Nru 13,830
It-Tnejn, 25 ta‘ Awwissu, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Laptops fl-iskejjel tal-Gvern li lanqas biss jistg[u jintu]aw Effett fuq il-metodu tat-tag[lim hekk kif il-klassijiet fl-iskejjel illum huma mg[ammra b’interactive whiteboards u b’elearning platforms Il-Union tal-g[alliema, lMUT, qed tappella lill-Gvern biex isib soluzzjoni biex numru ta’ laptops li ;ew ipprovduti lillg[alliema b[ala mezz biex jg[allmu, jing[ataw it-tiswija me[tie;a filwaqt li w[ud minnhom g[andhom sa[ansitra jinbidlu. L-MUT qalet dan fi stqarrija li g[amlet fuq il-websajt tag[ha li fiha wkoll tag[mel referenza g[all-fatt li dawn il-laptops jinsabu f’din il-kundizzjoni hekk kif twaqqaf il-kuntratt ta’ min kien jipprovdi dawn il-laptops, bi ftehim mal-Gvern. Il-union qalet ukoll li b’apparat f’kundizzjoni li lanqas biss jistg[u jintu]aw, l-g[alliema se jkollhom effett fuq il-metodu tat-tag[lim hekk kif il-klassijiet fl-iskejjel tal-Gvern illum huma mg[ammra b’interactive whiteboards u b’elearning platforms fost affarijiet o[ra. Dwar din is-sitwazzjoni lMUT ma naqsitx tg[id li jekk ma jintla[aqx ftehim flimkien mal-Ministeru tal-Edukazzjoni, lesta anke tressaq direttivi lil membri tag[ha. L-MUT spjegat b’mod /ar lillFondazzjoni g[as-Servizzi Edukattivi u lill-konsulent legali tal-Ministeru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol biex jo[or;u b’soluzikompli f’pa;na 4
Il-festa fl-Im;arr
€5,000 g[all-irfig[ tal-vara
L-offerta biex grupp ta’ reffieg[a lbiera[ reb[u d-dritt li jerfg[u l-istatwa ta’ Santa Marija fl-Im;arr, la[qet issomma ta’ €5,000. Din hi tradizzjoni li ilha tin]amm mill1922. Ara pa;na 5
Il-Libja
L-ajruport ta’ Tripli f’idejn il-militanti
Wara xhur ta’ ;lied a[rax, ilmilitanti Islami/i rnexxielhom jie[du l-kontroll tal-ajruport internazzjonali ta’ Tripli. Ara pa;na 12
FORMULA 1
Reb[a o[ra g[al Ricciardo L-ISTATI UNITI> Pulizija qrib Sonoma f’Kalifornja ma’ parti minn triq li qab]et ’il barra wara terremot ilbiera[ il-{add fiz-zona tal-Bajja ta’ San Francisco li kellu l-qawwa ta’ sitta fuq l-Iskala Richter. Minkejja l-qawwa tat-terremot, il-[sara kienet minima. Kien hemm ]ew; persuni li ndarbu serjament. (ritratt EPA)
L-Awstraljan Daniel Ricciardo kiseb it-tieni reb[a konsekuttiva meta reba[ il-Grand Prix talBel;ju fi Spa Francorchamps. Ara pa;na 26
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
2
LOKALI
Tfajla ta’ 20 sena kundannata sentejn [abs Tfajla ta’ 20 sena mill-Furjana kienet ikkundannata sentejn [abs fuq prostituzzjoni. Hija ng[atat sentenza ta’ sentejn [abs wara li ammettiet l-akku]i mi;jubin kontriha. Fil-perjodu li ser tkun qed tiskonta l-piena fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, it-tfajla ser tkun qed tag[mel programm mal-Caritas biex teg[leb il-vizzju tad-droga. Donna Sciberras ammettiet li tlajjat g[al skop ta’ prostituzzjoni u serqet karozza tat-tip Isuzu Gemini. Hija m’ammettitx li serqet il-karozza i]da wie;bet
24
[atja li g[amlet il-[sara fuq listess karozza u saqitha ming[ajr ma kienet koperta b’polza tal-assikurazzjoni. Sciberras kienet akku]ata wkoll li ftit tal-jiem ilu kienet qed titlajja g[al skop ta’ prostituzzjoni f’postijiet fosthom ilG]ira u l-Marsa. Sa ftit tal-;ranet ilu, it-tfajla kienet qieg[da tag[mel programm mal-Caritas i]da waqfet milli tattendi waqt li kienet g[addejja bilprobation. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Carlos Cordina. Mal-g[oti tas-sentenza Sciberras infaqg[et tibki.
Spanjoli jammettu li wettqu [sarat fuq karozzi fis-Swieqi }ew; Spanjoli, Alfonso Lorente ta’ 23 sena, u Adolfo Romero ta’ 22 sena, kienu kundannati sentenza sospi]a wara li ammettew li wettqu atti vandali fuq sitt karozzi fis-Swieqi. Lorente ;ie kundannat sentenza ta’ 14-il xahar [abs sospi]i g[al tliet snin filwaqt li Romero ;ie kundannat tmien xhur [abs sospi]i g[al sena. I]-]ew; ]g[a]ag[ kienu mitlubin i[allsu l-ispejje] li g[amlu, li jla[[qu l- ¤1,301.81. Is-somma t[allset dak il-[in stess fl-awla tal-Ma;istrat
Neville Camilleri li sema’ l-ka], hekk kif Lorente [are; mazz karti tal-50 ewro u beda jg[odd sakemm la[[aq l-ammont dovut. L-Ispettur Trevor Micallef, li mexxa l-prosekuzzjoni, qal li ]]ew; Spanjoli nqabdu wara li wie[ed mill-vittmi lema[hom jag[mlu l-vandali]mu fuq ilkarozzi u mill-ewwel g[amel rapport l-g[assa. Micallef qal li fit-triq inzerta kien g[addej Pulizija rtirat li baqa’ jsegwihom sakemm waslu fuq il-post il-Pulizija tar-Rapid Intervention Unit (RIU).
Fran/i] salvat f’{ondoq ir-Rummien Membri tal-Emergency Response and Rescue Corps assistew lid-Dipartiment talProtezzjoni ?ivili sabiex salvaw ra;el Fran/i] ta’ fuq 20 sena, wara li waqa minn fuq blata mag[rufa b[ala ‘Tal-{alfa’, qrib il-Bajja ta’ {ondoq irRummien, f’G[awdex. Fuq struzzjonijiet tadDipartiment tal-Protezzjoni ?ivili, l-g[assiesa tal-[ajja
marru bl-ambulanza tal-ba[ar Lifesaver 1 sabiex jassistu l-persuna. X[in waslu qrib ir-ra;el, sabuh fil-ba[ar isofri min di]lokazzjoni fi spallejh. Il-Fran/i] ing[ata l-g[ajnuna ne/essarja hu ;ie me[ud filBajja ta’ {ondoq ir-Rummien fejn kien hemm ambulanza tistenna biex tie[u lir-ra;el l-Isptar :eneral t’G[awdex g[al aktar kura.
L-iskola sekondarja esperjenza aqwa biex javvanza kul[add Fis-snin ta’ wara lIndipendenza da[let l-iskola sekondarja g[al kul[add b’qab]a tat-tripplu fl-istudenti u l-bini ta’ [afna skejjel sekondarji ;odda li bdew igawdu apparat ;did u tag[lim tax-xjenza. Wara l-1987, twessg[et lg[a]la tas-su;;etti fl-iskejjel sekondarji bid-d[ul lura ta’ su;;etti li kienu tne[[ew fis-snin ta’ qabel, g[a]la ta’ lingwi ;odda, u tag[lim tatteknolo;ija, l-i]vilupp personali, l-apprezzament talarti, u l-edukazzjoni fi]ika. Sar titjib fl-apparat u lbini tal-iskejjel, bdiet enfasi qawwija fuq l-u]u ta’ teknolo;iji moderni tat-tag[lim,
a//ess s[i[ u tag[lim talinformatika b[ala [ila importanti, laboratorji ;odda tal-kompjuters, u fa/ilitajiet sportivi aqwa. Da[let is-sistema talkulle;;i biex il-mixja millprimarja g[as-sekondarja tkun esperjenza aqwa u bla skossi, b’identità g[al kull kulle;; u progress /ar g[allistudenti. Bdew jing[ataw servizzi ;odda lill-istudenti fosthom dawk psikolo;i/i u gwida a[jar biex kul[add ikun jista’ javvanza. Il-kurrikulu nazzjonali g[adda minn bidla radikali u tfassal mill-esperti flimkien mal-;enituri u l-g[alliema. Beda wkoll programm biex
joffri esperjenzi qosra ta’ xog[ol lill-istudenti fissekondarja [alli jkollhom indirizz bikri lejn id-dinja tax-xog[ol. Sar investiment kbir fi skejjel ;odda li tqawwa fla[[ar snin bi skola ;dida kull sena fosthom f’{al Kirkop, Tal-{andaq, Bormla, u G[awdex. Dawn l-iskejjel sekondarji ;odda huma spazju]i u g[andhom fa/ilitajiet aqwa, workshops tat-teknolo;ija, laboratorji tax-xjenza, tal-grafika, talarti, u tal-home economics, libreriji aktar attrezzati, fa/ilitajiet sportivi usa’, u huma mibnijin ambjentalment a[jar.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
3
LOKALI
Il-Kap tal-PN jag[mel l-Ice Bucket Challenge L-isfida mag[rufa madwar id-dinja b[ala Ice Bucket Challenge ( Amyotrophic Lateral Sclerosis Challenge), qed tkompli tikber filpopolarità hekk kif fl-a[[ar jiem bosta kienu dawk li ;ew sfidati jid[lu g[aliha. Nhar is-Sibt, il-Kap tal-Oppo]izzjoni u l-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil [abbar li kien se jag[ti donazzjoni lil Puttinu Cares. Hu kien ;ie sfidat minn Marvin Galea u Matthew Calleja. I]da hu re;a’ ;ie sfidat mill-Kap talKamra tal-A[barijiet ta’ The Times of Malta, Ariadne Massa. G[alhekk ilbiera[ filg[odu laqa’ l-isfida u g[amel l-Ice Bucket Challenge fid-dar tieg[u f’{al Lija. Filwaqt li [e;;e; lin-nies jag[tu donazzjoni g[al persuni li jbatu millAmyotrophic Lateral Sclerosis (ALS), il-Kap tal-Oppo]izzjoni pparte/ipa flIce Bucket Challenge bil-parte/ipazzjoni ta’ ibnu Zack u s[abu, li kienu huma li tefg[u l-ilma bil-sil; fuq il-Kap tal-Oppo]izzjoni.
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil pparte/ipa fl-Ice Bucket Challenge. Kien ibnu Zack u s[abu, li tefg[u l-ilma bil-sil; ma[lul fuq Simon Busuttil
Kastilja b’linja diretta max-xandir tal-istat Il-Public Broadcasting Services jew a[jar ix-xandir talistat, qed ikompli bil-mew;a tieg[u li l-ewwel u qabel kollox jaqdi l-interessi tal-Gvern u talPartit Laburista, b’inga;; ta’ aktar Laburisti fuq contract of services u anke kif qeg[din ji;u ppjanati l-iskedi ta’ programmi g[al Ottubru li ;ej. Wara li ftit wara li tela’ lGvern Laburista da[lu tliet ;urnalisti kollha mag[rufin g[al kulur politiku tag[hom, ftit tal;img[at ilu, din id-darba ming[ajr ma [ar;u sej[a g[allapplikazzjonijiet, da[lu ]ew; ;urnalisti Laburisti, wa[da minnhom kienet mal-One u
ie[or mal-media tal-Partit Laburista u dawn qeg[din jie[du [sieb il-websajt tal-PBS. Jirri]ulta li dawn i]-]ew; persuni ;ew impjegati fuq contract of service. Sadanittant, l-iskeda g[al programmi prime time fuq l-istazzjon TVM di;à ;iet finalizzata. Din se tibqa’ simili g[al dik tassena l-o[ra bid-differenza li lprogramm immexxi minn Andrew Azzopardi ;ie maqlug[ ‘il barra u dan se ji;i me[ud mill-programm ta’ Brian Hensford ‘Realtà’ li issa da[al b[ala wie[ed prime time. Dawn it-tibdiliet i]da affettwaw nies li huma wkoll tal-
Tkompli l-mew;a ‘Tag[na Ilkoll’ g[al tal-qalba qalba fil-Partit Laburista, b[allKap tal-A[barijiet Reno Bugeja, li l-programm tant popolari li jmexxi, ‘Dissett’, inqala’ minn prime time u se jibda jixxandar fil-[in tas-6.30pm. In-Nazzjon hu infurmat li hemm spe/i ta’ linja diretta minn Kastilja li l-[in kollu tordna
x’g[andu jsir f’TVM, u li l-persuna li qed tmexxi l-istazzjon nazzjonali mhu [add [lief il-Kap tal-Kommunikazzjoni tal-Gvern, Kurt Farrugia. Jirri]ulta wkoll li din is-sitwazzjoni qed to[loq [afna nuqqas ta’ qbil u tensjoni g[arra;uni li mhux fa/li li wie[ed jirre]isti jew ma jattwax ordnijiet ;ejjin minn Kastilja. Ka] klassiku ta’ ind[il kien flimpjieg ta’ tliet ;urnalisti ma’ TVM ftit wara r-reb[a Laburista. Ka] ie[or kien fuq l-inga;; ta’ persuna anzjana li kienet ;iet inga;;ata part-time mal-istazzjon nazzjonali. Jirri]ulta wkoll li waqt il-
log[ob tat-Tazza tad-Dinja li xandar l-istazzjon nazzjonali fejn [afna mill-mistidnin kienu l-ewwel ;ew ivvettjati minn Kastilja qabel ma ng[ataw, jew kien mi/[ud il-permess biex dawn jag[tu l-kontribut tag[hom. Persuni qrib tal-PBS qeg[din jg[idu li spi//a ]-]mien li kienet to[ro; sej[a g[all-applikazzjonijiet g[all-;urnalisti jew oqsma o[ra g[al mal-istazzjon nazzjonali, meta dak li jkun kien jintag[]el skont il-kapa/ità tieg[u. Numru ta’ nies li kienu nga;;ati ta[t amminstrazzjoni Nazzjonalista, kienu anke ;ejjin mill-media tal-Partit Laburista.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
4
LOKALI
Appell g[al soluzzjoni umana dwar sigurtà fil-klassijiet minn ’pa;na 1
zjoni umana dwar sigurtà filklassijiet u fl-iskola. Dan wara li fil-jiem li g[addew ntbag[tet ittra mill-Ministeru talEdukazzjoni li kienet tg[id li lg[alliema u l-istaff li jie[du [sieb lit-tfal fl-iskejjel se jin]ammu responsbbli personalment jekk ji;ri xi [a;a lit-tfal u meta huma ma jkunux pre]enti. L-ittra titlob ukoll li t-tfal m’g[andhomx jit[allew wa[edhom tkun xi tkun is-sitwazzjoni. L-MUT qed targumenta li dak li qed ikun mitlub hu fi]ikament impossibbli u ;abet e]empju. Fosthom kif jista’ jkun li lg[alliema jew min ikun responsabbli, irid jie[u [sieb klassi tfal meta xi [add mill-istudenti jkollhom b]onn imorru t-toilet. Ma jistax ikun l-anqas li l-g[alliema jie[du lit-tfal jag[mlu l-b]onnijiet tag[hom kollha fl-istess [in! Din l-ittra ntbag[tet wara lin/ident tal-Fgura fejn tifel [arab mill-iskola waqt Skolasajf. G[alhekk l-MUT qed titlob biex l-iskejjel ikollhom bi]]ejjed staff biex ti]diet is-sigurtà minbarra li appellat biex il-Ministeru tal-Edukazzjoni jie[u de/i]joni umana f’dan ir-rigward u forsi jikkunsidra li jirrevedi d-dokumenti legali dwar dan il-qasam.
