Nru 13,882
Il-Ġimgħa, 24 ta‘ Ottubru, 2014 €0.80
www.maltarightnow.com
Illum tiftaħ il-Konvenzjoni Ġenerali tal-PN
Il-PPE
se jlaqqa’
Konvenzjoni
Straordinarja f'Malta
fl-2017
Ara paġna 3
Muscat għandu jieqaf jidħaq bin-nies 58ċ żieda mhux biżżejjed – il-Partit Nazzjonalista Ninsabu f’sitwazzjoni fejn ilGvern jagħtik benefiċċju minn naħa, biex imbagħad jeħodhulek lura minn banda oħra. F’konferenza tal-aħbarijiet quddiem Kastilja, il-Kelliem talOppożizzjoni dwar il-Finanzi Tonio Fenech qal li ż-żieda ta’ 58
ċenteżmu fil-ġimgħa għall-għoli tal-ħajja – li issa hu konfermat li se tingħata fil-Baġit 2015 – hi l-inqas waħda f’ħafna snin. Skont il-Gvern, din iż-żieda, li tinħadem awtomatikament millmekkaniżmu tal-COLA, se tkun daqshekk baxxa, minħabba li tirri-
fletti sena ta’ inflazzjoni baxxa. Imma Tonio Fenech fakkar li bejn l-2008 u s-sena li għaddiet, iżżieda medja għall-għoli tal-ħajja kienet ta’ €3.84 fil-ġimgħa, blogħla rata tkun ta’ iktar minn €5 fil-ġimgħa, għall-inqas rata li kienet ta’ €1.16 fl-2010.
Tonio Fenech fakkar li fl-2010 Joseph Muscat, dak iż-żmien Kap tal-Oppożizzjoni, kien niżżel innies fit-toroq biex jipprotesta kontra żieda tal-għoli tal-ħajja li kienet id-doppju ta’ dik li se jkun qed jagħti llum.
Ebda ħoss dwar l-istudju fuq il-mina bejn Malta u Għawdex
għal paġna 3
Ara paġna 3
L-ewwel Konvenzjoni Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista se tibda llum ilĠimgħa fil-lukanda Corinthia San Ġorġ f’San Ġiljan. Ittema ta’ din il-Konvenzjoni Ġenerali hi IDEA MALTA. Il-Konvenzjoni se tkompli għada s-Sibt u tintemm ilĦadd li ġej b’diskors tal-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil.
Il-Gvern daħħal taxxa ġdida bil-moħbi fuq l-edukazzjoni
Ara paġna 4
www.maltarightnow.com
2
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
Konferma mill-Kunsill ta’ Birkirkara
LOKALI
Iżda jwaħħal f’ta’ qablu għall-istat tal-mistħija li jinsab fih Ġnien l-Istazzjon
Qisha saret drawwa li kull darba li l-ġurnal In-Nazzjon jippubblika storja dwar proġetti mitluqa minn kunsilli lokali b’maġġoranza Laburista, dawn il-kunsilli jirreaġixxu billi jwaħħlu f’ta’ qabilhom. Fl-aħħar xhur u ġimgħat ippubblikajna diversi stejjer f’dan issens, u kull darba li rċivejna rrisposti, il-kunsilli rispettivi ħaslu jdejhom u waħħlu fit-tmexxija ta’ qabilhom – għax ovvjament, filkażi kollha, il-kunsilli involuti, qabel kienu jitmexxew minn maġġoranza Nazzjonalista. Hekk reġa’ ġara fil-każ talKunsill Laburista ta’ Birkirkara, li f’ittra li bagħtilna bid-dritt għar-risposta, għal artiklu li ppubblikajna fl-4 ta’ Ottubru dwar Ġnien l-Istazzjon, waħħal fl-amministrazzjoni ta’ qabel, u qal li dan il-post jinsab fl-istat li jinsab fih, minħabba li t-tmexxija Laburista tal-Kunsill wirtet ’il
Uħud mir-ritratti li ppubblikajna fl-4 ta’ Ottubru taħt it-titlu ‘Ġnien l-Istazzjon sar Ġnien il-Mistħija’
fuq minn miljun ewro f’dejn mingħand il-kunsill ta’ qabel, u
allura mhix fil-libertà li tidħol għal ċerti spejjeż, minħabba li waħda mill-prijoritajiet kurrenti tagħha hi dik li taqta’ dan id-dejn. B’din id-dikjarazzjoni, l-ittra ffirmata mis-Sindku Laburista Joanne Debono Grech, tikkonferma li Ġnien l-Istazzjon fil-fatt jinsab fl-istat tal-mistħija li wera dan il-ġurnal bir-ritratti fl-artiklu tiegħu, li wħud minnhom qed nerġgħu nippubblikawhom hawnhekk. L-ittra ssemmi li dan il-ġnien, fi żmien it-tmexxija tal-PN, kien modernizzat b’investiment ta’ eluf ta’ ewro, imma fl-istess ħin tgħid li wara, il-ġnien tħalla fi stat miżerabbli u ta’ żdingar. U minkejja li aktar kmieni titkellem dwar il-problemi finanzjarji kollha li skont isSindku, wiret il-Kunsill, imbagħad issostni li l-Kunsill Il-Fondazzjoni Valletta 2018 nediet il-fażi li jmiss fil-vjaġġ tagħha, permezz ta’ identità korporattiva ġdida li tirrifletti ttransizzjoni minn Belt Kandidata għat-titlu ta’ Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura. F’din l-okkażjoni tnieda programm kulturali li se jmur lil hinn mis-sena 2018, u li hu mibni fuq erba’ temi: Ġenerazzjonijiet, Rotot, Bliet u Gżejjer. Il-marka uffiċjali ta’ V18 hi ispirata mill-pjanti arkitettoniċi ta’ Francesco Laparelli, b’ringieli ta’ toroq iddisinjati perfettament f’angoli ta’ 90 grad, b’viżwal ta’ diversi saffi, li jirrappreżentaw is-sistema ta’ “grid”, unika għal Valletta 2018.
xorta se jagħti l-attenzjoni meħtieġa lil dan il-post, u fixxhur li ġejjin se jibdew xogħlijiet ta’ manutenzjoni u tisbiħ. Dwar il-latrini, l-ittra tikkonferma wkoll li dawn jinsabu fi stat tal-mistħija. Imma anke hawnhekk tgħid li dan hu tort talKunsill ta’ qabel, u xogħlijiet li kienu saru, kellhom isiru millġdid, għax ma sarux kif suppost. F’dan il-każ, il-Kunsill Laburista jwaħħal ukoll fil-kuntrattur, u jgħid li dan kellu jħallas l-ispejjeż għax għamel ix-xogħol ħażin. Dwar is-sejba tal-pjanta talħaxixa fil-ġnien, il-Kunsill wieġeb li din hi qlajja’, u l-pulizija ma sabu xejn meta investigaw. Dan awtomatikament jikkonferma li saret investigazzjoni għax daħal rapport f’dan is-sens. Dwar l-uffiċjal tas-sigurtà li kien hemm, il-Kunsill Laburista jikkonferma li dan twaqqaf, imma għal darba oħra, jgħid li l-
impjieg tiegħu kien terminat f’Jannar 2012 fi żmien il-Kunsill preċedenti. Fl-aħħar nett, il-Kunsill jgħid li r-ritratti li ppubblikajna huma ta’ parti mill-ġnien li hi segregata bil-ġebel u mhix aċċessibbli għall-pubbliku. Jikkonferma wkoll li ċ-child care centre li hemm f’dan il-ġnien se jiġi rilokat minħabba li l-bini fejn jinsab issa jiġi konvertit f’Mużew tal-Ferrovija – proġett li ġie approvat mill-MEPA. U jikkonferma wkoll li kif qalet InNazzjon, s’issa għadu ma nstabx post alternattiv għalih, u għaddejjin diskussjonijiet mal-Ministeru tal-Edukazzjoni dwar dan. Minkejja dan kollu, skont ilKunsill Laburista, l-artiklu tagħna tal-4 ta’ Ottubru kien skorrett, u kien intiż li jitfa’ dell ikrah fuq il-Kunsill ta’ Birkirkara u jħammeġ ir-reputazzjoni tal-istess Kunsill.
www.maltarightnow.com
LOKALI
Il-Partit Popolari Ewropew se jlaqqa’ Konvenzjoni Straordinarja f'Malta
Mistennija jattendu mal-1,000 delegat minn madwar l-Ewropa kollha
Ewropew li jlaqqa' Konvenzjoni Straordinarja f'Malta. Hu qal li din hija l-ewwel darba li l-Partit Popolari Ewropew se jsejjaħ Konvenzjoni fuq din l-iskala f'Malta u dan sar fuq insistenza tal-Partit Nazzjonalista. B'dan il-ġest, il-Partit Nazzjonalista se jġib f'Malta bosta mexxejja Ewropej fi żmien meta Malta jkollha l-Presidenza tal-Unjoni Ewropea." Huwa żied jgħid li "anke millOppożizzjoni, il-Partit Nazzjonalista għadu rispettat ferm fi Brussell u huwa kapaċi jipperswadi lil ħaddieħor flaħjar interess ta' pajjizna." Għat-taħdidiet fi Brussell, ilKap tal-Partit Nazzjonalista kien akkumpanjat mill-Kap tadDelegazzjoni Nazzjonalista fil-
3
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
Parlament Ewropew David Casa. Sadattant, f’kumment separat wara l-laqgħa tal-Kunsill Ewropew, li saret f'kuntest partikulari, wara li għadha kif ġiet approvata l-Kummissjoni Ewropea l-ġdida li se tkun immexxija mill-President JeanClaude Juncker, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li hu ta' sodisfazzjon għalih li l-Parlament Ewropew approva lKummissjoni Ewropea mmexxija minn Juncker. Issa jibdew ħames snin ta' ħidma għal din il-Kummissjoni ġdida li bla dubju trid tiffoka fuq l-ekonomija Ewropea, kif ukoll fuq ir-relazzjonijiet li l-pajjiżi Ewropej għandhom ma' pajjiżi oħrajn, b'mod speċjali dawk flAfrika ta' Fuq.
Il-Partit Popolari Ewropew se jlaqqa' Konvenzjoni straordinarja f'Malta fl-ewwel nofs tas-sena 2017. Dan tħabbar ilbieraħ fi tmiem laqgħa tal-Kapijiet tal-Partit Popolari Ewropew fi Brussell li għaliha kien preżenti l-Kap talPartit Nazzjonalista Simon Busuttil. Il-Konvenzjoni straordinarja tal-PPE se tissejjaħ f'Malta fuq talba tal-Kap tal-Partit Nazzjonalista u tħabbret fi tmiem negozjati li fihom ipparteċipa direttament Simon Busuttil. Għal din il-Konvenzjoni se jkunu preżenti f'Malta l-Kapijiet tal-partiti politiċi li huma membri tal-Partit Popolari Ewropew fosthom il-Kanċillier Ġermaniż Angela Merkel, il-Prim Ministru
Spanjol Mariano Rajoy, il-Prim Ministru tal-Greċja Antonis Samaras u Prim Ministri oħra minn pajjiżi bħall-Polonja, ilPortugall, il-Finlandja, lUngerija, il-Latvja u l-Irlanda. Għall-Konvenzjoni tal-Partit Popolari Ewropew hu mistenni
li jattendu mal-1,000 delegat talPPE minn madwar l-Ewropa kollha. Fl-ewwel reazzjoni tiegħu għall-ahbar, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil laqa' b'sodisfazzjon kbir iddeċiżjoni tal-Partit Popolari
Hu qabbel ir-rata medja tal-COLA ta’ dawn l-aħħar snin li kienet tammonta għal madwar €200 fis-sena. Min-naħa l-oħra, iż-żieda għall-għoli tal-ħajja mogħtija mill-Gvern ta’ Muscat hi ta’€30 fis-sena. Differenza li hi ferm ikbar minn kwalunkwe roħs li setgħu gawdew minnu lfamilji mit-tariffi tad-dawl u l-ilma. Tonio Fenech sostna li dan jidher ukoll meta wieħed iqis l-ammont ta’ flus li l-COLA tpoġġi fil-bwiet tannies u l-ekonomija. B’din il-COLA lGvern naqqas il-flus fil-bwiet tan-nies b’€40 miljun meta mqabbel malmedja, li huma iktar mit-€30 miljun li l-Gvern stess qal li poġġa fil-bwiet tan-nies bir-roħs fil-kontijiet. Bid-diskrepanzi jkompli jikbru meta wieħed ifakkar kif il-familji qed ikollhom iħallsu 30ċ iktar għal kull litru petrol u 24ċ għal kull litru diesel meta l-prezz internazzjonali taż-żejt hu fost l-iktar livelli baxxi għal dawn l-aħħar 4 snin Tonio Fenech qal li ż-żieda ta’ 58ċ fil-ġimgħa mhux biżżejjed u hemm bżonn kumpens addizzjonali għallpensjonanti u familji l-iktar vulnerabbli li d-dħul tagħhom ma jaqbiżx €11,000 fis-sena. Hu sostna li Joseph Muscat għandu jieqaf jidħaq bin-nies. Min-naħa tiegħu, il-kelliem talPN għax-Xogħol u l-Bżonnijiet tal-Persuni b’Diżabbiltà Stephen Spiteri qal li din iż-żieda mhix aħbar tajba għal ħafna familji li
huma qrib il-faqar soċjali. Stephen Spiteri fakkar ukoll li din iż-żieda diġà ttieklet kollha miż-żidiet fil-miżati tal-eżamijiet tal-MATSEC waħidhom, kif ukoll minn żidiet oħra fosthom għalliċenzji tal-karozzi u l-liċenzji tassewqan. Dan kollu jfisser li familji fil-bżonn żgur mhux se jlaħħqu mal-ispejjeż dejjem jiżdiedu. Sadanittant, il-Gvern ikkonferma li ntalab kjarifiki min-naħa talKummissjoni Ewropea fuq ilBaġit ta’ Malta għas-sena d-dieħla, wara li kif jitolbu r-regolamenti tal-UE, aktar kmieni bagħtilha Abbozz tal-Baġit 2015 li se jkun qed iressaq dalwaqt fil-Parlament. Fi stqarrija l-Ministeru talFinanzi qal li rċieva komunikazzjoni mingħand l-UE li qed titlob aktar informazzjoni relatata malAbbozz tal-Baġit 2015 sottomess fil-15 ta’ Ottubru li għadda. Fi stqarrija dwar dan, il-Partit Nazzjonalista qal li l-Ministru talFinanzi Edward Scicluna, bħal Joseph Muscat, ma jistax jitwemmen. Erbgħa u għoxrin siegħa wara li ħareġ stqarrija li fiha qal li ma kienx jaf li l-Kummissjoni se titolbu jagħmel bidliet fil-Baġit, wara li l-media kkonfermat dawn il-passi min-naħa tal-Unjoni Ewropea, reġa’ ħareġ stqarrija li fiha kkonferma li nġibditlu l-attenzjoni u ntalab jagħmel bidliet fil-Baġit.
It-titlu tal-Istqarrija Ministerjali li Muscat għamel fil-Parlament f’Ġunju 2013, u l-parti fejn tkellem dwar it-tender għal proġett ta’ mina bejn Malta u Għawdex
Simon Busuttil waqt il-laqgħa tal-bieraħ fi Brussell li matulha tħabbar, fost affarijiet oħra, li laqgħa importanti tal-PPE fl-2017 se ssir f’Malta
Il-Gvern jikkonferma li l-KE talbitu jagħmel bidliet fil-Baġit
Studju li suppost lest minn kumpanija black-listed Minkejja li f'Ġunju 2013 il-Prim Ministru Joseph Muscat kien ħabbar li t-tender għall-mina bejn Malta u Għawdex se joħroġ fl-2013, minn dakinhar ’l hawn għad ma ngħatat lebda informazzjoni jekk kienx hemm żviluppi dwar dan il-proġett. Din id-dikjarazzjoni l-Prim Ministru kien għamilha f'diskors li fih kien tkellem ukoll dwar listudju kellu jsir mill-kumpanija Ċiniża 'China Communictaions Construction Company Ltd (CCCC)' li skont rapporti offriet li tagħmel studju b'xejn dwar il-pont bejn iż-żewġ gżejjer meta dan jiswa madwar E4 miljuni. Il-pjani dwar il-ħtieġa ta' din ilfaċilità bejn Malta u Għawdex kienu bdew taħt Gvern Nazzjonalista bilPrim Ministru Joseph Muscat jirrikonoxxi dan fid-diskors tiegħu tat18 ta' Ġunju 2013. Meta fl-2013 il-Prim Ministru Muscat kien tkellem dwar il-ftehim mal-kumpanija Ċiniża kien qal li dan il-proġett kien wieħed millinizjattivi tal-Gvern biex itejjeb laċċessibbiltà bejn Malta u
Għawdex. Minbarra dan il-proġett il-Prim Ministru kien semma wkoll diversi proġetti oħra li skontu kien se jwettaq il-Gvern Laburista fosthom il-possibbiltà ta' link bl-ajru bejn Malta u Għawdex, il-possibbiltà ta' servizz veloċi bil-baħar bejn l-Imġarr u Sa Maison u l-possibbiltà ta' mina bejn iż-żewġ gżejjer. Fi stqarrija ministerjali li għamel fit-18 ta' Ġunju 2013, il-Prim Ministru tkellem dwar il-politika tal-Gvern fir-rigward tal-konnettività bejn Malta u Għawdex. Joseph Muscat kien tkellem dwar l-introduzzjoni ta' fast-ferry bejn l-Imġarr u l-Port il-Kbir, konnessjoni b'helicopter, l-introduzzjoni ta' ajruplan żgħir, il-possibbiltà ta' mina u lpossibbiltà ta' pont. Dwar il-mina, il-Prim Ministru kien għażel li jidħol fid-dettall u saħansitra ddikjara li sa tmiem l2013 kellu joħroġ it-tender għal dan il-proġett bil-pjani jkunu li lmina tibda mill-Għadira għal Għawdex. Minkejja din il-wegħda t-tender għal dawn ix-xogħlijiet għad ma ħariġx u ma nstema’ xejn
iktar dwaru b'mod konkret. Minbarra li ma nstema’ xejn iktar dwarr l-istudju li rrifera għalih il-Prim Ministru, il-Gvern Laburista kien iffaċċjat ukoll bi kritika dwar il-fatt li l-Gvern iffirma memorandum of understanding mal-kumpanija Ċiniża CCCC, kumpanija li hi black-listed internazzjonalment. Minkejja din il-kritika l-Gvern Laburista baqa' għaddej bil-pjani tiegħu mal-kumpanija Ċiniża, li kellha kritika internazzjonali qawwija għall-mod kif wettqet diversi proġetti f'diversi pajjiżi. Fil-fatt, il-kumpanija Ċiniża CCCC tinsab fil-lista s-sewda għal proġetti mill-Filippini salĠamajka. Prinċiparjament il-kundanni li għandha din il-kumpanija sussidjarja tal-Gvern Ċiniż huma dwar xogħolijiet ta' toroq proġetti ta' kostruzzjoni. Minkejja l-fatt li l-kumpanija CCCC hi black-listed il-Gvern Laburista qatt ma ħa pożizzjoni u dwar dan dejjem tefa' l-ballun f'saqajn il-Gvern Ċiniż.
www.maltarightnow.com
QORTI
Pensjonanti jieħdu d-divorzju 45 sena wara li żżewġu
Il-Qorti Ċivili, Sezzjoni talFamilja, laqgħet it-talba għaddivorzju li saret minn koppja ta’ pensjonanti li 45 sena ilu kienu żżewġu fil-knisja parrokkjali ta’ Birżebbuġa. Il-koppja għandha tifla ta’ 42 sena, u kienet isseparat legalment 37 sena ilu. Ir-raġel illum qed jgħix f’konkubinaġġ ma’ terza persuna li minnha għandu wkoll tliet ulied bniet. Il-Qorti kkunsidrat il-fatt li ttnejn illum għandhom il-familji rispettivi tagħhom u m’hemm ebda obbligu ta’ manteniment filkonfront ta’ xulxin. Meta daħal id-divorzju f’Malta wara r-Referendum ta’ Mejju 2011, kien fil-21 ta’ Ottubru talistess sena li l-ewwel koppja
f’Malta bbenefikat minn din illiġi, meta kellha t-talba tagħha milqugħa mill-Imħallef Abigail Lofaro, wara separazzjoni legali ta’ 21 sena. Fil-każ ta’ dawn il-pensjonanti, ukoll, il-koppja kellha tfal li llum għandhom l-età tagħhom. IlQorti qieset li din il-koppja ssod-
isfat il-kriterji kollha biex tkun tista’ tinħall b’mod definittiv miż-żwieġ. Il-fatt li ma jkun hemm l-ebda talba għall-manteniment jagħmilha aktar faċli biex il-koppja tingħata d-divorzju. Il-Qorti, fid-deċiżjoni tagħha f’dan il-każ, qalet li l-ħajja kon-
jugali bejn il-koppja ma baqgħetx aktar possibbli minħabba raġunijiet fil-liġi li jagħtu lok għal separazzjoni. Ingħad ukoll li l-koppja ilha separata legalment għal iktar minn 37 sena, u għandhom ħajja totalment separata minn xulxin u konsegwenza ta’ dan, m’hemm lebda prospett raġjonevoli ta’ rikonċiljazzjoni bejniethom. F’każ ieħor, koppja li żżewwġet fit-3 ta’ April 1976, u li minn dan iż-żwieg kellha żewġt itfal, li llum għandhom letà tagħhom, ukoll ingħatat iddivorzju. Il-koppja ilha separati legalment permezz ta’ sentenza talPrim’Awla tal-Qorti Ċivili, tat-2 ta’Mejju tas-sena 2000.
Ikkritikata l-mentalità tal-Avukat Ġenerali fuq id-drittijiet umani
Tkompli l-kumpilazzjoni tar-Rumen mixli bi traffikar ta’ nisa għal skop ta’ prostituzzjoni
L-Avukat Giannella de Marco kkritikat il-mentalità tal-Avukat Ġenerali fejn jidħlu drittijiet umani, u dan fil-kuntest li lProsekuzzjoni opponiet bilqawwa talba li hi għamlet għallibertà proviżorja fil-każ ta’ Rumen mixli bi traffikar ta’ nisa għal skop ta’ prostituzzjoni, li m’għandu l-ebda rabta ma’ Malta. L-Avukat Difensur tal-akkużat
qalet li l-Avukat Ġenerali għandu jinqata’ minn din il-mentalità, aktar u aktar meta l-klijent tagħha ġej minn pajjiż li hu membru talUnjoni Ewropea. “Il-klijent tiegħi ilu taħt arrest mid-9 ta’ Settembru li għadda, dawk li għamlu l-allegazzjonijiet dwaru u xehdu lanqas għadhom Malta, u l-oġġezzjoni dwar irrabta tiegħu ma’ Malta ma tagħmilx sens”, sostniet.
Qalet li mhux sew li persuni bi proċeduri pendenti, li ma jkunux f’pajjiżhom, jitħallew il-ħabs sempliċement għax ikunu akkużati li wettqu reat mhux f’pajjiżhom. L-Avukat de Marco kienet qed tagħmel dawn is-sottomissjonijiet fil-każ ta’ Alexandru Onofrei, li jinsab mixli bi traffikar taż-żewġ nisa Rumeni, Pilaf Anisoara u Mariaca Daresco, u jinsab
Pollakka qabdet u telqet minn Malta bil-moħbi ta’ żewġha, li huwa Malti, wara li anki ħaditlu somma flus. Minn provi li tressqu fil-Qorti quddiem l-Imħallef Abigail Lofaro, irriżulta li żwieġ bejn Malti u Pollakka sfaxxa wara li lmara qabdet u telqet lura lejn pajjiżha mingħajr lanqas biss avżat lil żewġha, u ħaditlu €2,000. Il-koppja żżewġet kważi tmien snin ilu wara li ltaqgħet f’Malta meta l-Pollakka kienet għal btala. Tul l-għerusija, ir-raġel mar diversi drabi l-Polonja fejn saħansitra għenha tirranġa lappartament li kellha, billi xtralha xi għamara kif ukoll għamel xi
xogħol fih hu stess. Kienet hi li pproponiet iżżwieġ, u huma żżewġu f’Diċembru 2006. Għall-ewwel xhur, hi kienet tieħu ħsieb id-dar u t-tindif, imma wara abbandunat kollox. Skont żewġha, lanqas kellha sens ta’ responsabbiltà, tant li anki għax-xogħol, fir-ristorant fejn kienet taħdem, kienet tasal tard. Meta kien jiġbdilha l-attenzjoni, kienet tagħmel in-nervi u taqbad tgħajjat. Kien għalhekk li r-raġel fetaħ proċeduri fil-Qorti tal-Familja li fihom sostna li ma kienx hemm rispett bejniethom, u bħala eżempju qal li meta għamel oper-
azzjoni u qatta’ ġimgħa l-isptar, marret tarah darba biss u darba oħra kellu jagħmel operazzjoni oħra u fit-tlett ijiem li dam rikoverat, ma marritx tarah għax qalet li kellha tieħu ħsieb ir-ristorant. Fil-kawża xehed ukoll ħu rraġel, li qal li l-Pollakka kienet tkellem lil żewġha b’mod arroganti u ma kinetx tirrispettah, waqt li semma kif hu ċert li żżewġitu għall-flus. Wara li l-Qorti semgħet ilprovi kollha, iddikjarat li m’għandha ebda dubju li ż-żwieġ tkisser tort tal-mara u għalhekk laqgħet it-talba tas-separazzjoni li għamlilha r-raġel.
Titlaq lura lejn pajjiżha bil-moħbi ta’ żewġha
akkużat ukoll li sfurzahom jipprostitwixxu lilhom infushom kontra l-volontà tagħhom. Hu qed jiġi mixli wkoll li għex minn fuq il-prostituzzjoni, u li mexxa burdell f’San Ġwann. Il-Maġistrat Ian Farrugia ppospona d-deċiżjoni dwar ilħelsien mill-arrest biex jagħti digiriet dwar il-libertà proviżorja. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet millIspettur Sylvana Briffa.
