Nru 13,845
Il-{amis, 11 ta‘ Settembru, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Ji;bor it-tag[rif sensittiv tal-istudenti ...minkejja li suppost qed jikkonsulta Amy Borg
Minkejja li b[alissa suppost g[addej il-pro/ess ta’ konsultazzjoni biex jinbidel l-Avvi] Legali Nru 76 tal-2014, li permezz tieg[u l-Gvern se jkollu a//ess g[al informazzjoni sensittiva tal-istudenti, dan il-;urnal hu nfurmat li lMinisteru responsabbli mill-Edukazzjoni qed ji;bor xorta wa[da linformazzjoni dwar l-istudenti. Kien ix-xahar li g[adda meta, wara [afna kritika li qala’ l-Gvern fuq dan l-Avvi] Legali kontroversjali, il-Ministru Evarist Bartolo g[amel U-turn u f’de/i]joni li tikkonferma kemm kellha ra;un lOppo]izzjoni, [abbar li qed iwaqqaf Working Group biex jistudja dan l-Avvi] Legali u fis-27 t’Awwissu feta[ perjodu ta’ konsultazzjoni biex ibiddlu. Il-Partit Nazzjonalista, li kien hu li ]vela kif dan l-Avvi] Legali dda[[al bil-mo[bi, kien insista li l-Gvern kellu jannulla l-Avvi] Legali ori;inali b’mod immedjat, qabel ma tibda l-konsultazzjoni pubblika. G[ax f’so/jetà serja, ilpro/ess ta’ konsultazzjoni g[andu ji;i fl-ewwel stadju u mhux wara li d-de/i]joni tkun ittie[det u da[let fis-se[[. Issa In-Nazzjon tista’ ti]vela kif minkejja s-suppost konsultazzjoni li g[adha miftu[a, il-Kapijiet taliskejjel tal-Knisja ;ew mitluba jg[addu d-dettalji tal-istudenti tag[hom lill-Gvern, milli jidher fuq ordni li li [ar;et min-na[a tal-Ministeru tal-Edukazzjoni mmexxi minn Evarist Bartolo.
Dan jirri]ulta minn ittra li g[andu f’idejh dan il-;urnal u li turi kif it-tag[rif sensittiv li l-kapijiet tal-iskejjel tal-Knisja ntalbu jg[addu lill-Gvern jinkludi l-isem ta’ kull student, id-data tat-twelid, f’liema sena qieg[ed l-istudent, jekk g[andux xi kundizzjoni u jekk g[andux b]onn g[ajnuna fejn jid[ol tag[lim. L-ittra tg[id li l-informazzjoni trid tin;abar u ti;i mg[oddija sas-26 ta’ Settembru. Il-pubblikazzjoni ta’ dan lAvvi] Legali kienet qanqlet kritika qawwija mhux biss min-na[a tal-istudenti nfushom, u mill-;enituri tag[hom, imma anke minn diversi g[aqdiet li jirrappre]entaw u ja[dmu fl-interess tal-istudenti. L-istorja ta’ dan l-Avvi] Legali hi wa[da twila, karatterizzata minn diversi nuqqasijiet. Lewwel, il-Gvern da[[lu fis-se[[ bil-mo[bi, meta l-Oppo]izzjoni kixfet il-ka], iddefendieh, imbag[ad ivvota kontra mozzjoni talOppo]izzjoni biex ji;i annullat, wara, meta l-Avvi] Legali baqa’ fis-se[[, il-Gvern [abbar li se jinbidel, waqqaf Working Group biex jirrevedih....u finalment [abbar pro/ess ta’ konsultazzjoni pubblika dwar dan it-tibdil. Il-po]izzjoni konsistenti tal-PN u tal-vu/ijiet kollha li tkellmu kontra dan l-a;ir tal-Gvern kienet dejjem li l-ebda Ministru m’g[andu jkollu l-poter li jakkwista informazzjoi sensittiva u kunfidenzjali dwar l-istudenti, kif irid jag[ti poter lilu nnifsu li jag[mel ilGvern Laburista.
L-eks PM tal-Lussemburgu u President ;did tal-Kummissjoni Ewropea Jean-Claude Juncker i[abbar il-Kummissarji l-;odda
Malta ting[ata l-Ambjent, is-Sajd u l-Affarijiet Marittimi Tit[abbar il-“Kummissjoni Juncker” Robert Cremona L-eks Ministru Karmenu Vella, li kien nominat millGvern Malti g[all-kariga ta’ Kummissarju Ewropew filKummissjoni l-;dida mmexxija minn Jean-Claude Juncker, ;ie assenjat il-portafoll ta’ Kummissarju Ewropew g[allAmbjent, is-Sajd u l-Affarijiet Marittimi. Ilbiera[ f’nofsinhar, waqt konferenza tal-a[barijiet fi Brussell, il-President il-;did tal-Kummissjoni Ewropea Jean-Claude Juncker, ippre]enta l-lista shiha talKummissarji li se jservu ta[t ittmexxija tieg[u. Juncker g[amel diversi tib-
diliet fuq il-”Kummissjoni Barroso” fejn fost l-o[rajn ne[[a l-Kummissarju g[as-Suq Intern, [oloq il-kariga ta’ Vi/i President Prin/ipali, sa[[a[ ilportafoll tas-servizzi finanzjarji, u [oloq portafoll g[allUnjoni tal-Ener;ija u s-Suq Digitali. Fost il-portafolli prominenti hemm dawk tal-Kummissarju g[all-Ekonomija u l-Affarijiet Finanzjarji, li se jkun f’idejn ilFran/i] Pierre Moscovici, ilKummissarju g[all-Kummer/ se tkun l-I]vedi]a Cecilia Malmstrom, filwaqt li kif t[abbar di;à, it-Taljana Federica Mogherini se tkun irrappre]entant tal-UE g[all-
Affarijiet Barranin. L-immigrazzjoni se tkun f’idejn il-Kummissarju Grieg Dimitris Avramopulos. Fil-Kummissjoni Ewropea l;dida se jkun hemm disa’ nisa, filwaqt li l-ma;;oranza ta’ dawk proposti ;ejjin mill-grupp tal-Partit Popolari Ewropew. Hemm ukoll sebg[a li di;a’ servew qabel b[ala Kummissarji Ewropej. Issa jmiss li x-xahar id-die[el il-Parlament Ewropew jag[mel il-process mag[ruf b[ala grilling ta’ dawn ilKummissarji, u jittie[ed vot biex l-ewroparlamentari japprovawahom. ikompli f’pa;na 3
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
2
LOKALI
Iwissu kontra ]ieda fin-nollijiet Il-Grupp Universitarju G[awdxi, il-GUG, fi stqarrija esprima tt[assib tieg[u dwar i]-]ieda li qed jing[ad li se jkun hemm fil-prezz tat-trasport pubbliku f’Malta. Dan wara li rapporti fil-mezzi tax-xandir qalu li l-operatur il;did se jkun qed i]id in-noll talkarozzi tal-linja. Fl-istqarrija l-GUG qal li dan se jkollu effett negattiv fuq l-istu-
41
denti G[awdxin li jivvja;;aw permezz tal-karozzi tal-linja, kif ukoll fuq l-eluf ta’ studenti Maltin li jridu jag[mlu triqithom ta’ kuljum biex jaslu fil-bini talUniversità. Fid-dawl ta’ dan kollu, il-GUG qed jitlob biex ilprezz tat-trasport pubbliku g[allistudenti ma jinbidilx, min[abba li dan se jkollu effett fuq l-u]u tattrasport pubbliku fost l-istudenti.
Mhux qed isir bi]]ejjed g[all-g[alliema f’G[awdex – il-GYC Il-Kunsill ta]-}g[a]ag[ f’G[awdex (GYC) huwa m[asseb ferm dwar il-problema li qed jiffa//jaw i]-]g[a]ag[ impjegati fis-settur tal-edukazzjoni f’G[awdex, b’mod partikolari bis-sitwazzjoni li se jsibu ru[hom fiha fissena skolastika li jmiss bis-sistema ;dida tal-ko-edukazzjoni. Fl-a[[ar ;img[at, din il-problema tqajjmet diversi drabi g[addiskussjoni i]da s’issa g[adha ma ttie[det l-ebda azzjoni biex din
tkun indirizzata, tenna l-Kunsill. Il-GYC g[alhekk qed issejja[ biex tittie[ed azzjoni immedjata biex l-g[alliema G[awdxin jing[ataw l-g[ajnuna me[tie;a biex jirrispondu g[at-tibdiliet li se jsiru fis-sistema edukattiva ta’ pajji]na. Fid-dawl ta’ dan kollu, il-Kunsill se jkun qed jiltaqa’ mal-awtoritajiet kon/ernati biex ikompli jesprimi t-t[assib tieg[u dwar is-sitwazzjoni tal-g[alliema f’G[awdex.
L-MUT ma taqbilx Il-Union tal-G[alliema ddikjarat li ma taqbilx mad-de/i]joni li [abbar il-Gvern li mis-sena skolastika li ;ejja l-;enituri jridu jippre]entaw /ertifikat mediku g[al kull jum li t-tfal ifallu liskola. Fi stqarrija, L-MUT qalet li g[alkemm taqbel fil-prin/ipju li jonqsu t-tfal li jfallu l-iskola, ma tarax li bidliet b[al dawn, li jid[lu fis-se[[ daqshekk malajr, jistg[u ja[dmu.
L-MUT qalet ukoll li de/i]joni b[al din tista’ twassal biex ;enituri li jkollhom it-tfal ftit ma jifil[ux, minflok i[allsu g[a//ertifikat, jibdew jidde/iedu li jibg[atuhom l-iskola xorta wa[da u dan g[ad-detriment ta’ tfal o[ra u anke g[all-g[alliema. G[alhekk il-Union qed tappella biex jittie[du mi]uri b[al tobba on call jew infermieri li jistg[u jinvistaw lit-tfal b’mod regolari fl-iskejjel.
Investiment f’infrastruttura moderna bil-bini ta’ toroq im;eddin g[al livell Ewropew L-Indipendenza fissret millewwel programm ta’ bini ta’ toroq moderni, spe/jalment dawk arterjali biex ila[[qu mal-i]vilupp ekonomiku, ittrasport kummer/jali u ma]]ieda fil-karozzi. Xempju fost dawn it-toroq ma;;uri hi Triq Re;jonali biex it-traffiku jaqta’ minn wara zoni popolati [afna. Lewwel parti ta’ Triq Re;jonali nbniet fis-snin sittin, imbag[ad il-parti tal-mini ta’ Santa Venera kmieni fis-snin disg[in, u l-parti tal-mini [dejn l-Università f’nofs iddisg[inijiet. Inbnew ukoll ilbypass tal-[amrun wara lIndipendenza, dik ta’
Birkirkara b’estensjoni malIsptar il-;did, il-bypass talImrie[el u dik ta’ San Pawl ilBa[ar. Dan barra [afna toroq o[rajn ;odda li jwasslu minn ra[al g[al ie[or, titjib f’toroq b[al Triq Valletta fi]-}urrieq u l-bypass ta’ Marsaskala, u bosta toroq lokali. Wara s-s[ubija fl-Unjoni Ewropea, sar titjib, tkabbir u estensjonijiet ta’ toroq biex jitilg[u g[al livell Ewropew b’servizzi a//essibbli aktar u biex Malta t[affef it-trasport tal-kummer/ b[ala parti minNetwork tat-Trasport TransEwropew. G[alhekk inbnew mill-;did toroq b[al ta’ {al Far biex tg[aqqad il-Freeport
mal-Ajruport, it-toroq li millajruport iwasslu lejn {al Qormi, il-Marsa u l-Cruise Passenger Terminal ukoll b’mina ;dida, toroq li jwasslu lejn G[awdex fosthom dik mill-Imtarfa g[a/-?irkewwa u l-bypass tal-Manikata, toroq mill-port tal-Im;arr g[all-Belt Victoria u l-bqija ta’ G[awdex, u t-triq tal-kosta li qed tinbena mill-;did b[alissa wkoll bil-fondi Ewropej miksubin bis-sa[[a tas-s[ubija. B’hekk, Malta jkollha toroq ta’ livell li jg[aqqdu l-portijiet kollha u l-ajruport mal-bqija tal-pajji] b’firxa ta’ toroq min-na[a t’isfel nett tal-pajji] sa G[awdex.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
3
LOKALI
Issa jridu ji;u approvati mill-Parlament Ewropew minn pa;na 1
Imbag[ad, il-Kummissarji Ewropej il-;odda jibdew bil-[idma taghhom fl-1 ta’ Novembru. Karmenu Vella se jkun l-ixje[ Kummissarju f’dan il-grupp, flimkien mal-Ispanjol Miguel Arias Canete li wkoll g[andu 64 sena. Vella, li hu meqjus b[ala wie[ed mill-aktar politi/i veterani f’pajji]na, se jkun ukoll lewwel Malti li qatt kellu firresponsabbiltà tieg[u l-portafoll tal-Ambjent. L-ewwel Kummissarju nominat minn Malta, Joe Borg, di;à kellu l-
portafoll tas-Sajd u l-Affarijiet Marittimi. Karmenu Vella twieled fl1950 u huwa mi]]ewwe; lil Marianne nee’ Buhagiar. Huma g[andhom ]ew;t itfal, u ]ew; neputijiet. Vella huwa Perit, u g[andu wkoll Masters fil-Management turistiku. Serva wkoll b[ala Direttur tal-Mid-Med Bank. Ri/entement serva b[ala Chairman tal-Orange Travel Group. Il-karriera politika talPerit Vella tmur lura g[as-sena 1968 fejn serva fl-E]ekuttiv Nazzjonali Laburista. Wara,
ikkontesta b’su//ess l-elezzjoni tal-1976. Fl-elezzjonijiet ta’ wara huwa dejjem ;ie elett, b’appo;; partikolari mil-lokalità ta]-}urrieq, li hu ra[al twelidu. Vella serva b[ala Ministru talIndustrija bejn l-1983 u l-1987, u serva darbtejn o[ra fi Gvernijiet Laburisti differenti bejn l-1996 u l-1998, u wara lelezzjoni ;enerali tal-2013. F’dawn i]-]ew; okka]jonijiet kien Ministru tat-Turi]mu. Aktar dettalji dwar il-[atra talKummissjoni Ewropea l-;dida ssibuhom fl-a[barijiet ta’ barra, f’pa;na 14.
Jin]amm il-[abs wara li hedded ]ew; persuni b’turnavit Ra;el ta’ 33 sena mill-Belt Valletta n]amm ta[t arrest preventiv u ;ie skortat lejn il-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin wara li tressaq il-Qorti mixli li hedded lil eks sie[ba tieg[u b’turnavit. Kenneth Cassar tressaq quddiem il-Ma;istrat Ian Farrugia mixli wkoll li huwa ri/ediv u li anke hedded lil omm l-eks sie[ba tieg[u. L-Ispettur Hubert
Cini, li ressaq lil Cassar, qal li lakku]at mar fid-dar tal-eks sie[ba tieg[u nhar it-Tnejn filg[axija u [a lit-tifla tag[hom waqt li hedded kemm lilha u lil ommha b’turnavit. Il-Prosekutur qal li m’hemm ebda ordni fejn u ma’ min trid toqg[od it-tifla, li g[andha erba’ snin, u g[alhekk ma seta’ jag[mel xejn dwar dan.
Madanakollu, intla[aq ftehim mal-akku]at biex jirritorna littifla g[and ommha fil-pre]enza tal-Pulizija. Madankollu meta t-Tlieta filg[odu l-eks sie[ba tal-akku]at kienet l-g[assa tal-pulizija, Kenneth Cassar heddidha li kien se joqtolha. G[al Cassar deher lAvukat tal-G[ajnuna Legali Martin Fenech.
Karmenu Vella, il-Kummissarju Ewropew il-;did f’isem Malta
Fran/i] jinstab mejjet fil-ba[ar Anzjan Fran/i] li g[andu 72 sena ttella’ bla [ajja mill-ba[ar ‘il barra mill-bajja tar-Ramla l{amra. Il-ka] se[[ ilbiera[, g[all[abta tad-8.45am, meta l-anzjan barrani ntlema[ wi//u ‘l isfel ftit metri bog[od mill-kosta. Ilkadavru ttella’ mill-ba[ar millmembri tad-Dipartiment talProtezzjoni ?ivili u tfittxijiet li
saru fil-vettura tal-anzjan wasslu biex instabu affarijiet relatati mal-g[awm. Fi stqarrija, il-Pulizija qalet li l-kaw]a tal-mewt g[adha mhix mag[rufa. Aktar investigazzjonijiet dwar dan il-ka] g[adhom g[addejjin, filwaqt li n[atru diversi esperti biex jassistu f’inkjesta Ma;isterjali.
I[ossuhom ingannati bit-tibdil fi/-Child Supplement Jumejn ilu l-Gvern [abbar li lbenefi//ju ta/-Child Supplement se jinbidel. Dan m’g[andux x’jaqsam ma/Children’s Allowance g[ax se jkun marbut mal-attendenza tattfal fl-iskejjel, mal-parte/ipazzjoni tat-tfal f’attivitajiet sportivi u kulturali, ma’ checkups tas-sa[[a u ma’ attenzjoni psiko-so/jali. Dakinhar, il-Ministru li issa hu responsabbli mill-Familja u s-Solidarjetà So/jali, Michael Farrugia, qal li kien qed i[abbar mi]ura ;dida, li fil-verità kienet
l-istess skema li [abbret lprede/essur tieg[u, l-eks Ministru Marie Louise Coleiro Preca f’Marzu, bid-differenza li, minflok il-benefi//ju se jing[ata lill-ewwel tlett itfal, issa se jing[ata g[all-ewwel tnejn. Dan it-tibdil qanqal rabja fost numru ta’ ;enituri li kkuntattjaw lill-;urnal In-Nazzjon g[ax [assew li l-Gvern irid jg[addi ]]mien bihom. Mara partikolari, li ma xtaqitx li isimha jixxandar, qalet li t[oss li din kienet weg[da li nbidlet f’gidba.
F’Marzu, Marie Louise Coleiro Preca kienet [abbret li minn dan il-benefi//ju jistg[u jibbenefikaw koppji li jaqilg[u inqas minn 11,000 ewro u anke single parents li jaqilg[u anqas minn 9,000 ewro - xi [a;a li se tibqa’ fis-se[[. I]da filwaqt li Coleiro Preca, illum President ta’ Malta, dakinhar kienet [abbret li se jing[ata benefi//ju ta’ 400 ewro fis-sena g[all-ewwel tlett itfal, dan issa se jonqos g[all-ewwel ]ew;t itfal. L-omm li tkellmet ma’ In-
Nazzjon kompliet tg[id li hi kienet serr[et rasha li kienet se tir/ievi aktar g[ajnuna biex tg[in lit-tfal tag[ha u g[al darba o[ra tenniet li qed t[ossha ingannata. :enituri o[ra li kkuntattjawna sa[qu li ma jistg[ux jifhmu g[alfejn l-ewwel kienu mweg[da mod u issa se jsir mod ie[or. Mara o[ra li tkellmet mag[na appellat biex il-Gvern ma jg[addix lin-nies bi]-]mien, spe/jalment dawk li verament g[andhom b]onn l-g[ajnuna. “Il-Gvern irid jifhem li n-nies
mhumiex illitterati u mhux sew li jg[addi bi]-]mien lil min hu vulnerabbli. Il-Gvern g[andu jirrispetta l-intelli;enza ta’ kul[add, ;ej minn liema faxxa tas-so/jetà jkun ;ej.” Jirri]ulta li, f’Malta, llum hawn aktar minn 7,700 single parent bi d[ul ta’ inqas minn 9,000 ewro, bin-numru ta’ tfal jammonta g[al 12,400 tifel u tifla. Filwaqt li hawn aktar minn 5,000 koppja bi d[ul ta’ inqas minn 11,000 ewro li bejniethom huma ;enituri ta’ 10,000 tifel u tifla.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
4
LOKALI
Talba o[ra g[al-libertà provi]orja Id-Difi]a fil-ka] ta’ James Vella ta’ 33 sena, minn {al Qormi u Chris Scerri ta’ 35 sena minn Tal-Pietà, li jinsabu akku]ati bil-qtil tal-messa;;ier tal-bank Alphonse Ferriggi, erbatax-il sena ilu, g[amlet talba o[ra g[al-libertà provi]orja. Vella u Scerri qeg[din iwie;bu mhux [atja, quddiem il-Ma;istrat Josette Demicoli, li qatlu lil Ferriggi, b’tir ta’ senter fit-18 ta’ Settembru tas-sena 2000. Il-Qorti qalet li se tkompli tisma’ l-ka] nhar il-:img[a meta mistennija tidde/iedi jekk tilqax it-talba jew le. Talba o[ra g[al-libertà provi]orja, li kienet saret f’Lulju li g[adda, ma kinitx intlaqg[et. Fuq dan il-ka], akku]at ie[or, Richard Grech kien mar g[omru l-[abs, filwaqt li Joseph Zammit qed iservi sentenza ta’ 31 sena u sitt xhur [abs, wara li nstab [ati f’;uri separat ta’ kompli/ità filqtil. Wara li appella, is-sentenza
tieg[u kienet tnaqqset b’sena u nofs. Fit-talba tieg[u, l-Avukat Franco Debono, li flimkien mal-Avukat Marion Camilleri qed jidher g[all-akku]ati, qal li issa x-xhieda prin/ipali xehdu u g[al-hekk ilklijenti tieg[u g[andhom jibbenefikaw mil-libertà provi]orja. Il-Prosekuzzjoni mmexxija mill-Ispettur Keith Arnaud qalet li baqa’ erba’ xhieda importanti. LIspettur Arnaud qal ukoll li huwa kien se jopponi min[abba l-gravità tal-ka]. Scerri u Vella qeg[din ji;u mixlijin ukoll li serqu diversi dokumenti bankarji b’dannu g[all-BOV, li ]ammew lil Ferriggi kontra l-volontà tieg[u, li sparaw l-arma f’distanza ta’ 200 metru f’post abitat, li kellhom arma ming[ajr permess u li/enzja tal-Pulizija, li wettqu dannu fuq karozza tal-BOV u li serqu wkoll karozza privata.
Permezz tal-bastiment Phoenix, fl-ewwel ;imag[tejn ta’ [idma tag[ha, il-Migrant Offshore Aid Station (MOAS), li hija inizjattiva Maltija privata tal-g[ajnuna umanitarja, assistiet fis-salvata;; ta’ aktar minn 1,500 immigrant irregolari li kollha ]barkaw fl-Italja. Il-ma;;oranza ta’ dawn l-immigranti, li kienu fuq sitt dg[ajjes differenti, kienu qed ja[arbu mil-Libja u n;abru mill-ba[ar b[ala parti mill-missjoni ‘Mare Nostrum’ tal-Italja. Fl-a[[ar 48 sieg[a, il-MOAS salvat 245 immigrant ie[or, 45 minnhom tfal.