Aktar t[assib dwar it-tariffi l-;odda mill-VGT Il-Kamra tal-Kummer/, lIntrapri]a u l-Industrija wkoll esprimiet it-t[assib u ddi]appunt tag[ha wara l-a[bar li l-kumpanija Valletta Gateway Terminal (VGT) – li timmani;;ja l-parti l-kbira talmerkanizja fil-Port il-Kbir – av]at lill-kiljenti tag[ha u lillpubbliku li se ]]id it-tariffi talCargo Handling mill-1 ta’ Settembru li ;ej. Fid-dawl tal-aspett ;eografiku ta’ Malta u l-ekonomija domestika tag[ha, fejn il-kum-
mer/ internazzjonali hu strumentali g[all-g[ajxien ekonomiku tal-pajji], il-Kamra tal-Kummer/ sostniet fi stqarrija, li l-linji ta’ komunikazzjoni kompetittivi u effettivi, spe/jalment fuq il-livell ta’ port, huma ta’ importanza fundamentali. Il-Kamra tal-Kummer/ fissret li ]-]idiet fit-tariffi se jolqtu lillimportaturi meta ji;u biex jimpurtaw il-merkanzija li jkunu ordnaw, filwaqt li l-industrija tal-manifattura se tkun qed t[allas dawn it-tariffi kemm
waqt l-importazzjoni kif ukoll fl-esportazzjoni. Il-Kamra sa[qet li f’xenarju ta’ wara ri/essjoni, l-ostakli lillkompetittività fil-pajji] g[andhom jieqfu minnufih. G[aldaqstant, il-Kamra talKummer/ qed t[e;;e; lil Transport Malta biex tibqa’ to;;ezzjona g[al dawn i]-]idiet li [abbret il-VGT. Fi stqarrija, Transport Malta ddikjarat li ma taqbilx ma’ din i]-]ieda u qalet li minflok to[loq tariffi ;odda, l-isforzi tal-
Valletta Gateway Terminal f’dan i]-]mien partikolari g[andhom ikunu ffukati fuq [idma biex ikun attirat kummer/ ;did lejn Malta, u dan b’]ieda fl-investiment u l-marketing aktar milli ]ieda fit-tariffi relatati ma’ merkanzija domestika. Transport Malta qed tinsisti wkoll li kull ]ieda fit-tariffi g[andha tkun akkumpanjata minn studju li janalizza l-impatt tal-istess ]ieda flimkien ma’ pjan kummer/jali.
}ew; studenti jipparte/ipaw fl-International Wildlife Research Week
James Scicluna u Sara Suleiman huma ]-]ew; rebbie[a tal-Malta Student Science Forum tal-NSTF – titlu li tathom id-dritt jipparte/ipaw fil-25 edizzjoni tal-International Wildlife Research Week. Huma g[amlu ri/erka dwar l-ambjent salva;;
fl-I]vizzera. Pro;ett li damu ja[dmu fuqu madwar ;img[a. James u Sara flimkien malkollegi tag[hom li wkoll [admu fuq dan il-pro;ett, iltaqg[u malMinistru g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima, Leo Brincat, u ppre]entawlu r-rapport dwar lInternational Wildlife Research. Dawn l-istudenti setg[u jkunu parti minn din l-esperjenza permezz ta’ finanzjament lill-NSTF min-na[a tal-Ministeru g[all-
Ambjent. Francis Stivala, li hu sSegretarju :enerali tal-NSTF, spjega kif huma ja[dmu f’so/jetà fejn jiddibattu materji u su;;etti marbuta max-xjenza. F’dan ilpro;ett huma d-dibattew ‘Force for unity one law to rule them all’. G[amlu wkoll ri/erka dwar forzi li je]istu minbarra l-forza ta’ gravità. Imbag[ad iddibattew ir-ri]ultati li kisbu flimkien mal50 parte/ipant ie[or u huma [ar;u b[ala ]-]ew; rebbie[a.
Kemm dawn l-istudenti, kemm Francis Stivala u anke l-Ministru Leo Brincat sa[qu kif studenti b[alhom, li juru interess filqasam tax-xjenza u l-ambjent huma l-futur ta’ pajji]na g[aliex b’xog[olhom fil-futur nkunu nistg[u ng[elbu l-isfidi ambjentali f’pajji]na. Il-Ministru Leo Brincat qal ukoll li l-poplu Malti u G[awdxi g[adu lura [afna fejn jid[ol g[arfien dwar it-tibdil fil-klima u dwar is-separazzjoni tal-iskart.
Il-GWU tirtira tilwima industrijali
Il-General Workers’ Union (GWU) fissret fi stqarrija li minkejja li g[adu ma n[atarx ilHuman Resources Manager filkumpnija, il-management tal-Air Malta a//erta lill-GWU li ddiskussjonijiet dwar ir-ristrutturar se jitkomplew b’mod immedjat bl-iskop li jintla[aq qbil kemm jista’ jkun malajr. G[aldaqstant it-Taqsima Marittima u Avjazzjoni tal-GWU irtirat t-tilwima industrijali li kienet irre;israt mal-Air Malta sabiex id-diskussjonijiet jibqghu g[addejjin b’ritmu mg[a;;el lejn ftehim a[[ari.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
5
LOKALI
L-attività tradizzjonali fil-festa tal-Im;arr li fiha jintag[]el dak il-grupp ta’ reffig[a g[all-istatwa ta’ Santa Marija li jag[ti l-akbar offerta b’risq il-b]onnijiet tal-knisja, tmexxiet ilbiera[ minn Dun Valentin Borg li n[atar b[ala amministratur tal-parro//a wara d-de/i]joni li t[abbret iktar kmieni dan ix-xahar li jitne[[a minn Kappillan Dun Emanuel Camilleri
€5,000 g[all-irfig[ tal-vara ta’ Santa Marija tal-Im;arr B[alma hi t-tradizzjoni, ilbiera[ filg[odu fl-Im;arr saret l-attività fil-pjazza prin/ipali li matulha tit[abbar id-donazzjoni g[all-irfig[ tal-vara ta’ Santa Marija fil-festa ta’ dan ir-ra[al. Din is-sena [adu sehem ]ew; gruppi – dak immexxi minn Victor Sammut u grupp imexxi minn Mario Mifsud. Il-grupp li
joffri l-og[la donazzjoni jerfa’ l-vara fil-festa ta’ dan ir-ra[al. Id-drawwa hi li l-ewwel offerta jitfag[ha l-grupp li jkun refa’ l-vara s-sena ta’ qabel, i]da min[abba li din is-sena dan il-grupp ma [ax sehem, l-ewwel offerent intg[a]el bix-xorti, permezz ta’ munita. Il-grupp li offra l-og[la don-
azzjoni kien dak imexxi minn Mario Mifsud li offra donazzjoni ta’ 5,000 ewro. Folla mdaqqsa attendiet g[al din l-attività tradizzjonali li ilha ssir g[al aktar minn 90 sena. Mat-tokki ta’ nofsinhar dawk interessati fl-irfig[ tal-vara n;abru ma;enb il-Knisja parrokkjali u bdiet l-attività li mat-
ulha jintefg[u d-donazzjonijiet. Din it-tradizzjoni bdiet fl1 922 meta l - vara ta ’ Santa Marija waslet minn Marsilja u dawk li [allsu g[aliha ng[ataw il-fakultà li jerfg[u fl-ewwel pur/issjoni li saret bil-vara fit18 ta’ Awwissu 1922. Dawk kollha li jerfg[u fl-istatwa kienu u g[adhom iqisuh b[ala
unur kbir kemm g[alihom kif ukoll g[all-familja tag[hom. Din is-sena l-attività tmexxiet minn Dun Valentin Borg li n[atar b[ala amministratur talparro//a wara d-de/i]joni li t[abbret iktar kmieni dan ixxahar li jitne[[a minn Kappillan Dun Emanuel Camilleri.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
7
FINANZI
Is-swieq finanzjarji internazzjonali bdew jirkupraw Bosta analisti qalu li l-attenzjoni tal-mezzi tax-xandir naqsu milli jirrappurtaw l-inkwiet filLvant Nofsani u fl-Ukrajna u g[al daqstant is-swieq waqfu jirre;istraw telf. Diversi opinjonisti o[ra stqarrew li investituri da[lu fis-swieq biex jixtru b’dawn il-prezzijiet ir[as. Is-swieq Amerikani, Dow Jones u S&P 500, raw ]idiet tajba fl-a[[ar jiem. L-ishma talkumpanija internazzjonali Apple la[qu l-og[la prezz fl-istorja tag[hom. G[all-kuntrarju, ilprezz ta]-]ejt jinsab fl-iktar livell baxx g[al dawn l-a[[ar g[axar xhur. L-indikazzjonijiet huma li l-prezz ta]-]ejt se jibqa’ f’dawn il-livelli sal-a[[ar tas-sena. Bank of America ra ]ieda ta’ 10% sa issa f’Awwissu wara ftehim mal-Gvern Amerikan dwar xi djun. L-ishma ta’ dan il-bank xorta wa[da jinsabu madwar 10% inqas fil-valur minn kemm kienu f’April li g[adda. Hewlett Packard irre;istrat titjib fid-d[ul li wassal sabiex l-ishma komplew jog[lew fil-prezz. Fi Frar kellhom prezz ta’ 28 dollaru, u issa dan tela’ g[al 37 dollaru. L-ishma ta’ eBay ukoll raw ]ieda tajba fl-a[[ar jiem. Filbidu ta’ :unju dawn kienu ni]lu g[al 49 dollaru u issa jinsabu 57 dollaru. Jidher li xi ]viluppi filPaypal wasslu g[al dan.
Wara ;imag[tejn ta’ telf f’bosta swieq finanzjarji madwar id-dinja, rajna s-swieq jibdew jirkupraw. L-inkwiet f’diversi pajji]i kompla i]da s-swieq donnhom ma tantx kienu effettwati.
Rapport finanzjarju minn MPM Capital Investments Ltd
L-ekonomija ta/-?ina mhix se tikber kemm mistenni matul din is-sena u tinsab f’livelli baxxi li ilna ma naraw mill-1990 L-Isterlina kompliet tiddg[ajjef kontra bosta muniti fl-a[[ar jiem filwaqt li d-dollaru Awstraljan issa[[a[ kemm malewro kif ukoll mad-dollaru Amerikan. Fit-tieni l-ikbar ekonomija dinjija, rajna tnaqqis fil-manifattura matul ix-xahar ta’ Awwissu. Jidher li l-ekonomija ta/-?ina mhux se tikber kemm mistenni matul din is-sena. L-indikazzjonijiet juru li minkejja li l-
ekonomija ?ini]a qed tikber, din mhux qed tikber bi]]ejjed u tinsab f’livelli baxxi li ilna ma naraw mill-1990. Dan qed iwassal g[al iktar pressjoni fuq l-awtoritajiet biex itejbu l-mod kif ja[dmu sswieq. L-informazzjoni u l-[sibijiet inklu]i fl-artiklu huma provduti g[al skop ta’ edukazzjoni u informazzjoni biss u m’g[andhomx ji;u kkunsidrati b[ala parir ta’ investiment
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
8
OPINJONI
Bla triq u bla mappa
(48)
Mil-lenti ta’ analista
Matul l-a[[ar ;ranet kellna ]ew; dikjarazzjonijiet minn ]ew; Ministri differenti. Ma nafx tistax issejja[ dawn id-dikjarazzjonijiet tad-da[k jew inkella talbiki. Meta janalizza l-argumenti mi;juba mi]-]ewg Ministri, bilfors wie[ed jikkonkludi x’faqar ta’ argumenti kultant jo[or;u bihom /erti Ministri ta’ Joseph Muscat. Il-karawett u x-xadini L-ewwel dikjarazzjoni g[amilha George Vella. Biex jiddefendi t-tlettax-il elf ewro fix-xahar li
qed tiffanga fihom Sai Mizzi minn fuq dahar il-poplu Malti, George Vella qal li “Jekk t[allas bil-karawett, ikollok ix-xadini”. L-ewwel reazzjoni tieg[i kienet li nid[ak i]da ridt nibki meta ftakart kemm ida[[al hu jew s[abu l-Ministri u staqsejt lili nnifsi jekk George Vella, birrispett kollu, kienx qed jipparaguna lilu u lil s[abu max-xadini. Bl-istess argument, g[al George
Vella mela x’inhuma dawk il[addiema li jda[[lu biss il-paga minima? Id-dikjarazzjoni l-o[ra g[amilha Konrad Mizzi meta [abbar li l-Gvern se jag[ti kumpens ta’ 25 ewro lil dawk il-familji li kellhom qtug[ fid-dawl g[al aktar minn 12-il sieg[a konsekuttivi kwa]i [mistax ilu. Minbarra listupida;ni tal-ammont, i/-/ajta kienet meta Konrad Mizzi ;ie rappurtat li qal li dan l-ammont hu ekwivalenti g[all-“groceries” ta’ familja g[al ;img[a. Imma kemm [aseb li l-poplu hu be//un? Il-poplu g[andu jirrealizza li dan mhux kumpens la g[al xirja “groceries” u lanqas ma hu lekwivalenti ta’ g[axart ijiem konsum ta’ elettriku. Dan hu xiri tal-voti mit-taxxi li n[allsu a[na. Nisfida lil Konrad Mizzi jispjega minn fejn jixtri b’25 ewro “groceries” g[al ;img[a g[al familja meta ]ew; kartuniet [alib lokali kuljum di;a jiswew kwa]i tnax-il
MALTA TAG{NA LKOLL Manifest Elettorali PL 2013
ewro fil-;img[a. Dan hu lkarawett li g[amel riferenza g[alih sie[bu George Vella ftit ;ranet qabel. Veru tad-da[k, imma tal-biki wkoll, /erti argumenti ta’ xi Ministri. Il-forka g[all-i]vinturat
Sakemm Godfrey Farrugia kien g[adu Ministru tas-Sa[[a, kwa]i kuljum – bir-ra;un – konna nisimg[u dwar il-kaos flisptar. Kemm ilhom li [adu postu Konrad Mizzi b[ala Ministru u Chris Fearne b[ala Segretarju Parlamentari b’responsabbiltà mis-sa[[a, donnhom l-affarijiet mexjin fuq ir-rubini. Donnhom solvew il-problemi kollha. Huma ftit l-ilmenti li l-;urnali jitkellmu dwarhom. Is-settur tas-sa[[a donnu m’g[adux in the public eye.
Matul is-sena u nofs li g[addew, il-gvern ta’ Joseph Muscat mhux talli ma solviex ilproblemi fil-qasam tas-sa[[a b[alma wieg[ed, talli l-problemi komplew ji]diedu. Lanqas ittne[[ija ta’ Godfrey Farrugia ma ;abet bidla. Il-waiting lists g[adhom hemm, in-nuqqas ta’ medi/ini g[adu je]isti, l-iffullar fl-isptar partikolarment fidDipartiment tal-Emer;enza ma naqasx, u l-medi/ini g[adhom mhux qed jitwasslu fid-djar talanzjani kif imwieg[ed. U xi ng[idu g[all-appuntamenti li qed jing[ataw? Konsulent li ra persuna fl-isptar f’:unju informa lill-persuna kon/ernata li je[tie; isir follow-up ur;enti. Lappuntament g[all-follow-up ur;enti eventwalment sar g[al Marzu tas-sena d-die[la. Persuna
o[ra r/eviet appuntament g[at-30 ta’ Settembru mhux ta’ din issena, lanqas tas-sena d-die[la i]da g[al Settembru 2016. G[aliex dawn l-affarijiet konna nisimg[u dwarhom fi ]mien Godfrey Farrugia u issa ma tantx nisimg[u bihom? Diska m;en;la
Xbajna nisimg[u lil Joseph Muscat jg[ajjar lill-Oppo]izzjoni Nazzjonalista li hi negattiva. Ka] klassiku hu l-Avvi] Legali fejn il-Gvern ried ji;bor informazzjoni sensittiva fuq l-istudenti kollha. Meta l-Oppo]izzjoni ressqet mozzjoni fil-Parlament biex jit[assar dan l-Avvi] Legali, il-Gvern ta’ Joseph Muscat ivvota kontra. Issa, erba’ xhur wara, lOppo]izzjoni ng[atat ra;un millGvern g[ax se j[assar l-Avvi] Legali u jibdlu b’ie[or ;did. IlGvern ta’ Muscat kellu jibla kulma qal. Altru li lOppo]izzjoni mhix negattiva.
