Nru 13,782
It-Tnejn, 30 ta‘ :unju, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Oppo]izzjoni attiva fl-interess nazzjonali
L-ekonomija Maltija
Mhix sejra tajjeb
16-il mozzjoni privata mressqa mill-Oppo]izzjoni li qablet ma’ 85% tal-li;ijiet u kienet kontra ]ew; li;ijiet Kenneth Xuereb
L-Oppozizzjoni Nazzjonalista hi wa[da attiva li filwaqt li qed taqdi d-dmir tag[ha li ssemma’ le[inha meta l-Gvern ikun qed ji]balja, qed tie[u wkoll inizjattivi permezz ta’ [idma parlamentari attiva. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma filParlament, Mario de Marco qal li l-Oppo]izzjoni g[andha t[ares lejn l-interess nazzjonali u qed tkun proattiva f’dan issens. Min-na[a tieg[u, il-Whip talGrupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius qal li dan hu xog[ol ta’ Oppo]izzjoni li hi po]ittiva u li fejn kien hemm b]onn wasslet biex il-Gvern ibiddel xi li;ijiet. Fil-fatt, l-Oppo]izzjoni u ddeputati tag[ha ressqu 16-il mozzjoni privata mill-bidu ta’ din il-le;i]latura. Fost dawn kien hemm emendi g[all-Kostituzzjoni fosthom sabiex ting[ata protezzjoni mill-Kostituzzjoni kontra diskriminazzjoni fuq ba]i ta’ orjentazzjoni sesswali u mozzjoni o[ra kontra kull diskriminazzjoni fuq ba]i ta’ di]abilità. Mozzjoni o[ra kienet sabiex id-drittijiet di;itali jkunu nklu]i fil-Kostituzzjoni. Mozzjoni o[ra li tressqet mill-Oppo]izzjoni kienet dwar it-twaqqif ta’ Kumitat Parlamentari ;did dwar isSa[[a. Minbarra l-mozzjonijiet privati li tressqu, fattur ie[or li juri Oppo]izzjoni kostruttiva hi li lOppo]izzjoni qablet ma’ 85%
tal-li;ijiet u kienet kontra ]ew; li;ijiet: il-li;i li deputati jista’ jkollhom karigi e]ekuttivi f’a;enziji u korporazzjonijiet tal-Gvern, u l-li;i dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza. Mario de Marco fakkar kif
wara dan is-sajf, il-Parlament se ji//aqlaq g[all-bini l-;did fidda[la tal-Belt Valletta. G[allewwel darba sa mit-twaqqif tieg[u, il-Parlament se jkollu binja dedikata g[alih wa[du. Hu qal li g[andha tittie[ed din
l-okka]joni sabiex issir riforma fil-[idma tal-Parlament, b’mod partikolari fl-awtonomija tieg[u mill-Gvern tal-;urnata. Id-dettalji tal-mozzjonijiet li tressqu mill-Oppo]izzjoni f’din il-le;i]latura f’pa;na 5
Is-sitwazzjoni finanzjarja talGvern mhix sejra tajjeb u tista’ tasal f’punt fejn ma tkunx sostennibli. L-istatistika ppubblikata mill-NSO turi bi/-/ar li minkejja dak kollu li wieg[ed il-Partit Laburista qabel l-elezzjoni, irrotta ekonomika ta’ pajji]na mhix sejra tajjeb. Ara pa;na 4
Muniti numi]mati/i
Ifakkru l-bere; tal-Kavallieri
Il-Bank ?entrali ta’ Malta llum jo[ro; ]ew; muniti numi]mati/i bit-tema tal-Bere; tal-Kavallieri tal-Ordni ta’ San :wann Ara pa;na 6
Tazza tad-Dinja
Olanda ma’ l-a[[ar tmienja
Xena li mhux rari, i]da li tistenniha meta l-annimali ma jibqg[ux fl-ambjent naturali tag[hom. Ra[[al li lbiera[ ipparte/ipa fil-festa tal-Imnarja fil-Buskett, ilbiera[ kellu jikkontrolla b’sa[[a u b’attenzjoni l-annimal tieg[u waqt il-wirja tradizzjonali li ssir ta’ kull sena u li fiha jie[du sehem numru kbir ta’ bdiewa u ra[[ala. (Ritratt> Joseph Galea) Ara wkoll pa;ni 2 u 3
L-Olanda ikkwalifikat g[allkwarti finali tat-tazza tad-Dinja meta bl-iktar mod drammatiku g[elbu lill-Messiku 2-1. Ara pa;na 31
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
2
LOKALI
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil ilbiera[ filg[odu ]ar il-Buskett fejn iltaqa’ mal-parte/ipanti tal-wirjiet li jsiru tradizzjonalment fil-festa tal-Imnarja, fejn kellu wkoll l-opportunità jiltaqa’ u jitkellem mal-bdiewa u r-ra[[ala Maltin (Ritratt> Joseph Galea)
L-Imnarja tag[ti [ajja lill-Buskett Matthew Mamo
Kuluri, mu]ika u spettaklu … l-Imnarja ta’ din is-sena fil:onna tal-Buskett, bejn is-Sibt filg[axija u l-{add filg[odu, g[al darb’o[ra fakkret lil [afna fil-memorji lura fis-snin meta din il-festa kienet tant popolari u mistennija f’pajji]na. Spikkat fuq kollox is-sezzjoni tal-baqar kbar u b’sa[[ithom li jintu]aw g[all-[art tal-g[elieqi u xog[ol ie[or fl-agrikultura, b’mod spe/jali l-baqar ta’ Malta li fortunatament qed i]idu filpopolazzjoni tag[hom wara li kienu kwa]i ;ew estinti. B[al kull sena saru wkoll numru ta’ kompetizzjonijiet tannag[a; u l-mog[o], klieb, ]wiemel, fniek u tjur fost lo[rajn. Ma jonqosx l-ikel tradizzjonali Malti u l-[lewwiet, kif ukoll spettaklu, kant u divertiment – jiddomina l-le[en tal-g[annejja b’g[ana ma taqta’ xejn matul illejl u spirtu pront li nissel tbissima fuq fomm dawk pre]enti. Dan minbarra li l-pubbliku kellu a//ess g[al postijiet li ssoltu jkunu mag[luqa g[all-pubbliku b[alma hu r-razzett talBag[al fejn saret wirja talg[odod tradizzjonali w]ati millbdiewa u r-ra[[ala. Ma tonqosx ukoll il-wirja tradizzjonali tal-[axix u l-frott ta[t it-tinda tal-Buskett fejn tispikka d-dedikazzjoni talbdiewa biex jo[orgu b’arran;amenti kkuluriti talprodotti lokali li jipprodu/u f’dawn i]-]minijiet. Ilbiera[ filg[odu ]ar l-Imnarja wkoll il-Kap tal-Oppo]izzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil li kien akkumpanjat mill-kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd ?ensu Galea u uffi/jali o[ra tal-Partit Nazzjonalista.
Huma ntlaqg[u mis-Segretarju Parlamentari g[all-Agrikultura, is-Sajd u d-Drittijiet talAnnimali, Roderick Galdes, u numru ta’ organizzaturi talImnarja. F’kummenti lil dan il-;urnal, Simon Busuttil spjega li din i]]jara tixhed kemm il-Partit Nazzjonalista jemmen fl-importanza tal-agrikultura. “Din hi festa sabi[a li b’mod partikolari ti//elebra l-agrikultura Maltija u t-tradizzjonijiet Maltin. L-agrikultura Maltija nag[mlu ]ball jekk na[sbu li
m’g[adiex importanti. Hi importanti ferm b[alma huma importanti l-bdiewa u r-ra[[ala,” sa[aq Simon Busuttil. Simon Busuttil kompla li llaqg[at li hu u d-delegazzjoni tal-Partit Nazzjonalista g[amlet mal-bdiewa u r-ra[[ala filBuskett g[enuh jifhem iktar ilb]onnijiet u d-diffikultajiet li huma jiffa//jaw fil-[idma tag[hom u g[alhekk din i]-]jara se sservi wkoll biex il-Partit Nazzjonalista jkun jista’ jfassal il-politika tieg[u spe/ifikament fuq ir-realtajiet ta’ llum.
www.maltarightnow.com
LOKALI
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
3
Mijiet ta’ Maltin ]ammew l-appuntament tal-Imnarja ta’ din is-sena u fil-lejl bejn is-Sibt u l-{add, jew matul in-nofstanhar tal-biera[, Jum l-Imnarja, ]aru l-Buskett fejn minbarra li segwew id-divertiment u l-festa ta’ din il-;urnata, segwew u raw g[add ta’ wirjiet ta’ [xejjex, annimali u g[odod tal-bdiewa u r-ra[[ala tag[na. F’G[awdex, it-tradizzjoni tal-festa tal-Imnarja ti;i //elebrata f’Villa Rundle, fir-Rabat G[awdex. (Ritratti> Joseph Galea)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
4
LOKALI
Ir-rotta ekonomika ta’ pajji]na mhix sejra tajjeb Is-sitwazzjoni finanzjarja talGvern mhix sejra tajjeb u tista’ tasal f’punt fejn ma tkunx sostennibli. Dan kien kliem id-Deputat Nazzjonalista u kelliem g[allFinanzi, Tonio Fenech, f’kollegament fuq Radio101 ilbiera[ filg[odu waqt il-programm Focus101. L-istatistika ppubblikata nhar il-:img[a turi kif l-i]bilan/ talGvern kompla ji]died, hekk kif sa Mejju kien di;à tela’ g[al kwa]i 240 miljun ewro, ]ieda ta’ 48 miljun ewro jew 25 fil-mija fuq il-191 miljun ewro ]bilan/ li kien hemm bejn Jannar u Mejju tal-2013. Tonio Fenech qal li l-istatistika ppubblikata mill-NSO turi bi/-/ar li minkejja dak kollu li wieg[ed il-Partit Laburista qabel
l-elezzjoni, ir-rotta ekonomika ta’ pajji]na mhix sejra tajjeb. Tonio Fenech qal li wie[ed jistenna li f’dawn l-ewwel [ames xhur tas-sena, id-defi/it jonqos u mhux ji]died, filwaqt li rabat din in-nefqa mas-salarji u l-pagi li qed jing[ataw lin-numru dejjem jikber ta’ persuni impjegati malGvern. Dan, spjega Tonio Fenech, fiddawl ta’ sitwazzjonijiet inkwetanti f’setturi li g[andhom b]onn il-fondi, b[all-edukazzjoni u ssa[[a, bil-problema tal-medi/ini out-of-stock tibqa’ tippersisti. Fl-anali]i tieg[u, Tonio Fenech esprima wkoll t[assib dwar id-d[ul tal-Gvern u qal li dd[ul imwieg[ed mill-pro;ett talpower station u mill-privatizzazzjoni tal-Enemalta g[adu ma wasalx.
Fi kliem Tonio Fenech, lEnemalta hija fil-qofol tal-problemi ekonomi/i tal-pajji] u lmod kif il-Gvern qed ira[[as ilkontijiet tad-dawl b[alissa mhu xejn sostennibli. Min[abba li lpajji] ma jifla[x g[ar-ro[s taddawl, l-Enemalta mhux qed tag[ti flus lill-Gvern u minflok qed tag[mel telf ta’ sitt miljun ewro fix-xahar, spjega Tonio Fenech. Dan ikompli j]id il-pi] fuq id-dejn tal-gvern. Id-Deputat Nazzjonalista qal li jekk is-sitwazzjoni tibqa’ kif inhi, bid-defi/it ikompli jog[la, l-UE se jkollha tie[u passi kontra pajji]na. Din is-sitwazzjoni turi kif il-pjan tal-Gvern g[allekonomija s’issa g[adu ma nbediex, minkejja l-weg[diet kollha li g[amel, temm jg[id Tonio Fenech.
Id-djalogu so/jali hu l-aktar importanti – John Bencini Charles Muscat
Id-djalogu so/jali, fejn union u Gvern i[addmu d-djalogu so/jali u t-trasparenza, hu l-aktar [a;a importanti. Id-djalogu so/jali hu l-a[jar mezz biex wie[ed isolvi kwistjonijiet, inklu] dawk trejdunjonisti/i. John Bencini, i/-Chairman talKunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u Socjali (MCESD) u li g[al snin twal serva b[ala President tal-Malta Union of Teachers (MUT), qal dan f’kummenti lil In-Nazzjon meta kien mitlub jag[ti l-opinjoni tieg[u dwar l-a[bar ]velata minn InNazzjon dwar it-transfers ta’ diversi kapijiet ta’ skejjel li t[abbru fil-jiem li g[addew.
John Bencini, i/-Chairman tal-Kunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u Socjali (MCESD)
G[alkemm il-prerogattiva hi dejjem tad-Dipartiment fi transfers ta’ kapijiet ta’ skejjel, ma jfissirx li wie[ed m’g[andux jiddiskuti madwar mejda John Bencini, li spjega li llum m’g[andux rabtiet mal-MUT u g[alhekk bl-ebda mod ma kien se jinda[al fil-kwistjoni, fisser li filwaqt li fil-ka] tal-g[alliema ittransfers isiru skont is-seniority, fil-ka] tal-kapijiet tal-iskejjel lebda Gvern ma mexa skont isseniority imma skont l-esi;enzi tas-servizz u skont kif jidhirlu dDipartiment tal-Edukazzjoni. John Bencini qal li din is-sistema tista’ tkun tajba u tista’ min-na[a l-o[ra tkun perikolu]a g[ax bniedem jista’ jinqeda ta[t il-kelma esi;enzi tas-servizz.
Hu qal li meta kien iservi b[ala l - President tal - MUT , ;ieli kellu ka]i ta’ kapijiet ta’ skejjel li ng[ataw transfer minkejja li l-iskola li kienu jmexxu kienet miexja ‘l quddiem u l-istaff, l-istudenti, l;enituri u l - g[alliema kienu kuntenti bihom. Hu qal li g[alkemm fl-a[[ar mill-a[[ar kienu jkunu esi;enzi tas-servizz, b[ala l-President tal-MUT kien jindaga u jesi;i li jing[ata ra;uni g[aliex sar i//aqliq. Hu qal li vera kien ikun min[abba esi;enzi tas-servizz imma din ma tridx tkun kapri//ata g[ax wie[ed ma jistax jaqbad u jqum filg[odu u jg[id li jrid imur hemmhekk. Jekk persuna se ti//aqlaq irid ikun hemm ra;uni imma mhux dejjem kienet ting[ata ra;uni g[aliex saru t-transfers. John Bencini qal li g[alkemm il-prerogattiva hi dejjem tadDipartiment fejn tid[ol amministrazzjoni , ma jfissirx li wie[ed m’g[andux jiddiskuti madwar mejda g[ax id-djalogu so/jali g[alhekk qieg[ed hemm. Minkejja dan, g[at-talba formali li g[amlu l-kapijiet taliskejjel li ng[ataw transfer, lidDirettorat tal-Edukazzjoni biex issir laqg[a ur;enti, it-twe;iba tad - Direttorat kienet li “ d de/i]joni hi me[uda” u b’hekk il-laqg[a kienet rifjutata.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
5
PARLAMENT
Opo]izzjoni li qed taqdi dmirha u ssemma le[enha Mozzjoni: Nru 53 Kostituzzjoni (Emenda nru 1.) Min ressaqha: Claudette Buttigieg Tema: Id-drittijiet talkomunità LGBTI m[arsa mill-Kostituzzjoni Ri]ultat: Approvata b’mod unanimu
Mozzjoni: Nru 60 Emenda g[all-Avvi] Legali 155 tal-2013 (Kap.497) Min ressaqha: Tonio Fenech u George Pullicino Tema: Emendi sabiex ilKumitat li jevalwa lEspressjoni ta’ Interess g[all-bini tal-Power Station u provvista ta’ gass ikun iktar trasparenti Ri]ultat: M’g[addietx b’26 vot favur u 37 vot kontra
Mozzjoni: Nru 61 Emenda g[all-Kodi/i Kriminali (Kap 9) Min ressaqha: Jason Azzopardi Tema: Emendi fil-Kodi/i Kriminali sabiex ji]diedu l-pieni kontra min jhedded u jin;urja uffi//jali pubbli/i Ri]ultat: Approvata b’mod unanimu
Mozzjoni: Nru 69 {atra ta’ Kummissarju u Kumitat Parlamentari Min ressaqha: Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil Tema: Jin[atar Kummissarju g[allIm;ieba Xierqa fil-[ajja pubblika u jitwaqqaf Kumitat Parlamentari dwar l-istess materja Ri]ultat: G[ad trid ti;i diskussa
Mozzjoni: Nru 72 Revi]joni tar-Ruling tal-Ispeaker Min ressaqha: L-Oppo]izzjoni Tema: Revi]joni dwar ir-ruling talIspeaker fuq ksur ta’ privile;; imressaq mill-PM kontra l-Kap tal-Oppo]izzjoni dwar il-waqfien talpro/eduri kontra John Dalli Ri]ultat: M’g[addietx. Ilka] qed jinstema’ quddiem il-Kumitat dwar il-Privile;;i
Mozzjoni: Nru 88 (u 108) Twaqqif ta’ Kumitat Parlamentari dwar is-Sa[[a. Min ressaqha: Claudio Grech Tema: Mozzjoni biex jitwaqqaf Kumitat Permanenti dwar is-Sa[[a fil-Parlament (Mozzjoni o[ra dwar l-istess su;;ett tressqet biex temenda l-ver]joni blIngli]) Ri]ultat: Approvata b’mod unanimu
Mozzjoni: Nru 93 Tne[[ija tal-Avvi] Legali 450 tal-2013 Min ressaqha: Jason Azzopardi Tema: Mozzjoni biex jitne[[a lAvvi] Legali dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija Ri]ultat: Irtirat wara li lGvern biddel l-Avvi] Legali
Mozzjoni: Nru 115 Tne[[ija tal-Avvi] Legali 115 tal-2014 Min ressaqha: Jason Azzopardi Tema: Mozzjoni biex jitne[[a lAvvi] Legali dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija Ri]ultat: M’g[addietx
Mozzjoni: Nru 122 Tne[[ija tal-Avvi] Legali 76 Min ressaqha: Joe Cassar, Paula Mifsud Bonnici, Claudette Buttigieg Tema: Biex ma jing[atax il-poter lill-Ministru li ji;bor data personali tal-istudenti kollha Ri]ultat: M’g[addietx bi 30 vot favur u 39 vot kontra L-Avvi] Legali jinsab “on hold”
Mozzjoni: Nru 124 Protezzjoni tatTempji Ta’ {a;rat Min ressaqha: Ryan Callus Tema: Espropjazzjoni tal-art qrib it-tempji u kumpens lillpropjetarji Ri]ultat: Il-Gvern jespropja l-art
Mozzjoni: Nru 125 Emenda Kostituzzjonali Min ressaqha: Stephen Spiteri, Mario de Marco Tema: Id-drittijiet tal-persuni b’di]abilità m[arsa millKostituzzjoni Ri]ultat: Pre]entata filParlament fis-6 ta’ Mejju 2013
Mozzjoni: Nru 134 Emenda Kostituzzjonali Min ressaqha: Kristy Debono, Claudette Buttigieg, Mario de Marco Tema: Emendi sabiex ikunu rikonoxxuti id-drittijiet ta’ espressjoni u informazzjoni permezz ta’ mezzi elettronici Ri]ultat: Pre]entata filParlament fid-9 ta’ Mejju 2014
Mozzjoni: Nru 136 Drittijiet talPazjenti Min ressaqha: Mario de Marco, Claudio Grech Tema: Biex il-pazjenti jing[ataw l-g[a]la li jie[du l-kura minn sptarijie at privati lokali skont idDirettiva Ewropea dwar ilkura tas-sa[[a transkonfinali Ri]ultat: Pre]entata filParlament fit-13 ta’ Mejju 2014
Mozzjoni: Nru 149 Stil ta’ [ajja sana Min ressaqha: Robert Cutajar, Mario de Marco Tema: {idma interministerjali u tul il-[ajja favur edukazzjoni fi]ika u dieta bilan/jata g[at-tnaqqis tallivell ta’ obe]ità f’kull età Ri]ultat: L-Ewwel Qari filParlament fit-23 ta’ :unju
Mozzjoni: Dibattitu dwar it-tilwima bejn l-Ombudsman u lMinistru g[all-Intern Min ressaqha: Jason Azzopardi, Mario de Marco Tema: L-a;ir tal-Ministru g[allIntern li huwa ta’ theddida g[as-saltna tad-dritt u g[all[arsien tad-drittijiet ta’ kull persuna li jidhrilha li hi vittma ta’ abbu] mill-Gvern. Ri]ultat: G[ad trid ti;i diskussa
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
6
LOKALI
Portal ;did u interattiv mill-BOV Il-Bank of Valletta g[andu portal ;did li jista’ jkun a//essat fuq www.bov.com – portal li g[andu l-[sieb li jkun b[ala punt ta’ referenza importanti g[allklijenti. Il-portal il-;did ta’ BOV mhux biss jippermetti lill-klijenti jsibu informazzjoni a;;ornata fuq ilBank u s-servizzi li joffri, i]da wkoll jipprovdi a//ess dirett g[al servizzi bankarji varji. G[all-ewwel darba, permezz ta’ www.bov.com fil-format il;did, il-klijenti jistg[u wkoll jikkomunikaw b’mod dirett onlajn mal-Bank – karattersitika innovattiva li tenfasizza l-u]u attiv tat-teknolo;ija di;itali minn BOV. Il-portal il-;did ser ikun integrat ukoll filwaqt li jg[aqqad ma’ pjattaformi ta’ mezzi so/jali ewlenin li fihom jipparte/ipa wkoll BOV. Kul[add jista’ jippersonalizza l-esperjenza tieg[u fuq bov.com billi jo[loq profil filwaqt li jippersonalizza funzjonijiet b[all-Quicklinks, jirre;istra g[al avvenimenti u jikkummenta fuq artikli u su;;etti ta’ a[barijiet. G[alkemm dan is-sit ;ie ]viluppat bil-g[an ewlieni li jg[in lill-utenti, is-sit g[andu wkoll l-iskop li l-Bank jitg[allem fuq it-tendenzi u lmetodi l-aktar u]ati mill-klijenti sabiex b’hekk ikun jista’ jipprovdi l-aktar informazzjoni relevanti jew funzjonali g[all-klijent partikolari. Fil-;img[at li ;ejjin, il-portal il-;did ser ikompli ji;i ]viluppat sabiex jinkludi funzjonalità aktar innovattiva bil-g[an li jipprovdi valur mi]jud lill-klijenti u fl-istess [in is-sit jin]amm a;;ornat u relevanti.
