Nru 13,884
It-Tnejn, 27 ta‘ Ottubru, 2014 €0.80
www.maltarightnow.com
Joseph Muscat jammetti li 58ċ mhux biżżejjed
Ara paġna 6
Il-mira tal-PN hi l-ħolqien tal-ġid
Ir-Renju Unit itemm il-kumbattimenti fl-Afganistan
Ara paġna 14
– Simon Busuttil
F’diskors imqanqal segwit minn attendenza numeruża fillukanda Corinthia San Ġorġ ilbieraħ filgħodu, u mittelespettaturi ta’ Net Television li segwew xandira diretta, il-Kap tal-Oppożizzjoni u tal-Partit
Nazzjonalista Simon Busuttil qal li l-mira ewlenija tal-Partit Nazzjonalista meta jerġa’ jikseb il-fiduċja tal-poplu u jerġa’ jkun fil-gvern, mhijiex kif se nonfqu lflus imma l-ħolqien tal-ġid. “Għax il-bravura hi mhux kif se
tonfoq il-flus iżda kif se toħloq il-ġid.” Id-diskors tal-Kap tal-Partit Nazzjonalista ġab fi tmiemha lewwel Konvenzjoni Ġenerali organizzata mill-Partit Nazzjonalista bit-tema Idea
Malta bl-ewwel sessjonijiet tagħha jkunu l-Ġimgħa u s-Sibt li għadda bis-sehem ta’ diversi persuni minn oqsma differenti tas-soċjetà Maltija. Rapport dettaljat f’paġni 2 u 3
IN-NAZZJON IKOMPLI JINVESTIGA T-TRAFFIKU UMAN TA’ ASJATIĊI LEJN MALTA
Ordni minn fuq twassal biex il-Pulizija jieqfu jipproċedu
Investigazzjonijiet intensivi mill-Pulizija b’rabta ma’ numru kbir ta’ Asjatiċi li allegatament qed ikunu sfruttati f’Malta f’dak li hu deskritt bħala traffiku pulit ta’ Asjatiċi lejn Malta twaqqfu ħesrem wara pressjoni biex il-Pulizija ma tkomplix tipproċedi. Rapport investigattiv minn Joe Mikallef f’paġna 5
Valletta lura għar-rebħ u draw bejn Sliema u Balzan
Ara paġna 31
Il-Partit Nazzjonalista jrid jibde
www.maltar
2
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
KONVENZJONI ĠENERAL
Simon Busuttil b’diskors imqanqal f’għeluq l-ewwel Konvenzjoni Ġenerali tal-PN “Il-bravura hi mhux kif se tonfoq il-flus iżda kif se toħloq il-ġid”... u dan huwa t-tir tal-PN ladarba jkun fil-Gvern. B’differenza milli qed jagħmel il-Gvern Laburista bħalissa, li qed jonfoq il-flus tal-poplu iżda mhux qed joħloq il-ġid. Hekk sostna l-Kap tal-PN Simon Busuttil waqt l-għeluq tal-ewwel Konvenzjoni Ġenerali bit-tema Idea Malta. Fid-diskors tiegħu l-kap elenka d-diversi setturi li l-Gvern għandu jagħti l-attenzjoni tiegħu. Fost dawn semma l-edukazzjoni fejn fisser kif minkejja x-xogħol li sar mill-PN fil-gvern fi snin preċedenti din is-sena mijiet ta’ tfal Maltin tilfu l-opportunità li jistudjaw fi skola ġdida għaliex il-Gvern waqqaf il-proġett talPN li jibni skola kull sena. Meta wieħed iħares lejn limpjiegi, Simon Busuttil fakkar li għalkemm l-ekonomija Maltija baqgħet tikber, hemm setturi li mhumiex sejrin tajjeb u b’hekk qed tinxtegħel il-bozza talallarm. Hu fisser kif jekk wieħed jisma x’inhuma jgħidu s-sidien tal-ħwienet jara kif qed jirrappurtaw tnaqqis fil-bejgħ. Fl-istess waqt, xahar wara xahar qed tonqos il-produzzjoni industrijali tal-fabbriki – tant li taħt dan il-Gvern, Malta qed tkun il-pajjiż fl-Unjoni Ewropea blakbar tnaqqis fil-produzzjoni industrijali. Qed jonqsu wkoll lesportazzjoni u l-importazzjoni hekk kif Malta qed tirreġistra lakbar tnaqqis fl-UE kollha.
SIMON BUSUTTIL: “m’hemmx post fil-politika għal min mhuwiex onest”
B’hekk Malta ma tinsabx l-aħjar fl-Ewropa, kif kien wiegħed ilPrim Ministru iżda bil-kontra ġiet fost l-agħar fl-Ewropa. Simon Busuttil qal li għalkemm dan il-Gvern kien wiegħed jobs ġodda u r-rata tal-qagħad għadha baxxa – din taħbi mill-fatt li f’sena waħda biss, dan il-Gvern daħħal 3,700 ruħ jaħdmu miegħu filGvern li qed jitħallsu bil-flus talpoplu. Huwa qal li fl-ekonomija qed jinxtegħlu ċerti bozoz talallarm li jħassbuh bil-kbir.
Il-Kap tal-PN semma wkoll kif b’differenza mill-Gvern preċedenti tal-PN meta r-rata talpagi żdiedu bi’€500 fis-sena, flewwel sena ta’ Gvern Laburista żdiedu b’€100 biss. U issa lGvern se jkompli jidħak bin-nies u fil-Baġit li jmiss se joħroġ b’żieda ta’ €0.58 fil-ġimgħa. Hu tkellem ukoll dwar is-saħħa li fisser kif anki f’dan il-qasam il-Gvern mhux qed joħroġ b’ideat ġodda. B’hekk fisser kif il-PN irid iħares lejn kif, meta jkun fil-Gvern ikompli, itejjeb isservizz tas-saħħa u li dan isir b’mod sostenibbli. Ix-xogħol talpolicy forum tas-saħħa tal-PN hu li jkompli joħroġ b’ideat biex dan iseħħ, kompla jgħid Simon Busuttil. Fl-istess waqt huwa semma l-kura tal-anzjani u fisser kif il-PN jrid jipprovdi soluzzjonijiet għal dan il-qasam għaliex qed naraw biċ-ċar li dan mhuwiex qed isir mill-Gvern Laburista. Filwaqt li ta ħarsa lejn iddifferenzi fl-affarijiet li jiddefenixxu l-PN mill-Gvern Laburista, fid-diskors tiegħu Simon Busuttil ta harsa lejn lideat li ħarġu min-nies preżenti waqt din il-Konvenzjoni li bdiet tiltaqa’ nhar il-Ġimgħa li għadda. Huwa rringrazzja n-nies li kellhom il-kuraġġ li jiltilgħu jitkellmu, fosthom nies b’orjentazzjoni sesswali u kulur
differenti kif ukoll u b’diżabbiltà fiżika. Huwa staqsa, iżda, jekk il-PN għandux il-kuraġġ li jkun il-partit ta’ kulħadd u jilqa’ fi ħdanu nies differenti. Huwa fakkar kif il-PN huwa magħqud għaliex iħaddan id-diversità. B’hekk fisser din ilKonvenzjoni bħala break through li permezz tagħha dan il-partit qed iħares ‘il quddiem. Il-konklużjonijiet ta’ dak li ġie diskuss matul din il-Konvenzjoni se jgħaddu lill-policy fora talpartit biex jintegrawhom filformazzjoni politika tal-PN. B’danakollu, il-PN jrid jaghti lempowerment lin-nies, fi kliem ieħor jagħtihom is-saħħa biex jiksbu s-suċċess tagħhom. Busuttil tkellem kif il-Partit irid jerġa’ jirbaħ il-fiduċja tannies. Hu fisser kif il-partit ma għandu jaqta’ qalbu qatt iżda jrid iwiegħed li se jagħmel ħiltu kollha biex jerġa’ jirbaħ din ilfiduċja tan-nies. Iż-żmien flOppożizzjoni ma jridx jinħela, iżda fih għandu jaħdem biex jiġbed l-ideat tan-nies. Fl-istess waqt il-partit ma jridx jistaqsi għaliex tilef iżda jrid juri li fehem għalfejn tilef l-aħħar elezzjoni. Huwa fisser li għalkemm ilpartit fil-gvern għamel l-iżbalji, għamel ħafna affarijiet tajbin għall-pajjiż u n-Nazzjonalisti għandhom ikunu kburin li
jiffurmaw parti minn dan ilpartit. Simon Busuttil spjega kif ilpartit daħal fi proċess ta’ tigdid. Il-bidliet li ġab dan il-partit, sostna l-Kap, bdew minn fuq, mit-tmexxija, iżda baqgħu sejrin sal-istrutturi kollha tal-partit. Hu fisser kif il-Kunsill Ġenerali fetaħ minn 900 kunsillier għal kważi 1400 kunsillier filwaqt li sar tiġdid fil-media tal-partit, tħabbru 12-il kandidat ġdid għall-Elezzjoni Ġenerali u 30 kandidat għall-elezzjoni talKunsilli Lokali. Hu fisser ukoll kif il-PN fetaħ 10 policy fora ġodda, li jistgħu jwasslu l-ideat ta’ x’jista’ jagħmel il-PN ladarba jkun fil-gvern. Huwa fisser kif il-partit irid jaħdem biex jerġa’ jkun filgvern. Dan irid isir b’mod sistematiku biex il-partit ikun iktar viċin tan-nies. Biex il-partit jirbaħ il-fiduċja tan-nies, il-partit irid ikun differenti u jwettaq stil ġdid ta’ politika. Għalkemm ilPartit Laburista qal li jrid iwettaq stil ġdid, bil-kontra qed iwettaq stil mill-iktar antikwat tal-Gvern Laburista. Il-Partit Nazzjonalista jrid jibdel il-mod ta’ kif issir ilpolitika. Biex jitħaddan dan l-istil ġdid, il-politika tal-PN trid tkun imwettqa fuq il-verità. Għalkemm il-Gvern wiegħed li se jwettaq politika mibnija fuq il-verità, mhuwiex qed iwettaq dan. Eżempju klassiku huwa l-mod kif gideb li se jibni power station ġdida f’sentejn. Fuq kollox, l-akbar gidba kienet li hu se jirriżenja jekk il-power station ma tinbeniex fiż-żmien stipulat. Fl-istess waqt hu semma limportanza tal-onestà filpolitika, hekk kif m’hemmx post fil-politika għal min mhuwiex onest. Hu spjega kif il-Prim Ministru ma wettaqx dan u ħammeġ lil ħaddieħor bla bżonn. Il-mument li l-Gvern isib dahru mal-ħajt, jinfex billi jitfa’ t-tajn hekk kif ġara din il-ġimgħa minn Konrad Mizzi li tefa’ t-tajn fuq deputat tal-PN, fisser Busuttil. Issa l-Kummissarju tal-Pulizija għandu jinvestiga dan, u jekk isib li dan sar, Busuttil wiegħed li se jieħu l-passi neċessarji. Iżda jekk ma jinstab xejn minn dan, għandu jkun Konrad Mizzi li jirriżenja, żied jgħid Simon Busuttil. Tkellem ukoll dwar innepotiżmu sfrenat tal-Gvern u
el il-mod ta’ kif issir il-politika
rightnow.com
I PARTIT NAZZJONALISTA
Parti mill-udjenza kbira li attendiet ilbieraħ fil-lukanda Corinthia għad-diskors tal-Kap tal-PN fl-għeluq tal-ewwel Konvenzjoni Ġenerali organizzata mill-Partit Nazzjonalista
fakkar fin-nies ġenwini li qed ibatu minħabba n-nepotiżmu talGvern Laburista. Hu wiegħed li ladarba jkun fil-Gvern, il-PN dan se jikkoreġih u jagħti lura lil min vera ħaqqu. B’differenza minn dan Simon Busuttil fisser kif Joseph Muscat se juża l-flus talUnjoni Ewropea biex jirrestawra r-residenza uffiċjali tiegħu. Hu semma wkoll ilklijenteliżmu tal-Gvern u fisser kif f’sena biss, il-Prim Ministru reġa’ ħa l-pajjiż lura għaż-żmien meta biex tieħu xogħol jew promotion trid tmur għand Ministru. Hu sostna kif il-PN jemmen f’politika fejn in-nies ma jkunux jiddependu mill-politiċi għal kull ħaga li jridu imma jingħataw dak li huwa dritt tagħhom permezz ta’ servizzi effiċjenti u ġusti mingħajr ilbżonn li jilagħqu jew jittallbu lil ħadd. Id-diskors kien iffukat ukoll fuq il-bidliet li l-Kap irid jara filPN biex ikun aktar miftuħ kemm għall-individwi kif ukoll għallideat ġodda fil-politika. Kienet propju għalhekk li ġiet organizzata din il-Konvenzjoni bl-isem Idea Malta. Hu fisser kif il-PN fil-gvern irid jagħti opportunitajiet lil kulħadd, irid jaħdem biex jgħin lil min hu vulnerabbli kif ukoll li jħares lejn il-ġid komuni. Hu qal li l-mod kif qed
jitkellem Joseph Muscat mhuwiex qed jaghti stampa tajba ta’ Malta. B’differenza ta’ dan, ilPartit Nazzjonalista kien mistieden biex jorganizza u jospita Konvenzjoni Ġenerali talPartit Popolari Ewropew f’pajjiżna. Bħala konklużjoni Simon Busuttil fisser l-importanza li lPN jirbaħ il-qlub u l-imħuħ tannies. Dan jista’ jsir billi l-partit juri li fehem ir-raġunijiet għalfejn tilef l-elezzjoni u li huwa wieħed li tista’ tistrieħ fuqu biex itejjiblek il-kwalità talħajja tiegħek. F’dan l-għadd, il-Konvenzjoni kien eżerċizzju tajjeb iżda lpartit mhux se jieqaf hawnhekk kif fil-ġimgħat u xhur li ġejjin dan il-proċess ta’ smigħ se jkompli jirranka biex il-PN ikollu l-aħjar ideat għal Malta. Iżda biex dan il-proċess ikun ta’ suċċess u biex il-PN jerġa’ jirbaħ il-fiduċja tal-poplu, għandu bżonn in-nies. Biex il-partit jerġa’ jirbaħ ilfiduċja tal-poplu ird jemmen li dan jista’ jsir. Fl-istess waqt hemm bżonn li l-partit jingħaqad u joħloq network ma’ nies ġodda li magħhom jista’ jaqsam l-ideat u b’hekk il-partit isir partit tal-maġġoranza u dan il-pajjiż jitmexxa aħjar, kif jistħoqqlu.
3
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
“Il-bravura hi mhux kif se tonfoq il-flus iżda kif se toħloq il-ġid” – Simon Busuttil
www.maltarightnow.com
4
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
Bormliż li se jgħaddi ġuri fuq serq u qtil ta’ anzjana kundannat sentejn u nofs ħabs fuq serq Bormliż li x-xahar id-dieħel mistenni jgħaddi ġuri fuq serq u li kkawża l-mewt lil mara anzjana li daħal biex jisraqha f’TasSliema, mar sentejn u nofs ħabs wara li ammetta li seraq bibien ta’ karozza minn Bormla stess. Charlie Brincat, ta’ 33 sena u li ma jaħdimx ammetta li seraq l-
erba’ bibien ta’ karozza li kienet ipparkjata fi Triq il-Polverista, f’Bormla stess u dan għall-ħabta tan-12.30 p.m. ta’ nhar il-Ħamis li għadda, u dan minn fuq karozza Peugeot. Il-karozza kienet ipparkjata quddiem mekkanik u li kienet se tissewwa minnu.
Erba’ xhur ħabs fuq serq minn ħwienet
Serb ta’ 25 sena ntbagħat erba’ xhur ħabs fuq serq minn tliet ħwienet f’Tas-Sliema. Mikelic Srdan, residenti f’TasSliema, ġie kundannat erba’ xhur ħabs mill-Maġistrat Consuelo Scerri Herrera wara li nstab ħati li nhar it-Tnejn li għadda, f’ħinijiet differenti, seraq diversi oġġetti minn għadd ta’ ħwienet f’Tas-Sliema stess.
Hu ammetta li seraq millħwienet Bershka, OVS u Next. Ammetta wkoll li laqa’ għandu ħwejjeġ misruqa, li kiser lordni pubbliku, li ma obdiex lordnijiet leġittimi tal-Pulizija, li saq karozza bi traskuraġni, u li ġera fit-triq b’periklu għallpubbliku. L-Avukat Christopher Chircop deher għas-Serb.
Sandro Mifsud ta’ 41 sena minn Tas-Sliema, flimkien ma’ Stephen Stellini ta’ 33 sena minn Ħal Qormi, inżammu taħt arrest preventiv, wara li tressqu b’arrest mixlijin b’serq. Il-każi seħħew bejn l-14 ta’ Ottubru u
nhar it-Tlieta li għaddew. Mifsud u Stellini ġew akkużati li serqu handbags minn fuq diversi persuni fil-Gżira, Ħal Qormi, il-Ħamrun u l-Imsida, u li serqu mobile fil-Gżira wkoll minn fuq persuna oħra.
Jinżammu arrestati fuq serq
QORTI
Il-Maġistrat Anthony Vella, qal fis-sentenza tiegħu li Brincat ingħata diversi opportunitajiet mill-Qorti biex jirriforma ruħu, liema opportunitajiet huwa dejjem injora. Kien għalhekk li ma kien hemm l-ebda alternattiva oħra ħlief li jmur il-ħabs. Fis-
sottomissjonijiet tagħha d-difiża argumentat li Brincat ikkopera mal-Pulizija u li għandu bżonn programm ta’ riabilitazzjoni biex jittratta l-problema ta’ droga. Minkejja dan il-Qorti kkundannat lil Brincat għal piena karċerarja u ġabet ukoll in effett sentenza sospiża ta’ 18-il xahar
għal waħda effettiva. Brincat mistenni jgħaddi ġuri mixli li flimkien ma’ żewġ kompliċi oħrajn, marru jisirqu mara ta’ 80 sena, u li din qatilha wara att vjolenti. Dan il-qtil brutali kien seħħ f’jum il-Kunċizzjoni tas-sena 2010.
Il-Qorti tal-Appell Kriminali, preseduta mill-Imħallef Tonio Mallia, dawret deċiżjoni talMaġistrati fil-konfront ta’ Gregorio Scicluna mill-Kalkara, fejn qalet li dan ma kellux jingħata l-libertà proviżorja. Hu jinsab akkużat li qatel lil missier is-sieħba tiegħu u bl-attentat ta’ qtil tagħha u ta’ tnejn minn uliedhom. Il-Qorti fid-deċiżjoni tagħha qalet li dan huwa reat serjissimu fejn is-soċjetà għandha tiġi protetta minn karattru bħal dan u li għandu kondotta kulurita. Scicluna ta’ 52 sena, magħruf bħal “Il-Goodie” jinsab akkużat bil-qtil ta’ missier is-sieħba tiegħu Joseph Caruana b’tir ta’ senter.
Scicluna kien xorta waħda għadu l-ħabs peress ma kienx għadu ħallas id-depożitu ta’ €30,000. Huwa kien ingħata l-libertà proviżorja mill-Maġistrat Josette Demicoli nhar it-Tnejn li għadda fuq depożitu ta’ €30,000 u diversi kundizzjonijiet fosthom garanzija personali ta’ €30,000 oħra. Scicluna qed jiffaċċja total ta’ 11-il akkuża, b’dik l-aktar serja tkun ta’ omiċidju. Huwa jinsab mixli wkoll blattentat ta’ qtil tal-eks sieħba tiegħu għal disa’ snin, Simone Caruana ta’ 27 sena, kif ukoll taż-żewġ bniet tagħhom il-kbar, waħda ta’ tlieta u l-oħra ta’ ħames snin, u li kkaġuna ġrieħi
serji fuq Simone Caruana u binthom l-oħra ta’ tliet snin. L-appell tal-Avukat Ġenerali kien jgħid li l-akkużat diġà nstab ħati li ħajjar, għen u assista persuna biex toqtol lil żewġha filpassat u li huwa reċidiv. Huwa kien ukoll diġà nstab ħati wkoll ta’ diversi reati serji oħra, fosthom reati sesswali fuq minuri, u wara li allegatament qatel lillkunjatu u li spara fuq l-eks sieħba tiegħu u fuq uliedu stess, tali persuna hija ta’ periklu ċar u ta’ kommissjoni ta’ reati oħrajn. Il-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispetturi Keith Arnaud, Chris Pullicino u Roberto Said Sarreo.
Il-Maġistrat ta’ Għawdex Paul Coppini ddikjara li ġurament li anzjan ħa fl-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex fil-ħin li hu kellu temperatura ta’ 102 deni ma jgħoddx wara li dan ikkonkluda li l-istess affidavit itteħidlu b’qerq. Il-Qorti tat din id-deċiżjoni filkawża li Michael Mizzi, Sina Mizzi u Jacob Mizzi ppreżentaw fil-Qorti tal-Maġistrati ta’ Għawdex, fil-konfront ta’ Martin u Doris Debrincat. Il-familja Mizzi spjegat kif fl2006 il-qarib tagħha, Giuseppe Mizzi kien fetaħ kawża kontra Martin Debrincat b’konnessjoni ma’ kuntratt li fih l-istess Mizzi jidher li għadda l-beni immobbli tiegħu lil Brincat għal Lm21,000. Fil-kawża li fetaħ, Mizzi ċaħad li kien ta l-kunsens tiegħu biex ilproprjetà li kellu tgħaddi għand Debrincat. L-anzjan miet fl-2009 fl-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex u fit-testment ħalla bħala eredi lil Michael Mizzi, Sina Mizzi u Jacob Mizzi.
Fl-istess sena, Debrincat ippreżenta fil-Qorti ta’ Għawdex affidavit ta’ Giuseppe Mizzi li fih dan jgħid li ried jirtira l-kawża li kien fetaħ kontrih fl-2006, imma l-familja Mizzi kkontestat ilvalidità ta’ dan l-affidavit. Millprovi li tressqu, irriżulta li l-affidavit sar xahar qabel ma miet Giuseppe Mizzi, u fl-isptar fejn kien qiegħed jinżamm minħabba kundizzjoni gravi li kien qed ibati minnha. Dakinhar kellu 102 deni u skont l-ispeċjalista Robert Sciberras, li kien qed jikkurah, “għal dik l-età kienet għolja”. Fil-kawża rriżulta li Debrincat avviċina lin-Nutar Silvio Hili u lit-Tabib Michael Refalo u qalilhom li Mizzi ried jagħmel affidavit biex iwaqqa’ l-kawża li kellu kontrih. In-Nutar Hili ġabar l-informazzjoni, u flimkien mat-Tabib Refalo marru l-isptar biex ikellmu lil Mizzi. Miegħu, it-Tabib Refalo ħa formola ppreparata
minn qabel biex issir id-dikjarazzjoni tal-istat mentali tajjeb. Il-Maġistrat Coppini rrimarka li huwa “ferm stramb” kif tħalla f’idejn it-Tabib Refalo biex ifakkar lil Mizzi bil-kawża u biex jistaqsih jekk riedx iċediha, meta l-kompitu tiegħu suppost kien li jara jekk il-pazjent kien f’sensih biżżejjed biex jagħmel dak l-affidavit. Hu semma kif għaxart ijiem qabel l-aħħar testment tiegħu, Mizzi iddikjara li wara mewtu ried li l-eredi tiegħu jkomplu bilkawża u għalhekk hemm dubji kemm bidel fehmtu malajr. “F’dawn iċ-ċirkostanzi, ilQorti ma tistax tkun moralment konvinta li Giuseppe Mizzi tassew wera l-volontà ħielsa tiegħu fl-affidavit in kwistjoni”, qal il-Maġistrat. “Mhux talli hekk, anzi hija tal-fehma li kien aġir qarrieq użat mill-parti l-oħra permezz tat-Tabib Refalo, li wasslu biex jiffirma l-affidavit ippreparat min-Nutar Hili”.
