Nru 13,878
It-Tnejn, 20 ta‘ Ottubru, 2014 €0.80
www.maltarightnow.com
Gvern mibni fuq gidba - Simon Busuttil
Manuvri fil-BOV
Fil-Bank of Valletta bħalissa għaddej manuvrar qawwi u s-sistema ta’ good governance tkissret għal kollox
Inkomplu niżvelaw b’mod esklussiv dak li qed jiġri fil-Bank of Valletta biex iċ-Chairman jikseb kontroll assolut Is-sistema ta’good governance fit-tmexxija tal-Bank of Valletta, b’distinzjoni ċara bejn il-funzjoni taċ-Chairman, u tal-Kap Eżekuttiv, tkissret għal kollox, u llum hu ċ-Chairman li jiddeċiedi, ħafna drabi minn wara dahar ilKap Eżekuttiv. L-indħil taċChairman qiegħed ukoll iwassal biex jiġu aġevolati nies qrib tiegħu, u li huma magħrufin sew għall-kulur politiku tagħhom. Wara li fl-aħħar ta’ Lulju li għadda, In-Nazzjon ħabbar b’mod esklussiv it-taqlib kbir li għaddej fil-Bank of Valletta u lpjan taċ-Chairman, John Cassar White, biex jikseb kontroll assolut fuq it-tmexxija eżekuttiva talBank, illum se nkomplu niżvelaw aktar dettalji dwar dak li għaddej bħalissa fil-Bank of Valletta. Sorsi li tkellmu ma’ InNazzjon esprimew tħassib kif promozzjonijiet fil-gradi eżekuttivi, li għal dawn l-aħħar snin kienu dejjem parti mir-respons-
abbiltà tal-Kap Eżekuttiv, illum qed jingħataw miċ-Chairman. Mhux biss, iżda l-Kap Eżekuttiv ikun infurmat biss wara li tittieħed id-deċiżjoni tarRemuneration and Nominations Committee, immexxi minn Cassar White nnifsu. Hekk ġara dan l-aħħar meta ċChairman ressaq għall-approvazzjoni ta’ dan il-kumitat, il-promozzjoni għal grad ta’ Executive Head 2, ta’ Horace Laudi. In-Nazzjon hi nfurmata li Laudi hu l-President tal-Partit Laburista fl-Imsida u din se tkun it-tieni promozzjoni li se jkun ingħata f’inqas minn sena. Hu kien ġie promoss għal grad ta’ Executive Head f’Novembru li għadda. Jirriżulta wkoll li l-idħil taċChairman fl-operat m’għandux limiti. Jirriżulta wkoll li fl-istess laqgħa li għaliha ma kienx hemm preżenti l-Kap Eżekuttiv, ġiet approvata żieda fis-salarju ta’ €13,000 fis-sena għall-Assistent
ta’ Cassar White, Miguel Borg. Dawk li tkellmu ma’ InNazzjon fissru din id-deċiżjoni bħala oxxena u bla preċedent fejn, b’daqqa ta’ pinna, wieħed tal-qalba qed jingħata żieda ta’ aktar minn elf ewro fix-xahar. Fissru dan ukoll bħala turija ta’ kemm bil-kliem, Cassar White moħħu biex jikkritika lil dawk li jsejħilhom “fat cats” u jipproġetta ruħu bħala espert fl-oqsma talimmaniġġjar tan-negozju fuq bażi professjonali, iżda fil-prattika u minn wara dahar kulħadd, jagħmel l-oppost sabiex jaqdi lil tal-qalba. Mhux biss, iżda dan kollu qed isir bil-moħbi u mingħajr trasparenza, kuntrarju għal dak li kien isir fil-passat, fejn il-promozzjonijiet kienu jiġu mħabbra b’mod uffiċjali permezz ta’ ittra lill-impjegati kollha maħruġa mill-Kap Eżekuttiv. Jirriżulta wkoll li filwaqt li għal paġna 4
Kellha tkun l-Oppożizzjoni biex illejla se jsir dibattitu fil-Parlament biex toħroġ il-verità kollha fuq il-wegħda mhux iwettqa tal-power station il-ġdida Dan huwa Gvern li huwa mibni fuq gidba, kif jixhdu lwegħdiet tal-Prim Ministru li se jirnexxielu jibni Power Station f’sentejn, u li se jirriżenja jekk din ma tinbeniex sa Marzu tas-sena d-dieħla. Il-Kap tal-Oppożizzjoni u tal-Partit Nazzjonalista
titkisser għax hi mibnija fuq il-gideb, kuntrarju għallalternattiva tal-Gvern Nazzjonalista li kienet mibnija fuq il-verità u li hi msejsa fuq il-Power Station talBWSC, fuq l-investiment flenerġija ġejja mix-xemx u fuq il-proġett tal-interconnector bejn Malta u Sqallija, li waqa’ lura taħt dan il-
Simon Busuttil qal dan waqt intervista li saritlu minn Lisa Spiteri, u li xxandret fuq Radio 101 ilbieraħ filgħodu. Simon Busuttil qal li biex toħrog il-verità kollha fuq ilkaż tal-power station, lOppożizzjoni kellha titlob biex illejla jsir dibattitu filParlament dwar dan issuġġett. Hu fakkar li Joseph Muscat kien qal li se jibni power station biex iraħħas ilkontijiet tad-dawl, iżda lGvern xorta raħħas il-kontijiet anke jekk il-power station għadha mhix lesta. Dan jindika li l-Gvern ma kellux għalfejn jibni proġett bħal dan biex iraħħas il-kontijiet. Simon Busuttil kompla li listrateġija tal-Gvern qed
Gvern. Simon Busuttil fakkar li lGvern Malti se jidħol fi ftehim mal-Gvern Ċiniż li se jixtri l-impjant tal-BWSC biex jixtri l-elettriku kollu, anke jekk diġà intrabat li jagħmel l-istess mal-konsorzju privat li se jibni lPower Station tal-gass. Dan se jwassal biex il-Gvern jixtri iktar elettriku milli għandu bżonn il-pajjiż. “Għaliex il-Gvern se jidħol fi ftehim li jixtri elettriku iktar milli għandna bżonn bħala pajjiż? U agħar, għaliex il-Gvern se jintrabat li jixtri elettriku bi prezz ogħla milli jista’ jixtrih mill-interconnector?” staqsa Simon Busuttil. B’riferenza għat-talba biex
Claire Mifsud
Il-wegħda li l-power station tinbena f'sentejn hija biss gidba
għal paġna 3
www.maltarightnow.com
2
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
L-għajnuna finanzjarja lill-SMEs irduppjat fl-2013
Dħul finanzjarju sostanzjali għall-Partit Laburista mill-Jumbo Screen bla permess Alex Attard
Mill-Jumbo Screen li l-Prim Ministru stess ammetta filParlament li qed jitħaddem mingħajr permess, u li jinsab quddiem ilbini tal-media Laburista fil-Marsa, il-Partit Laburista qiegħed ta’ kull xahar, u kull sena jdaħħal dħul sostanzjali u qawwi mir-reklamar. Il-każ tqajjem fil-Parlament nhar it-Tlieta filgħaxija, meta l-Prim Ministru Muscat stess intervjena għall-pożizzjoni li kien qiegħed jiddefendi l-Gvern għal diversi mistoqsijiet li saru mill-Oppożizzjoni. Il-każ tqajjem l-ewwel, f’mistoqsija parlamentari li għamel idDeputat Nazzjonalista Jason Azzopardi, u wara r-risposta li ta lGvern fil-Parlament, saru għadd ta’ mistoqsijiet supplimentari midDeputati Nazzjonalisti Claudette Buttigieg u David Agius li talbu kjarifiki u spjegazzjonijiet b’rabta ma’ din l-attività li m’għandhiex il-
permessi meħtieġa. Minkejja li dan il-jumbo screen li jinsab quddiem is-Super One, hu bla permess, l-awtoritajiet qed iħallu l-użu ta’ dan il-jumbo screen għaddej qisu m’hemm ebda irregolarità fit-tħaddim tiegħu, u minkejja li allura, qed isir dħul finanzjarju minn attività kummerċjali li hi bla permess. Il-pożizzjoni li ħa l-Prim Ministru fil-Parlament kienet millaktar sorprendenti quddiem attività bla permess, meta fisser lillParlament li din hi “anomalija, li jekk Alla jrid, ukoll tiġi rranġata”. Minn stħarriġ li għamilna b’rabta ma’ din l-attività kummmerċjali bla permess, jirriżulta li l-jumbo screen quddiem is-Super One filMarsa, hu parti minn pakkett ta’ tliet jumbo screens. Mir-rati ta’ reklamar li ksibna, kien ikkonfermat lilna li hemm ħlasijiet tajbin u sostanzjali li jiddependu wkoll minn kemm ikun
it-tul taż-żmien ta’ min ikun irid jirreklama fuq dawn it-tliet jumbo screens li jinkludu dak quddiem ilmedia Laburista. Kalkolu konservattiv li għamilna b’rabta ma’ dawn it-tliet jumbo screens, juri kif il-Partit Laburista u l-media tiegħu, idaħħlu f‘reklamar aktar minn €163,000 fis-sena – dħul sostanzjali għall-media Laburista li l-Partit Laburista fil-Gvern iddefendiha fil-Parlament, u li l-Prim Ministru fissirha bħala sempliċi “anomalija”, li kompla jirrimarka wkoll li se tkun “irranġata”. Quddiem dan l-aġir tal-Prim Ministru b’rabta ma’ attività kummerċjali li tħalliet għaddejja minkejja li m’hemmx il-permessi meħtieġa, u li minnha qed igawdi l-Partit Laburista, negozjanti li ma nħarġilhomx permess simili, irrimarkaw li messhom ħadu l-eżempju tal-Prim Ministru Muscat u għamlu l-flus minn “anomalija” huma wkoll.
Matul is-sena li għaddiet, ilBank Ewropew għall-Investiment (EIB), irdoppja l-għajnuna finanzjarja lill-intrapriżi żgħar u medji, meta mqabbel mas-sena ta’ qabel. Dan qalu David Casa, il-Kap tad-Delegazzjoni Nazzjonalista fil-Parlament Ewropew, hekk kif f’dawn il-jiem beda ħidma fuq żewġ rapporti, li jitrattaw l-EIB u l-ECB, il-Bank Ċentrali Ewropew. Filwaqt li stqarr li hu sodisfatt bl-għajnuna li l-EIB ta lillintrapriżi żgħar u medji, David Casa qal li l-eżerċizzju hu parti minn proċess ta’ analiżi tar-rapporti annwali taż-żewġ istituzzjonijiet. Fl-aħħar snin, l-ECB u
l-EIB kienu vitali biex jitnaqqsu l-effetti tal-kriżi fl-istati membri, grazzi għall-implimentazzjoni ta’ miżuri ekonomiċi diversi. David Casa qal li ż-żewġ istituzzjonijiet għad iridu jaħdmu għal aktar dixxiplina fiskali, iffukata fuq is-sostenibbiltà, għalkemm hemm bżonn ħidma għal aktar tkabbir proporzjonat flekonomija. Ir-rapport ta’ David Casa qed jitħejja biex il-Kumitat talParlament Ewropew għaxXogħol u l-Affarijiet Soċjali jkun jista’ jifformula l-pożizzjoni tiegħu dwar dawn iż-żewġ istituzzjonijiet.
Il-komunità tar-raħal Għawdxi ta’ San Lawrenz qed tilmenta millfatt li l-Għassa tal-Pulizija tallokal, ingħalqet. Sorsi infurmati qalu lil InNazzjon, li din is-sitwazzjoni nġiebet għall-attenzjoni talMinisteru tal-Intern u s-Sirurtà Nazzjonali, u anke talKummissarju tal-Pulizija, minħabba li dan in-nuqqas qed joħloq diffikultajiet għar-residenti. Jirriżulta li s’issa għadha ma tteħditx id-deċiżjoni li jkun identifikat post ieħor, minflok lGħassa tal-Pulizija li ngħalqet. Oriġinarjament, l-Għassa talPulizija ta’ San Lawrenz kienet topera minn dar privata, iżda minn xi snin ‘l hawn, is-servizzi tal-
pulizija bdew jingħataw minn parti minn proprjetà li kienet konvertita f’Ċentru Ċiviku, li jinkludi l-kunsill lokali u child care centre. Din l-integrazzjoni tas-servizzi f’ċentru wieħed kienet fil-linja ta’ dak li kien qed isir f’diversi lokalitajiet oħrajn madwar Malta u Għawdex, fejn il-pubbliku jkollu ċentru wieħed minn fejn jinqeda għas-servizzi kollha tal-komunità. Iċ-ċokon tal-lokal ta’ San Lawrenz kien joħloq rabta partikolari bejn il-komunità u lpulizija, għall-fatt li dawn kienu saru jiffurmaw parti integrali millkomunità, li kellha element ta’ sigurtà l-ħin kollu, permezz talpulizija fil-lokal.
San Lawrenz bla pulizija
Fl-okkażjoni tal-50 Anniversarju ta’ Malta Indipendenti, il-Kap tal-PN Simon Busuttil ippreżenta tifkira lil Herbert Messina Ferrante, bħala turija ta’ apprezzament għas-sehem tiegħu tul l-aħħar 50 sena f’diversi strutturi u oqsma tal-Partit Nazzjonalista. Messina Ferrante, li llum jokkupa l-kariga ta’ President talAssoċjazzjoni Pensjonanti Anzjani Nazzjonalisti (APAN), qal li jqis dan ir-rikonoxximent bħala inkoraġġiment lil dawk l-attivisti kollha, f’kull livell, li lesti jagħtu sehem fil-ħajja tal-Partit. Herbert Messina Ferrante ħadem taħt erba’ Kapijiet tal-PN: Ġorġ Borg Olivier, Eddie Fenech Adami, Lawrence Gonzi, u issa Simon Busuttil, u kellu l-unur jara lil Malta ssir Stat Indipendenti, Repubblika Sovrana u membru fl-UE. Tul dawn is-snin, hu ta s-sehem tiegħu biex il-PN ikun katalist fl-izvilupp u fl-istorja ta’ pajjiżna.
www.maltarightnow.com
3
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Muscat kien qal li jirriżenja minn paġna 1
il-Gvern jippubblika l-kuntratti li ffirma mal-ElectroGas u max-Shangai Electric Power, Simon Busuttil qal li din it-talba saret biex il-Gvern iwettaq ilwegħda tiegħu tat-trasparenza. Il-Gvern mar kontra din il-wegħda wkoll meta nefaq €83 miljun mit-taxxi tal-poplu Malti, biex xtara bil-moħbi l-Petroleum
iddeskriva bħala “insult” id-dikjarazzjoni tal-Gvern li ż-żieda fit-traffiku hija biss perċezzjoni. Hu fakkar li Joseph Muscat kien tela’ bl-għajta li se jsolvi l-problema tat-traffiku, iżda għamilha agħar milli kienet. Il-Kap tal-Oppożizzjoni staqsa wkoll x’hemm wara d-dikjarazzjoni tal-Gvern li se jkun qed ibiegħ parti mill-Air Malta, meta Joseph Muscat dejjem saħaq li
Il-Gvern se jixtri iktar elettriku minn kemm għandu bżonn il-pajjiż
Division tal-Enemalta. Meta mistoqsi dwar is-sitwazzjoni tat-traffiku, Simon Bsuuttil
kien kontra l-bejgħ tal-Air Malta. Huwa fakkar li kien l-istess Joseph Muscat li, f’gidba
Il-Kap tal-Oppożizzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, waqt l-intervista li saritlu lbieraħ minn Lisa Spiteri fuq Radio 101 (Ritratt: Alex Degabriele)
oħra, ukoll kien wiegħed li ma kienx se jipprivatizza lEnemalta. B’rabta mal-elezzjonijiet talKunsilli Lokali, Simon Busuttil qal li l-Oppożizzjoni rnexxielha
L-Oppożizzjoni tistenna li l-Gvern illejla jispjega Alex Attard
Il-Parlament illum se jkun qed jiddiskuti l-mozzjoni talOppożizzjoni dwar l-aħħar żviluppi fuq il-wegħda tal-Prim Ministru Joseph Muscat li jibni power station ġdida, sa Marzu li ġej. B’rabta ma’ din il-mozzjoni, ilGvern oppona bil-qawwa kollha biex l-istazzjonijiet tat-televiżjoni ma jxandrux dirett id-dibattitu tal-lejla fil-Parlament, li se jkun qed isir fuq inizjattiva talOppożizzjoni. Kienet Media Link Communications li ressqet talba formali biex tkun tista’ xxandar id-dibattitu tal-lum fuq Net TV, bl-Oppożizzjoni tablet ukoll li ddibattitu jixxandar sħiħ, u tingħata l-opportunità wkoll lil stazzjonijiet oħrajn, li jkunu jridu jxandru wkoll dan id-dibattitu. Iżda l-pożizzjoni tal-Gvern kienet waħda negattiva – dik li ma taqbilx, u li ma tara ebda ġustifikazzjoni li d-dibattitu tal-lejla jiġi mxandar – u dan fl-istess żmien li l-Gvern u lOppożizzjoni qed jiddiskutu, u qed jaqblu fil-prinċipju, fuq ilproposta tal-Ispeaker li jitwaqqaf mingħajr dewmien it-TV Parliamentary Channel. Fil-mozzjoni tagħha, lOppożizzjoni tfakkar li l-qasam tal-enerġija kien wieħed millkunsiderazzjonijiet ewlenin filvot tal-poplu, li bih ġie elett ilGvern Laburista. Tfakkar ukoll li l-qasam talenerġija ngħata prijorità assoluta
fil-programm tal-Gvern, kif imfisser fid-diskors tal-President fil-ftuħ tal-Parlament, u li l-Prim Ministru wiegħed kontabbiltà u trasparenza assoluta fil-gvern tiegħu; u li jgħid dak li jemmen u jemmen dak li jgħid. L-Oppożizzjoni tfisser fil-mozzjoni li se tiddiskuti l-Kamra tadDeputati llejla, li l-wegħda ewlenija tal-Prim Ministru qabel l-elezzjoni ġenerali kienet il-bini fi żmien sentejn ta’ power station ġdida li tadem bil-gass, u li allura tipproduċi elettriku bi prezz orħos, li kien se jagħmilha possibbli biex l-Enemalta traħħas il-kontijiet tad-dawl tal-konsumatur. Tirrimarka wkoll li l-Gvern għaġġel il-proċess ta’ applikazzjoni għall-iżvilupp tal-power station, anke billi naqas li jagħmel studji importanti bħallMaritime Impact Study. Il-Gvern u l-Prim Ministru ripetutament saħqu li l-proġett tal-bini tal-power station kien miexi skont il-pjan, u li kellu jkun lest sa Marzu 2015. Il-mozzjoni tfakkar ukoll li listituzzjonijiet tal-Credit Rating rabtu t-tbassir ekonomiku tagħhom mal-ħila tal-Gvern li jwettaq dan il-proġett fiż-żmien stipulat mill-Gvern stess. Fid-dawl ta’ dan, lOppożizzjoni tinnota wkoll li xxogħol fuq il-bini tal-power station il-ġdida għadu ma bediex, li għad m’hemmx data meta se jibda x-xogħol, u wisq inqas meta se jispiċċa. L-Oppożizzjoni tinnota wkoll li l-Gvern ma ppubblikax il-kun-
tratt għall-bini tal-power station, u li dan il-kuntratt għadu ma nġiebx għall-iskrutinju tal-Kamra tar-Rappreżentanti. Il-mozzjoni tal-Oppożizzjoni tirreferi wkoll għal dak li qal ilPrim Ministru Joseph Muscat, ilĦadd 12 ta’ Ottubru li għadda f’Marsaxlokk, fejn pubblikament ammetta li l-power station il-ġdida mhix se titlesta sa Marzu li ġej, kif kien imwiegħed lill-poplu Malti. Telenka wkoll il-fatt li l-Gvern għadu ma qalx x’impatt finanzjarju se jkollu dan id-dewmien fuq l-Enemalta, u li l-Gvern għadu ma qalx minn fejn se jġib il-finanzi biex jagħmel tajjeb għat-telf li se tagħmel l-Enemalta minħabba dan id-dewmien. L-Oppożizzjoni qed tipproponi li l-Parlament jiddibatti l-aġir talPrim Ministru u tal-Gvern f’din il-kwistjoni. L-Oppożizzjoni qed tinsisti li fil-Parlament illejla, ilGvern iwieġeb dwar l-impatt finanzjarju u ekonomiku li se jkollu dan id-dewmien fuq lEnemalta u fuq il-pajjiż, u qed tistenna lill-istess Gvern ikun ċar dwar il-passi li jrid jieħu biex jassigura li l-konsumatur, ilkumpaniji u l-intrapriżi privati, u l-Enemalta – inkluż il-ħaddiema tal-Korporazzjoni – ma jiġux milqutin ħażin b’dan id-dewmien. Titlob lill-Gvern jispjega wkoll il-mezzi finanzjarji li se juża biex idaħħal il-flus li se titlef lEnemalta riżultat tad-demwien; u li fuq kollox, il-Gvern jagħti dati li fihom mistenni jibda u jispiċċa dan il-proġett li skont il-Gvern stess, hu kruċjali għall-pajjiż.
tinfluwenza lill-Gvern, tant li issa l-Oppożizzjoni ingħatat raġun u l-elezzjonijiet ta’ Marzu li ġej se jkunu qed isiru. Madanakollu, il-Kap talOppożizzjoni wissa li l-
Oppożizzjoni tistenna li jekk ilGvern jiġi biex imiss liġi li taffettwa elezzjoni, ifittex kunsens bejn iż-żewġ partiti, kif dejjem għamel Gvern Nazzjonalista f’liġijiet bħal dawn.
F’nofs il-kontroversja dwar ilwegħda elettorali ewlenija mhux miżmuma li Gvern Laburista jibni power station fi żmien sentejn, ilPrim Ministru u Mexxej Laburista Joseph Muscat jiddikjara li lGvern mhux biss qed iwettaq ilwegħdi elettorali tiegħu, iżda se jkompli jwettaqhom permezz talBaġit li ġej. Meta kien qed jitkellem f’Għawdex, ilbieraħ Muscat qal li l-Gvern qed jagħti prijorità lil Għawdex bi pjan li qed jinħass. Qal li tul l-aħħar sena, il-Gvern nieda inizjattivi “short term” bħal ġranet fejn in-nies jistgħu jmorru Għawdex b’xejn, li wasslu għal titjib fl-industrija turistika ta’ Għawdex. Dan filwaqt li bdew iħallu riżultati anke pjani iktar fittul għat-turiżmu, fejn qed jirriżulta li t-turiżmu f’Għawdex se jilħaq ilmiljun “bed night”. Il-PM kompla li l-pajjiż, b’mod partikolari Għawdex, qed jirnexxielu jattira swieq ġodda, fosthom fl-industrija tal-films, u dan wassal biex f’Għawdex sar investiment kbir fit-turiżmu. Minkejja li stqarrija tal-Gvern li ħarġet is-Sibt, ħabbret li minn sitt kumpaniji li kienu ġabru d-dokument, waħda biss tefgħet l-offerta issa li għalqet is-sejħa, Muscat qal li hemm interess fil-Cruise Liner Passenger Terminal u Yacht Marina f’Għawdex, u sostna li d-deċiżjoni dwar l-Air Strip se tittieħed wara li jsiru l-konsultazzjonijiet meħtieġa, fosthom dwar l-impatt ambjentali.
Muscat semma wkoll l-proġett tal-fibre optic bejn Malta u Għawdex biex diversi setturi, fosthom dawk tal-igaming, jikkunsidraw lil Għawdex għall-investiment tagħhom. U qal li mexjin ukoll ‘il quddiem, l-istudji dwar il-pont, jew mina bejn Malta u Għawdex, proġett li l-intenzjoni tal-Gvern hi li jkun vijabbli, iżda ma jdumx tmien snin biex jitlesta. Il-Gvern jaħdem ukoll fuq ittwaqqif ta’ Skola Medika f’Għawdex, waqt li żdiedu sservizzi tal-kimoterapija fl-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex, qal il-Prim Ministru, li tkellem ukoll dwar ledukazzjoni u qal li l-Gvern nefaq €1 miljun biex jirranġa l-iskejjel ta’ Għawdex. Muscat qal li tul dawn is-sena u nofs, Malta kienet is-sorpriża ta’ ħafna fl-Ewropa għall-ammont ta’ xoħol li nħoloq u għall-mod kif lekonomija mxiet ‘il quddiem, waqt li fakkar li l-Gvern ippubblika labbozz tal-Baġit li ġej, li fih se jitnaqqas l-iżbilanċ, u titkattar lekonomija. Meta tkellem dwar l-enerġija, ilPrim Ministru qal li l-Gvern ġab iktar minn €200 miljun għallEnemalta, se jinqata’ s-serq u se ssir power station ġdida. Waqt li kompla li llum il-Gvern se jispjega lill-Parlament kif se jitwettaq dan il-proġett. Hu qal li l-Ministru Konrad Mizzi kien ħabbar filParlament li l-Petroleum Division se tinbiegħ, u għalhekk xejn ma sar minn wara dahar il-poplu.
Skont il-PM, il-Gvern qed iwettaq il-wegħdi
www.maltarightnow.com
4
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Iż-żiemel tagħna fil-Gvern, imma minkejja l-wegħdiet bqajt b’xejn
- eks kanvasser ta’ Ministru laburista
Aġevolati nies magħrufin għall-kulur politiku tagħhom Iċ-Chairman tal-BOV John Cassar White, mal-PM Joseph Muscat f’Marzu li għadda
għaddejjin dawn il-manuvri kollha, il-ħaddiema tal-Bank issa ilhom kważi sena ma jieħdu żieda għaliex il-ftehim kollettiv skada f’Diċembru li għadda, u s’issa għadhom ma bdew l-ebda negozjati minħabba l-kwistjoni talgħarfien li qegħda f’idejn il-Qrati, wara li ġiet ippreċipitata minn deċiżjoni unilaterali ta’ Cassar White stess. F’dan ir-rigward, mhux magħruf x’inhu s-sehem ta’Anġlu Fenech, eks-Segretarju Ġenerali
eżerċizzju finta, għaliex issa ilu magħruf ix-xhur min huwa l-kandidat preferut ta’ Cassar White. Qed jingħad li hemm min saħansitra lagħab l-imħatri dwar in-nies il-magħżula. Wara li jitħabbar iċ-Chief Officer Operations Officer il-ġdid, hu mistenni li joħorġu l-applikazzjonijiet għat-tliet pożizzjonijiet loħra li se jiffurmaw l-eżekuttiv ilġdid, jiġifieri ċ-Chief Finance Officer, iċ-Chief Risk Officer u ċChief Business Development Officer. Tant jirriżulta li hu finta dan l-
tal-GWU, f’dan kollu, peress li Fenech ġie maħtur bħala konsulent personali ta’ Cassar White ftit wara li dan sar Chairman talBank. Waqt li għaddej dan kollu, Cassar White kompla bil-pjan tiegħu li jlaħħaq erba’ uffiċjali fdati minnu sabiex jokkupaw listruttura l-ġdida ta’ Top Management tal-BOV. Hu mistenni li fil-jiem li ġejjin, jitħabbar iċChief Operations Officer il-ġdid wara li saret sejħa pubblika għallapplikazzjonijiet u saru numru ta’ intervisti ma’ dawk li ġew shortlisted. Fost dawn kien hemm sitta miċ-Chief Officers eżistenti talbank. Iżda s-sorsi ta’ In-Nazzjon isostnu li dawn l-intervisti kienu
eżerċizzju, isostnu s-sorsi tagħna, li ħadd minn dawk li ilu magħruf li se jkunu qed jokkupaw dawn ilpożizzjonijiet m’applika għallkariga ta’ Chief Operations Officer, minkejja l-ambizzjonijiet magħrufa tagħhom, u minkejja li issa huma se jkunu qed jirrappurtaw liċ-Chief Operations Officer il-ġdid u mhux iktar lillKap Eżekuttiv. Dawn huma kollha fatturi li jitfgħu dubji kbar fuq dan l-eżerċizzju li qed jinħadem bizzilla, u li għandu biss l-iskop li Cassar White ikun jista’ jgħid li qed ikun trasparenti. Fil-verità, dan hu biss proċess finta li qed jinsulenta l-intelliġenza tan-nies u jġib fix-xejn il-professjonalità fil-Bank, sostnew is-
minn paġna 1
Approvata żieda ta’ €13,000 fis-sena fis-salarju, għall-Assistent ta’ Cassar White
sorsi tagħna. Fl-aħħar mill-aħħar, dan kollu qed iseħħ biex iċ-Chairman ikun jista’ joħroġ l-ordnijiet hu u dawn jiġu esegwiti minn nies viċin tiegħu li jkun ħatar hu stess. B’dan il-mod, tkun tkissret għal kollox is-sistema ta’ governanza fejn leżekuttiv hu responsabbli mittmexxija ta’ kuljum tal-Bank u jagħmel dan b’mod distint millBord tad-Diretturi. Is-sorsi tagħna komplew jikkummentaw fuq l-aġir tal-Kap Eżekuttiv Charles Borg. Huma qalu li Borg ukoll għandu r-responsabbiltajiet tiegħu f’dak kollu li qed jiġri fil-Bank. Dan għaliex, filwaqt li hu ċar li hu abdika ħafna mir-responsabbiltajiet tiegħu u ċeda t-tmexxija u ddeċiżjonijiet dwar l-operat talBank liċ-Chairman, kulma jmur dan qed jipprova jingħoġob ma’ Cassar White biex b’hekk, indirettament, hu qed jikkontribwixxi lejn it-tkissir tas-sistema ta’ governanza tal-Bank. Fatt interessanti li jindika nuqqas ta’ trasparenza, komunikazzjoni u professjonalità li llum jeżistu fit-tmexxija tal-Bank, hu li sal-lum għadha ma ħarġet lebda komunikazzjoni interna biddettalji kollha tar-riforma hekk kbira li tħabbret f’Lulju li għadda. Is-sorsi tagħna esprimew ukoll it-tħassib tagħhom għall-fatt li lanqas company announcement formali ma nħarġet mill-Bank, minkejja l-fatt li t-tibdil sostanzjali li qed jiġi implimentat tħabbar minn dan il-ġurnal tliet xhur ilu, u kien approvat mill-Bord tal-BOV xi ġimgħat ilu.