5
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
Ħebb għar-referee wara li keċċa żewġ plejers
Emanuel Ciantar ta’ 44 sena mill-Gżira ġie liberat bil-kundizzjoni li ma jagħmilx reat ieħor fi żmien tliet snin, li għal sena sħiħa ma jersaq lejn lebda grawnd tal-futbol, u li għal sena ma jkellimx lir-referee Etienne Mangion, wara li aggredih waqt partita talminors bejn Gżira u Kirkop. Il-partita ntlagħbet filgrawnd tal-Mosta nhar itTnejn li għadda, bl-inċident iseħħ għall-ħabta tad-9pm wara li r-referee Mangion keċċa żewġ plejers tal-Gżira. L-akkużat ammetta l-akkuża li kkawża ġrieħi ħfief fuq limsemmi referee, li miċ-ċertifikat mediku rriżulta li spiċċa b’uġigħ f’dahru u bi grif f’wiċċu. Il-każ instema’ quddiem ilMaġistrat Miriam Hayman, u skont l-Assoċjazzjoni Maltija tal-Futbol (MFA), l-akkużat għadu mniżżel bħala membru fil-Kumitat tal-Minors talGżira, minkejja li skont hu, ilu li rriżenja sitt xhur. Ciantar ammetta wkoll li kiser il-paċi pubblika u uża kliem abbużiv fil-konfront tar-referee. Il-Qorti ordnat ukoll lillakkużat iħallas garanzija personali ta’ €1,000 li huwa jitlef jekk b’xi mod jagħmel kuntatt mar-referee. Għall-akkużat deher l-Avukat Chris Cilia filwaqt li l-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Nicholas Vella.
6
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
Appell għal aktar appoġġ fl-immigrazzjoni
L-Ewroparlamentari Nazzjonalista Therese Comodini Cachia sejħet għal aktar appoġġ operattiv lejn l-istati membri talUnjoni Ewropea, bħal Malta, li huma l-aktar milqutin mill-immigrazzjoni. Comodini Cachia għamlet dan lappell f’intervent fil-Parlament Ewropew, waqt dibattitu dwar il“Mos Maiorum” – operazzjoni li qed titwettaq mill-Pulizija madwar l-Ewropa, bejn it-13 u s-26 ta’ Ottubru, fi sforz konġunt kontra lkriminalità organizzata, inkuż ittraffikar tal-immigranti. Din ilħidma qed tkun koordinata millMinisteru tal-Intern tal-Italja, b’koperazzjoni mal-Aġenzija Frontex tal-UE. Hi qalet li appoġġ operattiv li jmur id f’id ma’ appoġġ finanzjarju, jiżgura użu aktar effettiv ta’ dik
l-għajnuna finanzjarja u riżultati aħjar, waqt li kompliet li l-koperazzjoni ġudizzjarja hija meħtieġa wkoll, daqskemm hi meħtieġa lkoperazzjoni tal-pulizija. F’dan kollu, l-UE u l-pajjiżi membri għandhom jiżguraw solidarjetà
L-Għaqda tal-Konsumaturi ddikjarat li hi favur ħinijiet liberalizzati tal-ħwienet. Fi stqarrija, l-Għaqda qalet li bagħtet il-kummenti tagħha għall-konsultazzjoni pubblika dwar il-ħinijiet tal-ftuħ talħwienet, u qalet li temmen li ddokument ippubblikat għall-konsultazzjoni hu pass ’il quddiem għax jiftaħ il-bieb biex aktar ħwienet ikunu aktar fil-libertà li jiddeċiedu l-ħinijiet li fihom jiftħu. L-Għaqda reġgħet sostniet ilpożizzjoni li kienet ħadet snin ilu, li l-ħinijiet tal-ħwienet għandhom ikunu deċiżi missidien stess, biex il-konsumaturi
jkunu jistgħu jinqdew aħjar. Fost ir-raġunijiet li ssemmi għal dan, hemm li l-ħajja talfamilji Maltin inbidlet u magħha nbidlu wkoll il-ħinijiet li jibqgħalhom biex jagħmlu x-xirjiet tagħhom. L-Għaqda ssemmi wkoll fatturi oħra, fosthom li permezz ta’ din il-bidla, in-negozji jistgħu jkunu aktar effiċjenti. U tgħid li aktar ma dawn ikunu effiċjenti, aktar il-konsumaturi jkollhom servizz tajjeb. L-Għaqda tal-Konsumaturi qalet li taqbel ukoll malproposta li kull ħanut jiġi stmat listess, u mhux skont dak li jkun qed ibigħ jew skont il-lokalità. L-Għaqda tgħid li b’hekk tonqos
www.maltarightnow.com
LOKALI
effettiva, bi protezzjoni sħiħa taddrittijiet fundamentali, inkluż waqt il-proċess ta’ deportazzjoni u dak ta’ ripatrijazzjoni. L-MEP tal-PPE laqgħet b’sodisfazzjon il-ħidma li qed issir f’din lOperazzjoni Konġunta, u qalet li
dan hu mezz tajjeb kif l-UE tiġbor informazzjoni li għandha bżonn biex tkun tista’ tindirizza b’mod aktar effettiv il-kriminalità organizzata, li qed tkompli tistagħna mis-sofferenza ta’ dawk li jkunu diġà sfaw vittma tad-destin kiefer f’pajjiżhom. Therese Comodini Cachia komplet li l-kwistjoni tal-immigrazzjoni spiss tintuża mill-politiċi biex jiskurjaw punti politiċi. “Imma f’dan il-każ, għandna bżonn inkunu aktar responsabbli fi kliemna u f’għemilna,” sostniet Therese Comodini Cachia. Bħala operazzjoni li mistennija tipprovdi informazzjoni li tidentifika l-influssi minn pajjiżi ta’ transitu prinċipali ta’ immigranti illegali permezz tal-art, il-baħar u l-ajru flistati membri, l-operazzjoni “Mos Maiorum” hi eżempju ċar ta’
x’qawwa għandha l-koperazzjoni fil-ġlieda kontra l-kriminalità organizzata. Madankollu, sostniet Comodini Cachia, din l-informazzjoni tenfasizza l-ħtieġa li tittejjeb ir-rabta bejn il-politika interna u esterna tal-Unjoni fuq kwistjonijiet relatati mal-immigrazzjoni. Dan sabiex, fil-każ ta’ traffikar tal-persuni, twassal għal politika u azzjoni Ewropea aħjar u aktar effettiva. Therese Comodini Cachia staqsiet xi jkun imiss wara li tintemm din l-operazzjoni, li hija ta’ ftit jiem. Hi qalet li biex l-Unjoni tibqa’ aġġornata mas-sitwazzjonijiet li qed tikkumbatti, hemm bżonn konsistenza fil-ġbir tal-informazzjoni dwar l-influssi migratorji, flimkien mal-analiżi bir-reqqa ta’ dik l-informazzjoni.
il-burokrazija u ma jkunx hemm distinzjoni bejn il-ħwienet, laktar illum li ħafna ħwienet kabbru l-għażla ta’ affarijiet li jbigħu. Ħaġa oħra pożittiva hi, tgħid lGħaqda, li tal-ħwienet iridu juru meta se jkunu miftuħin. L-Għaqda ppubblikat dokument bil-proposti tagħha, li fih ukoll l-opinjonijiet tagħha dwar largumenti li nġiebu biex ma jkunx hemm bidla f’dan ilqasam. L-Għaqda temmet tenfasizza li l-perspettiva tal-konsumaturi hi importanti, u hemm bżonn li tingħata aktar importanza, għax illum hemm mezzi oħra minn fejn jistgħu jixtru.
Għawdxin li xtaqu jagħmlu lBaċellerat fil-Kriminoloġija, li beda jiġi offrut f’Għawdex stess flaħħar snin, dan l-aħħar ingħataw laħbar li dan il-kors mhux se jibqa’ jiġi offrut f’Għawdex. Fl-aħħar snin, b’koperazzjoni finanzjarja mal-Ministeru għal Għawdex, l-Università ta’ Malta kienet qed toffri l-kors ta’Baċellerat fil-Kriminoloġija bl-istudenti jkollhom lectures fi tmiem ilġimgħa f’Għawdex, li kienu qed jingħatawlhom minn lecturers tal-Università ta’ Malta fiċĊentru tal-Università li hemm fixXewkija. In-Nazzjon hi infurmata li minħabba l-ammont limitat tal-
istudenti, fl-aħħar snin il-Ministeru għal Għawdex kien qed joffri assistenza finanzjarja biex l-istudenti interessati li jagħmlu dan il-kors, u li ma setgħux jinżlu Malta għal-lezzjonijiet fl-Università, isegwu lkors minn Għawdex stess. Madankollu, sorsi infurmati qalulna li minn din is-sena skolastika, il-Ministeru għal Għawdex ma baqax joffri l-assistenza finanzjarja, bil-konsegwenza li ma baqax sostenibbli għall-Università ta’ Malta li toffri dan il-kors f’Għawdex. Dan wassal biex studenti interessati li jsegwu dan il-kors sabu li taret mar-riħ l-aspirazzjoni tagħhom li jagħmlu dan il-Baċellerat.
L-MEP tal-PN Therese Comodini Cachia fil-Parlament Ewropew
Favur ħinijiet liberalizzati tal-ħwienet
Jitwaqqaf kors fil-kriminoloġija
Grupp ta’ ħmistax-il student li jattendu s-Sixth Form fl-Istitut Francesco Saverio Nitti ta’ Napli, għamel żjara ta’ korteżija lill-Ispeaker tal-Parlament Anġlu Farrugia, li kellimhom dwar l-istorja kostituzzjonali ta’ Malta. L-istudenti semgħu wkoll mingħand l-Ispeaker tal-Kamra, spjegazzjoni dwar kif jaħdem il-Parlament Malti. Anġlu Farrugia spjega wkoll is-sehem li jagħtu d-deputati Maltin f’diversi fora parlamentari barra mill-pajjiż. L-istudenti Taljani jinsabu f’Malta fuq żjara organizzata mill-Assemblea Parlamentari talMediterran (Ritratt: DOI, Austin Tufigno)
www.maltarightnow.com
7
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
KUNSILLI LOKALI
KUMMENT
Viva La Revolucion!
Il-Laqgħa Plenarja talAssoċjazzjoni tal-Kunsilli Lokali li saret il-ġimgħa li għaddiet kienet tal-biki u tad-daħk fl-istess ħin. Tal-biki għaliex opportunità tad-deheb biex jiġu diskussi dawk it-temi li tassew jikkonċernaw lillKunsilli, intilfet għalkollox. Wieħed kien jimmaġina li f’dawn iċ-ċirkostanzi l-laqgħa kellha tkun dominata minn diskussjoni dwar il-finanzjament tal-Kunsilli Lokali, ir-rwol tal-Kunsilli Lokali,
u l-elezzjonijiet tal-istess Kunsilli Lokali. Wieħed kien jimmaġina diskussjoni franka dwar x’importanza qed jagħti l-Gvern lillKunsilli Lokali. Minflok, iżda, illaqgħa kellha aġenda li fl-aħħar mill-aħħar wasslet biex ftit li xejn kien hemm diskussjoni reali u li tassew għandha tifsira. Il-mument kważi komiku, li kieku mhux tassew serju, wasal waqt id-diskors tas-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo.
Il-vandaliżmu xi kultant mhux biss jaf ikun problema okkażjonali, iżda saħansitra problema rikorrenti li toħloq problemi kbar għar-residenti u anke għall-awtoritajiet. Naturalment ma jonqosx li f’każ ta’ zoni fejn il-vandaliżmu jsir xi ħaġa kważi ta’ kuljum, l-awtoritajiet ikunu għaqlin jekk jieħdu miżuri sabiex jilqgħu għal dan. Dan hu l-każ fil-lokalità ta’ Birżebbuġa, fi ġnien pubbliku li jinsab fl-inħawi magħrufin bħala “Tal-Papa”. Il-ġnien qed jisfa fil-
mira tal-vandali ta’ spiss, iżda lKunsill Lokali ta’ Birżebbuġa mmexxi minn maġġoranza Laburista qiegħed biss jagħmel xogħol ta’ manutenzjoni fuq iddawl. Dan fl-isfond li għal dawn laħħar sentejn ilha tinħass il-ħtieġa li jiġu installati kameras tas-sigurtà fiz-zona. Sorsi infurmati qalulna li l-problema tal-Kunsill Lokali hija nuqqas ta’ flus li ma jippermettix li l-Kunsill jidħol għal proġett ta’ installazzjoni ta’ kameras.
Ftit jimmaġinaw li t-tiswija ta’ lampa pubblika fi triq għandha tkun xi problema burokratika kbira. Iżda l-Kunsillier Nazzjonalista John Camilleri, li fi ħdan il-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala, hu respons-
abbli mid-dawl fit-toroq, skopra mod ieħor. Il-każ jikkonċerna lampa fi Triq il-Qrempuċ, fejn lejn l-aħħar ta’ Settembru lampa żviluppat xi ħsarat. Camilleri rrapporta l-ħsara
Problema ta’ vandaliżmu ...u ta’ Kunsill li mhux jieħu azzjoni
Il-lampa l-minsija!
Beda d-diskors tiegħu billi s-sensiela ta’mistoqsijiet u punti ta’kritika kostruttiva mressqa mill-kelliem tal-qablu – il-Kelliem talOppożizzjoni għall-Kunsilli Lokali David Agius – qal li mhux se jweġibhom biex dawk “in attendenza” jieklu malajr. “Inkella tispiċċaw tieħdu ‘dinner’ minflok ‘lunch’,” saħaq Buontempo, li mbagħad spiċċa biex għamel l-itwal diskors mittliet kelliema politiċi.
Buontempo saħaq li l-Gvern Laburista għamel rivoluzzjoni siekta fil-qasam tal-Kunsilli Lokali. Iżda jidher li din ir-rivoluzzjoni tant hi siekta li ħadd ma nduna biha, lanqas il-President tal-istess Assoċjazzjoni Marc Sant, li hu kunsillier Laburista. Dan hekk kif ftit qabel, Sant iddeskriva lill-Kunsilli Lokali bħala pazjent marid. Wieħed għalhekk jistaqsi, jekk tassew saret rivoluzzjoni siekta, għaliex Sant
lill-Enemalta peress li l-lampa msemmija kienet responsabbiltà tal-istess Korporazzjoni. Iżda rrispons tal-Enemalta kien sorprendenti, jekk mhux komiku, li kieku m’hemmx residenti skomodati
minħabba s-sitwazzjoni. LEnemalta, fi tweġiba qaltlu li llampa ma kinitx tidher fuq ilmappa tagħha, u li għalhekk biex isir ix-xogħol ta’ tiswija, kien hemm il-ħtieġa ta’ ammont konsid-
Il-Kunsill Lokali tar-Rabat, Għawdex, immexxi minn maġġoranza Nazzjonalista, bħalissa għaddej b’numru ta’ xogħlijiet fi Pjazza Savina u fit-toroq Saver Cassar, Sir Mikelang Refalo u Sir Adrian Dingli. Ix-xogħol jinstab fi stadju avvanzat u wara dan il-proġett, mistenni jibda xogħol fi Pjazza Indipendenza.
qiegħed jara lill-Kunsilli bħala moribondi, kważi kważi f’qiegħ ta’ sodda fl-ITU? Ir-rivoluzzjoni siekta ta’ Buontempo s’issa ma ssarrfet f’ebda tibdil, ebda riforma, ebda inizjattiva ġdida, għajr it-tibdil li għall-kuntrarju ta’ dak li kien jiġri fi żmien il-predeċessur tiegħu Josè Herrera, sparixxa kull sens ta’ ħidma mal-Oppożizzjoni, b’Segretarjat Parlamentari li jippreferi jmexxi waħdu, u għal rasu.
erevoli ta’ dokumentazzjoni. Dan minkejja li l-istess lampa kienet approvata mill-Enemalta stess, ftit tas-snin ilu. Għaldaqstant, it-talba tal-Kunsill s’issa jidher li waqgħet fuq widnejn torox.
www.maltarightnow.com
8
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
Tattiki politiċi tal-Gvern Laburista biex jaħbi l-gideb u l-falliment tal-wegħdi L-allegazzjonijiet u l-attakki li għamlu l-Gvern u l-Ministru Konrad Mizzi fil-Parlament din ilġimgħa kontra d-Deputat Nazzjonalista George Pullicino tfissru bħala tattiki tas-soltu talPartit Laburista biex ineħħi l-attenzjoni fuq il-falliment ta’ dan ilgvern u biex jintimidaw fuq suġġetti li dan il-pajjiż għandu dritt li jitlob risposti għalihom. Tattiki biex jaħbu n-nuqqas ta’ twettiq ta’ wegħdi. George Pullicino tkellem filParlament fil-ħin tal-Aġġornament dwar it-tattiki tal-Partit Laburista fil-Gvern biex jiddevja l-attenzjoni minn kwistjonijiet serji billi jipprova jispara fuq il-kredibbiltà tiegħu. Hu evidenti li l-ħidma politika tiegħu qed iddejjaq lill-Gvern għax kien hu li skopra dokument talGvern pubbliku li donnu ħadd ma induna bih. Id-dokument li l-Kap talOppożizzjoni poġġa fuq il-Mejda tal-Kamra fid-dibattitu dwar ilmozzjoni dwar il-power station, li f’paġna 7 tad-dokument li l-Gvern bagħat lill-Kummissjoni Ewropea, il-Gvern iddikjara li l-impjant talBWSC hu impjant ta’ enerġija nadifa. Dan ifisser, qal George Pullicino, li għall-ewwel darba dan il-Gvern f’dokument uffiċali jgħid li l-impjant mhux fabbrika talkanċer iżda impjant ta’ enerġija nadifa. Spjega wkoll li għaliex għamel dmiru u ressaq għall-attenzjoni din id-dikjarazzjoni, qamu l-forzi tattattiki li kapaċi jimxi bihom ilPartit Laburista biex jisparaw fuq il-kredibbiltà tiegħu. Iżda fuq il-każ li qajjem il-Gvern, qal li m’għandu xejn x’jaħbi għaliex kien hu stess li mar għand il-Pulizija biex tinvestiga dak kollu li ġara fuq storja li kumbinazzjoni lMinistru Konrad Mizzi użaha biex jiddevja l-attenzjoni fuq l-iskandlu tal-power station.
PARLAMENT
– George Pullicino
Il-Prim Ministru Joseph Muscat għandu jerfa’ r-responsabbiltà politika li gideb, għax jew gideb qabel l-elezzjoni jew qed jigdeb issa dwar l-impjant tal-BWSC
L-iskandlu hu li gideb meta qabel l-elezzjoni qal li l-impjant tal-BWSC hu fabbrika tal-kanċer, u issa f’dokument uffiċjali tal-Gvern ifisser li l-impjant hu ta’ enerġija nadifa
L-iskandlu fil-pajjiż mhux għax il-Prim Ministru u l-Ministru Konrad Mizzi qalu li huma kapaċi ħafna u konvintissimi li se jibnu power station f’sentejn. Lanqas mhu skandlu waħdu dak li qal ilPrim Ministru li jekk ma jagħmilx dan, jirriżenja. Iżda skandlu hu li gideb meta qabel l-elezzjoni qal li l-impjant tal-BWSC hu fabbrika tal-kanċer, u issa f’dokument uffiċjali tal-Gvern jingħad li l-impjant hu ta’ enerġija nadifa. U fuq din, għandu jerfa’ rresponsabbiltà politika li gideb, għax jew gideb qabel l-elezzjoni jew qed jigdeb issa b’dak li kiteb. Dan hu l-iskandlu veru tal-pajjiż iżda hawn ħarġet il-kapaċità talPartit Laburista li jabbuża millmedia. Hu ddikjara li qatt ma ndaħal filproċess, il-ministri ta’ gvern preċedenti qatt ma ddeċidew fuq tenders u l-proċess kien taħt l-iskrutinju tal-Kumitat tal-Kuntratti fi proċess li dam għaddej tliet snin mill-2009
sa meta ppreżenta l-letter of intent li kienet pubblika u xejn bil-moħbi. Dan hu gvern li qed jaqleb laffarijiet rashom ’l isfel, saħaq George Pullicino, li tkellem ukoll dwar it-track rekord tal-Ministru Konrad Mizzi fuq l-enerġija nadifa. Talab ukoll lill-Ministru Mizzi jwieġeb għaliex f’Lulju tas-sena li għaddiet qal li sa Settembru kellu jippreżenta pjan nazzjonali ta’ enerġija nadifa rivedut, u sena wara
li suppost tlesta, għadu ma ppreżentahx. Staqsa wkoll għaliex ma ħariġx sejħa oħra biex jisfrutta l-bjut tal-bini tal-Gvern, simili għall-inizjattiva li kien ħa l-gvern preċedenti favur politika ta’ enerġija nadifa fuq binjiet ta’ dipartiment tal-Gvern. Staqsa jekk il-Ministru Mizzi nnegozjax dwar dan u forsi ma ppubblikahomx. Il-Ministru Konrad Mizzi lanqas ta informazzjoni sal-lum fuq sejħa li ħareġ ilGvern is-sena li għaddiet li fiha talab lil dawk li għandhom art privata u interessati li jirreġistraw l-art tagħhom għall-pannelli fotovoltajċi. Il-Ministru Mizzi ntalab diversi drabi jgħid kemm irreġistraw l-art u kemm area ġiet reġistarta, iżda baqa’ jaħbi din l-informazzjoni. George Pullicino talab għal darb’oħra lill-Ministru Konrad Mizzi jwieġeb il-ħafna mistoqsijiet talOppożizzjoni, u anke tad-Deputat tal-Gvern Marlene Farrugia, meta se jibda u jispiċċa x-xogħol fuq ilproġett tal-power station. Staqsa x’inhuma r-raġunijiet għaliex ma twettqitx din il-wegħda għax sal-lum fid-dlam konna u fiddlam bqajna minn Ministru li suppost jagħtina d-dawl, u minflok qed jagħtina ħabi u dlam biss. U dan minkejja li sa Ġunju li għadda kien għadu jgħid li l-proġett hu on track. Il-Prim Ministru lanqas ma wieġeb meta sar jaf mill-Ministru tiegħu li l-proġett mhux on track.
Lanqas ma wieġeb għaliex ma bediex il-proġett tal-impjant talElectrogas u qal li ma bediex għaliex hemm il-problemi biex jikkonkludu maċ-Ċiniżi dwar limpjant tal-BWSC. Dawn iż-żewġ kwistjonijiet, qal id-Deputat Nazzjonalista, m’għandhomx x’jaqsmu ma’ xulxin. Il-Ministru Mizzi ma qalx minn fejn se jiġi ffinanzjat ir-roħs talkontijiet issa li mhix se titlesta lpower station il-ġdida. George Pullicino staqsa wkoll meta l-Prim Ministru u l-Ministru Mizzi se jgħidulna meta l-impjant tal-BWSC se jibda jaħdem biddiesel minflok bil-HFO li għadu juża sal-lum. Iżda dan ikompli juri li l-kelma tal-Prim Ministru ma fihiex saħħa meta nafu li kien qal li bi swiċċ jaqleb mill-HFO għad-diesel. Dwar il-prezzijiet taż-żejt, George Pullicino qal li l-prezzijiet raħsu iżda l-poplu għadu jħallas bi prezzijiet ogħla, tant li llum ilpoplu qed iħallas €6 aktar għal kull €30 diesel f’ġimgħa li jonfoq. George Pullicino ddikjara li se jkompli jaqdi dmiru fil-Parlament u jikxef abbużi li qed jagħmel dan il-Gvern. Hu ċar li l-ħidma tiegħu qed iddejjaq lill-Gvern. Iżda grazzi għal din it-tattika tal-Partit Laburista, għandu enerġija akbar u konvint aktar li l-Partit Laburista għadu l-partit li jaħdem fl-interess tal-ftit u mhux tal-ġid komuni.
Il-Gvern kien se jagħmel stqarrija ministerjali dwar il-proġett tal-power station
– Carmelo Abela
Id-Deputat Laburista Carmelo Abela qal li l-Gvern kien se jagħmel stqarrija ministerjali dwar il-power station li ma saritx minħabba l-mozzjoni li ressqet lOppożizzjoni. Meta tkellem fil-Parlament din il-ġimgħa, Carmelo Abela ddefenda l-kritika li qed issir lill-Gvern fil-qasam tat-traffiku, tal-pjani talgvern fil-qasam tal-enerġija, u lpożizzjoni li ħa l-Gvern kontra li d-dibattitu dwar il-mozzjoni talOppożizzjoni dwar il-power station jixxandar fuq il-media. Carmelo Abela qal li Gvern Nazzjonalista ma kellu ebda pjan għall-qasam tal-enerġija u kulma sar kien li meta l-prezz internazzjonali taż-żejt niżel, għolew it-
tariffi tad-dawl u l-ilma. Ikkritka wkoll lill-Oppożizzjoni li qed titkellem fuq it-traffiku u staqsa jekk kienx hawnx traffiku fi żmien l-amministrazzjoni preċedenti. Qal li ħadd millGvern ma qal li t-traffiku hu perċezzjoni, u fisser li hi kontinwa l-isfida tal-immaniġġjar tattraffiku u tal-infrastruttura tattoroq f’pajjiżna. Dwar il-mozzjoni talOppożizzjoni dwar il-proġett talpower station li kienet diskussa filParlament din il-ġimgħa, Carmelo Abela qal li dan sar wara li l-Gvern kien diġà ħabbar li se jagħmel stqarrija ministerjali, li ma saritx biex saret id-diskussjoni dwar ilmozzjoni tal-Oppożizzjoni.