Il-Qorti tal-appell ttellef il-pleġġ mogħti lir-raġel mixli li qatel lil missier il-‘partner’
Ġurament ta’ anzjan li kellu d-deni jaqa’ wara li tteħidlu b’qerq
www.maltarightnow.com
5
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
IN-NAZZJON IKOMPLI JINVESTIGA T-TRAFFIKU TA’ ASJATIĊI LEJN MALTA
L-investigazzjonijiet tal-Pulizija jitwaqqfu ħesrem wara pressjoni minn fuq
It-tmexxija ta’ Leisure Clothing (factory) Limited tinħakem minn paniku kbir wara li ssir taf li media.link communications bdiet tinvestiga rapporti li waslulna Rapport investigattiv minn Joe Mikallef – Ritratti minn Martin Agius
Dik li dehret li se tkun investigazzjoni normali mill-Pulizija dwar rapporti ta’ numru kbir ta’ Asjatiċi li allegatament jidher li qed ikunu sfruttati f’Malta, twaqqfet ħesrem wara pressjoni li saret fuq l-awtoritajiet tal-Gvern Malti biex dan kollu jibqa’ mistur u l-Pulizija ma tissuktax taħdem fuq dan il-każ. Sfortunatament min imexxi lKorp tal-Pulizija jidher li ċeda għal din il-pressjoni u l-investigazzjonijiet li kienu qed isiru twaqqfu ħesrem. Dan wara li lmessaġġ kien mgħoddi lillFizzjali li kienu qed jinvestigaw ir-rapporti – issa fi stadju avvanzat – biex jieqfu jaħdmu fuq dan ilkaż li allura twarrab fil-ġenb blabbuż ikompli għaddej bħal qisu f’idejn il-Pulizija ma kien hemm l-ebda rapport. Nifhmu li l-Fizzjali inkarigati minn din l-investigazzjoni, bl-ordni mogħtija lilhom minn fuq, kienu tassew diżappuntati u xxukkjati! Dan kollu wassal biex persuni direttament milquta (allegatament sfruttati) jittantaw xortihom li jikkuntattjaw il-media u proprju għażlu lil media.link communications biex dawn l-abbużi jinħarġu fil-beraħ. Fil-fatt, kif spjegajna tajjeb ilbieraħ, dawn l-Asjatiċi – b’ħafna biża’ iżda determinati li jagħmlu xi ħaġa – tkellmu magħna u aħna tajniehom il-kelma li se ngħinuhom u se nikxfu – kif filfatt għamilna – dan iċ-ċirku ta’ abbuż mill-aktar serju. Wara li lbieraħ fil-gazzetta ilmument żvelajna dan it-traffiku uman ta’ Asjatiċi lejn Malta, illum se nissuktaw niżvelaw aktar informazzjoni mill-aktar xokkanti. Nifhmu li wara li l-Pulizija arrestat erba’ persuni Asjatiċi li kienu qed jippruvaw jitilqu minn Malta permezz ta’ dokumenti foloz – filfatt dawn inqabdu fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta waqt ittentattiv tagħhom li jsiefru lil hinn minn Malta – il-Pulizija interrogat lil dawn il-persuni u waqt din linvestigazzjoni nifhmu li ħarġu bosta fatturi mill-aktar xokkanti. Dawn l-Asjatiċi fissru kif huma kienu qed jissugraw kollox bittama li jaħarbu miċ-ċirku li kienu jinsabu fih wara li oriġinarjament
Waħda minn numru kbir ta’ ħaddiema Asjatiċi li allegatament qed ikunu sfruttati f’Malta
kienu ġew Malta biex jaħdmu f’fabbrika li tipproduċi l-ħwejjeġ – Leisure Clothing (factory) Limited li hi proprjetà tal-Gvern Ċiniż u kienu mwiegħda li se jingħataw salarju ta’ €600 fixxahar. Nifhmu li dawn l-erba’ Asjatiċi – li bħalissa qed jinżammu f’Ċentru tad-Detenzjoni – żvelaw kif biex huma ġew Malta biex jaħdmu kellhom jissellfu flejjes relattivament kbar, mas-€6,000 biex jagħmlu tajjeb għal numru ta’ affarijiet, fosthom għall-ħruġ talvisa biex hekk ikollhom rashom mistrieħa li jistgħu jidħlu f’pajjiż fiz-zona Schengen fl-Unjoni Ewropea. Dawn l-Asjatiċi fissru fid-dettall kif għalihom li jkollhom salarju ta’ €600 fix-xahar hi xi ħaġa mill-aktar attraenti għax b’hekk jistgħu mhux biss jgħixu tajjeb huma, iżda jistgħu wkoll jibagħtu flus lill-familja tagħhom f’pajjiżhom biex hekk jgħinuhom ikollhom kwalità ta’ ħajja aħjar. Huma fissru li lura f’pajjiżhom
is-salarji li għandhom huma millaktar redikoli u dan minkejja xxogħol iebes li jkollhom jagħmlu u minkejja s-sigħat twal ta’ xogħol. Hu għalhekk li huma, bħal bosta oħrajn, jitħajru jmorru jaħdmu f’pajjiż lil hinn minn pajjiżhom u fil-każ tagħhom huma għażlu li jiġu jaħdmu Malta fejn sabu realtà kompletament differenti minn kif imwiegħda lura f’pajjiżhom. Dan għaliex filwaqt li f’pajjiżhom kienu mwiegħda li se jingħataw salarju ta’ €600, darba jibdew jaħdmu f’Malta jsibu li jingħataw biss ftit għexieren ta’ ewro bl-iskuża li qed jinżammulhom flus biex ma jaħarbux minn Malta, qed jinżammulhom flus biex iħallsu d-dejn li jkunu għamlu biex iffirmaw il-kuntratt, jinqatgħulhom flus biex iħallsu għallikel u jinqatgħulhom flus biex titħallas il-kera fejn qed joqogħdu fil-hostel f’Ħal Far! Jirriżulta li fi tmiem din l-investigazzjoni dawn l-erba’ Asjatiċi kienu se jitressqu l-Qorti akkużati
li kienu se jaħarbu minn Malta permezz ta’ dokumenti foloz. Nifhmu iżda li dawn l-erba’ Asjatiċi kkollaboraw ħafna malPulizija li kienu qed jinterrogawhom tant li żvelaw magħhom l-istorja kollha tal-isfruttament u fejn kienet qed tiżvolġi. Semmew, fost l-oħrajn, li huma flimkien ma’ madwar 260 persuna oħra, kienu qed jinżammu f’hostel bejn il-Barracks tas-Suldati u lbini tal-Korporazzjoni għaxXogħol u t-Taħriġ (ETC) f’Ħal Far. Spjegaw fid-dettall l-ambjent xejn pjaċevoli ta’ din il-hostel, imdawra fil-ħmieġ u l-iskart. Fissru kif huma joqogħdu litteralment ġo gabubi żgħar u li ma għandhom privatezza ta’ xejn, lanqas fejn jonxru l-ħwejjeġ personali tagħhom. Taw dettalji wkoll tal-ambjent li fih jaħdmu, fosthom is-sigħat twal bit-tama li jtejbu xi ftit is-salarju li jaqbdu. Irrakkuntaw kif kull filgħodu tliet coaches ta’ Smart Transport Limited jiġu biex jittrasportawhom lejn il-fabbrika. L-
istess isir filgħaxija biex jirritornaw lejn il-hostel. Nifhmu li dawn l-Asjatiċi fissru li kemm-il darba l-Pulizija kienet se tkellem lill-Asjatiċi l-oħra kellha tifhem li dawn jibżgħu ħafna, anki minħabba li għandhom ilfamilja tagħhom f’pajjiżhom. Madankollu nifhmu li hemm aktar persuni li kemm-il darba xi ħadd jagħmlilhom kuraġġ, allura jitkellmu huma wkoll u jkomplu jikkonfermaw dan iċ-ċirku ta’ abbuż. Quddiem din is-sitwazzjoni kollha nifhmu li l-Pulizija kienet diġà lesta biex tintervjeni u tmur fil-fabbrika Leisure Clothing filQasam Industrijali ta’ Bulebel biex tkompli bl-indaġni tagħha. Nifhmu iżda li qabel ma tagħmel dan il-Pulizija riedet tassigura post fejn setgħet iżżomm daqtant Asjatiċi – mal-260 persuna. Nifhmu li dawn kienu se jinżammu f’wieħed miċ-Ċentri ta’ Detenzjoni minħabba li darba dawn jibdew jgħinu fl-investigazzjonijiet dawn ma setgħux jibqgħu jinżammu fil-binja fejn qed jgħixu llum minħabba li din hi mikrija għand il-privat! Filwaqt li dwar dan kollu kienu għaddejjin il-jiem, f’daqqa waħda seħħ żvilupp xejn mistenni – pressjoni kbira fuq il-Gvern Malti minn terzi b’interessi diretti wasslu biex tingħata ordni lit-tmexxija tal-Korp tal-Pulizija biex dawn linvestigazzjonijiet jitwaqqfu ħesrem! Fil-fatt hekk ġara u t-tmexxija tal-Korp għaddiet ordni diretta lill-Fizzjali li kienu qed jinvestigaw dan iċ-ċirku ta’ abbuż biex jieqfu jinvestigaw sakemm jingħataw direzzjoni oħra aktar ’il quddiem. Nifhmu li din l-ordni tal-mistħija minn min suppost jassigura li jitħarsu d-drittijiet fundamentali ta’ kull wieħed u waħda minna, wasslet għal reazzjoni ta’ stagħġib u skantament. Reazzjoni xokkanti kif min qiegħed imexxi l-Korp jasal biex iċedi għal pressjonijiet bħal dawn – forsi minn min għandu interess dirett fil-mod kif qed jinħarġu l-Visas fil-pajjiż... Imma dwar dan aktar fil-jiem li ġejjin fejn se nkunu qed niżvelaw aktar dettalji...
www.maltarightnow.com
6
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
Muscat jammetti li 58ċ mhux biżżejjed Iż-żieda ta’ 58 ċenteżmu għall-għoli tal-ħajja mhijiex biżżejed. Hekk saħaq il-Prim Ministru Joseph Muscat meta kien qed jitkellem fil-każin Laburista ta’ Ħaż Żabbar ilbieraħ filgħodu. Il-Prim Ministru qal li ż-żieda mhux il-Gvern jiddeċidiha iżda b’mekkaniżmu bejn il-unions u l-employers filwaqt li qal li lGvern ma għandu ebda pjan li jibdel il-mod kif din iż-żieda tinħadem. Huwa ddeskriva l-kelma perċezzjoni fil-konfront talproblemi tat-traffiku bħala ħmerija u qal li hu stess jeħel fittraffiku ta’ kull filgħodu.
Jgħid li l-power station se tiġi imma kuntrarju għal dak li għamel qabel l-elezzjoni jerġa’ jonqos milli jagħti data meta se tasal
Joseph Muscat sostna li lKabinett tiegħu ma ħax żieda ta’ 500 ewro fil-ġimgħa iżda naqas milli jitkellem dwar l-aħħar rapporti li ħarġu u li żvelaw kif ilkelliem tal-Gvern Carmelo Abela għandu paga li taqbeż lelf ewro fil-ġimgħa. Tkellem ukoll dwar is-settur tal-enerġija fejn saħaq li l-power station il-ġdida se tiġi iżda għal
darb’oħra naqas milli jagħti data. Muscat għal darb’oħra reġa’ rrepeta l-istess allegazzjonijiet li għamel il-Ministru Konrad Mizzi fil-konfront tad-deputat Nazzjonalista George Pullicino minkejja li l-Ispeaker tal-Kamra din il-ġimgħa sab prima facie ksur ta’ privileġġ fil-konfront tal-Ministru Konrad Mizzi.
JOSEPH MUSCAT: Jgħid li 58ċ mhux biżżejjed imma ma jgħidx x’għandha tkun is-soluzzjoni
minn persuna, meta din tkun lewwel proprjetà immobbli akkwistata inter vivos minn dik il-persuna. Din il-proposta qed issir peress li hemm numru konsiderevoli ta’ first time buyers li approfittaw ruħhom minn din il-miżura, u diġà jirriżulta biċ-ċar li se jkun hemm problemi matul ix-xahar ta’ Diċembru 2014 biex jiġu ppubblikati l-kuntratti kollha salaħħar ta’ Diċembru 2014, kif jitlob l-Avviż Legali. Fi stqarrija l-FPPN qal li din ilproposta, jekk tiġi attwata, għandha tagħti nifs lill-impjegati tal-banek, periti, impjegati tarReġistru tal-Artijiet, dawk tad-
Dipartiment tat-Taxxi Interni, u fuq kollox lin-nutara u lill-avukati. Din il-miżura għandha wkoll tevita milli jseħħu żbalji bla bżonn mill-professjonisti konċernati u dan minħabba pressjoni żejda minħabba għaġla żejda fid-dawl ta’ deadline daqshekk ristrett, b’riskju l-aktar għax-xerrejja prospettivi. Il-Forum jagħti l-appoġġ tiegħu lill-professjonisti involuti u b’ħeġġa jinkoraġġixxi lillGvern biex jekk se tingħata din lestensjoni, din titħabbar malajr kemm jista’ jkun biex tintemm kwalunkwe spekulazzjoni, u flistess ħin tnaqqas il-pressjoni bla bżonn fuq il-persuni involuti.
Il-Ministru tal-Edukazzjoni u x-Xogħol Evarist Bartolo ddefenda ż-żieda fil-miżati tależamijiet tal-MATSEC, jiġifieri fl-eżamijiet tal-’O’ Levels u l-’A’ Levels. Hu qal lil In-Nazzjon li dawn ma kinux miżati li tħabbru fil-Baġit għax din titħabbar minn min qed idaħħalha. “L-Università qaltilna li ma tistax tibqa’ ġġorr minn sena għal sena iktar telf u allura din iżżieda titħabbar meta jiddaħħlu lmiżati l-ġodda.” In-Nazzjon staqsa lill-Ministru Evarist Bartolo jekk dawn iżżidiet jistgħux iwasslu biex xi
Proposta lill-Gvern mill-Forum Professjonisti tal-Partit Nazzjonalista Il-Forum Professjonisti talPartit Nazzjonalista (FPPN), wara li sema’ diversi professjonisti, partikolarment linNutara, jidhirlu li l-Gvern għandu jestendi sat-30 ta’ Ġunju 2015 (almenu għar-rigward dawk lavviżi ta’ konvenji ta’ bejgħ jew ta’ trasferimenti li jkunu ingħataw bejn l-1 ta’ Lulju 2013 u il-31 ta’ Diċembru 2014), ilkonċessjoni mogħtija fir-rigward ta’ trasferimenti ta’ proprjetà immobbli, li jkunu saru fi jew wara l-5 ta’ Novembru 2013, lil persuni li jikkwalifikaw għal konċessjoni mit-taxxa fuq lewwel €150,000 tal-valur sħiħ għall-akkwist ta’ dik il-proprjetà
Pulizija jweġġa’ f’Tas-Sliema
Kuntistabbli tal-Pulizija ġie ċertifikat li sofra ġrieħi ta’ natura ħafifa għalkemm serji meta ġie aggredit waqt li kien qiegħed jaqdi d-dmirijiet tiegħu s-Sibt li għadda għall-ħabta tas-7pm. F’inċident separat f’TasSliema wkoll, sewwieq li ġie mitlub jagħmel test talbreathelyser wara li kien qed isuq b’mod perikoluż, irrifjuta. Hekk kif Surġent mara tat struzzjonijiet lir-raġel li hu ma setax ikompli jsuq il-vettura, irraġel beda jgħajjar lis-Surġent bi kliem dispreġġjattiv u jheddidha bil-familjari tagħha.
Il-Ministru Evarist Bartolo jiddefendi ż-żieda fil-miżati tal-eżamijiet studenti jagħzlu li jagħmlu inqas eżamijiet. Hu qal “meta toqgħod tqis l-ammont ta’ spejjeż li jintefqu fuq il-privat f’pajjiżna, jidher li l-ġenituri lesti jgħinu lil uliedhom b’kull mod.” Il-Ministru qal li dawn il-flus iridu jiġu minn fondi pubbliċi, allura jew jiġu direttament minn min juża s-servizz jew inkella jiġu xorta mit-taxxi taċ-ċittadini b’mod indirett. Il-Ministru Bartolo spjega li persuni li kienu jingħataw għajnuna minħabba li jkunu qed jgħixu fuq benefiċċji soċjali se jibqgħu jingħataw din l-għajnuna.
www.maltarightnow.com
LOKALI
Bosta indiċi finanzjarji bdew jirkupraw L-indiċi finanzjarji madwar id-dinja bdew jirkupraw dak li tilfu fl-aħħar ġimgħat. Is-swieq Amerikani rkupraw parti sew. Is-swieq Ewropej għadhom ftit lura minn fejn kienu xi ġimgħat ilu. Il-prezzijiet tal-bonds baqgħu għoljin b’mod ġenerali. L-iktar indiċi finanzjarju Ewropew li ra żieda sa issa din is-sena huwa dak tadDanimarka. Dan huwa segwit mill-Belġjan u Norveġiż. Għallkuntrarju, l-iktar indiċi li raw telf kienu tal-Portugall u talAwstrija.
7
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
Il-prezz tad-deheb sa issa fl2014, ra żieda ta’ 3% fil-valur filwaqt li dak taż-żejt ħa tisbita kbira u naqas bi kważi 24%. L-ewro kompla jbatti maddollaru Amerikan hekk kif lekonomija Amerikana qed tibqa’ tkun kunsidrata bħala lmutur ekonomiku ewlieni fiddinja. Il-kumpanija Caterpillar ħabbret profitti tajbin u dan wassal biex il-valur tal-ishma għola. Ilprezz spara minn 90 għal 99 f’temp ta’ ġimgħa. Michelin, kumpanija internazzjonali li tim-
manifattura tyres, rat tnaqqis filbejgħ li wassal biex l-ishma tilfu kważi 6% fil-valur tagħhom flaħħar jiem. Amazon ma laħqux l-estimi li xtaqu kemm bħala bejgħ kif ukoll bħala profitti. Hekk malli ħarġet din l-aħbar, lishma ta’ Amazon tilfu 10% filvalur tagħhom. Is-swieq Amerikani Nasdaq u S&P 500 irreġistraw żidiet tajbin fl-aħħar jiem u prattikament laħqu l-livelli li kienu fihom filbidu ta’ Ottubru. Kien ilu snin ma jkun hemm volatilità daqstant b’saħħitha.
Problemi kbar għal Tesco
Il-valur tal-ishma ta’ Tesco naqas bin-nofs mill-bidu tas-sena sa issa. Il-profitti ta’ dak li kien l-ikbar grocer fir-Renju Unit qed jonqsu sena wara sena. Dan wassal biex ic-Chairman jitkeċċa. L-uniċi pajjiżi fejn Tesco raw żieda fil-bejgħ kienu rRepubblika Ċeka u t-Turkija.
LAQGĦA F’MALTA. ELSA Malta ntgħażlet biex tospita l-Laqgħa tal-Kunsill Internazzjonali (ICM) talAssoċjazzjoni Ewropea tal-Istudenti tal-Liġi (ELSA) fir-rebbiegħa tal-2016. Membri tad-delegazzjoni Maltija (fir-ritratt fuq) ippreżentaw l-applikazzjoni ta’ Malta waqt il-Laqgħa tal-Kunsill Internazzjonali li saret flaħħar jiem f’Bodrum, it-Turkija. L-approvazzjoni ġiet waqt is-sessjoni finali tal-Plenarja, s-Sibt filgħaxija. ‘Il fuq minn 400 delegat minn aktar minn 40 pajjiż Ewropew se jkunu qed jattendu l-Laqgħa tal-Kunsill Internazzjonali f’Malta, li se ssir fuq perjodu ta’ ġimgħa.
minn MPM Capital Investments Ltd
L-informazzjoni u ħsibijiet inklużi fl-artiklu huma provduti għal skop ta’ edukazzjoni u informazzjoni biss, u m’għandhomx jiġu kunsidrati bħala parir ta’ investiment
L-Ewropa għadha bil-problemi
Bosta analisti finanzjarji madwar id-dinja qed isostnu li l-Ewropa għad għandha bosta problemi. Il-biljunarju George Soros stqarr li l-Ewropa mhux qed tkun proattiva biżżejjed. Skont diversi ekonomisti, is-sanzjonijiet li ħadet l-Ewropa fuq irRussja ħallew effett negattiv fuq l-istess Ewropa, b’diversi kumpaniji Ewropej jitilfu mill-bejgħ tagħhom.
www.maltarightnow.com
8
It-Tnejn, 27 ta’Ottubru, 2014
PARLAMENT
Mistoqsijiet Parlamentari mhux imwieġba
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil flimkien mad-Deputat Laburista Godfrey Farrugia, waqt il-preżentazzjoni lill-Ispeaker tal-Parlament Anġlu Farrugia ta’ qafas għal mudell leġiżlattiv dwar il-kundizzjoni tad-dijabete
Osservazzjonijiet mill-Kamra tad-Deputati... minn Alex Attard Editur tal-Parlament
■ L-atmosfera fit-tliet seduti tal-ġimgħa li għaddiet fil-Kamra tad-Depuatti kienet dominata minn atmosfera fejn id-dibattitu kellu temperatura aktar għolja mis-soltu. Ġimgħa ta' xogħol talParlament li l-batti bekk bejn Gvern u Oppożizzjoni ma naqsux. F'mumenti minnhom latmosfera kienet ukoll ta' tħassib u ta' preokkupazzjoni meta t-talbiet għal ksur ta' privileġġ bħal donnu kienu l-ordnijiet tal-ġurnata. Liema sitwazzjoni eskalat hekk kif f'ruling li ngħata millIspeaker Anġlu Farrugia, sab li hemm prima facie każ ta' ksur ta' privileġġ kontra l-Ministru Konrad Mizzi – liema każ issa se jitressaq mill-Ispeaker quddiem il-Kumitat dwar il-Privileġġi. ■ Il-każ kontra l-Ministru Konrad Mizzi seta' kien evitat li kieku sema' mill-appelli talIspeaker għal diversi drabi biex jiġi evitat aktar proċeduri fil-konfront tiegħu. Allegazzjonijiet b'rabta ma' kummenti li għadda fil-konfront tad-Deputat Nazzjonalista George Pullicino fid-dibattitu dwar il-mozzjoni li ressqet l-Oppożizzjoni – b'rabta mal-wegħda tal-Prim Ministru Joseph Muscat u tal-Gvern tiegħu li jibni power station fi żmien sentejn u li mhux se titlesta sa Marzu li ġej. Iżda l-Ministru Konrad Mizzi, responsabbli missettur tal-enerġija u għalhekk responsabbli mit-twettiq talwegħda tal-Prim Ministru li jibni power station sa Marzu li ġej, baqa' jirrifjuta li jirtira l-allegazzjonijiet. Anke wara li l-Ispeaker iddikjara li d-dokumenti li ressaq fil-Kamra biex jissostanzja l-
allegazzjonijiet ma jissostanzjawx l-allegazzjonijiet li għamel. Il-pożizzjoni li ħa l-Ministru Konrad Mizzi tikkuntrasta bilkbir mal-pożizzjoni u r-rispett li wriet l-Oppożizzjoni. Meta nnaħa tal-Gvern ġibdet l-attenzjoni tal-Ispeaker, wara li ngħata r-ruling fil-konfront tal-Ministru Konrad Mizzi – biex id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino jirtira kliem li qal fil-Kamra li seta' kien interpretat ħażin – idDeputat Nazzjonalista kien filpront esprima d-dispożizzjoni tiegħu li jiddikjara li lest jiddefendi l-onestà u l-kredibbiltà tiegħu b'kull mezz għall-allegazzjonijiet li saru kontrih millMinistru Mizzi, iżda għaliex għandu rispett lejn kull Membru Parlamentari, irtira l-kliem li qal u fisser li l-kredibbiltà u l-onestà tiegħu mhu qed iqabbilha ma ta' ebda membru fil-Kamra. X'differenza ta' politika! X'differenza ta' mġiba u ta' rispett!
■ Il-ħidma tal-Parlament ilġimgħa li għaddiet għalqet fuq nota pożittiva. Il-Working Group Parlamentari dwar id-Dijabete, li twaqqaf bl-inizjattiva tal-Kap talOppożizzjoni Simon Busuttil, ippreżenta rapport dettaljat b'sett ta' rakkomandazzjonijiet favur politika nazzjonali għall-kura u lprevenzjoni tal-kundizzjoni taddijabete. Il-Kap tal-Oppożizzjoni u ċ-Chairman tal-Working Group, id-Deputat Laburista Godfrey Farrugia; huma ta' eżempju ħaj għall-Parlament Malti għall-ħidma li wettqu, flimkien ma' membri oħrajn tażżewġ naħat tal-Kamra.
Fil-ġimgħa li għaddiet, fit-tliet seduti parlamentari li saru, kien hemm 29 mistoqsija parlamentari li l-Gvern ma tax tweġiba għalihom għaliex l-informazzjoni kienet għadha qed tinġabar. Għat-tieni ġimgħa konsekuttiva, reġgħu kienu l-Ministri Michael Farrugia u Konrad Mizzi li ma weġbux l-aktar mistoqsijiet tad-Deputati Parlamentari, bit-tweġiba issa tingħata f'xi seduta oħra. Ministru Michael Farrugia Konrad Mizzi Joseph Muscat Chris Cardona Evarist Bartolo George Vella Manuel Mallia Anton Refalo Helena Dalli Leo Brincat
Il-ħin tal-mistoqsijiet ilġimgħa li għaddiet kien limitat biex ikunu jistgħu jsiru l-mistoqsijiet supplimentari lill-Ministri tal-Gvern, minħabba rulings li ta l-Ispeaker tal-Parlament Anġlu Farrugia. ir-rulings trattaw it-talba li kien hemm quddiem il-Kamra biex is-seduta li ddiskutiet ilmozzjoni dwar l-iżviluppi talpower station, tkun imxandra fuq it-televiżjoni, liema talba ma set-
Responsabbiltà Familja u Solidarjetà Soċjali Enerġija u Saħħa Prim Ministru Ekonomija, Investiment Intrapriżi Żgħar Affarijiet Barranin Ġustizzja u Sigurtà Nazzjonali Għawdex Djalogu Soċjali, Affarijiet tal-Konsumatur u Libertajiet Ċivili Żvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil fil-Klima
għetx tintlaqa' mill-Ispeaker minħabba l-pożizzjoni li ħa lGvern li oġġezzjona, kif ukoll minħabba rulings li ta fil-konfront tal-allegazzjonijiet li għamel il-Ministru Konrad Mizzi kontra d-Deputat Nazzjonalista George Pullicino – fejn hawnhekk l-Ispeaker iddikjara prima facie każ ta' ksur ta' privileġġ kontra l-Ministru Konrad Mizzi. Il-każ issa se jitressaq quddiem il-Kumitat dwar il-Privileġġi.
Mistoqsijiet mhux imwieġba 11 8 3 1 1 1 1 1 1 1
Uħud mill-mistoqsijiet mhux imwieġba Claudio Grech (PN) lill- Ministru Konrad Mizzi Jista’ l-Ministru jpoġġi fuq il-Mejda tal-Kamra l-Hospital Activity Report ta’ l-Isptar Mater Dei għaxxhur ta’ April u Mejju 2014?
Marthese Portelli (PN) lill- Ministru Konrad Mizzi Kemm daħlu nies jaħdmu mal-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma mid-9 ta' Marzu 2013 sal-15 ta' Lulju 2014? F'liema gradi kien hemm dawn il-vacancies? Kemm hija l-paga u l-allowances għal kull wieħed minn dawn l-impjiegi? Kemm hi n-nefqa totali ta' dawn l-impjiegi kollha fis-sena?
Frederick Azzopardi (PN) lill- Ministru Konrad Mizzi Kemm hu l-ammont ta' enerġija li qed tiġi minn photovoltaicpanels installati f'Għawdex? Kemm hu lammont ta’ finanzi li ngħataw lis-sidien bħala għajnuna biex jiġu installati dawn il-panelli u kemm hu lammont li l-Korporazzjoni Enemalta tħallas bħala kumpens lis-sidien?
Mario Galea (PN) lill- Ministru Michael Farrugia Jgħid jekk hux infurmat li bl-introduzzjoni tas-sistema ġdida ta’ protocol dwar ċerti mediċini firResidenza San Vinċenz de Paul, fejn ħafna mediċini issa jridu jiffirmaw għalihom konsulenti, qed jikkaġuna li ħafna residenti anzjani qed jispiċċaw bla mediċini jew inkella jdumu ħafna jistennew il-mediċina li jkollhom bżonn?
Robert Cutajar (PN) lill- Prim Ministru Liema huma dawk l-għaqdiet li għadhom qed jistennew ħlasijiet dovuti lilhom mill-Fond tal-Kawżi Ġusti?
Charlò Bonnici lill- Prim Ministru Kemm kien l-ammont globali ta' sickleave meħud minn persuni impjegati fis-settur pubbliku mill-1 ta' Ottubru 2013 sal-1 ta' Ottubru 2014?
Mario Galea (PN) lill- Ministru Michael Farrugia Kemm ġew ingaġġati persuni fir-Residenza ta’ San Vinċenz de Paul din l-aħħar sena? Jista’ jagħti lista ta’ f’liema gradi ġew ingaġġati u x’inhi l-paga tagħhom? Frederick Azzopardi (PN) lill- Ministru Leo Brincat Liema huma l-bordijiet li jaqgħu taħt id-dekasteru tiegħu? Jista' jgħid għal kemm kienet tammonta lispiża tal-ħatriet fuq dawn il-bordijiet fis-sena 2012 u fis-2013 u kemm hu stmat li se tkun l-ispiża fis-sena kurrenti?
