Nru 13,925
Is-Sibt, 13 ta‘ Diċembru, 2014 €0.80
www.maltarightnow.com
Lejn żvolta ġdida b’aktar persuni l-Qorti L-isparatura mix-xufier tal-eks Ministru Manwel Mallia
Joe Mikallef L-investigazzjonijiet dwar lisparatura mill-kuntistabbli Paul Sheehan, ix-xufier tal-eks Ministru Manwel Mallia, filjiem li ġejjin jistgħu jkomplu jieħdu żvolta ġdida meta lPulizija tikkonkludi l-istħarriġ tagħha li jista’ jwassal biex persuna jew tnejn oħra jitressqu lQorti u jkunu akkużati dwar kontaminazzjoni tax-xena tarreat. Minn informazzjoni li għandu In-Nazzjon jirriżulta li matul iljiem li għaddew il-Pulizija komplew bl-indaġni tagħhom u jirriżultawlhom żewġ persuni oħra li allegatament involvew ruħhom fl-intraċċ tax-xena taddelitt.
Prinċipalment huma ħamsa lfatturi li l-aktar li qed jinkwetaw lill-Pulizija f’dan irrigward, anki għaliex dawn lattentati li saru biex intmesset ix-xena tad-delitt saru fil-fatt qabel ma fil-post waslet ilMaġistrat tal-Għassa Natasha Galea Sciberras u l-esperti talQorti maħtura minnha. Il-każi ta’ intraċċ sfaċċat huma: 1. Il-fatt li l-Ispettur Gabriel Micallef, li hu stazzjonat fitTaqsima ta’ Kontra d-Droga, tella’ l-karozza Vauxhall proprjetà ta’ Stephen Smith, magħruf bħala l-Iskoċċiż, fuq illowloader tal-Pulizija u ma tħallietx fejn kienet waqfet jew twaqqfet.
2. Xi ħadd ġabar iż-żewġ skrataċ tal-balal sparati millpistola Glock li kellu fuqu xxufier tal-eks Ministru Manwel Mallia. 3. Xi ħadd allegatament neħħa mill-karozza Vauxhall ilfamuż flixkun tal-birra aħdar li mbagħad spiċċa mkebbeb f’karta ordinarja u bla ebda protezzjoni ta’ xi borża forensika. 4. Il-pjanċi tal-karozza taleks Ministru Manwel Mallia li mingħajr awtorizzazzjoni nqalgħu minn magħha u tpoġġew fil-bagoll tal-karozza. 5. Xi ħadd qabad l-arma b’idejh u li kienet għadha kemm intużat mill-kuntistabbli Paul Sheehan li minnha, għal
darba, darbtejn, spara tiri fiddirezzjoni tal-karozza Vauxhall li ntlaqtet darbtejn. Minbarra li kellmet lillIspettur Gabriel Micallef – li bħalissa jinsab fuq leave sfurzat – il-Pulizija kellmet ukoll lil David Grech minn Tas-Sliema li ntalab ukoll jixhed darbtejn fl-Inkjesta mmexxija millMaġistrat Natasha Galea Sciberras. Fl-isfond ta’ dan kollu lPulizija qed tissokta wkoll blistħarriġ tagħha dwar il-persuna passiġġier f’karozza li ftit minuti wara l-isparatura talab lil żewġ nisa min-Nikaragwa iżda residenti f’Malta biex jgħaddulu l-filmat miġbud b’mowbajl tal-istess sparatura.
Paul Sheehan jingħata l-ħelsien mill-arrest Joe Mikallef
Il-kuntistabbli Paul Sheehan, ix-xufier tal-eks Ministru Manwel Mallia, ilbieraħ ingħata l-libertà proviżorja fuq depożitu ta’ €5,000 u garanzija personali ta’ €15,000 – total ta’ €20,000 li jista’ jitlef lilhom u l-ħelsien tiegħu mill-arrest kemm-il darba jikser xi waħda mill-kundizzjonijiet ibsin imposti fuqu mill-Qorti biex setgħet tatu lħelsien mill-arrest u hekk jista’ jgawdi l-festi li ġejjin flimkien mal-familja tiegħu. Fid-deċiżjoni tagħha l-Qorti, ippreseduta mill-Maġistrat Aaron Bugeja, qalet li kienet rat it-talba għall-ħelsien mill-arrest, rat irrisposta tal-Avukat Ġenerali datata 12 ta’ Diċembru 2014 u invista ta’ dan kollu tilqa’ t-talba għall-ħelsien tiegħu mill-arrest preventiv. Dan b’numru ta’ kundizzjonijiet, fosthom: 1. Li jidher u joqgħod għallordnijiet tal-Qorti. 2. Li jiddepożita fil-Qorti l-
passaport u l-karta tal-identità tiegħu. 3. Li ma jħallix Malta jew jinħeba. 4. Li dwar dan il-każ ma jkellimx lil xi ħadd mix-xhieda jew inkella lil xi ħadd fil-Korp talPulizija. 5. Li ma jagħmel ebda reat ieħor. 6. Li jiffirma fl-Għassa talPulizija ta’ Tas-Sliema kull nhar ta’ Tnejn, Erbgħa u Sibt. 7. Li ma jistax joħroġ mid-dar bejn id-9 p.m. u s-7 a.m. 8. Li joqgħod fl-indirizz tiegħu fil-Gżira. 9. Li jagħmel depożitu ta’ €5,000 u garanzija personali ta’ €15,000. Hawnhekk il-Maġistrat wissa lill-kuntistabbli Paul Sheehan li kemm-il darba jonqos minn xi waħda minn dawn il-kundizzjonijiet, allura hu jitlef mhux biss is-somma ta’ €20,000, iżda wkoll il-libertà proviżorja. Il-każ għandu jitkompla fl-20 ta’ Jannar li ġej.
Aktar xhieda fil-kumpilazzjoni ta’ Paul Sheehan, akkużat b’attentat ta’ qtil volontarju
Ara paġni 2-4
58 impjieg ġdid fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru mill-elezzjoni ’l hawn
Ara paġna 8
Ikompli jikber it-tħassib tal-Ewropa għall-aġir militari Russu
Ara paġna 13
L-eks xufier tal-eks Ministru Manwel Mallia Paul Sheehan, li lbieraħ ingħata l-libertà proviżorja b’numru ta’ kundizzjonijiet
www.maltarightnow.com
LOKALI
Tkompli l-kumpilazzjoni ta’ Paul Sheehan
Ix-xena tar-reat kienet kontaminata b’numru ta’ intraċċi – l-Assistent Kummissarju Sandro Zarb Joe Mikallef
L-Assistent Kummissarju Sandro Zarb ilbieraħ filgħodu kien wieħed mix-xhieda talProsekuzzjoni fil-kumpilazzjoni tal-Kuntistabbli Paul Sheehan, ix-xufier tal-eks Ministru Manwel Mallia, u kien iffaċċjat b’numru ta’ mistoqsijiet relatati mal-intraċċ tax-xena tad-delitt dakinhar li seħħet l-isparatura filGżira fid-19 ta’ Novembru, 2014. Fost l-oħrajn kien mistoqsi mill-Prosekuzzjoni u d-Difiża mistoqsijiet relatati mal-pjanċi tal-karozza Ministerjali GM14 li sabu ruħhom fil-bagoll tal-karozza Mercedes meta fil-ħin li seħħet l-isparatura u l-inċident dawn kienu fuq il-karozza; dwar kif il-karozza Vauxhall tassewwieq Stephen Smith, magħruf bħala l-Iskoċċiż, kienet sabet ruħha fuq il-lowloader talPulizija; kif iż-żewġt iskrataċ sparati minn Paul Sheehan baqgħu ma nstabu qatt; u dwar ilfamuż flixkun aħdar tal-birra li spiċċa fl-idejn meta dan ingħad li suppost kien fil-karozza tassewwieq vittma ta’ din lisparatura. Is-seduta tal-bieraħ kellha ssir bejn l-10 a.m. u l-11 a.m., iżda bdiet ftit tal-ħin qabel l-10.30 a.m. u baqgħet sejra sa 11.45 a.m. b’delegazzjoni Tuneżija tistenna lill-Maġistrat l-ewwel barra l-Awla 6 fejn kien qiegħed isir is-smigħ u mbagħad ġewwa l-Awla. L-ewwel li telgħet fuq ilpedana tax-xhieda kienet Doris Serpina, ir-Reġistratur tal-Qorti, li infurmat lill-Qorti li lMaġistrati Natasha Galea Sciberras kienet lestiet l-Inkjesta Maġisterjali u kienet ippreżentata fl-atti ta’ dan il-każ. Imbagħad beda jixhed lAssistent Kummissarju Sandro Zarb li informa lill-Qorti li dakinhar tal-isparatura kien irċieva telefonata mill-eks Aġent Kummissarju Ray Zammit li qallu biex imur fil-post għax kien seħħ inċident. Hu qal li fil-post wasal ftit talħin qabel l-10.00 p.m. u sab li Stephen Smith kien ittieħed flGħassa tal-Pulizija ta’ San Ġiljan biex jitteħidlu test tan-nifs. Hu qal li meta wasal Taħt il-Mini ta’ Santa Venera sab li diġà kienu waslu xi uffiċjali oħra talPulizija. Hemmhekk ingħadlu li kien hemm karozza Ministerjali li
3
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Il-karozza Ministerjali kellha daqqa fuq il-lemin, filwaqt li l-vettura l-oħra kellha daqqa fuq ix-xellug. Fuq il-karozza Vauxhall kien hemm ukoll żewġ toqbiet kaġunati miż-żewġ sparaturi kienet intlaqtet f’inċident tattraffiku minn karozza oħra. Filfatt fil-post hu sab il-karozza Mercedes angolata u l-karozza loħra Vauxhall diġà mtellgħa fuq il-lowloader. Il-karozza Ministerjali kellha daqqa fuq illemin tagħha, filwaqt li l-vettura l-oħra kellha daqqa fuq ix-xellug tagħha. Dawn id-daqqiet kienu kompatibbli għal xulxin. Fuq il-karozza Vauxhall kien hemm ukoll żewġ toqbiet kaġunati miż-żewġ sparaturi, waħda fil-lemin taħt il-fanal fil-bumper u l-oħra fit-tarf tal-windscreen fuq wara. Fil-post waslu wkoll membri tar-Rapid Intervention Unit flimkien ma’ membri midDistrett. Kien infurmat ukoll li fil-bagoll tal-karozza Ministerjali kien hemm l-arma użata flisparaturi. Is-Supretendent Alexandra Mamo kienet poġġiet pulizija għassa magħha. Hu ntwera wkoll flixkun birra aħdar f’karta li allegatament kien ta’ Stephen Smith. Qal li fil-post waslu lMaġistrat Natasha Galea Sciberras li ħatret numru ta’ esperti biex jgħinu fl-Inkjesta Maġisterjali. Kien hemm ukoll Spetturi mid-Distrett u midDipartiment talInvestigazzjonijiet Kriminali talPulizija. Għal mistoqsijiet dwar ilflixkun aħdar tal-birra, lAssistent Kummissarju Zarb qal
li lilu dan il-flixkun urewhulu PC127 u s-Surġent Mangion. Qalulu li dan kien fil-karozza ta’ Stephen Smith. Iżda ma kienx jaf għaliex dan kien spiċċa f’idejn il-Pulizija u ma baqax fil-karozza. Hu kompla li eventwalment Stephen Smith ittieħed fl-Għassa tal-Pulizija tal-Imsida u hemmhekk sarlu t-test tan-nifs wara li ngħata s-soltu twissijiet. Fl-Għassa tal-Pulizija tal-Imsida eventwalment ittieħed ukoll ixxufier tal-eks Ministru Manwel Mallia li f’ħin minnhom itteħdulu wkoll swabs minħabba l-arma li kien spara ftit tal-ħin qabel. Mistoqsi mill-Avukat Joseph Giglio dwar il-pjanċi tal-karozza hu qal li jiftakar tajjeb li dawk li kellha mwaħħla magħha l-karozza Ministerjali kienu l-AQZ... iżda mhux dawk GM14. Għal aktar mistoqsijiet millAvukat Joseph Giglio, hu qal li lflixkun l-aħdar hu qatt ma rah filkarozza, iżda f’idejn PC127 u f’idejn is-Surġent Mangion. Dan kien f’karta blank u mhux ippriservat f’xi borża forensika. Hu qal li sa dak il-ħin fil-post kienu għadhom ma waslux ilmembri tal-forensika u l-karta li fih kien impoġġi dan il-flixkun ma kienx jaf minn fejn ġiet. Mistoqsi jekk kellux l-opportunità li jittawwal fil-karozza, hu wieġeb fin-negattiv minħabba li l-karozza Vauxhall diġà kienet fuq il-lowloader.
Hu kompla li jiftakar tajjeb li ftit tal-ħin li wasal fil-post taddelitt, waslet ukoll isSupretendent Mamo u ftit tal-ħin wara l-esperti tal-Qorti Valerio Schembri u Mark Buttigieg, flimkien ma’ esperti ballistiċi u aktar tard membri tal-forensika. Hawnhekk l-Avukat Joseph Giglio rrimarka li ma jistax jifhem x’kien hemm x’tippriserva f’din ix-xena tad-delitt meta lpjanċi tal-karozza Ministerjali ma baqgħux imwaħħal fejn kienu iżda tpoġġew fil-karozza Ministerjali, il-karozza Vauxhall ittellgħet fuq il-lowloader u lflixkun aħdar tal-birra spiċċa barra mill-karozza u spiċċa għal ħin twil fl-idejn. Dawn huma affarijiet inaċċettabbli għax b’hekk ix-xena tar-reat ma setgħetx tibqa’ waħda ppriservata. Hu staqsa mill-ġdid lillAssistent Kummissarju kif ittellgħet il-karozza Vauxhall fuq illowloader u l-l-Assistent Kummissarju wieġeb li wara sar jaf li kien l-Ispettur Gabriel Micallef li mar fil-post u saq ilkarozza għal fuq il-lowloader meta fil-post tar-reat anqas biss kienu għadhom waslu l-esperti tal-Qorti u l-membri tal-forensika. Filwaqt li qal li f’dan l-istadju ma kienx se jagħmel talba għarrilaxx tal-karozza Vauxhall li għadha qed tinżamm millPulizija, l-Avukat Joseph Giglio qal li jixtieq ikun jaf minn xi espert tal-mekkanika tal-karozzi
kif din il-karozza – jiġifieri lkarozza Vauxhall – waqfet jew twaqqfet Taħt il-Mini ta’ Santa Venera u x’ikkawżalha biex tieqaf fejn fil-fatt waqfet. Hawnhekk hu staqsa dwar larma u l-Assistent Kummissarju Zarb wieġeb li din ittieħdet millPulizija minħabba l-periklu li ġġorr magħha, aktar u aktar meta din kienet ikkargata. Għalhekk li sar kien li l-arma kienet skargata biex ma tibqax ta’ periklu. Wara jidher li din tpoġġiet fil-bagoll tal-Mercedes. Kien PC1359 li skarga l-arma. Hu qal li fil-post fejn oriġinarjament kienu sparati ż-żewġ tiri minn Paul Sheehan kienu marru żewġ Pulizija biex, fost l-oħrajn, ifittxu għaż-żewġt iskrataċċ sparati. Iżda dawn ma sabu assolutament xejn u rritornaw Taħt ilMini ta’ Santa Venera. L-Assistent Kummissarju Zarb żied li aktar tard żewġ membri oħra tal-Korp reġgħu marru flimkien ma’ Paul Sheehan biex jaraw isibux dawn iż-żewġt iskrataċċ, iżda għal darba oħra kull tfittxija rriżultat fin-negattiv. Hawnhekk kienet id-Difiża mmexxija mill-Avukat Michael Scriha, li flimkien mal-Avukat Edward Gatt qiegħed jidher għal Paul Sheehan, staqsa lillAssistent Kummissarju Sandro Zarb xi rwol kellu fil-każ dakinhar li seħħ u meta mar fil-post tal-inċident. Hu wieġeb li hu kien mar filpost għaliex ordnat biex jagħmel hekk mill-eks Aġent Kummissarju tal-Pulizija Ray Zammit. Qal ukoll li ma kienx xehed fl-Inkjesta Maġisterjali. Għal aktar mistoqsijiet talAvukat Michael Scriha, qal li kien infurmat bl-inċident għallħabta tad-9.15 p.m. u meta wasal fil-post l-esperti tal-Qorti u dawk tal-forensika kienu għadhom ma waslux. Mistoqsi jafx lil Stephen Smith, hu wieġeb fin-negattiv u qal li kien iltaqa’ miegħu flGħassa tal-Pulizija tal-Imsida meta kien ħa hemmhekk lil Paul Sheehan. Qal li dakinhar kien lewwel darba li rah. Mistoqsi kienx kellem lil Paul Sheehan, l-Assistent Kummissarju Zarb qal li dan kien tah il-verżjoni tiegħu talinċident fis-sens li s-sewwieq lieħor kien niżel mill-karozza bi flixkun f’idu u hu kien... “iżda deher aġitit ħafna u meta beda jitkellem, tkellem b’mod mgħaġġel ħafna”.
www.maltarightnow.com
4
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Il-kumpilazzjoni tas-Surġent mixli li ħassar dettalji fil-każ ta’ Paul Sheehan
Uffiċjali jgħidu li l-akkużat x’aktarx ma kienx l-Għassa meta tħassru d-dettalji
Tliet uffiċjali tal-Pulizija qablu li ritratti minn CCTV Cameras meħuda 20 minuta qabel ma allegatament tħassru dettalji mir-rapport dwar lisparatura ta’ Paul Sheehan, juru li persuna tixbah ħafna lisSurġent Leeroy Balzan Engerer kien miexi lejn id-dar tiegħu f’Tas-Sliema. Dan seħħ fit-22 ta’ Novembru, tlett ijiem wara lisparatura li fiha kien involut leks xufier tal-eks Ministru Manwel Mallia. Dan ħareġ waqt li bdiet tinstema’ l-kumpilazzjoni taxxhieda fil-każ kontra s-Surġent Balzan Engerer, akkużat li bagħbas il-provi billi ħassar dettalji fir-rapport uffiċjali dwar lisparatura fil-Gżira mis-sistema elettronika tal-Għassa talPulizija ta’ Tas-Sliema. Il-Prosekuzzjoni ressqet għadd ta’ xhieda fosthom isSupretendent Alexandra Mamo li qalet li taf lil Balzan Engerer bħala persuna ħawtiela f’xogħolha, affidabbli u tal-affari tagħha. Hija spjegat li għalkemm irritratti esebiti mid-difiża ta’ Balzan Engerer ma jurux wiċċu, mill-istatura u l-mod kif jidher miexi jindika ħafna li huwa sSurġent Balzan Engerer. Ir-ritratti esebiti mill-Ispettur Sandro Camilleri, li qed imexxi l-Prosekuzzjoni, ittieħdu misCCTV tal-fergħa postali maġenb l-Għassa ta’ TasSliema, u skont il-ħinijiet irritratti mill-filmat juru s-siegħa, 24 minuta u 30 sekonda ta’ waranofsinhar. L-espert imqabbad mill-Qorti dwar l-informatika l-Avukat Martin Bajada qal li l-informazzjoni minn fuq il-kompjuter tħassret fis-13.49.53. Id-difiża
mmexxija mill-Avukati Franco Debono u Marion Camilleri sostnew li Balzan Engerer qatt ma kien fl-Għassa dak il-ħin meta tħassret l-informazzjoni, kif muri fir-ritratti esebiti. Fi tmiem is-seduta l-Maġistrat Doreen Clarke tat il-ħelsien mill-arrest lis-Surġent Balzan Engerer fuq depożitu ta’ €2,000 u garanzija personali ta’ €6,000 u li jrid jiffirma fl-Għassa talPulizija kull nhar ta’ Ħamis. Mid-diversi xhieda, fosthom tas-Supretendent Alexandra Mamo, ħareġ ukoll li mhux lewwel darba, anke jekk mhux permessibbli, li xi Pulizija jgħaddu l-password tagħhom lil membri kollegi li ma jkollhomx password tagħhom. Hija qalet li dan jiġri, u li hi taf bihom meta pereżempju jitpoġġew fl-Għases tal-Pulizija membri tal-Korp ġodda. Minkejja li dan mhux permessibbli, iċ-ċirkostanzi kemm-il darba jkunu tali li bilfors biex ix-xogħol jibqa’ għaddej wieħed ikollu bżonn password biex jaħdem u dan anki meta wieħed ikun irid idaħħal fis-sistema rapporti li jagħmlu n-nies fl-Għases tal-Pulizija. Fuq domanda tal-Avukat Franco Debono jekk tafx li ttieħdu passi dixxiplinarji kontra membri tal-Korp li jgħaddu lpassword lil xi pulizija oħra, hija wieġbet fin-negattiv, u qalet ukoll li min-naħa tagħha hi qatt ma għamlet rapport f’dan ilkuntest. Dwar il-password l-Avukat Martin Bajada qal li mill-istħarriġ li rriżultalu hemm żewġ membri tal-Pulizija li m’għandhomx password tagħhom. Lewwel xhud kien l-Ispettur Sandro Camilleri f’rapport rig-
Ftit mumenti wara l-inċident tal-isparaturi mill-eks xufier tal-eks Ministru Manwel Mallia (Ritratt: Mark Zammit Cordina)
ward l-isparatura li kienet seħħet fil-Gżira, xi ħadd ħassar partijiet minn dan ir-rapport. Qal li saret inkjesta u ġew nominati diversi esperti fosthom lAvukat Martin Bajada. Wara li saru l-verifiki fuq il-password irriżulta li din kienet talakkużat. Huwa qal li l-Prosekuzzjoni kkonfermat li kien l-akkużat li dakinhar kien xogħol u li kien fuq il-kompjuter u li daħal bilpassword tiegħu fuqu. Qal ukoll li l-akkużat qabad qam u telaq ‘l hemm. Tenna li ttieħdet stqarrija wkoll lill-Kuntistabbli Luke Busuttil li dakinhar sar ukoll iċċekkjar fuqu u kellu jagħmel stqarrija. Wara tkellmu masSurġent Balzan Engerer li rrilaxxa stqarrija u kkonferma li kienu ċemplulu min-naħa tasCMRU biex jaraw jekk kienx hemmx xi ħadd arrestat. L-Ispettur Camilleri qal li fuq l-Għassa tal-Pulizija hemm camera, imma din ma taħdimx u għalhekk kellhom jaraw isCCTV Cameras, tal-fergħa talposta u bank li hemm fil-viċin. Huwa kompla jgħid li l-akkużat saħaq mal-Pulizija biex iġibu lfilmati tal-ħruġ u d-dħul millGħassa tal-Pulizija, sabiex ikun hemm aktar evidenza. Ħareġ ukoll li filmat jidher Pulizija ieħor u meta dan kien
mistoqsi ma rahx lill-akkużat ħiereġ mill-Għassa tal-Pulizija, minuta qabel u li deher fil-filmat, tenna li meta dan kien ġie mitkellem u qal li ma rahx. L-Ispettur Camilleri qal li huwa ressaq lis-Surġent Balzan Engerer wara li ħa parir mingħand l-Avukat Ġenerali. Xehed ukoll l-Ispettur Pierre Minuti li jaħdem fidDipartiment tal-Informatika fejn qal li hu jagħti l-korsijiet lillmembri tal-Korp tal-Pulizija, li jkunu jridu jgħollu livell taledukazzjoni tagħhom f’dan ilqasam u li hu dejjem saħaq malistudenti tiegħu fil-Korp biex ilpassword ma jagħtuha lil ħadd. L-Avukat Martin Bajada qal li xi ħadd daħal fis-sistema fit-22 ta’ Novembru bil-ħin ikun 13.17.02 bil-ewwel erba’ paragrafi tar-rapport jitħassar fil-ħin ta’ 13.49.53. Is-Supretendent Alexandra Mamo qalet li kien is-Surġent David Sant dwar dak li kien ġara. Qalet li ħadet xokk meta semmewlha lill-akkużat fejn dak jaqa’ taħt ir-responsabbiltà taghħa u li hija taf kemm hu bniedem responsabbli. “Is-Surġent Leeroy Balzan Engerer huwa uffiċjal li jaħdem u meta jidħol għal biċċa xogħol jibqa’ hemm biex ilestiha. Qabel ma jitlaq normalment jiġi ħdejja u jgħidli, nista’ mmur – meta suppost ikun ilu li telaq għal ħin
LOKALI
twil. “Meta ġiet murija r-ritratti, hija qalet li minkejja li ma jidhirx wiċċu, jixbah ħafna lillakkużat, fejn dan iħobb anki jieħu sehem fil-parati, u li hi tmur tara, fejn qalet li għandu listess fiżjonomija. Is-Surġent Leeroy Balzan li għandu 31 sena u joqgħod TasSliema qed jiġi mixli li nhar it22 ta’ Novembru li għadda, ipprevena jew ostakola d-dħul ta’ data, installa jew biddel jew ħassar xi data jew dokumentazzjoni, u żvela password lil persuna mhux awtorizzata. Balzan qed iwieġeb li mhux ħati talakkużi miġjubin kontrih. Is-Surġent Leeroy Balzan Engerer qed jiġi akkużat li bagħbas il-provi fil-każ talisparatura mill-eks xufier talMinistru Manwel Mallia. Balzan Engerer jinsab mixli li pprevjena li tiddaħħal, tinbidel jew titħassar informazzjoni f’sistema fl-Għassa ta’ TasSliema. Akkużat ukoll li żvela xi password jew xi mod ieħor biex issistema tkun aċċessata minn persuni mhux awtorizzati. IlProsekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispetturi Jesmond Micallef u Sandro Camilleri. Għall-imputat qed jidhru lAvukat Franco Debono u Marion Camilleri.
