Nru 13,879
It-Tlieta, 21 ta‘ Ottubru, 2014 €0.80
www.maltarightnow.com
Il-Kabinett Libjan f’Malta
Ilbieraħ filgħaxija wasal Malta lPrim Ministru Libjan Abdullah al Thinni, flimkien ma’ għadd ta’ Ministri tal-Kabinett Libjan. Iżżjara ta’ din id-delegazzjoni mistennija ddum bejn jumejn u tlett ijiem. Dettalji dwar iż-żjara tħabbru aktar kmieni miċ-Chief of Staff talPM, Keith Schembri, u mill-Kap tal-Komunikazzjoni fl-Uffiċċju talPM, Kurt Farrugia waqt briefing f’Kastilja. Matul il-laqgħa Kurt Farrugia enfasizza li ż-żjara tista’ titqies bħala theddida għas-sigurtà, kemm għall-Kabinett Libjan kif ukoll għal pajjiżna. Waqt li c-Chief of Staff fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru qal li l-Gvern Malti kien infurmat b’din iz-żjara l-Ħadd filgħaxija. Id-delegazzjoni hi magħmula mill-Prim Ministru Libjan Abdullah al Thinni, id-Deputat Prim Ministru u Ministru għasServizzi Abdel Salam al-Badri, ilMinistru għall-Affarijiet Barranin Mohammed Al Dayri, il-Ministru tal-Ekonomija u l-Investiment Manbar Asr, il-Ministru talEdukazzjoni Fathi al Magbari u lMinistru għall-Informazzjoni Omar Algoira. Flimkien mal-membri tal-kabinett Libjan, f’Malta hawn ukoll iċChief of Staff tal-Prim Ministru Libjan, u numru ta’ konsulenti talPrim Ministru. Il-PM tal-Libja se jkun qed jiltaqa’ wkoll mal-Prim Ministru Malti u se jkun hemm ukoll numru ta’ laqgħat bejn Ministri Libjani u Maltin. Il-kelliema tal-PM Malti qalu li l-Gvern Libjan għażel lil pajjiżna għax irid li Malta tkun il-vuċi uffiċjali tiegħu fl-Ewropa. It-talba biex isiru laqgħat f’pajjiżna saret minnaħa tal-Gvern Libjan. Intqal ukoll li l-Unjoni Ewropea kienet infurmata dwar din iż-żjara u qed issegwi b’interess kif se jkunu qed jiżvolġu t-taħditiet. Kien konfermat ukoll li sar kuntatt bejn il-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Kap tal-Oppożizzjoni dwar din iż-żjara.
Anzjan imut mgħaffeġ wara li karozza tidħol f’bus stop
Ara paġna 2
Gvern li jigdeb
Fil-Parlament isir id-dibattitu mitlub mill-Oppożizzjoni dwar il-falliment tal-akbar wegħda elettorali ta’ Muscat, dik li jibni power station fi żmien sentejn Aktar milli fiex waslet il-power station, dan id-dibattitu hu dwar fiex waslet il-kelma tal-Prim Ministru. Il-power station mhix wegħda kwalunkwe, iżda hi l-akbar wegħda li l-Prim Ministru għamel filprogramm elettorali tiegħu – wegħda li l-Prim Ministru rabat ilkarriera politika tiegħu magħha. Issa l-Prim Ministru kellu jammetti li l-power station mhux se jlestiha kif wiegħed. Ammetta,
mhux għax ried, imma kellu jammetti għax għafsuh il-ġurnalisti. Dan huwa Gvern li jigdeb. Hekk sostna l-Kap talOppożizzjoni Simon Busuttil meta lbieraħ filgħaxija fil-Parlament fetaħ id-dibattitu fuq il-mozzjoni tal-Oppożizzjoni dwar il-falliment tal-akbar wegħda elettorali ta’ Joseph Muscat, dik li jibni power station fi żmien sentejn. Dibattitu li matulu saru diversi interventi, u li ngħalaq mill-Viċi Waqt id-dibattitu fil-Parlament, ilbieraħ qamet titkellem id-deputata tal-Gvern Marlene Farrugia li qalet li l-Partit Laburista rebaħ lelezzjoni bil-wegħda li jraħħas ittariffi tad-dawl, imma wkoll li jibni power station ġdida fi żmien stipulat. U l-poplu vvota għal dan il-pakkett kollu, li jinkludi dawn it-timeframes, għalhekk issa li nbidel iż-żmien stabbilit, il-poplu jistenna bid-dritt tweġiba għal mistoqsijiet dwar x'se jsir millproġett. Il-poplu jimpurtah mhux biss li jorħsu l-kontijiet, imma anke kif. Għandu dritt ikun jaf x’jinvolvu l-kuntratti mal-
Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco, qabel ittieħed il-vot. F’isem l-Oppożizzjoni tkellmu wkoll id-Deputati Tonio Fenech, George Pullicino u Ryan Callus. Fl-indirizz tiegħu, Simon Busuttil spjega kif Muscat wiegħed, l-ewwel li se jibni power station f’sentejn biex ikun jista’ jraħħas il-kontijiet, u t-tieni li jekk ma jlestix il-power station għal paġna 4
ElectroGas u maċ-Ċiniżi, jekk dawn ġewx iffirmati, u jekk le, x’inhu l-pjan. Staqsiet ukoll x’inhuma l-implikazzjonijiet fuq ilpajjiż, fuq l-Enemalta u fuq ilħaddiema tagħha. U x’inhuma ttimeframes il-ġodda għall-power station tal-gass, jekk hux se nkunu obbligati nixtru l-elettriku kollu prodott fil-power stations, u x’jiġri mill-elettriku żejjed li jiġi prodott. Finalment, id-deputata laburista staqsiet x’se jiġri millproġett tal-interconnector, u jekk il-credit rating internazzjonali ta’ Malta hux se jsofri minħabba ddewmien fil-proġett.
Muscat jgħid li mhux veru kien wiegħed li jirriżenja
Ara paġna 3
Id-Dukessa ta’ Cambridge se twelled f’April
Ara paġna 14
www.maltarightnow.com
2
It-Tlieta, 20 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Anzjan imut mgħaffeġ minn karozza f’bus stop
Ħatnu, li kien maġenbu, jinsab fil-periklu tal-mewt Anzjan ta’ 66 sena tilef ħajtu traġikament ilbieraħ fl-Imtarfa wara li spiċċa mgħaffeġ minn karozza li baqgħet dieħla fi stage tal-karozzi tal-linja mill-antiki, tant li hi magħmula mill-ġebel, fi Triq l-Imtarfa, faċċata tad-dar fejn joqgħod. Il-pensjonant, Patist Azzopardi, kien bilqiegħda fuq il-bank talistage, flimkien ma’ ħatnu, meta karozza misjuqa minn ġuvni ta’ 17-il sena, li m’għandux liċenzja biex isuq, baqgħet dieħla fl-istruttura wara li s-sewwieq tilef ilkontroll, u spiċċa faqa’ l-istage hekk kif rikeb il-bankina minnaħa l-oħra tat-triq. Ġużeppi Vella, ħaten il-vittma, li kien miegħu u li għandu 61 sena, ukoll jinsab f’qagħda kriti-
ka, u ddaħħal l-isptar fejn jinsab fil-periklu tal-mewt, u ġie operat mill-ewwel. Il-każ seħħ ftit qabel l-10.30 a.m. Iż-żewġ anzjani ttnejn huma mill-Imtarfa stess. Madwar kwarta qabel, ħdejhom kien hemm ukoll ħu Patist, Leli. Anke s-sewwieq tal-karozza Toyota Tercel, żagħżugħ minNaxxar, iddaħħal l-isptar għallkura. Stqarrija tal-pulizija qalet li mad-daqqa, l-istage sfrundat, bilvittma jmut fil-post mirdum taħt il-karozza u s-saqaf tal-konkos tal-istage. L-impatt tal-karozza tant kien qawwi li l-istruttura ġġarrfet għalkollox u radmet anke parti mill-karozza. Minkejja li weġġa’ hu wkoll, ix-xufier irnexxielu joħroġ minnha waħdu. Dwar il-
Jittella’ mejjet mill-baħar Għawwiem kien iċċertifikat mejjet fl-Isptar Mater Dei, ftit wara li ttella’ mill-baħar, ilbieraħ waranofsinhar. Stqarrija tal-pulizija qalet li linċident fatali seħħ għall-ħabta tas-2.30 p.m. f’Qui-Si-Sana, Tas-Sliema. Ir-raġel intlemaħ f’diffikultà ftit ’il barra mill-kosta. Wara li ttentattivi biex jinġibed ’il ġewwa minn kuntistabbli talpulizija u raġel ieħor sfaw fix-
xejn, l-għawwiem ittella’ blassistenza tal-Iskwadra Marittima tal-Forzi Armati ta’ Malta u ttieħed minnufih l-Isptar Mater Dei. Kemm il-kuntistabbli, kif ukoll ir-raġel li ppruvaw jassistu lill-vittma ngħataw assistenza medika fuq il-post. Bil-każ ġie infurmat ilMaġistrat tal-Għassa li ħatar diversi esperti biex jassistuh flinkjesta.
L-inċident tal-bieraħ f’bus stop fl-Imtarfa. Fil-kantuniera, fir-ritratt ta’ fuq, jidher l-anzjan li tilef ħajtu (Ritratti: Martin Agius)
każ qed issir inkjesta maġisterjali. Patist kien sewwieq tal-karozzi tal-linja l-antiki, qabel beda jsuq il-minibuses u jwassal lit-tfal lejn l-iskola. Il-venda bl-isem ‘Antoine’, faċċata tal-blokk bini fejn kien joqgħod, kienet il-post favorit tiegħu fejn kien jintefa’ għall-frisk jgħid xi kelma ma’ sħabu. Sa nhar is-Sibt li għadda kien l-isptar wara li saritlu operazzjoni f’rasu, u jidher li tal-bieraħ kienet waħda mill-ewwel ħarġiet tiegħu wara li ħareġ millisptar.
Imut b’overdose
Żagħżugħ ta’ 24 sena minn Marsaskala miet fl-Isptar Mater Dei, matul il-lejl bejn il-Ħadd u tTnejn, f’dak li jidher li kien każ ta’ overdose ta’ droga.
Tard il-Ħadd billejl, issejħet ambulanza f’residenza filĦamrun, fejn kien hemm dan iżżagħżugħ. Minn hemm, iżżagħżugħ ittieħed mill-ewwel lejn
l-Isptar Mater Dei b’urġenza, iżda miet fl-isptar, aktar tard. Fuq ilkatavru kellhom isiru t-testijiet tossikoloġiċi biex tkun stabbilita eżatt il-kawża tal-mewt.
Xahar ċans biex jirregolarizzaw ruħhom
Jibdew jintlaqgħu l-applikazzjonijiet għall-meters fil-boathouses
L-Enemalta ħabbret li, permezz tal-kumpanija ARMS, bdiet tilqa’ l-applikazzjonijiet għallprovvista temporanja tal-elettriku għall-kmamar tal-Armier filMellieħa u l-kmamar fil-Bajja ta’ San Tumas f’Wied il-Għajn. Issidien għandhom xahar ċans biex japplikaw, sal-20 ta’ Novembru. Bħall-kummenti li ta fl-aħħar jiem il-Prim Ministru Joseph Muscat, anke l-istqarrija talKorporazzjoni tipprova tifred ilkwistjoni tat-titlu fuq l-art li dawn il-kmamar illegali m’għandhomx, minn malkwistjoni tal-għoti tal-ismart meters. Il-PM kien ipprova jiġġustifika l-għoti tal-meters tad-dawl lil dawn il-kmamar illegali billi qal li wieħed ma jistax iħalli s-serq tad-dawl, u qal li dan m’għandux x’jaqsam mal-kwistjoni tat-titlu tal-art.
Anke l-istqarrija maħruġa millEnemalta tipprova tifred dawn ilkwistjonijiet billi tgħid li lprovvista temporanja tal-elettriku ma tagħti lill-applikant l-ebda dritt jew titlu ta’ ebda natura fuq il-proprjetà. Din il-pożizzjoni mill-Gvern Laburista u l-Enemalta hi differenti minn dik tal-PN li qed jiddikjara b’mod ċar il-pożizzjoni tiegħu kontra l-abbuż u s-serq ta’ art minn dawk li kontra l-liġi, bnew kmamar jew postijiet fuq art pubblika. Il-Kap tal-Oppożizzjoni Simon Busuttil kien iddikjara ċar u tond li “mhux sew li l-Gvern jagħti smart meters lill-boathouses illegali u b’hekk jirregolarizza lpożizzjoni tagħhom. Din hi art pubblika li mar xi ħadd, qabad u ħadha, bena fuqha u l-Gvern minflok qed jieħu azzjoni, qiegħed jgħidlu li xejn mhu xejn.”
Wara li ħarġet l-istqarrija talEnemalta, f’kummenti lillġurnalisti, il-PM Joseph Muscat qal li mhux aċċettabbli li għal snin twal ma sar xejn fuq is-serq tad-dawl, u għalhekk sostna li din l-offerta tal-Enemalta hi intiża li tirregolarizza din is-sitwazzjoni, iżda wissa li ladarba s-sidien jingħataw din l-opportunità, ilGvern se jagħmel kampanja kontra s-serq tal-elettriku, anke mill-boathouses.
www.maltarightnow.com
3
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Mhux se jirriżenja
Muscat jgħid li mhux veru wiegħed li jirriżenja jekk ma jibnix Power Station f’sentejn Matthew Mamo “Għadek konvint li l-proġett talpower station tal-gass f’Delimara se jsir fit-time frames li stabilixxa l-Gvern qabel l-elezzjoni?” Din kienet il-mistoqsija ċara li lpreżentatur ta’ Dissett, illum Kap tat-Taqsima tal-Aħbarijiet taxxandir nazzjonali Reno Bugeja, għamel lill-Prim Ministru Joseph Muscat fil-programm tas-6 ta’ Marzu li għadda, sena wara l-elezzjoni ġenerali. U Muscat, mingħajr lanqas stenna lil Bugeja jlesti l-mistoqsija, wieġeb daqstant ċar, “Iva. Konvintissimu.” Kien hawn li l-preżentatur Reno Bugeja reġa’ staqsa lill-Prim Ministru “jekk ma jsirx hekk għadux marbut li jirriżenja”, jiġifieri jekk it-time frames ma jinżammux, bil-Prim Ministru jwieġeb li hu jżomm il-kelma tiegħu. Imma lbieraħ, ftit xhur biss wara
Il-programm Dissett li fih Muscat esprima ruħu konvint li l-Power Station il-ġdida titlesta fiż-żmien imwiegħed, u tenna li hu jżomm kelmtu li jirriżenja jekk ma jinżammux it-time frames
dan il-programm, u ftit jiem wara li l-istess Prim Minsitru ammetta li dan il-proġett mhux se jitlesta kif imwiegħed, Muscat qal li hu mhux se jkun qed jirriżenja. Anzi, iktar minn hekk, Muscat ipprova jgiddeb lill-ġurnalist ta’ “In-Nazzjon”, u qal li hu qatt ma’
wiegħed li jirriżenja jekk il-power station ma tkunx lesta sa Marzu li ġej. “Naħseb aħjar taqra sew x’għedt jien,” kienet ir-risposta tal-Prim Ministru għall-mistoqsija jekk hux se jżomm din il-wegħda li kien għamel lill-poplu Malti.
Muscat issa qed jgħid li l-uniku wegħda li għamel kienet li jerfa’ r-responsabbiltà jekk ma jorħsux il-kontijiet, meta dak li qal f’Dissett hu differenti
Appell biex il-Gvern iraħħas il-prezz tal-petrol u d-diesel minnufih Illum il-prezz taż-żejt laħaq l-aktar livelli baxxi fl-aħħar 4 snin
Il-Prim Ministru Joseph Muscat għandu minnufih iraħħas il-prezz tal-petrol u ddiesel fid-dawl tal-fatt li l-prezz internazzjonali taż-żejt qiegħed dejjem nieżel, u issa laħaq laktar livelli baxxi fl-aħħar 4 snin. Hija ħasra li l-familji Maltin u Għawdxin qed jispiċċaw iħallsu prezzijiet ferm ogħla minn dawk li għandhom ikunu. Dan qalu l-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco f’konferenza tal-aħbarijiet li kienet indirizzata wkoll millKelliem tal-Oppożizzjoni għall-Finanzi Tonio Fenech, u mill-Kelliem għall-Enerġija u lKonservazzjoni tal-Ilma George Pullicino. Mario de Marco rrefera wkoll għall-fatt li dan kollu jħalli impatt fuq l-ekonomija u lfinanzi tal-Gvern Malti. Hu rrefera għall-istatistika li ħarġet il-ġimgħa li għaddiet li poġġiet lil Malta l-agħar fl-Ewropa f’dak li għandu x’jaqsam malproduzzjoni tal-industrija kif ukoll l-esportazzjoni u l-importazzjoni. Din l-istess statistika turi li l-kompetittività ta’ pajjiżna qed tonqos u ħafna drabi, lprezz tal-petrol u d-diesel ikollu effett fuq il-kompetittività tal-pajjiż.
George Pullicino ppreżenta tabella tal-prezz internazzjonali taż-żejt mill-2008 ‘l hawn. Din turi kif minn Jannar 2013 sallum, il-prezz taż-żejt fis-suq internazzjonali raħas b’aktar minn 22%. Madanakollu, f’Malta, l-prezz tal-petrol raħas bi 2% u d-diesel raħas b’1.4%. Il-prezz tad-diesel illum huwa ta’ €1.36, waqt li f’Settembru 2010, meta il-prezz internazzjonali taż-żejt kien daqs kemm hu llum, il-prezz kien €1.06, jiġifieri 30ċ irħas. George Pullicino fakkar kif fil-kampanja ta’ qabel l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew, Muscat sejjaħ konferenza talaħbarijiet biex jiftaħar li raħħas il-prezz tal-petrol u d-diesel b’2ċ u li l-prezz se jibqa’ l-istess sal-aħħar tas-sena. Issa jirriżulta li dik id-deċiżjoni ma kinitx tajba għall-familji Maltin u Għawdxin għax bħalissa, suppost, il-familji Maltin qed iħallsu ferm inqas għall-fuels. Tonio Fenech spjega kif liskuża tal-Gvern – li hemm iddifferenza tal-kambju – ma treġix. Dan għaliex anke f’Settembru 2010, meta l-prezz internazzjonali taż-żejt kien bejn wieħed u ieħor fl-istess livelli ta’ dak li qiegħed fih illum, il-kambju kien jeżisti.
Il-konferenza tal-aħbarijiet tal-PN dwar il-prezz tal-petrol u d-diesel (Ritratt: Martin Agius)
Hu qal li l-familji Maltin iridu li jħallsu prezz li verament jirrifletti dak internazzjonali, u mhux iħallsu aktar, sempliċiment għaliex il-Gvern ikun ħa deċiżjonijiet żbaljati ta’ kemm jixtri u meta jixtri. Fenech iddeskriva l-prezz li qed jitħallas illum fuq il-petrol u d-diesel bħala taxxa indiretta fuq il-poplu Malti biex tagħmel tajjeb għar-roħs fuq il-kontijiet tad-dawl u l-ilma.
It-tabella li turi kif il-prezz internazzjonali taż-żejt mis-sena l-oħra ‘l hawn naqas bi 22%
www.maltarightnow.com
4
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
PARLAMENT
Gvern mibni fuq gidba minn paġna 1
Dak li ilu jgħid sentejn, ma kien xejn ħlief gidba. Ilu jaf li kien qed jgħaddi n-nies biż-żmien
f’sentejn kif wiegħed, allura jerfa’ r-reponsabbiltà hu personalment, u jirriżenja. Muscat, qal Simon Busuttil, wiegħed li jirriżenja għax irid hu. Ma qalx li xi ħaddieħor jirriżenja, imma qal li hu jirriżenja. Il-wegħda tiegħu ma rabathiex mar-roħs, kif qed jgħid issa, imma rabatha malbini ta’ power station oħra f’sentejn li biha mbagħad ikun jista’ jraħħas il-kontijiet. Il-bravura mhix li traħħas il-kontijiet. Il-bravura hi li ġġib il-flus biex tħallas għar-roħs. Il-Kap tal-Oppożizzjoni qal li issa nafu li kull darba li l-Prim Ministru qal li l-proġett kien “on track”, u li se jitlesta sa Marzu li ġej, kien qed jigdeb. Simon Busuttil poġġa fuq il-Mejda talKamra numru ta’ rapporti li fihom il-Prim Ministru ġie kkwotat li qal li l-proġett jinsab “on track”. Il-fatti llum juru li l-proġett hu “off track”, u l-Prim Ministru għal xhur sħaħ gideb, u gideb u gideb. Simon Busuttil, imbagħad tkellem dwar il-wegħda li għamel Muscat li jekk ma titlestiex ilpower station fi żmien sentejn, jirriżenja. Hu staqsa jekk din ilwegħda saritx jew kinitx sempliċi perċezzjoni, bħat-traffiku. Hawn min għalih, il-verità ma tiswiex, imma l-perċezzjoni tiswa, qal. Il-Prim Ministru qed jittama li lpoplu jinsa din il-wegħda. Meta kellem lill-ġurnalisti lbieraħ filgħodu, ċaħad li għamel dik ilwegħda. Il-Prim Ministru qed juri li għandu memorja qasira, qal Simon Busuttil.
Il-Kap tal-Oppożizzjoni fakkar lill-Prim Ministru fid-diskors li qal waqt il-programm “Dissett” f’Marzu li għadda. Hemmhekk qal li kien “konvintissimu” li l-proġett jitlesta fiż-żmien, iżda aktar minn hekk, qal li kien iżomm il-kelma tiegħu li jirriżenja jekk dan ilproġett ma jitlestiex fiż-żmien. “Illum aħna qed nistennew lillPrim Ministru jżomm il-kelma tiegħu”, kif wiegħed hu minn jeddu. “Inkella, x’tiswa l-kelma ta’ Prim Ministru?” Simon Busuttil qal li meta torbot il-karriera tiegħek ma’ gidba, ikollok tivvinta gidba wara oħra, u l-gideb jibqa’ jikber. “U int Prim Ministru, tibda ssir priġunier talgideb tiegħek stess”. Dan hu Gvern mibni fuq ilgideb, qal Simon Busuttil. Dawn huma l-marki ċari ta’ dan il-Prim Ministru, li meta ma jitkellimx, trid tistaqsi x’qed jaħbi u meta jitkellem, trid tistaqsi lil min qed jgħaddi biż-żmien jew hux qed jgħid gidba. Il-Kap tal-Oppożizzjoni poġġa wkoll fuq il-Mejda tal-Kamra ttraskrizzjoni ta’ dak li qal il-Prim Ministru fil-programm “Dissett”, u qal li dan hu prova oħra tal-wegħda ta’ Joseph Muscat mhux biss qabel l-elezzjoni imma anke sena wara. L-akbar prova li l-Prim Ministru ma jżommx kelmtu, u kemm il-kelma ta’ dan il-Prim Ministru ma tiswa xejn. Dan ilPrim Ministru ma jista’ jemmnu ħadd. Simon Busuttil imbagħad ta det-
Parlament aktar qrib in-nies
L-Ispeaker appella għal ftehim biex il-Parlament jersaq aktar lejn in-nies u jkun hemm aktar trasparenza fix-xogħol tal-Kamra. L-Ispeaker għamel dan l-appell liż-żewġ naħat tal-Parlament f’’Ruling li ta lbieraħ b’rabta mattalba tal-Oppożizzjoni biex isseduta li ddiskutiet il-mozzjoni talOpppożizzjoni dwar il-proġett talbini ta’ power station u l-wegħda li għamel Muscat b’rabta ma’ dan ilproġett, tkun imxandra fuq l-istazzjonijiet tat-televiżjoni. Net TV il-ġimgħa li għaddiet ressaq talba lill-Parlament biex ixandar is-seduta dwar il-mozzjoni tal-Oppożizzjoni, bil-Viċi Kap tal-
Oppożizzjoni għall-Ħidma talParlament, Mario de Marco, talab lill-Ispeaker biex jagħti Ruling anke fid-dawl tal-fatt li l-Parlament għandu jinħall mill-prassi tal-passat fid-dawl ukoll tal-qbil fil-prinċipju li hemm bejn Gvern u Oppożizzjoni biex fil-bini l-ġdid jida x-xandir tasseduti fuq l-internet kif ukoll jitwaqqaf il-Parliamentary TV Channel. L-Ispeaker qal, fid-deċiżjoni li ta, li fin-nuqqas ta’ qbil bejn Gvern u Oppożizzjoni, is-seduta ma tistax tixxandar, iżda appella għal qbil dwar linji gwida għax-xandir viżiv biex il-Parlament ikun eqreb lejn in-nies u aktar trasparenti.
talji dwar kemm-il darba l-Prim Ministru skarta partijiet importanti mill-pjan proprju tiegħu biex ikun jista’ jlesti l-power station fi żmien sentejn. Qabel l-elezzjoni kien qal li lproġett kien jinkludi żewġ tankijiet tal-gass f’Delimara. Imma biex jgħaġġel u jlesti sa Marzu, biddel u qal li se jġib tanker tal-gass f’nofs il-Bajja ta’ Marsaxlokk. Biddel, u biex jgħaġġel lanqas għamel studju marittimu dwar leffett fuq il-port. Simon Busuttil staqsa lill-Prim Ministru jekk issa hux lest li jagħmel l-istudji meħtieġa, ladarba llum qed jammetti li l-proġett mhux se jitlesta sa Marzu. Il-Prim Ministru weħel ukoll għaliex għamel l-istess wegħda lil żewġ entitajiet differenti. Wiegħed li se jixtri l-elettriku kollu kemm mingħand l-ElectroGas, kif ukoll mingħand iċ-Ċiniżi li tahom limpjant tal-BWSC. Bejniethom, dawn iż-żewġ entitajiet se jipproduċu elettriku aktar milli
Simon Busuttil. Il-Kap tal-Oppożiżżjoni staqsa jekk il-Prim Ministru kienx qed jigdeb meta rabat it-traħħis talkontijiet mal-bini tal-power station. Jew meta għajjar lill-Partit Nazzjonalista għaliex kien isostni li m’hemmx bżonn tinbena power station ġdida. Staqsa minn fejn se jiġi t-traħħis tal-kontijiet. Simon Busuttil staqsa jekk ittraħħis hux ġej billi l-Gvern jiffranka mill-proġett tal-interconnector li suppost tlesta fi Frar li għadda. Staqsa wkoll jekk il-flus humiex ġejjin mill-prezz ogħla tal-petrol u d-diesel li llum suppost tnaqqsu. Illum kulħadd jirrealizza li dak li qed jonqos millkontijiet tad-dawl qed iħallsu f’petrol u diesel. Hawn joħroġ lingann tal-Prim Ministru. Simon Busuttil tkellem imbagħad dwar l-attakki ta’ Joseph Muscat fuq l-impjant talBWSC b’gidba wara oħra. Dan ilgideb issa qed jisplodi f’wiċċ ilPrim Ministru.
hemm bżonn. Din mhix l-ewwel darba li l-Prim Ministru wiegħed listess ħaġa lil tnejn min-nies. Simon Busuttil qal li issa l-Prim Ministru qed jgħid li r-roħs talkontijiet mhux marbut mal-bini tal-power station il-ġdida. Wara sentejn jgħid li se jibni power station biex iraħħas il-kontijiet issa qed jgħid li r-roħs ma jiddependix mill-bini tal-power station. Din iddikjarazzjoni tqajjem mistoqsijiet u kontradizzjonijiet ġodda, qal
Filwaqt l-Prim Ministru maqdar dan l-impjant, iċ-Ċiniżi tefgħu għajnejhom fuqu u riduh bħala parti min-negozju li għamlu malGvern ta’ Muscat. Din il-power station li Joseph Muscat baqa’ jiddeskriviha bħala fabbrika talkanċer, il-Gvern Malti se jagħmel €50 miljun qligħ minnha. Minnha l-Gvern qed jiffranka wkoll miljun ewro fil-ġimgħa. Mela l-fabbrika tal-kanċer kienet gidba oħra. Blistess mod, Joseph Muscat ħalla li
Power station oħra f'sentejn tant kienet kollox għall-Prim Ministru, li rabat il-kariga tiegħu magħha. Rabat il-karriera tiegħu magħha
dan l-impjant jitħaddem bil-heavy fuel oil. Mela jew ma kinitx fabbrika tal-kanċer, jew il-Prim Ministru kien qed jigdeb. Il-fatt hu li l-Prim Ministru uża l-mard ta’ familji u ta’ dan għandu verament għaliex jistħi. Simon Busuttil qal li gidba oħra ta’ Joseph Muscat toħroġ mill-fatt li filwaqt li qabel l-elezzjoni qal li l-impjant tal-BWSC kien fabbrika tal-kanċer, wara l-elezzjoni bagħat rapport lill-UE li fih qal li permezz tal-impjant tal-BWSC qed juża enerġija nadifa. Il-Kap tal-Oppożizzjoni qal li Joseph Muscat għamel snin sħaħ jgħid li se jdaħħal il-kultura ta’ riżenji. Iżda l-kultura tar-riżenji, tilifha bħar-roadmap. Kieku kien jemmen fil-kultura tar-riżenji, kien jagħti eżempju hu, kif wiegħed li jagħmel qabel l-elezzjoni. “Agħmel kuraġġ, Prim Ministru u wettaqha bl-eżempju tiegħek ilkultura tar-riżenji. Tibżax iżżomm kelmtek. Tkunx dgħajjef quddiem il-kelma li tajt”, appella Simon Busuttil lill-PM. Il-Prim Ministru m’għandux f’min iwaħħal, u m’għandux fejn jaħrab. Il-poplu qed jistenna biex jara l-Prim Ministru jżommx kelmtu u jirriżenja. Il-poplu qed jistenna biex jara fil-kariga ta’Prim Ministru għandniex bniedem li kapaċi jżomm id-dekor tal-kariga tiegħu. L-unika għażla li baqagħlu lPrim Ministru hi li jżomm kelmtu. Jekk ma jagħmilx dan, mil-lum kulħadd jaf li dan il-Prim Ministru ma jżommx kelmtu, kelmtu ma tiswa xejn, u li dan il-Prim Ministru ma jista’ jemmnu ħadd. Fuq kollox juri li dan hu Gvern mibni fuq gidba. Jekk il-Prim Ministru ma jżommx kelmtu, allura llum se jkun il-bidu tat-tmiem tiegħu, temm jgħid Simon Busuttil.