Il-{amrun> fl-g[aqda hemm is-sa[[a L-ista;un tal-festi riesaq lejn it-tmiem tieg[u u ftit ;img[at ilu, b[ala {amruni], ktibt proprju dwar il-festa ta’ San Gejtanu fil{amrun. Festa li ;;ib mag[ha memorji g[al [afna, e//itament g[al u[ud u ]mien ta’ g[aqda g[all-{amruni]i. Ma kienx liskop tieg[i li ner;a’ nikteb dwar il-festa, però, l-avvenimenti li se[[ew din is-sena ;eg[luni ner;a’ naqbad dan is-su;;ett g[aliex huma dawn l-affarijiet li jag[mluna kburin li nkunu {amruni]i. Din is-sena [abtet il-125 sena mit-twaqqif tal-ewwel banda {amruni]a – is-So/jetà Mu]ikali San :u]epp – li bdiet proprju fit18 ta’ Awwissu 1889. Anniversarju li jimmarka storja twila mimlija su//essi u ]mien li ;ab mieg[u wkoll it-twaqqif ta]]ew; baned l-o[rajn tal-{amrun, l-G[aqda Mu]ikali San Gejtanu, u l-Banda Immakulata Kun/izzjoni li wkoll kellha sena kkaratterizzata mill-35 anniversarju mit-twaqqif tag[ha. Ir-rivalità bejn il-baned u l-partitarji tag[hom hija tipi/i fil{amrun partikolarment bejn isSo/jetà Mu]ikali San :u]epp u dik tal-G[aqda Mu]ikali San Gejtanu. Rivalità li tkompli ssebba[ u ssa[[a[ il-festa li sfortunatament, u[ud ju]aw b[ala punt ta’ kritika jew biex itappnu lkobor tal-festa tal-{amrun. Din is-sena, il-{amrun kien ta’
Antonello Cuschieri antonello.cuschieri@gmail.com
Il-{amrun wera li hu xempju tal-g[aqda u [ar;et verament il-qalb kbira {amruni]a
e]empju. Minkejja l-fatt li [afna j]effnu isem il-{amrun kif jaqbel lilhom jew g[al skopijiet tag[hom, din is-sena dawn ixxnig[at u in/ertezzi ;ew eliminati, nisperaw darba g[al dejjem, b’;est li g[andu sinifikat enormi. Minbarra l-fatt li kienet festa kbira, im]ewqa u b’sa[[itha f’dak li g[andu x’jaqsam attendenza briju, il-{amrun wera li hu xempju tal-g[aqda u [ar;et verament il-qalb kbira {amruni]a. Fil-fatt, b[ala parti mi/-/elebrazzjonijet tal-125
anniversarju tas-So/jetà Mu]ikali San :u]epp, nhar isSibt 16 ta’ Awwissu, l-G[aqda Mu]ikali San Gejtanu g[amlet mar/ fi Triq il-Kbira San :u]epp. Minbarra li allegraw lil dawk pre]enti bil-mar/i u anke bil-;est ta’ g[aqda li ti//elebra anniversarju ta’ banda o[ra, il;est finali kien dak li juri lg[aqda li hemm bejn il-baned {amruni]i. Dan g[aliex il-mar/ spi//a ;ewwa l-ka]in tas-So/jetà Mu]ikali San :u]epp – fil-fatt, il-banda da[let iddoqq l-innu
‘Xerrdu l-fer[’, li hu sinonimu ma’ kull {amruni], ;ewwa lka]in tas-So/jetà Mu]ikali San
:u]epp li kienet xi [a;a storika g[all-{amrun u probabbli anke g[al Malta. :est re/iproku mi]]ew; baned u l-kumitati tag[hom li jkomplu juru bi/-/ar li fejn tid[ol il-festa u l-{amrun, il{amruni]i huma mag[qudin g[al g[an wie[ed, li isem il{amrun ikompli jikber u jitfa[[ar. Din l-g[aqda hija dik li tag[ti s-sa[[a lill-festa tal-{amrun, il-
punt li fih ir-rivalità titwarrab u jid[ol fis-se[[ ir-rispett re/iproku li hemm bejn l-g[aqdiet – mumenti b[al dawn huma dawk li jag[mluk kburi li tkun {amruni]. :est b[al dan ma jistax wie[ed jinjorah jew i[ares lejh ming[ajr ma jfa[[ru – mi]]ew; baned ewlenin tal-{amrun, pajji]na [a e]empju ta’ kif g[andhom imorru l-affarijiet. Hija permezz ta’ din l-g[aqda li l-festa tal-{amrun dejjem tikber g[aliex verament, l-g[aqda ;;ib is-sa[[a. Prosit lill-{amruni]i kollha tal-festa li kellna u tal-e]empju li sena wara l-o[ra jkompli jikber – mill-kliem g[all-fatti hemm ba[ar jikkumbatti, g[alhekk il{amrun iwie;eb g[all-kritika, bil-fatti /ari u konkreti biex ma jit[alla l-ebda dubju.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Tnaqqis impressjonanti fil-kummer/ internazzjonali ta’ Malta A[na pajji] ]g[ir u b[all-pajji]i ]g[ar kollha a[na miftu[in aktar minn pajji]i kbar g[all-kummer/ internazzjonali. Dak li nbig[u barra – l-esportazzjoni – importanti [afna g[alina g[ax hu d[ul dirett ming[and [addie[or fl-ekonomija tag[na. {afna minn dak li na[dmu f’Malta jew nikkunsmaw hawn, nimpurtawh
Nafu wkoll li [afna minn dak li na[dmu hawnhekk biex nesportawh, l-ewwel nimpurtaw bi//a minnu f’materja prima, u [afna minn dak li nikkunsmaw hawn Malta nimpurtawh ukoll. L-esportazzjoni hi importanti [afna g[al pajji] ]g[ir Mela, l-esportazzjoni hi importanti [afna u l-importazzjoni tirrifletti parti minn dak li nesportaw u wkoll tirrifletti l-konsum f’Malta. U hu g[alhekk li /ifri li g[adhom kemm [ar;u milluffi//ju tal-istatistika tal-Unjoni Ewropea huma ta’ t[assib sew. ?ifri inkwetanti tal-Eurostat Dawn huma /-/ifri dwar x’esporta u x’importa kull pajji] talUnjoni Ewropea bejn Jannar u Mejju ta’ din is-sena mqabblin mal-istess [ames xhur tas-sena l-o[ra. ?ifri mhux ta’ xahar wie[ed – li jista’ jkun /ikka – imma [ames xhur li juru xejra, u mqabblin mal-bqija tal-pajji]i s[abna fl-Ewropa. Waqg[a kbira f’dak li beg[na u xtrajna minn barra Dawn i/-/ifri juru li f’Malta kellna l-akbar waqg[a – u b’bi//a sew – mill-Ewropa kollha f’dak li esportajna: waqg[a ta’ 27 fil-mija. U anke f’dak li importajna, kellna waqg[a ta’ 17 fil-mija fuq l-istess [ames xhur tas-sena ta’ qabel. L-a[[ar fl-Ewropa b’aktar mid-doppju
?ifri inkwetanti g[ax pajji]i o[rajn i]idu qeg[din, flesportazzjoni spe/jalment, u mhux inaqqsu b[alna. Mela rra;uni g[at-tnaqqis mhix ;ejja minn barra. U t-tnaqqis qawwi tag[na, li jpo;;ina l-a[[ar fl-Ewropa, jer;a’ hu aktar middoppju ta’ min qieg[ed qabilna, qabel tal-a[[ar. ?ifri o[rajn ja[bu l-qg[ad bi 3,500 impjieg mal-gvern...
Dawn huma /ifri li jirriflettu dak li qed jg[idu tal-[wienet li hawn suq [a]in. {er;in ukoll ma’ /ifri o[rajn li juru li fl-a[[ar sena l-Gvern da[[al ja[dmu mieg[u 3,500 ru[ – impjiegi malgvern li evidentement ja[bu l-qg[ad.
...u juru g[afsa fuq il-pagi U dawn i/-/ifri [er;in ukoll ma’ o[rajn tal-Gvern Malti stess li juru li hemm g[afsa fuq il-pagi medji tal-[addiema li fl-a[[ar sena ]diedu b’mitt ewro. Dan f’kuntrast mas-snin ta’ qabel meta, minkejja dinja ta’ maltemp ekonomiku, il-pagi medji kienu qed ji]diedu b’528 ewro fis-sena.
Telqa u abbandun Dawn huma ritratti li r/evejna biex ni;bdu l-attenzjoni talawtoritajiet dwar it-telqa u labbadun li je]isti fi Triq ilKavetta f’San Pawl il-Ba[ar. Dan hu bini li jinkludi g[add ta’ garaxxijiet abbandunati u mitluqa, li jinsabu fa//ata ta’
stabbilimenti tal-ikel u kummer/jali. It-telqa u l-abbandun li hemm qed iwassal g[al numru ta’ ;rieden li jkun hemm matul il-;urnata kollha, u li kif jidher fir-ritratt, anke fid-dawl tax-xemx. Dan l-istat ta’ abbandun li tins-
ab fiha din hi triq, xejn ma tag[mel ;id lis-sidien tal-istabbilimenti ta’ din iz-zona, u dan minkejja li anke l-awtoritajiet tas-sanita kienu infurmati min[abba l-ammont ta’ ;rieden li jkun hemm fiz-zona. Appell g[al azzjoni immedjata.
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Partit Nazzjonalista [abbar programm kbir u kif jixraq biex ji//elebra l-25 anniversarju tal-Indipendenza b’diversi attivitajiet li se jkunu organizzati Fuq ilFosos tal-Furjana. Il-qofol tal-attivitajiet, li m’g[andhomx x’jaqsmu mal-attivitajiet li se jkunu organizzati mill-Gvern, jintla[qu b’dimosrazzjoni fit-toroq tal-Belt u mass meeting Fuq il-Fosos tal-Furjana.
Tkabbir ekonomiku li, anke kieku veru, mhux jasal fi bwiet in-nies Xejriet, dawn, li juru li, anke kieku hemm tkabbir ekonomiku ta’ veru, dan mhux qed jin[ass fejn fl-a[[ar mill-a[[ar hu laktar importanti li jmur, fi bwiet in-nies u fil-pagi tal-[addiema li qed isofru g[afsa ‘l isfel flimkien ma’ /ifri inkwetanti.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#318 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
10
INTERVISTA
Oliver Friggieri
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’ (115)
Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef
Fil-[ar;a tal-lum ta’ InNazzjon qed nippubblikaw ilmija u l-[mistax-il parti fissensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar i//ensura (it-tieni parti). Dan bliskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu blaktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Ilqarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull korrispondenemail g[al dan lza u iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku hawn imni]]el: joe . mikallef@media . link .com.mt.
‘Il-Madonna ta/-?oqqa’ kien teledramm li da[al fid-djar tan-nies, u g[alhekk l-effett tieg[u kien qawwi [afna. Hemm differenza fl-effett li j[alli ktieb, jew dramm, jew teledramm
Niftakar kif fis-snin disg[in kienet inqalg[et kontroversja s[i[a dwar xena mid-dramm ‘IdDukessa ta’ Amalfi’. Kienet qamet diskussjoni s[i[a g[ax f’[in minnhom idDukessa tat daqqa ta’ sieq lill-Kur/ifiss. Kienu qamu l-irwiefen kollha li wasslu biex din ixxena partikolari fil-fatt tit[alla barra jew inkella lalternattiva l-o[ra kienet li dan id-dramm jitwaqqaf [esrem u ma jibqax jintwera. Kien sagrile;; artisitku li kien hemm min interpretah b[ala g[eluq intellettwali u nuqqas ta’ g[arfien ta’ xi jfisser id-dritt fundamentali tal-individwu g[allespressjoni [ielsa. L-arti xi drabi tfittex li tkun sensazzjonali, biex tin[oloq kontroversja, u b’hekk issir il-propaganda, u l-[a;a tag[mel [oss. Artist jista’ jasal li jixtieq li jkun i//ensurat, sewwasew biex jirba[ l-attenzjoni li g[andu b]onn. L-arti vera ma hi qatt sensazzjonali, qatt insolenti b[al f’dan il-ka]. L-arti vera timplika, tissu;;erixxi, tag[ti [jiel – u mhix ovvja, diretta b[al f’dan ilka]. Dwar id-dramm li semmejt inti: ma hemm ebda bravura flatt li sar f’‘Id-Dukessa ta’ Amalfi’. Kien att medjokri, li jaf jag[mlu kul[add, u li la[aq liskop tieg[u g[aliex id-dramm
issemma proprju g[al dik lazzjoni biss. Kien att insolenti. L-insult hu kundanabbli, kemm jekk isir fuq palk u kemm jekk isir fi platea. L-arti ma hix mag[mula minn provokazzjonijiet b[al din. {add m’g[andu dritt joffendi s-sentimenti ta’ [add, anki jekk tela’ fuq palk u jrid jit[abat g[all-applaws. Niftakar tajjeb [afna wkoll snin qabel lejn tmiem is-snin sebg[in, iddiskussjoni ta[raq li kellna f’pajji]na meta deher g[allewwel darba fuq ittelevi]joni Maltija t-teledramm ‘Il-Madonna ta/?oqqa’. Tiftakar b[ali l-irwiefen li kienu nqalg[u u li kienu wrew li s-so/jetà Maltija kienet g[adha mhix ippreparata g[al dramm b[al dan. ‘Il-Madonna ta/-?oqqa’ kien teledramm li da[al fid-djar tannies, u g[alhekk l-effett tieg[u kien qawwi [afna. Hemm differenza fl-effett li j[alli ktieb, jew dramm, jew teledramm. Il-Maltin in[asdu min[abba aspetti tal-istorja li tinvolvi persuna reli;ju]a. Ma]-]mien leffett indara, u ninsabu f’fa]i meta l-bniedem hu distratt, assedjat minn kull na[a bilmessa;;i, im/a[[ad mill-[ila li jistag[;eb u li jikkon/entra. Bniedem post-modern li ma hu impressjonat minn xejn.
Minn dawn i]-]minijiet se[[ew taqlibiet kbar. Idd[ul tal-kompjuters, lavvanz fit-teknolo;ija u flinformatika ;abu mag[hom bidliet enormi. L-opportunitajiet g[al aktar edukazzjoni u t-ta[lit mal-barranin li j]uruna u ]]ieda fis-safar mill-Maltin wasslu biex tbiddlet [afna l-mentalità li kienet issawwarna. Din il-bidla kollha tin;abar f’dan il-kliem: Malta baqg[et miexja fid-direzzjoni li kienet ilha li bdietha qabel, u ]iedet irritmu tal-pass li bih se tkun integrat ru[ha g[alkollox malEwropa. G[edna kemm-il darba li d-
distinzjoni essenzjali bejn Malta u l-kontinent kienet biss kwistjoni ta’ velo/ità. Malta – g[ax hi g]ira, u hi ]g[ira, u tinsab fis-Sud – kienet timxi bilmod. It-teknolo;ija [affitilha rritmu, xejn aktar. Kien hemm ukoll id-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea li fiha nnifisha t[ares id-dritt ta’ kull bniedem g[all-informazzjoni. L-Unjoni Ewropea, imwaqqfa fuq il-[erba tat-Tieni Gwerra Dinjija, hi g[aqda politika
g[aliex tg[aqqad flimkien stati differenti b[ala membri ndaqs. Hi g[aqda ekonomika, b[al kollox, u dan ifisser minnu nnifsu li allura hi wkoll kulturali.
