2014 11 07

Nru 13,894

Il-Ġimgħa, 7 ta‘ Novembru, 2014 €0.80

www.maltarightnow.com

Il-PN irid jibni politika fuq il-verità, l-onestà u t-trasparenza

Ara paġna 5

TITWIELED ALPACA FIS-SIĠĠIEWI. Sid ta’ razzett fis-Siġġiewi lbieraħ qam sorpriż hekk kif sab li għall-ħabta tal-5.30am twieldet Alpaca, li ngħatat l-isem ta’ Perlina. L-Alpaca hi speċi domestika li toriġina mill-Amerika t’Isfel u tinstab l-iktar fil-Peru’, iċ-Ċile, l-Ekwador u l-Bolivja.

Madanakollu dawn l-annimali nġiebu wkoll fl-Ewropa, u wħud minnhom jinstabu wkoll f’Malta. Anton Cutajar ilu jieħu ħsieb dawn l-annimali għal ftit iktar minn sena, minn meta impurtahom f’Malta. Fil-propjetà privata tiegħu għandu annimali ta’ kull xorta u lewn – emu, zebras, kangaroos, ċriev, xadini, ħmir, żwiemel u saħansitra żewġ tigri li jinsabu f’barriera fejn jistgħu jduru u jimirħu. Dan minbarra ammont kbir ta’ tjur. (Ritratt: Roberto Runza)

Il-Gvern jibqa’ ma jweġibx IL-PROĠETT TAL-POWERSTATION

Il-Gvern qed jibqa’ jaħrab mill-mistoqsijiet dwar il-proġett li kellu jkun lest sa erba’ xhur oħra, imma li fuq ammissjoni tiegħu stess, waqa’ lura.

L-Oppożizzjoni lbieraħ kompliet tagħmel pressjoni fuq ilGvern biex toħroġ il-verità u tingħata spjegazzjoni dwar x’se jiġri mill-proġett tal-powersta-

tion il-ġdida tal-gass, proġett li fuq ammissjoni tal-Gvern stess, waqa’ lura. Dan il-proġett kellu jkun lest sa erba’ xhur oħra.

F’konferenza tal-aħbarijiet fid-

Dar Ċentrali tal-Partit Nazzjonalista, l-Oppożizzjoni reġgħet għamlet numru ta’ mistoqsijiet lill-Gvern fuq din il-wegħda ewlenija ta’ Joseph Muscat

qabel l-elezzjoni li magħha rabat it-traħħis tal-kontijiet, u saħanistra l-futur politiku tiegħu. għal paġna 3

Problemi kbar għal Crystal Finance Investments ta’ Alfred Mifsud

Ara paġna 32

www.maltarightnow.com

2

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

LOKALI

Ħu l-anzjana li nstabet mejta wara tliet xhur, kien joqgħod bieb ma’ bieb magħha Maria Catherine Dalli, l-anzjana li nhar it-Tlieta li għadda nstabet mejta fir-residenza tagħha fi Triq id-Dar ta’ Pultu f’Birżebbuġa, kellha lil ħuha jgħix bieb ma’ bieb magħha.

Dan il-ġurnal jista’ jiżvela li fil-fatt, ir-residenza tal-anzjana kienet mikrija mingħand ħuha stess. L-informazzjoni li għandna tgħid li ħu l-anzjana ra laħħar lil Maria Catherine erba’

xhur ilu iżda xorta qatt ma sar rapport lill-Pulizija dwar innuqqas tagħha.

‘In-Nazzjon’ tinsab infurmata li nhar it-Tlieta l-Pulizija rċeviet ir-rapport mingħand ġar ieħor tal-mara, li nnota li f’wieħed mill-ventilaturi tad-dar tal-anzjana kien hemm ħafna dubbien.

Jirriżulta li l-ġar li għamel irrapport kienu ilu ma jara lill-

anzjana madwar sitt xhur.

Maria Catherine, li kellha 64 sena u li kienet tbati mid-dimensja, instabet mill-Pulizija mejta wiċċha ’l fuq mal-art qrib issodda. Is-sorsi li tkellmu magħna kkonfermaw ukoll li l-istat talkatavru kien “agħar minn dekompost”, hekk kif ninsabu infurmati li partijiet minnu kienu saħansitra bl-għadam jidher.

L-informazzjoni li għandna tgħid ukoll li fl-aħħar xhur l-anzjana ma kellhiex appuntamenti skedati fl-Isptar Mater Dei, tant li l-aħħar darba li ddaħħlet fidDipartiment tal-Emerġenza kien fl-aħħar ta’ Frar li għadda. Minnaħa l-oħra, fl-aħħar xhur kellha persuna li kienet tgħinha f’dak kollu li kellha bżonn u li xi kultant kien anke jorqod id-dar biex

Tentattiv biex tingħata indikazzjoni meta se jitlesta l-Parlament il-ġdid

f’każ li jkollha bżonn xi assistenza, jagħtiha l-ewwel għajnuna fil-pront.

Hu mifhum li l-Pulizija se tkun qed titkellem ma’ din il-persuna biex tipprova tikseb aktar informazzjoni dwar il-fatt li ħadd baqa’ ma induna bl-għajbien tal-anzjana. Wara li żgassaw il-bieb tarresidenza, il-Pulizija jidher li ma sabu l-ebda sinjal suspettuż.

Delegazzjoni tal-Parlament se żżur il-bini l-ġdid l-għada li jintemm id-dibattitu dwar il-Baġit

Delegazzjoni tal-Parlament se żżur ix-xogħlijiet li għadhom għaddejjin fil-bini l-ġdid talParlament fid-daħla tal-Belt, biex tkun infurmata dwar l-andament tax-xogħlijiet li fadal, u li kellhom jitlestew sal-aħħar ta’ Settembru li għadda.

Dan kien deċiż ilbieraħ f’laqgħa tal-Kumitat dwar ixXogħol tal-Kamra, presedut millIspeaker Anġlu Farrugia, fejn intlaħaq qbil li l-ewwel issir żjara fis-sit fil-5 ta’ Diċembru li ġej, lgħada li tintemm id-diskussjoni dwar il-Baġit fil-Parlament.

Iż-żjara se ssir biex wara, ilParlament jingħata indikazzjoni dwar meta jista’ jsir it-trasferiment tal-Parlament lejn il-bini lġdid.

Il-Gvern baqa’ ma ta ebda data ta’ meta hu ppjanat li jitlestew ixxogħlijiet, liema proġett il-Gvern kien qal li hu on track u li kellu jitlesta sal-aħħar ta’ Settembru, biex mit-13 ta’ Ottubru lParlament jiltaqa’ fil-bini l-ġdid.

Kien biss inqas minn ġimagħtejn qabel kellha ssir iċċerimonja uffiċjali, li l-Parlament kien infurmat li ma kinux se jintlaħqu l-miri ta’ dan il-Gvern biex il-Parlament jibda jiltaqa’ fil-bini l-ġdid wara l-waqfa tas-sajf, waqfa li kienet ħafna itwal biex ikun jista’ jsir it-trasferiment talParlament lejn il-bini l-ġdid.

Il-Kumitat dwar ix-Xogħol talKamra qabel ukoll dwar is-seduti parlamentari li se jkunu qed jiddiskutu l-Baġit tal-Gvern għassena d-dieħla, u li se jkun ippreżentat bħal nhar it-Tnejn ġimgħa, fis-17 ta’ Novembru. Iddiskussjoni tibqa’ għaddejja sal-4 ta’ Diċembru.

L-Ispeaker informa wkoll lillmembri taż-żewġ naħat talKamra li ntlaħaq ftehim ma’ kumpanija ewlenija tat-telekomunikazzjoni dwar ix-xandir tasseduti parlamentari fuq it-televiżjoni, u li abbozz tal-kuntratt li tħejja dwar dan issa qed ikun analizzat mill-Gvern u l-

Oppożizzjoni, bl-Ispeaker jappella għall-koperazzjoni wkoll biex isiru emendi għall-Ordnijiet talKamra b’linji gwida ċari dwar ittrasmissjonijiet televiżivi.

L-Ispeaker Anġlu Farrugia ddikjara wkoll li l-Parlament mhux se joħroġ spejjeż fix-xandir tas-seduti parlamentari, li jibdew hekk kif il-Parlament jiċċaqlaq għall-bini l-ġdid.

Kien hemm qbil ukoll biex ilKumitati Parlamentari dwar lAffarijiet Soċjali u dak dwar is-

Saħħa, jiltaqgħu flimkien biex jiddiskutu l-qasam tad-donazzjonijiet tal-organi.

Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista qajjem il-każ b’rabta ma’ korrispondenza li għaddiet bejn idDipartiment tal-Gvern Lokali u lKunsilli Lokali, fejn jirriżulta li ttqassim tal-mistoqsijiet parlamentari lill-Kunsilli Lokali kienu qed jiġu meqjusa bħala propaganda politika.

Filwaqt li l-Ispeaker enfasizza

li mistoqsijiet parlamentari huma xogħol tal-Parlament u m’għandhomx jitqiesu bħala propaganda, kien hemm qbil bejn Gvern u lOppożizzjoni li mistoqsijiet parlamentari jistgħu jiġu komunikati u jitqassmu lill-Kunsilli Lokali.

L-Ispeaker informa wkoll lillKumitat dwar ix-Xogħol talKamra li l-Parlament se jkollu lewwel karozza bl-elettriku li se tingħata b’donazzjoni millMinisteru għall-Infrastruttura u Trasport.

Fid-Dar Fra Diegu fil-Ħamrun, l-Arċidjoċesi ta’ Malta u l-Ministeru tal-Familja u s-Solidarjetà Soċjali ffirmaw żewġ ftehimiet ta’ ħidma flimkien fil-qasam soċjali. L-ewwel ftehim hu dwar Dar Fra Diegu stess, u permezz tiegħu l-Kongregazzjoni tas-Sorijiet Franġiskani tal-Qalb ta’ Ġesù, flimkien mal-Fondazzjoni għas-Servizzi Soċjali, qed jiżviluppaw is-servizz residenzjali pprovdut għal tfal u żgħażagħ, u issa se jkun hemm erba’ appartamenti għal dan il-għan. It-tieni ftehim hu dwar id-Dar Qalb ta’ Ġesù f’Santa Venera, u bis-saħħa tiegħu, din id-Dar, ukoll flimkien mal-Fondazzjoni għas-Servizzi Soċjali, se tkompli toffri disa’ appartamenti għall-vittmi ta’ vjolenza domestika u wliedhom, fejn ir-residenti jkollhom programm li jgħinhom jerġgħu lura fil-ħajja normali wara perjodu ta’ żmien. Preżenti għall-iffirmar kien hemm Mons Charles J. Scicluna, l-Amministratur Appostoliku tal-Arċidjoċesi u l-Ministru Michael Farrugia.

(Ritratt: Photocity, Valletta)

Jum it-Tifkira 2014

Jum it-Tifkira, li jiġi ċċelebrat fil-pajjiżi kollha talCommonwealth, f’ġieħ il-vittmi kollha taż-żewġ Gwerer Dinjija, se jkun imfakkar f’Malta millKumitat Festi Nazzjonali nhar ilĦadd, 9 ta’ Novembru, 2014.

Għall-okkażjoni se jkun hemm quddiesa konċelebrata filKonkatidral ta’ San Ġwann, filBelt Valletta. Din se tkun immexxija minn Monisinjur Isqof

Charles J. Scicluna, Amministratur Appostoliku, u tibda fid-9.15am.

Qabel il-quddiesa, il-President ta’ Malta tispezzjona Gwardja talUnur mill-Forzi Armati ta’ Malta.

Tieħu sehem ukoll il-Banda talForzi Armati.

Wara, issir ċerimonja ta’ tifkira ħdejn il-Monument tal-Gwerra, fil-Furjana. Matul din iċ-ċerimonja, jitqiegħdu kuruni malMonument tal-Gwerra mill-ogħla

awtoritajiet nazzjonali u persuni distinti flimkien ma’ għaqdiet oħra li se jattendu wkoll għall-quddiesa.

Il-Forzi Armati ta’ Malta u Kontingent mill-Korp tal-Pulizija se jiffurmaw flimkien Gwardja talUnur matul iċ-ċerimonja tattqegħid ta’ kuruni. Jieħu sehem ukoll kontingent ta’ eksServicemen mir-Royal British Legion flimkien ma’ organizzazzjonijiet oħrajn.

www.maltarightnow.com

3

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

LOKALI

Meta se jibda l-proġett? minn paġna 1

Il-Viċi Kap tal-PN Mario de Marco, u l-Kelliema talOppożizzjoni Ryan Callus u George Pullicino, ressqu mistoqsijiet li l-Gvern għadu qed jaħrab milli jwieġeb.

L-Oppożizzjoni staqsiet meta se jibda l-proġett tal-powerstation. Dan għaliex s’issa l-Prim Ministru wieġeb biss li għaddejjin negozjati, u dan ftit xhur biss minn meta suppost tlesta lproġett.

Il-Gvern intalab iwieġeb ukoll meta se jiġu ppubblikati l-kuntratti. Fil-bidu tas-sena l-Prim Ministru kien qal li dawn se jiġu ppubblikati dalwaqt. Madankollu s’issa ma ġewx ippublikati.

Ladarba l-Gvern qed iwiegħed li

xorta se jraħħas il-kontijiet, allura tqum il-mistoqsija dwar minn fejn se jiġi finanzjat in-nuqqas ta’ dħul kaġun tar-roħs tad-dawl u lilma. Dan għaliex Gvern Laburista qabel l-elezzjoni rabat dan it-traħħis mal-powerstation il-ġdida tal-gass.

U wara li ħarġet l-aħbar li lkumpanija Gasol tinsab f’qagħda finanzjarja mwiegħra, lOppożizzjoni talbet lill-Gvern jiċċara l-pożizzjoni tiegħu dwar dan u jispjega wkoll għaliex iddepożitu tal-iffirmar tal-kuntratt għadu lanqas tħallas.

Dawn il-mistoqsijiet talOppożizzjoni ilhom isiru iktar minn xahar, meta l-Prim Ministru ammetta li l-proġett tal-powerstation ma kienx se jitlesta fiż-żmien stipulat.

Il-Kelliema tal-Oppożizzjoni, li lbieraħ għamlu diversi mistoqsijiet lillGvern dwar dan il-proġett li suppost ikun lest erba’ xhur oħra

Iz-zona f’Delimara fejn suppost għandu jinbena l-impjant il-ġdid tal-gass (Ritratti: Roberto Runza)

Jumejn wara ammetta anke lMinistru Konrad Mizzi. LOppozizzjoni kienet talbet dibattitu biex jiġu diskussi dawn il-mistoqsijiet u jiġu kjarifikati diversi punti li tqajmu.

Madanakollu la twieġbu mistoqsijiet tal-Oppożizzjoni u lanqas mistoqsijiet li tpoġġew minn deputati Laburisti stess, bħal Marlene Farrugia.

Minn dakinhar, fil-Parlament tqajmu diversi mistoqsijiet dwar dan il-proġett, imma l-ebda tweġiba ċara.

Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni Ryan Callus qal li ladarba issa t-

timeframes inkisru, il-Gvern m’għadx għandu għalfejn jgħaġġel biex jagħmel dan ilproġett u għalhekk appella millġdid li t-tanker ma jiġix ankrat fil-bajja ta’ Marsaxlokk.

Hu fakkar kif il-Prim Ministru din il-ġimgħa qal li l-impjant tar-rigassifikazzjoni hu bżonnjuż biex tkun assigurata provvista kontinwa.

“Dan mhux minnu,” sostna Ryan Callus, “għaliex il-Gvern wiegħed pipeline tal-gass li allura m’għandux bżonn rigassifikazzjoni għax jasal fil-forma li hemm bżonn.”

Callus qal li għalhekk se jintefqu miljuni għalxejn. Minbarra li mhux magħruf min se jibni dan limpjant, pajjiżi oħra għażlu li jmorru għal tanker li mhux biss jaħżen il-gass imma jkollu wkoll impjant ta’ rigassifikazzjoni.

Ryan Callus staqsa wkoll x’inuma l-problemi li qed iżommu milli l-ftehim jiġi ffirmat u għaliex il-Prim Ministru qed iwaħħal f’ħaddiehor flok jgħid x’se jagħmel hu ladarba rabat lilu nnifsu ma’ deadline impossibbli.

Callus fakkar kif dawn il-ftehim jorbtu lill-ġenerazzjoni li jmiss u lil gvernijiet suċċessivi.

Xi ħadd irid iwieġeb dwar Louis Attard – George Pullicino

L-AKKUŻI KONTRA ĦADDIEM VIĊIN IL-MINISTRU KONRAD MIZZI

Ħaddiem tal-Enemalta li allegatament seraq mijiet ta’ ewro f’elettriku, mhux se jkun qed jiffaċċja l-istess akkużi bħall-ħaddiema l-oħra li wettqu reati simili fl-aħħar snin.

Louis Attard, li allegatament huwa uffiċjal ‘viċin ħafna’ talMinistru tal-Enerġija Konrad Mizzi, tressaq quddiem il-Qorti l-ġimgħa l-oħra akkużat fost loħrajn b’serq tad-dawl mid-dar tiegħu fil-Mosta, serq li hu stmat li jammonta għal €2,329.

Iżda fl-akkużi, ilProsekuzzjoni ma nkludietx l-fatt li hu wettaq dan ir-reat fil-kariga tiegħu ta’ uffiċjal pubbliku, u Attard tressaq daqs li kieku kien konsumatur, kif tressqu konsumaturi oħrajn tal-Enemalta.

Dan ifisser li Louis Attard se jkun qed jiffaċċja akkużi differenti li huma inqas gravi minn dawk li qed jiffaċċjaw kollegi tiegħu li allegatament wettqu

reati simili ta’ serq ta’ dawl u tixħim fl-iskandlu tal-ismart meters.

F’kummenti li għadda ilbieraħ filghodu waqt il-Breakfast News ta’ Radio 101, id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino sostna li “xi ħadd irid iwiegeb” għal dan kollu. Pullicino, li hu lKelliem tal-Oppożizzjoni għallqasam tal-enerġija, saħaq illi din l-istorja hija serja ħafna għax Attard huwa persuna viċin sew tal-Ministru Mizzi.

Dan il-każ qed iqajjem bosta mistoqsijiet li għadhom mhux imwieġba, anke għaliex millelezzjoni ‘l hawn Louis Attard akwista ħafna poter u saħansitra ġie appuntat bħala “liaison officer” minn Konrad Mizzi bejn ilMinisteru tiegħu u l-Enemalta, apparti li serva wkoll bħala “Head of Accounts” talEnemalta.

Dwar dan il-każ, l-istess

George Pullicino għamel aktar mistoqsijiet meta aktar tard matul il-ġurnata tal-bieraħ kien qed jindirizza konferenza talaħbarijiet fid-Dar Ċentrali talPartit Nazzjonalista.

Hu staqsa għaliex Attard mhux qed jiffaċċja l-akkuża ferm aktar serja li bħala ħaddiem talEnemalta wettaq reat li kien fiddmir tiegħu li ma jħallix li jiġi mwettaq. Pullicino staqsa jekk saritx pressjoni min-naħa talGvern fuq il-pulizija biex tkun inqas ħarxa miegħu, u biex jiġi trattat b’mod differenti minn sħabu l-ħaddiema l-oħra talKorporazzjoni.

Jekk ħadd ma jwieġeb kienx hemm din it-tip ta’ pressjoni, allura l-Gvern jkun qed jindaħal fis-sistema tal-ġustizzja – xi ħaġa li fi kliem George Pullicino tkun tammonta għal korruzzjoni taħt għajnejn il-Ministru responsabbli mill-Enerġija.

Louis Attard – li tressaq il-Qorti l-ġimgħa l-oħra fuq is-serq tad-dawl

4

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

Joe Farrugia jieħu post Karmenu Vella

www.maltarightnow.com

LOKALI

L-Aditus tikkundanna kummenti razzisti ta’ wieħed mill-kandidati laburisti li kkontestaw din l-elezzjoni każwali Joe Farrugia, magħruf bħala “Il-Farell” kien elett filParlament fl-elezzjoni każwali li saret ilbieraħ biex jimtela s-siġġu vakat minn Karmenu Vella, li nħatar Kummissarju Ewropew.

Farrugia diġà kien deputat talPartit Laburista u qed jirritorna fil-Kamra tad-Deputati wara 16il sena. Hu kien membru parlamentari bejn l-1996 u l-1998, filGvern immexxi minn Alfred Sant li kien waqa’ wara 22 xahar.

L-elezzjoni każwali, li saret fiċ-Ċentru tal-Għadd tal-Voti finNaxxar, kienet waħda missielta bejn Farrugia u l-eks deputat Anthony Zammit li kien fuq quddiem fl-ewwel tliet “counts” imma finalment Farrugia ħareġ rebbieħ b’total ta’ 1,985 vot jiġifieri 86 vot fuq l-ammont miksub mill-Professur Zammit.

Joe Farrugia, li lbieraħ kien elett bħala membru parlamentari laburista ġdid fuq il-ħames distrett

Il-kandidati laburisti l-oħra li kkontestaw din l-elezzjoni każwali fuq il-Ħames Distrett Elettorali kienu Robert Henry Bugeja, Mario Calleja u Edric Micallef.

Bugeja, li kiseb it-tielet l-akbar ammont ta’ voti f’din l-elezzjoni, kien fiċ-ċentru ta’ kontroversja wara kummenti li għadda fl-

aħħar jiem fuq Facebook fejn fetaħ attakk kontra l-immigranti u kontra l-Istrina.

F’post minnhom tella’ online ritratt ta’ dgħajsa bl-immigranti rregolari u taħtha kiteb “President’s Charity Ride” waqt li ħeġġeġ lin-nies biex ma jagħtux donazzjonijiet għall-Istrina, għax qal li lPresident ta’ Malta qed iġġiegħel

lill-Maltin jintegraw mal-immigranti Afrikani. F’Ottubru, l-istess Bugeja kien tella’ ritratt ta’ dgħajsa tal-immigranti b’sejħa għal referendum biex Malta toħroġ mill-Unjoni Ewropea.

Il-kummenti tal-kandidat laburista kienu deskritti millFondazzjoni Aditus bħala “aktar milli xokkanti”, bil-Fondazzjoni

fi stqarrija tikkundanna l-mod kif instiga l-mibegħda, irredikola lill-President u attakka l-akbar manifestazzjoni ta’ solidarjetà li ssir f’Malta. L-Aditus irrimarkat ukoll dwar il-fatt li bħalma Malta qed timxi ‘l quddiem f’aspetti oħra tad-drittijiet tal-bniedem, kienet tistenna li tiġi ddedikata listess enerġija għal kundanna immedjata għall-kummenti razzisti tal-kandidat laburista. Finnuqqas ta’ din il-kundanna, qalet l-Aditus, il-Gvern qed jikkonferma l-pożizzjoni tiegħu li jiddiskrimina bejn min ħaqqu li jiġu mħarsa d-drittijiet tiegħu u min ma ħaqqux.

Filwaqt li ddikjara li ma jaqbilx ma’ dawn il-kummenti, ilPartit Laburista xorta appoġġja lkandidatura ta’ Robert Henry Bugeja.

Tnaqqis fil-produzzjoni Ir-Response Team tal-Kurja industrijali għandu jirriżenja

Il-produzzjoni mill-industrija f’Malta f’Settembru li għadda naqset b’aktar minn 7% fuq l-istess xahar sena ilu. Ċifri pubblikati mill-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) juru li dan it-tnaqqis qawwi fl-indiċi tal-produzzjoni industrijali fuq perjodu ta’ sena kien dovut għal tnaqqis kważi fil-kategoriji kollha.

Kien hemm tnaqqis ta’ 14.4% filproduzzjoni ta’ oġġetti intermedjarji, tnaqqis ta’ 3.8% fil-prodotti talenerġija, tnaqqis ta’ 3.3% filprodotti għall-konsumatur, u tnaqqis ukoll fil-prodotti kapitali li kien jammonta għal kważi 1%.

Dan wassal biex il-produzzjoni

mill-industrija Maltija f’Settembru 2014 naqset b’7.1% fuq Settembru 2013.

Min-naħa l-oħra, l-istess statistika turi li meta t-tqabbil isir maxxahar ta’ qabel, jiġifieri ma’ Awwissu 2014, il-produzzjoni millindustrija żdiedet, anke jekk iżżieda kienet waħda ferm iżgħar ta’ 1%. Dan kien dovut għal żidiet minimi fil-kategoriji kollha ħlief għall-indiċi tal-produzzjoni talprodotti intermedjarji, li naqas b’0.7%.

L-indiċi tal-produzzjoni industrijali hu meqjus bħala wieħed millaktar indikaturi importanti tal-attività ekonomika.

– Fr Joe Borg

“Hu skandaluż li r-Response Team tal-Kurja dam tmien snin suppost jinvestiga l-każ talallegat abbuż minn Fr Charles Fenech, u dan ir-Response Team għandu jirriżenja.”

Dan sostnih Fr Joe Borg waqt intervista fil-programm “Newsfeed” imxandar fuq NET TV. L-opinjonista fakkar fiżżjara tal-Papa Benedittu XVI fis-sena 2010 u l-laqgħa li kellu ma’ grupp ta’ rġiel li kienu abbużati minn qassisin meta kienu iżgħar, u kif il-Papa u l-Isqfijiet bkew magħhom fuq dak li ġara.

Fr Joe Borg qal li kieku rResponse Team għamel xogħlu sew, il-ħsara li saret lil dawn ilvittmi ma kinitx tkompli tikber.

Borg kompla li sfortunatament, il-“karatteristika tarResponse Team hi l-prokrastinazzjoni u minkejja dan kollu, l-istess nies għadhom hemm”.

Fr Joe Borg tenna li ma jafx kif in-nies li jagħmlu parti mirResponse Team jibqgħu filkariga tagħhom meta kemm lAmministratur Appostoliku lIsqof Charles Scicluna u lPresident tal-Konferenza Episkopali Maltija, l-Isqof Mario Grech iddikjaraw li d-

dewmien mir-Response Team mhux aċċettabbli.

