Nru 13,586
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Kritika qawwija u petizzjoni kontra taxxi iebsa fuq il-li/enzji tal-karozzi Il-gvern se jda[[al ‘il fuq minn €97 miljun mit-taxxi fuq il-karozzi u se jonfoq biss €10.5 miljun fit-toroq Stqarrija b’kummenti ta’ kritika qawwija fuq il-Ba;it 2014 li [abbar il-gvern fil-bidu tal;img[a, li ;iet ippubblikata lbiera[ mill-Malta Automobile Club, sostniet li l-g[aqda ma tistax taqbel ma’ taxxi iktar iebsa fuq is-sidien ta’ karozzi u sewwieqa meta Malta di;à g[andha l-og[la rata ta’ taxxi f’dan il-qasam minn fost ilpajji]i membri tal-Unjoni Ewropea. L-g[aqda qalet li min[abba li dawn it-taxxi di;à huma g[oljin, ma kinitx qed tistenna li l-Gvern i]id il-li/enzji tal-vetturi anzi stenniet tnaqqis fil-li/enzji u ttaxxa tar-registrazzjoni tal-vetturi. L-g[aqda qalet li hawn min qed jargumenta li kulma ]diedet il-li/enzja kien b’10 ewro, imma allura bl-istess argument ilGvern ma setax naqqasha minflok ziedha? L-g[aqda qalet li filwaqt li lGvern se jda[[al ‘il fuq minn 97 miljun ewro mit-taxxi fuq ilkarozzi, fl-2014 se jonfoq biss 10.5 miljun ewro f’kostruzzjoni u titjib tat-toroq, kif jo[ro; millestimi tal-Ministeru tat-Trasport stess. L-g[aqda staqsiet x’se ji;ri bid-differenza ta’ 88 miljun ewro u x’se jag[mel bihom ilGvern? L-g[aqda elenkat kif se jin;abru dawn it-taxxi minn fuq il-poplu Malti u spjegat li dawn jinkludu ‘l fuq minn 2,250 miljun ewro minn li/enzji talkarozzi, 39.5 miljun ewro mittaxxa tar-re;istrazzjoni tal-vetturi u l-akbar ammont, kwa]i
55.5 miljun ewro misCirculation Tax. L-g[aqda qalet li hu /ar li ssidien tal-karozzi u s-sewwieqa mhux qed jing[ataw servizz tajjeb meta mqabbel mat-taxxi li qed i[allsu. G[alkemm fissret li t-tnaqqis fit-taxxa minima tar-re;istraz-
zjoni ta’ karozzi w]ati u manifatturati barra l-Unjoni Ewropea u li ilhom tmien snin fit-triq hi po]ittiva, din i]da mhix bizzejjed. L-g[aqda qalet ukoll li bilmi]uri li qed jie[u l-Gvern qed jikkontradixxi policy tieg[u stess favur karozzi klassi/i li finalment jattiraw it-turisti.
Quddiem dawn il-mi]uri talba;it, l-g[aqda [abbret li bdiet petizzjoni onlajn biex titnaqqas it-taxxa fuq il-karozzi u tenniet li tittama li l-gvern jibda jisma’. Appellat lil dawk kollha li jaqblu li t-taxxi fuq il-vetturi m’g[andhomx ji]diedu, biex jiffirmawha.
Ba;it 2014
Nieqes mill-in/entivi g[all-persuni b’di]abbiltà
Il-politika tal-Partit Laburista fil-Gvern qed twassal biex ilpersuni b’di]abbiltà jkollhom tnaqqis fl-opportunitajiet ta’ xog[ol hekk kif il-ba;it g[assena d-die[la hu nieqes millin/entivi g[all-persuni b’di]abbiltà. Ara pa;na 3
Il-Qorti
Mhix [atja
Tfajla ta’ 23 sena li falliet mill-e]ami tas-sewqan g[al seba’ darbiet, ma nstabitx [atja li ppruvat tikkorrompi lill-e]aminatur tag[ha. Il-Qorti [asset li lakku]i kienu bba]ati biss fuq limpressjoni li kellu l-e]aminatur. Ara pa;na 4
Parlament
Ikomplu l-appelli lill-gvern
L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista kompliet tappella lill-Gvern biex jieqaf u jisma’ l-kritika li qed issir g[all-mod kif irid jg[addi akkost ta’ kollox li;i li permezz tag[ha se tkun qed tinbieg[ birribass i/-/ittadinanza Maltija. Ara pa;na 6
Unjoni Ewropea
Djalogu ma/-/ittadini
IX-XATT TAL-PUNENT> Palestinjani j[arsu lejn tpin;ija tal-eks-Kap tal-PLO, Yasser Arafat, li g[adu kemm [ejja artist tat-triq fil-belt ta’ Ramallah. I]rael qieg[ed ji/[ad kategorikament li kellu x’jaqsam mal-mewt ta’ Arafat, li kien se[[ fl-2004, u wara li l-armla ta’ dan il-Palestinjan ewlieni qalet li l-provi forensi/i li [ar;u mill-I]vizzera jsostnu t-teorija li ]ew;ha spi//a vvelenat minn sustanza radjuattiva. Intant, kelliema g[all-Gvern I]raeljan warrbu g[ar-rapport spe/ifiku u waqt li Uffi/jali Palestinjani re;g[u jsej[u mill-;did g[al investigazzjoni. Ara pa;na 12
Il-Kummissarju Ewropew Malti Tonio Borg iltaqa’ ma//iittadini Maltin f’e]er/izzju ta’ djalogu li qed tag[mel l-UE ma/-/ittadini biex tfassal mag[hom il-futur tag[ha Ara pa;na 32
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
2
LOKALI
Appell lill-Gvern g[all-politika ta’ kunsens dwar i/-/ittadinanza Maltija
It-Tabib Sandy Bijografija ta’ Alexander Cachia Zammit li se ti;i mnedija llum Illum il-:img[a se titnieda lbijografija ta’ Alexander Cachia Zammit, miktuba minn Sergio Grech, pubblikazzjoni ta’ Kite Publishers. It-tnedija tal-ktieb se tinkludi intervista mal-President Emeritu, Eddie Fenech Adami, filwaqt li Alexander Cachia Zammit u lawtur se jkunu qed jiffirmaw ilbijografija. Alexander Cachia Zammit kien persuna importanti fil-kabinett tal-Prim Ministru :or; Borg Olivier u ta sehmu biex Malta kisbet l-Indipendenza. Il-bijografija tanalizza fid-dettall lil dan il-persuna;; li kiseb rispett minn dawk kollha li kienu
ja[dmu qrib tieg[u u minn dawk li jafuh. Il-bijografija bl-isem It-Tabib Sandy, Bijografija ta’ Alexander Cachia Zammit (1924), tid[ol fid-dettall fil-[ajja tieg[u, fosthom il-perijodu li qatta’ b[ala suldat, il-professjoni medika, il[ajja politika, il-;uri li g[adda malli spi//a minn Ministru u linvolviment tieg[u fl-G[aqda Mu]ikali Beland. L-awtur Sergio Grech hu gradwat fl-istorja ta’ Malta u kien lewwel Direttur E]ekuttiv talKunsill Nazzjonali tal-Ktieb. It-tnedija tal-bijografija se ssir fil-Lukanda The Palace f’TasSliema fis-6.30pm.
Tnaqqis fir-rata tal-img[ax Il - Kunsill Governattiv tal Bank ?entrali Ewropew naqqas ilbiera[ ir-rata tal-img[ax taloperazzjonijiet ewlenin ta’ rifinanzjament tal-Eurosistema u li se tonqos b’25 punt ba]i g[al 0 . 25% mill - operazzjoni li g[andha ti;i konklu]a fit-13 ta’
Novembru 2013. Ir-rata tal-img[ax tal-fa/ilità tas - self mar;inali se tonqos b ’ 25 punt ba]i g[al 0 . 75% b’se[[ mit-13 ta’ Novembru 2013. Ir-rata tal-img[ax talfa/ilità tad-depo]itu se tibqa’ 0.00%.
Il-Moviment }g[a]ag[ talPartit Nazzjonalista (M}PN) appella biex waqt id-diskussjoni li g[addejja b[alissa filParlament dwar il-li;i li se tippermetti l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, il-Gvern ifittex bis-serjetà l-interess nazzjonali. L-M}PN qal fi stqarrija li jemmen li /-/ittadinanza tfisser rabta ta’ individwu ma’ pajji] li fih i[oss sens ta’ appartenenza, u mhux sempli/iment prodott merkantili li jista’ ting[ata prezz u jinxtarha. G[aldaqstant, l-M}PN appella lill-Gvern biex minflok ikompli jirrombla b’din il-li;i ming[ajr ma jag[ti kas tal-kritika li qed
Il-Gvern g[andu jag[ti kas tal-kritika li qed issir u tar-ri]ervi li qed juri l-poplu lejn dak li qed jipproponi dwar i/-/ittadinanza issir u tar-ri]ervi li qed juri lpoplu lejha, ifittex politika ta’ kunsens. Dan billi jag[ti kas tassu;;erimenti li qed tag[mel lOppo]izzjoni biex minflok skema ta’ bejg[, i/-/ittadinanza tkun marbuta ma’ investiment kontinwu li jo[loq ix-xog[ol u mar-residenza ta/-/ittadin f’pajji]na, u fejn /ittadin naturalizzat jibqa’ jkollu ismu ppubblikat fil-
Gazzetta tal-Gvern g[all-iskrutinju pubbliku u mhux jing[ata //ittadinanza bil-mo[bi. L-M}PN appella lill-Gvern biex fuq din il-kwistjoni, ifittex politika tal-kunsens u tas-sens komun, g[ax tkun [asra g[al pajji]na jekk issir [sara irreparabbli lir-reputazzjoni tieg[u spe/jalment fis-settur finanzjarju li tant sar importanti g[all-ekonomija tag[na.
Mhux se jinfet[u child care centres fit-tliet snin li ;ejjin L-ewwel jg[id li mhux se jinbnew /entri ;odda u mbag[ad ibiddel il-ver]joni u jg[id li forsi jinbnew skont id-domanda Ta[t it-tinda li twaqqfet apposta mill-Gvern fi Pjazza San :or; quddiem il-Palazz tal-President, komplew il-konferenzi tal-a[barijiet mill-Ministri tal-Gvern bilMinistru Evarist Bartolo lbiera[ jg[id li mhux se jinfet[u child care centres fit-tliet snin li ;ejjin. Ilbiera[ kien imiss lillMinistru tal-Edukazzjoni u xXog[ol, Evarist Bartolo, li jag[ti dettalji dwar il-proposta tal-ba;it li permezz tag[ha se jing[ata servizz ta’ child care b’xejn littfal kollha li g[andhom il-;enituri ja[dmu. Il-Ministru qal li din il-mi]ura hi nti]a biex il-;enituri li ma ja[dmux min[abba t-tfal, ikunu jistg[u jie[du l-pass li jid[lu fiddinja tax-xog[ol - u spjega li biex il-;enituri jit[ajru jo[or;u ja[dmu, il-Gvern se j[allas tliet ewro fis-sieg[a lill-privat g[al
kull tifel u tifla - ftit /ente]mi aktar minn kemm il-;enituri j[allsu b[alissa biex jie[du littfal tag[hom f’child care centre.
Skont il-Ministru li hemm b[alissa mhux jintu]aw fil-massimu tag[hom Il-Ministru bassar li t-talba ta’ ;enituri li jibag[tu t-tfal tag[hom f’child care centres se ti]died bi 30% sas-sena d-die[la. F’termini ta’ numri, il-Ministru ma kienx
jaf iwie;eb kemm dan il-persentagg ifisser f’total ta’ tfal. Il-Ministru ma kienx /ar lanqas jekk fit-tliet snin li ;ejjin hux se jinbnew child care centres ;odda jew le – bl-ewwel jg[id li mhux se jinbnew /entri ;odda g[ax irid jara kif dan ilpro;ett se jmur fit-tliet snin li ;ejjin u mbag[ad ibiddel ilver]joni u jg[id li forsi jinbnew skont id-domanda. Qal ukoll li /-child care centres b[alissa m’humiex jintu]aw fil-massimu tag[hom. Il-mi]ura ta/-child care centre li t[abbret fil-Ba;it g[andha fi stadju ta’ diskussjoni. Kif [abbar il-Ministru tal-Finanzi stess nhar it-Tnejn, il-Gvern kellu jo[ro; White Paper dwar it-twettiq ta’ din is-sistema li g[aliha vvota kwa]i erba’ miljun ewro.
