In-Nazzjon is-Sibt 8 ta' Novembru 2014

Nru 13,895

Is-Sibt, 8 ta‘ Novembru, 2014 €0.80

www.maltarightnow.com

L-Oppożizzjoni titlob iċ-ċensura tal-Ministru Mallia Tressaq mozzjoni fil-Parlament biex jiġu ppubblikati r-rapporti ta’ żewġ inkjesti dwar l-operat tal-Pulizija Alex Attard

Fil-kju barra l-MFSA Diversi investituri ngidmu wara li prodotti finanzjarji ta’ Crystal Finance Investments fallew

Klijenti ta’ Crystal Finance Investments jippruvaw isibu rifuġju fl-MFSA wara li l-kumpanija tevita li tkellimhom Joe Mikallef

Għadd kbir ta’ persuni li kellhom flus investiti fi prodotti finanzjarji ta’ Crystal Finance Investments ilbieraħ kmieni filgħodu sebħu jistennew fi kju barra l-bini tal-Awtorità Maltija għas-Servizzi Finanzjarji

(MFSA) bl-iskop li jsibu xi tip ta’ rifuġju wara li tilfu l-flus investiti minnhom.

Persuni li tkellmu ma’ ‘InNazzjon’ fissru li matul ilġimgħat li għaddew, wara li fallew dawn il-prodotti finanzjarji li investew fihom ma’ Crystal Finance Investments, ftit li xejn

ingħataw informazzjoni, anzi meta tkellmu ma’ rappreżentanti tal-kumpanija nżammew prattikament fil-għama għax is-sodisfazzjon li ngħataw għall-mistoqsijiet tagħhom kien l-inqas possibbli. għal paġna 4

L-Oppożizzjoni qed titlob iċċensura tal-aġir ta’ ħabi talMinistru Manuel Mallia li qed jonqos mill-wegħda tal-Gvern dwar il-kontabbiltà u t-trasparenza meta ma ppubblikax żewġ inkjesti dwar l-operat talPulizija.

F’mozzjoni li ppreżenta filParlament ilbieraħ il-Viċi Kap tal-Oppożizzjoni għall-Ħidma fil-Parlament, Mario de Marco; akkumpanjat mill-Kelliem talOppożizzjoni dwar l-Intern u sSigurtà Nazzjonali Jason Azzopardi u mill-Whip talGrupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius, lOppożizzjoni qed titlob li lParlament jiskrutinja dan l-aġir

Rebbieħ ma’ In-Nazzjon

tal-Gvern u tal-Ministru responsabbli mill-Intern, u biex immedjatament jiġu ppubblikati r-rapporti taż-żewġ inkjesti fl-intier tagħhom.

Ir-rapporti ta’ inkjesta li lMinistru Manuel Mallia għadu ma ppubblikax jittrattaw il-każ fejn raġel innoċenti tressaq ilQorti b’arrest akkużat inġustament b’hold-up, u każ ieħor fejn kienu rtirati l-proċeduri kriminali kontra persuna li allegatament ħebbet għall-Pulizija fl-Għassa tal-Pulizija ta’ Ħaż-Żabbar.

Il-mozzjoni tal-Oppożizzjoni tinnota li fit-3 ta’ Settembru 2013, il-Kummissarju talPulizija wiegħed li rriżultati talinkjesta dwar l-ewwel każ se jiġu ppubblikati sabiex iserraħ moħħ għal paġna 3

Ir-rebbieħ ma’ In-Nazzjon ta’ Ikla għal żewġ persuni fil-Pisces Restaurant M’Xlokk tal-ġimgħa li għaddiet, hu John M. Briffa.

www.maltarightnow.com

3

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

LOKALI

Il-Gvern ta r-roħs fl-enerġija, imma żamm għalih iż-żieda għall-għoli tal-ħajja

Ir-roħs li l-Gvern ta fil-kontijiet tal-enerġija qed jittieħed kollu lura mill-Gvern għaliex ilpoplu mhux se jingħata żieda ġusta għall-għoli tal-ħajja.

Dan sostnieh il-Kelliem talOppożizzjoni dwar il-Finanzi Tonio Fenech f’konferenza talaħbarijiet fid-Dar Ċentrali tal-PN dwar l-aspettattivi talOppożizzjoni dwar il-Baġit li se jitressaq għaxart ijiem oħra, u li s’issa l-unika ħaġa li ġiet żvelata minnu hi ż-żieda ta’ 58 ċenteżmu għall-għoli tal-ħajja.

Tonio Fenech qal li l-Gvern ilu ġimgħat jagħti l-impressjoni li kollox sejjer tajjeb fl-ekonomija Maltija. Għalhekk il-poplu qed jistenna li l-Gvern iżomm ilwegħdi elettorali tiegħu li kienu jinkludu tkabbir ekonomiku u tnaqqis fit-taxxi, li l-istipendji jinżammu, jissaħħu u jiżdiedu bil-kumpens għall-għoli talħajja, li l-impjiegi li jinħolqu jkunu ta’ kwalità u mhux prekarji, li tissolva l-prroblema talmediċini out-of-stock, u li jinqered il-faqar.

Dwar ir-roħs fil-kontijiet tad-

dawl u l-ilma, Tonio Fenech ikkritika lill-Gvern għall-fatt li ma raħħasx il-petrol u d-diesel skont il-prezz internazzjonali taż-żejt.

Jirriżulta li fl-Italja gallun petrol jinbiegħ għal €4.88 waqt li f’Malta jinbiegħ €6.55. Gallun diesel fl-Italja jinbiegħ €4.40 waqt li f’Malta jinbiegħ €6.20.

Il-Maltin qed ikollhom iħallsu 30ċ iktar fil-litru għall-petrol u 24ċ iktar kull litru għad-diesel.

Dan meta l-prezz internazzjonali taż-żejt hu 77 dollaru kull barmil, fl-inqas livell għal numru ta’ snin.

Meta tkellem dwar it-taxxi, Tonio Fenech qal li l-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) qed jikkonferma li dawn żdiedu b’wieħed fil-mija, li jfisser żieda ta’ €170 kull persuna. Ma’ dawn iridu jiżdiedu wkoll iż-żidiet filgass, fil-liċenzji tal-karrozzi, flakkomodazzjoni soċjali u taxxi oħra.

Tonio Fenech qal li ż-żieda proposta ta’ 58ċ hi waħda redikola meta l-fatti huma li għal talqalba l-Gvern għandu l-eluf. Hu

semma kif id-deputat Laburista li kien appuntat Kelliem tal-Gvern qed jitħallas €58,000 fis-sena sempliċiment biex jitkellem.

Eżempju ieħor ta’ ħela hu l-paga ta’ €13,000 fi-xahar għall-mara tal-Ministru Konrad Mizzi bħala konsulent tal-Gvern fiċ-Ċina.

Mill-mod kif il-Gvern qed iwettaq il-politika tiegħu, jirriżulta li r-roħs tal-kontijiet taddawl u l-ilma se jispiċċa lura għand għandu, għaliex minħabba dan ir-roħs mhux se tingħata żieda ġusta għall-għoli tal-ħajja.

Il-Partit Nazzjonalista, qal Tonio Fenech, mhux favur li jinbidel ilmekkaniżmu li bih titkejjel lgħoli tal-ħajja iżda l-Gvern hu obbligat li jdaħħal inizjattivi oħra biex jikkumpensa.

F’dan is-sens il-PN ressaq erba’ proposti li huma li titnaqqas l-income tax għal kulħadd b’€170 sena fis-sena, li l-ħaddiema li ma jħallsux taxxa jingħataw l-ekwivalenti fi ħlas dirett, li l-pensjonanti jingħataw żieda ta’ mill-inqas €200 fis-sena u li jiġu mwieżna dawk l-iktar vulnerabbli.

Żewġ inkjesti għadhom qed jinżammu moħbija

Il-Viċi Kap tal-PN u l-Kelliema l-oħra tal-Oppożizzjoni jippreżentaw il-mozzjoni lill-Ispeaker ilbieraħ

minn paġna 1

in-nies, u li fit-28 ta’ Ġunju li għadda l-Ministru Manuel Mallia nnifsu ntrabat li jippubblika rriżultati.

Il-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li l-Gvern għandu l-obbligu li jkun kontabbli lejn il-poplu, u li ma jaħbix nuqqasijiet gravi li jheddu serjament is-saltna tad-dritt u d-drittijiet fundamentali.

Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għall-Intern ikkummenta li lMinistru Mallia qed imexxi ddekasteri mingħajr trasparenza filwaqt li l-ħabi sar ir-regola, u rregola saret l-eċċezzjoni.

L-Oppożizzjoni rrimarkat filmozzjoni, li l-Gvern għandu dmir li ma jagħtix protezzjoni lil min jonqos fid-dmirijiet tiegħu u l-Parlament għandu d-dmir li jagħmel skrutinju kontinwu talħidma tal-Gvern u jistaqsi għalfejn ir-rapporti ta’ dawn linkjesti għadhom qed jinżammu moħbija.

Fil-mozzjoni ġie nnutat ukoll li l-Ministru Mallia għadu qed jirrifjuta li jippubblika r-riżultati ta’ dawn l-inkjesti, kultant bi skużi li ma jixirqux f’pajjiż demokratiku, bħalma hi l-iskuża li l-Ministru kien imsiefer u allura ma kellux ħin jaqra r-rapport.

L-Oppożizzjoni ddikjarat fil-

mozzjoni, li l-poplu Malti jistħoqqlu u għandu d-dritt li t-tmexxija tal-Ministeru għall-Intern u sSigurtà Nazzjonali tkun waħda nadifa, miftuħa u li tirrispetta lintelliġenza tagħna lkoll.

L-Ispeaker qal fil-kummenti tiegħu dwar il-mozzjoni, li t-talbiet tal-Oppożizzjoni jimmeritaw l-iskrutinju tal-Parlament u sostna li l-pubbliku għandu dritt li jkun infurmat dwar l-inkjesti msemmija.

Il-mozzjoni issa titressaq millIspeaker quddiem il-Kumitat dwar ix-Xogħol tal-Kamra biex tkun diskussa f’data li jkun hemm qbil dwarha bejn il-Gvern u l-Oppożizzjoni.

Tonio Fenech iressaq erba’ inizjattivi għall-Baġit f’isem l-Oppożizzjoni u jgħid li l-familji qed jistennew li Muscat iżomm mal-wegħdi tiegħu

Kirja tiżdied b’seba’ darbiet Persuni li jgħixu f’akkomodazzjoni soċjali qed jinħasdu meta qed jirċievu kontijiet għoljin talkera tagħhom. Wieħed mill-persuni milquta tkellem magħna u spjega li l-kont tiegħu għall-kirja tal-post fejn joqgħod żdied b’seba’ darbiet fuq dak li kien iħallas sa ftit tax-xhur.

Hu spjega li minn kont ta’ €27 fis-sena, issa rċieva notifika li lkont tela’ għal €197 jiġifieri kważi €200. Din il-persuna, li xtaqet tibqa’ anonima, qaltilna li nħasdet meta rċeviet dan il-kont b’din iż-żieda qawwija, bla preavviż ta’ xejn.

Hu spjega li ma kienx avżat blebda mod li kien se jkun hemm din iż-żieda. Din il-persuna għandha biss dħul mill-benefiċċji soċjali ta’ madwar €400 fix-xahar u qaltilna li ma tistax tħallas dan il-piż żejjed li ġie fuqha bla mistenni.

Din l-persuna ċemplet lidDipartiment tal-Artijiet biex tressaq l-ilment tagħha. Filwaqt li ġie spjegat lilha li kienet inbidlet lliġi tal-kera fl-2010, ir-rappreżentant tad-Dipartiment tal-Artijiet

ma qalx lill-inkwilin li l-Gvern Nazzjonalista, minkejja l-jedd li jgħolli l-kera tal-akkomodazzjoni soċjali, fis-snin l-imgħoddija għażel li ma jagħmilx dan.

Mhux l-istess għamel Gvern Laburista li għolla l-kera talHousing Soċjali minkejja li wiegħed li se jeradika l-faqar. Irrappreżentant tad-Dipartiment tal-Artijiet ma weġibx lanqas jekk fil-Baġit li jmiss il-kirja tistax terġa’ togħla jew tinbidel.

Il-persuna li rceviet dan il-kont hi persuna b’diżabbiltà, u staqsiet jekk dawn iż-żidiet japplikawx ukoll għal persuni bi bżonnijiet speċjali bħalha.

Imma f’dan il-każ, ir-rappreżentant tad-Dipartiment talArtijiet issuġġerixxa li din il-persuna ċċempel l-Awtorità tad-Djar biex tiċċekkja jekk għandhiex sussidju minħabba id-diżabbiltà.

Minkejja f’dan, il-persuna ċemplet ħames darbiet u kull darba bdiet tinqata’ l-linja.

Għalhekk issa se jkollha tmur fiżikament biex tiċċekkja jekk tikkwalifikax għal xi tip ta’ sussidju.

L-avviż mingħand il-Kummissarju tal-Artijiet li bih l-inkwilin kien infurmat li l-kera tal-akkomodazzjoni soċjali fejn jgħix se tiżdiedlu b’seba’ darbiet

4

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

Investituri jibqgħu b’xiber imnieħer minn paġna 1

Saħansitra lbieraħ kellmuna numru ta’ persuni li qalulna li bejn nhar il-Ħamis u lbieraħ – wara li dan il-ġurnal żvela kif prodotti finanzjarji ta’ Crystal Finance Investments fallew – huma ċemplu diversi drabi fuq in-numri tat-telefown tas-soltu biex jistaqsu u jingħataw aktar informazzjoni dwar x’qed jiġri, iżda mhux talli ħadd ma kellimhom, talli l-linja tat-telefown ftit tal-ħin wara taqa’.

Min-naħa tagħha l-kumpanija fi stqarrija ma ċaħdet xejn mir-rapporti tagħna u fissret li hi ħeġġet lill-klijenti tagħha biex jikkonsultaw mal-MFSA dwar id-drittijiet tagħhom f’dan ix-xenarju ta’ falliment ta’ prodotti finanzjarji.

Crystal Finance wegħdet ukoll li se tkompli tikkopera mal-awtoritajiet kif wara kollox hi marbuta li tagħmel kemm mill-aspett etiku u anki legali.

F’dan l-isfond kollu, matul it-48 siegħa li għaddew irRegolatur Finanzjarju baqa’ ma ħareġ l-ebda stqarrija dwar x’qed isir fid-dawl tal-falliment ta’ dawn il-prodotti finanzjarji.

Esperti fis-suġġett ilbieraħ qalulna li ma jistgħux jifhmu kif ir-Regolatur, jiġifieri lMFSA, mhux qed jirnexxilu

Alfred Mifsud, iċ-Chairman ta’ Crystal Finance Investments

jantiċipa u jidentifika l-problemi f’dawn il-kumpaniji qabel ma effettivament iseħħ it-telf finanzjarju.

Dawn l-istess sorsi komplew li l-Awtorità għandha tispjega x’miżuri ttieħdu biex tħares linteressi tal-investituri żgħar.

Sorsi oħra li tkellmu magħna appellaw biex il-kumpanija ta’ Alfred Mifsud, aktar milli tipprova tmewwet din is-sitwazzjoni preokkupanti, tiċċara lpożizzjoni tagħha llum qabel għada, u tgħid kemm fil-fatt fallew prodotti finanzjarji u liema huma.

Is-sorsi żiedu jgħidu lil ‘InNazzjon’ li Crystal Finance Investments għandha ħabta kif tagħmel reklamar biex tattira lklijenti ħalli jinvestu flushom

fi prodotti finanzjarji tagħha, iżda mbagħad meta jinqala’ lgħawġ, ftit li xejn tkun kapaċi tagħti informazzjoni u gwida lill-investituri tagħha.

“Dak li jiġri hu li rappreżentanti tal-kumpanija joqogħdu jagħfsu fuq il-fatt li kull prodott finanzjarju fih ir-riskju tiegħu. X’aktarx fid-dokument li dak li jkun ikun iffirma, dan kollu jkun qiegħed jingħad b’xi tipa ċkejkna li tkun trid lenti daqsiex biex taqraha!” qalilna b’ton ironiku sors minnhom.

Persuna oħra li tkellmet magħna matul il-ġurnata talbieraħ staqsiet x’se jiġri issa mill-flus tagħha u ta’ bosta oħrajn investiti ma’ Crystal Finance Investments. “S’issa ħadd għadu ma qalilna xejn dwar x’se nieħdu mis-somma oriġinali li investejna u millimgħaxijiet li suppost ħadna.

Li sirt naf s’issa hu biss li lfond li fih sar l-investiment mar ħażin ħafna.”

L-istess sorsi kkummentaw li Alfred Mifsud, li s-soltu ma jiddejjaq xejn jitkellem dwar fallimenti oħrajn, issa li din issitwazzjoni qed tolqot lilu direttament, qed jagħmel minn kollox biex jipprova jmewwet dan il-falliment li jista’ jwassal biex in-nies jitilfu l-fiduċja tagħhom fil-prodotti li tbigħ ilkumpanija tiegħu.

Minbarra li għal diversi snin kien imexxi l-media Laburista, Alfred Mifsud għadu sal-lum qrib ħafna tal-PM u mexxej Laburista attwali Joseph Muscat, li kien l-employer tiegħu qabel ma Muscat sar Membru Parlamentari fl-2004.

www.maltarightnow.com

LOKALI

Proposta mill-Oppożizzjoni għal konsensus dwar il-viżjoni ekonomika ta’ Malta

L-Oppożizzjoni qed testendi l-id tal-kooperazzjoni biex jinkiseb konsensus fuq setturi ewlenin tal-pajjiż, partikolarment l-ekonomija u l-finanzi u fuq il-viżjoni ekonomika ta’ Malta.

Din il-pożizzjoni talOppożizzjoni kienet espressa mill-Kap tal-Oppożizzjoni Simon Busutttil meta flimkien mal-Prim Ministru Joseph Muscat ħa sehem f’dibattitu organizzat mill-Kamra talKummerċ.

Simon Busuttil qal li stħarriġ tal-EY Conference stabbilixxa li hemm inċertezza minn investituri barranin dwar Malta u kompla li dan għandu jwassal biex ikunu indirizzati l-isfidi tal-kompetittività u l-vantaġġi tal-pajjiż.

Hu qal li l-Gvern mhux joffri viżjoni ħolistika għall-pajjiż u spjega kif fost l-oħrajn l-iskema ta’ bejgħ taċ-ċittadinanza Maltija kkaġunat ħsara lir-reputazzjoni ta’ Malta. Dan flimkien mal-pjan tal-enerġija li jipproġetta produzzjoni ta’ enerġija iktar milli meħtieġa, il-pożizzjoni tal-Gvern quddiem id-dejn tal-pajjiż u l-mod kif il-Gvern qed ikabbar is-settur pubbliku għal skopijiet politiċi. Dwar id-dejn, Simon

Busuttil qal li bl-aħħar sena ddejn tal-pajjiż kiber bl-ogħla rata fejn żdied bi 370 miljun.

Din ix-xejra kompliet din issena b’żieda ta’ €465 miljun sa Ġunju ta’ din is-sena. Minkejja din il-kritika, sostna Simon Busuttil, l-Oppożizzjoni qed testendi l-id tal-kooperazzjoni biex jinkiseb konsensus fuq suġġetti ewlenin, partikolarment l-ekonomija u l-finanzi.

Lill-Prim Ministru, il-Kap talOppożizzjoni pproponielu konsensus fuq il-viżjoni ekonomika ta’ Malta.

Simon Busuttil kompla li dan iġib miegħu impenn tal-gvern lejn it-trasparenza; u dan bilfatti mhux bil-paroli. Filwaqt li tkellem dwar il-meritokrazija, Simon Busuttil qal li din tinkiseb bil-professjonalita mhux bil-patronaġġ politku.

Il-Kap tal-Oppożizzjoni semma kif Malta qed taqa’ lura fil-komeptittiva u anki fl-indiċi tal-perċezzjoni tal-korruzzjoni.

Dan mhux biss hu ħażin għallpolitika iżda wkoll għall-kummerċ, sostna Simon Busuttil.

Simon Busuttil qal li hu pożittiv li r-rata barranija ma kinetx imnaqqsa mill-aġenziji tal-kreditu. Is-sostenibbiltà talfinanzi pubbliċi u t-tisħiħ talkompetittività għandhom jitpoġġew bħala pilastri ewlenin li jiggwidaw l-aġenda ekonomika tal-pajjiż.

Il-Kap tal-PN appella lillPrim Ministru biex jiffaċċja żewġ sfidi ewlenin li huma ssostenibbiltà tas-settur tassaħħa u tal-pensjonijiet. Dawn huma setturi li fihom lOppożizzjoni lesta taħdem mal-Gvern biex is-sistemi tassaħħa u l-pensjonijiet ikunu trasformati biex jassiguraw issostenibbiltà għall-preżent u għall-ġenerazzjonijiet futuri bl-involviment tas-settur privat, qal il-Kap talOppożizzjoni.

Simon Busuttil qal li l-pajjiż għandu bżonn tmexxija mhux populiżmu, u tkellem ukoll dwar l-importanza li l-pajjiż jattira investiment barrani dirett.

www.maltarightnow.com

QORTI

Kawża ta’ libell mill-Ministru Konrad Mizzi kontra Daphne

Grace Borg titlef il-kawża ma’ Thea Garrett

kummenti ta’ Daphne Caruana Galizia huma libellużi, malafamanti u intiżi biex itellfu jew inaqqsu r-reputazzjoni tagħhom apparti li dawn ilkummenti mhumiex minnhom, u għalhekk qegħdin jitolbu ħlas ta’ danni skont il-liġi fil-massimu tagħhom ta’ €11,646.87ċ.

Daphne Caruana Galizia allegat li l-Ministru Konrad Mizzi u Lindsay Gambin, ex ġurnalista ta’ One News, nhar is-Sibt dehru fit-Tiffany Champagne u Cigar Room tallukanda Hilton, mgħannqin ma’ xulxin u jitbewsu. Hija allegat ukoll li fil-lejl talĦamis u l-Ġimgħa huma waslu flimkien fl-ajruport internazzjonali ta’ Malta u li ż-żwieġ tal-koppja falla minħabba Lindsay Gambin.

Il-protest kien iffirmat millAvukati Aaron Mifsud Bonnici u Abigal Critien.

Il-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili ċaħdet talba għad-danni li saret minn Grace Borg u minn Andrea Milana fil-konfront ta’ Thea Falzon Garrett, wara li huma sostnew li hija kisret il-kuntratt li kienet iffirmat magħhom fuq ilkant.

Fis-sentenza tagħha Imħallef Lorraine Schembri Orland qalet li l-ġenituri tal-kantanta ma setgħux jiffirmaw għaliha mingħajr l-awtorizzazzjoni tal-Qorti. Filkawża li kienu ppreżentaw, Borg u Milana qalu li kienu daħlu f’dak li jissejjaħ “exclusive artist agency and management agreement”, mal-ġenituri ta’ Falzon Garrett f’ Novembru tal-2009.

Dan il-kuntratt kien ġie ffirmat meta Falzon Garrett kienet għadha minorenni.

Permezz ta’ dan il-ftehim, Borg kienet appuntata bħala manager personali ta’ Falzon Garrett, fl-aspetti kollha talindustrija tad-divertiment. Peress li kienet il-manager tagħha, Borg kellha ddaħħal 15 fil-mija middħul ta’ Falzon Garrett u dan

Ħaddiem tal-Port li weġġa’ fuq il-post tax-xogħol fil-Port Ħieles ingħata kumpens f’danni ta’ €47,061.55. Joseph Bonanno, li kien fetaħ kawża għad-danni kontra l-Malta Freeport Terminals Ltd, qal li huwa kien weġġa’ meta kien qed jagħmel xogħol fuq kontejners fil-ħin li huwa kien qed jorbothom.

Bonanno weġġa’ subgħajh tan-nofs meta kien qiegħed jaħdem fuq il-vapur “M.V. Rabat” sorġut f’Terminal Numru 1 filFreeport, Kalafrana, waqt li kien qiegħed jagħmel xogħol ta’

“lashing” (jorbot jew iħoll ilkontejners abbord il-vapur millirbit tagħhom), kif ordnat, u waqt li kien qiegħed jissikka “bottle screw” inqalgħet il-ħadida, (“iron bar”), li torbot lillkontejner ma’ postha, u s-subgħa tan-nofs ta’ id il-leminija tiegħu nqabad bejn il-“bottle screw” u l-imsemmija ħadida.

Minħabba f’dak li ġara huwa dam ma jaħdem sat-12 ta’ Ġunju ta’ sena wara u għalhekk tilef diversi salarji. Bonanno qal li ma kienx ingħata l-għodda neċessarja biex jaħdem u li kienet għas-

sigurtà tiegħu u dan fejn jidħlu prattiċi ta’ ‘safety’. Huwa kien sofra feriti f’idejh il-leminija u spiċċa b’diżabbiltà permanenti.

