Nru 13,942
It-Tnejn, 5 ta‘ Jannar, 2015 www.maltarightnow.com
L-Ambaxxata Libjana diżappuntata li l-Gvern Malti rrikonoxxa lill-Gvern Libjan ta’ Tobruk
Dan ir-rikonoxximent jista’ jkollu effetti fuq ir-relazzjonijiet kummerċjali bejn iż-żewġ pajjiżi Il-Gvern Libjan, rappreżentat f’Malta mix-Charge d’Affairs Hussin Musrati, jikkundanna lillGvern Malti li rrikonoxxa lillGvern Libjan ta’ Tobruk u jsostni li dan ir-rikonoxximent jista’ jkollu effetti fuq ir-relazzjonijiet kummerċjali bejn iż-żewġ pajjiżi. Il-Gvern Libjan li jopera minn Tobruk u li kien rikonoxxut millGvern Malti, kien dikjarat illeġittimu mill-Qorti Suprema Libjana. F’konferenza tal-aħbarijiet flAmbaxxata Libjana f’Ħal Balzan, ix-Charge d’Affairs Libjan qal li qed issir kampanja minn diversi pajjiżi Għarab kontra l-Gvern Libjan ta’ Salvazzjoni Nazzjonali li jamministra 90 fil-mija tal-Libja. Hussin Musrati sostna li l-ħidma li qed issir mill-Ambaxxata talGvern Libjan ta’ Tobruk li nfetħet f’Ta’ Xbiex hi illegali u li l-visas li din l-Ambaxxata tista’ toħroġ mhumiex rikonoxxuti legalment. Ir-rappreżentant tal-Gvern Malti
Ix-Charge d’Affairs Libjan f’Malta Hussin Musrati: “Il-Libjani ta’ rieda tajba huma determinati li fil-Libja ma tirritornax id-dittatura” (Ritratt: Xandru Azzopardi)
esprima d-diżappunt tal-Gvern Libjan li l-Gvern Malti ma kellimx lilu jew lill-Gvern ta’ Tripli. Hu appella lill-Gvern Malti biex iwaqqaf din l-attività, deskritta bħala illegali, mill-Ambaxxata f’’Ta’ Xbiex u sostna li f’perjodu qasir l-Ambaxxata Libjana f’Ħal Balzan se tkun qed toħroġ il-visas
għal-Libja. Aħna ninsabu fuq innaħa t-tajba, sostna x-Charge d’Affairs Libjan għal Malta, li spjega kif il-Gvern Libjan li jopera minn Tripli qed jikseb rikonoxximent internazzjonali, fosthom mill-Unjoni Ewropea. Fil-Libja l-ministeri, il-portijiet, l-ambaxxati u setturi oħra vitali
huma kollha amministrati millGvern Libjan li jopera minn Tripli. Hussin Musrati tkellem dwar issitwazzjoni preżenti fil-Libja u qal li mhux minnu li l-Gvern Libjan qed jagħti kenn lil terroristi estremisti Iżlamiċi. Hu sostna li lħajja fil-Libja hi trankwilla fejn illukandi, il-banek, l-isptarijiet u sservizzi bażiċi joperaw normali. Hussin Musrati qal li t-tip ta’ strateġija li qed tintuża kontra lGvern Libjan hi l-istess kif kienet tintuża mir-reġim ta’ Gaddafi u sostna li l-Libjani ta’ rieda tajba huma determinati li fil-Libja ma tirritornax id-dittatura. Għall-konferenza tal-aħbarijiet fl-Ambaxxata Libjana nġiebu wkoll numru ta’ ġellieda Libjani li jinsabu Malta għall-kura wara li kienu feruti fil-gwerra. Huma tkellmu mal-ġurnalisti dwar l-esperjenza tagħhom u dwar l-impenn li huma għandhom biex jiġġieldu favur Libja ħielsa mid-dittatura.
Ġenerożità fid-demm tal-Maltin
Fis-sensiela ta’ kampanji ta’ ġbir ta’ flus għal persuni filbżonn, partikolarment fil-jiem tal-Milied u l-Ewwel tas-Sena, ilpoplu Malti dejjem wieġeb b’ġenerożità liema bħalma. Imma l-ġenerożità tal-Maltin ma spikkatx biss fid-donazzjonijiet tal-flus imma anki fid-donazzjoni tad-demm, li f’dawn il-jiem id-domanda għalih tant tikber. F’intervista ma’ dan il-ġurnal, Tony Micallef, il-persuna responsabbli mir-Relazzjonijiet Pubbliċi tas-Servizz Nazzjonali tat-Trasfużjoni tad-Demm, qalilna li f’dawn il-jiem id-donaturi żdiedu b’mod li l-boroż taddemm storjati kienu suffiċjenti għad-domanda ta’ dawn il-jiem.
L-intervista sħiħa qed tidher fil-paġna 4
€0.80
Ġirja fatali għal żiemel maħrub
Ara paġna 3
Irkuprati l-katavri mill-baħar fit-traġedja tal-AirAsia
Ara paġna 12
Matthew Asciak jirbaħ il-Masters tat-Tennis
Ara paġna 27
Minn sena ta’ tisħiħ għal sena ta’ sfidi
Intervista mas-Segretarju Ġenerali tal-PN Chris Said
Ara paġna 3
2
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
Jisraq u jinqabad f’daru stess, mitluf minn sensih
Raġel li jgħix f ’appartament f ’San Ġiljan instab mitluf minn sensih f ’daru stess, ftit sigħat biss wara numru ta’ serqiet li kienu seħħew fil-blokk tal-appartament tiegħu. Fl-istess appartament il-Pulizija sabu kamera li kienet insterqet ftit taljiem qabel, flimkien ma’ ġakketta tal-ġilda, flixkun tal-inbid u rkiekel tal-ħajt. Il-każ seħħ ilbieraħ filgħaxija wara li mara rrappurtat SMS li rċeviet mingħand dan l-istess raġel. Minħabba dan l-SMS, ilPulizija talbu lil sid l-appar-
tamenti biex jiftħilhom ilbieb tal-appartament tarraġel. Kien f ’dan il-ħin li nstabu numru ta’ oġġetti li ssid tal-blokk tal-appartamenti qal li kienu spiċċaw neqsin fl-aħħar jiem. Ir-raġel instab mitluf fuq is-sufan, u flappartament il-Pulizija lemħet ukoll żewġ boroż b’sustanza li dehret li kienet droga kannabis. Ir-raġel ingħata għajnuna medika fil-post u iktar tard ittieħed l-isptar Mater Dei. L-Ispetturi Elton Taliana u Trevor Micallef ġew infurmati bil-każ.
Żewġt irġiel Irlandiżi lbieraħ ġew arrestati wara li allegatament ikkawżaw ħsarat f’diversi vetturi fi Triq is-Swieqi u Triq isSidra fis-Swieqi. L-investigazzjonijiet għadhom għaddejjin. Dan l-inċident jixbah lil serje ta’ attakki vandali li saru fix-xhur li għaddew f’Pembroke, hekk kif f’lejl wieħed f’Novembru saħan-
sitra ġew ivvandalizzati mat-23 karozza f’daqqa. Dakinhar, f’nofs ta’ lejl persuna jew persuni għaddew minn Triq il-Mediterran u vvandalizzaw il-karozzi li kienu pparkjati. Il-vandaliżmu sar billi tkissru lmirja tal-karozzi. Uħud mill-karozzi saħansitra tteħdulhom il-wires tal-mirja elettroniċi.
Arrestati b’rabta ma’ vandaliżmu ta’ karozzi
“Noqtolkom kollha”
www.maltarightnow.com
LOKALI
Raġel Ingliż mixli li hedded li joqtol membri tal-Pulizija fl-Għassa ta’ San Ġiljan
Raġel Ingliż ta’ 35 sena ġie mixli quddiem il-Maġistrat Consuelo Scerri Herrera li flEwwel tas-Sena huwa ħebb u hedded li joqtol żewġ membri tal-Korp tal-Pulizija, u li naqas li jobdi l-ordnijiet leġittimi tagħhom, u li kiser il-paċi pubblika. Dan meta kien fi stat ta’ sokor. Matthew Stephen DouglasFryer, li huwa “scuba diving instructor” residenti San Ġiljan, wieġeb mhux ħati tal-akkużi miġjubin kontrih fejn mill-provi rriżulta li l-Ħamis li għadda stess għall-ħabta tas-5.45am, lakkużat qala’ xebgħa u ġie aggredit minn tliet irġiel. Waqt li kien aggredit huwa weġġa’ xufftejh u lsienu u kellu wkoll feriti f’idejh. Id-difiża argumentat ukoll li waqt li l-Britanniku kien qed
jaqa’ xebgħa, wieħed millaggressuri sa kisser flixkun talbirra fuqu, u spiċċa wkoll biex weġġa’. Ħareġ ukoll fil-Qorti li minkejja li kienu mgħajta tmien Ppulizija biex jippruvaw jikkalmaw is-sitwazzjoni, fil-ħin li Dougles-Fryer kien aggredit, ma saru l-ebda arresti, u minflok hu li ntalab jagħmel rapport lill-
Raġel ta’ 25 sena u martu ta’ 60 jammettu li mexxew burdell Raġel ta’ 25 sena u martu ta’ 60 sena li jgħixu f’appartament filGżira ngħataw sentenza sospiża wara li ammettew li mexxew burdell mill-appartament tagħhom stess li jinsab fi Triq Testaferrata, il-Gżira. Theresa Cutajar u Elmleti Mohamed Saad ammettew ukoll li għexu għalkollox jew in parti mill-qligħ li kien ġej mill-prostituzzjoni u dan f’Awwissu li għadda u x-xhur ta’ qabel. Il-Pulizija mid-distrett u tassezzjoni ta’ kontra l-vizzji kienet għamlet rejd fl-appartament tal-koppja, wara li prostituta, li kienet qed tħajjar diversi rġiel għal skop ta’ prostituzzjoni, kienet ġiet arrestata. Din kienet ammettiet mal-Pulizija li hija kienet qed tbigħ ġisimha għall-flus u kienet qed topera minn appartament li huwa talkoppja. Waqt l-investigazzjonijiet li wettqu l-Pulizija rriżulta li prostituti oħra ammettew li huma
kienu qegħdin jaqdu lill-klijenti tagħhom fl-appartament tal-koppja. Quddiem il-Maġistrat Doreen Clarke, il-koppja, li żammew idejn xulxin waqt l-ammissjoni u l-għoti tas-sentenza, ammettew l-akkużi kollha kontrihom. Cutajar, li fl-ewwel tassena tagħlaq 61 sena, ammettiet ukoll li hi tlajjat għal skop ta’ prostituzzjoni. L-Ispettur Jason Sultana qal lill-Qorti li meta wieħed jikkunsidra li l-koppja diġà għamlet żmien konsiderevoli taħt arrest preventiv u l-fatt li l-kondotta ta’ Saad hi waħda nadifa, għandhom jingħataw ċans ieħor u dan permezz ta’ sentenza sospiża. Id-difiża, immexxija millAvukat Joseph Arrigo, qablet mal-argument tal-Prosekuzzjoni u kkundannat lill-koppja sitt xhur ħabs sospiżi għal sentejn u multa ta’ €400 kull wieħed. Huma kienu ordnati wkoll iħallsu l-ispejjeż tal-Qorti li laħqu s-somma ta’ €817.
Pulizija fl-Għassa ta’ San Ġiljan. Hekk kif wasal l-Għassa, ilBritanniku kien urtat għall-fatt li l-aggressuri ma kienu arrestati. Huwa mifhum li huwa sar aggressiv meta l-Pulizija qalulu biex jistenna wara min imissu biex jagħmel ir-rapport li kellu jagħmel, fejn żewġ pulizija spiċċaw biex weġġgħu ħafif. Waqt l-argument, l-akkużat allegatament qal lill-pulizija: “Noqtolkom kollha”, qabel ma kien arrestat u tressaq il-Qorti. Wara li wieġeb mhux ħati talakkużi miġjubin kontrih, huwa ngħata l-libertà proviżorja fuq depożitu ta’ €500 u garanzija personali ta’ €2,000. Il-Qorti ordnat ukoll biex jiġi appuntat tabib biex jeżamina lġrieħi li ġarrab il-Britanniku. LIspettur Elton Taliana mexxa lProsekuzzjoni.
Attività għada fid-Dar Ċentrali
Il-Kumitat Sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista fil-Furjana, se jorganizza attività tal-Ewwel tasSena għada t-Tlieta, 6 ta’ Jannar, fid-Dar Ċentrali, fis-7.30pm. Se jkunu mistednin ukoll ilmexxejja tal-Partit Nazzjonalista, flimkien mal-amministrazzjoni tal-Partit u l-kandidati li joħorġu fuq l-Ewwel Distrett. Trasport se jkun provdut. Biex tibbukkjaw tistgħu tavżaw ilmembri tal-kumitat jew tibagħtu email fuq pnfloriana@gmail.com.
Olandiż jaqa’ tliet sulari
Olandiż waqa’ tliet sulari kmieni dalgħodu, f’inċident li seħħ f’San Pawl il-Baħar. L-inċident seħħ għall-ħabta tal-5.30am, biż-żagħżugħ ta’ 19il sena jaqa’ minn wara tal-appartament tiegħu fi Triq it-Tamar. Hu ttieħed l-isptar Mater Dei u issa l-kundizzjoni tiegħu hi waħda stabbli.
Minn sena ta’ tisħiħ għal sena ta’ sfidi www.maltarightnow.com
LOKALI
Gabriel Ellul
Is-sena li għaddiet kienet sena importanti ħafna għall-Partit Nazzjonalista. Sena li rat lillPartit Nazzjonalista jikber fuq diversi fronti, bis-saħħa ta’ numru konsiderevoli ta’ emendi li twettqu fl-istatut. Kien dan il-kliem tasSegretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista Chris Said, f’intervista ma’ dan il-ġurnal, fejn staqsejnieh dwar il-mod kif iħares lejn l-aħħar sena mil-lenti politika, kif ukoll il-miri politiċi tal-Partit għas-sena 2015. Chris Said qal li jinsab kburi li permezz ta’ numru ta’ emendi importanti, il-Partit Nazzjonalista llum jinsab iktar miftuħ għal-pubbliku u qed jinvolvi fi ħdanu numru dejjem ikbar ta’ nies. Hu qal li l-Partit fl-aħħar xhur ra t-twaqqif ta’ fergħat ġodda, fosthom il-Kulleġġ tal-Eks Deputati, il-Forum talProfessjonisti u l-Forum Opportunitajiet Indaqs. Għallewwel darba ġiet organizzata wkoll Konvenzjoni tal-Partit Nazzjonalista li fi kliem Chris Said rat is-sehem ta’ numru sabiħ ta’ persuni li mhumiex midħla tal-Partit Nazzjonalista iżda li kkontribwew għad-diskussjoni b’punti validi u infurmati millenti professjonali u personali tagħhom.
Attakkat minn Finlandiż
Raġel Finlandiż kien arrestat kmieni dalgħodu, wara li allegatament attakka raġel minn Ħaż-Żabbar. L-inċident seħħ f’San Ġiljan meta r-raġel ta’ 33 sena, residenti f’Ħaż-Żabbar, lemaħ raġel suspettuż viċin il-vettura tiegħu, li kienet ipparkjata fi Triq Ball. Malli l-Malti resaq lejn ir-raġel Finlandiż, dan allegatament dar lejh u tah daqqa b’oġġett mhux identifikat. Fil-post issejħet ambulanza, li ħadet lir-raġel l-isptar Mater Dei, fejn ġie ċertifikat li qed ibati minn ġrieħi ta’ natura gravi.
3
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
– Is-Segretarju Ġenerali tal-Partit Nazzjonalista Chris Said
Dan it-tibdil kollu kien neċessarju, qal Chris Said, fid-dawl tal-aħħar riżultat tal-elezzjoni ġenerali. Riżultat li xpruna bidliet f’kull qasam tal-Partit, inkluż fil-mezzi tax-xandir. Issa li għadha kemm bdiet sena ġdida, il-Partit qed iħares ’il quddiem għal sena mill-aktar impenjattiva, sostna Chris Said. Sena li fi kliemu se tippreżenta sfidi ġodda u kbar għall-Partit Nazzjonalista, hekk kif din issena se timmarka t-tmiem ta’ nofs din il-leġiżlatura, u allura se tkompli tqarreb lill-Partit għallelezzjoni ġenerali li jmiss. Is-sena li ġejja se tippreżenta wkoll sfida fuq livell lokali, hekk kif kandidati mill-Partit Nazzjonalista se jkunu qed jikkontestaw l-elezzjonijiet fuq 34 lokalità differenti. Fid-dawl ta’ dawn l-isfidi, ilPartit Nazzjonalista huwa msejjaħ biex ikompli jsaħħaħ ilħidma tiegħu billi jipprepara policies u proposti ġodda, permezz ta’ ħidma li ma taqta’ xejn u li tara s-sehem sħiħ tal-fora ġodda fi ħdan il-Partit. Huwa permezz ta’ din il-ħidma kollettiva li l-Partit se jkun qed ikompli jfassal politika kostruttiva li toffri direzzjoni amministrattiva u nazzjonali lill-pajjiż tagħna, temm jgħid is-Segretarju Ġenerali Chris Said.
Matul l-2015 il-Partit Nazzjonalista se jkompli jsaħħaħ il-ħidma tiegħu billi jipprepara policies u proposti bis-sehem tal-fora ġodda fi ħdan il-Partit
Iż-żiemel li lbieraħ ġera l-aħħar ġirja tiegħu. (Ritratt: Joe Francalanza)
Ġirja fatali għal żiemel maħrub Ilbieraħ seħħ inċident mhux tassoltu fi Triq Ħ’Attard, direzzjoni minn Ħ’Attard għal Ħaż-Żebbuġ, li wassal biex żiemel, għal xi raġuni, ħabat ma’vettura u miet mad-daqqa. L-inċident seta’ kellu konsegwenzi ferm aktar gravi kieku waqt il-ħabta tiegħu mal-karozza ż-żiemel kellu wkoll impatt mas-sewwieqa. Kollox beda hekk kif fl-3.45pm iż-żiemel ħarab minn Ħ’Attard u ġera fid-direzzjoni lejn ir-Rabat. Iktar tard biddel id-direzzjoni tiegħu, u beda jiġri lejn ĦażŻebbuġ. Kien hawn li ġara l-inċident u laħħar ġirja taż-żiemel kienet waħda
fatali meta b’veloċità qawwija baqa’ dieħel f’karozza u waqa’ mal-art u miet f’għadira demm li ċarċret għal diversi metri tul it-triq li minn ĦażŻebbuġ tagħti għal Ħ’Attard. Issuq il-karozza kien hemm mara ta’ 27 sena, li fortunatament ma weġġgħetx waqt l-inċident, għalkemm kienet qed tbati minn xokk qawwi. Hi ttieħdet l-isptar Mater Dei għall-kura u l-osservazzjoni. Persuni li ċemplulna mill-post iddeskrivew ix-xena bħala waħda grafika, kif jixhdu wkoll ir-ritratti li wieħed jista’ jarahom fuq is-sit maltarightnow.
4
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
Il-qalb tal-Maltin spikkat ferm fin-numru ta’ donaturi tad-demm fil-jiem tal-Milied
www.maltarightnow.com
LOKALI
Kull persuna li tagħti d-demm tkun qed tgħin mill-inqas tliet persuni differenti Yolande Spiteri
Jidher li f’dawn il-ġranet talMilied u l-Ewwel tas-Sena, iddisponibbiltà tan-nies li jagħtu ddemm żdiedet hekk kif il-poplu Malti ħass l-obbligu li jgħin lil dawk fil-bżonn aktar minn jiem oħra tas-sena. IN-NAZZJON tkellem ma’ Tony Micallef, ilpersuna responsabbli millMarketing u r-Relazzjonijiet Pubbliċi tas-Servizz Nazzjonali tat-Trasfużjoni tad-Demm, li fissrilna l-andament f’dawn laħħar ġranet filwaqt li appella biex il-poplu Malti, l-aktar iżżgħażagħ, jagħmlu minn kollox biex jevitaw inċidenti kawżati minħabba xorb żejjed li bosta drabi, sfortunatament, jafu jkunu fatali.
X’kienet id-disponibbiltà tal-poplu Malti fid-donazzjonijiet tad-demm filġranet tal-festi li għaddew? Fl-aħħar ħmistax tas-sena landament kien wieħed tajjeb komparament mal-bidu ta’ Diċembru meta d-domanda kienet żdiedet u d-disponibbiltà naqset. F’dawn l-aħħar ġimgħat is-sitwazzjoni ħadet żvolta għallaħjar hekk kif ġie numru sabiħ ta’ nies biex jagħtu d-demm. Flewwel parti ta‘ Diċembru tista’ tgħid li konna fi kriżi għall-iktar
gruppi popolari tad-demm bħalma huma O+ u l-A+ meta nżilna għal kważi 30 borża biss tad-demm għal kull grupp taddemm. Inċidentalment nhar il-Milied ġew reġistrati 25 persuna li ġew iżuruna biex jagħtu d-demm. Landament fi ġranet oħra qrib ilMilied, qabel u wara, kien ta’ 80 ruħ kuljum u nġabru 63 borża demm kuljum u dan poġġiena f’pożizzjoni aħjar li nkunu nistgħu ngħinu iktar nies. Billi ddomanda tkun ta’ 50 borża ta’ demm kuljum, kellna madwar 13-il borża żejda. Illum il-ġurnata sforz kemm ġew nies tlajna għal livell ta’ 150 borża demm tal-O+ u 112-il borża għad-demm tal-grupp A+. L-ideali huwa li naslu għal riserva ta’ 150 borża demm minn dawn iż-żewġ tipi ta’ demm. Fuq medda ta’ kuljum kemm ikun hemm bżonn demm u għalxiex l-iktar li jintuża d-demm? Kuljum ir-riserva tal-borża tad-demm tinżel għal 50 borża demm hekk kif ikun hemm domanda qawwija għad-demm u dan jekk ma jiġrux inċidenti gravi fit-toroq tagħna. B’hekk l-appell tiegħi huwa dejjem li fil-jiem ta’ festi jkun
każi tal-kanċer jirrekjedu ammont qawwi ta’ demm hekk kif il-mudullun jitgħakkes u jkun hemm bżonn iktar demm, b’mod partikolari għal dawk li jkunu qed jieħdu l-kura talkimoterapija. Hemm ukoll innies morda bil-kliewi li jkollhom bżonn id-demm. Dan apparti lbżonn li jkun hemm minħabba operazzjonijiet li jkunu skedati. Sfortunatament fil-jiem talMilied u l-ewwel tas-sena ddomanda tiżdied hekk kif minkejja l-appelli kollha, għadhom isiru iktar inċidenti fittoroq.
TONY MICALLEF: “Inċidentalment nhar il-Milied ġew 25 persuna jagħtu d-demm”
tajjeb li nieħdu gost imma lpubbliku, b’mod partikolari żżgħażagħ, għandhom joqogħdu attent iktar mis-soltu kif isuqu u li ma jixorbux ammont eċċessiv ta’ alkoħol. Veru li issa l-festi għaddew imma dan l-appell jibqa’ validu għal okkażjonijiet oħra wkoll meta ż-żgħażagħ ikunu qed jiċċelebraw b’ammont ta’
alkoħol quddiemhom. Linċidenti ma tkunx ippreparat għalihom u b’hekk jista’ jagħti lkaż li ma jkunx hemm livelli biżżejjed tad-demm għal dan. Minbarra f’hekk meta wieħed jixrob, jista’ jagħti l-każ li jitlef ir-raġuni u b’hekk tikber linċidenza tal-ġlied, u dan ukoll iwassal biex jintilef id-demm. Minbarra l-inċidenti, ħafna
Uħud mill-persuni li fil-jiem tal-festi marru jagħtu d-demm fiċ-Ċentru tat-Trasfużjoni tad-Demm fi Gwardamanġa
Hawn min jaħseb li għax tpejjep jew għax tieħu xi ċertu tip ta’ pilloli ma tkunx tista’ tagħti d-demm, kemm huwa minnu dan? Din hija mistoqsija li mhux inti biss qed issaqsiha. Mhijiex problema jekk wieħed ipejjep iżda jrid jistenna għal sagħtejn qabel ma jpejjep wara li jkun ta d-demm. Jekk persuna tkun qiegħda fuq pilloli tal-pressjoni jew talkolesterol tkun tista’ tagħti ddemm iżda hu importanti li qabel tmur biex tagħmel dan tkellem lit-tabib tagħha. Sfortunatament nies li jkunu qed jieħdu lkalmanti ma jkunux jistgħu jagħtu d-demm. Iżda jekk wieħed iwaqqafhom jista’ jagħti d-demm wara 30 ġurnata. Meta jkun qed jikkontrolla d-dijabete jista’ jagħti d-demm sakemm ma jkunx qed jieħu dożi tal-insulina. X’għandu jagħmel wieħed biex jipprepara ruħu biex jagħti ddemm? L-ewwel ħaġa li għandu jagħmel huwa li jagħmel kuraġġ, ikun pożittiv u jegħleb il-biża’. Għal dawn li jibżgħu xi ftit fil-fatt nirrakkomandaw li l-persuna ma tiġix waħedha iżda fi grupp bħal pereżempju mal-familja jew malkollegi tax-xogħol. Importanti li d-donatur jipprepara ruħu sew billi ma jiġix għajjien, jixrob imqar żewġ tazzi ilma u ma jkunx fjakk qabel ma jiġi. Kull persuna li tiġi tagħti ddemm tkun qed tgħin tal-inqas tliet persuni hekk kif minn borża demm noħorġu tliet prodotti li jgawdu minnhom nies differenti. Huwa wkoll importanti li wieħed ma jinsiex iġib miegħu l-karta tal-identità jew mezz ieħor ta’ identifikazzjoni.
www.maltarightnow.com
FINANZI
5
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
minn MPM Capital Investments Ltd L-informazzjoni u l-ħsibijiet inklużi fl-artiklu huma provduti għal skop ta’ edukazzjoni u informazzjoni biss u m’għandhomx jiġu kkunsidrati bħala parir ta’ investiment
L-indiċi finanzjarji Amerikani jissaħħu ferm iktar minn dawk Ewropej Il-prezz tal-fidda jkompli nieżel
Hekk kif il-qgħad f’diversi pajjiżi fl-Ewropa beda nieżel, dan ma kienx biżżejjed biex jgħin l-ekonomiji ta’ dawn ilpajjiżi. Il-qgħad fil-Portugall, ilGreċja, Spanja u l-Irlanda naqas bi ftit matul l-2014, iżda r-rata tal-qgħad għadha għolja ferm. Għall-kuntrarju, fl-Istati Uniti rajna rekord ta’ nies jaħdmu. Lekonomiji Ewropej għadhom dgħajfa u għad hemm bżonn bosta riformi f’diversi pajjiżi biex l-Ewropa tissaħħaħ. Sadattant id-dollaru Amerikan
kompla jissaħħaħ u l-ekonomija Amerikana qed tikber b’rata tajba. Ir-rata tal-qgħad fl-Amerika hija ta’ 5.8% waqt li dik fiz-zona ewro hija d-doppju, cioè 11.6%. Fl-Awstralja nsibu rata ta’ 6% ta’ nies bla xogħol. L-indiċi finanzjarji rriflettew dan kollu fl-aħħar xhur. Filwaqt li l-indiċi S&P 500 li jkopri l-ikbar 500 kumpanija Amerikana żdied b’iktar minn 11% fl-aħħar sena, dak Ġermaniż żdied bi 2.65%. Lindiċi Ingliż u dak Franċiż
Fl-aħħar ħames xhur il-prezz tal-fidda ħa daqqa tajba ’l isfel. Kien hemm nuqqas fil-prezz ta’ bosta metalli iżda dak talfidda kien wieħed mill-iktar li
sofra. Minn Lulju sa issa, ilprezz niżel b’25%. Fl-aħħar ġurnata tas-sena tilef 4% f’temp ta’ ftit sigħat. Il-prezz qatt ma kien tant baxx fl-aħħar snin daqs kemm jinsab issa.
Is-sena 2014 kompliet tara l-prezzijiet tal-bonds jiżdiedu hekk kif bosta
investituri bidlu l-investimenti tagħhom minn ishma għal bonds.
Kienet sena eċċellenti għad-dollaru Amerikan. Lewro u l-yen Ġappuniż tilfu 12% mad-dollaru Amerikan. L-Isterlina wkoll rat telf mad-dollaru li laħħaq kważi 6%.
FinanceMalta, l-inizjattiva bejn is-settur privat u dak pubbliku li tippromwovi s-servizzi finanzjarji f’Malta u lil hinn minnha, għamlet għotja lil The Marigold Foundation biex tintuża għal kawża ġusta.
Id-donazzjoni, li nġabret minn fost il-kumpaniji membri u lmembri affiljati ta’ FinanceMalta waqt ir-riċeviment annwali tanNetwerking, se tingħata lillAction for Breast Cancer Foundation biex tgħin fil-finanz-
jament tas-servizz ġdid tagħha ta’ appoġġ psikoloġiku lill-pazjenti tal-kanċer tas-sider, lil qrabathom u lil dawk li jieħdu ħsiebhom. Is-servizz, li se jibda jiġi offrut minn psikoloġi professjonisti fl-
Minn ishma għal bonds
saħansitra raw tnaqqis żgħir fuq is-sena ta’ qabel. Matul is-sena li għadha kemm intemmet rajna xejriet varji f’diversi setturi oħra. Waqt li l-prezz taż-żejt instabat u jinsab f’livelli vera baxxi, il-prezz tal-kafè żdied b’50%. Il-prezz tal-gass niżel bi 30%, waqt li dak taz-zokkor tilef 11.5% fil-prezz. Dan qed iwassal għal rati ta’ inflazzjoni baxxi f’bosta pajjiżi. L-indikazzjonijiet għas-sena li għadha kif bdiet huma li mhux mistenni ċaqliq kbir.
