In-Nazzjon - 17 ta' Diċembru, 2014

Nru 13,928

L-Erbgħa, 17 ta‘ Diċembru, 2014 €0.80

www.maltarightnow.com

L-IMF jirrifletti t-tħassib tal-PN fuq il-livell għoli tad-dejn

Ara paġna 4

Jinqabad fil-fatt jistupra mara, iżda jaħrab 24 siegħa wara L-għassa tal-pulizija ta’ San Ġiljan, minn fejn ħarab Seykou Ballde li għaddejja tfittxija għalih wara li allegatament stupra mara (Ritratt: Martin Agius)

Tfittxija għal barrani li wara li sbieħ nhar it-Tnejn inqabad jistupra mara, tard filgħaxija rnexxielu jaħrab waqt li kien immanettjat ma’ bank fl-għassa ta’ San Ġiljan Joe Mikallef

Il-Pulizija għaddejja bi tfittxija intensiva għal raġel mill-Guinea li tard nhar it-Tnejn filgħaxija rnexxielu jaljena lill-Pulizija flgħassa ta’ San Ġiljan u jaħrab waqt li suppost kien immanettjat ma’ bank taħt it-taraġ tal-istess għassa.

Ir-raġel – Seykou Ballde ta’ 32

sena – kien arrestat fil-lejl ta’ bejn nhar il-Ħadd u t-Tnejn u kien arrestat fuq stupru ta’ mara.

Allegatament il-barrani kien arrestat waqt li nqabad fil-fatt, fi Triq San Ġorġ f’San Ġiljan, u lpulizija indunaw bih mill-għajjat tal-mara għall-għajnuna, għallħabta tat-3.15am sbieħ it-Tnejn.

Nifhmu li dan l-intervent f’waqtu minn żewġ Kuntistabbli

tal-Pulizija membri fit-Taqsima tar-Rapid Intervention Unit (RIU) wassal biex dan ir-raġel kien arrestat u beda jgħin flinvestigazzjonijiet dwar l-istupru li kien qiegħed jagħmel.

Dan kollu seħħ meta ż-żewġ Kuntistabbli kienu fuq ronda fi Triq San Ġorġ u f’mument minnhom semgħu mara ssejjaħ għall-għajnuna. Huma marru fil-

post minn fejn kien ġej l-għajjat u l-krib u qabdu lil Seykou Ballde li kien arrestat minnufih.

Mill-ewwel mumenti ta’ dan larrest deher li dan ir-raġel ma kienx mill-ħelwin tant li beda jirreżisti lill-pulizija li arrestawh, u fil-post kellhom jissejħu aktar units tal-Pulizija, fosthom ukoll membri mid-Distrett.

Irid jibqa’ jaħbi l-ftehim li ffirma dwar l-enerġija

għal paġna 3

biex jaħbi.

Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista fakkar kif lOppożizzjoni fl-aħħar jiem insistiet li qabel id-dibattitu parlamentari dwar is-settur tal-enerġi-

ja, il-Gvern għandu jippubblika lftehim kollha li għadu qed jaħbi, għaliex dibattitu serju jista’ jsir biss jekk il-ftehim kollha jkunu studjati.

Imma l-Gvern, fir-reazzjoni

Ara paġna 6

Massakru mit-Taliban fi skola fil-Pakistan iħalli 135 vittma fosthom ħafna tfal

Ara paġna 13

L-Oppożizzjoni tinsisti li l-Gvern jippubblika l-ftehim kollha dwar l-enerġija

Il-Gvern ta’ Joseph Muscat baqa’ ma tgħallem xejn mill-każ tal-isparatura tax-xufier ta’ Manwel Mallia. Minkejja li qal li se jibdel l-atteġġjament tiegħu, xorta waħda baqa’ moħħu biss

Jibda l-każ ta’ Patri Charles Fenech mixli b’abbuż sesswali

tiegħu, minflok ippubblika dawn ilftehim, għażel li jattakka lillOppożizzjoni. Joseph Muscat u Konrad Mizzi jitkellmu ħafna dwar trasparenza, tgħid l-istqarrija, għal paġna 4

www.maltarightnow.com

2

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

LOKALI

Investiment ta’ €7 miljun fil-lukanda Suncrest

Il-Millennium Chapel fil-mira tal-ħallelin Il-ħsarat li kkawżaw il-ħallelin biex daħlu fil-kappella u wettqu s-serqa (Ritratti: Martin Agius)

€700 fi flus kontanti nsterqu minn żewġ kaxxi tad-donazzjonijiet u minn cash register li hemm fil-Millennium Chapel u fl-uffiċċju tal-istess binja li jinsabu f’Paceville.

Is-serqa saret f’xi ħin bejn nhar it-Tnejn u lbieraħ meta persuna jew persuni l-ewwel kissru ħġieġa minn barra, sakemm imbagħad sabu ruħhom fluffiċċju li hemm ma’ din il-binja.

Malli l-persuna jew persuni kienu daħlu fl-uffiċċju, allura kellhom aċċess għall-binja kollha, inkluż għall-book shop u għall-kappella.

Waqt is-serqa tagħhom, il-ħallelin fetħu żewġ kaxxi tad-donazzjonijiet fejn in-nies jitfgħu lflus biex imorru għall-bżonnijiet tal-kappella.

Barra minn hekk, mill-book shop, żgassaw il-cash register fejn sabu mill-inqas €200 fi flus kontanti u ħaduhom ukoll. B’kollox il-flus misruqa jammontaw għal ftit inqas minn €700.

Fil-post tas-serqa marru lIspettur Trevor Micallef, isSurġent Gabriel Lawrence kif ukoll il-Kuntistabbli Shaun Axiaq li bdew l-investigazzjonijiet tagħhom.

Fost l-oħrajn huma kellmu lil Fr. Hilary Tagliaferro, id-Direttur tal-Kappella, li fisser li hu induna b’dak li kien ġara meta lbieraħ filgħodu, bħas-soltu, mar jiftaħ il-kappella biex in-nies ikunu jistgħu jattendu għall-quddies ta’ filgħodu.

Hu mhux biss sab ħġieġ miksur, imma anki fuq ġewwa sab aktar twieqi mkissrin u żgass f’kaxxi tad-donazzjonijiet u filcash register.

Nifhmu li fil-kors tal-investigazzjonijiet tagħhom il-pulizija ħadu l-filmati tas-CCTV tal-kappella u anki tal-akkwati.

Il-lukanda Seashells Resort at Suncrest se terga’ tiftaħ il-bibien tagħha nhar l-1 ta’ April tas-sena d-dieħla wara proġett ta’ modernizzar b’investiment ta’ €7 miljun. L-immodernizzar se jeffettwa l-partijiet kollha tallukanda, speċjalment il-kmamar tas-sodda li se jkunu rinnovati kompletament, kif ukoll il-partijiet pubbliċi.

Ir-resort se juża l-perjodu xitwi biex jagħmel ix-xogħol ta’ titjib li ma setax isir waqt li l-klijenti jkunu qed jokkupaw illukanda. Ladarba l-proġett jitlesta, il-lukanda se tibqa’ miftuħa tul is-sena kollha.

Il-General Manager tal-lukanda Joseph Vella qal li “l-avvanzi li se jsiru għat-tisbiħ tal-lukanda se jkomplu jsaħħu l-pożizzjoni tagħna biex joffru lill-mistednin livell ta’ servizz mill-aqwa. Dan l-investiment jikkumplimenta ttitjib li sar fil-lukanda f’dawn laħħar snin. Fil-fatt is-sena l-oħra nfetħu kċina ġdida flimkien ma’ ristorant li jesa 460 persuna.”

Fost il-partijiet tar-resort li se jsiru xogħlijiet fihom hemm ilkmamar tas-sodda li kollha se jkunu rinnovati totalment b’għamara ġdida fjamanta, bibien talgallarija bi ħġieġ doppju, flat TV screens, wifi b’xejn, u kmamar tal-banju ġodda.

Ladarba

jitlestew, il-kmamar ġodda mhux talli se jkunu estetikament pjaċevoli, talli wkoll se jkunu iktar prattiċi u komdi. Flimkien mal-kmamar, il-kurituri tallukanda u l-lifts se jinbidlu.

Dawn ix-xogħlijiet se jsiru wkoll biex itejbu s-servizzi tar-resort.

Xogħlijiet oħra jinkludu lfaċċata tal-lukanda, li se tingħata kulur ġdid, waqt li l-poġġamani tal-gallarija se jkunu tal-ħġieġ.

Investiment kbir ieħor qed isir fil-boiler u s-sistema tal-ilma tar-resort kollu. Biex jassiguraw li x-xogħol ikun komplut u filħin, AX Hotels qed iħaddmu żewġ kuntratturi biex ix-xogħol fuq il-proġett isir simultanjament.

Joseph Vella kkonkluda billi qal li “b’dan l-investiment kbir f’tisbiħ tal-lukanda, issa nistgħu bil-mod il-mod nidħlu f’negozju ġdid u nattiraw kategorija ta’ turisti li ma kinitx parti millistrateġija tagħna. Sadanittant, il-bookings għall-istaġuni tarrebbiegħa u tas-sajf diġà jidhru pożittivi. Dan għaliex qed isiru minn qabel mhux ħażin.” Żied ukoll li l-lukanda din issena se tkompli tiffoka fuq issuċċess tagħha, l-all-inclusive package, fejn l-ikel, ix-xorb u lużu ta’ faċilitajiet fil-lukanda jkunu inklużi kollha fil-prezz.

MIXJA TA’ SOLIDARJETÀ F’GĦAWDEX. Il-President ta’ Malta Marie Louise Coleiro Preca nhar il-Ħadd tat bidu għall-ewwel Fun Run ta’ solidarjetà b’risq l-Istrina 2014 f’Għawdex. L-attività kienet organizzata mill-voluntieri tal-Malta Community Chest Fund f’Għawdex b’koordinazzjoni mar-rappreżentanta Għawdxija tal-MCCF, id-Dottoressa Lisa Brooke. Il-mixja bdiet mill-Isptar Ġenerali ta’ Għawdex u baqgħet sejra sas-Santwarju Ta’ Pinu u lura, u fiha ħadu sehem madwar 250 ruħ. (Ritratt: DOI)

www.maltarightnow.com

LOKALI

Il-Pulizija tappella għall-għajnuna tal-pubbliku minn paġna 1

Sadattant il-vittma f’dan il-każ – il-mara li kienet qed tkun stuprata – ittieħdet b’ambulanza fl-Isptar Mater Dei għall-kura li kellha bżonn minħabba li rriżulta li minbarra li kellha xokk qawwi, kellha diversi ġrieħi u grif.

L-investigazzjonijiet talPulizija f’dan l-istadju kienu qed jitmexxew mill-Ispettur James Grech mid-Dipartiment talInvestigazzjonijiet Kriminali (DIK). Bil-każ kien infurmat ukoll il-Maġistrat tal-Għassa li ordna li ssir inkjesta.

Kollox kien jindika li Seykou Ballde kien se jitressaq il-Qorti lbieraħ filgħodu u jkun akkużat, fost l-oħrajn, bl-attentat ta’ stupru. Dan wara li matul in-nofstanhar ta’ filgħodu tat-Tnejn hu kien interrogat u tteħditlu wkoll stqarrija mill-Ispettur tad-Distrett Trevor Micallef.

Wara li hu ta l-istqarrija tiegħu, tniżżel mill-ġdid isfel u kien immanettjat ma’ bank tal-ħadid li hemm taħt it-taraġ fl-istess għassa. Dan sar minħabba li hu ma setax jitpoġġa fiċ-ċella li hemm fl-istess għassa minħabba li fiha kien għadu kemm sar xi xogħol ta’ siment li kien għadu frisk.

Jidher li waqt li Seykou Ballde kien qiegħed jistenna biex jittieħed fil-Lock-Up tal-Pulizija fil-Kwartieri Ġenerali filFurjana, hu rnexxielu joħroġ ilpala ta’ idu mill-istess manetti u rnexxielu jlebbet inkiss inkiss ’il barra mill-għassa, u ħalla marbutin mal-bank il-manetti li oriġinarjament kellu marbutin ma’ jdejh.

Nifhmu li kif il-pulizija rrealizzaw li dan kien ħarbilhom, infur-

maw mill-ewwel lill-Control Room u bdiet tfittxija intensiva għalih.

Sadanittant il-pulizija li dak ilħin inzertaw xogħol fl-għassa tal-Pulizija ta’ San Ġiljan issejħu fid-Depot tal-Pulizija fil-Furjana biex jagħtu spjegazzjoni għal din il-ħarba. Huma damu filKwartieri tal-Pulizija sat-3am sbieħ ilbieraħ.

Jidher li dan hu inċident sfortunat għall-aħħar għaliex ir-raġel mill-Guinea rnexxielu joħroġ ilpali ta’ jdejh mill-manetti tant kemm jidher li għandu l-pali ta’ jdejh żgħar.

Nifhmu li lbieraħ, wara li anke ħarġet stqarrija tappella għallgħajnuna tal-pubbliku, flimkien mar-ritratt li qed nirriproduċu, ilPulizija kompliet bl-isforzi tagħha biex dan ir-raġel perikoluż jinqabad u saħansitra marret tfittxu f’indirizz filQawra fejn sabet lil uħud minn sħabu, iżda hu ma deher imkien.

Lokalitajiet oħra fejn saret tfittxija għalih kienu Ħal Far u lMarsa, fejn jidher li għandu numru ta’ ħbieb.

B’din il-ħarba kien infurmat ukoll il-Maġistrat tal-Għassa li ordna li ssir inkjesta.

Il-bank tal-ħadid li miegħu kien immanettjat Seykou Ballde, li jidher fir-ritratt żgħir li ċċirkolat il-Pulizija mal-appell tagħha għall-għajnuna

Kilo droga ħaxixa maqbuda f’bagalja lesta biex tiddaħħal f’Malta Joe Mikallef

Il-Pulizija tal-Iskwadra ta’ Kontra d-Droga mmexxija millAssistent Kummissarju Norbert Ciappara rnexxielha tikseb suċċess mill-aktar importanti filġlieda kontra d-droga meta rnexxielha tarresta żagħżugħ Niġerjan li kellu mal-kilo droga ħaxixa.

Nifhmu li l-Pulizija kienet ilha tissorvelja lil dan in-Niġerjan għal dawn l-aħħar jiem. Dan inNiġerjan jidher li hu residenti f’Malta, imma għandu wkoll indirizz f’Agrigento fi Sqallija. Ta’ spiss jaqsam bejn iż-żewġ gżejjer.

Jidher li l-Pulizija kienet taf li

3

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

dan in-Niġerjan kien se jerġa’ jiġi Malta nhar it-Tnejn tard filgħaxija permezz tal-katamaran minn Pozzallo u għalhekk għamlet ittħejjijiet kollha meħtieġa biex malli dan jinżel l-art u jkun fi triqtu ’l barra mit-Terminal, ikun interċettat mill-Pulizija u fuqu ssir tfittxija estensiva.

Fil-fatt hekk ġara għaliex iżżagħżugħ, li għandu 28 sena, wasal lura Malta u fost affarijiet oħrajn deher iġorr basket.

Appena hu kien se joħroġ ’il barra mit-Terminal twaqqaf millpulizija li talbuh id-dokumenti kif ukoll biex fuqu u fl-affarijiet li kien qiegħed iġorr jagħmlulu tfittxija.

Fil-fatt it-tfittxija rriżultat

Żagħżugħ Niġerjan dalgħodu mistenni jitressaq il-Qorti u jkun akkużat bl-importazzjoni ta’ ammont sostanzjali ta’ ħaxixa

f’waħda pożittiva tant li fil-basket li kellu nstab pakkett bi kważi kilo ħaxixa. Dan il-pakkett kien moħbi qalb bosta affarijiet tal-ikel fl-istess bagalja li kien qiegħed iġorr in-Niġerjan.

In-Niġerjan ittieħed filKwartieri Ġenerali tal-Pulizija biex ikompli jgħin fl-investigazzjonijiet, fosthom ukoll biex ikun stabbilit għal min kienet destinata din id-droga. Hu ntalab ukoll jagħti stqarrija lill-Pulizija u kol-

lox jindika li dalgħodu hu mistenni jitressaq il-Qorti u jkun akkużat b’dan ir-reat.

B’din is-sejba kien infurmat ukoll il-Maġistrat tal-Għassa Aaron Bugeja li ordna li ssir inkjesta u ħatar diversi esperti biex jgħinuh fiha.

Skont rapporti fil-media Taljana fl-aħħar ġimgħat ir-rotta Malta-Sqallija kienet suspettata li qed tintuża ta’ spiss għal traffikar ta’ droga kemm minn Malta

lejn Sqallija kif ukoll minn Sqallija għal Malta.

Rapporti pubblikati kienu jgħidu li t-tħassib tal-awtoritajiet Maltin u Sqallin kien iffukat fuq il-fatt li l-oriġini tad-droga setgħet kienet qed tkun minn portijiet fil-Libja u oħrajn fil-viċinanzi. Dan sew bħala punt tat-tluq kif ukoll punt ta’ wasla minħabba li filpreżent is-sitwazzjoni mhix taħt il-kontroll sħiħ talawtoritajiet u għalhekk tippermetti u tħajjar li jsir aktar negozju ta’ droga, iżda f’dan ir-rigward, ta’ droga aktar b’saħħitha bħall-kokaina, leroina u anki tipi ta’ pilloli oħrajn.

www.maltarightnow.com

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

4

Għandhom jiġu ppubblikati qabel id-dibattitu minn paġna 1

iżda meta jintalbu biex huma jkunu trasparenti, jibdew jisparaw kull tip ta’ aġġettiv fuq min ikun għamlilhom dik it-talba.

Bl-istqarrija tiegħu, Muscat kompla jikkonferma kemm ma tgħallem xejn mill-mod kif mexa

fil-kwistjoni “Malliagate”. Jaħbi kien, jaħbi għadu, u jaħbi jrid jibqa’.

L-Oppożizzjoni għalhekk qed tistaqsi: “xi jridu jaħbu Joseph Muscat u Konrad Mizzi?”

L-Oppożizzjoni qed terġa’ tinsisti li l-ftehim kollha dwar lenerġija jiġu ppubblikati qabel

Il-PM Malti Joseph Muscat jiltaqa’ mal-PM u l-Kabinett tal-Ministri tal-Ażerbajġan (Ritratt: DOI)

Jiltaqa’ mal-Prim Ministru tal-Ażerbajġan Il-Prim Ministru Joseph Muscat kompla bl-impenji tiegħu fl-Ażerbajġan b’laqgħa mal-Prim Ministru Artur Rasizade u mal-Kabinett talMinistri.

Iż-żewġ Prim Ministri qablu li l-iffirmar tal-Memorandum of Understanding bejn iż-żewġ naħat se jkompli jevolvi rrelazzjonijiet bilaterali bejn iżżewġ pajjiżi.

Il-Prim Ministru Rasizade qal li jemmen li ż-żewġ pajjiżi jistgħu jikkoperaw f’iktar oqsma flimkien u mhux biss fil-qasam tal-enerġija. Min-naħa tiegħu lPrim Ministru Malti qal li ċertament il-ftehim dwar il-qasam tal-enerġija kien l-ewwel pass pożittiv, u tajjeb li jiġu identi-

fikati oqsma oħra ta’ koperazzjoni bejn iż-żewġ pajjiżi.

Joseph Muscat qal li linvolviment tas-Socar fil-konsorzju li rebaħ b’mod kompetittiv it-tender internazzjonali għall-ftehim ta’ power purchase agreement, mingħajr interventi politiċi la millGvern Malti u lanqas millAżerbajġan, kien l-ewwel esperjenza tal-Gvern Malti li jaħdem mill-qrib ma’ kumpanija minn dan il-pajjiż.

Il-Prim Ministru Rasizade qal li din iż-żjara effettivament bdiet l-ewwel kuntatti politiċi f’livell ta’ gvernijiet, u issa lpass li jmiss hu li jissaħħu rrelazzjonijiet bejn iż-żewġ popli.

id-dibattitu parlamentari. Jekk ilGvern ifalli milli jagħmel dan, lOppożizzjoni qalet li qed tirriżerva li tieħu l-passi kollha neċessarji biex tassigura li l-poplu Malti u Għawdxi jkun jaf dak kollu li qed jintrabat bih il-Gvern fil-qasam tal-enerġija għas-snin li ġejjin.

Sadanittant, il-Gvern fi stqarri-

ja lbieraħ filgħaxija ħabbar li laqa’ talba tal-Oppożizzjoni biex fid-dawl tal-fatt li l-Kap talOppożizzjoni Simon Busuttil se jkun imsiefer, jipposponi d-dibattitu parlamentari li kien ippjanat għal-lum b’rabta mal-ftehim ta’ investiment max-Shanghai Electric Power. Il-Gvern qal li

LOKALI

filwaqt li jemmen li dan l-investiment barrani huwa ta’ natura importanti ħafna u għandu jiġi diskuss fl-ogħla istituzzjoni talpajjiż, qed jaċċetta t-talba talOppożizzjoni biex dan id-dibattitu ma jsirx illum, u minflok isir f’ġurnata li tkun konvenjenti għall-Kap tal-Oppożizzjoni.

Fuq stedina tas-Segretarju Parlamentari għas-Saħħa Chris Fearne, bħalissa hawn għal żjara uffiċjali f’Malta d-Direttur Reġjonali għall-Ewropa tal-Għaqda Dinjija tas-Saħħa (WHO) Zsuzsanna Jakab. Jakab ilha f’din il-kariga minn Frar tal-2010, wara li f’Settembru li għadda ġiet konfermata. Hi qed tiddiskuti mal-Gvern Malti mezzi kif tista’ tiġi msaħħa l-koperazzjoni mal-WHO. Ilbieraħ hi nediet f’pajjiżna reviżjoni tal-Food and Nutrition Policy and Action Plan. Minbarra ma’ Chris Fearne, hi kellha laqgħat mal-Ministru tal-Affarijiet Barranin George Vella u mal-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna, kif ukoll indirizzat il-Kumitat Parlamentari dwar id-Dijabete. Taħt il-lenti waqt id-diskussjonijiet kien hemm ukoll il-ħidma tal-Għaqda Dinjija tas-Saħħa biex tilqa’ għall-kriżi tal-Ebola. (Ritratt: DOI, Martin Attard)

L-IMF jirrifletti t-tħassib tal-PN fuq il-livell għoli ta’ dejn

F’analiżi dettaljata dwar ilqagħda ekonomika ta’ pajjiżna, il-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) innota b’mod pożittiv li l-ekonomija Maltija kompliet għaddejja mill-kriżi internazzjonali b’mod relattivament tajjeb, iżda rrifletta b’mod ġenerali t-tħassib li esprima l-Partit Nazzjonalista fl-aħħar xhur fuq id-dejn u s-sostenibbiltà tal-istess tkabbir ekonomiku.

Stqarrija tal-Partit Nazzjonalista qalet li fl-ewwel nofs tal-2014 biss, id-dejn ta’ pajjżna kiber b’aktar minn nofs biljun ewro, l-aktar rata mgħaġġla mis-sħubija ta’ pajjiżna fl-Unjoni Ewropea. Dan huwa ta’ tħassib għas-sostenibbiltà tal-finanzi ta’ pajjiżna kif ukoll għall-fiduċja li l-investituri barranin jagħtu lil pajjiżna, b’impatt, għalhekk, fuq ilħolqien ta’ impjiegi ta’ kwalità.

F’dan is-sens, l-IMF jappella biex il-Gvern jisfrutta l-opportunità li joffrilu dan il-perjodu ta’ tkabbir ekonomiku biex jiżgura li l-problema tad-dejn ma tkomplix taħrab minn taħt idejn il-Gvern, u jappella – kif għamel il-Partit Nazzjonalista fl-aħħar ġimgħat – biex ilGvern irażżan in-nefqa pubblika li qiegħda dejjem tikber, b’mod partikulari f’impjiegi mal-gvern.

