humanae Vitae, għadu kontroversjali anki llum il-ġurnata, b’mod speċjali għall-pożizzjoni tiegħu dwar ilkontraċezzjoni li ħafna jqisuha bħala riġida wisq. Hija ħasra li dan id-dokument (u l-Papa li kitbu) jiġi mfakkar biss għalhekk: huwa dokument profetiku maħruġ minn bniedem qaddis li għaraf sew is-sinjali taż-żminijiet (kif ikkonferma dan l-aħħar il-Papa Franġisku nnifsu). Jalla l-parteċipanti tasSinodu u d-dinja Kattolika iktar wiesgħa jkollhom l-istess umiltà li kellu Pawlu VI u l-istess ftuħ għall-ħidma tal-Ispirtu s-Santu.
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
L-istat diżastruż tat-traffiku li mhuwiex perċezzjoni
Jekk hawn kwistjoni li qed tolqot lil kulħadd direttament u ta’ kuljum bħalissa hi l-istat diżastruż tat-traffiku.
Traffiku ġġammjat kuljum f’ħinijiet kruċjali Hi sitwazzjoni li waslet sa estrem li dil-ġimgħa għal diversi jiem it-traffiku fil-ħinijiet meta l-aktar jivvjaġġaw nies kien iġġammjat madwar Malta kollha b’konsegwenzi ħżiena u qawwijin għal kull min ried jasal fejn jaħdem u fejn jistudja.
Sitwazzjoni marbuta wkoll mat-trasport pubbliku Is-sitwazzjoni għandha rabta wkoll mat-trasport pubbliku li filħinijiet kruċjali kkollassa. Ammonti kbar ta’ nies jistennew fuq ilbus stops stennew karozzi tal-linja li ma jaslu qatt. U bil-konsegwenza li mbagħad jagħżlu li jivvjaġġaw bil-karozza privata tagħhom jew ta’ xi ħadd mill-familja tagħhom – ħaġa li tkompli taggrava s-sitwazzjoni tat-traffiku.
Responabbiltà waħda u ċara tal-Ministru tat-Traffiku Joe Mizzi Li jkun hawn traffiku meta jibdew l-iskejjel hi ħaġa mistennija. Li mbagħad it-traffiku joqgħod fil-ġranet ta’ wara hi ħaġa normali. Imma issa s-sitwazzjoni ggravat bil-qawwi. U responsabbli hu min hu responsabbli: il-Ministru tat-Traffiku Joe Mizzi.
‘Perċezzjoni’ Flok jara kif se jittratta l-qagħda atroċi tat-traffiku, il-Ministeru tat-Traffiku qed jgħid li din hi biss ‘perċezzjoni’ jew dehra; li ttraffiku li tara quddiemek hu biss mirage u tista’ tibqa’ ssuq għal ġol-karozzi fittizji li qed tara quddiemek għax dawk mhuma karozzi xejn imma triq vojta u ħielsa għal sewqan mill-aktar ixxamplat. Il-Ministru tat-Traffiku Joe Mizzi jgħidilna li għajnejna qed iqarrqu bina Imma din mhi perċezzjoni xejn imma qagħda mill-agħar li lMinistru tat-Traffiku Joe Mizzi – li tant parla fuq xorti meta kien fl-oppożizzjoni – issa mhu jagħmel xejn fuqha ħlief jgħidilna li għajnejna qed iqarrqu bina.
Il-Ministru Joe Mizzi responsabbli wkoll għall-kollass fil-karozzi tal-linja Il-Ministru tat-Traffiku hu responsabbli wkoll għall-karozzi tallinja. U l-kjuwijiet ta’ ħaddiema u studenti li qed jaslu tard għaxxogħol u fl-istituzzjonijiet ta’ studju qed isiru l-akbar xhieda li lMinistru Mizzi t-trasport pubbliku bagħtu għall-agħar.
Il-Ministru tat-Traffiku rnexxielu jagħmel l-impossibbli Il-Ministru Joe Mizzi kien jgħid ripetutament li t-trasport pubbliku meta kien fl-oppożizzjoni hu ma setax ikun agħar. Ħadu f’idejh u għamel l-impossibbli – Joe Mizzi t-trasport pubbliku ġabu agħar. Bil-konsegwenza li n-nies jagħżlu l-karozza privata tagħhom jew ta’ qrabathom, u t-traffiku jiżdied saħansitra aktar.
11
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
Il-ħaqq għandu jkun xieraq
Ftit jiem ilu qrajna li lMaġistrat Claire Zammit, wara li semgħet il-każ tal-Ministru Owen Bonnici fuq il-ħabta li kellu, fejn iddikjarat li saq bi traskuraġni, illiberatu għax qalet li ma kienx fil-ħsieb tiegħu li jagħmel dan. Imma fil-verità, l-inċident seħħ. Allaħares kull min isuq bladdoċċ u jaħbat, joħroġ liberat. Kien imissu qagħad attent u kien jevita kollox. Alies Abdul Hadi, fuq din il-ħabta, skont it-tobba, jista’ jispiċċa b’diżabbiltà. Ix-xufier tal-karozza tal-linja, għax marlu l-isteering waqt issewqan, beża’ għan-nies biex ma jweġġa’ ħadd, u ġie mkeċċi mixxogħol. Allura dan għamlu apposta? Veru li l-kumpanija talkarozzi tal-linja wriet inġustizzja kbira miegħu! Il-Qorti m’għandha tħares lejn wiċċ ħadd u timxi kif inhu xieraq. Mhux għax wieħed imlaħħaq, jiġi lliberat, u l-ieħor, għax mhu ħadd, jiġi kkundannat. Il-familja tal-vittma qalet li lferiti tiegħu se jdumu ma jfiqu.
Allura l-Ispettur Vella għaliex qagħad jistenna ċ-ċertifikat finali biex joħroġ l-akkuża? Bħala xhud kien hemm ħu l-vittma, Joseph Abdul Hadi, li ra kif seħħ l-inċident. Dwar il-hazard lights, intqal li kienu mixgħulin meta lkarozza kienet wieqfa. Wara l-inċident, kulħadd jgħid li jaqbillu. L-avukati tal-Ministru ddikjaraw li kien qed isuq normali. Waqt li l-Maġistrat qalet li kien traskurat u negliġenti fissewqan tiegħu. Jista’ xi ħadd jgħidli lil min taqbad temmen? G. Busuttil In-Naxxar
Daqqa ta’ perċezzjoni
Kont maqbud fi traffiku taddimonji. Veru Sur Editur, tafx. M’iniex niċċajta. Din tiegħi ma kinitx perċezzjoni, imma realtà. Maġenbi, quddiemi, warajja, kien hemm sewwieqa f’vetturi oħrajn ta’ kull tip u daqs. Jonfħu, iħarsu lejn l-arloġġ, jista’ jkun anki jidgħu, jagħfsu ma’ ta’ quddiemhom, qishom se jippruvaw iħaffu t-traffiku jekk jissikkaw. F’daqqa waħda telagħli San
25 sena ilu f'In-Nazzjon
Filep (bla ebda diżrispett lejn iżŻebbuġin) u kif sibt daqsxejn spazju bejn żewġ karozzi, ħadt ċans riskjuż, għafast il-gass u naħseb li lqatt lil xi waħda miżżewġ karozzi u bqajt sejjer. Kelli perċezzjoni li stajt għamilt xi ħsara lill-karozza li lqatt, imma billi kont diġà siegħa tard mill-appuntament li kelli fit8.30am, insejt kollox għallmument. Għaddiet xi ġimgħa u rċivejt ittra mill-kumpanija tal-assigurazzjoni tal-karozza li kont ilqatt f’dak il-pandemonju ta’ traffiku. Mal-ittra kien hemm kont sostanzjali tal-ħsara li kelli nħallas għad-danni kkawżati millkarozza tiegħi. Sfortunatament irrid ngħid li la l-ittra tal-kumpanija tal-assigurazzjoni u wisq anqas il-kont li kelli nħallas, ma kienu xi perċezzjoni, imma realtà krudili! Janet Brincat Ħaż-Żabbar L-ittri f’din il-paġna jistgħu jintbagħtu fl-indirizz elettroniku nathaniel.attard@media.link.co m.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-paġna
Tħabbar li kienet se tiġi organizzata f’Malta Konferenza Ewropea dwar il-Familja, millMinisteru tal-Politika Soċjali u l-Kunsill talEwropa, bl-appoġġ tan-Nazzjonijiet Uniti. IlKonferenza, li tħabbar li kienet se ssir bejn l-1 u l-5 ta’ Novembru f’Dar il-Mediterran, kellha ttema ‘L-integrazzjoni tal-politika soċjali u talfamilja għas-snin disgħin’. Meta ħabbar id-dettalji f’konferenza talaħbarijiet, il-Ministru tal-Politika Soċjali Louis Galea qal li Malta rnexxielha tattira madwar 250 delegat minn pajjiżi Ewropej għal din il-konferenza internazzjonali. Il-ġurnal ‘In-Nazzjon Tagħna’ rrapporta wkoll diskors li għamel l-eks-Mexxej Laburista Dom Mintoff il-Ħadd ta’ qabel meta fil-Gżira qasam lill-34 deputat parlamentari Laburista fi tnejn, u qal li sbatax minnhom – inkluż hu, bagħtu ittra lill-Bord tal-Viġilanza tal-Partit Laburista, li fiha qalu li kienu lesti jirriżenjaw mill-Parlament jekk l-istess Bord isib li b’xi mod imbarazzaw lill-Partit. Minnufih bdew il-mistoqsijiet min huma dawn is-sbatax-il deputat Laburista li semma Mintoff, u min huma s-sbatax l-oħra.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
12
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
OPINJONI
Wegħdi u skużi minn min messu kien jaf aħjar Skont ċifri ppubblikati mill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatistika, id-domanda għall-elettriku niżlet bi 2.3 fil-mija s-sena l-oħra wara li
kien hemm żieda ta’ 4.3 filmija fis-sena ta’ qabel, jiġifieri fl-2012. Fuq medja, pajjiżna jikkonsma madwar 350MW ta’ elettriku kuljum,
Darba tingħalaq il-power station tal-Marsa, li tipproduċi 267MW ta’ elettriku, pajjiżna jkollu dik ta’ Delimara u l-interconnector bejn Malta u l-Italja li suppost kellu jibda jaħdem dan ix-xahar. Meta nbniet il-power station ta’ Delimara din kienet tġġenera 194MW ta’ elettriku permezz ta’ żewġ turbini talisteam ta’ 60MW il-wieħed u żewġ turbini tal-gass ta’ 37MW il-wieħed. Fl-1999 ġie installat f’Delimara combined cycle plant li jipproduċi 110MW ta’ elettriku. Fl-14 ta’ Diċembru 2012 beda jitħaddem l-impjant il-ġdid talBWSC fil-power station ta’ Delimara li jipproduċi 150MW ta’ elettriku, l-istess impjant li għadda liċ-Ċiniżi bħala parti mill-ftehim li ntlaħaq magħhom biex ħadu parti mill-ishma talkorporazzjoni Enemalta, li issa nbidlet f’kumpanija.
jitlesta nikkalkula sentejn/tlieta oħra u mhux sa Marzu tas-sena d-dieħla, kif intrabat mal-poplu Joseph Muscat qabel l-elezzjoni. Raġuni oħra li għaliha ried jibni l-impjant il-ġdid f’Delimara kienet biex iraħħas it-tariffi tal-elettriku. L-impjant għadu ma nbeniex u t-tariffi raħħashom. Seta’ jraħħashom għaliex appena beda jaħdem l-
Mela l-power station ta’ Delimara waħedha tista’ tipproduċi 454MW ta’ elettriku. Jekk magħhom inżidu x’nistgħu nixtru mill-grid Ewropew permezz tal-interconnector, ikollna għaddispożizzjoni tagħna 654MW ta’ elettriku, ħafna iżjed mill-ħtiġiet ta’ pajjiżna llum u għall-futur. Mela l-gvern Laburista għaliex irid jinstalla impjant ieħor tal-elettriku? L-iskuża hi li jridu jaħdem bil-gass – sew għaliex il-gass hu orħos u aktar nadif u anke għaliex skont talLabour l-impjant ta’ Delimara hu magna tal-kanċer. Allaħares kien għaliex kieku ara kemm mietu nies! Din tal-kanċer kienet biss propaganda qarrieqa ta’ qabel lelezzjoni għal min jibla’ kollox. Li kieku veru, kieku hemm fuq spallejn il-gvern Laburista dawk kollha li mardu bil-kanċer bħala kaġun tal-power station ta’ Delimara, dawk kollha li mardu b’din il-marda fl-aħħar 19-il xahar ta’ gvern Laburista. U dawk li jistgħu jimirdu sakemm titlesta l-power station li se titħaddem bil-gass, li x-xogħol fuqha għadu appena beda u biex
impjant ta’ BWSC, l-Enemalta bdiet tiffranka l-flus kuljum fi żjut. Madwar €50 miljun fissena. Biżżejjed biex seta’ jraħħas l-elettriku u jibqagħlu. Hawn min jistaqsi allura għaliex ma raħħasx l-elettriku gvern Nazzjonalista. L-impjant talBWSC ħa disa’ xhur jiġi ttestjat qabel ma seta’ jiġi kkummissjonat. Dan għadda għand il-korporazzjoni fl-aħħar tal-2012. Qrib wisq tal-elezzjoni ġenerali. Ara kemm kienu jgħidu lLaburisti kieku raħħas l-elettriku lejlet l-elezzjoni. Ara kemm kienu jgħidu li dik propaganda. Niġu għall-impjant il-ġdid li miegħu Joseph Muscat rabat postu fil-gvern. Stqarr kemm-il darba li jekk ma jibdiex jaħdem sa Marzu tas-sena d-dieħla, iwarrab. Mela baqagħlu inqas minn sitt xhur biex dan l-impjant ilestih u jibda jaħdem. S’issa għadu ma sar xejn ħlief li nqala’ ħafna terrapien u tqiegħed f’borġ kbir. Is-soltu impjant bħal dan mill-inqas jieħu madwar sentejn biex jitqiegħed f’postu. Imbagħad iridu jsiru t-testijiet qabel ma jiġi kkummissjonat. L-
b’xhur meta qbiżna anke lmedja ta’ 400MW kuljum. Dan il-konsum jintlaħaq liktar bejn Lulju u Awwissu, l-aktar xhur tas-sena meta
hu probabbli li jitqabbdu liktar l-impjanti tal-arja kundizzjonata. L-ogħla medja ta’ konsum kienet fl-2007 u l-2008 b’medja ta’ 363MW
u 358MW rispettivament. Ilkonsum fl-2012 laħaq medja ta’ 350MW filwaqt li fl2013 laħaq medja ta’ 343MW.
Joe M. Zahra
joe.zahra@live.co.uk
Qed nitkellmu dwar proġett li jieħu madwar tliet snin biex jitlesta
Il-Ministru Konrad Mizzi, li kien Chief Information Officer tal-Korporazzjoni Enemalta kapaċi jsib l-iskużi kollha neċessarji darba l-proġett ma jkunx ‘on schedule’
impjant tal-BWSC ħa disa’ xhur ta’ testijiet. Jiġifieri qed nitkellmu dwar proġett li jieħu madwar tliet snin biex jitlesta. Imbagħad irid jinbena l-moll fejn se jorbot it-tanker bil-gass. Irid jitlesta ssit għall-impjant ta’ rigassifikazzjoni – fejn il-gass likwidu jinbidel f’gass fil-forma tiegħu. Xogħlijiet kbar li jieħdu żżmien, li jridu studji qabel jinbdew. Dan dejjem jekk kollox jimxi skont il-protokolli, speċjalment dawk li tesiġi l-Unjoni Ewropea. Għadna lura. Issa naraw xi
skużi se jinġiebu meta f’Marzu 2015 il-proġett ikun għadu lbaħar. Sadattant, iċ-Ċiniżi jridu jibdew jieħdu riżultati fuq linvestiment li għamlu. L-impjant tal-BWSC hu tagħhom u għalhekk dak li jipproduċi hu tagħhom. Jidher li l-interconnector mhux se jsir l-użu massimu tiegħu. Qed jissemma użu ta’ xi 20 fil-mija. Permezz ta’ dan linterconnector jista’ jiġi impurtat elettriku bi rħis, u mingħajr ħsara għall-ambjent f’pajjiżna għax ikun prodott barra. Il-Ministru Konrad Mizzi, li
kien Chief Information Officer tal-Korporazzjoni Enemalta kapaċi jsib l-iskużi kollha neċessarji darba l-proġett ma jkunx ‘on schedule’, kif wiegħdu. Jistgħu jwasslu lill-partitarji Laburisti biex jibilgħu dak li jgħidulhom iżda lill-poplu li mlewlu rasu li l-impjant ta’ Delimara hu magna tal-kanċer u li se tinbnielu power station ġdida bil-gass sa Marzu tas-sena d-dieħla mhux faċli tbellagħlu kollox. Diġà bdejna bl-iskużi. Min jaf kemm għad irridu nisimgħu iżjed!
