Nru 13,897
It-Tlieta, 11 ta‘ Novembru, 2014 €0.80
www.maltarightnow.com
L-Oppożizzjoni tkompli tistaqsi dwar il-każ ta’ Louis Attard
Ara paġna 3
Serq minn djar tal-anzjani b’metodu ġdid
Ara paġna 6
Ryan Schembri (lemin) u Keith Schembri “il-Kasco” kellhom negozji kbar fi Tripli, u huma kuġini primi ta’ xulxin... tal-ewwel maħrub u l-ieħor jenfasizza li qatt ma għamel xi negozju ma’ kuġinuh
Hawn min jaf fejn qiegħed
ĦAMSIN JUM MILL-ĦARBA TA’ RYAN SCHEMBRI LI HU MFITTEX DWAR IL-FRODI TA’ €40 MILJUN
Joe Mikallef
‘In-Nazzjon’ illum tista’ tiżvela li ħamsin jum mill-ħarba ta’ Ryan Schembri, li hu mfittex dwar frodi ta’ €40 miljun u aktar, hawn min għandu rasu mistrieħa fejn jinsabu dan, il-mara tiegħu u binhom. Nifhmu li f’kuntatt telefoniku li sar numru ta’ jiem ilu, Ryan Schembri serraħ ras persuna partikulari dwar fejn jinsab, biex dawn ma joqogħdux jinkwetaw li
forsi jinsab f’xi periklu. Il-ġurnal ‘In-Nazzjon’ hu infurmat ukoll li min kiseb din linformazzjoni jidher li hu marbut biex ma jikxifx li fil-fatt għandu dan it-tagħrif – l-importanti li dan mhux fil-periklu u li flimkien mal-familja tiegħu jinsab f’post sigur. Ryan Schembri jinsab imfittex minn numru ta’ persuni li direttament jew indirettament iffrodahom flejjes kbar bl-iskuża li jinvestu flushom miegħu ħalli jkun
jista’ jagħmel kummerċ magħruf bħala cross-border international trading ta’ laħam minn pajjiżi bħall-Brażil, lejn pajjiżi oħra bħal-Libja. Għal numru ta’ xhur dan innegozju kien sejjer tajjeb tant li linvestituri li kienu jinvestu miegħu kienu jieħdu b’mod regolari l-imgħaxijiet dovuti lilhom, sakemm imbagħad Ryan Schembri fassal pjan bizzilla biex wara li jkun ġabar ammonti kbar ta’ flus – li jammontaw għal
Massakru ieħor ta’ studenti mill-Boko Haram fin-Niġerja miljuni ta’ ewro – mingħand numru mifrux ta’ investituri, hu jaħrab mill-pajjiż u jħalli lil kulħadd b’ta’ fuqu senduqu. Kien il-ġurnal ‘In-Nazzjon’ li żvela din l-istorja kbira wara li Ryan Schembri kien ilu maħrub minn Malta mil-lejl ta’ bejn l-20 u l-21 ta’ Settembru li għadda – il-lejl li fih pajjiżna kien medhi jiċċelebra għeluq il-ħamsin anniversarju mill-kisba talIndipendenza. għal paġna 3
Ara paġna 15
www.maltarightnow.com
LOKALI
Il-Gvern għandu jispjega għaliex Louis Attard ma kienx akkużat bħala uffiċjal pubbliku
Il-Gvern għandu jwieġeb u jagħti r-raġunijiet għaliex uffiċjal pubbliku tal-Enemalta ma kienx akkużat bl-aggravju kriminali fliskandlu tas-serq u t-tbagħbis talismart meters. F’konferenza tal-aħbarijiet, ilViċi Kap tal-Partit Nazzjonalista Beppe Fenech Adami fisser kif Louis Attard, il-Kap tat-Taqsima tal-Accounts tal-Enemalta kien wieħed mill-persuni li għandhom smart meter imbagħbas id-dar u li xxaħħam minn xi konsumaturi sabiex ikollhom meter imbagħbas. Beppe Fenech Adami qal li hu ovvju li Louis Attard mhux konsumatur kwalunkwe, u li huwa uffiċjal pubbliku u għaldaqstant japplika dak li jissejjaħ laggravju kriminali. L-aggravju kriminali hu żieda fil-piena lil persuna li tkun instabet ħatja ta’ reat li bħala uffiċjal pubbliku, kienet fi dmir li tara li ma jsirx. Beppe Fenech Adami kompla li kien il-Ministru Konrad Mizzi stess, fit-tweġiba tiegħu biex jid-
defendi lil Louis Attard, li pprovda prova ċara li Attard hu impjegat tal-Enemalta u għaldaqstant hu uffiċjal pubbliku. Hu sostna li l-Ministru Konrad Mizzi, il-Ministru responsabbli mill-Pulizija Manwel Mallia u lMinistru tal-Ġustizzja Owen Bonnici, li hu responsabbli għallUffiċċju tal-Avukat Ġenerali, għandhom iwieġbu għaliex ma nħarġux dawn l-akkużi. Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Jason Azzopardi, min-naħa tiegħu, qal li dan il-każ jitfa’ dubji dwar ir-rule of law li hi bbażata fuq il-prinċipju li kulħadd hu ndaqs quddiem il-liġi. Hu qal li l-Artiklu 141 talKodiċi Kriminali, li ilu jeżisti mill-1859, jistipula b’mod ċar li “kull uffiċjal jew impjegat pubbliku li jsir ħati ta’ reat ieħor li hu kellu jissorvelja biex ma jsirx, jew li minħabba l-kariga tiegħu kellu d-dmir li jimpedixxi, jeħel, meta jinsab ħati, il-piena stabbilita għal dak ir-reat, miżjuda bi grad”. Din l-akkuża tiżdied b’mod
kważi awtomatiku meta lakkużat ikun ufficjal pubbliku. Jason Azzopardi qal li hawnhekk mhux qed titpoġġa ħtija fuq l-akkużat imma hu ovvju li biex il-Qorti ssib ħtija jew le, trid tinħareġ akkuża fil-konfront talpersuna.
Schembri għeb ħamsin jum ilu
L-Oppożizzjoni tkompli tistaqsi dwar it-trattament differenti li ngħata wieħed mill-akkużati fl-iskandlu tas-serq u t-tbagħbis tal-ismart meters
minn paġna 1
F’dak il-lejl Ryan Schembri, flimkien mal-familja tiegħu, ħalla Malta permezz ta’ karozza Mercedes billi vvjaġġa abbord katamaran tal-Virtù Ferries. Filwaqt li nistgħu niżvelaw li wara l-bieb tad-dar tiegħu, flaħħar ġimgħat qabel ħarab minn Malta, dejjem kien qed ikollu miegħu l-għassa, ‘In-Nazzjon’ għandha informazzjoni wkoll li darba minnhom, xi investituri heddew serjament lil Ryan Schembri. Nifhmu li hu kien mhedded kemm bil-mara tiegħu, u aktar minn hekk, b’ibnu. Jidher li kien fl-isfond ta’ din lesperjenza qarsa ta’ theddid u tpattija li Ryan Schembri ddeċieda li jaħrab flimkien mal-familja tiegħu u hekk iħalli lill-investituri kollha li fdawlu flushom jittewbu. Madankollu, investituri li kienu tkellmu magħna fissru li huma qatt ma taw flushom direttament lil Ryan Schembri, iżda lil terzi persuni li kienu jiġru huma wara l-flus għal skop ta’ investiment. Għalhekk, żiedu dawn li tkellmu magħna, huma aktar jafu lil dawk li għaddewlhom flushom milli lil Ryan Schembri. Is-sitwazzjoni hi waħda kumplikata ħafna u filwaqt li Ryan
3
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Il-villa ta’ Ryan Schembri fil-Mellieħa għadha tidher kif tħalliet meta ħarab minn Malta bil-familja f’Settembru li għadda (Ritratt: Martin Agius)
Schembri – li jiġi prim kuġin ta’ Keith Schembri li jokkupa l-kariga ta’ Chief of Staff fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru – jinsab maħrub, familjari tiegħu huma f’borma ta’ inkwiet b’nies jiġru warajhom għal flushom. “Ma tagħti tort lil ħadd,” qalilna persuna li kien qrib ħafna ta’ Ryan Schembri. “Issa ara kemm għaddew jiem u ma smajna xejn. Ħalla diżastru kbir warajh. Biżżejjed tħares lejn dak li ġara lill-istabbilimenti ta’ More
Supermarkets li sa ftit xhur ilu kienu f’idejh. Illum falliment kważi totali. Minn sitt stabbilimenti fadal biss tnejn u l-futur tagħhom hu wieħed imċajpar. Min jinvesti flusu għandu kull jedd li jitlobhom lura flimkien mal-imgħaxijiet kollha dovuti lilu,” fisser l-istess sors, li qalilna wkoll li hu ta’ spiss imur dawra sal-Mellieħa fejn hemm il-villa ta’ Ryan Schembri li, iżda, s’issa għadha bl-istess dehra kif ħallieha meta ħarab minn Malta.
Fost l-aktar li ħadu bi kbira lħarba ta’ Ryan Schembri – apparti missieru u ommu u l-familja tal-mara – kien hemm kollaboraturi qrib ħafna tiegħu li kienu jiġrulu għal flus. Dawn il-kollaboraturi kienu qrib ħafna ta’ Ryan Schembri u kienu javviċinaw negozjanti u nies tal-flus biex iħajruhom jinvestu flushom filproġett ta’ Ryan Schembri li meta kien jaħdem fil-Libja kellu kuntatti kbar ħafna. Fil-Libja, Ryan Schembri
mhux biss kellu supermarket f’Palm City, iżda kellu wkoll ċentru kbir tad-distribuzzjoni minn fejn kien jinnegozja llaħam u prodotti oħra tal-ikel. Keith Schembri – li kien innega li qatt għamel xi negozju ma’ kuġinuh Ryan Schembri – jaf tajjeb bil-kuntatti ta’ kuġinuh. ‘In-Nazzjon’ illum tista’ tiżvela kif dawn it-tnejn kienu jafdaw ħafna lil xulxin fin-negozju tagħhom u kienu jgħaddu wkoll lil xulxin kuntatti li kienu jistabbilixxu fi Tripli stess. Libjan li tkellem ma’ ‘InNazzjon’ bil-patt tal-kunfidenzjalità, fisser li Ryan Schembri u Keith Schembri, flimkien ma’ numru ta’ persuni oħra li aħna ksibna l-ismijiet tagħhom, kienu jagħmlu ħafna xogħlijiet filLibja. Fil-Libja kellhom kuntatti kbar u negozjanti Libjani kienu jafu b’dan sew, għax permezz ta’ hekk setgħu jagħmlu huma wkoll xiri u bejgħ. Magħhom, direttament jew indirettament fil-borma, kien hemm irjus kbar oħra Maltin. Dan minkejja li issa jista’ jkun li hemm min qed jiċħad li qatt kellu xi negozju jew li xi darba għamel negozju ma’ Ryan Schembri, għax ladarba jidher li Ryan Schembri għereq, ħaddieħor ma jridx li jegħreq hu wkoll.
4
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Frodi minn fuq id-Dar tal-Providenza
Joseph Meilaq ta’ 32 sena minn San Pawl il-Baħar u Graziella Apap, omm ta’ tlett itfal mis-Siġġiewi tressqu lQorti akkużati li ġabru flus mingħajr awtorizzazzjoni f’isem id-Dar tal-Providenza u b’hekk iffrodaw madwar erbgħin persuna. Dawn il-persuni kienu qed jitolbu bejn €200 u €500 lil persuni, ħafna drabi anzjani, bħala depożitu għax kienu jgħidulhom li rebħu voucher ta’ €5,000. Fil-Qorti, l-Ispettur Jonathan Ferris spjega li l-akkużati kienu jgħixu flimkien u l-mara kienet tagħmel pressjoni fuq Joseph Meilaq biex jiġbor il-flus u jagħtiha mill-inqas €100 kuljum. L-avukat Giannella de Marco m’għamlitx talba għall-ħelsien proviżorju għal Joseph Meilaq imma talbet li jinżamm fl-Isptar Monte Karmeli għall-kura. It-talba għall-ħelsien millarrest ta’ Graziella Apap kienet rifjutata.
www.maltarightnow.com
QORTI
Żwieġ annullat wara li ġab Ċiniża u mar jgħix magħha fuq dgħajsa
L-Imħallef tgħid li t-tnejn iżżewġu biex isolvu l-problemi personali tagħhom L-Imħallef Abigail Lofaro annullat żwieġ li dam 17-il sena u li fih il-koppja spiċċat flinkwiet tant li r-raġel spiċċa biex tela’ ċ-Ċina, ġab tfajla u mar jgħix magħha fuq dgħajsa. Il-koppja kienet iżżewġet fl1994 u sseparat tliet snin ilu u għandhom żewġt itfal. Kien irraġel li talab għall-annullament taż-żwieġ bil-mara taqbel imma mhux għall-istess raġunijiet tarraġel. Fl-avvidavit li ppreżenta filQorti tal-Familja, ir-raġel qal li għall-ewwel ir-relazzjoni kienet tidher waħda normali imma filfatt ma kienet normali xejn għax martu kienet possessiva, kienet tgħir għalih u tittrattah qisu tifel. Qal li kemm-il darba ried iħassar l-għerusija imma spiċċa ħass li ma kellux għażla oħra ħlief li jikkuntentaha biex jevita l-inkwiet. Ir-raġel semma kif
waqt l-għerusija martu kienet mistennija tidħol id-dar sa ċertu ħin u saħansitra qaltlu li kienet qed tistenna li tiżżewweġ biex teħles minn dan l-issikkar kollu. Huwa qal li martu kienet tieħu d-deiżjonijiet m’ommha u anki fejn ma kienx jaqbel kien jgħidilha iva ħalli ma jaqlax inkwiet. Skont hu, kien wara ż-żwieġ li beda joħroġ il-karattru tagħha fejn kompliet issir iktar pussessiva u wara l-ewwel wild ilħajja intima kważi spiċċat fixxejn u għax tbiegħed minnha bdiet tgħajru omosesswali. Għalkemm kellhom it-tieni wild ir-relazzjoni kompliet teħżien u fl-2011 isseparaw. Huwa żied li meta jħares lura jiddubita kemm kienet psikoloġikament stabbli u akkużaha li għaliha kien biss strument biex tkun tista’ tgħix ħajja komda.
Il-mara sostniet li r-raġel ried jiżżewweġ żgħir għax kien trabba mingħajr missier u akkużatu li kien jara ċertu tip ta’ films billejl u anke jgħajjarha li kellha sidirha żgħir u mneħirha kbir. Hija qalet li saret taf li meta kien isiefer kien ikollu relazzjonijiet ma’ nisa oħra u akkużatu wkoll li kien ikollu infezzjonijiet sesswali li spiċċa għaddiehom lilha. Wara li sabet email li fiha kellu komunikazzjoni ma’ tfajla Ċiniża, ir-raġel tela’ ċ-Ċina fejn wara li mar għal xahar ġie lura bi tfajla u mar jgħix magħha fuq dgħajsa. Hija għalqet l-affidavit tagħha billi qalet li huwa approfitta ruħu mid-dejn li kellu qabel iż-żwieġ għax ħaseb li seta’ jakkwista mingħand il-ġenituri tagħha. Ilmara ppreżentat ukoll diversi
ċertifikati, fosthom wieħed mediku li fih qalet li sofriet swat mingħandu, ieħor mediku fejn allegatament li żewġha kellu mard trasmess sesswalment, biljett li juri li huwa mar fi strip club fl-Italja u ittra elettronika mibgħuta minnu lit-tfajla Ċiniża li għandu relazzjoni magħha. Wara li semgħet il-partijiet, lImħallef Abigail Lofaro rrimarkat li jidher ċar li r-raġel u l-mara għaġlu biex jiżżewġu u ħadd minnhom ma ħaseb verament x’kien ifisser iż-żwieġ għalihom. Hija semmet li t-tnejn li huma raw iż-żwieġ bħala lmezz ta’ kif isolvu l-problemi tagħhom, hija biex tevita ssikkatura tal-ġenituri u huwa biex jara li jkollu l-familja li ma kellux meta kien żgħir. Kien għalhekk li dan iżżwieġ ġie annullat.
l-Maġistrat. L-anzjan wieġeb “Ma rridx immur. Jiddispjaċini. Ħallini biss immur fid-dar fejn għext għal kważi 41 sena. Diġà mort fi tliet djar tal-anzjani, fosthom San Vinċenz, imma ma nistax ngħix hemm, u għalhekk tlaqt.” Meta mistoqsi mill-Maġistrat jekk hux miżżewweġ, l-anzjan wieġeb “Allaħares... kieku kont noqtolha fl-ewwel lejl.” Dak il-ħin in-nies preżenti flawla nfaqgħu jidħku, bilMaġistrat jipprova jikkonvinċi lill-anzjan li għandu bżonn l-għajnuna. Ir-raġel deher fil-Qorti b’idu nfaxxata minħabba li kien waqa’ t-taraġ tal-Għassa tal-Pulizija ta’ San Ġiljan. Hu qal lill-Maġistrat li kien mar il-Qorti permezz ta’ taxi. Hu qed jiġi mixli li ripetutament hedded lill-ġirien li kien se jisplodihom, u li sfurzahom jitilqu minn darhom b’tifel żgħir. Il-Maġistrat ħalla l-każ għal Jannar li ġej.
Il-Qorti, preseduta millMaġistrat Miriam Hayman, ikkundannat żagħżugħ millImsida tliet snin ħabs u multa ta’ €5,000 wara li sabitu ħati ta’ pussess u assoċjazzjoni ma’ persuni oħra bl-intenzjoni li jittraffika d-droga kannabis. Justin Zahra ta’ 27 sena nstab ħati f’każ li jmur lura għall2007. Hu kien inqabad millPulizija mmexxija mill-Ispettur Dennis Theuma, li qal fil-Qorti li l-Pulizija tal-Iskwadra ta’ Kontra d-Droga kellha informazzjoni dwar possibbiltà ta’ drug deal li kellha sseħħ fil-viċinanzi tasSavoy, f’Tas-Sliema. Il-kuntistabbli Trevor Cassar Mallia xehed li f’karozza Peugeot kien hemm tliet persuni – lakkużat Justin Zahra, żagħżugħ ieħor ta’ 17-il sena minn TasSliema, u tfajla. Saret tfittxija fuq Justin Zahra, li mill-but tiegħu kienet elevata l-kannabis, fuq lakkużat instab ukoll ammont żgħir ta’ kokaina u pilloli ecstacy, u hu ammetta mal-Pulizija li ġieli kkonsma dawn id-drogi. Zahra kien ammetta li kellu l-kannabis bl-intenzjoni li jbigħha. Qal ukoll li huwa ġieli biegħ il-kannabis f’okkażjonijiet oħra.
Ordni biex ikun eżaminat anzjan li hedded li jtajjar lill-ġirien b’ċilindru tal-gass Il-Qorti ordnat lill-awtoritajiet biex jeżaminaw anzjan li allegatament hedded li jtajjar, permezz ta’ ċilindru tal-gass, lillġirien tiegħu. Dan biex jiġi determinat jekk huwiex kapaċi biżżejjed li jibqa’ jgħix waħdu, inkella hemmx ilħtieġa li jiddaħħal f’dar tal-anzjani fejn hemm jista’ jingħata lkura u jiġi sorveljat ta’ spiss. L-anzjan ta’ 74 sena, ripetutament qal lill-Maġistrat Ian Farrugia li ried li jibqa’ d-dar u li meta kkummenta li kien se “jtajjar kulma hemm” b’ċilindru talgass kien qed jibblaffja. Hu talab bil-ħniena lill-Maġistrat biex jaħfirlu għal dak kollu li qal u tenna li l-Qorti ma tistax tibagħtu f’dar tal-anzjani kontra l-volontà tiegħu. “Int u jien nafu x’inhu l-aħjar għalik, u dan huwa li tmur f’Dar tal-Anzjani fejn hemmhekk jistgħu jieħdu ħsiebek, u fejn tista’ ssib l-ikel lest. Kif tista’ tmur iddar? Biex tgħix waħdek?”, qallu
Ħabs u multa fuq traffikar ta’ kannabis
www.maltarightnow.com
LOKALI
Il-poplu jixraqlu tweġiba ċara
Disgħin gradwat f’dixxiplini tas-saħħa fil-limbu
5
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Kenneth Xuereb
Għaddew kważi tliet xhur minn meta feġġew l-allegazzjonijiet li l-konkos fis-soqfa tad-Dipartiment talEmergenza fl-Isptar Mater Dei hu inferjuri. Iżda la millBord ta’ Investigazzjoni, u wisq inqas fil-Parlament ma ħareġ ħjiel dwar x’inhu jiġri. Waqt il-konferenza talaħbarijiet tal-bieraħ, Claudio Grech fakkar li lOppożizzjoni talbet biex ilpersuni involuti f’dan il-każ jinstemgħu quddiem ilKumitat Parlamentari dwar is-Saħħa, iżda l-Gvern irrifjuta u qal li mhux se jiddiskuti l-allegazzjonijiet qabel ma jintemm ix-xogħol tal-Bord ta’ Investigazzjoni. Claudio Grech saħaq li mhux aċċettabbli li l-istituzzjoni tal-Parlament tiġi sekondarja għal xi Bord. IlKumitat Parlamentari għasSaħħa se jiltaqa’ għada u filġranet li għaddew, Claudio Grech talab liċ-Chairman tiegħu, id-Deputat Laburista Etienne Grech, biex il-każ jibda jiġi diskuss mis-seduta li jmiss, iżda dan irrifjuta.
Disgħin student u studenta li spiċċaw b’suċċess korsijiet fixXjenzi tas-Saħħa għadhom ma jafux meta se jkunu impjegati mill-Gvern. Dawn l-istudenti se jiggradwaw fil-jiem li ġejjin f’dixxiplini differenti fosthom il-fiżjoterapija, l-occupational therapy, ilcommunications therapy u l-podjatrija. Il-Kelliem tal-Oppożizzjoni għas-Saħħa Claudio Grech għamel diversi mistoqsijiet filParlament dwar dan il-każ u lunika tweġiba li ngħatat kienet li dawn il-professjonisti se jkunu ingaġġati skont il-bżonn tasservizz. F’konferenza tal-aħbarijiet quddiem il-Fakultà għax-Xjenzi tas-Saħħa, hu sostna li ma jagħmilx sens li tħalli lil dan ittalent ġdid jinħela għal xhur sħaħ mingħajr ebda ħjiel meta se jiġu msejħa għax-xogħol. Claudio Grech qal li hemm ħtieġa għal dawn il-professjonisti u xhieda ta’ dan hu li hemm lista ta’ stennija ta’ bejn tlieta u erba’ xhur għal appuntament għal dawn isservizzi.
Fi kliem il-proprjetarju talħanut Gormina Bakery f’San Pawl il-Baħar, hemm bżonn urġenti li l-għassa ta’ San Pawl terġa’ tinfetaħ minħabba l-każi dejjem jiżdiedu ta’ serq fillokalità. George Mifsud kien vittma ta’ serq ta’ oġġetti mill-ħanut tiegħu nhar il-Ħadd li għadda. Grupp ta’ rġiel ta’ nazzjonalità barranija wettqu serq ta’ oġġetti minn Gormina Bakery and Confectionery, u l-ħallelin inqabdu mill-Pulizija ftit tal-ħin wara fi Triq San Luqa. F’intervista ma’ dan il-ġurnal, il-proprjetarju George Mifsud spjegalna dak li seħħ eżattament tard il-Ħadd billejl. “Kienu ħames barranin, u bdew jgħaddu affarijiet minn taħt il-counter mingħajr ma jħallsu. Mill-kamera nnutajna dak li beda jiġri, u għamilna rapport lillPulizija.” Iżda dan is-serq ma kienx
biżżejjed għalihom. George Mifsud jirrakkonta kif sa nofs siegħa wara, il-barranin reġgħu ġew biex jisirqu aktar oġġetti mill-ħanut. “Malli rajniehom, żammejniehom milli jidħlu. Sadanittant, waslu wkoll il-Pulizija li qabduhom madwar siegħa wara, għaliex ħadna n-number plate tal-karozza li kienu fiha.” Mifsud jirrimarka li l-Pulizija kienu effiċjenti ħafna fix-xogħol tagħhom, iżda fl-istess waqt wera tħassib kbir għall-fatt li l-għassa ta’ San Pawl il-Baħar għadha magħluqa. “Bħala lokal, San Pawl kiber ħafna u hawn ħafna barranin jgħixu hawn. San Pawl m’għadux tas-sajf biss. Għassa hawn il-Qawra, u xi kultant ikollhom ilaħħqu wkoll malMellieħa. Għalhekk nagħmel suġġeriment biex l-għassa ta’ San Pawl il-Baħar terġa’ tinfetaħ,” temm jgħid George Mifsud.