Fost temi oħra mqajma millIMF, il-Fond jappella għal riformi fis-settur tal-pensjonijiet u tal-kura tas-saħħa, li huma kruċjali biex pajjiżna jimxi ’l quddiem. B’mod partikulari, ilFond jappella għal tisħiħ tasservizzi tal-kura tas-saħħa primarja, kif ukoll it-tisħiħ taleffiċjenza amministrattiva filkura tas-saħħa, biex jgħinu fittrażżin tan-nefqa pubblika.

Finalment, l-IMF jappella

biex isiru sforzi akbar favur ittisħiħ tal-kompetittività talekonomija Maltija, b’konsiderazzjoni tad-diffikultajiet li qed iħabbtu wiċċhom magħhom setturi bħall-manifattura kif ukoll is-sidien ta’ negozji żgħar u medji. Dawn is-setturi esperjenzaw tnaqqis fil-bejgħ u flesportazzjoni fl-aħħar xhur, riżultati li marru kontra x-xejra fil-bqija tal-Ewropa.

F’dan is-sens, il-Partit Nazzjonalista appella lill-Gvern biex jieħu nota tad-direzzjoni mogħtija mill-IMF biex matul l-2015 idawwar in-nefqa tiegħu minn waħda ffukata fuq it-tkabbir tas-settur pubbliku għal inċentivi li jixprunaw l-industrija u lis-sidien tal-SMEs biex dawn isaħħu l-produttività tagħhom, u jkabbru l-ekonomija b’mod li toħloq ix-xogħol u lġid għall-familji Maltin u Għawdxin.

www.maltarightnow.com

5

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

LOKALI

Debutt globali għall-kanzunetti tal-HSBC Water Programme Ispirat mill-messaġġ tal-konservazzjoni tal-ilma, ilProgramm tal-Ilma f’Malta talHSBC nieda żewġ kanzunetti speċjali li mistennija jagħmlu ddebutt globali kull fejn l-HSBC Water Programme se jkun attiv fil-komunitajiet lokali.

Bl-isem ‘Water Life’ u ‘Catch the Drop’, il-kanzunetti huma riżultat ta’ kampanja talProgramm tal-Ilma f’Malta talHSBC, li tifforma parti minn inizjattiva ta’ US$100 miljun talGrupp tal-HSBC dwar il-programm tal-ilma mad-dinja kollha.

Il-programm jipprovdi fondi karitattivi biex jimmaniġġjaw proġetti tal-ilma lokalment minn impjegati tal-HSBC. Dawn limsieħba jipprovdu l-iskala neċssarja biex iwasslu sistema ta’ proviżjon, protezzjoni u edukazzjoni ta’ dak kollu li għandu x’jaqsam mal-ilma; li permezz tiegħu jgawdu l-komunitajiet filbżonn, jgħinu lill-poplu jgħix

aħjar, u jqawwu l-iżvilupp ekonomiku u t-tkabbir.

Grupp ta’ disa’ studenti li jattendu Our Lady Immaculate School (OLIS) fil-Ħamrun ikkontribwew bil-vuċi tagħhom għall-kanzunetti b’mużika talwidna, bl-għajnuna mill-qalb ta’ artisti mill-Filippini u l-Istati Uniti. Il-kollaborazzjoni tmexxiet mill-għalliema tal-mużika ta’ din l-iskola, Maria Cachia Abdilla, li ħadmet mas-Surmast Sandro Crippa minn Firenze.

Fl-ewwel wirja pubblika talkanzunetti, l-istudenti taw wirja mill-aqwa fl-OLIS, meta l-istudenti esibixxew ukoll il-ħidma artistika tagħhom relatata malambjent.

Il-Programm tal-Ilma f’Malta tal-HSBC jifforma parti minn kampanja nazzjonali ambjentali u edukattiva dwar il-konservazzjoni tal-ilma u hu waħda millikbar kampanji konservazzjonali f’Malta sal-lum.

Il-Gvernatur tal-Bank Ċentrali Prof. Josef Bonnici waqt iċ-ċena annwali ta’ ifs-Malta: “L-edukazzjoni u t-taħriġ huma pilastri fundamentali għas-suċċess tas-settur tas-servizzi finanzjarji”

Iċ-ċena annwali ta’ ifs-Malta

F’sena li rat irkupru finanzjarju mhux tas-soltu, uħud mill-aqwa esperti finanzjarji u ekonomiċi f’Malta wasslu messaġġ ta’ kalma waqt iċ-ċena annwali talIstitut Malti tas-Servizzi Finanzjarji (ifs-Malta), li l-industrija finanzjarja tikkunsidra bħala l-attività primarja tas-sena.

Waqt li dawk preżenti qasmu lesperjenzi tagħhom dwar it-tajjeb u inqas tajjeb tal-2014, ilGvernatur tal-Bank Ċentrali ta’ Malta u l-Ministru tal-Finanzi għamlu l-indirizzi rispettivi tagħhom biex jaqsmu l-ottimiżmu tagħhom dwar il-progress li għamlet l-ekonomija Maltija minkejja t-taqlib qawwi li kien

hemm fi bnadi oħra tal-Unjoni Ewropea.

L-avveniment beda b’indirizz ta’ merħba mill-President ta’ ifsMalta, Simon Grech FCIB li rringrazzja lil dawk preżenti u ta ħarsa ġenerali lejn l-attivitajiet tal-Istitut u dak li ifs-Malta rnexxielu jagħmel matul l-aħħar sena.

Imbagħad il-Gvernatur talBank Ċentrali ta’ Malta, li hu wkoll membru tal-Kunsill li jiggverna l-Bank Ċentrali Ewropew, il-Professur Josef Bonnici, għamel diskors ta’ policy.

Wara għamel ukoll id-diskors tiegħu l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna.

U-Film Malta preżenti f’San Pietruburgu

Malta kienet preżenti filForum Internazzjonali Kulturali – avveniment annwali fir-Russja li sar bejn is-7 u d-9 ta’ Diċembru. Dan il-Forum jiġbor rappreżentanti milloqsma artistiċi kollha minn madwar id-dinja u huwa opportunità għall-promozzjoni ta’ ideat u proġetti innovattivi kif ukoll għat-tnedija ta’ proġetti kulturali fil-kuntest Russu u internazzjonali. Matul il-forum, saru diversi diskussjonijiet dwar temi bħall-konservazzjoni tal-kultura kif ukoll dwar programmi fl-oqsma kulturali b’koperazzjoni mal-Gvern ta’ San Pietruburgu u r-reġjuni Russi, fejn fost l-oħrajn tnidew numru ta’ proġetti kulturali għall2014.

Waqt dan l-avveniment, ilkumpanija Maltija U-Film kellha laqgħat ma’ diversi esponenti ewlenin tax-xena ċinematografika Russa. Wara diversi ftehim milħuqa waqt dan ilforum, numru ta’ produzzjonijiet huma mistennija jsiru

f’Malta fis-snin li ġejjin. UFilm Malta kienet rappreżentata minn Marina Budykho.

U-Film hija kumpanija ta’ produzzjoni tal-films ibbażata f’Malta, li tippromwovi kontinwament lil Malta bħala destinazzjoni mill-aqwa għall-ġbid ta’ films. F’pajjiżna nġibdu numru ta’ produzzjonijiet importanti fl-aħħar snin. UFilm Malta tipprovdi appoġġ ta’ kwalità u tinvesti kontinwament fit-tagħmir tagħha, li kapaċi jiġbed anke fl-aktar ibħra fondi.

Dan minbarra li pajjiżna joffri diversi sfondi arkitettoniċi u storiċi differenti. U-Film tipprovdi servizz sħiħ fil-qasam tal-produzzjonijiet awdjoviżivi, kif ukoll appoġġ tekniku u pariri dwar il-budgeting.

Riċentement, il-kumpanija investiet f’kameras 3D kif ukoll f’submersible ġdid, itTriton 3000/3, li jista’ jniżżel pilota u żewġ passiġġieri flaqwa sigurtà u kumdità sa 3,300 pied taħt il-baħar. Dan

jippermetti lil U-Film tipprovdi l-aqwa faċilitajiet għal produzzjoni ta’ dokumentarji dwar ilħajja fil-baħar, b’aċċess uniku għat-teżori li jeżistu taħt l-ilma.

Marina Budykho tkellmet ukoll dwar il-fatt li lKummissjoni Ewropea approvat l-inċentivi finanzjarji l-ġodda, fil-forma ta’ rifużjoni ta’ spejjeż, li pajjiżna se jkun qed joffri lill-produtturi ta’ films, bl-għan li jitħajru jiġbdu l-films tagħhom f’Malta. Irrifużjoni ta’ 27% se tibqa’ fisseħħ sal-31 ta’ Diċembru 2018.

Din l-aħbar issaħħaħ il-linji gwida li ħarġet il-Kummissjoni Maltija tal-Films f’April 2014 li permezz tagħhom pajjiżna qed jipprovdi rifużjonijiet postproduzzjoni u li ġew estiżi għas-serje televiżivi u għattransmedia.

L-hekk imsejjaħ “test kulturali” kif rivedut, alloka 2% addizzjonali li l-produzzjonijiet jistgħu jgawdu minnhom biss jekk jinkludu elementi kulturali Maltin fl-istorja tagħhom.

6

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

Jibda l-każ ta’ Patri Charles Fenech mixli b’abbuż sesswali

Id-Dumnikan mir-Rabat Patri Charles Fenech beda għaddej proċeduri kriminali mixli li abbuża minn mara ta’ 42 sena minn Ħaż-Żabbar li kellha problemi psikoloġiċi meta din kienet tmur għandu biex jgħinha.

Mill-provi li għandha lPulizija, jirriżulta li dawn il-każi ilhom li bdew iseħħu 12-il sena ilu. Fil-bidu tal-kawża l-Avukat Michael Sciriha, li qed jidher għal Dun Charles, li għandu 54 sena u qed iwieġeb li mhux ħati tal-akkużi, talab biex il-kawża tinstema’ bil-magħluq kif dejjem ġara f’każi bħal dawn.

Madanakollu l-Maġistrat Tonio Micallef Trigona, li quddiemu bdiet tinstema’ l-evidenza, qal li hu ma jinteressahx x’jiġri f’każi

simili, u jinteressah mill-kawża li għandu quddiemu. Il-Kodiċi Kriminali jgħid li deċiżjonijiet bħal dawn huma fid-diskrezzjoni tal-Qorti.

Il-Prosekuzzjoni mmexxija mill-Ispettur Louise Calleja qalet li min-naħa tagħha hi qed titlob li l-vittma tixhed bil-magħluq iżda l-provi l-oħrajn jistgħu jinstemgħu f’awla miftuħa għallpubbliku. Din it-talba kienet milqugħa.

Il-Prosekuzzjoni qalet li għandha 10 xhieda xi tressaq

Jonathan Sciberras ta’ 32 sena minn San Ġwann kien liberat mill-Qorti bil-kundizzjoni li ma jwettaqx reat ieħor fi żmien sena u nofs.

Dan wara li nstab ħati millMaġistrat Josette Demicoli li kkaġuna feriti fuq ħuh Jean Paul waqt argument fir-residenza tagħhom f’San Ġwann.

L-Inċident seħħ fil-21 ta’ Settembru li għadda meta nqala’ argument bejn l-aħwa li eskala tant li f’ħin minnhom l-imputat qabad sikkina tal-laħam u beda jxejjirha fid-direzzjoni ta’ ħuh, li min-naħa tiegħu pprova jeħodhielu u spiċċa biex sofra ġrieħi ħfief f’idu l-leminija u ġrieħi gravi f’idu x-xellugija.

Il-Qorti m’aċċettatx it-teżi ta’ eċċess ta’ difiża leġittima u sabet lil Jonathan Sciberras ħati li kkaġuna ferita ħafifa u ferita gravi fuq ħuh, iżda qieset iċċirkostanzi kollha tal-każ, fosthom il-kondotta nadifa talimputat, il-fatt li Jean Paul Sciberras ħafer lil ħuh, u li l-istess imputat esprima dispjaċir għal dak li ġara.

Għaldaqstant il-Qorti illiberat lil Jonathan Sciberras bil-kundizzjoni li ma jwettaqx reat ieħor fi żmien 18-il xahar.

Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Elton Taliana filwaqt li l-Avukati Jason Azzopardi u Kris Busietta dehru għal Sciberras.

Il-kawża tibda tinstema’ bil-magħluq u jixhdu erba’ persuni

Liberat bil-kundizzjoni li ma jwettaqx reat ieħor fi żmien 18-il xahar

dwar il-każ, li minnhom xehdu lewwel erbgħa, kollha bilmagħluq. Dawn kienu l-vittma, żewġ nisa biex jikkorraboraw levidenza tagħha, u tabib.

Xhud ieħor kellu jkun il-psikjatra David Cassar, li fil-każ tiegħu, minħabba li dak li jista’ jgħid jista’ joffendi l-moralità pubblika, ġie deċiż li x-xhieda tiegħu ma tiġix rappurtata fuq ilmezzi tax-xandir. Għall-istess għan kien deċiż li x-xhieda talvittma wkoll tinstema’ bilmagħluq.

Mgħajjta biex jixhdu wkoll hemm il-Provinċjal attwali tadDumnikani u dak ta’ qablu.

Dawn mistennija jixhdu fis-seduta li jmiss imma għadu mhux ċar jekk il-bqija tax-xhieda hux se tinstema’ wara bibien magħluqa wkoll.

www.maltarightnow.com

QORTI

Bħala parti ċivili għan-nom tal-vittma qegħdin jidhru lAvukati Noel Bianco u Jason Grima. Il-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispettur Louise Calleja.

Il-każ li beda lbieraħ kellu jibda f’Mejju tas-sena l-oħra, imma l-akkużat kien għamel diversi ċertifkati li ma jiflaħx u għal tliet darbiet iddikjara li mhux f’pożizzjoni li jitla’ lQorti.

L-abbużi sesswali allegatament seħħew fil-Buskett, filKunvent u anke f’Għawdex.

Wieħed mix-xhieda kien anke għamel kawża kontra l-akkużat fuq malafama bil-każ kien instema’ quddiem Maġistrat differenti.

Sentenza sospiża u multa għal Bormliż wara li ammetta li hedded Spettur Il-każ hu relatat mal-ġlieda kbira f’Bormla xahar ilu

Charlston Cassar ta’ 22 sena minn Bormla ġie kundannat sena u nofs ħabs sospiżi għal erba’ snin u mmultat €1,000 wara li ammetta li waqt li kienet għaddejja l-kumpilazzjoni tiegħu dwar attentat ta’ qtil, hedded lillIspettur Josric Mifsud.

Cassar skuża ruħu fil-Qorti mal-Ispettur Mifsud bilMaġistrat Aaron Bugeja fis-sentenza tiegħu jgħid li kien qed iqis il-fatt li l-akkużat ikkopera mal-Pulizija u li ammetta fi stadju bikri tal-proċeduri.

Cassar kien għaddej proċeduri fil-Qorti fuq il-ġlieda kbira li kienet inqalgħet f’Bormla fil-11 ta’ Novembru, u kien tressaq ilQorti mixli li fl-awla talMaġistrat Anthony Vella hedded lill-Ispettur Josric Mifsud.

Cassar allegatament kien wieħed minn madwar 30 ruħ li kienu nvoluti fil-ġlieda.

L-argument mal-Ispettur Josric Mifsud seħħ meta lMaġistrat qal li kien se jieħu deċiżjoni dwar il-ħelsien millarrest tiegħu, u ta’ ħuh Redent Cassar, in camera.

Hekk kif kien qed jiġi skortat mill-awla, Cassar ipponta subgħajh lejn l-Ispettur Mifsud u heddu minħabba li ma kienx se jkun preżenti waqt li t-tfajla tiegħu qed twelled.

Barra mill-awla Charlston Cassar beda jitkellem ħażin u jgħid li hu ma jibża’ minn ħadd.

Dakinhar tal-ġlieda kbira li nqalgħet f’Bormla fil-11 ta’ Novembru (Ritratt: Martin Agius)

Huwa ġie mixli wkoll li kiser ilpaċi pubblika b’għajjat, ġlied u dagħa.

Wara li saru s-sottomissjonijiet dwar il-każ, l-Ispettur Darryl Borg talab li l-piena tkun sentenza sospiża u multa. Min-naħa tiegħu, l-imputat qal li kien iddispjaċih ta’ dak li għamel. Waqt li l-Avukat Dean Hili, li deher għal Cassar flimkien mal-Avukat Veronique Dalli, qal li l-inċident inqala’ meta kien l-akkużat kien taħt stress. Dan għaliex it-tfalja tiegħu kienet se twelled ċesarja għar-raba’ darba u kien imħasseb serjament dwar is-saħħa tat-tarbija u tas-sieħba tiegħu.

Hu ma kellux għarfien li seta’ jingħata l-ħelsien mill-arrest, u kien qed jaħseb li sad-differiment li jmiss, se jibqa’ jiġi miżmum taħt arrest preventiv.

Il-Qorti sabet lil Charlston Cassar ħati tal-akkużi miġjubin fil-konfront tiegħu u mmultatu ssomma ta’ €1,000 flimkien malpiena ta’ priġunerija ta’ sena u nofs, li qed jiġu sospiżi għal perjodu ta’ erba’ snin.

Apparti minn dan, hu tpoġġa taħt superviżjoni ta’ uffiċjal għal erba’ snin. Il-Qorti pprovdiet issigurtà lill-Ispettur Josric Mifsud u lill-familja tiegħu, għal perjodu massimu ta’ tliet snin.

www.maltarightnow.com

7

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

LOKALI

Kartolina tal-Bambin ta’ Karmni Grima

Fil-bidu ta’ Diċembru, il-Posta ta’ Malta ħarġet timbru speċjali biex tfakkar l-attivitajiet talMilied li qed isiru fil-gżira ta’ Għawdex. Il-Mużew tad-Dar ta’ Karmni Grima fl-Għarb qed jieħu sehem f’dawn l-attivitajiet.

Fil-Mużew wieħed jista’ jara wirja ta’ presepji minn pajjiżi differenti. Din il-wirja, li ġġib lisem ‘Dawk li jemmnu f’Ismu’, se tibqa’ miftuħa sal-11 ta’ Jannar 2015. Barra minn dan, wieħed jista’ jammira l-presepju uniku mibni bil-ġebel tal-għerien ta’ Għawdex u l-pasturi tat-tafal li kienu ġew maħduma minn

Franġisk Portelli.

Portelli, bħal Karmni Grima, kien sema’ l-leħen tal-Madonna Ta’ Pinu. Iżda attrazzjoni speċjali huwa l-Bambin tal-Milied li jinsab f’urna tal-injam, li kien ta’ Karmni Grima.

Minħabba f’hekk, id-direzzjoni tal-Mużew tad-Dar ta’ Karmni Grima ħarġet kartolina speċjali ta’ dan il-Bambin ta’ Karmni Grima bit-timbru postali tal-Milied f’Għawdex. Il-kartolina kif ukoll it-timbru postali ġew iddisinjati minn Anthony Grech u jistgħu jinkisbu mill-istess Mużew.

Il-kartolina speċjali tal-Bambin ta’ Karmni Grima bit-timbru postali tal-Milied f’Għawdex

Fil-Berġa tal-Italja fi Triq Merkanti, il-Belt Valletta, din il-ġimgħa fetħet il-wirja tradizzjonali tal-presepji organizzata mill-Awtorità Maltija tat-Turiżmu (MTA). L-esibizzjoni kienet inawgurata mill-Kap Eżekuttiv tal-MTA Paul Bugeja, u tinkludi aktar minn 20 presepju magħmulin minn materjali differenti, kif ukoll figuri li jirrappreżentaw in-Natività. Is-sena l-oħra aktar minn 5,000 ruħ żaru din l-esibizzjoni, u aktar minn nofshom kienu barranin. Il-wirja tkun miftuħa mit-Tnejn sal-Ġimgħa bejn id-9am u s-6pm, is-Sibt mid-9am sal-4pm, u l-Ħadd bejn id-9am u s-12.45pm. Iddum miftuħa sas-6 ta’ Jannar 2015 u ma tkunx miftuħa nhar il-Milied u l-Ewwel tas-Sena, kif ukoll waranofsinhar lejlet il-Milied u fl-aħħar tas-sena.

Id-dħul huwa b’xejn.

Għal sena oħra, Radio 101 nieda l-kalendarju tal-programm ‘Marċi u Bandalori’ – programm li llum sar appuntament regolari għal dawk kollha li għandhom għal qalbhom il-festi Maltin u l-marċi li jindaqqu matul il-festi. ‘Marċi u Bandalori’ jixxandar fuq Radio 101 kull nhar ta’ Ħadd wara l-bullettin tal-aħbarijiet tat-8am bi produzzjoni u preżentazzjoni ta’ Joe Chetcuti. F’dan ir-ritratt, Joe Chetcuti jidher qed jippreżenta kopja tal-kalendarju għas-sena 2015 lis-Segretarju Ġenerali tal-PN Chris Said.

Il-kunċert tal-Milied mill-Chorus Urbanus

Nhar is-Sibt li ġej 20 ta’ Diċembru, fil-Bażilika ta’ San Ġorġ tar-Rabat, Għawdex, se jittella’ l-kunċert annwali tal-Milied mill-Chorus Urbanus. Din issbatax-il edizzjoni ta’ dan ilkunċert se tiftaħ sena ta’ ċelebrazzjonijiet li permezz tagħhom dan il-kor Għawdxi se jkun qed ifakkar l-40 anniversarju mittwaqqif tiegħu.

Il-kor kien twaqqaf lejlet ilMilied tas-sena 1975, waqt ilquddiesa ta’ nofsillejl f’din ilbażilika, u huwa għalhekk li dan iż-żmien tal-festi huwa meqjus bħala żmien speċjali mill-membri ta’ dan il-kor, b’mod speċjali dawk li jiftakru t-twaqqif tal-kor 40 sena ilu.

‘Il-kunċert tal-Milied 2014’ jibda fit-8pm, u din is-sena t-tema

magħżula hi ‘A Celebration of International Carols’. Il-programm se jinkudi għanjiet tradizzjonali u popolari tal-Milied li oriġinaw minn partijiet differenti tad-dinja. Il-kor se jkun akkumpanjat mill-Urbanus Festive Brass – brass ensemble li ngħaqdet speċifikament għal dan l-avveniment. Ħafna mis-siltiet li se jiġu esegwiti tul is-serata huma arranġamenti ta’ Maestro John Galea, is-Surmast Direttur tal-Kor, li se jkun qed jidderieġi lill-kor u anke lill-ensemble tul il-kunċert.

Kull sena, dan il-kunċert jittella’ b’risq xi istituzzjoni lokali talkarità, u ta’ din is-sena se jkun qed isir b’risq il-Malta Community Chest Fund. Minkejja li d-dħul huwa bla ħlas, tul is-serata se ssir ġabra għall-MCCF.

8

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

Il-Gvern japprova 55 visa għaz-zona Schengen għal Vjetnamiżi

Mill-elezzjoni ’l hawn, ilGvern Malti approva 55 minn 59 applikazzjoni għal visa għazzona Schengen minn ċittadini mill-Vjetnam.

Dawn l-applikazzjonijiet saru fl-Ambaxxati jew uffiċċji ta’ Malta f’Beijing, Canberra, Dubaj, Londra, Melbourne, Moska u New York.

Din l-informazzjoni taha filParlament il-Ministru Carmelo Abela, fi tweġiba għal mistoqsija tad-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi.

Il-ġimgħa li għaddiet, filParlament il-Gvern ikkonferma fuq mistoqsijiet oħra tad-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi, li minn Marzu 2013 kien hemm 55 applikazzjoni għall-visa (Schengen Area) minn ċittadini tal-Korea ta’ Fuq, li 53 minnhom ġew approvati mill-Ambaxxata Maltija f’Beijing.

75 jiddaħħlu lura fil-Korp ...uħud minnhom irriżenjaw fit-tmeninijiet

Mill-elezzjoni ta’ Marzu 2013 sat-3 ta’ Diċembru 2014, kien hemm 75 re-instatement fil-Korp tal-Pulizija.