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
L-ewwel pazjent fid-Danimarka u każ suspettuż f’Madrid
13
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
IL-KRIŻI TAL-EBOLA
Pazjent fid-Danimarka ddaħħal l-isptar bis-sintomi tal-Ebola, u jidher li feġġ lewwel każ tal-virus f’dan ilpajjiż Skandinavu. L-Isptar ta’ Hvidovre, viċin Copenhagen, ikkonferma li lpazjent – li ma ssemmiex b’ismu – kien għaddej minn diversi testijiet, bl-istampa Daniża tisħaq li hu wasal idDanimarka mill-Afrika t’Isfel u kellu deni għoli (sintomu tipiku tal-Ebola). Il-Viċi Direttur tal-Isptar, Torben Mogensen, qal li l-pazjent qed jinżamm iżolat, u lisptar qed jieħu l-prekawzjonijiet kollha sakemm joħorġu ttestijiet relevanti. Sadanittant, l-infermiera Spanjola, Teresa Romero – li hi l-ewwel persuna li spiċċat infettata bl-Ebola – tidher li qed tirkupra, u r-rapporti qed jgħidu li anke niżlet missodda. Hi, intant, għadha qed tinżamm fis-sala iżolata fl-isptar ta’ Madrid fejn tista’ titkellem ma’ żewġha bit-telefown. Hu minnu li żewġha, Javier, ukoll qed jinżamm iżolat fi kwarantina bħala miżura ta’ perkawzjoni. Fl-istess ħin, linfermiera xorta għadha marida serjament u mhux eskluż li s-sitwazzjoni tagħha taqleb għall-agħar. Madankollu, kuġin ta’ Teresa Romero qal li l-infermiera qed tixrob il-likwidi minbarra li qed turi li għandha aktar enerġija. Hu sostna li l-fatt li Romero tidher li qed tirkupra hu suċċess fih innifsu u jidher li għaddiet l-aktar fażi kritika tal-infezzjoni. Il-kelb ta’ Teresa Romero, li kien jismu Excalibur, inqabad mill-awtoritajiet ta’ Madrid li ddeċidew li jraqqduh. Dan seħħ wara li l-infermiera kienet iddaħħlet l-isptar f’Madrid, u hu mifhum li r-
Screening għall-Ebola fl-ajruport ta’ Heathrow għall-passiġġieri ġejjin minn pajjiżi effettwati mill-Ebola (Ritratt: EPA)
raġel ta’ Romero ma żvelalhiex din l-aħbar. Kelliema għall-aġenziji tassaħħa qalu li l-kelb kellu jinqatel minħabba s-sogru li l-annimal seta’ jittrasmetti l-virus tal-Ebola lin-nies. Filwaqt li m’hemm l-ebda każ dokumentat fejn persuna spiċċat infettata bl-Ebola minn kelb, studju partikulari jissuġġerixxi li lklieb jistgħu jimirdu b’din ilmarda mingħajr ma juru sintomi. Fi żviluppi oħra, ajruplan Airbus A321 tal-linja Air France li kien telaq minn Pariġi, fi Franza, inżamm flajruport ta’ Barajas, f’Madrid
(id-destinazzjoni tiegħu), minħabba tħassib li passiġġier abbord kienet qabditu l-Ebola. Uffiċjali għal-linja Franċiża u dawk tal-ajruport f’Madrid qalu li l-passiġġier inkwistjoni kien marad waqt it-titjira u kellu jkun ittestjat għall-virus. Hu mifhum li l-passiġġier kien qed juri diversi sintomi tal-Ebola u deher ukoll qed jitriegħed. L-istampa Spanjola, sadanittant, qalet li dan il-passiġġier hu Niġerjan li kien beda lvjaġġ fil-belt ta’ Lagos. Mhux ċar kemm kien hemm passiġġieri fuq it-titjira minn Pariġi lejn Madrid.
Ittellgħet bid-deni fuq ajruplan It-tieni infermiera minn Texas li qabditha l-Ebola infurmat lil uffiċjal tas-saħħa li hi tħalliet titla’ fuq ajruplan għal vjaġġ minn Ohio lejn Texas avolja kien qabadha d-deni. Dan żvelawh sorsi federali flIstati Uniti, fost tħassib intensiv dwar kif il-pajjiż qed jirreaġixxi għall-virus qattiel. Il-US Centers for Disease Control and Prevention (CDC) qal li l-infermiera, Amber
Vinson, ta’ 29 sena, qabdet titjira minn Cleveland għal Dallas ġurnata biss qabel instab li kienet marida bl-Ebola. Vinson qalet lisCDC li t-temperatura ta’ ġisimha kienet ta’ 99.5 Fahrenheit u peress li dan hu taħt il-livell (taddeni) stabbilit ta’ 100.4F, hi ma kinitx infurmata speċifikament li ma setgħetx taqbad it-titjira. Hu mifhum, iżda, li l-possibbiltà li passiġġieri oħra setgħu spiċċaw infettati hi waħda remota.
tal-UK Independence Party (UKIP) fl-2009, bil-maġġoranza tad-deputati parlamentari Ewropej affiljati miegħu jkunu membri tal-istess UKIP, u loħrajn ġejjin minn sitt pajjiżi oħra. L-EFDD irnexxielu jibqa’ entità sħiħa għall-mandat kollu
tal-Parlament Ewropew bejn l2009 u l-2014. Il-UKIP, intant, kien issieħeb mal-moviment radikali Taljan Cinque Stelle fost l-isforzi ta’ Marine Le Pen, il-President tal-Front Nazzjonali (FN) ta’ Franza, biex jitwaqqaf moviment ġdid tal-Lemin estrem fil-Parlament Ewropew.
Ixolji l-grupp EFDD ta’ Nigel Farage IL-PARLAMENT EWROPEW
Xolja l-grupp Europe of Freedom and Direct Democracy (EFDD) li kien qed imexxi lKap tal-UKIP, Nigel Farage, filParlament Ewropew u wara li telqithom Iveta Grigule, id-deputat parlamentari mil-Latvja. Il-gruppi fil-Parlament Ewropew irid ikollhom tal-
anqas 25 deputat parlamentari kull wieħed minn seba’ pajjiżi membri differenti tal-Unjoni Ewropea biex jingħataw rikonoxximent uffiċjali millAssemblea. Iveta Grigule kienet l-unika MEP mil-Latvja fil-grupp EFDD u t-tluq tagħha jfisser li l-
grupp ma kienx fadallu biżżejjed rappreżentanza minn stati membri. Ix-xoljiment tal-EFDD tħabbar ilbieraħ waqt laqgħa għallKonferenza tal-Mexxejja talGruppi fil-Parlament Ewropew. Il-grupp speċifiku kien iffurmat minn Nigel Farage, il-Kap
www.maltarightnow.com
14
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Milizzji attakkati minn ajruplani Eġizzjani IL-LIBJA
L-Eġittu qed jagħti sehem akbar fil-ġlieda kontra l-milizzji Iżlamiċi li ħatfu l-kontroll ta’ diversi zoni tal-Libja. L-uffiċjali jsostnu li l-ajruplani tal-gwerra Eġizzjani bbumbardjaw ilqagħdiet ta’ dawn il-milizzji filbelt ta’ Bengażi. L-uffiċjali, li kienu aġġornati dwar l-iżviluppi, qalu li limpenn bl-ajruplani hu parti minn kampanja li qed imexxi lEġittu kontra l-milizzji. Din ilkampanja, eventwalment, għandha tinvolvi wkoll it-truppi Libjani li ngħataw it-taħriġ millqawwiet Eġizzjani. Hu mifhum li l-amministrazzjoni Libjana bbażata f’Tobruk, li qed tgawdi għarfien internazzjonali, talbet l-azzjonijiet kontra l-milizzji. Dan wara li milizzji rivali alleati mal-gruppi politiċi tal-Iżlamiċi kienu keċċew lil din l-amministrazzjoni mill-belt kapitali Tripli. Intant, uffiċjal qal li din hi lbattalja tal-Eġittu u mhux talLibja, filwaqt li sostna li lEġittu kien l-ewwel pajjiż fir-
reġjun li wissa kontra t-terroriżmu minbarra li hu wkoll lewwel pajjiż li qed jiġġieled litterroristi. L-indikazzjonijiet huma li lazzjonijiet kontra l-milizzji Iżlamiċi fil-Libja għandhom ikomplu għal bejn tlieta xhur u sitta oħra, u se jinvolvu l-użu ta’ vapur tal-qawwiet tal-baħar Eġizzjani bħala ċentru ta’ kmand, lil hinn mill-kosta talMediterran, viċin Tobruk. Intant, din il-kampanja mhix qed titmexxa mill-eks-Ġeneral tal-Armata Libjana, Khalifa Hiftar, li ħalef li jelimina t-theddida tal-milizzji Iżlamiċi. Fl-istess ħin, l-awtoritajiet fil-Kajr qed jaħdmu u jikkooperaw ma’ Kap tal-Istaff ġdid Libjan li żar l-Eġittu diversi drabi. Hiftar – li ħafna snin ilu kien imexxi l-Armata taħt l-eksdittatur Libjan, Muammar Gaddafi, qabel issieħeb mal-avversarji tiegħu – deher fuq it-televiżjoni din il-ġimgħa, u qal li kellu jirriżenja u jittrasferixxi l-poter lil tmexxija żagħżugħa fl-Armata.
Neil Patrick Harris se jippreżenta l-Oscars L-ISTATI UNITI
L-attur tal-films u fuq it-televiżjoni, Neil Patrick Harris, se jippreżenta s-87 serata talAcademy Awards (Oscars) li ssir is-sena d-dieħla f’Los Angeles. Harris, protagonista fis-sensiela popolari ‘How I Met Your Mother’, ħabbar dan permezz ta’ video umoristiku fuq Twitter u qal li qed iwettaq il-ħolma ta’ ħajtu. L-attur ta’ 41 sena qal li hu
onorat li jista’ jissemma fl-istess nifs bħal preżentaturi oħra bħal Johnny Carson, Billy Crystal, u Ellen DeGeneres, li qatgħu figura tajba ħafna fl-edizzjonijiet preċedenti tal-Oscars. Intant, Harris, din il-ġimgħa, ħareġ lawtobijografija tiegħu waqt li qed jidher ukoll f’‘Gone Girl’, laktar film segwit fl-Istati Uniti. Is-87 serata tal-Oscars se ssir fid-Dolby Theatre ta’ Los Angeles, fit-22 ta’ Frar.
L-UNGERIJA: Ferrovija lussuża li ġġorr 70 passiġġier magħrufa bħala l-Golden Eagle Danube Express hekk kif telqet mill-istazzjon ta’ Nyugati qrib Taborfalva. Il-ferrovija hi ‘joint venture’ bejn kumpanija tal-ivvjaġġar Ingliża u fergħa tal-ferrovija nazzjonali Ungeriża, MAV. Din tivvjaġġa minn Budapest sa Tehran fl-Iran. Il-vjaġġ ta’ 7,000 kilometru jdum 13-il ġurnata u matulu tgħaddi mir-Rumanija, il-Bulgarija u t-Turkija (Ritratt: EPA)
Qtugħ fit-taxxa bl-iskop li tirpilja l-ekonomija L-IRLANDA
Iċ-ċittadini Irlandiżi li kellhom jerfgħu l-piż tal-awsterità ħadu ftit tan-nifs, għall-ewwel darba f’seba’ snin, wara li tħabbar qtugħ fit-taxxa waqt il-qari talbaġit għall-Irlanda. L-14 ta’ Ottubru ta’ din is-sena għandu jibqa’ mfakkar bħala jum sinifikanti fil-proċess lejn titjib fl-ekonomija Irlandiża. Dan seħħ erba’ snin wara li t-tiġrif storiku fil-qasam tal-banek ħalla lillpajjiż fallut u l-aħbar pożittiva mill-baġit qed tingħata anqas minn sena mindu l-Irlanda ħarġet mill-bailout internazzjonali ekwivalenti għal ħafna biljuni ta’ ewro.
L-aktar bidla sinifikanti għallħaddiema Irlandiżi li jħallsu ttaxxa tinvolvi tnaqqis ta’ wieħed fil-mija fl-ogħla rata tat-taxxa fuq id-dħul, għal erbgħin filmija. Sorsi qrib il-Gvern qalu wkoll li l-familji u l-Irlandiżi bi dħul baxx se jgawdu mill-pakkett li jinkludi wkoll finanzjament għall-għajnuna addizzjonali biex ilaħħqu mal-kontijiet talilma. L-istess sorsi qalu li l-Gvern jista’ jintroduċi dawn il-miżuri ta’ sostenn aktar milli wieħed seta’ jaħseb għall-bidu. Huma, intant, ikkonfermaw li l-Irlandiżi
se jkollhom ftit tas-serħan millUniversal Social Charge – taxxa fuq id-dħul xejn popolari u li effettwat lill-ħaddiema kollha. Il-qtugħ fl-ogħla rata tat-taxxa fil-pakkett ta’ tliet snin li ħabbar il-Ministru tal-Finanzi Irlandiż, Michael Noonan, jista’ jidħol fis-seħħ mis-sena d-dieħla. Sadanittant, il-prezz ta’ pakkett ta’ għoxrin sigarett mistenni jiżdied b’20 ċenteżmu, iżda l-prezz tal-alkoħol se jibqa’ kif inhu fl-Irlanda. Dan meta Noonan hu konxju mill-impatt li kwalunkwe żieda fil-prezz ta’ pinta birra jista’ jkollha fuq ilpubs f’dan il-pajjiż.
www.maltarightnow.com
15
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Militanti tal-ISIS qed jirtiraw minn Kobane
L-Italja mħassba
Ajruplani Awstraljani tat-tip Force F/A18F Super Hornet jitilqu għal missjoni kontra l-ISIS minn bażi fl-Iraq (Ritratt: EPA)
IS-SIRJA
Uffiċjali Kurdi qalu li l-militanti tal-grupp Stat Iżlamiku (ISIS) qed jirtiraw minn diversi bnadi ta’ Kobane, fitTramuntana tas-Sirja, bl-Istati Uniti tkompli tmexxi l-attakki mill-ajru fuq dawk it-terroristi. Idriss Nassan, wieħed milluffiċjali Kurdi, qal li l-ISIS, fl-aħħar jiem, tilef il-kontroll fuq aktar minn għoxrin filmija tat-territorju ta’ Kobane li kien ħataf taħt idejh. Nassan, li hu l-Viċi Kap talkumitat ta’ Kobane għallaffarijiet barranin, sostna li lqawwiet Kurdi qed jirreżistu aħjar lill-ISIS f’din il-belt li qed tmiss mat-Turkija u mindu l-Amerikani rrankaw l-attakki
fuq it-terroristi. Ingħad ukoll li l-ISIS kellhom jirtiraw minn medda ta’ art sostanzjali, bitTaqsimiet (armati) għallProtezzjoni tal-Kurdi jippruvaw jikkonsolidaw posthom lejn il-Lvant u x-Xlokk ta’ Kobane. L-attivisti qed jgħidu li nqatlu iktar minn 600 persuna mindu l-jihadisti tal-ISIS fetħu offensiva fuq Kobane, daqs xahar ilu. Sadanittant, lIstati Uniti qed tgħid li xorta għad hemm il-periklu li Kobane taqa’ f ’idejn l-ISIS peress li qed jaslu fl-inħawi numru dejjem akbar ta’ jihadisti (ġellieda Iżlamiċi). Fl-istess ħin, tispikka wkoll ilħtieġa għal azzjoni militari
mill-art kontra l-militanti talISIS. Dan ukoll meta iktar minn 160,000 Sirjan qasmu l-fruntiera lejn it-Turkija u qed jgħixu fil-kampijiet. L-Istati Uniti u l-Mexxejja Ewropej qablu dwar il-ħtieġa li jsir aktar biex iwaqqfu lavvanzi tal-ISIS fir-reġjuni tal-Iraq u s-Sirja. Il-President Amerikan, Barack Obama u l-Mexxejja tar-Renju Unit, Franza, ilĠermanja u l-Italja, waqt video conference qalu li għandhom iżidu l-appoġġ għal ‘proċess politiku inklużiv’ flIraq, minbarra li jinvolvu aktar ruħhom fit-taħriġ talqawwiet lokali.
Daħna kbira tidher mill-fruntiera Torka wara attakk mill-ajru fir-raħal ta’ Minaze qrib Kobane (Ritratt: EPA)
F’laqgħa li saret tal-ogħla uffiċjali tal-forzi tas-sigurtà Taljani, magħruf bħala lKunsill Suprem tad-Difiża, immexxija mill-President Giorgio Napolitano, kien espress it-tħassib kbir għallattività tal-ISIS fil-Lvant Nofsani. Intqal li l-attività militari talISIS, kemm fis-Sirja, kif ukoll fl-Iraq, qed iġġib magħha riskji serji għall-Italja kif ukoll għallEwropa.
Huma rabtu wkoll dak li qed jiġri f’dawn iż-żewġ pajjiżi ma’ dak li qed jiġri fil-Libja u ħeġġew lill-Unjoni Ewropea kif ukoll lin-Nazzjonijiet Uniti biex jagħmlu ħilithom biex filLibja ma jiżdidux il-kaos u lġlied fil-Libja. Il-Kunsill qal li dawn liżviluppi kienu juru l-ħtieġa li jkun hemm bidla fil-mod kif jaħdem il-militar Taljan imma anki l-organizzazzjoni għassigurtà tal-Ewropa.
Il-Ministeru tal-Intern Tunżin qed jikkalkula li mill-2011 fisSirja marru jiġġieldu mal-ISIS madwar 2,400 Tuneżin – aktarx l-akbar kontinġent ta’ barranin li qed jiġġieldu mal-militanti Iżlamiċi. Hu stmat ukoll li minn dawn, xi 400 diġà reġgħu lura
pajjiżhom u eluf twaqqfu milli jagħmlu l-vjaġġ. Intqal li hemm żewġ rotot ewlenin għatTuneżini li jmorru jiġġieldu sSirja. Waħda hi bl-ajru lejn itTurkija minn fejn imbagħad jaqsmu l-fruntiera, u l-oħra hi permezz ta’ vjaġġ mill-art fil-Libja biex eventwalment jaslu s-Sirja.