Tkellem ukoll dwar it-talba biex id-dibattitu dwar il-mozzjoni jixxandar fuq Net TV, u spjega li filwaqt li mhix problema li jinbidlu l-prassi fix-xogħol talParlament, mhux se jiġi aċċettat li stazzjon tat-televiżjoni jiffilmja sseduta sħiħa u waqt is-seduta, jixxandru siltiet minnha. Fisser li hemm qbil filprinċipju li fil-Parlament ilġdid, fejn se jkun hemm l-apparat u l-infrastruttura teknika, isir ix-xandir live tas-seduti parlamentari fuq stazzjon tat-televiżjoni apposta. Iżda dan se jkun f’idejn is-sedja, u għalhekk ikun hemm is-serħan tal-moħħ li se jassigura li jiġu mħarsa d-dettalji tal-qbil.
www.maltarightnow.com
PARLAMENT
Il-Gvern jaħtar konsulent tiegħu biex imexxi bordijiet ta’ inkjesti wkoll
Modifika f’arterja tat-traffiku ssir fl-istess jiem li fihom issir mistoqsija parlamentari
Arterja ewlenija tat-traffiku fiċ-ċentru ta’ Malta fejn jiddomina ħafna traffiku f’ħinijiet partikulari tal-ġurnata
Fl-istess jiem li l-Oppożizzjoni ressqet mistoqsija parlamentari lill-Ministru responsabbli mitTrasport, Joe Mizzi, dwar problemi kbar ta’ traffiku f’arterja ewlenija bejn il-Mosta u Ħal Lija, kawża ta’ tibdil li sar fl-istess arterja, il-Gvern immedjatament beda xogħlijiet ta’ titjib. Id-Deputat Nazzjonalista Charlò Bonnici, il-ġimgħa li għaddiet staqsa fil-Parlament lillMinistru għat-Trasport u lInfrastruttura jekk hix se ssir xi ħaġa biex tiġi solvuta l-problema ta’ traffiku li qed jinġema’ fit-tarf ta’ Triq Pantar li tmiss ma’ Triq ilBelt Valletta fil-Mosta, minħabba s-sitwazzjoni li nibtet meta nfetaħ l-aċċess minn Triq Pantar għal Triq il-Belt Valletta direzzjoni lejn Birkirkara, għall-karozzi kollha u mhux għal tal-linja biss. Jirriżulta li x-xogħlijiet ta’ titjib saru fl-aħħar jiem u din il-ġimgħa stess, il-Ministru Joe Mizzi, fi tweġiba li ta għall-mistoqsija tadDeputat Nazzjonalista, ikkonferma, li Transport Malta għamlet modifiki fis-sistema talhorizontal line markings li jwasslu għal din il-junction. It-tibdil li kien sar qabel meta ssistema tat-traffic lights fid-direzzjoni lejn Birkirkara kienet infetħet għall-karozzi kollha, kien qed iwassal għal kjuwijiet twal ta’ karozzi, inkluż tas-sewwieqa li riedu jsuqu fid-direzzjoni lejn ilMosta u mhux lejn Birkirkara. Charlò Bonnici staqsa wkoll lill-Ministru għat-Trasport u lInfrastruttura, dwar il-pjani li qed isiru għat-traffiku in vista talproġett massiċċ li ħareġ approvazzjoni għalih mill-MEPA, u li permezz tiegħu se jinbena shopping village fiz-zona li qabel
9
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
kienet tappartjeni lil kumpanija partikulari u li tmiss ma’ Triq Pantar, ma’ Triq il-Belt Valletta u maċ-Charles Abela Memorial Stadium fil-Mosta. Il-Ministru Mizzi wieġeb li lapplikazzjoni għall-iżvilupp imsemmi ġiet approvata millMEPA fil-31 ta’ Lulju 2014. Ilpermess jistipula l-kundizzjoni li l-iżviluppatur għandu l-obbligu jiffinanzja parti mill-upgrading tal-inkroċju tas-sinjali tat-traffiku bejn Triq Pantar u Triq Valletta, kif ukoll il-parti tar-roundabout bejn Triq Valletta u Vjal ilLabour. It-Traffic Impact Statement li ġie ppreparat għal din l-applikazzjoni kien qed ibassar li sas-sena 2020, biż-żieda fil-volum tat-traffiku, u mingħajr l-iżvilupp innifsu, kien jirrikjedi modifiki f’dawn iż-żewġ inkroċji sabiex ilaħħqu ma’ din iż-żieda. Għaldaqstant it-Traffic Impact Statement analizza disinji alternattivi u nstab li ż-żewġ inkroċji setgħu jitħaddmu b’mod sodisfaċenti fil-futur qrib u bl-iżvilupp mistenni, billi jsiru xi modifiki minuri fid-disinn u l-operat ta’ dawn l-inkroċji. Id-disinn modifikat għallinkroċju tas-sinjali tat-traffiku jinkludi l-obbligu li l-iżviluppatur iċedi parti mill-propjetà tiegħu sabiex titwessa’ Triq Pantar biex takkomoda volum ikbar ta’ traffiku kif ukoll isir aġġustament floperat tas-sinjali tat-traffiku. Fir-rigward tar-roundabout bejn Triq Valletta u Vjal il-Labour jinħtieġ isiru xi aġġustamenti filġeometrija tat-toroq li jwasslu għall-istess roundabout u tkabbir fil-wisa’ tal-karreġġjata ta’ madwar ir-roundabout.
Il-Gvern Laburista qiegħed jaħtar persuna biex tmexxi inkjesti filMinisteru tal-Edukazzjoni meta listess persuna hi konsulent mal-istess Ministeru. Minn informazzjoni li ta filParlament il-Ministru talEdukazzjoni Evarist Bartolo, jirriżulta li l-konsulent finanzjarju Paul Bonello, li fil-kampanja elettorali kien il-mistieden tal-Partit Laburista biex jindirizza mass meeting fit-3 ta’ Frar tal-2013, hu wieħed mill-konsulenti li għandu miegħu l-Ministeru tal-Edukazzjoni taħt ir-responsabbiltà u t-tmexxija tal-Ministru Evarist Bartolo. Il-ħatra ta’ konsulent filMinisteru tal-Edukazzjoni li qiegħed jinħatar ukoll f’bordijiet ta’ inkjesti fl-istess Ministeru, tirriżulta minn informazzjoni li ta lMinistru Bartolo għal mistoqsija tad-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar, il-Kelliem talOppożizzjoni dwar l-Edukazzjoni. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa lill-Ministru Bartolo jekk minn Settembru tas-sena l-oħra sal-lum, għamilx jew hux qed jagħmel użu minn konsulenti, u talbu jagħti lista tagħhom u l-informazzjoni marbuta mas-servizzi li joffru u ssalarji u l-perkaċċi li ngħataw jew
Il-Ministru Evarist Bartolo jaħtar Konsulent tiegħu, Paul Bonello (ritratt, lemin) biex imexxi bordijiet ta’ inkjesti fl-istess Ministeru. Paul Bonello kien ukoll indirizza mass meeting tal-Partit Laburista fil-kampanja elettorali li għaddiet
li qed jingħataw. Il-Gvern Laburista ħatar lil Paul Bonello bħala konsulent finanzjarju u jaħdem sa massimu ta’ 40 siegħa fix-xahar b’salarju li ma jaqbiżx issomma ta’ €24,000. Il-Ministeru tal-Edukazzjoni ħatar lil Paul Bonello bħala konsulent tiegħu sal1 ta’ Mejju tas-sena d-dieħla. Minbarra li l-Ministeru talEdukazzjoni ħatru bħala konsulent tiegħu, il-Ministru Bartolo diġà ħatar lil Paul Bonello stess f’żewġ inkjesti interni fil-Ministeru – ittnejn b’rabta ma’ fjask li sar filMinisteru fl-aħħar sena. Il-Ministru Bartolo bħal dan iż-
żmien sena, kien ħatar lil Paul Bonello bħala Chairman biex imexxi l-inkjesta dwar ħruġ ta’ avviż li permezz tiegħu kien se jitwaqqaf l-istipendju għal studenti li jsegwu kors ta’ reviżjoni fil-livell ordinarju fi skejjel postsekondarji. Aktar reċenti, fil-bidu ta’dan is-sajf, il-Ministru Bartolo reġa’ ħatar lillistess konsulent finanzjarju tiegħu, Paul Bonello, Chairman tal-Bord li investiga l-fjask li sar fil-ftuħ ta’ Skolasajf u Klabb 3-16, u li kien wassal biex l-iskola tibda diversi jiem tard, kawża ta’nuqqasijiet serji fit-tmexxija u fl-ippjanar ta’ Skolasajf għal din is-sena.
www.maltarightnow.com
10
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
OPINJONI
Avvent twil
Diġà għaddiet ġimgħa minn mindu l-gazzetti wasslulna laħbar li Monsinjur Arċisqof Pawl Cremona kien mistenni jitfa’ r-riżenja tiegħu b’mod imminenti, aħbar li hu stess ikkonfermaha l-għada waqt konferenza tal-aħbarijiet flimkien man-Nunzju Apostoliku Monsinjur Aldo Cavalli u l-Isqof Awżiljarju (issa Amministratur Apostoliku) Monsinjur Charles Scicluna. Bħala saċerdot u bniedem li ninteressa ruħi fil-ħajja taddjoċesi tagħna nistqarr li laħbar ma kinitx sorpriża għalkollox. Il-kundizzjoni ta’ saħħet Monsinjur Cremona ma kinitx sigriet; pjuttost kienet tqanqal ħasra u tħassib fost ħafna persuni ta’ rieda tajba, mhux biss “ta’ ġewwa” filKnisja. Il-fatt li tul dawn laħħar xhur u snin kien hemm ċerti diffikultajiet fil-leadership tad-djoċesi Maltija wkoll kien evidenti għal dawk kollha li m’għandhomx rashom mgħaddsa fir-ramel (bħalma jgħidu li tagħmel in-nagħma)! Kien proprju tul dawn l-aħħar xhur li l-gazzetti (kemm flartikli, kif ukoll fl-editorjali) u l-bloggers bdew jitkellmu iktar fil-miftuħ dwar dik li huma laqqmuha “kriżi fit-tmexxija”. Nemmen li għal Monsinjur Cremona dan is-sajf li għadda kien jaħraq saħansitra iktar milli kien għall-bqija talMaltin. Għalina li nħobbuh kienet iebsa narawh ibati. Iżda nemmen li l-għajn ewlenija tattbatija għall-Arċisqof ma kinitx l-hekk imsejħa “attakki” millmedia jew mill-qassisin (kif sostnew xi wħud li wisq nibża’ li l-uniku interess tagħhom hu li jiżirgħu l-firda) iżda l-għarfien tal-bżonnijiet urġenti tal-Knisja f’Malta u l-fatt li saħħtu ma kinitx qed tippermettilu jwieġeb b’mod adegwat għal dawn l-isfidi. Hekk qal hu stess fil-konferenza tal-aħbarijiet, għalkemm ammetta wkoll li lkritika li saret tul is-sajf forsi għaġġlet il-proċess tat-tluq tiegħu. Kien hemm min sejjaħ laħbar tat-tluq tal-Arċisqof bħala “mhux sorpriża iżda xorta waħda xokk.” Tassew, kien hemm diversi sinjali li jġegħluk tobsor f’liema direzzjoni sejrin l-affarijiet, iżda xorta waħda ħadd ma stenna li se tiġri daqshekk malajr, iktar u iktar meta proprju ġimgħa qabel l-Arċisqof ħabbar il-pjan biex f’Malta jkollna d-Djakni Permanenti. Żgur ħadd ma
Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com
basar li dak kien pass ta’ bniedem li diġà ppreżenta r-riżenja tiegħu. Kieku kellkom tistaqsuni x’inhu l-aqwa wirt li se jkun ħalla warajh l-Arċisqof Cremona, ngħid il-ħlewwa tiegħu, ħlewwa li hu wrieha f’kull aspett tat-tmexxija taddjoċesi. Nista’ nsemmi pereżempju l-omeliji tiegħu ta’ profondità kbira, immarkati mit-tema kostanti li Alla għan-
Kieku kellkom tistaqsuni x’inhu l-aqwa wirt li se jkun ħalla warajh l-Arċisqof Cremona, ngħid il-ħlewwa tiegħu, ħlewwa li hu wrieha f’kull aspett tat-tmexxija tad-djoċesi
du fiċ-ċentru ta’ qalbu lillBniedem, iżda li xorta waħda kienu jitwasslu b’sempliċità u simpatija. Imma daqstant ieħor nista’ nsemmi t-tbissima u linteress li hu kien jilqa’ bihom lil kull min jiltaqa’ miegħu. Naħseb li ħuti s-saċerdoti kollha, bħali, jistgħu jixhdu b’liema tjubija u ġentilezza kien jilqagħna meta mmorru nkellmuh dwar xi ħaġa. Lili personalment kien dejjem jagħmilli kuraġġ dwar l-istudju u t-teżi li qed naħdem fuqha, u fl-istess ħin ifakkarni fin-nies li jiddependu mill-ministeru tiegħi, sabiex dejjem nilqagħhom b’kompassjoni u mħabba. Naħseb li l-isbaħ xhieda dwar
L-Arċisqof Emeritu Pawlu Cremona (Ritratt: Photocity)
Monsinjur Cremona joffrihielna l-fatt li anki dawk li kienu jikkritikaw it-tmexxija tiegħu kienu jammettu bla tlaqliq li huwa bniedem qaddis u umli. Anzi, kultant kienu jgħidulek “Qaddis u umli wisq!” Personalment ma naħsibx li qatt tista’ tkun ‘wisq qaddis’, għalkemm ovvjament f’dawk li jintgħażlu bħala leaders ilqdusija u l-umiltà jridu jkunu magħġuna ma’ diversi kapaċitajiet u virtujiet oħra. U dan iġibni għall-aħħar punt tiegħi: ilfatt li l-ġemgħa Nisranija f’Malta dis-sena bdiet l-Avvent
kmieni! Għax għalkemm lAvvent (dak liturġiku, li jwassalna għall-Milied) fadallu ftit iktar minn xahar biex jibda, ilKnisja f’Malta ilha ġimgħa li bdiet il-proċess ta’ konsultazzjoni u stennija li għandu jwassal għall-ħatra ta’ Arċisqof ġdid. Mhux se ninħela fi spekulazzjonijiet vojta dwar kandidati u probabbiltajiet. Nawgura biss li min jintgħażel ikun mogħni b’dawn il-karatteristiċi li se nissellifhom mill-Bibbja: l-għerf ta’ Alla u l-għarfien talbnedmin, għaqli bħas-sriep u safi bħall-ħamiem.
F’dal-kuntest nixtieq ukoll infakkar f’dak il-qawl popolari Taljan dwar il-ħatra ta’ Papa: “Chi entra in Conclave sicuro del Papato, ne esce Cardinal com’è entrato!” (Dak li jidħol fil-Konklavi ċert li se jilħaq Papa, joħroġ Kardinal kif daħal). Għalissa kollox huwa possibbli. Nissuġġerixxi biss li nakkumpanjaw dan il-proċess bit-talb tagħna, sabiex meta toħroġ l-aħbar dwar min se jkun l-Arċisqof il-ġdid, bissinċerità kollha nkunu nistgħu ngħidu “Imbierek min ġej f’isem il-Mulej!”
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Is-sehem tal-ħafna fil-Konvenzjoni Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista
Illejla se tibda tiltaqa’ l-ewwel Konvenzjoni Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista li tkompli għada u nhar il-Ħadd f’San Ġiljan. Din hi l-ewwel darba li qed tiltaqa’ Konvenzjoni Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista għax dan hu korp ġdid li nħoloq bl-aħħar emendi fl-istatut tal-Partit Nazzjonalista.
Korp ġdid għall-membri kollha tal-Partit Nazzjonalista L-idea tal-Konvenzjoni Ġenerali twieldet u twettqet biex ilmembri tal-Partit Nazzjonalista jkollhom korp fejn jagħtu sehem dirett waqt li l-Partit Nazzjonalista jgawdi s-sehem tal-ħafna mhux biss fis-sħubija bħala tesserati, imma wkoll is-sehem talħafna fil-kontribut tagħhom u s-sehem tal-ħafna fl-ideat.
‘Idea Malta’ U għalhekk it-tema ta’ din l-ewwel Konvenzjoni Ġenerali talPartit Nazzjonalista hi ‘Idea Malta’. Għax il-Partit Nazzjonalista jrid li jgħid x’inhi l-viżjoni alternattiva tiegħu għal Malta, kif jara lil Malta tiżviluppa fil-futur u kif jixtieqha tiżviluppa.
L-ideat ta’ nies minn barra l-Partit Nazzjonalista wkoll U għalhekk qed jistieden anke nies mis-soċjetà ċivili u minn għaqdiet volontarji, nies anke li mhumiex membri tal-Partit Nazzjonalista, biex jisma’ l-ideat u l-aspirazzjonijiet ta’ ħafna nies f’ħafna setturi differenti.
Kif nixtiequ naraw lil Malta tiżviluppa fis-snin li ġejjin? ‘Idea Malta’ għax waqt il-Konvenzjoni Ġenerali l-Partit Nazzjonalista jrid jisma’ l-ideat ta’ bosta nies, anke dawk li mhumiex neċessarjament fil-Partit Nazzjonalista, dwar kif huma wkoll jixtiequ jaraw lil Malta tiżviluppa fis-snin li ġejjin. Gvernijiet li jaf jittaqqlu bil-kompromessi u wegħdi fiergħa Fid-demokraziji, hemm il-gvernijiet u hemm l-oppożizzjonijiet. Ħafna drabi ssib li l-gvernijiet ikunu mtaqqlin bil-kompromessi u l-wegħdi konfliġġenti li jkunu għamlu qabel telgħu. Ftit wara li jitilgħu, ħafna jibdew jaraw in-nuqqasijiet f’dak li wegħdu.
Oppożizzjonijiet fid-dmir li jfasslu policies tajbin għax maħsubin sewwa L-oppożizzjonijiet, min-naħa l-oħra, b’aktar spazju għallħsieb, jistgħu jkollhom rwol importanti ħafna li jfasslu policies li verament ikunu jistgħu jitwettqu, li ma jkunux biss wegħdi fiergħa u kompromessi imma policies tajbin għax maħsubin sewwa. Partit miftuħ għall-kontribut u l-ideat tal-ħafna Waqt li l-Partit Nazzjonalista se jkun qed jagħti opportunità lil kulħadd li jkollu sehem sħiħ fit-tfassil tal-policies tal-Partit Nazzjonalista anke mill-Oppożizzjoni, qed jagħti wkoll sinjal ta’ x’tip ta’ partit u x’tip ta’ Gvern irid ikun fil-futur: miftuħ għallkontribut u l-ideat tal-ħafna.
11
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
Ħmieġ fir-Rabat
Dan ir-ritratt li qarrej ta’ ‘In-Nazzjon’ bagħtilna minn Għawdex juri l-ħmieġ li jikkaratterizza partijiet mirRabat, fi triq li suppost titnaddaf kuljum mill-Gvern, għax hija triq prinċipali. Ironikament, fil-post, li jinsab ftit passi ’l bogħod minn skola, hemm avviż li jgħid li min jinqabad jarmi l-iskart, jiġi mħarrek.
Promozzjonijiet
Nixtieq nistaqsi lill-Onorevoli Ministru tal-Edukazzjoni u xXogħol jekk dawn li ġejjin humiex fatti jew qlajja’. Veru ngħatat promozzjoni minn ‘Precincts Officer’ fi Grad 11 għal ‘Service Manager’ fi Grad 5, li hu grad ogħla minn Kap ta’ Skola? Jekk dan veru sar, kemm hu korrett li sar hekk? Jekk dan sar, u mhux skont irregolamenti, x’passi se jittieħdu? Veru ngħatat promozzjoni lil ‘EO’ biex isir Direttur mingħajr l-ebda promozzjoni għal skali oħrajn, qabel din il-ħatra ta’ Direttur? Jekk dan sar, u mhux
skont ir-regolamenti, x’passi se jittieħdu? J. Camilleri Il-Munxar
Tal-linja lejn St Luke’s
Dan l-aħħar kelli bżonn immur l-Isptar San Luqa, u nista’ ngħidlek li s-servizz tat-trasport pubbliku offrut mill-Gvern huwa fqir immens. L-ammont ta’ nies li kien hemm jistennew tal-linja, hu xi ħaġa fenomenali. Tista’ taħseb kif in-nies li kien hemm fuq ilbus stop bdew igergru, u bdew
25 sena ilu f’In-Nazzjon
jgħidu li inutli jċemplu biex jilmentaw, għax illum ħadd mhu jagħti kas. Hekk kif wasalt id-dar, ċempilt lil Transport Malta biex inwassal l-ilment tiegħi. Wara ħafna, qabditni tfajla, u kif indunat x’se nibda ngħidilha, għamlet tabirruħha li ma tistax tismagħni u qatgħet il-linja. Nista’ ngħid li n-nies li kienu fuq il-bus stop kellhom raġun. Dan suppost meta l-Gvern Laburista wegħidna li kellu ssoluzzjoni għal dan is-servizz. Sal-lum, dan is-servizz mar lura, u mhux ’il quddiem. Maria Vella Marsaskala
Kien hemm reazzjoni pożittiva għall-aħbar li ngħatat il-ġurnata ta’ qabel li l-Papa Ġwanni Pawlu II kien se jżur Malta. L-għada li l-Arċisqof ta din l-aħbar waqt omelija fil-Konkatidral ta’ San Ġwann, Monsinjur Ġużeppi Mercieca indirizza konferenza tal-aħbarijiet li matulha ta aktar dettalji dwar din iż-żjara. Anke l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami, mill-Malasja, fejn kien qed jattendi għasSummit tal-mexxejja tal-Commonwealth, esprima s-sodisfazzjon tiegħu għal din l-aħbar. Fi Kuala Lumpur, intant, tħabbar li l-PM Malti rtira l-intenzjoni li kellu li joffri li llaqgħa li jmiss tal-Commonwealth, fl-1991, issir f’Malta, u minflok ippropona li din issir fiż-Żimbabwe, biex jintbagħat messaġġ li lCommonwealth irid jikkontribwixxi għal soluzzjoni tal-problemi li kienet qed tiffaċċja lAfrika t’Isfel.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
12
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
Biż-żejt daqshekk irħis kemm se jorħos il-petrol f’pajjiżna?
Minn Ġunju li għadda l-prezz taż-żejt niżel minn għoli ta’ €115 il-barmil għal madwar €80 ilbarmil - jew aktar minn 40 filmija. Fl-14 ta’ Ottubru, prezz ta’ barmil żejt niżel bi kważi $4
f’jum wieħed. Esperti jsostnu li l-prezz mistenni jinżel aktar għal madwar €70 il-barmil. Din iddaqqa ’l isfel fil-prezz taż-żejt hi r-riżultat tal-qagħda ekonomika dgħajfa fid-dinja u ta’ produz-
zjoni taż-żejt akbar u li hi aktar mill-ħtiġiet internazzjonali. LIstati Uniti tal-Amerika waħedha mill-2008 ’l hawn ipproduċiet minn ‘shale oil’ erba’ miljun barmil żejt kuljum u hekk qat-
għet l-importazzjoni mill-pajjiżi tal-OPEC bin-nofs. Dan l-aħħar l-Istati Uniti waslet biex taqbeż lill-Arabja Sawdija f’dik li hi produzzjoni taż-żejt. Il-Prinċep Alwaleed bin Talal, wieħed mill-
www.maltarightnow.com
OPINJONI
ikbar biljunarji tal-Arabja Sawdija, u li jinvesti ħafna barra pajjiżu, ġie rrappurtat li qal li lfatt li l-prezzijiet taż-żejt kienu neżlin b’dan il-mod kien katastrofiku.
