2014 12 27

Page 1

Nru 13,935

Is-Sibt, 27 ta‘ Diċembru, 2014 €0.80

www.maltarightnow.com

Koperazzjoni bejn il-Kristjani u l-Musulmani f’Betlem fil-Milied Charles Muscat F’kummenti lill-ġurnal ‘InNazzjon’, Suor Patricia Crockford – soru Maltija tas-St Joseph li ilha għal dawn l-aħħar 30 sena sservi fil-missjoni f’Betlem fl-Art Imqaddsa – qalet li fejn qiegħda sservi hi, ilMusulmani u l-Kristjani jaqblu ħafna u jikkoperaw anke matul il-festi tal-Milied. Hi qalet li fl-Università ta’ Betlem, fejn hi tgħallem il-mużika, hemm 75% tal-istudenti li huma Musulmani minħabba li fil-popolazzjoni hemm ħafna iktar Musulmani milli Kristjani, imma huma jaqblu ħafna u għalhekk is-sitwazzjoni hi differenti minn dik f’pajjiżi oħra.

Somma rekord ta’ €3.6 miljun

(Ritratt: Xandru Azzopardi)

L-ISTRINA 2014

In-nies iridu li fil-politika niddefendu l-ġid komuni Ara paġna 4

– Simon Busuttil Il-messaġġ tal-Kap tal-Oppożizzjoni u tal-Partit Nazzjonalista għall-Milied u l-Ewwel tas-Sena “In-nies iridu li fil-politika jkun hemm min jiddefendi l-ġid komuni – li huwa ta’ kulħadd. Bħalma d-dar hija l-kenn ta’ ħafna nies, daqstant ieħor ilPartit Nazzjonalista jrid ikun ta’ kenn għall-poplu kollu fejn kulħadd iħossu komdu jaqsam l-

ideat, l-aspirazzjonijiet, ixxewqat u d-diffikultajiet tiegħu.” Dan kien il-qofol tal-messaġġ tal-Milied u l-Ewwel tas-Sena tal-Kap tal-Oppożizzjoni u Kap tal-PN Simon Busuttil. Hu qal li meta jiltaqa’ mannies u jisma’ x’qed jistennew

mill-politiċi, ħafna bir-raġun jixtiequ li jaraw fil-politika mġiba aħjar u standards ogħla. Simon Busuttil kompla li sfortunatament, matul din is-sena, saru ħafna affarijiet li tellfu lfiduċja tan-nies fil-politiċi. għal paġna 3

Suor Patricia Crockford – soru Maltija li ilha għal dawn l-aħħar 30 sena f’Betlem

Matul it-30 sena li ilha sservi f’Betlem, tista’ tagħti xhieda ta’ kemm il-Musulmani sofrew minħabba li kulħadd jibża’ minnhom għax jaħsbu li malajr jistgħu jirrikorru għall-vjolenza

Hi fakkret li huma qed jgħixu taħt l-okkupazzjoni u xi kultant isiru attentati biex il-Kristjani u l-Musulmani jinfirdu u b’hekk jinħoloq l-inkwiet bejniethom. Spjegat ukoll li l-Università ta’ Betlem taħdem ħafna biex ilMusulmani u l-Kristjani jkomplu jaħdmu flimkien u ħafna studenti minn reliġjonijiet differenti jitħalltu u jagħmlu ħbieb u jibqgħu ħbieb tul ħajjithom kollha. Dan juri li huma m’għandhomx l-estremiżmu bħalma hemm f’diversi pajjiżi oħra. Dwar il-perjodu ta’ żmien ilMilied, Suor Patricia Crockford qalet li f’Betlem hemm it-tiżjin tal-Milied fit-toroq tal-belt u lMusulmani huma l-iktar li japprofittaw ruħhom anke millbliet u l-irħula fejn m’hemmx Kristjani, tant li jmorru f’Betlem u jaraw it-tiżjin talMilied. Suor Crockford qalet li hemm villaġġi fejn lanqas hemm persuna waħda Kristjana, imma meta jibdew jattendu l-

Università u jiltaqgħu malKristjani u jaraw li dawn jitkellmu l-istess lingwa tagħhom, jaraw li l-Kristjani Għarab għandhom l-istess kultura, l-istess lingwa u l-istess problemi. Hi qalet li meta l-istudenti Musulmani jiġu l-Università jkunu sorpriżi u jgħidu li ma kinux jaħsbu li l-Kristjani huma hekk, għax huma ġusti u jaqblu mal-Musulmani. Hi qalet li flUniversità jispjegaw lill-istudenti li l-Kristjani ma jaqblux mal-vjolenza. Suor Crockford spjegat li matul it-30 sena li ilha sservi f’Betlem tista’ tagħti xhieda ta’ kemm il-Musulmani sofrew minħabba li kulħadd jibża’ minnhom għax jaħsbu li malajr jistgħu jirrikorru għall-vjolenza. F’messaġġ lill-poplu Malti għal żmien il-Milied, Suor Patricia Crockford qalet li tħoss li fil-missjoni tagħha qed tirrappreżenta lil Malta u anke titlob għall-Maltin fil-Grotta tanNatività.


2

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

U-turn fuq ir-roundabout!

Transport Malta neħħiet ilbollards li għamlet ma’ żewġ roundabouts fin-Naxxar u li effettivament wasslu biex ingħalqu dawn iż-żewġ roundabouts, bil-konsegwenza li nħolqot aktar konġestjoni tattraffiku. Il-bollards kienu twaħħlu firroundabout ta’ quddiem ilkumpless GS u r-roundabout li hemm ftit aktar ’il fuq, li tagħti lejn San Ġwann jew lejn Ħal Għargħur. Skont Transport Malta, dawn kienu twaħħlu bi prova filwaqt li l-awtoritajiet komplew jissorveljaw is-sitwazzjoni. Dawn l-arranġamenti ġodda kienu urtaw ħafna lis-sewwieqa li f’daqqa waħda ma setgħux iduru mar-roundabouts, u żiedu l-konġestjoni tat-traffiku f’dawn l-inħawi.

www.maltarightnow.com

LOKALI

Il-pulizija jafu lill-bouncer li aggredieni “Il-pulizija li waslu fuq il-post waqt li bouncer f’Paceville kien qed isawwatni, mhux biss jafu min kien, imma saħansitra sejħulu b’ismu.” Din l-allegazzjoni serja saret minn Michelle Sullivan, il-mara li tul il-lejl bejn nhar is-Sibt u lĦadd, għall-ħabta tas-2.30am, sfat aggredita u msawta minn bouncer ta’ klabb tad-divertiment fi Triq Wilġa f’San Ġiljan. Fi status li tellgħet fuq Facebook, Sullivan qalet li uffiċjal tal-Pulizija għajjat lill-bouncer li attakkaha b’ismu, u ħalla l-inħawi miegħu qabel dan sparixxa fil-folla mingħajr ma tteħidlu ismu jew sar rapport minn fuq il-post. Kawża tad-daqqiet, Sullivan spiċċat imbenġla, bi black eye, qatgħat fuq wiċċha u bi troffa xagħar nieqsa (ara r-ritratt). Saħansitra qalet li xi

– il-vittma ta’ xebgħa f’Paceville

ħadd taha daqqiet ta’ sieq waqt li kienet mal-art. Il-każ kollu beda wara li allegatament sħabha kienu trattati b’mod vjolenti minn bouncer u Sullivan marret biex twaqqfu milli jaġixxi bi vjolenza. Imma minflok, dan il-bouncer dar lejha u qabad jagħti lilha wkoll. Fuq Facebook, Sullivan staqsiet ukoll kif jista’ jkun li l-post fejn

issawtet hi hu mdawwar b’kameras tas-sigurtà, ippuntati proprju lejn il-post fejn kienet, imma ma saret l-ebda riferenza għal dan u skont hi l-filmat baqa’ m’għaddiex għand il-Pulizija. Skont Sullivan, fuq il-post waslu żewġ skwadri tal-Pulizija – mirRapid Intervention Unit (RIU) u tad-Distrett. Il-ħabiba tagħha, Gabie Cioffi, l-ewwel vittma tas-

swat, kompliet ma’ din it-testimonjanza u saħansitra qalet li indikat min kienu l-persuni li sawtuha lil wieħed mill-uffiċjali. Madankollu qalet li dan l-uffiċjal ma ħa l-ebda azzjoni, anzi minflok “bdew jgħidulna biex nagħlqulu u nitilqu.” Nhar il-Ħadd fid-9pm Michelle Sullivan intalbet mill-Pulizija biex tmur l-għassa u tgħin fl-investigazzjoni biex ikun identifikat l-uffiċjal tas-sigurtà li allegatament aggredieha. Dwar dan il-każ kellmitna wkoll persuna li rat kollox iseħħ. Hi wkoll spjegat li ma tistax tifhem “kif il-Pulizija ma jafux min kien il-bouncer li aggredixxa lil Sullivan meta fuq il-post waslu mal-għaxar uffiċjali tal-Pulizija u kull min kien preżenti ra lillbouncer.”

Il-Milied ifisser aktar xogħol għall-Pulizija

L-ebda inċident serju fil-lejl tal-Milied. Ħmistax-il persuna arrestati fuq droga

Waqt li ħafna jgawdu l-Milied mal-familja, ħaddiema oħrajn ikollhom iqattgħu l-Milied malkollegi tax-xogħol hekk kif ikunu xogħol. Fost dawn, hemm il-pulizija li jkunu impenjati ħafna f’dawn iżżminijiet. ‘In-Nazzjon’ tkellmet mas-Surġent Lorna Mifsud dwar lħidma li kellhom il-pulizija flGħassa ta’ San Ġiljan f’lejlet il-

Milied u fl-ewwel sigħat ta’ Jum ilMilied. Hi spjegat li mal-lejl kien hemm ix-xogħol li jkun hemm kull sena l-iktar dak marbut ma’ persuni li jkunu xorbu żżejjed jew xi ġlied li jinqala’. Hi qalet li Jum il-Milied ukoll kien jum ta’ ħidma għalihom. Il-Kuntistabbli Joseph Mifsud, li wkoll iservi fl-Għassa ta’ San Ġiljan, qalilna li hu ilu 25 sena fisservizz fil-Korp tal-Pulizija, għal-

hekk dara li ħafna drabi jkun xogħol fil-festi. F’Jum il-Milied, żaru l-Għassa ta’ San Ġiljan il-Ministru tal-Intern u sSigurtà Nazzjonali Carmelo Abela, il-Kummissarju tal-Pulizija Michael Cassar u d-Deputat Kummissarju Ray Zammit. Huma rringrazzjaw lill-Pulizija tal-ħidma u l-impenn tagħhom f’dawn il-jiem ta’ festi. Sadanittant, f’dak li għandu

x’jaqsam ma’ inċidenti, b’xorti tajba, tul il-lejl tal-Milied ma ġewx rappurtati inċidenti serji. Fil-fatt, kien rappurtat inċident wieħed biss li seħħ lejlet il-Milied għall-ħabta tas-6pm meta sploda ċilindru talgass f’appartament fil-Qawra u dan wassal għal nirien. Fortunatament ħadd ma kien fl-appartament u ħadd ma weġġa’ f’dan l-inċident. Min-naħa l-oħra, bejn l-24 u l-25

ta’ Diċembru kienu arrestati ħmistax-il persuna li fil-pussess tagħhom kellhom id-droga kokaina u ħaxixa tal-kannabis. L-arresti saru meta l-Pulizija kienu qed jagħmlu spezzjonijiet f’numru ta’ postijiet ta’ divertiment. L-etajiet tal-persuni li ġew arrestati jvarjaw minn 17 sa 35 sena. Fost dawk li nqabdu kien hemm Palestinjan u Taljan.

Il-President ta’ Wirt Għawdex Franco Masini jirċievi l-unur ‘Ġieħ Għawdex’ mingħand il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca. L-NGO hija r-rebbieħa tal-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ dan l-unur li jingħata kull sena miċ-Circolo Gozitano lil persuni jew organizzazzjonijiet li jaħdmu favur Għawdex. Wirt Għawdex kienet ippremjata għad-diversi proġetti ta’ restawr li għamlet, fosthom fuq il-kappella Medjevali ta’ Santa Ċeċilja u fuq l-aħħar dgħajsa Għawdxija tal-Latini.


www.maltarightnow.com

IL-MESSAĠĠI TAL-AWTORITAJIET

Irrid niżgura Partit Nazzjonalista qrib in-nies minn paġna 1

“Jiena qed niżgura li l-Partit Nazzjonalista jkun qrib in-nies,” qal Simon Busuttil. “Kuljum qed niltaqa’ man-nies u nisma’ x’jistennew mingħandna. Iridu li min ikun fil-politika jimxi b’onestà. Għandhom raġun; il-politiċi għandhom jagħtu eżempju tajjeb. In-nies jippretendu li jekk il-politiċi jgħidu xi ħaġa, jgħiduha għax jemmnuha u mhux biex jintgħoġbu. Għalhekk jiena determinat li naħdem biex intom jerġa’ jkollkom fiduċja fil-politika u filpolitiċi. Il-Kap tal-Oppożizzjoni qal li l-PN għadda minn diversi esperjenzi matul din is-sena u fost l-iktar li hu kburi bihom, hemm l-Ewwel Konvenzjoni Ġenerali ta’ Ottubru li għadda, li matulha tkellmu nies ġodda li ħasbu li l-Partit mhux lest jismagħhom, iżda semagħhom u fehemhom.

“In-nies iridu li fil-politika niddefendu l-ġid komuni. L-ambjent, pereżempju, li qiegħed hemm biex igawdih kulħadd u nipproteġuh għal min jiġi warajna. Biex niddefendu l-ġid komuni ma rridux naħsbu fuq dak li kull wieħed minna jista’ jieħu hu, imma rridu naħsbu dwar dak li nistgħu nagħtu, sabiex kollha kemm aħna ngawdu minn kwalità ta’ ħajja aħjar. Irridu nitkellmu bl-‘aħna’ u mhux bil-‘jiena’ għax b’hekk ingawdu kollha u mhux igawdu l-ftit,” qal Simon Busuttil. Simon Busuttil kompla li mhux se joqgħod jistenna sakemm isir Prim Ministru biex jaħdem għal dawn l-għanijiet. Wiegħed li bħalma għamel din is-sena, se jkompli matul l-2015 juri d-differenza li l-politika f’Malta tista’ tkun onesta u mibnija fuq prinċipji sodi.

X’qed nagħmlu biex ikollna soċjetà inklużiva?

X’qed nagħmlu biex ikollna soċjetà inklużiva, ta’ tolleranza, solidarjetà, paċi u ħniena? Mistoqsija li għamel lAmministratur Appostoliku ta’ Malta Monsinjur Charles J. Scicluna li fil-messaġġ tiegħu tal-Milied appella għal soċjetà aktar inklużiva u li tilqa’ lil kulħadd. Qal li anke l-għar kien miftuħ għal kulħadd li laqa’ fi ħdanu lirrgħajja u lil dawk emarġinati fissoċjetà, u dan ifisser li Ġesù jilqa’ lil kulħadd. Monsinjur Scicluna qal li aħna wkoll għandna nkunu inklużivi u niftħu l-qalb tagħna għal kulħadd, u għandna nistaqsu lilna nfusna jekk matul din is-sena ftaħniex qalbna għal nies li forsi ma naqblux magħhom jew li narawhom differenti minna. Fil-messaġġ tiegħu, Charles J. Scicluna semma wkoll dak li kien seħħ fl-1914 fi Franza meta s-suldati għedewwa ta’ xulxin flEwwel Gwerra Dinija waqfu mill-ġlied, il-Ġermaniżi kontra lFranċiżi, u waqt li ċċelebraw ilMilied flimkien, f’ħin minnhom fil-lejl tal-Milied semgħu lil xulxin ikantaw l-għanjiet talMilied. Hu qal li dan għandu jkun l-ispirtu tal-Milied ta’ paċi u tolleranza li jispirana, u kompla li dan il-ġest ta’ mitt sena ilu huwa wkoll messaġġ li jġegħelna naħsbu fuq il-qagħda tad-dinja bħalissa, fejn ħafna Nsara ħutna huma ppersegwitati, u huma vittmi ta’ persekuzzjoni u ta’ gwerer. Sadanittant, f’messaġġ separat

L-Isqof Charles J. Scicluna, Amministratur Appostoliku ta’ Malta, waqt ir-recording tal-messaġġ tal-Milied (Ritratt: Uffiċċju Komunikazzjoni tal-Kurja)

li bagħat lill-emigranti, l-Isqof Scicluna fakkar li hu twieled filKanada, u għalhekk l-ewwel Milied tiegħu bħala tarbija kien f’dik l-art li fiha emigraw ħafna Maltin. Għalhekk, qal l-Isqof Scicluna, irid isellem lil tant familji Maltin li jinsabu f’artijiet differenti bħall-Awstralja, l-Istati Uniti talAmerika, il-Kanada, l-Ingilterra, l-Italja, u f’tant pajjiżi oħra. “Nawguralkom Milied hieni u nirringrazzjakom tax-xhieda sabiħa li tagħtu tal-valuri Nsara li ħadtu minn art twelidna, Malta. Għalkemm f’ambjenti totalment differenti minn tagħna, naf li nnostalġija għall-art ħelwa Maltija tibqa’ fikom u fostkom. Nawgura wkoll il-Milied hieni lil uliedkom, lil ulied uliedkom, u nawguralkom ukoll sena ġdida mimlija risq u barka,” temm jgħid l-Amministratur Appostoliku.

3

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Il-Kap tal-Oppożizzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil jaqsam il-ħsibijiet tiegħu fl-okkażjoni tal-festi tal-Milied u l-Ewwel tas-Sena mid-dar tiegħu

Il-President tisħaq fuq l-għaqda

“Huwa meta ningħaqdu, li nistgħu nifhmu wieħed lill-ieħor, li nistgħu nagħdru lil xulxin, u li nkunu ta’ spalla għal xulxin filmumenti diffiċli tal-ħajja.” Dan kien l-awgurju li wasslet il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca fil-messaġġ tagħha għall-Milied u l-Ewwel tas-Sena, l-ewwel wieħed minn mindu assumiet il-Presidenza. L-2014 kienet sena li matulha Malta ċċelebrat anniversarji importanti, li servew biex bħala poplu nirriflettu fuq il-ġrajjiet li sawruna, qalet il-President, waqt li appellat biex in-nies jagħrfu li m’hemmx preżent mingħajr passat, u li l-istudju korrett tal-passat hu indispensabbli għall-maturazzjoni tal-poplu f’kuntest demokratiku. Matul din is-sena, qalet ilPresident, kien hemm numru ta’ istituzzjonijiet li għad iridu jirbħu l-fiduċja sħiħa tal-poplu. Kulħadd f’dawn l-istituzzjonijiet, kemm ilħaddiema ċivili kif ukoll bl-uniformi, flimkien mas-superjuri tagħhom u mal-politiċi, għandhom jaħdmu biex jerġgħu jiksbu lfiduċja tal-poplu. Il-President ta’ Malta tkellmet ukoll dwar anniversarji f’kuntest internazzjonali, fosthom il-100 sena mill-bidu talGwerra l-Kbira u l-25 anniversarju mill-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin. Minkejja t-telf ta’ miljuni kbar ta’ ħajjiet li ġew issagrifikati għall-ambizzjoni tal-ftit, għad hawn min jaħseb u jinsisti li lgwerer u l-ħitan huma għażliet

Ejjew naħdmu biex nagħmlu minn Malta mudell ta’ għaqda u paċi. Ejjew nagħmlu minn Malta Belt Kapitali fil-Mediterran għall-Paċi – Marie Louise Coleiro Preca

vijabbli. “Rajna tul din is-sena, minn Gaża għas-Sirja; mill-Iraq għall-Afganistan; mill-Pakistan għal-Libja, mill-Ukrajna għanNiġerja, xeni tal-waħx, għadajjar tad-demm, biċċeriji umani li jwerwru u jnikktu lil kull min għandu għal qalbu l-ħajja u ddinjità umana,” sostniet il-

President ta’ Malta. Marie Louise Coleiro Preca qalet li quddiem dawn ir-realtajiet, is-silenzju hu immorali u ħeġġet biex kull bniedem jirrakkonta lil uliedu l-istejjer ta’ meta l-bniedem falla meta poġġa l-vjolenza qabel il-ħniena u rraġuni.

Il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca f’mument waqt il-quddiesa ta’ nofsillejl fil-Konkatidral ta’ San Ġwann (Ritratt: DOI, Jeremy Wonnacott)


www.maltarightnow.com

4

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

LOKALI

Ġenerożità li tittieħed

Kienet tabilħaqq festa ta’ solidarjetà dik li lbieraħ, l-għada talMilied, iddominat iċ-Ċentru talMediterran għall-Konferenzi filBelt, fejn saret l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Istrina – avveniment annwali li fih il-poplu Malti u Għawdxi jingħaqad f’turija ta’ ġenerożità biex jgħin lil min hu vulnerabbli. Ġurnata li wriet, litteralment, kif il-ġenerożità tittieħed. L-Istrina 2014, bħas-soltu b’risq il-Malta Community Chest Fund (MCCF) – li din is-sena se tqassam il-fondi miġbura lil għaqdiet maqsumin f’7 kategoriji differenti – bdiet ftit wara li daqq nofsinhar u nfetħet millPresident ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca li kienet akkumpanjata mill-Prim Ministru Joseph Muscat u millKap tal-Oppożizzjoni Simon Busuttil. Waqt it-tnax-il siegħa talIstrina, minn nofsinhar sa nofsillejl, f’xandira diretta bħassoltu fuq l-istazzjonijiet televiżivi prinċipali, spikkaw lappelli kontinwi mill-ogħla awtoritajiet ċivili u ekkleżjastiċi biex il-Maltin jikkontribwixxu għal dawk inqas ixxurtjati minnhom. Fl-intervent tiegħu l-Kap tal-

Il-Kap tal-Oppożizzjoni Simon Busuttil, u s-sieħba tiegħu, huma u jieħdu d-donazzjonijiet għall-Istrina 2014 (Ritratti: Xandru Azzopardi)

Oppożizzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, li kien akkumpanjat mis-sieħba tiegħu Kristina, qal li l-poplu Malti hu poplu ġeneruż u li waqt dan l-avveniment nazzjonali ta’ kull sena jkompli juri kemm hu ġeneruż. Hu ddeskriva l-ġenerożità talMaltin u l-Għawdxin bħala investiment, għaliex il-Malta Community Chest Fund tgħin lil kull min isib ruħu f’diffikultà. Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li tul il-ġurnata tal-

Istrina ninsew il-politika u lkuluri, u niffukaw fuq il-valuri. Fl-appelli tagħha u anke flgħeluq tal-Istrina, il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca saħqet kemm il-poplu Malti huwa poplu ġeneruż u tenniet ir-ringrazzjament tagħha għal kull persuna li tat is-sehem tagħha f’din il-maratona. Kemm il-President u anke lmexxejja politiċi, matul il-jum, qattgħu ammont konsiderevoli ta’ ħin jirċievu d-donazzjonijiet mingħand il-pubbliku bit-tele-

fon, u matul dan il-ħin kollu komplew jappellaw lill-pubbliku biex jikkontribwixxi. Anke qabel il-ftuħ tal-Istrina, il-President ta’ Malta, f’messaġġ viżiv li xxandar fuq Facebook, qalet li l-Istrina hu jum li jista’ jkun kunsidrat bħala l-“Jum Nazzjonali tas-Solidarjetà f’Malta”. Ftit minuti wara l-ftuħ talIstrina żaru wkoll Dar ilMediterran l-eks Presidenti ta’ Malta Eddie Fenech Adami, Ugo Mifsud Bonnici u George Abela.

L-Istrina kienet dominata minn spettaklu li ma waqaf xejn u li laħaq il-qofol tiegħu malli tħabbret iċ-ċifra finali fejn issokta lbriju fuq il-palk prinċipali. Matul il-ġurnata d-divertiment ma batta xejn, b’diversi nies fosthom deputati tal-Parlament miżżewġ naħat tal-Kamra jilbsu u jimitaw lil personalitajiet mixxena tal-ispettaklu. Aktar tard filgħaxija l-Grupp Parlamentari Nazzjonalista żar l-Istrina u ppreżenta d-donazzjoni tiegħu. Minn ħin għal ieħor waqt ilmaratona, preżentaturi differenti laqgħu wkoll numru kbir ta’ donazzjonijiet mingħand diversi entitajiet – kummerċjali u mhumiex – li flimkien mad-diversi organizzazzjonijiet u għaqdiet kollha kkontribwew għas-somma finali. Saru attivitajiet marbutin malIstrina f’Għawdex ukoll, b’kollegamenti diretti tul il-ġurnata mal-kumpless Arkadia fir-Rabat. F‘Malta saru wkoll attivitajiet barra minn Dar il-Mediterran. Fost l-oħrajn, ftit qabel bdiet lIstrina grupp ta’ 120 rekluta talForzi Armati ta’ Malta bdew jġbdu vann militari mill-Palazz ta’ San Anton sal-Belt Valletta f’attività msejħa “Push4l-Istrina”. Huma waslu l-Belt ftit qabel is-6pm.