Il-munita tad-deheb g[andha valur nominali ta’ 15-il ewro, filwaqt li l-munita tal-fidda g[andha valur nominali ta’ 10 ewro
Ir-raba’ minn serje ta’ muniti numi]mati/i bit-tema tal-Bere; tal-Kavallieri Illum it-Tnejn it-30 ta’ :unju, il-Bank ?entrali ta’ Malta ser jo[ro; ]ew; muniti numi]mati/i, wa[da tad-deheb u o[ra tal-fidda li juru l-Auberge d’Aragon. Din ser tkun ir-raba’ wa[da mis-serje ta’ muniti numi]mati/i ma[ru;a mill-Bank ?entrali ta’ Malta bit-tema tal-Bere; talKavallieri tal-Ordni ta’ San :wan
LAuberge d’Aragon inbniet fis-snin sebg[in tas-seklu sittax, skont pjanta ddisinjata millarkitett Malti Gerolamo Cassar. Hija lunika wa[da mill-Bere; li g[adha kif kienet ori;inarjament mibnija fis-seklu sittax. Wara ttluq tal-Kavallieri u lwasla tal-Ingli]i f’Malta filbidu tas-seklu dsatax, lAuberge d’Aragon intu]at g[al
skopijiet ta’ amministrazzjoni militari. Madwar in-nofs tal-istess seklu, portiku ta’ stil Doriku ;ie mi]jud mal-bini tal-Ber;a sabiex isebba[ il-fa//ata sempli/i tag[ha. Mat-tluq talIngli]i wara l-Indipendenza ta’ Malta fl-1964, il-bini serva b[ala l-uffi//ju tal-Prim Ministru sa-1972. Minn dakinhar ’l hawn, il-Ber;a bdiet
tintu]a minn diversi ministeri tal-gvern. Il-munita tad-deheb g[andha valur nominali ta’ 15-il ewro, filwaqt li l-munita tal-fidda g[andha valur nominali ta’ 10 ewro. Fuq quddiem tal-muniti tidher l-emblema ta’ Malta flimkien mas-sena tal-[ru;, filwaqt li fuq wara tal-muniti tidher il-fa//ata tal-Auberge d’Aragon.
Ro[s fit-tariffi tar-roaming fl-Unjoni Ewropea Minn g[ada t-Tlieta, l-1 ta' Lulju, kull min ju]a t-telefon /ellulari waqt li jkun imsiefer fl-Unjoni Ewropea se jgawdi minn iktar ro[s fit-tariffi tarroaming, ji;ifieri meta klijent ju]a t-telefon /ellulari barra minn pajji]u fuq network /ellulari ta' kumpanija o[ra f'pajji] ie[or. Wara r-ro[s fir-roaming g[attelefonati, li se jkompli, issa lakbar ro[s im[abbar fl-a[[ar jiem hu fir-roaming tad-data,
ji;ifieri meta wie[ed jid[ol flinternet, l-email jew is-social networks meta jkun imsiefer. Fi stqarrija l-Kummissjoni Ewropea [abbret li re;g[et naqqset il-capping fuq it-tariffi massimi li l-operaturi jistg[u jitolbu lill-klijenti tag[hom fuq telefonati, sms, imma b'mod partikolari data – bil-prezzijiet f'/erti ka]i jor[su b'aktar minn nofs. Issa t-tariffa massima g[al persuni li jag[mlu telefonata ni]let minn 24/ g[al 19-il /entezmu kull minuta, ro[s ta' 21%. Meta persuna tir/ievi telefonata meta tkun barra mill-
pajji], it-tariffa re;g[et ni]let minn 7/ g[al 5/ kull minuta. Fil-kaz ta' sms, it-tariffa massima ni]let minn 8 /ente]mi g[al 6 /ente]mi filwaqt li likbar ro[s kien fid-data - a//ess g[all internet u downloads minn fuq in-network /ellulari. Hawnhekk ir-ro[s hu ta' 55.5% minn 45 g[al 20 /ente]mu kull MB ta' data. Dawn il-prezzijiet huma apparti l-VAT li tvarja minn pajji] g[al ie[or fl-UE. Il-Kummissjoni Ewropea bdiet tie[u azzjoni fuq it-tariffi tar-roaming fl-2007. Minn dak iz-zmien 'l hawn, f'seba' snin, ittariffi naqsu b'90%.
I]da dan mhux bi]]ejjed g[aliex il - Kummissjoni Ewropea qed ta[dem sabiex lispejje] tar-roaming fl-UE jinqatg[u g[al kollox. Dan ikun ifisser li tu]a fejn tu]a t-telefon /ellulari, f'pajji]ek jew fi stat membru ie[or tal-UE, dejjem t[allas l-istess tariffa. Il - Vi/i - President tal Kummissjoni Ewropea responsabbli mill - A;enda Di;itali , Neelie Kroes, qalet li m'hemmx post g[at - tariffi tar - roaming fis-suq wie[ed, u tittama li listati membri jaqblu ma' din ilproposta sal-a[[ar ta' din issena.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
7
FINANZI
Is-swieq finanzjarji internazzjonali jnaqqsu ftit mir-ritmu Rapport minn MPM Capital Investments Ltd
L-ishma ;ewwa l-Asja raw tnaqqis fl-a[[ar jiem hekk kif qed iqumu dubji dwar kemm verament l-ekonomija Amerikana qieg[da tissa[[a[. Wara ;img[at s[a[ fejn kellna burdata po]ittiva fis-swieq internazzjonali, issa jidher li dan irritmu ikkalma xi ftit. Is-swieq Ewropej jinsabu lura g[al livelli li kienu xahar ilu.
Wara ;img[at ta' burdata po]ittiva fis-swieq internazzjonali, issa jidher li dan ir-ritmu ikkalma xi ftit, bl-ishma fl-Asja raw tnaqqis u s-swieq Ewropej lura g[al livelli li kienu xahar ilu
jipprova jsib soluzzjoni g[al biljuni ta’ bonds li g[andu j[allas fil-jiem li ;ejjin. IlMinistru tal-Finanzi Ar;entin
Ming[ajr ri]ultati tajbin fl-Italja u Franza, is-sitwazzjoni se tibqa’ in/erta hekk kif fl-ewwel kwart tas-sena l-ekonomija Amerikana ma kibritx b’kemm mistenni Bosta jattribwixxu dan g[al fatt li ekonomiji kbar b[al dawk tal-Italja u Franza mhux qed i;ibu ir-ri]ultati li wie[ed jistenna minnhom. Kien hemm kritika g[al dawn i]-]ew; pajji]i filmezzi tax-xandir internazzjonali fl-a[[ar jiem. Filwaqt li huwa tajjeb li pajji]i Ewropej b’ekonomija ]g[ira jag[mlu progress, dan mhux bi]]ejjed biex iz-zona ewro tirre;istra l-progress li hemm b]onn. Ming[ajr ri]ultati tajbin fl-Italja u Franza, is-sitwazzjoni se tibqa’ in/erta stqarrew analisti finanzjarji. Fl-ewwel kwart tas-sena lekonomija Amerikana ma kibritx b’kemm mistenni imma lindikazzjonijiet huma li jkun hemm tkabbir ta’ 3% matul din is-sena. Fir-Renju Unit, il-prezz tad-djar m'g[oliex wisq fl-a[[ar ;img[at hekk kif l-Ingli]i xorta qed juru ottimi]mu qawwi li lekonomija qieg[da titjieb. Ilkri]i fl-Iraq ukoll mhux qed tg[in. Fost il-kumpaniji li raw ]idiet f’dawn il-jiem insibu l-Mediaset SpA b’]ieda ta’ 4%, hekk kif Exane BNP Paribas tejjeb il-livell ta’ din il-kumpanija. Il-kumpanija GoPro li timmanifattura kameras li jintu]aw minn skydivers u windsurfers, rat ]ieda ta’ 30% hekk kif lishma tag[ha tpo;;ew fuq inNasdaq. Il-Gvern Ar;entin qed
qed jakku]a li hemm min g[andu interess li dan il-pajji] jer;a’ jfalli. Wara li f’nofs :unju rajna bosta indi/i Ewropej jil[qu livelli rekord, diversi investituri ;ibdu xi ftit mill-profitti fl-a[[ar jiem. Dan wassal sabiex xi indi/i tilfu fil-valur. Dan huwa fenomenu normali. Kien id-dollaru Kanadi] li ssa[[a[ ma’ diversi muniti o[ra fl-a[[ar jiem li ssorprenda lil bosta analisti finanzjarji. Il-kunfidenza tal-konsumatur Ingli] issa[[et g[al darb’o[ra u dan jawgura tajjeb g[as-swieq finanzjarji Il-kumpanija internazzjonali li timmanifattura prodotti sportivi, Nike, irre;istrat ]ieda fil-bejg[ u fil-profitti. Fi tliet xhur in-Nike rat bejg[ ta’ 7.43 biljun dollaru Amerikan. L-ishma raw ]ieda ta’ 3% fil-valur hekk kif t[abbar li fl-ewwel xhur ta’ din is-sena kien hemm dawn ir-ri]ultati. Il-kompetituri Adidas u Puma huma l-iktar li jintlaqtu f’dan irrigward. Madankollu l-Adidas huma meqjusa li g[adhom liktar popolari fil-qasam tal-futbol.
L-informazzjoni u [sibijiet inklu]i fl-artiklu huma provduti g[al skop ta’ edukazzjoni u informazzjoni biss, u m’ghandhomx ji;u kunsidrati b[ala parir ta’ investiment
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
8
OPINJONI
Bla triq u bla mappa
(40)
Mil-lenti ta’ analista
Il-Prim Ministru Ingli] David Cameron ftit jiem ilu g[amel apolo;ija lill-poplu tar-Renju Unit talli kien impjega mieg[u lil Andy Coulson b[ala l-Kap tal-Komunikazzjoni. Coulson instab [ati mill Qorti li kien kompli/i fl-iskandu ta’ hacking tat-telefon ta’ /elebritajiet meta kien editur ta’ ;urnal Ingli]. “Ninsab iddispja/ut [afna li impjegajtu u , se nkun /ar dwarha, kienet de/i]joni ]baljata,” qal Cameron fi stqarrija. Cameron u Joseph Muscat
Ftit ;img[at ilu l-eks-kandidat Laburista g[all-Parlament Ewropew Cyrus Engerer , li [afna kienu qed iqisuh b[ala wie[ed mill-istar candidates ta’ Joseph Muscat, ing[ata sentenza sospi]a ta’ sentejn [abs fuq tixrid ta’ materjal pornografiku. Hu nstab [ati u kien kundannat mill - Qorti tal - Appell Kriminali li qalet li kien hemm ra;unijiet bi]]ejjed li juru li Cyrus Engerer kien l-awtur u l-
mo[[ ta ’ tixrid ta ’ ritratti pornografi/i fuq l-internet. 24 sieg[a wara din is-sentenza tal - Qorti kontra tieg[u , Engerer ing[ata mer[ba ta’ eroj mill - Prim Ministru Joseph Muscat waqt attività tal-Partit Laburista fl-Imqabba. Din l-attività kienet indirizzata biss minn Muscat u minn Engerer stess. Fi kliem Muscat, Cyrus Engerer huwa wie[ed mis-suldati tal-azzar tal-Partit Laburista u ]ied li hu (Muscat) u Engerer huma familja wa[da. Il-mod kif a;ixxa Cameron fil - ka] tal - Kap tal Komunikazzjoni tieg[u u kif a;ixxa Joseph Muscat dwar Cyrus Engerer juri bi/-/ar innuqqas ta’ serjetà politika ta’ Joseph Muscat. Luis Suarez u Joseph Muscat B[alissa d-dilettanti kollha tal-futbol madwar id-dinja qed jitkellmu dwar “il-gidma” ta’ Luis Suarez – il - plejer tal Urugwaj – lid-difensur Taljan waqt il-log[ba bejn l-Urugwaj
MALTA TAG{NA LKOLL Manifest Elettorali PL 2013
Diversi Ministri qed jonqsu li jirrispondu g[all-mistoqsijiet mag[mula lilhom fil-Parlament mid-Deputati tal-Oppo]izzjoni u l - Italja . Di;à f ’ ]ew; okka]jonijiet o[ra Suarez wera li g[andu snien tajbin g[ax gidem plejers avversarji u ;ie sospi]. Aktar 'il fuq tkellimna dwar il-ka] ta’ Cyrus Engerer fejn Muscat ma weriex li g[andu ssnien, anzi wera li hu bla snien. I]da, il-ka] ta’ Engerer mhux uniku. Sena ilu, Silvio Scerri, i/Chief of Staff ta ’ Manwel Mallia , g[amel xenata biex jid[ol fil - kun/ert tal - Isle of MTV fuq il-Fosos i]da Muscat ma a;ixxiex. Ri/entement kellna l-ka] ta’ Elvin Grech. F’Marzu 2013,
Grech kien instab [ati millQorti li g[amel u]u minn dokument falz meta kien is Segretarju ;enerali tal - GFA . Grech appella, i]da s-sentenza sospi]a ;iet ikkonfermata millQorti tal-Appell f’April 2014. Kien wara l-elezzjoni ;enerali , ji;ifieri wara li Grech instab [ati u ng[ata s-sentenza, li twaqqaf il-Bord g[all-Isport f ’ G[awdex u Grech in[atar mill-Gvern b[ala Kap E]ekuttiv. Jidher li anke f’dan il-ka] Joseph Muscat naqas li ja;ixxi. Diversi Ministri qed jonqsu li jirrispondu g[all - mistoqsijiet mag[mula lilhom fil-Parlament mid-Deputati tal-Oppo]izzjoni.
Ka] partikolari huwa fejn ilMinistru responsabbli qed jibqa’ jirrifjuta li jag[ti dettalji dwar is-salarju u l-kundizzjonijiet tal-eks Segretarju :enerali tal - Partit Laburista Jimmy Magro b[ala Chairman E]ekuttiv ta’ a;enzija tal-Malta Enterprise responsabbli li tikkordina pro;etti ma;;uri , fosthom il - pro;ett tal - Life Sciences Centre. Qed jirrifjuta wkoll li jag[ti dettalji dwar Joshua Zammit, li n[atar millGvern Laburista b[ala Deputat Chairman u Kap E]ekuttiv talMalta Industrial Parks. X ’ qed jag[mel Joseph Muscat dwar dawn l-affarijiet? Forsi nesa li fil-manifest elettorali Muscat wieg[ed li “nemmnu f’politika u politi/i ta ’ responsabbiltà u kontab biltà; politi/i li jirrispondu g[al g[emilhom u li jaraw li g[emilhom ikun trasparenti.” Hemm b]onn li Joseph Muscat, b[al Luiz Suarez, juri li g[andu s-snien u, jekk irid ikun kredibbli , jigdem meta jkun hemm b]onn.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Muscat jifta[ar b'rix [addie[or bla ma jag[tih krettu Fl-a[[ar snin, il-Gvern Nazzjonalista, fost diversi oqsma li ;ibed lejn Malta, kien hemm dak ta' universitajiet barranin li jistabbilixxu /entri hawnhekk u jag[tu korsijiet universitarji lil studenti Maltin u anke lil studenti barranin li ji;u hawn apposta. Gvern Nazzjonalista ;ibed universitajiet barranin li stabbilew /entri f'Malta Il-Gvern Nazzjonalista di;à kien ;ibed lista ;mielha minnhom tant li kien ukoll beda diversi programmi ta' boro] ta' studju, g[ajnuniet u stipendji biex l-istudenti Maltin ikunu jistg[u jistudjaw mal-barranin f'dawn i/-/entri li kien qed ji;bed lejn Malta. Malta tgawdi “Professjonisti kkwalifikati, livelli u stil ta' [ajja Ewropej” Issa, ma' dawk li di;à kienu ;ew, ;ie ie[or li fet[u l-Prim Ministru Muscat b'diskors qasir. U hu u jifta[ar bix-xieraq b'Malta, il-Prim Ministru qal hekk: “Malta g[andha professjonisti kkwalifikati, tgawdi stil ta' [ajja Ewropew u tgawdi livelli Ewropej.” Muscat jifta[ar b'rix il-Gvern Nazzjonalista li hu kien kontrih Kollu tajjeb dak li qal Muscat. Il-problema hi li g[amel l-i]ball tal-istudent li jikkopja bla ma jg[id minn fejn ;ab dak li qed jg[id, u allura jag[mlu tieg[u bla ma hu; dak li jissejja[ pla;jari]mu, meta tilbes libsa ta' [addie[or bla ma tg[id li mhix tieg[ek. Kieku ried ikun onest u po]ittiv, kien jg[id mertu ta' min G[ax il-Prim Ministru – kieku ried verament ikun po]ittiv – kien jg[id li dawn kienu kisbiet tal-a[[ar kwart ta' seklu millgvernijiet ta' qablu u jg[id li hu jaqbel mag[hom u se jkomplihom. Dak kulma ried jg[id biex ma jkunx qed jifta[ar b'rix [addie[or. Edukazzjoni miftu[a f'kull livell bis-sa[[a ta' gvernijiet Nazzjonalisti G[ax il-professjonisti kkwalifikati f'[afna oqsma li g[andha Malta llum, ]gur mhumiex mertu tal-attakk kontinwu ta' gvernijiet Laburisti fuq l-edukazzjoni fil-passat, imma mertu tal-ftu[ kbir li gvernijiet Nazzjonalisti ;abu f'kull livell tal-edukazzjoni fejn introdu/ew ukoll [afna oqsma ;odda [alli Malta jkollha n-nies kwalifikati g[all-industriji ;odda li gvernijiet Nazzjonalisti wkoll ;ibdu lejn Malta. Stil ta' [ajja u livelli Ewropej g[ax kien hawn min ikkumbatta l-propaganda anti-Ewropea ta' Muscat U l-istil tal-[ajja Ewropew u l-livelli Ewropej li tgawdi Malta llum ]gur mhumiex mertu ta' Joseph Muscat li kien il-prim propagandist kontra l-Ewropa, imma huma mertu tal-gvernijiet Nazzjonalisti li kisbu g[al Malta tant mill-Ewropa u huma mertu wkoll ta' min ikkumbatta bil-fatti l-propaganda anti-Ewropea ta' Joseph Muscat.
X'differenza Il - Prim Ministru Ingli] Cameron talab sku]a lill-poplu talli nga;;a mieg[u persuna qabel ma din instabet [atja filqorti. Fi Spanja, qed jittie[du passi kontra l-prin/ipessa o[t ir - Re l - ;did fuq akku]i li g[andhom x ’ jaqsmu mal finanzi. Fl-Italja qed jittie[du passi fil-qorti kontra politi/i mag[rufa fuq skandlu dwar ilkontroll tal - g[arg[ar fil - belt ta’ Venezja. Min-na[a l-o[ra, f'pajji]na naraw kif qed jing[ataw po]izzjonijiet b’eluf kbar ta’ ewro lil min ;ie kkundannat kriminalment fil-qrati; iwaqqfu pro/eduri kriminali fil-konfront tal-[bieb; jittratenu biex xi m[allef ma ji;ix kastigat tal-g[emil [a]in tieg[u, u dan g[ax tal - qalba : jippruvaw jo[olqu ka]i ta ’ dixxiplina kontra min ma jaqbilx mag[hom ; jittrasferixxu lil min iqisuh li mhuwiex mag[hom; jag[mlu elo;ji lil min jinstab [ati kriminalment; ja[tfu art li tiswa l - miljuni billi jwaqqfu pro/eduri kontrihom fil-qorti, u l-bqija. X'differenza! Malta, Malta, fiex waqajt! G. L. Camilleri Il-Furjana
Twie;eb il-Gozo Channel Niktiblek b’referenza g[allittra li dehret f’pa;na 11 tal[ar;a tal-;urnal In-Nazzjon fis26 ta’ :unju 2014, intitolata 'Vapuri kollha sadid' miktuba minn C . Camilleri , Santa Venera, rigward il-kundizzjoni li fihom jinsabu l-vapuri talGozo Channel. Il-kumpanija Gozo Channel Company Limited tixtieq ti//ara li kuntrarjament g[allallegazzjonijiet imsemmija f ’ din l - ittra , hija g[andha pro/edura dettaljta li permezz tag[ha tag[mel xog[ol ta ’ manutenzjoni regolari fuq ilvapuri kollha tag[ha. Il - vapuri kollha jin]ebhu kollha mill-arbli sal-qieg[ talvapur bi spi]a ta ’ madwar 70 , 000 ewro kull sentejn . Inoltre , kontinwament isir xog[ol ta ’ manutenzjoni ta ’ ]ebg[a fuq il-vapuri, skont fejn ikun ne/essarju. :urnata fil-;img[a, wie[ed mill - vapuri jieqaf matul il ;urnata biex isir i//ipjar u xog[ol ta’ ]ebg[a fuqu, liema xog[ol ma jkunx jista’ jsir billejl min[abba il - [sejje] li ji;;enera. Barra minn hekk,
kull x[in ikun possibbli, isir xog[ol ta’ manutenzjoni fuq ilvapuri meta dawn ikunu weqfin. Is-sadid li C. Camilleri jirreferi g[alih huwa probabilment sadid li ji;i kka;unat flankri jew mill-ankri kull meta ji;u mni]]la, peress li dak il[in joborxu x-shipside. Dan hu sadid li ji;i ;enerat ta’ kuljum u li mhux possibbli li wie[ed jeliminah kompletament ta ’ kuljum. G[aldaqstant, kif ;ie spjegat, il - kumpanija Gozo Channel Company Limited hija ferm rigoru]a fuq il-mod kif tag[mel ix-xog[ol ta’ manutenzjoni fuq il-vapuri tag[ha, inklu] billi tie[u [sieb li telimina s-sadid, b’mod regolari u safejn ikun possibbli . U g[alhekk l allegazzjonijiet mag[mula flittra fuq imsemmija huma fierg[a u azzardati. Gozo Channel Company Limited Management
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon It-Tarzna ta' Malta se tie[u kuntratt kbir ta' xog[ol g[at-tiswija ta' vapur ie[or talkumpanija Shell. Il-kuntratt se jiwa mal-5 miljun dollaru. Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami [abbar dan filwaqt li tenna li sfortunatament it-Tarzna g[adha rokna fil-pajji] fejn g[ad m'hemmx demokrazija s[i[a hekk kif appella lill-[addiema tatTarzna biex ma jaqtg[ux qalbhom g[aliex hemm ukoll g[ad tirrenja d-demokrazija.
Min irid ikun po]ittiv, jag[ti l-krettu lil min [aqqu Il-Prim Ministru g[andu ra;un jifta[ar b'Malta edukata, im[arr;a, moderna, Ewropea kif g[amluha gvernijiet Nazzjonalisti; kulma jrid jag[mel imma biex ikun po]ittiv hu li jag[ti l-krettu lil min [aqqu.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
10
INTERVISTA Ilkoll nammettu li a[na lMaltin nag[tu importanza kbira, forsi anki esa;erata, lill-partiti, lill-politika. Ta[seb li dan hu veru, u jekk hu veru, allura g[aliex^
Oliver Friggieri
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’ (107)
Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef
Fil-[ar;a tal-lum ta’ InNazzjon qed nippubblikaw ilmija u s-seba’ parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar ilpartiti politi/i. Dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu blaktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Ilqarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull korrispondenemail g[al dan lza u iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku hawn imni]]el: joe . mikallef@media . link .com.mt.