Il-Gvern irid biss isalva wiċċu
– Mario de Marco
Fid-diskors tal-għeluq fi tmiem id-dibattitu dwar il-mozzjoni talOppożizzjoni fuq il-Power Station, il-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco qal li li d-diskussjoni kienet opportunità biex il-Gvern iwieġeb ilħafna mistoqsijiet li sarulu dwar dan il-proġett, imma ma wieġeb lebda mistoqsijiet jew dubju minn dawk tqajmu. Mario de Marco kompla li lprogramm elettorali tal-Partit Laburista kien jitkellem dwar produzzjoni ta’ enerġija b’mod sostenibbli. Il-Partit Laburista kien qal ukoll li għandu roadmap, li tinkludi
power station ġdida li kellha titlesta fi żmien sentejn. Il-Prim Ministru kien ħa rresponsabbiltà personali għal dan il-proġett. Hu kien qal ukoll li lfamilji kienu se jibdew jibbenefikaw minn kontijiet irħas, għaliex kien se jinnegozja pagamenti bil-quddiem minn kumpanija privata. Il-kumpanija ElectroGas, qal Mario de Marco, kellha tagħmel ħlas bil-quddiem ta’ €30 miljun. Hu staqsa jekk sarx dan il-ħlas bil-quddiem. Dan jidher li ma sarx, u allura l-Viċi Kap tal-PN staqsa kif se jiġi finanzjat ittraħħis.
Konrad Mizzi qal li lEnemalta kienet se tiffranka €187 miljun fis-sena, li parti minnhom kienu se jmorru biex jitraħħsu l-kontijiet. Mario de Marco staqsa kif qed ikun finanzjat it-traħħis tal-kontijiet tal-familji u kif se jkun finanzjat it-traħħis tan-negozji. Il-Ministru Mizzi issa qed jgħid li l-proġett ikun lest fi żmien 18-il xahar, iżda mhux jgħid meta se jibdew jgħoddu dawn it-18-il xahar, qal Mario de Marco. Mario de Marco qal li filParlament il-Gvern iddefenda biss l-interess tal-Partit Laburista biex isalva wiċċu mal-poplu Malti.
www.maltarightnow.com
PARLAMENT
Poplu tradut minn gvern negattiv Id-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus qal li l-poplu ġie tradut bilwegħda li għamel Muscat li jibni u jlesti power station fi żmien sentejn, u kkritika lill-Prim Ministru li qed imexxi gvern negattiv, u li qed iċaħħad lill-poplu minn dak li lgvern iffirma f’ismu. Il-Partit Nazzjonalista kien qallu li dan mhux possibbli, iżda lPrim Ministru baqa’ jinsisti li jlesti f’sentejn il-power station ġdida. Kien biss ftit tal-jiem ilu li nfaqgħet il-bużżieqa u l-PN ngħata raġun meta l-Prim Ministru ammetta li l-proġett mhux se jkun lest. Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għall-Ippjanar qal li tajjeb nifhmu li l-argument mhux biss dwar proġett li waqa’ lura minħabba wegħda oħra miksura, iżda anke dwar il-prezz li kellna nħallsu talli l-Prim Ministru bellagħha lillpoplu li l-power station se tkun lesta f’sentejn. Fakkar li meta l-Prim Ministru wiegħed l-impossibbli, rabat din il-wegħda mar-riżenja tiegħu stess. Callus fisser il-proċess talMEPA bħala farsa, bil-Gvern diġà f'paniku li ma kienx se jirnexxielu jlesti f’sentejn, tant li b'arroganza, f'ittra li bagħat lill-MEPA qalilha li, irrispettivament mill-vot, hu se jibqa’ għaddej. Id-deputat tal-PN fakkar li kienu biss ir-rappreżentant tar-Ramblers u hu, li vvutaw kontra. Hu għalhekk li l-akbar responsabbiltà jerfagħha l-Prim Ministru. Ryan Callus qal li l-Prim Ministru u Konrad Mizzi kienu ilhom xhur jafu li din il-wegħda kienet se tinkiser, waqt li kkritika
– Ryan Callus
lill-Gvern li ma ppubblikax ilkuntratti li ffirma mal-ElectroGas, il-kumpanija privata li se tibni lpower station il-ġdida, il-kuntratt ta’ ftehim li l-Gvern iffirma maċĊinizi, u l-memorandum maċĊiniżi. Hu kompla jispjega li ċ-Ċiniżi għażlu huma li jixtru l-impjant talBWSC, dak li l-Partit Laburista sejjaħlu fabbrika tal-kanċer. “X’ironija”, qal id-Deputat Nazzjonalista, “iċ-Ċinizi jgiddbu lill-Prim Ministru u jagħżlu l-impjant il-ġdid li nbena mill-amministrazzjoni Nazzjonalista”. Fisser ukoll li dan hu dibattittu dwar nuqqas ta’ rġulija, dwar min ma jżommx kelmtu u min daħak bil-poplu. Hu wkoll dibattitu dwar kif, bil-wegħda ta' dan il-Gvern, se niżirgħu bomba fil-port ta’ Marsaxlokk. Li t-tanker ma jitpoġġiex barra mill-port ta’ Marsaxlokk hu tort tal-wegħda tal-Prim Ministru – għaliex meta tgħaġġel, tħawwad u tgħaffeġ. Ryan Callus saħaq li r-roħs filkontijiet tad-dawl s’issa kien possibbli grazzi għall-impjant talBWSC li twettaq mill-Gvern Nazzjonalista. Ikkritika wkoll il-fatt li minflok ma tħaddmu tajjeb l-aħjar tliet assi tal-Enemalta – l-impjant talBWSC, l-interconnector u lPetroleum Division, li huma kollha frott il-politika ta' gvern Nazzjonalista – inbiegħ l-impjant liċ-Ċiniżi, intrema l-interconnector għax se nkunu qed nixtru lenerġija kollha taċ-Ċiniżi u lElectrogas, u nbiegħet ilPetroleum Division.
Il-Gvern jibqa’ ma jweġibx
F’intervent li għamel waqt iddibattitu, il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li l-Kap tal-Oppożizzjoni jrid jeħles minnu, u akkużah li b'assurdità jrid jagħmel mozzjoni biex ma jorħsux il-kontijiet tad-dawl li għolla Gvern Nazzjonalista. Muscat reġa' ċaħad li hu wiegħed li jirriżenja jekk ma titlestiex il-power station ġdida. U b’differenza ma’ dak li qal aktar kmieni filgħodu lbieraħ stess (ara rapport f’paġna 3), fil-Parlament qal li hu kien wiegħed li jirriżenja jekk ma jkunx hemm min juri interess fil-proġett. Il-Prim Ministru qal li l-wegħda tiegħu kienet li jraħħas il-kontijiet.
Meta rrefera għall-bejgħ talPetroleum Division, il-Prim Ministru qal li din neħħiha millEnemalta biex ma tkunx inkluża fin-negozju maċ-Ċiniżi. F'isem il-Gvern tkellem ukoll ilMinistru Evarist Bartolo li allega li fi żmien il-PM Lawrence Gonzi ġie ordnat li jinqered rapport dwar l-iskandlu tax-xiri taż-żejt. Imsejjaħ biex jissostanzja l-akkuża li għamel, Evarist Bartolo qal li dan jagħmlu meta jidhirlu hu. Fuq talba ta' Mario de Marco għal Ruling, l-Ispeaker qal li rregoli jitkellmu dwar akkużi li jsiru fil-konfront ta' Membri fil-Kamra u f’dan il-każ ma kienu qed isiru
5
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
Il-kwistjoni hi l-kredibbiltà – Tonio Fenech tal-PM Fl-intervent tiegħu, il-Kelliem tal-Oppożizzjoni dwar il-Finanzi Tonio Fenech qal li l-kwistjoni li qed tkun diskussa hi l-kredibbiltà tal-Prim Ministru. Il-Prim Ministru kien ta dettalji dwar il-pjan li kellu għal dan ilproġett, u anke assuma personalment responsabbiltà għat-twettiq tal-proġett kollu. Tonio Fenech fakkar li fil-bidu wegħdu rabta għal għaxar snin, iżda imbagħad spiċċa kuntratt b’rabta ta’ ħames snin. Fid-dettalji li ngħataw, qal Tonio Fenech, qatt
ma ssemmew iċ-Ċiniżi, iżda lGvern kellu jirrikorri lejn iċ-Ċina meta ra li l-proġett kien se jfalli. Tonio Fenech qal li r-roħs talkontijiet f’Marzu kien ġej għaliex kien se jkun hemm dħul ta’ €30 miljun, li fil-fatt għadhom ma waslux. Meta l-Gvern għadda somma flus lill-Enemalta għallPetroleum Division, qal idDeputat tal-PN, dan ifisser li għadda parti minn dak il-ħlas liċ-Ċiniżi, li issa għandhom sehem millEnemalta. Tonio Fenech staqsa minn fejn
qed jiġi r-roħs tal-kontijiet. Qed jiġi mill-prezzijiet għoljin li lGvern qed iżomm għall-petrol u ddiesel meta ż-żejt niżel fil-prezz internazzjonali. U qed jiġi wkoll mill-impjant tal-BWSC u millproġett tal-interconnector, qal Tonio Fenech. Dan ifisser li l-Gvern qed jiffinanzja t-traħħis bit-taxxa fuq iżżejt. Tonio Fenech qal ukoll li bilmod kif qed joħroġ il-kontijiet, ilGvern qed itellef lill-poplu l-Eco Reduction.
Il-farsa, jew saga tal-power station ġdida li l-Gvern wiegħed li se jagħmel f’sentejn u issa jirriżulta li falla, tfissret mid-Deputat Nazzjonalista George Pullicino bħala prova oħra li l-Partit Laburista kien kapaċi jbiegħ prodott biex sempliciment jirbaħ il-poter, imma ma kienx preparat jiggverna. Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni dwar l-Enerġija qal li hekk kif ilGvern ġie fi kliem il-Partit Nazzjonalista li l-progett mhux possibbli li jlestih f’sentejn, lOppożizzjoni tappella lill-Gvern biex jabbanduna dan il-progett u jmur fuq il-proposta tal-interconnector li se jkun qam lil pajjiżna mal-€250 miljun, u għall-proġett tal-pipeline tal-gass. B’hekk ikun mhux biss wasal biex joffri lill-poplu Malti l-energija li għandu bżonn bl-irħas prezzijiet, imma jkun tneħħa l-periklu bil-ħażna tal-gass li jrid jagħmel. Pullicino fisser li l-UE ilha toffri li tgħin biex dan isir, u appella lillGvern ma jkomplix iwebbes rasu. George Pullicino qal li l-Gvern
qed jipprova jbella’ lill-poplu li qed jagħmel il-proġett biex iraħħas iddawl, waqt li fisser li dak li ma qalx il-Gvern hu li se jintrabat li jixtri lenerġija kollha li se jipprovdi loperatur privat tal-impjant b’9ċ6, minkejja li pajjiżna jista’ jixtri lelettriku anke b’terz ta’ dak il-prezz permezz tal-interconnector. Staqsa għaliex sal-lum dan ilgvern għadu ma ppubblikax listudju tal-vijabbilità tal-gas pipeline mal-kontinent, fejn huma l-istudji, u l-vijabbiltà ta’ kull għażla. U anke meta se jkun pubblikat il-ftehim mal-ElectroGas. Staqsa wkoll jekk ir-raġuni ta’ dan humiex il-kundizzjonijiet li hu marbut bihom il-Gvern. Id-deputat tal-PN fakkar ukoll li l-Gvern kien qal li se jraħħas ilkontijiet b’€25 miljun għax millftehim kien se jdaħħal €30 miljun bil-quddiem. Din hi wegħda oħra li ma nżammitx. Dan hu gvern, qal George Pullicino, li nesa x’wiegħed qabel l-elezzjoni għax il-proġett li se jagħmel illum hu ferm differenti
minn dak li wiegħed qabel l-elezzjoni, bit-tankijiet tal-gass, flok fuq l-art, ankrati fil-baħar bid-doppju tal-ħażna f’nofs il-bajja ta’ Marsaxlokk. Sadanittant, sar attakk fuq uffiċjali pubbliċi li esprimew it-tħassib tagħhom fit-twettiq ta’ proġett bħal dan fi żmien sentejn. Is-saħħa u sigurtà tar-residenti ġiet kompromessa minħabba l-għaġġla, u xorta l-Gvern ma wasalx. Anke lprocess tat-tendering ġie kompromess u ma nafux jekk intgħazilx laħjar kuntrattur. B’rabta mal-wegħda l-oħra li jagħti enerġija nadifa mingħajr ilHeavy Fuel Oil, sal-lum il-Gvern għadu juża l-HFO, u rapport tekniku minn esperti Ingliżi indipendenti jxejjen għal kollox dak li kien jgħid Muscat u juri kif l-istorja tal-fabbrika tal-kanċer kienet intiża biex jakkwista lvoti. George Pullicino kkritika wkoll lill-Gvern li mar ukoll kontra wegħda oħra importanti – dik li lEnemalta ma tkunx privatizzata.
Il-Gvern għandu jabbanduna – George Pullicino l-proġett
ebda allegazzjonijiet fil-konfront ta' Membri Parlamentari fil-Kamra. Dwar dan, ħareġ stqarrija millewwel l-eks PM u eks Kap tal-PN Lawrence Gonzi, li caħad dak li qal Evarist Bartolo u ddikjara blaktar mod kategoriku li din lallegazzjoni hi falza. Tkellem ukoll il-Ministru Chris Cardona, li qal li r-riforma filqasam tal-enerġija u l-investiment barrani kienu fatturi importanti biex Malta żammet credit rating tajjeb. Min-naħa tiegħu, il-Ministru talEnerġija Konrad Mizzi qal li lGvern mhux se jkun obbligat jixtri lelettriku mill-impjant tal-BWSC. Qal li l-Gvern għandu pjan li bih se jkun jista' jimplimenta t-traħħis, iżda ma kienx f'pożizzjoni jpoġġi fuq il-
Mejda tal-Kamra l-ebda pjan. Konrad Mizzi reġa' ħarab milli jagħti dettalji dwar il-ftehim milħuq. Hawnhekk reġgħet qamet Marlene Farrugia, li fuq Point of Order, talbet lill-Ministru jispeċifika ż-żmien li fih mistenni jitwettaq il-proġett, imma Konrad Mizzi naqas li jintrabat bi żmien meta se jitlesta l-proġett tal-power station il-ġdida. Qal li jkun jista' jagħmel dan, wara li jintemmu ddiskussjonijiet bejn it-tliet partijiet fil-proġett, u żied biss li l-gass se jinxtara mingħand il-kumpanija Shell. Għal akkużi li Konrad Mizzi għamel fil-konfront ta' George Pullicino dwar allegati irregolaritajiet f’kuntratt mogħti lil kumpanija
privata mill-Gvern tal-PN, idDeputat Nazzjonalista sfida lillMinistru jissostanzja l-akkużi li għamel. Imma minflok issostanzja, Konrad Mizzi qal li l-informazzjoni li kellu għaddiha lillKummissarju tal-Pulizija. Dan wassal biex George Pullicino jitlob Ruling mingħand lIspeaker biex il-Ministru Mizzi jissostanzja dak li qal, bid-deċiżjoni se tingħata f’seduta oħra. Wara l-Ministru Konrad Mizzi, għamel id-diskors tal-għeluq ilViċi Kap tal-PN Mario de Marco u ttieħed il-vot fuq il-mozzjoni kif emendata wara li l-Gvern ressaq lemendi tiegħu għall-mozzjoni talOppożizzjoni, u dawn ġew approvati.
www.maltarightnow.com
6
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Beppe Fenech Adami operat Il-kirurgu sodisfatt bl-intervent mediku
Ma jweġibx 11-il PQ dwar l-anzjani Il-Ministru Michael Farrugia
Il-Ministru Michael Farrugia, responsabbli mis-setturi talFamilja u s-Solidarjetà Soċjali, ma weġibx fil-Parlament 11-il mistoqsija li għamel id-Deputat Nazzjonalista Mario Galea dwar oqsma li jirrigwardaw il-kura u sservizzi lill-anzjani. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa kemm u fejn żdiedu sodod ġodda għall-kura fit-tul għall-anzjani millelezzjoni sal-lum; kemm daħlu anzjani fir-Residenza San Vinċenz de Paul u minn fejn daħlu dawn lanzjani fir-Residenza, jekk hux mill-komunità, mill-Isptar Karen Grech, mid-djar tal-anzjani, millIsptar Mater Dei jew postijiet oħra. Kien mitlub ukoll jgħid kemm daħlu anzjani f’kull dar residenzjali minn April 2013 sal-lum, u minn liema lokalità. Aktar mistoqsijiet lill-Ministru Farrugia kienu marbuta malActive Ageing Unit fir-Residenza San Vinċenz de Paul u x’inhu lgrad tagħhom; x’inhu l-pjan talGvern għall-Activity Centre firResidenza San Vinċenz, fejn matul il-ġurnata jmorru pazjenti biddimensja, u kemm bdew jattendu pazjenti ġodda f’dan iċ-Ċentru, xahar b’xahar minn April 2013 sallum, u jekk hemmx pazjenti fuq waiting list jistennew biex jidħlu. Billi l-Gvern, fil-bidu tal-
leġiżlatura kien qal li għandu lħsieb li jagħlaq dan iċ-ċentru, Mario Galea staqsa lill-Ministru responsabbli jekk issa dan iċ-ċentru hux se jibqa’ miftuħ. Il-Ministru ntalab jgħid ukoll jekk fuq il-Bord tat-Tmexxija tarResidenza San Vinċenz de Paul li twaqqaf wara l-elezzjoni, hemmx residenti bħala membri tal-bord. Mistoqsija oħra trattat is-servizz tat-telecare, bid-Deputat Nazzjonalista jiltob lill-Ministru jgħid jekk hux veru li anzjani li qed ikollhom bilfors ibiddlu s-sett għat-telecare plus li introduċa lGvern dan l-aħħar, qed iħallsu kera ferm aktar għolja. Mistoqsija oħra kienet dwar ilPublic Private Partnership beds għall-anzjani, biex il-Ministru jgħid kemm żdiedu minn April 2013 sal-lum u f’liema djar żdiedu s-sodod. Il-Ministru Farrugia għażel li jwieġeb għal kull mistoqsija mingħajr ma jagħti l-informazzjoni mitluba. It-tweġibiet għal dawn il-mistoqsijiet kollha li tressqu lillMinistru Michael Farrugia aktar kmieni dan ix-xahar, qabel ma beda jiltaqa’ l-Parlament, kienu komuni – dik li l-informazzjoni mitluba għadha qed tinġabar u għaldaqstant ir-risposta tingħata f’seduta oħra.
Il-kirurgu huwa sodisfatt bloperazzjoni medika li saret ilbieraħ fuq il-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista, Beppe Fenech Adami. L-operazzjoni, li damet erba’ sigħat u nofs, saret biex jitneħħa tumur fi spalltu l-leminija. ‘In-Nazzjon’ tkellmet ma’ oħt Beppe Fenech Adami, Maria Cassar, li qaltilna li l-Viċi Kap tal-
PN inħareġ mis-sala tal-operazzjonijiet ftit minuti wara l-4pm. Hi spjegat li Beppe Fenech Adami issa mistenni jibqa’ jingħata l-kura flIsptar f’Londra fejn saret l-operazzjoni, għal madwar ġimgħa oħra. Fl-aħħar jiem, bosta persuni wrew is-solidarjetà tagħhom malViċi Kap tal-PN hekk kif is-Sibt kienet organizzata quddiesa f’Tal-
Ibraġġ u matul il-jum tal-bieraħ saret ġurnata ta’ talb ghal Beppe Fenech Adami fil-Kappella talKulleġġ San Alwiġi. Mart Beppe Fenech Adami, Anne u l-familja, bagħtu messaġġ ta’ ringrazzjament lill-persuni kollha li esprimew messaġġi ta’ inkoraġġiment u wrew solidarjetà miegħu u mal-familja.
Id-dikjarazzjoni tas-Segretarju Parlamentari għas-Saħħa Chris Fearne li l-Union tal-Infermieri u lQwiebel se tkun meqjusa bħala sieħeb ewlieni fid-deċiżjonijiet li se jittieħdu fil-qasam tas-saħħa kienet ċajta, tant li għadha lanqas biss saret laqgħa waħda ta’ konsultazzjoni mal-MUMN. Dikjarazzjoni iebsa tal-President tal-MUMN Paul Pace f’avviż li bagħat lill-infermieri u l-qwiebel kollha fl-Isptar Mater Dei wara li kellhom laqgħa mat-tmexxija tal-
Isptar li matulha kienu infurmati b’numru ta’ deċiżjonijiet dwar ilħidma tagħhom fl-Isptar Mater Dei. Dawn id-deċiżjonijiet jinkludu, fost oħrajn, tibdil fil-Visiting Hours tal-isptar u li l-infermieri jħallu ssala tagħhom biex jaħdmu fitTaqsima tal-Kura Intensiva biex jifhmu u japprezzaw ix-xogħol li jsir f’din it-taqsima. L-MUMN oġġezzjonat għal dan it-tibdil u mistennija tħabbar direttivi jekk id-direzzjoni tal-Isptar
tibqa’ għaddejja b’dawn il-pjani. Oġġezzjonat ukoll għall-fatt li ma kinitx ikkonsultata dwar dak li kien se jingħad fil-laqgħa, u għaldaqstant qalet li se tkun qed tirrifjuta laqgħat mat-tmexxija tal-Isptar dwar dak li ġie diskuss fil-laqgħa. Fid-29 ta’ Ottubru, il-union se tkun qed issejjaħ laqgħat għadDeputy Charge Nurses u għaċCharge Nurses li jaħdmu fl-isptar Mater Dei, li matulhom mistennija tħabbar direttivi li se jidħlu fisseħħ fl-1 ta’ Novembru.
Dikjarazzjoni “ċajta”
L-Awtorità tat-Trasport ma tirriżultalhiex konġestjoni tat-traffiku! Il-konġestjoni tat-traffiku li jkun hemm eżatt qabel id-daħla ewlenija lejn Ta’ Qali
Kuntrarju għall-ilmenti li ilhom iressqu ħafna sewwieqa tat-traffiku li ta’ kuljum jiltaqgħu ma’ traffiku u konġestjoni kbira fittriq ewlenija li mir-Rabat tagħti lejn Ħ’Attard, eżattament qabel id-daħla ewlenija lejn Ta’ Qali, lAwtorità tat-Trasport ma rriżultalhiex konġestjoni tat-traffiku. Il-problema tat-traffiku f’din larterja ewlenija tqajmet filParlament f’mistoqsija li dDeputat Nazzjonalista Antoine Borg ressaq lill-Ministru Joe Mizzi, il-Ministru għat-Trasport u l-Infrastruttura.