Appell biex terġa’ tinfetaħ l-Għassa f’San Pawl il-Baħar
Claudio Grech: il-Gvern għandu jingaġġa lill-professjonisti gradwati b’mod immedjat u ma jkaxkarx aktar saqajh (Ritratt: Roberto Runza)
Hu fakkar kif fis-snin preċedenti, biex ma jinħeliex iżżmien, dawn il-professjonisti kienu jiġu impjegati b’mod każwali sakemm il-Kummissjoni
għas-Servizz Pubbliku ttemm ilproċess tal-għażla. Claudio Grech appella lillGvern biex din is-sitwazzjoni titranġa. Kemm sabiex il-pazjen-
ti jingħataw servizz iktar malajr, kemm sabiex dawn il-professjonisti jibdew il-karriera tagħhom, u kif ukoll għall-pajjiż li investa fit-tagħlim u t-taħriġ tagħhom.
Il-Gvern Malti ordnat iħallas €445,000 mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem Malti għadu jistenna kumpens fuq art esproprjata 40 sena ilu
Il-Qorti Ewropea għadDrittijiet tal-Bniedem ordnat ilħlas ta’ kumpens ta’ kwazi nofs miljun ewro lil Malti, sid ta’ proprjetà fl-Imsida, li fis-sebgħinijiet il-Gvern kien ħadlu l-art biex bena ġibjun. Peter Azzopardi kien ressaq ilkaż quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem, li ddeċidiet li għandu jingħata kumpens ta’ €445,000. Azzopardi kellu 772 metru kwadru ta’ art fl-Imsida, li f’Ottubru 1974 il-Gvern Malti ta’ dak iż-żmien kien esproprjaha biex fuqha jibni ġibjun. Azzopardi kien id-direttur talkumpanija Canadian Brothers. F’Ġunju tal-1992 Azzopardi kien offrut €18,000 iżda din lofferta ma kinitx aċċettata bilkontro-proposta tiegħu tkun dik
ta’ €559,000. Azzopardi kien ripetutament appella lillKummissarju tal-Artijiet biex jibdew il-proċeduri għall-kumpens tal-art li l-Gvern ħadlu. Sas-sena 2000, il-Kummissarju tal-Artijiet ma kienx għadu beda proċeduri quddiem il-Bord tal-Arbitraġġ dwar l-Art biex ikun determinat ilkumpens, u għalhekk Azzopardi fetaħ kawża kostituzzjonali. F’din il-kawża qal li ddeċiżjoni tal-Gvern fl-1974 wasslet biex itteħditlu proprjetà tiegħu mingħajr ma rċieva kumpens li għalih kellu dritt. Hu sostna wkoll li dan il-kumpens ma kienx ingħata fi żmien raġonevoli. F’Novembru 2010, ilQorti Ċivili ddeċidiet kumpens ta’ €25,000 favur Azzopardi, iżda Azzopardi appella, u s-sentenza kienet konfermata.
F’Jannar 2004, il-Kummissarju tal-Artijiet beda wkoll proċeduri quddiem il-Bord tal-Arbitraġġ biex ikun determinat l-ammont tal-kumpens. Tul dan il-perjodu Azzopardi baqa’ jħallas ir-renta ta’ €183 fuq l-art. Kien f’Mejju 2012 li Azzopardi ħa l-każ quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet talBniedem li ddeċidiet li l-Gvern kien mexa skont il-liġi meta ħa lart għaliex dan kien fl-interess pubbiku. Imma fis-sentenza tagħha l-Qorti Ewropea enfasizzat fuq id-dewmien biex Azzopardi ngħata kumpens u lfatt li wara 40 sena l-proċess biex jingħata kumpens għadu ma tlestiex. U għalhekk ordnat lillGvern Malti biex fi żmien tliet xhur iħallas €445,000 lil Azzopardi ta’ dan id-dewmien.
www.maltarightnow.com
6
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
LOKALI
Serq fuq anzjani b’metodu ġdid Rapporti li saru f’numru ta’ għases tal-Pulizija jindikaw li flaħħar jiem bdiet mewġa ġdida ta’ kriminalità li fil-mira tagħha hemm l-anzjani. ‘In-Nazzjon’ irċeviet informazzjoni dwar attentati ta’ serq minn diversi djar, bil-ħallelin jgħidu lill-anzjani li jkunu rebħu somma flus – ħaġa li ma tkunx vera.
Wieħed mis-sorsi tagħna rrakkontalna kif qed issir din ilmanuvra. “Qed iħabbtu biss djar fejn hemm anzjani, ħafna minnhom jgħixu waħidhom. Ilħallelin qed jgħidulhom li rebħu voucher ta’ €1,500 u li biex jieħdu dan il-voucher iridu jagħtu €500 deposit. Ovvjament, la l€500 ma jieħdu lura, u lanqas ilvoucher”.
Persuna oħra spjegatilna kif lill-ġara tagħha qalulha li lflus rebħithom mingħand David Azzopardi “li kien qassis”, li jfisser li l-ħallelin qed iżeffnu fin-nofs persuna li żgur m’għandha x’taqsam xejn. Nifhmu li diġà kien hemm żewġ każi ta’ dan it-tip ta’ serq immanipulat f’Ħad-Dingli.
F’Settembru li għadda dak li huwa magħruf bħala l-iżbilanċ filkummerċ internazzjonali ta’ Malta, jiġifieri d-differenza bejn dak li jesporta u dak li jimporta pajjiżna, kompla jiżdied. Statistika tal-Uffiċċju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) turi li matul dan ix-xahar, dan kien jammonta għal €253.3 miljun, jiġifieri żdied b’mod qawwi fuq listess xahar is-sena li għaddiet – żieda ta’ aktar minn €194 miljun, jew aktar minn 300%. Dan seħħ għaliex filwaqt li l-
importazzjoni ta’ Malta żdiedet b’€121 miljun, l-esportazzjoni naqset bi €73.2 miljun. Iċ-ċifri tal-NSO juru li anke meta tieħu l-ewwel disa’ xhur tassena li ninsabu fiha, jiġifieri l-perjodu bejn Jannar u Settembru, dan l-iżbilanċ kompla jikber b’mod qawwi. Iż-żieda tammonta għal €373 miljun, biex din is-sena, flewwel disa’ xhur, id-differenza bejn l-importazzjoni u l-esportazzjoni kienet fil-livell ta’ €1,823 miljun. Dan kien dovut għall-fatt li fil-
waqt li l-valur tal-importazzjoni żdied b’€215-il miljun, dak li nesportaw bħala pajjiż naqas b’€158 miljun. L-istatistika turi li l-akbar porzjon tal-importazzjoni kummerċjali ta’ Malta jibqa’ ġej minn stati membri tal-UE, li jammontaw għal 49.8%. L-NSO jgħid li bejn Jannar u Settembru li għaddew kien hemm tnaqqis sostanzjali fl-importazzjoni mill-pajjiżi taz-zona ewro. Naqset ukoll lesportazzjoni ta’ Malta lejn dawn il-pajjiżi.
veri għall-komunità. L-NGO ambjentali kompliet tgħid li min qed jieħu ddeċiżjonijiet f’pajjiżna llum ma rrealizzax li l-art agrikola mhix “spazju vojt” biex wieħed jibni fuqha, imma hija spazju importanti u essenzjali għall-pajjiż. Flimkien għal Ambjent Aħjar fakkret li l-bini ta’ lukandi ġodda jġib miegħu l-kostruzzjoni ta’ toroq u servizzi anċillari. Minbarra dan, qalet ukoll li lkosta hi tal-pubbliku, sew billiġi kif ukoll bil-Konvenzjoni ta’
Barċellona li fiha Malta ntrabtet li tippreserva z-zoni kostali għall-benefiċċju tal-ġenerazzjoni tal-lum u ta’ dik futura. Fakkret ukoll li dan il-proġett li qed jiġi propost isegwi l-policy li adotta l-Gvern li jagħti permess biex il-lukandi f’Malta jkomplu jgħollu ’l fuq, meta ma sarux studji li jiġġustifikaw din iddeċiżjoni. L-istqarrija tistaqsi x’sar millKumitat li kien twaqqaf taħt ittmexxija tal-Perit Charles Buhagiar biex joħroġ b’soluz-
L-esportazzjoni tkompli tonqos
Il-maltemp ta’ tmiem il-ġimgħa li għaddiet ikkawża wkoll danni materjali lil numru ta’ bdiewa, kif jixhed dan ir-ritratt li rċieva l-ġurnal ‘In-Nazzjon’ tal-ħsara li ħalla r-riħ qawwi fuq serra li tinsab f’waħda mill-għelieqi li hemm fil-bypass ta’ Wied il-Għajn, serra li tkissret għalkollox fil-maltemp qawwi.
Proposta illegali u bla viżjoni – Flimkien għal Ambjent Aħjar Il-proposta li jinbnew tliet lukandi mal-kosta ta’ bejn ixXgħajra u Zonqor Point, apparti li se tkompli tgħarraq dawn linħawi pittoreski minflok jiġu riabilitati mil-lat ekoloġiku, hija proposta illegali, li tmur ukoll kontra l-Pjan ta’ Struttura, u bla ebda viżjoni. Hekk qalet l-NGO Flimkien għal Ambjent Aħjar li fi stqarrija tenniet li l-bini ta’ lukanda fi SmartCity kien ikun jagħmel sens, kif tagħmel sens ukoll lidea li l-Forti Leonardu jiġi kon-
servat sakemm jiġi rispettat listat ta’ priservazzjoni tiegħu, imma aktar żvilupp fuq art verġni lanqas biss għandu jiġi kkunsidrat. L-istqarrija tkompli li l-fatt li kien il-Unit tal-Privatizzazzjoni tal-Gvern li ressaq din il-proposta juri kemm l-awtoritajiet m’għandhom l-ebda viżjoni fejn jidħol l-ippjanar kostali, kif m’għandhomx lanqas l-ebda sens ta’ kreattività biex joħolqu prodott turistiku differenti, jew strateġija li tipprovdi benefiċċji
zjonijiet b’rabta mal-akkomodazzjoni f’Buġibba. L-NGO issostni li minflok jiffoka fuq titjib, il-Gvern qed ikompli jħaddem politika ta’ żvilupp f’art verġni li taqa’ f’zoni barra milliżvilupp (ODZ). Dwar in-Nofsinhar ta’ Malta, Flimkien għal Ambjent Aħjar issostni li jkun aħjar kieku lGvern jirriabilita siti abbandunati bħal-lukanda Jerma Palace, milli jdur fuq postijiet oħrajn biex jattira aktar turiżmu lejn in-naħa t’isfel tal-pajjiż.
Fil-Palazz tal-Verdala saret iċ-ċerimonja tal-għoti tal-Green Flag Awards organizzata minn EkoSkola. Iċ-ċerimonja saret taħt l-awspiċi tal-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca (Ritratt: DOI, Clifton Fenech)
www.maltarightnow.com
LOKALI
7
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
L-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta waqqaf Fondazzjoni bil-għan li tinvesti fi proġetti maħsuba lejn it-titjib fil-prodott turistiku Malti. Il-Malta Airport Foundation hi parti mid-deċiżjoni strateġika tal-kumpanija biex tuża fondi ta’ responsabbiltà korporattiva b’mod aktar dirett fl-industrija tat-turiżmu billi tinvesti fil-wirt u l-ambjent Malti. Il-Fondazzjoni tnediet minn Markus Klaushofer, il-Kap Eżekuttiv tal-MIA, f’Tas-Sliema u bħala Chairman tagħha nħatar Fredrick Mifsud Bonnici, li flimkien ma’ Simone Mizzi u Frank Salt, membri fuq il-Bord ta’ Amministraturi tal-Fondazzjoni, se jieħu ħsieb l-assi u t-tmexxija tal-fondazzjoni indipendentement mill-ajruport, u għall-benefiċċju tat-turisti u ċ-ċittadini Maltin. L-ewwel proġett tal-Fondazzjoni se jkun ir-restawr tat-torri tas-seklu 17 li hemm f’Wied iż-Żurrieq, magħruf bħala “Torri Xutu”, b’investiment ta’ €130,000. (Ritratt: MIA)
Il-ġimgħa li għaddiet sar eżerċizzju nazzjonali ta’ simulazzjoni fl-eventwalità li f’Malta jfaqqa’ każ tal-Ebola. L-għan tal-eżerċizzju kien li jiġu ttestjati l-proċeduri ta’ rispons li jridu jiġu mħaddma f’każ bħal dan. L-eżerċizzju involva t-trasferiment ta’ pazjent minn residenza privata biex jingħata l-kura, u fih ħadu sehem 16-il persuna li jaħdmu f’diversi setturi tal-kura tas-saħħa u li ġew imħarrġa apposta, fosthom mid-Dipartiment tal-Emerġenza, u mill-Public Health and Infection Control Unit. Ħadu sehem ukoll uffiċjali tad-Dipartiment tal-Protezzjoni Ċivili li kienu responsabbli mid-dekontaminazzjoni. (Ritratti: DOI)
www.maltarightnow.com
8
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Cyrus Engerer fi Brussell bl-istess natura ta’ xogħol ta’ meta kien ma’ Muscat
Il-Prim Ministru Joseph Muscat ikkonferma li fl-impjieg ġdid li ngħata Cyrus Engerer fi Brussell, se jibqa’ jagħmel xogħol tal-istess natura li kien qed iwettaq fi ħdan l-Uffiċċju talPrim Ministru fl-aħħar xhur. Din il-konferma taha l-Prim Ministru fi tweġiba li ta filParlament għal mistoqsija tadDeputat Nazzjonalista Antoine Borg. Kienet il-gazzetta The Malta Independent li fl-aħħar ġimgħat żvelat li Cyrus Engerer u ssieħeb tiegħu Randolph Debattista, ingħataw impjiegi f’karigi għoljin fi Brussell millGvern Malti. Il-gazzetta rrappurtat ukoll li limpjieg li għandu llum Cyrus Engerer, b’responsabbiltà li jikkoordina x-xogħol talUffiċċju tal-Prim Ministru malistituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, daħal fis-seħħ minn xahar wara li kien instab ħati mill-Qorti, meta wkoll kellu jirtira l-kandidatura tiegħu minn kandidat għall-elezzjonijiet talParlament Ewropew. L-ispiża minfuqa, b’konnessjoni mal-ballot paper reprint riżultat tal-irtirar tal-kandidat Laburista Cyrus Engerer qabel lelezzjonijiet għall-Parlament Ewropew, kienet ta’ ftit inqas minn €50,000. Fil-konfront ta’ Cyrus Engerer, il-Qorti tal-Appell Kriminali kienet sabet lill-kandidat Laburista Cyrus Engerer ħati li xerred ritratti pornografiċi taleks-partner tiegħu, ma’ persuni oħrajn biex ipattihielu talli telqu u javvelih ma’ sħabu u anke ma’ min iħaddmu. L-istess Qorti
Cyrus Engerer b’impjieg fi Brussell mill-Gvern Malti
kienet tat sentenza sospiża ta’ sentejn ħabs lil Cyrus Engerer. 24 siegħa wara s-sentenza talQorti, Cyrus Engerer kien ingħata merħba ta’ eroj mill-Prim Ministru Joseph Muscat waqt attività tal-Partit Laburista. Attività li kienet indirizzata biss minn Muscat u minn Engerer stess – l-għada li ngħatat is-sentenza mill-Qorti. U issa, kif kien ikkonfermat ukoll fil-Parlament, Cyrus Engerer se jibqa’ jagħmel l-istess natura ta’ xogħol fi Brussell li kien jagħmel meta kien impjegat fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru. Is-sieħeb tal-lum ta’ Cyrus Engerer, Randolph Debattista, ukoll ingħata kariga għolja fi Brussell mill-Ministeru talAffarijiet Ewropej. Il-kariga ġdida li issa ngħata Randolph Debattista kienet ikkonfermata wkoll dan l-aħħar fil-Parlament mid-Deputat Prim Ministru u Ministru għallAffarijiet Ewropej, Louis Grech, fi tweġiba li ta lid-Deputat Nazzjonalista Antoine Borg.
PARLAMENT
Il-Ministeru tal-Edukazzjoni bl-akbar numru ta’ direct orders Mill-informazzjoni li ngħatat s’issa fil-Parlament jirriżulta li lMinisteru tal-Edukazzjoni u xXogħol, immexxi mill-Ministru Evarist Bartolo, hu l-aktar ministeru fil-Kabinett tal-Gvern ta’ Muscat li ta direct orders fuq perjodu ta’ sena sal-1 ta’ Ottubru li għadda, b’ammont ta’ direct orders li laħħaq il-105. Din jirriżulta minn mistoqsijiet parlamentari li saru x-xahar li għadda lil diversi Ministri, li wħud minnhom wieġbu għalihom il-ġimgħa li għaddiet. Il-mistoqsijiet saru mill-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista għall-Ħidma tal-Parlament, Mario de Marco, li staqsa lillMinistri kemm ingħataw direct orders mill-entitajiet li jiffurmaw parti mid-dekasteru tagħhom mit-30 ta’ Settembru 2013 sal-1 ta’ Ottubru 2014. Il-Ministri ntalbu jgħidu f’kull każ, għaliex ġie deċiż li tinħareġ direct order. Fi Transport Malta, filMinisteru ta’ Joe Mizzi responsabbli mit-Trasport u Infrastruttura, ingħataw 67 direct
Il-Ministeru ta’ Evarist Bartolo b’105 direct orders f’sena
order; 20 direct order millMinisteru ta’ Owen Bonnici responsabbli għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali; 37 direct order mill-Ministeru ta’ Manuel Mallia responsabbli mill-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali; 41 mill-Ministeru ta’ Chris Cardona responsabbli għall-Ekonomija, Investiment u Intrapriżi Żgħar; 20 millMinisteru ta’ Leo Brincat responsabbli għall-Iżvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil fil-Klima; u sitt direct orders mill-Ministeru ta’ Helena Dalli bl-inkarigu għadDjalogu Soċjali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet Ċivili. Għall-mistoqsija dwar għaliex ġie deċiż li tinħareġ direct order, it-tweġibiet kienu kollha simili –
Il-Ministru Evarist Bartolo
li d-direct orders ingħataw skont ir-regolamenti ta’ procurement tal-Gvern. Il-Ministru għat-Turiżmu Edward Zammit Lewis, ilMinistru għal Għawdex Anton Refalo, il-Ministru għall-Finanzi Edward Scicluna, il-Ministru għall-Enerġija u s-Saħħa Konrad Mizzi, u l-Ministru għall-Familja u s-Solidarjetà Soċjali Michael Farrugia, ma tawx l-informazzjoni mitluba u wieġbu li l-informazzjoni mitluba għadha qed tinġabar.
L-aħjar liġi kontra l-obeżità
Proposta għal servizzi fl-iskejjel fejn ikun hemm l-opportunità li t-tfal jingħataw ikel nutrittiv bi ħlas
Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar appella biex ’il bogħod mill-politika partiġjana, Gvern, Oppożizzjoni, flimkien malgħaqdiet mhux governativi jaħdmu fuq dak li nbeda diġà u titfassal l-aħjar liġi possibbli dwar stili ta’ ħajja sana għall-ġid u għallinteress ta’ pajjiżna. Meta tkellem dwar l-abbozz ta’ liġi li ressqet l-Oppożizzjoni biex nindirizzaw il-problemi marbuta mal-obeżità, Joe Cassar qal li dan hu dibattitu li jolqot fil-laħam ilħaj lil pajjiżna. Dan il-qasam jinkwieta lill-gvernijiet kollha, u llum il-Parlament Malti qed jiddiskuti dan ukoll għaliex inkwetat bis-sitwazzjoni tal-obeżità f’pajjiżna. Qed niddiskutu qafas legali li jrid jidħol fis-seħħ u jintrabat ma’ strateġiji oħra tas-saħħa, fosthom dik dwar id-dijabete li se titnieda
dalwaqt fuq inizjattiva oħra talOppożizzjoni bl-involviment dirett tal-Kap tal-Oppożizzjoni Simon Busuttil. F’Malta għandna waħda millinqas rati ta’ attività fiżika fliskejjel, bl-istatistika turi li t-tfal għandhom l-aktar piż żejjed, u dan iwassal għall-ħtieġa li lattività fiżika fl-iskejjel tiżdied. Il-ftuħ tal-iskejjel wara l-ħin għandu jservi biex isiru attivitajiet fiżiċi, u din hi liġi li għandha twassal biex jinfetħu aktar skejjel wara l-ħinijiet tal-iskola. Tkellem ukoll dwar it-tmexxija tat-tuck shops fl-iskejjel u qal li m’hemmx sistema li tgħaqqad lill-iskejjel kollha anke b’mod tassattiv. Hemm ukoll inkwiet b’tal-ħwienet u l-gabbani qrib liskejjel. Joe Cassar osserva wkoll li ħafna mit-tfal meta jmorru d-dar ma jsi-
bux ikel lest u jingħataw ikel mhux daqstant nutrittiv. Issuġġerixxa lpossibbiltà li jkun hemm servizzi fl-iskejjel fejn ikun hemm l-opportunità li t-tfal jingħataw ikel nutrittiv bi ħlas. Staqsa jekk wasalx iżżmien li din il-proposta tkun ikkunsidrata f’zoni identifikati b’din ilproblema. Dwar ir-reklamar ta’ ikel li mhux sustanzjuż, Joe Cassar staqsa jekk għandhomx ikunu kkunsidrati limitazzjonijiet ta’ ċerti riklami li jkunu esposti f’ħinijiet u ma’ programmi fejn ikun hemm udjenzi kbar ta’ tfal isegwu. Appella wkoll li jkun ikkunsidrat jekk in-nies, meta jmorru jixtru fi stabbilimenti tal-ikel, humiex infurmati biżżejjed dwar prodotti li huma nutrittivi jew prodotti li jkunu aktar jew anqas nutrittivi minn prodotti oħrajn.
www.maltarightnow.com
9
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
PARLAMENT
Stħarriġ dwar rotta fuq medda ta’ ġurnata biss
Ebda inkjesta dwar festin tal-Milied f’awla ta’ maġistrat
Il-każ b’rabta ma’ festin li kien sar f’awla tal-Qorti, kien biss riferut immedjatament għand il-Kummissjoni għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja
Ma saret l-ebda inkjesta maġisterjali dwar festin talMilied f’awla ta’ maġistrat. Dan kien ikkonfermat millMinistru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali, Owen Bonnici, meta kien mitlub millViċi Kap tal-Partit Nazzjonalista għall-Ħidma talPartit, Beppe Fenech Adami, jinforma lill-Parlament fiex waslet l-inkjesta li kienet ġiet ordnata wara li allegatament kien sar festin tal-Milied flawla tal-Maġistrat Peralta, li fih, ġewwa l-awla nxtorob xorb alkoħoliku, tpejpu s-sigaretti u
Ħamsa jilħqu l-età tal-irtirar sa Marzu 2018
ġie momentarjament arrestat ġurnalist. Il-Ministru Owen Bonnici qal li hi l-liġi li tipprovdi għal liema reati tista’ tinfetaħ inkjesta maġisterjali, u li l-każ ġie riferut immedjatament għand ilKummissjoni għallAmministrazzjoni tal-Ġustizzja. Fi tweġiba oħra li ta lMinistru Bonnici għal mistoqsija oħra ta’ Beppe Fenech Adami, jirriżulta li huma ħamsa l-mem-
bri tal-ġudikatura, tliet imħallfin u żewġ maġistrati, se jilħqu l-età tal-irtirar sa Marzu 2018. Għal mistoqsija oħra b’rabta ma’ oġġetti li jinqabdu jiddaħħlu l-Qorti u li mhumiex permessi, il-Ministru Owen Bonnici, bħala medja, qal il-membri tas-sigurtà tal-Qrati tal-Ġustizzja jaqbdu u jżommu bejn 40 u 50 oġġett kuljum li huma projbiti li jiddaħħlu ġewwa l-Qrati. Bħala proċedura, ta’ kuljum
tinfetaħ formola msejħa ‘Prohibited Items Found’ li fuqha jitniżżlu dawk l-oġġetti projbiti kollha li jkunu nżammu mill-membri tas-sigurtà. F’dawk il-każi meta l-oġġetti mhumiex perikolużi jingħataw lura lill-membri tal-pubbliku huma u ħerġin mill-Qorti. F’dawk il-każi meta l-oġġetti huma perikolużi, bħal oġġetti li jaqtgħu u bil-ponta u oġġetti oħra li fl-opinjoni tas-sigurtà huma perikolużi, jissejjaħ ilPulizija li jkun għassa l-Qorti jew Pulizija mill-Għassa talBelt.
Stħarriġ li sar fuq rotta 53 fisservizz li jingħata mnn Tal-Virtù, sar fuq ġurnata waħda biss. Dan ikkonfermah il-MiniStru għat-Trasport u l-Infrastruttura Joe Mizzi, f’informazzjoni li ta għal mistoqsija tad-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina, li staqsa lill-Ministru jgħid jekk sarx xi stħarrig minn Transport Malta jew jekk hemmx indikazzjoni ta’ kemm tintuża r-Rotta 53 speċifikament minn Tal-Virtù. Il-Ministru Mizzi qal li minn stħarriġ li sar fuq medda ta’ ġurnata minn Transport Malta fuq iżżewġ bus stops fl-akwati ta’ TalVirtù fir-Rabat, jirriżulta li nnumru ta’ passiġġieri li jagħmlu użu minn dawn iż-żewġ bus stops fuq ir-rotta 53, huwa minimu. F’dan l-istħarriġ ġie nnutat li kien hemm tmien passiġġiera li użaw dawn iż-żewġ bus stops tul il-ġurnata li fih inżamm dan listħarriġ.