Mixli li ttraffika nisa minn pajji]u g[all-prostituzzjoni Xhud tg[id li l-klijenti kienu j[allsu €80 g[al nofs sieg[a
Il-klijenti kienu j[allsu 80 ewro g[al nofs sieg[a sess komplut ma’ ]ew; nisa Rumeni li skont wa[da minnhom - li g[amlet ir-rapport lill-Pulizija - kienet qed ti;i mhedda minn Rumen li kienet g[amlet ]mien to[ro; mieg[u, biex wara spi//at tag[tih 40 filmija mill-qlig[ li kienet tag[mel. Dan [are; fil-Qorti fejn ]ew;
nisa li huma allegatament vittmi ta’ traffikar g[al skop ta’ prostituzzjoni, u tfajla ta’ 15-il sena, li hija bint wa[da minnhom, ilkoll xehdu fil-konfront ta’ Alexandru Onofrei ta’ 26 sena, mir-Rumanija wkoll, li qed iwie;eb mhux [ati li ttraffika lil Pilaf Anisoara u Mariaca Daresco u li sfurzahom jipprostitwixxu lilhom infushom
kontra l-volontà tag[hom. Ir-Rumen qed ji;i mixli wkoll li g[ex minn fuq il-prostituzzjoni u li mexxa burdell. L-ewwel ma xehdet kienet ittifla ta’ 15-il sena, bint Daresco. Hija qalet li ;iet Malta g[al btala flimkien ma’ ommha madwar ;imag[tejn ilu. Qalet li hi u ommha kienu joqog[du mal-kop-
pja Mona u Alexandru Onofrei, f’{al Qormi, li xehdet li huma [bieb ta’ ommha. It-tifla, li xehdet permezz talvideo conferencing, qalet li nhar il-{add li g[adda l-Pulizija marru d-dar u bdew jistaqsu xi domandi lil ommha. Qalet li dan kollu se[[ wara li Mona u l-akku]at kellhom argument kemxejn ja[raq aktar mis-soltu. Ix-xhud qalet li Mona kienet toqg[od ma’ Alexandru, jew Alex, kif inhu mag[ruf, f’kamra tas-sodda u hi kienet toqg[od ma’ ommha f’kamra tas-sodda o[ra. Mistoqsija i]da, jekk kinitx tmur tajjeb ma’ Alex, ji;ifieri jekk kienx jog[;obha peress li ftit ta]]mien ilu kienu jo[or;u flimkien, hija wie;bet “]gur li le”. “A[na konna noqog[du ma’ Alex peress li ma kellniex post ie[or fejn noqog[du,” qalet ittifla, waqt li qalet li hi u ommha kellhom imorru l-Italja din il;img[a, u kienu qed jippjanaw biex forsi jsibu xi mpjieg hemmhekk. Qalet li hija ta[seb li Mona u Alex kienu jmexxu xi tip ta’ sit elettroniku, i]da ma qalitx dan fiex kien jikkonsisti. Xehdet ukoll Mariaca Daresco, li qalet li kienet taf lill-akku]at min[abba li fil-passat kellha relazzjoni mieg[u. Qalet li hu kien qalilha li ma riedx jibqa’ Malta aktar u li ried jitlaq. Dan kollu se[[ ;urnata qabel il-;lieda kbira li se[[et bejn l-akku]at u Mona. Hu kien issu;;erixxa li joqog[du ftit ie[or biex jag[mlu
flus bi]]ejjed biex ikollhom biex jitilqu. Mistoqsija kif kienu se jag[mlu l-flus, hawn ikkwitat u qalet li kienet qed t[ossha imbarazzata. Il-Ma;istrat Ian Farrugia qalilha li ma kellhiex g[alfejn u hi qalet li kienet qed t[ossha imbarazzata mag[ha nnifisha. Hija qalet li kien ikollha laqg[at f’appartament f’San :wann biex isir is-sess. Qalet li kellhom telefown /ellulari u l-klijenti kien ikollhom in-numri tag[hom millwebsajt escort-europe.com. Qalet li l-akku]at kien [oloq dan l-account u hi ma qalet xejn dwar dan, anke jekk ma ;ietx Malta g[al dawn l-affarijiet. Filfatt, qalet li ma riditx tag[mel dawn l-affarijiet i]da hu staqsieha biex tg[inu, u hi hekk g[amlet. Qalet li l-klijenti kienu jmorru fl-appartament ta’ San :wann fejn kien ikun hemm hi u Mona. Dwar jekk kinitx ti;i sfurzata biex ikollha x’taqsam sesswalment, qalet li darba minnhom l-akku]at heddidha li jsawwatha u fil-fatt taha daqqa. Hi qalet li l-klijenti kienu j[allsu 80 ewro g[al nofs sieg[a u dan kien jinkludi li hi t[allas lillakku]at 40 fil-mija tal-prezz. Hija qalet ukoll li l-{add li g[adda waranofsinhar, marru barbecue g[and [abib tag[hom u Mona spi//at fis-sakra, tant li lanqas setg[et toqg[od fuq saqajha. Qalet li kien hawn li beda argument bejn Mona u Alex, u kien hawn li hi qabdet u /emplet lill-Pulizija.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
5
LOKALI
Ma taqbilx li min jabbu]a mill-kannabis jing[ata biss twissija Il-Caritas qed tipproponi li minflok dekriminalizzazzjoni tad-droga jkollna depenalizzazzjoni ta’ droga, li jfisser illi, blAbbozz ta’ Li;i dwar id-Droga, tibda ma ting[atax piena ta’ [abs effettiv g[al min jinqabad lewwel darba fil-pussess sempli/i ta’ droga. Dan g[aliex min jabbu]a mid-droga g[andu jing[ata l-g[ajnuna, u mhux ilkastig. Il-proposti tal-Caritas ;ew ippre]entati lill-Gvern b[ala parti mill-pro/ess ta’ konsultazzjoni fit-tfassil tal-Abbozz ta’ Li;i dwar id-Drogi tal-Abbu].
mg[andux ikun parti minn dan labbozz. Il-Caritas tg[id li lkannabis hija ta’ [sara, u l-abbu] minnha g[andu jibqa’ att illegali. “Kull droga g[andha tibqa’ llegali, inklu] il-kannabis”, sostna Buttigieg, illi kompla jinsisti illi limportanti f’dan l-istadju hu li nsa[[u l-edukazzjoni u l-prevenzjoni. Il-Caritas tghid ukoll li d-drogi li jissej[u soft drugs, barra li jag[mlu [sara lil min je[odhom, huma wkoll meqjusa b[ala lewwel pass li jwasslek g[al drogi o[ra aktar qawwija.
F’kummenti lil dan il-;urnal, lAmministratur tal-Caritas Albert Buttigieg sostna li “kull droga g[andha tibqa’ llegali, inklu] ilkannabis”. Hu sa[aq li l-Caritas g[andha /erti riservi fuq din ilWhite Paper, i]da mil-lat po]ittiv irrimarka li “is-so/jetà Maltija immaturat [afna sabiex tkun tista’ tiddiskuti din il-materja”. Caritas Malta qed tipproponi wkoll li titwaqqaf Qorti tadDroga fuq l-istess linja kif ta[dem il-Qorti tal-Familja. Hemm b]onn ukoll linji gwida /ari biex ting[ata l-piena mist[oqqa ghal min jinstab [ati. Fir-rapport ippre]entat lillGvern, Caritas Malta tinsisti li lu]u medi/inali tal-kannabis
Il-White Paper dwar id-droga kienet imnedija mill-Ministru responsabbli mill-:ustizzja Owen Bonnici f’konferenza tala[barijiet f’Lulju, fejn spjega li, lpjan tal-Gvern hu li l-li;i l-;dida tkun g[addiet mill-Parlament sala[[ar tal-2014. Filwaqt li tirrikonoxxi li d-droga hi essenzjalment [a]ina, il-White Paper tikkunsidra l-u]u personali tad-droga tal-abbu] b[ala problema ta’ sa[[a u problema so/jali, u mhux biss b[ala problema kriminali. Ilqofol tal-li;i hu dwar min jinqabad b’pussess sempli/i g[allewwel darba. Dawn il-persuni issa qed ikun propost li jibdew jing[ataw twissija minn Kummissarju tal-:ustizzja spe/jalizzat.
Motherwell Bridge twaqqfet fl-1992 u tipprovdi servizzi tal-in;inerija b’mod partikolari f’makkinarju tal-portijiet
Skola ;dida tal-welding Il-kumpanija Motherwell Bridge fet[et skola ;dida talwelding meqjusa state-of-the-art, b[ala parti mi/-?entru ta’ Ta[ri; li g[andha f’{al Far. L-iskola kienet inawgurata uffi/jalment mill-Ministru talEdukazzjoni u l-Impjiegi Evarist Bartolo li laqa’ b’sodisfazzjon din l-inizjattiva li g[andha sservi b[ala pass importanti li bih in]idu l-apprentistat f’pajji]na.
B’differenza minn fakultajiet simili, din l-iskola se tkun qed toffri lill-istudenti tag[ha opportunità biex jitg[allmu permezz talprattika f’ambjent industrijali. Ilkors se jing[ata f’livelli differenti : minn korsijiet tal-bidu g[al dawk f’livell avvanzat. L-iskola, li qed ting[ata promozzjoni wkoll f’pajji]i ;irien ta’ Malta, se jkun fiha l-fa/ilitajiet kollha me[tie;a g[at-ta[ri; tal-
istudenti, inklu] magni tal-welding apposta g[al pro/essi differenti tal-manifattura. Fi kliem id-Direttur Mani;erjali ta’ din il-kumpanija Tony Mallia, din l-iskola g[andha l-fa/ilitajiet kollha biex toffri l-a[jar ta[ri; lill-istudenti tag[ha. Ilkumpanija hi kburija li se tkun qed taqsam l-g[arfien tag[ha ma’ studenti ;odda, wara snin ta’ [idma fl-industrija tal-manifattura.
Imexxi tim ta’ osservaturi tas-CPA Id-deputat Nazzjonalista Mario Galea re;a’ kien mag[]ul biex imexxi tim ta’ osservaturi talAsso/jazzjoni Parlamentari talCommonwealth (CPA). Mario Galea jinsab f’Montserrat, fil-Karibew, fejn qed isegwi l-pro/ess marbut mal-elezzjoni li saret fil-11 ta’ Settembru, f’isem il-Commowealth Parliamentary Association - British Islands Mediterranean Region. F’Mejju tas-sena l-o[ra, Mario Galea kien ukoll mexxa grupp ta’ osservaturi fl-elezzjoni fil-g]ejjer Cayman. Din hi l-g[axar darba li d-depu-
tat tal-PN qed josserva elezzjonijiet barra minn Malta u fis-snin li g[addew [a sehem f’dawk li jissej[u Election Observation Missions fost l-o[rajn fi]}imbabwe, fl-artijiet Palestinjani, fil-Jemen, f’Gambia u fil-Liberja. Fi stqarrija dwar il-missjoni filKaribew, Mario Galea qal li hu u t-tim ta’ osservaturi qed josservaw il-pro/ess elettorali, fost o[rajn il-li;ijiet li jirregolaw lelezzjonijiet, il-kampanja elettorali, ir-rapurta;; tal-media, ilvotazzjoni u l-g[add tal-voti kif ukoll il-[ru; tar-ri]ultat. Kemm idum f’Montserrat,
Mario Galea se jkun qed jindirizza wkoll ]ew; konferenzi tala[barijiet u fi ]mien xahrejn wara l-elezzjoni, it-tim ta’ osservaturi jippubblika rapport finali, li jekk ikun il-ka], ikun jinkludi wkoll rakkomandazzjonijiet g[all-elezzjonijiet futuri f’Montserrat. Dan ir-rapport, fost o[rajn jintbag[at lill-Gvern Ingli]. Minbarra is-sehem tieg[u f’diversi missjonijiet ta’ osservazzjoni elettorali b[al dawn, Mario Galea g[adu kif spi//a Post Graduate Diploma f’Election Assistance u Election Observation.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
6
LOKALI
Bl-Indipendenza, issa[[et id-demokrazija L-Indipendenza ma kinitx talpajji] biss, i]da tag[na b[ala individwi u b[ala /ittadini. Dan qalu l-Kap tal-PN Simon Busuttil meta tkellem waqt ri/eviment fil-Ka]in Nazzjonalista ta’ San Gwann g[all-attivisti talPartit tad-disa’ u l-g[axar distrett elettorali fl-okka]joni tal-50 Anniversarju mill-kisba tal-Indipendenza. G[al dan ir-ri/eviment attendew ukoll eks deputati li bejn l-1964 u l-2014 taw kontribut politiku lill-pajji] permezz tal-PN. Il-Kap tal-PN irrikonoxxa din il-[idma f’isem il-PN billi ppre]enta tifkira lill-eks deputati John Vella, Michael Falzon u Michael Frendo. Simon Busuttil fakkar kif ilPartit Nazzjonalista [addem iddemokrazija b’mod s[i[. Il-Partit Nazzjonalista stinka g[ad-drittijiet tal-bniedem meta d-demokrazija kienet mhedda. Anzi, qal Simon Busuttil, kellu jkun il-PN li jiddefendi d-demokrazija u da[[al il-jedd demokratiku bl-
introduzzjoni tal-kunsilli lokali 20 sena ilu u ta l-vot lin-nies. Il-Kap tal-PN fakkar li kien ilPN ukoll li [oloq id-dritt demokratiku tal-vot fil-Parlament Ewropew. Barra minn hekk, ilPartit Nazzjonalista [oloq dritt ie[or, dak ta’ vot li jekk 10 filmija tal-popolazzjoni tiffirma petizzjoni, tista’ twassal biex isir referendum. Simon Busuttil fakkar kif illum ninsabu f’sitwazzjoni fejn g[andna gvern li, b’daqqa ta’ pinna, lest i[assar id-dritt biex wie[ed jivvota fil-kunsilli lokali sal-2019. Hu fakkar kif l-g[ada li ksibna l-Indipendenza, tpo;;iet l-ewwel ;ebla tal-Università ta’ Malta. B’dan il-mod stajna navvanzaw ’il quddiem. Il-Kap tal-PN ikkritika l-bejg[ tal-Australia Hall mill-Partit Laburista u qal li dan hu ka] /ar li min g[andu l-poter qed ju]ah b’mod [a]in u mhux g[all-;id komuni.
Il-Kap tal-PN jiltaqa’ mal-attivisti f’San :wann
Il-poplu Malti jistenna t-twe;ibiet
L-a[bar ]velata fl-a[[ar jiem dwar is-self ta’ art kbira f’Delimara mill-Gvern lill-konsorzju li [a l-kuntratt tal-Power Station il-;dida tqajjem numru ta’ mistoqsijiet li l-poplu Malti u G[awdxi g[andu d-dritt li jkollu t-twe;iba g[alihom. Fi stqarrija l-Partit Nazzjonalista g[amel numru ta’ domandi
dwar din l-a[bar li ]vela l-;urnal The Times of Malta. Fost l-o[rajn, staqsa minn meta sa meta huwa l-ftehim dwar isself ta’ din l-art, g[alfejn ittie[det id-de/i]joni li din l-art ting[ata b’self lill-konsorzju, g[alfejn ilGvern idde/ieda li ma j]ommx flus g[al dan is-self ta’ bi//a kbira ta’ art, u anke dan is-self
tal-art kienx parti mill-ftehim iffirmat mal-konsorzju f’Mejju li g[adda. L-Oppo]izzjoni fakkret li minkejja li issa g[addew erba’ xhur minn meta ;ie ffirmat il-ftehim mal-konsorzju, il-Gvern g[adu qed jirrifjuta li jippubblika dan il-kuntratt ta’ pro;ett li jiswa’ 320 miljun ewro.
Statistika tal-NSO uriet li f’Lulju l-produzzjoni industrijali re;g[et naqas b’aktar minn 4 fil-mija
L-g[axar xahar konsekuttiv bi tnaqqis fil-produzzjoni industrijali Il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija qal li l-qag[da mweg[ra fis-settur industrijali ta’ pajji]na ;iet ikkonfermata mill-Uffi/ju Nazzjonali talIstatistika li, fi stqarrija o[ra re;a’ kkonferma kif anke matul ix-xahar ta’ Lulju, ilproduzzjoni industrijali ni]let b’aktar minn 4 fil-mija. Pajji]na esperjenza wkoll tnaqqis meta mqabbel mal-istess xahar is-sena li g[addiet, biex b’hekk issa kellu tnaqqis f’kull xahar fl-a[[ar g[axar xhur. Dan, qal il-PN, huwa kon-
ferma /ara li l-problema kulma jmur qed isir wa[da strutturali, u huwa ri]ultat ta’ politika ta’ Gvern nieqes minn vi]joni, u li anke fid-Dokument ta’ Qabel il-Ba;it g[all-2015, lil hinn mir-retorika, jer;a’ mhux qed joffri l-ebda ideat ;odda biex jin/entiva lis-setturi industrijali, b’mod partikolari dak talmanifattura, li joffri x-xog[ol lil eluf ta’ [addiema Maltin u G[awdxin. Din il-kri]i industrijali qed t[alli impatt fuq il-familji u to[loq /irku vizzju]. Din issitwazzjoni tfisser inqas
opportunitajiet ta’ xog[ol, ta’ shifts u ta’ sahra, kollha fatturi li j[allu inqas flus fil-but. Mhux ta’ b’xejn li, xahar wara l-ie[or, qed jonqsu l-fidu/ja u x-xiri tal-konsumaturi mill[wienet. Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ jappella lill-Gvern biex, b[ala l-ewwel pass, jirrikonoxxi dawn id-diffikultajiet, u biex, minn issa sat-tnedija talBudget, ifassal mi]uri u inizjattivi konkreti li jixprunaw lil din l-industrija u jag[tu ser[an tal-mo[[ lill-[addiema u lfamilji tag[hom.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
7
LOKALI
Wirja fuq il-Fosos dwar il-kisbiet ta’ Malta sovrana bis-sa[[a tal-PN Vi]wal u kitba dwar il-passi li gvernijiet Nazzjonalisti g[amlu biex Malta saret nazzjon modern Ewropew Fil-festi tal-Partit Nazzjonalista biex ifakkru l-50 anniversarju tal-Indipendenza fuq il-Fosos tal-Furjana se jkun hemm wirja apposta li b’vi]wal, ritratti u kitba fil-qosor se tkun qed turi l-kisbiet ewlenin li g[amel pajji]na kemm ilu sovran u bis-sa[[a ta’ gvernijiet Nazzjonalisti. Il-wirja se tinkludi wkoll spazju fejn wie[ed jista’ joqg[od bilqieg[da u jisma’ dawn il-kisbiet. Il-wirja se tkun imqassma f’50 kisba ewlenija ta[t [ames taqsimiet ewlenin ta’ g[axar kisbiet kull wa[da bit-tema ‘50 Sena Nazzjon - 50 Kisba G[alik - permezz tal-Partit Nazzjonalista’. Sirna nazzjon wie[ed Ewropew bi drittijiet indaqs L-ewwel taqsima se turi l-kisbiet fil-qasam tad-drittijiet biex
inkunu nazzjon wie[ed Ewropew bi drittijiet indaqs. Dawn il-kisbiet jinkludu ssovranità u d-drittijiet li tatna li nistg[u ninfurzawhom, ilKostituzzjoni emendata minna lMaltin diversi drabi wara, ilprin/ipji mni]]lin filKostituzzjoni tal-Indipendenza g[al stat modern, ir-rispett barra minn Malta, l-Asso/jazzjoni mal-Unjoni Ewropea fl-1970 u l-kisbiet fin-negozjati mal-UE wara l-1990, is-s[ubija fl-UE fl2004 u d-drittijiet wiesg[a li tag[tina, l-istituzzjonijiet li komplew wessg[u d-drittijiet tag[na b[al-li;i dwar ilKonvenzjoni Ewropea tadDrittijiet tal-Bniedem, iddemokrazija usa’ fil-livell nazzjonali, lokali, referendarju u Ewropew, ir-rikonoxximent nazzjonali u Ewropew g[all-
ilsien Malti u l-identità Maltija, u l-politika tal-parte/ipazzjoni u tad-djalogu. Suriet ;odda ta’ wens u sedqa g[al solidarjetà ma’ kull min je[tie;ha It-tieni taqsima hi dwar is-solidarjetà u l-[idma ta’ gvernijiet Nazzjonalisti biex ingawdu lwens b’solidarjetà ma’ kull min je[tie;ha. Fost il-kisbiet filqasam tas-solidarjetà hemm il-
Pulizija li j[arsuk u jag[tuk ser[an il-mo[[, il-kura tal-anzjani, qalb il-familji u attivi, lIsptar il-;did Mater Dei li fisser kura tas-sa[[a tal-aqwa livell, is-servizz tas-sa[[a g[al kul[add u li kiseb g[arfien b[ala wie[ed fost l-a[jar fid-dinja, il;lieda qawwija kontra l-kan/er u l-isptar il-;did tal-onkolo;ija, is-servizz tas-sa[[a mid-dar u llokalità tieg[ek sal-Ewropa li jinkludi l-medi/ini b’xejn millispi]erija tal-g[a]la tieg[ek, irriforma b’servizzi personalizzati li xe[tu l-qasam tas-solidarjetà lejn suriet ;odda ta’ wens u sedqa, il-persuni b’di]abilità li kisbu sehem s[i[ f’kull qasam tal-[ajja, il-prevenzjoni, lg[ajnuna u l-kura mid-droga u dipendenzi o[rajn, u ]-]ieda kbira fil-familji li huma sidien ta’ darhom. Kisbiet fl-edukazzjoni biex [add ma jibqa’ lura u jkun jista’ javanza kul[add Kisbiet o[rajn f’dawn il-50 sena bis-sa[[a ta’ gvernijiet Nazzjonalisti kienu fil-qasam tal-edukazzjoni biex [add ma jibqa’ lura u jkun jista’ javanza kul[add. Dawn jinkludu lUniversità ;dida mwaqqfa fl1964 u m;edda wara l-1987 miftu[a g[all-[afna b’edukaz-
zjoni b’xejn fl-1970 u l-istipendji fl-1987, it-ta[ri; fl-MCAST li re;a’ twaqqaf wara l-2000 g[al xog[ol ;did f’oqsma moderni, ledukazzjoni wara s-sittax g[allistudenti kwa]i kollha, l-iskola sekondarja b[ala esperjenza aqwa biex javanza kul[add f’[afna skejjel mibnijin ;odda, id-difi]a qawwija u l-g[ajnuna lill-iskejjel tal-Knisja u indipendenti, l-i]vilupp kbir fl-edukazzjoni bikrija biex it-tfal jirnexxu lkoll, l-edukazzjoni anke lillbarranin u opportunitajiet ta’ edukazzjoni mifruxin anke salEwropa, l-ispinta qawwija lillisport g[al firxa wiesg[a ta’ nies u g[al [afna dixxiplini, i]-]ieda kbira fl-attivitajiet kulturali ta’ kull livell f’mixja ta’ identità u ti;did, u t-ta[ri; tal-[addiema spe/jalment fl-ETC g[al xog[ol ;did f’industriji moderni.
inkora;;iment u l-fidu/ja lillprivat u l-in/entivi g[an-negozji ]-]g[ar, l-ewro li qieg[ed f’butna u li jiswa fl-Ewropa kollha u mag[ruf fid-dinja, it-turi]mu biex minn kolonja militari wasalna g[al turi]mu diversifikat li kiber anke waqt il-maltemp dinji tal-a[[ar ftit snin, lindustriji ;odda u m;eddin u t-
Ekonomija li [olqot il-;id u x-xog[ol biex fendejna fid-dinja u g[elibna l-ag[ar re/essjoni f’seklu Ix-xog[ol u l-ekonomija huma qasam ie[or b’[afna kisbiet
Il-Park tal-Avjazzjoni li hu wie[ed mis-setturi ;odda, b[as-servizzi finanzjarji wkoll, li gvernijiet Nazzjonalisti ;ibdu lejn Malta biex jo[olqu xog[ol tajjeb u produttiv g[all-[addiema Maltin
minn gvernijiet Nazzjonalisti li [admu biex no[olqu l-;id u nfendu fid-dinja b’ekonomija kompetittiva. Dawn il-kisbiet jinkludu ekonomija libera, miftu[a, diversifikata u kompetittiva li g[elbet il-maltemp dinji, xog[ol produttiv u xieraq g[al ferm aktar [addiema r;iel u nisa, ugwaljanza u drittijiet g[all-[addiema u titjib fil-kundizzjonijiet tax-xog[ol, tnaqqis tat-taxxi, spe/jalment fuq ixxog[ol, u tne[[ija ta’ taxxi antikwati biex il-[addiem Malti hu l-anqas in-taxxat fl-Ewropa, l-ekonomija l-;dida msejsa fuq il-liberalizzazzjoni, l-g[a]la u l[arsien tal-g[a]liet tag[na, l-
trasformazzjoni tal-ba]i industrijali Maltija, u l-[olqien ta’ ekonomija fertili g[allinvestiment li kattret ix-xog[ol ;did u ta’ kwalità a[jar fis-servizzi. Infrastruttura biex ingawdu pajji] modern f’kull qasam Il-[ames taqsima tiffoka fuq linfrastruttura u l-ambjent fi]iku ta’ pajji]na bil-kisbiet ta’
gvernijiet Nazzjonalisti biex nibnu pajji] modern f’kull qasam u ngawdu ambjent aqwa. Dawn jinkludu l-[afna toroq li saru, l-infrastruttura kompletament ;dida tal-produzzjoni talener;ija u ilma, l-MIA, ilFreeport il-Cruise Liner
Terminal u lportijiet, it-telekomunikazzjonijiet, il-mobile, u l-internet bittwessig[ tat-teknolo;ija g[al kul[add, il-kuxjenza ferm akbar dwar l-ambjent, id-drena;; u ttrattament tieg[u kollu biex g[andna l-aktar ba[ar nadif flEwropa u l-Mediterran, it-trattament tal-iskart f’impjanti ta’ ;id
ambjentali, ir-restawr tal-wirt uniku tag[na, tal-bliet qodma u tas-swar, il-post spe/jali li G[awdex dejjem gawda ma’ gvernijiet Nazzjonalisti, u l-Belt kapitali tag[na, il-Belt Valletta, li gvernijiet Nazzjonalisti tawha bixra g[alkollox ;dida b’[afna pro;etti u l-presti;ju ta’ kapitali Ewropea tal-kultura, kif ukoll ilpro;ett tad-da[la tal-Belt u lParlament il-;did li se jkun monument [aj u xieraq taddemokrazija li ksibna flIndipendenza u li seddaqnieha matul dawn il-50 sena. Il-wirja se tkun miftu[a waqt il-festi tal-Indipendenza fuq ilFosos tal-Furjana minn nhar itTlieta 16 sal-:img[a 19 ta’ Settembru.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
8
OPINJONI
B’tal-linja jaqbillek :u]! It-trasport pubbliku f’Malta ilu ]mien mhux [a]in problema. Kul[add jiftakar il-praspar xejn feli/i ta’ ]mien il-karozzi tal-linja s-sofor meta li tal-linja tkun tard kienet biss in-norma; meta karozza tal-linja kienet karozza storbju]a li dda[[an kull fejn tg[addi; meta karozza tal-linja kien ikun fiha aktar s[ana minn serra flaqwa xemx ta’ Awwissu. Kul[add jiftakar il-problema li numru ]g[ir ta’ xufiera kienu jikkaw]aw u l-isem [a]in li dawn kienu jag[tu lill-kollegi qalbiena tag[hom. Il-fra]i ‘B’tal-linja jaqbillek’ kienet ting[ad aktar b’sens sarkastiku jew ta’ /ajt milli bis-serjetà. L-Arriva
Kienet din is-sitwazzjoni li ispirat il-[tie;a ta’ riforma. Riforma li waslet fil-forma talintroduzzjoni tas-servizz talArriva f’pajji]na. Minkejja laspettattivi g[olja, spi//a biex dan is-servizz ukoll iddi]appunta lil [afna. Servizz li donnu ried ]mien sew sabiex ji;i f’tieg[u u jil[aq il-potenzjal s[i[ tieg[u.