Kostituzzjoni internazzjonali wa[da, fruntieiri ;eografi/i de/i]i, skambji edukattivi bilg[an li jressqu nazzjonijiet differenti lejn xulxin: dawn u aspetti essenzjali o[ra talUnjoni Ewropea juru li din lintegrazzjoni hi s[i[a. Jekk tippermettili mmur pass lura… anki l-kisba talIndipendenza naraha timmarka bidu ;did f’din ilkonversazzjoni dwar i//ensura. I/-/ensura li sa qabel kienet tintu]a [afna fid-diskors bl-ilsien Malti… Il-Malti hu l-ilsien nattiv, naturali ta’ kul[add hawn Malta. Anki min jag[]el li ma jitkellmux, jibqa’ xorta wa[da Malti li qieg[ed jg[ix f’ambjent fejn tidwi l-kelma Maltija f’kollox. Dan ifisser li l-effett taddiskors bil-Malti hu wisq aktar qawwi minn diskors bl-Ingli] jew bit-Taljan. Kliem li jista’ jit[alla g[addej meta jinstema’ b’ilsna barranin, jista’ jqanqal reazzjoni jekk jinstema’ billingwa tal-post, ta’ kul[add. G[alhekk ;ara li testi bilMalti ;ew ittrattati b’mod differenti. Imma fil-verità sa fejn g[andu dritt g[all-informazjoni l-bniedem^ Sa fejn g[andu d-dritt li jara^ Kull so/jetà to[loq il-li;ijiet tag[ha skont ix-xejriet tag[ha. Hemm sfond storiku s[i[ li jiddetermina l-limiti.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
11
INTERVISTA
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na
Kull so/jetà g[andha d-dritt li tiddetermina l-ispazji u l-limiti tal-libertà, mifhuma dejjem fid-dawl tal-prin/ipju ewlieni tal-kuntratt so/jali> libertà b’rispett lejn kul[add, b’difi]a ta’ min hu fra;li
Aktarx li ebda pajj] ma jg[addi minn kri]ijiet u minn tramwi min[abba kwistjonijiet b[al din. Ir-ra;uni hi li aktarx kull Gvern jg[addi li;i wara li ssu;;ett tal-li;i jkun sar realtà. F’dan il-ka] ;ara li d-drawwiet popolari tbiddlu u nfet[u, u allura l-Gvern g[araf li te]isti din irrealtà u rrikonoxxieha b’li;i. Qed nag[mel din il-mistoqsija diretta g[ax anki fissnin re/enti re;a’ kellna ka] ie[or fejn dramm in]amm milli jittella’ g[all-pubbliku. Qed nirreferi g[ad-dramm ‘Stiched’ li skont i/-/ensura kien jinkludi xi xeni li ma kinux a//ettabbli. Dan fi snin re/enti [afna! F’so/jetà demokratika l-li;ijiet jirriflettu lis-so/jetà, waqt li f’so/jetà dittatorjali l-li;ijiet jirriflettu lid-dittatorjat. Dan ifisser li kemm fil-ka] ta’ ‘Stiched’ u kemm f’kull ka] ie[or, huwa s-sentiment popolari li jiddetermina kollox. Kull so/jetà g[andha d-dritt li tiddetermina l-ispazji u l-limiti tal-libertà, mifhuma dejjem fiddawl tal-prin/ipju ewlieni talkuntratt so/jali: libertà b’rispett lejn kul[add, b’difi]a ta’ min hu fra;li. Fi ftit kliem, x’inhi l-opinjoni tieg[ek dwar ir-rwol li g[andu jkollu l-Istat^ G[andu jille;i]la^ U jekk jille;i]la, b’liema mod^ Lejn tmiem is-sena l-o[ra l-Gvern [abbar li se jressaq
proposti g[al emendi biex i/-/ensura titne[[a g[alkollox mill-arti. Il-Gvern qal li se jag[mel dan g[ax illum il-poplu Malti hu eman/ipat bi]]ejjed u g[alhekk mhux floku li jkun hemm min jiddetta fuqu l-moralità.
Hemm argument li jkollu ji;i ripetut: is-sistema demokratika hi kuntratt so/jali mibni fuq illibertà b[ala spazju u limitu. L-Istat jg[addi l-[in kollu li;ijiet ;odda li jinvolvu valuri permanenti, qodma. Kull li;i timplika limitu, ng[idu a[na, hemm id-dritt uman tal-mobilità, id-dritt li bniedem ji//aqlaq, jivvja;;a. Imma dan id-dritt ifisser li ma nistax nirfsek. G[andi d-dritt li nimxi u dan ifisser li ma nistax nimxi kullimkien. U hekk ukoll fil-ka] ta’ kull dritt ie[or. L-istorja tal-libertà hi mixja lejn possibbiltajiet ;odda. Meta n[arsu lura nistg[u kwa]i nid[ku, jew nirrabjaw, meta nindunaw kemm g[amlet ]balji lumanità f’wa[da mill-isfidi lkbar li g[andha: il-konvivenza. Il-bilan/ bejn pa/i u gwerra hu sforz biex il-bnedmin jistabbilixxu sewwasew il-limitu: fejn hu d-dritt ta’ na[a, u fejn hu d-dritt tan-na[a l-o[ra. Fil-prattika l-arti vera ilha li solviet il-problema ta/-/ensura tax-xe[ta reli;ju]a, morali. Ta[t re;imi ta’ na[a jew o[ra qamet il-problema ta/-/ensura politika, li batew minnha l-aktar awturi b[al Boris Pasternak, i//ensurati, fost l-o[rajn, g[aliex
kellhom vi]joni politika differenti minn dik li kellu l-Istat. Fuq kollox, dawn il-kittieba kienu jaraw ir-reali]mu so/jali b[ala duttrina, propaganda, u b[ala limitu fih innifsu. L-individwali]mu tag[hom kien ilmezz kif huma //ensuraw li//ensura. Minkejja l-li;i, illum il-prattika artistika hi e]empju ta’ kif isso/jetà timxi b’ritmu wisq aktar mg[a;;el mir-ritmu tal-li;i. Dan hu aspett ewlieni ta’ kif se[[ew diversi bidliet li jirrigwardaw li/-/ensura. Kull artist serju jaf li l-problema tal-arti hi listess sfida tal-arti: kif se tirrappre]enta lir-realtà bi stil, b’forma effettiva, b’lenti li turi lir-realtà b’mod differenti bla ma tirrendiha differenti minnha nnifisha. L-arti mhix aktar jew inqas minn lenti: tag[ti forma o[ra lillo;;ett bla ma tittradih, bla ma tinjorah, imma fl-istess [in bla ma tippre]entah kif inhu. L-arti hi dejjem pass lil hinn mill-hekkimsejja[ ‘reali]mu’. L-arti tissu;;erixxi, timplika, aktar milli tistqarr direttament. Hi l-oppost tal-ovvju, tal-evidenti. Pere]empju, xeni eroti/i famu]i fil-letteratura Ewropea huma miktubin b’mod sottili, su;;estiv, li jista’ jkun li mhux kul[add jinteba[ bihom. Il-Latini ilhom madwar elfejn sena li ;abru kollox fis-sentenza ‘ars est artem celare’ – ‘l-arti hi li ta[bi l-arti’. Ma nafx taqbilx mieg[i… imma llum il-;urnata
nitkellmu [afna fuq il-libertà tal-espressjoni, imma fil-verità fuq liema libertà qeg[din nitkellmu^ Ma ta[sibx li t-tne[[ija totali ta/-/ensura tista’ ma ;;ibx mag[ha biss il-libertà talespressjoni imma anki llibertina;;^ Malta g[andha dejjem ilvanta;; li timxi bil-pass naturali tag[ha, waqt li titg[allem mill-merti u mill-i]balji li jag[mlu qabilha l-pajji]i l-kbar.
Na[seb li din hi riga tajba [afna, u biha g[adna nistg[u nkejlu diversi punti li g[ad hemm fl-a;enda miftu[a talpajji]. I/ - /ensur veru u proprju huwa l-poplu. Bosta drabi lidea tat-tne[[ija ta/-/ensura flarti tirrigwarda lit-teatru. Aktar milli l-mu]ika u l-pittura u liskultura, u anki aktar min-narrattiva , huwa sewwasew it teatru li hu implikat l-aktar f ’ dan il - ka] . L - i]vilupp ta ’ medja o[rajn – l-elettronika u kulma tnissel minnha – wassal biex d[alna f’fa]i post-teatrali, u forsi anki sa[ansitra post-letterarja. Id-distanza bejn il-libertà u llibertina;; hi kbira daqskemm hi ]g[ira. Kollox, anki lekonomija, tiddependi milledukazzjoni. Sakemm ma jkunx hemm vittmi, kull libertà ;dida tista’ tkun pass tajjeb biex jing[araf dejjem a[jar il-qofol ta’ kollox: b[al kollox, il-libertà s[i[a tinkludi l-limitu. Kwadru fi [dan gwarni/.
A[na lkoll, anki jekk ma nammettux, a[na favur i/-/ensura u a[na kontra /-/ensura. Jiddependi minn x’nifhmu bil-kelma, u f’liema ka] hi u]ata. L-arti hi [ielsa g[alkollox fi ]mienna, u dan ifisser li l-artist se j;orr responsabbiltà akbar
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-ajruport ta’ Tripli f’idejn il-militanti Islami/i IL-LIBJA
Il-militanti jiffurmaw parti minn alleanza gdida maghmula minn estremisti Izlamici u gellieda minn Misrata l-{add filg[odu kellhom il-kontroll tal-ajruport internazzjonali ta’ Tripli. Dan wara battalja li bdiet f’:unju kontra ;ellieda minn Zintan li kienu qed jg[assu lajruport u li kienu alleati malGvern Libjan. Matul dawn ixxhur ta’ ;lied, parti kbira millajruport inqered u l-istess l-ajruplani tal-passi;;ieri li kien hemm. Il-;ellieda ta’ Zintan huma wkoll alleati mal-eks ;eneral Khalifa Haftar li qed imexxim offensiva kontra l-militanti Islami/i f’Benga]i. Apparti minhekk, il-militanti qalu li kienu se jer;g[u ja[tru lParlament antik Libjan u li kien dominat minn politi/i b’rabtiet mal-militanti Islami/i. I l-Parlament Libjan li g[adu kemm kien elett qed jiltaqa’ f’Tobruk fil-Lvant tal-Libja. Sorsi fil-Libja qalu li l-ajruport ta’ Tripli kien ta’ importanza strate;ika u jag[ti kontroll kbir fuq il-Punent tal-Libja apparti lkapitali Tripli. Mill-ajruport jistg[u jibdew ukoll jidda[[lu armi u ;elleieda bl-ajru. G[alkemm osservaturi qalu li ming[ajr g[arfien internazzjonali il-militanti ma jistg[ux ju]aw l-ajruport kif jixtiequ. Waqt il-battalja g[all-ajruport ta’ Tripli, matul il-;img[a li g[addiet kien hemm ]ew; attakki mill-ajru. Attakki li [add ma jaf e]attament min wettaqhom. Il-militanti Islami/i qed isostnu li l-ajruplani kienu E;i]]jani jew tal-Emirati G[arab Maqg[uda imma dawn i]-]ew; pajji]i /a[du dan.
T[assib g[all-a[[ar ]viluppi fil-Libja Il-possibbilta li l-Libja tispi//a b[as-Somalja b[al ma kienu qed ibassru [afna osservaturi issa saret aktar reali. Min[abba l-kaos li hemm filLibja, l-Al;erija u l-E;ittu sa[[ew is-sigurta tul il-fruntieri mal-Libja. Sadattant is-Salib l-A[mar qalet li ma tistg[ax tla[[aq massitwazzjoni fil-Libja partikolarment f’Benga]i u Treipli. Dan kemm peress li ma tistg[ax tid[ol fiz-zoni fejn hemm il-;lied kif ukoll g[aliex fl-isptarijiet innies m’hux qed isibu g[ajnuna g[aliex [afna mill-[addiema barranin li kien hemm [arbu. Fi ]vilupp ie[or minn nhar il:img[a, il-forzi tas-sigurta Taljani salvaw 3,500 immigranti u sabet 19-il katavru. Il-bastiment tal-gwerra Taljan, ‘Sirio’, sab 18-il katavru u salva 73 persuna minn lan/a. Nhar il-:img[a lan/a bi 200 persuna abbord g[erqet kilometru mill-kosta Libjana u l-ma;;oranza hu mif[umm li g[erqu. Wara tra;edja simili f’Ottubru tas-sena li g[addiet, l-Italja tat bidu g[al ‘Mare Nostrum’ biex issalva kemm tista’ immigranti. Imma issa l-Italja [abbret li se twaqqaf din il-missjoni li qed tiswa disa’ miljun ewro kull xahar u qanqlet dibattitu ja[raq fl-Italja peress li l-pi] qed jin;arr kollu mill-Italja. Dan hekk kif din is-sena da[lu aktar minn 60,000 immigrant fl-Italja.
:ellieda mill-alleanza ta’ Misrata li [adu l-kontroll tal-ajruport ta’ Tripli. (ritratt EPA)
Tal-SAS ifittxu l-qattiel ta’ Foley IS-SIRJA Rapporti fil-media Ingli]a rrapportaw li truppi spe/jali Ingli]i jinsabu fis-Sirja jfittxu lqattiel tal-;urnalist Amerikan James Foley. Qattiel li aktarx hu Ingli]. Intqal li t-truppi Ingli] qed ju]aw fost l-aktar tag[mir sofistikat waqt il-[idma sigrieta tag[hom kemm fis-Sirja kif ukoll fl-Iraq. Apparti minnhekk mhux qed ikun esklu] li anki qed isir [idma biex jin[elsu osta;;I barranin f’idejn il-militanti Islami/i. Dan hekk kif kien hemm rapporti li s-servizzi sigrieti Ingli]i
Qtil makabru L-ITALJA
Ra;el, liebes ta’ suldat u armat b’mannara u b’wi//u mg[ammad, inqatel mill-Pulizija hekk kif [ebb g[alihom. Dan wara li da[lu f’residenza fejn sabu mara bla ras u f’banju demm u r-ra;el [dejha. Il-qtil se[[ f’zona sinjura, dik ta’ via Birmania, tal-kapitali Taljana Ruma. L-indikazzjonijiet huma li rra;el aktarx hu mill-Ewropa talLvant filwaqt li l-vittma hi millAmerika Latina. Il-Pulizija issa qed tipprova twaddab dawl fuq x’;ara e]attament. Jidher li r-residenza ma kienet ta’ ebda wie[ed mi]-]ew; vittmi u l-Pulizija marru fil-post wara rapporti ta’ twerr]iq mor-residenza.
kienu identifikaw il-qattiel ta’ Foley u li kien tlaqqam “Jihadi John”. Is-suspettat ewlieni hu Abdel Majed Abdel Bary u li sa sena ilu kien jg[ix mal-familja f’dar lussu]a fiz-zona ta’ Maida Vale f’Londra. Imma re/entament fuq l-Internet po;;a ritratti tieg[u b’ras ta’ persuna li qatel fis-Sirja waqt li kien qed ji;;ieled mal-militanti tal-Istat Islamiku. Barry hu wkoll eks rapper. Sorsi qalu li hu mar isSirja s-sena li g[addiet. Apparti Barry, hemm madwar [ames Ingli]i o[ra li kienu identifikati b[ala l-qattiela ta’
Foley. Hu stmat li hemm madwar 400 /ittadin Ingli] li qed ji;;ieldu mal-miltianti Islami/i. Dan apparti /ittadini ta’ diversi pajji]i o[ra fosthom il-Bel;ju, Franza u l-:ermanja. Sadattant fl-Iraq qed jikber itt[assib g[as-sitwazzjoni talpopolazzjoni Xiita Turkmen f’Emerli u li ilu ta[t assedju mill-militanti Islami/i g[al dawn l-a[[ar xahrejn. InNazzjonijiet Uniti s-Sibt appellat g[al azzjoni imemdjata biex jitwaqqaf massakru ta’ eluf mill-militanti f’dan ir-ra[al.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Arrestati militanti Islami/i Il-MAROKK L-awtoritajiet fil-Marokk [abbru li kienu arrestaw ]ew; persuni fuq is-suspett li kienu se jissie[bu mal-grupp ta’ militanti Islami/i tal-Istat Islamiku. Dan hekk kif il-pajji] jinsab fuq lallert massimu min[abba bi]a ta’ attakk terroristiku. Il-Ministeru tal-Intern Marokkin qal li dawn l-ir;iel kellhom kuntatt ma’ militanti Islami/i barranin u kienu qed jippruvaw imorru f’kampijiet tat-ta[ri; tal-Istat Islamiku biex imbag[ad imorru lura l-Marokk u jwettqu attakki fil-pajji].Hu stmat li hemm 1,212 Marokkin li qed ji;;ieldu mal-militanti Islami/i fl-Iraq u s-Sirja.
Tul dawn l-a[[ar ;ranet madwar l-ajruporti ta’ Casablanca, Tangiers u Marrakech kif ukoll madwar bini importanti b[al power stations, tpo;;ew missili g[al kontra l-ajruplani kif ukoll issa[[et il-pre]enza militari. Il-militar Al;erin ukoll qal li kien jressaq aktar truppi lejn ilfruntieri, l-aktar min[abba s-sitwazzjoni li qed taqleb dejjem g[all-ag[ar fil-Libja. Il-media kemm Al;erina kif ukoll dik Marokkina qed jag[tu atten]joni kbira g[at-theddida mill-militanti islami/i fil-Libja u li qed isostnu issa se ju]aw ilLibja b[ala ba]i biex iwettqu attakki madwar il-Mediterran.