Impjieg ta’ studenti gradwati skont l-esiġenzi
Il-Gvern qal li se jsir l-impjieg ta’ diversi studenti li ggradwaw f’diversi oqsma ta’ kura tassaħħa matul din is-sena, skont lesiġenzi tas-servizz. Għal mistoqsija tad-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech, ilMinistru għall-Enerġija u s-Saħħa Konrad Mizzi, qal li fil-ġimgħat li ġejjin se jsir l-impjieg tal-istudenti li ggradwaw fil-podjatrija, filfiżjoterapija, fl-occupational therapy, u fir-radjografija. Il-Minsitru Mizzi qal ukoll li dan se jsir skont l-esiġenzi tasservizz.
www.maltarightnow.com
10
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
OPINJONI
Niċċensuraw il-ħabi
L-Oppożizzjoni kellha bilfors tippreżenta mozzjoni fil-Parlament il-ġimgħa li għaddiet biex il-Parlament jordna li jkunu ppubblikati żewġ rapporti ta’ żewġ inkjesti li l-Gvern kien wiegħed li jippubblika
“The truth is incontrovertible. Malice may attack it, ignorance may deride it, but in the end, there it is.” Winston Churchill M’hemmx limitu għallistrataġemmi u l-manuvrar li dan il-Gvern lest juża biex jaħbi l-verità. Akkost li jigdeb, akkost li jqarraq, akkost li jipprova jnessi, akkost li jinsulta l-intelliġenza tagħna lkoll. Xogħolna bħala Oppożizzjoni, fost affarijiet oħrajn, hu li nikxfu din il-magna ta’ qerq u ingann organizzat u metikoluż li l-għan aħħari tagħha hu biex tinqatel il-verità. Jekk hemm Ministeru li jedha u jogħxa jipprattika din il-politika ta’ ingann u qerq huwa dak tal-Intern, immexxi, jiddispjaċini ħafna ngħid, minn min jaħseb li hu ’l fuq mil-liġi u kull raġuni. Hemm biżibilju eżempji fl-aħħar sena u nofs ta’ kemm dan il-Ministeru ħeba,
għawweġ rasha ’l isfel il-verità u daħak bin-nies f’wiċċhom. Kien għalhekk li wasalna filpunt li din il-ġimgħa ppreżentajna mozzjoni fil-Parlament li tiċċensura dan l-istil “pożittiv” tal-Ministru għall-Intern. Ħafna kienu nsew li f’Settembru ta’ sena ilu l-eksKap tal-Pulizija nnifsu, bla dubju ta’ xejn bil-barka talMinistru, wiegħed li jippubblika r-rapport ta’ inkjesta li hu kien ordna li tkun lesta f’Settembru 2013 biex, fi kliemu stess “iserraħ ras innies”. Kienet dwar kwistjoni sensittiva u importanti għax kienet tittratta kif il-Pulizija, kienu min kienu, ressqu persuna innoċenti l-Qorti. Naħseb għandna naqblu lkoll li int għandek dritt għas-serħan ilmoħħ li tgħix f’pajjiż fejn ma tkunx arrestat u mressaq ilQorti għalxejn b’xejn u bi żball. Iżda għaddew 14-il xahar
Jekk hemm Ministeru li jedha u jogħxa jipprattika din il-politika ta’ ingann u qerq, huwa dak tal-Intern, immexxi, jiddispjaċini ħafna ngħid, minn min jaħseb li hu ’l fuq mil-liġi u kull raġuni Jason Azzopardi
jason.azzopardi@gov.mt
u din l-inkjesta riedu jnessuha. Meta l-gazzetta Indipendent żvelat storja ta’ gravità mhux żgħira, f’Ġunju ta’ din is-sena, li allegat li l-eks-Kummissarju tal-Pulizija kien ordna, sena qabel, biex jiġu rtirati akkużi kriminali kontra min ħebb għall-Pulizija waqt il-qadi ta’ dmirijiethom, bosta baqgħu mistagħġba fejn kienu waslu l-
affarijiet fil-Korp tal-Pulizija. Wara ġimagħtejn silenzju millGvern, jien tkellimt filParlament għan-nom talOppożizzjoni fil-25 ta’ Ġunju ta’ din is-sena u sejjaħt għal Inkjesta Pubblika, li tħabbret jumejn wara. Iżda fit-28 ta’ Ġunju 2014 il-Ministeru talIntern wiegħed pubblikament li kien se jippubblika r-riżultat, ħaġa li sal-lum ma ġratx, anke jekk l-inkjesta tlestiet xahar wara. L-Oppożizzjoni kellha bilfors, għalhekk, tippreżenta
mozzjoni fil-Parlament ilġimgħa li għaddiet biex ilParlament jordna li jkunu ppubblikati żewġ rapporti ta’ żewġ inkjesti li l-Gvern kien wiegħed li jippubblika. Għadda biżżejjed żmien biex il-wegħda tinżamm. Il-ħażen tal-Gvern jaf jattakka l-verità. L-inkompetenza tal-Gvern taf tirredikola l-verità. Iżda fl-aħħar mill-aħħar, ilverità tirbaħ fuq l-isforzi ta’ min qed imexxi bil-ħabi bħala r-regola, waqt li t-trasparenza saret l-eċċezzjoni.
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Qed inħallsu l-ogħla prezz għall-fuel fl-Ewropa
Statistika li ħarġet l-Unjoni Ewropea fl-aħħar jiem tikkonferma kif – qabel it-taxxi – illum aħna l-Maltin qed inħallsu prezz għoli ħafna għall-petrol u d-diesel. Malta llum għandha l-ogħla prezzijiet tal-fuels fl-Ewropa. Tort ta’ ftehim li għamel Muscat U dan mhu tort ta’ ħadd, ħlief tal-Gvern Laburista u ta’ Joseph Muscat, li f’Mejju li għadda rabatna bi prezz fiss sal-aħħar ta’ din is-sena, biex issa ilna seba’ xhur – u jonqosna xahrejn oħra – inħallsu bil-għoli biex nimlew il-karozzi tagħna. Dan minkejja li l-prezz internazzjonali taż-żejt qed ikompli jinżel, u llum huwa lorħos f’erba’ snin. Erba’ snin ilu, il-prezz tad-diesel kien 30 ċenteżmu tal-ewro irħas u dak tal-petrol kien 24 ċenteżmu irħas. Dakinhar Muscat kien niżżel in-nies fit-toroq jipprotestaw.
L-istatistika mhix perċezzjoni, hija realtà Jgħid xi jgħid il-Gvern, u joħroġ kemm joħroġ stqarrijiet, din hi realtà u mhix xi perċezzjoni. Ħadd ma jista’ jmeri l-istatistika. Dawn huma ċifri uffiċjali mill-bullettin ta’ kull ġimgħa talKummissjoni Ewropea. U juru li b’dak li għamel Muscat f’Mejju ta’ din is-sena, waqt li l-prezz taż-żejt dan ix-xahar – Novembru – jinsab fl-iktar livell baxx, jien u int qed inħallsu l-ogħla prezz talfuel minn fost l-Ewropej. Bil-prezzijiet ta’ Novembru, f’Malta għandna l-ogħla prezz għall-petrol u d-diesel fl-Ewropa.
F’Mejju kien rabat il-prezz wara li ħabbar roħs ta’ 2 ċenteżmi Kulħadd jiftakar il-famuża konferenza stampa ta’ Mejju li għadda f’Kastilja, li wara tant stennija, irriżultat fi tħabbira ta’ roħs ta’ żewġ ċenteżmi tal-ewro mill-Prim Ministru Muscat fil-prezz talfuel. Dakinhar il-Gvern ħabbar li għamel ftehim, li permezz tiegħu – kien qalilna – se jiggarantixxi li l-prezz tal-petrol u ddiesel se jibqa’ l-istess sal-aħħar tas-sena, u ma jinbidilx jekk ilprezz minn barra jogħla, biex iserrħilna rasna li se nibqgħu nħallsu bl-irħis. Dakinhar Muscat rabat il-prezz tal-petrol għal €1.44 kull litru, u dak tad-diesel għal €1.36 il-litru. Imma jekk forsi għal tliet xhur wara Mejju l-prezz veru ma żdiedx, minn Lulju l-prezz internazzjonali taż-żejt beda jonqos. Bir-riżultat li dak li kieku konna niffrankaw fl-ewwel tliet xhur wara t-tħabbira b’pompa kbira minn Muscat tar-roħs fil-prezzijiet, malajr tlifnieh fis-sitt xhur ta’ wara.
Dan minbarra ż-żieda fl-eżamijiet u l-Housing Kieku tgħid dawn huma l-uniċi piżijiet b’deċiżjoni ta’ Muscat u l-Gvern tiegħu, forsi fiha u ma fihiex. Imma minbarra petrol u diesel ferm ogħla milli messhom ikunu bil-prezz taż-żejt l-orħos f’erba’ snin, fl-aħħar xhur u ġimgħat ħafna familji Maltin sabu wkoll li għolitilhom il-kera jekk jgħixu f’akkomodazzjoni soċjali; sabu li sparawlhom ’il fuq il-miżati tal-MATSEC jekk uliedhom jinsabu fiż-żmien li qed jagħmlu l-eżamijiet; u sabu wkoll li mit-taxxi tagħhom se jibdew iħallsu d-doppju f’sussidju lilloperatur il-ġdid tat-trasport pubbliku, apparti li għadna ma nafux jekk hux se jogħlew ukoll in-nolijiet li nħallsu għall-istess servizz. L-aqwa li għal dan kollu, fil-Baġit li se jħabbar ilġimgħa d-dieħla, il-Gvern se jagħtina kumpens ta’ 58 ċenteżmu għall-għoli tal-ħajja!
11
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Fil-bidu tal-ħidma pastorali ta’ Dun Nazju Borg bħala Arċipriet tal-Qala
Nuża s-silta mill-Evanġelju ta’ San Ġwann: “il-kbir fostkom għandu jkun il-qaddej tagħkom”, għaliex nemmen verament li lArċipriet tagħna Dun Nazju ġie fostna biex jaqdi lilna lkoll u bħal Kristu jilbes il-fardal ma’ qaddu sabiex jaħsel riġlejna. Nemmen verament li qalbu se tkun dak ‘il-bieb veru tal-knisja’ li se jiftaħ fil-15 ta’ Novembru, fil-bidu taċ-ċelebrazzjoni talpussess fil-preżenza tal-Isqof u lġemgħa. Bħall-‘qanpiena l-kbira’ li tħeġġiġna għall-knisja hu se jistedinna għal Kristu xħin jiġbed il-ħabel fjorit tal-qanpiena lkbira: “Jiena nagħraf in-nagħaġ tiegħi u n-nagħaġ tiegħi jagħrfu lili” (Ġw 10:14). Bħal ‘konfessjonarju’ nemmen li qalbu se tkun mimlija ħniena u maħfra għalina. Fil-fatt fl-erba’ evanġelji naraw il-ħajja u l-ministeru ta’ Kristu, is-Saċerdot Perfett, u lmissjoni tal-appostli mibgħuta minnu stess biex ifejqu lillmorda, jeżorċizzaw u s-setgħa li
‘jorbtu’ u ‘jħollu’ d-dnubiet. Mill-‘fonti tal-magħmudija’ se jwellidna u jġeddidna fil-fidi ta’ Kristu, mill-‘ambone’ se jagħtina bl-enerġija kollha, ‘il-Kelma ta’ Alla’ u mit-‘Tabernaklu’ l-ikel veru tal-Ewkaristija. B’hekk nistgħu nifhmu l-missjoni talKappillan jew tal-Arċipriet li hija l-missjoni tar-Ragħaj it-Tajjeb li jagħti ħajtu għan-nagħaġ tiegħu. Merħba, Dun Nazju, fostna. Merħba, Arċipriet, fostna. Dun Charles Buttigieg Il-Qala
Skips f’Taċ-Ċawla
Xtaqt inkun naf min ħa ddeċiżjoni li jitneħħew dawk liskips għall-iskart mifrud li konna nsibu, sa ftit tal-jiem ilu, hekk kif tħalli warajk iz-zona “Taċ-Ċawla”, fil-Belt Victoria qabel taqbad it-triq lejn Ta’ Sannat! Illum il-ġurnata f’dawn l-inħawi joqogħdu nies mill-irkejjen kollha ta’ Għawdex li kon-
25 sena ilu f’In-Nazzjon
tinwament kienu qed jagħmlu użu bil-għaqal (bl-eċċezzjoni ta’ xi wħud li tgħoddhom fuq isswaba’ ta’ id waħda) minn dan isservizz. Jien kont wieħed minn dawn li ta’ spiss, wara li nifirdu liskart, kont immur inbattal ilmaterjal hawnhekk; u bħali kienu jagħmlu dawk kollha li jgħixu qrib. Ħabta u sabta, issa dawn sparixxew. Jien ħsibt li forsi biex issirilhom xi manutenzjoni, iżda issa għadda żmien biżżejjed u dawn ma reġgħux ġew lura. Jista’ xi ħadd jgħidilna x’ġara? Xi ħadd forsi jista’ jweġibni u jgħidli li daż-żmien jeżisti servizz ieħor - dak li titfa’ kollox f’borża u jgħaddi jiġborha trakk minn wara l-bieb. Dan hu servizz tajjeb u li għandu jibqa’, imma ssib ħafna li f’qasir żmien jimtlew bl-iskart u jħossu lħtieġa li jmorru jbattluh dak ilħin. Għaliex għandkom iċċaħħduna minn servizz li kien qed jaħdem tant tajjeb? Minħabba xi erbgħa li forsi kienu qed jabbużaw u jarmu ċertu skart maġenb dawn l-iskips m’għandux jeħel kulħadd! U biex ngħidu kollox, bla ma niskużaw lill-ħatja, xi drabi l-iskips kienu jagħmlu żmien imfawrin bla ma jitbattlu mill-ewwel! Nittama li kollox jerġa’ lura għan-normal u li ħadd ma jabbuża minn dan isservizz! Joe M. Attard Victoria, Għawdex
Il-ġurnal ‘In-Nazzjon tagħna’ kompla jirrapporta b’mod estensiv dwar is-summit bejn Bush u Gorbachev li kien se jsir ix-xahar ta’ wara f’Malta. Fil-ħarġa tal-11 ta’ Novembru rrapporta kif diġà bdew jinkisbu l-ewwel riżultati pożittivi hekk kif għall-ewwel darba ġurnalisti Amerikani u Sovjetiċi se jaħdmu taħt saqaf wieħed meta jkunu f’Malta biex jirrappurtaw dawn is-summit storiku. Fost dawn, se jkun hemm il-Kelliem uffiċjali talWhite House, u dak tal-Kremlin. Intant, is-summit kien diskuss ukoll waqt laqgħa bejn l-Ambaxxatriċi Amerikana għal Malta u lPrim Ministru Malti Eddie Fenech Adami waqt żjara li din għamlitlu f’Kastilja. U l-aħbar l-oħra li ddominat f’din il-ġurnata kienet dik dwar l-iżviluppi drammatiċi li kienu qed iseħħu fil-Ġermanja tal-Lvant, bil-PM Fenech Adami jgħid li qatt ma konna għaddejna minn żminijiet bħal dawn, u li l-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin se jkollha effett fuq il-laqgħa bejn ilmexxejja taż-żewġ superpotenzi f’Malta.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
12
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
OPINJONI
Żewġ anniversarji importanti
Nittama li l-editur u l-qarrejja jippermettuli li f'din il-kontribuzzjoni tiegħi tal-lum inkunu xi ftit personali hekk kif din ilġimgħa qed jitfakkru żewġ anniversarji li għandhom sinifikat importanti għalija. 25 sena mill-waqgħa tal-Ħajt ta' Berlin u 25 sena mit-twaqqif talIstitut tal-Ġurnalisti Maltin. F'Novembru tal-1989, bħala ġurnalist tal-Istamperija Indipendenza kont mistieden min-naħa tal-Gvern Ġermaniż Internationes - biex flimkien ma’ grupp ta' ġurnalisti oħra minn diversi pajjiżi nagħmlu żjara ta' familjarizzazzjoni fil-pajjiż li dak iż-żmien kien għadu magħruf bħala l-Ġermanja talPunent. Kien iż-żmien meta lĠermaniżi l-oħra - tal-Lvant kienu qed jipprotestaw b'mod qawwi mxennqa għall-ħelsien u l-libertà li l-mezzi ta' komunikazzjoni kienu qed iwasslulhom mid-dinja ħielsa. L-organizzaturi taż-żjara ħaduna biex naraw il-post magħruf bħala “Checkpoint Charlie” - post li minnu biss wieħed seta' jgħaddi għan-naħa l-oħra tal-Ħajt ta' Berlin. Iżda l-aċċess kien magħluq minħabba l-protesti li kienu għaddejjin. Wara ħafna manuvri u qrid ma' fizzjal tal-Armata Amerikana li kien fil-post ma’ għadd ta' suldati Amerikani lesti biex jaqsmu lejn il-Lvant għax kellhom aċċess bi dritt, jien u ġurnalista
Mario Schiavone
mario.p.schiavone@gmail.com
mit-Tajlandja tħallejna nirkbu klandestinament fi trakk tal-militar Amerikan u dħalna lejn ilLvant, u xi kilometru lil hinn mill-fruntiera l-Amerikani qalulna biex ninżlu mit-trakk tagħhom u nfendu għal rasna. Ma stajniex immorru f''lukanda għax mhux suppost li konna hemm. Qorob il-lejl u mijiet ta' nies bix-xemgħat f'idejhom bdew jinġabru u jipprotestaw għall-ħelsien. Għamilna żewġ iljieli nfittxu kenn fil-beraħ f'dawk l-iljieli kesħin. Fit-tielet lejla, il-ġemgħa kienet akbar mill-jumejn ta' qabel u din id-darba barra xxemgħat, ħafna minnhom kellhom f'idejhom biċċiet ta' kanen tal-ħadid, serratizzi u wħud għodda oħra bħal mazez u zpapan u oġġetti ibsin oħra. F'ħin minnhom il-folla ġriet lejn ilĦajt li kien qed iżommha mjassra u nfexxet tagħti fuq il-Ħajt b'dak kollu li sabet f'idejha.
Fit-tielet lejla, il-ġemgħa kienet akbar mill-jumejn ta' qabel u din id-darba barra x-xemgħat, ħafna minnhom kellhom f'idejhom biċċiet ta' kanen tal-ħadid, serratizzi u wħud għodda oħra bħal mazez u zpapan u oġġetti ibsin oħra
B'għaġeb kbir tagħna, is-suldati li kien hemm fuq il-post flok waqqfu lill-protestanti, komplew magħhom jagħtu fuq il-Ħajt blazzarini li kellhom f'idejhom fil-
Din il-ġimgħa qed infakkru wkoll il-25 anniversarju mit-twaqqif tal-Malta Press Club, illum l-Istitut tal-Ġurnalisti Maltin
waqt li oħrajn ħarbu mill-post. Il-poplu fferoċjat baqa' jagħti fuq il-Ħajt sakemm wara madwar siegħa nfetħet toqba li minnha seta' jgħaddi bniedem. U bdew ħerġin in-nies u t-toqba saret fetħa żgħira u n-nies kompliet tfarrak il-Ħajt u tgħaddi lejn il-Punent. Minn lejla ta' terrur saret lejla ta' ċelebrazzjoni kbira. Kulħadd – inkluż jien – jiġbor biċċiet żgħar tal-konkrit biex iżomm bħala tifkira. Tifkira li ma ninsa qatt. Din il-ġimgħa wkoll qed infakkru l-25 anniversarju mittwaqqif tal-Malta Press Club, illum l-Istitut tal-Ġurnalisti Maltin. B'ċertu sodisfazzjon ngħid li jien kont wieħed millmembri fundaturi ta' dan l-Istitut u għadni sal-lum inservi filKunsill tiegħu. Kienu saru diversi attentati biex jitwaqqaf dan l-istitut u fallew minħabba l-polarizzazzjoni politika fil-pajjiż. Iżda din iddarba fuq inizjattiva ta' Joe Brockdorf tal-BPC International, it-tentattiv irnexxa u llum 25 sena wara, l-Istitut għadu hawn u jaħdem. Sfortunatament, għal raġunijiet tagħhom, għad hawn ' ġurnalisti li baqgħu ’l bogħod minn din l-istituzzjoni. Anzi hemm fosthom min spiss jikkritikaha, filfehma tiegħi inġustament.
Kien dan l-Istitut li ħadem biex illum il-ġurnalisti Maltin għandhom il-protezzjoni tal-liġi għall-ħidma tagħhom. Kien dan l-Istitut li ħadem biex il-ġurnalisti llum għandhom id-dritt li ma jkunux imġiegħla jiżvelaw issors tal-informazzjoni tagħhom, li għandhom id-dritt tar-rappurtaġġ privileġġjat u drittijiet oħra li qabel ma kellhomx. Hu dan l-Istitut li ta' kull sena jippremja lill-aħjar ġurnalisti Malti għax-xogħol tagħhom f'diversi oqsma tal-qasam ġurnalistiku. Hu dan l-Istitut li bħalissa qed jinsisti mal-Gvern biex illibell jitneħħa minn akkuża kriminali filwaqt li jinsisti fuq Kodiċi ta' Etika għall-ġurnalisti. Hu dan l-Istitut li permezz talFondazzjoni Tumas Fenech għall-Edukazzjoni filĠurnaliżmu li twaqqfet fuq idea tiegħu qed jinsisti biex f'pajjiżna għall-ewwel darba jinbeda kors akkademiku li flimkien malprattika jwasslu għal Ċertifikazzjoni Ġurnalistika rikonoxxuta. Inħossni kburi li tajt u għadni nagħti s-sehem tiegħi biex ilġurnaliżmu f'pajjiżna jikseb irrikonoxximent li jistħoqqlu bħala pilastru f'kull pajjiż demokratiku. Din il-ġimgħa ġġibli ħafna memorji sbieħ.
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Il-militar Russu jipprova jintimida lin-NATO IR-RUSSJA
Rapport ġdid mir-Renju Unit qal li r-Russja kkaġunat kważi 40 inċident ‘preokkupanti’ li qarrbu sitwazzjoni ta’ konfront mal-assi militari tan-NATO. Skont ir-rapport, l-aġir ta’ Moska seħħ fl-istess żminijiet tat-taqlib flUkrajna, fejn is-separatisti li jridu għaqda akbar mar-Russja qed jokkupaw il-bliet u r-reġjuni Ukreni tal-Lvant. Ir-rapport fuq it-tema ‘Dangerous Brinkmanship’ li ħejja t-‘think tank’ ELN (ibbażat
f’Londra) jinnota li kien kważi seħħ inċident b’ajruplan fuq lIżvezja proprju tliet xhur qabel it-tiġrif, fl-Ukrajna, ta’ Titjira MH17, li kienet qed tivvjaġġa minn Amsterdam għal Kuala Lumpur. It-Titjira tal-Malaysia Airlines kienet iġġarrfet f’Lulju, bil-konsegwenza li mietu l-283 passiġġier abbord, u hu maħsub li l-ajruplan spiċċa fil-mira talisparar. Intant, ir-rapport jgħid li fit-3 ta’ Marzu, ajruplan tal-pas-
siġġieri Boeing 737 tal-SAS, li kien qed jivvjaġġa minn Kopenħagen għal Ruma b’132 persuna abbord, ‘ħelisha bi żbrixx’ milli jaħbat ma’ ajruplan Russu għas-sorveljanza li naqas milli jispeċifika l-pożizzjoni tiegħu. L-inċident seħħ qrib Malmo, fl-Iżvezja u kienet evitata traġedja bis-saħħa tal-piloti tal-Boeing li kienu attenti biex jieħdu l-prekawzjonijiet adattati. Issemmew 11 il-inċident ieħor serju li setgħu kkaġunaw
‘eskalazzjoni mar-Russja’. F’Ġunju li għadda, bombers armati tar-Russja ħadu sehem f’simulazzjoni ta’ attakk fuq ilgżira Daniża ta’ Bornholm. Fis-16 ta’ Lulju, ajruplan armat Russu għadda sa 10 metri qrib ajruplan Żvediż għal sorveljanza fl-ispazju tal-ajru internazzjonali fir-reġjun Baltiku. Jumejn wara, jets militari tar-Russja ‘segwew’ ajruplan Amerikan għal sorveljanza li daħal fl-ispazju tal-ajru tal-Iżvezja.