Fid-deċiżjoni tiegħu lImħallef Silvio Meli qal li lFreeport ma ssuplixxietx lil Bonanno bl-għodda neċessarji u kienet il-kumpanija li hija responsabbli għall-ħaddiema tagħha, anki jekk ma kienx jaħdem direttament magħha, u kien ingħata xogħol indirett minnha.

Il-Qorti qalet li Bonanno sofra minn diżabbiltà ta’ tnejn filmija.

Mara ta’ 41 sena ammettiet li serqet diversi oġġetti li jinkludu deheb, fidda, flus u diversi oġġetti oħra mir-residenza talġenituri tagħha, liema serq jista’ jlaħħaq il-valur ta’ €50,000. Ilġenituri tagħha joqogħdu sSwatar. Il-mara, li għandha problema akuta ta’ droga, ingħatat

150 siegħa ta’ servizz fil-komunità u ordni ta’ trattament millpsikjatra Joseph Spiteri.

L-Ispettur Jason Francis Sultana qal quddiem il-Maġistrat Carol Peralta li l-oġġetti meħudin minn Sonia Bonnici, residenti l-Imsida, kienu misruqin fil-31 ta’ Ottubru u x-xhur

ta’ qabel għad-danni ta’ Ronald u Maria Grazia Bajada, u r-rapport tas-serqa kien sar minnhom stess.

L-Ispettur Sultana qal fil-Qorti li ħafna mill-oġġetti kienu rkuprati filwaqt li missier Sonia Bajada, li kien fl-awla tal-Qorti, informa lill-Maġistrat Peralta li hu kien qed jaħfer lil bintu.

Il-Ministru tal-Enerġija u sSaħħa Konrad Mizzi u l-mara tiegħu Sai Mizzi Liang, ippreżentaw kawża ta’ libell għad-danni kontra l-artikolista Daphne Caruana Galizia fuq kummenti li għaddiet fil-blog tagħha.

Il-koppja ħassewhom malafamati bil-kummenti tagħha fuq il-blog tagħha fejn fuq is-sit Running Commentary ippubblikat ilbieraħ, qalet “This is Super One journalist Konrad Mizzi has been seeing, and the reason his wife left for China.

Il-libell jgħid li dawn il-kummenti qegħdin jallegaw li lMinistru Konrad Mizzi għandu relazzjoni malCommunications Coordinator tiegħu Lindsay Gambin, u li din kienet ir-raġuni li martu Mizzi Liang telqet lejn iċ-Ċina.

Il-koppja qegħdin jgħidu li l-

5

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

Grace Borg

Thea Garrett

sakemm il-kuntratt idum fisseħħ. Dan il-kuntratt kellu jiskadi fi żmien sena.

Madankollu ġara li tul perjodu qasir ta’ żmien, Thea Falzon Garrett sabet ruħha f’xi diffikultajiet li setgħu wkoll ikunu familjari u b’konsegwenza tal-aġir tagħha itterminat iI-kuntratt.

Kien għalhekk li Borg u Milana talbu lill-Qorti tordna lil Falzon Garrett tħallas id-danni li huma sofrew minħabba din iddeċiżjoni.

L-Imħallef Schembri Orland, iżda, qalet li f’din il-kawża jrid jiġi determinat jekk Falzon

Garrett kinetx marbuta b’kuntratt ma’ Borg, li kien iffirmat millġenituri tagħha. Ingħad li skont il-liġi, il-ġenituri ta’ minorenni ma jistgħux jiddisponu mill-proprjetà tat-tfal tagħhom jew jidħlu għal ċertu tibdil fil-proprjetà tattfal tagħhom, mingħajr awtorizzazzjoni tal-Qorti.

Dan hu ta’ importanza kbira biex jiġi assigurat li d-drittijiet tat-tfal qed jiġu protetti. Il-Qorti qalet li f’dan il-każ, il-ġenituri daħlu għal ċerti obbligi mingħajr awtorizzazzjoni tal-Qorti, kif titlob il-liġi. Kien għalhekk li lQorti ċaħdet it-talba ta’ Grace Borg u ta’ Andrea Milana.

Il-Qorti tal-Appell Kriminali, preseduta mill-Imħallef David Scicluna, illiberat mara minn Bormla li ammettiet li fl-2006 kienet daħħlet id-droga filħabs.

Madankollu peress li l-qartas li kellu d-droga baqa’ ma nstabx, l-istess Qorti qalet li ma hemm l-ebda prova, minbarra listqarrija tagħha, li b’xi mod jikkondiviha mal-fatt li hija daħħlet id-droga fil-ħabs.

Minkejja li l-Qorti laqgħet ittalba tal-Avukat Ġenerali li listqarrija qatt ma kellha tiġi dikjarata mhux ammissibbli, lQorti tal-Appell qalet li ma kien hemm l-ebda prova b’saħħitha li għandha ssibha ħatja. Is-sentenza ngħatat filkonfront ta’ Michelle Bugeja ta’ 46 sena, li kienet qed tiġi mixlija li daħħlet id-droga fil-ħabs, fit-22 ta’ Novembru tal-2006.

Il-Qorti semgħet kif il-mara marret tara lis-sieħeb tagħha Mario Buhagiar, li għandu problema ta’ droga, u li kemmil darba huwa talabha li jingħata l-eroina. Il-priġunier kien ilu l-ħabs mill-1994 u fil-ġurnata li

hija marret iżżuru ħbiet qartas eroina fil-qalziet ta’ taħt tagħha.

Il-gwardjani tal-ħabs raw lillmara taqbad idejn Buhagiar u u tpoġġihielu fil-parti privata tagħha. Hekk kif l-uffiċjali talħabs daħlu fil-kamra, Buhagiar, li dak il-ħin kellu xi ħaġa f’idejh, meta rahom qabadha u belagħha.

Minkejja li ftit wara huwa ttieħed l-isptar Mater Dei għattestijiet, il-Qorti ma sabu xejn fl-intern tiegħu, u kien għalhekk li wassal lill-Qorti talAppell biex tiddikjara li ma kien hemm l-ebda evidenza, minbarra l-istqarrijiet li ngħataw lill-Pulizija, li lpakkett bl-eroina li raw ilgwardjani, kien fil-fatt jikkontjeni droga.

F’dawn iċ-ċirkostanzi, qalet il-Qorti tal-Appell, ma setgħetx tifhem kif l-Avukat Ġenerali kien qed jistenna li Bugeja tinstab ħatja, u għalhekk huwa kkonferma d-deċiżjoni talewwel Qorti, li ma kienx hemm bażi li tinstab il-ħtija fil-konfront tagħha.

Ħaddiem tal-Port jingħata Mara mhux ħatja kumpens ta’ €47,000 wara li li daħħlet l-eroina weġġa’ fuq il-post tax-xogħol fil-Ħabs

Servizz fil-komunità wara li serqet mid-dar tal-ġenituri

www.maltarightnow.com

6

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

LOKALI

Dehra tal-Forti Leonardu mill-għoli, u z-zona tal-madwar

IL-PJAN LI JINBNEW TLIET LUKANDI FIN-NOFSINHAR TA’ MALTA Fil-Casino ta’ Portomaso bħalissa qed isir it-tournament internazzjonali tal-poker bl-isem “Battle of Malta” li huwa l-akbar Poker Tournament li jsir fl-Ewropa. Fl-ewwel jum tat-tournament, żaru l-post il-Kelliema tal-Oppożizzjoni Tonio Fenech u Kristy Debono, li segwew il-kompetizzjoni li se tibqa’ għaddejja sa għada l-Ħadd, u li għandha prize pool garantit ta’ €500,000 (Ritratt: Roberto Runza)

Konferma li Louis Attard ma tressaqx il-Qorti b’reat aggravat

Il-Gvern ipprovda l-aqwa prova li Louis Attard, li huwa viċin il-Ministru Konrad Mizzi, huwa uffiċjal għoli fl-Enemalta.

Dan hekk kif inħarġet stqarrija li fiha ngħatat prova ċara li lPulizija kellha tressaq lil Louis Attard mhux b’sempliċiment akkuża ta’ serq tad-dawl millismart meters bħall-konsumaturi l-oħrajn, iżda b’serq aggravat, proprju għax huwa uffiċjal għoli tal-Korporazzjoni Enemalta.

Il-Pulizija ħarġet stqarrija li fiha kkonfermat li Louis Attard “ġie akkużat b’akkużi identiċi għal dawk ta’ persuni oħra li kisru l-istess dispożizzjoni talliġi, f’ċirkostanzi simili.”

Dak li qalet il-Pulizija jikkonferma li minkejja li Louis Attard huwa uffiċjal għoli fl-Enemalta, u xogħlu hu li jassigura li dawn latti kriminali ma jseħħux, hu ma

tressaqx b’din l-akkuża aggravata. Il-Pulizija fl-istess stqarrija qalet li l-akkużi jridu jkunu bbażati fuq evidenza. Fil-fatt, levidenza stess tal-Gvern turi li Attard kien jokkupa l-kariga ta’ uffiċjal għoli fl-Enemalta.

Dwar dan il-każ, il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija qal li lPrim Ministru Joseph Muscat u lMinistru Konrad Mizzi tant jins-

abu daharhom mal-ħajt li issa spiċċaw jattakkaw anke lillmedia li tiżvela stejjer ta’ interess għall-poplu Malti u Għawdxi.

L-aħbar li uffiċjal għoli flEnemalta ma tressaqx il-Qorti akkużat b’reat aggravat għaliex hu uffiċjal pubbliku, imma sempliċiment bħala konsumatur li seraq id-dawl għax kellu meter imbagħbas, ġiet żvelata mill-ġurnali lokali u mhux mill-Partit Nazzjonalista.

Muscat u Mizzi, flok wieġbu lmistoqsijiet li sarulhom, għażlu li jattakkaw lill-media li ħarġet blistorja. Imma baqgħu ma weġbux min għamel pressjoni biex luffiċjal għoli fl-Enemalta jiġi trattat b’mod differenti. Baqgħu ma weġbux lanqas min ħa ddeċiżjoni li din il-persuna tiġi trattata b’mod li l-piena kontriha tkun ferm anqas.

Tħassib dwar l-iżvilupp propost fil-Forti Leonardu

Rapport tal-Unit talPrivatizzazjoni li jinsab quddiem il-Gvern, u li ġie kummissjonat fuq talba taċ-Chairman talKunsill Konsultattiv għan-naħa t’isfel ta’ Malta Silvio Parnis, qed jipproponi l-iżvilupp ta’ tliet lukandi fin-Nofsinhar ta’ Malta f’art verġni li hija mmarkata bħala Outside Development Zone (ODZ).

Skont rapporti fil-media, illukandi huma proposti li jsiru qrib Smart City, f’Żonqor Point u fil-post fejn illum hemm il-Forti Leonardu, fil-limiti ta’ ĦażŻabbar. Dan il-Forti, li qed ikun propost li jinbidel f’lukanda, jinsab kilometru biss ’il bogħod miz-zona industrijali Ta’ Maġġi.

Fiz-zona hemm ukoll razzett talbaqar u razzett tat-tiġieġ.

Il-pjan li għandu quddiemu lGvern jipproponi li b’dawn ittliet lukandi s-sodod jiżdiedu b’700. Dan l-iżvilupp se jkun akkumpanjat minn promenade li twassal lejn Żonqor Point, u hu kollu ppjanat li jsir fuq art pubblika. Hemm ukoll pjan li jsir Beach Club – anke f’dan il-każ f’zona ODZ. Raħħala u bdiewa li għandhom

għelieqi f’dawn l-inħawi esprimew it-tħassib tagħhom għall-fatt li biex isir żvilupp ta’ din ix-xorta jridu jinfetħu toroq ġodda – u staqsew kif se jsiru dawn it-toroq, u liema għelieqi se jittieħdu. Qalu li huwa tajjeb li lForti jiġi restawrat, iżda huma mħassbin sew fuq dan l-iżvilupp propost.

Din l-aħbar qanqlet kritika qawwija, fosthom miċ-Chairman tal-Alternattiva Demokratika (AD) Arnold Cassola li fuq Facebook ikkritika dan il-pjan tal-Gvern Laburista.

Cassola jirrimarka li f’din izzona diġà hemm binja – il-lukanda Jerma – li qed titħalla fi stat mitluq. Minflok isir żvilupp f’dan il-post, il-Unit talPrivatizzazzjoni qed jipproponi tliet postijiet ġodda għal-lukandi – f’art li s’issa hija mhix mittiefsa bi żvilupp ta’ din ix-xorta.

Arnold Cassola jirrimarka illi “Sandro” – b’referenza ċara għall-iżviluppatur Sandro Chetcuti – għadu qed jordna lillPrim Ministru, u Joseph Muscat jobdi. Sandro Chetcuti għadu sallum imexxi l-Malta Developers Association (MDA).

Il-kumment li għadda Arnold Cassola fuq Facebook

www.maltarightnow.com

LOKALI

Jean Claude Juncker jikteb id-daħla tat-tieni edizzjoni tal-ktieb ta’ Lawrence Gonzi Erba’ kapitli ġodda b’riflessjonijiet dwar l-iżviluppi fir-reġjun Il-President il-ġdid talKummissjoni Ewropea JeanClaude Juncker kiteb id-daħla tat-tieni edizzjoni tal-ktieb “Gonzi, and Malta’s Break with Gaddafi, Recollections of a Premier”, li se jkun għallbejgħ mill-ġimgħa d-dieħla waqt il-Festival Nazzjonali talKtieb f’Dar il-Mediterran għall-Konferenzi l-Belt.

Il-President tal-Kummissjoni Ewropea, fid-daħla tal-ktieb, jikteb dwar ir-relazzjoni tiegħu ma’ Lawrence Gonzi li t-tnejn kienu Prim Ministri tal-iżgħar pajjiżi tal-Unjoni Ewropea.

Fl-introduzzjoni tiegħu, Jean Claude Juncker jikteb li, “Malta kellha rwol ċentrali biex l-Ewropa setgħet tagħti ssupport loġistiku fi żmien ilkriżi fil-Libja. Barra minn hekk Malta kienet strumentali flevakwazzjoni ta’ eluf ta’ ċittadini li riedu joħorġu mil-Libja.

Lawrence Gonzi ta l-appoġġ politiku li kien meħtieġ u nnegozja fost l-oħrajn il-

Jean-Claude Juncker, illum President tal-Kummissjoni Ewropea, meta kien żar lill-eks-PM u eks-Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi fid-Dar Ċentrali tal-PN

Nazzjonalista Lawrence Gonzi, b’riflessjonijiet dwar l-aħħar żviluppi fil-Libja u fir-reġjun.

F’dawn il-kapitli jagħmel ukoll riflessjonijiet dwar il-ġejjieni għall-istabbiltà fir-reġjun.

Din l-edizzjoni tinkludi wkoll kontribuzzjoni miċChairman tal-Kunsill Tranżitorju Libjan li kien mexxa r-rivoluzzjoni għallwaqgħa ta’ Gaddafi, Mustafa Abdul-Jalil u mill-Prim Ministru ta’ dak iż-żmien Mahmoud Gibril.

Lawrence Gonzi u Joseph Cassar – l-awtur tal-ewwel edizzjoni – se jkunu qed jiffirmaw kopji tal-ktieb nhar is-Sibt 15 ta’ Novembru fis-6.30pm fiċĊentru tal-Mediterran għallKonferenzi fil-Belt, fis6.30pm.

Kopji tal-ktieb b’offerta ta’ qabel il-pubblikazzjoni jistgħu jiġu ordnati mis-sit elettroniku www.kitegroup.com.mt.

Ilktieb fih 520 pagna b’191 ritratt.

ħelsien ta’ żewġ piloti Olandiżi li kienu miżmumin bħala ostaġġi mir-reġim ta’ Gaddafi.

Matul il-kriżi fil-Libja,

Lawrence Gonzi mexa b’kuxjenza, b’determinazzjoni u perseveranza u fl-istess waqt wera kompassjoni mal-poplu Libja.”

It-tieni edizzjoni tal-ktieb tinkludi wkoll erba’ kapitli ġodda miktuba mill-eks-Prim Ministru u eks-Kap tal-Partit

Majjistru b’veloċità ta’ 6.2 mili nawtiċi.

Dan kien inqas mill-veloċità tipika ta’ 7.2 mili nawtiċi. Ir-riħ kien l-aktar b’saħħtu fil-5 ta’ Ottubru meta nefaħ mil-Lbiċ b’qawwa ta’ b’37 mil nawtiku.

F’dik li hija xita, niżlet b’kollox 82.4mm ta’ xita, aktar minnormal ta’ 75.6mm. Is-sajjetti nstemgħu f’sitt ijiem tul dan ixxahar, ftit aktar min-normal ta’ ħamest ijiem għal Ottubru.

Minkejja dan, Malta xorta gawdiet minn ammont biżżejjed ta’ xemx, b’total ta’ 249.7 siegħa.

Dan l-ammont fisser medja ta’ 8.1 siegħa ta’ xemx tisreġ kuljum, 1.1 siegħa aktar min-

normal għal Ottubru. Il-ġurnata bl-aktar xemx kienet it-8 ta’ Ottubru li rat 10.4 sigħat ta’ xemx, filwaqt li l-ġurnata l-aktar imdallma kienet il-5 ta’ Ottubru, b’1.3 siegħa ta’ xemx biss.

Il-livell tal-umdità rreġistra nuqqas ta’ 4% meta mqabbel mal-istess xahar tas-sena l-oħra biex b’hekk il-medja kienet ta’ 75%. Ma kien rappurtat l-ebda silġ fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta u kien hemm jum wieħed biss biċ-ċpar.

Il-jum l-aktar sħun kien it-18 ta’ Ottubru meta l-merkurju tela’ għal 30.7°C. Waqt li l-jum l-aktar frisk kien fid-29 ta’ Ottubru meta t-temperatura niżlet għal 13.5°C.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat laqa’ f’Kastilja lil Federica Falzon, il-kantanta li se tirrappreżenta lil Malta fil-Junior Eurovision Song Contest li din is-sena se jsir f’Malta. Il-Junior Eurovision Song Contest se jkun wieħed mill-ikbar spettakli televiżivi li se jkun qed itella’ l-PBS. Il-Prim Ministru awgura kull suċċess lil Federica Falzon filwaqt li rringrazzja lill-ġenituri tagħha għall-impenn kbir bħala familja kif ukoll lill-PBS għax-xogħol b’serjetà li qed isir biex jittella’ spettaklu ta’ livell għoli li se jkun segwit minn iktar minn 15-il pajjiż.

(Ritratt: DOI, Jeremy Wonnacott)

Ottubru aktar sħun, u b’aktar xemx u xita

Ottubru f’Malta din is-sena kien xahar aktar sħun, b’aktar xemx u xita meta mqabbel ma’ dak li hu mistenni f’dan il-perjodu.

It-temperatura medja kienet ta’ 22.2˚C u l-inqas temperatura kienet 18.7°C. Iż-żewġ temperaturi kienu 0.7°C ogħla minnormal għax-xahar ta’ Ottubru.

It-temperatura tal-baħar kienet 25°C, aktar sħuna mittemperatura normali ta’ 23.5°C għal dan ix-xahar tas-sena.

Ix-xahar li għadda l-gżejjer Maltin kienu milquta minn taħlita ta’ riħ ħafif u varjabbli, li dam 113-il siegħa. Ir-riħ nefaħ l-aktar mill-Punent

7

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

8

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

Appell lill-Gvern biex ikompli l-proġett ta’ indoor pool f’Għawdex

www.maltarightnow.com

PARLAMENT

Mistoqsijiet parlamentari mhux imwieġba jindikaw li m’hemmx interess biex Għawdex igawdi minn din il-faċilità

L-Oppożizzjoni appellat lillGvern biex ikompli l-proġett li kien inbeda fl-amministrazzjoni preċedenti għal indoor pool f’Għawdex. Mistoqsijiet parlamentari lill-Gvern li mhux qed jiġu mwieġba, jindikaw li m’hemmx interess biex Għawdex igawdi minn din ilfaċilità li tagħti wkoll opportunità għal stil ta’ ħajja sana.

Id-Deputat Nazzjonalista Giovanna Debono għamlet dan l-appell lill-Gvern meta tkellmet din il-ġimgħa fid-dibattitu dwar l-abbozz ta’ liġi dwar stil ta’ ħajja sana, abbozz li qed tippreżenta l-Oppożizzjoni permezz tad-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar.

Giovanna Debono staqsiet għaliex il-proġett tal-indoor pool ma tkompliex f’Għawdex, meta kienet ukoll inħarġet tender. Giovanna Debono rrimarkat li jidher li m’hemmx interess mill-Gvern f’dan il-proġett għaliex lanqas mistoqsijiet parlamentari ma twieġbu.

Fissret dan il-proġett bħala ta’ utilità f’Għawdex u appellat biex il-proġett għal indoor pool ikompli minn dan il-Gvern, u li jkun il-Kunsill Konsultattiv propost fl-abbozz ta’ liġi li jieħu dan il-proġett f’idejh biex jitwettaq.

Giovanna Debono qalet li labbozz ta’ liġi li tindirizza lkundizzjoni tal-obeżità u l-istil għal ħajja sana, mhux biss hu xieraq li jkun hawn qbil dwaru minn kulħadd, iżda jippreżenta

liġi li għandna bżonn llum qabel għada.

Fissret li din l-inizjattiva qed tistabbilixxi direzzjoni għal ħajja sana u stil ta’ ħajja li tbiegħed ilproblemi relatati mal-obeżità.

Id-diskussjoni dwar l-obeżità f’pajjiżna ilha għaddejja s-snin, u għamlet riferenza għal diversi rapporti biex nindirizzaw l-isfida tal-obeżità, li hi allarmanti u xokkanti u li tpoġġi lill-poplu tagħna f’lenti negattiva.

Hu abbozz ta’ liġi li jrid jibdel il-kultura u l-mentalità ta’ pajjiżna, u dan wara li l-poplu ilu jisma’ dwar l-importanza ta’ dieta u eżerċizzju fiżiku.

Iżda s’issa, fissret Giovanna Debono, wasalna biss bl-inizjattivi diversi li ttieħdu u issa, lOppożizzjoni qed twettaq il-pass

Liġi għal ħajja sana li għandna bżonn illum qabel għada li jmiss – abbozz ta’ liġi għal ħajjja sana. U dan qed jiġi propost b’miżuri ta’ dixxiplina.

Fakkret fl-inizjattivi li ttieħdu f’Għawdex li l-perċentwal talpopolazzjoni b’piż żejjed hu ħafna għoli, minkejja li wkoll ittieħdu diversi inizjattivi fl-iskejjel u bi programmi oħrajn u kampanji edukattivi fil-programm, fosthom bil-viżjoni EkoGħawdex li bdiet twettaq amministrazzjoni Nazzjonalista bil-għan li tfassal l-istrateġija li ttejjeb il-ħajja tal-Għawdxin.

Appellat lill-Gvern biex ikompli jieħu aktar inizjattivi ta’ dan

it-tip f’Għawdex, bħalma kienet l-introduzzjoni tal-Iskola Sport f’Għawdex li jeġtieġ li tibqa’ tingħata l-importanza li jeħtiġilha.

Giovanna Debono qalet li lparteċipazzjoni tat-tfal f’attivitajiet fiżiċi tgħin ukoll l-aspett psikoloġiku u għalhekk appellat għal aktar inizjattivi għal min ibati bil-kundizzjoni tal-obeżità.

L-istrateġija Eko-Għawdex kienet marbuta wkoll malKunsilli Lokali u l-Għaqdiet Mhux Governattivi, u semmiet fost l-oħrajn l-inizjattiva li ħadet il-Gozo Youth Footbal Association li ppubblikat gwida u tagħlim bażiku li tindirizza lobeżità. Kien hemm ukoll titjib ta’ grawnds tal-futbol u investiment fl-infrastruttura biex l-

eżerċizzju fiżiku jkompli mittimijiet tal-futbol b’għajnuna finanzjarja biex jiżdied l-eżerċizzju fiżiku.

F’Għawdex hemm proġetti oħrajn importanti li ttieħdu favur ħajja aktar sana, bħalma kienu tijtib u tisbiħ ta’ ġonna u spazji pubbliċi ġodda ta’ rikreazzjoni hekk kif appellat lill-Gvern ikompli miexi f’din id-direzzjoni.

Mal-liġi, jeħtieġ li nkomplu blambjent meħtieġ biex jikkumplimenta din il-liġi li trid issib lappoġġ ukoll tal-Gvern li jrid ikun hu issa li jorbot il-qafas ta’ dan l-abbozz ma’ aktar inizjattivi ġodda.

Giovanna Debono qalet li jekk irridu poplu b’saħħtu u ħieles mir-riskji tal-obeżità, irridu millkliem ngħaddu għall-fatti biex nagħmlu d-differenza għal stil ta’ ħajja aħjar li twassal għal ġenerazzjonijiet aktar feliċi jekk jagħrfu jgħixu bi stil ta’ ħajja sana.