L-AWSTRJA> L-attur Amerikan Tom Cruise (lemin) mal-attri/i }vedi]a Rebecca Ferguson waqt ilpreparazzjonijiet g[all-;bid tal-film “Mission Impossible V” fuq is-saqaf tal-Opera Statali fi Vjenna. (ritratt EPA)
Fabbrika tat-trabi IT-TAJLANDJA
IL-MESSIKU> Mument mill-wirja “Il-Forzi Armati, passjoni g[all-Messiku” fuq il-ba]i tal-ajru ta’ Santa Lucia f’Tecamac.(ritratt EPA)
Ra;el :appuni] ta’ 24 sena qed ikun investigat wara li kellu 16-il tarbija minn nisa differenti fit-Tajlandja. Dan bl-iskop aktarx li t-trabi jinbieg[u g[alladozzjoni. Mitsutoki Shigeta hu fin-nofs ta’ investigazjoni internazzjonali tal-Interpol wara li disa’ trabi minn tieg[u nstabu f’appartament f’Bangkok. Il-Pulizija sabu d-disa’ trabi ma’ disa’ nisa li kienu qed jit[allsu biex jie[du [siebhom fi kmamar li fihom kull ma’ kien hemm kien play pen. Il-:eneral Apichart Suribunya, id-direttur tal-Interpol fitTajlandja, stqarr mal-;urnalisti li
fil-karriera twila tieg[u qatt ma kien ra ka] simili. Hu qal li flinvestigazzjoni kienu qed jg[inu Pulizija mill-:appun, ilKambodja, Hong Kong u l-Indja. Il-Pulizija qalet li Shigeta jidher li g[andu negozji u propjeta re;istrati f’dawk il-pajji]i. Shigeta, li [arab mit-Tajlandja wara r-rejd tal-Pulizija, qed isostni li kellu dawk it-trabi g[aliex ried familja kbira. Imma lPulizija, li wara testijiet tad-DNA konfermaw li kien il-missier, qed jissuspettaw li dan kien negozju g[at-traffikar tat-tfal. Skont xhieda li ng[atat lillPulizija, Shigeta ried li kull sena jkollu bejn g[axra u 15-it-tarbija.
Il-Lego fil-mira tal-[allelin L-ISTATI UNITI Il-Pulizija fl-Istati Uniti svelat li l-Lego, il-;ugarell tat-tfal, kull ma jmur dejjem aktar qed ikun mira tal-[allelin. Mhux rari li settijiet ta’ dan illog[ob g[at-tfal jinbieg[ g[al prezzijiet g[oljin fuq l-Internet. Rabta bejn din il-log[ba g[attfal u films popolari b[al Star Wars u Harry Potter kabbru lpopolarita tag[hom u xi settijiet huma aktar imfitxija minn o[rajn. Issa l-Pulizija svelat li kixfu ka] li jinfirex minn New York sa Arizona fejn sar serq ta’ Lego minn grupp kriminali. Serq li kien jammonta g[al 300,000
dollaru. Wara investigazzjoni ta’ erba’ xhur, il-Pulizija sabet lerba’ [allelin kienu wara dan isserq u. f’dar ta’ wie[ed minnhom instabu 18-il pallet ta’ settijiet tal-Lego g[all-valur ta’ 200,000 dollaru. Apparti minhekk kif hemm mara ta’ 53 sena fi New York, li f’ka] separat, kienet arrestata wara li serqet settijiet tal-Lego g[all-valur ta’ 60,000 dollaru u ppruvat tbieg[hom fuq eBay. Ka]i simili kienu rapportati anki fl-Awstralja fejn il-Pulizija qed tfittex gang responsabbli g[al serqiet tal-Lego f’]ew; Stati.
SPANJA> Ra;el waqt it-ti;rija mal-barrin f’Pilon de Falces f’Pamplona. Ti;rija mag[rufa b[ala ‘El Pilon’ u dawk li ji;ru mal-barrin huma mag[rufa b[ala ‘Mozos’.(ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-ewwel /ittadin Ingli] bl-Ebola SIERRA LEONE Ra;el Ingli] li ja[dem ma’ g[aqda volontarja fi Sierra Leone sar l - ewwel /ittadin Ingli] li rri]ulta li g[andu lEbola u hemm possibbilta li jittie[ed lejn ir-Renju Unit g[allkura. Ir-ra;el kien qed ig[in jikku-
ra l-persuni infettati bl-Ebola fil-Punent tal-Afrika. Jekk jittie[ed lura , hu se jin]amm fir - Royal Free Hospital, l-unika sptar fil-pajji] li g[andu t-tag[mir biex jikkura xi [add infettat bl-Ebola. Sorsi i]da qalu li s’issa ma
saret ebda de/i]joni dwar ilka]. Fit-12 ta’ Awwissu missjunarju Spanjol, Miguel Pajares ta ’ 75 sena , sar l - ewwel Ewropew li miet bl-Ebola. Hu wkoll spi//a infettat fl-Afrika u ttie[ed lura Spanja g[all-kura
imma ma salvax. }ew; tobba Amerikani li wkoll spi//aw infettati filLiberja bl-Ebola u ttie[du lura l - Istati Uniti , il - ;img[a li g[addiet in[ar;u mill - isptar wara tliet ;img[at ta ’ kura b’medi/ini sperimentali. Minn
mindu din il - kura rnexxiet , ammont ]g[ir tal-medi/ina li ntu]at fuqhom, iz-ZMapp, intbag[tet il-Liberja biex tintu]a fuq il-pa]jenti hemmhekk. Id-droga g[adha wa[da sperimentali u g[alhekk m’hemmx [afna minnha.
TUNE}IJA> Tpin;ija fuq [ajt mill-artist Bel;jan mag[ruf b[ala ‘ROA’ b[ala parti mill-pro;ett “Djerbahood” f’Erriadh fil-g]ira ta’ Djerba. Madwar 150 artist minn madwar id-dinja [adu sehem f’xog[ol ta’ arti fir-ra[al biex dan jing[ata [ajja ;dida u jer;a’ jibda jattira t-turisti. (ritratt EPA)
Il-linji tal-ajru fuq l-allert L-I}LANDA Il-linji tal-ajru ewlenin jinsabu g[al-lest min[abba ]broff ta’ vulkan fl-I]landa, il-vulkan Bardarbunga. }broff li jekk isir aktar qawwi u jtajjar d[a[en talirmied jista’ jo[loq kaos flivja;;ar bl-ajru fl-Ewropa. Is-Sibt, min[abba l-i]broff li
kien hemm, l-I]landa g[alqet lispazju tal-ajru u l-livell ta’ allert g[all-ajruplani li jtiru fizzona tela’ g[al-livell a[mar – log[la li hemm minn [ames livelli. Dan ifisser li hemm possibbilta kbira li d[a[en kbar ta’ irmied ifixklu r-rottot tal-ajru-
plani. Fl-2010, ]broff mill-vulkan Eyjafjallajokul fl-I]landa kien ikkaw]a s[aba ta’ irmied li [olqot kaos fl-ivja;;ar bl-ajru g[al ;img[a u aktar minn 100,000 titjira kienu t[assru bleffetti jin[assu madwar id-dinja.
Obama m[asseb dwar l-ammont ta’ armi li g[andhom il-Pulizija L-ISTATI UNITI Wara l-inkwiet li kien hemm fi Ferguson fl-Istat ta’ Missouri fejn il-Pulizija armata sew, sa[ansitra b’vetturi armati, konfrontat id-dimostranti, ilPresident Amerikan Barack Obama ordna revi]joni tattag[mir f’idejn il-Pulizija filpajji].
Hu jrid revi]joni tat-tag[mir tat-tip militari f’idejn il-Pulizja Amerikana kif ukoll revi]joni tat-ta[ri; li jing[ataw u kemm huma kwalifkati li ju]aw ittag[mir militari li g[andhom. L-inkwiet fi Ferguson beda min[abba l-qtil ta’ ]g[a]ug[ iswed mhux armat mill-Pulizija
;img[atejn ilu. Wara l-attakki tal-11 ta’ Settembru, il-Pulizija fl-Istati Uniti bdew ikunu kunsidrati b[ala minn ta’ quddiemnett fil;lieda kontra t-terrori]mu u bdew jing[ataw tag[mir militari. Dan apparti finanzjament millGvern biex ikunu armati a[jar.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
1 IL-POLONJA: Parte/ipanti waqt wirja f’Ossow g[all-94 anniversarju tal-Battalja ta’ Varsavja tal-1920 kontra t-truppi Sovjeti/i. Battalja li fost il-Pollakki hi mag[rufa wkoll b[ala ‘l-Mirkalu f’Vistula’ IN-NEPAL: Tifel imexxi barri tul xmara biex jie[du jirg[a f’Saptari IL-VJETNAM: Ra;el jg[allem kelb jg[um f’Hanoi. B[alissa saret moda f’Hanoi li wie[ed irabbi l-klieb b[ala pet u fil-pajji] kien hemm splu]joni ta’ negozji marbuta ma’ dan IL-KOREA T’ISFEL: Atleti mill-Korea t’Isfel waqt il-World Taekwondo Hanmadang 2014 f’Pohang fil-kapitali Koreana, Seoul (ritratti: EPA) 1
2
3
4
2
3
4
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
16
MUZIKA
Sensiela ta’ serati jazz jer;g[u jiksbu su//ess f’Ta’ Liesse Melanie Camilleri
Matul ix-xahar ta’ Lulju, ilkalendarju kulturali Malti kien wie[ed mimli u kemxejn impenjattiv b’mod partikulari bl-a;enda mu]ikali tal-Malta Jazz Festival li din is-sena ra l24 edizzjoni tieg[u b[as-soltu fil-port f’Ta’ Liesse, fil-Belt Valetta , fejn is - sbu[ija tad dwal u l-ilwien li jsebb[u sswar ting[aqad ma’ dik talmu]ika jazz li tispikka b’mod partikulari g[all-kreattività u g[all - element spontanju tag[ha. U[ud mill - protagonisti li [adu sehem matul l-edizzjoni ta ’ din is - sena kienu Tom Harrell bid - diski tieg[u ta ’ ‘Colors of a Dream’, Kneebody li daqqew siltiet mill - album tag[hom ‘The Line’, Laurent Coq Dialogue Trio li jinkludi lmu]i/isti Ralph Lavital fuq ilkitarra u l - kantant Nicolas Pelage, kif ukoll it-trumbettist Randy Brecker flimkien malgrupp tieg[u Brecker Brothers Band Reunion. L-aktar spettaklu li spikka kien dak tal-:img[a filg[axija meta l-grupp Mehliana, grupp mag[mul minn ]ew; mu]i/isti bravissimi, il-pjanist straordinarju Brad Mehldau u l perkussjonist ]ag[]ug[ u ener;etiku Mark Guiliana , daqqew siltiet mill-isba[ millalbum straordinarju ‘Taming The Dragon’. Dawn i] - ]ew; mu]i/isti ltaqg[u fl - 2007 u flimkien
Il-grupp Mehliana hu mag[mul minn ]ew; mu]i/isti bravissimi, il-pjanist straordinarju Brad Mehldau u l-perkussjonist ]ag[]ug[ u ener;etiku Mark Guiliana
idde/idew li jo[olqu pro;ett tassew inventiv fejn l-elementi tal-jazz jing[aqdu mal-;eneru
Mehliana fost il-gruppi li spikkaw, bil-[oss elettroniku tal-album ‘Taming the Dragon’
tal-elettronika, ;eneru modern u kontemporanju li jattira lil dawk kollha li b’mod partikulari jsegwu l-evoluzzjoni kontinwa fil-qasam tal-jazz. U[ud mid-diski li Mehliana daqqew waqt it-tieni serata talFestival kienu ‘London Gloaming’, ‘Just Call Me Nige’, ‘Swimming’, ‘Hungry Ghost’,
kif ukoll id-diska e//ezzjonali tal-mu]i/ist rinomat John Coltrane, li ;;ib l-isem ta’ ‘My Favourite Things’ u li llum titqies b[ala wa[da mill-aktar standards famu]i u spettakolari fir-repertorju tal-jazz. Il-grupp Mehliana stqarr li filfutur qarib se jkompli jibni fuq il-pro;ett li ilu ja[dem fuqu g[al
dawn l-a[[ar seba’ snin filwaqt li jniedi diski ;odda, im]ewqin bil-fanta]ija u bl-ori;inalità li taf toffri d-dinja tal-jazz. G[aldaqstant, nittamaw li ma ndumux ma nisimg[u l-[oss elettroniku u innovattiv ta’ dan il-grupp li tant intlaqa’ tajjeb mill-udjenza waqt il-Malta Jazz Festival ta’ din is-sena.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
17
KONSUMATUR
Jekk il-problemi li niltaqg[u mag[hom waqt vaganza ma jissolvewx waqt li nkunu g[adna msefrin, huwa fl-interess tag[na li jekk ikun possibbli ni;bru kemm nistg[u evidenza biex insa[[u l-ilment tag[na
Problemi waqt vaganza Meta nippjanaw vaganza normalment nimma;inaw ;ranet ta’ mistrie[ li matulhom in]uru postijiet ;odda u finalment nie[du l-aqwa valur g[al flusna. Sfortunatament, però, l-affarijiet mhux dejjem ise[[u kif ikunu ppjanati. X’nistg[u nag[mlu meta tinqala’ problema waqt ilvaganza tal-[olm tag[na? Min hu responsabbli li jipprovdina b’rimedju jew kumpens? Il-persuna responsabbli hija dik li ming[andha xtrajna sservizz. Jekk pere]empju g[andna problema bil-lukanda fejn qed noqog[du u din ibbukkjajnieha a[na minn fuq l-internet, f’dan il-ka] l-ilment tag[na g[andu jsir direttament mallukanda. Jekk il-lukanda kienet ibbukkjata b[ala parti minn pakkett ta’ vja;;, l-ilment dwar in-nuqqasijiet tal-lukanda g[andu jsir mar-rappre]entant tal-a;enzija tal-ivvja;;ar jekk dan qed jakkumpanjana waqt ilvaganza, u jekk le, nilmentaw direttament mal-a;enzija talivvja;;ar. Meta b[ala konsumaturi nesperjenzaw xi nuqqasijiet waqt li nkunu msefrin, min big[ilna dak il-parti tal-vja;; g[andu l-
obbligu li jipprovdina b’kumpens g[al dawn innuqqasijiet. Dan il-kumpens g[andu mill-inqas jammonta g[ad-differenza fil-prezz bejn lammont ta’ flus li [allasna u lvalur li fil-fatt [adna. Legalment g[andna wkoll dritt nitolbu kumpens g[al spejje] addizzjonali li jkollna n[allsu min[abba n-nuqqasijiet li nkunu g[addejna minnhom waqt ilvaganza. Nistg[u wkoll nag[mlu talba g[al danni morali min[abba l-inkonvenjent li nkunu sofrejna kaw]a tal-problemi li jkunu nqalg[u waqt ilvaganza. Ma nistg[ux nitolbu kumpens finanzjarju meta l-bdil fil-programm tal-vja;; ikun sar min[abba /irkustanzi straordinarji b[al maltemp jew xi strajk. Meta waqt il-vaganza tag[na niltaqg[u ma’ xi problema, hija responsabbiltà tag[na l-konsumaturi li nilmentaw immedjatament mal-a;enzija tal-ivvja;;ar jew ma’ min ipprovdiena bis-servizz, u nag[tuh l-opportunità li jipprovdina b’soluzzjoni a//ettabbli ming[ajr [las addizzjonali. Jekk il-problemi li niltaqg[u mag[hom ma jissolvewx waqt li
Ma nistg[ux nitolbu kumpens finanzjarju meta l-bdil fil-programm tal-vja;; ikun sar min[abba /irkustanzi straordinarji b[al maltemp jew xi strajk Odette Vella odette.vella@mccaa.org.
nkunu g[adna msefrin, huwa flinteress tag[na li jekk ikun possibbli ni;bru kemm nistg[u evidenza biex insa[[u l-ilment tag[na. B[al pere]empju: ritratti, filmati, u g[andna wkoll in]ommu l-ir/evuti tal-ispejje] ]ejda li kellna n[allsu min[abba n-nuqqasijiet. Huwa importanti wkoll li lilment tag[na ma nag[mluhx biss verbalment, imma bil-miktub ukoll. F’ka] ta’ pakkett ta’ vja;; g[andna nirreferu g[al kuntratt tax-xiri u nippre]entawh b[ala prova li l-vaganza ma kinitx kif imwieg[da. Rigward vaganzi bbukkjati individwalment, g[andna nippre]entaw id-dokumenti kollha tax-xiri, inklu]i t-
termini u kundizzjonijiet. Ladarba ni;u lura mill-vaganza tag[na g[andna nikkuntattjaw immedjatament lill-a;enzija talivvja;;ar u nilmentaw formalment. F’dan l-istadju huwa importanti [afna li niddikjaraw /ar u tond l-ammont ta’ kumpens li qed nitolbu u g[alfejn. It-talba ta’ kumpens g[andha tkun ;usta u ra;onevoli. Jekk il-bejjieg[ ma ja//ettax li jag[tina kumpens, jew l-ammont li joffrilna ma jkunx bi]]ejjed, g[andna dritt nirrifjutaw u ninsistu bit-talba tag[na. Jekk na//ettaw dak li joffrilna l-bejjieg[ wara ma jistax jer;a’ jibdielna u ner;g[u nitolbu kumpens ie[or. Meta fi ]mien ra;onevoli ma jirnexxilniex naslu g[al ftehim mal-a;enzija, imbag[ad ikun hemm b]onn li nift[u lment mal-
Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur sabiex issir il-medjazzjoni bi skop li jintla[aq ftehim amikevoli.