Fr Joe Borg qal li madanakollu, il-Knisja Maltija għandha tkun kburija għaliex minkejja d-dewmien fl-operat tiegħu, il-Knisja f’Malta kienet minn tal-ewwel li waqqfet Response Team tax-xorta tiegħu. Fakkar ukoll li kien hemm każ fejn qassis kien akkużat u lliberat mill-Qorti iżda l-Knisja xorta waqqfitu milli jipprattika bħala qassis għaliex għalkemm ma nstabx ħati ta’ reat kriminali, xorta waħda nstab li kellu mġieba li tmur kontra l-morali.

www.maltarightnow.com

6

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

Il-poplu Malti se jħallas aktar mid-doppju f’sussidju għat-trasport pubbliku

Bil-kumpanija l-ġdida, ilpoplu Malti u Għawdxi se jkun qed iħallas aktar mid-doppju ta’ dak li kien iħallas għas-sussidju lill-kumpanija li kienet tmexxi ttrasport pubbliku sa ftit tax-xhur ilu.

Dan qalu l-Partit Nazzjonalista fi stqarrija wara li, waqt programm fuq l-istazzjon nazzjonali, il-Ministru għat-Trasport u lInfrastruttura Joe Mizzi ħabbar li s-sena d-dieħla l-Gvern se jżid is-sussidju għat-trasport pubbliku għal €23 miljun. Dan wara ġimgħat jilgħab bil-kliem u jgħaddi biż-żmien lill-ġurnalisti.

Waqt il-programm fuq il-PBS, il-Ministru Joe Mizzi kien mistoqsi wkoll jekk il-prezz tal-biljetti tat-trasport pubbliku hux se jiżdied. Il-Ministru ma weġibx,

iżda qal li l-biljetti se jkunu affordabbli.

Fl-istqarrija tiegħu, il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għal dan ilqasam Toni Bezzina qal li l-fatt li issa s-sussidju għat-trasport pubbliku se jkun ta’ €23 miljun kull sena, ifisser li taħt il-Ministru Joe Mizzi aktar milli se jirdoppja, għax qabel kien fil-livell ta’ €10 miljun. Flus li jrid iħallashom il-poplu Malti u Għawdxi.

L-istqarrija tkompli tgħid li lMinistru Joe Mizzi qed ikompli jaħbi. Dan hekk kif fl-istess nifs li qal li għadu ma ffirmax il-kuntratt dwar is-servizz tat-trasport pubbliku, qal li hemm ftehim dwar is-sussidju. Dan filwaqt li insista li ma jgħidx il-prezzijiet il-ġodda li se jħallsu dawk li jużaw it-trasport pubbliku.

LOKALI

Konferma taż-żidiet fil-kera tal-akkomodazzjoni soċjali Il-Ministru Michael Farrugia kien pront ħareġ stqarrija biex jgħatti xturu wara li lOppożizzjoni kixfet iż-żidiet kbar fil-ħlasijiet tal-kera li qed ikollhom iħallsu familji vulnerabbli għall-akkomodazzjoni soċjali.

F’din l-istqarrija, iżda, konvenjentement, Michael Farrugia m’għamel l-ebda referenza għal din l-aħbar, xhieda ta’ kemm largument tal-Oppożizzjoni hu wieħed korrett u b’saħħtu.

Fi stqarrija l-Kelliem talOppożizzjoni għall-Familja u sSolidarjetà Soċjali Clyde Puli qal li huwa skandaluż li lGvern, li qed jgħid li lekonomija sejra tajjeb, jgħolli dawn il-kirjiet b’ammonti esaġerati.

Min-naħa l-oħra, Michael Farrugia ħass li kellu jitkellem dwar il-faqar, u hawnhekk ukoll, Farrugia żbalja u ma qalx il-verità.

Kien il-Partit Laburista stess li fil-programm

elettorali f’Marzu 2013 qal li nnumru ta’ persuni fir-riskju ta’ faqar kien ta’ 88,000. Minn dakinhar, skont l-istatistika, innumru ta’ nies fir-riskju talfaqar tela’ għal 99,000.

Taħt Gvern Laburista, mhux talli dawk f’riskju ta’ faqar ma spiċċawx, talli żdiedu. B’miżuri bħal din taż-żieda fil-prezzijiet tal-kera tal-akkomodazzjoni soċjali, dawk f’riskju ta’ faqar jiżdiedu jistgħu mhux jonqsu, temm jgħid Clyde Puli.

Fil-programm Reporter imxandar fuq PBS nhar it-Tnejn li għadda, id-deputata Laburista Deborah Schembri ddefendiet ilħatra tal-mara tal-Ministru Konrad Mizzi li għandha salarju ta’ €13,000 fix-xahar.

Deborah Schembri tat definizzjoni ta’ nepotiżmu meta qalet li “nepotiżmu huwa meta inti tiffavorixxi persuna li li kieku ma kinitx tiġi minnek ma kontx tagħtihulha l-appointment għax mhix kapaċi.”

Deborah Schembri ddefendiet il-ħatra ta’ Sai Mizzi għax sostniet li hija kapaċi, iżda ma tatx dettalji dwar dawn il-kwalifiki li ma ġewx skrutinizzati fi proċess ta’ għażla ta’ applikazzjonijiet għal din il-ħatra. Deborah Schembri kompliet li Sai Mizzi “għandha lexpertise kollu u m’għandhiex ilpost għax hija l-mara talMinistru.”

Deborah Schembri kompliet tiddefendi l-ħatra diretta ta’ mara ta’ Ministru u qalet li ma taqbilx li jkun hemm sejħa għall-applikazzjonijiet. Hi kompliet tgħid

li l-fatt li tisma’ dwar Sai Mizzi kemm-il darba fil-Parlament, jurtaha anke bħala mara.

“Mara ta’ Ministru qed ngħidu li trid toqgħod żaqqha mas-sink, mhix kapaċi f’ċerti karigi? U tridu tgħidu li għax mara ta’ Ministru...tridu tiddiskriminaw magħha għax hija l-mara talMinistru?”

Waqt il-programm, il-Viċi Kap tal-PN Mario de Marco sostna li “Sai Mizzi jista’ jkollha l-kwalifiki kollha, imma l-fatt li hija l-

mara ta’ Ministru jfisser li m’għandux ikun hemm direct order imma għandu jkun hemm sejħa biex kulħadd ikun jista’ japplika.”

Hu staqsa lil Deborah Schembri kemm-il darba dwar x’inhi l-problema li jkun hemm sejħa għall-applikazzjonijiet, iżda Deborah Schembri baqgħet tiddefendi l-ħatra diretta tal-mara tal-Ministru Konrad Mizzi f’kariga b’salarju ta’ €13,000 fixxahar.

Tiddefendi l-ħatra tal-mara tal-Ministru Konrad Ministru

Tliet inċidenti fatali fuq il-post tax-xogħol, u 827 mhux fatali LULJU – SETTEMBRU 2014

Tul il-perjodu bejn Lulju u Settembru ta’ din is-sena seħħew tliet inċidenti fatali fuq il-post tax-xogħol, waqt li seħħew ukoll 827 inċident li ma kinux fatali.

Dan jirriżulta minn ċifri talUffiċċju Nazzjonali talIstatistika (NSO) dwar l-inċidenti fuq il-post tax-xogħol fittielet kwart tal-2013.

Jirriżulta li f’dan il-perjodu

daħlu 66 rapport inqas lillAwtorità dwar is-Saħħa u sSigurtà fil-post tax-xogħol dwar inċidenti ta’ dan it-tip, li jfisser 7.4% inqas fuq l-istess perjodu tal-2013.

L-istatistika turi li s-settur tal-manifattura hu l-aktar settur li fih saru inċidenti, bi 17%. Wara l-manifattura, jiġi s-settur tal-kostruzzjoni blaktar rata għolja ta’ inċidenti,

16.3%, waqt li 13.1% tal-inċidenti mhux fatali seħħew fissettur tat-trasport u l-merkanzija.

Meta mqabbel mas-sena li għaddiet l-inċidenti mhux fatali naqsu b’61 fil-manifattura u b’20 fl-akkomodazzjoni, iżda kien hemm żieda fl-inċidenti fl-amministrazzjoni pubbika u fid-difiża, kif ukoll fissettur tas-sigurtà soċjali.

www.maltarightnow.com

7

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

KUNSILLI LOKALI

Is-skiet itarrax tar-rivoluzzjoni KUMMENT

Matul din il-ġimgħa ħarġet laħbar li s-servizz online dwar il-Gwardjani Lokali ġie sospiż.

Fiha nnifisha l-aħbar tgħid ħafna dwar l-attenzjoni li dan il-gvern qed jagħti lill-Kunsilli Lokali. Attenzjoni tant fqira li lanqas hi biżżejjed biex sempliċi servizz online jibqa’ online u ma jispiċċax sospiż kif fil-fatt spiċċa. Naturalment din l-aħbar tasal fl-isfond tad-

diskors riċenti tas-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo waqt il-laqgħa plenarja tal-Assoċazzjoni talKunsilli Lokali li ftaħar bi kburija li kemm ilu hu fil-kariga saret rivoluzzjoni siekta filKunsilli Lokali.

B’rivoluzzjoni siekta wieħed jifhem li tkun saret ħidma sfiqa b’numru konsiderevoli ta’ inizjattivi u tibdil mingħajr daqq

L-Arma ta’ Għawdex tikseb għarfien legali

Permezz tal-Avviż Legali 364 tal-2014, arma li ilha tintuża mill-1390 bħala l-arma tal-gżira ta’ Għawdex kisbet għarfien legali wara li issa ilha żmien b’għarfien fil-kitba tal-Eraldika iżda mhux fil-Liġi. Għarfien li ġie wara ħidma mill-Kumitat Reġjonali ta’ Għawdex bl-għajnuna ta’ bosta Sindki u Segretarji Eżekuttivi li għenu f’din ilħidma.

F’kumment, il-President tarReġjun ta’ Għawdex Samuel Azzopardi, li huwa wkoll sSindku Nazzjonalista tal-Belt

Victoria esprima s-sens ta’ kburija tiegħu għal din l-aħbar li sejħilha storika. Azzopardi rringrazzja lis-Sindki u Segretarji li kienu miegħu f’din it-talba mis-sena 2010.

Kull nhar ta’ Ġimgħa filgħaxija bejn id-9.30pm u l10.30pm Radio 101 qiegħed ixandar live l-programm ‘IlKunsill Tiegħek’ imtella’ millKulleġġ Kunsillieri Lokali Partit Nazzjonalista (KKLPN).

Fil-programm tal-lum bit-titlu ‘Bla flus la tgħannaq u lanqas tbus’ se tkun qed tiġi

diskussjoni s-sitwazzjoni finanzjarja tal-Kunsilli Lokali.

Sitwazzjoni li spiss tisemma bħala waħda problematika u li dwarha hemm il-ħtieġa ta’ passi konkreti.

Il-programm se jkun qed jagħti ħarsa mhux biss lejn lisfidi iżda anke lejn x’soluzzjonijiet potenzjali hemm.

“Il-Kunsill Tiegħek”

ta’ trombi żejda. Li sSegretarju Parlamentari Buontempo ma daqqx trombi żejda żgur hija verità, anzi kważi kważi ma’ daqq ebda trombi ta’ xejn, għaliex spikka mis-Segretarjat Parlamentari mmexxi minnu nuqqas ta’ azzjoni konkreta fil-konfront tal-Kunsilli Lokali.

Li saret rivoluzzjoni siekta naturalment iqajjem numru ta’

Appell jaqa’ fuq widnejn torox

Fl-aħħar jiem kienet imqanqla sew id-diskussjoni dwar il-proġett tal-wied ta’ Ħal Qormi li ġie inawgurat mill-Ministru Joe Mizzi u mis-Sindku Laburista ta’ Ħal Qormi Rosianne Cutajar filwaqt li l-bqija tal-Kunsill ma rċieva ebda stedina. Iżda jidher li dan ma kienx l-uniku nuqqas rigward dan il-proġett. Storja fuq il-portal Newsbook tiżvela kif familja li tgħix fi Triq l-Għargħar qiegħda ssofri l-konsegwenzi tan-nuqqas ta’ ppjanar serju mill-awtoritajiet.

Dan hekk kif il-parkeġġ riservat li din il-familja għandha minħabba li membru tagħha għandu problemi serji ta’ mobbiltà safa ostakolat minn rampa ġdida magħmula bħala parti millproġett, bir-riżultat li effettivament intilef il-parkeġġ riservat.

Aktar serju minn hekk hu nnuqqas tal-Kunsill Lokali ta’ Ħal Qormi milli jieħu azzjoni sabiex jikkoreġi dan l-iżball billi jiżbogħ parkeġġ riservat ġdid sabiex ilfamilja tkun mill-ġdid akkomodata. Fil-fatt il-Kunsill ta’ Ħal Qormi wieġeb biss li kien qed jistenna l-art tinxef wara appell imqanqal mill-familja konċernata.

mistoqsijiet. Fejn eżatt saret din ir-rivoluzzjoni? Kien hemm xi tibdil pożittiv fis-sitwazzjoni finanzjarja tal-Kunsilli Lokali?

Saret xi riforma li tejbet l-operat tal-Kunsilli Lokali? Saret xi riforma fis-sistema tal-infurzar lokali? Sar xi titjib fil-livell ta’ konsultazzjoni mal-Kunsilli Lokali? Ingħataw xi rwoli ġodda l-Kunsilli Lokali?

Tibdil li sar kien dak li

proġetti issa saru jiġu inawgurati fil-preżenza biss tasSindku u mingħajr ma l-bqija tal-Kunsill lanqas biss tiġi mistiedna.

Rivoluzzjoni tassew, iżda rivoluzzjoni rigressiva mhux progressiva.

Kemm ikun aħjar li kieku flok paroli ta’ rivoluzzjoni, dan il-gvern, bil-fatti, jibda b’ħidma b’risq it-tisħiħ tal-Kunsilli Lokali.

Tħassib serju mill-KKLPN

Il-Kulleġġ Kunsillieri Lokali tal-Partit Nazzjonalista (KKLPN) esprima tħassib serju dwar numru ta’ każi li ġraw dan l-aħħar, u li nvolvew l-inawgurazzjoni ta’ numru ta’ proġetti.

Bħala rappreżentanti eletti talpoplu, il-Viċi Sindki u lKunsillieri għandhom mhux biss id-dritt, iżda saħansitra d-dmir li jkunu preżenti fil-ħidma kollha tal-kunsill rispettiv tagħhom u

Dan hekk kif il-Gvern Ċentrali qiegħed b’mod dirett jeskludi lill-Viċi Sindki u l-Kunsillieri milli jkunu preżenti waqt il-ftuħ ta’ dawn il-proġetti fil-lokalitajiet, xhieda oħra li l-Kunsilli qegħdin jingħataw il-ġenb.

Fi stqarrija l-KKLPN qal li din l-attitudni min-naħa tal-Gvern turi diżrispett kbir lejn il-ħidma tal-Viċi Sindki u l-Kunsillieri, u tkompli sservi ta’ xhieda ta’ kemm dan il-Gvern iħoss ruħu skomdu fil-preżenza tal-Kunsilli Lokali.

għaldaqstant għandhom ikunu mistiedna għal kull inizjattiva li fiha l-kunsill ikollu parti.

Dan għaliex kien hemm każi fejn anke waqt konferenza talaħbarijiet mogħtija mill-kunsill stess, il-kunsillieri ma kinux mistiedna, jew ma kinux mistiedna kollha.

Il-KKLPN qal li jispera li din l-attitudni ta’ diżrispett assolut mhix parti mir-“rivoluzzjoni siekta” li dwarha tkellem isSegretarju Parlamentari Stefan Buontempo dan l-aħħar.

Il-Gvern qed jeskludi lill-Viċi Sindki u lill-Kunsillieri milli jkunu preżenti waqt il-ftuħ ta’ proġetti fil-lokalitajiet tagħhom

www.maltarightnow.com

8

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

PARLAMENT

Il-Kummissjoni Elettorali għandha tara bis-serjetà li l-andament tal-elezzjonijiet ikun aħjar ... u m’għandhiex tkun hi li tirregola l-finanzjament tal-partiti

Fil-kuntest tal-poteri li l-Gvern qed jipproponi li tingħata lillKummissjoni Elettorali, bħalma hu l-kontroll tal-finanzi tal-partiti fil-proposti li qed jagħmel dwar il-finanzjament tal-partiti politiċi, id-Deputat Nazzjonalista Ċensu Galea qal li lKummissjoni Elettorali, m’għandhiex tkun hi li tara laffarijiet ta’ kuljum tal-partiti, iżda għandha tara bis-serjetà li landament tal-elezzjonijiet ikun aħjar, bħalma hu t-twassil taddokumenti tal-voti li m’għandhomx jibqgħu jwassluhom ilPulizija.

Meta tkellem fil-Parlament fiddibattitu dwar l-abbozz ta’ liġi li jirregola l-finanzjament tal-partiti, Ċensu Galea staqsa jekk għadux jagħmel sens li persuna tista’ tilqa’ d-dokumenti tal-voti tal-membri tal-familja kollha, iżda l-istess persuna ma tistax tiġbor hi d-dokumenti mill-għases tal-pulizija, u d-diffikultajiet jikbru meta d-dokument imbagħad jibqa’ fl-Uffiċċju talKummissjoni Elettorali.

Ippropona li għandha tkun ilKummissjoni Elettorali li tassigura li d-dokumenti jitwasslu għand l-elettorat, biex imbagħad jagħmel l-għażla l-individwu jekk imurx jivvota jew le.

Id-Deputat Nazzjonalisa enfasizza li l-finanzi tal-partiti hu importanti li jkunu b’saħħithom.

Il-kritika tal-Gvern lillOppżizzjoni b’rabta mas-sitwazzjoni finanzjarja preżenti talPartit Nazzjonalista, ma treġix għaliex is-sitwazzjoni li jinsab fiha llum il-PN ma tirriżultax għaliex abbuża finanzjarjament

L-Oppożizzjoni hi favur is-sustanza tal-liġi, iżda mhix taqbel fuq punti importanti b’rabta mal-vantaġġ li għandu l-Partit Laburista bin-numru kbir ta’ każini li ħa b’abbuż b’ordnijiet ta’ rekwiżizzjoni

jew abbuża minn xi donazzjonijiet. Għall-kuntrarju, hi indikazzjoni li m’abbużax, u aġixxa b’kontroll u b’serjetà meta kien fil-Gvern.

Fisser li partit politiku li jrid iwassal il-messaġġ politiku tiegħu għandu bżonn ukoll ilfinanzi. Iżda l-modi li wasal għalihom il-Gvern Laburista biex jgħin lill-partit tiegħu, żgur li ma kinux l-aħjar meta uża l-liġi tar-rekwiżizzjoni biex ittieħdet proprjetà privata u dik pubblika.

Fakkar li 45,000 proprjetà kienu rekwiżizzjonati tul is-snin għal skopijiet soċjali, iżda lPartit Laburista ħa numru sostanzjali ta’ proprjetajiet lillprivat biex intużaw għal każini Laburisti.

Irrefera wkoll għal aspett ieħor fl-abbozz ta’ liġi dwar il-finanzjament tal-partiti – dak marbut ma’ kemm kandidat individwali

jista’ jagħmel spejjeż għall-elezzjonijiet li jkun qed jikkontesta.

Appella biex il-liġi tkun aktar ċara biex ikun assigurat li dak lammont ta’ nefqa dikjarat ikun korrett, u biex ikun iċċarat liema hu l-perjodu li fih jistgħu jintefqu l-flus mill-kandidat. Talab ukoll kjarifika jekk l-ammont japplikax l-istess jekk kandidat jikkontesta f’aktar minn distrett wieħed.

B’rabta mal-elezzjonijiet talKunsill Lokali, Ċensu Galea qal li jrid ikun hemm kriterji oħra u differenti meta nafu wkoll li llokalitajiet huma differenti fiddaqs u fin-numru ta’ votanti, u għaldaqstant għandu jkun hemm distinzjoni bejn il-popolazzjoni tal-lokalitajiet.

Appella lill-Parlament jifhem li jekk bis-serjetà jemmen f’demokrazija, irridu lkoll nassiguraw li jkollna liġi għaċ-

ċirkustanzi tal-lum u għall-futur ukoll dwar kif jaħdmu l-partiti, kif isiru d-donazzjonijiet, kif ikunu regolati u nassiguraw li dan il-pass ikun storiku għax jinkludi emendi li jsaħħu ddemokrazija u l-qagħda tal-partiti politiċi tkun aħjar. Ċensu Galea rrefera wkoll għal dak li jiġri f’kampanja elettorali, meta jkun hemm attakki fuq ilkandidati. Filwaqt li esprima ddiżappunt tiegħu għal ħafna tajn li jintefa’, sostna li ħadd m’għandu jinqeda bil-media u mill-privileġġ parlamentari. Dak li nkunu kapaċi ngħidu fil-Parlament ikun hemm l-irġulija li jingħad ukoll barra l-Parlament biex min qed jiġi attakkat ikun jista’ jiddefendi lilu nnifsu.

Qal ukoll li jemmen li wasal iż-żmien li fil-libelli jkun hemm termini ta’ żmien ta’ meta jistgħu jinqatgħu hekk kif fil-preżent, il-

każijiet ta’ libelli jdumu s-snin u min ikun il-vittma jbati minn allegazzjonijiet fit-tul. Appella għal rimedju immedjat fuq perjodu qasir ta’ żmien, għax fisser li min jallega għandu jkun pront li jissostanzja dak li jgħid.

Dwar il-finanzjament tal-partiti, Ċensu Galea qal li hemm differenza bejn Gvern u Oppożizzjoni li llum mhux qed jaqblu li l-partiti għandhom jirċievu finanzjament mill-istat.

Id-demokrazija, qal id-Deputat Nazzjonalista, għandha taħdem b’mod li kull partit iwassal ilmessaġġ tiegħu b’mod ċar li jinftiehem biex l-elettorat jieħu deċiżjoni infurmata.

Saħaq li l-finanzi huma parti integrali fl-għodda tal-partiti biex iwasslu l-messaġġi tagħhom, waqt li fisser li għodda oħra importanti għall-partiti huma l-każini politiċi, li fil-każ tal-Partit Laburista għandu 28 minnhom li ttieħdu fil-passat b’ordni ta‘ rekwiżizzjoni millprivat u minn bini ieħor pubbliku. Ċensu Galea tkellem favur ilpreżenza tal-każini politiċi fillokalitajiet, minkejja li l-funzjoni tal-każini naqset tul is-snin.

Id-Deputat Nazzjonalista qal li filwaqt li l-Oppożizzjoni qed tagħmilha ċara li hi favur is-sustanza tal-liġi, mhix qed taqbel fuq punti importanti b’rabta mal-vantaġġ li għandu l-Partit Laburista bin-numru kbir ta’ każini li ħa b’abbuż b’ordnijiet ta’ rekwiżizzjoni, u li l-partiti għandhom ikun finanzjati wkoll mill-istat għal aktar tisħiħ taddemokrazija u aktar trasparenza.

www.maltarightnow.com

PARLAMENT

Direzzjoni għal dixxiplina fl-istil ta’ ħajja sana

L-Abbozz ta’ Liġi li lOppożizzjoni qed tressaq filParlament għal stil ta’ ħajja sana, jagħti direzzjoni għal dixxiplina fl-istil ta’ ħajja sana u kultura ta’ edukazzjoni fiżika.

Liġi bla ebda taxxa iżda li titlob rieda mill-politiċi u millimsieħba l-oħrajn li jagħtu ssehem tagħhom dwar il-kura u lbżonnijiet marbuta mal-kundizzjoni tal-obeżità.

Dan fissru d-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar, li f’isem l-Oppożizzjoni ressaq lAbbozz ta’ Liġi fil-Parlament b’messaġġ ċar biex pajjiżna jkompli miexi ‘l quddiem b’inizjattiva li permezz tagħha lOppożizzjoni mhux tikkritika biss, iżda tipproponi liġijiet li jagħmlu ġieħ.

Abbozz ta’ liġi li se jkun fost lewwel fl-Ewropa li jittratta lobeżità fit-totalità tagħha. Liġi li taħdem favur l-edukazzjoni fiżika u dieta bilanċjata għal tnaqqis fl-obeżità.

Robert Cutajat appella lillGvern biex flimkien malOppożizzjoni jaħdem biex il-liġi tidħol fis-seħħ mingħajr kontroversji politiċi bejn iż-żewġ naħat biex jintlaħqu wkoll il-miri talWHO biex sas-2020, il-popolazzjoni f’pajjiżna tal-persuni b’piż żejjed tonqos b’5% u aktar, li tfisser €3 miljun fis-sena ffrankati mill-ispiża tas-saħħa u li jistgħu jkunu investiti fl-isport.

Id-Deputat Nazzjonalista fisser li lkoll naqblu li ħajjet in-nies m’għandhiex prezz, u li għalhekk l-isfida hi b’kemm se nnaqqsu lproblema tal-obeżità quddiem irrealtà li minkejja li l-inizjattivi baqgħu jittieħdu mill-gvernijiet fl-aħħar snin, l-obeżità kompliet tiżdied.

Fost l-inizjattivi li rrifera għalihom, Robert Cutajar semma ddokument li kien tħejja millMinistru Louis Galea fl-2006 – 2007 dwar healthy eating lifestyle plan; id- dokument

Statistika

• Wara l-Greċja, Malta għandha l-akbar numri ta’ piż żejjed fi tfal bejn l-10 u l-11-il sena.

• 39 % mit-tfal f’din l-età huma subien u 30% bniet.

• Bejn is-seba’ snin u l-11-il sena, 40% ta’ tfal għandhom piż żejjed, u fl-età bejn 11 u 13il sena, Malta tiġi t-tieni wara lIstati Uniti.

• Fakkar ukoll li l-obeżità hi l-ħames l-aktar kundizzjoni li

Il-pass li jmiss hu li nieħdu deċiżjonijiet li jagħmlu d-differenza u jħallu l-frott fis-soċjetà

b’rabta strateġija nazzjonali li tħejja fl-2011 mill-Ministru Joe Cassar, dokument ieħor millMinistru Giovanna Debono li tratta wkoll l-obeżità bħala parti mill-viżjoni ta’ Eco-Gozo b’messaġġi kif nistgħu nirbħu din lisfida; flimkien ma’ Dar Kenn għal Saħħtek fl-Imtarfa, b’ħidma tal-President Emeritu George Abela bi programmi dwar lobeżità u l-eating disorders.