Matul din is-sena nstabu 34 playground li ma ġewx ikklassifikati bħala safe mill-Awtorità dwar is-Saħħa u s-Sigurtà.

Il-Ministru Helena Dalli responsabbli minn dan is-settur, ma tatx l-informazzjoni dwar f’liema lokalitajiet jinsabu dawn il-playgrounds.

Din l-informazzjoni ngħatat fil-Parlament b’risposta għal mistoqsija li saret mid-Deputat Nazzjonalista Paula Mifsud

Bonnici, lill-Ministru għadDjalogu Soċjali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet Ċivili, Helena Dalli, li qalet li saru 158 spezzjoni mill-1 ta’ Jannar sallum.

L-Awtorità ppreżentat ir-rapporti ta’ dawn l-ispezzjonijiet lidDipartiment tal-Gvern Lokali u lill-Kunsilli Lokali rispettivi sabiex jittieħdu l-miżuri neċessarji biex il-playgrounds jinżammu safe.

34 playground dikjarati li mhumiex safe

www.maltarightnow.com

PARLAMENT

Il-Ministru Refalo jkompli jittratieni biex jgħid x’nefaq f’safar

9

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

Il-Ministru Bartolo jonfoq aktar minn €54,000 f’16-il safra, bl-akbar nefqa fiċ-Ċina Iż-żjara fiċ-Ċina mill-Ministru Bartolo swiet €9,000

In-nuqqas ta’ qbil, għalkemm fil-bidu ħadu l-istess pożizzjoni, bejn il-Ministru Evarist Bartolo u l-Ministru Anton Refalo li flewwel tweġibiet tagħhom ma tawx informazzjoni dwar nefqiet li saru f’safar minn kemm ilhom fil-kariga ta’ Ministru fl-aħħar sena u nofs, kompla bil-Ministru Evarist Bartolo jpoġġi fuq ilMejda tal-Kamra n-nefqa li għamel f’safar, u l-Ministru Anton Refalo jibqa’ jittratieni biex jagħti l-informazzjoni mitluba mill-Oppożizzjoni filParlament.

In-nuqqas ta’ qbil bejn iżżewġ Ministri kien evidenti fisseduta tal-Parlament nhar itTlieta li għadda fil-Parlament, meta fil-ħin tal-mistoqsijiet ilMinistru Refalo baqa’ jirrifjuta, anke meta mistoqsi millOppożizzjoni li jgħid ir-raġunijiet wara din ir-reżistenza. Ittweġiba tal-Ministru Refalo baqgħet dik li jitlob lillOppożizzjoni tagħmillu talba bil-mitub, anke għas-sempliċi mistoqsija dwar jekk jiftakarx jekk sifirx fuq xogħol tal-Gvern kemm ilu Ministru.

Iffaċċjat fil-Parlament biex jis-

pjega għaliex hu wkoll ma kienx ta l-informazzjoni mitluba midDeputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg, dwar infiq f’safar, ilMinistru Bartolo qal li ma kienx ra l-mod kif kienet twieġbet ilmistoqsija, u li se jkun qed jagħti d-dettalji dwar l-infiq li sar f’safar f’delegazzjonijiet li mexxa hu minn Marzu tal-2013 sal-lum.

Mill-informazzjoni li lMinistru Bartolo poġġa fuq ilMejda tal-Kamra l-għada talinċident fil-Parlament bejn iżżewġ Ministri tal-Gvern ta’ Muscat, jirriżulta li n-nefqa f’safar telgħet għal aktar minn €54,000 f’sena u nofs. Żewġ safriet kienu marbuta ma’ laqgħat tal-Kunsill tal-Ewropa

Il-Ministru Konrad Mizzi ma tax informazzjoni filParlament ta’ kemm kien ilvalur ta’ konsulenzi li ngħataw b’direct order mill-Ministeru tas-Saħħa u l-Enerġija.

Minkejja li fi tweġiba li ta fil-Parlament għal mistoqsija tad-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi, il-Ministru Konrad Mizzi qal li kien qed ipoġġi fuq il-Mejda tal-Kamra l-informazzjoni mitluba, iddokument li poġġa kien nieqes mill-informazzjoni importanti dwar kemm tħallsu l-konsulenti li ngħataw xogħol b’direct orders.

Id-Deputat Nazzjonalista staqsa lill-Ministru Konrad Mizzi jagħti l-valur ta’ konsulenzi li ngħataw b’direct order, lil min u għalxiex flentitajiet li għalihom hu responsabbli mill-11 ta’ Marzu

2013 sad-data li fiha tkun imwieġba din il-mistoqsija.

Iżda l-Ministru Konrad Mizzi ta biss lista tal-kumpaniji li taw konsulenzi b’direct order lillEnemalta, l-Arms, l-Awtorità għar-Riżorsi u lill-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma, u ħalla barra kemm kien il-ħlas ta’ dawn il-konsulenzi.

Dan kien każ ieħor li jsegwi listil li bih il-Gvern qiegħed iwieġeb il-mistoqsijiet parlamentari tal-Oppożizzjoni meta din ilġimgħa stess, il-Ministru għal Għawdex Anton Refalo ma riedx jagħti informazzjoni dwar kemm nefaq f’safar kemm ilu Ministru fl-aħħar sena unofs, b’Ministru ieħor tal-Kabinett tal-Gvern, Evarist Bartolo, jirrimarka u jiġbed l-attenzjoni tal-Ministru Refalo li għandha tingħata linformazzjoni mitluba dwar spejjeż li jsiru minn nefqa pubblika.

Ma jagħtix il-ħlasijiet f’konsulenzi li saru b’direct orders

Fiċ-Ċina, il-Ministru Bartolo kien akkumpanjat mill-eks-Ministru Laburista Reno Calleja

fejn jitħallsu biss spejjeż marbuta ma’ poloz tal-assigurazzjoni minħabba li l-ispejjeż l-oħrajn jingħataw lura mill-Unjoni Ewropea.

B’kollox, il-Ministru Evarist Bartolo siefer 16-il darba, fosthom b’delegazzjonijiet lejn ilBeġju, iċ-Ċina, Spanja, il-

Il-Ministru Refalo għad irid jippubblika l-infiq f’safar

Il-Ministru Refalo m’għamilx bħall-Ministru Bartolo u għadu ma ppubblika xejn

Ġermanja, ir-Renju Unit, Franza, l-Iżvizzera, l-Italja u Dubaj.

L-akbar spiża f’safar saret fiżżjara lil l-Ministru talEdukazzjoni u x-Xogħol għamel fiċ-Ċina, b’nefqa li laħħqet aktar minn €9,000. Fiċ-Ċina, fejn kien hemm taħditiet dwar koperaz-

zjoni bejn iċ-Ċina u Malta, ilMinistru Bartolo kien akkumpanjat mill-eks-Ministru Laburista Reno Calleja, Chairman taċ-Ċentru ta’ Ħbiberija bejn Malta u ċ-Ċina.

F’din iż-żjara, Reno Calleja nefaq €900 biss inqas millMinistru Bartolo.

www.maltarightnow.com

10

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

OPINJONI

Min jaf kemm familji minn żmien is-snin 60, probabbilment tliet ġenerazzjonijiet, tilfu flushom, xi wħud mietu misruqa, oħrajn sofrew deprivazzjoni fis-snin meta kienu setgħu gawdew minn dħul xieraq bl-użu ta’ djarhom, jew bil-kera jew bil-bejgħ tal-proprjetà tagħhom

Partit diżonest

Kelli ħsieb nikteb artiklu ieħor dwar aspetti politiċi u soċjali talħajja fir-Renju Unit. Iżda ħassejt dmir sagrosant li nsemma’ leħni dwar suġġett li għal snin sħaħ semmejtu regolarment kemm f’dan il-ġurnal kif ukoll f’gazzetti oħrajn. Qed nirreferi għad-djar u proprjetajiet oħrajn li kienu nsterqu mill-Partit Laburista fil-gvern, kemm mingħand l-istat Malti u wkoll mingħand familji Maltin. Għal xi żmien, kont inħossni bħal vuċi tgħajjat fid-deżert, iżda qatt ma qtajt qalbi li xi darba dan issuġġett jiġi espost fl-ogħla istituzzjoni tal-pajjiż, fil-Parlament ta’ Malta.

L-ironija tal-ħajja rat li dan lepisodju tal-mistħija kellu jiġi mikxuf u mxandar bla kantunieri mhux waqt li l-Partit Laburista kien fl-Oppożizzjoni iżda meta qiegħed fl-istess pożizzjoni politika ta’ meta kien qed jikkommetti dawk l-atti ta’ serq kemm minn wara dahar il-poplu kif ukoll fid-deher. Sitwazzjoni simili hi dik tal-ħtif tan-National Bank minn Mintoff, li wara tant snin fil-qrati, se jkollu jkun Gvern Laburista li jħallas id-

danni, naturalment minn flusek u flusi.

Għadni niftakar qisu lbieraħ fi tmien is-snin 60 meta l-Gvern Nazzjonalista kellu pjan li jestendi Regional Road mill-Imsida għal Ħal Qormi u allura kien ħareġ numru ta’ rekwiżizzjonijiet ta’ djar fi Triq il-Kbira f’Santa Venera, qrib fejn illum hemm ilknisja parrokkjali. Meta tela’ filgvern il-PL il-pjan dwar it-triq proposta kien ġie abbandunat. Iddiċenza kienet titlob li dawn iddjar kellhom jiġu rritornati lissidien b’xi kumpens. Iżda le, ilqerq tal-mexxejja Laburisti kien spikka billi kienu għażlu waħda mill-isbaħ djar u f’daqqa waħda kienu rregalawha lill-partit tagħhom u għadha sal-lum każin tal-Labour. Kien spikka wkoll blużu tar-rekwiżizzjonijiet ta’ djar mingħand persuni vulnerabbli biex dawn id-djar kienu ngħataw lill-partitarji Laburisti li kienu mwiegħda djar qabel xi elezzjoni.

Min jaf kemm familji minn żmien is-snin 60, probabbilment tliet ġenerazzjonijiet, tilfu flushom, xi wħud mietu misruqa, oħrajn sofrew deprivazzjoni fis-

Muscat jaf li hu għandu l-mezzi kollha għad-dispożizzjoni tiegħu biex jiġġieled dawn il-kawżi meta ċ-ċittadini quddiem il-qorti huma fi żvantaġġ Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt

snin meta kienu setgħu gawdew minn dħul xieraq bl-użu ta’ djarhom, jew bil-kera jew bilbejgħ tal-proprjetà tagħhom.

Dawn huma l-vittmi siekta li llum sabu l-vuċi tagħhom tinstema’ fil-Parlament.

Il-PL li minn dejjem kien jikkapparra għalih is-slogan talġustizzja soċjali kien wera bilprovi li dak kien kliem sabiħ biss u xejn iżjed. Illum għal darb’oħra qed naraw kif kliem il-mexxej Laburista ma jiswa xejn. Minn Malta tagħna lkoll, spiċċajna b’Malta tagħhom biss. Minn politika ta’ trasparenza, b’ġirja fenomenali, wasalna għal politi-

ka ta’ kull xorta ta’ ħabi. Minflok meritokrazija issa għandna politika ta’ ħtif sfrenat ta’ impjiegi b’salarji tal-eluf ta’ ewro, jekk mhux tnejn jew tlieta.

Joseph Muscat kellu l-wiċċ tost jassigurana li l-PL se jirrispetta dak li joħroġ mill-qorti.

Jekk dan hu minnu, għaliex ma ħalliex il-proċess legali jibqa’ għaddej fil-każ skandaluż talAustralia Hall? Minbarra dan, iddiskors ta’ Muscat hu sfida lillpovri familji milquta li l-unika triq għalihom hi li jieħdu l-PL ilqorti meta Muscat jaf li hu għandu l-mezzi kollha għad-dispożizzjoni tiegħu biex jiġġieled dawn il-kawżi meta ċ-ċittadini quddiem il-qorti huma fi żvantaġġ.

Muscat irid iqarraq u jiġi jaqa’ u jqum minn min se jweġġa’ filproċess. Bħalma kien għamel użu minn familja biex jirbaħ il-voti,

mhux se jiskrupla issa meta hu jinsab paxxut bil-poter f’idejh.

Iqarraq kull meta jgħid li l-Partit Nazzjonalista qed jitlob ħlas mingħand il-gvern. Dan huwa gideb sfaċċat minn Kap Laburista li bena l-karriera politika tiegħu fuq il-gidba. Il-PN qed jitlob għall-ġustizzja bejn il-partiti politiċi kollha, huma min huma.

Partit Laburista li tul is-snin wera d-diżonestà tiegħu malpoplu kollu bil-ħtif ta’ proprjetà pubblika u maż-żgħir bis-serq ta’ djar privati, irnexxielu jsib mexxejja magħmula fix-xbieha tiegħu. Mhux ta’ b’xejn li kollha kemm huma ħassewhom komdi fil-kumpanija ta’ dittaturi ta’ żvolti differenti fejn il-moralità politika kienet u għadha tiġi sagrifikata quddiem l-allat foloz tal-poter a skapitu tal-pajjiż u taċ-cittadini.

www.maltarightnow.com

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR

Sentejn ta’ gideb u ħabi

L-EDITORJAL

Dalwaqt ikunu għaddew sentejn minn meta Joseph Muscat laħaq Prim Ministru. U issa li l-poplu jista’ jiġġudika lill-Gvern tiegħu, qed isib li dawn is-sentejn kienu karatterizzati proprju mill-kuntrarju ta’ dak li ġie mwiegħed qabel l-aħħar elezzjoni.

Lanqas il-wegħda li jirriżenja ma wettaq!

L-akbar wegħda li għamel Muscat u li issa ammetta hu stess li mhux se jwettaqha, hi dik li jibni powerstation ġdida sa erba’ xhur oħra. Fuq din, żgur li Muscat ma jistax iwaħħal f’ta’ qablu – għax kien hu stess li ta t-timeframes għat-tlestija ta’ dan il-proġett, u saħanistra rabat il-futur politiku tiegħu magħhom meta qal li jirriżenja jekk din il-wegħda tfallilu. Mela l-proġett issa m’għadux on track, Muscat ma rriżenjax kif wiegħed qabel l-elezzjoni, u issa qed jigdeb li qatt ma wiegħed li jirriżenja.

Tista’ temmnu dwar iż-żieda ta’ 58ċ?

Jekk Muscat ma setax jitwemmen fuq il-wegħda elettorali prinċipali, kemm tista’ temmnu fuq iż-żieda ta’ 58ċ li se jagħti lill-familji għall-għoli tal-ħajja fil-Baġit li ġej? Muscat kien wiegħed living wage – paga sostanzjalment ogħla mill-paga minima. Issa l-living wage ta’ Muscat se tkun 58ċ.

Il-prezz taż-żejt jonqos, imma f’Malta nibqgħu nħallsu bil-għoli Ma’ dawn il-piżijiet, il-familji Maltin qed iħallsu bil-għoli għallpetrol u d-diesel, għax il-Gvern ta’ Muscat rabat il-prezzijiet salaħħar tas-sena, u issa l-prezz internazzjonali taż-żejt jinsab fl-inqas livell fl-aħħar erba’ snin. Meta d-diesel kien 30ċ irħas u l-petrol 24ċ irħas, Muscat kien niżżel in-nies fit-toroq jipprotestaw.

Ma’ tal-qalba jimxi mod ieħor Dan kollu jistona mal-mod kif Muscat qed jimxi ma’ tal-qalba.

Filwaqt li lilek se jagħtik 58 ċenteżmu, qed tħallas prezzijiet ogħla għall-fuels, żdiditlek il-kera bla preavviż jekk tgħix fi flat tal-Gvern, u żdidulek il-miżati tal-MATSEC jekk għandek it-tfal qed jagħmlu l-eżamijiet, ta’ madwar Muscat qed ikomplu jaħtfu.

Pereżempju l-mara tal-Ministru Konrad Mizzi qed titħallas €13,000 fix-xahar, u Carmelo Abela, li Muscat laħħqu taparsi “kelliem” tal-Gvern tiegħu, qed jitħallas €1,115 fil-ġimgħa, jew €58,000 fis-sena. Muscat innifsu se jkun ħa €70,000 sal-aħħar tal-leġiżlatura talli juża l-karozza tiegħu stess.

Fl-istess ħin, fjaski fl-Air Malta, fl-Enemalta u fit-trasport pubbliku Filwaqt li ta’ madwar Muscat ikomplu jiffangaw, fl-Air Malta, il-Gvern mar żmerċ mill-Pjan ta’ Ristrutturar u din qed titlef ilmiljuni tort tal-indħil mill-Gvern ta’ Muscat. Anke fis-settur pubbliku, l-impjiegi qed jiżdiedu bl-addoċċ, fil-finanzi tal-Enemalta ma nafux x’qed jiġri, u l-Gvern għadu għaddej jaħbi l-ftehim li għamel maċ-Ċiniżi, waqt li fit-trasport pubbliku li mar lura – waqt li jgħidulna li t-traffiku hu perċezzjoni – issa sirna nafu li se nħallsu d-doppju għas-sussidju lill-kumpanija l-ġdida tal-linja li għadna qed nistennew biex naraw hix se tgħollilna t-tariffi.

Rekord fid-dejn nazzjonali U fuq kollox...pajjiżna llum qed jagħmel tliet miljun ewro dejn kuljum, hekk kif iż-żieda fid-dejn nazzjonali fl-ewwel sena tal-Labour, skont il-kriterji tal-Unjoni Ewropea stess, hi l-akbar waħda...żieda rekord...minn kemm ilna li dħalna fl-UE. Mhux ta’ b’xejn li l-poplu llum qed jinduna li Muscat daħak bih, u gidiblu. Illum, lil Joseph Muscat, wara sentejn fil-gvern, ma tista’ temmnu f’xejn aktar.

11

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

Fejnhom il-ġurnalisti?

Issa li għaddew iktar minn 19il xahar minn mindu l-Partit Laburista rebaħ l-elezzjoni b’vantaġġ sostanzjali, bdejna naraw eżattament xi jsarraf dan il-partit li tela’ bl-għajta li se jagħmel politika differenti li permezz tagħha se jiddistingwi ruħu f’dawk li huma trasparenza, diplomazija u meritokrazija.

Fil-fatt issa qed nindunaw li qed jagħmel kollox bil-kuntrarju ta’ dak li wiegħed. Fejn hi ttrasparenza? Fl-għoti tal-kuntratti? Fl-għażliet bi preferenzi kbar għad-dannu ta’ min kien kapaċi f’xogħlu? Fejn hi l-meritokrazija? Fl-għoti tal-impjiegi? Ħlief għal ta’ ġewwa u tal-qalba mhux qed jingħata xogħol b’salarji fenomenali.

Anki lill-membri parlamentari tiegħu tahom job part-time b’salarju ta’ eluf ta’ ewro. Fejn hi d-diplomazija? Fil-mod kif ma jikkonsultax mal-Oppożizzjoni u ma’ dawk kollha interessati fi kwalunkwe kwistjoni?

Dan hu gvern supperv li għamel ħafna ‘u-turns’ wara li għaffeġ f’ħafna deċiżjonijiet

25 sena ilu f’In-Nazzjon

importanti. Dan hu gvern li jħobb jagħmel ta’ rasu u jinjora lil kulħadd. Imma kif dejjem ngħidu, fl-aħħar iż-żejt jitla’ f’wiċċ l-ilma u s-sewwa jirbaħ żgur. Iktar ma jgħaddi żmien, iktar qed nindunaw li għandna gvern tad-dilettanti li m’għandhom ebda idea kif jagħmlu biċċa xogħol sew u fil-ħin.

Rajna pereżempju t-tbażwir fuq SkolaSajf. Rajna wkoll ilmod dilettantesk kif qed jitmexxew l-Armata u l-Pulizija.

Dan l-aħħar rajna kif ilParlament mhux se jkun lest minkejja r-ruxxmata wegħdi li kien se jitlesta sa nofs Ottubru.

Imma ċ-ċirasa fuq il-kejk kienet l-aħbar li, wara tant wegħdiet li l-Gvern kien se jlesti l-impjant tal-powerstation il-ġdida sa Marzu li ġej, issa kellu jibla’ kollox għax għadna ’l bogħod milli naraw din il-powerstation almenu tibda tinbena, aħseb u ara kemm se tkun lesta fi żmien ftit xhur oħra!

Il-Gvern qed jirrombla u jinjora lil kulħadd anki fuq dak kollu li kien jgħid. Speċjalment fuq ġurnalisti li ħafna minnhom immutaw jew staħbew. Fejn huma l-ħafna ġurnalisti li tgħidx kemm kienu jħambqu u jiktbu artikli sħaħ kontra l-Gvern

Nazzjonalista? Xejn m’għadhom jaraw ħażin f’dan il-gvern?

Possibbli li saddilhom ħalqhom daqshekk li llum il-ġurnata ħniżrijiet daqshekk kbar mhux qed jindunaw bihom?

Mhux qed nippretendi li lkamra tal-aħbarijiet tal-PBS titniffes, għax hi sekwestrata minn eksġurnalisti tas-Super One u Kastilja. Imma fejn huma lgazzetti l-oħra bl-Ingliż u bilMalti li donnhom waqgħu f’omertà li ttarrax? Issa xejn mhu xejn? Issa xejn mhu skandlu? Issa xejn mhu tberbiq ta’ flus? Issa nsewhom il-wegħdi fiergħa li kien webbel bihom ilPartit Laburista biex tela’?

Għarukaża kif dan il-Gvern qed jilgħab bil-poplu kollu, anki b’dawk li fdaw fih u vvutawlu.

Dan wara 19-il xahar biss. Mela x’ġej iżjed fil-kumplament talleġiżlatura?

John Calleja Il-Marsa L-ittri f’din il-paġna jistgħu jintbagħtu fl-indirizz elettroniku nathaniel.attard@media.link.co m.mt jew fl-indirizz ta’ Media Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-paġna

In-Nazzjon tat-8 ta’ Novembru 1989 iddedikat il-faċċata tagħha għall-istennija għas-summit storiku bejn Bush u Gorbachev li kien se jsir f’Malta fil-bidu tax-xahar ta’ wara.

Filwaqt li qalet li l-Maltin qed jgħixu b’entużjażmu dan il-mument, irrappurtat kif il-Prim Ministru Malti Eddie Fenech Adami ġie intervistat mir-RAI UNO dwar dan l-avveniment storiku għal pajjiżna.

Fenech Adami tkellem ukoll dwar żjara oħra importanti li kienet se ssir f’Malta wara dik taż-żewġ superpotenzi l-kbar – iż-żjara pastorali tal-Papa Ġwanni Pawlu II. U f’artiklu f’‘Il Messaggiero’ tal-Italja dwar dan is-summit, Giovanni Spadolini, il-President tas-Senat Taljan u eks-Prim Ministru tal-Italja kiteb li l-għażla ta’ Malta ma kinitx xi kumbinazzjoni, għax illum – qal Spadolini – Malta hi mequsa bħala punt ta’ ekwilibriju b’politika li għandha bħala bażi tagħha li fil-futur Malta ssir membru tal-Komunità Ekonomika Ewropea.

Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

12

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Ħerba mill-maltemp L-ITALJA

Il-maltemp li qed jaħkem lillItalja l-Ġimgħa għamel ħsara madwar il-pajjiż inkluż f’Ruma billi qaċċat siġar u bjut tad-djar.

F’Ruma kien hemm tal-anqas żewġ persuni li ndarbu wara li ntlaqtu minn affarijiet li twaddbu mir-riħ.

Bejn iċ-ċentru u n-Nofsinhar tal-Italja, fosthom Sqallija, liskejjel inżammu magħluqa. Fi Sqallija, għall-ġurnata tal-

Ġimgħa, l-awtoritajiet kienu fuq l-allert massimu. Kien hemm tliet titjiriet diretti lejn Trapani, Katanja u Palermo li kellhom jinżlu f’ajruporti oħra minħabba l-maltemp fuq Sqallija.

Minħabba l-qilla tal-maltemp fi Sqallija, l-awtoritajiet appellew lill-popolazzjoni biex kemm jista’ jkun jibqgħu ġewwa.

Matul il-lejl bejn il-Ħamis u lĠimgħa, parti ta’ Sqallija, fos-

Jaqsmu tankijiet u trakkijiet Russi L-UKRAJNA

Preżenza armata, li tikkonsisti fi 32 tank tal-gwerra u trakkijiet, qassmet fil-Lvant tal-Ukrajna mir-Russja. Skont kelliem militari Ukren, it-trakkijiet kienu qed iġorru l-munizzjon u suldati.

Ftehim ta’ waqfien mill-ġlied fraġli kien iffirmat fil-5 ta’ Settembru, għalkemm mijiet ta’ persuni sfaw maqtula minn dik id-data sal-lum.

