Nru 13,934
L-Erbgħa, 24 ta‘ Diċembru, 2014 €0.80
IL-MILIED IT-TAJJEB
www.maltarightnow.com
Illejla niċċelebraw it-twelid ta’ Ġesù Bambin
Id-direzzjoni ta’ dan il-ġurnal tawguralkom il-Milied it-Tajjeb. Infakkrukom li ‘In-Nazzjon’ ma toħroġx għada – Jum il-Milied – u lanqas il-Ġimgħa 26 ta’ Diċembru. Il-ġurnal jerġa’ jkun għall-bejgħ nhar is-Sibt. (Xena mill-Presepju Ħaj li qed isir f’Ħal Lija – ritratt miġbud mill-fotografu tagħna John Paul Bonanno)
Lejl dominat minn numru ta’ tradizzjonijiet li fihom jieħdu sehem eluf ta’ Maltin u Għawdxin Mario Frendo
“Sa fl-aħħar wasal il-Milied” hija l-frażi fuq fomm eluf ta’ Maltin li jikkunsidraw lejlet ilMilied u jum il-Milied bħala laktar jumejn ta’ festi sbieħ matul is-sena. Il-vaganzi tattfal tal-iskola bdew jiem ilu, u ħafna oħrajn f’dawn il-ġranet ikunu bix-shut down, inkella jieħdu xi jiem ta’ leave mix-
xogħol – għax il-Milied hu lfesta ta’ kulħadd, tat-tfal u talkbar. Lejlet il-Milied, ikunu eluf il-Maltin u l-Għawdxin li jħejju għal programm sħiħ ta’ attivitajiet tradizzjonali li jsiru kull sena. Fost l-oħrajn, eluf ta’ Maltin jassistu għall-purċissjoni talbambin li ssir kważi fil-lokalitajiet kollha f’Malta u Għawdex, normalment organizzata mill-
Fost it-tradizzjonijiet tal-lejl tal-Milied, insibu l-purċissjoni tal-bambin u l-quddiesa ta’ nofsillejl li fiha tispikka l-prietka tradizzjonali tat-tifel
oqsma differenti tas-Soċjetà tad-Duttrina Nisranija, li nafuha aħjar bħala l-MUSEUM. Fil-fatt, kien San Ġorġ Preca, il-fundatur ta’ din is-soċjetà li snin twal ilu kien stinka biex jara sseħħ dimostrazzjoni li tiċċelebra t-twelid ta’ Ġesù Bambin. Kien fl-1920 li San Ġorġ Preca l-ewwel li qasam dan il-ħsieb mas-soċji talMUSEUM. L-ewwel bambin li bih saret l-ewwel purċissjoni tal-Milied kien ġie misluf mill-Knisja talFranġiskani u din id-dimostrazzjoni baqgħet issir kull sena filwaqt li kompliet tikber ma’ kull sena li tgħaddi. għal paġna 3
Esperjenza ta’ sentejn fil-Kummissjoni Ewropea F’intervista ma’ ‘In-Nazzjon’ li qed nippubblikaw illum fil-paġni ta’ ġewwa, l-eks-Kummissarju Malti tal-Unjoni Ewropea Tonio Borg jitkellem dwar l-esperjenza tiegħu fil-Kummissjoni Ewropea matul is-sentejn li għaddew. Tonio Borg, li kien responsabbli għas-Saħħa u l-Politika talKonsumatur, kien ħa post l-eksKummissarju Ewropew John Dalli li kien tkeċċa mill-kariga mill-President tal-Kummissjoni Ewropea ta’ dak iż-żmien Josè Manuel Barroso. Fl-intervista, Tonio Borg jispjega li l-ikbar kisba tiegħu bħala Kummissarju Ewropew kienet lapprovazzjoni tad-Direttiva dwar it-Tabakk li l-elementi prinċipali tagħha huma li l-prodotti tattabakk m’għandhomx ikunu attraenti għaż-żgħażagħ u li dak li huwa tabakk għandu jin-
tiegħem li huwa tabakk, u jidher li huwa tabakk. Hu jitkellem ukoll dwar irrwol ta’ Malta bħala wieħed milliżgħar stati membri tal-Unjoni Ewropea, dwar il-futur politiku tiegħu u anke dwar il-ktieb li għadu kif ippubblika ‘Nidħqu Bina Nfusna’. Ara l-intervista sħiħa f’paġni 4 u 5
2
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
Kien il-kandidat Laburista Clint Camilleri li ċempel biex isir it-tindif
Ippubblikat ir-rapport tal-Ombudsman dwar l-isfreġju fil-Bajja ta’ San Blas fl-2013 Joe Mikallef
Clint Camilleri, is-Sindku Laburista tal-Qala Għawdex, li kien wieħed mill-kandidati tal-Partit Laburista għall-elezzjoni talParlament Ewropew, u li hu wkoll wieħed mill-kandidati prospettivi għall-elezzjoni ġenerali fuq idDistrett ta’ Għawdex, kien il-persuna li ċemplet lid-Dipartiment talCleansing f’Għawdex biex isir ittindif fil-Bajja San Blas fis-sajf tal2013. Dan kien ikkonfermat lil ‘InNazzjon’ minn Clint Camilleri stess li lbieraħ filgħodu spjegalna li dak li ġara kien li f’dawk il-jiem, jiġifieri fis-sajf tal-2013, kienet għamlet maltempata u l-kurrent kien jaqbel għal ġewwa tant li l-Bajja ta’ San Blas kienet imtliet bl-alka. Minħabba f’hekk ħafna bdew iċemplu l-Ministeru għal Għawdex – fejn hu kien jaħdem fisSegretarjat tal-Ministru Anton Refalo – biex issir xi ħaġa b’mod immedjat biex titranġa din is-sitwazzjoni u l-alka li kienet ittellgħet fuq ix-xtajta u fuq ir-ramel, titneħħa minnufih. Clint Camilleri fisser li hu kien ċempel lid-Dipartiment talCleansing ta’ Għawdex u wasslil-
Il-kandidat Laburista Clint Camilleri mal-Ministru għal Għawdex Anton Refalo, f’attività riċenti fil-Qala, fejn Camilleri jokkupa l-kariga ta’ Sindku Laburista
hom dan l-ilment u talabhom biex jieħdu azzjoni immedjata. “Iżda jien fl-ebda waqt m’għedtilhom biex imorru jnaddfu l-bajja u x-xtajta permezz ta’gafef u inġenji kbar oħra. Għedtilhom biss biex imorru jnaddfu l-bajja millalka li kienet daħlet.” Mistoqsi jekk il-Ministru kienx konxju minn dan kollu u wkoll mill-fatt li fil-post kienu ntbagħtu inġenji kbar biex jagħmlu t-tindif bi sfreġju kbir għall-ambjent, Clint Camilleri qal li mistoqsija bħal din għandha ssir lill-Ministru u mhux lilu, aktar u aktar meta llum m’għadux impjegat tas-Segretarjat tal-Ministru Anton Refalo.
Mistoqsi jiftakarx ma’ min kien tkellem meta kien ċempel lidDipartiment tal-Cleansing, Clint Camilleri qal li ma jiftakarx, “imma hemmhekk hemm jaħdmu kemm inginier kif ukoll oħrajn... insomma hemm struttura sħiħa ta’ ħaddiema.” F’Rapport li ħareġ dwar dan il-każ, l-Ombudsman jgħid li persuni b’interess dirett kienu għamlu pressjoni fuq il-Ministeru għal Għawdex biex isir it-tindif filBajja ta’ San Blas fis-sajf tal-2013. Ix-xogħol ta’ tindif f’din il-bajja protetta kien sar b’inġenji kbar u makkinarju goff bi ħsarat kbar għall-ambjent, minflok kif isir issoltu, bl-idejn.
www.maltarightnow.com
LOKALI
Jirriżenja s-CEO tal-FES
Tliet xhur biss wara li nħatar, Charles Micallef irriżenja millkariga ta’ Kap Eżekuttiv talFondazzjoni għas-Servizzi Edukattivi (FES) fil-Ministeru għall-Edukazzjoni u x-Xogħol. Micallef kien inħatar CEO talFondazzjoni minflok Roderick Agius, li kien tneħħa mill-kariga wara t-tmexxija ħażina fi Klabb 3-16 u Skola Sajf. Fil-fatt, f’din l-aħħar sena, Skola Sajf ma bdietx fuq nota tajba u kienet qamet kontroversja sħiħa minħabba nnuqqas ta’ Support LSAs u Play Workers. Dan kien wassal biex isservizz beda ġimgħa tard, blMUT tiddeskrivi s-sitwazzjoni bħala waħda “diżastruża”. Aktar tard matul is-sajf kien
seħħ ukoll il-każ ta’ tifel ta’ tliet snin li kien ħareġ mill-iskola primarja tal-Fgura, meta kien qed jattendi Skola Sajf, mingħajr ħadd ma ntebaħ. Imma wara dak kollu li seħħ is-sajf li għadda, jidher li lFondazzjoni għadha għaddejja minn taqlib kontinwu, tant li issa anke Micallef ħalla din il-kariga, b’sorsi jikkonfermaw li se tkun Elizabeth Pisani li se sservi bħala t-tielet CEO ta’ din ilFondazzjoni fi ftit xhur. Pisani kienet koordinatur fil-Ministeru. Dwar id-deċiżjoni ta’ Charles Micallef, kollox għadu mistur. Iżda kelliem għall-Ministeru ta’ Evarist Bartolo qal li Micallef issa “ġie assenjat xogħol ieħor importanti fi ħdan il-Ministeru.”
Raġel ta’ 38 sena lbieraħ instab mejjet f’appartament f’San Pawl ilBaħar, aktarx minħabba overdose ta’ droga. Jidher li r-raġel instab mejjet minn ħuh fuq is-sodda fissigħat bikrin ta’ filgħodu. Ħdejn ilkatavru kien hemm oġġetti li għandhom x’jaqsmu mat-teħid taddroga. Sadanittant, f’każ separat aktar tard ilbieraħ, anzjan ta’81 sena miżŻejtun iddaħħal l-isptar isofri minn ġrieħi f’rasu kkawżati minn tir ta’ arma tan-nar. Il-Pulizija għadha qed tipprova tistabbilixxi jekk dan kienx attentat ta’ qtil, inkella attentat ta’ suwiċidju. Fil-ħin talisparatura l-anzjan kien f’dar fi Triq
il-Ħerba, iż-Żejtun stess. Hu mifhum li l-vittma jinsab f’qagħda gravi. U matul il-lejl bejn it-Tnejn u tTlieta, żewġ żgħażagħ ta’ 22 sena minn Ħaż-Żebbuġ sofrew ġrieħi serji wara li ġew attakkati minn persuna f’Paceville permezz ta’ arma li taqta’ u bil-ponta. Il-każ seħħ fi Triq Santu Wistin ftit wara s-1am. U f’każ ieħor kmieni lbieraħ filgħodu wkoll, raġel ta’ 31 sena minn Ħaż-Żebbuġ iddaħħal l-isptar isofri minn feriti serji wara li ttajjar minn karozza fi Triq l-Imdina, f’ĦażŻebbuġ stess. Il-karozza kienet misjuqa minn mara ta’ 48 sena minn Ħaż-Żebbuġ ukoll.
Jinstab mejjet
Il-Malti jgħid “Darbtejn insiru tfal!” U hekk hu. Dan ir-ritratt ittieħed waqt il-festin li sar għat-tfal tal-impjegati ta’ Media Link Communications ftit tal-jiem ilu. Filwaqt li lbieraħ ippubblikajna r-ritratti tat-tfal waqt il-festin – fosthom ritratt ma’ Santa Klaws – ma setax jonqos li anke l-ġenituri jieħdu ritratt tal-okkażjoni ma’ Santa Klaws, ritratt li qed nippubblikawh illum. (Ritratt: John Paul Bonanno)
www.maltarightnow.com
3
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
LOKALI
Għada l-Milied minn paġna 1
Normalment dawn iddimostrazzjonijiet, li jsiru lejlet il-Milied filgħaxija, ikunu akkumpanjati mill-għanjiet Maltin tal-Milied, fosthom ilfamuża ‘Ninni La Tibkix Iżjed’ li nkitbet fis-seklu dsatax millPatri Ġiżwita Indri Schembri. Għanjiet oħra marbutin malfesti tal-Milied jinkludu ‘Ninu Ninu tal-Milied’, taqbila popolari ħafna mat-tfal li saret għanja, kif ukoll l-għanja ‘O Ġesù Ħelwa Tarbija’ – għanja fuq melodija Maltija. M’għandniex xi ngħidu, fillejl tal-Milied jilħqu l-qofol tagħhom ukoll il-wirjiet talpresepji madwar Malta u Għawdex. L-eqdem presepju f’Malta jmur lura għas-sena 1617 u kien inħadem millPatrijiet Dumnikani f’Malta. Żgur, imma, li l-qofol talattivitajiet tal-lejl tal-Milied, għal ħafna, jintlaħaq bil-quddiesa ta’ nofsillejl li tkun tinkludi wkoll il-prietka tradizzjonali tat-tifel, drawwa li bdiet fis-seklu 19 meta tfajjel jismu Ġorġ Sapiano kien għamel lewwel prietka tal-Milied filKnisja Parrokkjali ta’ Ħal Luqa. Meta titqabbel ma’ pajjiżi oħra, Malta għadha tiċċelebra
Milied pjuttost Nisrani minkejja drawwiet barranin li integraw ruħhom fiċ-ċelebrazzjonijiet li jsiru f’pajjiżna. Il-prietka tat-tifel hi opportunità biex jitwassal messaġġ kontemporanju marbut mat-tifsira vera talMilied. Ilbieraħ tkellimna ma’ żewġt itfal li kollhom eċċitament, kienu għaddejjin bl-aħħar tħejjijiet biex illejla jagħmlu l-prietka tal-Milied. Jean Attard Zammit għandu disa’ snin u fl-aħħar tliet ġimgħat irnexxielu jitgħallem bl-amment il-prietka tat-tifel, biex ikun jista’ jagħmilha flIskola ta’ Stella Maris fil-Gżira quddiem folla ta’ tfal u għalliema. Jean qalilna li mar minn jeddu għand is-surmast għaliex xtaq li jagħmel din il-prietka biex jagħti gost lil Ġesù, u fisser magħna li l-aktar biċċa li hija għal qalbu mill-prietka hija dik fejn jitlob lil Ġesù biex ineħħi l-qlub tal-ġebel li jinsabu f’ħafna nies. B’ħafna sagrifiċċju u anke ħin waqt il-break tal-iskola, Jean irnexxielu jitgħallem ilprietka u fissrilna li dan se jkun mument li mhu se jinsieh qatt. David de Carlo, li għandu 10 snin, ukoll se jagħmel il-prietka
David de Carlo: “Ġesù, agħmel li d-dinja kollha tgħix fil-paċi kif tixtieq int!”
tat-tifel, din id-darba fil-knisja ta’ Burmarrad. David qalilna li beda jistudja l-prietka f’Awwissu li għadda u kien determinat li jnaqqas mill-attivitajiet tas-sajf biex ikun jista’ jilħaq jitgħallem il-prietka qabel jibda l-iskola, u b’hekk ma jitlifx mill-istudju u ttagħlim. Fil-prietka tiegħu, David se jkun qed jitlob lil Ġesù għallpaċi fid-dinja: “Ġesù, agħmel li d-dinja kollha tgħix fil-paċi kif tixtieq int!” Intant, wara l-quddiesa ta’ nofsillejl, imbagħad, saret drawwa li l-Maltin joħorġu jieħdu dak li hu l-aktar magħruf bl-Ingliż bħala l-Early Christmas Breakfast, fejn mijiet ta’ ristoranti f’Malta u Għawdex jilqgħu eluf ta’ Maltin li jieħdu l-kolazzjon ta’ Jum il-Milied fis-sigħat bikrin ta’ filgħodu. Wara l-attivitajiet ta’ lejlet ilMilied, il-Maltin ikomplu jiċċelebraw il-festa tal-Milied l-għada, fil-ġurnata tal-25 ta’ Diċembru. Normalment dan isir bl-ikliet tradizzjonali tal-Milied fejn ilfamilji jiltaqgħu għand xulxin biex jieklu ikla kbira ħalli jiċċelebraw din il-festa. Hawnhekk jispikka l-ikel tradizzjonali Malti tal-Milied, bħalma huwa d-dundjan, u dejjem tinżel għasel xi ikla li tintemm bil-qagħaq tal-għasel, l-
Jean Attard Zammit: l-aktar biċċa għal qalbu hija dik fejn jitlob lil Ġesù biex ineħħi l-qlub tal-ġebel li jinsabu f’ħafna nies
ixkumvat u xarba imbuljuta. F’dawn il-ħinijiet, parti millprogramm tal-Milied ikun jinkludi li l-familji fi djarhom isegwu l-barka tal-Papa, flimkien ma’ miljuni oħra madwar id-dinja, fuq it-televiżjoni dirett mill-Vatikan. Waqt din il-barka, ‘Urbi et Orbi’ – kif inhi magħrufa – ilPapa jagħti l-awgurju tiegħu lin-nazzjonijiet kollha tad-dinja bil-lingwi tagħhom, inkluż bilMalti. Tradizzjoni li kien bdieha l-mibki Papa Ġwanni Pawlu II. U fl-aħħar snin, grazzi għassolidarjetà tal-Maltin, il-Milied ħa wkoll tifsira ġdida fejn il-
poplu bi ħġaru jgħin lil min hu fil-bżonn permezz ta’ numru ta’ inizjattivi u avvenimenti, partikolarment l-Istrina, li ssir lgħada tal-Milied, f’dik li nafuha bħala Boxing Day. Ix-xahar ta’ Diċembru kollu jkun miżgħud b’attivitajiet minn għaqdiet u entitajiet li jagħmlu ġabriet ta’ flus bilgħan li jingħataw għal persuni vulnerabbli fis-soċjetà tagħna. Minkejja li l-Milied hu festa Nisranija, din tiġi ċċelebrata wkoll minn ħafna nies li mhumiex ta’ twemmin Nisrani u dan ikompli jżid mal-ispirtu ta’ ferħ li ma jbatti xejn f’dawn iżżminijiet ta’ festi.
L-ewwel purċissjoni bil-Bambin organizzata mis-Soċjetà tal-MUSEUM fil-lejl tal-Milied tmur lura għall-1920
www.maltarightnow.com
4
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
Id-Direttiva tat-Tabakk kienet l-akbar kisba bħala Kummissarju Ewropew Charles Muscat
INTERVISTA
– Tonio Borg, eks-Kummissarju Ewropew għas-Saħħa u l-Politika tal-Konsumatur
F’intervista ma’ ‘In-Nazzjon’, Tonio Borg, l-eks-Kummissarju Malti tal-Unjoni Ewropea responsabbli mis-Saħħa u l-Politika dwar il-Konsumatur, qal li d-Direttiva tat-Tabakk li ppilota hu, u daħlet fis-seħħ, kienet l-ikbar kisba li għamel matul is-sentejn li serva f’dik il-kariga. Fl-intervista, hu jitkellem ukoll dwar ir-rwol ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, id-differenza bejn il-politika tal-UE u dik lokali, l-ewwel impressjonijiet dwar il-Gvern Malti preżenti, ilfutur tiegħu fil-politika, u anke dwar il-ktieb ‘Nidħqu Bina Nfusna’ li għadu kif ippubblika u li fih ġabra ta’ aneddoti umoristiċi li hu u poltiċi oħra Maltin iltaqgħu magħhom. Kif tiddeskrivi l-esperjenza tiegħek bħala Kummissarju Ewropew dwar is-Saħħa u lPolitika tal-Konsumatur bejn Novembru 2012 u Novembru 2014? Hi esperjenza unika. Meta l-Prim Ministru ta’ dak iż-żmien Lawrence Gonzi qalli li hu importanti li mmur Kummissarju Ewropew, indunajt li din hi okkażjoni f’ħajtek li tiġi darba – tgħaddi l-ferrovija u jew titla’fuqha jew ma titlax. Jien iddeċidejt li mmur anke f’dak il-mument li lPrim Ministru Gonzi pperswadieni
li dak kien l-aħjar interess tal-pajjiż u kien hemm bżonn li jmur xi ħadd u jaqbad id-direttiva tat-tabakk u jmexxiha ’l quddiem. Kien importanti li Malta tkun rappreżentata – qed ngħid rappreżentata għax inti ma tkunx qed tirrappreżenta lil Malta – imma l-ebda Kummissarju Ewropew ma jinsa minn fejn ikun ġie. Kienet esperjenza unika għax qisek tkun qiegħed f’cockpit ta’ ajruplan, ajruplan Ewropew, fejn inti tkun qed tara x’qed jiġri mhux biss fil-qasam tiegħek, imma wkoll fl-oqsma kollha bħall-politika barranija u bħall-immigrazzjoni. Dan għaliex aħna konna niltaqgħu bħala kabinett kull nhar ta’ Erbgħa u bħalma l-gvern ikollu kabinett, kien ikollna l-Kabinett talKummissarji Ewropej li kien jiltaqa’ nhar ta’ Erbgħa fid-disgħa ta’ filgħodu. Għalhekk jien kont ninvolvi lili nnifsi anke f’materji oħrajn. Dan minn persuna ġejja minn pajjiż ta’ 400,000 ruħ. Mela lĠermaniżi għandhom Kummissarju wieħed minkejja li għandhom popolazzjoni ta’ 80 miljun u aħna b’popolazzjoni ta’ 400,000 għandna Kummissarju wieħed ukoll. Int ippilotajt b’suċċess idDirettiva dwar il-Prodotti tatTabakk mill-Parlament Ewropew u anke mill-Kunsill tal-Ministri. Kemm hi importanti din id-direttiva?
Tonio Borg, fl-intervista li għamillu l-ġurnal ‘In-Nazzjon’ b’ħarsa lura lejn is-sentejn li dam Kummissarju Ewropew (Ritratt: Martin Agius)
Kienet importantissima. Jien niftakar li l-ewwel domanda li kelli fil-hearing qabel sirt Kummissarju Ewropew kienet dwar x’se nagħmel bid-Direttiva tat-Tabakk. Imbagħad jien l-għada li dħalt fluffiċċju nidejtha bejn ilKummissarji. Jien dħalt bħala Kummissarju fit-28 ta’ Novembru tal-2012, u fid-19 ta’ Diċembru kienet ġiet approvata mill-Kulleġġ, mill-Kabinett tal-Kummissarji Ewropej. Dak iż-żmien kien hemm ħafna biża’ li minħabba li kien hemm dak it-taħwid kollu qabel (fi żmien il-Kummissarju John Dalli) din id-Direttiva ma kinitx se tgħaddi sal-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew u dak kien ifisser li jrid jerġa’ jibda kollox mill-ġdid għax il-Parlament Ewropew ixolji. Fil-fatt, minkejja l-kontroversja kollha tagħha – għax jien kelli oppożizzjoni qawwija għal din id-Direttiva tatTabakk – id-Direttiva kienet approvata fi żmien sitt xhur u millParlament Ewropew fi żmien sena. Saru l-kompromessi u hi ovvja li riedu jsiru l-kompromessi għax inkella ma tgħaddix, u kienet approvata b’maġġoranza kbira. Lelementi prinċipali ta’ din idDirettiva baqgħu hemm, jiġifieri li l-prodotti tat-tabakk m’għandhomx ikunu attraenti għażżgħażagħ u li dak li huwa tabakk għandu jintiegħem li huwa tabakk u jidher li huwa tabakk u mhux ħafna drabi kienu jagħmlu lpakkett tas-sigaretti qisu xi ġugarell jew b’xi fwieħa. Allura kien importanti li d-Direttiva tgħaddi biex innaqqsu n-numru ta’ nies li jpejpu fl-Ewropa speċjalment fost iż-żgħażagħ. U għal
dawk li jgħidu li d-Direttiva tatTabakk għaddiet għax tnaqqset mill-forza tagħha, dan mhu veru xejn. Tant mhux veru li lOrganizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO) tat lili u lil oħrajn li ħadmu fuq id-Direttiva, award favur ilkontroll tat-tabakk. Jien ma ltqajtx mal-lobby favur it-tabakk imma ltqajt mal-lobby ta’ kontra t-tabakk li għenuni ħafna u rrikonoxxew ilħidma, mhux biss tiegħi imma tattim tiegħi biex ngħaddu din idDirettiva tat-Tabakk fi żmien rekord qabel ma xolja l-Parlament.