Joe M. Zahra
joe.zahra@live.co.uk Il-waqgħa fil-prezz taż-żejt tista’ twassal lil ekonomiji li jiddependu ħafna miż-żejt, bħala dawk tar-Russja, biex jieħdu daqqa sewwa peress li jonqsilhom id-dħul b’mod qawwi. Tista’ twassal ukoll biex esplorazzjoni taż-żejt f’postijiet fejn l-ispejjeż huma kbar, bħal f’qiegħ il-baħar, tieqaf jew tiġi posposta. Bħalissa kumpaniji taż-żejt madwar id-dinja għandhom proġetti bejniethom li jinvolvu investiment ta’ madwar $1,100 biljun. Ħafna minn dawn il-proġetti bdew jitwettqu blassunzjoni li l-prezz ta’ barmil żejt jibqa’ ta’ aktar minn $100. Bil-prezzijiet taż-żejt kif waqgħu, ħafna minn dawn ilproġetti huma fil-periklu. Kif huma fil-periklu proġetti ta’ enerġija alternattiva, għaliex b’żejt iktar irħis ikun hemm ħafna li jerġgħu jduru għal dan il-mezz ta’ enerġija. Iżda l-prezzijiet iktar baxxi taż-żejt huma wkoll barka għal pajjiżi li jiddependu mill-importazzjoni taż-żejt biex iħaddmu lpower stations, makkinarju industrijali u għal kull tip ta’ vetturi. Dan hu wkoll il-każ tagħna li nimpurtaw iż-żejt biex inħaddmu l-ekonomija kollha. Għalhekk ma tlum lil ħadd jekk jibda jistaqsi kemm se jkomplu jorħsu t-tariffi tal-elettriku u kemm se jorħos gallun petrol jew diesel. Il-kwotazzjonijiet internazzjonali tal-petrol u ddiesel huma l-iżjed baxxi minn Jannar 2011. Fl-Italja, il-prezzijiet tal-petrol u d-diesel niżlu għal livelli li kienu ilhom xhur, jekk mhux snin, ma jarawhom. F’nofs dan ir-roħs kollu aħna ningħataw prezzijiet għal sitt xhur – irridu ngħidu grazzi lillgvern tal-istabbiltà fil-prezziji-
Ma smajna l-ebda ministru jgħid li l-prezz taż-żejt roħos għall-iktar livell baxx f’ħafna snin. Ma smajna lill-ebda ministru jgħid li dan ir-roħs se jgħaddi fuq il-poplu
et! – u nibqgħu nħallsu bl-għoli. L-Enemalta, li issa hi kumpanija, biegħet it-Taqsima talPitrolju tagħha lil żewġ kumpaniji tal-gvern għal €87 miljun. X’se jieħu l-poplu minn dan il-bejgħ? Qalu li se jonqos liżbilanċ tal-gvern għaliex is-€87 miljun li l-Enemalta ħadet, ħallsithom lura lill-gvern bħala parti mill-€150 miljun li għandha tagħtih tas-sisa. Mela l-gvern, permezz ta’ żewġ kumpaniji tiegħu, ħareġ €87 miljun u daħħal €87 miljun. U għad għandu jieħu f’sisa €63 miljun. Minn din il-biċċa negozju kif se jonqos l-iżbilanċ? Il-gvern qed jippjana wkoll li jibni, permezz tal-privat, power
station li titħaddem bil-gass. Biss, din kellha tinbena biex jorħsu t-tariffi tal-elettriku b’25 fil-mija. Il-power station għadha anqas bdiet tinbena u t-tarriffi tal-elettriku niżlu, anke jekk hawn ħafna li jsostnu l-kuntrarju. Issa nafu uffiċjalment li żgur li l-power station mhix se tkun lesta sa Marzu tas-sena d-dieħla. Nistgħu ngħidu li biex titlesta u tibda titħaddem, jistgħu jgħaddu anke s-snin. Biss, it-tariffi talelettiku roħsu għall-konsumatur domestiku u se jorħsu għas-settur kummerċjali. Kif roħsu jekk il-power station għadha titħaddem biż-żejt? Roħsu għaliex limpjant il-ġdid tal-BWSC qed jiffranka lill-Enemalta miljun
ewro fil-kont taż-żejt fil-ġimgħa. U l-poplu jistenna li għandhom ikomplu jorħsu għaliex il-prezz taż-żejt qabad in-niżla sew. Ara dan, il-gvern ma jgħidux. Ma smajna l-ebda ministru jgħid li l-prezz taż-żejt roħos għalliktar livell baxx f’ħafna snin. Ma smajna lill-ebda ministru jgħid li dan ir-roħs se jgħaddi fuq ilpoplu. Smajna biss li r-roħs filkontijiet tad-dawl mhux se jiġi rifless f’żieda fit-taxxi. Hekk jonqos ukoll! Il-gvern jgħid biss dak li jaqbillu. Hekk pereżempju lgaranzija li ta Joseph Muscat li jirriżenja jekk il-power station ma tkunx lesta sa Marzu 2015 issa qed tiġġebbed billi qed
jingħad li minkejja li l-power station il-ġdida għadha lanqas bdiet tinbena, aħseb u ara kemm bdiet taħdem, it-tarriffi tal-elettriku xorta roħsu. Il-poplu ma jrid pjaċiri mingħand ħadd. Lanqas mingħand Joseph Muscat u lgvern tiegħu. Il-poplu jrid biss dak li hu tiegħu. Jekk iż-żejt roħos – u roħos ħafna – dan irroħs il-poplu jrid jarah fit-tariffi tal-elettriku u fil-prezz talpetrol u d-diesel. Roħs mhux ta’ xi ftit milleżmi iżda ta’ ħafna ċenteżmi. Roħs li jirrifletti kemm roħos mhux biss il-prezz taż-żejt mhux maħdum, iżda lprezz tal-petrol u d-diesel fisswieq internazzjonali.
www.maltarightnow.com
13
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Jinsisti li l-poplu mhux se jkun intimidat
Sigurtà fl-Istati Uniti wkoll... Vettura tal-pulizija fi New York tgħasses il-Konsulat Ġenerali tal-Kanada (Ritratt: EPA)
L-ISPARATURA FIL-KANADA
Il-Prim Ministru tal-Kanada, Stephen Harper, insista li pajjiżu mhux se jkun intimidat wara l-qtil ta’ raġel armat li, nhar l-Erbgħa, kien involut fi sparatura fil-bini talParlament f’Ottawa. Harper, intant, fisser lill-aggressur bħala terrorist u wiegħed li għandu ‘jirdoppja’ lisforzi kontra t-terroriżmu, u lParlament reġa’ ltaqa’ lbieraħ. M’hemmx konferma uffiċjali li lisparatura fil-Parlament kienet konnessa direttament mal-grupp Stat Iżlamiku (ISIS). Dan wara li lKanada ħabbret li se tissieħeb malkampanja tal-koalizzjoni internazzjonali (taħt it-tmexxija tal-Istati Uniti) li qed tibgħat il-qawwiet talajru kontra t-terroristi tal-ISIS li
okkupaw ir-reġjuni fis-Sirja u l-Iraq. L-armat li wettaq l-isparatura f’Ottawa kien Kanadiż – Michael Zehaf-Bibeau – li kkonverta għallIżlam. L-aggressur, intant, spiċċa joqtol suldat fl-inħawi talMonument tal-Gwerra ta’ Ottawa qabel daħal fil-Parlament fejn kienu sparati diversi tiri. L-inċident seħħ l-għada li Musulman qatel suldat ieħor f’Quebec. Il-Prim Ministru Harper fisser dan l-inċident bħala parti minn kumplott ‘ispirat mill-ISIS’. Ir-Reġina Eliżabetta, li hi l-Kap tal-Istat tal-Kanada, qalet li hi xxukkjata b’dawn l-inċidenti, waqt li l-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, esprima l-kundanna
tiegħu. Il-Prim Ministru Harper sostna li l-awturi tal-azzjonijiet vjolenti mhuma se jsibu l-ebda kenn f’pajjiżu. Madankollu, hu ammetta li t-terroriżmu jista’ jolqot lillKanada wkoll, li qed tieħu l-miżuri kollha biex telimina t-theddida. Harper qal li, ’il quddiem, l-awtoritajiet se jkunu jafu aktar dwar laggressur u jekk kellux ukoll ilkompliċi. Sadanittant, żdiedet is-sigurtà madwar il-bini tal-Gvern f’Ottawa u bliet Kanadiżi oħra, bil-qawwiet tas-sigurtà f’pajjiżi bħall-Istati Uniti u l-Awstralja wkoll jieħdu ħsieb il-miżuri addizzjonali madwar l-ambaxxati u l-konsulati talKanada.
▄ Michael Zehaf-Bibeau, li kellu 32 sena, kellu rekord kriminali konness ma’ serq u reati taddroga. ▄ L-uffiċjali jemmnu li hu kkonverta għall-Iżlam dan l-aħħar. Raġel li kien iltaqa’ ma’ ZehafBibeau f’moskea rrefera għalih
bħala ‘persuna żbilanċjata’. ▄ Omm Zehaf-Bibeau hi uffiċjal mad-dipartiment talimmigrazzjoni, u missieru hu ta’ dixxendenza Libjana. L-omm ilbieraħ qalet li hi qed tibki minħabba l-ħsara li wettaq binha u mhux għalih.
▄ Zehaf-Bibeau, li kellu lpassaport tiegħu kkonfiskat minħabba suspetti li hu kien jissimpatizza mal-jihad (gwerra qaddisa), inqatel mis-Surġent Kevin Vickers barra l-kmamar fejn jiltaqgħu d-deputati parlamentari
L-Awstralja żiedet is-sigurtà fl-inħawi tal-kumpless tal-Parlament f’Canberra u l-miżuri addizzjonali qed jittieħdu madwar l-Ambaxxata Kanadiża wkoll (Ritratt: EPA)
għandhom l-interess li jkomplu jdaħħlu l-finanzi minn dan irriżors. Fl-istess ħin, l-inċertezza qed tinħass, meta l-Libja, bħalissa, għandha żewġ gvernijiet u parlamenti. Dan mindu grupp armat, f’Awwissu, ħatar il-Prim Ministru tiegħu u ħataf ukoll il-
ministeri fost il-kaos li qed jirrenja fil-Libja. Il-Gvern Libjan elett kellu jittrasferixxi minn Tripli għal Tobruk u l-mexxejja ġodda fi Tripli, li huma bbojkottjati middinja, ħatru Ministru taż-Żejt, Mashallah Zawi, li diġà qed jiddiskuti l-politika relatata. Zawi
qed jisfida l-Gvern rikonoxxut tal-Prim Ministru Abdullah alThinni li kien poġġa lil Mustafa Sanallah bħala kap tas-settur tażżejt. Filwaqt li l-milizzji alleati ma’ Misrata ħatfu l-kontroll ta’ Tripli u waqqfu l-Parlament ‘alternattiv’, jidher li l-esportazzjoni taż-żejt
Pulizija Kanadiżi quddiem il-Monument tal-Gwerra Nazzjonali, f’Ottawa (Ritratt: EPA)
Tagħrif dwar l-armat ta’ Ottawa
Taqbida għall-kontroll taż-żejt fost l-inċertezza IL-LIBJA
L-osservaturi u l-analisti qed isegwu b’attenzjoni t-taqbida għall-kontroll tas-settur talenerġija fil-Libja, waqt li lgvernijiet rivali fi Tripli u z-zoni tal-Lvant qed jikkontestaw lil xulxin għall-poter. Madankollu, lesportazzjoni taż-żejt mistennija tkompli meta l-entitajiet rivali
mil-Libja, għalissa, mhix qed tkun effettwata mit-taqbida li tinvolvi diversi entitajiet politiċi u gruppi armati. Iżda l-industrija għadha ferm vulnerabbli waqt li l-gruppi armati qed jaħtfu z-zoni li jipproduċu ż-żejt jew jinsistu malawtoritajiet biex jirrispettaw ittalbiet tagħhom għall-flus.
14
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Ajruplan Russu għall-ispjunaġġ iżid it-tensjoni fil-Baltiku L-ESTONJA
L-IŻVEZJA: Vapuri u minesweepers jidhru ankrati mal-moll tal-bażi tal-morini ta’ Berga, fil-limiti ta’ Stokkolma. Il-qawwiet Żvediżi ilhom dawn l-aħħar jiem ifittxu sottomarin suspettat bħala Russu li jingħad li daħal fl-ibħra tagħhom (Ritratt: EPA)
L-Alleanza tan-NATO qalet li lajruplani tal-gwerra tagħha interċettaw ajruplan Russu għallispjunaġġ fuq il-Baħar Baltiku, u dan il-każ qed iżid it-tensjoni firreġjun. Intant, l-Estonja bagħtet għallAmbaxxatur Russu wara li lmilitar ta’ din l-eks-Repubblika Sovjetika sostna li l-ajruplan Russu inkwistjoni – tat-tip Ilyushin-20 – kien daħal fl-ispazju tal-ajru ta’ pajjiżu għal madwar minuta. Ir-Russja wieġbet li l-ajruplan kien għaddej b’eżerċizzju ta’ rutina u li, fil-fatt, ma daħalx illegalment fl-ispazju tal-ajru talEstonja. Iżda n-NATO sostniet li lajruplan Ilyushin kien telaq millinħawi ta’ Kaliningrad u spiċċa interċettat minn ajruplani Daniżi tat-tip F-16 waqt li kien qed javviċina d-Danimarka, qabel baqa’ jtir lejn l-Iżvezja. Id-drama kompliet meta lIlyushin, allegatament, kien interċettat mill-ajruplani Żvediżi qabel daħal ‘għal minuta’ flispazju tal-ajru tal-Estonja, fejn
kien skortat ’il barra minn ajruplani F-16 tal-Portugall. Min-naħa tagħha, Moska qalet li t-titjira tal-Ilyushin ‘żammet mal-kriterji internazzjonali li jirrigwardaw l-użu tal-ispazju talajru’. Madankollu, ir-Russja, illum, qed tiffaċċja diversi akkużi li mhix qed tirrispetta l-fruntieri talġirien u hi akkużata wkoll li qed tappoġġja lir-ribelli separatisti flUkrajna li jridu l-unjoni ma’ Moska. Fil-preżent, l-Iżvezja, membru tan-NATO, qed tfittex sottomarin – suspettat li hu tar-Russja – li ngħad li daħal, jiem ilu, fl-ibħra lejn in-Nofsinhar tal-arċipielgu ta’ Stokkolma. L-aħħar rapporti mill-qawwiet Żvediżi, iżda, issuġġerew li jistgħu jkunu qed inaqqsu t-tfittxija għal dan issottomarin misterjuż waqt diskors li dan l-impenn partikulari issa ‘qabad fażi ġdida.’ Intant, l-Estonja, ix-xahar li għadda, akkużat lir-Russja bil-ħtif ta’ wieħed mill-uffiċjali tassigurtà tagħha minn zona maġenb il-fruntiera.
Riżenji ta’ uffiċjali wara traġedja b’ajruplan IR-RUSSJA
Il-kap eżekuttiv u l-viċi kap eżekuttiv tal-ajruport ta’ Vnukovo rriżenjaw wara linċident bl-ajruplan ta’ din ilġimgħa li sewa l-ħajja ta’ Christophe de Margerie, li kien imexxi l-kumpanija Franċiża Total li hi fost il-ġganti flindustrija taż-żejt u l-gass. L-awtoritajiet tal-ajruport f’Moska aċċettaw ir-riżenji rispettivi ta’ Andrei Dyakov u ta’ Sergei Solntsev wara li lprosekuturi Russi arrestaw ħames ħaddiema tal-ajruport b’konnessjoni mat-traġedja. De Margerie u t-tliet membri tal-ekwipaġġ ta’ ajruplan privat – tat-tip Dassault Falcon – mietu meta l-ajruplan inkwistjoni baqa’ dieħel f’inġenju għat-tindif tassilġ waqt li kien qed jipprepara
għat-tlugħ u sploda qalb innirien. Is-sewwieq tal-inġenju qed ikun akkużat mill-awtoritajiet li jaħti għal dan l-inċident għaliex kien xurban, iżda hu ċaħad dan meta lbieraħ deher fil-qorti. L-arrestati l-oħra f’dan il-każ jinkludu kontrolluri tat-traffiku tal-ajru u l-kap inkarigat mittindif tal-mitjar fl-ajruport ta’ Vnukovo. L-awtorità investigattiva qed issostni li larrestati ‘ma rrispettawx ilkriterji tas-sigurtà waqt it-titjiriet u dan wassal għat-traġedja’. Christophe de Margerie kien wieħed mill-aktar eżekuttivi famużi fil-qasam taż-żejt u kien ukoll kritiku tas-sanzjonijiet li lUnjoni Ewropea qed timponi fuq ir-Russja.
www.maltarightnow.com
15
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Netanyahu jakkuża lil Abbas IŻRAEL
Il-Prim Ministru Iżraeljan, Benjamin Netanyahu, akkuża lillPresident Palestinjan, Mahmoud Abbas, dwar inċitament li wassal għall-attakk, fil-lejl tal-Erbgħa, f’Ġerusalemm, li fih inqatlet tarbija ta’ tliet xhur. Netanyahu qal li Abbas ‘serva ta’ xprun għal dan l-inċident u oħrajn’, wara li Palestinjan f’Ġerusalemm saq karozza għal fuq grupp ta’ nies li kienu ġo venda tat-trasport pubbliku, u ndarbu ħafna nies. L-aggressur, imbagħad, inqatel mill-pulizija.
It-tarbija li mietet (tifla) spiċċat għoliet bl-impatt tal-karozza u niżlet fuq rasha. Hu mifhum li lġenituri tat-tarbija huma ċittadini tal-Istati Uniti. Uffiċjali Amerikani qed iħeġġu għallkalma biex ma teskalax mill-ġdid it-tensjoni bejn Iżrael u lPalestinjani. Ir-rapporti qalu wkoll li lgrupp militanti Iżlamiku Hamas refa’ r-responsabbiltà għallattakk f’Ġerusalemm iżda lmoviment ma ħariġx stqarrija uffiċjali.
Ħaddiema tas-saħħa fil-Filippini waqt protesti fil-belt ta' Quezon, lejn il-Lvant ta' Manila. Dawn il-ħaddiema jridu taħriġ xieraq għall-impenji biex jikkumbattu l-marda tal-Ebola (Ritratt: EPA)
Obama ottimist dwar l-Ebola L-ISTATI UNITI
Il-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, qed ikun kawt dwar is-sitwazzjoni tal-Ebola fl-Istati Uniti, iżda hu wkoll ottimist dwar ilġejjieni, waqt li pajjiżu jintroduċi aktar regoli għall-iscreening. Obama rrefera wkoll għallindikazzjonijiet li l-qraba taluniku raġel li miet bl-Ebola flIstati Uniti, mhumiex fil-periklu li jimirdu huma wkoll bil-virus. Il-Mexxej Amerikan sostna li hemm ukoll ‘sinjali modesti’ ta’
progress fil-Liberja, li hi l-agħar pajjiż milqut mill-virus tal-Ebola filPunent tal-Afrika. Sal-lum, mietu 4,877 persuna kawża tal-Ebola, u lakbar ammont ta’ vittmi mietu filLiberja, il-Guinea u Sierra Leone. Intant, it-tobba fi Spanja qalu li testijiet ġodda kkonfermaw li Teresa Romero, li hi l-ewwel persuna li spiċċat infettata blEbola barra mill-Punent talAfrika, hi ħielsa għalkollox millvirus.
Summit dwar il-klima fi Brussell L-UNJONI EWROPEA
Il-Mexxejja tal-UE qed jiltaqgħu fi Brussell għal summit intiż għal ftehim għall-miżuri li jikkumbattu l-bidliet fil-klima u biex jixprunaw l-isforzi kontra l-virus qattiel talEbola li feġġ fil-pajjiżi Afrikani tal-Punent, ħalli ma jiżviluppax bħala theddida lid-dinja. Il-prijorità tas-summit li beda lbieraħ u jikkonkludi llum tinvolvi ħidma lejn pakkett ta’ miri
rigward il-klima għall-2030. Madankollu, l-Ebola qed tingħata l-importanza xierqa u qed isiru lisforzi biex il-Mexxejja tal-UE jimpenjaw mal-biljun ewro għallkampanja intensiva lejn it-trażżin tal-virus. Suġġetti oħra fuq laġenda tat-taħditiet waqt dan issummit jinkludu l-Ukrajna u ttheddida tal-grupp Stat Iżlamiku (ISIS) fis-Sirja u l-Iraq.
Residenti fuq għolja fl-inħawi ta' Sanliurfa, fit-Turkija, isegwu d-dħaħen minn splużjoni fil-belt Sirjana ta' Kobane, man-naħa l-oħra tal-fruntiera (Ritratt: EPA)
Jinqatlu mijiet ta’ militanti tal-ISIS iżda Kobane għadha fil-periklu IS-SIRJA
Minn Settembru ’l hawn inqatlu mijiet ta’ terroristi fl-attakki millajru tal-koalizzjoni li qed tmexxi l-Istati Uniti fuq il-grupp Stat Iżlamiku (ISIS) fis-Sirja. Kelliema għas-Syrian Observatory for Human Rights qalu li nqatlu mill-inqas 470 terrorist tal-ISIS, minbarra militanti oħra, iżda nqatlu wkoll għadd ta’ vittmi ċivili. Sadanittant, qed jiħraxu lbattalji fil-belt ta’ Kobane, fisSirja, fejn il-militanti tal-ISIS u lqawwiet Kurdi-Sirjani qed jiġġieldu għall-kontroll talinħawi. L-aħħar rapporti sostnew li t-terroristi ħatfu għolja ta’ importanza strateġika lejn il-
Punent ta’ Kobane filwaqt li qed jibbumbardjaw il-qagħdiet talKurdi u ċ-ċentru ta’ dik il-belt. It-terroristi tal-ISIS iridu akkost ta’ kollox jaħtfu ċ-ċentru ta’ Kobane u fl-aħħar sigħat wettqu sensiela ta’ attakki intensivi wara perjodu qasir ta’ kwiet fl-inħawi. Is-sitwazzjoni għadha imprevedibbli, bl-analisti jgħidu li l-qawwiet li jirnexxilhom jokkupaw l-għolja strateġika magħrufa bħala Tal Shair ikollhom ċans kbir li jikkontrollaw il-belt ta’ Kobane, li r-residenti tagħha huma Sirjani-Kurdi. L-aħħar battalji kienu l-aktar
intensivi f’għadd ta’ ġimgħat, bil-ġellieda Kurdi u l-alleati malArmata għal Sirja Ħielsa jwettqu kontrattakk fuq l-ISIS lejn ilPunent ta’ Kobane, f’tentattiv biex inaqqsu l-pressjoni fuq sħabhom fiz-zoni tal-Lvant u nNofsinhar tal-belt. Il-Ġeneral Amerikan John Allen li qed jibni l-koalizzjoni kontra l-ISIS qal li t-Turkija qed tagħmel ħafna biex ittaffi l-kriżi tas-Sirja u aċċettat il-piż enormi ta’ 1.5 miljun refuġjat. Allen qal ukoll li l-Istati Uniti qed taħdem ma’ pajjiżi oħra biex twaqqaf lillISIS milli jiġġenera l-flus mittraffikar taż-żejt illegali u attivitajiet kriminali oħra.
www.maltarightnow.com
16
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Tikkundanna lis-separatisti Russi għat-tiġrif tat-Titjira MH17 IL-ĠERMANJA
IL-KOREA T’ISFEL: Membri tal-Pulizija Marittima u l-gwardjani tal-kosta jieħdu sehem f’eżerċizzji tas-sigurtà fuq il-baħar ta’ Incheon (Ritratt: EPA)
Sede waħda fil-Parlament Ewropew tiffranka mas-€616-il miljun lill-istituzzjoni L-UNJONI EWROPEA
Skont rapport ġdid tal-Qorti Ewropea tal-Awdituri, li wieħed jgħaddi mingħajr sede filParlament Ewropew fi Strasburgu, ikun qed jiffranka lill-istituzzjoni €616-il miljun u jwassal għal tfaddil annwali ta’ €114-il miljun. Ir-rapport jgħid li jekk wieħed jelimina t-tielet siġġu tal-istituzzjoni fil-Lussemburgu jirriżulta tfaddil annwali ta’ €16-il miljun bi tfaddil ta’ darba li jammonta għal €476 miljun. Ir-rapport jirrimarka wkoll li inqas minn mitt ħaddiem huma bbażati fi Strasburgu meta mqabbla ma’ 4,100 fi Brussell. Hu u jfisser it-tfaddil annwali sinifikanti għall-baġit talUnjoni Ewropea jekk ilParlament Ewropew ikollu
siġġu wieħed, ir-rapport jgħid li żewġ terzi talEwroparlamentari b’mod konsistenti jridu siġġu wieħed fi Brussell. Ir-rapport mill-Qorti bbażata fil-Lussemburgu, l-għassies finanzjarju tal-Unjoni Ewropea, kien ikkummissjonat mill-Parlament wara li adotta rapport f’Novembru tas-sena li għaddiet millEwroparlamentari Konservattiv Ashley Fox u lEwroparlamentari Ġermaniż tal-Ħodor, Gerald Haefner, li jsejjaħ għal bidla fit-trattat sabiex “iħalli lill-Parlament jiddeċiedi dwar il-post tassiġġu u l-organizzazzjoni interna”. L-istudju tal-awdituri wera li għall-ewwel darba “espert
kredibbli u indipendenti” ikkonferma li siġġu wieħed jiġġenera tfaddil sinifikanti għall-baġit tal-UE. Anna Maria Corazza Bildt, lEwroparlamentari taċ-ĊentruLemin tal-Iżvezja, li tmexxi sSingle Chair Campaign, qalet li r-rapport hu estremament importanti għall-kampanja u pass konkret ’il quddiem lejn limplimentazzjoni tar-rapport Fox-Häfner. Sostenituri tal-kampanja qed jgħidu li kull sena t-trasport lejn Strasburgu jaħli ₤150 miljun u jiġġenera 19,000 tunnellata ta’ emissjonijiet ta’ CO2. Jgħidu wkoll li aktar minn miljun ċittadin Ewropew iffirmaw petizzjoni li qed issejjaħ lill-Parlament biex ikollu sede waħda – Brussell.
Il-Ġermanja qed twaħħal firribelli favur l-unjoni mar-Russja għat-twaqqigħ tal-ajruplan talMalaysia Airlines MH17 permezz ta’ rocket minn sistema tad-difiża bil-missili BUK. Il-Ġermanja qed tgħid li sseparatisti sparaw l-apparat minn bażi Ukrena li splodiet direttament qrib ajruport talpassiġġieri. Din hi l-ewwel darba li aġenzija Ewropea ppuntat subgħajha bl-aktar mod miftuħ lejn ir-ribelli, li s’issa ċaħdu lakkużi. L-ajruplan tal-passiġġieri kien qed itir minn Amsterdam lejn Kuala Lumpur meta twaqqa’ filLvant tal-Ukrajna fis-17 ta’ Lulju u b’kollox kienu mietu 298 passiġġier u l-membri talekwipaġġ. It-tiġrif wassal għal aktar deterjorazzjoni fir-rabtiet bejn ilPunent u Moska, li jinsabu f’tilwima dwar ir-rwol tar-Russja fil-kriżi tal-Ukrajna. Gerhard Schindler, il-president tas-servizz sigriet Ġermaniz (BND), qal lil kumitat parlamentari sigriet dwar affarijiet ta’ sigurtà kmieni dan ix-xahar li s-separatisti kienu użaw sistema Russa tal-missili BUK.
Gvernijiet Ewropej s’issa waqfu milli jattribwixxu l-ħtija bl-aktar mod miftuħ, iżda ftit wara t-tiġrif, is-Segretarju talIstat Amerikan John Kerry qal li kien hemm evidenza kbira li sseparatisti appoġġjati minn Moska kienu waqqgħu lajruplan. Il-gvern Olandiż, li qed imexxi żewġ investigazzjonijiet dwar ilwaqgħa tal-ajruplan, għadu jrid jgħid min kien responsabbli. Żewġ terzi tal-passiġġieri, filfatt, kienu Olandiżi. Filwaqt li l-awtoritajiet fi Kiev waħħlu fir-ribelli dwar dan linċident u akkużaw lil Moska li armathom, is-servizz tas-sigurtà Ukren stqarr li interċetta konversazzjonijiet telefoniċi li fihom, separatisti Russi dehru jammettu li waqqgħu t-Titjira MH17. Is-Servizz tas-Sigurtà talUkrajna (SBU) ħareġ recordings ta’ konversazzjonijiet bejn uffiċjali sigrieti Russi u militanti Kosakki appoġġjati minn Moska. Fit-telefonati, li allegatament kienu saru minuti wara li lajruplan tal-passiġġieri ġġarraf qrib il-villaġġ ta’ Chornukhine, separatista nstema’ jgħid li “mhux suppost qed itir...hawn gwerra għaddejja”.