Riforma li sfortunatament ittappnet mill-pika politika li [oloq il-Partit Laburista li g[amel minn kollox biex itellef kull /ans, minimu kemm kien minimu, li l-Arriva tkun su//ess. L-Arriva mqa//ta Mill-bidu nett tieg[u kien /ar li l-Gvern Laburista ma kellu ebda sens ta’ rieda tajba mal-Arriva. Kien biss interessat li jqa//at ilkumpanija ’l barra, ikunu xi jkunu l-konsegwenzi tadde/i]joni. Ried ukoll ine[[i millum g[al g[ada s-servizz talbendy buses ikunu xi jkunu lkonsegwenzi ta’ tali tne[[ija mg[a;;la. Hekk ried u hekk g[amel u hemm wasal it-twelid tas-servizz pre]enti. Back to basics Is-servizz pre]enti
donnu ma’ kull jum li jg[addi qieg[ed isir aktar qisu s-servizz ori;inali. Iddewmien tal-istennija fuq il-bus stops re;a’ sar in-norma. Lg[ajta li b’tal-linja jaqbillek mill;did saret /ajta komuni. U sfortunatament re;a’ kellna in/identi
Is-servizz pre]enti donnu ma’ kull jum li jg[addi qieg[ed isir aktar qisu s-servizz ori;inali. Id-dewmien fl-istennija fuq il-bus stops re;a’ sar in-norma
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
fejn il-minoranza ]g[ira ta’ xufiera qieg[da tag[mel isem [a]in lill-ma;;oranza tax-xufiera li jaqdu dmirhom bl-a[jar mod possibbli. Er;ajna sa[ansitra morna lura mill-qmis u l-ingravata g[al flokkijiet ta’ ta[t u ebda sens ta’ uniformi. Il-Partit Laburista, li tant maqdar lill-Arriva, u forsi fuq /erti punti kellu ra;un, spi//a sabiex offra servizz ferm inferjuri. Servizz minn Madrid Il-Gvern issa jidher li se jasal fi
ftehim ma’ kumpanija Spanjola biex tkun hi li tie[u f’idejha sservizz tat-trasport pubbliku. Ftehim li di;à qieg[ed jo[ro; minnu li l-poplu Malti se jkollu j[allas g[alih sussidju qawwi u nolijiet ferm og[la. Servizz li w[ud, li /ertament ma jistg[ux jissej[u esponenti tal-Partit Nazzjonalista di;à qeg[din jaraw fih wisq xebh mas-sitwazzjoni tad-Dockyard meta din bdiet tag[mel telf kbir. Naturalment lawgurju ta’ kul[add ]gur huwa li s-servizz ikun wie[ed ferm a[jar minn dak pre]enti u minn dak tal-Arriva. Naturalment i]da, trid ]gur ting[ata spjegazzjoni g[aliex ilGvern se jkollu j[allas sussidju hekk g[oli. Trid ]gur ting[ata spjegazzjoni g[aliex in-nolijiet se jog[lew b’impatt hekk negat-
tiv fuq dawk li huma dipendenti fuq is-servizz tat-trasport pubbliku. Irid ]gur ji;i studjat l-impatt ta’ tali ]ieda fuq pere]empju ttraffiku jekk tali ]ieda twassal g[al ]ieda fl-u]u tal-vetturi privati. Jalla l-Gvern Laburista jag[]el l-o;;ettività fuq kull aspett ie[or. L-Indipendenza Nag[laq b’messa;; qasir g[an-nies tar-raba’ u l-[ames distrett. G[ada l-Kumitati Sezzjonali tar-raba’ u l-[ames
distrett elettorali se jkunu qeg[din jorganizzaw attività b’rabta mal-festi talIndipendenza. L-attività se ssir g[ada filg[axija fil-Ka]in talPartit Nazzjonalista f’{al Safi. Kul[add huwa mistieden jattendi. Narakom hemm!
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
www.maltarightnow.com
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Gvern bla roadmap... u bla steering L-in/ident li fih karozza tal-linja spi//at bla steering, bissewwieq juri l-isteering lil sewwieq ie[or li kien g[addej qrib, u bl-in/ident iffilmjat u li rawh fuq Youtube 650,000 darba, juri f’minuta l-qag[da tat-trasport pubbliku kemm ilu f’idejn ilGvern Laburista fl-a[[ar tmien xhur : qag[da ag[ar. Kampanja tal-Labour tliet snin ilu Il-Labour tliet snin ilu kien organizza kampanja orkestrata u qawwija kontra r-riforma tat-trasport pubbliku. Dik ir-riforma
ma kinitx bdiet tajjeb meta effettivament kellha strajk minn parti sewwa mis-sewwieqa ;odda li kellhom jibdew i[addmu s-sistema. Issa l-Labour m’g[andu l-ebda sku]a Imma issa l-Labour ilu sena u nofs fil-gvern u m’g[andu lebda sku]a g[as-sitwazzjoni fit-trasport pubbliku kif ;abha hu. Illum m’hemm l-ebda dubju li l-Gvern Laburista t-trasport pubbliku g[amlu ag[ar. Kjuwijiet, nuqqas ta’ manutenzjoni, xiri [a]in Kul[add jista’ jara l-kjuwijiet twal, in-nuqqas /ar ta’ manutenzjoni fil-karozzi, il-vja;;i tal-[afna karozzi li jkunu bil-[sara ma jsirux g[ax karozzi flokhom ma jmorrux, karozzi mixtrijin millGvern Laburista bla arja kundizzjonata u bla twieqi, [addiema skora;;iti g[ax il-Gvern jilg[ab bid-diskors fuq l-impjiegi tag[hom. }jara tinten fi Spanja Li hu ag[ar it-trasport pubbliku nafuh sew. U hemm il-privatizzazzjoni mill-;did. Bi ;rajja serja : i]-]jara tinten [afna fi Spanja tal-Ministru Joe Mizzi u ta’ uffi/jali ta’ Transport Malta kontra l-kundizzjonijiet li l-Gvern stess g[amel fis-sej[a g[allinteress. Xnig[at imwasslin lill-gazzetti Wara ]-]jara tinten, u n-negozjati li g[adhom g[addejjin, issa hemm xnig[at minn ;ewwa mwasslin lill-gazzetti dwar is-sussidju u n-nollijiet kemm se jkunu. Il-log[ob kontra s-sod Smajna log[ob bi/-/ifri li jrid jitqabbel mas-sod li nafu s’issa. S’issa, il-passi;;ier jaf x’i[allas : 1.50 ewro g[al ;urnata s[i[a vvja;;ar – 0.50 ewro fil-ka] tal-anzjani u t-tfal, ;img[a s[i[a b’6.50 ewro, ji;ifieri lanqas ewro kuljum – u fil-ka] talanzjani u t-tfal 2.30 ewro, u sa[ansitra or[os g[al xahar u tliet xhur. Is-sussidju kien 10 miljun ewro biss fis-sena Nafu wkoll li sa sena u nofs ilu, it-taxpayer Malti kien jo[ro; biss 10 miljun ewro fis-sena sussidju u l-kumpanija li kienet [adet it-trasport pubbliku f’idejha kienet [adet ukoll is-sogru tattelf li kienet t[allsu hi. Dak kien l-g[aqal tal-Gvern Nazzjonalista. Bla roadmap u bla steering Issa g[andna Gvern li t-trasport
pubbliku kien jg[id li ma setax ikun ag[ar u xorta rnexxielu jag[mlu ag[ar. Gvern Laburista li qal li kellu roadmap u li llum hu /ar li mhux talli ma g[andux roadmap, talli lanqas steering m’g[andu.
Apprezzament
John Camilleri... Militanti bil-kwiet L-a[bar tal-mewt ta’ John Camilleri [allietni mnikket [afna, u anki konxju talmog[dija ta]-]mien. Qisu lbiera[, imma lbiera[ mhuwiex, li John u Louis Galea ;ew Londra g[andi fi]-]mien tal-taqtig[a g[ad-demokrazija u staqsewni jekk kontx lest li nibda Uffi//ju tal-PN fir-Renju Unit. Ma domtx na[sibha wisq qabel ma a//ettajt, imma bi]]ejjed biex flimkien kilna t-timpana li kont sajjartilhom. Kien l-1979. John Camilleri kien akbar minni, imma konna ttnejn mill-Furjana u kien joqg[od biss ftit ’il bog[od minna. Konna nafu ’l xulxin g[al [afna snin u kelli wkoll il-fortuna li [dimna flimkien f’dik li g[alina kienet “l-Istamperija”. John kien bniedem li jid[ol fid-dettall, u kien bniedem taddjalogu fin-natural tieg[u stess. Kellu xamma politika tajba. Kellu [idma iebsa b[ala Segretarju Organizzattiv, fi ]minijiet diffi/li g[addemokrazija Maltija u g[allPartit Nazzjonalista fl-
Oppo]izzjoni. }minijiet meta li tkun mal-PN, wisq aktar militanti fi [dan l-organizzazzjoni talPN, kien fih innifsu att ta’ kura;; u dedikazzjoni. John Camilleri kien bniedem impenjat li [abb lil pajji]u u li kien hemm fil-qalba tat-taqtig[a pa/ifika, meta pajji]u sejja[lu. Ta sehem kbir, fil-kwiet, bilkalma karatteristika tieg[u: kien militanti fil-kwiet u bla odju, g[ajnejh biss fuq il-miri tag[na ta’ dak i]-]mien, Malta [ielsa u demokratika li ssib postha fost il;nus tal-Ewropa, bi stil ta’ [ajja differenti [afna minn dak li kellna. Kont imsiefer fil-jum talfuneral ta’ John u allura ma stajtx nattendi biex nag[tih ;ie[ u
nag[ti l-g[omor lill-familja tieg[u. Imma f’qalbi g[edtlu talba, g[edtlu grazzi, g[edtlu li Alla ma jinsiex lil min, filmument tal-prova, kien hemm biex jag[ti sehmu g[all-;ustizzja u g[al-libertà, g[all-;id ta’ [utu kollha u ta’ artu. Jistrie[ fil-pa/i. Michael Frendo Eks Speaker tal-Kamra tad-Deputati
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku nathaniel.attard@media.link.co m.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Fet[u l-attivitajiet biex ifakkru l-25 anniversarju mill-kisba tal-Indipendenza b’numru ta’ laqg[at politi/i fil-ka]ini tal-PN fid-distretti. IlPrim Ministru, il-Vi/i Prim Ministru, diversi Ministri u Deputati tal-PN [adu sehem f’numru minn dawn il-konferenzi u tkellmu dwar issinifikat tal-Indipendenza u x’fissret g[al pajji]na. Waqt li kien qed jindirizza wa[da minn dawn il-laqg[at, fil-{amrun, il-Vi/i PM u Vi/i Kap tal-PN Guido De Marco g[amilha /ara li lGvern Nazzjonalista kien se jkompli ja[dem biex i[ares u jsa[[a[ dejjem aktar lIndipendenza. Guido De Marco [abbar ukoll li aktar minn 120 ]ag[]ug[ kienu applikaw biex jissie[bu mal-Korp tal-Pulizija.
Editur> Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
10
X’NARA U X’NISMA’
X’Qalilna l-G[asfur Il-WIFI fuq il-Gozo Channel ➤ Xi jiem ilu l-Gvern talLabour ta’ Malta tag[na lkoll [abbar li installa l-WIFI fuq ilvapuri u t-
terminal tal - Gozo Channel . “U trid tara,” qalilna lg[asfur, “ k e m m fta[ir u k e m m iddandan il[aruf tassagrifi//ju , ji;ifieri lMinistru A n t o n Refalo. Kien jag[tik limpressjoni li g[amel xi skoperta kbira biex ta lil G[awdex qab]a ta’ kwalità. I]da lironija hi,” komplielna lg[asfur, “li l-WIFI fit-terminal tal-Im;arr ilu je]isti mill-2010.” Pa/enzja miskin, il-[aruf tassagrifi//ju g[ajjien bin-nies ji;ru warajh lejl u nhar biex isarrfilhom il-weg[di ta’ qabel l-elezzjoni. U g[ajjien wa[da kbira mid-dehra g[ax ilu rieqed erba’ snin u issa stenba[. Fl2010,” spjegalna l-g[asfur, “wara li ;ie installat il-WIFI fitterminal tal-Im;arr, bdew diskussjonijiet mal-Gozo Channel biex ikun hemm ilWIFI fuq il-vapuri. Naturalment, wie[ed jifhem li fit-terminal ta/-?irkewwa ma setax ikun installat, g[ax it-terminal kien g[adu mhux lest.” Ilwi// tost tal-Gvern tal-Labour, hu xi [a;a li ma titwemminx. Mhux talli fis-sena u nofs li ilu fil-Gvern g[adu ma beda l-ebda pro;ett sura ta’ nies, talli issa se joqg[od jifta[ar b’dak li g[amel jew ippjana gvern Nazzjonalista snin ilu. Mar jaqta’ ]-]igarella tat-terminal ta/-?irkewwa u kemm kemm ma jridx jag[ti limpressjoni li g[amluh huma. Issa din tal-WIFI. Fl-Im;arr ilu installat erba’ snin, il-pjanijiet lo[ra kollha ilhom daqshekk ie[or, u issa j[abbrilna din liskoperta tal-millennju. “Ara veru m’g[andhom [ila jag[mlu xejn innovattiv, [lief jiddandnu
b’xog[ol [addie[or. B’min ja[sbu li qed jitmejlu?” staqsiena l-g[asfur.
Gvern u fl-istess [in il-kap ta’ partit politiku, tag[ti b’rigal listess proprjetà pubblika lillpartit tieg[ek. Fhimtuni millewwel,” kompla l-g[asfur, “qed nirreferi g[all-Australia Hall li tiswa l-miljuni u li Joseph Muscat g[adda b’rigal lill-partit tieg[u. X’inhu galantom Joseph tag[na lkoll bi flus il-poplu Malti! Ara bi flusu ma tantx hu, g[ax il-karozza tieg[u
meta kont tisimg[u jitkellem kont ta[seb li hu x-xempju tas-serjetà, ta’ dak li hu sewwa u tal-good governance? Jew issa dak qag[ad kwiet ukoll g[ax saddewlu [alqu bl-ewro?” temm l-g[asfur.
Il-galantom ➤ Min qal li ta[t ilLabour, Malta
mhix tabil[aqq tag[na lkoll? Meta Joseph ilbully, kien [are; b’dak isslogan, ma kienx qed jigdeb jew jivvinta. Tinsewx li kien qed jg[idha lilLaburisti filmass meetings u kien verament qed jemmen li jrid jag[mel Malta tag[hom ilkoll, anzi tag[hom biss. “Mhux bi[siebi,” qalilna l-g[asfur, “ner;a’ nfakkar fillista ma tispi//a qatt ta’ [atriet ta’ Laburisti tal-qalb tal-qalba u talfamilja, li l-unika kwalifika tag[hom kienet il-meritokrazija Muscat style tal-billboards. I]da trid tkun verament arroganti u ardit biex tba]war ma’ pro/eduri tal-qorti fuq proprjetà pubblika, u g[ax int il-kap tal-
x’ipokresija,” qalilna l-g[asfur, “tag[ti [wejje; il-poplu lill-partit tieghek, biex imbag[ad ilpartit tieg[ek ibig[ dik il-proprjetà u jaqta’ d-dejn li kellu. Att moralment korrott. Imbag[ad ji;i fil-Parlament biex jg[addi l-li;i tal-finanzjament tal-partiti. L-ewwel jg[atti l-warrani tieg[u bi flus ilMaltin, u mbag[ad jg[addi lli;i. Fejn hu l-pampalun li tant kien jit[anbaq fuq din il-li;i u li
Deputati tal-Gvern inkwetati ➤ Dan la[[ar l-g[asfur
personali wkoll innegozjaha mal-Gvern li jmexxi hu stess!” Biex tkompli tg[axxaqha, issa [are; fil-bera[, li l-Labour bieg[ l-Australia Hall lill-privat [alli jkollu l-flus bi]]ejjed biex i[allas id-dejn li kellu akkumulat matul is-snin. “X’wi// tost u
kien qed jie[u kafè f’kafett e r i j a mag[rufa lBelt. Mhux ilPremier tafux, g[ax dik swiet lillpoplu Malti u G[awdxi erba’ miljuni u mitejn elf ewro f’manuvra Labour style ta’ good governance per e//ellenza. Kif ordna l-kafè, l-g[asfur lema[ ]ew; Deputati Laburisti, li kumbinazzjoni huma tnejn mill-ftit li mhux qed ja[tfu b’[amest i[luq jew aktar. L-g[asfur induna li
dawn kienu qed jitkellmu fuq loperat tal-Gvern, issa li qab]u l[ames mitt jum fil-poter. “Xbajt fuq li xbajt,” instema’ jg[id lewwel wie[ed, “min jg[affe; liktar u ma tista’ tkellem lil [add minnhom g[ax saru ag[ar millallat.” L-g[asfur fehem li kien qed jirreferi g[all-Ministri, i]da filpront sema’ lill-ie[or jg[id: “Liktar li qed jg[affe; imma Manuel Mallia bid-Dipartimenti kollha li jaqg[u ta[tu. Ara ma ti;ix tg[idli li dawk it-transfers kollha tal-pulizija g[amlulna xi ;id ta. Mela n-nies /wie/! G[andu dak, Silvio Scerri, ja[seb li hu xi alla, jinda[al fejn ma jesg[ux. Kultant nissuspetta hux hu l-Ministru! Biex imbag[ad hemm ara x’inhu ji;ri. Kritika l-[in kollu fuq il-media, l-a[jar nies fil-Korp u flArmata jitilqu. Mhux bilfors?! Kemm iddum tiddetta u tinda[al?” Re;a’ qabe] l-ewwel wie[ed, li donnu lanqas hu m’g[andu xi simpatija partikulari ma’ Manuel Mallia, “Issa laqwa li g[amel lil ku;inuh A;ent Kummissarju tal-Pulizija. U sadanittant in-nies ta’ TasSliema jsostnu li qatt ma kienu inkwetati bis-serq daqs illum. Imma na[seb l-aktar li g[axxaqha, kien b’dik ilkwistjoni li [oloq malOmbudsman. {a niftiehmu, l-Ombudsman ma /edilux ta, u g[amel sew. Dan x’ji;ifieri ma jrid lil [add jinvestiga li g[amel hu? Iktar jag[ti x’jifhem li hemm ittbag[bis meta jag[mel hekk.” Waqt li t-tieni Deputat ta [arsa biex jara hemmx xi [add jissemma’, kompla jg[id: “Kien ming[alih se jag[mel xi su//ess kbir b’ta/-/ittadinanza, imma na[seb li lanqas dik, g[ax donnu [add ma jrid jid[ol g[aliha u fl-a[[ar mill-a[[ar x[in ikollu l-flus f’idejh ilGvern jg[id li g[amel su//ess biha. Taf xi smajt dan l-a[[ar bil[aqq?” I]da fil-pront bidel itton, ressaq il-kikkra tal-kafè lejn [alqu u kompla, “Ejja nitkellmu fuq il-United u l-Juventus g[ax lil dan ma nafdahx wa[da!” Lg[asfur dawwar rasu lejn idda[la u fil-bieb lema[ avukat bravu [afna li sa ftit ilu kien ja[seb li d-dinja ddur madwaru.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
11
LIL HINN MINN XTUTNA
Il-Lvant Nofsani> Reb[a mhux kontroll fuq ‘l-Istat I]lamiku’ Mer[ba mill-;did lilkom ilqarrejja tal-anali]i tieg[i, wara xi ;img[at ta’ mistrie[, b[alma nittama li g[amiltu intom ukoll. Sfortunatament matul dawn il;img[at kien hemm kri]ijiet li komplew iggravaw, u o[rajn li tfa//aw kwa]i minn imkien, i]da li ma kienx possibbli g[alija li nikkummenta dwarhom g[ax ma kellix mezzi biex nag[mel ir-ri/erka li ssoltu nag[mel qabel inlesti l-anali]i. Kelli l-[sieb, u kont di;à g[amilt ir-ri/erka, li nikkummenta dwar l-elezzjoni li se ssir nhar il-{add li ;ej fl-I]vezja, i]da apparti li hemmhekk, minkejja li s-So/jaldemokrati/i x’aktarx jirritornaw fil-poter wara nuqqas ta’ tmien snin, ftit li xejn se jkun hemm tibdil filpolitika, apparti l-kri]i bejn lUkrajna u r-Russja li qed tisserja ma’ kull ;img[a li tg[addi (tant li dak li nikteb illum, jista’ jkun di;à qdiem g[ada), il-kri]i kbira internazzjonali l-o[ra hija b’dak li qed ji;ri fil-Lvant Nofsani, u allura dde/idejt li nikkummenta dwarha, fejn l-Al Qaeda issa qed tin[eba wara lorganizzazzjoni terroristika Jundallah (jew ‘Armata ta’ Alla). Ferg[a tag[ha, imsej[a Stat I]lamiku tas-Sirja u l-Iraq (ISIS), bdiet gwerra /ivili f’dawk i]-]ew; pajji]i bl-iskop li tag[mel realtà l-[olma tal-fundamentalisti (i]da mhux biss) I]lami/i fid-dinja kollha, li jirxuxtaw dak li huma jsej[ulu Kalifat, l-imperu teokratiku li twieled wara l-mewt ta’ Mawmettu fis-sena 632 sala[[ar Imperu Ottoman bejn l1301 u 1924, li kien jiddomina mhux biss pajji]i G[arab, imma anki Ewropej u Asjati/i, salPakistan! Gwerer u massakri tal-inno/enti Wara li dawn it-terroristi, permezz ta’ gwerer u massakri talinno/enti, avvanzaw sew f’territorji fl-Iraq u fis-Sirja, saru aktar
ambizzju]i u bdew isej[u lilhom infushom sempli/ement b[ala l;ellieda g[al Stat I]lamiku, ji;ifieri bl-iskop a[[ari dikjarat li jinkludu f’dan ‘l-istat’ liddinja kollha li g[adha mhix dominata mill-I]lam, skont u fuq il-mudell ta’, appuntu, Kalifat dinji li g[andu ja[kem il-pajji]i kollha tal-“infidili”. Kultant nisma’ u naqra xi kummenti ta’ w[ud li jippretendu li huma xi analisti pro-
Joe Calleja jocal@me.com
fessjonali, li jilmentaw li t-taqlib f’din in-na[a tad-dinja qrib tag[na huwa kollu tort talPunent, spe/jalment tal-Istati Uniti, talli “nda[lu” biex tajru xi dittatur jew ie[or, dittaturi “li g[all-inqas kienu garanzija ta’ stabbiltà f’dawk il-pajji]i (pere]empju fl-Iraq u fil-Libja), u ]ammew ’il bog[od lill-fundamentalisti I]lami/i b[all-Al Qaeda u s[abhom terroristi o[ra,” skont dawn il-professuri tal-opinjoni. Dak li se[[ u qed ise[[, pere]empju fis-Sirja, igiddeb dan kollu. Hemmhekk hemm id-dittatur a[rax Assad, fejn fl-a[[ar ilpoplu xeba’ mill-[akma tieg[u u qam. Hawn sabu art fertili l-Al Qaeda, u permezz tal- Jundallah ta’ hemmhekk (li kellha b[ala skop ori;inali li ti;;ieled g[addrittijiet ugwali tal-Musulmani Sunni fl-Iran fejn il-ma;;oranza huma Xi’iti) bdiet gwerra fero/i, li minn hemm xerrduha g[allIraq fejn is-Sunni huma f’minoranza. Interessanti [afna li hawn ng[id li d-dittatur Saddam Hussein kien Sunni, u kien hu li fl-2003 [oloq, appo;;ja u ffinanzja l-grupp terroristiku “Moviment Awtonomu Balu/i”, li wara li xolja, minnu [are;, appuntu, il-Jundallah! Barra minn hekk kienu mag[rufin kuntatti, rabtiet bejn Saddam u lAl Qaeda. Mill-banda l-o[ra, il-Prim Ministru tal-Iraq Maliki (Xi’ita) qabel kellu jirri]enja x-xahar li g[adda (u l-President Amerikan Obama qabad u rtira s-suldati kollha minn hemm) ming[ajr lAmerikani ‘jg[assuh’, [assu [ieles ikabbar it-tmexxija settarja tieg[u u jibda jivvittimizza lis-Sunni, biex ‘ipattilhom’ g[al dak li sofriet il-ma;;oranza Xi’ita ta[t idejn Saddam isSunni. Jivvittimizzaw lis-Sunni Dan wassal biex l-ISIS sab
Il-qilla tat-terroristi tal-ISIS qed turi li m’g[andhiex ra]an, bi qtug[ ir-ras ta’ ;urnalisti barranin u massakri ma jaqtg[u xejn ta’ dawk li ma jaqblux mag[hom
suq fertili fost diversi Sunni, u konsegwentement g[ar-reb[iet tal-ISIS fit-Tramuntana tal-Iraq fejn qed iwettqu l-massakri mhux biss tal-Insara u l-Yazidi, imma wkoll tal-Musulmani ‘[uthom’ Xi’iti. Issa x’kienet, sakemm qed nikteb, ir-reazzjoni tal-Punent quddiem dawn il-massakri li lISIS qed jifta[ru bihom sa[ansitra permezz tal-internet, i]da wkoll it-theddida diretta realistika ta’ gwerra kontrina “linfidili” b[ala parti mill-[olma ta’ Kalifat dinji ma[kum milli;i barbarika tax-Xarija? Filwaqt li Obama bag[at xi ajruplani tal-gwerra sabiex jiddefendu u jg[inu lil g[exieren ta’ eluf ta’ Jazidi li [arbu qalb ilmuntanji mit-terroristi tal-ISIS, l-Ingli] Cameron mill-ajruplani xe[tilhom g[ajnuna umanitarja. Dawn, però, huma passi, mi]uri, ]g[ar li bilkemm se j/aqilqu l-poter ;did tal-Istat I]lamiku. Il-mira tal-Punent g[andha tkun ir-reb[a fuq lISIS, mhux sempli/ement li jikkontrollawh, li ma j[alluhx ikompli jimmassakra lill“infidili” u lil dawk li ma “jikkonvertux’ bil-forza g[allI]lam. Dan mhux bi]]ejjed. Ma jistg[ux ikunu tollerati l-e]isten-
za u l-espansjoni ta’ stat li jixbah lill-Afganistan ta’ ]mien itTalibani, li jkopri lill-Iraq u sSirja. Jekk ji;ri hekk, dan jinkora;;ixxi attakki mhux biss fuq il-;irien, il-Libanu u l-:ordan, imma anki fuq miri fil-Punent. Jekk ji;u bbumbardjati l-ISIS, dan g[andu jsir sewwa, b’mod de/i]iv, b[alma kien ta parir Napuljun, “Jekk tippjanja li tirba[ ?ipru, irba[ ?ipru.” Biex dan isir, tin[tie; ilpre]enza fl-art tal-“Alleati” u mhux biss fl-ajru jew il-ba[ar. Dan g[andu jsir flimkien ma’ aktar enfasi fuq konsulenza, u din g[andha titqassam bejn ilKurdi, it-tribù Sunni u xi w[ud mill-ferg[at tas-servizzi ta’ sigurtà biex b’hekk jidher /ar li lPunent mhux qed jag[mel preferenzi ma’ xi settur jew grupp. Ma ja[mluhomx Dan, flimkien ma’ aktar u]u tal-intelligence, b[alma kien sar fl-Afganistan, m’g[andux ifalli,
aktar u aktar meta wie[ed i]omm f’mo[[u li tal-ISIS jinsabu fi ]vanta;; kbir: il-Punent jista’ jisfrutta l-fatt li, minkejja dak li jidher, dawn xejn ma huma popolari mal-istess Sunni, anki min[abba l-fatt li s-ISIS huma fanatikament kontra ttipjip u x-xorb, ]ew; vizzji li l-
Iraqin diffi/li jg[addu ming[ajrhom. Is-soltu psewdo-analisti hawn jistg[u jippruvaw jirrepetu lbi]a’ li l-ind[il tal-Punent dejjem [alla di]astri warajh filLvant Nofsani. Imma, g[allkuntrarju, ta’ min wie[ed ifakkar kemm kienet tidher iddisprata s-sitwazzjoni fl-Iraq fl-2006 meta l-Punent kien irrassenjat li l-Iraq intilef. I]da fi ]mien sena se[[et ]volta kwa]i mirakolu]a grazzi g[a]-]ieda fi pre]enza tat-truppi, tibdil fl-istrate;ija, u l-mobilizzazzjoni tat-tribù Sunni li huma kontra l-Al Qaeda, u issa, l-ISIS. Wara dik li ssej[et surge tal2007-2008, il-vjolenza kienet naqset b’aktar minn 90%, i]da Obama kien mg[a;;el jirtira ttruppi kollha f’daqqa, u minn hemm l-Iraq re;a’ mar il-ba[ar. Issa je[tie; ripensament dwar dan, i]da fuq kollox, determinazzjoni mill-Punent – u mhux paroli u laqg[at biss – qabel ikun tard wisq, u mbag[ad ikollu jiffa//ja stat veru I]lamiku fundamentalist li jippretendi rikonoxximent internazzjonali, filwaqt li jxerred ir-terrur u jkompli jirrekluta l-fidili anki mill-Punent, b[alma di;à qed ji;ri!