Tuneżini mal-ISIS
www.maltarightnow.com
16
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Determinata li ssolvi l-każ
IL-KAŻ TA’ MADELEINE MCCANN
Il-prosekutur il-ġdid fl-għajbien ta’ Madeleine McCann hi determinata li ssolvi l-każ. Ines Sequiera se tkun qed tmexxi linvestigazzjoni tal-każ hekk kif investigaturi minn Scotland Yard qed jippreparaw biex jirritornaw fi Praia da Luz biex jintervistaw mill-ġdid lil tliet suspettati. Sequiera determinata li ssolvi l-każ, u qed tagħti tama ġdida lill-ġenituri ta’ Madeleine – Kate u Gerry McCann. “Ines għadha qed issib postha f’dan il-każ u trid tkun aġġornata fuq numru ta’ każi, fosthom dak ta’ Madeleine McCann,” sostna sors qrib din l-investigazzjoni, li żied li “kemm il-prosekutur ilġdid kif ukoll Scotland Yard huma fiduċjużi li jaħdmu flimkien fil-Portugall qabel tmiem dan ix-xahar”. Din l-aħbar ħarġet wara li lPulizija Ingliża bagħtet il-ħames ittra lil uffiċjali Portugiżi biex talbet aċċess għall-investigazzjoni. Huma qed jaħilfu fuq din il-laqgħa l-ġdida mal-Pulizija Portugiża, bil-mira li jargumentaw il-każ tagħhom wiċċ imb wiċċ. “Ovvjament, Ines se tkun qed tagħmel id-deċiżjoni finali fuq littra iżda se tkun qed tikkonsulta
lill-kapijiet tal-pulizija qabel ma verament tiddeċiedi.” Il-ħatra tagħha saret wara li lkariga tal-prosekutur pubbliku tħalliet b’xejn għal kważi xahar wara t-tluq ta’ Jose Magalhes e Menezes. Uffiċjali minn Scotland Yard mistennija jmorru l-Portugall ilġimgħa d-dieħla sabiex jintervistaw mill-ġdid lil tlieta minn seba’ suspettati li qabel kienu interrogati fl-għases tal-pulizija ta’ Faro. Fosthom hemm Jose Carlos Fernandes da Silva, li kien jaħdem fl-Ocean Club Resort; Paulo Ribeiro, li kien qisu r-raġel li deher qrib l-appartament tal-familja McCann, u Ricardo Rodrigues, li jaħdem ma’ għaqda tal-karità. Sforzi mill-Pulizija Ingliża biex isibu lit-tifla, bħalma huma dawk f’siti mħaffra u f’fossa taddrenaġġ, kienu mwarrba millPulizija Portugiża bħala “bla sens”. L-investigaturi Portugiżi kienu qalu fil-passat li l-perċimes kien barrani u kien telaq mill-pajjiż. Dan kollu ġie wara li mara, akkużata li bagħtet messaġġi ta’ mibegħda lil Kate u Gerry McCann fuq l-internet, ikkommettiet suwiċidju wara li kienet ikkonfrontata.
IL-PORTUGALL: Jordy Smith mill-Afrika t’Isfel waqt il-Moche Rip Curl Pro Portugall 2014 li saret fil-bajja ta’ Supertubos f’Peniche (Ritratt: EPA)
Aktar għajnuna kontra l-immigrazzjoni irregolari L-ITALJA
Il-Frontex, l-aġenzija talUnjoni Ewropea dwar il-fruntieri, qalet li għandha offerti għal tagħmir ġdid sabiex l-Italja tkun megħjuna biex timmaniġġja linfluss ta’ immigranti irregolari fil-Mediterran. Iżda huma meħtieġa aktar affarijiet. Il-Frontex qed tħejji biex tibgħat sitt bastimenti u tliet ajruplani kull xahar f’Operation Triton li se tibda fl-1 ta’ Novembru. Il-baġit tal-missjoni kull xahar se jkun ta’ €2.9 miljun. Din is-sena kien hemm żieda ta’ immigranti irregolari li ppruvaw jaslu l-Italja permezz ta’ dgħajsa. Sadattant operazzjoni konġunta mill-pulizija fl-Unjoni Ewropea qed titħaddem sabiex ikunu interċettati dawn il-persuni li jittraffikaw lill-immigranti irregolari. Id-dgħajjes – li l-biċċa l-kbira jkunu ffullati – jitilqu mil-Libja, li l-Frontex tiddeskrivi bħala “stat
de facto fallut u bla ebda infurzar tal-liġi”. Matul is-sena li għaddiet, lItalja kienet nediet ħidma ta’ tiftix u salvataġġ, magħrufa bħala Mare Nostrum ’il barra millkosta Libjana, u din il-ħidma qed tkompli. Mare Nostrum kienet bdiet wara traġedja li seħħet ’il barra minn Lampedusa fejn kienu għerqu aktar minn 300 persuna. Il-Frontex kienet ilha tgħin lillItalja fil-Mediterran permezz ta’ baġit ta’ €5 miljun fis-sena. Tagħmir għal Operation Triton ġie offrut minn diversi pajjiżi, fosthom il-Finlandja, Franza, lOlanda, Spanja, il-Portugall u lIżlanda, li mhix fl-Unjoni Ewropea. Gil Arias Fernandez, id-direttur tal-Frontex, laqa’ l-offerti iżda qal li l-aġenzija trid li jkollha aktar apparat tekniku sabiex tkun kapaċi timplimenta l-operazzjoni b’mod sħiħ.
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
www.maltarightnow.com
17
AĦBARIJIET TA’ BARRA
1 1) IL-ĠERMANJA: Skulturi fuq toothpicks xogħol ta’ Ragna Reusch-Klinkenberg minn Ahausen 2) L-UKRAJNA: Sfilata tal-moda tad-disinjatur Ukren Aleksey Zalevskiy matul il-Ukrainian Fashion Week fi Kiev 3) SPANJA: Il-matador magħruf Juan Jose Padilla jisfida barri waqt il-festa ta’ La Misericordia f’Zaragoza 4) IR-RENJU UNIT: Labra tad-deheb ta’ żmien il-Vikingi li ngħatat lill-Mużew tal-Iskozja wara li nstabet minn dilettant tal-arkeoloġija, flimkien ma’ ammont ta’ affarijiet simili, f’Dumfriesshire (Ritratti: EPA)
2
4
3
www.maltarightnow.com
19
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
MALTCO
Mis-suq tal-gaming f’pajjiżna u lil hinn minna
Rwol strateġiku importanti fl-INTRALOT
Tkompli tikber fil-popolarità l-logħba tal-Fast Bingo Fast Bingo – Ilgħab logħba eċċitanti b’60 ċenteżmu biss kull ħmistax-il minuta
Waħda mil-logħbiet tradizzjonali ferm popolari magħna lMaltin u l-Għawdxin hi l-logħba tat-tombla li fiha ninġabru bħala familja jew mal-ħbieb u ngħaddu ftit tal-ħin fil-kumpanija ta’ xulxin nilagħbu din il-logħba ta’ rilassament iżda eċċitanti fl-istess ħin. Il-logħba tal-Fast Bingo introdotta aktar kmieni din issena f’Malta minn Maltco Lotteries hi storja simili għallogħba tat-tombla, iżda tvarja xi ftit fid-dettalji, filwaqt li toffri lopportunità lil dak li jkun irid jittanta xortih, biex imur f’waħda mill-fergħat ta’ Maltco Lotteries f’Malta jew f’Għawdex u jilgħab din il-logħba hemmhekk. Dak li qed toffri Maltco Lotteries permezz ta’ din il-logħba hu li min ikun irid jittanta xortih għandu l-opportunità li xħin irid u fejn irid, imur f’fergħa ta’ Maltco u hemmhekk isib screens apposta fejn il-logħba tal-Fast Bingo tintlagħab kull kwarta minn kmieni filgħodu sa tard filgħaxija. Matul ix-xhur li għaddew din il-logħba bdiet iżżid fil-popolarità tant li aktar u aktar nies qed iżuru l-fergħat ta’ Maltco Lotteries u waqt li jittantaw xortihom f’logħbiet oħra bħal-Lottu, il-Quaterno+, il-U*BET u sSuper 5, fost oħrajn, jieħdu ċċans li jilagħbu din il-logħba eċċitanti.
Bil-Fast Bingo wieħed jista’ jittanta xortih fil-logħba eċċitanti li tintlagħab kull kwarta f’kull fergħa f’Malta u Għawdex Hi logħba eċċitanti għaliex mhux biss toffri diversi possibbiltajiet ta’ rebħ, imma wkoll diversi possibbiltajiet kif wieħed jista’ fil-fatt ikun fost ir-rebbieħa. F’din il-logħba jitilgħu 57 numru minn fost 75– min-numru 1 san-numru 75 – li jipparteċipaw fil-Fast Bingo. Fost il-possibbiltajiet ta’ rebħ hemm dik tal‘Corners’ meta l-biljett rebbieħ iridu jitilgħulu l-erba’ numri filkantunieri tal-biljett tiegħu. Dan irid jagħmlu sat-tlugħ tat-tletin numru f’din il-logħba u hekk jirbaħ €2. Il-possibbiltajiet ta’ dan ir-rebħ huma qawwija għaliex biljett f’kull 44 biljett, jirriżulta f’rebħ. Kategorija oħra hi magħrufa bħala ‘Cross’ u tintrebaħ malewwel 38 numru li jittella’ fillogħba. Prattikament il-biljett rebbieħ jitilgħulu n-numri f’forma ta’ salib fin-nofs tal-biljett, jiġifieri n-numri orizzontali u vertikali fin-nofs tal-biljett u ġo nofshom ikun hemm il-kaxxa b’żewġ asteriski fiha. Il-premju hawnhekk hu ta’ €10.
Hemm imbagħad il-kategorija tal-‘House’ li tintrebaħ millewwel biljett li jirnexxilu li jitilgħulu n-numri kollha waqt it-tlugħ tas-57 numru. Il-premju hawnhekk għall-ewwel biljett rebbieħ hu ta’ €50. L-aħħar kategorija hi dik tas‘Snowball’ meta l-premju, kemm-il darba ma jitrebaħx, jibqa’ jiżdied b’ewro kull darba. Fil-fatt bħalissa l-premju tas‘Snowball’ hu ta’ aktar minn €13,000. Is-‘Snowball’ jintrebaħ billi jitilgħu n-numri kollha tal-biljett sat-tlugħ tat-53 numru. Meta l-ewwel premju tas-‘Snowball’ jintrebaħ, illogħba ta’ wara tibda bi premju ta’ €200 li jerġa’ jibda jiżdied kull darba li s-‘Snowball’ tallogħbiet ta’ wara jibqa’ ma jintrebaħx. Importanti li jingħad li din illogħba, li tista’ tintlagħab għallprezz ta’ 60 ċenteżmu biss, tittella’ b’sistema awtomatika u biex persuna tilgħab din il-logħba trid tmur f’waħda mill-fergħat ta’ Maltco Lotteries.
Hu fatt li kulħadd jaqbel dwaru li matul dawn l-għaxar snin li għaddew – minn kemm ilha topera fil-gżejjer Maltin – Maltco Lotteries irnexxielha tikteb storja ta’ suċċess. Din l-esperjenza pożittiva mhux biss serviet ta’ isem tajjeb għall-istess kumpanija, imma kienet tfisser ukoll isem tajjeb għal pajjiżna fix-xena internazzjonali. Mix-xejn, Maltco Lotteries kibret u nfirxet prattikament f’kull belt u raħal. Minn tliet logħbiet biss, Maltco Lotteries kibret u llum toffri varjetà wiesgħa ta’ prodotti. Maltco Lotteries illum għandha mal-230 point of sale li bosta minnhom għandhom dehra millaqwa u kapaċi jagħtu servizz estensiv u effiċjenti f’ambjent modern u mill-aqwa. Ir-riżorsi tal-kumpanija huma l-istess ħaddiema u l-aġenti tagħha mxerrdin ma’ Malta u Għawdex. Dan kollu jagħmilna kburin b’din l-istorja ta’ suċċess. U għalhekk kien ta’ sodisfazzjon kbir għall-kumpanija meta aktar kmieni din is-sena kellna fostna lil Costantinos Antonopoulos, il-Kap Eżekuttiv tal-Grupp INTRALOT, li mhux biss faħħar l-operat kollu ta’ Maltco Lotteries, imma għamel ukoll numru ta’ dikjarazzjonijiet ferm importanti li jkomplu jinkoraġġixxu lil Maltco Lotteries biex tissokta taħdem fit-triq li tinsab fiha. Waħda mid-dikjarazzjonijiet li għamel kienet li: “Matul issnin Maltco Lotteries, li tifforma parti mill-aktar importanti fi ħdan il-familja INTRALOT, irnexxielha tagħmel kisbiet mill-iżjed sinifikanti f’diversi aspetti tal-operat tagħha, fosthom fit-tħaddim b’suċċess talaktar teknoloġiji avvanzati fissuq tal-gaming u fl-implimentazzjoni tal-prattiki korretti tarResponsible Gaming. “Dan kollu wassal biex sena wara oħra Maltco mhux biss kisbet suċċessi importanti u għamlet avvanzi notevoli filwaqt li firxet il-ħidma tagħha, imma tat ukoll kontribut validu
għat-tkabbir ekonomiku u soċjali f’Malta.” Costantinos Antonopoulos stqarr li l-Grupp INTRALOT hu kburi ħafna bil-kumpanija Maltco li qed tissokta tkun minn ta’ quddiem fil-kisbiet ta’ tragwardi importanti li jagħmlu unur mhux biss lil Maltco, imma anki lill-Grupp kollu INTRALOT. Tant hu hekk li dak li qed tagħmel Maltco għandu jkun ta’ eżempju għallkumpaniji l-oħra fil-Grupp biex huma wkoll isegwu u jiksbu dawn is-suċċessi grazzi għallħidma u s-sagrifiċċji ta’ dawk involuti. Dwar kif INTRALOT iħares lejn din il-kumpanija sussidjarja tagħha, Costantinos Antonopoulos qal li Maltco għandha funzjoni importanti ħafna fi ħdan il-Grupp INTRALOT. “Aħna kburin b’Maltco li matul dawn l-għaxar snin irnexxielha tikseb il-fiduċja talġugaturi Maltin, tas-sieħba finnegozju u tal-awtoritajiet konċernati. Din il-fiduċja qed tissarraf f’kisbiet importanti.” Maltco rnexxielha tagħmel diversi kisbiet importanti li servew ta’ ġid ukoll għallGrupp kollu. Hu impressjonanti l-fatt li Maltco għamlet kisbiet kbar fost l-imsieħba kollha f’Malta u rnexxielha wkoll tkun ta’ eżempju pożittiv biex kumpaniji oħrajn, anki fi ħdan INTRALOT, isegwu s-suċċess tagħha. Tajjeb li wieħed japprezza sew dan il-fatt partikulari. Costantinos Antonopoulos qal li Maltco kienet l-ewwel kumpanija li implimentat b’suċċess il-programm tarResponsible Gaming u dan wassal biex il-kumpanija tingħata ċertifikazzjonijiet internazzjonali kemm millAssoċjazzjoni Dinjija talLotteriji (WLA) kif ukoll millAssoċjazzjoni Ewropea talLotteriji (ELA). Dan hu ta’ sodisfazzjon kbir għax dawn iċ-ċertifikazzjonijiet ġejjin minn istituzzjonijiet influwenti internazzjonali.
www.maltarightnow.com
20
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
PERSONALITAJIET
ISIMHOM MINQUX FL-ISTORJA (36)
Pawlu VI: Iffoka ħafna fuq il-problemi soċjali u l-impatt tagħhom għall-paċi
Nhar il-Ħadd, 19 ta’ Ottubru, 2014, fil-konklużjoni tat-Tielet Assemblea Ġenerali tas-Sinodu tal-Isqfijiet li ltaqgħet biex iddiskuta dwar il-familja, ilPapa Franġisku se jibbeatifika lil Pawlu VI. Il-beatifikazzjoni se ssir wara li fejqan inspjegabbli ta’ tarbija fil-ġuf li, fis-snin 1990, f’Kalifornja, l-Amerika, instab li kellha problema serja ta’ saħħa b’riskju kbir li twassal għal ħsara fil-moħħ ġie dikjarat bħala miraklu li seħħ bl-interċessjoni ta’ Pawlu VI. Il-bużżieqa tal-urina tat-tarbija kellha l-ħsara. It-tobba identifikaw problema ta’ ascites, jiġifieri l-preżenza ta’ likwidu flabdomen. Semmew ukoll sitwazzjoni ta’ anhydramnios, li huwa forma ta’ likwidu partikulari fil-borża li fiha l-fetu jkun qed jikber fil-likwidu amniotiku. Kien hemm speċjalisti li bdew jissuġġerixxu li t-tarbija tiġi abortita, iżda l-omm fdat it-tqala tagħha fl-interċessjoni ta’ Pawlu VI. Hija għamlet dan bl-inkuraġġiment ta’ soru li kienet ħabiba tal-familja tagħha u li kienet iltaqgħet ma’ Pawlu VI. L-omm talbet għall-fejqan ta’ binha blinterċessjoni ta’ Pawlu VI waqt li ħaddnet b’għożża framment ta’ lbies saċerdotali tal-Papa mogħti lilha mis-soru. Għaxar ġimgħat wara, ir-riżultati tat-testijiet mediċi wrew titjib sostanzjali fis-saħħa tat-tarbija. Huwa twieled b’operazzjoni ċesarja fid-39 ġimgħa tattqala, u kiber f’tifel u żagħżugħ b’saħħtu meqjus bħala mfejjaq kompletament. Kummissjoni medika talVatikan li eżaminat il-każ iddikjarat li l-fejqan ma setax jiġi spjegat medikament. Barra minn hekk, it-teologi talKongregazzjoni tal-Kawżi talQaddisin qablu li l-fejqan kien intervent sopranaturali.
It-triq lejn Ruma Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini, il-futur Papa Pawlu VI, twieled fis-26 ta’ Settembru, 1897, f’Concesio, ilLombardija, l-Italja. Kien iben familja tat-tajjeb. Missieru kien avukat li ma kienx jipprattika lprofessjoni għax minflok għażel li jkun editur ta’ ġurnal u promotur qalbieni tal-azzjoni soċjali. Giovanni Battista kien tifel fraġli iżda intelliġenti. Huwa rċieva l-edukazzjoni bikrija
Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt
tiegħu mingħand il-Ġiżwiti li kien hemm qrib id-dar tal-familja tiegħu, fi Brescia. Fl-1916 daħal is-seminarju, iżda minħabba saħħtu tħalla jgħix mal-familja. Ġie ordnat saċerdot fl-1920, meta ntbagħat Ruma biex jistudja fl-Università Gregorjana u flUniversità ta’ Ruma. Biss, wara sentejn ġie trasferit flAccademia dei Nobili Ecclesiastici biex jistudja ddiplomazija, waqt li fl-istess ħin ikompli jistudja wkoll il-liġi talKnisja fl-Università Gregorjana. Fl-1923 intbagħat Varsavja, fil-Polonja, bħala attaché finnunzjatura. Madankollu, sena wara ssejjaħ lura Ruma minħabba l-effett li x-xitwa qalila Pollakka kien qed ikollha fuq saħħtu. Lura f’Ruma, huwa ngħata kariga fis-Segretarjat talIstat tal-Vatikan, fejn baqa’ jservi għal tletin sena. Fl-istess ħin, kien jgħallem fl-Accademia dei Nobili Ecclesiastici u kien Kappillan tal-Federazzjoni talIstudenti Kattoliċi Universitarji Taljani. Fl-1937, Giovanni Battista Montini ġie nominat sostitut għall-affarijiet ordinarji fluffiċċju tal-Kardinal Eugenio Pacelli, li kien is-Segretarju talIstat, u akkumpanjah fiż-żjara li għamel f’Budapest fl-1938 flokkażjoni ta’ Kungress Ewkaristiku Internazzjonali flUngerija. Meta l-Kardinal Pacelli ġie elett Papa u ħa l-isem ta’ Piju XII, fl-1939, Montini baqa’ flistess pożizzjoni li kellu, din iddarba taħt il-Kardinal Luigi Maglione li kien is-Segretarju tal-Istat il-ġdid. Maglione però miet fl-1944 u Montini kompla jmexxi l-uffiċċju hu stess, f’sistema fejn kien iwieġeb direttament għall-Papa. Fi żmien it-Tieni Gwerra Dinjija Montini kien responsab-
Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini, il-futur Papa Pawlu VI, twieled fis-26 ta’ Settembru, 1897
L-esperjenza tal-Papa Pawlu VI kienet tinkludi l-għarfien li kiseb fil-ħidma tiegħu fil-qasam ta’ diplomazija prattika, il-qrubija twila tiegħu mal-istudenti universitarji fl-atmosfera mqanqla tal-ewwel żminijiet tar-reġim Faxxista fl-Italja, u x-xejra ġeneralment filosofika bli għall-organizzazzjoni talħidma estensiva ta’ għajnuna li wettqet il-Knisja u l-kura tarrefuġjati politiċi.