L-Oppożizzjoni kompliet ukoll tieħu inizjattivi, bil-Kap talOppożizzjoni jwaqqaf Working Group fil-Parlament dwar idDijabete, li hi kundizzjoni wkoll relatata mal-obeżità, organizzat diskussjonijiet u konferenza nazzjonali dwar l-isport.

Iżda minkejja dawn l-inizjattivi kollha, l-obeżità baqgħet tiżdied u l-Oppożizzjoni se tkompli tagħmel ħilitha biex pajjiżna jagħmel ukoll il-pass li jmiss.

Id-Deputat Nazzjonalista fisser li l-Oppożizzjoni ħadmet b’konsistenza u issa ppreżentat abbozz ta’ liġi li jagħti wkoll direzzjoni għal dixxiplina fl-istil ta’ ħajja sana u kultura ta’ edukazzjoni

fiżika. Liġi bla ebda taxxa iżda li titlob rieda mill-politiċi u millimsieħba l-oħrajn li jagħtu ssehem tagħhom dwar il-kura u lbżonnijiet marbuta mal-kundizzjoni tal-obeżità.

Abbozz li jpoġġi lil pajjiżna u lill-poplu f’direzzjoni. Biex millkliem ngħaddu għall-fatti. Il-pass li jmiss hu li nieħdu deċiżjonijiet li jagħmlu d-differenza u jħallu lfrott fis-soċjetà.

Irrifera għall-kampanja li għadha kif tnediet fl-Ingilterra bit-tema ‘Careless eating costs life’, bl-Ingliżi jqisu li l-obeżità hi theddida għas-saħħa u għannazzjon, u rrimarka li bħala pajjiż għandna għalfejn ninkwetaw aktar għar-raġuni li listatistika turi li l-poplu Malti jinsab f’sitwazzjoni aktar gravi, u fejn dejjem fl-istatistika nikklassifikaw fl-ewwel jew fit-tieni post.

L-Oppżizzjoni qed tipproponi f’dan l-abbozz ta’ liġi, li għandu jkun hemm Kunsill Konsultattiv, mhux Ministru wieħed responsabbli, iżda KunsillInterministerjali li jaħdem għassoluzzjonijiet u jkun il-Kunsill li

tfal fl-għażla tal-ikel.

Għaddej ukoll studju ieħor fuq 4,000 parteċipant li se jara kemm hawn nies b’piż żejjed, kemm ipejpju u jixorbu, kemm jagħmlu eżerċizzju, kemm huma n-nies bid-dijabete u testijiet ġenetiċi dwar kundizzjonijiet oħra li huma relatati.

Tkellem ukoll dwar miżuri li jridu jittieħdu u semma li fixxhur li ġejjin se tkun ippreżentata food and nutrition induction policy. Saret ukoll konsultazzjoni u diskussjoni dwar il-breast feeding policy, u se jkun varat il-

proċess ta’ konsultazzjoni dwar il-kundizzjoni tad-dijabete. Ħabbar ukoll li se jibdew jintbagħtu inspectors biex ikunu infurzati r-regolamenti fit-tuckshops fl-iskejjel.

Semma wkoll il-ftuħ ta’ lifestyle clinics f’diversi lokalitajiet li qed jinfirxu b’servizz bla ħlas biex persuna tanalizza l-istil ta’ ħajja tagħha u tingħata pariri.

Appella lill-Oppożizzjoni għal laqgħa bejn iż-żewġ naħat talKamra, biex ikun diskuss f’aktar dettal l-Abbozz ta’ Liġi li qed tippreżenta l-Oppożizzjoni.

Studji xjentifiċi dwar l-obeżità

Is-Segretarju Parlamentari għas-Saħħa Chris Fearn qal li qed isiru diversi studji b’rabta mal-kundizzjoni tal-obeżità f’etajiet differenti u sa tmiem issena li ġejja dan l-eżerċizzju jkun komplut u jwasslu biex jitfasslu l-policies meħtieġa.

Meta tkellem dwar l-Abbozz ta’ liġi proposta millOppożizzjoni dwar l-istil ta’ ħajja sana, is-Segretarju Parlamentari qal li minbarra studji xjentifiċi, qed isir ukoll studju ieħor dwar il-kampanji ta’ reklamar li qed jinfluwenza lit-

9

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

jara li jidħlu fis-seħħ dak li jiġi propost fil-liġi.

Il-Kunsill għandu jkun magħmul ukoll minn numru ta’ entitajiet governattivi u rappreżentanti ta’ professjonisti diversi, u b’rappreżentanza mill-uffiċċju talPrim Ministru li jkun imexxi lKumitat.

Tkellem ukoll dwar is-sitwazzjoni qed tiżviluppa fl-iskejjel fejn għad hemm skejjel li ma josservawx x’tip ta’ ikel jinbiegħ.

L-istess fix-xarbiet, għandhom jiġu mneħħija kull tip ta’ xarbiet minerali biex tinbidel ukoll ilkultura filwaqt li jkun hemm aċċess għall-ilma li għandu jkun disponibbli b’faċilità.

Dan kollu, spjega Robert Cutajar, jista’ jseħħ b’dixxiplina u konsistenza anke min-naħa tal-ġenituri li b’responsabbiltà, fid-dar, ikun osservat li dak li jsir fl-iskejjel isir ukoll fil-familji u fid-djar.

Dwar il-Kunsilli Lokali, Robert Cutajar qal li dawn ukoll għandhom rwol importanti x’jaqdu b’kampanja ta’ edukazzjoni favur aktar eżerċizzju fiżiku u hemm allokati wkoll flus għal dan l-iskop. Għandhom ukoll jidentifikaw siti biex jippromwovu l-eżerċizzju fiżiku b’open

tikkawża mwiet. Jirriżulta wkoll li 41% tal-mard talkanċer hu relatat mal-obeżità.

• It-tfal bi problemi ta’ obeżità li jattendu l-iskejjel privati huma anqas fin-numru.

• Minkejja l-inizjattivi li ttiedu tul is-snin, l-obeżità f’Malta baqgħet tiżdied.

• Nefqa ta’ €30 miljun fissena fuq is-serviżżi tas-saħħa minħabba mard relatat malobeżità.

air gyms u korsijiet għar-resident li jippromwovu l-attività fiżika u dwar dieta bilanċjata u sana.

Appella lill-Kunsill Malti għall-Isport jagħti sehem akbar hekk kif irrimarka b’dispjaċir kif il-Kunsill għamel proġett pilota fl-Isptar Monte Carmeli li hu pożittiv, li iżda twaqqaf bl-iskuża li m’hemmx finanzi.

Ikkritika wkoll il-pubbliċità li ngħata għal ikel mhux nutrittiv f’attività ta’ bowling li saret bħala parti minn kampanja kontra l-obeżità.

Għandu jkun hemm ukoll investiment f’eżerċizzju fiżiku f’Monte Carmeli, u bidla wkoll fil-mentalità tal-attivitajiet li jsiru fid-day centres u, fid-djar tal-anzjani anke fit-tip ta’ ikel li jingħataw l-anzjani u fl-attivitajiet li jkunu organizzati.

Semma wkoll li fil-ħinijiet talKlabb 3-16, għandu jingħata wkoll ikel adegwat minkejja li hu wara l-ħin tal-iskola.

Robert Cutajar appella lillGvern biex inkunu ta’ eżempju biex fil-Parlament nimmarkaw paġna importanti biex il-liġi tidħol fis-seħħ fl-interess ukoll tal-ġenerazzjonijiet futuri biex jgħixu aħjar.

10

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

Id-deflazzjoni tagħmel ħsara daqs l-inflazzjoni għolja Il-Bank Ċentrali tal-Iżvezja, il-Riksbank, li hu l-iżjed bank ċentrali antik tad-dinja, niżżel ir-rata tal-interessi għal xejn

Id-deflazzjoni hi ħażina u tagħmel ħsara daqs l-inflazzjoni għolja. Biss l-inflazzjoni, jekk tinżamm f’parametri raġonevoli, mhux talli ma tagħmilx ħsara, talli hi fattur pożittiv għall-ekonomija.

Għalhekk kien stramb ħafna li taqra stqarrija fejn il-Gvern Laburista Malti qal dan l-aħħar li l-Oppożizzjoni għandha tapoloġizza talli ma kkontrollatx l-inflazzjoni.

Il-Gvern Nazzjonalista kien ikollu għalfejn japoloġizza li kieku r-rata tal-inflazzjoni kibret kif kibret taħt Gvern Laburista bejn l-1973 u l-1975 meta r-rata tal-inflazzjoni kienet ta’ 7.8 fil-mija fl-1973; 7.3 filmija fl-1974 u 8.8 fil-mija fl1975. Iżda li l-inflazzjoni tkun ta’ bejn tnejn u tlieta fil-mija dan mhu xejn ħażin.

Il-Gvern se jagħti żieda ta’ 58ċ dwar l-għoli tal-ħajja għaliex ir-rata tal-inflazzjoni ssena li għaddiet kienet baxxa.

Qed jgħid li l-ħajja m’għolietx iktar għaliex naqqas it-tariffi talelettriku. Li allura jfisser li dak tana b’id qed joħodhulna bloħra. Għiduli intom x’se jagħmlu l-ħaddiem u l-pensjonant b’żieda ta’ 58ċ fil-ġimgħa. Ara għalihom ħadu ferm iktar. Mhux bħala żieda għall-għoli tal-ħajja iżda f’ħolqien ta’ ħatriet għal kważi l-membri kollha Laburisti tal-Parlament. Karigi li qed jagħtuhom għexieren ta’ eluf ta’ ewro f’żieda fis-sena. U l-ħaddiema u l-pensjonanti jingħataw €30.16 fis-sena. Dik ġustizzja soċjali!

Lura għad-deflazzjoni.

F’ħafna każi din hi r-riżultat ta’ importazzjoni bi prezzijiet baxxi. Tgħiduli li ħaġa tajba.

Mhux il-konsumatur jiggwadanja minn oġġetti impurtati bi prezzijiet baxxi? Iva u le.

Għaliex jekk jitbaxxew ħafna lprezzijiet ta’ oġġetti impurtati u dawn ikunu qegħdin jinħadmu bħalhom lokalment, min jaħdimhom biex jikkompeti jkollu jbaxxi hu wkoll il-prezzijiet. Biex jagħmel dan ikollu jnaqqas l-ispejjeż li ħafna drabi jiġu minn fuq dahar il-ħaddiem.

Jew f’nuqqas fil-pagi, jew billi jnaqqsu l-ammont tal-ħaddiema.

Dan qed jiġri taħt għajnejna flItalja fejn miljuni ta’ ħaddiema tilfu l-impjieg, mijiet ta’ eluf

fil-mija fi ġlieda biex iwaqqaf id-deflazzjoni. Il-mossa hi maħsuba li żżid is-self u tgħolli l-prezzijiet u tirrifletti l-

inkwiet dwar theddida ta’ deflazzjoni. Dan wara li lprezzijiet għall-konsumatur f’Awwissu niżlu b’0.2 fil-mija

u f’Settembru b’0.4 fil-mija.

Hekk il-prezzijiet għall-konsumatur fl-Iżvezja niżlu f’sebgħa mill-aħħar disa’ xhur bir-

www.maltarightnow.com

OPINJONI

rata tal-inflazzjoni taħt il-mira tat-tnejn il-mija tal-Bank Ċentrali għal dawn l-aħħar tliet snin wara xulxin.

Għiduli intom x’se jagħmlu l-ħaddiem u l-pensjonant b’żieda ta’ 58ċ fil-ġimgħa. Ara għalihom (tal-qalba) ħadu ferm iktar

oħra kellhom il-pagi tagħhom iffrizati jew saħansitra mnaqqsa.

Min jara r-reklami fuq l-istazzjonijiet televiżivi Taljani jinnota kif il-prezzijiet ta’ tant oġġetti jitnaqqsu bin-nofs u iżjed.

Jgħidu li għal ġimgħa u mbagħad ikaxkru x-xhur u ssnin. Jekk il-prezzijiet jonqsu min ibati? Mhux il-ħaddiema li, jew jonqsu fin-numru, jew jieħdu inqas flus id-dar!

X’jagħmel il-gvern quddiem sitwazzjoni bħal din? Il-gvern jibda jniżżel ir-rati tal-interessi jew jidħol għal ‘quantitative easing’, jistampa l-flus biex jifrixhom fl-ekonomija ħalli din tkun tista’ tikber. Dan għamluh fl-Istati Uniti fejn il-Bank Federali kien qed jitfa’ flekonomija madwar €100 biljun fix-xahar. Kien f’dawn ilġimgħat li ddeċieda li jwaqqaf dan ‘l-istampar tad-dollari’, sempliċement għaliex lekonomija Amerikana ħarġet

Joe M. Zahra

joe.zahra@live.co.uk mill-kriżi. Għamlu r-Renju Rnit permezz tal-Bank of England.

Għamlu għal iktar minn darba l-Ġappun li ilu dieħel u ħiereġ minn deflazzjoni mis-snin 1990.

Il-Prim Ministru Ġappuniż preżenti tela’ bl-għajta li jrid jeqred id-deflazzjoni. Kien beda jirnexxilu meta l-inflazzjoni telgħet xi ftit, iżda issa reġa’ dieħel f’deflazzjoni u jidher li l-Bank Ċentrali Ġappuniż se jerġa’ jmur

għal ‘quantitave easing’. Qed jipprova jagħmlu l-Bank Ċentrali Ewropew, li qed isib oppożizzjoni mill-Ġermanja.

Meta jinżlu r-rati tal-imgħax igawdi min jissellef biex jibni daru, biex jiftaħ negozju.

Igawdu l-gvernijiet li għandhom djun kbar għaliex iħallsu inqas fi mgħaxijiet fuq l-istess dejn.

Dan kollu tajjeb. Iżda fl-istess ħin ibati min jgħix minn fuq limgħaxijiet għax isib li għallflus li jkollu fil-banek mhu qed jingħata xejn. Spiċċa għal dawn iż-żmien meta kienu jitħallsu imgħaxijiet ta’ 12, 14 u 15 filmija!

L-ekonomija ma tistax tikber f’kundizzjoni ta’ depressjoni.

F’ekonomija globalizzata min jipproduċi bi rħis jesporta. Iżda l-pajjiżi żviluppati, fejn l-ispejjeż tal-produzzjoni huma ogħla, jitilfu x-xogħol u max-xogħol limpjiegi. Hu dak li qed jiġri f’ħafna pajjiżi Ewropej fejn qed

jagħlqu eluf ta’ fabbriki u fejn il-qgħad illum jgħodd il-miljuni.

Għalhekk l-istqarrija tal-gvern dwar il-kontroll tal-inflazzjoni jew turi injoranza fit-tmexxija tal-ekonomija, jew saret biss għall-propaganda partiġjana mingħajr ebda konsiderazzjoni ta’ dak li jkun qed jingħad.

Il-Laburisti llum qed jistqarru li jridu jitbiegħdu mit-taxxi diretti għal dawk indiretti. Sa ftit snin ilu stqarrija bħal din kienet għal-Laburisti dagħwa kbira. Allaħares kien għadu ħaj Mintoff għax kien jiskomunikahom! Issa jeħtiġilhom jagħmlu ‘u-turn’ oħra. Din id-darba filmod dwar kif jittrattaw l-inflazzjoni. Ħalli nirrepeti: l-inflazzjoni għolja hi ħażina. L-inflazzjoni baxxa hi tajba u hi parti integrali mill-pjani ekonomiċi ta’ kull gvern. Biss id-deflazzjoni, fejn il-flus fl-idejn jonqsu, hi ħażina daqs l-inflazzjoni, u iktar minnha.

www.maltarightnow.com

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Daqqa ta’ Joseph Muscat lill-foqra fil-housing tal-Gvern

Il-Prim Ministru Joseph Muscat, meta kien fl-Oppożizzjoni u allura seta’ jgħid li jrid, kien wiegħed li ‘jeradika’ l-faqar, jiġifieri jaqta’ l-faqar mill-għeruq. Illum Joseph Muscat qiegħed fil-gvern u qed jagħmel eżatt bil-maqlub.

Gideb li jirriżenja u gideb li ‘jeradika’ l-faqar Bħalma gideb meta qal li jirriżenja jekk ma jibnix power station oħra sa erba’ xhur oħra – u li għadha lanqas biss bdiet tinbena – Joseph Muscat gideb ukoll meta qal li ‘jeradika’ l-faqar. Għax issa qed jagħti daqqa lill-ħafna foqra li jikkwalifikaw biex jikru appartament tal-Gvern u li issa qed jgħollilhom il-kera b’mod qawwi.

L-ebda ppuppar biex jagħti l-aħbar ta’ din id-daqqa Biex iħabbar li għolla l-kera tal-housing soċjali b’mod qawwi, Joseph Muscat ma marx jippoppa bħalma għamel meta qal li se jagħtina 2 eurocents fil-petrol. U lanqas ma bagħat lill-kelliemi li ħatar biex jagħti l-aħbarijiet li l-Ministri jistħu jagħtu, Carmelo Abela, li qed idaħħal 58,000 ewro fis-sena biex ma jitkellimx fuq did-daqqa.

Muscat iħabbar iż-żieda qawwija u f’daqqa bil-kont Lanqas biss stqarrija ma ħarġet biex Joseph Muscat iħabbar li qed jagħti did-daqqa lill-foqra. Dawk fis- social housing qed isiru jafu bid-daqqa li tahom Muscat xħin jirċievu l-kont tal-kera mingħand il-Gvern. U daqqa hi. Hemm min il-kera rduppjalu f’daqqa. F’ċerti każi ttripla u kkwadruplika f’daqqa.

Familji li jikkwalifikaw għall-kera tal-Gvern għax foqra u vulnerabbli Dawk li jikkwalifikaw għall-kera ta’ flats tal-Gvern huma minnatura tagħhom familji foqra u vulnerabbli. Biex tikkwalifika ħa tikri appartament tal-Gvern, familja jrid bilfors ikollha dħul baxx, jew ikollha nies b’diżabilità, jew tkun spiċċat bla saqaf fuq rasha, inkella nisa msawta li m’għandhomx fejn imorru jew familji f’diffikultà kbira.

Daqqa ta’ Muscat lil ħafna nies, sa nofs in-nies foqra Fl-appartamenti tal-Gvern hemm jgħixu madwar 15,000 familja. Kalkolu sempliċi juri li fil-housing soċjali, meta tqis il-kobor tal-familji fih, aktarx hemm mal-50,000 ruħ, jew nofs il-100,000 ruħ li issa hu dikjarat li hawn foqra fil-pajjiż.

Il-faqar taħt Muscat jiżdied, u Muscat ikompli jżidu Il-100,000 foqra li hawn fil-pajjiż żdiedu kemm ilu Joseph Muscat fil-gvern. Imma flok ‘jeradika’ l-faqar kif wiegħed, jew għall-inqas flok iħallih l-istess, Muscat ra kif għamel biex jagħti daqqa lil dawk li jikkwalifikaw għall-housing tal-Gvern proprju għax foqra jew f’sitwazzjoni vulnerabbli ħafna. Flok ‘jeradika’ lfaqar, żiedu.

Muscat jieħu 70,000 ewro għall-karozza u sħabu f’tellieqa ħa jaħtfu U waqt li jżidu b’daqqa lill-foqra, Muscat qed jieħu 70,000 ewro għall-karozza tiegħu nnifsu waqt li sħabu f’tellieqa min jaħtaf laktar minn flus il-poplu.

11

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

Prosit Żurrieq

Qed nikteb din l-ittra b’riferenza għall-ittri lill-Editur li dehru fil-ġurnal ‘L-Orizzont’ ta’ nhar isSibt 13 ta’ Settembru, u fil-ġurnal ‘In-Nazzjon’ tal-Ħamis 21 ta’ Awwissu 2014, iffirmati minn Joe Chetcuti minn Ħaż-Żebbuġ.

Nixtieq inwassal l-apprezzament tiegħi lis-Soċjetà Mużikali Sta Katarina V.M. taż-Żurrieq u magħha nżid liż-Żrieraq kollha, għall-festa kbira u sabiħa li organizzaw f’ġieħ il-Patruna Santa Katarina ta’ Lixandra. Din issena, akbar mis-soltu, flokkażjoni tal-150 sena tal-istess Soċjetà. Kienet festa kompluta minn kollox, b’funzjonijiet sbieħ tal-Knisja armata bl-aqwa tiżjin: bil-linef, damask, fided u rakkmu, bi spettakli tal-logħob tan-nar, b’armar li hu antik u ta’ storja bħalma huma l-monument talmartirju ta’ Santa Katarina li ġie restawrat din is-sena u l-Ark Trijonfali li hu attrazzjoni unika għaż-Żurrieq, b’faċċata prestiġjuża tal-Każin, u b’mod speċjali bil-Banda Sta Katarina V.M. li fi żmien ġimgħa tat tliet programmi b’mużika differenti li fihom ħareġ b’mod ċar il-livell għoli tal-Banda.

Ma nistax ma nsemmix ilĠemellaġġ Mużikali li sar bejn din il-banda u l-Banda Ġermaniża ‘The Upper Rhine Youth Wind Band’. Ta’ min jgħid li fl-istorja tas-Soċjetà Mużikali Sta Katarina

V.M. dan kien it-tieni ġemellaġġ mużikali, u l-banda taż-Żurrieq esperjenzat ukoll is-seba’ safra flistorja glorjuża tagħha. Ħadt gost immens naqra l-ktieb li s-Soċjetà toħroġ għall-festa, ktieb hardbound u li żgur li l-partitarji u d-dilettanti tal-festi Maltin, poġġew f’post fil-librerija tagħhom.

Qrajt ukoll b’reqqa kbira żżewġ artikli bit-titlu ‘Il-Kawża tal-Qorti tas-sena 1900’ u ‘Malistorja ma tilgħabx’ – artikli b’riċerka mirquma, dettaljata, u li fihom hemm dokumenti awtentiċi pubblikati, u allura huma żewġ artikli bbażati fuq provi mill-aktar ċari fuq il-ħajja mużikali fiżŻurrieq. F’dawn l-artikli, speċjalment fit-tieni wieħed, joħroġ b’mod ċar il-fatt li l-ewwel soċjetà mużikali fiż-Żurrieq twaqqfet fl-1864, u llum insibuha taħt lisem ‘Soċjetà Mużikali Santa Katerina V.M.’ Prosit mill-ġdid lil kulħadd għal din il-festa kbira u dinjituża li ġiet organizzata f’ġieħ il-Patruna tażŻurrieq, Santa Katarina.

P. Zammit Iż-Żurrieq

Il-fidi

Darba waħda, tinda tal-kummiedja ħadet in-nar u l-manager qabbad lill-buffu, li kien diġà libes il-kostum ta’ buffu għallwirja, biex imur fir-raħal u jgħid lin-nies jiġu jitfu n-nar. Imma n-

25 sena ilu f'In-Nazzjon

nies, malli rawh liebes ta’ buffu, m’emmnuhx.

Hekk jista’ jiġri f’ħajjitna, aħna li nippritkaw lil Ġesu’, jekk dan ma jidhirx magħġun fil-ħajja tagħna, u allura n-nies ma jemmnuniex.

Mahatma Gandhi kien jgħid li l-Evanġelju jogħġbu, imma lmod kif jgħixu ċerti Nsara ma jogħġbux, u baqa’ ma sarx Kattoliku.

Il-Fidi tfisser mhux biss li temmen, imma wkoll il-mod kif tgħix. Il-ħajja Nisranija ma rridux inkejluha mill-għaxar kmandamenti biss. Dan ifisser li kulħadd jemmen li m’għandux jisraq, imma l-fidi titlob aktar minn hekk, u dawn narawh flEvanġelju ta’ San Mattew (Kapi 5-6-7-8 Il-Beatitudnijiet).

X’ġibed tant tfajliet biex iħaddnu l-ideal ta’ Madre Tereża? Il-mod ta’ ħajja ta’ fidi li kienet tgħix din il-qaddisa. Iddinja llum għandha bżonn aktar xhieda ta’ Kristu, aktar milli prietki.

Mela ejja nkabbru dan ir-rigal kbir ġo fina, inkunu bravi fil-fidi tagħna, ma nkunux indifferenti, naqraw il-Kelma t’Alla kuljum, anke silta żgħira, nistudjaw ilKatekiżmu tal-Knisja Kattolika, inkunu viċin is-sagramenti, ilqrar u t-tqarbin, u nagħmlu l-opri tal-ħniena ma’ dawk li jiġu bżonn l-għajnuna tagħna.

Carmel Caruana San Ġwann

Fl-indirizz tiegħu lill-Kungress tal-Unjoni Ewropea Demokratika Kristjana (UEDC) li kien qed jitlaqa’ f’Malta, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Eddie Fenech Adami elenka r-raġunijiet li għalihom, sa tmiem is-sena ta’ wara, Malta kienet se tapplika biex tissieħeb fil-Komunità Ewropea, li aktar tard saret l-Unjoni Ewropea kif nafuha llum.

Fenech Adami spjega li l-libertà, iddemokrazija, il-ġustizzja soċjali u r-rispett sħiħ għall-identità nazzjonali kienu l-ispirazzjonijiet ewlenin li taw ħajja lill-idea ta’ Ewropa magħquda. Kienu wkoll il-mottivi li wasslu biex il-Komunità tilqa’ lil Spanja, il-Portugall u l-Greċja bħala membri ġodda tagħha wara lwaqgħa ta’ ħakma awtoritarja. “U huma wkoll,” qal il-PM Malti, “l-istess għanijiet li se jwasslu biex Malta tapplika għas-sħubija.”

Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

12

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

OPINJONI

Nistħi mill-kullar?

Dawn l-aħħar ħmistax xejn ma kienu faċli għall-Knisja f’Malta.