Id-Deputat Nazzjonalista talab lill-Ministru Mizzi jieħu azzjoni minnufih biex Transport Malta teżamina mill-ġdid l-iskop tattraffic lights li twaħħlu fi Triq lImdina, fid-direzzjoni lejn Ħ’Attard, kantuniera ma’ Vjal lIstadium Nazzjonali. Antoine Borg irrimarka wkoll fil-mistoqsija tiegħu, li jekk hemm bżonn, it-traffic lights għandhom jiġu mmexxija jew eliminati minħabba l-problema evidenti ta’ ġġammjar ta’ traffiku li ħolqu. Għal din is-sitwazzjoni tat-traffiku li tinħoloq ta’ spiss f’din il-
parti tal-arterja ewlenija tat-traffiku bejn ir-Rabat u Ħ’Attard, ilMinistru Mizzi wieġeb li hu infurmat li uffiċjali tal-Awtorità tatTrasport għamlu monitoraġġ taloperat ta’ dawn it-traffic lights, u ma jirriżultax li dawn qed joħolqu konġestjoni tat-traffiku. Immedjata kienet ir-reazzjoni ta’ ħafna residenti Rabtin li jużaw din l-arterja tat-traffiku ta’ kuljum, li Fuq Facebook, hekk kif it-tweġiba li ta l-Ministru Mizzi ttellgħet online mid-Deputat Nazzjonalista, ikkummentaw dwar din ir-risposta u l-mod kif ingħatat.
www.maltarightnow.com
LOKALI
Silvio Scerri jiċħad l-involviment tiegħu fit-transfer ta’ Norman Vella
Silvio Scerri, iċ-Chief of Staff tal-Ministru Manwel Mallia, ċaħad għal diversi drabi li kellu x’jaqsam, jew li kien involut fit-terminazzjoni tal-impjieg ta’ Norman Vella millPBS, jew fit-transfer ta’ Vella lejn id-Dipartiment tal-Immigrazzjoni fl-ajruport. Fil-Qorti lbieraħ Scerri qal li hu ma kien involut bl-ebda mod filkaż, tant li sar jaf li Norman Vella m’għadux il-PBS mill-media. Hu kien qed jixhed fil-libell li hu stess kien fetaħ kontra lpreżentatur John Bundy, li kien qal li kien sema’ lil Scerri jagħti lordni biex Vella jitneħħa mixxandir pubbliku, u jerġa’ jmur lura fejn kien. Quddiem il-Maġistrat Francesco Depasquale, iċ-Chief of Staff talMinistru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali – li huwa responsabbli
mill-PBS – xehed li dak li qal John Bundy fuqu, mhu xejn għajr gidba sfaċċata. Bundy kien xehed quddiem ilKummissjoni tal-Impjiegi, aktar kmieni dan ix-xahar, li hu nzerta kien il-Ministeru tal-Intern meta sema’ lil Scerri jagħti l-ordni biex Norman Vella jerġa’ jintbagħat fidDipartiment tal-Immigrazzjoni. Bundy kien qal li Silvio Scerri kien qed jitkellem ma’ ċertu “Anton”, b’referenza ċara għallKap Eżekuttiv tal-PBS Anton Attard, li wkoll qed jiċħad li hu qatt kellem lil Silvio Scerri dwar din il-kwistjoni. Silvio Scerri qal li deċiżjonijiet dwar re-deployment jaqgħu taħt lUffiċċju tal-Prim Ministru, u għalhekk hu ma ħass l-ebda ħtieġa li jinvolvi ruħu f’dan il-każ, anke jekk il-PBS jaqa’ taħt ir-
Jingħata pleġġ ta’ €30,000 u kundizzjonijiet oħra Godwin Scicluna, magħruf bħal “Il-Goodie”, li jinsab akkużat bilqtil ta’missier is-sieħba tiegħu b’tir ta’ senter, ingħata pleġġ ta’ €30,000 u diversi kundizzjonijiet, fosthom garanzija personali ta’ €30,000 oħra. Mir-riżultati mediċi u forensiċi, irriżulta li kważi sena ilu, il-vittma Joseph Caruana ta’ 61 sena qala’ xebgħa f’rasu ftit qabel ma ġie sparat tir lejn dahru u tilef ħajtu. Irriżulta li x’aktarx id-daqqiet li qala’ saru b’senter li ntuża fil-każ. Scicluna, li għandu 52 sena, u huwa mill-Kalkara, qed jiffaċċja total ta’ 11-il akkuża, b’dik l-aktar serja tkun ta’ omiċidju, u jinsab mixli wkoll bl-attentat ta’ qtil talekssieħba tiegħu Simone Caruana
ta’ 27 sena, kif ukoll taż-żewġt ibniet tagħhom il-kbar, waħda ta’ tliet snin u l-oħra ta’ ħamsa, kif ukoll li kkaġuna ġrieħi serji fuq Simone Caruana u binthom l-oħra ta’ tliet snin. Il-każ li Scicluna qed jiġi mixli bih seħħ bħal nhar it-Tnejn sena. Fost il-kundizzjonijiet li imponiet il-Qorti hemm li Scicluna jrid jiffirma kuljum fl-għassa taż-Żejtun, ikun id-dar bejn l-10pm u t-8am, u li ma jersaqx lejn il-Fgura, Ħal Tarxien u l-Kalkara. Il-Qorti kienet preseduta millMaġistrat Josette Demicoli. LIspettur Keith Arnaud qed imexxi l-Prosekuzzjoni filwaqt li l-Avukat Michael Sciriha qed jidher għallimputat.
7
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
responsabbiltà tal-Ministeru li jaħdem fih hu, kif jaqa’ wkoll idDipartiment tal-Immigrazzjoni. Scerri qal li l-unika spjegazzjoni li jista’jagħti għaliex Bundy qal dan kollu hija li hu kien ħabib tiegħu qabel seħħ l-inċident, u “John Bundy stenna xi ħaġa mingħandi li jien ma stajtx nagħtih”. Waqt il-kontroeżami, Silvio Scerri qal li hu qatt ma staqsa dwar il-każ ta’ Norman Vella, u beda jindaga fuq is-sitwazzjoni wara li dan il-każ ġie rappurtat fuq il-media. Madankollu, qal li hu ma qarax ir-rapport li kien ikkwota lis-Segretarju Permanenti tal-Ministeru tiegħu, Kevin Mahoney, jgħid lillKummissjoni tal-Impjiegi, li kien Mahoney stess li ħa d-deċiżjoni li Norman Vella jingħata transfer. Scerri ċaħad ukoll li hu qatt
iddiskuta xi lmenti li l-PBS kien jirċievi dwar l-atteġġjament politiku ta’ Norman Vella ma’ Kevin Mahoney, kif qal hu stess fix-xhieda tiegħu. Ċaħad ukoll li hu ċempel litTimes of Malta biex jiċħad li kien
hu li ħa d-deċiżjoni, kif qal John Bundy, u qal li hu ma ħassx li kellu jagħmel libell lit-Times, minħabba li din kienet qed tikkwota xi ħaġa li qal John Bundy. Il-kawża tkompli f’Diċembru li ġej.
Il-Qorti preseduta mill-Imħallef David Scicluna iddikjarat li lkwistjoni tal-pleġġ imħallas minn ħu Mona Camilleri, Jason Galea, li jinsab mixli li qatel lil żewġha Mario Camilleri u lil binha, li wkoll jismu Mario, u raġel ieħor, huwa każ ċivili u ma jistax jiġi deċiż minn Qorti Kriminali. Fil-kawża li għamlet, Mona Camilleri qed tgħid li t-€30,000, li
Jason Galea iddepożita fil-Qorti biex jingħata l-ħelsien mill-arrest, huma flus li jiġu minn negozju ta’ kumpanija tat-tindif, fejn hi kienet ukoll sħab. Mona Camilleri qed titlob lill-Qorti li peress li nofs ilflus huma tagħha, dawn jintraddu lura lilha. Jason Galea qed jiġi mixli bil-qtil ta’ Mario Camilleri, “l-Imnieħru”, u ibnu ta’ 21 sena, li kien jismu
Mario wkoll, fis-17 ta’ Lulju tassena l-oħra, kif ukoll bil-qtil tassewwieq tat-taxi Matthew Zahra, sena qabel. It-tliet katavri kienu nstabu midfuna f’għalqa fil-Qajjenza, Birżebbuġa. Jason Galea ħallas €30,000 fi flus kontanti b’rabta mal-każ ta’ Mario Camilleri u ibnu u għamel tajjeb fuq it-€30,000 loħra fuq il-proprjetà tal-kumpanija.
Raġel ta’ 31 sena mill-Belt fetaħ kawża għad-danni quddiem it-Tribunal Industrijali għax qed isostni li tkeċċa inġustament millkumpanija fejn kien jaħdem. Jonathan Micallef qed jgħid li lkumpanija Mannarinu Limited, li magħha kien ilu jaħdem għal madwar 12-il sena, keċċietu wara li allegat li seraq kartuna bajd, xi ħaġa li skont hu, qatt ma għamel.
Fid-dikjarazzjoni li ppreżenta quddiem it-Tribunal Industrijali, Micallef qal li tul it-12-il sena dejjem kien kompetenti f’xogħlu u saħansitra qatt ma ngħata twissija. Kien fil-15 ta’ Settembru li għadda, għall-ħabta tal-5pm, meta hu rċieva telefonata mingħand wieħed mid-diretturi tal-kumpanija, li akkużah li kien seraq kartuna bajd, u li għal-
hekk l-impjieg tiegħu kien intemm. Waqt li qal li kien sorpriż bittkeċċija, għax ma kien hemm ebda raġuni valida għal dan, Micallef ċaħad li seraq kartuna bajd u talab kumpens għat-tkeċċija. Id-dikjarazzjoni lit-Tribunal Industrijali kienet ippreżentata f’ismu mill-Avukati Joseph Gatt u David Camilleri.
Deċiżjonijiet dwar re-deployment jaqgħu taħt l-Uffiċċju tal-PM iċ-Chief of Staff ta’ Manwel Mallia
Tgħid li l-pleġġ ittieħed minn negozju li hu tagħha wkoll
Tkeċċa mix-xogħol għax seraq kartuna bajd
15-il perit ingħataw il-warrant mill-Ministru għat-Trasport u l-Infrastruttura Joe Mizzi, li permezz tiegħu, jistgħu jibdew jeżerċitaw din il-professjoni. F’ċerimonja li saret fil-preżenza tal-ġenituri tagħhom, il-Ministru kellu kliem ta’ tifħir għal dawn iż-żgħażagħ, li llum qed jaraw frott is-sagrifiċċji kollha li għamlu matul l-istudji tagħhom. Preżenti kien hemm ukoll il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għal dan il-qasam, il-Perit Toni Bezzina (Ritratt: DOI)
www.maltarightnow.com
8
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
Solidarjetà mal-ħaddiema li se jitilfu xogħolhom
Imut il-Maġistrat Joseph Apap Bologna Il-Maġistrat Joseph Apap Bologna, li miet fl-età ta’ 66 sena
Tħabbret il-mewt tal-Maġistrat irtirat Joseph Apap Bologna, li kellu 66 sena. Dan l-aħħar, Apap Bologna kien ġie appuntat millGvern, fuq il-Kummissjoni Permanenti Kontra l-Korruzzjoni għal perjodu ta’ ħames snin. Hu kien miżżewweġ lil Maria Helena Stilon, u kellhom żewġt itfal – Louisa u Paul. Hu miet tard nhar il-Ħadd filgħaxija. Il-Partit Nazzjonalista, fi stqarrija sellem il-memorja tiegħu u fakkar li Apap Bologna kien għadu kif irtira mill-Bank talĠudikatura wara snin twal ta’ servizz fil-Qrati Maltin. Il-Partit Nazzjonalista qal li l-Maġistrat Apap Bologna dejjem qeda dmiru b’sens ta’ lealtà lejn il-pajjiż, u rrispett li kien igawdi wassal biex fl-aħħar ġimgħat inħatar bħala membru fuq il-Kummissjoni Permanenti Kontra l-Korruzzjoni.
Il-Partit Nazzjonalista bagħat ilkondoljanzi tiegħu lill-familja Apap Bologna f’dan il-mument diffiċli. Anke stqarrija tal-Gvern irrikonoxxiet il-karriera twila talMaġistrat Apap Bologna filprofessjoni legali u fil-Ġudikatura. L-istqarrija tal-Gvern tgħid li Apap Bologna jibqa’ mfakkar bħala persuna ġusta, onesta u intiża ħafna fil-liġi. L-istqarrija żżid li hu dejjem applika l-liġi b’umanità u b’sens ta’ fiduċja filmaħfra u fir-riabilitazzjoni, mingħajr ma baxxa l-valuri talordni pubblika u l-protezzjoni talvittma. L-istqarrija tfakkar li Apap Bologna kien inħatar Chairperson tat-Tribunal ta’ Reviżjoni dwar isSaħħa Mentali. Anke l-Gvern bagħat il-kondoljanzi tiegħu lillfamilja Apap Bologna.
Il-Moviment Solidarjetà Ħaddiema Partit Nazzjonalista (SĦPN) esprima solidarjetà malħaddiema tal-Arrow Pharm u ma’ dawk tal-More Supermarkets li bħalissa qed jiffaċċjaw diffikultajiet. Il-Moviment qal li jinsab imħasseb għall-fatt li l-110 ħaddiema tal-kumpanija Arrow Pharm, li fi Frar li għadda saru jafu li l-impjieg tagħhom jinsab f’riskju, baqgħu fil-għama u ma jafux x’se jiġri minnhom. Numru ta’ ħaddiema li avviċinaw lill-Moviment saħqu li mix-xahar id-dieħel, se jispiċċaw bla xogħol b’detriment għalihom u għall-familji tagħhom. Fi stqarrija, il-Moviment saħaq li dan seħħ, kuntrarju għal dak li ġew imwiegħda dawn il-ħaddiema millPrim Ministru Joseph Muscat u mill-Ministru tal-Ekonomija Chris Cardona, li kienu ggarantewlhom li mhux se jħalluhom waħedhom f’din is-sitwazzjoni. Kienu anke serrħulhom moħħhom li kollha se jsibu impjieg alternattiv, imma sallum għadu ma kellimhom ħadd. L-istess ħaddiema fakkru li kienu ġew offruti impjiegi ma’ kumpaniji oħrajn bil-paga minima,
ferm inqas minn dak li jaqilgħu llum, u numru mill-ħaddiema milquta bdew ifittxu impjieg alternattiv minn jeddhom, għax ħassew li l-Gvern abbandunahom. Il-Moviment fakkar li l-Ministru Cardona llum hu responsabbli millekonomija ta’ pajjiżna, u għalhekk inutli li issa joqgħod iwaħħal f’ta’ qablu. Lill-ħaddiema, dan il-paroli ma jinteressahomx. Il-ħaddiema jridu azzjoni konkreta bħal meta Gvern Nazzjonalista, fl-eqqel talkriżi internazzjonali, salva 5,000 impjieg ta’ familji Maltin. Anke l-Prim Ministru Muscat kien wiegħed fi Frar li għadda, meta faqqgħet din il-kwistjoni, li kien se jiddiskuti ma’dawk involuti, u mal-Kamra tal-Kummerċ, dwar kif tista’ tinstab soluzzjoni għat-tariffi tal-elettriku għallkumpaniji li kienu f’diffikultà anke qabel Marzu 2015. Iżda minn dan jidher li ma ġara xejn. Dawn il-ħaddiema huma urtati għall-fatt li mill-Ministeru ta’ Chris Cardona ma ngħatawx sodisfazzjon, tant li qalulhom li l-Ministru ma jkellimx nies biex isibilhom ixxogħol. Huma saħqu li dan hu daħk
Opportunità mitlufa
LOKALI
fil-wiċċ għax kulħadd f’pajjiżna jaf li mal-Gvern iddaħlu 3,600 ħaddiem ġdid. Huma staqsew x’għandhom inqas minn dawk li daħlu malGvern f’dawn l-aħħar 18-il xahar. Il-Moviment fakkar fil-wegħda tal-Prim Ministru Muscat qabel lelezzjoni li nkunu “l-aqwa flEwropa”. Għall-kuntrarju, statistika li ħarġet fil-ġranet li għaddew turi li pajjiżna m’għadux attraenti daqskemm kien fis-snin li għaddew għall-investitur barrani. Statistika oħra f’dawn ilġranet uriet li pajjiżna ġie minn talaħħar fost il-pajjiżi Ewropej flesportazzjoni u l-importazzjoni kif ukoll fil-produzzjoni industrijali. Il-Moviment Solidarjetà Ħaddiema Partit Nazzjonalista esprima wkoll solidarjetà mal-ħaddiema tal-More Supermarkets, li bħalissa għaddejjin minn diffikultajiet. Il-fatt li l-kumpanija ddeċidiet li tagħlaq numru ta’ stabbilimenti li għandha madwar il-pajjiż, ifisser li numru sostanzjali ta’ ħaddiema se jispiċċaw bla impjieg. Is-SĦPN awgura lill-ħaddiema involuti biex mill-iktar fis isibu impjieg alternattiv.
– il-KKLPN
Il-Kulleġġ Kunsillieri Lokali talPartit Nazzjonalista esprima tħassib dwar il-Laqgħa Plenarja talAssoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali, li saret nhar is-Sibt li għadda. Il-KKLPN qal fi stqarrija li din illaqgħa kienet karatterizzata minn aġenda li ma ppermettietx diskussjoni dwar diversi temi kurrenti u importanti, b’mod speċjali dwar il-finanzjament tal-Kunsilli Lokali, u d-deċiżjoni tal-Gvern dwar l-elezzjonijiet tal-istess Kunsilli Lokali. Din l-aġenda prattikament qatgħet barra l-possibbiltà ta’ kull ċans ta’ mistoqsijiet dwar dawn ittemi, b’dibattitu ħaj ferm limitat, u spiss nieqes għalkollox. Il-KKLPN jemmen li kien ikun
ferm aktar utli li kieku l-AKL ħejjiet aġenda fejn setgħu jiġu diskussi t-temi li tassew qegħdin iħassbu lill-Kunsilli Lokali, b’ċans reali li ssir diskussjoni u sabiex b’mod liberu, dawk preżenti jressqu l-veduti tagħhom. Il-Kulleġġ, għal darba oħra, tenna li hu favur kull inizjattiva li ssaħħaħ il-Kunsilli Lokali. Għaldaqstant, tgħid l-istqarrija, il-Gvern għandu jinforma lill-poplu, b’mod speċjali lill-kunsillieri lokali u lill-membri
tal-Kumitati Amministrattivi dwar ir-rivoluzzjoni siekta fil-qasam talGvern Lokali li ssemmiet misSegretarju Parlamentari Stefan Buontempo waqt id-diskors tiegħu f’din l-istess laqgħa, liema rivoluzzjoni suppost saret matul l-aħħar xhur, iżda li ma smajna xejn dwarha. Il-Laqgħa Plenarja talAssoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali ta’ nhar is-Sibt tista’ tiġi deskritta bħala opportunità mitlufa, ittemm tgħid listqarrija.
Il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca ngħaqdet mal-Prim Ministru u mal-Kap talOppożizzjoni, u rringrazzjat lillArċisqof Emeritu ta’ Malta Pawlu Cremona għas-servizz spiritwali tiegħu, li ċertament kattar il-ġid fil-poplu Malti u Għawdxi. Fi stqarrija pubblikata mill-
Uffiċċju tal-President, Coleiro Preca qalet li l-Arċisqof Cremona dejjem kellu għal qalbu l-umanità, u għalhekk ħadem biex ikun viċin in-nies u jħoss il-polz talvulnerabbli. Il-President ta’ Malta qalet li Monsinjur Cremona kien kuraġġuż li ħa dan il-pass bl-
akbar responsabbiltà, integrità u anke onestà. Hi faħħret lillArċisqof Emeritu għall-fatt li lħidma pastorali tiegħu kellha valur spiritwali profond, waqt li awgurat li s-suċċessur ta’ Monsinjur Cremona, ikompli jsaħħaħ din ilħidma, fuq il-passi tal-predeċessur tiegħu.
Fil-laqgħa tal-AKL tas-Sibt, ma tħalliex spazju għal diskussjoni dwar temi kurrenti bħall-kwistjoni tal-elezzjonijiet li jmiss
Il-President tirringrazzja lill-Arċisqof Cremona
www.maltarightnow.com
9
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
L-ewwel rota tal-baħar f’Malta
Magħmula minn materjal riċiklabbli Alessia Psaila Zammit
Filwaqt li r-rota mdorrijin insuquha fuq l-art, fl-aħħar xhur f’Malta nħolqot rota li tinstaq filbaħar. Wara din l-inizjattiva hemm Mario Pandolfino li ħoloq lewwel rota tal-baħar f’Malta. Hu spjega lill-ġurnal ‘In-Nazzjon’ li ġietu l-idea li joħloq rota talbaħar, wara li wieħed mill-ġirien tiegħu kien se jarmi żewġ roti, u tahomlu biex jagħmel użu minnhom. Dak il-ħin, Pandolfino ddeċieda li kien se juża waħda mir-roti biex joħloq rota talbaħar. Hu spjega li minnufih beda d-disinn tal-ewwel rota talbaħar f’Malta, dam jaħdem fuqha tliet xhur, u swiet €35 biss. Dan għaliex ir-rota hi
magħmula minn materjal riċiklabbli. Pandolfino spjega li minbarra r-rota, hu ħoloq floats minn kontenituri taż-żejt tal-ikel, filwaqt li uża ħadid, injam u plastik riċiklabbli għall-istruttura tagħha. Hu spjega wkoll li filwaqt li wieħed jieħu gost isuq din irrota, ikun qed jagħmel eżerċizzju fiżiku. Minbarra dan, ir-rota tal-baħar għandha vantaġġi li wieħed ma jgawdix minnhom meta jsuq rota fuq l-art, fosthom li filbaħar ma tiltaqax ma’ traffiku, jew ma’ tlugħ jew inżul, u m’hemmx il-periklu li hemm fuq l-art jekk wieħed jaqa’ minn fuq ir-rota. Matul dawn l-aħħar xhur, meta niżżel ir-rota tal-baħar f’xi bajjiet, Pandolfino sab li r-rota
Mario Pandolfino fuq ir-rota tal-baħar li ħoloq hu stess, u li ġiet tiswa €35 biss (Ritratt: Martin Agius)
ġibdet l-attenzjoni kemm talMaltin u anke tat-turisti. Pandolfino spjega li hu silef ir-rota lil diversi persuni li wrew interess fiha, filwaqt li qalilna li għandu l-ħsieb jibqa’ jirfina dan
il-proġett u joħloq rota tal-baħar oħra b’kulur differenti. Pandolfino għadda messaġġ favur l-użu ta’ materjal riċiklabbli. Hu spjega li materjal bħal
350 każ ġdid ta’ kanċer tas-sider f’sena
Oysho tingħaqad ma’ Europa Donna għall-Breast Care Awareness Walk
Fl-Isptar Mater Dei biss, matul l-aħħar sena, kienu reġistrati madwar 350 każ ġdid ta’ kanċer tas-sider. Id-ditta Oysho, ditta ta’ ħwejjeġ intimi għan-nisa, qed terġa’ tgħin lil Europa Donna florganizzazzjoni ta’ mixja biex titqajjem iżjed kuxjenza dwar limportanza ta’ breast screening kontra l-kanċer. Il-mixja, li din is-sena se ssir nhar il-Ħadd li ġej 26 ta’ Ottubru, kienet imnedija minn Gertrude Abela, il-President ta’ Europa Donna Malta, waqt konferenza tal-aħbarijiet fl-istabbiliment Oysho fil-kumpless The Point. Il-mixja, magħrufa aħjar bħala ‘Silhouette Walk’, titlaq fl-10 a.m. minn ħdejn il-Mall filFurjana, u tispiċċa fix-Xatt ta’ Tas-Sliema. “F’Mater Dei biss, matul din laħħar sena, kienu reġistrati madwar 350 każ ġdid ta’ kanċer tas-sider. Għaldaqstant, li titqajjem kuxjenza mhux biżżejjed, u n-nies trid tkun kuraġġuża u tagħmel mezz li tmur għal check-ups b’mod regolari. Meta kundizzjoni tinqabad minn kmieni, iżjed ikun hemm ċans li din tiġi trattata b’suċċess,” qalet Gertrude Abela, il-President ta’ Europa Donna Malta.
Nhar il-Ħadd li ġej se ssir is-‘Silhouette Walk’ biex titqajjem kuxjenza dwar il-kanċer tas-sider u dwar l-importanza tal-breast screening
Din is-sena taħbat il-25 anniversarju mit-twaqqif talBreast Care Support Group f’Malta u l-10 anniversarju minn mindu l-grupp ingħaqad malkoalizzjoni Europa Donna Europe Breast Cancer li tiegħu,
Gertrude Abela hi t-teżoriera. “Europa Donna Malta ilha taħdem ħafna permezz talorganizzazzjoni ta’ lectures, mixjiet, seminars u attivitajiet li jippromwovu l-importanza ta’ screening. Qed inkunu wkoll
mistiedna nattendu attivitajiet oħra biex nitkellmu ma’ nisa f’għaqdiet u fuq il-post taxxogħol tagħhom. B’riżultat ta’ dan, qed naraw iżjed nisa jmorru jagħmlu screening, u dan jikkonferma li
aluminju, plastik, ħadid u njam jista’ jintuża għal diversi proġetti. Għalhekk wieħed għandu jfittex li jagħmel użu minn materjal bħal dan, li jkun se jintrema.
bħala Europa Donna, xogħolna qed iħalli l-frott. Din is-sena qed nittamaw li nirrepetu listess suċċess, u li jkollna iżjed nies,” qalet Gertrude Abela. Din se tkun il-ħames edizzjoni ta’ din il-mixja, u ttieni waħda li fiha se tgħin idditta Oysho. “Oysho hija ditta li temmen u tħeġġeġ lin-nisa biex iħobbu lilhom infushom, mhux biss fiddehra tagħhom, iżda wkoll flintimità tagħhom. Hu għalhekk li permezz tal-kontribut tagħna, qed infittxu li titqajjem iżjed kuxjenza biex iżjed nisa jħobbu lilhom infushom u jieħdu ħsieb saħħithom billi jagħmlu check-ups regolari u jżommu ruħhom infurmati. Nittamaw li iżjed nisa japprezzaw l-importanza ta’ breast screening regolari,” qalet Annabel Caruana, il-Brand Manager ta’ Oysho. Ir-reġistrazzjoni għall-mixja tal-Ħadd li ġej tibda fid-9.30 a.m. b’donazzjoni ta’ €5. Oysho se tkun qed tqassam tshirts lill-parteċipanti kollha. Waqt il-mixja se jkunu qed jinġarru silhouettes roża għal dawk li għandhom kanċer tassider, bojod għal dawk li ħallew din id-dinja, u blu għal dawk lirġiel li għandhom kanċer tassider.
www.maltarightnow.com
10
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
OPINJONI
Il-qtil sar rispettabbli
“Political courage is designed to make lies sound truthful and murder respectable, and to give an appearance of solidity to pure wind” – George Orwell. Kellu raġun il-Kap talOppożizzjoni l-Ħadd li għadda u fil-jiem li għaddew isammar il-punt li dan il-Gvern hu mibni fuq gidba. Huwa minnu nnifsu msawwar minn gidba u li jgħaddi dik il-gidba bħala lverità. Gvern li, kif għedt jien sena ilu meta sallbu lil min solva delitt ta’ hold up u arrestaw innoċenti, it-tajjeb għalih hu ħażin u l-ħażin hu ttajjeb. Kif qal Orwell, li kiteb tant fuq il-lingwaġġ doppju fil-politika ta’ min jiggverna basta jirbaħ u jżomm il-poter akkost ta’ kollox, il-qtil millGvern tal-verità hu xi ħaġa
rispettabbli. M’hemm xejn ħażin li l-Gvern u l-Prim Ministru jigdbu apposta, mhux bi żball. L-importanti li l-kriżi jew il-kontroversja ta’ dak il-jum tgħaddi sakemm jisbaħ jum ieħor. Għalihom, li jridu jagħtu rendikont lirrealtà, l-għada mhux importanti. Bla tlaqliq ngħid li anke fiżżjarat li nagħmel fil-familji jidher ċar li bil-mod il-mod ilpoplu qed jibda jbexxaq il-bieb tal-konvinċiment tiegħu biex jisma’ x’qed jgħid il-Partit Nazzjonalista. Sa ftit xhur ilu, il-messaġġ tal-Partit ma kienx qed jasal, jew kien qed jasal f’sura li mhix b’saħħitha biżżejjed, jekk mhux ukoll ekwivoka. Iżda issa jidher ċar li hemm bosta li huma interessati jisimgħu x’qed ngħidu aħna u
Hu ċar li mhux veru kellhom pjan iżda kellhom pjan konvinċenti li kkonvinċa lil tant nies biex jirbħu l-poter bih
Ħniżrijiet imbierka
Il-pajjiż għadu relattivament ’il bogħod minn xi elezzjoni. Iżda donnu li għall-Partit Laburista u l-Prim Ministru Joseph Muscat hemm xi elezzjoni wara l-bieb. Għaliex il-Prim Ministru u l-Gvern tiegħu għaddejjin b’ġirja sfrenata biex iħallsu d-dejn li għandhom ma’ sezzjonijiet differenti tal-elettorat, li qabel l-aħħar elezzjoni wegħduhom, u f’xi każi anke ftiehmu magħhom, li jekk jivvutaw Labour, jiġu ppremjati. Il-ħasra hi li dawn ilpremjijiet mhux iħallashom ilPartit Laburista iżda l-poplu Malti kollu kemm hu, anke jekk sezzjoni kbira ħafna minnu – inkluż uħud minn dawk li vvutaw lill-Partit Laburista – ma jaqblux ma’ ħlasijiet ta’ dan it-tip. Il-Prim Ministru dan l-aħħar iddeċieda li postijiet mibnija illegalment, fuq art misruqa mingħand il-Gvern, fil-Bajja tal-Armier, u li skont hu ilhom snin jisirqu d-dawl lillEnemalta, issa jberkilhom isserq tagħhom u minn fuq se jagħtihom provvista regolari tal-elettriku biex għall-inqas iħallsu tal-enerġija li jikkunsmaw u ma jibqgħux
jisirqu. Meta jagħmel hekk, ilPrim Ministru indirettament ikun qed iħalli li jużaw art tiegħek u tiegħi u tagħha ma jħallsu xejn. Il-kumpanija ARMS, li hi l-id li biha l-Gvern jiġbor il-flus mingħand iċ-ċittadini u nnegozji għall-enerġija li jikkunsmaw, issa ddeċidiet ukoll li tagħti provvista talelettriku li grupp ta’ binjiet oħra illegali, din id-darba mibnija fil-Bajja ta’ San Tumas. L-ARMS, li taqa’ taħt ir-responsabbiltà tal-Ministru Konrad Mizzi, qed tagħmel dan bi sfida diretta lill-MEPA li sena ilu kienet ċaħdet permess lill-Enemalta biex tibni substation fl-inħawi biex tagħti ddawl lil dawn il-binjiet li jinsabu barra miz-zona taliżvilupp u mibnija illegalment. Barra minn dan, il-Gvern nieda skema li permezz tagħha se jikri lil min – għal darb’oħra b’mod illegali – qabad u bena kmamar jew poġġa karavans fuq art tal-Gvern fil-Bajja talGħadira. Il-kirja tkun għal ħames snin bi ħlas ta’ 500 ewro fis-sena. B’dan l-aġir, il-Gvern “Tagħna Lkoll” qed ibierek ħniżrijiet li saru minn numru
Jidher ċar li hemm bosta li huma interessati jisimgħu x’qed ngħidu aħna u qed jistaqsu dwar l-aġir tal-Gvern
Jason Azzopardi
jason.azzopardi@gov.mt
qed jistaqsu dwar l-aġir talGvern. Kif qalli wieħed li vvota lill-Partit Laburista waqt li konna fl-iktar zona diffiċli għall-PN f’Raħal Ġdid ġimgħa ilu, Muscat wiegħed stil ġdid ta’ politika, bi trasparenza assoluta u fejn itiru l-irjus biex ikun hemm il-kontabbiltà. Minflok, hu kien qed jara lħabi u l-gideb ripetut b’saħħa kontinwa. Ilbieraħ fil-Parlament kellna okkażjoni nuru l-gideb talGvern fil-qasam tal-enerġija. Hu ċar li mhux veru kellhom pjan iżda kellhom pjan konvinċenti li kkonvinċa lil tant nies biex jirbħu l-poter bih.