IL-KAMBODJA: Mara tgħajjat is-slogans waqt marċ għall-paċi fi Phnom Penh. Dan meta l-poplu qed ifakkar it-23 anniversarju tal-Ftehim għall-Paċi ta’ Pariġi li kien waqqaf il-gwerra ċivili tal-1991 fil-Kambodja. Illum il-Kambodjani qed jappellaw kontinwament biex il-Gvern tagħhom jirrispetta d-drittijiet umani u d-demokrazija (Ritratt: EPA)
www.maltarightnow.com
17
il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
1
1) L-OLANDA: Salvataġġ ta’ vapur li għereq fil-port ta’ Harlingen waqt maltempata li effettwat partijiet kbar tal-Ewropa
2) IL-ĠERMANJA: ‘Snowman’ fuq mejda f’Brocken, fil-muntanji Harz, wara li bdiet nieżla l-ewwel borra
2
3) FRANZA: “Pumpkin”, biċċa xogħol artistika tal-artist Ġappuniż Yayoi Kusama għall-wiri waqt il-Fiera Internazzjonali tal-Arti Kontemporanja (FIAC) fil-Grand Palais f’Pariġi
4) IR-RUSSJA: Sfilata tal-moda tad-disinjatriċi Russa Maroussia Zaitseva waqt il-Mercedes-Benz Fashion Week Russia f’Moska (Ritratti: EPA)
4
3
www.maltarightnow.com
19
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
MADWARNA
Mis-suq tal-gaming f’pajjiżna u lil hinn minna
Responsible gaming fil-prattika
Aktar xogħlijiet mill-pinna ta’ Anton Grasso L-edizzjoni l-ġdida ta’ ‘MEJT’ li wkoll għandha faċċata ġdida
‘MEJT’, it-tnax-il volum ta’ stejjer u d-dsatax-il ktieb ta’ Anton Grasso kien ippubblikat l-ewwel darba fl-1988. Illum Horizons għadhom kemm ippubblikaw edizzjoni riveduta mill-awtur stess ta’ dan ilktieb, b’qoxra ġdida minn Outlook Coop. Grasso, li beda jikteb bilMalti ta’ età bikrija, din issena jiċċelebra l-erbgħin sena fil-qasam tal-pubblikazzjonijiet. Kien eżattament lejn tmiem Ottubru tal-1974 meta ppubblika l-ewwel ktieb tiegħu, ‘Iljieli Bla Qamar’, ġabra ta’ tletin storja, il-biċċa l-kbira minnhom tal-biża’, ktieb li fetaħ triq ġdida fin-novella Maltija. Dan il-ktieb, bħal bosta oħrajn ta’ Grasso, kien reġa’ ġie ppubblikat ukoll f’edizzjoni riveduta fl-1997. Illum Grasso hu l-awtur ta’ 52 ktieb li jinkludu rumanzi, traduzzjonijiet ta’ rumanzi u
stejjer, kitbiet varji ta’ proża u poeżija, studji u 27 volum ta’ stejjer. Grasso hu wkoll lawtur ta’ ‘Enigma’, ktieb li kien ġie adattat b’suċċess kbir f’sensiela televiżiva. Minkejja x-xogħlijiet differenti tiegħu, Grasso bla dubju jibqa’ marbut l-aktar mal-kitba tal-biża’. Ta’ età żgħira jiddeskrivi lilu nnifsu bħala bniedem beżżiegħ u kurjuż. Il-biża’ għandu bħal seħer għalih; jiġbdu lejh daqskemm jimbuttah lil hinn minnu. It-telfa ta’ missieru f’età żgħira ħalliet fih vojt li ma jimtela qatt. U Grasso stess jammetti pubblikament li l-kotba tiegħu ma għenuhx inaqqas il-beżgħat iżda x’aktarx servew biex il-komunikazzjoni tiegħu mal-qarrejja li jħobbu din ix-xorta ta’ qari, kompliet tiżviluppa u tkabbar il-beżgħat li jħoss. ‘MEJT’ hu ġabra ta’ ħames stejjer, li għal Grasso huma
fost il-favoriti li kiteb minn aktar minn elf novella. Ilbiża’ f ’dawn l-istejjer jieħu suriet differenti; ireżżħek u jwaħħxek fi wħud minnhom iżda ġieli jirnexxilu jnissillek tbissima wkoll. Grasso hu awtur versatili. Il-karriera tiegħu, jammetti hu stess, hi riesqa lejn tmiemha. Il-qarrejja tiegħu ma jeħdux gost b’din l-istqarrija, iżda kull bidu fih tmiemu, għalkemm mhux għal kulħadd l-istess, minkejja wkoll li ħadd ma jista’ jgħid x’jiġri fil-futur. ‘MEJT’, it-tlettax-il ktieb ta’ Grasso, li reġa’ ġie stampat mhux biss mera ta’ dak li jħoss l-awtur illum, iżda xhieda ta’ kontinwazzjoni sħiħa filħidma tiegħu tul dawn lerbgħin sena ta’ pubblikazzjonijiet, wieħed mill-aktar awturi prolifiċi u l-kittieb ewlieni tal-letteratura makabra f’Malta.
Fl-industrija tal-gaming kunċett ferm importanti li jkun imħares, salvagwardat u pprattikat mill-kumpaniji serji hu dak tar-responsible gaming. Maltco Lotteries, fuq quddiem fis-suq tal-gaming f’pajjiżna, tista’ tiftaħar li f’dan ir-rigward ukoll hi minn ta’ quddiem u hi ta’ eżempju denn għal dawk kollha li jimmilitaw f’din l-industrija. Xhieda ta’ dan huma kisbiet internazzjonali mill-aktar importanti li Maltco Lotteries kisbet aktar kmieni din is-sena – rikonoxximent u inkoraġġiment internazzjonali biex tissokta timxi ’l quddiem f’dan il-kamp ukoll tar-responsible gaming. Reċentement, Maltco Lotteries kisbet suċċess internazzjonali mill-aktar importanti meta ngħatat iċ-ċertifikat Responsible Gaming (RG) Certification kemm millAssoċjazzjoni Internazzjonali tal-Lotteriji (WLA) u anki millAssoċjazzjoni Ewropea talLotteriji (EL). Dawn iż-żewġ organizzazzjonijiet internazzjonali jħaddnu bejniethom mal-143 lotterija internazzjonali. Ioannis Katakis, l-Uffiċjal Eżekuttiv Ewlieni ta’ Maltco Lotteries, iddeskriva dan issuċċess bħala wieħed mill-aktar importanti u mill-aktar sinifikanti mhux biss għal Maltco Lotteries, iżda wkoll għar-reputazzjoni fil-qasam internazzjonali. Hu fakkar li Malta qed tagħmel żviluppi mill-aktar importanti fl-industrija tal-gaming u ċertifikat bħal dan iservi ta’ reklam mill-aqwa għas-servizzi offruti f’Malta f’dan il-qasam. Dan ir-rikonoxximent ikompli jinkoraġġixxi lill-istess Malto Lotteries biex tissokta teduka ħalli l-logħob isir dejjem b’mod responsabbli u ma jinqabiżx illimitu. Ioannis Katakis fisser li dan irrikonoxximent hu ċertifikat millaqwa għal Maltco Lotteries millWLA u mill-EL fis-sens li lkumpanija tinsab konformi malprinċipji tar-responsible gaming u qed tagħmel dak kollu possibbli biex tkattar l-għarfien dwar
ir-responsible gaming fost limpjegati tagħha, l-Aġenti talLottu Pubbliku, dawk li jittantaw xortihom u s-soċjetà inġenerali. Ioannis Katakis qal li ċ-ċertifikat mogħti lil Maltco Lotteries hu wieħed tal-ogħla livell u ngħata wara li ħidmet ilkumpanija kienet evalwata minn esperti ta’ TUV Hellas li ġew Malta apposta biex jaraw x’inhi tagħmel il-kumpanija f’dan ilkamp sensittiv. Wara proċess ta’ analiżi nħareġ iċ-ċertifikat li jirrikonoxxi l-fatt li l-kumpanija hi konformi mar-rekwiżiti internazzjonali kollha tar-responsible gaming. Fost l-oħrajn li ma tbigħx lil dawk li għandhom inqas minn tmintax-il sena u li huma kkunsidrati bħala vulnerabbli; ma tbigħx bid-dejn; u tgħin lil dawk li jista’ jkollhom problema tal-logħob billi tgħinhom ikunu jafu jekk fil-fatt għandhomx din il-problema tal-logħob u kemm-il darba jkollhom din ilproblema, allura tħeġġiġhom jikkuntattjaw orgnizzazzjonijiet mhux governattivi, bħallCaritas, fejn jistgħu jingħataw lgħajnuna li jkollhom bżonn. Hu qal li l-kumpanija organizzat, u minn żmien għal żmien torganizza, korsijiet mill-aktar importanti għall-istaff u l-aġenti biex ikabbru l-għarfien tagħhom dwar il-prinċipji tar-responsible gaming. Saħansitra l-kumpanija fil-ġimgħat li għaddew stiednet ukoll esperti minn ħdan ilkumpanija internazzjonali Silverfish li taw sessjonijiet ta’ taħriġ f’Malta stess. Dan hu impenn li l-kumpanija qed tagħmel fuq bażi annwali biex ittaħriġ ikun kontinwu. Ioannis Katakis temm li inizjattiva oħra li ħadet il-kumpanija kienet li qassmet fil-banek tallottu kollha żewġ posters f’żewġ kwadri b’messaġġ ċar u edukattiv dwar ir-responsible gaming. Dawn il-posters tpoġġew f’postijiet prominenti biex dawk kollha li jmorru biex jittantaw xortihom jaqrawhom u hekk huma wkoll ikabbru l-għarfien tagħhom biex jilagħbu b’mod responsabbli.
www.maltarightnow.com
20
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
PERSONALITAJIET
ISIMHOM MINQUX FL-ISTORJA (37)
Fenomenu tal-futbol li l-President Brażiljan iddikjarah teżor nazzjonali li għandu jibqa’ fil-Brażil Fost il-Brażiljani li segwew mill-qrib it-Tazza tad-Dinja talFutbol tal-2014, li saret filBrażil, kien hemm l-eksplejer leġġendarju Brażiljan, Pelé. Bħal bosta nies, speċjalment fil-Brażil, Pelé ma kienx qed jistenna li jara t-tamiet kbar tat-tim nazzjonali Brażiljan li jirbaħ itTazza jtiru mar-riħ f’telfa millaktar umiljanti f’logħba semifinali mat-tim nazzjonali Ġermaniż. Id-daqqa kienet kbira mhux biss għaliex il-Brażiljani kellhom fiduċja kbira li jkunu huma li jirbħu t-Tazza tad-Dinja għas-sitt darba, iżda għaliex it-tim nazzjonali Brażiljan kien ilu 39 sena ma jitilef logħba f’pajjiżu, u ttelfa mal-Ġermaniżi kienet damdima ta’ 7-1. Biss fl-esperjenza kbira tiegħu dwar x’jaf jiġri f’logħba futbol u kemm l-affarijiet f’daqqa waħda jistgħu jmorru żmerċ, Pelé, li tTazza tad-Dinja rebaħha tliet darbiet mat-tim Brażiljan, kien pront iħares ’il quddiem. F’messaġġ fuq Twitter feraħ lit-tim Ġermaniż, iżda kien pront iżid profezija: “Is-sitt titlu tagħna se niksbuh fir-Russja.” Huwa kien qed jirreferi għall-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja li se ssir firRussja fl-2018.
Ġie mill-bogħod Pelé twieled fit-23 ta’ Ottubru, 1940, fi Três Corações, il-Brażil. L-isem proprju tiegħu huwa Edson Arantes do Nascimento. Kien l-ewwel wild ta’ João Ramos u Dona Celeste. Kienu jsejħulu “Dico”. Meta kien għadu żgħir, mar mal-familja tiegħu fil-belt ta’ Bauru. Meta kellu disa’ snin, Pelé ra lil missieru jibki bid-dwejjaq minħabba li t-tim nazzjonali talfutbol Brażiljan ħareġ tellief filfinali tat-Tazza tad-Dinja li saret fl-Istadju Maracana f’Rio de Janeiro. Missieru kien iħobbu ħafna lfutbol. Man-nies kien magħruf bħala “Dondinho”. Kien plejer u kien jiddependi mid-dħul limitat ħafna li jikseb mil-logħba biex jikseb il-ħobż tal-familja. Pelé trabba fil-faqar. L-ewwel sinjali tal-ġibda qawwija tiegħu għall-futbol dehru fi tfulitu fittoroq ta’ Bauru, fejn spiss kienu jarawh jixxuttja kalzetta mimlija biċ-ċraret u mogħtija forma ta’ ballun. Meta kien għadu żgħir, kien hemm saċerdot Irlandiż li meta
Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt
rah jilgħab fit-toroq esklama, ‘Ag Imirt Peile!’ li tradotta millEbrajk u l-ilsien Irlandiż tista’ tfissirha bħala ‘miraklu tal-logħba tal-futbol’. Mhux ċar minn meta u kif beda jsir magħruf bħala “Pelé”. Huwa jgħid li meta sħabu bdew isejħulu hekk, għall-ewwel ma kienx ħa gost. Madankollu, maż-żmien kulħadd beda jsejjaħlu Pelé u lħaġa draha. Meta beda jitfarfar, Pelé ssieħeb ma’ tim żagħżugħ tal-futbol immexxi mill-kowċ Waldemar de Brito, eksmembru tat-tim nazzjonali tal-futbol Brażiljan. De Brito induna bittalent li kien hemm f’Pelé u pperswada lil tal-familja tiegħu biex iħalluh jingħaqad mal-klabb tal-futbol professjonali Santos. Hekk sar. Meta ffirma ma’ Santos, Pelé kien għad kellu 15il sena biss.
Pelé twieled fit-23 ta’ Ottubru, 1940, fi Três Corações, il-Brażil
Id-dinja tal-futbol saret taf uffiċjalment b’Pelé fit-Tazza tad-Dinja tal-1958, li ntlagħbet fl-Iżvezja. Kienet kompetizzjoni li fiha, Pelé, li kellu 17-il sena, wera li kien plejer atletiku ta’ ħeffa enormi u ta’ ħila kbira kif jaqra dak li jkun qed jiġri fil-grawnd u jaġixxi b’viżjoni
F’qasir żmien, sar parti mit-tim regolari tal-klabb. L-ewwel gowl fil-karriera professjonali tiegħu skurjah qabel ma kien għalaq 16il sena. Fl-ewwel staġun sħiħ li lagħab fil-kampjonat kiseb issuċċess tal-aqwa skorer u dlonk sejħulu biex jibda jagħti sehmu fit-tim nazzjonali Brażiljan. Stilla ta’ 17-il sena Id-dinja tal-futbol saret taf
uffiċjalment b’Pelé fit-Tazza tadDinja tal-1958, li saret fl-Iżvezja. Kienet kompetizzjoni li fiha, Pelé, li kellu 17-il sena, wera li kien plejer atletiku ta’ ħeffa enormi u ta’ ħila kbira kif jaqra dak li jkun qed jiġri fil-grawnd u jaġixxi b’viżjoni. Skorja tliet gowls mill-ħamsa li t-tim Brażiljan irreġistra f’rebħa ta’ 52 fis-semifinali ma’ Franza. Imbagħad skorja żewġ gowls
oħrajn fil-finali mal-Iżvezja, mirbuħa mit-tim Brażiljan bl-istess skor ta’ 5-2. Dakinhar, missieru reġa’ beka, din id-darba bil-ferħ. Pelé sar, minnufih, superstar. Klabb tal-futbol wara l-ieħor flEwropa bdew jiġru warajh biex forsi jilgħab għalihom. Ġara, però, li l-President Brażiljan Jânio Quadros iddikjara lil Pelé bħala teżor nazzjonali li għandu jibqa’ l-Brażil, ħaġa li għamlitha diffiċli ħafna għalih li jaċċetta li jilgħab f’pajjiż barrani. Fl-istess ħin, is-sidien talklabb Santos ħadu ħsieb li l-istilla eċċezzjonali li kellhom iżommuh kuntent biżżejjed biex jibqa’ magħhom u hekk jiżguraw li lgrawnd tal-futbol jimtela daqs bajda meta jilgħab it-tim tagħhom fil-Brażil stess u barra minn arthom. Fl-1962 u 1963, Pelé mexxa lit-tim ta’ Santos lejn ir-rebħ ta’ titli dinjin. L-elf gowl tiegħu skurjah nhar id-19 ta’ Novembru, 1969, qud-
diem folla ta’ 100,000 ruħ f’Rio de Janeiro.
Attakki brutali Wara biss żewġ logħbiet tattim nazzjonali Brażiljan fitTazza tad-Dinja tal-1962, li saret fiċ-Ċile, Pelé spiċċa mweġġa’ b’daqqiet li qala’ f’żaqqu. It-tim Brażiljan xorta rnexxielu jirbaħ it-tieni titlu infila. Erba’ snin wara, fl-Ingilterra, Pelé għal darba oħra kien il-mira ta’ attakki brutali minn difensuri ta’ timijiet nazzjonali oħrajn u spiċċa mweġġa’ f’saqajh. It-tim Brażiljan inqala’ mill-kompetizzjoni wara l-ewwel rawnd. Minkejja dawn id-diżappunti, Pelé kompla jikber fl-istatura tiegħu ta’ plejer eċċezzjonali. Beda jitqies bħala leġġenda. Jingħad li tard fis-snin 1960, iżżewġ naħat fi gwerra ċivili li kienet għaddejja dak iż-żmien fin-Niġerja, qablu li jirrispettaw għal paġna 21
www.maltarightnow.com
21
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
PERSONALITAJIET
Għal ħafna dilettanti tal-futbol madwar id-dinja huwa l-aqwa plejer tal-futbol li qatt eżista Pelé rtira definittivament mill-futbol fl-1977 wara li mexxa l-Cosmos sar-rebħ tal-kampjonat tal-NASL
minn paġna 20
waqfien mill-ġlied għal 48 siegħa biex in-nies tagħhom ikunu jistgħu jmorru jaraw lil Pelé f’logħba ta’ esibizzjoni f’Lagos. It-Tazza tad-Dinja li saret filMessiku fl-1970 reġgħet rat li Pelé u lit-tim Brażiljan jirritornaw bil-kbir għall-glorja. Pelé mexxa skwadra formidabbli. Huwa skorja erba’ darbiet għattim Brażiljan. Gowl minnhom kien fil-finali, li l-Brażil lagħbu kontra l-Italja u rebħu bl-iskor ta’ 4-1.
Ġibduh lejn l-Amerika Fl-1974, Pelé ddeċieda li jirtira minn plejer. Ġara, iżda, li flIstati Uniti tal-Amerika kien hemm minn twebbel li jiġbu biex jilgħab għal xi snin hemmhekk. Fin-nofs, però, kien hemm il-fatt li fil-Brażil, Pelé kien għadu meqjus bħala teżor nazzjonali li għandu jibqa’ hemm. L-Amerikani ma qatgħux qalbhom. Talbu l-għajnuna ta’
Henry Kissinger, is-Segretarju tal-Istat Amerikan. Stidnuh juża l-ħiliet diplomatiċi tiegħu biex jikkonvinċi lis-Segretarju talAffarijiet Barranin tal-Brażil biex iħallu lil Pelé jmur jilgħab l-Amerika, “f’ġieħ ir-relazzjonijiet tajba bejn il-gvernijiet talIstati Uniti u tal-Brażil.” F’qasir żmien, infetaħ il-bieb biex Pelé jmur jilgħab l-Amerika. L-Amerikani li kienu tefgħu għajnejhom fuq Pelé kienu ddiriġenti tan-New York Cosmos, li baqgħu sa ma kkonvinċewh biex fl-1975 jerġa’ jibda jilgħab għalihom. Pelé ffirma magħhom kuntratt ta’ tliet snin għal 4,750,000 dollaru Amerikan, bliskop li jilgħab fin-North American Soccer League (NASL). Fl-ewwel logħba malCosmos, kien hemm mument meta Pelé ġera lejn il-lasti tattim avversarju, jistenna lil wieħed minn sħabu jitfagħlu lballun quddiemu min-naħa tallemin tal-grawnd. Madankollu, flok tefagħlu l-ballun quddiemu b’mod li Pelé jkun jista’ jilħqu u
Kien plejer attakkant li kien jibbrilla fi dribbling kuraġġuż, passaġġi preċiżi tal-ballun, u xuttijiet spiss perfetti. Kien ikun hemm mumenti fil-logħob ta’ Pelé meta kien jiddribilja dritt ġo grupp ta’ tlieta jew erba’ difensuri tat-tim l-ieħor u jirnexxilu joħroġ bil-ballun jew iqassmu lil xi plejer ieħor sieħbu.
jagħtih daqqa b’rasu lejn il-lasti, ix-xutt ta’ sieħbu ra l-ballun nieżel wara dahar Pelé. F’ħakka ta’ għajn, Pelé tar fl-ajru f’kutrumbajsa u xxuttja l-ballun b’lura. Il-ballun spiċċa dritt fixxibka tal-lasti tat-tim l-ieħor. Ilfolla fil-grawnd splodiet. Pelé rtira definittivament millfutbol fl-1977 wara li mexxa lCosmos sar-rebħ tal-kampjonat tal-NASL. L-aħħar logħba li ta sehmu fiha kienet bejn in-New
York Cosmos u Santos, f’Ottubru 1977. F’dik il-logħba, Pelé lagħab għaż-żewġ naħat. L-irtirar ta’ Pelé mill-futbol ma naqqasx il-popolarità tiegħu. Huwa baqa’ attiv f’diversi oqsma tal-ħajja, speċjalment oqsma relatati mal-futbol. Fl1978, huwa ngħata l-Premju Internazzjonali tal-Paċi bħala għarfien għall-ħidma tiegħu fi ħdan il-UNICEF. Serva wkoll bħala l-Ministru Straordinarju
tal-Brażil għall-Isport u ambaxxatur tal-Ġnus Magħquda għall-ekoloġija u l-ambjent. Fi żmienu, kien plejer attakkant li bbrilla fi dribbling kuraġġuż, passaġġi preċiżi talballun, u xuttijiet spiss perfetti. Kien ikun hemm mumenti fillogħob ta’ Pelé meta kien jiddribilja dritt ġo grupp ta’ tlieta jew erba’ difensuri tat-tim lieħor u jirnexxilu joħroġ bil-ballun jew iqassmu lil xi plejer ieħor sieħbu. Fil-karriera professjonali tiegħu skorja 1,281 gowl f’1,363 logħba. Għal ħafna dilettanti tal-futbol madwar id-dinja, huwa għadu laqwa plejer tal-futbol li qatt eżista. Pelé kien miżżewweġ darbtejn. L-ewwel mara tiegħu kienet Rosemeri dos Reis Cholbi. Iżżwieġ tagħhom rieġa mill-1966 sal-1982. Huma kellhom żewġt ibniet, Kelly Cristina u Jennifer, kif ukoll tifel li jismu Edson. Fl-1994, Pelé żżewweġ lil Assíria Lemos Seixas. Huma damu miżżewġin sal-2008.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 24 ta’ Ottubru, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>03 11>55 12>00 12>15 14>30 15>00 15>05
Editorjal Club 101 Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 19>00 20>30 21>30 22>30 22<40 22>45
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Mill-Parlament Talktime G[ada fl-Istampa Editorjal Lounge Friday
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 08:05 - Good Luck Charlie 08:30 - Sonny With a Chance 08:55 Sonny With a Chance 09:15 - The Suite Life on Deck 09:40 - The Suite Life on Deck 10:05 - That’s So Raven 10:25 - That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:35 - Good Luck Charlie 12:00 - Good Luck Charlie 12:25 – Jessie 12:45 - That’s So Raven 13:10 - That’s So Raven 13:35 - Win, Lose or Draw 14:00 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 14:25 - I Didn’t Do It 14:50 - Austin & Ally 15:10 Violetta 16:05 - How to Build a Better Boy 17:40 - Girl Meets World 17:55 - Liv & Maddie 18:20 – Violetta 19:05 - Austin & Ally 19:30 - Austin & Ally 19:50 - Austin & Ally 20:15 - Austin & Ally 20:40 Austin & Ally 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 Shake It Up! 22:10 - Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 - Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art Attack Nickelodeon 06:15 - The Fairly OddParents 06:40 - The Fairly OddParents 07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 - SpongeBob SquarePants 07:55 SpongeBob SquarePants 08:20 Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 – iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 - Victorious 20:05 - iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 The Penguins of Madagascar 22:35 The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly 23:25 - iCarly 23:50 – Victorious.