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
‘Id-dinja ma tistax tittollera l-[a]en tal-IS’ – John Kerry L-IRAQ
Is-Segretarju tal-Istat Amerikan, John Kerry, (lemin) jiddiskuti mal-Ministru Iraqi g[all-Affarijiet Barranin, Ibrahim al-Jaafari, filbelt ta’ Baghdad (ritratt> EPA)
Is-Segretarju tal-Istat Amerikan, John Kerry, qal, flIraq, li d-dinja ‘ma tistax tittollera jew tibqa’ t[ares fil-konfront tal[a]en min-na[a tat-terroristi talgrupp Stat I]lamiku( IS)’. Kerry, li g[addej bi ]jara filLvant Nofsani, kien qed jindirizza konferenza tal-a[barijiet f’Bagdad, u fejn insista li t-terroristi, illum, ]viluppaw ‘fl-akbar theddida’ g[all-poplu Iraqi. IsSegretarju Amerikan kompla li g[andu jkun hemm pjan globali li jwassal g[all-eliminazzjoni tal-IS, i]da spjega li hu l-Gvern ;did talIraq li jrid jipprovdi ‘l-ixprun’ wara din il-;lieda. I]-]jara ta’ Kerry f’Baghdad ma kenitx im[abbra minn qabel u meta hu, b[alissa, qed jipprova jikseb appo;; akbar mill-pajji]i tal-Lvant Nofsani g[al din il-
kampanja kontra l-IS. Kerry anki kellu ta[ditiet mal-Prim Ministru Iraqi ;did, Haidar al-Abadi, li min-na[a tieg[u appella g[al appo;; internazzjonali ‘li tg[inhom jeg[lbu l-kankru talgrupp Stat I]lamiku’. Al-Abadi qal li filwaqt li lGvern tieg[u jirrikonoxxi d-dmir li jiddefendi pajji]u, hu xtaq jag[milha /ara li l-komunità internazzjonali ukoll hi responsabbli g[all-protezzjoni tal-Iraq. Dawn il-kummenti saru sig[at qabel il-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, kellu jfassal ilpjani ta’ pajji]u ‘biex jikkonfronta l-organizzazzjoni terroristika talIstat I]lamiku’ u li kellhom jit[abbru dan il-lejl. Dan hu wkoll ]mien sinifikanti, meta l-Istati Uniti qed tfakkar ittlettax il-anniversarju tal-attakki
terroristi/i (tal-2001) fuq New York u Washington (ara wkoll f’pa;na 13) – b’Obama jtenni li hu, illum, g[andu l-awtorita biex i]id l-azzjoni militari kontra l-IS ming[ajr l-approvazzjoni talKungress It-terroristi tal-IS, illum, [atfu territorji s[a[ fit-Tramuntana talIraq u fis-Sirja fejn irnexxielhom iwaqqfu kalifat. Hu minnu wkoll li l-IS qed jing[ata appo;; minn xi Iraqqin Sunni li ddejqu bil-mod kif pajji]hom kien qed jitmexxa fl-a[[ar xhur. Intant, mietu talanqas g[axar persuni waqt sensiela ta’ splu]jonijiet ta’ karrozzi-bomba, ilbiera[, fl-in[awi ta’ Baghdad lejn il-Lvant. Indarbu wkoll lg[exieren tan-nies f’dawn lisplu]jonijiet li he]]ew neighbourhood tax-Xiti f’dik iz-zona.
Intu]a l-gass tal-Klorin waqt attakki IS-SIRJA Entità internazzjonali li qed tipprova timplimenta r-regoli globali kontra l-armi kimi/i qalet li ntu]a l-gass tal-Klorin waqt l-attakki tas-sena l-o[ra fitTramuntana tas-Sirja. L-Organizzazzjoni g[allProjbizzjoni tal-Armi Kimi/i (OPCW) qalet li sabet il-provi qawwija rigward l-u]u ta’ dan ilgass velenu]. L-attakki kienu se[[ew fil-villa;;i fejn ir-ribelli
ilhom l-a[[ar snin ji;;ieldu kontra l-qawwiet tal-Gvern talPresident Sirjan, Bashar alAssad. L-OPCW qed tissorvelja lisforzi lejn il-qerda tal-armi kimi/i tas-Sirja. Dan meta fla[[ar sena, il-[a]na tal-armi illegali tas-Sirja kienet ittrasportata ‘il barra mill-pajji] u meqruda, ta[t it-termini ta’ ftehim internazzjonali.
Joffri l-awtonomija lis-separatisti L-UKRAJNA
Il-President Ukren, Petro Poroshenko, qal li hu lest biex jag[ti aktar awtonomija lir-ribelli separatisti fl-Ukrajna talLvant, bl-iskop li l-Ukrajna tkompli b[ala entità s[i[a. Poroshenko qal ukoll li l-waqfien mill-;lied attwali bidel issitwazzjoni b’mod drastiku minkejja r-rapporti li s-separatisti kienu [atfu belt o[ra ta[t idejhom. Intant, wie[ed mill-kapijiet separatisti f’Donetsk warrab lappell tal-President u sostna li hu u l-kollegi tieg[u be[siebhom jinqatg[u g[alihom u jsiru indipendenti. Il-ftehim g[all-waqfien mill;lied fl-Ukrajna tal-Lvant li kien ikkonfermat waqt il-laqg[a ta’
nhar il-:img[a fil-Belarus g[adu qed i]omm u meta komplew jappo;;jawh il-Mexxejja tal-Ukrajna u r-Russja, flimkien mal-Kapijiet separatisti fit-territorji Ukreni. Sadanittant, il-President Russu, Vladimir Putin u lPresident Ukren Poroshenko ilbiera[ tkellmu bit-telefon, b’sorsi qrib il-Kremlin ta’ Moska jsostnu li dawn i]-]ew; mexxejja jinsabu sodisfatti dwar is-sitwazzjoni. Dan minkejja li Poroshenko irrefera g[ad-diffikultajiet involuti fl-implimentazzjoni tal-ftehim g[all-waqfien mill;lied, f’nofs ta’ gwerra g[allindipendenza u l-integrità talUkrajna.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Appell biex l-Isko//i]i ma jivvutawx g[all-indipendenza IR-RENJU
UNIT
Il-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, g[amel appell imqanqal lill-Isko//i]i biex jibqg[u jiffurmaw parti mirRenju Unit fejn qal li hu i[obb lil pajji]u aktar milli j[obb il-partit (Konservattiv) li jmexxi. Cameron kien g[addej bi ]jara fl-Iskozja fl-istess jum meta lKap Laburista Ingli], Ed Miliband u l-Mexxej tal-Liberali Demokrati/i, Nick Clegg, kienu g[addejjin b’avvenimenti separati fl-istess in[awi. Dan bil[sieb li huma jippromwovu appo;; g[all-istatus quo. Dan meta qed jintensifikaw l-isforzi tal-kampijiet favur u kontra lindipendenza g[all-Iskozja qabel ir-referendum storiku tat18 ta’ Settembru. Cameron sostna li l-kwistjoni quddiem il-votanti ma tinvolvix
biss messa;; ta’ protesta kontra l-Gvern tieg[u u, waqt diskors li hu g[amel f’Edinburgh, qal li hu jimpurtah mill-;id ta’ pajji]u u mhux fis-sitwazzjonijiet li jixprunaw l-interessi politi/i. Hu fisser ir-Renju Unit b[ala pajji] straordinarju li lBritanni/i, fosthom l-Ingli]i u lIsko//i]i, g[enu jibnu flimkien. Intant, Cameron enfasizza li jkun ta’ g[ajb u dispja/ir kbir li kieku din l-unjoni ta’ pajji]i ma kellhiex te]isti aktar. Cameron wissa li r-ri]ultat tar-referendum hu irriversibbli u li l-e]er/izzju tat-18 ta’ Settembru hu differenti ferm minn elezzjoni ;enerali. Fil-fatt, il-Prim Minsitru Britanniku tenna li d-de/i]joni li g[andha tittie[ed mhix wa[da dwar il[ames snin li jmiss i]da tibqa’ effettiva g[al seklu.
David Cameron jitkellem dwar il-[tie;a li r-Renju Unit ma jinqasamx waqt i]-]jara f’Edinburgh, fl-Iskozja (ritratt> EPA)
Ifakkru t-tlettax-il anniversarju tal-attakki stori/i L-ISTATI UNITI Illum, L-Istati Uniti tieqaf u tirrifletti fuq il-;urnata terribbli tal-11 ta’ Settembru tal-2001, meta t-terroristi tal-grupp AlQaida [atfu l-kontroll ta’ ajruplani tal-passi;;ieri u u]awhom waqt attakki kontra l-landmarks importanti fl-ibliet ta’ New York u Washington. Fil-belt ta’ New York, illum issir /erimonja g[all-familji talvittmi fiz-zona mag[rufa b[ala
9-11 Memorial. It-tifkira tinsab fis-sit fejn kienu je]istu t-Twin Towers tal-World Trade Center li spi//aw meqruda mit-terroristi. Se jsir ukoll e]er/izzju ta’ radd il-[ajr bit-tema ‘Tribute in Light’, bil-Pjazza tat-Tifkira (Memorial Plaza) se tibqa’ miftu[a sa nofs il-lejl. Il-vi]itaturi jistg[u anki jaraw il-Mu]ew tat-Tifkira ta’ 9-11 li jinkorpora lista tal-2,983 indi-
vidwi li tilfu [ajjithom waqt lattakki. L-azzjonijiet terroristi/i stori/i huma anki ppre]entati fid-dettall permezz ta’ esebizzjonijiet, diversi tipi ta’ materjal vi]iv u recordings. Sadanittant, mistennija l-folol tan-nies fil-Pentagon Memorial fil-belt ta’ Washington u li se jattendu g[all-avvenimenti biex ifakkru l-184 persuna li mietu filPentagon u fuq ‘Titjira 77’ tal-
American Airlines, waqt l-attakki terroristi/i inkwistjoni. Illum, se jsiru wkoll is-servizzi spe/jali g[all-qraba tal-vittmi li tilfu [ajjithom fit-terrur ta’ snin ilu. Wie[ed mill-ajruplani ggwidati mit-terroristi kien [abat ;o g[alqa lil hinn minn Shanksville, f’Pennsylvania, u wara li l-passi;;ieri ta’ fuqu kienu rre]istew lill-membri tal-grupp Al-Qaida qabel
it-ti;rif fatali. Intant, l-avvenimenti li jfakkru l-anniversarju fl-in[awi talFlight 93 National Memorial, f’Shanksville, se jinkludu lewwel esebizzjoni pubblika talCongressional Gold Medal li ippre]entaw di;à il-Mexxejja tas-Senat u l-Kamra tar-Rappre]entanti tal-Istati Uniti waqt /erimonja privata li saret ilbiera[ fil-Capitol.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Juncker i[abbar il-Kummissjoni ;dida L-UNJONI EWROPEA
IL-LIBERJA> Ra;el fil-belt kapitali, Monrovia, ipitter twissija fuq [ajt, b[ala parti minn programm inti] biex ji;bed l-attenzjoni tal-poplu g[all-periklu mill-Ebola (ritratt> EPA)
Ka] ta’ malarja u mhux Ebola L-ITALJA Mara Ni;erjana li dda[[let lisptar, nhar it-Tlieta, fost suspetti li hi spi//at infettata bil-virus tal-Ebola instabet li qed issofri leffetti tal-malarja. Is-servizzi tas-sa[[a re;jonali ikkonfermaw dan wara s-suspetti inizjali li l-Italja setg[et kellha l-ewwel ka] tal-Ebola. Fil-fatt, lawtoritajiet damu s-sig[at fuq alert u wara li din il-mara ta’ 42 sena kienet irritornat lItalja min-Ni;erja, proprju
l-;img[a l-o[ra. Il-provi ne/essarji li saru fuq il-mara – immigranta residenti fir-re;jun ta’ Marche – irri]ultaw fin-negattiv fir-rigward tal-virus. Madankollu, hi xorta qed tin]amm i]olata fiddipartiment tal-mard li jittie[ed, fl-isptar ewlieni ta’ Ancona. Il-kampjuni tad-demm talmara intbag[tu g[al anali]i lillIstitut Nazzjonali g[all-evalwazzjoni tal-Mard li Jittie[ed ta’
Ruma, u li hu mag[ruf b[ala ‘Spallanzani’. Dan l-istitut hu //entru tar- referenza g[ad-djanjo]i tal-ka]i suspettati tal-virus tal-Ebola. Skont it-tobba f’Ancona, irri]ultati tad-djanjo]i mill-Istitut Nazzjonali g[all-evalwazzjoni tal-Mard li Jittie[ed jibqg[u kru/jali g[al kwalunkwe konferma dwar is-sitwazzjoni ta’ kwalunkwe pazjent suspettat b[ala marid bl-Ebola.
Virus li jista’ jeqred pajji] IL-LIBERJA Il-Liberja qed tiffa//ja “theddida serja” g[all-e]istenza nazzjonali tag[ha, meta l-virus talEbola qed jinfirex fl-in[awi tag[ha “b[an-nirien li jispi//aw inkontrollabbli”. Il-Ministru tad-Difi]a
Liberjan, Brownie Samukai, qal lill-Kunsill tas-Sigurta tanNazzjonijiet Uniti li l-komunità internazzjonali ma rrea;;itx b’mod daqstant konkret g[allkri]i, meta l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO) wissi-
et li jistg[u jfe;;u eluf ta’ ka]i ;odda fil-Liberja, li hi l-ag[ar pajji] milqut mill-Ebola. Sal-lum mietu madwar elfejn u tlett mitt persuna mill-effetti tal-Ebola fil-Libjera, l-Guinea u Sierra Leone.
Ir-Renju Unit se jkun qed jissorvelja s-servizzi finanzjarji filKummissjoni Ewropea ;dida, blinkarigu jing[ata lil Jonathan Hill; l-eks Kap tal-House of Lords ta’ Londra. Din l-g[a]la sorpri]a issodisfat lill-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, u bi Franza wkoll ting[ata rwol importanti filKummissjoni, bl-eks-Ministru tal-Finanzi, Pierre Moscovici, li se jmexxi l-politika ekonomika tal-UE. Il-Kummissjoni tinkludi seba’ Vi/i-Presidenti g[al oqsma importanti b[all-i]vilupp, lener;ija u r-regolazzjoni a[jar – bi tliet karigi ;odda jing[ataw linnisa. Il-President tal-Kummissjoni Ewropea, Jean-Claude Juncker, qal li l-Kummissjoni ;dida hi lesta biex tixpruna bidu ;did g[all-Ewropa. Dan l-impenn hu fdat, fost o[rajn, lil [ames eksPrim Ministri; erba’ eks Vi/i Prim Ministri u seba’ Kummissarji li qed jirritornaw u li lkoll qed ja[dmu fuq mandat ;did ta’ [ames snin. Il-Kummissjoni Ewropea hi laktar istitut influwenti u b’sa[[tu tal-UE peress li tressaq l-abbozzi g[al-li;ijiet (g[all-Ewropa) u ta//erta l-kooperazzjoni talpajji]i-membri mat-Trattati talUnjoni. Il-Kummissjoni anki tinnegozja ftehim kummer/jali ta’ importanza partikolari mas-sie[ba internazzjonali. Meta tkellem dwar il-[atra ta’ Lord Hill, il-Prim Ministru Cameron qal li pajji]u g[andu g[alfejn ikun sodisfatt g[aliex madwar erbg[in fil-mija tal-industrija tasservizzi finanzjari tal-Ewropa hi bba]ata fir-Renju Unit. Intant, Juncker, li serva g[al [afna snin b[ala Prim Ministru tal-Lussemburgu, qal li l-g[a]liet tieg[u huma inti]i biex l-Ewropa
titbieg[ed mill-istrutturi stati/i. Hu anki irrefera g[as-seba’ Vi/i Presidenti ;odda b[ala super kummissarji u l-vi/i-presidenti ta’ pro;ett li jridu jikkoordinaw loqsma tal-politika kru/jali. Wa[da mill-Vi/i Presidenti ;odda hi t-Taljana, Federica Mogherini, li hi r-Rappre]entant G[oli tal-UE g[all-Affarijiet ta’ Barra. Mogherini g[andha di;a lapprovazzjoni tal-pajji]i membri tal-UE g[al dan ir-rwol.
Jean-Claude Juncker (EPA)
L-eks-Prim Ministru talFinlandja, Jyrki Katainen, se jikkoordina l-politika dwar ixxog[ol, l-investiment u l-kompetittivita, waqt li l-Pollakka, Elzbieta Bienkowska, se tie[u [sieb is-suq intern li g[andu jikkon/entra b’mod spe/jali fuq in-negozji ]-]g[ar. Intant, Juncker qal li lKummissarju Olandi], Frans Timmermans, se jkun l-Ewwel Vi/i President u l-ispalla tieg[u, li ja//erta li kull proposta talKummissjoni hi me[tie;a tassew u fejn ja//erta li l-li;i tkun irrispettata fl-attivitajiet kollha tal-Kummissjoni. Il-Kummissjoni ;dida tibda tiffunzjona kmieni f’Novembru u fejn tie[u post il-Kummissjoni antika ta’ Jose Manuel Barroso li wasal biex jispi//a mit-tmexxija.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-POLONJA> B]ie]aq tal-arja s[una jidhru fil-mument tat-tlug[, waqt l-Ewwel Kampjonati Dinjija (FAI) tal-‘Hot Air Balloon’ g[an-Nisa li qed isiru fl-in[awi ta’ Leszno. Din il-kompetizzjoni se ddum g[addejja sa nhar is-Sibt, it-13 ta’ Settembru (ritratt> EPA)
Eluf ta’ i]olati, bl-alert dwar l-g[arg[ar jibqa’ effettiv L-INDJA u l-PAKISTAN
Mijiet tal-eluf ta’ nies g[adhom kostretti li jg[ixu i]olati fl-“artijiet ta’ [add” fl-Indja, waqt li filPakistan [are; alert g[al eluf ta’ residenti li se jkollhom jitilqu minn djarhom. L-emer;enza fi]-]ew; pajji]i hi dovuta g[all-ag[ar in/idenza ta’ g[arg[ar li laqtet ir-re;jun g[al g[exieren ta’ snin, u meta lammont tal-mejtin b’ka;un talelementi avvi/inaw il-[ames mija fit-territorji rispettivi. Sadanittant, qeg[din jintbag[tu aktar truppi biex jag[tu lg[ajnuna lir-residenti tal-komunitajiet im;arrba u jsalvaw lin-nies minn sitwazzjonijiet impossibbli. Dan meta l-a[[ar rapporti millPakistan qalu li mietu aktar minn mitejn u [amsin persuna b’ka;un tal-g[arg[ar u li d-direttiva g[allevakwazzjoni hi effettiva g[al eluf o[ra. Dan wara li l-Ministru Pakistani g[all-Ilma u l-Ener;ija, Khwaja Mohammad Asif, kien ikkwotat li d-direttiva inkwistjoni hi diretta g[al xi 700,000 persuna li djarhom kapa/i jinfaqg[u blg[arg[ar fi kwistjoni ta’ ;ranet. Il-maltemp konsistenti firre;jun ikka;una wkoll tra;edja rari fil-belt ta’ Lahore, filPakistan, fejn /eda s-saqaf ta’ moskea b’konsegwenza tax-xita
qliel li ni]let f’dawn l-a[[ar jiem. F’dan l-in/ident mietu talanqas [amsa u g[oxrin persuna, li l-etajiet tag[hom kienu jvarjaw bejn il-[mistax u l-[amsa u tletin sena - bl-awtoritajiet anki jo[or;u lmidruba minn ta[t it-terrapien.