Mario Schaivone
mario.p.sciavone@gmail.com
żgħir ta’ individwi li serqu art tal-Gvern għall-gwadann personali tagħhom, a skapitu
Il-poplu Malti, minn flusu, ħallas għallgħamara kollha li għandu l-Partit Laburista fil-kwartier ġenerali tiegħu
Hawn ukoll nirreferi għallkumment li smajt minn uħud li żort fl-aħħar jiem, eku tal-messaġġ tal-Partit Nazzjonalista li beda jasal u jħalli l-frott: Jekk se jraħħas il-kontijiet mingħajr ma tkun lesta l-power station, anke jekk kien wiegħed li jirriżenja jekk ma tkunx lesta, mela allura x’hemm bżonnha? Mela allura minn fejn ġej ittraħħis? Agħar minn hekk, issa nsiru nafu, kif jien urejt waqt li kont f’dibattitu fuq l-istazzjon tarradju RTK is-Sibt li għadda, li l-fabbrika tal-kanċer issa qed jirreferu għaliha bħala “enerġija nadifa”. Ma neħodhiex bi kbira jekk ma temmnuhiex din. Imma jekk taraw id-dokument iffirmat minn Louis Grech, idDeputat Prim Ministru, f’Mejju ta’ din is-sena stess, li ntbagħat lill-Kummissjoni
Ewropea (Draft Operational Programme tal-Cohesion Policy), f’paġna 7 ssibu li lillEwropa qed jgħidulhom li lBWSC hi power station li tiġġenera “clean energy”. X’viltà ta’ diżonestà. Kemm huma kapaċi jigdbu bla mistħija ta’ xejn. Tiftakruh lil Muscat qabel l-elezzjoni juża familja milquta mill-kanċer, taħt it-tinda, biex jirbaħ il-vot tiegħek u jgħajjar lill-power station tal-BWSC “fabbrika tal-kanċer”? Issa kun af li lGvern tiegħu qed jgħid loppost u li hija “enerġija nadifa”. Issa tafdah lil Muscat? Jekk kien kapaċi jigdeb b’tant konvinzjoni fuq ħaġa hekk kbira u serja, aħseb u ara x’kapaċi jagħmel fuq affarijiet iżgħar. Għax għalih, il-qtil talverità hu ġustifikat basta jirbaħ il-vot u l-poter.
tal-maġġoranza kbira talMaltin li huma ċittadini onesti u ma għamlu ebda serq ta’ dan it-tip. Forsi l-akbar ħniżrija f’dan is-sens saret mill-Gvern Laburista f’isem il-Partit Laburista li seraq proprjetà talpoplu, l-Australia House, meta waqqa’ l-kawża fil-Qorti li dDipartiment tal-Artijiet kien fetaħ kontra l-Partit Laburista biex jieħu lura għall-poplu din il-proprjetà. U biex ikompli jgħaxxaqha, il-Partit Laburista issa biegħ din il-proprjetà lil kumpanija privata li magħha kien midjun bil-kbir fuq lattrezzar taċ-Ċentru Nazzjonali Laburista. Jiġifieri l-poplu Malti, minn flusu, ħallas għall-għamara kollha li għandu l-Partit Laburista fil-kwartier ġenerali tiegħu. Mal-Australia House, ilPartit Laburista għandu wkoll numru kbir ta’ djar imferrxin ma’ Malta u Għawdex, li jservu bħala każini tiegħu, li kienu proprjetà tal-Gvern jew talprivat u tagħhom ma hu jħallas xejn, jew iħallas il-ftit. U xi ngħidu għal proprjetà oħra tal-Gvern, fil-qalba talbelt kapitali tagħna, u li għal
ħafna snin kienet il-mekka taddivertiment fil-Belt Valletta – il-Cafè Premier – li l-Gvern flok insista li jitħallsu l-kirja b’lura u kontijiet b’lura li kellhom jitħallsu lil entitajiet governattivi oħra minn min kellu l-kirja ta’ dan il-post, għażel li jħallas hu somma favoluża lil min kellu jagħtih biex jieħu lura din il-proprjetà li hi tal-poplu Malti? Dawn huma ftit biss millħniżrijiet li l-Gvern Laburista – il-Gvern li wiegħed trasparenza fit-tmexxija, li wiegħed li jimxi b’meritokrazija, għażel li jbierek flok li jikkundanna. Din ma hi xejn ħlief korruzzjoni. Bl-aġir tiegħu, il-Gvern qed jimmina u jisfida istituzzjonijiet li qegħdin hemm biex fost affarijiet oħra, iħarsu l-interessi tal-poplu Malti u Għawdxi u mhux l-interessi ta’ ftit nies korrotti li wara li serqu proprjetà u servizzi tal-poplu, biegħu l-vot tagħhom lill-Partit Laburista u issa qed jitħallsu lura. Il-Gvern li suppost għandu jkun ta’ eżempju għaċ-ċittadin, barra milli seraq hu proprjetà tal-poplu, issa qed ibierek ħniżrijiet li saru mill-ftit a skapitu tal-ħafna.
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR
Joseph Muscat jibqa’ jigdeb f’wiċċ kulħadd
L-EDITORJAL
Ilbieraħ filgħodu, il-Prim Ministru Joseph Muscat reġa’ għamel dak li jħobb jagħmel kontinwament, jigdeb lill-ġurnalisti f’wiċċhom.
Il-mistoqsija ovvja tal-ġurnalisti lill-politikant li jwiegħed riżenja Kien ftit sigħat qabel id-dibattitu parlamentari tal-bieraħ filgħaxija. Il-ġurnalisti staqsewh hux se jirriżenja kif wiegħed hu stess ladarba issa hu ċar, u qed ikollu jammettiha Muscat stess, li power station oħra mhijiex se tkun hemm f’Marzu li ġej. Joseph Muscat jigdeb li mhux veru wiegħed li jirriżenja U Joseph Muscat wieġeb bis-soltu teknika tiegħu li jgħid xi ħaġa li hi evidentement gidba imma mħarreġ biex wiċċu ma jikxfux li qed jigdeb. U lbieraħ kellu l-ardir jgħidilhom li hu qatt ma wiegħed li jirriżenja jekk ma jlestix ħames xhur oħra.
Lie detector kien jisplodi u jweġġa’ n-nies! Imnalla ma kienx hemm lie detector xħin kien qed ikellem lillġurnalisti lbieraħ filgħodu għax kien jisplodi u jweġġa’ n-nies. U waqt li l-ġurnalisti qegħdin hemm biex jirrappurtaw, uħud minnhom fir-rappurtaġġ tagħhom irrappurtaw ukoll x’kien wiegħed Muscat bil-filmat imqar seba’ xhur ilu. Wegħda ċara għal kulħadd qabel l-elezzjoni u aktar qawwija wara Il-wegħda ta’ Joseph Muscat qabel l-elezzjoni li jirriżenja jekk ma jagħmilx power station oħra f’sentejn kienet ċara għal kulħadd. Imma l-qawwa li għandha l-istess wegħda meta saret ftit xhur ilu hi saħansitra akbar.
Baqa’ jagħmel l-istess wegħda sa sena wara l-elezzjoni, sa ftit xhur ilu Għax dan mhuwiex Prim Ministru li wiegħed xi ħaġa li meta tela’ sab li ma jistax iwettaqha. Dan hu Prim Ministru li sa sena wara li tela’ baqa’ jwiegħed eżatt l-istess ħaġa li wiegħed qabel: power station oħra sa ħames xhur oħra u, jekk le, jirriżenja. Il-wegħda ta’ Muscat li jirriżenja, Reno Bugeja ma qalagħhiex minn żniedu Meta Reno Bugeja, f’Marzu li għadda, staqsa lill-Prim Ministru għadux marbut li jirriżenja, Reno Bugeja ma qalagħhiex minn żniedu dil-wegħda. Reno Bugeja kien qed jirreferi għal dak li hu wkoll sema’ lil Muscat iwiegħed qabel l-elezzjoni u li fehem kulħadd. U dan hu l-Kap tal-Aħbarijiet tal-PBS, tax-xandir talGvern stess.
Joseph Muscat gideb bil-qawwi u qed jibqa’ jigdeb bil-kbir Joseph Muscat lil Reno Bugeja lanqas ma merieh fuq il-wegħda li jirriżenja. Anzi qallu li hu “konvintissmu” li se jagħmel power station sa Marzu li ġej, u xħin Reno Bugeja staqsieh għadux marbut li jirriżenja, il-Prim Ministru wieġbu: “Jien inżomm il-kelma tiegħi.” U għalhekk il-Prim Ministru Joseph Muscat gideb bil-qawwi u qed jibqa’ jigdeb bil-kbir.
11
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
Twieġeb Transport Malta
Transport Malta tirreferi għallartiklu li deher fil-ħarġa tal-ġurnal ‘In-Nazzjon’ tas-17 ta’ Ottubru 2014, intitolat ‘Ix-xufier ġie sospiż mingħajr ma nstemgħet il-verżjoni tiegħu’. Transport Malta tiċħad b’mod kategoriku d-dikjarazzjonijiet rappurtati fl-artiklu, li x-xufier involut ma ġiex ikkuntattjat minn Transport Malta, u li l-liċenzja tiegħu ġiet sospiża. Transport Malta tikkonferma li, bħalma normalment isir meta tirċievi xi rapport ta’ abbuż fissewqan ta’ vetturi tal-ġarr talpassiġġieri, infurmat lix-xufier involut permezz ta’ avviż bilmiktub datat nhar it-8 ta’ Ottubru 2014, sabiex dan jagħti spjegazzjoni tal-aġir tiegħu kif evidenzjat fil-filmat li ntwera. Dan jista’ jsir billi jagħmel rappreżentazzjonijiet bil-miktub lillAwtorità fi żmien għoxrin jum mid-data ta’ dan l-avviż. Transport Malta tikkunsidra kull rappreżentazzjoni li ssir b’dan ilmod qabel ma tasal għall-konklużjonijiet tagħha dwar dan ilkaż. Id-deċiżjoni tal-operatur tat-
trasport pubbliku li pprojbiet lixxufier involut milli jsuq vetturi tat-trasport pubbliku f’isem loperatur ma kellha ebda impatt fuq il-liċenzja u permess ta’ xufier tas-sewwieq involut, li huma maħruġin minn Transport Malta, bħala l-awtorità regolatorja talqasam tat-trasport. Għaldaqstant, xejn ma jżomm lix-xufier involut milli jkompli jipprovdi servizzi ta’ ġarr ta’ passiġġieri b’vetturi tal-ġarr tal-passiġġieri, sakemm dawn ma jkunux qed jintużaw fuq is-servizz tat-trasport pubbliku. Charles Axisa Marketing & Communications Manager, TM
Appell lil Dottor Abela
Wara li s-Sindku ilu mill-11 ta’ Awwissu ma jlaqqa’ lill-kunsill, issa ddeċieda li jiltaqgħu għada lErbgħa, 22 ta’ Ottubru. Nistaqsi lil Dottor Toni Abela: lis-Sindku għedtlu biex f’din illaqgħa jressaq mozzjoni biex jara għadux igawdi l-fiduċja tal-erba’ kunsillieri l-oħra? Jekk le, Dottor Abela, għandek tħalli lill-kunsillieri jressqu l-mozzjoni ta’ sfiduċja f’din l-istess laqgħa. Dik hija d-demokrazija, mhux
25 sena ilu f’In-Nazzjon
il-paroli, għax li tindaħal politikament u twaqqaf mozzjoni li ressqet il-maġġoranza assoluta tal-kunsillieri, mhix azzjoni demokratika. Is-Sindku, kulma qiegħed jagħmel huwa biex jirbaħ il-ħin, għax f’xi ħin jew ieħor, il-mozzjoni ta’ sfiduċja trid titressaq filkunsill, għax il-kunsillieri qalu li m’għandhomx fiduċja fih, għax kemm-il darba qabduh fil-gideb, u dejjem ħadem minn wara daharhom, f’kelma waħda mhux onest. Qed nindirizza din l-ittra lilek, Dottor Abela, għax int ilperċimes f’din l-affari, u bħalma taf ħadd mhu indispensabbli, lanqas is-Sindku. Jiena ċert li xi ħadd sinċier, onest u accountable hemm, u jiena ċert ukoll li l-kunsillieri se jerġgħu jressqu l-mozzjoni ta’ sfiduċja, xħin ikun il-waqt. Għidli, Dottor Abela, kif jista’ jimxi ’l quddiem ir-raħal ta’ Ta’ Sannat meta għandna Sindku li la jikkalkula lilek bħala parti millamministrazzjoni tal-Partit, la lill-kunsillieri, u lanqas lill-Partit innifsu, għax bl-aġir tiegħu ħsara kbira qed jagħmel, kemm lirraħal tagħna, u aktar, lill-Partit Laburista. Resident Ta’ Sannat
Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami kompla jieħu sehem fil-laqgħa tal-mexxejja talCommonwealth fil-Malasja, fejn kompla jikber l-appoġġ lejn l-inizjattiva li ħadet Malta sena qabel, meta ressqet quddiem in-Nazzjonijiet Uniti abbozz ta’ Konvenzjoni dwar il-Klima. Fil-fatt tħabbar li l-Professur David Attard, Konsulent tal-Gvern Malti dwar l-Ambjent u lKlima, intalab biex jattendi għal laqgħa li se ssir fi New York biex jiġu formulati l-elementi legali li għandhom jidħlu f’din il-Konvenzjoni. F’Dar il-Mediterran fil-Belt, saret laqgħa talOrdni tal-Kavallieri ta’ San Ġwann, l-ewwel waħda f’Malta minn meta l-Ordni ħalliet ilgżejjer Maltin. Il-laqgħa kienet indirizzata minn Fra Andrew Bertie, il-Gran Mastru talOrdni, u mill-Aġent PM Guido de Marco li tkellem dwar kif l-Ordni tista’ tagħti kontribut siewi fl-iżvilupp ta’ Malta.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
12
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
OPINJONI
Sfortunatament, jekk se nibqgħu naħdmu bil-volontarjat jew b’nies dilettanti biss, li għalkemm ikollhom passjoni lejn il-klabb, m’għandhomx l-abbiltà meħtieġa li jmexxu klabb tagħhom, il-futbol Malti mhux se jimxi ’l quddiem
Ejjew insalvaw il-futbol Malti Ikun żbaljat min jaħseb li għax Malta tilfet 1-0 kontra l-Italja f’pajjiżna, Malta għamlet progress fil-futbol. Filwaqt li nirrikonoxxi li dan kien riżultat tajjeb u li l-plejers Maltin taw wirja qalbiena, ferm aħjar millprestazzjoni deludenti ta’ ftit jiem qabel kontra n-Norveġja, fil-verità dan ir-riżultat jagħti stampa illużjonarja tal-istat preżenti tal-futbol Malti. Fil-jiem li għaddew bosta esponenti involuti fil-futbol Malti qalu tagħhom dwar l-istat preżenti tal-futbol Malti. Fost oħrajn spikkaw il-kummenti talkowċ ta’ Birkirkara, Paul Zammit, li ma ddejjaq xejn jgħid dak li verament jemmen li hi lakbar problema tal-futbol Malti. Zammit jidentifika l-amministraturi bħala l-akbar problema filfutbol tagħna u primarjament irraġuni hi għaliex sal-lum dawn għadhom jaħdmu fuq livell volontarju. Nistqarr li nasal biex naqbel ma’ Zammit, u qed ngħid dan b’ebda diżrispett lejn dawn lamministraturi li qed jagħtu ħafna mill-ħin tagħhom biex iżommu ħajja din il-logħba f’pajjiżna. Madankollu, kontinwament nitkellmu fuq investiment fil-faċilitajiet sportivi fil-klabbs tagħna u flejjes kbar biex jitħallsu trasferimenti u s-salarji ta’
plejers, iżda rari nitkellmu fuq investiment ta’ flus biex ikonna l-aqwa amministraturi u uffiċjali possibbli li jkunu qed jaħdmu filklabbs tagħna. Sfortunatament, jekk se nibqgħu naħdmu bil-volontarjat jew b’nies dilettanti biss, li għalkemm ikollhom passjoni lejn il-klabb, m’għandhomx labbiltà meħtieġa li jmexxu klabb tagħhom, il-futbol Malti mhux se jimxi ’l quddiem. Jekk pajjiżna jrid jagħmel il-qabża ta’ kwalità fil-futbol, jeħtieġ li ninvestu flaħjar nies possibbli li kapaċi jaħdmu b’mod professjonali flamministrazzjoni u t-tmexxija ta’ klabb. Nistgħu wkoll ninvestu flistess nies li preżentement qed jaħdmu fuq bażi volontarja filklabbs tagħna iżda b’ħin ristrett għaliex lil hinn mill-futbol għandhom ix-xogħol tagħhom. Għaldaqstant, bl-ebda mod ma jien qed ngħid li nwarrbu lil dawk li diġà qed jikkontribwixxu volontarjament fil-klabbs, anzi ssehem ta’ dawn in-nies hu importanti, madankollu jeħtieġ li ngħollu l-kwalità amministrattiva tagħna fil-klabbs billi parti mill-baġit tal-klabbs jibda jmur direttament biex ikun hemm amministraturi tajbin u li jaħdmu fuq livell full time. Hekk biss nistgħu naspiraw li ngħollu l-
Christian Micallef
cmicallef@pn.org.mt kwalità tal-futbol tagħna! Iżda, lil hinn minn dan kollu, nemmen li hemm punti oħra li rridu nirranġaw u naħdmu fuqhom sabiex insaħħu l-istruttura tal-futbol Malti. Fost oħrajn ma jistax ikun li f’Malta jibqa’ jkollna dan l-ammont kbir ta’ klabbs. Fuq kollox, ma naqbel xejn ma’ format ta’ Kampjonat Premier li jkun kompost minn 12-il tim u l-Kampjonat talEwwel Diviżjoni kompost minn 14-il tim. Dan qed iwassal biex laqwa talenti fil-futbol Malti qed jinfirxu flok ikunu kkonċentrati f’inqas klabbs, u b’hekk qatt ma nistgħu nieħdu l-aħjar ta’ dawn it-talenti. Għaldaqstant, jagħmel sens li l-futbol Malti jkun ikkonċentrat fuq żewġ diviżjonijiet bi tmien timijet f’kull
Ma jistax ikun li l-amministraturi preżenti jkunu hemm biex joħorġu l-flus għall-klabbs mingħajr ebda introjtu lejn il-klabb diviżjoni, waqt li d-diviżjonijiet l-oħra jkunu dawk li barra minn Malta jissejħu regional leagues. Nemmen ukoll li wasal iż-żmien li nerġgħu nikkonsidraw innumru ta’ plejers barranin li jistgħu jilagħbu f’pajjiżna. Hawn wisq plejers barranin u dawn qed jieħdu post iż-żgħażagħ tagħna. Fuq kollox, il-maġġoranza talbarranin li qed jilagħbu f’pajjiżna mhux qed ikunu aħjar millMaltin iżda xorta qed jieħdu post il-plejers tagħna. Nemmen li l-MFA qed taħdem bis-sħiħ biex ittejjeb l-istruttura tal-futbol Malti iżda billi jkollna assoċjazzjoni sportiva b’saħħitha u professjonali mhux biżżejjed, speċjalment meta għandek klabbs li qed jaħdmu fuq livell ta’ dilettanti. Wasal iż-żmien li lklabbs jagħmlu l-qabża ta’ kwalità u huma stess jaqilbu minn livell ta’ dilettanti għal semiprofessjonali jew professjonali. Jeħtieġ li nħarsu lejn pajjiżi oħra ta’ daqs bħal tagħna, fosthom
Ċipru, u nsegwu dak li huma għamlu biex illum qegħdin fi stat aħjar milli kienu fil-passat. 20 sena ilu ngħid li Malta kienet flistess livell, jekk mhux aħjar, ta’ Ċipru. Illum Ċipru ssuperat lil Malta u l-klabbs ta’ dak il-pajjiż saħansitra qed javvanzaw flistadju tal-gruppi ta’ kompetizzjonijiet prinċipali organizzati mill-UEFA bħalma hi l-UEFA Champions League. Is-sigriet ta’ dan il-pajjiż kien wieħed; investiment fl-amministrazzjoni u l-infrastruttura talklabbs. Inutli jkollok plejers imħallsin iżda mingħajr amministrazzjoni professjonali li għandha direzzjoni ċara ta’ fejn trid tasal. Ma jistax ikun li l-amministraturi preżenti jkunu hemm sabiex joħorġu l-flus għall-klabbs mingħajr ebda introjtu lejn ilklabb. Is-sitwazzjoni preżenti mhix sostenibbli u jeħtieġ li jsir titjib f’qasir żmien għaliex jekk le, tassew każ li l-futbol Malti se jmut mewta naturali.
www.maltarightnow.com
13
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
In-Niġerja dikjarata ħielsa mill-virus L-EBOLA
L-Organizzazzjoni Dinjija tasSaħħa (WHO) ħabbret li nNiġerja ġiet dikjarata uffiċjalment ħielsa mill-Ebola wara sitt ġimgħat mingħajr ebda każ ġdid. In-Niġerja kisbet it-tifħir talli indirizzat il-problemi kaġunati millmarda wara li diplomatiku Liberjan ġab il-virus fil-pajjiż f’Lulju. S’issa, l-Ebola ħasdet il-ħajja ta’ aktar minn 4,500 persuna filPunent tal-Afrika, l-aktar fil-
Liberja, il-Guinea u Sierra Leone. Kważi 70 fil-mija ta’ dawk infettati mietu f’dawn il-pajjiżi. Il-WHO iddikjarat uffiċjalment li s-Senegal kienet ħielsa mill-Ebola nhar il-Ġimgħa. Sadattant, il-Ministri talAffarijiet Barranin fi ħdan lUnjoni Ewropea ltaqgħu filLussemburgu biex jiddiskutu kif jistgħu jsaħħu r-rispons tagħhom lejn din it-theddida.
Pajjiżi Ewropej ikkommettew ruħhom b’aktar minn €500 miljun
ġiet infettata bl-Ebola ’l barra mill-Punent tal-Afrika, issa
iżda r-Renju Unit qed jistinka biex jirdoppja dan l-ammont. Intant, l-infermiera Spanjola li kienet saret l-ewwel persuna li
m’għadhiex maħkuma millmarda. Ir-riżultat issuġġerixxa li Teresa Romera, li għandha 44 sena, m’għadhiex infettata,
għalkemm irid isir it-tieni test qabel ma tkun iddikjarata ħielsa għalkollox mill-Ebola. L-infermiera Spanjola ġiet infettata bil-virus waqt li kienet qed tikkura żewġ missjunarji Spanjoli fi sptar f’Madrid kmieni dan ix-xahar. Irriżulta li Teresa Romera kellha l-virus fis-6 ta’ Ottubru, wara li ħadet ħsieb liż-żewġ saċerdoti missjunarji li kienu ġew ripatrijati mill-Punent tal-Afrika.
u li huma mmexxija mill-eksĠeneral tal-Armata, Khalifa Haftar. Sadanittant, lindikazzjonijiet huma li aktar ċivili Libjani qed jarmaw ruħhom biex jiġġieldu kontra listess milizzji Iżlamiċi. Fl-aħħar vjolenza, mara tilfet ħajjitha fi splużjoni ta’ bomba mmirata għar-residenza abbandunata ta’ Khalifa Haftar, li hu l-protagonist wara l-aħħar offensiva fuq il-milizzji.
Il-mara kienet miexja flinħawi, flimkien ma’ bintha, li spiċċat midruba, u ċ-Ċentru Mediku ta’ Bengażi rċieva lkatavri ta’ tmien vittmi oħra, li jinkludu żewġ suldati. Il-korrispondenti f’Bengażi sostnew li l-ġlied qabad sew filbnadi tal-belt, bil-qawwiet talajru leali lejn Haftar iwettqu sensiela ta’ raids fuq ilpożizzjonijiet tal-milizzji Iżlamiċi.
Fi tmiem il-ġimgħa, l-Istati Uniti ssieħbet mar-Renju Unit, Franza, il-Ġermanja u l-Italja f’sejħa għal tmiem immedjat talvolenza bejn il-qawwiet talGvern Libjan u l-milizzji. LAmerikani u l-potenzi Ewropej huma ‘mħassbin’ dwar lazzjonijiet militari li mexxa Haftar, anki jekk l-eks-Ġeneral igawdi l-appoġġ ta’ diversi taqsimiet tal-Armata Libjana. Il-potenzi jikkunsidraw li l-
uniku mod kif il-Libja tista’ tindirizza l-ħtiġiet tas-sigurtà u lġlieda kontra l-gruppi terroristiċi b’mod sostenibbli hu permezz ta’ qawwiet regolari taħt il-kontroll ta’ awtorità ċentrali li twieġeb lill-Parlament Demokratiku. Dan peress li l-Libja ilha mingħajr armata regolari minn żmien ir-rewwixta tal-2011 li ġabet fi tmiemu r-reġim taleksdittatur Libjan Muammar Gaddafi.