6
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Grace Borg u Andrea Milana jappellaw kawża li tilfu ma’ Thea Garrett
Grace Borg u Andrea Milana ppreżentaw appell wara li kienu tilfu kawża fil-Prim Awla talQorti Ċivili, wara li kienet ċaħdet talba għad-danni li saret fil-konfront ta’ Thea Falzon Garrett, wara li dawn kienu sostnew li hija kisret il-kuntratt li kienet iffirmat magħhom fuq ilkant. L-appell ma kienx laqa’ t-talba ta’ Borg u Milana fuq l-esklussività tal-aġenzija tal-kantanta u l-ftehim maniġerjali li sar b’rispett lejn Thea Falzon Garrett. Kien fis-6 ta’ Novembru li għadda li l-Qorti ma laqgħetx talba fuq il-biża’ li l-ġenituri talkantanta, li dak iż-żmien kellha 17-il sena, ma setgħux ikunu firmatarji tagħha mingħajr awtorizzazzjoni tal-istess Qorti. Borg u Milana qalu li kemm ilġenituri u Falzon Garrett innifisha kienu ffirmaw il-kuntratt. Il-ftehim, għall-promozzjoni ta’ Thea Garrett u r-rappreżentazzjoni tagħha f’kull aspett fl-industrija tad-divertiment, kien iffirmat minn Falzon Garrett meta hija kienet għadha taħt l-età.
Grace Borg kellha tirċievi 15 fil-mija tad-dħul li taqla’ l-artista wara l-perjodu operattiv tal-kuntratt, li kien validu għal sena. Hi qalet ukoll li kellha tieħu €18,000 għas-servizzi li pprovdiet lil Falzon Garrett. Borg u Milana qalu li kienu daħlu f’dak li jissejjaħ “exclusive artist agency and management agreement”, mal-ġenituri ta’ Falzon Garrett f’Novembru tal-2009. Dan il-kuntratt kien ġie ffirmat meta Falzon Garrett kienet għadha minorenni. L-Imħallef Schembri Orland, iżda, qalet li f’din il-kawża jrid jiġi determinat jekk Falzon Garrett kinetx marbuta b’kuntratt ma’ Borg, li kien iffirmat mill-ġenituri tagħha. Ingħad li skont il-liġi, il-ġenituri ta’ minorenni ma jistgħux jiddisponu mill-proprjetà tat-tfal tagħhom jew jidħlu għal ċertu tibdil fil-proprjetà tat-tfal tagħhom mingħajr awtorizzazzjoni tal-Qorti. Il-Qorti qalet li f’dan il-każ, ilġenituri daħlu għal ċertu obbligi mingħajr awtorizzazzjoni talQorti, kif titlob il-liġi.
L-Enemalta ordnata tħallas €70,000 lil ħames impjegati
www.maltarightnow.com
QORTI
Il-Korporazzjoni Enemalta ġiet ordnat tħallas is-somma ta’ €70,370.25c lil ħames impjegati wara li nstab li għal ħames snin sħaħ kienet qed issir diskriminazzjoni flimpieg tagħhom meta l-kundizzjonijiet kienu anqas minn dawk li jagħmlu xogħol identiku. It-Tribunal Industrijali, immexxi miċ-Chairman lAvukat Leslie Cuschieri, sab li l-Korporazzjoni Enemalta ddiskriminat fil-konfront ta’ Glenn Spiteri, Terry Debono, Christopher Attard, Michael Woods u Peter Paul Calleja li jaħdmu bħala “Plant Operators” (Tank Area) fil“Power Generation Unit” talKorporazzjoni. Huma kienu ressqu l-ilment tagħhom quddiem it-Tribunal Industrijali fejn qalu li huma jagħmlu xogħol identiku bħal dak li jagħmlu huma fil-Power Station tal-Marsa. F’dan ixxogħol il-ħaddiema, li ngħataw raġun, qalu li huma għandhom
l-istess responsabbiltajiet u li l-unika distinzjoni bejnhom u persuni oħra hi biss in-nomenklatura tal-kariga li jokkupaw. Ħareġ li din id-diskriminazzjoni damet sejra għal ħames snin sħaħ, bejn l-2008 u l2013. Glenn Spiteri kien qal fix-xhieda tiegħu li kien ilu 21 sena jaħdem malKorporazzjoni u dan bħala Steam Plant Operator, u llum dan jissejjaħ Plant Operator. Huwa jieħu ħsieb it-temperaturi taż-żejt, jagħmel transfers minn tank għal ieħor u jissupplixxi l-boilers taż-żejt, dejjem fil-Marsa. Qal li hemm diversi ħaddiema li jagħmlu l-istess xogħol u li hemm tnejn oħra li jissejħu “Senior Plant Operators,” li wkoll jagħmlu listess xogħol tiegħu, mingħajr differenza ta’ xejn, ħlief ilpaga. Huwa qal li wieħed ħa l-kariga 16-il sena qabel u l-ieħor sitt snin qabel. Dawn kienu qegħdin jieħdu €213 aktar kull erba’ ġimgħat. Huwa qal li
kien ilu jilmenta dwar dan mal-post tax-xogħol u wegħduhom li se jagħmlu xi kors u wara jkollhom l-istess paga. Huwa qal ukoll li hu u sħabu kienu ressqu l-ilment mal-Kap Eżekuttiv Tony Bonello li qal li ma kienx jaf b’din l-anomalija. Dan stħarreġ il-każ maċChief Engineer Edwin Gauci u wara qalilhom li kellhom raġun, iżda qalilhom li jekk jagħti ż-żieda lilhom irid jagħtiha lil kulħadd. It-tribunal wara li sema’ diversi xhieda qal li dawn ilħaddiema jimmeritahom li jitħallsu ta’ Senior Plant Operators u li jingħataw lura dak li tilfu mill-2008. Meta nħadmu ċ-ċifri Glenn Spiteri ħa €14,290.98ċ., Terry Debono €13,853.49ċ., Christopher Attard €13,854.20ċ. Michael Woods ħa kumpens ta’ €13,396.90ċ. u Peter Paul Calleja ħa s-somma ta’ €14,974.68ċ. L-Avukat Robert Abela deher għall-ħaddiema.
Mara ta’ 49 sena ġiet kundannata 18-il xahar ħabs sospiżi għal tliet snin wara li ammettiet li serqet ammonti ta’ deheb lil persuni li kienet taħdem magħhom fis-Swieqi. Il-Maġistrat Charmaine Galea fid-deċiżjoni tat l-opportunità lil Brenda Orsini mill-Isla wara li din ammettiet li serqet id-deheb u wara bigħatu lil ġojjellier filBelt. Orsini stess infurmat lillPulizija lil min kienet biegħet żewġ ġiżirajjen u anke rritornat ilflus li ħadet permezz tas-serq. F’digriet li l-Qorti tat, ingħad li minkejja l-gravità tar-reat, ilpiena għandha tkun waħda mnaqqsa minħabba li l-ħatja kkoperat bis-sħiħ mal-Pulizija u li Orsini għandha kondotta nadifa. Filwaqt li l-mara ngħatat twissija mill-Qorti dwar il-konsegwenzi li setgħet tgħaddi minnhom jekk tikkommetti reat ieħor, ingħad li fiċ-ċirkostanzi l-aħjar piena hi dik ta’ sentenza soppiża. Kien hemm ordni wkoll biex Orsini ma tavviċinax il-vittmi. L-Avukati Fabian Fleri u Carol Fabri mexxew il-Prosekuzzjoni.
minn Marsaxlokk ingħata l-libertà proviżorja mill-Maġistrat Ian Farrugia wara li tressaq b’urġenza l-Qorti mixli li seraq tagħmir minn għalqa f’Wied ilGħajn li jiswa madwar €17,000. Huwa kien mixli li seraq diversi oġġetti li jinkludi ‘tractor’, vann, xafra tal-ħsad li taqta’ t-tiben u diversi għodod u makkinarju tar-raba’. Huwa
għamlet rejd fil-propjetà tiegħu u hemm sabu l-oġġetti misruqin u li dawn kienu ttieħdu fit-22 ta’ Ottubru li għadda. Galea ġie akkużat ukoll li sar reċidiv u ngħata l-libertà proviżorja fuq garanzija personali ta’ €10,000. Għal Galea dehru l-Avukati Franco Debono u Angie Muscat. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Saviour Baldacchino.
Żagħżugħ bi problema ta’ droga inżamm taħt arrest preventiv wara li tressaq il-Qorti u wieġeb mhux ħati li seraq ‘handbag’ta’mara anzjana u wara pprova jiġbed il-flus mill-ATM permezz tal-‘card’ tagħha. Clifton Attard ta’ 24 sena millImsida ġie mixli quddiem ilMaġistrat Ian Farrugia li ħataf il‘handbag’ ta’ Carmela Apap filGżira nhar it-Tnejn filgħaxija, li kkaġunalha ġrieħi ħfief u li pprova jiġbed il-flus mill-kont tagħha 20 minuta wara li aggrediha.
L-Ispettur James Grech qal filQorti li kien hemm xhud li ra l-inċident kollu u ta d-dettalji kollha lillPulizija fuq il-ħalliel, għax inzerta jafu. Qal li anki filmati mis-CCTV tal-istess ATM qabdu lill-ħalliel. Il-Prosekutur qal li Attard għandu problema ta’ droga anki hu huwa nadif mid-droga bħalissa. LAvukati Franco Debono u Marion Camilleri għamlu talba għal-libertà proviżorja imma l-Maġistrat Farrugia ċaħadha għax qal li hemm il-biża’ li l-provi jistgħu jiġu kontaminati.
Fattiga ħatja Mixli li seraq tagħmir minn b’serq ta’ għalqa b’valur ta’ €17,000 deheb Raymond Galea ta’ 49 sena ġie arrestat wara li l-Pulizija
Żagħażugħ mixli li seraq ‘handbag’ ta’ anzjana fil-Gżira
www.maltarightnow.com
LOKALI
1,136 transfer ta’ għalliema f’sentejn
Fis-sentejn li għaddew ingħataw 1,136 transfer fis-settur tal-edukazzjoni. Dan jirriżulta minn tweġibiet li ta l-Ministru responsabbli mill-Edukazzjoni għal mistoqsijiet parlamentari tal-Kelliem tal-Oppożizzjoni għal dan il-qasam Joe Cassar. Għal mistoqsija dwar kemm għalliema ġew trasferiti jew imqiegħda fuq “shared deployment” fil-bidu ta’ din is-sena skolastika (2014-2015), ilMinistru Evarist Bartolo qal li saru 635 trasferiment ta’ għal-
liema li minnhom 66 kienu fuq bażi “shared”. Joe Cassar staqsa wkoll lillMinistru għall-Edukazzjoni u xXogħol kemm LSAs ġew trasferiti matul is-sena skolastika li għaddiet (2013-2014) u matul is-sena kurrenti. Il-Ministru Bartolo wieġeb li din l-informazzjoni għadha qed tinġabar. Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar staqsa wkoll lill-Ministru tal-Edukazzjoni jekk jikkonfermax li din is-sena skolastika kien hemm żieda sostanzjali fi
Id-deputat Laburista Deborah Schembri: ippretendiet servizz preferenzjali fuq ajruplan tal-Air Malta
Iċ-Chairperson tal-Air Malta tgiddeb lil Deborah Schembri Waqt programm fuq Radio 101, ippreżentat minn David Thake, iċ-Chairperson tal-Air Malta Maria Micallef giddbet lil Deborah Schembri wara li dDeputat Laburista stess qalet li hu normali li Membri Parlamentari jingħataw upgrade minn Economy Class għal Business Class b’xejn. Fil-blogg tagħha, Daphne Caruana Galizia rrappurtat li dDeputat Laburista Deborah Schembri kienet fuq titjira talAir Malta u hemmhekk iltaqgħet ma’ Norman Hamilton, lAmbaxxatur ta’ Malta f’Londra. Waqt il-vjaġġ, Norman Hamilton, minn jeddu, stieden lil Deborah Schembri biex millEconomy Class tmur ħdejh filBusiness Class. Dwar dan, il-preżentatur ċempel lil Deborah Schembri u meta staqsieha għaliex marret Business Class meta hi kienet ħallset ta’ Economy, id-deputat Laburista qalet li kien il-purser u mhux Norman Hamilton li stieden lilha biex tmur Business
Class minħabba li kien hemm xi siġġijiet vojta. Hi qalet ukoll li hi xi ħaġa normali li Membri Parlamentari jingħataw dan l-upgrade. Wara t-telefoanta ma’ Deborah Schembri, il-preżentatur ċempel ukoll liċ-Chairperson tal-Air Malta Maria Micallef u staqsieha dwar dan il-każ. Iċ-Chairperson qalet li mhijiex prattika normali li Membri Parlamenteri li jkunu qed jivvjaġġaw Economy Class fuq l-Air Malta jingħataw upgrade b’xejn biex jivvjaġġaw Business Class. Din l-upgrade tista’ ssir biss jekk ikun hemm awtorizzazzjoni bilmiktub mill-Uffiċċju taċChairperson. Konferma ta’ dan ħarġet ukoll mid-Deputati u eks Ministri Ċensu Galea u George Pullicino, li kkonfermaw li qatt ħadd ma offrielhom biex waqt it-titjira joqogħdu fil-Business Class, anki meta kien hemm ħafna postijiet vojta, xi ħaġa li tiġri spiss fuq it-titjiriet ta’ kwalunkwe linja tal-ajru.
trasferimenti u “shared deployment” ta’ għalliema u biex jagħti r-raġuni għaliex sar dan, u jekk sarx xi ppjanar biex jiġi mitigat it-trasferiment ta’ għalliema, u fl-eventwalità li sar dan l-ippjanar, jispjega fiex kien jikkonsisti. Il-Ministru tal-Edukazzjoni qal li f’din is-sena skolastika kien hemm żieda fit-trasferimenti minħabba l-fatt li nfetħet skola ġdida u kien hemm tmien skejjel oħra, minbarra l-ħames skejjel li jinsabu fl-istadju ta’ ‘phasing
out’ li fihom ċkienet il-popolazzjoni minħabba l-introduzzjoni tal-ko-edukazzjoni. Il-Ministru Bartolo qal li rraġuni prinċipali għaż-żieda flgħalliema ‘shared’ hija minħabba l-fatt li għad fadal ħames skejjel f’dan l-istadju li baqgħalhom il-Form 5 biss b’popolazzjonijiet żgħar ħafna. Dan wassal biex f’dawn liskejjel hemm ‘loads’ żgħar ħafna f’numru ta’ suġġetti bħarreliġjon, studji soċjali, storja, PE, ICT u oħrajn.
7
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Waqt l-eżerċizzju tad-‘deployment’ saru l-isforzi kollha biex fejn kien possibbli għalliema ‘shared’ ma jkollhomx għalfejn imorru minn skola għal oħra matul l-istess ġurnata; l-iskejjel li fihom ikunu ‘shared’ ma jkunux bogħod minn xulxin u ’l bogħod minn fejn joqgħod l-għalliem, u li waħda mill-iskejjel tkun skola li ma tkunx qed tiġi ‘phased-out’ biex ladarba l-istudenti tal-Form 5 jispiċċaw fil-perjodu tal-Għid, l-għalliem ikun jista’ jmur ‘full’ fi skola oħra.
L-infermiera Maltin m’għandhomx jiġu trattati bħala tat-tieni klassi Minbarra d-direttivi maħruġa mill-UĦM, anki l-union għallinfermiera u l-qwiebel, lMUMN, ħarġet direttivi għal 3,000 infermier, membri talMUMN, biex jirrifjutaw kull transfer li jingħata lilhom, jinfurmaw lill-union dwar dan u biex minn dawk l-infermiera li qed jitolbu transfer jinfurmaw lill-MUMN ħalli min-naħa tagħha tassigura li jingħataw listess privileġġi li qed jingħataw lil infermiera barranin.
L-MUMN qalet dan permezz ta’ stqarrija li ppubblikat nhar il-Ħamis. Stqarrija li fiha tgħid li hu inaċċettabbli li infermiera ta’ nazzjonalità barranija qed jingħataw prvileġġi li l-infermiera Maltin mhux jingħataw. Wieħed mill-privileġġi hu li dawn l-infermiera barranin jingħataw transfer għal sptar li hu viċin tar-residenza tagħhom f’pajjiżna. Dawn l-infermiera qegħdin ukoll jingħataw id-dritt li jir-
– l-MUMN
rifjutaw transfer meta lillinfermiera Maltin jgħidulhom li t-transfer se jingħata minħabba l-esiġenza tasservizz. L-MUMN qed tappella lillawtoritajiet li din it-tip ta’ tmexxija qed toħloq diskriminazzjoni bejn l-infermiera għalxejn filwaqt li appellat lillGvern biex l-infermiera Maltin ma jiġux trattati bħala ċittadini tat-tieni klassi f’pajjiżhom stess.
STRINA FEST. Fl-aħħar jiem il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca żaret l-Isptar Mater Dei fejn kienet għaddejja l-attività “Strina Fest”. Din l-attività kienet organizzata mill-impjegati tal-Isptar Mater Dei b’risq l-Istrina 2014. (Ritratt: DOI, Martin Attard)
www.maltarightnow.com
8
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
PARLAMENT
L-2011 l-aktar sena li nqabdu abbużi
Estensjoni ta’ skema tal-2012
L-iskema ta’ Regolarizzazzjoni ta’ proprjetajiet fil-Qawra/San Pawl il-Baħar se tkun estensjoni tal-Iskema li kienet ħarġet fl-1 ta’ Diċembru 2012, li permezz tagħha inkwlini ta’ djar li jinsabu fiz-zona magħrufa bħala Klawsura tal-Kortin f’Buġibba u San Pawl il-Baħar, setgħu jirregolarizzaw it-titlu tal-art u jixtru r-residenzi tagħhom. Din l-informazzjoni ngħata b’riżultat ta’ mistoqsija parlamentari li għamel id-Deputat Nazzjonalista Ċensu Galea. Meta kien qed iwieġeb il-mistoqsija, il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li l-iskema issa se tkun miftuħa wkoll għal dawk linkwilini li għandhom villeġġjaturi, ħwienet, garaxxijiet u bini ieħor li jintuża għal kull tip ta’ attività oħra u li jinsabu f’din listess zona.
L-2011 kienet l-aktar sena flaħħar ħames snin li nqabdu lakbar numru ta’ persuni jabbużaw mill-benefiċċji soċjali, li kien ta’ 742 persuna, għalkemm l-akbar ammont finanzjarju ta’ frodi kien irreġistrat fis-sena ta’ qabel, fl-2010. Jirriżulta mill-informazzjoni li ta l-Ministru għall-Familja u Solidarjetà Soċjali, Michael Farrugia, għal mistoqsija tadDeputat Nazzjonalista Clyde Puli, li fl-aħħar ħames snin inqabdu 3,005 persuni jabbużaw, f’ammont ta’ frodi li laħħaq iċċifra ta’ €16,653,694. Fis-sena 2010 kien hemm 677 persuna bl-ammont fi frodi jlaħħaq għal €3,716,295; fl-2011 kien hemm 742 persuna blammont ikun ta’ €3,661,150; 548 persuna fl-2012 bl-ammont ta’ €2,827,459, fl-2013 kien hemm 565 persuna f’ammont li laħħaq €3,391,478; u din is-sena sa Ottubru kien hem 473 persuna li abbużaw b’ċifra li laħqet issomma ta’ €3,057,312.
Għalliema ma’ studenti kemxejn batuti
Fl-iskejjel sekondarji statali ntagħżlu 27 għalliema bħala CCP Mentors flimkien mat-teaching load fis-suġġett proprja tagħhom. Dawn l-għalliema ġew magħżula mill-Kapijiet tal-Iskejjel, li għażlu għalliema li huma adatti għal dan ix-xogħol ma’ tfal li akkademikament huma kemxejn batuti. Din l-informazzjoni ngħatat filParlament mill-Ministru għallEdukazzjoni u Xogħol, Evarist Bartolo, meta wieġeb mistoqsijiet tad-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar, Kelliem għallEdukazzjoni. Il-post ta’ Core Curriculum Programme (CCP) Mentor fl-iskejjel sekondarji nħoloq riżultat talQafas tal-Kurrikulu Nazzjonali tal-2012 li kien indika fost l-oħrajn il-ħtieġa li tiġi indirizzata s-sitwazzjoni u l-bżonnijiet ta’ dawk listudenti li jkunu jidhru li se jitilqu mill-iskola kmieni. Sa din is-sena, is-CCP Mentor kien jintgħażel mill-Kap talIskola. Huwa maħsub li mis-sena skolastika li ġejja, dan il-post jibda jintgħażel wara sejħa għall-applikazzjoni minn fost l-għalliema.
Il-kors tal-Kriminoloġija f’Għawdex ma sarx
58 impjieg ġdid fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru mill-elezzjoni ‘l hawn L-Uffiċċju tal-Prim Ministru fil-Berġa ta’ Kastilja, fil-Belt
24 persuna ddaħħlu mill-privat u 34 kienu qed ifittxu xogħol
Mill-elezzjoni ta’ Marzu 2013 sal-1 ta’ Ottubru ta’ din issena, fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru kienu impjegati aktar minn 160 persuna, li 58 persuna kienu minn barra s-settur pubbliku. Dan ikkonfermah il-Prim Ministru Joseph Muscat meta wieġeb mistoqsija tal-Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista għallĦidma fil-Parlament, Mario de Marco, li staqsa lill-Prim Ministru jgħid kemm ġew impjegati ħaddiema mill-entitajiet li jiffurmaw parti middekasteru tiegħu, inkluż dipartimenti tal-Gvern, entitajiet pubbliċi u awtoritajiet, bejn id9 ta’ Marzu 2013 u l-1 ta’
Mill-34 li ngħataw xogħol u kienu qed ifittxu impjieg, 25 ingħataw impjieg fil-MEPA
Ottubru 2014. Staqsa wkoll kemm minn dawn il-ħaddiema ġew minn entitajiet pubbliċi u kemm ġew mill-privat jew kienu qegħdin ifittxu xogħol. Mill-informazzjoni li ngħatat fil-Parlament, jirriżulta li mit58 impjieg ġdid (minn barra ssettur pubbliku) fid-dekasteri li jaqgħu taħt l-Uffiċċju tal-Prim Ministru, kien hemm 24 li ġew mill-privat u 34 li kienu qed ifittxu xogħol. Minn dawk l-34 li kienu qed
ifittxu xogħol u li kienu impjegati fid-dekasteru tal-Uffiċċju tal-Prim Ministru, 25 ingħataw impjieg fl-Awtorità ta’ Malta dwar l-Ambjent u l-Ippjanar, ilMEPA. Jirriżulta wkoll li l-Uffiċċju tal-Prim Ministru impjega għaxar ħaddiema b’rabta malLaqgħa tal-Kapijiet tal-Istati tal-Commonwealth, li disgħa minnhom mhux ġejjin mis-settur pubbliku, fosthom ħamsa li kienu qed ifittxu xogħol.
Il-kors tal-Kriminoloġija fiċĊentru tal-Università ta’ Għawdex din is-sena ma sarx wara deċiżjoni li ma jiftaħx minħabba n-numru żgħir ta’ applikanti għal dan il-kors. Dan kien ikkonfermat millMinistru għal Għawdex Anton Tabone meta wieġeb mistoqsija parlamentari tad-Deputat Nazzjonalista Chris Said. Fil-Parlament, Chris Said staqsa għaliex la darba fis-snin preċedenti dejjem ingħatat għajnuna finanzjarja mill-Ministeru għal Għawdex sabiex jinżamm dan il-kors, din l-għajnuna ma ngħatatx biex jerġa’ jibda f’Ottubru li għadda, tant li dan ilkors ma sarx f’Għawdex.