Id-Dollaru Amerikan fl-aqwa tiegħu
Il-Frank Żvizzeru sofra telf ta’ iktar minn 10% kontra l-munita Amerikana. Analisti madwar iddinja qalu li dan il-fenomenu se nkomplu narawh fl-2015.
FinanceMalta tgħin lill-pazjenti tal-kanċer tas-sider uffiċini l-ġodda tal-Fondazzjoni fil-Mosta, se jibda s-sena ddieħla. Id-donazzjoni ġiet ippreżentata miċ-Chairman ta’ FinanceMalta Kenneth Farrugia, liċChairperson ta’ The Marigold
Foundation Michelle Muscat, fil-preżenza tas-Segretarju Parlamentari għall-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku José Herrera, u taċ-Chairperson talFondazzjoni Action for Breast Cancer Esther Sant.
‘Hangover’ tal-festi
www.maltarightnow.com
6
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
OPINJONI
Għalkemm is-solidarjetà tista’ tieħu forma ta’ ġbir ta’ flus, il-valur tal-ġenerożità ma għandux jibqa’ maqful biss f’dan l-aspett Kilna u xrobna. Iċċelebrajna flimkien mal-għeżież u ħbieb tagħna. Bgħattna l-isbaħ xewqat. Qlajna u tajna rigali sbieħ. Xi wħud minna, imma, kielu u xorbu żżejjed b’tali mod li spiċċaw b’hangover! Imma l-Milied huwa aktar minn hekk. Ilkoll naqblu li wara l-istorbju tal-festini, xorb, ikel u l-ġirja tarrigali hemm messaġġ qawwi u profond li jmur ’l hinn minn dan l-istorbju kollu. Huwa messaġġ li jkun tajjeb jekk il-hangover tiegħu jibqa’ magħna matul ixxhur li ġejjin. Liema huwa dan il-messaġġ? Il-messaġġ li joħroġ millġrajjiet tal-Milied jista’ jinġabar f’żewġ valuri: Tama u Solidarjetà.
Tama ta’ ħajja aħjar Għal xi wħud, l-2014 ma kinetx sena faċli. Għal xi wħud, dan il-Milied u bidu ta’ din issena ma kinux mumenti sbieħ. Filwaqt li oħrajn kienu qegħdin jifirħu, jieklu, jixorbu, jiftħu rrigali u jiltaqgħu mal-għeżiez u lħbieb tagħhom, għal xi wħud oħrajn dawn il-ġranet kienu diffiċli u vojta. Ma kellhom l-
ebda moħħ għall-Milied u xxinxilli ta’ bidu ta’ sena ġdida. Dan forsi minħabba li matul l2014 tilfu xi ħadd għażiż għalihom. Oħrajn forsi saru jafu li huma milquta minn marda serja. Oħrajn forsi jinsabu weħedhom u tilfu l-għan u l-gost tal-ħajja. Oħrajn forsi huma mgħobbijin bit-toqol ta’ xi vizzju li faqqarhom mid-dinjità umana tagħhom. Għalkemm ir-raġunijiet jistgħu jkunu varji u bosta, il-messaġġ għal dawn il-persuni huwa wieħed ta’ tama – għada jisbaħ ukoll! Huwa messaġġ sempliċi ta’ tama u kuraġġ għal ħajja aħjar. Veru li lkoll inħossu t-toqol tal-ħajja, IMMA wieħed għandu jagħmel il-ħila kollha tiegħu biex iħares ’il quddiem u mhux lura. Veru li kulħadd iħoss it-toqol tas-salib tiegħu u f’ċerti mumenti dan jagħfas aktar fuq spallejna, IMMA wieħed għandu jibqa’ jemmen fiħ innifsu u jara s-sabiħ u l-potenzjal li hemm fiħ u madwaru. Kull mument iebes ta’ ħajjitna – diffiċli kemm huwa diffiċli – jista’ b’xi mod jew ieħor jgħaddi b’wiċċ il-ġid. Ikun għaqli għalina lkoll jekk l-isfidi u
Is-solidarjetà trid tkun imħaddma wkoll fuq livell politiku – solidarjetà strutturali permezz ta’ tħaddim ġust tal-politika soċjali
minn Dott. Albert Buttigieg forsi d-diżappunti li hemm għalina matul din is-sena l-ġdida, naffrontawhom b’doża qawwija ta’ tama u kuraġġ. Verament li għada jisbaħ ukoll! Wara kull maltempesta jiġi l-bnazzi! Wara x-xita terġa’ tfeġġ ix-xemx. Imma biex dan iseħħ wieħed ma jistax joqgħod idejh fuq żaqqu. Xejn ma jsir b’xejn. Wieħed irid mhux biss jemmen fih innifsu imma jemmen bissħiħ li vera għada jisbaħ ukoll. Filwaqt li wieħed għandu jaċċetta u jilqa’ t-tbatija, issolitudni u l-weġgħat tal-mument bħala parti mill-proċessi talħajja, imma għandu jieħu dawk il-passi kollha meħtieġa biex jimxi ’l quddiem. Kull diffikultà tista’ u għandha tinbidel f’opportunità biex jagħmel pass ’il quddiem. Għaldaqstant min f’dawn il-
jiem ta’ festi ħassu waħdu minħabba l-mewt ta’ xi ħadd għażiz, filwaqt li għandu sfida kbir biex jgħix il-mument tattelfa, għandu jagħmel kuraġġ u jieħu ħsieb lilu nnifsu. Filproċess tat-telfa, imsejjaħ bereavement, minflok jingħalaq fiħ innifisu, wieħed għandu jitkellem u jaqsam din is-sogħba ma’ min jista’ jagħmillu kuraġġ, jagħtih tama u sapport meħtieġ. Min jinsab imkaxxar mal-art minħabba xi vizzju qerriedi, għandu jkollu t-tama ta’ ħajja aħjar. B’din it-tama għandu jqum u jieħu r-riegni tal-ħajja f’idejh billi jfittex bis-serjetà għajnuna professjonali mingħand dawk lentitajiet jew persuni li joffru dan is-sapport. Il-messaġġ ta’ tama għandu jfissser messaġġ ta’ impenn: Iva, NISTA’. Nista’ nkun aħjar. Nista’ nimxi ’l quddiem. Min-naħa l-oħra, aħna li kilna, xrobna u fraħna f’dan il-Milied, għandna noffru messaġġ ta’ tama u inkorraġġiment. Bħala membri tal-familja umana, ilkoll imsejħin biex noffru din it-tama. Dan għandu jwassalna għat-tieni valur: dak tas-solidarjetà.
Solidarjetà mal-oħrajn Ilkoll naqblu li l-Milied hija festa ta’ solidarjetà u ġenerożità. Xi drabi naħsbu li dan il-valur għandu jkun magħna biss matul il-ġranet tal-Milied. Dan m’għandux ikun. Is-solidarjetà għandha tibqa’ magħna kuljum. Kuljum nistgħu niltaqgħu ma’ persuni li għandhom bżonn mhux biss it-tama imma anki ssapport meħtieġ. Għalkemm xi drabi nħossu li l-kelma ‘solidarjetà’ hija biss għotja ta’ flus, din hija biss waħda millfaċċati ta’ dan il-valur. Għalkemm is-solidarjetà tista’ tieħu forma ta’ ġbir ta’ flus, ilvalur tal-ġenerożità ma għandux jibqa’ maqful biss f’dan l-aspett.
Il-poplu Malti, forsi għaliex ġej minn tradizzjoni Nisranija – fejn il-valur tal-ġenerożità hija tema ċentrali ta’ din it-tradizzjoni – huwa poplu b’qalb ġeneruża. Dan jidher f’kull kampanja ta’ ġbir ta’ fondi. L-istrina hija waħda fost diversi kampanji ta’ ġbir fejn joħroġ b’mod l-aktar ċar dan l-aspett. Imma ssolidarjetà vera ma għandux ikollha wiċċ, kulur, kultura, reliġjon jew inkella orjentazzjoni sesswali. Il-vera solidarjetà tmur lil hinn minn dan kollu u tara biss persuna li għandha d-dinjità umana feruta! Xi drabi l-ironija hija li aħna ġenerużi ħafna ma’ min jinsab ’il bogħod minn xtutna, imma mbagħad m’aħniex ġenerużi meta dawn jispiċċaw jiġu fostna! Is-solidarjetà vera għandha tintwera anki b’affarijiet sempliċi ta’ kuljum. L-għotjiet tal-flus, tajbin kemm huma tajbin, mhumiex biżżejjed. Xi ħadd kien jgħid li wieħed jista’ jagħti ġidu kollu f’karità imma jekk ma jagħmilx dan għaliex jemmen fl-imħabba lejn oħrajn, dan ma jkun jiswielu xejn! Ir-raġuni tal-imħabba lejn loħrajn twassalna biex nieqfu naħsbu li aħna ċ-ċentru talunivers u niftakru fl-oħrajn! Limħabba lejn l-oħrajn għandha twassalni biex nifhem li hemm affarijiet li ma jiswewx flus imma li jagħmlu differenza kbira. Tbissima ma tiswiex flus imma tista’ tiswa mitqlu deheb lil min għandu bżonnha f’mumenti mdallmin. Kelma ta’ kuraġġ ma tiswa xejn imma tista’ tiswa lħajja ta’ persuna. B’kelma f’waqtha tista’ ttella’ persuna l‘ġenna’! Għajnuna żgħira tista’ tħalli effett kbir. Xi drabi naħsbu li nistgħu nagħmlu biss il-ġid jekk nagħmlu affarijiet kbar. Azzjonijiet żgħar u li forsi weħedhom jidhru sempliċi
Hu fatt li f’pajjiżna hawn tfal li qegħdin jgħixu f’nuqqasijiet kbar. Hu minnu li hawn diversi anzjani li qegħdin jgħixu f’vulnerabbiltà kbira. Hu vera li hawn familji li għandhom dħul baxx. Quddiem dawn ir-realtajiet ma nistgħux indawru wiċċna
www.maltarightnow.com
7
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
OPINJONI
jistgħu jagħmlu differenza kbira. L-affarijiet ordinarji jistgħu jissarrfu f’affarijiet straordinarji. Il-ġrajja tal-Milied tħeġġiġna biex matul is-sena kollha naħdmu biex nagħmlu differenza fil-ħajja ta’ oħrajn. Ma nistgħux nagħmlu kollox imma nistgħu nagħmlu xi ħaġa. U dak li nistgħu nagħmlu, dak għandha nagħmlu!
F’soċjetà egoista F’soċjetà li aktar ma tmur aktar qegħda tinħakem minn sens qawwi ta’ egoiżmu fejn l-ewwel jiena, it-tieni jiena u jekk jibqa’ jiena wkoll, irridu naħdmu lkoll biex inwasslu l-messaġġ ta’ solidarjetà. Hu ta’ sodisfazzjon li tara ċerti kumpaniji jorganizzaw ġurnata msejħa Corporate Responsibility għall-ħaddiema tagħhom biex jgħinu lill-oħrajn. Fl-istess waqt tajjeb li filproċess tal-edukazzjoni ta’ wliedna għandna lkoll naħdmu biex mill-ewwel snin tat-tfulija ngħallmu lil uliedna l-valur talġenerorżità. Mhux biss billi noffrulhom eżempji ta’ solidarjetà imma noffrulhom ukoll opportunitajiet biex jgħixu dan il-valur. Il-messaġġ għandu jkun ċar: kemm hu sabiħ li tagħti, taħseb f’ħaddieħor u ma taħsibx li int biss qiegħed tgħix! Imma l-messsaġġ ta’ solidarjetà ma għandux ikun biss f’għotja ta’ flus jew f’azzjonijiet sempliċi ta’ kuljum. Issolidarjetà trid tkun imħaddma wkoll fuq livell politiku – solidarjetà strutturali permezz ta’ tħaddim ġust tal-politika soċjali. Is-soċjetà tagħna għamlet passi
ta’ kwalità meta ħasbet fl-oħrajn. L-għan aħħari kien u għadu li lebda persuna ma tibqa’ lura. Matul is-snin, il-politiċi tagħna minn kull naħa ħadmu bil-modi tagħhom biex joħolqu skemi ta’ għajnuna u sostenn. Dan intwera b’diversi skemi tas-servizzi soċjali li hawn fil-pajjiż. Dan seta’ jseħħ għaliex ilpolitiċi tagħna emmnu li lpersuna għandha tkun fiċ-ċentru tal-ħsieb politiku. Is-soċjetà turi l-kwalità ċivili tagħha meta tħaddem politika b’kuxjenza soċjali. Politika soċjali ġusta tfisser meta l-persuna mhijiex għasservizz tal-ekonomija u l-profit imma hija l-ekonomija u l-profitt li huma fis-servizz tal-persuna. Soċjetà li ma tridx tieħu ħsieb persuni vulnerabbli u l-imwarrab hija soċjetà li tkun tilfet ilġewwieni tagħha.
Is-servizzi soċjali Xi drabi, meta wieħed isemmi s-servizz soċjali, malajr jieqaf fuq ċerti abbużi. Għalkemm huwa vera li hemm min jabbuża mis-servizzi u għajnuna soċjali, ikun żball li nitfgħu lil kulħadd f’basket wieħed. Għalkemm nifhem ftit lill-Ministru talFinanzi meta fil-aħħar Baġit qal li tkun single parent mhix professjoni, imma tajjeb nifhmu li mhux kulħadd għandu jintefa’ fl-istess basket! Huwa żball li nitfgħu stigma fuq kulħadd. Huwa żball ikbar li naħsbu li s-servizzi soċjali huma biss għal single mothers. Hemm single mothers ġenwini li tassew huma f’sitwazzjoni li għandhom
bżonn is-sostenn tagħna. Hu fatt li hawn min huwa VERAMENT vulnerabbli u ma għandux kwalità għolja ta’ ħajja. Huwa fatt li hawn fil-pajjiż tfal li qegħdin jgħixu f’nuqqasijiet kbar. Huwa minnu li hawn diversi anzjani li qegħdin jgħixu f’vulnerabbiltà kbira. Huwa vera li hawn familji li għandhom dħul baxx. Quddiem dawn ir-realtajiet ma nistgħux indawru wiċċna. L-istudju li sar dan l-aħħar fuq il-faqar fil-pajjiż juri biċ-ċar dan. Waqt li nistqarr li l-abbuż misservizzi soċjali huwa ħażin u jrid ikompli jitrażżan, imma jrid ikollna l-onestà li ngħidu wkoll li anki l-evażjoni ta’ taxxi u nuqqas ta’ ħlas ta’ VAT huwa abbuż. Anki meta persuni li jingħataw karigi fis-settur pubbliku mingħajr sejħa pubblika u mingħajr kwalifiċi meħtieġa huwa abbuż. Huwa abbuż ukoll meta wieħed jitħallas salarju ta’ €13,000 fixxahar! Jekk niġġustifikaw dawn l-abbużi, allura nifhmu għaliex xi wħud jabbużaw mis-servizzi soċjali. L-argument li sfortunatament jintuża huwa: “La wieħed jista’ jagħmel dan, għaliex ma nistax nagħmilhom jiena wkoll?! Bl-Ingliż ngħidu: “What is good for the goose, is good for the gander”! Għalkemm huwa argument falz, imma sfortunatament jintuża! Għaldaqstant, jekk wieħed se jitkellem fuq abbuż għandu jsemmi l-abbużi kollha u mhux ikun selettiv għaliex hekk jaqbel. Id-dmir tal-politiku Min-naħa l-oħra, kull politiku għandu jifhem li l-għan aħħari
Filwaqt li ħafna kienu qegħdin jifirħu, jieklu, jixorbu, jiftħu r-rigali u jiltaqgħu mal-għeżiez u l-ħbieb tagħhom, għal oħrajn dawn il-ġranet kienu diffiċli u vojta. Ma kellhom l-ebda moħħ għall-Milied u x-xinxilli ta’ bidu ta’ sena ġdida
huwa li, flimkien maċ-ċittadini loħrajn, jaħdem qatigħ biex ikun aġent ta’ solidarjetà billi jaħdem għal bini ta’ soċjetà aktar ġusta u aktar umana. Għalkemm sfortunatament dejjem se jibqa’ jkun hawn persuni li, għal raġuni jew oħra jaqgħu lura u xi wħud minnhom għadhom ‘faqar strutturali’, imma l-politika soċjali vera trid toffri mhux biss il-‘ħuta’ imma anki l-‘qasba’. Is-solidarjetà tilħaq verament il-milja tagħha meta toffri lkapaċità li wieħed iqum verament fuq riġlejh – dak li blIngliż jissejjaħ empowerment. Ilpolitiċi ma jistgħux ‘jużaw’ lil persuni vulnerabbli biex jidhru
huma ġenerużi! Il-politiċi ma jistgħux iżommu l-batut lura biex b’hekk dan jibqa’ jiddependi fuqhom. Is-solidarjetà mhjiex pjaċir imma dmir. Issolidarjetà mhijiexx klijenteliżmu imma dinjità. Issolidjareta’ vera tagħti d-dinjità u mhux twassal għal dipendenza. Fil-bidu ta’ din is-sena l-ġdida għandna nagħrfu li l-valuri tattama u solidarjetà huma żewġ valuri, fost oħrajn, li jagħtuna livell ta’ ċiviltà u juru minn liema stoffa aħna magħġunin. Jalla nibqgħu b’dan it-tip ta’ hangover tal-festi għallkumplament tas-sena kollha kemm hi!
www.maltarightnow.com
8
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
Bla Triq u bla Mappa (67) Mil-lenti ta’ analista
morda, anzjani jew pensjonanti – ikunu ta’ liema fehma politika jkunu.
Ftit ġranet ilu bdejna sena ġdida, is-sena 2015 – it-tieni sena sħiħa ta’ Gvern Laburista mmexxi minn Joseph Muscat. Fil-bidu ta’ sena ġdida lkoll nawguraw u nixtiequ, kemm lil xulxin kif ukoll lilna nfusna, li jkollna sena aħjar minn dik ta’ qabilha. Bħalissa nawguraw u nixtiequ lil xulxin sena ġdida mimlija hena, risq, għaqda, imħabba u saħħa. Din hi x-xewqa u lawgurju tiegħi lill-poplu Malti u Għawdxi kollu. Kieku s-sena li għandna quddiema tiddependi biss minn kull wiehed u waħda minna, żgur li nagħmlu ħilitna biex ikollna sena aħjar minn dik li għadha kif spiċċat, sena b’anqas dwejjaq, inkwiet, taqtiegħ il-qalb u weġgħat. Dan iżda ma jiddependix biss mill-isforzi tagħna, kbar kemm ikunu kbar. L-attitudni, laġir u d-deċiżjonijiet li jieħu jew li ma jieħux il-Gvern tal-ġurnata matul is-sena b’mod jew b’ieħor jaffettwaw liċ-ċittadini kollha – kbar jew żgħar, sinjuri jew anqas sinjuri, studenti jew ħaddiema,
Awguri u xewqat lil Joseph Muscat Nistqarr li s-sena li għaddiet ma nħossx li kienet tajba daqs kemm ippretenda l-poplu tagħna. Kienet sena li fiha l-poplu stenna aħjar wara l-aspettattivi li għollielu Joseph Muscat madwar sentejn ilu. Il-poplu li emmen, stenna li Muscat iżomm kelmtu dwar ilwegħdiet ewlenin li għamillu. Bilmod kif imxew Joseph Muscat u lGvern matul is-sena li spiċċat, ilpoplu ma jistax jaċċetta li jien, inti, aħna lkoll aħwa Maltin. Il-poplu jħoss li, b’ċerti deċiżjonijiet meħuda, Malta mhix tagħna lkoll iżda hi ta’ klikka. Il-poplu tilef il-fiduċja fil-wegħdiet vojta ta’ Muscat bħalma Muscat tilef ir-roadmap. Il-poplu jinsisti li, bħal ma ġie mwiegħed, Malta tkun tagħna lkoll. Il-poplu jrid li nkunu trattati u nitħallew ngħixu lkoll ta’ aħwa Maltin. Il-poplu jistenna li lkoll ningħataw l-istess opportunitajiet biex nikkontribwixxu skont il-
Ftit ġimgħat ilu kont qiegħed nistqarr quddiem il-pubbliku u lkunsilliera tal-Partit Nazzjonalista waqt il-Kunsill Ġenerali li jiena nagħmel sehem mill-politika li joffri l-Partit Nazzjonalista minħabba diversi valuri li jħaddan, valuri li matul is-snin bena fuqhom u nissel minnhom poplu Malti Indipendenti u aktar tard imsieħeb fl-Unjoni Ewropea. Fost l-aktar valuri importanti li, kif narahom jien, isawru lillPartit huma l-opportunitajiet ugwali li jagħraf li kull Malti għandu jkollu, imma fl-istess waqt, ma jistax ikollu opportunitaijiet ugwali jekk ma jkunx hemm il-prinċipju tal-libertà. Għalhekk, b’referenza għal artikli u opinjonijiet diversi li dehru filmidja li fihom kien qed jiġi rrappurtat li f’tentattiv sabiex il-Knsija tipproteġi l-identità Kattolika fl-iskejjel tagħha kienet lesta tgħarbel ilħajja privata tal-individwu, ma nistax ma niktibx dwar din it-theddida – li sa u jew għal issa jidher li tqiegħdet taħt it-tapit – ta’ libertà u opportunità ugwali fil-qasam edukattiv. Għax Malta ma għadhiex aktar pajjiż maqtugħ għal rasu imma parti minn Unjoni Ewropea li hija msaħħa jekk xejn abbażi ta’ kodiċi ta’ drittijiet umani, ma nistax nifhem għaliex għandu jkollna sitwazzjoni fejn dawn il-kwistjonijiet għadhom qed jiġu diskussi. Jekk nikkwota – u ppermettuli nerġa’ nikkwota l-istess dokument li rreferejt għalih f’artiklu ieħor fuq din
il-gazzetta xi ġimgħat ilu – ċCharter of Human Rights talUnjoni Ewropea, f’artiklu 7 jafferma li kulħadd għandu d-dritt li jkun rispettat fil-ħajja privata u familjari tiegħu, waqt li f’artiklu 21 imbagħad jikkonferma li l-ebda diskriminazzjoni mhi tollerata. Ħa nikkjarifika. Hekk kif dan kollu beda jinħema u l-Knisja bdiet issaħħaħ l-argumenti tagħha sabiex tipproteġi d-dinjità u l-identità talKnisja fl-iskejjel tagħha, il-MUT – ma’ unjin oħra u assoċjazzjoni umanitarja – rappreżentattiva taledukaturi ma kellhiex għażla oħra ħlief li tidħol fiha u tistabilixxi lkriterji tad-dokument. Iċċirkostanzi inizjarji kienu qed jidhru li għal raġuni li ma għandhiex u ma tistax tkun, il-Knisja, skont dokument ġdid kienet ser tipprojbixxi li l-Kapijiet fl-iskejjel talKnisja jridu jkunu qed jgħixu f’konformità mat-tagħlim tagħha. Mal-ewwel daqqa ta’ għajn dan ma għandux ikun kontroversjali, iżda, jekk wieħed kellu jgħarbel sewwa x’jista’ jkun li kien qed ikun ipproponut, ma jdumx ma jirrealizza li affermazzjoni bħal din hija minnha nnifisha diskriminatorja u fuq kollox iddgħajjef l-iskop tal-libertà. Dan minħabba li f’ċirkostanzi bħal pereżempju ta’ omosesswalità jew unjoni ċivili, sperazzjoni, divorzju u żwieġ biċ-ċivil, dawk involuti, irrispettivament il-kwalifiki, lesperjenza professjonali, l-integrità u l-kapaċità personali ma jkunux ikkunsidrati b’kandidati relevanti.
kapaċitajiet ta’ kull wieħed u waħda minna u mhux skont min jaf lil min. B’hekk pajjiżna jkun jista jimxi ‘l quddiem bil-poplu jistinka biex insiru l-aqwa flEwropa. Nixtieq għalhekk inwassal lil Joseph Muscat ix-xewqat u l-awguri tiegħi għas-sena l-ġdida. Minnu jiddependi l-andament talpajjiż u tal-poplu Malti u Għawdxi matul is-sena li għandna quddiemna. Nawgura u nixtieq li fil-bidu ta’ din is-sena Joseph Muscat jagħmel riżoluzzjonijiet li jkun lest li jżommhom mhux bħalma għamel bil-wegħdiet elettorali. Nawgura li Muscat jirregala lill-poplu Malti u Għawdxi trasparenza u mhux ħabi, verita’ u mhux gideb, umilta’ u mhux arroganza, modestja u mhux prużunzjoni. Nawgura u nixtieq li matul l-2015 Muscat jirrikorri għall-ġustizzja u l-meritokrazija minflok għan-nepotiżmu u l-klijenteliżmu. Fuq kollox, biex ikun jista jgawdi l-poplu kollu u mhux ‘tal-qalba’ biss, nixtieq u nawgura li Muscat jagħmel minn Malta tabilħaqq “tagħna lkoll” u mhux ‘tal-klikka’ kif, fuq kollox,
OPINJONI
Għandi ħolma li Joseph Muscat jgħati każ ta’ dawn ixxewqat u l-awguri tiegħi. Għandi ħolma li Muscat jaċċettahom u jpoġġihom fil-prattika biex naraw il-poplu maqgħud flimkien bħal aħwa Maltin. Għandi ħolma li l-poplu Malti jgawdi minn kull ma twiegħed lilu minn Muscat kważi sentejn ilu u jingħata dak li jistenna u jixraqlu. Jekk dan iseħħ, il-poplu jista jħares lejn is-sena 2015 b’fiduċja u b’aktar impenn u ħeġġa biex jilqa għall-isfidi li kull sena ġdida ġġib magħha. Mal-mgħodija tal-ġranet u taxxhur tal-2015 naraw jekk lawguri u x-xewqat li qed inressaq lil Joseph Muscat jibqgħux biss ħolma sabiħa li ttir mar-riħ. Nixtieq u nawgura li l-ħolma tiegħi ssir realta’ biex il-poplu Malti ma jibqax, bħax-xhur mgħoddija, imxennaq u għattxan għall-wegħdiet magħmula lilu minn Muscat madwar sentejn ilu iżda li Muscat injorhom malli daħal Kastilja. Iż-żmien jgħatina parir.
artiklu 21, għandha qabel xejn tara kif f’xi skejjel qed jiġu ngaġġati diversi għalliema nieqsa minn kwalifiċi bażiċi li tirrikjedi l-professjoni tal-għalliem a skapitu ta’ misappropjazzjoni finanzjarja sabiex l-iskejjel jiggwandjaw minn qagħdiet fejn l-Istat iħallas paga u liskola tħallas inqas. Jekk il-Knisja trid verament tipproteġi l-identità tagħha fl-iskejjel, allura jeħtiġilha tagħraf liema huma l-aħjar professjonisti li jistgħu joffru lill-istudenti tagħna l-aħjar tagħlim, dejjem bl-obbligi tal-etika ta’ skola talKnisja li qatt ma għandhom ikunu inkwestjoni... u mhux toqgħod iddur mal-lewża u taħli l-ħin u rriżosi ta’ min hu interessat milledukazzjoni, għax bid-dritt, ledukazzjoni għandha tkun tal-ogħla livell. Meta dhert fuq il-programm Newsfeed nikkritika l-każ – kollu jew kważi kollu – tal-ALP (Alternative Learning Programme) b’mod speċjali fl-iskola ta’ Raħal Ġdid, u aktar qabel kont anke ktibt fid-dettall dwar dak kollu li kien għaddej minn dal-programm li kellu joffri t-triq lura lil studenti li kienu qatgħu qalbhom mill-iskola, kien hemm minn ħasibni qiegħed nesaġera. Il-fatti iżda wrew li la kont qiegħed nesaġera u wisq aktar nikkwota informazzjoni żbaljata. Dik il-lejla fuq il-programm, isSur Horace Caruana li iddissinja lprogramm ried jargumenta li aħjar listudenti jattendu l-iskola u tagħtihom li jridu – b’xi limitazzjonijiet –
milli ma jattendu xejn. B’hekk, issistema tkun rebħithom, anke jekk tħallihom ipejpu, idaħħlu l-mowbajls u jwaqqgħu d-dinijità professjonali tal-għalliema! Mhux hekk nibqgħu. Minkejja li dik il-lejla sSur Caruana pprova jwaqqagħli largumenti u kien donnu qiegħed jagħti l-impressjoni li kelli żball oħxon xi mkien fl-informazzjoni quddiemi, jidher li l-pressjoni ser tkun qed tagħti l-frott. Jekk l-informazzjoni din id-darba hija korretta daqskemm kienet dik il-lejla, jidher li matul l-ewwel ġimgħat ta’ Jannar se jsiru ċerti tibdiliet fl-iskola ta’ Raħal Ġdid. Fosthom: Assistent Kap li jimla post vakanti x-xhur, żieda ta’ LSAs – anke bil-possibbiltà li jkun hemm LSA f’kull klassi, Għalliem tal-Guidance u Aġġornamenti tal-kodiċi ta’ dixxiplina għall-istudenti. Qiegħed nippretendi wkoll li jittieħdu passi immedjati f’sitwazzjonijiet – li hemm għax issa qed jiġu identifikati – ta’studenti li għandhom diffikultajiet minħabba użu ta’droga u prostituzzjoni fil-każ tat-tfajliet. Li ma kontx qed nippretendi imma huwa li wara sena u nofs ta’ ‘suċċess’ – skont il-Ministru Bartolo – ta’ programm ALP, diġa hemm il-ħsieb li minn Settembru li ġej, l-iskola ma tibqax tiffunzjona kif qiegħda tiffunzjona bħalissa imma tibda topera f’diversi skejjel biex il-problema ma tibqax ikkonċentrata, imma l-istatiskika tal-Early School Leavers tibqa’ tiġi kkontrollata! Għax xi ħadd beżaq fl-arju, u ġie f’wiċċu.