Ir-riżenja tal-Arċisqof Pawlu Cremona għadha friska f’moħħ kulħadd, u l-ħsibijiet (u t-talb) tagħna daru lejn il-proċess għallgħażla tas-suċċessur tiegħu. Iżda ma tantx kellha ddum din latmosfera pożittiva ta’ stennija u tama: malajr faqqgħet bomba ġdida ta’ allegazzjonijiet serji ħafna ta’ abbuż sesswali fil-konfront ta’ patri Dumnikan prominenti f’diversi oqsma ta’ appostolat u mass media.

Ovvjament wieħed irid jirrispetta l-preżunzjoni ta’ innoċenza sal-mument li l-qorti tiddeċiedi mod ieħor; iżda xorta waħda l-allegazzjonijiet qanqlu skandlu enormi u sens ta’ xokk qawwi, iktar u iktar meta bdew ħerġin ċerti dettalji. Ngħid b’wiċċi minn quddiem li jien nemmen b’mod sħiħ fil-libertà tal-istampa u fid-dmir tal-ġurnalisti sabiex iwasslu l-aħbarijiet u b’hekk iwettqu attività ta’ skrutinju fuq dawk f’pożizzjoni ta’ poter.

Iżda xorta waħda ħassejtni xxukkjat u kważi mdardar meta qrajt rappurtaġġ partikulari f’gazzetta bl-Ingliż li donnu kien qed jedha fid-dettalji moqżieża tal-każ. Ħabib tiegħi, qassis żagħżugħ li żgur mhuwiex xi għaġeb, qalli li tant iddisturbah dak ir-rappurtaġġ li spiċċa jibki waħdu fis-sagristija.

B’xi mod nistgħu naqsmu rreazzjonijiet għal din l-aħħar aħbar fi tnejn. Kien hemm dawk li esprimew sens kbir ta’ diżappunt u wġigħ proprju għax iħobbu l-Knisja u ma jixtiqux li jarawha iktar mgħaffġa fit-tajn minħabba d-dnubiet tal-esponenti tagħha. Sfortunatament f’każi bħal dawn fejn l-imġiba ħażina (għall-inqas kif rappurtata) tilħaq ċerti livelli, ma nistgħux nitkellmu iktar dwar sempliċi dgħufija umana. Bħalma darba qal il-Papa Franġisku, lagħar mhux id-dnub (li minnu tista’ tindem u tqum) iżda l-korruzzjoni, jiġifieri fejn id-dnub isir stil ta’ ħajja, mingħajr indiema jew xewqa ta’ fejqan.

It-tieni tip ta’ reazzjoni quddiem dan il-każ urewha dawk li – kważi b’sodisfazzjon – sostnew li l-aħbar ikkonfermat ilpreġudizzji tagħhom kontra lKnisja, il-qassisin u l-patrijiet.

Rajna kummenti bħal “Jien għalhekk ma mmurx quddies” jew inkella “Qed tara? Iċ-ċelibat mhux naturali u jwassal għal dawn l-affarijiet!”

Iżda żgur li ma nistgħux inqisu bħala malizzjuż lil kull min kellu reazzjoni bħal din.

Wara kollox, kemm iddum taqla’ qabel tirreaġixxi? Waqt waħda mill-omeliji tiegħi fi tmiem ilġimgħa li għaddiet (kont qed nitkellem dwar il-festa talQaddisin Kollha) lin-nies

Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com

għedtilhom: “Jekk intom xbajtu tisimgħu b’dawn l-aħbarijiet, aħseb u ara aħna!” Kull każ ta’ abbuż sesswali mwettaq minn saċerdot jew reliġjuż, sew kontra l-kbar u iktar u iktar kontra t-tfal, huwa daqqa ta’ ħarta mhux biss lill-vittmi iżda wkoll lejn ilKnisja b’mod ġenerali, inklużi tant u tant saċerdoti, reliġjużi u katekisti li jagħmlu sforz biex jgħixu ċ-ċelibat tagħhom b’mod san u pożittiv, b’sens ta’ għotja lil Alla u lill-poplu tiegħu.

U hawnekk nixtieq inħares ’il quddiem b’tama. Fid-dawl ta’ dawn l-aħbarijiet li heżżu lKnisja f’dawn l-aħħar snin, kien hemm persuna li qaltli: “Min jaf kemm issibha diffiċli timxi barra t-triq bil-kullar!” Tassew li anki f’Malta sibt min jarani għaddej mit-triq u jitfa’ xi botta kontra lkleru jew kontra l-Knisja. Iżda dan ma jfissirx li nasal biex

Ngħid b’wiċċi minn quddiem li jien nemmen b’mod sħiħ fil-libertà tal-istampa u fid-dmir tal-ġurnalisti biex iwasslu l-aħbarijiet u b’hekk iwettqu attività ta’ skrutinju fuq dawk f’pożizzjoni ta’ poter. Iżda xorta waħda ħassejtni xxukkjat u kważi mdardar meta qrajt rappurtaġġ partikulari f’gazzetta bl-Ingliż li donnu kien qed jedha fid-dettalji moqżieża tal-każ

nistħi mill-kullar (jew fil-każ talpatrijiet, miċ-ċoqqa). Għax dan l-istess kullar li ġie mtebba’ mill-korruzzjoni ta’ xi wħud ġie wkoll onorat mill-qdusija ta’ ħafna.

Din hija t-tama tagħna bħala Nsara. Li l-Knisja tagħna qisha pittura “chiaroscuro”: sfortunatament dejjem se jkollok element ta’ dlam għax il-Knisja hija magħmula minn bnedmin li għandhom ġibda lejn id-dnub u spiss jaqgħu fih. Imma mbagħad għandek ukoll elementi ta’ dawl, ta’ kulur u ta’ glorja, għax ilKnisja fiha wkoll il-qaddisin li jaħdmu id f’id mal-grazzja t’Alla. U bħalma l-parti mudlama fil-pitturi ta’ Caravaggio

ġġiegħel il-partijiet imdawla kważi jaqbżu ’l barra, f’effett kważi tridimensjonali, daqshekk ieħor ir-realtà tad-dlam fil-Knisja ġġegħilna napprezzaw il-parti mdawla.

Iżda din il-metafora talkjaroskur ma tfissirx li nistgħu nikkuntentaw ruħna. Tgħabbi lilna lkoll bħala Nsara (b’mod speċjali lil dawk fostna li għandhom rwol ta’ tmexxija u tagħlim fil-Knisja) biex nimpenjaw ruħna li nkunu “dawl” f’din il-pittura.

Iktar u iktar meta nifhmu xi ħsara ssir mill-partijiet mudlama; biex nuża xbieha xi ftit tradizzjonali, x’festa qed jagħmel ix-xitan bi dnubietna biex ibiegħed lin-nies mill-Knisja u minn Alla!

www.maltarightnow.com

13

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Allert dwar il-maltemp qalil L-ITALJA

It-Taljani residenti f’diversi reġjuni, b’mod partikulari f’Ruma, jinsabu fuq stat ta’ allert massimu minħabba maltemp li ilu jaħkem iz-zoni talpajjiż lejn it-Tramuntana għal numru ta’ jiem.

L-aħħar rapporti mill-Uffiċċju Meteoroloġiku qalu li l-maltemp, issa, miexi lejn inNofsinar, u l-allert għar-reġjun ta’ Ruma jidher li laħaq livell mingħajr preċedent.

L-awtoritajiet fil-belt kapitali qed jieħdu l-prekawzjonijiet kollha fiċ-ċirkostanzi, u l-iskejjel qed jinżammu magħluqin. Irresidenti, fl-istess ħin, huma mwissija biex ma joħorġux middar u biex ma jużawx it-trasport personali biex jivvjaġġaw millinħawi, fost rapporti dwar konġestjonijiet tat-traffiku terribbli.

Il-maltemp ħoloq ukoll problemi kbar fir-reġjun ta’ Sqallija, fejn tromba tal-arja laqtet il-belt ta’ Acireale u kkawżat ħsarat kbar lill-bini. Intant, l-iskejjel

lanqas mhuma jiftħu f’diversi zoni ta’ Sqallija.

Kien hemm xi għargħar firreġjun tat-Toscana kaġun taxxita qawwija li niżlet, u bl-ilma ta’ xmara li faqa’ l-art. Liskwadri għall-emerġenzi ħelsu numru ta’ nies minn sitwazzjonijiet perikolużi. Intużaw iddgħajjes u l-ħelikopters għallevakwazzjonijiet tan-nies li spiċċaw iżolati fl-artijiet talkosta kaġun tal-maltemp. L-istess impenn sar fir-reġjun talLiguria wkoll.

Intant, instabu ħajjin żewġ persuni li ħasbuhom li għerqu fil-belt ta’ Carrara (li tinsab bejn il-bliet prinċipali ta’ Firenze u Ġenova) wara li l-artijiet maġenb ix-Xmara Carrione ċedew direttament għal ġoxxmara fl-eqqel tal-maltemp.

Skont l-aħħar rapporti, żdied ukoll il-livell tal-ilma madwar il-belt ta’ Venezja, waqt li filLombardija, il-livell tax-Xmara Po tela’ b’żewġ metri iktar minnormal.

Identifikat ir-raġel li spara lil Bin Laden L-ISTATI UNITI

L-eksmembru tal-qawwiet speċjali Amerikani Navy SEALS li qatel lit-terrorista Osama bin Laden, waqt ilfamuż rejd tal-2011 fil-Pakistan hu identifikat bħala Robert O’Neill.

L-identifikazzjoni saret minn missier O’Neill, jiem biss qabel ibnu - suldat veteran ta’ 38 sena li kien onorat diversi drabi għall-qlubija waqt il-battalja jkun intervistat fuq it-televiżjoni nazzjonali.

Intant, il-missier, Tom O’Neill, m’għandu l-ebda dispjaċir li żvela l-identità tar-raġel li, fit-2 ta’ Mejju tal-2011, spara u qatel lil Bin Laden waqt ir-rejd fuq il-kumpless sigriet tat-terrorista fil-belt Pakistana ta’ Abbottabad.

Fil-fatt, hu anki ħareġ ‘messaġġ ta’ sfida’ lit-terroristi talgrupp Stat Iżlamiku (ISIS) wara li n-nies staqsewh jekk jinkwetax li hu u ibnu jistgħu jispiċċaw fil-mira tal-militanti, issa li Robert O’Neill ġie identifikat pubblikament.

Jiem ilu kienet saret referenza għall-identità ta’ O’Neill minn

Xarabank għaddej minn triq mifqugħa bl-ilma qrib il-Kolossew ta’ Ruma. Ir-residenti fil-belt kapitali Taljana qed ikunu mwissija biex ma jużawx it-trasport tagħhom minħabba l-istat tal-allert dwar il-maltemp (Ritratt: EPA)

NIKET

B’niket inħabbru l-mewt ta’

PAOLA BONNICI

minn Burmarrad, li ġrat l-Erbgħa 5 ta’ Novembru, 2014

fl-Isptar Mater Dei, ikkonfortata bis-Sagramenti Mqaddsa, fl-għomor ta’ 88 sena.

Ħalliet jibku t-telfa tagħha lit-tfal Carmen, Joe, John, Doris, Benjamin, Emanuel, Mario, l-irġiel u n-nisa rispettivi tagħhom, Sister Paulanne talMissjunarji tal-Karità u Saviour, armel ta’ bintha Frances, oħtha, neputijiet, proneputijiet, bosta qraba u ħbieb.

Il-funeral se jsir is-Sibt 8 ta’ Novembru 2014 fis-2.15pm mill-Isptar Mater Dei għall-Knisja Qalb Bla Tebgħa ta’ Marija, Burmarrad, fejn fit-3pm issirilha quddiesa praesente cadavere u wara għaċ-Ċimiterju tal-Ħniena Divina, San Pawl il-Baħar, fejn issir id-difna fil-qabar tal-familja.

Robert O’Neill

SOFREP.com – websajt segwita mill-membri tal-militar.

Madankollu, id-deċiżjoni biex tinkixef l-identità ta’ O’Neill kienet ikkritikata minn membri tal-komunità tas-SEALS li jemmnu akkost ta’ kollox filħtieġa tal-anonimità tal-membri waqt il-missjonijiet sigrieti u li linformazzjoni dwarhom għandha tibqa’ klassifikata.

Donazzjonijiet lid-Dar tal-Providenza, is-Siġġiewi, ikunu apprezzati.

Il-familja tixtieq tirringrazzja lit-tobba u lill-istaff ta’ Mater Dei Medical Ward 4, kif ukoll lill-istaff ta’ Casa Arkati, il-Mosta, fejn kienet residenti, għas-sapport u d-dedikazzjoni tagħhom.

Agħtiha O Mulej il-mistrieħ ta’ dejjem, id-dawl ta’ dejjem jiddi fuqha, tistrieħ fis-sliem.

Ammen.

14

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

Victoria Beckham hi l-aqwa imprenditur IR-RENJU UNIT

Victoria Beckham ġiet klassifikata bħala l-aktar imprenditur li għamel suċċess fir-Renju Unit.

Hi kisbet fama bħala Posh Spice u dan l-aħħar issemmiet bħala ambaxxatriċi tan-Nazzjonijiet Uniti.

Issa Victoria Beckham għandha titlu ġdid biex iżżid mal-lista ta’ kisbiet – dak tal-aktar imprenditur li għamel suċċess flIngilterra.

Il-kantanta ta’ 40 sena li saret disinjatriċi tal-moda tinsab fillista tal-mitt negozjant fil-pajjiż u għelbet lil Sir James Dyson u d-Dama Vivienne Westwood.

In-negozju tal-moda ta’ Victoria Beckham kiber u ġġenera qligħ minn ₤1 miljun għal ₤30 miljun f’ħames snin.

Matul ix-xahar li għadda, din lomm ta’ erbat itfal fetħet l-ewwel

boutique fiz-zona ta’ Mayfair f’Londra. Ħames snin ilu, hi kienet tħaddem tliet impjegati u llum għandha mija.

It-titlu tal-aqwa imprenditur ġie ppremjat lil din li kienet stilla fil-qasam tal-mużika pop minn Management Today wara li r-rivista kummerċjali ppremjat lil diversi imprendituri mis-suċċess miksub fl-aħħar ħames snin. Fl2012, Beckham qalet f’intervista li hi kienet tissejjaħ ‘Posh’ għax kienet tħobb ir-ristoranti sbieħ u l-ħwejjeġ sbieħ. U issa hi ċertament taffordja t-tnejn li huma.

Mill-2009, il-ġid tagħha żdied b’2,900 fil-mija.

Fil-fatt, il-ġid tagħha hu stmat li hu ₤210 miljun – li jissupera dak ta’ żewġha David, li kien rappurtat li ġie stmat għal ₤165 miljun fl-2013.

www.maltarightnow.com

AĦBARIJIET TA’ BARRA

IL-ĠERMANJA: Carlo Wloch minn Berlin jaħdem fuq karozza tat-tip Trabant 601 ta’ daqs reali. Hu beda x-xogħol fl-1997 bi blokka ta’ ġebla tal-franka ta’ 25 tunnellata. Issa din tiżen 12.7-il tunnellata u se titpoġġa għall-wiri bħala parti mill-anniversarju dan il-Ħadd tal-25 anniversarju mill-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin (Ritratt: EPA)

L-UE tippromwovi l-konsum tal-laħam u l-ħalib L-UNJONI EWROPEA

L-Unjoni Ewropea qed tinvesti madwar €33 miljun biex tippromwovi l-prodotti agrikoli Ewropej fl-Unjoni Ewropea.

Il-Kummissjoni Ewropea approvat l-iffinanzjar ta’ 21 proġett li se jippromwovu prodotti agrikoli fl-Unjoni Ewropea.

Fi tliet snin oħra, iċ-ċittadini Ewropej għandhom jikkunsmaw aktar ħalib Ewropew, iżda wkoll aktar laħam tal-muntun, frott, ħaxix, meraq tal-frott u ikel organiku.

Kważi l-programmi kollha ta’ promozzjoni se jdumu sa tliet snin. L-Unjoni Ewropea qed tiffinanzja biss parti mill-proġetti u l-flus imorru għal prodotti ġeneriċi.

Il-programmi madankollu ma jpoġġux fil-mira tagħhom ilmembri kollha fl-Unjoni Ewropea. Disgħa mill-proġetti approvati jolqtu biss lill-pajjiż minn fejn tkun saret it-talba għall-iffinanzjar.

L-Unjoni Ewropea se tonfoq €3.2 miljun fuq proġett biex jippromwovi l-ħalib fid-Danimarka, fi Franza, fl-Irlanda u fir-Renju Unit. Dan se jitwettaq minn Danish Dairy Board u bordijiet simili oħrajn minn Franza, lIrlanda u r-Renju Unit. Dawn lorganizzazzjonijiet flimkien

jikkontribwixxu €6.5 miljun lillkampanja.

Il-kampanja se tinkludi “persuni sportivi jippromwovu lħalib”, qalet Kirsten Holm Svendsen, policy director fidDanish Dairy Board fi Brussell.

Se jkun hemm reklami fuq itteleviżjoni u oħrajn fuq il-billboards jispjegaw li “m’hemm xejn ħażin fil-konsum tal-ħalib,” qalet Svendsen.

Dan l-aħħar, diversi studji xjentifiċi nnutaw l-aspetti negattivi filkonsum tal-ħalib. Il-British Medical Journal ippubblika studju li kkonkluda li aktar minn tliet tazzi ħalib kuljum jistgħu jwasslu għal “effetti mhux mixtieqa.”

Iżda l-konsum tal-ħalib diġà qed jonqos f’diversi partijiet talEwropa. Fir-Renju Unit, il-konsumaturi xorbu 32 litru ta’ ħalib mhux xkumat kull sena mill1999. Dan l-ammont naqas sa 21.4 litru kull sena fl-2009.

Il-ħalib mhux biss hu prodott li xi konsumaturi Ewropej se jaraw reklamat fit-tliet snin li ġejjin.

“Il-ġenerazzjoni żagħżugħa ma tafx kif għandha ssajjar il-laħam tal-muntun u ma jarawhx prattiku,” qalet Kathy Roussel, talBritish Agriculture Horticulture Development Board. “Irridu nbiddlu din il-perċezzjoni.”

www.maltarightnow.com

15

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Il-Papa jrid proċess eħfef għall-annullament taż-żwieġ IL-BELT TAL-VATIKAN

Il-Papa Franġisku ħeġġeġ għal proċess eħfef li jippermetti lannullament taż-żwieġ għallKattoliċi biex dawn ikunu jistgħu jiżżewġu bil-Knisja għat-tieni darba.

Il-Kap tal-Kattoliċi qed jikkunsidra wkoll li jelimina l-ispejjeż tal-Knisja għall-annullamenti, filwaqt li żvela li darba – meta kien għadu Arċisqof fi Buenos Aires (fl-Arġenina) kien keċċa uffiċjal ta’ tribunal li pprova jitlob eluf ta’ dollari għal annullament taż-żwieġ.

Teknikament, l-annullament taż-żwieġ hu dikjarazzjoni li relazzjoni ma kienet qatt żwieġ, avolja kienet tinvolvi ċerimonja fil-Knisja. Dan meta ż-żwieġ inkwistjoni jkun naqas milli jilħaq il-kriterji għall-validità, fuq bażi ta’ rieda, impenn fir-rigward tal-ulied u komportament xieraq.

Il-Papa Franġisku rrefera għall-’ġustizzja’ u l-’karità‘ b’mod partikulari waqt li ppreżenta l-argument biex ilproċessi għall-annullamenti tażżwieġ ma jiħdux daqstant fit-tul.

“Il-Knisja għandha taġixxi b’mod ġust u tissostanzja każi fejn żwieġ jista’ jkun invalidu,” saħaq il-Papa meta kellem lillparteċipanti waqt kors organizzat minn Rota; qorti tal-Vatikan. IlKap tal-Kattoliċi saħaq dwar limportanza li n-nies li jgħaddu mill-annullament ikomplu b’ħajjithom mingħajr ma jkunu

mxekkla mid-dubju.

Peress li l-Knisja tikkunsidra ż-żwieġ bħala impenn tul ilħajja, il-proċess għall-annullament jitmexxa b’kawtela u jieħu ż-żmien, b’sistema ta’ provi li tista’ ddum għaxar snin.

Iżda l-Papa qed jgħid li dan iddewmien mhux neċessarju u, bħala eżempju, semma l-Qorti tal-Knisja fi Buenos Aires li tieħu ħsieb ħmistax-il djoċesi – bin-nies, kull tant żmien, ikollhom jivvjaġġaw għal 150 mil biex jaslu hemm. Skont il-Papa Franġisku, ħafna nies jabbandunaw il-proċess b’riżultat taddiffikultajiet involuti.

Meta l-Papa, ix-xahar li għadda, tkellem waqt Sinodu talIsqfijiet dwar il-Familja li sar filVatikan, hu rrefera għall-idea li lkisba ta’ annullament għandha tkun ħielsa jew, almenu, ‘ma tmurx lil hinn mil-limiti tan-nies komuni’.

Intant, il-Papa sostna li wieħed għad irid jara rigward proċess għall-annullament taż-żwieġ li ma jiswiex il-flus lill-persuni li japplikaw għalih.

Hu anki rrefera għal kummissjoni li għadha kemm twaqqfet biex tistudja r-riforma fil-proċessi matrimonjali fil-liġi kanonika u sostna li din għandha taġġorna l-proċess b’mod li jwassal għallġustizzja u l-karità għaliex hemm wisq persuni li jridu jisimgħu lkelma tal-Knisja dwar is-sitwazzjoni taż-żwieġ tagħhom.

IŻRAEL: Pulizija tal-fruntiera nisa jagħmlu r-ronda fl-inħawi tat-Tempju fuq l-Għolja (magħruf ukoll bħala Hareem el-Sharif fost il-Palestinjani) fil-Belt Antika ta‘ Ġerusalemm (Ritratt: EPA)

Uffiċjali Ċiniżi involuti f’xiri illegali tal-avorju IT-TANZANIJA

Kelliema għal grupp ta’ attivisti favur l-ambjent ikkritikaw lill-uffiċjali li akkumpanjaw lill-President Ċiniż, Xi Jinping, waqt żjara fit-Tanzanija wara li huma għamlu xirja sostanzjali ta’ avorju illegali.

L-Environmental Investigation Agency (EIA) ħarġet rapport li jikkwota żewġ negozjanti fissens li l-wasla (fit-Tanzanija) tad-delegazzjoni Ċiniża, fl-2013, kienet xprunat id-domanda għallavorju.

Fil-fatt, l-ammont tal-avorju illegali li kienu xtraw l-uffiċjali Ċiniżi wassal ukoll għal spinta fil-prezzijiet.

Sadanittant, il-konservazzjonisti tal-ambjent huma inkwetati

għaliex id-domanda għall-avorju miċ-Ċina – meqjusa bħala lakbar suq – qed tixpruna l-kaċċa bla rażan għall-iljunfanti.

Dan meta ċ-Ċiniżi jużaw lavorju għall-artiġjanat tradizzjonali li għandu ċertu preġju bħala status symbol.

Il-Gvern Komunista taċ-Ċina, intant, ma ħareġ l-ebda kumment dwar l-allegazzjonijiet fir-rapport tal-aġenzija.

Fl-aħħar snin żdiedet il-kaċċa għall-iljunfanti tul ir-reġjuni talAfrika taħt is-Sahara, bi gruppi ta’ kriminali joqtlu l-iljunfanti bliskop li jeħdulhom l-avorju.

Ir-rapport tal-EIA semma negozjant fil-belt ta’ Dar es Salaam, fit-Tanzanija, li ltaqa’

mal-investigaturi li kienu qed jindagaw il-każ minn taħt. Hu żvela li ladarba d-delegazzjoni ta’ uffiċjali u negozjanti Ċiniżi waslet fl-inħawi, il-prezzijiet talavorju fis-suq lokali rduppjaw għall-ekwivalenti ta’ 438 lira Sterlina għal kull kilogramma, u baqgħu fl-istess livell matul iżżjara.

Ir-rapport ikompli li d-delegazzjoni Ċiniża użat din l-opportunità biex tixtri ammont daqstant kbir ta’ avorju li l-prezzijiet lokali tiegħu ħadu spinta ‘l fuq.

L-investigaturi qed jallegaw ukoll li ċ-Ċiniżi jistgħu jieħdu vantaġġ min-nuqqas ta’ skrutinju għall-uffiċjali li jagħmlu żjara diplomatika fit-Tanzanija.

www.maltarightnow.com

16

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Ikompli jorħos il-prezz tal-petrol L-ARABJA SAWDIJA

Il-prezz tal-petrol jista’ jkompli jinżel wara li l-Arabja Sawdija – kontra dak li kien mistenni – naqqset il-prezz taż-żejt mibjugħ lill-Istati Uniti.

Il-prezz taż-żejt mhux raffinat (Brent crude), f’nofs il-ġimgħa, niżel għall-aktar livell baxx minn Ottubru tal-2010 wara din iddeċiżjoni tas-Sawdi u baqa’ stabbilit mat-$82.82 għal kull barmil.

L-investituri għadhom imħassbin dwar l-industrija taż-żejt filkonfront tat-tnaqqis fir-rata taliżvilupp u l-prezzijiet baxxi tarriżorsa.

In-nuqqas ta’ domanda miċĊina u z-zona ewro qed jikkom-

plika l-kriżi filwaqt li s-saħħa tad-dollaru Amerikan għadha teffettwa l-esportazzjoni b’mod negattiv.

Il-prezz taż-żejt mhux raffinat niżel b’25 fil-mija – minn $113 għal $86 il-barmil – fl-aħħar erba’ xhur u xi analisti jibżgħu li l-prezz jista’ anki jinżel għal $80 il-barmil, matul is-sena ddieħla.

Meta kkummenta dwar ittnaqqis sorpriża fiż-żejt minnaħa tas-Sawdi, kelliem għal PriceFutures Group qal li sSawdi ‘bażikament iddikjaraw gwerra’ fuq il-produtturi taż-żejt Amerikani.