IL-ĠERMANJA: Jintelqu l-bżieżaq fl-ajru fost spettaklu ta’ dawl li kkonkluda l-festi għall-25 anniversarju mill-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin, qrib il-Bieb ta’ Brandenburg, f’Berlin. F’din l-okkażjoni storika, il-Partit Nazzjonalista ta’ Malta sellem lil kull min ħadem biex l-Ewropa tingħaqad f’kontinent wieħed demokratiku u tispiċċa l-firda bejn il-Lvant u l-Punent; b’tislima speċjali tmur lir-rwol li kellu l-Papa Ġwanni Pawlu II. L-istqarrija kompliet li l-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin fetħet orizzonti ġodda għall-Ewropa, minbarra li bdiet il-proċess biex l-Unjoni Ewropea tiftaħ il-bibien għal bosta pajjiżi membri ġodda, inkluża Malta. Il-Partit Nazzjonalista rringrazzja lil dawk li ħadmu u tilfu ħajjithom biex wasslu għall-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin, biex l-Ewropej, illum, qed igawdu l-paċi, id-demokrazija, il-libertà u d-drittijiet fundamentali tal-bniedem (Ritratt: EPA)
Offerta ta’ ċittadinanza lil eluf mingħajr stat
Għexieren ta’ eluf ta’ persuni mingħajr stat li huma residenti fil-Kuwajt se jkunu offruti lopportunità biex isiru ċittadini tal-Komoros, pajjiż fqir talAfrika. Dan bl-iskop li tinstab soluzzjoni għall-problema ta’ dawn in-nies partikulari li ilha
għexieren ta’ snin. Il-persuni mingħajr stat – magħrufa bħala bidoons – għandhom jingħataw l-applikazzjonijiet speċjali għaċ-ċittadinanza ekonomika tal-Komoros, skont il-Ġeneral Mazen alJarrah, li hu Assistent
Sottosegretarju fil-Ministeru għall-Intern tal-Kuwajt. Dawk in-nies li jaċċettaw lofferta għandhom jingħataw permessi għal residenza ħielsa filKuwajt, minbarra sensiela ta’ inċentivi bħall-edukazzjoni u kura tas-saħħa b’xejn, kif ukoll id-dritt għax-xogħol. Il-proċess għandu jibda dment li l-Ambaxxata tal-Komoros tinfetaħ fil-Kuwajt fix-xhur li ġejjin. Iktar minn 110,000 persuna ‘mingħajr stat’ twieldu u trabbew fil-Kuwajt u dawn qed jinsistu bid-dritt taċ-ċittadinanza filpajjiż tal-Golf. Madankollu, ilGvern tal-Kuwajt ifisser dawn in-nies bħala residenti illegali u jtenni li 34,000 biss jikkwalifikaw biex ikunu kkunsidrati ċittadini tal-Kuwajt.
L-inċidenti ma waqfux hawn, bil-bombers strateġiċi tar-Russja qrib il-Kanada, f’Settembru, jipprattikaw attakki bil-cruise missiles fuq l-Istati Uniti. Dan ukoll meta l-jets Russi wettqu manuvri ‘provokattivi’ qrib frejgata Kanadiża fil-Baħar l-Iswed fl-istess xahar – waqt li, f’Ottubru, ajruplan militari Russu spiċċa metri biss ’il bogħod milli jikkraxxja ma’ ajruplan Żvediż għall-osservazzjoni fuq il-Baħar Baltiku.
Attakk terroristiku f’Tel Aviv IŻRAEL
IL-KUWAJT
13
It-Tlieta,11 ta’ Novembru, 2014
Suldat Iżraeljan ta’ 20 sena spiċċa midrub kritikament wara li qala’ diversi daqqiet ta’sikkina mingħand aggressur suspettat bħala żagħżugħ Palestinjan minn Nablus li kien daħal f’Iżrael illegalment. L-attakk, fl-istazzjon tal-ferrovija ta’ Hahagana, qed jitqies bħala wieħed terroristiku, bil-Pulizija Iżraeljana tikkonferma li l-iskop warajh kien ‘politiku’. Raġel ta’50 sena li kkonfronta litterrorista fl-inħawi tal-istazzjon indarab ħafif waqt ġlieda qasira, birRadju tal-Iżrael jirrapporta li ‘laggressur, issa, qed jinżamm taħt arrest mill-pulizija’. Is-suspettat Palestinjan issemma bħala Nur alDin Abu Khashiyeh u jinsab għaddej minn interrogazzjoni – bisservizzi tas-sigurtà Shin Bet jindagaw dwaru. Xhieda li raw l-attakk iseħħ qalu li l-Palestinjan żagħżugħ, dak il-ħin, ipprova jaħtaf l-arma tan-nar tassuldat li kien liebes uniformi talqawwiet tal-ajru Iżraeljani. Il-vittma ntilef minn sensih wara li spiċċa ferut, bl-aggressur jaħrab mill-post u
bil-pulizija, aktar tard, isibu mistoħbi ġo bini qrib ix-xena tad-delitt. L-awtoritajiet Iżraeljani, filpreżent, qed iħeġġu biex il-pubbliku joqgħod attent, minbarra li jirrapporta kwalunkwe Palestinjan li qed jgħix f’Izrael illegalment. Sadanittant, il-grupp Palestinjan Hamas tal-militanti Iżlamiċi laqa’ laħbar tal-feriment b’sodisfazzjon iżda ma ħax responsabbiltà. Madankollu, kelliema għall-grupp qed jinkoraġġixxu aktar attakki ta’ dan it-tip fuq l-Iżraeljani. L-aggrediment tas-suldat seħħ fost it-tensjoni kbira li ħakmet il-belt ta’ Ġerusalemm wara l-ħtif u l-qtil, f’Ġunju, ta’ tliet adolexxenti Iżraeljani – bil-każ ikun segwit bilqtil ta’ adolexxenti Għarbi f’dawn linħawi, li seħħ bħala tpattija. Il-konfronti bejn l-Iżraeljani u lPalestinjani intensifikaw fl-aħħar ġimgħat, bil-Palestinjani jinkwetaw dwar ‘taqlib fl-istatus quo’ fiz-zona tat-Tempju fuq l-Għolja f’Ġerusalemm, li hu sit qaddis għalLhud u daqstant ieħor għallIżlamiċi.
14
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Missjoni tal-SAS biex jinqatel ‘Jihadi John’ IR-RENJU UNIT
Il-qawwiet speċjali SAS bdew missjoni, fil-Lvant Nofsani, bliskop li jeliminaw darba għal dejjem lit-terrorista magħruf bħala ‘Jihadi John’. Dan it-terrorista kiseb fama internazzjonali bħala r-raġel li serva bħala ‘lwiċċ mgħammad’ tal-grupp Stat Iżlamiku (ISIS) fil-qtil brutali ta’ żewġ ostaġġi Britanniċi li lfilmati tal-eżekuzzjonijiet tagħhom iċċirkolaw fuq l-internet, ftit tal-ġimgħat ilu. Din hi l-akbar missjoni taliSpecial Forces Britanniċi miżżminijiet tal-attakki terroristiċi tal-2001 fuq l-Istati Uniti, b’sorsi uffiċjali tal-Gvern jikkonfermaw li s-suldati tal-SAS ivvjaġġaw lejn bażi sigrieta fil-
Lvant Nofsani. ‘Jihadi John’ kien ħanxar għonq l-ostaġġi Alan Henning u David Haines u hu mifhum li parti mill-missjoni tal-SAS tista’ tkun tinvolvi wkoll tentattiv biex jinħelsu l-ostaġġi li għadhom f’idejn l-ISIS, fosthom ilfotografu Britanniku, John Cantlie. Ir-rapporti, intant, qalu li ssuldati tal-SAS kienu libsin pajżana qabel qabdu titjiriet kummerċjali lejn il-Lvant Nofsani. Huma tħalltu wkoll mat-turisti u n-negozjanti li kienu qed jivvjaġġaw fuq l-istess rotta biex isostnu l-element sigriet tal-missjoni. L-għażla tat-titjiriet kum-
William u Kate jħejju għal żjara fi New York IR-RENJU UNIT
Id-Duka u d-Dukessa ta’ Cambridge, William u Kate, se jirritornaw l-Istati Uniti, ixxahar id-dieħel, u din iż-żjara għandha ssir proprju tliet snin wara l-ewwel żjara transatlantika tagħhom. William u Kate kienu żaru Los Angeles ftit wara li żżewġu fl2011 u l-vjaġġ li jmiss se jinvolvi mawra ta’ tlett ijiem fi New York, fejn il-koppja rjali se tintroduċi l-aħħar proġett karitatevoli tagħha bl-isem United For Wildlife. Hemm ukoll possibbiltà kbira li binhom, il-Prinċep George,
www.maltarightnow.com
merċjali kienet intiża biex lawtoritajiet Britanniċi jżommu profil baxx u biex ma tispikkax xi attività tal-ajruplani militari tar-Renju Unit. Hu mifhum ukoll li l-Mexxejja fil-Lvant Nofsani li qed jappoġġjaw ilPunent talbu għall-kawtela minħabba li huma inkwetati dwar is-sitwazzjonijiet fejn jistgħu jidhru li qed jappoġġjaw lirRenju Unit fil-gwerra kontra tterroriżmu. Is-suldati tal-SAS għadhom kemm temmew ġimgħat ta’ tħejjijiet intensivi fil-barracks tarriġment, f’Hereford, u issa qed jistennew id-direttiva biex jolqtu l-miri tal-ISIS fis-Sirja. Sezzjonijiet tal-istampa
ikun qed jivvjaġġa magħhom lejn l-Istati Uniti. F’Settembru li għadda, idDukessa ta’ Cambridge kellha tħassar iż-żjara f’Malta minħabba li kienet qed tbati mill-effetti tat-tqala, iżda issa hi f’sikkitha biżżejjed biex tivvjaġġa lil hinn mir-Renju Unit. Intant, hi u żewġha għandhom jiltaqgħu (fi New York) malkonservazzjonisti biex jiddiskutu l-kaċċa illegali, minbarra li jattendu għal taħditiet mal-uffiċjali tal-entitajiet karitatevoli internazzjonali, inkluż il-World Wildlife Fund. IS-SERBJA: Il-Prim Ministru tal-Albanija, Edi Rama (lemin), ibaxxi rasu f’tislima lill-bandiera Serba, waqt ċerimonja ta’ merħba f’Belgrad. Rama jinsab waqt żjara uffiċjali ta’ jumejn li hi wkoll l-ewwel waħda ta’ Prim Ministru Albaniż fis-Serbja f’dawn l-aħħar 67 sena. Ftit tal-ġimgħat ilu nqalgħet il-vjolenza waqt logħba futbol fuq livell internazzjonali bejn is-Serbja u l-Albanija, u l-inċidenti ta’ dakinhar ħolqu kriżi politika bejn il-ġirien tal-Balkani, li t-tnejn qed jittamaw li jissieħbu fl-Unjoni Ewropea fis-snin li ġejjin. Il-konsegwenzi ta’ dik il-logħba tefgħu lura t-tentattivi ta’ Edi Rama biex tonqos it-tensjoni bejn Belgrad u Tirana u, b’din iż-żjara, il-Prim Ministru Albaniż qed jittama li jirnexxilu ‘jaqleb il-paġna fuq il-passat’. (Ritratt: EPA)
Britannika, fosthom il-gazzetta The Mail on Sunday, huma konxji ta’ informazzjoni aktar dettaljata rigward il-missjoni iżda ftiehmu mal-Uffiċjali tarRenju Unit biex ma jippubblikawx dawn id-dettalji minħabba raġunijiet ta’ sigurtà. Madankollu, ir-rapporti żvelaw li s-suldati tal-qawwiet speċjali Britanniċi jinsabu f’lokalità qalb id-deżert, fejn qed jakkumpanjawhom aġenti tas-servizzi sigrieti u esperti talkomunikazzjoni li qed isegwu lmovimenti ta’ Jihadi John. Dawn l-aġenti qed jinterċettaw ukoll messaġġi tal-ISIS birradju u t-telefown. L-approvazzjoni finali għal
kwalunkwe missjoni tal-SAS fis-Sirja (fejn jaħsbu li qed jinżammu l-ostaġġi) għandha tingħata mill-Prim Ministru Britanniku, David Cameron. Intant, Cameron kien informa lill-Parlament, f’Settembru, li għandu jaħtaf ‘kwalunkwe opportunità’ għal tentattiv biex isalvaw l-ostaġġi. L-aħħar rapporti qalu li t-truppi tal-SAS, bħalissa, qed jużaw bażi sigrieta fis-Sirja – li tinsab qrib il-miri tal-ISIS – biex iwettqu l-aħħar provi qabel xi rejd deċiżiv. Ingħad ukoll li dawn ilqawwiet qed jużaw l-aktar armamenti sofistikati għad-dispożizzjoni tal-Armata Britannika.
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Rapporti konfliġġenti dwar il-mexxej tal-ISIS L-IRAQ
Abu Bakr al-Baghdadi, ilmexxej tal-ISIS, indarab f’attakk mill-ajru mill-koalizzjoni mmexxija mill-Istati Uniti. Uffiċjali tad-difiża u tal-intern Iraqin ħarġu stqarrijiet u qalu li al-Baghdadi weġġa’ fl-attakk f’konvoj ta’ vetturi nhar ilĠimgħa filgħaxija, mingħajr ma elaboraw dwar il-gravità talġrieħi tiegħu. Kien hemm spekulazzjoni li al-Baghdadi, fil-verità, inqatel u jekk dan ikun konfermat, ikun ifisser vittorja kbira għall-koalizzjoni li tkun “qatgħet ras isserp”. Madankollu, din mhix lewwel darba li ġie rappurtat li nqatel dan il-mexxej tal-militanti estremisti. Il-Ġeneral Nicholas Houghton, il-Kap tad-Difiża Ingliż qal li “ma nistax nikkonferma lil al-Baghdadi nqatel” filwaqt li żied li “probabbilment iridu jgħaddu xi ftit tal-jiem biex ikun hemm konferma assoluta”. Kont tat-twitter imħaddem mill-kelliem tal-ISIS,
15
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Mohammed al-Adnani, ukoll ikkonferma li al-Baghdadi ndarab, u awguralu “fejqan ta’ malajr”. Ma kienx possibbli li wieħed jivverifika l-kont. Wieħed mill-ajjutanti ta’ alBaghdadi, li rari jkun ’il bogħod minnu, inqatel meta ajruplani tal-koalizzjoni attakkaw il-konvoj, b’riżultat li nqerdu mill-inqas għaxar vetturi qrib il-belt ta’ Mosul u dar f’Qaim, belt fil-provinċja ta’ Anbar. Hisham al-Hashimi, stratega dwar is-sigurtà Iraqi, ikkonferma li Auf Abdulrahman Elefery, li kien imlaqqam Abu Suja, “l-aktar ajjutant qrib alBaghdadi”, inqatel. “Hu u alBaghdadi rari kienu jidhru waħidhom għax is-soltu dejjem flimkien,” sostna al-Hishami. Patrick Ryder, kelliem għallKmand Ċentrali Amerikan, qal li ajruplani tal-koalizzjoni wettqu “serje ta’ azzjonijiet millajru kontra diversi mexxejja qrib Mosul”, iżda ma setax
jikkonferma jekk al-Baghdadi kienx fosthom. Hashimi qal li Abu Suja kien laktar persuna ta’ ċerta statura flISIS li ġie kkonfermat li nqatel fl-attakk. “Aktar minn 20 persuna nqatlu fl-azzjoni militari mmexxija mill-Istati Uniti iżda dawn mhumiex fost l-aktar importanti tal-grupp Iżlamiku. Madankollu, hu nnota li l-fatt li membri tal-ISIS kienu qed jivvjaġġaw f’konvoj ta’ dan ittip indika xi ħaġa barra min-normal. Aktar kmieni din is-sena, Hisham al-Hashimi kien wieħed minn dawk magħżula fi grupp biex ikollu aċċess għal dokumenti li nħatfu minn dar ta’ membru importanti fl-ISIS f’attakk li kien sar mill-armata Iraqina u li żvelaw b’mod dettaljat, l-istruttura ta’ tmexxija ta’ dan il-grupp estremista. Skont id-dokumenti tal-ogħla membri fl-ISIS, Abu Suja kien “il-koordinatur prinċipali għallaffarijiet tal-martri u n-nisa”.
Abu Bakr al-Baghdadi
Dawk l-istudenti li ħelsuha minn dan l-attakk, qalu li persuna li kienet liebsa uniformi tal-iskola splodiet lilha nnifisha. Emmanuel Ojukwu, kelliem għall-Pulizija stqarr li lisplużjoni ħalliet kważi 50 persuna mejta u 79 persuna oħra ndarbu. Il-fatt li l-isplużjoni saret matul l-assemblea ta’ filgħodu, juri li l-iskop kien biex jinqatlu ħafna studenti. Uħud mill-attakki jistgħu
jsiru minn kull grupp iżda lBoko Haram, għal darb’oħra, qed ikun suspettat. Il-ġiħadisti qabel kienu wettqu attakki brutali fi skejjel oħra. Il-kelma Chibok issa hi magħrufa f’diversi partijiet taddinja minħabba l-ħtif tal-massa ta’ bniet minn dan il-villaġġ imbiegħed li kien seħħ f’April. Iżda kien hemm aktar attakki koroh fi skejjel li ngħataw inqas attenzjoni – fosthom dak li kien seħħ fi Frar fuq Buni Yadi, flistat ta’ Yobe.
Diversi subien ingħataw innar, ġew sparati tiri lejhom jew inqatlu b’daqqiet ta’ sikkina fiddormitorju. Studenti bniet skansaw mill-qatla, iżda ntqalilhom biex ma jmorrux l-iskola, anzi jaraw x’jagħmlu biex jiżżewġu. Il-Boko Haram irid li l-edukazzjoni tas-subien tkun limitata biss għall-istudji tal-Koran u xejn aktar. In-nuqqas ta’ sigurtà filGrigal tan-Niġerja tant hu allarmanti, bil-bliet u l-villaġġi issa kollha f’idejn il-ġiħadisti, li se
Attakk suwiċida joħloq straġi fi skola IN-NIĠERJA
Mill-inqas 47 student inqatlu b’attakk suwiċida waqt assemblea ta’ skola f’Potiskum, belt fil-Grigal tan-Niġerja. Lisplużjoni seħħet fi skola teknika u tax-xjenza tas-subien. Hu mifhum li l-grupp militanti Boko Haram seta’ wettaq din l-isplużjoni. Dan għaliex ġieli kellu l-iskejjel fil-mira tiegħu matul kampanja ta’ terrur li ilha għaddejja ħames snin sabiex iwaqqaf stat iżlamiku. Din ilkampanja s’issa ħalliet eluf ta’ persuni mejta.
tkun estremament diffiċli biex issir prevenzjoni ta’ aktar attakki. Adamu Alkassim, resident fiz-zona fejn seħħ l-attakk suwiċida, fisser kif l-iskola spiċċat f’massa ta’ żraben abbandunati u demm. Il-vittmi twasslu lejn sptar fil-viċin u student partikulari spjega kif hu ra diversi katavri ta’ sħabu l-istudenti mqattgħin. Resident irrapporta li ra l-ġenituri jibku meta raw lil uliedhom mejtin fl-isptar.
www.maltarightnow.com
16
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Protesti minħabba l-ineffiċjenza IR-RUMANIJA
Ir-Rumeni qed jipprotestaw b’appoġġ għal ċittadini Rumeni li qed jgħixu ’l bogħod minn art twelidhom u li ma kinux kapaċi jivvutaw fl-ewwel rawnd tal-elezzjoni presidenzjali li sar fit-2 ta’ Novembru. Ir-Rumeni li jgħixu f’pajjiżi oħrajn ħabbtu wiċċhom ma’ kjuwijiet twal u nuqqas ta’karti tal-votazzjoni f’ambaxxati f’diversi bliet kapitali Ewropej. Il-Prim Ministru Viktor Ponta rebaħ l-ewwel rawnd bi żbrixx. L-analisti qed jistmaw li hemm madwar erba’ miljun ċittadin Rumen jgħixu ’l bogħod minn art twelidhom u għalkemm tivvota parti mill-popolaz-
zjoni, dawk li huma eliġibbli jistgħu jinfluwenzaw ir-riżultat tal-vot fit-tieni rawnd li se jsir fis-16 ta’Novembru. Id-dimostranti fil-belt kapitali Bucharest u fil-bliet ta’ Cluj u Timisoara talbu lill-Prim Ministru Victor Ponta biex jirriżenja u dan għax skont huma, naqas milli jassigura liċ-ċittadini kollha biex jeżerċitaw id-dritt tagħhom li jivvutaw. Iżommu strixxuni bil-kliem “Iddritt tal-vot” u “Solidarjetà għadDiaspora”, in-nies għajtu slogans dwar ir-riżenja tal-Prim Ministru kif ukoll dwar id-dritt tal-libertà firRumanija.
L-OLANDA: Il-bandiera Olandiża tittajjar mezz’asta fuq il-Kamra tar-Rappreżentanti f’The Hague, matul it-tifkira nazzjonali għall-vittmi tat-ajruplan tal-Malaysian Airlines MH17, li ġġarraf fil-Lvant tal-Ukrajna fis-17 ta’ Lulju (Ritratt: EPA)
Aktar gass liċ-Ċina IR-RUSSJA
IĊ-ĊINA: Artista Ċiniża liebsa kostum tradizzjonali tilqa’ lill-parteċipanti tas-summit tal-APEC fiċ-Ċentru Nazzjonali għall-Konvenzjonijiet taċ-Ċina f’Beijing. Is-summit tal-Kooperazzjoni Ekonomika bejn il-pajjiżi tal-Asja u tal-Paċifiku (APEC) u laqgħat relatati bdew fil-5 ta’ Novembru u jintemmu llum (Ritratt: EPA)
Jivvutaw favur l-indipendenza tal-Katalunja SPANJA
Elezzjoni informali dwar lindipendenza għall-Katalunja wriet li aktar minn 80 fil-mija huma favur l-indipendenza. L-elezzjoni li ma torbotx seħħet wara li l-qorti kostituzzjonali ta’ Spanja ħaditha kontra li jsir referendum formali firreġjun awtonomu fil-Grigal ta’ Spanja. Aktar minn żewġ miljun persuna minn madwar 5.4 miljun votant reġistrat ħadu sehem flelezzjoni. Artur Mas, il-mexxej Katalan, irrefera għal din il-votazzjoni bħala “suċċess kbir” u li għandha twassal għal referendum formali.
“Ksibna d-dritt biex isir referendum,”qal Artur Mas lis-sostenituri tiegħu filwaqt li żied li “għal darb’oħra l-Katalunja wriet li trid tmexxi lilha nnifisha”. Hu qal: “Qed nitlob lin-nies fid-dinja, lill-media u wkoll lillgvernijiet demokratiċi fid-dinja biex jgħinu lill-poplu Katalan jiddeċiedi l-futur politiku tiegħu”. L-elezzjoni informali saret fiddawl ta’ oppożizzjoni ħarxa millGvern Spanjol. Rafael Catalam, il-Ministru għall-Ġustizzja ta’ Spanja, xejjen l-eżerċizzju u fissru bħala wieħed “inutli”.
Ir-Russja se tipprovdi aktar gass liċ-Ċina permezz ta’ ftehim ġdid bejn iż-żewġ pajjiżi. Il-Presidenti taż-żewġ pajjiżi rispettivi Vladimir Putin u Xi Jinping iffirmaw id-dokumenti neċessarji nhar il-Ħadd qabel summit ta’ jumejn talKooperazzjoni Ekonomika bejn il-pajjiżi tal-Asja u tal-Paċifiku (APEC) f’Beijing. Dan il-ftehim se jwassal għallprovvista tal-gass liċ-Ċina li se tkun tiswa $400 biljun. Matul ix-xahar li għadda, iżżewġ pajjiżi ffirmaw ftehim dwar l-enerġija, il-kummerċ u lfinanzi –minbarra negozjati li jissarrfu f’$25 biljun li huma intenzjonati, parzjalment, biex inaqq-
su l-influwenza tad-Dollaru Amerikan. Dan il-ftehim ifisser li r-Russja se tkun qed tipprovdi liċ-Ċina 30 biljun metru kubu ta’ gass kull sena għat-30 sena li ġejjin permezz tal-pipeline Altai, pajp li qed ikun propost biex iwassal il-gass millPunent tas-Siberja lejn iċ-Ċina. Il-President Putin qal li hu jrid isaħħaħ ir-rabtiet politiċi u diplomatiċi maċ-Ċina sabiex jevita li lpajjiż ikun iżolat minħabba ssanzjonijiet mill-Punent fuq lUkrajna. Analista dwar il-ftehim millIstitut għal Studji dwar l-Enerġija f’Oxford qal li dan it-tip ta’ ftehim se jkun “il-vendetta” ta’ Putin.