Jim Jam 07:30 - Fluffy Gardens 07:40 Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Shapes 08:20 What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 Gazoon 08:35 Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 – Noksu 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 Gombby’s Green Island 14:00 Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 – Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 - Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 – Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 Gombby’s Green Island 20:35 Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 Tiny Planets 21:55 Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 –
Nemico pubblico – Raitre, 21>05 Will Smith (fir-ritratt) hu l-protagonist f’dan il-film thriller Amerikan li n[adem fl-1998. TVM 07:00 - TVAM 08:30 - Dissett 09:30 - Kurrenti 10:30 - MEA 11:00 - Venere 11:30 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet 12:10 - TVPM 15:00 - A[barijiet 15:05 - {bieb u G[edewwa 15:45 Teleshopping 16:50 - MP4 Force 17:20 - Absolute Genius 17:50 - Twelid ilKelma 18:00 - A[barijiet 18:15 Teleshopping 18:45 - Gourmet 19:45 Grand Lottery 20:00 - A[barijiet 20:50 - Xarabank 21:50 - A[barijiet punti ewlenin 21:55 - Xarabank 23:00 A[barijiet 23:20 - {bieb u G[edewwa. TVM2 06:00 - Euronews 07:00 - News Loop 08:30 - TVAM (R) 10:00 - Ancient Discoveries 11:00 - Il-Gwerra l-Kbira 11:30 - G[awdex illum 12:00 - L-Irkant 13:00 - Dissett 14:00 - Ancient Discoveries 15:00 - It-triq#Twelid 15:10 - TVPM (R) 18:00 - Paq Paq on Test 18:15 - Sports Panorama 19:45 - Nis;a Maltija 20:00 - Animals that made History 20:30 - A[barijiet g[al persuni nesqin mis-smieg[ 20:40 - Malta u lil hinn minnha 22:15 - Sports Panorama 23:30 - A[barijiet sportivi 23:45 A[barijiet finanzjarji 23:50 - A[barijiet bl-Ingli]. One
06:30 - ONE News 07:00 - ONE breakfast 09:00 - Sieg[a }mien 10:00 Telebejg[ 11:00 - Aroma mattina 12:30 - ONE News 12:40 - Kalamita 16:15 Popcorn 16:55 - Telebejg[ 17:30 - ONE News 17:40 - Telebejg[ 18:00 - In D House 19:00 - Snajja’ Maltija 19:30 ONE News 20:20 - Ieqaf 20 minuta 20:45 - Midinbin 21:45 - Sejja[tli millPjazza 22:50 - Bin 61 23:30 - ONE News. Raiuno 07:10 - Unomattina (Jinkludi t-Tg1 fit8am, fid-9am, fid-9:30am u fil-11am)
10:00 - Storie Vere 10:55 - Player 11:10 - A conti fatti 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il Tiggì 14:40 - Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 - La vita in diretta 16:26 Previsioni sulla viabilita` 16:30 - Tg1 16:40 - La vita in diretta 18:50 L’Eredità 20:00 - Telegiornale 20:30 Affari tuoi 21:10 - Carosello Reloaded 21:15 - Tale e quale show 23:15 - Tg1 60 Secondi 23:19 - Tale e quale show 23:45 - Tv7 00:50 - Tg1 notte 01:25 Cinematografo 02:15 - Sottovoce 02:30 - Rewind 03:00 - Le avventure della vil-
leggiatura
Raidue 07:00 -
Heartland 08:25 - Le Sorelle McLeod 09:50 - Parlamento Spaziolibero 10:00 - Tg2 Insieme 11:00 - I Fatti Vostri 13:00 - Tg2 giorno 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Castle - Passato e presente 17:00 - SuperMax Tv 17:45 Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg2 Flash L.I.S. 18:00 - Player 18:05 - Tg Sport 18:50 - N.C.I.S. Los Angeles 20:30 - Tg2 20.30 21:00 - Impazienti 21:10 - Criminal Minds 22:45 - The Good Wife Occhi indiscreti 23:30 - Tg2 23:45 - Viva l’Italia 23:48 - Senza arte né parte 01:10 - Hawaii Five-0 01:55 Meteo 2 02:00 - Appuntamento al cinema 02:05 - Bulldozer. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 Agorà 10:00 - Mi manda RaiTre 11:00 Elisir 11:10 - Tg3 Minuti 11:13 - Elisir 11:55 - Meteo 3 # Tg3 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Il tempo e la Storia Il racconto della grande guerra 14:00 - Tg Regione 15:10 - Player 15:15 - Terra nostra 2 16:00 - Aspettando Geo 19:00 Tg3 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti La nostra personale ricerca della felicita’ 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Cinema Rai3 21:05 - Nemico pubblico 23:25 - I dieci comandamenti 00:00 - Tg3 Linea notte 01:05 - Parlamento Telegiornale 01:15 - Appuntamento al cinema 01:20 -
Storie Dell’Arte Due 01:45 - Fuori Orario. Cose (mai) viste 01:55 Conversas no Maranhao 03:50 Yucatan. Canale 5 06:00 -
Prima pagina Tg5 07:54 Traffico 07:56 - Borse e monete 07:58 Tg5 # Meteo.it 08:45 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg5 # Meteo.it 13:41 - Beautiful 14:15 - Centpvetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Il segreto 17:00 - Pomeriggio cinque 18:45 Avanti un altro 19:57 - Tg5 Prima pagina 20:00 - Tg5 # Meteo.it 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Riassunto - Il segreto 23:30 - Il principe 00:41 - Magazine champions league 01:30 - Tg5 # Rassegna 01:59 - Meteo.it # Striscia la notizia 02:35 - Uomini e donne. Rete 4 06:50 - Zorro
07:10 - Hunter 08:05 Cuore ribelle 09:30 - Carabinieri 10:35 - Sai cosa mangi? 10:45 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg4 # Meteo.it 12:00 - Detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 - Lo sportello di forum 15:30 - Hamburg distretto 21 16:37 Sfida all’O.k. Corral 18:55 - Tg4 # Meteo.it 19:35 - Il segreto 20:30 Tempesta d’amore 21:15 - Quarto grado 00:22 - Incontro fatale 02:00 Tg4 night news 02:23 - Un uomo, una citta’. Italia 1 07:05 -
La vita seconda Jim 07:30 Mike & Molly 08:25 - The closer 10:25 - Person of interest 12:25 - Studio aperto # Meteo.it 13:02 - Sport mediaset 14:05 - I simpson 14:35 - Futurama 15:00 - 2 Broken girls 15:50 - Big bang theory 16:45 - Chuck 18:15 - Love bugs 18:30 - Studio aperto # Meteo.it 19:20 - C.S.I. New York 21:10 - L’ultio dei templari 23:00 - Le iene show 00:40 Ciak speciale 00:45 - Sport mediaset 01:05 - Studio aperto 01:20 Transformat 01:55 - Televendita media shopping.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 24 ta’ Ottubru, 2014
23
TV#RADJU F Living 07:00 – Teleshopping 08:30 – Fuq itTara; taz-Zuntier 10:00 – VS 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 16:00 - Teleshopping 20:30 – Living Stars 22:30 - Niltaqg[u 24:00 - F Living Show. Xejk
007:00 - Love and Romance 07:30 – Just for Laughs 08:00 – All Time Hits 09:45 – Simpati/i 10:45 – Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Jibtra rRi[ (r) 13:30 – Idoli italiani (r) 14:30 Simpati/i 15:30 - Tele-shopping 16:30 – All Time Hits 17:00 – Maltese Music 18:00 – Teleshopping 18:15 Teleshopping 20:00 – Just for Laughs 20:30 – Magazine 20:30 22:00 – Local Anglei 23:00 – Teleshopping 24:00 – Video Clips. GO Stars 07:25 -
About Time 09:25 Complicit 11:00 - The Office 11:30 Les Miserables 14:05 - A.I Artificial Intelligence 16:30 - Warehouse 13 17:15 - Hitchcock 18:55 - Resident Evil: Retribution 20:30 - The Middle 21:00 42 23:05 - Pain and Gain 01:10 Resident Evil: Retribution 02:45 - A.I Artificial Intelligence 05:05 - Les Miserables. Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 - Person Of Interest 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - Rude Tube 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 – Suits 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Mike & Molly 19:30 - GO ON 20:00 - Whitney 20:30 - Hit The Floor 21:15 - Glee 22:00 - Black Hawk Down 00:25 - SMASH 01:25 Suits 02:10 - Rude Tube 02:40 -
Criminal Minds
Mediaset Italia 06:50 - La figlia di Elisa: Ritorno a Rivombrosa 07:35 - Carabinieri 08:30 I Cesaroni II 09:25 - Le tre rose di Eva 10:10 - Squadra antimafia: Palermo oggi 11:01 – Centovetrine 11:25 – Centovetrine 11:50 - Uomini e donne 12:50 - Avanti un altro 13:40 - Vivere III 14:05 - I Cesaroni II 15:00 - Casa Vianello 15:25 - Casa Vianello 15:50 Carabinieri 16:40 - Ricette all’Italiana 17:10 - Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 - Tg5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Le tre rose di Eva 21:25 - Uomini e donne 22:25 - Colorado 23:20 - Vite In Apnea 23:45 - Torte d’Autore.
BBC Entertainment 06:40 - Show Me Show Me 07:00 Nina and the Neurons: In the Lab 07:15 – Jollywobbles 07:25 – Bobinogs 07:35 - Mr Bloom’s Nursery 07:55 - Show Me Show Me 08:15 - Little Human Planet 08:20 - 3rd & Bird 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Gates 09:40 - Absolutely Fabulous 10:10 - EastEnders 10:40 – Doctors 11:10 - New Tricks 12:00 -
Hotel Secrets With Richard E Grant 12:45 - The Weakest Link 13:30 - Gates 13:55 - Absolutely Fabulous 14:25 EastEnders 14:55 – Doctors 15:25 New Tricks 16:15 - Hotel Secrets With Richard E Grant 17:00 - Gates 17:25 The Weakest Link 18:10 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 18:40 – Doctors 19:10 – Casualty 20:00 - Friday Night Dinner 20:30 - Hotel Secrets With Richard E Grant 21:20 - Watson & Oliver 21:50 Hebburn 22:20 - Live at the Apollo 23:05 - Alan Carr: Chatty Man 23:50 Way to Go. TCM 06:00 - Seven Women 07:30 - 42nd Street 09:00 - The Naked Spur 10:30 The Fastest Gun Alive 12:00 - Murder Ahoy! 13:30 - Courage of Lassie 14:20 - The Champ 15:00 - For Me and My Gal 16:45 - Mr. Skeffington 21:00 Westworld 22:30 - An American in Paris. MGM Channel 07:25 - The Pit and the Pendulum 08:45 - Article 99 10:25 - Underground Aces 12:00 - A Man of Passion 13:35 Little Man Tate 15:15 - Fish Don’t Blink 16:45 - From Noon Till Three 18:25 - Legend of the Lost 20:10 Scream and Scream Again 21:45 MGM’s Big Screen 22:00 - Stone Cold 23:30 - Road House 2: Last Call. Diva Universal 06:00 – Ironside 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:35 Great Women 09:50 – Ironside 10:45 Quincy, M.E. 11:40 - Agatha Christie’s Poirot 13:25 - Great Women 13:40 - ER 14:30 - JAG 15:25 - Quincy, M.E. 16:25 - Agatha Christie’s Poirot 18:13 Great Women 18:25 – JAG 19:20 Quincy, M.E. 20:20 - Alfred Hitchcock Presents 20:50 - Great Women 21:00 Movie 21:15 – ER 22:08 - ER 23:05 – Movie. Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 Auction Kings: WWII HarleyDavidson; 1800s Gambler’s Watch-Gun 06:50 - Auction Hunters: Separation
Anxiety 07:15 - Extreme Fishing with Robson Green 08:10 - Man, Woman, Wild: Dominica 09:05 - Alaska: The Last Frontier: Fall Flurry 09:55 - Gold Divers: A Viking Funeral 10:50 - Mega Builders: New City in Vegas 11:40 Wheeler Dealers: Audi TT 12:35 Wheeler Dealers: Trading Up: UK 13:30 - Bike Battles: Lone Star State 14:25 - Siberian Cut: Russian Roulette 15:20 - Siberian Cut: Age Old Enemies 16:15 - Siberian Cut: Civil War 17:10 Container Wars: Secrets of the Orient 17:40 - Storage Hunters: Abracadabra 18:05 - Auction Hunters: Once a Pawn a Time 18:35 - Auction Kings: Torture, Trains, and a Tiny Sword 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made: Filigree Glass, Fish Food, Motor Homes 20:00 - Strip the City: Los Angeles 21:00 - Mighty Ships: HDMS Absalon 22:00 - Mind Control Freaks: Garage Robbery 22:30 - Mind Control Freaks: Strength of Character Show 23:00 - The Unexplained Files: Valentich & Texas Blue Dogs.
07>00 08>30 09>00 09>30 12>00 12>45 14>00 14>05 15>45 16>00 16>05 16>45 18>00 18>05 18>30 19>00 19>30 19>50 20>40 21>10 22>40 22>45 24>00
Discovery World 06:00 - Jungle Hooks
06:25 - Beyond Survival With Les Stroud 07:15 Chasing Classic Cars 07:40 - Chasing Classic Cars 08:05 - Trashopolis 08:55 - North America 09:45 - Secrets of... 10:35 - I’m Alive 11:25 - Extreme Machines 12:15 - Beyond Survival With Les Stroud 13:05 - Chasing Classic Cars 13:30 - Chasing Classic Cars 13:55 - Hell on High Water 14:45 - Trashopolis 15:35 - Secrets of... 16:25 - I’m Alive 17:20 - Extreme Machines 18:15 - The True Story 19:10 - Beyond Survival With Les Stroud 20:05 Chasing Classic Cars 20:30 - Chasing Classic Cars 21:00 - The True Story 21:55 - The True Story 22:50 - Extreme Engineering 23:45 - NYC: Inside Out Discovery Science 06:00 - Man v. the Universe 06:55 Curiosity 07:45 - Sci-Trek 08:40 James May’s Man Lab 09:30 - Mega Builders 10:20 - How the Universe Works 11:10 - Unchained Reaction 12:00 - How It’s Made 12:30 - Sci-Trek 13:20 - MythBusters 14:10 - Unchained Reaction 15:00 - Mega Builders 15:50 - James May’s Man Lab 16:40 - Long March Into Space 17:30 - Primal Connections 18:20 - How Tech Works 18:45 - How It’s Made 19:10 MythBusters 20:00 - Futurescape With James Woods 20:50 - Penn & Teller Tell a Lie 21:40 - Time Warp 22:30 How the Universe Works 23:20 - How Tech Works 23:45 - How It’s Made.
Rockna – Radio 101, 19>00
Michael Bugeja se jiltaqa’ mal-grupp Milk Mi, li fi ftit jiem o[ra se jtella’ kun/ert abbinat ma’ Halloween, mal-organizzturi ta’ Bassment, avveniment mu]ikali tal;eneru Dub u mal-artist Kriz Haze (fir-ritratt), li apparti r-rwol tieg[u fil-grupp Cable 35, g[adu kif [are; l-ewwel xog[ol tieg[u b[ala solista.
NET News Klinika Telebejg[ Eli & I Telebejg[ Xift NET News (ikompii) Xift Telebejg[ NET News Big Time Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Klinika News Feed NET News (ikompli) News Feed Flusek Bla Kondixin NET News (ikompli) Bla Kondixin NET News
Sport fuq il-Cable
Fox Sports Europe 06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 - Major League Baseball 09:30 - MLB Whiparound 10:30 - NASCAR Race Hub 11:30 - MLB 162 12:00 - PGA EuroPro Tour Golf 14:00 - Major League Baseball 16:30 - MLB Whiparound 17:30 - NASCAR Race Hub 18:30 - MLB 162 19:00 - Boxing 20:30 - Bass Fishing 21:30 - MLB Whiparound 22:30 - MLB Whiparound 23:30 – Boxing. GO sports 1 05:30 - PGA European Tour - ISPS Handa Perth International - Day 2 (live) 09:30 - Barclays Premier League - Week 10 - Queens Park Rangers v Liverpool 11:30 - The Ligue 1 Show - Round 11 12:00 European Rugby Challenge Cup Round 2 - London Welsh v BordeauxBegles 14:00 - ATP World Tour 500 - Swiss Indoors Basel - Quarter Finals (live) 22:00 - UEFA Champions League - Magazine Programme 08 22:30 - FIFA Futbol Mundial #492 23:00 - Premier League Preview Week 11 23:30 - Vincennes Horseracing 02:00 - Barclays Premier League - Week 10 - Crystal Palace v Chelsea. GO sports 2 13:00 - ATP
World Tour 500 Valencia Open 500 - Quarter Finals (part 1) (live) 19:00 - Milan Channel 20:00 - ATP World Tour 500 Valencia Open 500 - Quarter Finals (part 2) (live) 22:00 - Milan Channel. GO sports 3 20:30 - Ligue 1 -
Toulouse
v
RC
Round 11 Lens (live)
22:30 - Inter Channel. GO sports 4 19:30 - European Rugby Challenge Cup Round 2 - Grenoble v London Irish (live) 21:30 - Juve Channel. GO sports 5 20:45 -
European Rugby Champions Cup - Round 2 - Munster v Saracens (live) 22:45 - LFC TV. GO sports 7 07:00 - Vincennes 09:30 - PGA European
Horseracing Tour - Volvo World Match Play Championship Day 5 (part 1) 13:30 - European Rugby Champions Cup - Round 1 Racing Metro 92 v Northampton Saints 15:30 - PGA European Tour - ISPS Handa Perth International - Day 2 19:30 - Premier League Preview Week 11 20:00 - PGA European Tour - Volvo World Match Play Cham-pionship - Day 5 (part 2) 00:00 - Trans World Sport #1434 01:00 - Serie A - Round 7 - Roma v Chievo Verona. GO sports 8 09:00 - Vincennes 11:30 - PGA European
Horseracing Tour - Volvo World Match Play Championship Day 5 (part 1) 15:30 - European Rugby Champions Cup - Round 1 Racing Metro 92 v Northampton Saints 17:30 - PGA European Tour ISPS Handa Perth International - Day 2 21:30 - Premier League Preview Week 11 22:00 - PGA European Tour - Volvo World Match Play Championship - Day 5 (part 2) 02:00 - Trans World Sport #1434.
www.maltarightnow.com
24
Il-Ġimgħa, 24 ta’Ottubru, 2014
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MELLIEĦA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 79990757.
SANTA VENERA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn id-9:30am u nofsinhar se jkun hemm uffiċjal biex jiltaqa’ miegħek fl-Uffiċċju Dar il-Ħaddiem, Triq Fleur de Lys, Santa Venera. Tista’ tikkuntattjana wkoll billi ċċempel 21441438 / 21441682 jew tibgħat email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.
ĦAL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u Ġimgħa bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. flUffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 77771529, 79704491 jew 99262634.
AVVIŻI SOĊJALI
BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Bormla se jorganizza Platt Malti u Tombla għada s-Sibt 25, ta’ Ottubru fis-7pm. Prezz 5 ewro u t-trasport provdut. Għal aktar informazzjoni ċemplu 79914618 jew ikkuntattjaw lil xi membru tal-kumitat. ĦAL GĦAXAQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Għaxaq se jorganizza Pasta Night Buffet għada s-Sibt, 25 ta’ Ottubru fil-Każin talPartit fit-8:30pm. Prezz 10 ewro. Booking mal-barmen.
MARIO DE MARCO. Il-Ħbieb ta’ Mario de marco se jorganizzaw ikla fl-okkazjoni ta’ għeluq sninu, għada s-Sibt 25 ta’ Ottubru fil-Lukanda Excelsior, il-Furjana fit-8:30pm.
AVVIŻI PN
Tluq bil-privates fis-7:30pm millpostijiet tas-soltu. Prezz 25 ewro. Għall-biljetti ċemplu 21247049 / 99450902 / 21223911.
IL-MOSTA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mosta se jorganizza ikla biex jiċċelebra l-50 sena ta’ Malta indipendenti fil-lukanda Dolmen, Buġibba għada s-Sibt, 25 ta’ Ottubru fit-8pm. Jattendi l-Kap tal-Partit Simon Busuttil. Prezz 22 ewro għall-kbar u 11-il ewro għat-tfal bejn il-5 u l-11-il sena. Biljetti mingħand il-membri talkumitat jew ċemplu 99270288. ROBERT ARRIGO. Il-Ħbieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Pasta Lunch, Te u Tombla f’Villa Arrigo, inNaxxar nhar il-Ħadd 26 ta’ Ottubru. Prezz 8 ewro. Trasport jibda f’12pm. Għall-bookings ċemplu 23285000.
ROBERTA METSOLA. Il-Ħbieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw Coffee Morning għall-kostitwenti ta’ mill-ewwel sas-sitt distrett elettorali, nhar it-Tlieta 28 ta’ Ottubru, filLukanda Vivaldi f’San Ġiljan. Prezz 7 ewro, bit-trasport provdut fit8:30am. Għall-bookings ċemplu 99240514. THERESE COMODINI CACHIA. Il-Ħbieb ta’ Therese Comodini Cachia se jorganizzaw Breakfast nhar l-Erbgħa 29 ta’ Ottubru, fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Prezz 10 ewro, bittrasport provdut. Għall-bookings ċemplu 79425907.
IS-SIĠĠIEWI. Il-Kumitat Sezzjonali PN Siġġiewi se jorganizza diskussjoni politika malEwroparlamentari Therese Comodini Cachia bit-tema: L-Edukazzjoni u l-
Impjiegi għaż-Żgħażagħ nhar lErbgħa 29 ta’ Ottubru fil-Każin talPartit fis-7pm.
JASON AZZOPARDI. Il-Ħbieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-Ħamis, 30 ta’ Ottubru, fir-Razzett l-Antik, f’Ħal Qormi. Prezz 6 ewro. Trasport fid9am. Biljetti mingħand il-helpers jew ċemplu 21666737 jew ċempel 99841333.
ROBERTA METSOLA. Il-Ħbieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw Coffee Morning għall-kostitwenti ta’ mis-seba’ sat-tnax-il distrett elettorali, nhar il-Ħamis 30 ta’ Ottubru, fil-Lukanda Vivaldi f’San Ġiljan. Prezz 7 ewro, bit-trasport provdut fit-8:30am. Għall-bookings ċemplu 99240514.
EDWIN VASSALLO. Il-Ħbieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-Ħamis, 30 ta’ Ottubru f’St. Martin’s Bar and Restaurant, il-Baħrija. Prezz 7 ewro bit-trasport inkluż. Għal aktar informazzjoni jew għat-trasport ċemplu 21433869. ĊENSU GALEA u GRAZIELLA GALEA. Il-Ħbieb ta’ Ċensu Galea u Graziella Galea se jorganizzaw Buffet Dinner, nhar il-Ġimgħa 31 ta’ Ottubru, fil-lukanda Seabank, l-Għadira. Prezz 23 ewro li jinkludi buffett dinner, soft drinks, birra u nbid. Tfal sa 12-il sena 12-il ewro. Ibbukkja fuq 99470538 / 99423149 jew fuq censugraziella@gmail.com. IN-NAXXAR. Il-Kumitat Sezzjonali PN Naxxar se jorganizzaw Pasta Night fis-sala tal-każin, nhar ilĠimgħa 31 ta’ Ottubru fit-8:30pm. Prezz 10 ewro. Biljetti mill-każin jew billi ċċemplu 79603401.
IS-SIĠĠIEWI. Il-Kumitat Sezzjonali PN Siġġiewi se jorganizza ikla fil-Każin tal-Partit, fil-Pjazza tasSiġġiewi b’risq il-proġett tal-binja talKażin nhar il-Ġimgħa 31 ta’ Ottubru fis-7pm. Prezz 10 ewro. Għal aktar dettalji ċemplu 79461207. TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw diskussjoni politika bit-tema Semma’ Leħnek...dwar it-Traffiku nhar itTnejn 3 ta’ Novembru fil-Każin talPartit Nazzjonalista fiż-Żurrieq fis7pm. Kulħadd mistieden jattendi. CLYDE PULI. Il-Ħbieb ta’ Clyde
Puli se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta, 4 ta’ Novembru firRazzett l-Antik, f’Ħal Qormi. Prezz 6 ewro. Biljetti mingħand il-helpers jew ċemplu 21490643 jew 99579389.
TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw diskussjoni politika bit-tema Semma’ Leħnek...dwar it-Traffiku nhar itTlieta 4 ta’ Novembru fil-Każin talPartit Nazzjonalista f’M’Xlokk fis7pm. Kulħadd mistieden jattendi.
ANTOINE BORG. Il-Ħbieb ta’ Antoine se jorgaizzaw Coffee Morning nhar l-Erbgħa 5 ta’ Novembru fid-9am, fil-Lukanda Alexandra, f’San Ġiljan. Bookings billi ċċemplu 79092845 jew mingħand il-helpers tas-soltu. BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Bormla se jorganizza Konferenza Politika fil-Każin tal-Partit nhar ilĦadd, 9 ta’ Novembru fl-10:30am. Jitkellmu Charlot Cassar, kandidat għall-elezzjoni ġenerali, id-deputati Toni Bezzina u Stephen Spiteri kif ukoll il-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista għall-Affarijiet talParlament Mario de Marco. Kulħadd mistieden jattendi. TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw diskussjoni politika bit-tema Semma’ Leħnek...dwar it-Traffiku nhar itTnejn 10 ta’ Novembru fil-Każin tal-Partit Nazzjonalista fl-Imqabba fis-7pm. Kulħadd mistieden jattendi.
MARIO DE MARCO. Il-Ħbieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta, 11 ta’ Novembru fit-8:30am fl-Imperial Hotel, Tas-Sliema. Tluq bil-privates mill-postijiet tas-soltu. Biljetti 6 ewro. Għall-biljetti ċemplu 21247049 / 99450902 / 21223911.
TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbgħa, 12 ta’ Novembru f’Ferretti Restaurant, Birżebbuġa. Prezz 5 ewro inkluż ittrasport. L-attività tibda fid-9:30am. Trasport jitlaq fid-8:45am. DAVID CASA. Il-Ħbieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta 18 ta’ Novembru filBuskett Roadhouse, ir-Rabat fid9:30am. Prezz 6 ewro u trasport provdut. Għall-biljetti ċemplu 25965316.