L-ammont kbir ta’ wegħdiet li għamel il-Partit Laburista qabel lelezzjoni, u li issa ma jistax ilaħħaq magħhom, illum qed iwasslu għal tgergir mhux biss min-naħa tal-partitari Laburisti, imma wkoll mill-kanvassers li qabel l-elezzjoni kienu qed jgħinu lill-kandidati Laburisti li llum ġew eletti, u li wħud minnhom illum saru Ministri. Wieħed minn dawn il-kan-
jtlu kif jien għandi familja, tarbija u loan xi nħallas,” qalilna dan irraġel. “Għedtlu li jien irrid naħdem u mort quddiemu biss wara li bgħatt numru kbir ta’ CVs imma ħadd ma rrispondieni.” Madanakollu, minkejja lwegħdiet ta’ qabel l-elezzjoni, laffarijiet kienu nbidlu minn qabel l-elezzjoni għal meta l-Partit Laburista ta’ Muscat ħa l-poter. “Kif għedtlu x’kien ġrali, ħares
vassers, li xtaq jibqa’ anonimu, spjegalna kif qabel l-elezzjoni kien jaħdem għal kandidat, li llum sar Ministru fil-Gvern ta’ Joseph Muscat. “Qabel l-elezzjoni, dan ilMinistru kien jgħidilna biex naħdmu u nirsistu bil-patt li meta l-Partit Laburista, li kien jirreferi għalih bħala “iż-żiemel tagħna” jkun filGvern, ingawdu lkoll u aħna nkunu minn ta’ quddiem. Kienu jgħidulna l-meta ż-żiemel tagħna jkun filpoter hu jaħdem għalina. Meta l-Partit Laburista ħa l-poter, jien ma mort għall-ebda pjaċir għax kelli xogħol u dejjem ħdimt bla ebda pretensjonijiet,” spjegalna dan l-eks kanvasser imweġġa’. Qalilna, imma, li ftit iktar minn sena u nofs wara, tilef il-post taxxogħol u mar il-Ministeru ta’ dan il-Ministru partikolari u spjegalu li kien tilef xogħolu. “Jien mort għand il-Ministru, li lili wegħdni l-ilma jiżfen u spjega-
lejja u qalli: Jien xi tridni nagħmillek? U ħallieni ddispjaċut ħafna, lampa stampa.” L-istess persuna kompla li dan il-kandidat kien iħeġġiġhom biex meta jisimgħu lil xi ħadd igerger jew jilmenta fuq xi ħaġa jew oħra, il-kanvassers jieħdu lil dan il-persuna għandu ħalli jitkellem magħhom. “Meta kont nieħu lil dawn innies quddiem dak li llum hu Ministru, kien jismagħhom u jgħidilhom li kemm-il darba nkunu fil-Gvern se jaqdihom,” kompla jispjegalna. Qalilna li llum anke dawn il-persuni baqgħu b’xiber imnieħer u qed imorru għandu għaliex kien hu li laqqagħhom mal-kandidat. “Jien lanqas qeda lili, aħseb u ara kemm se jaqdi lilhom issa. Jiġu għandi, naqa’ għaċ-ċajt magħhom, u kważi kważi jħarsuli bl-ikrah bħallikieku qiegħed fil-Gvern jien,” kompla jgħidilna.
Qatt ma ġejt bżonn xejn, imma meta tlift ix-xogħol, mort għandu u weġibni “Jien xi tridni nagħmillek?”
www.maltarightnow.com
QORTI
Mixli b’attentat vjolenti fuq il-pudur ta’ tfajla Olandiż ta’ 25 sena ġie mixli quddiem il-Maġistrat Aaron Bugeja, li nhar il-Ħamis li għadda, għall-ħabta tal-4am, wettaq attentat vjolenti fuq il-pudur ta’ tfajla, meta f’Paceville, mexa warajha u messilha l-partijiet privati tagħha. Biondy Clayd Raafenberg, residenti n-Naxxar, u li jaħdem ma’ kumpanija tal-betting, qal permezz tal-avukati tiegħu, li dan hu każ ta’ identità żbaljata. Hu qed jgħid ukoll li kien aggredit mill-Pulizija u sofra xi ġrieħi, bħal grif f’wiċċu u f’idejh. L-Olandiż ġie mixli wkoll li kkaġuna ferita ħafifa fuq l-allegata
vittma, Sara Elmashawat, li ħebb għaliha u nġurjaha, u li pprova jaħrab mill-kustodja tal-Pulizija. Mill-provi rriżulta li dan il-każ seħħ meta t-tfajla kienet miexja lejn is-Swieqi, wara li dawn kienu fl-istabbiliment Havana. Il-Pulizija qalet li sabet lill-akkużat fejn listabbiliment Burger King, flimkien ma’ xi persuni oħra. Ingħad ukoll li t-tfajla għarfet lillakkużat bħala l-persuna li wettaq lattentat vjolenti fuqha. Irriżulta wkoll li kienet omm ittfajla li għamlet ir-rapport dwar x’kien ġara. Raafenberg ġie mixli wkoll li ħebb għall-Pulizija. Wara
li semgħet il-partijiet, il-Qorti talbet lill-Prosekuzjoni biex jiġu esebiti filmati tal-viċinanzi fejn seħħ l-allegat reat, u ta’ madwar lGħassa tal-Pulizija ta’ San Ġiljan. Saret talba għal-libertà proviżorja mill-Avukati Albert Zerafa u Valentina Lattughi li kienet milqugħa mill-Qorti, imma taħt diversi kundizzjonijiet fosthom li l-akkużat jiddepożita €3,000 filQorti u jħallas garanzija personali ta’ €7,000 filwaqt li ma jersaqx lejn Paceville u l-inħawi tal-madwar, li ma jersaqx lejn l-allegata vittma u li jiffirma l-Għassa talPulizija tan-Naxxar kuljum.
Mixli b’hold-up u attentat ta’ hold-up fi spazju ta’ jumejn Wayne Delia ta’ 28 sena, residenti fil-Faċilita’ Korrettiva ta’ Kordin, ġie mixli quddiem ilMaġistrat Aaron Bugeja li fit-28 ta’ Diċembru li għadda, ikkommetta hold-up f’Confectionery f’Raħal Ġdid, u li jumejn qabel ipprova jwettaq hold-up ieħor fi spiżerija f’Ħal Qormi. Fil-każ ta’ Ħal Qormi, is-serqa ma seħħitx peress li s-sidien irrifjutaw li jagħtu l-flus mitluba lil żewġ persuni li kienu mgħammda. Minkejja li kien magħluq, fil-
post kien hemm tliet persuni. Ħadd ma kien weġġa’ fl-inċident imma l-vittmi kienu taħt xokk qawwi. Dan il-post kien diġà fil-mira ta’ ħallelin aktar qabel. Delia ġie mixli wkoll li għamel ħsara fl-ispiżerija, u li fil-hold-up ta’ jumejn wara f’Raħal Ġdid, seraq flus u pakketti tas-sigaretti, u li ssekwestra lis-sid Salvatore Fiteni, li għamel ħsara, u li filpussess tiegħu kellu arma. Hu ġie mixli wkoll li sar riċediv. L-akkużat baqa’ miżmum il-ħabs.
Sudaniż ta’ 41 sena, ġie kkundannat sitt xhur u nofs ħabs u mmultat €700 wara li nstab ħati li kellu fil-pussess tiegħu ħames pakketti bis-sustanza tal-pjanta kannabis, liema pussess ma kienx għall-użu esklussiv tiegħu. Peter George, residenti l-Imsida, ammetta li fil-5 ta’ Awwissu li għadda u fil-jiem ta’ qabel, kellu fil-pussess tiegħu l-imsemmija droga. Il-Qorti preseduta millMaġistrat Natasha Galea Sciberras, ikkunsidrat il-fatt li lammissjoni ma kinitx waħda bikrija, u l-kondotta tiegħu hija waħda nadifa. Skont il-pulizija, id-droga, b’piż ta’ 3.55 grammi, u purità ta’ 6.5%, instabet fil-kamra tiegħu. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Gabriel Micallef filwaqt li għas-Sudaniż deher l-Avukat talGħajnuna Legali Joseph Mizzi.
Mario Pollacco ta’ 50 sena, millImsida, iżda residenti fil-Ħabs ta’ Kordin, ġie kundannat 20 xahar ħabs fuq traffikar ta’ eroina u pussess ta’ kannabis, droga li nstabet fiċ-ċella tiegħu, fil-ħabs fl2005. Hu jinsab il-ħabs, wara li kien instab ħati tal-qtil ta’ anzjana li kienet tgħix maġenbu, u li kien qatilha biex jisraqha. Hu nstab ħati wkoll li kellu fil-pussess tiegħu ddroga kannabis. Meta ġiet biex tiddeċiedi, il-Qorti qalet li kkunsidrat il-fatt li hu m’ammettax l-akkużi kontrih, u li ma qalx min issupplixxih bid-droga. Skont l-ispiżjar Mario Mifsud, is-7.6 grammi ta’ eroina li nstabu għandhom purità ta’ 46%. Minbarra l-20 xahar ħabs, Pollacco ġie mmultat €700.
Akkużati Pulizija ma jinstabx Jinqabad Kellu bid-droga d-droga ħati li mess żewġ li fiċ-ċella ħebbew tfajliet barranin għal raġel Żewġt aħwa ma ngħatawx illibertà proviżorja u nżammu taħt arrest preventiv, minkejja li wieġbu mhux ħajta li ħebbew għal raġel li jiġi ħu tfajla, li qed toħroġ ma’ wieħed minnhom. Francis Bugeja ta’ 27 sena mill-Fgura, u Tyson Bugeja ta’ 19-il sena, residenti l-Birgu, ġew mixlijin b’attentat ta’ ferita gravi fuq Jurgen Gauci, waqt ġlieda li seħħet bħal-lum ġimgħa, filgħaxija f’ĦażŻebbuġ. Huma ġew akkużati wkoll li kellhom fil-pussess tagħhom strument li jaqta’ u bilponta. Mill-provi rriżulta kif l-allegat vittma jiġi ħu tfajla li kellha relazzjoni ma’ Francis Bugeja, li wkoll sofra ġrieħi waqt dan linċident, tant li kellu jittieħed lIsptar Mater Dei biex jingħata lkura. Fil-fatt hu deher fil-Qorti b’idu infaxxata. Bugeja kien akkużat ukoll li kiser il-kundizzjonijiet talħelsien mill-arrest fuq każ differenti. Fuq dak il-każ partikolari, kien ingħata l-ħelsien millarrest fuq depożitu ta’ €500 u granzija personali ta’ €10,000. Min-naħa l-oħra, ħuh iż-żgħir kien ukoll ngħata l-ħelsien millarrest fuq garanzija personali ta’ €1,000 fuq każ separat ippresedut mill-Maġistrat Antonio Micallef Trigona. Il-Maġistrat Ian Farrugia ċaħad it-talba għall-ħelsien millarrest taż-żewġ imputati.
Membru fil-Korp tal-Pulizija li kien stazzjonat mat-Taqsima talAdministrative Law Enforcement (ALE), ma nstabx ħati li offenda lpudur ta’ żewġ tfajliet barranin billi messilhom il-partijiet intimi waqt li kienu qegħdin jiżfnu fi stabbiliment f’Paceville. Madanakollu, huwa ammetta flistqarrija li ta lill-Pulizija, waqt linterrogazzjoni tiegħu, li ttanta żewġ tfajliet fl-istabbiliment Hugo’s kważi tliet snin ilu. Instab ħati wkoll li kiser il-paċi pubblika, kif ukoll li hedded u rreżista Surġent u żewġ Kuntistabbli tal-Pulizija. Ta’ dan huwa ġie kundannat sitt xhur ħabs, sospiżi għal 18-il xahar. Carl Vella, ta’ 25 sena minNaxxar, kien qed jiġi mixli li fis-6 ta’ Diċembru 2011, f’xi ħin bejn nofs il-lejl u t-3am, ikkommetta attentat fuq il-pudur ta’ Simone Brauener u Stanislava Dobrovolna. Il-Pulizija fl-Għassa ta’ San Ġiljan kienu rċivew telefonata mingħand wieħed mill-uffiċjali tas-sigurtà fil-Hugo’s Bar li kien hemm persuna qed targumenta magħhom, u għalhekk kien hemm bżonn l-għajnuna tal-Pulizija. Numru ta’ uffiċjali tal-Pulizija marru fil-post u raw lill-akkużat jargumenta mal-uffiċjali tas-sigurtà tal-istabbiliment. L-istess uffiċjal tas-sigurtà li ċempel lillPulizija, qalilhom ukoll li żewġ tfajliet barranin kienu qegħdin jallegaw li waqt li kienu qed jiżfnu, beda jdejjaqhom raġel, li anke messilhom il-partijiet intimi. Il-Pulizija kienu arrestaw lil Vella u ħaduh il-poliklinika talFurjana biex jiġi eżaminat minn
tabib, imbagħad sal-lock-up talFurjana. Meta kien interrogat, Vella ammetta li ttanta żewġ tfajliet barranin billi pprova jiżfen magħhom, imma ċaħad li messhom b’mod li dejjaqhom. Fit-tieni stqarrija lill-Pulizija hu ammetta li kien avviċina lil waħda mit-tfajliet u din injoratu, imma ċaħad li pprova jdaħħal idejh bejn kuxxtejn waħda minnhom, jew li qabdilha l-warrani. Fl-awla xehdu wkoll iż-żewġ tfajliet li taw dettalji tal-aġir ta’ dan ir-raġel magħhom sew flistabbiliment kif ukoll barra. Imma meta ż-żewġ tfajliet intalbu jgħidu fl-awla jekk kinux qed jagħrfu lill-akkużat bħala r-raġel li ittantahom, it-tnejn li huma wieġbu fin-negattiv. Xehed ukoll is-Supretendent Stephen Gatt li qal li għalkemm mis-CCTV Camera tal-istabbiliment imsemmi, l-akkużat deher jaġixxi qisu bniedem fis-sakra, hu ma deherx jagħmel dak li allegat waħda mit-tfajliet. L-Ispettur Luke Bonello wkoll ikkonferma li meta kellem liżżewġ tfajliet u wriehom lill-imputat, dawn stqarrew miegħu li ma kienx hu li immolestahom. Wara li semgħet dawn il-provi, il-Qorti irrimarkat li ma jirriżultax li Vella offenda l-pudur taż-żewġ tfajliet, imma sabitu ħati li kiser ilkwiet pubbliku u rreżista lillPulizija. Hi qieset ukoll li fiżżmien imsemmi Vella kien uffiċjal tal-Pulizija, u qalet li m’hemmx dubju li r-reati li kkommetta huma reati li bħala membru tal-Pulizija, kellu d-dmir li jara li ma jsirux, u għalhekk il-piena żdiedet bi grad.
5
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
www.maltarightnow.com
6
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
L-isport fil-qofol tal-politika tal-PN Il-Kap tal-PN ilbieraħ iltaqa’ ma’ tfal u żgħażagħ li jipprattikaw diversi dixxiplini sportivi, fosthom is-Subbuteo u r-Rugby
L-isport jibqa’ fil-qofol tal-politika tal-Partit Nazzjonalista. U dan deher biċ-ċar fi żjarat li l-Kap talPN Simon Busuttil għamel ilbieraħ lil diversi għaqdiet sportivi, akkumpanjat mill-Kelliem tal-Partit Nazzjonalista għaż-Żgħażagħ u lIsport Robert Cutajar. Il-ġurnata bdiet bi żjara fil-Każin tal-Banda 12th May f’Ħaż-Żebbuġ, fejn iltaqa’ ma’ plejers tas-Subbuteo li se jipparteċipaw fil-Kampjonat tas-Subbuteo fuq livell ta’Premier u l-Ewwel Diviżjoni.
Uħud minn dawn il-plejers, li ppreżentaw tifkiriet lill-Kap tal-PN, il-ġimgħa d-dieħla se jkunu qed jirrapreżentaw lil Malta fiċChampions League u l-Europa League tas-Subbuteo. Filwaqt li awgura kull suċċess lill-plejers kollha, Simon Busuttil ħeġġiġhom biex ikomplu jżommu dan l-isport ħaj fis-soċjetà Maltija. Iktar tard, il-Kap talOppożizzjoni żar ukoll il-grawnds tal-Marsa, fejn iltaqa’ ma’ għadd sabiħ ta’ tfal u żgħażagħ li kienu
qed jipprattikaw l-isport tar-Rugby. Adolf Attard, il-Viċi President tal-klabb tar-rugby Valletta Lions, spejga li l-jum tal-Ħadd, għalkemm għal ħafna hu meqjus bħala jum ta’ mistrieħ, iservi wkoll bħala jum ta’ prattika għat-timijiet tal-klabb, b’taħriġ matul in-nofs ta’ nhar ta’ filgħodu. Filwaqt li spjega lil Simon Busuttil kif dan l-isport, sena wara oħra, qed jissarraf f’opportunità tajba biex pajjiżna juri t-talent tiegħu f’kompetizzjonijiet internaz-
zjonali, Attard iddeskriva wkoll issehem dejjem jikber tan-nisa f’dan l-isport. Tant li hemm madwar 30 plejer, kollha nisa, li bħalissa qed jitħarrġu f’dan l-isport mal-klabb. Matul din iż-żjara, Simon Busuttil tkellem dwar il-viżjoni talPartit Nazzjonalista għall-isport f’Malta. Hu qal li l-PN, b’dawn iżżjarat, qed ikompli jirrikonoxxi kemm l-isport hu pilastru importanti fis-soċjetà Maltija. Hu għal din irraġuni li l-PN se jkun qed isaħħaħ l-
impenn tiegħu fil-qasam sportiv. “Għall-Partit Nazzjonalista, lisport se jkompli jkun prijorità”, spjega Simon Busuttil, waqt li fakkar kif anke meta kien fil-Gvern, il-Partit Nazzjonalista ħaddan politika favur l-isport. Tant li matul laħħar leġiżlatura twettqu 60 proġett sportiv f’60 xahar, inkluż il-bini ta’ kumpless sportiv f’Ħal Kirkop, titjib ta’ faċilitajiet sportivi, it-tlestija ta’ 40 pitch tal-futbol, u l-allokazzjoni ta’ art għall-bini ta’ multi-purpose track għall-motorsport.
Il-Jum Internazzjonali Kontra lFaqar iservi biex inġeddu l-impenn tagħna ta’ solidarjetà bejn il-persuni u bejn il-popli, biex ħadd ma jibqa’ lura. Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għall-Familja u s-Solidarjetà Soċjali Clyde Puli qal li l-faqar mhux biss problema ta’ pajjizi ‘l bogħod, li jgħixu f’faqar assolut. F’pajjiżna wkoll hawn min qed ibati u hawn eluf li ma jaffordjawx jieklu ikla sustanzjuza, mill-inqas kull jumejn, u lanqas jaffordjaw isaħħnu darhom b’mod adekwat fix-xitwa. Clyde Puli sostna li s-sena l-oħra
99,000 persuna, kważi wieħed minn kull erbgħa, kienu qed jgħixu f’riskju ta’ faqar, f’ċaħda materjali jew f’esklużjoni soċjali. Il-faqar imur kontra l-prinċipju ta’ ħarsien tad-dinjità umana u għaldaqstant għandu jiġi miġġieled bl-akbar sens ta’ ġustizzja soċjali. Iċ-ċavetta biex tintrebaħ din il-ġlieda hi l-edukazzjoni, il-ħolqien tax-xogħol u sistema ta’ benefiċċji soċjali li tipprovdi għal għajxien diċenti. L-istat għandu rwol prinċipali, flimkien mal-kontribut imprezzabbli tal-għaqdiet mhux governattivi, li jaħdmu fil-qasam soċjali.
Fl-okkażjoni tal-Ġurnata Missjunarja, l-Uffiċċju Missjunarju f’Malta kompla l-kampanja tiegħu “Agħtuhom Intom x’Jieklu” b’numru ta’ attivitajiet. F’dan il-jum, ilbieraħ kienet organizzata quddiesa, iċċelebrata min-Nunzju Monsinjur Aldo Cavalli, bis-sehem ta’ sorijiet Afrikani, ġejjin mill-pajjiżi fejn ilMaltin qed iwettqu xogħol tal-missjoni. Iktar tard saret ukoll iċ-ċerimon-
ja tipika tal-kafe’, fuq stil Etjopjan, filwaqt li nbiegħu numru ta’ oġġetti magħmulin fil-pajjiżi tal-missjoni, bid-dħul kollu jmur għallħidma missjunarja. Is-Sibt, lejlet il-ġurnata missjunarja, kien organizzat ukoll Forum, bl-isem “Ilferħ tal-missjoni”, li ddiskuta diversi temi marbuta mal-missjoni. Id-diskussjoni kompliet ukoll ilbieraħ, bis-sehem ta’ numru ta’ persuni li rrakkontaw l-esperjenza tagħhom f’pajjiżi tal-Missjoni.
Biex ħadd ma’ jibqa’ lura
Il-Jum Missjunarju
www.maltarightnow.com
7
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
FINANZI
minn MPM Capital Investments Ltd
L-informazzjoni u ħsibijiet inklużi fl-artiklu huma provduti għal skop ta’ edukazzjoni u informazzjoni biss, u m’għandhomx jiġu kunsidrati bħala parir ta’ investiment
L-indiċi finanzjarji dinjija jieħdu daqqa qawwija ‘l isfel L-indiċi finanzjarji madwar id-dinja jinsabu fejn kienu disa’ xhur ilu. F’temp ta’ ftit jiem, iż-żidiet ta’ disa’ xhur sħaħ intilfu. Dan seħħ fejn jidħlu l-ishma. Fis-suq tal-bonds, kien hemm xi tnaqqis żgħir f’ċerti industriji. Is-suq Ġermaniż, magħruf bħala DAX, li jinkludi lkumpaniji l-iktar b’saħħithom fil-Ġermanja, niżel fil-livelli li kien fihom proprju sena ilu. Dan huwa ta’ tħassib, meta wieħed iqis li l-Ġermanja hija likbar mutur tal-ekonomija Ewropea. Bosta analisti tkellmu dwar x’qed iwassal għal dan. Jidher li
hemm diversi fatturi li qed jikkontribwixxu biex wieħed jibża’ jinvesti. Fost il-fatturi, insibu statistika negattiva dwar il-manifattura fl-Ewropa, in-nuqqas ta’ saħħa tal-ekonomija Ċiniża u lĠappun, il-protesti f’Hong Kong, it-tensjoni bejn ir-Russja u l-Unjoni Ewropea, kif ukoll it-tixrid tal-marda qerrieda talEbola. L-ishma ta’ Google tilfu 20% fil-valur tagħhom fl-aħħar xahar. L-ewro kompla jbatti mad-dollaru Amerikan, hekk kif l-ekonomija Amerikana qed tkun kunsidrata bħala l-uniku mutur ekonomiku li qed imexxi
Il-prezz taż-żejt niżel sew
Il-prezz taż-żejt kompla nieżel, biex issa laħaq l-inqas livelli li kien fihom f’dawn l-aħħar snin. F’dawn l-aħħar ġimgħat, minn 108 dollari kull barmil, il-prezz niżel għal 80 dollaru. Ħafna qalu li dan hu konsegwenza tal-problemi ekonomiċi f’diversi pajjiżi u produzzjoni eċċessiva.
L-ekonomija Ewropea qed tmajna
L-attività ekonomika fil-pajjiżi taz-zona ewro qed tkompli turi sinjali ta’ nuqqas ta’ saħħa. Is-sanzjonijiet tar-Russja fuq kumpaniji Ewropej bdew iħallu effett. Il-kumpanija Rolls Royce, li timmanifattura magni tal-ajruplani, hi waħda mill-kumpaniji Ingliżi li qed isofru, kawża ta’ dawn is-sanzjonijiet.
Il-fatturi li qed iwasslu biex dak li jkun jibża’ jinvesti huma diversi – fosthom it-tnaqqis fil-manifattura fl-Ewropa, it-tensjoni bejn ir-Russja u l-UE, u l-marda tal-Ebola lid-dinja ‘l quddiem. Previżjonijiet jindikaw li fl2015 se jkun hemm rekord ta’ bejgħ ta’ karozzi fl-Istati Uniti. Bosta qed jistennew iktar tensjoni bejn ir-Russja u l-Ewropa, hekk kif wasalna biex nibdew ix-xitwa, bir-Russja thedded li
tieqaf milli tbiegħ gass lillEwropa. Dawn l-aħbarijiet ħżiena li seħħew fl-Ewropa, wasslu biex is-swieq Amerikani wkoll ħadu daqqa ‘l isfel. L-ikbar swieq Amerikani, jiġifieri n-Nasdaq u l-S&P 500 raw tnaqqis.
L-Ebola hi fost il-fatturi li qed iwasslu għal tnaqqis fl-indiċi finanzjarji
8
It-Tnejn 20 ta’ Ottubru, 2014
Osservazzjonijiet mill-Kamra tad-Deputati...