L-etajiet ta’ dawn li ddaħħlu lura fil-Korp wara lelezzjoni jvarjaw. Kien hemm 13 li kellhom bejn 56 u 60 sena; 45 bejn 45 u 55 sena; u 17 li kellhom 44 sena jew anqas.

Din l-informazzjoni ngħatat fil-Parlament mill-Ministru għall-Intern u Sigurtà Nazzjonali Carmelo Abela, meta wieġeb mistoqsijiet parlamentari tad-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi.

Minn fost dawk li ddaħħlu lura fil-Korp kien hemm min kien ilu li rriżenja mill-Korp mill-1986, l-1987, l-1988, l1989, u wara dan in-nuqqas kollu mill-Korp, illum qegħdin jerġgħu jservu fih.

www.maltarightnow.com

Infiq ferm akbar mill-baġit allokat

PARLAMENT

Ir-Rapport ta’ Verifika Annwali tal-Finanzi Pubbliċi għas-sena 2013 jinkludi 22 rapport dwar loperat ta’ diversi Ministeri, Dipartimenti u entitajiet oħra talGvern, kif ukoll analiżi tar-rapport finanzjarju għas-sena 2013

L-Awditur Ġenerali għamel għadd ta’ rimarki u kritika wara eżerċizzju ta’ verifika tal-kontijiet pubbliċi għas-sena 2013 floperat ta’ diversi ministeri, dipartimenti u entitajiet tal-Gvern.

Rimarka li tissemma diversi drabi hi dwar infiq ferm akbar mill-baġit allokat u xiri mhux konformi mar-regolamenti rilevanti.

L-Awditur Ġenerali ppreżenta lid-Deputat Speaker tal-Kamra tar-Rappreżentanti, Ċensu Galea, ir-Rapport ta’ Verifika Annwali tal-Finanzi Pubbliċi għas-sena 2013.

Dan jinkludi 22 rapport dwar loperat ta’ diversi ministeri, dipartimenti u entitajiet oħra talGvern, kif ukoll analiżi tar-rapport finanzjarju għas-sena 2013.

Wara analiżi dettaljata tar-rapport finanzjarju, l-Uffiċċju Nazzjonali tal-Verifika (NAO) nnota li ittri ta’ rassigurazzjoni u garanziji bankarji, li japplikaw għall-Gvern bħala obbligazzjonijiet li jistgħu jinqalgħu, laħħqu bejn wieħed u ieħor l-ammont ta’ €1,258 miljun.

Bħal f’ħafna każijiet li ġew irrappurtati s-sena li għaddiet, reġa’ kien hemm ammont sostanzjali fl-infiq ta’ diversi affarijiet.

Wara l-approvazzjoni ta’ leġiżlazzjoni ġdida li tamministra s-self tal-Gvern u l-kontroll fuq id-dejn pubbliku, numru ta’ miżuri se jiġu implimentati u b’hekk jiddaħħal qafas ta’ kif wieħed jilqa’ għar-riskju, flimkien ma’ kodiċi ta’ kondotta u regoli dwar konflitt ta’ interess.

Il-ministeri/dipartimenti kollha ssottomettew l-Arretrati ta’ Dħul għall-2013. Bħalma ġara fi snin imgħoddija, minn ħarsa dettaljata li ngħatat lil dawn l-arretrati, ġew żvelati ħafna kwistjonijiet f’dak li hu ġbir ta’ ammonti pendenti li dawn il-ministeri/dipartimenti għandhom jieħdu.

Verifika tad-dħul ta’ Heritage Malta żvelat sistema ta’ kontroll fjakka, li tħalli lok kbir għal abbuż u li faċli jaqbżulha għadd ta’ nuqqasijiet oħra. Ta’ tħassib ukoll għall-NAO kien il-fatt li ma jsirx scanning indipendenti tal-biljetti, donnu li kollox jiddependi mill-istaff tal-uffiċċju ewlieni, u numru sinifikanti ta’ skanċellaturi mhumiex koperti b’dokumentazzjoni adegwata.

L-Università ta’ Malta u l-

Ir-Rapport ta’ Verifika Annwali tal-Finanzi Pubbliċi għas-sena 2013 jinkludi 22 rapport dwar l-operat ta’ diversi Ministeri, Dipartimenti u entitajiet oħra tal-Gvern, kif ukoll analiżi tar-rapport finanzjarju għas-sena 2013

Junior College għalqu s-sena b’nefqa kapitali li tvarja b’€1,275,271 u b’€2075,271 rispettivament, aktar mill-baġit oriġinali u rivedut li kellhom.

In-nieqes fil-likwidità kien qed jagħmel tajjeb għalih temporanjament id-dewmien biex jitħallsu lid-Dipartiment tat-Taxxa, dawk l-ammonti ta’ taxxi u kontribuzzjonijiet tas-Sigurtà Nazzjonali, li jkunu nqatgħu mis-salarji talimpjegati.

Hawn instab li x-xiri li sar mhux dejjem kien skont ir-regoli preżenti. Oġġetti tal-ikel inxtraw wara sejħiet għal kwotazzjonijiet repetittivi. Spejjeż tal-operat u manutenzjoni kienu kbar, b’kontijiet għoljin li tħallew mis-sena ta’ qabel.

Id-Dipartiment tal-VAT ma ħax azzjoni biżżejjed biex jirkupra ammonti pendenti talEko-Kontribuzzjoni. Mad-daqqa t’għajn lill-proċess ta’ ġbir ta’ din

Ħarsa dettaljata lejn l-infiq talMinisteru għall-Iżvilupp Sostenibbli, Ambjent u Tibdil filKlima, żvelat nuqqas ta’ sekwenza tat-tranżazzjonijiet u ma kienx hemm dokumentazzjoni suffiċjenti. Nuqqasijiet ewlenin oħra kienu jikkonsistu f’approvazzjoni għal ordni ta’ varjazzjoni li tmur lura fiż-żmien, u regoli għall-akkwist, f’dawk li huma servizzi konsultattivi, li ma ġewx imħarsa.

L-NAO jħoss li għandu jikkritika s-sostenibbiltà finanzjarja u l-kontabbiltà tal-Gozo Channel Company Ltd. Ħarġet biċ-ċar iddgħufija fil-kontroll f’numru ta’ oqsma, fosthom diversi kuntratti skaduti, kontroll fjakk fejn jidħlu estimi, impjegati mhux utilizzati sew, nuqqas ta’ kontroll fuq issahra, nuqqas ta’ sinerġija bejn it-tim ta’ tmexxija, kif ukoll bejn id-diversi gruppi ta’ ħaddiema fi ħdan il-kumpanija.

Saret analiżi wkoll tal-infiq li kien hemm fir-Residenza San Vinċenz de Paul fi ħdan idDipartiment għallAnzjani u Kura fil-Komunità.

it-taxxa, ġiet innutata wkoll diskrepanza bejn l-ammont f’pagamenti mħallsa lidDipartiment u dak imdaħħal fissistema tad-DAS (is-sistema li juża l-Gvern għall-kontabbiltà fid-dipartimenti tiegħu). Kienu nnutati nuqqasijiet fil-proċess ta’ investigazzjoni.

Tibdil sostanzjali fil-ftehim kontrattwali oriġinali talImmaniġġjar tal-Parkeġġ u Traffiku u s-Servizz Estern ta’ Sigurtà fl-Isptar Mater Dei wassal għal telf konsiderevoli fiddħul tal-Gvern, li jammonta għal aktar minn €1 miljun kull sena.

Fl-2013, l-Isptar ħallas kważi €6 miljun għal servizzi ta’ tindif. LNAO huwa tal-fehma li hawnhekk seta’ kien hemm kontroll ferm aħjar.

Minħabba l-fatt li l-Gvern alloka l-ammont sostanzjali ta’ €31 miljun lill-Kunsilli Lokali, kif ukoll li ħames Kumitati Reġjonali jiġġeneraw madwar €8 miljun, l-NAO ħass li xieraq li din is-sena joħroġ rapport separat esklussivament bil-verifika kollha li saret tal-Gvern Lokali.

L-Università ta’ Malta u l-Junior College għalqu s-sena b’nefqa kapitali akbar mill-baġit oriġinali u rivedut li kellhom

Wara li ġew eżaminati r-rapporti finanzjarji, kif ukoll l-ittri bil-kummenti tal-Awdituri talGvern Lokali (LGAs) għallKunsilli Lokali u l-Kumitati Reġjonali, instab ukoll li ċerti nuqqasijiet u affarijiet oħra inkwetanti, li dehru fis-snin ta’ qabel fir-Rapport Annwali ta’ Verifika tal-NAO, reġgħu tfaċċaw din id-darba wkoll.

Dawn ilkoll ġew trattati f’dan irrapport separat.

In-nuqqasijiet komuni msemmija fl-Ittri tal-Awdituri jinkludu kotba tal-kontijiet mhumiex aġġornati kif suppost, bir-riżultat li r-rapporti finanzjarji li saru, ma jagħtux stampa vera u ġusta tassitwazzjoni finanzjarja attwali.

Kien innutat ukoll li ma tintużax is-sistema ta’ provvediment, bażi tad-dovuti (accrual), għal dak li hu dħul u nfiq. Saru wkoll pagamenti mingħajr kontijiet proprji u/jew ma nħarġitx irċevuta fiskali għalihom.

Irriżulta wkoll li ċerti kategoriji ta’ nfiq kienu ferm iżjed millbaġit li kien hemm għalihom, u xiri mhux konformi mar-regolamenti rilevanti.

Flimkien ma’ dan kollu, l-ebda wieħed mid-disa’ Kumitati Konġunti ma ssottometta r-rapport finanzjarju verifikat tiegħu li jkopri s-sena li ġiet eżaminata.

Barra dan, kemm il-Kumitat Konġunt Ċentrali u dak tatTramuntana naqsu milli jibagħtu r-rapporti finanzjarji tagħhom għas-sena li għalqet fil-31 ta’ Diċembru 2011, u dan l-aħħar Kumitat imsemmi naqas ukoll milli jagħmel dan fis-sena ta’ qabel ukoll.

Ladarba dawn l-entitajiet qed jiġu fdati bil-ġbir ta’ fondi pubbliċi, l-NAO jħoss li dawn innuqqasijiet mhumiex aċċettabbli.

9

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

Qbil dwar mekkaniżmu ta’ garanzija f’każ ta’ instabbiltà finanzjarja L-Oppożizzjoni tappella li fir-regolamentazzjoni ġdida ma jkunx hemm il-kejl ta’ ‘one size fits all’

L-Oppożizzjoni qablet malGvern dwar it-twaqqif ta’ mekkaniżmu f’pajjiżna, fuq direttivi wkoll tal-Unjoni Ewropea, favur it-twaqqif ta’ Resolution Fund li jikkontribwixxi għalih fuq perjodu ta’ tmien snin biex jagħmel tajjeb għal xi fondi meħtieġa f’każ ta’ sitwazzjoni ta’ falliment ta’ xi bank f’pajjiż membru tal-UE. Tul dawn it-tmien snin, ġie miftiehem ukoll fi ħdan ilKunsill tal-UE, li l-istati membri jikkreaw garanziji li jagħmlu tajjeb f’każ ta’ saram sakemm jikber dan is-Single Resolution Fund.

L-Abbozz ta’ Liġi biex jitwaqqfu f’pajjiżna dawn ilmekkaniżmi meħtieġa tressaq fil-Parlament mill-Ministru talFinanzi Edward Scicluna. Dan lAbbozz jemenda l-Ordinanza dwar Self Lokali, u sab l-appoġġ tal-Oppożizzjoni li vvutat favur f’kull stadju ta’ dan l-Abbozz.

Il-Ministru Scicluna fisser kif mill-esperjenza li għaddiet minnha l-Ewropa fil-kriżi finanzjarja dinjija, beda jinħoloq il-bżonn ta’ banking union fejn is-superviżjoni u l-kontroll regolatorju jkunu ċentralizzati taħt ilmekkaniżmu ta’ single supervision mill-Bank Ċentrali Ewropew, u beda jidħol ilkunċett ta’ bail in.

Hu b’dan l-iskop, qal ilMinistru Scicluna, li l-Gvern qed iressaq dan l-Abbozz u jippermetti lill-Ministru tal-Finanzi jwaqqaf fond f’każ ta’ kuntest ta’ instabbiltà finanzjarja, b’mekkaniżmu li hu meħtieġ biex jikkumplimenta s-superviżjoni regolatorja.

Tliet banek f’kull pajjiż, laktar li huma influwenti u li filkaż ta’ Malta kienu l-HSBC, ilBank of Valletta u Deutche Velle, għaddew minn studju dwar il-kwalità tal-assi, u fost il130 bank magħżula fl-UE, ilbanek f’Malta kkonfermaw issaħħa tagħhom.

Il-Ministru Scicluna spjega li Malta xorta trid timplimenta dawn il-miżuri ta’ salvagwardja minkejja li m’għandha ebda pressjoni u instabbiltà finanzjarja, bi strumenti legali li jagħtu lawtorità biex tinġabar somma ta’ flus f’self għall-fond imsemmi. Dan qed isir ukoll bħala parti minn pakkett ta’ qafas

Il-Ministru responsabbli missettur tas-saħħa kif ukoll għallqasam tal-enerġija, Konrad Mizzi, irrifjuta li jressaq filParlament il-management accounts tal-Isptar Mater Dei, tal-Isptar Mount Carmel, talIsptar Karen Grech, talFondazzjoni għas-Servizzi Mediċi, tas-Central Procurement and Supplies Unit u tal-Ispiżeriji tal-Għażla Tiegħek għax-xahar ta’ Settembru li għadda.

Il-Ministru Mizzi, li kien qiegħed iwieġeb għat-talba tadDeputat Nazzjonalista Claudio Grech, il-Kelliem tal-

Oppożizzjoni għas-Saħħa, qal li l-informazzjoni mitluba hija ta’ natura kummerċjali.

Membri tal-Kabinett tal-Prim Ministru Joseph Muscat, b’mod partikulari l-Ministru Konrad Mizzi, iwieġbu diversi drabi li linformazzjoni li qed tintalab hi ta’ natura kummerċjali u minħabba f’hekk, fil-Parlament ma tingħatax l-informazzjoni mitluba.

Iżda fis-settur tas-saħħa, ilMinistru responsabbli Konrad Mizzi, iwieġeb ħafna mistoqsijiet b’dan il-mod u ma jagħtix linformazzjoni mitluba mill-

– Tonio Fenech Id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech

Superviżjoni u kontroll regolatorju ċentralizzat taħt il-mekkaniżmu ta’ single supervision mill-Bank Ċentrali Ewropew

Il-Ministru Edward Scicluna

finanzjarju fuq il-mudell Ewropew u internazzjonali.

Dwar din il-liġi, f’isem lOppożizzjoni tkellem idDeputat Nazzjonalista Tonio Fenech, il-Kelliem dwar ilFinanzi, li qal li l-liġi tirrifletti ċ-ċirkustanzi li għaddiet minnhom l-UE minħabba l-kriżi dinjija u li pajjiżna wkoll għadda minnhom b’deċiżjonijiet importanti li ħa u li indirizzaw il-bżonnijiet tiegħu.

L-Oppożizzjoni qed taqbel mal-Gvern fil-mekkaniżmi li qed jitwaqqfu anke bħala parti mill-qafas ta’ politika u regolamentazzjoni Ewropea. Tonio Fenech fisser li din il-liġi hi

importanti biex nibnu l-qafas meħtieġ għal xi kriżi li tista’ tinqala’ fil-futur.

Tonio Fenech qal li hu importanti li l-pajjiżi jkollhom lgħodod biex jirrispondu għal tali kriżijiet, u mekkaniżmi li jirrispondu għal kull eventwalità ta’ kriżi. Il-liġi hi marbuta ma’ dak li jrid jagħmel kull Gvern – il-ħtieġa ta’ Resolution Fund f’kull pajjiż li f’sitwazzjoni ta’ bank li jkun fil-periklu li jikkollassa, ikun hemm il-mekkaniżmu u l-istrumenti meħtieġa.

Liġi li tagħti l-possibbiltà lillGvern li sakemm jakkumula biżżejjed riservi minn kontribuzzjoni annwali mill-banek, il-

www.maltarightnow.com

PARLAMENT

Gvern għal tmien snin ikun jista’ jiġi fil-Parlament biex isir self għal dan il-fond biex jagħti ċertezza ta’ stabbiltà finanzjarja f’pajjiżna f’każ ta’ kriżi.

Tkellem ukoll b’sodisfazzjon għaċ-ċertifikat li ngħataw ilbanek f’pajjiżna li se jkunu huma li joħorġu l-kontribuzzjonijiet tagħhom għal dan ilfond, fil-kuntest ukoll tal-unjoni bankarja. Eżerċizzju fl-Ewropa, spjega Tonio Fenech, li qed jiġi applikat ukoll fl-Amerika għal aktar serħan il-moħħ.

Appella lill-Gvern li fl-implimentazzjoni tal-Banking Union, li kien ivvota favur tagħha wkoll fil-Kunsill Ewropew meta kien Ministru, ma tkunx effettwata ħażin ir-relazzjoni tal-banek man-negozji żgħar u ta’ daqs medju għaliex dawn ma kinux ilkawża tal-kriżi dinjija.

Tonio Fenech qal li ma rridux napplikaw regoli ta’ biża’ filbanek bil-kunċett ta’ ‘one size fits all’ fi żmien meta għalkemm l-ekonomija dinjija qed toħroġ mill-kriżi, xorta qed naraw investiment anqas.

Appella lill-Gvern joqgħod attent kif jimplimenta miżuri li fil-ħsieb tagħhom huma tajbin, iżda jnisslu regolamentazzjoni esaġerata li twassal għal anqas fiduċja f’min ikun irid jinvesti.

Il-Ministru Scicluna qal li jaqbel mal-Oppożizzjoni li fir-regolamentazzjoni ġdida ma jkunx hemm il-kejl ta’ ‘one size fits all’ u li jaqbel ukoll li l-investituri żgħar ma kinux il-kawża ta’ kriżi dinjija għalkemm kien hemm banek li ma mxewx bi skrutinju fis-self fuq proprjetà li kienu qed japprovaw.

Il-Gvern jirrifjuta li jippubblika l-management accounts tal-isptarijiet Il-Ministru Konrad Mizzi la jrid jippubblika l-hospital activity report ta’ Mater Dei u lanqas il-management accounts tal-isptarijiet

Oppożizzjoni minħabba r-raġuni li din hi ta’ natura kummerċjali.

Bl-istess mod fl-aħħar ġimgħat, l-istess Ministru wieġeb mistoqsija ta’ Claudio Grech biex iqiegħed fuq il-

Mejda tal-Kamra rapport relatat max-xogħol u mal-attività talIsptar Mater Dei. Għal dawn l-aħħar xhur, ilMinistru Konrad Mizzi baqa’ jirrifjuta u jaħbi l-hospital activity report tal-Isptar Mater Dei, anke

jekk l-amministrazzjoni preċedenti ma kienet issib ebda diffikultà li tippubblika r-rapport dwar l-attività tal-Isptar Mater Dei. Iżda dan il-Gvern Laburista ma jridx jippubblikah.

Ir-rapport li kien jitqiegħed fuq il-Mejda tal-Kamra, ma kien jinkludi ebda informazzjoni personali iżda rapporti u tabelli dwar lattività tal-Isptar u dwar l-attendenzi u l-attività fid-dipartiment tal-Out-Patient u tal-Emerġenza.

Informazzjoni oħra dettaljata fir-rapport tagħti ħarsa lejn is-sitwazzjoni tas-sodod fl-Isptar Mater Dei.

www.maltarightnow.com

10

L=Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

OPINJONI

Ma naqtgħu qalbna qatt!

Mexjin bis-saħħa tad-direzzjoni politika ta’ Simon Busuttil u mexjin għaliex il-PN dejjem kellu l-aħjar viżjoni għal dan il-pajjiż

Bir-raġun li l-poplu Malti u Għawdxi jinsab f’salib it-toroq u minkejja li s-saga tal-eksMinistru Manwel Mallia kellha l-verdett deċiżiv tagħha, ħafna huma dawk li għadhom qed jistaqsu numru ta’ domandi li sallum għadhom mingħajr tweġiba. Lil hinn minn dak li seħħ, hu fatt magħruf li dan il-każ kixef ix-xquq li hemm f’dan ilmoviment jew aħjar dak li xi darba kien jissejjaħ moviment.

F’inqas minn sentejn ta’ tmexxija Laburista u b’disa’ siġġijiet maġġoranza parlamentari, Joseph Muscat qed jitlef il-bilanċ fit-tmexxija. Ittmexxija qed tikkrolla iżda flistess waqt, il-Partit Nazzjonalista m’għandux jistenna u jittama li jara l-Gvern jaqa’ biċċiet biex jieħu vantaġġ politiku u fil-futur qrib naslu biex nirbħu l-elezzjoni ġenerali.

L-Oppożizzjoni trid tagħmel il-parti tagħha wkoll u rridu nkunu proattivi u effiċjenti biex tassew inwasslu messaġġ pożittiv li aħna l-partit alternattiv biex inkunu filGvern. Mhuwiex biżżejjed li lPartit Laburista jgħaffeġ u

jiżbalja fit-tmexxija tiegħu, iżda rridu nkunu aħna stess li naħtfu l-opportunitajiet li qed jiġu waqt li nwasslu messaġġ ċar u dirett li aħna partit mibdul mit-telfa elettorali tal2013.

Bl-onestà kollha nemmen li l-Partit Nazzjonalista qed jaħdem bis-sħiħ biex ikompli jsaħħaħ id-dehra u l-istruttura tiegħu u f’dawn l-aħħar xhur rajt titjib konsiderevoli millKap tagħna Simon Busuttil li qed juri l-abbiltajiet tiegħu bħala mexxej politiku. Il-personalità tiegħu qed tikber u lmod kif qed jikkomunika mannies hu konferma tal-progress li dan il-mexxej qed jagħmel.

Ninsab konvint li ż-żmien se jagħti parir lil dawk il-kunsillieri li f’Mejju tal-2013 għażlu lil Simon Busuttil bħala l-Kap tal-Partit tagħna għaliex aktar kemm għaddej żmien, aktar qed naraw sinjali tajbin fittmexxija tiegħu.

Issa li Beppe Fenech Adami qed jirkupra saħħtu, flimkien ma’ Mario de Marco u lkumplament tat-tmexxija talPartit, ninsabu tim wieħed

David Casa

dcasa@pn.org.mt

wara l-Kap, determinati li tassew inkunu t-tarka tal-ħaddiem u ta’ min qed isofri linġustizzji f’dan il-pajjiż. Flistess waqt kulħadd irid jagħmel il-parti tiegħu u mhux nistennew li t-tmexxija u aħna d-deputati se nagħmlu kollox waħedna biex inkomplu fit-triq tal-progress.

Il-Partit Nazzjonalista għandu bżonn l-għajnuna tal-poplu kollu u issa aktar minn qatt qabel. Il-ħniżrijiet li qed isiru f’dan il-pajjiż qatt ma saru mill-PN f’25 sena ta’ tmexxija u allura rridu naħdmu b’għaqal

L-istejjer reċenti wrew biċ-ċar li dan il-Gvern lest li jagħmel kollox biex jibqa’ fit-tmexxija, saħansitra jagħmel numru ta’ cover ups biex jaħbi l-verità u l-oxxenitajiet li qed isiru u intelliġenza biex nassiguraw li negħlbu l-manuvri ħżiena u perikolużi tal-partit fil-Gvern.

L-istejjer reċenti wrew biċċar li dan il-Gvern lest li jagħmel kollox biex jibqa’ fittmexxija, saħansitra jagħmel numru ta’ cover ups biex jaħbi l-verità u l-oxxenitajiet li qed isiru. Irridu niġġieldu l-ħażin u dan jista’ jsir permezz talmedia tagħna u l-media indipendenti li llum qed tifhem aktar dak li qed jipprova jagħmel il-Gvern tal-ġurnata.