L-Arċisqof tal-Ħaddiema Il-Papa Piju XII kellu idea tajba ħafna ta’ Giovanni Battista Montini. Fil-konċistorju sigriet tal-kardinali li sar fl-1952, Piju XII ħabbar li huwa kellu l-ħsieb li jeleġġi lil Montini u lil Domenico Tardini għall-Kulleġġ tal-Kardinali, iżda t-tnejn li huma kienu talbuh jiddispensa-
hom milli jaċċettaw. Minflok, huwa tahom it-titlu ta’ ProSegretarju tal-Istat. Sena biss wara, Montini nħatar Arċisqof ta’ Milan, avolja kien għadu mingħajr it-titlu ta’ kardinal. Huwa ħa l-pussess tal-kariga ġdida tiegħu fil-5 ta’Jannar, 1955. F’qasir żmien sar magħruf bħala “l-Arċisqof talĦaddiema”. Huwa ta ħajja ġdida lid-djoċesi ta’ Milan. Kien jipprietka lmessaġġ soċjali tal-Vanġelu. Ħadem biex ireġġa’ lura lejn il-
Knisja n-nies tax-xogħol li kienu tbiegħdu minnha. Mexxa ’l quddiem l-edukazzjoni Kattolika f’kull livell. Appoġġja wkoll listampa Kattolika. L-impatt tiegħu fuq il-belt ta’ Milan f’dan iż-żmien tant kien kbir li ħidmietu bdew jiġbdu lejhom l-attenzjoni dinjija. Fid-9 ta’ Ottubru, 1958, miet il-Papa Piju XII. Fil-Konklavi li wasslu għall-għażla ta’ Angelo Roncalli bħala l-Papa Ġwanni XXIII, isem Montini ssemma spiss. Il-Papa l-ġdid kien pront iqiegħdu fuq nett fil-lista ta’ 23 prelat li huwa ħatar bħala kardinali ġodda f’konċistorju li sar f’Diċembru tal-istess sena. Meta Ġwanni XXIII ħabbar ilKonċilju Vatikan II, Montini appoġġjah minnufih. Sa minn qabel beda jiltaqa’ l-istess Konċilju, huwa beda jitqies bħala wieħed minn dawk li kienu l-iktar favur il-prinċipju talkolleġġjalità. Sejħulu biex jagħti sehmu fil-Kummissjoni Ċentrali għal paġna 21
www.maltarightnow.com
21
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
PERSONALITAJIET
L-ewwel Papa li żar il-ħames kontinenti u ġie f’kuntatt personali ma’ nies differenti tad-dinja minn paġna 20
ta’ Tħejjija għall-Konċilju u wkoll fil-Kummissjoni għallOrganizzazzjoni Teknika.
Suċċessur ta’ Ġwanni XXIII Ġwanni XXIII miet fit-3 ta’ Ġunju, 1963. Tmintax-il jum wara, il-kardinali eleġġew lillKardinal Montini bħala ssuċċessur tiegħu. Montini ħa lisem ta’ Pawlu VI. Fl-ewwel messaġġ tiegħu lid-dinja, huwa impenja ruħu li jkompli xxogħol mibdi minn Ġwanni XXIII. F’dan l-impenn, li bdieh wara l-ewwel sessjoni talKonċilju, li diġà kienet diffiċli ħafna, il-Papa l-ġdid ġarr miegħu l-esperjenza tal-ħajja saċerdotali tiegħu. Din l-esperjenza kienet tinkludi l-għarfien li kiseb fil-ħidma tiegħu fil-qasam ta’ diplomazija prattika, il-qrubija twila tiegħu mal-istudenti universitarji flatmosfera mqanqla tal-ewwel żminijiet tar-reġim Faxxista fl-
Dawk li l-iktar li kienu jafu lil Pawlu VI kienu jiddeskrivuh bħala bniedem brillanti, profondament spiritwali, umli, riservat imma ġentili, u raġel ta’ kortesija bla limiti
Italja, u x-xejra ġeneralment filosofika ta’ moħħu, li kienet magħġuna fid-drawwa li kellu minn dejjem li jaqra ħafna u jirrifletti ħafna. Mill-bidu nett tal-pontifikat tiegħu, Pawlu VI wera biċ-ċar kemm kienu importanti għalih listudju u s-soluzzjoni tal-problemi soċjali u wkoll l-impatt tagħhom għall-paċi bejn il-bnedmin u fid-dinja. Fil-gwida tiegħu fit-tliet sessjonijiet tal-Konċilju li saru wara l-mewt ta’ Ġwanni XXIII, spiss kien jidher ir-rifless ta’ pożizzjonijiet li huwa kien ħa għall-ewwel darba meta kien Arċisqof ta’ Milan. Ma’ tmiem il-Konċilju, fit-8 ta’ Diċembru, 1965, Pawlu VI
kellu quddiemu x-xogħol kbir li ried isir biex jitwettqu ddeċiżjonijiet tiegħu, li kienu jeffettwaw tista’ tgħid il-faċċati kollha tal-ħajja tal-Knisja u lbżonn li jinbidlu strutturi u prattiki li kienu ilhom jeżistu sekli sħaħ. F’dan ix-xogħol huwa ħa ħsieb jagħmel bla heda eżami għaqli ta’ kull sitwazzjoni konkreta li sab quddiemu, dejjem attent għall-komplikazzjonijiet diversi li huwa kien jemmen li ma setgħux jitqiegħdu filġenb. Is-Sinodu tal-Isqfijiet Tul il-pontifikat ta’ Pawlu VI ġiet diskussa ħafna l-kwistjoni tal-primat tal-papa u l-kolleġġ-
jalità tal-isqfijiet. It-tweġiba tiegħu kienet l-iktar fit-tnedija, nhar l-14 ta’ Settembru, 1965, tas-Sinodu tal-Isqfijiet kif kien mitlub fil-Konċilju, waqt li żamm riservati għall-Papat ċerti kwistjonijiet li dwarhom kien hemm min kien jippreferi jarahom diskussi fis-Sinodu. Fl-24 ta’ Ġunju, 1967, Pawlu VI ħareġ enċiklika dwar iċ-ċelibat saċerdotali (Sacerdotalis Caelibatus), suġġett li kien tneħħa mill-programm ta’ diskussjoni tar-raba’ sessjoni talKonċilju, waqt li fl-24 ta’ Lulju, 1968, ħareġ enċiklika (Humanae Vitae) li fiha tratta l-kwistjoni delikata tar-regolazzjoni tattwelid. Kienu żewġ dokumenti li qanqlu kontroversji li, minħabba fihom, mhux kulħadd kien jara loperat tal-Papa Pawlu VI dejjem f’dawl sabiħ. Dawk li l-iktar li kienu jafuh, però, kienu jiddeskrivuh bħala bniedem brillanti, profondament spiritwali, umli, riservat imma ġentili, u raġel ta’ kortesija bla limiti.
Ħabrek għall-paċi Pawlu VI sar l-ewwel Papa li żar il-ħames kontinenti. Dan għenu biex ikollu kuntatt personali ma’ nies differenti tad-dinja. Fl-1965 Pawlu VI indirizza lill-Assemblea Ġenerali talĠnus Magħquda fejn appella għal “qatt iżjed gwerra”, waqt li fl-1 ta’ Jannar, 1968, nieda l-Jum Dinji tal-Paċi li baqa’ jiġi ċċelebrat kull sena. Ħabrek ukoll biex inaqqas ittensjonijiet antiki bejn il-Knisja f’Ruma u l-Knejjes l-oħra, u wkoll ma’ dawk li ma jipprofessaw ebda reliġjon. Xogħol ieħor tiegħu hu ddokumenti kbar li ħareġ dwar loqsma soċjali, fejn saħaq ħafna fuq il-bżonn li fis-soluzzjoni talproblemi tal-ġustizzja u l-paċi jkunu involuti l-bnedmin kollha. Nieda wkoll riformi b’saħħithom fil-kurja Rumana. Il-Papa Pawlu VI miet fis-6 ta’ Awwissu, 1978. Qabel miet, talab li l-funeral tiegħu jkun sempliċi u li fuq qabru ma jsir ebda monument.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Ottubru, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>03 11>55 12>00 12>15 14>30 15>00 15>05
Editorjal Club 101 Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 19>00 20>30 21>30 22>30 22<40 22>45
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Mill-Parlament Talktime G[ada fl-Istampa Editorjal Lounge Friday
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 07:30 - Good Luck Charlie 07:55 - Good Luck Charlie 08:20 - Sonny With a Chance 08:45 - Sonny With a Chance 09:10 - The Suite Life on Deck 09:35 - The Suite Life on Deck 10:00 - That’s So Raven 10:25 That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:40 Good Luck Charlie 12:05 - Good Luck Charlie 12:30 - Jessie 13:00 Jessie 13:20 - Jessie 13:55 - Star Wars Rebels 14:45 - Liv & Maddie 15:10 - Violetta 16:05 - Radio Rebel 17:40 - Win, Lose or Draw 18:05 Liv & Maddie 18:30 - Violetta 19:20 - Austin & Ally 19:45 - Austin & Ally 20:10 - Austin & Ally 20:35 Austin & Ally 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 Shake It Up! 22:10 - Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 - Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art Attack. Nickelodeon 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 - Victorious 20:05 – iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 The Penguins of Madagascar 23:00 – iCarly 23:50 – Victorious. Jim Jam 08:10 - Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip
Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 – Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Monkey See, Monkey Do 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 – Kipper 23:15 - My Animal Family 23:30 - Woody Buddies 23:35 - Woody Buddies 23:40 What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney & Friends. 10:00 -
Assassinio sul Nilo – Rete 4, 15>30 Film tal-1978, koproduzzjoni Ingli]a u Amerikana, li fih naraw fil-partijiet ewlenin lil Peter Ustinov u lil Jane Birkin. Is-sinjuruna Lynette Doyle, waqt li tkun qeg[da fuq cruise fix-xmara Nil, tinqatel. Fuq listess bastiment ikun hemm l-investigatur Hercule Poirot, li xejn ma jitlef [in biex jibda jindaga forsi jasal biex jiskopri min qatilha. L-istorja hi bba]ata fuq ktieb ta’ Agatha Christie. Il-film hu twil sag[tejn u kwart u g[andu re;ija ta’ John Guillermin., TVM 07:00 - TVAM 08:30 - Dissett 09:30 - Kurrenti 10:30 - MEA 11:00 - Venere 11:30 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet 12:10 - TVPM 15:00 - A[barijiet 15:05 - {bieb u G[edewwa 15:45 Teleshopping 16:50 - MP4 Force 17:20 - Absolute Genius 17:50 - Twelid ilKelma 18:00 - A[barijiet 18:15 Teleshopping 18:45 - Gourmet 19:45 Grand Lottery 20:00 - A[barijiet 20:50 - Xarabank 21:50 - A[barijiet punti ewlenin 21:55 - Xarabank 23:00 A[barijiet 23:20 - {bieb u G[edewwa. TVM2 06:00 - Euronews 07:00 - News Loop 08:30 - TVAM (R) 10:00 - Ancient Discoveries 11:00 - Il-Gwerra l-Kbira 11:30 - G[awdex illum 12:00 - L-Irkant 13:00 - Dissett 14:00 - Ancient Discoveries 15:00 - It-triq#Twelid 15:10 - TVPM (R) 18:00 - Paq Paq on Test 18:15 - Sports Panorama 19:45 - Nis;a Maltija 20:00 - Animals that made History 20:30 - A[barijiet g[al persuni nesqin mis-smieg[ 20:40 - Malta u lil hinn minnha 22:15 - Sports Panorama 23:30 - A[barijiet sportivi 23:45 A[barijiet finanzjarji 23:50 - A[barijiet bl-Ingli]. One
06:30 - ONE News 07:00 - ONE breakfast 09:00 - Sieg[a }mien 10:00 Telebejg[ 11:00 - Aroma mattina 12:30 - ONE News 12:40 - Kalamita 16:15 Popcorn 16:55 - Telebejg[ 17:30 - ONE News 17:40 - Telebejg[ 18:00 - In D House 19:00 - Snajja’ Maltija 19:30 ONE News 20:20 - Ieqaf 20 minuta 20:45 - Midinbin 21:45 - Sejja[tli millPjazza 22:50 - Bin 61 23:30 - ONE News. Raiuno 07:10 -
Unomattina (Jinkludi t-Tg1 u Che tempo fa fis-7:30am, fid-9am, fid-
9:30am u fil-11am) 10:00 - Storie vere 10:55 - Player 11:10 - A conti fatti 12:00 - La prova del cuoco 13:30 Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il Tiggì 14:40 - Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 - La vita in diretta 16:26 - Previsioni sulla viabilita` 16:30 - Tg1 16:40 - La vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 Telegiornale 20:30 - Affari tuoi 21:10 Carosello Reloaded 21:15 - Tale e quale show 23:15 - Tg1 60 Secondi 23:19 Tale e quale show 23:45 - TV7 00:50 Tg1 notte 01:25 - Cinematografo 02:15 - Sottovoce. Raidue 07:00 - Heartland L’incidente 07:40 Le Sorelle McLeod 09:05 - Pasión Prohibida 09:50 - Parlamento Spaziolibero 10:00 - Tg2 Insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg2 giorno 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Castle (TF) 17:00 - SuperMax TV 17:45 - Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg2 Flash L.I.S. 17:57 - Meteo 2 18:05 - Tg Sport 18:50 - N.C.I.S. Los Angeles 19:40 - NCIS Unità anticrimine 20:30 - Tg2 21:00 LOL :-) 21:10 - Criminal Minds 22:45 The Good Wife (TF) 23:30 - Tg2 23:45 - Feisbum! Film 2009 01:25 - Hawaii Five-0 02:10 - Appuntamento al cinema 02:25 - Bulldozer. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 Agorà 10:00 - Mi manda RaiTre 11:00 Elisir 11:10 - Tg3 Minuti 11:13 - Elisir 11:55 - Meteo 3 # Tg3 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Il tempo e la Storia 14:00 - Tg Regione # Meteo 3 15:10 - Player 15:15 - Terra nostra 2 16:00 Aspettando Geo 16:40 - Geo 19:00 Tg3 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Cinema Rai3 21:08 - Terminator. Film ’84 23:05 - I dieci comandamenti 00:00 - Tg3 Linea notte 01:00 - Meteo 3 01:05 -
Parlamento Telegiornale 01:15 Appuntamento al cinema 01:20 - Storie dell’arte rosso 01:45 - Fuori Orario. Cose (mai) viste 01:50 - La guerriglia delle studentesse. Film ’69. Canale 5 06:00 - Prima pagina # Traffico 07:56 - Borse e monete 07:58 - Meteo.It # Tg5 08:45 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg5 # Meteo.it 13:41 - Beautiful 14:15 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Il segreto 17:00 Pomeriggio cinque 18:45 - Avanti un altro 19:57 - Tg5 Prima pagina 20:00Tg5 # Meteo.It 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Riassunto - Il segreto 23:30 - Il principe - Un amore impossibile. Film 2014 01:00 - Magazine Champions League 02:04 - Tg5 # Rassegna. Rete 4 07:10 - Hunter 08:05 - Cuore ribelle 09:30 - Carabinieri 10:35 - Sai cosa mangi? 10:45 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg4 # Meteo.It 12:00 - Detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 Lo sportello di forum 15:30 - Assassinio sul nilo. Film ’78 18:55 - Tg4 # Meteo.it 19:35 - Il segreto 20:30 - Tempesta d’amore 21:15 - Quarto grado 00:22 Sangue in copertina. Film 2000 01:53 Tg4 night news 02:18 - Un uomo in ginocchio. Film ’79. Italia 1 07:05 -
La vita secondo Jim 07:30 Mike & Molly 08:25 - The closer 10:25 - Person of Interest 12:25 - Studio aperto # Meteo.it 13:02 - Sport Mediaset 14:05 - I Simpson 14:35 - Futurama 15:00 - 2 Broke Girls 15:50 - Big Bang Theory 16:45 - Chuck 18:30 - Studio aperto # Meteo.It 19:20 - C.S.I. New York 21:10 - Robin Hood 00:00 - Le iene show 01:40 - Sport Mediaset 02:05 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Ottubru, 2014
23
TV#RADJU F Living 07:00 – Teleshopping 08:30 – Fuq itTara; taz-Zuntier 10:00 – VS 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 16:00 - Teleshopping 20:30 – Living Stars 22:30 - Niltaqg[u 24:00 - F Living Show. Xejk 07:30 –
Just for Laughs 08:00 – All Time Hits 10:00 – Simpati/i 10:45 – Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Kontra r-Ri[ (r) 13:30 – Jazz, Pop, Rock concerts 14:30 - Simpati/i 16:00 - Teleshopping 16:30 – All Timke Hits 17:00 – Maltese Music 18:00 – Teleshopping 20:00 – Just for Laughs 20:30 – Magazine 22:00 – Country 23:00 – Teleshopping 24:00 – Video Clips. GO Stars 07:50 - A Good Day to Die Hard 09:30 - The Hunters 11:00 - The Office 11:30 - Mad Buddies 13:00 - Out of Time 14:45 - Mental 16:40 - Cuban Fury 18:15 - The Amazing Spider-Man 20:30 - The Middle 21:00 - Snitch 22:50 Source Code 00:20 - Dom Hemingway 02:00 - A Good Day to Die Hard. Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 - Person Of Interest 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - Rude Tube 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 – Suits 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Mike & Molly 19:30 - GO ON 20:00 - Whitney 20:30 - Hit The Floor 21:15 - Glee 22:00 - Maid In Manhattan 23:40 - SMASH 00:40 Suits 01:25 - Rude Tube 01:55 Criminal Minds. Mediaset Italia 06:00 - Avanti un altro 06:50 - La figlia di Elisa: Ritorno a Rivombrosa 07:35 – Carabinieri 08:30 - I Cesaroni II 09:25 - Le tre rose di Eva 10:10 Squadra antimafia: Palermo oggi 11:01 - Centovetrine 11:25 – Centovetrine
11:50 - Uomini e donne 12:50 - Avanti un altro 13:40 - Vivere III 14:05 - I Cesaroni II 15:00 - Casa Vianello 15:25 - Casa Vianello 15:50 - Carabinieri 16:40 Ricette all’Italiana 17:10 - Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 Tg5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Le tre rose di Eva 21:25 Uomini e donne 22:25 – Colorado 23:20 - Vite In Apnea 23:45 - Torte d’Autore. BBC Entertainment 07:00 - Nina and the Neurons: In the Lab 07:15 - Me Too! 07:35 - Boogie Beebies 07:50 Teletubbies 08:15 - Nina and the Neurons: In the Lab 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Gates 09:40 Absolutely Fabulous 10:10 - EastEnders 10:40 - Doctors 11:10 - New Tricks 12:00 - The World of Stonehenge 12:45 - The Weakest Link 13:30 – Gates 13:55 - Absolutely Fabulous 14:25 EastEnders 14:55 – Doctors 15:25 New Tricks 16:15 - The World of Stonehenge 17:00 - Gates 17:25 - The Weakest Link 18:10 - The Impressions
Show With Culshaw and Stephenson 18:40 - Doctors 19:10 – Casualty 20:00 - Friday Night Dinner 20:30 - Hotel Secrets With Richard E Grant 21:20 - Watson & Oliver 21:50 Hebburn 22:20 - Live at the Apollo 23:05 - Alan Carr: Chatty Man 23:50 Way to Go. TCM
07:25 - The Outriders 09:00 - Thirty Seconds Over Tokyo 11:15 - The Wonderful World of the Brothers Grimm 13:25 - Lone Star 15:00 - The Ballad of Cable Hogue 17:00 - King Solomon’s Mines 18:45 - The Prize 21:00 - The Haunting 22:50 - The Band Wagon. MGM Channel 06:40 - Real Men 08:05 - Hercules Against Karate 09:50 - X-15 11:35 The 7th Dawn 13:35 - Throw Momma from the Train 15:00 - Memories of Me 16:40 - Mystery Date 18:15 - Popi 20:05 - Getting It Right 21:45 - MGM’s Big Screen 22:00 - The In Crowd 23:35 - The Moderns.