Alex Attard Editur tal-Parlament
Kienet l-Oppożizzjoni li fetħet il-ħidma tal-Parlament wara lwaqfa twila tas-sajf, madwar tliet ġimgħat tard aktar missoltu, meta fil-ġurnata li fiha saret l-ewwel seduta fil-plenarja, il-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco, flimkien mal-Kelliem talOppożizzjoni dwar l-Enerġija George Pullicino u l-Whip talGrupp Parlamentari Nazzjonalistasa David Agius, ippreżentaw lill-Ispeaker Anġlu Farrugia, mozzjoni biex ilKamra tiddiskuti l-aħħar żviluppi f'dak li hu l-proġett tal-Gvern Laburista li jibni power station ġdida fi żmien sentejn mill-elezzjoni. Il-mozzjni li se tkun diskussa llejla, tressqet biex ilParlament u l-poplu jkun infurmat bl-aħħar żviluppi fuq wiegħda elettorali li għamel ilPartit Laburista – liema wiegħda l-Prim Ministru Muscat stess ikkonferma li mhux se titlesta u titwettaq sa Marzu li ġej. Muscat kien qal li jirriżenja jekk ma titwettaqx din il-wiegħda. Trasparenza assoluta millGvern meta oġġezzjona bilqawwa kollha biex is-seduta tallum dwar il-mozzjoni talOppożizzjoni dwar il-proġett tal-power station, tixxandar fuq it-televiżjoni. Il-pożizzjoni talGvern kienet ċara – il-Gvern ma jaqbilx. Pożizzjoni li tistona u ta' tħassib fid-dawl tal-qbil li hemm fil-Kumitat dwar ix-Xogħol talKamra biex is-seduti talParlament fil-bini l-ġdid ikunu mxandra fuq l-internet, u tal-qbil fil-prinċipju wkoll li hemm bejn Gvern u Oppożizzjoni biex jitwaqqaf ukoll it-TV Parliamentary Channel li jxandar is-seduti tal-plenarja fuq stazzjon tat-televiżjoni. Gvern li jkompli jikkonferma li ma tistax tafdah! Il-Ministru Joe Mizzi ħa bat-
tikata kemm fil-Kumitat dwar ix-Xogħol tal-Kamra kif ukoll fl-ewwel okkażjoni li l-Gvern kellu għad-dispożizzjoni tiegħu għall-ħin tal-aġġornament, biex jiddefendi dak li qatt ma jista' jiġi ġustifikat b'rabta mal-miri li ma laħaqx l-istess Ministru – dak li jlesti l-bini tal-Parlament sat-12 ta' Ottubru li għadda – ilġurnata li fiha kollox kien orkestrat miż-żewġ naħat talKamra u mal-Uffiċċju talIspeaker, biex il-bini l-ġdid talParlament jiġi inawgurat b'mod dinjituż. Dan mhux għaliex hu lewwel darba li proġett dam aktar milli kien mistenni minħabba raġunijiet li ħafna drabi ħadd ma jkollu kontroll fuqhom, iżda għall-uniku fatt li l-Ministru Mizzi stess kien iddikjara, saħansitra fi stqarrija tad-DOI, li hu qiegħed jassigura li jimmonitorja biex jassigura li l-proġett ma jaqax lura. Waqt żjara fis-sit flimkien mal-Kumitat dwar ixXogħol tal-Kamra, il-Ministru Mizzi nstema' jgħid li issa hawn hu Ministru responsabbli millproġetti kapitali! Mhux biss, nhar it-Tlieta wkoll il-Ministru Joe Mizzi ħassu ħafna komdu u ftaħar fil-ħin talmistoqsijiet, li qed jirrispondi mistoqsijiet parlamentari bħallMinistri tal-Gvern preċedenti filleġiżlatura li għaddiet. Hu qal li qiegħed iwieġeb kif kienu jweġbuh il-Ministri fil-leġiżlatura li għaddiet! Hu l-Gvern li jiddeċiedi meta l-poplu jkun infurmat dwar ftehim li ilu li ffirma dwar l-impjant tal-power station f'Delimara, meta l-Gvern qed juża flus il-poplu u jinnegozja f'isem il-poplu. Din il-ġimgħa, fuq talba oħra tal-Oppożizzjoni, il-Ministru Konrad Mizzi qal li mhux iż-żmien opportun li lGvern jippubblika l-ftehim iffirmat.
www.maltarightnow.com
ANALIŻI MILL-PARLAMENT
Mistoqsijiet Parlamentari Mhux Imwieġba
Minkejja li l-membri talKabinett tal-Gvern kellhom waqfa twila ħafna aktar missoltu mix-xogħol tal-Parlament għall-vaganzi tas-sajf, waqfa li kellha twassal biex ilParlament jiċċaqlaq għall-bini l-ġdid fid-Daħla tal-Belt, u liema mira mill-Gvern ma ntlaħqitx minkejja l-assigurazzjonijiet li ta l-Ministru Joe Mizzi li ħa f'idejh il-proġett biex ma jaqax lura, xorta għallkabinett ma kinux vaganzi twal biżżejjed. Dan għaliex kien hemm Ministri li matul is-sajf, ma
laħqux jiġbru l-informazzjoni li ntalbet mill-Membri Parlamentari, maġġoranza kbira minnhom li tressqu minn deputati tal-Oppożizzjoni. B'kollox, fl-ewwel tliet seduta fil-ġimgħa ta' xogħol talParlament li bdiet bħal lum ġimgħa, it-Tnejn 13 ta' Ottubru, b'kollox ma tweġbux 24 mistoqsija parlamentari. Il-Ministru Michael Farrugia ma weġibx 11-il mistoqsija parlamentari, il-Ministru Konrad Mizzi ma weġibx sittmistoqijiet li sarulu fiil-parlament,il-Ministru Chris car-
dona naqas li jwieġeb erva' mistoqsijiet u l-Prim Ministru Joseph Muscat, iil-Ministru Manuel Malia u l-Ministru Edward scicluna ma weġbux mistoqsija waħda. Għal dawn l-24 mistoqsija parlamentari, it-tweġiba kienet waħda sempliċi – li l-informazzjoni għada qed tinġabar, u f'każ minnhom, il-Ministru Konrad Mizzi wieġeb li mhux iż-żmien opportun biex tingħata l-informazzjoni, li kinet tirreferi gġall-ftehim iffirmat b'rabta mal-proġett tal-Gvern tal-power station f'Delimara.
Ministru
Responsabbiltà
Michael Farrugia
Familja u Solidarjetà Soċjali
Chris Cardona
Ekonomija, Investiment u Intrapriżi Żgħar
4
Ġustizzja u Sigurtà Nazzjonali
1
Konrad Mizzi
Joseph Muscat Manuel Mallia
Edward Scicluna
Mistoqsijiet mhux imwieġba
Enerġija u Saħħa
11 6
Prim Ministru
1
Finanzi
1
Uħud mill-mistoqsijiet mhux imwieġba
Jason Azzopardi (PN) lill-Ministru Manuel Mallia
Kemm-il puliizja ta' riserva, minn Marzu 2013 sad-data tat-tweġiba ta' din l-interpellanza, ġew ingaġġati fil-Korp tal-Pulizija fl-eta ta' bejn il-25 u 35 sena, bejn 35 u 45 sena, bejn 45 u 55 sena, bejn 55 u 65 sena, bejn 65 sena u 70 sena u bejn 70 u 80 sena?
Marthese Portelli (PN) lill-Ministru Chris Cardona Jista' jagħti lista aġġornata li fiha jelenka l-ismijiet tal-konsulenti (inkluż persons of trust) li taw u ta’ dawk li għadhom qegħdin jagħtu is-servizz tagħhom lid-dekasteru tiegħu? Fredrick Azzopardi (PN) lill-Prim Ministru Joseph Muscat Kemm kienet l-ispiża ta' ħatriet fuq bordijiet fis-sena 2012 u kemm hu stmat li tkun l-ispiża fis-sena kurrenti?
Mario Galea (PN) lill-Ministru Michael Farrugia Kemm żdiedu sodod ġodda għall-kura fit-tul għall-anzjani minn wara l-elezzjoni sal-lum? Jista' jgħid fejn żdiedu dawn is-sodod?
Claudio Grech lill-Ministru Konrad Mizzi Jista' jagħti informazzjoni ta’ kemm kien hemm mediċina li skadiet f’kull spiżerija tal-Gvern u talPOYC, xahar b’xahar, bejn Jannar u Mejju 2014, u kemm kienet tiswa?
Deo Debattista (PL) lill-Ministru Edward Scicluna X’passi qed jittieħdu mill-Gvern biex jinbeda l-proċess ta’ implimentazzjoni tad-direttiva tal-Unjoni Ewropea 2014/17/UE dwar il-credit mortgage?
Claudio Grech lill-Ministru Konrad Mizzi Kemm daħlu każijiet ta' ilmenti fil-customer care section tal-Isptar Mater Dei, xahar b’xahar, bejn Jannar u Mejju 2014, kategorija b'kategorija? Kemm minnhom ġew solvuti u kemm baqa' pendenti?
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Id-dibattitu dwar power station oħra f’ħames xhur, imma li għadha lanqas biss bdiet tinbena
Illejla l-Parlament Malti, għax imsejjaħ mill-Oppożizzjoni, se jiddiskuti l-wegħda kbira – miksura wkoll bil-kbir – li Joseph Muscat għamel qabel l-elezzjoni: li jibni power station oħra apparti dik li diġà hemm u li, jekk ma jagħmilx dan fi żmien sentejn minn meta jitla’, jiġifieri sa ħames xhur oħra, jirriżenja. Dibattitu li Joseph Muscat ilu jipprova jaħarbu xxhur Dad-dibattitu mhux qed isir b’raj Joseph Muscat. Kieku kien għal Muscat, lanqas biss nafu li l-proġett kbir tiegħu – ta’ power station oħra f’ħames xhur – qed jiffaċċja problemi sostanzjali la għadu lanqas biss beda. Għax din hi r-realtà: li power station oħra sa Marzu mhux qiegħda lura, imma għadha ma bdietx tinbena.
Power station oħra se ssir sa Marzu li ġej? Muscat: “Konvintissmu” Il-wegħda ta’ qabel l-elezzjoni li jibni power station oħra fi żmien sentejn, Joseph Muscat kompla jirrepetiha sa ftit xhur ilu. Fis-6 ta’ Marzu li għadda, f’għeluq l-ewwel sena tiegħu bħala Prim Ministru, f’Dissett fuq ix-xandir pubbliku stess, mistoqsi jekk kienx għadu konvint li power station oħra ssir sa Marzu li ġej, jiġifieri sa sena wara li kien mistoqsi, il-Prim Ministru Muscat wieġeb ċar: “Iva, konvintissimu”.
Tirriżenja jekk ma tlestihiex f’sentejn? Muscat: “Jien inżomm il-kelma tiegħi” Immedjatamet kif Joseph Muscat wera l-konvinzjoni assoluta tiegħu, Reno Bugeja kompla jistaqsih: “U jekk (il-proġett) ma jsirx hekk, għadek marbut illi tirriżenja?” Il-Prim Ministru Joseph Muscat wieġeb ċar u tond u bis-solennità kollha: “Jien inżomm ilkelma tiegħi.” Il-wegħda li jirriżenja hi ċara anke sa sena wara lelezzjoni. Gideb kontinwu li kollox kien on track Il-gideb tal-Prim Ministru Muscat dwar din l-akbar wegħda tiegħu ma joħroġx biss mill-fatt li ma jżommx il-kelma tiegħu, imma joħroġ ukoll mill-fatt li l-Gvern ta’ Muscat kien qed jgħid ripetutament li kollox kien on track meta evidentement kien jaf li mhux veru li power station sa ħames xhur oħra kienet on track. Gideb kontinwu.
L-EneMalta se ssir WiresMalta Dan il-gideb apparti ħafna gideb ieħor li qal il-Prim Ministru Joseph Muscat: pereżempju li l-power station tal-BWSC se tibqa’ f‘idejn l-EneMalta. Din hi gidba. Il-kontroll sħiħ fuq il-power station tal-BWSC se jinxtara miċ-Ċiniżi. L-EneMalta se jibqagħlha biss il-wires tad-dawl u l-interconnector, jiġifieri jkun xieraq li tissemma’ WiresMalta. L-elettriku se jkun f’idejn iċ-Ċiniżi u f’idejn il-privat. Gideb, taħwid u ħabi Dan hu għala se jsir id-dibattitu llejla: għax din hi saga ta’ gideb, taħwid u ħabi.
9
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
L-MCAST jinsulenta l-intelliġenza tagħna
Aħna għalliema fl-MCAST, u ngħixu parti sostanzjali mill-ġurnata tagħna hawnhekk. Aħna segwejna kemm ir-rapporti li dehru fil-media, kif ukoll it-tweġibiet tal-Kulleġġ dwar dak li għaddejjin minnu bħalissa, u nħossu li mhux ġust magħna li nkunu insulentati b’dan il-mod. Jekk it-tmexxija tal-MCAST taħseb li tista’ tidħak bil-qarrejja u bin-nies barra l-MCAST, zġur li ma tistax tgħaddi biż-żmien lilna wkoll. Dan hu nsult gravi u serju lill-intelliġenza tagħna. Minn dak li qrajna s’issa nisiltu numru ta’ punti: L-MCAST jiddeskrivi l-fatt li studenti m’għandhomx kompjuters biex jaħdmu, sigħat inqas, klassijiet b’iktar studenti, lezzjonijiet ma jsirux għax m’hemmx għalliema, lecturers jibagħtu listudenti d-dar għax ma kellhomx biex jaħdmu, wires imdendlin, etċ, bħala “mod trankwill u kalm”. Imma dan bis-serjetà? Jgħidux ukoll lill-Ministeru li kollox sew u li kollox miexi fuq ir-
rubini! Verament tal-mistħija. In-”numru sostanzjali ta’ kompjuters” li jsemmi l-MCAST hu fil-fatt numru zgħir ta’ kompjuters li mhumiex adekwati għal-livell ta’ studju li support qed isegwu dawn l-istudenti. Il-Kulleġġ jikkonferma wkoll li l-istudenti ntalbu jieħdu laptop magħhom minħabba li m’hemmx kompjuters, u mhux għaliex hi xi ħaġa normali. Qal li l-istudenti ma ntalbux jixtru software meta kulħadd jaf li laptop mingħajr software ma jistax jintuża. It-tmexxija tal-Kulleġġ qalet li tletin student f’kull klassi hu numru baxx. Dan meta suppost taf sewwa li l-MCAST joffri korsijiet vokazzjonali fejn in-numru ta’ studenti għandu jinżamm minimu. Fuq kollox, hija l-policy talgvern li jżomm in-numru ta’ studenti f’kull klassi minimu. Hawn, wieħed irid iżid li n-numru ta’ sigħat għal kull module naqas ukoll. Dan kollu jista’ jwassal biex jiżdied in-numru ta’ studenti li jew jeħlu mill-kors, jew jaqtgħu qalbhom u jitilqu mill-kors. L-Aġent Direttur tal-Istitut ma ġiex attakkat. Imma hu stramb ħafna li d-Direttur ikun imsiefer proprju fl-ewwel ġimgħa meta hemm dawn in-nuqqasijiet gravi. Mill-informazzjoni li għandna,
25 sena ilu f’In-Nazzjon
aħna l-għalliema, jirriżulta li lAġent Direttur ma kienx imsiefer biex jgħin lill-istudenti talMCAST, imma biex jagħmilha ta’ “Judge” fil-kompetizzjoni. Hu ta’ għajb kbir kif it-tmexxija tal-MCAST ippruvat iddawwar sitwazzjoni tant gravi, f’xi ħaġa trankwilla u kalma. Hu ta’ għajb ikbar kif il-Ministru talEdukazzjoni, minflok jagħmel investigazzjoni independenti bħalma għamel fil-każ ta’ Skolasajf, jidher li joqgħod biss fuq dak li jirrapportalu l-Prinċipal talMCAST. Min se jkun responsabbli jekk jirrizulta li n-numru ta’ studenti li jeħlu mill-kors, jew li jaqtgħu qalbhom u jwaqqfu l-kors ħesrem, jiżdied? Nisperaw li l-ħtija ma titwaddabx fuqna l-għalliema. Għax, jista’ jiċħad ilManagement, li anke wħud millgħalliema wrew it-tħassib kbir tagħhom sa minn qabel ma bdiet din is-sena skolastika stess? Aħna konna xammejna minn ferm qabel li għall-ewwel darba ma kienx se jkollna bidu skolastiku trankwill, kif qalet it-tmexxija tal-Kulleġġ. U dan, għall-ewwel darba flMCAST. Għalliema fl-MCAST Raħal Ġdid
Fis-Summit tal-mexxejja tal-Commonwealth li kien qed isir fi Kuala Lumpur, il-kapitali talMalasja, kien hemm reazzjoni pożittiva għallproposti ta’ Malta dwar il-klima u l-ambjent. Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami, li attenda għal din il-laqgħa, qal lill-ġurnalisti li lGvern Malti kien ressaq dawn il-proposti quddiem il-Kapijiet ta’ Gvern u Stat talCommwealth f’ittra li ntbagħtet f’Settembru, u fost dawk li esprimew reazzjoni pożittiva, kien hemm il-PM Ingliża Margaret Thatcher li riedet tiltaqa’ ma’ Fenech Adami biex tiddiskuti dawn il-proposti. Sadanittant, fil-Malasja l-PM Malti kellu laqgħa privata mar-Reġina Eliżabetta, u ntroduċa wkoll id-diskussjoni fis-Summit dwar l-Ambjent. Il-Kumitat Eżekuttiv tal-Partit Nazzjonalista ħabbar li kien qed isejjaħ Kunsill Ġenerali Straordinarju biex jiddiskuti emendi importanti għall-istatut tal-PN. F’konferenza tal-aħbarijiet, is-Segretarju Ġenerali tal-PN Austin Gatt qal li dan qed isir għax il-PN jemmen li partit politiku ħaj jinħtieġ bilfors li jkollu makna organizzattiva u dinamika biex ikompli miexi ‘l quddiem.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
10
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
Fl-isfond tat-triloġija ‘Hekk tħabbat il-Qalb Maltija’ (123)
Insiru Nafu Min Aħna Joe Mikallef
Fil-ħarġa tal-lum ta’ ‘InNazzjon’ qed nippubblikaw il123 parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nitrattaw temi u realtajiet differenti. Illum, għal darb’oħra se nitkellmu dwar aspetti oħra tal-edukazzjoni. Dan bl-iskop preċiż li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ngħarblu bl-aktar mod akkanit, iżda li bosta drabi wkoll nagħżlu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-ħajja mgħaġġla li qed ngħixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-saħħa talkapaċitajiet indiskussi tiegħu, kapaċi janalizza u jidħol filfond ta’ dawn it-temi li għandhom jgħinuna aktar biex niskopru aħjar min aħna, fejn aħna u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti għadd ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Ilqarrejja huma mistiedna jipparteċipaw billi huma wkoll jibagħtulna l-ħsibijiet tagħhom. Kull korrispondenza u email għal dan l-iskop għandha tintbagħat f’dan lindirizz elettroniku hawn imniżżel: joe.mikallef@media.link.com.mt
INTERVISTA
L-iskola hi l-post fejn nitgħallmu kif naħsbu u kif ngħixu, waqt li l-kumplament tad-dinja – id-dar, it-triq, il-post tax-xogħol u tad-divertiment – huma l-postijiet fejn nużaw kulma tgħallimna biex naħsbu u ngħixu
F’dawn il-ġranet, wara l-vaganzi tas-sajf, eluf ta’ studenti Maltin imorru l-iskola, uħud għall-ewwel darba, u oħrajn biex ikomplu l-kors li bdew diġà. X’inhi d-differenza bejn l-iskola u l-kumplament tad-dinja li jgħixu fiha l-istudenti?
L-iskola hi l-post fejn nitgħallmu kif naħsbu u kif ngħixu, waqt li l-kumplament tad-dinja – id-dar, it-triq, il-post tax-xogħol u taddivertiment – huma l-postijiet fejn nużaw kulma tgħallimna biex naħsbu u ngħixu. L-iskola tgħallimna ngħixu fit-triq, u t-triq tgħallimna li għadna ma nafux ngħixu. Ix-Xjenza hi sensiela ta’ sforzi biex insibu modi kif ngħixu aħjar, waqt li l-Arti hi sensiela ta’ kwadri li jillustraw lil dawn l-isforzi. Il-ħajja, mela, ma hix proġett komplut, u aħna l-bnedmin ukoll ma aħniex aġenti perfetti u sħaħ ta’ ħajjitna. Aħna limitati, dgħajfa, niżbaljaw malajr, nafu ftit… u aktar ma nitgħallmu, aktar nintebħu kemm nafu ftit… Għalhekk liskola hi l-eqdem invenzjoni, u għandha l-istess skop f’kull epoka u f’kull kultura, anki jekk il-metodi u l-mezzi jistgħu jvarjaw.
Spiss nisimgħu min jgħid li l-iskola u l-ħajja huma żewġ esperjenzi differenti. Tisma’ lil min jgħid li ‘dawn huma affarijiet tal-kotba, u mhux tal-ħajja’. Jew tisma’ lil min jiddistingwi bejn l-Università tat-triq jew tal-ħajja, u l-Università tal-kotba. X’inhi d-differenza? Id-dinja hi waħda, sistema b’partijiet li jidħlu f’xulxin. Ma hemmx differenza għaliex listudju ma hu xejn ħlief l-għarfien tal-ħajja stess. Ktieb dwar ir-riċetti
tal-ikel ma jittikilx, u meta taqrah ma jmurlekx il-ġuħ jew l-għatx, imma dak il-ktieb jurik x’għandek tagħmel biex tegħleb il-ġuħ jew lgħatx. Il-ħrejjef ta’ Esopu huma gideb, imma hu gideb li jillustra lverità… Nistgħu nibqgħu sejrin b’eżempji bħal dawn. L-iskola hi t-triq. L-istudju mhu xejn ħlief lgħarfien ta’ kif il-bniedem għandu jgħix u jagħraf id-dinja ta’ ġewwa fih u ta’ madwaru. Proposta dwar kif għandek tgħix. Fil-kotba ma hemm xejn ħlief l-esperjenza talħajja. X-Ray ma huwiex bniedem, imma hu dokument ta’ x’inhu lbniedem. Ir-ritratti tal-għeżież mejtin tagħna ma humiex huma stess, imma huma figura tagħhom.
Fl-esperjenza tiegħek fil-qasam tal-edukazzjoni liema hu l-iskop ewlieni li għalih it-tfal imorru l-iskola, u jkomplu jistudjaw anki f’livelli superjuri? Waqt li aħna qegħdin ngħixu, aħna rridu nitgħallmu kif ngħixu. IIlum aktar minn qabel, nara lillħajja aktar bħala preparazzjoni għall-ħajja milli hi ħajja stess. Ngħixu biex nitgħallmu kif ngħixu, u meta matul iż-żmien forsi nkunu tgħallimna xi ħaġa, jista’ jkun li jkun wasal biex jinżel is-siparju. Il-ħajja bħala paradoss? Kontradiszjoni? Mistoqsija? Iva, anki jekk imbagħad hemm l-interpretazzjoni reliġjuża li weħidha, hi biss, tista’ tirrendi dan kollu loġiku, ġust, aċċettabbli. Ir-realtà titlob alternattiva, għaliex ilfeliċità hi l-iskop aħħari ta’ kollox, ibda mill-istudju. Il-progress, riżultat tal-istudju, jista’ jirrendi lill-bniedem kuntent? Jidher li le. Hekk turi l-epoka tagħna – aktar effiċjenti, aktar komda, u aktar problemi, aktar gwerer.
Jista’ jkun hemm suġġett li jixgħel musbieħ fil-qlub imħassba tal-istudenti?
Allura, l-iskop prinċipali tal-edukazzjoni? Liema hu dan l-iskop? X’nixtiequ l-aktar fil-ħajja? Nixtiequ nkunu kuntenti. U kif nistgħu nkunu kuntenti? Nistgħu – billi nressqu l-bżonn u l-gost lejn xulxin kemm nistgħu. Fl-impjieg, fl-istat familjari, fid-divertiment, fil-ħbieb, fix-xogħol… f’dawn loqsma kollha hemm l-isfida għallfeliċità tagħna. U din il-feliċità tinkiseb billi nitgħallmu kif. Għalhekk isir listudju, għaliex aħna nitwieldu ma nafu xejn… tabula asa, moħħ vojt. Ma nistgħux nissugraw li nħalluh vojt sal-aħħar. Madankollu, hemm x’juri li f’dak il-vojt ta’ moħħna hemm ideat li nitwieldu bihom. Ledukazzjoni tibni fuqhom.
Fi kliem ieħor, qegħdin nitkellmu dwar sistema utilitarja, sistema mibnija fuq dak kollu li aħna naħsbu li huwa bżonjuż. Iva, imma hemm grad differenti ta’ bżonn. Għandna bżonn il-ħobż, u għandna wkoll bżonn siġġu jew umbrella. It-tlieta huma utli, imma mhux indaqs. Mingħajr siġġu u mingħajr umbrella nistgħu ngħaddu, imma mingħajr ħobż (fis-sens wiesa’ ta’ ikel) ma ngħaddux. Hemm dak li hu importanti (bħassiġġu u bħall-umbrella). U hemm dak li hu neċessarju (bħall-ħobż, u l-ikel kollu). Inti qiegħed tirreferi għat-tagħlim tar-Reliġjon bħala wieħed mis-suġġetti prinċipali… Iva, kif ktibt kemm-il darba. Inti għedt diversi drabi li l-istudju tar-Reliġjon ma
hux impożizzjoni ta’ fidi, imma hu komponent essenzjali fl-edukazzjoni ta’ kulħadd, bħalma huma l-Lingwi, il-Matematika. Bniedem edukat, kolt, anki jekk hu ateu, hu xi ħadd li studja l-ideat fundamentali tal-bniedem matul lIstorja. U dawn l-ideat jirrigwardaw l-idea ta’ Alla, iż-Żmien, itTbatija... Is-suġġett tar-Reliġjon jidħol filkategorija ta’ dak li hu neċessarju għaliex hu suġġett li lill-istudenti joffrilhom is-soluzzjoni ta’ kulma jixtiequ. L-għażla dwar kif listudju tar-Reliġjon (bħala Storja u Kultura) isir Fidi hi pass li jagħmluh huma bil-libertà kollha. Imma r-responsabbiltà dwar li huma jkollhom din l-informazzjoni (storika u kulturali) hi tagħna bħala pjanifikaturi u għalliema. L-akbar problemi tal-epoka teknoloġika ma humiex teknoloġiċi imma intellettwali, psikoloġiċi. L-iskola għandha ddmir li tinforma lill-istudenti dwar x’kienet sa issa l-mixja umana fittiftixa tas-sens u tal-feliċità. Edukazzjoni li teskludi l-kunċett storiku tal-bniedem dwar Alla hi edukazzjoni inġusta mal-bniedem stess. Hi ritratt ta’ bniedem mingħajr moħħ, fis-sens ta’ moħħ nieqes miċ-ċertezzi, mid-dubji u mit-tamiet fundamentali, komuni għal kull ċiviltà. F’kelma waħda, dan hu l-istudju reliġjuż ta’ waħda mit-temi l-kbar tal-Filosofija u talLetteratura dinjija: il-bniedem hu ħlejqa solitarja, bla futur, jew le? Reliġjon li ma titkellimx il-ħin kollu fuq dan is-suġġett hi xi ħaġa li m’għandniex bżonnha. Imma Reliġjon li titkellem il-ħin kollu dwar dan hi xi ħaġa li ma nistgħux ngħaddu mingħajrha. Hekk ukoll fil-qasam tassuġġetti li nistudjaw fl-iskola u fillivelli superjuri. Huwa importanti li l-istudenti jagħmlu għażla tajba, u din issir billi persuna qabelxejn
www.maltarightnow.com
INTERVISTA
tistudja lilha nnifisha, u mbagħad tfittex l-opinjoni ta’ nies akbar minnha fiż-żmien u fil-kompetenza. Il-ħajja hi katina u l-katina hi ripetizzjoni twila tal-istess ħaġa żgħira. Tkun ħtija tagħna kull meta l-istudenti ma jisiltux lezzjonijiet utli għall-preżent tagħhom millimgħoddi. U x’tifhem bl-istudju tal-imgħoddi? Immorru lura fil-passat? Ninsabu lkoll, il-ħin kollu, filpassat, kemm meta nafu u kemm meta ma nafux. L-età tagħna issa u hawn hi l-età skont meta żmien ilu twelidna. Inkunu l-aktar fil-passat kull meta nirrepetu l-istess żbalji. Il-passat hu kulma għandna bħala memorja, u fuq dik il-memorja tinbena t-triq il-ġdida, l-hekk imsejjaħ futur.
Temmen allura li l-istudju tal-Istorja huwa importanti? L-istudju tal-istorja huwa anki aktar minn importanti. Huwa neċessarju. Mingħajr ftit għarfien tal-Istorja nkunu qisna passiġġieri fuq tren li ma jafx minn fejn telaq u lanqas jaf fejn sejjer. Dan in-nuqqas ta’ sens ta’ direzzjoni jinħass ħafna fil-kultura ta’ żmienna, u l-vittmi ewlenin huma sewwasew it-tfal u ż-żgħażagħ, iċċittadini l-ġodda. Is-sens ta’ storja, ta’ qedem, ta’ kontinwità jinkiseb qabelxejn blgħarfien tal-ġrajjiet storiċi ewlenin li seħħew qabel iż-żmien li ninsabu fih aħna. L-Istorja hi l-album morali tal-ħajja tal-familja tagħna.