L-infermiera Spanjola m’għadhiex maħkuma mill-marda
Il-vjolenza f’Bengażi ma tbattix IL-LIBJA
Tal-anqas disa’ persuni nqatlu f’Bengażi, it-tieni l-aktar belt importanti tal-Libja, fejn ilqawwiet leali għall-Gvern Libjan fetħu offensiva ġdida fuq ilmilizzji Iżlamiċi taz-zona. Min-naħa tagħhom, ilparamediċi f’Bengażi qalu li tilfu ħajjithom 75 persuna f’perijodu ta’ ħamest ijiem, u dan meta għaddejjin battalji intensivi bejn il-milizzji u l-qawwiet li jappoġġjaw lill-Gvern tal-Libja,
Jaslu provvisti essenzjali għall-forzi Kurdi Tank tal-gwerra Tork għassa f’Sanliurfa qrib il-fruntiera Torka mas-Sirja fl-inħawi ta’ Kobane (Ritratt: EPA)
IS-SIRJA
Ajruplani militari Amerikani waddbu armi, munizzjon u provvisti mediċi lil forzi Kurdi li qed jiġġieldu lill-militanti Iżlamiċi fil-belt ta’ Kobane. Il-Kmand Ċentrali Amerikan qal li ajruplan C-130 waddab għadd ta’ provvisti għal aktar minn darba, provduti mill-awtoritajiet, fir-reġjun awtonomu Iraqi tal-Kurdistan. Dawn il-provvisti huma intenzjonati biex il-gruppi ta’ reżistenza jissoktaw bl-offen-
sivi tagħhom kontra l-attentati talISIS biex jikkontrollaw Kobane. Fis-sigħat bikrin tat-Tnejn filgħodu, kelliem għall-forzi Kurdi f’Kobane kkonferma li rċivew kwantità kbira ta’ armi u munizzjon. Il-provvisti li twaddbu nhar ilĦadd kienu l-ewwel tax-xorta tagħhom u segwew ġimgħat ta’ azzjonijiet militari mill-koalizzjoni mmexxija mill-Istati Uniti f’Kobane u qribha, li tinsab fit-
Tramuntana tal-fruntiera bejn isSirja u t-Turkija. Dawn il-provvisti jirriflettu linvolviment dejjem jikber tal-militar Amerikan fil-battalja f’din ilbelt strateġika. Minkejja nuqqas ta’ armi u nies, il-ġellieda mit-Taqsimiet għallProtezzjoni Popolari Kurda (YPG) tqatlu mal-militanti talISIS li kienu qed jassedjaw lil Kobane għal aktar minn xahar. Kelliem għall-Presidenza
Amerikana stqarr li l-ġellieda Kurdi għamlu sforz impressjonanti kontra l-militanti armati sa snienhom, iżda kien kawt li Kobane tista’ taqa’ f’idejn lestremisti. Il-provvisti li twaddbu millIstati Uniti kienu se jirrabjaw litTurkija, alleata tal-koalizzjoni mmexxija mill-Amerika, li kienet irrifjutat li tgħin lill-ġellieda Kurdi f’Kobane jew inkella li tippermetti lill-voluntieri Kurdi biex
jaqsmu l-fruntiera fit-Turkija. It-Turkija wiegħdet li tingħaqad fil-ġlieda kontra l-ISIS, li kkontrollat partijiet mill-Iraq u misSirja hekk kif qed tipprova twaqqaf kalifat Iżlamiku madwar ir-reġjun. Imma minkejja pressjoni dejjem tiżdied internament kif ukoll barra mill-pajjiż, tankijiet Torok sabu posthom tul il-fruntiera iżda ma għamlu xejn hekk kif il-battalja kompliet.
www.maltarightnow.com
14
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
It-tarbija ta’ William u Kate mistennija għal April IR-RENJU UNIT
Skont ma qalu l-uffiċjali filPalazz ta’ Kensington, id-Duka u d-Dukessa ta’ Cambridge, William u Kate, qed jistennew li ttieni tarbija tagħhom titwieled f’April li ġej. Din hi l-ewwel darba li qed jitħabbar żmien it-twelid, ġimgħat wara l-aħbar, f’Settembru, li dDukessa Kate tqila għat-tieni darba. It-tarbija se tkun ir-raba’ eredi għat-tron tal-Ingilterra wara ħuha, il-Prinċep George, li twieled lil din
il-koppja rjali f’Lulju tal-2013. L-uffiċjali fil-Palazz ta’ Kensington sostnew li d-Dukessa għadha tbati l-effetti tat-tqala iżda l-kundizzjoni tagħha qalbet għallaħjar, tant li llum mistennija tagħmel l-ewwel dehra pubblika wara diversi ġimgħat. Illum hu mistenni li Kate tingħaqad mad-Duka ta’ Cambridge biex jilqgħu lillPresident ta’ Singapore, Tony Tan, li għaddej bi żjara uffiċjali ta’ erbat ijiem fir-Renju Unit.
IL-ĠERMANJA: Bħala parti mill-125 anniversarju tal-kumpanija Bahlsen, il-biskuttin tad-deheb, simbolu tal-kumpanija, tneħħa minn postu biex jitpoġġa għall-wiri fil-fabbrika (Ritratt: EPA)
Jinvestigaw in-nirien f’power station IR-RENJU UNIT
IL-ĠERMANJA: Pulizija tat-Tifi tan-Nar ilestu biex isalvaw żiemel li spiċċa f’ġandott mimli tajn f’Hamburg. Eventwalment iż-żiemel inħareġ billi tgħolla ’l barra bi tractor (Ritratt: EPA)
L-iskwadri għall-emerġenzi qed jinvestigaw il-kawża ta’ nirien kbar li qabdu f’power station ta’ Oxfordshire, li qed tissupplixxi lelettriku għal xi miljun residenza. Għexieren ta’ membri ta’ dawn liskwadri, bl-appoġġ tal-fire-engines, indirizzaw l-emerġenza li nqalgħet matul il-lejl tal-Ħadd, bin-nirien jaħkmu cooling tower ewlieni talpower station. Tant kienu intensi nnirien li l-awtoritajiet kellhom jirduppjaw il-fire crews fuq il-post tal-inċident. L-impjant inkwistjoni kellu jingħalaq, iżda s-Segretarju responsabbli mill-Enerġija, Ed Davey, qal li l-awtoritajiet kompetenti aċċertawh li ma kien
hemm l-ebda sogru għall-provvisti tal-enerġija. Dan wara li uffiċjali fis-sit (proprjetà ta’ RWE power) li jmexxu l-eżerċizzji tas-sigurtà regolari rnexxielhom jikkontrollaw is-sitwazzjoni biex jevitaw li ċċirkostanzi jiżviluppaw ‘f’infern assolut’. Kelliema għall-Oxfordshire Fire Service, ilbieraħ, ikkonfermaw li luffiċjali kellhom iqattgħu l-jum kollu jinvestigaw in-nirien li, b’xorti tajba, ma ħallewx vittmi. Filwaqt li m’hemm l-ebda ħjiel dwar kif qabdu n-nirien, l-uffiċjali eskludew il-possibbiltà ta’ terroriżmu jew każ li n-nirien setgħu tqabbdu minn xi ħadd apposta.
enfasizzat il-preżenza ta’ oqbra talmassa f’dik iz-zona. Dan waqt li qed ikomplu l-bumbardamenti f’numru ta’ reġjuni tal-Ukrajna, minkejja li lGvern Ukren u l-qawwiet separatisti kienu ftiehmu għal waqfien millġlied fil-5 ta’ Settembru. John Dalhuisen, id-Direttur talAmnesty għall-Ewropa u l-Asja Ċentrali, qal li ftit hemm dubju dwar il-qtil arbitrarju u latroċitajiet min-naħa tal-qawwiet ta’ Kiev u s-separatisti (fl-Ukrajna) li qed jappoġġjaw lil Moska. Madankollu, hu għamilha ċara li diffiċli biex wieħed ikollu stampa
ċara dwar il-livell tal-abbużi. Sadanittant, l-Amnesty ħeġġeġ biex il-ġellieda fl-Ukrajna – irrispettivament mill-funzjoni tagħhom – jinvestigaw bir-reqqa dan il-qtil u abbużi oħra a skapitu tal-bniedem peress li ċerti dettalji qed jinżammu lura ‘bi ħsieb speċifiku’. Fl-istess ħin, Dalhuisen qal li kienu esaġerati bil-kbir uħud millaktar każi xokkanti li żvelaw irrapporti dwar l-Ukrajna, u li lmaġġoranza ta’ dawn ir-rapporti qed iħejjuhom membri tal-istampa Russa.
Ikkundannati l-atroċitajiet ‘minn kull naħa’ L-UKRAJNA
Il-grupp Amnesty International, li jippromwovi d-drittijiet umani, għandu l-provi li l-qawwiet talGvern Ukren u s-separatisti flUkrajna li qed jiġġieldu għallunjoni mar-Russja wettqu numru ta’ atroċitajiet, għalkemm mhux fuq l-iskala li qed tallega r-Russja. Madankollu, ir-rapport ta’ Amnesty sostna li hemm provi qawwijin li jimplikaw il-militar tal-Gvern Ukren fil-qtil arbitrarju ta’ erbat irġiel fl-inħawi ta’ Nyzhnya Krynka. Wara li skoprew il-katavri talvittmi, l-istampa tar-Russja
www.maltarightnow.com
15
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Ir-Russja tiċħad li sottomarin qala’ l-inkwiet
L-IŻVEZJA: Il-bastiment navali Żvediż HMS Visby qed iwettaq ħidma militari fl-arċipelagu Żvediż. Il-militar Żvediż qed jagħmel tfittxija għal vapur barrani fl-ibħra ’l barra minn Stokkolma bl-użu ta’ ħelikopters u bastimenti (Ritratt: EPA)
L-IŻVEZJA
Il-Ministeru tad-Difiża Russu ċaħad rapporti li wieħed mis-sottomarini tiegħu qala’ l-inkwiet flibħra ’l barra mill-Iżvezja. Il-militar Żvediż kien ilu jfittex fil-baħar minn nhar il-Ġimgħa, wara dak li qalu l-Forzi Armati Żvediżi li kienet qed issir tfittxija għal attività barranija taħt ilbaħar.
L-istess militar Żvediż ċaħad li kien qed ifittex sottomarin, u qal li kien qed imexxi ħidma ta’ spjunaġġ. Madankollu, ġurnal lokali Żvediż qal li l-awtoritajiet kienu interċettaw sinjal ta’ emerġenza bir-Russu. L-Ammirall Żvediż Anders Grenstad qal li l-militar ibbaża l-
ġudizzju tiegħu “mhux biss fuq osservazzjonijiet kurrenti, imma wkoll fuq oħrajn tal-passat fl-istess zona –li hi ta’ interess għal poteri barranin”. Il-preżenza ta’ sottomarini Sovjetiċi matul il-Gwerra Bierda ħolqot allerti ta’ sigurtà fl-Iżvezja fit-tmeninijiet. Sorsi Russi lbieraħ allegaw li l-
Iżvezja setgħet tikseb aktar informazzjoni dwar x’kienet din “lattività” mill-Olanda u taw x’wieħed jifhem li s-sottomarin kien Olandiż. Imma l-Ministeru tad-Difiża Olandiż b’reazzjoni għal dan l-għajdut, ċaħad li dak li kienu qed ifittxu l-Iżvediżi kien sottomarin Olandiż. Is-sorsi Russi sostnew li fl-
ibħra Żvediżi kien hemm is-sottomarin Olandiż Bruinvis. Bastiment tal-gwerra li nhar ilĠimgħa daħal fil-port ta’ Tallin flEstonja. Il-Ministeru tad-Difiża Olandiż qal li kien minnu li kien hemm flotta militari Olandiża filBaħar Baltiku imma dawn issa kienu fi triqithom lura lejn pajjiżhom.
ta’ Gvernatur. Filwaqt li l-folla ta’ 8,000 flewwel avveniment laqgħetu b’entużjażmu, l-appell imqanqal biex ħeġġeġ lin-nies sabiex imorru jivvutaw ma rnexxilux jimpressjona. Ma’
għall-elezzjonijiet għax ilpopolarità tiegħu qed tmajna jum wara jum. “Tridu tivvutaw,” irrepeta lPresident Obama għal aktar minn darba waqt rally biex jingħata appoġġ lil-Logutenent
tmiem l-indirizz tiegħu, kważi nofs in-nies qabdu u telqu minn fejn kienu. Id-Demokratiċi qed jirriskjaw li jitilfu l-kontroll tas-Senat Amerikan fl-elezzjoni ta’ nofs il-leġiżlatura fl-4 ta’ Novembru, u diversi kandidati mill-partit tiegħu qed jiddejqu jidhru miegħu matul il-ġirjiet
Gvernatur Anthony Brown f’Upper Marlboro, Maryland, qrib Washington DC. “M’hemm ebda skuża. Ilfutur jiddependi minna,” sostna l-President Obama. Numru kbir ta’ persuni ħarġu ’l barra mill-awditorju waqt li kien qed jitkellem, u f’ħin minnhom raġel interrompa biex
ilmenta dwar kif il-President Obama qed jittratta l-kwistjoni tal-immigrazzjoni. Il-President qal lil din ilpersuna li jkun aħjar għaliha jekk tipprotesta mal-membri tal-Kungress Amerikan li hu fissirhom bħala l-perċimes għax qed jimblukkaw kull attentat biex il-kriżi tkun solvuta. Skont medja ta’ kif sejra lġirja politika minn RealClearPolitics, l-għajnuna tal-President Obama, jew inkella n-nuqqas tagħha, tista’ ma tagħtix kas tal-ħtiġiet talLogutenent Gvernatur Brown, li jinsab 11-il punt ’il quddiem mir-rivali Repubblikan Larry Hogan. Min-naħa l-oħra, il-ġirja li qed jieħu sehem fiha lGvernatur Pat Quinn hi aktar iebsa. Hu jinsab aktar ’il quddiem mir-rivali tarRepubblikani Bruce Rauner
b’1.8 punt, u dan skont il-medja ta’ RealClearPolitics. Il-President Obama kien skedat li jqatta’ l-lejl firresidenza tiegħu f’Chicago wara avveniment millkampanja ta’ Pat Quinn.
Il-President Barack Obama jiddiżappunta L-ISTATI UNITI
Il-President Barack Obama għamel dehra rari fil-pubbliku matul ir-rotta tal-kampanja politika nhar il-Ħadd, iżda ma rnexxilux jiġbed il-folol hekk kif nofs l-udjenza qamet u telqet ’il barra malli beda jitkellem. Bl-approvazzjoni tiegħu nieżla ’l isfel għal rekord fenomenali, il-President Obama qagħad lura minn avvenimenti tal-kampanja bi tħejjija għallelezzjonijiet ta’ nofs illeġiżlatura li se jsiru l-ġimgħa d-dieħla. Madankollu, il-President Amerikan kien persważ li jagħmel dehra b’sorpriża f’rallies għal żewġ kandidati Demokratiċi – il-Logutenent Gvernatur Anthony Brown mill-istat ta’ Maryland, li qed jikkontesta l-kariga ta’ Gvernatur, u l-Gvernatur Pat Quinn minn Illinois, li qed jerġa’ jikkontesta għall-kariga
L-appell imqanqal mill-President Obama biex ħeġġeġ lin-nies imorru jivvutaw ma impressjona xejn u lejn tmiem l-indirizz tiegħu, kważi nofs in-nies telqu ’l barra
16
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
Miżuri għal kontroll aħjar tal-klieb aggressivi IR-RENJU UNIT
Is-sidien tal-annimali, fil-parti l-kbira klieb, li diffiċli biex trażżanhom iridu jaraw kif jimminimizzaw il-periklu għallpubbliku, permezz ta’ miżuri ġodda li se jintroduċi l-Gvern. Ilmiżuri jinvolvu l-impożizzjoni ta’ ASBO, li hi forma ta’ twissija għal kull min ma jirrispettax irregoli tas-soċjetà ċivili. Għall-ewwel darba, il-pulizija u l-awtoritajiet tal-kunsilli lokali jistgħu jinsistu biex is-sidien talklieb ta’ ċerta razza jieħdu lprekawzjonijiet kollha neċessarji biex jevitaw li l-annimali jattakkaw lil xi ħadd. F’każ li ssidien jisfidaw ir-regoli, ikunu qed jissugraw li jaqilgħu multa li ma taqbiżx l-ekwivalenti ta’ 25,000 ewro. Il-miżuri qed ikunu introdotti fost tħassib dwar it-theddida mill-klieb perikolużi u wkoll minħabba każi meta qed ikunu rrappurtati sensiela ta’ attakki fuq in-nies, li ġieli rriżultaw
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
fatali. Il-klieb tar-razza pit bull, minbarra speċi oħra ta’ klieb perikolużi, fosthom il-bull mastiffs, huma responsabbli għal eluf ta’ attakki kull sena. Mill-2005 sal-lum mietu tmien adulti u tlettax-il tifel u tifla wara li kienu attakkati millklieb. Intant, fl-2013, kważi 7,000 persuna kellhom jiddaħħlu lisptar għall-kura wara li spiċċaw midruba f’xi ‘konfront’ ma’ kelb aggressiv. Il-każi kienu rreġistraw żieda ta’ sitta fil-mija fuq is-sena preċedenti. Jidher ukoll li l-pustiera huma l-aktar nies li qed iġarrbu lattakki – b’medja ta’ disa’ kuljum – hekk kif qed ikunu rrappurtati iktar minn 3,000 attakk fis-sena. Intant, il-pulizija u l-kunsilli lokali, bħalissa qed jeżerċitaw poteri ġodda biex jevitaw dawn il-każi u jipproteġu lill-pubbliku.
Il-moħħ wara Asterix u bintu jaħfru lil xulxin FRANZA
Albert Uderzo, l-artist Franċiż tal-karattru famuż mad-dinja kollha Asterix, u bintu, li kienu ilhom snin għaddejjin b’tilwima legali, fl-aħħar ħafru lil xulxin. “Ninsabu magħqudin millġdid u determinati li ninsew iddifferenzi li kellna bejnietna,” sostnew Uderzo, ta’ 87 sena, u bintu Sylvie, li kitbu stqarrija konġunta li fiha żiedu li kienu se jwaqqgħu l-ilmenti u lazzjonijiet legali eżistenti kollha. Uderzo, li ħoloq is-serje komika u ikonika mal-kittieb Rene Goscinny fl-1959, kien akkuża lil bintu u lil żewġha li ppruvaw jieħdu vantaġġ millegat tiegħu. It-tilwima tmur lura sal-2007 meta l-koppja kienet tkeċċiet mill-kariga ta’ managers talkumpanija li kienet qed tmexxi lkotba tal-comics ta’ Asterix li kienu saru wara l-mewt ta’ Goscinny fl-1977. Sena wara l-kumpanija kienet inbiegħet lid-ditta tal-
pubblikazzjonijiet Franċiża Hachette bi ftehim li kien oppost minn bint Uderzo. Hi mbagħad kienet għamlet ilment legali u qalet li missierha kien qed ikun sfruttat minn persuni qrib tiegħu li riedu sehem mill-ġid tiegħu, fosthom avukat u accountant. Fl-aħħar mill-aħħar, Uderzo kienet ilmentat kontrihom f’Diċembru tas-sena l-oħra minħabba “l-vjolenza psikoloġika” u żiedet li “issa daqshekk”. Il-35 album fis-serje Asterix kienu biegħu aktar minn 352 miljun kopja madwar id-dinja u ġew tradotti f’aktar minn 110 lingwi u djaletti. L-aħħar edizzjoni, Asterix and the Picts, kienet ippubblikata f’Ottubru tas-sena li għaddiet. Miktuba minn Jean-Yves Ferri, bittpinġijiet ta’ Didier Conrad, din kienet l-ewwel waħda fis-serje li ma kinitx maħduma mill-imħuħ oriġinali.
L-IŻVIZZERA: Pari żraben fost dawk għall-wiri fit-Toy Worlds Museum f’Basel bl-isem ‘L-Istorja Taħt Saqajk – 3,000 sena ta’ żraben’. Għall-wiri hemm aktar minn 220 par żarbun minn dawn l-aħħar 3,000 sena. Firritratt tan-nofs jidher żarbun bl-isem ‘Nova’ disinjat mill-perit Iraqi Zaha Hadid fl-2013, filwaqt li taħt hemm iż-żarbun ‘Blond Ambition’ mid-disinjatur Iżraeljan Kobi Levi u li kien disinjat fl-2010 (Ritratti: EPA)
www.maltarightnow.com
17
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
VJOLENZA
Waħda minn kull tliet nisa tesperjenza vjolenza marbuta mas-sesswalità tagħha Soroptimist International taħdem favur it-titjib tal-ħajja tan-nisa u tal-bniet Charles Muscat
Il-vjolenza marbuta massesswalità tal-mara hi wieħed mill-akbar ostakli għall-ugwaljanza tan-nisa fis-soċjetà tant li waħda minn kull tliet nisa madwar id-dinja tesperjenza vjolenza marbuta mas-sesswalità tagħha. Dan joħroġ minn rapport ta’ Soroptimist International, organizzazzjoni dinjija volontarja li taħdem favur it-titjib tal-ħajja tan-nisa u tal-bniet.
Soroptimist International Din l-organizzazzjoni għandha fergħat f’130 pajjiż u territorju, fosthom Malta, li jaħdmu fuq livell lokali, nazzjonali u internazzjonali biex jedukaw, jagħtu s-saħħa u joffru opportunitajiet favur in-nisa u l-bniet. Soroptimist International hi impenjata li toħloq dinja fejn in-nisa u l-bniet flimkien jilħqu l-potenzjal individwali u kollettiv, iwettqu l-aspirazzjonijiet u jkollhom vuċi ugwali filħolqien ta’ komunitajiet b’saħħithom u paċifiċi madwar id-dinja. Soroptimist tħeġġeġ lazzjoni u toħloq opportunitajiet biex tibdel il-ħajja tan-nisa u tal-bniet permezz tan-network globali ta’ membri u partnerships internazzjonali. Din lorganizzazzjoni taħdem ukoll favur il-paċi dinjija u r-rieda tajba, biex iġġib ’il quddiem ilpotenzjal tal-mara, biex iddeċiżjonijiet fid-dinja jittieħdu b’mod demokratiku u integru u biex tippromwovi l-volontarjat, id-diversità u l-ħbiberija.
Il-miri ta’ Soroptimist International Il-miri ewlenin ta’ Soroptomist International huma li żżid l-aċċess għal opportunitajiet ta’ tagħlim formali u mhux formali, ittejjeb l-aċċess għal saħħa ekonomika u opportunitajiet sostenibbli biex ikunu impjegati n-nisa, telimina lvjolenza kontra n-nisa u kontra l-bniet u tiżgura l-parteċipazzjoni tan-nisa fil-ftehim talkonflitti. Din l-organizzazzjoni internazzjonali taħdem ukoll biex tindirizza l-bżonnijiet speċifiċi tan-nisa u tal-bniet, billi ttejjeb is-sostenibbiltà ambjentali u tnaqqas l-effetti tat-tibdil fil-klima u tad-diżastri naturali.
Soroptimist International taħdem ukoll għal soluzzjonijiet billi tuża l-edukazzjoni biex tipprevjeni l-vjolenza kontra nnisa u l-bniet u tgħin lill-vittmi.
Vjolenza domestika u sesswali Hu stmat li 35 fil-mija tannisa madwar id-dinja esperjenzaw vjolenza domestika missieħeb tagħhom jew vjolenza sesswali minn xi ħadd ieħor. F’xi pajjiżi partikulari, ir-rata ta’ vjolenza jew vjolenza sesswali fuq in-nisa titla’ sa 70 filmija. Hu kkalkulat li 603 miljun mara jgħixu f’pajjiżi fejn il-vjolenza domestika mhix offiża kriminali. L-akbar ammont ta’ każi ta’ vjolenza kontra n-nisa u l-bniet jiġi missieħeb tagħhom. Fil-pajjiżi talAfrika, tal-Lvant talMediterran u tax-Xlokk talAsja, madwar 37 fil-mija tannisa li jgħixu mas-sieħeb tagħhom irrappurtaw li esperjenzaw vjolenza domestika mis-sieħeb tagħhom xi darba matul ħajjithom. Studji juri li nofs in-nisa li jinqatlu jkunu maqtulin missieħeb preżenti tagħhom jew mill-ekssieħeb tagħhom.
Vjolenza fuq il-bniet Kull sena, madwar 60 miljun tifla madwar id-dinja jkunu attakkati sesswalment fl-iskola jew fi triqithom lejn l-iskola. Fil-fatt, fl-Istati Uniti talAmerika, 83 fil-mija tal-bniet li jattendu skejjel tal-gvern irrappurtaw li esperjenzaw xi forma ta’ fastidju sesswali. Jirrizulta wkoll li aktar minn 64 miljun tifla madwar id-dinja huma diġà miżżewġin. In-nisa u lbniet jirrappreżentaw 55 filmija tal-21 miljun persuna li jkunu ttraffikati illegalment għal xogħol sfurzat madwar iddinja u 98 fil-mija jew 4.5 miljun ikunu ttraffikati għal skop ta’ sfruttament sesswali.
Ħamsa fil-mija tan-nisa kienu stuprati mill-età ta’ 15-il sena Minn stħarriġ li sar millAġenzija Ewropea għadDrittijiet Fundamentali dwar ilVjolenza Kontra n-Nisa filpajjiżi tal-Unjoni Ewropea, jirriżulta li 13-il miljun mara, jew sebgħa fil-mija tan-nisa ta’ bejn it-18 u l-74 sena, esperjenzaw vjolenza fiżika matul it-12-il
Studji juri li nofs in-nisa li jinqatlu jkunu maqtulin mis-sieħeb preżenti tagħhom jew mill-ekssieħeb tagħhom
Kull sena, madwar 60 miljun tifla madwar id-dinja jkunu attakkati sesswalment fl-iskola jew fi triqithom lejn l-iskola xahar qabel sar l-istħarrig. Barra minn hekk, madwar 3.7 miljun mara fl-Unjoni Ewropea, jew tnejn fil-mija, ġarrbu vjolenza sesswali matul l-istess perjodu filwaqt li mara minn kull 20, jew ħamsa filmija, kienu stuprati minn meta kellhom 15-il sena. Dawn iċ-ċifri ħarġu fillaqgħa annwali tal-European Network on Gender and Violence li saret Malta f’April li għadda.
Il-vjolenza sesswali waqt il-konflitti Il-konflitti jżidu r-riskju talvjolenza sesswali b’mod qawwi tant li hu kkalkulat li bejn 20,000 u 50,000 mara kienu stuprati b’mod sistematiku waqt il-gwerra fil-Bosnja bejn l-1992 u l-1995, u bejn 250,000 u 500,000 mara oħra kienu stuprati fl-1994 waqt ilġenoċidju fi Rwanda. Fost innisa li kienu stuprati fi Rwanda u li baqgħu ħajjin, sebgħa minn kull 10 nisa qed jgħixu bil-marda tal-HIV li
tista’ twassal għall-marda talAIDS.
Rapport tal-WHO Minn rapport talOrganizzazzjoni Dinjija tasSaħħa (WHO) joħroġ li meta mara jew tifla jkollha livell ta’ edukazzjoni baxx, ikun aktar faċli li taqa’ vittma ta’ vjolenza sesswali. Hu ċar li aktar ma jikber it-tagħlim dwar il-vjolenza kontra n-nisa u l-bniet, u aktar ma titqajjem kuxjenza fuq din il-kwistjoni, aktar wieħed jirrealizza kemm din l-epidemija hi mifruxa. Il-vjolenza kontra nnisa tiġri kullimkien u tieħu forom differenti. Imma l-konklużjoni hi dejjem l-istess, tweġġa’ lin-nisa u lill-bniet u tweġġa’ lill-familji, lill-komunitajiet u lid-dinja tagħna. M’hemm xejn pożittiv millvjolenza kontra n-nisa u l-bniet.
Soroptimist International Malta Il-fergħa ta’ Soroptimist International f’pajjiżna hi Soroptimist International Malta.