Diva Universal 06:00 – Ironside 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:35 Great Women 09:50 - Ironside 10:45 Quincy, M.E. 11:40 - Agatha Christie’s Poirot 13:25 - Great Women 13:40 - ER 14:30 - JAG 15:25 Quincy, M.E. 16:25 - Agatha Christie’s Poirot 18:13 - Great Women 18:25 - JAG 19:20 - Quincy, M.E. 20:20 - Alfred Hitchcock Presents 20:50 - Great Women 21:00 - Movie 21:15 - ER 23:05 - Movie Discovery Channel 07:15 - Extreme Fishing With Robson Green: At the Ends of the Earth: Russia 08:10 - Man, Woman, Wild: Botswana 09:05 - Alaska: The Last Frontier: Legend of Terrible Island 09:55 Outback Truckers 10:50 - Mega Builders: Stolen Power 11:40 - Wheeler Dealers: Maserati 3200 GT 12:35 Wheeler Dealers: Trading Up: Australia 13:30 - Bike Battles: Tarheel State 14:25 - Driven To Extremes: Coldest Road 15:20 - Driven To Extremes: Hottest Road 16:15 - Driven To Extremes: Jungle Road 17:10 Container Wars: Bizarre Ending 17:40 Storage Hunters: Barrels and Boxes 18:05 - Auction Hunters: Allen’s Ruff Day 18:35 - Auction Kings: Civil War Treasures; 19 C. Camera 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - Strip the City: Machu Picchu 21:00 Mighty Ships: Tyco Resolute 22:00 Hindenburg: Fire in the Sky 23:00 Curiosity: Hindenburg.
07>00 08>30 09>00 09>30 12>00 12>45 14>00 14>05 15>45 16>00 16>05 16>45 18>00 18>05 18>30 19>00 19>30 19>50 20>40 21>10 22>40 22>45 24>00
Sport fuq il-Cable
Discovery World 07:15 - GT Racer 08:05 - Mega Beasts 08:55 - North America 09:45 Combat Countdown 10:35 - I Shouldn’t Be Alive 11:25 - Extreme Engineering 12:15 - Long Way Down 13:05 Chasing Classic Cars 13:30 - Chasing Classic Cars 13:55 - Hell on High Water 14:45 - Mega Beasts 15:35 - Combat Countdown 16:25 - I Shouldn’t Be Alive 17:20 - Extreme Engineering 18:15 - The True Story 19:10 - Long Way Down 20:05 - Chasing Classic Cars 20:30 - Chasing Classic Cars 21:00 - The True Story 21:55 - The True Story 22:50 - Aerial America.
Fox Sports Europe 06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 - Major League Baseball 09:30 - MLB Whiparound 10:30 - NASCAR Race Hub 11:30 - MLB 162 12:00 - PGA EuroPro Tour Golf 14:00 - Major League Baseball 16:30 - MLB Whiparound 17:30 - NASCAR Race Hub 18:30 - MLB 162 19:00 - Boxing 20:30 - Bass Fishing 21:30 - MLB Whiparound 22:30 - MLB Whiparound 23:30 – Boxing.
Rockna
NET News Klinika Telebejg[ Eli & I Telebejg[ Xift NET News (ikompii) Xift Telebejg[ NET News Big Time Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Klinika News Feed NET News (ikompli) News Feed Flusek Bla Kondixin NET News (ikompli) Bla Kondixin NET News
– Radio 101, 19>00
Il-grupp The Violent Violets (fir-ritratt) nhar il-25 ta’ Ottubru se jillan/jaw l-album debuttanti tag[hom Fame li rrekordjaw fit-Temple Studios. Dan se jag[mluh fil-British Legion, il-Belt Valletta. Michael Bugeja, il-pre]entatur ta’ dan il-programm, se jlaqqag[na mat-tliet membri ta’ din il-band biex ikellmuna aktar dwar l-album. Ukoll fil-programm se jkun hemm l-organizzaturi tal-Malta Doom Metal Festival, avveniment annwali li jattira lejh sew nies li jg[ixu f’pajji]na kif ukoll barranin li ji;u apposta g[alih.
GO sports 1 07:00 - ATP World Tour 500 – China Open, Beijing 08:00 - PGA European Tour - Hong Kong Open Day 2 (part 2) (Live) 11:00 - FIFA Futbol Mundial #491 11:30 - Premier League Legends – Sol Campbell 12:00 - The Ligue 1 Show - Round 10 12:30 - PGA European Tour - Volvo World Match Play Championship Day 3 (Live) 17:30 - Trans World Sport #1433 18:30 - Premier League Match Pack - Week 10 19:00 - UEFA Champions League - Magazine Programme 07 19:30 - ATP Masters 1000 - Shanghai Rolex Masters 20:30 - Ligue 1 - Round 10 - RC Lens v Paris Saint-Germain (Live) 22:30 - FIFA Futbol Mundial #491 23:00 - Premier League Preview - Week 10 23:30 Vincennes Horseracing 01:00 Barclays Premier League - Week 8 Aston Villa v Manchester City 03:00 Guinness Pro12 - Round 6 - Edinburgh v Newport Gwent Dragons 05:00 -
Barclays Premier League - Week 8 Manchester Utd v Everton.
-
GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 08:30 - Ligue 1 - Round 9 - Paris Saint-Germain v AS Monaco 10:30 Barclays Premier League - Week 8 Sunderland v Stoke City 12:30 - PGA European Tour - Hong Kong Open Day 2 17:30 - Serie A - Round 6 Napoli v Torino 19:30 - Premier League Preview - Week 10 20:00 PGA European Tour - Volvo World Match Play Championship - Day 3 01:00 - Serie A - Round 6 - Juventus v Roma 04:00 - Barclays Premier League - Week 8 - Tottenham H v Southampton 06:00 - Trans World Sport. GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - Ligue 1 - Round 9 - Paris Saint-Germain v AS Monaco 12:30 Barclays Premier League - Week 8 Sunderland v Stoke City 14:30 - PGA European Tour - Hong Kong Open Day 2 19:30 - Serie A - Round 6 Napoli v Torino 21:30 - Premier League Preview - Week 10 22:00 PGA European Tour - Volvo World Match Play Championship - Day 3 03:00 - Serie A - Round 6 - Juventus v Roma 06:00 - Barclays Premier League - Week 8 - Tottenham H v Southampton 08:00 - Trans World Sport.
www.maltarightnow.com
24
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
AVVIŻI PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppożizzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem għall-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapriżi ż-Żgħar
Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista
Beppe Fenech Adami Kelliem għall-Ġustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Ċensu Galea ċensu.galea@teampn.org David Agius david.agius@teampn.org
Fredrick Azzopardi fredrick.azzopardi@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem għall-Agrikultura u s-Sajd
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem għall-Gvern Lokali
Deputat Whip u Kelliem għas-Servizzi tas-Saħħa u l-Edukazzjoni f’Għawdex
Giovanna Debono Kelliema għal Għawdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino george.pullicino@teampn.org
Kelliem għall-Enerġija u l-Konservazzjoni tal-Ilma
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem għall-Finanzi
Kelliem għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Kelliem għall-Kultura u l-Komunikazzjoni
Carm Mifsud Bonnici Kelliem għall-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org
Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem għall-Familja u s-Solidarjetà Soċjali
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem għat-Turiżmu
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem għall-Impjiegi u l-Persuni b’Diżabbiltà
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem għall-Anzjani
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem għall-Iżvilupp Soċjali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem għad-Drittijiet tal-Annimali
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem għall-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem għat-Trasport u l-Infrastruttura
Claudette Buttigieg Kelliema għad-Djalogu Soċjali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet Ċivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem għall-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Proċessi Amministrattivi Kelliem għaż-Żgħażagħ u l-Isport
Kelliema għall-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Kelliem għar-Riċerka u l-Innovazzjoni Kelliem għas-Saħħa
Paula Mifsud Bonnici Kelliema għall-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur
Marthese Portelli Kelliema għall-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MELLIEĦA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 79990757.
ĦAL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u l-Ġimgħa bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 77771529, 79704491 jew 99262634. AVVIŻI SOĊJALI
IL-MELLIEĦA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mellieħa se jorganizza djalogu fil-Każin tal-Partit illum il-Ġimgħa 17 ta’ Ottubru fis-7pm bis-sehem tal-Viċi Kap tal-Partit għall-Affarijiet talParlament Mario de Marco.
ĦAL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN Tarxien se jorganizza attività politika, laqgħa ta’ introduzzjoni bis-sehem tal-kandidati l-ġodda tal-Partit għallelezzjoni ġenerali li jmiss, nhar il-Ħadd 19 ta’ Ottubru fl-10pm fil-Każin tal-Partit. Jattendi lkandidat Aaron Micallef li joqgħod Ħal Tarxien u li ħiereġ fuq ir-raba’ distrett. Tmexxi llaqgħa l-President tal-Kunsill Ġenerali, Paula Mifsud Bonnici. Wara l-laqgħa jkun hemm bibita għal dawk kollha preżenti.
IN-NADUR. Il-Kumitat Sezzjonali PN Nadur se jorganizza Pizza and Tombla Night nhar it-Tnejn 20 ta’ Ottubru, f’Ta’ Kenuna Bar and Restaurant, in-Nadur fis-7pm. Diversi rigali sbieħ x’jintrebħu.
RYAN CALLUS. Il-Ħbieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbgħa, 22 ta’ Ottubru fil-Buskett Roadhouse. Prezz 4.50 ewro. Għal aktar informazzjoni ċemplu 99430121 jew 21461002.
KRISTY DEBONO. Il-Ħbieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Coffee Morning nhar lErbgħa 22 ta’ Ottubru filLukanda Waterfront, TasSliema. Prezz 6 ewro. Trasport jitlaq fit-8:30am. Biljetti mingħand il-helpers jew ċemplu
99473932 jew 99993703.
CHARLO BONNICI. IlĦbieb ta’ Charlo Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-Ħamis, 23 ta’ Ottubru filLukanda San Antonio, Buġibba. Biljetti għall-prezz ta’ 6 ewro bit-trasport inkluż. Biljetti mingħand il-helpers jew ċemplu 79796667.
ĦAL GĦAXAQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN Għaxaq se jorganizza Pasta Night Buffet nhar isSibt, 25 ta’ Ottubru fil-Każin talPartit fit-8:30pm. Prezz 10 ewro. Booking mal-barmen.
MARIO DE MARCO. IlĦbieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw ikla fl-okkażjoni ta’ għeluq sninu, nhar is-Sibt 25 ta’ Ottubru fil-Lukanda Excelsior, il-Furjana fit-8:30pm. Tluq bilprivates fis-7:30pm mill-postijiet tas-soltu. Prezz 25 ewro. Għall-biljetti ċemplu 21 247049, 99450902 jew 21 223911.
IL-MOSTA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mosta se jorganizza ikla biex jiċċelebra l-50 sena ta’ Malta indipendenti filLukanda Dolmen, Buġibba ,nhar is-Sibt, 25 ta’ Ottubru fit-8pm. Jattendi l-Kap tal-Partit Simon Busuttil. Prezz 22 ewro għallkbar u 11-il ewro għat-tfal bejn 5 u l-11-il sena. Biljetti mingħand il-membri tal-kumitat jew ċemplu 99270288.
ROBERT ARRIGO. Il-Ħbieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Pasta Lunch, Te u Tombla f’Villa Arrigo, in-Naxxar nhar ilĦadd 26 ta’ Ottubru. Prezz 8 ewro. Trasport jibda f’12pm. Għall-bookings ċemplu 23285000.
ROBERTA METSOLA. IlĦbieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw Coffee Morning għall-kostitwenti ta’ mill-ewwel sas-sitt distrett elettorali, nhar itTlieta 28 ta’ Ottubru, filLukanda Vivaldi f’San Ġiljan. Prezz 7 ewro, bit-trasport provdut fit-8:30am. Għall-bookings ċemplu 99240514. THERESE COMODINI CACHIA. Il-Ħbieb ta’ Therese Comodini Cachia se jorganizzaw
Breakfast nhar l-Erbgħa 29 ta’ Ottubru, fil-Lukanda Soreda, ilQawra. Prezz 10 ewro, bittrasport provdut. Għall-bookings ċemplu 79425907. JASON AZZOPARDI. IlĦbieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-Ħamis, 30 ta’ Ottubru, firRazzett l-Antik, f’Ħal Qormi. Prezz 6 ewro. Trasport fid-9am. Biljetti mingħand il-helpers jew ċemplu 21666737 jew ċempel 99841333.
ROBERTA METSOLA. IlĦbieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw Coffee Morning għall-kostitwenti ta’ mis-seba’ sat-tnax-il distrett elettorali, nhar il-Ħamis 30 ta’ Ottubru, filLukanda Vivaldi f’San Ġiljan. Prezz 7 ewro, bit-trasport provdut fit-8:30am. Għall-bookings ċemplu 99240514.
EDWIN VASSALLO. IlĦbieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-Ħamis, 30 ta’ Ottubru f’St. Martin’s Bar and Restaurant, ilBaħrija. Prezz 7 ewro bittrasport inkluż. Għal aktar informazzjoni jew għat-trasport ċemplu 21433869.
ĊENSU GALEA u GRAZIELLA GALEA. Il-Ħbieb ta’ Ċensu Galea u Graziella Galea se jorganizzaw Buffet Dinner, nhar il-Ġimgħa 31 ta’ Ottubru, fil-Lukanda Seanbank, lGħadira. Prezz 23 ewro li jinkludi buffett dinner, soft drinks, birra u nbid. Tfal sa 12-il sena 12-il ewro. Ibbukkja fuq 99470538 jew 99423149, jew fuq censugraziella@gmail.com .
IN-NAXXAR. Il-Kumitat Sezzjonali PN Naxxar se jorganizzaw Pasta Night fis-sala talkażin, nhar il-Ġimgħa 31 ta’ Ottubru fit-8:30pm. Prezz 10 ewro. Biljetti mill-każin jew billi jċemplu 79603401. IS-SIĠĠIEWI. Il-Kumitat Sezzjonali PN Siġġiewi se jorganizza ikla fil-Każin tal-Partit, filPjazza tas-Siġġiewi b’risq ilproġett tal-binja tal-Każin nhar il-Ġimgħa 31 ta’ Ottubru fis7pm. Prezz 10 ewro. Għal aktar dettalji ċemplu 79461207.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Ottubru 2014
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
25 3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
6
9
10
11
IT-TEMP Sabi[ b'ammont varjabbli ta' s[ab g[oli li jsir ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Punent g[al-Lbi/ li jsir [afif u jdur mill-Punent Majjistru BA{AR [afif IMBATT Ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 29˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 49mm IX-XEMX titla’ fis-07.09 u tin]el fis-18,26
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. G[and [ajjat fil-kuxxinett ikunu mda[[lin (5) 6. Skopra, ne[[a l-g[atu (5) 7. Kont tal-istess fehma (5) 10. u 11. Kiseb vanta;;, mar tajjeb (10) 11. Ara 10 12. u 14. Ma [alliex lil [addie[or jitkellem (10) 14. Ara 12 16. Avvi/ina u seraq? (5) 17. u 18. G[afset il-krikk tar-rota biex tieqaf (10) 18. Ara 17
18
Weqfin> 1. Ra[al pittoresk f’G[awdex (6) 2. Jintlibsu fir-ri;lejn (6) 3. Fil-mitolo;ija Griega kien eroj tal-gwerra ta’ Troja (6) 4. Fe;; (6) 8. Issofri (5) 9. Tag[milha wara /ekk biex issarrfu (5) 12. D[ul fin-nofs waqt id-diskors (6) 13. Kelb … la tqajmux qawl (6) 14. Flus antiki waqt rabja, Jane! (6) 15. Dehra, bixra (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Ter[a; 6. Ovvju; 7. Gravi; 10. u 11. Sofistikat; 12. Ifred; 14. Radam; 16. Sfuma; 17. u 18. Sofferenza. Weqfin> 1. Qtates; 2. Maqrus; 3. Solvut; 4. Punent; 8. Sfaru; 9. Skada; 12. In;ust; 13. Deffes; 14. Rimors; 15. Maxtar.