Aktar minn 4,000 persuna mietu mindu beda l-ġlied f’April wara li separatisti favur l-unjoni mar-Russja ħatfu l-kontroll tarreġjuni ta’ Donetsk u Luhansk.

Il-missjoni ta’ monitoraġġ talOrganizzazzjoni għas-Sigurta’ u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSCE) avżat li “t-tixrid taddemm” għadu għaddej, b’diversi inċidenti ta’ bumbardamenti.

Tmut persuna oħra IŻRAEL

Iżraeljan li kien indarab serjament meta Palestinjan saq għal fuq in-nies nhar l-Erbgħa, miet. Persuna oħra kienet mietet dakinhar filwaqt li tmienja kienu ndarbu. Flattentat, il-Palestinjan imbagħad attakka l-Pulizija b’bastun tal-ħadid qabel ma

nqatel. Il-Ħamas imbagħad ħa r-responsabbiltà tal-attakk.

Sadattant f’Gaza kien hemm diversi splużjonijiet ma’ djar u karozzi ta’ uffiċjali tal-Fatah, il-moviment tal-President Palestinjan Mahmoud Abbas.

B’reazzjoni għal dawn linċidenti, il-Partit

thom Misterbianco, fl-inħawi ta’ Katanja, inħakmu minn riħ qawwi li għamel ħafna ħsara.

Issa hu mbassar li għal-lum ittemp għandu jitjieb imma fitTramuntana, il-Ħadd reġa’ se jkun hemm il-maltemp.

F’Veneżja reġa’ kien hemm livell għoli ta’ ilma li għarraq partijiet mill-belt. Kien imbassar li l-livell tal-ilma matul il-lejl kien se jilħaq il-metru.

Jekk ikun konfermat, id-dħul tat-tankijiet u vetturi militari jkun daqqa ta’ ħarta oħra għallftehim ta’ waqfien mill-ġlied maqbul f’Settembru.

Il-biża’ ta’ gwerra fis-sens wiesa’ tagħha qam f’daqqa hekk kif is-separatisti għamlu l-elezzjonijiet nhar il-Ħadd li għadda bi sfida kontra l-gvern Ukren u lpajjiżi tal-Punent.

Nazzjonalista esprima solidarjetà u fl-istess ħin kundanna għall-attakki. Attakki li ntqal li ma jgħinux biex tinstab soluzzjoni.

Il-Partit Nazzjonalista tenna l-appell biex jieqfu dawn l-attakki u minflok issir ħidma mill-ġdid għal ftehim ta’ paċi.

Battibekki dwar min qatel lil Bin Laden L-ISTATI UNITI

Għadhom kemm qamu battibekki pubbliċi dwar liema commando Amerikan spara t-tir fatali li qatel lil Osama Bin Laden aktar minn tliet snin ilu wara lmewt tal-mexxej ta’ al-Qaeda.

Robert O’Neil, eksmembru ta’ forza speċjali Navy Seals, qal f’intervista li hu spara t-tir fatali.

Dan jikkontradixxi l-istorja ta’ Matt Bissonnette, eksmembru wkoll ta’ din il-forza speċjali li kienet involuta fl-attakk, liema storja hi deskritta b’mod dettaljat fil-ktieb tiegħu.

Osama Bin Laden kien inqatel f’attakk min-Navy Seals fl-2011 fil-binja tiegħu f’Abbottabad, filPakistan. In-Navy Seals, normalment, jimxu b’kodiċi ta’ silenzju li tbegħidhom milli jieħdu tifħir għall-azzjonijiet tagħhom.

Robert O’Neill, li rtira fl-2012, kien qabel irrakkonta l-istorja tiegħu b’mod anonimu lir-rivista Esquire.

Robert O’Neill

Hu kien mistenni jiżvela lidentita’ tiegħu f’intervista fuq it-televiżjoni aktar tard dan ixxahar, iżda aħbarijiet dwar din lintervista rrabjaw lil eksmembri fin-Navy Seals.

O’Neill qal li hu u membru ieħor fit-tim – li l-identita’ tiegħu baqgħet sigrieta – telgħu t-taraġ sat-tielet sular tal-binja f’Abbottabad fil-Pakistan, u raw lil Bin Laaden iħares ’il barra minn bieb ta’ waħda mill-kmamar.

Bagħat ittra sigrieta lill-mexxej tal-Iran L-ISTATI UNITI

Il-President Amerikan Barack Obama qal li hu kiteb ittra sigrieta lill-mexxej suprem tal-Iran.

F’din l-ittra, Obama ddeskriva linteress ugwali fil-ġlieda kontra l-ISIS. L-ittra, tħeġġeġ lill-Ayatollah Ali Khaminei biex jintlaħaq ftehim nukleari. Fl-ittra, ilPresident Amerikan saħaq li kull kooperazzjoni dwar il-ġlieda kontra l-ISIS hi kompatibbli malIran li tilħaq ftehim u deadline

diplomatiku hu fl-24 ta’ Novembru.

L-awtoritajiet fil-White House naqsu milli jikkummentaw dwar “il-korrispondenza privata” talPresident Obama.

Iżda s-Senaturi Repubblikani John McCain u Lindsey Graham qalu li hi “oxxenita” li lPresident jagħmel kuntatt malIran, peress li qed jappoġġja lillGvern Sirjan u gruppi Xija bħalma hu l-Hiżbuallah.

www.maltarightnow.com

13

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Jitwaqqgħu l-akkużi kontra d-drummer ta’ AC/DC NEW ZEALAND

Bilkemm laħqu għaddew 24 siegħa minn xħin tressaq quddiem qorti f’Tauranga akkużat li qabbad raġel biex joqtol żewġ persuni, u l-akkużi kontra Phil Rudd, id-drummer tal-grupp leġġendarju AC/DC, twaqqgħu.

Dan wara li l-prosekuzzjoni qalet li ma kienx hemm evidenza biżżejjed.

Rudd, li għandu 60 sena, xorta se jitressaq il-qorti minħabba droga li nstabet fir-residenza tiegħu meta kien arrestat kif

ukoll minħabba theddida li għamel li joqtol persuna.

L-avukat tiegħu qal li lakkuża li qabbad lil xi ħadd biex iwettaq qtil, qatt ma messha tressqet kif ukoll li l-ħsara li saret lill-klijent tiegħu diffiċli titranġa.

Rudd kien tressaq il-qorti fis7am (ħin ta’ New Zealand) ftit wara li sar ir-rejd fir-residenza u nħeles fuq pleġġ, iżda jrid jerġa’ jidher il-qorti fis-27 ta’ Novembru.

IR-RUSSJA: Tank antik tat-tip T-34 għall-wiri wara l-parata storika li saret f’Moska biex tfakkar it-73 anniversarju tal-battalja ta’ Moska fit-Tieni Gwerra Dinjija. Fi żmien l-Unjoni Sovjetika din kienet festa pubblika ewlenija (Ritratt: EPA)

Possibbiltà ta’ sanzjonijiet Amerikani IL-LIBJA

L-Istati Uniti qed tikkunsidra li timponi s-sanzjonijiet kontra l-gruppi ta’ ġellieda fil-Libja.

Dan fi sforz biex tipprova trażżan il-kunflitt u tagħmel pressjoni biex il-mexxejja militanti jinnegozjaw waqfien millġlied.

Dan apparti li tipprova tikkontrolla pajjiżi li qed jgħinu lillġellieda fil-Libja. Il-Qatar, u sa ċertu punt it-Turkija wkoll, qed jappoġġjaw gruppi militanti Iżlamiċi filwaqt li l-Eġittu u lEmirati Għarab Magħquda qed jappoġġjaw lill-avversarji tagħhom.

L-Istati Uniti temmen li l-

IL-FILIPPINI: Ritratt meħud fl-10 ta’ Novembru tal-2013 wara t-Tifun Haiyan f’Anibong, u r-ritratt ta’ taħt ittieħed f’dawn il-ġranet. Sena ilu, dan it-tifun kien ikkawża l-mewt ta’ 8,000 persuna u erba’ miljuni spiċċaw bla dar (Ritratt EPA)

appoġġ finanzjarju u b’armi ta’ dawn il-pajjiżi qed ikompli jkabbar il-ġlied fil-Libja u jikkomplika t-tiftix għal soluzzjoni.

Fil-passat kien hemm diskors dwar sanzjonijiet minNazzjonijiet Uniti imma s’issa ma sar xejn. Fil-fatt, din raġuni oħra għaliex l-Istati Uniti aktarx timponi sanzjonijiet kontra lgruppi ta’ ġellieda Libjani.

Il-Ħamis, il-konfużjoni filLibja kibret wara li l-Qorti Suprema ddikjarat il-Parlament Libjan f’Tobruk bħala illeġittimu. Dan hu l-Parlament talamministrazzjoni li għandha lgħarfien internazzjonali.

www.maltarightnow.com

14

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Arresti dwar id-drones misterjużi FRANZA

Tliet persuni kienu arrestati wara li l-awtoritajiet sabuhom b’minn tal-inqas drone wieħed qrib l-impjant nukleari Franċiż.

Dan wara li titjiriet mhux awtorizzati fuq impjanti nukleari qajmu tħassib f’dawn l-aħħar ġimgħat.

It-tliet persuni, li għandhom fuq l-20 sena, kienu arrestati qrib l-impjant nukleari Belleville-surLoire, xi 150 kilometru ’l bogħod, fin-Nofsinhar ta’ Pariġi.

Intqal li dawn kienu fil-pussess ta’ mill-inqas drone wieħed, iżda dan ma ttajjarx fuq l-impjant.

Il-prosekutur Marie-Pierre Viret qalet li t-tliet persuni nżammu u ġew interrogati fuq “titjira volontarja ta’ ajruplan f’zona ristretta.”

Il-liġi Franċiża tipprojbixxi drones ċivili u żgħar milli jittajru fuq zoni bħalma huma faċilitajiet nukleari, li huma protetti minn no-fly zone li għandha medda ta’ 2.5 kilometri u għoli ta’ elf metru.

L-awtoritajiet Franċiżi tħallew imħassba hekk kif drones mhux identifikati ffukaw fuq impjanti nukleari madwar il-pajjiż.

Drone partikulari nqabad madwar l-impjant ta’ Belleville-surLoire, għalkemm ma qasamx ilperimetru tas-sigurtà. Għalkemm mhumiex ta’ periklu għall-bini, il-fenomenu misterjuż qajjem ħafna tħassib.

Il-kumpanija EDF tal-istat allarmat lill-awtoritajiet ilġimgħa li għaddiet meta ħabbret li ressqet ilment mal-pulizija wara li qabdet drones żgħar jiċċirkolaw fuq seba’ impjanti nukleari matul ix-xahar li għadda.

IL-ĠERMANJA: Santa Klaws jasal b’basket mimli ħelu biex jilqa’ lil studenti li kienu qed jistennewh għall-ftuħ ta’ Uffiċċju tal-Posta tal-Milied f’Himmelpfort. Għal 30 sena, l-ittri indirizzati lil ‘Weihnachtsmann 16798 Himmelpfort’ ilhom ikunu mwieġba u mibgħuta lura. Is-sena li għaddiet, 294,000 ittra ntlaqgħu minn madwar id-dinja (Ritratt: EPA)

Hollande lest li jwarrab FRANZA

Francois Hollande lbieraħ saħaq li hu mhux se jikkontesta għall-Presidenza fl-2017 jekk ma jirnexxilux inaqqas il-qgħad kif kien wiegħed.

Meta kien qed jirreferi għallwegħda falluta “li jibdel ixxejra” tal-qgħad, hu stqarr hekk

fuq it-televiżjoni fi Franza: “Taħseb li jien se ngħid lillpoplu Franċiż, ‘Ma rnexxilix innaqqsu f’ħames snin, iżda nwiegħed li se jirnexxili filħames snin li jmiss?’... L-affarijiet ma jaħdmux hekk.”

“Jekk ma jirnexxilix qabel it-

tmiem tat-terminu tiegħi, taħseb li se nidher quddiem il-poplu Franċiż fl-2017?

Il-poplu Franċiż jisfiduċjani u jkollu raġun.”

Hollande qal aktar qabel li mhux se jkollu l-kredibbiltà neċessarja biex ikun elett mill-

ġdid fl-2017 jekk ma jonorax ilwegħda tiegħu li jnaqqas ilqgħad.

Fil-fatt, il-qgħad sploda f’27 xahar minn 30 fi żmien meta Hollande kien fit-tmexxija talpajjiż u t-tkabbir naqas drastikament.

li joffri li jikkuntattja u jikkura lil dawk is-suldati li setgħu weġġgħu kawża tal-kimiki.

Qabel l-invażjoni tal-Iraq fl2003, il-President George W. Bush insista li d-dittatorjat f’Bagdad kien qed jaħbi armi attivi għall-qerda tal-massa.

Forzi Amerikani ma sabu ebda prova ta’ xi programm attiv, iżda sabu biss fdalijiet ta’ munzell kimiku antik u ma kinux imħarrġa biżżejjed biex inqandluh.

Kien hemm 17-il każ li fihom suldati Amerikani mardu kawża tal-kimika sarin jew sulfur mus-

tard, u xi tmien suldati tkellmu dwar dak li ġarrbu.

Iżda studju ġdid ta’ dokumenti militari ordnat minn Chuck Hagel, il-Kap tal-Pentagon, issa sab li mijiet ta’ suldati infurmaw lillmilitar li huma jemmnu li kienu esposti.

Hagel kien ordna eżamijiet mediċi ġodda għas-suldati u l-veterani li ntlaqtu bil-kimika u uffiċjali qalu li ‘hotline’ telefoniku nazzjonali twaqqaf sabiex iħalli linnies jirrappurtaw il-preżenza tagħhom fejn kien hemm il-kimika u jfittxu l-għajnuna medika.

Mijiet ta’ suldati kienu esposti għall-kimika L-ISTATI UNITI

Aktar minn 600 suldat irrappurtaw li mill-2003 kienu esposti għall-kimika fl-Iraq. Dan huwa numru kemxejn ogħla minn dak li stqarr il-Pentagon.

Ir-rivelazzjoni kienet rappurtata l-ewwel min-New York Times, li żvelat f’serje ta’ artikli dan ixxahar li truppi Amerikani qandlu provvista ta’ kimiki li kienu qed jiddeterjoraw u xi kultant l-awtoritajiet kienu jgħidulhom biex jibqgħu siekta dwar dak li raw.

Il-Pentagon naqas milli jirrikonoxxi l-livell ta’ każi rappurtati ta’ kimiki li kienu esposti jew

www.maltarightnow.com

15

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

L-AFRIKA T’ISFEL: Karozza tat-tip Jaguar F Type R Coupe u ajruplan tat-tip L39 waqt il-provi għall-Bloodhound Project f’Hakskeenpan. Dan bi tħejjija għall-Bloodhound Land Speed Record f’Settembru tal-2015. Bħalissa r-rekord dinji hu f’idejn Andy Green li bi Thrust SSC fl-1997 laħaq il-veloċità ta’ 1,228 kilometru fis-siegħa (Ritratt: EPA)

L-ISIS tbigħ lill-bniet bħala skjavi għal $172 L-IRAQ

F’rivelazzjoni kemxejn xokkanti, instab li militanti talISIS qed ibigħu lill-bniet Yazidi u Kristjani li għandhom bejn sena u disa’ snin għall-prezz ta’ $172 fl-Iraq.

Attivisti li qed jaħdmu “b’mod sigriet” ’il barra millIraq ħarġu “lista ta’ prezzijiet” tas-swieq tal-iskjavi tal-ISIS, minn fejn l-irġiel jistgħu jixtru nisa Yazidi u Kristjani “bħala skjavi għas-sess”.

Skont rapport pubblikat minn Iraqi News, l-ISIS imponiet dawn “il-kontrolli fil-prezzijiet” fuq il-bejgħ tan-nisa u oġġetti

maħtufa wara xi gwerra, fosthom bhejjem. Dan hekk kif issuq esperjenza daqqa ta’ ħarta ’l isfel. L-istess rapport stqarr li min ma jobdix, jinqatel.

Fuq il-lista tal-prezzijiet, liżgħar skjava hi tifla ta’ sena, filwaqt l-ixjeħ waħda għandha 50 sena. Il-prezz għall-bniet bejn sena u disa’ snin hu l-aktar wieħed għoli, segwit minn dak għal bniet Yazidi jew Kristjani li jkollhom bejn 10 snin u 20 sena, li jinbiegħu għal $130.

Nisa li jkollhom bejn 20 u 30 sena qed jinbiegħu għal $86; mara ta‘ 30 jew 40 sena tinbiegħ

għal $75 u nisa ta’ 50 sena huma elenkati għall-prezz ta’ $43.

Il-grupp barbaru, li għandu swieq tal-iskjavi f’Mosul, flIraq, f’Raqqa u fis-Sirja, saħansitra qed imur fl-estrem biex jiġġustifika l-ħtif tan-nisa bħala skjavi għas-sess skont itteoloġija Iżlamika.

L-ISIS qal fuq l-internet li “wieħed għandu jiftakar li l-iskjavitù ta’ familji tal-kuffar – linfidili – biex in-nisa jservu ta’ konkubini hu aspett stabbilit tax-Xarija, jew liġi Iżlamika.”

Fil-lista tal-prezzijiet maqluba għall-Għarbi, l-ISIS qalet:

“F’isem Allah. Irċevejna aħbarijiet li t-talba għan-nisa u għallbhejjem fis-swieq naqset u dan se jeffettwa d-dħul finanzjarju tal-ISIS kif ukoll l-iffinanzjar tal-Mujaheddin fil-kamp talbattalja. Għamilna xi ftit talbidliet. Hawn isfel hawn ilprezzijiet tan-nisa Yazidi u Kristjani.”

Wara li telenka l-prezzijiet dwar in-nisa, l-ISIS tinnota li “l-klijenti jitħallew jixtru tliet skjavi f’daqqa, minbarra dawk mit-Turkija, mis-Sirja u millGolf.”

Il-lista tal-prezzijiet hi alle-

Jibbukkjaw vjaġġi fuq vapuri lussużi biex jingħaqdu mal-estremisti IS-SIRJA

Żgħażagħ u rġiel li jridu jsiru ġellieda qed jaqtgħu l-biljetti għal vjaġġi abbord bastimenti lussużi biex jingħaqdu malestremisti f’zoni ta’ battalja fisSirja u fl-Iraq. Dan bit-tama li jaqbżu l-isforzi internazzjonali li qed isiru biex jinqabdu fitTurkija.

Din hi waħda mir-raġunijiet għaliex il-pulizija internazzjonali qed tħejji li tespandi programm pilota magħruf bħala I-Checkit, li permezz tiegħu linji tal-ajru jgħaddu informazzjoni dwar ilpassiġġieri lid-databases talInterpol – bit-tama li xi darba ssistema tespandi biex tinkludi

operaturi ta’ vapuri lussużi, banek, lukandi u msieħba oħrajn fis-settur privat.

It-Turkija, bil-fruntiera tagħha mas-Sirja, saret passaġġ ewlieni għal eluf ta’ ġellieda barranin li qed ifittxu biex jingħaqdu malestremisti bħall-ISIS, li ħatfet territorji madwar l-Iraq u s-Sirja.

Meta kien qed jitkellem f’Monaco, fejn l-Interpol organizza l-assemblea ġenerali tiegħu, l-eks-Kap Ronald Noble kkonferma li t-Turkija hi destinazzjoni popolari għal min ried isir ġellied Iżlamiku, iżda naqas milli jidentifika destinazzjonijiet oħrajn. Hu wkoll irrifjuta li jindi-

It-Turkija hi destinazzjoni popolari għal min irid isir ġellied Iżlamiku ka kemm hemm persuni involuti, iżda talab lill-pajjiżi sabiex jimmonitorjaw kull ċentru ta’ trasport.

L-awtoritajiet Torok qed jgħidu li huma waqqfu timijiet biex jaqbdu nies suspettati li huma ġellieda barranin f’ajruporti u fi stazzjonijiet tal-karozzi tal-linja filwaqt li bagħtu lura mijiet minnhom f’dawn l-aħħar xhur.

Pierre St. Hilaire, direttur ta’ kontra t-terroriżmu fl-Interpol, issuġġerixxa li l-kontrolli mitTorok urew riżultati f’dawn laħħar xhur, u li xi ġiħadisti qed jagħmlu pjani alternattivi ta’ vjaġġar.

“Peress li huma jafu li l-ajruporti qed ikunu monitorjati aktar mis-soltu, hemm l-użu ta’ bastimenti tal-passiġġieri biex wieħed jivvjaġġa lejn dawk iz-

gatament datata s-16 ta’ Ottubru 2014. L-awtentiċità tal-lista, li nfirxet fil-media soċjali, ma tistax tkun verifikata b’mod indipendenti.

Din l-aħbar ħarġet biss wara ftit jiem mindu filmat xokkanti wera ġellieda tal-ISIS jinnegozjaw fuq nisa Yazidi “f’suq taliskjavi”.

Il-filmat juri kif il-militanti Iżlamiċi kienu qed jinnegozjaw il-prezzijiet tal-bniet ibbażati fuq il-kulur ta’ għajnejhom. Laktar li jiswew flus huma dawk it-tfal li jkollhom għajnejn blu u ħodor.

zoni... hemm evidenza li l-individwi, speċjalment fl-Ewropa, qed imorru lejn Izmit u f’postijiet oħrajn sabiex jagħmlu mezz u jiltaqgħu mal-estremisti.”

Ronal Noble qal li dan ilfenomenu hu relattivament ġdid, speċjalment f’dawn laħħar tliet xhur.

“Oriġinarjament, it-tħassib tagħna dwar persuni abbord vapuri lussużi – persuni perikolużi fuq vapuri lussużi – iffoka l-aktar fuq kriminali bħal ħallelin, kriminali akkużati bi stupru jew oħrajn vjolenti ħafna,” sostna Noble.

16

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

25 sena mill-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin

www.maltarightnow.com

AĦBARIJIET TA’ BARRA

1

1) Ċerimonja li saret fi Puerta de Alcala f’Madrid, il-Ħamis, b’ċel ebrazzjoni għall-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin 2) Bżieżaq tul il-Pont Marschall max-Xmara Spree, f’Berlin. Dan ‘ il-Ħajt tad-Dawl’ tpoġġa fil-post fejn kien hemm il-Ħajt. B’kollox se jintużaw 8,000 bużżieqa tul 15-il kilometru 3) Partijiet mill-Ħajt ta’ Berlin jitlestew biex jinbiegħu fi stabbili ment f’Berlin. Tul dawn l-aħħar snin kważi għeb il-Ħajt kollu 4) Statwa tax-xama’ tal-attur u kantant Amerikan David Hasselhoff mill-Madame Tussaud, fi Vjenna, quddiem il-Kanċell ta’ Brandenburgu. Fl-1989, Hasselhoff kien kanta fuq il-Ħajt qud diem folla ta’ 500,000 persuna (Ritratti: EPA)

2

4

3

www.maltarightnow.com

17

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

OPINJONI

Novembru misterjuż, jaħdem minn taħt Novembru…iżeffen is-siġar minn fuq, waqt li missirijietna jorqdu fil-paċi taħt l-art għall-irdoss ta’ għeruq dawk l-istess siġar imżeffna

Il-liġi tan-natura hi li l-kuntrasti ma jħassru xejn imma jsaħħu l-veritajiet.

Tista’ tinħaraq bis-sħana u tista’ tinħaraq bil-kesħa. L-ilma jista’ jiġri fi xmara, jew jaqa’ qisu tajjar bħala borra, jew jaqsamlek rasek fil-forma ta’ blokka silġ. Il-friġġ fil-kċina tiegħek, tkessaħ biss jekk issaħħnu.

L-istess irqad tagħna jidher passiv għalkollox, imma fih enerġija mhux biss fil-ħolm imma anke fil-wegħda ta’ jum ġdid li għad isebbaħ. Ħares lejn tarbija rieqda. Qisha mejta – anzi tersaq lejha biex tara jekk għadhiex tieħu n-nifs. Imma min jista’ ma jaħsibx f’dak ilvulkan ta’ enerġija li għada għad tqum bih?

Dawn il-ħsibijiet jissuġġerihom Novembru. Iva, m’hemmx xahar bħal Novembru – mimli kontradizzjonijiet u jaħdem bil-kwiet minn taħt. Iżeffen issiġar minn fuq, waqt li missirijietna jorqdu fil-paċi taħt l-art

għall-irdoss ta’ għeruq dawk listess siġar imżeffna.

Nibdew ix-xahar bilQaddisin kollha u l-Erwieħ kollha, u nispiċċaw bl-Avvent u x-xama’ tat-twelid ġdid, fil-Lejl tal-Milied.