Min jobżoq fl-ajru... jiġi f’wiċċu!
Justin Schembri
jstn.schembri@gmail.com
Mingħajr dubju, dan kellu jqanqal ftit dibatittu. Il-MUT ftit jiem ilu sejħet laqgħa mal-ogħla awtoritajiet tal-Knisja li ma damux ma fissru li l-intenzjoni tal-Knisja ma kienet qatt li jiddiskrimnaw imma li jipproteġu l-identità tar-reliġjon. Dan naqbel miegħu mingħajr dubju u hawnhekk nasal biex nikkwota laħħar artiklu mill-istess dokument tal-Unjoni Ewropea, artiklu 14 li jagħti d-dritt lill-ġenituri li jkollhom assigurazzjoni ta’ edukazzjoni u tagħlim għal uliedhom li tkun f’konformità mar-reliġjon tagħhom. L-argument mhumiex dan, anke jekk dan huwa argument validu minnu nnifsu. L-argument huwa dan: għaliex kellha l-Knisja tinstiga din il-kwistjoni meta setgħet blaktar mod mistenni tikkjarifika lpożizzjoni tagħha sa qabel iltaqgħet mal-MUT meta dan ma jista’ qatt u ma kien se jseħħ qatt? Jekk ilKnisja trid timxi f’konformità ma’
Il-ħolma tiegħi
wiegħed li jagħmel. Nixtieq u nawgura li fl-2015 Joseph Muscat jibdel id-direzzjoni li qabad. Irridu verament direzzjoni ġdida. Nawgura u nixtieq li matul issena ‘l ġdida Joseph Muscat jassigura li l-politiċi jirrispondu għal egħmilhom biex tissaħħaħ ittrasparenza u l-kontabbilita’, li lgvern ikollu verament il-bibien miftuħa u jkun gvern li tabilħaqq jisma. Nixtieq u nawgura li, ilkoll flimkien, naraw iseħħ il-messaġġ tal-ex-President ta’ Malta fil-ftuħ ta’ din il-leġiżlatura li “iż-żmien tal-piki, tal-partiġġjaniżmu, talarroganza fit-tmexxija spiċċa” u li “minn dan il-Parlament se nibdew inservu lil poplu tagħna”. U nispeċifika “inservu lil poplu tagħna kollhu, hu ta’ liema fehma politika hu”. Nawgura li, matul is-sena kollha u mhux biss f’dawn iż-żmenijiet ta’ festi, Joseph Muscat iżomm mal-messaġġ li għamel flokkażjoni tal-Milied – messaġġ ta’ għaqda fost il-poplu kollu. Ilpoplu jrid l-għaqda ssaltan is-sena kollha u mhux f’dawn il-jiem biss.
www.maltarightnow.com
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Muscat iġegħilna nħallsu għall-falliment tiegħu fl-enerġija... fil-pompa tal-petrol
Is-sena l-ġdida 2015 bdiet kif spiċċat l-2014, b’aħbar tajba ħafna għall-konsumaturi madwar id-dinja kollha. Il-prezz dinji taż-żejt nieżel sew u dan suppost ifisser roħs għalina l-konsumaturi mhux biss kull meta mmorru sal-pompa tal-petrol nimlew il-karozza imma wkoll kull meta nixtru oġġetti u servizzi li jużaw iż-żejt biex isiru.
Iż-żejt waqa’ minn aktar minn mitt dollaru... Madwar id-dinja, is-sidien tal-karozzi privati qed jiċċelebraw irroħs sostanzjali li l-waqgħa fil-prezz taż-żejt ġabet fil-petrol u ddiesel f’pajjiżhom. Iż-żejt mhux maħdum ftit tax-xhur ilu kien aktar minn mitt dollaru l-barmil.
...għal anqas minn 60 L-aħbar li ddominat l-aħħar ġranet hi kif il-prezz taż-żejt niżel għal anqas sew minn 60 dollaru. Dan ifisser li l-prezz taż-żejt naqas b’40 fil-mija, u jekk jibqa’ sejjer hekk dalwaqt inkunu qed ngħidu li naqas bin-nofs.
Inkwiet għall-kumpaniji taż-żejt... L-aħbarijiet finanzjarji fuq kull stazzjon dinji ma waqfux jitkellmu fuq il-prezz dejjem nieżel taż-żejt. U kien hemm min wera inkwiet għax il-kumpaniji taż-żejt – fost l-aktar kumpaniji sinjuruni fid-dinja – sejrin ħażin bil-prezz taż-żejt jaqa’, u xi pajjiżi bħar-Russja wkoll. U jekk jibdew jorħsu l-prezzijiet ikun hawn iddiflazzjoni: meta jieqaf il-bejgħ għax dak li tkun se tixtri llum issir taf li tista’ ssibu b’irħas għada.
...u ċelebrazzjonijiet għas-sidien tal-karozzi... Imma dak li hu inkwiet għall-kumpaniji taż-żejt u għal xi pajjiżi, fisser ċelebrazzjoni xierqa għas-sena l-ġdida mis-sidien tal-karozzi. Fil-pajjiżi tista’ tgħid kollha, il-waqgħa qawwija fil-prezz taż-żejt ġabet tnaqqis sostanzjali wkoll fil-prezzijiet tal-petrol u d-diżil.
...ħlief f’Malta Ħlief f’Malta; għax f’Malta, fl-aħħar tmien xhur, il-prezzijiet talpetrol u d-diesel messhom naqsu b’40 ċenteżmu. Imma l-Prim Ministru flok 40 ċenteżmu roħs ta tnaqqis tad-daħq. L-ewwel Joseph Muscat għamel konferenza stampa qisu kien se jtella’ rocket fl-ispazju u mbagħad qagħad jiftaħar fil-baġit b’roħs deriżorju li messu kien għaxar darbiet aktar.
Inħallsu 30 ewro meta suppost inħallsu 20 Meta tqis li l-prezz taż-żejt illum hu fejn kien ħames snin u nofs ilu, u tara x’konna nħallsu għall-petrol u d-diesel f’Malta meta żżejt kien bl-istess prezz fl-2009, is-somom huma ċari. Dak li ħames snin u nofs ilu konna nħallsu għalih 20 ewro f’petrol jew diesel, issa rridu nħallsu għalih 30 ewro. Il-Gvern qed jisraqna 10 ewro f’kull 30 li nagħtu lill-karozza.
Muscat iġegħilna nħallsu għall-fallimenti tiegħu Din hi s-sena l-ġdida f’Malta: taxxa ġdida. Flok Joseph Muscat jirriżenja kif wiegħed hu stess minħabba l-falliment ċar tiegħu filqasam tal-enerġija, qed iġiegħel lilna nħallsu għall-falliment tiegħu... kull darba li mmorru fil-pompa tal-petrol nagħtu d-diesel jew il-petrol lill-karozza.
9
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
Lura għal żmien id-dlam
L-għada tal-ewwel tas-sena, lunika ġurnata minn dawn ilġranet ta’ festi li rnexxieli jkolli ġurnata ’l bogħod mix-xogħol, iddeċidejna li mmorru sa TasSliema bit-tfal, nieħdu breakfast imbagħad induru ftit ħwienet li bdew bi prezzijiet imraħħsa fuq dak li wieħed jixtri. Imma minn dan kollu li ppjanajna m’għamilna xejn għax hekk kif wasalna Tas-Sliema għall-ħabta tad-disgħa u kwart sibna l-ħwienet kollha bla dawl, inkluż stabbilimenti tal-ikel fejn sfortunatament bdew jibagħtu n-nies ’il barra peress li ma setgħux jużaw fran u makkinarju tal-elettriku. Meta staqsejna jekk kienx għadu kif imur id-dawl, qalulna li kien ilu maqtugħ mill-erbgħa ta’ filgħodu. Il-ħwienet li kellna f’moħħna li nixtru mingħandhom iddiżappuntawna wkoll għax bid-dlam li kellhom ġewwa ma bdewx jabbużaw iħallu n-nies jidħlu għax kienu bla kontroll u b‘nuqqas tassistema tas-sigurtà mitfija peress li din ukoll taħdem bl-elettriku. Minbarra d-diżappunt talfamilja u tiegħi li konna ilna nippjanaw dan il-jum fejn spiċċajna kellna nerġgħu mmorru lejn iddar, bla dubju kien ta’ diżappunt ikbar għas-sidien li min jaf kemm tilfu kummerċ f’ġurnata li
ħafna jkunu ppjanaw li jmorru jixtru fil-bidu tas-sale u għax hija wkoll ġurnata li wieħed ikun għadu qed igawdi mill-vaganzi. Kif dħalt fil-karozza, fl-aħbarijiet smajt li żdied il-konsum bi tnax fil-mija peress li tbaxxiet ferm ittemperatura u ħafna rrikorew għal sistemi ta’ arja kkundizzjonata biex isaħħnu d-dar tagħhom. Dan fakkarni fi żminijiet oħra… meta kumbinazzjoni wkoll kellna Gvern Laburista jmexxina. Mhux ta’ b’xejn hawn min jikkompara lil Joseph Muscat ma’ Duminku Mintoff! John Attard Birżebbuġa
dawl u tliet sighat ta’ divertiment għall-familji kollha li attendew. Ħasra li t-teatru ma kienx mimli kollu kif jixraq għal produzzjoni bħal din li min jaf kemm swiet xogħol u spejjeż. L-unika kritika tiegħi hija li fejn konna bilqiegħda aħna (filgallarija) is-seats minkejja li jidhru kważi ġodda, huma skomdi ħafna għal min bħali għandu saqajh ftit twal u mhumiex adegwati għal produzzjoni ta’ dak ittul. Forsi d-direzzjoni tal-Istitut Kattoliku taħseb għal rimedju għal dan l-inkonvenjent. Maria Frendo Birkirkara
Il-pantomima X’ġenerożità! Kultant, speċjalment f’dawn iżtal-Milied żminijiet ta’ festi, ngħid bla ma rrid Dan l-aħħar kelli l-opportunità nattendi għal waħda mir-rappreżentazzjonijiet tal-pantomima bil-Malti mtellgħa mill-kumpanija Teatru Rjal. Kont ili ħafna ma mmur lIstitut Kattoliku u jkolli nistqarr li kont impressjonata bil-livell tal-produzzjoni. Ix-xenarju kif ukoll il-kostumi huma mqabbla ma’ produzzjonijiet li rajt filWest End u nixtieq nieħu lopportunità u nifraħ mill-qalb lill-producer li tana spettaklu verament mill-aqwa ta’ kuluri u
25 sena ilu f’In-Nazzjon
kemm qed nesaġeraw fil-ġbir ta’ flus, kulħadd jiġbor, maratona fuq oħra, min għal ħaġa u min għal oħra. Imma mbagħad meta nara li f’kull ġabra li ssir jintlaħaq lgħan li għalih tkun saret, nagħlaq ħalqi u ngħid biss kemm hu ġeneruż dan il-poplu tagħna. Qed nibgħat din l-ittra meta għadha kif għalqet il-maratona ta’ ġbir b’risq id-Dar talProvidenz. Joe Abela Ħal Qormi
Frott l-istrajkijiet politiċi tal-GWU, lSGS tista’ tieqaf. Jekk jgħid it-titlu talartiklu prinċipali fil-faċċata ta’ In-Nazzjon ta’ bħal-lum 25 sena. Minħabba l-azzjonijiet politiċi li qed tagħmel il-GWU bħalissa, jista’ jkun li minn għada s-Sibt l-SGS Thomson ikollha tibgħat lill-ħaddiema tagħha lura d-dar. Mhux għaliex il-GWU se tordna strajk fl-SGS iżda għaliex il-GWU ibbojkottjat prodotti ta’ ditta oħra. Minn stħarriġ li għamel dan il-ġurnal, jirriżulta li l-proċess industrijali fl-SGS jiddependi mill-użu ta’ gass speċjali li timportan permezz tad-ditta Multigas. Bħalissa l-GWU qed tibbojkottja xi prodotti ta’ din id-ditta u tat direttiva lill-ħaddiema tax-xatt biex ma jmissux prodotti tagħha. L-SGS għandna kunsinja ta’ gass li issa ilha ġranet ix-Xatt iżda minħabba l-azzjoni politika tal-GWU din ma tistax tinħatt.
Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
10
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
INTERVISTA
Oliver Friggieri
Fl-isfond tat-triloġija ‘Hekk tħabbat il-Qalb Maltija’ (134)
Insiru Nafu Min Aħna Joe Mikallef
Fil-ħarġa tal-lum ta’ ‘InNazzjon’ qed nippubblikaw il134 parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nitrattaw temi u realtajiet differenti. Illum, se nitkellmu dwar issinifikat tal-Milied li għadu kemm għadda. Dan bl-iskop preċiż li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ngħarblu bl-aktar mod akkanit, iżda li bosta drabi wkoll nagħżlu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-ħajja mgħaġġla li qed ngħixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-saħħa talkapaċitajiet indiskussi tiegħu, kapaċi janalizza u jidħol filfond ta’ dawn it-temi li għandhom jgħinuna aktar biex niskopru aħjar min aħna, fejn aħna u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti għadd ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparteċipaw billi huma wkoll jibagħtulna l-ħsibijiet tagħhom. Kull korrispondenza u email għal dan l-iskop għandha tintbagħat f’dan lindirizz elettroniku hawn imniżżel: joe.mikallef@media.link.com.mt
Il-politiċizzazzjoni tal-Knisja wasslet biex hi tidher bħala istituzzjoni umana, normali oħra
Ftit jiem ilu għadda Milied ieħor. Kien suġġett li aħna ddiskutejnieh fit-tul, għal aktar minn darba, f’din is-sensiela. Issa li għadda l-istaġun kollu tal-Milied, għaddew il-festi u kollox, x’inhi l-impressjoni ġenerali tiegħek ta’ dan kollu? Meta tqis il-festi kollha, kemm f’Malta u kemm fid-dinja, x’tikkonkludi? Hi konklużjoni ċara ħafna, u li ma hix ħlief pass ieħor fi proċess li ilu snin twal li beda: il-Milied qiegħed jissokta jsir dejjem aktar festa lajka, li fiha ma tidhirx u wisq inqas tinħass il-preżenza ta’ Sidna Ġesù Kristu, li hu waħdu huwa l-qofol taċ-ċelebrazzjonijiet kollha. Il-kelma Semitika ‘Milied’ (suppost: ‘miwlied’, nom mimmat minn WiLeD) tfisser il-jum tat-twelid, il-‘birthday’. Dak li hu l-qofol tal-festi qiegħed jitwarrab dejjem aktar. Id-dehra ta’ Ġesù Bambin saret ħaġa rari, jew saħansitra tbiddlet fid-dehra ta’ tifel jew tfal mingħajr ebda rabta mad-dehra klassika, magħrufa tat-tarbija Ġesù. Ir-raġunijiet huma diversi. Ir-
raġuni ewlenija hi li folla dejjem akbar ta’ bnedmin qegħdin iħossu li t-tifsira reliġjuża tal-Milied ma tikkonvinċihomx bħala ġrajja li tintrabat mal-mistoqsijiet u mattweġibiet il-kbar li n-natura umana tagħhom tnissel fihom. IlMilied jibqa’ rilevanti fit-tifsira unika tiegħu: it-twelid ta’ Xi Ħadd li sostna li hu l-Iben ta’ Alla. Madwar din l-idea trabbiet kultura sħiħa. Issa dik il-kultura waslet biex tikber mingħajr issens oriġinali tagħha. Ma jidher li sar ebda sforz biex ‘Kristu jerġa’ jitqiegħed fil-Milied’, kif kien jgħid slogan Ingliż-Amerikan li ħareġ ftit snin ilu. Is-siġra (talMilied) bl-għeruq maqtugħa… Hemm raġuni waħda, fondamentali, għal dan kollu? Hemm ħafna x’juri li l-apatija għall-qofol reliġjuż hi prodott talħajja fi ħdan il-komunità li temmen stess. Il-periklu ewlieni fi żmienna hu li l-komunità reliġjuża stess titlef il-fidi. Issuċċess teknoloġiku huwa tant qawwi li jasal inessi l-aspett eżistenzjali tal-ħajja umana, anki jekk din l-ansjetà reliġjuża dwar
l-iskop tal-ħajja hi dejjem preżenti. Imma ma hix preżenti daqskemm kienet fi żminijiet oħra, bħalma huma s-seklu dsatax u l-ewwel nofs tas-seklu għoxrin. Il-kapaċitajiet xjentifiċi wasslu lill-bniedem biex jinsa jew iwarrab il-mistoqsijiet permanenti li l-bniedem jitwieled u jgħix bihom. L-arti stess ma hix imnebbħa l-aktar minn dan laspett. L-ateiżmu jitnissel sikwit fi ħdan kultura kredenti ta’ xeħta jew oħra. Jekk tingħata limpressjoni li hemm tweġiba għal kollox, u jekk aħna lesti li nħallu l-idea tat-tbatija tegħleb lill-idea ta’ Alla ħanin, allura ċċaħda tal-fidi, l-indifferenza, ixxettiċiżmu jsiru l-effetti naturali ta’ dan il-proċess. Ilna li rajna lperiklu li kwistjonijiet reliġjużi jispiċċaw biex jissarrfu fi kwistjonijiet ekonomiċi, soċjoloġiċi. Id-diskors reliġjuż sar sikwit diskors dwar is-soċjetà u dwar problemi soċjali. Fi kliem ieħor, diskors li suppost isir fid-dawl ta’ tifsira li tmur lil hinn mir-realtà ta’ din id-dinja sar diskors purament lajk. Irreazzjoni tad-dinja lajka hi kor-
retta: ‘ma hemmx għalfejn ikolli l-fidi biex nagħti karità, biex nuri solidarjetà, u l-bqija. Hekk hu. Ilpolitiċizzazzjoni tal-Knisja wasslet biex hi tidher bħala istituzzjoni umana, normali oħra. Ilfatt li l-figura tal-Bambin kienet nieqsa kważi għal kollox, marġinali, f’dan il-Milied hu eżempju ta’ kif il-lajċiżmu hu prodott imrobbi u koltivat fi ħdan ilkomunità kredenti stess. Prietka ċivili, lajka, politika hi dik li hi.
Naħseb li f’dan l-istaġun tal-Milied kienet importanti l-idea tal-‘political correctness’, dik l-attitudni li biha jitħalla barra kull riferiment għall-Milied bħala festa reliġjuża. L-idea li nkunu ‘politikament korretti’ tfisser li kull riferiment għal Alla u għar-reliġjon isir ħaġa kollha kemm hi privata. Hemm inkonsistenza kbira f’dan ir-raġunament minħabba li dan għandu allura jgħodd għal kull għażla oħra. Ngħidu aħna, ħadd ma għandu juri li jżomm mat-tali partit politiku jew tim sportiv, jew kull ħaġa oħra li tinvolvi
www.maltarightnow.com
11
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
INTERVISTA
Fl-isfond tat-triloġija ‘Hekk tħabbat il-Qalb Maltija’ (134)
Insiru Nafu Min Aħna
Fil-Milied ta’ din is-sena reġa’ deher in-nuqqas ta’ kulma jfakkar it-tifsira storika vera ta’ x’ġara f’Betlem madwar elfejn sena ilu
għażliet differenti. Il-fatt hu li l-idea tal-‘political correctness’ hi antika u suppost għadda żmienha minħabba li hi miżura li teskludi u mhux tinkludi lill-oħrajn. Id-demokrazija ma tfissirx ħadd, imma tfisser loppost: kulħadd. Fil-Milied ta’ din is-sena reġa’ deher in-nuqqas ta’ kulma jfakkar it-tifsira storika vera ta’ x’ġara f’Betlem madwar elfejn sena ilu.
Naħseb li dawk li jintlaqtu l-aktar minħabba din il-‘korrettezza politika’ huma t-tfal… Hekk hu. Kollox jasal għandna bis-saħħa tal-kontinwità minn ġenerazzjoni għal oħra. Dan jgħodd għal dak kollu li omm u missier jixtiequ li jgħaddi mingħandhom għal għand uliedhom. Din hi dik li nsejħulha ‘tradizzjoni’. Mingħajrha tinqata’ l-katina storika u kulturali u lwirt tal-imgħoddi jispiċċa biex ma jgħaddix għand il-ġenerazzjoni l-ġdida. Dan hu dak li qiegħed jiġri f’diversi oqsma talħajja, u qabelxejn fil-qasam reliġjuż. Kulma qegħdin ngħidu dwar il-Milied mingħajr Kristu huwa eżempju ewlieni ta’ dan lisforz biex Kristu jitwarrab u jintesa. B’dan il-mod jiġri li l-kon-
tinwità tieqaf, il-katina tinqata’, u t-tradizzjoni ma tissoktax. Hekk imutu r-reliġjonijiet, id-drawwiet, il-lingwi…
Huwa possibbli li jsir irkupru ta’ kulma ntilef fi proċess bħal dan? Kollox jiddependi minn kemm wieħed huwa mħasseb dwar din ir-realtà. Kollox jiddependi mill-ewwel klassijiet tattagħlim, u naturalment, kollox hu marbut mal-ambjent familjari. Ilkoll nistgħu nikkalkolaw kemm dan huwa veru billi, fost l-oħrajn, immorru lura bil-memorja lejn is-snin ta’ tfulitna fiddar u fl-iskola, u naraw kemm dak kollu li hemm fina llum, f’ċerta età li ninsabu fiha, huwa r-riżultat ta’ kulma ġarrabna filfażi bikrija ta’ ħajjitna. Għandi l-impressjoni li, fost loħrajn, l-għanjiet Maltin talMilied m’għadhomx jinstemgħu daqs qabel. Nistgħu ngħidu li bosta drabi ma nstemgħu xejn, u minflokhom instemgħu oħrajn. Waħda mill-esperjenzi sbieħ li jżommu komunità magħquda hi l-esperjenza tal-kant. L-għanjiet ta’ pajjiż iżommu lil dak ilpajjiż qawwi u sħiħ. Ma jinħallx, minkejja kollox. Nieħdu leżempju sabiħ tat-Taljani. Ikantaw matul il-ġurnata kollha.
U jekk tiftaħ is-sett tat-televiżjoni u tfittex stazzjon Taljan, issib żgur lil xi ħadd ikanta… Hekk ukoll il-pajjiżi l-oħra li nafu bihom. Għall-kuntrarju, Malta ma tindunax li b’dan ilmod hi qiegħda tħoll rabtiet ta’ sekli sħaħ. Dan iwassal biex ġenerazzjonijiet Maltin ta’ għada jħossu ruħhom inqas minn ħaddieħor.
Huwa possibbli li jsir ‘revival’ ta’ kulma qiegħed jintilef? Dażgur li hu possibbli. Sforzi bħal dawn saru f’diversi pajjiżi fejn kien hemm bżonn li poplu jerġa’ jiskopri lilu nnifsu. F’Malta kellna u għandna ‘revivals’ ta’ xejriet differenti, bħalma huma r-riċetti tal-ikel, il-presepji, logħob tat-tfal… Bħal f’oqsma oħrajn, hi lKnisja li għandha l-aħjar mezzi biex tagħti sehem bħal dan, u dan jista’ jsir fil-livell parrokkjali daqskemm fil-livell edukattiv. L-iskejjel tal-Knisja jistgħu jkunu l-ewwel istituzzjonijiet li jgħinu lit-tfal biex jiskopru lilhom infushom, lil pajjiżhom, lil nieshom. B’dan il-mod inkunu moderni, aġġornati, għaliex hekk jagħmlu l-pajjiżi l-oħrajn. Nerġgħu lura għal punt
importanti li semmejna fil-bidu. It-twarrib tal-aspett Nisrani filMilied hu rifless tal-kultura dominanti ta’ żmienna. Hu proċess li inti tarah bħala karatteristika tal-era postmoderna li ninsabu fiha. Iva, u l-festi tal-Milied huma eżempju ewlieni. It-telfa tas-sens ta’ kulma hu metafiżiku hi telfa li tingħaraf fi ħdan il-komunità reliġjuża stess. Xitla tgħix jew tinxef fil-ħamrija tagħha stess. Id-dinja ma hix tara biżżejjed nies li għandhom konvinzjoni qawwija. U konvinzjoni qawwija tfisser imħabba qawwija. Eżempju importanti ta’ dan huwa l-Papa Franġisku… Il-Papa li qiegħed imur lura lejn reliġjon tal-imħabba, miftuħa, aktar milli reliġjon tal-liġi, magħluqa. Għalhekk dan il-Papa hu ‘oġġett’ ideali biex ikun iċċensurat, ikkritikat fi ħdan l-istituzzjoni tiegħu stess. L-appell tiegħu favur fidi mibnija fuq l-imħabba, akkost ta’ kollox, ma hux appell li jingħoġob minn kullħadd. Hu appell li jiftaħ il-bibien (talĠenna) wisq.
It-telfa tas-sens ta’ kulma hu metafiżiku hi telfa li tingħaraf fi ħdan il-komunità reliġjuża stess. Xitla tgħix jew tinxef fil-ħamrija tagħha stess. Id-dinja ma hix tara biżżejjed nies li għandhom konvinzjoni qawwija. U konvinzjoni qawwija tfisser imħabba qawwija
www.maltarightnow.com
12
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Reazzjoni feroċi għas-sanzjonijiet IL-KOREA TA’ FUQ
Membru tal-iskwadri għall-emerġenza Indoneżjani jsegwi helicopter tan-Navy ta’ Singapore li rritorna filbażi wara li ħa sehem fit-tfittxija għall-ajruplan tal-AirAsia (ritratt: EPA)
Jirkupraw aktar katavri mill-baħar ta’ Java IT-TRAĠEDJA TAL-AIRASIA
It-tfittxija għall-ajruplan talAirAsia li ġġarraf waqt titjira mill-Indoneżja lejn Singapore daħlet fit-tieni ġimgħa, bl-aħħar rapporti jgħidu li l-iskwadri għall-emerġenzi li qed iduru filBaħar ta’ Java rnexxielhom itellgħu erba’ katavri oħra millinħawi. L-awtoritajiet qalu li s’issa kienu rkuprati 34 katavru minn fost l-għexieren tan-nies li kienu qed jivvjaġġaw bl-ajruplan tattip Airbus A320. Dan minbarra li nstabu ħames oġġetti kbar filbaħar li jaħsbu li huma partijiet mill-ajruplan, li x’aktarx li inqasam bl-impatt mal-ilma. Madankollu, il-maltemp kontinwu qed itellef l-isforzi taliskwadri fiz-zona, bil-bugħaddasa
jkollhom jissospendu t-tfittxija għall-qafas tal-ajruplan fejn jistgħu hemm il-maġġoranza tal-162 persuna li kienu qabdu l-vjaġġ fatali. Filwaqt li l-maltemp qed jissemma bħala l-akbar fattur f’din it-traġedja, il-kaxxi ssuwed (data recorders) talajruplan għad iridu jinstabu. Filpreżent, madwar 30 vapur qed jieħdu sehem fit-tfittxija għallajruplan fil-Baħar ta’ Java u fejn qed jingħataw l-appoġġ minn numru ta’ ajruplani u helicopters. Skont ir-rapporti, vapur talqawwiet tal-baħar ta’ Singapore irkupra wieħed mill-katavri, waqt li l-vapur tan-Navy Amerikan, il-USS Sampson, tella’ t-tlieta l-oħra mill-baħar u wassalhom lejn il-belt ta’
Pangkalan Bun, fl-Indoneżja. Minkejja t-tamiet li t-temp seta’ jaqleb għall-aħjar, ilkundizzjonijiet fiz-zona baqgħu jxekklu t-tfittxija, bilbugħaddasa li ġejjin millIndoneżja u r-Russja jilmentaw dwar in-nuqqas ta’ viżibbilta f’qiegħ il-baħar. Filwaqt li qed jintużaw ilkameras speċjali biex jinġibdu rritratti tal-oġġetti fil-baħar, ilmewġ għoli – li qed jilħaq massimu ta’ ħames metri – u lkurrenti qawwija qegħdin jirrendu l-użu tagħhom diffiċli. Dan meta l-Uffiċjali għallEmerġenzi sostnew li qed jiffaċċjaw tellieqa mal-ħin ‘bittemp qed jiddetermina l-aġenda’ f’dawn iċ-ċirkostanzi.