Klinika privata fi Skyparks Business Centre Fil-bini ta’ Skyparks Business Centre fi]-]ona tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta, lbiera[ saret /eremonja ta’ ftu[ ta’ CHIC Med-Aesthetic Clinics fejn se jkunu offruti servizzi primarji tas-sa[[a, u servizzi ta’ tabib fil-[in tal-ftu[ tal-klinika kif ukoll trattamenti ta’ estetika. Il-klinika li se toffri wkoll servizzi ta’ prevenzjoni ta’ mard
fosthom testijiet medi/i u pjani ta’ kif wie[ed i[ares sa[[tu, infethet uffi/jalment millMinistru tas-Sa[[a, Godfrey Farrugia. Il-kumpannija bbenfikat minn fondi Ewropej ta[t l-iskema Innovation biex investiet f’teknolo;ija mill-aktar moderna g[at-trattament tal-;ilda billaser. Il-kumpannija se tkun qed
t[addem sistema komputerizzata ta’ records tal-pazjenti li jag[mlu u]u minn din il-klinika. Bi klima favorevoli u profesjonisti tajbin tas-sa[[a, ilkumpannija [abbret li se tkun qed tinvesti fis-settur turistiku tas-sa[[a hekk kif tara li pajji]na g[andu potenzjal f’dan is-settur.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
3
LOKALI
Ba;it nieqes mill-in/entivi g[ax-xog[ol g[all-persuni b’di]abbiltà Kuntrarjament g[all-inizjattivi introdotti minn Gvern Nazzjonalista, il-politika talPartit Laburista fil-Gvern qed twassal biex il-persuni b’di]abbiltà jkollhom tnaqqis flopportunitajiet ta’ xog[ol hekk kif il-ba;it g[as-sena d-die[la hu nieqes mill-in/entivi g[allpersuni b’di]abbiltà. Il-persuni b’di]abbiltà u lmi]uri li l-Gvern Laburista da[[al fl-a[[ar ba;it kienu trattati f’konferenza tal-a[barijiet mill-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[ax-Xog[ol u l-Persuni b’Di]abbiltà, id-deputat Stephen Spiteri, u l-kandidat g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Kevin Cutajar. Il-konferenza saret quddiem il-Kummissjoni Nazzjonali g[all-Persuni ‘Di]abbiltà f’Santa Venera. Id-Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri rrifera g[allmi]uri tal-ba;it u qal li l-ba;it fih ukoll xi mi]uri po]ittivi li komplew fuq dak li kien beda Gvern Nazzjonalista i]da fih diversi nuqqasijiet li permezz tag[hom il-Gvern Laburista mhux i]omm il-weg[di elettorali tieg[u mal-persuni b’di]abbiltà. Hu fakkar kif qabel l-a[[ar elezzjoni l-Partit Laburista kien wieg[ed li se jinvesti f’residenza g[all-persuni b’di]abbiltà i]da fl-a[[ar ba;it ma kienu vvutati l-ebda fondi g[al dan liskop. Stephen Spiteri fakkar kif din kienet weg[da ewlenija ta’ Joseph Muscat qabel l-elezzjoni
Il-Partit Nazzjonalista fisser f’konferenza tal-a[barijiet li ng[atat mid-Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri u mill-kandidat g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Kevin Cutajar quddiem il-bini il-Kummissjoni Nazzjonali g[all-Persuni ‘Di]abbiltà, li l-persuni b’di]abbiltà jistennew mill-Gvern appo;; b’inizjattivi konkreti biex jintegraw fid-dinja tax-xog[ol (Ritratt> Roberto Runza)
Fil-ba;it g[as-sena d-die[la l-Gvern Laburista naqqas il-vot g[all-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà u g[ar-residenzi g[all-persuni b’di]abbiltà i]da issa jidher li mhix fil-pjani tal-Gvern Laburista. Id-Deputat Nazzjonalista kompla li l-Gvern Laburista naqqas il-vot g[all-
Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà minn 840,000 ewro g[al 800,000 ewro. Dan meta, qablel l-a[[ar elezzjoni l-PL kien jippro;etta
Il-PN jilqa’ l-[atra ta’ Mark Anthony Falzon b[ala Chairman tal-Kumitat ORNIS Il-Professur Mark Anthony Falzon in[atar i/-Chairman il;did tal-Kumitat ORNIS. Fi stqarrija ma[ru;a millKelliem g[all-Ambjent, lI]vilupp Sostenibbli u l-Bidla fil-Klima, Charló Bonnici, ilPartit Nazzjonalista qal li jilqa’ l-[atra tal-Professur Falzon u ]ied li l-isfond akkademiku tieg[u b[ala antropologu, kif ukoll l-esperjenza tieg[u filkonservazzjoni, ]gur se jkunu utli sabiex iwettaq dmirijietu fit-tmexxija tal-kumitat li g[andu l-iskop li jag[ti pariri lill-Gvern dwar regolamenti
Il-PN awgura li l-Kumitat Ornis iwettaq dmirijietu b’mod ;ust filwaqt li fakkar li f’Marzu li g[adda l-Gvern Laburista kien b’g[a;;la ne[[a lil Mark Anthony Falzon mill-istess Kumitat marbuta mal-ka//a u nsib. Il-Partit Nazzjonalista qal li huwa po]ittiv li l-Gvern re;a’ [asibha dwar is-sehem talProfessur Falzon fuq dan ilkumitat wara li b’g[a;;la kbira f’Marzu 2013 qabad u
ne[[ie[ mill-istess kumitat. Il-Partit Nazzjonalista qal li jawgura li l-Kumitat ORNIS iwettaq dmirijietu b’mod ;ust u indipendenti ming[ajr ind[il mill-ebda na[a, inklu] millGvern.
lil din il-Kummissjoni b[ala katalista fis-settur tal-persuni b’di]abbiltà. Il-kandidat tal-PN g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Kevin Cutajar tkellem dwar irresidenzi g[all-persuni b’di]abbiltà u semma dik li kienet por;ettata f’G[awdex. Hu qal li Gvern Nazzjonalista kien ivvota nofs miljun ewro g[al dan il-pro;ett i]da fil-ba;it rivedut ta’ Gvern Laburista, dan
l-investiment tni]]el g[al 300,000 ewro waqt li issa dan re;a’ tnaqqas g[al madwar 70,000 ewro. Kevin Cutajar qal li dan lammont mhux bi]]ejjed biex isir il-pro;ett ippjanat millGvern Nazzjonalista u li minnu kienu se jibbenefikw il-persuni b’di]abbiltà f’G[awdex. Il-probabbiltà hi, sostna Kevin Cutajar, li dan il-pro;ett ma jsirx.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
4
QORTI
Somalu attakka Maltija waqt li kien fis-sakra Somalu ta’ 17-il sena mar xahar [abs wara li nstab [ati li kka;una ;rie[i [fief lil mara filwaqt li kien ta[t l-effett tal-alko[ol. Il-vittma, Sonia Gatt, irrakkontat kif fis-27 ta’ Ottubru li g[adda g[all-[abta tas-2pm, kienet flInternet Cafè fejn ta[dem fil-G]ira, meta xi [add [abbat mal-bieb ta’ dan il-[anut. Hi qalet li l-[anut kien mag[luq u anke nofs ix-shutter. Madankollu, qalet li hi marret tittawwal u rat lil ra;el jixxengel. G[all-ewwel [asbet li ried issigaretti u g[alhekk urietu li kien hemm il-magna barra. Minkejja dan, il-mara qalet li s-Somalu beda jg[ajjat li jrid il-birra u lighter, u beda j[abbat bis-sa[[a mal-bieb tal-[;ie;, tant li [asbitu se jkissru.
Il-Qorti trid t[ares is-sigurtà tas-so/jetà Maltija Fissret ukoll li dak il-[in bdiet tippanikja u minkejja li kienet tinsab wa[edha, marret tifta[lu bilmod [alli tara xi jrid. Kompliet tg[id li malli g[amlet hekk dan isSomalu taha daqqa f’wi//ha bissa[[a, tant li malli marret ti//ekkja fil-mera wara li g[alqet malajr, sabet wi//ha kollu a[mar.
Il-vittma spjegat li kien hemm persuna li [are; lil dan is-Somalu mill-[anut tag[ha g[alkemm qalet li ma tafx min kien. Ammettiet li ]baljat li kienet fet[et u ma /emplitx lill-pulizija minflok. Minkejja dan, qalet li kif telaq dan ir-ra;el kompliet timxi warajh biex kif jaslu l-Pulizija tkun tista’ tidentifikah. Tiftakar li staqsiet lil dan is-Somalu x’kienet g[amlitlu u qalet li dan f’xi [in offendiha. Xehed ukoll l-Ispettur Jonathan Ransley li semma kif is-Somalu ammetta li g[andu l-vizzji tal-alko[ol u tas-sigaretti. Qal li s-Somalu kien sostna li j[obb jixrob il-vodka u dakinhar kien xorob tliet fliexken vodka. Qallu wkoll li dakinhar kien mar Paceville jixrob, i]da sostna li wara ma kienx jiftakar li sawwat lil mara jew inkella li mar il-G]ira. Mitlub jixhed, is-Somalu Hassan Abdilahi Abdiwasa ammetta li kien xurban. Qal li hu ilu hawn Malta g[al dawn l-a[[ar disa’ xhur u li beda jixrob minn mindu wasalna f’pajji]na. L-avukat Joe Ellis li kien qed jiddefendi lis-Somalu, qal li l-azzjonijiet tal-akku]at kienu mag[mulin ta[t l-effett tal-alko[l. Minkejja dan, fl-g[oti tas-sentenza tieg[u l-Ma;istrat Carol Peralta qal li hu jrid i[ares is-sigurtà tas-so/jetà Maltija u g[alhekk ikkundannah g[al xahar [abs fejn minnhom g[andhom jitnaqqsulu l;ranet li di;à skonta.
It-test tas-sewqan li kienet qed tag[mel tfajla twaqqaf [esrem wara ftit minuti bl-e]aminatur [are; mill-karozza, waqqaf vettura o[ra li kienet g[addejja u rikeb mag[ha
Mhux [atja li ppruvat tikkorrompi e]aminatur Tfajla ta’ 23 sena li falliet mille]ami tas-sewqan g[al seba’ darbiet, ma nstabitx [atja li ppruvat tikkorrompi lill-e]aminatur tag[ha. Il-Qorti preseduta millMa;istrat Audrey Demicoli [asset li l-akku]i kienu bba]ati biss fuq limpressjoni li kellu dan l-e]aminatur. Il-Qorti semg[et kif Ruth Camilleri mir-Rabat, marret g[attest tal-karozza fid-29 ta’ Jannar tal-2010 u l-e]aminatur tag[ha kien Harry Saliba. Irri]ulta li wara ftit minuti minn mindu beda t-test, dan twaqqaf [esrem mill-e]aminatur li [are; mill-karozza, waqqaf vettura o[ra li kienet g[addejja u rikeb mag[ha. Filwaqt li telaq minn fuq il-post, Camilleri baqg[et hemm wa[edha. Ftit tal-[in wara, Saliba kellem lis-superjuri tieg[u u g[amel rapport mal-Pulizija li kien ra lil Camilleri dda[[al idejha fil-but. Hu kien qal fir-rapport li millesperjenza li kellu seta’ jifhem li
Il-Qorti qalet li l-e]aminatur mexa fuq impressjoni li kellu u ma kien ra xejn minn dak li allega meta xehed fil-pro/eduri tal-Qorti dan il-;est kien ifisser li t-tfajla kienet se tipprova tikkorrompih. Min-na[a tag[ha, it-tfajla /a[det dan u spjegat kif wara li da[let fil-vettura u kellha diffikultà biex tistartja l-karozza, kien l-e]aminatur li g[enha filwaqt li staqsiha x’kien ix-xog[ol li tag[mel. Hi spjegat ukoll lill-e]aminatur li kienet irrabjata li l-Awtorità dwar it-Trasport (ADT) kienu qeg[din jaqbdu mal-irqaqat biex nies b[alha ma jg[addux. Qalet ukoll li malli qal dan lil Saliba, hu kien beda jitfantas u deher irrabjat u g[alhekk qaltlu li ma kinitx qeg[da tirreferi g[alih biex tikkalma s-sitwazzjoni. It-tfajla qalet li l-basket tag[ha kien fuq wara tal-karozza u fl-ebda [in ma
tat xi flus lill-e]aminatur. Qalet ukoll li sussegwentement kienet re;g[et g[amlet dan it-test u din id-darba g[addiet. Il-Qorti qalet li Saliba kien ibba]a fuq dak li assuma li kien se ji;ri hekk kif dawn l-affarijiet ;ieli sema’ bihom u g[alhekk malli ra dawk il-movimenti, interpretahom b’tali mod li [aseb li kienet se tikkorrompih. Semmiet ukoll kif Saliba kien qal li ma rax il-flus i]da kien be]a’ g[ax ma riedx ji//appas ma’ dawn l-affarijiet. Il-Qorti [asset li Saliba mexa fuq impressjoni li kellu u fil-fatt ma kien ra xejn minn dak li allega meta xehed fil-pro/eduri tal-Qorti. Kien g[alhekk, li Ruth Camilleri ;iet illiberata minn kull akku]a.