Il-poplu qed jitlef il-fiduċja f’min kien kummidjant biżżejjed li jipprova jipproġetta lilu nnifsu bħala mexxej politiku li se jbiddel wiċċ pajjiżna. Iżda wara l-fanfarunati kollha ta’ Muscat, illum nafu li hemm persuna oħra; politiku li mhux

kapaċi jiddeċiedi u li kien dgħajjef quddiem l-abbuż talMinistri tiegħu.

Ma nistgħu naqtgħu qalbna qatt! Mexjin bis-saħħa taddirezzjoni politika ta’ Simon Busuttil u mexjin għaliex il-PN dejjem kellu l-aħjar viżjoni għal dan il-pajjiż. Ejjew inkomplu naħdmu u ejjew inkomplu nwasslu l-messaġġ lill-poplu li dan hu gvern tal-qerq li ma jinteressah minn xejn għajr li jixxala fil-poter u jisker flabbużi tiegħu. Aħna m’aħniex t’hekk! Lilna għajruna fuq mitt elf ħaġa, akkużawna fuq ma nafx kemm-il każ ta’ abbuż iżda meta telgħu u f’inqas minn sentejn ta’ tmexxija għamlu daqs u iktar minn dak li akkużaw lil ħaddieħor bih! Veru każ li dan hu gvern li ma jafx jistħi!

www.maltarightnow.com

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Il-Gvern jaħbi mill-poplu l-piżijiet li qed idaħħal lill-poplu stess fihom

Il-Gvern mhuwiex aħna, iċ-ċittadini tal-pajjiż, imma aħna nbatu jew ingawdu l-konsegwenzi ta’ dak li l-Gvern jagħmel f’isimna. Hu għalhekk li aħna, in-nies ta’dal-pajjiż, għandna kull dritt inkunu nafu l-Gvern x’piżijiet qed idaħħalna fihom u x’kuntratti qed jiffirma f’isimna. Inkella nibdew naħsbu li jew il-Gvern qed idaħħalna għal piżijiet li ma naqblux magħhom jekk inkunu nafu bihom, jew hemm il-ħmieġ.

Il-Gvern għandu jippubblika l-kuntratti kollha dwar l-enerġija Dan hu r-raġunament essenzjali tal-Oppożizzjoni meta qed titlob lillGvern jippubblika l-kuntratti kollha li l-Prim Ministru u l-Ministru talEnerġija qed jiffirmaw ma’ stati barranin u kumpaniji Maltin u barranin dwar l-enerġija.

Kuntratti li l-Gvern qed jiffirma u jżommhom moħbijin Joseph Muscat ilu jaħbi dwar l-enerġija minn qabel l-elezzjoni ġenerali, jiġifieri aktar minn sentejn. Dejjem żamm moħbijin xi ftehim kien għamel ma’ partiti u gvernijiet barranin u ma’ kumpaniji barranin u Maltin. Issa li ilu fil-gvern effettivament sentejn, Joseph Muscat għadu qed jaħbi bil-kbir.

Prim Ministru li ma jistax jitwemmen Dwar l-enerġija, illum il-Prim Ministru Joseph Muscat ma jistax jitwemmen. Joseph Muscat gideb bil-goff u fil-wiċċ meta wiegħed li jirriżenja jekk ma jlestix power station oħra sa tliet xhur oħra. U kif wera liskandlu tal-isparatura tax-xufier ta’ ministru, la l-Gvern ta’ Joseph Muscat jigdeb, jibqa’ jigdeb biex jaħbi l-gideb.

Qed jaħbi l-ftehim maċ-Ċina li se jkollha l-kontroll tal-power station tal-BWSC Il-Prim Ministru qed iżomm moħbijin diversi ftehim li ffirma kemm ilu Prim Ministru u li lilna l-Maltin idaħħluna għal numru ta’ obbligi u piżijiet. Joseph Muscat biegħ il-power station tal-BWSC liċ-Ċina li se jkollha l-kontroll sħiħ tal-power station tagħna. Imma Joseph Muscat qed jaħbi dan il-kuntratt. Qed jaħbi wkoll il-ftehim li bih iċ-Ċina se tbegħelna l-elettriku li se tipproduċi fil-power station tal-BWSC li issa se tkun tagħha. Imma anke hawn, ir-rati u l-kundizzjonijiet li bihom aħna lMaltin se nixtru l-elettriku mill-power station taċ-Ċina għadhom moħbijin.

Jaħbi l-ftehim dwar l-EneMalta u l-ħaddiema tagħha Wara li Joseph Muscat biegħ il-power station li diġà għandna liċ-Ċina, l-EneMalta se jibqgħalha biss il-wires tal-elettriku u biċċa minnha se tinbiegħ ukoll liċ-Ċina. Imma anke hawn, il-Prim Ministru għadu qed jaħbi u qed iżomm moħbi anke mill-ħaddiema tal-EneMalta xi jgħid dwarhom il-ftehim li ffirma maċ-Ċina.

Jaħbi l-ftehim għal power station oħra separata u r-rati li bihom se jixtri d-dawl Joseph Muscat qed jaħbi wkoll il-ftehim mal-kumpanija privata Maltija li suppost se tibni power station oħra sa tliet xhur oħra u qed jaħbi wkoll ir-rati u l-kundizzjonijiet li bihom aħna se nkunu qed nixtru d-dawl mingħand din il-power station oħra privata.

Dibattitu fil-Parlament b’informazzjoni sħiħa u mhux fid-dlam Il-Gvern qed jgħid li se jagħmel dibattitu fil-Parlament dwar dawn il-ftehim li qed jiffirma. Imma, bħalma qed jagħmel Joseph Muscat f’ħafna oqsma, il-Gvern irid dibattitu taparsi li fih min jiddibatti ma jkunx jaf x’qed jiddibatti għax ma jkollux l-informazzjoni sħiħa u l-kuntratti f’idejh.

11

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

Niċċelebraw il-Milied kif jixraq

Fi ftit jiem oħra, inkunu qed niċċelebraw il-festa sabiħa talMilied. Infakkru t-twelid ta’ Ġesù li ħa l-ġisem u d-demm bħalna u ġie fid-dinja biex jifdina u jsalvana.

Ikun xieraq li din il-ġrajja sabiħa, niċċelebrawha kif jixraq ta’ Nsara li aħna. Ma fiha xejn ħażin li nżejnu t-toroq, il-ħwienet u d-djar tagħna, narmaw is-siġra tal-Milied, niltaqgħu biex nagħmlu l-ikla flimkien fid-dar jew f’xi ristorant, li nagħtu rigali lil xulxin, li nibagħtu kartolini u tant affarijiet oħra – basta dan isir b’mod moderat u nevitaw ħafna ħela u esaġerazzjonijiet. Qed jiġuni f’moħħi faċċati ta’ djar li bil-kwantità ta’ dwal u figuri ta’ Father Christmas (uħud bis-sellum imdendel mal-galleriji), ta’ ċriev u kull xorta ta’ dekorazzjonijiet oħra, joħolqu konfużjoni li ma tafx fejn hu l-bidu u t-tmiem.

Iżda biex tassew il-Milied ikun qed ifisser xi ħaġa aktar għalina l-Insara, barra li nesponu f’post ċentrali l-figura ta’ Ġesù

Bambin, irridu nippreparaw ukoll għall-miġja ta’ Ġesù filqalb tagħna – bi qrara tajba u tqarbina; billi nagħmlu offerti u opri tal-ħniena; billi ngħinu lil min hu fil-bżonn; inżuru lil xi ħadd marid; immorru naraw xi wirja ta’ presepji u bambini, billi niftakru fi qrabatna li qegħdin ’il bogħod b’xi telefonata jew b’kartolina. U la qed insemmi lkartolini, tajjeb li wieħed jgħid ukoll xi ħaġa dwar dawn.

Illum il-ġurnata minħabba tteknoloġija dejjem tiżdied, li wieħed jibgħat kartolina m’għadux komuni daqskemm kien. Huma bosta dawk li jin-

25 sena ilu f’il-Mument

qdew b’email, b’sms jew mezz ieħor elettroniku biex jibagħtu lawguri tagħhom. Imma għal dawk li għadhom jippreferu jibagħtu kartolina bl-awguri, tajjeb li biha u fiha nesprimu l-ispirtu Nisrani billi nagħżlu kartolini bix-xbieha ta’ Ġesù Bambin u nwarrbu oħrajn bis-siġra talMilied, bl-għasafar, b’Father Christmas, biċ-ċriev u l-kumplament.

Il-kartolina li tassew tixraq hija dik li turi lil Ġesù Bambin. Lilu qegħdin niffesteġġjaw.

Emily Barbaro-Sant Il-Mosta

Il-gazzetta ta’ nhar ta’ Ħadd il-Mument tiddedika l-artiklu prinċipali fl-ewwel paġna għall-azzjonijiet industrijali ordnati mill-GWU u tikkwota lill-Prim Ministru Eddie Fenech Adami jwissi li l-GWU trid terfa’ r-responsabbiltà tal-ħsara li qiegħda u se tkompi tagħmel bl-azzjonijiet industrijali tagħha u aktar ma tkabbar il-ħsara, aktar hi mbagħad trid tara kif se toħroġ mill-problemi li se toħloq apposta.

Din it-twissija hu għamilha fil-Parlament meta l-Kamra kienet qed tiddiskuti l-voti li jaqgħu taħt il-Prim Ministru. Fenech Adami qal li kulħadd jaf x’ġid akkwistat Malta mis-summit bejn Bush u Gorbachev u allura wieħed jibda jistaqsi għaliex f’daqqa waħda l-GWU trid tagħti dehra ta’ Malta bħala post mimli strajkijiet u fejn m’hemmx il-paċi industrijali. “Forsi l-GWU qed tibża’ li l-ġid se jikber tant li lPartit Soċjalista mhu se jkollu l-ebda ċans sa elezzjoni oħra?” Il-Prim Ministru fakkar li fi żmien il-Gvern l-ieħor din il-union kienet immutat u kien taħt dan il-Gvern li reġgħet ingħatat id-drittijiet tagħha.

Editur: Nathaniel Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-Ħamrun ĦMR 1000 e-mail: news@media.link.com.mt • Tel: 21243641 Dipartiment tal-Avviżi: Tel: 25965-317/318 E-mail: adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

12

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

LIL HINN MINN XTUTNA: IĊ-ĊINA (1)

Kapitaliżmu għall-ħbieb tal-ħbieb u l-bażużli

Ħafna barra ċ-Ċina jemmnu li lpajjiż illum m’għadux iħaddan issistema Komunista, l-aktar fejn tidħol l-ekonomija, u saħansitra ċerti analisti waslu biex jikkummentaw li ċ-Ċina tant avvanzat li huma l-pajjiżi l-oħra li għandhom x’jitgħallmu mill-‘kapitaliżmu’ superjuri Ċiniż! Oħrajn jemmnu li l-poplu Ċiniż huwa kuntent bil‘libertà’ li qed igawdi llum?

Meta aktar nazzjonijiet qed jikkummerċjaw ma’ dan il-pajjiż, dak li qed jiġri verament hemmhekk jinteressa lilna wkoll, u għalhekk dwar dan kollu se nikteb din il-ġimgħa u d-dieħla.

Grazzi għal dak li hemm min isejjaħlu “kapitaliżmu tal-istat”, ilprogress ekonomiku taċ-Ċina f’dawn l-aħħar 30 sena huwa evidenti. Minn meta Deng Xjawping illaxka l-liġijiet stretti li kienu jikkontrollaw il-moviment taċ-ċittadini anki fi ħdan iċ-Ċina nnifisha, madwar 200 miljun bidwi marru jaħdmu fil-bliet, filfabbriki.

Is-sinjali ta’ din it-trasformazzjoni jinkluduha bħala t-tieni likbar ekonomija fid-dinja wara dik tal-Istati Uniti, iżda x’inhi r-realtà ta’ dan l-iżvilupp anki infrastrutturali? Il-filosofija tal-iżviluppaturi qed tirriżulta, pereżempju, fil-bini tal-belt ta’ Ordos fir-reġjun talfaħam tal-Mongolja Interna, li tesa’ miljun ruħ, iżda sal-lum inqas minn 50,000 marru jgħixu hemm.

Ħela kbira Imma mhix fil-qasam tal-proprjetà biss li hemm ħela simili.

Nieħdu pereżempju l-pont ġgantesk fil-Bajja ta’ Ġanzu, li huwa litwal fid-dinja (is-26 kilometru tiegħu jistgħu jaqsmu l-English Channel!): is-sitt karreġġjati tiegħu huma dominati minn kwiet assolut. Kien disinjat għal 30,000 karozza kuljum, imma qed jaqsmuh 10,000 biss. Forsi għax meta ġie inawgurat, diġà kien hemm mina fil-baħar qed isservi l-istess rotta!

Barra minn hekk, dak li jolqtok ukoll fiċ-Ċina moderna huwa l-ftit investiment li qed isir f’setturi fejn tassew huwa meħtieġ. M’hemmx dubju li ċ-Ċina teħtieġ aktar investiment fil-qasam tad-djar, pereżempju. F’Ċengdu, il-kapitali tal-provinċja fil-Punent Siċawn, in-nies fixxitwa jkollhom jilbsu kpiepel u kowtijiet ġewwa wkoll, għax filhousing estates tal-era Komunista m’hemmx central heating. Ma’ nżul ix-xemx fil-belt antika ta’ Shangai, immigranti ħaddiema jkollhom jaħslu wiċċhom b’viti filkantunieri barra t-triq, għax fil-kerrejji fejn joqogħdu m’hemmx sistema tal-ilma fil-kanen. Terz taċ-

ċittadini jgħixu f’housing estates ta’ kwalità baxxa, u ffullati.

Minflok ma jibnu djar li jtejbu lkundizzjonijiet tal-ħajja taċ-Ċiniżi fqar u tal-klassi medja, l-iżviluppaturi jippreferu jżidu appartamenti lussużi, jew lukandi ta’ ħames stilel jew sitta biex jiġbdu lill-vjaġġaturi sinjuruni, l-oligarki. Fuq kollox, f’dawn l-aħħar għaxar snin is-sitwazzjoni kompliet sejra lura: fissena 2000 16% tal-bini ta’ djar kien għal dawk bi dħul baxx. Fl-2012 dan niżel għal 5% biss. Iċ-Ċina teħtieġ aktar toroq fi bliet u rħula u biex tgħaqqadhom ma’ xulxin.

40% tal-irħula neqsin minn toroq diċenti u infrastruttura għattrasport. Imma l-mexxejja tal-Partit Komunista f’dawn l-aħħar snin iddedikaw ir-riżorsi għall-bini talikbar network fid-dinja ta’ ferroviji high-speed …minkejja li n-nolijiet huma tant għoljin li l-maġġoranza taċ-Ċiniżi ma jaffordjawhomx.

Użu ħażin ta’ riżorsi L-istess sitwazzjoni teżisti f’oqsma oħra, l-aktar dak tas-saħħa. Dan kollu jixhed allokazzjoni żbaljata ta’ riżorsi. Uffiċjali tal-gvern lokali jippreferu jikkummissjonaw proġetti ta’ kostruzzjoni li jolqtu lgħajn – ajruporti ġodda, aktar highways, skyscrapers, pjazez pubbliċi, grawnds sportivi – milli oħrajn urġenti li verament itejbu l-ħajja ta’ kuljum tal-poplu.

Raġuni għal dan hija li l-promoz-

Joe Calleja jocal@me.com

zjoni għal uffiċjali reġjonali tiddependi mill-produzzjoni, f’dan ilkaż fil-kostruzzjoni tul sena, u b’hekk m’hemmx inċentiv biex dawn jaħsbu fit-tul u japprovaw proġetti li l-profitt minnhom ma jkunx immedjat.

L-investiment mhux produttiv taċ-Ċina mhux xi ħaġa li tinkwieta biss minħabba l-ħela; dan iħeġġeġ ukoll ir-riskju ta’ kriżi finanzjarja.

Il-‘boom’ fil-kostruzzjoni xejn produttiv sar b’self enormi mill-banek, u dan issa jlaħħaq 200% tal-valur tal-ekonomija Ċiniża. Dan ifisser li żieda sinifikanti fin-nuqqas ta’ ħlas ta’ dan id-dejn tipperikola s-settur finanzjarju. Għalhekk fl-2012 ilGvern Ċiniż kien ġiegħel lill-banek iħallsu mal-kważi €1.4 triljun f’self li kien sar, u li kien wasal biex jintradd lura.

Il-‘boom’fis-self veru li għen liċĊina taffronta l-kriżi globali, però qed jikbru s-sinjali li l-uġigħ ġie

OPINJONI

Minflok ma jibnu djar li jtejbu l-kundizzjonijiet tal-ħajja taċ-Ċiniżi fqar u tal-klassi medja, l-iżviluppaturi jippreferu jżidu appartamenti lussużi, jew lukandi ta’ ħames stilel jew sitta biex jiġbdu lill-vjaġġaturi sinjuruni, l-oligarki

biss pospost, mhux evitat.

L-aktar ħaġa diffiċli biex jifhmu l-barranin dwar iċ-Ċina hija kemm il-Gvern xorta waħda għadu jiddomina dik li suppost hija ekonomija privata. L-istat xorta waħda għadu preżenti kullimkien, anki jekk dan il-fatt qed jippruvaw jaħbuh superfiċjalment.

Hekk imsejħa ‘intrapriżi statali’ huma l-ikbar protagonist fis-setturi bankarji, tat-telekomunikazzjoni, lenerġija u tal-kostruzzjoni. Millinqas 30% tal-ekonomija Ċiniża hija direttament jew indirettament f’idejn entitajiet kontrollati millGvern. Xi stimi kkalkulaw li ċċifra taqbeż anki l-50% skont rapport ta’ kummissjoni mwaqqfa mill-Kungress Amerikan.

Il-biċċa l-kbira tal-kumpaniji filBorża Ċiniża għadhom kontrollati mill-istat. Mill-ikbar 100 kumpaniji fil-pajjiż, erbgħa biss mhumiex tal-istat, u minħabba li l-kompetizzjoni barranija f’ħafna swieq hija projbita, ħafna minn dawn il-

kumpaniji monopolju.

fil-fatt

igawdu

Korruzzjoni rampanti Fl-2009 dawn imbagħad kienu ħadu 85% tas-self li taw il-banek kontrollati mill-istat. Dawn kienu ngħataw struzzjonijiet, jew aħjar ordnati, minn uffiċjali governattivi lokali biex jisilfu miljuni kbar lillkumpaniji kontrollati mill-Gvern u li l-uffiċjali għolja tagħhom ħafna drabi huma qraba tal-istess uffiċjali lokali tal-Gvern.

F’xenarju bħal dan, in-negozjanti privati żgħar m’għandhomx ċans jikkompetu. Ikollhom jissellfu mingħand individwi bla skrupli u bi mgħaxijiet mostrużi, jew inkella jxaħħmu, l-aktar pulizija u uffiċjali lokali korrotti.

Meta l-oligarki jxommu li lGvern se jaqbad magħhom, dawn jaħsbu li jdabbru rashom barra lpajjiż bi flushom b’kollox, f’xi pajjiż, li lest ibigħilhom iċ-ċittadinanza!

www.maltarightnow.com

AĦBARIJIET TA’ BARRA

Massakru fi skola IL-PAKISTAN

Militanti mit-Taliban talPakistan attakkaw skola mmexxija mill-armata f’Peshawar. Dan lattakk ħalla mill-inqas 135 persuna mejta u l-maġġoranza tagħhom kienu tfal.

Is-sitt aggressuri nqatlu iżda lforzi tas-sigurtà fittxew għal bombi li setgħu tħallew mill-militanti.

Għexieren ta’ persuni li rnexxielhom isalvaw minn dan ilmassakru ngħataw il-kura fi sptarijiet hekk kif ġenituri mwerwra staqsew għal aħbarijiet dwar uliedhom. Dan l-attakk kien laktar wieħed imdemmi li qatt sar mit-Taliban fil-Pakistan.

Il-militanti dehru li kellhom lintenzjoni li joqtlu ħafna studenti – aktar milli jeħduhom bħala ostaġġi, kif kien maħsub.

Eluf ta’ ċittadini Pakistani nqatlu fi vjolenza militanti f’dawn l-aħħar snin iżda l-attakk tal-bieraħ qajjem tħassib kbir.

Kelliem għat-Taliban qal li liskola kienet fil-mira tal-estremisti b’ritaljazzjoni għal ħidmiet li qed isiru mill-armata.

13

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

Mijiet ta’ ġellieda tat-Taliban huma maħsuba li nqatlu f’offensiva militari reċenti fit-Tramuntana ta’ Waziristan u fiz-zona ta’ Khyber li tinsab qrib.

Analisti dwar it-terroriżmu qalu li dan l-attakk brutali wasal għal punt kruċjali biex ibiddel il-politika tiegħu peress li l-Pakistan kien ilu akkużat mid-dinja talli tratta lit-terroristi bħala “alleati”.

Il-politiċi Pakistani li qed jitħabtu biex jagħrfu d-diversi wċuħ tat-terroriżmu, ġieli ħabbtu wiċċhom ma’ ostakli minħabba nnuqqas ta’ qbil u “simpatija kbira” għal militanti reliġjużi.

Dan hu probabbilment għaliex, meta l-Ġeneral tal-Armata Raheen Sharif nieda ħidma militari kmieni din is-sena, kontra gruppi militanti fil-pajjiż, irrispons politiku kien wieħed biered u b’nuqqas ta’ ħeġġa.

“Se naqbduhom, sew jekk ikunu Talibani tal-Pakistan, Talibani tal-Punġab, minn alQaeda jew aktar importanti lqafas Haqqani,” temm jgħid ilĠeneral Sharif.

L-assedju seta’ kien evitat L-AWSTRALJA

Il-Prim Ministru tal-Awstralja Tony Abbott staqsa għaliex irraġel armat li wettaq l-assedju f’kafetterija f’Sydney ma kienx fil-lista tal-aktar terroristi msemmija u mfittxija. Hu qal li lGvern għandu jistħarreġ għaliex Man Haron Monis kien ingħata llibertà proviżorja.

Sadattant, il-Prim Ministru Abbott sellem liż-żewġ ostaġġi li nqatlu – Tori Johnson, il-manager tal-kafetterija Lindt ta’ 34 sena, u Katrina Dawson, l-avukat u omm ta’ 38 sena – u fissirhom bħala “nies twajba”.

Iż-żewġ ostaġġi u l-aggressur inqatlu hekk kif commandos talpulizija daħlu fil-kafetterija f’Martin Place u temmew lassedju li dam 16-il siegħa.

Il-Pulizija issa qed tinvestiga lmottivi ta’ Monis – refuġjat Iranjan li kien magħruf bħala estremista u li kellu passat kriminali – u kif irnexxielu jikseb arma tan-nar.Intant, Sydney kien f’luttu kbir u ħafna Awstraljani, fosthom il-mexxejja tal-komunità Musulmana, poġġew bukketti ta’ fjuri qrib il-post fejn seħħ l-assedju.

Żdiedu l-attakki kontra l-ġurnalisti L-ISTATI UNITI

L-aġenzija ‘Ġurnalisti bla Fruntieri’ qalet li l-attakki fuq ilġurnalisti żdiedu u saru aktar ħorox filwaqt li l-ħtif ta’ dawn ilpersuni wkoll żdied.

Din l-informazzjoni ħarġet, hekk kif wara sena, il-vjolenza kontra l-media spikkat tant li nqatlu 66 reporter.

Il-qtugħ ir-ras tal-ġurnalisti James Foley u Steven Sotloff,

mill-estremisti Iżlamiċi tal-ISIS enfasizza l-periklu kbir li l-ġurnalisti qed jaffaċċjaw illum meta jirrappurtaw konflitti mdemmija.

B’kollox kien hemm 720 ġurnalist li nqatlu mill-2005 sal-lum.

L-aktar pajjiżi perikolużi għall-ġurnalisti huma s-Sirja, fejn mietu 15, segwita mill-Iran, l-Eritrea, il-Lvant tal-Ukrajna, lIraq u l-Libja.