Fl-20 ta’ Ottubru organizzat forum pubbliku fit-tema ‘Waqqfu l-Vjolenza Sesswali fil-Konflitti’ li kien taħt ilpatroċinju tal-President ta’ Malta, Marie Louise Coleiro Preca. Dan il-forum sar wara li f’Ġunju li għadda sar summit globali Londra li fih il-kapijiet tal-istati qablu dwar riżoluzzjoni biex tispiċċa lvjolenza sesswali fil-konflitti. L-iskop tal-forum kien biex titqajjem kuxjenza f’pajjiżna dwar dan it-tip ta’ vjolenza tallum. Soroptimist International Malta trid tippreżenta r-riżoluzzjoni maqbula f’Londra lidDeputati Parlamentari u lidDeputati Ewroparlamentari biex jissaħħu l-isforzi biex dawk li jabbużaw, jitressqu quddiem ilġustizzja u biex il-vittmi li jaslu f’pajjiżna, jingħataw l-għajnuna. Il-mistiedna ewlenija kienet Madi Sharma MP li għaddiet minn vjolenza domestika u llum tagħti bosta taħditiet pubbliċi biex taqsam dak kollu li għaddiet minnu u tispjega kif l-isfidi jistgħu jinbidlu f’opportunitajiet. Fost il-kelliema kien hemm ukoll id-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg li kienet irrappreżentat lil Malta fissummit ta’ Londra, kif ukoll ilMinistru Helena Dalli u lPresident Marie Louise Coleiro Preca.
18
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
Dimech poeta – Mill-ħabs għall-eżilju
www.maltarightnow.com
LETTERATURA
(Jessica Micallef)
F’jum il-Milied tal-1860, minn qiegħ il-Belt Valletta dwiet bikja ta’ tarbija. Kmamar f’kerrejja semgħuha u fehmu li t-tarbija ta’ Karmenu Dimech u martu Evanġelista kienet ġiet fid-dinja ġewwa gorboġ fqir. Il-ġenituri ftakru f’Milied ieħor u talbu. “Hawn quddiemek mixħuta għarkupptejna lejh inħarsu ġo dina l-maxtura, Mistagħġbin li narawh f’din is-sura, Ta’ tarbija u bniedem hekk fqir.” Xtaqu u ħasbu fuq dan binhom. “Orqod! Jasal, tfajjel tiegħi; jasal fl-aħħar dak il-jum; illi fih minn dal-irqad tiegħek; Trid ma tridx ikollok tqum.” Xtaqu li jitgħallem: “għax ma jafx il-ħmar jitkellem; Kemm jinħaqar! Ħares lejh. Fost tingiż u swat l-imsejken; Dejjem mgħobbi sa widnejh” Wissewh: “Kun qalbieni, mill-mewt la tibża’; Għax fid-dinja biex tmut ġejt: Jekk għal Malta l-ħajja tagħti; Int ħajtek ma tkunx ħlejt.” Missier Manwel Dimech miet qasir il-għomor, bħalu qraba oħra. “Sejjer, sejjer, u intom dalwaqt; tiġu warajja; Dalwaqt ilġenituri tiegħi, dalwaqt uliedi fissbuħija tagħhom nara.” Is-saħta tar-Rumani: “Jalla tmut l-aħħar wieħed minn familtek” . Imma Dimech kien Nisani: “Tbeżża’ lmewt għax meta mmutu; Ma nafux ruħna fejn tmur. F’Alla ttama u jien naħliflek; Li fis-sema titla’ żgur.” Il-bniedem iħobb: “Jista’ wieħed, teżor ħelu tiegħi, iħares lejn suritek; Mingħajr ma jitqanqal; Venere tħalli s-smewwiet; Lgħamara ħelwa tiġi għandna turina xbihetha?” L-imħabba tintrabat mal-mewt meta l-maħbuba tmut. Tibqa’ l-istennija tal-mewt biex isseħħ laqgħa ġdida. “Malajr, ah iva malajr; Fil-ġenna l-wiċċ ħlejju tiegħek; Niġi nbus.” Is-safar ta’ Manwel, martu Virġinja tibqa’ Malta: “Bejn sema u ilma, fejn issa qiegħed, Bi ħsibijieti miġbura fik, Filwaqt li minnek jien q’għed nitbiegħed, x’inhi tħoss qalbi nixtieq nurik.” Il-politika u l-imħabba lejn art twelidu. Malta kolonja, biex teħles mill-barrani trid tqum fuq tagħha, tħaddem ilsienha, tifhem ġrajjietha, tgħaddi għall-ġlied. “Bħal iljuni jgħajtuh, Nistqarr blgħoli tagħha l-jeddijiet; Tal-antenati kburin u qawwijin; Nimitaw il-bravuri. F’riġlejna għal mejta; Bid-demm miksija u b’ġerħiet; Imħalltin mal-knis bla siwi; Għadu jkun il-vili tirann.” Dimech kiteb innu għallMaltin: “Mewt! elf mewt! Ma’ ħajja lsira, Min il-mewt ma jibdilhiex? Min għal Malta, l-
Joe Cassar
stcassar@gmail.com
ħlewwa gżira, Bil-ferħ ħajtu ma jtihiex?” Il-bandiera Maltija: “Insellimlek, glorjuża Bandiera: Bi tferfir ta’ qalb milwi, Irkopptejja quddiemek! Ta’ din il-gżira traduta. U mirfusa minn ċorom slavaġ ladarba, L-ulied dritijiethom u lilek jiġru biex jiddefendu.” Malti xi ftit taljanizzat. L-ilsien Malti: “Tajjeb jitħaddtuh l-ilsien tagħhom il-qżieqeż; Ilmogħoż, il-klieb, il-ħmir: (U) Saħansita ż-żrinġijiet u l-ġrieden. Oh kif nista’ ma nagħmilx, Dak kollu li nista’ jien ukoll; Biex malajr l-ilsien tiegħi, kif inhu xieraq nitħaddet?” Din il-poeżija mimlija sarkażmu nkitbet bitTaljan. L-emigrazzjoni għal snin twal kienet is-sinjal taż-żminijiet għal għexieren ta’ snin: “Alla miegħek! Jiena sejjer ħelwa Malta se nħallik! Ġismi minnek se jitbiegħed; iżda ruħi tibqa’ fik.” Il-ġlieda għall-ħelsien irid jiġġilidha l-poplu Malti kif għamlu ta’ qablu. Fil-ġlieda Dimech idaħħal lil Alla li “Ma ħalaqx ilsiera s-sema; Biex isaltnu fuq xulxin, U biex jaħqru wieħed ’lieħor, Ma marx joħloq il-bnedmin.” Dimech ma jdaħħalx kif kienu jagħlu ħafna poeti ta’ żmienu nies barranin imqita u jagħmluhom eroj. Dawn, aktarx kienu jaraw flimkien mal-patrijottiżmu safi Malti barranin leġġendarji marbuta ma’ tradizzjoni Nisranija. Dimech fil-poeżija tiegħu miġbura minn Jessica Micallef u Mark Montebello huwa influwenzat mill-Illuminiżmu Nisrani u r-Risorġiment Taljan. Ħafna mill-Illuministi bħal Voltaire, nies tal-borgeżija ma jistgħux jissejħu ‘demokratiċi’. Maż-żmien wara taqtigħat imdemma, is-setgħa politika nfirxet għall-poplu. Ingħaqdu flimkien liberali u demokratiċi biex hekk twieled l-istat liberaldemokratiku li jaħdem bl-għaqda mħabbra minn Montesquieu. Dimech bniedem kontra l‘ordni’ li għex qabel żmienu waqa’ taħt it-tiri tal-istituzzjoniji-
et li keċċewh minn pajjiżu darba għal dejjem wara li approfittaw ruħhom mill-imgħoddi tiegħu. Minkejja ħafna pubblikazzjonijiet, għad baqa’ nuqqasijiet ta’ tagħrif. It-tama ...
Dan l-artiklu huwa mibni minn siltiet meħuda mill-147 poeżija li nstabu s’issa, bil-Malti, Ingliż, Taljan u Franċiż. Fejn il-poeżiji mhumiex bil-Malti, għax bħal ħafna ta’ żmienu kiteb ukoll b’il-
sna oħra, serraħt fuq it-traduzzjonijiet miġjuba fil-ktieb li barra l-poeżiji għandu preżentazzjoni ta’ Oliver Friggieri, daħla ta’ Jessica Micallef u studju millaqwa ta’ Adrian Grima.
www.maltarightnow.com
19
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
MADWARNA
Il-wirja ma tiffukax biss fuq il-persunaġġi li stinkaw u l-ġrajjiet li wasslu għat-twaqqif tad-Djoċesi ta’ Għawdex fl-1864, iżda fuq l-istorja tal-Knisja f’din il-gżira matul il-medda ta’ dawn l-aħħar 150 sena wkoll
Għawdex: 150 sena Djoċesi (1864-2014) Wirja kommemorattiva fis-Sala tal-Ministeru għal Għawdex
Biex jibqa’ mfakkar b’ġieħ il150 anniversarju mit-twaqqif tad-Djoċesi ta’ Għawdex millBeatu Papa Piju IX, bħalissa fis-Sala tal-Wirjiet talMinisteru għal Għawdex, fi Pjazza San Franġisk, il-Belt Victoria, tinsab miftuħa wirja storika u kommemorattiva bittema ‘Għawdex: 150 sena Djoċesi (1864-2014)’. Dan qed isir b’inizjattiva talKummissjoni Arti Sagra fi ħdan il-Kurja tal-Isqof f’Għawdex, f’kollaborazzjoni malMinisteru għal Għawdex. Il-wirja ma tiffukax biss fuq il-persunaġġi li stinkaw u lġrajjiet li wasslu għat-twaqqif tad-Djoċesi ta’ Għawdex fl1864, iżda fuq l-istorja tal-
Knisja f’din il-gżira matul ilmedda ta’ dawn l-aħħar 150 sena wkoll, li fihom id-Djoċesi kienet immexxija minn tmien isqfijiet u amministratur appostoliku. Ma jonqsux għalhekk dokumenti u ritratti antiki, pubblikazzjonijiet, fided, kif ukoll oġġetti u paramenti sagri marbuta ma’ kull isqof, kif ukoll tifkiriet ta’ mumenti importanti fl-episkopati tagħhom. Min iżur din il-wirja se jkollu wkoll ix-xorti li jifli mill-qrib id-dokument oriġinali tal-Bulla Singulari Amore (Bi mħabba liema bħalha), miżmum flArkivju tal-Katidral ta’ Għawdex, li bih il-Papa Piju IX waqqaf id-Djoċesi ta’ Għawdex
nhar is-16 ta’ Settembru 1864. Taqsima oħra interessanti hi ġabra ta’ ritratti bil-kulur li juru kif id-Djoċesi ta’ Għawdex mhix istituzzjoni mejta imma Knisja ħajja li, misjuqa millVanġelu, tgħix il-missjoni pastorali tagħha f’ħidma kontinwa mal-kategoriji kollha li jsawru l-familja ta’ Alla f’Għawdex. Lejn l-aħħar ta’ Ottubru, lIsqof ta’ Għawdex Mons. Mario Grech mistenni jżur il-wirja u jniedi ktejjeb ta’ tifkira. Ilwirja, li d-dħul għaliha huwa b’xejn, tibqa’ miftuħa sat-Tlieta 11 ta’ Novembru 2014, u lpubbliku jista’ jżurha mit-Tnejn sal-Ġimgħa, bejn it-8 a.m. u l4.30 p.m.
www.maltarightnow.com
21
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
MADWARNA
GO toffri l-appoġġ tagħha lill-Festival Mediterranea 2014 L-opra ‘Othello’ li ttellgħet waqt il-Festival Mediterranea tas-sena l-oħra
Il-biża’ tal-ewwel jiem tal-iskola trattat fi ktieb għat-tfal Il-ktieb ‘Aċċù’ li jittratta temi li jnisslu biża’ fit-tfal fl-ewwel jiem tal-iskola
Il-biża’ tal-ewwel jiem taliskola. L-aċċettazzjoni tal-fatt li ċerti tfal jistgħu jkunu differenti, u li din id-differenza tista’ minflok tispiċċa f’sitwazzjoni ta’ bullying tgħaqqad lill-klassi f’sapport u ħbiberija lejn min hu differenti. Dawn jistgħu jinstemgħu bħala suġġetti kumplessi, iżda fil-ktieb ġdid għat-tfal iżżgħar minn seba’ snin ’il fuq, Aċċù (pubblikazzjoni: Merlin Publishers), dawn joħorġu mingħajr ebda sforz minn ġo storja ferrieħa u divertenti dwar tifel li jismu Teo.
Teo jmur l-iskola għallewwel darba u hekk kif ikun fil-klassi, jiskopri li kull darba li jagħtas dan jinbidel – b’xi maġija – f’annimal differenti. Hekk, daqqa jsir iljunfant, daqqa rinoċeronti, daqqa xadina, u mitt annimal ieħor. U kull darba, jagħtas … Aċċù! Oriġinarjament storja Taljana, din ġiet adattata għall-Malti minn ħadd ħlief Trevor Żahra, l-awtur Malti għat-tfal per eċċellenza. Ilpinna ta’ Żahra tkompli tagħti l-ħajja lil din l-istorja ħelwa u simpatika, li t-tfal se jogħxew
jaqraw. L-istorja fil-ktieb Aċċù! hi akkumpanjata minn illustrazzjonijiet friski u divertenti, kollha bil-kulur, fejn nistgħu nsegwu lil Teo u lil sħabu talklassi hekk kif jibdew isibu mod kif jirreaġixxu fil-klassi għat-trasformazzjonijiet ta’ Teo. Anki l-għalliema jirnexxilha ddawwar il-lezzjonijiet biex tinkludi din ilfakultà speċjali ħafna ta’ Teo. Aċċù! jinsab għall-bejgħ mill-ħwienet tal-kotba kollha, jew direttament onlajn minn www.merlinpublishers.com.
GO qed tisponsorja l-Festival Mediterranea 2014, li jinkludi żewġ opri eċċellenti ta’ ‘Nabucco’ miktubin minn Verdi. Barra minn hekk, ilFestival Mediterranea 2014, organizzat mis-Soċjetà Filarmonika La Stella, se jinkludi għadd ta’ attivitajiet f’diversi lokalitajiet imferrxin ma’ Għawdex bejn it-23 ta’ Ottubru u l-24 ta’ Novembru. Il-produzzjoni ta’ ‘Nabucco’ se tinkludi lil Piero Terranova firrwol prinċipali, flimkien massoprano Silvia dalla Benetta (Abigaille) u t-talent internazzjonali ta’ Carlo Colombara fir-rwol ta’ Zaccaria. It-tenur Malti Cliff Zammit Stevens se jagħmel id-debutt tiegħu f’Malta bir-rwol importanti ta’ Ismaele. Il-Malti Louis Andrew Cassar se jkanta fir-rwol ta’ Gran Sacerdote filwaqt li s-soprano Għawdxija Dorienne Portelli se
tinterpreta r-rwol ta’ Anna. LOrkestra Filarmonika ta’ Malta se tkun taħt it-tmexxija ta’ Joseph Vella, id-Direttur Artistiku talFestival u tat-Teatru Astra. Teresa Rizza, Marketing Communications, Events and Sponsorship Manager ma’ GO, qalet li, “il-Festival Mediterranea 2014 joffri programm mimli attivitajiet mużikali u kulturali, li jvarjaw minn recitals klassiċi sa taħditiet storiċi. Dan minbarra tours f’għadd ta’ lokalitajiet f’Għawdex u l-opra ‘Nabucco’. GO dejjem offriet l-appoġġ tagħha għat-talent mużikali Malti u l-Festival Mediterranea se jkun spettaklu mill-isbaħ.” Aktar tagħrif dwar il-Festival Mediterranea 2014, inkluż ilprogramm tal-attivitajiet, jista’ jinkiseb mis-sit http://www.mediterranea.com. mt/.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>03 11>55 12>00 12>15 14>30 15>00 15>05
Editorjal Club 101 Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>20 20>00 21>30 22>30 22<40 22>45
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Eric Montfort Opportunitajiet Indaqs G[ada fl-Istampa Editorjal Sizxties Music Club (r)
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 07:20 - The Suite Life on Deck 07:45 - Good Luck Charlie 08:05 Good Luck Charlie 08:30 - Sonny With a Chance 08:55 - Sonny With a Chance 09:15 - The Suite Life on Deck 09:40 - The Suite Life on Deck 10:05 - That’s So Raven 10:25 That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:35 Good Luck Charlie 12:00 - Good Luck Charlie 12:25 – Jessie 12:45 Good Luck Charlie 13:10 - Good Luck Charlie 13:35 - Win, Lose or Draw 14:00 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 14:25 - I Didn’t Do It 14:50 - Liv & Maddie 15:10 Violetta 16:00 - Dog With a Blog 16:20 – Jessie 16:45 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 17:10 - I Didn’t Do It 17:30 - Win, Lose or Draw 17:55 - Liv & Maddie 18:20 – Violetta 19:05 - Liv & Maddie 19:30 - Liv & Maddie 19:50 - Liv & Maddie 20:15 - Liv & Maddie 20:40 - Liv & Maddie 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 Shake It Up! 22:10 - Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 – Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art Attack. Nickelodeon 07:05 -
The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 - SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 - Umizoomis 09:10 Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 – iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly.
Jim Jam 07:00 - Nouky
& Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Gombby’s Green Island 07:30 - Fluffy Gardens 07:40 - Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 - Shapes 08:20 What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 -Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 Noksu 12:25 Jarmies 12:40 What’s The Big Idea? 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 Hip Hip Hurray 13:05 Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Monkey See, Monkey Do 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 Slim Pig 22:55 - Connie the Cow.
Meander Arti u Kultura – NET Television, 20>40
Fost is-servizzi interessanti fl-edizzjoni tal-lum ta’ dan il-programm ippre]entat minn Mariella Pisani bencini, naraw dwar wirja ta’ pajsa;;i mpittra fuq id-di]inn qawwi tal-artist Jesmond Vassallo, wirja li qed issir f’Palazzo Messina l-Belt Valletta. Naraw ukoll dwar l-iskultura kontroversjali ta]-}ieme ta’ Austin CVamilleri quddiem il-bini tal-Parlament il-;did, dwar il-produzzjoni The Great Big Radio Show li se ttittella mill-MADC fit-Teatru Manoel u dwar sonata g[all-pjanu ta’ Mozart li kienet mitlufa u nstabet dan la[[ar. Ting[ata wkoll [arsa lejn l-arti ta’ Agatha Grima. TVM 07:00 – TVAM 08:30 – Reporter (r) 09:45 - Luxdesign 11:00 - Pellikola 11:30 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 –TVPM 15:00 A[barijiet 15:05 – {bieb u G[edewwa 15:45 – Teleshopping 16:20 – Kids TV 17:50 – Nis;a Maltija 18:00 – A[barijiet 18:15 - Teleshopping 18:45 - Times Talk 19:15 – Valletta 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:50 – I/-?aqqufa 21:50 – A[barijiet 21:55 - Venere 22:30 - G[awdex illum 23:00 – A[barijiet 23:20 - {bieb u G[edewwa. TVM 2 08:30 – TVAM 10:00 – Generals at War 11:00 – Pellikola 11:30 Madwarna 12:30 – It-Triq 12:45 Reporter 14:00 - Generals at War 15:00 – It-Triq # Twelid 15:10 - TVPM 18:00 – Paqpaq Lifestyles 18:30 – Ti;rijiet Biss 19:00 - MEA 19:30 - Generals at War 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 – Kurrenti 21:40 - Headline News 21:45 - Il-Gwerra l-Kbira 22:15 Mixage 22:45 – Sports News 23:00 A[barijiet Finanzjarji 23:05 - A[barijiet bl-Ingli] 23:10 - BOV Premier Match. One
06:30 - One News 07:00 - One Breakfast 08:45 – Telebejg[ 09:00 Sieg[a }mien 10:00 – Telebejg[ 11:00 - Looks Your Wellness 11:45 - Snajja’ Maltin 12:05 - Ieqaf 20 Minuta 12:30 ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 {ilithom 16:55 - Telebejg[ 17:30 ONE News 17:40 – Telebejg[ 18:00 Dak li Jg[odd 19:00 - Identità 19:30 ONE News 20:20 - News.mt 20:45 L-Oskur 21:30 – One Night Stand 23.00 - }ona Sport 23:30 - ONE News. Smash 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:00 - A to Z Teleshopping 14:20 – Ma’
Majsi 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – Nursery stars 20:30 – Drama 21:30 – Malta u l-Unjoni Ewropea 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno 07:52 - Unomattina (jinkludi t-Tg1 fit8am, fid-9am, fid-9:30am u fil-11am) 10:00 - Storie Vere 11:10 - A conti fatti 12:00 - La prova del cuoco 13:30 Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il Tiggì 14:40 - Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 - La vita in diretta 16:30 - Tg1 # Che tempo fa 16:40 - La vita in diretta 18:50 L’Eredità 20:00 - Telegiornale 20:30 Affari tuoi 21:10 - Carosello Reloaded 21:15 - La strada dritta 23:21 - Tg1 60 Secondi 23:25 - Petrolio 00:30 - Tg1 notte 01:05 - Cinematografo Speciale
Festival Internazionale del Film di Roma 01:35 - A ruota libera Vita da vigile 02:05 - Il commissario De Luca. Raidue 07:00 -
Heartland 08:25 - Le Sorelle McLeod 09:50 - Parlamento Spaziolibero 10:00 - Tg2 Insieme 11:00 - I Fatti Vostri 13:00 - Tg2 giorno 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Castle - Omicidio d’annata 17:00 - SuperMax tv 17:45 Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg2 Flash L.I.S. 18:50 - N.C.I.S. Los Angeles 20:30 - Tg2 20.30 21:00 - Impazienti 21:10 - Made in Sud 23:45 - Tg2 00:00 - 2Next - Economia e Futuro 01:00 Party People Ibiza 01:50 - Meteo 2 01:50 - Zodiaco. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 Agorà 10:00 - Mi manda RaiTre 11:00 Elisir 11:10 - Tg3 Minuti 11:13 - Elisir 11:55 - Meteo 3 # Tg3 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Cultura Il tempo e la Storia 14:00 - Tg Regione 15:10 - Terra nostra 2 15:55 - Aspettando Geo 19:00 Tg3 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti La
nostra personale ricerca della felicità 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Ballarò 23:50 - Il candidato Zucca Presidente 23:56 - Ballarò 00:00 - Tg3 Linea notte 01:05 - Parlamento Telegiornale 01:15 Zettel 3 01:45 - Fuori Orario. Cose (mai) viste 02:00 - News Meteo Approfondimento 02:01 - Next . Canale 5 06:00 - Prima pagina Tg5 # Traffico 07:56 - Borse e monete # Meteo.It 07:59 - Tg5 08:45 - Mattina cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg5 # Meteo.It 13:41 Beautiful 14:15 - Centovetrine 14:45 Uomini e donne 16:15 - Il segreto 17:00 - Pomeriggio cinque 18:45 - Avanti un altro 19:57 - Tg5 prima pagina 20:00 Tg5 # Meteo.It 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Ciak speciale 21:16 - Femmine contro maschi 23:30 - Champions league 00:30 - Ciak speciale 00:35 - Tg5 # Rassegna 01:05 - Meteo.It # Striscia la notizia 01:40 - Uomini e donne. Italia 1 07:05 -
La vita secondo Jim 07:30 Mike & Molly 08:25 - The closer 10:25 - Person of interest 12:25 - Studio aperto # Meteo.it 13:02 - Sport mediaset 14:05 - I simpson 14:35 - Futurama 15:00 - 2 Broke girls 15:50 - Big bang 16:45 Chuck 18:15 - Love bugs 18:30 - Studio aperto # Meteo.it 19:20 - C.S.I. New York 21:10 - C.S.I. - Scena del crimine 23:05 - The following 01:45 - Sport mediaset 02:10 - Studio aperto. Rete 4 07:10 – Hunter 08:05 - Bandolera 09:30 - Carabinieri 10:35 - Sai cosa mangi? 10:45 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg4 # Meteo.It 12:00 - Detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 Lo sportello di forum 15:30 - Hamburg distretto 21 16:35 - zorro 17:00 - La guida indiana 18:55 - Tg4 # Meteo.it 19:35 - Il segreto 20:30 - Tempesta d’amore 21:15 - Rambo III 23:22 Driven 01:40 - Tg 4 Night news 02:02 Modamania.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
23
TV#RADJU F Living 07:00 –
Teleshopping 08:30 – Overcomers Voice 09:30 – Fil-:nien ma’ Melo 10:00 – F Minuta 10:01Belle Donne 12:00 - F Minuta 12:01 – Teleshopping 13:00 - F Minuta 13:01 – F Living Show 16:00 - Teleshopping 20:30 – {in g[al Kollox 22:30 - Fil:nien ma’ Melo 23:00 - Malta Ink 24:00 - F Living Show. Xejk 07:00 -
Love and Romance 07:30 – Just for Laughs 08:00 – All Time Hits 09:45 – Simpati/i 10:45 – Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 Magazine 20:30 (r) 13:30 – The Local Angle (r) 14:30 - Simpati/i 15:30 Teleshopping 16:30 – All Time Hits 17:00 – Maltese Music 18:00 – Teleshopping 18:15 - Jazz#Pop#Rock concerts 19:45 - Teleshopping 20:00 – Just for Laughs 20:30 – Magazine 22:00 – Idoli italiani 23:00 – Teleshopping 24:00 – Video Clips. Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey's Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Dallas 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey's Anatomy 14:30 - Rude Tube 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - The Mentalist 17:15 – Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - SMASH 19:45 - Dallas 20:30 – Suits 21:15 - Chicago Fire 22:00 - Spartacus 23:00 - Boardwalk Empire 00:00 - Person Of Interest 00:45 - Gossip Girl 01:30 - Rude Tube 02:00 - 30 Rock Mediaset Italia 07:15 - Casa Vianello 07:45 - Non e la Rai 09:10 - Nonno Felice 09:35 - I Cesaroni II 10:35 - Torte d’Autore 11:01 – Centovetrine 11:25 - Uomini e donne 12:30 - Avanti un altro 13:20 Vivere III 13:45 - I Cesaroni II 14:40 Casa Vianello 15:10 - Casa Vianello 15:40 – Carabinieri 16:30 - Fornelli d’Italia 17:10 - Forum 18:35 Centovetrine 19:00 - Tg5 19:35 - I Cesaroni Tv 20:15 - Caro maestro
21:00 - La sai l’ultima? 21:15 - Uomini e donne 22:20 - Colorado 23:15 - Torte d’Autore 23:40 – Sarabanda. BBC Entertainment 06:40 - Show Me Show Me 07:00 Nina and the Neurons: In the Lab 07:15 - Me Too! 07:35 - Mr Bloom’s Nursery 07:55 - Show Me Show Me 08:15 - The Weakest Link 09:00 - My Hero 09:30 Lead Balloon 10:00 - EastEnders 10:30 - Doctors 11:00 - New Tricks 11:50 The Paradise 12:40 My Hero 13:10 Lead Balloon 13:40 - 2point4 Children 14:10 – EastEnders 14:40 - Doctors 15:10 - New Tricks 16:00 - The Paradise 16:55 - My Hero 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 – Doctors 19:10 - New Tricks 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 Last of the Summer Wine 21:00 - The Paradise 21:55 - Stella 22:40 - The Omid Djalili Show 23:10 - Rock and Chips. TCM 06:00 -
The Gang That Couldn’t Shoot Straight 07:35 - Adam’s Rib 09:15 - Edge of the City 10:45 - Bad Day at Black Rock 12:10 - Valley of the Kings 13:35 - Invasion Quartet 15:00 Now, Voyager 17:00 - Rebel Without a Cause 18:50 - Action in the North Atlantic 21:00 - The Last Run 22:35 Les Girls. MGM Channel 06:30 - MGM’s
Big Screen 06:45 The Magnificent Seven 08:50 - Good Boy! 10:15 - Tom Sawyer 11:55 Echoes of a Summer 13:35 - Hannah and Her Sisters 15:20 - MGM’s Big Screen 15:35 - Prime Risk 17:15 Unmasking the Idol 18:45 - Mosquito Squadron 20:15 - The File of the Golden Goose 22:00 – Cuba. Diva Universal 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:35 - Fede Cieca 09:50 - Ironside 10:45 - Quincy, M.E. 11:40 - Agatha Christie’s Poirot 13:25 Great Women 13:40 - ER 14:30 - JAG 15:25 - Quincy, M.E. 16:25 - Agatha Christie’s P
1oirot 18:13 - Great Women 18:25 JAG 19:20 - Quincy, M.E. 20:20 Alfred Hitchcock Presents 20:50 - Great Women 21:00 - Wolff’s Turf 21:55 Wolff’s Turf 22:50 - Great Women 23:00 - Movie Discovery Channel 06:50 - Auction Hunters: Carolyn Goes Topless 07:15 - Extreme Fishing With Robson Green: At the Ends of the Earth: Argentina 08:10 - Man, Woman, Wild: Alaska 09:05 - Alaska: The Last Frontier: Til the Cows Come Home 09:55 - Gold Divers: Paydirt 10:50 Mega Builders: World’s Biggest Container Ship 11:40 - Wheeler Dealers: Amphicar 12:35 - Mighty Planes: C-17 Globemaster 13:30 - Ice Cold Gold: The Belly of the Red Beast 14:25 - Abalone Wars 15:20 - Abalone Wars 16:15 Abalone Wars 17:10 - Container Wars: Secret Stash 17:40 - Storage Hunters: Behind Closed Doors 18:05 - Auction Hunters: Friends in Hawaii Places 18:35 - Auction Kings: Cigar Boy Lighter; Einstein Letter 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made: Razors, Pudding, Steering Wheels, Inorganic Pigments 20:00 - Moonshiners: Secret Summit Part 1 21:00 - Tickle: Drunk as a Fish 21:30 - Tickle: Whiskey Boom 22:00 – Troy 23:00 - Street Outlaws: Drag Week. Discovery World 06:25 - Long Way
Down 07:15 Chasing Classic Cars 07:40 - Chasing Classic Cars 08:05 – Trashopolis 08:55 - Best Evidence 09:45 - Combat Countdown 10:35 - I’m Alive 11:25 Extreme Engineering 12:15 - Beyond Survival With Les Stroud 13:05 Chasing Classic Cars 13:30 - Chasing Classic Cars 13:55 - Bizarre Foods 14:45 - Trashopolis 15:35 - Combat Countdown 16:25 - I’m Alive 17:20 Extreme Engineering 18:15 - Prophets of Science Fiction 19:10 - Beyond Survival With Les Stroud 20:05 Chasing Classic Cars 20:30 - Chasing Classic Cars 21:00 - Prophets of Science Fiction 21:55 - Death Machines 22:50 American Greed 23:45 - Chasing Classic Cars.