3D ARCHITECTURAL MAPPING. Dehra tal-faċċata tal-Palazz tal-President kif qed tinxtegħel ta’ kull filgħaxija, bejn il-5.30pm u l-10.30pm sa lejliet l-Ewwel tas-Sena, fuq inizjattiva tal-Fondazzjoni V18 b’kollaborazzjoni mal-MCAST. Kull siegħa u nofs qed issir projezzjoni bid-dawl li s-suġġett tagħha hu t-tradizzjonijiet li matul is-snin saru ħaġa waħda mal-festi tal-Milied. Il-projezzjoni saret minn 43 student tal-MCAST għat-tieni sena konsekuttiva. (Ritratti: Fondazzjoni Valletta 2018)


www.maltarightnow.com

5

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

LOKALI

Il-familji Maltin diġà Se jwarrab minn Chairman qed jibbukkjaw tal-IĠM għas-sajf

Il-familji Maltin diġà qed jibbukkjaw il-btajjel tagħhom għassajf li ġej, u dan qed jagħmluh kmieni u f’numru rekord. Skont stqarrija pubblikata minn Ryanair, dan il-Milied illinja tal-ajru lowcost qed tirreġistra l-akbar numru ta’ bookings li qatt irreġistrat fuq ir-rotot tagħha minn Malta u lejha għas-sajf li ġej. Skont l-istqarrija, il-Maltin huma l-aktar nies li bbukkjaw kmieni l-vaganzi tagħhom għassajf 2015.

Ryanair kienet l-ewwel linja tal-ajru li ttir lejn Malta li nidiet l-iskeda tagħha għas-sena ddieħla, b’aktar rotot u aktar titjiriet, u b’nolijiet irħas. IlMaltin għandhom l-opportunità li jagħżlu minn fost 28 rotta. Għal dan l-istaġun tal-festi talMilied u l-Ewwel tas-Sena, Ryanair qalet li qed tistma li se ġġorr aktar minn 3.5 miljun passiġġier bejn l-20 ta’ Diċembru u s-6 ta’ Jannar. Dan ifisser żieda ta’ nofs miljun ruħ fuq l-istess perjodu fl-2013.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat u s-Sinjura Muscat se jkunu qed jilqgħu lill-pubbliku fil-Berġa ta’ Kastilja biex jawguraw lil xulxin fl-okkażjoni tas-sena l-ġdida. Il-Prim Ministru u s-Sinjura Muscat se jiltaqgħu mal-pubbliku l-Erbgħa 31 ta’ Diċembru bejn it-3.30pm u l-5pm. Stqarrija tadDipartiment tal-Informazzjoni qalet li kull min jixtieq jiltaqa’ mal-Prim Ministru u masSinjura Muscat qed jintalab iċempel 2200 2400 biex iħalli ddettalji tiegħu. Waqt li jkun fil-Berġa ta’ Kastilja, il-pubbliku se jkun jista’ jara s-swali tal-Kabinett u tal-Ambaxxaturi u kull min jixtieq, se jkun jista’ wkoll jiffirma l-Ktieb tal-Viżitaturi. Anke l-Ispeaker talParlament, flimkien madDeputy Speaker u l-Whips talGruppi Parlamentari, se jkunu qed jilqgħu lill-pubbliku fil-

Kamra tal-Kumitati, fil-Palazz tal-Belt nhar l-Erbgħa 31 ta’ Diċembru 2014 bejn l-4.30pm u l-5.30pm biex jagħtu l-awguri għas-sena l-ġdida. F’din l-okkażjoni, il-pubbliku se jkollu l-opportunità jżur ilKmamar tal-Kumitati kif ukoll is-Sala tal-Parlament għallaħħar darba peress li hu mistenni li iktar tard matul is-sena 2015 il-Kamra tad-Deputati tibda tiltaqa’ fil-binja l-ġdida fid-Daħla tal-Belt Valletta. Anke f’dan il-każ, kull min jixtieq jattendi huwa mitlub iċempel 2559 6276 u jħalli d-dettalji tiegħu. Min-naħa tiegħu, il-Kap talOppożizzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil se jkun jilqa’ lill-membri tal-pubbliku għall-iskambju tal-awguri fid-Dar Ċentrali tal-Partit Nazzjonalista lejlet l-Ewwel tasSena bejn it-3.30pm u s-6pm. Hu se jkun akkumpanjat millbqija tat-tmexxija tal-PN.

L-iskambju tal-awguri

Malcolm J. Naudi, iċChairman tal-Istitut talĠurnalisti Maltin (IĠM), iddeċieda li ma jerġax jikkontesta wara li ilu għal dawn l-aħħar 14-il sena konsekuttivi fil-kariga. Naudi se jwarrab biex fi kliemu, “jagħmel spazju għal demm ġdid”. “Rajt l-Istitut jikber minn bidu umli, wara li kont wieħed millmembri fundaturi. Inħossni kburi li ili mmexxi l-Istitut għal dawn is-snin kollha fejn bnejt fuq ixxogħol tal-predeċessuri tiegħi, ilmibki Anthony Montanaro u Ray Bugeja.” Naudi żied jgħid li mhux dejjem kienet faċli, però l-IĠM irnexxielu jkompli għaddej u jikber, grazzi għall-għajnuna u lappoġġ tal-Kunsill u dawk kollha li ħadmu mill-qrib miegħu, fosthom il-Fondazzjoni Tumas Fenech għall-Edukazzjoni filĠurnaliżmu, il-Kummissjoni talEtika Ġurnalistika u l-imsieħba kummerċjali tal-Istitut. Naudi se jieħu sena ta’ mis-

trieħ, però jista’ jkun li jerġa’ jservi fuq il-Kunsill. Hu se jkompli fil-kariga bħala Aġent Chairman sal-Laqgħa Ġenerali Annwali tal-IĠM, li s-soltu ssir fit-tielet ġimgħa ta’ Jannar, u wara din il-laqgħa jieħu postu ċChairman il-ġdid. L-IĠM fi stqarrija qal li jixtieq juri l-apprezzament tiegħu millqalb għall-kontribut li ta Malcolm J. Naudi lejn il-professjoni u għat-tmexxija tiegħu

tul dawn is-snin. Id-Deputat Chairman tal-Istitut Charles Flores qal li l-IĠM hu grat lejn Malcolm J. Naudi li ħadem b’mod professjonali għall-aħħar u b’integrità kbira għaqqad membri tal-Kunsill ta’ fehmiet politiċi differenti biex, minkejja d-diffikultajiet li jinqalgħu ta’ sikwit, xorta waħda jibqgħu impenjati lejn prinċipji sodi li jistgħu jiġu applikati b’mod universali.

Is-serje ta’ kunċerti ta’ ħin itte organizzati minn RIDT blisem ‘L-Oratorju: Mużika u Arti’, se tkompli għada l-Ħadd, 28 ta’ Diċembru fl-4.30pm flOratorju tal-Knisja tal-Ġiżwiti fil-Belt Valletta, b’kunċert imtella’ mis-St James Consort, imsejjaħ ‘A Christmas Baroque’. St James Consort se jippreżenta mużika tal-perjodu Barokk relatata direttament ma’ dan iż-żmien tas-sena. Il-kompożituri li tagħhom se nisimgħu x-xogħlijiet, kollha kontemporanji ta’ Vivaldi, kienu ispirati mill-mużika tradizzjonali pastorali tar-rgħajja li tintuża

waqt iċ-ċelebrazzjonijiet tanNatività fl-Italja ta’ Fuq. Il-programm jinkludi ‘Concerto Noel Allemand’ ta’ Corrette, ‘Sinfonia a tre op 1, 12 per il Santissimo Natale’ ta’ Valentini, ‘Sinfonia Pastorale per il Santissimo Natale op 2 No 12’ ta’ Manfredini, u ‘Sinfonia Pastorale per il Santissimo Natale’ ta’ Ferrandini. Is-St James Consort, immexxi mill-vjolinista Sarah Spiteri, hu magħmul minn għadd ta’ mużiċisti kemm stabbiliti kif ukoll numru ta’ wċuħ ġodda. Il-Consort ta l-ewwel kunċert f’Ottubru tal-2006, permezz tattnedija ta’ serje ta’ kunċerti li

kienu jsiru fil-knisja ta’ Sta Katerina tal-Italja, fejn kienu ppreżentati xogħlijiet Barokki popolari u anqas magħrufa. Ir-repertorju tagħhom illum jinkludi xogħlijiet stabbiliti talperjodu Barokk, kif ukoll kompożizzjonijiet ġodda ta’ kompożituri Maltin. Id-dħul minn ‘L-Oratorju: Mużika u Arti’ hu intenzjonat biex jinġabru flus għal attivitajiet ta’ riċerka fl-Università, permezz tar-Research Trust (RIDT). M’hemmx bżonn booking u d-dħul għall-Oratorju hu minn Triq l-Arċisqof. Hu rakkomandat li tingħata għotja ta’ €10.

Malcolm J. Naudi, iċ-Chairman tal-Istitut tal-Ġurnalisti Maltin (IĠM), li ħabbar li mhux se jerġa’ jikkontesta wara 14-il sena fit-tmexxija tal-Istitut

Mużika Barokka tal-Milied


www.maltarightnow.com

6

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Diretturi ta’ Popeye Village ma jinstabux ħatja ta’ negliġenza

QORTI

Tliet snin ilu tifel ta’ 9 snin kien weġġa’ gravi wara li waqa’ minn fuq rikba

Stephen Bonnici ta’ 40 sena, u Marco Bonnici ta’ 41 sena – iddiretturi ta’ Popeye Village – ma nstabux ħatja li minħabba nuqqas ta’ sigurtà u traskuraġni, tifel ta’ disa’ snin weġġa’ gravi fuq rikba li hemm fil-funpark wara li waqa’ minn fuqha.

tipprova l-każ tagħha u lanqas biss kienet preżenti għallaċċess. Min-naħa tagħha d-Difiża pproduċiet ukoll lill-inġinier Konrad Maistre li qal li ma kien hemm xejn irregolari fuq irrikba u dwar dan ippreżenta rap-

L-inċident seħħ fil-15 ta’ Mejju tal-2011 għall-ħabta tat2.45pm meta t-tifel waqa’ minn ferris wheel u spiċċa b’wiċċu sfigurat. Il-Qorti preseduta millMaġistrat Carol Peralta qalet li l-Prosekuzzjoni ma rnexxilhiex

port dwar is-safety features li għandha r-rikba. Għalhekk id-diretturi ma kellhom l-ebda tort għal dak li ġara. Għad-diretturi deher l-Avukat Arthur Azzopardi filwaqt li lIspettur Jessica Grima mexxiet il-Prosekuzzjoni.

Dak li kien manager tar-riżorsi umani tal-Korporazzjoni għas-Servizzi tal-Ilma (WSC), ippreżenta protest fil-Prim’Awla tal-Qorti Ċivili li fih qal li fis-27 ta’ Mejju tal-2013, jiġifieri xahrejn u nofs wara l-elezzjoni, hu tneħħa mill-kariga tiegħu u minfloku tpoġġiet dik li qabel kienet is-segretarja taċChairman. Emanuel Galea, ta’ 45 sena mis-Siġġiewi, qal li huwa uffiċjal pubbliku, u li ilu jaħdem mal-Korporazzjoni mill-1986 meta kien beda jaħdem bħala skrivan, u fl-2007 sar HR manager. Hu qal li tneħħa minn din il-

kariga mingħajr ebda ġustifikazzjoni filwaqt li ma kien hemm lebda każ ta’ dixxiplina kontrih, u għalhekk dan kollu jfisser li saret diskriminazzjoni fil-konfront tiegħu. Qal ukoll li kienet tpoġġiet fil-kariga minfloku mingħajr l-ebda sejħa għall-applikazzjonijiet ċerta Pauline Lanzon, li qabel kienet segretarja taċ-Chairman talKorporazzjoni. Galea qal li hu pprova jara ma’ kull min sar responsabbli mill-Korporazzjoni kif se jiġu protetti d-drittijiet tiegħu. Dan billi kkomunika mal-Ministru responsabbli u anke mal-Prim Ministru. Minkejja dan, ma

kienx hemm kuntatt dwar l-aġir negattiv fil-konfront tiegħu – dak li ma jingħatax xogħol xieraq, u li nkisirlu l-kuntratt li kellu – u dan wassal għal ħsara psikoloġika, tant li kellu joħroġ bis-sick leave. Minkejja li baqa’ jitħallas ilpaga kollha, anke jekk mhux skont il-kuntratt, Galea tħalla barra mix-xogħol għal perjodu ta’ sena u tliet xhur. Fil-Qorti hu kompla jispjega li wara aktar insistenza min-naħa tiegħu ġie offrut li jidħol lura għax-xogħol f’kariga aktar baxxa, dik ta’ senior executive, basta jwaqqa’ kull pretensjoni. Għal din il-mossa hu qal li lest li

jidħol u jagħmel ix-xogħol li jiġi assenjat lilu. Madankollu, qal li ma kienx se jirrinunzja għal xi dritt legali jew kuntrattwali tiegħu u għalhekk qal li dak li kien aċċetta għamlu bla preġudizzju għall-istess drittijiet tiegħu. Galea qal li fl-1 ta’ Settembru li għadda ġie assenjat xogħol simili għal dak ta’ meter reader b’kundizzjonijiet imnaqqsa minn dawk li kellu qabel ma bdew l-azzjonijiet fil-konfront

tiegħu. Aktar minn hekk, qal li x-xogħol li ngħatalu mhuwiex skont il-pożizzjoni tiegħu u kollox jindika li hu intiż biex jiddemoralizzah u jġiegħlu jitlaq. Galea, li ppreżenta l-protest tiegħu kontra l-Korporazzjoni u kontra s-Segretarju Permanenti Prinċipali, qal li wasal iż-żmien li l-pożizzjoni tiegħu tiġi rranġata skont l-obbligi legali u kuntrattwali tal-Korporazzjoni. Ilprotest kien iffirmat mill-Avukat Andrew Borg Cardona.

In-Niġerjana Faith Jezz Mohammed fil-Qorti qalet li bid-daqqiet li qalgħet inqalgħulha tliet sinniet li se jiġu jiswew madwar €6,000 biex tagħmel oħrajn flokhom. Faith kienet qed tixhed filkumpilazzjoni li Joseph Apap ta’ 43 sena jinsab għaddej quddiem il-Maġistrat Doreen Clarke, mixli li kkaġuna feriti gravi fuqha u feriti ħfief fuq oħra, u li wera mibegħda razzjali wara li ħebb għaż-żewġ Niġerjani, wara li ddejjaq jistenna warajhom fil-kju biex

isarraf ċekk. Faith spjegat kif Apap – li jgħix f’San Pawl il-Baħar – ma riedx jistenna warajhom f’exchange bureau f’Buġibba, u beda jgħaddi kummenti razzisti fil-konfront tagħha u ta’ seħbitha, li hija min-Niġerja wkoll. Waqt li beda jgħajjarhom ‘negroes’ u ‘fucking blacks’ hu nfexx fiha billi aggredieha u beda jagħtiha bil-ponn fuq wiċċha. Hi qalet li bid-daqqiet li qalgħet tilfet żewġ sinniet, u wara, konsegwenza ta’ dan l-

inċident kellha tinqalgħalha sinna oħra, u li biex tagħmel oħrajn minflokhom se jiġu jiswewha €6,000. Qalet ukoll li kif waslu l-pulizija, dawn raw lill-akkużat isawwatha. Seħbitha xehdet ukoll u kkonfermat li Apap beda jgħaddi kummenti razzisti fil-konfront tagħhom, li ħebb għaliha wkoll, u li heddida li jisparalhom minkejja li kienet qed tieħu ħsieb it-tarbija ta’ Faith. Hija rrakkontat kif Apap qabad jagħti lil Faith u hi bdiet tgħajjat għall-għajnuna filwaqt

li rnexxielha anke tieħu xi ritratti sakemm laħqu ġew ilpulizija u sabu lil Apap isawwat lil Faith. Il-Kuntistabbli Francesca Quattromani rrakkontat kif flgħassa ta’ San Pawl il-Baħar irċivew telefonata li raġel kien qed isawwat mara ta’ karnaġġjon skur. Qalet li meta lpulizija mid-distrett flimkien ma’ dawk tar-Rapid Intervention Unit (RIU) marru fuq il-post, sabu lil Apap fuq Faith, isawwatha. Waqt li qalet li Faith kellha daqqiet fuq

wiċċha u anke d-demm, spjegat li Apap kellu xi grif, li skont kif qalet Faith, sar meta ppruvat tneħħih minn fuqha. Wara li semgħet ix-xhieda u dak li kellha xi tgħid ilProsekuzzjoni mmexxija millIspettur Maurice Curmi u lavukat difensur Chris Chircop, il-Maġistrat Doreen Clarke qalet li hemm biżżejjed provi biex l-akkużat jitpoġġa taħt att ta’ akkuża, u ċaħdet it-talba għal-libertà proviżorja talimputat. Il-każ ikompli jinstema’ fid-29 ta’ Jannar li ġej.

Il-Prosekuzzjoni ma rnexxilhiex tipprova l-każ tagħha

Tneħħa mill-kariga bla ġustifikazzjoni wara l-elezzjoni ġenerali Minn HR manager tal-WSC spiċċa meter reader

Niġerjana tilfet tliet sinniet u qalgħet xebgħa f’argument ma’ Malti


www.maltarightnow.com

7

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

KUNSILLI LOKALI

Bla saħħa u bla poter? KUMMENT

L-idea tal-Kunsilli Lokali hija l-aqwa espressjoni tal-kunċett tas-sussidjarjetà fil-prattika. Ilkunċett fejn id-deċiżjonijiet jittieħdu fil-livell l-eqreb tan-nies possibbli. Qabel ma f’Malta kien hawn il-Kunsilli Lokali, kull deċiżjoni kienet ttieħed minn xi awtorità ċentrali, li aktar iva milli le, ftit li xejn ikollha informazzjoni dwar l-

impatt reali tad-deċiżjoni tagħha fuq il-lokal konċernat. Permezz tal-Kunsill Lokali, id-deċiżjonijiet bdew jittieħdu min-nies tallokal stess sabiex hekk iddeċiżjoni tkun tassew tirrifletti l-ħtiġiet tal-poplu. L-esperiment tal-Kunsilli Lokali ħadem u llum il-ġurnata huma bosta dawk il-lokalitajiet li jistgħu jitkellmu dwar

progress u titjib tul dawn l-aħħar snin ta’ Kunsilli Lokali. Fil-bidu tal-Kunsill Lokali l-Partit Laburista tant kien kontra dan il-kunċett li saħansitra għażel li ma jikkontestax b’mod uffiċjali. Bil-kliem il-Partit Laburista temm ix-xettiċiżmu tiegħu u issa f’daqqa sar qalbu perżuta għall-Kunsilli Lokali. Iżda bilfatti għadu l-istess partit xettiku

dwar iċ-ċitazzjonijiet talGwardjani Lokali, Cutajar tgħid li min għandu xi lment għandu jmur l-uffiċju tar-reġjun u mhux ilKunsill Lokali. Fuq Facebook, Cutajar turi wkoll il-frustrazzjoni tagħha għall-fatt li bħala Sindku m’għandha ebda kontroll fuq issitwazzjoni tant li tikteb “Taħseb li kieku tista’ ssir xi ħaġa minnaħa tagħna ma saritx? Jiena waħda mill-uniċi Sindki li f’kull laqgħa tar-Reġjun nirrimarka kontinwament dwar in-numru eċċessiv ta’ ċitazzjonijiet li qed jingħataw. Apparti dan, huma ħafna l-ilmenti li minn ġimgħa għal oħra nibgħat lir-Reġjun fuq ċerti wardens li aġixxew fil-konfront ta’ persuni b’mod arroganti, multi inġusti u multi li ngħataw f’ħinijiet mhux opportuni. Birrispett kollu, qed tgħid li l-Kunsill jista’ jagħmel ħafna imma l-affarijiet huma ’l bogħod minn dak li tgħid inti. Taħseb li hawn xi

Sindku f’Malta jieħu gost biċċitazzjonijiet li jingħataw inġustament? Kieku jien namministra lGwardjani żgur ma nibgħathomx ġo xi sqaq bħalma qed isir attwalment jew quddiem xi bank, imma f’toroq problematiċi fejn hemm problemi kbar ta’ infurzar talliġi.” Bosta qarrejja ta’ ‘In-Nazzjon’ irrimarkaw li kliem Cutajar iservi ta’ xhieda ta’ kif taħt Gvern Laburista anke l-aktar Sindki li dejjem jagħtu sapport voċiferu lil Joseph Muscat qed iħossuhom injorati mill-Gvern u kompletament mingħajr ebda setgħa biex jaġixxu. Qarrejja oħra qalu li bi kliemha Cutajar qiegħda tikkonferma kif il-Gvern qiegħed bilmod il-mod ineħħi l-poteri talKunsilli Lokali u mill-ġdid jerġa’ jibda proċess ta’ ċentralizzazzjoni fejn id-deċiżjonijiet ma jitteħdux min-nies tal-lokal iżda minn awtorità ċentrali ferm ’il bogħod mir-realtajiet tal-poplu.

Meta l-ħmar iwaħħal f’denbu

Is-Sindku Laburista ta’ Ħal Qormi Rosianne Cutajar jidher li ftit li xejn tinsab kuntenta bis-sitwazzjoni tal-Gwardjani Lokali bħalissa fejn jidħlu l-Kunsilli Lokali. F’ittra li bagħtet lir-residenti Qriema datata l-1 ta’ Diċembru 2014 Cutajar spjegat li l-Gwardjani Lokali issa saru jaqgħu taħt ir-reġjun u mhux aktar taħt il-Kunsill Lokali. Fl-ittra tagħha Cutajar tikteb “Tajjeb li nżid ukoll, li fejn qabel parti millflus taċ-ċitazzjonijiet kienet tmur għand il-Kunsilli Lokali, dan m’għadux iseħħ bil-konsegwenza li l-finanzi tal-Kunsill ħadu daqqa ta’ ħarta kbira. Sfortunatament, dan effettwa l-ħidma tal-Kunsill għalkemm xorta bqajna nesploraw opportunitajiet oħrajn, speċjalment minn fondi Ewropej biex komplejna bil-ħidma tagħna ħalli ntejbu l-infrastruttura u l-ambjent tal-belt tagħna.” Fl-istess ittra, filwaqt li tisħaq li kienet qed tirċievi bosta lmenti

Taħt Gvern Laburista lKunsilli Lokali qed jispiċċaw iħossuhom bla saħħa, bla poter, bla rwol reali u bla mezzi biex iwettqu d-dmirijiet tagħhom. Taħt Gvern Laburista lKunsilli Lokali qegħdin jispiċċaw mifnija millinċertezza u mifnija mill-isfidi kkawżati minn gvern li ma jimpurtahx. Ħasra!

The Grinch who stole Christmas

Il-Kunsill Lokali tal-Mellieħa, li reċentement kien fiċ-ċentru talkontroversja meta ħassar l-attività “Milied Mellieħi” li kienet ilha numru ta’ snin issir b’suċċess, jidher li ma kienx waħdu fil-lista ta’ Kunsilli b’maġġoranza Laburista li għażlu li jwarrbu l-festi talMilied.

Il-Kunsill Nazzjonalista tal-Mosta se jkun qed jorganizza l-ħmistax-il edizzjoni tal-Wirja Annwali tal-Għasafar. Attività li saret appuntament ferm mistenni fil-kalendarju tal-Kunsill Mosti. Għall-wirja, li se ssir fl-ewwel jiem ta’ Jannar, il-Kunsill qed jistieden lil dawk interessati li jipparteċipaw sabiex jagħmlu kuntatt miegħu.

li dejjem kien. Il-Gvern Laburista qiegħed b’mod sistematiku jinjora l-Kunsilli Lokali mhux biss fl-aspett finanzjarju iżda anke saħansitra fl-aktar livell bażiku ta’ konsultazzjoni. Għal dan il-Gvern, li tikkonsulta Kunsill Lokali hija xi ħaġa li lanqas biss għal sekonda ma tgħaddilu minn moħħu.

Il-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk ukoll għażel li jħassar kull attività għall-festi talMilied f’vot li ra tlieta mill-erba’ Kunsillieri Laburisti jivvutaw favur it-tħassir, is-Sindku Laburista Edric Micallef jastjeni mill-vot u l-Kunsillier Nazzjonalista Angelo Micallef jivvota kontra din il-proposta.

Id-deċiżjoni tal-Kunsill Lokali jidher li ttieħdet fl-isfond taddeċiżjoni tal-gvern ċentrali li kuntrarju għal dak li ġara flaħħar snin ma jagħti ebda fondi lill-istess Kunsill Lokali sabiex tittella’ attività f’Marsaxlokk. Jidher li din id-deċiżjoni kienet sorpriża għall-Kunsill Lokali stess.