Jaqgħu l-weraq għalkollox għax issa ilhom jaqgħu, ilkesħa bdiet dieħa ġmielha, b’xi dehra ta’ xemx sħuna u sabiħa wkoll. Imma bil-mod il-mod taħkimna l-assigurazzjoni li lkesħa u x-xita jiġu jittardjaw kemm iridu, għax fl-aħħar ixxitwa tidħol, u l-bard magħha.

Dehra ta’ mewt jew irqad, imma n-natura mhux biss qed tistrieħ, iżda qed taħdem minn taħt fil-ħamrija u fl-ajru biex terġa’ lura meta tinqaleb ilfolja. Terġa’ lura b’saħħa akbar minn qabel.

Novembru ngħidulu x-xahar tal-mejtin, u hekk hu. Imma hu aktar ix-xahar tal-ħajjin għax kif nisimgħu fil-prefazju talquddiesa tal-mejtin, il-ħajja ma tintemmx imma tinbidel. Il-

Din il-ħajja tagħna għandha tifsira. Għandha valur.

Ma ngħixux għalxejn

Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com

mejtin jgħixu u għalhekk qed niftakru fihom, għax ma jidhrux imma qegħdin hemm, bħal ħafna ħwejjeġ oħra filħajja tagħna. Kemm hemm aspirazzjonijiet fil-qalb talbniedem li ma jidhrux! Kemm trid toqgħod attent għal dak li ma jingħadx, aktar milli għal dak li jingħad!

Mhux ta’ b’xejn li jum ilmejtin kollha huwa akkumpanjat minn jum il-qaddisin kollha

– dawk li diġà qed jaraw lil Alla. Għax aħna nemmnu li xi wħud minna waslu fejn kellhom jaslu. Din il-ħajja tagħna għandha tifsira. Għandha valur.

Ma ngħixux għalxejn.

Hija ħajja li fiha nsiru xi ħaġa, ninħmew, nilħqu, nirnexxu. Kieku għaliex nitħabtu u nistinkaw? Minkejja kollox, nafu niddistingwu bejn dak li jgħaddi u dak li ma jgħaddix.

Bejn il-flus li għandna l-bank bil-proprjetà li ksibna, għal dak il-ġid li għamilna, għall-għajnuna li tajna, għall-imħabba li qsamna, għas-slaleb li erfajna jew għenna biex jintrefgħu.

Dawk ma jidhrux. Jidhru lvilel u l-jottijiet, imma l-oħrajn

ma jidhrux, ma jispikkawx. Li kieku kienu jidhru iżjed, kulħadd kien jagħti ruħu għal għemil kontributtiv minflok ma jfittex li jaħtaf dak li jista’ jaħtaf qabel ma jaħtfu ħaddieħor.

Novembru jeħdilna l-kumdità tas-sajf, u jbaxxilna d-dawl. Ilħajja qisha tikkonċentra f’roqgħa riżervata.

Imma Novembru, kwiet kwiet, bla ħoss, iħejjina għal dak li ġej dalwaqt, il-bidu ta’ ħajja ġdida, il-miġja ta’ Ġesù Bambin, linżul estrem tat-termometru, qabel ma jibda tiela’ bit-tama tas-sena l-ġdida.

Novembru mhux rieqed: qed jaħmi taħt l-art, fis-skiet.

18

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

L-importanza tas-sens umoristiku Mahatma Gandhi kien iħobb jgħid: “Li kieku ma kellix sens umoristiku, ili li wettaqt suwiċidju.” Tinħass traġika. Pessimista.

Xokkanti. Imma hekk hi! Għal għadd ta’ raġunijiet, il-ħajja saret tqila. Spiċċatilha dik is-sempliċità li kellha qabel. Forsi saret wisq timxi bil-ktieb aktar milli bil-qalb.

Huwa aħna li taqqalnieha!

Madankollu s-sens umoristiku jaqtagħha mill-ktieb u jerġa’ jressaqha xi ftit għal dak li tassew hi, esperjenza ta’ mħabba, ħniena u fiduċja.

Is-sens umoristiku hemm bżonn li jerġa’ jidħol f’postna. Ħu, ngħidu aħna, id-dinja tax-xogħol.

L-umoriżmu jaf ikun kawża ewlenija għas-suċċess fix-xogħol.

Meta wieħed ikollu s-sens umoristiku, il-kollegi tiegħu jieħdu gost jaħdmu miegħu. L-umoriżmu jgħin lill-ħaddiema fuq ix-xogħol ineħħu xi ftit mill-istress li jkollhom f’moħħhom u meta jidħku xi daħka jserrħu xi ftit lil ġisimhom.

L-umoriżmu jumanizza l-post taxxogħol għaliex jirnexxilu jlaqqa’ flimkien lill-ħaddiema u lil dawk li jħaddmuhom bil-għan li jsibu xi ħaġa li hi komuni għalihom. Issens umoristiku jpoġġi lill-oħrajn f’ċerta kalma. Dan għaliex ineħħi tensjonijiet żejda. L-umoriżmu jiftaħ il-bibien għall-ħsibijiet kreattivi. Fid-dinja tax-xogħol lumoriżmu jgħin lin-nies jilagħbu bl-ideat tagħhom. Inaqqsu fihom il-leħen kritiku li jifflaġellahom ilħin kollu. U jagħtihom il-kuraġġ meħtieġ biex jiskopru modi ġodda ta’ kif jaraw l-affarijiet.

L-umoriżmu fuq il-post taxxogħol jibni fiduċja. Tiskanta kemm l-umoriżmu għandu ħabta juri tabilħaqq min hi l-persuna wara l-maskra professjonali. Lumoriżmu huwa sinjal tal-intelliġenza. Mhix intelliġenza li jkolli sens umoristiku biex inwaqqa’ lħitan bil-għan li nkun nista’ ngħin lill-persuni jibnu r-relazzjonijiet tagħhom fuq il-post tax-xogħol, aktar u aktar f’dawn iż-żminijiet meta r-relazzjonijiet huma essenz-

www.maltarightnow.com

RIFLESSJONI

Patri Mario Attard OFM frmarioa@gmail.com

jali għas-suċċess? L-umoriżmu jgħolli l-moral biex dak li jkun jitħeġġeġ imur għax-xogħol. Jekk is-sens umoristiku jitneħħa millambjent tax-xogħol wieħed jieħu limpressjoni li sejjer jaħdem f’ambjent ta’ skjavitù. In-nies li jħallu lispirtu tal-umoriżmu jmexxihom huma persuni li tieħu gost titħaddet magħhom. U meta r-riżorsi umani f’kumpanija jħaddnu dan il-mod kif jirrelataw man-nies, bilfors li lintrapriża tagħhom tispikka aktar fost l-oħrajn. Ejjew ma ninsewx: lumoriżmu, għaliex jinkoraġġixxi l-interazzjoni bejn il-membri diversi tal-intrapriża, iħeġġeġ għall-‘brainstorming’ ta’ ideat ġodda. Huma sewwasew dawn lideat li jwasslu biex l-intrapriża żżid bil-bosta l-produttività tagħha.

Kos hux! X’ġid joħroġ millumoriżmu fuq il-post tax-xogħol!

Barra minn hekk, riċerka reċenti wriet li l-umoriżmu, speċjalment id-daħk, jiġġieled bil-qabda l-ħsara li jagħmel l-istress fuq il-ġisem talbniedem u s-sistema immunitarja.

Minn dan il-fatt wieħed jista’ jikkonkludi kemm is-sens umoristiku jnaqqas l-istress li jippreżentawlna sitwazzjonijiet ġodda.

Ma rridux ninsew lanqas li lMulej, meta tana s-sens umoristiku u l-kapaċità li nidħku, dawn ilkapaċitajiet tahomlna għal raġuni.

L-umoriżmu jgħinna nadattaw ruħna, nitgħallmu, nikbru u nħabb-

L-umoriżmu jumanizza l-post tax-xogħol għaliex jirnexxilu jlaqqa’ flimkien lill-ħaddiema u lil dawk li jħaddmuhom bil-għan li jsibu xi ħaġa li hi komuni għalihom

tu wiċċna ma’ kull xorta ta’ problemi. Meta nieħu wisq bis-serjetà lili nnifsi u nkabbar is-sitwazzjoni tiegħi inċaħħad lili nnifsi midduwa tal-umoriżmu. M’għandniex xi ngħidu, huwa possibbli li persuna tieħu ċerti sitwazzjonijiet wisq ‘for granted’. Ilkoll nafu bilfrustrazzjoni li tinħoloq meta wħud ma jiħux bis-serjetà l-problemi li jkollhom jiffaċċjaw. Forsi lfatt li jieħdu ħajjithom b’ċajta jew li jinġarru mill-attitudni ta’ qisu mhu xejn jafu jkunu modi temporanji ta’ kif ikampaw mal-biża’ li ssitwazzjoni jew l-emozzjoni preżenti tagħhom toħolqilhom f’moħħhom u f’qalbhom.

Madankollu, il-verità hi profonda ħafna aktar minn hekk. Ilkoll kemm aħna nitħabtu fil-ħajja. Ilkoll kemm aħna ħerqana li nagħmlu laqwa u l-aħjar minn ħajjitna.

Nippruvaw b’kull mod biex inkunu ta’ sapport għall-oħrajn. Nafu nissallbu biex intejbu ħajjjet ta’nies li jkollhom bżonn l-għajnuna tagħna. Nixtiequ li fil-ħajja dak li

nagħmlu nagħmluh sewwa. Imma x’jiġrilna? Ninsew nistrieħu u nieħdu gost! Ninsew nistennew l-affarijiet jikkalmaw bil-għan li narawhom minn angolu differenti.

Biżżejjed tieħu koppja f’relazzjoni.

Meta dawn jaraw il-problema tagħhom b’serjetà esaġerata, ikabbruha ħafna aktar milli hi. U jiġrilhom li minflok iħallu l-problema tgħaqqadhom aktar bejniethom, iħalluha tifridhom aktar minn xulxin. L-għaqal u l-prudenza jgħallmuna li fil-ħajja jeħtiġilna npoġġu kollox fil-perspettiva ġusta tiegħu.

Hekk nibdew naħsbu aktar ċar u lproblema tkun solvuta aħjar.

Aħna l-bnedmin għandna lkapaċità li nitgħallmu. Aħna ħlejjaq li kapaċi nadattaw. Poġġina f’sitwazzjoni li ma nifhmuhiex u, illum jew għada, insibu modi kif nirrelataw magħha sakemm, bilmod il-mod, nieħdu kontroll tagħha. Għalhekk għaliex ma nikkunsidrawx dawn il-possibbiltajiet biex nagħmlu ħajjitna u ħajjet ħaddieħor aktar faċli?

Hi x’inhi l-ambizzjoni tiegħi, ejja neħodha bil-mod. Meta niltaqa’ ma problema, ħa niftakar filparir ta’ Mary Poppins, “kuċċarina zokkor tgħin biex il-mediċina tinżel”. Ħa nsib opportunitajiet kemm nista’ fejn inkun nista’ nidħak. Meta naqra xi aħbarijiet li jnikktuni, ħa nibbalanċjahom b’oħrajn li jġibuli tbissima fuq fommi. Ħa niffoka l-enerġija tiegħi li niffukaha fuq il-problemi li nħabbat wiċċi magħhom bl-istess mod li niffukaha fuq dak li hu pożittiv u umoristiku. Tiskanta kemm intella’ xogħol meta nieħu ħajti bi ftit inqas serjetà u nidħak ftit aktar.

Meta nidħak u niċċajta nibda nfiq. Mela ħa nipprova nidħak aktar spiss! Ħa nara films tad-daħk u nirrakkonta episodji umoristiċi ħalli jgħolluli l-moral. U, bilħaqq, ħa niftakar ftit x’kien iħobb jgħid il-buffu tal-Mulej, San Filippu Neri: “Skrupli u dwejjaq barra minn ġo dari!” Idħak! Iċċajta!

Ferraħ! Fejjaq!

www.maltarightnow.com

19

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

RIFLESSJONI

Il-kotba

Is-seklu XV kien deċiżiv fil-ħajja tal-ktieb. Bl-invenzjoni tal-istamperija minn Johannes Gutenberg, bdew ikunu stampati kotba f’inqas ħin, b’inqas spejjeż u b’inqas żbalji

Għal tliet snin sħaħ kont noqgħod f’kunvent li kif kont noħroġ minn kamarti kont insib ruħi bejn żewġ armarji bil-kotba u quddiemi aktar armarji b’aktar u aktar kotba. Tliet snin wara, f’kunvent ieħor li wkoll kif noħroġ minn kamarti kont insib il-kotba ma’ wiċċi. Dawn minbarra l-ħafna kotba li, jew minħabba studju jew b’passatemp, kelli naqra. Allura nista’ ngħid li kelli bosta snin imdawwar bil-kotba.

Billi f’dawn il-jiem f’Malta se ssir il-fiera tal-ktieb, nixtieq naqsam magħkom dawn il-ħsibijiet, sewwasew dwar il-ktieb.

Forsi dawk is-snin kollha li għamilt ġar ma’ tant kotba ġegħluni ninnamra magħhom bla ma indunajt jew forsi l-passjoni għall-kotba kienet ilha fija minn ċkuniti.

Etimoloġija Il-kelma Għarbija għal ktieb hija ‫( باتك‬koteb) u għal kitba hija ‫( ةباتك‬kiteba). Ma tridx wisq biex tinduna minn fejn ġejja l-kelma tagħna l-Maltin. FlInġliż il-kelma ‘book’ aktarx ġejja mill-kelma ‘boc’ li din ġejja mill-kelma ‘beech’, li hu njam tal-fagu li minnu setgħu jsiru lfolji tal-karti. Il-kelma Taljana ‘libro’ ġejja mil-Latin ‘liber’, li oriġinarjament kienet tirreferi għall-qoxra tas-siġra li kienet tintuża biex issir il-ktiba fuqha.

Kien aktar tard li l-kelma ‘liber’ bdiet tirreferi għall-opra letterarja nnifisha.

Żvilupp u storja L-ewwel kitbiet fid-dinja kienu jsiru fuq materjal li kien jinstab fil-post, bħal tnaqqix fuq ilġebel, jew fuq it-tafal, fuq ilqoxra tas-siġar, fuq il-ġilda talannimali (pergamena). Biżżmien, l-Eġizzjani bdew jinsġu, jew jaħdmu l-papiru, għax ilpapiru hija folja maħduma. Ilkarta żviluppat ukoll u ma baqgħetx tinħadem biss bħallpapiru. Il-format tal-kitba nbidel ukoll.

Għall-bidu tal-użu tal-karta jew pergamena, il-kitba kienet tkun imrembla fi skroll. Mażżmien beda jiġi ffurmat il-ktieb.

Il-kotba kienu jinkitbu bl-idejn, wieħed wieħed. Il-monasteri talpatrijiet kienu l-postijiet fejn jiġu kkupjati l-kotba. Patri kien jaqra l-ktieb oriġinali u l-oħrajn jiktbu dak li jisimgħu. Din is-sistema kienet tagħti lok għal żbalji jew differenzi fil-kotba. Biżżejjed wieħed jifhem kelma minflok oħra, iniżżel lilha u għandu mnejn jinbidel is-sens kollu.

Is-seklu XV kien deċiżiv filħajja tal-ktieb. Bl-invenzjoni talistamperija minn Johannes Gutenberg, bdew ikunu stampati kotba f’inqas ħin, b’inqas spejjeż u b’inqas żbalji. Jekk kien ikun hemm żball f’wieħed kien ikun

Tgħid għad naraw xi Papa jbierek b’xi e-book reader minflok bil-lezzjonarju?

Fr Reno Muscat

renosop@gmail.com hemm żball f’kollha u għalhekk kienu jagħmlu nota, imsejħa ‘errate corrige’, li twissi lill-qarrej li f’dik il-ktieb, f’dik it-tali paġna u f’dak it-tali vers hemm żball u minflok ħaġa trid tinqara oħra.

It-teknoloġija fl-istampar talkotba żviluppat sewwa. Ma baqgħetx biċ-ċomb bħal żmien Gutenberg imma baqa’ jsir titjib u tibdil fis-sistema. Kemm-il darba smajna bl-‘offset’ u aktar qrib tagħna bl-istampar diġitali.

Dawn huma kollha tappi flevoluzzjoni tal-istampar talkotba.

Illum biex taqra ktieb mhux bilfors irid ikollok il-ktieb talkarti stampat f’idejk. L-‘e-book’ sar popolari ma’ bosta nies, laktar żgħażagħ. Personalment nippreferi ktieb stampat, imma ġieli kelli ninqeda b’‘e-book’ jien ukoll, jew għax il-kopja tal-

karti kienet għalja wisq, jew għax ma kellix bżonn il-ktieb kollu. L-‘e-book’ fih il-vantaġġi fuq ktieb stampat. Tista’ tkabbar it-tipa, tibqa’ taqra fid-dlam għax l-‘e-book reader’ jew it-‘tablet’ jarmi d-dawl minnu nnifsu, jiżen ftit u fl-apparat jista’ jkollok mitt ktieb, xorta l-istess piż jibqa’.

Illum anke aħna s-saċerdoti qegħdin insibuha komda li minflok il-brevjar li jiżen nofs wiżna, nużaw ‘e-book’ għat-talb tagħna.

Tidħkux b’dak li se ngħid... tgħid għad naraw xi Papa jbierek b’xi ‘e-book reader’ minflok billezzjonarju? Qabel ma kienu jeżistu l-kotba, il-lezzjonarju kien ikun fuq skroll u allura lbarka kienet tingħata bl-iskroll, meta daħal il-ktieb, l-iskroll għamel il-wisa’. Issa min jaf ’il quddiem x’għad naraw?

Best sellers Bla dubju l-aktar ktieb li qatt ġie stampat fid-dinja huwa lBibbja. Il-Quran ukoll huwa ktieb li kien stampat f’miljuni ta’ kopji. Kotba li nxtraw bil-miljuni huma l-Manifest tal-Partit Komunista, ta’ Karl Marx, Don Quixote ta’ Miguel de Cervantes, It-Tliet Muskettieri

ta’ Alexandre Dumas u Les Misérables ta’ Victor Hugo. Billi dawn huma kotba antiki u ma hemmx drittijiet fuqhom, inqalbu f’għadd ta’ ilsna u għalhekk mhux faċli tinżamm statistika ta’ kemm kienu stampati kopji tagħhom.

Il-ktieb ta’ Charles Dickens, A Tale of Two Cities, kien stampat f’madwar mitejn miljun kopja.

Il-kotba kollha ta’ The Lord of the Rings, ta’ John Ronald Reuel Tolkien kienu stampati f’madwar mija u ħamsin miljun kopja.

The Da Vinci Code, ta’ Dan Brown, kien stamapt f’madwar tmenin miljun kopja.

F’Malta F’pajjiżna għandna mnejn lanqas nafu kemm-il zero fihom dawn iċ-ċifri li semmejna hawn fuq. Tal-inqas fin-numru ta’ kotba żgur li le. Minħabba ċċokon tagħna, is-suq tal-kotba huwa limitat, l-aktar dawk flilsien Malti. Imma tajjeb li napprezzaw dawn il-kotba tagħna u naqraw minnhom u nħajru lilloħrajn jaqraw dak li jkun għoġobna. Tajjeb li jekk inkunu qrajna xi ktieb li għoġobna, inxerrdu l-kelma ma’ sħabna.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF Mimdudin> 1. Ftit iktar minn ri]ma biex

ikollok figura ;eometrika (6) 4. Issummat, skantat (8) 9. Qisu l-istess (6) 10. Kulle;;i, konservatorji (8) 12. Il-fekruna g[andha isem illewn tal-g[a]el qabel jin[adem (4) 13. :ejjieni (5) 14. Spag irqiq b[al qoton biex i[itu bih (4) 17. Bejjieg[ is-sru; tal- bhejjem (6) 18. Ittardja f’Amsterdam? (3) 20. Inbe]aq mix-xfar ;urdien kbir? (3) 21. Bi//iet drapp maqtug[a bladdo// (6) 27. Mela ]aqqu (4) 28. G[ajjur (5) 29. G[anja sagra fis-salmura (4) 32. G[aqda ta’ kliem (8) 33. Xnig[at, g[ajdut, di/eriji (6) 34. Nissel fil-mo[[ (8) 35. Xpakka bil-pi] (6) Weqfin> 1. }amma, setg[a ta’ sid fuq li jkollu (7) 2. Bla de/enza, bla kuxjenza (8) 3. Rota tas-senn, tat-tempra (4) 5. Qoffa tal-qasab bil-g[atu (6) 6. M;iba misjuba fi xkora ;ir? (4) 7. G[ata tar-ras, l-aktar g[attrabi (6) 8. Dispja/uti g[ax b’xi mod ittir mal-bidu ta’ Settembru? (7) 11. Xorb spiritu] g[al mal-kejk tal-Milied (3) 15. Ni]let ix-xemx u da[al illejl (5) 16. Rmieda tixg[el (5) 19. Fgat f’demmu, mbaqbaq (8) 22. Mqarrun im[awwar b’bi//a g[a;ina fil-wi// u mo[mi l-forn (7) 23. ?aqliqiet bil-herra (6) 24. Teptep, petpet (6) 25. {ob]a tawwalija b’]ew; ponot (6) 26. Mhux ta[t (3) 30. {alel kbar tal-ba[ar (4) 31. Ti/pis tar-ri[ isfel (4)

1

21 2

3

4

9

6

7

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

Spi]eriji li jift[u g[ada Il-Furjana: Vilhena Pharmacy, 3, Triq Sant’Anna; Il{amrun: Fra Diego Dispensary, 94, Triq Villambrosa; Santa Venera: Fatima Pharmacy, Triq i]-}onqor; Santa Venera: St. Bartholomew Pharmacy, 30, Fleur-De-Lys; LImsida: Deby’s Pharmacy, 1, Misra[ il-Barrieri; San :wann: Spi]erija Kappara, }bibu Lane; Tas-Sliema: Brown’s Pharmacy, Unit 22, Triq Tignè; {al Balzan: Balzan Pharmacy, 70, Triq San Fran;isk; L-Im;arr: M;arr Pharmacy, Triq Vitale; Il-Mellie[a: Brown’s Village Pharmacy, Triq il-Kbira; Paola: Brown’s Pharmacy, 45, Telg[et Ra[al :did; Bormla: Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus; {a]-}abbar: May Day Pharmacy, Triq ilVittorja; I]-}ejtun: Gerada Pharmacy, 146, Triq Mater Boni Consiglii; {al Safi: Safi Pharmacy, Triq Bieb il:arra; {a]-}ebbu;: Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran;isk Farrugia; Ir-Rabat: Central Pharmacy, Triq G[ajn Kajjet; Victoria: Abela Pharmacy, 42, Triq G.P.F. Agius De Soldanis; Ta’ Ker/em: Sokkors Pharmacy, Triq San Girgor.

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin: 1. Spinta, 4. Sparixxa, 9.

Modern, 10. Istruwit, 12.

E//e; 13. Ri]ma, 14. Bews, 17. {a]]e], 18.

Blu, 20. Don, 21. Drammi; 27.

Isem; 28. Ferut, 29. Bejt, 32.

Xarrabni, 33. Anzjan, 34.

5

Indi;est, 35. Bajtra.

Weqfin: 1. Semmewh; 2. Inde/i]i, 3.

Torn, 5. Pessmu, 6. Rari, 7.

Xewwex, 8. Artist, 11. {in, 1 5 . Te]or , 1 6 . Altru , 1 9 .

Immedjat, 22. Ittanta, 23.

Vixxri; 24. Xerred, 25.

Wennes, 26. Dud, 30. Ragg, 1.

Insa.