Intant, mijiet ta’ nies qed jippruvaw jitilqu mill-belt prin/ipali ta’ Srinagar, li tinsab fiz-zona ta’ Kashmir li hi amministrata millIndja. Dan meta ammont kbir ta’ turisti qed jippruvaw jaqbdu titjiriet ’il barra mill-ajruport tal-
belt, b’[afna [addiema immigranti qed ifittxu t-titjiriet b’xejn peress li m’g[andhomx il-flus g[al biljett tal-ajru. Minkejja li naqset ix-xita f’dawn l-in[awi, diversi zoni ta’ Srinagar g[adhom mg[arrqin bl-
ilma u t-tajn. Dan waqt li gruppi ta]-]g[a]ag[ qed jippruvaw jg[addu bit-trakkijiet minn qalb iz-zoni residenzjali bl-iskop li jsalvaw lin-nies u fost l-ilmenti li l-awtoritajiet m’humiex qed jag[mlu bi]]ejjed.
Ra;el Indjan i[ares lejn trakk li spi//a kwa]i mg[otti g[al kollox minn valanga tal-art fl-in[awi ta’ Kleeth Jatt, xi [amsin kilometru ‘l bog[od minn Jammu, f’Kashmir. Il-valanga se[[et b’ri]ultat tal-g[arg[ar konsistenti li [alliet l-eluf tan-nies i]olati u waqt li aktar suldati qed jg[inu fil-[idma ta’ fejda li g[andha ddum g[addejja l-jiem (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
1
1 L-E:ITTU> {addiema E;izzjani jtellg[u scaffolding madwar l-isfin;i, fiz-zona ta’ Giza. Ix-xog[ol qed isir qabel pro/ess ippjanat ta’ restawr li g[adu kemm t[abbar mill-Ministeru g[all-Antikitajiet f’dan il-pajji]
2
2 L-:ERMANJA> Parte/ipanti jidhru waqt il-provi ta’ ‘Stallion Parades’ g[a]-]wiemel u l-karozzelli li qed isiru fl-artijiet ta’ razzett, fl-in[awi ta’ Redefin 3 IT-TAJLANDJA> Balena tal-ispe/i ‘Bryde’ u l-gawwi jieklu l-in/ova fil-Golf tat-Tajlandja. Din il-balena partikulari tg[ix l-aktar fl-ib[ra tropikali (ritratti> EPA) 4 L-I}VIZZERA> Ajruplani ta’ tipi differenti, fosthom ‘biplane’ (fin-nofs), jie[du sehem fl-AIR14 air show organizzata f’Payerne li fakkret ukoll il-mitt anniversarju tal-Qawwa tal-Ajru }vizzera
3
4
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
PERSONALITÀ
17
Dan hu l-ewwel stadju biex ;ie approvat il-monument, l-abbozz
Meta ;ie approvat, l-artisti kellhom jimmudellawh fit-tafal
Se jibqa’ mfakkar fil-memorja u b’monument ukoll Guido De Marco – Lulju 1931 - Awwissu 2010 Il-Professur Guido De Marco kien politiku u statista Malti li serva b[ala President ta’ Malta bejn l-1999 u l-2004. Guido De Marco jibqa’ mfakkar ukoll g[all-[idma tieg[u fi [dan ilPartit Nazzjonalista. G[alhekk biex tibqa’ mfakkra l-[ajja tieg[u fil-politika u anke l-[ajja tieg[u b[ala avukat fil-qasam kriminali, se jitpo;;a monument tieg[u quddiem il-bini talQorti fil-Belt Valletta. I]da li wie[ed jag[mel monument ta’ politiku u persona;; Malti mag[ruf sew anke fuq livell internazzjonali, mhux fa/li, minbarra l-fatt li hemm pro/ess s[i[ anke biex jintg[a]lu l-persuni li se ja[dmuh. Biex jag[mlu l-monument ta’ Guido De Marco ntg[a]lu Aaron Camilleri Cauchi u missieru, il-Kavallier Alfred Camilleri Cauchi. Huma bdew billi ssottomettew l-abbozz ta’ Guido De Marco li ntg[a]el minn Heritage Malta. Wara kellhom laqg[at kemm ma’ Heritage Malta u anke mal-qraba ta’
Guido De Marco, dwar x’tibdiliet setg[u jsiru fil-monument. Imbag[ad bdew ja[dmu fuq mudell tat-tafal f’qies ta’ seba’ piedi. Minn mudell tat-tafal g[amluh fil-;ibs u [aduh filfonderija Domus Dei f’Ruma. F’din il-fonderija, e]attament f’Awwissu, il-monument tlesta fil-bron] u f’Awwissu stess wasal lura Malta. Dan il-pro/ess kollu [a madwar seba’ xhur, bdew lejn la[[ar ta’ Di/embru u ffinalizzaw fil-bidu ta’ Awwissu. Min-na[a l-o[ra, missier Aaron, Alfred Camilleri Cauchi, kellimna dwar id-dettall tal-monument. Hu qal li lewwel [a;a li wie[ed irid i]omm f’mo[[u meta jag[mel monument, f’dan il-ka] ta’ Guido De Marco, hi li jara lpersuna min kienet verament. F’dan il-ka], lil Guido De Marco kienu jafuh [afna nies, trid tara d-dettall tal-wi//, u lkarattru tal-persuna. Alfred spjega wkoll kif f’xog[ol b[al dan jeffettwaw dettalji ]g[ar
b[al kif kien jaqfel il-;lekk. Filka] ta’ Guido De Marco, hu kien jaqfel buttuna wa[da bilqmis tin]el ftit iktar ’l isfel millkomma tal-;lekk. I]da meta Aaron u Alfred kienu qed ja[dmu fuq il-monument ta’ Guido De Marco, tkellmu wkoll mal-qraba tieg[u fosthom ma’ martu Violet u wliedu Gianella, Fiorella u Mario De Marco, u skoprew fatt dwar Guido De Marco li ma kinux jafuh qabel. Hu kien i[obb jie[u b’id dak li jkun anke jekk ma jkunx jafu, u allura dan il-fatt effettwa l-mod kif tpo;;iet wa[da mill-idejn tal-monument ta’ Guido De Marco. Fil-monument, Guido De Marco jidher i]omm ktieb, l-awtobijografija tieg[u, ktieb mimli ;rajjiet u avvenimenti tul [ajtu kollha, miktuba minnu stess. Ta’ min jg[id li Aaron Camilleri Cauchi u Alfred Camilleri Cauchi, minbarra l[idma fuq il-monument ta’ Guido De Marco, bdew ja[dmu fuq il-monument ta’ ?ensu Tabone.
Ir-ri]ultat finali tal-monument wara tant xog[ol mill-Kavallier Alfred Camilleri Cauchi u ibnu Aaron
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
18
FEATURE
Kate, id-Dukessa ta’ Cambridge – il-mistiedna spe/jali g[a/-/elebrazzjonijiet tal-50 anniversarju ta’ Malta indipendenti Dejjem jekk it-tqala li t[abbret dan l-a[[ar ma t[arbtilhiex il-pjanijiet Charles Muscat Fi/-/elebrazzjonijiet
uffi/jali nazzjonali li se jsiru f’pajji]na fl-okka]joni tal-50 anniversarju ta’ Malta indipendenti, il-mistiedna spe/jali mistennija tkun Kate Middleton, id-Dukessa ta’ Cambridge. Proprju nhar itTnejn, Kensington Palace [abbar li Kate, li g[andha 32 sena, [ar;et tqila bit-tieni tarbija tag[ha li mistennija titwieled issena d-die[la. B[al fil-ka] talewwel tqala, id-Dukessa ta’ Cambridge qed ikollha xi kumplikazzjonijiet fit-tqala tant li flewwel tqala kellha tidda[[al lisptar g[al xi jiem. Jekk kollox jibqa’ kif ippjanat, id-Dukessa mistennija tasal Malta s-Sibt 20 ta’ Settembru u se tibqa’ Malta salg[ada l-21 ta’ Settembru, Jum lIndipendenza, b[ala l-mistiedna tal-President ta’ Malta, MarieLouise Coleiro Preca. Hi se ]]ur lill-Prim Ministru Joseph Muscat fil-Ber;a ta’ Kastilja u wara tara re-enactment InGuardia fi Pjazza San :or;, filBelt. Kate Middleton mistennija ]]ur il-Librerija Nazzjonali fejn se tara dokumenti stori/i, fosthom ittri mir-rejiet Enriku VIII u George II kif ukoll id-dikjrazzjoni tal-g[oti tal-George Cross lil Malta. Filg[axija se tattendi r-ri/eviment uffi/jali talIndipendenza li se jsir filBarrakka ta’ Fuq. F’Jum l-Indipendenza, fil-21 ta’ Settembru, id-Dukessa se tattendi quddiesa fil-Konkatidral ta’ San :wann u wara tara wkoll i]-]ew; opri tal-arti kbar ta’ Caravaggio. Hi se ]]ur ukoll i/?entru A//ess fil-Bir;u u se jkollha laqg[a mal-istaff u l-klijenti tal-A;enzija }g[a]ag[. Kate Middleton se tag[mel mixja fil-Birgu u se ]]ur ilKnisja ta’ San Lawrenz, fa//ata tal-Monument tal-{elsien. Wara tag[mel ukoll vja;; fuq dg[ajsa mal-Port il-Kbir. L-a[[ar impenn tag[ha se jkun Garden Party mog[ti mill-Kummissarju G[oli Ingli] g[al Malta. Catherine Elizabeth nee Middleton twieldet fid-9 ta’ Jannar 1982 u hi l-mara talPrin/ep William, id-Duka ta’ Cambridge. Wara missieru, ilPrin/ep ta’ Wales, Charles, William hu t-tieni fil-lista biex
ikun is-su//essur tar-Re;ina Eli]abetta II b[ala r-Re tarRenju Unit u ta’ 15-pajji] ie[or fil-Commonwealth. Kate Middleton trabbiet f’Chapel Row, villa;; qrib Newbury, f’Berkshire, lIngilterra. Hi studjat l-istorja talarti fl-Iskozja fl-Università ta’ St Andrews fejn iltaqg[et ma’ William fis-sena 2001. Huma tg[arrsu fis-16 ta’ Novembru 2010 u Kate attendiet diversi attivitajiet irjali importanti qabel i]]ew;et lill-Prin/ep William fid-29 ta’ April 2011 f’Westminster Abbey. Kate Middleton kellha impatt qawwi fuq l-industrija tal-moda Ingli]a u Amerikana f’dak imsejja[ Kate Middleton Effect u fissena 2012 intg[a]let b[ala wa[da mill-aktar nies influwenti fid-dinja minn Time Magazine. Fit-22 ta’ Lulju 2013, Kate welldet tifel, il-Prin/ep George ta’ Cambridge li issa hu t-tielet fil-linja tas-su//essjoni tat-Tron Ingli]. Catherine Elizabeth Middleton twieldet fir-Royal Berkshire Hospital f’Reading fid-9 ta’ Jannar 1982 u kienet mg[ammda f’St Andrew’s Bradfield f’Berkshire fl-20 ta’ :unju 1982. Hi l-kbira fost tlett itfal ta’ Carole nee Goldsmith li kienet flight attendant u ta’ Michael Middleton li wkoll kien ja[dem b[ala flight attendant qabel ma la[aq b[ala flight dispatcher mal-British Airways. Il-;enituri ta’ Kate ]]ew;u fil21 ta’ :unju 1980 fil-knisja parrokkjali ta’ Dorney f’Buckinghamshire. Fis-sena 1987 huma waqqfu lkumpanija Party Pieces li tbig[ affarijiat tal-parties u dekorazzjonijiet. Party Pieces hi kumpanija privata b’valur stmat li jla[[aq it-30 miljun Lira Sterlina. Il-Middletons g[andhom ukoll lil Philippa mag[rufa b[ala Pippa u lil James William Middleton. Il-familja Middleton g[andha l-antenati tag[ha minn Leed, West Yorkshire. Il-bu]nanna ta’ Kate min-na[a ta’ missierha, Olive, kienet membru tal-familja Lupton li g[al diversi ;enerazzjonijiet kienu jinnegozjaw fid-drapp u kienu attivi f’affarijiet /ivi/i. L-antenti ta’ Kate min-na[a ta’ ommha, il-
Id-Dukessa Kate Middleton flimkien ma’ ]ew;ha l-Prin/ep William wara l-ewwel wild tag[hom wara li [ar;et mill-isptar
Harrisons, kienu [addiema u anke [addiema tal-minjieri minn Sunderland u minn County Durham. Michael u Carole Middleton, il-;enituri ta’ Kate [admu malBritish Airways f’Amman fil:ordan bejn Mejju 1984 u Settembru 1986. Fil-:ordan Kate marret fi skola ta]-]g[ar tal-lingwa Ingli]a, sakemm ilMiddletons re;g[u lura f’Berkshire. Wara r-ritorn minn
Amman, Kate Middleton da[let fl-iskola St Andrew’s vi/in ilvilla;; ta’ Pangbourne f’Berkshire u wara fl-iskola Downe House. Hi attendiet Marlborough College, boarding school indipendenti ta’ koedukazzjoni f’Wiltshire u ggradwat fis-sena 2005 millUniversità ta’ St Andrews f’Fife fl-Iskozja b[ala undergraduate MA Hons fil-History of Art. F’Novembru 2006, Middleton
a//ettat il-kariga b[ala accessory buyer mal-kumpanija tal[wejje; Jigsaw fejn [admet part-time sa Novembru 2007. Fis-sena 2001, Kate Middleton iltaqg[et mal-Prin/ep William meta kienu studenti flUniversità ta’ St Andrews. Huma bdew jiltaqg[u fis-sena 2003, g[alkemm ir-relazzjoni tag[hom ma kinitx ikkonfermata. Fis-17 ta’ Ottubru 2005, Kate g[al pa;na 19
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
19
FEATURE
Okka]joni li fiha d-Dukessa se tgawdi bosta aspetti mill-[ajja Maltija minn pa;na 18
Middleton permezz tal-avukat tag[ha, ilmentat dwar fastidju mill-media u qalet li ma kienet g[amlet xejn sinifikanti biex ting[ata l-pubbli/ità. Fi Frar 2006, t[abbar li Kate Middleton kien se jkollha s-sigurtà tag[ha 24 sieg[a kuljum mir-Royal Protection branch. {afna spekulaw li Kate u lPrin/ep William kienu se jitg[arrsu dalwaqt, g[aliex kieku ma kinitx ting[ata dan isservizz. Fis-17 ta’ Mejju 2008, Kate Middleton attendiet g[at-tie; tal-ku;in tal-Prin/ep ta’ Wales, Peter Phillips ma’ Autum Kelley li g[alih il-Prin/ep ma kienx pre]enti. Fid-19 ta’ Lulju 2008 Kate kienet mistiedna fit-tie; ta’ Lady Rose Windsor u George Gilman. Il-Prin/ep William kien fuq operazzjoni militari filKaribew, iservi abbord l-HMS Iron Duke. Fl-2010, Kate Middleton ressqet ilment dwar ksur tal-privatezza tag[ha kontra ]ew; a;enziji u l-fotografu Niraj Tanna li kien [a ritratti tag[ha fi ]mien il-Milied tal2009. Hi kisbet apolo;ija pubblika, 5,000 Lira Sterlina f’kumpens u spejje] legali. F’April 2007, il-Prin/ep William u Kate Middleton kienu nfirdu u kienu [adu din idde/i]joni waqt li kienu vaganza fir-resort }vizzeru ta’ Zermatt. Clarence House ma tatx kummenti dwar il-fatt li r-relazzjoni bejn Kate u William kienet intemmet. Kate Middleton u lfamilja tag[ha attendew g[al kun/ert g[al Diana (omm William) f’Wembley Stadium fejn Kate u l-Prin/ep William kienu bilqieg[da ]ew; fillieri bog[od minn xulxin. It-tnejn dehru flimkien fil-pubbliku f’diversi okka]jonijiet wara u kien intqal li huma komplew birrelazzjoni tag[hom.
Il-Prin/ep William u Catherine Middleton tg[arrsu f’Ottubru 2010 fil-Kenja waqt ]jara ta’ g[axart ijiem filKonservatorju tal-{ajja Selva;; f’Lewa biex ji//elebraw issu//ess tal-kors tat-tiftix u salvata;; bil-[elikopter tal-RAF tal-Prin/ep William. Fis-16 ta’ Novembru 2010, Clarence House [abbret li lPrin/ep William u Kate Middleton kienu tg[arrsu. IlPrin/ep William ta lil Kate //urkett tal-engagement li kien ta’ ommu Diana, il-Prin/ipessa ta’ Wales. Il-koppja ]]ew;et f’Westminster Abbey fid-29 ta’ April 2011, proprju f’St Catherine’s Day. Dik il-;urnata kienet dikjarata b[ala bank holiday fir-Renju Unit. Hu stmat li b’kollox madwar 300 miljun ru[ raw i/-/erimonja tat-tie; madwar id-dinja filwaqt li 26 miljun ru[ raw it-tie; fir-Renju Unit biss. F’Ottubru, ftit xhur wara ttie;, il-Kapijiet talCommonwealth kienu weg[du li se jag[mlu tibdil fil-li;i tassu//essjoni rjali Ingli]a biex lewwel wild tad-Duka u dDukessa jkun eli;ibbli biex jie[u t-tron, irrispettivament ikunx ta’ sess maskili jew femminili. Fit-3 ta’ Di/embru 2012, ilPalazz St James [abbar li dDukessa Kate [ar;et tqila blewwel tarbija tag[ha. L-a[bar ing[atat aktar kmieni fl-istadju tat-tqala milli jsir tradizzjonalment min[abba li Kate kellha tidda[[al l-Isptar Re Dwardu VII g[aliex kienet qed tbati minn kumplikazzjonijiet fittqala u g[amlet tlett ijiem fl-isptar. Fl-14 ta’ Jannar 2013, il-Palazz St James [abbar li ttarbija ta’ Kate kellha titwieled f’Lulju 2013 u li l-kundizzjoni ta’ Kate kienet qed titjieb. Id-Dukessa ta’ Cambridge
Dan se jkun l-ewwel vja;; tag[ha wa[edha, mhux akkumpanjata minn ]ew;ha
dda[[let fl-Isptar St Mary’s f’Londra fl-ewwel stadji tal-[las kmieni fit-22 ta’ Lulju 2013 u welldet tifel li kien ji]en 3.80 kilogrammi fl-istess jum. Fl-24 ta’ Lulju 2013, il-Palazz Kensington [abbar li t-tifel se jissemma George Alexander Louis. Kate Middleton kienet introdotta formalment fil-[ajja pubblika fl-24 ta’ Frar 2011,
xahrejn qabel i]]ew;et, meta hi u l-Prin/ep William attendew g[al /erimonja tal-g[oti tal-isem ta’ lifeboat f’Wales. L-ewwel inga;; uffi/jali wara t-tie; tad-Dukessa kien f’Mejju meta hi u r-ra;el tag[ha ltaqg[u mal-President Amerikan, Barack Obama u l-First Lady, Michelle Obama. Fis-26 ta’ Ottubru 2011, hi pparte/ipat flewwel avveniment wa[edha
meta pparte/ipat minflok ilPrin/ep ta’ Wales li kien flArabja Sawdija fl-In Kind Direct. Kate Middleton hi involta wkoll f’karitajiet li huma appo;;jati mir-ra;el tag[ha u minn [uh, il-Prin/ep Harry, u f’Settembru 2011 id-Dukessa saret uffi/jalment il-patruna talFondazzjoni tal-Prin/ep William u tal-Prin/ep Harry.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
20
INDIPENDENZA 2014
Niltaqg[u mal-Protagonisti Bi//a Minni – Geordie Debono Kif tiddeskrivi lilek innifsek b’kelma wa[da^
Bniedem li nipprova nla[[aq m’Alla u max-xitan.
kelli treble clef ma ;i]irana etc. Id-diska tieg[ek^
Everything - Michael Buble
X’tippreferi s-sajf jew ixxitwa^ Nippreferi x-xitwa min[abba
li ma tantx g[andi /ans ingawdi l-ba[ar u [alli noqod nitgeddes aktar.
Xi tfisser g[alik lim[abba^ L-im[abba g[alija hija kollox. Però mhux lil kul[add
t[obb li stess b[al ma tistax t[obb l-ommok b[at-tfajla u vi/i versa.
Meta tkanta i]]omm xi lucky charm jew o;;ett ta’ valur sentimentali partikolari^
Iva in[obb in]omm lucky charm mieg[i però dejjem tvarja skont l-episodju tal-[ajja li nkun g[addej minnu. Fosthom kelli santi tan-nanniet, ;ieli
Kantant#a li tammira^
Michael Buble
Il-programm tat-televixin lokali favurit tieg[ek^ Mitqlu Deheb fuq Net TV, programm li jsammarni mas-sett tat-televi]joni Kemm t[obb lil pajji]ek^
{afna
Xi tfisser g[alik Malta 50 sena Indipendenti^ Din is-sena hija l-[amsin sena li Malta kisbet l-Indipendenza. {olma li g[adek ma wettaqtx^
Nag[mel dwett ma Michael Buble, Diana Krall jew Elaine Elias
Ibqa’ [dejja Kif tiddeskrivi lilek innifsek b’kelma wa[da^
Sensittiva
X’tippreferi s-sajf jew ixxitwa^
Xitwa
Xi tfisser g[alik lim[abba^ L-im[abba g[alija tfisser il[ajja ta’ kuljum kemm f`dak ixxog[ol li nag[mel u kemm in-
nies li nkun imdawra mag[hom spe/jalment il-familja. Nemmen li g[andha tkun re/iprokata dejjem biex tg[ix [ajja kuntenta.
favurita
Geordie Debono, numru ta’ televoting> 52302088
Il-futur tieg[ek filqasam tal-mu]ika u lkant...
Qed na[dem fuq materjal ori;inali kif ukoll qed na[dem flimkien mal-band
biex ovjament ikollna aktar spazju biex nag[tu pja/ir linnies.
– Ina Robinich
lucky charm jew o;;ett ta’ valur sentimentali partikolari^ Le, qatt ma ]ammejt xejn. Id-diska favurita tieg[ek^ “Merigold”- Wintermoods u “Grenade” Bruno Mars Kantant jew kantanta li tammira^
Glen Vella
Il-programm televixin lokali tieg[ek^
tatfavurit
Xarabank
Kemm t[obb lil pajji]ek^
L-ewwel esperjenza tieg[ek fix-xena mu]ikali^ L-ewwel esperjenza kienet fl1999 Festival Kanzunetta }g[a]ag[ ikklasifikata it-tielet post bil-kanzunetta “The Voice of the Moon”, kliem Deo Grech u mu]ika ta’ Andrew Zahra. Meta tkanta i]]omm xi
In[ossni xxurtjata u kburija li jien Maltija Xi tfisser g[alik Malta 50 sena Indipendenti^
50 sena li fihom Malta ma mxietx ta[t il-barrani
{olma li g[adek ma wettaqtx^ Duet ma’ Ivan Grech
Ina Robinich. Numru tat-televoting> 52302099
Il-futur tieg[ek filqasam tal-mu]ika u l-
kant.
Xejn ippjanat fil-mument
imma nixtieq na[dem fuq music video.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
21
?INEKRITIKA Joe Calleja – jocal@me.com
SEX TAPE
Tibda tajjeb u tipprometti, i]da… Direzzjoni> Jake Kasdan< {in> 94 minuta< ?ert.> 15< KRS Annie u Jay (Cameron Diaz u Jason Segel) jirrealizzaw li filmat intimu tag[hom jista’ jispi//a fuq l-internet f’Sex Tape. Ng[id mill-ewwel li din il-kummiedja tipikament Amerikana stennejtha aktar divertenti, u l-ewwel nofs sieg[a jew tliet kwarti jipprometti tassew. Meta wie[ed iqis li sex videos g[enu mhux ftit fil-bidu tal-karrieri ta’ persuna;;i b[al Paris Hilton u Kim Kardashian, film b[al Sex Tape jidher li ma kellux ikollu problemi jew [afna [sieb biex jin[adem, f’dawk li bl-Ingli] isej[ulhom no-brainers. U hekk hu, g[alkemm forsi mhux g[all-mod u r-ra;unijiet li x’aktarx kellhom f’mo[[hom dawk li [admuh. Cameron Diaz u Jason Segel jidhru b[ala Annie u Jay, li jiltaqg[u fil-kulle;; u jibdew relazzjoni fi]ika mqanqla, bla kontroll u xaba’ – sakemm ji]]ew;u u jibdew ;ejjin it-tfal. G[axar snin wara, il-passjoni tkun battiet mhux ftit, ikollhom x’jaqsmu flimkien f’okka]jonijiet rari u ‘programmati’ … meta jirnexxilhom, u g[alkemm jin[abbu, ma jkunux jistg[u jixeg[lu mill-;did l-istess passjoni.