TELQA F’SAN PAWL IL-BAĦAR. Tkompli s-sitwazzjoni ta’ telqa fil-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Baħar li bħalissa għandu maġġoranza Laburista. Qarrej ta’ ‘In-Nazzjon’ bagħtilna dan ir-ritratt li juri s-sitwazzjoni miskina li tinsab fiha Triq fix-Xemxija. Triq, li donnu l-Kunsill Lokali nesa għalkollox.


www.maltarightnow.com

8

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

OPINJONI

Sehem in-nisa fil-Knisja

Il-prattika li daħħlet il-Knisja Anglikana tnejn u għoxrin sena ilu li ssejjaħ nisa għas-saċerdozju ġabet bidliet kbar u dawret parroċċi sterili f’parroċċi attivi li jagħtu xhieda tal-Evanġelju

Artiklu li deher nhar is-Sibt 20 ta’ Diċembru f’‘The Times of Malta’ laqatni. Miktub minn tliet ommijiet żgħażagħ, prattikanti tal-fidi Kattolika, Martha Fitz, Christine Rossi u Suzanne Vella, li taw l-opinjoni tagħhom dwar x’għandhom ikunu l-kwalifiki ta’ min se jintgħażel biex isir Arċisqof ta’ Malta. L-Arċisqof għandu jkun bniedem li ruħu u ġismu jaħdmu f’unità, bniedem li kapaċi jġib l-għaqda fil-Knisja Maltija, bniedem li jkun abbli jitkellem dwar il-fidi b’tali mod li huwa rilevanti fid-dinja tal-lum. Ikun kapaċi jikkomunika ma’ persuni ta’ reliġjonijiet differenti u ma’ dawk li ma jemmnux, bniedem li jkun jesiġi professjonalità fl-istituzzjonijiet ekkleżjali u li jesiġi trasparenza dwar il-finanzi f ’kull livell tal-operat talKnisja, bniedem li hu ppreparat li jgħix il-fidi tiegħu bħala parti minn minoranza, bniedem li kapaċi jiżvela ttagħlim soċjali tal-Knisja billi dan it-tagħlim ikun parti millkurriklu tar-reliġjon fl-iskejjel, bniedem ta’ poter iżda fl-istess ħin konxju tad-dgħufija tiegħu,

bniedem li ma joħroġx b’soluzzjonijiet politiċi konkreti iżda li kapaċi jiggwidana nslovu l-problemi tagħna bl-applikazzjoni tarraġuni. Lista twila ħafna li naħseb naffret b’mod serju lil min b’xi mod seta’ kien qed jaspira biex jilħaq Arċisqof ta’ Malta. Naħseb li x’aktarx li meta n-Nunzju qara dan lartiklu, reġa’ beda x-xogħol tiegħu mill-bidu nett. L-artiklu studjat, anke jekk wieħed jifhem li l-awturi kitbu b’dak li bl-Ingliż huwa magħruf bħala ‘tongue in cheek’ jiġifieri b’ċerta ironija, huwa riflessjoni tal-komplessità tal-kapaċitajiet meħtieġa minn mexxej spiritwali, f’soċjetà pluralista, fejn is-sekularizzazzjoni emarġinat ir-reliġjon istituzzjonali u fejn il-valuri spiritwali huma kontinwament f ’kompetizzjoni ma’ valuri oħrajn jew malbaħħ tal-valuri. Nistħajjel li dan l-artiklu huwa l-frott ta’ sigħat ta’ diskussjoni bbażata fuq lesperjenzi prattiċi ta’ tliet nisa normali li ġenwinament jixtiequ għażla ta’ Arċisqof għal Malta li trid twassal għal

Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt

Knisja iċken milli nafuha, iżda li tiddi bid-dawl tagħha li toħroġ kemm mis-sinċerità talmessaġġ tagħha kif ukoll milleżempju li tagħti. Li kieku jien kont in-Nunzju kont nikkuntattja lil dawn in-nisa u niddiskuti magħhom jekk kellhomx lil xi ħadd f’moħħhom meta kitbu dak l-artiklu! Il-mara, kemm dik Maltija u Għawdxija, għandha ħafna x’tagħti lill-Knisja. Nafu li minbarra s-sorijiet, hemm numru kbir ta’ nisa involuti fil-ħidma tal-Knisja f’kull livell tal-volontarjat. Kemm minnhom iwasslu fejn għandhom iwasslu l-messaġġi li jirċievu mingħand uliedhom

Il-mara, kemm dik Maltija u Għawdxija, għandha ħafna x’tagħti lill-Knisja. Nafu li minbarra s-sorijiet, hemm numru kbir ta’ nisa involuti fil-ħidma tal-Knisja f’kull livell tal-volontarjat għaliex isibu l-liturġija ‘boring’ (ta’ dwejjaq)? Mill-Isqof ’l isfel hemm ħtieġa li dawn jisimgħu l-verità dwar kif jaħsbuha, kemm it-tfal kif ukoll iż-żgħażagħ dwar aspetti tar-reliġjon u l-prattika tagħha. Nisa li huma viċin talKnisja għandu jkollhom ilkuraġġ li jwasslu l-opinjonijiet li jisimgħu u fejn hemm bżonn, jissuġġerixxu bidliet neċessarji biex mingħajr ma tintmess is-sustanza tal-messaġġ, il-messaġġ jasal f’diversi forom għand min għandu jasal. Il-Knisja Kattolika għandha ħafna x’titgħallem mingħand il-mara. Il-prattika li daħħlet il-Knisja Anglikana 22 sena ilu li ssejjaħ nisa għas-saċerdozju ġabet bidliet kbar u dawret parroċċi sterili f’parroċċi attivi li jagħtu xhieda tal-Evanġelju.

Issa dak li kien mistenni bħala pass li jmiss, seħħ meta ftit ġranet ilu r-Rev. Libby Lane, qassis mara, ntgħażlet bħala lewwel Isqof f ’subborg ta’ Manchester. Mill-ordinazzjoni tagħha bħala saċerdot, din ilmara serviet bħala kappillan u kienet fuq bord li jagħti pariri dwar il-ħatriet tal-isqfijiet. Il-Knisja Kattolika għandha d-duttrina tagħha dwar jekk innisa għandhomx is-sejħa għassaċerdozju, iżda dan m’għandux iżommha lura milli tuża ttalenti tagħhom fit-tmexxija. Fl-aħħar mill-aħħar, Marija ġiet fdata bl-Iben t’Alla u laħbar tal-Qawmien millImwiet ta’ Ġesu’ kienet fdata f’idejn grupp ta’ nisa, jiġifieri l-ewwel ħabbara tal-bxara ttajba kienu nisa. Il-festi t-tajba lill-editur, sħabi kittieba u l-qarrejja kollha.


www.maltarightnow.com

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Insellmu lis-sena 2014 b’turija tal-qalb kbira tal-Maltin

Fadal biss ftit sigħat, tista’ tgħid, għal tmiem is-sena 2014. Sena, li bħall-oħrajn ta’ qabilha, laħqet il-qofol tagħha bil-wirja kbira ta’ ġenerożità li hi l-Istrina. Attività li tgħaqqadna lkoll, u li lbieraħ reġgħet kienet turija kbira ta’ solidarjetà u simbolu talgħaqda nazzjonali għax permezz tagħha, fl-aħħar jiem tas-sena, ninsew dak kollu li jifridna, inwarrbu l-politika, u naħsbu f’min hu fil-bżonn.

Simbolu ta’ għaqda nazzjonali L-Istrina ta’ din is-sena ma kinitx eċċezzjoni u għal darba oħra wriet kif aħna l-Maltin kapaċi ningħaqdu għal kawża ġusta, ninsew id-differenzi ta’ bejnietna, indaħħlu jdejna fil-but u nikkontribwixxu – kulħadd milli jista’ – biex intejbu l-ħajja ta’ dawk inqas ixxurtjati minna.

Sena li tatna ftit minn kollox Fi tmiem kull sena nirriflettu wkoll dwar dak li nkunu għaddejna minnu fit-tnax-il xahar li jkunu waslu biex jintemmu. L-2014 kienet sena kkulurita. Mill-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew għall-problemi u riżenji li iffaċċja l-Gvern. Mir-riżenja talArċisqof Cremona għad-dħul tal-liġi tal-Unjoni Ċivili. Mill-kontroversja dwar il-bejgħ taċ-ċittadinanza u s-sospensjoni talistaġun tal-kaċċa għad-dibattitu dwar it-traġedji tal-immigrazzjoni irregolari. Bħas-soltu kien hemm ukoll dawk l-avvenimenti li spikkaw fil-qasam internazzjonali, fosthom it-Tazza tad-Dinja, kif ukoll – l-aktar li tolqot mill-qrib lilna – il-gwerra ċivili filLibja. Insomma...kienet sena, li bħas-soltu, dewqitna ftit minn kollox.

Anniversarji speċjali għal pajjiżna... għall-Ewropa u għad-dinja Kellna wkoll, imbagħad, skop ieħor li għaqqadna tul l-2014. Lanniversarji speċjali ta’ erba’ festi nazzjonali li ċċelebrajna bħala poplu tul din is-sena. Il-50 sena mill-kisba tal-Indipendenza, l-40 anniversarju tar-Repubblika, il-35 anniversarju ta’ Jum il-Ħelsien, u l-10 snin mis-sħubija fl-Unjoni Ewropea. Anke dawn għaqqduna bħala ġens wieħed, u lil hinn mill-kwistjoni dwar jum nazzjonali wieħed, wasslu biex il-poplu kollu ħass li ċ-ċelebrazzjonijiet nazzjonali huma tiegħu. Lil hinn minn xtutna, l-2014 kienet ukoll is-sena li matulha d-dinja fakkret il-100 sena mill-Ewwel Gwerra Dinjija u l-25 sena mill-waqgħa tal-Ħajt ta’ Berlin. F’Malta fakkarna wkoll il-25 anniversarju tas-summit storiku bejn Bush u Gorbachev...meqjus li wassal għat-tmiem tal-Gwerra lBierda.

Issa nitfgħu ħarsitna ’l quddiem għas-sena l-ġdida B’hekk tgerbu x-xhur tal-2014. Issa li anke l-Milied ġie u mar, minn din il-ġimgħa li ġejja nibdew inħarsu ’l quddiem lejn is-sena l-ġdida. Għaldaqstant, għeżież qarrejja, hekk kif se nibdew ilġimgħa li fiha niċċelebraw tmiem din is-sena u l-Ewwel tas-Sena 2015, awguri lilkom ilkoll...jalla jkollkom sena ġdida mimlija b’dak kollu li tixtieq qalbkom!

9

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

X’differenza minn sena ilu

Lanqas temmen kif għaddiet sena. Żmien il-Milied tas-sena 2013 għall-Partit Nazzjonalista kien wieħed diffiċli. Kien għadu ż-żmien ta’ biża’ u tfixkil, ta’ taqtigħ il-qalb, ta’ dubji kbar filġejjieni. Partit mifluġ u dgħajjef li kien għadu jimmedika l-ġrieħi tat-tkaxkira li kien ħa disa’ xhur qabel. Madankollu ma kienx partit rieqed jew stordut. Ma kienx partit skanat jew abbandunat. Iżda kien partit li beda jerġa’ jistejqer u jqum bil-mod il-mod fuq riġlejh u jerġa’ jibda jimxi l-mixja soda tiegħu tas-soltu. Partit li f’sena nbidel totalment. Ħa l-ħajja bi Statut ġdid. Irpilja mill-qagħda finanzjarja prekarja u mwiegħra li kien fiha. Injetta lill-eluf ta’ partitarji f’armata ta’ voluntieri, organizza għexieren ta’ attivitajiet ġodda li bdew jagħmlu kuraġġ lill-partitarji, u fuq kollox ħatar Kap ġdid li bħal ta’ qablu qed juri min hu u x’inhu l-Partit Nazzjonalista. F’kelma waħda, partit li qisu ivvinta mill-ġdid lilu nnifsu.

Dal-Milied huwa tassew differenti. Veru li l-Partit Laburista fil-gvern iffaċilita bil-kbir ilqawmien tal-Partit Nazzjonalista bl-iżbalji u bit-tmexxija oxxena tiegħu. Veru li bil-ħniżrijiet li wettaq kważi f’kull qasam kompla jbiegħed lin-nies minnu. Iżda l-kredtu l-kbir huwa tal-Partit Nazzjonalista bit-tim żagħżugħ li għandu u li qiegħed juri li ttagħlima li ħa ma ħaqqhiex penitenza ta’ aktar minn ħames snin fl-Oppożizzjoni. Partit li issa beda jittama lill-poplu li elezzjoni ġenerali oħra mhix impossibbli li tintrebaħ. Partit li ta lura t-tama lill-Maltin ta’ rieda tajba għal ġejjieni trankwill fiddemokrazija u l-libertà. Għalhekk inħarsu ’l quddiem lejn is-sena 2015 b’tama u b’kuraġġ ma’ Simon il-mexxej tagħna u t-tim kollu tiegħu. Kuraġġ! Spiru Spiteri San Pawl il-Baħar

Issa naraw

Mela issa għandna r-raba’ Kummissarju u t-tieni Ministru tal-Intern u s-Sigurtà

25 sena ilu f’In-Nazzjon

Nazzjonali fi spazju qasir ta’ sena u nofs. Sinċerament nawguralhom li jaħdmu bl-onestà kollha bla ma jħarsu lejn wiċċ ħadd. Imma biex jibdew tajjeb irridu naraw jekk is-Sur Cassar u Dottor Abela humiex se jieħdu passi kontra min sawwat uffiċjali talpulizija fl-għassa ta’ ĦażŻabbar, itellgħux il-Qorti lil John Dalli, jeħdux passi kontra dak l-uffiċjal tal-pulizija li naqas serjament fl-għassa tal-pulizija tar-Rabat Għawdex, jibqgħux jittieħdu passi bis-serjetà fil-każ ta’ Silvio Scerri u l-eksmara tiegħu, u tant każi oħra. Jekk ma jagħmlux dan, ikun ifisser li se jkunu ‘more of the same’. G. L. Camilleri Il-Furjana \ L-ittri f’din il-paġna jistgħu jintbagħtu fl-ind-i -rizz elettroniku nathaniel.attard@media.link. com.mt jew fl-indirizz ta’ Media Link Communications li jidher aktar ’l isfel filpaġna

Fl-eqqel tal-inkwiet politiku fir-Rumanija li wassal għall-waqgħa tad-dittatjorat ta’ Nicolai Ceausescu, ‘in-Nazzjon tagħna’ tal-Erbgħa 27 ta’ Diċembru 1989 ippubblikat ritratt li kien juri lil Duminku Mintoff, Karmenu Mifsud Bonnici u Agata Barbara mad-dittatur Rumen meta ġabuh Malta fl-1983, sitt snin biss qabel. Dakinhar ‘l-orizzont’, deskritta mill-ġurnal bħala l-portavuċi tas-Soċjalisti Maltin, kienet ftaħret li tawh “merħba mill-qalb fost ilħbieb”. ‘in-Nazzjon tagħna’ żiedet tfakkar kif f’Ottubru 1983 l-istess ġurnal Soċjalista kien qal li Malta u r-Rumanija ssiġillaw il-ħbiberija intima ta’ bejniethom bi żjara statali li beda f’Malta Ceausescu, bħala l-President ta’ din ir-Repubblika tal-Lvant Ewropew. Min-naħa tiegħu, il-Partit Nazzjonalista ħeġġeġ lill-poplu Malti biex jilqa’ l-appell li għamlu l-Isqfijiet Maltin u permezz ta’ fond speċjali mniedi minn Caritas Malta jgħin millqrib materjalment lil dawk li qed ibatu firRumanija f’dak iż-żmien diffiċli li kienu għaddejjin minnu biex jiksbu l-libertà.

Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt


10

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Sena ddedikata lill-ħajja kkonsagrata

Mill-Vġili tal-ewwel Ħadd talAvvent, jiġifieri mid-29 ta’ Novembru 2014, bdiet is-Sena tal-Ħajja Kkonsagrata. Din issena se tingħalaq fit-2 ta’ Frar 2016, f’Jum il-Ħajja Kkonsagrata. Fil-messaġġ tiegħu għal din issena, il-Papa Franġisku indirizza lilna l-ikkonsagrati bis-sempliċità u l-umiltà tiegħu. Qal li qiegħed jibgħat il-messaġġ tiegħu mhux biss għaliex hu Papa imma wkoll “bħala ħuna li, bħalna [l-ikkonsagrati], huwa kkonsagrat lill-Mulej”. F’dan ilvers sempliċi u qasir hemm miġbura l-qalba tal-messaġġ. Fil-messaġġ, il-Papa jfisser lgħanijiet u l-aspettazzjonijiet ta’ din is-sena. Fl-aħħar tal-messaġġ tiegħu l-Papa ppreżenta ttragward ta’ din is-sena. Jiġifieri enfasi qawwija fuq l-għaqda u lkomunjoni bejnietna l-ikkonsagrati Kattoliċi, Ortodossi, Protestanti u, saħansitra, ma’ dawk li qegħdin jgħixu ħajja mogħtija lill-Mulej f’reliġjonijiet kbar oħra. L-għanijiet għal din is-sena huma li ngħixu ħajjitna kkonsagrata billi nħarsu lejn limgħoddi tagħna bi gratitudni sabiex niskopru mill-ġdid ilkariżma tal-bidu. Dan għandu jgħinna ngħixu l-preżent b’passjoni u nitilqu l-futur taxxogħlijiet u tal-istituti reliġjużi tagħna f’idejn Kristu li hu ttama tagħna. Imbagħad il-Papa fisser x’jistenna hu personalment minn din is-Sena tal-Ħajja Kkonsagrata. Il-Papa jistenna li (1) il-persuni kkonsagrati jkunu “jafu u juru” li ħajjithom hija ferħana u realizzata; (2) li jkunu profeti għax juru r-realtà ta’ Alla, li hu ħajja u mħabba magħmula demm u laħam, b’ħajjithom u bix-xogħlijiet konkreti tagħhom, u b’hekk joffru għażla oħra vera qalb illużjonijiet ta’ utopji varji li għandna fid-dinja; (3) li l-komunitajiet reliġjużi differenti jiltaqgħu sabiex jagħnu lil xulxin u jservu ta’ għajn ta’ għajnuna reċiproka u sinerġija appostolika; (4) li bħala persuni kkonsagrati noħorġu u ningħataw lill-fqar tal-periferiji; u, (5) li l-persuni kkonsagrati serjament jaraw dak li Alla qiegħed jitlob minnhom u dak li d-dinja, fl-istat preżenti tagħha, tistenna mingħandhom. Ċerti partijiet tal-messaġġ juru s-sbuħija, il-profezija u l-bżonn fil-Knisja tal-ħajja kkonsagrata. Insemmi t-taqsira sempliċi imma għanja li jagħmel il-Papa Franġisku tal-bidu ta’ kull kariżma u regola ta’ ħajja fil-Knisja:

www.maltarightnow.com

RIFLESSJONI

Jissokta l-Papa: “Il-ħajja kkonsagrata hija don għall-Knisja. Hija mwielda mill-Knisja. Tikber fil-Knisja. U hija indirizzata totalment lill-Knisja. Għal din ir-raġuni, preċiżament għaliex hija rigal lill-Knisja, mhijiex realtà iżolata jew marġinali, imma parti intima minnha...”

“Mill-bidu tal-monastiċiżmu għall-‘komunitajiet ġodda’ ta’ żminijietna, kull forma ta’ ħajja kkonsagrata ġiet imwielda missejħa tal-Ispirtu biex wieħed jimxi wara Ġesù bħalma jgħallem il-Vanġelu (ara Perfectae Caritatis, 2). Għal għadd ta’ fundaturi, il-Vanġelu kien ir-regola assoluta filwaqt li kull regola oħra kellha biss lgħan li tkun espressjoni u strument ta’ għajxien tal-Vanġelu fil-milja tiegħu. Għalihom, lideal kien Kristu. Huma ppruvaw ikunu magħqudin minn ġewwa miegħu b’tali mod li setgħu jgħidu ma’ San Pawl: ‘Għax għalija l-ħajja hi Kristu’ (Fil 1:21). Il-voti tagħhom kienu maħsuba biex ikunu espressjonijiet konkreti ta’ din limħabba passjonali”. Aktar tard il-Papa semma lkontribuzzjonijiet inkalkulabbli magħmula lill-Knisja mirreliġjużi li jibqgħu mnaqqxa għal dejjem fil-memorja storika tagħha bħal Benedittu, Bażilju, Franġisku, Duminku, Injazju sal-Beata Madre Tereża ta’ Calcutta. U, għalkemm kull wieħed u waħda minnhom ħallew wirt spiritwali u partikulari lill-Knisja u lill-familji reliġjużi tagħhom, dak li għand-

hom komuni jissupera bil-bosta dak li jiddistingwihom minn xulxin. Jiġifieri l-Vanġelu bħala

Patri Mario Attard OFM frmarioa@gmail.com

l-qawwa u r-regola tal-ħajja. Xewqet il-Papa Franġisku hi li kull persuna kkonsagrata, raġel u mara, tkun Vanġelu jiddi u ħaj li jidher minn kulħadd. B’hekk jagħnu l-ordnijiet tagħhom: “Fil-komunjoni fraterna intom [ir-reliġjużi żgħażagħ] se tkunu mogħnija mill-esperjenzi u l-għerf tagħhom [tarreliġjużi li huma aktar maturi], filwaqt li fl-istess ħin tnebbħuhom bl-enerġija u l-entużjażmu tagħkom biex tiksbu mill-ġdid l-idealiżmu oriġinali tagħhom. B’dan il-mod ilkomunità kollha tista’ tissieħeb flimkien biex issib modi ġodda

ta’ għajxien tal-Vanġelu u li twieġeb b’aktar effettività għallbżonn tax-xhieda u x-xandir”. Il-persuni kkonsagrati jagħnu lil ħuthom l-ikkonsagrati bil-kariżmi li jħaddnu: “Nittama wkoll għall-kobor fil-komunjoni bejn il-membri differenti tal-istituti ta’ ħajja kkonsagrata. Tista’ din is-sena tkun okkażjoni għalina biex noħorġu b’aktar kuraġġ millkonfini tal-istituti rispettivi tagħna u naħdmu flimkien, kemm fuq livelli lokali u anki globali, fuq proġetti li jinvolvu formazzjoni, evanġelizzazzjoni u azzjoni soċjali? Dan se jagħmel ix-xhieda aktar effettiva u profetika. Ilkomunjoni u l-laqgħa bejn kariżmi u vokazzjonijiet differenti jistgħu jiftħu mogħdija ta’ tama. Ħadd ma jikkontribwixxi għallfutur f’iżolament, bl-impenn tiegħu u tagħha waħedhom, imma li jara lilu nnifsu u lilha nnifisha parti minn komunjoni vera li hija kontinwament miftuħa biex tiltaqa’, tiddjaloga, tisma’ b’attenzjoni u tgħin reċiprokament. Komunjoni bħal din tinjettana kontra l-marda talassorbiment tagħna nfusna”. Il-persuni kkonsagrati jagħnu lill-Knisja kollha. Jissokta lPapa:

“Il-ħajja kkonsagrata hija don għall-Knisja. Hija mwielda mill-Knisja. Tikber filKnisja. U hija indirizzata totalment lill-Knisja. Għal din irraġuni, preċiżament għaliex hija rigal lill-Knisja, mhijiex realtà iżolata jew marġinali, imma parti intima minnha. Hija fil-qalba tal-Knisja, element deċiżiv tal-missjoni tagħha, għaliex turi n-natura laktar profonda tas-sejħa Nisranija u x-xewqa tal-Knisja bħala Għarusa għall-għaqda mal-uniku Għarus tagħha. Għalhekk, ‘hija tappartjeni assolutament għall-ħajja u lqdusija’ tal-Knisja”. Issa li bdiet is-Sena tal-Ħajja Kkonsagrata, ejjew inħarsu ’l quddiem mal-Papa Franġisku b’tama u gratitudni għad-“doni tal-grazzja u dawk li bihom ilMulej irid b’ġentilezza jagħnina”. Ejjew infissru l-gratitudni, ir-rispett u l-apprezzament tagħna għal dawn ħutna li b’ġenerożità kbira taw lilhom infushom għas-sejħa kkonsagrata. Titħajjar tħalli lill-Mulej jikkonsagrak bil-kunsilli evanġeliċi tal-faqar, kastità u ubbidjenza f’xi ordni reliġjuż f’pajjiżna jew lil hinn minnu?


www.maltarightnow.com

11

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

RIFLESSJONI

Tmiem

Kultant nibdew xi biċċa xogħol u ma nkompluhiex, jew għax ma nsibux ħin biżżejjed jew għax nixbgħu minnha, jew għal ħaġa jew għal oħra. Meta nagħmlu hekk, inkunu ħallejna xxogħol nofs leħja. Imma ġieli nduru lura biex inkomplu dak li nkunu bdejna xi darba u għal xi raġuni nkunu warrabnieh. Xħin neħilsu dak ix-xogħol bla ma rridu nieħdu nifs twil u b’ sodisfazzjon ngħidu li kull mibdi mitmum. Hemm sitwazzjonijiet li ma jiddependux minna biex jibdew u jintemmu, bħalma hija s-sena. 356 jum li jgħaddu u tintemm sena, sewwa jekk inkunu rridu u sew jekk ma nkunux irridu għax il-ħin ma jiddependix minna u jibqa’ għaddej bla ma joqgħod jagħti kas ta’ xejn.

Iż-żmien Meta konna żgħar u kienu jgħaddu l-festi tal-Milied u lEwwel tas-Sena konna nħarsu lejn is-sena l-ġdida daqslikieku kienet l-eternità. Meta konna naħsbu fil-Milied li jmiss konna nimmaġinaw li kien ikun fadal ħafna u ħafna żmien. Meta tibda

tikber tintebaħ li s-snin jibdew igerbu b’ritmu mgħaġġel u dak li konna naraw jgħaddi bil-mod nibdew narawh jgħaddi sparat, fil-fatt ngħidu li sena ttir! Nafu li s-snin dejjem l-istess numru ta’ jiem ikun fihom, għajr is-snin bisestili, imma aktar ma nikbru aktar nibdew narawhom jgħaddu malajr.

Il-ħin psikoloġiku Stenna naqra! Is-snin jgħaddu malajr sakemm kollox ikun miexi sewwa. Is-snin ma jgħaddux malajr għal min ikun qiegħed ibati, għal min ikun muġugħ, għal min ikun il-ħabs. Dan huwa l-ħin psikoloġiku, tassew li jum xorta waħda jkun fih 24 siegħa, imma għal min jgħaddihom fil-kwiet kollox sew, u min jgħaddihom inkwetat jew anzjuż ma jkunu jridu jgħaddu b’xejn. Għal min ikun qiegħed jistenna xi riżultat mediku jew xi riżultat ta’ xi eżami skolastiku ġimgħa tidher itwal minn sena. Fil-kurituri tal-isptar kemm nies ikun hemm jistennew, jippassiġġaw, iħarsu lejn l-arloġġ talpolz jew tal-mowbajl kull minuta. Donnu l-ħin ikun waqaf. Mill-

minuti biss. Imma meta s-suġġett ma kienx ikun wisq faċli u konna nippruvaw niftakru f’xi ħaġa biex tal-inqas nimlew il-paġna, il-ħin kien donnu jeħel. Dan huwa wkoll ħin psikoloġiku.