L-EĠITTU: Pulizija waqt tfittxija fejn seħħet splużjoni qrib il-Palazz ta’ Kop fil-Kajr. Żewġ splużjonijiet fil-belt kapitali Eġizzjana ħallew żewġ pulizija mejtin u sebgħa midruba (Ritratt: EPA)

Id-drummer ta’ AC/DC f’inkwiet serju NEW ZEALAND

Phil Rudd, id-drummer malgrupp leġġendarju AC/DC, tressaq quddiem qorti fi New Zealand akkużat li qabbad raġel biex joqtol żewġ persuni.

Hu kien arrestat wara rejd firresidenza lussuża tiegħu f’Tauranga f’North Island, New Zealand, meta nstabet kwantità ta’ droga.

Rudd, li għandu 60 sena, issa qed jissogra piena ta’ madwar 17-il sena ħabs jekk jinstab ħati

tal-akkużi mressqa kontrih.

Bħalissa, il-grupp AC/DC, li hu wieħed mill-aktar gruppi li għamlu suċċess fid-dinja, għaddej minn perjodu ħażin.

F’Settembru kien tħabbar li Malcolm Young, wieħed millmembri fundaturi tal-grupp, irtira minn mal-grupp AC/DC wara li kellu jidħol f’dar apposta għall-kura minħabba d-dimenzja.

Rudd, li hu mwieled flAwstralja, ingħaqad mal-grupp

fl-1975 iżda telaq fl-1983 wara argument li kellu ma’ Malcolm Young u mar jgħix New Zealand.

Hu baqa’ jgħix hemm anki wara li rranġa l-affarijiet mal-grupp fl1994.

Fl-2010 hu kien instab ħati ta’ pussess ta’ kannabis.

Ftit xhur ilu l-AC/DC ħabbru album ġdid “Rock or Bust” li se joħroġ dalwaqt u għas-sena ddieħla kienu qed jippjanaw tour dinji.

Mument mill-protesta li kien hemm Londra bħala parti mill-kampanja internazzjonali magħrufa bħala ‘Million Masks’ (Ritratt: EPA)

Inkwiet quddiem Buckingham Palace IR-RENJU UNUT

Matul il-lejl bejn l-Erbgħa u lĦamis, inqala’ l-inkwiet bejn għadd ta’ dimostranti u Pulizija fiċ-ċentru ta’ Londra, inkluż quddiem Buckingham Palace.

Dan ġara waqt protesta magħrufa bħala “Million Masks March” li saret f’diversi bliet madwar id-dinja, organizzata mill-grupp ‘Anonymous’.

Id-dimostrazzjoni saret fil-lejl meta fir-Renju Uniti jitfakkar ilGuy Fawkes Night – il-jum meta Guy Fawkes fl-1605 kien ipprova jisplodi l-Parlament Ingliż.

L-inkwiet beda hekk kif ilfolla ppruvat tidħol fil-kwartieri ġenerali tal-BBC kif ukoll tersaq lejn il-Parlament.

IR-RENJU UNIT: Ritratt maħruġ mil-London Ambulance Service wara li double decker splodiet f’Wallington, South London. Il-kumpanija Olandiża Abellio, l-operatur tas-servizz, qalet li kienet qed tinvestiga l-każ li fih ma ndarab ħadd (Ritratt: EPA)

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

www.maltarightnow.com

17

AĦBARIJIET TA’ BARRA

1 1) L-AFRIKA T’ISFEL: Il-jott tad-Dongfeng Race Team ibaħħar lejn Cape Town wara 25 ġurnata jbaħħar waqt il-Volvo Ocean Race 2) IL-VATIKAN: Buffura riħ tgħatti lill-Papa Franġisku bil-pellegrina tiegħu waqt li kien qed imexxi l-udjenza ġenerali fi Pjazza San Pietru 3) L-UKRAJNA: Dawk magħrufa bħala ‘Matryoshkas’ għall-bejgħ fi triq fi Kiev 4) SPANJA: Mara tinqabad f’maltempata fi Pjazza Obradoiro f’Santiago de Compostela (Ritratt: EPA)

2

4

3

www.maltarightnow.com

19

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

MADWARNA

Mis-suq tal-gaming f’pajjiżna u lil hinn minna

Rwol importanti mill-Awtorità għal-Logħob u l-Lotteriji

Wirja ta’ ċeramika minn Darren Spiteri

Bejn l-14 u t-30 ta’ Novembru, fiċ-Ċentru ta’ Kultura Nazzjonali fir-Razzett talMarkiż Mallia Tabone fil-Mosta se ssir wirja ta’ xogħol ta’ ċeramika mill-artist Darren Spiteri. Din se tkun it-tieni wirja individwali ta’ dan l-artist u se jkollha t-tema ‘Fired Earth’. Lattività se tittella’ b’koordinazzjoni mal-Kunsill u l-Kap talIskola Sekondarja tal-Bniet talMosta.

M’hemmx konflitt bejn lastratt u l-figurattiv; l-astratt hu bħal ħolma li l-artist jixtieq jurina filwaqt li l-figurattiv hi bħal xewqa li tissiġilla mumenti filħajja permezz ta’ skultura jew pittura. F’din il-wirja ta’ ċeramika ppreżentata mill-artist Darren Spiteri, naraw l-astratt u l-figurattiv jitlaqqgħu f’sensiela ta’ emozzjonijiet differenti.

Tema ċentrali f’din il-wirja hi l-figura umana li bħal xogħlijiet

oħrajn hi maħduma b’diversi tipi ta’ tafal. Il-figura umana li lartist jurina hi, ħafna drabi, b’espressjoni ħosbiena, kultant anke kiebja.

F’diversi xogħlijiet artistiċi, Spiteri jgħatti l-wiċċ tal-figura b’maskra li tagħti dehra misterjuża. Il-maskra tgħatti l-emozzjonijiet u l-espressjoni tal-wiċċ u għalhekk iddaħħal lill-udjenza f’dinja ta’ kurżità fejn kulħadd hu liberu jipprova jifhem dwar x’kellu f’moħħu l-artist. Il-figura umana tilħaq il-qofol tagħha fix-xbieha tal-kurċifiss.

L-artist jippreżenta sensiela ta’ kurċifissi artistiċi li għalkemm huma magħmula b’mod figurattiv, huma wkoll kontemporanji u differenti minn dawk il-bosta kurċifissi tradizzjonali li mdorrijin naraw.

Minbarra diversi xogħlijiet astratti, il-wirja tinkludi wkoll għażla ta’ vażuni differenti

magħmula b’mod astratt u maħduma minn materjal differenti.

Ix-xquq u l-qsim f’dawn il-vażuni, magħmula b’intenzjoni u b’ħila mill-artist, jagħtuhom dik id-dehra unika u tassew oriġinali. L-artist jesperimenta f’diversi forom ċilindriċi kif ukoll b’textures differenti.

Dan ix-xogħol hu maħdum kollu f’ċeramika ffurmata minn tipi differenti ta’ tafal bħal terrakotta, gres u saħansitra tafal iswed li għalkemm hu materjal raff, jagħti dehra iktar oriġinali lix-xogħlijiet.

Il-wirja se tkun miftuħa mitTnejn sas-Sibt mis-6 p.m sat8.30 p.m. Fil-Ħdud, mill-10 a.m. sa nofsinhar u mis-6 p.m sat8.30 p.m. Il-dħul hu bla ħlas u lparking mhux problema.

Aktar tagħrif jinkiseb minn www.talentmosti.com u millpaġna ta’ Facebook: razzett talmarkiż

Fl-okkażjoni tal-100 sena millbidu tal-Ewwel Gwerra Dinjija, il-Fondazzjoni Wirt Artna se torganizza jumejn ta’ attivitajiet filForti Rinella bit-tema ‘ItTrunċiera’.

L-attivitajiet se jsiru nhar isSibt u l-Ħadd 9 ta’ Novembru bejn l-10 a.m. u l-5 p.m. Se jkun hemm wirjiet animati, taħditiet u wiri ta’ films, wirja ta’ lbies mil-

itari u żjarat bil-gwida madwar il-Forti Rinella.

B’rabta mat-tema, ħafna millattivitajiet se jkunu jittrattaw lEwwel Gwerra Dinjija. Għal dan l-iskop inħolqot trunċiera bilbarbed wire biex il-pubbliku jara kif kienu jinbnew it-trunċieri dak iż-żmien.

F’din l-okkażjoni, ilFondazzjoni Wirt Artna se

tispara kanun oriġinali Ingliż, ‘Vickers 18 pdr’ li minbarra li hu l-uniku wieħed tax-xorta tiegħu f’Malta, hu tifkira antika ta’ din il-gwerra.

L-attivitajiet jintemmu blisparar tal-kanun il-kbir ta’ 100 tunnellata nhar il-Ħadd fil-5 p.m.

Waranofsinhar ikun hemm ukoll verżjoni drammatizzata ta’ attakk mill-infanterija.

Il-Fondazzjoni Wirt Artna tfakkar l-Ewwel Gwerra Dinjija

Kif spjegajna fil-ġimgħat li għaddew, l-industrija talgaming fil-gżejjer Maltin kibret u nfirxet u llum tħaddem direttament u indirettament eluf ta’ persuni.

Għalhekk hu importanti li settur bħal dan li kulma jmur qiegħed ikompli jevolvi, u qiegħed jikber b’rata mgħaġġla, ikollu l-parametri li jrid josserva biex l-iżvilupp ta’ din l-industrija jsir blaktar mod għaqli u li jkun ta’ ġid għall-ekonomija talpajjiż.

Kien għalhekk li fil-bidu tas-snin 2000 twaqqfet dik li llum hi magħrufa bħala lAwtorità Maltija għalLogħob u l-Lotteriji li llum tiffunzjona minn Smart City.

L-Awtorità Maltija għalLogħob u l-Lotteriji (LGA) hi istituzzjoni responsabbli mittmexxija u l-governanza talattivitajiet kollha ta’ gaming fil-gżejjer Maltin. Meta ngħidu dan inkunu qed ninkludu l-amusement machines, il-broadcasting media games, il-casinos, is-swali tal-commercial bingo, il-commercial communication games, ilgaming devices, il-lotterija nazzjonali, in-non-profit games u r-remote gaming.

Jiġifieri fuq il-platt tagħha l-Awtorità għal-Logħob u lLotteriji hemm numru konsiderevoli ta’ affarijiet li huma mmaniġġjati direttament taħt il-kappa ta’ din lAwtorità biex ikun assigurat li kollox isir b’konformità mal-liġijiet ta’ pajjiżna.

Minn meta twaqqfet bl-Att tal-2001, din l-Awtorità stabbiliet ukoll il-mission statement tagħha: Biex tirregola bl-aktar mod kompetenti ssetturi varji tal-industriji tallotteriji u l-gaming li jaqgħu taħt ir-responsabbiltà tal-

Awtorità. Dan biex l-Awtorità tassigura mhux biss li llogħob isir bl-aktar mod fair u ġust imma wkoll bl-aktar mod trasparenti fejn dawk li jittantaw xortihom jagħmlu dan b’serħan il-moħħ.

Għandu jkun l-impenn talAwtorità wkoll li tipprevjeni l-kriminalità, il-korruzzjoni u l-ħasil tal-flus u fuq kollox li tipproteġi liż-żgħar u lil dawk vulnerabbli.

Hu impenn ferm importanti għall-Awtorità tal-Logħob u l-Lotteriji li tħares id-drittijiet ta’ dawk kollha li jittantaw xortihom u tassigura wkoll li kull meta dawn jippruvaw jittantaw xortihom, allura jagħmlu dan bl-akbar serħan il-moħħ li l-logħob li jkunu qed jipparteċipaw fih ikun organizzat bl-akbar serjetà, sigurtà u trasparenza.

Impenn ieħor tal-Awtorità hu li tassigura li f’din l-industrija kollox isir f’ambjent ħieles mill-kriminalità u minn prattiki li mhumiex xierqa.

Bla dubju ta’ xejn faċilment ikun hemm min jittanta jiddeffes b’intenzjonijiet mhux xierqa – fosthom il-logħob fuq l-idejn – u hu għalhekk li l-awtoritajiet responsabbli jintervjenu biex attivitajiet illegali bħal dawn ma jkunu possibbli qatt.

Naturalment imbagħad hemm fattur ieħor importanti – dak li l-Awtorità sservi ta’ ‘one-stop-shop’ għal dawk kollha direttament involuti f’din l-industrija, anki għal dawk li jkunu jridu liċenzji u dokumenti oħra meħtieġa biex jimmilitaw b’suċċess f’din l-industrija li kollox jawgura li se tkompli tiżviluppa u toħloq aktar impjiegi u tiġġenera aktar dħul għall-ekonomija Maltija.

www.maltarightnow.com

20

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

PERSONALITAJIET

ISIMHOM MINQUX FL-ISTORJA (39)

Jerzy Popieluszko: Saċerdot difensur tal-ħaddiema li ġie assassinat mill-aġenti tar-reġim Komunista Fil-ħarifa tal-1984, saċerdot Pollakk li kien ħabib u difensur kbir tal-ħaddiema u drittijiethom, sab ruħu fil-mira tas-servizz sigriet tar-reġim Komunista li kien jaħkem il-pajjiż dak iżżmien. Riedu jeħilsu minnu u fasslu pjan biex joqtluh.

Assassinawh fid-19 ta’ Ottubru, 1984. Għall-poplu Pollakk, mewtu kienet tfisser traġedja kbira. Għall-funeral tiegħu, li sar fit-3 ta’ Novembru ta’ wara, attendew fuq kwart ta’ miljun ruħ.

Il-qassis kien Fr Jerzy Popieluszko, li twieled fl-14 ta’ Settembru, 1947, f’villaġġ jismu Okopy, f’Podlasie, il-Polonja. Ilġenituri tiegħu, Marianna u Wladyslaw, kienu jrabbu l-annimali. Fl-1965, wara l-iskola primarja u sekondarja, Jerzy daħal is-Seminarju Maġġuri f’Varsavja. Fit-tieni sena talistudji tiegħu, beda sentejn servizz militari f’unità speċjali għal studenti seminaristi.

Jerzy Popieluszko ġie ordnat saċerdot fit-28 ta’ Mejju, 1972.

Fuq in-naħa ta’ wara tas-santa li ħareġ b’tifkira tal-ordinazzjoni tiegħu, kiteb hekk: “Il-Mulej qed jibgħatni biex inxandar ilVanġelu Mqaddes u ndewwi lġrieħi tal-qlub imweġġgħin.”

Fis-snin ta’ wara l-ordinazzjoni, Fr Jerzy ta servizz bħala kurat f’diversi knejjes f’Varsavja u l-villaġġi qrib. Minħabba ċerti problemi ta’ saħħa, hu ma kellux parroċċa tiegħu stess xi jmexxi.

Biss kien jaħdem ħafna fost ilkomunità medika u fil-Kurja f'Varsavja. Kien ukoll wieħed mis-saċerdoti tal-Knisja ta’ San Stanislaw Kostka, fid-distrett Zoliborz ta’ Varsavja.

Ifeġġ fost il-ħaddiema Fil-bidu tas-snin 1980, ilGvern Komunista Pollakk kien qed iħabbat wiċċu ma’ kriżi ekonomika kbira. Biex jilqgħalha, iddeċieda li jgħolli l-prezzijiet waqt li kważi jwaqqaf iż-żidiet fil-pagi.

Il-ħaddiema u l-familji tagħhom ma felħux għall-miżuri l-ġodda li daħħal il-gvern. Bdew il-protesti. F’Lulju 1980, beda lewwel strajk mill-ħaddiema.

Kien f’fabbrika statali tal-avjazzjoni. F’Awwissu, imbagħad, ilħaddiema tat-Tarzna ta’ Gdansk, immexxijin minn Lech Walesa, bdew strajk li sar storiku.

Fi Gdansk twieled ilMoviment Solidarnosc. Kien

Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt

moviment tal-ħaddiema li beda jikber b’ħeffa kbira. Il-Gvern Komunista ried jeqirdu. Bit-tama li jirnexxilu, fl-1981 daħħal ilLiġi Marzjali. Imma l-Moviment Solidarnosc ma nqeridx; anzi, kompla jissaħħaħ.

Il-Ħadd, 15 ta’ Awwissu, 1980, mal-10,000 ħaddiem li kienu strajk f’Huta Warszawa, riedu li jkollhom quddiesa ġewwa l-impjant tal-produzzjoni ta’ ħadid u azzar fejn kienu. Għal din il-quddiesa, l-arċisqof u l-ħaddiema għażlu lil Fr Jerzy Popieluszko.

Fid-dawl tal-miġja ta’ Fr Jerzy fl-impjant tagħhom, il-ħaddiema ħejjew salib kbir. Is-saċerdot beda ż-żjara tiegħu billi qagħad iqarar lin-nies. Imbagħad iċċelebra l-quddiesa.

Dak li Fr Jerzy qal dakinhar fl-

Fr Jerzy Popieluszko, twieled fl-14 ta’ Settembru, 1947, f’villaġġ jismu Okopy, f’Podlasie, il-Polonja

Pass wara l-ieħor, sar is-saċerdot tad-disa’ miljun ħaddiem li ngħaqdu mal-Moviment Solidarnosc. Sar ukoll xewka f’dahar il-Gvern Komunista Pollakk. Beda jagħtihom ġewwa.

Ma damitx ma bdiet il-persekuzzjoni kontrih. Biss hu ma ċediex.

Iktar ma kiber it-tfixkil, iktar beda jagħmel omeliji kuraġġużi u qawwijin

omelija tiegħu, laqat ħafna lillħaddiema. Kienet omelija qalbiena ta’ ispirazzjoni għalihom.

Saħħithom ħafna fid-determinazzjoni tagħhom li jistinkaw għallħarsien tad-drittijiet umani tagħhom.

Minn dakinhar stess, għallħaddiema Fr Jerzy sar ferm iktar minn saċerdot li mar iqaddsilhom. Fih raw saċerdot li kien lest jitkellem għalihom u jiddefendihom.

Bejn Fr Jerzy u l-ħaddiema twieldet rabta profonda. Riduh

ikun il-kappillan tagħhom flimpjant. Il-knisja ta’ San Stanislaw Kostka, fejn kien iqaddes, saret qisha ‘l-parroċċa’ uffiċjali tal-ħaddiema tal-azzar f’Varsavja.

Fix-xhur ta’ wara, Fr Jerzy beda jieħu sehem fil-laqgħat talħaddiema meta dawn ikunu qed jiddiskutu l-kundizzjonijiet taxxogħol tagħhom.

Kien jagħmel dan bħala osservatur, mingħajr ma jieħu sehem f’xi deċiżjoni. Fih tnisslet u kibret fjamma kbira ta’ mħabba

għall-ħaddiema tagħhom.

u

l-kawża

In-nies ħabbewh Meta r-reġim bagħat lillmexxejja ta’ Solidarnosc u bosta ħaddiema fil-kampijiet ta’ internament, Fr Jerzy ħadem bla heda biex jiddefendi l-ħaddiema u jgħin lill-familji tagħhom. Kien jagħmel dan bla biża’.

Pass wara l-ieħor, sar is-saċerdot tad-disa’ miljun ħaddiem li ngħaqdu mal-Moviment Solidarnosc. Sar ukoll xewka f’dahar il-Gvern Komunista Pollakk. Beda jagħtihom ġewwa.

Ma damitx ma bdiet il-persekuzzjoni kontrih. Biss hu ma ċediex.

Iktar ma kiber it-tfixkil, iktar beda jagħmel omeliji kuraġġużi u qawwijin.

Fit-13 ta’ Diċembru, 1981, ilKomunisti daħħlu l-Liġi Marzjali fil-Polonja u ddikjaraw ilMoviment Solidarnosc bħala illegali. Fr Jerzy ikkritikahom bissħiħ. Fl-istess ħin, beda jqawwi qalb il-ħaddiema. Kien jgħidilhom biex imexxu l-kawża tagħhom b’maturità u b’umanità, ’il bogħod minn kull forma ta’ vjolenza.

Meta kien iqaddes dik li saret magħrufa bħala ‘Il-Quddiesa ta’ Solidarnosc’ fil-knisja ta’ San Stanislaw, tant bdew imorru nies li bdew jarmawlu altar malkanċell li kien idawwar iz-zuntier tal-knisja, biex il-poplu jinġabar fil-wesgħa ta’ quddiem il-knisja.

L-omeliji ta’ Fr Jerzy kienu bdew jixxandru fuq Radio Free Europe u saru magħrufin malPolonja kollha. Għan-nies, għatxana kif kienu għad-difiża u l-ħarsien ta’ drittijiethom, kliemu kien duwa mixtieqa u milqugħa.

Fr Jerzy akkuża lill-awtoritajiet b’ipokrisija. Xliehom li kienu għamlu liġijiet li kienu kontra lbniedem għax kienu jċaħħdu linnies mil-libertajiet umani bażiċi tagħhom.

Min-naħa tagħhom, ilKomunisti rritaljaw billi akkużawh falsament b’attività politika illegali. Il-gazzetta Komunista waslet biex allegat li kien qed iwettaq sedizzjoni u li kien qed jipprova jwaqqa’ l-gvern.

Mill-intimidazzjoni tal-akkużi, għal paġna 21

www.maltarightnow.com

21

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

PERSONALITAJIET

Jerzy Popieluszko: Pulizija sigrieti ttorturawh, rabtulu miegħu xi ġebel u tefgħuh fix-xmara Folol kbar kienu nġabru għall-funeral ta’ dan il-qassis Pollakk

minn paġna 20

il-Komuniżmu fil-poter imbagħad għadda għat-theddid.

Sa qalulu li kien qed jirriskja li jinqatel.

Wissewh ukoll biex ma jkomplix jieħu gruppi f’pellegrinaġġi lejn is-Santwarju Marjan ta’ Czestochowa – santwarju nazzjonali għażiż ferm għall-poplu Pollakk.

Arresti, theddid u qtil Fr Jerzy kien sar mira ewlenija għall-Komunisti.

Il-pulizija kienu jsegwuh kull fejn imur.

Fl-1983, tneħħiet il-Liġi Marzjali. Iżda l-grupp ta’ Solidarnosc baqa’ illegali.

Għalhekk, il-ħaddiema kienu jħossu li setgħu jiltaqgħu biss, f’numri kbar, fil-knejjes. Il-folla li kienet tmur għall-quddiesa ta’ Fr Jerzy kompliet tikber.

Matul l-1983, il-pulizija arrestawh darbtejn. Fl-ewwel nofs tal-1984, interrogawh 13-il darba. Fr Jerzy xorta waħda baqa’ għaddej bil-kampanja tiegħu favur id-drittijiet tal-bniedem. Kien hemm ukoll mument meta huwa attakka lill-Gvern

Komunista Pollakk talli kien neħħa l-Kurċifissi mill-iskejjel.

Wasal Ottubru 1984. Sar pjan biex, fit-13 tax-xahar, Fr Jerzy jinqatel f’taparsi inċident stradali waqt li jkun għaddej minn Gdansk għal Varsavja. L-attentat ma rnexxiex. Biss il-periklu għal Fr Jerzy ma kienx għadda.

Fid-19 ta’ Ottubru, 1984, Fr Jerzy mar jagħmel ħidma pastorali fil-belt ta’ Bygdoszcz.

Filgħaxija, qabad triqtu lura, bilkarozza tiegħu. Waqt li kien għaddej minn triq ta’ foresta qrib Torun, 45 kilometru bogħod mill-ġibjun ta’ Wloclawek qrib Varsavja, sab ma’ wiċċu tliet uffiċjali tal-pulizija sigrieta.

Niżżluh mill-karozza. Rabtuh.

Sawtuh. Ittorturawh sal-mewt.

Imbagħad rabtulu miegħu xi ġebel u tefgħuh fix-Xmara Vistula.

Meta ġriet l-aħbar li Fr Jerzy ma kienx irritorna d-dar, li kien għeb, il-poplu Pollakk inħasad bil-kbir. L-aħbar li l-magna talpropaganda tal-gvern Komunista tat dwar l-għajbien tiegħu kienet li s-saċerdot kien inħataf minn persuni mhux magħrufa. Iżda l-ħaddiema Pollakki u d-dinja ħielsa

L-omeliji ta’ Fr Jerzy bdew jixxandru fuq Radio Free Europe u saru magħrufin mal-Polonja kollha. Għan-nies, għatxana kif kienu għad-difiża u l-ħarsien ta’ drittijiethom, kliemu kien duwa mixtieqa u milqugħa. Fr Jerzy akkuża lill-awtoritajiet b’ipokrisija.

Xliehom li kienu għamlu liġijiet li kienu kontra l-bniedem għax kienu jċaħħdu lin-nies mil-libertajiet umani bażiċi tagħhom

ma emmnuhomx. Is-suspett kien li min ħatfu kien xi ħadd li ried jeħles minnu minħabba ħidmietu.

Il-pressjoni tal-poplu fuq lawtoritajiet biex tingħad il-verità kibret sew. Il-Komuniżmu nfixel.

It-tliet pulizija li kienu ħatfu lil Fr Jerzy ċedew u stqarrew x’kienu għamlu. Ammettew li kienu qatluh u li kienu tefgħuh fix-xmara qrib ġibjun. L-għaddasa damu jfittxu jumejn sa ma sabu l-katavru ta’ Fr Jerzy. Meta sabuh, kienu għaddew 10 ijiem mill-jum li fih kien maqtul.

Għall-ħaddiema Pollakki u lfamilji tagħhom, il-mewt ta’ Fr Jerzy kienet daqqa kbira ħafna.

Hekk kif sar magħruf li nstab mejjet, ħafna nies inġabru filknisja ta’ San Stanislaw u madwarha. Il-folla talbet, bkiet u kantat l-innu nazzjonali Pollakk: “Il-Mulej Alla jħares il-Polonja”.

Lech Walesa, il-mexxej ta’ Solidarnosc, ħareg stqarrija: “Ġara l-agħar li seta’ jiġri. Xi ħadd ried joqtol. Dak li qatel mhux biss raġel, mhux biss Pollakk, mhux biss saċerdot. Xi

ħadd ried joqtol it-tama li huwa possibbli li tiġi evitata l-vjolenza fil-ħajja politika Pollakka.”