Ir-rebbie[a: Mariella Sant, ‘Encino’, 102, Triq il-Wied, il-Mosta MST 2074

Rapport tat-temp

UV INDEX

3

IT-TEMP Imsa[[ab bil-[albiet tax-xita i]olati li jsir ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ Tajba minbarra fix-xita IR-RI{ Ftit qawwi g[al qawwi mill-Majjistral li jonqos g[al moderat BA{AR Qawwi g[al qawwi [afna li jsir qawwi IMBATT Moderat mil-Lbi/ li jsir mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 21˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 20.8mm Xita mill-1 ta’ Settembru 101.9mm IX-XEMX titla’ fis-06.30 u tin]el fil-17.01

Il-[amest ijiem li ;ejjin

IS-SIBT L-og[la 21˚C L-inqas 16˚C

IL-{ADD L-og[la 22˚C L-inqas 17˚C

IT-TNEJN L-og[la 22˚C L-inqas 18˚C

IT-TLIETA L-og[la 23˚C L-inqas 19˚C

L-ERBG{A L-og[la 22˚C L-inqas 17˚C

UV

UV

UV

UV

UV

4

3

3

3

3

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 16˚C imsa]]ab, Al;eri 17˚C xita, Amsterdam 8˚C xita, Ateni 22˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 17˚C imsa[[ab, Berlin 10˚ imsa[[ab, Brussell 9˚C imsa[[ab, il-Kajr 27˚C ftit imsa[[ab, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 10˚C imsa[[ab, Frankfurt 11˚C imsa[[ab, Milan 16˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 18˚C ftit imsa[[ab, Londra 13˚C ftit imsa[[ab, Madrid 16˚C imsa]]ab, Moska 5˚C im/ajpar, Pari;i 13˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 19˚C xemxi, Ruma 20˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 26˚C ftit imsa[[ab, Tripli NA, Tune] 19˚C imsa[[ab, Vjenna 15˚C imsa[[ab, Zurich 9˚C ftit imsa[[ab, Munich 7˚C imsa[[ab, St. Petersburg 3˚C imsa[[ab

www.maltarightnow.com

22

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

UNJONI EWROPEA

Koeżjoni u konverġenza fl-Ewropa L-eks-Kummissarju Ewropew László Andor

László Andor - Kummissarju Ewropew għall-Impjiegi, lAffarijiet Soċjali u l-Inklużjoni tul l-aħħar ħames snin marret kemm il-darba l-Polonja biex tipparteċipa f’għadd ta’ laqgħat taħt il-kappa tal-Presidenza Pollakka fl-2011 u saħansitra f’laqgħat bilaterali jew konferenzi ekonomiċi. Fil-fatt, din hi l-aħħar lecture li se tagħti bħala Kummissarju minħabba li lKulleġġ ta’ Kummissarji ħadu lkariga mill-1 ta’ Novembru 2014. Fl-iskola tal-Ekonomija f’Varsavja hi pparteċipat f’konferenza kbira organizzata millBank Nazzjonali Pollakk f’kooperazzjoni mal-Fond Monetarju Internazzjonali.

Huma dddiskutew il-25 sena ta’ tranżizzjoni lejn ekonomija tas-suq flEwropa Ċentrali u tal-Lvant fosthom ukoll l-isfidi ewlenin ekonomiċi tas-snin li ġejjin.

It-tema tas-sessjoni ta’ László kienet ‘il-konverġenza ekonomika’, prinċipalment fil-mod biex tmexxi mal-Ewropa tal-Punent f’termini ta’ standards ta’ produttività u ta’ għajxien ekonomiċi, kif inħarsu lejn l-Unjoni Ewropea li ġiet trasformata mhux biss mill-kriżi iżda miż-

żewġ proġetti politiċi ewlenin tal-aħħar 25 sena. Dawn ilproġetti huma l-istabbiliment ta’ suq wieħed u munita waħda. Ittieni proġett ewlieni kien it-tkabbir lejn il-Lvant tal-2004, l-2007 u l-2013. Dawn il-proċessi għamlu impatt qawwi f’termini ta’ konverġenza jew diverġenza soċjo-ekonomika.

Koeżjoni u konverġenza fit-trattati tal-UE L-Unjoni Ewropea hija kommessa għall-koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali, tkabbir ekonomiku bbilanċjat u konverġenza ekonomika. Dawn l-għanijiet huma kollha mniżżlin fiż-żewġ trattati bażiċi tagħha.

Il-preambolu tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea (TUE) jitkellem fuq kif “niksbu t-tisħiħ u l-konverġenza tal-ekonomiji [tal-istati membri]” u konnessjonijiet bħall-konverġenza għall-istabbiliment ta’ unjoni ekonomika u monetarja li tinkludi “munita waħda u stabbli”.

Artiklu 3 tat-Trattat dwar lUnjoni Ewropea jisħaq li “lUnjoni għandha ... taħdem għalliżvilupp sostenibbli tal-Ewropa mibnija fuq tkabbir bilanċjat

Maria Portelli

marpo2489@gmail.com

ekonomiku u stabbiltà fil-prezzijiet, ekonomija soċjali tas-suq kompetittiv, li timmira għallimpjiegi sħaħ u progress soċjali, u livell għoli ta’ protezzjoni u titjib tal-kwalità tal-ambjent ...

Għandha tiġġieled kontra lesklużjoni soċjali u d-diskriminazzjoni, u għandha tippromwovi ġustizzja soċjali, ugwaljanza bejn is-sessi, solidarjetà fost il-ġenerazzjonijiet u protezzjoni tad-drittijiet tat-tfal. Fuq kollox, għandha tirrikonoxxi koeżjoni ekonomika, soċjali, territorjali u solidali bejn l-istati membri”.

Il-mezzi biex tippromwovi koeżjoni ekonomika, soċjali u

territorjali huma mbagħad deskritti f’aktar dettall fit-Trattat dwar il-Funzjonament tal-Unjoni Ewropea (TFEU), fiha tinkludi koeżjoni ekonomika, soċjali u territorjali. Dan it-titlu jitkellem dwar “żvilupp armonjuż” talunjoni, b’mod partikulari dwar kif “jitnaqqsu d-distakki bejn illivelli ta’ żvilupp tar-reġjuni varji u anke ta’ dawk li huma kemxejn lura u avvanzati”.

Din il-koeżjoni għandha tinkiseb permezz tal-koordinazzjoni tal-politika ekonomika permezz ta’ strumenti baġitarji. Dawn ilproviżjonijiet jippreżentaw bażi legali tal-politika ta’ koeżjoni talUE li prinċipalment topera permezz tal-Fond Ewropew għallIżvilupp Reġjonali, il-Fond Soċjali Ewropew u l-Fond ta’ Koeżjoni.

Dawn il-fondi huma r-riżorsi ewlenin li l-UE għandha tappoġġja l-investimenti fl-infrastruttura, il-kapital uman, l-innovazzjoni, l-effiċjenza tar-riżorsi u żvilupp fin-negozju. Huma jkopru l-UE kollha, iżda l-intensità tal-appoġġ huwa l-ogħla ‘firreġjuni inqas żviluppati’, fejn ilPGD huwa taħt il-75% tal-medja tal-UE.

Barra minn hekk, l-objettiv ta’ konverġenza hu ripetut flArtiklu 121 tat-TFUE li (flimkien mal-Artiklu 148) jirrappreżenta l-bażi legali għallkoordinazzjoni tal-politika ekonomika fl-Unjoni. Is-sistemi kollha tal-governanza ekonomika msaħħa tal-UE li żviluppaw matul l-aħħar snin kellhom iħaddnu konverġenza fil-qalba tagħhom.

Fl-aħħar nett, ‘konverġenza’ hi wkoll it-terminu użat biex tiddeskrivi l-ħames kriterji miftiehma bħala prekondizzjonijiet għall-istati membri biex javvanzaw għat-tielet stadju talUnjoni Ekonomika u Monetarja, jiġifieri li jissieħbu fil-munita unika.

Diversi dibattiti seħħew dwar ‘il-kriterji ta’ Maastricht’ speċjalment l-enfasi tagħhom fuq varjabbli nominali li huma loppost tas-sitwazzjoni reali ekonomika. Madankollu, huwa ċar li l-istati membri tal-unjoni monetarja huma mistennija jiksbu xi konverġenza ekonomika qabel ma jadottaw l-ewro, u aktar konverġenza ekonomika ladarba jkunu fi ħdan iz-zona tal-ewro.

www.maltarightnow.com

23

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

FESTI

Minn Joe Chetcuti – joechetcuti@onvol.net

San Fortunatu Martri Ix-Xagħra, Għawdex

Kunċert mużikali ta’ Como mill-Banda tal-Filarmonika Nazionale La Valette Illejla fit-Teatru tal-Istitut Kattoliku fil-Furjana se jittella’ l-Kunċert Annwali misSoċjetà Filarmonika Nazionale La Valette, magħruf bħala ‘Ta’ Como’. Dan ilkunċert qed ifakkar is-87 anniversarju mir-rebħa tal-ist-

ess banda li kienet għamlet f’konkors bandistiku f’Como fl-Italja f’Awwissu tal-1927, fl-okkażjoni tal-festi ċentinarji f’ġieħ il-magħruf Alessandro Volta.

Din is-sena, il-Filarmonika Nazionale La Valette qed

tiċċelebra l-140 anniversarju tagħha.

Il-kunċert tal-lejla se jibda fis-7.15 p.m. u l-banda se tkun taħt id-direzzjoni tas-Surmast Domenic Darmanin. Id-dħul hu mingħajr ħlas u kulħadd mistieden jattendi.

kbira nagħmluha meta f’dan ilbaħar imqalleb ta’ tbatija ngħollu rasna u ngħixu l-fidi ta’ San Korunatu Martri b’kuraġġ u bilferħ niffesteġġjaw esternament dak li ngħixu fil-fond tal-qalb.

Illejla fl-4 p.m. tibda quddiesa u fil-5 p.m. jibda Għasar solenni mmexxi minn Monsinjur Arċipriet Jimmy Xerri, u wara jingħad ir-rużajru.

Fis-6 p.m. tibda quddiesa konċelebrata mmexxija minn Monsinjur Arċipriet Jimmy Xerri bis-sehem tal-Kapitlu u l-Kleru.

Wara, Kurunella u Barka Ewkaristika.

Fit-8 p.m. jibda kunċert millBanda Mnarja fit-Teatru MBC taħt id-direzzjoni tas-Surmast Josef Grech. Se jingħata l-premju ‘Ġieħ in-Nadur’.

Għada jum il-festa fid-9.30 a.m. jibda l-Pontifikal Solenni

mmexxi minn Monsinjur Isqof Mario Grech bis-sehem talKapitlu u l-Kleru tal-Parroċċa.

Wara l-quddiesa, il-Banda Mnarja tan-Nadur se tagħmel marċ mill-Pjazza sal-Każin talBanda. Fil-11 a.m. u f’12 p.m. issir quddiesa.

Fl-4 p.m. jibda l-Għasar immexxi minn Monsinjur Arċipriet Jimmy Xerri bis-sehem tal-Kapitlu u l-Kleru. Fl-4.30 p.m. tibda ħierġa l-purċissjoni bil-fdalijiet ta’ San Korunatu Martri mmexxija minn Monsinjur Arċipriet. Se tieħu sehem il-Banda Mnarja tanNadur. Fid-dħul tal-purċissjoni titkanta l-Antifona, Te Deum u ssir Barka Ewkaristika. Fis-6 p.m. tibda quddiesa. Se jieħu sehem il-kor Jubilate Deo taħt iddirezzjoni ta’ Mro Antoine Theuma.

San Korunatu Martri In-Nadur – Għawdex

Fil-Knisja Kolleġġjata ta’ San Pietru u San Pawl fin-Nadur, Għawdex, qed issir il-festa ta’ San Korunatu Martri. Din is-sena qed titfakkar il-250 sena minn mindu l-fdalijiet ta’ San Korunatu Martri, li miet filpersekuzzjonijiet ta’ Ruma, inġiebu fil-Knisja Parrokkjali tan-Nadur. Dan kien ġara eżattament nhar il-Ħadd 23 ta’ Settembru 1764. Mill-informazzjoni li ksibt dwar din il-festa, fil-messaġġ tal-Arċipriet Monsinjur Jimmy Xerri jgħid li bħalissa l-Knisja għaddejja minn persekuzzjonijiet f’ħafna postijiet tad-dinja. U proprju saċerdot Malti kiteb hekk: Itolbu ħafna għalija għax qed ngħix qisni eremita. Ried jgħid li fejn qiegħed baqa’ ftit ferm saċerdoti u huwa perikoluż immens illi joħroġ mill-bieb ’il barra. Festa

Fil-Knisja Kolleġġjata u Bażilika ta’ Marija Bambina fix-Xagħra, Għawdex, qed issir il-festa ta’ San Fortunatu Martri. Għada, jum il-festa, fl-4 p.m. jibda l-kant tal-Għasar talMartri mill-Kapitlu tal-Knisja Kolleġġjata u fl-4.30 p.m. tibda ħierġa l-purċissjoni bl-istatwa relikwa ta’ San Fortunatu Martri. Fid-dħul tal-purċissjoni ssir Barka Ewkaristika.

Fil-5 p.m. tibda konċelebraz-

zjoni solenni u se jmexxi Dun Domenic Sultana. Jieħu sehem il-kor Voci Angeliche. Waqt din il-quddiesa se jiġu ppreżentati l-istudenti li s-sena d-dieħla se jirċievu s-Sagrament talGriżma tal-Isqof u jiġu mogħtija s-salib bħala xhieda talimpenn tagħhom. Fi tmiem iċċelebrazzjoni jsir il-bews tarrelikwa ta’ San Fortunatu Martri. Fis-7.30 p.m. issir laħħar quddiesa.

Nhar il-Ħamis 23 ta’ Ottubru kienet organizzata serata fis-sede tas-Soċjetà Mużikali San Ġużepp tal-Ħamrun fl-okkażjoni ta’ għeluq is-70 sena mill-mewt ta’ Mro Antonio Miruzzi, li kien Surmast Direttur tal-Banda San Ġużepp fis-snin bejn l-1899 u l1928. Fil-kunċert da camera li sar, indaqqew xogħlijiet ta’ dan il-kompożitur prolifiku u versatili fosthom l-Innu Solenni lil San Gejtanu li hu kien kiteb fl1901 fuq versi bit-Taljan ta’ Antonio Dalli. Id-direzzjoni artistika kienet f’idejn Mro

Manoel Pirotta, is-Surmast preżenti tas-Soċjetà Ġużeppina Ħamruniża li minbarra li għamel l-arranġamenti mużikali kollha biex setgħu jindaqqu mill-piccola banda, ħejja xi tagħrif siewi fuqhom. Għal din l-okkażjoni ndaqq xogħol ġdid minn tiegħu li jġib l-isem ta’ ‘Omaggio a Miruzzi’. F’din is-serata wkoll indaqqew xi xogħlijiet fuq ilpjanu minn Petra Magri Gatt, fuq il-pjanu li kien ġie rregalat millfamilja tas-Surmast Willie Attard. Din is-serata kienet preżentata minni Joe Chetcuti.

Fil-Mosta qed tkun iċċelebrata l-festa ta’ San Leonardu Abbati. Illejla fil-5.30 p.m. jibda r-rużarju u kurunella. Fis6 p.m. tibda quddiesa bl-omelija u se jmexxi Fr Edgar Vella.

Wara, antifona u Barka Ewkaristika.

Għada jum il-festa fil-5.30

p.m. jibda r-rużarju u kurunella.

Fis-6 p.m. tibda quddiesa li tkun bil-kant u bl-omelija u se jmexxi l-Kappillan Patri Michael Camilleri OP. Wara titkanta l-antifona u ssir Barka Ewkaristika. Se jieħu sehem ilKor tal-Parroċċa tal-Mosta Santa Ċeċilja.

Illum is-Sibt hi l-festa ta’ Santa Ċeċilja, il-Patruna tal-Mużiċisti.

Fil-5.30 p.m. tibda quddiesa talokkażjoni fil-Konkatidral ta’ San Ġwann, il-Belt, bis-sehem talgħaqdiet tal-baned u wara jsir marċ bis-sehem tas-soċjetajiet

mużikali bl-istandardi rispettivi tagħhom, bil-parteċipazzjoni talBanda tas-Soċjetà Mużikali Lourdes tal-Qrendi taħt id-direzzjoni tas-Surmast Ugo Buhagiar, hekk kif din is-Soċjetà jmissha tagħmel dan il-marċ din is-sena.

Serata mużikali f’ġieħ Antonio Miruzzi

San Leonardu Abbati Il-Mosta

Il-festa ta’ Santa Ċeċilja

www.maltarightnow.com

24

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

0600 0755 08:00 08:02 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 13:15 15:00 1502 17:00 17:03 17:55 18:00 18:20 20:30 22:30 22:40 22:43 23:40

TV/RADJU

Bonġu 101 weekend Avviżi tal-Mejtin /Angelus Aħbarijiet Bonġu 101 weekend (cont) Aħbarijiet Saħħtek għal qalbna news update Il-fatti kollha Editorjal Il-fatti kollha (cont) Avviżi tal-Mejtin/Angelus Bulletin tal-aħbarijiet Sixties saturday club Italomix Aħbarijiet Skor Editorjal Skor (cont) Avviżi tal-Mejtin Bullettin Aħbarijiet Hits parade Country music club Għada fl-istampa Editorjal Mużajk (r) Music for the night

Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 07:45 - Dog With a Blog 08:10 Sabrina Secrets of a Teenage Witch 08:35 - Sharpay’s Fabulous Adventure 10:15 - Dog With a Blog 10:40 Mako Mermaids: An H2O Adventure 11:05 - African Cats 11:30 - I Didn’t Do It 11:55 - I Didn’t Do It 12:20 Sabrina Secrets of a Teenage Witch 12:55 - Gravity Falls 13:20 - Dog With a Blog 13:45 - Good Luck Charlie 14:10 - Austin & Ally 14:35 - Liv & Maddie 15:00 - Liv & Maddie 15:25 - I Didn’t Do It 15:50 - I Didn’t Do It 16:15 - I Didn’t Do It 16:40 - I Didn’t Do It 17:05 - I Didn’t Do It 17:30 - African Cats 17:55 - Gravity Falls 18:20 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:45 - Spooksville 19:10 - Wolfblood 19:35 - The Suite Life on Deck 20:00 - Good Luck Charlie 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Shake It Up! 21:10 - Wolfblood 21:35 - Wolfblood 22:00 - Violetta 22:40 - The Hive 22:50 - Art Attack 23:15 - Art Attack 23:40 - Jungle Junction 23:50 - Jungle Junction.

Nickelodeon 07:30 - Bubble Guppies 07:55 Go, Diego, Go! 08:20 - Winx Club 08:45 - The Fairly OddParents 09:10 - Sanjay and Craig 09:35 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 - The Legend of Korra 10:25 - Turtles 10:50 T.U.F.F. Puppy 11:15 - Winx Club 11:40 - iCarly 12:05 - Sam & Cat 12:30 - Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 - Marvin Marvin 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 SpongeBob SquarePants 14:40 The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly OddParents 15:55 - iCarly 16:20 - Big Time Rush 16:45 Victorious 17:10 - Life With Boys 17:35 - SpongeBob SquarePants 18:00 - Turtles 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 - Sanjay and Craig 19:15 - The Thundermans 19:40 - The Haunted Hathaways 20:05 - Sam & Cat 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 - iCarly 23:50 – Victorious.

Jim Jam 07:30 - Fluffy Gardens 07:40 Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 –

Kipper 08:10 - Shapes 08:20 What’s The Big Idea^ 08:25 What’s The Big Idea? 08:30 Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 Legend of Su-Ling 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 – Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea^ 12:45 - What’s The Big Idea^ 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 - Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 - Snapatoonies 14:35 My Animal Family 14:50 Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Legend of Su-Ling 17:50 - See the Sea 17:55 Heroes of the City 18:10 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 - Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea^ 18:55 - What’s The Big Idea^ 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 Gombby’s Green Island 20:35 Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea^ 21:45 - What’s The Big Idea^ 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 - My Animal Family 23:30 Woody Buddies 23:35 - Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea^ 23:45 - What’s The Big Idea^ 23:50 - Barney and Friends

Decisione Critica – Rete 4, 21:30 Grupp ta' terroristi jirnexxielhom jieħdu l-kontrol ta' ajruplan tal-passiġieri. Minkejja li dan l-ajruplan kien qiegħed jittajar jiġi deqiż li l-militar għandu jieħu azzjonijiet immedjati. B'hekk jiġi mqabbad analista espert f'dan il-qasam, li flimkien ma' grupp militari, jipprovaw jidħlu fl-ajruplan mill-ajru. Missjoni mhux faċli, iżda jirnexxielhom?

TVM 06:00 - News Loop 07:30 - Animals that made history 08:00 - The Lost Gods 08:30 - It-triq 08:35 - Nisga Maltija 08:40 - Paq paq on Test 08:45 – Nisġa Maltija 08:50 - Twelid il-kelma 09:00 – Valletta 09:30 – MEA 10:00 - Għawdex illum 10:30 – L-irkant 11:30 – Pellikola 12:00 – Aħbarijiet 12:10 - Paq Paq Lifestyles 12:45 – Sibtek 15:00 Aħbarijiet 15:05 – Sibtek.... 16:00 – Luxdesign 17:15 – Househunt 17:45 Kelma għall-ħajja 18:00 - Aħbarijiet 18:15 - Paq Paq on Test 18:20 – Gadgets 18:50 - Animal Diaries 19:45 – Lotto 20:00 - Aħbarijiet 20:50 - Film – Amelia.

23:00 - Aħbarijiet.

TVM 2 06:00 – Euronews 07:00 - News Loop 08:30 - Ancient Discoveries 09:30 - Paq Paq Lifestyles 10:00 – Valletta 10:30 – Pellikola 11:00 – Madwarna 11:30 – MEA 12:00 – Venere 12:30 - Tiġrijiet Biss 13:00 - 3 Pointer 13:30 - GFA round up 14:00 - BOV Premier - B'Kara vs Sliema 16:00 - Champions League Maribor vs Chelsea 18:15 - BOV Premier - B'Kara vs Floriana.

One 07:30 - ONE News 07:00 – Ilsien innisa 08:30 – Telebejgħ 08:45 – Telebejgħn 09:00 – Siegħa żmien 10:00 – Dak li jgħodd 11:00 – Clint on one12:30 – One News 12:40 – Strada 15:00 – Zona sports 15:30 – Talk to me 17:30 - ONE News 17:40 – Pink panther 18:25 – Identita 18:40 – Dak li jgħodd teens 19:30 - ONE News# Sport # Weather 20:15 – Ieqaf 20 minuta 20:35 – The Saturday night project 21:35 - Tete-A-Tete 22:30 – Is-sess 22:55 - Popcorn 23:30 - ONE News.

Smash 07:30 - News 08:30 – {abbejtek 09:30 – A to Z Teleshopping 13:00 - Fil-K/ina ma’ Farah ® 14:00 - Er;a’ Lura 15:30 Dokumentarju 16:00 – M'Intix wahdek 16:30 – D bride 17:30 – CNI 18:00 -

A[barijiet ta’ Barra 18:15 – Bingo 75 18:40 – Dokumentarju 19:00 – A[barijiet 19:30 – Nursery Stars 20:30 – Forum 21:30 – Documentary 22:00 – Aħbarijiet

Raiuno 07:05 - Parlamento Settegiorni 08:00 Tg1 08:25 - UnoMattina in famiglia 09:00 - Tg1 09:04 - UnoMattina in famiglia 09:30 - Tg1 L.I.S. 09:33 UnoMattina in famiglia 10:50 - Linea Verde Orizzonti 11:45 - Sabato con La prova del cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 - Linea Blu Pantelleria 15:35 Legàmi 16:30 - QB 17:00 - Tg1 17:15 A sua immagine 17:45 - Passaggio a Nord-Ovest 18:50 - L'Eredità 20:00 Telegiornale 20:35 - Affari tuoi 21:10 Carosello Reloaded 21:15 - Ballando con le stelle 23:15 - Tg1 60 Secondi 23:19 Ballando con le stelle 00:30 - S'è fatta notte 01:15 - Tg1 notte 01:30 Milleeunlibro Scrittori in Tv 02:30 Sabato Club film Notizie dagli scavi

Raidue 07:00 - Lassie 08:15 - Il nostro amico Charly 09:00 - Sulla Via di Damasco 09:30 - Parlamento Punto Europa 10:00 Avventura con i pinguini 10:45 Cronache animali 11:30 - Mezzogiorno In Famiglia 13:00 - Tg2 giorno 13:25 Dribbling 14:00 - Una scatenata coppia di sbirri 14:50 - Fattore ALFA 15:40 Squadra Speciale Colonia 17:10 - Sereno Variabile 18:00 - Tg2 Flash L.I.S. 18:05 90* minuto Serie B 18:50 - Sea Patrol 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 20:30 - Tg2 21:05 - Castle 21:50 - Elementary 22:40 - Tg2 22:55 - Sabato Sprint 23:20 - Automobilismo:Gran Premio Brasile di Formula 1 - Pit Lane 00:30 - Tg2 Dossier 02:55 - Appuntamento al cinema.

Raitre 06:00 - Fuori orario. Cose (mai) viste 07:00 - Geo 07:20 - Ai confini dell'Arizona 08:10 - Pappagone e il mutuo 08:30 - Il carabiniere a cavallo 09:55 Pappagone dai vigili 10:15 - Ponderosa Addio Carlos 11:00 - Tgr BellItalia 14:55

- Tv Talk 16:30 - Player 16:35 Kilimangiaro album 16:50 - Il fidanzato della mia ragazza 18:10 - Squadra Speciale Vienna 18:55 - Meteo 3 19:00 Tg3 20:00 - Blob 20:10 - Che fuori tempo che fa 21:30 - Ulisse: Il piacere della scoperta Vivere e morire a Pompei 23:40 - Tg3 00:00 - Un giorno in pretura 01:05 - Tg3 01:45 - Appuntamento al cinema 01:50 - Fuori Orario. Cose (mai) viste 02:00 - Joaquim Gatti, variation de lumiere 02:05 - Mosca.