Sudoku Bejn [afifa u moderata:
qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
IL-:IMG{A L-og[la 29˚C L-inqas 22˚C
IS-SIBT L-og[la 29˚C L-inqas 22˚C
IL-{ADD L-og[la 27˚C L-inqas 21˚C
IT-TNEJN L-og[la 26˚C L-inqas 20˚C
IT-TLIETA L-og[la 26˚C L-inqas 19˚C
UV
UV
UV
UV
UV
6
6
5
5
5
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 28˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 27˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 17˚C imsa[[ab, Ateni 26˚C imsa[[ab, Li]bona 21˚C imsa[[ab, Berlin 13˚ xita, Brussell 17˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 27˚C ftit imsa[[ab, Dublin 15˚C xita, Kopen[agen 15˚C imsa[[ab, Frankfurt 18˚C imsa[[ab, Milan 20˚C imsa[[ab, Istanbul 21˚C imsa[[ab, Londra 17˚C ftit imsa[[ab, Madrid 20˚C imsa[[ab, Moska 2˚C xita, Pari;i 18˚C imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C imsa[[ab, Ruma 24˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 26˚C xemxi, Tripli NA, Tune] 28˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 21˚C ftit imsa[[ab, Zurich 16˚C xita, Munich 17˚C imsa[[ab, St. Petersburg 4˚C imsa[[ab
Tag[rif JAG{LQU SNINHOM ILLUM Charles Costa (80 sena) negozjant; Richard Matrenza (78 sena) konsulent dwar ir-
Relazzjonijiet Industrijali u eks Kummissarju G[oli Malti f’Londra; Joseph R. Darmanin (73 sena) negozjant, serva f‘bosta karigi importanti u awtur tal-ktieb Malta International Airport - Our Gateway to the World; Anton Saliba (67 sena) awtur ta’ xog[lijiet g[all-palk; Sonia Camilleri (59 sena) eks Kummissarju g[at-Tfal; Charles Dalli (55 sena) tal-grupp mu]ikali X-Tend; Fr Hector Scerri (49 sena) Kap tadDipartiment tat-Teolo;ija Dogmatika fl-Università ta’ Malta; Vince Carabott (47 sena) g[annej; Hermann Micallef (41 sena) ;urnalist ta’ media.link; Therese Zahra (37 sena) produttri/i ta’ programmi televi]ivi Stanley Borg (37 sena) kittieb u ;urnalist; Alistair Chetcuti (36 sena) ]effien; Charlon Gouder (33 sena) eks ;urnalist u politiku u parti mis-Segretarjat talKultura; Thomas Caruana (29 sena) footballer; Charlene Zammit (28 sena) plejer fit-tim nazzjonali tan-netball u g[alliema tal-Edukazzjoni Fi]ika; Brooke Borg (22 sena) kantanta u pre]entri/i televi]iva.
VU?I MISJUNARJA L-edizzjoni tal-lum tal-programm Vu/i Missjunarja (Radju Marija, 21:00) se jkollu b[ala protagonist lill-Patri :i]wita Charles Delia. Fl-1979 intbag[at Ruma biex ja[dem fis-settur tal-ilsien Ingli] fis-Segretarjat g[adDjalogu mal-ateji. Snin wara
ntbag[at Lyons fi franza biex ja[dem fis-Sources Cretiens, /entru fejn issir ri/erka u traduzzjoni mit-testi ori;inali ta’ bosta kitbiet tal-missirijiet tal-Knisja. Wara dan g[amel 9 snin xog[ol pastorali f’Pari;i. Jippre]entaw Frank Cassar u Helena Sammut. Il-programm ikollu ripetizzjoni t-Tlieta fis-06:00. SUMMIT TAL-iGAMING F’MALTA Nhar il-:img[a, il-31 ta’ Ottubru u s-Sibt l-1 ta’ Novembru se jsir summit taligaming f’Malta. G[al dan is-
summit mistenni jkun hawn 3,000 delegat, 60 kelliem u 70 stand. Fost il-kelliema ewlenin insibu lil Olga Finkel, Michael Frendo, Ulrik Bengtsson, Joakim Stockman u Ralph Tegtmeier. Din l-industrja f’Malta hu stmat li t[addem madwar 8,000 persuna.
www.maltarightnow.com
26
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bitħa, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. Ċemplu 77200983. Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu 99428000. VETTURI
BMW 320 DIESEL tal-2009, mileage ta’ 73,000, 184bhp model, full extras, kundizzjoni perfetta, dejjem iggaraxxjata. Ċemplu 99928362. AVVIŻI
Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.
KLASSIFIKATI
Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront. Tiswijiet TA’ magni tal-ħjata. Għal service u tiswijiet fil-pront. Ċemplu 99422268 jew 21416705. JINĦTIEĠU
Delivery Person PART-TIME għal filgħodu u filgħaxija. Min hu interessat iċempel Ir-Rokna Restaurant fuq 21384060 bejn id-9.00am u l11.30am u bejn il-5.30 u s7.00pm. Xufiera BIL-liċenzja tal-minibuses 16 seater. Importanti li min japplika jkun jitkellem bl-Ingliż. Ċemplu 21580688/9 jew 99499803. KM Distributors JEĦTIEĠU delivery person għal impjieg full-time. Ċemplu 99445044.
www.maltarightnow.com
27
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Balzan javanzaw bl-ikbar rebħa FUTSAL KO
Mellieħa, Qrendi, Qormi, Balzan u Valletta għamluha għarrawnd li jmiss fil-kompetizzjoni tan-knock-out. Xalata ta’ gowls għal Balzan li skurjaw 13-il gowl mingħajr risposta kontra Luqa. Poġġew isimhom fuq il-lista tal-iskorers, Nicola Delre u Eslam Kalifa darbtejn, erba’ gowls ta’ Boicho Marev, u gowl kull wieħed għal Frane Despotovic, Glenn Bonello, Eslam Khalifa, Matthew Attard, Mark Zammit u Tyron Borg. Fl-ewwel logħba, Mellieħa għelbu lil Msida 7-1. GħallMellieħa, tripletta ta’ Radoslav Kovachev u gowl kull wieħed għal Nathaniel Borg, Craig Pickard, Joseph Vella u Conor Muchmorre. L-uniku gowl Misidjan wasal minn Mladen Lazic. Qrendi għelbu lil B’Bugia 8-5. Għal Qrendi Maxime Landais kien il-protagonist prinċipali b’ħamsa mit-tmien gowls li skorja t-tim tiegħu. Għal Qrendi wkoll kien hemm doppjetta ta’ Bertram Azzopardi u gowl ta’ Luke Zammit. Noel Tabone skurja tliet gowls għal B’Bugia, lewwel wieħed minn penalty. Peter Mark Cachia u John Paul Barbara skurjaw gowl kull
wieħed ukoll għal B’Bugia. Rebħa komda ta’ 8-1 kisbuha Qormi fuq Mqabba. Il-Qriema kellhom lista twila ta’ skorers permezz ta’ Basil Emeka Onuta, Jesmond Micallef, Paulo Diones Mendes Da Silva, Marwan Telisi, Darren Agius, Jonathan Sammut u doppjetta ta’ Blendi Gockaj. Luniku gowl ta’ Mqabba li wasal tliet minuti mit-tmiem, ġie skurjat minn Etienne Rodo. Valletta wkoll għamluha għarrawnd li jmiss meta għelbu lil Sirens 6-0. Għal Valletta, doppjetti ta’ Denis Di Maio u Kurt Bartolo, flimkien mal-gowls ta’ Bryan Deguara u Dexter O’Brien. Il-kompetizzjoni ta’ eliminazzjoni diretta tkompli fis-27 ta’ Novembru meta Naxxar jilagħbu kontra Gżira.
Seba’ gowls għal Balzan u Luxol Intant wara l-konfront bejniethom fil-finali tas-Super Cup, Luxol u Balzan bdew l-istaġun tal-kampjonat Premier. Balzan għelbu lil Gżira 7-4. Wara biss minuta, il-Kroat Frane Despotovic fetaħ l-iskor għal Balzan. Minuta biss wara, Gżira ġabu d-draw minn awtogowl ta’ Mark Zammit. Fis-sitt minuta
Boicho Marev reġa’ poġġa lil Balzan fil-vantaġġ. Kien hawn li Balzan qabdu ritmu tajjeb u skurjaw tliet gowls oħra permezz ta’ Glenn Bonello, Boicho Marev u awtogowl ta’ Sean Vella. Luke Stivala u Alessio Restuccia għamluhom 5-3. Għal darb’oħra reġa’ kien Despotovic li sab ix-xibka 6-3. Fl-aħħar tliet minuti, Nicola Delre għamilhom 7-3 u Ruben Mellado Burguillo għamel l-iskor finali 7-4. Luxol ukoll għelbu lil Swieqi 7-3. Bħal Balzan, Luxol fetħu liskor wara minuta permezz ta’ Dale Camilleri. Sitt minuti wara Zvesdan Vukovic tefa’ l-ballun fix-xibka tiegħu stess u reġa’ għamel l-istess fit-tieni taqsima. Madanakollu Vukovic skurja tripletta, li kienu l-uniċi gowls ta’ Swieqi fil-partita. Għal Luxol kien hemm wkoll doppjetta ta’ Florin Anton u gowl kull wieħed għal Peter Pullicino u George Fendo. Fl-aħħarnett Ħamrun Spartans għelbu lil Żebbuġ Rangers 9-0. Il-gowls waslu minn doppjetti ta’ Rogerio Dos Santos Filho u Paul Bugeja, Nemanja Radojicic, Michael Spiteri minn penalty, Andy Mangion, awtogowl ta’ Steve Sammut u Jovica Milijic.
Florin Anton ta’ Luxol li skorja doppjetta fir-rebħa fuq Swieqi
Jitkompla l-istaġun u jibda kampjonat TIĠRIJIET TAŻ-ŻWIEMEL
Kenneth Vella Finalment illejla, wara assenza ta’ erba’ xhur, jitkompla l-istaġun 2014 bit-32 laqgħa tas-sena fuq seba’ tiġrijiet kollha għal żwiemel tat-trott fuq distanza qasira ta’ 2140m. Erbgħa minn dawn it-tiġrijiet se jagħtu bidu għall-kampjonat ġdid, it-Tazza Johnnie Walker għal żwiemel talklassi Gold fejn ġew reġistrati 41 żiemel, ħamsa minnhom debuttanti f’pajjiżna. Minn kull heat 20 żiemel iridu jikkwalifikaw għas-semi finali. Fl-ewwel heat, li tibda fit7.50pm, se jieħdu sehem għaxar żwiemel, fosthom tliet debuttanti. Hawnhekk, il-Franċiż Panda Des Fleches, misjuq mis-solitu Chris Cassar, jibda favorit li jieħu t-tieni rebħa konsekuttiva. Il-heat ta’ wara din, li fiha jibdew 11-il żiemel, għandha wkoll tkun ferm bilanċjata. Hawnhekk attenzjoni speċjali għandha tingħata lil Quid Pierre (Cliferty Calleja), New Star DK (Noel Baldacchino) u Rapide De Matin (Charles Camilleri) li kollha ġejjin minn sensiela ta’ pjazz-
menti pożittivi fl-aħħar ħarġiet tagħhom. Ħarsa lejn it-tielet heat li tibda fid-9.05pm ninnutaw li anki hawn għandhom jipparteċipaw għaxar żwiemel. F’din il-heat għandu jkun hemm taqtiegħa nteressanti bejn numru ta’ żwiemel fosthom P.A. Surprise (Lorraine Cunningham), Obelix Molgard (Salvu Vella) li ġej minn suċċess f’finali fil-korsa ta’ Xhajma f’Għawdex u Pepito Flash (Michael Ellul). L-aħħar ħames żwiemel semifinalisti se jkunu magħrufa wara li ssir irraba’ u l-aħħar heat li tibda fid9.30pm. F’idejn Frenċu Cassar, Orion Du Vaumicel għandu jibda l-aktar kwotat li joħroġ rebbieħ. Il-kumplament tat-tiġrijiet se jkunu miftuħa għal żwiemel mill-klassi Silver u Copper, blewwel tiġrija tal-klassi Copper tibda fis-7pm. Tbassir I Tiġrija. Klassi Copper. Dist 2140m. Win - Ocean Gede. Place - Claude Carnevale, Lorenz De Noyelles.
Frans Bugeja
MBSA
Frans Bugeja konfermat President Illum jibda l-Kampjonat Johnnie Walker għal żwiemel tal-Klassi Gold
II Tiġrija. Klassi Silver. Dist 2140m. Win - Titus Du Rib. Place - Rapnou De Picanes, Sandrone. III Tiġrija. Heat Tazza Johnnie Walker. Klassi Gold. Dist 2140m. Win Panda Des Fleches. Place - Carnegie Hall, Oolong. IV Tiġrija. Heat Tazza Johnnie Walker. Klassi Gold. Dist 2140m. Win - Rapide Du Matin. Place - Quid Pierre, New Star DK.
V Tiġrija. Klassi Bronze. Dist 2140m. Win - Uranos. Place Uran Mad, Miskos Abies. VI Tiġrija. Heat Tazza Johnnie Walker. Klassi Gold. Dist 2140m. Win - P.A. Surprise. Place - Obelix Molgard, Pepito Flash. VII Tiġrija. Heat Tazza Johnnie Walker. Klassi Gold. Dist - 2140m. Win - Orion Du Vaumicel. Place - Markus Klipp, Nitesco d’Antony.
Frans Bugeja kien konfermat President tal-Malta Billiards & Snooker Association (MBSA) waqt l-aħħar laqgħa ġeneralu talassoċjazzjoni li saret fil-każin tasSoċjetà Filarmonika La Vincitrice l-Isla. Fl-istess laqgħa kien elett ilbord eżekuttiv għas-sentejn li ġejjin. Maurice Calleja nħatar bħala Viċi President u s-Segretarju hu Ivan Attard waqtli Ivan Brincat inħatar kaxxier u Neville Chetcuti l-uffiċjal tar-relazzjonijiet pubbliċi. Ir-rappreżentanti tal-plejers huma Alex Borg u Simon Zammit waqt li bħala membri kienu eletti Kevin Vella u Willie Mifsud.
www.maltarightnow.com
28
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Liquigas Malta tisponsorja jott Malti għar-RMSR IBBURDJAR
Liquigas Malta estendiet lappoġġ tagħha u sellfet isimha lil Liquigas Xplane, jott li se jipparteċipa fit-tellieqa Rolex Middle Sea Race (RMSR), li tibda għada 18 ta’ Ottubru. Din it-tellieqa qed tikber filpopolarità tagħha tant li din issena attirat rekord ta’ 123 jott minn aktar minn 20 pajjiż differenti. It-tellieqa fiha korsa ta’ 608 mil nawtiku u tibda mill-Port il-Kbir. “Ħdimna u ppreparajna b’diliġenza tul dawn l-aħħar xhur, u l-isponsorship ta’ Liquigas Malta jservi bħala motivazzjoni ulterjuri biex niksbu riżultat rispettabbli flewwel parteċipazzjoni tagħna. It-taħriġ intensiv li għamilna għandu jservi ta’ għajnuna biex jgħinna nissuperaw lisfidi li żġur ser niltaqgħu magħhom fosthom għadd ta’ ‘tidwiriet’ madwar Sqallija u taqlib tal-ajru,” qal il-kaptan ta’ Liquigas Xplane Sean
Borg L-Operations Manager ta’ Liquigas Malta Jesmar Mifsud qal: “Peress li Malta hi ġżira, minn dejjem kellha rabta malibburdjar u l-fatt li dan l-isport juża’ r-riħ bħala l-mezz prinċipali ta’ enerġija jagħmilha tranżizzjoni naturali għallkumpannija bħal Liquigas Malta li kontinwament timpenja ruħha biex tnaqqas limpatt tal-karbonju u tippromwovi alternattivi favur l-ambjent.” Ir-Rolex Middle Sea Race hi tiġrija offshore klassiku meqjusa prestiġjuża daqs tlielaq bħal The Rolex Fastnet, The Rolex Sydney Hobart u Newport-Bermuda. Kienu r-Royal Malta Yacht Club u r-Royal Ocean Racing Club li flimkien waqqfu rRMSR fl-1968 u t-tiġrija ta’ din is-sena hi l-35 edizzjoni. Minbarra perjodu ta’ waqfien bejn l-1984 u l-1995, ittiġrija saret kull sena u tatti-
Gladiators Night għad-Debuttanti
Fis-26 ta’ Ottubru se ssir kompetizzjoni tal-Gladiators Nights għall-atleti loakli debuttanti fil-Kumpless Sportiv ta’ Bormla. Parti mid-dħul se jmur għal Puttinu Cares. Għal jum sħiħ l-organizzaturi ta’ Gladiators Promotions, Master Noel Mercieca u Isaac Chetcuti, flimkien ma’ Simon Chetcuti, se jlaqqgħu madwar 60 atleta biex jikkompetu f ’għadd ta’ taqbidiet. Id-dixxiplini għal din il-kompetizzjoni huma Boxing, Kickboxing u K1. L-atleti minn 15-il klabb Malti se jikkonfrontaw lil xulxin biex jirbħu l-kategorija rispettiva tagħhom. Din iddarba se jkunu l-atleti debuttanti li se jitilgħu fir-ring biex b’hekk l-ispettaturi jaraw taqbidiet mit-talent lokali ġdid f ’pajjiżna. L-età tal-atleti se tkun ta’ bejn tmienja u 40 sena. Minħabba l-livell tal-kompetizzjoni l-atleti se jilbsu ttagħmir protettiv kollu matul il-konfronti speċjalment dak għall-protezzjoni tar-riġlejn u tar-ras. Il-”Fight Card” se tikkonsisti minn 31 taqbida ta’ żewġ rounds ta’ żewġ minuti
u l-avveniment jibda mis-1 p.m. fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera. Din l-attività se tgħin ukoll lil Puttinu Cares, u parti mid-dħul se jingħata lil din l-organizzazzjoni biex jgħinu lil min hu fil-bżonn. Aktar informazzjoni fuq ilpaġna ta’ Facebook talGladiators Productions jew mingħand Master Noel Mercieca fuq 79208283, Isaac Chetcuti fuq 79098181 jew Simon Chetcuti fuq 79865157.