Kif għedt int, ingħatajt ċertifikat ta’ apprezzament millOrganizzazzjoni Dinjija tasSaħħa għall-impenn favur ilkontroll tat-tabakk. Kif tiddeskrivi din l-esperjenza? Dan kien mument sabiħ ħafna. Jien għandi d-dar, dan iċ-ċertifikat li tagħti l-WHO, u li ngħata lili u lil żewġ Ministri tas-Saħħa li kienu Ministri tas-Saħħa fil-perjodu talPresidenza Irlandiża u Litwana meta għaddiet id-direttiva. Dawn ilMinistri kienu għenuni ħafna u filfatt ħadu dan l-award ukoll. Dawn l-awards ma jitqassmux bl-addoċċ, imma għax verament ikunu jridu jirrikonoxxu l-ħidma mhux biss tiegħi bħala Kummissarju, imma tat-tim għax miegħi kelli tim li ħadem fuq din id-direttiva. Ta’ min ifakkar li l-liġijiet fl-Ewropa ma jgħaddux bħal-liġijiet f’Malta għax f’Malta l-Gvern ikollu maġġoranza fil-Parlament u jgħaddi l-liġi li jrid hu b’xi emendi. Fl-Ewropa, ilKummissjoni tipproponi l-liġi, imma mbagħad m’għandhiex kontroll fuq il-liġi nnifisha. Dan għaliex il-liġi trid tgħaddi mill-gvernijiet u
mill-Parlament Ewropew, imma lKummissjoni m’għandhiex maġġoranza bħalma l-Gvern għandu fil-Parlament Malti. IlKummissjoni m’għandhiex maġġoranza fil-Parlament Ewropew, anzi l-ebda partit m’għandu l-maġġoranza, aħseb u ara l-Kummissjoni. Għalhekk trid tibni pontijiet u alleanzi ma’ diversi partiti biex dik id-Direttiva tgħaddi. Jien kont immur inħabbat il-bibien tal-membri parlamentari Ewropej, inċemplilhom u noħroġ niekol magħhom biex nipperswadihom biex ma jopponuhiex u biex ma jagħmlux emendi – kif uħud ippruvaw jagħmlu – li kienu jnaqqsu leffett ta’dik id-Direttiva tat-Tabakk. Fortunatament, dawk l-emendi m’għaddewx.
X’kienu l-aktar deċiżjonijiet importanti l-oħra li ħadt bħala Kummissarju Ewropew? Wara d-Direttiva tat-Tabakk, waħda mill-aktar affarijiet li ħadt gost nagħmel u li rnexxielna nagħmlu kienet rigward il-GMOs, jiġifieri l-genetically modified organisims, fejn xi ħadd pereżempju jaqbad pjanta, ibagħbas mal-ġenetika tagħha, tista’ tkun tadama jew patata, u fl-opinjoni ta’ dawk li jipproduċu dawn l-affarijiet, tkun iktar b’saħħitha u tirreżisti iktar in-nixfa, u ma jkollhiex bżonn daqshekk pestiċidi. Imma ħafna jistaqsu x’inhu l-effett li wieħed joqgħod ibagħbas b’dawn il-pjanti. Għalhekk din hi kwistjoni kontroversjali ħafna fl-Ewropa. Issa lproċedura kienet li jekk tiġi approvata mill-Kummissjoni, suppost kulħadd jobdi u ma tkunx tista’ twaqqaf il-kultivazzjoni. Jien għamilt liġi li kull pajjiż ikollu dritt, jekk irid hu, li jipprojbixxi l-kultivazzjoni fuq it-territorju tiegħu, għal raġunijiet speċifiċi, jew l-ambjent, jew raġuni oħra. Malta minn dejjem kienet kontra l-kultivazzjoni f’Malta ta’ dawn il-prodotti u allura Malta wkoll se tibbenefika minn din iddirettiva. Imma dawk li jridu jikkultivaw, basta dik il-kultivazzjoni tkun approvata mill-Kummissjoni Ewropea, jistgħu jagħmlu hekk. Jiġifieri s-sussidjarjetà li ċerti affarijiet nagħtuhom lill-istati u mhux neħduhom aħna f’idejna bħala Kummissjoni Ewropea, kienet affermata permezz ta’dik il-liġi. Din il-liġi kienet proposta qabel żmieni, imma kienet blukkata għax la kien hemm maġġoranza kwalifikata favur u lanqas kontra, u kienet iffriżata u kien ilha tliet snin hemm. għal paġna 5
www.maltarightnow.com
5
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
INTERVISTA
Apprezzament mill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa għall-impenn favur il-kontroll tat-tabakk minn paġna 4
Jien ipperswadejt lil ċerti pajjiżi biex ineħħu l-oġġezzjoni tagħhom ħalli tibda d-diskussjoni u ħadt gost li ftit wara li tlaqt minn hemm filfatt intlaħaq ftehim bejn ilParlament Ewropew u l-gvernijiet. Imbagħad kien hemm oħra fuq ilprovi kliniċi. Meta tkun imnedija xi mediċina, qabel tkun ittestjata mhux biss fuq l-annimali, imma wkoll fuq il-bnedmin. Issa kif tista’ tagħmel liġi biex dawn it-testijiet isiru fl-Ewropa – għax ħafna drabi jsiru barra mill-Ewropa bħal flIndja u postijiet oħrajn – u fl-istess ħin tipproteġi lill-pazjent? Eżempju, jekk tagħmel prova klinika fuq mediċina fuq tifel, din ma tistax tagħmilha sakemm dik ilmediċina mhux se tkun applikata fuq dak it-tifel marid u għalhekk għandu benefiċċju t-tifel stess. Ilġenituri tiegħu jaraw li ma jkunx hemm tama, imma jista’ jkun hemm tama jekk jippruvaw dik ilmediċina fuq binhom. F’dak il-każ tista’, imma ma tistax tuża lminorenni biex tipprova l-mediċini fuq il-kbar. Dik kienet oħra importanti ħafna msejħa l-clinical trials, li kienet approvata wkoll. Kien hemm affarijiet oħrajn li għamilna fosthom kampanja kontra t-tipjip fejn għamilna websajt li min irid jieqaf mit-tipjip ikun jista’ jsegwi forma ta’ kors mill-internet biex jieqaf mit-tipjip. Madwar 40% li jsegwu dan il-kors jirnexxilhom jieqfu mittipjip.
Mill-esperjenza tiegħek, lUnjoni Ewropea kif tħares lejn pajjiż żgħir bħal Malta li hi membru tal-Unjoni Ewropea? Jien ngħidha bla tlaqliq għax jien esperjenzajtha bħala Ministru għal tmien snin fejn kont Ministru flUnjoni Ewropea ta’ pajjiżi u allura kont nattendi l-Kunsill tal-Ministri jew tal-Intern, jew tal-Ġustizzja jew tal-Affarijiet Barranin u għamilt sentejn bħala Kummissarju Ewropew. Meta tara ċ-ċokon ta’ pajjiżna, tinduna li proporzjonalment aħna għandna saħħa iktar minn pajjiżi kbar. Iva, xorta waħda aħna nibqgħu żgħar u ħaddieħor jibqa’ kbir imma pereżempju, ilKummissarju Ġermaniż hu wieħed u l-Kummissarju Malti hu wieħed, verament aħna m’aħniex Kummissarji ta’ pajjiżna, imma aħna Kummissarji Ewropej. Għaliex għandu jkun hekk? Għax jista’ jkun li jien nieħu passi kontra pajjiżi stess jekk jikser il-liġi Ewropea. Jien, il-liġi Ewropea nipproteġi. Imma ħadd ma jinsa minn fejn ikun ġej. Il-Franċiż ma jinsiex li hu Franċiż u Ġermaniż ma jinsiex li hu Ġermaniż u l-Malti ma jinsiex
li huwa Malti. Mela hemm, aħna għandna wieħed ma’ wieħed. L-istess fil-Kunsill tal-Ministri, veru hemm il-voti u huma differenti, mela waqt li fil-Kummissjoni kulħadd għandu l-istess vot, filKunsill tal-Ministri l-Ġermanja pereżempju jkollha 20 vot u aħna jkollna tliet voti. Imma fil-prattika, rari konna nivvutaw għax konna nippruvaw insibu kunsens u Ministru fiżikament wieħed ikun hemm għax ma jkunx hemm xi 20 Ministru Ġermaniż u wieħed Malti. Għalhekk konna nippruvaw insibu kunsens ħalli ma nivvutawx. Imbagħad hemm ċerti affarijiet fejn pajjiż wieħed jista’ jibblokka. Mela fuq it-tassazzjoni, qegħdin minoranza kontra l-Financial Transaction Tax fejn l-Ewropa riedet tagħmel tassazzjoni fuq ittranżazzjonijiet finanzjarji. Malta, lIżvezja u l-Ingilterra vvutaw kontra u blukkawha. Imma anke li kieku Malta biss ivvutat kontra, kienet tibblukkaha. L-istess fuq politika barranija u l-istess fuq politika ta’ difiża. Dawn huma tliet affarijiet fejn Malta għandha veto. Issa aħna ma nużawx il-veto bl-addoċċ. Sa fejn naf jien, il-veto darba biss konna użajnieh meta ppruvaw jagħmlu liġi li kienet tiddiskrimina kontra l-vapuri reġistrati f’Malta u bblokkajnieha. Konna aħna u Ċipru. Għandek imbagħad ilParlament Ewropew. Veru, tgħidli sitta minn 751 MEP, imma meta taħdem il-proporzjon, Deputat tagħna fil-Parlament Ewropew jirrappreżenta xi 50,000 persuna u dak Ġermaniż jirrappreżenta miljun persuna u t-tnejn li huma għandhom vot wieħed. Mill-esperjenza tiegħi, rajt li pajjiż żgħir jista’ jagħti kontribut, kif tajna f’diversi istituzzjonijiet, u li proporzjonalment jaqbillek tkun żgħir ġewwa l-UE, milli żgħir barra mill-UE.
Kif tħares lejn id-differenza bejn il-politika tal-Unjoni Ewropea li hi mibnija fuq kunsens u l-politika f’Malta? Huma differenti mhux biss bejn l-UE u Malta, imma wkoll l-UE u l-Italja, l-UE u l-Ingilterra, jiġifieri huma differenti għaliex fl-UE nittrattaw dwar organizzazzjoni ta’ pajjiżi sovrani. Din ma nixba’ qatt ngħidha. Barroso kien iħobb jgħid li hija federazzjoni ta’ stati sovrani u din qisha ftit kontradizzjoni għax jew federazzjoni jew stati sovrani. Imma fil-verità hemm is-sovranità. Eżempju, fis-saħħa, poteri bħala poteri ftit li xejn kelli għaliex fissaħħa fit-trattati hemm li kif isiru sservizzi tas-saħħa, x’tinkludi fisservizzi tas-saħħa b’xejn, huma deċiżjonijiet kompletament talpajjiżi membri. Anke l-abort,
Partit li l-Kap u l-Viċi Kap jibqgħu hemm għal dejjem. Jiġifieri jien, meta kien hemm l-elezzjoni għal Kap tal-Partit, ġejt hawn u vvutajt għax għadni mhux biss tesserat, imma wkoll membru f’dawn lorgani tal-Partit u għalhekk, fejn nista’ ngħin, ngħin.
Dakinhar tas-smigħ ta’ Tonio Borg quddiem il-Parlament Ewropew, fit-13 ta’ Novembru 2012 (Ritratt: Parlament Ewropew)
Dwar il-futur: “Il-politika tibqa’ fik, imma mhux se nerġa’ nkun attiv fil-politika fis-sens ta’ elezzjonijiet… bħala eks-Viċi Kap tal-PN u membru għal għomri fl-organi tal-PN, fejn nista’ ngħin, se nibqa’ ngħin”
kemm staqsewni fuq l-abort, kont ngħidilhom li l-abort hu kwistjoni li jekk Malta ma tridux, ma jsirx, jekk l-Ingilterra tridu, jidħol, jiġifieri ma konna nindaħlu xejn fiha. Allura diffiċli tordnalhom x’jagħmlu u għalhekk li kont nagħmel jien kont nipprova nġibhom flimkien, nippubblikaw statistika, nagħmlu pressjoni bħal pereżempju minħabba nuqqas ta’ investiment fis-saħħa mentali. Għalhekk ir-rwol hu differenti u bħala proporzjon għandu iktar poter Ministru tas-Saħħa f’Malta milli Kummissarju dwar is-Saħħa Ewropew. Imma l-bqija huma bnedmin bħal kulħadd, difetti għandhom bħal kulħadd, żbalji jsiru, alleanzi jsiru, konġuri jsiru ġieli biex jitla’ dak u ma jitlax lieħor f’ċerti postijiet. Ma ninsewx li hemm iktar internazzjonalizzazzjoni għax għandek il-pajjiżi kollha qegħdin jipparteċipaw, kemm fiċċivil kif ukoll fil-politika. Allura anke biex tipproponi liġi, hu ħafna iktar diffiċli u ma ninsewx li kemm-il darba tgħaddi liġi flEwropa, tapplika mhux biss għal 400,000 ruħ, imma tapplika għal 500 miljun. Jiġifieri meta jgħidu li l-proċess hu twil, veru jkun proċess twil imma hi liġi – bħal dik tattabakk – li se tapplika għal 28 stat sovran li jaċċettaw liġi waħda li tapplika l-istess għal 500 miljun ruħ fi 28 pajjiż. Għalhekk wieħed jifhem għala l-proċess ikun iktar ikkomplikat minn dak ta’ pajjiż żgħir.
Il-Gvern preżenti f’Malta issa ilu sena u tmien xhur fil-poter. X’tikkummenta dwar dan ilperjodu? Naħseb li saret bidla u ovvjament daħal b’ċerta enerġija u hi naturali li xi ħadd li jkun ilu flOppożizzjoni, jidħol fil-Gvern b’ċerta enerġija. Nemmen li ċerti affarijiet kontroversjali seta’ evitahom u forsi għadu kmieni wisq biex wieħed jieħu ritratt sħiħ. Meta mort barra, jien ma biddiltx l-opinjoni politika tiegħi, jiġifieri jien kont Viċi Kap tal-Partit Nazzjonalista, kont Deputat u Ministru tal-Gvern Nazzjonalista, bqajt attiv fil-Partit u meta jien kont Kummissarju Ewropew, ma kontx Kummissarju waħdi imma kont Kummissarju tal-Partit Popolari Ewropew, kif kien Barroso, kif kien Oettinger talĠermanja, li kollha kienu Kummissarji tal-Partit Popolari Ewropew. Issa li ġejt lura, fejn nista’ nagħti xi pariri, nieħu gost nagħtihom.
Xi ħsibijiet għandek għallfutur? Se terġa’ tinvolvi ruħek fil-politika lokali? Il-politika tibqa’ fik, imma mhux se nkun attiv fil-politika fis-sens ta’ elezzjonijiet u affarijiet hekk, imma ili nimmilita ħafna fil-politika u bħala eks-Viċi Kap tal-Partit jien membru għal għomri flEżekuttiv tal-Partit u fil-Kunsill Ġenerali. Din qiegħda fl-istatut tal-
Fil-jiem li għaddew nidejt ilktieb ‘Nidħqu Bina Nfusna’. X’ispirak li tippubblika dan ilktieb u kif intlaqa’? Dan ilu ġej ħafna u forsi anke inti kont tismagħni u ili mill-inqas 15-il sena ngħid li rrid nippubblika ktieb. Fil-fatt jien ngħid li kienet kważi saret ċajta jew aneddotu fih innifsu li nippubblika dan il-ktieb ta’ aneddoti. Imma kont ili ngħid li fil-politika tant jiġru avvenimenti – bħal f’kull attività oħra tal-bnedmin – li joħolqu tbissima, li tajjeb li wieħed jiġborhom. Dan il-ktieb ma ktibtux biex inwaqqa’l-politika għaċ-ċajt, għax il-politika hi xi ħaġa serja, u kif qal Roberto Benigni dan l-aħħar, “importanti li tieħdu sehem fil-politika, għax jekk taħslu jdejkom mill-politika bħalma għamel Pilatu, jiġrilkom bħal Pilatu li meta ħasel idejh, innies spiċċaw jagħżlu lil Barabba”. Aħna rridu, min f’partit u min f’ieħor, ninteressaw ruħna fil-politika għax hi xi ħaġa serja. Imma għax hi attività tal-bnedmin, jinħolqu dawn is-sitwazzjonijiet imbarazzanti. U kif jinħolqu? Jew għax tgħid xi kelma żejda f’home visit, jew għaliex jiġu ċ-ċirkostanzi – darba jien ġie għasfur fuq rasi waqt li qed inkellem lil xi ħadd f’familja li kellhom l-għasafar li tant kienu jħobbuhom li kienu jħalluhom jiġru u jien bqajt għaddej. Dawn huma affarijiet li ma kellix kontroll fuqhom jien. Oħrajn kienu frott ta’ kelma żejda li għedt jien, pereżempju darba minnhom dħalt f’dar u rajt lil waħda mara timbotta lil wieħed f’siġġu tar-roti li kien bil-piġama u staqsejtha kemm ilhom miżżewġin. Hi qaltli “dan hu ħija l-qassis u jien oħtu”. Jiġifieri dawn ikunu paroli żejda tiegħi. Jiġifieri dawn is-sitwazzjonijiet li ġejjin minn partiti differenti, mhux tan-Nazzjonalisti biss imma hemm ukoll tal-Labour u anke waħda tal-Alternattiva wkoll, li jew smajthom jien għax qaluhomli u ħafna minnhom esperjenzajthom jien stess. Is-sabiħ hu li tkun tista’ tidħaq bik innifsek għax li tidħaq b’ħaddieħor kulħadd jaf jagħmilha. Imma s-sens ta’ umoriżmu veru hu meta tidħaq bik innifsek u jekk kapaċi tidħaq bik innifsek, kapaċi jkollok saqajk mal-art u rasek ma tikbirlek qatt, tkun xi tkun il-kariga tiegħek. Ilktieb s’issa ntlaqa’ tajjeb.
6
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
Il-Milied – jum ir-rigali…u jum mal-familja
‘In-Nazzjon’ tistaqsi lill-Maltin x’inhuma l-aktar rigali komuni din is-sena, u kif se jqattgħu l-ġurnata tal-Milied Amy Borg
Għada l-Milied, li fuq kollox hija l-ġurnata li fiha nfakkru ttwelid ta’ Ġesù. Għall-maġġoranza tal-Maltin, din il-festa
ġġib ħafna għaqda fil-familja mingħajr ma jinsew lil dawk li jkunu għaddejjin minn xi problemi, bħall-mard. Iżda mingħajr dubju, dak li ħafna jkunu qed jistennew hu
“Li nixtieq naqla’, diġà qlajtu għaliex ħallsuli safra t-tfal, se mmorru sal-Ingilterra għaxshopping”
“Rigali dejjem naqla’, però dejjem nitfa’ xi botta lir-raġel biex nirċievi rigal sentimentali”
wkoll xi rigal. Min jistenna xi safra, min xi mowbajl jew saħansitra min jixtieq jaqla’ xi karozza! Almenu hekk qalulna wħud mnn dawk li ltqajna magħhom
“Lamborghini”
www.maltarightnow.com
LOKALI
il-Belt Valletta. Fl-aħħar sigħat ‘In-Nazzjon’ niżel fit-toroq u staqsa lill-Maltin x’qed jistennew għall-Milied, u kif se jqattgħu l-ġurnata tal-Milied. Kien hemm min qalilna li l-
aqwa rigal ikun li jgħix bil-paci f’qalbu u fit-trankwillità, u kien hemm numru mdaqqas li qalulna li rċivew jew se jirċievu l-isbaħ rigal…it-twelid ta’ tarbija.
“Nixtieq imħabba u paċi għal kulħadd, u li anki jien nirċievi minnhom”
“L-aqwa li nkunu għallkwiet”
Iltqajna wkoll ma’ diversi, li rċivew – jew se jirċievu – dak li żgur huwa l-aqwa rigal dan il-Milied…it-twelid ta’ tarbija ġdida, li se tagħmel il-Milied 2014 wieħed speċjali.
“Diġà qlajnieh ir-rigal tagħna, għaliex din is-sena kellna lit-tifel. Rigal isbaħ minn hekk żgur ma jistax ikollna”
“Għandna rigal ‘on the way’ għaliex it-tifel u l-mara tiegħu se jkollhom tarbija, l-isbaħ ħaġa li jista’ jkollok fil-ħajja”
“Qlajt lit-tifel din is-sena, dak l-ikbar rigal li stajt naqla’”
“L-isbaħ rigal…għax għandna tarbija”
Minbarra dwar ir-rigali, il-festini, l-ikel u x-xorb ta’ żmien il-Milied, staqsejna wkoll lill-Maltin kif se jqattgħu l-ġurnata ta’ għada, Jum il-Milied. Il-maġġoranza tal-Maltin, il-ġurnata tal-Milied iħobbu jqattgħuha mal-familja.
Minn safra sa Lamborghini, minn paċi fil-qalb għat-twelid ta’ tarbija ġdida…dawn huma x-xewqat tal-Maltin f’dawk li huma rigali li jixtiequ jirċievu, jew irċivew, dan il-Milied! “Xejn speċjali, l-aqwa li malfamilja”
“Ma’ ħuti, mat-tfal u wliedhom”
“Mal-ħbieb u mal-familja”
www.maltarightnow.com
7
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
LOKALI
Skola primarja f’Ħaż-Żabbar tingħata libsa tal-Milied Ritratti: Martin Agius
L-istudenti tal-Iskola Primarja B f’Ħaż-Żabbar flaħħar ġimgħa tal-iskola qabel il-vaganzi tal-Milied kienu impenjati jżejnu l-iskola tagħhom, bl-għajnuna tal-għalliema, biex tawha libsa talMilied. Minn bambin f’nofs vaska
tal-ilma mdawwar bil-ħut, għal għalliema li tpoġġew flok anġli, wirja ta’ presepji u bibien talklassijiet li nbidlu f’karattri marbutin mal-Milied – kienu dawn l-elementi li spikkaw f’din l-iskola fi żmien il-festi. Ma kienx hemm kuritur, klassi, bieb jew tieqa li ma ġewx imżejna mit-tfal, waqt li ttellgħu wkoll diversi attivitajiet oħrajn.
www.maltarightnow.com
8
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
FINANZI
Il-prezzijiet taż-żejt fl-aktar livelli baxxi
L-MSCI All-Country World Index resaq lejn l-aqwa titjib tiegħu fil-ġimgħa mill-aħħar ta’ Ottubru wara li l-Federal Reserve tal-Amerika ħabbar ilkonklużjoni tal-Bank Ċentrali li l-possibbiltà ta’ żieda fir-rati tal-imgħax aktarx li mhix se sseħħ. Raġuni possibbli oħra għal dan kienet l-introduzzjoni ta’ rati tal-imgħax negattivi flIżvizzera. Il-prezzijiet taż-żejt matul din l-aħħar ġimgħa kienu fl-iżjed livelli baxxi għal dawn l-aħħar ħames snin, u wasslu għal tħassib li l-
inflazzjoni tista’ taqa’ iżjed taħt il-mira tal-FED ta’ 2%. Ittnaqqis fil-prezzijiet taż-żejt wassal ukoll għal prezz limitat tad-deheb. L-ishma Ewropej żiedu fil-valur hekk kif kibret il-kunfidenza li l-banek ċentrali finalment se jkunu qed jappoġġjaw l-ekonomija. Il-leġiżlaturi Griegi naqsu milli jeleġġu president ġdid flewwel sessjoni ta’ nhar lErbgħa, 17 ta’ Diċembru. Stħarriġ bikri juri li l-voti jistgħu jintrebħu mill-partit Xellugi, Syriza Party, li qed iwiegħed negozjati ġodda
dwar is-salvataġġ internazzjonali. L-S&P 600 tela’ b’0.5% għal 340.73, li kien immexxi liżjed minn gwadann fis-settur tal-materjali bażiċi, is-settur finanzjarju u dak tas-servizzi tal-konsumatur. Iż-żieda flishma ta’ Atos, kumpanija Franċiża tas-servizzi tal-kompjuter, għenet din iż-żieda flindiċi. Min-naħa l-oħra, l-indiċi MICEX tar-Russja tilef 2.6% biex niżel fil-livell ta’ 1,439.12 matul l-aħħar ġimgħa minħabba turbulenza fl-assi
Russi. Din il-waqgħa hija flaħħar mill-aħħar ir-riżultat tattnaqqis fil-prezzijiet taż-żejt u tal-waqgħa tar-rubil kontra ddollaru. Din il-ġimgħa, listokks Ġappuniżi kellhom laħjar ġurnata tagħhom matul il-jum tal-Ġimgħa hekk kif linvestituri komplew jittamaw fil-possibbiltà ta’ żieda fir-rati tal-imgħax, filwaqt li jistennew kummenti mill-Bank of Japan wara li żamm il-politika tal-kumpanija f’livell kostanti. Il-valur referenzjarju Nikkei għalaq il-ġimgħa b’żieda ta’ 2.4% li huwa l-ogħla perċent-
wal f ’ġurnata minn kmieni f’Novembru.