L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ lment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq il-Freephone 80074400. Odette Vella Senior Information Officer Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur Awtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet talKonsumatur
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu. 2014
16
RIFLESSJONIJIET
Ta[qarhom u joktru! Konna na[sbu li meta toqtol lin-nies f’isem Alla, li hu essenzjalment [niena u ]gur mhux tpattija jew [dura, kienet xi [a;a talimg[oddi. Konna na[sbu li meta ta[qar lin-nies inno/enti u ta[qarhom sempli/ement g[aliex ma j[addnux l-istess reli;jon tieg[ek, kienet xi [a;a marbuta ma’ ]mien il-Kru/jati. Madankollu, l-istorja kontemporanja, spe/jalment f’dak li qieg[ed ji;ri fl-Iraq, urietna kemm g[al darb’o[ra konna ]baljati bil-qabda! U tant kemm konna ]baljati li fomm il-Mulej ma fela[x i]omm sieket aktar. Fet[ilha! U fet[ilha bil-kbir! Huwa g[ajjat mill-pjazza tal-Vatikan nhar l-20 ta’ Lulju permezz tal-omelija qalbiena li g[amel il-Papa qalbieni Fran;isku. G[aliex id-dinja postmoderna tal-lum, li tant tiffanfra fuq kemm tirrispetta l-libertajiet tal-individwu u l-minoranzi, re;g[et [ar;et ta’ ma]etta! Hemm hi! Tbatija kbira
Baqg[et siekta u iebsa sil;a quddiem it-tbatija /ara u tonda tal-Insara li jinsabu brutalment ma[qura fl-Iraq u s-Sirja. Ilkomunità internazzjonali fl-artifi/jalità u l-ipokresija tag[ha [aslet idejha b[al Pilatu u qieg[da t[alli lill-armata Ji[adista u fanatika tal-ISIS tag[mel massakru s[i[ millInsara, b’mod partikulari fil-belt ta’ Mosul. Fejn huma l-pampaluni li jg[idu li qeg[din ja[dmu g[all;ustizzja fid-dinja u j[allu lillInsara ji;u mke//ija in;ustament minn din it-tieni l-aktar belt importanti wara Bagdad fl-Iraq? Fejn huma d-difensuri tad-drittijiet umani li jippermettu li dawn l-Insara jkollhom il-proprjetà tag[hom ikkonfiskata u mwaddba ’l barra b’idhom f’idhom g[ax huma dixxipli ta’ :esù Kristu? Kul[add jaf li l-affarijiet ma kinux hekk fl-Iraq u fis-Sirja. Anzi! Mill-bidu nett tal-e]istenza tag[hom dawn il-komunitajiet Insara kienu qeg[din jg[ixu fissliem man-nies tal-post. L-armonija mill-isba[ ta’ pa/i u sliem li kienet issaltan lil dawn il-postijiet kienet tolqot lillvi]itaturi f’dawn il-pajji]i. Dawn il-komunitajiet Insara, g[aliex huma Nsara ta’ veru u mhux talisem biss, meddew g[onqhom u taw sehem mill-aqwa biex isso/jetà li fiha kienu jg[ixu tissa[[a[ bil-bosta g[all-akbar ;id komuni ta’ dawk li huma msie[ba fiha.
Membri tal-ISIS waqt li qabdu numru ta’ suldati-r;iel Iraqin fi triqithom g[all-qatla! Dawn huma ;rajjiet ta’ veru li qed ise[[u ta’ kuljum minn membri tal-ISIS li qed jikka;unaw [afna tbatijiet u [erba kbira f’diversi territorji fl-Iraq
Imma issa l-folja nqalbet. U nqalbet b’mod aggressiv u vjolenti g[all-a[[ar. G[all-ewwel darba wara 1,600 sena l-Insara ta’ Mosul ;ew im/a[[da mi//elebrazzjoni g[a]i]a tal Ewkaristija! Jekk l - awtoritajiet /ivili internazzjonali tad - dinja ]viluppata qag[du lura milli jikkundannaw u jag[mlu xi [a;a prattika biex iwaqqfu din l-in;ustizzja kbira, mhux hekk g[amlu nies ta’ rieda tajba fi [dan dawk is-so/jetajiet fejn lawtoritajiet baqg[u , Alla jbierek, friski b[al [assa! Persekuzzjonijiet kattivi F’pajji]i b[all-Ingilterra, ilKanada, il-:ermanja, Franza, lIstati Uniti , l - I]vezja , id Danimarka u l-Awstralja, ;ew organizzati bosta dimostraz zjonijiet kontra din il-persekuz-
zjoni infamja u li te[odha qatta bla [abel kontra d-dinjità fundamentali tal-bniedem. Dawn id - dimostranti riedu jwasslu l-messa;; lill-estremisti I]lami/i li l - g[emil tag[hom li jnaddfu lill - Iraq mill-Insara li g[exu f’dawn ilpostijiet imqaddsa g[al dawn la[[ar elfejn sena, huwa in;ust, inuman u ina//ettabbli. Il-;ustizzja riedet li waqt li lmilizzja bdiet litteralment thedded lill-Insara ta’ Mosul biex jew jikkonvertu inkella jiffa//jaw e]ekuzzjoni [arxa, lispirtu tas-sewwa qajjem g[add ta’ persuni biex ma jib]g[ux
Fejn huma l-pampaluni li jg[idu li qeg[din ja[dmu g[all-;ustizzja fid-dinja u j[allu lill-Insara ji;u mke//ija in;ustament minn din it-tieni l-aktar belt importanti wara Bagdad fl-Iraq^ Stejjer inumani
Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com
jo[or;u fit-toroq u jipprotestaw kontra dan it-terrur kundannabbli g[alkollox . Terrur li jikkalpesta lill-bniedem. Is - sewwa u l - ;ustizzja mhuma proprjetà tal - ebda reli;jon . G[alhekk , min g[andu kuxjenza, kemm jekk Nisrani kif ukoll Musulman, jaf fil - qalba ta ’ qalbu li l persekuzzjoni [arxa li g[addejja b[alissa fl - Iraq kontra l Insara mhux biss hija in;usta imma hi wkoll att immorali g[all-a[[ar. G[ax hija moralment [a]ina g[andha ti;i mra]]na minnufih. Skont Alan Pary , Nisrani Kaldew-Kurd li qieg[ed jg[ix fl-e]ilju tad-Danimarka, “huwa tal-bi]a’ li l-ISIS jid[ol u jke//i lin - nies minn djarhom . Il Punent da[al fl-Iraq fl-2003 biex jo[loq il - libertà . Madankollu issa hemm terrur u inkwiet.”
Nisrani Iraqin ie[or fl-e]ilju, Marcus Sabri, qal: “Dawn lg[emejjel kontra l-Insara fl-Iraq huma inumani. Din hija artna li dejjem g[exna fiha. Il-bini storiku, il-wirt u l-knejjes li lISIS qeg[din jeqridulna, huma tag[na.” Wie[ed jammira Musulmani ta’ rieda tajba li, b’kura;; liema b[alu, semmg[u le[inhom kontra din l-in;ustizzja kbira li qieg[da sse[[ kontra [utna lInsara fl-Iraq. Insemmi lil Khalil Yassin, G[arbi Sunni u mexxej ta/-?entru Kulturali f’Copenhagen. Yassin qal: “;ejt hawn (g[ad-dimostrazzjoni) biex nuri li a[na ninsabu mag[qudin flimkien. A[na ng[idu le g[addiskriminazzjoni, irrispettivament ir-reli;jon jew ir-razza.” Solidarjetà In-New York Times irrappurtat kif f’xi knejjes f’Bagdad kien
hemm pre]enza qawwija Musulmana. Dawn il-Musulmani marru biex ifarr;u lill-Insara li qeg[din ja[arbu mill-persekuzzjoni. Mara Musulmana qalet lil mara o[ra Nisranija: “Intom in-
nies ori;inali hawnhekk. Jiddispja/ina g[al dak li ;ralkom f’isem l-I]lam.” Ta’ min ifakkar li nhar l-10 ta’ Awwissu l-Papa Fran;isku g[amel appell qawwi g[all-pa/i fl-Iraq u f’Gaza. B’referenza diretta g[as-sitwazzjoni mdemmija kontra l-Insara fl-Iraq ilPapa qal: “L-a[barijiet li ;ejjin mill-Iraq ma jitwemmnux. I[alluna ming[ajr kliem. Eluf ta’ nies, inklu]i [afna Nsara, qeg[din ji;u mke//ija brutalment minn djarhom... Nies imbi//ra. Vjolenza ta’ kull g[amla. Qerda kullimkien... Dan kollu joffendi bil-kbir lil Alla u lill-umanità. Ma tistax i;;ib ilmibeg[da f’isem Alla. Ma tistax tag[mel gwerra f’isem Alla!” Filwaqt li n[e;;e; lill-Gvern Malti biex, permezz tad-diplomazija, jiddefendi bil-qawwa kollha lill-Insara Iraqin [alli f’dan il-pajji] ter;a’ ssaltan ilpa/i, infakkar li lill-Insara, aktar ma ta[qarhom u toqtolhom, aktar jikbru fil-g[add u fil-qdusija! Kelmet :esù hija vera u setg[ana. “U ara, jiena mag[kom dejjem, sal-a[[ar ta]-]mien” (Mt 28 :20).
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
19
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
10
9
10
IT-TEMP Ftit imsa[[ab li jsir xemxi VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif g[al moderat mit-Tramuntana g[allMajjistral li jsir mill-Majjistral BA{AR Moderat g[al qawwi li jsir moderat IMBATT Baxx mill-Punent Majjistru TEMPERATURA L-og[la 32˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a: xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 509.1 mm IX-XEMX titla’ fis-06.27 u tin]el fit-19.42
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
IT-TNEJN L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
16
17
Mimdudin>5. u 6. Librerija (10) 6. Ara 5 7. Kreatura mo[bija g[and Bess Riolo? (5) 10. G[al ftit (5) 11. Sponta (5) 12. Ter[a tal-[arir (5) 14. u 16. ?entru ta’ belt fuq g[olja mdawra bis-swar (10) 16. Ara 14 17. Kwa]i isem fil-madwar ta’ dan ir-ra[al? (5) 18. Silenzju (5)
18
Weqfin>1. Raxx ta’ ilma mbierek fid-djar wara lG[id il-Kbir (6) 2. {ar;iet ta’ [mar (6) 3. Primadonna (6) 4. Vojt (6) 8. u 9. Log[ba ta’ tbandil b’tavla bbilan/jata daqqa titla’ u daqqa tin]el bil-pi] (10) 9. Ara 8 12. Ra[al f’G[awdex (6) 13. Lista ta’ dak li jkun diskuss f’laqg[a ta’ kumitat (6) 14. Isem il-fra fl-istorja (6) 15. Tul ta’ tnax-il xahar fil-qannata? (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin>- 5. u 6. Bumbardjar; 7. }loga; 10. u 11. Iffittajtu; 12. u 14. Friskaturi; 16. Fidil; 17. Tnejn; 18. Trakk. Weqfin>- 1. }balji; 2. u 13. Waslet kmieni; 3. Drogat; 4. Trajbu; 8. Effie; 9. Ajjut; 12. Filata; 14. Awista; 15. Indika.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta binnumri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3.
Soluzzjoni Sudoku
IT-TLIETA L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
L-ERBG{A L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
IL-{AMIS L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
IL-:IMG{A L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C
UV
UV
UV
UV
UV
10
10
10
10
10
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: {al Luqa 32˚C xemxi, Al;eri 31˚C xemxi, Amsterdam 17˚C imsa[[ab, Ateni 34˚C xemxi, Li]bona 25˚C xemxi, Berlin 17˚ imsa[[ab, Brussell 18˚C imsa[[ab, il-Kajr 38˚C xemxi, Dublin 16˚C imsa[[ab, Kopen[agen 15˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 16˚C imsa[[ab, Milan 25˚C xemxi, Istanbul 28˚C xemxi, Londra 17˚C xemxi, Madrid 31˚C xemxi, Moska 20˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 20˚C imsa[[ab, Bar/ellona 27˚C ftit imsa[[ab, Ruma 27˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 33˚C xemxi, Tripli (mhux mag[ruf), Tune] 31˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 19˚C imsa[[ab, Zurich 16˚C ftit imsa[[ab, Munich 17˚C imsa[[ab, St. Petersburg 18˚C imsa[[ab, Stokkolma 17˚C ftit imsa[[ab
Tag[rif 50 anniversarju tal-MIM Dmaxepaper.com, il-kumpanija bba]ata f’Malta esperta f’business email intelligence solutions, sponsorjat il-Gala Dinner organizzat mill-Malta Institute of Management (MIM) biex ji//elebra l-50 anniversarju mit-twaqqif tieg[u. L-ikla saret f’Palazzo Parisio, in-Naxxar, u g[aliha attendew aktar minn 100 membru tal-MIM u bosta mistednin distinti. Fosthom kien hemm il-Prim Ministru Joseph Muscat, li fa[[ar il-kontribuzzjoni tal-MIM flamministrazzjoni ta’ programmi ta’ edukazzjoni u ta[ri;. Ray de Bono, CEO ta’ Dmaxepaper.com, qal li “Dmaxepaper.com hi ta’ g[ajnuna kbira fl-isforzi tag[na, u l-appo;; jirrifletti l-[tie;a talMIM li tkompli bil-missjoni tag[ha li tkun il-forum g[alli]vilupp tal-mexxejja ;odda filqasam tan-negozju fil-komunità.” L-MIM g[a]let lil Dmaxepaper.com g[al email marketing intelligence, partikolarment g[aliex din is-soluzzjoni hi ffukata fuq is-settur professjonali u g[andha l-appo;; tal-impjegati tad-Dmax Call Centre. Omar Vella, General Manager tal-MIM, irringrazzja lit-tim ta’ Dmaxepaper.com f’Malta u l-
:ermanja g[all-g[ajnuna kontinwa g[all-inizjattivi tal-MIM matul is-sena. Il-Malta Institute of Management nediet i/-/elebrazzjonijiet tal-50 anniversarju b’serje ta’ attivitajiet fosthom ilpubblikazzjoni ta’ ktieb kommemorattiv Born to lead. Il-MIM in[olqot minn grupp ]g[ir ta’ Maltin fin-negozju fi ]mien l-Indipendenza ta’ Malta fl-1964, meta n-nazzjon kien qed jag[mel qab]a kbira minn ekonomija sostnuta minn attivitajiet i;;enerati mis-servizzi Britanni/i g[al era ;dida talindustrijalizzazzjoni. Boat party Is-Sezzjoni }g[a]ag[ fi [dan isSo/jetà Mu]ikali Madonna tal:ilju tal-Imqabba se torganizza boat party nhar il-{add 7 ta’ Settembru (lejlet festa pubblika) fuq id-dg[ajsa Seahorse Cruises. Tluq fit-8pm mill-jetty ta’ Bu;ibba, li jg[addi g[all-G]ejjer ta’ San Pawl, l-G[adira u l-A[rax talMellie[a. Waqt dan il-boat party se
jkun hemm [afna divertiment mu]ikali provdut bis-sehem ta’ DJ. Din l-attività hi miftu[a g[al kul[add Bookings isiru fuq 99685737 u aktar informazzjoni tinkiseb mis-sit elettroniku tas-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju www.talgilju.com.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
20
TV#RADJU
05>30 06>00
Ru]arju Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 20>30 22>30 23>55
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Mu]ajk Fuzzbox Newsdesk (r) Mu]ika tul il-lejl.