Il-membri tal-ekwipaġġ ta’ Liquigas Xplane bl-aħħar preparamenti għat-tellieqa ta’ għada
ra jotts minn madwar iddinja. Fi snin riċenti, innumru ta’ parteċipanti żdied
TABLE FOOTBALL
b’mod sostanzjali b’riżultat dirett ta’ kumitat organizzattiv ġdid li rnexxielu jattira
sponsors importanti u jgħolli l-livell internazzjonali tattellieqa.
Iċ-Ċentru Tekniku tal-MFA ser jkun qed jorganizza kors ta’ erba’ sessjonijiet bit-tema ‘The Football Parent’ (il-ġenitur tal-futbol). Il-mira hi li l-MFA tkabbar l-edukazzjoni tagħha fost dawk kollha responsabbli fejn waqt li l-kowċis u l-plejers huma aktar iffukati u edukati fuq il-logħba, il-ġenituri jridu wkoll ikunu parti minn din l-istrateġija u jifhmu biex ikunu msieħba fliżvilupp ta’ wliedhom. L-MFA temmen li l-ġenituri għandhom influwenza qawwija u jridu jkunu huma li jgħinu biex ikompli jikber l-iżvilupp ta’ wliedhom u
mhux joħonquh. Is-sessjonijiet se jkunu bejn is-17 u t-18 ta’ Novembru u bejn l-1 u 2 ta’ Diċembru bejn l-4.30p.m. u t-8.30 p.m. L-applikazzjonijiet li se jkunu aċċettati sakemm jimtlew il-postijiet, jagħlqu fl-4 ta’ Novembru u se jingħata ċertifikat lil dawk li jattendu. L-MFA iżżomm ukoll id-ritt li tħassar dan ilkors jekk ma jkunx hemm interess. Il-kors se jkun jitratta fost l-oħrajn l-iżvilupp, in-nutrizzjoni, il-psikoloġija, ir-regolamenti u injuries fost l-oħrajn u se jitmexxa minn persuni esperti fil-qasam.
pjonat se jintlagħab fuq ħames Ħdud bis-17 ta’ Mejju 2015 tkun l-aħħar ġurnata. Bejn dan iżżmien, se jintlagħab ukoll ilKampjonat tal-klabbs li se jkun fuq żewġ rawnds, fi Frar u Marzu kif ukoll il-kategoriji l-oħra, dawk tal-Veterani, ta’ taħt d-19, 15 u 12-il sena. Il-logħob tal-ewwel ġurnata jibda fid-8.45 p.m. u jispiċċa fis-
2.30 p.m. Il-Premier se jkun jikkonsisti minn 11-il plejer filwaqt li 12 ilplejer se jikkompetu fl-Ewwel Diviżjoni. Ir-rebbieħa tal-kategoriji kollha jintitolaw lir-rebbieħa biex jipparteċipaw fit-Tazza tad-Dinja li hi skedata għat-tieni ġimgħa ta’ Settembru, 2015 u se ssir flItalja.
L-MFA torganizza kors għall-ġenituri
Jibdew il-kampjonati domestiċi
Il-Ħadd il-Federazzjoni Maltija tat-Table Football se tiftaħ il-Kampjonat domestiku għal dan l-istaġun għall-kategorija tal-individwali li sej jkunu qed jikkompetu fil-Premier u lewwel Diviżjoni. Il-logħob talewwel ġurnata se jintlagħab filKlabb tal-Banda 12th May f’Ħaż-Żebbug. Għal dan l-istaġun, il-kam-
www.maltarightnow.com
SPORT
Di Montezemolo jikkonferma t-tluq ta’ Alonso FORMULA 1
Fernando Alonso se jitlaq lillFerrari fi tmiem l-istaġun. Dan ikkonfermah l-eks president taliscuderia, Luca Di Montezemolo. It-tluq ta’ Alonso hu sigriet magħruf fil-Formula 1 imma ttim għadu ma ħabbar xejn uffiċjali u lanqas ma ħabbar li se jkun Sebastien Vettel li se jeħodlu postu. Imma Di Montezemolo f’intervista ma’ stazzjon televiżiv Taljan qal li ‘Fernando se jitlaq għal żewġ raġunijiet.’ “L-ewwel waħda hi għaliex irid ambjent ġdid u t-tieni għaliex jinsab f’età fejn ma jistax jistenna biex jerġa’ jirbaħ.” Alonso li għandu 33 sena, fissajf talab lil Di Montezemolo biex ikun meħlus mill-kuntratt li għandu wara li tilef il-fiduċja li lFerrari jistgħu ituh karozza li biha jista’ jirbaħ fil-futur qrib. L-Ispanjol ilu mal-Ferrari mill2010 u spiċċa runner up fil-kampjonat wara ċ-Champion tar-Red Bull Vettel fl-aħħar erba’ snin. Huwa kien tilef it-titlu fl-aħħar tiġrija tal-2010 u l-2012. Di Montezemo qal li kien diżappuntat li ma rebaħx fl-aħħar tliet snin u ried stimolu ġdid.
29
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
Fernando Alonso se jitlaq lil Ferrari għaliex tilef il-fiduċja li jkollu karozza kompetittiva
Alonso qed jiddeċiedi bejn li jsieħeb lil McLaren - li għamlulu offerta kbira biex imexxi littim tagħhom - issa li se jkollhom magna ġdida Honda lisaġun li ġej, jew inkella jagħmel sena barra bit-tama li mbagħad jingħaqad malMercedes fl-2016.
Id-darbtejn Champion taddinja kien qal waqt il-GP tarRussja l-Ħadd li għadda li lgħażla tiegħu se tkun “ovvja” meta jħabbarha. Hu qal li ma jaħsibx li se jkun qed juża makna Mercedes l-istaġun li ġej u qal ukoll li probabbilment ma kienx hemm “riskju kbir” li
ma jkunx preżenti fil-F1 fl2015.
It-titlu għadu mhux mirbuħ Intant is-sewwieq talMercedes Lewis Hamilton qal li għadu ma rebaħx it-titlu, anke jekk għandu vantaġġ ta’ 17-il
punt fuq l-eqreb rivali tiegħu Nico Rosberg. Fi tmiem ilġimgħa Hamilton rebaħ il-Grand Prix tar-Russja u kabbar il-vantaġġ fuq Rosberg meta għal tmiem il-kampjonat fadal tliet tlielaq. Dan ifisser li għad fadal 100 punt x’jitrebħu u fl-aħħar Grand Prix, dak ta’ Abu Dhabi se jingħataw punti doppji. “Il-vantaġġ li għandi hu tajjeb imma jekk wieħed iħares lejn x’ġara f’dan l-istaġun, il-vantaġġ li jkollu sewwieq jista’ jintilef malajr. Se nibqa’ ikkonċentrat sal-aħħar biex niddefendi dan ilvantaġġ,” qal is-sewwieq Ingliż. Fl-ewwel nofs tal-istaġun Rosberg kellu vantaġġ tajjeb imma Hamilton kiseb erba’ rebħiet konsekuttivi biex għallewwel darba sa minn Mejju tela’ fl-ewwel post tal-klassifika tassewwieqa. Nico Rosberg qal li se jibqa’ jisfida sal-aħħar u qal li fuq nota pożittiva, it-tlielaq li fadal huma ċirkwiti li jħossu komdu jtellaq fihom. Il-Grand Prix li jmiss hu dak tal-Istati Uniti fit-2 ta’ Novembru filwaqt li warajh hemm il-GP talBrażil u ta’ Abu Dhabi.
Iż-żieda fil-biljetti hi akbar mill-għoli tal-ħajja FUTBOL FIR-RENJU UNIT
Arsenal bl-aktar biljetti għoljin u Man City bl-irħas
Il-medja tal-aktar biljetti rħas fil-futbol Ingliż telgħet bi kważi d-doppju tar-rata tal-għoli talħajja sa mill-2011. Stħarriġ li sar mill-BBC ‘The Price of Football’ analizza kemm qed ikunu mitluba jħallsu l-partitarji ta’ madwar 207 klabb. Il-medja tal-orħos prezz għallpartita waħda mill-Premier, League sa League Two issa hu ta’ £24.49. Dan żdied bi 13% sa mill-2011 meta mqabbel mas-6.8% talogħli tal-ħajja. Meta mqabbel sena b’sena, hemm żieda ta’ 4.4 %, aktar mittripplu tar-rata ta’ inflazzjoni li hi ta’ 1.25. Il-kritiċi qalu li l-klabbs tilfu kull kuntatt mal-partitarji u argumentaw li d-dħul riċenti ta’ £3.1 biljun sterlina mid-drittijiet televiżivi kellu jirriżulta fi tnaqqis tal-prezz tal-biljetti għall-partitarji. Imma ċertu klabbs, partikolarment dawk fil-Premier, iġibu bħala prova stadiums ippakkjati biex juru li l-prezz hu tajjeb. L-istħarriġ ‘Price of Football’
hu fir-raba’ sena tiegħu u hu lakbar studju tat-tip tiegħu firRenju Unit fejn ikopri 176 klabb minn 11-il diviżjoni ta’ futboll fir-Renju Unit u 31 klabb minn 10 kampjonati differenti flEwropa.
Informazzjoni oħra Apparti l-prezz tal-biljetti kienet miġbura wkoll informazzjoni dwar il-prezzijiet tar-replikas tal-flokkijiet, torti, programmi u tazza te. Għall-ewwel darba din is-sena ‘Price of Football’ ħadmu wkoll l-ispiża ta’ partitarju għal kull gowl li jiskorja t-tim tagħhom f’darhom. Instab li Arsenal għandhom laktar biljetti għoljin għal partita waħda fil-Premier 97 sterlina. Dan ifisser tnaqqis ta’ 29 sterlina fuq l-istaġun li għadda imma xorta aktar mid-doppju tal-aktar biljetti li jiswew flus minn seba’ klabbs oħra fil-Premier. Il-Gunners għandhom ukoll laktar season ticket għoli, £2,013 għalkemm dan jinkludi wkoll seba’ biljetti għall-partiti tat-tazzi domestiċi. L-irħas biljett staġjon-
ali tagħhom hu ta’ £1,01 li hu aktar għoli minn dawk ta’ 17-il klabb ieħor fil-Premier. Manchester City għandhom lirħas season ticket ta’ £299 li hu saħansitra irħas minn ta’ 15-il klabb fiċ-Championship, 10 klabbs fil-League One, erba’ filLeague Two u saħansitra irħas minn ta’ klabb wieħed millConference. Charlton għandhom l-irħas season ticket ta’ £150 fost lewwel erba’ diviżjonijiet. Fl-Iskozja l-irħas prezz għal partita tal-Premier li jinkludi lbiljett, torta, tazza te u programm żdied b’61 pence għal £26.95 mill-istaġun li għadda. Il-Kumpannija finanzjarja Deloitte qalet li l-klabbs talPremier issa jonfqu 71 pence fuq salarju ta’ plejer għal kull £1 li jiġġeneraw. Din hi l-ewwel darba li nqabżet il-barriera tas-70 pence. Id-dħul mill-jum tal-partita żdied b’6% fil-Premier millistaġun l-ieħor għal £585 miljuni. L-istħarriġ ikkuntattja wkoll 10 klabbs oħra minn pajjiżi Ewropej biex iqabbel il-prezzijiet.
Il-partitarji ta’ Arsenal huma l-aktar li qed iħallsu prezz għoli ta’ biljetti
Waqt li ħafna mill-klabbs ibiegħu biljetti għal partita waħda bl-irħis ħafna, bil-klabb Franċiż ta’ Lille ibiegħ biljett għal £5.87, ħafna jitolbu aktar minn £100 għall-aktar partiti li jiswew flus. L-istorja hi simili għal season ticket ma’ AC Milan li jitolbu £163 għall-orħos biljett imma mbagħad l-aktar biljetti staġjonali għoljin jiswew
kważi £3,600. Il-klabb misSerie A għandu wkoll biljetti ta’ partiti waħedhom li jiswew £298. Il-Bundesliga hu meqjus bħala kampjonat li jpoġġi lewwel l-interess tal-partitarji. L-erba’ klabbs kuntattjati, Bayer Leverkusen, Bayern Munich, Borussia Dortmund u Schalke, kollha jitolbu anqas minn £13 għall-irħas biljett.
www.maltarightnow.com
30
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Cape Verde u l-Alġerija fil-finali u l-Ivorjani maħsuda TAZZA AFRIKANA
Ivory Coast kienu maħsuda mir-Repubblika Domenikana talCongo meta tilfu 4-3 f’logħba ta’ kwalifikazzjoni mit-Tazza tannazzjonijiet Afrikani tal-2015 waqt li Cape Verde u l-Alġerija kisbu post fil-finali. L-Ivorjani waslu sal-kwarti talfinali ta’ kull waħda mill-aħħar ħames edizzjonijiet ta’ din ilkompetizzjoni u saħansitra kienu darbtejn runner up, imma t-telfa kontra d-DR Congo f’Abidjan xeħtet il-kwalifikazzjoni tagħhom minn Grupp D filperiklu. Iż-żewġ timijiet għandhom sitt punti minn erba’ partiti u jinsabu wara l-liders Kamerun b’10 punti. Minn kull grupp huma biss l-ewwel tnejn li jikkwalifikaw awtomatikament għall-finali bittielet tim jilgħab fi play-off. L-Ivorjani kellhom ukoll lil Franck Kessie mkeċċi wara żewġ minuti mit-tieni taqsima. Il-Kamerun kiseb rebħa komda 2-0 fi Sierra Leone b’gowls ta’ Kweuke u Mbia f’seba’ minuti. Fi Grupp F Cape Verde għallewwel darba aċċertaw post filfinali mal-aħħar 16 b’rebħa 1-0
fuq il-Mozambique waqt li Żambja għelbu lin-Niger 3-0. L-Alġerija hu l-uniku tim filfinali b’rekord perfett wara li kisbu r-raba’ rebħa konsekuttiva meta għelbu 3-0 lill-Malawi. Minn Grupp D wkoll l-Etijopja kisbu rebħa drammatika 3-2 għand Mali biex ħadu l-ewwel punti waqt li fi Grupp A l-liders lAfrika t’Isfel kienu miżmuma 0-0 mill-Congo u n-Niġerja rebħu 3-1 fuq is-Sudan biex inqalgħu mill-aħħar post. Angola għelbu lil Lesotho 4-0 u telgħu t-tielet fi Grupp C waqt li l-Gabon żamm l-ewwel post bi draw 1-1 ma’ Burkina Faso. Ghana baqgħu bla telfa fi Grupp E wara li għelbu 3-1 lil Guinea u Togo ssuperaw 1-0 lillUganda. Il-Botswana kien l-ewwel tim eliminat mill-fażi tal-gruppi wara telfa 2-0 kontra l-Eġittu fi Grupp G. It-Tuneżija skorjaw bl-aħħar xutt tal-logħba biex rebħu 1-0 lis-Senegal u telgħu fl-ewwel post b’vantaġġ ta’ tliet punti li kważi jiggarantulhom post filMarokk.
Ferjani Sassi (xellug) li skorja l-gowl deċiżiv għat-Tuneżija fl-azzjoni ma’ Diame Moamed tas-Senegal f’logħba mit-Tazza Afrikana fil-Mustapha Ben Jennet Stadium ta’ Monastir
Shuaibu Amodu flok Stephen Keshi man-Niġerja
In-Niġerja keċċew il-kowċ nazzjonali Stephen Keshi u ħatru floku b’mod temporanju lil Shuaibu Amodu. Keshi kien ilu fit-tmexxija tat-tim Afrikan sa mill-2011 imma kien qed imexxi lit-tim mingħajr kuntratt sa minn wara t-Tazza tad-Dinja. In-Niġerja ħadu biss punt minn massimu ta’ disgħa filkwalifikazzjoni għat-Tazza Afrikana tal-2015 qabel lErbgħa għelbu lis-Sudan 3-1. Imma l-wirja naqset milli tikkonvinċi lill-awtoritajiet Niġerjani u l-FA Niġerjana għażlet li tneħħi lill-eks captain nazzjonali u tibdlu ma’ Amadou li se jibqa’ fil-kariga sa tmiem is-sena. Din se tkun il-ħames darba li Amodu se jkun qed imexxi littim nazzjonali bl-aħħar darba tiegħu tkun bejn l-2008 u l2010. Wara r-rebħa fuq is-Sudan lErbgħa, in-Niġerja fadlilha żewġ partiti oħra ta’ kwalifkazzjoni sa tmiem is-sena, kontra l-Congo u l-Afrika t’Isfel f’Novembru. Bħalissa t-tim jinsab it-tielet fi Grupp A għat-Tazza Afrikana
Shuaibu Amodu se jirritorna jmexxi lin-Niġerja sal-aħħar tas-sena
u għalissa mhux mistenni jinħatar kowċ nazzjonali barrani qabel l-2015 hekk kif it-
tamiet tagħhom li jagħmluha għall-finali tal-Marokk għadhom ħajjin.