Dan ir-rapport inkiteb minn Valletta Fund Management Limited, kumpanija sussidjarja tal-BOV Group. L-uffiċċji talkumpanija jinsabu f ’TG Complex, Suite 2, Level 3, Brewery Str., l-Imrieħel BKR 3000. Valletta Fund Management Limited hi liċenzjata mill-MFSA. Tista’ wkoll tikkuntattja lill-VFM permezz tal-email infovfm@bov.com, billi ċċempel Freephone 80072344 jew żur ilwebsajt www.vfm.com.mt.
www.maltarightnow.com
9
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
Suċċess għal ŻiguŻajg 2014
Is-Segretarja Parlamentari Justyne Caruana mal-President tal-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Diżabilità (KNPD) Oliver Scicluna, waqt iż-żjara fl-uffiċċju ċentrali tal-HSBC f’Ħal Qormi
L-HSBC jiċċelebra d-diversità u l-inklużjoni Fl-okkażjoni tal-Jum Internazzjonali tal-Persuni b’Diżabilità li ġie ċċelebrat fit-3 ta’ Diċembru, l-HSBC Bank Malta ċċelebra d-diversità u linklużjoni fil-postijiet tax-xogħol tiegħu. Dan il-jum tfakkar mill-Grupp HSBC madwar id-dinja kollha, u għal din l-okkażjoni l-HSBC Malta stieden lis-Segretarja Parlamentari għad-Drittijiet talPersuni b’Diżabilità u lAnzjanità Attiva Justyne Caruana fl-uffiċċju ċentrali tiegħu f’Ħal Qormi. Hi ntlaqgħet mit-tim maniġerjali u mill-impjegati tal-HSBC, inkluż mill-mem-
bri tal-istaff b’diżabilità. Justyne Caruana faħħret lillGrupp HSBC li qed jistinka biex jinkludi lill-persuni b’diżabilità fil-forza tax-xogħol tiegħu u esprimiet tama li dan l-isforz jitkompla u jiżdied. Il-Kap tat-Taqsima tar-Riżorsi Umani tal-HSBC Malta, Mandy Garner, qalet li l-persuni b’diżabilità għandhom talenti u ħiliet li jistgħu jsaħħu n-negozju u loperat tal-Bank li ma jarax iddiżabilità imma jiffoka fuq labilità. Minbarra l-passi li ttieħdu mill-HSBC biex ikun żgurat li lpersuni b’diżabilità jintlaqgħu
f’ambjent ta’ xogħol inklużiv, ilBank hu impenjat li jagħmel loperat tiegħu aktar aċċessibbli għalihom. F’Ottubru 2014, ilBank ħabbar li kkummissjona u waħħal b’suċċess l-ATMs li jitkellmu, għall-klijenti neqsin mid-dawl. Dawn se jkunu estiżi man-netwerk kollu tal-ATMs f’Malta matul l-2015. Fl-istess xahar, l-HSBC Malta ssieħeb ukoll mal-Fondazzjoni Richmond fl-inizjattiva wiesgħa tal-Grupp ‘Iffoka fuq l-Abilità’, b’enfasi fuq il-ħolqien ta’ kuxjenza favur is-saħħa fiżika u mentali u stil ta’ għajxien b’saħħtu fil-post tax-xogħol.
L-Awtorità Maltija talAmbjent u l-Ippjanar (MEPA) estendiet b’ġimagħtejn – sat-30 ta’ Jannar – il-perjodu ta’ konsultazzjoni pubblika dwar il-pjan ġdid għall-kontroll tal-iżvilupp f’pajjiżna. Id-dokument magħruf bħala DC2014, fil-qosor għal
Development Control: Policy and Design Guidance, jipprovdi regolamenti ċari għall-periti, żviluppaturi u nies oħra li jagħmlu xogħol f’zoni ta’ konservazzjoni urbana (UCAs), bliskop li kull proġett li jsir fiċċentru tal-bliet u l-lokalitajiet jirrispetta l-kuntest storiku tal-
post. Il-politika l-ġdida tħeġġeġ ukoll bini li jinċentiva l-użu baxx ta’ enerġija, bl-użu ta’ materjal li jnaqqas il-bżonn li ssaħħan jew tkessaħ il-bini. Ilpolitika proposta tista’ tinqara minn fuq is-sit elettroniku talMEPA.
Estiż il-perjodu ta’ konsultazzjoni
L-għaqda Studenti Demokristjani Maltin (SDM) ilbieraħ organizzat attività f’Tas-Sliema b’risq l-Istrina 2014 – qabża fil-baħar kiesaħ f’Tignè. L-attività kienet tifforma parti mill-kampanja “Project seven thousand”, li hija sfida li għamlu lilhom infushom il-membri tal-SDM biex jiġbru €7,000 li jmorru b’risq l-Istrina. Il-baħar ilbieraħ kellu temperatura ta’ 18-il grad Celsius. (Ritratt: Martin Agius)
L-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ ŻiguŻajg, il-Festival tal-Arti gћat-Tfal u ż-Żgћażagћ, irreġistrat attendenza rekord ta’ 97%, bi 80% tal-biljetti jinbiegћu wara l-ewwel 24 siegћa li nћarġu. Il-festival – li sar ix-xahar li gћadda – huwa l-uniku wieћed f’Malta u Gћawdex fejn it-tfal u ż-żgћażagħ jitpoġġew fiċ-ċentru tal-attenzjoni, b’aktar minn 12,000 tifel u tifla, żgћażagћ u adulti li attendew aktar minn 150 avveniment fuq medda ta’ ġimgћa. Fil-festival ta’ din is-sena, iktar minn 150 artist ћadu sehem fi 28 produzzjoni differenti. Issa, ŻiguŻajg qed joћroġ
LOKALI
sejћa gћall-ideat gћall-festival tal-2015. L-organizzaturi qegћdin jinkoraġġixxu lill-applikanti sabiex jibagћtu l-ideat tagћhom gћal ŻiguŻajg tas-sena d-dieћla sal-14 ta’ Jannar li ġej. Dan jistgħu jagħmluh billi jibagћtu deskrizzjoni qasira talproġett tagћhom fuq ziguzajg.admin@sjcav.org. L-applikanti huma mistennija jattendu sessjoni miftuћa fejn jipproponu l-ideat tagћhom nhar it-Tlieta 27 ta’ Jannar 2015. Aktar informazzjoni tista’ tinkiseb minn www.facebook.com/ziguzajg. ŻiguŻajg jittella’ miċ-Ċentru gћall-Kreattività fil-Kavallier ta’ San Ġakbu.
Domanda dejjem tikber gћall-attivitajiet tal-arti gћall-udjenzi żgћażagћ
www.maltarightnow.com
10
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
OPINJONI
Milied ta’ mħabba u rispett
Dan hu żmien ir-rigali u min jaf kemm jingħataw rigali f’dan il-perjodu waqt li nferrħu lil ħafna nies
Lejlet il-Milied xtaqt niddedika l-artiklu tiegħi ta’ kull ġimgħa biex f’atmosfera ta’ paċi u familja nesprimi ftit ħsibijiet li nixtieq naqsam magħkom. Sfortunatament, matul is-sena nkunu mitlufin f’pika politika li tifred lil dan il-poplu f’żewġ kuluri. Filwaqt li kollox għandu l-ħin tiegħu, tkun xi ħaġa sabiħa jekk f’dan il-perjodu tant sabiħ ninsew kull tip ta’ rivalità politika u anke rivalità oħra, sabiex ninġabru flimkien u niċċelebraw dan iż-żmien bħala poplu wieħed magħqud u b’saħħtu. Nistqarr li għalija dan hu lisbaħ żmien tas-sena, meta mhux biss infakkru t-twelid tal-akbar persuna li qatt rat iddinja, iżda hu okkażjoni li permezz tagħha kulħadd jinġabar għal numru ta’ okkażjonijiet differenti. Fil-verità m’hemm xejn isbaħ mill-għaqda u lħbiberija li fl-aħħar mill-aħħar twassal biex ikun hemm limħabba u r-rispett bejn kulħadd. Nistgħu ma naqblux fuq mitt elf ħaġa, iżda l-impor-
tanti hu li jkun hemm ir-rispett u lil hinn minn kull rivalità politika, sportiva jew ta’ festa, wieħed għandu jfittex l-għaqda fl-affarijiet li tassew jagħmlu lil dan il-poplu aktar b’saħħtu u miġbur. Dan hu żmien ir-rigali u min jaf kemm jingħataw rigali f’dan il-perjodu waqt li nferrħu lil ħafna nies. Ngħid għalija qatt ma ddejjaqt nirċievi rrigali iżda l-isbaħ rigal jibqa’ dak li tagħti. Kemm hu sabiħ meta tagħti mingħajr ma tkun qed tistenna xejn lura u tferraħ lil ħaddieħor. L-espressjoni f’wiċċ dawk li jkunu għadhom kemm irċivew ir-rigal hija imprezzabbli hekk kif tħossok li tkun għamilt xi ħaġa tajba u differenti min-normal meta tferraħ lil ħaddieħor b’ġest ġenwin minn tiegħek. Tkun xi ħaġa sabiħa jekk f’dan iż-żmien naħsbu aktar f’ħaddieħor milli fina nfusna, infittxu li nferrħu aktar milli li nifirħu aħna, u fuq kollox, naqsmu ftit ħin ma’ min tassew ikollu bżonn il-kumpanija.
David Casa
dcasa@pn.org.mt
Kultant il-preżenza tagħna taf tkun biżżejjed biex inferrħu ftit lin-nies li jħossuhom waħedhom f’dan iż-żmien tas-sena. Sfortunatament hemm min ikun għaddej minn żmien diffiċli; jew minħabba mard jew minħabba problemi oħra. Ejjew nagħmlu l-Milied ta’ dawn lindividwi aħjar billi naqsmu ftit tal-ħin magħhom f’ambjent ta’ familja u mħabba. Il-Milied hu l-festa tat-tfal u allura rridu naħsbu f’dawk ittfal li għal xi raġuni m’għandhomx familja jew qed jgħixu
Nistqarr li għalija dan hu l-isbaħ żmien tas-sena, meta mhux biss infakkru t-twelid tal-akbar persuna li qatt rat id-dinja, iżda hu okkażjoni li permezz tagħha kulħadd jinġabar għal numru ta’ okkażjonijiet differenti fil-problemi. Dawn ukoll għandhom dritt li jifirħu u jħossu l-ispirtu tal-Milied bħal ħaddieħor. Ngħid għalija, jien dejjem kelli għal qalbi l-anzjani u allura f’dawn iż-żminijiet naħsbu wkoll f’dawk l-anzjani li jinsabu rikoverati l-isptar jew f’xi dar apposta. Nixtieq nagħti tislima speċjali lil dawn in-nies li tant ikkontribwew fis-soċjetà tagħna. Dawn ħaqqhom il-massimu tarrispett għaliex kienu huma li ħadmu sabiex aħna mxejna ’l quddiem. Ma nistax ma nsemmix lattivitajiet li qed ikunu organizzati f’dan il-perjodu. Kull
attività li tkun organizzata bi skop tajjeb u sabiex ngħinu lil ħaddieħor għandha tkun mogħtija kull tip ta’ tifħir u prominenza. Insemmi hawnhekk l-attivitajiet kollha li qed ikunu organizzati b’risq l-Istrina, fosthom l-attività l-kbira li se ssir nhar il-Ġimgħa li ġej. Pajjiżna għandu jikkontribwixxi bis-sħiħ għal din l-attività biex naċċertaw li nagħmlu minnha festa ta’ benefiċenza għal kulħadd. Nieħu din l-opportunità biex nawgura l-Milied itTajjeb lil kulħadd b’awgurju għal dak kollu li tixtieq il-qalb tagħkom!
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR
Ix-xewqa dejjiema tal-bniedem għall-paċi L-EDITORJAL
Meta kien qed jitkellem nhar is-Sibt li għadda fl-attività uffiċjali Milied Flimkien, il-Kap tal-Oppożizzjoni Simon Busuttil fakkar fi ġrajja li seħħet bħal-lum mitt sena u li turi, qal Simon Busuttil, ixxewqa dejjiema tal-bniedem għall-paċi. Il-mitt sena tal-Ewwel Gwerra Dinjija F’Lulju ta’ dis-sena li qed tintemm, għadna kemm fakkarna lmitt sena mill-bidu tal-Ewwel Gwerra Dinjija, l-aktar gwerra kiefra sa dak iż-żmien u li kien jingħad li kellha tkun il-gwerra li ttemm il-gwerer kollha u b’hekk laqqmuha l-Gwerra l-Kbira.
Il-kefrija fil-poeżija realistika ta’ dik il-gwerra Il-kefrija ta’ dik il-gwerra narawha fl-ewwel filmati li kienu bdew jittieħdu mitt sena ilu u naqrawha fil-poeżija tal-gwerra minn poeti bħal Siegfried Sassoon u Wilfred Owen li kienu ferm aktar realisti dwar dik il-gwerra mill-poeti patrijottiċi.
Il-waqfien mhux uffiċjali mill-ġlied fl-ewwel Milied tal-Gwerra l-Kbira Imma bħal-lum mitt sena, fl-ewwel Milied ta’ dik il-gwerra, suldati Ingliżi u Ġermaniżi - li sa lejlet il-Milied tal-1914 kienu qed jitqatlu fit-trunċieri fil-front fil-Belġju - iddeċidew li josservaw waqfien mill-ġlied mhux uffiċjali. Dan seħħ l-aktar f’dak li kien jissejjaħ il-Front tal-Punent fil-Belġju, speċjalment f’Ypres.
Ix-xemgħat fuq is-siġra tal-Milied, id-daqq tal-Milied, u logħba futbol Suldati Ġermaniżi qatgħu siġra u żejnuha bix-xemgħat bħala siġra tal-Milied u bdew ikantaw ‘O Lejl ta’ Skiet’ bil-Ġermaniż. LIngliżi bdew ikantaw l-istess bl-Ingliż. Uħud bdew jazzardaw imorru fin-‘no man’s land’ bejn it-trunċieri u joffru sigaretti u xorb lis-suldati tal-għadu. Is-suldati suppost għedewwa awguraw lil xulxin u għaqqdu wkoll logħba futbol.
‘Żgħożija kkundannata’ Kienet ġrajja sabiħa ħafna li d-dinja f’dal-ġranet qed tfakkar ilmitt sena tagħha b’attivitajiet u monumenti. F’dik il-gwerra miljuni ta’ żgħażagħ, ħafna anke taħt l-età, għexu dik li Wilfred Owen f’waħda mill-poeżiji kbar tiegħu jsejħilha ‘żgħożija kkundannata’. Imma fl-ewwel Milied ta’ dik il-gwerra, is-suldati fuq il-front u fittrunċieri wrew ix-xewqa dejjiema tal-bniedem għall-paċi.
Żgħożija vera Mitt sena wara, aħna l-Ewropej tal-lum lanqas biss nistgħu nimmaġinaw il-kefrija tal-gass u tal-armi ġodda li ntużaw f’dik ilgwerra fil-ġlied sider ma’ sider. Illum ngħixu fil-paċi u fl-għaqda anke grazzi għall-iżvilupp importanti tal-Unjoni Ewropea li nibtet propju minn din ix-xewqa tal-Ewropej li ma jikkundannawx iżżgħażagħ tagħhom aktar bil-gwerer imma jagħtuhom futur ta’ paċi kif qed jgħixu llum.
Awgurju qawwi Is-serenità u l-paċi fina u madwarna jibqgħu xewqa mill-isbaħ tal-bniedem li tista’ sseħħ u rridu naħdmu biex isseħħ. B’dan ilħsieb, lejlet il-festa kbira ta’ għada u f’dan l-anniversarju ta’ ġrajja tant sabiħa, nawguraw lilek li qed taqra Milied hieni.
11
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
Il-Milied: l-isbaħ żmien tas-sena
Matul is-sena aħna nfakkru u niċċelebraw ħafna festi sbieħ u għeżież imma jien nemmen li żmien il-Milied huwa l-isbaħ żmien tas-sena. Nammetti li lGħid huwa l-ikbar festa fost ilfesti li għandha l-Knisja għax dan ifakkar il-qawmien millmewt tal-Iben t’Alla magħmul bniedem. Imma ma nafx għaliex mal-wasla tal-Milied, qalb ilbniedem tibda ġġarrab ferħ mhux tas-soltu, ferħ li jaħkem lil kulħadd, mill-kbir saż-żgħir, mill-għani sal-fqir, saħansitra lissuldati fil-gwerra li darba minnhom ħarġu minn ġewwa ttrunċieri tagħhom u ngħaqdu flimkien ikantaw u jixorbu flimkien biex l-għada reġgħu għal li kienu. Anke Scrooge, fil-‘Christmas Carol’ ta’ Charles Dickens, ħass li kellu jifraħ u ried ikun ilMilied li bidillu ħajtu bħal-lejl min-nhar u għamlu bniedem ġdid. Fil-gżejjer tagħna wkoll dan il-ferħ tħossu u tarah; eżempju mill-aqwa hu l-kampanja ta’ karità li ssir kull sena l-għada tal-
Milied u li fiha jieħu sehem kulħadd. Dan hu l-Milied – festa ta’ paċi u solidarjetà – u jalla dawn iżżewġ ingredjenti jibqgħu magħna s-sena kollha. Importanti li filfamilja nibnu l-presepju għax dan iġibilna mill-ġdid quddiem għajnejna l-ġrajja sabiħa ta’ Betlem. Ċert li fil-gżira t’Għawdex il-kultura tal-presepju hi waħda qawwija u dan
25 sena ilu f’il-Mument
mertu tal-Għaqda Ħbieb talPresepju li twaqqfet f’San Lawrenz f’Ottubru 1985 u qatt ma ħarset lura. Minn dakinhar ’l hawn il-presepju kompla daħal f’kull dar u llum ħafna huma dawk li anke jiftħu biebhom beraħ biex in-nies tmur iżżurhom u titgħaxxaq bis-sengħa u l-fantasija tal-presepisti tagħna. Fis-sala ewlenija tal-Ministeru għal Għawdex hemm il-wirja annwali tal-presepji u fin-Nadur u fix-Xagħra barra l-għadd ta’ presepji li hemm għall-wiri hemm ukoll presepju ħaj biex ma nsemmix Betlem f’Għajnsielem li hi esperjenza unika li ħadd m’għandu jitlifha. Attendejt ukoll għan-Novena fil-parroċċa tiegħi u tassew ġarrabt ferħ li ma nistax nesprimih bil-pinna għax huwa ferħ qaddis li ma tagħtihx id-dinja u ninsab lest biex issa nieħu sehem fil-purċissjoni bilbambin li ta’ kull sena jagħmlu lmembri tal-MUSEUM lejlet ilMilied qabel il-quddiesa ta’ nofsillejl. Bla dubju t-toroq imżejna u r-rigali u l-ħelu tajjeb hemm posthom ukoll fil-Milied. Imma l-ikbar rigal tibqa’ dejjem it-tarbija divina! Nawguralkom Kav. Joe M. Attard Il-Belt Victoria, Għawdex
Il-gazzetta ‘il-Mument’ tal-Ħadd 24 ta’ Diċembru, lejlet il-Milied tas-sena 1989, ippubblikat fil-faċċata tagħha ritratt mill-isbaħ meħud minn wieħed mill-presepji li jkunu għall-wiri madwar Malta u Għawdex bit-titlu ‘Għada l-Milied’ maġenbu. Kellha wkoll rapport tal-kummenti li għamel il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami waqt dawra qasira mal-Belt Valletta fejn iltaqa’ u tkellem ma’ diversi sidien tal-ħwienet u nies li kienu qed jagħmlu l-aħħar xiri qabel il-Milied. Il-PM iddeskriva l-Milied ta’ dik is-sena bħala wieħed mill-isbaħ f’atmosfera mingħajr tensjoni, riżultat tal-fatt li l-pajjiż akkwista millġdid il-fiduċja fih innifsu u s-sliem intern. ‘il-Mument’ kellha wkoll rappurtaġġ estensiv dwar dak li kien qed jiġri fir-Rumanija, fejn ilpoplu kien għaddej bi ġlieda għal-libertà tiegħu wara 40 sena ta’ dittatorjat Komunista. Ftit jiem qabel il-President Nicolai Ceausescu ħarab mill-poter.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
12
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
LIL HINN MINN XTUTNA: IĊ-ĊINA (2)
Il-poplu ma jinteressahx mil-libertà politika?
“L-istudenti Ċiniżi probabbilment aktar hemm ċans li joħolqu rewwixta li kieku jeħdulhom liPhone tagħhom li fih ikollhom laktar logħba favorita, milli biex jinsistu għal aktar drittijiet.” Dan il-kumment kien deher xi żmien ilu fuq il-blogg tal-istazzjon Al Jazeera wara servizz li kien wera bl-isem ‘Call Me if there’s a Revolution’. Kemm dan huwa veru, diffiċli jiġi ppruvat biżżejjed biex jiġi konfermat jew le lisem li qed nagħti lit-tieni parti ta’ din l-analiżi li bdejt il-ġimgħa l-oħra. Dakinhar ittrattajt l-aktar dwar dik li hemm min isejħilha ‘aktar libertà ekonomika’ li qed igawdu ċ-Ċiniżi u wrejt kif fil-fatt dak li sar hemmhekk f’dawn l-aħħar 30 sena aktar kien tħaddim ta’ speċi ta’ ‘kapitaliżmu tal-istat’, jew aħjar kapitaliżmu għall-ħbieb talħbieb, fejn jiffangaw il-ftit oligarki, b’ħela ta’ riżorsi u investiment bla ppjanar għall-futur, imma biss għal profit immedjat, fi klima ta’ korruzzjoni rampanti. Din il-ġimgħa se nittratta dwar perċezzjoni oħra komuni, imma daqstant żbaljata: dik li l-poplu Ċiniż ftit li xejn iħoss in-nuqqas ta’ aktar libertà, l-aktar dik politika. Raġuni li diversi jagħtu għal dan ġejja mill-preġudizzju antik tal-passività u s-serviliżmu tannatura Ċiniża.
F’Hong Kong u t-Tajwan Imma min jirraġuna hekk qed jinsa li dawk li jgħixu fit-Tajwan huma wkoll Ċiniżi, dixxendenti ta’ dawk li kienu ħarbu mill-kontinent Ċiniż malli l-Komunisti ta’ Maw Zedong kienu ħatfu lpajjiż. Fl-1996 dawn bdew iħaddnu b’entużjażmu sistema demokratika parlamentari b’aktar minn partit wieħed. Barra minn dawn, minn meta lIngilterra rritornat Hong Kong liċ-Ċina fl-1997, iċ-Ċiniżi t’hemmhekk bdew jgħożżu bilkbir il-garanziji ta’ libertà talkelma u assoċjazzjoni li Beijing intrabat li jirrispetta u, bħalma rajna dan l-aħħar, qed jirreżistu bil-qawwa kollha kull attentat mir-reġim Komunista fit-terraferma biex jiċħdilhom dak kollu. Dawn l-‘esperimenti’ jikkonfermaw li ġaladarba poplu jduq il-libertà politika ma jkunx lest iċediha jew jgħaddi mingħajrha volontarjament, filwaqt li jgiddeb il-perċezzjoni, jew aħjar ħrafa, li d-demokrazija hija inkompatibbli mal-kultura Ċiniża. Imma, biex ngħid kollox, meta tara r-realtà li qed jgħixu fiha ċ-
OPINJONI
Protesta kbira li saret miċ-ċittadini tal-belt ta’ Wukan fl-2011, kienet waħda mill-ftit protesti li saru magħrufa barra miċ-Ċina
Ċiniżi li issa ilhom aktar minn 65 sena maħkuma minn partit wieħed, ma tistax ma taħsibx li dawn huma rassenjati għal dan id-destin. Iżda hekk hu? F’wieħed mill-mużewijiet moderni Ċiniżi, dak tal-Arti fi Gwangdong, hemm esebita skultura sempliċi li turi brikk taddeheb ħierġa minn munzell żibel. Għall-ewwel taħsibha xi biċċa astratta li jifhimha biss l-iskultur tagħha, imma jekk tistaqsi lil xi Ċiniż fost il-ħafna li jieqfu jammirawha, taħt l-ilsien dan jgħidlek li dik tirrappreżenta l-minoranza Ċiniża sinjuruna tinqata’ mill-maġġoranza tal-poplu mjassar taħtha! Dan jirrifletti l-verità, mhux biss dik ta’ inġustizzja ekonomika, imma ta’ poplu b’libertà politika mxekkla wkoll, iżda altru milli rassenjat. Dan minkejja lavvenimenti traġiċi tal-1989 fi Pjazza Tjananmen meta l-istess Deng Xawping li kien daħħal tant riformi ekonomiċi, ma ddejjaq xejn, però, jibgħat it-tankijiet u s-suldati jimmassakraw lillistudenti u ħaddiema li kienu qed jitolbu aktar libertajiet u demokrazija. Dik ir-reazzjoni mir-reġim, li rriżultat f’madwar 2,000 vittma u mal-10,000 midruba, żgur ġiegħlet liċ-Ċiniżi jkunu aktar diskreti u prudenti. Imma din ma tfissirx kuntentizza jew apatija. Ma jfissirx, fuq kollox, li ċĊiniżi ma jimpurtahomx minn libertajiet politiċi. 500 protesta kuljum Donnu li dan is-seklu wassal miegħu mewġa ta’ ‘żfugar’ fissoċjetà Ċiniża. L-Istitut taxXjenza Soċjali Ċiniż, pereżem-
Joe Calleja jocal@me.com
pju, ikkalkula li fl-2006 dawk li hemm isejħulhom ‘inċidenti talmassa’ żdiedu b’għaxar darbiet fi żmien għaxar snin. Sun Liping, Professur tas-Soċjoloġija flUniversità ta’ Zinguwa, fl-2010 kkalkula li dawn il-protesti jlaħħqu mal-180,000 fis-sena, li jissarrfu f’xi 500 kuljum fiċĊina! Fil-biċċa l-kbira tagħhom dawn qed ikunu frott disperazzjoni miġmugħa dwar abbużi minn uffiċjali tal-gvernijiet lokali u l-Partit Komunista. L-aktar protesta lokali magħrufa, għax kienet saħansitra spiċċat fil-media internazzjonali, kienet dik li saret lejn tmiem l-2011 firraħal Wukan, fix-Xlokk estrem taċ-Ċina, magħrufa wkoll bħala l-‘Assedju ta’ Wukan’. Il-protesta bdiet meta uffiċjali tal-gvern lokali biegħu art lil żviluppaturi mingħajr ma kkumpensaw kif xieraq lillbdiewa sidien tal-art. Wara li petizzjoni li bagħtu lill-gvern ċentrali f’Moska ma swiet għalxejn, rapporti li l-pulizija kienu responsabbli għall-mewt ta’ tifel u l-qtil ta’ raħħal waqt li kien miżmum arrestat mill-pulizija, ilbdiewa spiċċaw keċċew barra
Statwa f’mużew tal-arti tirrifletti l-verità, mhux biss dik ta’ inġustizzja ekonomika, imma ta’ poplu b’libertà politika mxekkla wkoll, iżda altru milli rassenjat. Dan minkejja l-avvenimenti traġiċi tal-1989 fi Pjazza Tjananmen
mir-raħal lill-gvern kollu lokali, lit-tmexxija tal-Partit Komunista u lill-pulizija, u mbarraw ittoroq. Minħabba li l-Wukani kien irnexxielhom joħorġu fil-media internazzjonali dak li kien qed jiġri, qabel saret xi ripetizzjoni ta’ xi ‘Tjananmen’ ieħor, minn dan ma sar xejn. Anzi l-Gvern keċċa u investiga l-uffiċjali responsabbli u radd lura l-art lirraħħala. Barra minn hekk, ippermetta elezzjoni lokali ġdida, veru b’partit wieħed, dak Komunista, imma għall-inqas kienu ħielsa u fier. Fost dawk li għażlu lWukani kien hemm il-mexxej tal-protesti, u bint il-bidwi li nqatel mill-pulizija. Apparti dan kollu, l-aħbar loħra importanti kienet li lWukani wasslu barra ċ-Ċina dak li kien qed jiġri.