Fr Reno Muscat

renosop@gmail.com banda l-oħra jekk inkunu xi ġimgħa vaganza f’ xi art barranija jew anke Malta stess, ġimgħa tgħaddi bħal ħolma. Dan huwa lħin psikoloġiku, jekk inkun kuntent jgħaddi malajr imma meta ma nkunx f’sitwazzjoni pjaċevoli, il-ħin donnu ma jkun irid jgħaddi b’xejn. Tiftakru meta konna żgħar, meta konna nagħmlu xi eżami? Meta konna nkunu nafu sewwa s-suġġett konna nibdew niktbu u nwieġbu d-domandi u ntawlu biex bħallikieku nuru lill-għalliema kemm nafu u f’ħin bla waqt konna nisimgħu leħen javżana li jkun fadal ħames

Sena mitmuma Wasalna biex intemmu sena oħra. Kien hemm min ra din issena twila u kien hemm min bilkemm raha għaddejja. Hu x’inhu, l-2014 bdiet u waslet fittmiem ukoll. Kemm avvenimenti, kemm ġrajjiet, kemm ġlied, kemm biki, kemm ferħ, kemm sitwazzjonijiet li qatt ma bsarna li se ngħixuhom. Kienet is-sena li fiha rajna l-kanonizzazzjoni ta’ żewġ papiet, Ġwanni XXIII u Ġwanni Pawlu II, li lkoll niftakru tal-inqas wieħed minnhom. Kienet is-sena li fiha rajna t-tim tal-Ġermajna jirbaħ it-Tazza tadDinja. Is-sena meta segwejna lgħajbien ta’ ajruplan tal-linja talajru tal-Malasja. Is-sena meta rajna lill-Papa Pawlu VI jiġi beatifikat. L-2014 kienet is-sena li fiha rriżenja l-Arċisqof ta’ Malta. Is-sena li fiha għallewwel darba, navetta spazjali niżlet fuq kometa. Is-sena li fiha

mietu Robin Williams, Ariel Sharon, Shirley Temple, Mickey Rooney u tant oħrajn. Dan kollu għadda u tar. Kollu ta’ xejn nibqgħu naħsbu fuqu għax iż-żmien jibqa’ għaddej bla ma jistenna lil ħadd.

Imnalla hu hekk Meta nkunu f’xi okkażjoni fejn nieħdu gost, wara spiss nisimgħu min jgħid li xtaq li l-ħin ma jgħaddi qatt. Imma allaħares kien hekk għax jekk ma jgħaddix għal min ikun qiegħed igawdi, ikun ifisser li lanqas jgħaddi għal min ikun qiegħed ibati. Imnalla laffarijiet huma kif inhuma. Ikollna nammettu li meta lĦallieq ivvinta l-ħin għamlu b’mod perfett u ġust, bħalma għamel il-ħwejjeġ l-oħrajn kollha fuq kollox! Jalla s-sena li se nibdew ftit jiem oħra tkun waħda tajba, waħda li fiha nisimgħu inqas aħbarijiet li jkexkxuna, inqas aħbarijiet li jnikktuna. Jalla l2015 tkun aħjar minn ta’ qabilha. U hawn nagħlaq għax kultant anke jien ninsa li kull mibdi mitmum, kultant nibda u nkun se nibqa’ sejjer! Awguri!


12

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Pajjiżi li kienu nħakmu mit-tsunami jfakkru l-anniversarju L-INDONESJA

Servizzi ta’ tifkira qed isiru flIndonesja u f’pajjiżi oħrajn, b’tifkira għall-vittmi tat-tsunami li ħakem pajjiżi li għandhom ilkosta mal-Oċean Indjan, flgħaxar anniversarju tad-diżastru. Fil-provinċja Indonesjana ta’ Aceh – l-aktar zona milquta – ilViċi President Jusuf Kalla mexxa t-tifkiriet tal-persuni li mietu filqabar tal-massa f’Siron. Saru wkoll ċeremonji ta’ tifkira fitTajlandja u fi Sri Lanka. Aktar minn 200,000 persuna mietu meta terremot taħt il-baħar ħoloq mewġ kbir fis-26 ta’

Diċembru 2004. F’Banda Aceh, il-kapitali ta’ Aceh, Kalla rringrazzja lill-voluntieri lokali u lill-komunità internazzjonali talli għenu biex Aceh tirkupra mit-traġedja. Hu wkoll ippreżenta premjijiet lil ambaxxaturi minn pajjiżi donaturi. “Eluf ta’ katavri xterdu ma’ kullimkien,” qal Jusuf Kalla. “Kien hemm emozzjonijiet ta’ konfużjoni, xokk, diqa, biża’ u tbatija. Konna tlabna.” Asman Ismail, l-imam talMoskea, qal li t-tsunami għallem “lezzjoni li tiswa mitqlu deheb”

lil Aceh, li kienet qisha xena ta’ xi konflitt armat. “Wara t-tsunami, ħadd ma jiġġieled, in-nies jgħixu f’armonija u fil-paċi salġurnata tal-lum,” qal l-imam. Sadattant, fit-Tajlandja, in-nies qed ifakkru l-anniversarju b’serje ta’ avvenimenti solenni u riti reliġjużi matul il-ġurnata. Fil-villaġġ żgħir tas-sajd ta’ Ban Nam Khem, fil-provinċja ta’ Phang Nga, in-nies xeħtu l-fjuri f’ħajt ta’ tifkira li juri l-ismijiet tal-vittmi. Il-villaġġ kien inqered minn mewġ enormi. Kważi 5,500 persuna mietu fit-Tajlandja

www.maltarightnow.com

AĦBARIJIET TA’ BARRA

u nofshom kienu turisti. Saru kommemorazzjoni u ċerimonja reliġjuża għal vittmi millĠermanja, l-Awstrija u lIżvizzera f’Khao Lak, fitTajlandja. Fis-Sri Lanka, il-ferrovija Ocean Queen Express – li saret simbolu tat-traġedja għall-pajjiż – kienet fiċ-ċentru ta’ avvenimenti kommemorattivi. Il-ferrovija ffullata ntlaqtet mit-tsunami fin-Nofsinhar talkapitali Colombo. Aktar minn 1,700 persuna mietu, f’dik li kienet l-agħar traġedja fuq fer-

rovija fid-dinja. Dawk li ħesluha mill-mewt u qraba ta’ dawk li mietu telgħu abbord il-ferrovija li ġiet restawrata u wasslithom lejn Peraliya, fejn il-ferrovija nħakmet mid-diżastru. L-Iżvezja, li tilfet aktar minn 500 ċittadin fid-diżastru, ilbieraħ organizzat servizz ta’ tifkira filKatidral ta‘ Uppsala. It-tsunami ħakem ukoll il-Bangladesh, Myanmar, il-Malasja, ilMaldives, imbagħad kien laħaq il-Kenja, is-Somalja u tTanzanija.

IL-ĠERMANJA: Membri tal-iskwadri għat-tifi tan-nirien jisparaw il-fowm fuq il-karozzi tal-linja wara li qabad depot tat-trasport pubbliku fl-inħawi ta’ Springe. In-nirien qerdu parti kbira mill-kumpless minbarra 25 xarabank, u kien jinħtieġ l-intervent ta’ xi 250 ħaddiem tat-tifi tan-nar biex kienet ikkontrollata s-sitwazzjoni (EPA)

Attakki u atroċitajiet IL-LIBJA

Inqatlu mat-22 suldat Libjan f’attentat tal-milizzji Iżlamiċi li fallew milli jaħtfu l-kontroll talportijiet taż-żejt fil-Libja. Filwaqt li l-attentat ma rnexxiex, uffiċjali Libjani qalu li l-milizzji Iżlamiċi ‘għamlu l-kisbiet’ fl-inħawi ta’ Bengażi, fejn inqatlu mal-20 persuna, b’sitta jispiċċaw b’rashom maqtugħa. L-aggressuri spiċċaw ukoll jagħtu n-nar lil madwar 50 residenza. L-attakk li fih inqatlu s-suldati seħħ nhar il-Ħamis, bil-milizzji jużaw speedboats fl-azzjoni biex jisfruttaw l-element tas-sorpriża. Ingħad li l-milizzji - membri talgrupp ‘Fajr Libja’ (Żerniq talLibja) - ikkonċentraw fuq il-port ta’ Al-Sidra waqt li sparaw ilmissili mill-ispeedboats, birriżultat li ħa n-nar wieħed mittankijiet taż-żejt.

Iżda l-milizzji fallew fl-iskop u kellhom jaqgħu lura, blispeedboats iġarrbu l-ħsarat wara li ntlaqtu mill-isparar. Ħafna mis-suldati maqtula, intant, kienu membri ta’ battaljun inkarigat mill-moniteraġġ ta’ impjant tal-enerġija lejn ilPunent ta’ Sirte. Il-battalja seħħet ukoll waqt li qawwiet favur il-Gvern Libjan kienu kostretti jirtiraw fil-konfront ta’ milizzji Iżlamiċi fil-belt ta’ Bengażi, lejn il-Lvant talpajjiż, u fejn numru ta’ vittmi spiċċaw imbiċċrin mill-istess milizzji. Hu mifhum li ġellieda leali lejn l-eks-Ġeneral Libjan, Khalifa Haftar u t-truppi li qed jappoġġjaw il-Gvern Libjan ‘tilfu l-pożizzjonijiet’ waqt ilġlied kontra l-milizzji

f’Bengażi. L-aggressuri Iżlamiċi issa qed jikkontrollaw diversi bnadi fiz-zona ta’ AlLithi. Fi żviluppi oħra, l-Unjoni Ewropea impenjat maż-żewġ miljun ewro f’għajnuna ta’ emerġenza intiża biex ittaffi lkriżi umana tal-Libja, fejn madwar 400,000 Libjan huma kostretti jgħixu f’’art li mhi ta’ ħadd’. Mijiet ta’ eluf ta’ Libjani ilhom jgħixu bħala refuġjati minn Mejju. Christos Stylianides, ilKummissarju tal-UE għallGħajnuna Umanitarja, birresponsabbiltà għall-kriżi ta’ dan it-tip, jisħaq li din l-għajnuna ta’ emerġenza tista’ tagħmel id-differenza bejn ħajja u mewt għallaktar familji vulnerabbli li nqabdu fil-konflitt tal-Libja.

Studenti pprojbiti milli jiċċelebraw il-Milied IĊ-ĊINA

Università fil-belt ta’ Xian, filprovinċja ta’ Shaanxi, ipprojbiet il-festa tal-Milied u sejħitilha ‘esaġerazzjoni u avveniment nieqes mis-sustanza li jiċċelebraw il-barranin u li ma jixraqx lit-tradizzjonijiet taċ-Ċiniżi’. Fil-fatt, l-awtoritajiet tal-università – jew il-Kulleġġ Modern tal-Majjistral – ġiegħlu lill-istudenti universitarji jaraw il-films ibbażati fuq il-propaganda, waqt li, madwar il-kampus, ittellgħu lbnadar bil-messaġġi speċifiċi ħalli l-istudenti jkunu tassew ulied xierqa taċ-Ċina u jopponu l-vaganzi u l-espansjoni tal-kultura tal-Punent. Fil-fatt, student li jattendi din l-università qal li hu u sħabu kienu se jġarrbu l-konsegwenzi li

kieku ma attendewx ‘bilfors’ għall-wiri tal-films propagandistiċi li damu tliet sigħat. Hu mifhum li numru ta’ għalliema baqgħu għassa fil-ħin kollu li matulu ntwerew dawn il-films biex jaċċertaw li l-ebda student ma jazzarda jitlaq. ‘Ma stajna nagħmlu xejn ħlief li noqogħdu hemm, għaliex wara kollox ma stajniex naħarbu’, ikkummenta student. Intant, wieħed mill-kumitati Komunisti tal-università inkwistjoni ċċirkola kummenti fuq microblog uffiċjali fejn ħeġġeġ biex l-istudenti ‘ma jilagħqux lill-barrani’ waqt li jagħtu attenzjoni akbar lill-festi tradizzjonali taċ-Ċina, fosthom il-Festival tar-Rebbiegħa.


www.maltarightnow.com

13

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Sforzi biex jinħeles il-bdot IL-ĠORDAN

Il-Ġordan wiegħed li jagħmel kull sforz biex jassigura l-ħelsien ta’ bdot li nħataf mill-militanti tal-ISIS wara li l-ajruplan militari li kien qed itajjar iġġarraf fisSirja. ‘Al Rai’, ġurnal tal-istat, nhar il-Milied kiteb li “l-Gvern talĠordan qed jagħmel l-almu tiegħu ma’ diversi entitajiet biex jinħeles Mu’ath al-Kaseasbeh. Kaseasbeh, li għandu 26 sena, kien qed qed iwettaq azzjonijiet militari kontra l-militanti meta lajruplan tiegħu tat-tip F-16 iġġarraf qrib il-belt ta’ Raqqa fitTramuntana tas-Sirja – il-belt kapitali li l-ISIS għamilha tiegħu.

Il-kawża tat-tiġrif ma kinitx magħrufa mill-ewwel. Il-militar Amerikan, li mexxa l-azzjoni militari, ċaħad stqarrijiet li l-ġiħadisti kienu waqqgħu lajruplan. “L-evidenza tissuġġerixxi b’mod ċar li l-ISIS ma waqqax lajruplan.” “Se nappoġġjaw kull sforz biex nassiguraw li l-bdot jibqa’ qawwi u sħiħ, u mhux se nittolleraw attentati tal-ISIS biex jisfruttaw dan it-tiġrif sfortunat għall-iskopijiet tagħhom,” qal fi stqarrija l-Ġeneral Lloyd Austin, il-Kap tal-Kmand Ċentrali Amerikan.

Wieħed mir-ritratti li ħarġu l-ISIS tal-pilota tal-Ġordan (fin-nofs) li nqabad minnhom wara li l-ajruplan tiegħu ġġarraf fl-inħawi ta’ Raqqa (EPA)

Ikollhom il-problemi fuq l-internet IR-RENJU UNIT

IL-POLONJA: Tifla tifforma ‘qalb’ fil-mantell tas-silġ li kesa l-Pjazza tal-Kastell, fil-belt kapitali Varsavja. Skont it-tbassir meteoroloġiku, it-temperaturi f’dan il-pajjiż fi tmiem il-ġimgħa se jinżlu għal bejn it-tlieta u l-ħames gradi taħt iż-żero (EPA)

Pajjiżi tal-UE fost l-aqwa 10 ekonomiji fid-dinja IR-RENJU UNIT

Skont riċerka miċ-Ċentru għarRiċerka dwar l-Ekonomija u lKummerċ, erba’ pajjiżi talUnjoni Ewropea ġew klassifikati fl-għaxar ekonomiji dinjija. Il-World Economic League Table ta’ din is-sena, pubblikata minn ‘think-tank’ ibbażat f’Londra, tpoġġi lill-Istati Uniti bħala l-ekonomija dinjija prinċipali, segwita miċ-Ċina u millĠappun. Il-Ġermanja, ir-Renju Unit u Franza ġew klassifikati fir-raba’, fil-ħames u fis-sitt post rispettivament, bl-Italja tinsab fit-tmien post – l-uniku pajjiż ieħor flUnjoni Ewropea li hu fost l-aqwa għaxra.

F’Ġunju, l-ekonomija tarRenju Unit irċeviet imbottatura ta’ ₤65 miljun wara l-introduzzjoni ta’ regolamenti ġodda fl-accounting talUnjoni Ewropea li jippermettu dik li jgħidulha “l-ekonomija l-griża”, li tinkludi qligħ mittraffikar tad-droga u l-prostituzzjoni, biex tkun reġistrata. Qed ikun imbassar li flEwropa, sal-2030, ir-Renju Unit ikun ħa post il-Ġermanja bħala l-aqwa ekonomija Ewropea. Dan peress li birrata preżenti, il-popolazzjoni Ġermaniża qed tonqos u dik li hemm hi dejjem aktar anzjana.

Is-servizzi fuq l-internet talXbox u tal-Playstation kellhom problemi tekniċi, fost xnihat li grupp ta’ hackers ostakola sservizzi tagħhom. Microsoft u Sony – ilkumpaniji li jagħmlu l-consoles tal-logħob – qalu lill-klijenti li huma konxji tal-fatturi li jeffettwaw is-servizzi fuq l-internet. Grupp ta’ hackers li qed isejjaħ lilu nnifsu Lizard Squad, qed jgħid li hu ħoloq il-problemi. Microsoft u Sony ma kkummentawx dwar il-problemi, iżda t-tnejn qalu li qed jagħmlu dak kollu possibbli biex isolvu lkwistjoni.

Fuq il-kont uffiċjali ta’ Twitter tal-PlayStation intqal li “għadna li qed nanalizzaw ilproblemi fil-PlayStation Network. Grazzi tal-paċenzja tagħkom.” Messaġġ fuq il-websajt talXbox qal li qed isir kull sforz biex il-problema tissolva millaktar fis. Ros Bruce, minn Essex, qalet li binha ta’ għaxar snin qala’ Xbox One fil-Milied, u hu u sieħbu qattgħu ġimgħat jippjanaw liema logħob se jilagħbu flimkien fuq l-internet. “Għattifel, dan kien l-agħar Milied,” sostniet Ros Bruce.

L-URUGWAJ: Dan ir-ritratt li ħareġ Lejlet il-Milied juri lill-Madonna tal-Knisja ddedikata lil Maria de Nazaret Reina de la Paz, fil-belt ta’ Montevideo. Id-devoti qed jgħidu li din ix-xbieha tal-Madonna, maħduma fl-Italja u li waslet fl-Urugwaj erba’ xhur ilu, bkiet id-dmugħ ta’ veru f’dan l-istaġun tal-Milied (EPA)


14

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Moskea tingħata n-nar L-IŻVEZJA

Persuna mhux magħrufa tat innar lil moskea fil-belt Żvediża ta’ Eskilstuna, b’riżultat li weġġgħu ħames persuni. Meta beda n-nar nhar ilMilied, kien hemm madwar 15 jew 20 persuna għat-talb ta’ nofsinhar fil-moskea, lokalizzata filpjan terren ta’ binja residenzjali. Il-każ seħħ fid-dawl ta’ dibattitu jaħraq fl-Iżvezja dwar policies tal-immigrazzjoni. Il-Lemin estrem irid inaqqas in-numru ta’ persuni li qed ifittxu l-ażil fl-Iżvezja b’90 fil-mija, filwaqt li l-partiti l-oħrajn huma intenzjonati li jippriservaw ilpolitika liberali tal-pajjiż. “Xhud ra lil xi ħadd jitfa’ oġġett ġo tieqa tal-bini, li jservi ta’ moskea, u sussegwentement qabad in-nar,” qal Lars Franzell, kelliem tal-Pulizija. Hu qal li ħames persuni twasslu għall-kura fi sptar, inkluż minħabba d-dħaħen li belgħu kif ukoll xi qtugħ li sofrew. “IlPulizija qed tqis dan l-inċident bħala wieħed vandalu iżda ebda arrest ma sar s’issa,” żied jgħid Franzell. Eskilstuna, li għandha l-akbar popolazzjoni ta’ immigranti, kienet ix-xena ta’ ġlied li involva gruppi neo-Nażisti li jopponu lpolitika tal-immigrazzjoni flIżvezja li tnediet kmieni din issena. Fit-3 ta’ Diċembru, idDemokratiċi tal-Iżvezja – partit popolari b’aġenda qawwija kontra l-immigrazzjoni – waqqa’ mill-poter il-gvern ta’ koalizzjoni f’minoranza wara li kien ilu jiggverna xahrejn u nofs biss, billi rrifjuta li jappoġġja l-pjani talbaġit.

www.maltarightnow.com

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Sewwieqa nisa jittellgħu quddiem tribunal li jisma’ każi ta’ terroriżmu L-ARABJA SAWDIJA

Żewġ nisa li pprotestaw kontra l-waqfien mis-sewqan fost in-nisa fl-Arabja Sawdija, ittellgħu quddiem tribunal li s-soltu jisma’ każi dwar it-terroriżmu. Jidher li l-Pulizija hi aktar interessata fil-kontijiet attivi tagħhom tal-media soċjali. Loujain al-Hathoul u Maysa

al-Amoudi, żewġ attivisti għaddrittijiet tan-nisa mill-Arabja Sawdija, ġew trasferiti fi tribunal speċjali użat biex jitressqu persuni suspettati b’atti terroristiċi wara l-ewwel smigħ tagħhom nhar il-Ħamis. Dan talli marru kontra l-liġi talpajjiż dwar is-sewqan min-nisa.

L-avukati tagħhom qed jippjanaw li jappellaw middeċiżjoni. Attivisti qalu lill-ġurnalisti li l-investigazzjoni dwar iż-żewġ nisa tiffoka aktar dwar l-attività tagħhom fuq il-media soċjali milli s-sewqan tal-karozzi. Al-Hathoul, ta’ 25 sena,

kienet arrestata talli ppruvat tidħol fl-Arabja Sawdija millEmirati Għarab Magħquda fl-1 ta’ Diċembru. Hi rrekordjat linċident, fejn hi kienet inżammet milli tidħol f’art twelidha, għal aktar minn 24 siegħa, u wara tellgħet video dwar il-każ fuq YouTube.

Taħtaf bambin

Membru tal-forzi tas-sigurtà tal-Vatikan mal-arrest tal-mara li ħatfet il-bambin mill-presepju tal-Vatikan f’Jum il-Milied (Ritratt: EPA)

IL-VATIKAN

Attivista bjonda favur lgħażla u li ma kienet liebsa xejn minn qaddha ’l fuq ħlief ilkliem “Alla hu mara”, interrompiet xena tan-Natività fi Pjazza San Pietru f’Ruma nhar il-Milied. Video dwar l-inċident li ttella’ fuq l-internet, juri mara li jirnexxilha tgħaddi minn taħt fence, imbagħad tisfratta wirja dwar in-Natività fuq palk talġebel hekk kif mijiet ta’ persuni ħarsu b’ħarsa ta’ skantament. Il-mara ħatfet il-bambin Ġesù u għollietu fuq rasha filwaqt li għajtet messaġġ, iżda l-video ma xandarx l-awdjo.

Hi fil-pront inżammet minn pulizija li libbisha l-ġakketta tiegħu, Eventwalment diversi pulizija waslu fil-post u l-mara ttieħdet f’vettura. Il-bambin reġa’ twassal filmaxtura. Sadanittant, fl-indirizz tradizzjonali tal-Milied, il-Papa Franġisku kkundanna “lpersekuzzjoni brutali” ta’ minoranzi reliġjużi u etniċi. Fit-tieni messaġġ tal-Milied Urbi et Orbi tiegħu – lill-belt tal-Vatikan u lid-dinja – il-Papa saħaq dwar il-qagħda tal-vittmi f’konflitti vjolenti li qed iseħħu fis-Sirja u fl-Iraq.


www.maltarightnow.com

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Posposti t-taħditiet ta’ paċi mar-ribelli separatisti L-UKRAJNA

Uffiċjali fil-Belarus qalu li tħassru taħditiet importanti għallpaċi li kellhom isiru lbieraħ bejn il-Gvern tal-Ukrajna u r-ribelli separatisti li jappoġġjaw lirRussja u li qed jikkontrollaw numru ta’ zoni Ukreni. Dawn it-taħditiet suppost li saru f’Minsk, il-belt kapitali talBelarus, u l-Ministeru għallAffarijiet Barranin f’dan il-pajjiż ma tax raġuni għaliex ma seħħitx din il-fażi tad-djalogu. It-taħditiet partikulari, li bdew

nhar l-Erbgħa, huma intiżi biex jintemm il-konflitt fl-Ukrajna tal-Lvant li ħalla mal-4,700 mejtin. Dan wara li ftehim għal waqfien mill-ġlied u abbozz għal ftehim dwar il-paċi fl-Ukrajna kienu tħabbru f’Minsk f’Settembru li għadda. Dawn limpenji ma kinux osservati kif xieraq mir-ribelli separatisti Ukreni u l-qawwiet tal-Gvern ta’ Kiev. L-aħħar taħditiet kienu qed

15

is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

isiru wkoll bis-sehem tar-Russja u l-Organizzazzjoni għas-Sigurtà u Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSCE). Intant, it-taħditiet talbieraħ kellhom jikkonfrontaw numru ta’ kwistjonijiet, fosthom l-irtirar tal-armamenti kbar mizzoni fejn qed jispikkaw il-battalji bejn is-separatisti u l-Armata Ukrena. It-taħditiet kellhom jinvolvu wkoll skambju ta’ priġunieri, minbarra impenn biex jintemm limblokk ekonomiku tal-Ukrajna

fuq iz-zoni kkontrollati mis-separatisti. Min-naħa tagħhom, il-kelliema għall-Gvern tal-Belarus qalu li filwaqt li tħassru l-aħħar laqgħat tal-hekk imsejjaħ ‘contact group’, f’Minsk, dan il-pajjiż dejjem lest li jservi bħala ċentru għal negozjati bejn l-entitajiet rivali Ukreni. Dan wara li t-taħditiet ta’ nhar l-Erbgħa kkonċentraw fuq l-irtirar tat-truppi u aspetti ta’ għajnuna, u fejn ma ngħatawx dettalji

ta’ progress. Aktar qabel, ilParlament tal-Ukrajna kien ivvota biex jistinka għal sħubija fin-NATO, bil-pass iqanqal kritika qawwija min-naħa tar-Russja. Skont l-istatistika tanNazzjonijiet Uniti, tal-anqas 1,357 persuna mejta fost l-eluf tal-vittmi mill-bidu, f’April, talkonflitt fl-Ukrajna tal-Lvant, mietu mindu l-Ukrajna u s-separatisti kienu ftiehmu dwar ilwaqfien mill-ġlied fil-5 ta’ Settembru li għadda.