Walesa ħeġġeġ lill-poplu biex jibqa’ kalm. Sejjaħ ukoll biex ilfuneral tas-saċerdot maqtul, fletà ta’ 37 sena, isir fil-paċi.

Wara l-funeral, fit-3 ta’ Novembru, 1984, Fr Jerzy ġie midfun quddiem il-knisja ta’ San Stanislaw Kostka. Qabru sar monument. Il-Pollakki jmorru jżuruh f’pellegrinaġġi.

Il-Papa Ġwanni Pawlu II żar ilqabar ta’ Fr Jerzy fl-14 ta’ Ġunju, 1987. Għaxar snin wara, l-istess Papa approva l-bidu tal-proċess għall-beatifikazzjoni ta’ Fr Jerzy.

Bħala norma, beatifikazzjoni ssir wara li jkun stabbilit miraklu blinterċessjoni tal-Venerabbli konċernat. Biss f’każi ta’ nies li jmutu martri, bħalma kien il-każ ta’ Fr Jerzy, il-Knisja timxi lejn il-beatifikazzjoni mingħajr ilħtieġa ta’ miraklu blinterċessjoni tiegħu.

Il-beatifikazzjoni ta’ Fr Jerzy ġiet approvata mill-Papa Benedittu XVI, li żar il-qabar tiegħu meta kien għadu kardinal.

Iċ-ċelebrazzjoni saret fil-Polonja fis-6 ta’ Ġunju, 2011.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 7 ta’ Novembru, 2014

22

TV#RADJU

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)

08>00 08>05 09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>03 11>55 12>00 12>15 14>30 15>00 15>05

Editorjal Club 101 Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 19>00 20>30 21>30 22>30 22<40 22>45

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Mill-Parlament Talktime G[ada fl-Istampa Editorjal Lounge Friday

G[at-tfal fuq il-Cable

Disney Channel 08 : 35 - The Suite Life on Deck 09 : 00 - That ’ s So Raven 09 : 25 That ’ s So Raven 09 : 50 - A . N . T .

Farm 1 0 :1 5 - A . N . T . Farm 1 0 : 40 - Good Luck Charlie 11: 05 Good Luck Charlie 11: 30 - Jessie 11: 55 – Jessie 1 2 : 20 - Austin & Ally 1 3 : 00 - Austin & Ally 1 3 : 20 - I Didn ’ t Do It 1 3 : 45 - Liv & Maddie 1 4 :1 0 - Violetta 1 5 : 00 - Cloud 9 1 6 : 40 - Win , Lose or Draw 1 7 : 05 - Liv & Maddie 1 7 : 30 - Violetta 1 8 : 20 - Mako Mermaids : An H2O Adventure 1 8 : 45 – Spooksville 1 9 :1 0 Wolfblood 1 9 : 35 - The Suite Life on Deck 20 : 00 - Good Luck Charlie 20 : 25 - A . N . T . Farm 20 : 50 - Shake It Up ! 2 1:1 0 Wolfblood 2 1: 35 - Wolfblood 22 : 00 – Violetta 22 : 40 - The Hive 22 : 50 - Art Attack 23 :1 5 Art Attack 23 : 40 - Jungle Junction 23 : 50 - Jungle Junction .

Nickelodeon 07 : 30 - The Fairly OddParents 07 : 55 - The Fairly OddParents 08 : 20 - Dora the Explorer 08 : 45 - Umizoomis 09 :1 0 - Tickety Toc 09 : 28 - Little Kingdom 09 : 35 PAW Patrol 1 0 : 00 - Zack and Quack 1 0 : 25 - Olive the Ostrich 1 0 : 50 - Bubble Guppies 11:1 5 Winx Club 11: 40 - Totally Spies !

1 2 : 05 - Totally Spies ! 1 2 : 30 iCarly 1 2 : 55 - Victorious 1 3 : 20 - Big Time Rush 1 3 : 45 - Kung Fu Panda : Legends of Awesomeness 1 4 :1 0 - Kung Fu Panda : Legends of Awesomeness 1 4 : 40 - The Penguins of Madagascar 1 5 : 05 The Penguins of Madagascar 1 5 : 30 - Rocket Monkeys 1 5 : 55 Rabbids Invasion 1 6 : 20 - Marvin Marvin 1 6 : 45 – iCarly 1 7 :1 0 Big Time Rush 1 7 : 35 - T . U . F . F .

Puppy 1 8 : 00 - Kung Fu Panda : Legends of Awesomeness 1 8 : 25 - The Penguins of Madagascar 1 8 : 50 - The Fairly OddParents 1 9 :1 5 - SpongeBob SquarePants 1 9 : 40 - Victorious 20 : 05 - iCarly 20 : 30 - SpongeBob SquarePants 20 : 55 - Avatar : The Legend of Aang 2 1: 20 - Big Time Rush 2 1: 45 - Big Time Rush .

Jim Jam 07 : 30 - Fluffy Gardens Noksu 07 : 45 Jarmies Kipper 08 :1 0 Shapes What ’ s The Big Idea ?

What ’ s The Big Idea ?

07 : 40 08 : 00 08 : 20 08 : 25 08 : 30

Gazoon 08 : 35 - Snapatoonies 09 : 00 - Heroes of the City 09 :1 5 - Jakers : The Adventures of Piggley Winks 09 : 40 - Hip Hip Hurray 09 : 55 - Benjamin ’ s Farm 1 0 : 00 - See the Sea 1 0 : 05 - Lots & Lots Of ... 1 0 : 20 - Bob the Builder 1 0 : 30 - Fireman Sam 1 0 : 40 - Thomas and Friends 1 0 : 50 - See the Sea 1 0 : 55 Nouky & Friends 11: 00 Rubbadubbers 11:1 0 - Pingu 11:1 5 - Tiny Planets 11: 20 Woody Buddies 11: 25 - Woody Buddies 11: 30 - Monkey See , Monkey Do 11: 40 - Barney and Friends 1 2 :1 0 - Fluffy Gardens 1 2 : 20 – Noksu 1 2 : 25 - Jarmies 1 2 : 40 - What ’ s The Big Idea ?

1 2 : 45 - What ’ s The Big Idea ?

1 2 : 50 - Hip Hip Hurray 1 3 : 05 Heroes of the City 1 3 : 20 Jakers : The Adventures of Piggley Winks 1 3 : 45 - Gombby ’ s Green Island 1 4 : 00 - Woody Buddies 1 4 : 05 - Woody Buddies 1 4 :1 0 - Snapatoonies 1 4 : 35 - My Animal Family 1 4 : 50 - Gazoon 1 4 : 55 See the Sea 1 5 : 00 - Fluffy Gardens 1 5 :1 0 - Noksu 1 5 :1 5 Jarmies 1 5 : 30 - Angelina Ballerina 1 5 : 45 - Monkey See , Monkey Do 1 5 : 55 - Barney and Friends 1 6 : 25 - Pingu 1 6 : 30 Tiny Planets 1 6 : 35 - Pingu 1 6 : 40 - Tiny Planets 1 6 : 45 Gombby ’ s Green Island 1 7 : 00 Bob the Builder 1 7 :1 0 - Fireman Sam 1 7 : 20 - Thomas and Friends 1 7 : 30 - See the Sea 1 7 : 35 Monkey See , Monkey Do 1 7 : 45 Dougie in Disguise 1 7 : 55 Heroes of the City 1 8 :1 0 Jakers : The Adventures of Piggley Winks 1 8 : 35 - Hip Hip Hurray 1 8 : 50 - What ’ s The Big Idea ? 1 8 : 55 - What ’ s The Big Idea ? 1 9 : 00 - My Animal Family 1 9 :1 5 - Noksu 1 9 : 20 - Shapes 1 9 : 30 Monkey See , Monkey Do 1 9 : 40 - Barney and Friends 20 :1 0 - Woody Buddies 20 :1 5 Woody Buddies 20 : 20 Gombby ’ s Green Island 20 : 35 Connie the Cow 20 : 45 - Hip Hip Hurray 2 1: 00 - Jakers : The Adventures of Piggley Winks 2 1: 25 - Heroes of the City 2 1: 40 - What ’ s The Big Idea ? 2 1: 45 What ’ s The Big Idea ? 2 1: 50 Tiny Planets 2 1: 55 - Pingu 22 : 00 - Bob the Builder 22 :1 0 Fireman Sam 22 : 20 - Thomas and Friends 22 : 30 - See the Sea

Rockna – Radio 101, 19>00 Michael Bugeja g[all-programm tal-lum se jkollu mistiedna tliet gruppi. Dawn huma Infinite Loop li filjiem li ;ejjin se jo[ro; single u video, id-duo Fuzzhoneys (fir-ritratt) li dan l-a[[ar irrekordjaw xi mu]ika ;didu, u l-grupp Brodu, li b[al-lum ;img[a se jag[ti kun/ert fl-okka]joni tat-tnedija tal-album debuttanti Habullabojb.

TVM 07:00 - TVAM 08:30 - Dissett 09:30 - Kurrenti 10:30 - MEA 11:00 - Venere 11:30 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet 12:10 - TVPM 15:00 - A[barijiet 15:05 - {bieb u G[edewwa 15:45 Teleshopping 16:50 - MP4 Force 17:20 - Absolute Genius 17:50 - Twelid ilKelma 18:00 - A[barijiet 18:15 Teleshopping 18:45 - Gourmet 19:45 Grand Lottery 20:00 - A[barijiet 20:50 - Xarabank 21:50 - A[barijiet punti ewlenin 21:55 - Xarabank 23:00 A[barijiet 23:20 - {bieb u G[edewwa.

TVM2 06:00 - Euronews 07:00 - News Loop 08:30 - TVAM (R) 10:00 - Ancient Discoveries 11:00 - Il-Gwerra l-Kbira 11:30 - G[awdex illum 12:00 - L-Irkant 13:00 - Dissett 14:00 - Ancient Discoveries 15:00 - It-triq#Twelid 15:10 - TVPM (R) 18:00 - Paq Paq on Test 18:15 - Sports Panorama 19:45 - Nis;a Maltija 20:00 - Animals that made History 20:30 - A[barijiet g[al persuni nesqin mis-smieg[ 20:40 - Malta u lil hinn minnha 22:15 - Sports Panorama 23:30 - A[barijiet sportivi 23:45 A[barijiet finanzjarji 23:50 - A[barijiet bl-Ingli].

One

06:30 - ONE News 07:00 - ONE breakfast 09:00 - Sieg[a }mien 10:00 Telebejg[ 11:00 - Aroma mattina 12:30 - ONE News 12:40 - Kalamita 16:15 Popcorn 16:55 - Telebejg[ 17:30 - ONE News 17:40 - Telebejg[ 18:00 - In D House 19:00 - Snajja’ Maltija 19:30 ONE News 20:20 - Ieqaf 20 minuta 20:45 - Midinbin 21:45 - Sejja[tli millPjazza 22:50 - Bin 61 23:30 - ONE News.

Raiuno 06:50 - Unomattina (Jinkludi t-Tg1 fis-

7am, fit-8am, fid-9:30am u fil-11am) 10:00 - Storie Vere 10:55 - Player 11:10 - A conti fatti 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il Tiggì 14:40 - Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 - La vita in diretta 16:26 Previsioni sulla viabilita` 16:30 - Tg1 16:40 - La vita in diretta 18:50 L’Eredità 20:00 - Telegiornale 20:30 Affari tuoi 21:10 - Carosello Reloaded 21:15 - Tale e quale show 23:15 - Tg1 60 Secondi 23:19 - Tale e quale show 23:45 - Tv7 00:50 - Tg1 notte 01:25 Cinematografo 02:15 - Sottovoce 02:30 - Rewind.

Raidue 07:10 - Heartland 08:35 - Le Sorelle McLeod 10:00 - Tg2 Insieme 11:00 - I Fatti Vostri 13:00 - Tg2 giorno 14:00 Detto Fatto 16:15 - Castle 17:00 SuperMax TV 17:45 - Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg2 Flash L.I.S. 18:00 - Player 18:05 - Tg Sport 18:50 N.C.I.S. Los Angeles 20:30 - Tg2 21:00 - Impazienti 21:10 - Criminal Minds 22:45 - The Good Wife 23:30 - Tg2 23:45 - Le vite degli altri 01:20 - Hawaii Five-0 02:10 - Appuntamento al cinema 02:15 - Bulldozer.

Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 Agorà 10:00 - Mi manda RaiTre 11:00 Elisir 11:10 - Tg3 Minuti 11:13 - Elisir 12:00 - Tg3 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Il tempo e la Storia 14:00 - Tg Regione 15:10 - Player 15:15 - Terra nostra 2 16:00 - Aspettando Geo 19:00 Tg3 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti La nostra personale ricerca della felicita’ 20:35 - Un posto al sole 21:05 - L’arte di vincere 23:25 - I dieci comandamenti 00:00 - Tg3 Linea notte 01:05 Parlamento Telegiornale 01:15 Appuntamento al cinema 01:20 - Storie

Dell’Arte 01:45 - Fuori (mai) viste 01:55 - Kinetta Orario. Cose (mai) viste.

Orario. Cose 03:27 - Fuori

Canale 5 06:00 -

Prima pagina Tg5 07:54 Traffico # Meteo.It 07:59 - Tg5 08:45 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 Tg5 # Meteo.it 13:41 - Beautiful 14:15 Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Il segreto 17:00 - Pomeriggio cinque 18:45 - Avanti un altro 19:57 Tg5 prima pagina 20:00 - Tg5 # Meteo.it 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Zelig 23:31 - L’altra donna del re 01:15 Magazine champions league 02:06 Tg5 # Meteo.it 02:36 - Striscia la notizia.

Italia 1 06:50 - Deja vu 07:15 - La vita secondo Jim 07:45 - Mike & Molly 08:40 Psych 10:30 - The closer 12:25 - Studio aperto # Meteo.it 13:02 - Sport mediaset 13:45 - Eicma 14:10 - I Simpson 14:35 - Futurama 15:00 - 2 Broke girls 15:20 Big bang theory 16:05 - E alla fine arriva mamma! 16:50 - Chuck 18:30 Studio aperto # Meteo.it 19:20 - C.S.I. New york 21:10 - The town 23:40 - Le iene show 01:15 - Sport mediaset 01:40 - Studio aperto 01:55 - Transformat 02:35 - Televendita mediashopping.

Rete 4 06:50 - Zorro

07:10 - Hunter 08:05 Cuore ribelle 09:30 - Carabinieri 10:35 - Sai cosa mangi? 10:45 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg4 # Meteo.it 12:00 - Detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 - Lo sportello di forum 15:32 - Ieri e oggi in tv 16:12 - El dorado 18:55 - Tg4 # Meteo.it 19:35 - Il segreto 20:30 - Tempesta d’amore 21:15 Quarto grado 00:24 - Paura 01:32 - Tg4 night news 02:28 - Bada alla tua pelle spirito santo!µ˜≤≥

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 7 ta’ Novemu, 2014

23

TV#RADJU F Living 07:00 – Teleshopping 08:30 – Fuq itTara; taz-Zuntier 10:00 – VS 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 16:00 - Teleshopping 20:30 – Living Stars 22:30 - Niltaqg[u 24:00 - F Living Show.

Xejk

007:00 - Love and Romance 07:30 – Just for Laughs 08:00 – All Time Hits 09:45 – Simpati/i 10:45 – Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Jibtra rRi[ (r) 13:30 – Idoli italiani (r) 14:30 Simpati/i 15:30 - Tele-shopping 16:30 – All Time Hits 17:00 – Maltese Music 18:00 – Teleshopping 18:15 Teleshopping 20:00 – Just for Laughs 20:30 – Magazine 20:30 22:00 – Local Anglei 23:00 – Teleshopping 24:00 – Video Clips.

Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey's Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 - Person Of Interest 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Rude Tube 14:15 - Grey's Anatomy 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Suits 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Devious Maids 19:45 - Psych 20:30 - Hit The Floor 21:15 Glee 22:00 - Da Vinci Code 00:25 -

Guinness World Records Gone Wild Series 01:25 - Suits 02:10 - Rude Tube 02:40 - Criminal Minds

GO Stars 07:40 - Breach 09:30 - A.C.O.D. 11:00 - The Office 11:30 - Deep Impact 13:30 - Warehouse 13 14:15 - Smashed 15:40 - Getaway 17:10 - The Machine 18:40 - Breach 20:30 - The Middle 21:00 - The Wipers Times 22:40 Oldboy 00:30 - Hatfields & McCoys 02:00 - Smashed.

Mediaset Italia 06:00 - Avanti un altro 06:50 - La figlia di Elisa: Ritorno a Rivombrosa 07:35 - Carabinieri 08:30 - I Cesaroni II 09:25 - Le tre rose di Eva 10:10 Squadra antimafia: Palermo oggi 11:01 – Centovetrine 11:25 - Centovetrine 11:50 - Uomini e donne 12:50 - Avanti un altro 13:40 - Vivere III 14:05 - I Cesaroni II 15:00 - Casa Vianello 15:25 - Casa Vianello 15:50 - Carabinieri

16:40 - Ricette all’Italiana 17:10 Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 Tg5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Le tre rose di Eva 21:25 - Uomini e donne 22:25 - Colorado 23:20 - Vite In Apnea 23:45 - Torte d’Autore.

Brinks 12:00 - F.I.S.T. 14:10 - Out Cold 15:40 - The In Crowd 17:15 Breakin’ 2: Electric Boogaloo 18:50 No Way Out 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - Wild Bill 22:35 – Dillinger.

Mediaset Italia 06:00 - Avanti un altro 06:50 - La figlia di Elisa: Ritorno a Rivombrosa 07:35 - Carabinieri 08:30 - I Cesaroni II 09:25 - Le tre rose di Eva 10:10 Squadra antimafia: Palermo oggi 11:01 – Centovetrine 11:25 - Centovetrine 11:50 - Uomini e donne 12:50 - Avanti un altro 13:40 - Vivere III 14:05 - I Cesaroni II 15:00 - Casa Vianello 15:25 - Casa Vianello 15:50 - Carabinieri 16:40 - Ricette all’Italiana 17:10 Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 Tg5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Le tre rose di Eva 21:25 - Uomini e donne 22:25 - Colorado 23:20 - Vite In Apnea 23:45 - Torte d’Autore.

Diva Universal 06:00 - Kojak 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Marple 09:35 - Great Women 09:50 - Kojak 10:50 Agatha Christie’s Poirot 11:50 - Agatha Christie’s Marple 13:37 - Great Women 13:50 - Law & Order 14:50 - Agatha Christie’s Poirot 15:50 - Agatha Christie’s Poirot 16:50 - Agatha Christie’s Marple 18:38 - Great Women 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 - Jane Doe: Vanishing Act 22:40 - Great Women 23:00 McBride: Tune In for Murder.

BBC Entertainment 06:00 - Charlie and Lola 06:15 Woolly & Tig 06:20 - Mr Bloom’s Nursery 06:40 - Show Me Show Me 07:00 - Gigglebiz 07:15 - Charlie and Lola 07:30 - Woolly & Tig 07:35 - Mr Bloom’s Nursery 07:55 - Show Me Show Me 08:15 - The Weakest Link 09:00 – Gates 09:30 - Absolutely Fabulous 10:00 - EastEnders 10:30 – Doctors 11:00 - New Tricks 11:50 The Diamond Queen 12:45 - Watson & Oliver 13:20 - Gates 13:45 - Absolutely Fabulous 14:15 - EastEnders 14:45 Doctors 15:15 - New Tricks 16:05 The Diamond Queen 17:00 - Gates 17:25 - The Weakest Link 18:10 - My Family 18:40 - Doctors 19:10 Casualty 20:00 - Friday Night Dinner 20:30 - Hebburn 21:00 - Crime and Punishment 22:30 - Live at the Apollo 23:15 - Alan Carr: Chatty Man. TCM 06:30 - The Dirty Dozen

09:00 - The Toast of New Orleans 10:35 - An American in Paris 12:30 - Rio Rita 14:00 - Never So Few 16:00 - Beau Brummell 17:50 - Tea and Sympathy 20:00 - Lolita 22:30 - Telefon MGM Movie 07:15 - Josie and the Pussycats 08:50 - Fast Food 10:20 - Big Stickup at

Discovery Channel 06:00 - How It’s Made: Worcestshire Sauce, Lawn Bowls, Radio-Controlled Model Jets 06:25 - Auction Kings: Wacky Taxi; Oliver North Sword 06:50 - Auction Hunters: Big Sis Ducks Out 07:15 - Mega Builders: Crossing Colorado 08:10 - Man, Woman, Wild: Newts and Roots 09:05 - Alaska: The Last Frontier: Marital Maintenance 09:55 - Gold Divers: No Snivelin’ 10:50 - Dual Survival: Desert Breakdown 11:40 - Wheeler Dealers: Triumph Stag 12:35 - Wheeler Dealers: Trading Up: USA 13:30 - Bike Battles: Southwest 14:25 - Magic of Science: Sword of Damocles 14:55 - Magic of Science: Underwater Escape 15:20 - Magic of Science: Death Lift 15:50 - Magic of Science: Leap of Faith 16:15 - Magic of Science: Cannonball Fall 16:45 - Magic of Science: Danger Drop 17:10 - The Liquidator: The Flip 17:40 - Salvage Hunters 18:05 - Auction Hunters: Carolyn Goes Topless 18:35 - Auction Kings: Harley Bike; Lincoln Document 19:00 - How It’s Made: Dream Cars: Rolls-Royce Phantom 19:30 - How It’s Made 20:00 - What Happened Next?

20:30 - What Happened Next? 21:00 Mighty Ships: U.S.S. Nimitz 22:00 Mind Control Freaks: Lucky Man 22:30 - Mind Control Freaks: Barnum 23:00 The Unexplained Files: Livestock

07>00 08>30 09>00 09>30 12>00 12>45 14>00 14>05 15>45 16>00 16>05 16>45 18>00 18>05 18>30 19>00 19>30 19>50 20>40 21>10 22>40 22>45 24>00

Sport fuq il-Cable

Fox Sports Europe 06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 - Major League Baseball 09:30 - MLB Whiparound 10:30 - NASCAR Race Hub 11:30 - MLB 162 12:00 - PGA EuroPro Tour Golf 14:00 - Major League Baseball 16:30 - MLB Whiparound 17:30 - NASCAR Race Hub 18:30 - MLB 162 19:00 - Boxing 20:30 - Bass Fishing 21:30 - MLB Whiparound 22:30 - MLB Whiparound 23:30 Boxing.Colombiana GO sports 1 04:00 - PGA

Colombiana

– Itqlia 1, 21>10

Film ta’ azzjoni Amerikan li n[adem fl-2011 b’re;ija ta’ Oliver Megaton u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Beto Benites u lil Jordi Molla.

NET News Klinika Telebejg[ Eli & I Telebejg[ Xift NET News (ikompii) Xift Telebejg[ NET News Big Time Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Klinika News Feed NET News (ikompli) News Feed Flusek Bla Kondixin NET News (ikompli) Bla Kondixin NET News

European Tour. WGC HSBC Champions. Day 2 (live) 09:00 - Guinness Pro12. Round 7. Cardiff Blues v Munster 11:00 - FIA Formula E. Beijing, China – Race 13:00 - Formula 1. Brazilian Grand Prix, Sao Paolo. Practice 1 (live) 15:00 - Barclays Premier League.

Week 12. Manchester City v Manchester Utd 17:00 - Formula 1.

Brazilian Grand Prix, Sao Paolo.

Practice 2 (live) 19:00 - UEFA Champions League. Magazine Programme 10 19:30 - ATP Masters 1000. BNP Paribas Masters, Paris – Highlights 20:45 - Ligue 1. Round 13.

Stade Rennais v Lorient (live) 22:30 Premier League Preview. Week 13 23:00 - Formula 1. Brazilian Grand Prix, Sao Paolo. Practice 2 01:00 Barclays Premier League. Week 12.

Aston Villa v Tottenham H.

GO sports 7 07:00 - Ligue 1. Round 12. Lorient v Paris Saint-Germain 09:00 Premier League Monday Review.

Week 12 10:00 - PGA European Tour. WGC HSBC Champions. Day 2 15:00 - Formula 1. Brazilian Grand Prix, Sao Paolo. Practice 1 17:00 The Ligue 1 Show. Round 13 17:30 - Serie A. Round 10. Milan v Palermo 19:30 - Premier League Preview.

Week 13 20:00 - Serie A. Round 10.

Parma v Inter 22:00 - Trans World Sport #1436 23:00 - Barclays Premier League. Week 12. Leicester

City v West Brom Albion 01:00 - FIA Formula E. Beijing, China – Race.

GO sports 8 09:00 - Ligue 1. Round 12. Lorient v Paris Saint-Germain 11:00 Premier League Monday Review.

Week 12 12:00 - PGA European Tour. WGC HSBC Champions. Day 2 17:00 - Formula 1. Brazilian Grand Prix, Sao Paolo. Practice 1 19:00 - The Ligue 1 Show. Round 13 19:30 Serie A -Round 10. Milan v Palermo 21:30 - Premier League Preview.

Week 13 22:00 - Serie A. Round 10.

Parma v Inter 00:00 - Trans World Sport #1436 01:00 - Barclays Premier League. Week 12. Leicester City v

www.maltarightnow.com

24

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

AVVIŻI PN

Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org

Kap tal-Oppożizzjoni

Mario de Marco mario.demarco@teampn.org

Kelliem għall-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapriżi ż-Żgħar

Chris Said chris.said@teampn.org

Segretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista

Beppe Fenech Adami Kelliem għall-Ġustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Ċensu Galea ċensu.galea@teampn.org David Agius david.agius@teampn.org

Fredrick Azzopardi fredrick.azzopardi@teampn.org

Deputat Speaker u Kelliem għall-Agrikultura u s-Sajd

Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem għall-Gvern Lokali

Deputat Whip u Kelliem għas-Servizzi tas-Saħħa u l-Edukazzjoni f’Għawdex

Giovanna Debono Kelliema għal Għawdex giovanna.debono@teampn.org

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MELLIEĦA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 79990757.