Ir-reġim komunista fi Pyongyang qal li s-sanzjonijiet ġodda imposti fuq il-Korea ta’ Fuq b’konnessjoni mal-attakk ċibernetiku riċenti fuq il-kumpannija Sony Pictures jirriflettu l-politika ostili u provokattiva tal-Istati Uniti’. L-Istati Uniti imponiet issanzjonijiet fuq tliet organizzazzjonijiet tal-Korea ta’ Fuq u 10 individwi wara li l-FBI akkużat lil Pyongyang rigward lattakk kontra Sony. Il-Korea ta’Fuq kienet faħħret l-attakk inkwistjoni iżda ċaħdet li kellha sehem fl-aġir
kontra l-interessi ta’ dik ilkumpannija. L-attakk ċibernetiku seħħ hekk kif is-Sony kienet qed tħejji biex toħroġ il-film komiku The Interview, li jibbaża fuq kumplott fittizju kontra l-ħajja ta’ Kim Jong-un, il-Mexxej tal-Korea ta’ Fuq. Għall-bidu, is-Sony kienet ħassret il-pjani biex turi l-film iżda mbagħad iddeċidiet li tiċċirkola l-produzzjoni fuq lInternet minbarra li turih ukoll f’numru limitat ta’ kumplessi taċċinema fl-Istati Uniti.
20 Kardinal ġdid IL-BELT TAL-VATIKAN
Il-Papa Franġisku ħatar 20 Kardinal ġdid, li jinkludu uffiċjali tal-Knisja minn pajjiżi Afrikani bħat-Tonga u l-Etjopja, minbarra Myanmar, li jinsab filkontinent tal-Asja. Ħmistax minn dawn il-kardinali – li jingħataw il-ħatra formalment fl-14 ta’ Frar – huma taħt it80 sena, li jfisser li huma eliġibbli biex jieħdu sehem fil-konklavi li teleġġi lis-suċċessur tal-Papa.
Intant, il-Papa Franġisku qal li l-għażla tal-Kardinali minn 14 ilpajjiż u li jirrappreżentaw il-kontinenti kollha turi ‘r-rabta inseparabbli’ tal-Vatikan mal-Knejjes Kattoliċi madwar id-dinja. Il-Papa ħabbar ukoll li, bejn it12 u t-13 ta’ Frar, se jmexxi laqgħa għall-Kardinali kollha bliskop li jiddiskutu r-riforma talKurja, li hi l-entità amministrattiva tal-Vatikan.
Il-Greċja trid tirrispetta l-kundizzjonijiet tal-bailout IL-ĠERMANJA
Il-Gvern tal-Ġermanja qed jistenna li l-Greċja tirrispetta lkundizzjonijiet tal-ftehim għallbailout internazzjonali, ‘bħalma kienet irrispettat l-obbligi tagħha fil-passat’. Dan qalu Georg Streiter, kelliem għall-Kanċillier Angela Merkel, li, imbagħad, naqas milli jikkummenta dwar rapporti li lGvern Ġermaniż hu ‘kuntent’ bil-fatt li z-zona ewro kapaċi tiflaħ għal sitwazzjoni fejn ilGreċja toħroġ minn dan il-grupp ta’ pajjiżi. Il-poplu tal-Greċja fil-25 ta’ Jannar jivvota f’elezzjoni ġenerali u meta l-Partit Syriza, li jopponi l-politika tal-awsterita, jinsab fuq quddiemnett skont laħħar stħarriġ ta’ opinjoni. Il-Mexxejja ta’ Syriza jridu jinnegozjaw mill-ġdid ilkundizzjonijiet tal-bailout internazzjonali fejn l-hekkimsejħa troika – l-Unjoni Ewropa, il-Fond Monetarju
Angela Merkel
Internazzjonali u l-Bank Ċentrali Ewropew – kienu appoġġjaw ilGreċja bil-wiegħda ta’ 240 biljun ewro, bil-patt li Ateni ssegwi programm ta’ qtugħ fil-baġit u riformi ekonomiċi. Intant, Streiter qal li ‘kull Gvern ġdid (fil-Greċja) għandu d-dover li jimxi mal-obbligi talkuntratti li tkun daħlet fihom lamministrazzjoni preċedenti’.
www.maltarightnow.com
13
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
AĦBARIJIET TA’ BARRA
L-aħħar ħtif ta’ persuni jżid l-allarm tal-komunità Kristjana IL-LIBJA
Ma nstama’ xejn aktar dwar l20 Kristjani Kopti li nħatfu, flaħħar jiem, mill-militanti Iżlamiċi li jinkludu membri talgrupp Ansar al-Sharia li għandu r-rabtiet mal-moviment terroristiku Al-Qaida u li, fil-preżent, qed imexxi l-kampijiet għattaħriġ ta’ ġellieda mal-Grupp Stat Iżlamiku (ISIS). Filwaqt li ma daħlux rapporti ġodda dwar id-destin tal-priġunieri, il-każ kompla jżid l-allarm fost ilmembri tal-minoranza Kristjana fil-Libja. Intant, is-sorsi qrib ilGvern Libjan qalu li 13 minn dawn
il-Kristjani, li ġejjin mill-Eġittu, spiċċaw f’idejn il-militanti fil-belt ta’ Sirte fejn kien trabba l-eksdittatur Libjan, Muammar Gaddafi. It-tlettax jidhru li nħatfu fi tmiem il-ġimgħa, bl-identitajiet tagħhom ma jkunux żvelati. Ingħad li l-aggressuri li daħlu ġo kumpless residenzjali kienu sseparaw lill-Kristjani (kollha rġiel) mill-Musulmani, b’talewwel jispiċċaw immanettjati u mkaxkrin ‘il hinn lejn destinazzjoni li ma kenitx magħrufa. Fil-preżent, eluf ta’ Eġizzjani qed jaħdmu fil-Libja – fil-parti
kbira fis-settur tal-bini – b’numru minnhom jisfaw maqtula fissnin riċenti. Proprju l-ġimgħa loħra, koppja Eġizzjana kienet instabet maqtula fid-dar tagħha f’Sirte, bl-aggressuri aktar tard joqtlu lil binthom ta’ 13 il-sena li kienu ħatfuha ostaġġ. Il-qtil seta’ kien immotivat bi skop reli;już, bil-minoranza żgħira tal-Kristjani fil-Libja ilha tesprimi l-biża’ akuta dwar lestremiżmu Iżlamiku – b’mod partikolari ladarba żdiedu lmilizzji armati li qed jinfurzaw il-kontroll fuq ħafna zoni li l-
Gvern m’għandux amministrazzjoni fuqhom. Filwaqt li l-Libja għadha mifnija ‘bil-kriżi tal-Gvernijiet rivali’ – wieħed f’Tobruk (fejn sab refuġju l-Gvern rikonoxxut mill-Punent) u bl-ieħor appoġġjat mill-milizzji Iżlamiċi fi Tripli – għadhom qed jiċċirkolaw numru bla rażan ta’ armamenti flidejn li qed iżidu l-periklu għallħajja f’dan il-pajjiż. Minbarra Sirte, hu minnu li Tripli, il-belt kapitali u Benghazi, it-tieni belt ewlenija tal-Libja huma kontrollati mill-milizzji li
jinkludu elementi radikali li qed jiġġieldu għall-aktar kawżi estremisti tal-Iżlam. Fi tmiem il-ġimgħa, ġellieda Iżlamiċi attakkaw u qatlu talanqas 15 il-suldat Libjan fil-belt ta’ Soknah, lejn ix-Xlokk ta’ Tripli, u fejn numru ta’ suldati spiċċaw imbiċċrin mill-aggressuri li ssemmew bħala alleati tal-ISIS. Sadanittant, illum għandhom jibdew it-taħditiet sponsorjati minNazzjonijiet Uniti li huma intiżi lejn it-tmiem tal-vjolenza u l-istaġnar politiku li żammew il-Libja f’morsa għal dawn l-aħħar xhur.
ISLE OF WIGHT: Numru ta’ tug boats iduru madwar vapur għall-ġarr tal-merkanzija li tela’ l-art, ‘il hinn minn din il-gżira, waqt li fi triqtu lejn il-Ġermanja. L-inċident seħħ nhar is-Sibt meta l-’Hoegh Osaka’ kien qed iwassal kunsina ta’ karozzi lejn il-Ġermanja u fejn spiċċa f’diffikultajiet fl-inħawi ta’ Bramble Bank. Il-gwardjani tal-kosta salvaw il-25 membru tal-ekwipaġġ tal-vapur, bil-kumpannija Hoegh Autoliners qed tevalwa l-ħsarat minbarra ‘issues rigward l-istabbilta tal-vapur’. Salbieraħ, il-’Hoegh Osaka’ kien għadu mwaħħal u maqlub fuq ġenb fl-inħawi bejn l-Isle of Wight u l-Bajja ta’ Calshot tar-Renju Unit (ritratt: EPA)
Jinqerdu d-djar fl-agħar nirien mill-1983 L-AWSTRALJA
In-nirien tal-bosk li ilhom jaqbdu għal diversi jiem issa qed jidhru inkontrollabbli, bl-awtoritajiet f’Adelaide jaħsbu li, s’issa, inqerdu ’l fuq minn 30 dar, bil-fjammi qed javvanzaw lejn inħawi ġodda. Madwar 800 persuni mħarrġin biex jikkumbattu n-nirien qed jagħmlu l-almu tagħhom biex jikkontrollaw is-sitwazzjoni, binnirien jaħkmu u jeqridu l-artijiet qalb l-għoljiet madwar il-belt ta’ Adelaide.
L-uffiċjali qalu li n-nirien huma l-agħar li qatt seħħew f’din iz-zona mindu żbruffaw in-nirien tal-1983 magħrufa bħala l-Ash Wednesday Bushfires, li kienu qatlu 75 persuna. Intant, l-irwiefen qed imexxu u jferrxu l-fjammi madwar iz-zona, bil-Prim Ministru tal-Istat ta’ South Australia, Jay Weatherill, jgħid li ssitwazzjoni għadha kritika u li lawtoritajiet qed jiffaċċjaw ‘emerġenza kbira’.
Għadab dwar il-każ ta’ tarbija li ma ngħatatx difna xierqa FRANZA
Gruppi ta’ attivisti esprimew rabja kbira għas-Sindku ta’ Champlan talli rrifjuta li jagħti spazju xieraq biex tindifen tifla ċkejkna li kienet membru talkomunità taż-żingari, magħrufa bħala Roma. It-tarbija mietet f’Jum ilMilied b’kaġun ta’ kundizzjoni fatali li tmiss lit-tfal f’età żgħira u l-awtoritajiet ta’ Champlan, li
tinsab lejn in-Nofsinhar ta’ Pariġi, ma tawx permess biex ittifla tindifen fl-inħawi. Il-familja tat-tarbija qed jgħixu ġo kamp taż-żingari f’Champlan u s-Sindku ta’ din il-belt, Christian Leclerc, qal li qed jispiċċalhom l-ispazju riservat għad-dfin ta’ persuni. Hu, imbagħad, saħaq li f’każi bħal dawn, il-priorita trid tingħata
lin-nies li jħallsu t-taxxa, bilkummenti jqanqlu xita ta’ kritika u kundanna minn diversi bnadi. Min-naħa tiegħu, is-Sindku tal-belt ta’ Wissous, li tinsab qrib ta’ Champlan, insista li ma setax jifhem id-deċiżjoni ta’ Leclerc u qal li għandu joffri qabar lillfamilja tat-tifla. Mifhum, intant, li l-funeral tat-tarbija għandu jsir illum.
www.maltarightnow.com
14
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
AĦBARIJIET TA’ BARRA
Rabja għal ktieb ‘inġurjuż’ dwar ir-Reġina Omm IR-RENJU UNIT
Membri tal-’Appalachian State University Marching Mountaineer Band’ jieħdu sehem f’waħda mill-parati għas-Sena Ġdida li saru f’Londra. Fil-ġimgħat li ġejjin ir-Renju Unit se jidħol għal programm ta’ djalogu u kuntatti intensivi bl-iskop li jwasslu għall-bidliet sostanzjali fl-istituzzjonijiet tal-UE (ritratt: EPA)
Ir-Renju Unit jinsisti b’maratona ta’ żjarat ‘għal riforma’ L-UNJONI EWROPA
Il-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, [areġ direttiva lil Philip Hammond, is-Segretarju tiegħu għall-Affarijiet Barranin, biex iżur kull pajjiż Ewropew qabel issir l-elezzjoni ġenerali firRenju Unit, bl-iskop li hu ikattar l-appoġġ għar-riformi ewlenin tal-Unjoni Ewropea. Cameron irid li jsiru t-taħditiet ma’ kull pajjiż-membru tal-UE, fejn il-Britanniċi jippreżentaw ‘id-domandi għall-bidliet u rriformi’. Dan meta r-Renju Unit qed jaħseb biex, sal-2017, jorganizza referendum dwar jekk ikomplix bħala membru tal-UE jew le. Filwaqt li Hammond ikkonkluda diġa taħditiet ta’ livell għoli ma’ 13 il-pajjiżmembru tal-UE, fadallu anqas minn 80 jum sakemm tissejjaħ lelezzjoni ġenerali fir-Renju Unit (fl-aħħar ta’ Marzu) u meta qed jaħdem kontra l-ħin bl-iskop li
pajjiżu ‘jieħu lura xi poteri minn Bussell’. Hammond, s’issa, żar 11 il-belt kapitali tal-Ewropa, fejn kellu taħditiet fuq l-ogħla livell malMexxejja Ewropej bit-tama li jixpruna alleanza (ta’ pajjiżi) li huma favur ir-riforma radikali tal-UE. Min-naħa tiegħu, David Cameron wiegħed li jekk ikun għadu Prim Ministru tar-Renju Unit wara l-elezzjoni, hu beħsiebu jinnegozja mill-ġdid l-isħubija ta’ pajjiżu mal-UE qabel isir irreferendum li jiddeċiedi jekk irRenju Unit hux ‘barra jew ġewwa’. Cameron diġa fassal kriterji stretti, li, fost oħrajn, huma intiżi biex jipprojbixxu lin-nazzjonali tal-UE li jieħdu residenza firRenju Unit milli jikkwalifikaw għall-benefiċċji tax-xogħol jew social housing sakemm jgħaddu erba’ snin. Kriterju ieħor hu li limmigranti mingħajr xogħol
ikunu deportati mir-Renju Unit fi żmien sitt xhur jekk jibqgħu mingħajr impjieg għal dan iżżmien kollu. Fl-istess ħin, il-Prim Ministru Britanniku għamilha ċara li qed jippjana biex jifforma l-alleanzi mal-Mexxejja ta’ pajjiżi fiċċentru u l-lvant tal-Ewropa ‘li tilfu l-aqwa u l-aktar ħaddiema kapaċi’ li ddeċidew li jemigraw lejn ir-Renju Unit. Mifhum li Philip Hammond, dan ix-xahar, se jżur aktar pajjiżi Ewropej, qabel jibda ‘fażi ġdida’ ta’ djalogu u kuntatti madDeputati tal-Parlament Ewropew minn madwar il-kontinent. Dan meta l-Prim Ministru Cameron saħaq li qed jistenna li (Hammond) iżur ‘kull pajjiż talUE’ qabel l-elezzjoni ġenerali tas-7 ta’ Mejju fir-Renju Unit. Il-Parlament Britanniku għandu jxolji sa mhux aktar tard mit-30 ta’ Marzu li ġej.
Is-sena 2014 ma għalqitx fuq nota daqstant ferrieħa għallFamilja Rjali Ingliża minħabba ktieb ġdid kontroversjali li jirreferi għal ‘sitwazzjoni’ fejn ir-Reġina Omm ‘qattgħet l-aħħar 20 sena ta’ ħajjitha bħala mara li ma kenitx mentalment f’sikkitha u li ma kenitx tgħaddi mingħajr l-alkoħol’. Il-ktieb — bijografu ta’ William Tallon li kien qaddej u persuna qrib ħafna tar-Reġina Omm – għandu jkun ippubblikat f’Marzu li ġej. Intant, il-ktieb jinkludi wkoll sensiela ta’ allegazzjonijiet dwar membri oħra tal-Familja Irjali, fost referenzi għall-’aġir ta’ sakranazzi’ u ‘t-tip ta’ diskors (bejniethom) li żgur mhux aċċettabbli filpubbliku’. Ir-reazzjonijiet rabbjużi għal dan huma prevedibbli, b’Margaret Rhodes, eks-lady-in-waiting u kuġina tar-Reġina Eliżabetta, tfisser il-ktieb ta’ Tallon bħala ‘wieħed diżgustanti u bbażat fuq il-gideb.’ Hi u kummentaturi oħra kkritikaw fuq kollox lallegazzjonijiet ‘dwar persuna li hi mejta u ma tistax twieġeb għal dawn il-ħafna kalunji’. Il-ktieb jismu Backstairs Billy> The Royal Life of William Tallon u l-awtur, Thomas Quinn, hu
magħruf għan-novelli storiċi. Intant, il-protagonista tal-ktieb jibqa’Tallon, l-iben ta’ sid ta’ ħanut li kien serva lir-Reġina Omm għal 50 sena u li miet fl-2007. Fil-fatt, Tallon kien għadu qed jaħdem għar-Reġina Omm – omm ir-Reġina Eliżabetta t-Tieni – meta hi mietet, fl-2002, fl-eta ta’ 101 sena. Il-bijografu jgħid, fost oħrajn, ‘li l-membri tal-Familja Rjali jobgħodu s-serjeta u spiss jiċċajtaw ma’ xulxin, ġieli b’mod krudili, fil-ħajja privata’. Quinn, intant, jikteb li ‘Tallon kien jara n-naħa l-oħra talFamilja Rjali’, iżda Margaret Rhodes insistiet li l-ktieb inkwistjoni hu ‘miżgħud blineżattezzi’ filwaqt li ddefendiet b’mod qawwi l-memorja tarReġina Omm bħala ‘mara li kienet konxja mill-istatus tagħha u li kienet taf sew dwar x’inhu komportament xieraq f’din ilpożizzjoni’. Rhodes faħħret ukoll ‘is-sens inkredibbli ta’ umoriżmu’ li kellha r-Reġina Omm, iżda kelliema uffiċjali għal Buckingham Palace ma kkummentawx dwar ilkontenut tal-ktieb inkella dwar irreazzjoni li qanqal.
Ir-Reġina Omm... ‘Mira għall-ineżattezzi’
Ajruplani ta’ Elvis għall-bejgħ L-ISTATI UNITI
Żewġ ajruplani privati li kienu l-proprjeta tal-kantant mibki, Elvis Presley, se jinbiegħu blirkant, fost rapporti li l-identita tax-xerrej jew xerrejja potenzjali għandha tinżamm sigrieta. L-ajruplani – li jisimhom Lisa Marie (wara bint Elvis) u Hound Dog II – ma jistgħux jintużaw
għall-vjaġġi, u ilhom aktar minn 30 sena għall-wiri fi Graceland, ir-residenza leġġendarja talkantant, li tinsab f’Memphis, flIstat ta’ Tennessee. Fil-fatt, l-ajruplani huma favoriti mal-fans numerużi ta’ Elvis li qed jagħmlu t-tours ta’ Graceland – bil-Lisa Marie, tat-tip Convair
880, jinxtara mill-kantant fl-1975 (sentejn biss qabel mewtu), u jgħaddi minn modifikazzjoni sħiħa biex jinkorpora fih suite, b’sodda kbira u kamra għall-konferenzi. Lajruplan Hound Dog II, li ilu esebit fi Graceland mill-1984, hu tat-tip Lockheed JetStar u wkoll kien inxtara fl-1975.
www.maltarightnow.com
15
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
AĦBARIJIET TA’ BARRA
IL-BHUTAN: Qassisin Buddisti lebsin il-maskri jidhru waqt żifna tradizzjonali li saret bħala parti mill-festival annwali ta’ Tsechu, fid-distrett ta’ Sandrup Jhankar. Dawn il-festivals jagħtu opportunità lir-residenti tal-villaġġi biex jingħaqdu flimkien u jissieħbu fl-attivitajiet tradizzjonali li jmorru lura s-sekli. (ritratt: EPA)
Qed imexxu l-proċeduri xierqa għall-iscreening tal-Ebola IR-RENJU UNIT
Il-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, qal li r-Renju Unit għandu ‘l-arranġamenti u lproċeduri’ xierqa u lesti għalliscreening ta’ persuni li setgħu spiċċaw infettati bil-virus qattiel tal-Ebola. Cameron, li kien qed jitkellem fuq l-Andrew Marr Show, talBBC, tenna li diġa hemm ilmiżuri biex in-nies jittieħdu lisptar fejn isirulhom il-provi, filkażi fejn tista’ tfeġġ l-inċertezza.
Il-Prim Ministru mar fuq dan il-programm wara li infermiera Britannika, Pauline Cafferkey, mardet bl-Ebola waqt li kienet qed taħdem fi Sierra Leone. Hi kienet tħalliet taqbad ajruplan minn Londra għal Glasgow (flIskozja) minkejja t-tħassib dwar ir-riperkussjonijiet għas-saħħa pubblika. Fil-preżent, din l-infermiera, li kienet qed taħdem bħala voluntiera mal-Organizzazzjoni Save
the Children (fi Sierra Leone), tinsab f’kundizzjoni kritika. Dan ikkonfermawh l-awtoritajiet flisptar ta’ Londra fejn qed tinżamm Cafferkey bħalissa u li sostnew li l-mara kienet qalbet għall-agħar fi kwistjoni ta’ sigħat. L-infermiera, qabel, kienet telqet minn Freetown, fi Sierra Leone, u vvjaġġjat lejn Glasgow wara waqfiet f’Casablanca, filMarokk, u fl-ajruport ta’ Heathrow, f’Londra.
Cameron, ftit tal-jiem ilu, mexxa laqgħa tal-emerġenza biex jiddiskuti l-każ u qed jisma lpariri tal-esperti mediċi dwar jekk il-pajjiż għandux jimplimenta aktar miżuri għall-iscreening tan-nies. Fil-każi fejn teżisti linċertezza, il-pazjenti għandhom jittieħdu fl-Isptar ta’ Northwick Park ta’ Middlesex fejn jinżammu taħt osservazzjoni. Meta staqsewh jekk is-sigurta fil-kumplessi tal-ajruport hix
adekwata għal dawn il-każi, Cameron irrepeta li l-awtoritajiet ikkonċernati jridu jaħdmu ‘fuq prinċipju ta’ prekawzjoni’. Il-virus tal-Ebola qatel ‘il fuq minn 7,800 persuna – kważi kollha fil-pajjiżi tal-Punent tal-Afrika – mindu feġġ daqs sena ilu. L-Organizzazzjoni Dinjija tasSaħħa (WHO) qalet li l-ammont ta’ persuni infettati b’din ilmarda fi Sierra Leone, il-Liberja u l-Guinea, issa qabeż l-20,000.
quddiem qorti ta’ Florida, flIstati Uniti, u li trattaw il-mod kif il-prosekuturi kienu ħadu ħsieb każ partikolari kontra finanzjatur bl-isem ta’ Jeffrey Epstein. Sadanittant, il-gazzetta The Mail on Sunday identifikat ilmara li ressqet l-allegazzjonijiet dwar il-Prinċep bħala Virginia Roberts. Dan meta l-kelliema għallPalazz insistew li l-
allegazzjonijiet dwar ilkonnessjoni bejn il-mara u dDuka ta’ York huma bla bażi u infondati. L-istqarrija mill-Uffiċjali talPalazz kienet it-tieni waħda li indirizzat speċifikament lallegazzjonijiet inkwistjoni wara li l-gazzetti Ingliżi talbieraħ ippubblikaw dettalji dwar il-każ. L-ewwel stqarrija li ddefendiet lil Andrew kontra l-
allegazzjonijiet qalet li ‘kwalunkwe suġġeriment li dDuka seta’ kien involut f’xi imġieba ħażina jew illegali ma’ persuni taħt l-età għandu jitqies bħala kategorikament falz’. Intant, korrispondenti li jispeċjalizzaw fl-istejjer dwar ilFamilja Rjali Britannika qalu li din is-sitwazzjoni għandha lpotenzjal ‘biex tagħmel ħsara kbira lill-Prinċep Andrew u lillistituzzjoni li jirrappreżenta’.
Il-Prinċep Andrew (ritratt: EPA)
Jiċħdu kategorikament l-allegazzjonijiet dwar il-Prinċep IR-RENJU UNIT
Kelliema għal Buckingham Palace komplew jiċħdu kategorikament lallegazzjonijiet li l-Prinċep Andrew tal-Ingilterra kellu xi forma ta’ kuntatt sesswali ma’ mara li qed tinsisti li kienet ġiet sfurzata biex ikollha x’taqsam miegħu meta kienet għadha minorenni. Dan wara li l-Prinċep Andrew, li għandu t-titlu Duka ta’ York, issemma f’dokumenti li tressqu
www.maltarightnow.com
18
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
MADWARNA
Tisrif ta’ Litas Latvjani
Waħda mill-aħjar riservi tad-demm fl-aħħar snin
F'messaġġ fl-okkażjoni ta' tmiem is-sena, is-Servizz Nazzjonali tat-Transfużjoni tad-Demm permezz ta' Tony Micallef, Practice Nurse (Donor Liasion) qal li spiċċat is-sena 2014 u meta nħarsu lura, grazzi għall-ġererożità kbira tal-poplu Malti u Għawdxi, ir-riserva tad-demm fl-aħħar jiem tas-sena kienet waħda mill-aħjar li qatt kellhom tul diversi snin. Għaldaqstant, is-Servizz Nazzjonali tat-Trasfużjoni tadDemm filwaqt li rringrazzja lil kulmin b’xi mod ikkontribwixxa għal dan ir-riżultat, awgura s-Sena it-Tajba lil
kulħadd u fakkar li mard m'għandux vaganzi u li s-sosten bid-donazzjonijiet tad-demm irid jibqa’ għaddej tul il-jum kollha tas-sena. Għaldaqstant, il-pubbliku hu avżat li l-għoti tad-demm filjiem li ġejjin jista’ jsir: Kuljum (7 ijiem fil-ġimgħa) fiċ-Ċentru tal-Għoti tad-Demm ta’ Gwardamanġa. Il-ħin tal-ftuħ dejjem mit8:00 am sas-6:00 pm (l-aħħar reġistrazzjoni ssir fis-6:00pm). L-għoti tad-demm isir ukoll fis-sit għall-għoti tad-demm fid-daħla għas-Swali lKannella fl-Isptar Mater Dei, li nhar it-Tnejn 5 ta’ Jannar se
jerġa’ jkun disponibbli għallgħoti tad-demm mis-2:00pm sas-7:00pm (l-aħħar reġistrazzjoni tista’ ssir sas-7:00pm). Ilpubbliku hu mitlub isegwi ttabelli fil-kurituri tal-Isptar. L-għoti tad-demm isir ukoll fid-Dipartiment tal-Outpatients fl-Isptar Ġenerali t’Għawdex li nhar it-Tlieta 6 ta’ Jannar se jkun disponibbli għad-donazzjonijiet tad-demm mis-1:00pm sal-5:00pm. Huwa importanti li wieħed jieħu miegħu il-karta tal-identità, il-liċenzja tas-sewqan jew passaport Malti, u possibbilment iħajjar lil ħaddieħor jagħti d-demm ukoll.
Il-Litwanja adottat l-ewro fl-1 ta’ Jannar 2015, bil-munita unika tieħu post il-litas bħala lmunita nazzjonali tal-Litwani. Bħala servizz lill-pubbliku, matul Jannar u Frar 2015, ilbanek ċentrali kollha taż-Żona Ewro, fosthom il-Bank Ċentrali ta’ Malta, se jsarrfu bla spejjeż karti tal-flus litas f’euro. Il-karti tal-flus litas jistgħu
jissarrfu mit-2 ta’ Jannar sas-27 ta’ Frar 2015 fl-Annexe talBank Ċentrali ta’ Malta f’St James’s Counterguard fil-Belt Valletta, mit-Tnejn sal-Ġimgħa mit-08:30 sas-13:00. Il-karti jissarrfu bir-rata ta’ konverżjoni irrevokabbli ta’ €1 = LTL 3.45280 sa massimu ta’ €1,000 għal kull tranżazzjoni f’ġurnata waħda.
Hekk kif is-settur kulturali qiegħed kull ma jmur jikber f’pajjiżna, il-pass naturali li jmiss kien li Malta, bħal ħafna pajjiżi oħrajn Ewropej, ikollha lkumpanija nazzjonali taż-żfin tagħha li tiffoka fuq żfin kontemporanju. Il-Ministeru għall-Ġustizzja, Kultura u Gvern Lokali ħabbar li kienet imwaqqfa l-aġenzija ŻFIN Malta bis-saħħa ta’ Avviż Legali 476/2014. Din l-aġenzija se tkun responsabbli minn grupp ta’ żeffiena u kollaboraturi professjonali fil-qasam taż-żfin u minn repertorju artistiku li se jiġi ppreżentat fuq livell nazzjonali u internazzjonali. L-għan tagħha huwa wkoll li tiġġenera u tkabbar l-udjenza għaż-żfin permezz ta’ proġetti li jħeġġu l-inklussività u li huma aċċessibbli għal kulħadd waqt li tmexxi 'l qud-
diem l-isem ta’ pajjizna. Il-Bord ta’ Żfin Malta se jitmexxa minn Alison White. Ilmembri l-oħra tal-Bord se jitħabbru fil-jiem li ġejjin. Fl-aħħar xhur 'il fuq minn 700 żeffien/a minn skejjel taż-żfin privati u mill-Università ta' Malta fost oħrajn applikaw għal post fi ħdan ŻFIN Malta. Minn dawn, tmienja kienu magħżula bħala membri talkumpanija: erba’ Maltin, tliet Franċiżi u Grieg. Flimkien, dawn it-tmien żeffiena jiffurmaw ilkumpanija nazzjonali taż-żfin. Mal-grupp hemm ukoll żewġ żeffiena Maltin oħra bħala apprentisti. Il-grupp ta’ żeffiena huwa mmexxi mid-direttur artistiku ta’ ŻFIN Malta, Mavin Khoo, żeffien u koreografu ta’ fama internazzjonali.