IL-ĠERMANJA: Figura ta’ ljunfant mill-artist Salvador Dali tidher quddiem l-entratura tat-teatru l-ġdid fix-Xmara Elbe f’Hamburg. Fit-teatru ġiet inawgurata wirja tal-arti qabel ma tibda l-ewwel rappreżentazzjoni teatrali (Ritratt: EPA)
www.maltarightnow.com
17
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
LETTERATURA
Dar waħda - żewġ dellijiet
“Jien u int aħna żewġ dellijiet mitfugħa f’post wieħed. Dak li ġara lill-poplu tiegħi jixħet dellijiet suwed fuq tiegħek. Dak li ġara lilkom jagħmel aktar suwed id-dellijiet fuqna. Aħna żewġ popli li qatt ma aħna se nistrieħu. U kull meta l-ħwejjeġ jidhru li se jibirdu, isiru agħar.’ Silta minn taħdita li Dana Newman, artista sabiħa minn Iżrael tagħmel ma’ Walid Dahman, ġurnalist u kittieb Palestinjan li jgawdi ċittadinanza Ingliża waqt titjira fuq ajruplan tal-British Airways minn London Heathrow għal Tel Aviv Iżrael skont il-kittieb Raba’l Al Madhoun, imwieled il-Palestina fir-rumanz tiegħu ‘The Lady from Tel Aviv’. Walid wasal qabilha fuq flight 153, intasab fuq seat B ringiela 19. Malli lemaħha xtaq li tiġi bilqiegħda fejnu. Tiġi fejnu u f’daqqa tinfexx tibki waħedha u hu jsabbarha. Walid twieled fl-1948 f’Asdud. Minħabba l-gwerra talindipendenza, il-familja tiegħu telqet lejn Gaza u marret tgħix fil-kampijiet ta’ Khan Yunis. Hemm mar l-iskola sekondarja u wara telqilha lejn l-Università tal-Kajr. Issa sejjer bl-ajruplan biex jara lil ommu, missieru ilu li miet b’attakk tal-qalb. Għex lIngilterra, sar paċifist, iżżewweġ Ingliża, għandu żewġ subien. Lil Dana, ‘The Lady from Tel Aviv’ jgħidilha li qed jikteb ktieb imma għadu ma sabx titlu li jgħoġbu. Hi tgħidlu għaliex ma jsemmihx ‘Dar Waħda, Żewġ Dellijiet’! Hu f’dawk il-jiem kien qed jaqra ktieb ieħor imma ma xtaqx li fuq l-ajruplan joqgħod jaqra. Jitkellmu waqt li l-passiġġieri, kollha Lhud, qed jonħru. Mux se jkellimha fuq l-estremisti Lhud u Palestinjani. Jitkellem u jgħid biss li x-xewqa tiegħu hi li dawn iż-żewġ popli jieqfu mill-ġlied ħa jgħixu ħajja flimkien. Għaliex
Joe Cassar
stcassar@gmail.com il-qtil , is-suwiċidji, izZioniżmu, l-Awtorità Palestinjana, l-Intifada, il-bombi ġol-karozzi, bumbardamenti mill-ajru? Dana, qalba muġugħa għax ħabbet żagħżugħ mill-Ukranja ta’ nisel Lhudi li ltaqgħet miegħu Londra. Xtaqitu jiġi Iżrael imma hu ma kellu l-ebda tifkira ta’ din l-art. Walid jagħti lil Dana l-email tiegħu, hi tagħha. Il-wasla: “L-ajruplan jitriegħed fuq il-baħar. L-ilma jidher qed jinxteħet fuqna bħallikieku kien qed jipprova jgħatti r-roti tagħna. Wara siġar talpalm imxerrda jibdew igaraw lilhom infushom lejna qabel l-ajruplan jitriegħed għall-aħħar darba’’. Jirfes l-art Lhudija. Jidħol ma’ passiġġieri oħra fil-kju ħa jippreżenta l-passaport quddiem mara ta’ ’l fuq minn tletin sena. Imissu hu, iressaq il-passaport. Il-mara tagħmel telefonata. Jinkedd. Se jsib ruħu f’idejn isservizzi sigiet ta’ Iżrael li jkeċċuh, jerġa’ jsib ruħu Londra bla ma ra lil ommu, lill-qraba u lil ħbieb ta’ tfulitu? Fl-aħħar kollox jiġi sew. Jara lil Dana tirkeb taxi. Hu jilmaħ is-sewwieq li kien ftiehem miegħu biex iwasslu lejn il-fruntiera. Il-bqija talġrajja f’idejn il-qarrej biex jidħol fil-ħsibijiet ta’ Walid li jimxu miegħu f’art twelidu wara
ħafna snin. “Inħares lejn il-ġrajja fil-parti tagħna tad-dinja u nintebaħ li tiżen ħajjitna fuq miżien miksur. Għal kull immigrant Lhudi lejn Iżrael, tużżana Palestinjani jiġu mitfugħa barra’’. Traġedja ta’ żewġ popli qraba ta’ xulxin li ma jistgħu jiftiehmu fuq xejn. F’dan irrumanz iż-żewġ popli huma rap-
preżentati minn Walid u Dana. F’art fejn ‘il-mewt tiġġerra fiddawrien bla ħsieb’’ Walid iżur ilpost fejn kienet daru - kitba sabiħa li tinżel fl-għeruq ta’ kull bniedem għax il-bnedmin huma aħwa minkejja razez, twemminijiet, drawwiet, kulturi. Aħna ’l bogħod minn dawn l-artijiet, is-solidarjetà għaliex ma għandiex tasal sa
hemm, almenu fil-ħsieb. Hekk ma tasalx qegħdin f’eżilju ta’ ħtija. “Fuq saqajja jirtogħdu, nieqaf u niċċassa lejn ir-roqgħa tal-eżilju fejn darba kien hemm dar. Ma baqa’ l-ebda atar tagħha jew tattfulija. Lanqas tad-dell li kont niġri warajh u niġri warajh u drabi naqbdu’’. Ħajr lil Agenda Book Shop
18
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
www.maltarightnow.com
ARTI
Restawr tal-pittura ta’ Santu Rokku ta’ Mattia Preti
Bħala parti mill-proġett ambizzjuż biex ikunu salvati s-seba’ pitturi tal-pittur Barokk famuż Mattia Preti fil-Knisja ta' Sarria fil-Furjana, l-għaqda Din l-Art Ħelwa qed tagħmel xogħol ta' restawr fuq il-pittura ta' Santu Rokku. Dan ix-xogħol qed isir wara li diġà sar xogħol ta' restawr fuq il-pittura talImmakulata Kunċizzjoni u ta' San Bastjan. Din il-pittura kienet fi stat ħażin ħafna u r-restawr tagħha sar possibbli permezz tal-isponsorship ta' MSV Life kif ukoll permezz tad-dħul mill-wirja ta' pitturi astratti ta' David G. Curmi intitolata ‘Pictures at an Exhibition’ li saret f'Marzu li għadda fil-Berġa tal-Italja, filBelt. Ippjanata biex taħbat mal-400 anniversarju mit-twelid ta' Mattia Preti, is-sena li għaddiet din lgħaqda mhux governattiva li taħdem favur il-wirt storiku ta' pajjiżna, organizzat ir-restawr tal-pittura titulari tal-Immakulata Konċizzjoni li tlesta, filwaqt li rrestawr tal-pittura ta' San Bastjan tlesta s-sena ta' qabel. Il-pitturi kollha fil-Knisja ta' Sarria b'xi mod jew ieħor għandhom rabta mal-pesta. Ix-xogħol ta' restawr hu f'idejn Giuseppe Mantella Restauri u qed isir blappoġġ tas-superintendenza talWirt Storiku. Mattia Preti li twieled f'Taverna fl-1613 f'Kalabria, sar l-artist uffiċjali tal-Ordni ta' San Ġwann. Hu għex f'Malta għall-biċċa l-kbira ta' ħajtu u sar magħruf bħala ‘Il cavaliere calabrese’. Ħalla wirt artistiku kbir f'pajjiżna. Il-Knisja tal-Sarria nbniet fl-1676 fil-post fejn qabel kien hemm knisja oħra li kienet inbniet fl-1574 li wkoll kienet iddedikata lill-Immakulata Kunċizzjoni.
Santu Rokku hu magħruf l-aktar bħala qaddis pellegrin tal-aħħar tas-seklu 13 li ħalla l-ġid tal-familja nobbli tiegħu biex jgħin lill-morda u lill-foqra fl-Ewropa, u kien ifejjaq lill-vittmi mill-mewt is-sewda billi jagħmlilhom salib
F'Diċembru 1675 kien hemm epidemija tal-pesta f'Marsamxett li malajr infirxet lejn il-Belt u lIsla u sa April 1676 infirxet u laħqet liż-Żurrieq. F'dik l-epidemija, Malta tilfet terz tal-popolazzjoni tagħha. Il-Gran Mastru Nicholas Cottoner ħass li linterċessjoni divina talImmakulata Konċizzjoni biss - li kellha s-saħħa fuq il-ħażen - setgħet twaqqaf din l-epidemija. Għalhekk hu ordna li l-knisja żżgħira ta' Sarria terġa' tinbena b'mod aktar grandjuż bħala ringrazzjament għal interċessjoni tagħha. Il-Gran Mastru Cottoner ikkummissjona lil Mattia Preti biex jiddisinja l-knisja u l-artist ħa ħsieb il-bini tagħha. Din hi lunika knisja fid-dinja li hu magħruf li nbniet minn Mattia Preti u fiha mhux inqas minn seba' pitturi tiegħu stess. Dawn il-biċċiet tal-arti li jinkludu lkwadru titulari saru b'tali mod li jidħlu eżatt fil-forma tal-ġebel li ħoloq għalihom u l-qaddisin kollha b'xi mod għandhom rabta mal-epidemija tal-pesta. F'Mejju tal-1676, Mattia Preti ppreżenta mudell tal-knisja l-ġdida lillGran Mastru Cottoner u l-epidemija tal-pesta waqfet. Santu Rokku hu magħruf laktar bħala qaddis pellegrin talaħħar tas-seklu 13 li ħalla l-ġid tal-familja nobbli tiegħu biex jgħin lill-morda u lill-foqra flEwropa u kien ifejjaq lill-vittmi mill-mewt is-sewda billi jagħmlilhom salib. Jingħad li hu salva mill-epidemija tal-pesta. Hu jkun impinġi flimkien ma’ kelb li salvalu ħajtu billi kien jilgħaqlu l-ġrieħi u kien iġiblu ħobża kuljum. Il-pittura fil-Knisja ta' Sarria tissimbolizza l-enerġija u għadha timpressjona sal-lum.
www.maltarightnow.com
19
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
SAĦĦA
30 minuta ta’ attività fiżika kuljum għal saħħa aħjar Charles Muscat
L-attività fiżika regolari hi importanti għas-saħħa tal-bniedem, kemm dik immedjata u anke dik futura. Jekk wieħed jagħmel biss 30 minuta ta' attività fiżika moderata kuljum, ikun qed itejjeb saħħtu u jnaqqas irriskju li jiżviluppa ċerti kundizzjonijiet u mard. Hu rakkomandat li kulħadd għandu jagħmel madwar 30 minuta ta' attività fiżika b'intensità moderata bħalma hi mixja mgħaġġla kuljum jew għal ħafna ġranet matul ilġimgħa. Din l-attività tista' tiġi akkumulata f'perjodi ta' 10 minuti jew aktar, jekk ikun aktar konvenjenti. Tajjeb li wieħed jiftakar li ftit hu aħjar minn xejn, imma aktar hu aħjar minn ftit. Ħafna jistaqsu x'tip ta' attività fiżika jistgħu jagħmlu. Din tista' ssir kullimkien, fid-dar, fl-uffiċċju u anke waqt id-divertiment. Aktar pariri jinkisbu mid-Direttorat dwar il-Promozzjoni tas-Saħħa u l-Prevenzjoni tal-Mard.
L-attività fiżika fid-dar Hi konvenjenti, komda u sigura li wieħed jagħmel attività fiżika fid-dar u dan jista' jkun ta' eżempju għat-tfal. Wieħed jista' jikkombina l-eżerċizzju fiżiku ma’ attivitajiet oħra bħalma huma waqt li wieħed ikun qed jara t-televiżjoni. Meta wieħed jixtri apparat tal-eżerċizzju fiżiku, din tkun nefqa ta' darba u dan l-apparat jista' jintuża wkoll minn membri oħra tal-familja. Wieħed jista' jagħmel il-faċendi hu minflok iqabbad lil ħaddieħor u min ikollu ġnien, jista' wkoll jagħmel xogħol manwali. Wieħed għandu joħroġ jagħmel mixja qasira qabel il-kolazzjon, wara l-ikla ta' filgħaxija, jew anke jagħmilhom it-tnejn. Wieħed għandu jibda b'mixja ta' bejn ħames minuti u għaxra u jżidhom għal 30 minuta. Jista' wkoll jimxi jew jaqdef bir-rota biex imur jixtri, minflok bilkarozza. Meta wieħed ikun qed jimxi, għandu jżid il-pass għal wieħed mgħaġġel u jsib rotta xi ftit għat-telgħa. Meta wieħed ikun qed jara t-televiżjoni, għandu joqgħod bilqiegħda u mhux mimdud fuq sufan u jkun aħjar jekk wieħed jgħaddi ftit ħin jaqdef fuq rota tal-eżerċizzju fiżiku. Wieħed għandu juża inqas ir-remote control, u minflok jitlob lil ħaddieħor inewwillu xi ħaġa x'jixrob, għandu jqum u jagħmilha hu stess. Meta wieħed ikun qed jirrispondi t-telefown, għandu jqum bilwieqfa. Min
ikollu xi kelb bħala pet għandu joħroġ idawru u meta wieħed jasal fil-post tax-xogħol, għandu jipparkja ftit ’il bogħod u jimxi lkumplament. Wieħed għandu jiġġebbed biex jilħaq postijiet filgħoli u jinżel kokka jew jitbaxxa biex ifittex xi ħaġa fl-art. L-apparat tal-eżerċizzju għandu jinżamm fi stat tajjeb u jintuża.
L-attività fiżika fl-uffiċċju Ħafna min-nies għandhom xogħol bilqiegħda u x-xogħol jieħu l-parti l-kbira mill-ħin talġurnata. X'tista' tagħmel biex iżżid l-attività fiżika matul ilġurnata tax-xogħol? Wieħed jista' jiddiskuti ideat dwar proġetti ma’ sħabu l-ħaddiema filwaqt li qed jagħmlu mixja. Għal darb'oħra bħalma hu l-każ fid-dar, wieħed għandu joqgħod bilwieqfa waqt li jirrispondi ttelefown. Minflok juża t-telefown biex titkellem ma’ xi ħadd f'uffiċċju ieħor, wieħed jista' jmur hu stess u tajjeb li juża ttaraġ minflok il-lift, jew min ikun jaħdem diversi sulari filgħoli, għandu juża l-lift għal xi sulari u l-kumplament juża ttaraġ. Meta persuna tkun qed tistenna biex taqbad ajruplan fissala tat-tluq, għandha timxi u mhux toqgħod bilqiegħda. Meta wieħed isiefer għal skop ta' divertiment jew negozju, għandu jibbukkja lukandi li fihom gym jew pixxina, u jużahom. Wieħed għandu jipparteċipa f'attivitajiet fiżiċi ta' rikreazzjoni fil-post taxxogħol u jekk m'hemmx, għandu jibda jorganizza dawn l-attivitajiet. Fil-ħin liberu wieħed jista' jorganizza tim sportiv u jipparteċipa f'attivitajiet biex jinġabru flus għall-karità. Fid-djarju tiegħu wieħed għandu jinkludi ħin għal eżerċizzju u jqisu bħal kull appuntament importanti ieħor. Dawk li jużaw it-trasport pubbliku, jistgħu jieqfu xi żewġ stages bogħod mill-post tax-xogħol jew mid-dar waqt li sejrin lura u jimxu l-kumplament. Waqt il-ħin tal-break, wieħed jista' joħroġ u jdur dawra mal-blokk u b'hekk ikun qed jagħmel eżerċizzju fiżiku.
L-attività fiżika waqt il-ħin ta’ rikreazzjoni Il-logħob u r-rikreazzjoni huma importanti għal saħħa tajba. Għalhekk wieħed għandu jaħtaf dawn l-opportunitajiet biex ikun attiv u fl-istess ħin jieħu gost. Wieħed jista' jippjana ħarġiet u vaganzi għall-familja li jinkludu attività fiżika bħalma huma hikes, backpacking u
Biex wieħed jieħu l-benefiċċju sħiħ, l-attività fiżika trid tkun ippjanata u ssir b'mod ripetittiv
għawm. Meta wieħed ikun imsiefer jista' jimxi, jiġġoggja jew jaqdef bir-rota biex jara bliet ġodda. Wieħed jista' jiftiehem ma’ xi ħabib jew ħabiba biex flimkien jagħmlu xi attività fiżika bħal mixja jew ġirja b'mod regolari. Waqt li wieħed ikun qed jagħmel l-eżerċizzju fiżiku, jista' jisma’ mużika għal qalbu li timmotivah u jista' wkoll jiżfen waħdu jew ma’ ħaddieħor. Wieħed jista' wkoll jingħaqad ma’ xi klabb li jippromwovi lattività fiżika. Waqt li wieħed ikun f'xatt il-baħar, aħjar joqgħod bilqiegħda jħares lejn il-baħar, minflok joqgħod mimdud, u jkun aħjar li wieħed iqum u jimxi jew jiġri matul ix-xatt. Meta wieħed imur jgħum fil-baħar jew f'xi pixxina, għandu jgħum diversi laps minflok jgħum f'post wieħed. Wieħed għandu jipprova jagħmel dawn l-attivitajiet fiżiċi u b'hekk ikun qiegħed jgħin lilu nnifsu u lil saħħtu.
Kull moviment muskolari hu attività fiżika Kull forma ta' moviment muskolari volontarju hi forma ta' attività fiżika u għalhekk anke jekk wieħed iċapċap jew jagħmel il-faċendi, ikun qiegħed jagħmel l-eżerċizzju fiżiku u jkun qed jaħraq il-kaloriji. Imma biex wieħed jieħu lbenefiċċju sħiħ, l-attività fiżika trid tkun ippjanata u ssir b'mod ripetittiv. L-eżerċizzju fiżiku jinkludi mixi b'mod mgħaġġel, l-użu tattreadmill, il-ġiri, il-qdif bir-rota, stretching u attivitajiet oħra. Meta jkun involut element ta' kompetizzjoni, l-eżerċizzju fiżiku jsir sport.
L-ammont ta’ attività fiżika għan-nisa Irrispettivament intix mara jew raġel, l-eżerċizzju fiżiku hu tajjeb għal saħħtek u lOrganizzazzjoni Dinjija tasSaħħa (WHO) tirrakkomanda tal-inqas 30 minuta ta' attività fiżika moderata kuljum, jew ħafna drabi matul il-ġimgħa, għas-saħħa fiżika u mentali talbniedem. Imma jekk wieħed ikollu problema ta' ħxuna żejda, hu rakkomandat li minflok nofs siegħa ta' attività fiżika, issir siegħa. Din tista' tinqasam f'intervalli ta' għaxar minuti matul il-jum u għalhekk m'hemmx għalfejn li wieħed jagħmel siegħa kontinwa ta' attività fiżika.
Imma x’inhu l-aħjar eżerċizzju biex titlef il-piż? Jekk il-Body Mass Index (BMI), jiġifieri l-piż u t-tul squared ta' persuna hu ta' bejn 18.5 u 25, din tkun fi stat normali, imma xorta trid tagħmel eżerċizzju b'mod moderat biex iżżomm il-piż tajjeb. Madankollu, jekk persuna jkollha BMI ta' aktar minn 25, leżerċizzju għandu jkun aktar intensiv. Għahekk tajjeb li wieħed jibda programm ta' eżerċizzju bħal aerobics, mixi mgħaġġel, jogging, qbiż talħabel u għawm attiv. L-eżerċizzju fiżiku għas-saħħa tal-mara Għalkemm persuna jista' ma jkollhiex mira speċifika f'moħħha dwar liskop tal-eżerċizzju fiżiku, dan ma jfissirx li ma tridx tkun fiżikament b'saħħitha. Is-sabiħ ta' meta per-
suna tkun fiżikament b'saħħitha hu li meta tkun laħqet ċertu livell, ikun faċli li żżomm dan illivell. Fil-każ ta' mara, din tista' tieħu l-parir ta' trainer personali biex jagħtiha programm li permezz tiegħu tkun qiegħda tħaddem il-muskoli ewlenin, inkluż il-qalb u l-pulmun. Dan leżerċizzju għandu jkun immirat għal zoni ta' problema fin-nisa bħalma huma l-istonku, il-ġenbejn, il-warrani, il-kuxxtejn u lparti ta' fuq tal-idejn. Kull programm ta' eżerċizzju għandu jibda bil-warm-up u jintemm ftit ftit b'xi stretching. L-iżvantaġġ ta' programm bħal dan hu li persuna taqbad rutina u ma tkomplix tagħmel sforz akbar biex il-programm ikun ta' aktar benefiċċju għal saħħitha.
L-eżerċizzju u l-osteoporożi Ħafna nisa jbatu minn problemi fl-għadam jew mill-osteoporożi. Bħala regola, kull meta jkun hemm kundizzjoni medika, persuna għandha dejjem tieħu lparir mediku qabel timbarka fuq programm ta' eżerċizzju fiżiku. Madankollu, b'mod ġenerali, leżerċizzju fiżiku billi persuna terfa' xi oġġetti biex tnaqqas ilpiż, flimkien ma’ dieta bbażata fuq prodotti tal-ħalib, itejbu ssaħħa tal-għadam b'mod sinifikanti. Dan ma jfissirx li mara bilfors għandha tmur ilgym u terfa' l-weights. Jekk persuna tagħmel xi jogging u anke sit-ups tkun qed tagħmel ħafna ġid għas-saħħa tal-għadam. Minnaħa l-oħra, l-għawm ftit u xejn itejjeb is-saħħa tal-għadam minħabba li fl-ilma tonqos ilgravità.
www.maltarightnow.com
21
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
OPINJONI
Il-faqar
Dawn il-bnedmin kollha rċivew kont jaħraq. Hemm min il-kera rduppjatlu f'daqqa. F'ċerti każi, żdiedet bit-triplu jew b’erba’ darbiet f'daqqa
Ir-responsabbiltà fil-ġlieda kontra l-faqar hija tal-Istat. Qabel l-aħħar elezzjoni ġenerali, kienu bosta l-entitajiet li tkellmu dwar il-faqar, dwar il-paga minima u l-ħtieġa li tiżdied għax mhix biżżejjed biex issostni familja. Minn wara l-elezzjoni jien ċert li l-faqar żdied. Iżda għal dawn l-entitajiet, minn wara l-elezzoni, din l-issue donnha ma baqgħetx prijorità. Joseph Muscat, meta kien flOppożizzjoni u allura seta' jgħid li jrid, kien wiegħed li jaqta' lfaqar mill-għeruq. Illum Joseph Muscat qiegħed fil-gvern u qed jagħmel eżatt bil-maqlub. Bosta huma dawk li jwasslu lmessaġġ li l-faqar ġej minħabba mismanagement, minn problemi ta’ prijoritajiet. Dan jista’ jkun ukoll. Iżda ppermettuli nikkwota studju li għamlet il-Caritas f’ Malta, fejn sabet li anki jekk persuna li tgħix bil-benefiċċji soċjali u qagħdet attenta biex minnu tagħmel l-aħjar management, xorta waħda, id-dħul ma kienx biżżejjed. U hawn għandu jidħol l-Istat, li huwa responsabbli mill-ġlieda kontra l-faqar. Jekk irid jurina li l-famuż slogan MALTA TAGĦNA LKOLL għadu fis-seħħ, jeħtieġ li din lissue jindirizzaha u tkun prijorità. Imma Muscat qed
Ivan Bartolo
ivanbartolo15@gmail.com
jagħmel il-kuntrarju. Issa ta daqqa oħra lill-ħafna foqra li jikkwalifikaw biex jikru appartament tal-Gvern u li issa qed jgħollilhom il-kera b'mod qawwi. Għall-kuntrarju ta’ meta mar jippoppa biex jgħidilna li kien se jagħtina 2c ta’ ewro filpetrol, din id-darba ħabbar din iż-żieda qawwija permezz talkont innifsu. U int ja fqajra, li forsi qed taqra dan l-artiklu, u rċevejt dan il-kont, min jaf x’qata’ ħadt xħin indunajt b’din iż-żieda. Min jaf kemm għaddew ħsibijiet ta’ swied il-qalb. Jien kieku, malli nirċievi dan il-kont, jiġuni f’moħħi bnedmin bħal Sai Mizzi jew Carmelo Abela u ħafna oħrajn, li qed idaħħlu l-belli liri. Biex wieħed jikkwalifika għall-kera tal-Gvern, bilfors irid
ikun fqir jew vulnerabbli. Dawn il-familji biex jikkwalifikaw irid ikollhom dħul baxx jew ikollha nies b'diżabilità, jew tkun spiċċat bla saqaf fuq rasha, inkella nisa msawta li m'għandhomx fejn imorru jew familji f'diffikultà kbira. Dawn il-bnedmin kollha rċivew kont jaħraq. Hemm min il-kera rduppjatlu f'daqqa. F'ċerti każi t-triplu u b’erba’ darbiet f'daqqa. Fl-appartamenti tal-Gvern
Fl-appartamenti tal-Gvern jgħixu madwar 15,000 familja. Kalkolu ta’ 50,000 ruħ, jew nofs il-100,000 ruħ li issa hu dikjarat li hawn foqra fil-pajjiż jgħixu madwar 15,000 familja. Kalkolu ta’ 50,000 ruħ, jew nofs il-100,000 ruħ li issa hu dikjarat li hawn foqra fil-pajjiż. U waqt li jżidu b'daqqa lillfoqra, hemm lista ta’ bnedmin f'tellieqa min jaħtaf l-aktar
minn flus il-poplu. Uħud minnhom ħeqq, dehru f ’xi billboard qabel l-elezzjoni. Ara fuq il-billboard ma deher l-ebda fqir, l-ebda vulnerabbli, l-ebda familja li tgħix flappartamenti tal-Gvern.
www.maltarightnow.com
22
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
07:55 08:00 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 14:30 15:00 15:02 16:00 16:02 17:00 17:55 18:00 18:20 20:00 20:02 21:30 22:30 22:40 22:45 23:40
TV/RADJU
– Obituaries/angelus - Radio 101 breakfast club (cont) - News update - Magazine 101 - News update - Magazine 101 (cont) - Editorjal - Club 101 - Obituaries/angelus - News bulletin - The big show - Hitsteria - News update - Hitsteria (cont) - News update - Hitsteria (cont) - Newsdesk - Obituaries - News bulletin - Lura d-dar - News update - Fuzzbox - Opportunitajiet indaqs - Ghada fl-istampa - Editorjal - Sixties music club (r) - Music for the night
Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 08:35 - The Suite Life on Deck 09:00 - That’s So Raven 09:25 That’s So Raven 09:50 - A.N.T. Farm 10:15 - A.N.T. Farm 10:40 - Good Luck Charlie 11:05 - Good Luck Charlie 11:30 - Jessie 11:55 - Jessie 12:20 - Austin & Ally 13:00 - Good Luck Charlie 13:20 - Good Luck Charlie 13:45 - Liv & Maddie 14:10 - Violetta 15:00 I Didn’t Do It 15:25 Jessie 15:50 Sabrina Secrets of a Teenage Witch 16:15 Dog With a Blog 16:40 - Win, Lose or Draw 17:05 - Liv & Maddie 17:30 - Violetta 18:20 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:45 - Spooksville 19:10 - Wolfblood 19:35 The Suite Life on Deck 20:00 - Good Luck Charlie 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Shake It Up! 21:10 Wolfblood 21:35 - Wolfblood 22:00 - Violetta 22:40 - The Hive 22:50 - Art Attack 23:15 - Art Attack 23:40 - Jungle Junction 23:50 - Jungle Junction.