Xogħlijiet fit-toroq f’San Pawl il-Baħar
Ix-xogħlijiet fit-toroq f’San Pawl il-Baħar se jsiru skont kif hu pjanat. Dan ikkonfermah il-Ministru J oe Mizzi fi tweġibali ta filParlament għal mistoqsija tadDeputat Nazzjonalista Ċensju Galea, li staqsa jekk il-Ministru, permezz ta’ Transport Malta, bidilx il-prijoritajiet tiegħu għal dak li jikkonċerna xogħol fuq ittoroq ta’ San Pawl il-Baħar. Il-Ministru Mizzi ma weġibx, iżda, meta se jibda x-xogħol fuq it-toroq.
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Anniversarju importanti
Għada jaħbat l-anniversarju tond ta’ 40 sena minn meta lParlament Malti b’maġġoranza kbira għamel emendi importanti filKostituzzjoni tagħna l-Maltin. Dik il-ġrajja, ma’ oħrajn warajha, iġġegħelna nirriflettu fuq il-liġi bażika li tagħti lilna ċ-ċittadini Maltin drittijiet importanti u li tħarishomlna mill-abbuż permezz ta’ istituzzjonijiet indipendenti mill-Gvern tal-ġurnata.
Kontinwità kostituzzjonali L-emendi li saru fil-Kostituzzjoni 40 sena ilu saru filKostituzzjoni tal-Indipendenza u kif kienet taħseb il-Kostituzzjoni tal-Indipendenza, jiġifieri b’maġġoranza li hi aktar minn maġġoranza sempliċi fil-Parlament; anke jekk xellfu xi ftit dak li kienet taħseb għalih il-Kostituzzjoni tal-Indipendenza li jsir ukoll referendum u li 40 sena ilu ġie maqbul li effettivament ikun l-elezzjoni ġenerali ta’ sentejn wara. Għalhekk, bħal għada 40 sena, pajjiżna wettaq emendi li żammew il-kontinwità kostituzzjonali mindu ksibna s-sovranità. Il-Kostituzzjoni li għandna llum hi l-istess waħda li ksibna fl-Indipendenza b’emendi li saru fiha mhux biss 40 sena ilu imma wkoll wara, speċjalment fl-1987 biex tkun garantita ddemokrazija bażika. Qbil Kif jargumenta tant tajjeb l-eks-President ta’ Malta Ugo Mifsud Bonnici fil-ktejjeb tiegħu mimli sustanza dwar Kif Sirna Repubblika, l-emendi ta’ bħal għada 40 sena ġabu għall-ewwel darba lill-Partit Laburista jaqbel mal-Kostituzzjoni ta’ Malta. Għax fl-10 snin ta’ qabel, il-Partit Laburista kien xettiku u kellu appoġġ l-aktar l-aktar fietel għall-Kostituzzjoni li fil-fatt biha tela’ fil-gvern fl-1971. Tliet snin wara, il-qbil tal-Partit Laburista u l-appoġġ qawwi tal-Partit Nazzjonalista għall-emendi fissru li minn dakinhar ’il quddiem gawdejna Kostituzzjoni maqbula, dik li l-Ingliżi jsejħu a settled Constitution.
Qatt aktar sospensjoni ta’ drittijietna Emenda importanti ħafna bħal għada 40 sena kienet dik li biha lPartit Laburista aċċetta li l-Qorti Kostituzzjonali ma tista’ tkun qatt aktar sospiża. Għax il-Gvern Laburista qabel kien irrifjuta li jaħtar il-Qorti Kostituzzjonali li hi l-istituzzjoni li tħares id-drittijiet fundamentali tagħna. Il-Kostituzzjoni tagħtina drittijiet li, għal ċertu żmien qabel Diċembru 1974, ċittadin Malti ma setax jagħmel kawża dwarhom għax il-Gvern Laburista ma kienx jaħtar il-Qorti Kostituzzjonali; effettivament kellna d-drittijiet fundamentali talbniedem sospiżi. Bl-emendi ta’ 40 sena ilu, dak spiċċa darba għal dejjem u l-Qorti Kostituzzjonali, jekk ma tinħatarx, tkun kostitwita awtomatikament mill-aktar tliet imħallfin anzjani.
Res pubblica Meta nitħaddtu fuq il-forma tal-Istat li adottajna 40 sena ilu, aktarx niffukaw fuq il-politiċi. Imma Repubblika xi tfisser? Tfisser dak li tgħid bil-Latin: res pubblica; ħaġa pubblika. Tfisser li l-Istat hu pubbliku, mhux propjetà personali ta’ xi ħadd. Tfisser li min ikollu kariga tal-Istat qiegħed hemm għax magħżul min-nies u ma jistax jaġixxi qisu l-Istat hu propjetà privata tiegħu, bħalma kienu jagħmlu r-rejiet fil-qedem. Għalhekk irridu niddefendu dan l-ispirtu ta’ res pubblica meta jkun hemm ftit tal-qalba li jibdew jaħsbu li l-Istat sar tagħhom u jagħmlu tellieqa min se jaħtaf l-aktar minn flus il-poplu, kif qed jiġri bħalissa.
9
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
X’jaħseb il-Papa dwar l-annimali
Meta kont tifla niftakar li lmużew u f’postijiet oħra konna nisimgħu ħafna bil-kliem Ġenna u Infern u dejjem kienu jispjegawlna li dawk in-nies twajba jmorru l-ġenna u l-oħrajn li ma jkunux imorru l-infern. U jien dejjem niftakarni nistaqsi l-famuża mistoqsija: U lannimali fejn imorru? Imma sfortunatament, għall-kuntrarju ta’ dak li dejjem xtaqt nisma’ li lannimali jmorru l-ġenna, irrisposta dejjem kienet tkun li lannimali m’għandhomx ruħ u dawn ma jmorru mkien. Nistqarr li bħala persuna li minn dejjem ħabbejt l-annimali, din it-tweġiba tant kienet tqabbadli dwejjaq. Illum, erbgħin sena wara, f’wieħed mid-diskorsi li jagħmel fl-udjenza ta’ kull ġimgħa fi Pjazza San Pietru, il-Papa Franġisku ddikjara li l-annimali kollha jmorru l-ġenna. Huwa qal dan waqt li kien qiegħed ikun ta’ komfort għal tifel ċkejken li kien qed jibki għax kien għadu kif mietlu l-kelb. Wara li kkwota diversi passaġġi bibliċi bħala evidenza li lannimali jmorru l-ġenna, il-Papa kompla jżid li fil-ġmiel talħolqien li jġib ħafna kobor fina,
25 sena ilu f’In-Nazzjon
xi darba meta aħna mmutu żgur li niltaqgħu mal-annimali fl-eternità. “Il-Ġenna miftuħa beraħ għall-kreaturi kollha ta’ Alla, li jinkludu l-annimali wkoll.” U wara tant snin nistaqsi lili nnifsi kif jista’ jkun li l-Ħallieq ma lestiex post għall-kreaturi kollha tiegħu, illum inħossni ferħana ħafna bid-dikjarazzjoni li għamel il-Papa Franġisku, li verament jixraqlu l-isem li jġorr, li mill-ewwel ifakkrek fil-Qaddis San Franġisk, li baqa’ magħruf għall-imħabba speċjali li kellu lejn l-annimali. Carmen Axisa Ħal Balzan
Lejn Isqof ġdid
Qrajna u smajna ħafna dwar min jista’ jkun l-Arċisqof il-ġdid li jmexxi l-Knisja Kattolika f’Malta f’dawn il-ġimgħat li għaddew minn meta tħabbret irriżenja tal-Arċisqof Pawlu Cremona OP. Forsi fl-injoranza tiegħi, imma ma nistax nifhem ir-raġuni ta’ dan id-dewmien kollu, speċjalment meta wieħed jikkonsidra wkoll il-fatt li Mons. Cremona kien ilu żmien twil jimmedita din ir-riżenja.
Possibbli l-Knisja Maltija, minn tant reliġjużi, patrijiet u qassisin, bi mħuħ għorrief u bi spiritwalità kbira, m’għandhiex minn fejn tagħżel ragħaj li jmexxi l-merħla tagħha biddehen u l-għerf li jixraq għażżminijiet tal-lum? Ħa nieħu l-okkażjoni biex nirringrazzja lill-Arċisqof Cremona għal dak kollu li għamel u li kellu jgħaddi minnu matul it-tmexxija tiegħu. F’għajnejja kien Arċisqof għaqli, twajjeb u umli ħafna minkejja l-kwalitajiet kollha tajbin li kellu. Persważ li min ikkritikah kemm felaħ fuq il-mezzi ta’ komunikazzjoni soċjali – u qed nirreferi għal reliġjużi stess – ma jkunux lesti jerfgħu s-salib tattmexxija li kellu hu, għax jibżgħu mit-toqol tiegħu, anki jekk ikunu mitluba jagħmlu dan. Għax li tikkritika faċli, u ma’ xi wħud taf tidher sabiħ ukoll. Imma meta tiġi għall-fatti, kif tgħid l-espressjoni, għas-si u nno, tkun storja differenti. Martin San Ġiljan
L-ittri f’din il-paġna jistgħu jintbagħtu fl-indirizz elettroniku nathaniel.attard@media.link.co m.mt jew fl-indirizz ta’ Media Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-paġna
In-Nazzjon, fil-faċċata tagħha, tirrapporta l-aħbar li Margaret Thatcher, ilPrim Ministru Ingliż, mistennija żżur Malta s-sena d-dieħla skont ma kienet wegħdet lill-Prim Ministru Eddie Fenech Adami f’Settembru tal-1988. Imkejjen qrib il-Kummissjoni Għolja Ingliża qalu li bħalissa għaddejjin trattattivi biex ikunu deċiżi d-dati għal din iż-żjara uffiċjali tal-Prim Ministru Ingliż. L-istedina lil Margaret Thatcher kienet saritilha meta l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami kien għamel żjara uffiċjali fl-Ingilterra li fiha l-qofol talprogramm kien proprju l-laqgħa bejn ilPrim Ministri taż-żewġ pajjiżi. F’dik illaqgħa kienu diskussi diversi punti ta’ interess bilaterali. In-Nazzjon tfakkar li l-aħħar Prim Ministru li żar Malta kien Sir Winston Churchill meta kien sejjer għall-famuża laqgħa ta’ Yalta fi Frar 1945. Iż-żjara ta’ Thatcher se sseħħ 45 sena wara dik iż-żjara storika.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
10
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
OPINJONI
Tebgħa sewda fil-ħajja tal-Gvern ta’ Joseph Muscat
Hemm ġrajjiet li jseħħu għax tinħoloq arja ta’ “ħadd ma jista’għalija” u “ta’ xejn m’hu xejn” u “kollox jgħaddi”
Harold Macmillan kien Prim Ministru tar-Renju Unit bejn issnin 1957 u l-1963. Is-slogan politiku ‘you never had so good’ kien intażgħel minnu għax fissnin 50 tas-seklu li għadda lIngilterra kienet gawdiet żmien ta’progress ekonomiku frott talbini mill-ġdid tal-infrastruttura li kienet iġġarfet waqt it-tieni gwerra dinjija. Macmillian kien rebaħ dik l-elezzjoni u allura kien sar prim ministru. Bħala Prim Ministru kien bassar it-tmiem tal-Imperu Ingliż wara li kien għamel vjaġġ filkontinent Afrikan u kien ħareġ b’espressjoni oħra li daħlet fillessiku politiku. Din kienet il‘wind of change’ li kien qed jonfoħ f’dan il-kontinent li kien filfatt wassal għall-indipendenża tal-kolonji Ingliżi fl-Afrika fissnin 60 tas-seklu l-ieħor. Iżda hemm espressjoni oħra attribwita lil Macmillan li l-użu tagħha huwa applikabbli b’mod perfett għall-ġrajjiet li seħħew f’Malta fil-ġimgħat li għaddew. Darba ġurnalista b’referenza għall-popularità tal-gvern immexxi mill-Prim Ministru Macmillan kien staqsa x’jista’ jiżvija lill-gvern tiegħek minn
dik it-triq ta’ suċċess li kien qabad? Macmillan huwa allegat li qallu b’risposta ‘events, dear boy, events’. Jiġifieri, il-ġrajjiet li jiġru ħabta w sabta. Hekk ġara fil-lejl tad-19 ta’ Novembru bl-isparar tax-xuffier tal-Ministru Mallia. Ġrajja li tinżel fl-istorja ta’ Malta bħala tebgħa sewda fil-ħajja relattivament qasira tal-gvern preżenti mmexxi minn Joseph Muscat. Li kieku l-gvern kien trasparenti u veritier mill-ewwel u li kieku Muscat kien għamel dmiru u qalfat lill-Ministru Mallia l-għada tal-isparatura, kif kien talab Simon Busuttil, il-ġrajja x’aktarx li ma kienx ikollha l-poter qawwi li tiżvijja l-gvern Laburista bl-istess mod li żvijjatu. Hemm ġrajjiet li jseħħu għax tinħoloq arja ta’ “ħadd ma jista’għalija” u “ta’ xejn m’hu xejn” u “kollox jgħaddi”. U meta din l-arja tinfetta l-forżi tażżamma tal-liġi u tal-ordni, allura ta’ bil-fors li jseħħu ġrajjiet talmistħija. L-istejjer bħal dawk ta’ d-dellitt ta’ Nardu Debono, ta’ Tal-Barrani, tal-qtil ta’ Raymond Caruana u tal-frame up infami ta’ Pietru Pawl Busuttil - kollha huma xhieda ħajja ta’ dak li qed
Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
ngħid. L-inkjesta tal-exImħallfin dwar l-isparar ikkonfermat dan għax l-ex-Aġent Kummissarju, kif ukoll diversi puliżija ttrattaw dak l-inċident b’mod mill-aktar dilettantesk u partiġġjan u kkommettew dnubiet serji li ma kienu xejn ħlief abbuż tal-poter. Il-Prim Ministru Joseph Muscat innifsu jaħti għal dan kollu. Kien jaf kif kienet qed tiġi mmexxijja kemm l-armata kif ukoll il-korp tal-puliżija. Li kieku Muscat kien politiku serju, lil Mallia messu ħeles minnu ferm qabel dan l-inċident. Issa qed jibki d-dmugħ tal-kukkudrilli u iddikjara li l-ewwel priorita’ hi li
Jekk irid li din il-fiduċja tirritorna, Muscat stess flimkien mal-ministru Carmelo Abela għandhom jitolbu lill-ombudsman jinvestiga b’mod urġenti kif reġgħu ddaħlu fil-korp tal-puliżija ċertu individwi u kif saru ċertu promozzjonijiet fl-armata
l-poplu jerġa jkollu fiduċja filpuliżija. Jekk irid li din il-fiduċja tirritorna, Muscat stess flimkien mal-ministru Carmelo abela għandhom jitolbu lill-ombudsman jinvestiga b’mod urġenti kif reġgħu ddaħlu fil-korp tal-puliżija ċertu individwi u kif saru ċertu promozzjonijiet fl-armata. X’serjeta’ politika hi li l-exAġent Kummissarju tpoġġa minn Muscat bħala assistant talKummissarju l-ġdid? Din hija azzjoni li ma tixraqx lillKummissarju Cassar u tittradixxi l-istess verdett fir-rapport tal-eximħallfin. U għala Kurt Farrugia la ma qabilx mal-ex-Ministru Mallia dwar l-istqarrija oriġinali u tassew ried li jikkoreġi l-gidba sfaċċata, għaliex ma ħax l-iniżjattiva li jiċċekkja mal-Prim
Ministru x’għandu jagħmel, flaħħar mill- aħħar l-istqarrija qarrieqa kienet ħarġet mill-uffiċċju tal-Prim Ministru. Kif qed jistqarr il-poplu, Muscat falla bil-kbir, baża jidher quddiem l-istess inkjesta, għax irid jibqa jaħbi il-falliment tiegħu. Għandna problema serja, Prim Ministru li jigdeb biex jipprova jikkonvinċi, u kif qalli ħabib astut, li l-PM sar jemmen fil-gideb tiegħu stess. Kollox juri kif qal tajjeb Simon Busuttil, “not fit for purpose”. Irid jgħoġob lil kulħadd. L-istess Muscat tal-Made in Brussels. Listess Muscat li jippremja lillkriminali. L-istess Muscat li ried il-poter, iżda meta ffaċċja ġrajja tal-mistħija, għażel li ma jużaħx, bi skuża jew oħra.
www.maltarightnow.com
MADWARNA
GSK tiffoka fuq is-COPD u dawk li jbatu minnha
Ideat ta’ rigali taħt l-€10 Apparti t-tiżjin fid-djar u ttoroq imdawla, il-Milied iġib miegħu sfida biex insibu r-rigal ideali għan-nies qrib tagħna. Fil-ħanut ta’ Butlers f’tasSliema hemm xelta varja ta’ oġġetti għad-dar, li huma oriġinali u kkuluriti. Faċilment ssib xi ħaġa adattata għal-membri tal-familja tiegħek, ħbieb u kollegi mingħajr ma tonfoq aktar minn €10.
11
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Vażun (€7.99): Ideali għal delettanti tal-qsari. Dawn ilvażuni tal-ħġieġ ħodor, ħomor jew griżi jintużaw kemm bħala ornament għat-tiżjin jew pot talfjuri. Landa tal-biskuttini (€2.99): Jekk tixtieq toffri rigal uniku, ipprepara sett biskuttini friski u qassamhom lill-ħbieb u familjari tiegħek f’waħda minn dawn il-landi ddiżinjati b’tema tal-
Milied. Frame tar-ritratti: Agħżel memorja unika u agħtiha bħala rigal dan il-Milied. Hemm diversi frames minn fejn tagħżel, u l-mudelli ż-żgħar jistgħu jitqiegħdu jew fuq desk, senduq jew anke fuq komodina. Għodda tal-kċina (€4.99): Għal dawk il-ħbieb li jħobbu jqattgħu ħafna ħin jesperimentaw fil-kċina u jduqu riċetti
GSK qed tagħti l-appoġġ tagħha lil dawk li jsofru millmarda COPD fl-okkażżjoni talJum Dinji dwar is-COPD, ġurnata speċjali li ssir kull sena biex iżżid l-għarfien dwar il-marda tal-pulmun magħrufa bħala Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD). Is-COPD taffettwa kważi 210 miljun persuna madwar iddinja1, bl-ispiża tas-COPD flEwropa biss tiswa iżjed minn €38.6 biljun. F’Malta hu stmat li hawn iżjed minn 10,000 pazjent li għandhom din il-marda. Din iċ-ċifra hi bażata fuq l-aħħar Stħarriġ Ewropew dwar isSaħħa li jikkalkula li f’Malta lprevalenza ta’ COPD hi ta’ 4%. Ħafna minn dawn il-pazjenti mhumiex dijanjostikati jew ikunu dijanjostikati meta lmarda tkun diġa’ fi stat avvan-
zat. COPD hu terminu wiesgħa li jiddeskrivi kundizzjonijiet li jillimitaw it-twassil tal-arja fil-pulmuni. Dawn jinkludu wkoll bronkite kronika u enfisema. Din tolqot b’mod dirett is-saħħa talpazjenti, il-ħajja tagħhom ta’ kuljum u, fl-aħħar mill-aħħar, jekk jibqgħux ħajjin. L-akbar sintomu tas-COPD hu nuqqas ta’ nifs li jista’ ma jħallix nies jagħmlu attivitajiet sempliċi bħal li jinħaslu jew jilbsu. L-akbar kawża tas-COPD hi t-tipjip. Fi studju riċenti minn GSK ta’ pazjenti tas-COPD fir-Renju Unit, instab li l-impatt emozzjonali tan-nuqqas ta’ nifs, hu ħafna aktar milli kien maħsub qabel, b’41% tal-pazjenti ma jiddiskutux b’mod proattiv l-impatt tannuqqas ta’ nifs mat-tabib tagħhom.
ġodda, Butlers toffri bosta oġġetti li kapaċi japprezzaw. Mr. Right salad dresser huwa flixkun trasparenti armat birriċetti ta’ ħames salad dressings. Kikkri (€2.99) u Hot Chocolate Spoons (€1.69): Kulħadd japprezza kikkra te jew kafe sħuna dawn iż-żminijiet. Għand Butlers issib disinji ta’ Mickey Mouse, Snoopy fost karattri oħra. Għandhom ukoll
hot chocolate sticks li jitqiegħdu f’kikkra ħalib sħuna u meta jdubu ssir xarba tajba. Butlers hija ditta Ġermaniża toffri xelta t’oġġetti tat-tiżjin għal żmien il-Milied, rigali kreattivi u affarijiet għad-dar. Ilħanut il-ġdid jinsab f’Tower Road tas-Sliema, u huwa miftuħ fost il-ġimgħa kif ukoll nhar ta’ Sibt, bejn id-9:30am u s7:30pm.
www.maltarightnow.com
12
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
L-ITALJA: Ftit mill-inkwiet tal-bieraħ f’Milan waqt strajk nazzjonali li sejjaħ mill-unions Taljani kontra riformi fis-settur tax-xogħol u miżuri ta’ awsterita tal-Prim Ministru Matteo Renzi. (Ritratt:EPA)
Id-dinja qed tħabbat wiċċha ma’ traġedja fil-klima IL-PERU’
It-taħditiet dwar il-klima f’Lima ntemmew ilbieraħ, bi kwistjonijiet li għadhom jaqsmu l-partijiet, minkejja appell imqanqal mis-Segretarju tal-Istat Amerikan John Kerry. Kerry qal lin-negozjaturi li ddinja “għadha fit-triq li twassal għal traġedja”. Ftehim ambizzjuż, sostna Kerry, “ma kinitx għażla, hi neċessita’ urġenti”. Iżda kwistjonijiet pendenti heddew li jillimitaw kull progress filkapitali Peruvjana. Ħafna pajjiżi żviluppati jridu jaraw bidla filmod kif in-nazzjonijiet qed jaqtgħu l-emissjonijiet, filwaqt li
pajjiżi fqar ma għamlux dan. Pajjiżi bħalma hu l-Istati Uniti qalu li d-diviżjonijiet l-antiki huma skaduti u jridu lil kulħadd biex jieħdu xi forma ta’ obbligu. Fid-diskors tiegħu, John Kerry saħħaħ din l-idea. Ebda pajjiż m’għandu jkollu “passaġġ ħieles”, filwaqt li żied, “naf li dan hu diffiċli għal pajjiżi li qed jiżviluppaw. Irridu niftakru li llum aktar minn nofs l-emissjonijiet ġejjin minn pajjiżi li qed jiżviluppaw, allura trid issir premura li dawn ukoll jaġixxu.” Iżda din l-attitudni qed issib reżistenza minn diversi pajjiżi,
fosthom, iċ-Ċina u ħafna oħrajn, li jridu jimxu mal-idea ta’ “responsabbiltajiet komuni iżda differenti”. Il-kwistjoni saret kritika hekk kif iċ-chairpersons tat-taħditiet introduċew abbozz ġdid li ħafna ħassew li dan ħa post l-impenn oriġinali. Antonio Marcondes qal li “dan l-eżerċizzju kollu mhux intenzjonat biex il-konvenzjoni tinkiteb mill-ġdid”. Kwistjoni oħra li ppredominat kienet dwar l-ewwel impenji li lpajjiżi mistennija jagħmlu sa tmiem Marzu tas-sena d-dieħla.
Metri ‘l bogħod minn inċident gravi f’Heathrow IR-RENJU UNIT
Drone ittajjar xi 20 pied ‘il bogħod minn ajruplan tal-passiġġieri, qabel ma dan kien se jagħmel l-inżul tiegħu fuq il-mitjar tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Heathrow. Il-mudell ta’ ħelikopter għadda bl-aktar mod perikoluż qrib Airbus A320, xi 700 pied ‘il fuq mill-art fit-22 ta’ Lulju ta’ din issena. Dan il-każ kien it-tieni wieħed li seħħ bejn ajruplan kummerċjali tal-passiġġieri u drone flIngilterra, u l-ewwel f’Heathrow. Uffiċjali kkonkludew li l-bdot ta’ mudell ta’ ajruplan ikkontrol-
lat bir-radio control, li ma ġiex identifikat, “għażel li jtajru f’post assolutament mhux f’loku”. Rapport qal li l-ekwipaġġ abbord l-ajruplan tal-passiġġieri ra d-drone, li ttajjar 20 pied fuq il-ġewnah tal-A320. Dan iddrone ma nqabadx bir-radar, probabbilment minħabba d-daqs żgħir tiegħu. Ir-rapport żied li “l-perikli assoċjati ma li wieħed itajjar mudell ta’ ajruplan qrib ajruplan kummerċjali tal-passiġġieri flaħħar stadji ma kinux jammontaw għal tħassib konsiderevoli.”