G[alhekk lil Annie ti;iha lidea li jiffilmjaw lilhom infushom jin[abbu, hekk kif jippruvaw kull po]izzjoni su;;erita fil-ktieb ferm rispettat, meqjum, il-klassiku The Joy of Sex. Hekk jag[mlu, i]da Jay, minflok, b[alma kienu ftiehmu, i[assar il-fajl, bi ]ball, permezz ta’ app imsej[a “Frankensynch”, jibag[tu fil-“Cloud”, u minn hemm jispi//a sinkronizzat mal-appliances kollha mqabbda mal-iPad tag[hom. Dan ifisser li, ming[ajr ma induna, jispi//a wkoll fuq g[add ta’ iPads li Jay kien irregala lil xi qraba u [bieb. G[alhekk qabel dan il-filmat jil[qu jarawh dawn tal-a[[ar, jispi//a wkoll fuq xi siti “ja[arqu” tal-internet, u l-koppja tibda ;irja mal-[in, billejl, biex jil[qu ji;bru dawk l-iPads kollha. Suppost, b’dan il-qafas ta’ storja, l-allegrija hija garantita. Wie[ed jinnota ]ew; ]balji ovvji fl-iskript: l-ewwel wie[ed fl-istess isem tal-film, g[ax dak li tiffilmja l-koppja ma jkunx tape, imma fajl di;itali, u t-tieni dwar kif Jay, minn sempli/i impjieg ma’ stazzjon tar-radju
Cameron Diaz u Jason Segel jidhru b[ala Annie u Jay, li jiltaqg[u fil-kulle;; u jibdew relazzjoni fi]ika mqanqla, bla kontroll u xaba’
jirnexxilu jaqla’ bi]]ejjed flus biex ikun jista’ jixtri daqstant iPads … jien lanqas wie[ed g[alija ma naffordja! Intant, minkejja dan, l-ewwel terz tal-film jog[;bok u j]ommok – il-bidla tar-relazzjoni fi]ika minn wa[da passjonali kontinwa g[al
wa[da ta’ ‘appuntament’ nofs qalb u bla [e;;a hija realistika, g[alkemm diversi koppji dan ma jammettuhx. Imma minn wara li jsibu li lfilmat tag[hom spi//a fil“Cloud”, din i/-/ajta f’Sex Tape te]awrixxi ru[ha u ma tibqax tajba bi]]ejjed biex
i]]omm il-film g[addej. Minn hemm ’il quddiem il-koppja twettaq de/i]joni aktar stupida minn ta’ qabilha u jnisslu xi da[ka ’l hemm u ’l hawn, u sekwenza ‘mqan][a’ ta’ Jay jissielet ma’ kelb iffero/jat, tidher li ;iet inklu]a biss biex tpatti g[al dan in-nuqqas.
THE BOXTROLLS
Divertiment g[a]-]g[ar u apprezzament g[all-kbar Direzzjoni> G. Annabie#A. Stacchi< {in> 97 minuta< ?ert.> U< KRS F’dawn l-a[[ar tliet snin ilkumpanija ta’ animazzjomi Laika li tatna Coraline (2009) u ParaNorman li rajna m’ilux, [olqot films ori;inali, teknikament avvanzati, innovattivi u emozzjonalment sodisfa/enti, b[alma kienet il-Pixar fl-aqwa ]minijiet. Dan l-aktar film re/enti talLaika jkompli fl-istess tradizzjoni li t[allat il-horror mal-films g[allfamilja billi tu]a ta[lita sabi[a ta’ dik li tissejja[ l-animazzjoni stopmotion u l-computer graphic
imagery (CGI). Imnebba[ millktieb g[at-tfal Here Be Monsters ta’ Alan Snow, The Boxtrolls jirrakkonta dak li jg[addi minnu tfajjel orfni, Winnie (le[en Elie Fanning) li jitrabba minn grupp ta’ [lejjaq (appuntu, il-Boxtrolls) li jg[ixu ta[t l-art u ji;bru l-iskart kollu li jsibu fuq l-art. Dawn ikunu [lejjaq gustu]i (veru mhux [elwin jew sbie[!) li jitkellmu lingwa bla sens, li jsibu ru[hom ippersegwitati minn dak imsejja[ Archibald Snatcher (le[en Ben Kingsley) li jwieg[ed
L-aqwa films f’Malta (Bejn it-3 u s-7 ta’ Settembru – KRS) 1. 2. 3. 4. 5.
(–) (2) (1) (3) (–)
Lucy Guardians of the Galaxy Into the Storm The Expendables 3 Step Up 5: All In
li jeqred lill-belt mill-‘mostri’ Boxtrolls kollha, minkejja li ma kienu qed jag[mlu l-ebda [sara lill-bniedem, anzi, kienu qed inaddfu l-belt. Imma Snatcher ried jinqeda bihom biex hu jil[aq minflok issindku tal-post. G[alhekk issa, Winnie jkollu jiddefendi lill-Boxtrolls qabel ikun tard wisq. Il-film huwa storja li tqanqlek u divertenti, kundanna tal-konformità. G[alkemm mhux nieqes minn /ajt intelli;enti vi]wali, hemm ukoll [afna /ajtiet immirati g[all-udjenza infantili, filwaqt li l-kbar ]gur se japprezzaw il-kummentarju so/jali u s-seng[a, il[ila kbira ta’ min kien responsabbli biex [oloq il-karattri u s-set. Huwa film vi]walment tassew impressjonanti, u wie[ed mill-ftit films li jibbenefikaw mill-u]u tat-3D.
Dan l-aktar film re/enti tal-Laika jkompli fl-istess tradizzjoni li t[allat il-horror mal-films g[all-familja
Fost l-ilsna mislufa lill-karattri jispikka ]gur dak ta’ Kingsley lil Snatcher, imma fuq kollox tiddomina l-animazzjoni li twassal is-sentimenti tal-karattri fl-
espressjonijiet konvin/enti ta’ wi//hom u l-body language, g[alkemm dawk tal-bnedmin impin;ija x’aktarx g[andhom aktar personalità.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
22
TV#RADJU
05>30 06>00 08>00 08>05 09>00 09>05
Ru]arju Radio 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>30 21>30 22>30 23>00 00>25 01>25
Newsdesk A[barijiet Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lejliet Sajfin Waqtiet Flashback Il-Mixja lejn l-Indipendeza Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika tul il-lejl www.radio101.com.mt
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 08:55 - Sonny With a Chance 09:15 - The Suite Life on Deck 09:40 - The Suite Life on Deck 10:05 That’s So Raven 10:25 - That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 A.N.T. F arm 11:35 - Good Luck Charlie 12:00 - Good Luck Charlie 12:25 – Jessie 12:45 - Jessie 13:10 Austin & Ally 13:35 - Win, Lose or Draw 14:00 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 14:25 - So Random! 14:50 - Hannah Montana 15:10 – Violetta 16:00 - Lemonade Mouth 17:45 - Get Frozen 17:55 Hannah Montana 18:20 - Violetta 19:05 - I Didn’t Do It 19:30 I Didn’t Do It 19:50 - I Didn’t Do It 20:15 - I Didn’t Do It 20:40 - I Didn’t Do It 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 Wolfblood 22:35 - Wolfblood 23:00 - Violetta 23:45 - The Hive 23:50 -
Art Attack
Nickelodeon 08:20 - Dora the Explorer 08:45 – Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 – Victorious 20:05 – iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 – iCarly 23:50 -
Victorious
Jim Jam 08:00 - Kipper 08:10 – Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 – Gazoon 08:35 – Snapatoonies
09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 Nouky & Friends 11:00 – Rubbadubbers 11:10 – Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Gombby’s Green Island 13:45 - Shapes 13:55 – Kipper 14:05 - Woody Buddies 14:10 - Woody Buddies 14:15 Snapatoonies 14:40 - My Animal Friends 14:55 - See the Sea 15:00 Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 – Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 What’s The Big Idea? 18:50 What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 Noksu 19:20 - Shapes 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 Connie the Cow 23:05 - Kipper 23:15 - My Animal Friends 23:30 Woody Buddies 23:35 Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney & Friends.
Il-Madonna ta/-?oqqa - NET Television, 16>45 Rita tibda t[oss li g[andha tapprezza l-ma[fra ta’ missierha. Tkun trid tag[mel minn kollox g[alih. Karmnu min-na[a tieg[u jinduna li l-ind[il ]ejjed lil bintu, aktar jista’ jkun ta’ detriment milli ta’ ;id. :u]eppi jispi//a mwarrab mir-ra[lin kollha. Jispi//a bla xog[ol fil-garaxx ukoll. Il-ka] tal-mara maqtula jasal il-qorti u lejn l-a[[ar tal-;uri jitfa//a xhud importanti li jista’ jaqleb il-mi]ien xorta o[ra. Marjanu jing[ata parir jistenna ftit ie[or. Lil min ti;i t-tentazzjoni? U ming[and min? U min jinduna? TVM 07:00 –
A[barijiet 08:00 – Kids Detective 08:30 – Xpla[[malhajt 08:45 – Labrats 09:15 - Xplahhmalhajt 09:30 – Venere 10:00 – Mill-ma[]en tal-festi 10:30 – Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – Madwarna 12:40 – Bijografiji 13:30 Teleshopping 14:40 – Zafira 15:20 – ItTriq 15:30 - Kids Detective 16:00 – A[barijiet 16:05 – Xpla[[malhajt 17:05 – Teleshopping 18:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 18:10 – Madwarna 18:40 - bijografiji 20:00 – A[barijiet 21:00 – Katrina 22:10 – Rajtx ma Rajtx 23:00 A[barijiet. TVM 2 07:00 – Euronews 08:00 – A[barijiet 09.00 – Paq paq motor sports 09:30 – Mill-ma[]en tal-festa 10:00 – Luxdesign 11:00 – American Idol 13:00 – Storjagrafija 14:30 – Menu 15:15 – Mixja ta’ poplu 16:15 – Mattia 16:45 – Paq Paq Motor Sports 17:15 – Swim up 17:45 – Madwarna 18:15 – Venere 19:30 - Bijografija 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Sin city. Film 2005 21:40 – Headline News 23:10 – News in English One
07:30 - ONE News 07:45 – Indigo 09:30 - ONE News 09:45 – Telebejg[ 11:00 – Sajf 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejg[ 13:40 - Il-klikka 14:40 – Midinbin 15:30 – Fil-k/ina ma’ Malcolm 16:00 – Aqrali Stroja 16:20 - Telebejg[ 17:30 - ONE News 17:40 - Indigo 19:30 - ONE News 20:20 – Identita 21:45 – The thursdays night project 22:30 - Maskra 23:30 - ONE News Smash 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:00 - A to Z Teleshopping 14:20 – Ma’
Majsi 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:50 - Foreign news 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – Documentary 20:30 – Il-Parlament talpoplu 21:30 – CNI 22:00 – A[barijiet 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 - Unomattina Estate (jinkludi tTg 1 u r-rapport tat-temp) 09:25 – Storie vere 11:05 – A Conti fatti 12:00 – La prova del cuoco 13:30 – Telegiornale 14:00 - TG1 Economia 14:05 – Dolci opo il tiggi 14:40 – Torto o ragione? 16:00 – La vita in diretta 16:30 - TG 1 16:40 - Che tempo fa 2 18:50 Reazione a Catena 20:00 – Telegiornale 20:30 – Affari tuoi 21:10 – Un’altra vita 23:20 – Porta a porta 15 00:55 – TG1 Notte 01:30 – Sottovoce 02:00 – Rai
cultura
Raidue 06:00 – |Dance 07:20 -Heartland 08:00 - Le Sorelle McLeod - (TF) 09:25 - Pasión Prohibida 10:10 - Tg2 Insieme Estate 11:00 – I fatti vostri 13:00 - TG2 Giorno 13:30 - E...state con Costume 13:50 - Medicina 33 14:00 – Detto fatto 16:15 -Castle (TF) 17:00 – Supermax TV 17:45 – TG Parlamento 17:55 - TG 2 Flash L.I.S. 18:00 - TG Sport 18:20 - TG 2 Notizie 18:50 – NCIS los Angeles 19:40 – NCIS Unita anticrimine(TF) 20:30 - TG2 20.30 21:00 – LOL:-) 21:10 - Virus 23:50 - TG 2 Notizie 00:05 – Obiettivo 01:00 – Hawaii five O. 03:30 - Videocomic Raitre 08:00 - Agorà Estate 10:10 –Agora estate 10:10 – Anime ferite. Film 1946 12:00 – TG3 12:25 - La Signora del West 13:10 - Il tempo e la Storia 14:00 - TG Regione 14:18 - TG Regione Meteo 14:20 – TG3 14:49 - Meteo 3 14:50 – T GR Piazza Affari 14:55 - TG3 LIS 15:00 – Terra nostra 15:45 – Cassandra crossing. Film 1976 17:50 - Geo Magazine
2014 19:00 – TG3 19:30 - TG Regione 19:53 - TG Regione Meteo 20:00 – Blob 20:10 – Ai confini della realta 20:35 – Un posto al sole 21:05 – Margin call. Film 2011 23:05 - TG Regione 23:45 – TG3 – Premio Ilaria Alpi 00:50 – Rai Parlamento 01:00 – Rai Cultura 01:35 La Musica di Raitre 02:30 – Rai news 24 text. Canale 5 07:50 – Traffico# Borse e monete# Meteo.It # Tg 5 08:45 – Mattino cinque 11:00 – Forum 13:00 – Tg 5 # meteo.It 13:40 – Beautiful 14:45 – Rosa munde Pilcher: La figlia ritrovata . Film 2011 16:30 – Pomeriggio cinque 18:00 –TG5 Minuti 18:55 – Il Segreto 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Paperissima sprint 21:10 – Cado dalle nubi. Film 2009 23:30 – Matrix 01:30 – Tg 5 # Rassegna # Meteo.It. 02:00 –
Paperissima sprint
Italia 1 06:30 – Friends 07:05 – La vita secondo Jim 07:30 – Mike & Molly 08:25 – The closer 10:25 - Person of interest 12:25 – Studio apert # Meteo.I 13:02 – Sport mediaset 14:05 – I Simpson 14:30 – Futurama 15:00 – Pretty little liars 16:40 – Dawson’s creek 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – CSI: NY 21:10 – Solo per vendetta . Film 2011 23:15 – Drive angry. Film 2010 01:20 Sport mediaset. Rete 4 07:20 – Miami vice 08:15 – Hunter 09:40 – Carabinieri 4 10:45 – Ricette all’Italiana 11:30 - Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Un detective in corsia 13:00 – La signora in giallo 15:30 – Fuoco verde. Film 1954 17:50 – Cuore ribelle 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:35 – Ieri e oggi in TV 19:55 - Tempesta d’amore 20:30 – Il segreto (TN) 21:15 – Il miglio verde. Film 1999 00:45 – Willy Signori e vengo da lontano. Film 1989 01:30 – Tg 4 02:55 – Stregati. Film 1986.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
23
TV#RADJU F |Living 07:00 – Teleshopping 08:00 – Drama 09:00 – Drama 10:00 – Bejnietna l[bieb 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living 16:00 - Teleshopping 20:30 – Arkivji tan-nies 21:30 – Nintrefa ‘l fuq 22:30 – F Living show 01:30 – Teleshopping. Xejk 07:30 –
Just for laughs 07:45 -Total request show 09:45 – Football daily 09:50 – Shout out 10:00 – Love & Romance 10:45 – Telemarket deals 11:45 – Just for laughs 12:00 – Frux – kontra r-ri[ 13:30 – The 80’s 14.00 – Golden oldies 15:00 – The 90’s 16:30 – Hits 16:50 – Shout out 17:00 – Local issues 17:45 – Malese music 20:00 – Judst for laughs 20:30 – Frux 21:55 Football daily 22:00 – Xi [lomt 23:00 – Local issues 23:45 – Telemarkert deals. Go stars 07:30 - Sammy’s Great Escape 09:00 - The Social Network 11:00 - Parks & Recreation 11:40 - Being Julia 13:25 Frankenweenie 14:50 - Spike Island 16:35 - Runner Runner 18:10 - The Wolverine 20:15 - Two and a Half Men 21:00 - The Guys 22:30 - Zero Dark Thirty 01:10 - Hatfields & McCoys Pt. 2 02:45 - Spike Island 04:30 - Being Julia 06:15 - The Guys 07:40 - CLOSE Mediaset Italia 06:15 - Caro maestro 07:00 - Casa Vianello 07:30 - Casa Vianello 08:00 Non e la Rai 09:20 - Nonno Felice 09:45 - I Cesaroni IV 10:25 - Torte d’Autore 10:50 - La sai l’ultima? 11:01 - La sai l’ultima? 11:15 - Centovetrine 11:40 - Uomini e donne 12:50 - Avanti un altro 13:40 - Vivere III 14:05 - I Cesaroni II 15:00 - Casa Vianello 15:25 - Casa Vianello 15:50 - Carabinieri 16:40 - Ricette all’Italiana 17:10 – Forum 18:35 - Centovetrine 19:00 TG5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Le tre rose di Eva 21:25 - Uomini e donne 22:25 - Colorado 23:20 - Vite In Apnea 23:45 - Torte d’Autore BBC Entertainment 06:00 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 06:20 - Gigglebiz 06:35 Green Balloon Club 07:00 - Little
Human Planet 07:05 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:25 – Gigglebiz 07:40 – Bobinogs 07:50 Green Balloon Club 08:15 - The Weakest Link 09:00 - After You’ve Gone 09:30 - Big School 10:00 EastEnders 10:30 - Doctors 11:00 Last Man Standing 11:50 - Monty Halls’ Island Escape 12:45 - After You’ve Gone 13:15 - Big School 13:45 - Chimp Family Fortunes 14:10 EastEnders 14:40 - Doctors 15:10 Last Man Standing 16:00 - Monty Halls’ Island Escape 16:55 - Big School 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 – Doctors 19:10 Last Man Standing 20:00 - My Family 20:30 - Last of the Summer Wine 21:00 – Gracie! 22:20 - Married Single Other 23:05 - Married Single Other 23:55 Hotel Secrets With Richard E Grant TCM 06:00 -
Edge of the City 07:30 Valley of the Kings 09:00 - Thirty Seconds Over Tokyo 11:20 - The Prize 13:35 - The Rounders 15:00 - King Solomon’s Mines 16:45 - Rebel Without a Cause 18:35 - 2001: A Space Odyssey 21:00 - The Gang That Couldn’t Shoot Straight 22:40 - East of Eden MGM Channel 06:10 - Nobody’s Fool 07:55 Nutcracker: The Motion Picture 09:20 Throw Momma from the Train 10:45 Hercules Against Karate 12:30 - Strictly Business 13:50 - Pieces of April 15:10 - Slow Dancing in the Big City 17:00 Memories of Me 18:40 - Clean Slate 20:25 - Buy & Cell 22:00 - The
Magnificent Seven
Diva Universal 06:00 - Ironside 06:55 - Wolff’s Turf 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:35 – Dotty 09:50 - Ironside 10:45 - Quincy, M.E. 11:40 - Agatha Christie’s Poirot 13:25 - Great Women 13:40 - ER 14:30 - JAG 15:25 - Quincy, M.E. 16:25 Agatha Christie’s Poirot 18:13 - Great Women 18:25 - JAG 19:20 - Quincy, M.E. 20:20 - Alfred Hitchcock Presents 20:50 - Great Women 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:48 - Great Women 23:00 - Murder, She Wrote
Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 Auction Kings: Wild West Memorabilia; NFL Helmet 06:50 - Auction Hunters: Voodoo Moola 07:15 - Jungle Gold: Culture Shock 08:10 - Dual Survival: Road to Nowhere 09:05 - Gold Rush: Blowout 09:55 - Mega Builders: London 2012 Aquatics Centre 10:50 How Do They Do It? 11:15 - How Do They Do It?: Paper 11:40 - Wheeler Dealers: Willys Jeep 12:35 - Classic Car Rescue 13:30 - FantomWorks 14:25 Extreme Engineering: USS Bush Aircraft Carrier 15:20 - Extreme Engineering: Saving New Orleans 16:15 - Extreme Engineering: Space Tower 17:10 - The Liquidator: Collecting Cash 17:40 - Storage Hunters: Cash Wars 18:05 - Auction Hunters: Early Bird Special 18:35 Baggage Battles: Cash Is King 19:00 How It’s Made 19:30 - How Do They Do It?: World’s Strongest Knives; Diamonds; Bricks 20:00 - Lost and Sold: Flyin’ High 20:30 - Baggage Battles: Cash Is King 21:00 - Thrift Hunters: Black Velvet if You Please 21:30 Game of Pawns: Tango Unchained 22:00 - Storage Wars Canada: Big Cow Trouble in Little Ajax 22:30 - Storage Wars Canada: All Out Storage War 23:00 - Outlaw Empires: American
Bikers
07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 16>30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20.15 20>30 21>30 21>35 22>00 23>00
Sport fuq il-Cable
Discovery World 06:00 - Treasure
Quest 06:50 Chasing Classic Cars 07:15 - Chasing Classic Cars 07:45 - Joanna Lumley’s Greek Odyssey 08:35 - Unsolved History 09:30 - Ultimate Warfare 10:20 - I’m Alive 11:10 - Greatest Human Achievements 12:05 - Treasure Quest 12:55 - Chasing Classic Cars 13:20 Chasing Classic Cars 13:50 - Don’t Drive Here 14:45 - Joanna Lumley’s Greek Odyssey 15:40 - Ultimate Warfare 16:35 - I’m Alive 17:25 Greatest Human Achievements 18:20 Dakar Rally: Frontline to Finish Line 19:10 - Treasure Quest 20:05 - Chasing Classic Cars 20:30 - Chasing Classic Cars 21:00 - Dakar Rally: Frontline to Finish Line 21:55 - Ten Commandments of the Mafia 22:50 Most Evil 23:45 - Chasing Classic Cars Fox Sports Europe 06:00 - MLB Whiparound 07:00 NASCAR Race Hub 08:00 - PGA EuroPro Tour Golf 10:00 - MLB 162 10:30 - Major League Baseball 13:00 - MLB Whiparound 14:00 NASCAR Race Hub 15:00 - Major League Baseball 17:30 - MLB Whiparound 18:30 - NASCAR Race Hub 19:30 - Speedmakers 20:30 MLB Whiparound 21:30 - Live:
Major League Basebal
GO sports 1 07:00 - Trans World Sport #1428 08:00 - The Championships Wimbledon 2014 - Semi final Djokovic v Dimitrov LIVE 11:30 - PGA European Tour - KLM Open Day 1 (part 1) 13:30 - Barclays Premier League - Week 3 -
Dejjem Tieg[ek Becky
NET News Teeny Break Chill (r) Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Il-Madonna ta/-?oqqa Telebejg[ NET News Chill NET News Chill Indifest NET News (ikompli) Indifest Dejjem Tieg[ek Becky NET News
– NET Television, 22>00
Doris t[assrulha tliet ordnijiet. Qatt ma kienet! X’inhu ji;ri? Martin se jag[laq sninu. Cecile tag[millu festin u tistieden lis-surmast. Kollox jispi//a b’wi// il-;id? X’impressjoni tie[u Louisa? Moira l-[in kollu tipprova minn kollox biex tg[in lil James. James, ta’ ra;el indipendenti li hu, japprezza? Moira g[aliex qed tie[u [siebu daqshekk? Becky u James jispi//aw imorru g[and l-avukat. Se jirnexxilhom jiftiehmu? Sadanittant, Becky inkwetata u qed tib]a’ li se titlef lil ommha!..