Nickelodeon 08:20 - Dora the Explorer 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - Totally Spies! 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 - iCarly 23:50 - Victorious Jim Jam 08:00 - Kipper 08:10 - Shapes
08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 – Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55 Benjamin’s Farm 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 – Gazoon 14:55 See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Monkey See, Monkey Do 17:45 Dougie in Disguise 17:55 Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 - Hip Hip Hurray 18:50 What’s The Big Idea? 18:55 What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 What’s The Big Idea? 21:45 What’s The Big Idea? 21:50 Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam
Meander – NET Television, 20:40
Fil-programm tal-lum tingħata ħarsa lejn pubblikazzjonijiet ġodda ta’ Kite Group u l-Fondazzjoni Patrimonju Malti. Kotba dwar avvenimenti mill-istorja moderna ta’ Malta b’intervista ma’ Dr. Lawrence Gonzi, dwar it-tieni edizzjoni tal-ktieb 'Gonzi, Recollections of a Premier'. Daħk u terrur, fil-kotba: Nidħku Bina Nfusna, aneddoti u rakkontati minn Dr. Tonio Borg u b’karikaturi ta’ Mark Schembri, u terroriżmu internazzjonali li miss lil Malta, b’riċerka ta’ Dr. Joe Mifsud u kitba ta’ Martin Bugelli. IlFestschrift lil Maurice Degiorgio, ktieb li jagħmel ġieħ lil dan il-bniedem ewlieni fil-qasam tal-arti u lkultura f pajjiżna, u kotba oħra. Il-European Film Festival, l-edizzjoni ta’ din is-sena, mistiedna speċjali, u aktar f’Meander Arti u Kultura, bi produzzjoni u preżentazzjoni ta’ Mariella Pisani Bencini, b’ripetizzjoni s-Sibt fl-22:00. TVM 07:00 – TVAM 08:30 – Reporter 09:45 – Luxdesign 11:00 - Pellikola 11:30 – Teleshopping 12:00 – News 12:10 – TVPM 15:00 – News 15:05 - Hbieb u Ghedewwa 15:45 – Teleshopping 16:30 - Secret Show 16:45 - Deadly Art 17:00 - Secret Show 17:15 - Me and My Monsters 17:50 - Nisga Maltija 18:00 – News 18:15 – Teleshopping 18:45 - Junior Eurovision Song Contest 2014 20:00 – News 20:50 – Ic-Caqqufa 21:50 - Headline News 22:20 – Venere 22:50 - Ghawdex illum 23:20 – News 23:35 - Hbieb u Ghedewwa. TVM 2 06:00 - Euronews 07:00 - News Loop 08:30 - TVAM (R) 10:00 - Marine Machines 11:00 - Valletta 11:30 Madwarna 12:00 - House Hunt 12:30 - Ittriq/Twelid 12:45 - JESC special programme 14:00 - Marine Machines 15:00 It-triq/Twelid 15:10 - TVPM 18:00 - Paq Paq Lifestyles 18:30 - Tigrijiet Biss 19:00 MEA 19:30 - Marine Machines 20:30 Ahbarijiet ghal persuni neqsin mis-smiegh 20:40 - Kurrenti 21:40 - Headline News 21:45 - Il-Gwerra l-Kbira 22:15 - Mixage 22:45 - Sports News 23:00 - Financial News 23:05 - Ahbarijiet bl-Ingliz 23:10 - BOV Premier Match. Raiuno 07:10 - Unomattina (jinkludi t-Tg1 u Che tempo fa) 10:00 - Storie Vere 11:10 - A conti fatti 12:00 - La prova del cuoco 13:30 Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 Dolci dopo il Tiggì 14:40 - Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 - La vita in diretta
16:30 - Tg1 16:40 - La vita in diretta 18:50 - L'Eredità 20:00 - Telegiornale 20:30 Affari tuoi 21:10 - Carosello Reloaded 21:15 - Questo nostro amore 70 23:20 - Tg1 60 Secondi 23:25 - Porta a Porta 01:00 Tg1 notte 01:35 - Sottovoce 02:05 - Terza Pagina 02:35 - Doppia Coppia. Raidue 07:10 - Heartland 08:35 - Le Sorelle McLeod 10:00 - Tg2 Insieme 11:00 - I Fatti Vostri 13:00 - Tg2 giorno 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Castle - Bella da morire 17:00 SuperMax TV 17:45 - Parlamento Telegiornale 17:55 - Tg 2 Flash L.I.S. 18:50 - N.C.I.S. Los Angeles 20:30 - Tg2 21:00 Impazienti 21:10 - Made in Sud 23:25 - Tg2 23:28 - Made in Sud 23:55 - 2Next Economia e Futuro 00:55 - Tg 2 01:10 - Quanto manca 02:10 - Meteo 2 02:15 - Appuntamento al cinema 02:20 - La Piovra 2. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 Agorà 10:00 - Mi manda RaiTre 11:00 Elisir 11:10 - Tg3 Minuti 11:13 - Elisir 11:55 - Meteo 3 12:00 - Tg3 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Il tempo e la Storia 14:00 - Tg Regione 15:10 - Terra nostra 2 15:55 Aspettando Geo 19:00 - Tg3 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti La nostra personale ricerca della felicità 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Ballarò 23:50 - Il candidato Zucca Presidente 23:56 - Ballarò 00:00 - Tg3 Linea notte 01:05 - Parlamento Telegiornale 01:15 - Gap - Gifuni racconta Gadda 01:45 - Fuori Orario. Cose (mai) viste 02:00 News Meteo Approfondimento 02:01 Next 02:20 - RAInews
Canale 5 07:00 - Prima pagina tg5 – traffico 07:58 - Tg5 # meteo.it 08:45 - Mattino cinque 11:00 – Forum 13:00 – Tg5 – meteo.it 13:41 – Beauftiful 14:15 – Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 - Il segreto prima tv 17:00 - Pomeriggio cinque 18:45 Avanti un altro 19:57 - Tg5 prima pagina 20:40 - Striscia la notizia - la voce dell'indecenza 21:11 - Il peggior natale della mia vita 23:27 - Amore, bugie e calcetto 01:15 – Tg5 01:45 - Striscia la notizia 02:20 - Uomini e donne. Rete 4 07:10 - Hunter iv 08:05 - Cuore ribelle 09:30 - Carabinieri 6 10:35 - Sai cosa mangi? 10:45 - Ricette all'italiana 11:30 – Tg4 12:00 - Detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 - Lo sportello di forum 15:30 - Hamburg distretto 21 vii 16:39 - L' albero degli impiccati 18:55 – Tg4 19:35 - Il segreto 20:30 - Tempesta d'amore 21:15 - The bourne identity 23:42 – Basic 01:50 - Tg4 night news 02:12 – Modamania 02:44 - Bruciati da cocente passione. Italia 1 07:15 - La vita secondo jim 07:45 - Mike & molly 08:40 – Psych 10:30 - The closer 12:25 - Studio aperto 13:02 - Sport mediaset 14:05 - I simpsons 14:35 – Futurama 15:00 - 2 broke girls 15:20 - Big bang theory 16:05 - e alla fine arriva mamma! 16:50 – Chuck 18:30 - Studio aperto 19:20 - C.S.I. new york 21:10 - C.S.I. - scena del crimine 23:05 - The following 00:50 - Do no harm 02:30 - Sport mediaset 02:55 - Studio aperto - la giornata
www.maltarightnow.com
23
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
TV/RADJU
F Living 07:00 – Teleshopping 08:00 – Drama 09:00 – Drama 10:00 – Summer hit song cntest 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living magazine 16:00 – Teleshopping 20:30 – {in g[al kollox 22:30 – F Living show 01:30 – Teleshopping
Xejk 07:30 – Just for laughs 07:45 – Total request show 09:45 – Football Daily 09:50 – Shout out 10:00 – Love & Romance 10:45 – Tele market deals 11:45 – Just for laughs 12:00 – Frux #kontra r-ri[ 13:30 – The 80's 14:00 – The local angle 15:00 – the 90's 16:30 – Hits 17:00 – Local Issues 17:45 - Maltese music 18:00 – Total request show 20:00 – Just for laughs 20:30 – Frux 21:55 – Football daily 22:00 – Idoli Italiani 23:00 – Local issues 23:45 – Telemarket deals. Mediaset Italia 06:00 - Caro maestro 06:45 - Casa Vianello 07:15 - Casa Vianello 07:45 Non e la Rai 09:10 - Nonno Felice 09:35 - I Cesaroni II 10:35 - Torte d’Autore 11:01 - Centovetrine 11:25 - Uomini e donne 12:30 - Avanti un altro! 13:20 Vivere III 13:45 - I Cesaroni II 14:40 Casa Vianello 15:10 - Casa Vianello 15:40 - Carabinieri 16:30 - Fornelli d’Italia 17:10 - Forum 18:35 Centovetrine 19:00 - Tg5 19:35 - I Cesaroni IV 20:15 - Caro maestro 21:00 - La sai l’ultima? 21:15 - Uomini e donne 22:20 - Colorado 23:15 - Torte d’Autore 23:40 – Sarabanda.
BBC Entertainment 06:00 - Charlie and Lola 06:15 Woolly & Tig 06:20 - Mr Bloom’s Nursery 06:40 - Bobinogs 06:50 - Little Prairie Dogs 07:00 - Gigglebiz 07:15 Charlie and Lola 07:30 - Woolly & Tig 07:35 - Mr Bloom’s Nursery 07:55 Bobinogs 08:05 - Little Prairie Dogs 08:15 - The Weakest Link 09:00 - The Café 09:25 - Moone Boy 09:50 EastEnders 10:20 - Doctors 10:50 - New Tricks 11:40 - The Paradise 12:30 - The Café 12:55 - Moone Boy 13:20 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 13:50 - EastEnders 14:20 Doctors 14:50 - New Tricks 15:40 - The Paradise 16:30 - The Café 16:55 Moone Boy 17:20 - The Weakest Link
18:05 - EastEnders 18:35 - Doctors 19:05 - New Tricks 19:55 - One Foot in the Grave 20:30 - Last of the Summer Wine 21:00 - The Paradise 21:55 - Stella 22:40 - Getting On 23:10 – Southcliffe. TCM 06:50 - Anchors Aweigh 09:10 - King Solomon’s Mines 10:50 - Somewhere I’ll Find You 12:40 - Murder at the Gallop 14:00 - The Ballad of Cable Hogue 16:00 - Meet Me in St. Louis 17:55 - The Yellow Rolls-Royce 20:00 - The Gypsy Moths 21:45 - Our Mother’s House 23:30 - The Gypsy Moths. MGM Movie 07:10 - Mosquito Squadron 08:40 The Bridge at Remagen 10:35 - Man of La Mancha 12:40 - A Shot in the Dark 14:20 - MGM’s Big Screen 14:35 Beach Red 16:20 - The Passage 18:00 Company Business 19:35 - The Killing 21:00 - The Horse Soldiers 23:00 MGM’s Big Screen 23:15 - Heaven’s Gate.
Diva Universal 06:00 - Kojak 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Marple 09:33 Great Women 09:50 - Kojak 10:50 Agatha Christie’s Poirot 11:50 - Agatha Christie’s Marple 13:35 - Great Women 13:50 - Law & Order 14:50 - Agatha Christie’s Poirot 15:50 - Agatha Christie’s Poirot 16:50 - Agatha Christie’s Marple 18:38 - Great Women 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 - Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 Wolff’s Turf 21:53 - Wolff’s Turf 23:00 Jane Doe: Vanishing Act
Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 - Auction Kings: Wrestling Belt; Temple Guardians 06:50 - Auction Hunters: To Pawn or Not To Pawn 07:15 - Mega Builders: Extreme Elevation 08:10 - Man, Woman, Wild: Scottish Highlands Peril 09:05 - Alaska: The Last Frontier: Circle of Life 09:55 Gold Divers: Go Big or Go Home 10:50 - Dual Survival: Swamped 11:40 Wheeler Dealers: Bond Bug 12:35 Mighty Planes: Omega 13:30 - Ice Cold Gold: The Rise and Fall of the Ruby Empire 14:25 - Ben Earl: Trick Artist:
Money 15:20 - Deception With Keith Barry: Cops and Robbers 16:15 Deception With Keith Barry: Dating and Daring 17:10 - The Liquidator: Turn Over 17:40 - Salvage Hunters 18:05 - Auction Hunters: The Fall Guys 18:35 - Auction Kings: Ship’s Cannon; Vitapulser 19:00 How It’s Made: Dream Cars: Lucra LC470 19:30 - How It’s Made 20:00 Moonshiners: Liquid Courage 21:00 Tickle: Shine-squatch 21:30 - Tickle: Death by Moonshine 22:00 – Troy 23:00 - Hellriders: The Brotherhood. Discovery World 06:00 - Lake Escapes 06:25 - Out of the Wild: Venezuela 07:15 - Chasing Classic Cars 07:40 - Classic Car Club 08:05 - In Pills We Trust 08:55 - Best Evidence 09:45 - Weapon Masters 10:35 - Alaska: Surviving the Last Frontier 11:25 - Trashopolis 12:15 Out of the Wild: Venezuela 13:05 - Chasing Classic Cars 13:30 - Classic Car Club 13:55 - Don’t Drive Here 14:45 - In Pills We Trust 15:35 - Weapon Masters 16:25 - Alaska: Surviving the Last Frontier 17:20 Prophets of Science Fiction 18:15 Trashopolis 19:10 - Out of the Wild: Venezuela 20:05 - Chasing Classic Cars 20:30 Classic Car Club 21:00 Prophets of Science Fiction 21:55 - I Was Bitten 22:50 - American Greed 23:45 - Chasing Classic Cars Discovery Science 06:00 - Through the Wormhole with Morgan Freeman 06:50 - Space Voyages 07:40 - Joe Rogan Questions Everything 08:30 - Futurescape With James Woods 09:20 - Space Voyages 10:10 - Man v. the Universe 11:00 - Alien Planet Earths 11:50 - Nasa’s Unexplained Files 12:40 How the Universe Works 13:30 - The Gadget Show 13:55 - How It’s Made 14:20 - Smash Lab 15:10 - Sport Science 16:00 - Man Made Marvels China 16:50 - Through the Wormhole with Morgan Freeman 17:40 - The World’s Strangest UFO Stories 18:30 - When Robots Rule 19:20 - Scanning the Skies: The Discovery Channel Telescope 20:10 MythBusters 21:00 - When Robots Rule 21:50 - Scanning the Skies: The Discovery Channel Telescope 22:40 Space Voyages 23:30 - The World’s Strangest UFO Stories.
07:00 08:30 09:00 09:30 12:00 12:45 14:00 14:05 15:45 16:00 16:05 16:45 18:00 18:05 18:30 19:00 19:30 19:50 20:40 21:40 21:45 22:30 23:00
Sport fuq il-Cable
Fox Sports Europe 06:00 - Nascar Race Hub 07:00 Major League Baseball 09:30 - MLB Whiparound 10:30 - Nascar Race Hub 11:30 – Speedmakers 12:30 - PGA EuroPro Tour Golf 14:30 - Major League Baseball 17:00 - MLB Whiparound 18:00 - NASCAR Race Hub 19:00 - MLB 162 19:30 Speedmakers 20:30 - Boxing 22:00 Speedmakers 23:00 - NASCAR Race Hub. GO sports 1 07:00 - Ligue 1 - Round 12 - Nantes v Stade Rennais 09:00 - Barclays Premier League - Week 12 - Crystal Palace v Sunderland 11:00 - Serie A Round 10 - Parma v Inter 13:00 - ATP World Tour Finals - 2013 - R. Nadal v R. Federer - Semi Final 15:00 - Barclays Premier League - Week 12 - Arsenal v Burnley 17:00 - Ligue 1 - Round 12 – Highlights 18:00 - UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 4 FC Zenit v Bayer 04 Leverkusen 20:00 - FIFA Futbol Mundial #494 20:45 UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 4 - Real Madrid v Liverpool 22:45 - UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 4 Matchnight Review 23:30 - Netbusters - Week 12 00:00 UEFA Champions League - Group Stage - Matchday 4 - SL Benfica v AS Monaco.
Klinika – NET Tv, 18:30
Din il-ġimgħa Klinika se jiddiskuti s-sistema respiratorja. X’inhi l-funzjoni tal-pulmun u x’jikkawża ħsara f’dan l-organu tassew interessanti? Illum se naraw xi tfisser COPD jew Chronic obstructive pulmonary disease. Nitkellmu wkoll mas-soċjetà Ażmatici Maltin. Anabel Schriha se tkellimna dwar il-ħsara li jagħmel it-tipjip.
Net News Klinika Telebejgħ Eli & I Telebejgħ Xift NET News Xift Telebejgħ NET News Big Time Malta Llejla NET News Malta Llejla Klinika Newsfeed NET News Newsfeed Meander Arti u Kultura NET News The Client What’s for dinner NET News
GO sports 2 20:45 - UEFA Champions League Group Stage - Matchday 4 - Juventus v Olympiacos 22:45 - Milan Channel GO sports 3 20:45 - UEFA Champions League Group Stage - Matchday 4 - Arsenal v RSC Anderlecht 22:45 - Inter Channel GO sports 4
20:45 - UEFA Champions League Group Stage - Matchday 4 - FC Basel 1893 v PFC Ludogorets 1945 22:45 Juve Channel GO sports 5 20:45 - UEFA Champions League Group Stage - Matchday 4 - Borussia Dormtund v Galatasaray A.S. 22:45 LFC TV
GO sports 6 20:45 - UEFA Champions League Group Stage - Matchday 4 - Malmo FF v Club Atletico de Madrid 22:45 MUTV
GO sports 7 07:00 - PGA European Tour - BMW Masters - Day 2 12:00 - Football's Greatest 12:30 - ATP Masters 1000 BNP Paribas Masters, Paris - Semi Finals 17:30 - Serie A - Round 10 Udinese v Genoa 19:30 - Netbusters Week 12 20:00 - Premier League Legends - Gary Neville 20:45 - UEFA Champions League - Group Stage Matchday 4 - SL Benfica v AS Monaco 23:00 - Serie A - Round 10 - Chievo Verona v Sassuolo 01:00 - UEFA Champions League - Group Stage Matchday 4 - FC Zenit v Bayer 04 Leverkusen GO sports 8 09:00 - PGA European Tour - BMW Masters - Day 2 14:00 - Football's Greatest 14:30 - ATP Masters 1000 BNP Paribas Masters, Paris - Semi Finals 19:30 - Serie A - Round 10 Udinese v Genoa 21:30 - Netbusters Week 12 22:00 - Premier League Legends - Gary Neville 22:45 Barclays Premier League - Week 12 Manchester City v Manchester Utd 01:00 - Serie A - Round 10 - Chievo Verona v Sassuolo.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru 2014
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF
TISLIBA
24 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
UV INDEX
7
8
3
9
10
Il-[amest ijiem li ;ejjin
11
12
13
14
IT-TEMP Imsa[[ab b'[albiet tax-xita li jkunu bir-rag[ad g[all-ewwel, li jsir ftit jew wisq imsa[[ab. VI}IBBILTÀ ;eneralment tajba minbarra f'xi [albiet tax-xita IR-RI{ Qawwi g[al qawwi [afna mix-Xlokk il-Lvant lokalment qawwi [afna g[al forza ta' riefnu kultant, li jsir moderat g[al ftit qawwi min-Nofsinhar. Bil-buffuri tar-ri[ qrib il-maltempati bir-rag[ad. BA{AR Qawwi li jsir qawwi [afna g[al xi [in IMBATT Baxx min-Nofsinhar il-Lbi/ li jsir moderat mixXlokk TEMPERATURA L-og[la 23?C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1mm Xita mill-1 ta’ Settembru 133.1mm IX-XEMX titla’ fis-06.33 u tin]el fil-16.59
15
16
IT-TLIETA L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
L-ERBG{A L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
IL-{AMIS L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
IL-:IMG{A L-og[la 22˚C L-inqas 16˚C
IS-SIBT L-og[la 22˚C L-inqas 16˚C
UV
UV
UV
UV
UV
3
3
3
3
3
Temperaturi fi bliet barranin 17
Mimdudin> 5. Marka, sinjal (5) 6. G[olla (5) 7 . Stamperija tal-flus (5) 10. Ferg[a bid-dawl f’linfa (5) 11. {ofra f’[ajt fejn toqg[od l-istatwa (5) 12. L-Img[allem divin (5) 14. Tubu ]g[ir (5) 16. Aktar nieqes (5) 17. Insetti be]lin li jimxu f’serbut (5) 18. Akku]a (5)
18
Weqfin> 1. Stran (6) 2. u 13. Maestu], mill-a[jar nett (12) 3. G[amel i]g[ar (6) 4. Frotta tawwalija tajba meta tkun safra (6) 8. Ma[anqa tas-suf li ge]wer mal-g[onq (5) 9. {ut bnin (5) 12. Spazju fejn wie[ed jista’ jiftiehem (6) 13. Ara 2
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin> 5. Buqar: 6. Eqdem: 7. Lieva: 10. Nibla:ç11. }loga: 12. Qabe]: 14. Xa[am, 16. {bew: 17. Binja:18. Estru. Weqfin> 1. Kburin: 2. Irrita; 3. Nervu]; 4. Immira; 8. }biba; 9. u 15. Mo[[u miftu[; 12. Qariba: 13. }ebla[; 14. Xewwex.
Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Fa/li
Soluzzjoni Sudoku
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 21˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 26˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 14˚C imsa[[ab, Ateni 19˚C xemxi, Li]bona 19˚C imsa[[ab, Berlin 17˚C ftit imsa[[ab, Brussell 14˚C imsa[[ab, il-Kajr 20˚C ftit imsa[[ab, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 13˚C imsa[[ab, Frankfurt 14˚C xita, Milan 15˚C imsa[[ab, Istanbul 13˚C ftit imsa[[ab, Londra 10˚C ftit imsa[[ab, Madrid 15˚C imsa[[ab, Moska 0˚C xita, Pari;i 15˚C imsa[[ab, Bar/ellona 20˚C bir-rag[ad, Ruma 21˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 17˚C xita, Tripli NA, Tune] 26˚C xemxi, Vjenna 7˚C imsa[[ab, Zurich 11˚C ftit imsa[[ab, Munich 16˚C xemxi, St. Petersburg 6˚C imsa[[ab.