Veljkovic b’self ma’ Middlesbrough
Il-klabb miċ-Championship, Midlesbrough akkwista b’self ta’ tliet xhur liż-żagħżugħ Milos Veljkovic mingħand Tottenham. Id-difensur ta’ 19-il sena iddebutta fil-Premier fir-rebħa 5-1 fuq Sunderland lejn tmiem l-istaġun li għadda u lagħab ukoll fl-aħħar logħba tal-istaġun li kienet rebħa 3-0 fuq Aston Villa. Veljkovic għad irid jilgħab taħt il-manager il-ġdid ta’ Spurs Mauricio Pochettino fil-kampjonat għalkemm daħal lejn it-tmiem bħala sostitut kontra AEL fir-round tal-play-off tal-Europa League. L-internazzjonali Serb ta’ 21 sena se jkun qed jingħaqad ma’ sieħbu ta’ Tottenham Ryfan Fredericks fir-Riverside Stadium u l-kuntratt ta’ self mistenni li jiskadi f’nofs Jannar. Il-Ħamis Veljkovic tħarreġ għallewwel darba ma’ Middlesbrough bit-tama li jkun jista’ jilgħab is-Sibt għand Brighton & Hove Albion. Middlesbrough taħt it-tmexxija tal-manager Aitor Karanka ilhom sitt partiti mhux megħluba fil-kampjonat u telgħu fil-ħames post, punt biss taħt il-liders. GUNDOGAN – Marco Reus u Ilkay Gundogan mistennija jirritornaw fit-tim ta’ Jurgen Klopp meta Borussia Dortmund jilagħbu kon-
tra Cologne fil-Bundesliga s-Sibt. Gundogan ilu ma jilgħab sa minn Awwissu minħabba problemi f’dahru waqt li Reus reġa’ weġġa’ l-ligamenti għat-tieni darba f’erba’ xhur waqt li kien qed jilgħab malĠermanja. Henrikh Mkhitaryan ukoll jinsab disponibbli l-istess bħal Sven Bender u Sebastien Kehl li kollha kienu mweġġgħin. GALLAS – L-eks internazzjonali Franċiż William Gallas ħabbar li kien qed jirtira mil-logħba fl-età ta’ 37 sena. Gallas temm karriera ta’ 19-il sena ma’ Perth Glory flAwstralja wara perjodu twil jilgħab fl-Ingilterra. Huwa beda l-karriera ma’ Caen fi Franza u mbagħad għamel 4 snin ma’ Marseille qabel inxtara minn Chelsea fl-2001. FlIngilterra lagħab ukoll ma’ Arsenal u Tottenham. SILVA – Luca Silva ta’ Cruzeiro qal li jilqa’bil-ferħa l-aħbar li għandu l-opportunità li jingħaqad ma’ Real Madrid hekk kif qed ikomplu jikbru l-għajdut. Real qed jingħad li huma nteressati fil-plejer ta’ 21 sena u l-media Spanjoli qalet li dan mistenni jkun l-idejali li jieħu post il-Ġermaniż Sami Khedira li hu rappurtat li qed jinteressa ħafna lil Arsenal u Chelsea. Silva ddebutta ma’ Cruzeiro fl-2012 u lagħab mattim nazzjonali Brażiljan U/21.
www.maltarightnow.com
31
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Il-kumitati huma mmexxija minn dilettanti IL-FUTBOL MALTI
Wieħed mill-kowċis żgħar f’pajjiżna li diġà daq is-suċċess lokali ma’ diversi klabbs hu Paul Zammit ta’ B’Kara li bħala professjoni hu wkoll għalliem. Bħal kulmin jinteressah il-futbol lokali, qed jinnota li l-partitarju li verament iħobb il-futbol Malti qed jitbiegħed mill-ground minħabba raġunijiet partikolari u jemmen li bħala pajjiż jekk listruttura tkun aħjar allura nistgħu nibdew naraw progress. Zammit esprima l-opinjoni tiegħu waqt il-programm Replay Ikompli fuq Radio 101. “Nemmen li l-futbol Malti għamel progress imma mal-pass li għamilna aħna, pajjizi oħra żgħar bħalna għamlu erbgħa u ħamsa. Mhux qed nitkellem għal xi klabb partikolari imma opinjoni personali għaliex inħoss li lpartitarju Malti jixtieq jixraqlu futbol aħjar.” Zammit qal li jekk dawk interessati jinġabru madwar mejda u joħolqu struttura minflok ma joqgħodu jgergru biss, ilprogress isir kif mixtieq. “Ejja nammettu u ma ninħbewx aktar wara subgħajna għaliex l-istruttura mhix ta’ kompetizzjoni biżżejjed. Il-Youth Development mhux qed itella’ lplejers li rridu. Anke fl-ogħla diviżjoni Malti mhux qed naraw futbol ta’ livell. Imma l-ewwel irridu nagħrfu li hemm problema u mbagħad nagħmlu struttura. “Jekk irridu nżidu l-kompetizzjoni ma jistax jibqa’ jkollna klabbs immexxija b’mod dilettantesk. Mhux qed ngħid nagħlqu l-klabbs. Kulħadd għandu dritt jilgħab il-futbol imma mhux kulħadd għandu dritt jilgħab futbol elite.” Il-kowċ ta’ B’Kara qal li hu qed jitkellem mill-perspettiva
personali tiegħu u jħoss li ma jistax ikollna Premier bi 12-il tim u l-Ewwel Diviżjoni b’14. Qal li dan qed iwassal biex inżidu lbarranin iżda l-prodott Malti x’qed nagħmlu bih? “Kieku jkolli niddeċiedi jien, ma nifilħux Premier u l-Ewwel Diviżjoni b’iżjed minn tmienja. Ma jieħu għalih ħadd u jiddispjaċini għal dawk il-vera ftit nies, li qegħdin fl-amministrazzjoni tal-klabbs u qed jagħmlu ġid kbir. Ejja nammettu li lkumitati huma mmexxija minn dilettanti. Wasal iż-żmien li Malta ngħidu li biex tipparteċipa f’dak li hu suppost Kampjonat elite – fejn illum jilgħab kulħadd - irid ikollok klabbs bi struttura b’saħħitha, almenu mmexxi b’mod semi-professjonali. Inkella se nibqgħu nidħku bina nfusna. Kif jista’ jkun f’dan ilpajjiż żgħir ikollok aktar minn 54 nursery. Kif qatt jista’ plejer promettenti jkompli tiela?” staqsa Zammit.
L-atleta mill-Afrika t’Isfel Oscar Pistorius għandu jingħata ‘kastig biżżejjed’ talli qatel lillgħarusa Reeva Steenkamp. Dan qalu l-kuġin tal-mejta meta ssmigħ tas-sentenza fi Pretorja daħal fir-raba’ jum tiegħu. Kim Martin qal li Pistorius li għandu 27 sena “jrid iħallas ta’ dak li għamel”. L-atleta nstab ħati li kkaġuna lmewt ta’ Steenkamp u jista’ jeħel 15-il sena ħabs, imma l-imħallef tista’ tista’ ttih sentenza sospiża jew multa.
Il-kap tal-ħabsijiet Moleko Modise qal li l-atleta jkun sikur fil-ħabs. Hu qal dan b’risposta għalmistoqsija tad-difiża li qalet li atleti b’diżabilità kienu ‘mfarrka’ fil-ħabs u l-avukat tiegħu insista li għandu jiskonta sentenza ta’ ħabs f’darhu u jagħmel xogħol fil-kommunità. L-Imħallef Thokozile Masipa aġġornat is-smigħ għal-lum u rapporti qed jindikaw li l-verdett finali mistenni joħroġ nhar itTlieta.
Jagħtu biss 60% Paul Zammit qal li f’Malta plejers biżżejjed għalihom li jagħtu 60 fil-mija tal-impenn biex jilagħbu fil-Premier meta wħud minnhom kapaċi jagħtu ħafna aktar u mbagħad meta niġu ma’ tim barrani nsibul-problemi u tidher id-differenza. “Ejja nammettu li mhux qed ikollna partiti ta’ livell. Qed ngħid hekk għax jien apparti li kowċ, qabel kollox Malti u supporter tal-futbol Malti.” Hu qal li jiddejjaq jisma fuq ilplejers u l-kowċis għaliex mhux dawn il-problema. Jekk ma jkollokx ċertu rekwiżiti ma jistax ikollok akkademja. Hu qal li qed ninħbew il-ħin kollu u minħabba f’hekk il-futbol Malti se jiqba’
Pistorius għandu jmur il-ħabs
kif inhu. “Ma niddejjaqx ngħid li filpassat it-talent kien ħafna ikbar. Xi ħaġa ħażina hemm. Qed insemmi l-Youth Development għax qed nara ħafna tfal jintilfu u hi ħasra. Bilfors jintilfu għax b’dan l-ammont kbir ta’ nurseries il-kwalità hi mifruxa u qatt ma jistgħu jkabbru t-talent jekk ma jkollhomx taħriġ u logħob tallivell tagħhom. Dan hu pajjiż fejn ‘We take care of the rest but not the best’ (nieħdu ħsieb ilkumplament imma mhux l-aħjar) u dan meta l-ħajja l-ħin kollu hi streamed. Hu qal li wasal iż-żmien li ma nibqgħux nurseries u nkunu baby sitters u rridu nagħmlu distinzjoni bejn Nursery, li tressaq ttfal lejn il-futbol, u akkademja, għal dawk li verament għandhom talent. “L-aħjar elementi fil-pajjiż għandhom ikunu fl-aqwa 16-il tim f’Malta. Il-klabbs l-oħra jkunu jipprovdu l-plejers għattim tagħhom u għall-elite. Flewropa din issir kullimkien. Mhux qed ngħid li l-oħrajn inwarrbuhom. Qed ngħid li jekk hemm tifel elite irid jingħaqad ma’ klabb elite, imma l-ewwel irid ikollok klabb elite. Immur nara logħob ta’ kull livell u nibki nara l-U/15, U/17 u U/19. Ilprinċipji mhux qegħdin hemm. “Mhux billi jkollok ground jew għax tkun tittrenja filgħodu tkun professjonali. Irid ikollok l-istaff tekniku u mediku kif suppost. Jekk se nieħdu deċiżjoni is-sikkina trid tkun taqta’ mhux tilgħaq. Ejja nagħmlu pjan, ma jimpurtax li jkun fit-tul. Ħafna amministraturi tal-MFA marru barra u raw x’għamlu Spanja, l-Ġermanja u l-Belġju biex xi darba jkollhom tim kompetittiv. Imma dawn l-
- Paul Zammit
Paul Zammit qed jesprimi biss l-opinjoni personali
ewwel bdew bil-klabbs tagħhom u hekk irridu nagħmlu. Imma jrid ikollna nies li jifhmu fil-futbol u kapaċi.”
Iċ-Championship Pool Zammit qal li jekk kien hemm xi ħaġa tajba fil-kampjonat tassena l-oħra kien iċChampionship Pool. Imma lanqas dik ma rrikonoxxejna. “Konna ngergru għax jinqasmu l-punti biex meta ġejna biex nivvutaw xorta baqgħu jinqasmu l-punti. Tiftakru x’kien jgħid kull kowċ li se jkollu 10 finali? Għax minn Frar kien ikollna sitt timijiet. Ħa nieħu minni. Il-kampjonat minn hemm kien jogħla. “Mhux b’nuqqas ta’ rispett lejn l-oħrajn. Anzi nixtieq li klabbs oħra jkunu strutturati tajjeb li jieħdu post xi ħadd mill-kbar u ma nibqgħux dejjem Hibs, Belt,
B’Kara u Sliema l-aqwa klabbs. Kulħadd jista’ jkun klabb kbir jekk ikun organizzat.” Hu qal li hemm klabbs li forsi jsejħulhom żgħar fl-Ewwel jew fit-Tieni Diviżjoni li għandhom struttura aħjar mill-klabbs talPremier. Waqt li jemmen li f’Malta hawn kowċis ta’ livell xorta ma nistgħux nippretendu li jkollna kowċis tal-Youth Development fis-60 nursery li hawn. “Ejjja ngħidu li kull nursery jrid ikollha għaxar kowċis. Jiġifieri aħna qed ngħidu li f’Malta hawn 600 kowċ kapaċi fil-Youth Development?” Paul Zammit se jkun wieħed mill-mistiedna waqt il-programm Replay fuq Net TV tal-Ħadd fid9.30 p.m. u mistenni jkompli jitkellem aktar fil-miftuħ dwar dan is-suġġett.
zjonal xejn ma bdiet fuq nota tajba bit-tim jitlef tnejn millewwel tliet partit ta’ kwalifikazzjoni għall-Euro 2016. Din il-forma fqira wasslet biex qed jingħad li Koeman jista’ jingħata t-tmexxija tat-tim nazzjonali imma l-manager ta’ Southampton kien ċar meta mistoqsi jekk l-FA Olandiża tilfitx iċ-ċans tagħha. “Fl-opinjoni tiegħi iva. Kont interessat fil-kariga għaliex meta tlaqt lil Feyenoord kont nominat biex inkun kowċ nazzjonali
imma l-Federazzjoni għażlet lil Hiddink. Illum jien kowċ u manager ta’ Southampton u jridu jistennew jekk iriduni kowċ. Nittama li nibqa’ hawn sakemm jintemmli l-kuntratt. Dan hu l-futbol u mhux se niċċaqlaq minn Southampton,” qal Koeman. Huwa qal li l-FA kellha żmien biżżejjed biex tagħmel kuntatt miegħu wara li telaq lil Feyenoord imma m’għamlet xejn u issa hu għandu ħajja oħra u jinsbab kuntent fl-Ingilterra.
Koeman mhux interessat issa li jmexxi lill-Olanda Il-manager ta’ Southampton Ronald Koeman sejjaħ bħala ‘mabarazz’ ix-xnigħat li qed jgħidu li jista’ jmur imexxi lit-tim nazzjonali Olandiż. Taħt Louis Van Gaal l-Olanda ħallew impressjoni mill-aqwa fitTazza tad-Dinja fil-Brażil fejns piċċaw fit-tielet post. Imma minn dakinhar Van Gaal sieħeb lil Manchester United u Guus Hiddink kien konfermat bħala s-suċċessu tiegħu. Madankollu t-teni esperjenza ta’ Hiddink fit-tmexxija tan-naz-
www.maltarightnow.com
32
Il-Ġimgħa, 17 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
‘Xeni tal-Belt Valletta’ – biex tiċċelebra l-450 sena mit-twaqqif tal-belt kapitali ta’ Malta, Nestlé Malta għadha kif nediet kollezzjoni ta’ sitt ċikkulati mill-edizzjoni limitata tal-Perugina. Il-karta ta’ kull ċikkulata tesibixxi xogħol artistiku li juri xeni differenti tal-Belt. L-artisti li ħadmu fuq dan il-proġett huma Josette Caruana, James Vella Clark, Pierre Portelli, Nadine Noko, Antoine Paul Farrugia u Ġanni Pace. Hawn fuq jidhru tnejn minn dawn ix-xogħlijiet, li juru l-Konkatidral ta’ San Ġwann u l-Gallarija tal-Palazz tal-President.
Il-ħaddiema tal-Arrow Pharm għadhom ma jafux id-destin tagħhom Matthew Mamo
Fi Frar ta’ din is-sena, wara li naqsulha l-ordnijiet fil‘Packaging Unit’, l-Arrow Pharm kienet ħabbret ristrutturar fil-faċilità tagħha f’Ħal Far, u limpjieg ta’ 110 ħaddiema kien jinsab imdendel. Dakinhar, il-Ministru Chris Cardona kien ftaħar li l-Gvern se jsib xogħol alternattiv lill-ħaddiema tal-kumpanija li se jispiċċaw bla xogħol mix-xahar id-dieħel. Imma minkejja din il-wegħda, ħaddiema li tkellmet magħna spjegat li kieku ma ċemplitx hi, lill-Ministeru, lanqas biss taf x’se jsir minnha mix-xahar id-dieħel, meta hu previst li tingħalaq il‘Packaging Unit’. Iktar minn hekk, minkejja li lwegħda kienet li l-ħaddiema jingħataw xogħol garantit, din ilħaddiema sabet li l-affarijiet huma mod ieħor. “Lanqas biss ġejna avviċinati,” qaltilna din il-mara. “Li kieku ma ċċempilx int, lanqas biss kas. Riedu jibagħtuna f’fabbrika li ma tħaddmekx is-sena kollha. Jaf
Arrow Pharm se tagħlaq il-‘Packaging Unit’ f’Ħal Far, minħabba nuqqas ta’ ordnijiet, u 110 ħaddiema se jispiċċaw mill-kumpanija
Ħaddiema titkellem ma’ In-Nazzjon u tispjega li minkejja l-wegħda ta’ “xogħol garantit”, il-verità hi mod ieħor
tħallik xahrejn id-dar, u meta jkollha bżonnok tibgħat għalik.” Hi tenniet id-diżappunt tagħha u qaltilna li dawn il-ħaddiema jħossuhom abbandunati. “S’issa ma ħadna xejn, il-ħad-
diema li telqu, kollha għax sabu huma, u mix-xogħol li wegħduna l-Gvern u l-Ministru Chris Cardona aħna ma ħadna xejn,” kompliet tispjegalna b’dispjaċir. Kompliet li l-ħaddiema, fuq
din il-biċċa xogħol jinsabu mweġġgħin għax iridu jaħdmu bħal ħaddieħor. Fid-dawl ta’ dan, hi kkuntattjat lill-Ministeru u talbet li lMinistru jiltaqa’ mal-ħaddiema biex ikunu infurmati dwar is-sitwazzjoni tagħhom. “Ma ħallewnix inkellmu,” spjegatilna. “Xi ħadd millCustomer Care staqsa lis-segretarja tiegħu, għax hi tieħu lappuntamenti, u ma ħallewnix, għax qaltilha li l-Ministru ma
jkellimx nies biex isibilhom ixxogħol. Aħna ddispjaċuti għax illum kulħadd irid jaħdem. Kbir, żgħir, trid taħdem illum. Imma għall-inqas, jekk twiegħed, żomm il-kelma hux ... mhux ħallewna naqdfu fil-wiċċ tal-ilma u xejn, jekk ma ċċempilx int lanqas jikkalkulawk,” kompliet tgħidilna. Barra minn hekk, din il-ħaddiema spjegatilna li l-ħaddiema tal-Ministeru bilkemm m’għollewx leħinhom magħha, għax ċemplet. “Jarawk kerha,” qaltilna. Il-kumpanija Arrow Pharm, li minnha mistennija jitilfu l-impjieg tagħhom aktar minn mitt ħaddiem, hi tal-Actavis, li għandha żewġ fabbriki f’pajjiżna, waħda f’Bulebel u l-oħra f’Ħal Far. Fl-2012, l-Actavis inxtrat minn Watson Pharmaceuticals. F’Malta, lActavis timpjega 850 persuna.