SANTA VENERA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn id-9:30am u nofsinhar se jkun hemm uffiċjal biex jiltaqa’ miegħek fl-Uffiċċju Dar ilĦaddiem, Triq Fleur de Lys, Santa Venera. Tista’ tikkuntattjana wkoll billi ċċempel 21441438 / 21441682 jew tibgħat e-mail fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

George Pullicino george.pullicino@teampn.org

Kelliem għall-Enerġija u l-Konservazzjoni tal-Ilma

Joe Cassar joe.cassar@teampn.org

Kelliem dwar l-Edukazzjoni

ĦAL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u l-Ġimgħa bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 77771529, 79704491 jew 99262634.

Kelliem għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali

AVVIŻI SOĊJALI

Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org

Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org

Kelliem għall-Finanzi

Kelliem għall-Kultura u l-Komunikazzjoni

Carm Mifsud Bonnici Kelliem għall-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org

Clyde Puli clyde.puli@teampn.org

Kelliem għall-Familja u s-Solidarjetà Soċjali

Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org

Kelliem għat-Turiżmu

Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org

Kelliem għall-Impjiegi u l-Persuni b’Diżabbiltà

Mario Galea mario.galea@teampn.org

Kelliem għall-Anzjani

Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org

Kelliem għall-Iżvilupp Soċjali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima

Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org

Kelliem għad-Drittijiet tal-Annimali

Antoine Borg antoine.borg@teampn.org

Kelliem għall-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej

Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org

Kelliem għat-Trasport u l-Infrastruttura

Claudette Buttigieg Kelliema għad-Djalogu Soċjali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet Ċivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org

Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org Kristy Debono kristy.debono@teampn.org

Albert Fenech albert.fenech@teampn.org

Claudio Grech claudio.grech@teampn.org

Kelliem għall-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Proċessi Amministrattivi Kelliem għaż-Żgħażagħ u l-Isport

Kelliema għall-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku

Kelliem għar-Riċerka u l-Innovazzjoni Kelliem għas-Saħħa

Paula Mifsud Bonnici Kelliema għall-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur

Marthese Portelli Kelliema għall-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org

BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Bormla se jorganizza attività fil-Lukanda Soreda, ilQawra, għada s-Sibt, 8 ta’ Novembru. Ikun hemm programm ta’ divertiment mill-kantant popolari Enzo Gusman. Prezz 23 ewro bit-trasport provdut. Għal aktar informazzjoni ċemplu 79914618 jew ikkuntattjaw lil xi membru tal-kumitat.

BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Bormla se jorganizza Konferenza Politika fil-Każin tal-Partit nhar il-Ħadd, 9 ta’ Novembru fl-10:30am. Jitkellmu Charlot Cassar, kandidat għallelezzjoni ġenerali, id-deputati Toni Bezzina u Stephen Spiteri kif ukoll il-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista għall-Affarijiet talParlament Mario de Marco.

Kulħadd mistieden jattendi.

TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw diskussjoni politika bit-tema Semma’ Leħnek...dwar it-Traffiku nhar it-Tnejn 10 ta’ Novembru filKażin tal-Partit Nazzjonalista flImqabba fis-7pm. Kulħadd mistieden jattendi.

MARIO DE MARCO. IlĦbieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning nhar itTlieta, 11 ta’ Novembru fit-

8:30am fl-Imperial Hotel, TasSliema. Tluq bil-privates millpostijiet tas-soltu. Biljetti 6 ewro.

Għall-biljetti ċemplu 21247049 / 99450902 / 21223911.

TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbgħa, 12 ta’ Novembru f’Ferretti Restaurant, Birżebbuġa. Prezz 5 ewro inkluż it-trasport. L-attività tibda fid-9:30am. Trasport jitlaq fid-8:45am.

ĦAL LIJA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Lija se jorganizza Pizza Buffet nhar ilĠimgħa, 14 ta’ Novembru f’Viva Restaurant fit-8pm. Biljetti għallprezz ta’ 12-il ewro u tiekol pizza kemm trid, deżerta u drink. Ittrasport se jiġi provdut mill-pjazza ta’ Ħal Lija fis-7:30pm għall-prezz ta’ 3 ewro.

IN-NADUR. Il-Kumitat Sezzjonali PN Nadur se jorganizza Pizza u Tombla Night nhar itTnejn, 17 ta’ Novembru f’Ta’Kenuna Bar and Restaurant, in-Nadur fis-7pm. Jintrebħu diversi rigali sbieħ. Għal aktar informazzjoni ċemplu 79562158 jew 99228688.

DAVID CASA. Il-Ħbieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta 18 ta’ Novembru fil-Buskett Roadhouse, ir-Rabat fid-9:30am. Prezz 6 ewro u trasport provdut. Għall-biljetti ċemplu 25965316.

IL-MELLIEĦA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mellieħa se jorganizza djalogu nhar it-Tlieta, 18 ta’ Novembru fis-7:30pm fis-Sala Carm. Lino Spiteri bis-sehem tadDeputat Toni Bezzina.

ROBERT ARRIGO. Il-Ħbieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kunċert mill-Pusè u l-band tiegħu fit-teatru tas-Sależjani, TasSliema, nhar l-Erbgħa 19 ta’ Novembru fis-7:30pm. Prezz 6 ewro. Għall-bookings ċemplu 23285000.

RYAN CALLUS. Il-Ħbieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbgħa, 19 ta’ Novembru fir-Razzett l-Antik, Ħal Qormi, għall-kostitwenti tasSiġġiewi, Ħal Qormi u Ħal Luqa.

Prezz 6 ewro bit-trasport provdut.

Għal aktar informazzjoni ċemplu 99804142 jew 21 461002.

KRISTY DEBONO. Il-Ħbieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbgħa, 19 ta’ Novembru fil-lukanda Alexandra Palace, Paceville fit8:30am. Prezz 6 ewro bit-trasport inkluż. Biljetti jistgħu jinxtraw fuq 99473932 jew 99993707 jew permezz tal-e-mail fuq info@kristydebono.com. Il-qligħ kollu minn din l-attività se jmur b’risq ilCreche tal-Ursolini, f’Tas-Sliema.

ĦAL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Tarxien se jorganizza Konferenza Politika dwar il-baġit, nhar il-Ġimgħa 21 ta’ Novembru fis-7pm. Il-kelliem ewlieni se jkun Tonio Fenech.

Wara d-diskussjoni jkun hemm bibita fis-sala tal-każin.

ĦAL GĦAXAQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Għaxaq se jorganizza One Day Pool Tournament fil-Każin tal-Partit, nhar is-Sibt, 22 ta’ Novembru mid-9am ’l quddiem. Prezz 5 ewro. Min jiġi l-ewwel jirbaħ weekend break għal tnejn f’lukanda u min jiġi fit-tieni post jirbaħ ikla għal tnejn.

ĦAL GĦAXAQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Għaxaq se jorganizza tombla u wara ikla bebbux flimkien ma’ ikel Malti, nhar is-Sibt, 22 ta’ Novembru mit-8pm ’l quddiem Prezz 10 ewro b’tazza nbid inkluża. Għal aktar informazzjoni ċemplu 99441161.

IL-MELLIEĦA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mellieħa se jorganizza djalogu nhar il-Ħadd, 23 ta’ Novembru fis-10am fis-Sala Carm. Lino Spiteri bis-sehem taddeputati Tonio Fenech u Kristy Debono. Il-pubbliku hu mħeġġeġ jattendi u jagħti sehmu. Wara ddjalogu se ssir ikla f’Ta’ Randi Bar & Restaurant biex jitfakkar il50 anniversarju mill-kisba talIndipendenza u l-10 anniversarju mid-dħul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Il-biljetti għal din l-ikla qegħdin jinbiegħu għal 18-il ewro għall-kbar u 9 ewro għat-tfal taħt it-12-il sena. Il-qligħ li jsir minn din l-ikla jmur b’risq il-ġbir għallMaratona li l-Partit se jagħmel ilĦadd 7 ta’ Diċembru.

www.maltarightnow.com

Il-:img[a, 7 ta’ Novembru 2014

TISLIBA

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1

2

5

25 3

4

Rapport tat-temp

6

7

UV INDEX

8

3

9

10

11

IT-TEMP Firxa ta’ pressjoni baxxa fuq i/-/entru tal-mediterran li testendi sal-Punent tal-Libja se tersaq bil-mod lejn il-Lvant.

VI}IBBILTÀ :eneralment moderata li ssir [a]ina fil-[albiet tax-xita IR-RI{ Ftit qawwiminn nofsinhar li jsir moderat BA{AR Qawwi [afna IMBATT Moderat TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’DAWN L-A{{AR 24 SIEG{A xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 48.8 mm IX-XEMX titla’ fis-07.03 u tin]el fit-18.35

Il-[amest ijiem li ;ejjin 12

13

14

15

16

17

18

Mimdudin>

5. Re/ipjent bil-widna u bix-xoffa g[all-ilma ax-xorb (5) 6. I]jed qadim (5) 7. Sej[a g[as-servizz obbligatorju ta’ suldat (5) 10. Nitfa’ f’salt fl-istonku (5) 11. Fekkek (5) 12. {adha minn fuq g[al isfel (5) 14. G[ad hawn min jaqli bih (5) 16. Qeg[duh fejn ma jsibu [add (5) 17. Kostruzzjoni (5) 18. Fer[ ta’ ;enn (5)triq (5).

Weqfin>

5. Re/ipjent bil-widna u bix-xoffa g[all-ilma ax-xorb (5) 6. I]jed qadim (5) 7. Sej[a g[as-servizz obbligatorju ta’ suldat (5) 10. Nitfa’ f’salt fl-istonku (5) 11. Fekkek (5) 12. {adha minn fuq g[al isfel (5) 14. G[ad hawn min jaqli bih (5) 16. Qeg[duh fejn ma jsibu [add (5) 17. Kostruzzjoni (5) 18. Fer[ ta’ ;enn (5)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Tidwi; 6. ?oqqa; 7. Iswed; 10. Tenur; 11. Swali; 12. Skiet; 14. Sewwa; 16.

Ismar; 17. Jixwi; 18. Bjuda.

Weqfin> 1. Attent; 2. Fisser; 3. A//ess; 4. Kapa/i; 8. Inbid; 9. Qawwa; 12. Spazju;

13. Tislib; 14. Sta[ba; 15. Ankrat.

Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Fa/li

Soluzzjoni Sudoku

IL-:IMG{A L-og[la 19˚C L-inqas 17˚C

IS-SIBT L-og[la 21˚C L-inqas 18˚C

IL-{ADD L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C

IT-TNEJN L-og[la 23˚C L-inqas 18˚C

IT-TLIETA L-og[la 21˚C L-inqas 1 7 ˚ C

UV

UV

UV

UV

UV

3

3

3

3

3

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 26˚ xemxi, Al;eri 29˚C xemxi, Amsterdam 17˚C ftit imsa[[ab, Ateni 25˚C xemxi, Li]bona 19˚C imsa[[ab, Berlin 21˚ xita, Brussell 16˚C imsa[[ab, il-Kajr 30˚C xemxi, Dublin 10˚C imsa[[ab, Kopen[agen 17˚C imsa[[ab, Frankfurt 18˚C imsa[[ab, Milan 19˚C im/ajpar, Istanbul 19˚C ftit imsa[[ab, Londra 14˚C [albiet tax-xita, Madrid 20˚C imsa[[ab, Moska 11˚C imsa[[ab, Pari;i 19˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C ftit imsa[[ab, Ruma 26˚C xemxi, Tel Aviv 29˚C xemxi, Tripli NA, Tune] 31˚C xemxi, Vjenna 22˚C xemxi, Zurich 22˚C xemxi, Munich 24˚C xemxi, St. Petersburg 11˚C imsa[[ab.

Tag[rif JAG{LQU SNINHOM ILLUM Joseph M. Attard Tabone (68 sena) storku; Gloria Mizzi (75 sena) pre]entari/i televi]iva, awtri/i ta’ kotba tar-ri/etti ppubblikati minn PIN; Lucia Micallef (53 sena) pjanista; Mark Amaira (50 sena) awtur tal-lirika talkanzunetti; Sandro Debono (44 sena) kuratur tal-Mu]ew Nazzjonali tal-Arti; Priscilla Cassar (43 sena) kittieba u terapista; Nigel Anastasi (27 sena) artist; Sarah Lee Zammit (27

sena) Arts Marketing Executive mal-Kunsill Malti tal-Kutura, attri/i.

FESTIVAL NAZZJONALI TAL-KTIEB Il-Festival annwali tal-ktieb organizzat mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb se jsir f’Dar il-Mediterran, il-Belt bejn it -12 u s-16 ta’ Novembru. Fost il-

kotba li hu mistenni li ji;u mnedija waqt dan il-Festival hemm: Terror’s Footprints Shadows of International Terrorism over Malta ta’ Joe Mifsud (pubblikazzjoni Kite); Nimiri]u ma]-}mien ta’ Marlene Saliba, Ir-Re tal:ungla ta’ Therese Pace u Il{ares tal-Fortizza ta’ Tony C. Cutajar (pubblikazzjoni Faraxa);

Gli Occhi Nelle Onde del Mare ta’ Antonino Audino u Amore di Matrioska - La luna di giorno ta’ Simone De Vivo (pubblikazzjoni Epsil); Come Nasce una Mafia ta’ Angelo Migliore., L’Albero del Miilicuccu ta’ Giancarlo Bellina, Airport Pachino ta’ Pippo Bufardeci u Sicilia – Quell’Estate del 43 ta’ Leonardo Salvaggio (Morrone Editori); Il Testamento di Vanto ta’ Michele Barbera (Aulino Editore).

LAQG{A TA’ TALB Laqg[a ta’ talb g[ad-devoti ta’ San Piju ta’ Pietrelcina nhar il-15 ta’ Novembru fil-Kappella tas-Sorijiet tal-Qalb ta’ :esu’, Fleur-De-Lys fis-18:00. Imexxi Fr Joseph Buttigieg, Kapu//in.

Kul[add mistieden jattendi.

BAZAAR B’RISQ IL-MISSJONI Fl-Uffi//ju Missjunarju talKapu//ini fil-Furjana, se jsir bazaar b’risq il-missjoni. Il:img[a u s-Sibt jifta[ mit-8:30 sa nofsinhar u mill-16:00 sas19:00. Il-{add mis-7:30 sal11:00.

KUNSILL LOKALI NAXXAR Se jkun organizzat Villa;; talMilied il-{add 7 ta’ Di/embru.

www.maltarightnow.com

26

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

KLASSIFIKATI

PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ

lock-up extra. Press €79,500. Ċemplu 79891819.

Għawdex, Ta’ Sannat, viċin Ta’ Ċenċ MAISONETTE kbir ħafna, tliet kmamar tas-sodda, kċina għaliha, bitħa kbira, bil-garaxx

Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbitħa, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. Ċemplu

77200983.

AVVIŻI

Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu 99428000.

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570.

Servizz fil-pront.

Tiswijiet TA’ magni tal-ħjata. Għal serv-

ice u tiswijiet fil-pront. Ċemplu 99422268 jew 21416705.

VETTURI

Hyundai Accent MUDELL 1996, 1498cc, f’kundizzjoni tajba ħafna. Prezz negozjabbli. Ċemplu 79460359.

GĦALL-BEJGĦ

Ġriewi GERMAN Shepard ta’ 8 ġimgħat, il-ġenituri ta’ barra. Ċemplu 79491077.

www.maltarightnow.com

27

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

SPORT

Sessjoni Enduro fi tmiem il-ġimgħa ASMK

Nhar il-Ħadd 9 ta’ Novembru l-Assoċjazzjoni Sport Muturi u Karozzi se tkompli bl-attivitajiet mill-Kampjonat tal- 2014-15 fejn waqthom se ssir sessjoni Enduro tal-muturi.

Din it-tiġrija din id-darba ser issir fil-kumpless sportiv talASMK f’Ta’Qali u se tibda fl10am.

Intant nhar il-Ħadd li għadda lASMk organizzat it-tieni attivita bil-karozzi Autocross.

L-attivita bdiet b’quddiesa li lASMK torganizza kull sena b’rispett lejn dawk il-membri li ħallew din id-dinja.It-tiġrijiet bdew fil-11am u ħadd mill-kompetituri ma irnexxilu jirbaħ ilheats kollha tal-ġurnata.

Għall-finali Klassi A ikkwalifikaw Christian Mark Galea fuq Fiat Ritmo, MeloZammit u Manuel Muscat fuq Opel Corsa, Philip Joe Vella u Kieth Borg fuq Opel Nova u Christian Apap fuq Ford Fiesta.

Mat-tluq ta’ din il-finali Muscat mal-ewwel mar fuq quddiem u kien segwit minn Apap u Vella. Ftit wara it-tieni dawra Vella attakka lil Farrugia u Apap spiċċa jmiss it-tyre barrier malġenb tal-korsa u nqaleb. Kien għalhekk li l-finali kellha tieqaf temporanjament.

Ftit tal-ħin wara li reġgħet bdiet it-tellieqa Galea mar fuq quddiem u kien segwit minn Borg u Apap. Galea iddefenda lewwel post u rebaħ din il-klassi.

Għall-finali klassi B ikkwalifikaw Karl Micallef u Duncan Delia fuq Ford Fiesta, Jason Martin fuq Volkswagen Polo, Godwin Martin fuq Opel Corsa, Philip Grima fuq Ford Escort u Carlos Mifsud fuq Ford Fiesta.

Mal-bidu ta’ din il-finali Micallef mar fuq quddiem u dan kien segwit mill-koppja Martin.

Kull sewwieq żamm postu salaħħar biex b’hekk Micallef spiċċa rebaħ it-tellieqa.

Rosberg (lemin) fadallu żewġ okkażjonijiet biex fihom jilħaq u jaqbeż lil sieħbu Hamilton (xellug) fil-quċċata tal-klassifika tas-sewwieqa

Rosberg irid iwettaq reazzjoni FORMULA 1

Illum jibdew il-provi liberi għall-Grand Prix tal-Brażil, il-GP ta’ qabel tal-aħħar. Bħalissa illeader Lewis Hamilton, sewwieq tal-Mercedes qed igawdi vantaġġ ta’24 punt fuq l-eqreb rivali tiegħu Nico Rosberg. Dan tal-aħħar irid iwettaq reazzjoni jekk beħsiebu jirbaħ it-titlu għall-ewwel darba fil-karriera tiegħu. Hamilton jista’ jirbaħ it-titlu jekk jispiċċa minn tal-anqas it-tieni fl-aħħar Grand Prix, anke jekk Rosberg joħroġ rebbieħ. Jekk Hamilton u Rosberg jispiċċaw bl-istess ammont ta’ punti ikun Hamilton li jirbaħ ittitlu għax rebaħ ammont akbar ta’ GP. L-Ingliż s’issa rebaħ 10 Grand Prix filwaqt li Rosberg rebaħ erbgħa. Ta min jiftakar li fl-aħħar GP se jingħataw punti doppji.

Rosberg kellu bidu f’dan listaġun meta rebaħ l-ewwel Grand Prix tal-Awstralja u minn Mejju sa

Lulju kien dejjem qed jokkupa lewwel post tal-klassifika. Filwaqt li l-Ġermaniż kien qed jirbaħ ittlielaq, Hamilton, li kien qed isegwih, kien ferm sfortunat f’diversi okkażjonijiet fejn kellu jirtira minħabba ħsarat fil-karozza.

Madankollu, ir-rebħa li kiseb f’pajjiżu stess fiċ-ċirkwit ta’ Silverstone, tat spinta lil Hamilton li kompla jibni fuq dak li kiseb flIngilterra u mis-7 ta’ Settembru sal-Ħadd li għadda kiseb ħames rebħiet konsekuttivi. Ġimgħa ilu dan rebaħ il-GP tal-Istati Uniti għat-tieni darba fil-karriera tiegħu u nhar il-Ħadd se jkun qed jikkompeti f’ċirkwit li qatt ma rebaħ fih.

Mis-sewwieqa li għadhom ma irtirawx, Felipe Massa u Sebastian Vettel huma l-aktar żewġ sewwieqa li rebħu f’Interlagos. Issena li għaddiet kien Vettel li rebaħ it-tellieqa.

Manuel Muscat fuq Opel Corsa segwit minn Christian Galea fuq Fiat Ritmo

Fl-Autocross ta’ Għawdex Dominic Zammit fuq Alfa Sud iddomina il-ġurnata u kien segwit minn Joseph Agius fuq Ford Fiesta. Zammit rebaħ il-heats kollha fejn kien dejjem segwit

minn Agius.

Fl-istess gurnata it-tiġrija talmuturi Motocross kellha titħassar minħabba raġunijiet ta’ sigurtà għax kien għamel il-maltemp filgħodu.

Intant l-attivita oħra bilkarozzi Autocross mistenija tkun organizzata nhar il-Ħadd 30 ta’ Novembru. Għal iktar informazzjoni wieħed jista’ jżur is-sit elettroniku www.asmk.org.mt.

Madwar 800 atleta applikaw biex jieħdu sehem fil-maratona taż-Żurrieq sponsorjata millExpress Trailers, maratona li se ssir il-Ħadd li ġej. Minbarra lġirja ta’ 10km issir ukoll nofs maratona u anke mixja ta’ 10km.

Din l-attività hi t-tielet l-akbar avveniment marbut mal-atletika li jsir f’pajjiżna wara l-M2S u lMaratona ta’ Malta.

Wara li s-sena l-oħra, għadd ta’ atleti taw suġġerimenti dwar ir-rotta, sar xi tibdil fuq ir-rotta ta’ din is-sena biex jonqos it-tidwir żejjed u b’hekk ir-rotta issa se tkun iżjed pjaċevoli u

mgħaġġla biċ-ċans li jinkisru wkoll xi rekords. L-organiżżaturi kkollaboraw ukoll mill-qrib ma’ Transport Malta sabiex ċertu traffiku se jitbiegħed kemm jista’ jkun mir-rotta tattlielaq sabiex l-atleti jiġru f’iżjed sigurtà.

“Is-sena l-oħra kienet waħda importanti għall-klabb tagħna ta’ Żurrieq Wolves Athletic Club fejn għall-ewwel darba rnexxielna nattiraw madwar 600 atleta. Dan kien suċċess kbir għalina speċjalment meta wieħed iqis li din it-tellieqa, kienet tattira biss madwar 130

atleta. Il-ftehim tagħna ma’ Express Trailers sabiex ikunu lisponsors ewlenin ta’ din l-attività għal tlett snin konsekuttivi, kien strumentali f’dan l-ewwel suċċess li ksibna,”qal Mauro Pace Parascandalo, is-Segretarju tal-Klabb ta’ Żurrieq Wolves.

L-atleti kollha li rreġistraw għandhom jiġbru n-numru tagħhom, it-timing chip, il-pins u t-t-shirt minn Sky Spirit Fitness Lounge, Level 0, Sky Parks Business Centre, fl-ajruport internazzjonali ta’ Malta nhar is-Sibt 8 ta’ Novembru bejn is-1.30 u l-5.30pm.

Numru rekord ta’ parteċipanti għall-Maratona fiż-Żurrieq LOKALI

Adriano jista’ jeħel il-ħabs FUTBOL

L-eks plejer ta’ Inter Adriano, li kien mistenni jirritorna jilgħab flEwropa fi Franza ma Le Havre jista’ jispiċċa l-ħabs fejn bħalissa hu suspettat li kien involut fi traffika ta’ droga.

Adriano, li għandu 32 sena kien sejjer Franza imma inżammlu l-passaport biex iwieġeb għal dak li qed jidher lparteċipazzjoni tiegħu fit-traffikkar tad-droga.

Hu qed jiġi akkużat mill-minis-

teru pubbliku tal-Istat u jekk jinstab ħati jista’jeħel bejn 15 u 25 sena ħabs.

Adriano kemm il-darba spiċċa fil-gwaj mal-pulizija fejn filpassat kien ġieli saq xurban u anke ġieli kien involut fi ġlied.

Hu qed jiġi akkużat ukoll li hu ħabib ta’ wieħed mill-akbar kriminali fil-Brażil. Jidher li Adriano kellu mutur li tah lil traffikant tad-droga u kien intuża f’attivita kriminali. Il-

pulizija Brażiljana qalu li Adriano xtara mutur fl-2008 li kien reġistrat f’isem omm ittraffikant kbir tad-droga, Paulo Rogerio de Souza Paz, magħruf bħala ‘Mica’.

Il-mutur kien jintuża biex imexxu d-droga fil-favelas li kienet ikkontrollata millKmandant l-aħmar.

Il-prosekuturi għadhom ma arrestawhx iżda talbu biex Adriano jinżammlu l-passaport.

www.maltarightnow.com

28

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

Giles Scott fit-tim Britanniku IBBURDJAR – AMERICA’S CUP

Iċ-Champion tad-Dinja filKlassi Finn, Giles Scott, issieħeb mat-tim tar-Renju Unit li se jikkompeti fl-America’s Cup tal2017 taħt it-tmexxija ta’ Sir Ben Ainslie.

Scott, li għandu 27 sena, rebaħ l-unika midalja tad-deheb għarRenju Unit fil-Kampjonati Dinjija tal-Ibburdjar li saru xxahar li għadda f’Santander.

Huwa anki favorit li jirbaħ ilmidalja tad-deheb fil-Klassi Finn waqt l-Olimpjadi tal-2016 f’Rio

de Janeiro, fil-Brażil. Is-sena li għaddiet, Giles Scott kien ikkompeta għat-tim Taljan Luna Rossa waqt l-aħħar edizzjoni talAmerica’s Cup. Sir Ben Ainslie, l-aktar baħħar li qatt għamel suċċess fl-istorja tal-Olimpjadi b’erba’ midalji taddeheb, hu l-protagonista wara limpenn tar-Renju Unit biex jirbaħ il-35 edizzjoni tal-America’s Cup. L-America’s Cup hi organizzata kull tlieta jew ħames snin u fil-

waqt li r-Renju Unit qatt ma ħareġ rebbieħ, Ainslie qed jittama li jikteb l-istorja, għal pajjiżu f’dan is-sport.

Ir-rebbieħ tal-America’s Cup jiddeċiedi r-regoli u l-post għallavveniment li jsir fis-snin ta’ wara.