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel 06:10 - Good Luck
Charlie 06:35 Good Luck Charlie 06:55 - Good Luck Charlie 07:20 - Win, Lose or Draw 07:45 - Dog With a Blog 08:05 - Dog With a Blog 08:30 Good Luck Charlie 08:55 - Good Luck Charlie 09:15 - The Suite Life on Deck 09:40 - The Suite Life on Deck 10:05 - That’s So Raven 10:25 - That’s So Raven 10:50 - A.N.T. Farm 11:15 - A.N.T. Farm 11:35 Good Luck Charlie 12:00 - Good Luck Charlie 12:25 - Jessie 12:45 Jessie 13:10 - Austin & Jessie & Ally All Star New Year 13:35 - Win, Lose or Draw 14:00 - Gravity Falls 14:25 - Gravity Falls 14:45 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 15:10 – Violetta 16:00 - I Didn’t Do It 16:20 - Jessie 16:45 - Sabrina Secrets of a Teenage Witch 17:10 Liv & Maddie 17:30 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 17:55 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 18:20 - Violetta 19:05 Liv & Maddie 19:30 - Jessie 19:50 - Dog With a Blog 20:15 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 20:40 - Austin & Ally 21:00 - Good Luck Charlie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Shake It Up! 22:10 Wolfblood 22:35 – Wolfblood 23:00 - Violetta 23:45 - The Hive 23:50 - Art Attack Nickelodeon 06:15 - The Fairly OddParents 06:40 - The Fairly OddParents 07:05 - The Penguins of Madagascar 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 SpongeBob SquarePants 08:20 Dora the Explorer 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Zack and Quack 10:25 - Olive the Ostrich 10:50 Bubble Guppies 11:15 - Winx Club 11: 40 - Totally Spies ! 1 2 : 05 T.U.F.F. Puppy 12:30 – iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:10 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 - The Penguins of Madagascar 15:30 - Rocket Monkeys 15:55 - Rabbids Invasion 16:20 - Marvin Marvin 16:45 – iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - SpongeBob SquarePants 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 Big Time Rush 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 iCarly 23:50 - Victorious
Jim Jam 06:05 - Monkey See, Monkey Do 06:15 - Barney & Friends 06:45 Angelina Ballerina 07:00 - Nouky & Friends 07:05 – Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:40 – Noksu 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:10 Shapes 08:20 - What’s The Big Idea? 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 Snapatoonies 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 – Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11: 20 - Pingu 11: 25 - Woody Buddies 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:20 - Noksu 12:25 - Jarmies 12:40 - What’s The Big Idea? 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Shapes 13:40 - Kipper 13:50 Gazoon 13:55 - Woody Buddies 14:00 - Snapatoonies 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:10 - Noksu 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 1 7 :1 0 - Fireman Sam 1 7 : 20 Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Monkey See, Monkey Do 17:45 - Connie the Cow 17:55 Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - What’s The Big Idea? 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 – Noksu 19:20 - Shapes 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Woody Buddies 20:15 - Kipper 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 Angelina Ballerina 21:00 - Jakers:
The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 What’s The Big Idea? 21:45 What’s The Big Idea? 21:50 - Tiny Planets 21:55 – Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 See the Sea 22:35 - Rubbadubbers 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 – Kipper 23:15 Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Woody Buddies 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - What’s The Big Idea? 23:50 - Barney & Friends
Il Mistero del Lago (Angels Fall) – Raidue, 14:00
Film Amerikan dirett minn Ralph Hemecker, ibba]at fuq ir-rumanz ta’ Nora Roberts. Il-partijiet prin/ipali huma ma[duma minn Heather Locklear u Johnathon Schaech. Reece Gilmore, parti ma[duma minn Locklear, issalva minn massakru f’restorant f’Boston, fejn kienet ta[dem. Wara li tqatta’ ftit ]mien l-isptar, tkun mixtieqa g[al bidu ;did f’[ajjitha. Meta tkun donnha sabet postha qalb nies ;odda u f’post ;did, tara qtil ise[[ u ter;a’ tibda esperjenza trawmatika o[ra g[aliha. L-ag[ar [a;a tkun li m’hemm ebda prova li dak id-delitt se[[. TVM
07:00 – News 08:00 – History hunters 09:30 - Gadgets 10:00 – Paq paq lifestyles 10:30 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet # rapport tat-temp 12:10 –Madwarna 12:40 - Merlin 14:40 – Zafira 15:20 – It-triq 15:30 – History hunters 16:00 – A[barijiet 16:05 – Xplahhmalhajt 16:20 – Labrats 16:45 – Xplahhmalhajt 17:00 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:40 – Merlin 20:00 - A[barijiet # sports # rapport tat-temp # rapport finanzjarju 20:45 – Reporter 21:45 A[barijiet fil qosor 21:50 – Mr. Fisherman 22:35 – Mill-im[a]en talfesti 23:05 – A[barijiet. TVM 2
07:00 – News 08:00 - Newsloop 09:30 – Malta u lil hinn minnha 11:00 – Bijografiji 12:00 – Puree 13:30 – Maresciallo Rocca 15:15 – Kurrenti 16:00 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 16:15 – Tuffi[at migduma 17:15 – Click17:45 – Valletta 18:15 – Gadgets 18:45 – Rajt ma rajtx 19:30 – Merlin 20:30 – A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 – Kontrattakk 21:15 – Finding Neverland. Film 2005 22:45 – Spies of Warsaw 23:20 – A[barijiet blIngli] One
07:30 - One News 07:45 – Indigo 09:45 – Teleshopping 11:00 - Sajf 12:30 - ONE News 12:40 – Telebejg[ 13:40 – It-tfal 14:40 – Marvin 15:30 – Fil-k/ina ma’ Malcolm 16:20 – Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 – Indigo 19:15 – Jusy world festival feature 19:30 - ONE News 20:15 - Ieqaf 20 minuta 20:45 – Issues 22:00 – Zona sports sajf 22:30 - Imsa[[ra 23:30 - ONE News. Smash
07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi
16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 – TV shop 19:00 – A[barijiet 19:30 – {abbejtek 20:30 – Forum 21:30 – Dokumentarju 22:00 – A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno
06:45 – UnoMattina Estate (Jinkludi tTg 1 07:30am, 8am, 9am, 9:30am, 11:00am) 07:35 – Rai Parlamento telegiornale 09:35 - Che tempo fa 11:00 – Una mattina estate 11:30 – Don Matteo 5 13:30 – Telegiornale 14:00 – Tg 1 economia 14:05 – Legami 15:00 - Capri 17:00 – Tg 1 17:10 – Rosemunde pilcher – Solstizio d’estate. Film 2005 18:50 – Reazione a catena 20:00 – Telegiornale 20:30 – Techetechete 21:20 – Il commissario montalbano 23:25 – Petrolio 00:45 – Tg 1 notte 01:20 – Sottovoce Raidue
06:25 – Dance 07:10 – The lying game 07:50 – Protestantesimo 08:20 – Le sorelle McLeod 09:45 – Pasion Prohibida 10:35 – Tg 2 Insieme Estate # Meteo 2 # Tg 2 Insieme 11:20 – Il nostro amico Charly 12:10 – La nostra amica Robbie 13:00 – Tg 2 giorno # Tg 2 Costume e societa 13:50 – Medicina 33 14:00 – Nora Roberts – il mistero del lago. Film 15:40 – Senza traccia 16:20 – Guardia costiera (TF) 17:50 – Tg 2 flash L.I.S. 18:45 – Il Commissario Rex 20:30 – Tg 2 21:00 – LOL :-) 21:10 – Voyager 23:30 – Un grido dal passato. Film 2010 01:05 –TG2 01:15 – Sorgente di vita 01.55 – Giulia non esce la sera.Film 2009. Raitre
06:30 – Rassegna stampa italiana 07:00 – TRG Buongiorno 08:00 – Agora Estate 10:00 – Cinema d’oggi 10.20 - Il suo nome e donna Rosa. Film 1969 11:10 – Tg 3 11:15 – Elisir 12:00 – TG3, Tg3 fuori TG 12:15 – Dr. Quinn 13:10 – Il Tempo e la storia 14:00 – Tg regione # Regione meteo
15:00 –
Tgr Piazza affari 15:45 – I nuovi mostri. Film 1977 18:00 – Geo magazine 2014 19:00 - TG3 20:00 – Blob 20:10 – Ai confini della realta 20:35 – Un posto al sole 21:05 – Poveri ma belli. Film 1956 23:05 – Tg 3 notte estate 23:40 – Corravo l’anno 00:25 – La musica di raitre Canale 5
06:00 – Prima pagina 07:55 – Traffico # Borse e monete 07:58 – Meteo.It # Tg 5 08:45 – Mogli apezzi 11:00 - Forum 13:00 – Tg 5 # meteo.It 13:40 – Beautiful 14:45 – La clinica tra i monti: un’emergenza per il dott Daniel. Film 2011 16:30 – Rosamunde Pilcher: La rosa piu bella. Film 2009 18:30 – Cuore ribelle 19:00 – Il segreto 20:00 – Tg 5 # Meteo.It 20:40 – Paperissima sprint 21:10 – Tra all’improvviso. Film 2010 23:20 – The tudors 01:30 – TG5 notte 02:15 – Paperisima sprint. Rete 4
06:50 – Zorro 07:20 – Miami vice 08:15 – Distretto di polizia 8 10:45 – Ricette all’Italiana 11:30 – Tg 4 # Meteo.It 12:00 – Renegade 13:00 – La signora in giallo 14:00 – Lo sportello di forum 15:30 – Hamburg distretto 21 16:35 – Il comandante Florent: Doppio gioco. Film 2002 18:55 – Tg 4 # Meteo.It 19:55 – Tempesta d’amore 20:30 – Il segreto 21:15 – Lethal weapon 4. Film 1997 23:55 – Corda tesa. Film 1984 02:55 – Tg 4 Night news. Italia 1
06:05 – Friends 06:45 – Xena – principessa guerriera 09:35 – ATeam 11:30 –Human Target 12:25 – Studio apert # Meteo.It 13:00 – Sport mediaset 14:05 – I simpson 15:25 – Pretty little liars 16:40 – Dawson’s Creek 18:30 – Studio aperto # Meteo.It 19:20 – C.S.I. - Scena del crimine 21:10 – Person of interest (TF) 23:05 – The orphanage. Film 2007 01:10 – Studio aperto # Meteo.It 01:50 – Top one.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
21
TV#RADJU F living 07:00 – 10:00 –
Teleshopping 08:00 – Drama Fil-:nien ma’ Melo 10:30 – Madagascar 12:00 – Teleshopping 13:00 – F Living magazine 16:00 – Teleshopping 20:30 – Summer Hit song contest 22:30 – F Living show 01:30 – Teleshopping Xejk 07:30 –
Just for Laughs 07:45 – Total request show 09:45 – Footall daily 09:50 – Shout Out 10:00 – Love & Romance 11:45 – Just for laughs 13:30 – The 80’s 14:00 – Xi [lomt 15:00 – The 90’s 16:30 – Hits 16:50 – Shout out 17:00 – Local issues 17:45 Maltese music 18:00 – Total request show 20:00 – Just for laughs 20:30 – Frux 21:55 – Football daily 22:00 – Golden oldies 23:00 – Local issues 23:45 – Telemarket deals. Go Stars 07:30 - McKenna Shoots for the Stars 09:05 - Breach 11:00 - Parks & Recreation 11:45 - Beyond JFK: The Question of Conspiracy 13:15 - The Big Bang Theory 13:40 - Edward Scissorhands 15:25 - Sleepy Hollow 17:10 - Dark Shadows 19:00 - Downton Abbey 19:50 - Parks & Recreation 20:15 - Two and a Half Men 21:00 Breaking Bad 22:40 - Baggage Claim 00:15 - The Girl with the Dragon Tattoo 02:55 - McKenna Shoots for the Stars 04:30 - Beyond JFK: The Question of Conspiracy 06:00 - Dark Shadows 07:50 - CLOSE Melita More 09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Glee 12:00 - SMASH 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - Whitney 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 Chicago Fire 17:15 Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Amazing Race 19:45 Supernatural 20:30 - The Mentalist 21:15 - Person Of Interest 22:00 - So You Think You Can Dance 23:00 Game Of Thrones 00:00 – Suburgatory 00:30 – SMASH 01:15 - Glee Mediaset Italia 06:20 - Professione
Vacanza 07:50 Dietro le quinte di 08:00 - Elisa di Rivombrosa 09:30 - Fornelli d’Italia
10:10 - Melaverde 11:01 - La sai l’ultima? 11:15 - Centovetrine 11:40 - Uomini e donne 12:30 - Avanti un altro 13:20 Vivere III 13:45 - I Cesaroni II 14:40 Casa Vianello 15:10 - Casa Vianello 15:40 - Carabinieri 16:30 - Fornelli d’Italia 17:10 - Forum 18:35 – Centovetrine 19:00 – TG5 19:35 - I Cesaroni II 20:35 - Caro maestro 21:20 - SCHERZI A PARTE’09- SNACK 21:45 - Uomini e donne 22:50 - Colorado 23:45 - Vite In Apnea BBC Entertainment 06:00 – Teletubbies 06:25 - 3rd & Bird 06:35 - Green Balloon Club 07:00 - Nina and the Neurons: In the Lab 07:15 Teletubbies 07:40 - 3rd & Bird 07:50 Green Balloon Club 08:15 - The Weakest Link 09:00 - Blackadder Goes Forth 09:30 - Orangutan Diary 10:00 - Keeping Up Appearances 10:30 - Doctors 11:00 Daddy Daycare 11:50 - Prison, My Family and Me 12:40 - Jamelia: Shame about Single Mums 13:35 - The Weakest Link 14:20 - Keeping Up Appearances 14:50 - Doctors 15:20 - Daddy Daycare 16:10 - Orangutan Diary 16:35 - Prison, My Family and Me 17:30 - The Weakest Link 18:15 - EastEnders 18:45 – Doctors 19:15 – Hustle 20:05 - Little Dorrit 21:00 - Spooks 21:50 - My Family 22:20 - My Family 22:50 - The Vicar of Dibley 23:30 - Dara O’Briain: This Is the Show TCM 06:00 -
Lust for Life 08:00 - An American in Paris 09:50 - All the Fine Young Cannibals 11:45 - Catlow 13:25 - Pat and Mike 15:00 - Across the Wide Missouri 16:25 - Speedway 18:40 2001: A Space Odyssey 21:00 - Pat Garrett and Billy the Kid 23:00 - Grand Prix MGM Channel 07:40 - Khartoum
09:45 - What’s the Worst That Could Happen? 11:20 Clean Slate 13:05 - MGM’s Big Screen 13:20 - Huckleberry Finn 15:15 - The Program 17:10 – Thrashin’ 18:40 - The Resurrected 20:25 - Cherry 2000 22:00 Legend of the Lost 23:45 - MGM’s Big Screen Diva Universal 06:00 – Ironside
06:55 - Wolff’s Turf
Lethal Weapon 4 – Rete 4, 21:15
07:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 La Prova 09:50 - Ironside 10:50 Quincy, M.E. 11:50 - Agatha Christie’s Poirot 13:40 - Great Women 13:50 – ER 14:50 – JAG 15:50 - Quincy, M.E. 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:45 - SMS 18:50 JAG 19:50 - Quincy, M.E. 20:50 Great Women 21:00 - To Be Announced 21:20 Movie 23:00 - Wolff’s Turf 23:55 - Wolff’s Turf Discovery Channel 06:00 - How It’s Made 06:25 - Auction Kings: Oliver North Reclaims His Sword; Scrimshaw 06:50 - Auction Hunters: Disco and Dice 07:15 Ultimate Survival: Compilation 2 08:10 - Dual Survival: After the Storm 09:05 - Gold Rush: Bedrock Blowout 09:55 Mega Builders: Stolen Power 10:50 How Do They Do It?: Roads and Coins 11:15 - How Do They Do It? 11:40 Wheeler Dealers: DeLorean 12:35 Rides: Eleanor’s Big Bro 13:30 Outback Truckers 14:25 - Gold Divers: Dead Men Gather No Gold 15:20 Gold Divers: Nice Guys Finish Last 1 6 :1 5 - Gold Divers : Gold Gettin ’ Hound Dog 17:10 - The Liquidator: Of Mensch and Men 17:40 - Auction Kings: Oliver North Reclaims His Sword; Scrimshaw 18:05 - Auction Hunters: Fire in the Hole! 18:35 Baggage Battles: Liar Liar 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - River Monsters: Amazon Apocalypse 21:00 - Bear Grylls: Escape From Hell: Desert 22:00 - Air Jaws: Fins of Fury 23:00 - I Escaped Jaws Discovery World 06:00 - World’s Lost
Tribes 06:50 Victory by Design 07:45 - Victoria Wood’s Nice Cup of Tea 08:35 Breaking Ice 09:00 - Hero Factor 09:30 - Showdown: Air Combat 10:20 - I Shouldn’t Be Alive 11:10 - Inventions That Shook the World 12:05 - World’s Lost Tribes 12:55 - Victory by Design 1 3 : 50 - Solving History With Olly Steeds 14:45 - Treasures Decoded 15:40 - Showdown: Air Combat 16:35 I Shouldn’t Be Alive 17:25 - Extreme Engineering 18:20 - Bizarre Foods 19:10 - World’s Lost Tribes 20:05 Victory by Design 21:00 - Bizarre Foods 21:55 - Final 24 22:50 - Serial Killers 23:45 - Victory by Design
Film Amerikan b’direzzjoni u produzzjoni ta’ Richard Donner. Dan hu l-a[[ar film mis-sensiela Lethal Weapon. Mel Gibson u Danny Glover jer;g[u jidhru b[ala Riggs u Murtaugh u mag[hom jing[aqdu Joe Pesci b[ala Leo Getz, Rene Russo b[ala Lorna Cole, l-esperta tal-karate, Steve Kahan b[ala Captain Travis, Jet Li u Chris Rock b[ala Lee Butters, il-pulizjott mi]]ewwe; lil bint Murtaugh. F’dan il-film ma jonqsux il-mumenti komi/i marbutin mal-avventuri kultant perikolu]i ta’ dawn il-karattri. Riggs u Murtaugh donnhom ma jistg[ux jevitaw li jid[lu fl-inkwiet u dan i[alli impatt negattiv fuq xog[olhom. F’dan il-film, ikollhom jinvestigaw grupp ta’ ?ini]i involuti f’attivitajiet illegali.