Kull meta nitkellmu dwar Malta rridu nqisu li hemm /erti kriterji li huma me[tie;a biex id-diskors ikun lo;iku. Sikwit nu]aw kliem li jkollu aktar minn tifsira wa[da, u allura l-argumenti ma jistg[ux jitwasslu g[all-konklu]joni xierqa tag[hom. Biex ra;unament isir tajjeb, kull kelma jrid ikollha tifsira wa[da. Id-doppju sens (jew is-sens doppju) i;ib mieg[u lambigwità. Mela jekk se nitkellmu fuq il-partiti rridu nqisu li lpolitika ma hix il-partiti, avolja ttnejn jaqblu ma’ xulxin. Fid-diskors tag[na jidhru sikwit e]empji ta’ kif a[na l-Maltin nu]aw kelma li jkollha aktar minn tifsira wa[da. Pere]empju nitkellmu dwar ilKnisja u f’mo[[na jkollna biss lawtoritajiet tal-Knisja u mhux leluf kbar li jiffurmaw il-Knisja Maltija. Fis-sens dejjaq, tradizzjonali, il-Knisja hi ftit nies li jmexxu l-Knisja: il-Kurja. Fissens wiesa’ l-Knisja hi eluf kbar ta’ Maltin: il-Kattoli/i kollha flimkien. Fi kliem ie[or, il-kelma Knisja tfisser aktar minn realtà wa[da. Meta nitkellmu dwar il-Knisja Maltija nirreferu kemm g[al ftit dinjitarji u kemm g[all-akbar ma;;oranza tal-pajji]: ilma;;oranza Kattolika. Sikwit nitkellmu dwar il-politika u f’mo[[na jkollna l-partiti. Ilverità hi li ]-]ew; kelmiet huma msie[ba ma’ xulxin, imma ma humiex l-istess [a;a. Il-politika hi x-xjenza li biha titmexxa l-polis, il-belt, waqt li l-partit ma huwiex il-politika imma hu l-mezz li bih in-nies jing[aqdu u jorganizzaw ru[hom biex jag[mlu l-politika. Sikwit nu]aw ukoll il-kelma edukazzjoni u ninsew li din hi kelma wiesg[a wisq biex nu]awha tajjeb. Titlob spjegazzjoni kull darba. Ng[idu a[na, hemm differenza kbira [afna bejn kif student jeduka ru[u biex isir tabib, u kif student jistudja biex isir perit jew g[alliem, jew ekonomista, u lbqija. Hemm distanza kbira [afna bejn l-edukazzjoni fil-Kindergarten u ledukazzjoni fl-Università. Anki flistess klassi tal-istess Kindergarten hemm differenza fit-tifsira talkelma edukazzjoni, min[abba li su;;etti differenti jitolbu kompetenzi u metodi differenti. Tfal li jitg[allmu jpin;u huma differenti minn tfal li qeg[din jitg[allmu jg[oddu. Edukazzjoni mibnija fuq l-opinjoni (opinjoni]mu) hi perikolu]a.
Dehra minn barra tal-Kwartieri :enerali tal-Partit Laburista fil-{amrun
Fil-Filosofija ng[idu distinguo semper, niddistingwi dejjem. Dan ifisser li l-attitudni ta’ naqbel jew ma naqbilx, ta’ iva jew ta’ le, ma tistax titqies tajba fiha nnifisha. Hi dejjem simplifikazzjoni, anki jew fil-fatt /erti mistoqsijiet kategori/i jistg[u jitwie;bu b’sempli/i buttuna ta’ iva jew le. Nistg[u nibqg[u sejrin… u jixraq li xi darba nist[arr;u din il-kundizzjoni li d-diskors tag[na jbati biha… Allura ejja ng[addu g[allu]u tal-kelma Malta. Din ukoll jista’ jkollha aktar minn tifsira wa[da meta nu]awha^ Nie[du e]empju mill-idea ta//okon. Jekk xi [add g[andu kelb id-dar, u inti tistaqsih kemm g[andu annimali, huwa jg[idlek li g[andu annimal wie[ed. Dan
ifisser li mhuwiex qieg[ed jg[idlek kemm g[andu wkoll dubbien, nemus u tant u tant insetti.
U allura^ Allura, il-mistoqsija trid tiddefinixxi x’qeg[din nifhmu bilkelma annimal. Il-mistoqsija ma tridx tkun ‘Kemm g[andek annimali d-dar?’ imma ‘Kemm g[andek pets id-dar?’ G[allewwel mistoqsija t-twe;iba hi ‘Ma nafx’, u g[at-tieni wa[da ttwe;iba hi ovvja: ‘G[andi pet wie[ed’. U ni;u mela g[all-u]u talkelma Malta… Mela se nitkellmu dwar Malta, u bil-kelma Malta se nifhmu biss u dejjem dan li ;ej: g]ira, g]ira ]g[ira [afna, g]ira ]g[ira [afna li sal-1964 kienet dejjem f’idejn [akkiema barranin, g]ira ]g[ira [afna mdawra b’ba[ar wisq akbar minnha, im[axkna bejn is-Sud tal-
Ewropa u n-Nord tal-Afrika, g]ira ]g[ira [afna f’idejn potenzi kbar… Hemm kriterji o[rajn, b[alma huma l-qedem tag[ha, ittradizzjoni twila u kontinwa tarReli;jon… Tajjeb, mela se nitkellmu dwar il-partiti, li huma partiti politi/i. Mela, g[aliex il-partiti g[andhom din l-importanza kollha fil-pajji]^ G[andha jew m’g[andhiex tonqos din l-importanza^ Hi [a;a tajba li l-partiti jkopru tant spazji fis-so/jetà^ Kelli ni;bed xi daqsxejn it-tul f’din il-kwistjoni tal-kelma pre/i]a, imma hu importanti li niddistingwu bejn politika u partit. Ma jimpurtax. Huwa importanti li nkunu pre/i]i fit-tifsira tal-kelma li nu]aw, u l-aktar a[na li l-professjoni tag[na hi li nu]aw il-kelma. Mela, hi [a;a tajba li l-partiti g[andhom din l-importanza kollha f’pajji]na^
La hi [a;a tajba u lanqas hi [a;a [a]ina. Hi xejra fundamentali tal-kultura tag[na, il-kultura tal-appartenenza: ta’ min inti, ma’ min inti. Pajji] /kejken li kellu d-destin tieg[u mmexxi mill-[akkiema barranin ma setax ma ji]viluppax fih lil dan is-sens ta’ grupp. Il-karattru Malti hu qabelxejn il-karattru li jissie[eb, jixxierek, jasso/ja ru[u, jid[ol fi grupp. Li/ken grupp, u l-grupp fundamentali li jinbena kollox fuqu, huwa l-familja. Kienet hi wie[ed mill-elementi kostanti li wasslu lil nazzjon antik b[al Malta, nazzjon-kolonja, biex fl-a[[ar jikseb il-promozzjonijiet kollha li kull stat sovran g[andu.
Fuq il-familja, l-i/ken partit, ilMaltin bnew l-akbar familja, li hi l-partit. Il-mudell huwa wie[ed biss: familja li tikber f’partit, u partit iffurmat minn bosta familji. Il-mistoqsija ‘Ta’ min inti?’ jew ‘Ma’ min inti?’ titwie;eb billi jissemma l-kunjom, illaqam, il-ka]in li inti tiffrekwenta, il-parro//a li inti tg[ammar fi [danha, il-partit politiku li inti tappo;;ja skont tradizzjoni familjari li bdiet [afna qablek u li inti twelidt u tfarfart u kbirt – u bqajt – fiha. Mela l-lealtà lejn ilpartit politiku ma hix bilfors weg[da li inti tag[milha meta tkun kbirt. Hi di;à rabta li inti twelidt fiha. F’din is-s[ubija inti u l-familja tieg[ek trawmu s-sens tas-sigurtà. Dan hu l-akbar aspett tal‘kuntratt so/jali’ Malti. Semmejt ir-rabta bejn ilfamilja u l-partit... Iva, hi rabta ta’ kaw]a u effett. Jekk tie[u d-diskors tipiku talakbar mexxejja Maltin, b[al Dom Mintoff u Eddie Fenech Adami,
tinteba[ malajr li huma qeg[din jindirizzaw folla li g[alihom hi ;emg[a ta’ familji. Il-lingwa;; essenzjali tag[hom hu me[ud mir-re;istru tal-kliem tal-familja. Il-metafori tag[hom huma me[udin mill-familja. Jidhru ]ew; lingwa;;i differenti, imma hemm punt bejniethom li fih jiltaqg[u. Ir-ri]ultati elettorali ta’ dan la[[ar, li huma esperjenzi ;odda g[alkollox fl-istorja politika talpajji], huma e]empji ta’ rabtiet li qeg[din jin[allu. Huma g[oqod li ma g[adhomx ja[dmu. Sistema familjari li qieg[da tin[all hi l-kaw]a ta’ sistema partitarja li jkollha //edi u tibda tin[all hi wkoll.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
11
INTERVISTA
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na
Dehra minn barra tal-Istamperija – id-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista fil-{amrun
Ir-ri]ultati tal-a[[ar elezzjoni ;enerali u tal-elezzjoni g[allParlament Ewropew huma, filfehma tieg[i, ri]ultat wie[ed, imtenni, u hu rifless ta’ realtà li ma hix biss, jew l-aktar, elettorali. Il-[ila tal-mexxejja politi/i f’dan il-ka] tinsab fil-mod kif jaqraw u jinterpretaw in-numri f’termini li ma humiex numeri/i. Jidher li hemm vja;; fid-distanza bejn partit u ie[or, minn punt A sa punt B, imma ma hux hekk biss... Ir-ri]ultati re/enti jist[oqqilhom st[arri; f’dan id-dawl. Din hi r-realtà fi ]mienna, imma din ]gur g[andha lkaw]i tag[ha f’xi ]mien li g[adda, qabilna. Taqbel li hu hekk^ Figura ewlenija ta’ din ir-rabta antika, imla[[ma fil-partit politiku imma fil-fatt wisq eqdem minnu, hi l-qaddis patrun tarra[al. Il-qaddis tal-parro//a huwa lewwel u l-ixje[ Onorevoli f’Malta. Hu jirrappre]enta folla, iqassam il-grazzji (il-pja/iri), inissel is-sens tal-fidu/ja u tar-rispett u tal-kburija fl-individwu u filgrupp kollu.
Hu figura li sa[ansitra tg[aqqad lis-sema u lill-art flimkien. Hu jesi;i l-unanimità, ji;ifieri lg[aqda. Hekk hu mseddaq il-kult tan-numru wie[ed. Imma n-numru wie[ed ma jag[milx sens s[i[ jekk hu wa[du. Je[tie; numru ie[or, b[allikieku sie[eb jew a[jar avversarju. U hekk jitwieled in-numru tnejn, lie[or. Ir-ritratt nazzjonali huwa s[i[: a[na u huma. Il-kelma ie[or (lg[eruq tag[ha huma W-{-R) tag[mel parti mill-familja talkelma a[[ar (W-{-R). Hekk ng[idu sal-lum stess li lfrott huwa ‘mwa[[ar’, tal-a[[ar,
tal-ie[or. Li tkun l-ie[or ifisser li tkun l-a[[ar wie[ed. Inti semmejt numru ta’ kriterji li bihom g[andu jsir id-diskors pre/i] dwar Malta. Liema hu l-kriterju l-aktar importanti minnhom ilkoll^ Tista’ titkellem dwar il-[ajja bla ma timplika l-idea ta’ nifs, mistrie[, ikel, xorb...? Le, u hekk
ukoll ma tistax titkellem dwar Malta bla ma timplika l-fatt li Malta hi /kejkna [afna, [afna, anki i/ken minn nemla [dejn kelb, u a[seb u ara kemm hi i/ken [dejn ]iemel, jew iljunfant. Aqbad mappa tal-Ewropa, jew ta’ kull kontinent ie[or, u ni]]el sinjal tad-daqs ta’ Malta f’kull pajji] ie[or, minn Sqallija salpajji]i l-o[ra kollha fil-kontinent. Ir-ri]ultat hu li hemm tikka li hi Malta, u li hi tikka di;à meta filmappa tix[etha fi g]ira b[al Sqallija, u hi tikka wisq aktar meta tinseriha fil-mappa tal-:ermanja, jew Franza, jew Spanja... Dan i/-/okon, flimkien malesperjenza kolonjali, huma lkaw]i tal-kumpless tal-inferjorità li l-karattru Malti hu b[allikieku mitwieled bih, u li s-sistema edukattiva, l-aktar fit-trattament ]baljat tal-lingwa, ]viluppatu u g[addietu minn ;enerazzjoni g[al o[ra. L-i]vilupp kostituzzjonali, millIndipendenza sar-Repubblika, ma jsolvix il-kri]i psikolo;ika, kri]i ta/-/ittadin fl-istima ‘baxxa’ tieg[u nnifsu. Il-qasam talLingwa hu l-a[jar dokument li jillustra dan il-kumpless tal-inferjorità kif jinstab f’bosta rkejjen o[ra tal-karattru Malti. B[all-individwu, pajji] li jitlef l-istima lejn il-lingwa tieg[u jitlef tabilfors l-istima tieg[u nnifsu. Hemm g[add ta’ problemi so/jali marbutin ma’ din ir-realtà
neokolonjali li, madankollu, kollox jindika li tista’ ti;i regolarizzata hi wkoll. U xi jfisser dan^
Qabelxejn dan ifisser li Malta hi dejjem debboli, fra;li [afna. Titlob dejjem politika li tittrattaha b’delikatezza, bi fsied, b[ala e//ezzjoni. Ma hix akbar minn belt ]g[ira fi kwalunkwe pajji] ie[or. Jekk ti;i ttrattata b[ala kbira, jew ta’ daqs medju u normali, dan jista’ jfisser li fi ftit ]mien tin[all u tinqered. L-istess jista’ jing[ad fil-ka] talqerda tal-ambjent naturali: hu tra;edja nazzjonali li l-effetti tag[ha huma qabelxejn psikolo;i/i. L-effett tal-qerda ta’ ambjent naturali hu qabelxejn effett fuq in-natura tal-[lejjaq li j[ossu: il-bniedem u l-annimal. Meta jiddardar l-ilma tal-[uta, il-vittma ma huwiex l-ilma li ddardar, imma hi l-[uta li ;iet ivvelenata. Qeg[din nilag[bu bl-ikreh mal-futur – li ma huwiex tag[na. Mela l-partiti g[andhom din l-importanza kollha f’pajji]na proprju g[aliex a[na rridu nkunu /erti li nappartjenu, li ninsabu fi [dan grupp. Imma dan il-grupp huwa wkoll potenti, g[aliex huwa politiku, u g[andu x’jaqsam mal-poter. Qawl Malti, li huwa ver]joni kelma b’kelma ta’ qawl Latin, jg[id li l-kmand huwa o[la missess. Il-poter huwa i]jed attraenti mill-gost sesswali. {afna manifestazzjonijiet fil-kultura Maltija huma marbutin ma’ xi sura jew o[ra ta’ poter. Il-kultura tal-kobor u talesa;erazzjoni, mill-imqades kbar tal-qedem sal-knejjes kbar f’kull belt u ra[al, hi turija ta’ rispett lejn il-poter.
Hi [a;a sekondarja jekk ilpoter huwa reli;ju] jew lajk. IlKnisja Maltija nnifisha hi e]empju ta’ kif il-Maltin g[aqqdu flimkien il-qima lejn Alla u r-rispett lejn il-poter. Il-knejjes Maltin, l-aktar filjiem tal-festa parrokkjali, jindikaw li s-sbu[ija u l-valur tal-o;;etti li j]ejnu lill-knisja huma meqjusin mill-parru//ani b[ala su//ess tag[hom stess. Il-partiti huma struttura so/jali, industrijali. Huma organizzati tajjeb, i[addmu [afna nies, g[andhom il-gazzetti kif ukoll stazzjon tar-radju u tattelevi]joni. Huma imprendituri kbar involuti f’attivitajiet diversi li ma humiex minnhom infushom politi/i. Ng[idu a[na, jorganizzaw ;iti f’g[add ta’ pajji]i, joffru korsijiet lill-pubbliku, iniedu wirjiet artisti/i, itellg[u drammi fuq il-palk... Il-partiti Maltin huma ‘fulltimers’ mal-eletturi tag[hom, u l-eletturi tag[hom allura huma votanti ‘full timers’. Isir kemm isir tibdil f’din is-sistema nazzjonali, il-qofol jibqa’ dejjem wie[ed: il-partit hu ritratt imkabbar tal-familja, huwa individwu ta[t lenti. Il-grad g[oli ta’ maturità politika mil[uq minn Malta juri li lpolitika hi pika, konfront, u dwell, imma hi wkoll spe/i ta’ passatemp: wrestling bejn il[bieb, anki jekk hu sport li jwe;;a’. Huwa maltemp li jg[addi malajr. Mhux hekk jag[mel ittemp ta’ Malta, bejn maltemp u bnazzi? F’Malta kollox hu partiti, u forsi t-temp ukoll iddakkar mill-partiti: daqqa jidher blu u daqqa jidher a[mar, anki fl-istess ;urnata. It-temp ukoll jivvota, u x’hemm isba[ minn hekk?
Ir-ri]ultati tal-a[[ar elezzjoni ;enerali u tal-elezzjoni g[all-Parlament Ewropew huma, fil-fehma tieg[i, ri]ultat wie[ed, imtenni, u hu rifless ta’ realtà li ma hix biss, jew l-aktar, elettorali. Il-[ila tal-mexxejja politi/i f’dan il-ka] tinsab fil-mod kif jaqraw u jinterpretaw in-numri f’termini li ma humiex numeri/i. Jidher li hemm vja;; fid-distanza bejn partit u ie[or, minn punt A sa punt B, imma ma hux hekk biss... Ir-ri]ultati re/enti jist[oqqilhom st[arri; f’dan id-dawl.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
12
KONSUMATUR
Regolamenti ;odda dwar id-drittijiet tal-konsumatur Nhar il-:img[a, 13 ta’ :unju 2014 da[lu fis-se[[ regolamenti ;odda dwar id-drittijiet tal-konsumatur. Dawn jag[tu lill-konsumaturi Ewropej l-istess drittijiet legali sabiex i[ossuhom kunfidenti jixtru minn kwalunkwe pajji] membru. Permezz ta’ dawn ir-regolamenti, il-konsumatur li jixtri mill-bog[od, permezz ta’ mezz ta’ komunikazzjoni, jew lil hinn mill-post tan-negozju talbejjieg[, g[andu aktar drittijiet. Ix-xiri mill-bog[od Min jixtri mill-bog[od, b[al pere]empju permezz tal-internet, qabel ma jikkonkludi x-xiri g[andu dritt ji;i infurmat blispejje] kollha marbuta max-xiri. Jekk din l-informazzjoni ma ting[atax, ix-xerrej ma jkunx obbligat i[allas l-ispejje] mo[bija. Minn issa ’l quddiem il-konsumatur g[andu jikkonferma li qed jifhem u ja//etta lprezz li se j[allas. Waqt kwalunkwe tip ta’ xiri
huwa pprojbit li kummer/jant minflok jitlob konferma ta’ xiri ta’ servizzi addizzjonali, ju]a alternattivi prestabbiliti b[al pere]empju pre-ticked boxes li lkonsumatur irid jirrifjuta biex jevita [las addizzjonali. Dawn it-tattiki ta’ bejg[ kienu jintu]aw l-aktar waqt xiri ta’ biljetti tal-ajru minn fuq l-internet fejn ix-xerrej kien ming[alih li qed jixtri biss il-biljett tal-ajru imma jekk ma jne[[ix il-kaxxi di;à ttikkjati kien jispi//a jixtri servizzi o[ra wkoll b[al polza tal-assigurazzjoni, kiri ta’ karozzi, e//. Ir-regolamenti dwar id-drittijiet tal-konsumatur jipprojbixxu lill-bejjieg[a milli jitolbu pagament og[la milli jiswa lilhom meta konsumatur jag[]el li ju]a mezz spe/ifiku ta’ pagament, b[al pere]empju credit card. Id-dritt g[all-kan/ellament Hekk kif ;ew fis-se[[ dawn ir-
Odette Vella odette.vella@mccaa.org.mt
Min jixtri mill-bog[od, b[al pere]empju permezz tal-internet, qabel ma jikkonkludi x-xiri g[andu dritt ji;i infurmat bl-ispejje] kollha marbuta max-xiri
Ir-regolamenti ;odda dwar id-drittijiet tal-konsumatur imnedija aktar kmieni dan ix-xahar jag[tu lill-konsumaturi Ewropej l-istess drittijiet legali sabiex i[ossuhom kunfidenti jixtru minn kwalunkwe pajji] membru regolamenti, il-perjodu ta’ ]mien li matulu jista’ jsir il-kan/ellament tax-xiri ;ie esti] minn minimu ta’ sebat ijiem g[al erbataxil ;urnata madwar l-Ewropa kollha. Dawn l-erbatax-il jum jibdew jg[oddu mill-;urnata meta l-konsumatur jie[u pussess tal-o;;etti ordnati. F’ka] ta’ servizzi, il-perjodu ta’ kan/ellament jibda jg[odd mid-data meta ji;i konklu] il-kuntratt tax-xiri. Il-bejjieg[ g[andu wkoll lobbligu li jinforma b’mod /ar lill-klijenti tieg[u bid-dritt g[allkan/ellament. Jekk din l-informazzjoni ma ting[atax, id-dritt li l-konsumatur i[assar ix-xiri ji;i esti] g[al sena. Biex jikkan/ella xiri l-konsumatur jista’ ju]a l-formola standard ta’ kan/ellament li lbejjieg[ g[andu jipprovdih maxxiri jew b’dikjarazzjoni espli/ita
o[ra fejn jinforma lill-bejjieg[ li qed jirtira mill-kuntratt tax-xiri. Flus lura lill-konsumatur
Wara li jsir kan/ellament, ilkonsumatur g[andu jing[ata flusu lura, inklu]i l-ispejje] postali biex il-prodott wasal g[andu, fi ]mien erbatax-il ;urnata. Dan i]-]mien jibda jg[odd ladarba l-konsumatur jirritorna l-o;;etti li ma jridx lura g[and il-bejjieg[. Sakemm l-o;;etti jintbag[tu lura ma jistg[ux jintu]aw millkonsumatur u g[andhom jin]ammu fl-istess kundizzjoni li waslu g[andu. Jekk bejjieg[ irid lill-konsumatur i[allas g[all-ispejje] tarritorn tal-o;;ett li ma jridx, g[andu obbligu legali li jinfurmah minn qabel ma jsir ixxiri. Fil-ka] ta’ kuntratti lil hinn
mill-post tan-negozju li fihom lo;;etti ;ew ikkunsinnati d-dar tal-konsumatur mill-bejjieg[, listess bejjieg[ g[andu l-obbligu li ji;bor lura l-o;;etti bi spejje] g[alih jekk l-o;;etti, min[abba fin-natura tag[hom stess, ma jkunux jistg[u normalment jintbag[tu lura bil-posta. Id-dritt g[all-kan/ellament issa japplika wkoll meta bejjieg[ imur g[and konsumatur wara li jkun mistieden mill-konsumatur u anke f’ka] ta’ xiri minn siti elettroni/i ta’ rkant, meta x-xiri jsir ming[and bejjieg[ professjonali. Il-kontenut di;itali F’ka] ta’ xiri ta’ kontenut di;itali, l-informazzjoni li g[andu ji;i pprovdut biha l-konsumatur g[andha tindika b’mod
/ar kwalunkwe interoperabbiltà rilevanti tal-kontenut di;itali li
jkun jaf bihom, jew mistenni li jkun jaf bihom, il-bejjieg[. Ilkonsumatur g[andu wkoll iddritt li jikkan/ella xiri ta’ dan ittip, b[al mu]ika u films, salmument meta l-konsumatur jibda jni]]el il-kontenut di;itali. L-iskop ewlieni ta’ dawn irregolamenti ;odda huwa li madwar l-Ewropa kollha jkun hemm l-istess drittijiet u obbligi g[allkonsumaturi u bejjieg[a, sabiex il-konsumaturi j[ossuhom komdi jixtru barra minn pajji]hom. Fl-istess waqt il-bejjieg[a jkunu jistg[u ikabbru n-negozju tag[hom g[aliex ikunu jafu lobbligi legali tag[hom jekk jidde/iedu li jibdew ibig[u lprodotti u servzzi tag[hom minn pajji]i o[ra membri tal-Unjoni Ewropea.