Imwaqqfa l-kumpanija nazzjonali tad-danza ta' pajjiżna, Żfin Malta
www.maltarightnow.com
19
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
KONSUMATUR
Ritorn ta’ Rigali
Meta naqilgħu rigal u dan ma jogħġobniex, il-liġi ma tagħtiniex id-dritt awtomatiku li mmorru bir-rigal għand il-ħanut minn fejn inxtara u nitolbu biex nibdluh
Iż-żmien li nirċievu u nagħtu r-rigali wasal u għadda. Sfortunatament mhux ir-rigali kollha li qlajna huma dawk li xtaqna u li kellna bżonn. Jista’ jkun ukoll li qlajna rigali li huma difettużi jew li għandhom xi partijiet nieqsa. Liema huma d-drittijiet tagħna f’dawn is-sitwazzjonijiet?
Ir-Rigal li ma rridux Meta naqilgħu rigal u dan ma jogħġobniex, il-liġi ma tagħtiniex id-dritt awtomatiku li mmorru bir-rigal għand il-ħanut minn fejn inxtara u nitolbu biex nibdluh. Il-liġi ma tipprovdix rimedji għal oġġetti li ma jkunux difettużi u li jkunu skont il-ftehim tax-xiri. Però, fortunatament għalina lkonsumaturi, il-maġġor parti talħwienet jaddottaw policies ta’ ritorn. Dawn il-policies normalment jippermettu li jsir bdil sakemm l-oġġetti li qed jiġu ritornati ma jkunux użati u jkunu għadhom fil-packaging oriġinali tagħhom. Ħafna drabi jkun hemm bżonn ukoll li l-konsumatur jippreżenta l-prova tax-
xiri biex ikun jista’ jagħmel ilbdil. Għaldaqstant, jekk dan ilMilied irċivejna xi rigal li ma għoġobniex niċċekkjaw jekk ingħatajniex il-gift receipt li permezz tagħha nkunu nistgħu nibdlu r-rigal. Fuqha normalment ikollna wkoll il-kundizzjonijiet tar-ritorn. Jekk ma ingħatajniex din l-irċevuta u nixtiequ nibdlu r-rigal, ikun hemm bżonn li nistaqsu l-persuna li tagħtna r-rigal minn fejn inxtara u jekk għamlitx ftehim malbejjiegħ biex ir-rigal ikun jista’ jinbidel.
Rigal difettuż F’każ li rċivejna rigal u dan mhuwiex jaħdem tajjeb jew għandu xi difett, legalment għandna dritt li l-bejjiegħ jipprovdina b’rimedju. L-oġġett difettuż għandu l-ewwel nett jissewwa jew jinbidel. Jekk dawn iż-żewġ rimedji ma jkunux possibbli, imbagħad il-liġi tagħtina d-dritt li nitolbu l-flus lura. F’sitwazzjoni bħal din m’għandniex naċċettaw credit note minflok il-flus lura. Rigali personalizzati
F’każ li rċivejna rigal u dan mhuwiex jaħdem tajjeb jew għandu xi difett, legalment għandna dritt li l-bejjiegħ jipprovdina b’rimedju Odette Vella
odette.vella@mccaa.org.mt
Nistgħu niltaqgħu ma’ diffikultà biex nibdlu ċertu tipi ta’ rigali, bħal per eżempju rigali personalizzati u dawk magħmula skont qisien partikolari. Anke oġġetti li jiġu f’kuntatt malġisem, bħal per eżempju, ħwejjeġ ta’ natura intima, imsielet, u prodotti ta’ make up. Dawn ittip ta’ prodotti normalment ma jkunux jistgħu jinbidlu. Rigali mixtrija online F’każ ta’ rigali mixtrija minn fuq l-internet mingħand bejjiegħa li joperaw minn pajjiżi membri tal-Unjoni Ewropea,
mhux biss għandna l-istess drittijiet legali bħal meta nixtru minn ħanut, iżda għandna aktar protezzjoni. Meta nixtru online, bil-liġi għandna dritt li nikkanċellaw ix-xiri fi żmien erbatax –il jum minn meta nieħdu pussess tal-oġġett ordnat. M’għandniex bżonn nipprovdu raġuni għalfejn qed nirritornaw l-oġġett. Li nistgħu niġu mitluba nħallsu huma l-ispejjeż għattrasport lura tal-oġġett għand ilbejjiegħ. La darba nikkanċellaw ix-xiri għandna ningħataw ilflus lura fi żmien erbatax –il ġurnata. Ċertu rigali li nixtru online ma nistgħux nirritornaw, lanqas waqt il-perjodu tal-Cooling off Period. Dawn jinkludu CDs, DVDs, u software tal-kompjuter
miftuħa; rigali personalizzati, u prodotti friski bħal ikel u fjuri. Anke provvista ta’ akkomodazzjoni għal skopijiet mhux residenzjali, servizzi tal-kiri talkarozzi, catering jew servizzi oħra relatati ma’ attivitajiet ta’ divertiment jekk fil-kuntratt ikun hemm data speċifika jew perjodu speċifiku ta’ eżekuzzjoni, dawn ma jistgħux jiġu kkanċellati. L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jagħti parir legali. F’każ ta’ ilment jew bżonn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffiċċju għall-Affarijiet talKonsumatur fi ħdan l-Awtorità ta’ Malta għall-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq il-Freephone 80074400.
www.maltarightnow.com
20
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
06:00 06:02 07:55 08:00 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 14:30 15:00 15:02 16:00 16:02 17:00 17:55 18:00 18:20 20:00 20:02 21:30 22:30 22:40 22:45 23:40
TV/RADJU
News Update Radio 101 Breakfast Club Obituaries/Angelus Radio 101 Breakfast Club (ikompli) News In Brief Magazine 101 News In Brief Magazine 101 (ikompli) Editorjal Club 101 Obituaries/Angelus News Bulletin The Big Show Hitsteria News Update Hitsteria (ikompli) News Update Hitsteria (ikompli) Newsdesk Obituaries News Bulletin Replay Ikompli News Update Fuzzbox Talktime Ghada Fl-Istampa Editorjal Marci U Bandalori (r) Mużika tul il-lejl
Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 08:35 - The Cheetah Girls 10:15 Austin & Ally 10:40 - Jessie 11:05 I Didn’t Do It 11:30 - So Random! 11:55 - Liv & Maddie 12:20 - The Adventures of Disney Fairies 12:45 Mickey Mouse 12:55 - Jessie 13:20 - I Didn’t Do It 13:45 - Liv & Maddie 14:10 - Austin & Ally 14:35 - Girl Meets World 15:00 - Big Hero 6: Access All Areas 15:10 - The Cheetah Girls 16:40 - Good Luck Charlie 17:05 - I Didn’t Do It 17:30 - Liv & Maddie 17:55 - Austin & Ally 18:20 - Wizards of Waverly Place 18:45 - The Suite Life on Deck 19:10 - Hannah Montana 19:35 That’s So Raven 20:00 - The Suite Life on Deck 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Shake It Up! 21:10 – Wolfblood 21:35 - Wolfblood 22:00 – Violetta 22:45 - The Hive 22:50 Art Attack 23:15 - Art Attack 23:40 - Jungle Junction 23:50 - Jungle Junction
Nickelodeon 08:20 - Dora the Explorer 08:45 – Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 iCarly 23:50 – Victorious. Jim Jam 07:30 - Fluffy Gardens 07:40 Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Shapes 08:20 What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35
- Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - See the Sea 10:05 - IglooGloo 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Hip Hip Hurray 13:05 Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 - Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 – Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Monkey See, Monkey Do 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney and Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 Slim Pig 22:55 Connie the Cow 23:05 – Kipper 23:15 - My Animal Family 23:30 - Woody Buddies 23:35 - Woody Buddies 23:40 What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney and Friends.
Xift – NET Television
Xift jiftaħ is-sena flimkien max-Chef Charlie Deamanuele minn Pintonino għa aktar riċetti ghall-2015. Flimkien ma' Dr Stephen Spiteri b'aktar pariri ta' saħħa. Flimkien ma' aktar loghob magħkhom it-telespettaturi. Preżentazzjoni f'idejn Jean Claude Micallef
TVM 05:30 – The Wannabees 06:30 – Shadows of the elves 06:30 - Ħbieb u Għedewwa 07:00 – TVAM 08:30 – Gourmet 09:30 - Il-Gwerra l-Kbira 10:00 - Animal Diaries 11:00 - House Hunt 11:30 – Teleshopping 12:00 – Aħbarijiet 12:10 – TVPM 15:00 – Aħbarijiet 15:05 - Ħbieb u Għedewwa 15:45 – Teleshopping 16:20 – Sandokan 16:50 – The wannabees 17:20 -Shadows of the elves 17:50 - It-triq 18:00 – Aħbarijiet 18:15 – Teleshopping 18:45 - Madwarna 19:15 Valletta 20:00 – Aħbarijiet 20:45 –Rajt ma rajtx 21:45 – Aħbarijiet punti ewlenin 21:50 – Reporter 23:05 – Aħbarijiet 23:35 - Ħbieb u Għedewwa.
TVM 2 07:00 - News Loop 08:30 - TVAM (r) 10:00 – Gold: The history of an obsession 11:00 - Malta u lil hinn minnha 12:30 – Valletta 13:00 – Gourmet 14:00 – Gold: The history of an obsession 15:00 – Ittriq/Twelid 15:10 - TVPM (r) 18:00 – IlĦaddiem tas-Sena 20:00 – Dreamwrecks 20:30 – Aħbarijiet għal persuni neqsin mis-smiegħ 20:40 – Mera ta' dinja oħra 21:10 – Madwarna 21:40 – Aħbarijiet punti ewlenin 21:45 – Tuffiħat Migduma 22:15 - Għawdex illum 22:45 – Il-Gwerra il-Kbira 23:15 - Sports News 23:30 – Aħbarijiet finanzjarji 23:35 - Aħbarijiet bl-Ingliż One 06:30 – One News 07:00 – One Breakfast 09:00 – Siegħa żmien 10:00 – Telebejgħ 11:00 – Aroma Mattina 12:30 – One News 12:40 – Kalamita 16:15 – Looks your wellness 17:00 – Flimkien ma' Nancy 17:30 One News 17:40 – Zona Sport 18:05 – Entertainment News 19:30 – One News 20:20 – Arani Issa 22:50 – Ilvjaġġ it-tajjeb 23:30 – One News
Smash 07:40 - Erġa’ Lura 08:40 – Aħbarijiet 09:00 – Ħabbejtek 10:00 - Fil-Kċina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:00 – Ato Z Teleshopping 14:20 – Ma'
Majsi 16:10 - Fil-Kċina ma’ Farah (r) 17:10 - Erġa’ Lura 17:50 - Aħbarijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 19:00 – Aħbarijiet 19:30 – Ħabbejtek 20:30 –Forum 21:30 – Dokumentarju 22:00 – Aħbarijiet 22:30 – Poker. Raiuno 06:45 – UnoMattina (Jinkludi t-Tg 1 07:30am, 8am, 9am, 9:30am, 11:00am) 07:30 – TG1 L.I.S. 10:00 - Storie vere 11:10 – A conti fatti 12:00 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 – Tg 1 economia 14:05 – Dolci dopo il tiggi 14:40 – Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 – La vita ind iretta 16:30 – TG1/Che tempo fa 18:50 - L'eredità 20:20 – Telegiornale 20:30 –Affari tuoi 21:15 – Le avventure di Peter Pan. Film 1953 22:45 – Le avventure di Fiocco di Neve. Film 2011 00:15 – Premio Louis Braille 01:10 – TG1 – Notte. Raidue 06:00 – Detto Fatto 08:00 – Sorgente di vita 08:30 – Il tocco di un angelo 10:00 – TG2 Flash 10:05 – TG 2 Cinematinee 10:10 – TG2 Storie 11:00 - I fatti vostri 13:00 – Tg 2 giorno / Tg 2 Costume e societa 13:50 – Medicina 33 14:00 – Detto fatto 16:20 –The good witch's Wonder. Film 2014 17:55 – TG2 Flash LIS 18:00 –Rai Tg sport /Tg 2notizie 18:50 – NCIS los Angeles 19:40 NCIS – unita anticrimine 20:30 – Tg 2 21:00 – Zio gianni 21:10 – The golden compass. Film 2007 22:40 – Blue moods 23:30 – TG2 Notizie 00:40 – Protestantesimo.
Raitre 06:00 – RAI New morning news 06:30 – Rassegna stampa 07:00 – TRG Buongiorno Italia 08:00 – Cinema d'oggi 08:10 - Sotto coperta con il capitano. Film 1959 09:40 – Dick Carter lo sbirro. Film 1966. 11:10 – TG3 Minuti 11:15 –Charlot caporeparto. Film 1916 11:45 – Charlot e le salsicce. Film 1914 12:00 – TG3, Tg3 fuori TG 12:25 – La signora del West 13:10 - Rai Cultura – Il Tempo e la storia 14:00 – Tg regione/Regione meteo 15:05 – TGR Piazza Affari 15:10 –Terra nostra
2 15:55 – Aspettando geo 16:40 – Geo 19:00 - TG3 20:00 – Blob 20:15 – Disney Classic Cartoons 20:35 – Un posto al sole 21:05 –La tigre e la neve. Film 2005 23:10 – Speciale Elisir Diete 24:00 – TG3, TG Regione.
Canale 5 06:00 – Prima pagina 07:55 – Traffico / Borse e monete 07:58 – Meteo.It / Tg 5 08:00 – TG Mattina 08:45 – Un ciclone infamiglia 3. Film 2007 10:05 – TG5 11:00 - Forum 13:00 – Tg 5 / meteo.It 13:40 – I guardiani del tesoro. Film 2011 l 14:25 – TGCom 16:00 – Bridget Jones: The Edge of Reason. Film 2004 18:00 – Tg 5/ Meteo.It 18:45 – Avanti un altro! 19:55 – TG5 Prima Pagina 20:00 – TG5 20:40 – Striscia la notizia 21:10 – Ultimo – L'occhio del falco. Film 2011 23:10 – Hostages (TF) 58 02:00 – Tg5/meteo.it.
Rete 4 06:50 – Zorro 07:10 – Fanghiro. Film 1992 09:30 – Carabinieri 7 10:45 – Ricette all'Italiana 11:30 – Tg 4 / Meteo.It 12:00 – Un detective in corsia 13:00 – Murder she wrote 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 –Hamburg distretto 21 (TF) 16:50 – Il ritorno di colombo 18:55 – Tg 4/ Meteo.It 19:35 – Tempesta d'amore 20:05 - Centrovetrine 20:30 – Tempesta d'amore 21:15 – Major Crimes 23:05 – The Mentalist 23:55 – Confessione reporter 00:55 – TG4 night news. Italia 1 06:00 – Summer crush 06:45 – I puffi 07:10 – Heidi 07:35 – L'incantevole creamy 08:00 – Sailor moon 08:30 – Una mamma per amica 10:20 – Everwood 12:05 – Cotto e mangiato 12:25 – Studio apert / Meteo.It 13:00 – Sport mediaset 13:25 – Sport mediaset extra 14:05 – I simpsons 14:30– The family guy 14:55 – Arrow 15:45 – The Vampire Diaries 16:35 – Dr House 18:30 – Studio aperto / Meteo.It 19:00 – I Simpsons 19:20 – C.S.I. - NY ( TF) 21:10 – The twiligh saga: Eclipse Film 2010 23:55 – The Covenant. Film 2006 02:00 – Sport Mediaset 02:40 – Studio aperto.
www.maltarightnow.com
21
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
TV/RADJU
GO Stars 07:50 – Samsara 09:35 - The Concert 11:40 – Over/Under 13:15 - Act of Valor 15:05 - The Heineken Kidnapping 17:05 Being Julia 18:50 - Seal Team 8: Behind Enemy Lines 20:30 - The Big Bang Theory 21:00 - Joy Ride 3: Roadkill 22:45 - Mad Men 00:20 - That's My Boy 02:15 - The Big Bang Theory 02:40 – Over/Under 04:10 - Seal Team 8: Behind Enemy Lines 05:45 - Mad Men 06:30 - The Heineken Kidnapping.
Mediaset Italia 07:15 - Verissimo 09:15 Pianeta mare 10:05 - Mezzogiorno di cuoco 11:01 - Centovetrine 11:25 - Finchè c’è ditta c’è speranza 11:45 - Le tre rose di Eva 13:20 - Uomini e donne 14:25 - Vivere IV 14:50 - Avanti un altro! 15:40 - Sarabanda 16:25 - Mezzogiorno di cuoco 17:10 - Forum 18:35 Centovetrine 19:00 - Tg5 19:35 Cotto e mangiato: Il menù del giorno 19:45 - Carabinieri 20:30 Le tre rose di Eva 22:00 - Uomini e donne 23:05 - Avanti un altro! 23:55 - Mai Dire Gallery. BBC Entertainment 06:00 - Show Me Show Me 06:25 - Gigglebiz 06:40 - Boogie Beebies 06:55 - Nina and the Neurons: In the Lab 07:10 Woolly & Tig 07:15 - Show Me Show Me 07:45 – Gigglebiz 08:00 - Boogie Beebies 08:15 - The Weakest Link 09:00 - Blackadder II 09:30 - The Mimic 10:00 - My Family 10:30 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 11:00 - Casualty 11:50 - The Weakest Link 12:35 - The Royle Family 13:40 - Blackadder II 14:10 - My Family 14:40 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 15:10 - Casualty 16:00 - Doctor Who 17:05 - The Mimic 17:30 - The Weakest Link 18:15 - EastEnders 18:45 - Doctors 19:20 - Being Erica 20:05 - The Vicar of Dibley 20:35 - Moone Boy 21:00 - Whitechapel 21:50 -
Scott & Bailey 22:40 - Room at the Top 23:30 - Room at the Top TCM 07:00 - Across the Wide Missouri 08:20 - The Outriders 09:55 Cimarron 12:20 - The Sandpiper 14:15 - Sunday in New York 16:00 - The Philadelphia Story 17:50 Destination Tokyo 20:05 Designing Woman 22:00 - Slither 23:35 - Please Don’t Eat the Daisies Diva Universal 06:00 - Agatha Christie’s Poirot 06:55 - Law & Order 07:50 Agatha Christie’s Poirot 09:30 Eppure io l’Amavo 09:50 Kommissar Rex 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 11:50 - Agatha Christie’s Poirot 13:31 - Great Women 13:50 - JAG 14:50 Quincy, M.E. 15:50 - Agatha Christie’s Poirot 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:35 - Great Women 18:50 - Quincy, M.E. 19:50 - Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 Murder, She Wrote 21:53 - Murder, She Wrote 22:46 - Great Women 23:00 - Jane Doe: Eye of the Beholder
Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 Auction Kings: Ship’s Cannon; Vitapulser 06:50 - Storage Hunters: A Test of Wills 07:15 Extreme Engineering: Bridging the Bering Strait 08:10 - Fast N’ Loud: Monkey Business Dragster 09:05 Overhaulin’: Museum Worthy 09:55 - Gold Rush: Family Feud 10:50 - Ice Cold Gold: Fractured 11:40 - Wheeler Dealers: Ford Popular 12:35 - Rise of the Machines: 800 Ton Digger 13:30 Mega Builders: Mega Bridge 14:25 Superhuman Showdown: Endurance 15:20 - Superhuman Showdown: Skill 16:15 Superhuman Showdown: Strength 17:10 - Flip Men: Bee House 17:40 - Storage Hunters: A Test of Wills 18:05 - Auction Hunters: Gold ’n’ Gloves 18:35 Auction Kings:
Ship’s Cannon; Vitapulser 19:00 How Do They Do It?: Toilet Paper; Absinthe; Cricket Balls 19:30 How Do They Do It?: Hats; Longest Road Tunnel; Snake Catcher 20:00 - You Have Been Warned: Tested on Humans 21:00 Superhuman Science 21:30 Superhuman Science 22:00 Tethered: El Camino Real Jungle, Panama 23:00 - Naked and Afraid: Man vs. Amazon.
Discovery World 06:00 - Castout 06:25 - The Petrol Age 07:15 - The Petrol Age 08:05 - The Petrol Age 08:55 Skyscraper Live With Nik Wallenda 09:45 - Skywire with Nik Wallenda 10:35 The Presidents’ Gatekeepers 11:25 - The Presidents’ Gatekeepers 12:15 The Presidents’ Gatekeepers 13:05 - The Presidents’ Gatekeepers 13:55 - Treasures Decoded 14:45 Mega Beasts 15:35 - Greatest Tank Battles 16:25 - I Shouldn’t Be Alive 17:20 - Chef Gone Wild 18:15 - Trashopolis 19:10 Treasure Quest 20:05 - Star Racer 21:00 - Chef Gone Wild 21:55 Death Machines 22:50 - Most Evil 23:45 - Star Racer. Discovery Science 06:00 - How It’s Made 06:25 How It’s Made 06:50 - Prototype This! 07:40 - The Future Of 08:30 - Superships 09:20 - Curiosity 10:10 - Food Factory 10:35 - Food Factory 11:00 - Stem Cell Universe With Stephen Hawking 11:50 - Joe Rogan Questions Everything 12:40 - MythBusters 13:30 - The Gadget Show 13:55 - How It’s Made 14:20 - Smash Lab 15:10 - Sport Science 16:00 - Kings of Construction 16:50 - NASA’s Greatest Missions 17:40 - Food Factory 18:05 - Food Factory 18:30 - Food Factory 18:55 - Food Factory 19:20 - Curiosity 20:10 MythBusters 21:00 - Food Factory 21:25 - Food Factory 21:50 Curiosity 22:40 - The Gadget Show 23:05 - How It’s Made 23:30 – MythBusters.
07:00
Net News
08:30
Klinika (ripetizzjoni)
07:30 09:00
09:30
Eli & I
Telebejgħ
14:00
NET News
15:45
Telebejgħ
12:45 14:05 16:00
16:05 16:45 18:00
18:05 18:30
Xift Xift
NET News Big Time
Malta Llejla
NET News
Malta Llejla Klinika
19:00
News feed
19:50
News feed
19:30 20:40 21:40 21:45 22:30 23:15
NET News
Wiċċ imb'wiċċ NET News Wheelspin
Rafiki (ripetizzjoni) NET News
Sport fuq il-Cable
06:00 - NFL Football 08:30 NFL Football 11:00 - Sports Unlimited 12:00 - NFL Football 14:30 - Pumped 15:00 - Pumped 15:30 - World Championship Ping Pong 16:30 - NFL Football 19:00 - NFL Football 21:30 - Battle of the Supercars 22:00 - NFL Football. GO sports 1 07:00 - Barclays Premier League - Week 21 - Aston Villa v Crystal Palace 09:00 - Aviva Premiership Round 12 - Leicester Tigers v Bath Rugby 11:00 - PGA European Tour - Alfred Dunhill Championship Day 1 16:00 - Serie A - Round 16 - Inter v Lazio 18:00 - Netbusters Week 21 18:30 - Guinness Pro12 Round 12 - Leinster v Ulster 20:30 - Barclays Premier League - Week 21 - Tottenham H v Chelsea 22:30 - Ligue 1 - Round 19 - Paris SaintGermain v Montpellier Herault SC 00:30 - Vincennes Horseracing 03:00 - Aviva Premiership - Round 12 - Saracens v London Irish 05:00 - Barclays Premier League Week 21 - Hull City v Everton
Waqt Big Time llum il-preżentatriċi Graziella Schembri se tkun qed tkellimna dwar il-karriera televiżiva tagħha u dwar inizjattivi hi involuta fihom. Magħna wkoll Kurt Calleja li jkellimna dwar l-aħħar xogħlijiet tiegħu bħala kantant.
Telebejgħ
12:00
Fox Sports Europe
Big Time, NET Television
Iswed fuq l-Abjad (ripetizzjoni)
GO sports 3 20:45 - Serie A - Round 17 Lazio v Sampdoria (Live) 22:45 Inter Channel GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing
09:30 - Serie A - Round 16 Cagliari v Juventus 11:30 Barclays Premier League - Week 20 - Liverpool v Swansea City 13:30 - Ligue 1 - Round 19 - RC Lens v OGC Nice 15:30 - FIA Formula E - Punta Del Este Round 3 – Race 17:30 - Barclays Premier League -Week 21 - Stoke City v Manchester Utd 19:30 PGA European Tour - Alfred Dunhill Championship - Day 1 00:30 - FIFA Futbol Mundial #502 01:00 Serie A - Round 16 - Cesena v Fiorentina 03:00 - European Rugby Champions Cup - Round 4 Clermont Auvergne v Munster 05:00 - Ligue 1 -Round 19 - OGC Nice v AS Saint-Etienne.
GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - Serie A - Round 16 Cagliari v Juventus 13:30 Barclays Premier League - Week 20 - Liverpool v Swansea City 15:30 - Ligue 1 - Round 19 - RC Lens v OGC Nice 17:30 - FIA Formula E - Punta Del Este Round 3 – Race 19:30 - Barclays Premier League -Week 21 - Stoke City v Manchester Utd 21:30 PGA European Tour - Alfred Dunhill Championship - Day 1 02:30 - FIFA Futbol Mundial #502 03:00 - Serie A - Round 16 Cesena v Fiorentina 05:00 European Rugby Champions Cup Round 4 - Clermont Auvergne v Munster 07:00 - Ligue 1 - Round 19 - OGC Nice v AS Saint-Etienne
www.maltarightnow.com
22
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
KLASSIFIKATI
PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ
Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbitħa, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. Ċemplu 77200983.
Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu 99428000. GĦALL-KIRI
Buġibba TERRAN ħdejn il-baħar b’żewġ kmamar tas-sodda u bl-għamara. €400 fix-xahar. Ċemplu lis-sid fuq 99234572. AVVIŻI
Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Jekk se ssuq tixrobx
24
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
Għal Shakhtar Donetsk, il-futbol jissupera anki l-kunflitt tal-Ukrajna Il-Gvern tal-Ukrajna ilu laħħar xhur maqbud f’morsa ta’ kunflitt mar-ribelli separatisti flartijiet tal-Lvant li jridu l-unjoni mar-Russja, bl-effetti tal-kriżi jolqtu wkoll il-futbol lokali, tant li ċ-Champions Ukreni, Shakhtar Donetsk, kienu kostretti li jitilqu mill-bażi tagħhom li spiċċat fiċċentru tal-ostilitajiet. Dan it-trasferiment sfurzat kellu jsir biex il-klabb ikompli jeżisti, minkejja li Shakhtar ilhom is-snin jilagħbu f’Donetsk – l-akbar belt li waqgħet f’idejn is-separatisti li ilhom jikkontrollaw l-inħawi speċifiċi minn April li għadda. Iżda minkejja l-kaos u lkonfużjoni li jirrendu impossibbli kważi kull ħsieb dwar il-futbol, Shakhtar Donetsk irnexxielhom jikkwalifikaw malaħħar sittax (fil-fażi tanknockout) fil-UEFA Champions League u se jikkonfrontaw lillġganti Ġermaniżi, Bayern Munich, fiż-żewġ legs talkompetizzjoni li jintlagħbu fis17 ta’ Frar u l-11 ta’ Marzu. Fiċ-ċirkostanzi attwali, Shakhtar qed ikollhom jilagħbu l-logħbiet ‘home’ tagħhom kważi 1,000 kilometru bogħod midDonbass Arena familjari, blaħħar konfronti kompetittivi jsiru fil-belt ta’ Lviv, lejn il-Punent tal-Ukrajna. Sadanittant, ilkwartieri amministrattivi talklabb kienu trasferiti għallkapitali Ukrena, Kiev, fejn qed isiru wkoll is-sessjonijiet tattaħriġ għall-plejers. Madankollu – u kuntrarju għas-sitwazzjoni ta’ Donetsk – lUkreni li jgħixu fl-inħawi ta’ Lviv għandhom sens ta’
www.maltarightnow.com
SPORT
patrijottiżmu ferm aktar qawwi minn ta’ kwalunkwe belt oħra flUkrajna. Filwaqt li r-residenti ta’ Lviv iħobbu juru l-kuluri tradizzjonali tal-Ukrajna waqt l-avvenimenti tal-massa, hu minnu li dawn innies anki ‘jippromwovu’ lbnadar ħomor u suwed tas-Settur tal-Lemin – l-aktar moviment nazzjonalista radikali f’dan ilpajjiż, li l-membri tiegħu kellhom sehem kbir fil-protesti vjolenti ta’ xhur ilu (fi Frar) qaċċtu lill-eks-President Ukren, Viktor Yanukovych.
Logħob fi Lviv Minkejja tħassib dwar ‘lostilità potenzjali tan-nies’ minħabba l-fatt li Shakhtar iridu jilagħbu l-logħob tagħhom filLviv Arena, ir-residenti ta’ din illokalità laqgħu din id-deċiżjoni għaliex iqisu l-klabb inkwistjoni bħala assoċjazzjoni sportiva Ewropea li qed tirrappreżenta lill-Ukreni kollha. Sadanittant, m’hemm l-ebda possibbiltà, għalissa, li Shakhtar Donetsk jistgħu jirritornaw għallogħbiet f’darhom proprja, jiġifieri fid-Donbass Arena, meta dan is-stadium ġarrab il-ħsarat kbar mill-bumbardamenti waqt il-kunflitt bejn l-Armata talUkrajna u s-separatisti alleati ta’ Moska. B’riżultat ta’ dan, il-klabb ilu jitlef l-introjtu mill-bejgħ ta’ biljetti u materjal pubbliċitarju assoċjat ma’ Shakhtar. Dan filwaqt li l-klabb qed ikollu jħallas l-eluf minn ġewwa għallkiri tal-istadium ta’ Lviv u li mingħajru ma jistax jonora limpenji kompetittivi tiegħu.