Tune]in jin]amm arrestat Farhat Bouchehioua, Tune]in ta’ 59 sena residenti Malta, ;ie mixli fil-Qorti li l-{add li g[adda fil-Knisja Envan;elistika tal-Mosta, [ebb g[al martu Rosianne. Hu ;ie mixli wkoll li darbtejn, f’Ottubru, segwa lil martu u wliedu bil-karozza
tieg[u tat-tip Mercedes f’Birkirkara u l-Mosta. It-Tune]in kien mixli wkoll li kiser il-kundizzjonijiet imposti fuqu mill-Ma;istrat Carol Peralta f’]ew; digrieti li ng[ataw din issena stess. Kollox jindika li lmara marret g[al servizz
reli;ju], fl-Evangelic Baptist Church, u hu mar hemmhekk u nqala’ argument bejniethom. FilQorti ntqal li l-mara xe[[titlu tazza kafé u hu ta daqqa ta’ ponn. It-Tune]in qal li x’[in ratu lmara ;ibdet lit-tifel u hu rrabja u mar jikkonfrontaha.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
5
LOKALI
Aktar [atriet g[al persuni vi/in il-Partit Laburista L-eksSegretarju :enerali tal-PL jing[ata t-tielet [atra L-eks-Segretarju :enerali talPartit Laburista Jimmy Magro mhux qed jiekol biss minn ]ew;t i[luq imma minn tlieta. Il-Gvern Laburista fl-a[[ar xhur [atru wkoll Direttur fuq il-Bord talKorporazzjoni g[as-Servizzi talIlma. Wara li fl-a[[ar jiem In-Nazzjon ]vela kif l-eks-Segretarju :enerali tal-Partit Laburista jir/ievi eluf ta’ ewro b[ala Segretarju E]ekuttiv tal-Asso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali u fl-a[[ar xhur in[atar Chairman ta’ a;enzija fi [dan ilMalta Enterprise li se timmani;;ja pro;etti ma;;uri fosthom il-Life Sciences Centre, jirri]ulta wkoll li Jimmy Magro n[atar ukoll millGvern Laburista b[ala Direttur filBord tal-Korporazzjoni g[asServizzi tal-Ilma. Dan il-;urnal hu infurmat ukoll li Jimmy Magro qed jag[mel u]u minn karrozza BMW tal-Gvern u li g[andu xufier. Fl-a[[ar jiem, In-Nazzjon ippublika informazzjoni minn dokumenti li juru li mill-Asso/jazzjoni talKunsilli Lokali biss, Jimmy Magro qed jir/ievi eluf ta’ ewro. F’Settembru 2013 biss da[[al kwazi 5,000 ewro minbarra madwar 2,000 ewro o[ra biex ikopru fost l-o[rajn safar li attenda f’isem l-Asso/jazzjoni fosthom safriet f’Berlin u Istanbul. Dwar il-kariga li ng[ata Jimmy Magro fil-Malta Enterprise hemm skiet totali hekk kif In-Nazzjon baqa’ ming[ajr twe;iba meta bag[at mistoqsijiet lill-Uffi//ju tal-Komunikazzjoni tal-Malta Enterprise dwar is-salarju u l-kundizzjonijiet ta’ xog[ol ta’ Jimmy Magro. Il-[atra ta’ Jimmy Magro filMalta Enterprise ma kinitx l-unika [atra li saret fl-a[[ar ;img[at, hekk kif dan l-;urnal jista’ ji]vela wkoll li fl-a[[ar jiem kien hemm bidliet f’karigi g[oljin fis-settur tas-Sa[[a. Fost dawn kien hemm il-kariga importanti ta’ Superintendent tasSa[[a Pubblika f’pajji]na fejn Dr.Ray Busuttil ma ;iex ikkonfermat f’din il-kariga wara li skadielu l-kuntratt. Busuttil hu probabbilment l-aktar persuna kwalifikata
Transport Malta ma tikkonsultax mal-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta Taqleb de/i]joni tal-kunsill lokali b’ma;;oranza Nazzjonalista u tapprova parke;; f’zona mag[luqa g[at-traffiku
f’Malta fejn tid[ol is-Sa[[a Pubblika. Il-kuntratt tieg[u ma ;;eddidx mill-Gvern pre]enti u minfloku ntg[a]el Richard Zammit. Ray Busuttil kien strumentali biex is-servizz tas-sa[[a f’pajji]na jimxi ‘l quddiem u fl-a[[ar snin serva wkoll b[ala deputat Chairman ta’ wie[ed mill-kumitati re;jonali fi [dan l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO), bil[idma tieg[u f’dan il-kumitat i;;ib ri]ultati po]ittivi g[al pajji]na, fosthom biex kienet organizzata g[all-ewwel darba f’Malta laqg[a ta’ kumitat re;jonali talWHO. G[al din il-konferenza li saret f’Settembru 2012 kienu attendew it-28 Ministru tas-Sa[[a tal-pajji]i tal-Unjoni Ewropea, il-Prin/ipessa tad-Danimarka, id-Direttur :enerali tal-WHO u 480 delegat. Matul din il-konferenza kien ;ie ffirmat ftehim bejn il-Gvern Malti u lOrganizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a. Zsuzanna Jakab, id-Direttur Re;jonali tal-WHO kienet ddikjarat li Malta hi mudell g[allEwropa fis-sa[[a pubblika. ?aqliq ie[or fis-settur tas-sa[[a pubblika kienet it-tne[[ija minn kariga ta’ Direttur tas-Sa[[a Pubblika ta’ John Attard Kingswell biex minfloku n[atar Clive Tonna. Fl-a[[ar ;ranet thabbar ukoll li jumejn ilu s-Sindku Laburista taxXg[ajra Anthony Valvo n[atar Chairman tal-kumpannija Malpro li hi l-propjetarjà tal-bini talKummissjoni G[olja Maltija, f’Londra. Valvo kien di;à ng[ata kariga o[ra mill-Gvern Laburista meta n[atar ming[ajr sej[a pubblika b[ala Kap Ezekuttiv tal-ARMS, i]da tne[[a ftit wara minn din ilkariga. L-istess Gvern kien [atru wkoll b[ala Deputat Chairman talMIMCOL. Fost il-membri l-o[ra li n[atru fuq il-Bord tad-Diretturi talMalpro hemm ukoll Monica Vella li mhux /ar jekk hix il-Vi/i Sindku Laburista tax-Xewkija, G[awdex, u anke Jack Calamatta li kien Segretarju :enerali tal-GWU.
G[al darba o[ra , Transport Malta injorat de/i]joni tal Kunsill Lokali tal - Belt Valletta fuq materji li jittrat taw it - toroq tal - Belt Kapitali . Fil - laqg[a li saret f ’ Ottubru 20 1 3 , il - Kunsill Lokali tal Belt Valletta b ’ ma;;oranza Nazzjonalista vvota kontra l proposta ta ’ Transport Malta li parti minn Triq Melita li hija zona pedonali bejn Triq Merkanti u Triq San Pawl , jibda jsir parking fiha bejn is 7pm u s - 7am . Dwar din id - de/i]joni kien hemm erba ’ kunsillieri li vvutaw kontra l - proposta ta ’ Transport Malta u tlieta li vvutaw favur . Wara din il laqg[a , il - Kunsill Lokali informa lil Transport Malta li ma jaqbilx li jsir parking f ’ din iz - zona pedonali li tins ab fi/ - /entru tal - belt kapitali . Minkejja li kienet infurma ta b ’ din il - po]izzjoni tal Kunsill Lokali , Transport Malta minflok iddiskutiet mal - Kunsill Lokali , injorat id - de/i]joni tieg[u u tat il permess biex jibda jsir park ing fit - triq ming[ajr ma qatt
av]at lill - Kunsill bid de/i]joni tag[ha . Il - Kunsill Lokali sar jaf bid - de/i]joni finali ta ’ Transport Malta wara li fl a[[ar jiem twa[[lu tabelli li juru l - [inijiet il - ;odda meta wie[ed jista ’ jipparkja f ’ din il - parti ta ’ Triq Melita .
De/i]joni o[ra minn Transport Malta kontra dak li jidde/iedi l-Kunsill Lokali tal-Belt Persuni li tkellmu ma ’ dan il - ;urnal qalu li wara din id de/i]joni imposta minn Transport Malta , min[abba li din hi zona pedonali , min jip parkja fi Triq Melita issa se
jkollu jg[addi minn zoni pedonali o[ra biex ikun jista ’ jo[ro; minn din it - triq . Din hija de/i]joni o[ra minn Transport Malta li tmur kontra dak li jidde/iedi l Kunsill Lokali li hu ffurmat minn rappre]entanti eletti f ’ isem ir - residenti tal - Belt Valletta . Din id - de/i]joni ssegwi dik li ttie[det dwar Triq San Mark li ;iet triq two way minkejja d - di]approvazzjoni tal - Kunsill Lokali . F ’ kummenti lil In - Nazzjon , is - Sindku tal - Belt Valletta , Alexiei Dingli , qal li l Kunsill Lokali sar jaf bid de/i]joni dwar Triq Melita wara li twa[[lu t - tabelli fil waqt li kien infurmat dwar id de/i]joni fuq Triq San Mark wara li r/ieva informazzjoni mir - residenti stess li tne[[a xi parke;; tar - residenti . Is - Sindku qal ukoll li l - parti fi Triq San Mark li ;iet two way hija perikolu]a u l Kunsill Lokali r/ieva lmenti min - nies li rrappurtaw li hija perikolu]a u jistg[u jsiru in/identi gravi .
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
6
PARLAMENT
Skema li se tbig[ xi [a;a ta’ g[o]]a kbira g[all-poplu Malti Waqt li fil-Parlament kompliet id-diskussjoni dwar l-abbozz ta’ li;i li jemenda l-att dwar i//ittadinanza, aktar deputati talOppo]izzjoni komplew bl-argumenti tag[hom g[aliex din illi;i m’g[andhiex ti;i approvata mill-Parlament. Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina qal li l-abbozz ta’ li;i li jrid iressaq il-Gvern dwar i//ittadinanza waqqa’ l-maskra tal-Partit Laburista. L-iskema li qed jipproponi l-Gvern Laburista hi l-aktar wa[da r[isa u qed issir biss bl-iskop li lGvern jakkwista aktar flus ming[ajr mhu jag[ti kas taleffetti tag[ha. Toni Bezzina staqsa g[aliex il-bejg[ ta/-/ittadinanza ma kienx inklu] fil-programm elettorali. Hu qal li minflok somma flus li jmorru g[and il-Gvern, ilpoplu kien japprezza aktar kieku dawk il-flus marru fil-but tieg[u billi min japplika g[a/-/ittadinanza jinvesti bis-serjetà f’pajji]na billi jo[loq opportunitajiet ta’ xog[ol. Id-Deputat Nazzjonalista qal /-/ittadinanza hi rabta malpajji] u mhix xi [a;a li wie[ed g[andu ju]aha biex jinqeda biha. Min se jakkwista /-/ittadinanza se jibbenefika minn diversi benefi//ji b[al sa[[a u edukazzjoni b’xejn. Jista’ jg[addi minn pajji] g[al ie[or fl-Ewropa ming[ajr xkiel u jista’ wkoll igawdi l-vanta;; li jid[ol
Li;i li waqqg[et il-maskra tal-Partit Laburista – Toni Bezzina
fl-Istati Uniti ming[ajr vi]a. Toni Bezzina qal li l-pass li qed jie[u l-Gvern hu insult lejn dak kollu li hu Malti. L-Oppo]izzjoni lesta tikkollabora biex din il-li;i tkun wa[da li tag[mel ;id lill-pajji]. Jekk il-Gvern jibqa’ ma jridx jisma’ u jsib kunsens, lOppo]izzjoni ma teskludi xejn u lesta wkoll tirtira /-/ittadinanza
ta’ min ikun akkwistaha b’din illi;i tinten. Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li kelliema talGvern ippruvaw ixebbhu l-iskemi ta’ dan l-abbozz mal-iskema tax-xiri ta’ proprjetà minn barranin f’paji]na. Dik l-iskema, li twaqqfet min[abba /erti abbu]i li beda jsir minnha, kienet tag[ti /erti drittijiet lix-xerrej fir-rigward ta/-/ittadinanza. ?ensu Galea qal li hu inkwetanti l-fatt li filwaqt li kul[add jaf min huma /-/ittadini Maltin, min se jakkwista /-/ittadinanza permezz ta’ din il-li;i se jibqa’ mistur minn kul[add li sar Malti. ?ensu Galea semma kummenti li saru minn esponent Laburista, Farrugia Sacco li esprima l-[sieb tieg[u fis-sens li ma jridx jara li din il-li;i sservi biex biha jinqdew persuni Asjati/i. Farrugia Sacco semma
Li;i biex tibbilan/ja n-nuqqasijiet fid-d[ul tal-Gvern
lill-Gvern ta’ Joseph Muscat li tilef il-boxxla morali. Hu ironiku l-fatt li filwaqt li sa ftit tax-xhur ilu, il-Prim Ministru Joseph Muscat ma kien jag[ti lebda valur li/-/ittadinanza Ewropea, issa jrid ibig[ha u jinqeda biha biex jakkwista ftit eluf ta’ ewro g[al dak li qed jiddeskrivi b[ala investiment so/jali.
– Michael Gonzi
g[as-sena d-die[la jiddependi minn din il-li;i g[aliex jista’ ju]aha b[ala mezz biex dak li ma jirnexxilux ida[[al, jibbilan/jah bid-d[ul minn din il-li;i g[aliex ma fiha l-ebda limitu ta’ kemm-il passaport ibig[. Dak li qed tipproponi din illi;i se j/ekken lill-kull Malti u G[awdxi g[aliex l-g[ajxien tieg[u se jkun jiddependi minn kemm barranin jakkwistaw ilpassaport Malti. Il-passaport se jing[ata lil nies li g[aliex jistg[u j[allsu somma ta’ 650,000 ewro, jistg[u ji;u jaqg[u u jqumu minn dak li g[adda dan il-poplu biex akkwista d-dinjità tieg[u Il-vanta;; ta’ nazzjon. mill-g[oti Il-passaport u /-/ittadinanza saru ekwivalenti g[al cheque ta/-/ittadinanza book. Jekk wie[ed g[andu biex g[andu jkun i[allas, jakkwista /-/ittadinanza. favur il-poplu Min m’g[andux mezzi bi]]ejjed jista’ jinsa li jikseb l-istess dritti- ?ensu Galea jiet. Michael Gonzi qal li min ma jinteressahx mill-pajji] u jrid lill-eks Ambaxxatur Malti Arvid biss il-vanta;;i ta/-/ittadinanza, Pardo li kien ing[ata /-/ittadi- allura lanqas jist[oqqlu li jkollu nanza. l-istess vanta;;i ta/-/ittadini Id-Deputat Nazzjonalista qal li Maltin veri. l-membri tal-Gvern jiddejqu li Id-Deputat Nazzjonalista jissemma l-ka] ta’ Shiv Nair. George Pullicino qal li din il-li;i Dan il-ka] ma jistax ji;i injorat hi prova /ara kemm il-Prim min[abba l-fatt li ;ie fi ]mien li Ministru Joseph Muscat jara u fih hemm rilevanza kbira dwar l- jsarraf kollox fi flus. Dan iwasanali]i tal-persuni li jkunu jridu sal messa;; ta’ Gvern li jixtri u jakkwistaw i/-/ittadinanza. jinxtara. Dan l-abbozz hu ftehim ?ensu Galea qal li hu diffi/li li sigriet ie[or minn sensiela li wie[ed jag[ti valur li/-/ittadi- g[amel Joseph Muscat anke nanza. G[alhekk ma jistax meta kien fl-Oppo]izzjoni. jifhem fuq liema kriterju lGeorge Pullicino qal li anke Gvern wasal g[all-konklu]joni meta kien g[adu fil-kariga ta’ tal-valur li g[amel. Id-Deputat Kap tal-Oppo]izzjoni, Joseph Nazzjonalista qal li l-Gvern, Muscat g[amel ftehim sigriet anzi l-Parlament s[i[ irid jara li mal-awtoritajiet ?ini]i waqt skema b[al din tkun ta’ vanta;; ]jara li g[amel fl-2010. li jitgawda mill-poplu kollu. Hu Id-Deputat Nazzjonalista g[alhekk importanti li li;i b[al fakkar fl-akku]a li kien g[amel din issir wara diskussjoni serja Duminku Mintoff lill-Gvern ta’ biex jinstab kunsens s[i[. Alfred Sant meta qallu li kien Id-Deputat Nazzjonalista Gvern li tilef il-boxxla so/jali. Michael Gonzi qal li l-ba;it Illum Mintoff kien ]gur jakku]a
Messa;; ta’ Gvern li jixtri u jinxtara – George Pullicino
Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-Gvern Laburista jrid i]omm kollox sigriet kif g[amel fil-ka] tal-konsulent tal-Prim Ministru Shiv Nair. Dan hu prova o[ra /ara b’liema serjetà ja;ixxi lGvern meta jag[mel id-due diligence. George Pullicino qal li l-fatt li l-kumpanija mqabbda millGvern bdiet tbig[ l-iskema qabel kien ippubblikat l-abbozz, juri nuqqas ta’ rispett lejn ilParlament s[i[ u aktar u aktar lejn l-istess Membri Parlamentari fuq in-na[a talGvern.