Tottenham H v Liverpool LIVE 15:30 - PGA European Tour KLM Open - Day 1 (part 2) 18:30 - Premier League Sunday Review - Week 3 LIVE 20:00 Barclays U21 Premier League Week 5 - Aston Villa U21 v Arsenal U21 22:00 - Premier League World #04 22:30 - Premier League Match Pack - Week 5 23:00 - The Ligue 1 Show – Round 5 23:30 Vincennes Horseracing 01:00 Guinness Pro12 - Round 1 - Scarlets v Ulster 03:00 - Serie A -Round 1 - Chievo Verona v Juventus 05:00 - Barclays Premier League Week 3 - Leicester City v Arsenal GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 08:30 - Serie A - Round 1 - Milan v Lazio 10:30 - Barclays Premier
League - Week 3 - Aston Villa v Hull City 12:30 - Aviva Premiership Round 1 - Saracens v Wasps 14:30 - Trans World Sport #1428 15:30 - Serie A - Round 1 - Palermo v Sampdoria 17:30 - Ligue 1 Round 4 - Metz v Olympique Lyonnais 19:30 - Premier League Match Pack - Week 5 20:00 Ligue 1 - Round 5 - The Ligue 1 Show 20:30 - PGA European Tour - KLM Open - Day 1 01:30 - Barclays Premier League - Week 3 - Manchester City v Stoke City 03:30 - Malta National Badminton Championships 2014 - Men’s Singles Final 04:30 - Serie A - Round 1 - Genoa v Napoli 06:30 - FIFA Futbol Mundial #486 GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - Serie A - Round 1 - Milan v Lazio 12:30 - Barclays Premier League - Week 3 - Aston Villa v Hull City 14:30 - Aviva Premiership Round 1 - Saracens v Wasps 16:30 - Trans World Sport #1428 17:30 - Serie A - Round 1 - Palermo v Sampdoria 19:30 - Ligue 1 Round 4 - Metz v Olympique Lyonnais 21:30 - Premier League Match Pack – Week 5 22:00 Ligue 1 - Round 5 - The Ligue 1 Show 22:30 - PGA European Tour - KLM Open - Day 1 03:30 - Barclays Premier League - Week 3 - Manchester City v Stoke City 05:30 - Malta National Badminton Championships 2014 - Men’s Singles Final 06:30 - Serie A - Round 1 - Genoa v Napoli 08:30 - FIFA
Futbol Mundial #486
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
24
KLASSIFIKATI AVVI}I
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Ta’ Sannat, G[awdex
€5,000 skont u ]ew; passa;;i b’xejn fuq kull bejg[ ta’ penthouses, maisonettes, flats u plots. ?emplu 79891819.
Termini u kundizzjonijiet japplikaw. PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
Limiti tar-Rabat
}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. ?emplu 99428000.
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bit[a. ?emplu 99428000.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru 2014
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF
TISLIBA
26 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
7
9
10
11
IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab bil-possibilita’ ta’ xi [albiet tax-xita i]olati li jistg[u jkunu bir-rag[ad filg[odu, li jsir ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ :eneralment tajba li ssir tajba. IR-RI{ [afif g[al moderat mil-Lbi/ li jdur [afif millPunent Majjistru sa filg[axija BA{AR {afif g[al moderat li jsir moderat IMBATT Baxx min-Nofsinhar TEMPERATURA L-og[la 30˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: Xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 0.3mm IX-XEMX titla’ fis-06.40 u tin]el fis-19.18
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. }ifna b’ritmu sinkopat imnissla millAmerika t’Isfel (5) 6. Tort, [tija (5) 7. Saltna tas-sema (5) 10. Tindaga b’reqqa kbira (5) 11. Gravidanza (5) 12. Li jtieg[em b[al-lumi (5) 14. Tajn samrani mag[qud (5) 16. Tikteb bih (5) 17. Is-Sinjur Alla tag[na (5) 18. }amm mag[luq f’/ella (5)
18
Weqfin>1. Jiem (6) 2. u 13. {elu mag[mul mid-dqiq, bajd u zokkor (12) 3. G[addej b’kemm jifla[ (6) 4. Ir[ama fuq qabar bl-isem tal-midfun (6) 8. Saru pallidi (5) 9. Ippurifika (5) 12. Taw lil kul[add indaqs (6) 13. Ara 2 14. Triq ]g[ira (6) 15. La g[oli u lanqas baxx (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Tor/a; 6. Rabta; 7. Pjaga; 10. T[oll; 11. Tudun; 12. Tabib; 14. Palju; 16. Skula; 17. Isfar; 18. Tavla. Weqfin> 1. Stinat; 2. Paljol (Parjol); 3. Drogat; 4. Saqajn; 8. Robbu; 9. Idolu; 12. Ta[wil; 13. Bakkru; 14. Pilota; 15. Uragan.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla lkaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
IL-{AMIS L-og[la 30˚C L-inqas 23˚C
IL-:IMG{A L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C
IS-SIBT L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C
IL-{ADD L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
IT-TNEJN L-og[la 30˚C L-inqas 20˚C
UV
UV
UV
UV
UV
7
7
7
8
7
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 29˚C sabi[ bi nhar, Al;eri 31˚C xemxi, Amsterdam 19˚C xemxi, Ateni 29˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 18˚C bil-[albiet tax-xita, Berlin 17˚ bil-[albiet tax-xita, Brussell 17˚C imsa[[ab, il-Kajr 32˚C imsa[[ab, Dublin 17˚C xemxi, Kopen[agen 16˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 17˚C imsa[[ab, Milan 22˚C imsa[[ab, Istanbul 29˚C xemxi, Londra 19˚C sabi[ bi nhar, Madrid 30˚C xemxi, Moska 20˚C imsa[[ab, Pari;i 20˚C xemxi, Bar/ellona 28˚C xemxi, Ruma 27˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli (mhux mag[ruf), Tune] 33˚C imsa[[ab, Vjenna 21˚C ftit imsa[[ab, Zurich 21˚C imsa[[ab, Munich 17˚C imsa[[ab, St Petersburg 21˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 18˚C sabi[ bi nhar.
Tag[rif Laqg[a g[all-;enituri Il-Prin/ipal u l-Vi/i Prin/ipal tal-Junior College tal-Università se jiltaqg[u mal-;enituri u lguardians tal-istudenti talewwel sena. Se ting[ata informazzjoni importanti dwar irregolamenti, is-servizzi u lfa/ilitajiet tal-Kulle;;, bil-g[an li din tg[in lill-istudenti fl-istadji kollha tal-[ajja fil-Kulle;;. Il-laqg[a se ssir fis-Sala Sir Temi Zammit, fl-Università ta’ Malta, l-Imsida, fil-;ranet kif imsemmija hawn ta[t: • It-Tnejn, 29 ta’ Settembru 2014 fis-7 p.m.: Kunjomijiet li jibdew A – F • L-Erbg[a, 1 ta’ Ottubru 2014 fis-7 p.m.: Kunjomijiet li jibdew G–Z G[eluq temporanju ta’ subuffi//ju tal-Posta f’Marsaskala MaltaPost tinforma lill-pubbliku li s-subuffi//ju tal-Posta li jinsab f’‘Midas’, 34, Triq IxXatt, Marsaskala MSK 2113, se jkun mag[luq g[ada l-:img[a 12 ta’ Settembru 2014. Il-pubbliku jista’ jinqeda millFerg[at Postali msemmija hawn: Il-Ferg[a Postali ta’ {a]-}abbar – ?entru ?iviku, Triq il-Kunvent, {a]-}abbar
}BR 1351 Il-Ferg[a Postali ta]-}ejtun – 37, Triq San Lu/jan, i]-}ejtun }N 1834 }ejt i]-}ejtun
B[al kull sena, il-parro//a ta]}ejtun, fl-okka]joni ta’ ‘}ejt i]}ejtun’ se torganizza wirja b’tema reli;ju]a fl-Oratorju bittema ‘L-Arkan;li’ (San Mikiel, San Rafel, u San Gabriel) Dawk kollha li huma interessati jie[du sehem f’din il-wirja li tkun tikkonsisti f’pittura, statwi, e//, jistg[u jikkuntattjaw lill-organizzaturi fuq 79312053.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
27
SPORT BASKETBALL
HANDBALL
Ftehim bejn Floriana BC u St Thomas Institute
Mamo delegat tal-Federazzjoni Ewropea
Floriana Basketball Club dan l-a[[ar iffirma ftehim ta’ kollaborazzjoni ma’ St Thomas Istitute. L-Istitut joffri lezzjonijiet privati ta’ kwalità g[olja u korsijiet ibba]ati fuq prin/ipji psikometri/i. L-Istitut St Thomas kien lewwel f’Malta li ntrodu/a diversi inizjattivi edukattivi, inklu] aktar minn 30 ktieb taliskola li jvarjaw minn livell primarju sa A-Level. L-Istitut kien involut ukoll fit-twaqqif talFondazzjoni Psychometric ta’ Malta. St. Thomas Institute joffri lezzjonijiet privati biex jippreparaw g[all-Primarja, Sekondarja, Livell Ordinarju, Intermedju u Livell Avvanzat. Diversi korsijiet tal-kompjuterprogrammazzjoni huma disponibbli g[at-tfal, studenti u adulti. L- istitut joffri wkoll
korsijiet fl-Istudji segretarjali, Marketing, Business u mmani;jar tal-Uffi//ju u Interior Design. St Thomas istitut se jisponsorja t-tim tan-nisa U19 li din is-sena se jkunu qed jipparte/ipaw g[all-ewwel darba fil-kompetizzjonijiet MBA wara bosta snin. Apparti mill-appo;; finanzjarju, St Thomas Istitut se jkun qed joffri lill-plejers tal-Floriana Basketball Club nursery, boro] ta ‘studju (lezzjonijiet privati bla [las) f’su;;etti varji. Dan t[abbar minn Mark Borg fil-pre]enza ta’ missieru Karl Borg (fundatur tal-istitut) matul laqg[a mal-;enituri tat-tfal li saret apposta sabiex j[abbar dan il-ftehim. Dan huwa l-ewwel it-tip ta’ ftehim ta’ kollaborazzjoni
mil[uq bejn klabb sportiv u istituzzjoni edukattiva fejn qed jing[aqad l-isports u edukazzjoni. Floriana Basketball Club jirringrazzja pubblikament
lil Mark Borg Direttur ta’ St Thomas Istitute u wkoll lil Edward Torpiano vi/i president ta’ Floriana Basketball Club g[all-[idma li ghamlu fuq dan il-ftehim.
Malta fil-Beach Volleyball Continental Cup f’pajji]na L-Asso/jazzjoni Maltija talVolleyball (MVA) se tkun qed torganizza l-log[ob mit-tieni round Pool C tal-ewwel fa]i talBeach Volleyball Contintental Cup 2014-16 tal-CEV. Ir-rebbie[ finali ta’ din il-kompetizzjoni jikseb id-dritt li li jipparte/ipa fit-turnament tal-Beach
Volleyball tal-Olimpjadi tal-2016 li se jsiru f’Rio de Janeiro filBra]il. Fil-kategorija tan-nisa hemm [ames timijiet fejn flimkien ma’ Malta se jkunu qed jie[du sehem il-Bo]nja-Herzegovina, l-Latvja, r-Rumanija u t-Turkija waqt li filpool tal-ir;iel ukoll hemm [ames
pajji]i li huma l-Bo]njaHerzegovina, l-I]rael, il-Moldova, r-Rumanija u San Marino. Ilpajji]i kollha parte/ipanti se jkunu rappre]entati minn ]ew; timijiet. Fil-kompetizzjoni tal-Contintental Cup tal-Beach Volleyball se jkunu qed jie[du sehem 44 tim nazzjonali li 40 minnhom se jkunu
qed jie[du sehem fi]-]ew; kategoriji, ir;iel u nisa. Il-log[ob kollu minn Pool C f’Malta se jintlag[ab f’Golden Bay fl-20 u l-21 ta’ Settembru billog[ob jibda fit-8.30 a.m. waqt li l-a[[ar log[ba tkun g[al [abta tas-6 p.m. Il-pubbliku hu mistieden jattendi.
Matthew Mamo dan l-a[[ar [a sehem b’su//ess f’kors tal-Federazzjoni Ewropea tal-Handball (EHF) li sar fi Vjenna u fih ipparte/ipaw 17-il delegat ie[or minn diversi pajji]i Ewropej. Dan il-kors kien ikopri l-aspetti kollha ta’ x’jirrikjedi rwol ta’ delegat f’partita tal-Handball inklu] ir-regolamenti tal-log[ba u ka]i relatati mar-referee flimkien ma’ tmexxija tal-avveniment b’enfasi spe/jali fuq il-marketing, it-TV u s-sigurtà. Mamo issa se jkun assenjat biex ja[dem fil-kompetizzjonijiet talHandball fl-Ewropa g[all-ista;un 2014-15. Intant id-delegat tal-EHF Alan Grima se jmur l-Awstrija g[a]]ew; log[biet mill-ewwel round tal-EHF Cup tal-ir;iel bejn Bregenz Handball tal-Awstrija u HC Dragunas Klaipeda talLitwanja. I]-]ew; partiti se jintlag[bu filHandballarena Rieden-Vorkloster fi Bregenz u r-referees se jkunu Libor Skruzny u Radoslav Kavulcic mir-Repubblika ?eka. It-tim rebbie[ jilg[ab kontra Skjren Handball tad-Danimarka fit-tieni round ta’ kompetizzjoni.
It-tielet edizzjoni tal-8km Road Race fi SmartCity Nhar il-{add, it-28 ta’ Settembru, SmartCity Malta se tkun qed tilqa’ t-tielet edizzjoni tal-8km Road Race, organizzata g[al sena o[ra minn St Patrick’s Athletic Club. It-tellieqa se tibda mil-Laguna Walk fi SmartCity Malta fit8.30am, fejn il-parte/ipanti mbag[ad ji;ru g[all-bajja ta’ Bighi imbag[ad g[al Triq ilMissjoni Taljana. Mill-Kalkara, l-atleti se jmorru x-Xg[ajra permezz tal-korsa madwar i/?imiterju Navali tal-Kalkara. Latleti imbag[ad jin]lu g[allPromenade tax-Xg[ajra u jirritornaw lejn Laguna Walk fi SmartCity Malta. Matul il-;urnata se jkun hemm ukoll mixja ta’ 8km u tellieqa ta’ 2km g[a]-]g[ar, u b’hekk se jkun avveniment mimli divertiment g[all-familja kollha. Filwaqt li kien qed jikkummenta dwar l-appo;; li SmartCity Malta qed tag[ti lil din it-tellieqa, il-Kap E]ekuttiv ta’ SmartCity Malta, Anthony P. Tabone qal, “A[na kburin li qed
Is-sena l-o[ra t-ti;rija fi SmartCity attirat numru sabi[ ta’ parte/ipanti
nasso/jaw lilna nfusna ma’ din it-tellieqa g[at-tielet sena konsekuttiva, spe/jalment wara ssu//ess tal-ewwel ]ew; avvenimenti. “Inizjattivi b[al dawn, b[allappo;; ta’ SmartCity Malta lejn is-St Patrick’s Athletic Club, jir-
riflettu l-impenn tal-pro;ett sabiex jippromwovi bilan/ tajjeb ta’ xog[ol u divertiment li hu marbut mat-township kummer/jali ta’ g[ixien, divertiment u xog[ol li qed ti;i ddisinjata hawn.” Il-premjijiet, sponsorjati minn
SmartCity Malta, se jing[ataw lill-ewwel tlett ir;iel u nisa li jispi//aw it-tellieqa. Ilparte/ipanti kollha se jir/ievu medalja kommemorattiva u jing[ataw affarijiet o[ra promozzjonali minn Nestlé, Gatorade, Twistees u Raysun.
Formoli ta’ applikazzjoni jistg[u jitni]]lu mill-websajt ta’ St Patrick Athletic Club, www.stpatricksac.com. Ilparte/ipanti jistg[u japplikaw ukoll onlajn fuq il-websajt talklabb fejn se jittellg[u r-ri]ultati 24 sieg[a wara t-tellieqa.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
28
SPORT
Is-Citroen tal-1926 li se tkun l-eqdem karozza fl-Imdina Grand Prix 2014 (Ritratti Martin Attard)
Citroen tal-1926 l-eqdem karozza fl-Imdina GP 2014 Se ssir ukoll Hillclimb fil-Mellie[a u parata b’muturi antiki Bejn id-9 u t-12 ta’ Ottubru se ssir it-tmien edizzjoni tal-Mdina Grand Prix li kien sar g[allewwel darba fl-2007, dakinhar madwar il-belt Valletta. Dan ilGP jattira nteress qawwi minn eluf ta’ dilettanti Maltin li darba fis-sena jkunu qed jisetnnew bil[erqa biex ikollhom i/-/ans li jaraw karozzi klassi/i u talepoka li w[ud minnhom ji;u apposta minn barra biex jie[du sehem f’dan l-avveniment uniku f’pajji]na. Din is-sena l-organizzaturi g[a]lu li biex i]idu l-ispettaklu jda[[lu wkoll il-muturi klassi/i li se jkunu qed jag[tu spettaklu mhux kompetittiv. B’kollox s’issa hemm 12-il mutur lokali li se jie[du sehem. G[all-edizzjoni ta’ din is-sena l-organizzaturi qed jistennew bejn 60 u 70 parte/ipant li 19 minnhom se jkunu ;ejjin millIngilterra u l-Italja. L-eqdem karozza li se tie[u sehem f’dan il-Grand Prix hi Citroen tal1926 li kienet tie[u sehem ukoll f’avvenimenti simili fi New Zealand. I/-Chairman tal-Fondazzjoni Joe Zammit Tabona qal li dan lavveniment issa da[al sewwa fil-kalendarju lokali tant li [afna turisti dilettanti ta’ dawn ilkarozzi jag[]lu li ji;u jqattg[u btala f’Malta proprju fl-istess jiem ta’ dan il-Grand Prix biex ikunu jistg[u jassistu g[alih. Charles Zahra, Segretarju :enerali tal-Fondazzjoni Valletta GP qal li l-parte/ipanti se jkunu qed jaslu Malta bejn is6 u t-8 ta’ Ottubru u b[as-snin ta’ qabel [adu [sieb biex jorganizzawlhom diversi tours f’siti
stori/u u postijiet ta’ interess f’Malta u G[awdex. Huwa qal li din is-sena l-iscrutineering se jkun qed isir fejn l-Akkwarju Nazzjonali fil-Qawra l-{add fejn il-pubbliku se jkun jista’ jara wkoll dawn il-karozzi u jiltaqa’ mal-parte/ipanti fi Pjazza San Pawl. T[abbar ukoll li wara ssu//ess miksub fl-2012 meta waqt dan il-Grand Prix kienet saret il-Hillclimb b’dawn ilkarozzi, din is-sena re;g[et in[asset il-[tie;a li ter;a’ ssir din il-Hillclimb il-{amis 9 ta’ Ottubru fil-Mellie[a lejn lImtarfa. Se jkun qed jer;a’ jsir ukoll il-Concors d’Elegance fl10 ta’ Ottubru fil-pjazza ta’ quddiem il-Katidral fl-Imdina fejn se jkunu esposti wkoll il-muturi antiki kif ukoll se jkun hemm sezzjoni riservarta g[allMaserati li din is-sena qed ji//elebraw il-100 sena mittwaqqif tag[hom. Is-Sibt ukoll 11 ta’ Ottubru ssir l-ewwel ti;rija fuq i/-/irkwit ta’ 2.2 km mad-dawra tasswar tal-Imdina u wara nofsinhar il-kompetituri itellqu kontra l-[in biex jaraw kif se jkunu qed jikkompetu l-{add. Bejn l-4 u l5 p.m. l-orgazzaturi [abbru li din is-sena anke l-paddock area se tkun miftu[a g[all-pubbliku waqt li se jsiru ]ew; stands ;odda f’postijiet vanta;;ju]i g[all-ispettaturi fejn il-biljetti li huma b’xejn se jing[ataw fuq ba]i ta’ min ji;i l-ewwel. Il-qofol tal-Mdina Grand Prix jintla[aq il-{add fejn l-aktar 10 karozzi velo/i s-Sibt jikkwalifikaw biex jikkompetu fl-ewwel grupp bir-rebbie[ jing[ata t-tro-
U[ud mill-karozzi li se jie[du sehem fl-Imdina GP li kienu g[all-wiri waqt il-pre]entazzjoni
few tal-Mdina Grand Prix u arlo;; Chopard. Il-karozzi lo[ra jie[du sehem f’kategoriji differenti.
Pre]enti g[at-tnehdija ta’ dan l-avveniment kien hemm ukoll il-Ministru responsabbli mitTrasport Joe Mizzi, s-Segretarju
Parlamentari g[all-Isport Chris Agius flimkien masSindki tal-Mdina, il-Mellie[a u l-Imtarfa.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
29
SPORT PARTITI TA’ {BIBERIJA
Willian jag[ti reb[a o[ra minima lill-Bra]il Gowl fl-ewwel taqsima millplejer ta’ Chelsea Willian kien bi]]ejjed biex jag[ti reb[a lillBra]il fuq l-Ekwador f ‘partita ta’ [biberija fi New Jersey. Kienet it-tieni reb[a konsekuttiva 1-0 g[all-kow/ il;did Carlos Dunga wara dik tal;img[a l-o[ra f’partita o[ra ta’ [bibeirja kontra l-Kolombja f’Miami. Oscar Ramirez u Filipe Luis ta’ Chelsea wkoll kienu nklu]i fl-ewwel [dax. Il-gowl rebbie[ wasal minn freekick man-nofs sieg[a log[ob meta Oscar sab lil Neymar li qabbe] fuq id-difi]a u Willian skorja b’xutt bin-na[a ta’ barra tas-sieq. L-Ekwador kien g[oddu ;ab id-draw sitt minuti wara imma Enner Valencia kellu xutt li laqat sieq il-lasta wara li g[eleb lill-gowlkiper Jefferson. L-attakkant ta’ West Ham kellu wkoll daqqa ta’ ras imtajra minn fuq il-linja minn Luis fis16-il minuta tat-tieni taqsima fejn l-Ekwador kellhom l-a[jar mumenti. Il-Bra]il, li fost is-sostituti kellhom ukoll lil Philippe Coutinho ta’ Liverpool u Fernandinho ta’ Manchesrter City, kellhom l-a[jar /ans fis-47 minuta imma Neymar falla gowl fa/li minn tliet metri bilgowlkiper fl-art. Il-log[ba li jmiss g[al Dunga issa se tkun kontra l-Ar;entina fil-11 ta’ Ottubru bl-ewwel impenn kompetittiv tieg[u ikun is-sena d-die[la fil-Copa
America fi/-?ile. Itemmu serje negattiva Il-Kanada temmew serje negattiva ta’ ming[ajr reb[ li
tmur lura kwa]i sentejn meta g[elbu lill-:amajka 3-1 f’Toronto. Il-Kanadi]i skorjaw tliet darbiet wara li sabu ru[hom minn ta[t biex kisbu l-ewwel reb[a sa minn Ottubru tal-2012 li matulhom lag[bu 16-il log[ba. Il-:amajka issa ilhom [ames partiti ma’ jirb[u. Kemar Lawrence minn freekick feta[ l-iskor g[all-:amajka man-nofs sieg[a imma immedjatament wara David Edgar b’volley kiseb id-draw. Freekick ie[or brillanti minn Marcel de Jong po;;a lit-tim ta’ Benito Floro g[all-ewwel darba fil-vanta;; u Tosaint Ricketts issi;illa r-reb[a g[all-Kanada fit-72 minuta.
Reb[a ?ilena I/-?ile g[alaq it-tour ta’ ]ew; partiti ta’ [biberija fl-Istati Uniti b’reb[a 1-0 fuq Haiti fi Florida. Wara d-draw ming[ajr gowls kontra l-Messiku f’Kalifornja sSibt, i/-?ile g[eleb lil Haiti b’gowl ta’ Juan Delgado fit-tieni log[ba tal-attakkant ta’ 21 sena tal-klabb Colo Colo. Il-kow/ Jorge Sampaoli g[amel [ames bidliet mit-tim kontra l-Messiku bil-gowlkiper Claudio Bravo jitlef postu u lmidfielder ta’ Juventus Arturo Vidal jirritorna ma’ Juventus wara li we;;a’ koxxtu.
Il-Bra]iljan Willian jiskorja l-gowl tar-reb[a kontra l-Ekwador u jissupera l-gowlkiper Alexander Dominguez
Baqg[u bla reb[a Il-Bolivja ilhom 13-il
log[ba bla reb[a wara li li kienu meg[luba 1-0 mill-Messiku f’partita ta’ [biberija f’Denver. Miguel Layun fit-18-il minuta g[amel id-differenza kollha bejn i]-]ew; timijiet hekk kif ilMessiku telqu mill-Istati Uniti ming[ajr telfa wara d-draw ma/-?ile s-Sibt. Il-Bolivja ilhom ma jirb[u log[ba minn Frar tas-sena l-o[ra meta ssuperaw lil Haiti 201.