Canale 5 07:00 - Prima pagina Tg5 07:54 Traffico # Meteo.it # Tg5 09:10 - Super partes 10:00 - Melaverde 11:00 - Forum 13:00 - Tg5 # Meteo.it 13:41 - The family holiday 15:30 - Il segreto 16:00 Verissimo 18:45 - Avanti un altro 19:57 Tg5 prima pagina 20:00 - Tg5 # Meteo.it 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Tu si que vales 00:30 - Tg5 # Meteo.it 01:01 Striscia la notizia.

Italia 1 07:35 - Super car 08:35 - A-team 10:30 - Beethoven 12:25 - Studio aperto # Meteo.It 13:02 - Sport mediaset 14:00 Red bull soap box 15:00 - Pretty little liars 16:40 - Air buddies 18:30 - Studio aperto # meteo.it 19:00 - Tom e Jerry 19:10 The mask - Da zero mito 21:10 Megamind 23:00 - Sportmediaset 23:46 Titolo unione europea pesi med 01:30 Sport mediaset 01:55 - Studio aperto - la giornata 02:10 - Hercules.

Rete 4 07:05 - Televendita media shopping 07:40 - Hunter 09:40 - Carabinieri 10:45 - Ricette all'Italiana 11:30 - Tg4 # Meteo.it 12:00 - Detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 - Lo sportello di forum 15:30 - Come s cambia celebrity 16:12 - Ieri e oggi in tv 17:00 Poirot sul nilo 18:55 - Tg4 # Meteo.it 19:35 - Tempesta d'amore 21:30 Decisione critica 00:12 - Black dog 02:02 - Tg4 night news 02:22 - Ieri e oggi in tv.

www.maltarightnow.com

21

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

TV/RADJU

F Living 07:00 – Teleshopping 08:00 – Overcomer's voice 09:00 – Drama 10:00 – Niltaqg[u 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living magazne 16:00 – Teleshopping 20:30 – All stars 22:30 – Bejnietna l-[bieb 00:30 – Teleshopping.

Xejk 07:30 – Jut for laughs 07:45 – Total Request show 09:45 – Football daily 09:50 – Shout out 10:00 – Love & Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Top 10 13:30 – The 80's 14:00 – Local Angle 15:00 – The 90's 15:30 – Tele market deals 16:30 – Hits 16:50 – Shout out 17:00 – Local issues 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total request show 20:00 – Just for laughs 22:00 – Music documentary 21:55 – Football daily.

Go Stars 07:30 - Dragonheart 09:15 - Percy Jackson: Sea of Monsters 11:00 - Parks & Recreation 11:45 - Step Up 4: Miami Heatv 13:20 - Double Jeopardy 15:05 - Four Weddings and a Funeral 17:00 - Johnny English Reborn 18:45 – A.C.O.D 20:15 - Two and a Half Men 21:00 - Men in Black 3 22:45 Double Jeopardy 00:30 - Don Jon 02:00 - Parks & Recreation 02:20 Four Weddings and a Funeral 04:15 Two and a Half Men 04:35 - Men in Black 3 06:20 - Step Up 4: Miami Heat 07:55 - CLOSE

Melita More 09:00 - Private Practice 09:45 Private Practice 10:30 - Private Practice 11:15 - Private Practice 12:00 - Private Practice 12:45 - SMASH 13:30 – Glee 14:15 - Glee 15:00 Glee 15:45 - Glee 16:30 – Glee 17:15 - Mike & Molly 17:45 - Whitney 18:30 - Chicago Fire 19:15 - Grey's Anatomy 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Amazing Race 21:15 - Game Of Thrones 22:15 - Spartacus 23:15 Suits 00:00 - GO ON 00:30 - Dallas 01:15 - Alcatraz ` Mediaset Italia 06:00 - Avanti un altro 06:50 - La figlia di Elisa: Ritorno a Rivombrosa

07:35 - Carabinieri 08:25 - I Cesaroni II 09:20 - Le tre rose di Eva 10:10 Squadra antimafia: Palermo oggi 11:01 - Vivere 11:25 - Vivere 11:50 - Vivere 12:15 – Vivere 12:40 - Vivere 13:05 Cosi fan tutte 13:45 - Un Amore e Una Vendetta 14:45 - Un Amore e Una Vendetta 15:35 - Pupetta: Il coraggio e la passione 17:15 - Mai Dire Gallery 19:00 – Tg5 19:35 - Melaverde 20:25 - Pianeta mare 20:50 - Vieni a vivere con me 21:40 - Cambio Casa 22:25 Non Aprite Quell Armadio 22:55 - Vite In Apnea 23:45 - Cosi fan tutte.

BBC Entertainment 06:00 - Charlie and Lola 06:15 Woolly & Tig 06:20 - Mr Bloom’s Nursery 06:40 - Bobinogs 06:50 Little Prairie Dogs 07:00 - Gigglebiz 07:15 - Charlie and Lola 07:30 Woolly & Tig 07:35 - Mr Bloom’s Nursery 07:55 - Bobinogs 08:05 Little Prairie Dogs 08:15 - The Weakest Link 09:00 - Breaking Pointe 09:45 - The World’s Toughest Driving Tests 10:35 - Doctor Who Explained 11:20 - Me and Mrs Jones 11:50 - Me and Mrs Jones 12:20 - Me and Mrs Jones 12:50 - Breaking Pointe 13:30 Casualty 14:20 - EastEnders 14:50 EastEnders 15:20 - EastEnders 15:50 - EastEnders 16:20 - Breaking Pointe 17:00 - Me and Mrs Jones 17:30 - Me and Mrs Jones 18:00 - Me and Mrs Jones 18:30 - The World’s Toughest Driving Tests 19:20 - Outcasts 20:15 Doctor Who 21:00 - Alan Carr: Chatty Man 21:45 - Michael McIntyre’s Comedy Roadshow 22:30 - Ideal 23:00 - Threesome 23:25 - Come Fly with Me 23:55 - Doctor Who.

TCM 06:30 - Never So Few 08:30 - Beau Brummell 10:20 - Tea and Sympathy 12:25 - Many Rivers to Cross 14:00 The Glass Bottom Boat 15:50 - The Comedians 18:20 - Julie 20:00 Sitting Target 21:35 - The Secret Partner 23:05 - Sitting Target

MGM Movie 07:10 - Out Cold 08:40 - The In Crowd 10:15 - Breakin’ 2: Electric Boogaloo 11:50 - Strictly Business 13:10 - Good Boy! 14:35 - UHF 16:10

- Canadian Bacon 17:45 - Playing Mona Lisa 19:25 - Wild Bill 21:00 – Texasville 23:05 - MGM’s Big Screen 23:20 - The Couch Trip Diva Universal 06:00 – Kojak 06:55 - Kojak 07:50 - Kojak 08:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:50 - Agatha Christie’s Poirot 10:50 - Jane Doe: Vanishing Act 12:25 - The Phone Call 12:50 - Movie 14:40 - To Be Announced 14:50 - Father Brown 15:50 - Father Brown 16:50 Law & Order 17:45 - Law & Order 18:45 - Great Women 19:00 - Murder, She Wrote 19:53 - Murder, She Wrote 20:50 - Great Women 21:00 McBride: Anybody Here Murder Marty^ 22:38 - Great Women 23:00 Wolff’s Turf 23:53 - Wolff’s Turf.

Discovery Channel 06:00 - How Do They Do It^: Hats; Longest Road Tunnel; Snake Catcher 06:25 - Fast N’ Loud: Ford Galaxie Part 1; Bikini Contest 07:15 - Fifth Gear 08:10 – FantomWorks 09:05 Auction Hunters: Labor of Love 09:30 - Auction Hunters: Disco and Dice 09:55 - The Real Hustle 10:25 - The Real Hustle 10:50 - Penn & Teller Tell a Lie: A Head of Hair Can Lift a Mustang 11:40 - Penn & Teller Tell a Lie: Forest Fire vs Jet Engine 12:35 - Penn & Teller Tell a Lie: Piranha Will Not Kill You 13:30 Penn & Teller Tell a Lie: You Can Crack a Safe With Liquid Nitrogen 14:25 - How Do They Do It^: Hats; Longest Road Tunnel; Snake Catcher 14:55 - How Do They Do It^: World in Miniature, Hurricane Test Center, Rhubarb 15:20 - James May’s Man Lab 16:15 - Strip the City: Tokyo 17:10 - X-Machines 18:05 - Classic Car Rescue: Mercedes 450 SL 19:00 - Dallas Car Sharks: Rockabilly Rod 19:30 - Dallas Car Sharks: Pole Position 20:00 - Fast N’ Loud: Fast N’ Live: Uncensored 21:00 - Storage Hunters: Abracadabra 21:30 Auction Kings: Harley Bike; Lincoln Document 22:00 - The Liquidator: Bailiff Booty 22:30 - Auction Hunters: Sink or Swim 23:00 American Digger: Ice Cold Gold 23:30 - Backyard Oil: A Big Oil Man Witch.

07:00

Net News

12:30

Indibate

09:30 13:00 14:00 14:05

14:30 16:45 17:30 18:00 18:05 19:10 19:30 20:15 20:40 21:40 21:45 22:00 23:00

Skrivan tal-bank Stanley Ipkiss ftit qatt basar qatt basar li ħajja komuni tiegħu setgħet qatt tinbidel b'mod radikali.

Fil-fatt Stanely jsib maskla stramba li kull darba li jilbisa din titrasformah f'eroj speċjali iżda biex inkunu onesti xi ftit jew wisq miġnun u bla kontroll.

Becky

NET News

Style Watch

Sagħtejn Flimkien Rafiki Elle

NET News The Weds

Għalik fl-Ewropa NET News

Għalik fl-Ewropa Votum

NET News Votum

Meander Arti u Kultura NET News

Sport fuq il-Cable

GO sports 1 04:00 - PGA European Tour - WGC HSBC Champions - Day 3 09:00 Serie A – Round 10 – Napoli v Roma 11:00 - ATP Masters 1000 - BNP Paribas Masters, Paris – Highlights 12:00 Ligue 1 - Round 13 - Stade Rennais v Lorient 14:00 - Formula 1 - Brazilian Grand Prix, Sao Paolo - Practice 3 15:30 - Trans World Sport #1436 16:30 - FIFA Futbol Mundial 17:00 Formula 1 - Brazilian Grand Prix, Sao Paolo – Qualifying 18:30 - FIA Formula E - Beijing, China – Highlights 19:30 - Premier League World #13 20:00 - Ligue 1 - Round 13 - SM Caen v Nantes 22:00 - UEFA Champions League - Magazine Programme 10 22:30 - Premier League Saturday Review - Week 13 23:30 Formula 1 - Brazilian Grand Prix, Sao Paolo – Qualifying 01:00 - ATP World Tour Finals – 2013 - R. Nadal v N. Djokovic - Final GO sports 2 12:45 - Premier League Match Pack - Week 13 13:15 - Premier League Preview - Week 13 13:45 - Barclays Premier League - Week 13 - Liverpool v Chelsea 16:00 - Barclays Premier League - Week 13 - Manchester Utd v Crystal Palace LIVE 18:30 Barclays Premier League - Week 13 - Queens Park Rangers v Manchester City 20:45 - Serie A - Round 11 - Sampdoria v Milan

The Mask - Da zero mito – Italia 1, 19:10

Telebejgħ

GO sports 3 15:30 - Autumn Internationals 2014 - England v New Zealand 18:00 - Serie A - Round 11 - Sassuolo v Atalanta 20:00 - Inter Channel GO sports 4 15:30 - Autumn Internationals 2014 - Wales v Australia 17:30 - Juve

Channel 18:30 - Autumn Internationals 2014 - Ireland v South Africa 20:30 - Juve Channel

GO sports 5 16:00 - Barclays Premier League Week 13 - West Ham Utd v Aston Villa 18:00 - LFC TV

GO sports 6 16:00 - Barclays Premier League Week 13 - Southampton v Leicester City 18:00 - MUTV

GO sports 7 07:00 - Serie A - Round 10 - Cesena v Hellas Verona 09:00 - Barclays Premier League - Week 12 - Crystal Palace v Sunderland 11:00 - PGA European Tour - WGC HSBC Champions - Day 3 16:00 - Barclays Premier League - Week 13 - Burnley v Hull City 18:00 - Barclays Premier League -Week 13 - Liverpool v Chelsea 20:00 - Formula 1 - Brazilian Grand Prix, Sao Paolo - Practice 3 21:30 - Autumn Internationals 2014 England v New Zealand 23:30 - Ligue 1 - Round 13 - RC Lens v Girondins de Bordeaux 01:30 - Premier League World #13 02:00 - Serie A - Round 11 - Sassuolo v Atalanta 04:00 - ATP Masters 1000 - BNP Paribas Masters, Paris – Highlights GO sports 8 09:00 - Serie A - Round 10 - Cesena v Hellas Verona 11:00 - Premier League World 11:45 - PGA European Tour - WGC HSBC Champions - Day 3 17:00 - Ligue 1 - Round 13 - RC Lens v Girondins de Bordeaux 19:00 PGA European Tour - WGC HSBC Champions - Day 3 00:00 - Autumn Internationals 2014 - England v New Zealand 02:00 - Ligue 1 - Round 13 RC Lens v Girondins de Bordeaux

www.maltarightnow.com

26

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

KLASSIFIKATI

PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ

Għawdex Ta’ Sannat, viċin Ta’ Ċenċ MAISONETTE kbir ħafna, tliet kmamar tas-sodda, kċina għaliha, bitħa kbira, bil-garaxx lock-up extra. Press €79,500. Ċemplu 7989 1819 Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbitħa, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. Ċemplu 77200983.

Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu 99428000.

VETTURI

Hyundai Accent MUDELL 1996, 1498cc, f’kundizzjoni tajba ħafna. Prezz negozjabbli. Ċemplu 79460359.

Mutur AUTOMATIC 125cc ekonomiku, kollox imħallas u

ġdid, qatt ma ntuża, jiswa €1,800, talba €1,300. Ċemplu 99039564 jew 21695721.

AVVIŻI

Nixtri XI erba’ appartamenti u penthouse b’kamra jew tnejn tassodda, il-Qawra, Buġibba jew San Pawl il-Baħar, mingħajr sensar. Ċemplu 99494990.

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet TA’ magni tal-ħjata. Għal service u tiswijiet fil-pront. Ċemplu 99422268 jew 21416705.

GĦALL-BEJGĦ

Ġriewi GERMAN Shepard ta’ 8 ġimgħat, il-ġenituri ta’ barra. Ċemplu 79491077.

www.maltarightnow.com

27

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

SPORT

Jintlagħbu s-semifinali tas-Saint James Hospital Shield BASKETBALL

Għada waranofsinnhar jintlagħbu s-semifinali tas-St James Hospital Shield fejn fl-ewwel logħba Athleta A to Z Electronics jilagħbu kontra Bupa Luxol waqt li fis-semi-finali l-oħra Virtus Cynergi jmisshom jilagħbu kontra Floriana Caffe Del Mar. Athleta jibdew favoriti li jiksbu post fil-finali għad-dannu ta’ Luxol. Għalkemm il-kowċ talAthleta J. Galea għandu bank limitat l-esperjenza wassilthom biex jirbħu l-ewwel żewg unuri tal-istagun.

Luxol issa se jkunu mingħajr it-twil S. Degaura li mar jilagħab fit-Tuneżija u m’għandhomx dik il-forza fejn qed jiddependu fuq iż-żgħażagħ li m’għandhomx esperjenza. Ħafna jiddependi mill-forma tal-Amerikan Rutledge li kontra Siġġiewi wera logħob mill-aqwa meta kiseb aktar minn nofs il-punti. Kontra Athleta Rutledge mistenni jkun immarkat strettament. Luxol iridu juru titjieb fid-difiża biex joffru sfida denja.

Virtus se jilagħbu kontra Floriana. Virtus hu tim magħmul minn plejers, b’esperjenza, plejers li fl-istaġun li għadda kienu jilagħbu ma’ Athleta u Starlites.

Min-naħa tagħhom Floriana jridu

juru titjib qawwi.

Fil-logħba kontra Depiro nnuqqas tat-twil D. Schembri inħass ħafna filwaqt li l-barrani N. Oudendag għadu ma weriex il-potenzjal tiegħu wara li Floriana bidlu hekk kmieni lillAmerikan C. Montgomery.

Fis-St James Hospital Shield tan-nisa Pavi Depiro għandhom jistennew u jaraw min se jirbaħ bejn Hibs jew Caffe Moak Luxol.

Għada tintlagħab ukoll t-tieni semi-finali tas-St James Hospital Shield tat-Tieni Diviżjoni talirġiel bejn Phoenix u Athleta.

Illum MFA Kordin – 2 p.m. Prem. Balzan v Hibs, 4 p.m. Prerm. B’Kara v Floriana V. Tedesco St. – 2 p.m. Prem.

Naxxar L. v Sliema, 4.15 p.m.

Prem. Żebbuġ R. v Valletta Centenary Stadium – 2p.m. I Div. Lija A. v Vittoriosa S., 4 p.m. I Div. B’Buġa v Msida SJ Charles Abela St – 2 p.m. III Div. Marsascala v Mtarfa, 4.15 p.m. III Div. Ta’ Xbiex v Mġarr Luxol Stadium – 2 p.m. III Div. Kirkop Utd v Marsaxlokk, 4.15 p.m. III Div. Sta Venera v Luqa SA Sirens St. – 2 p.m. III Div. Attard v Mdina K., 4.15 p.m. III Div. Qrendi v Kalkara GFA Gozo Stadium - I Div. 1 p.m.

SK Victoria W. v Nadur Y., 3 p.m. Victoria H. v Xewkija T.

ISA Msida Grd – 2.30 p.m.

Methode v Actavis, 3.30 p.m.

Baxter v Trelleborg YFA Siġġiewi – 1 p.m. U17 Sliema v Lija-Iklin, 2.45 p.m. U/17 Balzan v Kirkop, 4.30 p.m. U/15 Floriana v Qormi Għaxaq Grd – 1 p.m. U/17 St. Andrews v Dingli, 2.45 p.m.

U/15 San Ġwann v Naxxar, 4.30 pm. U/15 Pietà v Cottonera SWAN Żebbuġ Grd – 1.45 p.m. I Div. Valletta SP v Senglea G, 3.15 p.m. I Div. Cospicua D. V Mrieħel J. Corradino C – 1.45 p.m. I Div. Dingli E. v Ta’ Ġiorni W., 3.15 p.m. I Div. Għargħur v Lija-Iklin Tarxien Grd – 1.35 p.m. II Div. Ħamrun T v Fleur de Lys, 3.15 p.m. II Div. Tal-Qroqq V v Luqa J.

It-tim ta’ Rabat li kiseb it-tieni rebħa

MASTERS

It-tieni rebħa għal Luxol u Rabat

Luxol St. Andrew’s u Rabat Boys ħadu t-tieni rebħa tagħhom fil-Kampjonat tal-futbol talMasters filwaqt li Attard Melay kisbu l-ewwel rebħa wara tliet partiti.

Luxol St. Andrew’s kien jimmeritahom ir-rebħa 5-1 fuq Jival. Huma kienu superjuri għal ħafna ħin, kontra t-tim tar-residenti ta’ Kordin li ma wrewx listess kuraġġ u determinazzjoni li kienu wrew fl-ewwel partita tagħhom kontra Zurrieq Wolves.

John Stivala skorja darbtjen u Nobby Vella, Peter Gatt u Matthew Naudi skorjaw ilgowls l-oħra għal Luxol waqt li

Sport lokali għal tmiem il-ġimgħa

BASKETBALL Ta’ Qali: St. James Hosp. U/16 – 11.15 a.m. Athleta v Luxol, 1 p.m. Starlites AGI v Hibernians

Għada MFA Victor Tedesco St – 2 p.m.

Prem. Pietà H v Qormi, 4.15 p.m. Prem. Mosta v Tarxien Centenary St. – 2 p.m. I Div. Mqabba v Pembroke A. 4 p.m. I Div. Gżira Utd v St. Andrews.

Charles Abela St. – 2 p.m. II Div. Siġġiewi v Sirens, 4.15 p.m.

II Div. Xgħajra T. v Ħamrun S. Luxol St. – 2 p.m. II Div. Senglea A. v Mellieħa, 4.15 p.m.

II Div. Marsa v San Ġwann Sirens St. – 2 p.m. II Div. Għargħur v Żabbar SP, 4.15 p.m.

II Div. Għaxaq v Żejtun.

GFA Gozo St. – 1 p.m. I Div. Kerċem A. v Sannat Lions, 3

Nathan John Farrugia skorja għal Jival.

Rabat Boys għandhom punti massimi wara tlett partiti meta għelbu l-isfida qawwija ta’ Zurrieq Wolves. F’partita kkumbattuta, Rabat Kisbu l-gowl tarrebħa fl-aħħar minuti. Mark Darmanin ta’ Żurrieq waqqaf rekord fil-kompetizzjoni meta skorja l-aktar gowl veloċi s’issa, wara 10 minuti.

Il-gowls ta’ Żurrieqa waslu tnejn minn Mario Camilleri, Mark Darmanin u Carme Tanti waqt li għal Rabat skorja doppjetta Carmel Azzopardi, Christian Micallef, Antonio

Carusa, u Mark Micallef.

Attard Mealy kisbu l-ewwel rebħa wara tliet partiti u ħallew lil BOV fl-aħħar post wara li rebħulhom 7-5. Attard urew progress mill-partiti ta’ qabel u kienu effettivi. Għalihom skorjaw Kevin Fenech 2, Jason Cordina 2, Mario Agius, Malcolm Camilleri u David Deguara.

Bank of Valletta jridu juru aktar determinazzjoni u koordinazzjoni fil-logħob tagħhom inkella se jsibuha diffiċli. Il-ħames gowls tagħhom waslu minn Jesmond Pace 2, Chris Penza, Aldo Scardino u Joseph Zammit.

p.m. Oratory Y v St. Lawrence IASC Tarxien Grd – II Div. 8.30 a.m.

Zabbar CB v Mġarr F., 9.45 a.m.

Gżira Utd v Safi AFC, 11 a.m. Żurrieq W. v Rovers Utd. YFA Għaxaq Grd – 9 a.m. U/17 Pembroke v Siġġiewi, 10.45 a.m. U/17 Qormi v Attard, 12.30 p.m. U/15 St. Andrew v Mellieħa Siġġiewi Grd – 9 a.m. U/17 Ħamrun S v Rabat A., 10.45 a.m.

U/15 Gozo v Żebbuġ, 12.30 p.m.

U/15 Melita v Dingli Marsaxlokk Grd – 1 p.m. U/15 Żejtun v Sta Lucia, 2.45 p.m.

U/15 Marsascala v B’Buġa, 4.30 p.m. U/17 Mtarfa v Gudja Sta Luċija Grd – 1 p.m. U/17 San Ġwann v Marsa, 2.45 p.m.

U/15 Xgħajra v Siġġiewi, 4.30 p.m. U/17 Sta Venera v Sdta Luċija.

ASMK Ta’ Qali – 10 a.m. It-tieni attività mill-Kampjonati Enduro BASKETBALL Ta’ Qali: St. James Hosp.

Shield (II Div.) 11.15 a.m.

Phoenix Qormi v Athleta., 1 p.m. (I Div) Athleta v Luxol, 2.45 p.m. (N) Depiro v Hibs jew Luxol, 4 . 3 0 p . m . ( I ) Vi r t u s v Floriana TIĠRIJIET TAŻ-ŻWIEMEL Marsa – 1.30 p.m.

Programm sħiħ ta’ tiġrijiet.

SPARAR Bidnija – 10 a.m.

Sparatura Tr a p għallEmanuel Abela Trophy HOCKEY Kordin – 9 a.m. Sliema Hs v Floriana YS, 11 am.

Rabat v Poiatti Qormi

www.maltarightnow.com

28

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

Lauren Sciberras Champion tal-U/13 BADMINTON

kull grupp imbagħad se jkunu amalgamati fi grupp wieħed u jerġgħu jilagħbu round robin ieħor bejniethom waqat li t-timijiet l-oħra jilagħbu fuq sistema ta’ knock-out.

L-avveniment se jibda llum u jintemm f’April waqt li fl-istess perjodu se jkun hemm 47 tim ieħor jikkompetu fil-kategorija U/13.

L-ewwel logħob għal-lum se jkun dan: Sta Lucia - 9 am. Melita vs Pietà, 10.30 Valletta vs San Gwann Rabat - 9 am. St Andrew vs Mqabba, 10.30 Lija-Iklin vs Paola H

Dan l-aħħar saru l-kampjonati nazzjonali tal-Juniors talBadminton organizzata millgħaqda nazzjonali.

Fil-kategorija tal-Bniet individwali taħt it-13-il sena, Lauren Sciberras serqet ix-xena fl-edizzjoni ta’ din is-sena. Wara li għelbet kemm lil Stephanie Paris kif ukoll lil Lauren Azzopardi (seed nru 2) fl-ewwel rounds tal-kompetizzjoni, Sciberras waslet filfinali fejn kellha tħabbat wiċċha ma’ Sarah Azzopardi (seed nru 1).