Viċin is-sħubija fl-ewro taħt id-dell tar-Russja Ħelikopter militari Ukren għaddej minn fuq bażi fil-belt ta’ Kramatorsk, qrib Slaviansk, fl-Ukrajna (EPA)

IL-LITWANJA

Il-Litwanja, mill-1 ta’ Jannar, tissieħeb fl-ewro u ssegwi lpassi tal-Latvja u l-Estonja, ġirien Baltiċi u, bħalha, stati membri tal-Unjoni Ewropea. Intant, il-pass mistenni jżid leffett ġeopolitiku mar-Russja li ilha bit-tensjoni ma’ Vilnius mindu l-Litwanja saret l-ewwel repubblika li ddikjarat lindipendenza mill-eks-Unjoni Sovjetika, fl-1990. Filwaqt li anqas minn sitta fil-mija tal-Litwani jitkellmu bir-Russu, il-Litwanja (ekonomija li qed tiżviluppa b’rata mgħaġġla) tittama li ssħubija fl-ewro – l-istess bħal

fil-każ tal-Latvja u l-Estonja – tgħin biex tattira investiment akbar. Il-Litwanja, il-Latvja u lEstonja kollha ħassew l-effett tat-tensjoni bejn ir-Russja u lPunent minħabba l-infiltrazzjoni tar-Russi fl-Ukrajna u linfluwenza ta’ Moska fuq liżviluppi allarmanti fl-artijiet Ukreni tan-Nofsinhar. Dan fost il-manuvri militari tar-Russi mal-fruntieri tal-Ukrajna u limpożizzjoni tas-sanzjonijiet mill-Punent fuq ir-Russja. Intant, il-Litwanja qed tintlaqat direttament minn din ittensjoni mindu l-President,

Dalia Grybauskaite, ix-xahar li għadda, ħabbret l-għajnuna militari għall-Ukrajna waqt li akkużat lir-Russja bħala ‘pajjiż terrorista’. Min-naħa tagħha, ir-Russa implimentat direttiva ta’ ‘go slow’ mal-fruntieri tagħha ma’ Kaliningrad, fejn hi bbażata lflotta tal-qawwiet tal-baħar Russi fir-reġjun tal-Baltiku. Is-sitwazzjoni tfisser li lLitwani li jaqsmu u jirritornaw bil-karozza miz-zona partikulari jistgħu jdumu jistennew fi kju għal xi 48 siegħa u dan meta l-vjaġġ, qabel, kien idum biss ftit sigħat. Hu minnu wkoll

li, b’konsegwenza ta’ dan, naqas bil-kbir l-ammont talvetturi privati mil-Litwanja li qed jaqsmu l-fruntiera. L-impenn tal-Litwanja biex tissieħeb fl-ewro qed isir fl-istess żmien meta Vilnius qed jaħseb biex isir aktar indipendenti f’dak li jirrigwarda sorsi tal-enerġija. L-awtoritajiet lokali, intant, talbu għal aktar truppi tan-NATO fil-Litwanja, b’dan jindika qabża oħra lil hinn mill-influwenza ta’ Moska. Sadanittant, u għalkemm ilLitwani ħassew ukoll l-effetti tar-riformi tas-suq u tal-kriżi

ekonomika ġenerali, ftit huma dawk li jopponu l-avviċinament mal-Punent. Fl-istess ħin, l-aġir tar-Russja fil-konfront tal-Ukrajna żied mal-inkwiet li l-pajjiżi Baltiċi jistgħu jispiċċaw fil-mira ta’ Moska. Dan meta l-ajruplani tan-NATO, fl-2014, kienu involuti f’ammont ta’ titjiriet tliet darbiet aktar minn tas-sena loħra minħabba l-attivitajiet talajruplani Russi – b’Moska, dan ix-xahar, torganizza eżerċizzji militari b’sorpriża fl-inħawi ta’ Kaliningrad, fejn ħadu sehem madwar 9,000 suldat u 55 vapur.


16

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

www.maltarightnow.com

AĦBARIJIET TA’ BARRA

1 1) IL-VATIKAN: Il-Papa Franġisku jsellem lill-folla fi tmiem il-messaġġ tradizzjonali tal-Urbi et Orbi f’Jum il-Milied mill-gallarija tal-Bażilika ta’ San Pietru 2) L-IRAQ: Insara Iraqin jattendu l-quddiesa ta’ nofsillejl fil-Knisja Anglikana f’Bagdad

3) IL-ĠORĠJA: It-tiżjin għall-festi tal-Milied u l-Ewwel tas-Sena fil-belt kapitali Tbilisi

4) IL-BELARUS: Raġel liebes ta’ Ded Moroz, il-verżjoni tal-Orotodossi tal-Ewropa tal-Lvant ta’ Santa Klaws, f’xarabank f’Minsk, hekk kif jasal għall-parata tal-Milied (Ritratti: EPA)

2

4

3


Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

www.maltarightnow.com

17

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Għaxar snin mit-tsunami

1) Qraba ta’ vittma mill-Awstralja waqt ċerimonja ta’ tifkira fil-Monument ta’ Mai Khao f’Phuket, it-Tajlandja. Hawn kien mietu ħafna barranin, fil-maġġoranza tagħhom Żvediżi u Ġermaniżi 2) Turista quddiem il-monument b’tifkira għall-vittmi tat-tsunami f’Baan Nam Khem f’Phang Nga, fin-Nofsinhar tat-Tajlandja

3) Qraba ta’ vittmi ta’ għaxar snin ilu ma’ monument iddedikat lil din it-traġedja f’Peraliya, f’Galle, Sri Lanka. Dan il-monument hu ddedikat lill-1,400 persuna li tilfu ħajjithom meta l-ferrovija li kienu fuqha nħakmet mill-mewġ. Għat-tifkira, il-qraba vvjaġġaw fuq l-istess ferrovija li tranġat għall-okkażjoni (Ritratti: EPA)

3

1

2


www.maltarightnow.com

18

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

MADWARNA

It-tliet Slaten Maġi se jaslu f’Betlem f’Għajnsielem minn Cologne It-tliet Maġi li se jaslu Betlem f'Għajnsielem nhar ilĦadd 4 ta' Jannar 2015 se jitilqu mill-belt Ġermaniża ta' Cologne fejn bħalissa qegħdin

ifakkru t-850 anniversarju minn meta r-relikwi tat-tliet Maġi, Caspar, Melchior u Balthazar, waslu f'din il-belt. Din l-inizjattiva qiegħda ssir

bil-kollaborazzjoni talMinisteru għal Għawdex, permezz tal-Kumitat Milied f'Għawdex, il-Kunsilli Lokali ta' Għajnsielem u l-Mellieħa,

bl-appoġġ tal-Awtorità Maltija tat-Turiżmu (MTA). Il-Kunsill Lokali talMellieħa għamel il-kuntatti meħtieġa fil-Ġermanja u dan

bis-saħħa tal-ġemellaġġ li hemm bejn il-Kunsill Lokali tal-Mellieħa u l-belt ta' Adenau, li jmur lura għal Jannar tal-1996.


www.maltarightnow.com

19

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

ĊINEKRITIKA

minn Joe Calleja - jocal@me.com

EXODUS: GODS AND KINGS

Tassew spettakolari iżda mhux biss Direzzjoni: Ridley Scott; Ħin: 150 minuta; Ċert.: PG; KRS

Ħalli nwissikom mill-ewwel: dan ir-rakkont ieħor imnebbaħ mit-Testment l-Antik dwar Mosè m’għandu x’jaqsam xejn mal-ħafna films li ttrattaw l-istess stejjer, ewlieni fosthom ‘The Ten Commandments’ li Charlton Heston u Yul Brynner ħadmu kważi 60 sena ilu. Dan mhux biss għaliex l-effetti speċjali ta’ dak il-film jidhru ‘primittivi’ meta mqabbla ma’ dawk tal-film li ħareġ din il-ġimgħa, iżda għax hawn tingħata aktar importanza lill-karattri bibliċi li hawn intwerew f’dawl ġdid, jekk mhux ukoll kontroversjali. L-ewwel nett, il-Missier Etern li jidher lil Mosè (Christian Bale) fil-fatt hawnhekk jintwera bħala tfajjel magħlub u dejjem mgħaddab, li meta jidhirlu jordna lil Mosè biex imur lura fl-Eġittu u jeħles lil niesu, il-Lhud, mill-istat ta’ skjavitù. Dan għaliex Mosè – wara li tkeċċa mill-Farawni Ramses għax sar jaf li kien iben ilsiera Lhud, ħaġa li ma kienx jaf meta martu kkonvinċietu jadottah – kien issetilja ma’ komunità ta’ bedwini u żżewweġ ukoll lil

bint x-xejikk, Sefora, u jkollu wkoll iben. Minkejja dan, Mosè jobdi u jerħilha lejn l-Eġittu, fejn jibda jorganizza r-‘reżistenza’ bliskop li jġiegħel lil Ramses (Joel Edgerton) jeħles lil-Lhud. Meta dan ma jkunx biżżejjed, tant li naraw lill-Ħallieq-tfajjel iċanfar lil Mosè, jgħidlu li kien se jgħinu, u hawn fil-fatt jibdew iseħħu l-għaxar kastigi bibliċi, imwassla b’mod realistiku għall-aħħar bis-saħħa tal-effetti viżivi ‘state of the art’ u tteknoloġija ‘3D Immersion’ li permezz tagħha dak li jkun iħossu, appuntu, preżenti f’nofs dak li jkun qed iseħħ fil-film. Listess effetti jintużaw konvinċentement waqt il-battalji spettakolari bejn l-Eġizzjani u lLhud. Fl-aħħar Ramses ikollu jċedi u jeħles lil ġensu, għalkemm ftit wara jibgħat lis-suldati biex joqtluhom. Hawn ukoll nassistu għat-‘3D Immersion’ spettakolari tal-Baħar l-Aħmar jinferaq, ferm aktar realistika minn dik tat-‘Ten Commandments’, u aħna flimkien mal-Lhud, naqsmu lejn l-Art Imwiegħda!

DUMB AND DUMBER TO

Mosè (Christian Bale) u ħuh Ramses ((Joel Edgerton) f’Exodus: Gods and Kings

Bħalma bdejt nikteb, f’din ilverżjoni l-karattri jiksbu aktar importanza milli fil-film l-aktar popolari magħna l-Maltin fejn il-producer De Mille kien wassal biss “l-istampa l-kbira” kif rakkuntata fit-Testment l-

Antik. Barra minn hekk, ir-reġista Scott, magħruf bħala anjostiku, jaffronta l-film b’mod sekulari, mill-introduzzjoni, fejn minflok 1300 BC (Before Christ) jikteb 1300 BCE (Before the

Jgħaddu 20 u 11-il sena … u jibqgħu imbeċilli u vulgari

Direzzjoni: Bobby u Peter Farrely; Ħin: 109 minuti; Ċert. :15; KRS

L-aqwa films f’Malta

1. 2. 3. 4. 5.

(Bejn s-17 u l-21 ta’ Diċembru – KRS)

(1) (–) (2) (3) (5)

The Hobbit: The Battle of the Five Armies Night at the Museum Penguins of Madagascar Paddington Horrible Bosses 2

Minkejja li l-biċċa l-kbira talkritiċi kienu farrku l-film ‘Dumb & Dumber’, mal-udjenza Amerikana kien mar tajjeb filbox office, iżda anki mad-dinja kollha - $250 miljun fl-1994. Minkejja dan, Jim Carrey u Jim Daniels baqgħu ma ħadmux sequel tiegħu, u kellhom jgħaddu kważi għaxar snin biex xi ħadd tħajjar jagħmel dan, għalkemm minflok Carrey u Daniels, il-producers kellhom isibu żewġ atturi oħra jixbhuhom, għax mill-bqija ma kellhom jagħmlu xejn għajr jaġixxu taż-żewġ karattri imbeċilli. Naturalment ma kienx mar tajjeb daqs l-oriġinali, lanqas hawn Malta. Xi ilsna ħżiena kienu qalu li Carrey ma kienx ħadem hu dak is-sequel, (anzi biex inkun eżatt kien prequel), għax kien ħass li waqa’ baxx iżżejjed fil-parti ta’

Lloyd. Dawn però ġrew iżżejjed għax hekk hu, għalkemm veru wara 20 sena, jerġa’ jitfaċċa. Flistess parti. Dan jista’ jkun aħjar jew agħar, skont kemm wieħed jiggosta lil Carrey, għax hawn wara 20 jew 11-il sena (mill-prequel) reġa’ għandna l-istess sensiela ta’ ‘fares’ imbeċilli, idjoti u anki vulgari. Biżżejjed ngħidilkom li flintroduzzjoni nsiru nafu li Lloyd jagħmel 20 sena taparsi vittma ta’ attakk ta’ puplesija, sempliċiment biex jidħak b’sieħbu Harry (mill-ġdid Daniels), li matul dawk is-snin kollha kien imur iżuru kull ġimgħa, jieħu ħsiebu, u saħansitra kien joqgħod ibiddillu l-ħrieqi wkoll! Minn hawn ’il quddiem min qed jara l-film jirrealizza x’jista’ jistenna, jekk ma jkunx jaf jew ra ż-żewġ films ta’ qabel! Imma xieraq, avolja m’hemm

Common Era), f’film li ma jwassal xejn bħala ovvju, lanqas l-eżistenza tal-Ħallieq … u forsi għalhekk li lil dan fil-film jirrappreżentah permezz ta’ tfajjel, u mhux xi xwejjaħ paternalistiku.

xejn speċjali, ngħidu dwar xiex jittratta r-rakkont: Meta Lloyd jgħid lil Harry kif waqa’ għaċċajta li għamillu, Harry jistqarrlu li hu kien sar jaf li kellu bżonn urġenti li jibdel kilwa. Biex dan isir kien jeħtieġ li jsib lil xi ħadd tal-istess familja biex il-kilwa tkun taqbel. Hawn isir jaf li kellu tifla minn relazzjoni ta’ 20 sena qabel, u flimkien ma’ Lloyd imorru jfittxu lit-tfajla, Fanny (Rachel Melvin), Minn hawn ’il quddiem nassistu għal doża dejjem akbar ta’ stupidità u banalità, li però, jidher li għad hawn udjenza għaliha. Forsi għax raw liż-żewġ atturi, speċjalment lil Carrey, jogħxew jinterpretaw karattri mhux f’sensihom li kabbrulhom il-fama, avolja Carrey kien diġà beda jimpressjona b’‘Ace Ventura’ u ‘The Mask’.


20

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Il-presepju Franġiskan iridna nxommu t-tiben taħt il-bambin

www.maltarightnow.com

MILIED

Bħalissa Malta toffri spettaklu mhux tas-soltu lit-turisti li jiġu jżuruna, kemm minħabba listaġun tal-Milied, kif ukoll minħabba l-klima ħelwa tagħna. Ħafna minnhom ġejjin minn artijiet inġazzati bil-kesħa, u bierda minn dak il-fervur li jaraw fina l-Maltin f’dan iż-żmien. Ma nagħtuhomx tort, għax ħafna pajjiżi – anki Ewropej – abbandunaw l-għeruq tagħhom Insara fis-sens li “Christ” m’għadux parti minn “Christmas” li sar biss ‘Holiday fesitivity’. Mhux biss ilKurċifiss fil-pubbliku sar ipprojbit - jew kważi - imma anke lBambin tal-Milied. F’ħafna skejjel u postijiet pubbliċi huwa pprojbit li turi elementi reliġjużi (speċjalment Insara), biex b’hekk ma jkunux offiżi dawk li ma jemmnux. Parti mill-folklor, imma mhux biss Mhux hekk s’issa f’Malta, anke jekk “Malta” qed turi xewqa li trid tkun liberali bħal ħaddieħor. Il-presepju sar parti mill-folklor tagħna, imma għadu ma tilifx is-sens reliġjuz. It-toroq tagħna mimlijin gallariji u twieqi bilbambini jew presepji. Kull knisja, dar u uffiċċju governattiv issiblu l-presepju tiegħu, u ħafna drabi aktar minn wieħed. S’issa għadu mhux ipprojbit lanqas fl-Isptar. Hawn ħafna wirjiet ta’ presepji il-Belt u bnadi oħra fl-irkejjen kollha ta’ Malta. Uħud minnhom huma mekkaniċi bil-figuri li jiċċaqalqu u oħrajn anke b’persuni ħajjin. Fihom għaxqa, u filwaqt li nosservaw it-teknika u larti ma nistgħux ngħidu li dawn ma jfissrux ukoll xi ħaġa reliġjuza għall-maġġoranza talMaltin.

L-ewwel presepju ta’ San Franġisk Kulħadd jaf li San Franġisk ta’ Assisi għamel l-ewwel presepju fi Greccio. Imma ftit jafu għaliex, u għalhekk hawn hu ta’ min ifakkar is-sens tal-presepju ħaj ta’ San Franġisk. Hu ried jidħol fil-ġrajja ewlenija ta’ Alla li sar bniedem – tarbija ċkejkna, tirtogħod bil-bard, bla kliem, u lanqas taf timxi. Sar hekk biex ħadd ma jibża’ jersaq lejh. San Franġisk fehemha din limħabba ta’ Alla għalina, imma ma setax jifhem kif il-bnedmin baqgħu ma jifhmux biżżejjed kemm Alla jħobbhom.

Fr Norbert Ellul Vincenti nibit2@gmail.com

Kien jibki u jgħid, “L-Imħabba mhijiex maħbuba.” Ried li kulħadd jifhem.Għalhekk ried idaħħal in-nies kollha fis-sens

Hu ried jidħol fil-ġrajja ewlenija ta’ Alla li sar bniedem – tarbija ċkejkna, tirtogħod bil-bard, bla kliem, u lanqas taf timxi. Sar hekk biex ħadd ma jibża’ jersaq lejh. San Franġisk fehemha din l-imħabba ta’ Alla għalina, imma ma setax jifhem kif il-bnedmin baqgħu ma jifhmux biżżejjed kemm Alla jħobbhom

ta’ dak li ġara Betlem. Issellef għar, baqra u ħmara, u ftit tiben u stieden in-nies għaċ-ċelebrazzjoni.

Fil-prietka li għamel, huwa mar ħdejn il-pupu bambin, ħadu f’idejh u beda jingħi, sakemm dak il-pupu sar tarbija ta’ veru għax Ġesu’ niżel verament f’dirgħajh.

Meditazzjoni biblika Kienet meditazzjoni, din, flistorja li naqraw fil-Vanġelu. Xtaq li kulħadd jaraha b’għajnejh, u jifhimha b’qalbu kollha. Ivvinta mod drammatiku kif nixtarru l-Vanġelu billi nidħlu ġewwa fil-kliem u nagħmlu esperjenza ta’ dawk li raw, semgħu u tfejqu minn Ġesu’. L-aħjar ħaġa li nistgħu nagħmlu hija li aħna wkoll nidħlu fil-għar, mar-rgħajja u mal-Maġi u nagħtuh qalbna. Għar-riħa tat-tiben u tal-annimali nilmħu lil Marija u lil Ġużeppi mitlufin iħarsu lejn dak li jridna nħarsu lejh biex nifhmu li ħajjitna issa trid tinbidel.


www.maltarightnow.com

21

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

TAĦBIL IL-MOĦĦ U TAGĦRIF

Mimdudin:1. Ħolqa tal-metall li biha taqfel ċinturin (6) 4. Wieħed b’żewġt uċuħ (8) 9. Kamra fi skola (6) 10. Stedina għall-ġlied minħabba l-kont tal-forn? (8) 12. Mara mistoħbija għand Ethel Saliba? (4) 13. Stedina (5) 14. Staħa jgħid li jixbah lil dan lannimal tat-tagħbija! (4) 17. Sinjal tax-xjuħija fil-ġilda (6) 18. u 20. Sensazzjoni li tgħaxxi (6) 20. Ara 18 21. Injamiet imsammra malgħarqub fil-qigħan taż-żraben (6) 27. Imġiba li ssib fit-taraġ, Iris! (4) 28. Papoċċa (forsi ta’ xi patri) tal-ġilda bla dahar (5) 29. Dehriet waqt l-irqad (4) 32. Ta’ togħma mill-aktar bnina, saporiti (8) 33. Għannaq (6) 34. Anzjani, xjuħ fis-servizz (8) 35. Kelma li tweġġa’ l-qalb, offiża, tgħajjira (6) Weqfin:1. Mazz fjuri (7) 2. Eċċezzjonali bi ftit iżjed minn kamra fi skola? (8) 3. Mitmum, pront fil-Palestina? (4) 5. Pittura jew ritratt meħud minn ġenb wieħed (6) 6. Eklissi moħbija għand Ġwakki Fsadni? (4) 7. Ma jħallihx jitlaq (6) 8. Ħajjar jiġi lejh (6) 11. u 26. Tgħarbel, tagħżel (6) 15. Imsajjar fuq gradilja (5) 16. Ġakketta qasira (5) 19. Ftehim, patt (8) 22. Maħtur (7) 23. Nieqes mill-ħerqa, però bilpassi ta’ ħames Rumani (6) 24. Faċċata ta’ xulxin (6) 25. Twieldu l-Mosta (6) 26. Ara 22 30. Jekk għandek minnu roxxu fuq l-ikel (4) 31. Trab bl-ilma tat-triq (4) Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li għadda

Mimdudin:1. Maduma; 4. Sfrattat; 9. Koċċla; 10. Messaġġi; 12. Kura; 13. Ġrejt; 14. Pizz; 17. Injama; 18. u 20. Skorra; 21. Allura; 27. Rant; 28. Forsi; 29. Qsim; 32. Protetti; 33. Skadut; 34. Impustur; 35. Xpruna. Weqfin:1. Makakki; 2. Diċerija; 3. Moll; 5. Freġja; 6. Assi; 7. Tiġrif; 8. Trizza; 11. u 22. Grossa; 15. Ħmira; 16. Skoll; 19. Sussidju; 22. Ammetta; 23. Truppi; 24. Intopp; 25. Lostru; 30. Bews; 31. Skop.

Spiżeriji li jiftħu għada

Il-Belt Valletta: Empire Pharmacy (Branch), 46, Triq Melita; IlMarsa: Trinity Pharmacy, 32, Triq il-Marsa; Santa Venera: Lantern Pharmacy, Misraħ il-Kebbies; Fleur-de-lys: Marrit Pharmacy, Triq l-1 ta' Mejju; Tal-Pietà: St. Anthony Pharmacy, 56, Triq San Ġużepp: Pembroke: Pembroke Pharmacy, 78, Triq Giuseppe malfeggiani, Tas-Sliema: Rudolph Pharmacy, 133, Triq Rudolfu, L-Iklin: Iklin Pharmacy, Triq Geronimo Abos; Il-Mosta: Tat-Tarġa Pharmacy, Plot no. 2, Triq il-Kostituzzjoni; Il-Qawra: El Medina Chemist, Triq il-Maskli; Ħal Tarxien: Theresa Jo Pharmacy, 3A, Triq Xintill; Il-Birgu: Milia's Pharmacy, Triq il-Kottonera; IxXagħjra: St. Elias Pharamcy, Triq San Elija; Iż-Żejtun: Green Cross Pharmacy, 8, Misraħ Gregorio Bonnici; Ħal Luqa: Central Pharmacy, 6, Triq San Ġużepp; Ħaż-Żebbuġ: De Rohan Pharmacy, Triq Sant'Antnin; Il-Baħrija: Baħrija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti k/m Triq l-Iskola; Għawdex: Abela Pharmacy, 42, Triq G.P.F. Agius De Soldanis, Victoria u Tony's Pharmacy, Egret Court, Triq ilWied, Marsalforn.

Rebbieħa tat-tisliba tas-Sibt li għadda

Ir-rebbieħ tat-tisliba tal-ġimgħa l-oħra kien V. Muscat, 'Almond', Flt. 3, Triq il-Pellegrin, il-Mellieħa. Biex tipparteċipa f’din il-kompetizzjoni ibgħat it-tisliba tiegħek, f’dan l-indirizz: Tisliba In-Nazzjon, Media.Link Communications, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà.