L-istudenti u l-libertà Bdejt din l-analiżi bl-istudenti u l-libertà. Jingħad li dawn ftit li xejn tinteressahom jew jitkellmu dwar politika. Imma dak li kien ġara appuntu f’Wukan għandu jagħtina ħjiel li meta wieħed jipprova jittawwal wara l-faċċata, din l-idea, perċezzjoni ta’ żgħażagħ apolitiċi tgħib. Biżżejjed niċċekkjaw l-internet: grazzi għal siti ta’ micro blogging bħal Weibo, infetħet triq
ġdida għad-dissens fiċ-Ċina, u żżgħażagħ ħatfu dan iċ-ċans millewwel. Veru li l-istat jagħmel minn kollox biex jibblokka s-siti ta’ aħbarijiet mill-Punent, Facebook u Twitter, filwaqt li madwar 30,000 ‘pulizija ċibernatika’ jikkontrollaw diskussjonijiet ‘sovversivi’, imma ż-żgħażagħ dejjem isibu modi kif ilibbsu lkritika bi kliem u karattri inokwi, u dawk aktar midħla tatteknoloġija qed jirnexxilhom jaqbżu l-firewalls statali billi jużaw proxy servers. …bħalma sar fil-każ ta’ Wukan. B’hekk l-internet illum sar ilkamp tal-battalja għall-futur politiku taċ-Ċina. Mhux ta’ b’xejn li ħames snin ilu kien hemm diġà 40 miljun account f’Weibo, u llum dawn qabżu diġà t-300 miljun! Innutajt li anki ż-żgħażagħ Ċiniżi huma konxji li sistema demokratika parlamentari f’pajjiżhom hija xi ħaġa ‘tal-futur’. Apparti r-realiżmu li dawn jidhru mogħnija bih, frott il-paċenzja proverbjali Asjatika, żgur li huma influwenzati wkoll milladulti, li jirrealizzaw li r-riformi mixtieqa fil-kamp politiku jridu jkunu gradwali biex jirnexxu, bħalma sa ċertu punt, ġara billiberalizzazzjoni f’dak ekonomiku mill-1978 ’l hawn.
www.maltarightnow.com
13
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Tistinka għal sħubija fin-NATO L-UKRAJNA
Il-parlament tal-Ukrajna vvota biex iwaqqa’ l-istat ta’ non-alinjament tal-pajjiż u jistinka biex jissieħeb finNATO. Sergei Lavrov, il-Ministru għall-Affarijiet Barranin Russu, fisser din id-deċiżjoni bħala waħda li se tkun qed iżżid it-tensjoni bejn iż-żewġ pajjiżi. Għadu mhux ċar meta lUkrajna se tapplika għal sħubija fin-NATO u ħafna uffiċjali jarawha bħala prospettiva li se tieħu fit-tul. Il-President tal-Ukrajna Petro Poroshenko wiegħed li jsieħeb lil pajjiżu fin-NATO wara lappoġġ Russu lejn is-separatisti fil-Lvant tal-Ukrajna. Ir-Russja, li għaqqdet
Le għal suldati tfal IL-LIBJA
L-Osservatorju Libjan għadDrittijiet tal-Bniedem (LOHR) esprima tħassib kbir li numru dejjem jikber ta’ Libjani li għandhom inqas minn 18-il sena qed ikunu reklutati f’diversi milizzji. Hu u jinsisti biex jitwaqqaf is-sehem ta’ minuri għall-ġlied, il-LOHR appella lillġenituri biex jieqfu jippermettu lil uliedhom jingħaqdu malmilizzji għax “dak li hu volontarju llum jista’ jkun obbligatorju fil-futur”.
magħha l-peniżola tal-Krimea f’Marzu, ċaħdet li qed tissupplixxi l-armi lir-ribelli. F’votazzjoni li saret fil-parlament Ukren ilbieraħ, il-membri parlamentari appoġġjaw din iddeċiżjoni bi 303 kontra tmienja. Hu u jitkellem qabel il-vot, il-Ministru għall-Affarijiet Barranin tal-Ukrajna Pavlo Klimkin qal li l-Ukrajna hi determinata li tibbilanċja lejn lEwropa u l-Punent. Meta kien qed jindirizza ambaxxaturi barranin nhar itTnejn filgħaxija, il-President Poroshenko qal li l-ġlieda talUkrajna għall-indipendenza, lintegrità territorjali u s-sovranità, inbidlet f’fattur deċiżiv firrelazzjonijiet mal-komunità internazzjonali.
L-ISKOZJA: Il-First Minister Skoċċiża Nicola Sturgeon ilbieraħ tat tislima lill-vittmi ta’ inċident fatali kkawżat minn trakk tal-iskart, li seħħ nhar it-Tnejn, fis-sit tal-inċident fi Glasgow. Trakk tal-iskart, li ntilef il-kontroll tiegħu, qatel sitt persuni u darab mill-inqas sebgħa oħra, wara li x’aktarx is-sewwieq tah attakk tal-qalb (Ritratt: EPA)
Inqatel militant li ħanxar ras turist Franċiż L-ALĠERIJA
Forzi speċjali Alġerini qatlu lmexxej ta’ grupp militanti li ħanxar ras Herve Gourdel, turist Franċiż. Abdelmalek Gouri, ilmexxej ta’ Jund al-Khilafa, inqatel fi ġlied li seħħ fiz-zona ta’ Sidi Daoud, madwar 80 kilometru bogħod mill-kapitali Algiers. Jund al-Khilafa hi assoċjata mal-ISIS, li jikkontrolla partijiet kbar mill-Iraq u mis-Sirja. Jund al-Khilafa qatel lil Gourdel, turist
Franċiż ta’ 55 sena, wara attakki mill-ajru minn ajruplani talgwerra Franċiżi fl-Iraq. Gouri nqatel flimkien ma’ żewġ membri oħra ta’ Jund alKhilafa (Suldati tal-Kalifat). Ma kien hemm ebda konferma indipendenti tar-rapport. Gourdel kien inħataf wara li lmilitanti waqqfu l-vettura tiegħu f’zona remota fil-Lvant ta’ Algiers fejn hu kellu l-intenzjoni li jmur jimxi.
www.maltarightnow.com
14
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Kanal ġdid biex jgħaqqad żewġ ibħra IN-NIKARAGWA
In-Nikaragwa ħabbar il-bidu ta’ ħidma fuq kanal ġdid li se jgħaqqad il-Baħar Atlantiku mal-Paċifiku. F’ċerimonja tal-ftuħ, Wang Jing, il-President ta’ HKND, ilkumpanija Ċiniża li se tibni lkanal, qal li dan il-mument se jitniżżel fl-istorja. Il-kanal se jkun twil 278 kilometru kif ukoll aktar fond u
usa’ mill-Kanal ta’ Panama. Iżda l-kritiċi qed jibżgħu minn impatt ambjentali negattiv u qed jiddubitaw mill-vijabbiltà tal-kanal kif ukoll millbenefiċċji ekonomiċi. Il-Grand Canal tanNikaragwa, kif qed jissejjaħ, qed ikun immirat li jkun rivali għal dak ta’ Panama filwaqt li jgħolli l-pajjiż mill-faqar.
IL-MALASJA: Dehra ġenerali turi parti minn 1,600 panda tal-karti murija quddiem il-bini tal-Uffiċċju tal-Prim Ministru f’Putrajaya. Dawn inħolqu mill-artist Franċiż Paulo Grangeon (Ritratt: EPA)
Tfittxijiet manwali f’basktijiet tal-passiġġieri IL-ĠERMANJA
L-ajruport ta’ Frankfurt impona tfittxija manwali f’basktijiet tal-passiġġieri wara li spezzjoni għal għarrieda sabet li armi perikolużi u oġġetti illegali oħrajn għaddew mis-sigurtà bla ma nqabdu. It-tmexxija tal-ajruport qalet li se tkun qed tħarreġ mill-ġdid eluf ta’ ħaddiema wara li l-investigazzjoni li saret mill-Kummissjoni Ewropea f’Novembru sabet li ħaddiema tas-sigurtà ma kinux kapaċi jaqbdu affarijiet disinjati biex jixbhu lil armi tan-nar, splussivi u oġġetti perikolużi oħrajn fi scans bl-X-ray. “Ħadna azzjoni immedjata sabiex nassiguraw is-sigurtà talpassiġġieri,” qal Christian Altenhofem, kelliem għall-pulizija. Id-dettalji kollha tat-tfittxijiet ma sarux pubbliċi. Iżda skont
rapport fil-ġurnal Bild, jekk issigurtà ma tissaħħaħx, jista’ jitneħħa l-istatus ta’ ajruport tazZona Schengen mill-Ajruport ta’ Frankfurt. Dan ikun ifisser li passiġġieri li jkunu qed jivvjaġġaw minn dan l-ajruport ikollhom jgħaddu minn tfittxijiet oħrajn tas-sigurtà mal-wasla tagħhom f’ajruporti oħrajn fiz-Zona Schengen. L-ajruport ta’ Frankfurt, li minnu għaddew 58 miljun passiġġier matul is-sena li għaddiet, hu l-akbar ajruport tal-Ġermanja u t-tielet l-aktar imħabbat flEwropa. Iżda kull nuqqas fis-sigurtà jista’ jqajjem tħassib kbir. “Aħna nieħdu dan kollu b’serjetà kbira,” qal Christopher Holschier, kelliem għal Fraport, il-kumpanija li tħaddem l-ajruport. Il-kumpanija qalet li se tkun
qed tuża r-riżultati talKummissjoni Ewropea sabiex issaħħaħ it-taħriġ tal-ħaddiema. In-nuqqas tal-istatus taz-Zona Schengen jista’ jagħmel ħsara kbira għar-reputazzjoni ta’ Frankfurt u l-istatus tal-ajruport bħala ċentru, iżda sorsi tal-pulizija jinsabu fiduċjużi li dan jista’ jkun evitat. Il-pulizija federali hi responsabbli għas-sigurtà fl-ajruport, iżda ġiet subcontracted lil Fraport u lil SEC, kumpanija dwar is-sigurtà fl-avjazzjoni bbażata fl-Olanda. Il-Kummissjoni Ewropea naqset milli tikkummenta dwar lispezzjoni jew dwar it-tfittxijiet, filwaqt li kkonfermat li hi tagħmel spezzjonijiet regolari dwar is-sigurtà f’ajruporti Ewropej.
IL-ĠERMANJA: Fdalijiet ta’ patata jidhru quddiem monument ta’ Bertolt Brecht f’Berlin. Persuni mhux magħrufa ħammġu l-monument bis-salad mingħajr ma naddfu wara (Ritratt: EPA)
www.maltarightnow.com
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Aktar pulizija u suldati fit-toroq FRANZA
L-awtoritajiet fi Franza se jkunu qed iżidu rondi minn pulizija u suldati f’zoni frekwentati mill-pubbliku wara l-attakki vjolenti li saru dan l-aħħar. Il-Prim Ministru Manuel Valls qal li se jkunu qed jintbagħtu 300 suldat madwar il-pajjiż sabiex issigurtà tissaħħaħ matul il-festi tal-Milied. L-attakki, li x’aktarx ma kinux relatati u li seħħew f’Nantes, f’Dijon u f’Tours ħallew aktar minn 20 persuna midruba. Fl-aħħar inċident, għaxar persuni weġġgħu meta vann instaq f’suq tal-Milied f’Nantes nhar itTnejn. F’Dijon nhar il-Ħadd, sewwieq li għajjat il-kliem ‘Allah hu Akbar’ baqa’ dieħel f’diversi persuni u spiċċa biex darab 13-il persuna. Nhar is-Sibt, raġel li qal l-istess kliem inqatel mill-pulizija wara li attakkahom. Hu u jitkellem ilbieraħ, il-Prim Ministru Valls assigura lill-pubb-
liku u stqarr li m’hemm ebda rabta bejn dawn l-inċidenti. Madankollu, hu qal li fehem ittħassib qawwi tal-pubbliku u appella għall-kawtela u biex innies ikunu attenti. Il-Prim Ministru Valls qal li l-aħjar tweġiba hi li wieħed jibqa’ jgħix fil-paċi iżda fl-istess ħin joqgħod attent. Manuel Valls żied li forzi tassigurtà qed jitrattaw ma’ individwi li aġixxew b’mod vjolenti waħidhom. “Aħna ma nnaqqsux dawn l-atti vjolenti,” sostna Valls, filwaqt li kompla li “lgvern irid jassigura lill-pubbliku u jifhem x’ġara.” Il-President Franċiż Francois Hollande sejjaħ laqgħa urġenti tal-kabinett ilbieraħ u appella lill-pubbliku biex ma jinħakimx mill-paniku. Pierre-Henri Brandet, kelliem għall-Ministru tal-Intern, qal li lmottivi wara dawn l-atti għadhom mhumiex ċari.
Provvisti ta’ mediċini għal Aleppo
15
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
IS-SIRJA
L-Organizzazzjoni Dinjija tasSaħħa qalet li l-Gvern Sirjan awtorizza t-twassil tal-mediċina lil zoni okkupati millOppożizzjoni f’Aleppo. Elizabeth Hoff, uffiċjal talWHO qalet li l-Gvern wiegħed ukoll aċċess lid-distrett ta’ Mouadamiya f’Damasku u lLvant ta’ Ghouta, ’il barra millkapitali tal-pajjiż. Hi qalet li qed tittama li l-provvisti ta’ mediċini f’Aleppo jingħataw matul ilġimgħa d-dieħla. Mibgħut speċjali tan-Nazzjonijiet Uniti dan laħħar appella biex ikun hemm waqfien mill-ġlied f’Aleppo, ittieni l-akbar belt f’Aleppo, sabiex l-għajnuna umanitarja titwassal lil min għandu bżonnha. In-Nazzjonijiet Uniti qed tistma li madwar 4.7 miljun Sirjan jinsabu lokalizzati f’zoni li diffiċli biex jintlaħqu, b’minn talinqas 240,000 assedjati kemm forzi tal-Gvern kif ukoll minn oħrajn tal-Oppożizzjoni.
L-AFGANISTAN: Tfal Afgani, li huma vulnerabbli għax-xitwa qalila, jiġbru ħaxix ħażin biex jinħaraq ħalli jisħnu, f’Herat. L-Afganistan diġà qed jesperjenza xitwa qalila b’temperaturi li niżlu taħt iż-żero f’ħafna partijiet tal-pajjiż (Ritratt: EPA)
www.maltarightnow.com
16
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
AĦBARIJIET TA’ BARRA
1 1) IL-ĠERMANJA: In-nies jimxu f’Ernst August Galerie f’Hanover. Diversi klijenti għamlu użu mill-aħħar jum ta’ qabel lejlet il-Milied biex jixtru r-rigali
2) L-OLANDA: Raġel mingħajr dar jiekol waqt ċena tal-Milied għal persuni li m’għandhomx saqaf fuq rashom f’Koepelkerk, f’Amsterdam
3) IŻRAEL: Patrijiet Franġiskani u pellegrini fil-Grotta fil-Knisja tan-Natività, il-post aċċettat fejn twieled Ġesù Kristu, matul programm qasir ta’ innijiet u talb 4) IŻRAEL: Mara titlob fiz-zona tal-maxtura fil-Grotta fil-Knisja tan-Natività f’Betlem (Ritratti: EPA)
2
3
4
www.maltarightnow.com
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
17
AĦBARIJIET TA’ BARRA
1 1) L-INDJA: Bejjiegħ ta’ ħanut jirranġa presepju f’Bangalore 2) L-INDJA: Tfal Indjani libsin maskri ta’ Santa Klaws jippużaw għal ritratt huma u jieħdu pjaċir għax riesaq il-Milied 3) IL-POLONJA: Zosia u oħtha Zuzia jżejnu siġra tal-Milied fid-dar tal-familja f’Zurawica 4) IR-RENJU UNIT: Koristi ta’ San Pawl ikantaw waqt provi bi tħejjija għall-Milied fil-Katidral ta’ San Pawl, f’Londra. Il-koristi qed iħejju għall-aktar ġimgħat imħabbta tas-sena bi provi ta’ diversi servizzi u kunċerti għall-perjodu festiv (Ritratti: EPA)
2
4
3
www.maltarightnow.com
18
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
TV/RADJU
Lejlet il-Milied
06:02 07:55 08:00 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 14:30 15:00 15:02 16:00 16:02 17:55 18:00 19:20 20:00
Radio 101 breakfast club Obituaries/angelus Radio 101 breakfast club (cont) News update Magazine 101 News update Magazine 101 (cont) Editorjal Club 101 Obituaries/angelus News bulletin The big show Hitsteria News update Hitsteria (cont) News update Hitsteria (cont) Obituaries News bulletin Lura d-dar News update
Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:55 - Binny and the Ghost 07:20 - Wizards of Waverly Place 07:45 Hannah Montana 08:10 - That’s So Raven 08:35 - Snow Buddies 10:15 Austin & Ally 10:40 - Jessie 11:05 - I Didn’t Do It 11:30 - So Random! 11:55 - Liv & Maddie 12:20 - The Adventures of Disney Fairies 12:45 Mickey Mouse 13:00 - Girl Meets World 13:20 - Binny and the Ghost 13:45 - Liv & Maddie 14:10 - Austin & Ally 14:35 - Gravity Falls 15:00 Cloud 9 16:30 – Wolfblood 17:00 Gravity Falls 17:30 - Liv & Maddie 17:55 - Austin & Ally 18:20 - Girl Meets World 18:45 - Binny and the Ghost 19:10 - Hannah Montana 19:35 - That’s So Raven 20:00 - The Suite Life on Deck 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Shake It Up! 21:10 - Wolfblood 21:35 - Wolfblood 22:00 - Violetta 22:45 - The Hive 22:50 - Art Attack 23:15 - Art Attack 23:40 - Jungle Junction 23:50 - Jungle Junction
Nickelodeon 06:15 - The Penguins of Madagascar 06:40 - SpongeBob SquarePants 07:05 - SpongeBob SquarePants 07:30 - The Fairly OddParents 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Dora the Explorer 08:45 - Snowman and Snowdog 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 – iCarly 23:25 – iCarly 23:50 Victorious Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney and Friends 06:45 -
Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 – Rubbadubbers 07:15 - Gombby’s Green Island 07:30 Fluffy Gardens 07:40 – Noksu 07:45 – Jarmies 08:00 – Kipper 08:10 Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 – Gazoon 08:35 – Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55Benjamin’s Farm 10:00 - The Night Before Christmas 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 – Rubbadubbers 11:10 – Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 Hip Hip Hurray 13:05 - Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 -Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 – Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45- Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - The Night Before Christmas 17:50 - See the Sea 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 - Hip Hip Hurray 18:50 What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 – Noksu 19:20 – Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 – Kipper 23:15 - My Animal Family 23:30 - Woody Buddies 23:35 - Woody Buddies 23:40 What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney and Friends
Malta Llejla – NET Television
Nancy Buhagiar terġa’ tingħaqad ma' Stephanie Spiteri tul il-programm għal ħafna riċetti interessanti u bnini. Il-mistieden speċjali tal-lum huwa l-E.T. L-Isqof Charles J. Scicluna, u jingħaqad magħna wkoll Fr Karm Debattista għal ftit ħsibijiet speċjali għal lejlet il-Milied. Ħafna mistednin, suġġetti interessanti u kompetizzjonijiet kuljum fuq Malta Llejla, bejn il-16:45 u s-18:30 fuq Net Television. TVM 07:00 - News 08:30 – Times talk 09:30 – L-irkant 10:30 – Għawdex illum 11:00 – Gadgets 11:30 Teleshopping 12:00 - News 12:10 TVPM 15:00 – Aħbarijiet 15:05 – Heaven on Earth 15:45 – Teleshopping 16:15 – Sandokan 16:45 – Ace Lightning 17:15 – Shoe Box 17:45 – Pap paq on test 18:00 News 18:15 – Venere 18:55 – Merlin season 4 19:45 – Super 5 20:00 News 20:45 – Messaġġi tal-Milied 21:15 – Joseph Calleja in Concert 23:00 – Aħbarijiet 23:15 – Quddies ta' Nofsillejl mill-Konkatidral.
TVM 2 07:00 – News Loop 08:30 – TVAM 10:00 – The unknown universe 12:00 – Kurrenti 13:00 – Times talk 14:00 – The unknown universe 15:00 – It-triq /twelid 15:10 - TVPM 18:00 - Gadgets 18:30 – 3 Pointer 19:00 – Valletta 19:30 – The unknown universe 20:30 - News for the hearing impaired 20:40 – Leslie Garrett at Xmas 21:40 – Int min int Christmas Special 22:40 – Angels 23:00 Sports news 23:40 – News in English
One 06:30 - One news 07:00 – One breakfast 09:00 – Siegħa żmien 10:00 – Telebejgħ 11:00 Aroma Mattina 12:30 - One news 12:40 Kalamita 16:25 – Better Living 16:55 - Telebejgħ 17:30 - One news 18:10 - Talk to me 19:05 – Snajja' Maltin 19:30 - One news 20:20 – Awguri mill-Awtoritajiet tal-pajjiż 21:00 – Xandiriet speciali tal-Milied 23:30 One news 23:45 – Quddiesa talMilied. Raiuno 06:45 - Unomattina (Jinkludi tTG1 u r-rapport tat-temp) 09:30 – Linea verde 09:40 – Concerto di natale 11:10 – A conti fatti 12:00 – La prova del cuoco 13:30 -
Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il tiggi 14:40 – The young victoria. Film 2009 16:40 – Vigilia in famiglia 17:30 –Una notte per Caruso – premio caruso 2014 20:00 - Telegiornale 20:30 – Carosello Reloaded 20:35 – Buon Natale affari tuoi 21:25 – Santa Messe di natale dalla Basilica di San Pietro in Vaticano 23:20 – A sua immagine speciale 23:30 – Non con me tesoro. Film 2012 01:05 – Sottovoce 01:35 –Magazzini Einstein 02:05 – Senze rete.
Raidue 07:15 – Army wives 08:35 –The good witch' gift – Il matrimonuio di Cassie. Film 2010 10:05 – TG2 costume e società 11:00 – I fatti vostri 13:00 - TG2 giorno 13:30 – Costume e socjetà 13:50 - TG Medicina 33 14:00 – Detto fatto 16:15 – Cantando sotto il vishio. Film 2012 17:50 – TG2 Flash 17:55 – TG2 Notizie 18:05- 90 minuto serie B sport 18:50 – A Christmas Carol. Film 2009 20:30 - TG2 21:00 – Zio Ganni 21:10 – Il Concerto di Natale 23:20 Annie Claus va in citta. Film 2011 00:50 – Il mio non fidanzato per Natale. Film 2012 02:25 – La ragazza dei fiori. Film 2009 03:40 – Cupido a natale. Fim 2010 Raitre 06:00 – Rai news 08:00 –Spy kids. Film 2001 09:30 – Spy Kids 2 – L'isola dei sogni perduti. Film 2002 11:10 – Il conte – Charlot Gaga 12:00 - TG3 12:25 – TG3 12:25 – La Signora del West 13:10 – Rai cultura 14:00 – Tg Regione 15:05 – TGR piazza affari 15:10 – Terra nostra 15:55 – Aspettando geo 16:40 – Geo 19:00 - TG3 20:00 – Blob 20:15 – Tre mogli per un papà 20:35 – Un posto al sole 21:05 – 38 Festival del Circo di Montecarlo 23:25 – La spada nella Roccia. Film 1963 00:50 – Rai Cultura 01:40 – Furoi orario.