Tag[rif JAG{LQU SNINHOM ILLUM
Felicita Louise Cucciardi (96 sena) kellha karriera fil-qasam edukattiv; Mons. :u]eppi Mercieca (86 sena) Ar/isqof Emeritu; Claude Gaffiero (79 sena) Eks Kmandant tal-Forzi Armati; Joe Attard (77 sena) attur; Joe Sultana (75 sena) ambjentalist u awtur ta’ kotba b’su;;etti relatati; Frank Salt (70 sena) intraprenditur; Carmel Baldacchino (69 sena) storiku dwar il-futbol; Susan Mulvaney (68 sena) xandara; Dirk Dowling (56 sena) involut fil-qasam sportiv; Brian Role (42 sena) magician; Janice Briffa (37 sena) ]effiena, attri/i, pre]entatri/i televisiva u ;urnalista tal-isports; Juan Ameen (32 sena) ;urnalista; Solange Mifsud (32 sena) mudella u ]effiena. EUROPEAN FILM FESTIVAL It-12-il edizzjoni
tal-European Film Festival se jsir bejn il-15 u t=30 ta’ Novembru f’’Dar lewropa fi Triq san Pawl, il-Belt. F’kull ;urnata jintwera film differenti. Fil-15 se jintwera Walesa - Man of Hope talPolonja, fis-16 Shangaj tasSlovenja, fis-17 To Dentro Kai I Kounia tal-Gre/ja, fit-18 The Broken Circle Breakdown atal-
Bel;ju, fid-19 Un Novio Para Yasmina ta’ Spanja, fl-20 Villa Amalia ta’ Franza, fil-21 taxxahar Het Bombardement talOlanda, fit-22 En Kongelig Affaere tad-Danimarka, fit-23 Prinsessa tal-Finlandja, fl-24 Living Legends tal-Bulgarija, fil-25 Die Falscher tal-Awstrija, fis-26 Block 12#Home Sweet Home ta’ ?ipru, fis-27 Die Farbe Des Ozeans tal-:ermanja, fit-28 Hvidsten Gruppen tadDanimarka, fid-29 Run and Jump tal-Irlanda u fl-a[[ar jum, 30 tax-xahar Mandariniid ta’ lEstonja. BAZAAR F’{AL BALZAN Nhar il-:img[a, is-Sibt u l{add, 14, 5 u 16 ta’ Novembru, fis-Sala Aurora {al Balzan se jsir bazaar bil-flus imorru b’risq il-parro//a. Ikun hemm kull xorta ta’ affarijiet bi prezzijiet ir[as ferm. TA{DITA PUBBLIKA MINN WIRT SAN :WANN Nhar is-Sibt 15 ta’ Novembru fi/-?entru Parrokkjali ta’ San
:wann li jinsab fi Triq San :u]epp fid-09:30 Wirt San :wann se torganizza ta[dita pubblika dwar il-cart ruts f’Malta. It-ta[dita se tkun blIngli] u l-kelliem hu Louis Vella.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
25
AVVIŻI PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppożizzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem għall-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapriżi ż-Żgħar
Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
Beppe Fenech Adami Kelliem għall-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org
Ċensu Galea ċensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem għall-Agrikultura u s-Sajd
Fredrick Azzopardi fredrick.azzopardi@teampn.org
Deputat Whip u Kelliem għas-Servizzi tas-Saħħa u l-Edukazzjoni f’Għawdex
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem għall-Gvern Lokali
Giovanna Debono Kelliema għal Għawdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino george.pullicino@teampn.org
Kelliem għall-Enerġija u l-Konservazzjoni tal-Ilma
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem għall-Finanzi
Kelliem għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Kelliem għall-Kultura u l-Komunikazzjoni
Carm Mifsud Bonnici Kelliem għall-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org
Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem għall-Familja u s-Solidarjetà Soċjali
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem għat-Turiżmu
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem għall-Impjiegi u l-Persuni b’Diżabbiltà
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem għall-Anzjani
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem għall-Iżvilupp Soċjali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem għad-Drittijiet tal-Annimali
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem għall-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem għat-Trasport u l-Infrastruttura
Claudette Buttigieg Kelliema għad-Djalogu Soċjali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet Ċivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem għall-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Proċessi Amministrattivi Kelliem għaż-Żgħażagħ u l-Isport
Kelliema għall-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Kelliem għar-Riċerka u l-Innovazzjoni Kelliem għas-Saħħa
Paula Mifsud Bonnici Kelliema għall-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur
Marthese Portelli Kelliema għall-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN
IL-MELLIEĦA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 79990757. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ Ħamis bejn id-9:30am u nofsinhar se jkun hemm uffiċjal biex jiltaqa’ miegħek fl-Uffiċċju Dar il-Ħaddiem, Triq Fleur de Lys, Santa Venera. Tista’ tikkuntattjana wkoll billi ċċempel 21441438 / 21441682 jew tibgħat e-mail fuq pnsantavenera@pn.org.mt.
ĦAL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u l-Ġimgħa bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffiċċju PN. Għal appuntament ċemplu 77771529, 79704491 jew 99262634. AVVIŻI SOĊJALI
MARIO DE MARCO. IlĦbieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning illum it-Tlieta, 11 ta’ Novembru fit8:30am fl-Imperial Hotel, TasSliema. Tluq bil-privates millpostijiet tas-soltu. Biljetti 6 ewro. Għall-biljetti ċemplu 21247049 / 99450902 / 21223911.
TONI BEZZINA. Il-Ħbieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning għada l-Erbgħa, 12 ta’ Novembru f’Ferretti Restaurant, Birżebbuġa. Prezz 5 ewro inkluż it-trasport. L-attività tibda fid-9:30am. Trasport jitlaq fid-8:45am. ĦAL LIJA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Lija se jorganizza Pizza Buffet nhar ilĠimgħa, 14 ta’ Novembru f’Viva Restaurant fit-8pm. Jattendu Ann Fenech u Alex Perici Calascione. Biljetti għall-prezz ta’ 12-il ewro u tiekol pizza kemm trid, deżerta u drink. It-trasport se jiġi provdut mill-pjazza ta’ Ħal Lija fis7:30pm għall-prezz ta’ 3 ewro.
IN-NADUR. Il-Kumitat Sezzjonali PN Nadur se jorganizza Pizza u Tombla Night nhar it-Tnejn, 17 ta’ Novembru f’Ta’Kenuna Bar and Restaurant, in-Nadur fis-7pm. Jintrebħu diversi rigali sbieħ. Għal aktar informazzjoni ċemplu 79562158 jew 99228688.
DAVID CASA. Il-Ħbieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta 18 ta’ Novembru fil-Buskett Roadhouse, ir-Rabat fid-9:30am. Prezz 6 ewro u trasport provdut. Għall-biljetti ċemplu 25965316. IL-MELLIEĦA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mellieħa se jorganizza djalogu nhar it-Tlieta, 18 ta’ Novembru fis-7:30pm fisSala Carm. Lino Spiteri bissehem tad-Deputat Toni Bezzina.
ROBERT ARRIGO. Il-Ħbieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kunċert mill-Pusè u l-band tiegħu fit-teatru tas-Sależjani, Tas-Sliema, nhar l-Erbgħa 19 ta’ Novembru fis-7:30pm. Prezz 6 ewro. Għall-bookings ċemplu 23285000.
RYAN CALLUS. Il-Ħbieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning nhar l-Erbgħa, 19 ta’ Novembru fir-Razzett lAntik, Ħal Qormi, għall-kostitwenti tas-Siġġiewi, Ħal Qormi u Ħal Luqa. Prezz 6 ewro bittrasport provdut. Għal aktar informazzjoni ċemplu 99804142 jew 21 461002. KRISTY DEBONO. Il-Ħbieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Coffee Morning nhar lErbgħa, 19 ta’ Novembru fillukanda Alexandra Palace, Paceville fit-8:30am. Prezz 6 ewro bit-trasport inkluż. Biljetti jistgħu jinxtraw fuq 99473932 jew 99993707 jew permezz tale-mail fuq info@kristydebono.com. Ilqligħ kollu minn din l-attività se jmur b’risq il-Creche talUrsolini, f’Tas-Sliema.
IL-GŻIRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Gżira se jorganizza Timpana Night nhar ilĠimgħa, 21 ta’ Novembru filKażin tal-Partit fis-7:30pm. Prezz 10 ewro.
ĦAL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Tarxien se jorganizza Konferenza Politika dwar il-baġit, nhar il-Ġimgħa 21 ta’ Novembru fis-7pm. Il-kelliem ewlieni se jkun Tonio Fenech. Wara d-diskussjoni jkun hemm bibita fis-sala tal-każin.
ĦAL GĦAXAQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Għaxaq se jorganizza One Day Pool Tournament fil-Każin tal-Partit, nhar is-Sibt, 22 ta’ Novembru mid-9am ’l quddiem. Prezz 5 ewro. Min jiġi l-ewwel jirbaħ weekend break għal tnejn f’lukanda u min jiġi fit-tieni post jirbaħ ikla għal tnejn. ĦAL GĦAXAQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN Ħal Għaxaq se jorganizza tombla u wara ikla bebbux flimkien ma’ ikel Malti, nhar is-Sibt, 22 ta’ Novembru mit-8pm ’l quddiem Prezz 10 ewro b’tazza nbid inkluża. Għal aktar informazzjoni ċemplu 99441161.
IL-MELLIEĦA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Mellieħa se jorganizza djalogu nhar il-Ħadd, 23 ta’ Novembru fis-10am fis-Sala Carm. Lino Spiteri bis-sehem tad-deputati Tonio Fenech u Kristy Debono. Il-pubbliku hu mħeġġeġ jattendi u jagħti sehmu. Wara d-djalogu se ssir ikla f’Ta’ Randi Bar & Restaurant biex jitfakkar il-50 anniversarju mill-kisba talIndipendenza u l-10 anniversarju mid-dħul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Il-biljetti għal din likla qegħdin jinbiegħu għal 18-il ewro għall-kbar u 9 ewro għattfal taħt it-12-il sena. Il-qligħ li jsir minn din l-ikla jmur b’risq il-ġbir għall-Maratona li l-Partit se jagħmel il-Ħadd 7 ta’ Diċembru.
TAS-SLIEMA. Il-Kumitat Sezzjonali PN Tas-Sliema se jorganizza Pasta Buffet Lunch nhar il-Ħadd 23 ta’ Novembru f’Villa Arrigo fin-12:30pm. Prezz 15-il ewro.
ROBERT CUTAJAR. IlĦbieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Healthy Breakfast Tombla nhar it-Tnejn, 24 ta’ Novembru fil-Mellieħa Holiday Centre (Danish Village) fid-9am. Biljetti għħall-prezz ta’ 8 ewro u jistgħu jinxtraw mingħand ilhelpers jew billi ċċemplu 98897500, jew tibagħtu email fuq robertcutajar72@gmail.com .Trasport provdut minn quddiem il-każini tad-distrett (ilMellieħa, San Pawl il-Baħar u nNaxxar).
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 11 ta’Novembru 2014
26
KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
G[awdex, Ta’ Sannat, vi/in Ta’ ?en/
MAISONETTE kbir [afna, tliet kmamar tas-sodda, k/ina g[aliha, bit[a kbira, bil-garaxx lock-up extra. Press €79,500. ?emplu 7989 1819
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000. VETTURI
Hyundai Accent
MUDELL 1996, 1498cc, f’kundizzjoni tajba [afna. Prezz
negozjabbli. ?emplu 79460359. AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil- pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705. G{ALL-BEJG{
:riewi
GERMAN Shepard ta ’ 8 gimg[at , il - ;enituri ta ’ barra . ?emplu 7949 1 077 .
www.maltarightnow.com
SPORT
Salvu Portelli konfermat President tal-MSSF SPARAR
Salvu Portelli kien konfermat President tal-Federazzjoni Maltija tal-Isparar għas-sentejn li ġejjin waqt il-laqgħa ġenerali annwali tal-Federazzjoni li saret dan l-aħħar. Angelo Galea nħatar bħala Segretarju u Frans Pace Teżorier waqt li Edwin Vella żamm ilkariga ta’ PRO. George Cassar ġie elett bħala Viċi-President waqt li bħala membri fil-kunsill kienu eletti
Dr. James Galea, Charles Fenech, Grezzju Agius u Donald Vella. Raymond Cacciattolo se jkun ir-rappreżentant tal-Marpsc, John Galea qed jirrappreżenta lil Mrpsc, Maurice Cutajar isSouthern Shooting Club u Aldo Falzon qed jirrappreżenta lil Qormi Shooting Club. Galea jirbaħ il-Franwin Trophy Sadanittant James Galea kien
ir-rebbieħ overall tal-Franwin Trap Trophy li kienet sparatura oħra għas-selezzjoni Maltija talKuwajt organizzata millFederazzjoni Maltija tal-Boxing fil-Bidnija. Il-kompetizzjoni kienet fuq 125 plattina bl-aħjar sitta jgħaddu għas-semifinali fuq 15-il plattina u mbagħad għall-midalji fuq round ieħor ta’ 15-il plattina. James Galea temm l-ewwel meta laqat 115, 13 u 13 wara
sfida mal-veteran Nazzareno Attrd li laqat 109, 12 u 10 waqt li Frank Scorfna temm it-tielet b’103, 11 u 13. Mir-raba’ sas-sitt post spiċċaw Frans Pace b’110, 11 u 9, George Mifsud b’104 u 10 u James Galea Jr. B’108 u 9. Matul il-kompetizzjoni kien reġistrat straight wieħed ta’ 25 minn James Galea Jr. Li temm ukoll l-ewwel fi klassi A meta laqat 49 minn 50.
Finali bejn Floriana Young Stars u Poiatti Qormi HOCKEY
Se jkunu Floriana Young Stars u Poiatti Qormi li se jiltaqgħu fil-final taċ-Challenge Cup talHockey din is-sena nhar il-Ħadd fil-11 a.m. wara li t-tnejn rebħu s-semifinali tagħhom. Qabilhom tintlagħab il-logħba għat-tielet u r-raba’ post bejn it-telliefa tassemifinali, Sliema Hotsticks u Rabat. Sliema Hotsticks………….….1 Floriana Young Stars …...…..2 Umpires: Luke Busuttil Leaver u Paul Brincat
L-ewwel azzjoni denja ta’ nota seħħet wara għaxar minuti meta Sliema resqu viċin biex jiftħu l-iskor. Ma kellhomx jistennew ħafna biex jiskorjaw għax fil-15-il minuta Silas Plaehn skorja mill-viċin wara azzjoni kollettiva sabiħa ħafna. Young Stars irreaġixxew millewwel u fl-20 minuta rebħu short corner li minnu ġabu lgowl tad-draw. Wara li lgowlkiper ta’ Sliema laqa’ Ivan Magro Dingli wasal l-ewwel fuq il-ballun biex għamel liskor 1-1. Wara dan il-gowl
27
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Floriana ddominaw il-kumplament tal-ewwel taqsima iżda ma rnexxielhom jisfruttaw it-3 short corners li rebħu. Hotsticks rebħu l-ewwel short corner tagħhom fi tmiem lewwel taqsima iżda l-iskor baqa’ 1-1. Sliema bdew it-tieni taqsima fuq l-attakk b’attakki kontinwi fuq iż-żewġ lasti. Sa nofs ittieni taqsima Young Stars kienu ftit superjuri għall-avversarji iżda ma rnexxilhom isarrfu sshort corners li rebħu f’gowls. Fit-52 minuta James Mizzi żamm lil Floriana fil-logħba meta għamel salvataġġ doppju u minuta wara reġa’ kien flazzjoni meta tajjar il-ballun tajjeb. 7 minuti mit-tmiem Mark Camilleri poġġa lil Young Stars 2-1 minn fuq wara azzjoni ta’ short corner. Floriana kellhom iċ-ċans jagħlqu l-logħba iżda xutt ta’ Luke Borg Costanzi għadda ftit barra. Hotsticks marru viċin diversi drabi biex jiksbu l-gowl tad-draw iżda Young Stars żammew sod biex ħarġu rebbieħa 21 u kisbu post fil-finali.
Salvu Portelli
DARTS
Illum jibda l-Malta Open
Bejn illum u l-Ħamis, il-Malta Darts Association se torganizza is-27 edizzjoni tal-Malta Open fil-lukanda Topaz f’Buġibba. Illogħob jibda fis-6.m. Illum se jkun dedikat għaddoppji tal-irġiel u nisa waqt li għada jintlagħbu l-individwali. Il-Ħamis isir il-logħob tal-erba’ kategoriji mill-kwarti tal-finali sal-finali segwiti mill-preżentazzjoni. Ir-rebbieħa tas-sena l-oħra kollha se jkun qed jiddefendu ttitlu tagħhom. Numru rekord ta’ 217 raġel u 49 nisa, mir-Renju Unit, l-Italja, l-Ġermanja, Ċipru, l-Greċja, lOlanda, d-Danimarka, nNorveġja u l-Iżvizzera, se jikkompetu din is-sena.
L-ewwel taqsima ta’ din illogħba kienet ikkaratterizzata mill-attakki kontinwi ta’ Qormi bir-Rabtin jiddefendu b’ħafna plejers bl-iskop li jaħarbu fuq ilkontrattakk. Fl-ewwel 20 minuta Qormi rebħu żewġ short corners iżda ma rnexxielhomx jisfruttawhom. Iktar pressjoni min-naħa ta’ Qormi wasslet għal save millisbaħ tal-gowlkiper Rabti meta wara azzjoni sabiħa fuq il-linja, Ian Azzopardi laqa’ x-xutt dirett tiegħu u fl-istess ħin dar fl-arja biex iwaqqaf il-ballun li kien se jaqbeż il-linja fatali biex it-taqsima ntemmet 0-0. Qormi bdew it-tieni taqsima kif spiċċaw l-ewwel waħda, jassedjaw id-difiża ta’ Rabat. Tliet minuti wara l-ftuħ talewwel taqsima Qormi għamlu liskor 1-0 meta Juan Sarcia skorja wara azzjoni ta’ short corner. Qormi komplew jattakkaw biex
isibu t-tieni gowl iżda d-difiża Rabtija kienet soda u xejnet kull attakk. Azzopardi reġa’ salva tajjeb fil-54 minuta u meta kollox deher li l-logħba se tispiċċa 1-0, Shawn Falzon skorja l-gowl taddraw għal Rabat wara azzjoni ta’ short corner. Iż-żewġ timijiet ippruvaw isibu gowl tard fil-partita u Qormi resqu viċin li jagħmlu dan permezz ta’ Jonathan Borg iżda l-logħba ntemmet 1-1 biex kellha tmur għall-ħin barrani. Hawnhekk Qormi marru minn fuq kmieni fl-ewwel taqsima talħin barrani meta Joseph Cuschieri skorja b’xutt minn tarf id-D. Rabat irreaġixxew iżda ma rnexxielhomx isibu gowl sa tmiem l-ewwel taqsima. Żewġ minuti minn tmiem il-ħin barrani Rabat kienu mċaħħda l-gowl taddraw mill-gowlkiper ta’ Qormi Ramon Chircop bil-logħba tispiċċa 2-1 favur Qormi. B’hekk Rabat tilfu ċ-ċans li jiddefendu t-titlu u issa l-finali ta’ din is-sena se tkun milgħuba bejn Floriana Young Stars u Poiatti Qormi.
U/17 Ħamrun v Rabat San Ġwann v Marsa Pembroke v Siġġiewi Qormi v Attard U/15 Gozo v Żebbuġ R. Melita v Dingli St. Andres v Mellieħa Żejtun v Sta Lucia Marsaskala v B’Buġa Xgħajra v Siġġiewi
Dan l-aħħar saret it-tieni edizzjoni ta’ Gladiators Night għallatleti debuttanti fejn parti middħul ingħatat lil Puttinu Cares. Minn din is-serata nġabru 1080 ewro bħala għajnuna għal dawk fil-bżonn. L-organizzaturi tal-attività: Master Noel Mercieca, Isaac Chetcuti u Simon Chetcuti laqqgħu 64 atleta minn 15-il
klabb. It-taqbidiet kienu birregoli tal-Boxing Kickboxing u K1. Il-500 spettatur li attendew raw it-talent lokali l-ġdid f’dawn id-dixxiplini. Għat-tieni darba konsekuttiva l-attività ma ġietx organizzata biss biex tippromwovi lill-atleti u lil dawn id-dixxiplini sportivi, iżda biex tkun ta’ għajnuna wkoll għal Puttinu Cares billi
parti mid-dħul ingħatat lil din lfondazzjoni li tant tagħmel ġid ma’ tfal morda. L-organizzaturi jixtiequ jirringrazzjaw lill-isponsors, atleti, klabbs, spettaturi u lil dawk kollha li għenu biex din l-attività tkun ta’ suċċess. Aktar informazzjoni żuru l-paġna talFacebook ta’ Gladiators Promotions.
Rabat……………................…1 Poiatti Qormi…..............…….2 (wara l-ħin barrani) Umpires: Manuel Imbroll u James Mizzi
Kickboxers jgħinu lil Puttinu Cares
Riżultati YFA
6-1 6-1 2-0 4-0
4-1 6-0 3-0 0-0 0-4 3-2
www.maltarightnow.com
28
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Mellieħa waħedhom fil-quċċata u Mdina Knights bl-ewwel rebħa FUTSAL
Mill-kampjonat tal-Ewwel Diviżjoni tal-Futsal, l-aktar logħba li attirat attenzjoni din Ilġimgħa kienet dik bejn Mellieħa u Lija Athletic li kienu fil-quċċata tal-klassfika. Iż-żewġ timijiiet kienu ġejjin minn serje ferm pożittiva, b’ħames rebħiet minn ħames logħbiet kull wieħed. Kien ukoll il-konfront bejn laqwa skorers, Nikolay Filipov ta’ Mellieħa u Aleksander Ribic ta’ Lija Athletic. Finalment kienu Mellieħa li rebħu 8-6. Lija fetħu l-iskor wara ħames minuti permezz ta’ Aleksander Ribic imma ħames minuti wara Nikolay Filipov ġab id-draw u għaxar minuti wara reġa’ kien Aleksander Ribic li għamilhom 2-1 għal Lija. Fit-12-il minuta, Darren Aitchinson għamilhom 2-2. Mellieħa skurjaw aktar gowls permezz ta’ Robert Magro u żewġ gowls oħra ta’ Nikolay Filipov. Min-naħa l-oħra għal Lija Athletic kien hemm gowl ieħor ta’ Aleksander Ribic, doppjetta ta’ Adrian Marin u gowl ta’ Michael Mizzi. F’din il-logħba kien hemm ħames karti sofor, fejn anki lgowlkiper ta’ Lija Stefan Vella intwera l-karta l-ħamra wara li rċieva żewġ karti sofor. Fl-aħħar nofs minuta, meta llogħba dehret li se tintemm 6-6, Lija fallew minn freeshot. Imma mill-istess azzjoni kien hemm deċiżjoni kontroversjali, fejn ingħata freeshot lil Mellieħa u Nikolay Filipov mill-10 metri poġġa lil Mellieħa fil-vantaġġ.
Meta kien fadal biss ħames sekondi, Nikolay Filipov rċieva ballun tajjeb, qabeż il-plejer fuq il-ġirja u qabeż ukoll lillgowlkiper Andrew Anthony Agius ta’ Lija, sabiex poġġa għal darb’oħra l-ballun fix-xibka għall-iskor finali ta’ 8-6. Intant f’partita oħra waslet lewwel rebħa wara sitt logħbiet għal Mdina Knights. Mdina mill-ewwel bdew tajjeb u deher li riedu din ir-rebħa akkost ta’ kollox. Wara żewġ minuti Renald Portelli fetaħ l-iskor, segwit minn żewġ gowls ta’ Cleaven Portelli fit-tielet u fis-seba’ minuta. Fit-tmien minuta, Msida ħadu nifs permezz ta’ Matthew Dingli li għamilhom 3-1. Qabel tmiem l-ewwel taqsima, reġgħu kienu Renald u Cleaven Portelli li skurjaw għall-Mdina u lejn tmiem l-ewwel taqsima wasal il-gowl Misidjan ta’ Noel Portelli għal 5-2. Matul it-tieni taqsima waslu aktar gowls għall-Msida permezz ta’ doppjetta ta’ Joel Grima u gowl ta’ Ryan Xuereb. Mdina baqgħu jiskurjaw permezz ta’ Shaun Deguara u għal darb’oħra Cleaven Portelli għarraba’ darba sab ix-xibka u ssiġilla r-rebħa 7-5. Fil-partiti l-oħra mill-Ewwel Diviżjoni Mqabba għelbu lil Qrendi 6-5, Sirens tilfu kontra Naxxar 2-5 u Attard kisbu rebħa komda 8-3 fuq Siġġiewi. Intant, mill-kampjonat Premier, Balzan u Luxol ikomplu jirbħu u jżommu posthom finnaħa ta’ fuq tal-klassifika.
Nikolay Filipov ta’ Mellieħa jiċċelebra ma’ sħabu
Luxol għelbu lil Mosta 11-4, Valletta għelbu lil Mosta wkoll 4-1, Balzan kellhom rebħa komda ta’ 8-0 fuq Żebbuġ u
Ħamrun għelbu lil Qormi bliskor ta’ 4-2. Għalhekk fil-klassifika talkampjonat Premier Luxol jins-
abu fl-ewwel post bi 15-il punt, segwiti minn Balzan b’logħba anqas bi 12-il punt u Ħamrun bi 12-il punt.