It-tim ta’ Shakhtar jinsab fiċ-Champions League fejn imissu kontra Bayern Munich mal-aħħar 16 imma ma jistax juża l-istadium tiegħu
“Id-dħul kollu mill-interessi kummerċjali hu marbut mal-post li tkun qed tilgħab fih,” spjega Sergey Palkin, li hu d-direttur ġenerali ta’ Shakhtar. Palkin kompla li l-klabb, maż-żmien, irid jipprova jiżviluppa sorsi oħra ta’ dħul, wieħed wara l-ieħor, u meta jrid jaċċetta l-verità li ‘tilef kollox’ f’dan il-mument. Intant, irid jgħaddi ż-żmien sakemm id-diriġenti ta’ Shakhtar jistgħu jgħidu biċ-ċert jekk ħarġux mill-kriżi u jekk salvawx is-sitwazzjoni. Madankollu, Sergey Palkin irid jagħmilha ċara li l-klabb tiegħu m’hux qed jiffaċċa lproblemi finanzjarji u li s-salarji tal-plejers u l-kumplament talistaff qed jitħallsu fil-ħin.
Id-Donbass Arena, l-istadium ta’ Shakhtar kien fil-mira ta’ attakki u ġarrab ħsarat kbar
Rinat Akhmetov, il-proprjetarju ta’ Shakhtar u wieħed mill-akbar sinjuri fl-Ukrajna, qal li l-ħsarat (ekwivalenti għal €80 miljun) li ġarrbet id-Donbass Arena m’huma xejn meta mqabblin mal-4,000 persuna li tilfu ħajjithom fil-kunflitt ċivili ta’ pajjiżu. Logħba ta’ newtralità Intant, l-analisti qed jgħidu li Akhmetov – eks-residenti ta’ Donetsk – qed jipprova jilgħab logħba ta’ newtralità fis-sens politiku meta ma ħariġx favur naħa jew kontra l-oħra filkunflitt tal-Ukrajna, almenu pubblikament. Iżda dan issinjurun xorta qed ikun imfaħħar wara li pprovda l-għajnuna umanitarja lill-aktar residenti vulnerabbli fiz-zona ta’ Donbass. Il-plejers ta’ Shakhtar, sadanittant, draw il-ħajja attwali bħala speċi ta’ ‘nomadi’, huma u jivvjaġġaw bejn Kiev u l-inħawi ta’ Lviv. Darijo Srna, il-captain tat-tim, iżda, spjega li għalihom, issitwazzjoni hi diffiċli għaliex iħossuhom daqslikieku qed jilagħbu kull logħba kompetittiva barra minn darhom. ‘Hu minnu wkoll li jien u l-plejers sħabi qed ikollna naqbdu ajruplan almenu darba f’kull tliet ijiem’, enfasizza Srna. Madankollu, il-plejer internazzjonali Kroat jaċċetta li mhux possibbli għalihom li jirritornaw fis-stadium ta’ Donbass fix-xhur li ġejjin u sakemm l-avversarji tal-Ukrajna ma jirrisolvux il-konflitt b’mod konkret.
Sadanittant, il-klabb ta’ Shakhtar irid jevita sitwazzjoni fejn il-plejers tagħhom ‘jistgħu jċedu u jgħidu daqshekk’ waqt ilbreak tax-xitwa u qabel ilkonfronti importanti li jmiss ma’ Bayern Munich. Dan wara li, fis-sajf, sitt plejers ta’ Shakhtar – l-Arġentin, Facundo Ferreyra u l-Brażiljani, Douglas Costa, Dentinho, Alex Teixeira, Ismaily u Fred – irrifjutaw li jirritornaw malklabb wara li kienu ħadu sehem f’logħba ta’ ħbiberija ta’ qabel listaġun, fi Franza. Il-plejers kienu ġabu l-iskuża li ‘ħassewhom ma jifilħux’ iżda, imbagħad, ġimgħa wara, ddeċiedew li jmorru lura flUkrajna. Min-naħa tiegħu, Luiz Adriano, li hu l-aktar plejer li sab ix-xibka għal Shakhtar fl-istorja tal-klabb, insista li ma sema’ blebda każ fejn xi ħadd mill-plejers kkunsidra li jitlaq lil sħabu. Adriano, eks-plejer ta’ Internacional li ngħaqad ma’ Shakhtar f‘Marzu tal-2007, għamilha ċara wkoll ‘li beħsiebu jonora l-kuntratt attwali u li jrid ikompli jagħti l-aħjar tiegħu għall-klabb Ukren fis-snin li ġejjin’. Minkejja l-ħafna spekulazzjoni u ż-żmenijiet inċerti għal Shakhtar Donetsk, l-attakkant Brażiljan qal li se jagħmel minn kollox biex il-klabb javvanza fiċChampions League u juri progress bħala wieħed millprotagonisti fil-kompetizzjonijiet Ewropej – irrispettivament millkunflitt tal-Ukrajna u lkonsegwenzi tiegħu.
www.maltarightnow.com
25
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
SPORT
Ħolma li Vittoriosa jkunu qrib klabbs kbar fl-Italja INTERVISTA
Matthew Mamo
“Nixtieq li nibnu rapport tajjeb ma’ klabbs kbar bħall-Inter. Ħolma li jekk tirnexxi tkun xi ħaġa kbira kemm għal Vittoriosa Stars kif ukoll għalija personali. Madankollu biex dan iseħħ irridu naħdmu u nirbħu l-Kampjonat talEwwel Diviżjoni biex naslu għallPremier.” Kliem Arturo Di Napoli, eks plejer rinomat fl-Italja, f’intervista li In-Nazzjon kellu l-opportunità jagħmel ftit jiem biss wara li ‘Re Artu’, kif inhu magħruf Di Napoli, ħa f’idejh it-tmexxija ta’ Vittoriosa Stars tal-Ewwel Diviżjoni lokali. Tmiem l-2014 kien il-bidu ta’ kapitlu ġdid għal Vittoriosa Stars hekk kif fil-31 ta’ Diċembru tħabbar uffiċjalment Arturo Di Napoli bħala l-kowċ il-ġdid. Hu ħa post Fausto Silipo, kowċ li kellu jinħall mill-kuntratt wara biss ftit jiem minħabba problemi familjari. Ma’ dan il-ġurnal, Di Napoli spjega li hu għadu parti mill-Inter Forever, skwadra ffurmata minn eks plejers ta’ Inter, bħal Zanetti, Toldo u oħrajn. Enfasizza li jixtieq li jibni fuq dawn ir-relazzjonijiet u jressaq lil Vittoriosa Stars eqreb ta’ klabbs kbar fl-Italja. “L-objettiv tagħna hu li noħolqu relazzjonijiet u ħbiberija ma’ klabbs fejn kont jien,” saħaq għal iktar minn darba Di Napoli, filwaqt li kompla li b’hekk “Vittoriosa Stars jista’ jsir klabb importanti, prestiġġjuż u b’kuntatti li jħallu l-frott.” Qal li r-relazzjonijiet tiegħu ma’ diversi klabbs hi marbuta malistorja tiegħu u l-klabbs li lagħab magħhom, imma wkoll ma’ plejers tal-preżent. Matul il-karriera tiegħu ‘Re Artu’ lagħab għal klabbs millaqwa fl-Italja bħal Napoli, Palermo, Vicenza, esperjenza qasira ma’ Inter u dik li bla dubju hi l-aqwa esperjenza tiegħu, lavventura ma’ Messina fis-snin glorjużi tal-klabb. Mistoqsi dwar liema hi l-isbaħ esperjenza tiegħu bħala plejer, Di Napoli mill-ewwel imur għall-perjodu ma’ Messina bejn l-2003 u l2007. “Għaddejt ħames snin millisbaħ anke għaliex dħalt fl-istorja tal-klabb; irnexxielna nwasslu lillklabb fis-Serie A wara kważi 50 sena. Kien l-iktar klabb li ħassejtni komdu fih,” jiftakar Di Napoli. Minkejja dan ma jistax jinsa lesperjenzi tiegħu mal-klabbs loħra. “Kull klabb li kont fih tani xi ħaġa; Napoli, Inter, Vicenza ... ħafna emozzjonijiet, sodisfazzjonijiet fis-snin tiegħi bħala plejer.”
- Arturo Di Napoli (kowċ Vittoriosa S)
Minn karriera li bdiet fl-1993 ma’ Acireale, saż-żmien li wasal biex jirtira fl-etaà ta’ 37 sena ma’ Caronnese fl-2012, Di Napoli għex esperjenzi mill-isbaħ li jibqa’ jgħożż tant li jsibha diffiċli jagħżel biss episodju wieħed memorabbli. Orizzonti ġodda Isemmi d-debutt tiegħu fis-Serie A, li fetaħlu orizzonti ġodda. “Nibqa’ ngħożż id-debutt tiegħi fis-Serie A ma’ Napoli taħt il-kowċ Vujadin Boskov, persuna millaħjar li sfortunatament miet ftit xhur ilu,” jiftakar b’dispjaċir Di Napoli. Ikompli li “m’hemmx partita waħda li nippreferi. Qattajt għaxar snin fis-Serie A ma’ klabbs differenti u għandi ħafna u ħafna memorji sbieħ.” Matul karriera hekk twila bilfors ikollok tiltaqa’ mal-morr tal-ħajja. Fl-2008 Messina ġew dikjarati fal-
Is-Salernitana, b’nies bħal Lotito u Mezzaroma jtuk sodisfazzjon. Sallum għad għandi relazzjoni tajba mal-klabb u nieħu gost li sejrin tajjeb.” Minn plejer għal kowċ Minn plejer għal kowċ, Di Napoli wkoll mexxa diversi klabbs bħal Rieti, Riccione u Savona qabel issieħeb ma’Vittoriosa Stars. Jgħid li l-bidla minn plejer għal kowċ hi diffiċli ħafna. “Li tkun plejer hu ħafna aħjar għaliex m’għandekx responsabbiltajiet u tkun iktar seren,” jisħaq Di Napoli, li konxju mid-diffikultajiet jgħid li ried jagħmel il-qabża għal kowċ għax twieled u għex fil-futbol. ‘Re Artu’ hu kburi bl-esperjenza tiegħu fit-tmexxija ta’ Savona u jemmen li mar tajjeb għaliex kellu skwadra żagħżugħa imma fl-aħħar xhur kien hemm tibdil fis-soċjetà.
Ippreferejt nagħżel esperjenza differenti u ġejt Malta, bi proġett ġdid, bil-għan li nitilgħu Premier u hemm insibu l-appoġġ ta’ klabbs Taljani li għadni nvolut fihom
luti. L-ebda investitur ma kien lest jinvesti fil-klabb li konsegwentament kellu jerġa’jibda mis-Serie D. Għal Di Napoli dan l-episodju hu ikrah wisq. “Diffiċli ħafna li tara klabb importanti li tant tkun tħobb jisparixxi minħabba kwistjonijiet ekonomiċi.” Jinsab kuntent madankollu li “llum Messina rkupraw tajjeb minn dak l-episodju ikrah għax għandhom President b’saħħtu, fejn għad għandi ħafna ħbieb u rapporti tajbin fil-klabb.” Ifakkar imma li l-futbol Taljan għaddej minn kriżi kawża wkoll tal-kriżi li għadda u għadu qed jirkupra minnha l-pajjiż. “Il-pajjiż tagħna għaddej minn perjodu diffiċli u hu ċar li l-futbol fil-lokal qed iħoss ukoll dan il-fattur,” jisħaq Di Napoli. Matul il-perjodu ikrah tal-falliment ta’ Messina, Di Napoli kien qed jikteb paġni tal-istorja ta’ klabb ieħor, is-Salernitana. Għal dan il-klabb Di Napoli skurja 21 gowl fis-Serie C1; gowls importanti li wasslu biex il-klabb akkwista promozzjoni għas-Serie B. U staġun wara, bi 13-il gowl fi staġun, Di Napoli kien ta’ daqqa t’id importanti biex il-klabb evita r-relegazzjoni. “Dak l-istaġun,” jiftakar b’sodisfazzjon Di Napoli, “kien ikollna mat-30,000 partitarju jsegwuna.
Jgħid li “tibdil fit-tmexxija jġib miegħu ideat ġodda b’nies ġodda u ta’ fiduċja li jmexxu l-klabb. Ippreferejt nagħżel esperjenza differenti u ġejt Malta, bi proġett ġdid, bil-għan li nitilgħu filPremier u hemm insibu l-appoġġ ta’ klabbs Taljani li għadni nvolut fihom.” Anke ma’ Savona jisħaq li għad għandu relazzjoni tajba mas-soċjetà, relazzjoni li jista’ jużaha favur Vittoriosa Stars. Mistoqsi propju għaliex għażel lil Malta, speċifikament lil Vittoriosa Stars, hu jdur lejn il-President Erskine Vella u dDirettur Ġenerali Felice Bellini u jiddeskrivihom bħala l-ħbieb tiegħu.
Entusjażmu u għatx Jirreferi wkoll għat-Team Manager Marlon Galea. “Laqani u ra li kemm jien u l-familja tiegħi nkunu komdi, avolja daħaq bija meta qalli li f’Malta dejjem bixxemx u s-sħana u meta ġejt sibt tempesta.” Meta jħares lura lejn l-aħħar ftit jiem, Di Napoli jemmen li l-esperjenza f’Malta diġà hi waħda pożittiva ħafna, minkejja d-diffikultajiet ta’ persuna li wasal f’pajjiż fejn ma jaf xejn dwar il-kampjonat, il-plejers u l-ambjent. Iqis li din l-esperjenza ma’ Vittoriosa Stars hi l-opportunità
Arturo Di Napoli (it-tieni mil-lemin) isegwi sessjoni ta’ taħriġ ta’ Vittoriosa Stars
ideali. “Nemmen li dan il-klabb jista’ jwettaq affarijiet kbar u fejn nista’ naffaċċja realtà, mentalità u mod ġdid kif isir il-futbol, differenti minn dak li kont ngħix fl-Italja.” Jgħid li sab “plejers disponibbli li jridu jirbħu u mill-ewwel sibt il-kundizzjonijiet ideali biex naħdem. Lillplejers għidtilhom biex ituni daqqa t’id u flimkien inkunu grupp magħqud li jakkwista affarijiet sbieħ u naslu fl-ogħla post possibli.” Anke fil-Kumitat qed jara ħafna entusjażmu u għatx. “Kuntent għaliex Vittoriosa Stars inqishom bħala familja karatterizzata minn trasparenza u serjetà, esperjenza li diġà qed taffaxxinani. Hu ċar li lPresident Erskine Vella qed jagħmel sforzi importanti biex jirbaħ il-kampjonat u nittama li ntih dan bħala rigal fi tmiem l-istaġun,” ikompli Di Napoli. Ma jistax jonqos li Di Napoli jitkellem ukoll dwar is-suq tattrasferimenti fejn iwissi li l-klabb se jopera b’għaqal, mingħajr ma jintefqu somom kbar. “Irridu nakkwistaw plejers li jtuna daqqa
t’id. M’għandniex bżonn plejers ta’ isem, imma plejers li għandhom għatx, entusjażmu u kapaċità biex jgħinuna nirbħu dan il-kampjonat.” Madankollu jemmen li żżgħażagħ huma fondamentali f’dan il-proġett biex il-klabb jikber u jiżviluppa. “Għandna nagħtu importanza liż-żgħażagħ biex imbagħad forsi nibagħtuhom ma’ klabbs oħra importanti fejn insibu riżorsi importanti u nkomplu ninvestu għall-futbol Malti.” Il-ħolma ta’ ‘Re Artu’ f’pajjiżna tibqa’ dik li juża l-kuntatti u rrelazzjonijiet tiegħu biex anke f’Malta joħloq xi ħaġa importanti u jirregala ferħ lill-partitarji. Propju l-partitarji li lilhom xtaq jappella biex ikunu viċin il-klabb. “Kemm jien, is-soċjetà u fuq kollox il-plejers, se nagħtu dak kollu possibli għal dan il-klabb. Nittama li mill-iktar fis nibni relazzjoni mill-aqwa mal-partitarji għax inħoss li l-appoġġ tagħhom hu mportanti għalina u għalija bħala kowċ biex din il-ħolma ssir realtà,” itemm jgħid Di Napoli.
Arturo Di Napoli jmexxi t-taħriġ ma’ Vittoriosa Stars fil-ground tal-Kulleġġ De La Salle
26
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
Luxol jissorprendu lil Floriana
www.maltarightnow.com
SPORT
BASKETBALL- KAMPJONAT BOV
Wara l-waqfa għall-festi beda l-kampjonat BOV fejn Bupa Luxol wettqu sorpriża wara li għelbu lil Floriana Cafe Del Mar. Iċ-Champions Athleta A to Z bdew b’rebħa fuq Virtus Cynergi waqt li Remax Siġġiewi Citadel kellhom bżonn il-ħin barrani biex għelbu lil Pavi Depiro.
Rebħa mal-ħin Pavi Depiro ........................... 69 Remax Siġġiewi Citadel ....... 70 (10-22, 16-17, 15-9, 17-10, 11-12) Depiro: J. Attard 2, D. Farrugia 6, T. Zammit 10, R. Rizzo 4, N. Grech, M. Todorovic 30, S. Zammit 10, K.Xuereb 7. Siġġiewi: B. Zammit 21, JP. Antoncich, S. Sammut 21, M. Casar 7, M. Matijevic 9, R. Carabott 4, A. Micallef 6, B. Bartolo, L. Grima, M. Mallia 2. Referees: B. Vassallo, C. Terribile u S. Rowles. Wara bidu diffikultuż, Depiro rkupraw u dehru resqin lejn lewwel rebħa tal-istagun meta ftit qabel it-tmiem kienu sitt punti minn fuq u meta sitt sekondi mittmiem tal-ħin barrani R. Rizzo poġġihom fuq quddiem. Imma eżatt mal-ħin, B. Zammit ġie ġudikat li kien iffawljat. Wara li tilef l-ewwel free-throw għamel it-tnejn l-oħra u ta l-ewwel rebħa lil Siġġiewi. Għalkemm Siġġiewi ma setgħux jilagħbu l-barrani l-ġdid bħal bosta timijiet oħra, għax ma kienx hemm il-jumejn meħtieġa mir-reġistrazzjoni, ma setax ikollhom bidu aħjar meta marru 18-3 minn fuq. Mal-ħin iżżgħażagħ Rabtin bdew jilagħbu aħjar biex id-distakk naqas għal ħames punti 28-23. Wara li
Siġġiewi kontrollaw, lejn ilħames minuta tat-tielet sessjoni kellhom jibdlu lil M. Matijevic u l-aqwa skorer B. Zammit minħabba li kienu fuq ir-raba’ fawl. Siġġiewi tilfu r-ritmu u Depiro kif bdew l-aħħar għaxar minuti qalbu r-riżultat 56-50, hekk kif is-saħħa tat-twil M. Todorovic bdiet tagħmel id-differenza. Il-kowċ ta’ Siġġiewi R. Muscat nesa fuq il-bank lil M. Mallia wara li kellu erba fawls fl-ewwel għaxar minuti waqt li dam jaħsibha biex jerġa’ jdaħħal lil B. Zammit u M. Matijevic u kważi swewlu l-logħba. M. Cesar kellu żewġ free-throws fl-aħħar sekondi biss falla l-ewwel wieħed u qabel spiċċa l-ħin M. Todorovic sforza l-ħin barrani 58-58. S. Sammut kiseb żewg xuttijiet mill-bogħod imma Depiro rkupraw imma ftit sekondi qabel il-ħin D. Farrugia poġġihom filvantaġġ b’B. Zammit itemm lentusjażmu ta’ Depiro. It-tul determinanti Floriana Cafe Del Mar ........ 59 Bupa Luxol ........................... 67 (17-12, 15-26, 16-9, 11-20) Floriana: M. Hennings , L. Ross 18, S. Borg 6, N. Vasovic 4, C. Calleja 6, D. Schembri 13, O. Shamala, D. Agius 12. Luxol: CJ. Cordina 14, A. Portelli 4, J. Willoughy, E. Bonello, JP. Schembri, A. Micallef Trigona 8, JP. Bonnici 10, S. Capello. 31. Referees: E. Mangani, C. Terribile u S. Rowles. Biż-żewġ timijiet ikunu mingħajr barrani, Luxol b’wirja stupenda taż-żagħżugħ S.
Michael Naudi ta’ Athleta ssikkat minn David Bugeja ta’ Virtus (Ritratt: Alex Degabriele)
Capello ma setax kellhom bidu aħjar għall-kampjonat. Floriana ħassew in-nuqqas tal-eks M. Mercieca u N. Sultana imweġġgħin. Wara bidu bilancjat, Floriana fl-aħħar minuti tal-ewwel sessjoni rnexxilhom jiftħu vantaġġ ta’ ħames punti 17-12. Wara li Luxol kisbu l-ewwel sitt punti tat-tieni taqsima 18-17, ir-risposta ta’ Floriana waslet lejn nofs is-sessjoni biex kienu huma li kisbu sitt punti mingħajr risposta u jmorru 25-20 minn fuq. Wara time-out Luxol bdew jilagħbu aħjar u kisbu 15-il punt kontra l-ħamsa ta’ Floriana u marru jistrieħu 38-32 minn fuq. Floriana bdew aħjar wara lintervall u l-aħħar sforzi għenuhom jibdew l-aħħar għaxar minuti punt vantaġġ 48-47. Luxol ħasdu lil Floriana kif
bdew l-aħħar għaxar minuti 6550 u kontrollawh mingħajr diffikultà sat-tmiem.
Ċedew mal-ħin Athleta A to Z Electronics ... 84 Virtus Cynergi ..................... 58 (19-16, 22-16, 21-11, 22-15) Athleta: M. Naudi 27, R. Vella 3, A. Aquilina 7, M. Gauci Montaldo 4, O. Said 24, M. Gouder, I. Tanti 19. Virtus: S. Pace 8, D. Bugeja 17, R. Bonnici 10, A. Schembri, A. Felice Pace, A. Axiaq 12, I. Buldakov, G. Coleiro 4, P. Shoults 7, F. Bartolo. Referees: B. Vassallo, G. Barbara u S. Rowles. Logħba mingħajr barranin, hekk kif Virtus tilfu lil E. Burinsma li mar jilgħab post ieħor u Athleta kellhom lil C. Patus marid. Athleta ma tantx ħassew in-nuqqas tiegħu hekk kif M. Naudi u I. Tanti ddominaw
taħt il-boards. L-uniku konsolazzjoni għal Virtus, li reġa’ deher it-twil A. Axiaq wara li kien ilu barra għal xahrejn. Wara bidu tajjeb minn Athleta 12-2,Virtus għamlu reazzjoni1414. Xutt mill-bogħod ta’ O. Said għen lil Athleta jispiċċaw lewwel sessjoni minn fuq 19-16. Athleta kienu aktar aggressivi għat-tieni għaxar minuti u bilVirtus xejn preċiżi fil-logħob tagħhom u jitilfu l-kontroll taħt il-boards, Athleta kabbru lvantaġġ 31-21 u marru jistrieħu 41-32 minn fuq. Virtus ħammew il-pass sa ħames minuti minn tmiem ittielet sessjoni 52-41. Virtus xejn ma bdew ikunu tajbin filpassaġġi u Athleta approfittaw u bnew vantaġġ komdu għallaħħar għaxar minuti 62-43. Virtus dehru mingħajr ħeġġa u Athleta ma kellhomx diffikultà jibdew il-kampjonat b’rebħa.
Depiro jirbħu l-konfront dirett NISA
Pavi Depiro telgħu jaqsmu lewwel post ma’ Luxol,għalkemm b’logħba aktar meta għelbu lil Hibs f’konfront dirett bejn timijiet fit-tieni post. Honey Athleta wkoll qed jaqsmu l-ewwel post b’rebħa fuq DHL Phoenix. B’xi plejers neqsin, kienu Depiro li bl-aħħar sforzi ġabu fix-xejn lil Hibs. Depiro kellhom l-aħjar bidu meta kisbu l-ewwel żewġ baskets u komplew xi ftit aħjar sa tmiem is-sessjoni 19-10. Hibs ħarġu aktar determinati fit-tieni sessjoni u għamlu l-iskor
indaqs 19-19. Depiro tjiebu u kienu punt minn fuq fil-mistrieħ 31-30. Il-logħba kompliet kumbattuta bid-Depiro jiftħu vantaġġ lejn nofs it-tielet sessjoni biex bdew l-aħħar għaxar minuti 53-45 minn fuq. Għalxejn kienu lisforzi tal-Hibs għax Depiro kontrollaw tajjeb il-vantaġġ tagħhom sat-tmiem 72-64. Fit-tieni logħba Athleta ma kellhomx diffikultà kontra Phoenix li kellhom bosta plejers neqsin u rebħu 84-23 wara li filmistrieħ kienu 44-7 minn fuq.
www.maltarightnow.com
27
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
SPORT
Matthew Asciak jerġa’ jirbaħ il-BOV Malta Masters TENNIS
Matthew Asciak ikkonferma logħla post fit-tennis lokali meta żamm it-titlu tal-BOV Malta Tennis Men’s Masters wara li filfinali li ntlagħbet il-Ħadd, għeleb faċilment lil Denzil Agius 6-0, 6-0. Asciak huwa sinonimu ma’ dan it-turnament li rebħu erbgħa mill-ħames darbiet li kien organizzat sa mill-2010. Fl-2012 ma setax jikkompeti minħabba li kellu xi impenji tennistiċi barra minn Malta. Interesdsanti l-fatt li Asciak tilef biss 4 games fit-turnament
biex ikkonferma lilu nnifsu bħala n-numru wieħed fit-tennis lokali. Il-finali ntlagħbet fil-court fuq ġewwa tal-akkademja Gordon Asciak fil-Malta Sports Club. John Paul Abela, Manager, Media u Community Relations fi ħdan il-Bank of Valletta ppreżenta t-trofew lil Matthew Asciak fil-preżenza ta’ David Farrugia Sacco, President talFederazzjoni Maltija tat-Tennis. Huwa feraħ lil Asciak tassuċċess tiegħu f’dan l-avveniment u qal li bħala supporter ewlieni ta’ attivitajiet sportivi
f’pajjiżna, hu ta’ pjaċir għallBank of Valletta li jaraw tant dedikazzjoni li kienet evidenti matul it-turnament kollu. L-Avukat Farrugia Sacco rringrazzja lil Gordon Asciak talużu tal-court tal-akkademja li mingħajru żgur ma setgħux jintlagħbu l-logħbiet minħabba ttemp ħażin li laqat lill-gżejjer Maltin. Hu qal li l-livell ta’ tennis li ntwera f’dan il-kampjonat jawgura tajjeb għall-impenji kemm lokali kif ukoll internazzjonali li għandhom it-tennisti Maltin matul din is-sena.
Marino jirritorna ma’ Valletta TRASFERIMENTI LOKALI Matthew Mamo
Evans se jilgħab ma’ klabb f’League One Ched Evans aktarx jingħaqad ma’ Oldham
Ched Evans, il-plejer li skonta sentenza ta’ ħabs fuq stupru u li fl-aħħar jiem kien qed jissemma li jista’ jiġi jilgħab Malta fil-kampjonat Premier mal-liders Hibernians, jinsab f’negozjati avanzati biex jiffirma ma’ klabb mhux magħruf ta’ League One. Dan ħabbru l-Kap Eżekuttiv talUnjoni tal-Plejers, Gordon Taylor. Huwa qal li l-klabb inkwistjoni se jkun qed isejjaħ konferenza tal-aħbarijiet illum, imma li ma kienx għadu konkluż il-ftehim ma’ Evans li għandu 26 sena. “Għamilna numru ta’ passi lquddiem u numru ta’ passi lura. Mhux se ngħodd il-flieles qabel ifaqqsu,” qal Taylor lill-BBC. “Jekk klabb jinsab lest li jakkwistah, irid ikun mija filmija kommess.” Taylor żied jgħid li l-klabb irid “jagħti r-raġunijiet għalfejn irid il-firma tal-plejer u jkompli bi triqtu minflok ma joqgħod jistieden dibattitu pubbliku.”
Evans ilu mingħajr klabb sa minn meta ħareġ mill-ħabs f’Ottubru, wara li skonta nofs sentenza ta’ ħames snin fuq stupru ta’ mara f’Lukanda f’Mejju tal-2011. L-eks klabb tiegħu Sheffield United kien offrielu l-faċilità li jitħarreġ miegħu imma mbagħad irtira l-offerta wara kritika qawwija mill-partitarji u proprjetarji tiegħu waqt li 160,000 persuna ffirmaw petizzjoni li ma rieduhx jirritorna. Hartlepool ukoll eskludew li Evans jingħaqad magħhom wara li l-manager Ronnie Moore kien issuġġerixxa li qed jikkunsidra ftehim mal-eks internazzjonali ta’ Wales. Uħud mill-ġurnali Ingliżi spekulaw li l-klabb li miegħu se jingħaqad Evans hu dak ta’ Oldham Athletic. Dan wara li lMinistru tal-Ġustizzja fl-Ingilterra ħabbar li biex Evans jitlaq millIngilterra jrid jingħata permess mill-uffiċjali tal-probation.