IL-PAKISTAN: Student li ġie salvat minn forzi tas-sigurtà jitwaqqaf minn suldat wara massakru li twettaq minn militanti tat-Taliban fi skola militari, f’Peshawar (Ritratt: EPA)

www.maltarightnow.com

14

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

James Bond kien se ‘jinqatel’ mill-burokrazija L-ITALJA

IL-ĠORĠJA: Suldati mill-Ġorġja jidhru f’bażi militari f’Vaziani, ’il barra minn Tbilisi waqt ċerimonja ta’ tluq hekk kif ħallew il-pajjiż biex iservu fl-Afganistan (Ritratt: EPA)

Tista’ twaqqa’ ajruplan fuq l-Ingilterra b’mod aċċidentali IR-RUSSJA

L-aġir aggressiv mir-Russja flispazju tal-ajru Ingliż jista’ jwassal biex ajruplan tal-passiġġieri jitwaqqa’ b’mod aċċidentali. Michael Fallon, is-Segretarju Ingliż għadDifiża avża li l-President Vladimir Putin qed jilgħab “logħba provokattiva u perikoluża” billi jordna bombers biex itiru fuq l-ibħra territorjali tal-Ingilterra.

Fallon qal li l-aggressjoni lġdida ta’ Putin tista’ wkoll tibda gwerra ma’ forzi tan-NATO. F’messaġġ spirtu pront, Michael Fallon qal li r-Renju Unit “għan-

du jipprepara għal konsegwenzi agħar” hekk kif il-President Russu jkompli jagħmel ta’ rasu.

Is-Segretarju għad-Difiża Ingliż qal li l-aġir Russu poġġa lill-ekwipaġġi tal-Qawwa talAjru Ingliża “taħt pressjoni” u qed jirriskjaw inċident serju.

Hu akkuża lir-Russja talli qed tipprovoka u avża li kien hemm periklu li ajruplan militari Russu, li jittajjar b’mod sigriet, jista’ jaħbat f’ajruplan tal-passiġġieri li ma jindunax bil-preżenza tiegħu sakemm ikun tard wisq.

Tqabad mal-aktar imħuħ kriminali, iżda James Bond kważi kien se jingħeleb minn avversarju ferm diffiċli – ilburokrazija Taljana. Ħafna mixxeni għall-film il-ġdid ta’ James Bond – Spectre – se jkunu qed jinġibdu f’Ruma, b’ħames ġimgħat ta’ ffilmjar li mistenni jibda fi Frar.

Iżda l-aġent sigriet Ingliż, parti interpretata għar-raba’ darba mill-attur Daniel Craig, kien se jħabbat wiċċu mhux biss ma’ xi qafas terroristiku fittizju, iżda mal-burokrazija Taljana li ma tispiċċa qatt. Dan wara li lGvern Taljan ippropona liġi ġdida li permezz tagħha, l-armi

tan-nar kollha użati fuq is-sett iridu jkunu esposti għal verifika metikoluża u li tiswa l-flus, sabiex ikun aċċertat li dawn se jkunu qed jisparaw skrataċ imbjank u b’hekk ma kienu se jpoġġu lil ħadd f’riskju.

Il-liġi l-ġdida tista’ tolqot ilfilms kollha tal-azzjoni li jinġibdu fl-Italja, u l-produtturi talfilms ikunu mġegħlin iħallsu għat-testijiet li jsiru fuq kull arma tan-nar.

Madankollu, taħt pressjoni mill-industrija tal-films, ilGvern Taljan issa qabel li jipposponi l-implimentazzjoni tarregolamenti l-ġodda sa Diċembru tas-sena d-dieħla.

L-AFRIKA T’ISFEL: Żeffiena Żulu jippreparaw biex jiżfnu matul tifkira tal-gwerra tal-Boeri fis-sit fejn seħħet il-Battalja ta’ Blood River, qrib Dundee. It-tifkira hi parti minn jum nazzjonali ta’ rikonċiljazzjoni (Ritratt: EPA)

Problemi fil-manifattura IĊ-ĊINA

Skont studju li sar mill-privat, is-settur tal-manifattura fiċ-Ċina qed iħabbat wiċċu mal-problemi, tant li saru appelli biex dan ilqasam ikun stimulat iżjed.

L-indiċi tal-manifattura filpajjiż niżel għal 49.5 mill-aħħar qari li kien reġistrat f’Novembru u li kien 50. Indiċi ta’ ’l fuq minn 50 jindika espansjoni filwaqt li wieħed ’l isfel minn 50 punt jindika li hemm il-problemi.

Jidher li l-awtoritajiet Ċiniżi mistennija joħorġu qari uffiċjali dwar l-indiċi tal-manifattura għal Diċembru fil-bidu tas-sena lġdida. L-indiċi uffiċjali tal-istat għal Novembru kien ta’ 50.3.

Qu Hongbin, ekonomista prinċipali għaċ-Ċina fil-Bank HSBC, qal li “t-talba domestika ddgħajfet b’mod konsiderevoli u niżlet ’l isfel minn 50 għallewwel darba minn April ta’ din is-sena. L-indiċi tal-prezzijiet ukoll niżel ħafna. It-tnaqqis filmanifattura qed ikompli matul dan ix-xahar u qed juri li s-sena se tintemm b’mod negattiv.”

Fil-jiem li għaddew, il-Bank Ċentrali taċ-Ċina qal li t-tkabbir jista’ jbatti għal 7.1 fil-mija ssena d-dieħla minn madwar 7.4 fil-mija din is-sena. U dan minħabba tnaqqis fis-suq tal-proprjetà.

www.maltarightnow.com

15

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

L-INDJA: Membri mill-Forzi Armati tal-Indja jimmarċjaw wara li ħadu sehem fil-Vijay Diwas, jew aħjar, iċ-ċelebrazzjonijiet biex fakkru Jum il-Vitorja, fi New Delhi. Jum il-Vitorja jitfakkar kull sena biex tkun ikkommemorata r-rebħa li għamlet l-Indja fuq il-Pakistan fil-gwerra tal-1971 (Ritratt: EPA)

Jinqered qafas ta’ estremisti li rreklutaw terroristi nisa SPANJA

Seba’ persuni, x’aktarx estremisti Iżlamiċi, kienu arrestati fi Spanja u l-Marokk, f’rejds li saru kontra qafas li kien qed jirrekluta n-nisa biex jingħaqdu mal-ISIS fis-Sirja u fl-Iraq.

Erba’ persuni kienu arrestati f’rejds li saru fiz-zoni Spanjoli ta’

Ceuta u Melilla fit-Tramuntana tal-Afrika. Kien hemm arrest simili f’Barċellona. L-awtoritajiet filMarokk arrestaw tnejn oħra f’Castillejos, qrib Ceuta. Ingħad li dawn iz-zoni Spanjoli fl-Afrika ta’ Fuq kienu qed jattiraw numru ta’ ġiħadisti.

Ceuta u Melilla huma l-uniċi fruntieri Ewropej qrib l-Afrika filwaqt li joffru rotta ideali għal zoni fejn hemm il-konflitti vjolenti.

Dawn iż-żewġ zoni wkoll huma destinazzjonijiet popolari ħafna għal immigranti li jkunu jridu jsibu għajxien aħjar fl-Ewropa.

Għalkemm madwar 100 Iżlamiku telqu minn Spanja biex jingħaqdu mal-ISIS, kien stmat mill-awtoritajiet li xi 2,000 Marokkin ivvjaġġaw biex jiġġieldu fis-Sirja u fl-Iraq.

Sadattant, l-awtoritajiet Spanjoli qalu li, fost dawk li

kienu arrestati lbieraħ, kien hemm erba’ nisa u persuna minorenni.

Il-Ministeru tal-Intern Spanjol qal li kollha kienu akkużati li kienu parti minn qafas li rrekluta u bagħat nisa għand l-ISIS f’zoni mal-fruntieri tas-Sirja u tal-Iraq.

ngħatatx permess mill-Gvern u li kienet organizzata millpartit Musavat talOppożizzjoni. L-attività saret fl-istadium Mahsul qrib Baku.

Il-mexxej tal-partit Musavat, Isa Qambar, qal li jekk il-President Ilham Aliyev ma jeħlisx il-priġu-

nieri politiċi malajr, il-partit li jmexxi hu jispiċċa jsejjaħ bojkott internazzjonali talLogħob Olimpiku Ewropew li se jsir f ’Baku matul is-sajf li ġej.

Id-dimostranti talbu wkoll biex isiru minnufih elezzjonijiet ħielsa filwaqt li għajtu slogans għal-libertà.

Ifittex l-għajnuna L-Oppożizzjoni tappella biex min-NATO u mill-UE jinħelsu priġunieri politiċi L-UKRAJNA

Il-Prim Ministru tal-Ukrajna, Arsenij Yatseniuk, appella linNATO biex tistinka iżjed sabiex tgħin lill-militar tal-Ukrajna hekk kif il-pajjiż qed jitħabat biex itemm il-vjolenza minn separatisti favur l-unjoni mar-Russja.

Yatseniuk appella wkoll lillUnjoni Ewropea biex l-Ukrajna tingħata għajnuna finanzjarja urġenti.

Fi żjara li għamel fil-kwartieri tan-NATO fi Brussell, il-Prim Ministru tal-Ukrajna stqarr “kemm hu diffiċli li wieħed jiġġieled kontra stat nukleari armat sa snienu”.

Min-naħa l-oħra, Jens Stoltenberg, is-Segretarju Ġenerali tan-NATO, ma kkummentax dwar ir-rispons tan-NATO għat-talba li saret mill-Ukrajna.

L-AŻERBAJĠAN

F’dimostrazzjoni li saret f ’Baku, il-belt kapitali talAżerbajġan, attivisti talOppożizzjoni u s-sostenituri tagħhom appellaw lill-Gvern biex jeħles numru ta’ priġunieri politiċi u jtemm irripressjoni fil-pajjiż.

Madwar 1,500 persuna kienu preżenti għall-protesta li ma

www.maltarightnow.com

16

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

1 1) IL-FILIPPINI: Kattoliċi Filippini jattendu l-Misa de Gallo tradizzjonali quddiem knisja fil-belt ta’ Las Pinas, fin-Nofsinhar ta’ Manila 2) IL-VJETNAM: Figura dekorattiva ta’ snowman tidher għall-bejgħ fi triq f’Hanoi. Għalkemm il-Milied mhux vaganza uffiċjali fil-Vjetnam, uħud mid-drawwiet tal-pajjiż saru aktar popolari f’dawn l-aħħar snin 3) IŻRAEL: Mara Kristjana tixgħel xemgħa fl-Għar tal-Knisja tan-Natività, il-post aċċettat fejn seħħ it-twelid ta’ Ġesù Kristu, f’Betlem

4) IL-ĠERMANJA: Raġel iġorr siġra tal-Milied fuq spalltu f’foresta f’Salzgitter (Ritratti: EPA)

2

3

4

www.maltarightnow.com

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

AĦBARIJIET TA’ BARRA

17

1 1) IR-RENJU UNIT: Ċriev mexjin tul 10 Downing Street, ir-residenza uffiċjali tal-Prim Ministru Ingliż, għal festin tal-Milied b’risq il-karità f’Londra

2) IL-ĠERMANJA: Xbieha ta’ Santa Klaws minfuħa bl-arja, użata biex ikun reklamat il-bejgħ ta’ siġar tal-Milied, tidher fil-belt ta’ Dormagen 3) L-INDONESJA: Bejjiegħa tipprepara siġar tal-Milied għall-bejgħ f’suq f’Jakarta. Il-pajjiż qed iħejji għaċ-ċelebrazzjonijiet tal-Milied u tal-Ewwel tas-Sena

4) L-UKRAJNA: Ħaddiema jwaqqfu siġra tal-Milied f’Donetsk, fl-isfond ta’ taħditiet ġodda ta’ paċi li mistennija jsiru qabel jibda l-istaġun tal-vaganzi (Ritratti: EPA)

2

4

3

www.maltarightnow.com

18

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

MILIED

Is-46 edizzjoni tal-pageant f’San Lawrenz Kif ġara f’dawn l-aħħar 46 sena, nhar il-Ħadd li ġej 21 ta' Diċembru fis-6.30 p.m. ir-raħal ta' San Lawrenz f'Għawdex se jerġa' jinbidel f'Bibbja miftuħa biex jirrakkonta l-isbaħ storja li qatt inkitbet, l-istorja tasSalvazzjoni.

In-novità ta' dan il-pageant hi li kważi l-komunità kollha tarraħal tieħu sehem b'xi mod jew ieħor.

L-istennija u l-preparazzjoni għal dan l-avveniment tibda minn xhur qabel. L-Għaqda

Drammatika San Lawrenz li hija l-entità li tieħu ħsieb ittella' dan il-pageant tagħti attenzjoni partikulari li dan ikun wieħed li jwassal l-ispirtu veru talMilied, ’il bogħod mill-aspett spettakolari esaġerat u li jinħass fost dawk li jżuru dan il-pageant, l-aspett ta' komunità. Biex dan ikompli jinħass, f'dawn l-aħħar snin ħafna millpersonaġġi qed joħorġu middjar tar-residenti tar-raħal u lispettatur isir parti minn dan ilpageant.

€15,000 b’risq l-Istrina mill-Eurosport Waqt ir-raba' maratona ta' futbol b'risq l-Istrina msejħa Eurosport Football Nursery Fun Event, organizzata mill-Eurosport, inġabru €15,000. Matul l-attività nġabru €1,500 li żdiedu għal €15,000 b’donazzjoni mingħand ilEurosport, l-impjegati u msieħba oħrajn. Din is-sena, minbarra llogħob tal-futbol, kien hemm ukoll sessjonijiet ta’ basketball, volleyball, atletika, arti marzjali u zumba għat-tfal grazzi għal Wi Zumba.

“Ninsabu onorati li għar-raba’ sena konsekuttiva kellna ċ-ċans

norganizzaw avveniment ieħor ta’ suċċess. Nixtiequ nirringrazzjaw lil kull min ipparteċipa u għen biex nilħqu din is-somma sabiħa,” qalet Christina Peresso, id-Direttur Maniġerjali tal-Eurosport.

Din il-maratona tal-futbol kienet organizzata ma’ 16-il nursery lokali u għaqqdet madwar 300 tifel u tifla fl-ispirtu tal-isport.

In-nurseries li ħadu sehem kienu ta’ Ħ’Attard, Birkirkara, Floriana, Ħamrun Spartans, Lija/Iklin, Marsaskala, Melita, Mosta, Mqabba, Ħal Qormi, Qrendi,

Rabat Ajax, Sock Kids, Valletta, Żebbuġ u Żurrieq. Kull min ħa sehem ingħata ċertifikat mingħand il-President ta' Malta, MarieLouise Coleiro Preca u medalja bħala tifkira.

Dan l-avveniment kien organizzat nhar il-Ħadd 14 ta’ Diċembru fil-Kulleġġ ta’ San Alwiġi, talInfetti u ta' Santa Tereża, Birkirkara. Għal aktar ritratti u informazzjoni wieħed għandu jsegwi s-sit soċjali Facebook: (www.facebook.com/EurosportM alta).

www.maltarightnow.com

19

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

FINANZI

L-aktar ġimgħa negattiva fl-Ewropa fi tliet snin Bil-prezz taż-żejt jinżel għall-aktar livell baxx f’ħames snin, kumpaniji tal-enerġija fl-Ewropa niżlu għall-aktar livell baxx minn April 2009

Tnaqqis fil-prezzijiet taż-żejt u l-agħar instabbiltà fost lishma fil-Greċja mill-1987 wasslu biex ishma Ewropej ikollhom l-akbar tnaqqis fuq perjodu ta’ ġimgħa fi tliet snin.

Id-Dow Jones Industrial Average kellu l-agħar ġimgħa mill-2011 hekk kif l-ishma waqgħu madwar id-dinja wara li l-prezz taż-żejt mhux maħdum niżel taħt it-$58 il-barmil.

Stokks tas-swieq emerġenti kellhom l-akbar tnaqqis minn Ġunju 2013 fuq tnaqqis fost produtturi tal-komoditajiet. LMSCI Emerging Markets Index tilef 4.8 fil-mija matul il-

ġimgħa.

Fl-Ewropa, it-tnaqqis ta’ 2.6 fil-mija fuq l-iStoxx Europe 600 Index kien l-akbar fi kważi xahrejn u wassal biex ittnaqqis għal din il-ġimgħa jkun ta’ 5.8 fil-mija. Dan hu aktar mid-doppju tat-tnaqqis fuq perjodu ta’ ħamest ijiem fuq l-MSCI Asia Pacific Index u l-iStandard & Poor’s 500 Index.

Bil-prezz taż-żejt jinżel għall-aktar livell baxx f’ħames snin, kumpaniji tal-enerġija flEwropa niżlu għall-aktar livell baxx minn April 2009 u produtturi tal-komoditajiet kell-

hom l-agħar ġimgħa minn Mejju 2012. Fil-Greċja, lansjetà li l-votanti se jqaċċtu lill-mexxejja impenjati fuq lgħajnuna tal-pajjiż wasslet biex l-ASE Index jitlef 20 filmija u b’hekk sar is-suq talishma bl-aktar andament negattiv wara r-Russja.

Wara li ssaħħaħ bi 13 fil-mija mill-aktar livell baxx din issena għal kważi l-ogħla livell f’seba’ snin fil-5 ta’ Diċembru l-iStoxx 600 niżel għall-aktar livell baxx mid-29 ta’ Ottubru.

Issa l-kejl jinsab b’tisħiħ ta’ 0.7 fil-mija biss għall-2014.

L-OPEC qal li qed jara d-

domanda għaż-żejt mhux maħdum fl-2015 fl-aktar livell dgħajjef fi 12-il sena u lInternational Energy Agency baxxa d-domanda globali mistennija għar-raba’ darba f’ħames xhur. Dan wassal biex il-prezz taż-żejt jinżel aktar u stokks tal-enerġija fl-Ewropa tilfu 9.4 fil-mija matul din ilġimgħa.

L-MSCI Asia Pacific Index tilef 1.9 fil-mija din il-ġimgħa hekk kif il-prezzijiet taż-żejt niżlu taħt is-$60 il-barmil għall-ewwel darba minn Lulju 2009 fost spekulazzjoni li lakbar membri tal-OPEC se

jissieltu ma’ produtturi fl-Istati Unit għas-sehem fis-suq.

Dan ir-rapport inkiteb minn Valletta Fund Management Limited, kumpanija sussidjarja tal-BOV Group. L-uffiċċji talkumpanija jinsabu f ’TG Complex, Suite 2, Level 3, Brewery Str., l-Imrieħel BKR 3000.

Valletta Fund Management Limited hi liċenzjata mill-MFSA. Tista’ wkoll tikkuntattja lill-VFM permezz tal-email infovfm@bov.com, billi ċċempel Freephone 80072344 jew żur il-websajt www.vfm.com.mt.

www.maltarightnow.com

20

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

FEATURE

Festa ta’ ġenerożità b’risq id-Dar tal-Providenza

Nhar il-Ħamis l-1 ta' Jannar, fid-Dar tal-Providenza se tkun organizzata l-Festa ta' Ġenerożità u Open Day b'risq id-Dar tal-Providenza, li tilqa' persuni b'diżabbiltà.

Bħalissa fid-Dar talProvidenza hemm jgħixu aktar minn 100 persuna b'diżabbiltà li l-etajiet tagħhom ivarjaw bejn is-sentejn u iktar minn 80 sena.

Hu kkalkulat li d-Dar talProvidenza teħtieġ madwar €3.5 miljun kull sena biex tkun tista' tagħti l-aqwa sevizz lir-residenti.

50 sena mit-twaqqif tad-Dar tal-Providenza Id-Dar tal-Providenza s-sena d-dieħla se tiċċelebra l-50 sena mit-twaqqif tagħha u għalhekk se torganizza diversi attivitajiet matul is-sena kollha biex tfakkar din l-okkażjoni speċjali.

Bħalissa d-Dar tal-Providenza għandha madwar 200 impjegat u madwar 200 oħra li jagħmlu xogħol volontarju.

Proġetti għas-sena 2015 Waħda mill-miri tad-Dar talProvidenza għas-sena d-dieħla hi li tinbena pixxina terapewtika biex tintuża mir-residenti.

Matul is-sena d-dieħla se jitkompla wkoll il-proġett talbini tal-portiku quddiem il-kappella li kellu jitwaqqa' minħabba ħsarat strutturali u issa tlestiet l-ewwel fażi tiegħu. Proġett ieħor għas-sena d-dieħla hu li tinbena dar oħra fil-komunità għal persuni b'diżabbiltà u lħsieb hu li din tinbena f'ĦażŻabbar.

Bħalissa d-Dar tal-Providenza għandha wkoll Dar iż-Żerniq fis-Siġġiewi li fiha jgħixu ħames persuni bi bżonnijiet speċjali, Dar l-Akkwarell filQawa li fiha jgħixu tliet persuni bi bżonnijiet speċjali u Dar Pirotta f'Birkirkara li tilqa' seba' persuni b'diżabbiltà.

Il-Festa ta’ Ġenerożità Il-Festa ta' Ġenerożità se tkun tinkludi l-irkant ta' biċċiet talarti u affarijiet sportivi kif ukoll varjetà għall-familja kollha. Ħafna Maltin u Għawdxin flEwwel tas-Sena jżuru d-Dar talProvidenza biex jagħtu d-donazzjonijiet tagħhom u jaraw mill-qrib il-ħidma li ssir marresidenti.

Din il-festa tibda b'quddiesa filgħodu u tkompli matul il-ġurnata kollha b'ħafna attivitajiet għall-familja kollha. L-ogħla awtoritajiet tal-pajjiż iżuru dDar tal-Providenza fl-Ewwel tas-Sena biex jagħtu l-appoġġ tagħhom.

Dehra mill-ajru tal-kumpless tad-Dar tal-Providenza

Twaqqfet fl-1965 minn Monsinjur Mikiel Azzopardi Id-Dar tal-Providenza twaqqfet minn Monsinjur Mikiel Azzopardi fl-1965 bliskop li toffri dar b'ambjent ta' familja lil persuni b'diżabbiltà li għal xi raġuni ma jkunux jistgħu jibqgħu jgħixu mal-familja tagħhom. Minn dak iż-żmien, id-Dar tal-Providenza tat lappoġġ kollu tagħha biex ir-residenti jipparteċipaw u jgħixu ħajja ta' kwalità fil-komunità.

Uħud mir-residenti jqattgħu lġurnata tagħhom billi jattendu attivitajiet f'diversi ċentri ta' matul il-jum filwaqt li oħrajn għandhom impjieg fid-Dar talProvidenza stess jew f'xi post tax-xogħol ieħor.

Monsinjur Mikiel Azzopardi Monsinjur Mikiel Azzopardi twieled il-Belt Valletta fl-10 ta' Frar 1910, iben Toninu Azzopardi u Amalja, xebba Galea. Mikiel kien l-ewwel wild tal-koppja Azzopardi u kien ordnat saċerdot mill-Arċisqof ta' Malta, Emanuel Caruana filKatidral tal-Imdina fit-22 ta' Diċembru 1934. Wara t-Tieni Gwerra Dinjija, hu beda l-missjoni tiegħu billi waqqaf lAzzjoni Kattolika. Għall-ewwel hu ħadem bħala spettur madDipartiment tal-Edukazzjoni u kien responsabbli wkoll għaxxandir reliġjuż. Fl-aħħar snin ta'

ħajtu hu waqqaf id-Dar talProvidenza biex toffri servizzi residenzjali lil persuni b'diżabbiltà li għal xi raġuni ma setgħux jibqgħu jgħixu mal-familja tagħhom. Monsinjur Mikiel Azzopardi flimkien ma’ pijunieri oħra Maltin f'dan il-qasam ħadem bis-sħiħ biex jegħleb lostakli li kienu jeżistu fis-soċjetà Maltija dak iż-żmien biex jgħin lil persuni b'diżabbiltà jieħdu r-rispett u d-dinjità li jixirqilhom u li jkollhom l-istess opportunitajiet fis-soċjetà. Ħames residenzi fid-Dar tal-Providenza Illum id-Dar tal-Providenza hi ffurmata minn ħames residenzi li huma Villa Monsinjur Gonzi, Villa Papa Giovanni u Villa Papa Luciani. Barra minn hekk għandha wkoll Dar iż-Żerniq fis-Siġġiewi u Dar l-Akkwarell fil-Qawra li huma djar fil-komunità li fihom jgħixu persuni b'diżabbiltà li jgħixu ħajja indipendenti fil-komunità. IdDar tal-Providenza tipprovdi wkoll servizzi ta' respite fuq bażi regolari lil familji li jkollhom persuni b'diżabbiltà u b'hekk qed tagħti appoġġ lil dawn il-persuni b'diżabbiltà biex jibqgħu jgħixu mal-familja tagħhom.