Parlament g[andu jara li ddiskussjonijiet isiru b’serjetà u jing[ata valur lil diskussjoni serja. Id-Deputat Nazzjonalista David Agius qal li din hi li;i importanti g[aliex dak li hu propost mill-Gvern hu li;i li l-uniku vanta;; li se jakkwista minnha l-pajji] hu somma flus. David Agius qal li l-mod kif qed jimxi dan il-Gvern wassal biex kollox jiddependi millflus. Hu kkwota kummenti li saru dan l-a[[ar mill-Isqof Aw]iljarju dwar din il-li;i li fost affarijiet o[ra staqsa jekk kienx hemm b]onn li l-pajji] jasal biex ibig[ i/-/ittadinanza. David Agius qal li b’dan latte;;jament il-Gvern qed juri li tilef kull sens morali u li luniku sens li fadallu hu dik monetarju. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa minn fejn se jkunu ;ejjin il-flus g[ax-xiri ta/-/ittadinanza. Hu qal li se jitqanqlu [afna mistoqsijiet dwar min se jkunu l-persuni li jakkwistaw i//ittadinanza. Se jkun hemm dubji serji dwar il-fatt li l-ismijiet tal-persuni li se jsiru /ittadini se jibqg[u mistura.
L-uniku vanta;; tal-iskema hu l-akkwist ta’ somma flus – David Agius
Il-Gvern g[andu jara li jag[ti valur lis-su;;erimenti li ng[atawlu – Albert Fenech
Id-Deputat Nazzjonalista Albert Fenech qal li ma jara xejn [a]in li pajji] ibig[ /ittadinanza i]da l-Gvern g[andu jara li jag[ti valur lil su;;erimenti li saru min-na[a tal-Oppo]izzjoni. Din hi li;i importanti u l-
David Agius staqsa x’se ;;ib i]jed minbarra flus din il-li;i g[all-poplu Malti. Hemm riskju kbir li tattira nies mhux onorabbli. Il-Gvern qed jg[id li dan labbozz se jg[in biex jittaffa l-pi] minn fuq il-poplu Malti. Id-Deputat Nazzjonalista qal li jinsab /ert li l-poplu Malti lest jerfa’ parti minn xi pi] li jista’ jkun hemm, imbasta ma jirriskjax li jitlef ir-reputazzjoni tal-pajji] a skapitu ta’ persuni ta’ karattru dubju].
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
8
OPINJONI
Dilettanti]mu li j;eg[ilna nist[u Fil-[ajja pubblika hemm ilb]onn ta’ livelli g[olja ta’ m;iba. Fost din l-im;iba hemm id-diskors. Dak li jing[ad minn uffi/jali pubbli/i jrid ikollu ssewwa b[ala l-ba]i tieg[u, irid ikun ibba]at fuq ri/erka serja u jrid ukoll jirrispetta lintelli;enza tal-poplu. Kul[add jista’ jie;u ]ball, g[alhekk id-dmir tal-kelliem huwa li jkun ]gur minn dak li jg[id. Il-Partit Laburista filGvern ;ab mieg[u attitudni li kollox mhu xejn. Kollox jg[addi. X’differenza hemm bejn kelma u o[ra? Fil-qasam talimmigrazzjoni Joseph Muscat qed ju]a l-kliem ‘illegali’ u ‘irregolari’ skont l-udjenzi li jkollu quddiemu. Dan huwa nuqqas serju g[ax jo[loq pre;udizzju f’mo[[ dawk li huma disposti li j[arsu lejn o[rajn b[ala bnedmin inferjuri. Li ti;;eneralizza huwa di;à ]ball. Li tag[]el apposta kelma flok o[ra huwa ]ball akbar. La qed nikteb dwar l-immigrazzjoni huwa tajjeb li l-qarrejja ji;u mg[arrfa dwar stqarrija li g[amel Joseph Muscat b[ala Prim Ministru ta’ Malta fl-a[[ar laqg[a Summit tal-Unjoni Ewropea. Muscat stqarr li l-programm immexxi mill-a;enzija Frontex g[ar-ripatrijazzjoni ta’ immigranti li ma jing[atawx iddritt tal-a]il hemm b]onn li jibda. Joseph Muscat b’atte;;jament irresponsabbli
Dan huwa programm iffinanzjat totalment mill-Unjoni Ewropea. Muscat qal ukoll li lbidu ta’ dan il-programm g[andu jing[ata priorità. Meta qrajt dan ir-rapport filgazzetti, kien da[alli dubju f’mo[[i jekk dak li qal Muscat fi Brussell hux sewwa jew le. Ma kelliex [in ni//ekkja. Mela nhar it-Tlieta deher rap-
Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
meta tkellem dwar it-turi]mu u n-numru ta’ studenti barranin li ji;u Malta biex jistudjaw lIngli]. U rajnieh ukoll jippo]a jinawgura pro;etti li bena lPartit Nazzjonalista fil-Gvern. Kummissarju tal-Pulizija b’atte;;jament irresponsabbli La qed nikteb dwar ir-responsabbiltà tal-kelma minn uffi/jali
Quddiem il-problema tal-immigrazzjoni irregolari Joseph Muscat mhux jag[raf jiffa//ja l-kwistjoni b’maturità i]da [afna drabi jag[]el li jilg[ab g[all-gallarija
port f’Times of Malta miktub minn Ivan Camilleri. Beda biex kiteb li sorsi fl-UE kienu sorpri]i g[all-a[[ar b’dik l-istqarrija tal-Prim Ministru Malti. G[ax il-fatti juru li l-Frontex ilha topera dan il-programm ta’ ripatrijazzjoni minn Malta [ames snin s[a[. Malta di;à [adet sehem fi sbatax l-operazzjoni li kienu jinvolvu 113 immigrant illegali. Dawn ma kellhomx id-dritt li jing[ataw l-istatus ta’ refu;jati. Imma r-rapport kixef [a;a o[ra li wriet kemm il-Prim Ministru tieg[ek u tieg[i ma kienx
ippreparat biex jg[id dak li kellu jg[id fi Brussell. Kelliem tal-UE kkummenta li Malta flimkien ma’ disa’pajji]i o[rajn [adu sehem f’operazzjoni ta’ ripatrijazzjoni f’Awwissu li g[adda meta Muscat kien ilu Prim Ministru sitt xhur. Erbg[in immigrant illegali ntbag[tu lura n-Ni;erja minn Malta u l-istess missjoni kienet ;abret immigranti o[rajn mill-Finlandja, il-Bulgarija, Franza, il-:ermanja, l-Ungerija, il-Portugall, is-Slovenja u lI]vezja. Dawn il-fatti juru li l-Prim Ministru Malti mar Brussell
b’nuqqas serju ta’ preparazzjoni g[ax kliemu ma kienx ibba]at fuq il-fatti. Episodji b[al dawn juru d-dilettanti]mu ta’ Joseph Muscat li sfortunatament i[amme; lilna lkoll. Prim Ministru Malti li ma jafx x ’ qed ji;ri f ’ pajji]u , dwar materja ta[raq li hi fuq fomm kul[add. Rajna u smajna wkoll lil Joseph Muscat jitkellem dwar lekonomija ta’ Malta b[ala storja ta’ su//ess fuq stazzjonijiet barranin tal-a[barijiet biex imbag[ad kwa]i jg[id l-oppost meta jkellem lill-partitarji tieg[u. Rajnieh jag[mel l-istess
pubbli/i ma nistax ma nsemmix il-kumment tal-Kummissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammit dwar is-sentenza tal-Qorti talMa;istrati fil-ka] infami ta’ Norman Vella. {alli n;ib il-kumment kif qrajtu jien: This is thelowest of the lowest court. Dan huwa kumment li g[andu j[ammar wi// min qalu. Kull Qorti g[andha ddinjità tag[ha irrespettivament mil-livell tag[ha fis-sistema ;udizzjarja tag[na u b[ala tali g[andha d-dritt li tkun rispettata minn kul[add u b’mod spe/jali mill-og[la uffi/jal tal-Puli]ija f’Malta. X’e]empju qed jing[ata lill-bqija tal-puli]ija, li [afna minnhom huma involuti filQrati tal-Ma;istrati ta’ kuljum? Meta ntqal li g[al dan ilGvern immexxi minn Joseph Muscat kollox jg[addi u xejn mhu xejn, ma kontx na[seb li dan il-virus kien se jixtered daqshekk malajr fost persuni li l-po]izzjoni tag[hom titlob serjetà kbira fi kliemhom.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Id-d[ul tal-[las g[as-servizzi tas-sa[[a Il-ba;it li l-gvern tal-Prim Ministru Muscat ressaq nhar it-Tnejn hu evidenti li [eba [afna minn dak li messu qal. U diversi affarijiet li messu qal kienu dwar il-qasam tas-sa[[a li hu element importanti fis-sistema tas-solidarjetà bejnietna. Ebda solliev g[all-istennijiet u n-nuqqas ta’ medi/ini b’xejn Fid-diskors tal-ba;it, il-ministru tal-finanzi ammetta li l-qag[da tal-istennijiet fl-isptar u l-medi/ini neqsin hi gravi u ur;enti. Kul[add jaf x’qed jg[idu n-nies, anke votanti Laburisti, dwar ilqag[da li aggravat mill-elezzjoni ’l hawn. Imma l-gvern m’offrielhom l-ebda solliev. Medi/ini li rari kienu out of stock issa huma Hemm numru ta’ medi/ini li suppost jing[ataw b’xejn li qatt jew rari kienu out of stock qabel, imma issa huma neqsin u qed ikollhom jinxtraw. U dan jikser fil-prattika l-prin/ipju li s-servizzi pubbli/i tas-sa[[a g[andhom ikunu b’xejn, fosthom il-medi/ini li l-gvern jag[ti lil dawk bi d[ul baxx u lil kull min g[andu mard kroniku. Is-soluzzjoni vera g[all-persuna li qed tbati Il-Partit Nazzjonalista fl-elezzjoni wieg[ed l-aktar [a;a effettiva biex isolvi l-problema g[al min tassew qed ibati: li meta xi [add li hu intitolat g[al medi/ina b’xejn ma ting[atalux, ikun jista’ jixtriha u l-gvern ikollu jikkumpensah. Dan jiffoka fuq ilpersuna li qed tbati u jsolvilha l-problema, mhux jag[milha osta;; tar-rapporti. Ir-roadmap li ma te]istix Min-na[a l-o[ra, dak li llum hu Prim Ministru, Joseph Muscat, qal li kellu roadmap, biex, skont kif irrepeta hu, il-medi/ini out of stock ikunu [a;a tal-passat. Imma l-medi/ini out of stock qed isiru ag[ar u Muscat fil-ba;it wieg[ed biss rapporti. Qasam tas-sa[[a fejn issa Muscat da[[al il-[las Jekk g[adu mhux /ar li l-gvern ta’ Muscat qed iwettaq dak li dejjem emmen Edward Scicluna – li s-sa[[a b’xejn hi lussu – hemm qasam tas-sa[[a ie[or fejn il-gvern ta’ Muscat issa da[[al bi/-/ar u g[all-ewwel darba [las fis-servizz pubbliku tas-sa[[a – it-trattament tal-fertilità g[all-koppji li jsibu diffikultà jnisslu ttfal. Dan issa se jkun bi [las. Muscat g[amel is-snin jitbekka g[all-koppji li ma setg[ux inisslu... Il-ministru tal-finanzi din ma qalhiex
fil-ba;it g[ax inkella konna nindunaw kemm kien di]onest Muscat qabel l-elezzjoni. Muscat kien ilu s-snin jitbekka g[all-koppji bi problemi ta’ fertilità u kien jg[id li jifhimhom g[ax kien fil-qag[da tag[hom. Dawn il-koppji f’Muscat raw wie[ed minnhom. ...imma issa hu /ar li remiehom u mag[hom rema prin/ipju importanti Imma issa Muscat jidher kemm inqeda bihom – u]a propju lilhom biex da[[al [las fis-servizzi pubbli/i tas-sa[[a. Mhux biss u]a lil dawn il-koppji u remiehom, imma Muscat u]ahom u mag[hom rema prin/ipju importanti tas-solidarjetà f’pajji]na.
Fl-a[[ar jiem ir/ivejna numru ta’ ritratti li juru skart mormi illegalment fuq Kemmuna, inklu] skart tal-kostruzzjoni. Persuni li tkellmu mag[na u li spiss i]uru l-g]ira bir-roti tag[hom jew biex iqattg[u l-lejl hemm, qalu li l-g]ira tkun mg[assa mill-pulizija u tkun mi]g[uda bit-turisti. G[alhekk huma ma jistg[ux jifhmu kif min rema l-iskart t[alla jag[mel dan ming[ajr ma induna [add. Minbarra l-iskart, fil-passa;;i tul il-g]ira tferrex ukoll ammont ta’ [;ie; li spiss ikkaw]a [sara fir-roti ta/-/iklisti. Nag[tu sehemna lkoll.