Matthew Asciak ippremjat minn John Paul Abela, f’isem il-BOV (lemin)
Iċ-Champions Valletta lbieraħ ikkonfermaw fuq il-websajt tagħhom aħbar li kien xandar dan il-ġurnal il-ġimgħa l-oħra, li lgowlkiper Taljan Pietro Marino se jkun qed jirritorna jiddefendi l-lasta Beltija. Marino mistenni jiffirma l-kuntratt din il-ġimgħa. Huwa kien sieħeb lil Valletta fis-sajf tal-2013 u ddebutta fil-Euro Challenge Cup fi draw 1-1 ma’ Hibernians. Huwa lagħab ukoll fost l-oħrajn fis-Serie A ma’ Reggina.
Jirrifjutaw offerta ta’ Floriana Plejer li preżentament jinsab inċert dwar il-futur tiegħu hu Leighton Grech ta’ Birkirkara. Ilklabb lest li jħallih jitlaq iżda din id-darba għal kollox u mhux b’self. Floriana diġà għamlu offerta lil Birkirkara madankollu din kienet rifjutata. Il-plejer kien akkwistat mingħand Hibernians għas-somma ta’ €30,000 u Birkirkara sellfu lil dan il-plejer darbtejn; lil Vittoriosa Stars u Qormi rispettivament. Dan il-ġurnal hu nfurmat li s-
somma li Floriana offrew lil Birkirkara tissupera l-ammont li Birkirkara kienu ħallsu lil Hibernians meta akkwistawh lewwel darba. Is-saga għattrasferiment ta’ dan il-plejer mistennija tkompli.
Sliema u Mangiacasale Sadanittant Sliema Wanderers qed jittamaw li jikkonvinċu lillmidfielder Taljan ta’ 27 sena Fabio Mangiacasale jibqa’ magħhom hekk kif dan qed jikkonsidra li jitlaq għaliex jinsab homesick f’pajjiżna. Sallum il-wirjiet ta’ Mangiacasale ma’ Sliema kienu tajbin u dan qed iwassal biex Sliema jagħmlu minn kollox sabiex iżommu lit-Taljan għallkumplament tal-istaġun.
Coblis għas-Slovakkja Matul din il-ġimgħa jista’ jħalli pajjiżna l-gowlkiper Rumen ta’ San Ġwann, Andrei Coblis, biex jiffirma ma’ klabb mis-Slovakkja fejn bħalissa l-futbol jinsab wieqaf u se jibda l-pre season. Il-ġimgħa li għaddiet dan il-ġurnal żvela li numru ta’klabbs lokali u
Joseph Zerafa ma’ Welling United Il-plejer Malti Joseph Zerafa ngħaqad mal-klabb ta’ Welling United u b’hekk segwa lill-kowċ Jody Brown, li ħalla lil Grays Athletic biex ħa t-tmexxija ta’ dan il-klabb. “Kuntent li rnexxieli nġib miegħi lil Joseph Zerafa ma’ Welling United,” qal Jody Brown. “Joseph hu plejer internazzjonali komplet. Ingħaqad ma’ Grays b’ambizzjonijiet li jilħaq livell
ogħla, u rnexxielu jidra l-futbol Ingliż fix-xhur li għaddew.” Dan ifisser li Joseph Zerafa issa avvanza żewġ livelli fil-ġerarkija tal-kampjonati fl-Ingilterra, millIsthmian League Premier Division għall-Conference Premier. Minbarra Zerafa, Welling United akkwistaw ukoll erba’ plejers oħra fl-ewwel ġurnata tas-suq tat-trasferimenti.
internazzjonali qed juru nteress filgowlkiper ta’24 sena, fosthom ukoll klabbs mill-Iżvizzera u l-Awstrija.
Żewġ Brażiljani ma’ Vittoriosa S. Vittoriosa Stars tal-Ewwel Diviżjoni akkwistaw lill-attakkant Brażiljan Eder Sales, li matul ilkarriera tiegħu lagħab għal diversi klabbs fosthom Juventus SC, Sinop MT u Gremio Prudente SP, kif ukoll il-midfielder Brażiljan Felipe Canavan Freire ta’ Villa Nova u Caldense fost oħrajn.
Caruana plejer-kowċ ma’ Msida L-eks captain ta’ Floriana Mario Caruana, li għall-aħħar staġuni qed jilgħab ma’ Msida St. Joseph, inħatar bħala l-plejer-kowċ talklabb fl-Ewwel Diviżjoni. Dan wara li fl-aħħar ġimgħat intlaħaq ftehim bejn Msida u Saviour Debono Grech biex dan tal-aħħar jinħall mill-kuntratt biex seta’ jinħatar assistent kowċ ta’ Mosta. Matul il-karriera tiegħu l-midfielder Caruana lagħab ukoll għal Balzan, Qormi u San Ġwann.
RUSSJA
Maqtul b’tiri
Gasan Magomedov, plejer ta’ 20 sena tal-klabb Russu Anzhi Makhachkala, nqatel b’tiri ta’ arma tan-nar viċin id-dar tiegħu fit-tramuntana tar-reġjun talCaucasus fir-Russja. Magomedov kien qed isuq ilkarozza meta xi ħadd spara tiri ta’ machine gun fuq il-karozza bil-plejer imut sakemm twassal lisptar. Ma kienx rappurtat x’wassal jew x’kien il-mottiv wara din lisparatura.
www.maltarightnow.com
27
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
SPORT
Matthew Asciak jerġa’ jirbaħ il-BOV Malta Masters TENNIS
Matthew Asciak ikkonferma logħla post fit-tennis lokali meta żamm it-titlu tal-BOV Malta Tennis Men’s Masters wara li filfinali li ntlagħbet il-Ħadd, għeleb faċilment lil Denzil Agius 6-0, 6-0. Asciak huwa sinonimu ma’ dan it-turnament li rebħu erbgħa mill-ħames darbiet li kien organizzat sa mill-2010. Fl-2012 ma setax jikkompeti minħabba li kellu xi impenji tennistiċi barra minn Malta. Interesdsanti l-fatt li Asciak tilef biss 4 games fit-turnament
biex ikkonferma lilu nnifsu bħala n-numru wieħed fit-tennis lokali. Il-finali ntlagħbet fil-court fuq ġewwa tal-akkademja Gordon Asciak fil-Malta Sports Club. John Paul Abela, Manager, Media u Community Relations fi ħdan il-Bank of Valletta ppreżenta t-trofew lil Matthew Asciak fil-preżenza ta’ David Farrugia Sacco, President talFederazzjoni Maltija tat-Tennis. Huwa feraħ lil Asciak tassuċċess tiegħu f’dan l-avveniment u qal li bħala supporter ewlieni ta’ attivitajiet sportivi
f’pajjiżna, hu ta’ pjaċir għallBank of Valletta li jaraw tant dedikazzjoni li kienet evidenti matul it-turnament kollu. L-Avukat Farrugia Sacco rringrazzja lil Gordon Asciak talużu tal-court tal-akkademja li mingħajru żgur ma setgħux jintlagħbu l-logħbiet minħabba ttemp ħażin li laqat lill-gżejjer Maltin. Hu qal li l-livell ta’ tennis li ntwera f’dan il-kampjonat jawgura tajjeb għall-impenji kemm lokali kif ukoll internazzjonali li għandhom it-tennisti Maltin matul din is-sena.
Valletta interessati f’Paul Fenech TRASFERIMENTI LOKALI
Matthew Mamo
Evans se jilgħab ma’ klabb f’League One Ched Evans aktarx jingħaqad ma’ Oldham
Ched Evans, il-plejer li skonta sentenza ta’ ħabs fuq stupru u li fl-aħħar jiem kien qed jissemma li jista’ jiġi jilgħab Malta fil-kampjonat Premier mal-liders Hibernians, jinsab f’negozjati avanzati biex jiffirma ma’ klabb mhux magħruf ta’ League One. Dan ħabbru l-Kap Eżekuttiv talUnjoni tal-Plejers, Gordon Taylor. Huwa qal li l-klabb inkwistjoni se jkun qed isejjaħ konferenza tal-aħbarijiet illum, imma li ma kienx għadu konkluż il-ftehim ma’ Evans li għandu 26 sena. “Għamilna numru ta’ passi lquddiem u numru ta’ passi lura. Mhux se ngħodd il-flieles qabel ifaqqsu,” qal Taylor lill-BBC. “Jekk klabb jinsab lest li jakkwistah, irid ikun mija filmija kommess.” Taylor żied jgħid li l-klabb irid “jagħti r-raġunijiet għalfejn irid il-firma tal-plejer u jkompli bi triqtu minflok ma joqgħod jistieden dibattitu pubbliku.”
Evans ilu mingħajr klabb sa minn meta ħareġ mill-ħabs f’Ottubru, wara li skonta nofs sentenza ta’ ħames snin fuq stupru ta’ mara f’Lukanda f’Mejju tal-2011. L-eks klabb tiegħu Sheffield United kien offrielu l-faċilità li jitħarreġ miegħu imma mbagħad irtira l-offerta wara kritika qawwija mill-partitarji u proprjetarji tiegħu waqt li 160,000 persuna ffirmaw petizzjoni li ma rieduhx jirritorna. Hartlepool ukoll eskludew li Evans jingħaqad magħhom wara li l-manager Ronnie Moore kien issuġġerixxa li qed jikkunsidra ftehim mal-eks internazzjonali ta’ Wales. Uħud mill-ġurnali Ingliżi spekulaw li l-klabb li miegħu se jingħaqad Evans hu dak ta’ Oldham Athletic. Dan wara li lMinistru tal-Ġustizzja fl-Ingilterra ħabbar li biex Evans jitlaq millIngilterra jrid jingħata permess mill-uffiċjali tal-probation.
Matthew Asciak ippremjat minn John Paul Abela, f’isem il-BOV (lemin)
Iċ-Champions Valletta huma interessati fil-midfielder internazzjonali Malti u ta’ Birkirkara Paul Fenech. Nhar it-Tnejn il-President ta’ Birkirkara Joe Zammit waqt ilprogramm Replay Ikompli fuq Radio 101 kien qal li jinsab fiduċjuż li Fenech kien se jiffirma kuntratt ġdid ma’ Birkirkara hekk kif il-kuntratt tiegħu jiskadi fl-aħħar ta’ dan l-istaġun. Madankollu dan il-ġurnal hu infurmat li ċ-Champions Valletta huma interessati ferm fil-plejer tant li lesti li jilħqu qbil mal-plejer u jħallsu l-parametri meħtieġa biex jakkwistaw il-firma tiegħu. Jirrifjutaw offerta ta’ Floriana Plejer li preżentament jinsab inċert dwar il-futur tiegħu hu Leighton Grech ta’ Birkirkara. Ilklabb lest li jħallih jitlaq iżda din id-darba għal kollox u mhux b’self. Floriana diġà għamlu offerta lil
Birkirkara madankollu din kienet rifjutata. Il-plejer kien akkwistat mingħand Hibernians għassomma ta’ €30,000 u Birkirkara sellfu lil dan il-plejer darbtejn; lil Vittoriosa Stars u Qormi rispettivament. Dan il-ġurnal hu nfurmat li ssomma li Floriana offrew lil Birkirkara tissupera l-ammont li Birkirkara kienu ħallsu lil Hibernians meta akkwistawh lewwel darba. Is-saga għattrasferiment ta’ dan il-plejer mistennija tkompli.
Sliema u Mangiacasale Sadanittant Sliema Wanderers qed jittamaw li jikkonvinċu lillmidfielder Taljan ta’ 27 sena Fabio Mangiacasale jibqa’ magħhom hekk kif dan qed jikkonsidra li jitlaq għaliex jinsab homesick f’pajjiżna. Sallum il-wirjiet ta’ Mangiacasale ma’ Sliema kienu tajbin u dan qed iwassal biex
Joseph Zerafa ma’ Welling United Il-plejer Malti Joseph Zerafa ngħaqad mal-klabb ta’ Welling United u b’hekk segwa lill-kowċ Jody Brown, li ħalla lil Grays Athletic biex ħa t-tmexxija ta’ dan il-klabb. “Kuntent li rnexxieli nġib miegħi lil Joseph Zerafa ma’ Welling United,” qal Jody Brown. “Joseph hu plejer internazzjonali komplet. Ingħaqad ma’ Grays b’ambizzjonijiet li jilħaq livell
ogħla, u rnexxielu jidra l-futbol Ingliż fix-xhur li għaddew.” Dan ifisser li Joseph Zerafa issa avvanza żewġ livelli fil-ġerarkija tal-kampjonati fl-Ingilterra, millIsthmian League Premier Division għall-Conference Premier. Minbarra Zerafa, Welling United akkwistaw ukoll erba’ plejers oħra fl-ewwel ġurnata tas-suq tat-trasferimenti.
Sliema jagħmlu minn kollox sabiex iżommu lit-Taljan għallkumplament tal-istaġun.
Coblis għas-Slovakkja Matul din il-ġimgħa jista’ jħalli pajjiżna l-gowlkiper Rumen ta’ San Ġwann, Andrei Coblis, biex jiffirma ma’ klabb mis-Slovakkja fejn bħalissa l-futbol jinsab wieqaf u se jibda l-pre season. Il-ġimgħa li għaddiet dan il-ġurnal żvela li numru ta’klabbs lokali u internazzjonali qed juru nteress filgowlkiper ta’24 sena, fosthom ukoll klabbs mill-Iżvizzera u l-Awstrija. Żewġ Brażiljani ma’ Vittoriosa S. Vittoriosa Stars tal-Ewwel Diviżjoni akkwistaw lill-attakkant Brażiljan Eder Sales, li matul ilkarriera tiegħu lagħab għal diversi klabbs fosthom Juventus SC, Sinop MT u Gremio Prudente SP, kif ukoll il-midfielder Brażiljan Felipe Canavan Freire ta’ Villa Nova u Caldense fost oħrajn.
RUSSJA
Maqtul b’tiri
Gasan Magomedov, plejer ta’ 20 sena tal-klabb Russu Anzhi Makhachkala, nqatel b’tiri ta’ arma tan-nar viċin id-dar tiegħu fit-tramuntana tar-reġjun talCaucasus fir-Russja. Magomedov kien qed isuq ilkarozza meta xi ħadd spara tiri ta’ machine gun fuq il-karozza bil-plejer imut sakemm twassal lisptar. Ma kienx rappurtat x’wassal jew x’kien il-mottiv wara din lisparatura.
www.maltarightnow.com
28
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
QPR maħsuda minn Sheffield Utd f’Loftus Road IT-TIELET ROUND TAL-FA CUP
SPORT
Riżultati
Sheffield United, ta’ League Two, ħolqu l-akbar sorpriża fitTielet Round tal-FA Cup meta eliminaw lil Queens Park Rangers f’Loftus Road, bl-iskor konvinċenti ta’ 3-0. QPR, li jinsabu fl-aħħar postijiet tal-Premiership, ma setgħux isibu tarf il-Blades, li jirriservaw l-aħjar forma għal din it-tip ta’ kompetizzjoni u li proprju dan ixxahar jikkonfrontaw lil Tottenham fis-semi-finali tal-Capitol One Cup li tintlagħab fuq żewġ legs. B’hekk ukoll, Sheffield United komplew it-tradizzjoni tal-FA Cup fejn kollox hu possibli meta lklabbs tad-diviżjonijiet iż-żgħar jikkonfrontaw il-ġganti talPremier League u avversarji minn diviżjonijiet superjuri. Għalkemm QPR ħarġu jfittxu vantaġġ kmieni f‘din il-cup-tie kienu Sheffield United li żblukkaw ir-riżultat minn Mark McNulty fil-35 minuta, bir-riżultat jibqa’ l-istess sal-mistrieħ. Rangers naqsu milli jwettqu rreazzjoni mistennija u fit-tieni taqsima, il-Blades żiedu żewġ gowls oħra minn Jamal CampbellRyce għat-3-0 finali. Sadanittant, Wrexham, it-tim minn Wales li jilgħab filConference (Non-League), kien għaxar minuti biss bogħod minn rebħa memorabbli kontra Stoke City fil-Britannia Stadium. Iżda lPotters għamlu sforz u dawru rriżultat bi tliet gowls minn Marko Arnautovic u Stephen Ireland (2). Anki Manchester City, iċChampions tal-Ingilterra, daħlu jistrieħu 1-0 minn taħt kontra Sheffield Wednesday ta’ The
Championship, bl-Owls jiksbu lvantaġġ minn Atdhe Nuhiu wara kwarta. Iżda City sarrfu l-kwalità superjuri biex skurjaw darbtejn minn James Milner, bil-gowl deċiżiv jasal fid-90 minuta u jċaħħad lil Wednesday minn replay mistħoqq. Logħba oħra interessanti kienet dik fi Huish Park bejn Yeovil Town, li jinsabu l-aħħar f’League One, u Manchester United, birRed Devils jikkonfrontaw avversarji determinati li, fl-ewwel nofs-siegħa, heddew serjament illasta ta’ David de Gea. Kieffer Moore mar viċin li jiftaħ l-iskor għal Yeovil iżda fit-tieni taqsima, United sabu r-ritmu, b’Ander Herrera jiskorja gowl brillanti u b’Angel di Maria jirdoppja wara
kontra-attakk veloċi. Southampton, li jinsabu r-raba’ fil-Premier League, iridu jilgħabu replay ma’ Ipswich Town f’Portman Road, wara li t-tim ta’ The Championship ħareġ bl-unuri fi draw ta’ 1-1 f’St Mary’s Stadium. Darren Ambrose poġġa lit-Tractor Boys fil-vantaġġ wara 20 minuta, iżda Morgan Schneiderlin kiseb id-draw għasSaints qabel il-mistrieħ. Aston Villa batew biex għelbu lil Blackpool ta’ The Championship, bi Christian Benteke isib ix-xibka fit-88 minuta għall-uniku gowl tallogħba. Mill-banda l-oħra, Chelsea, illiders tal-Premiership (flimkien ma’ Manchester City) għaddew għar-round li jmiss b’rebħa tajba
fuq Watford, 3-0, b’gowls ta’ Willian, Loic Remy u Kurt Zouma. Sunderland, eliminaw lil Leeds United ta’ The Championsip, 1-0, fejn l-eroj tal-Black Cats kien Patrick van Aanholt. L-iskor hu simili għal dak fil-famuż finali talFA Cup tal-1973 meta dakinar Leeds kienu l-favoriti netti. Arsenal, il-holders tat-tazza, kisbu rebħa 2-0 fuq Hull City biex reġgħu eliminaw lit-Tigers minn din il-kompetizzjoni. B’hekk listorja rrepetiet ruħha ftit aktar minn seba’ xhur mindu l-Gunners għelbu lill-istess Hull fil-finali talFA Cup (3-2) li kienet marret għall-ħin barrani. Il-gowls ta’ Arsenal waslu minn Per Mertesacker u Alexis Sanchez wieħed f’kull taqsima.
Leonardo Bonucci jinsab ħerqan biex Juventus jinsew malajr id-diżappunt tas-Super Cup Taljana meta għada l-liders jilqgħu lil Inter fil-konfront magħruf bħala d-derby tal-Italja. It-tim immexxi minn Massimiliano Allegri, għada se jkun qed jilqa’ lil Inter b’vantaġġ ta’ tliet punti fuq l-eqreb sfidanti tagħhom Roma f’ras il-klassifika tas-Serie A. Madankollu Juventus tilfu sSuper Cup Taljana kontra Napoli fl-aħħar ħarġa tal-2014 qabel ilwaqfa tal-festi, bit-tim ta’ Rafael Benitez jirbaħ bil-penalties f’Doha wara li l-logħba ntemmet 2-2 fil-ħin barrani. Iċ-Champions renjanti mistennija jwettqu reazzjoni kontra Inter li jinsabu mwaħħla f’nofs
il-klassifika taħt Roberto Mancini u d-difensur Bonucci malajr għamel appell fuq il-websajt uffiċjali ta’ Juventus. “Ma nistgħux naffordjaw li nitilfu aktar punti. Irridu nagħlqu l-partiti malajr ħalli ma nissograwx li nitilfu xi punti. Kull logħba tista’ tkun żelqa.” It-tim ta’ Mancini rebaħ biss logħba waħda fil-kampjonat sa minn Ottubru imma minkejja dan Zdravko Kuzmanovic jinsab kuntent li t-tieni parti tal-istaġun se tkun qed tibda kontra l-aktar tim diffiċli fis-Serie A. Ma Inter mhux mistenni jiddebutta l-aħħar akkwist Lukas Podolski. Ir-rivali mill-istess belt ta’ Inter, AC Milan, għandhom attakkant ġdid, Alessio Cerci, jekk jibda u se jimmiraw li jkom-
plu jibnu fuq il-wirja u r-rebħa eċċellenti li kellhom kontra Real Madrid f’Dubaj. Il-captain ta’ Milan Riccardo Montolivo ħeġġeġ lit-tim biex iżomm l-istess ritmu li qabad flaħħar partiti bit-tama li jiksbu post fiċ-Champions League. “Il-mira hi li nidħlu lura fiċChampions League... nittamaw li jkollna serje ta’ riżultati pożittivi ħalli nidħlu lura fl-Ewropa.” Il-kowċ Pippo Inzaghi mhux se jkollu disponibbli lil Daniele Bonera u Philippe Mexes li jinsabu mweġġgħin. Milan ġejjin minn żewġ wirjiet impressjonanti qabel il-waqfa meta għelbu lil Napoli u ġew draw ma’ Roma. B’kuntrast Sassuolo ilhom ma jirbħu tliet partiti hekk kif it-tim ta’ Eusebio Di Francesco rebaħ
biss tnejn mit-tmien partiti li lagħbu barra minn darhom dan listaġun. Lazio jiltaqgħu fi Stadio Olimpico kontra Sampdoria, tim li bħalhom qed jisfida għal post fiċ-Champions League, waqt li rrivali qawwija tagħhom Roma, iżuru lil Udinese b’numru ta’ plejers dubjużi. Id-difensur Mapou YangaMbiwa għandu l-influwenza, ilcaptain Francesco Totti għandu problema fit-tendons ta’ siequ xxellugija u l-attakkant Mattia Destro kien qed jitħarreġ waħdu. Genoa se jippruvaw jerġgħu jaqbdu r-ritmu li kellhom sa ftit ġimgħat ilu u jevitaw li jġarrbu ttielet telfa konsekuttiva kontra Atalanta. Napoli, friski mis-suċċess fis-
FA Cup III Rd Dover v C. Palace QPR v Sheff Utd Sunderland v Leeds Aston Villa v Blackpool Man City v Sheff Wed Southampton v Ipswich Stoke v Wrexham Yeovil v Man Utd Chelsea v Watford Arsenal v Hull Illum Burnley v Tottenham Wimbledon v Liverpool It-Tlieta Everton v West Ham Scunthorpe v TBC
Dwell għall-ballun bejn Yaya Toure u Stevan Jovetic (fin-nofs) ta’ Manchester City u l-midfielder ta’ Sheffield Wednesday, Liam Palmer (ritratt: EPA)
Premier Skoċċiż Dundee v Ross County Inverness CT v St Mirren Partick T v Dundee Utd St Johnstone v Hamilton Motherwell v Aberdeen Illum Kilmarnock v Celtic Partiti ta’ Ħbiberija Ġordan v Bahrain Arabja S. v Korea t’Isfel Afrika t’Isfel v Zambja
0-4 0-3 1-0 1-0 2-1 1-1 3-1 0-2 3-0 2-0
(20.45) (20.55)
(20.45) (20.45) 1-1 1-0 2-2 0-1 0-2
0-1 0-2 1-0
SPANJA
Real Madrid megħluba
Valencia temmew ir-rekord ta’ Real Madrid ta’ 22 rebħa konsekuttiva meta rebħulhom 2-1. Cristiano Ronaldo minn penalty kien poġġa lil Real fil-vantaġġ bit-33 gowl tal-istaġun imma Antonio Barragan kiseb id-draw u Nicolas Otamendi bir-ras fil-65 minuta ta r-rebħa lil Valencia.
Juventus imħeġġa jinsew id-diżappunt kontra Napoli SERIE A
Il-Programm Serie A Illum Lazio v Sampdoria Għada Udinese v Roma Chievo v Torino Empoli v Verona Genoa v Atalanta Milan v Sassuolo Palermo v Cagliari Parma v Fiorentina Cesena v Napoli Juventus v Inter
(20.45)
(12.30) (15.00) (15.00) (15.00) (15.00) (15.00) (15.00) (18.00) (21.00)
Super Cup, jeħduha kontra t-tim ta’ Cesena li qed jitħabat kontra r-relegation u Fiorentina jżuru laħħar tim fil-kalssifika, Parma. F’partiti oħra Chievo jiltaqgħu kontra Torino, Verona jmorru għand Empoli u Palermo fi Sqallija jilqgħu lil Cagliari fiddebutt ta’ Gianfranco Zola bħala kowċ tat-tim minn Sardinja.
www.maltarightnow.com
29
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
SPORT
Gudja Utd itemmu l-ewwel rawnd fit-tieni post BOV L-EWWEL DIVIŻJONI Christopher Cassar
LIJA A. ................................... 0 GUDJA U. .............................. 2 Lija A – J. Spiteri, P. Babic, P. Borg, K. Vella, L. Casha, C. Frendo (R. Taliana), I. McCarthy, E. Beu, B. Antignolo (L. Mifsud), N. Spiteri (D. Mintoff), A. Ige Gudja U – Y. Cini, G. Sammut, R. Cauchi (D. Antonucci), R. Buhagiar, C. Giordemaina, C. Farrugia, E. Micheletti Awoh, M. Brincat, A. Carabott (G. Di Mare), U. Nwoko, A. Catania (P.P. Sammut). Referee – Clayton Pisani
Gudja United temmew limpenji tagħhom tal-ewwel rawnd b’rebħa faċli fuq Lija Athletics u bis-saħħa ta’ dawn ittliet punti laħqu lil St. Andrew’s fit-tieni post tal-klassifika, punt biss taħt il-liders Pembroke. Gudja kien jimmeritahom issuċċess, fejn serrħu rashom flewwel 20 minuta tal-logħba meta skorjaw iż-żewġ gowls deċiżivi, u ddominaw lill-avversarji fejn b’iktar attenzjoni setgħu wkoll skorjaw iktar gowls. Għal Gudja kien f’forma millaqwa l-captain Mauro Brincat, kif ukoll Adrian Carabott li kellu sehem tista’ tgħid f’kull azzjoni perikoluża ta’ Gudja. Għal Gudja li reġgħu kienu mingħajr Peter Paul Sammut li tħalla fuq il-bank tas-sostituti, għamel iddebutt il-gowlkiper eks-Valletta Yenz Cini, iżda l-attakkanti ta’ Lija għamlu d-debutt ta’ Cini wieħed mill-iktar faċli u trankwill. Wara seba’ minuti Gudja fetħu l-iskor fl-ewwel azzjoni perikoluża tagħhom, meta Carabott xeħet ballun fil-kaxxa, Catania bir-ras kompla lejn
Riżultati lokali
BOV Premier Mosta v B’Kara Hibs v Żebbuġ R. Sliema W v Pietà H Tarxien R v Balzan I Div. Lija A v Gudja Utd B’Bugia SP v Rabat A. III Div. Luqa SA v Mdina K Mtarfa v St Venera L. Marsaskala v Kirkop Utd Sta Lucia v Kalkara Mġarr Utd v Attard Ta’ Xbiex v Qrendi GFA I Div. Nadur Y v Oratory Y St Lawrence v Sannat L
1-5 5-2 2-1 0-5
0-2 1-0
1-1 0-1 0-0 0-1 2-1 2-0 2-0 3-0
RYAN CAUCHI li dar ma’ difensur u skorja b’xutt fil-baxx millviċin. Tliet minuti wara minn freekick ta’ Buhagiar, il-ballun megħjun mir-riħ qarraq għal kollox bid-difensuri ta’ Lija u millviċin Adrian Carabott ra d-daqqa ta’ ras tinżel fuq il-mimduda. Lewwel azzjoni ta’ Lija waslet fit13-il minuta permezz ta’ Vella li qassam lejn Luca Casha li millviċin impenja lil Cini fid-debutt tiegħu ma’ Gudja. Ftit wara azzjoni mill-isbaħ ta’ Isaac McCarthy li b’ġirja millaqwa ħalla lid-difensuri ta’ Gudja warajh, u minn qagħda ftit angolata ra x-xutt tiegħu jaħbat mannaħa ta’ barra tax-xibka. Fid-19-il minuta Gudja għamluhom tnejn meta Carabott żmarka lil ANGELO CATANIA li kkontrolla l-ballun f’tarf il-kaxxa u spara xutt li spiċċa fir-rokna tax-xibka. Gudja issa bdew jamministraw tajjeb il-vantaġġ doppju u Lija ma kellhomx risposta għal-logħob talavversarji. Fit-33 minuta wara pressjoni twila minn Gudja, kien Mauro Brincat li mpenja lil Spiteri b’xutt ċentrali fil-baxx. Fit-tieni taqsima Lija ħarġu aggressivi u bdew jippruvaw isibu l-gowl li bih jidħlu millġdid fil-logħba. Fl-ewwel minuti Beppe Antignolo kien ostakolat minn Giordemaina, iżda r-referee Pisani ferm viċin l-azzjoni ħalla l-logħob għaddej. Il-kumplament tal-logħba kien monotonu bit-tim ta’ Lija jkollu inizjattiva sterili u b’Gudja jikkontrollaw mingħajr wisq problemi. Għaxar minuti mit-tmiem f’azzjoni ta’ kontrattakk Gudja resqu qrib it-tielet gowl meta Carabott qassam lejn is-sostitut Antonucci li minn qagħda angolata kellu xxutt imur ftit barra. IASC II Div. Rovers Utd v Gżira Utd B’Kara SJ v Safi AFC Żabbar CB v Żurrieq W. BASKETBALL Nisa Hibs v Depiro Athleta v Phoenix I Div Irġiel Floriana v Luxol Athleta v Virtus II Div. Irġiel Phoenix v Mellieħa HANDBALL U/15 Subien De La Salle v Luxol MR Starmax v Aloysians PP II Div. HMS v St. Andrews U/17 Bniet Kavallieri v Luxol STM
0-2 1-0 1-2 64-72 84-23
59-67 84-58
48-49 0-25 12-18 29-9
32-1
Birżebbuġa jiksbu l-ewwel rebħa Jerry Ani ta’ Birżebbuġa fl-azzjoni kontra Rabat Ajax (ritratt: Alex Degabriele)
BIRŻEBBUGA SP ................. 1 RABAT A. .............................. 0 Birżebbuga SP – A. Boatto, G. Camilleri, J. Briffa, J. Ani, N. Clerico (P. Camilleri), L. Micallef, K. Muscat, E. Bonati, G. Caruana, L. Camilleri, S. Eboh (R. Micallef) Rabat A – J. Azzopardi, S. Gauci, W. Borg, J. Caruana, N. Caruana, A. Smeir, D. Falzon, L. Chiedozie, E. Scicluna (D. Galea), D. Azzopardi, L. Cauchi (A. Azzopardi). Referee – Malcolm Spiteri
Birżebbuġa kisbu l-ewwel rebħa tal-istaġun meta fl-aħħar logħba tal-ewwel rawnd għelbu lil Rabat Ajax b’gowl verament sabiħ skorjat minn Keith Muscat wara nofs siegħa. Il-qagħda ta’ Birżebbuġa għadha iddisprata flaħħar post tal-klassifika, iżda issa almenu it-tim kiseb tliet punti li żgur se jiswewh jekk xejn għall-moral għat-tkomplija tal-kampjonat. Ir-rebħa waslet kontra tim Rabti li kien għaddej minn froma tajba fejn rebħu l-aħħar tliet logħbiet fosthom kontra l-liders Pembroke Athleta. Iżda lbieraħ ir-Rabtin, li spiċċaw ukoll b’għaxar plejers, kienu ferm bogħod mill-aqwa tagħhom, u ironikamnent urew l-aħjar logħob fl-aħħar fażi, propju wara
t-tkeċċija tal-captain Adam Smeir. Wara 40 sekonda l-ewwel xutt tal-logħba minn Chiedozie, ballun li niżel fuq is-saqaf taxxibka. Wara din l-azzjoni l-logħba daħlet f’pawsa twila, biżżewġ naħat juru ħafna logħob medjokri u għadd ta’ żbalji, xi wħud verament banali. Il-monotonija inkisret xi ftit fil-21 minuta meta Ani minn freekick impenja lil Jamie Azzopardi li dawwar f’korner b’diffikultà. Żewġ minuti wara Birżebbuġa għal ftit ma fetħux liskor meta l-gowlkiper Rabti ħarablu l-ballun minn idu u daħal Keith Muscat li x-xutt tiegħu minn qagħda angolata għadda jħakkek ma’ sieq il-lasta. Birżebbuġa issa bdew jilagħbu aħjar megħjuna mir-riħ qawwi. Fis-26 minuta Ani tilef ċans faċli meta naqas li jikkontrolla pass ta’ Julian Briffa meta kien kompletament żmarkat quddiem illasta. Man-nofs siegħa Birżebbuġa fetħu l-iskor b’azzjoni verament sabiħa mibdija minn pass fit-tul ta’ Gilbert Camilleri lejn Bonati li kompla lejn KEITH MUSCAT li b’xutt mill-ewwel spara fissaqaf tax-xibka. L-ewwel reazzjoni Rabtija waslet tmien minuti wara permezz ta’ xutt fjakk ta’ Adam Smeir.