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Tgħid nemmnuh lil Joseph Muscat fuq il-58 cents?
Fl-aħbarijiet f’diversi gazzetti kienet ħarġet għal ġimgħat sħaħ laħbar li ż-żieda fil-pagi li trid tingħata bil-liġi minn Jannar se tkun €1.16. Il-Gvern, li jrid jgħaddi dil-liġi u li bħala employer waħdu jimpjega 44,000 ruħ, ma ċaħadx. Issa ħarġet aħbar oħra li ż-żieda bil-liġi qed jingħad li se tkun 58 eurocents, ħames xelini mill-antiki. Kalkolu li messu ilu ċar tliet xhur Dan hu kalkolu li suppost hu wieħed sempliċi fuq l-indiċi talprezzijiet sa Ġunju u li ilu li ħareġ mill-21 ta’ Lulju, jiġifieri tliet xhur. Għal tliet xhur sħaħ, il-Gvern qagħad jilgħab flok iċċara dak li għalih żgur hu ċar la joħroġ minn kalkolu fuq numri ppubblikati. U dan juri kemm għandna Gvern li jrid jilgħab u jaħbi.
Gvern li gideb b’mod ċar u ripetut Naturalment, dal-Gvern ma jitwemminx waħda f’li jgħid. Għandna Prim Ministru li gideb li jirriżenja jekk ma jibnix power station oħra sa ħames xhur oħra. Għandna l-Ministru sieħbu li gideb ripetutament li l-power station kienet on track meta lanqas biss għadha bdiet.
Mart Ministru bi €13,000 fix-xahar, u l-kelliem ta’ Muscat b’€1,115 fil-ġimgħa Dan l-istess Ministru jgħid li xirja ta’ ġimgħa għand is-supermarket hi 25 ewro, jew 100 ewro fix-xahar, meta lill-mara tiegħu il-Prim Ministru Muscat taha 13,000 ewro fix-xahar. U issa għandna lill-kelliem ta’ Joseph Muscat li qed jaħtaf 1,115-il ewro fil-ġimgħa minn flusna u li qed jgħid li ż-żieda lilna – mhux lilu – se tkun 58 eurocents.
Tkun kemm tkun, żieda miżera ħdejn dak li wiegħed Muscat Lil dal-Gvern, evidentement ma nistgħux nemmnuh. Ħafna filfatt qed jaħsbu li din hi logħba biex kulħadd jikkonvinċi ruħu li żżieda se tkun nofs ewro, imbagħad xħin iħabbar ewro kulħadd jinsa li anke ewro hi żieda baxxa ħafna. Baxxa ħafna għax tmur kontra wegħdi ċari u speċifiċi ta’ Joseph Muscat fuq id-dħul tal-ħaddiema. Muscat jeħodlok 150 ewro mill-paga; jieħdu 300 ewro lil koppja jaħdmu t-tnejn L-ewwel nett, il-wegħda tar-roħs fl-elettriku. Joseph Muscat roħs wiegħed, min qed iħossu, jiġifieri avanz veru, mhux joħodhulek mill-paga. Il-Gvern ta’ Muscat stess is-sena l-oħra ta €3.49 żieda, jiġifieri 180 ewro fuq sena. Jekk iż-żieda issa tkun kemm qed jgħid s’issa, 30 ewro fuq sena, ifisser li jkun ħadlek 150 ewro, jew 300 ewro lil koppja jaħdmu t-tnejn, taparsi għax raħħas ilkontijiet. Mela mhux roħs veru dan.
An idea whose time has come – gidba kbira oħra ta’ Joseph Muscat It-tieni, il-wegħda tal-living wage. Joseph Muscat kien qal li hu se jibda l-living wage, paga ferm ogħla mill-paga minima. Bilmod bombastiku tiegħu, kien qal li hi an idea whose time has come, idea li żmienha wasal, kif qal 200 sena ilu Victor Hugo. Issa x’wasal? 58 eurocents skont l-aħħar għajdut, għax dak li jgħid Muscat dejjem irid jitqies bħala xniegħa. U għalhekk Muscat, minħabba l-wegħdi tiegħu li llum nafu bil-fatti li kienu gideb ċar, hu Prim Ministru ma jista’ jemmnu ħadd.
9
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
Is-silenzju li qed jifga lil Ta’ Sannat
Dan it-titlu jista’ jinstema’ qisu ta’ xi dramm traġiku f’Għawdex. Fil-verità din l-ittra tirrigwarda biss ir-realtà meskina li qed tiċċirkonda lil dan ir-raħal żgħir, bil-protagonista għal darb’oħra ma jkun ħadd ħlief is-Sindku ‘famuż’ Philip Vella. Bħala qarrej regolari ta’ InNazzjon, niftakar żewġ episodji klamorużi fejn jiżżeffen l-isem ta’ dan l-individwu. Darba meta rnexxielu jqaċċat lis-segretarju tal-Kunsill għax ma ried l-ebda ‘xkiel’ mas-saqajn minkejja lħidma siewja li kien ilu jwettaq fl-istess Kunsill. U l-aktar reċenti meta ma rrealizzax li lpożizzjoni ta’ ommu fi ħdan ilkumpanija tal-film ‘By the Sea’ setgħet bsis tkun ta’ detriment għall-kariga tiegħu bħala Sindku. Ħaġa tal-iskantament, dawn iżżewġ episodji li semmejtlek ikunu biss bombi bla splużjoni! Minkejja li suppost l-ewwel darba kellu jkun investigat mill-Pulizija dwar allegazzjoni ta’ korruzzjoni, u t-tieni darba kellu jiffaċċja vot ta’ sfiduċja minn sħabu talKunsill, id-darbtejn kien ‘fortunat’ biżżejjed biex jaqa’ kollox fuq ruħ ommu. Tgħid kumbinazzjoni? Ma
tridx tkun xi għaref biex tirrealizza li dan jista’ jista’ jkun biss frott ta’ xi ħabib intern li rnexxielu jiffriża r-riperkussjonijiet. F’ġieħ is-sewwa, bħala ċittadin Malti nixtieq nistieden lill-Prim Ministru nnifsu biex ma jibqax sieket u jieħu azzjoni. Ma jistax ikun li ta’ kull ġimgħa nibqgħu naraw lil xi ħadd jerġa’ jqajjem din l-istorja u l-Partit Laburista jibqa’ għaddej qisu xejn mhu xejn bil-għan li jitfa’ dan l-episodju reċenti taħt it-tapit! L-ittra talġimgħa l-oħra, fejn il-ħabib tagħna staqsa jekk il-Partit Laburista jibżax minn Philip Vella, kienet waħda ta’ min jixtarr! Wara dak l-invit esklussiv, nixtieq nagħlaq b’opinjoni personali. Kieku n-nies tal-Partit Laburista verament jemmnu li dan il-proxxmu, Philip Vella, hu bniedem onest u bla ħtija, żgur li kienu jkunu minn tal-ewwel biex jiddefenduh b’kull mod pubbliku u xieraq li jeżisti fuq wiċċ id-dinja! Għawdxi Victoria
Grazzi lil Mons. Victor Grech
Nixtieq ningħaqad jiena wkoll ma’ bosta oħrajn li fil-jiem li għaddew, hekk kif tħabbret ir-
25 sena ilu f’In-Nazzjon
riżenja tiegħu minn direttur ta’ Caritas Malta, taw ġieħ lil Monsinjur Victor Grech u xxogħol kbir li wettaq florganizzazzjoni li matul snin twal tant għamlet ġieħ lill-Knisja Maltija li waqqfitha bosta snin ilu. Jiena rrid nirringrazzjah personalment lil Mons. Grech għax meta kellimtu dwar problema ta’ droga li kien għaddej minnha t-tifel tiegħi, għal aktar minn darba sibt bieb miftuħ beraħ u għall-grazzja t’Alla t-tifel illum ħareġ millproblema bis-saħħa talprogramm ta’ riabilitazzjoni f’San Blas u llum għandu familja sabiħa li hija l-għożża tiegħu u tagħna wkoll. Dan grazzi għall-bieb miftuħ li sibt mill-Caritas wara laqgħa li kellna jiena u żewġi ma’ Mons. Grech snin ilu. Vera li għaddew is-snin, imma l-ġid li sar ma’ ibni, kif jiena żgur li sar ma’ mijiet oħrajn li għaddew millistess problema, mhux se ninsieh kif ġieb u laħaq. Ċerta li l-ikbar rigal lil Monsinjur Grech jista’ jagħtihulu biss il-Ħallieq għax jiena ma nista’ nagħmel xejn iktar ħlief din l-ittra umli ta’ apprezzament. Nibqa’ grata Ħal Qormi
Taħt it-titlu ‘Mill-ġdid Labour’ – Baqgħu kif kienu, in-Nazzjon tirrapporta dak li ħareġ minn Konferenza Ġenerali Straordinarja tal-Partit Laburista li matulha 78 kandidat li se jikkontestaw l-elezzjoni ġenerali li kien imiss kienu konfermati kollha. Kien għadu biss mhux magħruf kemm kisbu voti kull wieħed minn dawn il-kandidati imma sakemm il-gazzetta marret għallistampar l-inqas li ġabu voti kienu Lorry Sant, Joe Grima, Philip Muscat, Salvu Sant, Dennis Sammut, Carmen Sant, Joe Buttigieg, George Elmer, Wistin Abela u Reno Calleja. L-istess ħarġa tirrapporta li fl-ewwel erbat ijiem ta’ ħajja ġdida tiegħu, is-Suq tal-Belt kien suċċess minn kull aspett immaġinabbli. Kien suċċess fir-rigward tal-bejjiegħa li biegħu fi kwantitajiet kbar il-prodotti tagħhom u daqstant ieħor kien suċċess għall-konsumaturi li sabu jixtru b’kumdità u f’indafa kbira lprodotti kollha tal-ikel li xtaqu.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
10
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
INTERVISTA
Fl-isfond tat-triloġija ‘Hekk tħabbat il-Qalb Maltija’ (124)
Insiru Nafu Min Aħna Joe Mikallef
Fil-ħarġa tal-lum ta’ ‘InNazzjon’ qed nippubblikaw il124 parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nitrattaw temi u realtajiet differenti. Illum, se nitkellmu dwar irriżenja tal-Arċisqof Pawl Cremon. Dan bl-iskop preċiż li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ngħarblu bl-aktar mod akkanit, iżda li bosta drabi wkoll nagħżlu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-ħajja mgħaġġla li qed ngħixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-saħħa talkapaċitajiet indiskussi tiegħu, kapaċi janalizza u jidħol filfond ta’ dawn it-temi li għandhom jgħinuna aktar biex niskopru aħjar min aħna, fejn aħna u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti għadd ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparteċipaw billi huma wkoll jibagħtulna l-ħsibijiet tagħhom. Kull korrispondenza u email għal dan l-iskop għandha tintbagħat f’dan lindirizz elettroniku hawn imniżżel: joe.mikallef@media.link.com.mt
L-Arċisqof Cremona wera li hu bniedem sempliċi, meqjus fi kliemu, prudenti fil-konfront kemm tal-Gvern, kemm tal-politiċi u kemm ta’ dawk kollha li setgħu kienu differenti minnu
Ir-riżenja tal-Arċisqof Pawl Cremona ġabet magħha ħafna diskussjoni fil-pajjiż. Kien hemm min qal li l-Knisja kienet daħlet fi kriżi ta’ tmexxija, problema ta’ nuqqas ta’ ‘leadership’. X’taħseb? Il-Knisja hi mmexxija biss minn Kristu, waqt li l-ġerarkija torganizza, tamministra. Kristu hu lfundatur tagħha, u hu ħaj. Mela ma hix kwistjoni ta’ tmexxija. Il-Knisja hi folla, u f’Malta hi l-akbar folla, akbar miż-żewġ partiti l-kbar.
Ma hemmx ‘leadership’ fil-Knisja, mela? Allura mingħajr kapijiet timxi xorta? Jekk nemmnu li imma Kristu magħha, iva. Ma nistgħux nitkellmu fuqha bħallikieku kienet istituzzjoni organizzata umana. lIKnisja ma hix partit politiku. Lanqas ma hi soċjetà umana, għalkemm hi magħmula anki mill-bnedmin. Ma tista’ qatt tgħaddi minn problema ta’ tmexxija. Problema ta’ amministrazzjoni, ta’ organizzazzjoni? Iva, għax ilKnisja tinsab fid-dinja wkoll. Tinsab fid-dinja, imma mhux taddinja. L-unika kriżi li jista’ jkollha l-Knisja hi kriżi ta’ fidi. L-Isqof hu aktar minn Kap, jew mexxej. Huwa ‘pastor’, ragħaj, b’merħla miegħu. U merħla hi grupp ta’ annimali twajba, qaddisa li għandhom futur wieħed jistenniehom, imma li għandhom magħhom ragħaj li hu lest li jagħti ħajtu għalihom.
Xi tfisser ‘kriżi ta’ fidi’? Kriżi ta’ fiduċja fi Kristu. F’din il-kriżi l-Knisja tibda tqis lilha nnifisha bħala soċjetà oħra, blistrutturi normali ta’ kull soċjetà oħra li ħloqnieha aħna biss, ilbnedmin.
F’liema każi reċenti taħseb li l-Knisja wriet li kienet fi kriżi bħal din? Eżempju ċar ħafna kien il-każ tal-finanzi tal-Knisja u l-każ talIskejjel tal-Knisja. F’dawk il-każi aħna bħala Knisja, urejna nuqqas totali ta’ fiduċja fi Kristu: urejna li konna konvinti li mingħajr flus ma nagħmlu xejn. It-tilwima bejn il-Gvern u lKurja kienet tilwima kwalunkwe bħal bejn żewġ korpi purament umani. Dak kien l-akbar Eżami tad-Duttrina għall-Knisja – u weħilna minnu bl-ikrah. Konna konvinti li bla flus ma tagħmel xejn. Irraġunajna bil-mod loġiku, normali tad-dinja… U rriżultat jinsab ċar quddiemna: (1) solvejna l-kriżi finanzjarja talKnisja, u (2) qegħdin naraw lillKnisja tiżżarma, tiżvina.
Imma kif tidħol din il-kriżi fil-każ tar-riżenja ta’ Mons. Cremona? Ma tidħol xejn. Qiegħed immur ftit lura fiż-żmien sempliċement biex nuri li ‘kriżi ta’ tmexxija’, ‘kriżi ta’ finanzi’, eċċ. huma kriżijiet pagani, ċivili, politiċi, u ma għandhom x’jaqsmu xejn mal-qofol tal-Knisja. Ma hemmx fidi fihom; hemm iċċaħda tal-fidi.
Hekk taħseb? Jiddependi minn kemm nieħdu l-kliem ta’ Kristu bis-serjetà. Dak il-ktejjeb, ta’ ftit paġni biss, suppost huwa suffiċjenti, imma spiċċajna biex ittrattajnieh bħala defiċjenti, suġġett għall-editjar tagħna.
Nerġgħu lura għar-riżenja tal-Arċisqof Cremona… Huwa nnifsu qal li l-kundizzjoni ta’ saħħtu ma ppermettitlux aktar li jibqa’ fil-kariga. Il-problema tas-saħħa tista’ tkun il-kawża daqskemm tista’ tkun l-effett ta’ kundizzjoni li l-Arċisqof Cremona sab ruħu fiha. Il-Knisja jmexxiha Sidna Ġesù Kristu biss. Allura rraġuni trid titfittex xi mkien ieħor. Fis-snin li Cremona kien Arċisqof, il-Knisja ta’ Malta għaddiet minn esperjenzi tqal ħafna għaliha. L-isfidi fi żmien lArċisqof Mercieca kienu sekondarji, ta’ natura finanzjarja. Kienet il-liġi tad-divorzju li fetħet l-aġenda essenzjali li għad jonqosha diversi punti oħra. Hi miftuħa ‘sine die’. Il-belt kapitali ta’ Malta llum hi Brussell. Il-konfront bejn il-Prim Ministru Mintoff u l-Arċisqof Gonzi fis-snin sittin ma kienx imiss l-essenzjali daqs il-konfront ta’ żmienna. Ma jistax jingħad li dan hu konflitt bejn il-Gvern Laburista tal-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Arċisqof Cremona għaliex Malta llum hi parti mill-Unjoni Ewropea, li hi unjoni lajka li fil-Kostituzzjoni tagħha għażlet li ma ssemmix lil Alla. Anqas f’termini kulturali, biex
għall-inqas tirrikonoxxi l-fatt ovvju, li l-Ewropa ma teżistix mingħajr il-wirt reliġjuż tagħha, li hu saħansitra wieħed mis-sisien li hi mibnija fuqhom l-industrija ewlenija tat-turiżmu. L-istess fil-każ tat-turiżmu Malti: kieku l-Knisja, l-akbar riżorsa turistika, kellha ‘tistrajkja’, l-ekonomija tidħol fi kriżi kbira.
Fi kliem ieħor, il-bidliet li qegħdin isiru ħallew effett qawwi fuqu… fuq Cremona. L-Arċisqof Cremona jaf li fi żmienu bdiet isseħħ bil-qawwa kollha l-lajċizzazzjoni ta’ Malta. U ma hix lajċizzazzjoni li għandha għeruq nazzjonali. Hi l-kultura dominanti tal-Ewropa, kontinent kburi li minnu ħareġ il-ward daqskemm ix-xewk tal-Istorja dinjija. Il-bidliet li saru fi żmien Cremona huma sinjali taż-żmien modern, postmodern, u ma hemm xejn xi jżommhom. Il-valuri saru aktar minn qatt qabel kwistjoni ta’ għażla personali, u mhux impożizzjoni awtomatika, kif kien jiġri qabel, sa qabel Mintoff. Il-piż morali ta’ perjodu bħal dan hu kbir, u kulma hemm madwaru hu sekondarju għalih. Hemm min ikkritika lillArċisqof Cremona li ma ħax pożizzjoni qawwija biżżejjed fil-mumenti ta’ għażliet nazzjonali bħalma hu d-divorzju. Il-Knisja għandha d-dmir li tħobb biss, u ma tiġġudikax. Cremona qeda d-dmir tiegħu filkaż tad-divorzju b’mod eżemplari.
www.maltarightnow.com
INTERVISTA
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
Fl-isfond tat-triloġija ‘Hekk tħabbat il-Qalb Maltija’ (124)
11
Insiru Nafu Min Aħna
Il-Knisja għandha d-dmir li tħobb biss, u ma tiġġudikax. Cremona qeda d-dmir tiegħu fil-każ tad-divorzju b’mod eżemplari
La siket u lanqas tkellem żejjed. Kristu xeħet il-Knisja fid-dinja, u d-dinja hi marbuta biż-żmien. Il-pjaneta ‘tagħna’ hi mmexxija mill-arloġġ. Il-Knisja tal-lum ma tinstabx fl-istess dinja ta’ ftit għexieren ta’ snin ilu. Id-distanza bejn il-Knisja ta’ żmien Mikiel Gonzi u ta’ żmien Pawlu Cremona hi kbira daqskemm hi d-distanza bejn ilkarta saħħara u l-kompjuter. Xejn inqas. Il-poplu ngħata l-opportunità li jagħżel, u hekk għamel, f’din u f’kull kwistjoni oħra. Hekk il-Knisja Maltija, is-soċjetà stess, daħlet f’fażi oħra: minflok kultura morali waħda, Malta kellu jkollha firxa ta’ kulturi. Ma jistax ikun li f’mument ta’ għażliet radikali bħal dawn, għażliet li ġew f’daqqa bħal bidla mgħaġġla fit-temp, ma ħallewx effett fiżiku, psikoloġiku qawwi fuq min seta’ emmen li r-responsabbiltà kienet tiegħu. Mill-ġdid, il-fidi ma hix kwistjoni ta’ tmexxija, imma kwistjoni ta’ konvinzjoni li ma ticċaqlaq b’xejn, waqt li tkun miftuħa u rispettuża quddiem kull għażla oħra. L-effetti ta’ dan iżżmien radikali laqtu bil-kbir mhux biss lill-Knisja imma wkoll lillPartit Nazzjonalista. X’kien ġara? – Ġara li l-poplu li darba tmexxa u ġie mbuttat biex jiġri, issa spiċċa biex beda jiġri wisq u wisq aktar minn min riedu jimxi. Fi kliem ieħor: minn istituzzjonijiet li mexxew lill-oħrajn spiċċajna b’istituzzjonijiet li tmexxew mill-oħrajn. Ġew immexxija… Il-Papa Franġisku ftit jiem ilu qal li l-
Knisja ma għandhiex tibża’ mittibdil. Hekk ukoll qiegħed jgħid il-Partit Nazzjonalista, mit-telfa elettorali ’l hawn.
X’taħseb li kienu l-isbaħ kwalitajiet tal-Arċisqof Cremona, u liema kwalitajiet tistenna li jkollu l-Arċisqof il-ġdid? L-Arċisqof Cremona wera li hu bniedem sempliċi, meqjus fi kliemu, prudenti fil-konfront kemm tal-Gvern, kemm tal-politiċi u kemm ta’ dawk kollha li setgħu kienu differenti minnu. Qatt ma rajt li kien hemm kwistjoni ta’ tmexxija minħabba li, kif għedt, ma narax li jista’ jkun hemm problema ta’ tmexxija fi Knisja. Hemm dejjem il-periklu li naħsbu li l-Knisja hi xi istituzzjoni oħra bħall-oħrajn. Jien naħseb li dan hu l-periklu ewlieni tal-Knisja llum: li ssir għaqda bħall-oħrajn, li tiddependi mill-flus, mill-organizzazzjoni interna, mill-pjanifikazjoni eċċ. Knisja li ssir għaqda organizzata bħall-oħrajn tkun saret atea hi stess. Hu l-periklu lkbir fi żmienna.
U l-Arċisqof il-ġdid, x’tistenna li jkun? Naħseb li hemm dejjem mudell wieħed biss: il-mudell ta’ mara sempliċi li rat lil Kristu mdawwar bil-folla, u kienet konvinta li jekk tersaq lejh u tmissu, hi tfiq! U resqet, ferrqet il-folla u messitu! U fieqet. U Kristu qal: xi ħadd messni! – Xi ħadd kien għamel xi ħaġa sempliċi, donnha assurda, u lmiraklu seħħ.
Knisja li hi bħad-dinja hi ingombru żejjed. Imma Knisja li turi l-fidi l-ħin kollu, u li tkun differenti mid-dinja hi Knisja li ċċaqlaq u tiddisturba lil kulħadd. Hi l-unika tama, ‘insurance’ għal min jagħżilha. L-ateiżmu hu sikwit il-prodott imħassar tal-Knisja stess. Il-frott imħassar ma jikber imkien ħlief fl-għelieqi, fuq issiġar, f’postu. Knisja li tfittex li tipprovdi tweġiba għal kull mistoqsija hi wkoll kawża tal-ateiżmu. Min ma jemminx u min jemmen għandhom spazju tassew kbir fejn jistgħu jgħixu flimkien: is-silenzju ta’ min jiskot biex jisma’ (għax jemmen), u s-silenzju ta’ min jiskot għax hu konvint li ma hemmx x’jisma’ (għax ma jemminx). U l-Arċisqof il-ġdid, kif tarah? Sewwasew bħal din il-mara li messet lil Kristu bil-fidi li hi naturali, frott is-sentiment u mhux frott ir-raġuni u l-kunċetti twal. Lura lejn il-ktejjeb li hu l-Vanġelu, u ’l bogħod mill-kotba akkademiċi tagħna. Lura lejn il-profondità talKatekiżmu tat-Tfal, u ’l bogħod mill-volumi pedantiċi tagħna li ridna nispjegaw kollox, bħal dak ‘it-tfajjel’ li ltaqa’ miegħu Santu Wistin ħdejn il-baħar. Possibbli li l-baħar kollu ma jidħolx f’daqsxejn ta’ arzella? Arzella ma hix akbar mill-baħar?
Għala taħseb li hawn tant nies li tilfu l-interess fil-Knisja?
L-interess fil-Knisja jfisser ħaġa waħda biss: ir-relazzjoni bejn ilħajja qasira u iebsa, mortali, f’din id-dinja, u l-ħajja dejjiema f’art imwiegħda minn Kristu. Fidi li ma hix soċjoloġija, psikoloġija, ekonomija, teknika, imma sempliċement konvinzjoni. Min għandu wġigħ ta’ ras jista’ jarmi l-aspirina għal xi raġuni jew oħra. U jkollu raġun! Imma x’se jagħmel bl-uġigħ ta’ ras? Jista’ jkun li t-Tweġiba l-kbira dwar issens/nonsens tal-ħajja ma togħġobniex… Imma x’se nagħmlu bilMistoqsija? Bejn bniedem-lijemmen u bniedem-li-majemminx ma hemmx differenza fil-Mistoqsija, u t-tnejn jixtiequ li jkun hemm l-istess Tweġiba. Żewġ persuni f’kamra mudlama: it-tnejn ifittxu bilfors l-istess ħaġa: is-swiċċ. Wieħed minnhom jaħseb li ma hemmx swiċċ, u lieħor ifittxu għax hu konvint li jekk hemm id-dlam, allura bilfors li hemm id-dawl. U jekk jeżisti d-dawl, allura xi mkien bilfors li hemm swiċċ. Imma, f’dan id-dlam kollu, min jaf fejn hu?
Knisja irrilevanti? Lanqas qatt, la hi u lanqas kull Knisja jew Reliġjon oħra… sakemm il-bniedem jibqa’ mgħobbi b’mistoqsijiet li se jibqa’ jġorrhom miegħu, u sikwit jaqa’ taħt il-piż tagħhom. Ir-reliġjonijiet kollha jfittxu listess ħaġa: l-assolut, l-universali, l-etern. Verità li hi wisq eqdem, wisq ixjeħ minn elfejn sena.