ROBERT ARRIGO. Il-Ħbieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kunċert mill-Pusè u l-band tiegħu fit-teatru tas-Sależjani, Tas-Sliema, nhar lErbgħa 19 ta’ Novembru fis-7:30pm. Prezz 6 ewro. Għall-bookings ċemplu 23285000.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. IlĦbieb ta’ Francis Zammit Dimech se jorganizzaw Buffet Dinner flokkazjoni ta’ għeluq sninu, nhar ilĠimgħa 28 ta’ Novembru filLukanda Excelsior, il-Furjana, fit8:30pm. Prezz 25 ewro. Għall-biljetti ċemplu 99337322. TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Buffet Dinner nhar is-Sibt 29 ta’ Novembru fillukanda Soreda, il-Qawra fit-8:30pm. Prezz 15-il ewro għall-kbar u 7.50 ewro għat-tfal. Trasport provdut. AVVIŻI OĦRA
ĦAL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN javża li qed jilqa’ tesseri ġodda kif ukoll tiġdid ta’ tesseri ta’ kuljum fil-Każin PN Ħal Balzan bejn il-5pm u t-8pm. Għal aktar informazzjoni ċemplu 99848644. L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN javża li l-bar tal-Uffiċċju PN qed jitmexxa minn management ġdid. Qed ikun miftuħ kuljum sa tard filgħaxija, u s-Sibt u l-Ħadd jiftaħ fid9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll lappetizers.
IL-MOSTA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mosta javża li qed jilqa’ offerti għall-kiri tal-Każin PN Mosta. Dawk kollha interessati huma mitluba jibagħtu l-offerta tagħhom sat-Tnejn, 27 ta’ Ottubru fis-7pm f’envelope ssiġillat b’dawn id-dettalji tal-applikant: isem, kunjom u numru tal-ID, kemm se joffru ħlas ta’ kera kuljum, ħinijiet proposti għall-ftuħ ta’ bar u lattivitajiet ippjanati. Il-Kumitat Sezzjonali jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta anke dik l-aktar vantaġġuża.
TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN javża li l-bar tal-Uffiċċju PN tallokalità qed jitmexxa minn management ġdid u b’esperjenza. Bħalissa qed ikun miftuħ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sasSibt u l-Ħadd bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll l-appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ jċempel 79813505.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 24 ta’ Ottubru 2014
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
25 3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
6
9
10
11
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab b'xi [albiet i]olati taxxita li jistg[u jkunu bir-rag[ad kultant VI}IBBILTÀ ;eneralment tajba IR-RI{ Qawwi mill-Punent Majjistru lokalment qawwi [afna li jsir ftit qawwi lokalment qawwi sa filg[axija BA{AR Qawwi IMBATT Baxx mill-Punent g]all-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 24˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1mm Xita mill-1 ta’ Settembru 50.5mm IX-XEMX titla’ fis-07.14 u tin]el fis-18.19
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. u 6. Daqs xieraq (10) 6. Ara 5 7. Ta’ qabel ]mienu (5) 10. Kejl metriku g[al-likwidi (daqs kilò ilma distillat) (5) 11. Tag[ti l-ilma (5) 12. Pazjent (5) 14. Difen (5) 16. Dawl qawwi fis-sema (5) 17. Skjavitù (5) 18. Erfa’ u sorr g[al meta ti;I b]onn (5)
18
Weqfin> 1. Sej[a (6) 2. Iebes (6) 3. Bi//iet tad-drapp (6) 4. Temp sabi[ (6) 8. Jintbag[tu bil-posta (5) 9. Ida[[al it-tapp (5) 12. Minnufih (6) 13. Dar ]g[ira (6) 14. Illoppja (6) 15. Waqt, okka]joni (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. u 6. Skun/ertat; 7. Bikri; 10. }arma; 11. Xoqqa; 12. Total; 14. Tajra; 16. I;;ib; 17. Karru; 18. Kallu. Weqfin> 1. Esklu]; 2. E//ita; 3. Gerrex; 4. Stenda; 8. Dritt; 9. Bqija; 12. u 14. Tlikki tlikki; 13. Le;jun; 15. A/idu].
Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Fa/li
Soluzzjoni Sudoku
IL-:IMG{A L-og[la 24˚C L-inqas 18˚C
IS-SIBT L-og[la 24˚C L-inqas 19˚C
IL-{ADD L-og[la 23˚C L-inqas 18˚C
IT-TNEJN L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
IT-TLIETA L-og[la 22˚C L-inqas 17˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
4
4
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 21˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 24˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 14˚C imsa[[ab, Ateni 21˚C imsa[[ab, Li]bona 23˚C xemxi, Berlin 11˚ imsa[[ab, Brussell 13˚C imsa[[ab, il-Kajr 28˚C xemxi, Dublin 15˚C imsa[[ab, Kopen[agen 12˚C imsa[[ab, Frankfurt 11 imsa[[ab, Milan 21C xemxi, Istanbul 24˚C ftit imsa[[ab,Londra 16˚C imsa[[ab, Madrid 22˚C xemxi, Moska 7˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 14˚C imsa[[ab, Bar/ellona 22˚C xemxi, Ruma 17˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 27˚C xemxi, Tripli NA, Tune] 23˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 9˚C imsa[[ab, Zurich 10˚C ftit imsa[[ab, Munich 7˚C imsa[[ab, St. Petersburg 0˚C imsa[[ab
Tag[rif JAG{LQU SNINHOM ILLUM Maurice Caruana (78 sena) eks Direttur tad-Dipartiment talKunsilli Lokali; Waldemar Beck (77 sena) eks xandar, persuna nieqsa mid-dawl; Paul Sant Cassia (60 sena) antropologu; Ray Mangion (59 sena) showman u jmexxi l-kumpanija ActReact; Walter Micallef (59 sena) kantawtur; Carol Galea (52 sena) atleta; Juan Formosa (49 sena) jipprattika l-isport talfencing; Patrick Vella (41 sena) attur; Joyce Grech (40 sena) xandara, kienet Diretttur E]ekuttiv tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb; Ryan Gatt (28 sena)
kien Set Production Assistant g[all-film mi;bud Malta Agora; Maria Barbara (27 sena) kantanta; Amy Borg (24 sena) ;urnalista ta’ media.link; Denise Spiteri (20 sena) kantanta. VU?I MISJUNARJA L-edizzjoni tal-lum tal-programm Vu/i Missjunarja (Radju Marija, 21:00) se jkollu b[ala
protagonist lil Sr Mary Rose Muscat mill-Kongregazzjoni tal-Fran;iskani tal-Qalb bla Tebg[a ta’ Marija, jew kif inhuma mag[rufa b[ala s-Sorijiet tal-E;ittu. G[amlet bejn wie[ed u ie[or 50 sena f’[idma missjonarja f’diversi pajji]i, fosthom fi
Blackwood fl-Istati Uniti, f’Lixandra l-E;ittu, u f’Ruma u f’Assisi fl-Italja. Jippre]entaw Frank Cassar u Helena Sammut. Il-programm ikollu ripetizzjoni t-Tlieta fis-06:00. KUN?ERT MINN PJANISTA }VIZZERU Nhar it-Tlieta, 4 ta’ Novembru fit-Teatru Manoel fit-20:00 se jag[ti kun/ert ilpjanista }vizzeru ta’ 26 sena Louis Schwizgebel-Wang, li g[andu dixxendenza ?ini]a. Hu se jinterpreta xog[lijiet ta’ Haydn, Ravel u Schubert. STAMPAKELMA
Stampakelma hu l-isem ta’ ktieb ;did ta’ Trevor }ahra, ippubblikat minn Merlin Publishers, u li fih ;abra ta’ ’il fuq minn elf stampa u elf kelma. Dan il-ktieb se jkun imniedi nhar il-:img[a, 31 ta’ Ottubru fis-19:30 fil-Malta Society of Arts, Palazzo De La Salle, 219 Triq ir-Repubblika, il-Belt. RU}ARJU F’BORG IN-NADUR Kull nhar ta’ Erbg[a u fis-26 ta’ kull xahar, fis-19:15, f’Borg in-Nadur, limiti ta’ Bir]ebbu;a , fejn jing[ad li saru dehriet tal-Madonna, jing[ad irru]arju.
www.maltarightnow.com
26
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bitħa, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. Ċemplu 77200983. Il-Qawra MAISONETTE bi tliet kmamar tas-sodda, kċina kompluta u dining/lounge area. Ċemplu 99426126. Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu
KLASSIFIKATI
99428000. AVVIŻI
Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront. Tiswijiet TA’ magni tal-ħjata. Għal service u tiswijiet fil-pront. Ċemplu 99422268 jew 21416705.
www.maltarightnow.com
27
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
WATERPOLO
Frank Testa elett President ġdid ta’ Sliema ASC
Sliema Aquatic Sports Club ħabbru li l-Avukat Frank Testa ġie elett bħala l-President il-ġdid talklabb. Dan wara li l-President emeritus, is-Sur Michael Gatt, għażel li ma jikkontestax għallkumitat fil-Laqgħa Ġenerali Annwali li saret din il-ġimgħa. Testa, li trabba fil-klabb minn Għar id-Dud sa minn twelidu, irringrazzja lil President preċedenti għas-servizz eċċellenti li ta lillklabb, kif ukoll lill-membri u lill-
kumitat il-ġdid tal-fiduċja li wrew fih, filwaqt li tenna li flimkien malkumitat se jaħdem bi ħġaru biex ilklabb jirritorna għar-rebħ. Matul l-istess Laqgħa Ġenerali Annwali, Michael Gatt kien maħtur bhala President Onorarju tal-klabb tal-għawm u l-waterpolo b’vot unanimu, bħala rikonoxximent għasservizz li ta lill-klabb matul ħajtu, fejn wara li tela’ minn nursery ta’ listess klabb, serva bħala plejer-kowċ u eventwalment bħala President tal-
klabb. Sar ukoll ringrazzjament xieraq li Malcolm Gatt, li iddeċieda li jirtira wara 30 sena fil-kumitat, 28 minnhom bħala Teżorier. Il-kumitat il-ġdid diġa’ beda filħidma tiegħu għall-istagun li jmiss.
FUTBOL F’GĦAWDEX - KAMPJONAT MELITA II DIVIŻJONI
Rebħa drammatika għal Qala kontra Għajnsielem Qala Saints………………..….2 Għajnsielem………..……..….1 Il-liders Għajnsielem fetħu limpenji tagħhom tat-tieni rawnd b’telfa xejn mistennija kontra lġirien ta’ Qala Saints. Huma mhux biss tilfu l-ewwel punti tagħhom iżda spiċċaw jilagħbu b’disa’ players. Qala kienu prattiċi fil-logħob tagħhom fejn irnexxilhom idawwru telfa f’rebħa drammatika bil-gowl tarrebħ jasal erba’ minuti fuq il-ħin mogħti żejjed. Il-Blacks bir-riħ warajhom ħarġu aggressivi minkejja li sabuha diffiċli jinfdu d-difiża kompatta tas-Saints. Mal-kwarta loghob freekick ta’ Jason Portelli mar barra u fit-28 minuta Joseph Attard falla l-mira minn qagħda tajba. Qala wieġbu fit-42 minuta b’ħarba ta’ Christov Caruana li waħdu fil-kaxxa antiċipa barra lħarġa tal-gowlkiper Buttigieg. Żewġ minuti fuq il-ħin Għajnsielem kienu sfortunati meta freekick ta’ Jason Portelli spiċċa mal-minduda u barra. Fit-tieni taqsima Għajnsielem komplew minn fejn ħallew flewwel waħda fejn wara tliet minuti Kenny Hili kellu x-xutt tiegħu ikklirjat minn fuq il-linja millgowlkiper Franco Buttigieg. Mal-kwarta logħob l-istess Manwel Buttigieg evita l-gowl meta ikklerja minn fuq il-linja konklużjoni ta’ Charlon Tabone. Fid19 il-minuta Għajnsielem fetħu liskor b’xutt angulat ta’ KENNY HILI. Qala wieġbu fl-24 minuta b‘xutt minn barra l-kaxxa ta’ Cutajar salvat minn Buttigieg. Fis-27 minuta Għajnsielem tkeċċielhom Charlon Tabone wara li kien muri t-tieni karta safra. Qala ma damux m’approfittaw għax tliet minuti wara kisbu d-draw
meta Shaun Muscat żmarka lil ALAN CINI li waħdu quddiem Buttigieg ma falliex. Fit-32 minuta l-Blacks ingħataw penalty wara fawl ta’Alan Cini fuq Jason Portelli iżda Matthew Portelli tilef ċans faċli meta kellu ttentattiv tiegħu salvat ferm tajjeb minn Franco Buttigieg. Erba’ minuti fuq il-ħin kienu Qala li ingħataw penalty wara li Joshua Cassar waqqà lil Alan Cini appena daħal fil-kaxxa fejn wara ttkeċċija tad-difensur tal-Blacks, MANWEL BUTTIGIEG bilkalma kollha kiseb il-gowl tarrebha. Qala Saints FC: F. Buttigieg, M. Cefai, C. Caruana (J. Attard), M. Buttigieg, N. Portelli, I. Grech, D. Cutajar, A. Cini, S. Muscat, J. Galea, M. Scerri. Għajnsielem FC: L. Buttigieg, A.Xuereb (D.Hili), R. Grima, S. Sultana, M. Portelli, K. Hili, J. Portelli, J. Attard (L. Buttigieg), C. Grima (D. Azzopardi), C. Tabone, J. Cassar. Referee: Alexei Tabone
Munxar jerġgħu jegħlbu lil Żebbuġ Żebbuġ Rovers…………….…...2 Munxar Falcons………………..4 Munxar Falcons reġgħu għelbu lil Żebbuġ Rovers bl-istess skor li kienu rebħulhom flewwel rawnd biex akkwistaw double fuq l-avversarji tagħhom. B’dawn it-tliet punti huma saħħew posthom fit-tieni post u issa jinsabu żewġ punti biss taħt il-liders Għajnsielem iżda b’logħba iktar. Munxar bir-riħ warajhom ħarġu fuq l-attakk fejn wara disa’ minuti fetħu l-iskor b’xutt minn barra l-kaxxa ta’ ALEX SACCO. Huma komplew jinsistu fejn fis17 il-minuta xutt fil-baxx ta’
Farrugia kien salvat minn Saliba. Fil-25 minuta Munxar irduppjaw meta Alex Sacco żmarka lil STEFAN FARRUGIA waħdu quddiem Saliba xeħet fir-rokna. Żebbuġ wettqu reazzjoni fejn naqqsu l-iskor fid-29 minuta permezz ta’ MANWEL CORDINA wara azzjoni personali biex qabeż waħdu fil-lista tal-aqwa skorer tat-tieni diviżjoni b’sitt gowls. Munxar ħarġu tajjeb fit-tieni taqsima fejn wara tliet minuti reġgħu skurjaw meta minn cross fil-baxx ta’ Azzopardi, ORLANDO ATZORI xeħet fir-rokna b’xutt fil-baxx. Minuta wara ALEX TRAMBOO, ta’ Żebbuġ. bi freekick minn njofs pitch inganna lil Vella bil-ballun jaħbat mal-minduda qabel spiċċa fix-xibka. Mal-ħin Żebbuġ żiedu l-isforzi tagħhom biex isalvaw il-partita iżda bdew ikunu konfużi fil-konklużjonijiet tagħhom. Fis-36 minuta kienu Munxar li aċċertaw mit-tliet punti b’xutt nofs għoli minn tarf il-kaxxa ta’ PATRICK FALZON. F’risposta Żebbuġija konklużjoni ta’ Cordina kienet salvata b’diffikulta minn Vella. Mad-90 minuta freekick ta’ Manwel Cordina spiċċa mal-minduda. Żebbuġ Rovers FC: B. Saliba, A. Tramboo, A. Zammit, C. Cassar, F. Cassar (C. Vella), P. Cardona, M. Zerafa, M. Cordina, O. Calleja, G. Portelli, E. Grima (S. Galea). Munxar Falcons FC: G. Vella, R. Meilak, D. Borg (K.P. Camilleri), P. Parnis, P. Falzon, M. Grech, A. Sacco (P. Said), F.P. Azzopardi, S. Farrugia, O. Atzori, M. Pace. Referee: Jules Ngangue
www.maltarightnow.com
28
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
Iċċelebraw gowl u sfaw imkeċċija
SPORT
FUTBOL
Ġimgħa ilu l-attakkant ta’ PSG Edinson Cavani safa imkeċċi f’partitia mill-kampjonat Franċiż kontra Lens wara li dan iċċelebra gowl billi niżel għal irkupptejh, bhal speċi suldat u ‘spara’ lejn ilpartitarji tat-tim avversarju. Ir-referee l-ewwel urieh il-karta s-safra u hekk kif Cavani ipprotesta safa imkeċċi immedjatament. PSG xorta waħda spiċċaw rebħu lkonfront bi skor ta’ 3-1. Din it-tkeċċija issmmiet ħafna fl-aħbarijiet fi tmiem il-ġimgħa għax ħafna kienu tal-fhema li leks plejer ta’ Napoli ma kellux jitkeċċa fuq xi ħaġa bħal din. Madankollu dan ma kienx l-
ewwel każ fejn referee keċċa plejer minħabba ċelebrazzjoni kemmxejn ‘kontroversjali. Sena ilu, f’logħba mill-kampjonat Premier tat-Tajlandja, Mario Gjurovski ta’ Muangthong United neħħa lqalziet u tefgħu fuq rasu wara li skurja u kien imkeċċi mir-referee hekk kif neħħa l-qalziet minn fuq rasu. 10 snin ilu l-attakkant ta’ Boca Juniors, Carlos Tevez, plejer li llum jilgħab ma’ Juventus kien skurja fis-semi finali kontra rrivali River Plate tal-Copa Libertadores u iċċelebra billi imita tiġieġa. Fl-Arġentina, l-partitarji
Cavani tkeċċa ġimgħa ilu wara li ‘spara’ lejn il-partitarji
ta’ Boca jirreferu għall-plejers u għall-partitarji ta’ River bħala ‘Gallinas’, kelma li tfisser tiġieġ u kien għalhekk li din iċ-ċelebrazzjoni xejn ma niżlet tajjeb mar-referee li keċċa lil Tevez. Fi Frar li għadda f’logħba minn diviżjoni inferjuri fl-Italja, l-attakkant ta’ Riolo Terme safa mkeċċi wara li skurja kontra Ponticelli. Dan hekk kif wara l-gowl, mar jiġri lejn il-bank tas-sostituti u b’daqqa ta’ ras kisser il-perspex tal-bankina. Fl-2011 l-attakkant ta’ Man Utd Wayne Rooney skurja biex ġab id-draw kontra West Ham
Utd u hekk kif camera minnhom inkwadratu jifraħ ma’ sħabu, lplejer internazzjonali Ingliż beda jitkellem ħażin fid-direzzjoni tal-camera. Dak il-ħin ma tkeċċiex minħabba li r-referee ma indunax b’dak li kien ġara imma eventwalment Rooney ġie sospiż żewġ partiti, b’partita minnhom tkun is-semi finali talFA Cup kontra r-rivali Man City. Lura fl-2006, meta Arjen Robben kien għadu ma’ Chelsea dan kien skurja gowl kontra Sunderland u mar jiċċelebra quddiem il-partitarji tattim avversarju. Ir-referee Chris Foy wera t-tieni karta safra lil
Robben li kienet tfisser tkeċċija. Il-Blues xorta waħda iddefendew il-vantaġġ u rebħu 2-1. L-attakkant Brażiljan Neymar ukoll kellu jħalli lgrawnd minħabba ċelebrazzjoni partikolari. Fl-2011, meta kien għadu jilgħab ma’ Santos Neymar kien skurja kontra Colo Colo f’logħba mill-Copa Libertadores, logħba li Santos rebħu 3-2. Ġara iżda li hekk kif Neymar skurja dan il-gowl kien hemm partitarju li waddab maskra li kellha wiċċ Neymar stess. Neymar libes din il-maskra u rreferee kien pront ikeċċih.
Rooney tkeċċa wara li tkellem ħa’in quddiem camera
Plejer ta’ tim tad-dilettanti fl-Italja tkeċċa wara li kisser il-prespex tal-bank tas-sostituti
Neymar libes maskra u tkeċċa
Meta kien ma’ Chelsea Robben tkeċċa għax qabeż fil-partitarji
www.maltarightnow.com
SPORT
‘Diffiċli biex tirbaħ kontra ċ-champions’ CHAMPIONS LEAGUE - KUMMENTI WARA L-PARTITI
Il-manager ta’ Liverpool Brendan Rodgers ma ilmentax dwar il-wirja tal-plejers tiegħu fit-telfa ta’ 3-0 kontra Real Madrid. Wieħed stenna li Liverpool kienu se joffru sfida aktar denja lil Real f’Anfield imma gowls ta’ Ronaldo u Bezema iddeċidew il-konfront favur Real li issa jmisshom jilagħbu kontra l-istess Liverpool f’Anfield. “Fl-ewwel 20 minuta konna tajjeb imma la darba sabu lewwel gowl kollox kien faċli għalihom minn hemm ‘il quddiem. Fit-tieni taqsima konna qed nilagħbu biss biex insalvaw id-dinjità tagħna. Ilplejers, minkejja li kienu qed jitilfu baqgħu jistinkaw. Lagħbna kontra ċ-champions u bil-wirja li kelhom ilejla urew għaliex huma fil-fatt champions,” qal Rodgers. “Fl-ewwel minuti iddefendejna tajjeb u ikkontrollajna l-aggressività talavversarji. Wara li għamilna dan attakkajna u sibna l-gowls. Issa nibdew naħsbu fuq ilpartita ta’ nhar is-Sibt kontra Barcelona.” Dawn kienu l-kummenti ta’ Carlo Ancelotti wara r-rebħa f’Anfield. Ta min jinnota li bil-gowl li skurja Ronaldo issa dan jinsab gowl ‘il bogħod milli jilħaq irrekord ta’ 71 gowl skurjati minn Raul fiċ-Champions League filwaqt li Lionel Messi ta’ Barcelona skurja 69. “Din kienet l-ewwel darba filkarriera tiegħi li skurjajt f’Anfield u kuntent minħabba f’hekk. Mhux se naħseb firrekord ta’ Raul għax naf li kemm jien kif ukoll Messi se niksruh f’xi ħin jew ieħor. Limportanti kienet ir-rebħa tattim u mhux il-gowl tiegħi,” qal Ronaldo. ‘F’qagħda tajba biex nikkwalifikaw’ Il-kowċ ta’ Juventus Massimiliano Allegri qal li minkejja li t-tim tiegħu sofra ttieni telfa konsekuttiva filkompetizzjoni xorta waħda jinsab b’ċans tajjeb li jikkwalifika. Juventus tilfu 1-0 kontra Olympiacos u issa qegħdin fit-tielet post flimkien ma’ Malmo bi tliet punti filwaqt li Olympiacos u Atletico Madrid għandhom sitta. Juventus issa jmisshom jilagħbu f’Turin kontra lGriegi. “Immaġinajt li din il-logħba kienet se tkun differenti,
29
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
speċjalment fl-ewwel taqsima. Teknikament konna ħażin u ma tanx kellna moviment. L-iżbal tagħna kien li ħallejna lillavversarji joperaw bil-kontra attakk u fil-fatt il-gowl tagħhom wasal minn azzjoni bħal din. Fit-tieni taqsima kellna ħafna ċansijiet ta’ skor li tlifnihom. Bla dubju ninsabu diżappuntati bir-riżultat imma għadna b’ċans tajjeb li nikkwalifikaw,” qal Allegri. Dan tal-aħħar iddefenda lil Pirlo mil-kritika li irċieva lplejer minħabba li kien hu li tilef il-ballun f’nofs il-grawnd fl-azzjoni tal-gowl. “Irridu niftakru li Pirlo kien ilu nieqes mil-logħob minħaba injury u għadu mhux fl-aqwa kundizzjoni. Ilum lil Pirlo ridtu biex ikun dak il-plejer li jikalma l-logħob quddiem id-difiża u konvint li fil-ġimgħat li ġejjin se naraw lil Pirlo li kulħadd jaf,” qal Allegri. Ironikament, Juventus kienu liebsa l-istess flokk blu skur li kienu libsu fit-telfa kontra Atletico Madrid. GħallBianconeri, li qegħdin l-ewwel fil-kampjonat, din kienet it-tieni telfa tal-istaġun. Din kienet it-tieni darba konsekuttiva fi spazju ta’ ftit jiem li Juventus naqqsu milli jirbħu wara li nhar is-Sibt kienu ġew miżmuma minn Sassuolo fil-kampjonat. Minn naħa tiegħu l-midfielder ta’ Juventus Paul Pogba qal li Juventus ‘għandhom xi ħaġa nieqsa’ meta jilagħbu fiċChampions League.
Grupp ikkumplikat Filwaqt li l-kowċ ta’ Juventus Allegri qal li jinsab fiduċjuż li ttim tiegħu jista’ jgħaddi, l-kowċ ta’ Atletico Madrid Diego Simeone qal li l-grupp hu wieħed ‘ikkumplikat’ u wissa lill-plejers tiegħu, li minkejja li rebħu 5-0 kontra Malmo, iridu jibqgħu jilagħbu kull partita ‘daqs li kieku hi finali’. “Ma rridux ninsew li minkejja li irbaħna 5-0 il-gowls waslu kollha fit-tieni taqsima. Konna persistenti fil-logħob tagħna u dan ħalla l-frott,” qal il-kowċ tat-tim li staġun ilu tilef il-finali kontra Real. Ma qatgħux qalbhom Il-manager ta’ Arsenal Arsene Wenger faħħar lill-plejers għallqalb kbira li urew fil-partita li rebħu 2-1 fl-aħħar minuti kontra Anderlecht. Il-Gunners kienu qed jitilfu 1-0 imma skurjaw fid-89 u fid-90 minuta biex
– Rodgers
Ronaldo fl-azzjoni kontra Real Madrid. Ronaldo issa jinsab gowl ‘il bogħod milli jilħaq ir-rekord assolut ta’ gowls skurjati fiċ-Champions League, rekord li qiegġed f’idejn l-eks plejer ta’ Real Raul (Ritratt: EPA)
ħadu tliet punti importanti filBelġju. Wenger li kien qed jiċċelebra għeluq is-65 sena qal, “Minkejja li konna qed nitilfu bqajna nattakkaw sakemm mhux biss ġibna d-draw imma anke skurjajna l-gowl tar-rebħa. Urejna qalb kbira u biex nikkwalifikaw irridu nuru din it-tip ta’ grinta. Qegħdin f’qagħda tajba li ngħaddu minħabba li Anderlecht u Galatasaray għandhom biss punt kull wieħed. Issa rridu nirbħu minn tal-anqas il-partiti
fl-Emirates u nikkwalifikaw,” qal Wenger. Arsenal qegħdin fit-tieni post b’sitt punti, tliet inqas mil-liders Borussia Dortmund.