Ma qalx li kollox se jsolvi^
Il-Ministru Joe Mizzi fta[ar [afna fil-kampanja elettorali li lPartit Laburista jaf kif se jsolvi u jtejjeb is-servizz tat-trasport pubbliku f’pajji]na. I]da wara tmien xhur filgvern, xejn g[adu ma solva. Ne[[a l-bendy buses u g[adu ma ftihemx mal-kumpanija Arriva. Nistaqsi x’qieg[ed jistenna l-Ministru Mizzi wara li tant fta[ar li l-Partit Laburista
kellu pjan lest g[at-trasport pubbliku? Il-konklu]joni tieg[i hi li millkliem g[all-fatti hemm ba[ar jikkumbatti. Lanqas ma naf jekk kif il-Ministru Mizzi jbiddel ilkundizzjonijiet, inkunux a[jar jew ag[ar milli qeg[din illum. L. Borg {al Tarxien
ssir fit-8 ta’ Di/embru. In[e;;e; minn issa, li g[adna fil-[in, biex id-deputati u l-kandidati kollha jorganizzaw inizjattivi biex jin;abru l-flus g[al dan il-g[an. Hemm b]onn li kul[add jag[mel dmiru biex ikollna ;abra tajba li tg[in lill-partit iqum fuq saqajh. G. L. Camilleri Il-Furjana
Nag[tu sehemna lkoll
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
Ninsabu xahar ’il bog[od mill-maratona ta’ ;bir ta’ fondi g[all-Partit Nazzjonalista li se
25 sena ilu f’In-Nazzjon Is-Segretarju Parlamentari Pierre Muscat kien qal fil-Parlament li l-films pornografi/i li kienu nxtraw mill-amministrazzjoni So/jalista u li g[alihom kienu ntefqu eluf kbar, kienu jinsabu fil-konfini tal-bini talParlament biex il-membri tal-Kamra, jekk jidhrilhom, ikunu jistg[u jispezzjonawhom. Il-Partit Nazzjonalista re;a’ sfida lill-GWU tg[id jekk tafx li t-Tarzna, fl-isforzi tag[ha biex i;;ib il-’Karin B’ f’Malta, insiet fost lo[rajn li wie[ed mill-argumenti g[aliex ilGvern g[andu jbiddel id-de/i]joni tieg[u hi li l-union ma kinitx se tqajjem problemi fuq din il-bi//a xog[ol. Fl-Istati Uniti kien se ji;i elett president ;did, l-40 wie[ed fl-istorja tal-pajji]. G[alkemm rapporti kienu qed jg[idu li ttaqtig[a kienet se tkun sal-a[[ar, il-kandidat Repubblikan George Bush kien favorit fuq idDemokratiku Michael Dukakis.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
10
OPINJONI
B[a/-?irasa Il-ba;it u l-qerq tal-Gvern ta’ Joseph Muscat Dan il-ba;it kien ippre]entat tajjeb. G[ax ja[bi t-taxxi. IlGvern ge]wer it-taxxi li jigdmu fi kliem sabi[. Fta[ar li l-poplu
Mario Galea mario.galea@gov.mt
Malti se jiffranka 25 miljun ewro fuq id-dawl u l-ilma. Li ma qalux hu li se n[allsu madwar 21 miljun ewro aktar fuq li/enzji tal-karozzi. Anqas ma qalu li se ji;bru aktar minn 20 miljun ewro f’taxxi fuq ilfjuwil.
Din tal-fjuwil tajba. {afna staqsew: “jekk il-Gvern se j]id it-taxxa fuq il-fjuwil kif se j]omm il-prezz l-istess?” Fa/li. Il-prezz tal-petrol u d-diesel qed jonqos minn barra. U la qed jonqos suppost li int tixtirih b’anqas. Imma mhux hekk se ji;ri. Ilprezz tal-fjuwil se jibqa’ l-istess. Minkejja li qed jor[os minn barra! Ir-ro[s li suppost qed tgwadi int se jie[du l-Gvern. Tajba din. Mela meta jg[olli l-
fjuwil u t[allas int. Meta jor[os igawdi l-Gvern.
Li ma qalux hu li se n[allsu madwar 21 miljun ewro aktar fuq li/enzji tal-karozzi. Anqas ma qalu li se ji;bru aktar minn 20 milljun ewro f’taxxi fuq il-fjuwil
Tajjeb^ Ir-ra;uni
ma tridx forza. IlGvern qed jg[id li dan hu ba;it tajjeb. Imma fl-istess [in ilGvern beda b’kampanja elettorali sfrenata biex ibig[ ilba;it. Ergajna bil-billboards. B’messa;;i politi/i favur ilba;it. Re;a’ beda jarma t-tined. Mhux biss. Konferenzi politi/i. }jarat g[and il-familji. Insomma
l-istess b[all-kampanja elettorali. Qisha ;ejja l-elezzjoni. B’differenza wa[da. Din iddarba qed t[allas int. Il-Gvern Laburista qed jag[mel dan kollu mit-taxxi tag[na. Ng[id jien jekk dan il-ba;it tant hu tajjeb, g[alfjen dan kollu? G[alfejn qed jipprova jikkonvin/ina? Sa fejn naf jien hi biss il-medi/ina morra li g[andha b]onn is-sugar coating. K/ina
Meta Lawrence Gonzi qal li jrid jid[ol fil-k/ejjen tal-nies, Joe Muscat irredikolah. {are; jipprova jwaqqg[u g[a/-/ajt. Kien pront qal li Gonzi ;ej filk/ina tieg[ek biex jag[mel ilfrejje;. Wara l-ba;it, Muscat mar fi k/ina ta’ familja finNaxxar. Mieg[u [a l-media. Ma marx jag[mel il-frejje;. Imma biex ja[bi l-frejje; li g[amel fil-ba;it. Leli
Francis Zammit Dimech g[andu stil. Fil-Parlament qal hekk: “Mr. Speaker issa lMinistru Manuel Mallia se jkun Ministru tas-Servizzi Sigrieti u Ministru tal-passaporti sigrieti.” U bil-permess ta’ Francis jien in]id: “Manuel Mallia jg[affe; f’dak li jidher. A[seb u ara f’dak li ma jidhirx!”
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jinsisti li ma vvelenax lil Arafat I}RAEL
L - Awtoritajiet I]raeljani qeg[din jg[idu li ma vvelenawx lill - eks - Kap tal Organizzazzjoni g[all-{elsien tal - Palestina ( PLO) , Yasser Arafat, u wara li Suha, l-armla ta ’ Arafat , qalet li l - provi forensi/i li pprovdew ix-xjenzati fl - Izvizzera ‘ ]velaw ’ li ]ew;ha kien miet ivvelenat bil-polonium (sustanza radjuattiva) fl-2004. Il-Ministru I]raeljan g[allEner;ija, Silvan Shalom, li fl2004 kien involut mal-kabinett tas-sigurta ta’ I]rael, insista li hu u l-kollegi ‘ma dde/idew qatt li Yasser Arafat kellu jkun su;;ett g[all-[sara fi]ika’ u meta fl - opinjoni tieg[u ma je]istix lok g[all - g[ag[a li re;g[et qamet. Shalom kompla li anki jekk dan kien tassew ka] ta’ ivvelenar ‘ ]gur li l - I]raeljani m ’ g[andhomx x ’ jaqsmu ’ u meta ‘[add fost l-awtoritajiet ( I]raeljani) ma kellu l - [sieb jew l-interess li jwettaq [a;a b[al din’. Madankollu, ma ja[sbuhiex l-istess il-Palestinjani fix-Xatt tal - Punent , b ’ Abu Yousef , membru ewlieni tal-PLO, isejja[ mill-;did g[al investigazzjoni dwar il - mewt ta ’ Arafat. L-appell qed isir wara li listazzjon tal - a[barijiet Al Jazeera ppubblika r - rapport }vizzeru li jibba]a fuq is studji forensi/i u fejn jing[ad li t-testijiet fuq il-katavru ta’ Arafat ]velaw ‘ kon/entraz zjoni g[olja u mhux mistennija ta ’ polonium ’ u li fost
o[rajn ‘ tappo;;ja fuq livell moderat it-teorija li l-Kap talPLO miet ivvelenat’. Intant , Abu Yousef qed jg[id li fi/-/irkustanzi huwa xieraq li titwaqqaf istituzzjoni ;udizzjarja internazzjonali biex tinvestiga l - ka] , u li ( anki) tistabbilixxi r - respons abbilta fejn hu xieraq . Abu Yousef, fl-istess [in, qed jirreferi g[al I]rael b[ala ‘l-entita li kellha interess fil-mewt ta’ Yasser Arafat’.
Iridu li jinstabu r-responsabbli Anki s - sena l - o[ra , Saeb Erekat , in - negozjatur g[all pa/i ewlieni f ’ isem il - poplu Palestinjan, kien appella g[attwaqqif ta’ tribunal internazzjonali biex jindaga dwar ilmewt ta’ Arafat u wara li listazzjon Al Jazeera ]vela , g[all - ewwel darba , lpre]enza tas-sustanza polonium fuq il-[wejje; tal-eks Kap tal-PLO. {afna Palestinjani ilhom jemmnu li l-I]raeljani ‘waslu biex jivvelenaw lil Yasser Arafat’ u b’I]rael minn dejjem ji/[ad li seta’, b’xi mod, kellu x ’ jaqsam ma ’ mewtu . Dan meta kelliema g[all - Gvern I]raeljan, fil-pre]ent, qeg[din ifissru l - investigazzjoni }vizzera b[ala ‘ wa[da tipika g[al drama g[at - televi]joni aktar milli rappurta;; li jibba]a fuq studju xjentifiku’.
IR-RENJU UNIT> {addiema j]ommu l-po]izzjonijiet tag[hom waqt li l-’Elizabeth’, makna ta’ 1,000 tunnellata li tintu]a g[at-t[affir tal-mini, tag[mel xog[lha, xi 40 metru ta[t l-art fi Stepney Green, fl-East End ta’ Londra, u wara li nifdet wa[da mill-akbar mini li qed jinbnew. L-’Elizabeth’ u makna simili li jisimha ‘Victoria’ qeg[din i[affru mina mil-Limmo Peninsula, qrib Canning Town, lejn Farrington (distan]a ta’ 8.3 kilometru) b[ala parti mill-Pro;ett ta’ Crossrail li jinkludi 42 kilometru ta’ mini wiesg[in mas-6.2 metri, u li nbnew xi 40 metru fil-fond tal-art, f’Londra. (ritratt EPA)
Im[e;;a biex ma jixtrux i]-]ejt IL-LIBJA
Il-Gvern tal-Libja [abbar li m’g[andux ikompli j[allas lillgruppi armati fil-pajji] li fl-2011 g[enu biex iwaqqg[u l-eks re;im ta’ Muammar Gaddafi u fejn [e;;e; biex il-kumpanniji ta]]ejt ma jid[lux fi ftehim mat-terminals li qed jikkontrollaw ilmilizjani armati fl-artijiet Libjani tal-Lvant. Skont ir-rapporti, l-Gvern Libjan g[andu jwaqqaf il-pagamenti lill-imsemmija gruppi dment li dawn ‘ma jintegrawx’ mal-qawwiet tas-sigurta uffi/jali (l-Armata u l-Pulizija) tal-Gvern qabel l-a[[ar tas-sena. Il-Gvern, intant, wissa biex ilkumpanniji ta]-]ejt ma jixtrux aktar ming[and it-terminals li qed jikkontrollaw il-milizjani u
meta dan l-a;ir jikkostitwixxi ‘abbu] sfa//at tas-sovranita talLibja’, li skont il-li;i hu su;;ett g[all-pieni. Mifhum li l-Gvern Libjan g[andu lista ta’ kumpanniji li ppruvaw jixtru ]-]ejt mit-terminals lejn il-Lvant tal-Libja u qed isegwi l-attivitajiet tag[hom. Il-qawwiet tal-ajru u tal-ba[ar Libjani, intant, huma fid-dmir li ‘jikkonfrontaw bil-forza lillvapuri li jisfidaw id-direttiva’ u bl-awtoritajiet Libjani huma lesti li je]er/itaw id-dritt g[all-arresti f’dawn is-sitwazzjonijiet. Sadanittant, Saif Al-Islam Gaddafi, iben l-eks dittatur Libjan Muammar Gaddafi, kien intervistat, f’Zintan, mitTelevi]joni ta’ Al-Assema u fejn
— waqt li wie;eb g[al tlett mistoqsijiet biss – qal li jinsab ‘tajjeb’ u li qeg[din i]uruh qrabatu u l-membri ta’ organizzazzjonijiet li j[arsu d-drittijiet umani.
Meta mbag[ad staqsewh g[alfejn irid jg[addi minn pro/ess tal-qorti f’Zintan u mhux fi Tripli, Saif qal li l-belt ta’ Zintan tifforma parti milLibja, ‘l-istess b[al Tripli’, u fejn minnufih indika t-tmiem ta’ din l-intervista stramba. Il-Libja g[adha qed tikkuntesta d-domandi tal-Qorti Kriminali Internazzjonali biex Saif jitressaq quddiem it-tribunal ta’ The Hague u jwie;eb g[al delitti kontra l-umanita li se[[ew waqt il-gwerra /ivili tal2011.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Kienu rritornaw ftit mill-arti misruqa IL-:ERMANJA Rapport ta’ gazzetta :ermani]a sostna li w[ud mixxog[lijiet tal-arti li nsterqu minNazisti matul it-Tieni Gwerra u li re;g[u dehru, jiem ilu, fi Munich kienu spi//aw ikkonfiskati millqawwiet tal-Alleati wara l-gwerra u fejn ma]-]mien re;g[u ng[ataw lura lis-sid. Skont ril-gazzetta Suddeutsche Zeitung, Hildebrand Gurlitt – kollezzjonista tal-arti – kien appella, b’su//ess, lill-Alleati biex jirritornawlu ‘l fuq minn mitt bi//a tal-arti u li w[ud minnhom kienu nstabu fost aktar minn 1,400 o;;ett (tal-arti) flappartament ta’ iben Gurlitt li wkoll jinsab fi Munich. Mifhum li dawn ix-xog[lijiet
tal-arti g[andhom valur totali ta’ biljun ewro u l-Gvern tal:ermanja tenna li hu favur ilpubblikazzjoni tad-dettalji b’konnessjoni mas-sejba. Dan meta diversi gruppi, inklu]i talLhud, qeg[din isostnu li g[andu jkun ]velat ‘kollox’ dwar ilkollezzjoni tal-arti spe/ifika. Il-;urnalisti ma’ Suddeutsche Zeitung ibba]aw ir-rapport fuq intervisti li l-Alleati kienu g[amlu lil Hildebrand Gurlitt u fejn lista partikulari pprovdiet linformazzjoni dwar g[exieren ta’ bi//iet tal-arti u li skont l-istess Gurlitt kienu jiffurmaw parti mill-kollezzjoni privata tieg[u. Ing[ad li Gurlitt insista malAlleati biex jirritornawlu l-
kollezzjoni – u wara li l-bi//iet spi//aw ikkonfiskati fl-1945 u fejn in]ammu g[al xi ]mien ;o depot tal-Amerikani fil-belt :ermani]a ta’ Wiesbaden. Intant, ir-rapport itenni li lAlleati kienu rritornaw il-kollezzjoni tal-arti (bl-esklu]joni ta’ ]ew; bi//iet) lil Gurlitt fl-1950 u meta din tinkludi, fost o[rajn, xog[lijiet tal-pitturi rinomati Marc Chagall u Otto Dix. Il-Prosekuturi, min-na[a tag[hom, qalu li l-mijiet taxxog[lijiet tal-arti kienu n[atfu, f’Marzu tal-2012, mill-appartament ta’ Cornelius Gurlitt ( iben Hildebrand) li kien qed ikun investigat dwar eva]joni tattaxxa.