Rapport tat-temp

UV INDEX

2

IT-TEMP Pjuttost imsaħħab b’ħalbiet tax-xita iżolati li jsir ftit imsaħħab VIŻIBBILTÀ Tajba minbarra fil-ħalbiet tax-xita IR-RIĦ Tramuntana, kultant ikun moderat għal ftit qawwi, u iktar tard isir mill-Majjistral BAĦAR Qawwi li jsir lokalment moderat għal qawwi IMBATT Baxx għal moderat mill-Majjistral TEMPERATURA L-ogħla 16˚C XITA F’dawn l-aħħar 24 siegħa 1.4mm Xita mill-1 ta’ Settembru 231.4mm IX-XEMX titla’ fis-07.10 u tinżel fil-16.54

Il-ħamest ijiem li ġejjin

IS-SIBT L-ogħla 17˚C L-inqas 11˚C

IL-ĦADD L-ogħla 18˚C L-inqas 12˚C

IT-TNEJN L-ogħla 18˚C L-inqas 14˚C

IT-TLIETA L-ogħla 20˚C L-inqas 14˚C

L-ERBGĦA L-ogħla 19˚C L-inqas 13˚C

UV

UV

UV

UV

UV

2

2

Temperaturi fi bliet barranin 2

2

2

It-temperatura u t-temp f’dawn il-bliet kapitali (f’nofsinhar ħin ta’ Malta) lbieraħ kienu: Malta 16˚C imsaħħab, Alġeri 15˚C imsaħħab, Amsterdam 5˚C imsaħħab, Ateni 14˚C imsaħħab, Liżbona 11˚C xemxi, Berlin 1˚ imsaħħab, Brussell 5˚C imsaħħab, il-Kajr 19˚C xemxi, Dublin 5˚C xita ħafifa, Kopenħagen -2˚C sabiħ binhar, Frankfurt 5˚C imsaħħab, Milan 11˚C xemxi, Istanbul 12˚C ħalbiet tax-xita, Londra 4˚C sabiħ binhar, Madrid 9˚C sabiħ binhar, Moska -12˚C ftit imsaħħab, Pariġi 5˚C imsaħħab, Barċellona 10˚C imsaħħab, Ruma 13˚C xemxi, Tel Aviv 20˚C xemxi, Tripli NA, Tuneż 17˚C ftit imsaħħab, Vjenna 4˚C ftit imsaħħab, Zurich 4˚C imsaħħab


www.maltarightnow.com

22

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

FESTI

minn Joe Chetcuti

It-tnedija tal-kalendarju 2015 tal-programm ‘Marċi u Bandalori’ fuq Radio 101

Għat-tnax-il sena konsekuttiva il-programm ‘Marċi u Bandalori’ fuq Radio 101 qed iniedi l-kalendarju għas-sena lġdida. Dan il-kalendarju hu xhieda tal-appoġġ li jgawdu dan l-istazzjon, kif ukoll dan il-programm. Għalhekk, permezz ta’ dan il-kalendarju, qed jiġġedded l-impenn sabiex għas-sena ddieħla jibqa’ jingħata l-aqwa materjal possibbli fil-programm ‘Marċi u Bandalori’. Dan l-aħħar kien ippreżentat il-kalendarju l-ġdid lisSegretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonlista Chris Said li ngħata ringrazzjament li sab il-ħin biex setgħet issir din il-preżentazzjoni kif ukoll għall-appoġġ li jagħti lil Radio 101. Issa dan il-programm ‘Marċi u Bandalori’ daħal fit-13-il sena tiegħu u fil-bidu tax-xahar ta’ April tas-sena 2015 il-programm se jagħlaq 14-il sena jixxandar. Il-programm mill-ewwel deher li se jkollu popolarità kontinwa u

serva wkoll ta’ vetrina għallkażini tal-banda u pjattaforma għall-marċi moderni kif ukoll antiki. L-ittri, l-emails, l-awguri u ttelefonati, u l-paġna fuq Facebook jixhdu dan kollu. Fittliet snin li ilu mwaqqaf il-facebook page group tal-programm ‘Marċi u Bandalori’ fuq Radio 101 in-numru ta’ nies li żdiedu bħala ħbieb telgħu għal 4,406 membru. Dan kollu jawgura tajjeb ħafna u anke jikkonferma kemm is-semmiegħa jsegwu kull puntata dan il-programm b’attenzjoni. Ta’ dan kollu jixraq ir-ringrazzjament ta’ kulħadd. Dan ukoll iżid ilkuraġġ sabiex inkomplu inwasslu lill-Maltin u lGħawdxin it-tajjeb u s-sabiħ li għandhom il-baned tagħna. Huwa wkoll ta’ awgurju tajjeb lid-diversi ġemellaġġi ta’ baned u inizjattivi ta’ soċjetajiet mużikali li kisbu l-għajnuna minn diversi programmi tal-

Unjoni Ewropea fil-ħidma tagħhom. Ringrazzjament imur lillisponsors kollha sabiex seta’ jkun pubblikat għal darb’oħra dan il-kalendarju. Ringrazzjament ukoll imur lejn l-Amministrazzjoni talPartit b’mod partikulari lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil u l-Viċi Kapijiet Mario de Marco u Beppe Fenech Adami, kif ukoll il-koordinatur ta’ Radio 101 Charles Saliba għall-għajnuna u l-appoġġ siewi tagħħom. Xejn inqas lil John Bruno għas-sehem importanti tiegħu mill-aspett tekniku. Ringrazzjament ukoll lillperit żagħżugħ Żebbuġi Anthony Gatt għall-mod eċċellenti bħal kull sena kif iddisinja dan il-kalendarju kif ukoll lillħaddiema tal-kumpanija Bestprint Co. Ltd tal-Qrendi fejn sar il-kalendarju, kif ukoll lil Phyllis u lil Pauline Marie, mart u bint il-producer u l-

preżentatur għall-appoġġ kontinwu tagħhom. Min-naħa tiegħu, isSegretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista Chris Said faħħar l-inizjattiva personali talpreżentatur Joe Chetcuti għal dan il-kalendarju u ħeġġeġ lil iktar preżentaturi u nies li jaħdmu fi programmi ta’ dan it-tip biex huma wkoll jieħdu inizjattivi simili u jippromwovu t-talenti tagħħom u fuq kollox ilwirt artistiku u kulturali għani li joħroġ mis-soċjetajiet mużikali Maltin u Għawdxin. Chris Said spjega li l-pubblikazzjoni ta’ dan il-kalendarju turi l-impenn, is-serjetà u ddedikazzjoni li nies dedikati jieħdu fix-xogħol tagħhom li jmiss is-sinsla tal-identità Maltija. Huwa qal li f’pajjiżna hawn eluf ta’ Maltin li jipparteċipaw fil-ħidma tal-każini tal-banda li huma mżejnin b’libreriji mimlija arkivji ta’ dokumenti li minnhom

infushom huma teżori kbar millpassat. Chris Said qal li matul is-sajf li għadda, meta seta’, żar diversi festi f’Malta u anke Għawdex u anke żar xi każini tal-banda u apprezza aktar ir-rabta tal-festi u tal-baned mal-kultura ta’ pajjiżna filwaqt li qal li l-Partit Nazzjonalista qed ikun aktar viċin in-nies. Is-Segretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista awgura li l-programm ‘Marċi u Bandalori’ jkompli jsir aktar popolari bħalma diġà fil-fatt hu, li daħal tista’ u tgħid f’kull familja Maltija u Għawdxija. Għall-preżentazzjoni talkalendarju attendew fost l-oħrajn il-President tal-Kunill Amministrattiv tal-Partit Nazzjonalista Anne Fenech, lAssistent Segretarju tal-Partit Nazzjonalista Jean Pierre Debono, Karl Gouder il-Kap Eżukuttiv fl-Operat tatTeleviżjoni, u l-Koordinatur ta’ Radio 101 Charles Saliba.


www.maltarightnow.com

23

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

FESTI

Il-festa ta’ San Silvestru Papa

Nhar l-Erbgħa li ġej 31 ta’ Diċembru se tkun iċċelebrata lfesta ta’ San Silvestru Papa. Filfatt din hi l-aħħar festa għal din is-sena. Din il-kappella ħelwa

tinsab fin-nofs ta’ Vjal lIndipendenza int u dieħel lejn ilMosta. Il-programm ta’ din il-festa se jissokta nhar it-Tlieta li ġej. Fl-

4.30 p.m. jibda r-rużarju u fil-5 p.m. tibda quddiesa li se titmexxa minn Dun Stephan Galea. Wara ssir Barka Ewkaristika. Nhar l-Erbgħa,

jum il-festa, fl-4.30 p.m. jibda rrużarju u fil-5 p.m. tibda quddiesa kantata bil-prietka fuq ilqaddis. Se jmexxi Dun David Muscat. Wara li tintemm il-qud-

diesa, titkanta l-Antifona, Te Deum u ssir Barka Ewkaristika. Interessanti l-fatt li din il-kappella l-ġmiel tagħha, se tagħlaq 350 sena.

L-Għaqda Mużikali Viżitazzjoni tal-Għarb, Għawdex, se żżomm l-appuntament annwali tagħħa bil-programm mużikali bit-tema

‘Dreams of Vienna’. Il-kunċert se jsir għada l-Ħadd. Dan ilkunċert annwali issa wasal fittielet edizzjoni tiegħu. Ilbanda se tkun taħt id-direz-

zjoni tas-Surmast Direttur Mro George Apap u se tesegwixxi għadd ta’ valzi mill-pinna talkompożitur ċelebri Johann Strauss.

Il-kunċert se jsir fis-sala ewlenija tal-Grand Hotel flImġarr, Għawdex, u se jibda fit-8 p.m. Id-dħul għal dan ilkunċert huwa mingħajr ħlas u

kulħadd mistieden biex jattendi. Dan il-kunċert se jkun ippreżentat minni, Joe Chetcuti, flimkien ma’ Joanne Debono.

Kunċert ta’ mużika minn Vjenna f’Għawdex


www.maltarightnow.com

24

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

06:00 07:55 08:00 08:02 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 13:15 15:00 15:02 17:00 17:03 17:55 18:00 18:20 20:30 22:30 22:40 22:43

TV/RADJU

Bonġu 101 Weekend Obituaries/Angelus News Update Bonġu 101 weekend (cont) News Update Saħħet għal qalbna News Update Il-Fatti Kollha Editorjal Il-Fatti kollha (cont.) Obituaries/ Angelus News Bulletin Sixties Saturday Club Italomix News Update Skor Editorjal Skor (Cont) Obituaries News Bulletin Hits Parade Country Music Club Għada fl-Istampa Editorjal Mużajk

Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:05 - Liv & Maddie 06:30 Binny and the Ghost 06:55 - I Didn’t Do It 07:20 - Dog With a Blog 07:45 Girl Meets World 08:10 - Wizards of Waverly Place 08:35 - The Mighty Ducks 10:15 - Dog With a Blog 10:40 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 11:05 - Binny and the Ghost 11:30 Girl Meets World 11:55 - I Didn’t Do It 12:20 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 12:45 - Mickey Mouse 12:50 Big Hero 6: Access All Areas 13:00 Gravity Falls 13:20 - Binny and the Ghost 13:45 - Wizards of Waverly Place 14:10 - Wizards of Waverly Place 14:35 - Liv & Maddie 15:00 Girl Meets World 15:25 - Gravity Falls 15:50 - Gravity Falls 16:15 Gravity Falls 16:40 - Gravity Falls 17:05 - Gravity Falls 17:30 - Binny and the Ghost 17:55 - Gravity Falls 18:20 - Binny and the Ghost 18:45 Gravity Falls 19:10 - Hannah Montana 19:35 - That’s So Raven 20:00 - The Suite Life on Deck 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Shake It Up! 21:10 Wolfblood 21:35 – Wolfblood 22:00 Violetta 22:45 - The Hive 22:50 - Art Attack 23:15 - Art Attack 23:40 Jungle Junction 23:50 - Jungle Junction

Nickelodeon 06:00 - Olive the Ostrich 06:15 Dora the Explorer 06:40 - Little Kingdom 07:05 - Bubble Guppies 07:30 - Bubble Guppies 07:55 - Go, Diego, Go! 08:20 - Winx Club 08:45 The Fairly OddParents 09:10 - Sanjay and Craig 09:35 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 - The Legend of Korra 10:25 - Turtles 10:50 - T.U.F.F. Puppy 11:15 - Winx Club 11:40 - iCarly 12:05 - Sam & Cat 12:30 - Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 - Marvin Marvin 13:45 SpongeBob SquarePants 14:10 SpongeBob SquarePants 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly OddParents 15:55 – iCarly 16:20 - Big Time Rush 16:45 Victorious 17:10 - Life With Boys 17:35 - SpongeBob SquarePants 18:00 - Turtles 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - Sanjay and Craig 19:15 - The Thundermans 19:40 - The Haunted Hathaways 20:05 - Sam & Cat 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of

Madagascar 23:00 – iCarly 23:25 – iCarly 23:50 - Victorious

Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney and Friends 06:45 Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 – Rubbadubbers 07:15 - Gombby’s Green Island 07:30 Fluffy Gardens 07:40 - Noksu 07:45 Jarmies 08:00 – Kipper 08:10 – Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 – Gazoon 08:35 – Snapatoonies 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - The Night Before Christmas 10:50 - See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 – Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 – Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 Hip Hip Hurray 13:05 - Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 – Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 – Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - The Night Before Christmas 17:50 - See the Sea 17:55 Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 Slim Pig 22:55 - Connie the Cow

Sagħtejn Flimkien – NET Television

Program differenti mistiedna 4 kantanti: Debbie Scerri, Corazon, Aldo Busuttil u Nevillle Refalo. Ser ikantaw 8 kanzunetti tal-Milied u ser nitkellmu magħhom dwar kif iqattgħu il-Milied – xi jfisser għalihom – il-Milied ta’ tfulithom. Ġabu magħhom ukoll oġġett marbut mal-Milied u tant mistoqsijiet oħra ħelwin u ta’ kurżità.

TVM 06:00 – News Loop 07:30 – Treasure Island 08:00 – Doc 30 min 08:35 - Nisga Maltija 08:40 - Paq paq on Test 08:45 – Nisġa Maltija 08:50 - Twelid il-kelma 09:00 – Valletta 09:30 – MEA 10:00 Għawdex illum 10:30 – L-irkant 11:30 – Pellikola 12:00 – Aħbarijiet 12:10 - Paq Paq Lifestyles 12:45 – Sibtek 15:00 Aħbarijiet 15:05 – Sibtek.... 16:00 – Luxdesign 17:15 – Househunt 17:45 Kelma għall-ħajja 18:00 - Aħbarijiet 18:15 – Paqpaq on test 18:20 – Gadgets 18:55 - Animal Diaries 19:45 – Lotto 20:00 - Aħbarijiet 20:45 – Rockestra 23:00 - Aħbarijiet 23:30 - Sibtek. TVM 2 06:00 – Euronews 07:00 - News Loop 08:30 – Sport science 09:30 - Paq Paq Lifestyles 10:00 – Valletta 10:30 – Pellikola 11:00 – Madwarna 11:30 – MEA 12:00 – Venere 12:30 - Tiġrijiet Biss 13:00 - 3 Pointer 13:30 - L-irkant 14:30 – Sakharov lecture 16:00 – Bov match 18:00 – Vatican Magazine 18:30 - Quddiesa misSantwarju ta' Pinu 19:15 – Kurrenti 20:15 –Triq/twelid il-kelma 20:30 – News for the hearing impaired 20:40 – RAW WWE 21:40 – Sports News 21:45 – House Hunt 22:15 – Animal Diaries 23:15 – Sports News 23:15 – News in English. One 06:30 - ONE News 07:00 – Ilsien innisa 08:30 – Telebejgħ 09:00 – Siegħa żmien 10:00 – Dak li jgħodd 11:00 – Clint on one 12:30 – One News 12:40 – Strada 15:00 – Esperti 15:30 – Talk to me 16:30 – Dchange 17:00 - Fresh & Funky 17:30 ONE News 17:40 – Pink panther 18:25 – Identità 18:40 – Dak li jgħodd teens 19:30 - ONE News/ Sport / Weather 20:15 –Ieqaf 20 minuta 20:35 – The Saturday night project 21:35 - Tete-A-Tete 23:30 ONE News.

Smash 07:30 - News 08:30 – Ħabbejtek 09:30 – A to Z Teleshopping 13:00 - Fil-Kċina ma’ Farah ® 14:00 - Erġa’ Lura 15:30 Dokumentarju 16:00 – M'Intix wahdek

16:30 – D bride 17:30 – CNI 18:00 Aħbarijiet ta’ Barra 18:15 – Bingo 75 18:40 – Dokumentarju 19:00 – Aħbarijiet 19:30 – Nursery Stars 20:30 – Forum 21:30 – Documentary 22:00 – Aħbarijiet

Raiuno 06:00 – Euronews07:00 – TG1 Telegiornale 7:05 – Unomattina in famiglia 08:00 - TG 1 09:00 – Linea verde orizzonti 09:30 – TG1 L.I.S. 10:30 – Buongiorno benessere 11:05 – Linea verde orizzonti 12:00 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 – easy driver 14:30 – Linea Bianca 16:05 - Legami 17:00 - TG 1 17:10 - Che tempo fa 17:15 – A sua immagine 17:45 – Passaggio a nord-ovest 18:50 - L'eredità 20:00 – Telegiornale 20:35 – Affare tuoi 21:10 - Carosello reloaded 21:15 – Cosi lontani, cosi vicini 23:15 – Segreti pop: La musica vietata 00:30 - TG 1 Notte 01:00 – Scrittori in TV 02:00 – La traviata. Film 1983 Raidue 07:00 – Sofia la principessa 08:15 – Il nostro amico Charlie 09:00 - Sulla Via di Damasco 09:30 – La dura vita dei pinguini 10:00 – Lo squalo bianco di Guadalupe 10:45 – Cronache animali 11:30 – Mezzogriorno in famiglia 13:00 - TG 2 Giorno 13:30 – Sereno variabile 14:00 –L'albero dei desideri. Film 2012 15:40 – Squadra speciale Colonia 16:30 – I dodici disastri di natale. Film 2012 18:05 – Natale di ghiaccio. Film 2010 19:35 –Squadra speciale cobra 11 20:30 - TG2 20.30 21:00 – Castle (TF) 21:50 – Elementary (TF) 22:40 -L'anello di Sophia 00:20 - TG 2 Dossier 02:50 - TG 2 Eat Parade.

Raitre 06:00 – Fuori orario 07:10 – Ai confini dell'arizona 08:00 – La signora del west (TF) 08:35 – Il cammino della speranza. Film 1950 10:15 – Ponderosa (TF) 11:00 – TGR Bellitalia 12:00 – TG3 12:55 – TGR Ambente Italia 14:00 - TG Regione 14:20 – TG3 14:55 – Chi ha incastrato Roger Rabbit. Film 1988 16:35 – Report 18:00 Hotel 6 Stelle 19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 20:00 – Blob 20:10 – Noi siamo

le colonne. Film 1940 21:10 – The millionaire. Film 2008 23:35 – Un giorno in pretura 00:40 – TG3 Telegiornale 00:55 – Furoi orario 01:05 – Lo sconosciuto. Film 1927 01:50 – Cavallo di Torino. Film 2011 Canale 5 06:00 – Prima pagina 07:50 – Traffico/Meteo.It / Tg 5 09:10 – Melaverde 10:00 – Informa – dimensione benessere 11:00 – Forum 13:00 – Tg5 telegiornale 13:40 – Il conte di montecristo 16: 00 – I ponti di madison County. Film 1995 18:45 – Avanti un altro! 20:00 – Tg 5 / Meteo.It 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – La banda dei Babbi natale. Film 2010 23:15 – I misteri di shadow island – matrimonio senza lo sposo. Film 2010 01:05 – Tg 5 / Rassegna / Meteo.It 01:35 – Striscia la notizia 02:10 – Madame. Film 2004 Italia 1 06:00 – Summer crush 06:50 – I Puffi 07:15 – Heidi 07:45 – L'incantevole creamy 08:15 – Sailor moon 09:30 – Scooby Doo 10:25 –The Looney, looney, looney bugs bunny movie. Film 1981 12:25 – Studio aperto / Meteo.It 13:00 – Sport mediaset 14:05 – Polar express. Film 2004 16:05 – Due Fratelle. Film 2004 18:15 – Tom & Jerry 18:30 – Studio aperto / Meteo.It 19:00 – I simpson 21:10 – Gladiatori di Roma. Film 2011 23:00 – Lissy – principessa alla risscossa. Film 2007 01:30 – Sport mediaset 01:10 – Studio aperto.

Rete 4 06:15 – TG4 Night News 07:40 – I fobici. Film 1999 09:40 – Carabinieri 7 10:45 – Ricette all'Italiana 11:30 – Tg 4 / Meteo.It 12:00 – Un detective in corsia 13:00 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Come si cambia celebrity 16:10 - Come Ieri e oggi in TV Speciale 16:45 – Poirot: la serie infernale. Film 1992 18:55 – Tg 4 / Meteo.It 19:35 – Il segreto 20:30 - Tempesta d'amore 21:30 – Icarus. Film 2010 23:15 – La nave fantasma. Film2002 01:35 – Premiatissima 1982 04:25 – Mediashopping.


www.maltarightnow.com

25

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

TV/RADJU

Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Private Practice 09:45 - Private Practice 10:30 Private Practice 11:15 - Private Practice 12:00 - Private Practice 12:45 – Perception 13:30 – Dallas 14:15 - Dallas 15:00 – Dallas 15:45 – Dallas 16:30 – Dallas 17:15 - Rude Tube 17:45 - Mike & Molly 18:30 - Hit The Floor 19:15 - Grey's Anatomy 20:00 - The Amazing Race 20:45 - 2 Broke Girls 21:15 - Guinness World Records Unleashed 22:15 Spartacus 23:15 - Devious Maids 00:00 Suits 00:45 - Rude Tube 01:15 - Dallas 02:00 - VEEP Go Stars 07:25 - The Impossible 09:15 - Walking with Dinosaurs 10:45 - Percy Jackson: Sea of Monsters 12:35 - The Place Beyond the Pinee 15:00 - The Armstrong Lie 17:05 Tinker Tailor Soldier Spy 19:15 - Larry Crowne 21:00 - The Family 22:50 - The Counsellor 00:50 - The Full Monty 02:20 - Tinker Tailor Soldier Spy 04:25 - The Family 06:15 - CLOSE

Mediaset Italia 07:35 – Zelig 09:35 - Pomeriggio cinque 11:01 - Vivere IV 11:25 - Vivere IV 11:50 - Vivere IV 12:15 - Vivere IV 12:40 Vivere IV 13:05 - Finchè c’è ditta c’è speranza 13:15 - Mattino cinque 14:55 - Zelig 17:00 - I Cesaroni 18:30 - A cuccia di cuori 19:00 – TG5 19:35 - Sai cosa mangi? 19:45 - Melaverde 20:35 - Il mondo di California Bakery 21:00 - Il mondo di California Bakery 21:25 - Il mondo di California Bakery 21:50 - Finchè c’è ditta c’è speranza 22:15 - Squadra Antimafia BBC Entertainment 06:00 - Woolly & Tig 06:05 - Nina and the Neurons 06:20 - 3rd & Bird 06:30 Charlie and Lola 06:45 - Show Me Show Me 07:10 - Woolly & Tig 07:15 - Nina and the Neurons 07:30 - 3rd & Bird 07:40 Charlie and Lola 07:55 - Gigglebiz 08:10 - Show Me Show Me 08:35 - Doctor Who 09:20 - Mr. Stink 10:15 - Outcasts 11:05 The Bleak Old Shop of Stuff 11:35 - The Bleak Old Shop of Stuff 12:05 - The Bleak Old Shop of Stuff 12:35 - Doctor Who 13:20 – Casualty 14:10 – EastEnders 14:40 - EastEnders 15:10 – EastEnders 15:40 - EastEnders 16:10 - Doctor Who 16:55 - The Bleak Old Shop of Stuff 17:25

VOTUM, NET Television

- The Bleak Old Shop of Stuff 17:55 - The Bleak Old Shop of Stuff 18:25 - Mr. Stink 19:20 – Outcasts 20:15 - Doctor Who 21:00 - Alan Carr: Chatty Man 21:45 - Dara O’Briain: This Is the Show 22:35 - Lee Evans: Big Live at the O2 23:25 - Stewart Lee’s Comedy Vehicle 23:55 - Doctor Who TCM 06:00 - Murder Most Foul 07:30 - The Adventures of Huckleberry Finn 09:20 High Society 11:10 - The Wings of Eagles 12:55 - TCM Presents Under the Influence 13:30 - The Main Attraction 15:00 Penelope 16:40 - Invasion Quartet 18:05 Courage of Lassie 19:35 - Valley of the Kings 21:00 - Sweet Bird of Youth 23:00 Dark Passage MGM Channel 07:20 - Article 99 09:00 - The 7th Dawn 11:00 - The Horse Soldiers 13:00 - Big Stickup at Brinks 14:40 - Cold Heaven 16:20 - Game of Arms 17:20 - Company Business 19:00 - The House on Carroll Street 20:40 - Game of Arms 21:40 - Blow Out 23:25 - The Object of Beauty

Diva Universal 06:00 - Il Gioiellino 07:45 - Il Passo Della Lumaca 07:55 - Quincy, M.E. 08:50 - Quincy, M.E. 09:50 - Agatha Christie’s Poirot 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 12:35 - Fede Cieca 12:50 - Agatha Christie’s Poirot 14:35 - The Phone Call 15:00 - Father Brown 16:00 - Father Brown 17:00 - Downton Abbey 18:55 - Great Women 19:00 - Murder, She Wrote 19:53 - Murder, She Wrote 20:50 - Great Women 21:00 - Jane Doe: Now You See It, Now You Don’t 22:40 - Great Women 22:50 Midsomer Murders

Discovery Channel 06:00 - How Do They Do It?: Tennis balls; Surround Sound; Steak 06:25 - Fast N’ Loud: Caddy Rust Bucket; Bel-Air Beauty Part 2 07:15 - Fifth Gear 08:10 FantomWorks: 1963 Corvette and 1931 Model A Hot Rod 09:05 - Auction Hunters: Drumming Up Cash 09:30 - Auction Hunters: Big Easy Money 09:55 - The Real Hustle: Las Vegas 10:25 - The Real Hustle: Las Vegas 10:50 - The Big Brain Theory: Pure Genius: The Next Great Innovator 11:40 - The Big Brain Theory: Pure Genius: Seek and Destroy 12:35 - The Big Brain

Theory: Pure Genius: Three Little Pigs 13:30 - The Big Brain Theory: Pure Genius: Triathalabots 14:25 - How Do They Do It?: Tennis balls; Surround Sound; Steak 14:55 - How Do They Do It?: Rayon; Snuff; Cola 15:20 - Rise of the Machines: Heavyweight Helicopter 16:15 - MythBusters: Blow Your Own Sail 17:10 - Crisis Control: Indycar Championship Race 18:05 - Classic Car Rescue 19:00 - AmeriCarna: Ray’s Roots & the Yellow 303 19:30 - AmeriCarna: California Cool: Woodie Wagons 20:00 FantomWorks: 1965 Cadillac DeVille and 1984 Monte Carlo 21:00 - Storage Hunters: Wine Country 21:30 - Auction Kings: Oliver North Reclaims His Sword; Scrimshaw 22:00 - The Liquidator: The More, the Barrier 22:30 - Auction Hunters: Ton’s Driller Instinct 23:00 - American Digger: Motor City Money 23:30 Backyard Oil: Game of Possum Discovery World 06:00 - Buena Vista Fishing Club 06:25 - Long Way Down 07:15 - Long Way Down 08:05 - Long Way Down 08:55 Long Way Down 09:45 - Long Way Down 10:35 - Long Way Down 11:25 - Long Way Down 12:15 - Long Way Down 13:05 Long Way Down 13:55 - Long Way Down 14:45 - Pure Evel: American Legend 15:35 - Trek Nation 17:20 - Treasures Decoded 18:15 - Mystery Cars 18:40 - Mystery Cars 19:10 - Chef Gone Wild 20:05 - Pure Evel: American Legend 21:00 - Treasures Decoded 21:55 - Into the Unknown With Josh Bernstein 22:50 - Against the Odds 23:45 - The Fight

National Geographic 06:00 - The Jesus Mysteries 07:00 Nazi Megastructures: U-Boat Base 08:00 Nazi Megastructures: Super Tanks 09:00 Valley of the Wolves 10:00 - Access 360 World Heritage 11:00 - Beyond Magic With DMC: The Sting 12:00 - Crowd Control 12:30 - Crowd Control 13:00 Science of Stupid 13:30 - Science of Stupid 14:00 - Wild Russia: Arctic 15:00 - Wild Russia: Primeval Valleys 16:00 - Wild Russia: The Great Divide 17:00 - D-Day Sacrifice: The Landings 18:00 - D-Day Sacrifice: Battle Of Normandy 19:00 Nazi Underworld: Hitler’s Women 20:00 Sex in the Stone Age 21:00 - Planet XXL 22:00 - Taboo: Ugly 23:00 - Taboo: Strange Syndromes

Numru kbir ta’ bnedmin morda jiddependu fuq il-qalb tajba ta’ bnedmin f’saħħithom li b’ġest nobbli jżuru ċ-ċentru għad-donazzjoni tad-demm. Illejla waqt VOTUM sejrin insegwu bnedmin li għaddew minn mument iebes f’ħajjithom, liema mument li kien ifisser ħajja jew mewt. Minbarra dawn l-istejjer, ser tingħata nformazzjoni utli fost oħrajn li dan hu ġest komdu u minghajr inkwiet. Għal kuntrarju dan huwa ġest nobbli u sens ta’ dover. Donaturi jagħmlu dan mingħajr ħlas jew pagament. Wieħed ma jistax jagħmel prezz fuq is-sodisfazzjon li tkun għent lil xi ħadd fil-bżonn. Votum fuq Produzzjoni u Preżentazzjoni ta’ Ivan Bartolo fuq Net tv fid-20:40.