L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ lment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq il-freephone 8007 4400 jew innumru tat-telefown 2395 2000. (Odette Vella hi Senior Information Officer fl-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur.)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
13
PA:NA 13
Pa;na 13
Lil hinn mis-sa[na tal-ballun... www.maltarightnow.com
kur]itajiet, seksik,
PA:NA 13 mo[bija... u aktar g[ajdut, fatti mi;bura minn Joe Mikallef
Il-media Taljana taqla’ lil Balotelli... Mario Balotelli, l-attakkant tat-tim nazzjonali Taljan lura fl-Italja wara l-esperjenza morra fil-Bra]il, qed ikompli jkun il-mira ta’ aktar kritika [arxa u kattiva mill-media Taljana. Madankollu mhumiex il-;urnalisti Taljani biss li qed jippuntaw subg[ajhom lejh, imma anki bosta mis-siti elettroni/i li qed jippubblikaw ritratti tieg[u u jirredikolawh. Lil hinn minn kummenti dwar kulur – li niddeplora bil-qawwa kollha – hemm imbag[ad sensiela ta’ ritratti bil-Photoshop li jwaqqg[u g[a/-/ajt lill-attakkant Taljan li hu akku]at li mhux biss ma jag[tix il-mija fil-mija, i]da [afna drabi jilg[ab skont il-burdata u t-tempra li jkollu! Min-na[a tieg[u, Mario Balotelli jidher li hu ffastidjat bil-kbir b’din ir-reazzjoni tat-Taljani li llum jg[olluk mas-sema u g[ada jitfg[uk fl-abbissi tal-infern... Bla dubju ta’ xejn, wara sta;un twil u wara l-umiljazzjoni talMundjal... Mario Balotelli [aqqu ftit tal-mistrie[ mat-tfajla tieg[u Fanny Neguesha li qabel il-Mundjal a//ettat li ti]]ew;u!
■ GEORGETTE ETO’O Omm ta’ ]ew;t itfal – Sierra u Lynn – Georgette Eto’o hi l-mara talattakkant tal-Kamerun Samuel Eto’o li fil-karriera tieg[u libes il-flokk ta’ diversi timijiet rinomati b[al Barcelona u Chelsea. Ilhom mi]]ew;in minn :unju tal-2007 u Georgette Eto’o tiddeskrivi rrabta bejniethom b[ala wa[da sabi[a. Tistqarr li g[alkemm tg[ix fil-belt sabi[a ta’ Pari;i, tippreferi tg[ix [ajja kwieta u ’l bog[od mil-limelight. Madankollu ssegwi b’/erta [erqa l-moda u tie[u gost tattendi sfilati tal-[wejje; u l-;ojjellerija. Tistqarr li twe;;a’ [afna meta ]ew;ha, waqt li jkun qieg[ed jilg[ab, ikun mg[ajjar b’kummenti razzisti. “G[alija dak hu abbu] razzista li jolqot filla[am il-[aj u jwe;;a’ lil dak li jkun u g[alhekk ma bqajniex immorru l-grawnd biex narawh jilg[ab.”
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju 2014
14
ANALIZI
Li;i li ma tinkriminax lil dawk li jinqabdu jie[du d-droga l-ewwel darba B[alissa quddiem il-Parlament Malti jinsab abbozz ta’ li;i li jg[id li dawk li jinqabdu jie[du d-droga g[all-ewwel darba ma jistg[ux jintbag[tu l-[abs. Ra;unament li lo;ikament jag[mel sens u li mieg[u taqbel ilma;;oranza tal-poplu Malti u G[awdxi. Imma din il-li;i hemm verament b]onnha jew le? U min finalment se jibbenefika minn din il-li;i?
Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com
Il-prattika tag[ha di;à qieg[da fis-se[[ Jien m’iniex persuna legali
u allura nisku]a ru[i g[al xi termini li nu]a li jista’ jkun li mhumiex dawk pre/i]i legalment. Milli naqraw u nisimg[u, kemm fil-bullettini tal-a[barijiet, li jiena nipprova nsegwi b’mod regolari, kif ukoll minn ta[ditiet u diskussjonijiet mi]muma kontinwament fid-diversi sezzjonijiet talmidja f’pajji]na, ilkoll nafu li di;à hemm qbil unanimu fi [dan il:udikatura Maltija, fejn persuni li jinqabdu jie[du d-droga personali g[all-ewwel darba (first time offenders), waqt li jitressqu lQorti, dawn ma jintbag[tux il[abs. Dawn jing[ataw twissija [arxa u anke ji;u fdati ta[t is-supervi]joni ta’ Welfare Officer u kultant anke ji;u m[e;;a jattendu xi kors ta’ riabilitazzjoni biex jirnexxilhom i]ommu ’l bog[od mill-vizzju mis[ut tad-droga. Allura din il-mi]ura li qed ti;i proposta fl-abbozz tal-li;i di;à qieg[da hemm u m’hemmx il[tie;a li din issir li;i dwarha g[ax kif g[edna, te]isti u issa ilha ]mien ti;i implimentata fil-Qrati tag[na. Dwar it-tieni mistoqsija li g[amilt fil-bidu: Min verament se jgawdi minn din il-li;i proposta? Normalment is-sens komun jg[idlek li minn li;i b[al din huma ]-]g[a]ag[ li jinqabdu jie[du ddroga g[all-ewwel darba li g[andhom igawdu. Imma dawn di;à qeg[din igawdu minn din il-mi]ura li ma jmorrux il-[abs. It-tieni, forsi se jgawdu l-;enituri ta’ dawn il-persuni vulnerabbli jew sfortunati li jaqg[u vittma tad-droga? Le, g[ax anke dawn illum di;à qeg[din igawdu minn din ilmu]ura g[ax kif g[edt aktar ’il fuq din di;à qieg[da fis-se[[. Mela min finalment se jgawdi minn din il-li;i meta tg[addi? Min se jibbenefika minn din il-li;i^ Jien na[seb li l-uni/i benefi/jarji li se jgawdu minn din il-li;i huma
ng[idu ‘iva’ g[al dawn l-affarijiet kollha, ma jibqax wisa’ g[ad-drogi ille/iti, g[all-abbu] mill-alko[ol, u g[al forom ta’ vizzji o[ra.” Huwa qal dan b’rimarki g[allkonferenza dwar l-infurzar taddroga li saret Ruma li nstemg[et ukoll fuq il-website tar-radju talVatikan. Konklu]joni
Dawk li jinqabdu jabbu]aw mid-droga g[all-ewwel darba g[andhom jing[ataw kull appo;; u g[ajnuna possibbli biex jitbieg[du mill-vizzju mis[ut tad-droga
t-traffikanti tad-droga, huma lpushers tad-droga, huma lbejjieg[a tad-droga. G[aliex? G[aliex b’din il-li;i, it-tentazzjoni li t-tfal tag[na, li kontinwament qed ikunu bbumbardjati sabiex jippruvaw u jesperjenzaw din il-mis[uta droga, billi jpin;uhielhom b[ala xi [a;a li tirrilassak, li tissodisfak u li tferr[ek meta te[odha, l-aktar meta tkun xi ftit inkwetat jew imdejjaq, forsi meta te[el minn xi e]ami, jew ikollok xi inkwiet mal-partner e//, dawn issa se tkun bil-wisq aktar fa/li g[alihom li jirrikorru g[addroga. B’hekk it-traffikar u l-bejg[ tag[ha se ji]diedu u l-‘barunijiet’ se jkomplu jkabbru n-negozju tag[hom, il-qlig[ tag[hom u allura l-fortuna tag[hom. X’inhuma l-ideat tal-Knisja dwar is-su;;ett^ Dan l-a[[ar, dwar dan is-su;;ett
smajna anke jitkellem lil Monsinjur Charles J. Scicluna, lIsqof Aw]iljarju, meta hu wkoll g[amel dan ir-ra;unament u staqsa: ‘Min se jibbenefika minn din il-li;i, i]-]g[a]ag[ vittmi jew il-barunijiet tad-droga?” Hu jkompli li waqt li hu tajjeb li ]g[a]ag[ li ji]baljaw l-ewwel
B'din il-li;i t-traffikar u l-bejg[ tad-droga se ji]diedu u l-barunijiet se jkomplu jkabbru n-negozju tag[hom, il-qlig[ tag[hom u allura l-fortuna tag[hom darba ma jmorrux il-[abs, imma dawn m’g[andux jing[ad lilhom bil-quddiem li jekk jinqabdu biddroga l-ewwel darba mhux se jmorru l-[abs. Jien naqbel mieg[u perfettament, g[ax dan mhux talli ma jbe]]ax li]-]g[a]ag[ tag[na middroga u j]ommhom lura milli jag[mlu u]u minnha, talli g[allkuntrarju, dikjarazzjoni b[al din aktar t[ajjarhom biex jippruvaw jesperjenzawha. G[ax ji;ri x’ji;ri ]gur li mhux se jmorru l-[abs g[ax g[andhom li;i li tippermettilhom jag[mlu dan. Monsinjur Scicluna sa[ansitra sfida lill-politi/i jinnegaw dan il-fatt, ji;ifieri li l-inkriminalità tad-droga se tg[in lill-barunijiet tal-istess droga u mhux lill-vittmi tfal tag[na. Ni;;ieldu lid-droga b’kull mezz Anke l-Papa Fran;isku, il-Papa pre]enti, iddikjara l-oppo]izzjoni [arxa tieg[u kontra li d-droga ma
tibqax att kriminali u kompla li lbnedmin g[andhom iqumu kontra d-droga ta[t kull /irkostanza. Huwa wissa severament kontra l-legalizzazzjoni tad-droga, xi [a;a li b[alissa diversi bliet flEwropa donnhom se ja//ettawha. Kompla li li tie[u d-droga huwa dnub, u li g[alhekk wie[ed g[andu jirre]istiha bla ebda kompromess. Id-droga anke dik mag[rufa b[ala ‘[afifa’ u sustanzi o[ra li jikkaw]aw ng[as u telqa kbira, kulma jmur qed ipo;;u [afna aktar ]g[a]ag[ f’periklu kbir g[al sa[[ithom. Il-Papa Fran;isku, nhar il:img[a, 20 ta’ :unju re;a’ tkellem kontra l-u]u tad-droga kif g[amel f’diversi drabi o[ra, u qal li biex nassiguraw li ]-]g[a]ag[ tag[na ma jaqg[ux vittma taddroga, is-so/jetà trid tg[id: “‘Iva’ g[all-[ajja, ‘iva’ g[all-im[abba, ‘iva’ g[all-o[rajn, ‘iva’ g[alledukazzjoni, ‘iva’ g[al opportunitajiet akbar ta’ xog[ol. Jekk a[na
Meta wie[ed jifli u jg[arbel dan kollu jasal g[all-konklu]joni li fi//irkostanzi pre]enti, din il-li;i mhix b]onju]a la g[all-;id ta]]g[a]ag[ li jaqg[u vittma taddroga u lanqas g[all-imbikkija ;enituri tag[hom. Dan g[aliex il-g[an ta’ din il-li;i di;à qed jintla[aq. Mill-banda lo[ra, kif stqarr l-Isqof Scicluna, jekk tg[addi li;i b[al din se tag[mel aktar deni milli ;id lit-tfal tag[na, filwaqt li l-barunijiet se jkomplu jag[mlu aktar miljuni minn fuq dahar dawn i/-/kejknin u kultant anke adulti vulnerabbli u vittmi. Wie[ed mill-g[edewwa l-kbar tad-droga huwa l-g[ass. G[alhekk l-alternattiva g[andha tkun kon/entrazzjoni u sforz qawwi nazzjonali dwar il-[olqien ta’ aktar postijiet tax-xog[ol g[a]]g[a]ag[ u o[rajn li jinsabu bla xog[ol f’pajji]na. Pjaga li qieg[da mag[na u li kulma jmur qed tiggrava. Dawn mhux g[ax ma jridux ja[dmu imma g[ax m’g[andhomx impjiegi adattati g[alihom. }gur li [add ma jixtieq isib xog[ol prekarjat, fejn il-[addiem ikollu jitqanna b’li jsib. Nappellaw lill-Parlamentari tag[na sabiex jer;g[u jikkunsidraw l-u]u ta’ din il-li;i f’pajji]na llum u jaraw jekk hix se tkun wa[da verament ta’ fejda g[al uliedna jew ta’ dannu g[all-istess ;enerazzjoni ]ag[]ug[a Maltija u G[awdxija. In[arsu lejn pajji]i o[ra li jinsabu g[addejjin minn gwaj ferm ikbar u ag[ar minn tag[na u nitg[allmu minnhom spejje] tag[hom u mhux spejje] tag[na.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ti[rax il-battalja g[all-kontroll ta’ Tikrit L-IRAQ Il-qawwiet tal-Gvern Iraqi komplew bl-offensiva biex jie[du lura l-kontroll tal-belt ta’ Tikrit li ilha l-a[[ar jiem okkupata millmilitanti Sunniti tal-ISIS – jew a[jar il-’Moviment g[al Repubblika I]lamika fl-Iraq u lLevant’ . Dan waqt li l-ajruplani tal-gwerra kienu qed jattakkaw ilpo]izzjonijiet tal-;ellieda fanati/i fost sensiela ta’ battalji kontinwi fid-diversi bnadi tal-belt. Rapporti o[ra, mbag[ad, qalu li s-suldati Iraqin kellhom jirtiraw, temporanjament, lejn il-belt ta’ Dijla wara li l-ewwel fa]i taloffensiva ma [allietx ir-ri]ultati mixtieqa u meta l-fanati/i Sunniti, b[alissa, qeg[din jirre]istu bil-qawwa kollha. Il-militanti tal-ISIS kienu [atfu l-kontroll ta’ Tikrit fil-11 ta’ :unju li g[adda u waqt li huma kienu qeg[din javvanzaw u
jokkupaw numru ta’ bliet u re;juni fit-Tramuntana tal-Iraq. Madankollu, l-Armata tal-Iraq issa qed tmexxi kampanja militari determinata biex tie[u lura lart mitlufa u bil-kelliema g[allGvern jg[idu li l-qawwiet tassigurta ‘qeg[din javvanzaw fuq il-militanti minn diversi n[awi’. Il-battalji kienu qed ikomplu sal-[in li morna g[all-istampa u fejn spikka l-;lied fid-distrett ta’ Qadissiyah, lejn in-Nofsinar ta’ Tikrit, u fejn it-truppi tal-Gvern kienu rnexxielhom jie[du lura xi po]izzjonijiet ftit tal-jiem ilu. Kienu g[addejjin ukoll il-battalji madwar ba]i tal-ajru mag[rufa b[ala Camp Speicher u li sa xhur ilu kienet qed tintu]a mill-militar tal-Istati Uniti. Anki nhar is-Sibt kien hemm il-;lied qalil, f’Tikrit, bejn ilqawwiet Iraqin u l-militanti ISIS,
bi/-/ifra tal-mejtin u midruba tkun g[olja fuq i]-]ew; na[at. Min-na[a tag[hom, l-osservaturi qalu li s-suldati tal-Gvern flin[awi ta’ Tikrit qed isibu wkoll il-problemi kbar min[abba lammonti tal-isplussivi li l-militanti po;;ew madwar ir-rottot li jservu b[ala a//ess g[all-belt inkwistjoni. Madankollu kien hemm ukoll ir-rapporti li l-militar Iraqi kien qed jirnexxilu ‘jelimina [afna minn dawn lostakoli’. Sadanittant, Uffi/jali Iraqin qalu li waslulhom l-ewwel ammont ta’ ajruplani militari li kienu ordnati ming[and irRussja, u bl-iskop li jg[inu fil;lieda kontra l-militanti tal-ISIS. Mifhum ukoll li dawn l-ajruplani, tat-tip Sukhoi, g[andhom jid[lu fl-azzjoni fi kwistjoni ta’ ftit ;ranet.
Suldat Iraqi jidher fl-in[awi bejn Anbar u Karbala, fil-Lbi/ tal-Iraq, u waqt li l-Armata qed tipprova tie[u lura l-artijiet li okkupaw il-militanti tal-grupp ISIS (EPA)
Ikompli l-;lied fl-artijiet tal-Lvant L-UKRAJNA
Separatista f’Donetsk jg[asses l-in[awi ta’ ba]i militari li waqg[et f’idejn l-entitajiet Ukreni li jridu l-g[aqda mar-Russja (EPA)
Ma jiqfux bil-provi tal-missili IL-KOREA TA’ FUQ Il-Korea ta’ Fuq kompliet bilprovi tal-missili, u bir-rapporti mill-Korea t’Isfel qed jg[idu li l-qawwiet komunisti, din iddarba, ‘sparaw ]ew; missili g[al fuq id-distanzi qosra’ millin[awi tal-kosta lejn il-Lvant. Filwaqt li ma ng[atawx wisq dettalji, mifhum li l-missili – li ni]lu direttament g[al ;olba[ar – kienu versjoni ta’ liScud, u li jwasslu g[al fuq 500 kilometru. Aktar qabel, il-Korea ta’ Fuq
kienet qalet li ppruvat ‘b’su//ess’ tip ta’ missila ;dida li ‘kapa/i jiggwidawha bi pre/i]joni sostanzjali’. Dan sar ukoll b[ala parti mill-programm inti] g[all-a;;ornament tal-kapa/itajiet militari tal-Istat komunista. L-a[[ar r-rapporti [ar;u ftit jiem qabel il-President ta/?ina, Xi Jinping, jibda ]jara filKorea t’Isfel u fejn se jiddiskuti l-programm g[all-armi nukleari tal-Korea ta’ Fuq.
Komplew il - konfronti bejn il-qawwiet tal-Gvern u s-separatisti li jridu l-unjoni marRussja fl - in[awi tal - Ukrajna lejn il-Lvant u meta l-ftehim g[al waqfien mill-;lied bejn dawn l-entitajiet jinsab qrib li jiskadi. Sadanittant, il-Mexxejja talUnjoni Ewropea, ilbiera[, kellhom jissie[bu f’telephone conference dwar l-Ukrajna u fejn kellhom jipparte/ipaw anki lPresident tar-Russja, Vladimir Putin , u l - President Ukren , Petro Poroshenko. Intant, kelliema g[all-Armata
Ukrena qalu li tilfu talanqas [ames suldati waqt l - a[[ar in/identi fir - re;juni ta ’ Donetsk u Luhansk, b’numru ta ’ dimostranti , lbiera[ , jin;abru barra l - uffi/ini tal President, fi Kiev, biex jipprotestaw dwar il-waqfien mill;lied ‘li ma ;ab l-ebda ri]ultati [lief l - imwiet tat - truppi tag[hom’. Il-ftehim g[all-waqfien mill;lied kien esti] bi tliet ijiem, nhar il-:img[a, u suppost li jiskadi llum. Hu minnu wkoll li xi kapijiet tal-militanti separatisti rrifjutaw li josservaw
dan il-ftehim u bl-azzjonijiet vjolenti jkomplu fl-Ukrajna talLvant, fi tmiem il-;img[a. Mifhum li s - separatisti Ukreni li jappo;;jaw ir-Russja [atfu wkoll taqsima militari f’Donetsk u numru ta’ suldati b[ala pri;uniera , i]da ma ng[atatx il - konferma minn sorsi indipendenti. Fl - istess [in , is - suldati Ukreni mal - battaljun ta ’ Donblass , ilbiera[ , appellaw lill-President Poroshenko biex i[allihom ikomplu ji;;ieldu ladarba jiskadi l-ftehim g[allwaqfien mill-;lied.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Il-Papa jkompli bl-impenji wara l-a[[ar spekulazzjoni IL-BELT TAL-VATIKAN
Il-Papa Fran;isku, l-biera[, ikkon/elebra quddiesa ta’ sag[tejn fil-Ba]ilika ta’ San Pietru u fl-okka]joni tal-Festa tal-Imnarja – b’din tkun anki lewwel dehra tieg[u fil-pubbliku wara l-a[[ar spekulazzjoni dwar sa[[tu. Nhar il-:img[a, l-Papa [assar g[all-g[arrieda ]-]jara li hu kellu jag[mel fl-Isptar ta’ Gemelli, f’Ruma, u b’kelliema g[as-Santa Sede jsostnu, dak il-[in, li hu ‘kien spi//a indispost’. I]da l-Kap tal-Kattoli/i, li g[andu 77 sena, deher b’sa[[tu u fuq ru[u waqt il-quddiesa talbiera[ u fejn, waqt l-omelija, qal li l-isqfijiet m’g[andhomx
jikkultivaw ir-relazzjonijiet ‘mal-persuni li je]er/itaw ilpoter f’din id-dinja’, Hu, imbag[ad, [e;;e; biex l-isqfijiet ‘isibu s-sigurta personali filvokazzjoni g[all-appo;; lillfoqra’. Il-Papa anki ppre]enta lill-24 Ar/isqfijiet li g[adhom kemm in[atru bil-palium, li jintlibes madwar l-g[onq u jservi b[ala simbolu g[all-g[aqda tag[hom mal-Kap tal-Kattoli/i. Wara l-quddiesa talbiera[, ilPapa [are; biex ikellem lill-folla mi;bura fi Pjazza San Pietru u fejn appella g[al djalogu bliskop li jintemm il-konflitt talIraq.