Kif Jinsabu
Pembroke A Gudja U St. Andrew’s Vittoriosa S St George’s Melita Gżira U Fgura U Lija A Rabat A Mqabba Msida SJ Zurrieq Birżebbuġa
L 13 13 13 13 13 13 12 13 13 13 12 13 13 13
R 8 7 8 6 6 6 6 4 6 5 4 4 3 1
D 2 4 1 4 2 2 1 7 0 2 2 1 1 3
T 3 2 4 3 5 5 5 2 7 6 6 8 9 9
F 25 27 26 23 21 16 18 14 20 13 20 13 13 15
K 12 12 20 15 18 16 17 13 21 17 20 25 27 31
Pt 26 25 25 22 20 20 19 19 18 17 14 13 10 6
Kif bdiet it-tieni taqsima Rabat resqu qrib b’xutt bomba ta’ David Azzopardi minn distanza notevoli, imdawwar f’korner minn Boatto. Iżda kienet l-unika azzjoni Rabtija u Birżebbuġa ikkontrollaw mingħajr wisq problemi. Fis-70 minuta daqqa ta’ ħarta għar-Rabtin meta Adam Smeir intwera karta ħamra wara kuntatt ma’ Julian Briffa. Minkejja din linferjorità Rabat resqu qrib ftit wara b’xutt fil-baxx ta’ Wayne Borg li kien imdawwar għal korner b’diffikultà kbira minn Boatto u l-istess Boatto reġa’ kien fl-azzjoni meta ċaħħad lil David Azzopardi, hekk kif Rabat bdew jagħmlu l-aħjar sforzi tagħhom meta kienu bi plejer inqas.
30
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
Balzan iġibu fix-xejn lil Tarxien
www.maltarightnow.com
SPORT
BOV PREMIER Roderick Vella
TARXIEN R. .......................... 0 BALZAN ................................ 5 Tarxien R.: S. Mintoff, K. Farrugia, M. Caruana, O. Bugeja, T. Caruana, F. Aboulezz, R. Sammut (M. Degiorgio 73’), N.Vella, A. Cini, M. Tabone (S. Caruana 73’), A. Lopes. Balzan: S. Sultana, J. Grioli, S. Bezzina, E. Serrano, J. Mifsud Triganza (J.Corbolan 67’), I. Guobadia (T. Agius 60’), S. Arab, R. Darmanin (S. Cipriott 72’), L. Micallef, L. Sciberras, G. Piccioni.
Imwissija: A.Lopes, O.Bugeja (T) Skurjaw: 4’, 10’ J. Mifsud Triganza, 22’ R. Darmanin, 39’ S.Bezzina, 74’ Piccioni (B) Referee: Marco Borg In-Nazzjon Plejer tal-Logħba: L. Micallef (B) Rebħa faċli għal Balzan li għalqu l-partita fl-ewwel taqsima b’erba’ gowls. Sal-ewwel għaxar minuti Tarxien kienu diġà qalgħu żewġ gowls u matul il-partita kollha l-attakkanti Balzanin ma sabux diffikultà jinfdu d-difiża tar-Rainbows. Oliver Spiteri, kowċ ta’ Balzan
Lydon Micallef ta’ Balzan jagħaddi qalb id-difiża ta’ Tarxien (Ritratti: Alex Degabriele)
kellu lil Guerrero u Zarate sospiżi, bl-akkwist il-ġdid, iżżagħżugħ Terence Agius jidħol fit-tieni taqsima. Għal Tarxien diversi tibdiliet fit-tim, bit-tluq tal-Brażiljani Jorge Santos, Branquinho u Clebinho, waqt li l-Ispanjol
Carlinos kien sospiż. Alesandro Lopes kien l-uniku barrani filformazzjoni ta’ Clive Mizzi. Fir-raba’ minuta Balzan fetħu l-iskor, Piccioni qassam lil MIFSUD TRIGANZA li tefa’ l-ballun fl-anglu tax-xibka. Għaddew biss sitt minuti u Balzan u l-istess
li jiskurjaw il-gowl tad-draw. Kollox ġie deċiż fl-ewwel taqsima, bit-tliet gowls tal-partita skurjati fil-minuti finali tagħha. Noel Coleiro irritorna fuq il-bank ta’ Pietà wara ttneħħija tas-sospensjoni u f’din il-partita kellu diversi plejers neqsin, fosthom lil Gabriel u Leo Fortunato sospiżi, waqt li lHotspurs neħħew lill-barranin Tasic u Xavier. L-ewwel azzjoni fid-disa’ minuta b’xutt perikoluż ta’ Mangiacasale li Cassar wettaq save tajjeb f’korner. Fl-20 minuta l-ewwel attakk ta’ Pietà b’daqqa ta’ ras tal-captain Anonam minn freekick ta’ Frances, b’Zammit impenjat għall-ewwel darba fil-logħba. Imbagħad f’temp ta’ disa’ minuti saru tliet gowls. Fis-36 minuta kienu l-Wanderers li marru fil-vantaġġ. Freekick dirett tat-Taljan PISANU sab langlu ta’ fuq tax-xibka biex għeleb lil Cassar. Fit-42 minuta Pietà ġabu d-draw b’daqqa ta’ ras ta’ Luke MICALLEF minn freekick ta’ Frances. Riżultat li Pietà gawdew biss
għal żewġ minuti għax Sliema reġgħu marru fil-vantaġġ. Minn kross minn fuq il-lemin ta’ Gnabouyou, Friggieri qabbeż fuq Cassar għax-xutt ta’ CILIA li skurja u rritorna bil-kbir wara li tilef laħħar partita minħabba sospensjoni. Kmieni fit-tieni taqsima Sliema setgħu għalqu l-partita imma Cassar salva f’korner ixxutt minn ftit metri bogħod ta’ Mangiacasale. Sliema baqgħu aħjar mill-avversarji u kellhom iżjed mill-azzjonijiet. Fis-60 minuta difensur ta’ Pietà ħeles fuq il-linja d-daqqa ta’ ras tażżagħżugħ Friggieri. Il-Hotspurs ippruvaw b’xutt ċentrali ta’ Pisani li Zammit salva faċilment u baqghu ikunu inżidjużi bil-freekicks tas-solitu Frances. Fil-71 minuta Pisanu kien viċin id-doppjetta personali imma Cassar salva. L-istess Taljan resaq iktar viċin sitt minuti wara minn freekick ieħor li din id-darba spiċċa mal-mimduda b’Cassar megħlub. Fid-90 minuta Sliema kellhom ċans ieħor minn Mangiacasale li xxuttja għoli u
MIFSUD TRIGANZA għamluhom tnejn. Din id-darba qassam Micallef u Mifsud Triganza b’xutt ċentrali u b’saħħtu ma ta lebda ċans lil Mintoff isalva. Fit22 minuta Balzan skurjaw ittielet gowl. Minn korner qasir, ilkross ta’ Mifsud Triganza ġie
mxellef minn Ryan DARMANIN fix-xibka. L-ewwel azzjoni ta’ Tarxien kienet daqqa ta’ ras ta’ Triston Caruana, inżidjuża, salvata minn Sultana. Fl-34 minuta Darmanin seta’ skurja d-doppjetta personali imma kkonkluda barra. Imma rraba’ gowl xorta wasal minuti wara, fit-39 minuta b’daqqa ta’ ras tal-captain BEZZINA wara freekick ta’ Goubadia. Fit-tieni taqsima komplew jattakkaw Balzan. Fil-55 minuta minn kross ta’ Bezzina, Lydon Micallef ma laħaqax, ballun wasal għand Ryan Darmanin li xxuttja barra. Fit-63 minuta Darmanin kellu ċans ieħor wara li niżżillu l-ballun Piccioni, imma Mintoff salvalu fil-baxx b’diffikultà. 16-il minuta mit-tmiem u Balzan skurjaw il-ħames wieħed, PICCIONI ħarab bilballun u spara xutt b’saħħtu li ħabat mal-mimduda qabel spiċċa fix-xibka. Għal Tarxien Xerri pprova jiskurja l-gowl talbandiera billi jaqbad lillgowlkiper Sultana barra, imma ma sabx il-lasta. B’din ir-rebħa Balzan reġgħu telgħu fir-raba’ post tal-klassifika.
Sliema jirbħu logħba deċiża fl-ewwel taqsima
SLIEMA W. ............................ 2 PIETA’ H. ............................... 1 Sliema W.: G. Zammit, L. Martinelli (B. Muscat 62’), G. Gnabouyou (Bocar 75’), J. Mintoff, M. Scerri, A. Pisanu, M. Potezica, T. Cilia (J. Meli 86’), A. Friggieri, F. Mangiacasale, S. Bianciardi. Pietà H.: D. Cassar, C. Attard, C. Grech, K. Micallef, R. Rodrigues, O. Anonam, D. Agius (A. Mizzi 89’), K. Cesare (N. Pace Cocks 43’), L. Micallef, C. Frances, J. Pisani (C. Stewart 80’)
Imwissija: Bianciardi, G.Zammit (S) C.Attard (P) Skorjaw: A. Pisanu 36’, T.Cilia 44’ (S), L. Micallef 42’(P) Referee: Mario Apap In-Nazzjon Plejer tal-Logħba: A.Pisanu (S)
Sliema Wanderers bdew issena bit-tajjeb b’rebħa minima kontra Pietà. Il-Wanderers kienu l-aħjar tim fil-grawnd u kellhom iżjed okkażjonijiet ta’ skor għalkemm fl-aħħar azzjoni tal-partita Pietà kellhom iċ-ċans
Il-gowlkiper ta’ Sliema Glenn Zammit itajjar f’attakk ta’ Pieta
b’hekk baqgħu ma għalqux ilpartita. Ta’ dan kienu se jpattu qares għax fl-aħħar azzjoni tal-
logħba, Cain Attard kellu f’saqajh il-gowl tad-draw imma spara għoli.
www.maltarightnow.com
SPORT
Birkirkara jibdew is-sena fuq nota pożittiva BOV PREMIER Stewart Said
MOSTA ................................... 1 BIRKIRKARA ....................... 5 Mosta: O. Borg, M. Di Vita, K. Magro, M. Brincat, K. Pulo, R. Grech (D. Xuereb 91’), N. Milovanovic, A. Sammut (D. Falzon 84’), M. Ribeiro dos Santos, J. Brincat (Z. Brincat 71’), S. Jovanovic Birkirkara: J. Haber, N. Vukanac, A. Costa Morais (K. Zammit 61’), M. Bissi da Silva, S. Haruna Shodiya, R. Ledesma (B. Jaccarini 89’), P. Fenech, Z. Muscat, E. Agius (D. Aquilina 86’), R. Camenzuli, R. Scicluna
Imwissija: O. Borg 63’ (M) Skorjaw: R. Ledesma 15’, H. Shola Shodiya 33’ 77’, A. Costa Morais 40’, P. Fenech 82’ (BK) S. Jovanovic 42’ (M) Referee: Alan Mario Sant In-Nazzjon Plejer tal-Logħba: Rafael Ledesma (BK)
Birkirkara bdew l-2015 fuq nota pożittiva meta għelbu lil Mosta 5-1. Il-Karkariżi b’hekk kisbu t-tieni rebħa konsekuttiva u reġgħu laħqu lil Valletta fit-tieni post. Huma kienu l-aħjar tim u bdew jinfdu lid-difiża Mostija li
31
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
għal darba oħra kienet fraġli. Il-kowċ Karkariż Paul Zammit għamel tliet bidliet mill-aħħar logħba kontra Qormi b’Rafael Ledesma, Paul Fenech u Ryan Scicluna jieħdu post Alejandro Mendoza, Gareth Sciberras u Edward Herrera. Min-naħa l-oħra Mosta ġarrbu t-tielet telfa konsekuttiva f’partita li fiha ħarġet id-differenza bejn iż-żewġ timijiet. It-tim Mosti kellu diversi assenzi fosthom Tyron Farrugia, Pedro dos Santos Calcado, Manolito Micallef u Daniel Mariano Bueno biex ma nsemmux lil Bojan Kaljevic li ngħaqad ma’ Balzan. Birkirkara ħolqu l-ewwel azzjoni wara tliet minuti meta Antonio Costa Morais kellu xutt minn barra l-kaxxa li spiċċa għoli. Mosta appellaw għal penalty fl-14-il minuta meta minn kross ta’ James Brincat, il-konklużjoni ta’ Ribeiro dos Santos ħabtet m’id id-difensur Karkariż iżda r-referee Alan Mario Sant ħalla l-logħob għaddej. Minuta wara Birkirkara fetħu liskor meta Paul Fenech għadda lejn RAFAEL LEDESMA li b’xutt b’saħħtu ħalla lil Borg iħares. Fit-23
Kif Jinsabu
Hibernians Valletta Birkirkara Balzan Floriana Sliema W. Mosta Qormi Naxxar L. Tarxien R. Pieta` H. Żebbuġ R.
L 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17 17
R 16 11 11 6 6 6 6 4 4 3 3 1
DT 1 0 1 5 1 5 7 4 6 5 4 7 2 9 5 8 5 8 7 7 5 9 610
F 55 41 32 24 29 20 17 18 21 16 14 20
K 10 14 18 21 32 22 35 29 28 29 29 43
Pt 49 34 34 25 24 22 20 17 17 16 14 9
minuta Birkirkara marru viċin ittieni gowl meta Ledesma irċieva fuq il-ġirja, imma x-xutt fil-baxx kien imdawwar f’korner minn Borg. Il-Karkariżi irduppjaw fit-33 minuta. Rafael Ledesma xeħet lejn HARUNA SHOLA SHODIYA li bir-ras mill-viċin għeleb lil Borg. L-istripes għamluhom 3-0 fl40 minuta meta ANTONIO COSTA MORAIS għeleb innasba tal-offside, qabeż lil Omar Borg u tefa’ f’xibka vojta. Mosta naqqsu d-distakk minuta wara meta Bissi ssikkat minn Ribeiro dos Santos dam jaħsibha u tilef il-ballun, Vukanac waqqaf parzjalment il-ħarba tal-attakant Mosti iżda l-ballun spiċċa għand
Ribeiro dos Santos ta’ Mosta segwit minn Camenzuli ta’ B’Kara
SASA JOVANOVIC li b’xutt filbaxx għeleb lil Haber. Mosta kellhom gowl regolari mħassar fis-57 minuta meta Haber salva parzjalment ix-xutt ta’ Ribeiro dos Santos u James Brincat kompla ġewwa. Iżda l-assistent William Debattista għolla lbandiera għal offside ineżistenti biex Birkirkara marru viċin ir-raba’ gowl fis-66 minuta meta free-kick
ta’ Bissi għadda ftit għoli. L-istripes għaqqdu l-poker fis-77 minuta wara li SHOLA HARUNA SHODIYA ħabbat ma’ Ledesma u għeleb lil Borg b’xutt minn barra lkaxxa. Il-Karkariżi skorjaw ilħames u l-aħħar gowl fit-82 minuta meta wara żball ieħor ta’ Borg, PAUL FENECH ma sab l-ebda problema jqabbeż fuq il-gowlkiper Mosti
Wirja qalbiena ta’ Żebbuġ ma twaqqafx lil Hibs Stewart Said
HIBERNIANS ....................... 5 ŻEBBUĠ R. ........................... 2 Hibernians: H. Bonello, J. Pearson, R. Soares, T. Tabone Desira (J. Mbong 46’), A. Cohen, J. Lima Siqueira, C. Failla, J. Bezzina, A. Agius, E. Luis dos Santos, J. Pereira da Silva (J. Degabriele 82’) Żebbuġ: J. Farrugia, J. Borg, Y. Camilleri, L. Galea, T. Paris, C. Monti, M. Muchardi, M. Rodrigues Britto, M. Bartolo, K. Zammit, M. Farrugia (M. Gauci 54’)
Imwissija: J. Lima Siqueira 32’ (H), J. Borg 34’, K. Zammit 45’, Y Camilleri 55’, M. Muchardi 70’, M. Rodrigues Britto 76’ (Ż) Tkeċċa: K. Zammit 75’ (Ż) Skorjaw: C. Monti 3’, 65’, Y. Camilleri 55’ (Ż), J. Pereira da Silva 10’, R. Soares 35’, J. Pearson 56’, E. Luis dos Santos 81’, A. Cohen 87’(H) Referee: Sandro Spiteri In-Nazzjon Plejer tal-Logħba: Andrew Cohen (H) Attendenza: 819 Hibernians bdew is-sena kif spiċċawha meta għelbu lil Żebbuġ Rangers 5-2. Rebħa li
mmaturat fit-tieni taqsima speċjalment wara li gawdew minn vantaġġ numeriku. Għal Żebbuġ din kienet wirja qalbiena kontra l-liders u baqgħu fil-partita sa kwarta mit-tmiem. Il-wirja tagħti kurraġġ lil Żebbuġ li jibqgħu jissieltu u żgur li prestazzjonijiet bħal din ser ikunu importanti għalihom. Hibernians kellhom neqsin lil Bjorn Kristensen li kien sospiż filwaqt li Rui Gomes kien nieqes wara li ġie msejjaħ biex jifforma parti mit-tim Nazzjoni talEkwatorjal Guinea. Kienu Żebbuġ li fetħu l-iskor wara biss tliet minuti meta CARLO MONTI irċieva ballun tajjeb, avvanza u minkejja li kien issikkat daħal fil-kaxxa u b’xutt b’saħħtu għeleb lil Henry Bonello. Iżda Hibernians irkupraw mill-ħasda inizjali u ġabu d-draw meta JORGE PEREIRA DA SILVA irċieva ballun minn nofs il-grawnd u b’konklużjoni angolata għeleb lil Jeffrey Farrugia. Żebbuġ bdew jaqsmu l-logħob u marru viċin it-tieni gowl fid-29 minuta meta pass preċiż nifed iddifiża ta’ Hibernians, il-ballun
Jorge Pereira da Silva ta’ Hibs jilmenta minn ġibda ta’ Britto
spiċċa għand Matthew Bartolo li avvanza iżda x-xutt tiegħu kien salvat bi bravura minn Bartolo. Il-Pawlisti marru fil-vantaġġ fil-35 minuta meta free-kick ta’ Edison Luis dos Santos ġie mxellef għand RODOLFO SOARES li kkontrolla u għeleb lil Farrugia b’xutt fil-baxx. Andrew Cohen mar viċin ittielet gowl għal Hibs fl-44 minuta meta pprova b’xutt bix-xellug iżda Jeffrey Farrugia kien pront u dawwar f’korner.
Iż-Żebbuġin ħolqu l-ewwel azzjoni tat-tieni taqsima u marru viċin fis-47 minuta b’xutt imdawwar ta’ Muchardi li Henry Bonello dawwar f’korner. Hibernians wieġbu fil-51 minuta meta minn kross ta’ Failla, Pereira da Silva b’daqqa ta’ ras ra lil Farrugia jdawwar f’korner bi bravura. Hibernians skorjaw it-tielet gowl fis-56 minuta meta minn free-kick ta’ Failla, Jeffrey Farrugia salva parzjalment id-daqqas ta’ ras ta’
Tarabai u mill-viċin f’taħwida bejn tliet plejers kien JONATHAN PEARSON li skorja. Iżda Żebbuġ reġgħu daħlu filpartita fil-65 minuta meta CARLO MONTI għeleb lil Henry Bonello bi free-kick dirett. Hibernians imbagħad kellhom free-kick ta’ Cohen li ħabat malmimduda, il-ballun spiċċa għand Tarabai iżda x-xutt tiegħu ġie salvat tajjeb minn Farrugia. Żebbuġ kellhom ikomplu lpartita b’raġel anqas meta fil-75 minuta tkeċċa Kurt Zammit għattieni karta safra. B’vantaġġ numeriku Hibernians marru darbtejn viċin meta fit-78 minuta xutt mill-ewwel ta’ Jackson Lima għadda ftit għoli u żewġ minuti wara xutt ta’ Tarabai minn pożizzjoni tajba ġiet mdawra f’korner minn Farrugia. Iżda Hibernians għalqu l-partita fil-81 minuta meta mill-korner ta’ Failla, kien EDISON LUIS DOS SANTOS li pprova bir-ras iżda mess il-ballun b’siequ u tefa’ ġewwa. Hibernians żiedu ieħor fis-87 minuta meta ANDREW COHEN żamm il-ballun u għeleb faċilment lil Farrugia b’xutt b’saħħtu.
www.maltarightnow.com
32
It-Tnejn, 5 ta’ Jannar, 2015
LOKALI
IL-MAĠI JASLU GĦAJNSIELEM. Waqt ċerimonja ħelwa simbolika, ilbieraħ filgħodu t-tliet ‘Slaten Maġi’ waslu fil-Grotta bir-rigali tagħhom lil Ġesù Bambin fir-rappreżentazzjoni ta’ Betlem f’Għajnsielem, li din is-sena attirat b’kollox madwar 100,000 persuna. Wara li telqu mill-Manikata għad-Dar tal-Anzjani fil-Mellieħa, għall-ħabta tal-10.15am fil-Pjazza tal-Mellieħa kien hemm ir-rakkont drammatizzat ta’ meta l-Maġi marru għand Erodi. Wara huma qabdu l-vapur tas-2.15pm lejn Għawdex minn fejn imbagħad rikbu ż-żwiemel għall-aħħar vjaġġ tagħhom lejn il-Pjazza ta’ Għajnsielem fejn daħlu fil-villaġġ Betlem f’Għajnsielem u saret l-adorazzjoni fl-Għar Qaddis. It-tliet atturi Maltin li irraffiguraw it-tliet maġi bdew il-vjaġġ tagħhom minn Cologne, fil-Ġermanja, wara ċerimonja sinifikattiva fil-Katidral ta’ Cologne dedikat proprju lit-tliet maġi Caspar, Melchior u Balthazar. Bħalissa fil-belt ta’ Cologne qed jitfakkar it-850 anniversarju minn meta r-relikwiji tat-tliet maġi waslu hemm. Il-Ministru għal Għawdex Anton Refalo ppreżenta rigal lill-Arċisqof ta’ Cologne, il-Kardinal Rainer Maria Woelki, li min-naħa tiegħu bagħat messaġġ ta’ awgurju lill-Isqof ta’ Għawdex Mario Grech u bagħat il-barka tiegħu lill-poplu Malti. (Ritratt: Joseph Sultana)
Membri tal-Korp tal-Pulizija ppremjati
Sitt membri tal-Korp talPulizija lbieraħ ingħataw ċertifikat ta’ kommendazzjoni, fis-Sala Vilhena fil-Kwartieri Ġenerali tal-Pulizija waqt ċerimonja ta’ għoti ta’ ċertifikati u premjijiet lill-membri tal-Korp. Il-membri ppreżentati biċċertifikat huma: PS 1585 James Weatherill u PC 103 Ton Joe Farrugia li fl-4 ta’ Settembru 2013, waqt li kienu xogħol fl-Għassa ta’ ĦażŻebbuġ, irnexxielhom jaqbdu filfatt żewġ persuni li kienu qed jikkommettu serq minn ġo residenza; PC 79 Antoine Grixti li fil-11 ta’ Jannar 2014 waqt li kien xogħol fl-Għassa tal-Belt Valletta, ta servizz eċċellenti lil żewġ persuni ta’ nazzjonalità Iżraeljana; PC 840 Roderick Psaila li fil15 ta’ Marzu 2014, fix-Xatt ta’ Ta’ Xbiex, qabeż il-baħar u b’hekk kien strumentali biex isalva lħajja ta’ persuna li kienet maqbuda fil-vettura tagħha, li
Il-Ministru għall-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Carmelo Abela jippreżenta l-unuri lil numru ta’ pulizija lbieraħ
aċċidentalment waqgħet fil-baħar; PC 173 Jonathan Agius li fis7 ta’ Lulju 2014 f’Burmarrad intervjena u ħa l-passi neċessarji mal-kollegi tiegħu, rigward mutur li kien jidher ipparkjat mal-ġenb tat-triq, fejn wara rriżulta li kien irrappurtat misruq.
PS 435 David D’Amato li matul is-sena 2013, eżattament bejn id-9 ta’ Settembru u l-11 ta’ Ottubru 2013, ħa sehem f’diversi attivitajiet relatati ma’ proġetti tal-FRONTEX fil-Greċja li fihom irrappreżenta b’mod professjonali u b’dedikazzjoni lill-Korp tal-
Pulizija ta’ Malta. Fiċ-ċeremonja ngħataw premjijiet oħra. Ir-rebbieħ tal-premju Uffiċjal tas-Sena huwa PC 840 Roderick Psaila, li kien strumentali biex fil-15 ta’ Marzu, 2014, f’Ta’ Xbiex, qabeż ilbaħar fit-tentattiv biex isalva l-
ħajja ta’ persuna li kienet maqbuda fil-karozza tagħha taħt l-ilma waqt li d-distrett numru erbgħa li jikkonsisti f’Bormla, lIsla, il-Birgu, il-Kalkara, ĦazŻabbar, ix-Xgħajra u Wied ilGħajn rebaħ ix-shield talli rnexxielu jnaqqas ir-rata talkriminalità fil-lokalità tiegħu, kif ikkomparat mas-sena l-oħra. Qabel iċ-ċerimonja saret ukoll quddiesa li ġiet iċċelebrata millKappillan tal-Korp, Fr Raymond Bonnici OFM. Preżenti għal din iċ-ċeremonja kien hemm il-Ministru għallIntern u s-Sigurtà Nazzjonali, Carmelo Abela, l-Ispeaker talKamra tar-Rappreżentanti Anġlu Farrugia, il-Kummissarju talPulizija Michael Cassar u uffiċjali għolja oħra tal-Korp.