Is-Sorijiet tal-Karità Komunità żgħira ta' Sorijiet ta' Santa Giovanna Antida Thouret magħrufa aktar bħala s-Sorijiet

tal-Karità ilha tgħix u tagħti sservizzi tagħha lid-Dar talProvidenza mit-twaqqif tagħha.

Affiljata ma’ Aġenzija Skoċċiża Għal dawn l-aħħar ftit snin idDar tal-Providenza affiljat ma’ Aġenzija Skoċċiża msejħa SPRED, Special Religious Development li toffri għażla ta' servizzi maħsuba biex jgħinu lil persuni b'diżabbiltajiet intellettwali jintegraw f'assembleji parrokkjali ta' talb permezz ta' proċess ta' edukazzjoni fil-fidi.

Tiddependi mill-providenza divina Id-Dar tal-Providenza, li hi mibnija fuq il-providenza divina, tiddependi b'mod qawwi mill-ġenerożità tal-benefatturi u d-donazzjonijiet tal-pubbliku biex tkun tista' tiffinanzja l-livell għoli ta' kura lir-residenti.

F'Ottubru 2008, Fr Martin Micallef inħatar it-tielet Direttur tad-Dar tal-Providenza u ħa post Monsinjur Lawrence Gatt li dam imexxi d-Dar tal-Providenza għal 21 sena sħaħ. L-ewwel Direttur kien Monsinjur Mikiel Azzopardi li kien ukoll il-fundatur tad-Dar tal-Providenza.

Il-viżjoni tad-Dar tal-Providenza Id-Dar tal-Providenza li tieħu isimha u l-grazzji divini millEvanġelu, hi primarjament organizzazzjoni residenzjali impen-

jata biex tinkoraġġixxi lil persuni b'diżabbiltà f'ambjent bħal dak ta' familja li jtejjeb u jsaħħaħ il-kapaċitajiet tagħhom biex huma jkunu jistgħu jipparteċipaw fis-soċjetà skont it-tagħlim tal-Evanġelju u tal-Knisja Kattolika.

Il-missjoni tad-Dar tal-Providenza Il-missjoni tad-Dar talProvidenza hi li tipprovdi servizzi personalizzati u residenzjali ta' respite lil persuni b'diżabbiltà b'rispett sħiħ lejn iddrittijiet u d-dinjità tagħhom.

Trid tippromwovi l-iżvilupp personali sħiħ u l-inklużjoni soċjali ta' dawk li jużaw is-servizzi tagħha kif ukoll l-awtonomija u l-motivazzjoni tagħhom. Id-Dar tal-Providenza trid tipprovdi opportunitajiet lil impjegati biex jiżviluppaw il-ħiliet tagħhom u b'hekk itejbu l-valur ta' ħidmiethom. Trid tipprovdi wkoll esperjenza sabiħa ta' volontarjat u tikkollabora ma’ organizzazzjonijiet oħra li huma attivi filqasam tad-diżabbiltà biex tħares id-drittijiet tal-persuni b'diżabbiltà u tal-familji tagħhom.

Il-valuri tad-Dar tal-Providenza Il-valuri tad-Dar talProvidenza għandhom l-għeruq tagħhom fit-tagħlim talEvanġelu u għalhekk temmen li l-ħajja umana hi sagra u għandha valur ugwali u bla kundizzjoniji-

www.maltarightnow.com

21

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

FEATURE

Is-sena d-dieħla d-Dar tal-Providenza tiċċelebra l-50 sena mit-twaqqif tagħha

Fit-12 ta’ Settembru 1965, waqt programm fuq ir-Rediffusion, Monsinjur Mikiel Azzopardi kien ħareġ bl-idea li jiftaħ l-ewwel dar residenzjali f'Malta għall-persuni b'diżabbiltà

et. Id-Dar tal-Providenza temmen fir-rispett sħiħ lejn kull persuna irrispettivament mis-saħħa u l-abbiltajiet tagħha. Id-Dar għandha fidi fil-providenza divina li tidher fil-ħidma tagħha li tiżgura li minkejja n-nuqqas ta' riżorsi, mhix se tabdika mixxogħol tagħha. Temmen ukoll li l-familja hi l-pedament tas-soċjetà u għalhekk tipprovdi appoġġ lill-familja biex il-persuni b'diżabbiltà jkunu jistgħu jibqgħu jgħixu fil-familja tagħhom jekk din tkun ix-xewqa tagħhom.

Id-Dar taħdem ukoll biex toħloq spirtu ta' komunità li jidher fl-impenn biex il-persuni b'diżabbiltà jkollhom aktar saħħa, biex iżżomm id-dritt tagħhom għall-privatezza, biex tippromwovi l-interdipendenza u biex tipprovdi l-appoġġ meħtieġ lil dawk li jużaw is-servizzi tagħha.

Il-ħolma ta’ Monsinjur Mikiel Azzopardi Monsinjur Mikiel Azzopardi, li kien Assistent Ġenerali

Ekkleżjastiku tal-Azzjoni Kattolika, kellu ħolma li kellha twassal biex ittejjeb il-kwalità tal-ħajja tal-persuni b'diżabbiltà li għal xi raġuni ma setgħux jibqgħu jgħixu mal-ġenituri tagħhom. Fit-12 ta' Settembru 1965, waqt programm fuq irRediffusion, kien ħareġ bl-idea li jiftaħ l-ewwel dar residenzjali f'Malta għall-persuni b'diżabbiltà. Mara żagħżugħa li kienet qed tisma' l-programm tant tqanqlet b'din l-idea li marret tfittex lil Monsinjur Mikiel Azzopardi u tatu ċekk ta' Lm100 li bil-flus tal-lum jiġu madwar €230. Hi kienet faddlet dawn il-flus biex tmur vaganza barra minn Malta.

Iffirmati l-atti dwar l-art u l-bini Fil-21 ta' Jannar 1967 kienu ffirmati formalment l-atti dwar lart u l-bini ta' dak li qabel kien il-Qrendi Royal Navy Rest Camp u għaddew f'idejn lAzzjoni Kattolika, fejn illum hemm il-bażi tad-Dar talProvidenza. Dan il-post illum jinsab fil-konfini tas-Siġġiewi.

Bis-saħħa ta' kontribuzzjoni ġeneruża tal-Arċisqof ta' Malta, Monsinjur Mikiel Gonzi, sar tibdil estensiv fil-bini li llum hu magħruf bħala Villa Monsinjur Gonzi biex ikun jista' jilqa' lewwel residenti. Fit-12 ta' Jannar 1968, xi sorijiet millKongregazzjoni tas-Sorijiet ta' Santa Giovanna Antida Thouret marru jgħixu fir-residenza u dawn kienu l-ewwel ħaddiema flimkien ma’ diversi voluntieri li bdew il-ħidma tagħhom mal-persuni b'diżabbiltà residenti fidDar tal-Providenza. Dawn issorijiet baqgħu jagħtu l-appoġġ tagħhom lid-Dar tal-Providenza sal-lum.

L-integrazzjoni fis-soċjetà Mill-bidu nett tad-Dar talProvidenza, waħda mill-klawsoli fir-regolamenti miktubin minn Monsinjur Mikiel Azzopardi fis-16 ta' Diċembru 1968 u li hi kruċjali fidDirettorat tad-Djar minn dejjem kienet l-integrazzjoni tal-persuni b'diżabbiltà fis-soċjetà. L-ewwel

tliet residenti fid-Dar talProvidenza waslu fil-11 ta' Frar 1968 u bdew jgħixu f'Villa Monsinjur Gonzi, li kienet modernizzata. Fis-sena 1999, dan ilpost kien twaqqa', inbena millġdid, u kien inawgurat fis-17 ta' Lulju 2001.

Tibda tinbena Villa Papa Giovanni Fl-1971 beda x-xogħol fuq ilbini tat-tieni residenza fid-Dar tal-Providenza maħsuba biex tilqa' 50 resident. Din id-dar li ssemmiet Villa Papa Giovanni kienet inawgurata fid-19 ta' Marzu 1974. Waqt li kien għaddej ix-xogħol tal-bini ta' Villa Papa Giovanni, kien miżjud sular f'Villa Monsinjur Gonzi.

Imut Monsinjur Mikiel Azzopardi Monsinjur Mikiel Azzopardi miet fit-13 ta' Mejju 1987. Waqt l-omelija fil-quddiesa tal-funeral tal-fundatur tad-Dar talProvidenza li saret filKonkatidral ta' San Ġwann filBelt, l-għada, l-Arċisqof ta'

Malta, Monsinjur Ġużeppi Mercieca qal, “Mur b'moħħok mistrieħ... ibqa' żgur Dun Mikiel, li l-inizjattivi kollha li bdejt inti se jitkomplew.” Kif jixraq, Monsinjur Mikiel Azzopardi jinsab midfun fidDar tal-Providenza. Wara lmewt tal-fundatur tad-Dar talProvidenza, Monsinjur Philip Calleja ħa f'idejh it-tmexxija tad-Dar tal-Providenza għal perjodu temporanju sakemm lArċisqof Ġużeppi Mercieca għażel lil Monsinjur Lawrence Gatt li nħatar it-tieni Direttur fl1 ta' Lulju 1987.

Inawgurata Villa Papa Luciani Fit-8 ta' Settembru 1987, kienet inawgurata Villa Papa Luciani li kienet iddisinjata biex fiha jgħixu persuni li jkunu semiindipendenti. Fil-11 ta' Frar 1997, erba' residenti tad-Dar talProvidenza marru jgħixu fir-residenza Żerniq fi Triq Monsinjur Mikiel Azzopardi, fis-Siġġiewi, biex jesperjenzaw il-ħajja f'ambjent ta' dar fil-komunità.

www.maltarightnow.com

22

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

06:02 07:55 08:00 09:00 09:02 10:00 10:02 11:00 11:03 11:55 12:00 12:15 14:30 15:00 15:02 16:00 16:02 17:00 17:55 18:00 19:20 20:00

TV/RADJU

Radio 101 breakfast club Obituaries/angelus Radio 101 breakfast club (cont) News update Magazine 101 News update Magazine 101 (cont) Editorjal Club 101 Obituaries/angelus News bulletin The big show Hitsteria News update Hitsteria (cont) News update Hitsteria (cont) Newsdesk Obituaries News bulletin Lura d-dar News update

Għat-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:05 - Austin & Ally 06:30 Binny and the Ghost 06:55 - The Suite Life of Zack & Cody 07:20 - Wizards of Waverly Place 07:45 - Hannah Montana 08:10 - That’s So Raven 08:35 - ’Twas the Night 10:15 Austin & Ally 10:40 - Jessie 11:05 I Didn’t Do It 11:30 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 11:55 - Liv & Maddie 12:20 - The Adventures of Disney Fairies 12:45 - Mickey Mouse 13:00 - Girl Meets World 13:20 That’s So Raven 13:45 - Liv & Maddie 14:10 - Austin & Ally 14:35 - Gravity Falls 15:00 - Sky High 16:35 - Wolfblood 17:00 - Gravity Falls 17:30 - Liv & Maddie 17:55 Austin & Ally 18:20 - Hannah Montana 18:45 - The Suite Life of Zack & Cody 19:10 - Hannah Montana 19:35 - That’s So Raven 20:00 - The Suite Life on Deck 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Shake It Up! 21:10 – Wolfblood 21:35 - Wolfblood 22:00 – Violetta 22:45 - The Hive 22:50 - Art Attack 23:15 - Art Attack 23:40 - Jungle Junction 23:50 - Jungle Junction Nickelodeon 06:15 - The Penguins of Madagascar 06:40 - SpongeBob SquarePants 07:05 - SpongeBob SquarePants 07:30 - The Fairly OddParents 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Dora the Explorer 08:45 – Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11:40 - Totally Spies! 12:05 Totally Spies! 12:30 iCarly 12:55 Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 – iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 T.U.F.F. Puppy 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 – Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 –

iCarly 23:50 - Victorious

Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney and Friends 06:45 Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 - Rubbadubbers 07:15 - Gombby’s Green Island 07:30 Fluffy Gardens 07:40 – Noksu 07:45 - Jarmies 08:00 – Kipper 08:10 – Shapes 08:20 - What’s The Big Idea?

08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 Gazoon 08:35 - Snapatoonies 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Hip Hip Hurray 09:55 - Benjamin’s Farm 10:00 - See the Sea 10:05 Igloo-Gloo 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 Tiny Planets 11:20 - Woody Buddies 11:25 - Woody Buddies 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 – Noksu 12:25 Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea?

12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 Hip Hip Hurray 13:05 - Heroes of the City 13:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:45 - Gombby’s Green Island 14:00 - Woody Buddies 14:05 - Woody Buddies 14:10 Snapatoonies 14:35 - My Animal Family 14:50 – Gazoon 14:55 - See the Sea 15:00 - Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 – Jarmies 15:30 Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 – Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Gombby’s Green Island 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Monkey See, Monkey Do 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Heroes of the City 18:10 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:35 Hip Hip Hurray 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - What’s The Big Idea? 19:00 - My Animal Family 19:15 - Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney and Friends 20:10 -Woody Buddies 20:15 - Woody Buddies 20:20 - Gombby’s Green Island 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Hip Hip Hurray 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 – Pingu 22:00 - Bob the Builder

Distinti – NET Television

Dam madwar 15-il sena bħala Education Officer tad-Drama Unit. Il-motto tiegħu huwa - ‘The time to be happy is now.’ Fost l-iktar ħidmiet ta’ direzzjoni li ppreżentaw sfida, isemmi ‘Il-Madonna taċ-Ċoqqa’.

Għalih, it-teatru hu l-aktar forma ħajja ta’ arti. John Suda waqt DISTINTI ta' din il-ġimgħa.

TVM 07:00 - News 08:30 – Times talk 09:30 – L-irkant 10:30 – Għawdex illum 11:00 – Gadgets 11:30 -Teleshopping 12:00 - News 12:10 - TVPM 15:00 – Aħbarijiet 15:05 – Ħbieb u għedewwa 15:45 – Teleshopping 16:15 – Sandokan 16:45 – Ace Lightning 17:15 – Shoe Box 17:45 – Pap paq on test 18:00 - News 18:15 – Teleshopping 18:45 – Realtà 19:45 – Super 5 20:00 - News 20:45 – Merlin 21:35 – Mrs Brown’s Boys 22:10 - Aħbarijiet 22:15 – Mixage 23:00 – Aħbarijiet 23:20 – Ħbieb u għedewwa.

– A conti fatti 12:00 – La prova del cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 - Tg1 Economia 14:05 - Dolci dopo il tiggi 14:40 – Torto o ragione? Il verdetto finale 16:00 – La vita in diretta 16:30 – Telegiornale 18:50 L'eredita 20:00 - Telegiornale 20:30 – Affari tuo 21:10 – Carosello Reloaded 21:15 – Il ritorno di Ulisse 23:50 – Porta a porta 01:15 – Tg1 01:35 – Sottovoce 02:05 – Il futurismo in Sicilia 02:35 – Senze rete.

One 06:30 - One news 07:00 – One breakfast 09:00 – Siegħa żmien 10:00 – Telebejgħ 11:00 Aroma Mattina 12:30 - One news 12:40 - Kalamita 16:15 – Sal-gister 16:55 Telebejgħ 17:30 - One news 17:40 – Telebejgħ 18:00 - Better living 19:00 Samsara 19:05 – Snajja' Maltin 19:30 One news 20:20 – Talk to me 22:50 – On D road 23:30 - One news.

Raitre 06:00 – Rai news 08:00 – Agorà 10:00 – Mi manda raitre 11:00 - Elisir 12:00 TG3 12:25 – TG3 fuori tg 12:45 – Pane quotidiano 13:10 – Rai cultura 14:00 – Tg Regione 15:05 – TGR piazza affari 15:10 – Terra nostra 15:55 – Aspettando geo 16:40 – Geo 19:00 - TG3 20:00 – Blob 20:15 – Tre mogli per un papà 20:35 – Un posto al sole 21:05 – Chi l'ha visto? 00:10 - Tg Regione 01:05 – Rai Parlamento 01:15 – Rai Cultura 02:15 – Furoi orario.

TVM 2 07:00 – News Loop 08:30 – TVAM 10:00 – The unknown universe 11:00 – Animal Diaries 12:00 – Kurrenti 13:00 – Times talk 14:00 – The unknown universe 15:00 – It-triq /twelid 15:10 - TVPM 18:00 - Gadgets 18:30 – 3 Pointer 19:00 – Valletta 19:30 – The unknown universe 20:30 - News for the hearing impaired 20:45 – Classics under the stars 22:15 – 40 sena Repubblika 23:00 - Sports news 23:15 - Financial news 23:20 – News in English

Raidue 07:05 – Army wives 08:30 – Il tocco di un angelo 10:00 - TG2 Insieme 11:00 – I fati vostri 13:00 - TG2 giorno 13:30 – Costume e socjetà 13:50 - TG Medicina 33 14:00 – Detto fatto 16:15 – Castle (TF) 17:00 – Supermax TV 17:45 – TG Rai Parlamento 18:00 - TG Sport 18:20 – TG2 Notizie 18:50 NCIS Loc Angeles (TF) 19:40 – NCIS Unita anticrimine (TF) 20:30 - TG2 21:00 – Impazienti 21:10 – Il piu grande pasticcere 23:15 - TG 2 Notizie 23:30 – Sex and the city. Film 2008 01:45 – 2Next economia e futuro 02:45 – La piovra 5 fiction.

Raiuno 06:45 - Unomattina (Jinkludi t-TG1 u rrapport tat-temp) 10:00 – Storie vere 11:10

Canale 5

06:00 - Traffico / Borse e monete 07:55 - Meteo.It / T:5 08:45 – Un ciclone in famiglia 11:00 - Forum 13:00 - TG5 / Meteo.It 13:40 - Beautiful 14:45 – Temptation island 16:00 – Il Segreto 17:00 – Un magico natale. Film 2011 18:45 – Avanti un altro 20:00 - TG5 / Meteo.it 20:40 – Striscia la notizia – La voce dell'indecenza 21:10 – Tutta colpa di Freud. Film 2013 23:00 – What if God were the sun? L'ultimo compleanno. Film 2007 00:05 – TG5 notte 01:10 – Strisca la notizia 01:45 – Ma il portiere non c'e mai?

Rete 4 06:50 - Zorro 07:10 - Hunter 08:05 – Cuore ribelle 2 09:30 – Carabinieri 7 10:45 - Ricette all'italiana 11:30 - TG4 / Meteo.It 12:00 – Un detective in corsia 13:00 - La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 Hamburg distretto 21 16:35 – Obiettivo brass. Film 1978 18:55 - Tg4 19:35 - Il segreto 20:05 – Centrovetrine 20:30 – Tempesta d’amore 21:15 – Quatro grado speciale 00:55 – Un giorno di ordinaria follia. Film 1993 03:05 – Poliziotti.

Film 1994 Italia 1 06:30 – I maghi di waverly 06:50 – Tutto in famiglia 07:15 – Mike & Molly 08:10 – Psych (tf) 10:05 – The closer 12:25 - Studio aperto / Meteo.It 13:00 Sport mediaset 14:05- I simpson 14:35 Futurama 15:00 – Big bang theory 15:50 – Mom 16:45 – White collar 18:30 – Studio aperto/Meteo.It 19:20 – CSI: NY 21:10 – Segnali dal futuro Film 2009 23:25 – Amore puro – Alessandra Amoroso (musicale) 01:10 – Sport Mediaset 01:35 – Studio aperto 01:50 – Trasformat 03:40 – In ascolto – The Listening. Film 2006

www.maltarightnow.com

23

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

TV/RADJU

Melita More 08:30 - Rude Tube 09:00 - Grey's Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Chicago Fire 12:00 - The Mentalist 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Rude Tube 14:15 Grey's Anatomy 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Person Of Interest 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Person Of Interest 19:45 - The Mentalist 20:30 - Devious Maids 21:15 - 2 Broke Girls 21:45 Psych 22:30 - Mike & Molly 23:00 VEEP 23:30 - So You Think You Can Dance 00:30 - Dallas 01:15 - Rude Tube 01:45 - SMASH

Go Stars 07:45 - The King and I 10:00 - Out of Time 11:45 - Black Nativity 13:20 Charlie Bartlett 15:00 – R.I.P.D 16:35 The Wolverine 18:40 - Broken City 20:30 - Mrs Brown’s Boys 21:00 - The Hangover Part III 22:40 - Ghost Team One 00:05 Charlie Bartlett 01:40 - The King and I 03:55 - The Hangover Part III 05:35 - Mrs Brown’s Boys 06:05 Black Nativity 07:40 - CLOSE

Mediaset Italia 07:20 – Movie 08:50 – Sarabanda 09:35 - Pomeriggio cinque 11:01 Centovetrine 11:25 - Mattino cinque 13:05 - Uomini e donne 14:10 - Vivere IV 14:35 - Avanti un altro! 15:25 – Sarabanda 16:15 - Due Per Tre I 16:40 - Forum 18:05 - Centovetrine 18:30 - A cuccia di cuori 19:00 – TG5 19:35 - Sai cosa mangi? 19:45 – Carabinieri 20:30 Mattino cinque 22:10 - Uomini e donne 23:15 - Avanti un altro!