Fis-snin li Cremona kien Arċisqof, il-Knisja ta’ Malta għaddiet minn esperjenzi tqal ħafna għaliha. L-isfidi fi żmien l-Arċisqof Mercieca kienu sekondarji, ta’ natura finanzjarja. Kienet il-liġi tad-divorzju li fetħet l-aġenda essenzjali li għad jonqosha diversi punti oħra. Hi miftuħa ‘sine die’. Il-belt kapitali ta’ Malta llum hi Brussell
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
www.maltarightnow.com
INTERVISTA
Fl-isfond tat-triloġija ‘Hekk tħabbat il-Qalb Maltija’ (124)
11
Insiru Nafu Min Aħna
Il-Knisja għandha d-dmir li tħobb biss, u ma tiġġudikax. Cremona qeda d-dmir tiegħu fil-każ tad-divorzju b’mod eżemplari
La siket u lanqas tkellem żejjed. Kristu xeħet il-Knisja fid-dinja, u d-dinja hi marbuta biż-żmien. Il-pjaneta ‘tagħna’ hi mmexxija mill-arloġġ. Il-Knisja tal-lum ma tinstabx fl-istess dinja ta’ ftit għexieren ta’ snin ilu. Id-distanza bejn il-Knisja ta’ żmien Mikiel Gonzi u ta’ żmien Pawlu Cremona hi kbira daqskemm hi d-distanza bejn ilkarta saħħara u l-kompjuter. Xejn inqas. Il-poplu ngħata l-opportunità li jagħżel, u hekk għamel, f’din u f’kull kwistjoni oħra. Hekk il-Knisja Maltija, is-soċjetà stess, daħlet f’fażi oħra: minflok kultura morali waħda, Malta kellu jkollha firxa ta’ kulturi. Ma jistax ikun li f’mument ta’ għażliet radikali bħal dawn, għażliet li ġew f’daqqa bħal bidla mgħaġġla fit-temp, ma ħallewx effett fiżiku, psikoloġiku qawwi fuq min seta’ emmen li r-responsabbiltà kienet tiegħu. Mill-ġdid, il-fidi ma hix kwistjoni ta’ tmexxija, imma kwistjoni ta’ konvinzjoni li ma ticċaqlaq b’xejn, waqt li tkun miftuħa u rispettuża quddiem kull għażla oħra. L-effetti ta’ dan iżżmien radikali laqtu bil-kbir mhux biss lill-Knisja imma wkoll lillPartit Nazzjonalista. X’kien ġara? – Ġara li l-poplu li darba tmexxa u ġie mbuttat biex jiġri, issa spiċċa biex beda jiġri wisq u wisq aktar minn min riedu jimxi. Fi kliem ieħor: minn istituzzjonijiet li mexxew lill-oħrajn spiċċajna b’istituzzjonijiet li tmexxew mill-oħrajn. Ġew immexxija… Il-Papa Franġisku ftit jiem ilu qal li l-
Knisja ma għandhiex tibża’ mittibdil. Hekk ukoll qiegħed jgħid il-Partit Nazzjonalista, mit-telfa elettorali ’l hawn.
X’taħseb li kienu l-isbaħ kwalitajiet tal-Arċisqof Cremona, u liema kwalitajiet tistenna li jkollu l-Arċisqof il-ġdid? L-Arċisqof Cremona wera li hu bniedem sempliċi, meqjus fi kliemu, prudenti fil-konfront kemm tal-Gvern, kemm tal-politiċi u kemm ta’ dawk kollha li setgħu kienu differenti minnu. Qatt ma rajt li kien hemm kwistjoni ta’ tmexxija minħabba li, kif għedt, ma narax li jista’ jkun hemm problema ta’ tmexxija fi Knisja. Hemm dejjem il-periklu li naħsbu li l-Knisja hi xi istituzzjoni oħra bħall-oħrajn. Jien naħseb li dan hu l-periklu ewlieni tal-Knisja llum: li ssir għaqda bħall-oħrajn, li tiddependi mill-flus, mill-organizzazzjoni interna, mill-pjanifikazjoni eċċ. Knisja li ssir għaqda organizzata bħall-oħrajn tkun saret atea hi stess. Hu l-periklu lkbir fi żmienna.
U l-Arċisqof il-ġdid, x’tistenna li jkun? Naħseb li hemm dejjem mudell wieħed biss: il-mudell ta’ mara sempliċi li rat lil Kristu mdawwar bil-folla, u kienet konvinta li jekk tersaq lejh u tmissu, hi tfiq! U resqet, ferrqet il-folla u messitu! U fieqet. U Kristu qal: xi ħadd messni! – Xi ħadd kien għamel xi ħaġa sempliċi, donnha assurda, u lmiraklu seħħ.
Knisja li hi bħad-dinja hi ingombru żejjed. Imma Knisja li turi l-fidi l-ħin kollu, u li tkun differenti mid-dinja hi Knisja li ċċaqlaq u tiddisturba lil kulħadd. Hi l-unika tama, ‘insurance’ għal min jagħżilha. L-ateiżmu hu sikwit il-prodott imħassar tal-Knisja stess. Il-frott imħassar ma jikber imkien ħlief fl-għelieqi, fuq issiġar, f’postu. Knisja li tfittex li tipprovdi tweġiba għal kull mistoqsija hi wkoll kawża tal-ateiżmu. Min ma jemminx u min jemmen għandhom spazju tassew kbir fejn jistgħu jgħixu flimkien: is-silenzju ta’ min jiskot biex jisma’ (għax jemmen), u s-silenzju ta’ min jiskot għax hu konvint li ma hemmx x’jisma’ (għax ma jemminx). U l-Arċisqof il-ġdid, kif tarah? Sewwasew bħal din il-mara li messet lil Kristu bil-fidi li hi naturali, frott is-sentiment u mhux frott ir-raġuni u l-kunċetti twal. Lura lejn il-ktejjeb li hu l-Vanġelu, u ’l bogħod mill-kotba akkademiċi tagħna. Lura lejn il-profondità talKatekiżmu tat-Tfal, u ’l bogħod mill-volumi pedantiċi tagħna li ridna nispjegaw kollox, bħal dak ‘it-tfajjel’ li ltaqa’ miegħu Santu Wistin ħdejn il-baħar. Possibbli li l-baħar kollu ma jidħolx f’daqsxejn ta’ arzella? Arzella ma hix akbar mill-baħar?
Għala taħseb li hawn tant nies li tilfu l-interess fil-Knisja?
L-interess fil-Knisja jfisser ħaġa waħda biss: ir-relazzjoni bejn ilħajja qasira u iebsa, mortali, f’din id-dinja, u l-ħajja dejjiema f’art imwiegħda minn Kristu. Fidi li ma hix soċjoloġija, psikoloġija, ekonomija, teknika, imma sempliċement konvinzjoni. Min għandu wġigħ ta’ ras jista’ jarmi l-aspirina għal xi raġuni jew oħra. U jkollu raġun! Imma x’se jagħmel bl-uġigħ ta’ ras? Jista’ jkun li t-Tweġiba l-kbira dwar issens/nonsens tal-ħajja ma togħġobniex… Imma x’se nagħmlu bilMistoqsija? Bejn bniedem-lijemmen u bniedem-li-majemminx ma hemmx differenza fil-Mistoqsija, u t-tnejn jixtiequ li jkun hemm l-istess Tweġiba. Żewġ persuni f’kamra mudlama: it-tnejn ifittxu bilfors l-istess ħaġa: is-swiċċ. Wieħed minnhom jaħseb li ma hemmx swiċċ, u lieħor ifittxu għax hu konvint li jekk hemm id-dlam, allura bilfors li hemm id-dawl. U jekk jeżisti d-dawl, allura xi mkien bilfors li hemm swiċċ. Imma, f’dan id-dlam kollu, min jaf fejn hu?
Knisja irrilevanti? Lanqas qatt, la hi u lanqas kull Knisja jew Reliġjon oħra… sakemm il-bniedem jibqa’ mgħobbi b’mistoqsijiet li se jibqa’ jġorrhom miegħu, u sikwit jaqa’ taħt il-piż tagħhom. Ir-reliġjonijiet kollha jfittxu listess ħaġa: l-assolut, l-universali, l-etern. Verità li hi wisq eqdem, wisq ixjeħ minn elfejn sena.
Fis-snin li Cremona kien Arċisqof, il-Knisja ta’ Malta għaddiet minn esperjenzi tqal ħafna għaliha. L-isfidi fi żmien l-Arċisqof Mercieca kienu sekondarji, ta’ natura finanzjarja. Kienet il-liġi tad-divorzju li fetħet l-aġenda essenzjali li għad jonqosha diversi punti oħra. Hi miftuħa ‘sine die’. Il-belt kapitali ta’ Malta llum hi Brussell
www.maltarightnow.com
12
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
OPINJONI
Bla Triq u bla Mappa (57)
Minkejja li Muscat wiegħed gvern miftuħ li jsaħħaħ il-prinċipji tat-trasparenza, il-kontabbilta’ u l-aċċess għall-informazzjoni, minkejja l-Att dwar il-Liberta’ tal-Informazzjoni, Muscat u l-gvern tiegħu jibqgħu jostru l-informazzjoni u dan kontra l-wegħda ta’ trasparenza
mil-lenti ta’ Analista
Minn wara Marzu 2013, Muscat wera x’isarraf. Il-poplu induna kemm Muscat ma jżommx kelmtu. Qabel l-elezzjoni Muscat kien qisu salesman li jmur ibiegħ prodott ħażin iżda bil-kliem kulurit tiegħu jipperswadi lil-klijent biex jixtri. Dak li Muscat kien jippriedka qabel lelezzjoni li se jagħmel, jew bellagħha lill-votanti li se jagħmel, insieh malli akkwista s-siġġu talpoter. Wara l-elezzjoni Muscat ittradixxa wegħdiet bażiċi li għamel. Impossibli nelenka kemm kiser wegħdiet, ibda millgħajtiet predominanti tiegħu tul il-kampanja ta’ “Malta Tagħna Lkoll” u tal-“meritokrazija”. Ilwegħdiet tiegħu kienu tbagħbis diżonest bil-kliem biex jisraq ilvoti. Il-poplu ilu ħmistax il-ġurnata jitkellem dwar l-akbar wegħda elettorali li kiser Muscat. Kienet il-wegħda li, ftit xhur ilu, stqarr li kien konvintissimu dwarha – li lpowerstation tkun lesta sa Marzu tas-sena d-dieħla. Bl-arroganza tiegħu, qed jiċħad li wiegħed
hekk minkejja li l-poplu semgħu jorbot il-futur politiku tiegħu magħha. Kif tista temmnu!!! Bħal ma kiser l-akbar wegħda tiegħu, aktar faċli għal Muscat li jikser wegħdiet oħra. Għalih xejn m’hu xejn.
Gvern b’bibien magħluqa “Gvern b’bibien miftuħa – Nadottaw il-kunċett ta’ open government, proċess li permezz tiegħu mhux biss insaħħu ttrasparenza u l-kontabbilita’ iżda nixprunaw aktar is-sehem taċċittadin. F’dan il-kuntest insaħħu u ntejbu l-aċċess għall-informazzjoni”. Hekk wiegħed Joseph Muscat fil-manifest elettorali. Kompla jwiegħed “Nemmnu f’politika u f’politiċi ta’ responsabbilta’ u kontabbilita”. Minkejja li Muscat wiegħed gvern miftuħ li jsaħħaħ ilprinċipji tat-trasparenza, ilkontabbilita’ u l-aċċess għallinformazzjoni, minkejja l-Att dwar il-Liberta’ talInformazzjoni, Muscat u l-gvern tiegħu jibqgħu jostru l-informazzjoni u dan kontra l-wegħda ta’ trasparenza. Minflok gvern b’bibien miftuħa kif wiegħed, għand-
na gvern b’bibien magħluqa. Minkejja diversi talbiet, ilGvern ta’ Muscat baqa’ jirrifjuta jgħati informazzjoni mitluba. IlGvern ta’ Muscat huwa sinonimu man-nuqqas tat-trasparenza. Kuntratti importanti għal pajjiżna bħal dawk maċ-Ċiniżi, malElectrogas u ma’ Henley & Partners baqa’ ma ppublikhomx minkejja l-wegħdiet ta’ Muscat. Għaliex dan il-ħabi kollu? Innuqqas ta’ trasparenza ġġib nuqqas ta’ fiduċja apparti li tmur kontra l-wegħda elettorali. F’ġieħ it-trasparenza li tant wiegħed Muscat, il-poplu għandu dritt ikun jaf x’jiġi iffirmat f’ismu. Din mhux it-trasparenza u l-kontabbilita’ mwegħda. Dan hu abbuż tal-poter. “Il-poter jista jikkorrompi iżda il-poter assolut jikkorrompi assolutament”. Skont iz-zokk il-fergħa Il-kelma tqanqal u l-eżempju jkaxkar. Hekk qed jiġri fil-gvern ta’ Muscat. L-eżempju ta’ nuqqas ta’ trasparenza u kontabbilita’ li qed jgħati Muscat qed jintgħoġob u qed jiġi kkupjat minn xi Ministri. Il-Ministru għal Għawdex
Bħalma kiser l-akbar wegħda tiegħu, aktar faċli għal Muscat li jikser wegħdi oħra. Għalih xejn mhu xejn Anton Refalo irrifjuta jagħti dettalji fil-Parlament dwar kuntratt ta’ xogħol lil kumpanija jew persuni responsabbli mill-manutenzjoni tal-apparat elettroniku talvapuri tal-Gozo Channel. Il-Ministru responsabbli mitTrasport Joe Mizzi baqa’ ma qalx kemm se jkunu n-nollijiet u kemm se jkun is-sussidju minkejja li ħabbar li l-operatur il-ġdid tat-trasport pubbliku se jibda f’Jannar. Wara diversi talbiet, il-Gvern laqqa il-Kumitat ta’ Moniteraġġ tal-Iskema ta’ Ċittadinanza. Minkejja l-mistoqsijiet tal-Kap tal-Oppożizzjoni dwar x’inhu ttul ta’ żmien li applikant għandu jirrisjedi f’Malta biex jissodisfa l-iskema, il-Gvern baqa mutu. Iċ-ċirasa fuq il-kejk ministerjali tmiss lil Ministru tal-Intern Manwel Mallia. Ippressat diversi drabi, Mallia baqa’ jirrifjuta –
taħt skuża jew oħra – li jippubblika żewġ inkjesti li jikkonċernaw il-korp tal-pulizija. Inkjesta minnhom tikkonċerna deċiżjoni tal-eks Kummissarju Peter Paul Zammit li ma jieħux passi kontra persuna li allegatament attakkat erba’ uffiċjali talPulizija u l-inkjesta l-oħra titratta l-każ ta’ persuna imressaq ilQorti għal xejn b’rabta ma’ hold-up. Kredibbilta’ politika In-nuqqas ta’ trasparenza ta’ Joseph Muscat u ta’ ċerti Ministri timmina l-kredibilta’ politika tagħhom u tal-Gvern. F’Marzu 2013 il-poplu ma vvutax għal dan l-istil iżda, għax hekk ġie mwiegħed, għat-trasparenza u lkontabbilita’. It-trasparenza trażżan il-qerq u n-nuqqas tagħha hija ċ-ċavetta għan-nuqqas ta’ fiduċja fil-gvern.
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Tiħrax il-battalja mal-militanti IL-LIBANU
L-Armata wettqet assalt feroċi fuq il-gruppi tal-militanti Iżlamiċi Sunni fil-belt Lebaniża ta’ Tripli, fost rapporti li l-militanti kienu qed jirtiraw millkwartieri l-antiki taz-zona. Din kienet it-tielet ġurnata ta’ġlied intensiv, bil-battalja talbieraħ tikkonċentra madwar neighbourhood tas-Sunni — bl-Armata tibgħat ittankijiet u l-vetturi tal-gwerra flimpenn biex telimina l-militanti.
Mietu talanqas ħames suldati u ċivili fil-ġlied mal-militanti, li jaħsbu li għandhom ir-rabtiet malgrupp Stat Iżlamiku (ISIS) u lmoviment terroristiku Al-Qaida. Il-militanti partikolari – membri tal-Front ta’Al Nusra, li hu l-fergħa tal-Al-Qaida fis-Sirja — qed jheddu biex joqtlu lis-suldati li jinqabdu priġuniera dment li l-Armata talLibanu ma tieqafx mill-offensiva. Il-battalji fil-Libanu żbruffaw
nhar il-Ġimgħa wara inċident ġo villaġġ fejn inqatlu tliet militanti allegatament marbuta mal-ISIS. Intant, u qabel l-aħħar intervent qalil tal-Armata, il-militanti rnexxielhom jokkupaw il-Belt Antika, jew ‘il-qalba storika’ ta’ Tripli, bil-ġlied jiddomina flinħawi ta’ bazaar li, ‘il quddiem, mistenni jkun rikonoxxut millUNESCO bħala sit għall-patrimonju dinji
Cantlie, li għandu 43 sena, jikkwota minn emails fejn ilqraba tal-ostaġġi, allegatament, jilmentaw dwar il-fatt li lAmerikani ma jridux jinnegozjaw mal-ISIS. Meta, imbagħad, irrefera għal kif l-ostaġġi qed ikunu trattati mill-ISIS, Cantlie jgħid li wħud li jippruvaw jaħarbu jkollhom jgħaddu mit-tortura tal-waterboarding, ‘l-istess bħalma sofrew il-priġunieri Musulmani taħt idejn l-Amerikani’. Il-video kien twil sitt minuti u Cantlie jinsisti li għandu jibgħat aktar minn
dawn il-messaġġi, ‘il quddiem. L-ISIS, sallum, qed jikkontrollaw zoni sħaħ tas-Sirja u lIraq li spiċċaw suġġetti għal renju ta’ terrur. Intant, il-qawwiet Kurdi fl-Iraq qalu li ħatfu lura l-belt ta’ Zumar minn idejn it-terroristi tal-ISIS, b’qawwiet tas-sigurta Iraqqin anki jkeċċu lill-ISIS mill-inħawi ta’ Jurf al-Sakhar, qrib Bagdad. Dan meta l-qawwiet internazzjonali taħt it-tmexxija tal-Istati Uniti, fi tmiem il-ġimgħa, wettqu attakki mill-ajru ġodda kontra tterroristi tal-ISIS fl-Iraq.
‘Ittorturati bl-ilma’ mill-ISIS talli ppruvaw jaħarbu IS-SIRJA-IRAQ
Ostaġġ Britanniku tal-grupp Stat Iżlamiku (ISIS) qal li lpriġunieri li ppruvaw jaħarbu minn taħt idejn il-moviment terroristiku spiċċaw suġġetti għal forma ta’ tortura bl-ilma magħrufa bħala ‘waterboarding’. L-ostaġġ, John Cantlie – ġurnalista li kien inħataf fl-2012 — żvela dan waqt l-aħħar filmat tiegħu li qed jiċċirkolaw l-ISIS u fejn anki qara messaġġ ippreparat li jikkritika lill-Istati Uniti u r-Renju Unit rigward kif qed jitrattaw in-negozjati dwar lostaġġi.
13
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
Qawwiet tas-sigurtà Lebaniżi jgħinu biex iċ-ċivili jiżgiċċaw mill-inkwiet fl-inħawi ta’ Tripli (ritratt: EPA)
14
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Jikkonkludu l-missjoni għall-kumbattimenti L-AFGANISTAN
Suldati Britanniċi u tan-NATO waqt iċ-ċerimonja fejn il-bnadar qed jitniżżlu għall-aħħar darba fil-kumpless militari ‘Bastion-Leatherneck’, fil-provinċja Afgana ta’ Helmand (ritratt: EPA)
L-aħħar bażi militari Britannika fl-Afganistan għaddiet għal taħt il-kontroll tal-qawwiet tas-sigurtà Afgani, u wara ċerimonja li kkonkludiet limpenn tar-Renju Unit għallkumbattimenti f’dan il-pajjiż. F’din iċ-ċerimonja spikka linżul tal-Union Jack fil-kumpless ta’ Camp Bastion fil-provinċja ta’ Helmand. Sadanittant, Camp Leatherneck – il-bażi Amerikana fl-istess inħawi – ukoll għaddiet għal taħt il-kontroll tal-Afgani. Is-Segretarju tad-Difiża Britanniku, Michael Fallon, qal li filwaqt li ‘saru l-iżbalji’, hu minnu wkoll li l-Afganistan għamel il-kisbiet sinifikanti mindu l-militar barrani intervjena f’dan il-pajjiż, fl-2001.
Fallon qal li pajjiżu hu kburi blimpenn tiegħu biex l-Afganistan jingħata l-aħjar ċans possibbli għal futur stabbl, filwaqt li innota
L-Afganistan m’għadux iservi bħala bażi għal attakki fuq ir-Renju Unit
li l-qawwiet Britanniċi wittew ittriq biex l-Afgani jkollhom qawwa tas-sigurta b’saħħitha. Il-Britanniċi kienu strumentali biex l-Afganistan jgħaddi mill-
ewwel tranżizzjoni ta’ poter demokratiku u issa, dan il-pajjiż m’għadux qed iservi bħala bażi għal attakki terroristiċi fuq irRenju Unit. Intant, mietu 453 suldat Britanniku tul is-snin ta’ konflitt mal-militanti tal-moviment Taliban fl-Afganistan. Dan meta Camp Bastion ilu mill-2006 iservi bħala l-bażi prinċipali tattruppi Britanniċi. Fl-istess ħin, l-aħħar taqsima ta’ morini Amerikani flAfganistan temmet il-missjoni għall-kumbattimenti bittrasferiment ta’ Camp Leatherneck lill-qawwiet tassigurta Afgani. Sallum, mietu 2,349 militar tal-Istati Uniti flAfganistan.
Tislima lil-leġġenda ta’ ‘Cream’ Jack Bruce IR-RENJU UNIT
Numru ta’ mużiċisti rinomati li kienu influwenzati mis-supergrupp tas-sittinijiet Cream sellmu lill-memorja ta’ Jack Bruce – membru tal-grupp li kien jinkludi Eric Clapton u Ginger Baker – wara li, nhar is-Sibt, tħabbret ilmewt tiegħu fl-eta ta’ 71 sena. Minbarra l-mużiċisti u kantanti – fosthom Glenn Hughes, Midge Ure u Wolfgang Van Halen li kellhom l-opportunita li jikkollaboraw miegħu — ingħaqdu wkoll fit-tislima labbonaturi tal-websajts iddedikati lill-gruppi tar-Rock famużi bħal Motorhead u Black Sabbath . Huma rreferew għal Baker, li miet fid-dar tiegħu, f’Suffolk, bħala ‘eroj tal-mużika’ li ħalla impatt inimitabbli fuq ilġeneru tal-mużika Rock u Blues. Jack Bruce kien idoqq il-bass ma’ Cream, li llum huma
Jack Bruce... Ispirazzjoni għal ġenerazzjoni ta’ mużiċisti (ritratt: EPA)
kkunsidrati fost l-aktar gruppi importanti fl-istorja tar-Rock. Hu minnu wkoll li Bruce, Clapton u
Baker – bħala Cream – biegħu ‘l fuq minn 35 miljun album fi ftit aktar minn sentejn u fejn kisbu wkoll l-ewwel platinum disc għassuċċess tagħhom ‘Wheels on Fire’. Bruce – ta’ nisel Skoċċiż – kellu wkoll esperjenza ma’ gruppi oħra fis-snin sittin, fosthom John Mayall’s Blues Breakers u Manfred Mann. Intant, hu jibqa’ famuż bħala lawtur ta’ ħafna mill-kanzunetti ta’ Cream, fosthom ‘I Feel Free’ u ‘Sunshine Of Your Love’ u fejn kien ukoll il-kantant ewlieni. Il-grupp Cream infired fl-1968 meta kien fl-aqwa tal-popolarita tiegħu.
www.maltarightnow.com
15
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Jeleġġu l-Parlament ġdid fi Kiev L-UKRAJNA
L-elettorat Ukren ivvota f’elezzjonijiet għall-għarrieda li jiddeċiedu l-Parlament ġdid fi Kiev. Dan meta l-President talUkrajna, Petro Poroshenko, qed jinsisti biex iqabbad pajjiżu f’direzzjoni ġdida wara t-tkeċċija, kmieni din is-sena, tal-mexxejja favur ir-Russja. Il-vot talbieraħ qed isir ukoll fost kriżi tal-enerġija, wara li rRussja, f’Ġunju, kienet qatgħet il-provvista tal-gass lill-Ukrajna minħabba tilwima dwar ‘il-kontijiet li ma tħallsux’. Min-naħa tagħhom, l-osservaturi internazzjonali huma mħass-
bin ħafna dwar l-effett li l-vjolenza fl-inħawi Ukreni tal-Lvant jista‘ jkollha fuq l-elezzjoni. Poroshenko anki għamel żjara sorpriża fir-reġjun problematiku ta’ Donbass li hu zona ta’ inkwiet bejn il-qawwiet ta’ Kiev u elementi separatisti li jridu l-unjoni mar-Russja. Intant, madwar tliet miljun persuna fir-reġjuni ta’ Donetsk u Luhansk (li jiffurmaw parti minn Donbass) ma ħadux sehem fil-vot talbieraħ – l-istess bħall-1.8 miljun residenti filpenisola tal-Krimea li r-Russja, ftit tax-xhur ilu, għaqqdet malartijiet tagħha.
Suldat għassa ma’ post tal-votazzjoni fil-belt Ukrena ta’ Kramatorsk jieħu b’idejn tfajjel waqt il-vot tal-bieraħ (ritratt: EPA)
Vot storiku fost it-tensjoni IT-TUNEŻIJA
Il-Prim Ministru Tuneżin Mehdi Jomaa, jitfa’ l-vot f’Tunis (ritratt: EPA)
Elezzjoni missielta għall-Presidenza IL-BRAŻIL
Il-Brażiljani huma ansjużi għallkonferma tal-President wara laktar elezzjoni missielta għal għexieren tas-snin. Dan meta skont l-aħħar stħarriġ ta’ opinjoni, il-President attwali, Dilma Rousseff, kienet qed tgawdi vantaġġ minimu fuq ir-rivali taċ-ċentru, Aecio Neves, li jirrappreżenta l-Partit Soċjal Demokratiku Brażiljan. Il-poplu, intant, ivvota fit-tieni round tal-elezzjoni għallPresidenza, b’Rousseff u Neves ittnejn iwiegħdu li jistimolaw lekonomija tal-Brażil u jagħmluh aktar kompetittiv. Il-Brażiljani foqra, fosthom ir-
residenti fiz-zoni tal-Grigal, huma leali għall-President Rousseff li lPartit tal-Ħaddiema tagħha introduċa diversi programmi għall-ġid soċjali. Fil-fatt, Rousseff kisbet l-akbar appoġġ (bi kważi 60 fil-mija) minn dawn iz-zoni waqt l-ewwel round tal-elezzjoni għall-Presidenza li kien sar fil-5 ta’ Ottubru li għadda. Madankollu, il-Brażiljani sinjuri li jopponu t-taxxi għolja u l-kontrolli fuq il-prezzijiet tal-petrol, jippreferu lil Aecio Neves, peress li hu ‘ħabib tas-settur kummerċjali’. Kellhom jivvutaw aktar minn 140 miljun Brażiljan fl-elezzjoni talbieraħ.