Canale 5 06:00 - Traffico / Borse e monete 07:55 - Meteo.It / T:5 08:45 – Un ciclone in famiglia 11:00 - Forum 13:00 - TG5 / Meteo.It 13:40 – Il conte di Monte Cristo 16:00 – The Christmas Clause. Film 2008 18:05 – La città del Natale. Film 2008 20:00 - TG5 / Meteo.it 20:40 – Striscia la notizia – La voce dell'indecenza 21:10 – Natale a Castlebury Hall. Film 2011 23:05 L'ultimo babbo natale. Film 2010 01:20 – Strisca la notizia 01:50 – Ma il portiere non c'e mai? Rete 4 06:50 - Zorro 07:10 -Cristallo di Rocca – Una storia di Natale. Film 1998 09:30 – Carabinieri 7 10:45 Ricette all'italiana 11:30 - TG4 / Meteo.It 12:00 –Il mio amico babbo natale 2. Film 2006 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 Hamburg distretto 21 16:35 – Amanti Latini. Film 1953 18:55 - Tg4 19:35 - Il segreto 20:05 – Centrovetrine 20:30 – Tempesta d’amore 21:15 – Sabrina. Film 1954 23:40 – Nativity. Film 2006 01:40 – Tg4 02:05 – Mezzogiorno e mezzo di fuoco. Film 1974. Italia 1 06:45 – I Puffi 07:10 – Heidi 07:35 – L'incantevole creamy 08:00 – Sailor Moon 08:30 – L'incantesimo del lago 3 – lo scrigno magico. Film 1998 10:05 – Un topolino sotto sfratto. Film 1998 12:25 - Studio aperto / Meteo.It 13:00 - Sport mediaset 13:40 - I simpson 14:30 – Il grinch. Film 2000 16:30 –Zeus e il natale in California. Film 2012 18:30 – Studio aperto/Meteo.It 19:20 – Elf. Film 2003 21:10 – Una poltrona per due. Film 1983 23:35 – I griffin 24:00 – American Dad 00:50 –The cleveland show 01:40 – Studio aperto 01:55 – Trasformat 03:40 – In ascolto –Momo alla conquista del tempo. Film 2001
www.maltarightnow.com
19
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
TV/RADJU
Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey's Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Chicago Fire 12:00 - The Mentalist 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Rude Tube 14:15 Grey's Anatomy 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Person Of Interest 17:15 – Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Person Of Interest 19:45 - The Mentalist 20:30 - Devious Maids 21:15 - 2 Broke Girls 21:45 Psych 22:30 - Mike & Molly 23:00 VEEP 23:30 - So You Think You Can Dance 00:30 - Dallas 01:15 - Rude Tube 01:45 - SMASH Go Stars 07:45 - Dear Dumb Diary 09:15 Arthur Christmas 10:50 - Angels Sing 12:20 – Gravity 13:50 - Labor Day 15:40 – Nebraska 17:40 - G.I Joe Retaliation 19:30 - Pete's Christmas 21:00 - 47 Ronin 23:00 - About Time 01:00 - G.I Joe Retaliation 02:50 - Dear Dumb Diary 04:20 – Nebraska 06:15 – Gravity 07:45 - CLOSE
Mediaset Italia 07:20 - Movie 08:50 - Sarabanda 09:35 - Pomeriggio cinque 11:01 – Centovetrine 11:25 - Mattino cinque 13:05 - Uomini e donne 14:10 - Vivere IV 14:35 - Avanti un altro! 15:25 – Sarabanda 16:15 - Due Per Tre I 16:40 Forum 18:05 - Centovetrine 18:30 - A cuccia di cuori 19:00 - TG5 19:35 - Sai cosa mangi? 19:45 - Carabinieri 20:30 Mattino cinque 22:10 - Uomini e donne 23:15 - Avanti un altro! BBC Entertainment 06:00 – Teletubbies 06:25 - Me Too! 06:45 - Charlie & Lola 07:10 Teletubbies 07:35 - Me Too! 07:55 Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 08:15 - After You’ve Gone 08:55 - My Family 09:25 - My Family 09:55 - EastEnders 10:25 - Doctors 10:55 - Doctor Who 11:55 - After You’ve Gone 12:35 - My Family 13:05 - My Family 13:35 - As Time Goes By 14:20 – EastEnders 14:50 – Doctors 15:20 - Doctor Who 16:20 My Family 16:50 - My Family 17:20 The Bleak Old Shop of Stuff 17:50 – EastEnders 18:20 - Mr. Stink 19:15 Blackadder’s Christmas Carol 20:00 -
Doctor Who 21:00 - Jonathan Creek 22:30 - Only Fools and Horses... 23:55 Carols from King’s 2010
TCM 06:00 - Seven Women 07:30 – Casablanca 09:15 - The Unsinkable Molly Brown 11:25 - Mr. Skeffington 13:35 - Murder at the Gallop 15:00 - The Shop Around the Corner 16:40 - Lust for Life 18:40 - Dial M for Murder 20:25TCM Presents Under the Influence 21:00 - Westworld 22:30 - Point Blank
MGM Channel 07:15 - Marie: A True Story 09:05 Livin’ Large! 10:45 – Stella 12:35 - After the Fox 14:15 - Nutcracker: The Motion Picture 15:40 - Hannah and Her Sisters 17:25 – Maxie 19:00 - French Kiss 20:50 - The January Man 22:25 - Strictly Business 23:45 - Throw Momma from the Train Diva Universal 06:00 - Agatha Christie’s Poirot 07:00 - Agatha Christie’s Poirot 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:00 - Agatha Christie’s Poirot 10:43 - Great Women 10:50 Agatha Christie’s Poirot 12:35 - The Phone Call 13:00 - Downton Abbey 14:55 - SMS 15:05 - Downton Abbey 16:00 - Downton Abbey 16:55 - Downton Abbey 17:50 - Downton Abbey 18:50 Downton Abbey 20:50 - Great Women 21:00 - Downton Abbey 22:45 - Great Women 23:00 - Agatha Christie’s Poirot
Discovery Channel 06:00 -How It’s Made: Fresh Cut Flowers/ Adhesive Tape/ Tofu 06:25 Auction Kings: MJ’s Thriller Award; Hungarian Pannonia Motorcycle 06:50 Storage Hunters: Abracadabra 07:15 Dynamo: Magician Impossible: USA 08:10 - Dynamo: Magician Impossible: India 09:05 - Dynamo: Magician Impossible: Paris 09:55 - Dynamo: Magician Impossible: England 10:50 Dynamo Top Ten Greatest Moments 11:40 - Wheeler Dealers: Syrena 12:35 Fast N’ Loud: Ford Galaxie - Part 2; Nash Healey 13:30 - Bike Battles: Lone Star State 14:25 - World’s Biggest Ship: Huge Hull 15:20 - World’s Biggest Ship: Enormous Engine 16:15 - World’s Biggest Ship: Command and Control :
The Ship’s Brain 17:10 - The Liquidator: What’s Your Beef? 17:40 - Storage Hunters: Culver City Showdown 18:05 Auction Hunters: Dead Aim 18:35 Auction Kings: Michael Jordan Motorcycle; Candle Stick Phone 19:00 How It’s Made 19:30 - How Do They Do It?: Powerboats, Swiss Watches, Wallpaper 20:00 - Game of Stones: Landmines 21:00 - Jungle Gold: Run & Gun 22:00 - Gold Divers: Under the Ice: No Fuel to Burn 23:00 - Gold Divers: Under the Ice: Waterfalls of Gold
Discovery World 06:00 - Lake Escapes 06:25 - Shadow OPS 07:15 - Shadow OPS 08:05 Shadow OPS 08:55 - Chef Gone Wild 09:45 - Don’t Drive Here 10:35 - Don’t Drive Here 11:25 - Don’t Drive Here 12:15 - Don’t Drive Here 13:05 - Don’t Drive Here 13:55 - Against the Odds 14:45 - Don’t Drive Here 15:35 Incredible Flying Cars 16:25 - Incredible Flying Cars 17:20 - Mystery Cars 17:45 - Mystery Cars 18:15 - Don’t Drive Here 19:10 - Don’t Drive Here 20:05 - Don’t Drive Here 21:00 - Mystery Cars 21:25 Mystery Cars 21:55 - The Fight 22:50 LA: City of Demons 23:45 - World’s Busiest...
National Geographic 06:00 - Area 51: The Cia’s Secret File 07:00 - UFO Europe: Untold Stories 08:00 - Access 360 World Heritage 09:00 - Danube: Europe’s Amazon: Forest, Flood and Frost 10:00 - Crowd Control: Lawbreakers 10:30 - Crowd Control: Lazy Nation 11:00 - Science of Stupid: Karate Flops 11:30 - Science of Stupid 12:00 - Science of Stupid: Poolside Fails 12:30 - Science of Stupid: Don’t Lose Your Lunch 13:00 - Crowd Control 13:30 - Crowd Control 14:00 - Search for the Head of John the Baptist 15:00 Hasselhoff vs. The Berlin Wall 16:00 Nazi Megastructures: Fortress Berlin 17:00 - Nazi Megastructures: Atlantic Wall 18:00 - Nazi Megastructures: V2 Rocket 19:00 - Danube: Europe’s Amazon: From the Black Forest to the Black Sea 20:00 - The Jesus Mysteries 21:00 - Secret Bible: The Apocalypse 22:00 - Secret Bible: Knights Templar: Warriors of God 23:00 - The Jesus Mysteries
07:00 08:30 09:00 09:30 12:00 12:45 14:00 14:05 15:45 16:00 16:05 16:45 18:00 18:05 18:30 19:00 19:30 19:50 20:40 21:40 21:45 22:15 23:00 23:30
Sport fuq il-Cable
Fox Sports Europe 06:00 - NFL Football 08:30 NFL Football 11:00 - Bass Fishing 12:00 - NFL Football 14:30 - Car Science 15:00 - Pumped 15:30 The Car Show 16:00 - The Car Show 16:30 - NHL Hockey 19:00 NHL Hockey 21:30 - Car Science 22:00 - NHL Hockey
Xift, NET Television
Ġurnata qabel il-Milied, Xift ilaqqagħna ma' Josef Vella, is-Segretarju Ġenerali tal-UĦM, li jagħtina aktar tagħrif fuq il-portal 'Voice of the workers'. Justin Haber b'aktar kreaturi ta’ taħt il-baħar, grazzi għal Just Waters. Ma' Tony Vella, għal raqda aktar mistrieħa, grazzi għal Omajco Cleaners, u fl-aħħar u mhux l-inqas il-perit residenti Analisa Zammit b'aktar parir minn tagħha.
News feed (ripetizzjoni) Klinika (ripetizzjoni) Telebejgħ Eli & I Telebejgħ Xift NET News Xift Telebejgħ NET News Big Time Malta Llejla NET News Malta Llejla Klinika News feed NET News News feed Iswed fuq l-Abjad NET News Distinti Style Watch NET News Il-Quddiesa tal-Milied
GO sports 1 07:00 - Barclays Premier League - Week 19 - Queens Park Rangers v West Brom Albion 09:00 - Ligue 1 - Round 19 - AS Saint-Etienne v Evian TG 11:00 - Ligue 1 Round 19 - Highlights 12:00 Serie A - Round 16 - Inter v Lazio 14:00 - Netbusters - Week 19 14:30 - Barclays Premier League Week 19 - Liverpool v Arsenal 16:30 - ATP Masters 1000 – 2014 Season in Review 17:30 Guinness Pro12 -Round 10 Ospreys v Ulster 19:30 - Premier League Match Pack - Week 20 20:00 - Trans World Sport /443 21:00 - Premier League World/19 21:30 - Ligue 1 - Round 19 - Paris Saint-Germain v Montpellier Herault SC 23:30 - Vincennes Horseracing 03:00 - Barclays Premier League - Week 19 - West Ham Utd v Leicester City 05:00 - Aviva Premiership - Round 10 Wasps v London Irish GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - Serie A - Round 16 - Napoli v Parma 12:30 - Premier League Monday Review - Week 19 13:30 - Guinness Pro12 - Round 10 -
Leinster v Connacht 15:30 Ligue 1 - Round 19 - RC Lens v OGC Nice 17:30 - Serie A Round 16 - Fiorentina v Empoli 19:30 - Ligue 1 -Round 19 Highlights 20:30 - Barclays Premier League - Week 19 Newcastle Utd v Sunderland 22:30 - Serie A - Round 16 - Hellas Verona v Chievo Verona 00:30 Aviva Premiership - Round 10 Gloucester Rugby v Bath Rugby 02:30 - Premier League Match Pack - Week 20 03:00 - Serie A Round 16 - Torino v Genoa 05:00 - Aviva Premiership - Round 10 Northampton Saints v Leicester Tigers
GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:30 - Serie A - Round 16 - Napoli v Parma 14:30 - Premier League Monday Review - Week 19 15:30 - Guinness Pro12 - Round 10 - Leinster v Connacht 17:30 Ligue 1 - Round 19 - RC Lens v OGC Nice 19:30 - Serie A Round 16 - Fiorentina v Empoli 21:30 - Ligue 1 -Round 19 Highlights 22:30 - Barclays Premier League Week 19 Newcastle Utd v Sunderland 00:30 - Serie A - Round 16 - Hellas Verona v Chievo Verona 02:30 Aviva Premiership - Round 10 Gloucester Rugby v Bath Rugby 04:30 - Premier League Match Pack - Week 20 05:00 - Serie A -Round 16 - Torino v Genoa 07:00 Aviva Premiership - Round 10 Northampton Saints v Leicester Tigers
www.maltarightnow.com
20
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
TV/RADJU
Jum il-Milied
06:00 09:00 10:00 11:00 12:00 12:30 14:00 15:30 18:00 18:30 19:30 20:30 21:30 22:30
Radio 101 Breakfast Club Marċi u Bandalori Ejjew Nadurawh Il-Milied ta' Trevor Aħbarijiet Ħelu Bambin Buon Natale – Speċjali Italomix 101 Christmas Mix Aħbarijiet Il-Milied fil-Bibbja Laħqu t-80! L-għaxqa tiegħi fil-Milied Qawwi u Sħiħ Ħelu Bambin
Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:05 - Austin & Ally 06:30 - Jessie 06:55 - Jessie 07:20 - Wizards of Waverly Place 07:45 - Hannah Montana 08:10 - That’s So Raven 08:35 - The Ultimate Christmas Present 10:15 - Austin & Ally 10:40 – Jessie 11:05 - I Didn’t Do It 11:30 - So Random! 11:55 - Liv & Maddie 12:20 - The Adventures of Disney Fairies 12:45 - Mickey Mouse 13:00 – Jessie 13:20 – Jessie 13:45 - Liv & Maddie 14:10 - Austin & Ally 14:35 - Gravity Falls 15:00 - Binny and the Ghost 15:25 - Jessie 15:50 - Code 9 16:15 Dog With a Blog 16:40 - Good Luck Charlie 17:05 - Liv & Maddie 17:30 Liv & Maddie 17:55 - Austin & Ally 18:20 – Jessie 18:45 - Jessie 19:10 Hannah Montana 19:35 - That’s So Raven 20:00 - The Suite Life on Deck 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Shake It Up! 21:10 – Wolfblood 21:35 Wolfblood 22:00 - Violetta 22:45 The Hive 22:50 - Art Attack 23:15 Art Attack 23:40 - Jungle Junction 23:50 - Jungle Junction Nickelodeon 06:15 - The Penguins of Madagascar 06:40 - SpongeBob SquarePants 07:05 - SpongeBob SquarePants 07:30 - The Fairly OddParents 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Dora the Explorer 08:45 – Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28- Little Kingdom 09:35 PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 – iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 SpongeBob SquarePants 19:40 – Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 – iCarly 23:25 – iCarly 23:50 Victorious Jim Jam
06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney and Friends 06:45 Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 - Rubbadubbers 07:15 Gombby’s Green Island 07:30 - Fluffy Gardens 07:40 - Noksu 07:45 – Jarmies 08:00 – Kipper 08:10 – Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 Gazoon 08:35 – Snapatoonies 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - The Christmas Elves 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 – Rubbadubbers 11:10 – Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 – Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 Hip Hip Hurray 13:05 - Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - The Christmas Elves 17:50 - See the Sea 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15- Noksu 19:20 - Shapes 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 Tiny Planets 21:55 – Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 – Kipper 23:15 - My Animal Family 23:30 - Woody Buddies 23:35 - Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 What’s The Big Idea? 23:50 - Barney and Friends
Cirque de Soleil – Italia Uno
Spettaklu uniku minn atturi u akrobati f’dan iċ-ċirklu rinominat fl-Ewropa. Spettaklu li jinżel tajjeb ħafna f’dan il-jum tal-Milied meta numru kbir ta’ familji jkunu miġburin flimkien.
TVM 06:00 –Euronews 07:00 – Angels – dokumentarju 08:00 – Malta u lil hinn minnha 09:30 – Madwarna 10:00 – Quddiesa mill-Vatikan 12:00 – Urbi et Orbi 12:40 - Aħbarijiet 12:45 – Joseph Calleja in Concert 14:30 – News 14:35 –Ice Age. Film 2002 16:05 – Royal variety show 18:00 – Aħbarijiet/sports/ rapport tat-temp 18:15 –The simpson movie. Film 2007 20:00 – Aħbarijiet 20:50 – Miracle on 34th street. Film 1994 23:00 – Aħbarijiet.
TVM 2 06:00 – Euronews 07:00 – News Loop 09:00 – Quddiesa 10:15 – Nighty at the theatre 12:15 – Kultema 12:45 Kunċert tal-President għall-Milied 14:15 – Madwarna 14:45 – Leslie Garrett at Christmas 15:45 – Rockestra 18:30m – Gulliver's Travel. Film 20:30 Aħbarijiet għal dawk neqsin mis-smigħ 20:40 – Ice Age. Film 22:150 – The Simpson movie. Film One 09:00 – Siegħa żmien 11:00 – Intervista mal-President 11:55 – Urbi et orbi 12:30 - ONE News 12:40 – Esperti 13:15 – Soldiarjetà fil-Milied 15:15 – Silhouette 17:30 – One News 17:40 – Solidarjetà fil-Milied 19:30 - ONE News 20:15 – Rifless – best of 21:30 – Queen of the Planet 23:30 - ONE News
Smash 07:40 - Erġa’ Lura 08:40 – Aħbarijiet 09:00 – Ħabbejtek 10:00 - Fil-Kċina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:00 - A to Z Teleshopping 14:20 – Ma' Majsi 16:10 - Fil-Kċina ma’ Farah (r) 17:50 - Foreign news 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – Aħbarijiet 19:30 – Documentary 20:30 – IlParlament tal-poplu 21:30 – CNI 22:00 – Aħbarijiet 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 – Unomattina (jinkludi t-Tg 1 u r-rapport tat-temp) 09:40- Un natale d'oro
Zecchino 10:30 – A sua immagine speciale natale 10:55 – Santa Messa dalla Basilica Santa Maria in Transtevere in Roma 11:50 – Messaggio Natalizio e Benedizione urbi et orbi di Papa Francesco 12:30 – Concerto di natale 13:30 – Telegiornale 14:00 - TG1 Economia 14:05 – Il segreto di Pollyanna. Film 1960 16:40 – Petrelcina come Betlemme 17:40 – Rosamunde Pilcher: Solstizio d'inverno. Film 2003 20:00 – Telegiornale 20:30 – Affari tuoi 21:10 – Carosello reloaded 21:15 – Che Dio ci aiuti 2 23:35 – Saggi consigli. Film 2009 01:05 – TG1 Notte 01:40 – Sottovoce 02:40 – Nel cuore di un padre. Film 2006.
nisti 24:00 – – Rai Cultura 00:30- La Musica di Raitre 01:20 – Fuori Orario.
Raitre 08:00 – Il ferroviere. Film 1956 10:00 – Spy Kids 3 – Game Over. Film 2003 11:20 – Charlot Usuraio – Divertimento 12:00 TG3 12:55 – Kilimangiaro Album 13:10 – Rai Cultura – Il tempo e la storia 14:00 TG Regione Meteo 14:20 – TG3 14:450 – TGR Leonardo 15:05 – Terra nostra 2 15:45 – Aspettando Geo 16:40 Geo 19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 – Blob 20:15 – Tre mogli per un papà 20:35 – Un posto al sole 21:05 –Up. Film 2009 23:05 – I grandi protago-
Rete 4 06:00 –Tg4 night news 06:20 – mediashopping 06:50 – Zorro 07:10 – Un bambino di nome Ġesu. Film 1988 09:30 – Carabinieri 7 10:45 – Ricette all'Italiana 12:00 – Il mio amico Babbo natale. Film 2005 14:00 – Donnavventura – sepciale natale 15:00 – Il mago di Oz. Film 16:405 – La leggenda di Bagger vance. Film 2000 19:35 – Il segreto 20:05 Centovetrine 20:30 – Tempesta d’amore 21:15 – Downtown Abbey 4 23:30 –L'amore e la vita 01:10 –Tg 4 night news 01:30 – La vedova allegra. Film 1952 03:15 – natale con Five 1981.
Raidue 06:00 – Mowgli e il libro della giungla. Film 1998 07:10 – Nick e l'amnesia di natale. Film 2008 08:35 – The good witch's family – una nuova vita per cassi. Film 2011 10:00 – Culto evangelico di Natale 11:00 – I fatti vostri 13:00 - TG2 Giorno 13:30 – Costume e società 13:50 - Medicina 33 14:00 –Lovestruck: The musical. Film 2013 15:35 – Ricordami Ancora. Film 2013 17:30 – Toy story of terror. Film 2013 18:05 - TG Sport 18:50 – Miracolo a Manhattan. Film 2010 20:30 - TG2 20.30 21:00 – Zio Gianni 21:10 – I tre moschettieri. Film 2011 23:10 - TG 2 Notizie 23:25 –Unici. Mina – D'Altro Canto 01:30 – Quando l'amore sboccia a Natale. Film 2011.
Canale 5 07:50 – Traffico - Borse e monete Meteo.It - Tg 5 08:45 –Le frontiere dello spirito 09:35 – Christmas story. Film 2007 11:00 – La vigilia per farli conoscere. Film 2008 13:00 – Tg 5 /meteo.It 13:40 – Il conte di Montecristo 16:00 – Un ospite a sorpresa. Film 2008 18:05 – Opera on ice 20:00 – Tg 5 / Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – Qualcosa di straordinario. Film 2012 01:20 – Tg 5 / Rassegna / Meteo.It. 01:40 – Striscia la notizia.