Nitkellmu dwar l-importanza tat-tagħlim tal-lingwi. Bil-lingwi nikkomunika u niftiehmu, nwasslu messaġġ… Ippermettili ninterrompik… Sikwit id-diskors iwassal messaġġ li ma jiftihemx. Hekk jista’ jseħħ fid-diskors pubbliku ta’ kull istituzzjoni. Din hi waħda mill-problemi talkwistjoni tal-lingwa f’Malta: ħafna mid-diskors jinvolvi traduzzjoni mentali: il-kelliem ikollu jaqleb diskorsi b’lingwi oħra għall-Malti. Ngħidu aħna, saċerdot, tabib, avukat, perit, u professjonisti oħrajn ikollhom jaqilbu għall-Malti minn ilsna oħrajn. Sikwit jintużaw kliem u binjiet tassentenza li jkunu diffiċli għal bosta Maltin. Huwa dritt uman li persuna tifhem il-komunikazzjonijiet li jsiru lilha mill-Istat, mill-Knisja, mix-Xandir ta’ pajjiżha. L-Unjoni Ewropea hi miżgħuda b’popli li jafu biss il-lingwa tal-pajjiż tagħhom, u għalhekk huma mogħtijin servizz sħiħ biha. Ċerta mentalità parrokkjali, provinċjali wasslet lilna, bħala Maltin, biex naħsbu li nistgħu neliminaw il-
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
Fl-isfond tat-triloġija ‘Hekk tħabbat il-Qalb Maltija’ (123)
lingwa nattiva.
Nerġgħu lura ftit. X’inhu l-iskop tal-istudju tal-lingwi? Huwa qabelxejn l-iskop li wieħed jikkomunika u jiftiehem. Il-bniedem huwa annimal soċjevoli, soċjali. Sa minn twelidu stess huwa jiddependi minn oħrajn biex jitwieled u jitrabba u l-bqija. Meta tarbija tibda tevolvi filkomunikazzjoni, hi tibda tlissen lewwel ħsejjes bil-fomm, li huma lkliem. Bil-kliem it-tarbija turi li trid tixrob, torqod u l-bqija. Aktar ma nikbru, aktar niżviluppaw din il-kompetenza fil-lingwa. U għalhekk nistudjaw bis-saħħa tal-lingwi… Kull suġġett hu mgħallem u mifhum bis-saħħa talkelma, li hi ħoss tal-fomm b’tifsira. Kull lingwa għandha dan liskop.
U x’inhu allura l-iskop aħħari tal-istudju tal-letteratura, ngħidu aħna? B’Letteratura nifhmu lespressjoni mirquma, eleganti, intensa, tal-ħsibijiet u tas-sentimenti l-kbar tar-razza umana skont żmien, post, kultura. Illum aktar minn qabel l-iskop tal-istudju talLetteratura ma hux li tkun studjajt awtur, imma li tistudjah biex minnu tislet lezzjonijiet essenzjali tajbin dwar l-għajxien. Hemm bosta xejriet fi żmienna li juru li qegħdin ngħixu f’epoka postletterarja. Diversi studjużi ilhom li ħarġu bil-fehma li lLetteratura mietet, għalkemm għadha tinkiteb, avolja qatt ma ġew ippubblikati kotba u rivisti daqskemm fi żmienna.
U minflok il-Letteratura x’hemm? Hemm ix-xbieha, id-dehra, limmaġni, minn ritratt sa film. Bdejna biċ-ċinema mutu u komplejna biċ-ċinema li jitkellem, sakemm wasalna għall-kompjuter, l-istrument li jinkludi l-kliem imma li qabelxejn irodd stampa. Hi l-epoka tal-immaġni, li hi msieħba mal-kelma, naturalment, imma li hi wisq aktar attraenti mill-kelma. Qegħdin nikkunsmaw aktar immaġnijiet milli kliem.
Jista’ jmut il-ktieb? Smajt din il-fehma xi għoxrin sena ilu f’kungress internazzjonali fi Praga. Kienet idea li esprimieha wieħed studjuż Amerikan. Kienet qamet dikussjoni mqanqla dwar din it-tbassira, li fi żmienna ma hi tbassira xejn. Forsi ninsabu diġà f’epoka postverbali.
Lura għal-Letteratura. Kif tispjega u tiġġustifika l-istudju tal-Letteratura fis-sistema edukattiva, mill-Kindergarten
11
Insiru Nafu Min Aħna
L-edukazzjoni hi proċess kontinwu fil-ħajja tal-bniedem
sal-Università fi żmienna, li hu żmien teknoloġiku, xjentifiku?
Għal sekli sħaħ il-Letteratura kienet tħaddan l-għerf uman kollu. Imma fi żmienna bosta oqsma għandhom l-esperti tagħhom. Hemm il-psikologi, is-soċjologi, l-ekologi, ilkoll kompetenzi li għal żmien twil kienu jappartjenu b’xi mod lill-poeti, lir-rumanzieri, liddrammaturgi. Sigmund Freud innifsu, il-fundatur tal-psikoloġija moderna, studja lill-bniedem permezz tal-istudju ta’ awturi u ta’ artisti kbar. Ċerti termini psikoloġiċi tnisslu minn termini marbutin mat-teatru Grieg. Listudju ta’ Freud dwar Leonardu hu opra ewlenija fl-analiżi psikoloġika tal-arti. Madankollu, illum li lpsikoloġija saret professjoni awtonoma u hi x-xogħol tal-esperti, il-Letteratura tilfet ħafna millprimat li gawdiet għal żmien twil bħala l-għalliema ewlenija ta’ qasam jew ieħor. Dan ma jfissirx li fil-Letteratura ma hemmx maħżen ta’ għerf u ta’ sentimenti fundamentali. L-Istorja tgħallimna l-fatti kif ġraw. Il-Filosofija turina lprinċipji eżistenzjali u morali li hemm fil-fatti. Il-Letteratura toffri eżempji partikulari, sitwazzjonijiet preċiżi li huma eżempji konkreti ta’ dawn il-fatti u ta’ dawn il-prinċipji. X’taħseb li għandu jkun il-post tat-tagħlim tar-Reliġjon fis-sistema edukattiva? Għandha r-Reliġjon tkun mgħallma fl-iskejjel? Sikwit nistaqsi lili nnifsi għala jeżisti dan id-dubju. Għaliex issir din il-mistoqsija fil-każ tarReliġjon biss? Nistgħu allura nistaqsu l-istess ħaġa dwar ilMatematika, ix-Xjenza, il-Lingwi
u l-bqija tas-suġġetti? Għaliex huma ‘imposti’ dawn? Ma humiex imposti, imma huma inklużi għaliex huma utli għall-ħajja. Bihom ngħixu tajjeb, komdi, kuntenti sa ċertu punt. U mingħajrhom nerġgħu lura filĠungla, art twelidna bħala razza umana, li b’xorti ħażina l-aħbarijiet ta’ kuljum juruna kif hi art li lbniedem jinsab dieħel u ħiereġ minnha l-ħin kollu. Ebda suġġett ma hu impost, imma hu inkluż għaliex hu meħtieġ għall-ħajja. Ir-Reliġjon hi jew ma hix meħtieġa għall-ħajja? L-iskop tar-Reliġjon, hi liema hi, huwa dejjem wieħed: il-konvinzjoni li l-ħajja fiha skop lil hinn mill-akbar avveniment li għandu lbniedem (bħall-annimal) quddiemu: il-mewt. Ir-Reliġjon hi mibnija fuq ittama, fuq spjegazzjoni tat-tbatija, u fuq is-sens li hemm f’eżistenza mimlija paradossi, misteri u tbatijiet. Huwa utli dan kollu għal kulħadd. Jista’ jkun hemm xi suġġett aktar utli minn dan? Imma hemm min jgħid li dan jista’ jkun impożizzjoni. BirReliġjon fl-iskola tkun qiegħed timponi l-fidi fuq il-bniedem. Le, l-istudju tar-Reliġjon (jew tar-Reliġjonijiet flimkien) hu listudju tal-esperjenza umana biex tifhem l-aqwa mistoqsijiet li jkollu jagħmilhom kulħadd, kemm min jemmen u kemm min ma jemminx f’Alla. Albert Einstein qal: ‘L-unika ħaġa li tinteressani hi li nifhem il-moħħ ta’ Alla. Kull ħaġa oħra hi biss dettall.’ Min jissogra jaħseb mod ieħor quddiem ħadd bħal Einstein, li kellu biss żewġ virtujiet: kien ġenju, u kien umli. Kien hu wkoll li darba qal li hemm żewġ affarijiet biss li huma infiniti: l-univers u l-istupidità umana.
B’Letteratura nifhmu l-espressjoni mirquma, eleganti, intensa, tal-ħsibijiet u tas-sentimenti l-kbar tar-razza umana skont żmien, post, kultura. Illum aktar minn qabel l-iskop tal-istudju tal-Letteratura ma hux li tkun studjajt awtur, imma li tistudjah biex minnu tislet lezzjonijiet essenzjali tajbin dwar l-għajxien
12
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
Bla Triq u Bla Mappa mil-lenti ta’ Analista Ftit ilu ktibt li l-għerf ta’ politiku ma jitkejjilx b’kemm ikun kapaċi jimmanipula l-imħuħ qabel elezzjoni iżda b’kemm ikun kapaċi jsarraf il-wegħdiet li għamel. Żidt li politiku tajjeb ikun leali lejn il-poplu kemm qabel, u wisq aktar wara l-elezzjoni. Qabel l-elezzjoni, Joseph Muscat immanipula l-imħuħ ta’ votanti b’wegħdiet biex jikseb dak li ried – is-siġġu ta’ Prim Ministru. Illum nirrealizzaw kemm Muscat ma kienx kapaċi jsarraf il-wegħdiet li jagħmel. Ma tridx tkun ġenju biex twiegħed kollox lil kulħadd bħalma kien jagħmel Muscat qabel l-elezzjoni. Il-kapaċità turiha jekk u meta ssarraf il-wegħdiet li tkun għamilt. Mhux beħsiebni nelenka l-lista twila ta’ wegħdiet li Joseph Muscat għamel qabel l-elezzjoni, u kompla jsostnihom wara l-elezzjoni, u li ma żammx. Se nirreferi biss għall-każ prinċipali li kkundizzjona lil xi votanti biex jivvutaw għall-Partit Laburista.
Muscat u l-pjan tal-enerġija Fit-8 ta’ Jannar 2013, xahrejn qabel l-elezzjoni, Joseph Muscat ħabbar il-pjani dwar l-enerġija li kompla jelabora dwarhom salelezzjoni. Wiegħed li, kemm jista’ jkun malajr, issir il-qalba mill-heavy fuel oil (tiftakruha “lfabbrika tal-kanċer”?). Wiegħed li l-familji jibdew jiffrankaw medja ta’ 25% fuq il-kontijiet tad-dawl u 5% fuq l-ilma minn Marzu 2014 peress li sa Marzu 2015 wiegħed power station ġdida bil-gass. Wiegħed li titneħħa ċ-ċumnija ta’ Delimara u, minn Marzu 2015, in-negozjanti wkoll jibdew jibbenefikaw mit-tnaqqis fit-tariffi. Muscat assigura li personalment kien se jerfa’ r-responsabbiltà għat-twettiq ta’ dan il-pjan. Ġranet wara, ġurnal lokali blIngliż ikkwota lil Muscat jgħid “If energy plan fails, I go”. Muscat ma caħadx dan. Ilmaġġoranza tal-poplu belgħet issunnara ta’ Muscat u, xahrejn wara, tat rebħa lill-Partit Laburista. Sena wara l-elezzjoni, fis-6 ta’ Marzu li għadda, waqt il-programm ‘Dissett’, Muscat ġie mistoqsi “Għadek konvint li l-proġett tal-power station tal-gass f’Delimara se jsir fit-timeframes li stabbilixxa l-Gvern qabel lelezzjoni?”. Muscat bla tlaqliq wieġeb “Iva, konvintissimu”. Il-
(56)
OPINJONI
preżentatur insista “U jekk ma jsirx hekk għadek marbut li tirriżenja?” b’Muscat iwieġeb b’konvinzjoni “Jien inżomm ilkelma tiegħi”. Il-poplu għandu esperjenza qarsa. Jaf id-differenza bejn il-kliem u l-fatti ta’ Joseph Muscat. Ġimgħa ilu nfaqgħet l-akbar bużżieqa elettorali ta’ Joseph Muscat! Muscat ikkonferma – mhux waqt konferenza stampa urġenti bħal meta raħħas il-petrol b’żewġ ċenteżmi – li l-wegħda tiegħu li l-power station tkun lesta sa Marzu 2015 mhix se tinżamm. Muscat iżda insista li qatt ma ngħatat data għat-tlestija talpower station. Fejn hi l-kredibbiltà? Kif tista’ temmnu meta Konrad Mizzi fuq il-programm TVAM qabel l-elezzjoni wiegħed li “l-infrastruttura kollha tkun lesta sa Marzu 2015”. Saħansitra, ftit ġimgħat ilu, Mizzi, flimkien ma’ Electrogas, ikkonfermaw li lproġett miexi skont il-pjani stabbiliti. Kien hemm deadline jew le? Il-poplu mhux tal-mogħdija taż-żmien. Muscat żied jgħid li l-Gvern, minkejja dan, se jkompli bittnaqqis fit-tariffi li se jagħmlu tajjeb għalihom miżuri li ma jinkludux żieda fit-taxxi. B’dan largument, wieħed jistaqsi x’inhi l-ħtieġa li jintefqu l-miljuni filbini ta’ power station ġdida meta, skont Muscat, jeżistu miżuri oħra biex jitnaqqsu t-tariffi. Dawn x’pulċinellati huma?
Il-poplu jiġġudika lil Muscat Il-ġudizzju tal-poplu hu li Muscat aktar kapaċi jimmanipula l-imħuħ tal-poplu qabel l-elezzjoni milli jżomm il-wegħdiet li jagħmel. Jista’ jgħid kemm irid Muscat li “nibqgħu ma niksrux wegħda waħda milli għamilna” jew li “jien inżomm il-kelma tiegħi (li nirriżenja)” għax ilpoplu jaf kemm għamel wegħdiet Muscat u kisirhom f’dawn ittmintax-il xahar. Muscat ma jitwemminx. Il-poplu jiġġudika wkoll kemm Muscat ma kienx onest miegħu. Kien ilu jberraq dwar jekk ilpower station titlestiex sa Marzu 2015 kif imwiegħed minn Muscat. Iżda, bl-arroganza tiegħu tas-soltu, Muscat kompla jgħaddi l-poplu biż-żmien u qal li “iva, konvintissimu” li l-power station se titlesta sa Marzu 2015. Muscat “PAROLI SI, FATTI NO”. Ilkummiedja tkompli.
Dak li rrappurtat il-media meta Muscat għamel id-dikjarazzjonijiet dwar il-proġett tal-power station
www.maltarightnow.com
13
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Sejħa għal waqfien Gvern magħqud kontra l-ISIS mill-ġlied L-IRAQ IL-LIBJA
L-Istati Uniti u l-erba' alleati tal-Punent – ir-Renju Unit, Franza, il-Ġermanja u l-Italja – talbu għal waqfien immedjat mill-ġlied fil-Libja. Fi stqarrija, il-mexxejja ta' dawn il-pajjiżi qalu li “m'hemm ebda soluzzjoni” għall-kriżi filpajjiż fl-Afrika ta' Fuq. Diversi persuni nqatlu dan laħħar f'Bengażi fi ġlied qalil bejn ribelli Iżlamiċi u forzi tal-gvern. Il-Libja ilha fi stat ta' anarkija
mindu l-Kurunell Muammar Gaddafi twaqqa' mill-poter fl2011. L-istqarrija qalet li l-liberta' tant miġġielda tal-Libja tinsab f'riskju jekk il-pajjiż jibqa' jagħti kenn lil gruppi terroristiċi Libjani u internazzjonali. L-istqarrija kompliet li l-isfidi ta' sigurta' tal-pajjiż jistgħu biss ikunu indirizzati minn forzi armati regolari leali lejn gvern demokratiku.
Deputati parlamentari Iraqini approvaw ministri ġodda għadDifiża u l-Intern u b'hekk għaqdu gvern unit li qed jiġġieled il-firxa ta' militanti Iżlamiċi. Mohammed Salem al-Ghabban, li hu Shia, inħatar Ministru għallIntern filwaqt li Khaled al-Obeidi, li hu Sunni, kien konfermat Ministru għad-Difiża. L-ISIS jikkontrollaw partijiet kbar tal-pajjiż, u ilhom jagħmlu diversi kisbiet minkejja azzjonijiet militari minn koalizzjoni mmexxija mill-Istati Uniti.
Il-vot minn membri parlamentari Iraqini hu wieħed pożittiv, kemm internament kif ukoll 'il barra millIraq wara ġimgħat ta' taħbit u konflitti. Kabinett iktar inklussiv hu lewwel pass essenzjali kontra l-ġellieda tal-ISIS, partikularment fost il-minoranza Sunni fl-Iraq. Kellu jdum xahar biex jimtlew dawn iż-żewġ karigi. F'pajjiż fejn aktar minn elf persuna kienu qed imutu kawża tal-vjolenza kull xahar anki qabel il-qawmien talmilitanti tal-ISIS, il-karigi fl-intern
u fid-difiża kienu se jkunu sensittivi ħafna u diffiċli biex jimtlew. Il-ħatra ta' Mohammed Salem alGhabban bħala Ministru tal-Intern hi xi ħaġa ta' kompromess wara li lpartit b'saħħtu Shia li hu membru fih, l-Organizzazzjoni Badr, ikkonċeda li l-kandidat preferut tiegħu, il-mexxej tal-partit, ma jkunux aċċettat għal partiti Sunni. Għal Khaled al-Obeidi, il-ħatra tiegħu hi ta' importanza simbolika għax hu politiku ewlieni Sunni mill-belt ta' Mosul li kienet lewwel li ġiet okkupata mill-ISIS.
IT-TURKIJA: Id-duħħan jogħla waqt ġlied armat bejn ġellieda Sirjani-Kurdi u militanti mill-ISIS fi u madwar il-belt ta' Kobani fis-Sirja, kif jidher min-naħa Torka mal-fruntiera qrib id-distrett ta' Suruc. (Ritratt: EPA)
Qbil dwar il-bidu tat-taħditiet HONG KONG
Il-gvern ta' Hong Kong qal li se jibda taħditiet ma' studenti dimostranti għada t-Tlieta wara tlett ijiem ta' ġlied vjolenti bejn il-pulizija u d-dimostranti – azzjonijiet li pparalizzaw partijiet mill-belt. Il-mexxej ta' Hong Kong biddel fehemtu nhar il-Ħamis billi ħabbar ritorn għan-negozjati mal-Federazzjoni tal-Istudenti ta' Hong Kong. Id-deputat tal-mexxej ta' Hong Kong qalet li t-taħditiet – li se jixxandru b'mod dirett – se jiffokaw fuq ir-riforma kostituzzjonali, biż-żewġ naħat jippermettu lil xulxin iġibu ħames
membri fil-laqgħa. Iżda t-tamiet biex ikun hemm xi forma ta' żblokk fil-konflitt ta' bejniethom huma kemmxejn remoti. Dan għax il-gvern mhux bi ħsiebu jċedi għat-talbiet taddimostranti – jiġifieri li jirriżenja l-mexxej ta' Hong Kong, Leung, u li jkun hemm elezzjonijiet ħielsa għall-belt semiawtonoma miċ-Ċina fl-2017. It-tmexxija Ċiniża f'Beijing qed tinsisti li l-kandidati għallelezzjoni jintgħażlu minn kumitat leali lejn iċ-Ċina, u Leung saħaq li l-awtoritajiet komunisti fil-pajjiż m'għandhom l-ebda intenzjoni li jmorru lura minn
ħsibijiethom. “Il-gvern ta' Hong Kong hu lpartit li jista' jsolvi din il-problema politika”, sostna Lester Shum, deputat segretarju ġenerali tal-Federazzjoni tal-Istudenti ta' Hong Kong. Id-dimostranti ilhom jipprotestaw f’toroq prinċipali mit-28 ta Settembru, liema protesta ħolqu problemi kbar fiċ-ċentru finanzjarju li ssoltu hu magħruf għall-istabilta’ tiegħu. Lester Shum insista li iddimostranti m’humiex se jiċċaqilqu mit-toroq qabel ma jibdew it-taħdidiet.
www.maltarightnow.com
14
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Ebda effett jekk toħroġ mill-UE IR-RENJU UNIT
Tintemm it-tfittxija
MYANMAR: Ħaddiema tal-Ġnien Żooloġiku Yangon iqiegħdu kappell fuq iljunfant f'għeluq il-61 sena minn twelidu. (Ritratt: EPA)
IN-NEPAL
Timijiet tas-salvataġġ finNepal qalu li issa m'hemm ebda xabbatur li tħalla abbandunat wara li temmew it-tfittxija għal diversi persuni li kienu rappurtati nieqsa wara maltempata kbira fuq il-muntanji tal-Himalayas. L-enfasi issa qed tkun biex jiġu rkuprati l-katavri li spiċċaw indifnu fil-silġ. Għadu mhux ċar kemm għad baqa' persuni li għadhom nieqsa fl-agħar diżastru ta' dawk li jimxu fuq ilmuntanji. Mill-inqas 39 persuna huma
Jose' Manuel Barroso, li dalwaqt itemm il-kariga tiegħu bħala President talKummissjoni Ewropea, saħaq li r-Renju Unit ma jkollha ebda effett jekk tivvota biex toħroġ mill-Unjoni Ewropea. Barroso stqarr li r-Renju Unit ma tistax tinnegozja mal-Istati Uniti u maċ-Ċina “bl-istess livell” waħidha. Hu wkoll qal li l-moviment ħieles tal-persuni fi ħdan lUnjoni Ewropea kien prinċipju “essenzjali” li ma jistax jinbidel.
Il-Prim Ministru Ingliż David Cameron qal li qed jipprova jinnegozja ftehim aħjar għarRenju Unit fl-Ewropa, bi tħejjija għal referendum dwar il-futur tal-pajjiż fl-UE. Il-Prim Ministru qal li hu mhux se jieħu le bħala tweġiba u jieħu dakli teħtieġ l-Ingilterra dwar il-kwistjoni tal-liberta' talmoviment. David Cameron żied li jekk il-Konservattivi jibqgħu filpoter, ir-referendum isir fl2017.
rappurtati li mietu, u kważi 400 ġew salvati mir-rotta Annapurna. Ilbieraħ kien il-ħames jum li larmata tan-Nepal u ħelikopters privati kienu qed ifittxu fuq din ir-rotta partikulari. Uffiċjali qalu li l-isforz għassalvataġġ kien aktar diffiċli lbieraħ peress li t-temp kien ħżien ħafna. Minbarra t-tfittxija għallkatavri, l-awtoritajiet tan-Nepal huma ħerqana li jsaħħu l-influss ta' informazzjoni fuq dawk li ħabtuha ma' dan id-diżastru. IL-MALASJA: Tifel jgħaddi minn quddiem maskri ta' irjus ta' iljuni matul avveniment li jippromwovi ż-Żifna tal-Iljun f'kumpless tax-xiri f'Kuala Lumpur. (Ritratt: EPA)
Eku tal-Gwerra Bierda fil-Baħar Baltiku L-IŻVEZJA
Il-militari Żvediż saħħaħ lisforzi tat-tfittxija tiegħu għal sottomarin Russu 'l barra millkosta ta' Stokkolma. Wara li l-militar Svediż kien qed jinvestiga rapport dwar attivita' barranija taħt il-baħar, il-Kmandant Jonas Wikstroem qal li hu ddeċieda li jżid innumru ta' taqsimiet fiż-żona – taqsimiet b'sensors speċjalizzati. Wikstroem la kkonferma u lanqas ċaħad li t-tfittxija qed issir għal sottomarin Russu. Ilkaż beda nhar il-Ġimgħa meta aktar minn 200 persuna tasservizz, bastimenti, ħelikopters u minesweepers ilhom ifittxu fil-Baħar Baltiku, madwar 50 kilometru fil-Lvant tal-kapitali
Svediża, għalkemm il-militar għadu s'issa ma ħabbarx irriżultati tat-tfittxija. L-Iżvezja ilha ma tkun mobilizzata fuq din l-iskala mill-Gwerra Bierda. Il-gazzetta Svenska Dagbladet irrappurtat li l-militar interċetta talba għall-għajnuna bir-Russu u li kienet intenzjonata għal port fil-belt ta' Kaliningrad. L-analisti dwar id-difiża qalu lill-media Svediża li hu possibbli li sottomarin barrani seta' kien fiz-zona biex jibdel apparat tal-ispjunaġġ, jew inkella jimmonitorja eżerċizzju navali Svediż.Il-ħidma qed issir fost biżgħa dejjem tikber fil-pajjiżi Baltiċi dwar il-kriżi fl-Ukrajna
u tħassib dwar it-tiġdid tat-territorju Russu. Il-President Russu Vladimir Putin dan laħħar kien ikkwotat jgħid li “jekk ridt, truppi Russi setgħu mhux biss jinvadu Kiev f'jumejn, imma anki f'Riga, f'Vilnius, f'Talinn, f'Varsavja jew f'Bucharest”. Matul il-ġimgħa li għaddiet, il-Fillandja akkużat lill-qawwa navali Russa li interferixxiet ma' wieħed mill-vapuri għarriċerka f'ibħra internazzjonali. L-Iżvezja, li ħadmet biex teqred sottomarini Russi mattmiem tal-Gwerra Bierda, ukoll kienet qed timmonitorja numru ta’ manuvri Russi fil-Baħar Baltiku.
www.maltarightnow.com
15
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Jintemm is-sinodu fost diżappunt mill-omosesswali IL-VATIKAN
Gruppi omosesswali Kattoliċi qalu li jinsabu diżappuntati wara li l-isqfijiet irrifjutaw proposti biex persuni omosesswali jkunu aċċettati aktar fil-Knisja, u li kellhom l-appoġġ tal-Papa Franġisku. It-talba biex persuni omosesswali “jkunu aċċettati” kienet fuq abbozz ta' rapport, iżda falla milli jirbaħ l-appoġġ ta' żewġ terzi talisqfijiet waqt is-sinodu li sar f'Ruma. Ir-rapport finali jgħid biss li ddiskriminazzjoni kontra persuni omosesswali “għandha tkun evitata”. Żewġ paragrafi oħrajn li kienu qed jissuġġerixxu biex id-divorzjati u koppji Kattoliċi li reġgħu żżewġu, jitqarbnu wkoll ma kisbux l-approvazzjoni tal-isqfijiet. Is-sinodu se jerġa' jiltaqa' fi żmien sena oħra biex tissokta ddiskussjoni. Aktar minn 200 isqof minn madwar id-dinja qattgħu ġimagħtejn fil-Vatikan u
ddiskutew uħud mill-aktar suġġetti kontroversjali marbutin mal-ħajja tal-familja. Is-sinodu wera diverġenzi flopinjoni tal-Knisja dwar kif wieħed għandu jadatta t-tagħlim tradizzjonali fuq is-sesswalita' umana għal attitudnijiet tas-Seklu 21. Il-Papa Franġisku kien għamel appell qawwi lit-tradizzjonalisti biex ma jingħalqux f'dak li hu legali, iżda l-kardinali konservattivi u l-isqfijiet, fl-aħħar millaħħar, irnexxielhom jakkwistaw dak li dejjem sostnew fi tmiem dan is-sinodu. Ir-reazzjonijiet dwar dan is-sinodu kienu ħafna u spikkaw uħud li kkritikaw l-opinjonijiet tal-isqfijiet u l-kardinali konservattivi. Il-ftuħ għad-diskussjoni f'dan is-sinodu pprovda tama għal aktar żviluppi fil-Knisja Kattolika. Grupp partikulari, DignityUSA qal li “sfortunatament, illum, id-duttrina rebħet fuq il-ħtieġa pastorali”.