Il-poplu Tuneżin ivvota għallewwel Parlament taħt ilKostituzzjoni ġdida li għaddiet, kmieni din is-sena. L-elezzjoni tinkwadra fl-aħħar fażi tat-tranżizzjoni politika li segwiet it-tkeċċija, fl-2011, talPresident awtoritarju ( tatTuneżija), Zine al-Abidine Ben Ali. Intant, mistenni jaqta’ figura tajba l-Partit Ennahda, magħmul mill-moderati Iżlamiċi, u fejn lakbar rivali tiegħu għandha tkun l-entita liberali Nidaa Tounes. It-Tuneżija hi magħrufa bħala l-’benniena tar-Rebbiegħa
Arbija’ u r-riżultati ta’ din lelezzjoni huma mistennija għal nhar l-Erbgħa. Madankollu, l-gruppi radikali fil-pajjiż heddew l-inkwiet u għexieren ta’ eluf ta’ qawwiet tas-sigurta, flimkien ma’ suldati, ilbieraħ kienu stazzjonati fiddiversi bliet u reġjuni biex jaċċertaw li ma jsirux l-inċidenti. It-tensjoni, intant, ma naqsitx wara li l-Prim Ministru Tuneżin, Mehdi Jomaa, wissa, f’lejlet lelezzjoni, li l-gruppi tal-estremisti setgħu jippruvaw jattakkaw ilpostijiet tal-votazzjoni.
Reazzjoni pożittiva ta’ Dilma Rousseff wara li vvotat f’Porto Alegre. (ritratt: EPA)
www.maltarightnow.com
16
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Kundanna għar-reazzjoni kontra l-Ebola IL-GUINEA
IL-JEMEN: Ġellied leali għall-moviment Houthi, tax-Xiti, jippoża qrib il-graffiti fuq ħajt li qed twassal messaġġ ta' protesta dwar il-qtil ta' suspettati militanti tal-grupp Al-Qaida minn drone tal-Istati Uniti (ritratt: EPA)
L-Ambaxxatur tal-Istati Uniti għan-Nazzjonijiet Uniti, Samantha Power, ikkundannat illivell tal-appoġġ internazzjonali b’riżq il-kampanji kontra lmarda qattiela tal-Ebola li nfirxet tul il-pajjiżi Afrikani tal-Punent. Power, ilbieraħ, waslet filGuinea bħala parti minn vjaġġ li qed ikopri anki Sierra Leone u lLiberja, li huma fost l-agħar pajjiżi affettwati mill-Ebola. Intant, Samantha Power qalet lill-Istazzjon NBC li xi pajjiżi li qed joffru l-appoġġ ‘għad ma ħadux ir-responsabbilta’ biex jipprovdu l-għajnuna xierqa u lammont tat-tobba meħtieġa. ’Il fuq minn 10,000 persuna mardu bil-virus tal-Ebola u li minnhom, sallum, mietu qrib il5,000. Dan skont l-aħħar ċifri talOrganizzazzjoni Dinjija tasSaħħa (WHO). Il-każi tal-virus kważi kollha nzertaw fit-territorji tal-Guinea, Sierra Leone u l-Liberja, u Samantha Power qed tagħmilha ċara li r-reazzjoni internazzjonali għall-Ebola għandha tassumi livell bil-wisq differenti milli rajna s’issa. Hi spjegat li filwaqt li numru ta’ pajjiżi membri tan-NU qed jiffirmaw ir-riżoluzzjonijiet għal kontra l-Ebola, minbarra li jfaħħru x-xogħol siewi tal-Istati Uniti u r-Renju Unit, f’dan irrigward, huma, fl-istess ħin, m’humiex jieħdu r-responsab-
biltà biex jibgħatu t-tobba, lfinanzi u t-tagħmir meħtieġ lejn l-aktar zoni ta’ periklu. L-Ambaxxatur Power żaret iċċentri għall-koordinazzjoni talġlieda kontra l-Ebola u anki ltaqgħet ma’ ħaddiema Amerikani u tan-NU fl-inħawi. Dan wara li hi wissiet, jiem ilu, ‘li l-komunità internazzjonali qed titlef bil-kbir it-tellieqa biex
‘Qed nitilfu t-tellieqa mal-virus qattiel’
tlaħħaq mal-firxa tal-Ebola’. Il-Pentagon tal-Istati Uniti ħabbar li l-Ġeneral Gary Volesky se jkun il-kmandant ġdid tal-missjoni militari Amerikana għal kontra l-Ebola fl-artijiet Afrikani tal-Punent. Fil-fatt, suldati Amerikani li waslu fil-Liberja waqqfu żewġ laboratorji ġodda u mistenni li sptar ġdid għall-pazjenti tal-Ebola għandu jkun qed jiffunzjona, f’Monrovia, saxxahar id-dieħel. L-Istati Uniti impenjat 4,000 truppi għall-bini tal-isptarijiet ġodda u biex iħarrġu l-ħaddiema tal-għajnuna fl-Afrika tal-Punent – b’600 minn dawn is-suldati diġà qed jieħdu ħsieb dan limpenn.
Kritika għall-pulizija fil-każ ta’ Cliff Richard IR-RENJU UNIT
Numru ta’ deputati parlamentari involuti mal-Home Affairs Select Committee ikkritikaw raid tal-pulizija fuq irresidenza ta’ Cliff Richard li seħħ matul is-sajf. Dan meta l-famuż kantant qed jiċħad li, snin ilu, kien aggredixxa persuna bi skop sesswali waqt avveniment reliġjuż fil-belt ta’ Sheffield. L-allegazzjonijiet huma konnessi ma’ reat li jingħad li seħħ fl-1985, u d-deputati qed jinsistu li l-Pulizija ta’ South Yorkshire ma messhom qatt ippruvaw jidħlu fi ftehim ma’ ġurnalista tal-BBC li kien avviċinahom b’konnessjoni ma’ din l-istorja. Ir-rapport tas-Select Com-
mittee irreveda kif il-BBC kiseb id-dettalji qabel il-pulizija waslu biex iwettqu r-raid fuq irresidenza ta’ (Sir) Cliff Richard fl-inħawi ta’ Berkshire. Min-naħa tagħhom, il-Pulizija ta’ South Yorkshire ammettew li l-azzjonijiet tagħhom, dakinar, kienu ‘karatterizzati mill-iżbalji‘ anki jekk kellhom intenzjoni tajba. Is-Select Committee qal li lpulizija, kultant, tiddeċiedi li tippubblika l-isem tas-suġġett ta’ investigazzjoni għal diversi raġunijiet – fosthom bl-iskop li tinkoraġġixxi x-xhieda potenzjali biex jgħinu l-każ tagħhom. Madankollu, il-kelliema sostnew li l-Pulizija jiżbaljaw jekk jieħdu
dan l-aġir għal skopijiet oħra, inkella f’ċirkostanzi differenti. Id-deputati qalu li meta lġurnalista tal-BBC avviċina lPulizija ta’ South Yorkshire rigward l-istorja ta’ Cliff Richard (u qabel ir-raid fuq ir-residenza f’Sunningdale), il-pulizija messha kkuntattjat lill-eżekuttivi ewlenin tal-Istazzjon biex jispjegaw l-effetti negattivi għall-investigazzjoni minn kwalunkwe pubblikazzjoni bikrija tal-istorja. Mingħajr il-kuntatt millPulizija, il-BBC kellu kull dritt li jippreżenta l-istorja, anki jekk irreputazzjoni ta’ Cliff Richard kellha ssofri ħsara irreparabbli, bħala riżultat.
Iċ-Chairman tas-Select Committee, Keith Vaz, kellu kliem iebes għal kif aġixxiet ilPulizija ta’ SouthYorkshire fissitwazzjoni u fejn uriet ‘ineffiċjenza kbira‘. Vaz ikkritika kif il-pulizija għaddiet informazzjoni sensittiva lil ġurnalista waqt li tagħtu aċċess privileġġjat għall-ħidma talqawwiet tal-liġi huma u jfittxu rresidenza tal-kantant. Intant, Sir Cliff Richard wieġeb għall-mistoqsijiet talpulizija b’konnessjoni malallegazzjonijiet inkwistjoni, iżda ma kien qatt arrestat jew akkużat dwar abbuż. Hu għadu jinsisti lallegazzjonijiet huma kompletament foloz u infondati.
Cliff Richard... Il-Pulizija qalet li r-reputazzjoni tiegħu setgħet sofriet ħsara irreparabbli
www.maltarightnow.com
17
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
1
1) 2) 3)
4)
L-INDJA: Raġel tar-razza Sikh isegwi l-fanali mixgħulin fit-Tempju tad-Deheb, li hu meqjum mill-membri kollha tal-komunita tiegħu. Irritratt ittieħed fil-belt ta' Amritsar, fl-okkażjoni tal-festival ta' Diwali. IL-ĠERMANJA: Mara liebsa kostum ta' 'Batwoman' waqt l-expo taż-żgħażaġħ 'Animaco', fil-belt ta' Berlin. L-avveniment li għalaq ilbieraħ jenfasizza l-kultura popolari tipika għall-kontinent tal-Asja IL-POLONJA: Ajruplan b'magna waħda jtir fuq l-ewwel karozza 'supercar' prodotta mill-Pollakki, waqt li għaddejja bil-provi fl-ajruport ta' Biala Podlaska. Mifhum li se joħorġu l-ewwel 100 mudell tal-vettura sportiva 'Arrinera Hussarya' minn impjant għall-produzzjoni li għandu jkun żviluppat fi Gliwice IX-XATT TAL-PUNENT: Tifel Palestinjan jaqbeż minn fuq ir-roti li qed jaqbdu fil-villaġġ ta' Kofr Qadom, qrib il-belt ta' Nablus (Ritratti: EPA)
2
4
3
www.maltarightnow.com
18
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
KONSUMATUR
Ilmenti dwar mobile phones
Bħala konsumaturi għandna niftakru li l-oġġetti li nixtru għandhom ikunu kif deskritti mill-bejjiegħ; ikunu adattati għall-użu li prodotti simili normalment jagħmlu; u juru l-kwalità u l-kapaċità li huma normali f’oġġetti tal-istess tip
Illum tista’ tgħid li kulħadd għandu mobile phone. Fil-fatt li jkollok mobile phone m’għadux meqjus lussu iżda bżonn. Għaldaqstant, meta tinqala’ problema u ma nkunux nistgħu nużaw dan is-servizz, jaqbadna paniku u nkunu rridu insolvu lproblema immedjatament. Bħala konsumaturi nistgħu niltaqgħu ma’ żewġ tipi ta’ problemi: jew li s-sett tal-mobile phone ikollu xi difett u għalhekk ma jaħdimx tajjeb, jew niffaċċjaw problemi bis-servizz tattelefonija. Meta l-problema tkun marbuta mas-sett, l-ilment tagħna għandna nagħmluh mal-bejjiegħ mingħand min xtrajnieh. Bħala konsumaturi għandna niftakru li l-oġġetti li nixtru għandhom ikunu kif deskritti mill-bejjiegħ; ikunu addattati għall-użu li prodotti simili normalment jagħmlu; u juru l-kwalità u lkapaċità li huma normali f’oġġetti tal-istess tip. Meta dan ma jkunx il-każ, għandna dritt nitolbu rimedju bla ħlas. Il-persuna responsabbli biex tipprovdi dan ir-rimedju huwa l-bejjiegħ. Jekk il-mobile phone li nkunu
xtrajna jirriżulta difettuż u dan id-difett ma jkunx kawża ta’ użu ħażin min-naħa tagħna, bħala konsumaturi għandna dritt nitolbu biex is-sett jissewwa b’xejn mill-bejjiegħ. F’każ li tiswija ma tkunx possibbli, jew ma tkunx biżżejjed biex issolvi lproblema, imbagħad inkunu nistgħu nitolbu biex il-mobile phone jinbidel ma’ wieħed ġdid. Il-flus lura jistgħu jintalbu meta t-tiswija jew bdil ma jkunux possibbli, jew jekk jintgħażlu jkunu ser joħolqulna inkonvenjent sinifikanti. Meta l-problema li niffaċċjaw tikkonċerna s-servizz tat-telefonija ċellulari, l-ilment tagħna għandna nagħmluh malkumpanija li qed tipprovdina bis-servizz. Huwa importanti li nilmentaw mill-ewwel u jekk ilproblema ma tissolviex, għandna dritt inwaqqfu l-kuntratt malfornitur tas-servizz mingħajr ma neħlu penali jew spejjeż żejda. Bħala konsumaturi ma nistgħux nilmentaw fuq termini u kundizzjonijiet li aħna aċċettajna u qbilna magħhom qabel ixxiri. Hija responsabbiltà tagħna li naqraw il-kundizzjonijiet tal-
Odette Vella
odette.vella@mccaa.org.mt
kuntratt qabel niffirmawh. Qabel ma nidħlu f’kuntratt ta’ dan it-tip huwa importanti li nkunu nafu għal kemm żmien qed nintrabtu u kemm ser inħallsu għas-servizz. Għandna wkoll niċċekkjaw jekk neħlux penali, u jekk iva kemm huma l-penali f’każ li nkunu rridu ninħallu mill-kuntratt qabel ma jiskadi. Huwa importanti wkoll li nkunu nafu x’penalitajiet japplikaw jekk ma nagħmlux il-ħlas dovut fiż-żmien stipulat. Aħna l-konsumaturi għandna nkunu konxji li l-kumpanija li qed tipprovdina bis-servizz tista’ minn żmien għal żmien
Aħna l-konsumaturi għandna nkunu konxji li l-kumpanija li qed tipprovdina bis-servizz tista’ minn żmien għal żmien tibdel xi termini u kundizzjonijiet tibdel xi termini u kundizzjonijiet. Meta jiġri hekk, il-fornitur tas-servizz għandu l-obbligu legali li jinforma lill-klijenti tiegħu bil-miktub u jagħtihom tletin ġurnata ċans biex jekk ma jogħġbuhomx il-kundizzjonijiet ġodda, joħorġu millkuntratt mingħajr ma jeħlu penali. Meta jkollna bżonn nilmentaw mal-bejjiegħ jew ma’ min qed jipprovdina bis-servizz, huwa importanti li nispjegaw b’mod ċar x’inhi l-problema u kif nixtiequ li din tissolva. Jekk lilment tagħna ma jiġix ittrattat u solvut fi żmien raġonevoli, imbagħad inkunu nistgħu niftħu lment mal-Uffiċċju għallAffarijiet tal-Konsumatur. Irrwol ta’ dan l-uffiċċju hu li jipprova jilħaq soluzzjoni amikevoli permezz tal-medjaz-
zjoni. Meta din ma tirnexxix, ilkonsumatur jingħata l-għażla li jressaq l-ilment tiegħu quddiem it-Tribunal għal Talbiet talKonsumaturi. L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jagħti parir legali. F’każ ta’ ilment jew bżonn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffiċċju għallAffarijiet tal-Konsumatur fi ħdan l-Awtorità ta’ Malta għallKompetizzjoni u l-Affarijiet talKonsumatur fuq il-Freephone 80074400. Odette Vella hi Senior Information Officer fl-Uffiċċju għall-Affarijiet tal-Konsumatur fi ħdan l-Awtorità ta’ Malta għall-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur
www.maltarightnow.com
MADWARNA
19
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
Il-Jum Nazzjonali tal-Occupational Therapy
Nhar l-Erbgћa 29 ta’ Ottubru se jiġi ċċelebrat il-Jum Nazzjonali tal-Occupational Therapy. L-Occupational Therapy hi professjoni fil-qasam tal-kura tas-saћћa bl-gћan prinċipali li jkunu megħjuna persuni b’kundizzjonijiet fiżiċi u mentali biex jiksbu l-indipendenza floqsma kollha tal-ћajja tagћhom. L-gћan hu li jkunu megħjuna individwi biex jissoċjalizzaw u jkunu parti mill-komunità fejn jgћixu. Issir ħidma ma’ firxa wiesgħa ta’ pazjenti fosthom b’kundizzjonijiet li jeffettwaw liżvilupp tat-tfal, kundizzjonijiet bћall-puplesija, oћrajn flgћadam u feriti tal-id. Issir ukoll ħidma ta’ occupational therapy ma’ pazjenti bil-kanċer, pazjenti bi ksur u artrite, pazjenti li jkollhom amputazzjoni, anzjani u oћrajn bi problemi ta’ saћћa mentali. Bi tћejjija gћal din il-ġurnata, id-dipartimenti tal-Occupational Therapy fl-Isptar Mater Dei, Karin Grech, Monte Karmeli, Sir Paul Boffa, fir-Residenza San Vinċenz de Paul, fiċ-Child Development and Assessment Unit (CDAU) kif ukoll fl-Isptar Ġenerali ta’ Gћawdex iddedikaw ftit ћin biex jagћtu servizz lillkomunità. Fost dawk li bbenefikaw hemm is-sorijiet talUrsolini, il-Malta Community Chest Fund, l-Autism Support Group, il-Little Sisters of the Poor, il-Ladybird Foundation u l-
Magic Steps Child Care Centre. Kull attività kellha l-iskop li tgћaqqad lill-ћaddiema aktar bejniethom filwaqt li jixxerred lgћarfien dwar din il-professjoni. Kull attività issa se tiġi ġġudikata minn bord ta’ ħames persuni. Dawn huma George Abela (President Emeritu), Joanna Chetcuti (Direttriċi Allied Health Services), Rene Mifsud (Kap talOccupational Therapy Department fil-Fakultà taxXjenzi tas-Saћћa), Oliver Scicluna (iċ-Chairperson KNPD) u Marica Mizzi (Preżentatriċi u persuna attiva fil-qasam talvolontarjat). Bejn il-Ġimgћa 31 ta’ Ottubru u s-Sibt 1 ta’ Novembru se tittella’ attività msejjћa, The Occupational Therapy Weekender. Is-Sibt matul il-ġurnata, se jkun hemm numru ta’ lectures fosthom dwar teknoloġija avvanzata fil-qasam tas-saћћa li se tkun miġjuba mill-kumpaniji Technoline, Unicare u OK Medical apposta gћal din lokkażjoni. Fl-aћћar tal-ġurnata se ssir preżentazzjoni ta’ ċertifikat lid-dipartimenti kollha talOccupational Therapy li pparteċipaw kif ukoll preżentazzjoni ta’ award lil dak id-dipartiment li wera l-akbar impenn u ћalla impatt. Din l-attività se tkun gћaddejja s-Sibt 1 ta’ Novembru 2014 f’Villa Psaigon (limiti talBuskett) bejn id-9 a.m. u t-3 p.m.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
20
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>03 11>55 12>00 12>15 14>30 15>00 15>05
Editorjal Club 101 Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>20 20>00 21>30 22>30 22<40 22>45
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay Ikompli Fuzzbox - Michael Bugeja Talktime G[ada fl-Istampa Editorjal Mar/i u Bandalori.
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:10 - I Didn’t Do It 06:35 Austin & Ally 07:00 - Liv & Maddie 07:20 - Gravity Falls 07:45 - I Didn’t Do It 08:05 - Girl Meets World 08:30 - Jessie 08:55 Austin & Ally 09:15 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 09:40 - How to Build a Better Boy 11:15 - Dog With a Blog 11:35 - Jessie 12:00 - I Didn’t Do It 12:25 - I Didn’t Do It 12:45 - I Didn’t Do It 13:10 - I Didn’t Do It 13:35 - Dog With a Blog 14:00 -Gravity Falls 14:25 - Dog With a Blog 14:50 Austin & Ally 15:10 - Girl Meets World 15:35 - Liv & Maddie 16:00 - Liv & Maddie 16:20 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 16:45 Dog With a Blog 17:10 - Dog With a Blog 17:30 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 17:55 - I Didn’t Do It 18:20 - Austin & Ally 18:40 Austin & Ally 19:05 - Jessie 19:30 Jessie 19:50 - Jessie 20:15 - Jessie 20:40 - Jessie 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 Shake It Up! 22:10 - Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 – Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art Attack. Nickelodeon 08:45 - The Fairly OddParents 09:10 - Sanjay and Craig 09:35 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 - The Legend of Korra 10:25 - Turtles 10:50 SpongeBob SquarePants 11:15 Winx Club 11:40 - iCarly 12:05 Sam & Cat 12:30 - Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 - Marvin Marvin 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - SpongeBob SquarePants 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly OddParents 15:55 - iCarly 16:20 Big Time Rush 16:45 - Victorious 17:10 - Life With Boys 17:35 SpongeBob SquarePants 18:00 Turtles 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - Sanjay and Craig 19:15 - The Thundermans 19:40 - The Haunted Hathaways 20:05 - Sam & Cat 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 – iCarly 23:50 – Victorious.
Jim Jam 07:30 -
Fluffy Gardens 07:40 Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Shapes 08:20 What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 Gazoon 08:35 Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - Tarzan of the Apes 10:50 See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Tarzan of the Apes 17:50 - See the Sea 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 - My Animal Family 23:30 - Woody Buddies 23:35 - Woody Buddies.
Big Time - NET Television, 16>05
Fl-edizzjoni tal-lum ta’ dan il-programm ippre]entat minn Francesca Zarb u Maxine Pace, il-mistiedna spe/jali se tkun Priscilla Psaila (fir-ritratt), jew kif ;ieli nsibuha Kaya. Hi kantanta, kampo]itri/i u anki g[alliema tal-kant li t[arre; diversi tfal u ]g[a]ag[. Se jkun hemm ukoll Jurgen Borg b’aktar apps interessanti u pariri marbuta mat-teknolo;ija. Produzzjoni ta’ Mark Azzopardi. TVM 06:30 -
{bieb u G[edewwa 07:00 – TVAM 08:30 – Gourmet 09:30 Animal Diaries 10:30 – Il-Gwerra lKbira 11:00 - House Hunt 11:30 Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 –TVPM 15:00 - A[bari-jiet 15:05 – {bieb u G[edewwa 15:45 – Teleshopping 16:20 – Sandokan 16:50 - Ace Lightning 17:20 - Shoe Box 17:50 – It-Triq 18:00 – A[barijiet 18:15 - Teleshopping 18:45 - Madwarna 19:15 – Valletta 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:50 – Rajt Ma Rajtx 21:50 – A[barijiet 21:55 - Reporter 23:15 – A[barijiet 23:35 - {bieb u G[edewwa. TVM 2 08:30 – TVAM 10:00 – Caught in Act 11:00 – Malta u lil Hinn Minnha 12:30 – Valletta 13:00 – Gourmet 14:00 Caught in Act 15:00 – It-Triq # Twelid 15:10 - TVPM 18:00 – Kontrattakk 20:00 - Dreamwrecks 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Pellikola 21:10 - Madwarna 21:40 Headline News 21:45 - Frekwenzi {iemda 22:15 - G[awdex illum 22:45 Champions League Magazine 23:15 Sports News 23:30 - A[barijiet Finanzjarji 23:35 - A[barijiet bl-Ingli]. One
06:30 - One News 07:00 - One Breakfast 08:45 – Telebejg[ 09:00 Sieg[a }mien 10:00 – Telebejg[ 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 - Looks Your Wellness 17:00 – Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:40 – Telebejg[ 18:00 - Entertainment News 19:00 Snajja’ Maltin 19:30 - ONE News 20:20 - Samsara 20:25 - Arani Issa 20:55 – Joe’s Kitchen 23:30 - ONE News. Smash 07:00 – A[barijiet
07:40 - Er;a’ Lura
08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi 16:10 Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – TV shop 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 – Forum 21:30 – Dokumentarju 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno 07:33 - Unomattina (Jinkludi t-Tg1 fit8am, fid-9am, fid-9:30am u fil-11am) 11:10 - A conti fatti 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il Tiggì 14:40 - Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 - La vita in diretta 16:30 - Tg1 16:40 - La vita in diretta 18:50 L’Eredità 20:00 - Telegiornale 20:30 Affari tuoi 21:10 - Carosello Reloaded 21:15 - Una pallottola nel cuore 23:13 Tg1 60 Secondi 23:20 - Petrolio 00:25 Tg1 notte 01:00 - Sottovoce 01:30 Cultura Real School Expo 2015 Cooperazione e sviluppo per l’alimentazione 02:00 - Cinematografo Speciale Raidue 07:15 - Heartland 07:55 - Sorgente di vita 08:25 - Le Sorelle McLeod 09:08 Sulle tracce della preda 09:50 Parlamento Spaziolibero 10:00 - Tg2 Insieme 11:00 - I Fatti Vostri 14:00 Detto Fatto 16:15 - Castle Passato e presente 17:00 - SuperMax TV 17:45 Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg2 Flash L.I.S. 18:50 - N.C.I.S. Los Angeles 20:30 - Tg2 20.30 21:00 - Impazienti 21:10 - Pechino Express Ai confini dell’Asia 23:20 - Tg2 23:35 - Katia Follesa in Quanto manca 00:35 Protestantesimo 01:05 - Hawaii Five-0 01:55 - Meteo 2 02:00 - Valzer Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 Gerardo Greco Agorà 10:00 - Mi manda RaiTre 11:00 - Elisir 11:10 - Tg3 Minuti
11:13 - Elisir 11:55 - Meteo 3 # Tg3 12:45 - Pane quotidianoia 13:10 Cultura Il tempo e la Storia 14:00 - Tg Regione 15:10 - Terra nostra 2 15:55 Aspettando Geo 19:00 - Tg3 20:00 Blob 20:15 - Sconosciuti La nostra personale ricerca della felicita’ 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Amore criminale 23:10 - Raire Gazebo 00:00 - Tg3 Linea notte 01:05 - Parlamento Telegiornale 01:15 - Fuori Orario. Cose (mai) viste 01:24 - Retrospettiva di Leningrado 02:17 - Fuori Orario. Cose (mai) viste Canale 5 08:00 - Tg5 # Meteo.it 08:45 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg5 # Meteo.it 13:41 - Beautiful 14:15 Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Il segreto 17:00 - Pomeriggio cinque 18:45 - Avanti un altro 20:00 Tg5 # Meteo.it 20:40 - Striscia la notizia 21:12 - Squadra antimafia 23:32 Dracula. Italia 1 07:05 -
La vita secondo Jim 07:30 Mike & Molly 08:25 - Psych 10:25 The closer 12:25 - Studio aperto # Meteo.it 13:02 - Sport mediaset 14:05 - I Simpson 14:35 - Futurama 15:00 - 2 Broke girls 15:50 - Big bang theory 16:45 - Chuck 18:30 - Studio aperto # Meteo.it 19:20 - C.S.I. New york 21:11 - Ted 23:20 - Tiki taka - Il calcio e ‘l nostro giochio. Rete 4 07:10 - Hunter 08:05 - Cuore ribelle 09:30 - Carabinieri 10:35 - Sai cosa mangi? 10:45 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg4 # Meteo.it 12:00 - Detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 - Lo Sportello di forum 15:30 - Hamburg distretto 21 16:35 - Ieri e oggi in tv 17:00 - il Comandante Florent 18:55 - Tg4# Meteo.it 19:35 Il segreto 20:30 - Tempesta d’amore 21:15 - Quinta colonna 23:55 Terra!.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
21
TV#RADJU F Living 07:00 – Teleshopping 08:30 – Niltaqg[u 10:00 – Bejnietna 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living Show 16:00 – Teleshopping 20:30 – Bele Donne 22:30 – Overcomers Voice 23:30 - Fil-:nien ma’ Melo 24:00 – F Living Show. Xejk 07:00 -
Love and Romance 07:30 – Just for Laughs 08:00 – All Time Hits 09:45 – Simpati/i 10:45 – Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 Magazine 20:30 (r) 13:30 – JXi {lomt? (r) 14:30 - Simpati/i 15:30 Teleshopping 16:30 – All Time Hits 17:00 – Maltese Music 18:00 – Teleshopping 18:15 - Film Malti 19:45 - Teleshopping 20:00 – Just for Laughs 20:30 – Magazine 22:00 – Golden Oldies 23:00 – Teleshopping 24:00 – Video Clips. GO Stars 07:45 -
The Incredible Burt Wonderstone 09:30 - In A World … 11:00 - The Office 11:30 - Nebraska 13:25 - Safe Haven 15:25 The Hobbit: An Unexpected Journey 18:10 - About Time 20:15 - Warehouse 13 21:00 R.I.P.D 22:35 - West of Memphis 01:00 - Nebraska 03:00 - The Incredible Burt Wonderstone 04:40 - The Hobbit: An Unexpected Journey. Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - The Amazing Race 12:00 - Glee 13:00 Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 Rude Tube 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 – Dallas 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 Suits 20:30 - Perception 21:15 – Supernatural 22:00 - True Blood 23:00 - Game Of Thrones 00:00 - Chicago Fire 00:45 - The Mentalist 01:30 - Rude Tube 02:00 – Whitney Mediaset Italia 06:50 - Dietro
le quinte di 07:00 Elisa di Rivombrosa 08:30 - Fornelli d’Italia 09:10 - Melaverde 10:01 - La sai l’ultima? 10:15 - Centovetrine 10:40 - Uomini e donne 11:30 - Avanti un
altro 12:20 - Vivere III 12:45 - I Cesaroni II 13:40 - Casa Vianello 14:10 - Casa Vianello 14:40 - Carabinieri 15:30 - Fornelli d’Italia 16:10 – Forum 17:35 – Centovetrine 18:00 - Tg5 18:35 - I Cesaroni II 19:35 - Caro maestro 20:20 – Scherzi a parte’09- Snack 20:45 - Uomini e donne 21:50 – Colorado 22:45 - Vite In Apnea 23:10 - Avanti un altro BBC Entertainment 07:00 - 3rd & Bird 07:10 Nina and the Neurons: In the Lab 07:25 Jollywobbles 07:35 - Bobinogs 07:45 Mr Bloom’s Nursery 08:05 - Show Me Show Me 08:25 - Little Human Planet 08:30 - 3rd & Bird 08:40 - The Weakest Link 09:25 - Friday Night Dinner 09:50 - Watson & Oliver 10:20 - The
Impressions Show With Culshaw and Stephenson 10:50 - Doctors 11:20 Casualty 12:10 - The Weakest Link 12:55 - Friday Night Dinner 13:20 Watson & Oliver 13:50 - 2point4 Children 14:20 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 14:50 – Doctors 15:20 - Casualty 16:10 - Friday Night Dinner 16:35 - David Copperfield 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 New Tricks 20:05 - The Café 20:30 Moone Boy 21:00 - DCI Banks 21:45 Life on Mars 22:35 - Last of the Summer Wine 23:05 - The Paradise. TCM 06:25 - San Antonio 08:15 - Never So Few 10:20 - Lust for Life 12:20 - The Omega Man 1 4:00 - The Adventures of Huckleberry Finn 15:50 - The Searchers 17:50 - Bells Are Ringing 20:00 - Point Blank 21:35 - The Philadelphia Story 23:25 - Point Blank MGM Channel 07:15 - More Dead Than Alive 08:55 - The Passage 10:35 - Rich in Love 12:15 - MGM’s Big Screen 12:30 Mystery Date 14:05 - Buy & Cell 15:40 - The Border 17:05 - Invasion of the Body Snatchers 19:00 - Bat 21 20:45 MGM’s Big Screen 21:00 - Last Embrace 22:40 - Bad Influence Diva Universal 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Marple 09:33 - Great Women
09:50 - Kojak 10:45 - Quincy, M.E. 11:40 - Agatha Christie’s Marple 13:35 - To Be Announced 13:50 - Law & Order 14:50 - Agatha Christie’s Poirot 15:50 - Quincy, M.E. 16:50 - Agatha Christie’s Marple 18:38 - Great Women 19:50 - Quincy, M.E . 20:50 - Great Women 21:00 - Murder, She Wrote 21:53 - Murder, She Wrote 22:46 Great Women 23:00 - Wolff’s Turf 23:55 - Wolff’s Turf. Discovery Channel 06:50 - Auction Hunters: Allen vs. Ton 07:15 - Extreme Fishing with Robson Green 08:10 - Man, Woman, Wild: The High Desert Of California 09:05 - Alaska: The Last Frontier: Cabin Fever 09:55 - Gold Divers: Captaincy 10:50 - Mega Builders: Blockbuster Bridge 11:40 - Wheeler Dealers: VW Split-Screen 12:35 - Mighty Ships: Jumbo Fairplayer 13:30 - Dirty Great Machines 14:25 - River Monsters: Bone Crusher 15:20 - River Monsters: Body Snatcher 16:15 - River Monsters Goes Tribal 17:10 - Container Wars: Shark Attack 17:40 - Storage Hunters: Hot Rod and Heavy Hitters 18:05 - Auction Hunters: Win Lose or Joust 18:35 Auction Kings: Blow Gun; Wooden Harley 19:00 - How It’s Made 19:30 How It’s Made: Surgical Instruments, Ketchup, Double Decker Buses, Walking Sticks 20:00 - Dual Survival: Trouble in Paradise 21:00 - Naked and Afraid: Hearts of Darkness 22:00 Dynamo: Magician Impossible 23:00 Man, Woman, Wild: Aitutaki.