Propost abbozz dwar l-ewtanasja FRANZA
Politiċi Franċiżi nidew proposti għal abbozz li jippermetti lit-tobba biex pazjenti b’mard terminali jitqiegħdu taħt raqda profonda sakemm imutu. B’dan l-aġir, reġa’ tqajjem id-dibattitu diviżorju dwar l-ewtanasja. L-abbozz ukoll se jkun qed jagħmel “il-wirt ħaj” - imħejji minn nies li ma jridux jibqgħu ħajjin artifiċjalment meta jkunu wisq morda biex jiddeċiedu – li jorbot legalment fuq it-tobba
milli wieħed konsultattiv kif inhu llum. L-ewtanasja hi illegali fi Franza, iżda Francois Hollande wiegħed, fil-kampanja presidenzjali tal-2012, biex iħares lejn ilkwistjoni li qed taqsam pajjiż, fejn stejjer ta’ qsim-il qalb dwar l-ewtanasja jibqgħu jagħmlu laħbarijiet. Il-President Hollande qal li dibattitu parlamentari dwar ilkwistjoni se jsir f’Jannar.
www.maltarightnow.com
13
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Mistenni aktar roħs fil-prezz taż-żejt IR-RENJU UNIT
L-Aġenzija Internazzjonali dwar l-Enerġija (IEA) qalet li l-prezzijiet taż-żejt mistennija jiġu taħt aktar pressjoni ‘l isfel, hekk kif qed tbassar talba għal tkabbir dinji minn 230,000 barmil kuljum għal 900,000 barmil kuljum. Dan għax qed ikun imbassar konsum inqas ta’ fjuwil fir-Russja u pajjiżi oħrajn li jesportaw iż-żejt. Il-IEA qalet li għadu kmieni biex wieħed jistenna prezzijiet baxxi taż-żejt ħalli wieħed jibda jikkunsidra jikkontrolla lprovvista qawwija fitTramuntana tal-Istati Uniti. Il-prezzijiet taż-żejt ilhom jinżlu drastikament sa minn Ġunju u dan minħabba tkabbir
baxx għad-domanda kif ukoll għal żieda qawwija fiż-żejt shale tal-Istati Uniti. Brent, il-kejl dinji dwar iżżejt mhux maħdum, kien qed jinnegozja nhar il-Ġimgħa lprezz ta’ $63-il barmil, ‘il isfel minn aktar minn 40 filmija minn Ġunju. It-tnaqqis fil-prezz niżel aktar wara lpubblikazzjoni ta’ rapport talIEA. Iż-żieda fil-provvista ta’ light tight oil se timbotta il-produzzjoni kollha taż-żejt mhux talOPEC għal tkabbir rekord ta’ 1.9 barmil kuljum kull sena, għalkemm il-pass tat-tkabbir mistenni jbatti għal 1.3 miljun matul is-sena d-dieħla.
SRI LANKA: Fdalijiet ta’ ajruplan tat-tip Antanov 32 tal-Qawwa tal-Ajru ta’ Sri Lanka li ġġarraf f’Athurugiriya, 12-il kilometru muill-kapitali Kolombo. L-erba’ membri tal-ekwipaġġ abbord kollha mietu.(Ritratt:EPA)
Żieda fil-manuvri Russi fil-Baltiku IN-NATO
IR-RENJU UNIT: Harley Davidson li kien tal-kantant leġġendarju Amerikan Elvis Presley. Din hi waħda mill-ħafna affarijiet f’’Elvis at the O2, The Exhibition of his Life - Direct from Graceland’ f’Londra. Il-wirja hi l-ikbar tax-xorta tagħha dwar Elvis li qatt saret fl-Ewropa u tiftaħ il-Ġimgħa u se tibqa’ miftuha disa’ xhur. (Ritratt:EPA)
Appell għall-protezzjoni tal-Insara IN-NIĠERJA
L-arċisqof ta’ Jos fiċ-ċentru tan-Niġerja qal li jrid isir ħafna iżjed sabiex tingħata protezzjoni lil persuni ordinarji. Dan wara li mill-inqas 30 persuna nqatlu f’żewġ attakki bil-bombi. LArċisqof Ben Kwashi qal li ħafna mill-vittmi huma foqra u dgħajfa. L-attakk f’suq iffullat bin-nies u li seħħ nhar il-Ħamis kien attribwit għall-grupp terroristiku Boko Haram. Il-grupp Iżlamiku kien qabel poġġa fil-mira tiegħu l-knejjes u l-moskej f’Jos, li għandha popolazzjoni mħallta ta’ Musulmani u
Insara. L-Arċisqof Anglikan qal li tterroristi mhux se jirnexxielhom joħolqu diviżjonijiet reliġjużi filbelt, hekk kif kien ċar li ma rrepreżentawx il-popolazzjoni Musulmana fin-Niġerja. “Il-gvern irid iżid fl-azzjojiet tiegħu, biex juri li jagħti kas għal min hu dgħajjefm min hu fqir, u minn dawk li m’għandhom ebda mezz biex jgħixu fis-soċjeta’.” L-isplużjonijiet laqtu d-distrett kummerċjali ta’ Jos, qrib l-istazzjon tat-terminus tal-karozzi tallinja.
Il-Polonja qalet li l-livell ta’ attivita’ Russa mill-qawwa navali u mill-qawwa tal-ajru filBaħar Baltiku, kien bla preċedent. Tomasz Siemonika, il-Ministru għad-Difiża, qal li l-maġġoranza tal-attivita’ seħħet f’ibħra u flispazju tal-ajru internazzjonali, u l-Iżvezja kienet il-pajjiż l-aktar affettwat. Imsieħba fin-NATO ta’ l-istati Baltiċi, fosthom ir-Renju Unit, għandhom ajruplani tal-gwerra li jinsabu fuq missjoni għall-ħarsien tal-ajru fir-reġjun, fejn qed
jissorveljaw l-ajruplani Russi. Siemoniak qal li r-Russja “mhix qed tipprepara biex tattakka” iżda kienet qed teżamina ddifiża tan-NATO, li ma “sservix biex tibni relazzjonijiet tajbin u fiduċja”. It-tliet eks stati Sovjetiċi żgħar fil-Baltiku – l-Estonja, il-Latvja u l-Litwanja – ingħaqdu finNATO fl-2004. Hu u jitkellem fuq stazzjon tatteleviżjoni Pollakk, Siemoniak qal li ma kien hemm ebda ħtieġa li l-Armata Pollakka tkun fuq stat ta’ allert.
www.maltarightnow.com
14
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Kritika għall-mod kif ingħatat iċ-ċittadinanza Ingliża IR-RENJU UNIT
Hemm għadab fir-Renju Unit wara li nkixef li numru ta’ nies perikolużi, xi wħud minnhom ħatja ta’ qtil f ’pajjiżhom, ingħataw iċ-ċittadinanza Ingliża mingħajr ma saru ebda background checks tagħhom. Dan wara li l-Home Office, l-ekwivalenti tal-Ministeru talIntern, kien kritikat bil-qawwa f ’żewġ rapporti dwar kif
tingħata ċ-ċittadinanza Ingliża. Il-Home Office kien akkużat fost l-oħrajn li ta ċ-ċittadinanza lil raġel li ammetta li qatel lil xi ħadd b’sikkina. Skont rapport minnhom minn John Vine, l-Independent Chief Inspector of Borders and Immigration, sab li ċ-ċittadinanza kienet qed tingħata linnies minkejja li kienu qed
jaħdmu fil-pajjiż illegalment. Vine qal li kien imħasseb ħafna li l-Home Office ma kienx qed jarbel sew l-applikazzjonijiet għaċ-ċittadinanza Ingliża. Uffiċjali kwotati fir-rapport qalu li anki meta applikant jammetti li kellu passat kriminali f’pajjiżu, l-applikazzjoni tiegħu xorta setgħet tirnexxi
jekk ma jkunx hemm konferma independenti tal-akkużi. Każ ieħor li nkixef kien ta’ persuna li minkejja li wża dokumenti foloż biex jikseb iċċittadinanża, iċ-ċittadinanza li ngħata ma tneħħitx. Irriżulta li 75 fil-mija talapplikazzjonijiet għaċ-ċittadinanża kienu għal dawk li kienu ilhom ħames snin igħixu fir-
Renju Unit jew tlett snin igħixu bħala l-mara jew raġel jew partner li huma ċittadini Ingliżi. Issa b’reazzjoni għal dan irrapport, James Brokenshire, ilMinistru għall-Immigrazzjoni, qal li l-Gvern Ingliż kien qed jassigura li wieħed jingħata ċittadinanża Ingliża jkun privileġġ.
IL-PORTUGALL: Surfer jidher fuq il-mewġa enormi fi Praia do Norte f’Nazare li hu magħruf għall-mewġa enormi li jattira ħafna surfers minn madwar id-dinja. (Ritratt:EPA)
‘Power station’ taħraq il-karti tal-flus flok il-faħam IĊ-ĊINA
Power station fi Luoyang, filprovinċja ta’ Henan, qed taħraq karti tal-flus antiki minflok ilfaħam. Kelliem għall-impjant qal li tunnellata ta’ karti tal-flus tista’ tiġġenera aktar minn 600 kWh ta’ elettriku, u huma aħjar għallambjent milli jinħaraq il-faħam. Il-bank ċentrali tal-pajjiż, ilBank Popolari taċ-Ċina, ta l-permess biex il-karti tal-flus jinħarqu, u qed jisħaq li dan hu mod effiċjenti biex ikun ġenerat lelettriku. Bil-karti tal-flus mhux użati
tal-provinċja, il-kumpanija “tista’ tgħin biex ikun iġġenerat 1.32 miljun kWh ta’ elettriku kull sena, li hu ekwivalenti għall-ħruq ta’ 4,000 tunnellata ta’ faħam”. Karti tal-flus li huma rtirati miċ-ċirkolazzjoni fiċ-Ċina, wara li jitgħarrqu jew issirilhom xi ħasara, huma wżati biex minflokhom isiru prodotti tal-karta. L-idea li jinħarqu l-karti talflus ġiegħlet lil min juża l-media soċjali biex jgħaddi l- kummenti, fosthom, “lest li noqgħod sena bla elettriku, jekk jogħgobkom tuni munzell ta’ flus”.
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Se żżid il-kapaċita’ nukleari tagħha IL-KOREA TA’ FUQ
Il-Korea ta’ Fuq x’aktarx ikollha 20 bomba nukleari oħra sal-2016 u mistennija twettaq numru ta’ provi ġodda fuqhom hekk kif qed tnaqqas id-daqs tal-bombi. Siegfried Hecker, l-eks direttur tal-Laboratorju Nazzjonali Los Alamos fl-Istati Uniti, u issa professur fl-Universita’ ta’ Stanford, esprima t-tħassib tiegħu dwar ilkapaċitajiet nukleari ta’ Pyongyang matul laqgħat ma’ uffiċjali għoljin tal-gvern fil-Korea t’Isfel. Yoo Ki-june, membru tal-Partit Saenuri fil-Korea t’Isfel, ikkwota lill-Professur Hecker jgħid li “lKorea ta’ Fuq għandha l-kapaċita’ li tipproduċi xi erba’ bombi nukleari kull sena u jidher li l-Korea ta’ Fuq se jkollha fil-pussess tagħha xi 20 bomba nukleari sal-2016”. Ikkwotat minn Yonhap News, Yoo qal li l-Professur Hecker jemmen li l-Korea ta’ Fuq għadha ma wettqitx il-proċess biex tnaqqas iddaqs tal-armi tagħha, li jippermetti lir-reġim biex jgħaqqad il-bombi nukleari ma’ missili ballistiċi, u se tkun qed twettaq aktar testijiet nukleari. Din l-analiżi hi appoġġjata minn analisti fiċ-Ċina. L-awtoritajiet f’Beijing qabel kienu alleat qrib ir-
15
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
reġim fi Pyongyang iżda xebgħu mill-attitudni ta’ theddid ta’ Kim Jong-un, id-dittatur tal-Korea ta’ Fuq. Akkademiku Ċiniż stqarr li lKorea ta’ Fuq “ma taħsibhiex darbtejn” biex tkompli thedded ħalli jsir ir-raba’ test nukleari jekk it-talbiet tagħha għat-taħditiet ma jintlaqgħux. Skont sorsi f’Seoul, il-Korea ta’ Fuq ukoll qed iżżid il-preparamenti tal-forzi konvenzjonali tagħha b’taħriġ “straordinarjament attiv” għall-militar tagħha. Tant hu hekk li l-Korea ta’ Fuq qed tagħmel manuvri bla preċedenti għall-forzi speċjali tagħha, fosthom, ittaqsimiet tal-paraxutisti. Is-sorsi qalu li l-azzjonijiet millparaxutisti żdiedu għal 20 darba u dan bl-użu tal-ajruplan tat-trasport Antonov An-2. L-ajruplani żgħar u l-biċċa l-kbira magħmulin millinjam, l-An-2 huma diffiċli biex jinqabdu mir-radar u huma kunsidrati bħala ajruplani eċċellenti biex jittrasportaw timijiet żgħar ta’spjuni madwar il-fruntiera. Il-Korea ta’ Fuq ukoll żiedet ittaħriġ fl-artilkerija u dalwaqt tikkonkludi estensjoni għas-sit minn fejn ikunu sparati l-missili qrib il-fruntiera Ċiniża.
Arrestat ‘serial killer’? IL-BRAŻIL
Raġel li allegatament ammetta l-qtil ta’ aktar minn 40 persuna sa mill-2005, kien arrestat f’Rio de Janeiro u l-pulizija qed tinvestiga l-verita’ ta’ dak li jgħid. Il-pulizija arrestat lil Sailson Jose das Gracas nhar il-Erbgħa wara li allegatament qatel mara b’daqqiet ta’ sikkina fis-subborg ta’ Rio bl-isem ta’ Nova Iguacu. “Hu ammetta li qatel xi 37 mara oħra, tlett irġiel u tifla ta’ sentejn, f’dawn l-aħħar disa’ snin,” qal pulizija, filwaqt li żied li “Gracas jew tahom daqqiet ta’ sikkina jew inkella fgahom.” “Issa qed nippruvaw nistabbilixxu jekk hux is-serial killer li qed jgħid li hu jew jekk hux qed jivvinta kollox”. F’intervista quddiem il-kameras tat-televiżjoni fl-għassa talpulizija f’Nova Iguacu, Gracas stqarr li hu ħa gost jara lill-vittmi femminili tiegħu jmutu. Hu qal: “Kont immur għand furnar, jew fi pjazza, naqra lgazzetta. Kont inħares lejn mara
u ngħid lili nnifsi, “din hi”. Kont insegwiha sad-dar tagħha, iżda qatt ma stuprajt lil ħadd. “In-nisa għalija jridu jkunu bojod mhux suwed, minħabba lkulur tiegħi. Ħadt pjaċir narahom jiġġieldu, iwersqu jew jigirfuni. Kont naħseb li jien miġnun, xi kultant kont naħseb li jien normali.” Imbagħad Gracas ammetta li spicca vvizzjat biex joqtol. “L-ewwel mara li qtilt, kont fgajtha b’idejja. Ħassejt pjaċir kbir. Ħassejt xewqa kbira. Diġa’ qtilt 38 mara, inħossni vvizzjat,” qal Gracas. Hu qal li kellu 11-il sena meta tilef lil missieru, meta kien ħa xokk elettriku waqt li kien qed jaħdem. Gracas qal li dan l-inċident affettwah ħafna f’ħajtu iżda stqarr li dan ma kienx il-mottiv biex wettaq dan il-qtil kollu.” Marcelo Machado, il-kap talpulizija f’Rio li qed jinvestiga lil dan l-allegat serial killer, qal li Gracas ħa pjaċir jikkalpesta lillvittmi tiegħu.”
IL-MALASJA: Siġra tal-Milied tidher fi sfond tal-Petronis Twin Towers fi Kuala Lumpur. (Ritratt: EPA)
www.maltarightnow.com
18
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
RIFLESSJONI
Ħarsti ‘l fuq!
Il-ħarsa! X’qawwa fiha! Lanqas l-arti tad-diskors, sabiħ kemm hu sabiħ, istruwit kemm hu istriwit, m’għandha qatt ilħila tgħatti jew idgħajjef ilqawwa u l-messaġġi li tgħaddi ħarsa! Għax il-ħarsa hija lmera tal-qalb. U l-qalb, anki jekk tkun fl-aktar persuna mgħallma fuq wiċċ id-dinja, tagħmel biss ħaġa waħda: tammetti l-verità! Dik il-verità li tipprova taħbi bi kliemha studjat jew li jaqbel għallokkażjoni. Imma, u kontra qalbha, il-ħarsa jkollha tirrimetti l-verità fuq min jagħtiha. Dan l-aħħar, waqt li kont miexi fl-isptar, fil-ħin liberu tiegħi, inżebbeġ il-kuruna tarRużarju, għaliex l-Omm saret ħajti stess daqskemm taf tħobb, tħenn, tagħder u tifhem lil uliedha, rajt waħda minn ulied Eva għaddejja bil-mowbajl. Ħarsitha kienet imwaħħla ma naqra ta’ skrin. Kienet ħarsa pjuttost anzjuża! Qisu dik it-tip ta’ ħarsa li tagħtik x’tifhem. Dik il-ħarsa ta’ “min jaf x’aħbar se nirċievi?” Bħala wieħed mill-kappillani fl-isptar imdorri nismagħha din it-tip ta’ mistoqsija. L-aktar ta’ min ikun qiegħed jistenna xi riżultat li għalih jew għaliha, ikun ifisser l-ħajja inkella l-mewt. Meta bqajt miexi u nżebbeġ f’dak il-kulur magħluq u, pjuttost dejjaq, dak il-kuritur li donnu m’għandux tmiem jekk mhux fl-eternità, ġieni ħsieb importanti f’moħħi. Kemm naqra ta’ skrin kapaċi jikkontrolla l-ħarsa tiegħi u jżommha ostaġġ! Il-Mulej tana għajnejna ħa naraw. U naraw fil-bogħod. Immaġina ftit meta mort salImdina. U mort fuq is-sur u minn hemmhekk stajt tara nofs Malta tagħna quddiemek. X’veduta dik hux! Għidli ftit jekk, meta qattajt ħafna ħin tħares lejn dik il-veduta millisbaħ, il-vista t’għajnejk qattx marret lura? Meta jiena ppruvajt inħares lejn dak il-beraħ dejjem spiċċajt b’enerġija kbira f’għajnejja! Biex ma nsemmix ukoll il-fejqan kbir li ħassejt f’moħħi! L-aktar wara jiem ta’ xogħol iebes, lejl u nhar, fl-isptar! Dan il-ftuħ fil-ħars, mela filviżjoni, fakkarni test tassew sabiħ mill-ktieb ta’ Ġob. Naħseb li ħafna minnkom jafuh dan it-test għax magħruf. Tiftakru kemm Ġob dam jeqred fuq is-sitwazzjoni miżera tiegħu. Għax Ġob, bħali, bħalek, u bħal bint Eva u bin Adam, weħel mal-iskrin żgħir
Ħaġa waħda irridu nagħmlu int u jien: inneħħu l-mowbajls tagħna minn idejna u ninvestu l-ħars tagħna billi nħarsu b’sinċerità lejn xulxin
tal-mowbajl ta’ ħajtu. Għamel lilu nnifsu ċ-ċentru ta’ ħajtu! Mela minn fommu, minn qalbu, minn ħarstu, x’ridtu joħroġ jekk mhux dwejjaq? Inkwiet? Qalb maqsuma? Għax l-istorja mhux hekk qiegħdha, dwejjaq iġib id-dwejjaq? Tinsix! Dik milli jkollha tagħtik! U l-Mulej, quddiem dan ilpessimiżu, traġiċità, tgergir bal proporzjon, x’taħsbu li wieġbu lil Ġob? Kien se jkun ta’ għajnuna għalih li kieku kien se jtaptaplu fuq spalltu u jgħidlu: “Uuuu! Miskin! Jaħasra! Kemm int xortik ħażina! Ta’ min jitħassrek!” Nerġa’ ngħid, x’għajnuna kien se jkun għalih b’daqshekk? Ma tarax! Huwa l-Mulej għaqli! Jara filbogħod! U mela sal-ponta ta’ mnieħru bħali jew bħalek! IlMulej il-ġid lill-persuna jrid u mhux li jħalliha titqabar filkumdità qerrieda tagħha! Għalhekk lil Ġob wieġbu hekk: “Fejn kont int jien u nqiegħed sisien l-art? Għidli, jekk għandek id-dehen. Min ħażżiżhom il-qisien tagħha? Min ħadulha l-qjies? Żgur taf
Patri Mario Attard OFM frmarioa@gmail.com
int! Fuqiex qed iżommu lkolonni tagħha? Min qiegħed ras il-għareb tagħha, hi u tgħanni l-ġemgħa tal-kwiekeb ta' filgħodu, u tgħajjat bil-ferħ ix-xirka ta' wlied Alla? Min kien dak li għalaq il-baħar b'bibien, meta dan b'qawwa ħareġ mill-ġuf, meta bis-sħab libbistu, u bid-dlam fisqejtu, meta ttruf tiegħu qegħedtlu bħal xatbiet, u bibien li bihom għalaqtu” (Ġob 38:4-10). Rajtu! Iwessagħlu l-viżjoni! Ikellmu fuq is-sisien tal-art. Ilkolonni tagħha. Il-kwiekeb ta’ filgħodu. Il-baħar. L-isħab. U, jekk irridu nkomplu ninżlu
aktar fil-fond tad-diskors talMulej lil Ġob isemmilu żżerniq, għejjun il-baħar, bibien l-imwiet, l-imħażen tal-borra, is-sħana, ir-riħ isfel, għargħar is-swieqi, beraq ir-ragħad, ixxita, id-deżert, is-silġ, il-ġlata tas-sema, il-liġijiet tas-sema, il-ħamrija u l-bqija. Mela, bi kliem sempliċi, l-Mulej qiegħed jgħid lil Ġob: “Ara kbir! Bħali! Ieqaf iffoka fuqek innifsek! Fuq l-iskrin miskin ta’ ħajtek! Saħħaħ ħarstek! Ara filbogħod! Tbiegħed mix-xewqat tiegħek! Għax, qaddisin kemm huma qaddisin, jekk tkun fihom fil-bidu int, issa u għal dejjem ta’ dejjem, huma xewqat imniġġsa!” Għax xewqa hija qaddisa hija dik li ma tikkonċernax lili! Meta jiena fiha ma nidħolx! X’diskors għaqli hu dan! Laktar fis-soċjetà tagħna fejn ġejna maħkuma mill-mard talegoiżmu. Ta jien u d-dinja tiegħi. Jiena u l-pjanijiet tiegħi. Jiena u xewqati. Jiena u lambizzjoni tiegħi. U jekk din il-mentalità qiegħdha tħassar lis-soċjetà tagħna l-għaliex
qiegħdha tmarradha psikoloġikament, fiżikament u moralment kemm tista’ tagħmel ħafna iżjed ħsara lillKnisja ta’ Kristu? Kemm din ittip ta’ marda u ħażen li kollox idur miegħi, kollox kif jaqbel lili, kollox għandu jakkomoda lili, hija l-lupu veru u waħdieni jkissirna u jferrixna bejnietna l-merħla? Irrid li ħarsti tinfeda! Li tinqala’ mill-iskrin ċkejken talmowbajl kiesaħ. Li tinħeles mis- sinjali kesħin talkaligrafija teknoloġika mejta. Ħaġa waħda irridu nagħmlu int u jien: inneħħu l-mowbajls tagħna minn idejna u ninvestu l-ħars tagħna billi nħarsu b’sinċerità lejn xulxin. Il-ħars uman joħroġna mix-xaħxix talkumdità tal-uffiċċju u jlaqqagħna ma’ ħutna qiegħdin fejn qiegħdin. “Nerfa' għajnejja lejn lgħoljiet; mnejn se tiġini l-għajnuna? L-għajnuna tiegħi mingħand il-Mulej, li għamel is-sema u l-art” (S 121:1-2). Mulej ifidili ħarsti giddieba bil-ħarsa sinċiera u umli tiegħek. Amen!
www.maltarightnow.com
19
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
RIFLESSJONI
Res Publica Res publica huma żewġ kelmiet Latini li bejn wieħed u ieħor ifissru ħaġa li tkun tan-nies. Fi żmien l-Imperu Ruman kienu jiddistingwu dak li kien res privata, jew aħjar il-propjetà privata ta’ dak li jkun u res publica jew aħjar dawk il-ħwejjeġ li jkun aċċessibbli għal kulħadd bħal toroq jew ġonna pubbliċi. Minn dawn il-kelmiet ħarġet il-kelma repubblika. Il-kelma repubblika fid-dinja ta’ żmien il-Griegi u Rumani ma kienitx tfisser eżatt dak li nifhmu biha llum, imma hija l-għeruq tal-kunċett ta’ dak li nifhmu b’ repubblika llum. Dawk iż-żminijiet b’ repubblika aktarx kienu jifhmu dak li llum insejħulu bħala commonwealth. Illum bil-kelma repubblika kulħadd jifhem stat indipendenti li jitmexxa miċ-ċittadini tiegħu stess billi jiffurmaw gvern.