L-imwiet huma ħafna aktar minn dawk rappurtati L-EBOLA
Il-verita' dwar l-imwiet mill-epidemija tal-Ebola qed tkun imtappna b'ġabra ta' informazzjoni kaotika u l-ebbusija ta' irjus in-nies biex jammettu li l-qraba tagħhom kellhom il-marda. Sorius Samura, li għadu kif irritorna fir-Renju Unit wara li għamel dokumentarju dwar ilkriżi li ġabet magħha din il-marda fil-Liberja, qal li hu ċar li meta wieħed ikun fil-post. in-numru veru ta' nies li mietu b'dan il-virus hu ferm ogħla minn dak li ġie rappurtat mill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa. Fil-Liberja, l-imwiet minħabba l-Ebola ssuperaw iċ-ċifra ta' kważi l-2,500. B'kollox in-numru ta' imwiet fil-Liberja, fi Sierra Leone u fil-Guinea laħaq l-4,500. Samura, li hu ġurnalist televiżiv oriġinarjament minn Sierra Leone, qal li l-awtoritajiet tal-Liberja dehru li ma kinux qed jagħtu l-fatti kollha u dan biex ma joħolqux allarm f'dan il-pajjiż fil-Punent talAfrika.
Hu qal li nies qed imutu f'numri kbar u ċertu dipartimenti qed jirrifjutaw li jagħtu ċ-ċifri kollha għax aktar ma jkun baxx innumru, aktar in-nies ikollhom serħan tal-moħħ. Il-WHO ammettiet li l-problemi fil-ġabra tal-informazzjoni qed jagħmluha diffiċli biex ikun analizzat il-bidu ta' din l-epidemija, b'numri ta' każijiet fil-kapitali Monrovia mhux qed ikunu rappurtati. Sforzi biex ikunu mgħadda loqbra ġew abbandunati. Il-kultura lokali wkoll qed tagħmilha diffiċli fil-Liberja. Dan għax riti marbutin ma difniet tradizzjonali jinvolvu l-mess talġisem – prattika li tista' tferrex ilmarda tal-Ebola – allura l-gvern tal-Liberja għamilha premura li lvittmi tal-Ebola għandhom ikunu kremati. Samura qal li l-Liberjani ma jaqblux mal-kremazzjoni u sostna li qabel ma l-uffiċjali tal-gvern jaslu fejn is-siti, ikun diġa' saru ddifniet.
IL-VATIKAN: Il-Papa Franġisku jmexxi konċelebrazzjoni fi tmiem is-sinodu straordinarju tal-familja u l-beatifikazzjoni ta' Papa Pawlu VI fi Pjazza San Pietru. (Ritratt: EPA)
Ħabs għal min jhedded fuq linternet
IR-RENJU UNIT
Is-Segretarju għall-Ġustizzja Chris Grayling saħaq li, skont liġijiet ġodda, dawk il-persuni li jheddu jew jibgħatu messaġġi dispreġjattivi fuq l-internet, bħal fil-media soċjali, jistgħu jintbagħtu sentejn ħabs. Chris Grayling wera d-determinazzjoni tiegħu biex jieħu inizjattiva kontra dawk li jagħmluha ta' bullies fuq l-internet. Dan il-pjan tħabbar jiem wara li l-preżentatriċi fuq it-televiżjoni Chloe Madeley sofriet minn abbuż fuq l-internet, u li Chris Grayling iddeskriva bħala “degradanti”. Madeley irċeviet theddid wara li ddefendiet il-kummenti ta' ommha Judy Finnigan dwar stupru li sar mill-footballer Chris Evans, u li qalet li ma kienx vjolenti u li ma weġġax lill-vittma.
16
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
Il-każi ta’ stupru jilħqu livelli rekord IR-RENJU UNIT
L-istatistika uffiċjali flIngilterra u Wales żvelat li l-każi ta’ stupru rappurtati u rreġistrati mill-Pulizija laħqu l-ogħla livell kemm ilhom jinżammu ċ-ċifri. L-Uffiċċju tal-Istatistika Nazzjonali, sadanittant, żvela li d-delitti vjolenti rreġistrati millpulizija żdiedu b’xejn anqas minn ħdax fil-mija f’sena waħda. Kienu rreġistrati iktar minn 22,000 każ ta’ stupru – qabża ta’ 29 fil-mija – u dan ifisser l-ogħla inċidenza fost kważi 68,000 reat
li seħħew bi skop sesswali. Hawnhekk qed tispikka spinta kbira fil-każi ta’ stupru li jinvolvu l-aggrediment ta’ persuna b’sikkina jew strument bil-ponta. Iż-żieda inkwistjoni hi kkalkulata madwar 48 fil-mija – u għal 294 każ partikulari. Minbarra l-każi fejn il-vittmi spiċċaw stuprati minn aggressur armat b’sikkina, sparaw ’il fuq ukoll il-każi ta’ aggrediment bi skop sesswali fejn il-persuna responsabbli kienet armata
b’sikkina jew strument li jaqta’. Dawn il-każi żdiedu bi 22 filmija – għal 111 – minn Ġunju tal-2013 sa Ġunju li għadda. Madankollu, is-serq vjolenti li kien jinvolvi l-użu tas-skieken naqas b’għaxra fil-mija - għal 11,500 każ. L-ispinta (li ma kinitx mistennija) ta’ reati vjolenti fuq livell ġenerali tfisser li kien hemm 666,700 każ ta’ ‘vjolenza fuq persuni’ fl-Ingilterra u Wales tul it-tnax-il xahar bejn Ġunju
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
tal-2013 u Ġunju li għadda. Hu minnu wkoll li d-delitti vjolenti żdiedu b’69,000 każ (irreġistrat) f’dan il-perijodu meta mqabbel mat-tnax-il xahar preċedenti. Id-delitti rreġistrati wrew ukoll li s-serq mill-ħwienet (shoplifting) żdied b’ħamsa filmija, bil-każi fejn inkisret l-ordni pubblika jiżdiedu b’sitta fil-mija. Intant, il-każi ta’ frodi rreġistraw qabża ta’ tmienja fil-mija. L-Uffiċċju għall-Istatistika
Nazzjonali tenna li l-ispinta filvjolenza fl-Ingilterra u Wales x’aktarx hi dovuta wkoll għallfatt li l-pulizija qed tikkoopera aktar bir-reqqa mar-regoli stabbiliti għar-reġistrazzjoni tarreati. Dan meta ħafna taqsimiet talPulizija Britannika qed jikkonċentraw aktar fuq kif jirreġistraw id-delitti, wara allegazzjonijiet li l-pulizija ‘kienet qed tilgħab u tbagħbas iċċifri relatati’.
It-TAJWAN: Żewġ subien jintmeddu fuq tpinġija tridimensjonali waqt li qed jippretendu li qed jilħqu lil xulxin tul kanal li nħoloq minn xi terremot fil-Mużew tal-Astronomija f'Taipei. (Ritratt: EPA).
Jinstab film klassiku ta’ Sherlock Holmes Franza
Film klassiku dwar it-tema tal-investigatur leġġendarju Sherlock Holmes u li jmur lura għall-1916 instab fl-arkivju talfilms fil-belt ta’ Pariġi. Il-film inkwistjoni jibbaża fuq l-unika interpretazzjoni talattur Amerikan William Gillette u waqt li d-dilettanti, tul issnin, kienu tal-fehma li ma kellhomx jarawh aktar, dan ilfilm, fil-verità, kellu jispiċċa rreġistrat b’mod żbaljat millistaff ta’ Cinematique
Francaise. Gillette kien sar famuż filparti ta’ Holmes bħala attur fuq il-palk u hu mifhum li hu jidher fuq dan il-film rari (fl-istess interpretazzjoni) għall-ewwel u l-aħħar darba. Dan l-attur, li miet fl-1937, kien ta ħajja u karattru lillinvestigatur Holmes li hu frott l-immaġinazzjoni tal-awtur Sir Arthur Conan Doyle. Fl-istess ħin, Gillette adotta diversi karatteristiċi tipiċi ta’ Holmes li
baqgħu jkunu interpretati millġenerazzjonijiet tal-atturi li daħlu għal dan ir-rwol. Gillette, li kien ukoll awtur tad-drammi, kiteb l-istorja għall-film speċifiku tal-1916 bis-sempliċi isem Sherlock Holmes, bil-produzzjoni talfilm issir sena qabel, fl-Essanay Studios ta’ Chicago. Dawn huma l-istess studios fejn, fl-istess żminijiet, kienu nħadmu sensiela ta’ films qosra tal-komiku Ingliż Charlie
Chaplin. Il-verżjoni tal-film li kienet żvelata f’Pariġi tinkludi captions bil-Franċiż u hu mifhum li dak iż-żmien kellha tgħaddi minn proċess li jipprovdilu ftit tal-kulur bħala fattur speċifiku għas-suq ta’ Franza. Ġara, iżda, li l-film spiċċa mitluf fost materjal ieħor li kien jibbaża fuq it-tema ta’ Holmes iżda li, fil-verità, ma kellu l-ebda relazzjoni mal-
produzzjoni – bil-konfużjoni tikber wara li saru l-iżbalji firreġistrazzjoni u lkategorizzazzjoni tiegħu. Intant, bħalissa qed isir ixxogħol ta’ restawr fuq Sherlock Holmes, li għandu jintwera ssena d-dieħla waqt festival talfilms fi Franza. Fil-fatt, hu ppjanat ukoll li lpremiere ta’ dan il-film klassiku jsir f’Mejju li ġej waqt is-Silent Film Festival ta’ San Francisco, fl-Istati Uniti.
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
17
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
1
Il-gwerra kontra l-Ebola
1) Raġel Liberjan jgħaddi minn ħdejn poster dwar l-Ebola f’Monrovia 2) Ħaddiem mediku jagħti l-mediċina lil tifla li mardet bl-Ebola f’ċentru tal-Médecins Sans Frontières f’Monrovia
2
3) Boots lesti għall-istudenti waqt sessjoni ta’ taħriġ dwar l-Ebola
fis-Centers for Disease Control and Prevention (CDC) f’Anniston, Alabama, fl-Istati Uniti
4) Ħaddiem tas-Salib l-Aħmar fil-Liberja jlesti biex jiġbor il-katavri
ta’ vittmi tal-Ebola fil-periferiji ta’ Monrovia (Ritratti: EPA)
4
3
www.maltarightnow.com
18
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
KONSUMATUR
Kuntratti ta’ xiri: Id-drittijiet u d-dmirijiet tal-konsumatur Il-liġi tipproteġi lill-konsumatur minn klawsoli inġusti billi ma tatix saħħa legali lil dawn il-kundizzjonijiet
Ċertu xiri li jiġi konkluż bejn konsumatur u bejjiegħ jinvolvi kuntratt bil-miktub li jkun jinkludi lista’ ta’ termini u kundizzjonijiet li jridu jiġu osservati miż-żewġ naħat. Sabiex jevita sorpriżi koroh, il-konsumatur għandu l-obbligu li jaqra u jifhem kull klawsola li qed jiffirma għaliha fil-kuntratt tax-xiri. Waqt li qed jiċċekkja l-kuntratt, il-konsumatur għandu wkoll jara li dak li ġie mifthiem malbejjiegħ waqt ix-xiri huwa filfatt inkluż fil-kuntratt tax-xiri. Kuntratt ta’ xiri għandu jinkludi din l-informazzjoni li ġejja: deskrizzjoni tal-karatteristiċi ewlenin tal-prodotti jew servizzi mixtrija; l-isem, l-indirizz, u n-numru tat-telefown talbejjiegħ jew ta’ min ser jipprovdi s-servizz; il-prezz totali talprodotti jew servizzi; il-mod kif ser isir il-ħlas; fejn japplika, meta ser issir il-kunsinna taloġġetti jew meta ser jibda sservizz; fejn japplika, it-tul ta’ żmien tal-kuntratt u x’kundizzjonijiet japplikaw meta jiġi ter-
minat il-kuntratt. F’kuntratt ta’ xiri jista’ jkun li jkun hemm xi klawsola inġusta. Dawn il-klawsoli huma pprojbiti mill-Att dwar l-Affarijiet talKonsumatur. Klawsola hija meqjusa inġusta meta b’xi mod tipprova tnaqqas jew tillimita ddrittijiet legali tal-konsumatur. Il-liġi tipprovdi lista ta’ klawsoli li huma meqjusa inġusti. Fost dawn insibu klawsoli li jeskludu jew jillimitaw ir-responsabiltajiet tal-kummerċjant; li jistabbilixxu perjodu qasir ħafna li fih ilbejjiegħ jista’ jiġi avżat b’xi difett; li jippermettu lill-kummerċjant iżomm ammonti mħallsa mill-konsumatur jekk dan talaħħar jiddeċiedi li jikkanċella kuntratt, imma jipprojbixxu lillkonsumatur milli jitlob kumpens meta l-kummerċjant iħassar ilkuntratt. Hija wkoll meqjusa bħala klawsola inġusta meta lkonsumatur jiġi pprojbit milli jħassar il-kuntratt tax-xiri jekk il-bejjiegħ jonqos milli jwettaq lobbligazzjonijiet tiegħu. Huwa inġust ukoll meta l-kon-
Klawsola hija meqjusa inġusta meta b’xi mod tipprova tnaqqas jew tillimita d-drittijiet legali tal-konsumatur
Odette Vella
odette.vella@mccaa.org.mt
sumatur ikun marbut bi klawsoli li ma kellu l-ebda opportunità li jifhem sew qabel jikkonkludi lkuntratt tax-xiri. Il-liġi tipproteġi lill-konsumatur minn klawsoli inġusti billi ma tatix saħħa legali lil dawn il-kundizzjonijiet. Fi kliem ieħor, klawsoli inġusti ma jorbtux legalment lill-konsumatur. Kuntratti li jsiru ma’ konsumaturi għandhom ikunu miktuba b’lingwaġġ sempliċi u ċar li jifthiem faċilment millkonsumatur. Meta jkun hemm
dubju dwar it-tifsira ta’ xi klawsola, għandha tittieħed it-tifsira l-iktar favorevoli għall-konsumatur. Meta konsumatur ikollu lment ma’ bejjiegħ fuq termini u kundizzjonijiet li ma jkunux ċari, jew il-konsumatur ma jaqbilx mal-kummerċjant kif dawn ilkundizzjonijiet għandhom jiġu interpretati, jistgħu jikkuntattjaw l-Uffiċċju għall-Affarijiet talKonsumatur fi ħdan l-Awtorità ta’ Malta għall-Kompetizzjoni u għall-Affarijiet tal-Konsumatur sabiex jiġbru informazzjoni fuq id-drittijiet legali tagħhom u x’għandhom jagħmlu sabiex isolvu l-problema li għandhom mal-bejjiegħ. F’każ ta’ klawsoli inġusti, dan l-Uffiċċju għandu lawtorità li jieħu l-passi neċessar-
ji sabiex termini inġusti jitneħħew mill-kuntratti li jsiru mal-konsumaturi.
L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jagħti parir legali. F’każ ta’ ilment jew bżonn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffiċċju għallAffarijiet tal-Konsumatur fi ħdan l-Awtorità ta’ Malta għallKompetizzjoni u l-Affarijiet talKonsumatur fuq il-Freephone 80074400. Odette Vella hi Senior Information Officer fl-Uffiċċju għall-Affarijiet tal-Konsumatur fi ħdan l-Awtorità ta’ Malta għall-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
20
TV#RADJU
Maltese Survivor 06>00
Radio 101 Breakfast Club
- NET Television, 20>40
b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101
Fl-episodju tal-lum Graham Sansone irid jafa//ja l-inevitabbli, li jitla’ madwar ostaklu li qed jimblokka l-passa;; tieg[u g[as-salvazzjoni. Blat lix u tajn ji]loq jag[mlu l-isfida sa[ansitra aktar difficili. Din mhix l-unika [a;a li hemm b[ala ostaklu, i]da wkoll xmara li tg[addi fi/-/entru tal-wied. Aktar tard Maltese Survivor jipprova jikseb id-direzzjoni tieg[u lura filforesti, i]da se ssib post fejn jorqod? Se jkun kapa/i jevita lkreaturi li hemm fil-foresti?
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>03 11>55 12>00 12>15 14>30 15>00 15>05
Editorjal Club 101 Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>20 20>00 21>30 22>30 22<40 22>45
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay Ikompli Fuzzbox - Michael Bugeja Talktime G[ada fl-Istampa Editorjal Mar/i u Bandalori.
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 07:45 - Good Luck Charlie 08:05 - Good Luck Charlie 08:30 - Sonny With a Chance 08:55 - Sonny With a Chance 09:15 - The Suite Life on Deck 09:40 - The Suite Life on Deck 10:05 - That’s So Raven 10:25 That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:35 Good Luck Charlie 12:00 - Good Luck Charlie 12:25 - Jessie 12 :45 Jessie 13:10 - Jessie 13:35 - Win, Lose or Draw 14:00 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 14:25 - I Didn’t Do It 14:50 - Liv & Maddie 15:10 - Violetta 16:00 - Dog With a Blog 16:20 - Jessie 16:45 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 17:10 - I Didn’t Do It 17:30 - Win, Lose or Draw 17:55 - Liv & Maddie 18:20 – Violetta 19:05 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 19:30 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 19:50 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:15 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 Wolfblood. Nickelodeon 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 – iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 – iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly 23:25 iCarly 23:50 – Victorious.
Jim Jam 07:30 -
Fluffy Gardens 07:40 Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 – Kipper 08:10 - Shapes 08:20 What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 – Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Monkey See, Monkey Do 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney and Friends 20:10 Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 – Kipper.s.
TVM 06:30 -
{bieb u G[edewwa 07:00 – TVAM 08:30 – Gourmet 09:30 Animal Diaries 10:30 – Il-Gwerra lKbira 11:00 - House Hunt 11:30 Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 –TVPM 15:00 - A[bari-jiet 15:05 – {bieb u G[edewwa 15:45 – Teleshopping 16:20 – Sandokan 16:50 - Ace Lightning 17:20 - Shoe Box 17:50 – It-Triq 18:00 – A[barijiet 18:15 - Teleshopping 18:45 - Madwarna 19:15 – Valletta 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:50 – Rajt Ma Rajtx 21:50 – A[barijiet 21:55 - Reporter 23:15 – A[barijiet 23:35 - {bieb u G[edewwa. TVM 2 08:30 – TVAM 10:00 – Caught in Act 11:00 – Malta u lil Hinn Minnha 12:30 – Valletta 13:00 – Gourmet 14:00 Caught in Act 15:00 – It-Triq # Twelid 15:10 - TVPM 18:00 – Kontrattakk 20:00 - Dreamwrecks 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Pellikola 21:10 - Madwarna 21:40 Headline News 21:45 - Frekwenzi {iemda 22:15 - G[awdex illum 22:45 Champions League Magazine 23:15 Sports News 23:30 - A[barijiet Finanzjarji 23:35 - A[barijiet bl-Ingli]. One
06:30 - One News 07:00 - One Breakfast 08:45 – Telebejg[ 09:00 Sieg[a }mien 10:00 – Telebejg[ 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 - Looks Your Wellness 17:00 – Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:40 – Telebejg[ 18:00 - Entertainment News 19:00 Snajja’ Maltin 19:30 - ONE News 20:20 - Samsara 20:25 - Arani Issa 20:55 – Joe’s Kitchen 23:30 - ONE News.
Smash 07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi 16:10 Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – TV shop 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 – Forum 21:30 – Dokumentarju 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno 06:45- Unomattina (jinkludi t-Tg1 it8am, fid-9am, fid-9:30am, fil-11am) 11:10 - A conti fatti 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il Tiggì 14:40 - Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 - La vita in diretta 16:27 - Che tempo fa 16:30 - Tg1 16:40 - La vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 Telegiornale 20:30 - Affari tuoi 21:10 Carosello Reloaded 21:15 - La strada dritta 23:25 - Petrolio 00:35 - Tg1 notte 01:05 - Cinematografo. Raidue 07:10
- Heartland 07:45 Protestantesimo 08:15 - Le Sorelle McLeod 08:55 - Pasión Prohibida 09:50 - Parlamento Spaziolibero 10:00 - Tg2 Insieme 11:00 - I Fatti Vostri 13:00 Tg2 giorno 14:00 - Detto Fatto 16:15 Castle (TF) 17:00 - SuperMax TV 17:45 - Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg 2 Flash L.I.S. 17:59 - Meteo 2 18:50 N.C.I.S. Los Angeles 19:40 - NCIS Unità anticrimine (TF) 20:30 - TG2 20.30 21:00 - Impazienti (sitcom) 21:10 - Pechino Express - Ai confini dell’Asia 23:20 - Tg2 23:35 - Quando manca? 00:35 - Senza peccato 01:35 - Sorgente di vita. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 Agorà 10:00 - Mi manda RaiTre 11:00 -
Elisir 12:00 - Tg3 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Cultura Il tempo e la Storia 14:00 - Tg Regione 14:49 - Meteo 3 15:05 - Tgr Piazza Affari 15:10 - Terra nostra 2 15:55 - Aspettando Geo 19:00 Tg3 19:30 - Tg Regione 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Amore criminale 23:10 Gazebo 00:00 - Tg3 Linea notte 00:10 Tg Regione 01:05 - Rai Parlamento 01:15 - Fuori orario. Cose (mai) viste. Canale 5 07:55 – TG5 mattina 08:45 – Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 – Tg 5 # meteo.It 13:40 – Beautiful 14:15 – Centrovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 – Il segreto 17:00 – Pomeriggio cinque 18:45 – Avanti un altro! 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – Squadra antimafia 23:30 Dracula (TF) 00:30 - X-Style 01:30 TG5 notte 01:55 – Striscia la notizia. Rete 4 07:10 – Hunter 08:05 – Cuore ribelle 2 09:430 – Carabinieri 5 10:45 – Ricette all’italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Un detective in corsia 13:00 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di Forum 15:30 – Hamburg distretto 21 (TF) 16:35 – Il comandante Florent 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 - Tempesta d’amore 21:15 – Quinta colonna 23:55 – Terra! 00:55 – Tg 4 Night news 1:15 - Personaggi. Italia 1 07:05 –
La vita secondo Jim 07:30 – Mike & Molly 08:25 – The Closer 10:25 – Person of Interest 12:25 – Studio aperto # Meteo.It 13:00 – Sport mediaset 14:05 – I Simpson 14:35 – Futurama 15:00 – 2 Broke Girls 15:50 – The Big Bang Theory 16:45 – Chuck (TF) 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – C.S.I. NY (TF) 21:10 - ...e alla fine arriva Polly. Film 2003 23:00 - Tiki Taka - Il calcio è il nostro gioco.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
21
TV#RADJU F Living 07:00 – Teleshopping 08:30 – Niltaqg[u 10:00 – Bejnietna 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living Show 16:00 – Teleshopping 20:30 – Bele Donne 22:30 – Overcomers Voice 23:30 - Fil-:nien ma’ Melo 24:00 – F Living Show. Xejk 07:00 -
Love and Romance 07:30 – Just for Laughs 08:00 – All Time Hits 09:45 – Simpati/i 10:45 – Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 Magazine 20:30 (r) 13:30 – JXi {lomt? (r) 14:30 - Simpati/i 15:30 Teleshopping 16:30 – All Time Hits 17:00 – Maltese Music 18:00 – Teleshopping 18:15 - Film Malti 19:45 - Teleshopping 20:00 – Just for Laughs 20:30 – Magazine 22:00 – Golden Oldies 23:00 – Teleshopping 24:00 – Video Clips. GO Stars 07:20 - Firelight 09:00 - Think Like a Man 11:00 - The Office 11:25 Walking With Dinosaurs 12:50 Murder on the Home Front 14:20 - The Place Beyond the Pines 16:40 - The Office 17:10 - Charlie Bartlett 18:45 Crooked Arrows 20:30 - The Big Bang Theory 21:00 - Wild Card 22:30 Django Unchained 01:15 - Murder on the Home Front 02:45 - Charlie Bartlett 04:20 - Firelight 06:00 - Crooked
Arrows
Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Glee 12:00 SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - Rude Tube 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - Chicago Fire 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - The Amazing Race 19:45 - Supernatural 20:30 - The Mentalist 21:15 - Person Of Interest 22:00 - Game Of Thrones 23:00 - Spartacus 00:00 SMASH 01:00 - Rude Tube 01:30 Mike & Molly 02:00 - GO ON. Mediaset Italia 07:50 - Dietro
le quinte di 08:00 Elisa di Rivombrosa 09:30 - Fornelli d’Italia 10:10 - Melaverde 11:01 - La sai l’ultima? 11:15 - Centovetrine 11:40
- Uomini e donne 12:30 - Avanti un altro 13:20 - Vivere III 13:45 - I Cesaroni II 14:40 - Casa Vianello 15:10 - Casa Vianello 15:40 – Carabinieri 16:30 - Fornelli d’Italia 17:10 - Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 - Tg5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Caro maestro 21:20 – Scherzi aperte’09- Snack 21:45 - Uomini e donne 22:50 - Colorado 23:45 - Vite In Apnea.
09:50 - Ironside 10:45 - Quincy, M.E. 11:40 - Agatha Christie’s Poirot 13:25 Fede Cieca 13:40 - ER 14:30 - JAG 15:25 - Quincy, M.E. 16:25 - Agatha Christie’s Poirot 18:13 - Il Passo Della Lumaca 18:25 - JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:20 - Alfred Hitchcock Presents 20:50 - Great Women 21:00 - Murder, She Wrote 22:50 - Great Women 23:00 - Wolff’s Turf 23:55 - Wolff’s Turf.
BBC Entertainment 07:00 - 3rd & Bird 07:10 - Nina and the Neurons: In the Lab 07:25 - Me Too! 07:45 - Mr Bloom’s Nursery 08:05 - Show Me Show Me 08:25 Little Human Planet 08:30 - 3rd & Bird 08:40 - The Weakest Link 09:25 Friday Night Dinner 09:50 - Watson & Oliver 10:20 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 10:50 – Doctors 11:20 - Casualty 12:10 - The Weakest Link 12:55 - Friday Night Dinner 13:20 - Watson & Oliver 13:50 - 2point4 Children 14:20 - The
Discovery Channel 06:50 - Auction Hunters: Always Money in Philadelphia 07:15 - Extreme Fishing With Robson Green: At the Ends of the Earth: New Caledonia 08:10 - Man, Woman, Wild: Louisiana 09:05 Alaska: The Last Frontier: Fall Feast 09:55 - Outback Truckers 10:50 - Mega Builders: World’s Biggest Water Park 11:40 - Wheeler Dealers: Chevrolet Camaro 12:35 - Mighty Ships: HDMS Absalon 13:30 - Dirty Great Machines 14:25 - River Monsters: Jungle Terminator 15:20 - River Monsters: River of Blood 16:15 - River Monsters: Man-Eating Monster 17:10 - Container Wars: Israeli Angst 17:40 - Storage Hunters: The Dancing Bear 18:05 Auction Hunters: Hula Moola 18:35 Auction Kings: Houdini Letter; Olympic Ping Pong 19:00 - How It’s Made: Baseball Gloves 19:30 - How It’s Made: Glass Paperweights, Road Salt, Nutcrackers, Car Doors 20:00 - Dual Survival: Into the Frying Pan 21:00 Naked and Afraid: Punishment in Panama 22:00 - Dynamo: Magician Impossible 23:00 - Man, Woman, Wild: Mexico.
Impressions Show With Culshaw and Stephenson 14:50 - Doctors 15:20 Casualty 16:10 - Friday Night Dinner 16:35 - David Copperfield 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - New Tricks 20:00 My Hero 20:30 - Lead Balloon 21:00 DCI Banks 21:45 - Silent Witness 22:35 - As Time Goes By 23:05 - The Paradise 23:55 - The Weakest Link. TCM 07:30 - 3 Godfathers 09:15 - 4 for Texas 11:10 - The Hill 13:20 - The Gang That Couldn’t Shoot Straight 15:00 - Adam’s Rib 16:40 - Edge of the City 18:10 - Bad Day at Black Rock 19:35 - Valley of the Kings 21:00 - Dark Passage 22:50 - Escape From Fort
Bravo
MGM Channel 08:15 - Master
of the World 09:55 Legally Blonde 11:30 - Tune in Tomorrow... 13:15 - Good Boy! 14:40 - Tom Sawyer 16:20 - Echoes of a Summer 18:00 - MGM’s Big Screen 18:15 - Maxie 19:55 - The Magnificent Seven 22:00 - The File of the Golden Goose 23:45 - Heat Diva Universal 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:35 - Great Women
07>00 08>30 09>00 09>30 12>00 12>45 14>00 14>05 15>45 16>00 16>05 16>45 18>00 18>05 18>30 19>00 19>30 19>50 20>40 21>40 21>45 22>30 23>00
NET News Klinika Telebejg[ Eli & I Telebejg[ Xift NET News (ikompii) Xift Telebejg[ NET News Big Time Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Klinika News Feed NET News (ikompli) News Feed Maltese Survivor NET News Wheelspin Rafiki NET News
Sport fuq il-Cable
Discovery World 07:15 - Chasing Classic Cars 07:40 Chasing Classic Cars 08:05 - Mega Beasts 08:55 - Hell on High Water 09:45 - Combat Countdown 10:35 - I Shouldn’t Be Alive 11:25 - Extreme Engineering 12:15 - Long Way Down 13:05 - Chasing Classic Cars 13:30 Chasing Classic Cars 13:55 - Best Evidence 14:45 - Trashopolis 15:35 Combat Countdown 16:25 - I’m Alive 17:20 - Extreme Engineering 18:15 Bizarre Foods 19:10 - Beyond Survival With Les Stroud 20:05 - Chasing Classic Cars 20:30 - Chasing Classic Cars 21:00 - Bizarre Foods 21:55 Death Machines 22:50 - American Greed 23:45 - Chasing Classic Cars.