Italia 1 06:00 – Summer Cruch 06:45 – I Puffi 07:10 – Heidi 07:35 – L'incantevole creamy 08:00 – Sailor Moon 08:30 – Niko- Una renna per amico. Film 2008 10:15 – Randall, un'ocfa sotto l'albero. Film 2004 12:05 – Cotto e mangiato – il menu del giorno 12:25 – Studio apert / Meteo.I 13:00 – Sport mediaset 13:40 – I Simpson 14:30 – La storia infinita. Film 1984 16:30 – La storia infinita 2. Film 1990 18:30 – Studio aperto / Meteo.It 19:25 –Mr. Magorium e la ottega delle meraviglie. Film 2007 21:10 – Cirque du soleil: Mondi lontani. Film 2012 22:55 – Fronte del palco 00:25 – Ligabue campovolo – il film – Film 2011 02:20 – Studio aperto.
www.maltarightnow.com
21
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
TV/RADJU
Melita more 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey's Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - The Amazing Race 12:00 – Glee 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Rude Tube 14:15 - Grey's Anatomy 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 – Suits 20:30 – Perception 21:15 - Supernatural 22:00 Resurrection 23:00 - Game Of Thrones 00:00 - Chicago Fire 00:45 - The Mentalist 01:30 - Rude Tube 02:00 Whitney Go Stars 07:45 - Pete's Christmas 09:15 - Free Birds 10:55 - 47 Ronin 12:50 - Men in Black III 14:45 - About Time 16:45 The Dark Knight Rises 19:30 - Nativity 2: Danger in the Manger 21:20 Downton Abbey 22:30 - Downton Abbey S5 Christmas Special 00:05 - The Hobbit: An Unexpected Journey 02:50 Free Birds 04:20 - The Dark Knight Rises 07:00 - CLOSE
Mediaset Italia 07:05 - Avanti un altro! 07:55 Pomeriggio cinque 09:20 - Forum 10:45 - Finchè c’è ditta c’è speranza 11:01 Centovetrine 11:25 - Mattino cinque 13:05 - Uomini e donne 14:10 - Vivere IV 14:35 - Avanti un altro! 15:25 – Sarabanda 16:15 - Due Per Tre I 16:40 – Forum 18:05 - Centovetrine 18:30 - A cuccia di cuori 19:00 - TG5 19:35 - Sai cosa mangi? 19:45 - Carabinieri 20:30 Mattino cinque 22:10 - Uomini e donne 23:15 - Avanti un altro! BBC Enterainment 06:00 – Teletubbies 06:25 – Gigglebiz 06:40 - Me Too! 07:00 - Mr Bloom’s Nursery 07:25 – Teletubbies 07:50 Gigglebiz 08:05 - Me Too! 08:25 - Mr Bloom’s Nursery 08:55 - My Family 09:25 - My Family 09:55 – EastEnders 10:25 - Mr. Stink 11:20 - Doctor Who 12:20 - The Nativity 13:50 Blackadder’s Christmas Carol 14:35 EastEnders 15:10 - Doctor Who 16:10 My Family 16:40 - My Family 17:10 The Bleak Old Shop of Stuff 17:40 EastEnders 18:10 - The Nativity 19:40 Doctor Who 21:00 - The Lady Vanishes
22:30 - The Royle Family Sherlock
23:30 -
TCM 06:00 - Murder at the Gallop 07:20 The Shop Around the Corner 09:00 Royal Wedding 10:35 - The King’s Thief 11:55 - Flipper’s New Adventure 13:35 Murder, She Said 15:00 - Meet Me in St. Louis 16:55 - Ocean’s Eleven 19:05 Rebel Without a Cause 21:00 - Hearts of the West 22:45 - Period of Adjustment
MGM Channel 06:05 - Hannah and Her Sisters 07:50 – Maxie 09:30 - Baby Boom 11:20 - A Shot in the Dark 13:00 - The Great Escape 15:50 - Josie and the Pussycats 17:30 - Yours, Mine and Ours 19:00 Legally Blonde 20:35 - Throw Momma from the Train 22:05 – Masquerade 23:40 - Garbo Talks Diva Universal 06:00 - Agatha Christie’s Poirot 06:55 - Law & Order 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:50 - JAG 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 11:50 - Agatha Christie’s Poirot 13:50 – JAG 14:50 Quincy, M.E. 15:50 - Agatha Christie’s Poirot 16:50 - Father Brown 17:50 Father Brown 18:50 - Father Brown 19:50 - Father Brown 20:50 - Great Women 21:00 - Father Brown 22:00 Father Brown 23:00 - Murder, She Wrote 23:53 - Murder, She Wrote
Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 Auction Kings: Bomb Squad Suit; WWI Binoculars 06:50 - Storage Hunters: Disaster Strikes! 07:15 - Troy 08:10 – Troy 09:05 – Troy 09:55 – Troy 10:50 – Troy 11:40 - Wheeler Dealers: Chevrolet Corvette Stingray 12:35 Futurescape With James Woods: Replacing God 13:30 - James May’s Man Lab 14:25 - Super Skyscrapers: One World Trade Center 15:20 - Super Skyscrapers: Building the Future 16:15 Super Skyscrapers: The Vertical City 17:10 - The Liquidator: Phone a Friend 17:40 - Storage Hunters: Cash Wars 18:05 - Auction Kings: Pick-Off Special 19:00 - How It’s Made 19:30 - How Do They Do It?: Cruise Ship, Truffles,
Asphalt 20:00 - Baggage Battles: North Carolina 20:30 - Baggage Battles: Diamonds in the Rough 21:00 - What’s in the Barn?: Davenport Swap 21:30 Garage Gold: One Pad to the Next: Frogs and a Two-Ton Discovery 22:00 Auction Hunters: Cold Hard Cash 22:30 - Auction Hunters: Choo-Choo ChaChing 23:00 - Auction Hunters: Drumming Up Cash 23:30 - Auction Hunters: Big Easy Money Discovery World 06:00 - Buena Vista Fishing Club 06:25 - Don’t Drive Here 07:15 - Don’t Drive Here 08:05 - Don’t Drive Here 08:55 - Against the Odds 09:45 Mystery Cars 10:10 - Mystery Cars 10:35 - Mystery Cars 11:00 - Mystery Cars 11:25 - Mystery Cars 11:50 Mystery Cars 12:15 - Mystery Cars 12:40 - Mystery Cars 13:05 - Mystery Cars 13:30 - Mystery Cars 13:55 Mystery Cars 14:20 - Mystery Cars 14:45 - Mystery Cars 15:10 - Mystery Cars 15:35 - Mystery Cars 16:00 Mystery Cars 16:25 - Mystery Cars 16:50 - Mystery Cars 17:20 - Pure Evel: American Legend 18:15 - Mystery Cars 18:40 - Mystery Cars 19:10 - Mystery Cars 19:35 - Mystery Cars 20:05 Mystery Cars 20:30 - Mystery Cars 21:00 - Pure Evel: American Legend 21:55 - The Fight 22:50 - LA: City of Demons 23:45 - World’s Busiest...
National Geographic 06:00 - The Gospel of Judas 07:00 Is It Real?: Touched by Jesus 08:00 Lost Faces of the Bible: Ancient Warrior 09:00 - Lost Faces of the Bible: Delilah Revealed 10:00 - Lost Faces of the Bible: Sacrificial Child 11:00 - Ancient X Files: The Crucifixion Decoded 12:00 - Ancient X Files: Holy Shroud 13:00 - Bible’s Buried Secrets 14:00 Bible’s Buried Secrets 15:00 - Secret Lives of the Apostles 16:00 - Search for the Head of John the Baptist 17:00 Jesus: Rise to Power: Messiahs 18:00 Jesus: Rise to Power: Christians 19:00 The Jesus Mysteries 20:00 - Highway Thru Hell: A Man of My Word 21:00 Ultimate Airport Dubai 22:00 - Lost Faces of the Bible: Man Who Saw Jesus 23:00 - Highway Thru Hell: A Man of My Word
07:00 09:00 09:45 11:00 12:00 12:30 13:45 16:45 18:00 18:05 19:30 19:50 20:40 23:00
Sport fuq il-Cable
Fox Sports Europe 06:00 - NFL Football 08:30 NFL Football 11:00 - Bass Fishing 12:00 - NFL Football 14:30 - Car Science 15:00 - Pumped 15:30 The Car Show 16:00 - The Car Show 16:30 - NHL Hockey 19:00 NHL Hockey 21:30 - Car Science 22:00 - NHL Hockey
GO sports 1 07:00 - Barclays Premier League - Week 19 - Queens Park Rangers v West Brom Albion 09:00 - Ligue 1 - Round 19 - AS Saint-Etienne v Evian TG 11:00 - Ligue 1 Round 19 - Highlights 12:00 Serie A - Round 16 - Inter v Lazio 14:00 - Netbusters - Week 19 14:30 - Barclays Premier League Week 19 - Liverpool v Arsenal 16:30 - ATP Masters 1000 – 2014 Season in Review 17:30 Guinness Pro12 -Round 10 Ospreys v Ulster 19:30 - Premier League Match Pack - Week 20 20:00 - Trans World Sport /443 21:00 - Premier League World/19 21:30 - Ligue 1 - Round 19 - Paris Saint-Germain v Montpellier Herault SC 23:30 - Vincennes Horseracing 03:00 - Barclays Premier League - Week 19 - West Ham Utd v Leicester City 05:00 - Aviva Premiership - Round 10 Wasps v London Irish
Betlehem f’Għajnsielem, NET Television
Fid-dokumentarju Betlehem f’Għajnsielem se naraw x’jinvolvi dan il-villaġġ biex jittella’, kif ukoll naraw ix-xenarju mill-isbaħ li joffri dan il-villaġġ uniku għall-gżejjer Maltin.
NET News Betlehem f’Għajnsielem Għalkulħadd Jekk Jogħġobkom Il-messagg tal-Papa Franġisku f’jum il-Milied Con Amore on Christmas Il-Pantomima Pinokkio Malta Llejla NET News Malta Llejla NET News Betlehem f’Għajnsielem An intimate Night at The Palace NET News
GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - Serie A - Round 16 - Napoli v Parma 12:30 - Premier League Monday Review - Week 19 13:30 - Guinness Pro12 - Round 10 -
Leinster v Connacht 15:30 Ligue 1 - Round 19 - RC Lens v OGC Nice 17:30 - Serie A Round 16 - Fiorentina v Empoli 19:30 - Ligue 1 -Round 19 Highlights 20:30 - Barclays Premier League - Week 19 Newcastle Utd v Sunderland 22:30 - Serie A - Round 16 - Hellas Verona v Chievo Verona 00:30 Aviva Premiership - Round 10 Gloucester Rugby v Bath Rugby 02:30 - Premier League Match Pack - Week 20 03:00 - Serie A Round 16 - Torino v Genoa 05:00 - Aviva Premiership - Round 10 Northampton Saints v Leicester Tigers
GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:30 - Serie A - Round 16 - Napoli v Parma 14:30 - Premier League Monday Review - Week 19 15:30 - Guinness Pro12 - Round 10 - Leinster v Connacht 17:30 Ligue 1 - Round 19 - RC Lens v OGC Nice 19:30 - Serie A Round 16 - Fiorentina v Empoli 21:30 - Ligue 1 -Round 19 Highlights 22:30 - Barclays Premier League Week 19 Newcastle Utd v Sunderland 00:30 - Serie A - Round 16 - Hellas Verona v Chievo Verona 02:30 Aviva Premiership - Round 10 Gloucester Rugby v Bath Rugby 04:30 - Premier League Match Pack - Week 20 05:00 - Serie A -Round 16 - Torino v Genoa 07:00 Aviva Premiership - Round 10 Northampton Saints v Leicester Tigers
www.maltarightnow.com
22
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
TV/RADJU
L-Għada tal-Milied
06:02 07:55 08:00 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 14:30 15:00 15:02 16:00 16:02 17:55 18:00 19:20 20:00
Radio 101 breakfast club Obituaries/angelus Radio 101 breakfast club (cont) News update Magazine 101 News update Magazine 101 (cont) Editorjal Club 101 Obituaries/angelus News bulletin The big show Hitsteria News update Hitsteria (cont) News update Hitsteria (cont) Obituaries News bulletin Lura d-dar News update
Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:05 - Austin & Ally 06:30 Binny and the Ghost 06:55 - I Didn’t Do It 07:20 - Wizards of Waverly Place 07:45 - Hannah Montana 08:10 - That’s So Raven 08:35 - Starstruck 10:15 - Austin & Ally 10:40 – Jessie 11:05 - I Didn’t Do It 11:30 - So Random! 11:55 - Liv & Maddie 12:20 - The Adventures of Disney Fairies 12:45 - Mickey Mouse 13:00 - I Didn’t Do It 13:20 - Liv & Maddie 13:45 - Liv & Maddie 14:10 - Austin & Ally 14:35 - Gravity Falls 15:00 The Mighty Ducks 16:40 - Good Luck Charlie 17:05 - Liv & Maddie 17:30 - Liv & Maddie 17:55 - Austin & Ally 18:20 - I Didn’t Do It 18:45 - Liv & Maddie 19:10 - Hannah Montana 19:35 - That’s So Raven 20:00 - The Suite Life on Deck 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Shake It Up! 21:10 - Wolfblood 21:35 - Wolfblood 22:00 - Violetta 22:45 - The Hive 22:50 - Art Attack 23:15 - Art Attack 23:40 - Jungle Junction 23:50 Jungle Junction Nickelodeon 06:15 - The Penguins of Madagascar 06:40 - SpongeBob SquarePants 07:05 - SpongeBob SquarePants 07:30 - The Fairly OddParents 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Dora the Explorer 08:45 - Snowman and Snowdog 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - Totally Spies! 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 – Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 – iCarly 23:25 – iCarly 23:50 - Victorious
Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney and Friends 06:45 Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 – Rubbadubbers 07:15 - Gombby’s Green Island 07:30 - Fluffy Gardens 07:40 – Noksu 07:45 – Jarmies 08:00 – Kipper 08:10 – Shapes 08:20 What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 – Gazoon 08:35 – Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - Bob the Builder 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 – Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 – Noksu 12:25 – Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 - Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 - Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 – Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:50 - See the Sea 17:55 - Heroes of the City 18:10 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 - Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 Gombby’s Green Island 20:35 Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Kipper
L-Istrina
Illum tilħaq il-qofol tagħha l-kampanja tal-Istrina, bil-maratona ta’ ġurnata li matulha l-poplu Malti u Għawdxi hu mħeġġeġ jagħti l-għajnuna tiegħu biex ikompli jgħin lil nies fil-bżonn. TVM 07:00 - TVAM 08:30- Int min int – Xmas special 09:30 – Malta u lil hinn minnha A 11:00 – Valletta 11:30 Teleshopping 12:00 - News 12:10 – LIstrina 2014 20:00 - News 20:50 – LIstrina 23:00 - News.
TVM 2 06:00 - Euronews 07:00 – News loop 08:30 – TVAM 10:00 – Sports science 11:00 – Il-gwerra l-kbira 11:30 – Għawdex illum 12:00 – Lirkant 13:00 – Leslie Garret at Christmas 14:00 Sports Science 15:00 – Kelma kelma... nota nota 16;30 – Guugen Band 17:45 – Kutema 18:15 – Night at the theatre 19:45 – Nisga Maltija 20:00 – Treasure Island 20:30 News for the hearing impaired 20:40 – Malta u lilhinn minnha 22:15 – Int min int Christmas Special 23:15 - Sports News 23:30 – Financial News 23:50 – News in English. One 07:30 - One news 07:00 – One Breakfast 09:00 – Siegħa Żmien 10:00 – Telebejgħ 11:25 – Esperti 12:00 - L-istrina 12:30 – One News 12:35 – L-Istrina 17:30 – One News 17:40 – L-Istrina 20:00 – One News 20:45 – L-Istrina 00:15 – One News Smash 07:00 – News 07:40 – Erġa’ lura 08:40 – News 09:00 – Ħabbejtek 10:00 – Kċina ma’ Farah 10:50 – TSN Teleshopping 13:00 – A to Z teleshopping 14:20 – Ma’ majsi 16:10 – Kċina ma’ Farah 17:10 – Erġa’ lura 17:50 – Foreign news 18:15 – Bingo 75 18:40 – TV Shop 19:30 – Ħabbejtek 20:30 – Grand Lottery 20:40 – Qegħdin sew! 21:30 – Malta u l-EU 22:00 – News 22:30 – Poker
Raiuno 06:45 - Unomattina (Jinkludi t-Tg 1 u r-rapport tat-temp) 10:00 – Storie vere 11:10 – A conti fatti 12:00 – La
prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 - TG1 Economia 14:05 – Dolci dopo il tiggi 14:40 – Chi vince prende tutto. Film 2012 16:40 –Zanna Bianca – un piccolo rande lupo. Film 1991 18:50 - L'eredità 20:00 – Telegiornale 20:30 – Affari tuoi 21:10 – Carosello reloaded 21:15 – Rapunzel- l'intreccio della torre. Film 2010 23:15 – Yoko, uno Yeti per amico. Film 2012 00:55 - Tg1 notte 02:20 – Sottovoce 02:35 – Rewind visioni private Sergio Gifone. Raidue 07:25 – Santa baby – Natale in pericolo. Film 2009 08:45 –Buona Fortuna Charlie: Road trip movie. Film 2011 10:05 - Tg2 Achab Libre/ Tg2 Dossier 11:00 – I fatti vostri 13:30 - TG2 Eat Parade 14:00 – Natale con Holly. Film 2012 15:40 – Il mondo di Hollis wood. Film 2007 17:25 – Classici disney 18:05- TG Sport 18:50 – Due case per natale. Film 2011 20:30 - TG2 20.30 21:00 –Voyager – ai confini della conoscenza 23:30 – Troppo giusti 24:00 – Piacere Dave. Film 2008 01:30 – Una vacanza d'amore. Film 2009 03:00 – Un regalo speciale. Film 2009 04:20 Videocomic.
Raitre 07:00 – Buongiorno Italia 08:00 – Il ladro di Bagdad. Film 1960 09:35 – Toto cerca pace. Film 1954 11:10 –Charlot Macchinista – Charlot si distingue – Charlot e il manichino 12:00 – TG3 12:25 – Concerto Di Natale della Juniorchestra young 13:10 – Rai Cultura 14:00 – TG Regione 14:50 – TGR Leonardo 15:05 – Terra nostra 2 15:50 – Aspettando geo 16:40 - Geo 19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 20:00 – Blob 20:15 – Tre mogli per un papà 20:35 – Un posto al sole 21:05 – La grande storia 23:35 – Miracolo a le havre. Film 2011 01:15 – Rai Cultura 01:45 – Fuori orario 01:55 – Il trio infernale. Film 1925 03:20 – Holy motors. Film 2012
Canale 5 06:00 – Prima Pagina 08:45 – |Cancel Christmas. Film 2010 11:00 –Il principe il povero. Film 2000 13:00 – Tg 5 / Meteo.It 13:40 – Il conte di Montecristo 16:00 – Il nostro prio natale. Film 2008 17:05 – Tre bambini sotto l'albero. Film 2009 20:00 – Tg 5 / Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – Senza identità 23:40 – Supercinema 00:15 – Tg 5/ Rassegna / Meteo.It 00:35 – Striscia la notizia 01:05 – Ma il portiere – La voce dell'indecenza.
Italia 1 06:15 – Summer Crash 06:45 – I puffi 07:10 – Heidi 07:35 – L'incatevole creamy 08:00 – Sailor Moon 08:30 – Le aventure del topino desperaux. Film 2008 10:20 – Uibu Fantasmino Fifone. Film 2006 12:05 – Cotto e mangiato 12:25 – Studio aperto / Meteo.It 13:00 – Sport mediaset 13:40 – I Simpson 14:30 – Ember – il mistero della citta di Luca. Film 2008 16:10 – The Musketeers 18:30 – Studio aperto / Meteo.It 19:00 –I Simpson 19:25 – The Librarian 2 – Ritorno alle minere di Re Salamone, film 2006 21:10 – The musketeers 23:30 –Sherlock – Il segno dei tre. Film 2014 01:20 - Studio Aperto – La Giornata 01:35 – Trasformat 03:25 – La foresta magica. Film 2001 Rete 4 06:50 – Zorro 07:10 – Un bambino di nome Gesu. Film 1988 09:30 – Carabinieri 7 10:35 – Sai cosa mangi? 10:45 – Ricette all'italiana 12:00 – Crociera vianello. Film 2008 13:55 – Alaska. Film 1996 15:55 – La legge dei signore. Film 1956 18:55 – Tg 4 / Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:05 - Centovetrine 20:35 Tempesta d'amore 21:15 – Sette spose per sette fratelli. Film 1954 23:30 – The blue brothers. Film 1980 02:20 – Il fidanzato di tutte. Film1955 04:25 – Ric e Gian folies 1983.
www.maltarightnow.com
23
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
TV/RADJU
Melita more 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey's Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 - Person Of Interest 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Rude Tube 14:15 Grey's Anatomy 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 – Suits 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Devious Maids 19:45 – Psych 20:30 - Hit The Floor 21:15 - Glee 22:00 Maid In Manhattan 23:45 - Guinness World Records Gone Wild Series 00:45 Suits 01:30 - Rude Tube 02:00 - Criminal Minds
Go Stars 07:00 – Noah 09:15 - Cloudy with a Chance of Meatballs 10:50 - Grudge Match 12:40 - The Hobbit: An Unexpected Journey 15:25 - The Impossible 17:15 The Place Beyond the Pines 19:35 - Black Nativity 21:00 - The Wolf of Wall Street 00:00 – Noah 02:15 - Grudge Match 04:10 - Cloudy with a Chance of Meatballs 05:50 - Black Nativity 07:25 - CLOSE Mediaset Italia 06:35 - Avanti un altro! 07:25 – Sarabanda 08:10 - Pomeriggio cinque 09:35 – Forum 11:01 – Centovetrine 11:25 - Mattino cinque 13:05 - Uomini e donne 14:10 - Vivere IV 14:35 - Avanti un altro! 15:25 – Sarabanda 16:15 - Due Per Tre I 16:40 - Forum 18:05 – Centovetrine 18:30 - A cuccia di cuori 19:00 - TG5 19:35 - Sai cosa mangi? 19:45 - Carabinieri 20:30 Mattino cinque 22:10 - Uomini e donne 23:15 - Avanti un altro!
BBC Entertainment 06:00 - Teletubbies 06:25 - Me Too! 06:45 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:05 - 3rd & Bird 07:15 - Woolly & Tig 07:20 – Teletubbies 07:45 - Me Too! 08:05 - My Family 08:35 - My Family 09:05 The Royle Family 10:05 - EastEnders 10:35 - The Bleak Old Shop of Stuff 11:05 - Keeping Up Appearances 11:35 - Doctor Who 12:50 - My Family 13:20 - My Family 13:50 - EastEnders 14:20 - The Bleak Old Shop of Stuff 14:50 - Doctor Who 16:10 - The Lady Vanishes 17:40 The Bleak Old Shop of Stuff 18:10 - My Family 18:40 - My Family 19:10 Casualty 20:00 - Doctor Who 21:00 Sherlock 22:30 - The Vicar of Dibley
23:15 - Alan Carr: Chatty Man
TCM 06:00 - Meet Me in St. Louis 07:55 Bells Are Ringing 10:00 – Ben-Hur 13:30 - Murder Most Foul 15:00 - The Adventures of Huckleberry Finn 16:45 Elvis: That’s the Way It Is 18:35 - East of Eden 20:30 - TCM Presents Under the Influence 21:00 - Cool Hand Luke 23:05 The Wild Bunch MGM Channel 06:30 - The Great Escape 09:20 - Josie and the Pussycats 11:00 - Yours, Mine and Ours 12:30 - Mosquito Squadron 14:00 The Passage 15:40 - Echoes of a Summer 17:20 - Article 99 19:00 - Dead Man Walking 21:00 - Heaven’s Gate
Diva Universal 06:00 - Agatha Christie’s Poirot 06:55 Law & Order 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:33 - Fede Cieca 09:50 - JAG 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 11:50 Agatha Christie’s Poirot 13:35 - Great Women 13:50 - JAG 14:50 Quincy, M.E. 15:50 - Agatha Christie’s Poirot 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:38 - Great Women 18:50 - Quincy, M.E. 19:50 Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 - Mystery Woman: Sing Me a Murder 22:40 - Great Women 22:50 Jane Doe: Vanishing Act
Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 - Auction Kings: Dino Poo; Ancient Head Pipe 06:50 - Storage Hunters: Boston’s Bad Blood 07:15 - X-Machines: Blade, Mammoth, Slashbuster 08:10 - X-Machines: Beluga, Icehammer, Goliath 09:05 - X-Machines: Thunder, Wheels, Nemo 09:55 - XMachines: Firestorm, Iceking, Gnasher 10:50 - X-Machines: Sea Hawk, Atlas, Colossus 11:40 - Wheeler Dealers: Ford Popular 12:35 - Wheeler Dealers: Top 5: Top 5: Viewer’s Choice 13:30 FantomWorks: 1965 Mustang and 1951 Studebaker Truck 14:25 - Baggage Battles: Diamonds in the Rough 14:55 - Baggage Battles: Breaking the Bank 15:20 Baggage Battles: Blast from the Past 15:50 - Baggage Battles: Man on Fire 16:15 Baggage Battles: Boy Toys 16:45 Baggage Battles: Cash Is King 17:10 - The Liquidator: He Works Hard for the Money
17:40 - Storage Hunters: Bloody Battle 18:05 - Auction Hunters: Little-Ton Jones 18:35 - Auction Kings: Sugar Ray Leonard’s Benz; WWII Dive Suit 19:00 How It’s Made 19:30 - How Do They Do It?: Tsukiji; Cricket Bats; Parcels 20:00 What Happened Next? 20:30 - What Happened Next? 21:00 - How the Universe Works: First Second 22:00 - Dynamo Top Ten Greatest Moments 23:00 - Dynamo Revealed Discovery World 06:00 - Buena Vista Fishing Club 06:25 - Mystery Cars 06:50 - Mystery Cars 07:15 - Mystery Cars 07:40 - Mystery Cars 08:05 - Mystery Cars 08:30 - Mystery Cars 08:55 - Mystery Cars 09:20 - Mystery Cars 09:45 - Breaking Ice 10:10 - Breaking Ice 10:35 - Breaking Ice 11:00 - Breaking Ice 11:25 - Breaking Ice 11:50 - Breaking Ice 12:15 - Incredible Flying Cars 13:05 - Incredible Flying Cars 13:55 - Pure Evel: American Legend 14:45 - Breaking Ice 15:10 Breaking Ice 15:35 - Breaking Ice 16:00 Breaking Ice 16:25 - Breaking Ice 16:50 Breaking Ice 17:20 - Into the Unknown With Josh Bernstein 18:15 - Breaking Ice 18:40 - Breaking Ice 19:10 - Breaking Ice 19:35 - Breaking Ice 20:05 - Breaking Ice 20:30 - Breaking Ice 21:00 - Legend Detectives 21:55 - Rugby: The Lifeblood of New Zealand 22:50 - Trek Nation
National Geographic 06:00 - Crowd Control: Travel Tricks 06:30 - Crowd Control: Anger Management 07:00 - Beyond Magic With DMC: Burning Man 08:00 - Card Shark 09:00 - Science of Stupid: Airbags vs. Airheads 09:30 Science of Stupid: Learning to Fly 10:00 Science of Stupid 10:30 - Science of Stupid 11:00 - Beyond Magic With DMC: Deadly 50:50 - 12:00 Beyond Magic With DMC: Defying Gravity 13:00 - The 90s: The Decade That Connected Us: Reality Bites 14:00 - The 90s: The Decade That Connected Us: Shock and Awe 15:00 - The ’90s: The Decade That Connected Us: America Goes to War 16:00 - Worst Weather Ever? 17:00 - Top Ten Natural Disasters 19:00 - Real Time Disaster: Meteor Strike 19:30 - Real Time Disaster: Ice Tsunami 20:00 - Tsunami: The Day the Wave Struck 21:00 - The Next Mega Tsunami 22:00 - Ultimate Airport Dubai: Billion Dollar Concourse
07:00 09:00 09:30 12:00 18:00 18:05 20:00 20:30 00:00
Sport fuq il-Cable GO sports 1 07:00 - Barclays Premier League - Week 19 - Tottenham H v Burnley 09:00 - Premier League Match Pack - Week 20 09:30 - Aviva Premiership - Round 10 - Sale Sharks v Exeter Chiefs 11:30 Ligue 1 - Round 19 - Metz v AS Monaco 13:30 - Serie A - Round 16 - Roma v Milan 15:30 Premier League World /19 LIVE 16:00 - Barclays Premier League - Week 20 - Everton v Stoke City LIVE 18:00 Guinness Pro12 - Round 11 Munster v Leinster 20:00 Barclays Premier League - Week 20 - Swansea City v Aston Villa 22:00 - Trans World Sport /1443 23:00 - Vincennes Horseracing 01:00 - Barclays Premier League Week 20 - Chelsea v West Ham Utd 03:00 - Ligue 1 - Round 19 - Paris Saint-Germain v Montpellier Herault SC 05:00 - Barclays Premier League - Week 20 Sunderland v Hull City
GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays Premier League Week 19 - Stoke City v Chelsea 11:00 - Serie A - Round 16 Sampdoria v Udinese 13:00 Aviva Premiership - Round 10 Wasps v London Irish 15:00 Trans World Sport /1443 LIVE 16:00 - Barclays Premier League Week 20 - Swansea City v Aston Villa 18:00 - PGA European Tour Alfred Dunhill Championships - Day 3 22:05 FIFA Futbol Mundial /501 22:30 - Barclays Premier League Week 20 - Burnley v Liverpool 00:30 - Ligue 1 - Round 19 Olypmique de Marseille v LOSC Lille 02:30 - Serie A - Round 16 - Hellas Verona v Chievo Verona 04:30 - Barclays Premier League Week 20 - Everton v Stoke City 06:30 - Premier League World/19
Premier League Ingliż, NET Television
Bħal kull sena fl-Ingilterra hemm it-tradizzjoni li l-għada tal-Milied tintlagħab ġurnata ta’ futbol Ingliż. Ġurnata li kull dilettant ikun qed jistenna anke minħabba li ħafna f’dan il-jum ma jkunux xogħol.