Azzopardi kellha bidu tajjeb ferm meta rebħet faċilment lewwel set bil-punteġġ ta’ 21-9.

Iżda Sciberras wettqet millewwel reazzjoni qawwija fittieni set li matulu lagħbet b’mod aktar aggressiv u determinat sakemm fl-aħħar rebħet 21-16.

It-tielet set kellu għalhekk ikun dak deċiżiv u matulu ż-żewġ sfidanti taw verament l-aħjar tagħhom, bl-iskor parzjali jinbidel il-ħin kollu favur waħda u l-oħra. Iżda kienet Sciberras li flaħħar għamlitu tagħha bil-punteġġ ta’ 21-17, u b’hekk rebħet lewwel titlu nazzjonali fil-karriera sportiva tagħha.

Hawnhekk ta’ min isemmi lfatt li kemm Sciberras kif ukoll Sarah u Lauren Azzopardi huma fuq il-kotba ta’ Msida Arrows Badminton Club, li hu attiv ħafna fit-trawwim ta’ talenti żgħar lokali.

L-Akkademja ta’ Birkirkara FC se torganizza Festival talFutbol għall-Milied, li hu sponsorjat minn STAR BALM, filgrounds tal-Infetti, bejn is-26 u t-28 ta’ Diċembru.

Il-festival hu għal diversi kategoriji taż-żgħar li jinkludu subien taħt it-8 snin, 9 snin, 10 snin u 11 il-sena. Kategorija oħra hi għall-bniet taħt il-15-il sena, blorganizzaturi, għall-ewwel darba, qed idaħħlu wkoll kategorija għall-bniet li ma qabżux il-11-il sena.

Jistgħu jkunu rreġistrati massimu ta’ 16-il plejer għal kull tim li jipparteċipa f’dan il-Festival, bil-ħlas tar-reġistrazzjoni hu ta’ 50 ewro kull tim.

F’dan il-Festival, it-timijiet parteċipanti se jilagħbu ħames

logħbiet kull wieħed fuq bażi ta’ round-robin.

Il-klabbs jistgħu jirreġistraw aktar minn tim wieħed f’kull kategorija. Skont ir-regoli tal-Malta Football Association (MFA), m’għandux jinżamm il-punteġġ wara l-logħob, bl-ebda tim m’hu se jkun iddikjarat rebbieħ tal-kategoriji rispettiva.

L-iskop wara dan il-Festival hu biex il-plejers iż-żgħar jingħataw l-opportunità li jiddevertu permezz tal-futbol fejn jistgħu jilagħbu mingħajr pressjoni.

Il-Festival se jkun organizzat bl-awtorizzazzjoni tal-Youth and Grassroots Committee tal-MFA. Id-dati tal-logħob huma: 26 ta’ Diċembru: subien U/8 li twieldu fl-2007 5-a-side 26 ta’ Diċembru: bniet U/15 li

Rekord ta’ 18-il tim fil-logħob ‘Inħobb il-Futbol’ Uffiċjali tal-klabbs waqt it-tlugħ tal-poloz (Ritratt: Charles Farrugia)

Din il-ġimgħa fl-uffiċini talYouth FA f’Ta’ Qali ttellgħu lpoloz tal-avveniment Inħobb ilFutbol għal timijiet taħt it-13-il sena fejn din is-sena se jkunu qed jieħdu sehem rekord ta’ 18il tim.

Is-Segretajru tal-YFA Joe Micallef spjega r-regolamenti fid-dettal kif ukoll xi emendi li saru sabiex it-timijiet ikunu jistgħu jagħmlu użu mis-sostituti kollha fuq il-bank (7) ħalli b’hekk aktar tfal ikunu qed jipparteċipaw. Din l-emenda kienet approvata mill-parteċipanti kollha. Hu rringrazzja wkoll lin-nurseries kollha li pprovdew il-pitches tagħhom għal dan l-avveniment.

Sadanittant il-Viċi-President tal-YFA Robert Attard tkellem dwar ir-reġistrazzjoni tal-plejers fejn qal li kull tim li jinstab

SPORT

ħati li jagħmel użu minn plejer ineliġibbli jew ma jkollux biżżejjed plejers reġistrati skont ir-regolamenti, mhux se jitħallew ikomplu jikkompetu fil-Festival u jitwaqqfu b’mod immedjat.

Attard fakkar lill-uffiċjali u kowċis tal-klabbs li dan lavveniment mhux wieħed kompetittiv u m’hemm l-ebda trofew. Hu qal li dan hu avveniment li għandu jintuża’ biex jeduka lit-tfal u jħejjihom għallKampjonati tal-U/15 u l-U/17.

L-uffiċjal inkarigat mill-fixtures tal-YFA Frans Zammit spjega l-format tal-avveniment għal dan l-istaġun fejn it-18-il tim ittellgħu f’żewġ gruppi ta’ 9 kull wieħed. Huma se jkunu qed jintlagħbu fuq sistema round robin.

L-ewwel erba’ timijiet minn

Lauren Sciberras

Il-klabb stqarr is-sodisfazzjon tiegħu għal-livell għoli ta’ logħob kif ukoll għar-riżultat pożittiv miksub mill-plejers tiegħu f’dawn il-Kampjonati filwaqt li awgura li dan ikompli jkattar il-motivazzjoni li jkomplu jtejbu l-livell ta’ logħob tagħhom.

Il-klabb tenna wkoll l-impenn dejjiemi tiegħu li joħloq kull opportunità lill-plejers kollha biex ikomplu jiżviluppaw filfutur.

Festival tal-Futbol tal-Milied mill-Akkademja ta’ B’Kara FC

twieldu bejn l-2000 u l-2003 7-aside 27 ta’ Diċembru: subien U/9 snin imwielda fl-2006 5-a-side 27 ta’ Diċembru: subien U/10 snin li twieldu fl-2005 8-a-side 28 ta’ Diċembru: subien U/11 li twieldu fl-2004 8-a-side; 28 ta’ Diċembru: bniet U/11 li twieldu fl-2003 jew wara 5-aside.

In-Nurseries huma mistiedna li jieħdu sehem f’dan il-Festival tal-Futbol billi jibagħtu email lil academy@birkirkarafc.com sa mhux aktar tard mill-14 ta’ Novembru. Għal aktar dettalji wieħed jista’ jċempel fuq 7744 4130 jew 2144 3422 inkella jibgħat email lil academy@birkirkarafc.com.

www.maltarightnow.com

29

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

SPORT

Rodgers ma jridx aktar żelqiet minn Liverpool PREMIER LEAGUE

Il-Programm Premiership Illum Liverpool v Chelsea (12.45) Burnley v Hull (15.00) Man Utd v C. Palace (15.00) Southampton v Leicester(15.00) West Ham v Aston Villa (15.00) QPR v Man City (17.30 ) Għada Sunderland v Everton Tottenham v Stoke West Brom v Newcastle Swansea v Arsenal

(13.30) (13.30) (13.30) (14.00)

The Championship Derby v Wolves Birmingham v Cardiff Brighton v Blackburn Fulham v Huddersfield Ipswich v Watford Leeds v Blackpool M’boro v Bournemouth Millwall v Brentford Nottm Forest v Norwich Reading v Charlton Sheff Wed v Rotherham FA Cup - I Rd Barnet v Wycombe Barnsley v Burton Basingstoke T. v Telford Bromley v Dartford Bury v Hempstead T. Cambridge v Fleetwood Cheltenham v Swindon Crewe v Sheff Utd Dag & Red v Southport Dover v Morecambe Eastleigh v Lincoln C Gillingham v Bristol C Grimsby v Oxford Utd Hartlepool v E. Thurrock Luton v Newport Mansfield v Concord R Northampton v Rochdale Oldham v Leyton Orient Peterborough v Carlisle Plymouth v AFC Fylde Port Vale v MK Dons Southend v Chester Tranmere v Bristol R Walsall v Shrewsbury Weston SM v Doncaster Yeovil v Crawley York v Wimbledon Premiership Skoċċiż Illum Dundee v St Johnstone Inverness CT v Hamilton Kilmarnock v Ross C St Mirren v Partick T Għada Aberdeen v Celtic Championship Skoċċiż Alloa v Livingston Cowdenbeath v Hibernian Hearts v Raith R Queen of S v Dumbarton Rangers v Falkirk

Il-manager ta’ Liverpool Brendan Rodgers talab lill-plejers biex jinsew l-aħħar partita f’darhom kontra Chelsea u jibdew ir-rankatura fil-Kampjonat.

Il-captain Steven Gerrard kien żelaq u ppermetta lil Demba Ba jiskorja l-ewwel gowl f’Anfield l-istaġun li għadda bit-tim ta’ Mourinho jirbaħ 2-0 u jagħti daqqa ta’ ħarta lir-Reds.

Dakinhar t-tim minn Mersyside kien fl-ewwel post tal-klassifika imma spiċċa biex eventwalment tilef it-titlu li ntrebaħ minn Manchester City.

Il-forma ta’ Liverpool dan listaġun qabel dan il-konfront iżda hi ferm differenti minn dik talistaġun l-ieħor u diġà jinsabu 12il punt taħt Chelsea li huma liders u għadhom bla telfa f’10 partiti.

Madankollu Rodgers li jinsab taħt kritika talli lagħab b’hekk imsejjaħ tim dgħajjef kontra Real Madrid nhar it-Tlieta, jemmen li din il-logħba tista’ sservi ta’ rampa għall-kumplament talistaġun.

“Din hi logħba kbira. Mit-telfa li ġarrabna l-istaġun li għadda tgħallimna ħafna. Huma l-aħjar tim bħalissa għalhekk jinsabu lewwel. Imma meta nilagħbu f’Anfield, fiduċjużi li kapaċi niksbu riżultat.”

Rodgers reġa’ indika li jista’ jerġa’ jibdel it-tim bi plejers bħal Gerrard u Sterling jirritornaw mill-bidu waqt li Sturridge għadu

Appell lill-partitarji Harry Redknapp talab lill-partitarji ta’ QPR biex juru l-aqwa tagħhom f’darhom kontra cChampions Manchester City.

Il-partitarji tal-klabb ta’ Londra żammew ma’ Redknapp martul il-perjodu diffiċli fil-bidu talistaġun u kienu ppremjati b’wirjiet pożittivi fl-aħħar ġimgħat.

Appoġġ qawwi f’Loftus Road se jkun ferm importanti llum hekk kif Redknapp qed jimmira li jissorprendi lis-City li ġejjin minn telfa 2-1 kontra CSKA Moscow fiċ-Champions League.

It-telfa xeħtet pressjoni kira fuq City li s-suċċess fid-derby kontra Manchester United il-Ħadd li għadda, issa hu l-unika rebħa li kellhom fl-aħħar ħames partiti fil-kompetizzjonijiet kollha.

Redknapp li t-tim tiegħu jinsab it-tieni mill-aħħar qal li logħba kontra City dejjem hi diffiċli għaliex tim ma jsirx ħażin millejl għal nhar.

City se jkunu mingħajr Silva u Kolarov waqt li Kompany hu dubjuż u Lampard jista’ jkun disponibbli b’Samir Nasri wkoll jistenna li jibda mill-bidu.

Għal-QPR Rio Ferdinand se jkun qed jiskonta tliet partiti sospensjoni għal kummenti li

għadda fuq Twitter. Imma din mhix problema għaliex għandu għad-dispożizzjoni lill-plejers loħra kollha. L-aħħar darba li ltaqgħu f’dan il-ground, il-logħba ntemmet 0-0.

Manchester United jilqgħu lil Crystal Palace f’Old Trafford fejn se jkollhom lil Smalling sospiż u Marcos Rojo imweġġa’.

Madankollu Van Gaal se jkollu lura lil Michael Carrick.

L-istaġun li għadda Palace tilfu darbtejn kontra United u ġejjin minn erba’ partiti bla rebħa.

Warnock se jkun mingħajr ilcaptain Jedinak li tkeċċa nhar itTnejn kontra Sunderland waqt li Young, Jones, Falcao u Lingard kollha għadhom barra u magħhom mistenni jingħaqad

ukoll Jonny Evans.

Il-liders tas-Serie A Juventus jilqgħu Parma bit-tama li jkomplu jibnu fuq il-mument tajjeb li għadejjin minnu u jkabbru l-vantaġġ fis-Serie A. It-tim ta’ Massimiliano Allegri l-ġimgħa l-oħra, reġa’ fetaħ vantaġġ ta’ tliet punti fuq Roma wara li rkupra tajjeb mit-telfa kontra Genoa b’rebħa kontra Empoli, waqt li Roma żelqu għand Napoli.

Issa ċ-Champions Taljani wara s-suċċess fuq Olympiacos 3-2 fl-Ewropa, jerġgħu jixħtu l-attenzjoni fuq is-Serie A meta quddiemhom se jsibu lil Parma li se jipprova jwaqqfuhom milli jiksbu ttielet rebħa konsekuttiva filkompetizzjonijiet kollha.

Parma ta’ Roberto Donadoni ukoll huma fiduċjużi imma minkejja li temmew serje ta’ sitt telfiet konsekuttivi b’wirja impressjonanti kontra Inter flaħħar ħarġa, għandhom taħt

pressjoni.

Allegri se jkollu jilgħab mingħajr Kwadwo Asamoah li reġa’ weġġa’ rkobbtu t-Tlieta imma l-akbar problema ta’ Allegri hi l-istess li kellu tul dan l-istaġun, jekk jilgħabx flattakk lil Alvaro Morata jew Fernando Llorente flimkien ma’ Carlos Tevez.

It-telfa ta’ Roma l-ġimgħa loħra tfisser li r-rivali mill-istess belt Lazio, jistgħu jaqbżuhom jekk jirbħu għand Empoli għalkemm it-tim ta’ Rudi Garcia jista’ jevita dan kollu jekk jirbaħ lil Torino.

Sampdoria kellhom serje ta’ partiti diffiċli kontra Fiorentina, Inter u Roma fittliet ħarġiet preċedenti. Imma t-tim ta’ Sinisa Mihajlovic għadu sitt punti taħt Juventus qabel jilqgħu lil Milan illum.

Atalanta jmorru għand Sassuolo fil-partita l-oħra tallum bl-organizzaturi jimmiraw

li jagħmluhom erba’ l-partiti bla telfa li ppermettewlhom jitilgħu fl-14-il post.

Tnejn mit-tliet timijiet talqiegħ jiltaqgħu f’Verona hekk kif Chievo jilagħbu kontra Cesena biż-żewġ naħat iddisprati li jieħdu l-ewwel rebħa wara aktar minn xahrejn.

Napoli ilhom seba’ partiti fis-Serie A ma jitilfu u jistgħu jżommu pressjoni fuq il-liders b’riżultat pożittivi mill-vjaġġ tagħhom għand Fiorentina. Ħames postijiet u erba’ punti qed jifirdu lil Udinese u Palermo imma dan ftit jimporta meta t-tim ta’ Giuseppe Iachini għada jilgħab f’darhu bit-tama li jżid mar-rebħiet kontra Milan u Chievo. Minnaħa l-oħra Inter jippruvaw jirkupraw mit-telfa għand Parma meta jiqlgħu lil Verona f’San Siro u Genoa jippruvaw ikomplu bil-forma tajba għand Cagliari.

Il-Programm Serie A Illum Sassuolo v Atalanta Sampdoria v Milan Għada Cagliari v Genoa Chievo v Cesena Empoli v Lazio Juventus v Parma Palermo v Udinese Fiorentina v Napoli Inter v Verona Roma v Torino Serie B Illum Bologna v Carpi Brescia v Pescara Catania v Varese Cittadella v Latina Frosinone v Trapani Modena v Avellino Perugia v Virtus Entella V. Lanciano v Livorno Vicenza v Pro Vercelli It-Tnejn Bari v Ternana

barra. Għal Mourinho, Remy u Mikel aktarx jitilfu l-partita minħabba injuries.

Brendan Rodgers jinsab taħt pressjoni mill-partitarji ta’ Liverpool

Ma jistennewx favuri Sam Allardyce wissa lil West Ham biex ma jistennewx favuri mingħand Aston Villa meta jiltaqgħu f’Upton Park. Il-manager ta’ Villa Paul Lambert jinsab taħt pressjoni kbira wara serje ta’ sitt telfiet konsekuttivi.

B’kuntrast West Ham jinsabu f’forma mill-aqwa wara tliet rebħiet konsekuttivi u draw kontra Stoke biex jinsabu l-ħames.

Għalihom jista’ jirritorna wkoll lattakkant Andy Carroll li ilu barra minn Mejju. Għal Villa jista’ jirritorna Philippe Senderos għalkemm Alan Hutton se jibqa’ barra u Benteke jibda tliet partiti sospensjoni.

Juventus iridu jkabbru l-vantaġġ SERIE A

(18.00) (20.45) (12.30) (15.00) (15.00) (15.00) (15.00) (18.00) (20.45) (20.45)

www.maltarightnow.com

32

Is-Sibt, 8 ta’ Novembru, 2014

LOKALI

F’nofs din il-ġimgħa fil-Ġnejna reġgħu ngħataw il-libertà Katusu u Edel – żewġ fkieren tal-baħar li kienu qed jiġu kkurati mill-NGO Nature Trust.

Katusu kien bela’ numru ta’ oġġetti tal-metall, fosthom washers, u għalhekk kellu bżonn li jitnaddaflu l-istonku.

Dan ikkawżalu wkoll problemi fil-metaboliżmu. Meta nstab f’Lulju li għadda, Katusu kellu wkoll ferita f’waħda minn saqajh. Min-naħa l-oħra, Edel instabet mgħaqqda f’nets u nylon f’Settembru li għadda u nżammet taħt osservazzjoni biex ikun żgurat li ma saritx ħsarat fil-muskoli tal-fekruna.

Il-ħelsien ta’ dawn il-fkieren sar fil-preżenza ta’ madwar disgħin tifel u tifla li pparteċipaw fil-kampanja ‘Adopt a Turtle’ organizzata min-Nature Trust.

(Ritratt: Roberto Runza)

Futur inċert għall-ħaddiema ta’ More Supermarkets

Iffaċċjata minn żminijiet diffiċli, il-kumpanija toħroġ tard il-pagi lill-ħaddiema.

Osservata waqgħa fl-għadd ta’ klijenti u fix-xiri, filwaqt li s-suppliers huma mħassbin

Joe Mikallef Kuntrarju għal dak li ġara dejjem – minn kemm ilha taħdem ilkatina More Supermarkets – fi tmiem ix-xahar ta’ Ottubru l-ħaddiema li fadal ma’ More Supermarkets ma ngħatawx ilpagi dovuti lilhom fil-ħin, u kien biss fl-aħħar 48 siegħa li dawn ingħataw is-salarji dovuti lilhom. Ħaddiema li f’dawn il-jiem tkellmu ma’ ‘In-Nazzjon’ urew ittħassib tagħhom dwar dan, aktar u aktar wara li ngħataw verżjonijiet differenti meta staqsew għaliex kienu qed jingħataw ilpaga tagħhom tard u dwar kemm l-impjieg tagħhom għadu wieħed sigur.

“Qabel ma ħadna l-paga kien hemm min qalilna li l-paga se neħduha llum...imbagħad jasal illum, u nibqgħu bla paga. Flaħħar issa ħadnieha. Għalkemm jien diżappuntat ħafna li kien hemm min kien qed jevitana.

Kien hemm l-HR Manager li tinsab fil-Head Office f’Birkirkara li saħansitra bdiet tevita milli twieġeb il-mowbajl jew it-telefown u għalhekk aħna bqajna mingħajr tweġiba,” qalilna wieħed mill-impjegati li jservi fis-Supermarket tal-Mosta.

Dan qalilna li mhux biss naqsu sew il-klijenti, iżda fl-aħħar ġimgħat seta’ josserva wkoll li naqsu sew il-prodotti fuq lixkafef tas-supermarkets.

“Iva, naqsu sew is-suppliers.

Għandna ammont ta’ xkaffar li mhux mimli, kollox jindika li għandna quddiemna futur inċert ħafna.”

Kompla li fl-aħħar ġimgħat tnaqqsu sew il-ħaddiema minn ma’ More. U osserva wkoll mhux biss tnaqqis ta’ klijenti, imma anki ta’ prodotti fuq l-ixkaffar tas-supermarkets.

Tkellimna ma’ ħaddiem ieħor li qal li hu għandu kummenti negattivi wkoll dwar l-għajnuna li sab mil-Labour Office. “Ma jagħtuk sodisfazzjon ta’ xejn. Fl-għama konna u fl-għama għadna. SalĦamis konna għadna bla paga... kien hemm min qalilna li m’hemmx flus... dwar il-futur tagħna ma nafux x’se jiġri. L-agħar li bħali ħafna mill-kollegi għandhom ilcommitments tagħhom u l-loans xi jħallsu, u għalhekk problema meta l-pagi ma joħorġux fil-ħin,” qalilna dan iż-żagħżugħ.

Kif kien żvela l-ġurnal ‘InNazzjon’ f’Ottubru li għadda, ilkatina More kienet intlaqtet ħażin ħafna minn djun kbar li ħarġu filberaħ fl-aħħar ġimgħat. Sa April, More kienet titmexxa minn Ryan Schembri li ilu maħrub minn Malta minn Settembru li għadda u li s’issa ftit huma dawk li għandhom informazzjoni konkreta fejn jista’ jinstab.

Minn meta l-kumpanija biddlet l-idejn u ħarġet fil-beraħ l-istorja

More Supermarket ta’ Ħaż-Żebbuġ, li kien baqa’ miftuħ wara li nqatagħlu d-dawl mill-Enemalta, bis-saħħa ta’ generator mikri mingħand in-Nexos (Ritratt: Martin Agius)

– pubblikata minn dan il-ġurnal – dwar il-qagħda finanzjarja xejn feliċi ta’ More, il-kredituri mmullaw bis-serjetà u saru laqgħat mat-tmexxija ta’ More biex tkun riżolta din is-sitwazzjoni.

Min-naħa tagħha, it-tmexxija ta’ More spjegat lill-kredituri numru ta’ miżuri li kienet se tieħu, fosthom l-għeluq ta’ erbgħa mis-sitt stabbilimenti li għandha f’Malta. Fil-fatt matul il-ġimgħat li għaddew għalqu l-istabbilimenti fil-Ħamrun, fil-Belt Valletta, f’San Ġiljan u l-Fgura u tħallew miftuħin biss dawk ta’ ĦażŻebbuġ u l-Mosta.

F’mument minnhom f’Ottubru wkoll il-Korporazzjoni Enemalta qatgħet il-provvista tad-dawl tas-

supermarkets fil-Ħamrun u f’Ħaż-Żebbuġ minħabba li lkumpanija kienet waqgħet lura fil-ħlasijiet tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Is-supermarket f’ĦażŻebbuġ kien baqa’ miftuħ biss bis-saħħa ta’ generator kbir li kien inkera mingħand ilkumpanija Nexos.

Minn aktar investigazzjonijiet li għamilna matul dawn il-jiem, fosthom billi tkellimna wkoll ma’ xi suppliers, irriżulta – dejjem skont huma – li s-sitwazzjoni li jinsab fiha More llum hi waħda diffiċli ħafna biex joħroġ minnha.

Kreditur partikulari kbir qalilna li għalkemm huma qed jgħinu lil More u jissupplixxuh bil-prodotti tagħhom, dak li qed jinnutaw hu li naqset sew il-fiduċja tal-klijen-

ti u din hi l-agħar ħaġa li tista’ tiġrilu supermarket... dik li jabbandunawh ukoll il-klijenti.

Mistoqsi jekk lejlet l-istaġun tal-festi l-affarijiet jistgħux jirpiljaw, dan il-kreditur qalilna “jiddependi kemm More huma b’saħħithom biex jarmaw għal dawn iż-żminijiet. Jekk More tagħmel injezzjoni pożittiva, allura taf terġa’ tibda ddawwar ir-rota u tiġbed lura l-klijenti.

Madankollu ma’ dawn wieħed irid jorbot ukoll kampanji ta’ reklamar u marketing.”

Dan il-kreditur kompla jispjegalna li mbagħad hemm sitwazzjoni oħra delikata, dik li anki lkredituri donnhom aktar moħħhom biex jassiguraw id-dħul tagħhom. “U ma tagħti tort lil ħadd. Jekk is-sitwazzjoni f’More tibqa’ sejra lura, allura aktar kredituri jitħajru jiġbru l-prodotti tagħhom u jibdew in-negozjati dwar kif se jitħallsu l-flus li għandhom jieħdu. Xenarju kumplikat ħafna. Imma l-awgurju tiegħi hu li dan is-supermarket jirkupra għax b’hekk biss jista’ jqum fuq saqajh hu, u aħna nitħallsu l-flus li għandna nieħdu.”