Il-bidu kien kruċjali Il-kowċ ta’ Borussia Dortmund qal li l-bidu millaqwa li kellu t-tim tiegħu firrebħa ta’ 4-0 kontra Galatasaray ħalla l-frott għax fit-tieni taqsima kollox kien aktar faċli għall-plejers. Sa tmiem l-ewwel taqsima lĠermaniżi kienu qed igawdu
vantaġġ ta’ tliet gowls. “Il-gowls kmieni qatlu lilavversarji. Minkejja din irrebħa tajba barra minn darba mhux se niċċelebraw ħafna għax issa rridu nibdew naħsbu kemm fil-kampjonat kif ukoll fil-logħba li jmissna kontra listess Galatasaray filĠermanja,” qal Klopp. Filwaqt li qed jiksbu riżultati tajba fiċChampions League Dortmund qed jiddiżappuntaw filkampjonat u jinsabu fl-14-il post fejn mill-ewwel tmien partiti tilfu ħamsa.
www.maltarightnow.com
30
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Malta tilfet żewġ pożizzjonijiet fir-rankings tal-Fifa filwaqt li l-Italja avanzat tnejn
Malta titlef żewġ pożizzjonijiet RANKINGS TAL-FIFA
Il-jott Artie kien l-ewwel jott li daħal lura Malta u b’hekk rebaħ il-35 edizzjoni (Ritratt: Roberto Runza)
Artie dikjarat rebbieħ tal-35 edizzjoni IBBURDJAR – ROLEX MIDDLE SEA RACE
Il-jott Malti Artie ta’ Lee ġie dikjarat rebbieħ tal-35 edizzjoni tar-Rolex Middlesea Race. Artie kien l-ewwel jott Malti li daħal Malta fis-siegħat bikrin talĦamis. B’kollox dam erbat ijiem, 13-il siegħa u 35 minuta u ħames sekondi biex għamel id-distanza ta’ 608 mili nawtiċi. F’kummenti li ta Lee Satariano hekk kif il-jott għamel il-wasla tiegħu f’Malta dan qal, “Kienet tiġrija diffiċli ħafna. Kellna bidu kemmxejn ħażin imma l-crew ħadem bla waqfien u fit-tieni jum bdejna nirkupraw. Il-wirja li kellna kienet grazzi wkoll għal Sebastian u Christian Ripard li għamlu deċiżjonijiet tajba. Konna nafu li għandna jott u tim tajjeb u l-għan tagħna kien li nirbħu u nirbħu u sodisfatti li għamilna dan.” “Għadna lanqas nistgħu nemmnu li irbaħna. Bil-kundizzjoniet li
baħħarna fihom nista’ ngħid li aktar hu ta’ suċċess li spiċċajna ttiġrija milli irbaħniha,” kompla jgħid Satariano. Minn naħa tiegħu Christian Ripard qal li t-tiġrija ta’ din issena kienet waħda mill-aktar kompetizzjonijiet diffiċli li ħa sehem fiha. “Il-baħar kien imqalleb ħafna u kien hemm ħafna riħ. Lanqas nafu kemm kien qawwi eżatt għax anke l-apparat li jikkalkula l-forza tar-riħ spiċċa inqalà minn mal-jott. Kemm jien kif ukoll il-crew bdejna nippruvaw niftakru meta kien l-aħħar darba li iltqajna ma’ daqstant maltemp fuq il-baħar.” Fil-jum ta’ qabel il-maxi jott Esimit Europa 2 kien l-ewwel jott li daħal fil-Port ta’ Marsamxett. Ħaġa ċerta f’din l-edizzjoni hi li mhux se jinkiser ir-rekord ta’ madwar 48 siegħa li kien għamel
‘Rambler’ fl-2007. Din is-sena numru rekord ta’ 122 jott bdew it-tiġrija imma ħafna minnhom irtiraw minħabba l-maltemp li hemm fuq il-baħar. Sal-bieraħ 72 jott kienu għadhom lura fi triqithom lejn Malta. Sakemm morna għall-istampar aktar minn 35 jott kienu irtiraw mit-tiġrija minħabba r-riħ qawwi fuq il-baħar. Il-preżentazzjoni lir-rebbieħ se ssir nhar is-Sibt li ġej. Il-crew ta’ Artie hu kompost minn Lee Satariano, Christian Ripard, Sebastian Ripard, Matthew Gusman, Sam Pizzuto, Tom Ripard, Matthew Almekinders, Gordon Bugeja u Timothy Davis. Fl-2011 Artie kien diġa’ rebaħ din il-kompetizzjoni fl-2011 fejn dakinhar kien għamel ħin ta’ erbat ijiem, erba’ siegħat, 22 minuta u 54 sekonda.
Froome mistenni jitlef it-Tour de France ĊIKLIŻMU
Iċ-ċiklist Ingliż Chris Froome ħabbar li x’aktarx mhux se jikkompeti fit-Tour de France tal-2015 u minflok se jieħu sehem fit-Tours tal-Italja (Giro) u ta’ Spanja (Vuelta). Fl-2013 Froome kien rebaħ it-Tour de France u sar it-tieni ċiklist Brittaniku li rebaħ din il-kompetizzjoni wara li fl-2012 kien rebaħha Bradley Wiggins.
Din l-aħbar tfisser li issa lakbar favoriti huma ċ-champion renjanti Vincenzo Nibali u lIspanjol Alberto Contador. Din is-sena Froome irtira mit-Tour de France wara li waqà darbtejn filħames stadju. F’kummenti li ta Froome qal, “Jien u d-diriġenti tat-tim se niddeċiedu x’se nagħmlu filġimgħat li ġejjin. Jekk nieħu
sehem fil-Giro jaf inkun f’kundizzjoni mill-aqwa biex nieħu sehem ukoll fil-Vuelta. It-Tour de France tas-sena li ġejja se jkun ibbażat fil-muntanji u mhux fuq time-trials u b’hekk naħseb li mhux se nieħu sehem,” spjega Froome. Froome spiċċa darbtejn runner-up fil-Vuelta fejn din is-sena kien Contador rebaħ l-edizzjoni.
It-tim nazzjonali Malti tilef żewġ pożizzjonijiet f’dawk li huma rankings tal-FIFA. It-tim imexxi minn Pieto Ghedin jinsab fil-157 post b’total ta’ 129 punt. Fl-aħħar ġimgħat il-Maltin lagħbu żewġ partiti mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni għall-Euro 2016 fejn f’Ta Qali ħarġu telliefa 3-0 u 1-0 kontra n-Norveġja u l-Italja rispettivament. Fl-ewwel post ta’ dawn ir-rankings għad hemm il-Ġermanja, champions tad-dinja, anke jekk dawn tilfu kontra l-Polonja u ġew draw kontra l-Irlanda f’partiti mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni
għall-Euro 2016. Fit-tieni u fittielet post hemm l-Arġentina u lKolombja rispettivament filwaqt li l-Belġju tela’ jokkupa r-raba’ post. L-Italja, li għelbet ukoll lillAżerbaijan minbarra Malta, avanzat żewġ postijiet u tinsab fil-11-il post filwaqt li l-Ingilterra, minkejja li rebħet kontra l-Iżvizzera, San Marino u l-Estonja fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni għall-Euro 2016, tilfet żewġ postijiet u tinsab fl-20 post tar-rankings. Il-Brażil baqà fis-sitt post filwaqt li Spanja tilfet żewġ postijiet u tinsab fl-10 post.
WATERPOLO
Rebħa oħra għal Malta
It-tim nazzjonali Malti kiseb ittieni rebħa konsekuttiva fil-Malta International Waterpolo Cup meta rebaħ bi skor ta’ 17-2 kontra l-Irlanda. Din kienet it-tieni rebħa fi spazju ta’ jumejn wara li Malta rebħu ma’ 7 Scogli. Għal darba oħra l-aqwa skorer kien Niki Lanzon li skurja ħames gowls. Andreas Galea, Kai Dowling, Christian Cluett, Littschw u Dino
FORMULA 1
Zammit skurjaw gowl kull wieħed. Matthew Zammit skurja tliet gowls filwaqt li Ben Plumpton skurja t-tnejn l-oħra. Illum il-Maltin jilagħbu kontra Livorno fis-7pm. It-timijiet li qed jieħdu sehem huma l-Irlanda, Livorno, Sette Scogli, l-Iżvizzera u Malta. Illogħob kollu se qed isir fil-pixxina nazzjonali f’Tal-Qroqq.
Aktar problemi għal Caterham
Nhar il-Ħamis filgħodu l-impjegati ta’ Caterham sabu l-bibien tal-fabbrika magħluqa meta marru għax-xogħol. F’Lulju li għadda kumpanija kienet akkwistat l-ishma mingħand Tony Fernandes imma skont stqarrija ta’ din l-istess kumpanija, Fernandes ma ittrasferiex dawn l-ishma. Minn naħa tiegħu, Fernandes, sid ukoll ta’ Air Asia u Queens Park Rangers ċaħad dan kollu. Amministratur legali wissa li mhux se jħalli l-karozzi tal-F1
joħorġu mill-fabbrika jekk mhux bil-permess tiegħu u din l-aħbar tfisser li jista’ jagħti l-każ li lCterham ma jikkompetux filGrand Prix li jmiss li se jsir fit-2 ta’ Novembru fl-Istati Uniti. Bħa;issa l-Caterham qegħdin fl-aħħar post fil-klassifika talkostrutturi fejn għadhom lanqas biss kibsu punt. Minn naħa tiegħu il-Kap talFormula 1 Bernie Ecclestone qal li jkun aħjar li l-Caterham jirtiraw mill-Formula 1 jekk jibqgħu b’dawn il-problemi.
www.maltarightnow.com
31
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Napoli jsofru l-ewwel telfa u Seville miżmuma EUROPA LEAGUE
Il-holders Seville kienu miżmuma fi draw, 0-0, minn Standard Liege fil-Belġju, iżda lIspanjoli għadhom kmandi talgrupp b'ħames punti. Napoli sofrew l-ewwel telfa meta ġew megluba minn Young Boys. Wara Seville, fi Grupp Ġ,b'erba' punti, hemm l-istess Standard Liege u Rijeka li ssuperaw lil Feyenoord 3-1, bil-gowls jaslu kollha fit-tieni taqsima. Andrej KRAMARIC impressjona b'hattrick ( wieħed minnhom minn penalty) għall-Kroati, bil-konsolazzjoni tal-Olandiżi jasal minn Jens TOORNSTRA li kien kiseb id-draw momentarju. Grupp I hu interessanti ferm, bi tliet tims jinsabu fuq sitt punti u bit-tim tal-qligħ, Slovan Bratislava, għadu mingħajr punt. Young Boys taw l-ewwel telfa lil Napoli f'dan il-grupp fejn għelbuhom 2-0 fl-Iżvizzera, b'gowls ta' Guillaume HOARAU u Leonardo BERTONE, waqt li Slovan Bratislava tilfu f'darhom ma' Sparta Praga, 0-3, bil-gowls jaslu fit-tieni taqsima minn David LAFATA, Tiemoko KONATE u Ladislav KREJCI. Il-konfront fi Stadion Pasienky ta' Bratislava kien sospiż għal erbgħin minuta wara li fl-ewwel taqsima nqalgħu l-inċidenti vjolenti bejn is-sapporters rivali, iżda l-plejers irritornaw filground u l-logħba setgħet tkompli. Everton, il-liders ta’ Grupp Ħ, għadhom mingħajr telfa wara draw ta' mingħajr gowls malFranċiżi ta' Lille. Il-logħba kienet mimlija b'azzjonijiet, b'Lille ikunu l-aħjar tim fl-ewwel taqsima u b'Everton itellgħu numru ta' attakki perikolużi fit-tieni taqsima, b'Aiden McGeady jasal laktar viċin li jiżblokka r-riżultat. Fil-logħba l-oħra tal-grupp Wolfsburg għelbu lil FC Krasnodar barra minn darhom. IlĠermaniżi marru fil-vantaġġ b'awtogol ta' Andreas Granqvist u
FA Trophy Illum Xgħajra T vs Siġġiewi Kalkara vs Swieqi Utd Ħamrun S vs Vittoriosa S Għada Żabbar SP vs Santa Lucia Dingli S vs Żurrieq Mtarfa vs Gudja Utd Għargħur vs St. Laurence SP Gżira United vs Għaxaq Lija A vs Oratory Y
rduppjaw minn Kevin DE BRUYNE. Kien imiss lil GRANQVIST li jnaqqas ilmarġni minn penalty iżda lĠermaniżi żiedu żewġ gowls oħra minn Luiz GUSTAVO u De Bruyne, b'WANDERSON jagħmel l-iskor 2-4 fl-aħħar ħinijiet. Fiorentina għandhom punti massimi mill-ewwel tliet impenji ta’ grupp K wara li ħarġu rebbieħa mill-ground diffiċli ta’ PAOK Thessaloniki. Il-gowl li ddeċieda l-konfront skurjah Juan VARGAS qabel tmiem l-ewwel taqsima, bit-Taljani jrażżnu kull tentattiv tal-Griegi fuq il-lasta tagħhom. Fil-konfront l-ieħor ta’ Grupp K, Dinamo Minsk u Guingamp spiċċaw fi draw, 0-0. Fi Grupp B Torino komplew bil-mixja pożittiva tagħhom meta rebħu 2-0 kontra HJK. It-tim ta’ Ventura mar fil-vantaġġ fil-35 minuta b’gowl ta’ MOLINARO. Bir-reazzjoni ta’ HJK ma tasalx, AMAURI skurja t-tieni gowl għat-Taljani biex issiġilla lkonfront. Mill-istess grupp Copenhagen u Brugge ġew draw 1-1. Fi Grupp Ċ Tottenham kisbu rebħa kbira ta’ 5-1 kontra Tripolis tal-Greċja. L-eroj talIspurs kien bla dubju Harry Kane li skurja hat-trick. KANE fetaħ l-iskor wara 13-il minuta u skurja tnejn oħra fl-aħħar kwarta logħob. Iż-żewġ gowls loħra ġew skurjati minn LAMELA. F’partita oħra mill-istess grupp Besiktas ukoll kisbu rebħa kbira, dik ta’ 4-0 barra minn darhom kontra Belgrade. Fi Grupp F Inter waqqgħu lewwel punti meta ġew miżmuma draw 0-0 f’San Siro kontra lFranċiżi Saint Etienne biex b’hekk iż-żewġ timijiet għadhom ma sofrewx gowl fil-kompetizzjoni. Celtic ħallew għall-aħħar biex rebħu 2-1 kontra Giurgiu b’gowls ta’ SKEPOVIC u JOHANSEN.
Riżultati u klassifiki
Lille u Everton spiċċaw fi draw ta’ 0-0 biex b’hekk Everton baqgħu fl-ewwel post ta’ Grupp Ħ
Grupp A
B. Mon’bach v.Limassol Villarreal v Zurich
Kif Jinsabu Villarreal B. Mon’bach Limassol Zurich
3 3 3 3
2 1 1 0
0 0 2 2
9 7 3 4
2 2 11 8
Celtic v A.Giurgiu Salzburg v D.Zagreb
Kif Jinsabu Salzburg Celtic D.Zagreb Giurgiu
3 3 3 3
2 2 1 0
1 1 0 0
0 0 2 3
L R D T
8 5 7 3
5 3 6 9
Rijeka v Feyenoord S.Liege v Seville Sevilla S.Liege Rijeka Feyenoord
L 3 3 3 3
R 1 1 1 1
D 2 1 1 0
2-1 4-2
Grupp E
7 7 3 0
3-1 0-0 T 0 1 1 2
F 4 3 5 3
K 2 2 5 6
AaB v Dynamo Kyiv S. Bucurest v Rio Ave
Pt 5 4 4 3
3-0 2-1
Grupp J
Kif Jinsabu S.Bucurest D. Kyiv AaB Rio Ave
3 3 3 3
2 1 1 0
1 2 1 0
0 0 1 3
L R D T
1-1 2-0 3 4 3 0
0 1 2 7
Estoril v D.Moscow PSV v Panathinaikos
Kif Jinsabu
D.Moscow 3 PSV 3 Estoril 3 Panathinaikos3
3 1 1 0
0 1 0 1
1-2 1-1 0 1 2 2
L R D T
5 2 3 2
2 2 3 5
Krasnodar v Wolfsburg Lille v Everton Everton Wolfsburg Lille Krasnodar
L 3 3 3 3
R 1 1 0 0
D 2 1 3 2
T 0 1 0 1
9 4 3 1
F K Pt
Grupp Ħ
Kif Jinsabu
7 5 4 0
F K Pt
2-4 0-0 F 5 6 2 4
K 2 7 2 6
D. Minsk v Guingamp PAOK v Fiorentina
Pt 5 4 3 2
0-0 0-1
Grupp K
Kif Jinsabu
L R D T
3 3 3 3
Kif Jinsabu
Torino Brugge Copenhagen HJK
F K Pt
Grupp Ġ
Brugge v Copenhagen Torino v HJK
7 5 3 -1
F K Pt
Grupp D
Kif Jinsabu
Birżebbuga SP vs Kerċem A Il-Ħadd Melita vs Żejtun C Msida SJ vs Marsa Qrendi vs Sta. Venera L Mqabba vs Senglea A SK Victoria W vs Kirkop Utd Fgura Utd vs Nadur Y Pembroke A vs Rabat A Mellieħa vs Victoria H Sirens vs San Ġwann
1 2 0 1
L R D T
5-0 4-1
Grupp B
2 2 2 0
0 0 0 0
1 1 1 3
F K Pt
9 6 4 1
4 4 6 6
6 6 -6 0
Fiorentina Guingamp PAOK D.Minsk
.Belgrade v Besiktas Tottenham v A.Tripolis
Kif Jinsabu Besiktas Tottenham A.Tripolis P.Belgrade
3 3 3 3
1 1 1 0
2 2 1 1
0 0 1 2
L R D T
0-4 5-1 6 6 4 0
2 2 6 6
Dnipro v Qarabag Inter v Saint Etienne
0-1 0-0
Grupp F
Kif Jinsabu Inter 3 Karabakh 3 Saint Etienne 3 Dnipro 3
2 1 0 0
1 1 3 1
0 1 0 2
L R D T
3 1 0 0
0 2 0 2
S.Bratislava v S.Prague Young Boys v Napoli Y. Boys S.Prague Napoli S. Bratislava
L 3 3 3 3
R 2 2 2 0
D 0 0 0 0
T 1 1 1 3
7 4 3 1
F K Pt
Grupp I
Kif Jinsabu
5 5 4 1
F K Pt
0-3 2-0 F 8 7 5 0
K 3 4 3 10
M. Kharkiv v L. Warsaw
Pt 6 6 6 0 0-1
Grupp L
Trabzonspor v Lokeren
2-0
Kif Jinsabu
L R D T
3 3 3 3
Grupp Ċ
3 1 1 0
0 1 0 1
0 1 2 2
F K Pt
7 2 6 1
0 3 4 9
9 4 3 1
L. Warszawa Trabzonspor Lokeren M.Kharkiv
L R D T
3 3 3 3
3 2 1 0
0 0 0 0
0 1 2 3
F K Pt
3 4 1 1
0 2 3 4
9 6 -3 0
www.maltarightnow.com
32
Il-Ġimgħa, 24 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Ir-riħ qawwi, li f’xi ħinijiet laħaq qawwa ta’ riefnu, li ħakem il-gżejjer Maltin fl-aħħar jiem, ipprovda spettaklu mill-isbaħ fil-bajja ta’ Marsalforn f’Għawdex, b’mewġ qawwi mill-Majjistral ilaħħaq l-għoli tal-bini. Jidher li l-istaġun qaleb f’daqqa, u issa qed jurina li verament riesqa x-xitwa (Ritratt: Ted Attard)
TA’ SANNAT
Is-Sindku jirrifjuta vot ta’ fiduċja
Philip Vella, is-Sindku Laburista f’Ta’ Sannat Għawdex, fl-aħħar jiem irrifjuta li jittieħed vot ta’ fiduċja fit-tmexxija tiegħu bħala Sindku. Il-vot ta’ fiduċja fis-Sindku ta’ din il-lokalità, li issa ilha għaddejja mhux ħażin bi kwistjoni interna bejn il-Kunsillieri Laburisti fuq allegat kunflitt ta’ interess minn Vella, tqajjem fl-aħħar laqgħa talKunsill li saret aktar kmieni din ilġimgħa, u dwaru tkellem ilKunsillier tal-Partit Nazzjonalista Joe Bajada. L-aġir kontroversjali tas-Sindku Laburista fil-każ tal-film ‘By the Sea’ li qed jinġibed fi Mġarr ixXini, fil-konfini tar-raħal Ta’ Sannat, kien wassal biex it-tliet Kunsillieri Laburisti l-oħra sħabu – it-tlieta li huma nisa – iressqu mozzjoni ta’ sfiduċja f’Philip Vella. Imma din il-mozzjoni ma tressqet qatt quddiem il-Kunsill Lokali għad-diskussjoni, u għallvot. Dan għaliex, iffaċċjat biha, isSindku kaxkar saqajh u ma sejjaħx laqgħa tal-Kunsill għal aktar minn xahrejn sħaħ, xi ħaġa li wasslet biex f’Ta’ Sannat inkisret il-liġi. Fil-fatt, l-aħħar laqgħa tal-Kunsill Laburista, qabel dik ta’ nofs din ilġimgħa, kienet saret fil-11 ta’ Awwissu. Il-liġi tal-Kunsilli Lokali
tgħid li trid issir mill-inqas laqgħa kull xahar. Wara pressjoni politika li saret fuqhom mit-tmexxija Laburista, inkluż f’laqgħa li saret fil-preżenza tad-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela, it-tliet kunsillieri nisa tal-PL, poġġew il-mozzjoni fuq l-ixkaffa u ma baqgħux jippressaw biha. Issa, wara aktar minn xahrejn, ilKunsill iltaqa’, u saret proposta biex minflok il-mozzjoni ta’ sfiduċja, is-Sindku joqgħod għal vot ta’ fiduċja, biex ikun magħruf jekk għadux igawdi l-fiduċja talmaġġoranza. Imma s-Sindku rrifjuta li jittieħed dan il-vot. Il-kritika ewlenija li qed jiffaċċja s-Sindku Laburista tikkonċerna lmod kif il-Kunsill ma baqax jinsisti fuq kumpens għal-lokalità mal-producers tal-film ta’ Angelina Jolie u Brad Pitt, u l-mod kif il-bqija tal-Kunsillieri tħallew fil-għama dwar il-kuntatti li kienu għaddejjin mad-direzzjoni talfilm. Bil-Kunsillieri l-oħra jilmentaw li huma qatt ma ngħataw l-opportunità mis-Sindku biex jiddiskutu mal-producers fuq il-possibbiltà ta’ kumpens xieraq għal Ta’ Sannat. F’nofs din il-kwistjoni kollha, kienet ħarġet l-aħbar li omm isSindku ġiet ingaġġata mal-
kumpanija tal-films fil-kariga ta’ ‘Location Assistant’. Wara li l-Kunsillieri Laburisti ressqu l-mozzjoni ta’ sfiduċja, isSindku kien wieġeb billi talab lillBord ta’ Governanza Lokali jinvestiga dan il-każ. Ħafna kienu esprimew dubji għaliex il-każ spiċċa quddiem dan il-Bord, u mhux quddiem il-Monitoring Unit tal-Kunsilli Lokali, li huwa lforum li jiddeċiedi każi bħal dawn,
speċjalment meta tkun qed tinkiser il-liġi. S’issa, min-naħa ta’ dan ilUnit, li jaqa’ taħt id-Dipartiment tal-Gvern Lokali, kien hemm biss silenzju assolut. Mil-laqgħa tal-Kunsill ta’ din ilġimgħa, intant, irriżulta wkoll li qabel din il-laqgħa, is-Segretarju tal-Kunsill Lokali kien fil-fatt, appunta data għal laqgħa oħra, biex il-Kunsill jibqa’ konformi mal-liġi, izda din ma saritx u
Il-qiegħa f’Ta’ Sannat tkompli tisħon hekk kif is-Sindku Laburista Philip Vella (ritratt) ma jridx jieħu vot ta’ fiduċja fit-tmexxija tiegħu
tħassret biex il-kontroversja dwar il-vot ta’ sfiduċja fis-Sindku ma tkun diskussa bl-ebda mod. Sorsi qalulna li quddiem l-appell tal-Kunsillier tal-PN biex is-Sindku joqgħod għal vot ta’ fiduċja, ladarba l-mozzjoni ta’ sfiduċja fih ma tqegħditx għall-vot, ma kien hemm l-ebda reazzjoni min-naħa tal-Kunsillieri Laburisti l-oħrajn, li la ħadu pożizzjoni favur, u lanqas kontra s-Sindku, li huma stess kienu ħejjew u ppreżentaw mozzjoni ta’ sfiduċja fih. It-tweġiba tas-Sindku Laburista għas-sejħa biex jieħu vot ta’ fiduċja, kienet li dan il-vot m’għandux jittieħed għaliex ilBord ta’ Governanza għadu ma ffinalizzax l-investigazzjoni tiegħu. Dan minkejja li l-Kunsillier talPN Joe Bajada baqa’ jinsisti li, għall-ġid tal-Kunsill, dan il-vot ta’ fiduċja fis-Sindku għandu jittieħed biex titneħħa l-inċertezza li bħalissa qed tiddomina fil-Kunsill Lokali f’Ta’ Sannat.