Il-Messikan Andres Guardado (fin-nofs) jissielet ma’ Ramiro Ballivian tal-Bolivja
Tnejn f’sitt minuti Il-Perù skorja darbtejn f’sitt minuti biex reba[ 2-0 f’partita ta’ [biberija kontra l-Qatar, organizzaturi tat-Tazza tadDinja tal-2022. Il-Qatar kienu ;ew draw fi
tliet partiti konsekuttivi qabel din l-isfida f’Abdullah bin Khalifa Stadium imma l-Perù li huma rrankjati fit-52 post fid-Dinja, kienu a[jar. Il-Qatar ]ammew lill-avver-
sarji sal-84 minuta meta Alexander Callens skorja bir-ras mill-vi/in. Pablo Guerrero g[alaq illog[ba u ta t-tielet reb[a kosnekuttiva lit-tim ta’ Pablo Bengoechea. Ri]ultati
Kanada v :amajka ?ile v Haiti Bra]il v Ekwador Bolivja v Messiku Qatar v Perù
Hansell Riojas (lemin) tal-Perù fl-azzjoni ma’ Boulem Khoukhi tal-Qatar
3-1 1-0 1-0 0-1 0-2
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
30
SPORT
FORMULA 1
Montezemolo jirri]enja wara 23 sena mal-Ferrari Luca Di Montezemolo se jirri]enja minn Chairman tattim tal-Formula 1 tal-Ferrari. Ittluq tieg[u wasal wara sta;un fqir fuq i/-/irkwit u nuqqas ta’ ftehim ma’ Sergio Marchionne, Kap E]ekuttiv tal-kumpannija omm, il-FIAT. “Dan hu tmiem ta’ era wara kwa]i 23 sena e//ellenti u li ma nista’ qatt ninsa,” qal Montezemolo li g[andu 67 sena. “Kien privile;; enormi g[alija.” Marchionne se jkun qed jie[u post Di Montezemolo li se j[alli r-rwol fit-13 ta’ Ottubru. Il-Ferrari ilhom ma jirb[u ttitlu tal-kostrutturi sa mill-2008 u jinsabu f’nofs l-ag[ar sta;un kompetittiv li qatt kellhom f’20 sena. It-tim kellu l-ag[ar ri]ultat tassena l-{add li g[adda fil-Grand Prix tal-Italja meta Fernando
Luca Di Montezemolo li l-{add li g[adda attenda g[all-GP tal-Italja – l-akbar di]appunt tal-Ferrari fl-a[[ar snin
ATLETIKA
Alonso rtira bi problemi fis-sistema tal-hybrid u sie[bu Kimi Raikkonen temm fid-disa’ post. Dan hu kuntrast qawwi g[addominju tag[hom fil-F1 lejn tmiem s-snin 90 u l-bidu tas-snin 2000 meta s-seba’ darbiet champion tad-dinja Michael Schumacher kien mexxa lit-tim lejn sitt titli konsekuttivi talkostrutturi. Di Montezemolo nsista fi tmiem il-;img[a li rapporti li kien se jirri]enja aktar tard din is-sena kienu prematuri u ]ied jg[id li hu kellu kuntratt g[al tliet snin o[ra u kien se jkun hu li jg[id meta se jitlaq. Imma dan mill-ewwel ;ie mi/[ud minn Marchionne li qal “A[na [bieb imma l-kummenti tieg[u.... huma kummenti li jien qatt ma kont ng[id.” Marchionne ddeskriva wkoll
il-prestazzjonijiet di]appuntanti tal-Ferrari fil-Formula 1 din issena u sej[ilhom b[ala “ina//ettabbli”. Hu qal li hu “assolutament mhux negozjabbli” li l-Ferrari g[andhom jirb[u t-ti;rijiet fil-Formula 1. Fl-istqarrija tieg[u Montezemolo, li ilu Chairman tal-Ferrari sa mil-1991 ]ied. “Din hi l-aqwa kumpannija fiddinja u kien unur li kont ilmexxej tag[ha. Iddedikajt lentusja]mu kollu tieg[i matul issnin. Flimkien mal-familja din kienet u se tibqa’ l-aktar [a;a importanti f’[ajti.” Ta[t it-tmexxija ta’ Montezemolo, l-Ferrari ]iedu dd[ul b’g[axar darbiet u ttripplaw il-bejg[ hekk kif dak li kien negozju tal-familja kiber f’wa[da mill-aktar ditti qawwija fid-dinja.
SPARAR
{ames midalji g[al atleti Maltin Erba’ Maltin bil-MQS Erba tiraturi Maltin li qed ukoll la[aq il MQS fil kompe je[du tad tizzjoni Trap tal Juniors meta f’kompetizzjoni Ewropea f’Brno Dinja sehem filtalKampjonati Federazzjoni laqat 22 25 24 2 u 22 g[al ’
-
-
Il-kontin;ent Malti talAsso/jazzjoni Maltija talAtletika (MAAA) li din il;img[a [a sehem fil-kompetizzjoni annwali Ewropea tal-atletika g[at-tfal li saret f’Brno firRepubblika ?eka temm l-impenji b’[ames midalji, wa[da minnhom tad-deheb, tlieta fidda u wa[da bron]. Fost dawk li reb[u l-midalji kien hemm ]ew; atleti li kisru rekords nazzjonali. Id-deheb intreb[et minn Liam
McKay fil-High Jump talKadetti. Huwa qabe] 1.63m li hu wkoll rekord nazzjonali fil-kategorija. Edward Bezzina, li reba[ ilbron] fit-tfieg[ tax-Shot talYouths, ukoll waqqaf rekord nazzjonali b’tefg[a ta’ 14.18m. It-timijiet tas-subien tar-relay tal-Kadetti u l-Youths tal-4x60m wkoll reb[u t-tnejn il-fidda. It-tim tal-Youths kellu [in ta’ 28.56 sek li kien l-a[jar [in qatt re;istrat minn tim tal-Youths
tal-MAAA f’Brno, waqt li lKadetti fallew biss bi frazzjoni ta’ sekonda milli jirb[u l-midalja tad-deheb. Il-fidda l-o[ra ntreb[et minn Matthew Portelli li temm it-tieni fil-150m tal-Kadetti. Dan ifisser li l-prestazzjoni talatleti Maltin kienet wa[da milla[jar li qatt kisbu l-atleti lokali f’Brno fejn apparti l-midalji, numru ta’ atleti kkwalifikaw g[all-finali u marru vi/in ir-reb[ ta’ midalja.
-
-
Internazzjonali (ISSF) fi Granada fi Spanja rnexxielhom jag[mlu l-Minimum Qualifying Standard (MQS) talFederazzjoni internazzjonali tal-isparar. Brian Galea, Frans Pace u Jeffrey Pisani g[amlu dan fitTrap. Galea laqat total ta’ 118 minn 125 (24, 25, 23, 24, 22), Frans Pace laqat 117 (22, 25, 25, 23 u 22) u Pisani laqat 112 (22, 24, 23, 22 u 21). Barra dan James Galea Jr
-
,
,
, 1
total ta’ 114 minn 125. Il-livell f’din il-kompetizzjoni kien g[oli [afna fejn erba’ tiraturi laqtu 124 minn 125 waqt li sebg[a o[ra kellhom punte;; ta’ 123 minn 125 u kien me[tie; shoot-off g[all-[ames u s-sitt post fis-semifinali. Intant il-{add ikunu fl-azzjoni t-tiraturi tad-Double Trap William Chetcuti, Nathan Lee Xuereb u Gianluca Chetcuti. Huma jinsabu assisti mil-kow/ Jimmy Bugeja.
WATERPOLO
INGILTERRA
Sliema b’]ew; reb[iet
Tottenham qed jissugraw sta;un ming[ajr partita ‘home’
Din il-;img[a beda t-turnament tal-Waterpolo bejn il-veterani, li qed jintlag[ab fil-pitches kif kien isir fl-antik, b[ala parti mill-attivitajiet organizzati minn TeamSport PN biex ifakkar il-50 sena mill-Indipendenza ta’ Malta. Fl-ewwel log[ba Sliema g[elbu lil Barracudas 13-5 bilprotagonista jkun Jonathan Valletta li skorja seba’ gowls. Fil-log[ba l-o[ra Sirens g[elbu lil San :iljan 12-7 fejn Bogdan Rath skorja 5 gowls g[al Sirens u Jan Camilleri skorja 4 g[al San :iljan. Sliema kienu mpenjati wkoll ilbiera[ fejn kisbu t-tieni reb[a meta fa/ilment g[elbu lil
Marsascala 21-1 waqt li fillog[ba l-o[ra ddebuttaw Neptunes li g[elbu lil Sirens 8-7 f’log[ba bilan/jata b’Bogdan Rath jer;a’ jiskorja erba’ o[ra g[al Sirens waqt li l-eks gowlkiper internazzjonali Adrian Cachia kien protagonista b’g[adda ta’ saves g[al Neptunes. Ri]ultati
Barracudas v Sliema (1-1, 3-5, 0-2, 1-5) San :iljan v Sliema (2-4, 1-3, 2-2, 2-3) Sliema v Marsascala (4-0, 6-0, 5-0, 6-2) Sirens v Neptunes (1-2, 3-2, 3-1, 0-3)
5-13 7-12 21-2 7-8
Tottenham Hotspur qed jiffa//jaw il-possibilita` li jkollhom jilag[bu l-partiti home ta’ sta;un s[i[ barra minn White Hart Lane. Tilwima legali tfisser li “mhux mistennija” jmorru fl-istadium il-;did kif pjanat qabel l-ista;un 2017-18. Il-klabb tal-Premier League aktarx ikollu jsib alternattiva fejn jilg[ab sakemm isir ixxog[ol ta’ kostruzzjoni. Il-pjan g[al stadium ta’ 56,250 spettatur, vi/in White Hart Lane qed isib o;;ezzjoni mis-sidien tal-artijiet. Dan wara li f’Lulju
deher li kien approvat il-bejg[ tal-art. Madankollu fi stqarrija Spurs qalu li d-de/i]joni kienet qed ti;i sfidata fil-Qorti G[olja u l-klabb qed jib]a li mhux se jkun jista’ jmur fil-ground il-;did qabel lista;un 2017-18. Qed jing[ad li b[ala alternattivi Spurs jistg[u jilag[bu fl-istadium Olimpiku ta’ West Ham fi Stratford, Wembley u f’dak ta’ Milton Keynes Dons. Il-profitt ta’ Man Utd jin]el
Manchester United irrap-
-
-
portaw nuqqas fil-profitt annwali minkejja d[ul rekord matul issena. Il-klabb tal-Premiership qal li d-d[ul net ni]el b’84% g[assena sat-30 ta’ :unju g[al £23.8miljuni minn £146 miljuni s-sena l-o[ra. Dan wasal xahar wara li United [abbru li kienu g[amlu ftehim g[all-kit ta’ £750 miljuni fi sponsorship ta’ 10 snin maladidas. Il-klabb qal li d-d[ul ]died b’19% g[al £433.2 miljuni meta mqabbel mat-£363.2 miljuni sena qabel.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
31
SPORT
Andre Agius li kien strumentali fid-difi]a janti/ipa lilll-attakkant perikolu] Kroat Mario Mandzukic quddiem il-lasta ta’ Hogg (ritratti> Paul Zammit Cutajar)
WARA L-PARTITI MILL-EURO 2016
Kovac irid titjib wara l-wirja kontra Malta Niko Kovac qal li jrid prestazzjoni ta’ 90 minuta mill-Kroazja wara reb[a 2-0 fuq Malta flewwel log[ba tag[hom millEuro 2016. Il-Kroati kellhom jit[abtu ferm biex nifdu d-difi]a Maltija u ma kienx qabel is-46 minuta li fet[u l-iskor minn Luka Modric f’g[eluq sninu meta t-tim Malti kien qed jilg[ab b’g[axar plejers. Andrej Kramaric fit-tieni logb[a tieg[u man-nazzjonal issi;illa r-reb[a disa’ minuti mittmiem. Imma waqt li Kovac kien kuntent bir-reb[a, l-kow/ ta’ 42 sena qal li qed jittama li t-tim tieg[u inaqqas l-i]balji. “Il[aqna l-miri u bdejna bi tliet punti. Se nanalizzaw din illog[ba biex naraw fejn g[amilna l-i]balji partikolarment fl-ewwel taqsima. Mhux se nsemmi ndividwi. It-tim kollu ta l-a[jar. Prosit lil kul[add. Il-plejers huma [erqana biex jilag[bu u qed jitjiebu minn log[ba g[al o[ra. Il-mira hi li nilag[bu 90 minuta s[a[. Forsi kontra Malta ma kienx il-ka] imma din hi lmira.” Modric li g[alaq 29 sena fit-80 log[ba man-nazzjonal kien ilu ma jiskorja man-nazzjonal sa mir-reb[a 3-1 fuq I]rael f’Settembru. “Ma kinitx log[ba fa/li. Anzi diffi/li. Il-Maltin iddefendew tajjeb anke meta kienu b’g[axra. Fta[na l-iskor kmieni fit-tieni taqsima u dan g[amilielna aktar fa/li. Fl-a[[ar stajna skorjajna ferm aktar imma r-reb[a hi importanti. Skorjajt l-ewwel gowl wara tliet snin,” qal Modric. Il-kow/ ta’ Malta Pietro
Ghedin qal li kien kuntent bilprestazzjoni tal-plejers tieg[u spe/jalment meta wie[ed jikkunsidra li kellna nilag[bu b’10 plejers g[al sieg[a wara t-tke//ija ta’ Steve Borg fil-31 minuta. “Ma ninsewx li lg[abna kontra plejers kbar li jilag[bu mal-aqwa klabbs fl-Ewropa u [ri;na b’rasna mg[ollija. Kull log[ba se tkun diffi/li. Imma llum il-plejers lag[bu log[ba tattika tajba u kienu dixxiplinati,” qal Ghedin. Conte mhux kuntent
Antonio Conte qed jirrifjuta li j[alli l-emozzjoni ti;ri bih wara t-tieni reb[a konsekuttiva kemm ilu fit-tmexxija tal-Italja u lewwel wa[da kompetittiva fuq in-Norve;ja 2-0 f’Oslo mill-istess Grupp H ta’ Malta. “Kienet reb[a importanti u mhux fa/li g[aliex konna ilna snin ma nirb[u fin-Norve;ja u dawn huma partiti delikati. Na[seb li f’disat’ijiem g[amilna affarijiet kbar. Issa rridu nsiru nafu lil xulxin a[jar u nitjiebu. {loqna [afna /ansijiet u jidhirli li Buffon ma [ammi;x l-ingwanti. Mhux se tkun fa/li g[allo[rajn fin-Norve;ja u g[alhekk kuntent imma rridu nitjiebu. Hemm seba’ plejers li ma lag[bux fit-Tazza tad-Dinja u liskwadra hi ]g[ira. Dejjem in[ares fil-pitch u jilag[bu dawk li jimmeritahom,” qal Conte. Hiddink ma jridx jemmen Il-kow/ tal-Olanda Guus
Hiddink qal li ma setax jemmen li t-tim tilef 2-1 kontra rRepubblika ?eka u kien ferm irrabjat li ma [adu xejn. “Irrabjat u mbella[. Kelli mmur nista[ba u g[alhekk domt
nofs sieg[a. Jekk ma tistax tirba[ trid tag[mel /ert li madankollu ma titlifx. Imbag[ad ma tridx tkun stupidu li ttihom il-gowl,” qal Hiddink dwar l-i]ball ta’ Janmmat fl-a[[ar minuti. “Jekk tilg[ab b’erba’ jew [ames difensuri m’g[andux x’jaqsam jekk tkun banali fiddifi]a. Il-gowls kienu minn ]balji rigal.” Pavel Vrba, kow/ tarRepubblika ?eka, li kiseb lewwel reb[a sa minn meta [a ttmexxija f’Jannar ammetta li ttim kien fortunat imma l-importanti r-reb[a. Twissija minn Terim Il-kow/ tat-Turkija Fatih Terim ikkritika lil-plejers u
wissa li mhux se jiddejjaq jag[mel tibdil wara telfa sorprendenti 3-0 fl-I]landa fi Grupp A. Il-pa/enzja fost il-partitarji Torok mhix g[olja wara disfatti konsekuttivi biex jikkwalifikaw g[al turnament ma;;uri u g[alkemm i]-]ieda minn 16 g[al 24 fil-fa]i finali tal-Kampjonat Ewropew tfisser li g[andhom ikunu hemm fl-2016, ma kellhomx bidu tajjeb. “Ninsab di]appuntat [afna. Kont inwketat qabel il-log[ba li t-tim ma kienx lest. Nifra[ lillI]landa, lag[bu a[jar u kien jimmeirtana nitilfu. Nittama li [a;a b[al din ma ter;ax ti;ri. Huma biss il-plejers li kapa/i jkampaw f’dan il-livell li se jkomplu mag[na. It-tim nazzjonali hu fejn wie[ed g[andu jag[ti l-mija filmija,” qal Terim. Lars Lagerback kien fer[an bis-su//ess tal-I]landa. “Impressjonat bil-peljers. Ippreparajna tajjeb u l-ewwel
Andre Schembri li kellu log[ba mill-aqwa kontra l-Kroazja fejn kellu jg[in fid-difi]a, ja[dem fil-midfield u jimla l-vojt ta’ Michael Mifsud fl-attakk wara li dan tal-a[[ar inbidel meta tke//a Borg biex seta’ jid[ol Steve Bezzina
taqsima kienet probabbilment la[jar wa[da kemm ili kow/ mattim. Fit—tieni taqsima ikkontrollajna tajjeb. Sodisfatt bil-plejers.” Pjanic jitlob sku]a Il-midfielder tal-Bo]nja-
Herzegovina Miralem Pjanic refa’ r-responsabbilta` tat-telfa sorprendenti kontra ?ipru 1-2 minn Grupp B u talab sku]a wara li falla penalty lejn t-tmiem. “Jiddispja/ini g[at-tim u g[all-partitarji. Kont jien li [adt il-penalty u ma skorjajtx u nerfa’ r-responsabbilta` tat-telfa” qal ilplejer ta’ 24 sena. “Hu minnu li dan hu l-bidu talkwalifikazzjoni u li fadlilna nirran;aw imma ddispja/ut li ntemmet kif intemmet. B[alissa ma
nistax nispjega g[alfejn lg[abna daqshekk [a]in.” Il-kow/ Safet Susic ilmenta li t-tim naqqas ir-ritmu wara vanta;; bikri. “Ma kienx jimmeritana nirb[u. Lg[abna tajjeb g[al 10 minuti u ksibna gowl kmieni. Wara dak xejn ma [adem. Gowl vanta;; kontra tim b[al ?ipru qatt m’hu bi]]ejjed.” Il-kow/ ta’ ?ipru Pambos Christodoulou qal li t-tim jista’ jikseb aktar minn hekk. “Kulma ng[id dwar il-plejers u l-prestazzjoni tag[hom ikun ftit wisq. Ji;ri x’ji;ri fil-grupp nibqg[u loutsiders. Se nimxu log[ba log[ba. {loqna /ansijiet u stajna skorjajna aktar. Issa hu l-waqt g[all-partitarji tag[na li jing[aqdu mat-tim g[aliex imissna log[ba iebsa kontra I]rael.”
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 11 ta’ Settembru, 2014
32
LOKALI
Il-Kap tal-PN Simon Busuttil intervistat minn Frank Psaila waqt il-programm ‘Iswed fuq l-Abjad’ ilbiera[ filg[axija
Ir-ra;unijiet li qed i;ib il-Gvern biex ma jag[milx l-elezzjonijiet li jmiss tal-Kunsilli Lokali mhumiex validi – Simon Busuttil Dione Borg
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni u talPartit Nazzjonalista Simon Busuttil qal li r-ra;unijiet finanzjarji li l-Gvern Laburista qed i;ib biex ma jag[milx lelezzjonijiet li jmiss tal-Kunsilli Lokali mhumiex validi. Il-Kunsilli Lokali, ir-riformi li qed iwettaq il-PN, it-trasport pubbliku, il-ka] tal-istrutturi talIsptar Mater Dei u n-nuqqas ta’ trasparenza tal-Gvern kienu fost is-su;;etti li l-Kap tal-PN wie;eb dwarhom waqt il-programm ‘Iswed fuq l-Abjad’ fuq NET TV ilbiera[ filg[axija. Simon Busuttil kien il-mistieden ewlieni tal-pre]entatur, lAvukat Frank Psaila. Il-Kap tal-PN qal li l-Gvern ma kkonsultax dwar il-proposti tieg[u li l-elezzjonijiet lokali li jmiss ma jsirux u kien biss dan la[[ar li saret laqg[a bejn isSegretarju :enerali tal-PN Chris Said u l-Ministru responsabbli mill-Gvern Lokali, Owen Bonnici, dwar dan. Simon Busuttil qal li lpo]izzjoni tal-Gvern li ma jag[milx dawn l-elezzjonijiet hi wa[da stramba u r-ra;unijiet ta’ nfiq finanzjarju mhumiex validi g[aliex din hi kwistjoni ta’
Il-PN dalwaqt se j[abbar l-ewwel grupp ta’ kandidati ;odda tieg[u g[all-elezzjoni ;enerali li jmiss demokrazija li fiha l-poplu g[andu dritt li jivvota biex jag[]el ir-rappre]entanti tieg[u fil-lokalitajiet. Simon Busuttil sostna li fl-istess waqt li l-Gvern qed jg[id li lelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali jiswew [afna flus, ta kuntratt ta’ 13,000 ewro fix-xahar lill-mara tal-Ministru Mizzi, u qed jonfoq madwar 100 miljun ewro g[allmembri tal-Kabinett. Simon Busuttil tkellem dwar ir-rifomi li qed jag[mel il-PN u sostna li l-iskop warajhom hu biex il-Partit jer;a’ jsir vi/in innies. Hu qal li l-PN jibqa’ jemmen f’politika li fiha /-/ittadini ma jkollhomx il-[tie;a li jmorru g[and il-Ministri g[ad-drittijiet tag[hom. Filwaqt li ammetta diversi nuqqasijiet imwettqa minn Gvern Nazzjonalista, Simon Busuttil qal li l-PN qed jinbidel biex joffri l-a[jar soluzzjonijiet politi/i g[all-pajji]. U qal li l-PN dalwaqt se jkun qed i[abbar l-ewwel grupp ta’ kan-
didati ;odda g[all-elezzjoni ;enerali li jmiss. Il-Kap tal-PN ikkritika lillGvern dwar in-nuqqas ta’ trasparenza u qal li din ix-xejra tidher f’diversi aspetti fosthom bir-rifjut tal-Gvern li jippubblika l-kuntratt ma’ Henley and Partners. Hu qal li l-polititka attwata mill-PN fl-Oppo]izzjoni tikkuntrasta bil-kbir mal-politika Laburista meta kienu flOppo]izzjoni g[al 25 sena. Dan g[all-fatt li fl-a[[ar sena l-PN ressaq iktar proposti po]ittitiv milli ressaq il-Partit Laburista f’25 sena fl-Oppo]izzjoni. Mistoqsi dwar il-ka] tal-istrutturi tal-konkos fl-Isptar Mater Dei, Simon Busuttil qal li l-PN insista mal-Gvern li g[andhom isiru l-investigazzjonijiet me[tie;a, anzi ried ukoll li jsir dibattitu parlamentari dwar dan il-ka]. Simon Busuttil sostna li kien il-Gvern li rrifjuta li jag[mel dan id-dibattitu. Il-Kap tal-PN fakkar li l-
Gvern Laburista kien qal li kien se jippubblika dokument im[ejji mill-konsulent John Dalli li fih suppost li kellhom ikunu ]velati “skandli” li twettqu ta[t Gvern Nazzjonalista. Dan ir-rapport qatt ma kien ippubblikat. Simon Busuttil sostna li linteress tal-poplu hu li jinqeda b’mod effi/jenti mill-Isptar Mater Dei i]da l-interess talGvern iktar jidher li hu li jie[u vanta;; politiku.
jidher li se tkompli tmur g[allag[ar jekk il-Gvern i]id in-nolijiet u j]id ukoll is-sussidju lilloperatur il-;did tat-trasport pubbliku. Dwar il-[atra talKummissarju Ewropew ;did Karmenu Vella, il-Kap tal-PN qal li l-Gvern ma kkonsultax mal-Oppo]izzjoni dwar din innomina. I]da minkejja dan, ittliet Deputati Nazzjonalisti filParlament Ewropew se jivvutaw
Minkejja li l-Oppo]izzjoni ma kinitx konsultata, l-Ewroparlamentari tal-PN se jivvutaw favur in-nomina tal-Kummissarju Ewropew Karmenu Vella Meta tkellem dwar il-faqar filpajji], il-Kap tal-PN qal li hu xokkanti li fl-a[[ar sena ta’ Gvern Laburista, il-faqar filpajji] ]died. Dan meta l-pagi filpajji] mhumiex ji]diedu bi]]ejjed. Mistoqsi dwar it-trasport pubbliku, il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li r-riformi li wettaq il-Gvern Nazzjonalista fit-trasport pubbliku ma tawx ir-ri]ultati mixtieqa kompletament i]da issa ssitwazzjoni marret g[all-ag[ar u
favur din in-nomina. Hu esprima di]appunt li fuq kariga b[al din, il-Prim Ministru ma kkonsultax mal-Oppo]izzjoni.
media•link COMMUNICATIONS