Pajjiż Repubblika L-aktar repubbliki antiki kienu dawk ta’ Ateni u Ruma li bdew madwar 500 sena qabel Kristu. Dawn spiċċaw mażżmien. L-aktar repubblika antika li għadna nsibuha llum hija dik ta’ San Marino, l-istat enclave, cioè geografikament imdawwar mill-Italja. IrRepubblika ta’ San Marino twaqqfet fis-sena 301 u għadha
teżisti sal-lum. Qabel lunifikazzjoni tal-Italja, li seħħet fl-1861, kienu bosta dawk libliet li kienu jiffurmaw repubbliki għalihom. Insemmu l-aktar waħda famuża, dik ta’ Venezja. Repubbliki oħrajn konna nsibuhom f’ Amalfi, Pisa, Lucca, Siena, Genova, Firenze u Ragusa. Illum dawn kollha jagħmlu parti mir-Repubblika Taljana imma r-Repubblika ta’ San Marino baqgħet awtonoma u ma ngħaqditx mal-Italja. Aktar stati Fl-1776 twaqqfet irRepubblika tal-Istati Uniti, repubblika oħra li għadha teżisti sal-lum. Fis-seklu XIX bosta kienu dawk il-pajjiżi li kienu ddikjarati repubblika l-aktar flAmerika ta’ Isfel. Nistgħu nsemmu l-Arġentina, lParagwaj, iċ-Ċili, il-Kolombja, il-Costa Rica, El Salvador, ilGwatemala, il-Peru, il-Messiku, il-Bolovja, l-Urugwaj u lVeneżwela fost oħrajn. Dawn għadhom ilkoll kemm huma repubbliki eżistenti. Is-seklu XX ra l-akbar numru ta’ pajjiżi jsiru repubblika. Fatturi bħad-dekolanizazzjoni min-naħa tal-Imperu Brittaniku, minn Franza u minn pajjiżi oħra li telqu kolonji minn taħt ide-
Sudan t’ Isfel. Għadna fil-bidu tas-seklu, għalhekk min jaf kemm għad iridu jitwieldu repubbliki oħrajn sakemm jintemm.
Fr Reno Muscat
renosop@gmail.com jhom, kif ukoll ix-xoljiment talUnjoni Sovjetika u l-waqgħa talKomuniżmu, kollha għenu biex in-numru ta’ repubbliki jiżdied sewwa. Fost ir-repubbliki ġodda li twaqqfu f’ dan is-seklu nsibu lKuba, l-Panama, l-Portugall, ilFinlandja, it-Turkija, l-Irlanda, lItalja, l-Indja, l-Egittu, lPakistan, Ċipru, l-Kenja, lAlġerija u bosta u bosta oħrajn. Fost dawn ma nistgħux ma nsemmux lill-pajjiżna li llum qiegħed jiċċelebra l-40 anniversarju minn meta Malta saret repubblika. Kien seklu fejn ilpajjiżi stati, uffiċjalment telgħu minn kważi 60 għal kważi 200. Minn kemm ilu li beda dan isseklu li qegħdin fih twaqqfu wkoll li repubbliki ġodda. Dawn huma it-Timor tal-Lvant, isSamoa, in-Nepal, il-Kosovo u s-
Kittieba u ħassieba Kienu bosta dawk il-kittieba jew ħassieba li kkummentaw fuq il-kunċett ta’ repubblika. Fid-dinja antika insibu lil Ċiċerun bid- De re publica. Plinu x-xiħ ukoll isemmi ir- rei publicae fit-trattat tiegħu Naturalis Historiae u Santu Wistin isemmi kemm-il darba lkelma res publica fil-kitba tiegħu bl-isem Civitate Dei - IlBelt ta’ Alla. Ma jistax jonqos li nsemmu l-opra ta’ Platun blisem De Republica fejn jiddjaloga ma’ Sokrate dwar ilkarattru ta’ belt-stat ġusta, immexxija min-nies ġusti. Matul is-snin kienu bosta dawk il-ħassieba li aġġornaw jew elaboraw il-ħsibijiet ta’ dawn l-ewwel kittieba li niżżlu ħsibijiethom dwar stat li jitmexxa miċ-ċittadini stess f’forma ta’ repubblika. Malta Wara li nkisbet l-Indipendenza, pajjiżna għamel pass ieħor fejn anke l-kap tan-nazzjon beda jkun wieħed minna stess. Bit-twaqqif tar-Repubblika ta’ Malta fit-13
ta’ Diċembru, 1974, artna ingħaqdet mal-lista ta’ repubbliki li kienu diġà jiżistu. 40 sena ilu pajjiżna ma kienx dak li huwa llum. F’ kull qasam li tista’ timmaġina, Malta tas-snin sebgħin kienet differenti għal kollox. Jiena ftit niftakar minn dawk issnin imma jkolli ngħid li meta nisma’ min jitkellem dwarhom inħoss bħal nostalġija u dlonk jiġu f’ moħħi l-kliem li Ġan Anton Vassallo: “O Żmien ħelu kif għaddejtli”, kliem li l-poeta jibda l-poeżija tiegħu “iżŻgħorija”. Jekk għalija 40 sena bidluni minn tifel għal raġel, lil pajjiżna minn tarbija bidilha f’ żagħżugħa fl-aqwa tagħha. Illum insellmu lil Malta tagħna f’ dan il-jum importanti fl-istorja tagħna, storja millenarja li hija mħawra b’ għadd ta’ ingredjenti differenti, minn ħakma sa jasar, minn oppressjoni sa libertà, tappi li nisġu l-istorja biex illum għandha pajjiż repubblika, res publica, ħaġa tan-nies, ħaġa tagħna. Iva bid-difetti kollha li jista’ jkollna, aħna poplu, poplu li ngħixu f’ nazzjon li huwa repubblika. Illum Malta hija nazzjon li huwa numru daqs nazzjonijiet oħra fid-dinja, huwa ħolqa fil-katina tad-dinja.
20
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Il-lewn aħdar iħaddar b’ħafna ideat
Qabżu fuqna, u mhux lewwel darba, il-barranin. Qalulna li ma nafux niżbru ssigar, li m’għandniex rispett lejhom, li qed neqirdu ħafna siġar minħabba l-iżvilupp talart, u għax jgħattu l-veduta ta’ min għandu gallarija warajhom. Għandhom raġun jikkritikawna? Ma naħsibx hemm għalfejn inwieġeb u nistieden xi baraxx kontrija. Ara għajnejk x’jgħidulek. Is-siġar jagħtuna l-aħdar (u bosta lwien oħra skont listaġun). L-aħdar huwa pjaċevoli għall-għajnejn (hekk kien jgħid missieri u naħseb hekk għadu). L-aħdar huwa lkulur tan-natura, almenu sakemm ix-xemx qalila tagħna ma taħraqx kollox kulur kannella, jew lewn it-trab. L-aħdar ifisser ħajja, armonija, vivaċità u fertilità u jdoqqilna f’qalbna l-qanpiena tassliem u sigurtà – sens ta’ kumdità u saħħa mentali. Mhux ta’ b’xejn, l-aħmar, fis-sinjali tat-traffiku jgħidilna biex noqogħdu attenti, u l-aħdar iserħilna moħħna li nistgħu nimxu bla ma nweġġgħu. B’dan kollu l-aħdar dam ma daħal fil-mentalità konxja talbniedem. Sal-medjuevu, ilkuluri kienu għadhom jgħumu fl-ilma tal-inċertezza tant li llum mhux dejjem nistgħu inkunu nafu jekk l-aħmar kienx kannella, isfar jew xi ħaġa oħra. Biss nafu li l-Kavallieri talMejda tar-Re Artu kienu attrazzjoni għal wieħed Kavallier aħdar fuq żiemel aħdar, it-tnejn libsin l-aħdar minn fuq s’isfel. U waħda mill-akbar poeżiji talMedju Evu Ingliż jisimha Sir Gawain and the Green Knight, li titħaddet fuq din il-ġrajja.
L-aħdar fil-Bibbja huwa meqjus bħala sinjal tal-ħajja u fertilità, u għalhekk anke ta’ tama
Michel Pastoureau, direttur tal-École Pratique des Hautes Études tas-Sorbonne, u medjevalista, fi ktieb dwar l-istorja tal-lewn aħdar, ifakkarna li Mondrian kien isejjaħlu “kulur bla sens” u Kandinsky kien jipparagonah ma’ “baqra ħoxna , mixħuta qalb il-ħaxix li tiekol, waqt li tikkontempla d-dinja b’dawk għajnejha stupidi u bla espressjoni.” U dawn kienu żewġ artisti kbar li għarfu jużaw il-kuluri. U kienu Franċizi bħalma kien Napuljun (sa ċertu punt) li,
Fr Norbert Ellul Vincenti nibit2@gmail.com
għall-kuntrarju tagħhom, kien
iħobb ħafna l-aħdar. Għal ftit laħdar ma daħalx flok it-tricolor Franċiz. Imma mur ifhem. Biex niftakru l-kuluri talispektrum l-iskola konna nużaw il-kelma roygbiv, fejn ilg ta’ green tiġi fin-nofs. U laħdar kien ikkunsidrat kulur bilanċjat, tan-nofs, newtrali. Hekk, il-Papa Innoċenz III ta’ żmien San Franġisk, għażel laħdar għal dawk il-jiem fejn la kien hemm l-abjad tal-qaddisin u lanqas l-iswed tal-mejtin jew l-aħmar tal-martri. U aħna għadna nużaw l-aħdar fil-qud-
www.maltarightnow.com
OPINJONI
dies meta ma jkunx hemm xi qaddis. Bħala kulur għat-tpinġija jew għall-ħwejjeġ, l-aħdar dam ma daħal sewwa għax ma kienx hemm mod kif setgħu jagħmlu dan il-kulur mingħajr ma jħalltu l-ikħal mal-isfar. Kulur organiku ma kien hemmx ħlief dak li kien perikuluż jew velenuż. Naturalment illum għandna ahdar li huwa riżultat ta’ taħlita u ieħor li hu naturali. Illum għandna li rridu, hux hekk. L-aħdar fil-Bibbja huwa meqjus bħala sinjal tal-ħajja u fertilità, u għalhekk anke ta’ tama. Imma fil-Medjuevu ġieli ħarsu lejh b’għajnejn suspettużi minħabba l-kimika velenuża li kienet tintuża biex jagħmlu laħdar. Hekk suppost li huwa sinjal ta’ l-għira fl-espressjoni Ingliża “green eyes of jealousy” jew l-oħra Maltija, “għandu qalbu ħadra, ma jaħfirha lil ħadd”. Wieħed li ghandu wiċċu ahdar, ma tantx juri li huwa b’saħħtu. U ż-żiemel aħdar tal-Apokalissi, mhux xi ħabib tagħna imma tal-Mewt (6,7). Pero l-imwejjed tal-logħob huma ħodor, il-grawnds tal-futbol ħodor, u l-kmamar tal-istennija tat-teatru ħodor. Pajjiż ahdar huwa pajjiż komdu sabiħ u msoqqi tajjeb mix-xita. Għandu l-grazzja ta’ Alla – u dik kollox.
www.maltarightnow.com
21
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
TAĦBIL IL-MOĦĦ U TAGĦRIF
Mimdudin:1. Li jinkiser malajr (6) 4. Tellef il-pass (8) 9. Mhux imbagħbas (6) 10. Tal-bidu, tal-ewwel (8) 12. Daqsxejn (4) 13. Lostru iswed għaż-żraben (5) 14. Għajta ta’ wġigħ (4) 17. Bin ħuk (6) 18. u 20. Ilsiera (6) 20. Ara 18 21. Xorta ta’ żonqor ingrat? (6) 27. Il-ġnien ta’ Adam u Eva (4) 28. Pixxina tal-ħut (5) 29. Kapaċità, forza (4) 32. Li jobgħod il-ġlied bħal wieħed mill-oċeani? (8) 33. Tgerfix, konfużjoni (8) 34. Trankwillità (8) 35. Bomba tal-ġigġifogu (6)
Weqfin:1. Kontenitur ta’ likwidu b’għonq twil u dejjaq (7) 2. Ħaseb jew basar minn qabel (8) 3. Oġġetti miġbura flimkien bħala wieħed (4) 5. Kap ta’ lokalità maħtur minnies (6) 6. Tweġiba pulita ta’ grazzi firrumanzi? (4) 7. Skeda ta’ ħinijiet, bħal tluq ta’ karozzi (6) 8. Mgħammar (6) 11. u 26. Biċċa silġ ta’ wieħed kiesaħ? (6) 15. Qiegħa ta’ vapur (5) 16. Borża mdaqqsa sew għallġarr (5) 19. Ma jimxix maż-żmien (8) 22. Tbennin, tixjir ’l hawn u ’l hemm (7) 23. Tkellem minn taħt l-ilsien ma’ tal-pepè b’żewġt isriep? (6) 24. Ħamallu, ġerrej u żdingat (6) 25. Barxet, għorkot, girfet (6) 26. Ara 11 30. Dawran mar-ritmu tad-daqq (4) 31. Injam b’saħħtu tajjeb għallgħamara (4) Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li għadda
Mimdudin:- 1. Plakka; 4. Immansat; 9. Rulett; 10. Impjegat; 12. Fitt; 13.Dulur; 14. Inti; 17. Nokkli; 18. u 20. ġiebja; 21. Seffud; 27. Tnax; 28. Skrun; 29. Biss; 32.Distratt; 33. Xettru; 34. Illargat; 35. Fartas. Weqfin:- 1. Parafin; 2. Atletiku; 3. Kutu; 5. Mimdud; 6. Asja; 7. Seguna; 8. Titqib; 11. Dud; 15. Flejt; 16. Xiber; 19. Iffittat; 22. Diskuss; 23.Stadji; 24. Fassal; 25. Xkatta; 26. Rum; 30. Qrar; 31. Beka.
Ir-rebbieħa tat-tisliba tal-ġimgħa li għaddiet Ir-rebbieħ tas-Sibt li għadda hi Carmen Vella, 52, Valley Road, B'Kara, BKR 9013. Ibgħatu it-tisliba tagħkom flindirizz, Tisliba In-Nazzjon, Media.link Communications, Triq Herbert Ganado, Pieta.
Spiżeriji li jiftħu illum
Il-Belt: New British Dispensary, 109/110, Triq San Ġwann; Il-Marsa: Trinity Pharmacy, Triq il-Marsa; Ħal Qormi: St. George's Pharmacy, 21, Triq il-Kbira; Birkirkara: St. Anne's Pharmacy, 24, Misraħ Sant'Elena: L-Imsida: Brown's Pharmacy, Shop 10, Yacht Marina Apartments, Triq il-Marina; Tal-Ibraġġ: Kryton Pharmacy, Triq l-Ibraġġ; Tas-Sliema: Harley Pharmacy, 1 Triq Nathalie Poutiatin Tabone; Ħal Lija: St. Michael Pharmacy, Misraħ tat-Transfigurazzjoni; Il-Mosta: Rotunda Pharmacy, 7, Triq il-Kungress Ewkaristiku; Il-Qawra: El Medina Chemist, Triq il-Maskli; Santa Luċija: Maddalena Pharmacy, Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri; Il-Birgu: Milia's Pharmacy, Triq il-Kottonera; Il-Fgura: Cilia's Pharmacy, 303, Triq Ħaż-Żabbar; Birżebbuġa: Brittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja s-Sabiħa; Ħal Kirkop: Kirkop Pharmacy, 9, Triq il-Parroċċa; Ħaż-Żebbuġ: tal-Grazzja Pharmacy, Triq Franġisk Farrugia; Il-Baħrija: Baħrija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti k/m Triq l-Iskola u Għawdex: Palm Pharmacy, 2 Triq il-Palma, Victoria u Pisani Pharmacy, Bini Ġdid, Triq Sannat, is-Sannat.
Spiżeriji li jiftħu għada
Il-Belt: Royal Pharmacy, 271, Triq ir-Repubblika; Il-Ħamrun: Thomas's Pharmacy, 796, Triq il-Kbira San Ġużepp; Ħal Qormi: Brown's Pharmacy, 278, Triq il-Vitorja; Birkirkara: Ħerba Pharmacy, 183, Triq il-Kbira; L-Imsida: Mayer Pharmacy, 33, IxXatt ta' Xbiex; San Ġwann: Lourdes Pharmacy, Triq in-Naxxar; Tas-Sliema: Harley Pharmac 1, Triq Nathalie Poutiatin Tabone; Ħ'Attard: Misraħ Kola Pharmacy, Triq il-Pitkali; In-Naxxar: Naxxar Pharmacy, Vjal il-21 ta' Settembru; Il-Qawra: Qawra Pharmacy, Earl's Court/1 Triq l-Imħar; Santa Luċija: Maddalena Pharmacy, Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri; Il-Fgura: Alpha Pharmacy, Triq Bormla k.m. Vjal il-Kottoner; Marsaskala: San Ġwakkin Pharmacy, 1, Triq Sant Anna; Birżebbuġia: Brittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja s-Sabiħa; Iż-Żurrieq: Kristianne Pharmacy, Triq Pietru Pawl Saydon; Ir-Rabat: Nigret Pharmacy, Triq iż-Żahar, u Għawdex: Fontana Pharmacy, Triq il-Għajn, Fontana, u St. John's Pharmacy, 85, Triq l-Indipendenza, ixXewkija.
Rapport tat-temp
UV INDEX
2
IT-TEMP Ftit jew wisq imsaħħab bil-possibilità ta' xi ħalba xita iżolata VIŻIBBILTÀTajba IR-RIĦ Ħafif mill-Punent il-Lbiċ, li jsir ħafif għal moderat min-Nofsinhar il-Lbiċ BAĦAR Moderat li jsir ħafif għal moderat IMBATT Baxx mill-Majjistral li jsir ftit li xejn TEMPERATURA L-ogħla 17˚C XITA F’dawn l-aħħar 24 siegħa 0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 220.8mm IX-XEMX titla’ fis-07.02 u tinżel fil-16.48
Il-ħamest ijiem li ġejjin
IS-SIBT L-ogħla 17˚C L-inqas 11˚C
IL-ĦADD L-ogħla 18˚C L-inqas 12˚C
IT-TNEJN L-ogħla 18˚C L-inqas 14˚C
IT-TLIETA L-ogħla 20˚C L-inqas 14˚C
L-ERBGĦA L-ogħla 19˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
Temperaturi fi bliet barranin 2
2
2
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar ħin ta’ Malta) lbieraħ kienet: Malta 17˚C ftit imsaħħab, Alġeri 18˚C xemxi, Amsterdam 9˚C xita, Ateni 13˚C xita, Liżbona 6˚C ċpar, Berlin 4˚ imsaħħab, Brussell 8˚C xita, il-Kajr 20˚C xemxi, Dublin 3˚C xemxi, Kopenħagen 5˚C xita, Frankfurt 9˚C imsaħħab, Milan 7˚C xita, Istanbul 9˚C xita, Londra 11˚C xemxi, Madrid 9˚C xemxi, Moska -4˚C xemxi, Pariġi 7˚C imsaħħab, Barċellona 19˚C xemxi, Ruma 20˚C ftit imsaħħab, Tel Aviv 27˚C ftit imsaħħab, Tripli NA, Tuneż 24˚C xemxi, Vjenna 10˚C imsaħħab, Zurich 10˚C imsaħħab, Munich 9˚C imsaħħab, St. Petersburg 0 ˚C imsaħħab
www.maltarightnow.com
22
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Il-festa tal-Kunċizzjoni f’Wied Gerżuma
minn Joe Chetcuti
Fil-Gudja ċċelebrata l-festa tal-Madonna ta’ Loreto Fil-Kappella ddedikata lil Madonna ta’ Loreto fil-Gudja, liema Kappella tinsab viċin lAjruport ta’ Hal-Luqa qed issir ilfesta ad unur tagħħa. Il-lejla fil-5 p.m. jibda ir-Rużarju u fil-5.30 p.m. tibda Quddiesa mmexxija
minn Dun Trevor Fairclough. Għada jum il-festa fid-9a.m. tibda Quddiesa u se jmexxi Monsinjur Carmelo Żammit. Fil11a.m. tibda Quddiesa oħra u se jmexxi Dun Angelo Vella. Fl-4 p.m. tibda Quddiesa li se
Fil-Knisja mill-isbaħ li nsibu fil-Belt Valletta ddedikata lil Qaddisa Santa Luċija illum qed tkun iċċelebrata il-festa tagħħa. Santa Luċija hija il-Patruna ta’ Sirakuża kif ukoll il-protettriċi tal-għomja u l-mard fl-għajnejn. Illum huwa jum il-festa il-ħin talquddies se jkun fit-8.30 a.m. fid9.30 a.m. fl-10.30 a.m. u fil11.30 a.m. Fis-6 p.m. tibda Konċelebrazzjoni Solenni mmexxija mill l-Arċipriet ilKanonku Dun Alexander Cordina flimkien mal-Kanonku Dun Lawrenz Zammit. IlPaniġierku se jsir minn Dun Stefan Galea. Wara tingħad ilKurunella, Innu, Antifona, Barka Ewkaristika u jsir il-Bews tarRelikwija. Fil-jiem tal-festa lmużika se tkun kollha tas Surmast Mro Paolo Nani taħt id Direzzjoni ta’ Mro Dr Joseph Gatt.
Ewkaristika.
tkun għall-Benefatturi kollha tasSantwarju u se jmexxi Patri Antoine Apap OFM. Il-priedka se ssir minn Patri Victor P Farrugia O.Carm. Wara titkanta il-Litanija, Antifona ssir Barka Ewkaristika u anke jsir il-preżentażżjoni tat-trabi.
F’Wied Gerżuma fiz-zona talKunċizzjoni qed tkun iċċelebrata il-festa ta’ Marija Immakulata Kunċizzjoni. Il-lejla fil-5 p.m. tibda Quddiesa u se jmexxi Patri Michael Attard OFM Conv u wara ssir Barka Ewkaristika. Għada jum il-festa fid9.30a.m. tibda Quddiesa li se titmexxa mill Kanonku Arċipriet Dun Louis Suban. Fl-4 p.m. tibda Quddiesa mmexxija minn Patri Michael
Atatrd OFM Conv bis-sehem tal-Kor immexxi minn Mro Carmen Deguara Micallef. Fil-5 p.m. tibda ħierġa il-purċissjoni bl-istatwa ta’ Marija Immakulata Kunċiżżjoni bissehem tal-Banda Konti Ruġġieru tal-Każin San Pawl tar-Rabat Malta. Fid-dħul talpurċissjoni ssir Barka Ewkaristika. Se jsir ukoll ħruq tan-Nar talajru.
Fil-Knisja Parrokkjali u Mattriċi ta’ San Pawl il-Baħar illum is-Sibt qed tkun iċċelebrata il-festa tal-Madonna ta’ lIstennija – Il-Madonna tqila b’Ġesu’. Il-lejla fis-6 p.m. tibda Quddiesa Solenni u se jmexxi il Monsinjur Dun Charles
Scicluna. Wara jibda Pellegrinaġġ bl-istatwa talMadonna ta’ l-Istennija aux flambaux, bir-reċita tar-Rużarju b’talb għall ommijiet bit-trabi filġuf ta’ dawk illi ma jistax ikollhom tfal. Fid-dħul tal-purċissjoni ssir Barka Ewkaristika.