IL-:ERMANJA> Ra;el liebes ta’ Santa Klaws jid[er fuq rota tal-Posta :ermani]a f’Himmelpfort wara li nfeta[ l-akbar uffi//ju postali fil-:ermanja li jie[u [sieb biss l-ittri tal-Milied li jintbag[tu lil Santa Klaus minn madwar id-dinja kollha. (ritratt EPA)
Riina ried joqtol lil Andreotti L-ITALJA
IL-:ERMANJA> Espert tal-bombi fi Brandenburg jidher ma;enb bomba tat-Tieni Gwerra Dinjija li nstabet qalb il-foresta bejn Potsdam u Geltow u wara li tne[[ewlha l-isplussivi. Min[abba l-periklu ta’ din il-bomba kellhom ikunu evakwati madwar 9,500 ru[ mill-in[awi u sakemm l-esperti ]armaw l-in;enju. (ritratt EPA)
Il-Kap tal-Mafja rinomat, Toto Riina, kellu l-[sieb li joqtol lil Giulio Andreotti – g[al seba’ darbiet Prim Ministru tal-Italja – u littifel tieg[u, i]da l-pjan [abat malintoppi wara li kienet reinfurzata ssigurta madwar Andreotti, li miet f’Mejju li g[adda, fl-eta ta’ 94 sena.
Dan ]velah l-eks mafju] – jew pentito – Francesco Onorato li kien qed jag[ti l-informazzjoni waqt pro/ess li jirrigwarda konnessjonijiet ‘bejn l-Istat u l-Mafja’. Mifhum li Riina, li qed jiskonta l-[abs g[al g[omru, kellu lista spe/ifika ta’ politi/i li kienu ‘mmarkati g[all-mewt’.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Twissija dwar firien IR-RENJU UNIT
L-esperti wissew dwar spe/i ;dida ta ’ firien li jifil[u g[all velenu regolari u li qed jin firxu madwar ir - Renju Unit . Jidher ukoll , intant , li l - ikel im[allat bil - velenu inti] biex jeqred din l - ispe/i mhux talli ma jeffettwax lill - firien inkwistjoni , talli jservihom daqslikieku ‘ ikla b ’ xejn ’ u dawn is -’ super - firien ’ qeg[din ji]diedu fl - ammonti tag[hom . Dan il - far partikolari g[andu dehra normali , bid differenza li l - velenu li qabel kien jeqred lill - ispe/i ming[ajr problemi llum mhu qed i[alli l - ebda impatt . Intant , dawn il - firien ‘ b ’ se bat irwie[ ‘ instabu fl - in[awi ta ’ Kent u Sussex u l -’ familji ’ tag[hom qeg[din ji]viluppaw u jinfirxu tul diversi zoni aktar milli qatt stennew l esperti .
I?-?INA> Xog[lijiet tal-arti fi stat ta’ abbandun jidhru qalb il-[axix f’’Art Base One’, fil-limiti ta’ Beijing. Din il-lokalità (li darba serviet b[ala fa/ilità industrijali) kienet inbidlet fi spe/i ta’ ‘vetrina’ g[all-artisti ?ini]i biex jesibixxu x-xog[ol tag[hom permezz ta’ sensiela ta’ gallariji u b[ala attrazzjoni spe/jali qabel l-Olimpjadi ta’ Beijing fl-2008 (ritratt> EPA)
Jie[du sehem f’manuvri tal-ba[ar
Schulz kandidat g[all-Presidenza tal-Kummissjoni
L-ITALJA
L-UNJONI EWROPEA
Il-qawwiet tal-ba[ar tar-Russja u l-Italja qeg[din jie[du sehem f’manuvri tal-ba[ar kon;unti mag[rufa b[ala Ioniex-2013 – u meta ]-]ew; pajji]i ilhom mill2004 jorganizzaw dawn l-e]er/izzji militari inti]i g[all-kooperazzjoni. Il-pre]enza Russa g[al dawn ilmanuvri – li bdew ftit tal-jiem ilu ‘l hinn minn Taranto — tinvolvi, fost o[rajn, destroyer, frejgata, sottomarin u numru ta’ ajruplani li huma bba]ati mal-qawwiet tal-
ba[ar. Sadanittant, l-Italja wkoll hi rrappre]entata bl-istess ammont ta’ vapuri u ajruplani. Bejn illum u g[ada qeg[din isiru s-sessjonijiet tat-ta[ri; komuni u ‘addizzjonali’ filBa[ar Joniku u meta eluf ta’ truppi u membri o[rajn tal-istaff militari tal-Istati-membri kollha tan-NATO u l-pajji]i sie[ba huma anki involuti f’e]er/izzju militari ie[or fil-Ba[ar Baltiku, ‘l hinn mill-Polonja u l-Latvja.
Il-Kap tal-Parlament Ewropew, Martin Schulz, sar il’kandidat innominat’ g[allPresidenza tal-Kummissjoni Ewropea u meta hu anki l-ewwel politiku li beda bil-kampanja formali biex jil[aq dan it-tragward. Schulz, politiku :ermani] u so/jal demokratiku, kien innominat b[ala kandidat wara vot fi [dan il-Partit Ewropew tasSo/jalisti (PES) u g[andu jkun ikkonfermat b[ala ‘kandidat
proprju’ wara l-kungress ta’ dan il-partit li jsir f’Marzu li ;ej. Intant, Martin Schulz tenna li qed i[ossu ‘onorat u umli’ wara li appo;;jawh id-diversi entitajiet ta/-/entru-xellug u wara li nnominazzjonijiet g[all-kandidat ‘tas-So/jalisti’ (g[all-Presidenza tal-Kummissjoni) saru matul ixxahar li g[adda. Fil-fatt, Schulz kiseb l-appo;; ta’ 22 fost it-32 partiti li jikkostitwixxu l-PES, u b’kelliema g[all-istess entita Ewropea jsost-
nu li ‘dan ma jfissirx li l-partiti lo[rajn ivvutaw kontra tieg[u’. Il-partiti So/jalisti issa g[andhom jispjegaw dan il-pro/ess lill-membri tag[hom u fuq livell nazzjonali. Dan meta l-elezzjonijiet ‘g[all-Ewropa’, li jsiru bejn it-22 u l-25 ta’ Mejju tassena d-die[la, jirrappre]entaw lewwel darba li l-partiti politi/i Ewropej qeg[din iressqu l-kandidati g[all-Presidenza (li hi anki l-og[la kariga) talKummissjoni Ewropea.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
4
9
10
11
IT-TEMP Ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif mil-Lbi/ BA{AR Moderat g[al qawwili jsir [afif g[al moderat IMBATT Baxx g[al moderat mill-Majjistral li jsir baxx mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 25˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 118.4mm IX-XEMX titla’ fis-06.30u tin]el fil-17.01
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Ta[raq [afna (5) 6. S[aba sewda li j[alli sajlenser ta’ karozza (5) 7. Ku;ini, neputijiet, e//. (5) 10. Krejn li bih jittellg[u makkinarji u [wejje; tqal (5) 11. Kwartier ;enerali tal-korp tal-pulizija (5) 12. Telg[et ix-xemx (5) 14. Din g[all-i]vinturat! (5) 16. Fekkek, [are; mill-g[aksa (5) 17. Rixa fuq ras i]-]iemel (5) 18. Titilg[u u tin]lu kuljum (5)
18
Weqfin> 1. Kunjom li qatt mhu kmieni? (6) 2. Tiksir f’bi//iet ]g[ar (6) 3. L-ir;iel tal-mog[o] (6) 4. {elsu mid-deni (6) 8. Skappajt minn ta[t idejn xi [add li ]ammni (5) 9. Immira bis-senter u … (5) 12. Naqqax jew ma baqax jag[ti [tija (6) 13. Ra[al ]g[ir nofs triq bejn Bir]ebbu;a u {al Safi (3, 3) 14. Strument tad-daqq tal-injam u jindaqq bin-nifs (6) 15. Il-Big Ben, pere]empju (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba biera[ Mimdudin> 5. Epoka; 6. Saffa; 7. Iddub; 10. Niten; 11. Skars; 12. Tined; 14. Saqaf; 16. Swali; 17. Faxxa; 18. Bixra. Weqfin> 1. Festin; 2. Dandin; 3. Espuls; 4. Faqqas; 8. Stona; 9. Daqqa; 12. Tinxfu; 13. Dawwal; 14. Saliba; 15. Faqqar.
Sudoku Fa/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta nnumri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
IL-:IMG{A L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C
IS-SIBT L-og[la 25˚C L-inqas 19˚C
IL-{ADD L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
IT-TNEJN L-og[la 19˚C L-inqas 14˚C
IT-TLIETA L-og[la 20˚C L-inqas 16˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
3
3
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 24˚ xemxi, Al;eri 28˚C xemxi, Amsterdam 12˚C imsa[[ab, Ateni 22˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 19˚C imsa[[ab, Berlin 14˚ imsa[[ab, Brussell 11˚C xita, il-Kajr 27˚C imsa[[ab, Dublin 10˚C xemxi, Kopen[agen 9˚C imsa[[ab, Frankfurt 16˚C imsa[[ab, Milan 16˚C xemxi, Istanbul 14˚C imsa[[ab, Londra 11˚C xemxi, Madrid 15˚C imsa[[ab, Moska 8˚C xita, Pari;i 16˚C xita, Bar/ellona 21˚C xemxi, Ruma 21˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 27˚C imsa[[ab, Tripli 25˚C im[assab, Tune] 26˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 19˚C ftit im[assab, Zurich 18˚C imsa[[ab, Munich 16˚C imsa[[ab, St. Petersburg 7˚C imsa[[ab
Tag[rif Appuntamenti tal-President Fl-10:30 il-President
George Abela jinawgura Music Room fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin. Fin-12:30 fil-Palazz ta’ San Anton jir/ievi donazzjoni mill-HSBC Malta b’konnessjoni ma]-]jara f’Londra tal;img[a li g[addiet. Fis-19:00 fil-Ka]in tal-Banda L’Isle Adam tar-Rabat jinawgura maratona ta’ 50 sieg[a snooker li se tkun qed issir b’risq l-Istrina. Mixja bi gwida Nhar il-{add, 10 ta’ Novembru l-Fondazzjoni
Richmond u BirdLife Malta se jorganizzaw mixja bi gwida flIrdum tal-Madonna, ]ona protetta b[ala sit tan-Natura 2000 fillimiti tal-Mellie[a, fejn filg]ejjer Maltin insbu l-akbar kolonja tal-garni, g[asafar li jinsabu fil-periklu tal-estinzjoni. Min hu interessat li jattendi g[andu jkun [dejn il-kappella tal-Madonna fl-10 a.m. u tajjeb li qabel jikkuntattja lillFondazzjoni Richmond jew bittelefon (21440324 u 21224508) jew bl-email info@richmond. org.mt. Wara ssir tindifa tal-post u anki ]jara lir-Riserva Naturali tal-G[adira.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
29
SPORT MOTOGP
Ir-reb[ tat-titlu jkun de/i] il-{add li ;ej Nhar il-{add li ;ej jintemm lista;un bil-Grand Prix ta’ Valencia u se jkun propjru waqt dan il-Granrd Prix li se ji;i de/i] ir-reb[ tat-titlu. :img[atejn ilu Jorge Lorenzo tal-Yamaha reba[ il-Grand Prix tal-:appun u b’hekk naqqas id-distakk bejnu u bejn il-leader Marc Marquez g[al 13-il punt u issa fadal Grand Prix wie[ed biex ikun de/i] ittitlu. Hemm diversi xenarji ta’ kif Marquez jista’ jirba[ it-titlu. Jekk Lorenzo jirba[ il-Grand Prix, Marquez ikollu jispi//a mal-ewwel erbg[a biex ikun inkurunat champion. Jekk Lorenzo jispi//a t-tieni Marquez irid jispi//a mal-ewwel tmienja biex jirba[ it-titlu. Jekk Lorenzo jispi//a t-tielet, Marquez irid jispi//a mal-ewwel 12 biex jirba[ it-titlu filwaqt li jekk Lorenzo jispi//a r-raba’ Marquez irid biss jispi//a malewwel 15 u jirba[ it-titlu. Jekk Lorenzo ma jispi//aw malewwel erbg[a Lorenzo jkun inkurunat champion b’mod awtomatiku. Jekk Marquez jispi//a r-raba’ dan jirba[ it-titlu proprju flewwel sena li jkun qed jikkompeti fil-MotoGP. Dani Pedrosa tal-Honda matematikament ma jistax jisfida g[ar-reb[ tat-titlu. Marquez ilu fl-ewwel post talklassifika ;enerali sa mit-tmien Grand Prix li kien sar Sachsenring, Grand Prix li fih Lorenzo u Pedrosa ma kienux
L-isfida bejn Jorge Lorenzo u Marc Marquez se tibqa’ sal-a[[ar
[adu sehem min[abba injuries differenti. Minn dakinhar ‘l hawn Lorenzo reba[ erba’ Grand Prix filwaqt li tul l-ista;un reba[ total ta’ seba’ Grand Prix. Marquez reba[ total ta’ sitt Grand Prix. La[[ar darba li sewwieq reba[ ittitlu fl-ewwel sena tieg[u filMotoGP kien Kenny Roberts flista;un 1978. “Se nag[mel dak kollu possibbli biex nibqa’ nisfida g[ar-reb[ tat-titlu sal-a[[ar sekonda. Xahar ilu meta kont spi//at it-tielet filMalasja kont ng[id li hi impossibbli g[alija li nirba[ it-titlu imma kif ;ew l-affarijiet g[adni bi/-
/ans,” qal Lorenzo. Dan tal-a[[ar qed jipprova jiddefendi t-titlu mondjali li reba[ sena ilu. Lorenzo, wara l-Grand Prix talMalasja reba[ il-Grand Prix talAwstralja u tal-:appun biex ]amm it-tamiet [ajjin. Qabel ma reba[ dawn i]-]ew; Grand Prix, id-distakk bejnu u bejn Marquez kien dak ta’ 43 punt u [add ma basar li r-reb[ tat-titlu kien se jkun de/i] fl-a[[ar tellieqa talista;un. L-a[[ar darba li t-titlu ;ie de/i] fl-a[[ar tellieqa kien fl-2006. Dakinhar Nicky Hayden reba[ ittitlu, anke jekk qabel it-tellieqa
kien beda tmien punti ta[t Valentino Rossi. Seba’ snin wara, l-istorja se tirrepeti ru[ha u se tkun l-a[[ar tellieqa li tidde/iedi kollox. “It-tellieqa tal-{add se tkun wa[da mill-aktar e//itanti f’dawn l-a[[ar snin. M’g[andi xejn x’nitlef. Il-fatt li Marquez hu daqstant qrib li jirba[ it-titlu jaf ipo;;ilu naqra pressjoni. Jekk insuq kif naf insuq nemmen li g[andi /ans kbir li nkun inkurunat champion,” qal Lorenzo. Minn na[a tieg[u s-sewwieq tal-Honda Marquez qal li se jispira ru[u mis-su//ess li kiseb sena
ilu f’Valencia fil-kateogirja Moto2. Fl-2012 Marquez kien reba[ il-Grand Prix ta’ Valencia li kien ikkaratterizzat mix-xita. F’kummenti li ta Marquez qal li mhux se joqg[od ja[seb fil-fatt li dan se jkun Grand Prix de/i]iv imma se jsuq kif isuq kull meta jie[u sehem fi Grand Prix kwalunkwe. “Meta niftakar f’sena ilu niftakar f’kemm mort tajjeb f’Valencia. It-temp se j[alli effett fuq ir-ri]ultat a[[ari. Se nibdew na[dmu mill-:img[a (mil-lum) biex nirb[u dan it-titlu li tant ilni nixtieq,” qal Marquez. Ta min jinnota li [arsa lejn listatistika turi li Marquez dejjem spi//a fuq il-podju kull meta spi//a t-tellieqa. Jekk Marquez jirba[ it-titlu jsir l-i]g[ar sewwieq li jkun qatt sar champion talMotoGP. Attwalment is-sewwieq Spanjol g[andu 20 sena u ]gur li jkun unur g[alih li jkun g[eleb sewwieq ta’ esperjenza kbira b[al ma g[andu Lorenzo. Jekk dan tala[[ar jirba[ it-titlu din tkun ittielet darba fil-karriera tieg[u li jkun reba[ it-titlu mondjali. Il-mod li bih se jintemm lista;un tal-MotoGP hu ferm differenti minn dak li wie[ed qed jara fil-Formula 1 fejn g[al dawn l-a[[ar erba’ snin kien dominju ta’ Sebastian Vettel tar-Red Bull li reba[ erba’ titli konsekuttivi. Ftit tal-;img[at ilu Vettel g[amel /ert mir-raba’ titlu meta fadal tliet Grand Prix g[al tmiem l-ista;un.