Fox Sports Europe 08:30 - MLB 162 09:00 Speedmakers 10:00 – Speedmakers 11:00 - MLB 162 11:30 - World Championship Ping Pong 12:30 -
World Championship Ping Pong 13:30 - World Championship Ping Pong 14:30 - World Championship Ping Pong 15:30 - Major League Baseball 18:00 - Speedmakers 19:00 - Live: Major League Baseball 22:00 - PGA EuroPro Tour Golf.
Wheelspin – NET Television, 21>45
Fit-tieni programm mill=Fiera Internazzjonali ta’ Pari;i, naraw id-ditta Peugeot x’kellha x’toffri fl-istand tag[ha, fosthom il-Concept Peugeot Exalt. Naraw ukoll ir-Renault Twingo, li issa dalwaqt tasal Malta, u l-Mercedes AMG GT. Pierre Vella jintervista lil ThomasEbnar, il-Product Manager tal-BMW 2 Series. Tippre]enta, bi produzzjoni tag[ha stess, Fleur Balzan.
GO sports 1 07:00 - Barclays U21 Premier League - Week 9 - Norwich City U21 v Tottenham H U21 09:00 - Ligue 1 - Round 10 - AS Monaco v Evian TG 11:00 - Formula E – Beijing – Highlights 12:00 - ATP World Tour 500 - Valencia Open 500 - Day 1 (live) 18:00 - Premier League World #09 18:30 - Serie A - Round 7 Sassuolo v Juventus 20:30 - UEFA Champions League - M a g a z i n e Programme 07 21:00 - Barclays Premier League - Week 10 - West Brom Albion v Manchester Utd (live) 23:00 - Premier League Sunday Review - Week 10 00:00 Vincennes Horseracing. GO sports 2 18:30 - ATP
World Tour 500
-
Swiss Indoors Basel - Day 22:30 - Milan Channel.
1 (live)
GO sports 3 20:45 - Serie A - Round 7 - Genoa v Empoli (live) 22:45 - Inter Channel. GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 10:00 - PGA European Tour - Volvo World Match Play Championship Day 1 13:00 - FIFA Futbol Mundial #491 13:30 - PGA European Tour Hong Kong Open - Day 1 18:30 Ligue 1 - Round 10 – Highlights 19:30 - Premier League Sunday Review - Week 10 20:30 - ATP World Tour 500 - Valencia Open 500 - Day 1 02:30 - Football's Greatest. GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:00 - PGA European Tour - Volvo World Match Play Championship Day 1 15:00 - FIFA Futbol Mundial #491 15:30 - PGA European Tour Hong Kong Open - Day 1 20:30 Ligue 1 - Round 10 – Highlights 21:30 - Premier League Sunday Review - Week 10 22:30 - ATP World Tour 500 - Valencia Open 500 - Day 1.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
22
KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000. AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehu-
midifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. JIN{TIE:U
KM Distributors
JE{TIE:U delivery person g[al impjieg full-time. ?emplu 99445044.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru 2014
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
23 3
4
Rapport tat-temp
6
UV INDEX
7
8
6
9
10
11
12
13
14
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab b'waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif mil-Lvant g[all-Grigal li jsir l-aktar millPunent BA{AR Moderat li jsir [afif g[al moderat IMBATT Baxx mil-Lvant TEMPERATURA L-og[la 26˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.11mm Xita mill-11 ta’ Settembru 49.4mm IX-XEMX titla’ fis-07.112 u tin]el fis-118.22
Il-[amest ijiem li ;ejjin
15 IT-TNEJN L-og[la 26˚C L-inqas 20˚C
IT-TLIETA L-og[la 27˚C L-inqas 20˚C
L-ERBG{A L-og[la 26˚C L-inqas 20˚C
IL-{AMS L-og[la 23˚C L-inqas 19˚C
IL-:IMG{A L-og[la 24˚C L-inqas 18˚C
UV
UV
UV
UV
UV
5
5
4
4
4
16
Temperaturi fi bliet barranin 17
Mimdudin> 5. Il-kapitali Griega (5) 6. Irfinar tal-a[[ar fir-restawr (5) 7. Korriment (5) 10. {ofra [dejn dar li fiha kien jg[addi l[mie; (5) 11. Farka (5) 12. Fdal im[olli g[ax mhux me[tie; (5) 14. Wieqaf qisu pilastru (5) 16. Medda art fejn isiru t-tlielaq ta]-]wiemel (5) 17. Kliem b’ie[or (5) 18. Tara minnha tara kbir (5).
18
Weqfin> 1. G[a;;el trid! (6) 2. {ofra g[all-[a]na tal-ilma (6) 3. Bi//iet ta/-/arruta (6) 4. Baqa’ mistag[;eb (6) 8. Fih dehra a[jar (5) 9. Mhux tajjeb imma makakk (5) 12. Il-[adida antika ta’ wara l-bieb ta’ barra (6) 13. Kannukkjali (6) 14. Imqareb, imqarqa/ wa[da sew (6) 15. Ti/lis (6).
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin> 5. Labar; 6. Kixef; 7. Qbilt; 10. u 11. Ibbenefika; 12. u 14. Interrompa; 16. Resaq; 17. u 18. Ibbrejkjat. Weqfin> 1. Xlendi; 2. }raben; 3. Akille; 4. Tfa//a; 8. Tbati; 9. Firma; 12. Ind[il; 13. Rieqed; 14. Rbajja’; 15. Aspett.
Sudoku Bejn [afifa u moderata:
qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 26˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 34˚C xemxi, Amsterdam 19˚C imsa[[ab, Ateni 21˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 22˚C xemxi, Berlin 21˚ xemxi, Brussell 21˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 28˚C imsa[[ab, Dublin 16˚C imsa[[ab, Kopen[agen 15˚C xita, Frankfurt 19˚C xemxi, Milan 22˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 15˚C ftit imsa[[ab, Londra 19˚C imsa[[ab, Madrid 25˚C imsa[[ab, Moska 2˚C imsa[[ab, Pari;i 21˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 23˚C imsa[[ab, Ruma 26˚C xemxi, Tel Aviv 26˚C imsa[[ab, Tripli NA, Tune] 28˚C xemxi, Vjenna 19˚C xemxi, Zurich 21˚C xemxi, Munich 21˚C xemxi, St. Petersburg 1˚C borra
Tag[rif JAG{LQU SNINHOM ILLUM Albert Mizzi (87 sena) intraprenditur; Joseph R. Grima (74 sena) kien librar fil-Bank ?entrali ta’ Malta; Arthur Dutton (58 sena) pittur; Franco Azzopardi (52 sena) Chairman tal-Media Centre u tal-RTK; Ronald Camilleri (49 sena) organista u direttur mu]ikali ta’ kor; Aidan Zammit Lupi (49 sena) mu]i/ist; Andriana Fenech Yordanova (45 sena) sopran u g[alliema tal-vu/i; Lydia Buttigieg (43 sena) pjanista u arpista; Stephen Cachia (38 sena) kittieb u b’karriera fil-qasam edukattiv; Marilena Gauci (23 sena) kantanta. WIRJA TA’ PITTURA Bejn il-{add, is-26 ta’ Ottubru u s-Sibt, it-8 ta’ Novembru firRazzett tal-Marki] Mallia Tabone, il-Mosta se ssir wirja ta’ pittura minn Louis McKeon bittitlu ‘Kampanja’. Il-[inijiet li din tkun miftu[a g[all-[ubbliku huma mit-Tnejn sas-Sibt mis18:00 sat-20:00 u l-{add, minbarra fl-istess [inijiet tkun miftu[a wkoll filg[odu bejn l10:00 u nofsinhar. KORS FIL-BALLET L-Iskola Masquerade ta’ Oscar Zammit l-Imsida
Triq nhar
l-Erbg[a, 12 ta’ Novembru se tibda kors fil-ballet g[al adulti li jit[ajru jkollhom ba]i tajba f’din l-arti dixxiplinarja. Il-lezzjonijiet ikunu kull nhar ta’ Erbg[a bejn it-20:00 u d-21:00 u l-[las g[allewwel term (sitt sezzjonijiet) hu ta’ 40 ewro. Min jixtieq aktar dettalji jista’ jid[ol fis-sit www.masquerademalta.com jew i/empel fuq 21246619 jew 79793737. FL-UNIVERSITÀ G{ALL-FAMILJA KOLLHA Nhar il-{add, 26 ta’ Ottubru fil-11:00 mill-Athletics Track tal-Università se jsiru, b[ala parti minn Open Day, ;irja, mixja u
relay li g[andhom jappellaw g[all-familja kollha. {las g[allparte/ipazzjoni hu ta’ 7 ewro g[all-Fun Run#Walk ta’ 5 km, 5 ewro g[all-Fun Run#Walk ta’ 2 km, 20 ewro g[ar-relay ta’ 5 km (tim ta’ erbg[a) u 3 ewro g[all800 m Children’s Fun Run. Nofs id-d[ul se jmur g[allFondazzjoni Hospice. G[alkemm wie[ed jista’ jirre;istra sa dakinhar stess nofs sieg[a qabel tibda, idealment irre;istrazzjoni ssir sat-Tnejn 20 ta’ Ottubru. G[al aktar informazzjoni ibg[atu email fuq info@universitysportsandleisure.com jew /emplu 23313151 jew 79031585.
www.maltarightnow.com
24
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
Vidal jiċħad rapporti fil-midja
SPORT
FUTBOL TALJAN
Il-midfielder ta’ Juventus Arturo Vidal ċaħad rapporti filmidja li qalu li dan kien immultat minħabba li ġimgħatejn ilu mar tard għat-taħriġ. Skond ir-rapporti fil-midja, jiem qabel il-logħba importanti kontra Roma Vidal ħareġ u mhux biss dam barra iżda kien involut fi ġlieda. Ta’ dan hu kien immultat mitt elf ewro u ma bediex mal-ewwel 11 kontra Roma. Nhar is-Sibt Vidal kien eskluż mill-iskwadra li lagħbet u ġiet draw 1-1 kontra Sassuolo. Fi stqarrija uffiċjali Vidal ċaħad dan kolu u qal li filwaqt li qatt ma kien immultat, hu tħalla barra mit-tim li lagħab kontra Sassuolo minħabba injury f’irkopptu u mhux minħabba raġunijiet dixxi-
plinarji. Vidal żied jgħid li rrelazzjoni mal-kowċ u maddirieġenti tal-klabb hi waħda tajba u kien għalhekk li r-rapporti li ġew ippubblikati tawh fastidju. Ta min jinnota li filwaqt li Vidal qal li ma lgħabx kontra Sassuolo minħabba injury, ftit jiem qabel hu mhux biss lagħab iżda anke skurja f’partita ta’ ħbiberija maċ-Ċile. Matul is-sajf li għadda Vidal kien segwit millqrib minn Manchester United iżda jidher li l-manager il-ġdid tar-Red Devils Louis Van Gaal ma riedx jakkwistah minħabba proprju l-problemi f’irkopptu. Intant, wara d-draw kontra Sassuolo l-kowċ ta’ Juventus
Massimiliano Allegri faħħar lillavversarji u qal li minkejja li Sassuolo ma impressjonawx s’issa dan l-istaġun, id-draw li ħadu kien wieħed meritat. “Kont naf li se tkun diffiċli kontra Sassuolo speċjalment minħabba l-fatt li kienet ġimgħa fejn fiha kienu impenjati t-timijiet nazzjonali u b’hek ma stajniex naħdmu kif xtaqna. It-tim li lagbħna kontrih ma beżax jattakka u jirriskja u irridu naċċettaw irriżultat,” qal Allegri. Bid-draw ta’ Juventus u r-rebħa li kisbu Roma fuq Chievo issa ddistakk bejniethom it-tnejn hu biss ta’ punt. Wara r-rebħa 3-0 fuq Chievo, l-kowċ ta’ Roma Rudi Garcia qal, “Fit-tieni taqsi-
It-tieni telfa għal Malta
FUTBOL – EURO U17 ma ikkontrollajna dak li konna bnejna fl-ewwel taqsima. Kuntent ħafna bil-wirja tal-plejers u issa se nibdew niffukaw fuq il-logħba taċ-Champions League kontra Bayern Munich. Se nilagħbu kontra tim diffiċli imma se nkunu qed nilagħbu f’darna u konvint li l-partitarji tagħna se jgħinuna. Meta Guardiola kien għadu kowċ ta’ Barcelona kien hemm min jgħid li t-tim Katalan jilgħab tajjeb minħabba l-kwalità tal-pelejrs u mhux tal-kowċ imma issa qed naraw l-istess logħob mingħand Bayern u dan juri lkapaċitajiet ta’ Guardiola,” qal Garcia. Nhar is-Sibt li għadda Bayern Munich rebħu 6-0 kontra Werder Bremen.
It-tim nazzjonali ta’ taħt is-17-il sena sofra t-tieni telfa fi spazju ta’ ftit jiem f’logħba minn Grupp 8 mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni għall-Euro 2015 li se ssir filBulgarija. Wara li tilfu 1-0 kontra sSerbja, l-Maltin ilbieraħ tilfu bl-istess skor kontra l-Olanda. L-uniku gowl tal-Olandiżi kien skurjat minn Janga fit-22 minuta. LOlanda setgħu skurjaw aktar minn wieħed imm laqtu l-lasta. L-impenn li jmiss issa għallMaltin hu dak tat-22 ta’ Ottubru meta dakinhar jilagħbu kontra lFinlandja. Riżultati Serbja v Finlandja 1-0 Malta v Olanda 0-1
Iħejju għallkontra l-Kroazja RUGBY
Sirens ASC lura minn taħriġ f’Ċipru Il-kontinġent ta’ Sirens li mar Cipru
Dan l-aħħar kontinġent ta’ 121, kompost minn kowċis, għawwiema, plejers u ġenituri ta’ Sirens ASC, marru Paphos, belt turistika, fil-kosta ta’ Ċipru, fejn taw bidu għal taħriġ ta’ għawm u ta’ eżerċizzi fiżiċi fuq l-art. Inkluż fil-programm kell-
hom ukoll tlielaq mallgħawwiema ta’ Paphos Nautical Club. Il-kowċis ħejjew programm ta’ taħriġ intensiv darbtejn kuljum fil-Paphos Swimming Club mgħammar b’faċilitajiet eċċellenti fosthom pixxina
msaħħna ta’ 10 lanes, pool ta’ 50 metru flimkien ma’ track talatletika u għadd ta’ pitches talfootball. Fis-sitt jum tal-kamp Sirens ħadu sehem f’Gala Competition ma’ Paphos Nautical Club, attività mtella’ minn Stelios
stylianou, President ta’ Paphos Swimming Club. L-għawwiema Maltin marru tajjeb ħafna tant li rnexxielhom jirbħu l-maġġoranza tal-heats. Dawn il-prestazzjonijiet tajbin kienu ta’ sodisfazzjon għall-kowċis u nkoraġġiment għall-għawwiema.
Ftit tal-jiem ilu beda l-istaġun tar-rugby f’Malta fejn kemm lirġiel kif ukoll in-nisa bdew jilagħbu partiti seven-a-side. F’dawn il-partiti kien hemm diversi plejers Maltin li impressjonaw u li fil-futur, se jkunu qed jisifidaw għall-post fittim nazzjonali. It-tim nazzjonali Malti tal-irġiel, bħalissa beda l-preparamenti tiegħu għal logħba tal-1 ta’ Novembru kontra l-Kroazja, logħba li mistennija tkun waħda ferm diffiċli. Għall-ewwel darba, ilkamp ta’ taħriġ tat-tim Malti qed isir f’Malta stess u mhux fir-Renju Unit. Bla dubju l-Kroati se jkunu jridu jpattu għat-telfa li kienu sofrew kontra l-Maltin matul issena li għaddiet. Ġimgħa wara llogħba kontra l-Kroazja l-Maltin għandhom konfront diffiċli ieħor hekk kif jilagħbu barra minn darhom kontra r-Repubblika Ċeka fil-belt ta’ Praga. F’dawn l-aħħar snin it-tim Malti kiseb riżultati mill-aqwa imma l-akbar problema għalihom fil-partita kontra lKroati u kontra ċ-Ċeki se jkun ilfatt li l-plejers huma neqsin millmatch fitness minħabba li listaġun għadu kemm beda.
www.maltarightnow.com
25
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Il-jott Shockwave hekk kif kien ħiereġ mill-Port il-Kbir nhar is-Sibt li għadda. Dan jinsab fit-tielet pożizzjoni
IBBURDJAR – ROLEX MIDDLE SEA RACE
Esimit Europa 2, il-jott li attwalment għandu vantaġġ komdu fuq l-avversarji tiegħu (RitrattI; Roberto Runza)
Esimit Europa jibqa’ fuq quddiem
Il-Maxi jott ta’ Igor Simic, Esimit Europa 2 mhux biss iddefenda l-ewwel post li kien fih sasSibt filgħaxija, imma tul il-ġurnata tal-Ħadd kabbar dan il-vantaġġ u sakemm morna għall-istampar
dan il-jott kien qabeż Stromboli. Esimit Europa 2 hu immexxi mic-Champion Olimpiku u rebbieħ tal-America’s Cup, Jochen Schumann. Bejn l-2010 u l-2012 Esimit Europa 2 kien spiċċa l-
Messi gowl ‘il bogħod mir-rekord ta’ Zarra FUTBOL SPANJOL
L-attakkant ta’ Barcelona Lionel Messi jinsab gowl ‘il bogħod milli jilħaq ir-rekord taleks plejer ta’ Athletic Bilbao Telmo Zarra li hu attwalment laqwa skorer fl-istorja tal-kampjonat Spanjol. Dan wara li tard is-Sibt filgħaxija Messi skurja wieħed mit-tliet gowls li skurjaw Barcelona fir-rebħa kontra Eibar. Iż-żewġ gowls l-oħra tat-tim ta’ Luis Enrqiue ġew skurjati minn Neymar u Xavi. B’kollox Zarra kien skurja 251 gowl filwaqt li Messi skurja 250 u issa għandu ċ-ċans jilħaq dan ir-rekord propjru fil-25 ta’ Ottubru meta Barcelona jilagħbu kontra r-rivali Real Madrid. Dan l-istaġun Barcelona kellhom bidu mil-aqwa fejn minn tmien partiti rebħu sebgħa, ġew draw darba u ma qalgħu l-ebda gowl. Fil-logħba kontra Real Madrid, ta min jiftakar li għal Barcelona se jkun disponibbli għall-ewwel darba lattakkant Luis Suarez li se jirritorna minn sospensjoni ta’ erba’ xhur wara li kien gidem lil
Giorgio Chiellini fit-Tazza tadDinja. Matul il-ġimgħa Barcelona jilagħbu kontra Ajax fiċ-Champions League filwaqt li Real jaffrontaw lil Liverpool. Riżultati A.Madrid v Espanyol D.La Coruna v Valencia Elche v Sevilla Illum R. Sociedad v Getafe
Messi fl-azzjoni kontra Eibar
2-0 3-0 0-2
ewwel għal tliet snin konsekuttivi. Fit-tieni post kien hemm iljott RAN filwaqt li fit-tielet post kien hemm il-jott Shockwave. Mit-tbassir tat-temp jidher li Esimit Europa 2 mhux qiegħed
f’pożizzjoni li jagħmel id-distanza f’ħin rekord. Ta min jiftakar li din is-sena se hawn rekord ta’ 122 jott għat-tellieqa ta’ 606 mili nawtiċi millPort il-Kbir bil-parteċipanti ġejjin
minn 20 pajjiż differenti. Aktar minn 15-il jott qed jieħdu sehem għall-ewwel darba. Zenhea Takesha immexxi milliskipper Aldo Quadarella irtira mit-tellieqa u irritorna lura Malta.
Murray jirbaħ fi Vjenna
Il-Brittaniku Andy Murray għeleb lil David Ferrer fil-finali tal-Open ta’ Vjenna biex b’hekk qabeż lill-istess tennista Spanjol fil-klassifika li se tiddetermina min se jilgħab fil-fażi finali tatturnament tal-ATP. Murray bħalissa qiegħed fis-seba’ post ta’ din il-klassifika. Murray kien qed jitlef sakemm wettaq rimonta u rebaħ bi skor ta’ 5-7, 6-2, 7-5. “Dejjem hu ta’ sodisfazzjon meta tirbaħ turnament. Kienet logħba diffiċli u fl-ewwel set ma kontx daqstant tajjeb u Ferrer kien jmmeritah imur fil-vantaġġ. Fit-tieni set kont ferm aħjar minnu filwaqt li t-tielet set seta’ intrebaħ minn kulħadd. Kienet ġimgħa ferm pożittiva għalija u nittama li nibqa’ nuri l-istess logħob,” qal Murray wara l-partita. Ta min jinnota li r-rebħa li kiseb Murray kontra Ferrer kienet l-ewwel rebħa sa mill2013 li kiseb kontra tennista li qiegħed mal-ewwel tmienja fiddinja. L-aħħar darba li għamel dan kien meta rebaħ il-finali talOpen ta’ Wimbledon fl-2013. Issa Murray jmissu jieħu sehem f’turnament f’Valencia u wara jikkompeti f’Pariġi. L-aħħar
Murray bit-trofew wara li rebaħ fi Vjenna
kompetizzjoni tas-sena se ssir f’Londra u bħalissa sitt tennisti qed jippruvaw jiksbu post millaħħar tlieta li fadal għal dan itturnament fl-Ingilterra.
Marin Cilic, rebieeħ tal-US Open diġa’ ikkwalifika għal dan it-turnament u lbieraħ rebaħ ilKremlin Cup meta għeleb lil Roberto Bautista 6-4, 6-4.
www.maltarightnow.com
26
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
Athleta jwettqu rimonta u jegħlbu lil Floriana BASKETBALL- ST JAMES HOSPITAL SHIELD
SPORT
Ilbieraħ il-kompetizzjoni tasSt James Hospital Shield talirġiel fejn fil-logħba prinċipali ilholders Athleta A to Z Electronics għelbu lil Floriana Caffe Del Mar. Viryus Cynergi kellhom rebħa tajba fuq Remax Siġġiewi. Wisq sostituzjoniet Floriana..................................74 Athleta....................................77 (12-18, 29-19, 18-17, 15- 23) Floriana: O. Shamala, N. Sultana 16, L. Ross 15, M. Merceica 4, S. Borg 2, N. Vasovic 7, C. Calleja 5, D. Schembri 10, C Montgomery 13, D. Agius 2. Athleta: M. Naudi 25, R. Vella 3, C. Patus 7, A. Aquilina 2, O. Said 29, M. Gouder, M. Gauci Montanaro, I. Tanti 11. Referees: B. Vassallo, G. Barbara u E. Mangani.
F’logħba kumbattuta, Athleta irnexxilhom fl-aħħar minuti jdawwru r-riżultat. Il-mertu ta’ Athleta kien li komplew jissieltu u jippruvaw sal-aħħar. Il-kowċ ta’ Floriana, C. Stolph u L. Ross jridu jerfgħu ħafna mit-tort tattelfa. Stolph beda jbiddel ta’ spiss il-plejers anki meta kienu għaddejjin minn perjodu tajjeb filwaqt li L. Ross kien responsabbli meta għaġġel wisq meta Floriana kellhom iċ-ċans li jisforzaw il-ħin barrani. Athleta kellhom lil M. Naudi u O. Said f’burdata tajba u li biha pattew għal wirja xejn feliċi ta’ C. Patus. Wara li Floriana kisbu l-ewwel ħames punti, ir-risposta ta’ Athleta kisbet tmien punti mingħajr risposta bl-iskor ikun dak ta’ 8-5. Athleta ħadu vantaġġ mis-sostituzzjonijiet kontinwi minn naħa ta’ Floriana biex spiċċaw l-ewwel sessjoni 18-12. Floriana kellhom bidu tajjeb għat-tieni għaxar minuti biex salewwel ħames minuti kienu 29-20 minn fuq. Wara time-out, Athleta tjiebu u naqqsu l-iżvantaġġ għal basket biex l-iskor ikun dak ta’ 29-27. Athleta setgħu daħlu jistrieħu bl-iskor indaqs imma tilfu tliet free-throws wara li L. Ross għaġġel biex jixxutja kważi minn nofs u l-iskor kien dak ta’ 41-37. Wara li fl-ewwel minuti Athleta għamlu l-iskor indaqs (43-43), Floriana irnexxilhom jiksbu sitt punti vantaġġ li zammewh sat-tmiem is-sessjoni bliskor ikun dak ta’ 59-54. Athleta tilfu lil I. Tanti bil-ħames fawl. Il-logħba kompliet tkun bilanċjata sakemm Stolph għamel sos-
C. Calleja ta’ Floriana bil-ballun issikat minn R. Vella ta’ Athleta (Ritratt: Trevor Sollars)
tituzzjoni u daħħal lil S. Borg li tilef il-ballun darbtejn wara xulxin. Athleta ħadu vantaġġ bi tliet xuttijiet mill-bogħod ta’ O. Said biex l-iskor ikun dak ta’ 71-68 minn fuq. Floriana tilfu lillAmerikan C. Montgomery bilħames fawl. Kien għad fadal 31 sekonda meta Floriana irkupraw b’rebound. Floriana setgħu jisforzaw ilħin barrani meta M. Naudi tilef wieħed mil-free-throws u kienu tliet punti minn taħt. Imma C. Calleja, minflok ix-xutt millbogħod ipprova jinfed id-difiża ta’ Athleta.
Mingħajr storja Siġġiewi..................................41 Virtus .....................................82 (8-24, 9-25, 15-19, 9-14) Siġġiewi: S. Sammut 6, JP Antoncich 6, E. Xuereb, B.
Carabott 2, A. Debattista, A. Micallef 6, C. Bezzina, M. Mallia 2, K. Tribette 17. Virtus: S. Pace 7, D. Bugeja 9, R. Bonnici 11, C. Doublet 2, A. Sciberras, N. Walkup 28, A. Felice Pace, A. Axiaq 11, F. Bartoli, G. Coleiro 4, P. Shoults 9. Referees: B. Vassallo , G. Barbara u C. Terribile.
Kif jindika r-riżultat it-tim ilġdid ta’ Virtus magħmul minn plajers ta’ Starlites ma’ S. Pace u D. Bugeja ex Athleta flimkien ma’ P. Shoults ex Floriana ma kellhomx diffikulta biex għelbu lit-tim żagħżugħ tas-Siġġiewi. Taħt il-kowċ P. Ferrante ex Floriana, Virtus ma tawx ċans lil Siġġiewi u ħadu kontroll millewwel minuti biex sat-tmiem lewwel sessjoni kienu 24-8 minn fuq.
Is-sitwazzjoni ma inbiditx fittieni 10 minuti biex Virtus daħlu jistrieħu b’vantaġġ sal-mistrieħ bl-iskor ikun dak ta’ 49-17.
Għalkemm Siġġiewi tjiebu wara l-mistrieħ Virtus ikkontrollaw mingħajr diffikultà rrebħa sal-aħħar tisfira.