Attakki fuq villa;;i IN-NI:ERJA
I?-?INA> Ra;el f’Beijing ji;bed ritratt tar-replika ta’ ‘Bumblebee’, wie[ed mill-karattri fis-sensiela ‘Transformers’ u wara li l-film ‘Transfomers 4> Age of Extinction’ kiser diversi rekords tal-box office waqt l-ewwel ;urnata tal-wiri f’dan il-pajji] (EPA)
Numru ta’ villa;;i fil-Grigal tan-Ni;erja spi//aw attakkati minn diversi gruppi armati u fost suspetti li l-aggressuri kienu militanti mal-moviment Boko Haram ta’ estremisti I]lami/i. Diversi rapporti qalu li lI]lami/i suspettati qatlu talanqas g[axar persuni f’attakk wie[ed, b’imkejjen infurmati jsostnu li xi militanti kkon/entraw ukoll lattakki fuq il-knejjes, fejn se[[ew l-’isplu]jonijiet ta’ bombi’. Qed jing[ad li l-in/identi
se[[ew qrib il-belt ta’ Chibok, flIstat ta’ Borno, u fejn il-militanti ta’ Boko Haram, f’April, kienu [atfu madwar mitejn tfajliet taliskola b[ala osta;;i. Fin-Ni;erja, inqatlu l-mijiet ta’ /ivili waqt sensiela ta’ attakki mill-militanti ta’ Boko Haram li ilhom g[addejjin g[al xhur, u blawtoritajiet qed jinsistu bi stat ta’ emer;enza fit-Tramuntana talpajji] li saret il-mira ewlenija g[all-azzjonijiet tal-;ellieda I]lami/i.
Is-su//ess tal-ekonomija Britannika jiddependi mill-is[ubija fl-UE IR-RENJU UNIT L - akbar entita inkarigata mill - kummer/ u l - industrija g[amlitha /ara li s-su//ess talekonomija Britannika jidde pendi mill-is[ubija tar-Renju Unit fl-Unjoni Ewropea. Dawn il - kummenti g[and hom sinifikat sostanzjali wara li l-Prim Ministru Ingli], David Cameron , ma rnexxilux jin fluwenza l - vot ta ’ nhar il :img[a , fi Brussell , g[all President li jmiss tal Kummissjoni Ewropea. Wara li Cameron ipprova jtellef l - g[a]la tal - eks - Prim Ministru tal - Lussemburgu , Jean - Claude Juncker , id Direttur :enerali tal Confederation of British
Industry (CBI), John Cridland, qal, waqt intervista lill-gazzetta The Observer, li l-is[ubija ta’ pajji]u fl-UE isservi g[at-tkattir tax-xog[ol, l-i]vilupp u l’kompetittivita tar-Renju Unit’. Intant, Cameron irid jer;a’ jid[ol f ’ negozjati dwar il po]izzjoni tar-Renju Uniti flUE qabel jorganizza referendum dwar l-is[ubija Britannika li suppost isir wara l-elezzjoni ;enerali f’pajji]u. Min - na[a tieg[u , Cridland jinsisti li r-Renju Unit ikun qed ji]balja jekk jidde/iedi li jo[or; mill - UE u li ‘ ma ja[dmux l - alternattivi g[all is[ubija s[i[a fl-Unjoni’. Hu, intant, spjega li sitwaz-
zjoni b[al din tkun tfisser li rRenju Unit ikollu jimxi skont ir-regoli tal-UE ming[ajr ma jkun jista’ jinfluwenzahom. Flistess [in, hu irrikonoxxa li lUnjoni Ewropea tibqa’ l-akbar suq g[all-esportazzjonijiet mirRenju Unit u g[aldaqstant tibqa ’ wkoll fundamentali g[all - futur ekonomiku tal Britanni/i. Hawnhekk , Cridland kien qed jirreferi b’mod partikolari g[all - hekk - imsejja[ ‘ ftehim fuq tip }vizzeru’, u fejn irRenju Unit, kieku, jispi//a biss b[ala membru tas-suq [ieles waqt li, fl-istess [in, jibqa’ ‘ mwarrab minn kwalunkwe [a;a o[ra’.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jag[ti n-nar lilu nnifsu IL-:APPUN
Ra;el :appuni] li ta n-nar lilu nnifsu fi/-/entru ta’ Tokjo ried jesprimi l-g[adab tieg[u dwar il-li;i proposta li tista’ tippermetti biex il-:appun jibg[at issuldati g[as-servizz ‘il hinn minn artu. L-a[[ar rapporti qalu li rra;el kien tela’ fuq pont g[allpassi;;ieri fl-istazzjon ta’ Shinjuku u f’daqqa wa[da deher ‘ma[kum min-nirien’ u wara li hu kien u]a megaphone biex jipprotesta dwar il-bidliet iflKostituzzjoni tal-:appun. Irra;el, imbag[ad, ittie[ed ji;ri lisptar fejn ing[ata t-trattament ur;enti g[all-;rie[i li ;arrab, bil-kundizzjoni tieg[u tibqa’ mhix mag[rufa. Il-Gvern :appuni] jista’ jwettaq il-bidliet g[all-Kostituzzjoni ‘pa/ifista’ tal-:appun sa minnhar it-Tlieta u meta lKostituzzjoni attwali (li tfasslet mill-Istati Uniti) tipprojbixxi lgwerrer minbarra ‘t-theddid u lu]u tal-forza’ b[ala soluzzjonijiet g[all-kwistjonjiet internazzjonali.
IL-BOSNIA-HERZEGOVINA> Ra;el Serb jippo]a bil-pistola quddiem statwa ta’ Gavrilo Princep, li fi tmiem il-;img[a kienet inawgurata fir-Repubblika ta’ Serpska – is-settur riservat g[as-Serbi lejn il-Lvant ta’ Sarajevo. Gavrilo Princep, /ittadin tas-Serbja, kien qatel lid-Duka Franz Ferdinand, li kien l-eredi g[at-tron tal-Awstrija u l-Ungerija, flimkien mal-mara tieg[u, Sophie, fit-28 ta’ :unju tal-1914 u bl-istori/i jqisu l-azzjoni b[ala d-delitt li xpruna l-Ewwel Gwerra Dinjija. Princip miet il-[abs, fl-1918, waqt li kien qed jiskonta sentenza ta’ pri;unerija fil-Bohemia (dak i]-]mien amministrata mill-Awstrija) u l-fdalijiet tieg[u ttie[du lura f’Sarajevo, sentejn wara. Intant, il-fdalijiet tasSerb kellhom jindifnu [afna ]mien wara (fl-1939) fil-kripta tal-kappella tal-belt kapitali Bosnijaka. Din is-sena qed tfakkar il-mitt anniversarju mill-bidu tal-Ewwel Gwerra li hi mag[rufa wkoll b[ala ‘l-Gwerra l-Kbira’ u li skont l-istatistika uffi/jali kienet swiet il-[ajja ta’ ‘l fuq minn 37 miljun militar u /ivili bejn l-1914 u l-1918 (ritratt> EPA)
L-a[[ar jum ta’ referendum mhux uffi/jali dwar id-dritt tal-vot I?-?INA
KYRGYZSTAN> Tifla /kejkna tidher bil-qieg[da fuq it-twapet waqt ir-Raba’ Festival tal-Arti Lokali, fil-villa;; ta’ At-Bashi, fil-provin/ja ta’ Naryn. L-artisti u n-nies involuti fil-qasam tal-arti;janat li ;ejjin minn kull rokna tal-pajji] qed jie[du sehem f’dan il-festival li g[andu wkoll l-appo;; tal-Federazzjoni g[all-Intrapri]a tal:ermanja li qed ta[seb g[all-Kooperazzjoni Internazzjonali (EPA)
Ir-residenti ta’ Hong Kong, ilbiera[, ivvutaw fil-jum finali tar-referendum mhux uffi/jali rigward id-dritt tal-vot universali li jinkiseb bil-pro/ess demokratiku, fit-territorju ta/?ina. L-e]er/izzju ta’ g[axart ijiem orgranizzah il-grupp g[allprotesta ‘Occupy Central’, b’kelliema qrib tieg[u jg[idu li ‘l fuq minn 700,000 ivvutaw di;a bis-sistemi online inkella f’kapa/ita personali. Madankollu, sorsi qrib il-Gvern ta’ Hong Kong qeg[din jinsistu li l-vot partikolari m’g[andu lebda ba]i legali. L-attivisti involuti fil-kampanja jridu li Hong Kong – ekskolonja Britannika – jkollu lkapa/ita biex jele;;i l-Mexxej tieg[u, jew kif inhu mag[ruf, ilKap E]ekuttiv. Min-na[a tag[ha, /-?ina wieg[det li g[andhom jibdew isiru l-elezzjonijiet f’Hong Kong sa mill-2017 – i]da lvotanti jistg[u jag[]lu biss minn lista ta’ kandidati li jintg[a]lu minn kumitat spe/jali. Dan waqt li l-awtoritajiet komunisti
f’Beijing qed jag[mluha /ara li l-kandidati kollha jridu jkunu kollha ‘patrijotti’. Il-votazzjoni f’Hong Kong (li saret fil-postijiet indikati inkella permezz tal-websajt popvote.hk) bdiet fl-20 ta’ :unju u g[alkemm id-deadline ori;inali kien iffissat g[at-22 ta’ :unju, id-data, mbag[ad, kienet esti]a wara li l-organizzaturi rreferew g[al numru ta’ cyber attacks fuq il-websajt partikolari. Il-vot ma jorbotx legalment,
i]da l-konkorrenza qawwija f’territorju fejn qed jg[ixu madwar 3.5 miljun votanti rre;istrati g[andha tibg[at messa;; qawwi fis-sens li numru sinifikanti tarresidenti ta’ Hong Kong m’humiex kuntenti bil-pjani talGvern ?ini] rigward ir-riforma. Sadanittant, u filwaqt li lkomunisti f’Beijing ikkritikaw ir-referendum, id-di]approvazzjoni uffi/jali tidher li ;;enerat konkorrenza jer;a’ akbar ta’ votanti u kontra l-iskop ori;inali tal-awtoritajiet ?ini]i.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju 2014
18
A{BARIJIET TA’ BARRA
IR-RENJU UNIT> James Hatfield, il-kantant-kitarrist ta’ ‘Metallica’, jinterpreta wie[ed mis-su//essi ta’ dan il-grupp tar-Rock Amerikan fuq il-Pyramid Stage, waqt il-Festival tal-Mu]ika ta’ Glastonbury li din is-sena kien organizzat qrib ta’ Pilton, f’Somerset. Dan l-avveniment presti;ju], li jsir kull sena, jikkonkludi llum u wara li diversi kantanti u gruppi rinomati, fi tmiem il-;img[a, telg[u fuq il-palk biex jinterpretaw u[ud mill-’hits’ li saru famu]i g[alihom (ritratt> EPA)
Jinqabdu ‘l fuq minn 100 persuna ta[t ir-radam tal-bini L-INDJA Il - Pulizija u l - awtoritajiet ta’ Chennai qed jinvestigaw x’wassal g[all-kollass ta’ bini meta salbiera[ kien hemm ‘il fuq minn mitt persuna – filparti kbira nett [addiema – maqbudin ta[t it-terrapien. Mietu talanqas g[axar persuni fil-kroll tal-bini li kien twil madwar tnax il-sular u li kien g[adu qed isirlu x-xog[ol ta ’ kostruzzjoni . Intant , it tra;edja se[[et nhar is-Sibt u f ’ [in meta kienu ne]lin il [albiet kbar tax-xita fuq inNofsinar tal-Indja. Sig[at qabel dan il - kroll kien /eda bini ie[or, li kien g[oli b’erba’ sulari, fil-kapitali New Delhi, u fejn spi//aw tilfu [ajjithom g[axar persuni, inklu]i [amest itfal. Dawn l-in/identi huma pjuttost komuni fl-Indja u meta f ’ [afna drabi , l - ka;un ikun dovut g[al nuqqas ta’ rispett g[all - kriterji tas - sigurta , kif ukoll g[al sitwazzjonijiet fejn il-materjal li jintu]a g[all-bini ma jkunx ta’ livell xieraq. Il-korruzzjoni wkoll titqies b[ala fattur f’dawn it-tipi ta’ tra;edji, peress li f’[afna ka]i, l - bidliet fl - infrastruttura tal bini – fosthom it-twaqqig[ ta’ [itan li kapa/i jg[ajjef l -
istrutturi inkwistjoni – huma permessi mill - awtoritajiet u meta wara jsir mag[ruf li lmembri ta’ xi awtorita tal-bini kienu, fil-fatt, su;;etti g[attix[im. Fl-istess [in, te]isti domanda kbira g[all - bini fl - Indja , bl-ispejje] relatati g[al dan ilqasam aktar, kulma jmur, qed ji]diedu u meta l-anqas faxxa ta’ nies b’sa[[itha mil-lat ta’ finanzi qed tkun kostretta tg[ix f’residenzi ta’ kwalita fqira, inkella li jkun sar ixxog[ol ‘ [a]in u mg[a;;el ’ fuqhom. Il-belt ta’ Chennai tinsab flIstat ta ’ Tamil Nadu u l awtoritajiet lokali ma jeskludux li l-ammont tal-vittmi maqbudin ta[t ir - radam jista’ jaqbe] il-150. Dan meta l - iskwadri tal - emer;enza fl in[awi , salbiera[ , kienu rnexxielhom isalvaw madwar tletin persuna. It - tfittxija tista ’ ddum g[al diversi ;ranet u sakemm l iskwadri g[all - emer;enza jirnexxilhom i[affru sas sulari t ’ isfel tal - bini . Dan meta l - a//ess g[az - zona tat tra;edja g[andu jibqa ’ ‘ kkumplikat u diffi/li ’ tul is sig[at li ;ejjin .
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju 2014
20
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Michael Bugeja Talk Time Newsdesk (r) Wavelength(r).
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:10 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 06:35 - Jessie 06:55 Jessie 07:20 - Good Luck Charlie 07:45 - Good Luck Charlie 08:05 Dog With a Blog 08:30 - Dog With a Blog 08:55 - Liv & Maddie 09:15 Liv & Maddie 09:40 - Pocahontas II: Journey to a New World 10:50 A.N.T. Farm 11:15 - Jessie 11:35 Jessie 12:00 - Austin & Ally 12:25 Austin & Ally 12:45 - Good Luck Charlie 13:10 - Good Luck Charlie 13:35 - Dog With a Blog 14:00 - Dog With a Blog 14:25 - Liv & Maddie 14:50 - Liv & Maddie 15:10 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 15:35 Win, Lose or Draw 16:00 - Austin & Ally 16:20 - Austin & Ally 16:45 – Jessie 17:10 - Jessie 17:30 - Liv & Maddie 17:55 - Liv & Maddie 18:20 Violetta 19:05 - Good Luck Charlie 19:30 - Good Luck Charlie 19:50 Dog With a Blog 20:15 - Dog With a Blog 20:40 - Austin & Ally 21:00 Shake It Up! 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 – Wolfblood 22:35 – Wolfblood 23:00 – Violetta 23:45 - The Hive 23:50 -
Art Attack
Nickelodeon 06:15 - The Fairly OddParents 06:40 The Fairly OddParents 07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 SpongeBob SquarePants 08:20 - Dora the Explorer 08:45 – Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 – iCarly 12:55 – Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 The Penguins of Madagascar 15:30 Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 -The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 - iCarly 23:50 - Victorious
Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney & Friends 06:45 - Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 - Rubbadubbers 07:15 – Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 - Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 - Kipper 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 – Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 – Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 – Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 13:55 - Woody Buddies 14:00 - Snapatoonies 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:07 - Fluffy Gardens 15:15 – Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 – Pingu 16:40 Tiny Planets 16:45 – Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Connie the Cow 17:55 Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Kipper 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 – Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Rubbadubbers 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney & Friends
Catwoman – Italia 1, 21:10
Tfajla mist[ija, b'[effa liema b[alha u b'riflessi tal-;enn, qed timxi fuq passa;; perikolu], passa;; ]g[ir bejn [ajja ta' kriminal u dik ta' eroj. I]da warajha qieg[ed ji;ri ditektiv mill-aqwa li aktar ma jg[addi ]]mien aktar qed ikun affaxxinat minnha. TVM
07:00 - News/Sports/Weather 08:00 History Hunters 08:30 Xplahhmalhajt 08:45 - Labrats 09:15 - Xplahhmalhajt 09:30 - Gadgets 10:00 - Paq Paq lifestyles 10:30 Mattia 11:00 - Teleshopping 12:00 News 12:10 - Madwarna 12:40 Merlin 13:30 - Teleshopping 14:30 Zafira 15:20 - It-triq 15:30 - History Hunters 16:00 - News 16:05 Xplahhmalhajt 16:20 - Labrats 16:45 Xplahhmalhajt 17:00 Teleshopping 18:00 - News 18:10 TVPM 20:00 - News 20:45 - Fifa World Cup 2014 22:00 - 1G vs 2H 23:45 - Fifa World Cup 2014. -
TVM 2
07:00 – Euronews 09:30 - Malta u lil hinn minnha 11:00 - World Cup match 13:00 - World Cup match 15:30 - Mixja ta Poplu 16:45 - FIFA World Cup 2014 18:00 - World Cup Match 19:45 - FIFA World Cup 2014 20:45 - News for the hearing impaired 20:40 - Tigrijiet (Programm spe/jali) 21:40 - Headline News 21:45 Ripper Street 22:45 - News in English 22:50 – Cultpurnia. One
07:00 - On D Road 07:30 - ONE News 07:50 – Popcorn 08:20 – Tezori 08:30 - ONE News 08:50 Liquorish Daily Snippet 09:00 Fresh & Funky 09:45 – Telebejgh 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejgh 13:40 - In D House 14:40 - Fresh & Funky 15:35 - Joe's Kitchen 16:00 - Aqrali Storja 16:15 – Telebejgh 17:00 - Flimkien ma' Nancy 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish daily snippet 17:45 – Telebejgh 18:00 - Pink Panther 18:45 - On D Road 19:30 - ONE News 20:15 - Zona Dinjija 20:50 – Liquorish 23:10 - Snajja' Maltin 23:30 - ONE News. Raiuno
07:00 - TG 1 07:10 - Unomattina Estate 07:30 - TG 1 L.I.S. 07:35 Parlamento Telegiornale 07:36 Unomattina Estate 07:48 - Che tempo
fa 07:50 - Unomattina Estate 08:00 TG 1 08:25 - Che tempo fa 08:27 Unomattina Estate 09:00 - TG 1 09:05 - Tg1 Storia Estate 09:08 Unomattina Estate 09:30 - TG1 Flash 09:35 - Unomattina Estate Dolce casa 09:55 - Che tempo fa 10:00 - TG 1 10:05 - Unomattina Estate 10:30 Unomattina Estate Sapore di Sole 11:30 - Don Matteo 3 - La lettera anonima - Il volo 13:30 - Telegiornale 14:00 - TG1 Economia 14:05 - Soap Legàmi 16:50 - Parlamento Telegiornale 17:00 - TG 1 17:10 Che tempo fa 17:15 - Estate in diretta 18:50 - Reazione a Catena Raidue
07:50 Protestantesimo 08:20 Le Sorelle McLeod - Matrimonio all'orizzonte 09:05 Nuovi e vecchi amori 09:45 Pasión Prohibida 10:30 Tg2 Insieme Estate 11:20 Il nostro amico Charly - Festa in famiglia 12:10 - La nostra amica Robbie - Robbie e il pellicano 13:00 TG2 Giorno 13:30 E...state con Costume 13:50 Medicina 33 14:00 - Detto Fatto Mix 15:30 - The Good Wife - La legge non è uguale per tutti 16:10 - The Good Wife - Scontro di procure 17:00 Dribbling Mondiale 17:45 - TG 2 Flash L.I.S. 17:48 - Meteo 2 17:50 TG Sport 18:15 - TG 2 18:45 - Il commissario Rex - Un terribile segreto 20:30 - TG2 20.30 21:00 - LOL :) 21:10 - Le mie grosse grasse vacanze greche 21:34 - Cinema Cinema 22:55 - La fontana dell'amore 23:15 - Cinema Cinema 00:25 - TG 2 00:40 - Parlamento Telegiornale 00:50 Sorgente di vita 01:20 Hawaii Five- 02:10 Meteo 2 Raitre
07:57 - Morning News 08:00 - Agorà Estate 10:00 - Parlamento Spaziolibero 10:10 - Sette contro la morte 11:00 - TG3 Minuti 11:08 Sette contro la morte 12:00 - TG3 12:15 - La Signora del West La mano fortunata 13:05 - Verba Volant 13:10 - Il tempo e la Storia Roma e Milano: metropoli a confronto 14:00 - TG Regione 14:18 - TG Regione Meteo 14:20 - TG3 14:49 - Meteo 3 14:50 TGR Piazza Affari 14:55 - TG3 LIS
15:00 - Terra nostra 2 16:00 Speciale TG3 16:50 - Il ragazzo dal kimono d'oro 6 18:10 - Geo Magazine 2014 18:55 - Meteo 3 19:00 - TG3 19:30 - TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 Blob 20:10 - Ai confini della realtà L'avventura di Arthur Curtis 20:35 Un posto al sole 21:05 - Sconosciuti Collection La nostra personale ricerca della felicità 3:20 - TG3 Linea notte estate 23:50 - Meteo 3 23:55 - Donne e coraggio. Canale 5
06:00 - Prima pagina 07:54 - Traffico 07:56 - Borse e monete 07:58 Meteo.Itg 07:59 - Tg5 08:46 - Un roditore per amico 11:00 - Forum 13:00 - Tg5 13:39 - Meteo.It 13:41 Beautiful 14:10 - Cuore ribelle 14:44 - Uomini e donne 16:10 - Le tre rose di eva 17:01LA - Scelta del cuore 19:00IL - Segreto 20:00 - Tg5 20:39 - Meteo.It 20:40 - Paperissima sprint 21:11 - Charlotte gray 23:46 - Amelia 01:31 - Tg5 01:50 - Rassegna 02:00 - Meteo.It. Rete 4
07:20 - Miami vice 08:15 - Distretto di polizia 10:45 - Rocetta di famiglia 11:30 - Tg4 11:58 - Meteo.It 12:00 Detective in corsia 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Lo sportello di forum 15:30 - Hamburg distretto 21 16:35 - My Life 16:55 - Il commandante FLorent 18:55 - Tg4 19:33 Meteo.it 19:35 - Ieri e oggi in tv 19:55 - Tempesta d'amore 20:30 - Il segreto 21:15 - C'e' posto per te 23:50 - Parla con lei 02:00 - Tg4 Night news. Italia 1
07:30 - Xena la principessa guerriera 08:25 - A-Team 09:30 - Deadly 60 10:45 - Natural Born hunter 11:25 Human Prey 12:25 - Studio aperto 13:02 - Sport mediaset 14:05 - I Simpson 14:30 - Futurama 14:55 Nikita 16:40 - The O.C. 18:30 Studio aperto 19:20 - Person of interest 21:10 - Catwoman 23:15 - La casa degli assi 00:55 - Vecchi bastardi 01:50 - Sport medisaet.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
21
TV#RADJU F. Living 07:00 - Teleshopping 08:00 Drama 09:00 - Drama 10:00 - Fil-Gnien ma’ Melo 10:30 - Madagascar 12:00 Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 - Niltaqghu 18:00 - Teleshopping 20.30 - Belle Donne 23:30 - F Living Show 01:30 - Teleshopping Xejk 07:30 –
Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux 13:30 – The 80's 14:00 – Xi [lomt 15:00 – The 90's 15:30 – Tele Market Deals 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Video clips 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Request Show 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Frux 21:55 – Football Daily 22:00 – Golden oldies 23:00 – Video Clips 23:45 – Tele Market Deals. La 5 06:55 – My Life 07:55 – Centovetrine 08:30 - Televendita media shopping 08:55 – Beautiful 09:20 - Televendita media shopping 09:40 – Vivere 10:12 – Tempesta d'amore 10:55 – Beautiful 11:20 - Extreme makeover home edition 12:10 - Non ditelo alla sposa 13:05 Gossip girl 14:00 – Open space 14:05 Una mamma per amica 15:00 – Che trucco 15:30 – My beautiful dog 16:00 – The taste 16:50 - Non ditelo alla sposa 18:00 – Find my family Australia 18:20 - Extreme makeover home edition 19:20 – Gossip girl 20:15 - Open space 20:20 – Una mamma per amica 21:10 – Al cuore si comanda 23:10 - Bye bye Cinderell 23:40 - Uomini e donne e poi 01:00 – The Taste 01:55 - Extreme makeover home edition 02:50 Centovetrine 04:30 - Televendita media
shopping
Go Stars 07:50 - New
Year's Eve, 09:45 - The Great Gatsby, 12:10 - Outlaw Country, 13:45 - Percy Jackson: Sea of Monsters, 15:30 - The Guilt Trip, 17:05 - Mirror Mirror, 18:50 - Hatfields & McCoys Pt. 1, 20:30 - The Office, 21:00 - Breaking Bad, 22:40 - Over/Under, 00:15 Paranormal Activity 4, 01:40 - New Year's Eve, 03:40 - Breaking Bad, 04:30
- Hatfields & McCoys Pt. 1, 06:10 - The Guilt Trip, 07:50 - CLOSE
Melita More 09:00 - Grey's Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Glee 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey's Anatomy 14:30 - Whitney 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Chicago Fire 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Amazing Race 19:45 – Supernatural 20:30 - The Mentalist 21:15 - Person Of Interest 22:00 - So You Think You Can Dance 23:00 Game Of Thrones 00:00 - Suburgatory 00:30 – SMASH 01:15 - Glee BBC Entertainment 06:00 - Balamory 06:20 - Teletubbies 06:45 - Boogie Beebies 07:00 – Bobinogs 07:10 - Me Too! 07:30 – Balamory 07:50 - Teletubbies 08:15 Boogie Beebies 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Big Bear Diary 09:40 Gavin and Stacey 10:10 - Keeping Up Appearances 10:40 - Doctors 11:10 – Casualty 12:00 - Only Fools and Horses... 12:35 - The Weakest Link 13:20 - Gavin and Stacey 13:50 - Big Bear Diary 14:15 - Keeping Up Appearances 14:45 - Doctors 15:15 Casualty 16:05 - Hustle 17:00 - Big Bear Diary 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 – Doctors 19:10 - Hustle 20:00 - Roger and Val Have Just Got In 20:30 - The
Impressions Show With Culshaw and Stephenson 21:00 - Silent Witness 22:40 - Spooks 23:30 - Great Expectations MGM Channel 06:05 - 3 Ninjas 07:40 - A Home of Our Own 09:25 - The Playboys 11:10 Hannah and Her Sisters 12:55 - Signs of Life 14:25 – Crusoe 16:00 - Straight Out of Brooklyn 17:20 - Cold Heaven 19:00 - Chains of Gold 20:35 - Diamond Skulls 22:00 - Paper Lion 23:45 - Hot
Under the Collar
Diva Universal 06:00 – Ironside 06:55 - Kojak 07:55 Agatha Christie’s Marple 09:33 - Great Women 09:50 - Ironside 10:50 Quincy, M.E. 11:45 - Great Women 11:55 - Miss Marple 13:37 - Great Women 13:50 - ER 14:42 - Great
Women 14:50 - JAG 15:50 - Quincy, M.E. 16:48 - Wallflower Tango 16:55 McBride: Murder Past Midnight 18:35 Rare Books and Manuscripts 18:50 JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:50 Great Women 21:00 - McBride: It’s Murder, Madam 22:43 - L’ amante Sjorgren 23:00 - Wolff’s Turf 23:55 Wolff’s Turf Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 - Storage Hunters: Mother Truckers 06:50 Auction Hunters: Friends in Hawaii Places 07:15 - Born Survivor: Bear Grylls : Patagonia 08 :1 0 - Man , Woman, Wild: Lost at Sea 09:05 Gold Rush: Alaska: Gold, Guns and Bears 09:55 - Extreme Engineering: Deepest Tunnel 10:50 - How It’s Made: Turf Grass/Beef Jerky/Bowling Pins 11:15 - How It’s Made 11:40 Wheeler Dealers: Nissan Skyline 12:35 - Rides : Driven 1 3 : 30 - Outback Truckers 14:25 - Ultimate Survival: Texas 15:20 - Born Survivor: Bear Grylls: Pacific Island 16:15 - Ultimate Survival: Guatemala 17:10 - Auction Kings: Eric Clapton Replica Guitar; 1952 Andy Pafko Baseball Card 17:40 - Storage Hunters: Brawlin’ On The Bayou 18:05 - Auction Hunters: Big Sis Ducks Out 1 8 : 35 - Baggage Battles: Boy Toys 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 River Monsters: Untold Stories: Killer Sharks and Rays 21:00 - Dual Survival: The Green Hell 22:00 - Bear Grylls: Escape From Hell: Desert 23:00 - Bear Grylls: Escape From Hell Discovery World 06:00 - Treasure Quest 06:50 - Chasing Classic Cars 07:15 - Chasing Classic Cars 07:45 - Treasures Decoded 08:35 - Abalone Wars 09:30 - I Shouldn’t Be Alive 10:20 - Bone Detectives 11:10 Weaponology 12:05 - Inventions That Shook the World 12:55 - Treasure Quest 13:50 - Curiosity 14:45 - Commander in Chief 15:40 - Greatest Tank Battles 16:35 - Alaska: Surviving the Last Frontier 17:25 - Incredible Flying Cars 18:20 - The Secret Mediterranean With Trevor McDonald 19:10 - Treasure Quest 20:05 - Chasing Classic Cars 20:30 - Chasing Classic Cars 21:00 -
The Secret Mediterranean With Trevor McDonald 21:55 - Final 24 22:50 Royal Inquest 23:45 - Treasure Quest
07>00 09>00 10>00 12>00 13>00 14>00 15>00 15>05 16<30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20.10 20>40 21>30 21>35 22>30 23>00
NET News Chit Chat Iswed fuq l-Abjad Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ F’Ba[ar Wie[ed Telebejg[ NET News Chill NET News Replay - Tazza tad-Dinja Dokumentarju NET News 4 Given Flusek NET News
Sport fuq il-Cable GO sports 1 07:00 - Best of
Football 09:00 The Championships - Wimbledon 2014 - Best of Week 1 10:00 Best of Rugby 12:00 - Best of Football 14:00 - The Championships - Wimbledon 2014 - Day 7 - Court TBC (Live) 22:30 - The Championships Wimbledon 2014 - Day 7 – Highlights 23:30 - Vincennes Horseracing 01:30 - Best of Football 03:30 - Premier League Legends - Gary Neville 04:00 Best of Football 06:00 - The Championships - Wimbledon 2014 - Best of Week 1. GO sports 2 14:00 -
The Championships Wimbledon 2014 - Day 7 - Court TBC (Live) 22:30 - Milan Channel GO sports 3 12:30 -
The Championships Wimbledon 2014 - Day 7 - Court TBC (Live) 21:00 - Inter Channel
GO sports 4
Vincennes Horseracing PGA European Tour BMW International Open - Day 1 16:00 - Best of Football 18:00 Best of Football 20:00 - Best of Rugby 22:00 - Best of Football 00:00 - Barclays Premier League Goals of the Season 01:00 - Best of Football 03:00 - Best of Football 05:00 - Best of Football 07:00 Best of Rugby. Eurosport 1 10:30 - Motorsports Weekend 10:45 - FIFA Under 17 World Cup Football 12:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 14:00 - UEFA Women’s Champions League Football 15:00 - UEFA Women’s Champions League Football 16:00 Live: Scottish International Open, Bowls 20:15 – Eurogoals 21:00 ISU Grand Prix, Figure Skating 22:45 - WATTS 23:00 - This Week
on World Wrestling Entertainment 23:30 - Pro Wrestling. Eurosport 2
The Championships Wimbledon 2014 - Day 7 - Court TBC (Live) 18:30 - MUTV GO sports 7
FOX Sport Europe
07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA European Tour BMW International Open - Day 1 14:00 - Best of Football 2013/2014 16:00 - Best of Football 2013/2014 18:00 - Best of Rugby 20:00 - Best of Football 22:00 - Barclays Premier League - Goals of the Season 23:00 - Best of Football 01:00 - - Best of Football 03:00 - Best of Football 05:00 - Best of Rugby.
06:00 - Major League Baseball 08:30 - MLB 162 09:00 – Speedmakers 10:00 – Speedmakers 11:00 - MLB 162 11:30 - World Championship Ping Pong 12:30 World Championship Ping Pong 13:30 - World Championship Ping Pong 14:30 - World Championship Ping Pong 15:30 - Major League Baseball 18:00 - Speedmakers 19:00 - Live: Major League Baseball 22:00 - PGA EuroPro Tour Golf
The Championships Wimbledon 2014 - Day 7 - Court TBC (Live) 18:30 - Juve Channel
GO sports 5 12:30 -
The Championships Wimbledon 2014 - Day 7 - Court TBC (Live) 18:30 - LFC Channel GO sports 6 12:30 -
Michela Queen mhux biss hi wa[da mill-ftit nisa tobba i]da hi l-ewwel mara tabiba f'dan il-villa;; li tinstab fih. Diffi/li immens g[aliha tasal biex tibdel il-mentalità, i]da permezz ta' g[emilha u d-determinazzjoni li g[andha bil-mod il-mod qed tasal biex tag[mel dan.
09:00 11:00 -
06:00 - FIS World Cup Alpine Skiing 07:00 - Summer Grand Prix Ski Jumping 09:00 - Motorsports Weekend 09:15 - FIFA Under 17 World Cup Football 10:45 - UEFA Women’s Champions League Football 12:15 - UEFA Women’s Champions League Football 13:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 15:15 - Freestyle Skiing 16:00 UEFA Women’s Champions League Football 17:30 - UEFA Women’s Champions League Football 19:00 - FIFA Under 17 World Cup Football 20:30 College Football 22:30 – Superkombat.
12:30 -
La Signora del West – Raitre, 12:15
GO sports 8
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
22 G{ALL - KIRI JEW TWELLIJA
KLASSIFIKATI PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
Limiti tar-Rabat
AVVI}I
}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. Fniek g[all-ikel ?emplu 99428000. ?EMPLU 2 1 80976 1 wara l Is - Swatar / Birkirkara 4 . 00pm jew 278073 1 4 wara {ANUT mini market , Il-{amrun 8.00pm. greengrocer u detergent GARAXX jew store , 11 5 - il Paola pied tul u 24 pied wisa ’, bil MAISONETTE arju] [afna shop bi store kbir , bi klijen bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil- f’area kwieta bi tnejn tas-sodda, G[al kull xog[ol tela tajba u bi stokk tajjeb . permess salott, k/ina, kamra tal-banju u XOG{LIJIET ta kostru]]joni Lokazzjoni tajba . ?emplu 77200983. Class B . ?emplu bit[a . ?emplu 99428000. ta’ bini, altera]]jonijiet ta’ bini, 79580705 . ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, nirrangaw u induru fejn ikun hemm [sara fis-soqfa, gallarijiet, travi b’materjal apposta, qlug[ ta’madum, kmamar tal-banju, tibjid, kisi, ]ebg[a, tik[il , dawl u ilma . B’esperjen]a kbira u xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines , tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 2 1 37 1 559 , 2737 1 559 , 2 1 493285 , 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil - pront .
?emplu 99422268 21416705.
jew
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati . ?emplu 99800607.
}ew; sufanijiet
2 seater tal-;ilda, kulur cream u f ’ kundizzjoni tajba [afna , moderni, 160cm x 86cm. Prezz € 400 g[at - tnejn . ?emplu 21234521 jew 79225975.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti u xog[ol ta’ printing bl-ir[is [afna. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tattie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
23
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
10
9
10
IT-TEMP Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ [afif mil-Lbi/ li jsir moderat g[al ftit qawwi millMajjistral BA{AR [afif g[al moderat IMBATT Baxx min-Nofsinhar TEMPERATURA L-og[la 30˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 508.7 mm IX-XEMX titla’ fis-05.49 u tin]el fit-20.22
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
IT-TNEJN L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
16
17
Mimdudin>5. Spi]a (5) 6. Ismu ssibu fil-qalba ta’]effien? (5) 7. Minn tag[na [afna (5) 10. Telag[lu San Filep (5) 11. Ra;el hekk tista’ torbot fuqu (5) 12. Morna b’xi mod naraw din l-opra (5) 14. ?aqliqa f’log[ba /ess (5) 16. Strixxa drapp li jilbes fuq spellizza l-qassis (5) 17. u 18. Tal-g[a;eb (10) 18. Ara 17
18
Weqfin>1. Ra]a ta’ si;ar li meta tin[araq tarmi ri[a tfu[ (6) 2. 3. u 9. G[andu suspett f’mo[[u u [add mhu se jo[ro;hulu (6, 6, 1, 4) 3. Ara 2 4. Arseniku (6) 8. Pi] fuq l-istonku (5) 9. Ara 2 12. Nag[fas la[mu bi snieni (6) 13. Ener;i/i ma jitnikkrux (6) 14. A[na lkoll hekk (6) 15. Xiljiet (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin>- 5. Elvis; 6. Pannu; 7. Xuxan; 10. Grada; 11. Torox; 12. Dritt; 14. Avvi]; 16. Frodi; 17. }mien; 18. Anell. Weqfin>- 1. Legleg; 2. Oskura; 3 u 14. Ippastardjat; 4. Burqax; 8. u 9. Marid gravi; 12. Difi]a; 13. Torino; 15. }nelli.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta binnumri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
IT-TLIETA L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
L-ERBG{A L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
IL-{AMIS L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
IL-:IMG{A L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
UV
UV
UV
UV
UV
10
10
10
10
10
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 28˚C xemxi, Al;eri 32˚C xemxi, Amsterdam 18˚C ftit imsa[[ab, Ateni 28˚C xemxi, Li]bona 23˚C xemxi, Berlin 18˚ imsa[[ab, Brussell 14˚C [albiet tax-xita, il-Kajr 38˚C xemxi, Dublin 16˚C imsa[[ab, Kopen[agen 15˚C [albiet tax-xita, Frankfurt 17˚C imsa[[ab, Milan 21˚C imsa[[ab, Istanbul 26˚C ftit imsa[[ab, Londra 18˚C xemxi, Madrid 26˚C xemxi, Moska 18˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 17˚C [albiet taxxita, Bar/ellona 26˚C ftit imsa[[ab, Ruma 28˚C xemxi, Tel Aviv 34˚C xemxi, Tripli 39˚C xemxi, Tune] 39˚C xemxi, Vjenna 26˚C [albiet taxxita, Zurich 16˚C imsa[[ab, Munich 16˚C xita, St. Petersburg 20˚C imsa[[ab, Stokkolma 17˚C imsa[[ab
Tag[rif }jara ta' kortesija An;lu Farrugia, l-Ispeaker talKamra tad-Deputati, kellu ]jara ta’ kortesija minn Stella Stingaci, l-Ambaxxatrici tar-Repubblika tal-Moldova. Matul il-laqg[a, l-Ispeaker tenna l-importanza ta’ din i]-]jara ta’ kortesija hekk kif issegwi ]-
]jara uffi/jali li kienet g[amlet f’pajji]na Natalia Gherman, ilVi/i Prim Ministru u Ministru talAffarijiet Barranin tal-Moldova, fejn flimkien mal-Ministru g[allAffarijiet Barranin ta’ pajji]na, kienu ffirmaw dikjarazzjoni kon;unta li tistipula l-appo;; li Malta tista’ tag[ti lill-Moldova b[ala membru tal-Unjoni Ewropea. L-Ispeaker wassal l-awgurju tieg[u hekk kif da[let fis-se[[ lAssociation Agreement and the Deep and Comprehensive free Trade Agreement mal-Unjoni Ewropeja. Matul l-istess laqg[a An;lu Farrugia stieden lil Igor Corman, il-President tal-Parlament tarRepubblika tal-Moldova, g[al ]jara uffi/jali f'Malta. Kompetizzjoni tas-sajd g[all-alungi Il-Federazzjoni tal-G[aqdiet tas-Sajjieda Dilettanti Malta, din is-sena, ser ter;a' torganizza lkompetizzjoni g[as-sajd talalungi.
Din ser ti;i organizzata nhar il{add, 6 ta Lulju 2014. Jekk ittemp ma jippermettix il-kompetizzjoni ti;i posposta g[all-{add 20 ta Lulju 2014. Regolament ;did g[all-kompetizzjoni ta' din is-sena huwa li kull dg[ajsa li tipparte/ipa ser tkun tista' ]]omm g[aliha sa tlett [utiet biss mill-qabda, bil-kumplament tal-qabda ting[ata lillFederazzjoni biex ting[ata lillFondazzjoni San Pietru flimkien mal-qlig[ kollu li ser isir millkompetizzjoni. Il-[ut permess li jinqabad waqt il-kompetizzjoni huma l-alungi, il-palamit, il-pastardella, il-lampuka u tonna wa[da kull dg[ajsa parte/ipanti (dment li l-qies tag[ha ma jkunx anqas minn 115/m u dment li l-kwota allokata g[as-sajjieda dilettanti tkun ghadha ma ntla[qitx sa dakinhar tal-kompetizzjoni). L-ispezzjonijiet tad-dg[ajjes parte/ipanti ser isir fil-bajja ta Bir]ebbu;a (il-Pont ta' San :or;) jew fil-bajja ta' Bu;ibba (il-pont ta' [dejn il-Gillieru) bejn it-3 am u l-4 am. Kull dg[ajsa parte/ipanta trid tkun lura filbajja ta' San :or; f'Bi]ebbu;a g[all-g[add u u]in tal-[ut maqbud sa mhux aktar tard mit-3 pm. Aktar dettalji dwar il-kompetizzjoni kif ukoll dettalji o[ra jinsabu fuq il-website tal-Federazzjoni.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
24
SPORT
JUDO
L-Ewwel midalja tal-Kata f’turnament internazzjonali It-tim Malti tal-Kata kompost minn Joe Bonello u Joe Muscat fil-Katame-no-Kata, Ivan Esposito u Tiziana Apap fil-Juno-Kata, u George Fabri u Ray Fava fil-Kime-no-kata, g[adu kemm [a sehem fit-Trofeo Kata fi Sqallija. Dan kien l-a[[ar avveniment tar-ranking g[allKata qabel il-Kampjonati Nazzjonali Taljani tal-Kata, li skont il-punti, imbag[ad ji;i stabbilit it-tim tal-Kata Taljan g[all-Kampjonati tad-Dinja. Din kienet it-tielet dehra g[attim tal-Katame-no-Kata. Bonello u Muscat wettqu il-Katame-noKata g[all-ewwel darba f’Malta fil-Kampjonati tad-Dinja fl-2009 u ng[ataw 345 punt. Huma ;ew is-7 fil-grupp tag[hom. Fl-2013, kienu kisbu 382 punt filKampjonati Ewropej f’Malta. FlGrand Prix Taljan, Bonello u Muscat ;abu 392 punt, u reb[u lmidalja tal-bron]. Din kienet l-
t-tim Malti tal-Kata li [a sehem fit-turnament fi Sqallija
ewwel darba li koppja tal-kata Maltija reb[et midalja f’turnament internazzjonali tal-Kata. Din il-kategorija ntreb[et milKoppja Andrea Fregnan u Stefano Moregola, li huma rebbie[a ta’ erba’ midalji tad-deheb Ewropej u 2 bron] fil-kampjonati
tad-dinja. I]-]ew; koppji l-o[ra kellhom it-tieni esperjenza tag[hom f’avveniment tal-Kata, l-ewwel wa[da fil-Kampjonati Ewropej tal-Kata fl-2013 f’Malta. Fabri u Fava kienu ;abu 443 punt f’Malta. Fi Sqallija, kisbu 472
punt. Esposito u Apap kellhom 363 punt fl-Ewropej u din iddarba ;abu 386 punt. Dawn ir-ri]ultati huma ferm inkora;;anti [afna g[at-tkabbir tal-Kata fl-isport tal-Judo bilg[ajnuna tal-Maestro Giovanni Strazzeri.
}ebbu; R. ikomplu jsa[[u l-iskwadra }ebbu; Rangers komplew isa[[u l-iskwadra tag[hom g[all-ista;un li ;ej fil-Premier hekk kif ikkonkludew ]ew; akkwisti o[ra ming[and Valletta. L-attakkant ta’ 32 sena Jean Pierre Mifsud Triganza, prodott tal-akkademja ta’ Floriana u li matul il-karriera tieg[u lag?ab ukoll ma’l Msida St. Joseph, Birkirkara, Sliema Wanderers u Valletta se jkun qed isa[[a[ loffensiva tat-tim ta’ Jesmond Zammit. Akkwist ie[or importanti hu ddifensur Yessous Camilleri meqjus b[ala wie[ed mill-aqwa talenti prospettivi f’pajji]na u fl2010 kien reba[ ukoll l-unur ta’ Best Youth Player. }ebbu; Rangers se jkunu qed jift[u l-impenji tag[hom filKampjonat Premier b’log[ba kontra Balzan FC
SPARAR - TRAP
RALLY
Brian Galea jirba[ il-Baskal Muscat Trophy
Ogier jirba[ anke fil-Polonja
Brian Galea reba[ it - trofew Baskal Muscat , sparatura Trap organizzata mill Federazzjoni Maltija tal Isparar fil - Bidnija . Il - kompetizzjoni kienet fuq 50 plattina bl - ewwel sitta jg[addu g[as - semifinali fuq round ta ’ 1 5 - il plattina o[ra u mbag[ad g[all - midalji fuq 1 5 o[ra . Brain Galea temm l - ewwel meta laqat 47 minn 50 u mbag[ad kellu straight ta ’ 1 5 fis - semifinali u straight o[ra fir - reb[ tal - midalja .
Frans Pace temm it - tieni meta laqat 46 , 1 4 u 1 2 waqt li James Galea li kien it - tiratur l - ie[or li g[amel straight , spi//a t - tielet meta laqat 47 , 12 u 14. Mir - raba ’ sas - sitt post tem mew Alvin Vella , Matthew Busuttil u Jeffrey Pisani . Intant fi tmiem il - ;img[a li ;ejja l - Federazzjoni tal Isparar se tkun qed torganizza l - Grand Prix tat - Trap ta ’ Malta fuq 1 25 plattina flimkien mas - semifinali u r round tal - midalji .