TRASFERIMENTI
‘Suarez jitlaq jekk ma nirb[ux’
G[alkemm uffi/jalment il-kompetizzjonijiet tan-Netball g[adhom ma bdewx, it-tim ta’ Luxol Sports Club reba[ l-ewwel unur tal-ista;un meta reba[ il-kategorija tieg[u fi sports netball rally Ii n]amm fi tmiem il-;img[a l-o[ra fil-kulle;; Savio. Sitt timijiet, tnejn minnhom mir-Renju Unit [adu sehem f’din il-kategorija u t-tim ta’ Luxol reba[ il-log[ob kollu, inklu] il-finali meta g[eleb it-tim ta’ All Ages Scholl.
Il-captain ta’ Liverpool Steven Gerrard qal li jemmen li jekk ilklabb ma jirba[ l-ebda unur lattakkant Luis Suarez ifittex klabb ie[or. Suarez dan l-ista;un lag[ab [ames darbiet ma’ Liverpool minn wara li irritorna minn sospensjoni u f’[ames partiti skurja sitt gowls. Matul issajf li g[adda Suarez stess kien stqarr li ried jitlaq lil Liverpool u minkejja li Arsenal kienu ippre]entaw offerta uffi/jali ttrasferiment baqa` ma se[[x. F’kummenti li ta Gerrard qal, “Suarez jinsab f’forma tajba b[al kumplament tat-tim. Nemmen li fis-sajf li ;ej Suarez se jidde/iedi x’se jag[mel u jekk ma nkunu irba[na l-ebda unur ifittex klabb ieor.” Il-midfielder Ingli] kompla
billi qal li Suarez se jkun importanti g[al Liverpool biex dawn jissieltu g[ar-reb[ tal-unuri. Intant, Suarez se jkun disponibbli g[al log[ba ta’ nhar is-Sibt kontra Fulham wara li la[aq ftehim mal-FA talUurgwaj. L-Urugwaj se jilg[ab kontra l-:ordan fl-ewwel leg mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja u l-FA, ori;inarjament, riedet li Suarez ikun mat-tim [amest ijiem qabel il-partita. E]attament wara llog[ba kontra Fulham Suarez se jaqbad ajruplan g[al Istanbul fejn hemmek se jing[aqad malkumplament tat-tim. It-tieni leg bejn il-:ordan u l-Urugwaj tintlag[ab fl-20 ta’ Novembru, tlett ijiem qabel id-derby bejn Liverpool u Everton.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
30
SPORT
BOXING
FORMULA 1
Corito ji;;ieled kontra Guttmann
Ecclestone ji/[ad allegazzjonijiet ta’ tix[im
Illejla, id-dilettanti lokali tal-boxing huma im[e;;a jattendu serata ta’ boxing b’10 ;lidiet ta’ appo;; bejn boxers Maltin u dawk prin/ipalment Brittani/i, kollha membri semi-pro tal-EBF, b[ala preludju g[al ;lieda kbira li jmiss ta’ Billy Corito kontra Florian Guttmann. Is-serata se ssir filMonte Cristo Estates f’{al Farru; fit 8.30 pm. Il-bibien jinfet[u fis7.30pm. Corito se jkunu qed ji;;ieled kontra Florian Guttmann, boxer mill-Awstrija ta’ 27 sena b’aktar minn 40 ;lieda tul il-karriera. B[ala boxer professjonali Guttmann kellu erba’ ;lidiet s’issa li minnhom reba[ wa[da. Il-;lieda bejn i]-]ew; boxers li g[andhom status professjonali se tkun ta’ sitt sessjonijiet ta’ tliet minuti kull sessjoni u se tkun sanzjonata millMalta Boxing Commission. B[as-soltu, Billy Corito [ejja serjament g[al din il-;lieda b’mod partikolari matul l-a[[ar tliet ;img[at, fejn hu t[arre; ta[t lg[ajn esperta tal-kow/ Shea Neary u t-trainer George Schofield li ttnejn kellhom reazzjonijiet po]ittivi fuq il-boxer Malti. George Schofield se jkun ‘il-corner-man’ tieg[u waqt il-;lieda. Billy Corito segwa wkoll pro-
Florian Guttmann, il-boxer li llejla se ji;;ieled kontra Billy Corito
gramm intensiv ta’ sa[[a fi]ika ta[t il-gwida kostanti ta’ Haithem Laamouz li sar fil-Lords Gym, waqt li s-sessjonijiet ta’ pi] saru g[and Bertu’s Gym. L-10 ;liediet ta’ appo;;, li jinkludu wkoll numru ta’ ;liediet biex jiddeterminaw ukoll ‘Belts’, ser ikunu mag[mula minn erba’ sessjonijiet ta’ ]ew; minuti kull sessjoni. Il-;lidiet huma: 1. Super Bantamweight - Lyndon Chircop v Paul Gubb (EBF); 2. Welterweight - Etienne ‘Buddy’ Spiteri v Naheem Chaundry
(EBF; 3. Middleweight - Renald Tabone v Lawrence Wade (EBF); 4. Middleweight – Goran Bogdanovic v Rich Davies (EBF); 5. Light Middle Weight Brandon Borg v Aiden Whittle (EBF); 6. Super Middle Weight Dione Galea v Morgan Jackson (EBF); 7. Welterweight - Duncan Calleja v Greg Harwood (EBF); 8. Heavyweight - Shaun il Pasu v Scott Curtis (EBF); 9. Heavyweight - Michael Carter v Reece Jones (EBF); 10. Heavyweight - Tyrone Borg v Justin Baker (EBF)
WATERPOLO
Malta tibda b’reb[a
It-tim nazzjonali Malti talWaterpolo immexxi minn Karl Izzo feta[ l-impenji tieg[u f’turnament internazzjonali b’reb[a ta’ 9-3 kontra l-Belarus. Dan itturnament qed jintlag[ab f’Porto fil-Portugall fejn qed jie[du sehem ukoll Georgia, sSlovakkja, l-I]vizzera u l-istess Portugall. Dan hu l-a[[ar minn tliet turnaments ta’ kwalifikazzjoni g[all-Kampjonati Ewropej. Id-difi]a Maltija kienet soda u lgoalkeeper Alan Borg Cole kien strumentali bejn il-lasti. Borg Cole salva penalty fil-bidu tal-partita. Il-Maltin spi//aw draw 2-2 fl-ewwel sessjoni fejn [lew diversi okka]joinijiet u fit-tieni sessjoni l-Maltin reb[u 1-0. Ittielet sessjoni kienet wa[da kru/jali u l-Maltin reb[u 3-0. Fla[[ar sessjoni l-Maltin reb[u 3-1 g[al skor finali ta’ 9-3. B’din irreb[a l-Maltin pattew g[at-telfa li kienu sofrew kontra l-istess Belarus waqt it-turnament ta’ Malta. Illum Malta tilg[ab kontra lGeorgia fil-11 a.m. u s-Slovakkja fil-5 p.m.
F’xhieda li ta quddiem Qorti f’Londra, il-Kap tal-Formula 1 Bernie Ecclestone /a[ad li [allas bil-mo[bi lil bankier :ermani], Gerhard Gribkowsky, biex jiffa/ilita` l-bejg[ tal-Formula 1. Madankollu, l-istess Ecclestone ammetta li [allas 10 miljun lira sterlina lil Gribkowsky min[abba li dan tal-a[[ar kien g[eddu li kien se ‘jkissru finanzjarjament’ billi jitolbu ammonti kbar ta’ taxxa li kellha t[allas familtu. Il-kumpanija :ermani]a Constantin Medien qed titlob 89 miljun lira sterlina f’danni g[ax skond hi, Ecclestone [allas lil Gribkowsky biex l-akbar ammont ta’ ishma jinbieg[u lill-kumpanija li ried Ecclestoner, CVC Capital Partners. “{allastu biex joqg[od kwiet u jieqaf jg[eddidni. Ridt ne[les minnu,” qal Ecclestone. Dan tala[[ar qal li ipprefera j[allas lil Gribkowsky milli jirraporta lillpulizija b’dak li kien g[addej.
Ta min jinnota li sena ilu Gribkowsky intbag[at tmien snin u nofs [abs talli a//etta dan il-pagament ta’ Ecclestone. Domenicali jittama fit-tieni post Il-Kap tal-Ferrari
Stefano Domenicali qal li hu fidu/ju] li t-tim se jispi//a t-tieni fil-klassifika talkostrutturi. Fl-a[[ar Grand Prix, dak ta’ Abu Dhabi is-sewwieqa talFerrari spi//aw fil-[ames u fittmien post rispettivament u g[al tmiem l-ista;un fadal ]ew; Grand Prix. B[alissa l-Ferarri qeg[din fittielet post fil-klassifika, 11-il punt ta[t il-Mercedes. Bla dubju, il-fatt li Felipe Massa ma tantx kellu sta;un tajjeb [alla impatt qawwi fuq ilFerrari. Xhur ilu l-Ferrari [abbru li Massa se j[alli lit-tim u minfloku se jing[aqad mag[hom Kimi Raikkonen. Il-Grand Prix li jmiss hu dak tal-Istati Uniti filwaqt li l-ista;un jintemm bil-Grand Prix tal-Bra]il.
TENNIS
Federer jeg[leb lil Gasquet It-tennista }vizzeru Roger Federer g[eleb lil dak Fran/i] Richard Gasquet biex b’hekk ]amm it-tamiet li jg[addi g[assemi finali tal-World Tour [ajjin. Fl-ewwel log[ba tieg[u valida minn Grupp B, Federer kien tilef kontra Novak Djokovic imma irkupra minn din it-telfa meta reba[ bi skor ta’ 6-4, 6-3 kontra Gasquet. Illum Federer jilg[ab kontra Juan Martin Del Potro bittama li jibbukkja post fir-rawnd li jmiss. Din hi t-12-il darba konsekuttiva li Federer qed jikkompeti f’dan l-a[[ar turnament tassena. Fil-11-il sena ta’ qabel kienet biss darba li Federer
mg[addiex mill-fa]i tal-gruppi. Matul il-karriera tieg[u Federer reba[ dan it-turnament sitt darbiet u issa jidher li g[andu /ans tajjeb li jg[addi g[ar-rawnd li jmiss. “Din kienet reb[a importanti g[alija u nittama li nilg[ab bl-istess mod kontra Del Potro,” qal Federer fl-ewwel kummenti li ta wara li reba[ kontra Gasquet. Ta min jiftakar li Federer hu l-aktar tennista li qatt reba[ Grand Slams. B’kollox lI]vizzeru reba[ 17-il Grand Slam. Tard il-biera[ filg[axija Djokovic lag[ab kontra Del Potro.