Is-St James Hospital Shield tan-nisa kompliet bit-tim ta’ DHL Phoenix jkun l-ewwel tim eliminat wara li tilfu 61-25 kontra Honey Athleta. Minħabba li hemm ħames timijiet jipparteċipaw, il-format hu bħal dak tat-turnament tal-50 anniversarju tal-MBA u min jitlef żewġ logħbiet ikun eliminat. Fil-logħba l-oħra Pavi Depiro ħadu vantaġġ minn nuqqas tal-
Amerikan ta’ Caffe Moak Luxol li kienet ma tiflaħx biex ħarġu rebbieħa 56-42. Depiro kellhom bidu tajjeb biex marru 16-4 minn fuq. Huma iddefendew dan ilvantaġġ u l-iskor kien dak ta’ 2718. Luxol fetħu tajjeb wara l-mistrieħ biss meta kienu punt ‘il bogħod waslet ir-reazzjoni tadDepiro li kabbru l-vantaġġ għal dak ta’ 45-34 u l-isforzi ta’ Luxol kienu kollha għalxejn .
DHL Phoenix eliminati
ST JAMES HOSPITAL SHIELD NISA
www.maltarightnow.com
27
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Made In Hoff misjuq minn Charles Camilleri jirbaħ il-ħames tiġrija (Ritratt: Trevor Sollars)
Tliet rebħiet għal Charles Camilleri TIGRIJIET TAZ-ZWIEMEL Minn Kenneth Vella
L-aktar żewġ tiġrijiet importanti li saru l-bieraħ wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa kienu riservati għal żwiemel tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m. Dawn għamlu parti mit33 laqgħa tal-istaġun fuq tmien tiġrijiet kollha għal żwiemel tattrott u ntrebħu minn Made In Hoff u Vanmaker Limburgia. Dawn it-tnejn kienu misjuqa minn Charles Camilleri li temm l-aħjar sewwieq bi tliet rebħiet. Fl-ewwel tiġrija Premier ġrew b’kollox 12–il żiemel. Hekk kif ingħata l-bidu uffiċjali rajna lil Quel Noir (Jesmar Gafa’) jibda fost l-aktar veloċi fl-ewwel battuti. Dan fetaħ vantaġġ żgħir minn żewġ debuttanti, it-Taljan Ishull Di Poggio (Shaun Portelli) u l-Iżvediż Wiss Roadrunner (Mario Farrugia). It-tiġrija ħadet svolta oħra matul l-aħħar 400m, mhux biss għax Quel Noir beda’
jnaqqas mill-ġiri iżda anki għax tlieta fuq in-naħa ta’ barra bdiet lavvanz tagħha d-debba Daniża Made In Hoff (Charles Camilleri). Din marret quddiem fid-dritta finali u ttrijonfat minn Wiss Roadrunner u Original Blue (Chris Cassar). Blizzard Ad (Frencu Cassar) temm ir-raba’. It-tieni suċċess tas-sena għal Made In Hoff wasal f’medja ta’ 1.16.1” fil-kilometru. Charles Camilleri reġa’ kien protagonist fit-tieni tiġrija Premier. Din id-darba b’Vanmaker Limburgia li b’dan il-Ġermaniż ukoll ħalla kollox għall-aħħar metri. Hu rreġistra lewwel rebħa fi gżiritna, għalkemm mhux qabel ma xejjen l-isfida fid-dritta finali tad-debuttant Franciz Quillian Joyeux (Andrew Farrugia). Yanantin Boko (Darren Mizzi) u l-ġdid Żvediż Mad Image (Rodney
“Programm li se nibqa’ niftakar” INTERVISTA
– Charles Camilleri, sewwieq
Fi tmiem il-programm, Charles Camilleri kkummenta li għalih din se tibqa’ laqgħa memorabbli. “Irnexxili nirbaħ żewġ tiġrijiet ewlenin Premier bi żwiemel li bdew bin-numru wieħed wara lkarozza tat-tluq, numru mhux faċli li bih ma stajtx nieħu l-
kmand mill-bidu. Kemm Made In Hoff u anki Vanmaker Limburgia wrew li għaddejjin minn forma tajba. Kuntent ukoll bil-medja li wettaq u bil-mod impressjonanti li bih rebaħ Quo De Clerlande,” tenna Camilleri.
Gatt) kellhom ukoll pjazzament pożittiv. Vanmaker Limburgia, li bħal Made In Hoff, beda binnumru wieħed, kellu medja ta’ 1.16.3” fil-kilometru. Il-laqgħa nkludiet ukoll tliet tiġrijiet tal-klassi Silver. Flewwel waħda, Rio Du Gers (Noel Baldacchino) qabeż lil Eject (Redent Magro) f’nofs iddritta finali biex ħa l-ewwel rebħa fi xtutna. Quo De Clerlande (Charles Camilleri) ukoll akkwista l-ewwel rebħa filkorsa tal-Marsa wara li qasam illinja finali tat-tieni tiġrija Silver. Dan faċilment b’vantaġġ ta’ madwar 10 tulijiet minn Command Coger (Carmelo Farrugia). Żiemel ieħor li ħa lewwel rebħa f’Malta kien All American Class (David Ellul) flaħħar tiġrija Silver. Dan kien ilħin kollu quddiem tul id-distanza.
Ir-riżultati kollha. I Tiġrija. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Hotchemin (W. Spiteri) Ħin – 2.54.8” (1.20.8”) 2. Haskovis (J. Vassallo) 3. Olifant Du Puoy (F. Tanti) 4. Libre Echange (P. Galea) 5. Loulou De La Rose (C. Caruana) II Tiġrija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Sweep The Floor (M. Ellul) Ħin – 2.49.2” (1.19.1”) 2. Picabia Des Audins (B. Hili) 3. Sjohultets Tigra (Ch. Farrugia) 4. Donna Giant (J. Gafa’) III Tiġrija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Rio Du Gers (N. Baldacchino) Ħin – 2.44.9” (1.17.1”) 2. Eject (R. Magro) 3. Remind De Lexlor (J. Farrugia) 4. Prince November (M. Cauchi) IV Tiġrija Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Meadow Dancer (N. Baldacchino) Ħin – 2.43.6” (1.16.4”) 2. Oscar Du Meu (F. Cassar) 3. Paleo De La Dives (M. Desira) 4. Querido Censerie (J. Farrugia)
V Tiġrija. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Made In Hoff (C. Camilleri) Ħin – 2.42.8” (1.16.1”) 2. Wiss Roadrunner (M. Farrugia) 3. Original Blue (C. Cassar) 4. Blizzard Ad (F. Cassar) VI Tiġrija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Quo De Clerlande (C. Camilleri) Ħin – 2.42.2” (1.15.8”) 2. Command Coger (C. Farrugia) 3. Joss Q.C. (N. Bonello) 4. Roi Du Solat (A. Gauci) VII Tiġrija. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Vanmaker Limburgia (C. Camilleri) Ħin – 2.43.3” (1.16.3”) 2. Quillian Joyeux (A. Farrugia) 3. Yanantin Boko (D. Mizzi) 4. Mad Image (R. Gatt) VIII Tiġrija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. All American Class (D. Ellul) Ħin – 2.43.7” (1.16.5”) 2. Quent De Combourg (N. Baldacchino) 3. Megiddo (C. Camilleri) 4. Mind Your Head (M. Baumann - SWE)
Aktar tiġrijiet f’Għawdex nhar ilĦadd li ġej Nhar il-Ħadd, 26 ta’ Ottubru fis-1.30 pm. il-Gozo Horse Racing Association se torganizza tiġrijiet għal: Shetland, Ponijiet u Żwiemel tat-trott fil-korsa ta’ Xħajma. Dawn se jkunu tiġrijiet bittema Gozo Sprinter Master fuq distanza ta’ 1,140metri u bil-finali ssir fl-istess ġurnata. It-tiġrijiet normali se jsiru fuq 2,640 metri.
Il-kitba tal-bhejjem ser issir fl-uffiċju tal-korsa, għada u lErbgha, 21 u 22 ta’ Ottubru bejn l-4pm u 6 pm. Il-poloz jitilgħu l-Erbgħa fis6.15 pm. Il-Kitba tista’ ssir ukoll għand Fredu Spiteri fil-klabb talMarsa u Anton Pace (9922 7854). Mal-kitba jrid jitniżżel ukoll l-isem tal-ġerrej.
28
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
Draw drammatiku bejn QPR u Liverpool
F’logħba mill-aktar eċċitanti Liverpool rebħu 3-2 barra minn darhom kontra QPR. Il-logħba offriet erba’ gowls fl-aħħar tmien minuti. L-unika azzjoni denja ta’ nota fl-ewwel taqsima kienet iċ-ċans kbir li falla Balotelli minn quddiem lasta vojta. Fit-68 minuta Liverpool skurjaw l-ewwel gowl li wasal minn azzjoni ta’ free kick li ġie mogħti malajr minn Sterling li għadda lballun lejn Johnson u l-plejer internazzjonali Ingliż tefa’ cross fil-baxx u meta Richard Dunne mar jikklirja dan tefa’ l-ballun fix-xibka tiegħu stess. Ta min jinnota li din kienet l-10 darba li Dunne skurja awto-gowl filPremiership Ingliż u sar l-ewwel plejer fl-istorja li laħaq dan lammont ta’ awto-gowls filPremier. Hekk kif kien fadal tliet minuti għal tmiem il-partita seħħ minn kollox. L-ewwel kienu QPR li ġabu d-draw b’gowl ta’ VARGAS imma f’azzjoni ta’ kontra attakk żewġ minuti wara il-playmaker COUTINHO daħal fil-kaxxa, evita difensur u skurja l-gowl li deher li se jagħti t-tliet punti lirReds. Hekk kif reġgħet bdiet il-partita reġa’ kien VARGAS li sab ix-
www.maltarightnow.com
SPORT
xibka biex għamel l-iskor 2-2. QPR komplew jippressaw għat-tielet gowl u minn azzjoni ta’ free kick tagħhom, Liverpool ħarbu b’kontra attakk, u Sterling għadda ballun lejn nofs il-kaxxa l-kbira u Steven Caulker tefa lballun fix-xibka tiegħu stess għal skor finali ta’ 3-2, skor kemmxejn aħrax ma’ QPR li għadhom filqiegħ tal-klassifika. Fil-logħba l-oħra Stoke rebħu 2-1 kontra Swansea. Wara li BONY poġġa lil Swansea filvantaġġ żewġ gowls ta’ ADAM u WALTERS dawwru r-riżultat favur Stoke.
Mourinho jerġa’ jilmenta dwar Costa Wara r-rebħa ta’ nhar is-Sibt kontra Crystal Palace, il-manager ta’ Chelsea Jose Mourinho reġa’ esprima r-rabja tiegħu għall-fatt li l-attakkant Diego Costa qed ikun imsejjaħ mat-tim nazzjonali Spanjol, anke jekk dan għandu problemi fil-hamstring. Costa kellu bidu mill-aqwa sa minn meta ingħaqad ma’ Chelsea mingħand Atletico Madrid u skurja diversi gowls. Madankollu skont Mourinho il-plejer ma jiflaħx jilgħab ammont kbir ta’ partiti wara xulxin minħabba li jkollu jserraħ il-hamstring.
Fl-ewwel taqsima Balotelli falla ċans kbir għal Liverpool
Minkejja dan Costa ġie imsejjaħ biex jifforma parti mit-tim nazzjonali Spanjol li ġimgħa ilu lagħab f’żewġ konfronti mirrawnd ta’ kwalifikazzjoni għallEuro 2016. Filwaqt li f’logħba minnhom Costa skurja l-ewwel gowl tiegħu ma’ Spanja, fit-tieni waħda weġġa’ u mistenni jdum tliet ġimgħat barra. “Wara l-logħba kontra Arsenal Costa ingħaqad mat-tim
nazzjonali, lagħab żewġ partiti fi spazju ta’ ftit jiem u ġie lura imweġġa’. Issa għandu tliet ġimgħat barra u l-istaff mediku tagħna se jikkurah biex jerġ’a jkun f’sikktu għal meta terġa’ tilgħab Spanja. Ma’ Chelsea Costa se jispiċċa jilgħab meta ma jkunx hemm partiti internazzjonali,” qal Mouriho. Ilmanager Portugiż kien qed jirreferi għall-fatt li Costa issa
Valentino Rossi jirbaħ fl-Awstralja MOTOGP
Rossi jiċċelebra wara s-suċċess tiegħu fl-Awstralja
x’aktarx se jilħaq jirkupra sa nofs Novembru, proprju meta jerġgħu jintlagħbu partiti mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni għall-Euro 2016. Spanja tkun impenjata fil-15 ta’ Novembru meta tilgħab kontra lBelarus. Riżultati QPR v Liverpool 2-3 Stoke v Swansea 2-1 Illum West Brom v Man United
F’tellieqa mill-aktar eċċitanti t-Taljan Valentino Rossi fuq Yamaha spiċċa rebaħ il-Grand Prix tal-Awstralja. Rossi għeleb l-isfida ta’ Jorge Lorenzo, li kien qed ifittex it-tielet rebħa konsekuttiva u ta’ Bradley Smith. Marc Marquez tal-Honda, li ġie inkurunat champion mondjali ġimgħa ilu kellu jirtira minħabba li waqà bil-mutur filwaqt li sieħbu Dani Pedrosa,wkoll fuq Honda irtira wkoll wara inċident li kellu ma’ Andrea Iannone. Għal Rossi, li kien qed jagħmel il-250 dehra tiegħu f’din il-kategorija, din kienet rebħa mill-aqwa speċjalment meta wieħed iqis li beda mittmien post. Hekk kif kien fadal 10 dawriet is-sewwieq Taljan approfitta miż-żelqa ta’ Marquez, mar fl-ewwel post u minn hemm ‘il quddiem iddefenda l-vantaġġ li kellu biex kiseb it-tieni rebħa ta’ dan listaġun wara li riċentament rebaħ il-Grand Prix ta’ San Marino. Din kienet il-108 rebħa li
kiseb Rossi fil-karriera tiegħu u t-82 waħda fl-ogħla klassi. Irriżultat tal-bieraħ kien wieħed eċċellenti għal Yamaha li għallewwel darba sa mill-2008 (Grand Prix ta’ Le Mans) it-tim kellu tliet sewwieqa fuq ilpodju. Cal Crutchlow kien fit-tielet post wara Lorenzo sa dawra qabel it-tmiem imma waqà bilmutur u minfloku daħal Smith. It-tellieqa kienet ikkaratterizzata minn diversi inċidenti u disa’ sewwieqa naqqsu mili jlestu ttellieqa kollha. Fir-raba’ post daħal Andrea Dovizioso tadDucati quddiem Hector Barbera u Alvaro Bautista. Dan tal-aħħar kien qed itellaq fil-200 GP filkarriera tiegħu. Għal tmiem il-kampjonat fadal żewġ Grand Prix, dik talMalasja u ta’ Valencia. Minkejja li diġa’ rebaħ it-titlu Marquez għadu qed jipprova jikser jew jilħaq ir-rekord ta’ Mick Doohan li kiseb 12-il rebaħ fi staġun wieħed. S’issa Marquez rebaħ 11.
www.maltarightnow.com
29
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Milan jitilgħu fir-raba’ post b’rebħa fuq Verona SERIE A
Milan kisbu rebħa ta’ 3-1 barra fil-grawnd diffiċli ta’ Verona biex telgħu jokkupaw ir-raba’ post, punt taħt Sampdoria li ġew miżmuma minn Cagliari. Intant, Chievo ħabbru li keċċew lill-kowċ Eugenio Corini u minfloku mistenni jinħatar Rolando Maran. Din l-aħbar wasslet wara li Chievo tilfu 3-0 s-Sibt filgħaxija kontra Roma. Maran għad irid jittermina l-kuntratt minn ma’ Catania qabel ma jiffirma ma’ Chievo. Dan l-istaġun Chievo rebħu darba, ġew draw darba u tilfu ħames logħbiet. FIRENZE – Lazio kisbu rebħa ta’ 2-0 barra minn darhom kontra Fiorentina b’gowl f’kull taqsima. Għall-Viola din kienet l-ewwel telfa f’dawn l-aħħar ħames partiti u kienu ġejjin minn wirja millaqwa fejn kienu rebħu 3-0 kontra Inter. Minn naħa tagħhom Lazio kienu ġejjin minn rebħa ta’ 3-2 kontra Sassuolo u r-rebħa kontra ttim ta’ Montella kienet it-tielet waħda konsekuttiva. Wara li fallew diversi ċansijiet ta’ skor Lazio marru fil-vantaġġ fil-35 minuta meta Candreva għadda ballun lejn
Riżultati Lokali
MFA BOV Premier Pieta H v Balzan 1-1 Valletta v B’Kara 0-2 I Div Gudja Utd v Żurrieq 4-1 Gżira Utd v Melita 2-3 Lija A v Pembroke A 1-3 Birzebbuga SP v St Andrews5-7 II Div Għaxaq v Ħamrun S 1-5 Marsa v Żabbar SP 1-2 Għargħur v Mellieħa 3-1 Swieqi Utd v Sirens 1-1 Dingli S v Żejtun 1-2 Siġġiewi v San Ġwann 2-5 HOCKEY Qormi v Hotsticks 6-2 Young S. v W.Hart 2-0 GFA I Div Kerċem A v Xewkija T 1-1 Oratory Y v Sannat L 2-1 IASC II Div Burmarrad AFC v Mosta G 1-2 Floriana A v Senglea Y 0-2 Msida RS v Birzebbuga T. 4-0 BASKETBALL St James Hospital Shield (N) Depiro v Caffe MOAK 56-42 Phoenix v Athleta 25-61 Siġġiewi v Virtus Basket 41-82 Floriana v Athleta 72-75 HANDBALL Luxol v Swieqi 19-7 La Salle v Aloysians Ż 22-24 Swieqi v- La Salle 15-22
St James Hospital Shield. I Div (I)
in-nofs li sab lil DJODJEVIC li mill-viċin għamel l-iskor 1-0. Għal dan il-plejer mis-Serbja dan kien il-ħames gowls tiegħu filkampjonat. Ta min jinnota li dan kien l-ewwel gowl li qalħu Fiorentina f’darhom dan l-istaġun. Fit-tieni taqsima l-Biancocelesti ikkontrollaw il-vantaġġ li kellhom u fid-90 minuta, f’azzjoni ta’ kontra attakk LULIC issiġilla l-konfront favur Lazio. BERGAMO – Atalanta rebħu bi skor minimu ta’ 1-0 kontra Parma bil-gowl jasal proprju flaħħar minuta. Il-bieraħ kien jum speċjali għall-klabb ta’ Atalanta li iċċelebra l-107 sena mit-twaqqif tiegħu. Fl-ewwel taqsima ż-żewġ timijiet kellhom ċansijiet imma ttnejn li huma naqqsu milli jsibu xxibka. Hekk kif il-logħba dehret li kienet se tintemm fi draw Cigarini kellu xutt salvat minn Mirante u mir-rebound BOAKYE skurja luniku gowl tal-logħba. Ta min jinnota li dan kien l-ewwel gowl li skurjaw Atalanta f’darhom. SARDINJA – F’partita li offriet erba’ gowls Cagliari u Sampdoria spiċċaw fi draw ta’ 22. Cagliari kienu 2-0 minn taħt imma Sampdoria spiċċaw jilagħbu b’10 u kien hawn fejn illogħba ħadet svolta. B’dan irriżultat Sampdoria għadhom bla telfa dan l-istaġun. Qabel il-logħba kien hemm minuta silenzju b’rispett ta’ dawk li spiċċaw vittmi tal-għarar fil-belt ta’ Genova. Sampdoria marru fil-vantaġġ fit-28 minuta b’daqqa ta’ ras ta’ GABBIADINI minn azzjoni ta’ free kick. 10 minuti wara Sampdoria żiedu mal-iskor meta OBIANG skurja b’xutt b’saħħtu. Mas-siegħa logħob Sampdoria spiċċaw jilagħbu b’10 meta tkeċċa Cacciatore li waqqa lil Ibarbo filkaxxa. Mill-11-il metru AVELAR għamel l-iskor 2-1. Cagliari komplew jippressaw u fis-77 minuta SAU ġab id-draw għal Cagliari. VERONA – Milan rebħu 3-1 barra minn darhom kontra Verona f’logħba li fiha Honda skurja żewġ gowls. Dan kien konfront dirett għaliex iż-żewġ timijiet kellhom 11-il punt kull wieħed. Flistorja tagħhom Milan dejjem sabuha diffiċli biex jirbħu f’Verona. Telfa li żgur tibqa’ tissemma hi dik tal-1973 meta swiethom ir-rebħ tal-kampjonat. Milan, li kellhom lil De Jong sospiż marru fil-vantaġġ wara 21 minuta meta Marques ipprova jikklirja kross ta’ Abate u b’mod mill-aktar stramb tefa’ l-ballun fix-xibka tiegħu stess għal skor ta’ 1-0. Sitt minuti wara Milan żiedu mal-iskor u din id-darba kien HONDA li irċieva pass perfett
L-attakkant ta’ Milan Fernando Torres imdawwar b’żewġ avversarji ta’ Verona
mingħand El Shaarawy u ma żbaljax minn quddiem il-gowlkiper biex għamel l-iskor 2-0. Ftit minuti wara Verona wettqu reazzjoni u l-attakkant Luca Toni mar ferm viċin li jnaqqas id-sistakk b’volley mill-isbaħ. Fis-56 minuta HONDA skurja ttielet gowl ta’ Milan u s-sitt wieħed tiegħu f’dan l-istaġun meta irċieva mingħand Rami u għeleb lill-gowlkiġer Rafael. Tliet minuti mit-tmiem Verona naqqsu l-iskor meta LOPEZ skurja b’xutt minn ġewwa l-kaxxa. PALERMO – Palermo rebħu 2-1 kontra Cesena, tim li spiċċa jilgħab b’10 plejers. Il-partita kienet bejn żewġ timijiet li ġew promossi mis-Serie B. Man-nofs siegħa logħob Palermo marru filvantaġġ meta DYBAL skurja gowl mill-isbaħ. Fil-61 minuta Cesena ingħataw penalty meta Andelkovic waqqa lil Magnusson fil-kaxxa u mill-11-il metru RODRIGUEZ ma żbaljax. 10 minuti mit-tmiem, meta Cesena bdew jittamaw f’rimonta tkeċċielhom Coppola fl-aħħar minuta GONZALEZ skurja t-tieni gowl għal Cesena. TURIN – Torino kisbu rebħa minima ta’ 1-0 kontra Udinese biex temmew rekord negattiv kontra l-Bianconeri. L-uniku gowl tal-logħba wasal fit-62 minuta meta QUAGLIARELLA skurja b’daqqa ta’ ras kontra l-eks tim tiegħu għal skor finali ta’ 1-0. MILAN - F’San Siro Inter salvaw draw bl-aħħar xutt tal-logħba biex ġew draw 2-2 kontra Napoli. Kollox seħħ fl-aħħar 10 minuti meta CALLEJON poħħa lil Napoli fil-vantaġġ u tliet minuti wara GUARIN ġab id-draw għattim ta’ Mazzarri. Fid-90 minuta Napoli dehru li kienu skurjaw ilgwol tar-rebħa b’CALLEJON imma għal darba oħra Inter irkupraw u skrujaw permezz ta’ HERNANES. Draw li żgur ma jikkuntenta lil ħadd minnhom.
Riżultati u klassifiki Serie A Roma v Chievo Sassuolo v Juventus Fiorentina v Lazio Atalanta v Parma Cagliari v Sampdoria Verona v Milan Palermo v Cesena Torino v Udinese Inter v Napoli Illum Genoa v Empoli
Kif Jinsabu
Juventus Roma Sampdoria Milan Udinese Lazio Napoli Verona Inter Fiorentina Genoa Torino Atalanta Empoli Cesena Palermo Cagliari Chievo Sassuolo Parma
L 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 6 7 7 6 7 7 7 7 7 7
R 6 6 4 4 4 4 3 3 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 0 1
D 1 0 3 2 1 0 2 2 3 3 2 2 1 3 3 3 2 1 4 0
T 0 1 0 1 2 3 2 2 2 2 2 3 4 2 3 3 4 5 3 6
3-0 1-1 0-2 1-0 2-2 0-3 2-1 1-0 2-2
(20.45) FK 14 3 14 4 9 4 16 10 9 6 13 7 10 9 7 8 13 10 5 5 6 6 5 7 3 8 8 8 6 12 8 15 9 11 5 12 4 13 11 17
Pt 19 18 15 14 13 12 11 11 9 9 8 8 7 6 6 6 5 4 4 3
Lega Pro Grupp A Monza v Como Renate v Albinoleffe Bassano V v Lumezzane Alessandria v P. Calcio Pavia v Arezzo Pro Patria v G. Erminio S. Torres v Mantova Venezia v Novara R.Vicenza v Sudtirol Feralpisalo v Cremonese
2-1 1-0 3-1 3-0 2-0 0-0 1-1 1-2 1-1 0-0
Lega Pro - Grp B Lucchese v Ascoli Prato v SPAL 2013 Teramo v Carrarese San Marino v P.Piacenza Gubbio v Pontedera Ancona v Pistoiese Savona v Santarcangelo Pisa v Grosseto Reggiana v L'Aquila
0-2 1-0 1-1 3-0 0-1 0-0 2-0 1-2 1-1
Serie B Bologna v Varese Brescia v Pro Vercelli Carpi v Latina Frosinone v Modena Spezia v Catania Ternana v Livorno Trapani v Crotone V. Lanciano v Perugia Vicenza v Pescara Bari 1908 v Avellino Kif Jinsabu Frosinone Livorno Bologna Bari Carpi Perugia Avellino Trapani V. Lanciano Pro Vercelli Spezia Modena Brescia Ternana Vicenza Pescara Cittadella Varese Latina Catania Crotone Entella
L 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 8 9 9 8 9 9 9 9 7
R 5 5 5 4 4 4 4 4 3 4 4 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1
D 3 2 2 3 3 3 3 3 5 1 1 5 4 4 4 3 2 3 4 3 3 2
T 1 2 2 2 2 2 2 2 1 4 4 2 3 2 3 4 4 4 4 5 5 4
Lega Pro - Grp C Reggina v L. Roma Matera v Cosenza Messina v V. Lamezia Foggia v Savoia Paganese v Melfi Martina v Aversa Catanzaro v Isolaverde Benevento v Salernitana J. Stabia v Lecce Casertana v Barletta Logħob li jmiss Empoli v Cagliari Parma v Sassuolo Sampdoria v Roma Chievo v Genoa Juventus v Palermo Udinese v Atalanta Cesena v Inter Lazio v Torino Napoli v Verona Milan v Fiorentina Roma v Chievo Sassuolo v Juventus
3-0 2-1 2-1 2-0 3-0 0-4 3-1 1-1 2-1 4-2
FK 13 5 16 6 12 8 14 10 13 11 9 7 11 11 14 18 17 14 12 9 10 8 6 7 6 7 7 9 6 10 16 13 13 14 13 19 7 10 10 16 6 13 5 11
Pt 18 17 17 15 15 15 15 15 14 13 13 11 10 10 10 9 8 8 7 6 6 5
1-1 2-3 1-0 1-0 2-2 3-1 2-1 0-0 1-1 2-1
www.maltarightnow.com
30
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Tkompli l-mixja pożittiva ta’ Pembroke KAMPJONAT BOV – I DIVIŻJONI
LIJAA. ...............……................ 1 PEMBROKE A. ..……............. 3 Lija A – J. Spiteri, M. Clinch, J. Francica, D. Zarb (I. McCarthy), E. Beu, L. Casha, C. Frendo (B. Antignolo), P. Borg, P. Babic, K. Vella, A. Ige. Pembroke A – M. Calleja Cremona, C. Mamo, O. Sidibe, A. Azzopardi, A. Agius, D. Sammut (R. Caruana), A. Laudisi, G. Spiteri, L. Omerou, S. Arab (M. Thorne), R. Bajada. Referee – Malcolm Spiteri Pembroke komplew bil-mixja pożittiva tagħhom meta għelbu lil Lija 3-1 biex kisbu t-tieni rebħa konsekuttiva wara bidu nċert Wara tliet minuti Lija perikolużi bi freekick ta’ Frendo li kien salvat minn Calleja Cremona. Iżda minuta wara kienu Pembroke li fetħu liskor meta f’azzjoni ta’ kontrattakk kien LAUDISI li skorja b’xutt minn tarf il-kaxxa. Lija wettqu reazzjoni tajba u wara li xutt ta’ Beu kien salvat mill-goalkeeper ta’ Pembroke, huma kisbu d-draw fid-19-il minuta permezz ta’ IGE wara azzjoni ta’ freekick. Pembroke iżda damu biss żewġ minuti biex reġgħu marru fil-vantaġġ meta plejer ta’ Lija deher imiss il-ballun b’idu filkaxxa u mill-11-il metru kien AYRTON AZZOPARDI li skorja b’xutt preċiż. Pembroke tista tigħd li ddominaw il-kumplament tat-taqsima fejn kellhom xi ċansijiet fejn setgħu anki kabbru l-iskor iżda lejn ittmiem kienu Lija li resqu qrib b’xutt ta’ Ige jmur ftit għoli. Fil-bidu tat-tieni taqsima Pembroke sfortunati meta minn freekick ta’ Rodrick Bajada ddaqqa ta’ ras ta’ Sidibe ħabtet malmimduda. Sitt minuti mit-tmiem Pembroke għalqu l-logħba meta xutt fil-baxx ta’ MATTHEW THORNE deher jaħbat mad-difensur Patrick Borg qabel il-ballun spiċċa fix-xibka. Gudja jirritornaw għar-rebħ GUDJA U. ………………...…. 4 ŻURRIEQ ………………...…. 1 Gudja U – M. Xerxen, G. Sammut (C. Grech), R. Cauchi, R. Buhagiar, C. Giordemaina, E. Micheletti Awoh, M. Brincat (G. Chircop), A. Carabott, P.P. Sammut, U. Nwoko, A. Catania (M. Grooves). Żurrieq – J. Alden, M. Mifsud (D. Darmanin), S. Azzopardi, K. Magro, S. Giglio, S. Wellman (G. Ghigo), T. D’Amato (M. Attard), M. Cocks, R. Bakare, A. Agius, J.J. Ogunnupe. Referee – Eman Grech Wara żewġ draws konsekuttivi Gudja irritornaw għar-rebħ meta għelbu lil Żurrieq grazzi għal
doppjetta ta’ Mauro Brincat wieħed minnhom minn penalty. Wara taqsima bilanċjata Gudja ddominaw it-tieni taqsima u kien jimmeritom dan is-suċċess, fejn minbarra l-gowls li skorja, Brincat reġa’ kellu logħba verament tajba. Għal Żurrieq friski mis-suċċess fuq Rabat, pass lura wara taqsima tajba, fejn dehru fjakki fl-attakk u mingħajr viżjoni ta’ logħob. Bidu kwiet tal-logħba bl-ewwel tentattiv ikun ta’ Ogunnupe jmur ftit għoli. Fid-19-il minuta freekick ta’ Mauro Brincat lejn Catania li dara tajjeb iżda x-xutt tiegħu kien wieħed fjakk. Il-logħba kompliet bl-istess andament tattiku bit-tim ta’ Gudja jdawwar il-ballun, u bit-tim ta’ Żurrieq dejjem lest biex juża larma tal-kontrattakk. Fil-35 minuta azzjoni tajba ta’ Ryan Cauchi fuq il-lemin u kross lejn Carabott li minn quddiem illasta ma laqatx il-ballun. Fil-45 minuta Gudja fetħu l-iskor meta xutt bomba ta’ MAURO BRINCAT deher jaħbat ma’ difensur ta’ Żurrieq qabel il-ballun spiċċa wara Alden. Tliet minuti mill-ftuħ tat-tieni taqsima Żurrieq kisbu l-gowl taddraw b’azzjoni brillanti ta’ OGUNNUPE li b’lob minn pożizzjoni angolata skorja gowl talistampi. Fis-56 minuta Gudja millġdid fil-vantaġġ meta minn azzjoni ta’ korner, il-goalkeeper Alden ħareġ ferm ħażin u kien NWOKO li bir-ras kompla għal ġewwa. Fis-70 minuta Gudja għalqu llogħba bit-tielet gowl meta Adrian Carabott qabeż prattikament difiża sħiħa qabel twaqqa’ minn Magro u mill-ħdax-il metru kien MAURO BRINCAT li xeħet lill-goalkeeper in-naħa l-oħra. Gudja ddominaw u resqu qrib b’xutt ta’ Peter Paul Sammut imur ftit barra u sitt minuti mit-tmiem Żurrieq spiċċaw ukoll b’għaxar plejers meta s-sostitut Miguel Attard kien muri t-tieni karta safra. Wara ħafna tentattivi falluti Gudja skorjaw ir-raba’ gowl fid-90 minuta permezz ta’ ADRIAN CARABOTT.