Dan l-aħħar il-Mellieħa AC, b’kollaborazzjoni ma’ Garmin (Medcomms Ltd) organizza għal darb’oħra serje mit-tlielaq fit-triq fil-Qawra, fuq rotta li spiċċat ħdejn l-Akkwarju Nazzjonali. Għall-ewwel darba kienet introdotta tellieqa ta’ 5km flimkien mal-10km li hi distanza tradizzjonali. Il-publiku kellu wkoll l-għażla li jimxi r-rotta ta’ 5km. Għat-tfal saret fun run ta’ kilometru li fiha attendew numru tajjeb mit-taqsima tannursery tal-klabb. Madwar 200 adult ħadu
sehem fiż-żewġ distanzi, l-ogħla numru ta’ parteċipazzjoni għal dawn it-tiġrijiet organizzati filQawra minn klabb tagħna. Filwaqt li numru tajjeb ta’ atleti ta’ Mellieħa AC kienu qed jagħtu assistenza matul it-tellieqa, kien hemm aktar minn 50 partecipant tal-klabb fit-tellieqa. Andrew Grech ta’ Mellieħa iddomina mill-ewwel u rreġistra l-aħjar ħin personali tiegħu meta spiċċa f’ħin ta 32:28.53 sekondi aħjar mill-aħħar rebħa tiegħu. Jonathan Balzan St Patricks AC u Brian Magri Pembroke Athleta segwew fit-tieni u t-tielet post
f’33:32 u 34:19 rispettivament. L-ewwel tliet nisa fl-10km kienu Lisa Bezzina (Pembroke Athleta) li wkoll irreġistrat laħjar ħin personali fi 38:50. Lisa kienet segwita minn Tara Abdilla (La Salle AC) u Angele Sammut (Mellieħa AC). Fit-tellieqa 5km, kien Mark Herrera Pembroke Athleta li daħal l-ewwel f’16:11, segwit minn Ibrahim Kone u Wayne Cassar. Sandra Schembri (B’Kara St Joseph), Tiziana Zammit (AS Libertas) u Jana Ogrodowski ħadu il-podju fost in-nisa.
Andrew Grech jerġa’ jirbaħ fil-Qawra ATLETIKA
Atleti jħejju għall-bidu tat-tellieqa ta’ 10Km
www.maltarightnow.com
SPORT
Id-dawl fil-ground ta’ Kerċem
Għat-tielet darba dan l-istaġun, id-dawl fl-istadium ta’ Kerċem f’Għawdex reġa’ inqata’ waqt partite futbol. Din id-darba wara biss ftit minuti mill-partita tattieni Diviżjoni bejn Żebbuġ Rovers u Xagħra United. Il-programm Replay fuq Net TV il-Ħadd tkellem ma’ Albert Camilleri, President ta’ Kerċem Ajax dwar x’seta’ ġara u għalfejn għat-tielet darba dan l-istaġun reġa’ kien hemm qtugħ ta’ dawl f’dawn il-ground. Camilleri kkonferma li ma kienx hemm ħsara fid-dawl. “Wara li mar id-dawl investigajna u ġibna l-esperti li nstallaw is-sistema tad-dawl. Dawn ma sabu lebda problemi fis-sistema taddawl u anke l-ġeneratur li tipprovdielna l-GFA kien tajjeb. Qalulna li ma jistgħux jifhmu kif is-switch prinċipali kien isfel. Issa ħriġt ordni biex il-kamra talelettriku tinżamm magħluqa akkost ta’ kollox il-ħin kollu,” qal Camilleri.
29
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
Abdilla l-favorit flok Woods ma’ Gżira L-EWWEL DIVIŻJONI
L-eks assistent kowċ ta’ Valletta, Darren Abdilla, hu lfavorit li jieħu t-tmexxija ta’ Gżira United. Dan wara li l-klabb tal-Ewwel Diviżjoni ddeċieda li jneħħi lil Michael Woods wara ttelfa ta’ 2-0 li Gżira United ġarrbu kontra St. Andrews nhar ilĦadd. Minkejja l-investiment qawwi li sar matul l-aħħar suq ta’ trasferimenti, Gżira United jinsabu fittmien post bi tliet rebħiet, draw u erba’ telfiet minn tmien partiti. Dan ma kienx il-pjan tal-kumitat u l-uffiċjali tagħhom meta beda l-istaġun fejn saħansitra kien hemm aspetattiva kbira mill-
partitarji tagħhom li kellhom ikunu fost il-protagonisti għallpromozzjoni. Ironikament Abdilla kien assistent ta’ Michael Woods meta dan kien ma’ Hibernians. Il-bidla fit-tmexxija tal-kowċ ta’ Gżira ssegwi r-riżenja tasSegretarju tal-klabb, Frankie Ciantar, li nhar il-Ġimgħa ppreżenta r-riżenja tiegħu lillMFA. Darren Abdilla, kien assistant kowċ ma’ Gilbert Agius u spiċċa minn din il-kariga wara l-wasla ta’ Ivan Zammit li issa nħatar kowċ b’Agius ikompli bġala assistant kowċ.
Darren Abdilla (lemin) jista’ jieħu post Michael Woods (xellug)
Peter Smith inħatar bħala lkowċ ta’ Mosta ġimgħa wara li Enrico Piccioni tneħħa mill-kariga wara sensiela ta’ riżultati diżappuntanti. Din l-aħbar kienet ikkonfermata kemm mill-kowċ Ingliż innifsu kif ukoll mill-President ta’
Mosta, George Galea, waqt ilprogramm Replay tal-Ħadd filgħaxija. Dan il-ġurnal jinsab infurmat li kien l-istess Galea li offra l-kariga lil Smith wara r-rebħa ta’ 2-1 fuq Tarxien Rainbows, f’liema logħba Smith kien bħala caretak-
er coach. Qabel issieħeb ma’ Mosta, Peter Smith, li għandu 34 sena, kien assistent kowċ ta’ Vaughan Junior ma’ Floriana. Huwa għandu wkoll esperjenza bħala kowċ fl-akkademja ta’ Liverpool FC fl-Ingilterra.
Matul il-ġimgħa l-oħra, ilPresident tal-MFA Norman Darmanin Demajo u sSegretarju Bjorn Vassallo kienu preżenti għat-Top Exectuive Programme tal-UEFA li jsir kull sena. Din is-sena t-TEP kien mifrux f’diversi pajjiżi u Malta ipparteċipat fl-istess grupp talFederazzjonijiet tal-Ingilterra, lIrlanda, l-Irlanda ta’ Fuq, lIskozja, Wales u l-Olanda. Il-
laqgħa saret fl-Ingilterra u fost id-diversi temi diskussi kien hemm il-possibiltà li l-UEFA taċċetta rappreżentanza tal-ECA (l-assoċjazzjoni tal-klabbs Ewropej) u tal-FIFPro, (l-assoċjazzjoni tal-plejers professjonali) fl-eżekuttiv tal-UEFA. Kienet diskussa wkoll l-elezzjoni għall-President tal-FIFA, hekk kif jidher ċar li l-UEFA mhux se tappoġġja lil Sepp Blatter u l-indikazzjonijiet huma
li l-UEFA taf tiddikjara appoġġ lejn ġurnalist taċ-Ċile u President tal-Federazzjoni talfutbol ta’ dan il-pajjiż, Harold Mayne Nicholls. L-elezzjoni għall-Presidenza tal-FIFA se ssir f’Mejju. Intant il-laqgħa li jmiss tatTop Executive Programme talUEFA se ssir f’Settembru f’pajjiżna u għaliha se jkunu qed jattendu l-pajjiżi kollha affiljati mal-UEFA.
Peter Smith kowċ ta’ Mosta
Darmanin Demajo u Vassallo Sentenza sospiża ta’ f’laqgħa tat-TEP tliet punti mnaqqsa QORMI FC
Matul il-ġimgħa li għaddiet ilBoard tal-Kontroll u d-Dixxiplina tal-MFA ta sentgenza fir-rigward tal-każ tal-firma falza jew le taleks plejer ta’ Qormi FC, lArġentin Sebastiano Aurelio Siritto Graffigna. F’dan il-każ Qormi kienu akkużati li ffalsifikaw il-firma tal-plejer fuq il-formola ‘JF’, li hi r-release form ta’ plejer professjonali u li turi li l-plejer ma kellux aktar flus x’jieħu mingħand il-klabb. Il-board li reġa’ sema’ l-każ ta’ Siritto kontra Qormi, qal li “ma jħossx li għandu jiddisturba dak li diġà ġie stabbilit b’mod konsistenti minn boardijiet oħra talMFA, iġifieri l-firma inkwistjoni hija falza u dan skont rapport tekniku ta’ Dr. Martin Bajada”. Għaldaqstant dan il-board sab lil Qormi FC ħatja ta’ din lakkuża u kkundannahom għal tnaqqis ta’ tliet punti. Dan ittnaqqis iżda hu sospiż sal-aħħar tal-istaġun 2015-16 taħt dawn ilkundizzjonijiet: Jekk Qormi jerġgħu jinstabu ħatja quddiem il-boardijiet talMFA ta’ falsifikazzjoni sal-aħħar tal-istaġun 2015-16 u jekk ikun il-każ u l-kundanna tiġi stabbilita wara li jintemm l-istaġun, ilpiena tidħol fis-seħħ fl-aħħar tal-
istaġun ta’ wara. Quddiem il-boardijiet kollha, Qormi FC kienu dejjem ċaħdu li din il-firma kienet falza. Fil-jiem li għaddew, Qormi appellaw minn din id-deċiżjoni u kelliem għall-klabb saħansitra qal li lesti jieħdu l-każ quddiem il-Qorti talarbitraġġ sabiex inaddfu isimhom u juru li l-firma ta’ Siritto fuq ilJF Form hija awtentika u mhux falza kif qed jallega l-plejer.
30
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 11 ta’ Novembru, 2014
TENNIS
Wawrinka jumilja lil Berdych
Stanislas Wawrinka, Champion tal-Open tal-Awstralja ġab fix-xejn lil Tomas Berdych u tilef biss żewġ games fl-ewwel logħba tiegħu mill-ATP World Tour Finals. Wawrinka rebaħ 6-1, 6-1 fi 58 minuta f’dik li kienet l-aktar logħba dominanti sa minn meta l-aħħar turnament tas-sena beda jsir f’Londra mill-2009. Din kienet ukoll il-ħames sena konsekuttiva li Berdych tilef lewwel logħba tiegħu fl-O2 Arena. Berdych evita bi ftit telfa 6-0, 6-0 kontra Djokovic f’Beijing f’Ottubru u reġa’ kien umiljant minn Wawrinka f’Londra. Intant in-numru 2 fid-dinja Roger Federer beda l-mira tiegħu lejn ir-rebħ tal-aħħar turnament tas-sena għas-seba’ darba b’rebħa fuq il-Kanadiż Milos Raonic. L-Iżvizzeru rebaħ 6-1, 7-6 u patta xi ftit għat-telfa li kien ġarrab kontra Raonic f’Pariġi disat’ijiem ilu.
Mercedes jittamaw li l-punti doppji ma jkunux deċiżivi għar-rebħa finali FORMULA 1
Fi staġun ieħor tal-Formula 1 Lewis Hamilton ikun irid jispiċċa biss fis-sitt post f’Abu Dhabi fit-23 ta’ Novembru biex jaċċerta mit-tieni titlu mondjali tiegħu anke jekk Nico Rosberg jirbaħ it-tiġrija. Imma d-deċiżjoni mill-aktar kontroversjali li ttieħdet f’Diċembru li għadda li jingħataw punti doppji fl-aħħar tiġrija, tfisser li Hamilton issa jrid itemm imqar it-tieni wara sieħbu tal-Mercedes fl-istess xenarju. Jekk dan hux tajjeb jew le hi opinjoni. Imma almenu r-rebħa ta’ Rosberg fil-Brażil li biha naqqas id-distakk għal 17-il punt, tfisser li l-punti doppji m’affettwawx jekk il-Kampjonat ikunx deċiż fl-aħħħar tiġrija. Kien tmiem il-ġimgħa eċċellenti għal Rosberg li sa qabel dan is-suċċess kien rebaħ biss erba’ tiġrijiet kontra l-10 ta’ Hamilton. Barra dan għeleb lis-sewwieq Britanniku darba biss meta
bdew it-tnejn mill-ewwel filliera u dan kien f’Monaco fejn li karozza taqbeż oħra hu kważi impossibli. Hamilton ma ħelix żmien wara t-tiġrija fil-Brażil biex irrimarka li kien l-aktar veloċi miż-żewġ sewwieqa imma finalmnt ma sewa għalxejn. “Jien aktar veloċi fit-tiġrija u dan jidher ċar. Fil-kwalifikazzjoni kultant tiġini tajba u kultant le. Naf li nista’ nkun veloċi,” qal Hamilton. Intant il-kap tal-Mercedes Toto Wolff qal li jittama li lpunti doppji ma jagħmlux id-differenza. “Ikun hemm dell ikrah fuq il-kampjonat jekk jiġi deċiż b’xi ħaġa teknika,” qal Wolff. “Ħadd ma jrid il-punti doppji u se nkunu qed niddiskutu dan għall-istaġun li ġej. Imma l-fatt hu li min jirbaħ se jkollu ismu mnaqqax fir-rekords.” Kemm Hamilton kif ukoll Rosberg it-tnejn ma jaqblux malpunti doppji.
Din hi daqqa ta’ ħarta oħra għal Hiddink li fl-aħħar sigħat tilef ukoll il-midfielder ta’ Ajax Davy Klaassen bi problemi filgroin u floku ssejjaħ Leroy Fer ta’ QPR.
istaġun u skorja erba’ gowls. Kemm ilu ma’ Chelsea Oscar beda fi 92 partita u skorja 27 gowl. ADEBAYOR – L-atmosfera negattiva li qed joħolqu l-partitarji ta’ Tottenham f’White Hart Lane qed tagħmel ħsara l-moral tal-plejers. Dan qalu l-attakkant Emmanuel Adebayor wara li ttim kien ibbuwjat fi tmiem ittelfa 2-1 kontra Stoke. Hu qal li bħalissa Spurs aktar jaqblilhom jilagħbu barra minn darhom.
Ħames plejers huma finalisti tal-unur tal-BBC Plejer Afrikan tas-Sena għall-2014. Il-holder Yaya Toure reġa’ kien nominat għas-sitt sena konsekuttiva flimkien ma’ Pierre-Emerick Aubameyang, Yacine Brahimi, Vincent Enyeama u Gervinho. Ir-rebbieħ se jkun deċiż millpartitarji tal-futbol Afrikan li għandhom sas-7 p.m. tat-Tnejn 24 ta’ Novembru biex jivvutaw lgħażla tagħhom. Ir-rebbieħ jitħabbar it-Tnejn 1 ta’ Diċembru. Erba’ mill-finalisti lagħbu fitTazza tad-Dinja fil-Brażil is-sajf li għadda fejn għall-ewwel darba fl-istorja tat-turnament, żewġ timijiet Afrikani għaddew millfażi tal-gruppi.
Il-gowlkiper Enyeama lagħab mal-aħħar 16 tat-turnament manNiġerja waqt li Brahimi wasal ukoll sal-istess stadju malAlġerija. L-istaġun li għadda Enyeama li għandu 32 sena kellu wirja millaqwa mal-klabb Franċiż ta’ Lille fejn lagħab 21 partita mingħajr ma qala’ gowl. Fi Spanja Brahimi kellu wirjiet tajbin ma’ Granada u spiċċa biex kien nominat għall-aħjar plejer tal-Afrika u kien anke trasferit ma’ Porto. Iż-żewġ plejers komplew bilforma eċċellenti mal-klabbs filfinali tal-Brażil u laqtu l-għajn kif għamel Gervinho ta’ Ivory Coast. Il-plejer ta’ Roma kien rivelaz-
zjoni fl-Italja sa minn meta telaq lil Arsenal u skorja 10 gowls f’39 partita mat-tim tas-Serie A. Hu u l-kompatrijott Toure m’għaddewx mill-fażi tal-gruppi fil-Brażil imma fuq bażi personali kellhom staġun ta’ suċċess. Toure għen lil Mancyester City jirbħu l-kampjonat Ingliż u lCapital One Cup. Għalkemm Aubameyang ma lagħabx fil-Brażil peress li lGabon ma kienx finalista, jinsab finalist għat-tieni sena konsekuttiva bis-saħħa tal-klabb. Il-plejer ta’ 25 sena jinsab fittieni staġun tiegħu ma’ Borussia Dortmund u l-progres tiegħu kien innotat l-aktar fiċChampions League fejn diġà skorja tliet darbiet.
Aktar problemi għal Hiddink ħbiberija kontra l-Messiku f’Amsterdam nhar l-Erbgħa u mbagħad jiltaqa’ kontra l-Latvja fl-istess post f’logħba ta’ kwalifikazzjoni minn Grupp A talEuro 2016 il-Ħadd.
Illum tibda l-avventura fl-Italja taż-żewġ plejers ta’ Balzan, Sean Cipriott (xellug) u Juan Carlos Corbolan. Huma se jkunu qed jieħdu sehem fl-ewwel sessjoni ta’ taħriġ mal-klabb tas-Serie B fl-Italja S.S. Virtus Lanciano 1924. Iż-żewġ żgħażagħ ħallew pajjiżna l-Ħadd għal prova ta’ ġimgħa mal-klabb Taljan. Ilbieraħ Cipriott u Corbolan kellhom ċans iduru l-belt ta’ Lanciano peress li kienet il-ġurnata ta’ mistrieħ għall-plejers tal-etaà tagħhom l-għada tal-logħba mill-kampjonat.
Oscar ma’ Chelsea sal-2019 Il-kap tal-Mercedes Toto Wolff
Il-midfielder Brażiljan ta’ Chelsea, Oscar, iffirma kuntratt ġdid mal-liders tal-Premier League sal-2019. Il-plejer ta’ 23 sena sieħeb lillBlues mingħand Internacional tal-Brażil fl-2012 fuq kuntratt ta’ ħames snin u għen lil Chelsea jirbħu l-Europa League fl-ewwel staġun tiegħu. “Ħadt gost fis-sentejn li ilni hawn s’issa u għandi ħames snin oħra u ninsab kuntent,” qal Oscar li lagħab fi 15-il partita dan l-
EURO 2016
Nigel De Jong kellu jitħalla barra mill-iskwadra Olandiża għal kontra l-Messiku u l-Latvja wara li weġġa’ l-hamstring. It-tim immexxi minn Guus Hiddink se jilgħab partita ta’
SPORT
Ħames finalisti għall-Plejer tas-Sena tal-Afrika
www.maltarightnow.com
32
It-Tlieta, 11 ta’Novembru, 2014
LOKALI
JUNIOR EUROVISION SONG CONTEST. Meta baqa’ biss erbat ijiem għall-finali tal-Junior Eurovision Song Contest 2014, li se jsir f’Malta s-Sibt li ġej, it-tħejjijiet, flimkien mal-eċitament tal-parteċipanti, jinsabu fl-aqwa tagħhom. Il-Ħadd li għadda fil-Palazz Verdala sar il-ftuħ uffiċjali ta’ din l-edizzjoni, hekk kif tħabbret l-ordni li fiha se jitkantaw il-kanzunetti finalisti. Ir-rappreżentanta Maltija Federica Falzon se tkun qed tkanta fil-15-il post, minn fost 16-il finalist. F’dan ir-ritratt Federica tidher iżżomm il-bandiera Maltija flimkien mal-kap tad-delegazzjoni Maltija tal-Junior Eurovision Daniel d’Anastasi. (Ritratt: Gianfranco Stellini)
Alfred Mifsud jammetti li xi bonds marru ħażin
…imma jgħid li dawn jammontaw biss għal inqas minn 3% tal-investimenti tan-nies li għandha Crystal Finance Investments Joe Mikallef
Alfred Mifsud, iċ-Chairman ta’ Crystal Finance Investments, ilbieraħ ikkonferma li l-bonds “Rena” u “Mox Telecom”, flaħħar ġimgħat marru ħażin ħafna, iżda enfasizza li dawn jammontaw biss għal inqas minn 3% tal-investimenti li Crystal Finance għandha mingħand in-nies. Ilbieraħ filgħodu – kif wegħidna li se nagħmlu – ċempilna lil Alfred Mifsud biex jagħtina lverżjoni tiegħu dwar l-istorja esklussiva pubblikata fil-jiem li għaddew li għadd ta’ Maltin kienu tilfu flus kbar minħabba li prodotti finanzjarji mmaniġġjati f’Malta minn Crystal Finance kienu marru l-baħar u fallew. Alfred Mifsud, wara li akkużana b’rapporti sensazzjonali, spjegalna li hemm tliet fatturi biex xi ħaġa tmur ħażin fl-investimenti li jkunu saru. Dawn huma dak li jissejjaħ ‘misselling’ – fejn il-kumpanija tkun biegħet prodott mhux adattat, frodi u meta xi prodott partikulari ma jkunx mar kif wieħed ikun ipproġetta li se jmur. Hu qal li l-falliment tal-prodotti “Rena” u “Mox Telecom” seħħ għaliex ġrat xi ħaġa mhux prevista fihom u għalhekk dawn ilprodotti finanzjarji marru ħażin.
Alfred Mifsud qal li affarijiet bħal dawn ġraw u jkomplu jiġru. Madankollu, qalilna, f’dan ir-rigward tajjeb li jingħad li dawn jammontaw għal inqas minn tlieta filmija tal-investimenti kollha tannies li għandha Crystal Finance Investments. Hu qal li l-kumpanija infurmat lill-klijenti kollha involuti u issa li qed isir hu li l-kumpanija qed tipprova tiftiehem mal-klijenti dwar kif se tkun solvuta din is-sitwazzjoni. Fid-dawl ta’ kummenti oħra li
Alfred Mifsud għadda, aħna enfasizzajna li r-rapporti ppubblikati minna huma għalkollox korretti u veritieri. Daqskemm hu veritier ukoll il-fatt li bosta klijenti bejn nhar il-Ħamis u l-Ġimgħa, b’mod ripetut, ċemplu lil Crystal Finance iżda ma kellhom l-ebda tweġiba għax it-telefonata tagħhom baqgħet mhux imwieġba. Sadanittant, ilbieraħ matul ilġurnata kellmuna diversi investituri li kellhom flus investiti ma’ Crystal Finance u issa saru jafu li dawn marru ħażin u għalhekk se
Investituri li rrikorrew għand l-MFSA ddiżgustati bil-mod kif ir-Regolatur aktar jidher li qed iħares l-interessi ta’ Crystal Finance milli tagħhom
jitilfu kważi dak kollu li kellhom. Dawn qalulna li fil-jiem li għaddew marru għand l-Awtorità Maltija għas-Servizzi Finanzjarji (MFSA) biex iressqu l-ilment tagħhom, iżda sabu atteġġjament difensiv favur Crystal Finance aktar milli atteġġjament ta’ protezzjoni għall-istess investituri. Individwu minnhom qalilna li hu baqa’ litteralment skantat kif il-persuna li kellmitu mill-MFSA aktar kien moħħha li tiddefendi lil din il-kumpanija – “naturalment għax hi ta’ min hi” – milli tieħu linformazzjoni li kellu. “Bdiet tispjegali dwar riskji u mhux riskji u ħafna kliem minn dan u l-messaġġ li ħadt kien ċar ħafna – li din aktar trid tipproteġi lill-kumpanija Crystal Finance milli lilna l-investituri li tlifna kważi l-flus li kellna investiti f’dawn il-prodotti finanzjarji.” Investitur ieħor li lbieraħ tkellem ma’ ‘In-Nazzjon’ ikkonferma hu wkoll li wara li qara rrapporti ppubblikati f’dan il-ġurnal “u mnalla kontu intom li kxiftu din l-istorja għax kieku kien jibqa’ kollox mistur, ripetutament ippruvajt naqbad ma’ Crystal Finance, iżda kien kollu ta’ xejn għax it-telefown baqa’ dejjem mhux imwieġeb.” Għall-argument tagħna – imressaq ukoll minn Alfred Mifsud, iċ-
Alfred Mifsud – iċ-Chairman ta’ Crystal Finance Investments
Chairman ta’ Crystal Finance, li fil-jiem li għaddew il-kumpanija rċeviet ħafna telefonati u ħafna nies marru fiżikament biex jieħdu sodisfazzjon – il-persuna li kellmitna fissret li hi ppruvat taqbad lil Crystal Finance ħafna u ħafna drabi iżda fl-ebda ħin ma kienet imwieġba t-telefonata tagħha. “U naf bi ħbieb oħra li ppruvaw jagħmlu l-istess imma ma kellhom l-ebda tweġiba. Ċempilna kemm il-Ħamis u anki l-Ġimgħa u f’ħinijiet differenti tal-ġurnata, imma ma kellna l-ebda tweġiba.”