BBC Entertainment 06:00 - Me Too! 06:20 - 3rd & Bird 06:30 - Bobinogs 06:40 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:00 - Charlie and Lola 07:15 - Me Too! 07:30 - 3rd & Bird 07:40 - Bobinogs 07:50 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 08:15 - The Weakest Link 09:00 - Last of the Summer Wine 09:30 - Keeping Up

Appearances 10:00 - EastEnders 10:30 - Doctors 11:00 - Little Dorrit 11:50 Lorna Doone 12:40 - Last of the Summer Wine 13:10 - Keeping Up Appearances 13:40 - Getting On 14:10 - EastEnders 14:40 – Doctors 15:10 Little Dorrit 16:05 - Lorna Doone 16:55 - Last of the Summer Wine 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 – Doctors 19:10 - Little Dorrit 20:00 Rev. 20:30 - The Omid Djalili Show 21:00 - The Town 21:50 - Luther 22:40 - Absolutely Fabulous 23:10 - Mad Dogs 23:55 - Bedlam TCM 06:55 - Singin’ in the Rain 08:40 San Antonio 10:30 - The Searchers 12:25 - Pat and Mike 14:00 - Little Women 16:00 - Presenting Lily Mars 17:45 - Some Came Running 20:00 Alice Doesn’t Live Here Anymore 21:55 - The Wreck of the Mary Deare 23:40 - Alice Doesn’t Live Here Anymore

MGM Channel 08:35 - The Happy Ending 10:30 Molly 12:00 - Hawaii 14:40 - Game of Arms 15:40 - Impromptu 17:25 Lonely Hearts 19:00 – Sirens 20:40 - A Small Circle of Friends 22:30 - Scandal Diva Universal 06:00 - Agatha Christie’s Poirot 06:55 - Law & Order 07:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:33 - Fede Cieca 09:50 - JAG 10:50 - Agatha Christie’s Poirot 11:50 - Agatha Christie’s Poirot 13:35 - Great Women 13:50 – JAG 14:50 - Quincy, M.E. 15:50 - Agatha Christie’s Poirot 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:42 - Great Women 18:50 - Quincy, M.E. 19:50 - Agatha Christie’s Poirot 20:50 - Great Women 21:00 - Downton Abbey 22:55 - Great Women 23:05 - Agatha Christie’s Poirot

Discovery Channel 06:00 - How It’s Made: Bottle Tops; Chocolate; Pills; Pasta 06:25 - Auction

Kings: Pick-Off Special 06:50 Salvage Hunters 07:15 - Mega Builders: Quake-Proofing an Icon 08:10 - Born Survivor: Bear Grylls: Sumatra, Ring of Fire 09:05 - Flying Wild Alaska: Prop, Drop & Ball 09:55 - Gold Divers: Nice Guys Finish Last 10:50 - Dual Survival: Misty Mountain Drop 11:40 - Wheeler Dealers: BMW Isetta Bubble 12:35 - Fast N’ Loud: Fast & Furious Fairmont 13:30 - Bike Battles: Tarheel State 14:25 Moonshiners: Tickle Goes Rogue 15:20 - Moonshiners: Troubled Waters 16:15 - Moonshiners: Adios, Mr. Still 17:10 - The Liquidator: Belly Up 17:40 - Storage Hunters: Score of the Century 18:05 - Auction Hunters: Hidden Hot Wheels 18:35 - Auction Kings: Star Wars Stormtrooper; Mustang Motorcycle 19:00 - How It’s Made: Solid State Drives; Eye Shadow; Limousines; Dead Blow Hammers 19:30 - How Do They Do It?: Bomb Squad; Cider; Husqvarna 20:00 - Game of Stones: Himalayan Motherlode 21:00 - Jungle Gold: Family Emergency 22:00 - Gold Divers: Under the Ice: Dozers and Dragons 23:00 Railroad Alaska: The Beast Discovery World 06:00 - Lake Escapes 06:25 - World’s Toughest Expeditions with James Cracknell 07:15 - GT Racer 08:05 – Trashopolis 08:55 - Don’t Drive Here 09:45 - Doomsday: World War 1 10:35 - I’m Alive 11:25 - How We Invented the World 12:15 - World’s Toughest Expeditions with James Cracknell 13:05 - GT Racer 13:55 - Against the Odds 14:45 - What the Ancients Knew 15:35 - Doomsday: World War 1 16:25 - I’m Alive 17:20 - Mystery Cars 17:45 Mystery Cars 18:15 - How We Invented the World 19:10 - World’s Toughest Expeditions with James Cracknell 20:05 - GT Racer 21:00 - Mystery Cars 21:25 - Mystery Cars 21:55 - Final 24 22:50 Great Crimes and Trials 23:15 - Great Crimes and Trials 23:45 - GT Racer

07:00 08:30 09:00 09:30 12:00 12:45 14:00 14:05 15:45 16:00 16:05 16:45 18:00 18:05 18:30 19:00 19:30 19:50 20:40 21:40 21:45 22:15 23:00

Sport fuq il-Cable

Fox Sports Europe 06:00 - NASCAR Race Hub 07:00 - Bass Fishing 08:00 - Bass Fishing 09:00 - Bass Fishing 10:00 - Major League Baseball 12:30 MLB Whiparound 13:30 - NASCAR Race Hub 14:30 - Major League Baseball 17:00 - MLB Whiparound 18:00 - NASCAR Race Hub 19:00 World Championship Ping Pong 20:00 - World Championship Ping Pong 21:00 - World Championship Ping Pong 22:00 - MLB Whiparound 23:00 - NASCAR Race Hub

Big Time, NET Television

Illum waqt Big Time ssir diskussjoni dwar il-festi tal-Milied. Mistieden fil-programm Ludwig Galea li miegħu nitkellmu dwaru kif ukoll dwar dan iż-żmien sabiħ.

News feed (r) Klinika (r) Telebejgħ Eli & I Telebejgħ Xift NET News Xift Telebejgħ NET News Big Time Malta Llejla NET News Malta Llejla Klinika News feed NET News News feed Iswed fuq l-Abjad NET News Distinti Style Watch NET News

GO sports 1 07:00 - Barclays Premier League Week 18 - Sunderland v West Ham Utd 09:00 - ATP Masters 1000 2014 Season in Review 10:00 Ligue 1 - Round 18 - Nantes v Girondins de Bordeaux 12:00 European Rugby Champions Cup Round 4 - Leinster v Castres Olympique 14:00 - Premier League Monday Review - Week 18 15:00 - Ligue 1 - Round 18 - EA Guingamp v Paris Saint-Germain 17:00 - Barclays Premier League Week 18 - Swansea City v Tottenham H 19:00 - Trans World Sport /1442 20:00 - Premier League World/18 20:30 - FIA Formula E Punta de Este - Round 3 – Race 22:30 - Vincennes Horseracing 01:00 - PGA European Tour - Alfred Dunhill Championship - Day 3 05:00 - Serie A - Round 15 - Milan v Napoli GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:30 - PGA European Tour - Alfred

Dunhill Championship - Day 3 13:30 - FIFA Futbol Mundial /500 14:00 - Serie A - Round 15 - Empoli v Torino 16:00 - Ligue 1 -Round 18 – Highlights 17:00 - Barclays Premier League - Week 18 - Arsenal v Newcastle Utd 19:00 - Ligue 1 - Round 18 - AS Monaco v Olympique de Marseille 21:00 Serie A - Round 15 - Chievo Verona v Inter 23:00 - Premier League World/18 23:30 - European Rugby Champions Cup - Round 4 Clermont Auvergne v Munster 01:30 - Barclays Premier League Week 18 - Manchester Utd v Liverpool 03:30 - Netbusters Week 18 04:00 - Serie A - Round 15 - Lazio v Atalanta 06:00 Trans World Sport /1442 GO sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - PGA European Tour - Alfred Dunhill Championship - Day 3 15:30 - FIFA Futbol Mundial #500 16:00 - Serie A - Round 15 - Empoli v Torino 18:00 - Ligue 1 -Round 18 – Highlights 19:00 - Barclays Premier League - Week 18 - Arsenal v Newcastle Utd 21:00 - Ligue 1 - Round 18 - AS Monaco v Olympique de Marseille 23:00 Serie A - Round 15 - Chievo Verona v Inter 01:00 - Premier League World/18 01:30 - European Rugby Champions Cup - Round 4 Clermont Auvergne v Munster 03:30 - Barclays Premier League Week 18 - Manchester Utd v Liverpool 05:30 - Netbusters Week 18 06:00 - Serie A - Round 15 - Lazio v Atalanta

www.maltarightnow.com

24

TAĦBIL IL-MOĦĦ U TAGĦRIF

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

TISLIBA

Rapport tat-temp

UV INDEX

2

IT-TEMP Imsaħħab b'ħalbiet tax-xita li jistgħu jkunu bir-ragħad, bis-silġ, u b'riħ moderat għal ftit qawwi mil-Lbiċ li jdur mill-Punent il-Lbiċ VIŻIBBILTÀ Tajba minbarra fil-ħalbiet tax-xita IR-RIĦ Moderat għal ftit qawwi mil-Lbiċ, li jdur mill-Punent il-Lbiċ għal xi ħin BAĦAR Qawwi li jsir moderat għal qawwi IMBATT Baxx għal moderat min-Nofsinhar ixXlokk li jsir baxx TEMPERATURA L-ogħla 18˚C XITA Mill-1 ta’ Settembru 222.1mm IX-XEMX titla’ fis-07.05 u tinżel fil-16.49

Il-ħamest ijiem li ġejjin

L-ERBGĦA L-ogħla 18˚C L-inqas 13˚C

2

UV

IL-ĦAMIS L-ogħla 18˚C L-inqas 13˚C

2

UV

IL-ĠIMGĦA L-ogħla 19˚C L-inqas 13˚C

2

UV

IS-SIBT L-ogħla 19˚C L-inqas 13˚C

2

UV

Temperaturi fi bliet barranin

Mimdudin:5. Bozza bil-batteriji f’kaxxa (5) 6. Ma jagħtix lura dak li silfuh (5) 7. Frotta tal-baħar li taqbad il-ħmara? (5) 10. u 11. Bla ordni (10) 11. Ara 10 12. Pa/i (5) 14. Issepara minn ma’ xulxin (5) 16. Għamilt ta’ taħt fuq (5) 17. Bħal kif kien isir dari (5) 18. Din u ħajta biex tħit (5)

Weqfin:1. Kunjom viċin Ħal Lija (6) 2. Siefer bil-vapur (6) 3. Separat, divorzjat (6) 4. Ħabta (6) 8. Titfa’ ftit ieħor ma’ dak li diġà hemm (5) 9. Tinxteħet il-baħar għal min irid isorfi (5) 12. Ċaqliqat bil-herra (6) 13. Elf għal elf darba (6) 14. Dħuli (6) 15. Qarras is-snien (6)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-bieraħ

Mimdudin:- 5. Evita; 6. Sorra; 7. Dritt; 10. Ħareġ; 11. Nutar; 12. Tmidd; 14. Saħan; 16. Swaba’; 17. Xarba; 18. Anima.

Weqfin:- 1. Serraħ; 2. Ħarreġ; 3. Bsaten; 4. Dawwar; 8. Ardit; 9. Staħa; 12. Tbaxxa; 13. Dawwal; 14. Sebbaħ; 15. Niflaħ.

Sudoku

Qiegħed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru lkbir. Kull numru għandu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru żgħir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Soluzzjoni Sudoku

IL-ĦADD L-ogħla 18˚C L-inqas 14˚C

2

UV

It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar ħin ta’ Malta) lbieraħ kienet: Malta 18˚C xemxi, Alġeri 12˚C imsaħħab, Amsterdam 7˚C xita, Ateni 15˚C imsaħħab, Liżbona 15˚C imsaħħab, Berlin 5˚ imsaħħab, Brussell 7˚C imsaħħab, il-Kajr 21˚C xemxi, Dublin 6˚C imsaħħab, Kopenħagen 5˚C imsaħħab, Frankfurt 7˚C imsaħħab, Milan 9˚C imsaħħab, Istanbul 11˚C ftit imsaħħab, Londra 6˚C ftit imsaħħab, Madrid 11˚C xemxi, Moska 2˚C xita, Pariġi 9˚C ftit imsaħħab, Barċellona 12˚C imsaħħab, Ruma 12˚C imsaħħab, Tel Aviv 21˚C ftit imsaħħab, Tripli NA, Tuneż 17˚C ftit imsaħħab, Vjenna 1˚C imċajpar, Zurich 8˚C imsaħħab, Munich 4˚C imsaħħab, St. Petersburg 3˚C imsaħħab

Tagħrif

Kanzunetta Milied 2014

Id-Dipartiment tal-Malti tadDirettorat tal-Edukazzjoni u lKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti għadhom kemm tellgħu fis-siti tagħhom il-kanzunetta tal-Milied 2014. Din tinsab ukoll fl-istazzjon tal-YouTube "Ilsien Pajjiżi". Il-kanzunetta hija "Frans tal-Posta", miktuba mill-awtur Trevor Żahra u mmużikata minn Sammy Galea.

Din qiegħda f'għamla ta' filmat bit-tpinġijiet ta' Trevor Żahra stess biex tkun tista' titgawda b'mod sabiħ mit-tfal u l-kbar.

Fil-filmat hemm ukoll iżżigarella bil-kliem għaddej ħalli t-tfal ikunu jistgħu jkantaw magħha. Tistgħu tarawha u tisimgħuha minn hawnhekk: https://www.youtube.com/watch ?v=fnluvimBsZU&list=PLnK_ QJsWjl_RpdJVSWWMFFcmKi eVrLty2 Kunċert tal-Milied L-Aid to the Chruch in Need (Malta), li taħdem favur ilKristjani ppersegwitati u oppressi se ttella' kunċert filKonkatidral ta' San Ġwann, ilBelt taħt id-direzzjoni talProfessur Dr. Dion Buhagiar, Maestro di Cappella. Il-kunċert se jsir nhar il-Ġimgħa 19 ta'

Diċembru 2014 fis-7.30 p.m.

Kulħadd mistieden u d-dħul huwa b'xejn, iżda kull donazzjoni tiġi apprezzata.

Konferenza Se ssir konferenza 'Ġorġ Fenech - L-Artist tad-Dawl u Kulur' nhar l-20 ta' Diċembru, fl-10.30 a.m. fil-Ħaġar (Pjazza San Ġorġ, il-Belt Victoria). Lopra ta' dan il-pittur kellha influwenza importanti fuq l-arti Maltija tas-seklu 20. Se jitkellmu Joe Camilleri u Lino Borg.

Il-pubbliku ġenerali hu mistieden jattendi.

Presepju għall-wiri Se jkun għall-wiri presepju kbir maħdum mill-jablo u lġibs, bil-pasturi magħmulin fuq stil bibliku u bit-terrakotta. Ilpresepju fih effetti ta' dawl u ta' ilma. Il-wirja se tkun miftuħa għall-pubbliku f'134, Garage Redentur, Triq Ġilormu Cassar, il-Mosta, mit-13 ta' Diċembru 2014 sat-4 ta' Jannar 2015. Ilħinijiet huma: ġranet tax-xogħol bejn il-5.30 p.m. u t-8.30 p.m., is-Sibtijiet mill-10.30 a.m. sa 12 p.m. u mill-5.30 p.m. sat-8.30 p.m. Fil-Ħdud u l-festi mill10.30 a.m. sa 12 p.m. u mit-3.30 p.m. sat-8.30 p.m.

www.maltarightnow.com

26

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

KLASSIFIKATI

PROPRJETÀ GĦALL-BEJGĦ Il-Ħamrun GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bitħa, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. Ċemplu 77200983.

Paola MAISONETTE arjuż ħafna f’area kwieta b’żewġ kmamar tas-sodda, salott, kċina, kamra tal-banju u bitħa. Ċemplu 99428000.

NIKRI Boathouse FIL-Bajja tal-Ġnejna għal perjodu ta’ 4 snin. Ċemplu lil Alex fuq 77016655.

AVVIŻI

midifiers, eċċ. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-irħas prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts għal kull tip ta’ appliances. Ċemplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570.

Servizz fil-pront.

Xogħlijiet GĦAL kull xogħol ta’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini, ftuħ ta’ ħitan bi travi talħadid, ftuħ ta’ bibien, twieqi, ħnejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos, xorok, nirranġaw, induru fejn ikun hemm ħsara fis-soqfa, gallarijiet, travi u xibka b’materjal apposta, qlugħ ta’ madum, kmamar tal-banju, tibjid, kisi, żebgħa, tikħil. Xogħol b’esperjenza kbira u xogħol fil-pront. Ċemplu 99602436.

JINĦTIEĠU

Raġel TA’ 55 sena, separat, jixtieq jiltaqa’ ma’ mara minn 45 sena ’l fuq, bi skop tajjeb. Ikteb PO Box 290 Media.Link Communications, Triq Herbert Ganado. Tal-Pietà.

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehu-

Housekeeper GĦAL xogħol f’Għawdex.

Ibgħat CV lil gaetanobonnici@outlook.com Persuna BIEX tagħmel xogħol ta’ manutenzjoni part-time. Ibgħat CV lil gaetanobonnici@outlook.com

www.maltarightnow.com

27

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

SPORT

L-Ungeriża Fridrich tħarreġ lin-nazzjonal dwar refereeing JUDO

Il-kalendarju internazzjonali tal-Federazzjoni Maltija talJudo ntemm fi tmiem il-ġimgħa b’aġġornament tar-refereeing minn referee internazzjonali, Dr Katalin Fridrich.

Dr Fridrich hi eks membru tat-Tim Nazzjonali Ungeriż, u issa waħda mill-aqwa 50 referee tal-Federazzjoni Internazzjonali tal-Judo.

Irreffjat fil-klassijiet kollha talKampjonati Ewropej, Grand Prix u Grand Slam.

Bħala parti mit-thejjija għalLogħob tal-Pajjiżi ż-Żgħar flIżlanda, u avvenimenti oħra internazzjonali, il-Federazzjoni tal-Judo stiednet lil Dr Fridrich biex tattendi t-taħriġ tat-tim nazzjonali u tagħti pariri ta’ refereeing lil kull membru tat-tim, li varja skont l-istil u t-tattika tagħhom. Flimkien mat-timijiet nazzjonali tal-juniors u sseniors, il-kowċis Alex Bezzina u Lamberto Raffi ħadu benefiċċju massimu miż-żjara ta’ Dr Fridrich.

Bejn is-sessjonijiet tan-nazzjonal, Dr Fridrich mexxiet seminar għar-referees nazzjonali, fejn spjegat l-aġġornamenti riċenti fid-dinja tar-refereeing.

Peress li Dr Fridrich hi referee attiva fil-World Judo Tour, set-

għet taġġorna lir-referees tagħna bl-aħħar informazzjoni.

Ftit ġimgħat qabel, it-tim Juniors tal-Judo ikkompeta fitturnament internazzjonali ta’ Lodi, fejn 84 timijiet kkontestataw il-kategoriji tal-Kadetti, Juniors u ta’ taħt it-23 sena.

Jeremy Saywell wera s-superjorità u l-esperjenza tiegħu billi elimina l-avversarji kollha tiegħu b’Ippon u rebaħ ilmidalja tad-deheb fil-kategorija tas-66kgs tal-U/23.

Għaż-żewġ Judokas l-oħra li kkontestaw il-kategorija talU/23, kienet l-ewwel esperjenza internazzjonali f’din il-kategorija. Luke Montebello temm fit-tielet post fil-kategorija ta’ iktar minn 90kgs u Cheryl Kaye Cachia il-ħames fis-57kgs.

It-tim tal-kadetti rebaħ tliet midalji tal-bronż. 21 kompetituri ikkontestaw is-66kgs, li minnhom, 3 kienu Maltin.

Cormack Spiteri kien wieħed mill-atleti li bbrilla. Spiteri beda fit-triq it-tajba meta rebaħ l-ewwel logħba.

Fit-tieni rawnd, tilef ma’ dak li mbagħad rebaħ il-midalja talfidda f’din kategorija.

Madankollu, dan ma waqqafx lil Spiteri, li elimina lit-tielet avversarji li kien fadal fit-triq

tiegħu lejn il-midalja tal-bronż.

Gabriel Debono kien ferm sfortunat meta ġie eliminat flewwel rawnd u ma ġiex rekuperat għar-repechage. Joseph Muscat tilef l-ewwel logħba tiegħu, iżda kien irkuprat firrepechage.

Hu rebaħ l-ewwel logħba fittriqtu lejn il-midalja tal-bronż, iżda twaqqaf minn Cormack Spiteri, li eventwalment rebaħ bronż. Muscat temm fis-seba’ post. Fit-73kgs, Kurt Butters temm id-disa’. Fil-81kgs, Alessio Muscat rebaħ il-midalja tal-bronż fil-kategorija kkontestata bejn disa’ kompetituri.

L-aħwa Battistino, Alice u Nicola, ikkontestaw it-52kgs u t-63kgs tal-kadetti rispettivament. Alice tat prestazzjoni tajba, rebħet il-logħba tarrepechage tagħha u b’hekk rebbħet bronż. Nicola tilfet lewwel kompetizzjoni tagħha fil-eliminatorji, iżda kienet rkuprata għar-repechage. Hija eliminat lit-Taljana Guglielmetti Emma imma ġiet eliminata fir-rawnd ta’ wara, u waslt sas-seba’ post.

L-avvenimenti li jmiss għallJudokas Maltin se jkunu lKampjonati Nazzjonali fit-18 ta’ Jannar fl-2015.

Katalin Fridrich (nofs) fuq it-tapit flimkien mal-kowċ Lamberto Raffi (lemin) u Alex Bezzina

Kowċing Clinics mill-VLTC TENNIS

Il-Vittoriosa Lawn Tennis Club se jkun qed jerġa’ jorganizza lWilson Tennis kowċing li se jibda nhar il-Ħadd 18 ta’ Jannar 2015.

Dawn is-sessjonijiet se jinqasmu f’kategoriji għal minn irid jibda jitgħallem u għal minn diġà qed jieħu sehem fil-logħba tat-

tennis. Jistgħu japplikaw dawk li għandhom minn ħames snin ilfuq.

L-applikazzjonijiet jagħlqu lĦadd 11ta’ Jannar 2015. Aktar infomazzjoni tista’ tinkiseb fuq 21696978 mit-Tnejn sal-Ġimgħa wara s-6 p.m. u s-Sibt u l-Ħadd bejn id-9 a.m. u nofsinhar.

Orne Des Olivettes jirbaħ il-Premier f’Tax-Xħajma TIĠRIJIET TAŻ-ŻWIEMEL

Fl-okkażjoni ta’ Jum irRepubblika sar programm ta’ għaxar tiġrijiet taż-żwiemel filkorsa ta’ Xħajma f’Għawdex fejn fit-tiġrija prinċipali għallklassi Premier, ħareġ rebbieħ iżżiemel Orne Des Olivettes misjuq minn sidu stess Carmel Debono.

Din kienet it-tieni rebħa konsekuttiva ta’ dan il- Franċiż ta’ 12-il sena li hu ta’ sidien mixXewkija. Il-programm beda b’żewġ tiġrijiet għal żwiemel Shetland, mirbuħa minn Blacky u Little Jim misjuqa minn Michael Xuereb u Anton Cremona rispettivament.

F’dan il-programm saru wkoll tliet tiġrijiet għal ponijiet ta’ razez oħra. L-ewwel waħda ntrebħet mid-debba Elena misjuqa minn Charlton Muscat, u fl-oħra kien hemm kompetizzjoni qawwija bejn erba’ ponijiet sakemm finalment kienet iddebba Stella misjuqa minn sidha

stess Raymond Cauchi li temmet l-ewwel. L-aħħar tiġrija tal-ponijiet intrebħet minn Pharlap ta’ Victor Sciberras.

Fl-ewwel tiġrija għal tat-Trott, klassi Copper, il-Franċiż Owens Kin, misjuq mill-veteran Joe Portelli għeleb l-isfida ta’ żwiemel oħra biex ħareġ rebbieħ.

Fit-tiġrija Bronze kien hemm kompetizzjoni aktar qawwija, u hawn ir-rebħa marret għand Hotchemin misjuq minn John Debono li temm it-tiġrija quddiem Nobel Pasmarick li hu talistess sidien.

Tiġrija oħra mill-aktar akkanita kienet dik mill-klassi Silver fejn hawn ittrijonfa l-Iżvediż ta’ 11-il sena Mint Spirit misjuq minn sidu stess Peter Paul Said.

Fl-aħħar tiġrija tal-ġurnata, li kienet għall-klassi Gold, il-ġerrej Marco Refalo biż-żiemel Quome D’Avignere kellu sfida qawwija minn Rybo Fiona u Celebrity Photo biex ħareġ rebbieħ.

Hotchemin misjuq minn John Debono li rebaħ Klassi Bronze wara sfida eċċitanti

www.maltarightnow.com

28

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

SPORT

Rebħa kbira għal Victoria Hotspurs FUTBOL F’GĦAWDEX - MELITA I DIVIŻJONI

ORATORY Y. …………...…..1 VICTORIA H. ………..……..6 Oratory Youths FC: F. Vella, M. Mumford, K. Farrugia, C. Cardona, Jo. Attard (Ju. Attard), T. Dos Santos, S. Attard, F. Cini (A. Debrincat), J. Chetcuti, M. Camilleri, J. Tabone.

Victoria Hotspurs FC: M. Vella, M. Buhagiar, D. Farrugia, O. Curmi (A. Camilleri), J. Pace (D. Mercieca), F. Apap, R. Buttigieg, J. Bajada, N. Vasilic, M. Bamba, M. Bezzina.

Referee: Ethienne Mangion Victoria Hotspurs rebħu dan idderby Rabti kontra Oratory Youths u bit-tliet punti miksuba ssuperaw lill-ġirien fil-klassifika b’rebħa tennistika.

Madankollu kien fl-44 minuta li Hotspurs fetħu l-iskor meta minn pass ta’ Rodney Buttigieg, NICOLA VASILIC xeħet ġewwa mill-viċin. Bidu tajjeb fit-tieni taqsima għal Hotspurs u wara minuta rduppjaw meta minn cross tas-sostitut Antoine Camilleri, NIKOLA VASILIC bir-ras xeħet f’lasti vojta wara li kellu l-ewwel tentattiv salvat minn Vella b’saqajh.