NET News Telebejgħ Malta Llejla (ripetizzjoni) L-Istrina NET News L-Istrina NET News L-Istrina NET News
GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Barclays Premier League Week 19 - Stoke City v Chelsea 13:00 - Serie A - Round 16 Sampdoria v Udinese 15:00 Ligue 1 - Round 19 – Highlights LIVE 16:00 - Barclays Premier League - Week 20 - Sunderland v Hull City 18:00 - Aviva Premiership - Round 10 - Wasps v London Irish 20:00 - PGA
European Tour - Alfred Dunhill Championships - Day 3 00:05 FIFA Futbol Mundial /501 00:30 - Barclays Premier League Week 20 - Burnley v Liverpool 02:30 - Ligue 1 - Round 19 Olypmique de Marseille v LOSC Lille 04:30 - Serie A - Round 16 - Hellas Verona v Chievo Verona 06:30 - Barclays Premier League Week 20 - Everton v Stoke City 08:30 - Premier League World /9 GO sports 2 13:05 - Premier League Preview - Week 20 LIVE 13:45 Barclays Premier League - Week 20 - Chelsea v West Ham Utd LIVE 16:00 - Barclays Premier League - Week 20 - Manchester Utd v Newcastle Utd LIVE 18:30 - Barclays Premier League Week 20 - Arsenal v Queens Park Rangers 20:30 - Milan Channel GO sports 3 LIVE 16:00 - arclays Premier League - Week 20 - Crystal Palace v Southampton 18:00 - Inter Channel GO sports 4 LIVE 16:00 - Barclays Premier League - Week 20 - West Brom Albion v Manchester City 18:00 - Juve Channel GO sports 5 LIVE 16:00 - Barclays Premier League - Week 20 - Burnley v Liverpool 18:00 - LFC TV
GO sports 6 LIVE 16:00 - Barclays Premier League - Week 20 - Leicester City v Tottenham H 18:00 - MUTV
www.maltarightnow.com
24
TAĦBIL IL-MOĦĦ U TAGĦRIF
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
TISLIBA
Rapport tat-temp
UV INDEX
2
IT-TEMP Ftit jew wisq imsaħħab VIŻIBBILTÀ Tajba IR-RIĦ Ħafif għal moderat mill-Punent Majjistru BAĦAR Ħafif IMBATT Ftit li xejn TEMPERATURA L-ogħla 18˚C XITA Mill-1 ta’ Settembru 231.2mm IX-XEMX titla’ fis-07.09 u tinżel fil-16.52
Il-ħamest ijiem li ġejjin
L-ERBGĦA L-ogħla 18˚C L-inqas 11˚C
2
UV
IL-ĦAMIS L-ogħla 18˚C L-inqas 10˚C
2
UV
IL-ĠIMGĦA L-ogħla 17˚C L-inqas 11˚C
2
UV
IS-SIBT L-ogħla 15˚C L-inqas 11˚C
2
UV
IL-ĦADD L-ogħla 15˚C L-inqas 10˚C
Temperaturi fi bliet barranin
Mimdudin:5. u 6. Ixxalaw kemm felħu (10) 6. Ara 5 7. L-ispaga tas-sajjied (5) 10. Prodott tas-siġar (5) 11. Qatran (5) 12. u 14. Indannament (10) 14. Ara 12 16. Ippurifika (5) 17. Għata tal-art biex tilqa’ t-trab (5) 18. Niggrillja (5)
Weqfin:1. Mogħti għal ftit żmien (6) 2. Wasla, miġja (6) 3. La kbir u lanqas żgħir (6) 4. Qamar hekk juri ħafna (6) 8. Oriġinarjament minn sponsor sinjur? (5) 9. Ofroq (5) 12. Dejn (6) 13. Eżistenza vera (6) 14. Qtigħ ta’ nifs (6) 15. Traversar tat-triq bi stil? (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-bieraħ
Mimdudin:- 5. Ħjiel; 6. Safar; 7. Qabel; 10. Tieqa; 11. Nanna; 12. Stoċċ; 14. Verdi; 16. Spaga; 17. Ditti; 18. Niket. Weqfin:- 1. Tħabat; 2. Alpaka; 3. Estern; 4. Orbita; 8. Dekor; 9. Mnara; 12. Skomdu; 13. Ċapċip; 14. Vaguni; 15. Insett.
Sudoku
Qiegħed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru lkbir. Kull numru għandu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru żgħir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Soluzzjoni Sudoku
2
UV
It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar ħin ta’ Malta) lbieraħ kienu: Malta 17˚C ftit imsaħħab, Alġeri 19˚C xemxi, Amsterdam 12˚C imsaħħab, Ateni 16˚C xemxi, Liżbona 10˚C ftit imsaħħab, Berlin 11˚ imsaħħab, Brussell 10˚C xita, il-Kajr 18˚C xemxi, Dublin 11˚C xita ħafifa, Kopenħagen 8˚C xita ħafifa, Frankfurt 10˚C imsaħħab, Milan 9˚C xemxi, Istanbul 12˚C ftit imsaħħab, Londra 13˚C ftit imsaħħab, Madrid 9˚C xemxi, Moska 2˚C imsaħħab, Pariġi 8˚C imsaħħab, Barċellona 14˚C sabiħ binhar, Ruma 13˚C imsaħħab, Tel Aviv 18˚C ftit imsaħħab, Tripli NA, Tuneż 17˚C sabiħ binhar, Vjenna 12˚C ftit imsaħħab, Zurich 9˚C xemxi, Munich 10˚C xemxi, St. Petersburg -3˚C imsaħħab
Tagħrif
Presepju għall-wiri Se jkun għall-wiri presepju kbir maħdum mill-jablo u lġibs, bil-pasturi magħmulin fuq stil bibliku u bit-terrakotta. Il-presepju fih effetti ta' dawl u ta' ilma. Il-wirja se tkun miftuħa għall-pubbliku f'134, Garage Redentur, Triq Ġilormu Cassar, il-Mosta, mit13 ta' Diċembru 2014 sat-4 ta' Jannar 2015. Il-ħinijiet huma: ġranet tax-xogħol bejn il-5.30 p.m. u t-8.30 p.m., is-Sibtijiet mill-10.30 a.m. sa 12 p.m. u mill-5.30 p.m. sat-8.30 p.m. Fil-Ħdud u l-festi mill-10.30 a.m. sa 12 p.m. u mit-3.30 p.m. sat-8.30 p.m.
Servizzi bankarji fi żmien il-Milied L-Assoċjazzjoni tal-Bankiera Maltin tixtieq tavża lill-pubbliku li Lejlet il-Milied (l-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru 2014) u lejlet lEwwel tas-Sena (l-Erbgħa, 31 ta’ Diċembru 2014) il-banek se jkunu miftuħin f’dawn il-ħinijiet: APS Bank - mit-08.15 sas13.30; Banif Bank - mit-08.30 sas-14.30; Bank of Valletta mit-08.30 sas-14.00; HSBC Bank - mit-08.30 sas-13.30; Lombard Bank - mit-08.30 sas13.00; Mediterranean Corporate Bank - mit-08.30 sa 12.00. Il-Banek se jkunu magħluqin lgħada tal-Milied
Spiżeriji li se jiftħu f’Jum il-Milied
Floriana: Waterfront Dispensary, Form 21, Pinto Wharf; Il-Ħamrun: Lister Pharmacy, 678, Triq il-Kbira San Ġużepp; Ħal Qormi: Pinto Pharmacy, 43, Triq San Bastjan; Birkirkara: Holy Cross Pharmacy, 37, Triq il-Kbira; L-Imsida: Mayer Pharmacy, 33, Ix-Xatt ta' Xbiex; Ta' Giorni: Spiżerija Merħa, Shop 2, Triq Lapsi; Tas-Sliema: Norman's Pharmacy, 133, High Street; L-Iklin: Iklin Pharmacy, Triq Geronimo Abos; Il-Mosta: Sta. Margherita Pharmacy, Vjal il-Qalbiena Mostin, Santa Margherita Estate; San Pawl il-Baħar: St. Paul's Bay Pharmacy, 504, Triq il-Kbira; Raħal Ġdid: Brown's Pharmacy, 45, Paola Hill; Bormla: Verdala Pharmacy, 57, Triq il-Gendus; Fgura: Fgura Pharmacy, Triq il-Koppla; Iż-Żurrieq: Salus Pharmacy, 21, Misraħ irRepubblika; Is-Siġġiewi: The Bypass Pharmacy, Triq Mikiel Azzopardi; L-Imtarfa: Make Over Pharmacy, BLK A, Town Centre HOS; Għawdex: Batu Pharmacy, 38, Triq il-Palma, Victoria u St. Joseph Pharmacy, 28, Pjazza San Ġużepp, il-Qala.
www.maltarightnow.com
25
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
MADWARNA
Il-festa ta’ San Anton Abbati
Charles Muscat L-Arċikonfraternità San Anton Abbati u Madonna taċ-Ċintura flimkien mal-Komunità Agostinjana fir-Rabat Malta se jiċċelebraw il-festa ta' San Anton Abbati nhar il-Ħadd, 11 ta’ Jannar 2015 fir-Rabat. Nhar il-Ħamis, il-Ġimgħa u sSibt, 8, 9 u 10 ta' Jannar ikunu jiem ta' tħejjija u fis-6 p.m. ikun hemm quddiesa bi ħsieb dwar ilqaddis. Il-Ħadd f'jum il-festa fl9.45 a.m. ikun hemm il-ħruġ talpurċissjoni bl-istatwa ta' San Anton Abbati bis-sehem talBanda Dekana u Ċittadina l'Isle Adam u fil-10.45 a.m. ikun hemm it-tberik tal-annimali filPjazza tal-Knisja mill-Pirjol Provinċjal, Patri Raymond Francalanza OSA. F'nofsinhar ikun hemm tlielaq għat-tfal fi Vjal Santu Wistin u fis-6 p.m. quddiesa solenni mmexxija mill-Pirjol Provinċjal, Patri Raymond Francalanza
OSA. Janima l-quddiesa l-Kor San Mark taħt it-tmexxija ta' Patri Pierre Desira OSA. Il-Ħadd filgħodu jkun hemm ukoll quddiesa fis-7 a.m., fit-8.30 a.m. u fl-10 a.m. Din il-festa tradizzjonali firRabat, mimlija b’diversi simboli, tmur lura sal-era tal-Kavallieri ta’ San Ġwann, meta l-Gran Mastru kien jibgħat iż-żwiemel tal-kavallerija biex jitbierku fir-Rabat. Għalhekk il-preżenza tal-kavallerija tal-pulizija waqt it-tberik tal-annimali hija simbolu ta’ dan kollu. It-tberik tal-annimali jfisser li s-saħħa, il-fejqan u l-ħajja huma mezz minn Alla għallbenefiċċju tal-annimali u dan f’relazzjoni mal-bniedem. Fl-ikonografija ħafna drabi San Anton hu mpitter mal-annimali, meta kien jgħix bħala eremita u fejn kien hemm l-annimali li kien ibierek. Anke l-istatwa ta’ San Anton ikollha annimal, ħafna
drabi ħanżira, b’rabta ma’ dan kollu. Ir-rabta bejn il-Patrijiet Agostinjani u San Anton hija minħabba li dan il-qaddis kellu rwol importanti fil-konverżjoni ta’ Santu Wistin, fejn ukoll jissemma fil-kitbiet tiegħu. Ittradizzjoni li jitqassam l-hekk imsejjaħ ħobż ta’ San Anton, li jitqassam wara t-tberik tal-annimali, tmur lura għal meta lPatrijiet Agostinjani kienu jqassmu l-ħobż lill-foqra. Din il-purċissjoni li toħroġ mill-Knisja San Mark tal-Patrijiet Agostinjani, tmur lejn il-bieb tal-Imdina minn fuq isSaqqajja u terġa’ tidħol minn Vjal Santu Wistin. Il-festa, li l-poplu t’Alla u bħala komunità niċċelebraw, hi organizzata mill-membri talArċikonfraternità tal-Madonna taċ-Ċintura u ta’ San Anton Abbati, flimkien mal-Komunità Agostinjana.
www.maltarightnow.com
26
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ
Paola MAISONETTE
arjuż
ħafna f ’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra talbanju u bitħa. Ċemplu 99428000.
Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bitħa, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. Ċemplu 77200983.
NIKRI
Boathouse FIL-Bajja tal-Ġnejna għal perjodu ta’ 4 snin. Ċemplu lil Alex fuq 77016655. AVVIŻI
Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Xogħlijiet GĦAL kull xogħol ta’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini, ftuħ ta’ ħitan bi travi talħadid, ftuħ ta’ bibien, twieqi, ħnejjiet, bdil ta’ soqfa talkonkos, xorok, nirranġaw, induru
KLASSIFIKATI
fejn ikun hemm ħsara fis-soqfa, gallarijiet, travi u xibka b’materjal apposta, qlugħ ta’ madum, kmamar tal-banju, tibjid, kisi, żebgħa, tikħil. Xogħol b’esperjenza kbira u xogħol fil-pront. Ċemplu 99602436. JINĦTIEĠU
Installer BIEX jgħin fl-installazzjoni ta’ cables għal sistemi ta’ CCTV, alarms u sistemi oħra. Tingħata preferenza lil dawk b’esperjenza f’xogħol simili. Dawk interessati jistgħu jibagħtu email fuq info@jgrima.com jew iċemplu 21445533 biex jagħmlu appuntament għall-interview. L-indirizz huwa J. Grima & Co. Limited, 130, Triq Psaila, Birkirkara. L-applikazzjonijiet kollha jiġu trattati bl-aktar mod kunfidenzjali. Ma jintlaqgħux applikazzjonijiet mingħand persuni li m’għandhomx kondotta tal-Pulizija nadifa.
www.maltarightnow.com
SPORT
Rekord ta’ għawwiema ta’ Sliema ASC f’Berlin MALTI
18-il għawwiem u għawwiema ta’ Sliema ASC ħadu sehem fittlielaq Internazzjonali li ta’ kull sena jsiru f’Berlin qabel ilMilied. It-tlielaq bdew fid-19 ta’ Diċembru u damu tlett ijiem. Lgħawwiema ta’ Sliema kienu mmexxija mill-maniger tat-tim, Mario Cachia u taħt il-gwida talkowċ tal-ewwel skwadra talgħawm, Cikka Paolella. Cachia wera s-sodisfazzjon tiegħu għall-prestazzjoni talgħawwiema ta’ Sliema u kellu kliem ta’ tifħir għall-atleti u partikolarment għall-kowċis talklabb. “Saru ħafna sforzi biex irnexxielnna ntellgħu numru hekk sabiħ għal dawn it-tlielaq tant popolari. It-tfal kienu ilhom jitħejjew xhur sħaħ għal kompe-
tizzjoni bħal din. Ħadmu ħafna ma’ kowċ Cikka kif ukoll malkowċis l-oħra kollha tal-klabb. Stinkaw u tħarġu bħala tim u b’hekk ġew ir-riżultati. Kienet esperjenza pjaċevoli għal kollha kemm aħna, filwaqt li nkisbu numru kbir ta’ rekords personali. Finalment l-importanti li t-tfal huma ferm kuntenti. It-tim laħaq żar ukoll xi attivitajiet tal-Milied f’Berlin, qabel ma rritorna Malta għal merħba kbira minn numru ta’ familjari u ħbieb. L-atleti ta’ Sliema se jkollhom waqfa ta’ mistrieħ matul ilvaganzi tal-Milied, qabel ma jirritornaw fil-pixxina f’Jannar. Sadanittant, Sliema Aquatic Sports Club għadhom kif fetħu rreġistrazzjonijiet għan-Nursery
L-għawwiema ta’ Sliema li marru Berlin
tal-għawm kif ukoll tal-Waterpolo. Dawk interessati jistgħu jikkuntattjaw lil darren@sliema-asc.org.mt, jew fuq 79050897.
Xuereb l-aħjar għal Novembru BOV PLEJER TAX-XAHAR
Emma Xuereb ta’ Raiders (Luxol) rebħet l-unur tal-BOV Plejer tax-Xahar tan-nisa għal Novembru 2014. Il-Captain ta’ dan it-tim ġdid kellha xahar memorabbli, kemm ġewwa u barra l-grawnd fejn iggradwat bħala fiżjoterapista kif ukoll kienet l-iktar plejer konsistenti. Il-winger Għawdxija, magħrufa għall-veloċità tagħha u l-kapaċità li tgħaddi mid-difiża avversarja, hi plejer ewlenija fl-attakk ta’ Raiders u skurjat 4 gowls fittlett rebħiet ta’ Raiders tul ixxahar ta’ Novembru, biex b’hekk żammew it-tielet post fil-klassifika tal-Kampjonat BOV tan-nisa. Emma, li tivvjaġġa bejn
27
L-Erbgħa, 23 ta’ Diċembru, 2014
Malta u Għawdex erba’ darbiet fil-ġimgħa minħabba limpenji mat-tim, hija l-personifikazzjoni ta’ dedikazzjoni u ta’ eżempju għal sħabha li b’time management effettiv jista’ jkollok suċċess kemm fl-
istudji kif ukoll fl-isports. Priscilla Attard, Maniġer talfergħa tal-Bank of Valletta ta’ l-Ibraġġ ippreżentat it-trofew tal-BOV Plejer tax-Xahar tannisa għal Novembru 2014 lil Emma Xuereb.
TABLE FOOTBALL
Valletta Lions megħluba fil-finali tal-GP ta’ Milan Fl-aħħar jiem il-Klabb talValletta Lions Table Football reġa’ kiseb suċċess ieħor prestiġjuż fil-Gran Prix ta’ Milan. Hawnhekk reġgħu kienu ferm qrib li jirrepetu s-suċċess miksub ix-xahar li għadda filGran Prix ta’ Cardiff. Din iddarba tilfu l-final kontra lAwstrijaċi Wiener Neustadt bi skor ta’ 7-8 b’differenza ta’ gowl, wara li spiċċaw il-logħba bi draw ta’ 2-2. F’dan l-avveniment ħadu sehem 27 tim, fosthom dak talLions li kien seeded fi Grupp 5. Il-Lions rebħu l-grupp b’punti massimi meta għelbu lil CTS Genova u Trento bi skor identiku ta’ 4-0 u kontra SC Grosseto 2-1 biex għaddew mal-aħħar 16. It-tim tal-Valletta rebaħ litTaljani ta’ Atletico Vibo 3-0 u ikkwalifika għall-kwarti talfinali kontra it-Taljani Pierce 14 Monferrato fejn rebħu b’dif-
ferenza ta’ gowls wara li l-logħba spiċċat 2-2. Fis-semi finali, Valletta rebħu logħba iebsa kontra it-Taljani Warriors Torino 3-1 imbagħad lagħbu kontra t-tim Awstijak Wiener Neustadt fejn tilfu b’differenza ta’ gowls It-tim tal-Lions kien kompost minn Mark Gauci (Kaptin), Angelo Borg, Joseph Mifsud flimkien mal-Portugiż Vasco Guimaraes u l-Ingliż Justin Finch. Fit-turnament tal-logħob individwali l-Portugiż internazzjonali Vasco Guimaraes li jilgħab mal-klabb tal-Valletta Lions Table Football rebaħ it-turnament meta għeleb liċ-Champion mondjali l-Ispanjol Jose Noguera 2-1. L-appuntament internazzjonali li jmiss għall-klabb hu dak talMajor Tournament li ser isir f’Ruma lejn l-aħħar ta’ Jannar.
www.maltarightnow.com
28
L-Erbgħa, 23 ta’ Diċembru, 2014
‘Double’ f’xalata għaċ-Champions Nadur FUTBOL F’GĦAWDEX - MELITA I DIVIŻJONI Nadur Youngsters..........8 Sannat Lions .................0
Nadur Youngsters komplew għaddejjin bil-mixja pożittiva tagħhom fejn kisbu double fuq Sannat Lions u żammew it-tliet punti vantaġġ fuq Xewkija Tigers. Kif jindika l-iskor, irrebħa tagħhom kienet altru minn meritata fejn żammew l-inizjattiva għal kważi tul il-partita kollha. Protagonisti kienu Lucas Ramon Dos Santos, Joseph Vella u Claudio Antunes li skorjaw doppjetta kull wieħed. Nadur ħarġu fuq l-attakk u fl-10 minuta daqqa ta’ ras ta’ Milos Stojanovic stampat mal-mimduda bil-ballun seta’ forsi qabeż il-linja iżda l-logħob tħalla għaddej. Fis27 minuta minn korner ta’ Hyzler, id-difiża kklerjat qasir u approfitta LUCAS RAMON DOS SANTOS li b’xutt fil-baxx xeħet firrokna. Fil-35 minuta rduppjaw meta minn korner qasir ta’ Vella, Milos Stojanovic avvanza u millpass tiegħu, s-sostitut JOSEPH GRIMA b’xutt mill-viċin xeħet ġewwa. Żewġ minuti wara kien JOSEPH VELLA li ħarab waħdu u b’xutt fil-baxx antiċipa f’lasti vojta l-ħarġa ta’ Brignoli. Huma komplew jattakkaw u resqu viċin b’tentattivi ta’ Josef Buttigieg u Joseph Grima li spiċċaw ftit barra. Għat-tieni taqsima Nadur baqgħu l-aħjar fejn fl-għaxar minuta Antunes ikkonkluda ftit barra u minuta wara LUCAS RAMON DOS SANTOS b’xutt minn 30 metru issorprenda lil Brignoli biex kiseb doppjetta personali u għamlihom erbgħa għaċ-Champions. Fit-13-il minuta CLAUDIO ANTUNES wara azzjoni personali fejn anke qabeż lill-gowlkiper, niżżel ismu fost l-iskorers. Mal-kwarta l-istess ANTUNES xeħet f’lasti vojta l-kross ta’ Joseph Vella wara azzjoni elaborata fil-kaxxa tal-Lions. Fit-18-il minuta kien imiss lil MILOS STOJANOVIC li jiskorja b’daqqa ta’ ras ċentrali wara kross ta’ Hyzler. Fl24 minuta minn kross ieħor ta’ Hyzler, JOSEPH VELLA xellef għal ġewwa u kabbar il-vantaġġ.