07:00 09:30 12:30 13:00 14:00 14:05 14:30 16:45 17:30 18:00 18:05 19:10 19:30 20:15 20:40 21:40 21:45 22:00 23:00

Net News Telebejgħ Indibate Becky NET News Style Watch Sagħtejn Flimkien Rafiki Elle NET News The Weds Għalik fl-Ewropa NET News Għalik fl-Ewropa Votum NET News Votum Meander Arti u Kultura NET News

Sport fuq il-Cable

Fox Sports Europe 06:00 - The Car Show 07:00 - The Car Show 08:00 - The Car Show 08:30 - The Car Show 09:00 - The Car Show 09:30 The Car Show 10:00 - Car Science 10:30 - Car Science 11:00 - Car Science 11:30 - Car Science 12:00 - Car Science 12:30 - Seamaster Sailing 13:00 - Mass Participation 14:00 - European Championship Darts 15:00 - European Championship Darts 16:00 - European Championship Darts 17:00 - European Championship Darts 18:00 - Live: College Basketball: Maine Black Bears at Seton Hall Pirates [Live] [N] 20:00 - MLB Classics 23:30 - Seamaster Sailing

GO sports 1 07:00 - Barclays Premier League Week 20 - Crystal Palace v Southampton 09:00 - Netbusters - Week 19 09:30 - Guinness Pro12 - Round 11 - Munster v Leinster 11:30 - Barclays Premier League - Week 20 - Manchester Utd v Newcastle Utd 13:30 - Football's Greatest 14:00 - Premier League Friday Review - Week 20 LIVE 15:00 - Aviva Premiership - Round 11 - Bath Rugby v Exeter Chiefs 17:00 - UEFA Champions League - Magazine Programme 15 LIVE 17:30 - Aviva Premiership - Round 11 - Harlequins v Northampton Saints 19:30 - Trans World Sport /1443 20:30 - Barclays Premier League - Week 20 - Arsenal v Queens Park Rangers 22:30 - Premier League Friday Review - Week 20 23:30 - Vincennes Horseracing 03:00 Guinness Pro12 - Round 11 - Ospreys v Scarlets 05:00 - Barclays Premier League - Week 20 - West Brom Albion v Manchester City GO sports 7

07:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - Ligue 1 - Round 19 - Girondins de Bordeaux v Olympique Lyonnais 12:30 - Serie A - Round 16 - Napoli v Parma 14:30 - Guinness Pro12 - Round 11 - Munster v Leinster 16:30 Barclays Premier League - Week 20 Leicester City v Tottenham H 18:30 PGA European Tour - Alfred Dunhill Championships - Day 4 23:30 - Aviva Premiership - Round 11 - Bath Rugby v Exeter Chiefs 01:30 - Premier League Legends - Gary Neville 02:00 - Serie A - Round 16 - Atalanta v Palermo 04:00 - Guinness Pro12 - Round 11 Glasgow Warriors v Edinburgh 06:00 Premier League Friday Review - Week 20 GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:30 - Ligue 1 - Round 19 - Girondins de Bordeaux v Olympique Lyonnais 14:30 - Serie A - Round 16 - Napoli v Parma 16:30 - Guinness Pro12 Round 11 - Munster v Leinster 18:30 - Barclays Premier League - Week 20 Leicester City v Tottenham H 20:30 PGA European Tour - Alfred Dunhill Championships - Day 4 01:30 - Aviva Premiership -Round 11 - Bath Rugby v Exeter Chiefs 03:30 - Premier League Legends - Gary Neville 04:00 - Serie A - Round 16 - Atalanta v Palermo 06:00 - Guinness Pro12 - Round 11 Glasgow Warriors v Edinburgh 08:00 - Premier League Friday Review - Week 20 GO sports 2 LIVE 15:40 - Guinness Pro12 - Round 11 - Glasgow Warriors v Edinburgh LIVE 18:15 - Guinness Pro12 - Round 11 - Ospreys v Scarlets 20:15 - Milan Channel


www.maltarightnow.com

26

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

KLASSIFIKATI

PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bitħa, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. Ċemplu 77200983. Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu 99428000. NIKRI

Boathouse FIL-Bajja tal-Ġnejna għal perjodu ta’ 4 snin. Ċemplu lil Alex fuq 77016655. AVVIŻI

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehu-

midifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront. Xogħlijiet GĦAL kull xogħol ta’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini, ftuħ ta’ ħitan bi travi talħadid, ftuħ ta’ bibien, twieqi, ħnejjiet, bdil ta’ soqfa talkonkos, xorok, nirranġaw, induru fejn ikun hemm ħsara fis-soqfa, gallarijiet, travi u xibka b’materjal apposta, qlugħ ta’ madum, kmamar tal-banju, tibjid, kisi, żebgħa, tikħil. Xogħol b’esperjenza kbira u xogħol fil-pront. Ċemplu 99602436. GĦALL-BEJGĦ

Cananus gibbenes ta’ prima kwalità. Ċemplu 99477189


www.maltarightnow.com

SPORT

Imut Andrea Bartolo d-‘Dindu’

F’Jum il-Milied tħabbret ilmewt ta; wieħed mill-eks plejers ta’ Floriana u l-‘Pic Malta’ fost loħrajn, Andrea Bartolo magħruf bħala d-‘Dindu’. Huwa kellu 94 sena. Huwa beda l-karriera ma’ Valletta Prestons fejn kien jilgħab bħala attakkant. Meta xolja l-klabb wara li ġie relegat, kien ingħaqad ma’ Floriana fejn dam għal snin twal sakemm temm ilkarriera. Kien ukoll jifforma parti misselezzjoni tal-MFA fejn kien jilgħab fl-istess ta’ tim ma’ Salvino Schembri u Tony Nicholl fost loħrajn

Huwa ħalla jibku t-telfa tiegħu lill-martu Georgia u lill ħames uliedu Charlie, Pawlu, Mary, Anna u Josephine u neputijit tagħhom. L-aħħar tislima lil Bartolo se tingħata l-lum fil-Knisja ta’ San Publiju fid-9 a.m.

Il-Caterham iridu jikkompetu fl-2015 FORMULA 1

L-Amministratur tal-Caterham Henry Shinners qal li d-diriġenti tat-tim qed jagħmlu minn kollox biex isibu lil min jakkwista t-tim biex sena oħra dan ikun fost ilkompetituri/ Il-Ctaerham, flimkien mal-Marussia, kienu wieħed minn żewġ timijiet li fallew u minħabba f’hekk ma ħadux

sehem fl-aħħar żewġ Grand Prix tal-istaġun, dawk tal-Istati Uniti u tal-Brażil. Madankollu, f’kummenti li ta Shinners qal li hu fiduċjuż li se jkun hemm min jakkwista t-tim u b’hekk ilCaterham ikunu preżenti għallewwel GP tal-istaġun li ġej li se jsir f’Marzu fl-Awstralja.

Bojan Kaljevic, il-plejer li matul il-jumejn li għaddew jidher li laħaq ftehim sabiex isieħeb lil Balzan fil-Premier mingħand Mosta, ġie sospiż tliet partiti millKummissajrj tad-Dixxiplina talMFA nhar l-Erbgħa wara li ironikament tkeċċa fil-logħba kontra l-istess Balzan fi tmiem ilġimgħa l-oħra. Minbarra lil Kaljevic, Mosta kellhom ukoll lil Pedro dos Santos Calcado u Tyrone Farrugia sospiżi żewġ partiti kull wieħed. Barra dan it-tim managar ta’ Mosta Adrian Farrugia ġie sospiż tliet partiti u l-kit manager David Spiteri sospiż sena. Balzan għandhom sospiż żewġ partiti lil Oscar Dario Guerrero u lil Edison Bilbao Zarate sospiż logħba. Plejers oħra mill-Premier li mhux se jkunu disponibbli għallewwel logħba tal-2015 tat-tim tagħhom għaliex ġew sospiżi logħba kull wieħed huma Amadou Samb (Floriana), Bjorn Kristensen

(Hibs), Angus Buhagiar (Naxxar), Leonardo Fortunato dos Santos u Joao Gabriel da Silva (Pietà), Emerson Vella (Qormi), Carlos Menendez Hevia (Tarxien) u Roderick Briffa ta’ Valletta. Mill-Ewwel Diviżjoni kienu sospiżi żewġ partiti kull wieħed Michael Camilleri ta’ Vittoriosa Stars u Brandon Grech ta’ Mqabba waqt li plejers oħra sospiżi logħba huma George Chircop (Gudja), Adrian Caruana u McAllister Clinch (Lija) u Matthias Fenech (Melita). L-uffiċjal ta’ Msida Roderick Zahra ġie sospiż sena. Mit-Tieni Diviżjoni l-unika sospensjoni kienet dik ta’ Kevin Camilleri ta’ Għargħur waqt li mit-Tielet Diviżjoni l-agħar li mar kien Dean Camilleri ta’ Sta Venera li ġie sospiż sitt partiti, Mark Spiteri ta’ Marsaskala kien sospiż żewġ partiti u Christian Zammit (Kalkara), Dalton Caruana (Mdina), Bjorn Dalli (Qrendi) u Shawn D’Amato (Sta Luċija) kienu sospiżi logħba kull wieħed.

Kaljevic sospiż tliet partiti DIXXIPLINA

27

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Aloysians u Luxol jonqsu milli jkabbru l-vantaġġ HANDBALL

Aloysians u Luxol naqqsu milli jkabbru l-vantaġġ f’ras ilklassifika tal-Ewwel Diviżjoni. Dan wara li Aloysians tilfu kontra ċ-champions renjanti La Salle Rivareno filwaqt li għall-ewwel darba dan l-istaġun Luxol tilfu kontra Kavallieri RS2. Fl-ewwel taqsima La Salle kienu qed jirbħu b’distakk ta’ sitt gowls u f’nofs it-tieni taqsima kien hemm reazzjoni ta’ Aloysians li naqqsu d-distakk għal erba’ gowls. Madankollu La Salle xorta waħda iddefendew ilvantaġġ u rebħu bi skor ta’ 3123. Fil-logħba l-oħra Kavallieri RS2 irreġistraw l-ewwel rebħa tal-istaġun meta għelbu lil Luxol bi skor ta’ 35-30. Għal Luxol, din kienet l-ewwel telfa tal-istaġun.

Karol Lemish ta’ Aloysians Żmerċ fl-azzjoni kontra La Salle Rivareno

Hekk kif fadal sitt partiti għal tmiem il-kampjonat La Salle Rivareno qegħdin fl-ewwel post

b’disa’ punti l-istess ammont li għandhom Luxol u Aloysians rispettivament.

Sadanittant, madwar 12.1 miljuni tal- Britanniċi kienu segwew il-finali tat-Tazza tad-Dinja bejn il-Ġermanja u l-Arġentina (1-0) fuq l-Istazzjon BBC 1. It-tim nazzjonali Ingliż immexxi minn Roy Hodgson spiċċa eliminat mit-Tazza tadDinja proprju l-għada li kien tilef kontra l-Urugwaj. L-eroj indiskutibbli tal-Urugwajani, f’din il-logħba, kien l-attakkant Luis Suarez (eks-Liverpool u llum ma’ Barċelona) li skorja żżewġ gowls għal pajjiżu, b’Wayne Rooney jikseb id-draw

momentarju għall-Ingilterra. Din kienet l-ewwel darba li lIngilterra spiċċat eliminata filfażi tal-gruppi waqt il-finali tatTazza tad-Dinja sa mill-edizzjoni tal-1958, li kienet sareta flIżvezja. Fil-fatt, it-telfa tal-Italja ( li kienu għelbu lill-Ingliżi fl-istess grupp) ma’ Costa Rica waqt ittournament tas-sajf, fil-Brażil, ikkonfermat lit-Taljani u l-Ingliżi kellhom ikunu fost l-ewwel pajjiżi eliminati, fost id-diżappunt tal-partitarji numerużi tagħhom.

Ingilterra v Uruguaj l-aktar logħba segwita fir-Renju Unit TAZZA TAD-DINJA 2014

Il-logħba drammatika bejn lIngilterra u l-Urugwaj fil-fażi talgruppi tat-Tazza tad-Dinja kienet l-aktar waħda segwita fuq ilmezzi tax-xandir fir-Renju Unit din is-sena. Madwar 13.9 miljun telespettatur Britanniku segwew il-logħba ‘live’ f’Ġunju li għadda, bittieni programm l-aktar segwit minn dan il-poplu jkun ‘The Great British Bake Off’ ta’ Ottubru ( bi 13.5 miljun spettatur) u bis-sensiela ‘Sherlock’, ta’ Jannar, tkun segwita minn 12.7 miljuni.

Il-logħba bejn l-Urugwaj u l-Ingilterra kienet l-aktar logħba tat-Tazza tad-Dinja li kienet segwita fuq il-mezzi tax-xandir fir-Renju Unit din is-sena. L-attakkant tal-Urugwaj Luis Suarez (xellug) skurja żewġ gowls fir-rebħa ta’ 2-1 li kiseb pajjiżu


www.maltarightnow.com

28

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

SPORT

Ippremjati l-aqwa atleti tas-sena WEIGHTLIFTING

Kieran Mifsud onorat bl-ogħla unur

Fi tmiem il-ġimgħa l-assoċjazzjoni Maltija talWeightlifting organizzat is-serata annwali tal-”MWA Awards 2014”. Kien jum mill-isbaħ għallatleti u l-kowċis tagħhom li raw sena ta’ taħriġ u sagrifiċċjui ppremjati f’dan il-jum speċjali. L-ewwel preżentazzjonijiet għal din l-okkażjoni kienu għall-atleti li pparteċipaw flaħħar Kampjonati Nazzjonali. Ħafna minn dawn l-atleti riċevew trofej għar-riżultati prestiġjużi tagħhom. It-tieni parti tal-preżentazzjoni kienet iddedikata għallpremjijiet annwali speċjali li kienu ppreżentati mid-direttur tal-Kumitat Olimpiku Malti Mario Micallef. ‘Most Improvement New Comer Award’ ingħata lil Sarah Grixti li kisbet 65 punt segwita minn Hayley Mizzi b’44 u Calvin Dean Caruana b’29 punt.

Il-‘Most Improvement Award’ intrebaħ minn Kieran Mifsud b’54 punt quddiem Kyle Micallef u Ryan Agius it-tnejn b’47 punt. Warajhom spiċċaw Owen Bugeja u Andy Grech b’44 punt kull wieħed. Ryan Agius kien onorat bħala l-atleta l-aktar promettenti. L-‘Achievement Award’ ingħata lill-aktar atleta li jkun kiser rekords nazzjonali f’sena. B’kollox inkisru total ta’ 121 rekord nazzjonali tul din is-sena minn 11-il atleta. Dan hu kisba kbira għall-assoċjazzjoni. Irrebbieħ f’din il-kategorija kien Kieran Mifsud ta’ 15-il sena li kiser 36 rekord kemm fil-kategoriji taż-żgħażagħ U/17 u lkategoriji Junior U/20. L-aqwa seba’ atleti li jinsabu fl-ewwel postijiet tal-klassifika kienu wkoll onorati bl-għotjiet individwali fejn Rodmar Pulis, Kyle Micallef u Malcolm Camilleri kienu ppreżentati bil-

Kieran Mifsud ippremjat mid-direttur tal-Kumitat Olimpiku Malti Mario Micallef bl-ogħla unur

għoti tal-unur Bronż fuq livell nazzjonali. Nicole Gatt, Jessica Edge u Owen Bugeja rebħu lMaster Silver Award filwaqt li Kieran Mifsud kien onorat bilgħoti tal-unur tad-deheb fil-livell internazzjonali. Dan hu l-

Sarah Grixti ppremjata bħala l-aktar debuttanta li wriet titjib

ogħla unur li l-atleti lokali jistgħu jiksbu. Ta’ min ifakkar li din kienet sena ta’ suċċess kbir għall-atleti iżda fuq kollox għal Mifsud rebbieħ fi tliet kategoriji differenti.

Għal din l-okkażjoni lPresident tal-Assoċjazzjoni Jesmond Caruana ħabbar li lassoċjazzjoni rċeviet il-konferma li f’Marzu Malta se torganizza il-kompetizzjoni għallpajjiżi tal-Mediterran.

ATLETIKA MARATONA SPINOLA

Ronaldo jwaqqaf rekord ieħor Balzan jirbaħ it-tellieqa FUTBOL

Il-winger ta’ Real Madrid Cristiano Ronaldo waqqaf rekord hekk kif sar l-ewwel plejer li qatt rebaħ l-istes tmien titli ma’ żewġ klabbs differenti. Nhar is-Sibt li għadda Ronaldo rebaħ it-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs ma’ Real Madrid wara li dawn għelbu littim Arġentin ta’ San Lorenzo bi skor ta’ 2-0. B’dan is-suċċess Ronaldo sar l-ewwel plejer li rebaħ tmien titli ma’ żewġ klabbs wara li kien rebaħhom ma’ Manchester United.

Ronaldo rebaħ il-kampjonat, it-tazza domestika (FA Cup flIngilterra u Tazza tar-Re fi Spanja), il-Community Shield fl-Ingilterra u s-Super Cup ta’ Spanja, l-unur tal-Aqwa Plejer tas-Sena, iż-Żarbun tad-Deheb, il-Ballun tad-Deheb, iċChampions League u t-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs. Grazzi għal dawn is-suċċessi kollha Ronaldo qed ikompli jżid iċ-ċansijiet tiegħu li fit-12 ta’ Jannar li ġej jirbaħ il-Ballun

Cristiano Ronaldo sar l-ewwel plejer fl-istorja li rebaħ l-istess tmien titli ma’ żewġ klabbs differenti

tad-Deheb għat-tieni sena konsekuttiva. Hu jinsab fil-lista finali tat-tliet plejers nominati għar-rebħ ta’ dan l-unur flimkien ma’ Lionel Messi ta’ Barcelona u l-gowlkiper ta’ Bayern Munich Manuel Neuer. Ta min jiftakar li din is-sena Ronaldo wkoll tela jokkupa ttieni post f’dik li hi klassifika tal-aqwa skores fl-istorja taċChampions League. Plejer ieħor ta’ Real Madrid li waqqaf rekord hu l-midfielder Ġermaniż Toni Kroos. Dan talaħħar sar l-ewwel plejer fl-istorja li rebaħ it-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs għal darbtejn wara xulxin. Fl-2013 dan rebaħ ittitlu meta Bayern Munich kienu għelbu lil Raja Casablanca 2-0 u ġimgħa ilu rebaħ dan it-titlu ma’ Real Madrid. Kroos hu wieħed minn grupp żgħir ta’ plejers li rebħu t-Tazza tadDinja ma’ żewġ klabbs differenti. Minbarra Cristiano Ronaldo hemm ukoll Dida (Corinthians u Milan), Danilo (São Paulo u Corinthians) u Thiago (Barcelona u Bayern Munich). Barra minn hekk, ta min jiftakar li Kroos, fis-sajf li għadda rebaħ it-Tazza tad-Dinja malĠermanja, l-ewwel pajjiż Ewropew li qatt rebaħ it-Tazza tad-Dinja fl-Amerika t’Isfel.

mill-Imdina sa Spinola Numru rekord ta’ 667 atleti ħadu sehem fit-tiġrija anwali ta’ 17 punt 4 kilometru magħrufa bhala l-‘Imdina two Spinola’li saret fi tmiem il-ġimgħa. Din it-tellieqa, li kif jixhed isimha tibda minn quddiem lImdina, tgħaddi mir-Rabat lejn Ħat-Attard, l-Imriehel, Fleur de Lys, l-Hamrun, Blata l-Bajda lejn il-Ferry f’Tas-Sliema minn fejn imbagħad l-atleti jitilgħu lejn ilbajja ta’ Spinola. Din is-sena kienet is-seba edizzjoni konsekuttiva ta’ din it-tiġri-

ja li fiha jista jieħu sehem kulmin għalaq is-17-il sena li fiha żdiedu l-parteċipanti bl-iżgħar tnejn ikunu ta’ 18-il sena waqt li lakbar parteċipant kien Anthony Azzopardi ta’ 70 sena. L-akbar mara kellha 66 sena. B’kollox ħadu sehem 466 raġel u mitejn u waħda nisa. Ir-rebbieħ tat-tiġrija kien Jonathan Balzan li temm quddiem sieħbu tal-istess klabb ta’ St. Patrick Clive Gerada waqt li r-rebbieħ tas-sena l-oħra Mark Herrera temm it-tielet.

Il-midfielder ta’ Barcelona li dan l-istaġun hu misluf lil West Ham Utd, Alex Song ġie eskluż mit-tim nazzjonali tal-Kamerun li se jieħu sehem fit-Tazza Afrikana li se tibda f’Jannar li ġej. Minkejja li Song qed ikollu wirjiet mill-aqwa mal-klabb Ingliż il-kowċ Volke Finke għażel li jħallih barra mit-tim. Is-sajf li għadda l-Kamerun iddiżappunta bil-kbir waqt it-

Tazza tad-Dinja fejn tilef il-partiti kollha mill-fażi tal-gruppi imma dawn irkupraw tajjeb u firrawnd ta’ kwalifikazzjoni għatTazza Afriakan li se ssir filGuinea ma tilfu l-ebda partita. Il-Kamerun jibda l-impenji tiegħu f’din il-kompetizzjoni bilpartita tal-20 ta’ Jannar kontra lMali u erbat ijiem wara jilagħbu kontra l-Guniea. Fit-28 ta’ Jannar dawn jaffrontaw lill-Ivory Coast.