07>00 08>30 09>00 09>30 12>00 12>45 14>00 14>05 15>45 16>00 16>05 16>45 18>00 18>05 18>30 19>00 19>30 19>50 20>40 21>40 21>45 22>30 23>00
NET News Klinika Telebejg[ Eli & I Telebejg[ Xift NET News (ikompii) Xift Telebejg[ NET News Big Time Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Klinika News Feed NET News (ikompli) News Feed Meander Arti u Kultura NET News The Client What’s For Dinner NET News
Sport fuq il-Cable Fox Sports Europe 06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 -
Major League Baseball 09:30 - MLB Whiparound 10:30 NASCAR Race Hub 11:30 - Speedmakers 12:30 - PGA EuroPro Tour Golf 14:30 Major League Baseball 17:00 - MLB Whiparound 18:00 NASCAR Race Hub 19:00 MLB 162 19:30 – Speedmakers 20:30 Boxing 22:00 – Speedmakers 23:00 NASCAR Race Hub. GO sports 1 07:00 - ATP Masters 1000 -
Shanghai Rolex Masters – Highlights 08:00 - Barclays Premier League Week 10 - West Brom Albion v Manchester Utd 10:00 - European Rugby Champions Cup - Round 1 Harlequins v Castres Olympique 12:00 - ATP World Tour 500 Valencia Open 500 - Day 2 (live) 18:00 - Premier League Monday Review - Week 10 19:00 - Ligue 1 Round 10 – Highlights 20:00 FIFA Futbol Mundial #492 20:45 UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 3 - Chelsea v NK Maribor (live) 22:45 - UEFA Champions League - Group Stage Matchday 3 - Matchnight Review 23:30 - Netbusters - Week 10 00:00 - UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 3 - CSKA Moskva v Manchester City 02:00 Premier League Monday Review Week 10.
Big Time
– NET Television, 16>05
Fl-istudio llum mistiedna pjuttost partikulari, kokka jisimha Mylow flimkien ma’ sidha Kurt Law. Ma’ Kurt nitkellmu dwar ir-relazzjoni partikulari li g[andu ma’ dan l-g[asfur u dwar l-im[abba lejn l-annimali. Il-pre]entaturi Francesca Zarb u Maxine Pace jlaqqg[una wkoll ma’ grupp ta’ sudenti mill-G[aqda Studenti tal-Li;i fl-Università ta’ Malta. Produzzjoni ta’ Mark Azzopardi.
GO sports 2 18:00 - UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 3 - CSKA Moskva v Manchester City (live) 20:00 - Milan Channel 20:45 UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 3 - Roma v Bayern Munchen (live) 22:45 - Milan Channel. GO sports 3 16:00 - ATP World Tour 500 Swiss Indoors Basel - Day 2 (live) 22:00 - Inter Channel. GO sports 5 20:45 - UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 3 -
APOEL v Paris Saint-Germain (live) 22:45 - LFC TV. GO sports 6 20:45 - UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 3 - Schalke
04 v Sporting Clube de Portugal (live) 22:45 - MUTV. GO sports 7 07:00 - PGA
European Tour Volvo World Match Play Championship - Day 2 12:00 - Serie A - Round 7 - Genoa v Empoli 14:00 - Premier League Legends Tony Adams 14:30 - PGA European Tour - Hong Kong Open - Day 2 19:30 - Netbusters - Week 10 20:00 - Football's Greatest 20:45 - UEFA Champions League - Group Stage Matchday 3 - FC Porto v Athletic Club (live) 22:45 - ATP World Tour 500 - Valencia Open 500 - Day 2. GO sports 8 09:00 - PGA
European Tour Volvo World Match Play Championship - Day 2 14:00 - Serie A - Round 7 - Genoa v Empoli 16:00 - Premier League Legends Tony Adams 16:30 - Ligue 1 Round 10 - Montpellier Herault SC v Olympique Lyonnais 18:30 Barclays Premier League - Week 10 Southampton v Sunderland 20:45 UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 3 - BATE Borisov v Shakhtar Donetsk (live) 22:45 PGA European Tour - Hong Kong Open - Day 2.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru 2014
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF
TISLIBA
24 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
UV INDEX
7
8
5
9
10
Il-[amest ijiem li ;ejjin
11
12
13
14
IT-TEMP Firxa ta’ pressjoni g[olja se testendi mill-bajja ta’ Biscay g[al fuq il-Punent tal-Mediterran lejn il-Libja. VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif u varjabbli mill-Punent li jsir moderat g[al ftit qawwi mill-Majjistral BA{AR {afif g[al moderat li jsir lokalment moderat. IMBATT baxx mil-Lvant li jsir ftit li xejn. TEMPERATURA L-og[la 27˚C XITA FL-A{{AR 24 SIEG{A xejn XITA MILL-1 TA’ SETTEMRU 49.4 mm IX-XEMX titla’ fis-07.13 u tin]el fit-18.21
15
16
IT-TLIETA L-og[la 27˚C L-inqas 19˚C
L-ERBG{A L-og[la 26˚C L-inqas 20˚C
IL-{AMIS L-og[la 24˚C L-inqas 19˚C
IL-:IMG{A L-og[la 25˚C L-inqas 17˚C
IS-SIBT L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
UV
UV
UV
UV
UV
5
5
4
4
4
Temperaturi fi bliet barranin 17
Mimdudin> 5. Fidil lejn (5) 6. Il-vapuri bihom isor;u (5) 7. Illum trid tixtri wa[da b’volta;; baxx (5) 10. Memorja (5) 11. Sar ]biba (5) 12. Flimkien ji;;ieldu mal-qtates (5) 14. Jing[adas biex il-karozza tieqaf (5) 16. Dak li jonqos g[at-total (5) 17. Dawra, tundjatura (5) 18. Ti]jin tal-festa (5)
18
Weqfin> 1. Sinjal mog[ti bi twiddiba (6) 2. Bdoti (6) 3. {uta li tibla’ kulma jersaq lejha (6) 4. Twaqqig[, tifrik (6) 8. Li g[andu minn ]mien il-brodu (5) 9. G[andu i]jed età minn ie[or (5) 12. Kompetenti (6) 13. G[odda b’]ew; ponot b[al fies (6) 14. {addiem li xog[lu hu li jag[ti passati bil-;ir u l-ilma (6) 15. Tumur malinn (6) Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Ateni; 6. Rtokk; 7. Abort; 10. Fossa; 11. Traba; 12. Skart; 14. Dritt; 16. Korsa; 17. Gideb; 18. Lenti. Weqfin> 1. {affef; 2. :iebja; 3. ?raret; 4. Skanta; 8. Isba[; 9. {a]in; 12. Stanga; 13. Tromba; 14. Disklu; 15. Ti/pis.
Sudoku Bejn [afifa u moderata:
qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 25˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 33˚C xemxi, Amsterdam 16˚C ftit imsa[[ab, Ateni 23˚C ixemxi, Li]bona 24˚C sabi[ binhar, Berlin 17˚C imsa[[ab, Brussell 16˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 27˚C xemxi, Dublin 13˚C imsa[[ab, Kopen[agen 15˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 19˚C imsa[[ab, Milan 20˚C imsa[[ab, Istanbul 15˚C xemxi, Londra 16˚C sabi[ binhar, Madrid 24˚C xemxi, Moska 2˚C xita, Pari;i 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 24˚C sabi[ binhar, Ruma 23˚C xemxi, Tel Aviv 24˚C ftit imsa[[ab Tripli NA, Tune] 28˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 21˚C imsa[[ab, Zurich 21˚C ftit imsa[[ab, Munich 20˚C imsa[[ab, St. Petersburg 3˚C imsa[[ab.
Tag[rif JAG{LQU SNINHOM ILLUM
Joseph David Camilleri (70 sena) Im[allef; Joe Mulligan (69 sena) eks footballer; Ernest Spiteri Gonzi (59 sena) eks footballer; Angela Abela (58 sena) psikologa; Daniel Borg Carbott (50 sena) attur, direttur ta’ kumpanija teatrali u ;ieli pprodu/a xog[lijiet g[all-palk; Ray Abela (47 sena) kien jippre]enta programm fuq Education 22; Dun Raymond Portelli (47 sena) qassis G[awdxi u missjunarju; Stephanie Spiteri (44 sena) tippre]enta Malta Llejla fuq NET Television; Roberto Francalanza (43 sena) ;urnalist u pre]entatur tat-televi]joni; Isabelle Zammit Hammet mi]]ew;a Jakobsen (43 sena) attri/i; Joseph St John (40 sena) b’karriera fi/-?ivil; Omar Camilleri (36 sena) /eramista; Elaine Dutton (32 sena) Health Promotion Officer; Bertrand Borg (31 sena) attur u ;urnalist; Erica Ann Muscat (27 sena) attri/i u kantanta. HENRY FRENDO DWAR DIMECH
Hekk kif qed toqrob l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Fiera Nazzjonali tal-Ktieb, ikunu mnedija g[add ta’ pubblikazzjonijiet Maltin. F’:unju li g[adda kien ippubblikat minn Midsea Books il-ktieb ta’ Henry
Frendo Dimech’s Lost Prison Pomes - Preamble to a Life of Militancy. It-tnedija ta’ dan ilktieb ta’ 128 pa;na se ssir issa, illum it-Tlieta, 21 ta’ Ottubru fil-Palazz ta’ San Anton, {’Attard fis-19:00. Tippresiedi l-President ta’ Malta, Marie Louise Coleiro Preca. Lura fl1971, Frendo kien [are; lewwel ktieb tieg[u dwar Dimech - Lejn Tnissil ta’ Nazzjon - It-Twemmin so/jopolitiku ta’ Manwel Dimech. BAZAAR Fis-Sala Papa Wojyla ta’ Triq il-Kurat Calleja, il-Mosta b[alis-
sa g[addej bazaar li g[andu miftu[ sal-:img[a, 24 ta’ Ottubru. Fost l-o;;etti g[allbejg[ bi prezz ir[is hemm ;ugarelli, kotba, xtieli, [wejje; u o;;etti tal-ikel. {inijiet talftu[ bejn it-08:30 u l-11:30 u bejn l-16:30 u s-18:00. DI}LEKSJA Fid-Dipartiment tal-Edukazzjoni, il-Furjana, nhar il:img[a, 24 ta’ Ottubru, fis18:30 se ssir il-laqg[a tax-xahar tal-Asso/jazzjoni Maltija tadDi]leksja. Il-pre]entazzjoni se tiffoka fuq l-u]u ta’ software b[ala g[ajnuna g[at-tag[lim. Il-
laqg[a se titmexxa minn Elena Tanti Burlo, Henri Miceli u Miguel Herrera.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
25
AVVI}I PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppo]izzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar
Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali
Fredrick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem fredrick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex
Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Kelliem g[all-Finanzi
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org
Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali
Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni
Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem g[all-Anzjani
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem g[at-Turi]mu
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org
Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport
Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem g[as-Sa[[a
Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN
IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’
{amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757.
{AL TARXIEN. Kull nhar ta’
Tnejn u l-:img[a bejn il-5 p.m. u t8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634. AVVI}I SO?JALI
RYAN CALLUS. Il-[bieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning b’risq il-Ka]in il-;did tasSi;;iewi g[ada l-Erbg[a, 22 ta’ Ottubru fil-Buskett Roadhouse. Prezz 4.50 ewro. G[al aktar informazzjoni /emplu 99430121 jew 21461002.
THERESE COMODINI CACHIA. Il-[bieb ta’ Therese Comodini
Cachia se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbg[a 29 ta’ Ottubru, fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Prezz 10 ewro, bit-trasport provdut. G[allbookings /emplu 79425907.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-{amis, 30 ta’ Ottubru, fir-Razzett l-Antik, {al Qormi. Prezz 6 ewro. Trasport fid-9 a.m.. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 21666737 jew 99841333. ROBERTA METSOLA. Il[bieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw Coffee Morning g[all-kostitwenti ta’ mis-seba’ sat-tnax-il distrett elettorali, nhar il-{amis 30 ta’ Ottubru, fil-Lukanda Vivaldi, San :iljan. Prezz 7 ewro, bit-trasport provdut fit-8:30 a.m. G[all-bookings /emplu 99240514.
KRISTY DEBONO. Il-[bieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Coffee Morning g[ada l-Erbg[a 22 ta’ Ottubru fil-Lukanda Waterfront, Tas-Sliema. Prezz 6 ewro. Trasport jitlaq fit-8:30 a.m. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99473932 jew 99993703.
EDWIN VASSALLO. Il-[bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-{amis, 30 ta’ Ottubru f’St. Martin’s Bar and Restaurant, il-Ba[rija. Prezz 7 ewro bit-trasport inklu]. G[al aktar informazzjoni jew g[at-trasport /emplu 21433869.
CHARLO BONNICI. Il-{bieb
?ENSU GALEA u GRAZIELLA GALEA. Il-[bieb ta’ ?ensu
ta’ Charlo Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-{amis, 23 ta’ Ottubru fil-Lukanda San Antonio, Bu;ibba. Biljetti g[allprezz ta’ 6 ewro bit-trasport inklu]. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79796667.
MARIO DE MARCO. Il-[bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw ikla fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu, nhar is-Sibt 25 ta’ Ottubru filLukanda Excelsior, il-Furjana, fit8:30 p.m. Tluq bil-privates fis-7:30 p.m. mill-postijiet tas-soltu. Prezz 25 ewro. G[all-biljetti /emplu 21247049, 99450902 jew 21223911. IL-MOSTA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mosta se jorganizza ikla biex ji//elebra l-50 sena ta’ Malta indipendenti fil-Lukanda Dolmen, Bu;ibba nhar is-Sibt, 25 ta’ Ottubru fit-8 p.m. Jattendi l-Kap tal-Partit Simon Busuttil. Prezz 22 ewro g[all-kbar u 11-il ewro g[attfal bejn 5 u l-11-il sena. Biljetti ming[and il-membri tal-kumitat jew /emplu 99270288. ROBERT ARRIGO. Il-[bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Pasta Lunch, Te u Tombla f’Villa Arrigo, in-Naxxar nhar il-{add 26 ta’ Ottubru. Prezz 8 ewro. Trasport jibda f’12pm. G[all-bookings /emplu 23285000. ROBERTA METSOLA. Il[bieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw Coffee Morning g[all-kostitwenti ta’ mill-ewwel sas-sitt distrett elettorali, nhar it-Tlieta 28 ta’ Ottubru, fil-Lukanda Vivaldi, San :iljan. Prezz 7 ewro, bit-trasport provdut fit-8:30 a.m. G[all-bookings /emplu 99240514.
Galea u Graziella Galea se jorganizzaw Buffet Dinner, nhar il-:img[a 31 ta’ Ottubru, fil-lukanda Seabank, l-G[adira. Prezz 23 ewro li jinkludi buffett dinner, soft drinks, birra u nbid. Tfal sa 12-il sena 12-il ewro. Ibbukkja fuq 99470538 jew 99423149 jew fuq censugraziella@gmail.com.
IS-SI::IEWI. Il-Kumitat Sezzjonali PN Si;;iewi se jorganizza ikla fil-Ka]in tal-Partit, fil-Pjazza tas-Si;;iewi b’risq il-pro;ett talbinja tal-ka]in il-:img[a 31 ta’ Ottubru fis-7 p.m. Prezz 10 ewro. G[al aktar dettalji /emplu 79461207. CLYDE PULI. Il-[bieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning it-Tlieta, 4 ta’ Novembru fir-Razzett l-Antik, {al Qormi. Prezz 6 ewro. Biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 21 490643 jew 99579389. ANTOINE BORG. Il-[bieb ta’ Antoine se jorgaizzaw Coffee Morning nhar l-Erbg[a 5 ta’ Novembru fid-9 a.m., fil-Lukanda Alexandra, f’San :iljan. Bookings billi //emplu 79092845 jew ming[and il-helpers tas-soltu. TONI BEZZINA. Il-[bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbg[a, 12 ta’ Novembru f’Ferretti Restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz 5 ewro inklu] ittrasport. L-attività tibda fid-9:30 a.m. Trasport jitlaq fid-8:45 a.m. ROBERT ARRIGO. Il-[bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u fit-teatru tas-Sale]jani Tas-Sliema, nhar l-Erbg[a 19 ta’ Novembru fis-
7:30 p.m. Prezz 6 ewro. G[allbookings /emplu 23285000.
TONI BEZZINA. Il-[bieb ta’ Toni Bezzin se jorganizzaw Buffet Dinner is-Sibt 29 ta’ Novembru filLukanda Soreda, il-Qawra fit-8:30 a.m. Prezz 15-il ewro g[all-kbar u 7.50 ewro g[at-tfal. Trasport provdut. AVVI}I O{RA
{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li qed jilqa’ tesseri ;odda kif ukoll ti;did ta’ tesseri ta’ kuljum fil-Ka]in PN {al Balzan bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 99848644. {AL LIJA. Il-Kumitat Sezzjonali PN {al Lija jav]a li l-bar talUffi//ju PN qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum u ji;u servuti l-appetizers. L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar tal-Uffi//ju PN qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u s-Sibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll l-appetizers. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Il-bar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’l quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti l-appetizers. IN-NAXXAR. Il-bar tal-PN Naxxar re;a’ beda jifta[ mill-:img[a 1 ta’ Awwissu ta[t it-tmexxija ta’ Johan Xuereb. Il-bar jifta[ kuljum mis-6 p.m. ’l quddiem, nhar ta’ Sibt, il-{dud u l-festi l-bar jifta[ filg[odu wkoll. IR-RABAT. Il-Kumitat Sezzjonali tar-Rabat jav]a li g[andu servizz ta’ Customer Care fil-Ka]in tal-Partit. Min irid jag[mel kuntatt mal-Kumitat g[andu jibg[at email fuq rabatpn@gmail.com. TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t3 p.m. Qed jitqassmu wkoll l-appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505. {A}-}EBBU:. Il-Kumitat Sezzjonali PN {a]-}ebbu; jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Ka]in PN {a]-}ebbu;. Dawk kollha interessati huma mitluba jibag[tu l-offerta tag[hom sal-lum it-Tlieta, 21 ta’ Ottubru fis-7 p.m. f’envelope ssi;illat lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN {a]-}ebbu;, Kumitat PN {a]-}ebbu;, Ka]in PN {a]}ebbu; – ‘Mikiel Anton Vassalli’, Pjazza San Filep, {a]-}ebbu;. IlKumitat Sezzjonali jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta anke dik l-aktar vanta;;u]a. G[al aktar dettalji /emplu 79273849.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
26
KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000. AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehu-
midifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz filpront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. JIN{TIE:U
KM Distributors
JE{TIE:U delivery person g[al impjieg full-time. ?emplu 99445044.
G[all-Bejg[
Pallets tal-injam u]ati u jumbo bags g[all-bejg[. ?emplu 79429648 jew 79497648
www.maltarightnow.com
SPORT
Tfal u adulti protagonisti fil-ftuħ ta’ Skolasport Is-Sibt beda l-programm taxxitwa ta’ Skolasport organizzat mill-Kunsill Malti għall-Isport. Lgħan din is-sena hu li kemm jista’ jkun tfal jersqu aktar lejn l-isport. Eluf ta’ parteċipanti mlew iċċentri kollha tal-KMS jipprattikaw l-isport favorit tagħhom f’baħar ta’ kuluri taħt it-tmexxija professjonali ta’ madwar 180 kowċ. L-iskola infetħet fil-Kumplessi tal-Kottonera, l-Marsa, l-Pixxina Nazzjonali, Ħal-Kirkop, fl-Iskejjel tal-Ħandaq, Santa Margerita, Pembroke u l-Mosta. Għal dak li huwa sport speċjalizzat l-attivitajiet bdew isiru fl-Eden Super Bowl, fil-Badger Karting, fil-Viking Sailing Club u t-Tennis Club Kordin. Hemm ukoll programm ta` sport fil-Padiljun tal-Università. Jibqgħu popolari mal-parteċipanti iż-żfin, il-ġinnastika, il-basketball, u l-għawm. Kien għalhekk li fil-programm ta` din issena żdied programm ta` żfin sew
fil-pixxina kif ukoll fil-Marsa li jikkumplimentaw dak li kien hemm qabel. Dan minbarra il-programmi foundation u participation immirat għat-tfal bejn l-4 u l10 snin li għandhom l-għan li jintroduċu l-ħiliet sportivi bażiċi fiddiversi dixxiplini. Intant fetħet ukoll l-akkademja tat-Triathlon fejn din is-sena hemm programm għall-adulti. Din l-akkademja żiedet ħafna fil-popolarità. Din il-ġimgħa tiftaħ ukoll lakkademja taż-żwiemel fil-Marsa. Skolasport tipprovdi wkoll programm għall-ġenituri li waqt li jkunu qed jistennew lit-tfal tagħhom huma wkoll jistgħu jieħdu sehem f’xi attività fiżika. Lapplikazzjonijiet jibqgħu jintlaqgħu sakemm jimtlew il-postijiet kollha. Dan jista’ jsir jew permezz tal-online booking fuq www.sportmalta.org.mt jew inkella billi jimlew il-formola li tinkiseb minn xi wieħed miċ-ċentri.
L-iskola infetħet fil-Kumplessi tal-Kottonera, l-Marsa, l-Pixxina Nazzjonali, Ħal-Kirkop, fl-Iskejjel tal-Ħandaq, Santa Margerita, Pembroke u l-Mosta
FUTSAL
Luxol u Balzan kellhom jitħabtu
Gowl drammatiku ta’ Karl Saliba, meta kien fadal 4.1 sekondi għal tmiem il-partita, ta rebħa 4-3 lil Luxol fuq Valletta waqt li Balzan ukoll tħabtu biex għelbu lil Qormi 6-4. Xejn ma kienet logħba faċli għat-tim minn St. Andrews, li tilef diversi okkażjonijiet ta’ skor filwaqt li Valletta kienu avversarji denji. Kienu Valletta li fetħu liskor wara biss tliet minuti minn Denis Di Maio. Luxol wettqu reazzjoni u mpenjaw ħafna lill-gowlkiper Belti Matthew Mifsud, li laqa’ tajjeb iċ-ċansijiet ta’ Barbosa u Celino Alves. Iżda Luxol baqgħu ġejjin u fir-raba’ minuta Barbosa ġab id-dro għal Luxol. Valletta kellhom logħba tajba u skurjaw żewġ gowls oħra fid-19 u fil-21 minuta permezz ta’ Melvin Borg u Cedric Sciberras. Iżda Luxol riedu rebħa minn din il-partita u minn 3-1 minn taħt, dawru kompletament irriżultat. Karl Saliba kien il-protago-
27
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
nista prinċipali, b’ doppjetta fil-21 minuta u ieħor 4.1 sekondi mit-tmiem. Celino Alves ukoll skurja fit28 minuta, biex l-iskor spiċċa 4-3 favur Luxol. Fil-partita l-oħra għal Qormi kien hemm doppjetta talAlbaniż Blendi Gockaj. Balzan irrispondew b’gowl ta’ Glenn Bonnello u doppjetti ta’ Boycho Marev u Nicola del Re u gowl ieħor minn Mark Zammit. Għal Qormi skurjaw ukoll Diones Paulo Mendes da Silva u Darren Agius. F’logħba oħra mill-kampjonat Premier Swieqi United itrritornaw għar-rebħ meta għelbu lil Gżira United 7-3. Għal Swieqi, tripletta ta’ Fredrick Johansson u gowl kull wieħed għal Zvezdan Vukovic, Martin Sammut, Dario Zampa u Andrew Camilleri Kamsky. Il-gowls ta’ Gżira waslu mill-koppja Taljana Alessio Restuccia li kellu doppjetta personali u gowl għal Aurelio Burgio.
Riżultati tad-Darts Tfal li qed jattendu t-tagħlim tal-għawm fil-pixxina f’Tal-Qroqq
I Div. Għaxaq SJ v PO’s A Juventus VA v Floriana B Floriana A v Kalkara SJ Buġibba BC v Marsa SM Marsa SM v Għaxaq SJ Buġibba BC v Kalkara Floriana B v Floriana A Juventus VA v PO’s A
5-3 1-7 2-6 1-7 8-0 3-5 3-5 5-3
II Div. Cox SC A v Floriana R Xuereb I v Bormla A Juventutis D v Beland Education A v Man CB Floriana R v Juventus D Man CB v Xuereb I Education A v Beland BC Cox SC v Bormla A
5-5 0-8 3-5 6-2 5-3 6-2 4-4 3-5
III Div. Floriana C v Cox SC B Mosta BC v Education B PO’s B v SM Mqabba Bormla B v Cospicua R SM Mqabba v Floriana C Bormla BC v Cox SC
5-3 4-4 6-2 2-6 2-6 7-1
SPARAR
Carabott jirbaħ it-Trap Trophy
Carabott kien ir-rebbieħ talMelita Trophy li kienet kompetizzjoni Trap li saret fi tmiem il-ġimgħa fir-ranges ta’ Ħal Qormi. Din l-isparatura kienet fuq 50 plattina bl-aħjar sitta jgħaddu għas-semifinali fuq round ta’ 15 u mbagħad l-aħjar erbgħa għallmidalji fuq round ieħor ta’ 15-il plattina. Nicky Carabott għadda għassemifinali meta laqat 44 minn 50 imma mbagħad kien f’forma eċċellenti fis-semifinali fejn għamel straight ta’ 15-il plattina, kollha b’tir wieħed u straight ieħor fir-round ta’ wara biex temm rebbieħ tal-kompetizzjoni. Alvin Vella spiċċa t-tieni b’41 minn 50, 14 minn 15 fis-semifinali u 11 minn 15 fir-round finali biex spiċċa quddiem Joe Attard li laqat 48 minn 50 fl-ewwel round, 11 fis-semifinali u 12 fil-finali. Fi Klassi A Joe Attard kien laħjar tiratur bi 48 quddiem James Galea u Gorg Mifsud it-tnejn bi 43. Nicky Carabott kien l-aħjar fi Klassi B b’44 plattina segwit minn Peter Muscat b’41 u Frank
Nicky Carabott (nofs) flimkien ma’ Alvin Vella li temm it-tieni u Joe Attard li rebaħ il-bronż
Scorfna b’39 waqt li fi Klassi C, Carmel Grech laqat 39, Stephen
Aquilina 36 u Steve Azzopardi 34.