Oracle Team USA, bħala holders tal-America’s Cup, biddlu ssistema, bir-rounds ta’ kwalifikazzjoni jibdew is-sena ddieħla u bil-finali x’aktarx li jsiru f’Ġunju tal-2017.

Il-midfielder ta’ Juventus Kwadwo Asmoah se jdum madwar ġimagħtejn barra. Asamoah weġġa’ rkopptu fi tmiem ilġimgħa kontra Empoli imma minkejja dan xorta waħda lagħab matul il-ġimgħa fiċ-Champions League kontra Olympiacos, logħba li fiha l-Bianconeri rebħu 3-2.

Din l-aħbar tfisser li l-eks plejer ta’ Udinese mhux se jilgħab kontra Parma nhar il-Ħadd li ġej u se jkun disponibbli għal logħob

wara l-waqfa tal-partiti tat-imijiet nazzjonali impenjati fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni għall-Euro 2016. Ta min jiftakar li d-difensur Patrice Evra hu wkoll imweġġa’.

TONI – F’intervista riċenti, lattakkant ta’ Verona, Luca Toni qal li l-winger ta’ Bayern Munich Franck Ribery hu l-aqwa plejer li qatt lagħab miegħu. Ma’ Bayern Toni kien rebaħ anke lBundesliga. “Ribery hu l-aqwa plejer li qatt lgħabt miegħu. Iż-

żmien li għamilt fil-Ġermanja kien żmien mill-aqwa fil-karriera tiegħi u lgħabt ma’ tim b’saħħtu ħafna. Fl-ewwel staġun tiegħi skurjajt 39 gowl u dan kien kollu grazzi għall-plejers ta’ kalibru li lgħabt magħhom,” qal Toni.

F’Jannar li għadda Ribery kien tilef l-isfida ma’ Cristiano Ronaldo għar-rebħ tal-Ballun tad-Deheb u ħafna kienu dawk li ma qablux mall-fatt li l-Portugiż rebaħ l-unur wara li Ribery kien għen lil Bayern jirbħu t-‘Treble’.

Asamoah ġimagħtejn barra FUTBOL

It tim Belti li spiċċa fid-disa’ post fiċ-Champions League tat-Table Football

TABLE FOOTBALL – CHAMPIONS LEAGUE

Valletta Lions itemmu fid-disa’ post

Dan l-aħħar il-Valletta Lions Table Football Club spiċċa fiddisa’ post taċ-Champions League, kompetizzjoni li saret fil-Belġju li kienet organizzata millFederazzjoni Internazzjonali (FISTF).

B’dan ir-riżultat it-tim Belti tela’ jokkupa t-18-il post f’dawk li hum rankings mondjali. Dan hu suċċess għat-tim Malti, speċjalment meta wieħed iqis li l-klabb twaqqaf 15-il xahar ilu.

Fil-Belġju, l-Lions fetħu limpenji tagħhom fil-rawnd preliminari meta rebħu il-grupp b’differenza ta’ gowls aħjar. F’din ilfażi Valletta ġew draw 2-2 kontra

Rocherfort tal-Belġju, rebħu 4-0 kontra Yorkshire Phoenix talIngilterra u Olympia CS talGreċja. B’dawn ir-riżultati Valletta ikkwalifikaw għaċChampions League.

Fiċ-Champions League Valletta bdew il-grupp b’rebħa ta’ 2-0 fuq it–tim Belġjan ta Brussels S.C. u wara tilfu mal-Griegi TSC Falcons Athens bi skor ta’ 2-1. Flaħħar logħba minn din il-fażi tilfu 2-1 kontra Fiamme Azzurre talItalja. L-avversarji Taljani skurjaw il-gowl rebbieħ fl-aħħar 15-il sekonda.

Fl-aħħar fażi, fażi li fiha ġew determinati t-timijiet li spiċċaw

bejn id-disa’ u s-16-il post, Valletta Lions rebħu t-tlet partiti li kellhom. Kontra AS Hennuyer, Valletta rebħu bid-differenza ta’ gowls wara li l-logħba intemmet 2-2. Il-Maltin rebħu 2-1 kontra TSC Royal 78 Kaisermuhlen talĠermanja u rebħu 4-0 meta reġgħu iltaqgħu kontra Rochefort biex b’hekk spiċċaw fid-disa’ post.

It-tim ta’ Valletta Lions kien magħmul min Mark Gauci (captain), Angelo Borg, Charles Aquilina, Vasco Guimaraes, Darren Clarke, Joseph Mifsud, Roderick Vassallo, Steve Austin u Joe Zammit Pavia.

Prova diffiċli għall-Maltin fi Praga RUGBY

Il-kowċ tat-tim nazzjonali Malti tar-rugbu Damian Neill qal li jinsab fiduċjuż li t-tim tiegħu, nhar is-Sibt li ġej se jikseb riżultat pożittiv fil-logħba kontra rRepubblika Ċeka fi Praga. Ġimgħa ilu l-Maltin fetħu limpenji tiegħu fl-ewwel logħba f’Diviżjoni 2A tan-Nation Cup b’rebħa 31-26 kontra l-qawwa tal-Kroazja bl-eroj tal-logħba jkun James O’Brien li spikka b’total ta’ 16-il punt.

B’għadd ta’ plejers ta’ esperjenza li jilagħbu fi New Zealand, il-Kroati, li jinsabu fid-59 post tar-ranking mondjali, riedu joħorġu mill-ground tal-Hibs b’rebħa imma reġgħu sabu tim Malti determinat u organizzat ferm.

SPORT

L-avversarji li jmiss tal-Maltin se jkun tim bi plejers professjonali li jilagħbu f’kampjonati talogħla livell, fosthom fi Franza.

Rigward is-sitwazzjoni taliskwadra Maltija, il-plejers kollha huma kważi kollha disponibbli. Cassar u Watts bħalissa qed jirkupraw minn injury. Cassar għandu uġiegħ fil-kustilji filwaqt li Watts dahru. Barra minn hekk, Rob Holloway hu disponibbli u mistenni jkun fl-azzjoni kontra ċĊeki.

Dan l-istaġun it-tim Malti se jilgħab erba’ partiti filwaqt li flistaġun li ġej jilgħab il-kumplament ta’ logħob li jkun fadal. Fis17 ta’ April Malta tilgħab kontra l-Iżrael u fl-20 ta’ April tilgħab kontra l-Iżvizzera.

Rossi u Lorenzo jissieltu għat-tieni post MOTOGP

Hekk kif illum jibdew il-provi liberi għall-aħħar Grand Prix talistaġun li se jsir f’Valencia, ilkoppja tal-Yamaha Valentino Rossi u Jorge Lorenzo se jkunu qed jisfidaw lil xulxin biex itemmu fit-tieni post fil-klassifika tas-sewwieqa. Il-kampjonat hu diġa’ deċiż fejn għat-tieni sena konsekuttiva, is-sewwieq talHonda l-Ispanjol Marc Marquez ġie inkurunat champion.

Bħalissa Rossi qiegħed fit-tieni post u għandu vantaġġ ta’ 12-il punt fuq Lorenzo. It-tnejn li huma dan l-istaġun rebħu żewġ Grand Prix imma Rossi spiċċa 12-il darba fuq il-podju, darba aktar minn sieħbu Lorenzo. Ta min jinnota li staġun ilu Lorenzo sar l-ewwel sewwieq li spiċċa quddiem Yamaha bġala kollega u bla dubju t-Taljan issa se jkun qed jipprova jpatti għal dan.

“Mhux se tkun tellieqa faċli.

Vantaġġ ta’ 12-il punt hu komdu imma xorta waħda irrida nibqa’ ikkonċentrat sal-aħħar,” qal Rossi, seba’ darbiet champion tal-Motogp. “Jien mhux biss se nkun qed nipprova nispiċċa quddiem sieħbi Lorenzo imma se nagħmel minn kollox biex nirbaħ it-tellieqa. Hu veru li ċ-ċirkwit ta’ Valencia m’huwiex xi wieħed

favorit tiegħi imma dan l-istaġun mort tajjeb anke fiċ-ċirkwiti li ssoltu ma tantx nikseb riżultati pożittivi fihom,” kompla jgħid Rossi.

Minn naħa tiegħu Lorenzo qal li jekk jispiċċa t-tieni, anke jekk ma jkun rebaħ xejn, dan hu riżultat tajjeb, speċjalment meta wieħed jiftakar fil-bidu fern negattiv li kellu fl-istaġun. Kien hemm mument fl-istaġun fejn dan kien fis-16-il post imma irkupra tajjeb u issa qiegħed ittielet.

“Jien nieħu gost intellaq f’Valencia. Sena ilu irbaħt f’dan iċ-ċirkwit u nittama li nerġa’ nirbaħ biex ikolli ċans nispiċċa fittieni post wara Marquez,” qal Lorenzo.

F’kummenti li ta jiem qabel ilGP ta’ Valencia, ċ-champion Marquez qal, “Għalija hi xi ħaġa sabiħa li se ntemm l-istaġun bħala champion b’tellieqa quddiem il-pubbliku tiegħi stess.”

Ta min jinnota li s’issa Marquez rebaħ 12-il tellieqa dan l-istaġun u jekk jirbaħ nhar il-Ħadd isir laktar sewwieq fl-istorja li jkun rebaħ tlielaq fi staġun wieħed.

Bir-rebħa li kiseb fil-Malasja laħaq ir-rekord ta’ Mick Doohan.

www.maltarightnow.com

SPORT

‘It-tim hu aktar importanti mir-rekords tiegħi’ CHAMPIONS LEAGUE – KUMMENTI WARA L-PARTITI

“Dan hu mument sabiħ fil-karriera tiegħi imma l-aktar ħaġa importanti hi li bil-gowls tiegħi għent lit-tim jirbaħ għax it-tim hu aktar importanti. M’hemmx gowl li niftakar b’mod partikolari. Minn dejjem għidt li l-isbaħ gowls huma dawk li tiskurja f’finali.”

Dawn kienu l-ewwel kummenti tal-attakkant ta’ Barcelona Lionel Messi wara li dan skurja żewġ gowls fir-rebħa ta’ 2-0 kontra Ajax, rebħa li biha Barcelona qatgħu passaġġ għal mal-aħħar 16 u fl-istess ħin Messi laħaq lilleks plejer ta’ Real Madrid, Raul bħala l-aqwa skorer fl-istorja taċChampions League. Messi s’issa skurja 71 gowl, wieħed aktar mir-rivali tiegħu ta’ Real Cristiano Ronaldo li din ilġimgħa naqas milli jsib ix-xibka kontra Liverpool.

Tajeb wieħed jinnota li filwaqt li Raul kellu bżonn 142 partita biex laħaq iċ-ċifra ta’ 71 gowl, Messi skurja l-istess ammont f’90 logħba filwaqt li Ronaldo, li skurja 70, lagħab 107 darbiet.

Minkejja li rebħu, l-kowċ ta’ Barcelona Luis Enrique talab littim tiegħu biex iżid fil-logħob.

“Konna ġejjin minn żewġ telfiet fil-kampjonat u r-reazzjoni tagħna kienet waħda pożittiva.

Fadlilna fejn nitjiebu imma ma rridux ninseew li lagħbna kontra tim li ipprova jagħmel minn kollox biex iwaqqafna,” qal Luis Enrique.

Il-kowċ ta’ Ajax Frank de Boer qal li t-tkeċċija ta’ Veltman bidlet l-andament tal-partita. “Nemmen

29

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

– Lionel Messi (Barcelona)

li fl-ewwel taqsima kellna ningħataw penalty u t-tkeċċija kellha impatt negattiv fuq it-tim.

Kienet hi li iddeċidiet il-logħba għax fl-ewwel taqsima konna qed nikkontrollaw l-avversarji.

Kien ħaqqna xi ħaġa aktar minn dan il-konfront, qal de Boer.

Pep Guardiola sorpriż Il-kowċ ta’ Bayern Munich Pep Guardiola qal li kien sorpriż bil-fatt li t-tim tiegħu ikkwalifika għall-fażi li jmiss bħala rebbieħ tal-grupp wara erba’ partiti.

Bayern ibbukkjaw post malaħħar 16 meta rebħu 2-0 kontra Roma, l-istess tim li kienu għelbu 7-1 fl-Italja.

“Roma lagħbu logħba difensiva għax ma riedux li jiġri dak li ġara fl-Olimpico. Madankollu aħna xorta iddominajna, speċjalment fit-tieni taqsima. Qatt ma stennejt li konna se nkunu diġa’ rebbieħa tal-grupp wara erba’ partiti u għal dan irrid ngħid prosit lill-plejers tiegħi,” qal Guardiola.

F’kummenti li ta l-midfielder ta’ Roma Daniele De Rossi wasal biex saħanistra qal li hu impossibbli biex wieħed jegħleb lil Bayern. “Ma kinitx faċli li nilagħbu kontra dan it-tim wara li kien rebħilna 7-1.

Kien għalhekk li lagħbna b’mod differenti u kien mingħalina li jekk niddefendu konna tal-anqas se nieħdu punt imma nasal ngħid li hu impossibbli biex tirbaħ kontra Bayern Munich, anke jekk wieħed irid jiftakar li kellna diversi plejers

Goetze ta’ Bayern Munich (lemin) segwit minn Mapou Yanga-Mbiwa ta’ Roma

importanti neqsin,” qal De Rossi.

‘Qegħdin fi kriżi’ “Il-plejers neqsin mill-fiduċja u qegħdin fi kriżi meta jilagħbu f’din il-kompetizzjoni. Ma nemminx li t-tkeċċijiet ikkundizzjonaw il-logħba għax fl-ewwel taqsima, meta konna għadna qed nilagħbu bi 11-il plejer konna diġa’ qed nilagħbu ħażin.”

Dawn kienu l-ewwel kummenti tal-manager ta’ Manchester City Manuel Pellegrini li esprima ddiżappunt tiegħu wara li Man City tilfu 2-1 f’darhom kontra CSKA Moscow. B’din it-telfa City issa għadhom qed ifittxu l-ewwel rebħa fiċ-Champions League u

anke jekk għadhom b’ċans li jikkwalifikaw għal mal-aħħar 16 din se tkun xi ħaġa ferm diffiċli.

“La darba għad hemm ċans matematiku li ngħaddu aħna mhux se naqtgħu qalbna. Irridu nuru il-logħob li nilagħbu bih filPremiership,” qal Pellegrini. City issa jmisshom jilagħbu barra minn darhom kontra Roma u se jkollhom lil Fernandinho u lil Toure sospiżi.

Ifaħħar lil Hazard Il-manager ta’ Chelsea Jose Mourinho kelu kliem ta’ tifħir filkonfront tal-playmaker Eden Hazard, plejer li fl-aħħar erba’ minuti fil-logħba kontra Maribor falla penalty biex b’hekk il-logħ-

ba intemmet 1-1. “Minkejja li falla l-penalty Hazard kien bla dubju l-aħjar plejer tal-logħba.

Pattejna qares talli lagħbna ħażin fl-ewwel taqsima u ma rridux ninsew li l-gowlkiper tagħhom kien f’vena mill-aqwa. Fit-tieni taqsima għamilna xi tibdiliet imma kif skurjaw huma komplew jimtlew bil-kuraġġ u kienet kemmxejn diffiċli biex inwettqu rimonta,” qal Mourinho.

Fi tmiem il-logħba l-gowlkiper ta’ Maribor, Jasmin Handanovic, li salva l-penalty ta’ Hazard esprima s-sodisfazzjon tiegħu u qal li kien kuntent bil-fatt li t-tim tgħallem ħafna mit-telfa ta’ 6-0 li sofra f’Londra kontra l-istess Chelsea.

Suċċess doppju għal La Salle fl-MHA Cup HANDBALL

F’logħba mill-aktar eċċitanti La Salle għelbu lil Kavallieri

Dan l-aħħar iż-żewġ timijiet ta’ La Salle, tal-irġiel u tan-nisa kisbu suċċess doppju fl-MHA Cup meta għelbu lil Kavallieri fiż-żewġ okkażjonijiet. Fil-kategorija tan-nisa La Salle għelbu lil Kavallieri b’distakk ta’ tliet gowls. Kavallieri, Aloysians u La Salle kellhom disa’ punti kull wieħed u b’hekk it-titlu kellu jkun deċiż bid-differenza ta’ gowls. Aloysians kellhom lagħar differenza ta’ gowls u b’hekk spiċċaw it-tielet u La Salle rebħu t-tazza billi skurjaw gowl aktar minn Kavallieri.

Fil-kategorija tal-irġiel La

Salle kellhom waħda mill-aqwa wirjiet tal-istaġun fejn għelbu lil Kavallieri bi tmien gowls. F’din il-katgeorija is-sitwazzjoni kienet simili għal dik tal-kategorija tan-nisa fejn it-tliet timijiet, Kavallieri, Aloysians u La Salle kellhom 12-il punt kull wieħed. Kavallieri kellhom lagħar differenza ta’ gowls u spiċċaw fit-tielet post filwaqt li Aloysians spiċċaw it-tieni. B’dan is-suċċess La Salle komplew jiddominaw fix-xena lokali fejn s’issa rebħu 14-il tazza konsekuttiva bl-ewwel suċċess jasal fl2011.

www.maltarightnow.com

32

Il-Ġimgħa, 7 ta’ Novembru, 2014

LOKALI

Problemi kbar għal Crystal Finance

Ma tiċħadx...anzi tikkonferma li ċerti investimenti jistgħu jmorru l-baħar Joe Mikallef

Minbarra l-falliment tal-prodotti finanzjarji offruti minn Crystal Finance Investments li żvelajna fil-ħarġa tal-bieraħ ta’ dan il-ġurnal, illum ‘In-Nazzjon’ hi f’pożizzjoni li tiżvela li hemm aktar prodotti finanzjarji li fl-aħħar ġimgħat marru l-baħar, u linvestituri tagħhom baqgħu b’xiber imnieħer għax tilfu mhux biss l-investiment oriġinali li għamlu, imma anki l-imgħaxijiet imwiegħda.

Fost l-oħrajn nistgħu nsemmu bond abbinat ma’ “New World Resources” li ngħad li kien investiment f’kumpanija kbira flEwropa Ċentrali bbażata firRepubblika Ċeka. Jidher li linvestimenti f’dan il-bond ikoordinati minn Crystal Finance Investments mhux talli tbaxxew, talli marru l-baħar u l-investituri tħallew isaffru għax se jieħdu biss loqma mill-investiment oriġinali tagħhom u assolutament mhuma se jieħdu l-ebda mgħax.

Investitur partikulari li tkellem magħna lbieraħ wara li żvelajna dan il-falliment ta’ prodotti finanzjarji mmexxija minn Crystal Finance Investments spjegalna li f’dan il-bond partikulari, hu xtara 10,000 unit għall-prezz ta’ 98%.

“Għaddew ix-xhur u l-affarijiet f’dan il-bond bdew sejrin ħażin sal-punt li niżlu għal 29%.

Sadanittant ħadd minn Crystal Finance Investments ma ħa lintrigu li jkellimna dwar dak li kien qed jiġri u kont jien li kkun-

tattjajthom u kellimthom. Ġewni b’ħafna skużi li l-affarijiet u linvestimenti f’din il-kumpanija kienu sejrin ħażin. U kellhom raġun tafx, għax dak li jien xtrajt bi 98% illum spiċċa kkwotat 3% biss!

Kellimna klijent ieħor diżappuntat ta’ Crystal Finance Investments li wriena wkoll doku-

menti importanti li rċieva ftit taljiem ilu. Qalilna li mill-esperjenza diretta tiegħu ma’ Crystal Finance Investments, dawk li jitkellem magħhom mhux l-ewwel darba li qabadhom jilagħbu bid-diskors u jgħidulu affarijiet biex joħorġu mill-problemi li jkunu fihom.

“Flok jgħidulna l-affarijiet kif inhuma, jipprovaw ibenġluha,

Ir-rabtiet Mifsud-Muscat

• Kien l-employer ta’ Joseph Muscat qabel sar MEP fl-2004 • Illum hu “konsulent finanzjarju” ta’ Joseph Muscat, kif ġie deskritt mill-Gvern stess meta l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna ħadu miegħu għal żjara fil-Bank Dinji f’Washington f’Ottubru 2013 • Waqt dik iż-żjara, Alfred Mifsud qal li lest jieħu l-kariga ta’ Deputat Gvernatur tal-Bank Ċentrali • Kien Chairman tal-media Laburista fejn Joseph Muscat kien jaħdem bħala ġurnalist • Kien Chairman tal-Mid-Med Bank, qabel dan sar HSBC, matul il-Gvern Laburista ta’ bejn l-1996 u l-1998 • Ikkontesta l-elezzjoni ġenerali mal-Partit Laburista fl-2003 fuq ir-raba’ u s-seba’ distrett elettorali imma ma ġiex elett minkejja li ġab 1,500 vot fuq kull distrett • Jiġi ħu Tarcisio Mifsud, li qabel kien uffiċjal għoli talEneMalta u li wara kien jidher il-ħin kollu fuq Super One jikkritika lill-EneMalta; li Joseph Muscat stiednu ħdejh jagħmel diskors ewlieni dwar l-EneMalta fl-ewwel Kungress tal-Partit Laburista f’Ta’ Qali f’Settembru 2012 u li ftit xhur wara ġie akkużat li kien wieħed milli kienu qed jixxaħħmu fliskandlu tal-EneMalta

apparti li tingħata l-inqas tagħrif possibbli.” Ċemplilna klijent ieħor irrabjat li qalilna li dwar dak li żvelajna lbieraħ ftit li xejn kien konxju għalkemm għandu flus investiti ma’ Crystal Finance.

“Li ġara issa hu li kemm-il darba ppruvajt naqbad bit-telefown, iżda l-linja – u dan b’mod ripetut – taqa’. Mela mhux talli ma ningħatawx informazzjoni u sodisfazzjon, talli l-linji tat-telefown mhumiex jiffunzjonaw. Is-soltu mill-ewwel, jew tal-inqas wara ftit, taqbadhom u tkellimhom. Issa f’daqqa waħda qed nifhem li qed jippruvaw jaħarbuna!”

Aħna infurmati wkoll li matul il-ġurnata tal-bieraħ, wara li żvelajna kif għadd ġmielu ta’ Maltin tilfu miljuni kbar ta’ ewro wara li investew ma’ Crystal Finance Investments, aktar investituri kkuntattjaw lill-Awtorità Maltija għas-Servizzi Finanzarji (MFSA) u ressqu formalment l-ilment tagħhom.

Anke Crystal Finance Investments irreaġixxew permezz ta’ stqarrija, li meta wieħed jaqraha sew jifhem li mhuma jiċħdu assolutament xejn minn dak kollu li għedna fir-rapport tagħna.

Crystal Finance Investments fissret li hi ħeġġet lill-klijenti tagħha biex jikkonsultaw mal-Awtorità Maltija għas-Servizzi Finanzjarji (MFSA) dwar id-drittijiet tagħhom f’dan ix-xenarju ta’ falliment ta’ prodotti finanzjarji. Wegħdet ukoll li se tkompli tikkopera mal-awtoritajiet kif wara kollox hi marbuta li tagħmel kemm mill-aspett etiku u

anki legali.

Il-kumpanija Crystal Finance Investments, li għandha lkwartieri tagħha f’Tal-Qroqq hi mmexxija minn Alfred Mifsud bħala Chairman. Alfred Mifsud għal diversi snin kien imexxi sSuper One u kien ukoll jipparteċipa regolarment f’attivitajiet talPartit Laburista.

Fil-fatt, Alfred Mifsud għandu sensiela ta’ rabtiet kemm malPartit Laburista kif ukoll ma’ Joseph Muscat personalment (kif jidher fil-grafika).

Fil-fatt, bosta tkellmu magħna dwar il-fatt li Joseph Muscat kien impjegat bħala salesman ma’ Alfred Mifsud. Dan kien ikkonfermah il-Partit Laburista stess, li fi stqarrija maħruġa nhar it-23 ta’ Frar 2013, kien qal li hekk: “Dr Muscat kien impjegat malkumpanija Crystal Finance Investments Limited, li ċChairman tagħha huwa Alfred Mifsud. Parti minn xogħlu kienet li jiltaqa’ ma’ klijenti li riedu jinvestu flushom.”

Sena ilu, Mifsud kien iddeskriva l-Baġit li ressaq Muscat bħala wieħed li qatt ma ra bħalu. U f’April li għadda, f’attivitajiet talPartit Laburista, Alfred Mifsud, fil-preżenza ta’ Joseph Muscat, stqarr li l-ekonomija Maltija miexja ’l quddiem.

Sarkastikament, dawk li tilfu kollox wara l-investimenti li għamlu ma’ Crystal Finance Investments, ikkummentaw li għalihom, familthom ma tantx se timxi ’l quddiem, issa li tilfu dak kollu li kienu faddlu.

L-AD tistaqsi x’qed jagħmel ir-regolatur finanzjarju

Wara li dan il-ġurnal ilbieraħ żvela dak li qed jiġri fi Crystal Finance Investments, lAlternattiva Demokratika fi stqarrija staqsiet fejn hu r-regolatur ta’ dan il-qasam...fi kliem ieħor, staqsiet x’qed tagħmel lMFSA.

Fil-kuntest ta’ dak li ġie rrappurtat dwar it-tisbita finanzjarja li ħadu ċerti assi ta’ Crystal Finance, iċ-Chairperson tal-AD Arnold Cassola fakkar li dan ilkaż ta’ telf finanzjarju għallinvestituri hu l-aħħar wieħed f’sensiela li rat il-bidu tagħha

fil-La Vallette Multi Manager Property Fund u kompliet bilMaltese Cross Financial Services u l-All Invest Co. Ltd. Għaldaqstant, qalet l-AD, mistoqsija leġittima li tiġik f’rasek hi għaliex ir-regolatur, jiġifieri l-Awtorità Maltija tas-

Servizzi Finanzjarji, mhux dejjem qed jirnexxilu jidentifika lproblemi f’dawn il-kumpaniji qabel ma effettivament iseħħ ittelf finanzjarju.

Jeħtieġ li l-MFSA tispjega x’miżuri ttieħdu biex tħares linteressi tal-investitur iż-żgħir,

ittemm l-istqarrija talAlternattiva Demokratika.