07>00 08>30 09>00 09>30 12>00 12>45 14>00 14>05 15>45 16>00 16>05 16>45 18>00 18>05 18>30 19>00 19>30 19>50 20>40 21>40 21>45 22>30 23>00
NET News Klinika Telebejg[ Eli & I Telebejg[ Xift NET News (ikompii) Xift Telebejg[ NET News Big Time Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Klinika News Feed NET News (ikompli) News Feed Maltese Survivor NET News Wheelspin Rafiki NET News
Sport fuq il-Cable
Discovery World 07:15 - Chasing Classic Cars
07:40 Chasing Classic Cars 08:05 Trashopolis 08:55 Hell on High Water 09:45 - Secrets of... 10:35 - I’m Alive 11:25 - Extreme Machines 12:15 Beyond Survival With Les Stroud 13:05 - Chasing Classic Cars 13:30 - Chasing Classic Cars 13:55 - Best Evidence 14:45 - Greatest Human Achievements 15:35 - Secrets of... 16:25 - I’m Alive 17:20 - Bizarre Foods 18:15 - Extreme Machines 19:10 - Beyond Survival With Les Stroud 20:05 - Chasing Classic Cars 20:30 - Chasing Classic Cars 21:00 - Bizarre Foods 21:55 - True Horror 22:50 - American Greed 23:45 Chasing Classic Cars.
Klinika – NET Television, 18>30
Klinika matul din il-;img[a, mit-Tnejn sal:img[a, se jittratta s-sa[[a talmara ,ill-pubertà sal-menopawsa. Fil - programm tal-lum il;inekologa Astrid Camilleri se tispjega meta mara g[andha tibda tag[mel check ups regolari u liema testijiet medi/i huma adattati g[al liema età. Pre]entazzjoni u produzzjoni ta’ Marica Mizzi.
Fox Sports Europe 06:00 - Major League Baseball 08:30 - MLB 162 09:00 Speedmakers 10:00 - Speedmakers 11:00 - MLB 162 11:30 - World Championship Ping Pong 12:30 -
World Championship Ping Pong 13:30 - World Championship Ping Pong 14:30 - World Championship Ping Pong 15:30 - Major League Baseball 18:00 Speedmakers 19:00 - Live: Major League Baseball 22:00 - PGA EuroPro Tour Golf. GO sports 1 07:00 - Ligue 1.
Round 11. Olympique Lyonnais v Olympique de Marseille 09:00 - ATP World Tour 500. Swiss Indoors Basel. Highlights 10:00 - ATP World Tour 500. Valencia Open 500. Highlights 11:00 - ATP Masters 1000. BNP Paribas Masters, Paris. Round 1 (live) 23:00 - Premier League Sunday Review. Week 11 00:00 - Ligue 1. Round 11. Highlights 01:00 - European Rugby Challenge Cup -Round 2. London Welsh v Bordeaux-Begles. GO sports 2 21:00 - Barclays Premier League. Week 11. Queens Park Rangers v Aston Villa (live) 23:00 - Milan Channel
GO sports 7 07:00 - Serie
A. Round 8. Chievo Verona v Genoa 09:00 PGA European Tour. ISPS Handa Perth International. Day 1 13:00 Premier League World #10 13:30 European Rugby Champions Cup. Round 2. Munster v Saracens 15:30 - ATP World Tour 500. Swiss Indoors Basel. Highlights 16:30 - Barclays Premier League. Week 11. Sunderland v Arsenal 18:30 - Ligue 1. Round 11. Highlights 19:30 - Premier League Sunday Review. Week 11 20:30 ATP World Tour 500. Valencia Open 500. Quarter Finals. GO sports 8 09:00 - Serie
A. Round 8. Chievo Verona v Genoa 11:00 PGA European Tour. ISPS Handa Perth International. Day 1 15:00 Premier League World #10 15:30 - European Rugby Champions Cup. Round 2. Munster v Saracens 17:30 - ATP World Tour 500. Swiss Indoors Basel. Highlights 18:30 - Barclays Premier League. Week 11. Sunderland v Arsenal 20:30 - Ligue 1. Round 11. Highlights 21:30 - Premier League Sunday Review. Week 11 22:30 ATP World Tour 500. Valencia Open 500. Quarter Finals.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
22
KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
Il-Qawra
MAISONETTE bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina kompluta u dining#lounge area. ?emplu 99426126.
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000.
AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil- pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru 2014
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
23 3
4
Rapport tat-temp
6
UV INDEX
7
8
4
9
10
11
12
13
14
IT-TEMP Imsa[[ab b’xi [albiet tax-xita. VI}IBBILTÀ Tajba. IR-RI{ {afif u varjabbli. BA{AR {afif li jsir [afif g[al moderat. IMBATT Ftit li xejn li jsir baxx g[al moderat. TEMPERATURA L-og[la 22˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 52.9mm IX-XEMX titla’ fis-06.19 u tin]el fis-17.45
Il-[amest ijiem li ;ejjin
15 IT-TNEJN L-og[la 22˚C L-inqas 16˚C
IT-TLIETA L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
L-ERBG{A L-og[la 22˚C L-inqas 17˚C
IL-{AMS L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
4
4
16
Temperaturi fi bliet barranin 17
Mimdudin> 5. Djar kbar u lussu]i (5) 6. G[add b’veru (5) 7. Platt (5) 10. Hu biss, ming[ajr g[ajnuna minn [add (5) 11. Jattakkak bil-lejl (5) 12. Ix[et l-ikel fil-platti (5) 14. Ir-rigali tal-Ma;i: deheb, in/ens u … (5) 16. Tjur tal-……, li jg[ixu fuq s[abhom (5) 17. Delizzju (5) 18. Il-fenka ;;orr minnu biex twelled fuqu (5).
18
Weqfin> 1. u 12. Finalment, jekk ji;ri hekk (12) 2. Li ji;bdek u jisraqlek qalbek (6) 3. Hawn ti;i /elebrata l-festa ta’ Santa Katerina (6) 4. Ugwali (6) 8. Fabbli, so/jevoli (5) 9. G[a;ina li tg[olli u ttella’ l-[ob] (5) 12. Ara 1 13. {uta kkulurita tal-qieg[ li tkun [dejn xi qarnita (6) 14. {las bix-xahar (6) 15. Mo[[u hemm (6).
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin> 5. u 6. Proporzjon; 7. Bikr10. Litru; 11. Tisqi; 12. Marid; 14. Radam; 16. Berqa; 17. Jasar; 18. A[]en. Weqfin> 1. Appell; 2. Solidu; 3. ?raret; 4. Bnazzi; 8. Ittri; 9. Isodd; 12. Malajr; 13. Dwejra; 14. Raqqad; 15. Mument
Sudoku qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. :
Fa/li
Soluzzjoni Sudoku
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 22˚ xemxi, Al;eri 34˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 24˚C xemxi, Ateni 23˚C bir-rag[ad, Li]bona 21˚C imsa[[ab, Berlin 24˚ xemxi, Brussell 23˚C xemxi, il-Kajr 38˚C xemxi, Dublin 18˚C im/ajpar, Kopen[agen 20˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 23˚C ftit imsa[[ab, Milan 23˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 26˚C ftit imsa[[ab, Londra 21˚C xemxi, Madrid 28˚C ftit imsa[[ab, Moska 15˚C xemxi, Pari;i 24˚C xemxi, Bar/ellona 26˚C ftit imsa[[ab, Ruma 26˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 31˚C xemxi, Tripli NA, Tune] 36˚C xemxi, Vjenna 19˚C imsa[[ab, Zurich 21˚C xemxi, Munich 17˚C imsa[[ab, St. Petersburg 17˚C xemxi.
Tag[rif JAG{LQU SNINHOM ILLUM Salvu ‘Il-Kanadi]’ Tanti (66 sena) g[ammej; Mons. Emanuel Barbara (65 sena) Isqof ta’ Malindi fil-Kenja; Adrian Camilleri (58 sena) pittur; Sean Ebejer (48 sena) attur; Gordon Penza (35 sena) eks ;urnalist; Robert Cremona (31 sena) ;urnalist ta’ media.link. SEMINAR MIS-COELIAC ASSOCIATION MALTA Nhar il-{amis, 30 ta’ Ottubru fid-09:00 fil-Lukanda Intercontincental, f’San :iljan se jsir seminar bit-titlu ‘The new EU Food Information for Consumers Reguation 1169£2011; its impact on producers and consumers’ organizzat mis-Coelic Association Malta. Is-seminar
hu immirat primarjament g[al dawk fin-negozju. Importanti li min jixtieq jattendi jibbukkja sal-lum it-Tnejn, 27 ta’ Ottubru billi j/empel uq 21370778, 79370778 jew jibg[at email fuq edros@melita.com. Din l-attivita qed issir b[ala parti mi/-/eelbrazzjoni tal-25 sena mit-twaqqif tal-asso/jazzjoni Maltija. KUN?ERT MILL-BANDA TAL-PULIZIJA G[ada t-Tlieta, 28 ta’ f’Dar il-Mediterran
Ottubru g[all-
Konferenzi, il-Belt fis-19:30 se jsir kun/ert kbir mill-Banda talKorp tal-Pulizija fl-okka]joni tal-200 sena mit-twaqqif tal-istess korp. L-Orkestra se tkun ta[t id-direzzjoni ta’ Anthony Cassar. Biljetti 10 ewro bil-qlig[ kollu se mur g[all-Malta Community Chest Fund. Tista’ tibbukkja online fuq www.mcc.com.mt jew billi //empel fuq 21243840. SALE TA’ PJANTI Il-Mission Fund se jorganizza sale ta’ pjanti f’1 Triq Durumblat, il-Mosta ([dejn i//imiterju tal-Mosta) bejn il:img[a 31 ta’ Ottubru u l-{add 2 ta’ Novembru. {inijiet tal-ftu[ bejn id-09:30 u 12:00 u bejn 15:00 u l-17:00. Il-fondi li
jin;abru jmorru biex itaffu ftit mill-;u[ u l-mi]erja ta’ eluf kbar ta’ nies fil-pajji]i tat-Tielet Dinja. FESTA TA’ SANTA ?E?ILJA Nhar is-Sibt, 8 ta’ Novembru ta[bat il-festa ta’ Santa ?e/ilja, padruna tal-mu/isti. Fil-17:30 se jkun hemm quddiesa talokka]joni fil-Konkatidral ta’ San :wann. Wara jsir mar/ bissehem ta’ diversi so/jetajiet mu]ikali bl-istandardi rispettivi tag[hom.
www.maltarightnow.com
24
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
ĊESS
Joseph Gauci Champion għat-tielet darba
Joseph Gauci, wieħed millplejers lokali b’rating l-aktar għoli, għadu kemm sar Champion nazzjonali tad-79 edizzjoni talKampjonat Nazzjonali taċ-Ċess. Din kienet it-tielet darba li rebaħ it-titlu nazzjonali. Gauci kien rebaħ dan it-titlu prestiġjuż fl1981 u 2013. Gauci lagħab b’teknika kbira meta kien bl-abjad u għeleb sfidi li kienu jidhru impossibli b’difiża soda meta kien bl-iswed. Dan il-logħob superjuri rebbħu seba’ logħbiet, b’round wieħed biss jispiċċa fi draw. Illogħob tal-Kampjonat jintlagħab bis-sistema doppja tar-round robin, fejn l-avversarji jiltaqgħu darbtejn kontra xulxin; darba blabjad u darba bl-iswed. Gauci għeleb darbtejn lil Colin Pace u Jake Darmanin. Duncan Vella ikklassifika fittieni post b’ħames rebħiet u żewġ draws. Flimkien ma’ Gauci, Vella issa jikkwalifika awtomatikament għallKampjonat Nazzjonali tas-sena d-dieħla. Min-naħa l-oħra, Pace li kien champion ta’ Malta għal seba’ darbiet, beda b’ritmu tajjeb bi tliet rebħiet, imma t-telfa kontra Gauci tellfitu din irrankatura. Robert Zerafa kellu wkoll prestazzjoni tajba sa nofs il-kampjonat b’ħames punti minn sitta, iżda din sfaxxat wara telfa fis-seba’ round kontra Gauci. Zerafa sofra wkoll żewġ telfiet oħra mhux mistennija kontra Darmanin u Vella. Patrick Zerafa kellu kampjonat diżappuntanti meta mqabbel mal-prestazzjoni tajba li gawda xahrejn ilu waqt l-Olimpjadi finNorveġja. Flimkien ma’ Darmanin, huwa akkwista biss tliet punti u nofs. Mill-banda l-
oħra Darmanin, champion renjanti tal-Juniors taħt l-20 sena, kellu debutt pożittiv f’din lewwel esperjenza tiegħu filKampjonat Nazzjonali kontra plejers kbar u iktar b’saħħithom. Huwa rnexxielu jikseb żewġ rebħiet kontra l-aħwa Zerafa u żewġ draws. Il-logħbiet kollha f’dan ilKampjonat kienu missielta u akkaniti, bil-biċċa l-kbira jieħdu iktar minn ħames sigħat biex jintemmu. Logħba ferm eċċitanti kienet dik bejn Jake Darmanin u Patrick Zerafa fid-disa’ round – li ħadet sitt sigħat u ntemmet fi draw, b’rekord ta’ 149 mossa fuq il-bord.
Ron Sammut jirbaħ il-Finali Parallel Waqt li kien qed iseħħ ilKampjonat Nazzjonali, 15-il plejer ħadu sehem f’Kampjonat Open Parallel li ntlagħab fuq seba’ rounds. Il-veteran Ron Sammut kellu kampjonat tajjeb ħafna tant li rebaħ dan it-turnament b’5.5 punti. F’logħba wara l-oħra, Sammut għeleb plejers b’saħħithom u b’rating superjuri bħal Oliver Said u Filipina Thornton li hi plejer fittim nazzjonali tan-nisa u kklassifikat fit-tieni post segwita minn Said b’ħames punti kull wieħed. It-turnament li jmiss hu l-Malta International Open li se jintlagħab bejn is-16 u t-22 ta’ Novembru. S’issa hemm diġà 130 plejer li rreġistraw f’dak li jidher li se jkun avveniment ferm eċċitanti u ta’ interess. Fost il-plejers hemm ukoll bosta Grandmasters u International Masters. Iktar informazzjoni minn fuq il-paġna tal-facebook Chess in Malta jew permezz ta’ email: info@chessmalta.com
Joseph Gauci rebaħ id-79 edizzjoni tal-Kampjonat Nazzjonali
SPORT
Riżultati tad-Darts
8-a-side I Div. Floriana B v Għaxaq SJ Kalkara SJ v PO’s B A Marsa SM v Juventus VA Buġibba BC v Floriana A II Div. Floriana RB v Xuereb I Beland v Bormla A Man Conq. V Cox SC A Education A v Juventutis D III Div. Bormla B v Floriana C SM Mqabba v Mosta BC Cox SC B v Education B Cospicua R v PO’s B B
5-3 7-1 6-2 3-5
6-2 4-4 4-4 7-1 4-4 3-5 0-8 3-5
4-a-side Floriana A v Floriana B 7-9 PO’s A v Marsa SM 4-12 Kalkara A v Kalkara SJ B 7-9 Buġibba BC v Għaxaq SJ 11-5 CO Educ A v SJH Educ. B 13-3 Cospicua R v Bormla 2-14 Floriana RB v PO’s B B 11-5 Mosta BC v Beland BC 7-9 Floriana AC v Man Conq B 4-12 Juventutis D v Bormla BC 12-4 Education C v SM Mqabba 11-5
WATERPOLO
Malta tirbaħ l-‘International Cup’ Malta .................................... 14 Żvizzera ................................ 11 (4-5, 2-5, 6-0, 2-1) B’wirja mill-aqwa fit-tielet sessjoni it-tim nazzjonali Malti tal-Waterpolo immexxi minn Karl Izzo rebaħ l-edizzjoni ta’ din issena tal-Malta International Cup meta fl-aħħar logħba għeleb ukoll lill-Iżvizzera 14-11 biex kiseb erba’ rebħiet minn erba’ partiti. Kif mistenni l-logħba kienet waħda diffiċli u t-tim Malti wara li tilef l-ewwel sessjoni 4-5, ra ddistakk ikompli jikber sal-mistrieħ meta l-Iżvizzera marru 6-10 minn fuq. Kien Clint Mercieca l-ewwel skorer għal Malta meta għamel l-
iskor 1-1 u f’nofs is-sessjoni żżagħżugħ Kai Dowling naqqas liskor għal 2-3 sakemm doppjetta ta’ Matthew Zammit għamlet liskor 4-4 qabel 49 sekonda minn tmiem is-sessjoni, Marc Herzog poġġa lill-Iżvizzera 4-5 minn fuq. It-tieni sessjoni bdiet b’Dino Zammit jagħmilhom 5-5 u t-tim Malti jibqa’ jżomm il-pass meta Niki Lanzon naqqas l-iskor għal 6-7. Madankollu tliet gowls mingħajr risposta poġġew lillIżvizzera 6-10 minn fuq. Imma fil-mistrieħ Karl Izzo kien kapaċi jimmotiva lill-plejers tiegħu u jibdel totalment landament tal-logħba hekk kif ittim Malti rebaħ it-tielet sessjoni
6-0 biex mar 12-10 minn fuq b’żewġ gowls oħra ta’ Kai Dowling, Dino Zammit, Christian Cluett u tnejn oħra minn Niki Lanzon. Fir-raba’ u l-aħħar sessjoni t-tim Malti amministra l-vantaġġ li kellu u b’gowls ta’ Niki Lanzon u Christian Cluett aċċerta r-rebħ tatturnament. Matthew Zammit kien ivvutat bħala l-aqwa plejer tat-turnament waqt li l-Malti Steve Camilleri ta’ Sette Scogli spiċċa l-aqwa skorer tat-turnament b’29 gowl. L-unur għall-aħjar gowlkiper mar għand Vio Cesare ta’ Livorno. Fil-klassifika finali t-tim Malti spiċċa bi 12-il punt, segwit minn 7 Scogli b’9 punti, Livorno 6, lIżvizzera 3 u l-Irlanda fl-aħħar post mingħajr ebda punt. L-iskwadra Maltija kontra lIżvizzera kienet din: Alan Borg Cole, Niki Lanzon (4), Andreas Galea, Mark Meli, Kai Dowling (3), Matthew Zammit (2), Christian Cluett (2), Zachary Mizzi, Ben Plumpton, A. Littschw Attard, Marc Grech, Dino Zammit (2), Clint Mercieca (1). Ir-riżultati kolha: Żvizzera v Livorno Irlanda v 7 Scogli Livorno v Irlanda Żvizzera v 7 Scogli Malta v Livorno Livorno v 7 Scogli Malta v Irlanda Irlanda v Żvizzera Malta v 7 Scogli Malta v Żvizzera
6-8 9-17 6-4 7-13 14-4 5-21 17-2 4-10 12-9 14-11
www.maltarightnow.com
25
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Marc Marquez fuq Honda jiċċelebra r-rebħa fuq il-linja tat-tmiem f’Sepang (xellug) u ftit wara fuq il-podju (lemin)
Marquez jilħaq ir-rekord ta’ 12-il rebħa MOTOGP
Iċ-Champion tad-Dinja talMotoGP Marc Marquez laħaq ir-rekord ta’ 12-il rebħa fi staġun wieħed meta rebaħ ittiġrija ta’ qabel l-aħħar talistaġun, il-Grand Prix talMalasja. Ir-rebħa tal-Ispanjol fiċ-ċirkwit ta’ Sepang tfisser li laħaq ir-rekord tal-Awstraljan Mick Doohan ta’ 12-il rebħa fi staġun wieħed li kien twaqqaf fl-1997. Kienet l-ewwel rebħa tas-
sewwieq ta’ 21 sena wara ħames tiġrijiet bit-Taljan Valentino Rossi jtemm it-tieni u l-Ispanjol Jorge Lorenzo t-tielet. Ir-riżultat issiġilla wkoll it-titlu tal-kostrutturi għat-tim ta’ Marquez, il-Honda. B’hekk Marquez issa għandu 337 punt, quddiem żewġ sewwieqa tal-Yamaha, Valentino Rossi t-tieni b’275 punt u Jorge Lorenzo t-tielet b’263 punt. Warajhom hemm Dani Pedrosa
tal-Honda b’230 punt u Andrea Dovizioso tad-Ducati b’174 punt. Rossi u Lorenzo se jkunu qed jissieltu bejniethom għat-tieni post fil-klassifika ġenerali flaħħar tiġrija tal-istaġun li se ssir f’Valencia wara li l-Ispanjol Dani Pedrosa kellu inċident li bih inqata’ barra wkoll mill-isfida għat-tieni post. Marquez li ssiġilla t-titlu mondjali fil-MotoGP tal-Ġappun
logħba għaliex ridna nirbħuha,” qal Ancelotti. Il-kowċ Taljan qal li din kienet rebħa importanti għaliex Barcelona hu tim qawwi u jinsabu sodisfatti għaliex naqqsu ddistakk li kellhom. Qabel din il-partita Barcelona kienu għadhom tilfu biss żewġ punti dan l-istaġun u kienu għadhom ma qalgħux gowl fi tmien partiti. Issa Real jinsabu biss punt taħt ir-rivali wara s-sitt rebħa kosnekuttiva fil-kampjonat.
f’Lulju kien involut fl-azzjoni tal-gowl ta’ Barcelona qabel ġie mibdul fid-69 minuta. “Kien ta’ serħan kbir u kuntent ħafna bil-ħin li lgħabt. Inħossni ftit imdejjaq bir-riżultat. Imma dan it-tim wera xi jsarraf diversi drabi oħra,” qal Suarez. Il-media Spanjola bażata Madrid qalet li Suarez kien rabba l-piż kemm ilu barra imma l-plejer insista li jinsab tajjeb. Il-kowċ ta’ Barcelona Luis Enrique waħħal fid-difiża għattelfa imma għaraf il-fatt li b’Jordi Alba u Marc Batra barra, Gerard Pique, Javier Mascherano u Jeremy Mathieu lagħbu flimkien għall-ewwel darba. Hu qal ukoll li ma jiddispjaċihx li lagħab lil Suarez mill-bidu u jħoss li l-plejer għamel aktar milli stenna minnu u bidlu biss għal raġunijiet fiżiċi.