Song eskluż mit-tim tal-Kamerun TAZZA AFRIKANA 2015


www.maltarightnow.com

29

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

SPORT

Gianfranco Zola kowċ ta’ Cagliari TRASFERIMENTI

Gianfranco Zola nħatar kowċ tal-klabb tas-Serie A Cagliari. Leks internazzjonali Taljan ta’ 48 sena se jkun qed jieħu post Zdenek Zeman li tkeċċa aktar kmieni din il-ġimgħa bil-klabb fittielet post mill-aħħar. Zola, eks manager ta’ West Ham, li temm il-karriera bħala plejer proprju ma’ Cagliari, ilu ma jmexxi tim sa minn meta telaq lil Watford fl-2013. Cagliari qalu li l-ewwel sessjoni ta’ taħriġ li se jmexxi Zola se tkun il-Ħadd hekk kif jibdew jippreparaw għal-logħba li jmisshom kontra Palermo fis-6 ta’ Jannar. Zola li għamel seba’ staġuni bħala plejer ma’ Chelsea, beda lkarriera tiegħu ta’ kowċ ma’ West Ham imma tkeċċa fl-2010 wara anqas minn sentejn fil-kariga. Huwa mexxa lil Watford fl2012 qabel irriżenja f’nofs it-ti eni staġun tiegħu. Cagliari rebħu biss tnejn mill-ewwel 16-il partita dan l-istaġun li għadhom qatt ma rebħu f’darhom li hu l-aktar rekord negattiv li ħa miegħu Zeman mill-kowċis kollha fis-Serie A. Zola se jkollu jassistih lill-eks sieħbu ma’ Chelsea, Pier Luigi Casiraghi.

Il-futur ta’ Lampard fil-jiem li ġejjin Il-manager ta’ Manchester City Manuel Pellegrini, qal li l-futur talmidfielder Frank Lampard se jkun deċiż fil-jiem li ġejjin. Fis-sajf li għadda, Chelsea ma ġeddewx ilkuntratt ta’ Lampard u dan ingħaqad mal-klabb Amerikan ta’ New York City u immedjatament kien misluf lil Manchester City fejn magħhom qed ikollu wirjiet ferm pożittivi. Minn 15-il il logħba Lampard skurja sitt gowls. Oriġinarjament Lampard kien misluf sa tmiem is-sena imma City jixtiequ li jżommuh sa tmiem listaġun, anke jekk il-kampjonat Amerikan jibda f’Marzu. F’Jannar Man City se jkunu mingħajr ilmidfielder Yay Toure li se jkun qed jilgħab mal-Ivory Coast fit-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani u b’hekk Lampard jaf ikun utli għat-tim.

“Fil-jiem li ġejjin għandna nkunu nafu jekk Lampard hux se jibqa’ magħna jew le. Minn naħa tiegħi nixtieq li jibqa’,” qal Pellegrini. L-eks plejer ta’ Chelsea minn dejjem sostna li jrid jibqa’ ma’ City. Bħalissa Man City qegħdin fit-tieni post talPremiership, tliet punti wara l-liders Chelsea.

Adriano ma’ Le Havre L-attakkant Brażiljan Adriano ħabbar fuq il-profil elettorniku tiegħu li se jibda jilgħab mal-klabb Franċiż ta’ Le Havre, tim li jilgħab fit-Tieni Diviżjoni. F’dawn laħħar snin il-karriera tal-attakkant ta’ 32 sena ħadet daqqa ta’ ħarta u l-wirjiet tiegħu kienu ferm diżappuntanti u mhux l-ewwel darba li xi tim temmlu l-kuntratt. Fil-fatt, mill-2012 sa llum-il ġurnata Adriano lagħab biss erba’ darbiet fil-kampjonat Brażiljan. Fl-aħħar tal-2012 kien iffirma ma’ Flamengo imma kien ingħata rrelease minħabba li kiser xi regoli tal-klabb. Hu dam aktar minn sena bla klabb qabel ma iffirma ma’ Paranaense imma dam biss tliet xhur jilgħab magħhom. Bħalissa Le Havre jinsabu fil11-il post fil-klassifika tat-Tieni Diviżjoni u ilhom ma jirbħu għal dawn l-aħħar ħames logħbiet. Laħħar klabb li lagħab miegħu Adriano hu dak ta’ Atletico Paranaense.

Heskey jiffirma ma’ Bolton Bolton Wanderers ħabbru li akkwistaw lill-plejer veteran ta’ 36 sena Emile Heskey. Heskey, eks attakkant internazzjonali Ingliż iffima kuntratt sa tmiem listaġun u diġa’ lagħab mat-tim ta’ taħt il-21 sena ta’ Bolton. F’April li għadda Heskey kien ingħata r-release mill-klabb Awstraljan Newcastle Jets. Bħalissa Bolton qegħdin fis-16-il post f’The Championship. Matul il-karriera tiegħu Heskey lagħab ma’ diversi klabbs fosthom Liverpool, Birmingham, Wigan u Aston Villa u b’kollox skurja 119-il gowl fil-Premiership.

Plejer sospiż għal 99 sena

Atef Abu Bilal, plejer Palestinjan ta’ 30 sena ġie skwalifikat għal 99 sena wara li lFederazzjoni tal-Iżreal skopriet li dan kien reġistrat ma’ żewġ klabbs fl-istess ħin. Atef Abu Bilal, minbarra li kien jilgħab ma’ klabb filPalestina kien jilgħab ukoll ma’

Segev Shalon, tim fil-Ħames Diviżjoni fl-Iżreal. Minbarra li kien immultat is-somma ta’ 200 euro, Atef Abu Bilal ġei sospiż 99 sena. Atef Abu Bilal lagħab anke 11-il darba mat-tim nazzjonali Palestinjan fejn kien iddebutta fl-2010 bil-logħba kontra s-Sudan.

Gianfranco Zola inħatar kowċ ta’ Cagliari

Vettel se jkompli jitjieb wara l-2014 FORMULA 1

Il-kap tar-Red Bull Christian Horner jemmen li s-sena diffiċli li kellu l-eks champion Sebastian Vettel (fir-ritratt) se tkun importanti għalih biex ikompli jitjieb bħala sewwieq. Wara erba’ snin ta’ dominju fejn rebaħ it-titlu sena wara l-oħra, fl-istaġun li

għadda Vettel mhux biss naqas milli jiddefendi t-titlu imma lanqas biss rebaħ tellieqa. Sieħbu Daniel Ricciardo, li kien qed jiddebutta mar-Red Bull kellu staġun ferm aħjar minnu u fil-fatt kien l-uniku sewwieq minbarra ttnejn tal-Mercedes li rebaħ

Grand Prix. L-Awstraljan fil-fatt rebaħ tliet tlielaq. Fi tmiem listaġun Vettel ħabbar li kien se jitlaq lir-Red Bull u ingħaqad mal-Ferrari fejn ħa post Fernando Alonso li ingħaqad mal-McLaren. “Kienet sena diffiċli għal Vettel, sena li nemmen li permezz tagħha l-karattru tiegħu se jsir aktar b’saħħtu. Vettel kien sfortunat is-sena li għaddiet u r-regoli l-ġodda ċaħħduh milli jsuq kif jixtieq hu. Jien naf sew lil Vettel u konvint li fl-istaġun li ġej se jkun għatxan biex juri x’jaf,” qal Horner. Intant, ir-Red Bull ħabbru li Sebastien Buemi se jibqa’ sewwieq riserva tat-tim. Buemi kien tilef postu mat-Toro Rosso fl-2011 u ilu jsuq mar-Red Bull sa mill-2012. Buemi, li għandu 26 sena ġedded il-kuntratt tiegħu mar-Red Bull b’sentejn oħra. Issewwieq tar-Red Bull għallistaġun li ġej se jkunu Daniel Ricciardo u Daniil Kvyat.

Sport lokali għal tmiem il-ġimgħa Illum GFA

Kerċem Grd – 1pm. II Div. Xagħra Utd vs Munxar F., 3pm. II Div. Żebbuġ R vs Għarb R. Għada GFA Gozo Std – I Div. 1pm.

Xewkija T v SK Victoria W., 3pm. I Div. Kerċem A v Victoria H IASC Santa Lucia Grd – 8.30am. Msida RS v Ħamrun L., 9.45am. Senglea Y v Birzebbugia T., 11am. Floriana T v Mosta G. SPARAR

Bidnija – 10am. Float Glass. Sparatura Skeet u Double Trap. B’Bugia – 10am. Xmas Shoot. Sparatura Trap. TIĠRIJIET TAŻ-ŻWIEMEL Marsa – Issir l-aħħar laqgħa ta’ tiġrijiet għal din is-sena fuq għaxar tiġrijiet kollha għal żwiemel tat-trott.


www.maltarightnow.com

30

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Bojan Kaljevic jingħaqad ma’ Balzan TRASFERIMENTI LOKALI Matthew Mamo L-attakkant Montenegrin Bojan Kaljevic, li għall-aħħar sena u nofs kien plejer ta’ Mosta F.C., issa ngħaqad uffiċjalment ma’ Balzan F.C. wara li ffirma kuntratt ta’ tliet snin u nofs. Kaljevic, li għandu 28 sena, mistenni jkun akkwist importanti għal Balzan li jinsabu fir-raba’ post tal-Kampjonat Premier u qed jimmiraw li jtemmu listaġun mal-ewwel erbgħa biex b’hekk ikunu kisbu riżultat storiku. Qabel ma jiddebutta ma’ Balzan, Kaljevic se jkollu jiskonta tliet logħbiet ta’ sospensjoni. Intant Balzan diġà għamlu talba uffiċjali lill-klabb ta’ Pietà Hotspurs għall-akkwist tal-midfielder tagħhom Terence Agius. Dan il-plejer hu wieħed mit-talenti l-aktar interessanti li telgħin min-nursery ta’ Pietà u preżentament hu ukoll membru fliskwadra nazzjonali ta’ taħt il-21 sena. Jidher iżda li Pietà biex iċedu lil dan il-plejer lil Balzan għamlu talba għolja ferm. Di Napoli viċin li jinħatar kowċ ta’ Vittoriosa Mistenni jasal f’pajjiżna

Arturo Di Napoli, magħruf aħjar bħala Re Artu’, u li mistenni jinħatar bħala l-kowċ ġdid ta’ Vittoriosa Stars. Di Napoli llum għandu 40 sena, u matul il-karriera twila tiegħu bħala attakkant, bejn l1993 u l-2012 hu lagħab għal diversi klabbs, ewlenija fosthom Napoli, Inter u Palermo. Wara li rtira, hu mexxa lil Rieti, Riccione u Savona bħala kowċ. Di Napoli kien diġa’ qrib li jissieħeb ma’ Vittoriosa Stars fisSajf li għadda, madankollu lfirma baqgħet qatt ma waslet. Fl-aħħar jiem din il-kariga’ kienet se timtela’ minn Fausto Silipo, tant li saħansitra siti Taljani ħabbru li dan kien diġa’ ffirma. Madankollu fl-aħħar jiem inqalgħu xi problemi familjari għal Silipo. Jagħtu r-release lil żewġ barranin Pietà Hotspurs neħħew tnejn mill-barranin li kellhom, lillmidfielder Serb ta’ 24 sena Nikola Tasic u lill-midfilder Brażiljan ta’ 28 sena Rafael Xavier. Qabel iffirma ma’ Pietà, għal Tasic diġà kien hemm interess

Bojan Kaljevic bil-flokk ta’ Balzan

minn klabbs oħra lokali tant li saħansitra kien ingħata trial minn Sliema Wanderers. Fil-passat, Tasic kien lagħab ukoll għal Balzan Youths. Min-naħa l-oħra Rafael mar ilBrażil għall-vaganzi u mhux mistenni jirritorna. Kowċ ġdid għal Naxxar Lions Futsal Carlo Scicluna hu l-kowċ ġdid ta’ Naxxar Lions Futsal. Hu se jieħu post Melvin Borg u Kurt Bartolo.

AFRIKA

Toure, Aubameyang u Enyeama fil-lista finali għall-unur tal-aqwa plejer

Il-midfielder ta’ Man City Yaya Toure, l-attakkant ta’ Borussia Dortmund PierreEmerick Aubameyang u lgowlkiper ta’ Lille Vincent Enyeama huma t-tliet plejers li ġew inklużi fil-lista finali għallunur tal-Aqwa Plejer Afrikan għas-sena 2014. Bla dubju l-akbar favorit għarrebħ ta’ dan l-unur hu Toure, ittieni plejer fl-istorja tal-Afrika li qatt rebaħ dan l-unur tliet darbiet konsekuttivi. B’ekk, jista’ jsir lewwel plejer fl-istorja li jkun

rebaħ dan l-unur erba’ darbiet infila. Fl-istaġun li għadda Toure kien strumentali fit-tim ta’ Man City li rebaħ il-kampjonat Ingliż u anke l-League Cup. Matul l-istaġun li għadda Toure, plejer tal-Ivory Coast skurja 20 gowl f’35 logħba fil-Premier hekk kif City rebħu lkampjonat b’żewġ punti vantaġġ fuq Liverpool. Aubameyang tal-Gabon kellu wirjiet mill-aqwa fl-ewwel staġun tiegħu ma’ Borussia Dortmund fejn skurja 13-il gowl

biex għen lit-tim jispiċċa t-tieni fil-kampjonat. Barra minn hekk Dortmund waslu anke sal-finali tat-tazza domestika imma dan listaġun it-tim ta’ Jurgen Klopp qiegħed jiddiżappunta bil-kbir u jissielet biex ma jkunx relegat. Enyeama, captain tat-tim nazzjonali Niġerjan ħa sehem fitTazza tad-Dinja filwaqt li flistaġun li għadda kien strumentali għat-tim ta’ Lille li spiċċa fittielet post fil-kampjonat. Ir-rebbieħ ta’ dan l-unur jkun żvelat fit8 ta’ Jannar.

L-eks difensur ta’ Manchester City Kakhaber Tskhadadze inħatar bħala kowċ ġdid talĠorġja. Tskhadadze iffirma kuntratt ta’ sentejn u nofs mal-FA tal-Ġorġja u se jkun qed jieħu post Temuri Ketsbaia. Fil-passat Tskhadadze lagħab anke mal-

Ġorġja u kien saħansitra l-captain tat-tim. Id-debutt ta’ Tskhadadze fuq il-bank tal-Ġorġa se jkun fit-23 ta’ Marzu meta dakinhar jilgħab logħba ta’ ħbiberija propja kontra Malta. Din il-logħba se tkun sitt ijiem qabel ma l-Ġorġja

tilgħab logħba ferm diffiċli kontra l-Ġermanja fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni għall-Euro 2016. Bħalissa l-Ġorġja qegħdin filħames post tal-grupp rispettiv tagħhom fejn wara erba’ partiti dawn kisbu tliet punti.

Kakhaber Tskhadadze kowċ tal-Ġorġja FUTBOL

Matul il-karriera tiegħu bħala plejer, Carlo Scicluna hu mhux biss plejer ta’ Balzan imma ġie mgħajjat ukoll man-nazzjonal għal diversi drabi. Għall-aħħar ħames snin Carlo kien kowċ tal-Iskola Maltija talFutsal u kellu esperjenza qasira wkoll bħala kowċ ta’ Vittoriosa Stars. Gudja jridu lil Yenz Cini Il-klabb mill-Ewwel Diviżjoni Gudja United għamel talba uffiċ-

SPORT

jali lil Valletta sabiex jikseb isservizzi tal-gowlkiper Yenz Cini għall-kumplament tal-istaġun. Illum Cini għandu jiltaqa’ ma’ uffiċjali ta’ Valletta biex tittieħed deċiżjoni finali qabel jitħabbar uffiċjalment it-trasferiment tiegħu. Dan il-ġurnal jinsab infurmat li għad fadal l-aħħar ftit dettalji biex dan it-trasferiment iseħħ. Gudja hu wieħed mit-timijiet li qed jaspira għall-promozzjoni fil-Premier fl-aħħar ta’ dan listaġun.

FUTBOL INGLIŻ

Carrick vice-captain ġdid ta’ Man Utd

Il-midfielder internazzjonali ta’ Manchester United, Michael Carrick, hu l-vice-captain ġdid tar-Red Devils, Dan ir-rwol, qabel, kien jieħu ħsiebu l-veteran, Darren Fletcher, li llum ma jistax isib post regolari fit-tim. Carrick, li għandu 33 sena, ingħaqad ma’ Utd minn ma’ Tottenham Hotspur, fl-2006, u kellu karriera distanta ma’ dan ilklabb famuż, fejn rebaħ diversi unuri filwaqt li ddisgintwa ruħu bħala wieħed mill-aktar midfielders effettivi u prolifiċi fil-Barclays Premier League. Fl-istaġun 2012-13, Carrick kien inkluż fil-PFA Premier League Team of the Season minbarra li kien ivvutat Plejer tasSena (tal-klabb) mill-kollegi fliskwadra ta’ United. Kemm ilu ma’ Manchester United, Carrick rebaħ, fost oħrajn, ħames kampjonati tal-Premier; ilLeague Cup, il-UEFA Champions League ( fal-istaġun 2007-08) u lFIFA Club World Cup. Hu, issa, se jkun ‘l-ispalla’ talcaptain, Wayne Rooney, waqt li

Man Utd jippruvaw jirritornaw għas-snin tal-glorja u jirrepetu ssuċċessi regolari li kienu jiksbu taħt l-eks-manager Skoċċiż, Sir Alex Ferguson. Intant, Carrick qed jerġa’ juri forma kbira fil-midfield ta’ United wara li kien tilef il-bidu tal-kampjonat minħabba injury fit-tul. Minn seba’ partiti li Man Utd li fihom lagħab Carrick, ir-Red Devils rebħu sitta. Min-naħa tiegħu, il-manager tar-Red Devils, Louis Van Gaal, qal li għandu ‘tliet captains’ fuqhiex jistrieħ u li huma Rooney, Carrick u Fletcher, li kapaċi jmexxu lil sħabhom bl-eżempju kif ukoll bl-esperjenza. Van Gaal irriserva tifħir speċjali għal Carrick li fissru bħala ‘plejer li jikkalma lil sħabu u li jqassam il-logħba fuq l-istil ta’ Ġeneral’. Il-manager Olandiż enfasizza wkoll il-kwalitajiet ta’ Michael Carrick bħala ‘pedina strumentali fit-tim li jittrasmetti l-filosofija tal-manager, irrispettivament mirritmu frenetiku ta’ konfront kompetittiv tal-Premier League’.


www.maltarightnow.com

32

Is-Sibt, 27 ta’ Diċembru, 2014

Mingħajr mediċina għal ġimgħat sħaħ minkejja kundizzjoni rari

LOKALI

Omm issib il-kuraġġ li tiftaħ qalbha dwar sitwazzjoni li għaddiet minnha fl-aħħar ġimgħat Mario Frendo

Lejlet il-Milied Malcolm għalaq 19-il sena. Malcolm ibati minn kundizzjoni rari, imsejħa PKU, fil-qosor għal phenylalanine. Minħabba din il-kundizzjoni, Malcolm ma jistax jiekol ikel li fih livell għoli ta’ din issustanza. Dan ifisser li Malcolm ma jistax jiekol ikel bħal laħam, ħut, bajd u ħalib. Il-fatt li ma jistax jiekol dan likel kollu jfisser li Malcolm qed jitlef ħafna mis-sustanzi neċessarji biex ikompli jiżviluppa kif suppost. Għaldaqstant, Malcolm jieħu mediċina msejħa PKU Cooler li tipprovdilu s-sustanzi kollha li għandu bżonn, filwaqt li jibqa’ ’l bogħod mill-ikel li fih ilphenylalanine. Il-każi ta’ persuni li jbatu millPKU f’Malta tgħoddhom fuq subgħajk. Malcolm hu wieħed minnhom. Fil-fatt, hu stmat li f’Malta hawn tliet persuni biss li jbatu minn din il-kundizzjoni, u allura, minħabba n-natura rari tal-kundizzjoni, dawn il-persuni jieħdu l-mediċina PKU Cooler b’xejn. Madanakollu, fl-aħħar ġimgħat Malcolm kellu jibqa’ mingħajr din il-mediċina għax kienet outof-stock. Imweġġgħa u rrabjata fl-istess ħin, Josette Saliba – omm Malcolm – sabet il-kuraġġ li taqsam l-istorja tagħha magħna. Minħabba n-natura tal-kundizzjoni rari li jbati minnha, fl-aħħar ġimgħat binha kien qed ibati lkonsegwenzi tal-fatt li ma kienx qed jieħu l-mediċini li ġismu għandu bżonn bilfors. “Waħda mill-proteini li lġisem għandu bżonn jisimha phenylalanine, iżda fil-każ ta’ Malcolm, dan m’għandux il-

mekkaniżmu biex ikisser din ilproteina u għaldaqstant il-ġisem jakkumula ammonti tossiċi ta’ din is-sustanza,” spjegat Josette. Hi fissret li għal din il-kundizzjoni m’hemm l-ebda kura, ħlief li wieħed ma jikolx ikel li fih ilphenylalanine bħal pereżempju laħam, bajd, ħut u ħalib. “Jista’ jiekol biss ħaxix, frott, għaġin u vitamini li nġibu millisptar,” spjegat l-omm filwaqt li qalet li “għal din ir-raġuni, ilPKU Cooler hija mediċina essenzjali għat-tifel għax is-sustanzi kollha li jitlef minn dan l-ikel, jiksibhom permezz ta’ din ilmediċina.” Josette spjegat il-weġgħa li ħasset meta fl-aħħar ġimgħat din il-mediċina kienet out-of-stock u s-saħħa tat-tifel tagħha bdiet sejra lura bħall-granċ. “Jgħidli ‘ma, għajjejt, ħa mmur norqod’,” tgħid omm it-tifel. Spjegat li l-għejja u n-nuqqas eċċessiv ta’ enerġija huma biss uħud mis-sintomi tan-nuqqas ta’ din il-mediċina, filwaqt li qalet li tinkwieta li dan jista’ jkollu impatt ukoll fuq il-post taxxogħol tat-tifel tagħha.

Il-mediċina ‘PKU Cooler’, li tiswa madwar €400, u li bħalissa tinsab out-of-stock

Josette Saliba, ma’ binha Malcolm, fl-intervista li tat lill-ġurnal ‘In-Nazzjon’ din il-ġimgħa

“Morna l-baħar...fuq ix-xogħol il-ħin kollu nibki” – omm it-tifel

“Nibża’ li jmur ix-xogħol u jkeċċuh għax isibuh dgħajjef,” fissret ma’ dan il-ġurnal Josette filwaqt li sostniet li bħala konsegwenza tal-fatt li mhux jieħu din il-mediċina, tista’ tagħtih ukoll xi aċċessjoni. Minn meta Malcolm kellu sitt xhur, il-familja ta’ Josette darba fis-sena bdiet titla’ l-Ingilterra fejn isirulu testijiet għal din ilkundizzjoni. Fl-aħħar ftit snin, iż-żjarat l-Ingilterra naqsu għal waħda kull sentejn. Josette tiftaħ qalbha...“jien u rraġel nagħmlu minn kollox biex nieħdu ħsieb lil Malcolm u liżżewġ aħwa tiegħu, biex issa ġie f’din il-kundizzjoni.” Josette spjegat li kaxxa ta’ tletin pakkett PKU Cooler tiswa madwar €400. Jekk it-tifel jixrob ħames pakketti PKU Cooler

kuljum, ikun ifisser li f’ġimgħa waħda biss, Malcolm ikun uża kaxxa sħiħa. Ftit matematika sempliċi turi li l-ġenituri ta’ Malcolm jinħtieġu €1,600 fix-xahar biex jixtru lmediċina huma. Wieħed jista’ jimmaġina ttħassib li kellha l-omm meta skopriet li l-PKU Cooler spiċċat minn fuq l-ixkafef tal-ispiżeriji u mill-isptar tal-Gvern. Għal ġimgħat sħaħ, minn nofs Novembru sa nofs Diċembru, Malcolm kellu joqgħod mingħajr din il-mediċina u f’temp ta’ ftit jiem saħħtu bdiet sejra lura. “Kont inċempel lill-awtoritajiet u jgħiduli li out-of-stock, u li għandi raġun inkun irrabjata u mħassba,” qalet l-omm, waqt li kompliet “kulħadd jgħidlek li għandek raġun, imma mbagħad

meta jirrovinaw tifel, nibqgħu bir-raġun?” In-nuqqas ta’ din il-mediċina u l-mod kif saħħet it-tifel marret lura fl-aħħar ġimgħat kellhom effett fuq l-omm ukoll. “Morna l-baħar,” qalet Josette, “fuq ix-xogħol il-ħin kollu nibki bil-kollegi u l-imgħallem jieħdu ħsiebi, qalbi sewda għas-sitwazzjoni li sab ruħu fiha t-tifel.” Fl-aħħar jiem l-omm saret taf li waslet konsenja żgħira ta’ PKU Cooler u minnufih marret biex tieħu kaxxa. Wara li t-tifel tagħha kellu jibqa’ nieqes minn din ilmediċina għal ġimgħat sħaħ, issa skopriet li l-kaxxa li ngħatat tiskadi f’Jannar li ġej. Josette issa qed tinkwieta li malli jasal Jannar se jerġa’ jkollha tiffaċċja l-istess sitwazzjoni bir-riskju li t-tifel jerġa’ jibda jitlef saħħtu għax ma jkunx hawn minn din il-mediċina. Pazjenti li jbatu mill-kundizzjoni tal-PKU għandhom bżonn – bħal kulħadd – dieta bilanċjata u għal min ibati mill-PKU, dieta bilanċjata tkun possibbli biss jekk dawn jingħataw mediċina li tipprovdi lill-ġisem bis-sustanzi li jintilfu minħabba l-fatt li dawn il-persuni ma jistgħux jieklu ċertu ikel. Wara din l-esperjenza kerha li għaddiet minnha Josette fl-aħħar ġimgħat, hi qalet li qed tittama li meta terġa’ tmur biex tiġbor aktar mediċina għat-tifel tagħha f’Jannar, ma jkollhiex għalfejn terġa’ tgħaddi mill-istess martirju.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.