Is-sewwieq tal-Volkswagen Sebastien Ogier reba[ ir-rally tal-Polonja biex kompla sa[[a[ postu f’ras il-klassifika tassewwieqa fil-Kampjonat taDinja tar-rally. Kienet il-[ames reb[a ta’ Ogier dan l-ista;un u l-21 wa[da fil-karriera tieg[u. Irreb[a fissret ukoll li lVolkswagen issa reb[u 11-il ti;rija konsekuttiva. Ogier beda l-a[[ar jum b’vanta;; komdu ta’ aktar minn minuta fuq in-Norve;i] Andreas Mikkelsen u dan ippermetta lillFran/i] li jtemm fa/ilment lewwel erba’ stadji. “Na[seb li kien tmiem il;img[a perfett g[alija. Veru kuntent, bir-reb[a u l-pass importanti lejn ir-reb[ tal-kam-
Sebatien Ogier fl-azzjoni fil-Polonja
pjonat,” qal Ogier li kabbar ilvanta;; tieg[u minn 33 g[al 50 punt. Imma ma kinitx reb[a fa/li g[al Ogier g[aliex Mikkelsen kien qed jag[ti sfida denja sakemm g[amel ]ball li swieh 10 sekondi s-Sibt u mbag[ad
kellu problemi bil-brejkijiet li tellfuh 30 sekonda o[ra. Thierry Neuville temm fittielet post fuq Hyundai, it-tieni darba g[at-tim il-;did fid-debutt fil-kampjonat. Huwa kien segwit minn Mikko Hirvonen u JariMatti Latvala fil-[ames post.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
29
SPORT
Cameroon u Ghana se jinvestigaw Il-FIFA mhux qed Il-Presidenti ta’ Cameroon u Ghana sej[u biex jinfet[u inkjesti dwar il-falliment ta’ pajji]om fl-edizzjoni ta’ din issena tat-Tazza tad-Dinja filBra]il. Kemm il-Cameroon kif ukoll il-Ghana kienu eliminati mill-fa]i tal-Gruppi. Rapporti fil-mezzi tax-xandir fil - Cameroon qalu li l President tal-Cameroon Paul Biya ta xahar ]mien lill-prim ministru tal-pajji] biex i[ejji rapport dwar l-avventura ta’ Cameroon fit-tazza tad-Dinja, li l - president Biya sej[ilha b[ala kampanja ming[ajr glorja. Ir-rapport hu mistenni li jinkludi x’mi]uri jridu jittie[du biex il - futbol fil - Cameroon jer;a’ jinbena mill-;did. Il-President tal-Ghana John Mahama ukoll qal li trid issir investigazzjoni [alli jkun stabbilit g[aliex il - Ghana m’g[addietx g[at-tieni fa]i. IlPresident Mahama di;a’ ne[[a
lill-ministru tal-isport u lillassistent tieg[u. Kemm il-Ghana kif ukoll ilCameroon spi//aw l-a[[ar filgrupp tag[hom. G[allCameroon l-inkwiet jidher li beda minn qabel bdiet it-Tazza tad-Dinja meta l-plejers irrifjutaw li jitilqu lejn il-Bra]il sakemm ma kinitx solvuta kwistjoni mal-federazzjoni talfutbol dwar il-bonus li l-plejers g[andhom jie[du. Il-federazzjoni tal-futbol talCameroon jkellha tie[u self privat biex til[aq mad-domanda talplejers tal-Cameroon biex b’hekk setg[et kienet solvuta lkwistjoni. Jing[ad li l-plejers kienu qed jitiolbu g[al ]ieda ta’ 12,000 dollaru kull wie[ed. F’[n minnhom waqt din illog[ba id-difensur ta’ Tottenham Benoit Assou-Ekotto u Benjamin Moukandjo kwa]i ;ew fl-idejn u kellu jkun intervent f’waqtu minn plejer ie[or ta’ Cameroon li evita li l-;lieda tkompli tikber.
Nicolas Nkolou ta’ Cameroon fl-azzjoni ma’ Fernandinho tal-Bra]il
Fl-istess log[ba Cameroon kellhom ukoll lil Alex Song imke//i wara li dan ta bil-minkenb lil Mario Mandzukic. Il-federazzjoni ta’ Cameroon qalet li l-im;ieba tal-plejers talCameroon kienet wa[da talmist[ija. Il-gazzetti tal-pajji] qalu li kul[add hu [ati ta’ dawn il-prestazzjonijiet fqar ibda millminstru Adoum Garoua, li fil-fatt tke//a, mill-kow/ Volker Finke u spi//a fil-captain Samuel Eto’o. Il-Ghana wkoll kellhom problemi kbar ta’ m;ieba, i]da dawn se[[ew waqt it-tournament filBra]il. Ghana kellhom ]ew; plejers imke//ija mill-iskwadra ftit sig[at qabel l-a[[ar log[ba kontra l-Portugall. Dawn kienu Sulley Muntari u Kevin Prince Boateng. Muntari jing[ad li attakka fi]ikament lil wie[ed mill-uffi/jali tal-federazzjoni talGhana, filwaqt li Kevin Prince Boateng kien akku]at li offenda b’insulti lill-kow/ Kwesi Appiah.
tu]a’ l-istess qies Minkejja li l-FIFA u]at id tal[adid fil-konfront ta’ Luis Suarez wara li dan gidem lil Giorgio Chiellini fil-log[ba Urugwaj kontra l-Italja, il-FIFA jidher li [alliet in/identi o[ra g[addejjin lixxi. Kien hemm in/identi kemm filground kif ukoll qalb il-partitarji li fihom il-FIFA ma [adet l-ebda azzjoni, fosthom daqqiet bilminkemb u banners favur il-lemin estrem. Il-kummissjoni dixxiplinari talFIFA ma [adet l-ebda azzjoni filkonfront tad-difensur Fran/i] Mamadou Sakho li ta bilminkemb lil Oswaldo Minda talEkwador, minkejja li fil-filmati deher /ar li Mamadou ta verament bil-minkeb. I]da hawn jidher li ntu]a qies differenti minn dak li se[[ fil-konfront ta’ Luis Suarez.
Fil-fatt Luis Suarez ma kienx inqabad mir-referee Messikan tallog[ba jigdem lil Chiellini, i]da dan kien kastigat wara li lKummissjoni tad-dixxiplina rat il-filmati tar-reat ta’ Suarez. U minkejja li Blatter qal lil-FIFA mhux se tkun tolleranti g[addiskriminazzjoni, kienu tollerati kant razzjali, kant kontra l-gays u anki dehru banners favur inna]ismu. U fuq dawn il-ka]i ma ttie[det l-ebda sanzjoni. Kien f’ka] wie[ed biss li federazzjoni kienet kastigata min[abba m;ieba [a]ina mill-partitarji tag[ha. Din kienet il-Federazzjoni ?ilena li kienet immultata elf Frnak }vizzeru wara li partitarji ?ileni qab]u l-barrikati ta’ sigurta qabel il-log[ba bejn i/-?ili u Spanja. Din il-multa kienet fost li]g[ar li qatt ing[atat mill-FIFA.
Geiger l-ewwel referee Amerikan fit-tieni rawnd Ir-referee Amerikan Mark Geiger se jkun l-ewwel Amerikan li se jikkontrolla log[ba mit-tieni rawnd fl-istorja tat-Tazza tad-Dinja. Geiger li g[andu 39 sena u hu ex-g[alliem tal-matematika minn-New Jersey, kien mag[]ul mill-FIFA biex jikkontrolla llog[ba tal-lejla bejn Franza u nNi;erja li se tintlag[ab fi Brasilia. Geiger hu referee fil-Major Soccer League, fejn l-assistenti regolari tieg[u huma lAmerikani Sean Hurd u lKanadi] Joe Fletcher. Geiger ikkontrolla wkoll illog[ba bejn i/-?ili u Spanja millfa]i tal-gruppi, kif ukoll ir-reb[a ta’ 3-0 li l-Kolombja kisbu fuq ilGre/ja. Referees Amerikani qatt ma kkontrollaw log[biet fit-tieni fa]i s’issa. Fil-passat referees
Amerikani kienu kif ;ej, u dawn kollha kkontrollaw log[ob millewwel fa]i tal-gruppi. Fl-edizzjoni tal-1990 fl-Italja, Vincent Mauro ikkontrolla llog[ba bejn il-Bel;ju u l-Korea t’Isfel, u erba’ snin wara fl-edizzjoni tal-Istati Uniti, r-referee Arturo Angeles ikkotrolla llog[ba bejn il-Gre/ja u lAr;entina. Fl-edizzjoni ta’ Franza tal1998 ir-referee Amerikan Esse Baharmast ikkontrolla ]ew; log[biet, Spanja v Ni;erja u Bra]il v Norve;ja. Fl-edizzjoni tas-sena 2002 fil-:appun u lKorea t’Isfel ir-referee Amerikan Brian Hall irreffja Italja v Ekwador u Ingilterra v Ni;erja. Il-FIFA [abbret ukoll li r-referee Bra]iljan Sandro Ricci se jikkontrolla l-log[ba l-o[ra tallejla bejn il-:ermanj u l-al;erija,
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
26
SPORT
Klinsmann kien jag[mel u]u minn isem fittizju fl-Istati Uniti F’intervista ri/enti li kellu mas-sit elettroniku tal-FIFA, ilkow/ nazzjonali tal-Amerika, Jurgen Klinsmann , ]vela li wara li rtira mill-futbol u mar jg[ix l-Istati Uniti, kien ing[ata isem fittizju minn klabb tal-futbol biex [add ma jkun jaf min hu. Fl-2003, [ames snin wara li kien irtira , Klinsmann mar jg[ix fil-belt ta’ California u re;g[et ;ietu l-[ajra li jer;’a jibda jilg[ab il-futbol. Iffirma kuntratt ma’ Orange County Blue Star , klabb semi - pro fessjonali u l-klabb irre;istrah b[ala ‘Jay Goppingen’. “Qatt ma kelli l-intenzjoni li nu]a isem fittizju imma d -
diri;enti tal-klabb, biex jevitaw l-attenzjoni ]ejda min-na[a talmidja , tawni isem fittizju . Huma qabdu l-ittra ‘J’ ta’ ismi u g[amluha ‘Jay’ filwaqt li lkunjom hu l - isem tal - belt :ermani]a fejn twelidt,” spjega Klinsmann. Dan tal-a[[ar kompla li tul dan il-perjodu li kien jilg[ab ilfutbol ma’ dan il-klabb, kien jie[u gost [afna jilg[ab l-isport ming[ajr il-pressjoni li kellu meta kien g[adu plejer professjonali. Ma’ Orange County Blue Star kienu jilag[bu numru ta’ dilettanti tal-futbol u wie[ed minn dawn il - plejers kien Robbie Rogers, plejer professjonali li
llum jilg[ab ma’ LA Galaxy. “ Meta kont nilg[ab ma ’ Klinsmann kien g[ad kelli 14-il sena u kienet xi [a;a impressjonanti g[alija li kont qed nilg[ab ma’ plejer tal-kalibru ta’ Klinsmann. Kienu jkunu mijiet dawk li ji;u jaraw il-partiti tag[na u lanqas kienu qed jindunaw li qed jaraw lil wie[ed mill-aqwa plejers li qatt kellha l-:ermanja,” qal Rogers. Ironikament Robbie Rogers skurja l - ewwel gowl tieg[u mat - tim nazzjonali tal - Istati Uniti fl-2011, fl-ewwel log[ba li t - tim kien immexxi minn Jurgen Klinsmann. Il-gowl ta’ Rogers wasal fid-draw 1-1 kontra l-Messiku.
Jurgen Klinsmann
Altidore mistenni jirkupra
Jozy Altidore ma tkunx sopri]a jekk jirritorna f’xi [in kontra l-Bel;ju
Il - kow/ tal - Istati Uniti Jurgen Klinsmann jinsab fidu/ju] li l - attakkant Jozy Altidore se jil[aq jikupra g[al log[ba ta’ nhar it-Tlieta kontra l-Bel;ju. Altidore we;;a’ flewwel taqsima tal - ewwel log[ba mill - fa]i tal - gruppi kontra l-Ghana u minn dakinhar ma re;ax lag[ab . Madankollu , l - attakkant ta ’ Sunderland t[arre; wa[du ming[ajr diffikulta`. “ Ninsabu ottimisti [afna dwar Altidore . Kuljum qed jag[mel progress kbir ,” qal Klinsmann. Fil-partiti li fihom kien nieqes Altidore, fuq quddiem beda Clint Dempsey u Klinsmann qal li jekk l Amerikani be[siebhom jeliminaw lill-Bel;ju, t-tim irid ikun aktar persistenti fl-attakk. “ G[al kontra l - Bel;ju g[andna fidu/ja kbira li ng[addu. Imma nafu li biex ng[addu rridu nag[tu l-massimu u ]gur li rridu nitjiebu
mill-a[[ar wirja li kellna kontra l-:ermanja,” qal l-eks plejer internazzjonali :ermani]. L-Istati Uniti g[addew millgrupp imsejja[ tal-’mewt’, li kien kompost mill-:ermanja, l - Portugall u l - Ghana . Il Bel;ju reba[ il-grupp tieg[u b’punti massimi. Il - kow/ tal - Bel;ju Marc Wilmots qal li ma jafx jekk iddifensuri Vincent Kompany u Thomas Vermaelen hux se jil[qu jirkupraw g[al log[ba kontra l-Istati Uniti. Kompany g[andu u;ieg[ fil - groin fil waqt li Vermaelen g[andu injury fil-hamstring. Id-difensur ta’ Man City ma lag[abx fl-a[[ar log[ba mill-fa]i talgruppi kontra l-Korea t’Isfel filwaqt li Vermaelen lag[ab biss nofs sieg[a waqt it-Tazza tad-Dinja. “ G[al - log[ba fadal tlett ijiem u g[alissa hu impossibbli inkun naf jekk hux se jil[qu jirkupraw . Qed isegwu pro -
gramm ta ’ rijabilitazzjoni u Thomas di;a’ t[arre; mat-tim. S’issa l-affarijiet sejrin kif pjanati u jekk kollox jibqa’ sejjer hekk jilag[bu,” qal Wilmots. Low ifa[[ar lil Muller Il - kow/ tal - :ermanja Joachim Low fa[[ar lill -
attakkant Thomas Muller u qal li jemmen li dan se jkompli jsib ix-xibka f’din l-edizzjoni. S ’ issa Muller skurja erba ’ gowls u hu wie[ed minn ]ew; plejers li skurjaw hat - trick . B’dan il-gowl Muller g[en littim jikkwalifika g[all-fa]i tala[[ar 16. “Muller ilu sa minn qabel bdiet it-Tazza tad-Dinja f’kundizzjoni mill-aqwa. Kull tim li nilag[bu kontrih isibha diffi/li biex ira]]nu g[ax hu plejer li jag[mel il-movimenti b’intelli;enza kbira ,” qal Low . Muller, erba’ snin ilu spi//a laqwa skorer tat - Tazza tad Dinja fl-Afrika t’Isfel.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
27
SPORT
Rodriguez hu l-a[jar plejer fit-turnament L-attakkant Kolombjan James Rodriguez jinsab fl-istess klassi ta’ Diego Mradona, Lionel Messi u Luis Suarez skont il-kow/ talUrugwaj Oscar Tabarez. “Minn dak li rajt Rodriguez hu l-a[jar plejer fit-Tazza tad-Dinja. Mhux qed nesa;era. Hu attakkant kbir,” qal il-kow/ talUrugwaj. Rodriguez skorja ]-]ew; gowls li bihom il-Kolombja eliminaw lill-Urugwaj u g[addew g[all-kwarti tal-finali, l-ewwel wie[ed b’volley millisba[. Il-kow/ tal-Kolombja Jose Pekerman qal, “Qatt ma kelli dubji li din kienet se tkun itTazza tad-Dinja tieg[u. Konna nafu ma min se nilag[bu u limportanti li tkun taf l-avversarju tieg[ek.”
L-istilla ta’ Monaco issa skorja f’kull wa[da mill-erba’ partiti li lag[ab g[al pajji]u fit-turnament u g[alkemm hu konxju mit-theddida tal-Bra]il mal-a[[ar tmienja, jg[id li anke l-organizzaturi jridu jkunu attenti mill-Kolombja. “B[ala tifel dejjem [lomt li nkun hawn. Kienet [olma kbira g[alija u nittama li n]ommuha fit-tul. Hi [olma u qed niktbu listorja u rridu nag[mlu aktar minn dan g[aliex dan hu tim li jrid jirba[ [afna. M’g[andniex pressjoni. Ovvjament il-Bra]il g[andhom plejers tajbin, jilag[bu tajjeb imma nemmen li anke huma jridu jkunu attenti g[alina. G[andna plejers tajbin u nistg[u nkunu perikolu]i g[alhekk se tkun log[ba sabi[a. Se tkun xi [a;a straordinarja g[alina,” qal Rodriguez.
L-Amerikani fidu/ju]i Id-difensur Amerikan Omar Gonzalez qal li l-kow/ Jurgen Klinsmann qal lill-plejers biex jibdlu l - iskeda tat - titjira tag[hom lura d-dar sakemm tispi//a t-Tazza tad-Dinja, tant hi kbira l-fidu/ja tieg[u. L - Istati Uniti g[ada jil taqg[u kontra l - Bel;ju mal a[[ar 16 wara li kkwalifikaw mill - grupp li jinkludi lill Ghana , l - Portugall u l :ermanja. “ Jurgen kien biss po]ittiv . Qed jg[idilna biex nibdlu ttitjira tag[na g[all-14 u l-15 ta’ Lulju g[aliex se nibqg[u hawn sal - a[[ar . Dawn juri
kemm hu po]ittiv u kemm jemmen fit-tim. Dan ifisser li a[na fidu/ju]i daqsu ,” qal Gonzalez.
Il-FIFA tag[ti l-gowl lil David Luiz Il-FIFA ikkonfermat li l-gowl tal-vanta;; tal-Bra]il kontra /?ili kien skorjat minn David Luiz. Il-log[ba finalment intemmet fi draw ta’ 1-1 fejn wara lgowl tal-vanta;; Bra]iljan wasal il-gowl tad-draw ta’ Alexis Sanchez u l-log[ba kellha tkun de/i]a bl-g[oti talpenalties. Il-polemika dwar il-gowl talvanta;; Bra]iljan kienet dwar min verament skorja dan il-
gowl g[aliex kwa]i deher /ar fir-ripetizzjonijiet tal-filmati li kien il-plejer ?ilen Gonzalo Jara li xe[et il-ballun fix-xibka f’attenta li jikklerja l-ballun u janti/ipa lil David Luiz. L-azzjoni tal-gowl se[[et fittmintax-il minuta fejn minn korner ta’ Neymar kien hemm daqqa ta’ ras ta’ Thiago Silva bil-ballun jasal lejn David Luiz li kien anti/ipat minn Gonzalo Jara li ]gur laqat il-ballun bil-
– Oscar Tabarez
qasba ta’ siequ i]da mhux /ar jekk il-ballun [abatx ma’ David Luiz ukoll. It-technical study group talFIFA wara li e]aminha birreqqa l-filmati kkonferma li lgowl irid jing[ata lil David Luiz u mhux autogoal ta’ Gonzalo Jara. It-technical study group talFIFA hu konpost minn exkow/is u ex-plejers minn madwar id-dinja.
James Rodriguez – il-plejer tal-mument
Passi dixxiplinari kontra uffi/jal Bra]iljan Il-FIFA l-biera[ [abbret li mistennija tie[u passi dixxiplinari kontra l-kelliem uffi/jali tal-konfederazzjoni Bra]iljana tal - futbol , wara allegat in/ident li dan l - uffi/jal Bra]iljan kellu ma ’ plejer ?ilen fl - intervall tal - log[ba tat-tieni rawnd bejn il-Bra]il u / - ?ili , li ntemmet favur il Bra]il wara l-g[oti tal-penalties. Kelliema tal-FIFA Delia Fischer qalet li kien hemm in/ident meta l-plejers u uffi/jali kienu de[lin lura fid-dressing rooms g[all-intervall, fejn qalet li l-bord tad-dixxiplina tal-FIFA qed te]aminha bir-reqqa kollha dan l-in/ident u mhux esklu] li jistg[u jittie[du passi dixxiplinari fil-konfront ta’ Rodrigo
Paiva, il-kelliem uffi/jali talfederazzjoni Bra]iljana tal-futbol. L-in/ident se[[ bejn dan luffi/jal Bra]iljan u l-plejer ?ilen Mauricio Pinilla, fejn apparentement l-uffi/jal Rodrigo Paiva deher jimbotta lil Pinilla. Rodrigo Paiva qed jg[id li kull ma g[amel kien biss li ddefenda ru[u mill-aggressjoni tal-plejer ?ilen. Hu /a[ad li hu xejjer bilponn fil-konfront ta’ Pinilla. Paiva stqarr li hu biss imbotta lil Pinilla biex ma jkunx aggredit. Paiva qal li kien hemm ta’ plejers involuti f’dan l-in/ident. Pinilla da[al b[ala sostitut fittieni taqsima u kien ferm sfortunat meta laqat il-mimduda bla[[ar xutt tal-log[ba fil-120 minuta.