HANDBALL
Nominazzjoni o[ra g[al Grima G[at-tieni darba fi spazju ta’ xahar, id-delegat Malti Alan Grima re;a’ ;ie nominat biex ikun involut f’partita internazzjonali. Grima se jkun involut fil-log[ba mit-tielet rawnd ta’ kwalifikazzjoni tal-Women’s Cup Winners’ Cup bejn Fleury Loiret ta’ Franza u Stabaek tan-Norve;ja. Illog[ba se tintlag[ab f’Saran fi
Franza nhar is-Sibt li ;ej. It-tieni leg se tintlag[ab il-{add 17 ta’ Novembru fil-belt ta’ Bekkestua finNorve;ja. Ir-referees tal-partita se jkunu tTaljani Marco Di Domenico u Lorenzo Fornasier. Xahar ilu Grima kien involut f’partita f’turnament li intlag[ab l-Olanda.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
31
SPORT EUROPA LEAGUE
Jg[addu l-ewwel timijiet g[ar-rawnd li jmiss Diversi timijiet, fosthom Rubin Kazan, Fiorentina, Esbjerg, Pacos Ferreira, Salzburg u Tottenham g[amluha g[ar-rawnd tal-a[[ar 32 tal-Europa League. Rubin Kazan qatg[u passa;; g[arrawnd li jmiss meta reb[u 1-0 kontra Wigan. L-uniku gowl tarRussi skurjah KUZMIN wara 23 minuta. Kif kien mistenni, Fiorentina g[elbu lil Pandurii 2-1. ERIC po;;a lil Pandurri fil-vanta;; imma l-Viola wettqu rimonta u skurjaw erba’ gowls fl-a[[ar erba’ minuti. MATOS u VALERO sabu x-xibka g[at-tim ta’ Montella. Ir-reb[a ta’ Fionretina kienet wa[da differenti minn ta’ ;img[atejn ilu meta kienu sabiha fa/li biex reb[u 3-0 kontra dan it-tim li qed jiddebbuta f’din il-kompetizzjoni. Tottenham g[addew g[arrawnd li jmiss meta f’White Hart Lane reb[u 2-1 kontra Sheriff FC. L-Ispurs kellhom jistennew sa sieg[a log[ob biex marru filvanta;; u kien LAMELA li g[amilhom 1-0. Seba’ minuti wara DEFOE g[amel l-iskor 2-0 minn penalty. Fit-72 minuta t-tim mill-Moldova skurja permezz ta’ ISA ta min jinnota li b’dan ilgowl il-klabb Ingli] ;ie im/a[[ad minn rekord min[abba li kien se jsir l-ewwel klabb fl-istorja ta’ din il-kompetizzjoni li jkun g[adda g[ar-rawnd li jmiss ming[ajr ma sofra gowl. G[al Tottenham din kienet is-sitt log[ba fi 18-il jum u l-g[ejja g[amlet tag[ha lejn la[[ar fa]ijiet tal-log[ba. Fillog[ba l-o[ra mill-istess grupp,
Distefano ta’ Pandurii (xellug) jissielet g[all-ballun ma’ Cuadrado ta’ Fiorentina
Tromso u Anzhi Makhachkala spi//at 1-0 favur Anzhi li skurjaw proprju fl-a[[ar minuta. Swansea tilfu /-/ans li jg[addu meta ;ew draw 1-1 kontra Kuban u dawn ma approfittawx mill-fatt li Valencia g[elbu lil St Gallen. B’reb[a minima ta’ 1-0 kontra Elfsborg, Esbjerg g[addew g[arrawnd li jmiss. Rohden tefa’ l-ballun fix-xibka tieg[u stess fil-71 minuta u dan kien bi]ejjed g[al
Esbjerg biex jie[du t-tliet punti. Eintracht Frankfurt setg[u kienu wie[ed mit-timijiet li g[addew g[ar-rawnd li jmiss imma dawn sfaw meg[luba 4-2 minn Maccabi Tel-Aviv. G[al Maccabi skurja tnejn ITZHAKI u tnejn ZAHAVI, wie[ed minnhom mill-11-il metru. Ta min jinnota li din kienet l-ewwel darba fl-istorja li tim mill-I]rael reba[ kontra tim :ermani]. :img[atejn ilu l-istess
Frankfurt kienu reb[u 2-0 kontra Maccabi. It-tim modest ta’ APOEL Nicosia [are; rebbie[ 20 kontra Bordeaux. F’din il-partita ]-]ew; timijiet spi//aw jilag[bu b’10 g[ax tke//ielhom player. Lazio g[elbu lil Apollon Limassol 2-1 u b’hekk komplew isegwu lil-leaders tal-grupp Trabzonspor. Lazio, li kienu ;ejjin minn telfa kontra Genoa fil-
kampjonat, ;abru t-tliet punti b’]ew; gowls ta’ Sergio FLOCCARI. PAPOULIS naqqas id-distakk g[al Limassol imma tTaljani iddefendew tajjeb u [adu l-punti massimi. Il-leaders Trabzonspor reb[u 2-0 barra minn darhom kontra Legia Warszawa. Trabzonspor marr filvanta;; b’awto gowl ta’ Junior u ADIN issi;illa l-log[ba favur tTorok.
Ri]ultati u klassifiki Grupp A
K. Krasnodar v Swansea St Gallen v Valencia Valencia Swansea St. Gallen Kuban
1-1 2-3
L R D T F K Pt 4 3 0 1 10 4 2 2 0 6 4 1 0 3 5 4 0 2 2 2
Grupp B
Ludogorets R. v Chornomorets PSV v Dinamo Zagreb Ludogorets PSV Ch. Odessa D. Zagreb
4 3 4 2 4 1 4 0
1 1 1 1
William Vainqueur ta’ Standard Liege jissielet g[all-ballun ma’ Alan ta’ Salzburg (lemin)
1-0 1-3
L R D T F K Pt 4 4 4 4
4 0 0 11 3 0 1 6 0 1 3 4 0 1 3 2
Rubin Kazan v Wigan NK Maribor v Z. Waregem R. Kazan Wigan Waregem Maribor
1-1 2-0
0 7 1 10 1 4 2 7 2 3 5 4 3 1 7 1
Esbjerg fB v Elfsborg S. Liege v RB Salzburg
Grupp D
9 8 3 2
L R D T F K Pt
Grupp ? Salzburg Esbjerg St. Liege Elfsborg
6 2 9 6
3 12 4 9 8 1 8 1 1-0 0-1
L R D T F K Pt 4 3 1 0 11 3 10 4 1 2 1 4 3 5 4 1 1 2 2 7 4 4 1 0 3 6 10 3
Grupp E
Dnipro v Pacos de F. Pandurii TJ v Fiorentina Fiorentina Dnipro Pandurii Ferreira
2-0 1-2
L R D T F K Pt 4 4 4 4
4 0 0 10 3 0 1 6 0 1 3 2 0 1 3 1
2 12 2 9 7 1 8 1
Grupp F
A. Nicosia v Bordeaux M. Tel Aviv v E. Frankfurt E. Frankfurt M. Tel Aviv Bordeaux APOEL
2-1 4-2
L R D T F K Pt 4 3 0 1 10 4 2 1 1 6 4 1 0 3 4 4 1 1 2 3
4 5 8 6
Grupp :
FC Thun v D. Kiev R. Vienna v Genk Genk D. Kiev Thun R. Vienna
0-2 2-2
L R D T F K Pt 4 2 2 0 6 4 8 4 2 1 1 7 3 7 4 1 0 3 2 7 3 4 0 3 1 5 6 3
Grupp {
Estoril-Praia v Freiburg Sevilla v Slovan Liberec Sevilla Liberec Freiburg Estoril
9 7 3 4
0-0
1-1
L R D T F K Pt 4 2 2 0 4 1 3 0 4 0 3 1 4 0 2 2
6 6 3 3
3 5 5 5
8 6 3 2
Grupp I
HNK Rijeka v Lyon V. Guimaraes v Real Betis Betis Lyon Guimaraes Rijeka
1-1
0-1
L R D T F K Pt
4 2 2 0 3 1 8 4 1 3 0 3 2 6 4 1 1 2 5 3 4 4 0 2 2 2 7 2
Grupp J
Lazio v A. Limassol L. Warsaw v Trabzonspor Trabzonspor Lazio A. Limassol Legia
2-1 0-2
L R D T F K Pt 4 3 1 0 9 4 2 2 0 6 4 1 1 2 3 4 0 0 4 0
4 10 4 8 4 4 6 0
Grupp K
Tottenham v Sheriff Tiraspol Tromso v A. Makhachkala Tottenham Anzhi S. Tiraspol Tromso
2-1 0-1
L R D T F K Pt 4 4 4 4
4 0 0 9 1 12 2 1 1 2 2 7 0 2 2 2 5 2 0 1 3 1 6 1
Grupp L
AZ Alkmaar v Sh. Karagandy M. Haifa v PAOK Salonika PAOK AZ Alkmaar M. Haifa S. Karagandy
1-0 0-0
L R D T F K Pt 4 4 4 4
2 2 0 0
2 2 2 2
0 0 2 2
6 4 4 4
4 2 6 6
8 8 2 2
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 8 ta’ Novembru, 2013
32
LOKALI
Il-Kummissarju Ewropew Tonio Borg qal fi djalogu lbiera[ f’Malta ma/-/ittadini Maltin, li wara kwa]i 10 snin ta’ s[ubija fl-Unjoni Ewropea, il-Maltin g[andhom [afna x’jiddiskutu dwar l-UE (Ritratt> Roberto Runza)
L-UE fi djalogu ma/-/ittadini Ewropej biex jitfassal il-futur tag[hom L-Unjoni Ewropea b[alissa tinsab f’salib it-toroq u g[alhekk qed iddur lejn i/-/ittadini biex tfassal mag[hom il-futur tag[ha. Dan kien il-kliem talKummissjoni Ewropea fil-bidu tas-sena 2013, is-sena li ;iet immarkata fil-kalendarju b[ala ssena Ewropea ta/-?ittadini. Huwa proprju g[al dan il-g[an li f’pajji]na lbiera[ sar ‘Djalogu ma/-?ittadini Ewropej’, attività li fiha l-Maltin kellhom i/-/ans jesprimu ru[hom dwar temi li g[andhom x’jaqsmu mas-s[ubija tag[na fl-Unjoni Ewropea, filpre]enza tal-Kummissarju Ewropew tas-Sa[[a, il-Malti Tonio Borg. Wara kwa]i 10 snin ta’ s[ubija fl-Unjoni Ewropea, i/-/ittadini Maltin g[andhom [afna x’jiddiskutu, spjega l-Kummissarju Malti, li fil-bidu ta’ dan id-djalogu tkellem dwar l-istruttura talUnjoni Ewropea u dwar il-mod kif l-Ewropa llum saret mag[quda iktar minn qatt qabel.
81% tal-Maltin i[ossuhom /ittadini tal-UE minkejja li 51% biss qalu li jafu xi drittijiet g[andhom b[ala /ittadini Ewropej Pre]enti g[al din il-laqg[a ta’ djalogu, immexxija mill-;urnalist Herman Grech, kien hemm ukoll Martin Bugelli, il-Kap tarRappre]entanza talKummissjoni Ewropea f’Malta, flimkien ma’ Peter Agius, il-Kap tal-Uffi//ju Informazzjoni dwar il-Parlament Ewropew f’Malta. Dan minbarra s-sehem ta’ g[exieren ta’ persuni, rappre]entanti ta’ g[aqdiet mhux governattivi, deputati u l-kandidati g[all-elezzjonijiet talParlament Ewropew Roberta Metsola u Stefano Mallia, li tkellmu dwar diversi temi fosthom id-direttiva tat-tabakk, issa[[a, l-importanza tal-lingwa Maltija fl-Ewropa, i/-/ittadinanza, ir-rispett lejn l-annimali u d-
diskriminazzjoni. Dawk pre]enti kellhom ukoll i/-/ans jivvutaw fuq it-temi diskussi, bir-ri]ultati li [ar;u minn din il-laqg[a jimxu id f’id ma’ dawk li [ar;u minn st[arri; ri/enti tal-Kummissjoni Ewropea, fejn 81% tal-Maltin qalu li j[ossuhom /ittadini talUnjoni Ewropea, minkejja li 51% biss qalu li jafu xi drittijiet g[andhom b[ala /ittadini Ewropej. Madankollu, dawn ir-ri]ultati jispikkaw sew fuq dawk ta’ pajji]i o[rajn fl-Unjoni Ewropea, fatt li fi kliem Tonio Borg, ikompli jag[milna /ittadini attivi flEwropa. L-istess st[arri; juri kif flUnjoni Ewropea, 62% j[ossu li
huma /ittadini Ewropej u 46% qalu li jafu x’inhuma d-drittijiet tag[hom fl-Ewropa, ]ew; /ifri li huma anqas minn dawk irre;istrati f’pajji]na. Interessanti wkoll kif 69% talMaltin jixtiequ jsiru jafu iktar dwar id-drittijiet tag[hom, imqabbla mal-medja ta’ 59% flistati l-o[ra tal-Unjoni. Dan l-ist[arri;, li ;ie diskuss ukoll waqt il-laqg[a ta’ djalogu li saret ilbiera[, tkellem ukoll dwar il-mod kif il-Maltin i[arsu lejn lUnjoni Ewropea fejn, skont irri]ultati, terz tal-Maltin jemmnu li l-Unjoni Ewropea g[andha ssetg[a li tindirizza b’mod konkret il-kri]i ekonomika u finanzjarja, persenta;; li jaqbe] sew dak tal-medja Ewopea. G[all- Maltin, l-ikbar problemi jibqg[u l-qg[ad, is-sitwazzjoni ekonomika u l-inflazzjoni. Laqg[at ta’ din ix-xorta ilhom isiru fuq medda ta’ xhur, fuq inizjattiva tal-Kummissjoni Ewropea u bis-sehem tal-
Kumitat ta’ Azzjoni bejn Malta u l-Unjoni Ewropea, i]da din kienet l-ewwel laqg[a ta’ dan ilkobor. Dan kollu bl-g[an li, bi st[arri; tal-opinjonijiet ta/-/ittadini Ewropej, il-Kummissjoni Ewropea tipprepara l-qafas g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropej ta’ Mejju li ;ej. Minkejja l-importanza ta’ dawn id-djalogi fit-tfassil talpolitika Ewropea, is-Segretarju Parlamentari responsabbli millPresidenza Ewropea u Fondi Ewropej, Ian Borg, naqas milli jkun pre]enti g[all-attività talbiera[.
media•link COMMUNICATIONS