Nadur Y: M. Grima, J. Buttigieg (B. Meilak), F. Camilleri, L. Dos Santos, C. Mercieca, C. Hili (L. Tabone), M. Stojanovic, M. Hyzler, C. Antunes, J. Vella, C. Debono (J. Grima). Sannat L: A. Brignoli, J. Buttigieg, C. Azzopardi, L. Pisani (J. Bonnici), P. Camilleri, A. Debono (E. Gauci) , A. Williams, M. Muscat, L. Attard, E. Qordja (D. Borg), E. Nwankwo. Referee: Darryl Agius
SPORT
Rebħa konvinċenti għat-Tigers St Lawrence S. ..............0 Xewkija Tigers ..............7
Xewkija Tigers kisbu rebħa oħra ferm kbira kontra St Lawrence Spurs u akkwistaw tliet punti oħra importanti u double fuq l-istess avversarji. Għalihom reġa’ rritorna Martin Hrubsa wara nuqqas ta’ sentejn. Fit-23 minuta Xewkija ngħataw penalty wara fawl ta’ Lawrence Grima fuq Dene Shields u mill-11il metru DANIEL BOGDANOVIC għeleb lil Grima fuq ix-xellug. Fis27 minuta Xewkija irduppjaw meta minn pass ta’ Bogdanovic, John Camilleri kompla lejn ħuh CHRIS CAMILLERI li b’xutt mill-isbaħ xeħet fl-anglu għal 50 gowl tiegħu mat-Tigers. Fil-35 minuta KENNETH MERCIECA wara kross mil-lemin ta’ Shields għamilhom tlieta. Minuta wara Barbosa iffawlja lil Shields fil-kaxxa iżda John Camilleri ra lil Joseph Grima jsalvalu l-penalty għal korner. Fit-42 minuta kien DENE SHIELDS li b’xutt fil-baxx minn barra l-kaxxa kabbar il-vantaġġ. Fit-3 minuta tat-tieni taqsima Grima ċaħħad lil Mercieca milli jżid ieħor meta salvalu x-xutt millviċin u minuta wara xutt angulat ta’ Chris Camilleri għadda ftit barra. Fid-9 minuta Grima ippanċja x-xutt minn barra l-kaxxa ta’ John Camilleri u mir-rebound DENE SHIELDS xeħet ġewwa bil-ballun imxellef minn Lawrence Grima għal doppjetta personali u biha qabeż waħdu flewwel post tal-lista tal-aqwa skorers, unur li rebaħ f’dawn l-aħħar żewġ staguni. Fit-13-il minuta fawl fil-kaxxa ta’ Lawrence Grima fuq DANIEL BOGDANOVIC wassal lir-referee Buhagiar jordna t-tielet penalty favur it-Tigers blistess attakkant ukoll jikseb doppjetta personali biex għaqqad innofs tużżana. Xewkija komplew jattakkaw fejn fil-21 minuta minn kross ta’ John Camilleri, Shields bir-ras laqat il-mimduda. Fis-36 minuta DANIEL BOGDANOVIC għaqqad it-tripletta wara azzjoni personali u żewġ minuti wara gowl ta’ Kenneth Mercieca kien imħassar għal offside. St. Lawrence S: J. Grima, F. Xuereb, C. Sciberras, J. Micallef, W. Barbosa, L. Buttigieg, J. Thewma, L. Grima, D. Micallef, S. Mizzi, M. Uzur. Xewkija Tigers: A. Parnis, J. Cefai, M. Hrubsa, J. Vella, G. Hili, C. Camilleri (P. Rapa), C. Bugeja (J. M. Vella), K. Mercieca, J. Camilleri (J. Grech), D. Bogdanovic, D. Shields. Referee: Anthony Buhagiar
Daqqa ta’ ras ta’ Milos Stojanovic ta’ Nadur Y taħbat mal-lasta bil-possibiltà li l-ballun qabeż il-linja iżda l-logħob tħalla għaddej
Jerġgħu jirbħu bl-istess skor KAMPJONAT II DIVIŻJONI Qala Saints ....................0 Munxar Falcons..............1
Munxar Falcons reġgħu għelbu lil Qala Saints b’gowl uniku bħalma kienu għamlu fl-ewwel rawnd. Din il-logħba li ġabet fi tmiem tat-tieni rawnd, rat lil Falcons jiksbu tliet punti oħra importanti biex żammew il-pass mal-liders Għajnsielem fejn issa jinsabu erba’ punti biss taħt ilBlacks. Wara sitt minuti Qala ħolqu lewwel periklu permezz ta’ Christov Caruana li wara azzjoni personali daħal fil-kaxxa iżda kkonkluda dgħajjef. Fuq in-naha l-oħra tliet minuti wara konklużjoni angulata ta’ Frank Paul Azzopardi kienet salvata minn Buttigieg. Fit-12-il minuta frikik ta’ Patrick Falzon kien salvat malart minn Buttigieg. Munxar kom-
plew jinsistu fejn fid-19-il minuta Ryan Meilak ikkonkluda barra. Fit-32 minuta Buttigieg reġa’ salva f’żewġ attentati x-xutt malart tal-istess Meilak. Tliet minuti wara minn kross ta’ Azzopardi, Stefan Farrugia pprova jikkonkludi bit-takkuna iżda Buttigieg reġa’ kien attent isalva. Fit-tieni taqsima Qala ħarġu jattakkaw fejn fl-ewwel minuta minn korner ta’ Christov Caruana, daqqa ta’ ras ta’ Manwel Buttigieg kienet salvata għal korner ieħor mill-gowlkiper George Vella. Fid9 minuta minn kross ta’ Mumford, xutt ta’ Malcolm Cefai kien imxellef għal korner. Minuta wara lgowlkiper George Vella ħareġ jimblokka fuq Simon Spiteri li kien ġie waħdu fil-kaxxa. Fit-18il minuta ORLANDO ATZORI b’xutt fil-baxx minn barra l-kaxxa
wara azzjoni personali kkonkluda fir-rokna biex Munxar fetħu liskor. Fil-35 minuta l-Falcons reġgħu viċin li jirduppjaw b’xutt ta’ Frank Paul Azzopardi li spiċċa ftit għoli. Fl-44 minuta Munxar fallaw ċans ieħor faċli meta s-sostitut Alex Sacco kompla lejn Stefan Farrugia li min-naħa tiegħu żmarka lejn Atzori li b’lasti kompletament vojta nkedibbilment xeħet barra.
Qala Saints FC: F. Buttigieg, M. Cefai, J. Rapa, C. Caruana, M. Buttigieg, N. Portelli, D. Cutajar, S. Spiteri, F. Mumford, J. Attard, M. Scerri. Munxar Falcons FC: G. Vella, R. Meilak, M. Pace, G. Hili, P. Parnis (D. Borg), M. Grech, P. Falzon (A. Sacco), S. Farrugia, M. Azzopardi, F. P. Azzopardi, O. Atzori. Referee: Joe Agius
Dan l-aħħar kontinġent minn Valletta FC għamel żjara lill-eks President tal-istess Valletta FC Charles Camilleri fid-dar tiegħu f’Ħal-Lija fejn il-kowċ Gilbert Agius u Steve Borg ippreżentawlu flokk iffirmat mill-plejers kollha, kif ukoll xalla ta’ Valletta FC. Camilleri fil-passat kien jifforma parti mill-kumitat ta’ Valletta FC u bejn l-2003 u l-2007 kien anke president tal-klabb. Preżenti wkoll f’din iż-żjara membri tal-kumitat preżenti fosthom il-President Victor Sciriha u l-Viċi-Prsident anzjan Paul Spiteri.
www.maltarightnow.com
SPORT
It-Taljan Amadori jirbaħ il-Euromed 2014 IBBURDJAR
Wilfred Sultana It-Taljan ta’ 12-il sena Michael Amadori (ITA 8235) minn Circolo Velico Ravennate, rebaħ il-15 il-edizzjoni tal-Optimists Class EUROMED Malta Championship li saru matul laħħar jiem fil-Bajja tal-Mellieħa. L-Ispanjol Arnau Gelpi (ESP 2442) u l-Brittannika Sophie Holloway (GBR 6151) spiċċaw fit-tieni u t-tielet post overall rispettivament. L-ewwel Maltija kklassifikata fil-Klassi Open Optimist u Kadetti kienet Victoria Schultheis (MLT 201) tal-Malta Young Sailors Club (MYSC) li temmet fir-raba’ post. Dan kien it-tieni suċċess Taljan fil-Euromed fi ħmistax il-edizzjoni u ta’ min jirrimarka li Amadori ilu għal din l-aħħar sena jitħarreġ ukoll mal-MYSC. Ir-rebbieħ Taljan l-ieħor kien Valentino Valacchi ta’ 14-il sena fl-2003. Il -Klassi Optimist Novizzi ntrebħet mit-Taljan Guido Gresta (ITA 8131) b’sieħbu t-Taljan lieħor Mattia Arcovito (ITA 7598) jiġi t-tieni waqt li Ryan Mercieca (MLT 7575) talB’Buġa Sailing Club (BSC) kiseb it-tielet post. Jack Hanslope (GBP11) tar-
It-temp b’riħ varjabbli u mhux daqstant qawwi din is-sena ppermetta kampjonat missielet
Renju Unit rebaħ il-Klassi Laser Radial segwit fit-tieni u t-tielet post minn kompetituri Maltin Karl Miggiani (MLT174530) talMYSC u Roberto Briffa (MLT200472) tal-BSC. Fil-Klassi Laser 4.7 l-ewwel tliet postijiet intrebħu minn kompetituri Maltin - Edward Fleri Soler (MLT176545) fl-ewwel post, b’Thomas Bonello Ghio (MLT177828) u Zachary Zammit (MLT179125) fit-tieni u tielet post rispettivament. It-tliet
baħħara huma kollha membri talMYSC. B’kollox saru disa’ tiġrijiet li minnhom sebgħa kienu jgħoddu għall-klassifika finali. Il-Kampjonat Optimists Class EUROMED Malta huwa organizzat mill-Malta Young Sailors Club bil-kooperazzjoni talKunsill Malti għall-iSport u lKunsill Lokali tal-Mellieħa u sar taħt il-patronċinju talFederazzjoni Maltija talIbburdjar.
Clark Carlisle jiddaħħal l-isptar
L-eks plejer tal-futbol illum analista fuq it-televiżjoni, Clark Carlisle li għandu 35 sena, ddaħħal l-isptar isofri minn feriti gravi wara li kien involut f”inċident tat-traffiku ma’ trakk viċin York. Carlisle, eks Chairman tal-
L-isbaħ jum ta’ ħajti – Rafa Benitez (kowċ Napoli) WARA R-REBĦ TAS-SUPERCUP
Rafael Benitez sejjaħ issuċċess ta’ Napoli fis-Supercup Taljana bħala “l-isbaħ jum ta’ ħajti” wara li t-tim tiegħu għeleb lil Juventus 6-5 bilpenalties f’Doha. Napoli darbtejn kienu minn taħt fil-logħba wara gowls ta’ Carlos Tevez, imma l-Arġentin ta’ Benitez, l-attakkant Gonzalo Higuain, aċċerta li l-logħba tintemm 2-2 wara 120 minuta. It-tieni gowl ta’ Higuain wasal żewġ minuti minn tmiem il-ħin barrani qabel ilgowlkiper Rafael wera lkapaċitajiet tiegħu fil-penalties meta salva fuq Chiellini u Padoin. Wara li dan tal-aħħar kien falla mill-11-il metru, il-kowċ ta’ Napoli sejjaħ dan is-suċċess bħala wieħed mill-aqwa fil-karriera tiegħu. “Din kienet waħda mill-aqwa partiti f’ħajti għaliex li tirbaħ kontra tim bħal Juventus hu xi ħaġa nkredibbli. Niddedikaw dan is-suċċess lill-partitarji kollha ta’ Napoli li kienu magħna llum u lil dawk li rawna mid-dar,” qal Benitez.
29
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
Il-plejers u d-dirġenti ta’ Napoli se jkunu qed iqattgħu Milied mill-isbaħ
Il-kowċ Spanjol kellu wkoll kliem ta’ tifħir għal żewġ plejers partikolari. “Rafael kien eċċellenti u Higuain għamel iddifferenza fl-attakk. Imma t-tim kollu lagħab tajjeb u kulħadd jimmeritah it-titlu.” Kienet it-tieni darba li Napoli rebħu dan l-unur fl-istorja tagħhom, bl-ewwel wieħed jasal fl-1990 meta kellhom captain lil Diego Maradona. Higuain qal li wara dan is-
suċċess jemmen li Napoli kapaċi jagħtu wkoll sfida għarrebħ tal-kampjonat. “Ninsab kuntent bil-logħba brillanti li lagħab it-tim. Urejna li meta jkun hemm intensità u logħba veloċi, kapaċi nilagħbu kontra kulħadd. Issa se jkollna Milied sabiħ. Kellna bżonn dan is-sodisfazzjon kbir. Għad fadal ħafna xhur sa tmiem l-istaġun u għandna l-kwalitajiet li naslu sal-quċċata.”
Intant Massimiliano Allegri kien dispjaċut għall-penalties kruċjali li fallew il-plejers tiegħu. “Iż-żewġ naħat lgħabna futbol miftuħ u sfortunatament sofrejna gowl żewġ minuti mit-tmiem. Imbagħad fallejna tliet penalties. Il-plejers taw wirja tajba u għalhekk hi ħasra. Kellna t-Tazza f’idejna żewġ minuti mit-tmiem imma xorta għandna l-ewwel fisSerie A u fil-fażi tan-Knock-Out taċ-Champions League.”
Assoċjazzjoni tal-Plejer Professjonali, ittieħed l-isptar ta’ Leeds f’helicopter. Fost dawk li bagħtu l-awguri tagħhom għal fejqan ta’ malajr kien hemm l-eks klabbs tiegħu Burnley, u QPR kif ukoll l-FA u l-Football League.
OLIMPJADI
Tinstab il-libsa ta’ Freeman
Il-libsa tal-lycra li l-atleta Awstraljana Cathy Freeman kienet libset biex xegħlet l-urna waqt l-Olimpjadi ta’ Sydney, ġiet ritornata 14-il sena wara li nsterqet mid-dressing room tagħha. Freeman, li hi atleta ta’ dixxendenza Aboriġina, u li rebħet iddeheb fl-400m fl-istess logħob, kienet libsitha għall-aktar mument mistenni fiċ-Ċerimonja tal-Ftuħ fis-sena 2000, mument li kien meqjus minn ħafna bħala stqarrija ta’ rikonċiljazzjoni malindiġeni Awstraljani. Hu mifhum li l-libsa tinsab għand il-pulizija wara li ngħatat mingħand xi ħadd anonimu filMelbourne Cricket Ground li jilqa’ fih il-Mużew Nazzjonali Sportiv. “Dakinhar, Cathy ixxarbet wara li qagħdet taħt ilma nieżel meta minħabba ħsara mekkanika l-urna damet ma nxtegħlet. Neħħiet il-lisba wara ċ-ċerimonja u ma dehrietx iktar,” qal ilKumitat Olimpiku Awstraljan fi
www.maltarightnow.com
30
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
SPORT
Il-Programm Ingliż għall-Boxing Day
Man Utd jimmiraw għal Bale TRASFERIMENTI
Manchester United qed jingħad li lesti li jħallsu 120 miljun sterlina bil-għan li jakkwistaw lill-aktar plejer li jiswa flus fid-dinja, Gareth Bale. Il-winger ta’ Real Madrid qed jingħad li mhux qed jieħu gost bil-ħajja fi Spanja minkejja li lklabb tiegħu kiseb 22 rebħa konsekuttiva u l-ġimgħa l-oħra rebaħ it-Tazza tad-Dinja talklabbs. Ċertu setturi fi Stadio Bernabeu qed jibbuwjaw lillplejer meta ma jkunx fl-aqwa tiegħu u dan minħabba li jippreferu lill-midfielder benjamin Spanjol, Isco. Dan kollu wassal biex United jemmnu li jistgħu jattiraw lil Bale lejn il-Premier League. Il-ġurnal Spanjol AS irrapporta li l-internazzjonali ta’ Wales kulma jmur mhux kuntent bilħajja fi Spanja u li ċ-ċaqlieq tiegħu qed jiġi megħjun millmanager ta’ United Louis van Gaal. Intant Michael Owen jemmen li Liverpool għandhom jagħmlu l-almu tagħhom kollu biex jakkwistaw lill-Franċiż Paul Pogba għaliex l-eks attakkant tar-Reds jista’ jimla l-post ta’ Steven Gerrard meta jiddeċiedi li jirtira. Madankollu l-ġurnal Taljan Tuttosport irrapporta li Pogba ltaqa’ mal-President ta’ Paris St. Germain Nasser Al-Khelaifi dwar somma fenomenali ta’ 80 miljun sterlina biex jirritorna fi Franza minkejja li numru ta’ klabbs tal-Premier League huma nteressati fl-istilla ta’ Juventus, fosthom Manchester City u Chelsea. Plejer ta’ United li ma jidhirx
Gareth Bale – Tgħid United se jirnexxielhom jeħduh
li se jdum wisq mal-klabb hu żżagħżugħ Adnan Januzaj. IlBelġjan ftit ingħata spazju sa mill-wasla ta’ Van Gaal f’Old Trafford u d-Daily Mail irrapportat li minkejja l-interess li qed juri l-eks manager David Moyes, illum ma’ Real Sociedad u minn Inter, United jippreferu li jibqa’ fil-Premier League b’self sa tmiem l-istaġun. Kemm Hull kif ukoll Everton qed jingħad li huma nteressati fit-talent tal-plejer ta’ 19-il sena.
Il-midfielder ta’ Newcastle Moussa Sissoko, reġa’ ssogra li jirrabja lill-partitarji ffissati talMagpies meta reġa’ tenna xxewqa li jingħaqad mal-klabb ‘tal-ħolm tiegħu’ Arsenal. IlGunners qed jingħad li qed iħejju offerta ta’ 16 miljun sterlina għall-Franċiż bit-tama li jsaħħu lit-tim f’dipartiment li deher ferm debboli fl-aħħar ġimgħat wara injuries ta’ Jack Wilshere u Aaron Ramsey. Id-Daily Mail qalet li Arsene
Wenger identifika l-plejer ta’ 25 sena bħala l-mira ewlenija għal Jannar kif ukoll lid-difensur ta’ 21 sena ta’ Ipswich, Tyrone Mings, għalkemm il-plejer ta’ Championship jista’ jiswa sa €10 miljuni. Il-gowlkiper ta’ Chelsea Petr Cech mhux se jitlaq lil Chelsea f’Jannar minkejja li tilef postu, imma l-aġent tiegħu ammetta li xorta jista’ jingħaqad ma’ Liverpool jew Arsenal jekk tinqala’ l-opportunità.
Premiership Chelsea v West Ham (13.45) Burnley v Liverpool (16.00) C.Palace v Southampton (16.00) Everton v Stoke (16.00) Leicester v Tottenham (16.00) Man Utd v Newcastle (16.00) Sunderland v Hull (16.00) Swansea v Aston Villa (16.00) West Brom v Man City (16.00) Arsenal v QPR (18.30) The Championship Brentford v Ipswich Charlton v Cardiff Birmingham v Derby Bolton v Blackburn Bournemouth v Fulham Brighton v Reading Leeds v Wigan Middlesbrough v Nottm Forest Norwich v Millwall Rotherham v Huddersfield Sheff Wed v Blackpool Watford v Wolves League One Bristol City v Yeovil Chesterfield v Peterborough Colchester v Gillingham Doncaster v Coventry Fleetwood v Bradford Leyton Orient v Crawley Notts County v MK Dons Oldham v Crewe Port Vale v Sheff Utd Preston v Barnsley Scunthorpe v Rochdale Walsall v Swindon League Two Cambridge v Southend Portsmouth v Wimbledon Dag & Red v Stevenage Burton v Tranmere Exeter v Cheltenham Mansfield v Hartlepool Morecambe v Carlisle Newport v Plymouth Northampton v Bury Oxford Utd v Shrewsbury Wycombe v Luton York v Accrington
www.maltarightnow.com
32
L-Erbgħa, 24 ta’ Diċembru, 2014
LOKALI
Hi ħaġa meraviljuża li jkollok ‘tliet bambini’ lejlet il-Milied – Diane Fenech, omm ta’ triplets li twieldu fl-2001, ftit jiem biss qabel il-Milied Joe Mikallef
“Li l-Bambin jibgħatlek ‘bambin’ lejlet il-Milied hi xi ħaġa kbira ħafna, imma li l-Bambin jibgħatlek tliet ‘bambini’ ftit qabel il-Milied, hi xi ħaġa meraviljuża ħafna.” Hekk qaltilna Diane Fenech, omm ta’ triplets li llum għandhom tlettax-il sena, u li lilha u lil żewġha biddlulhom ħajjithom ta’ taħt fuq. Dawn it-triplets – Marija, Martina u Sheryl – huma l-għaxqa tan-nanniet tagħhom ukoll u tal-familja kollha, kemm min-naħa tal-omm, kif ukoll min-naħa tal-missier, li inċidentalment it-tnejn li huma għandhom fil-familji rispettivi tagħhom lil min kellu tewmin. Diane Fenech bdiet billi rrakkuntat li meta kienu saru jafu li kien se jkollhom triplets, għallewwel inħasdu waħda sew għax dan kien ifisser għalihom li riedu jagħmlu kollox għal tliet darbiet. Dan kien ifisser ukoll ħafna spejjeż u ħafna impenn, iżda huma daħlu għal din il-biċċa xogħol b’ruħhom u b’ġisimhom, u l-aktar ħaġa importanti f’dan listadju kienet li jsalvaw lit-tliet ulied. Fil-bidu kien ikollhom ħafna għajnuna mill-ġenituri rispettivi, filwaqt li Diane kellha tieqaf
Ritratt riċenti tat-triplets
It-triplets Marija, Martina u Sheryl li twieldu ftit jiem biss qabel il-Milied ta’ tlettax-il sena ilu
mix-xogħol tagħha ta’ għalliema fi skola tal-Knisja. Il-ħajja ma kinitx faċli, iżda blgħajnuna ta’ Alla t-tfal tfarfru u bdew jikbru. Oħthom il-kbira – Kimberly li llum għandha erbatax-il sena – ukoll kienet tagħti d-daqqa t’id tagħha kif taf għalkemm hi ikbar minn ħutha sena biss. Diane Fenech, li tgħid li
Omm ta’ triplets tirrakkonta ma’ ‘In-Nazzjon’ kif l-aħbar li kien se jkollha triplets, l-ewwel ħasditha u xxukkjatha, imma mbagħad ġabitilhom – lilha u lil żewġha – ferħ triplu... esperjenza unika li għadhom jgħixuha sal-lum, b’mod speċjali meta joqrob il-Milied
f’Malta jkollna medja ta’ żewġ każi ta’ triplets fis-sena, fissret li żewġha Christopher kien jaħdem qatigħ mhux biss biex jaqla’ lħobża ta’ kuljum, imma anki biex jagħti daqqa t’id fil-bżonnijiet tad-dar. L-ispejjeż kienu kbar dejjem f’kull stadju tat-trobbija. Meta kienu żgħar spejjeż mod, iżda meta kibru spejjeż mod ieħor ta’ aktar ħwejjeġ, edukazzjoni, ħruġ
u affarijiet oħra. Bl-akbar onestà, Diane Fenech tgħid li meta t-tfal kienu għadhom żgħar l-akbar diffikultà li kienet tħabbat wiċċha magħha kienet is-sitwazzjoni tal-mard. “Li tlaħħaq magħhom bil-mard kienet tkun xi ħaġa diffiċli ħafna mhux mill-aspett ta’ mediċini biss.” Hi tgħid li jekk fil-ħajja ħtiġilhom ibatu ħafna, madankollu l-
ferħ u s-sodisfazzjon kien, u hu, it-triplu. Illum il-ġurnata Marija u Sheryl iħobbu ħafna l-pjanu, filwaqt li oħthom Martina tibbrilla l-aktar fil-lingwi. Huma bniet riservati ħafna u ma jaqblu kważi f’xejn. “Meta kienu iżgħar kont insibha diffiċli biex nagħrafhom mill-ewwel, imma llum li kibru, ix-xebh bejniethom naqas sew,” tirrakkonta ommhom b’wiċċ ferħan. Hi temmet tgħidilna li llum ittriplets bdew ifasslu l-ħajja tagħhom huma wkoll tant li joħorġu ma’ sħabhom, daqqa salBelt u daqqa biex jaraw xi film. “L-isport mhux il-favorit tagħhom, aktar l-iskola u listudju li fil-verità ma tantx iħallulhom ħin għal affarijiet oħra. Imma kull żmien il-Milied – li għalina jfisser ix-xiri ta’ sitt rigali, wieħed kull wieħed għal għeluq sninhom, u rigal ieħor kull wieħed tal-Milied – iġibilna ferħ kbir ħafna li qajla hemm kliem biex tiddeskrivih.”
Fl-okkażjoni tal-Ewwel Tqarbina tat-triplets