Il-Madonna tal-Istennija
Illum hija il-festa Liturġika ta’ Santa Luċija
Fin-Naxxar Fin-Naxxar ukoll qed tkun iċċelebrata il-festa ta’ Santa Luċija fil-Kappella tagħħa li tinsab fi Triq Santa Luċija. Illum jum il-festa il-ħin tal-quddies se jkun fis-6.30a.m. fis-7.30a.m. u fid9.30a.m. Fil-5.15p.m. jibda rrużarju u wara tibda Quddiesa Kantata bl-omelija u se jmexxi Dun Nicholas Doublet. Wara titkanta l-Antifona u ssir Barka
F’Tal-Barrani Il-Kappella ta’ Santa Lucija li tinsab f’Tal-Barrani, bejn Ħal Tarxien u il-Gudja hija waħda minn dawk il-Kappelli illi għal xi raġuni kienu abbandunati. Kien proprju għalhekk illi bl-għajnuna tal-Kappillan ta’ Ħal-Għaxaq u bl-għajnuna ta’ xi nies oħra mirraħal iddeċiedew illi jnaddfu din il-Kappella u jerġgħu jarmawha mill-ġdid għall-quddies. Kienet verament ħasra illi peress illi dina il-Kappella ġiet misruqa diversi drabi dak kollu li kien fadal fiha intrefa fil-Kattidral talImdina kif ukoll fil-Parroċċa ta’ Hal-Għaxaq. Il-programm jitkompla illum jum il-festa, fil-11 a.m. tibda Quddiesa li tkun għad-devoti kollha ta’ Santa Luċija u se jmexxi Dun Timon Mercieca.
Fl-Imtarfa Fl-Imtarfa wkoll qed issir ilfesta ta’ Santa Luċija. Illum jum is-Solennita ta’ Santa Luċija V.M. fid-9 a.m. tibda Quddiesa li se ssir fil-Kappella ta’ Santa Luċija. Fis-6.30 p.m. tibda Quddiesa tal-festa u se titmexxa minn Monsinjur Arċisqof Emeritu Paul Cremona OP.
Santa Luċija, Għawdex F’Santa Luċija Għawdex viċin
Statwa ta’ Santa Lucija Vergni u Martri meqjuma fil-Knisja ta’ Santa Lucija fir-rahal ta’ Santa Lucija f’Ghawdex
ir-Raħal ta’ Kerċem qed tkun iċċelebrata il-festa ta’ Santa Luċija Verġni u Martri. Illum fil5.15 p.m. tibda Translazzjoni Solenni tar-Relikwija u se jmexxi Monsinjur Ġużeppi
FESTI
Cauchi. Wara tibda Konċelebrazzjoni Solenni ppreseduta mill-Arċidjaknu Monsinjur Giovanni Bosco Gauci, Vigarju Ġenerali. Wara titkanta l-Antifona u ssir Barka
Ewkaristika. Fis-6.45 p.m. jibda il-Festival tad-Dawl bis-sehem tat-tfal bixxemgħat jixgħelu u mixgħela tan-nar fil-Pjazza li huwa s-simbolu tad-dawl u l-protezzjoni ta’ Santa Luċija. Fis-7.30 p.m. jibda marċ millBanda tal-Għaqda Mużikali San Girgor ta’ Kerċem Għawdex u se jibda minn Triq Santa Luċija salPjazza tal-Knisja. Għada jum il-festa, il-ħin talquddies se jkun fis-7 a.m. fid-9 a.m. u fil-11 a.m. Fid-9 a.m. tibda il-Quddiesa Pontifikali talfesta mmexxija minn Monsinjur Isqof Mario Grech. Fl-4 p.m. jibda l-Għasar Solenni, Antifona u Barka Ewkaristika. Fil-4.45 p.m. tibda ħierġa il-purċissjoni bl-istatwa ta’ Santa Luċija V.M. u se jmexxi Monsinjur Ġużeppi Grech. Ilpurċissjoni se tkun akkumpanjata mill Banda Ċittadina Leone talBelt Victoria Għawdex. Fid-dħul ta’ l-istatwa fil-Knisja jitkanta lInnu popolari u tingħad ilKurunella ta’ Santa Luċija. Fis-7 p.m. tibda Quddiesa li se titmexxa mill Kanonku Dun Ġwann Sultana. Wara isir ilbews tar-Relikwija. Il-Kor flimkien ma l-Orkestra Stella Maris se jkunu taht idDirezzjoni tas-Surmast Carmel Peter Grech li huwa il-Maestro di Cappella.
www.maltarightnow.com
24
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
06:02 07:55 08:00 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 14:30 15:00 15:02 16:00 16:02 17:00 17:55 18:00 19:20 20:00
TV/RADJU
Radio 101 breakfast club Obituaries/angelus Radio 101 breakfast club (cont) News update Magazine 101 News update Magazine 101 (cont) Editorjal Club 101 Obituaries/angelus News bulletin The big show Hitsteria News update Hitsteria (cont) News update Hitsteria (cont) Newsdesk Obituaries News bulletin Lura d-dar News update
Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:05 – Jessie 06:30 - Binny and the Ghost 06:55 - I Didn’t Do It 07:20 - Dog With a Blog 07:45 - Girl Meets World 08:10 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 08:35 - ’Twas the Night 10:15 - Jessie 10:40 - Jessie 11:05 - Binny and the Ghost 11:30 Girl Meets World 11:55 - I Didn’t Do It 12:20 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 12:45 - Mickey Mouse 13:00 - Jessie 13:20 – Jessie 13:45 Jessie 14:10 - Austin & Ally 14:35 Liv & Maddie 15:00 - Girl Meets World 15:25 - Jessie 15:50 – Jessie 16:15 - Jessie 16:40 – Jessie 17:05 – Jessie 17:30 - Binny and the Ghost 17:55 - Gravity Falls 18:20 - I Didn’t Do It 18:45 - Binny and the Ghost 19:10 - Hannah Montana 19:35 That’s So Raven 20:00 - The Suite Life on Deck 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Shake It Up! 21:10 – Wolfblood 21:35 – Wolfblood 22:00 – Violetta 22:45 - The Hive 22:50 Art Attack 23:15 - Art Attack 23:40 Jungle Junction 23:50 - Jungle Junction Nickelodeon 06:00 - Olive the Ostrich 06:15 Dora the Explorer 06:40 - Little Kingdom 07:05 - Bubble Guppies 07:30 - Bubble Guppies 07:55 - Go, Diego, Go! 08:20 - Winx Club 08:45 - The Fairly OddParents 09:10 Sanjay and Craig 09:35 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00- The Legend of Korra 10:25 – Turtles 10:50 - T.U.F.F. Puppy 11:15 - Winx Club 11:40 - iCarly 12:05 Sam & Cat 12:30 – Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 - Marvin Marvin 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - SpongeBob SquarePants 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly OddParents 15:55 - iCarly 16:20 Big Time Rush 16:45 - Victorious 17:10 - Life With Boys 17:35 SpongeBob SquarePants 18:00 – Turtles 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - Sanjay and Craig 19:15 - The Thundermans 19:40 - The Haunted Hathaways 20:05 - Sam & Cat 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly 23:25iCarly 23:50 - Victorious
Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney and Friends 06:45 Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 – Rubbadubbers 07:15 - Gombby’s Green Island 07:30 Fluffy Gardens 07:40 - Noksu 07:45 – Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 – Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 – Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - Bob the Builder 10:50 See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 Fluffy Gardens 12:20 – Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 Gombby’s Green Island 14:00 Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 - Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 – Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:50 - See the Sea 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 - Hip Hip Hurray 18:50 What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 – Noksu 19:20 Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig
Rafiki – NET Television
Fl-edizzjoni tal-lum ta' Rafiki, se niltaqgħu ma' Alex Casha, li kif għamel dejjem, se jiftħilna t-tieqa fuq il-pjanti u l-ħajja endemika li aħna tant għandna madwarna speċjalment fuq ix-xgħari. Andrew Borg Cardona se jieħu sehem f’Rafiki billi jagħtina pariri siewja dwar l-annimali li tant inħobbu aħna il-Maltin. Rafiki stieden wkoll lil Vinny Vella biex flimkien magħha, se naraw daqxejn il-pjanti li aħna nistgħu nżommu ġewwa djarna, u kif l-aħjar nisgħtu nieħdu ħsiebhom. Bħal dejjem, ma jonqox li jkollna lil Chris Mcgowan mill-Malta Herpetological Society fejn dejjem jgħatina pariri fuq l-annimali eżotici li nistgħu nzommu d-dar.
TVM 08:30 - It-triq 08:35 - Nisga Maltija 08:40 - Paq paq on Test 08:45 – Nisġa Maltija 08:50 - Twelid il-kelma 09:00 – Valletta 09:30 – MEA 10:00 - Għawdex illum 10:30 – L-irkant 11:30 – Pellikola 12:00 – Aħbarijiet 12:10 - Paq Paq Lifestyles 12:45 – Sibtek 15:00 Aħbarijiet 15:05 – Sibtek.... 16:00 – Luxdesign 17:15 – Househunt 17:45 Kelma għall-ħajja 18:00 - Aħbarijiet 18:15 - Paq Paq on Test 18:20 – Gadgets 18:50 - Animal Diaries 19:45 – Lotto 20:00 - Aħbarijiet 20:45 – Ir-Repubblika – Dokumentarju 21:30 - The chronicles of Narnia: The lion the witch and the wardrobe. Film 2005. 23:00 - Aħbarijiet 23;30 - Sibtek.
TVM 2 06:00 – Euronews 07:00 - News Loop 08:30 – Sport science 09:30 - Paq Paq Lifestyles 10:00 – Valletta 10:30 – Pellikola 11:00 – Madwarna 11:30 – MEA 12:00 – Venere 12:30 - Tiġrijiet Biss 13:00 - 3 Pointer 13:30 - GFA round up 14:00 – Champions league match 16:00 – Europa league match 18:00 – Vatican Magazine:30 - Quddiesa mis-Santwarju ta' Pinu 20:15 –Triq/twelid il-kelma 20:30 – News for the hearing impaired 20:40 – RAW WWE 21:40 – Sports News 21:45 – House Hunt 22:15 – Animal Diaries 23:15 – Sports News 23:15 – News in English. One 06:30 - ONE News 07:00 – Ilsien innisa 08:30 – Telebejgħ 08:45 – Telebejgħ 09:00 – Siegħa żmien 10:00 – Dak li jgħodd 11:00 – Clint on one 12:30 – One News 12:40 – Strada 15:00 – Esperti 15:30 – Talk to me 16:30 – Dchange 17:00 Fresh & Funky 17:30 - ONE News 17:40 – Pink panther 18:25 – Identità 18:40 – Dak li jgħodd teens 19:30 - ONE News/ Sport / Weather 20:15 – Lifeline for a city 20:35 – The Saturday night project 21:35 - Tete-A-Tete 22:30 – Is-sess 22:55 Popcorn 23:30 - ONE News.
Smash 07:30 - News 08:30 – Ħabbejtek 09:30
– A to Z Teleshopping 13:00 - Fil-Kċina ma’ Farah ® 14:00 - Erġa’ Lura 15:30 Dokumentarju 16:00 – M'Intix wahdek 16:30 – D bride 17:30 – CNI 18:00 Aħbarijiet ta’ Barra 18:15 – Bingo 75 18:40 – Dokumentarju 19:00 – Aħbarijiet 19:30 – Nursery Stars 20:30 – Forum 21:30 – Documentary 22:00 – Aħbarijiet
Raiuno 07:05 – Rai Parlamento Settegiorni 08:00 - TG 1 08:25 Unomattina in famiglia 09:00 - TG 1 09:00 – Linea verde orizzonti 09:30 – TG1 L.I.S. 10:30 – Buongiorno benessere per telethon 11:05 – Telethon 12:00 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 - Telethon 16:25 – Leader – femminile singolare 17:00 - TG 1 17:10 - Che tempo fa 17:15 – A sua immagine 17:45 – Passaggio a nord-ovest 18:45 - L'eredità 20:00 – Telegiornale 20:35 – Affare tuoi 21:10 - Carosello reloaded 21:15 –Cosi lontani, cosi vicini 23:50 - Telethon 01:00 - TG 1 Notte 01:15 – Scrittori in TV 02:15 – La premiere etoile. Film 2009 Raidue 07:00 –Sofia la principessa 08:15 – Il nostro amico Charlie 09:00 - Sulla Via di Damasco 09:30 – TG Parlamento 10:00 – Il bisonte: Il re delle praterie amercane 10:45 – Cronache animali 11:30 – Mezzogriorno in famiglia 13:00 - TG 2 Giorno 13:25 – Rai sport dribbling 14:00 – Una scatenata coppia di sbirri 15:40 – Fattore alfa 16:25 – Sqadra speciale stoccarda 17:10 – Sereno variabile 18:05 – 90 minuto serie B 18:50 – Telethon 20:30 TG2 20.30 21:05 – Castle (TF) 21:50 – Elementary (TF) 22:40 - TG 2 23:00 – Sabato sprint 23:50 - TG 2 Dossier 01:50 - TG 2 Eat Parade. Raitre 06:00 – Fuori orario 07:05 – Ai confini dell'arizona 07:55 – La signora del west (TF) 08:45 – Il microfono e vostro. Film 1951 10:15 – Ponderosa (TF) 11:00 – TGR Bellitalia 12:00 – TG3 12:55 – TGR Ambente Italia 14:00 - TG Regione 14:20 – TG3 14:55 – TV Talk 16:35 –Telethon
19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 19:53 TG Regione Meteo 20:10 – Che fuori tempo che fa 21:30 – L'infiltrato 23:30 – TG regione 23:50 – Un giorno in pretura 00:50 – TG3 Telegiornale 01:20 – TG 3 01:40 – Furoi orario 01:45 – Cuore. Film 1984
Canale 5 06:00 – Prima pagina 07:50 – Traffico/Meteo.It / Tg 5 09:10 – Melaverde 10:00 – Informa – dimensione benessere 11:00 – Forum 13:00 – Tg5 telegiornale 13:40 – Beautiful 14:10 – Amici 16: 00 – Il segreto 16:30 – Verissimo 18:45 – Avanti un altro! 20:00 – Tg 5 / Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – Speciale rock economy 00:20 – Tg 5 / Rassegna / Meteo.It 00:50 – Striscia la notizia 01:20 – Cuore contro cuore (TF)
Italia 1 06:10 – I maghi di waverly 06:45 – Supercar 08:35 – A-Team 10:30 –Il principe d'Egitto. Film 1991 12:25 – Studio aperto / Meteo.It 13:00 – Sport mediaset 14:00 –Kangaroo Jack – Prendi di i soldi e salta. Film 2003 14:50 – Beethoven 6 – la grande occasione. Film 2008 18:05 – Mike & Molly 18:30 – Studio aperto / Meteo.It 19:00 – Tom & Jerry 19:30 – Supercuccioli a natale. Film 2009 21:10 – Zampa e la magia del natale. Film 2010 23:10 – Sport Night 23:45 – Titolo intercontinentale supermedi 01:30 – Sport mediaset 01:55 – Studio aperto. Rete 4 06:50 – Mediashopping 07:40 – Hunter 09:40 – Carabinieri 7 10:45 – Ricette all'Italiana 11:30 – Tg 4 / Meteo.It 12:00 – Un detective in corsia 13:00 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Come si cambia celebrity 16:15 - Come Ieri e oggi in TV Speciale 16:45 – Poirot a styles court. Film 1990 18:55 – Tg 4 / Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 Tempesta d'amore 21:25 – The shepherd – Pattuglia di confine. Film 2008 23:25 –U-571. Film1999 01:40 – Tg 4 02:05 – Premiatissima 1982
www.maltarightnow.com
25
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
TV/RADJU
Go Stars 06:50 - Parental Guidance 08:35 Monsters University 10:15 - The Hurricane 12:35 - Battlestar Galactica: Blood & Chrome 14:05 - The Heat 16:00 - Justin & the Knights of Valour 17:35 - To Rome with Love 19:10 Layer Cake 21:00 - A New York Winter's Tale 23:00 – Savages 01:15 - To Rome with Love 03:10 - Battlestar Galactica: Blood & Chrome 04:45 - Layer Cake 06:30 - CLOSE Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Private Practice 09:45 - Private Practice 10:30 Private Practice 11:15 - Private Practice 12:00 - Private Practice 12:45 Perception 13:30 - Person Of Interest 14:15 - Person Of Interest 15:00 - Person Of Interest 15:45 - Person Of Interest 16:30 - Person Of Interest 17:15 - Rude Tube 17:45 - Mike & Molly 18:30 - Hit The Floor 19:15 - Grey's Anatomy 20:00 - The Amazing Race 20:45 - 2 Broke Girls 21:15 - Guinness World Records Unleashed 22:15 - Spartacus 23:15 Devious Maids 00:00 - Suits 00:45 Rude Tube 01:15 – Dallas 02:00 - VEEP
Mediaset Italia 07:35 - Zelig 09:35 - Pomeriggio cinque 11:01 - Vivere IV 11:25 - Vivere IV 11:50 - Vivere IV 12:15 - Vivere IV 12:40 - Mattino cinque 14:25 - Zelig 16:25 - Mezzogiorno di cuoco 17:15 - I Cesaroni 19:00 - TG5 19:35 - Melaverde 20:25 - Amici di Maria 22:00 - Un ciclone in famiglia 23:35 - Finchè c’è ditta c’è speranza 23:55 - Se Sei Cosi’ BBC Enterainment 06:00 - Me Too! 06:20 - 3rd & Bird 06:30 - Bobinogs 06:40 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:00 - Garth and Bev 07:10 - Me Too! 07:30 - 3rd & Bird 07:40 – Bobinogs 07:50 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 08:10 - My Family 08:40 - Doctor Who 09:25 Peckham Finishing School for Girls 10:20 - Outcasts 11:10 - One Foot in the Grave 11:45 - One Foot in the Grave
12:20 - One Foot in the Grave 13:00 Doctor Who 13:45 – Casualty 14:35 – EastEnders 15:05 - EastEnders 15:35 – EastEnders 16:05 – EastEnders 16:35 Doctor Who 17:20 - One Foot in the Grave 17:50 - Carrie’s War 19:20 – Outcasts 20:15 - Doctor Who 21:00 Alan Carr: Chatty Man 21:45 - Michael McIntyre’s Comedy Roadshow 22:30 Ideal 23:00 - Stewart Lee’s Comedy Vehicle 23:30 - Dara O’Briain Live at the Theatre Royal TCM 06:45 - The Yearling 08:50 - Silk Stockings 10:45 - To Have and Have Not 12:25 - Take Me Out to the Ball Game 14:00 - Ask Any Girl 15:35 - Double Trouble 17:05 - Rio Rita 18:35 - The Rounders 20:00 - The Outrage 21:35 Guns for San Sebastian 23:25 - The Outrage MGM Channel 07:10 - In the Heat of the Night 09:00 - Marie: A True Story 10:50 - Number One 12:35 - The Magnificent Seven 14:45 - The In Crowd 16:20 - Game of Arms 17:20 - Josie and the Pussycats 19:00 - Who Is Cletis Tout? 20:35 Game of Arms 21:35 - The Mod Squad 23:10 - TerrorVision Diva Universal 06:00 - Kommissar Rex 06:55 Kommissar Rex 07:50 - Kommissar Rex 08:45 - Kilokalorie 09:00 - Quincy, M.E. 09:55 - Quincy, M.E. 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 12:31 - Great Women 12:45 - Miss Fisher’s Murder Mysteries 13:48 - Miss Fisher’s Murder Mysteries 15:00 - Father Brown 16:00 - Father Brown 17:00 - Downton Abbey 18:00 Downton Abbey 19:00 - Murder, She Wrote 19:53 - Murder, She Wrote 20:50 - Great Women 21:00 - Blonde 22:38 Great Women 22:50 - Midsomer Murders Discovery Channel 06:00 - How Do They Do It?: Guitars; Rope Access; Fast Tractor 06:25 - Fast
VOTUM, NET Television 20.40
N’ Loud: Cool Customline 07:15 - Fifth Gear 08:10 - Extreme Car Hoarders: Pure American Muscle 09:05 - Auction Hunters: Auction Hunter Shuffle 09:30 Auction Hunters: Ton’s Driller Instinct 09:55 -The Real Hustle: High Stakes 10:25 - The Real Hustle: High Stakes 10:50 - Patrick Dempsey: Racing Le Mans: Actor/Racer 11:40 - Patrick Dempsey: Racing Le Mans: The Money Burn 12:35 - Patrick Dempsey: Racing Le Mans: Rebirth 13:30 - Patrick Dempsey: Racing Le Mans: Endurance 14:25 - How Do They Do It?: Guitars; Rope Access; Fast Tractor 14:55 - How Do They Do It? 15:20 - Rise of the Machines: Supership 16:15 MythBusters: Blue Ice 17:10 - Dirty Great Machines 18:05 - Classic Car Rescue: Jaguar E-Type 19:00 - Dallas Car Sharks: Tommy’s Fury: A Richard Petty Restomod 19:30 - Dallas Car Sharks: Tommy’s Fury: A Richard Petty Restomod 20:00 - FantomWorks: 1964 Impala and 1957 Chevrolet Bel Air Wagon 21:00 - Storage Hunters: Surfs Up in Canyon Country 21:30 - Auction Kings: Rick Fairless Chopper; GasPowered Blender 22:00 - The Liquidator: Belly Up 22:30 - Auction Hunters 23:00 - American Digger: Unearthing Controversy 23:30 - Backyard Oil: Science Comes to Town
Discovery World 06:00 - Lake Escapes 06:25 - I’m Alive 07:15 - I’m Alive 08:05 - I’m Alive 08:55 - I’m Alive 09:45 - I’m Alive 10:35 - Inventions That Shook the World 11:25 - Inventions That Shook the World 12:15 - Inventions That Shook the World 13:05 - Inventions That Shook the World 13:55 - Inventions That Shook the World 14:45 - Surviving the Cut 15:35 Richard III: The King in the Car Park 16:55 - Great Battles 17:20 - The Loch Ness Monster Revealed 18:15 - Mystery Cars 18:40 - Mystery Cars 19:10 - Don’t Drive Here 20:05 - Surviving the Cut 21:00 - The Loch Ness Monster Revealed 21:55 - Curiosity 22:50 - Against the Odds 23:45 - Final 24
F’din id-dinja kaotika, xorta waħda fadal bnedmin li l-prijorita tagħhom f’ħajjithom hi l-paċi tal-qalb. Minkejja li forsi f’għajnejn il-mainstream dawn jidhru differenti u mhux l-ewwel darba li s-soċjeta’ tgħaddilhom xi kumment, iżda dawn jagħżlu li jibqgħu mixja 'l quddiem, jimirħu l’quddiem ifittxu l-paċi f’qalbhom. Dawn huma bnedmin li għażlu li jiġu waqt Votum biex jaqsmu mat-telespettaturi Maltin u Għawdxin is-sigrieti tal-ħajja biex jiksbu l-paċi f’qalbhom, speċjalment f’dawn il-mumenti sbieħ tal-Milied, fejn liskop jidher li qed jitnaqqar jew tbiegħed totalment mill-iskop oriġinali tiegħu. Minbarra mistiedna flistudjows il-life Coach Steve Farrugia u Isabelle Muscat minn Charis Malta jagħtuna tips ki fnistgħu niksbu l-paċi tal-qalb.