ħmistax ilu, kien ilu ma jirbaħ tiġrija sa mill-31 ta’ Awwissu f’Silverstone. Is-Sibt Marquez kien sar lewwel sewwieq li qatt kiseb 13-il pole position fi staġun imma mbagħad quddiem 80,000 spettatur fi sħana tremenda, ma kellux l-aħjar bidu u niżel fis-sitt post wara l-ewwel dawra. Lorenzo mar quddiem imma Pedrosa waqa’ darbtejn u rtira
Ancelotti kburi bil-plejers tiegħu LA LIGA
Il-kowċ ta’ Real Madrid Carlo Ancelotti qal li kien kburi bilplejers tiegħu wara li rkupraw minn gowl minN taħt biex għelbu lir-rivali eterni Barcelona 3-1. Neymar kien poġġa lill-viżitaturi fil-vantaġġ qabel gowls minn penalty ta’ Cristiano Ronaldo, daqqa ta’ ras ta’ Pepe minn korner ta’ Kroos u Karim Benzema minn kontra-attakk taw rebħa lil Real. Kienet l-ewwel telfa ta’ Barcelona f’La Liga wara disa’ partiti dan l-istaġun u biha Real telgħu fit-tieni post. “Kburi bil-plejers għaliex ilprofessjonalità u d-determinazzjoni tagħhom hi unika. Ma tlifniex rasna wara li qlajna lgowl. Żammejna l-idejal tagħna u kollox mar tajjeb. Ridna nattakkaw bil-pussess u nużaw illinji. Fit-tieni taqsima rbaħna l-
Suarez kuntent Intant Luis Suarez qal li kien ta’ ‘serħan kbir’ li sa fl-aħħar għamel id-debutt ma’ Barcelona wara li skonta erba’ xhur sospensjoni. Il-plejer ta’ 27 sena li kien akkwistat mingħand Liverpool
wara t-tieni inċident. Rossi mar quddiem f’nofs ittiġrija u deher riesaq lejn rebħa oħra waqt li Marquez ukoll issupera lil Lorenzo. Imma żewġ dawriet oħra wara, Marquez mar quddiem is-seba’ darbiet champion u temm rebbieħ b’2.445 sekondi quddiem Rossi. L-aħħar tiġrija tal-istaġun se ssir f’Valencia fid-9 ta’ Novembru.
www.maltarightnow.com
26
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Virtus u Athleta l-ewwel semifinalisti BASKETBALL- ST JAMES HOSPITAL SHIELD
Virtus Cynergi u Athleta A to Z Electromics għaddew għassemifinali tas-St James Hospital Shield wara li għelbu lil Bupa Luxol u Pavi Depiro. Iż-żewġ semifinalisti l-oħra jkunu magħrufa nhar il-Ħadd.
Ma tawhomx cans Virtus Cynergi ..................... 77 Bupa Luxol .......................... 58 (27-12, 18-11, 24-18, 8-17) Virtus: S. Pace 10, D. Bugeja 7, R. Bonnici 4, C. Doublett, A. Schembri, N. Walkrup 25, A. Felice Pace , A. Axiaq 23, F. Bartolo 2, G. Coilerio, P. Shoults 6. Luxol: CJ. Cordina 4, A. Portelli 7, J. Willoughby 2, E. Bonello, JP. Schembri , N. Andrejevic, O. Rutledge 33, A. Micallef Trigona 6, JP. Bonnici 2, S. Capello. Referees: B. Vassallo, E. Mangani u L. Camilleri. Luxol li kienu mingħajr it-twil S. Deguara li wisq probabbli mar jilagħab l-Italja, ma kellhomx risposta għas-superjorità ta’ Virtus biex bit-tieni rebħa spiċċaw l-ewwel fil-grupp u kisbu post fis-semi-finali. Virtus kellhom bidu tajjeb u fetħu vantaġġ ta’ 14-3 wara lewwel minuti. Bir-risposta ta’ Luxol ma tasalx, il-vantaġġ konpla jikber għal-27-9 u sa tmiem l-ewwel sessjoni l-iskor kien 27-12. Luxol kienu aktar determinati fit-tieni għaxar minuti biex disa punti mingħajr risposta Rajthom sitt punti l-bogħod 27-21. Il-coach tal-Virtus P. Ferrante ħa time-out u għamlu xi sostituzjioniet . Dan ħalla l-effett
ħekk kif Virtus għalu brejk ta’ 18-2 u maru jistrieħu vantagg tajjeb ta’ 45-23. Wara l-mistrieħ , il-logħba kienet aktar bilancjata għalkemm Virtus ma kellhomx diffikulta jikkontrollaw il-vantagg tagħhom. Wisq superjuri Athleta A to Z Electronics ... 96 Pavi Depiro ........................... 53 (22-9, 23-11, 26-10, 25-23) Athleta: M. Naudi 22, R. Vella 15, C. Patus 21, A. Aquilina 14, O. Said 16, M. Gouder 2, M. Gauci Montanaro 6. Depiro: J. Attard , D. Farrugia 2, D. Schembri 2, R. Rizzo 7,, T. Zammit 3, N. Grech 2, M. Todorovic 31, R. Zammit 8, S. Zammit , N. Borg, R. Grima. Referees: C. Terribile u L. Camilleri.
Kif kien mistenni, Athleta ma kellhomx diffikultà jegħlbu lil Depiro u jakkwistaw post fissemifinali. Iż-żgħazagħ tadDepiro kellhom mumenti fejn dawru l-ballun tajjeb biss innuqqas ta’ esperjenza kultant rathom jgħaġġlu u jilagħbu f’idejn l-esperti tal-Athleta. F’logħba mingħajr interess irreferee anke sab il-ħin biex ikeċċi l-kowċ ta’ Depiro G. Alesse. Deċiżjoni xi ftit stonata meta nassistu għal ħafna rimarki ferm aktar gravi. Imma l-aktar li laqat l-għajn kien il-fatt li rreferee ma kienx konsistenti. Wara ħames minuti Athleta kienu 14-4 minn fuq u komplew jiddominaw sa tmiem is-sessjoni 22-9.
Peter Shoults ta’ Virtus fl-azzjoni ma’ Orlado Rutledge (ritratt: Joeph Galea)
B’Depiro jitilfu l-pussess kontra l-press tal-Athleta lvantaġġ kiber għal-45-20 salmistrieħ. L-andament ma nbidilx wara lmistrieħ u kien biss fl-aħħar għaxar minuti li Depiro żammew il-pass ma’ Athleta.
NISA Pavi fil-finali Pavi Depiro hu l-ewwel tim fil-finali tas-St James Hospital
Shield wara li għelbu lil 57-44. Depiro bdew tajjeb u wara reazzjoni tal-Hibs, disa’ punti konsekuttivi raw li Depiro 2011 minn fuq. Wara li Depiro kisbu l-ewwel żewġ baskets, waslet ir-reazzjoni tal-Hibs rathom jnaqqsu d-distakk salmistrieħ 29-24. Wara t-tielet sessjoni bilanċjata, Depiro aċċertaw mir-rebħa fl-aħħar għaxar minuti. Caffe Moak Luxol żammew
ħajjin it-tamiet tagħhom li jkunu fil-finali wara li rebħu lil Honey Athleta 66-43, f’logħba li min jitlef jispiċċa barra. Luxol li kellhom lura lil S. Pace kisbu lewwel għaxar punti. Wara reazzjoni ta’ Athleta, Luxol kisbu 12-il punt konsekuttivi għal 22-10. Wara sessjoni bilancjata, Luxol fetħu tajjeb wara l-interval u kabbru lvantaġġ għal 50-25 u minn hemm ma ħarsux lura.
Serena Williams tirbaħ il-ħames WTA Finals TENNIS
Serena Williams bil-Billi Jean King Trophy
Serena Williams għelbet lirRumena Simona Halep biex rebħet l-aħħar turnament tassena, il-WTA Tour Finals għattielet sena konsekuttiva hekk kif dan it-turnament sar għall-ewwel darba f’Singapore. L-Amerikana seed nru 1 rebħet 6-3, 6-0 biex rebħet it-titlu WTA għall-ħames darba fil-karriera tagħha. Williams b’hekk pattiet ukoll għall-akbar telfa li qatt ġarrbet f’karriera ta’ 16-il sena kontra Halep fil-fażi tal-gruppi.
Il-plejer ta’ 33 sena li rebħet 18-il titlu Grand Slam bir-rebħ tal-US Open f’Settembru, se tkun qed ittemm is-sena bħala nnumru 1 fid-dinja għar-raba’ darba. Halep setgħet eliminat lil Williams fil-fażi tal-gruppi li kieku tilfet kontra Ana Ivanovic fi straight sets imma r-Rumena tilfet fi tliet sets biex fetħet xaqq dawl għaċ-Champion. Kemm Williams kif ukoll Halep ma kienux fl-aqwa forma tagħhom fil-finali.
www.maltarightnow.com
27
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Veikko Hornline taħt il-gwida tal-Għawdxi Julian Farrugia jirbaħ l-ewwel semifinali (ritratti: Joseph Galea)
TIĠRIJIET TAŻ-ŻWIEMEL
Veikko Hornline u Obelix Molgard jirbħu s-semifinali Gold Kenneth Vella
Fil-Marsa kienu magħrufa lgħaxar żwiemel finalisti talkampjonat Johnnie Walker għal żwiemel tal-klassi Gold. Dan wara li saru ż-żewġ semifinali fuq distanza qasira ta’ 2140m u li kienu jagħmlu parti mill-34 laqgħa tas-sena fuq tmien tiġrijiet kollha għal żwiemel tat-trott u kollha wkoll fuq distanza qasira. Intant iż-żewġ semifinali Gold intrebħu minn Veikko Hornline u Obelix Molgard. Għaxra kienu ż-żwiemel flewwel semifinali Gold. Hekk kif ingħata l-bidu uffiċjali ta’ din ittiġrija kien Veikko Hornline (Julian Farrugia) l-aktar veloċi wara l-karozza tat-tluq. Dan fetaħ vantaġġ żgħir fl-ewwel metri minn P.A. Surprise (Lorraine Cunningham) u Sigurd Speed (Mark Tanti). Veikko Hornline kien b’saħħtu u konsistenti tul id-distanza kollha u qasam il-linja finali l-ewwel
b’tul minn P.A. Surprise. Panda Des Fleches (Chris Cassar), Markus Klipp (Darren Mizzi) u Sigurd Speed ukoll għaddew għall-finali. Għal Veikko Hornline din kienet ittieni rebħa nfila u t-tielet waħda tas-sena. It-tieni semi finali kienet ikkaratterizzata minn taqtiegħa bejn tliet żwiemel fid-dritta finali. Kien Obelix Molgard (Salvu Vella) li finalment ħa ttieni rebħa tas-sena b’nofs tul minn Reader JYL (Charles Camilleri) u Quito De Femisson (Kirsten Gialanze’). New Star DK (Noel Baldacchino) u Argus Hanover (Larson Mifsud) daħlu fir-raba’ u l-ħames post rispettivament. Fl-uniku tiġrija normali Gold, sprint qawwi fid-dritta finali wassal lil Quartz Nay (Anthony Camilleri) jakkwista l-ewwel rebħa f’Malta. Dan bi ftit mid-
Il-wirja tal-lum KUMMENTI
Wara li ħareġ rebbieħ b’Veikko Hornline fl-ewwel semifinali Gold ħadt il-kummenti tassewwieq Għawdxi Julian Farrugia. Hu qal li s-suċċess ta’ Veikko Hornline fis-semifinali jimlih b’kuraġġ. “Illum iddeċidejt li l-aħjar li stajt nagħmel kien li mmur mill-ewwel quddiem u nagħmel it-triq jiena. Din iddeċiżjoni wasslet għar-riżultat mixtieq. Dwar il-finali nħoss li jekk iż-żiemel jinzerta numru tajjeb għandu ċans ukoll ikun protagonista speċjalment wara li rebaħ kemm il-heat u anki ssemifinali,” tenna Farrugia.
debuttant Quomo Du Michallet (Brian Hili), Quoing A Man (Sam Cassar) u Regent De Tillard (Andrew Farrugia). Il-programm inkluda wkoll tliet tiġrijiet tal-klassi Silver. Flewwel waħda, Record Du Mexique, misjuq mill-Għawdxi Marvin Cauchi, ħa l-ewwel rebħa staġjonali wara li fl-aħħar metri xejjen l-isfida ta’ Magnific As (David Ellul). Ravageur De Payre (Carl Caruana) qasam il-linja finali lewwel tat-tieni tiġrija Silver. Iżda aktar tard ġie skwalifikat mill-ġurija wara li biddel il-pass f’nofs id-dritta finali. B’hekk irrebħa ngħatat lit-tieni pjazzat Baron G.L. taħt il-gwida ta’ Clint Vassallo. Starfirefinnfemfel (Julian Farrugia) irreġistra l-ewwel rebħa fi xtutna fit-tielet tiġrija mill-istess klassi wara li kien ilħin kollu quddiem.
Ir-riżultati kollha
I Tiġrija. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Nep (J. Xerri) Ħin 2.52.4” (1.20.5”) 2. Niko De Chamant (V. Fenech) 3. Nereus Galbe (D. Casha) 4. Nox Blue (M. Ellul) II Tiġrija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Record Du Mexique (M. Cauchi) Ħin - 2.48.2” (1.18.6”) 2. Magnific As (D. Ellul) 3. Reve Du Solnan (C. Gerada) 4. Verdi Du Bosquet (R. Gatt) III Tiġrija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Grace Party (N. Baldacchino) Ħin - 2.50” (1.19.4”) 2. Poustouf Du Bleuet (D. Ellul) 3. Darco As (M. Tanti) 4. Zwinger Bobber (R. Gatt) IV Tiġrija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Baron G.L. (C. Vassallo) Ħin - 2.49.3” (1.19.1”) 2. Pacha De Sassy (O. Cauchi) 3. Quel Gibus (D. Ellul) 4. Zizazimoko (T. Demanuele) V Tiġrija. Semi Finali Tazza Johnnie Walker. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Veikko
Hornline (J. Farrugia) Ħin 2.46.6” (1.17.9”) 2. P.A. Surprise (L. Cunningham) 3. Panda Des Fleches (C. Cassar) 4. Markus Klipp (D. Mizzi) 5. Sigurd Speed (M. Tanti) VI Tiġrija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Starfirefinnfemfel (J. Farrugia) Ħin - 2.46.4” (1.17.8”) 2. New Style (M. Farrugia) 3. Lion Mcguire (F Cassar) 4. Paolin De Bannes (N. Baldacchino) VII Tiġrija. Semi Finali Tazza Johnnie Walker. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Obelix Molgard (S. Vella) Ħin - 2.47.5” (1.18.3”) 2. Reader JYL (C. Camilleri) 3. Quito De Femisson (K. Gialanze’) 4. New Star DK (N. Baldacchino) 5. Argus Hanover (L. Mifsud) VIII Tiġrija. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Quartz Nay (A. Camilleri) Ħin - 2.49.1” (1.19”) 2. Quomo Du Michallet (B. Hili) 3. Quoing A Man (S. Cassar) 4. Regent De Tillard (A. Farrugia)
Kont attent li ż-żiemel timlini b’kuraġġ – Julian Farrugia (sewwieq Veikko Hornline) ma jiġrix mikxuf”
– Salvu Vella (sewwieq Obelix Molgard)
Julian Farrugia sodisfatt bil-wirja ta’ Veikko Hornline
“Min-naħa tiegħi qgħadt attent li Obelix Molgard ma ngħaġġlux fl-ewwel metri u ma nħallihx jiġri mikxuf. B’hekk ħallejt kollox għallaħħar u ż-żiemel ġera skont kif xtaqt jien. Fil-finali taf tkun storja oħra,” qal Salvu Vella, ir-rebbieħ tat-tieni semi finali b’Obelix Molgard.
www.maltarightnow.com
28
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Van Persie jċaħħad lil Chelsea fl-aħħar nifs FUTBOL FIR-RENJU UNIT
Gowl ta’ Robin Van Persie fl-94 minuta salva draw drammatiku għal Manchester United filkonfront ma’ Chelsea f’Old Trafford, bir-riżultat 1-1 iċaħħad il-Blues milli jiftħu vantaġġ komdu f’ras il-Premiership. Il-konfront bejn dan iż-żewġ ġganti tal-kampjonat Ingliż żvolġa f’wieħed kumbattut u waqt li l-azzjonijiet fuq iż-żewġ lasti kienu pjuttost nieqsa, illogħba kellha ħafna waqtiet pjaċevoli. Il-logħba kienet maqsuma flewwel taqsima, bil-gowlkiper ta’ Chelsea, Thibaut Courtois, isalva fuq backflick ta’ Maroune Fellaini u daqqa ta’ ras ta’ Robin Van Persie — b’Chelsea jkollhom għajta għal penalty meta Chris Smalling deher iwaqqa’ lil Branislav Ivanovic fil-kaxxa waqt azzjoni ta’ korner. Chelsea ħarġu aggressivi għattieni taqsima u Eden Hazard ra xxutt salvat għal korner minn David De Gea. Minn dan il-korner wasal ilgowl ta’ Chelsea, b’Didier Drogba — li kien qed jilgħab minflok Diego Costa għall-ewwel dehra tiegħu fil-Premier League wara nuqqas ta’ sentejn u nofs — għola u indirizza bir-ras lejn illasta, b’Van Persie, li kien bilwieqfa fuq il-linja tal-gowl, ikompli l-ballun għal ġewwa. Dan kien anki l-ewwel gowl ta’ Drogba fil-Kampjonat minn Marzu tal-2012, b’Chelsea jamministraw il-vantaġġ u birRed Devils jippruvaw jinfdu ddifiża mmexxija minn John Terry, Ivanovic u Gary Cahill, iżda mingħajr riżultat. Chelsea spiċċaw b’għaxra fil-
ħin miżjud tat-tieni taqsima wara li Ivanovic intwera t-tieni karta safra għal foul fuq Angel di Maria. Mill-freekick tal-Ispanjol, Fellaini ra d-daqqa ta’ ras salvata minn Courtois, b’Van Persie pront isammar il-ballun fix-xibka minn rebound, fost il-ferħ tal-pubbliku f’Old Trafford. Intant, id-draw ifisser li Chelsea għandhom vantaġġ ta’ erba’ punti fuq it-tieni tim, Southampton, b’United jinsabu fit-tmien post tal-Premiership, bi 13-il punt. Fi tmiem il-logħba l-manager ta’ Chelsea Jose Mourinho kkritika n-numru ta’ deċiżjonijiet tarreferee. Mourinho rrifjuta li jitkellem dwar l-inċident tattkeċċija ta’ Ivanovic imma wera ruħu mhux sodisfatt bil-wirja tarreferee Phil Dowd u l-assistenti tiegħu tul il-logħba kollha. “Nippreferi ma nitkellimx fuq it-
tieni karta safra għaliex inkella jkolli nibda mill-ewwel taqsima u rrid ngħaddi min ħafna affarijiet li ġraw fil-logħba,” qal Mourinho. Aktar qabel, Newcastle United kisbu rebħa sorpriża, 2-1, fuq Tottenham Hotspur f’White Hart Lane, biex aċċertaw mill-ewwel rebħa barra minn darhom minn Marzu. Ir-riżultat inaqqas ftit talpressjoni fuq il-manager talGeordies, Alan Pardew, bilproblemi jiżdiedu għal Spurs li għaddejjin minn forma ħażina u rebħu darba biss fl-aħħar seba’ konfronti. Il-ftuħ kien kollu ta’ Tottenham, b’Emmanuel Adebayor isib ixxibka wara 20 minuta iżda Newcastle qalbu kollox fit-tieni taqsima, b’Sammy Ameobi jagħmilhom 1-1 għaxar sekondi wara l-kickoff u bil-gowl deċiżiv
jasal minn Ayoze Perez Gutierrez li skorja bir-ras fuq il-cross ta’ Remy Cabella. Intant, Burnley tilfu f’darhom, 1-3, ma’ Everton u baqgħu luniku tim mingħajr rebħa fl-erba’ diviżjonijiet tal-league Ingliż. Everton, li issa kisbu żewġ rebħiet konsekuttivi għall-ewwel darba mill-bidu tal-istaġun, kienu ilhom ma jirbħu 44 sena f’Turf Moor, u marru fil-vantaġġ minn Samuel Eto’o wara biss erba’ minuti; b’Danny Ings japprofitta mill-indeċiżjoni ta’ Romelu Lukaku biex jagħmilhom 1-1. Listess Lukaku patta għall-iżball u poġġa lil Everton 2-1 minn fuq, bit-Toffees jaċċertaw mir-riżultat ħames minuti mit-tmiem, meta Eto’o reġa’ skorja b’xutt biddawra. Everton komplew jinsistu u fl-aħħar ħinijiet, il-lasta ċaħħdet lil Eto’o minn hat-trick personali.
Riżultati Premiership Burnley v Everton Tottenham H v Newcastle Man Utd v Chelsea QPR v A. Villa
Nhar l-Erbgħa l-MFA se tkun qed issejjaħ Laqgħa Ġenerali Straordinarja biex il-membri jemendaw diversi regolamenti mill-Istatut tal-Assoċjazzjoni. Dan it-tibdil hu mmirat biex loperat tal-MFA jkun aktar effiċjenti għaliex sal-lum bosta affarijiet iridu bilfors ikunu riferuti lill-Kunsill tal-MFA li jiltaqa’ darba fix-xahar. Dawn il-bidliet huma fl-isfond ta’ bidliet oħra li saru fl-istruttura tal-assoċjazzjoni, b’Bjorn Vassallo jsir Segretarju Ġenerali u diversi uffiċjali oħra jingħataw responsabbilitajiet ġodda li għandhom iwasslu t-tmexxija tal-MFA biex tkun aktar flessibli
u produttiva. Intant fil-jiem li għaddew komplew il-laqgħat tal-MFA mal-klabbs dwar ir-riforma talplayers status; deskritta bħala riforma importanti u rivoluzzjonarja fil-futbol Malti. Nhar it-Tnejn il-President talMFA Norman Darmanin Demajo u l-Viċi President Chris Bonett iltaqgħu mal-14-il klabb tat-Tieni Diviżjoni dwar ir-riforma talplayers status. Jingħad li dawn il-klabbs kienu aktar konservattivi dwar din il-bidla u l-mentalità tagħhom hi bil-wisq differenti minn dik tal-klabbs tal-Premier u l-Ewwel Diviżjoni. Għada fil5pm l-MFA se tkun qed tiltaqa’
mat-13-il klabb tat-Tielet Diviżjoni u mistenni li dawn ikollhom l-istess ħsieb konservattiv dwar ir-riforma fil-players status. Il-vot tal-klabbs mit-Tieni u tTielet Diviżjoni hu importanti għaliex flimkien jagħmlu aktar minn nofs il-klabbs affiljati malMFA. Jingħad li fil-jiem u lġimgħat li ġejjin l-MFA se tkun qed taħdem direttament ma’ dawn il-klabbs sabiex tkompli tfiehemhom l-importanza u l-ġid li riforma bħal din taf iġġib filfutbol Malti u dan għaliex il-vot tal-klabbs iż-żgħar jaf iwaqqaf lapprovazzjoni ta’ din ir-riforma quddiem il-Kunsill tal-MFA.
Plejers nisa mhux jitħallew jibdlu l-klabbs Bosta plejers fil-futbol tan-nisa qed jilmentaw li jixtiequ jiċċaqalqu għal ma’ klabb ieħor ladarba fil-klabb tagħhom hemm ammont kbir ta’ plejers, f’ċirkostanti minnhom aktar minn 30 plejer reġistrat u mhux qed jingħataw iċ-ċans. Fl-istess waqt hemm klabbs li lanqas għandhom 18-il plejer għal fuq il-line up tagħhom b’konsegwenza li qed ikun hemm partiti fejn ċertu timijiet jinżlu b’lista qasira ta’ plejers. Kien hemm saħansitra plejers, li mhux qed ikunu wtilizzati fit-tim tagħhom u li stqarrew ix-xewqa li jkunu
trasferiti għal ma’ klabb ieħor b’self jew jingħataw ir-release. Madankollu l-klabb tagħhom qed jagħmilha diffiċli b’konsegwenza li hemm minn iddeċieda li jieqaf jilgħab il-futbol. Kien hemm min issuġġerixxa li r-retained list f’każ ta’ klabbs tan-nisa tinżel minn 35 għal 25 plejer biex b’hekk dawk ilklabbs li għandhom plejers li qatt m’huma qed jintużaw għallogħob ikollhom iċ-ċans li jilagħbu futbol kompettitiv ma’ klabb ieħor. Is-segretarji talklabbs f’Malta għandhom jippreżentaw ir-retained list talklabb tagħhom sa nhar ilĠimgħa 28 ta’ Novembru.
Robin Van Persie (lemin) iġib id-draw għal Man United ma' Chelsea fil-ħin miżjud tat-tieni taqsima (ritratt: EPA)
L-Erbgħa l-laqgħa Straordinarja tal-MFA
Kif Jinsabu
Chelsea Southampton Man City West Ham Arsenal Swansea C Liverpool Man Utd Everton Hull City Tottenham Stoke City West Brom Newcastle Aston Villa Crystal Palace Leicester C Sunderland Burnley QPR
L 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 8 9 9 9 9 8
R 7 6 5 5 3 4 4 3 3 2 3 3 2 2 3 2 2 1 0 1
D 2 1 2 1 5 2 2 4 3 5 2 2 4 4 1 3 3 5 4 1
T 0 2 2 3 1 3 3 2 3 2 4 4 3 3 4 4 4 3 5 6
1-3 1-2 1-1 Illum F 24 20 19 17 15 13 13 16 19 13 11 8 12 10 4 13 11 8 5 6
K 9 5 10 12 11 10 12 13 17 13 13 10 13 15 12 16 15 17 16 18
Pt 15 19 17 16 14 14 14 13 12 11 11 11 10 10 10 9 9 8 4 4
30
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
Hibernians u B’Kara interessati fi Bruce
Hibernians u Birkirkara li bħalissa qed jokkupaw l-ewwel żewġ postijiet fil-klassifika talKampjonat BOV Premier qed juru interess fil-midfielder difensiv ta’ Qormi Albert Bruce. Dan intqal ilbieraġ fir-rubrika Rajna u Smajna waqt il-programm Replay fuq Net TV. L-eks plejer internazzjonali ta’ taħt l-20 sena tal-Ghana, Albert Bruce jista’ jiċċaqlaq ma’ klabb ieħor fil-Kampjonat Premier hekk kif qed jattira l-interess ta’ Hibernians u B’Kara rispettivament. Qormi huma lesti li jiddiskutu t-trasferiment ta’ Bruce u f’każ li jintlaħaq qbil ma’ xi klabb, Bruce jista’ jiċċaqaq immedjatament ladarba dan ilplejer għandu kuntratt ta’ ama-
teur status ma’ Qormi. Fil-passat Bruce diġà lagħab fl-ogħla diviżjoni Pollakka ma’ Legia Warsaw u ħafna jiddeskrivuh bħala wieħed mit-talenti l-kbar tal-Ghana fl-Ewropa.