Forlan mhux se jirtira
L-azzjoni tal-gowl skorjat minn David Luiz
Diego Forlan qal li minkejja li issa m’g[adux ]ag[]ug[, hu g[ad m’g[andux [sieb li j[alli xxena internazzjonali. Diego Forlan qal dan wara li l-Urugwaj kien eliminat mill-Kolombja fillog[ba mill-a[[ar sittax. Forlan li g[andu 35 sena kien ivvutat l-aqwa plejer tat-Tazza tad-Dinja fl-Afrika t’Isfel erba’ snin ilu, i]da fl-edizzjoni Bra]iljana hu lag[ab ftit wisq u ftit li xejn kien effettiv fl-attakk tal-Urugwaj. Fi tmiem it-telfa kontra Kolombja, Forlan qal li
hu g[adu jie[u gost jilg[ab ilfutbol u jixtieq li jkompli jag[mel dan fl-og[la livell. Forlan lag[ab ma’ Manchester United, Villarreal, Atletico Madrid u Inter Milan, u iktar kmieni din is-sena iffirma kuntratt ta’ 18-il xahar ma’ Cerezo Osaka fil-:appun. F’din l-edizzjoni tat-Tazza tadDinja Forlan lag[ab sieg[a kontra Costa Rica, u 53 minuta kontra l-Kolombja, filwaqt li ma lag[abx la kontra l-Ingilterra u lanqas kontra l-Italja.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
28
SPORT
L-A{{AR 16
Franza fi sfida ma/-champions Afrikani Illum fis-6pm, f’Estadio Nacional Mane Garrincha, fi Brasília Franza tilg[ab kontra nNi;erja bit-tama li tpatti g[attelfa li kienet sofriet f’partita ta’ [biberija li kienet intlag[bet f’:unju tal-2009. Dakinhar lAfrikani kienu reb[u 1-0. Wara l-avventura di]astru]a li kellhom erba’ snin ilu fl-Afrika t’Isfel, il-Fran/i]i din id-darba qed jilag[bu log[ob konvin/enti u fil-fa]i tal-gruppi kisbu ]ew; reb[iet u draw. Fl-ewwel log[ba g[elbu lill-Honduras 3-0 u [afna kienu dawk li qalu li din ir-reb[a waslet g[ax Franza kienet qed tilg[ab kontra tim dg[ajjef li spi//a b’10 plejers. Fit-tieni log[ba t-tim ta’ Deschamps ta risposta meta g[eleb lill-I]vizzera 5-2 filwaqt li fl-a[[ar log[ba ;ew draw 0-0 kontra l-Ekwador biex reb[u Grupp E. Fuq in-na[a l-o[ra n-Ni;erja spi//aw fit-tieni post fi grupp li kien jinkludi l-Ar;entina, l-Iran u mill-Bo]nija. In-Ni;erja hu ttieni tim Afrikan li qed jilg[ab f’din il-fa]i u fuq il-karta huma lFran/i]i li se jibdew b[ala lfavoriti. Wie[ed se jkun qed jistenna lil Franza jattakkaw u n-Ni;erjani jilag[bu bil-kontra attakk. Iddifi]a Ni;erjana se jkollha prova importanti kontra tim li fil-fa]i tal-gruppi skurja tmien gowls. Bla dubju l-akbar theddida g[alihom se jkun l-attakkant Karim Benzema. Il-plejer ta’ Real Madrid s’issa skurja tliet gowls. Barra minn hekk Benzema kellu sehem kbir f’gowl kontra lHonduras u kellu gowl im[assar kontra l-I]vizzera. Ipprovda anke ]ew; gowls lil s[abu. Fuq inna[a l-o[ra n-Ni;erja se jittamaw li Emmanuel Emenike u Ahmed Musa jkunu fl-istess forma li kienu fit-telfa 3-2 kontra l-Ar;entina. Fl-a[[ar partita tal-gruppi Deschamps serra[ diversi plejers
Il-Fran/i] Karim Benzema u n-Ni;erjan Emmanuel Emenike, ]ew; plejers li jistg[u jidde/iedu l-partita
u Evra, Debuchy, Varane, Valbuena u Cabaye kollha mistennija jer;g[u jibdew malewwel 11 wara li stra[u kontra lEkwador. Mamadou Sakho we;;a’ ftit kontra l-Ekwador imma dan mistenni jil[aq jirkupra g[al kontra n-Ni;erja. Minkejja l-wirja tajba li kellu fittieni log[ba kontra l-I]vizzera, lattakkant Giroud g[andu jibda minn fuq il-bank u dan hu arma tajba g[al Deschamps jekk ikun irid ibiddel l-andament tallog[ba. Minkejja li Franza ma setg[ux
jiskurjaw kontra l-Ekwador li kienu b’10 plejers, wie[ed irid jiftakar li dawn kienu kwa]i /erti mill-fatt li g[addew g[al mala[[ar 16 u l-plejers kien di;a’ mo[[hom f’din il-log[ba. Fl-a[[ar log[ba n-Ni;erjani mhux biss tilfu kontra l-Ar;entina imma tilfu wkoll g[allkumplament tat-Tazza tad-Dinja s-servizzi ta’ Michel Babatunde li kellu ji;i operat wara li kiser ilpolz. Kontra l-Ar;entina, Victor Moses ma kienx disponibbli min[abba li kien imwe;;a’ imma la[aq ikrupra g[alkemm
mhux mistenni jibda. “Se nilag[bu kontra tim b’sa[[tu li g[andu plejers velo/i. Wara kollox ma rridux ninsew li n-Ni;erja huma /-Champions tal-Afrika. Fl-a[[ar log[ba kontra l-Ekwador tlifna diversi /ansijiet u ]balji b[al dawk ma nistg[ux nag[mluhom f’log[ba de/i]iva,” qal Benzema qabel ilpartita. Bacary Sagna, difensur Fran/i] li lag[ab l-ewwel log[ba tieg[u kontra l-Ekwador, mhux mistenni jibda. F’kummenti li ta Sagna qal, “Se nilag[bu kontra l-
aqwa tim Afrikan bi plejers li jilag[bu fl-aqwa klabbs talEwropa. Nirrispettaw l-avversarji tag[na imma mhux se nib]g[u minnhom g[ax nafu l-kwalitajiet tag[na,” qal Sagna. Formazzjonijiet probabbli> Franza (4-3-3): Lloris, Evra, Sakho, Varane, Debuchy, Pogba, Matuidi, Cabaye, Griezmann, Benzema, Valbuena Ni;erja (4-2-3-1): Enyeama, Oshaniwa, Oboabona, Omeruo, Ambrose, Onazi, Mikel, Musa, Azeez, Odemwingie, Emenike
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
29
SPORT L-A{{AR 16
L-Al;erija ilha 32 sena tistenna din l-isfida mal-:ermanja 32 sena huma stennija twila g[al tpattija. Kien fl-1982 meta l-:ermanja u l-Awstrija ltaqg[u f’dik li baqg[et imni]]la fl-istorja b[ala “L-mist[ija ta’ Gijon” li eliminat lill-Al;erija mit-Tazza tad-Dinja. Illum f’Porto Alegre fl-10 p.m. , l-Al;erija tiltaqa’ kontra l:ermanja g[all-ewwel darba sa minn dik il-partita li [ammret wi// it-turnament u l-premju hu post fil-kwarti tal-finali. Fuq il-karta g[andha tkun partita ming[ajr storja. Il-:ermanja huma tliet darbiet Champions tad-Dinja bi plejers tal-aqwa kwalita` f’kull po]izzjoni waqt li l-Al;erija ssuperaw l-ewwel fa]i g[all-ewwel darba. Jekk wie[ed i]id ma’ dan ittpattija u l-element ta’ momentum, din tista’ tkun wa[da millaktar partiti emozzjonanti mirround tal-a[[ar 16. “F’Tazza tad-Dinja m’hemmx avversarji mixtieqa jew le,
Il-:ermani]i Lukas Podolski - li floku se jibda Mario Gotze - u Bastian Schweinsteiger jilag[bu r-rugby waqt it-ta[ri;
spe/jalment fil-fa]i tan-knockout,” qal il-kow/ tal-:ermanja Joachim Loew. “L-Al;erini wrew li huma avversarju skomdu g[al kul[add u se nkunu preparati.”
Il-captain Al;erin Madjid Bougherra g[andu jirritorna fl-iskwadra mill-bidu kontra l-:ermanja
L-Al;erija hu wie[ed minn tliet pajji]i fid-dinja li g[andhom rekord perfett ta’ tliet reb[iet minn tlieta kontra l-:ermanja. Mit-tnejn l-o[ra, il-:ermanja talLvant (reb[a u draw) m’g[adhiex te]isti aktar waqt li l-uniku telfa o[ra minn partita wa[da g[all-:ermanja waslet kontra l-E;ittu fl-1958. L-Al;erija g[elbu lill-:ermanja 2-0 f’darhom f’partita ta’ [biberija fl-1964 u reb[et 2-1 flewwel log[ba g[a]-]ew; timijiet fit-Tazza tad-Dinja tal-1982 fi Spanja. Madankollu fit-tielet log[ba tag[hom fil-grupp f’Gijon, il:ermanja skorjaw wara 10 minuti u g[at-80 minuta l-o[ra l:ermani]i u l-Awstrijaki qag[du jdawru l-ballun bejniethom ming[ajr ma effettivament g[amlu l-i/ken sforz biex jiskurjaw peress li dan ir-ri]ultat kien jippermettilhom it-tnejn javanzaw g[ad-dannu tal-Al;erija. Minn dakinhar, l-Al;erija ftit kellhom biex jifir[u sakemm g[elbu lill-Korea t’Isfel u ;ew draw mar-Russja fil-fa]i talgruppi din is-sena. Bil-gowl taddraw kontra r-Russja lejn tmiem
il-partita, g[addew g[al mala[[ar 16. “Dan it-tim Al;erin g[andu [afna fejn jitjieb u nissuspetta li nistg[u mmoru ferm a[jar firround li jmiss kontra l-:ermanja,” qal il-kow/ tal-Al;erija Vahid Halilhodzic. Bir-Ramadan jibda fi tmiem il;img[a, Halilhodzic qal li l-plejers tieg[u se jir/ievu allowance spe/jali billi jivvja;;aw matul iljum [alli jevitaw is-sawm qabel il-partita mal-:ermanja. Il-captain Al;erin Madjid Bougherra g[andu jirritorna fliskwadra mill-bidu minflok Belkalem wara li t[alla mistrie[ biex ikun ]gur li ma ji;ix sospi]. Fl-attakk g[andu jkun hemm listess erba’ plejers li a//ertaw littim Afrikan javanza mill-grupp kontra l-Korea t’Isfel u r-Russja. Intant il-:ermani]i jinsabu f’kundizzjoni fi]ika tajba wara rreb[a 1-0 fuq l-Istati Uniti. “A[na ambizzju]i [afna u g[andna miri kbar,” qal Thomas Mueller li hu l-aqwa skorer tattim b’erba’ gowls. Imma waqt li m’hemmx dubju li Mueller se jkun qed jibda, Mario Goetze se jie[u post
Lukas Podolski fl-attakk. Loew aktarx li j]omm il-midfielder difensiv Bastian Schweinsteiger fl-iskwadra u jibda bih minflok Sami Khedira. Schweinsteiger kien imfa[[ar g[all-prestazzjoni li ta kontra lAmerikani imma ma jidhirx li jifla[ aktar minn 70 minuta wara li kellu jikkura injury f’irkobbtu qabel it-turnament. Ir-rebbie[ minn dan il-konfront jiltaqa’ f’Estadio Beira-Rio il-:img[a kontra min nirba[ bejn Franza u n-Ni;erja. “B[alissa qed nie[du r-rivali kif ji;u g[aliex qed nikkon/entraw fuqna nfusna. Ridna nkunu l-ewwel fil-gurpp akkost ta’ kollox u hekk g[amilna. Issa jew kollox jew xejn,” qal Loew. Formazzjonijiet probabbli> :ermanja (4-3-3): Neuer, Boateng, Mertesacker, Hummels, Howedes, Kroos, Lahm, Schweinsteiger, Ozil, Muller, Gotze Al;erija (4-2-3-1): M’Bolhi, Mesbah, Bougherra, Halliche, Mandi, Medjani, Bentaleb, Djabou, Brahimi, Feghouli, Slimani.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
31
SPORT
L-azzjoni tal-kuntatt bejn Marquez u Robben li wassal g[all-penalty de/i]iv skorjat minn Huntelaar
L-A{{AR 16
L-Olanda jdawwru r-ri]ultat fl-a[[ar minuti OLANDA …...................... 2 MESSIKU …..................... 1
Olanda: Cillessen, Verhaegh
(Depay 56’), Vlaar, De Vrij, Blind, Wijnaldum, Sneijder, De Jong (Martins Indi 9’), Kuyt, Robben, Van Persie (Huntelaar 76’). Messiku: Ochoa, Aguilar, Rodriguez, Marquez, Moreno (Reyes 46’), Layun, Salcido, Guardado, Herrera, Dos Santos (Aquino 61’), Peralta (Hernandez 75’). Imwissija: Aguilar, Marquez, Guardado. Skorjaw: Dos Santos 48’ (M), Sneijder 88’ (O), Huntelaar 94’ pen (O) Referee: Pedro Porenca (POR)
L-Olanda g[addew ma’ la[[ar tmienja tat-Tazza tadDinja meta bl-iktar mod drammatiku dawwru telfa f’reb[a kontra l-Messiku biex ikkwalifikaw. Il-Messikani dehru resqin lejn kwalifikazzjoni meta sat-88 minuta kienu minn fuq grazzi g[al gowl ta’ Dos Santos kif bdiet it-tieni taqsima. I]da fit-88 minuta Sneijder irnexxielu jispara fix-xibka minn tarf il-kaxxa u fil-[in mi]jud penalty diskutibbli mirbu[ minn Robben, kien skorjat mis-sostitut Klaas-Jan Huntelaar biex l-Olanda g[addiet ma’ l-a[[ar tmienja. Kienet daqqa mortali g[allMessikani f’log[ba li ntlag[bet fi s[ana tremenda b’temperatura ta’ 38 grad celcius bir-referee Portugi] Proenca jag[mel waqfa
f’kull taqsima biex il-plejers ikunu jistg[u jieqfu jixorbu. Van Persie kien qed jirritorna minn log[ba sospensjoni wara li tilef il-log[ba kontra /-?ili. Ilkow/ Van Gaal kellu jag[mel bidla sfurzata wara biss disa’ minuti log[ob meta we;;a’ lplejer ta’ Milan Nigel De Jong u minflok da[al il-plejer Bruno Martins Indy li wkoll kien qwed jirritorna wara injury. Il-Messiku kellhom lura lil Carlos Salcido li [a post Jose Juan Vazquez li kien sospi], u kellhom l-ewwel tentattiv fis17-il minuta meta xutt ta’ Hector Herrera wara pass ta’ peralta mar ftit barra. Ftit wara l-Messiku appellaw g[al penalty meta l-Olandiz Ron Vlaar g[olla siequ wisq fil-konfront ta’ Hector Herrera.
Fl-24 minuta Salcido kellu xutt tajjeb salvat mill-goalkeeper Olandi] Cilessen, bl-ewwel azzjoni Olandi]a permezz ta’ xutt bomba ta’ van Persie li mar ftit g[oli. Wara l-ewwel waqfa g[ax-xorb tal-ilma il-Messikani resqu qrib b’xutt ta’ Dos Santos salvat minn Cillessen. Fil-[in mi]jud tal-ewwel taqsima Robben deher jaqa’ fil-kaxxa i]da r-referee [alla kollox g[addej. Tlett minuti mill-ftu[ tat-tieni taqsima il-Messikani fet[u liskor meta Dos Santos minkejja li ssikkatt fajjar xutt sabi[ minn tarf il-kaxxa li ma ta l-ebda /ans lil Cilessen isalva. Tmien minuti wara Peralta g[al ftit ma skorjax it-tieni gowl hekk kif l-Olandi]i dehru ma[suda. L-Olanda resqu qrib fit-58
minuta meta Ochoa salva daqqa ta’ ras minn ta[tu ta’ de Vrij u ftit wara xutt ta’ Sneijder kien imxellef f’korner minn difensur. Fl-74 minuta Ochoa [are; tajjeb biex imblokka xutt angolat ta’ Robben u mill-korner iddaqqa ta’ ras ta’ Vlaar marret ftit g[olja. }ew; minuti mit-tmiem l-Olanda kisbu d-draw meta minn korner ta’ Robben, Huntelaar ni]]el bir-ras lura lejn Sneijder li spara l-ballun fixxibka. U fir-raba’ minuta minn sitta ta’ [in mi]jud Arjen Robben da[al fil-kaxxa fejn wara kuntatt ma’ marquez deher jaqa’ filkaxxa bir-referee jordna l-penalty li minnu Huntelaar bi pre/i]joni kbira skorja l-gowl tar-reb[a.
Robben jg[id li l-penalty kien /ar Wara l - log[ba mirbu[a mill - Olanda b ’ mod dram matiku , Arjen Robben li reba[ il - penalty de/i]iv stqarr li l - penalty li sar fuqu u li wassal g[ar - reb[a kien
wie[ed ;ust . I]da Robben ammetta li fl ewwel taqsima kien hemm in/ident ie[or fejn hu nxte[et ma ’ l - art apposta biex jippro va jqarraq bir - referee u jirba[
penalty . Robben talab sku]a talli g[amel hekk fl - ewwel taqsima i]da sa[aq li l - inter vent ta ’ Marquez fuqu kien skorrett u l - penalty mog[ti kien wie[ed ;ust .
Arjen Robben spjega wkoll g[alfejn ma tax hu stess il penalty u [alla f ’ idejn il - ple jer ta ’ Schalke is - sostitut Klaas - Jan Huntelaar . “ Normalment in[ossni
komdu nag[ti l - penalties i]da peress li l - fawl sar fuqi [asse jt li g[andu jing[ata minn Huntelaar g[ax kien jimmeri ta[ mument b[al dan , u kont /ert li hu se jiskorja ”
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 30 ta’ :unju, 2014
32
SPORT
Jibdel biljett mhux u]at tal-finali tal-1950 ma’ biljett g[all-finali tal-2014 Joedir Belmont suppost kellu jkun wie[ed minn madwar 200,000 persuna li attendew g[al-log[ba de/i]iva bejn ilBra[]il u l-Urugwaj fil-final tal1950. Kellu l-biljett imma dakinhar ommu kienet ma tifla[x u g[alhekk idde/ieda li ma jattendix il-final biex jie[u [siebha. Dan wasslu biex spi//a tilef dik li kienet reb[a storika talUrugwaj 2-1 fuq il-Bra]il, reb[a li g[ada tkidd lill-Bra]iljani sallum u li baqg[et imni]]la b[ala wa[da mill-akbar sorpri]i blistorja tat-Tazza tad-Dinja. Imma Belmont ]amm dak ilbiljett – relikwa tal-akbar disfatta sportiva tal-Bra]il. Imma g[amel tajjeb li ]ammu. Skont il-;urnal O Globo, Belmont, li llum g[andu 85 sena u jg[ix fl-istat ta’ Rio de Janeiro, ipprova jixtri biljett g[all-final ta’ din l-edizzjoni imma ma sabx. G[alhekk idde/ieda li jikteb lill-FIFA u offra li jag[ti b[ala donazzjoni l-biljett li m’u]ax fl1950 biex jitpo;;a fil-mu]ew li g[andha pjanat il-FIFA filkwartieri ta’ Zurich. B[ala riokonoxximent il-FIFA
Joedir Belmont (xellug) bil-biljetti tal-final ta’ din is-sena wara li bidilhom mal-biljett tal-final tal-1950 mas-Segretarju :enerali tal-FIFA Jerome Valcke (lemin)
tatu ]ew; biljetti g[all-finali ta’ din l-edizzjoni fit-13 ta’ Lulju filBra]il. Il-bdil tal-biljetti sar f’Rio bejn Belmont u s-Segretarju :enerali tal-FIFA Jerome Valcke. “Ftit xhur ilu r/evejna ittra
ming[and ra;el Bra]iljan li sosnta li seta’ kien wie[ed mill-uni/i persuni fid-dinja li g[ad g[andu l-biljett s[i[ tal-finali tal-1950. Kien jaf li se nift[u l-mu]ew talfutbol. G[idnielu li nixtiequ li jkollna dan il-biljett. Issa b’sinjal
ta’ rikonioxximent tajnih ]ew; biljetti g[all-final ta’ din l-edizzjoni,” qal Valcke. Ovvjament Belmont qed jittama li din id-darba jkun kapa/i jattendi g[all-final u li l-Bra]il ikun wie[ed mill-finalisti [alli b’hekk
jara dak li kul[add stenna li jara fil-Maracana Stadium 64 sena ilu. Jista’ wkoll i]da, jer;a’ jaqbe] din il-final, i]omm il-biljetti u jirritornahom lill-FIFA 64 sena o[ra. Forsi din ukoll hi xi [a;a li jista’ jikkunsidra!!
Il-Honduras kien l-aktar tim li ‘rre/ta’ L-ewwel fa]i tat-Tazza tadDinja g[addiet u issa bdew anke jkunu mag[rufa l-kwarti finalisti. Dan l-artiklu i]da se jag[ti [arsa nteressanti lejn statistika partikolari. Il-[in li l-plejers jag[mlu jitgerbu mal-art. Din it-Tazza tad-Dinja kienet wa[da mill-isba[ fl-aktar memorja ri/enti imma t-timijiet varjaw ferm fejn jid[ol terminu ta’ kemm damu ja[lu l-[in u jirre/taw fl-art. Minn injuries serji g[al o[rajn immirati biex ja[lu l-[in, st[arri; li sar minn Wall Street Journal irnexxielu jikseb l-ammont e]att ta’ [in li kull tim kellu min[abba xi plejer fl-art. Sorprendentement, tim li hu aktar mag[ruf g[al-log[ba fi]ika tieg[u u li aktar kapa/i jag[mel [sara lill-plejers o[ra, dak talHonduras, kien it-tim li l-plejers tieg[u l-aktar li dehru f’agonija fl-art. Fuq in-na[a lo[ra ta’ din illista, il-Bo]nija Herzegovina g[amlu biss 24 sekondi fi tliet partiti ja[lu l-[in fl-art. Forsi kien imisshom [adu aktar nifs hekk kif Dzeko u s[abu naqsu milli javanzaw mill-fa]i talgruppi.
L-Ingilterra jinsabu fin-nofs ta’ din il-lista u sfortunatament g[al timijiet tradizzjonali, jidher li jekk wie[ed jg[addi ammont ta ’ [in fl - art , ikun attwalment qed jg[in lit - tim jirba[. Id-data mi;bura tikkalkula wkoll in-numru ta’ injuries individwali li kellhom b]onn il-kura bil-Bra]il jispi//a l-ewwel fillista bi 17. Imma kollettivament, timijiet li tilfu l-partiti fil-fa]i tal-gruppi kellhom madwar 40 injury u 12.5 minuti fl-art, bit-timijiet rebbie[a jsofru 103 injury u jdumu erba’ darbiet aktar fl-art. Madankollu jidher li s-sistema l-antika li wie[ed jinxte[et fl-art u ja[li l-[in, hi vera. Il-lista kollha tat-timijiet u l[in li g[amlu fl-art bil-log[ob wieqaf hi din: Honduras – 7 min. 40 sek Franza – 7 min 19 sek ?ile – 6 min. 58 sek Ni;erja – 6 min 25 sek Stati Uniti – 6 min. 24 sek Iran – 5 min. 26 sek Russja – 5 min 16 sek Ivory Coast – 4 min 38 sek Ekwador – 4 min 33 sek Korea t’Isfel – 4 min. 31 sek
Jerry Palacios ta’ Honduras jipprotesta g[all-fawl
Kroazja - 4 min 19 sek Kolombja – 4 min 9 sek Urugwaj 4 min 7 sek Al;erija – 4 min 3 sek Messiku – 3 min. 58 sek Costa Rica - 3 min 48 sek Bel;ju – 3 min 23 sek Bra]il – 3 min 18 sek Ingilterra – 3 min 8 sek Cameroon – 3 min 09 sek Ar;entina – 2 min 38 sek
Gre/ja – 2 min 39 sek :appun – 2 min. 5 sek :ermanja - 1 min 58 sek Ghana – 1 min 51 sek Awstralja – 1 min 50 sek Portugall – 1 min 49 sek Spanja – 1 min 49 sek Olanda – 1 min 39 sek Italja – 1 min 36 sek }vizzera – 1 min. 21 sek Bo]nija – 24 sek.
media•link COMMUNICATIONS
OPPO}IZZJONI ATTIVA FL-INTERESS NAZZJONALI 30– 6 – 2014