Fil-11-il minuta l-istess VASILIC kiseb tripletta personali b’daqqa ta’ ras oħra wara cross ieħor ta’ Antoine Camilleri. Fit33 minuta minn cross ta’ Jonathan Bajada, l-istess RODNEY BUTTIGIEG irnexxielu jniżżel ismu fost l-iskorers meta xeħet ġewwa. Fil-35 minuta Oratory ingħataw penalty għal fawl ta’ Daniel Farrugia fuq Mark Camilleri u mill-11-il metru SHAUN ATTARD skorja l-gowl ta’ konsolazzjoni għall-Youths.

Fit-38 minuta Hotspurs reġgħu skurjaw meta minn corner ta’ Buhagiar, Vasilic niżżel lejn FERDINANDO APAP u wara li ikkontrolla xeħet fl-anglu. Żewġ minuti fuq il-ħin Hotspurs issiġillaw ir-rebħa b’xutt minn barra l-kaxxa ta’ MICHAEL BEZZINA u b’hekk għaqqad in-nofs tużżana.

Kerċem jerġgħu jitħabtu KERĊEM A. ………….….….3 SK VICTORIA W. ……..….. 2 Kerċem Ajax FC: B. Spiteri, P. Kyumyurdhziev, M. Mifsud, J. Azzopardi, O. Spiteri, K. Mifsud (L. Meilak), J. P. Mizzi, I. Xuereb, E. Vella, A. Mizzi (J. Said), A. Ribiero.

SK Victoria Wanderers: B. Vrndic, E. Bugeja, D. Monday, J.P. Grima, S. F. Bajada, J. Refalo (L. Dimech), A. Adesina, N. Vella (M. Zammit), C. Sciortino, O. Farrugia, K. Ganchev.

Referee: Darryl Agius

I Diviżjoni

Nadur Y Xewkija T Kerċem A Victoria H Oratory Y SK Victoria W St Lawrence S Sannat L

L 8 8 9 9 9 9 8 8

R 7 6 6 4 3 2 1 0

D 1 1 1 1 2 1 2 1

T 0 1 2 4 4 6 5 7

F 16 20 20 23 14 11 11 3

K 5 8 12 15 22 15 24 15

Pt 22 19 19 13 11 7 5 1

Kerċem Ajax kisbu rebħa sofferta fuq SK Victoria Wanderers biex akkwistaw tliet punti ferm importanti. Huma reġgħu għelbu lill-avversarji bl-istess skor li kienu rebħulhom fl-ewwel rawnd.

L-Ajax dawru telfa f’rebħa meta daħlu jistrieħu gowl minn taħt.

Fit-33 minuta SK Victoria fetħu l-iskor meta minn cross ta’ Ganchev, AJIBADE ADESINA żmarkat quddiem Spiteri ma falliex b’xutt għar-rokna.

Kerċem ħarġu aħjar fit-tieni taqsima u fl-14-il minuta Kerċem kisbu d-draw meta xutt minn barra l-kaxxa ta’ Jean Paul Mizzi kien imxellef għal ġewwa minn ANDERSON RIBIERO. Fis-27 minuta l-istess Ribiero twaqqaf b’fawl fil-kaxxa minn Sam Frank Bajada wara azzjoni personali u mill-penalty, PETAR KYUMYURDHZIEV qaleb irriżultat. Żewġ minuti wara Kerċem kabbru l-vantaġġ meta minn cross ta’ Elton Vella, d-difiża talWanderers ikklerjat ħażin biex approfitta ANDREW MIZZI li waħdu quddiem Vrndic illobbja f’lasti vojta.

Fil-41 minuta SK Victoria reġgħu daħlu fil-partita meta naqqsu l-iskor wara li minn corner ta’ Jean Paul Grima, d-difiża ta’ Kerċem naqset li tikklerja u mit-taħwida li nħolqot AJIBADE ADESINA kiseb doppjetta personali.

Erba’ minuti fuq il-ħin SK Victoria ferm sfortunati li ma kisbux id-draw meta freekick ta’ Kalin Ganchev spiċċa mal-mimduda.

Petar Kyumyurdhziev ipoġġi lil Kerċem minn fuq minn penalty

Żebbuġ iwaqqfu lil Għajnsielem KAMPJONAT II DIVIŻJONI

GĦAJNSIELEM………...…..1 ŻEBBUĠ ROVERS…….….. 1 Għajnsielem FC: Lu. Buttigieg, D. Debattista, S. Sultana, M. Portelli, A. Xuereb (C. Grima), J. Attard, D. Hili, La. Buttigieg (A. Attard), C. Tabone, S. Azzopardi (F. Galea), J. Cassar. Żebbuġ Rovers FC: D. Bajada, A. Tramboo, A. Zammit, M. Formosa, P. Cardona, M. Zerafa, O. Calleja, S. Galea, O. Saliba (M. Cordina), W. Cassar, S. Muscat.

Referee: Ray Tabone Għajnsielem kienu miżmuma fi draw 1-1 minn Żebbuġ Rovers fl-aħħar logħba tat-tieni rawnd għat-tnejn li huma.

Bidu tajjeb għal Żebbuġ li wara biss minuta fetħu l-iskor meta minn corner mix-xellug ta’ Anthony Zammit, SYLVAN GALEA mill-viċin xeħet ġewwa.

Għajnsielem wettqu reazzjoni u fis-seba’ minuta kisbu d-draw b’xutt minn barra l-kaxxa ta’ STEFAN AZZOPARDI. Minn hawn il-quddiem iż-żewġ timijiet

Uħud mit-tfal waqt il-festival (ritratt: stephen Gatt)

kellhom ċansijiet ta’ skor imma madankollu l-iskor sat-tmiem baqa’ ma nbidilx.

Double għal Għarb Rangers GĦARB RANGERS………...2 XAGĦRA UNITED FC……. 0 Għarb Rangers FC: D. Spiteri, R. Vella, C. Gafa, C. Attard, M. Grech, P. A. Attard (A. Micallef), N.Borg, J. Azzopardi, F. Attard (C. Mercieca), J. Muscat (D. Muscat), C. Attard.

Xagħra United FC: D. Galea, S. Sultana (O. Pogukay), J. Xerri, J. Buhagiar, A. Bezzina, S. Harland, M. Grima, A. Farrugia, C. Hili (J. Bajada), V. J. Saliba, L. Attard (D. Bajada).

Referee: Dorian Caruana Għarb Rangers kisbu rebħa importanti meta għelbu lil Xagħra United u reġgħu telgħu waħedhom fit-tielet post tal-klassifika. Kienet rebħa li mmaturat b’gowl f’kull taqsima u b’hekk ir-Rangers reġgħu għelbu lil Xagħra bl-istess skor tal-ewwel

II Diviżjoni

Għajnsielem Munxar F Għarb R Żebbuġ R Qala S Xagħra Utd

L 10 9 10 10 9 10

R 7 5 4 3 3 2

D 2 1 1 2 1 3

T 1 3 5 5 5 5

K 8 14 14 21 19 16

Pt 23 16 13 11 10 9

rawnd.

Fit-tmien minuta fl-ewwel attakk tal-partita, xutt minn qagħda tajba ta’ Christian Attard spiċċa għoli għal Għarb.

Man-nofs siegħa Għarb fetħu l-iskor meta minn freekick ta’ Renzo Formosa, l-plejer-kowċ NOEL BORG b’daqqa ta’ ras tajba għeleb lil Galea.

Xagħra ħarġu jfittxu d-draw fit-tieni taqsima imma kienu Għarb li żiedu l-iskor. Fit-30 minuta JOSEF MUSCAT, wara azzjoni personali baqa’ għaddej jissupera diversi avversarji u għeleb lil Galea b’xutt fil-baxx bil-ballun jaħbat ma’ sieq il-lasta qabel spiċċa ġewwa.

Minuta wara Xagħra spiċċaw jilagħbu b’10 plejers meta tkeċċa Aleandro Bezzina wara li kien muri t-tieni karta safra.

10 Nurseries fil-Firetech Festival ta’ Ħamrun S YN

In-nursery ta’ Ħamrun Spartans dan l-aħħar organizzat is-17-il edizzjoni tal-Firetech Football Festival fil-Victor Tedesco Stadium għal tfal imwielda fl-2004, l-2006, l-2008 u l-2010.

B’kollox ħadu sehem 26 tim minn 10 nurseries differenti billogħob kollu jsir skont il-linji

F 18 15 16 19 12 12

gwida tal-Youth FA fejn ma kienx hemm rebbieħa u ngħataw trofew għall-Fair Play li ntrebħu minn Sliema (2004), San Ġwann (2006), Marsascala (2008) u Ħamrun (2010).

It-turnament li jmissha torganizza n-nursery ta’ Ħamrun issa hu t-Tony Bajada Memorial li jsir fil-festi tal-Għid fl-2015.

www.maltarightnow.com

SPORT

Thierry Henry itemm karriera ta’ 20 sena L-eks attakkant ta’ Arsenal u Franza, Thierry Henry ħabbar li kien qed jirtira mill-futbol wara karriera brillanti ta’ 20 sena li matulha rebaħ kollox.

Henry, Champion tad-Dinja ma’ Franza fl-1998 u l-aqwa skorer ta’ kull żmien ta’ Arsenal, telaq lil New York Red Bulls dan ix-xahar imma kien hemm xnigħat li jista’ jilgħab ma’ xi klabb ieħor.

“Kien vjaġġ inkredibbli,” qal il-Franċiż ta’ 37 sena.

Henry issa se jingħaqad ma’ Sky Sports wara li kien kummentatur analista waqt it-Tazza tad-Dinja mal-BBC. Henry li lagħab ukoll ma’ Monaco, Juventus u Barcelona, skorja 175 gowl fil-Premier League u jinsab ir-raba’ fil-lista tal-aqwa skorers ta’ kull żmien.

Henry rebaħ darbtejn ilPremier League u tliet darbiet lFA Cup mal-Gunners fejn kien jilgħab bejn l-1999 u l-2007.

Hu rebaħ ukoll iċ-Champions League ma’ Barcelona fl-2009 u rritorna ma’ Arsenal b’self għal erba’ partiti mingħand Red Bulls fl-2012 fejn daħal sostitut u skorja l-gowl tar-rebħa kontra Leeds fit-tielet round tal-FA Cup. Meta mistoqsi minn Sky Sports, jekk kienx ikkunsidra perjodu ieħor fl-Emirates qal, “F’ħajtek qisek qatt ma titlaq lil Arsenal,” għalkemm żied jgħid li ritorn ieħor jista’ jiswa qares u rrefera għall-film ‘Rocky’ ta’ Sylvester Stallone.

“F’mument jew ieħor se tirriżulta li tkun mossa ħażina.

Kollha kemm aħna konna nħobbu l-ewwel film ta’ Rocky imma m’inix ċert dwar l-aħħar wieħed.”

Henry, li hu l-aqwa skorer ta’ Franza, kien iddebutta ma’

Monaco fl-1994 u għen lillklabb jirbaħ Ligue 1 fl-1997.

Fl-1998 kien sostitut mhux utilizzat fir-rebħa fil-final tatTazza tad-Dinja kontra l-Brażil għalkemm imbagħad skorja tliet gowls għal Franza fir-rebħ tal-Euro 2000.

“Nixtieq nirringrazzja lillpartitarji kollha, lil sħabi u lindividwi kollha li kont involut magħhom ma’ AS Monaco, Juventus, Arsenal, Barcelona u New York Red Bulls, u ovvjament it-tim nazzjonali Franċiż li kollha għamluli ż-żmien tiegħi fil-logħba, wieħed speċjali. Kelli ħafna memorji millaqwa u esperjenzi mill-isbaħ.

Nittama li inthom ħadtu gost taraw daqs kemm jien ħadt gost nieħu sehem. Narakhom fuq innaħa l-oħra,” qal Henry fi stqarrija.

TAZZA ASJATIKA

FORMULA 1

L-Għarabja Sawdita ħatru lirRumen Cosmin Olaroiu bħala kowċ biex imexxihom fit-Tazza Asjatika fl-Awstralja x-xahar iddieħel. Olaroiu se jieħu post Juan Ramon Lopez Caro li tkeċċa wara t-telfa fil-final tat-Tazza talGolf f’Novembru kontra l-Qatar.

Ir-Rumen se jkun qed iħalli lkariga ta’ kowċ tal-klabb millGolf Għarbi, Al Ahli wara l-partita tas-Sibt kontra Baniyas.

Is-Sawdi se jieħdu sehem fi Grupp B fit-tazza Asjatika flimkien mal-Uzbekistan, iċĊina u l-Korea ta’ Fuq, bit-tama li jirbħu l-unur għar-raba’ darba.

Is-sewwieq u champion talMercedes Lewis Hamilton qal li għad fadallu ħafna snin involut fil-Formula 1 fejn qed ibassar li se jibqa’ jsuq għas-seba’ snin li ġejjin.

Hamilton qal dan meta ingħata l-unur tal-Aqwa Personalità Sportiva fir-Renju Unit waqt serata organizzata mill-BBC. “Nemmen li fadalli madwar seba’ snin oħra f’dan l-isport.

Irbaħt l-ewwel titlu mondjali fl-2008 u din is-sena irbaħt it-

Olaroiu jmexxi lis-Sawdi

Il-karriera fil-qosor 1994 – Iddebutta ma’ Monaco fl-ogħla diviżjoni ta’ 17-il sena fil-31 ta’ Awwissu 1998 – Fuq il-bank tas-sostituti hekk kif Franza rebħet itTazza tad-Dinja 1999 – Sieħeb lil Juventus f’Jannar imma lagħab biss f’20 logħba 1999 – Jingħaqad ma’ Arsenal għal 10.5 miljun sterlina fejn rebaħ żewġ Kampjonati u tliet darbiet l-FA Cup. 2000 – Jiskorja tliet gowls f’ħames partiti hekk kif Franza jirbħu l-Euro 2000 2007 – Isieħeb lil Barcelona għal 16.1 miljun sterlina 2009 – Jirbaħ La Liga, t-Tazza tar-Re u ċ-Champions League għal treble ma’ Barcelona 2010 – Jingħaqad ma’ New York Red Bulls fil-MLS 2012 – Jirritorna b’self ma’ Arsenal u jiskorja darbtejn.

29

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

ATKLETIKA

Sospiżi sentejn

Żewġ atleti Kenjani, Viola Chelangat Kimetto u Joyce Jematui Kiplimo nstabu pożittivi għad-doping u ġew sospiżi sentejn. Iż-żewġ nisa nstabu pożittivi għas-sustanza norandrosterone li ġejja minn nandrolone.

Kimetto nstabet pożittiva waqt il-maratona ta’ Macau f’Diċembru tas-sena l-oħra waqt li Kiplino kienet eżaminati wara n-nofs maratona ta’ Yangzhou f’April. Ħadd mill-atleti ma kkummenta dwar ir-riżultat.

Il-Federazzjoni Kenjana qalet li kienet qed tinvestiga wkoll ħames atleti oħra u qalet li ġew mitluba jirrapportaw fl-uffiċini tagħha l-Ħamis “dwar każi partikolari li jinvolvu doping”.

Kimetto u Kiplimo huma laħħar minn madwar 40 atleti Kenjani li nstabu pożittivi għal doping fis-sena li għaddew.

Il-ġimgħa l-oħra ċ-Champion Olimpiku David Rudisha qal li lpajjiż tiegħu ma kienx qed jagħmel biżżejjed biex jikkontrolla d-doping fost l-atleti.

Ruma trid torganizza l-Olimpjadi tal-2024

Tliet mumenti brillanti mil-karriera ta’ Henry. (Fuq), ir-rebħ tat-Tazza tad-Dinja, (nofs) jiċċelebra gowl ma’ Arsenal u r-rebħ taċ-Champions League ma’ Barcelona

Lewis Hamilton ibassar karriera twila tieni wieħed. Irrid nibqa’ nirbaħ u nżid mas-suċċessi filkarriera tiegħi,” qal Hamilton.

Fl-istaġun li għadu kemm intemm Hamilton għeleb l-isfida ta’ sieħbu Nico Rosberg. Issewwieq Ingliż, li llum għandu 29 sena kien iddebutta filFormula 1 meta kellu 22 sena mal-McLaren.

Gutierrez mal-Ferrari Il-Ferarri ħabbru li ħatru lil Esteban Gutierrez bħala ssewwieq riserva tat-tim għall-

istaġun li ġej.

Gutierrez, li għandu 23 sena ilu għal dawn l-aħħar sentejn isuq mas-Sauber u fl-2013 kien iddebutta fil-Formula 1 meta kien ħa sehem fil-GP talAwstralja.

Fl-istaġun li għadda ssewwieq Messikan naqas milli jirbaħ punt. I ż-żewġ sewwieq tal-Ferrari fl-istaġun li ġej se jkunu l-Finlandiż Kimi Raikkonen u l-eks champion tar-Red Bull il-Ġermaniż Sebastian Vettel.

Il-Prim Ministru Taljan Matteo Renzi ikkonferma li l-belt ta’ Ruma se titfa’ l-kandidatura tagħha biex torganizza lOlimpjadi tas-Sajf tal-2024.

Renzi żvela dan waqt konferenza tal-aħbarijiet li saret filkwartieri ġenerali tal-Kumitat Olimpiku Taljan (CONI) fejn qal li l-Gvern, flimkien mal-CONI se jagħmlu dak kollu possibbli biex jorganizzaw l-edizzjoni li se ssir 10 snin oħra.

L-Italja kienet diġà ippjanat biex titfa’ l-kandidatura ħalli torganizza l-Olimpjadi tas-Sajf tal2020 imma Mario Monti, li dakinhar kien Prim Ministru ma wiegħedx l-appoġġ tal-Gvern.

Id-deċiżjoni finali dwar liem pajjiż se jorganizza l-Olimpjadi tal-2024 se tittieħed fl-2017.

Fil-passat Ruma kienet diġà organizzat l-Olimpjadi tas-Sajf fl-1960.

Renzi qal ukoll fil-parlament li ħafna Taljani kienu kontra din iddeċiżjoni għaliex isostnu li “flItalja hawn ħafna ħallelin”.

Renzi qal li “jekk hawn il-ħallelin imorru l-ħabs,” waqt li tenna li l-Olimpjadi huma ta; benefiċċju kbir għall-italja u mhux biss mil-lat sportiv.

www.maltarightnow.com

32

L-Erbgħa, 17 ta’ Diċembru, 2014

LOKALI

Il-Kap tal-Oppożizzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil żar il-Mużew tan-Natività fi Triq Zekka fil-Belt Valletta – kunċett maħluq minn grupp ta’ Taljani għall-Milied ta’ din is-sena. Fil-post wieħed jista’ jgħix l-esperjenza tan-Natività kif ukoll iżur sala dedikata għall-arti. Hemm ukoll presepju kbir li jinsab għall-wiri. Il-Kap tal-PN iddawwar mal-mużew mill-kuratur tiegħu Andrea Consalvo Rifici, fil-bidu ta’ sensiela ta’ żjarat li għamel nhar it-Tnejn waranofsinhar fil-belt kapitali. (Ritratt: Martin Agius)

Kunsilliera Laburista tinqabad tirrekordja laqgħa tal-Kunsill bla permess

Il-Kunsilliera Laburista ta’ Ħal Kirkop Jennifer Tabone nqabdet tirrekordja laqgħa tal-Kunsill mingħajr il-permess tal-bqija talmembri tal-Kunsill. Dan l-aġir qanqal argument sħiħ fil-laqgħa tant li din kellha tiġi sospiża.

Il-laqgħa tal-Kunsill Lokali ta’ Ħal Kirkop, li għandu maġġoranza Laburista, saret nhar it-Tnejn 15 ta’ Diċembru, u fil-bidu tallaqgħa, is-Segretarju Eżekuttiv tal-Kunsill avżat li kien hemm problema bil-live streaming li lKunsill kien diġà jaf biha. IlKunsillieri preżenti dak il-ħin, jiġifieri s-Sindku Laburista Carmel Calleja, il-Viċi Sindku Laburista Antoinette Cefai, ilKunsillier Laburista Joseph Schembri u l-Kunsillier Nazzjonalista Stephen Mizzi ma kellhom l-ebda oġġezzjoni għarrimarka tas-Segretarju Eżekuttiv minħabba l-fatt li kienu jafu li lproblema kienet qed tiġi indirizzata, u għaldaqstant il-laqgħa kompliet b’mod normali.

Aktar tard daħlet Jennifer Tabone, Kunsilliera Laburista, u waqt li l-laqgħa kienet qed tittratta l-proġett kofinanzjat millUnjoni Ewropea f’Misraħ iżŻerniq, bdiet tirrekordja l-laqgħa

permezz ta’ apparat personali tagħha.

Kien hawnhekk li s-Segretarju Eżekuttiv tal-Kunsill indunat b’dak li kien qed jiġri u ġibdet lattenzjoni tal-Kunsilliera Laburista Jennifer Tabone, u staqsietha għaliex kienet qed tirrekordja l-laqgħa.

Minkejja li l-ewwel reazzjoni ta’ Tabone kienet li tiċħad li kienet qed tirrekordja l-laqgħa, wara li kienet pressata, hi staqsiet x’hemm ħażin li tirrekordja llaqgħa.

L-argument dwar il-mod kif

Jennifer Tabone kienet qed iġġib ruħha fil-laqgħa wassal biex isSindku fl-aħħar kellu jissospendi l-laqgħa tal-Kunsill.

Jennifer Tabone taħdem flUffiċċju tal-Prim Ministru u sa ftit żmien ilu kienet parti mit-taqsima tal-Customer Care.

Mhux magħruf x’kariga għandha issa flUffiċċju tal-Prim Ministru, għalkemm informazzjoni li għandu dan il-ġurnal tgħid li tokkupa kariga ogħla minn dik ta’ uffiċjal tal-Customer Care, li kienet tokkupa qabel.

‘In-Nazzjon’ tinsab infurmata

wkoll li l-għada li nqala’ dan iddiżgwid fil-laqgħa tal-Kunsill Lokali ta’ Ħal Kirkop, Jennifer Tabone marret għand iċChairman tal-Bord talGovernanza Lokali Joe Mifsud biex tinfurmah b’dak li ġara.

Wara, hi infurmat uffiċjalment lill-Kunsill li marret għand ilBord tal-Governanza.

F’ittra li bagħtet lis-Segretarju Eżekuttiv tal-Kunsill Lokali ta’ Ħal Kirkop, il-Kunsilliera Laburista qalet li ċ-Chairman talBord tal-Governanza qalilha li mhux aċċettabbli li l-apparat tal-

L-ittra li l-Kunsilliera Laburista ta’ Ħal Kirkop Jennifer Tabone bagħtet lis-Segretarju Eżekuttiv tal-Kunsill Lokali (fir-ritratt iż-żgħir tidher il-Kunsilliera tal-PL)

live streaming tal-laqgħat talKunsill ilu ma jaħdimx.

Kollox jindika li Jennifer Tabone marret għand il-Bord talGovernanza biex tissalvagwardja l-pożizzjoni tagħha, b’mod partikulari minħabba l-fatt li taħdem fl-Uffiċċju tal-Prim Ministru. Dan il-ġurnal jinsab infurmat li Tabone marret tkellem lill-Bord talGovernanza biex tipprova tilqa’ għal kwalunkwe kritika li tista’ tirċievi peress li laqgħa tal-Kunsill kellha tiġi sospiża minħabba l-aġir tagħha, meta rrekordjat laqgħa talKunsill Lokali mingħajr permess.

L-aktar parti importanti tallaqgħa li ġiet irrekordjata millKunsilliera Laburista kienet dik meta s-Sindku Laburista Carmel Calleja kien qed jitkellem dwar ilproġett f’Misraħ iż-Żerniq u dwar il-mod kif pressjoni fuq l-Uffiċċju tal-Prim Ministru u l-Ministeru tat-Trasport u l-Infrastruttura dwar dan il-proġett waqgħet fuq widnejn torox.