Greco għadu Malta Mhux eskluża l-possibiltà li wieħed mill-klabbs talKampjonat Premier jagħżel li jikkonvinċi lill-eks kowċ ta’ Sliema Wanderers Alfonso Greco sabiex jibqa’ Malta u ma jħallix il-pajjiż fil-jiem li ġejjin hekk kif wara tmiem il-ġimgħa, kompliet tikber il-possibiltà li żewġ klabbs partikolari jagħmlu bidla fittmexxija teknika. Hu fatt magħruf li f’Malta, Greco għandu ħafna ammiraturi,
www.maltarightnow.com
SPORT
speċjalment Presidenti ta’ klabbs li jogħġobhom l-istil u l-ħiliet li għandu t-Taljan Greco bħala kowċ.
Il-plejers ta’ Valletta immultati It-telfa ta’ Valletta kontra Birkirkara mhux biss kienet irraba’ telfa fil-Kampjonat għaċChampions renjanti iżda l-kumitat Belti ħa deċiżjonijiet drastiċi fil-konfront tal-plejers. Il-Viċi President ta’ Valletta Paul Spiteri, il-ġimgħa l-oħra kien qal f’Replay fuq Net TV li wara t-telfa kontra B’Kara, ilkumitat ta’ Valletta kien se jieħu miżuri iebsa u drastiċi fuq il-plejers tiegħu fosthom finanzjarji. Issa jidher li l-plejers kollha ta’
Albert Bruce
Valletta ġew infurmati biddeċiżjoni li l-kumitat jimmultahom. Din il-multa se tibqa’ tgħodd sakemm il-kumitat Belti jidhirlu li l-prestazzjoni u r-riżul-
tati tat-tim huma tajbin biżżejjed. Dan il-bidu diżastruż ta’ Valletta fil-Kampjonat kien deskritt minn ħafna bħala l-agħar wieħed f’dawn l-aħħar snin.
Melita jgħaddu b’gowl ta’ Mennini fil-ħin barrani FA TROPHY
MELITA ................................. 1 ŻEJTUN C. ............................ 0 Melita – W. Galea, N. Micallef, N. Bonello (L. Bianco), G. Gribbon, A. Dos Santos, M. Fenech, F. Mennini, A. Attard (R. Alinho), J.P. Attard, E. Cornago, N. Rizzo (T. Terpougoff). Żejtun C – J.M. Vella, J. Vella, G. Busuttil (K. Abela), R. Sell, S. Aquilina (K. Vassallo), M. Borg, M. Pisani, K. Formosa, E. Udojoh, J. Felice, A. Portelli (T. Singleton). Referee – Sandro Pace
Gowl ta’ Federico Mennini filħin barrani ikkwalifika lil-liders tal-Ewwel Diviżjoni Melita kontra Żejtun Corinthians f’logħba ferm missielta u li kellha mumenti ta’ futbol tajjeb. Żejtun żammew il-pass għal ħinijiet twal, iżda iktar ma beda għaddej il-ħin iktar Melita bdew jiddominaw u prattikament spiċċaw lewwel disgħin minuta jassedjaw lill-avversarji. Żejtun ħarġu iktar determinati u fl-ewwel minuti resqu viċin lewwel permezz ta’ xutt qawwi ta’ Udojoh, salvat b’diffikultà minn Wallace Galea u ftit wara azzjoni oħra tajba ta’ Udojah li qassam perikoluż minn quddiem il-lasta iżda Ryan Sell wasal ftit tard. Fl-10 minuta Żejtun għal darb’oħra perikolużi b’xutt minn tarf il-kaxxa ta’ Gary Busuttil li għadda ftit għoli. L-ewwel risposta ta’ Melita waslet wara 16-il minuta meta xutt ta’ Matthias Fenech għadda ftit għoli. Żejtun komplew juru iktar aggressività u fit-32 minuta fall-
ew ċans tad-deheb meta Udojoh ħalla l-ballun għaddej lejn Justin Felice li minn qagħda tajba xeħet banalment barra. Ħames minuti mill-ftuħ tattieni taqsima Melita kellhom azzjoni tajba fejn Nigel Rizzo ġie wiċċ imb’wiċċ mal-gowlkiper avversarju iżda xxuttja fjakk biex falla l-isbaħ ċans ta’ Melita. Fis-60 minuta azzjoni tajba Antoine Attard li qabeż anki lgowlkiper iżda mbagħad ixxuttja għoli. Melita ferm sfortunati meta daqqa ta’ ras mill-viċin ta’ Jean Piree Attard ħabtet mal-lasta u mir-rebound ix-xutt ta’ Matthias Fenech destinat għal ġewwa kien salvat minn fuq il-linja minn Stephen Aquilina. Melita issa kienu dominanti bid-difiża ta’ Żejtun taħt pressjoni kontinwa. Rudi Salinho falla inkredibilment minn taħt illasta u fit-80 minuta freekick ta’ Cornago kien salvat b’diffikulta minn Jean Matthias Vella. Fil-ħin barrani Melita baqgħu aħjar iżda ftit ħolqu azzjonijiet perikolużi sakemm huma fetħu liskor fil-104 minuta meta Terpougoff daħal tajjeb u minn mal-linja qassam lejn FEDERICO MENNINI li bir-ras għeleb lil Vella. Minuta wara ċans għal Melita li jagħlqu l-logħba iżda Cornago xeħet inkredibilment barra. Fit-tieni taqsima Melita kkontrollaw u amministraw il-vantaġġ tagħhom. Fl-aħħar sekondi tallogħba, Tobias Terpougoff għarraq prestazzjoni mill-aqwa meta dabbar it-tieni karta safra u kien imkeċċi.
Jaċċertaw fl-ewwel taqsima
MSIDA SJ .............................. 4 MARSA .................................. 1 Msida SJ – M. Camilleri, J. Vella, M. Borda, S. Vella (L. Cassar), D. Pereira, M. Ferreira Da Costa, R. Faria, I. Chircop, D. Attard (G. Murakami), D. Cachia (K. Borg), R. Forace Marsa – I. Casha, M. Grioli, J. Rizzo, S. Cutajar (K. Scerri), B. Zammit, R. Spiteri, V. Caushi, G. Bonello, W. Chircop (K. Brincat), D. Cucciardi (D. Bonnici), R. Celeste. Referee – Eman Grech
Msida SJ ftit sabu diffikultà biex jiksbu l-kwalifikazzjoni għat-tielet rawnd tal-FA Trophy meta bi tliet gowls fl-ewwel taqsima għelbu l-isfida qalbiena ta’ Marsa. Ir-rebħa ta’ Msida setgħet kienet ferm ikbar u minbarra l-gowls skorjati kienu mitlufa bi traskuraġni żejda quddiem illasta għadd ta’ ċansijiet oħra ta’ skor. Ta’ min jgħid li l-gowlkiper ta’ Marsa Ivan Casha ta ssehem siewi tiegħu biex liskor ma jkunx wieħed ikbar b’għadd ta’ saves determinanti. Fit-tieni taqsima Marsa għamlu iktar kuraġġ speċjalment wara l-gowl ta’ konsolazzjoni skorjat mas-siegħa logħob. Msida kellhom bidu ferm aggressiv fejn Pereira u Ferreira Da Costa bdew jagħmlu ħafna moviment fl-attakk. Iżda lewwel xutt perikoluż kien ta’ Marsa permezz ta’Warren
Chircop li ħabat man-naħa ta’ barra tax-xibka. Il-gowlkiper ta’ Msida Matthew Camilleri ftit wara kien impenjat fuq freekick ta’ Rodrick Spiteri u minuta wara Camilleri reġa’ ħareġ biex tajjar kross perikoluż ta’ Vilson Caushi. Fis26 minuta Msida fetħu l-iskor b’azzjoni mibdija minn Chircop li qassam lejn Ferreira Da Costa li bit-takkuna kompla lejn DIEGO PEREIRA li minn qagħda angolata għeleb lil Casha b’xutt preċiż. Żewġ minuti wara azzjoni mill-isbaħ ta’ Pereira li qabeż għadd ta’ plejers qabel qassam lejn Chircop li mpenja lil Casha li dawwar f’korner fejn mill-istess korner Casha wettaq save brillanti meta salva d-daqqa ta’ ras ta’ Rennie Forace. Msida bdew jilagħbu futbol veloċi u skorjaw it-tieni gowl fl34 minuta meta Pereira qassam lejn FERREIRA DA COSTA li xeħet fil-baxx wara Casha li kien ħiereġ biex jagħlaq l-angolu. Fl-40 minuta Msida skorjaw ittielet gowl b’azzjoni oħra millaqwa mibdija din id-darba minn Faria li żmarka lil FERREIRA DA COSTA li waħdu dar malgowlkiper ta’ Marsa u bil-kalma xeħet f’xibka vojta. Fit-tieni taqsima Msida komplew ikunu perikolużi b’azzjonijiet ta’ kontrattakki fejn Faria falla ċans tad-deheb meta waħdu quddiem Casha tfixkel fil-ġid u xeħet banalment barra. Ta’ dan pattew għaliex mas-siegħa logħob Marsa naqqsu l-iskor meta RONNIE CELESTE wara azzjoni personali daħal fil-kaxxa
u għeleb lil Camilleri b’xutt filbaxx. Msida kellhom reazzjoni immedjata u s-sostitut Murakami kien sfortunat meta minn azzjoni ta’ korner ix-xutt mill-viċin tiegħu stampa mal-wieqfa. Tmien minuti mit-tmiem u wara ħafna tentattivi Msida skorjaw ir-raba’ gowl f’azzjoni oħra veloċi tadd-debuttant MURAKAMI.
Riżultati lokali BOV Premier Valletta v Naxxar L Sliema W v Balzan FA Trophy Melita v Żejtun C (wara l-ħin barrani) Msida SJ v Marsa Qrendi v St Venera L Mqabba v Senglea A. SK Victoria W v Kirkop Fgura Utd v Nadur Y Pembroke A v Rabat A. Mellieħa v Victoria H Sirens v San Ġwann (Sirens 5-4 bil-penalties) IASC II Div. Mġarr F v Gżira Utd Rovers Utd v Safi AFC B’Kara SJ v Żurrieq W. BASKETBALL St James H. Shield. (N). Depiro v Hibs Luxol v Athleta St James H. Shield (I). Virtus v Luxol Depiro v Athleta WATERPOLO Waterpolo Cup Malta v Żvizzera HANDBALL MHA Cup (N) Aloysians v Kavallieri Swieqi P v La Salle
2-0 0-0
1-0
4-1 2-1 2-3 0-2 1-2 2-1 1-5 1-1 0-1 1-3 1-2
57-44 66-43
77-58 53-96 14-11 20-24 8-37
www.maltarightnow.com
31
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
SPORT
Valletta jirrispondu wara żewġ telfiet BOV PREMIER Matthew Mamo
VALLETTA ........................... 2 NAXXAR LIONS ................. 0 Valletta: J. Caruana, I. Azzopardi, S. Borg, R. Camilleri, R. Fenech, H. Faria, R. Kooh Sohna, R. Briffa, H. Barry, N. G. Vella, A. Nafti Sost: S. Bajada flok A. Nafti 67 min., L. Cremona flok H. Barry 77 min. Naxxar Lions: J. Azzopardi, I. Edet, S. Fregi Nava Da Silva, T. Vella, M. Del Negro, P. Gueye, D. Falzon, G. Da Silva Ribeiro, R. G. Cassar, A. Buhagiar, D. A. Reano Sost: V. Bellia flok S. Fraga Nevi Da Silva 71 min, U. M. Emenike flok T. Vella 71 min., D. Bonnici flok R. G. Cassar 78 min. Imwissija: H. Faria 13 min., 55 min., R. Fenech 67 min. (V) D. A. Reano 90 min. (N) Tkeċċa: Hugo Faria 55 min. Skurjaw: R. Kooh Sohna 39 min., S. Bajada 91 min. (V) Referee: Mario Apap In-Nazzjon Plejer tal-Logħba: Roderick Briffa (V)
Kif Jinsabu Hibernians Birkirkara Balzan Valletta Qormi Sliema W. Mosta Tarxien R. Floriana Pieta` H. Naxxar L. Żebbuġ R.
Duane Bonnici ta’ Naxxar Lions mgħasses minn Ryan Camilleri u Llywelyn Cremona ta’ Valletta (ritratti: Alex Degabriele)
Wara żewġ telfiet infila, u bi plejer inqas għal iktar minn nofs siegħa, Valletta rebħu logħba kumbattuta kontra Naxxar biex taffew ftit id-diżappunt tal-partitarji tagħhom. Valletta mill-ewwel bdew perikolużi u fis-7 minuta kross ta’ għadda minn fuq il-
gowlkiper Azzopardi imma ma sab lil ħadd ikompli għal ġewwa, b’Edet itajjar il-periklu. Ħames minuti wara Naxxar irrispondew meta Gilmar għadda lejn Falzon li xeħet ftit barra mil-lasti difiżi minn Caruana. Valletta komplew jattakkaw u fis-16-il minuta setgħu freekick dirett ta’ Nafti spiċċa ċentrali f’id Azzopardi. Fis-27 minuta imbagħad kien imiss lil Kooh Sohna li wara li rċieva mingħand Azzopardi dar mad-difiża u fajjar xutt li kien imdawwar f’korner mill-
SLIEMA W. ............................ 0 BALZAN ................................ 0 Sliema Wanderers: G. Zammit, L. Martinelli, A. Scozzese, K. G. Gnabouyou, J. Mintoff, M. Scerri, M. Mifsud, A. Pisanu, M. Potezica, T. Cilia, F. Mangiacasale Sost: F. Talato flok F. Magiacasale 72 min., I. Meli flok T. Cilia 85 min. Balzan: S. Sultana, J. Grioli, S. Bezzina, E. O. Serrano Valero, E. D. Bilbao Zarate, I. O. Guobadia, S. Arab, L. Sciberras, O. D. Guerrero, J. P. Mifsud Triganza, G. Piccioni Sost: L. Micallef flok J. P. Mifsud Triganza 75 min. Imwissija: M. Mifsud 20 min., K. G. Gnabouyou 41 min. (S) E. Serrano 26 min., I. O. Guobadia 42 min., S. Arab 75 min. (B) Referee: Chris Lautier In-Nazzjon Plejer tal-Logħba: Mark Scerri (S)
Balzan tilfu ċ-ċans li jilħqu lil Birkirkara fit-tieni post f’logħba mil-aktar monotona kontra Sliema li matulha ż-żewġ naħat rari ħolqu periklu u d-draw ta’ 0-0 ftit li xejn jikkuntenta liżżewġ naħat. Balzan kienu qrib li jiftħu liskor mar-raba’ minuta meta Goubadia għadda lejn Piccioni li f’pożizzjoni dubjuża ta’ offside ra x-xutt tiegħu salvat minn Zammit. Il-logħba kompliet medjokri sakemm fit-22 minuta Potezica għola bir-ras għal korner ta’ Cilia imma Sultana salva bla diffikultà. Fil-31 minuta għal darb’oħra Sliema meta Cilia xeħet ftit barra. U sitt minuti wara Balzan appellaw għal penalty wara li allegatament Luca Martinelli mess il-ballun b’idu fil-kaxxa. Għall-azzjoni li jmiss kellna nistennew sat-42 minuta meta
gowlkiper ta’ Naxxar. Fl-34 minuta Naxxar setgħu ħasdu lil Valletta meta Falzon għadda tajjeb lejn Pape Gueye li b’xutt ċentrali kiseb biss korner. Tliet minuti wara Valletta millġdid fl-attakk meta Nafti tefa’ fittul lejn Kooh Sohna li b’daqqa ta’ ras ħasad lil Azzopardi li b’diffikultà dawwar f’korner. Ilgowl iżda wasal żewġ minuti wara meta l-istess Nafti għadda lejn KOOH SOHNA li mattar saqajh u qabbeż minn fuq Azzopardi, għal darb’oħra barra minn postu u aljenat.
Fit-tieni taqsima ż-żewġ timijiet komplew jilagħbu f’nofs ilgrawnd sakemm Valletta raw lill-Portugiż Hugo Faria jdabbar it-tieni karta safra għal fawl f’nofs il-grawnd fuq Gilmar. Minn hawn Naxxar ippruvaw jisfruttaw il-vantaġġ numeriku u minuta biss wara Cassar ta lejn Gueye li kkrossja mma ma sab lil ħadd biex jikkonkludi. Fis-60 minuta reazzjoni fjakka ta’ Valletta meta Briffa ġab lil Kooh Sohna f’pożizzjoni tajba, ikkontrolla imma x-xutt tiegħu kien dgħajjef u ċentrali.
Punt kull wieħed f’logħba monotona
Michael Mifsud reġa’ kien imrażżan tajjeb mid-difiża ta’ Balzan
freekick ta’ Steve Bezzina kien salvat minn Zammit. U minuta qabel tmiem lewwel taqsima Mifsud Triganza
ħarab b’azzjoni personali, qabeż numru ta’ plejers u ra xxutt finali jgħaddi ftit barra. Fit-58 minuta Piccioni kellu
L 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9
R 8 6 4 4 4 3 4 2 2 2 0 0
D 1 0 4 1 1 4 1 5 4 2 4 3
T 0 3 1 4 4 2 4 2 3 5 5 6
F 24 16 15 15 12 11 9 12 14 7 8 11
K 6 7 11 8 12 11 14 11 18 13 17 25
Pt 25 17 16 13 13 13 13 11 10 8 4 3
Naxxar baqgħu jippressaw u fit-78 minuta, minn korner ta’ Gilmar, Emenike ra lid-difensur Borg isalva u fuq in-naħa l-oħra Azzopardi ta xutt minn barra imma ma rnexxilux japprofitta mill-pożizzjoni tal-gowlkiper Azzopardi, bil-ballun jgħaddi ftit għoli. Fil-85 minuta azzjoni oħra għal Naxxar meta Reano avvanza u fajjar xutt li kien imxellef f’korner minn Caruana. Imma kontra x-xejra tal-logħob kienu Valletta li għalqu l-logħba. Reano waqqa’ lil Bajada barra lkaxxa, u minn freekick dirett listess BAJADA tefa’ ġewwa b’xutt mill-isaħ bid-dawra. Minkejja din ir-rebħa importanti Valletta għadhom ferm bogħod mill-prestazzjonijiet tassena li għaddiet, speċjalment flattakk, fejn minkejja numru t’għażliet għal mumenti twal dehru neqsin mill-ideat.
ċans tajjeb li jiżblokka l-partita meta rċieva mingħand Guerrero, daħal fil-kaxxa imma x-xutt tiegħu kien dgħajjef. Man-naħa l-oħra tal-grawnd, tliet minuti wara, Pisanu għadda lejn Mifsud li kompla lejn Scerri li xxuttja għoli. Fit-73 minuta kapolavur ta’ Scozzese li bi flick mill-isbaħ kompla lejn Mifsud li dar tajjeb u x-xutt tiegħu stampa l-mimduda. Fuq in-naħa l-oħra Piccioni kien imċaħħad minn sieq Zammit. Minn hawn il-logħba kompliet b’ħafna logħob f’nofs ilgrawnd hekk kif komplit ukoll is-serje frustranti tal-attakkant tat-tim nazzjonali Malti Michael Mifsud li f’dan listaġun għadu bla gowl u li għal ħinijiet twal kien ineżistenti. Plejer li Sliema tant investew fih u qed jistennew bil-ħerqa lgowls tiegħu.
www.maltarightnow.com
32
It-Tnejn, 27 ta’ Ottubru, 2014
LOKALI
MIJIET JIEĦDU SEHEM FIL-PRESIDENT’S BIKE RIDE. Mijiet ta’ persuni ipparteċpaw fl-ewwel edizzjoni tal-President’s Bike Ride, fejn sewwieqa tal-muturi u tar-roti ngħaqdu mal-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preco biex jinġabru fondi b’risq l-Istrina. Sewwieqa ta’ kull età, kif ukoll bosta membri ta’ clubs tal-muturi f’Malta, u anki minn Sqallija, ingħaqdu flimkien għal din l-attività, li mistennija ssir waħda annwali f’sensiela ta’ attivitajiet li jilħqu l-qofol tagħhom fil-maratona tal-Istrina lejn l-aħħar tas-sena. Fl-indirizz tagħha lil dawk preżenti, il-President Coleiro Preca tenniet li l-preżenza qawwija tal-parteċipanti wriet biċ-ċar kif minkejja li l-poplu Malti huwa żghir fin-numru huwa kbir fil-qalb, xi ħaga li tagħmel lill-Maltin poplu uniku fid-dinja. Hija rringrazzjat ukoll lil-voluntiera li ħadmu bla heda biex ġiet organizzata din l-attività, li bdiet biswit il-Palazz ta’ Sant’Anton f’Ħ’Attard u ġiet fi tmiemha f’Ta’ Qali, wara vjaġġ li għadda lill-parteċipanti minn bosta rħula f’Malta. (Ritratt: DOI)
Il-Gvern jaħbi n-nefqa fit-trasport pubbliku Alex Attard
Il-Gvern ma jridx jgħid kemm hi l-ispiża, xahar b’ xahar, tal-Malta Public Transport Services biex qed jitħaddem it-trasport pubbliku mill-istess kumpanija minn Jannar sa Settembru ta’ din is-sena. Dan hu l-perjodu li fih il-Gvern beda jħaddem hu t-trasport pubbliku wara li l-Arriva ddeċidiet li ma tkomplix taħt dan il-Gvern. LArriva kienet iffirmat taħt lamministrazzjoni preċedenti, kuntratt għat-tul biex texxi f’pajjiżna s-servizz tat-trasport pubbliku. Id-dikjarazzjoni li għamel ilGvern li ma jagħtix din l-informazzjoni, għamilha fil-Parlament il-Ministru għat-Trasport u lInfrastruttura, Joe Mizzi, fi trweġiba li ta għal mistoqsija li għamel id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina, Kelliem talOppożizzjoni għat-Trasport u lInfrastruttura. Il-Ministru Joe Mizzi qal li f’dan l-istadju ma jkunx prudenti li tingħata din it-tip ta’ informazzjoni minħabba l-fatt li għadhom ma ġewx finalizzati n-negozjati mal-operatur il-ġdid tat-Trasport Pubbliku. Mitlub jikkummenta dwar din
Sakemm kien hawn l-Arriva l-taxpayer Malti kien iħallas €10 miljun f’sussidji fis-sena, u issa l-ispiża telgħet għal €7 miljun kull tliet xhur
il-pożizzjoni li ħa l-Gvern li jaħbi lill-Parlament l-informazzjoni mitluba, id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina qal li din l-informazzjoni hi ta’ interess pubbliku għax in-nefqa saret mill-flus tat-tax payers. Toni Bezzina kkummenta wkoll li jekk kif qal il-Ministru Mizzi stess f’mistoqsija oħra parlamentari, li hemm tenderer wieħed biss li jikkwalifika, tant li l-Ministru Mizzi stess ma ddejjaq
xejn imur għandu Spanja, x’irid ifisser li għadhom ma ġewx finalizzati n-negozjati mal-operatur ilġdid tat-trasport pubbliku. Toni Bezzina rrimarka li la darba ntefgħet tender, issa ma jistax jinbidel il-prezz, u staqsa jekk ilGvern hux se jerġa’ jċaqlaq il-lasti. Sadattant, il-Gvern għadu ma jridx jagħti garanzija lill-ħaddiema tat-trasport pubbliku dwar il-futur tagħhom; u li appena tidħol floperat il-kumpanija privata li se
tkun magħżula biex tipprovdi dan is-servizz ħadd ma jitlef xogħlu; u li l-ħaddiema jibqgħu bil-kundizzjonijiet tax-xogħol tagħhom; u li l-pagi ser jitjiebu u mhux imorru għall-agħar. Minflok ma ta garanzija ċara fuq mistoqsijiet ċari li ressaq idDeputat Nazzjonalista Toni Bezzina lill-Ministru Mizzi, ilGvern qal biss li meta t-trasport pubbliku f’Jannar li għadda għadda f’idejn Transport Malta, limpjiegi tal-ħaddiema ma ntilfux. Qal ukoll li n-network tattrasport il-ġdid se tkun akbar u dan se jikkontribwixxi għal żieda fl-impjiegi fis-settur u li meta loperat jgħaddi f’idejn il-privat, il-kundizzjonijiet tax-xogħol preżenti mhux mistennija li jmorru għall-agħar u għaldaqstant ilħaddiem mhux se jitlef il-kundizzjonijiet li għandu llum. F’kummenti li ta lil In-Nazzjon id-Deputat Nazzjonalista għarrisposta li ta l-Ministru Mizzi, qal li meta Gvern Nazzjonalista ħareġ ir-riforma, kull sid ta’ xarabank jew ħaddiem tal-ATP kellu xogħlu garantit mal-Arriva, u dan mhux bid-diskors iżda bi klawso-
la apposta nkluża fil-kuntratt li Gvern Nazzjonalista ffirma malArriva. Dan kien ifisser li l-ħaddiema fi żmien ir-riforma taħt gvern preċedenti kien part and parcel mal-kuntratt li ġie ffirmat bejn il-Gvern u l-Arriva Toni Bezzina rrimarka wkoll li l-kumpanija Arriva investiet €20 miljun fil-kumpanija u mhux kienet falluta kif qed jipprova jagħti l-impressjoni l-Ministru Joe Mizzi. Hu fatt ukoll magħruf, kompla jfisser Toni Bezzina, li sakemm kien hawn l-Arriva, t-taxpayer Malti kien iħallas biss mhux aktar minn €10 miljun f’ sussidji fissena, iżda kemm ilu li ħa ttrasport pubbliku f’ idejh ilGvern ta’ Joseph Muscat taħt irresponsabbiltà tal-Ministru Joe Mizzi, l-ispiża telgħet għal mhux anqas minn €7 miljun kull tliet xhur, li jfisser €28 miljun fissena).