07:00 09:30 12:30 13:00 14:00 14:05 14:30 16:45 17:30 18:00 18:05 19:10 19:30 20:15 20:40 21:40 21:45 22:00 23:00
Net News Telebejgħ Indibate Becky NET News Style Watch Sagħtejn Flimkien Rafiki Elle NET News The Weds Għalik fl-Ewropa NET News Għalik fl-Ewropa Votum NET News Votum Meander Arti u Kultura NET News
Sport fuq il-Cable
GO sports 1 07:00 - Barclays Premier League Week 17 - West Ham Utd v Swansea City 09:00 - Ligue 1 - Round 18 Olympique Lyonnais v SM Caen 11:00 - Premier League Legends Gianfranco Zola LIVE 11:30 - PGA European Tour - Alfred Dunhill Championship - Day 3 15:30 Premier League World /17 LIVE 16:00 - Barclays Premier League Week 18 - West Brom Albion v Aston Villa 18:00 - FIFA Futbol Mundial /499 18:30 - UEFA Champions League - Magazine Programme/15 LIVE 19:00 - FIA Formula E - Punta Del Este - Round 3 – Race 21:00 Trans World Sport /1440 22:00 UEFA Champions League - Magazine Programme /15 22:30 - Premier League Saturday Review - Week 18 23:30 - Ligue 1 - Round 18 - Nantes v Girondins de Bordeaux 01:30 Vincennes Horseracing 04:00 Barclays Premier League - Week 18 Chelsea v Hull City 06:00 - Trans World Sport / 1440 GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:30 - Serie A - Round 14 - Hellas Verona v Sampdoria 11:30 European Rugby Champions Cup Round 4 - Bath Rugby v Montpellier 13:30 - Barclays Premier League Week 17 - Aston Villa v Leicester City 15:30 - European Rugby Challenge Cup - Round 4 - Stade Francais Paris v Newcastle Falcons LIVE 17:00 Ligue 1 - Round 18 - Nantes v Girondins de Bordeaux 19:30 PGA European Tour - Alfred Dunhill Championship - Day 3 23:30 Barclays Premier League - Week 18 -
Crystal Palace v Stoke City 01:30 Premier League World /17 02:00 Serie A - Round 15 - Palermo v Sassuolo 04:00 - Ligue 1 - Round 18 - SC Bastia v Stade Rennais 06:00 - Premier League Saturday Review - Week 18
GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - Serie A - Round 14 - Hellas Verona v Sampdoria 13:30 European Rugby Champions Cup Round 4 - Bath Rugby v Montpellier 15:30- Barclays Premier League Week 17 - Aston Villa v Leicester City 17:30 - European Rugby Challenge Cup - Round 4 - Stade Francais Paris v Newcastle Falcons 19:30 - Barclays Premier League - Week 18 - Burnley v Southampton 21:30 - PGA European Tour - Alfred Dunhill Championship - Day 3 01:30 Barclays Premier League - Week 18 Crystal Palace v Stoke City 03:30 Premier League World /17 04:00 Serie A - Round 15 - Palermo v Sassuolo 06:00 - Ligue 1 - Round 18 - SC Bastia v Stade Rennais 08:00 - Premier League Saturday Review - Week 18 GO sports 2 14:45 - Premier League Match Pack - Week 18 15:15 - Premier League Preview - Week 18 LIVE 16:00 Barclays Premier League - Week 18 Chelsea v Hull City LIVE 18:30 Barclays Premier League -Week 18 Arsenal v Newcastle Utd LIVE 20:45 - European Rugby Champions Cup – Round 4 - Leinster v Castres Olymppique 22:45 - Milan Channel
www.maltarightnow.com
26
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bitħa, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. Ċemplu 77200983. Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu 99428000. GĦALL-KIRI
L-Iklin GARAXX jew store 60 pied twil u 15-il pied wisa’, livell mat-triq, bil-parapett, toilet u bitħa. Ideali għal ħanut, hairdresser, eċċ. Ċemplu 99271803 jew 21446811. Paola MAISONETTE fuq, arjuż ħafna, bil-bejt kbir. €350 fix-xahar. Ċemplu lis-sid fuq 99234572.
KLASSIFIKATI
Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront. Xogħlijiet GĦAL kull xogħol ta’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini, ftuħ ta’ ħitan bi travi tal-ħadid, ftuħ ta’ bibien, twieqi, ħnejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos, xorok, nirranġaw, induru fejn ikun hemm ħsara fis-soqfa, gallarijiet, travi u xibka b’materjal apposta, qlugħ ta’ madum, kmamar tal-banju, tibjid, kisi, żebgħa, tikħil. Xogħol b’esperjenza kbira u xogħol fil-pront. Ċemplu 99602436.
NIKRI
AVVIŻI
Boathouse FIL-Bajja tal-Ġnejna għal perjodu ta’ 4 snin. Ċemplu lil Alex fuq 77016655.
Pasturi TAT-tafal tradizzjonali, set ta 20 pastur, €10. Offerta – presepji kull daqs, naħdimhom b’delizzju. Prezz tal-materjal biss. Ċemplu 21495253.
Ħaddiema GĦAL xogħol ta’ bini, pagi u kundizzjonijiet mill-aħjar. Ċemplu lil John fuq 99491029.
JINĦTIEĠU
www.maltarightnow.com
27
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
SPORT
DHL Express imsieħba fil-Maratona ta’ Malta
L-Amerikan ta’ Virtus E. Bruinsma li għaddej minn forma tajba kif wera kontra Siġġiewi fil-kwarti tal-finali
Athleta jipprovaw iwaqqfu lil Virtus BASKETBALL – TAZZA LOUIS BORG S/F
Athleta A to Z Electronics, Virtus Cynergi, Floriana Cafe Del Mar u Luxol Bupa se jkunu qed jissieltu għal post fil-finali fejn l-aktar semi-finali li tispikka se tkun dik bejn Athleta u Cynergi. Fil-logħba l-oħra Floriana jilagħbu kontra Luxol. L-aħjar żewġ timijiet talmument, Athleta u Cynergi se jissieltu għal post fil-finali. Athleta se jipprovaw jpattu għat-telfa fil-finali tal-BOV KO filwaqt li Athleta se jipprovaw jimponu l-esperjenza tagħhom waqt li Virtus jittamaw li jkollhom logħba tajba S. Pace u D. Bugeja. Problema għal Virtus hi
li għandhom lit-twil A. Axiaq li għadu ma rkuprax mill-injury li kien sofra. Bla dubju Axiaq se jinħass u lkowċ P. Ferrente se jkun qed jittama li s- sostitut G. Coleiro ikun f’burdata tajba. Ħafna se jiddependi mid-dwell bejn iżżewġ barranin C. Patus għal Athleta u E. Bruinsma għal Virtus bit-tnejn jinsabu għaddejjin minn forma tajba. Floriana jipprovaw jiksbu post fil-finali kontra Luxol. Floriana se jkollhom lill-eks M. Mercieca nieqes wara li weġġa’ waqt it-taħriġ. Il-kowċ M. Tabone jittama li t-twil D.
Schembri jirritorna wara li tilef l-aħħar logħba. Luxol, li qed jibbażaw fuq ilplejers żgħażagħ jiddependu fuq l-Amerikan O. Rutledge u jittamaw li x-shooter C.J. Cordina jkun f’burdata tajba. Il-kowċ J. Tabone jrid isib tattika biex iwaqqaf lit-twil N. Ougandan li jekk ikun f’vena jaf ikun ta’ periklu taħt il-boards. Se tintlagħab ukoll logħba preliminari mit-Tazza Louis Borg tan-nisa bejn Hibs u Pavi Depiro. Din mistennija tkun logħba bilanċjata fejn ir-riżultat hu inċert u ħafna jiddependi mill-episodji.
DHL Express huma l-imsieħba uffiċjali tal-Kumitat Organizzattiv tal-Maratona ta’ Malta. Il-ftehim ikopri l-Urban Jungle Mdina 2 Spinola Xmas Road Race, li ser isir fil-21 ta’ Diċembru, il-Vodafone Malta Marathon 2015, li ser isir fit-22 ta’ Frar, kif ukoll l-Imdina Glass Ladies Running Club tiġrija ta’ 10 km. DHL Express ser ifornu numru ta’ vannijiet li se jġorru l-ħwejjeġ tal-atleti minn fejn tibda’ t-tiġrija sa fejn tispiċċa, waqt li jkunu qegħdin isiru t-tiġrijiet. Kutri tad-DHL għal wara t-tiġrija ser jingħataw lil kull atleta meta jaqsmu l-linja tat-tmiem kemm tal-Mdina 2 Spinola tal-2014 u lMaratona ta’ Malta tal-2015. Din ser hi l-ewwel darba f’Malta li latleti ser jingħataw dawn il-kutri wara tiġrija. DHL Express ser jipprovdu wkoll trasport biex jinġarr xi tagħmir waqt it-tiġrijiet. “L-għarfien espert fil-loġistika
ta’ DHL Express ser tkun utli ferm kemm biex twassal il-ħwejjeġ tal-atleti b’mod sikur u biex jagħtu trasport importanti biex jinġarru affarijiet oħra,” qal Joe Micallef, Direttur tat-Tiġrija talMalta Marathon. Charles Schiavone, DHL Express Country Manager, Malta, qal li l-kumpanija kienet attrezzata bis-sħiħ biex tagħti lappoġġ loġistiku kollu meħtieġ lill-Kumitat Organizzattiv talMaratona ta’ Malta u diġà tagħti appoġġ simili lill-Maratona ta’ Ateni. “Aħna ser nintegraw b’mod li kemm l-organizzaturi u l-voluntiera ma jindunawx waqt dawn it-tiġrijiet u b’hekk kollox jimxi ħarir u b’suċċess,” żied jgħod. Applikazzjonijiet għall-Urban Jungle Mdina 2 Spinola Xmas Road Race tal-2014 u l-Vodafone Malta Marathon tal-2015 huma miftuħa u jistgħu jiġu aċċessjati permezz ta’ www.maltamarathon.com.
Charles Schiavone, DHL Express Country Manager, Malta, mad-Direttur tal-Malta Joe Micallef, barra l-uffiċini ta’ DHL Express f’Ħal Luqa
Jispikkaw il-finali ta’ Jum ir-Repubblika TIĠRIJIET TAŻ-ŻWIEMEL Kenneth Vella
Fl-okkażjoni tal-40 sena anniversarju tar-Repubblika ta’ pajjiżna, fil-korsa tal-Marsa llum wara nofinshar se jsiru sitt finali fuq distanza twila ta’ 2640m. Dawn se jagħmlu parti mill-45 programm tas-sena fuq għaxar tiġrijiet kollha għal żwiemel tattrott. Mis-sitt finali li se jsiru llum l-aktar waħda li tispikka se tkun dik tal-klassi Premier. Din il-finali se tkun it-tmien waħda u tibda fl-4.20pm. Hawnhekk attenzjoni speċjali se tingħata lil Veikko Hornline (Julian Farrugia) u Gently Di Poggio (Brian Hili) li ġejjin minn suċċess fil-heats ta’ din il-kompetizzjoni. Iż-żwiemel finalisti fil-Premier
bil-ġerrejja probabbli u n-numru li se jitilqu bih huma: 1. Veikko Hornline (Julian Farrugia) 2. P.A.Surprise (Lorraine Cunningham) 3. Vejby Boom (Charles Camilleri) 4. Wiss Roadrunner (Mario Farrugia) 5. Gently di Poggio (Brian Hili) 6. Nova Kebell (Redent Magro) 7. Zalgado Transs R (Nicholas Bonello) 8. Madam di Poggio (Noel Baldacchino) 9. Carmen Sund (Kurt Saliba) 10. Zwack (Eric Bezzina) 11. Schwerin Boko (Rodney Gatt)
12. Tap Dance (Michael Ellul) Il-fond totali ta’ premjijiet li se jitqassmu f’dawn is-7 tiġrijiet huwa ta’ €9000 li minnhom €2400 se jintrebħu fil-Klassi Premier. F’kull tiġrija tat-trott lewwel erbgħa se jingħataw trofej tal-okkażjoni u f’dik talponijiet ikunu l-ewwel tlieta li ser jiġu ppremjati. Il-kumplament tal-finali tallum se jkunu miftuħa għal żwiemel tal-klassi Gold, Silver A, Silver B, Bronze u Copper, bl-ewwel tiġrija tal-programm, waħda normali tal-klassi Bronze, tibda fis-1.15pm. Tbassir I Tiġrija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Pout De
Quelaines. Place – Dash Boy, Jonah Frontline. II Tiġrija. Klassi Gold. Dist – 2140m. Win – Quel Imprevu. Place – Lover Roc, Cowboy Party. III Tiġrija. Finali Jum irRepubblika. Klassi Copper. Dist – 2640m. Win – Uranus Du Cours. Place – Dreamed Victory, Louise Wood. IV Tiġrija. Finali Jum irRepubblika. Klassi Bronze. Dist – 2640m. Win – Ramelon. Place – Famous Faberge, Quero Des Erablais. V Tiġrija. Finali Jum irRepubblika. Klassi Silver B. Dist – 2640m. Win – Que Je T’Aime Rush. Place – Quo Vadis Phedo, Roc Magister. VI Tiġrija. Finali Jum ir-
Repubblika. Klassi Silver A. Dist – 2640m. Win – Sigurd Palema. Place – Rapide Du Matin, Paolin De Bannes. VII Tiġrija. Finali Jum irRepubblika. Klassi Gold. Dist – 2640m. Win – Obelix Molgard. Place – Nico Oland, Why Not As. VIII Tiġrija. Finali Jum irRepubblika. Klassi Premier. Dist – 2640m. Win – Veikko Hornline. Place – Gently Di Poggio, Vejby Boom. IX Tiġrija. Klassi Gold. Dist – 2140m. Win – Troy Boshoeve. Place – Markus Klipp, Blizzard Ad. X Tiġrija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Zwinger Bobber. Place – Livi Dida, Simb From Abroad.
www.maltarightnow.com
28
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Roma jeħtieġu reazzjoni wara d-disfatta fiċ-Champions League FUTBOL TALJAN
Wara d-disfatta ta’ matul ilġimgħa fejn ġew eliminati miċChampions League, Roma issa jridu jiffukaw fuq il-kampjonat fejn jinsabu tliet punti taħt il-liders Juventus. Roma kellhom bżonn minn tal-anqas draw kontra Man City imma spiċċaw tilfu 2-0 kontra City biex issa se jkollhom jilagħbu fl-Europa League. Għada Roma jilagħbu barra minn darhom għand it-tim filforma ta’ Genoa filwaqt li Juventus jilqgħu f’Turin lil Sampdoria. Dawn iż-żewġ konfronti se jkunu bejn l-ewwel erba’ timijiet fil-kampjonat. Bħalissa Genoa jinsabu fit-tielet post, b’punt vantaġġ fuq Sampdoria. Żgur li f’dan il-perjodu talistaġun ħadd ma basar li dawn iżżewġ klabbs minn Genova se jkunu qed jokkupaw it-tielet u rraba’ post. Fl-aħħar ħarġa tagħhom Genoa għelbu lil Milan 1-0 filwaqt li ġimgħa qabel dawn kienu għelbu lil Cesena 3-0. Sampdoria se jkunu ġejjin minn rebħa ta’ 3-1 kontra Verona f’logħba fejn għal ħin twil kienu b’raġel aktar. Matul il-ġimgħa Juventus kisbu post mal-aħħar 16 taċChampions League meta ħadu draw 0-0 kontra Atletico Madrid. Dan kien it-tieni draw konsekuttiv għall-Bianconeri wara li
ġimgħa ilu dawn ġew draw 0-0 barra minn darhom kontra Fiorentina. Minn naħa tagħhom Roma ġew draw 2-2 f’darhom kontra Sassuolo f’logħba fejn kienu 2-0 minn taħt. Għal kontra Genoa, Roma se jkollhom lill-midfielder Daniele De Rossi sospiż wara li tkeċċa kontra Sassuolo. Juventus se jkollhom lid-difensur Chiellini sospiż għal kontra Sampdoria filwaqt li dawn tal-aħħar se jkollhom lil De Silvestri sospiż. Meta wieħed iħares lejn l-istatistika jista’ jgħid li Sampdoria se jkollhom biċċa xogħol iebsa ħafna biex jieħdu l-punti minn Turin. Jekk Juventus jegħlbu littim ta’ Mihajlovic, jiftħu vantaġġ ta’ sitt punti, għal ftit siegħat, fuq Roma li żgur se jkunu taħt pressjoni wara dak li seħħ matul il-ġimgħa. Logħba li se tispikka se tkun dik ta’ għada filgħaxija bejn Milan u Napoli. Iż-żewġ timijiet se jkunu ġejjin minn wirjiet kemmxejn negattivi. Milan sofrew ittielet telfa tal-istaġun meta tilfu 1-0 kontra Genoa filwaqt li Napoli salvaw draw ta’ 2-2 f’darhom kontra Empoli. It-tim ta’ Benitez kien 2-0 minn taħt u skurjaw tnejn fit-tieni taqsima biex ħadu punt li bih issa jinsabu fil-ħames post filwaqt li Milan qegħdin fis-seba’ post tliet punti
Illum MFA Kordin – 2pm. BOV Premier. Floriana v Pieta H., 4pm. BOV Premier. Mosta v Naxxar L. Victor Tedesco Std – 2pm. BOV Premier. Tarxien R v Żebbuġ R., 4.15pm. BOV Premier. B’Kara v Balzan Centenary Std – 2pm. I Div. Vittoriosa S v Melita., 4pm. I Div. B’Bugia SP v Mqabba. Charles Abela Std – 2pm. II Div. Żabbar SP v Mellieħa., 4.15pm. II Div. Siġġiewi v Għaxaq Luxol Std – 2pm. II Div. Swieqi Utd v Għargħur., 4.15pm. II Div. Żejtun C v Senglea Sirens Std – 2pm. II Div. Dingli S v Marsa., 4.15pm. II Div. Sirens v Ħamrun S. YFA Siġġiewi Grd – 1pm. U17. Siġġiewi v Balzan., 2.45pm. U17. Floriana v St Andrew., 4.30pm. U15. Naxxar v Żebbuġ Melita Grd – 2.30pm. U15. Pieta v B’Kara., 4.15pm. U17.
Pieta v Mosta., 6pm. U17. Melita v Żebbuġ GFA Kerċem Std – 1pm. II Div. Għajnsielem v Żebbuġ R., 3pm. Għarb R v Xagħra Utd SWAN Żebbuġ Grd – 1.45pm. II Div. Senglea G v Dingli E., 3.15pm. I Div. Lija-Iklin v Valletta SP. Santa Lucia Grd – 1.45pm. II Div. Fleur de Lys v Tarxien AFC., 3.15pm. II Div. Ħamrun T v Luqa J. IASC Santa Lucia Grd – 8.30am. II Div. Mġarr F v Safi AFC., 9.45am. II Div. Żabbar CB v Rovers Utd., 11am. II Div. B’Kara SJ v Gżira Utd. BASKETBALL TA’ Qali – 1pm. Tazza Louis Borg. I Leg. (I). Athleta v Virtus., 2.45pm. Tazza Louis Borg. (N). Depiro v Hibs., 4.30pm. Tazza Louis Borg. (I). Floriana v Luxol. HANDBALL Universita – 12.30pm. I Div. La
Wara li matul il-ġimgħa ġew eliminati kontra Manchester City, għada Roma jridu jwettqu reazzjoni meta jilagħbu kontra Genoa
SPORT
Il-Programm Serie A Illum Palermo v Sassuolo Lazio v Atalanta Għada Juventus v Sampdoria Genoa v Roma Parma v Cagliari Udinese v Verona Cesena v Fiorentina Milan v Napoli It-Tnejn Empoli v Torino Chievo v Inter
Serie B Illum Bologna v Frosinone Brescia v Spezia Carpi v Modena Cittadella v Bari Crotone v Pro Vercelli Livorno v Catania Pescara v Avellino Ternana v V.Lanciano V.Entella v Vicenza It-Tnejn Latina v Varese
(1800) 2045)
(1230) (1500) (1500) (1500) (1800) (2045)
(1900) (2100)
taħt l-istess Napoli. Dawn tal-aħħar ilhm ma jirbħu f’dawn l-aħħar tliet partiti filkampjonat u żgur li ma jistgħux ikomplu jwaqqgħu l-punti jekk beħsiebhom jikkwalifikaw għallEwropa fl-istaġun li ġej. Għada Parma jilagħbu kontra Cagliari bit-tama li jiksbu rebħa f’darhom biex jirkupraw kemmxejn mill-aħbar ħażina li ħadu matul il-ġimgħa wara li l-FIGC naqqsitilhom punt minħabba li lklabb naqas milli jħallas lill-plejers u l-istaff tiegħu fil-ħin.
Kemm Parma kif ukoll Cagliari se jkunu ġejjin minn telfiet kontra Lazio u Chievo rispettivament. Parma se jkollhom lil Gobbi sospiż filwaqt li Cagliari għandhom lil Ibrarbo. Intant, it-Tnejn, Roberto Mancini se jkun qed ifittex li jikseb lewwel rebħa tiegħu ma’ Inter filkampjonat wara li ħa draw kontra Milan, u żewġ telfiet, waħda kontra Roma u l-aħħar waħda kontra Udinese. Inter jilagħbu kontra Chievo fil-grawnd diffiċli ta’ Verona. Minkejja li kienu
impenjati matul il-ġimgħa flEuropa League kontra Qarabag, ħafna mill-plejers titulari ta’ Inter se jkunu friski għax peress li diġà kienu ibbukkjaw post fil-fażi li jmiss, Mancini għażel li jinżel bit-tim tar-riservi.
Salle U v Luxol., 2pm. I Div. Kavallieri v Aloysians., 3.30pm. II Div. Kavallieri v La Salle., 5pm. II Div. Swieqi v HMS TIĠRIJIET TAŻ-ŻWIEMEL Marsa – Il-45 laqgħa tas-sena fejn se jsiru għaxar tiġrijiet kollha għal żwiemel tat-trott
Sirens Std – 2pm. III Div. Mdina K v Kalkara., 4.15pm. III Div. Marsaxlokk v Mtarfa YFA Rabat Grd – 9am. U17. Attard v Ħamrun., 10.45am. U17. Paola v Valletta., 10.45am. U17. Paola v Valletta., 12.30pm. U15. Mtarfa v Mġarr Żabbar Grd – 1pm. U17. Cottonera v Mqabba., 2.45pm. U17. żabbar v Xgħajra., 4.30pm. U15. Fgura v St Venera Siġġiewi Grd – 1pm. U17. B’Kara v Qormi., 2.45pm. U17. San Ġwann v Sliema., 4pm. U15. Mosta v San Ġwann GFA Sannat Grd – 1pm. I Div. Kerċem A v S.K Victoria W., 3pm. I Div. Oratory Y v Victoria H. IASC Santa Lucia Grd – 8.30am. I Div. Mosta G v Ħamrun L., 9.45am. I Div. B’Bugia T v Floriana A., 11am. I Div. Burmarrad AFC v Marsa T.
BASKETBALL Ta’ Qali – 11.15am. Tazza Louis Borg. II Leg. (I). Athleta v Virtus., 1 pm. Tazza Louis Borg II Leg. (N). Depiro v Hibs., 2.45pm. Tazza Louis Borg II Leg. (I). Floriana v Luxol. SPARAR Bidnija – 10am. RMF Cup. Sparatura Skeet u Double Trap. Qormi – 10am. Christmas Shoot. Sparatura Trap. HOCKEY Kordin – 9am. Lig. Rabat v Sliema., 11am. Lig. White Hart v Floriana HANDBALL Universita – 9am. U15. HMS v Kavallieri., 10am. U15. Aloysians v Swieqi., 11am. II Div. Aloysians v St Andrews, 12.30pm. U17. La Salle v Starmax, 1.45pm. U17. Kavallieri v Swieqi TIĠRIJIET TAŻ-ŻWIEMEL Marsa – Is-46 laqgħa tas-sena li se tikkonsisti minn disa’ tigrijiet kollha ghal zwiemel tat-trott
Programm ta’ sport lokali għal tmiem il-ġimgħa
Għada MFA Ta’ Qali – 2pm. BOV Premier. Qormi v Sliema W., 4pm. BOV Premier. Hibs v Valletta Luxol Std – 2pm. I Div. Pembroke A v Gudja Utd., 4.15pm. I Div. St Andrews v Żurrieq Victor Tedesco Std – 2pm. I Div. Fgura Utd v St George’s., 4.15pm. I Div. Lija A v Gżira Utd. Centenary Std – 2pm. III Div. Ta’ Xbiex v St Venera., 4pm. III Div. Marsaskala v Attard Charles Abela Std – 2pm. III Div. Santa Lucia v Qrendi., 4.15pm. III Div. Luqa SA v Kirkop Utd.
www.maltarightnow.com
SPORT
Costa jista’ jkun determinanti għal Chelsea FUTBOL INGLIŻ
Il-Programm Premiership Ingliż
Illum Burnley v Southampton (16.00) Chelsea v Hull (16.00) C.Palace v Stoke (16.00) Leicester v Man City (16.00) Sunderland v West Ham (16.00) West Brom v Aston Villa (16.00) Arsenal v Newcastle (18.30) Għada Man Utd v Liverpool (14.30) Swansea v Tottenham (17.00) It-Tnejn Everton v QPR (21.00) The Championship M’boro v Derby Birmingham v Reading Bolton v Ipswich Bournemouth v Cardiff Brentford v Blackburn Charlton v Blackpool Leeds v Fulham Norwich v Huddersfield Rotherham v Nottm Forest Sheff Wed v Wolves Watford v Wigan League One Bristol City v Crawley Chesterfield v Bradford Colchester v Rochdale Doncaster v Gillingham Fleetwood v Sheff Utd Leyton O. v Peterborough Notts County v Swindon Oldham v Yeovil Port Vale v Coventry Preston v MK Dons Scunthorpe v Crewe Walsall v Barnsley League Two Burton v Hartlepool Cambridge v Shrewsbury Dag & Red v Tranmere Exeter v Carlisle Mansfield v Cheltenham Morecambe v Luton Newport v Stevenage Northampton v Plymouth Oxford Utd v Bury Portsmouth v Accrington Wycombe v Southend York v Wimbledon Premiership Skoċċiż Illum Dundee Utd v Aberdeen Hamilton v Dundee Inverness CT v Partick T Kilmarnock v St Johnstone Motherwell v Ross County Għada Celtic v St Mirren Championship Skoċċiż Cowdenbeath v Hearts Dumbarton v Raith R Hibernian v Alloa Livingston v Falkirk I Div Airdrieonians v Dunfermline Ayr v Stenhousemuir Forfar v Stirling Morton v Brechin Peterhead v Stranraer II Div Annan Athletic v East Fife Clyde v Albion East Stirling v Arbroath Elgin v Berwick Montrose v Queen’s Park
29
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Il-Manager tal-liders Chelsea, Jose Mourinho jemmen li Diego Costa ggwadanja matul ilġimgħa mill-fatt li lagħab u għalhekk se jkun tajjeb għaż-żjara ta’ Hull City llum. Costa lagħab logħba sħiħa lErbgħa fir-rebħa 3-1 ta’ Chelsea fuq Sporting Lisbon fiċChampions League. L-internazzjonali Spanjol lagħab f’erba’ partiti mingħajr ma skorja sa mill-11-il gowl tiegħu fil-Premier dan l-istaġun kontra West Brom fit-22 ta’ Novembru. Madankollu Mourinho qal li jinsab kuntent bil-prestazzjoni tal-plejer ta’ 26 sena kontra Sporting hekk kif Costa qed jipprova jsib il-kundizzjoni fiżika perfetta wara problemi persistenti bil-hamstring. “Kienet logħba importanti ħafna għalih u rajtu aħjar milli kien kontra Newcastle u kontra Sunderland. Irid itejjeb il-kundizzjoni tiegħu u l-moral mhux għoli wisq,” qal Mourinho. Chelsea se jkunu determinati li jirkupraw malajr wara li s-Sibt li għadda kienu megħluba għallewwel darba minn Newcastle United anke jekk xorta baqgħu tliet punti fuq Manchester City. Huma mistennija jerġgħu jaqbdu r-ritmu kontra Hull li ilhom tmien partiti ma’ jirbħu. It-tim ta’ Steve Bruce niżel mal-aħħar tlieta wara draw 0-0 ma’ West Brom u f’dan l-istadju għandhom tliet punti anqas milli kellhom fl-istaġun 2009-10 meta kienu relegati l-aħħar millPremier. Huma għadhom mingħajr is-sospiż Gaston Ramirez waqt li għal Chelsea jirritorna minn sospensjoni Nemanja Matic u se jkun sospiż Fabregas imma Terry, Hazard, Ivanovic, Oscar u Willian kollha tħallew mistrieħa fost il-ġimgħa.