Melita jżommu l-ewwel post b’10 plejers GŻIRA U. ................................... 2 MELITA ..................................... 3 Gżira U – A. Curmi, S. Moreno Marin (D. Micallef), D. Scerri, S. Meilak, A. Ewurun, J.P. Scerri (P. Dandolo), M. Avila Perez, G. Aquilina, J. Mifsud, R. Dalli (A. Shennowo), Y. Tonna. Melita – P. Schranz, N. Micallef, L. Bianco (N. Bonello), G. Gribbon, R. Alhinho, M. Valenzia (M. Fenech), F. Mennini Righini, J. Galea, J.P. Attard, E. Cornago,
N. Rizzo (A. Attard). Referee – Glenn Tonna Melita għelbu lil Gżira United 32 minkejja li prattikament lagħbu għal taqsima sħiħa bi plejer inqas wara t-tkeċċija ta’ George Gribbo. Kienet logħba mill-isbaħ, waħda mill-aħjar li kellna f’dan l-istaġun, fejn melita kienu aħjar fl-ewwel taqsima iżda fit-tieni taqsima kellhom jiddefendu hekk kif Gżira wettqu reazzjoni tajba u qatt ma qatgħu qalbhom li jistgħu jsalvaw ir-riżultat iżda ma rnexxielhomx jagħmlu dan. L-ewwel azzjoni kienet ta’ Melita b’xutt angolat fil-baxx ta’ Julian Galea jmur ftit barra. Gżira wieġbu b’xutt ta’ Moises Avila Perez li għal ftit ma qarraqx bilgoalkeeper Schranz u fit-18-il minuta azzjoni perikoluża ta’ Melita meta Galea qassam lejn Nigel Rizzo li wasal ftit tard u ma laħaqx il-ballun quddiem Curmi. Fit-28 minuta Melita fetħu liskor b’azzjoni verament tajba u veloċi bejn JULIAN GALEA u Cornago fejn kien il-captain li kompla l-ballun għal ġewwa wara li l-ewwel xutt tiegħu kien salvat minn Curmi. Gżira ma wettqux reazzjoni u Melita bdew jilagħbu futbol tajjeb b’ħafna passaġġi fil-baxx biex fis37 minuta kabbru l-vantaġġ b’azzjoni ferm tajba bejn Julian Galea u Nigel Rizzo li kkrossja lejn JEAN PIERRE ATTARD li b’daqqa ta’ ras għeleb lil Curmi. Fil-41 minuta Gżira naqqsu liskor meta Steve Meilak għadda tajjeb fuq ix-xelluq u qassam lejn RYAN DALLI li b’xutt millewwel sab ir-rokna tax-xibka. Gżira ħarġu aggressivi fit-tieni taqsima u melita sofrew daqqa ta’ ħarta meta wara sitt minuti kellhom lil George Gribbon imkeċċi wara daħla kerha fuq Aquilina. Iżda fis-57 minuta kienu Melita li kabbru l-iskor b’gowl kapolavur skorjat minn FEDERICO MENNINI RIGHINI li skorja direttament minn freekick minn madwar 30 metru. Iżda mas-siegħa logħob Gżira daħlu mill-ġdid fil-logħba meta YANIS TONNA litteralment qabeż lil kulħadd qabel daħal filkaxxa u għaleb lil Schranz għal gowl ieħor mill-isbaħ. Gżira issa xeħtu kollox fl-attakk u żammew lil Melita taħt pressjoni fejn Ewurun laqat in-naħa ta’ barra taxxibka u l-goalkeeper Schranz wettaq save stupend fuq daqqa ta’ ras mill-viċin ta’ Avila Perez.
St. Andrew’s jirbħu f’xalata ta’ gowls BIRŻEBBUGA SP .................... 5 ST.ANDREW’S ......................... 7 Birżebbuga SP – A. Boatto, D.
Ige ta’ Lija jiskurja iġib id-draw kontra Pembroke(Ritratt: Joseph Galea)
Grech (A. Dalli), J. Briffa (K. Muscat), G. Camilleri (G. Magri), N. Clerico, L. Micallef, E. Bonati, G. Caruana, J. Ani, R. Micallef, P. Camilleri. St.Andrew’s – S. Bartolo, M. Johnson, D. Zampa, M. Sehitaj, B. Said, J. Farrugia, D. Camilleri, E. Lattes, T. Grozev, K. Nwoko (M. Desira Buttigieg). Referee - Matthew Degabriele St. Andrew’s għalbu lil Birżebbuġa 7-5, f’logħba b’riżultat li iktar jixbaħ it-tennis jew ilwaterpolo milli l-futbol. Għal St. Andrew’s b’hekk ritorn għar-rebħ wara ż-żelqa kontra Lija, filwaqt li għal Birżebbuġa tkompli tiggrava l-pożizzjoni f’qiegħ il-klassifika. Wara biss tlett minuti St. Andrew’s marru fil-vantaġġ permezz ta’ NWOKO li għeleb lil Boatto b’xutt fil-baxx. Birżebbuga kellhom reazzjoni tajba u sfortunata meta xutt ta’ Ani kien devjat mill-goalkeeper bilballun jaħbat mal-mimduda u millkorner Bartolo wettaq save ieħor kbir fuq daqqa ta’ ras ta’ Bonati. Il-logħba kienet waħda ferm sabiħa b’logħob veloċi u miftuħ u fit-32 minuta Birżebbuga kisbu ddraw meta freekick ta’ Ani kien parzjalment salvat minn Bartolo u mir-rebound daħal tajjeb GILBERT CAMILLERI li xeħet fix-xibka. Fl-aħħar minuta tal-ewwel taqsima l-iskor inbidel għal darba darbtejn meta St Andrew’s reġgħu marru fil-vantaġġ b’daqqa ta’ ras ta’ BRIAN SAID minn azzjoni ta’ korner, iżda mill-ewwel Birżebbuga reġgħu kisbu d-draw b’gowl permezz ta’ BONATI. Fit-tieni taqsima mas-siegħa logħob St. Andrew’s għat-tielet darba fil-vantaġġ b’xutt fil-baxx ta’ TRAYO GROZEV, iżda għal
darb’oħra minuta biss wara Birżebbuġa reġgħu kisbu d-draw permezz ta’ ANI. Tgħaddi biss minuta oħra u St. Andrew’s mill-ġdid fil-vantaġġ permezz ta’ KYRIAN NWOKO li skorja mill-viċin u fil-71 minuta għall-ewwel darba St. Andrew’s fetħu vantaġġ doppju meta BRIAN SAID skorja minn penalty li ngħata għaliex Julian Briffa mess il-ballun b’idu. Kwarta mit-tmieem St Andrew’s għamluhom sitta permezz tas-sostitut MATTEO DESIRA BUTTIGIEG li kompla għal ġewwa freekick mogħti minn Brian Said. Tliet minuti wara Birżebbuġa skorjaw ir-raba’ gowl tagħhom għal darb’oħra permezz ta’ JEREMIAH ANI u l-istess plejer għaqqad il-hat trick żewġ minuti mit-tmiem għal skor ta’ 5-6 u logħba li reġgħet infetħet beraħ. Iżda l-ħolm ta’ Birżebbuga ntemm ħesrem minuta wara meta LATTES skorja s-seba’ u l-aħħar gowl tas-saints biex għalaq definitivament il-logħba. Fil-ħin miżjud Grozev resaq viċin it-tmien gowl iżda x-xutt tiegħu ħabat ma’ sieq il-lasta. Kif Jinsabu Melita Gudja U Mqabba Vittoriosa S Gżira U St. Andrew’s Lija A Pembroke A Fgura Utd Zurrieq St. George’s Msida SJ Rabat A B’Buġa SP
L 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6
R 5 4 4 3 3 3 3 2 1 2 2 2 1 0
D 0 2 0 2 1 1 0 2 3 0 0 0 2 1
T 1 0 2 1 2 2 3 2 2 4 4 4 3 5
FK 11 6 17 4 13 8 10 3 9 9 14 14 8 5 11 7 4 6 6 11 7 11 6 14 3 9 7 17
Pt 15 14 12 11 10 10 9 8 6 6 6 6 5 1
www.maltarightnow.com
31
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
B’Kara jegħlbu lir-rivali mingħajr sforzi KAMPJONAT BOV PREMIER
Roderick Vella VALLETTA ……….…....…....0 BIRKIRKARA .…….….........2 Valletta: N.Vella, J.Caruana, S.Borg, R.Camilleri, R.Fenech, H.Faria, R.Briffa, H.Barry, S.Bajada, A.Terra, L.Dimech. Sost: 23min Alliyu flok A.Terra, 65min Nafti flok R.Fenech, 79min Ian Zammit flok R.Briffa B’Kara: J.Haber, M.Bissi, Liliu Morais, N.Vukanac, A.Mendoza, R.Ledesma, P.Fenech, Z.Muscat, R.Scicluna, E.Herrera, R.Camenzuli. Sost:.74min S.Shodiya flok Ledesma, 81min E.Agius flok R.Camenzuli, 90min L.Grech flok Liliu Imwissija: L.Dimech, S.Borg (V) P.Fenech, Liliu (B) Skurjaw: 31min R.Ledesma, 65min Liliu Referee: T.Farrugia Cann In-Nazzjon plejer tal-logħba: R.Ledesma (B)
Il-kura Ivan Zammit bħala direttur tekniku biex jassisti lil kowc Agius s’issa ma ħallitx ilfrott tagħha meta Valletta, kontra
r-rivali Birkirkara tilfu r-raba’ partita minn tmien logħbiet. Kienet rebħa meritata għalliStripes li b’gowl kull taqsima u mingħajr ħafna sforzi għelbu lissfida Beltija. Quddiem folla misera ta’ 2,583, għal dik li suppost hi l-partita tal-gimgħa, il-logħba bdiet biż-żewġ timijiet jistudjaw lil xulxin, bl-ewwel konklużjoni tkun fit-13-il minuta minn Alex Terra. L-unika xutt tal-Brażiljan ta’ Valletta li kellu jinbidel kmieni ħabba injury. Għall-iStripes, fis-17-il minuta l-ewwel xutt ta’ Rafael Ledesma kien bla saħħa u faċilment salva Vella. Birkirkara żiedu l-pressjoni u fid-19-il minuta, wara korner, il-ballun wasal għand Alejandro Mendoza li mill-kaxxa ż-żgħira ra lil Vella jsalvalu. Gowlkiper ta Valletta, li iżda ma seta’ jagħmel xejn fil-31 minuta meta freekick ta’ Rafael LEDESMA il-ballun spiċċa flanglu baxx tax-xibka biex Birkirkara marru fil-vantaġġ. It-tim ta’ Paul Zammit,għallkumplament tat-taqsima kom-
Kif Jinsabu Hibernians Birkirkara Balzan Mosta Sliema W. Tarxien R. Valletta Qormi Floriana Pieta` H. Naxxar L. Żebbuġ R.
L 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8
R 7 6 4 4 3 2 3 3 1 1 0 0
D 1 0 3 1 3 5 1 1 4 2 4 3
T 0 2 1 3 2 1 4 4 3 5 4 5
F 23 16 15 7 11 12 13 11 11 6 8 11
K 6 7 11 11 11 10 8 12 16 13 15 24
Pt 22 18 15 13 12 11 10 10 7 5 4 3
pla mhux biss jikkontrolla imma baqa jkun perikoluż millfreekicks. Minuta qabel l-intervall Birkirkara viċin it-tieni gowl meta minn kross ta’ Herrera, ma qabadx Vella, ilballun ġie għand Camenzuli li f’lasta vojta tefa’ mal-mimduda. Fit-tieni taqsima Valletta dehru li ħarġu aħjar biex iffitxu l-gowl tad-dro. Imma fl-20 minuta fit-tieni taqsima Birkirkara għamluhom tnejn. Azzjoni bejn tliet plejers Karkariżi, mibdija minn Ryan Scicluna u konkluża minn LILIU Morais li għamel l-iskor
Draw ġust f’partita bilanċjata PIETA’ H…………......…........1 BALZAN……………..............1 PIETA’ H.: D.Cassar, C.Attard, C.Grech, L.Dos Santos, J.Pisani, K.Cesare, G.Da Silva, T.Agius, N.Tasic, Rafal Rodrigues, C.Francis Sost: 36min Luke Micallef flok T.Agius, 42min D.Agius flok C.Francis, 68min O.Anonam flok G.Da Silva BALZAN: S.Sultana, J.Grioli, S.Bezzina, E.Valero, E.Zarate, I.Osa Guobadia, C.Brincat, L.Micallef, O.Guerrero, J.Mifsud Triganza, G.Piccioni Sost: 56min M.Borg flok J.Mifsud Triganza, 68min J.Corbalan flok L.Micallef, 80min R.Darmanin flok G.Piccioni. Skorjaw: 50′ Luke Micallef (P), 55′ Edison Bilbao Zarate (B) Imwissija: O.Guerrero (B) Referee: Andre Arciola In-nazzjon Plejer tal-Logħba – Oscar Guerrero
Pietà u Balzan qassmu l-punti f’partita ekwilibrata u gustament spiccat fi draw ta’ 1-1. Żewġ timijiet li ħarġu b’formazzjoni orjentata lejn l-attakk, bi Pietà li jkunu mingħajr issospż Rafael Xavier u Balzan
Alejandro Mendoza (bin-numru 17) b’tentattiv fuq il-lasti ta’ Valletta
2-0. Gilbert Agius daħħal ukoll lil Nafti biex jipprova jieħu xi ħaga mill-konfront imma fit-73 minuta baqa’ jkun perikoluż ittim ta Zammit, b’Ledesma li prova l-gowl tal-istampi wara kross ta’ Camenzuli, qabel ħalla postu għar-ritorn bil-flokk isfar
u aħmar ta’ Shola Shodiya. Irreazzjoni Beltija kienet biss b’konklużjoni fjakka ta’ Camilleri li ma sabx il-lasta. Rebħa Karkariża li tpoġġihom waħidhom fit-tieni post talklassifika, erba’ punti taħt illeaders Hibernians, sitt ijiem qabel l-isfida ta’ bejnithom.
imwaqqaf fl-aħħar mument middifiża ta’ Balzan Żewġ minuti qabel l-intervall wasal l-aħjar cans tal-partita, kien ta’ Mifsud Triganza li ra xxutt tiegħu salvat fuq il-linja minn Grech. Fit-tieni taqsima il-partita kienet iżjed vivaċi u wara li fid-
49 minuta Cassar salva fuq Guerrero, minuta wara, Pietà fetħu l-iskor. Fil-50 minuta wasal gowl tajjeb bil-kontrattakk miż-żgħażagħ tal-Hotspurs, is-sostitut Agius qassam lejn Pisani li ta fin-nofs lejn is-sostitut l-ieħor Luke MICALLEF li faċilment skurja lewwel gowl tiegħu fil-kampjonat Premier. Żewġ sostituzzjonijiet sfurzati ħabba injury li kellu jagħmel Noel Coleiro u li taw ilfrott tagħhom. Vantaġġ li Pietà gawdew biss għal erba’ minuti għax Balzan minnufih ġabu d-draw. Azzjoni ta’ Lydon Micallef li dar u xxuttja, Casar salva, iżda mirrebound, Bilbao ZARATE spara fix-xibka għal 1-1. Minn dak il-ħin il-partita setgħet marret fuq iż-żewġ naħat. Kien hemm xutt ta’ Guerrero għal Balzan li reġa’ ġie salvat minn Cassar u fis-70 minuta Pietà wieġbu bis-sostitut Agius u r-risposta tal-gowlkiper Sultana. Il-kowċ Oliver Spiteri prova lkarta Ryan Darmanin li prova mill-ewwel minn barra l-kaxxa u salva ċentralment Cassar. B’hekk wasal riżultat ieħor pożittiv ieħor ghal Pietà waqt li Balzan baqgħu ma ta fuq fil-klassifika.
Bilbao Zarate jagħmel l-iskor 1-1 għal Balzan (Ritratti: Trevor Sollars)
mingħajr Luke Sciberras. Partita li damet ma qabdet ritmu konsistenti u l-ewwel xutt wasal fil-21 minuta minn Piccioni ta’ Pietà, devjat f’korner. Fit-28 minuta kien protesti ta’ penalty minn Balzan wara li Guerrero deher jaqa’ fil-kaxxa bir-referee li saffar il-hands tal-
istess Kolombjan. Balzanin baqgħu l-iżjed perikoluzi fl-ewwel taqsima, Mifsud Triganza, wara xogħol tajjeb bi dribbling xxuttja filbaxx u salvalu Cassar. Fit-32 minuta wasal l-unika ċans ta’ Pietà fl-ewwel taqsima, meta Gabriel Da Silva kien
www.maltarightnow.com
32
It-Tnejn, 20 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Suċċess kbir għall-Musical oriġinali “Sebaħ Jum” organizzat mill-Partit Nazzjonalista f’għeluq il-50 sena mill-kisba tal-Indipendenza ta’ Malta. Ilbieraħ filgħaxija ttellgħet l-aħħar serata minn tlieta, li saru fl-Istitut Kattoliku, fil-Furjana, bejn il-Ġimgħa u l-Ħadd. Il-Musical, b’lirika ta’ Joe Chircop, mużika ta’ Mark Spiteri Lucas u arranġamenti mużikali ta’ Philip u Sean Vella, kellu direzzjoni ta’ Charles Stroud (Ritratt: Josef Galea)
ESKLUSSIVA - IN-NAZZJON TKOMPLI TINVESTIGA
Libjan residenti f’Tas-Sliema se jirrapporta lill-Pulizija kif kien iffrodat madwar €8 miljun Joe Mikallef
Mohammed Emhemmed, Libjan residenti f’Tas-Sliema, u li ilu jaf lil Ryan Schembri għal bosta snin, f’dawn il-jiem se jippreżenta uffiċjalment litTaqsima tal-Frodi tal-Pulizija rapport estensiv dwar kif hu kien iffrodat madwar €8 miljun. Dan il-Libjan, li jaf sew lil pajjiżna u li jistqarr li jħobb ukoll jaħdem man-negozjanti Maltin, hu l-azzjonist prinċipali tal-kumpanija Copacabana Investments Limited, li tinsab f’The Strand f’Tas-Sliema. Qablu, fl-istess kumpanija bħala azzjonist prinċipali kien hemm Libjan ieħor, bl-isem Munir Elfeghi. Għalkemm kien jaf li Ryan Schembri fl-aħħar ġimgħat ma kienx qed jiffrekwenta ċ-ċrieki tas-soltu, kien permezz talġurnal In-Nazzjon – li esklussivament żvela mhux biss dan il-każ ta’ frodi minn Ryan Schembri iżda saħansitra li kien maħrub minn Malta – li l-Libjan aċċerta ruħu li dak li kien “ħabib” tiegħu, fil-fatt kien gidmu waħda kbira ħafna u ffrodah mat-€8 miljun. Nifhmu li r-relazzjoni finnegozju bejn Munir Elfeghi u, eventwalment, Mohammed Emhemmed ma’ Ryan Schembri tmur lura ħafna snin b’Ryan Schembri jwaqqaf il-kumpanija Cassar & Schembri (Marketing) Limited biex ikun jista’
jinnegozja fix-xiri u l-bejgħ tallaħam minn pajjiżi bħall-Brażil, għall-bejgħ f’pajjiżi bħal-Libja. Nifhmu li l-akbar avventura ta’ negozju bejniethom bdiet blinvestiment f’Supermarket f’Palm City fil-Libja. Hemmhekk Ryan Schembri żviluppa supermarket mill-aqwa madwar seba’ snin ilu. Dan mhux biss kien sejjer tajjeb, iżda kien qiegħed iħalli qligħ tajjeb għall-kumpanija, anki kif espress minn Etienne Cassar, is-sieħeb dirett fin-negozju ta’ Ryan Schembri, u li wkoll ingidem bilkbir f’dan il-każ ta’ frodi. L-affarijiet fi Tripli tant kienu sejrin tajjeb li eventwalment innegozju tkabbar b’Ryan Schembri jiżviluppa wkoll ċentru kbir tad-distribuzzjoni tal-prodotti, fosthom prodotti tal-laħam importati minn terzi pajjiżi. Nifhmu li kulma jmur, anki fiddawl tal-qagħda fil-Libja, ix-xiri tal-laħam permezz talinternational cross trading ta’ kunsinni kbar tal-laħam li kienu qed jiddaħħlu fil-Libja, beda jħalli profitti mill-aqwa. F’dan ix-xenarju, Ryan Schembri kien kontinwament iħajjar – anki permezz ta’ runners li kellu biex jiġbru l-flus – investituri u negozjanti Maltin biex jidħlu miegħu f’dan ix-xiri bil-premessa li se jingħataw bejn għaxra u tnax fil-mija tal-profitti u imgħaxijiet kull tliet xhur. Bosta kienu dawk li daħlu għal
Il-Libjan jistqarr li l-flus li hu għadda lil Ryan Schembri huma flus minn kontijiet regolari, u għalhekk m'għandu l-ebda diffikultà jiġri wara flusu għax dawn il-flejjes m'humiex flus mhux dikjarati, bħal dawk ta’ bosta negozjanti oħra, li issa jinsabu f'dilemma x'jaqbdu jagħmlu din l-avventura – fosthom negozjanti u investituri li ġenwinament ħarġu flushom minn kontijiet regolari u, bosta oħrajn, li raw din l-opportunità bħala waħda ideali għalihom fejn jinvestu ammonti kbar ta’ flus li ma kinux dikjarati. Fl-isfond ta’ dan kollu, il-Libjani kabbru n-negozju tagħhom ma’ Ryan Schembri sal-punt li din irrelazzjoni ta’ fiduċja kienet qed twassal biex il- jagħtu l-flus kollha li Ryan Schembri kien jitlobhom, bl-iskuża dejjem li lkunsinni tal-laħam li kien qiegħed jixtri f’isem Cassar & Schembri (Marketing) Limited qed jiżdiedu fil-volum u allura kien meħtieġ li huma joħorġu aktar flus. Imma bil-gwerra ċivili fi Tripli tfaqqa’ madwar tliet snin ilu, innegozju ta’ Ryan Schembri filLibja ħa daqqa ‘l isfel. Madanakollu, il-kumpanija Cassar & Schembri (Marketing)
Limited, grazzi wkoll għaddiversi kuntatti li kellha filLibja, baqgħet xorta waħda tesporta l-laħam b’mod regolari. Etienne Cassar stess stqarr ma’ In-Nazzjon fil-jiem li għaddew meta intervistajnih, li loperazzjoni baqgħet għaddejja u kienet waħda li qed tħalli l-qligħ. Madanakollu Ryan Schembri sa minn dakinhar beda jgħid li dan in-negozju ma kienx qiegħed jirrendi, kif kien għamel qabel, u allura kien jenħtieġlu jixtri aktar kunsinni biex il-profitti jkunu akbar. Sorsi li tkellmu ma’ In-Nazzjon fissru s-suspetti tagħhom li forsi d-dudu f’ras Ryan Schembri li jwettaq frodi kbira nibtet f’dawk iż-żminijiet, bil-Malti jkompli għaddej bin-negozju tiegħu salpunt li firex aktar il-mod kif beda jakkwista flus mingħand investituri u negozjanti Maltin. Il-kumpanija Copacabana Investments Limited hi
determinata li mhux biss tgħin fl-investigazzjonijiet biex Ryan Schembri jwieġeb għal għemilu, imma anki biex jiffaċċja lillkredituri u jħallashom tal-flus mgħoddija lilu, kif ukoll jagħtihom il-profotti u limgħaxijiet dovuti. Miegħu, imfittex ukoll minn bosta negozjanti u persuni oħra, hemm Adrian Agius, iż-Żebbuġi li kien jiġbor flus biex ikunu investiti fl-international cross trading imħaddma minn Ryan Schembri. Sal-lum għadu m’hux f’Malta u bosta negozjanti qed jistennew il-wasla tiegħu flaħħar tax-xahar kif wiegħed hu stess fi tmiem il-ġimgħa l-oħra, wara li qal li jinsab imsiefer fuq business trip... dan wara li rreaġixxa għal rapporti esklussivi f’il-Mument, li żvelat li hu kien għeb u li qed ikun imfittex minn dawk li għaddewlu flejjes, xi drabi f’ammonti kbar.