28
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
Tmiem il-ġimgħa ta’ futbol Malti
Simon Farrugia
Analiżi u kummenti dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Logħob li jmiss
Kif jinsabu
Victor Tedesco Stadium 1500 Qormi v Tarxien R. 1715pm Floriana v Mosta
Hibernians Birkirkara Balzan Mosta Sliema W. Tarxien R. Valletta Qormi Floriana Pieta` H. Naxxar L. Żebbuġ R.
Is-Sibt 25 ta’ Ottubru Hibs Stadium 1500 Pietà H. v Żebbuġ R. 1700 Hibernians v B’Kara
Il-Ħadd 26 ta’ Ottubru Victor Tedesco Stadium 1500pm Valletta v Naxxar L. 1715pm Sliema W. v Balzan
It-tim tal-ġimgħa
Innutajna…
S. Cini J. Pisani A.Cini R. Scicluna C. Monti F. Mangiacasale A. Pisani Alvaro A. Silva R. Ledesma A. Effiong
Qormi għelbu l-isfida ta’ Floriana biex laħqu lil Valletta b’10 punti
LI fil-Press Box tal-ġurnalisti flIstadium Nazzjonali ta’ sikwit semmejt li l-monitors li hemm mhux qed jitħaddmu. Fil-fatt nhar is-Sibt waqt il-logħbiet li kien hemm skedati hekk kif dħalna sibna għaddejja llogħba bejn il-Ġermanja u l-Irlanda bħala ripetizzjoni fuq TVM 2. Trasmissjoni ta’ logħbiet ma’ kienx hemm is-Sibt mill-Istadium. Wisq nibża’ li dan il-monitor baqa’ għaddej għal ġimgħa sħiħa minn wara llogħba ta’ nhar it-Tnejn kontra lItalja, sas-Sibt. LI hu mifhum li bis-saħħa tallogħba bejn Malta u l-Italja komplew jissaħħu r-relazzjonijiet tajbin li jeżistu bejn l-MFA u l-FIGC. Fil-fatt
jidher li l-Federazzjoni Taljana kkonfermat il-ftehim li hemm sabiex kowċ lokali fis-sena jmur jagħmel ilPro Licence f’Coverciano.
LI fi tmiem il-logħba bejn Żebbuġ Rangers u Naxxar Lions li ntemmet fi draw ta’ 3-3 il-partitarji tal-Lions tefgħu xi fliexken talilma fid-direzzjoni tar-referee Adrian Azzopardi hekk kif kien qed jirritorna lejn id-dressing room. Jidher li Naxxar ħassew li kellhom penalty favur tagħhom fejn li ma’ ngħatax u mill-azzjoni sussegwenti kienu l-avversarji tagħhom li ngħataw penalty. LI fl-istess logħba bejn Żebbuġ
Mano Micallef ta’ Mosta jitlob il-ballun lill-gowlkiper ta’ Sliema wara li Mosta naqqsu l-iskor (Ritratt: Joseph Galea)
L 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8
LI meta l-kowċ Belti GilbertAgius bidel lil Ryan Fenech u daħħal floku lil Abdelkarim Nafti deher xi ftit ta’ diżgwid fuq il-bank Belti. Fil-fatt Fenech ma’ tantx deher sodisfatt u kien hemm battibekk bejnu u l-kowċ Belti. Il-plejers l-oħra fuq il-bank laktar il-gowlkiper ta’ riserva Cini deher jipprova jikkalma s-sitwazzjoni.
D 1 0 3 1 3 5 1 1 4 2 4 3
T F K Pt 0 23 6 22 2 16 7 17 1 15 11 15 3 7 11 13 2 11 11 12 1 12 10 11 4 13 8 10 4 11 12 10 3 11 16 7 5 6 13 5 4 8 15 4 5 11 24 3
(Tarxien R.) (Pietà H.) (Tarxien R.) (B’Kara) (Żebbuġ R.) (Sliema W.) (Sliema W.) (Tarxien R.) (Qormi) (B’Kara) (Qormi)
L-AQWA SKORERS u Naxxar meta l-iskor sar 3-2 liscoreboard beda juri 3-3. Mhux talli hekk talli dam madwar ħames minuti sabiex inbidel. Ovvjament ir-rimarki min-naħa tal-partitarji ma’ naqsux. Jidher li dawn limberkin scoreboards dejjem b’xi problema minkejja li nażżarda ngħid li ta’ Kordin huwa fost l-aħjar għax l-oħrajn swew ħafna aktar u ftit li xejn qed ikunu ta’ servizz kif suppost.
R 7 6 4 4 3 2 3 3 1 1 0 0
SPORT
Morais Costa waħdu b’seba’ gowls E. Morais Costa (B’Kara) E. Luis Dos Santos (Hibernians) C. Failla (Hibernians) G. Piccioni (Balzan) J. Da Silva Pereira (Hibernians) A. Rodrigues Silva (Tarxien R.) M. Britto ( Żebbuġ R.) B. Kaljevic (Mosta) C. Monti (Żebbuġ R.) R. Ledesma (B’Kara) V. Plut (Floriana) O. Guerrero (Balzan) M. Piciollo (Floriana) A. Barboza Terra (Valletta) R.X. Zaccarias (Pietà H.) Gilmar (Naxxar L.) A.Effiong (Qormi) W. Lima Silva (Tarxien R.)
Mifsud Triganza ta’ Balzan jipprova jaħrab lid-difiża ta’ Pietà (Ritratt: Trevor Sollars)
7 6 6 5 5 5 5 5 4 4 4 3 3 3 3 3 3 3
www.maltarightnow.com
29
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Il-plejers kienu tattikament tajbin INTERVISTI
Il-kowċ ta’ B’Kara Paul Zammit kien viżibilment sodosfatt mhux biss bir-riżultat li poġġa lil B’Kara waġedhom fittieni post mma fuq kollox bilprestazzjoni tal-plejers. “Fl-ewwel 20 minuta ma’ konniex konċiżi. Bdejna naqgħu lura. Kienet partita tattika fejn iżżewġ naħat ma’ riedux li joħorġu b’idejhom vojta minnha. Ma’ nofs l-ewwel taqsima bdejna navanzaw u niksbu metri filground u minn hemm bdejna nieħdu aktar l-inizjattiva.” Mistoqsi dwar l-istaġun s’issa u forsi l-inkonsistenza tat-tim
tiegħu, Zammit kompla, “Ilna ħafna nittrenjaw flimkien. Bdejna bil-logħob tal-Ewropa, imbagħad is-Super Cup u lKampjonat. Kien hemm ilmumenti tajbin u oħrajn mhux daqstant tajbin. Imma nixtieq minn qalbi nirringrazzja lill-plejers li obdew sew l-istruzzjonijiet u kienu tattikkament dixxiplinati ħafna. “Irridu nħarsu l-quddiem u nkomplu nibnu fuq din ir-rebħa li ksibna. Huma tlett punti importanti imma nistgħux inħarsu lura għax it-triq hija waħda twila u iebsa.”
- Paul Zammit (kowċ B’Kara)
Ir-responsabbiltà mhix tiegħi biss
- Gilbert Agius (kowċ Valletta)
“Fl-ewwel taqsima kulma kellhom l-avversarji tagħna kien freekick li minnu wasal ilgowl u ballun mal-lasta. Millbqija ż-żewġ naħat dehru ftit beżgħana minn xulxin.” Hekk analizza l-partita lkowċ Belti Gilbert Agius wara r-raba’ telfa ta’ Valletta f’dan ilkampjonat. Mistoqsi dwar linklużjoni ta’ Ivan Zammit flistaff tekniku Agius kompla, “Ivan huwa tattikament bravu
ħafna u ħadem ħafna din ilġimgħa. “Konna sodi fuq wara iżda ma rnexxilniex nibnu l-azzjonijiet fi transizzjoni minn wara għal quddiem. Lgħabna kontra tim tajjeb li kif kulħadd jaf B’Kara huwa wieħed mill-aqwa timijiet fil-futbol Malti.” Mistoqsi dwar jekk hux qed iħoss li qed tiżdied aktar ilpressjoni fuqu Agius wieġeb. “Il-pressjoni tinsab fuq
LOGĦBIET MEMORABBLI
Ryan Scicluna ta’ B’Kara fl-azzjoni ma’ Luke Dimech ta’ Valletta (ritratt. Trevor Sollars)
kulħadd. Xi ftit ġimgħat ilu kont iltqajt mal-Kumitat u għamilt il-pożizzjoni tiegħi
ċara. Il-Kumitat ikkonferma lfiduċja tiegħu fija. Ir-risponsabbiltà mhix tiegħi biss. Huwa
mument diffiċli imma bliskwadra li għandna kapaċi noħorġu minnu.”
Malta żżomm draw lill-Ġermanja tal-Punent Malta………………….....…0 Ġermanja tal-Punent…...…0 EURO 1980 25 TA’ FRAR 1979
Din kienet waħda mill-aktar logħbiet mistennija f’dawk iżżminijiet fejn il-plejers Maltin taħt il-gwida tal-kowċ Victor Scerri taw wirja kbira kontra tim tal-Ġermanja tal-Punent bi plejers bħal Kaltz, Bonhof, Fischer, Muller u Rummenigge. Minkejja strajk tal-karozzi tallinja kif ukoll il-kesħa ta’ Frar, ilpartitarji Maltin irħewla lejn lEmpire Stadium sabiex jagħtu ssupport lill-benjamini tagħhom. Fl-ewwel taqsima l-Maltin kellhom żewġ ċansijiet ta’ skor bilĠermaniżi jkunu aktar perikolużi fit-tieni taqsima. L-aktar plejers li
spikkaw għall-Maltin kienu Emmanuel Farrugia u Ray Xuereb . Fit-tieni taqsima l-Ġermanja lagħbu favur ir-riħ iżda minkejja dan kemm Holland kif ukoll Edwin Farrugia nnewtralizzaw kull azzjoni offensiva tal-avversarji b’mod partikolari lil Fischer u Abramczik. Spikka wkoll il-gowlkiper ta’ Sliema Wanderers Charlie Sciberras li kien eċċellenti u attent tul id-disgħin minuta kollha u xejjen kull ballun fid-direzzjoni tiegħu waqt li wettaq żewġ saves kbar f’mumenti kruċjali tal-partita. Wara l-partita kien hemm xeni sbieħ u ċelebrazzjoni mill-partitarji Maltin li qatt maż ħolmu li tim ċkejken bħal Malta kien ser iżomm lill-Ġermanja tal-
Punent fi draw mingħar gowls. Tim li sena wara wara li kkwalifika minn Grupp 7, saħansitra rebaħ il-fażi finali tal-Kampjonat Ewropew li saru fl-Italja meta filfinali għeleb lill-Belġju. MALTA – C. Sciberras, D. Buckingham, E. Farrugia, J. Holland, N. Buttigieg, E. Farrugia, V. Magro, J. Xuereb, E. Spiteri Gonzi ( C. Seychell), R. Xuereb, G. Xuereb ĠERMANJA TAL-PUNENT – S. Maier, M. Kaltz, G. Zewe ( K. Toppmoller), K.H. Forster, B. Dietz, R. Bonhof, B. Cullmann, K.H. Abramczik, K. Fischer, H. Muller, K.H. Rummenigge ( K. Allofs) REFEREE – V. Christov (Ċekoslovakkja) ATTENDENZA – 8, 540
George Xuereb jipprova jwaqqaf cross tal-Ġermaniż Klaus Fischer
www.maltarightnow.com
30
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
CHAMPIONS LEAGUE
Roma jridu juru l-kwalità kontra Bayern
L-attakkant ta’ Roma Mattia Destro qed iħeġġeġ lit-tim tiegħu sabiex juri l-kwalità li għandu meta llum jiltaqgħu kontra Bayern Munich f’waħda mittmien partiti tat-tielet ġurnata taċChampions League. Roma rritornaw fiċ-Champions League għall-ewwel darba sa mill-2011 u kellhom bidu brillanti. Rebħa kbira 5-1 fuq CSKA Moscow kienet segwita minn draw nkoraġġanti 1-1 kontra Manchester City x-xahar l-ieħor. Destro skorja fir-raba’ minuta tar-rebħa 3-0 ta’ Roma fuq Chievo s-Sibt u jinsab eċċitat għall-isfida kontra t-tim immexxi minn Pep Guardiola. “Se tkun logħba sabiħa. Se nkunu quddiem il-partitarji tagħna u qed nistenna bil-ħerqa din il-partita. Nilagħbu kull ġimgħa bl-istess mentalità li nimponu l-logħba tagħna u nirbħu.” Bayern jinsabu fl-ewwel post tal-grupp wara rebħiet suċċessivi 1-0 u rebħu l-aħħar ħames partiti fil-kompetizzjonijiet kollha. Ilhom ma jġarrbu gowl sa minn Awwissu u ġejjin minn rebħa kbira 6-0 fuq Werder Bremen fejn Guardiola serraħ lil Lewandowski u Ribery lagħab biss 20 minuta, Schweinsteiger sa fl-aħħar irritorna għat-taħriġ minn injury fl-irkobba imma mhux se jieħu sehem waqt li Alcanatara għadu barra għal perjodu indefinit. L-aħħar darba li iltaqgħu, Bayern rebħu 2-0 fi Munich f’Settembru tal-2010 qabel irkupraw żvantaġġ u rebħu l-
Il-programm
Illum Grupp A CSKA Moscow v Man City Roma v B. Munich Grupp F Apoel N. v Paris SG Barcelona v Ajax Grupp G Chelsea v Maribor Schalke v Sporting L Grupp H Bate B. V Sh. Donetsk FC Porto v A. Bilbao
Għada Grupp A A. Madrid v Malmo Olympiakos v Juventus Grupp B Liverpool v R. Madrid Ludogorets R v Basel Grupp C B. Leverkusen v Zenit SP Monaco v Benfica Grupp D Anderlecht v Arsenal Galatasaray v B. Dortmud Europa League Grupp L Metalist K. v L. Warsaw
(18.00) (20.45)
(20.45) (20.45)
(20.45) (20.45) (20.45) (20.45)
(20.45) (20.45) (20.45) (20.45)
(20.45) (20.45) (20.45) (20.45) (18.00)
partita ta’ ritorn 3-2. Mill-istess grupp il-manager ta’ Manchester City Manuel Pellegrini se jkunu l-ewwel flazzjoni meta llum fis-6 p.m. jilagħbu għand CSKA Moscow. City ħadu biss punt mill-ewwel żewġ partiti u jinsabu ħames punti taħt Chelsea filPremiership. Madankollu din se tkun l-ewwel minn żewġ partiti konsekuttivi kontra r-Russi u lmument idejali biex jiksbu lpunti. “Huma żewġ pariti importanti li rridu nirbħuhom it-tnejn, blewwl waħda fir-Russja,” qal Pellegrini. Il-partita tal-lum se tintlagħab bil-bibien magħluqa wara li CSKA kienu ngħataw sospensjoni mill-UEFA minħabba inċidenti razzisti u talfolla. Pellegrini iżda jemmen li dan jista’ jkun ta’ vantaġġ għarRussi. Frank Lampard mhux se jmur ir-Russja wara li weġġa’ s-Sibt waqt li Samir Nasri u Eliaquim Mangala wkoll se jitħallew barra. City u CSKA ltaqgħu ukoll listaġun li għadda bl-Ingliżi jirbħu 2-1. CSKA ġejjin minn rebħa 6-0 fil-Kampjonat b’Musa u Doumbia jiskorjaw doppjetta kull wieħed.
Mitluba jikkonċentraw Barcelona kienu mitluba jikkonċentraw għall-isfida tallum kontra Ajax minkejja ddistrazzjonijiet ovvji. Il-ġganti Katalani ftit jistgħu jaffordjaw xi żelqa oħra fi Grupp F wara telfa 3-2 kontra Paris Saint Germain fl-aħħar ħarġa. Barra dan fi tmiem ilġimgħa Barcelona jmisshom jiltaqgħu fl-el Clasico u l-kowċ Luis Enrique diġà wissa lillplejers biex jibqgħu ffukati tul il-ġimgħa kollha. Barcelona se jkunu mingħajr id-difensur Thomas Vermaelen li jinsab imweġġa’. Ajax ġejjin minn draws kontra PSG u Apoel u riżultati ta’ draw kienu xi ħaġa komuni għat-tim ta’ Frank de Boer dan l-aħħar wara li wkoll ġew 1-1 kontra Twente fil-kampjonat Olandiż. L-aħħar darba li ltaqgħu listaġun li għadda, Messi kien skorja hat-trick fir-rebħa 4-0 fi Spanja għalkemm Ajax kienu rebħu f’darhom 2-1. Fil-logħba l-oħra Paris Saint Germain jinsabu fi kriżi ta’ injuries meta jmorru għand APOEL f’Ċipru. It-tim ta’ Laurent Blanc rebaħ biss erbgħa mill-ewwel 10 partiti f’Ligue 1
Plejers ta’ Roma jifirħu ma’ Destro wara l-gowl kontra Chievo s-Sibt
dan l-istaġun għalkemm issuċċess 3-2 fuq Barcelona xxahar l-ieħor poġġiethom flewwel post tal-grupp. Blanc għandu nieqsa lillcaptain Thiago Silva li kellu jirritorna s-Sibt kontra Lens imma tħalla barra, l-attakkant Ibrahimovic bi problemi flgħarqub u Ezequiel Lavezzi bi problemi fil-hamstring. Iċ-Ciprijotti tilfu 1-0 kontra Barcelona u ġew draw ma’ Ajax u anke huma għandhom problemi ta’ plejers imweġġgħin fosthom Nuno Morais, Aloneftism, Sotiriou u Manduca. L-aħħar darba li ltaqgħu kien fl-1993-94 u l-Pariġini kienu rebħu 3-0.
Tentazzjoni li jibdel Il-manager ta’ Chelsea Jose Mourinho se jipprova jżomm għat-tentazzjoni li jagħmel bidliet kbar għall-partita kontra Maribor. It-tim kellu bidu qawwi filPremiership meta rebaħ sebgħa minn tmien partiti u għandu ħames punti vantaġġ f’ras ilklassifika. Mourinho jista’ jħalli barra lillIspanjol Diego Costa li għadu mhux mija fil-mija u dan jista’ jfisser post għal Loic Remy jew Didier Drogba. Chelsea għandhom erba’ punti minn żewġ partiti u l-Ħadd imisshom kontra Manchester United. Maribor ħadu żewġ draws u
Harry Redknapp insista li lebda manager ma jista’ jagħmel xogħol aħjar milli qed jagħmel hu ma’ QPR minkejja l-bidu fqir li kellhom dan l-istaġun. Il-klabb minn Londra jinsab fl-aħħar post tal-Premier League wara telfa drammatika kontra Liverpool 3-2 il-Ħadd. Wara l-logħba Redknapp kellu jiffaċċja l-media hekk kif Tim Sherwood qed jissemma li jista’ jieħu t-tmexxija f’Loftus Road. “Ma jinteressani xejn x’qed jgħidu. Jekk iħossu li m’inix tajjeb biżżejjed mhux jien li rrid niddeċiedi. Għandi 68 sena u mhux se noqgħod ninkwieta x’jgħidu n-nies. M’għandix 35
sena b’ħamest’itfal u rrid inħallas il-kera. Nisma’ ħafna ismijiet oħra jissemmew imma żgur ħadd ma jista’ jagħmel xogħol aħjar milli qed nagħmel jien,” qal Redknapp.
dan wassal biex Mourinho indika li mhux se jagħmel wisq tibdil. “Nista’ nagħmel xi bidliet żgħar għaliex ma naħsibx li se nirkupra xi plejer. Ramires naħseb li ma jilħaqx jirkupra. Schurrle mhux se jkun disponibbli u Diego żguir li hu barra. Għalhekk il-plejers li għandi huma dawk li kelli s-Sibt kontra Palace. Hi logħba importanti li rridu nirbħu,” qal Mourinho. Maribor niżlu fit-tielet post filkampjonat Sloven wara li rebħu biss waħda mill-aħħar erba’ partiti fil-Kampjonat. Julian Draxler wissa li Schalke se jkomplu juru titjib taħt ittmexxija ta’ Roberto Di Matteo u dan se jidher anke kontra Sporting Lisbon. L-eks manager ta’ Chelsea u West Brom kellu bidu mill-aqwa fuq il-bank ta’ Schalke b’rebħa 2-0 is-Sibt kontra Hertha Berlin, riżultat tajjeb għall-moral qabel il-logħba mal-Portugiżi. Fi Grupp H il-kowċ ta’ Porto Julen Lopetegui qed jistenna sfida iebsa mingħand Athletic Bilbao hekk kif it-tim Spanjol se jipprova jkabbar il-punt vantaġġ li għandu f’ras il-klassifika. Bilbao għadhom ħadu biss punti f’żewġ partiti wara telfa 2-1 għand BATE. Mill-istess grupp Shakhtar Donetsk jiltaqgħu kontra BATE Borisov f’Lviv minħabba linkwiet li hemm fil-belt tagħhom. Għada mbagħad fost it-tmien partiti l-oħra Juventus imorru filGreċja għand Olympiakos, Liverpool jilqgħu lil Real Madrid fl-aktar konfront mistenni talġurnata u Arsenal jilaġħbu għand Anderlecht.
Redknapp jinsisti li jibqa’
Corini l-ewwel vittma Eugenio Corini sar l-ewwel kowċ li tilef postu fis-Serie A dan l-istaġun meta tkeċċa minn Chievo l-Ħadd. Il-kowċ ta’ 44 sena kien mexxa lill-klabb għall-ewwel darba bejn Ottubru tal-2012 u Mejju tal-2013 qabel telaq fi tmiem l-istaġun 201213. Madankollu Corini kien irritorna f’Novembru tas-sena loħra u mexxa lit-tim lejn is-16-
il post biex evita bi ftit ir-relegation għas-Serie B. Imma Chievo naqsu li jiksbu l-punti dan l-istaġun fejn tilfu ħames mill-ewwel seba’ partiti, inkluż telfa 2-0 għand Roma nhar is-Sibt. Iweġġa’ bil-karozza L-attakkant ta’ Lazio Keita Balde Diao kien involut f’inċident ikrah tat-traffiku imma fortunatament ma ġralu xejn. Ilpulizija ta’ Ruma qalet li l-plejer tilef il-kontroll tal-Lamborghini li kien qed isuq u spiċċa mkaħħal f’ħajt. Madankollu lplejer ħareġ waħdu mill-karozza wara l-inċident li seħħ fit-tramuntana ta’ Ruma.
www.maltarightnow.com
32
It-Tlieta, 21 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Tlugħ ix-xemx, f’ġurnata minnhom il-ġimgħa l-oħra, ipprovda spettaklu mill-isbaħ fl-inħawi taż-Żejtun, kif juri dan ir-ritratt tax-xemx tielgħa kmieni filgħodu, bil-Knisja Parrokkjali taż-Żejtun fl-isfond, moħbija xi ftit miċ-ċpar li kien qed jaħkem iz-zona f’dawk is-sigħat bikrin tal-ġurnata (Ritratt: Trevor Sollars)
L-ewwel pass biex Jacob iwettaq il-ħolma tiegħu Matthew Mamo
F’Jannar tal-2013, Jacob Cachia kellu infezzjoni fis-sinus, u wara ħamest ijiem fit-Taqsima tal-ENT jingħata l-antibijotiċi, beda jsofri minn aċċessjonijiet severi. Instab li l-parti l-leminija ta’ moħħu kienet mimlija materja. Hu ġie operat, tneħħietlu parti mill-kranju, imma żviluppaw xi kumplikazzjonijiet, fosthom embolu, jew aħjar blood clot, f’moħħu. Jacob kellu 50 fil-mija biss ċans li jsalva, u għadu sal-lum ibati mill-konsegwenzi ta’ dan lepisodju ikrah f’ħajtu. Hu kellu wkoll jaqbeż sena mill-istudji akkademiċi tiegħu, minħabba li l-każ seħħ fl-aħħar sena tasSekondarja, meta Jacob kien qed jistudja biex jagħmel l-O Levels. Madankollu, Jacob kompla jiġġieled mal-ħajja u llum qed
jirkupra tajjeb ħafna. Blgħajnuna tal-ġenituri tiegħu, u lappoġġ tal-għalliema, hu għamel l-O Levels u mar tajjeb, biex fissena skolastika li għadha kif bdiet, wettaq il-ħolma tiegħu u reġa’ beda jattendi l-iskola – esperjenza ġdida, hekk kif issa ħalla s-Sekondarja u beda jattendi kors fl-MCAST, fl-Istitut tan-Negozju u l-Kummerċ. ‘In-Nazzjon’ iltaqgħet ma’ Jacob, li spjegalna kif din kienet il-ħolma tiegħu u jinsab ħerqan li jistudja u jaħdem biex malli jiggradwa, ikun jista’ jiftaħ ilħanut tiegħu stess, ħanut tal-kafè. “Ħassejtni veru tajjeb, u veru ħadt gost li fl-aħħar ninsab hawn,” spjegalna Jacob, wara ġurnata tal-iskola tiegħu. Qalilna li jħossu sejjer tajjeb u kompla li jixtieq ikompli sejjer hekk, biex fl-aħħar, jiftaħ negozju tiegħu. Omm Jacob, Sarah Cachia, fissret kif fl-ewwel ġurnata tal-
Wara li sofra minn blood clot f’moħħu, u t-tobba tawh 50 fil-mija biss ċans li jsalva, fis-sena akkademika li għadha kif bdiet, Jacob Cachia qed jattendi kors fl-Istitut tan-Negozju u l-Kummerċ tal-MCAST, u sejjer tajjeb
Jacob Cachia
iskola kienet eċċitata bħal kull omm li tinfired minn binha. “Jien u sejra lura d-dar niftakar li bkejt fil-karozza, għaliex kont eċċitata ħafna, iktar minnu stess,” irrakkontat Sarah. Hi tiddeskrivi l-bidu ta’ din ilmixja ġdida f’ħajjet Jacob bħala l-fażi li jmiss wara li temm ilForm 5. Hi rringrazzjat lillamministrazzjoni tal-iskola tal-
Verdala, fejn kien jattendi Jacob, kif ukoll lill-amministrazzjoni u l-għalliema tal-MCAST, tassapport li taw lil binha biex iħossu komdu u milqugħ. “Malli ħareġ, fl-ewwel ġurnata, rajt tbissima fuq wiċċu u sakemm wasalna d-dar ma waqafx jirrakkontali dak li għamel matul il-ġurnata. Kont kuntenta ħafna għaliex, għal omm din hi l-ħolma, li tara lil ibnek kuntent,” kompliet Sarah. Hi xtaqet twassal messaġġ ta’ kuraġġ lil ġenituri oħra li
wliedhom għaddew minn problema ta’ mard, jew xi kundizzjoni biex ma jaqtgħux qalbhom u jinkoraġġixxu u jissapportjaw lil uliedhom biex ma jaqtgħux qalbhom.