Jirritorna Toure Manchester City b’moral ferm għoli, se jimmiraw li jkomplu bir-riżultati pożittivi meta jiltaqgħu kontra Leicester City li jinsabu fl-aħħar post fil-Premier. City li matul il-ġimgħa ssuperaw l-isfida ta’ Roma fiċChampions League, se jerġgħu jkunu mingħajr l-attakkant Sergio Aguero li skorja 14-il gowl fi 15-il logħba imma għandu sas-sena d-dieħla barra wara li weġġa’ fir-rebħa 1-0 fuq Everton il-ġimgħa l-oħra. Madankollu City jilqgħu lura lil Toure li hu sospiż biss flEwropa waqt li l-captain Kompany qed jistenna li jirritorna minn injury. B’kuntrast tal-avversarji, Leicester ġejjin minn forma fqira fejn ilhom 10 partiti mingħajr rebħa. It-tim ta’ Nigel Pearson ħa biss żewġ punti minn meta għeleb 5-3 lil Manchester United f’Settembru u jibqa’ mal-aħħar tlieta anke jekk jirbaħ. Leicester ukoll għandhom problemi ta’ injuries bil-gowlkiper Kasper Schmeichel għandu bejn erba’ jew sitt ġimgħat barra wara li sofra ksur u dan ifisser li Ben Hamer se jibda fil-lasta. Madankollu l-captain Wes Morgan jirritorna minn sospensjoni u Paul Konchesky hu disponibbli minkejja li tkeċċa kontra Aston Villa.
Fil-Bundesliga llum Augsburg, li jinsabu fit-tielet post jilagħbu kontra l-liders Bayern Munich fejn se jippruvaw jirrepetu ssuċċess li kellhom kontra l-istess Bayern f’April meta rebħulhom 1-0 u tawhom l-ewwel telfa wara 53 logħba. Ġimgħa ilu Augsburg rebħu 2-1 għand Cologne għar-raba’ rebħa konsekuttiva. B’hekk Bayern se jkollhom prova diffiċli kontra tim li qatt fl-istorja tiegħu ma kien fit-tielet post tal-ogħla diviżjoni fil-Ġermanja.
Madankollu, anke Bayern għaddejjin minn forma tajba u minn 14-il partita, rebħu 11 u ġew draw tlieta fejn skurja 33 gowl u qalgħu biss tlieta. Augsburg kellhom ġimgħa biex iħejju għal dan il-konfront filwaqt li Bayern kienu impenjati fiċ-Champions League. It-tim ta’ Pep Guardiola rebaħ 3-0 kontra CSKA Moscow. Jidher li l-kowċ ta’ Augsburg Markus Weinzierl mhux se jagħmel tibdil mit-tim li għeleb lil Cologne filwaqt li għal Bayern mistenni jirritorna fil-
Iżommu l-forma Arsenal jiltaqgħu kontra Newcastle bit-tama li jżommu lforma li kellhom fiċ-Champions League kontra Galatasaray. Newcastle għandhom moral għoli wara li taw l-ewwel telfa lil Chelsea u t-tim ta’ Alan Pardew ħa 19-il punt minn massimu ta’ 24 fl-aħħar tmien partiti minkejja problemi ta’ injuries fejn il-
Diego Costa qed jitħarreġ bla heda ma’ Chelsea bit-tama li jirkuipra kompletament mill-injuries li kellu
gowlkiper Jak Alnwick se jkun qed jiddebutta mal-ewwel tim. Dan wara li Tim Krul u Rob Elliott huma t-tnejn imweġġgħin flimkien ma’ Rolando Aarons u Davide Santon, waqt li Steven Taylor u Moussa Sissoko huma sospiżi. Pardew li għandu l-captain Fabian Coloccini dubjuż qal li qed jittama li jibda jdawwar irrota fl-Emirates. “Fl-aħħar snin ma tantx morna tajjeb għand Arsenal. Il-partiti f’St. James Park kienu bilanċjati u nittamaw li anke din tkun hekk. Ninsabu fejn konna ma’ Chelsea fejn jidħlu injuries,” qal Pardew. Idawru l-paġna Sunderland li ilhom ħames partit mingħajr rebħa qed jittamaw li jdawru l-paġna kontra West Ham hekk kif Gus Poyet ra lit-tim tiegħu jikseb erba’ draws u telfa sa mill-bidu ta’ Ottubru. B’kuntrast West Ham rebħu tlieta wara xulxin u tilfu biss darba fl-
aħħar disa’ partiti hekk kif it-tim ta’ Sam Allardyce qed ikompli jissorprendi. Intant il-manager ta’ Southampton Ronald Koeman ċaħad suġġerimenti li l-partitia tal-lum kontra Burnley toffri littim tiegħu ftit tan-nifs wara serje ta’ partiti diffiċli fejn tilfu kontra Manchester City, Arsenal u Manchester United. Meta mistoqsi jekk il-konfront kontra Burnley li jinsabu fid-19-il post hux wieħed ta’ serħan, Koeman qal li Burnley se joffru sfida kif joffru t-timijiet l-oħra kollha. Imma b’Manchester United ikunu fl-azzjoni għada, Southampton għandhom ċans jerġgħu jaqbżu fir-raba’ post jekk jirbħu f’Turf Moor. Il-ġimgħa l-oħra Burnley ġarrbu l-ewwel telfa wara erba’ partiti 2-0 kontra QPR u t-tim ta’ Sean Dyche evita telfa fl-aħħar tliet partiti f’daru u jaf tajjeb li b’rebħa jinqala’ minn mal-aħħar tlieta.
Augsburg joffri theddida lil Bayern BUNDESLIGA
midielder Xabi Alonso li tħalla barra kontra CSKA. Bħalissa Bayern għandhom 12-il punt fuq Augsburg u fittieni post hemm Wolfsburg li għada jilagħbu kontra Paderborn. Wolfsburg, seba’ punti taħt Bayern, qed ifittxu li jiksbu ttielet rebħa konsekuttiva filwaqt li mill-aħħar ħames partiti, Paderborn rebħu biss waħda. Bayer Leverkusen u Schalke, żewġ timijiet li matul il-ġimgħa kisbu post mal-aħħar 16 fiċChampions League jilagħbu kon-
tra Borussia Moenchengladbach u Cologne rispettivament.
Il-Programm Illum Augsburg v B. Munich Freiburg v Hamburg H. Berlin v B. Dortmund Schalke v Cologne W. Bremen v Hannover Mainz 05 v Stuttgart Għada Leverkusen v B. M’gladbach Wolfsburg v Paderborn
www.maltarightnow.com
30
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
Valletta jippruvaw jagħtu gambetta lil Hibs
KAMPJONAT BOV PREMIER Fi tmiem il-ġimgħa tintlagħab il-15-il ġurnata mill-Kampjonat Premier fejn jispikka l-kofront f’Ta’ Qali bejn Hibernians u Valletta għada. Bħalissa Hibs qed igawdu vantaġġ ta’ 12-il punt fuq l-istess fit-tieni post. Il-Beltin żgur li jridu rebħa biex jagħtu gambetta lil-liders u juru sinjal ċar li beħsiebhom jissieltu sal-aħħar. Hibernians s’issa għadhom bla telfa u l-wirjiet tagħhom kienu eċċellenti filwaqt li Valletta, wara bidu kemmxejn negattiv taħt it-tmexxija tal-kowċ Gilbert Agius donnhom qadbu r-ritmu ladarba għaddew f’idejn Ivan Zammit. Staġun ilu Valletta wkoll kellhom bidu mhux daqstant konsistenti u meta kien ħa l-kariga Andre Paus spiċċaw biex eventwalment rebħu l-kampjonat flaħħar ġurnata. Għal Valletta se tkun biċċa xogħol iebsa biex jagħtu lit-tim ta’ Branko Nisevic l-ewwel telfa. Dan meta wieħed jiftakar li Hibs għandhom l-aqwa attakk (45 gowl) u l-aqwa difiża li qalgħet biss seba’ gowls, tnejn inqas minn Valletta. Għalkemm Nisevic jibbaża ttim fuq il-kollettiv, bla dubju qed jispikka Edison Luis Dos Santos li skorja b’kollox 16-il gowl dan il-kampjonat. Valletta ġejjin minn rebħa 4-1
kontra r-rivali Floriana u l-moral tat-tim hu għoli anke jekk fl-ewwel rawnd Hibs kienu rebħu 2-1.
Jistgħu japprofittaw Fil-Victor Tedesco Stadium illum B’Kara jiltaqgħu kontra lġirien Balzan. Il-Karkariżi wara serje negattiva niżlu fit-tielet post imma jafu tajjeb li b’rebħa għalihom u jekk Hibs jirbħu kontra Valletta jistgħu jerġgħu jmorru fit-tieni post. Minkejja li B’Kara ġejjin minn rebħa 3-1 kontra Naxxar, il-kowċ Pawlu Zammit esprima d-diżappunt tiegħu għallfatt li t-tim qed jaqla’ gowl kmieni, xi ħaġa li donna saret regolari. Ħmistax ilu B’Kara kienu wkoll wettqu rimonta u rebħu 3-1 kontra Żebbuġ wara li l- kienu marru minn taħt. Balzan ġejjin minn draw kontra Qormi, imma hu wieħed minn ħames timijiet li rebaħ kontra B’Kara hekk kif fl-ewwel rawnd kienu rebħulhom 3-2. Balzan għandhom lil Samir Arab sospiż filwaqt li B’Kara se jkunu mingħajr Matheus Bissi Da Silva. Illum ukoll Tarxien jilagħbu kontra Żebbuġ bit-tim ta’ Clive Mizzi jibda favorit minkejja li flaħħar ħarġa iddiżappunta fi draw 0-0 kontra Pietà. Żebbuġ jittamaw li jibnu fuq id-draw 1-1 li ħadu kontra Mosta. Fl-ewwel rawnd il-
SPORT
Il-Programm Illum Victor Tedesco Stadium 2.00pm Tarxien R. v Żebbuġ R. 4.15pm B’Kara v Balzan Kordin 2.00pm Floriana v Pieta H. 4.00pm Mosta v Naxxar L. Għada Ta’ Qali 2.00pm Qormi v Sliema W. 4.00pm Hibernians v Valletta Kif Jinsabu Hibernians Valletta Birkirkara Mosta Balzan Floriana Qormi Sliema W. Naxxar L. Tarxien R. Pieta` H. Żebbuġ R.
L 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14
R 13 9 9 6 4 4 4 4 3 2 3 0
D 1 1 0 2 6 5 5 4 5 7 4 6
T 0 4 5 6 4 5 5 6 6 5 7 8
F 45 34 25 15 18 20 15 14 18 14 12 15
K 7 9 17 27 21 29 21 17 22 22 23 33
Pt 40 28 27 20 18 17 17 16 14 13 13 6
logħba ntemmet 3-3 u ż-Żebbuġin se jkollhom lil Carlo Monti sospiż. Illum ukoll imma f’Kordin Floriana jilagħbu kontra Pietà filwaqt li Mosta jiltaqgħu kontra rrivali ġirien Naxxar. Naxxar iridu rebħa biex joqorbu lejn l-istess Mosta. Iż-żewġ timijiet iridu jwettqu reazzjoni wara l-wirjiet diżappuntanti li kellhom fl-aħħar ħarġa. Naxxar għaddew minn perjodu tajjeb
Wara li għelbu lil Sliema, l-liders Hibernians jaffrontaw lil Valletta fi sfida diretta
qabel waslet it-telfa kontra lKarkariżi, telfa li fiha kellhom nieqsa lil Doffo u Bellia. Flewwel rawnd il-konfront spiċċa 1-1 u Mosta se jkollhom lil Tyrone Farrugia sospiż. Floriana jibdew favoriti kontra Pietà u jwettqu reazzjoni wara ttelfa kontra Valletta anke jekk innuqqas ta’ Amadou Samb sospiż jistas’ jħalli effett. Il-Furjaniżi jistgħu jitilgħu fil-ħames post jekk jirbħu kontra l-Hotspurs u flewwel rawnd kienu rebħu 3-1. Għada wkoll Sliema jaffrontaw lil Qormi u se jkollhom jagħmlu dan mingħajr is-servizzi talattakkant u captain internazzjonali Malti Michael Mifsud. Dan
wara li Mifsud, fit-telfa kontra Hibs kiser siequ u mistenni jdum madwar sitt ġimgħat barra. Din illogħba tista’ titqies bħala konfront dirett għaliex Qormi bħalissa qed igawdu vantaġġ ta’ punt fuq l-istess Sliema. Il-kowċ ta’ Sliema Stephen Azzopardi se jkun qed jilagħab kontra l-eks tim tiegħu wara li hu ħa post Alfonso Greco aktar kmieni matul l-istaġun. Lewwel konfront tal-istaġun bejn Qormi u Sliema kien intemm fi draw ta’ 0-0. Il-Qriema se jkollhom lil Zoran Levniac, Bjorn Bondin u Maurizio Latini Mazzetti kollha sospiżi filwaqt li s-Slimiżi se jkollhom sospiż lil Fabio Mangiacasale.
L-affarijiet tal-Marussia se jinbiegħu b’irkant FORMULA 1
It-tim tal-Formula 1 bażat Banbury, Marussia, f’Novembru waqaf jiffunzjona, kważi ħmistax wara li tpoġġa f’amministrazzjoni u neħħa 200 impjegat. L-amministraturi FRP Advisory kkonfermaw li t-tim żarma wara li negozjati biex jinstab xerrej ġdid fallew u l-assi tiegħu issa kienu se jinbiegħu b’irkant. Fost l-affarijiet li se jinbiegħu online hemm il-karozzi tattlielaq u tal-wiri imma mhux ilmakni. Hemm għall-bejgħ ukoll l-affarijiet li għandhom x’jaqsmu mat-testijiet u apparat tal-uffiċini. Barra dan se jkun hemm ukoll għall-bejgħ steering, tyres, simulatur mikbi apposta, ħwejjeġ tassewwieqa flimkien ma’ apparat tal-ogħla teknoloġija u biċċiet tal-karozzi. Il-Marussia sar it-tieni tim talF1 li fil-Ħarifa tpoġġa f’amministrazzjoni wara li t-tim talCaterham ukoll ġie xolt f’Ottubru. L-irkant se jkun forma ta’ live webcast online u l-bejgħ se jsir
titlu,” qal is-sewwieq Ingliż. Ricciardo qal li jekk ikollu karozza tajba biżżejjed kapaċi jisfida lil kwalunkwe sewwieq ieħor. “Fl-istaġun li għadda wrejt li kapaċi nirbaħ u li niflaħ għallpressjoni. Wara l-istaġun diżappuntanti li kellna r-Red Bull m’għandix dubju li l-istaff tekniku se jagħmel minn kollox biex jipprovdili karozza li biha nista’ nisfida għar-rebħ tat-titlu,” qal Ricciardo.
L-apparat kollu li kellhom il-Marussia se jkun irkantat
bejn is-16 u t-18 ta’ Diċembru u l-21 ta’ Jannar. Il-Marussia kienu daħlu fl-ispiort bl-isem ta’ Virgin Racing fl2010. Kien meħtieġ tibdil fixchassis għaliex it-tank tal-fuel kien żgħir wisq u t-tim spiċċa laħħar fil-klassifika tal-kostrutturi. Ix-xufier Jules Bianchi sofra injuries serji f’rasu f’ħabta waqt il-GP tal-Ġappun f’Ottubru u għandu jinżamm l-isptar.
Fl-2012 it-tim ingħata l-isem ta’ Marussia u temm fost l-ewwel 10 fl-2013. Imma l-aħħar tellieqa tat-tim kienet il-GP tar-Russja fit-12 ta’ Ottubru. Jimmiraw għat-titlu Intant Jenson Button u Daniel Ricciardo, sewwieq tal-McLaren u r-Red Bull rispettivament qalu li fl-istaġun il-ġdid se jimmiraw għat-titlu. Il-Ħamis Button ġie
konfermat bħala sewwieq talMcLaren u se jkun qed isuq flimkien ma’ Fernando Alonso filwaqt li Ricciardo hu l-uniku sewwieq, minbarra t-tnejn talMercedes, li fl-istaġun li għadda rebaħ xi tlielaq. “Kuntent bil-fatt li se nkun qed nerġa’ nsuq mal-McLaren għal sena oħra. La darba t-tim wera fiduċja fija mhux se ntellaq biex nipparteċipa imma biex nirbaħ it-
Magnussen diżappuntat Kevin Magnussen esprima ddiżappunt tiegħu li l-McLaren għaċlu li ma jżommuhx. “Kienet diffiċli naċċetta l-għażla tat-tim. Nemmen fija nnifsi u kont konvint li fl-istaġun li ġej kont se nitjieb fil-wirjiet tiegħi. B’din iddeċiżjoni tal-McLaren il-karriera tiegħi ħadet daqqa ta’ ħarta,” qal Magnussen. Fl-ewwel staġun fil-F1 Magnussen spiċċa fil-11-il post b’55 punt u l-istaġun li ġej se jkun biss sewwieq ta’ riserva tattim.
www.maltarightnow.com
32
Is-Sibt, 13 ta’ Diċembru, 2014
LOKALI
IKOMPLU Ċ-ĊELEBRAZZJONIJIET TAL-ISTUDENTI. Komplew iċ-ċelebrazzjonijiet ta’ studenti li temmew b’suċċess l-istudji tagħhom. Għal darb’oħra d-Dar Ċentrali tal-Partit Nazzjonalista kienet waħda mill-waqfiet tal-istudenti waqt il-famużi ‘buscades’ li jorganizzaw biex jiċċelebraw il-gradwazzjoni tagħhom. L-ewwel grupp ta’ studenti li lbieraħ waqfu jiċċelebraw fid-Dar Ċentrali fl-aħħar jiem iggradwaw mill-Kors tal-Psikoloġija. L-istudenti ntlaqgħu mill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, mis-Segretarju Ġenerali Chris Said u mill-Ewroparlamentari Therese Comodini Cachia. Ftit wara waqfu wkoll fid-Dar Ċentrali tal-Partit Nazzjonalista grupp ta’ studenti mill-MCAST f’Tarġa Gap, li wkoll temmew l-istudji tagħhom, fil-Media, l-Arti u d-Disinn. Huma wkoll ingħataw merħba mill-Kap tal-Partit Nazzjonalista. (Ritratt: Martin Agius)
Għinuna nwasslu t-talba biex l-Ewropa tgħinna Malta tista’ tkun il-vuċi talLibja fl-Ewropa għaliex hi leqreb ġar Ewropew tagħna. Nafu li intom pajjiż onest u dak li tagħmlu għal-Libja tagħmluh b’mod sinċier għaliex verament tixtiequ tgħinuna nissaħħu. Qal dan Ahmed El Zuber El Senussi, eks priġunier politiku Libjan li taħt ir-reġim ta’ Muammar Gaddafi qatta’ 31 sena l-ħabs, disgħa minnhom maqful f’ċella żgħira waħdu, għax kien ivolut f’attentat kolp ta’ stat. Hu indirizza taħdita organizzata mill-Uffiċċju tal-Parlament Ewropew f’Malta. Fid-diskors tiegħu, Senussi qal li l-Libja għandha bżonn lill-istituzzjonijiet Ewropej biex ikomplu jassistu lil-Libja, li għandha bżonn tibni istituzzjonijiet millġdid. Dan għaliex kemm dam filpoter Gaddafi hu qatt ma waqqaf istituzzjonijiet biex jiżgura li jżomm poter assolut. El Senussi qal li din hi r-raġuni għaliex, wara li telaq Gaddafi, ilLibja spiċċat b’vojt istituzzjonali
– Ahmed El Zuber El Senussi
“Rajt ħbieb tiegħi ħerġin mill-ħabs mejta jew b’diżabbiltà permanenti” – Ahmed El Zuber El Senussi
u llum jirrenja l-kaos. Min-naħa l-oħra hu kellu kliem ta’ tifħir kbir għal pajjiżna. Qal li Malta qatt ma kienet pajjiż rgħib għax nafu minn xiex għaddiet ilLibja. Meta kien qed jitkellem dwar dak li għadda minnu fil-ħabs, hu fisser kemm hi diffiċli li tkun maqful waħdek, f’kamra żgħira li fiha lanqas biss tista’ tqum dritt
bilwieqfa, fejn ma taf xejn dwar qrabatek, u huma ma jafux x’sar minnek. “Għext is-sofferenza,” qal El Senussi, “rajt ħbieb tiegħi joħorġu mill-ħabs mejta u sallum naf b’nies li ħarġu mill-ħabs b’diżabbiltà permanenti minħabba t-torturi li sofrew.” Sal-lum, wara tant żmien fi dlam ċappa, El Senussi għadu
jbati bil-vista. Fl-istess taħdita, il-Membru Parlamentari Nazzjonalista Therese Comodini Cachia tenniet il-bżonn li l-forzi politiċi filLibja jilħqu ftehim ta’ waqfien mill-ġlied u jingħaqdu għal għan wieħed; id-demokrazija u d-drittijiet umani. Jekk le, wissiet li ssitwazzjoni preżenti tista’ twassal biex dak li ġġieldu għalih il-
Libjani fir-rivoluzzjoni Libjana jintilef kollu. L-istess taħdita kienet indirizzata wkoll mill-Kap tal-Uffiċċju tal-Parlament Ewropew Peter Agius, l-MEP Alfred Sant u Ramadan Ben Alhag, konsulent politiku tal-Kumitat Ġenerali Nazzjonali tal-Libja. Preżenti wkoll kienu l-Kelliem tal-Oppożizzjoni George Pullicino, u numru ta’ persuni distini fosthom eks ambaxxaturi Maltin fil-Libja. Intant, fid-daħla tal-uffiċċju tal-Parlament Ewropew ittellgħet ukoll wirja ta’ ritratti marbuta mal-kriżi Libjana, uħud minnhom miġbuda mill-fotografi ta’ MediaLink Communications Roberto Runza u Martin Agius.