07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 15>00 15>05 16<30 16>45 17>45 18>00 18>05 19>30 20.15 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
NET News Chit Chat Chill (r) Telebejg[ Simpati/i Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ F’Ba[ar Wie[ed Telebejg[ NET News Chill NET News Chill Msn Up + NET News 4 Given Flusek NET News
Sport fuq il-Cable GO sports 1 # GO sports HD1 fuq GO Interactive 07:00 - Best of Rugby 2013#2014 09:00 - Trans World Sport #1424 10:00 Ligue 1 - Round 3 - EA
Guingamp v Olympique de Marseille 12:00 - Barclays Premier League - Week 2 Crystal Palace v West Ham Utd 14:00 - Best of Rugby 2013#2014 16:00 - Ligue 1 Round 3 - Evian TG v Paris Saint-Germain 18:00 Barclays Premier League Week 2 - Everton v Arsenal 20:00 - Malta National Badminton Championships 2014 - Men’s Doubles Final 21:00 - Best of Football 2013#2014 23:00 - Premier League Sunday Review Week 2 00:00 - Vincennes Horseracing 02:30 - Ligue 1 - Round 3 - AS Saint-Etienne v Stade Rennais 04:30 - FIFA Futbol Mundial #482 05:00 Barclays Premier League Week 2 - Swansea City v Burnley GO sports 7 fuq GO Interactive 07:00 Vincennes Horseracing 09:30 - PGA European Tour - D+D Real Czech Masters - Day 1- 14:30 - Barclays Premier League Week 2 - Sunderland v Manchester Utd 16:30 - Best of Football 2013#2014 18:30 Ligue 1 - Round 3 – Highlights 19:30 - Premier League Sunday Review Week 2 20:30 - Best of Football 2013#2014 22:30 Ligue 1 - Round 3 - Nantes v AS Monaco 00:30 - Premier League Legends - Sol Campbell 01:00 - Best of
Rugby 2013#2014 03:00 Barclays Premier League Week 2 - Hull City v Stoke City 05:00 - Best of Football 2013#2014 GO sports 8 fuq GO Interactive 09:00 Vincennes Horseracing 11:30 - PGA European Tour - D+D Real Czech Masters - Day 1 16:30 Barclays Premier League Week 2 - Sunderland v Manchester Utd 18:30 - Best of Football 2013#2014 20:30 Ligue 1 - Round 3 – Highlights 21:30 Premier League Sunday Review Week 2 22:30 - Best of Football 2013#2014 00:30 Ligue 1 - Round 3 - Nantes v AS Monaco 02:30 - Premier League Legends - Sol Campbell 03:00 - Best of Rugby 2013#2014 05:00 Barclays Premier League Week 2 - Hull City v Stoke City 07:00 - Best of Football 2013#2014 GO sports 2 # GO sports HD2 fuq GO Interactive LIVE 21:00 - Barclays Premier League - Week 2 -
Manchester City v Liverpool 23:00 - Milan Channel
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
22 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
KLASSIFIKATI Limiti tar-Rabat
}EW: tomniet art bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja. ?emplu 99428000.
Paola
MAISONETTE arju] [afna f’area kwieta b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra
tal-banju u bit[a. ?emplu garanzija fuq il-parts u labour. 99428000. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull AVVI}I tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, Tiswijiet fil-pront u fil-post 79884497 jew 99472570. TA’ fridges, freezers, washing Servizz fil-pront. machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur Tiswijiet TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
PRIVAT Ingli]
FORM 1 sa livell Sec , TAL JAN – Form 1 sa livell Sec , Intermediate , Advanced u Italian for Business . Numru massimu ta ’ studenti fi klas si – 4 . G[alliema b ’ esperjen za fi/ - /entru tal - Mosta . ?emplu 9989050 1 jew 79900093 .
L-g[oti tad-demm m’g[andux vaganzi. Ag[ti d-demm illum
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
24
SPORT RALLY
Neuville jirba[ ir-rally tal-:ermanja
Katie Ledecky li kisret rekord ie[or mondjali
G[awm
Rekord ie[or mondjali minn Katie Ledecky Katie Ledecky kisbet it-tieni rekord mondjali tag[ha fi spazju ta’ 24 sieg[a waqt il-Pan pacific Championships li qed isiru flAwstralja. Ledecky tejbet b’madwar sitt asekondi r-rekord tag[ha stess fl1,500m frestyly meta temmet f’[in ta’ 15-il minuta u 28.36 sekondi, jum biss wara li tejbet rekord ie[or tag[ha fuq id-distanza ta’ 400m freestyle. Katie Ledecky li g[ad g[andha biss 17-il sena, b’hekk temmet dawn il-kampjonati pan Pacific b’total ta’ [ames midalji tad-deheb. Michael Phelps beda l-lejla tas-sibt b’telfa fil-200m medley meta kien meg[lub minn Kosuke Hagino li reba[ f’[in ta’ 1:56.02. I]da Phelps patta g[al dan meta
g[am il-parti tal-butterfly filmedley mal-iskwadra tal-Istati Uniti li reb[u l-midalja taddeheb. Phelps li g[andu 29 sena u li hu wkoll l-iktar atleta li reba[ midalji fl-istorja tal-olimpjadi, reba[ tliet midalji tad-deheb, fil100m butterfly, 4x200m u medley relay, kif ukoll ]ew; midalji tal-fidda, 200m individual medley u r-relay 4x100m freestyle. Phelps qal fi tmiem il-kampjonati Pan Pacific li jinsab ferm kuntent b’dak miksub flAwstralja, meta hu rritorna biss lura fil-kompetizzjonijiet f’April, wara waqfa ta’ sena u nofs minn kull attivita’. Il-medley relays kienu l-a[[ar tlielaq tal-kampjonati. L-Istati
Uniti reb[u 40 midalja b’kollox, 14 minnhom tad-deheb, u warajhom ikklassifikaw l-Awstralja b’26 midalja, 10 minnhom taddeheb. Fit-tielet post ikl-:appun b’total ta’ 19-il midalja, sebg[a minnhom tad-deheb. Fl-a[[ar kompetizzjonijiet Yasuhiro Koseki reba[ il-200m breaststroke f’[in ta’ 2:08.57 biex hekk g[amel doppjetta g[ax reba[ kemm il-100m u l-200m. L-a[wa Cate u Bronte Campbell kienu l-eroj nazzjonali fl-a[[ar jum meta spi//aw flewwel u fit-tieni post fil-50m freestyle. Cate g[enet ukoll littim Awstraljan fir-relay medley fejn l-Awstraljani reb[u d-deheb quddiem l-Istati Uniti u l:appun
Thierry Neuville reba[ ir-rally tal-:ermanja wara li Jari-Matti latvala u Kris Meeke kellhom jirtiraw wara li kkeaxxjaw. Neuville reba[ l-ewwel rally tieg[u b’vanta;; ta’ 40.7 sekondi fuq sie[bu tat-tim Hyundai Dani Sordo, li reba[ ir-rally tal;ermnaj tas-sena l-o[ra. Fittielet post spi//a Andreas Mikkelsen fuq Volkswagen. Fi tmiem ir-rally Neuville qal li l-pressjoni li ]ammew fuq illeader Kris Meeke [alliet il-frott mixtieq. Fil-fatt Meeke beda la[[ar jum tar-rally b’vanta;; ta’ 4.3 sekondi fuq Neuville, i]da ttnejn kienu distakkati mil-leader Latvala li beda l-a[[ar jum kwa]i b’minuta vanta;; fuq irrivali tieg[u. I]da 14-il kilometru mit-tluq Latvala tilef il-kontroll tal-vettura tieghu meta spi//a f’g[alqa mimlija dwieli. Kien hawn li Meeke [a l-vanta;; tat-tellieqa i]da ma tantx dam igawdi dan ilvanta;; g[aliex ftit wara baqa’
die[el ;o [ajt u kellu jirtira huwa wkoll. G[at-tim Hyundai dan kien lewwel su//ess fl-ewwel parte/ipazzjoni tag[hom filkampjonat rally, filwaqt li Neuville sar it-tieni sewwieq Bel;jan li [are; rebbie[ wara ssu//ess ta’ Francois Duval flAwstralja tmien snin. Bis-sa[[a tar-reb[a tat-tim Hyundai, isserje ta’ 12-il reb[a tat-tim Volkswagen li bdiet flAwstralja s-sena l-o[ra, ;iet fi tmiemha. Il-captain ta’ Volkswagen Jost Capito qal li huma qed jie[du sehem biex jirb[u l-kampjonat mondjali. F’dan ir-rally Volkswagen tilfu kemm lil Sebastien Ogier, leader tal-klassifika kif ukoll lil Latvala li jinsab fit-tieni po]izzjoni. Huma kellhom in/identi serji ikl:img[a u s-Sibt rispettivament. Jonqas biss erba’ rallies g[al tmiem il-kampjonat ta’ din issena.
Thierry Neuville reba[ ir-rally tal-:ermanja
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu 2014
25
SPORT FUTBOL
Ancelotti jikkonferma t-tluq ta’ Di Maria
Gus Poyet manager ta’ Sunderland u Luis Van Gaal manager ta’ Man United isellmu lil xulxin qabel il-log[ba
FUTBOL INGLI}
Man United jibqg[u ming[ajr reb[a L-ewwel reb[a g[al Manchester United ta[t ittmexxija tal-Olandi] Luis Van Gaal baqg[et ma waslitx hekk kif ir-Red Devils kellhom jikkuntentaw biss bi draw kontra Sunderland flIstadium of Light. Manchester United li flewwel log[ba tilfu f’Old Trafford kontra Swansea, kellhom bidu diffi/li fejn Sunderland bdew isibu spazju fid-difi]a ta’ United, i]da kienu r-Red Devils li marru fil-vanta;; b’gowl talex-plejer ta’ Chelsea Mata li skorja mill-vi/in. I]da Sunderland kisbu draw meritat man nofs sieg[a log[ob grazzi g[al daqqa ta’ ras ta’ Rodwell. Il-log[ba kienet interessanti i]da minkejja li kellhom xi /ansi-
jiet ta’ skor, Manchester United ma rnexxielhomx jiksbu l-ewwel reb[a tag[hom tal-ista;un. F’White Hart Lane Tottenham Hotspur kisbu ttieni reb[a konsekuttiva meta g[elbu rivali o[ra minn Londra Queens Park Rangers 4-0, wara wijra o[ra tajba spe/jalment fl-ewwel taqsima fejn Spurs ipprodu/ew futbol spettakolari li kkundannaw lit-tim ta’ Harry Redknapp g[al telfa umiljanti. Wara 12-il minuta Spurs fil-vanta;; meta minn kross ta’ Adebayor, Chadli kkontrolla tajjeb u xe[et fix-xibka. Man nofs sieg[a minn korner ta’ Lamela, kien Eric Dier li skorja t-tieni goal f’dan lista;un b’daqqa ta’ ras
pre/i]a u seba’ minuti wara liskor sar 3-0 meta Chadli skorja t-tieni goal personali tieg[u wara kross ie[or ta’ Lamela. Fit-tieni taqsima Tottenham skorjaw ir-raba’ gowl f’azzjoni o[ra ta’ kontrattakk mibdija minn Danny Rose u mitmuma minn Adebayor. F’log[ba o[ra millPremiership draw ta’ 1-1 bejn Hull City u Stoke City fejn Hull City kellhom lil Chester imke//i wara kwarta log[ob. Minkejja dan in-nuqqas kienu Hull City li fet[u l-iskor permezz ta’ Jalevic, vanta;; li Hull irnexxielhom i]ommu sa l-a[[ar minuti tal-log[ba meta Stoke City salvaw irri]ultat grazzi g[al gowl taddraw tal-captain Ryan Shawcross.
Il-kow/ tal-g[axar darbiet champions tal-ewropa Carlo Ancelotti, il-biera[ ikkonferma lil l-midfielder Ar;entin Angel Di Maria se j[alli lil Real Madrid. Angel Di Maria mistenni li jing[aqad ma’ Manchester United fil-;ranet jew sig[at li ;ejjin. Carlo Ancelotti minkejja li ma kkonfermax ma min se jing[aqad Angel Di Maria, ikkonferma li l-Ar;entin se jkun trasferit. “Mhux uffi/jali i]da Angel Di Maria se jkun trasferit” kienu l-kummenti ta’ Ancelotti. Il-kow/ Taljan ikkonferma wkoll li l-Ar;entin li g[andu 26 sena di;a’ sellem lill-ex s[abu ta’ Real Madrid. Di Maria g[amel erba’ sta;uni ma’ Real Madrid u fl-ista;un li g[adda wassalhom g[ar-reb[ tal-10 titlu ewropew tag[hom.
Mal-akkwisti tal-Kolombjan James Rodriguez u tal-:ermani] Toni Kroos, l-ispazju g[al Angel Di Maria fl-ewwel skwadra deher jonqos, anki jekk lAr;entin kien meqjus b[ala pedina fondamentali ta’ Real Madrid. Dan wassal biex Di Maria jfittex avventura ;dida, fejn ir-Red Devils jidhru li la[qu ftehim g[all-akkwist ta’ dan ilplejer li jista’ jkun akkwist fondamentali g[al Luis Van Gaal. Sadanittant Carlo Ancelotti /a[ad li l-midfielder Sami Khedira se j[alli lil Real Madrid. B[al Di Maria, Khedira mistenni li jsib inqas spazju fl-iskwadra ta’ Real u kien qed jissemma li b[al Di Maria jista’ jitlaq li/champions ewropej. I]da bilkummenti tieg[u Ancelotti eskluda li Khedira se j[alli l-kapitali Spanjola.
ATLETIKA
Bolt itemm l-ista;un Usian Bolt idde/ieda li jtemm l-impenji tieg[u f’dan l-ista;un wara li rtira mill-Grand Prix ta’ Zurich ta’ nhar il-{amis li ;ej u li jag[mel parti mill-programm tad-Diamond League. Usain Bolt kien se jie[u sehem fit-tellieqa tal-100m i]da [abbar li mhux se jie[u sehem la f’Zurich u lanqas f’iktar tlielaq f’din issena. B’hekk Bolt temm sena negattiva, karaterizzata minn g[add ta’ problemi fi]i/i li xekklu lprestazzjonijiet tieg[u. L-a[bar [ar;et l-g[ada li Usain Bolt reba[ tellieqa tal-100m waqt laqg[a tal-atletika li saret filkapitali Pollakka Varsavja. Bolt reba[ din it-tellieqa f’[in ta’ 9.98 sekondi.
Bolt [a sehem fi tliet tlielaq biss din is-sena fejn minbarra filPolonja [a sehem fir-relay mattim :amajkan tal-4x100m waqt il-Log[ob tal-Commonwealth fi Glasgow, u waqt tellieqa ta’ esebizzjoni f’Rio de Janeiro. Fittliet okka]jonijiet Usain Bolt [are; rebbie[. Il-kow/ tieg[u Glen Mills qal li Bolt se jieqaf biex jikkon/entra fuq is-sena d-die[la bit-tama li lproblemi fi]i/i i[allu bi kwietu lil Bolt. Intant f’Birmingham Mo Farah kiser ir-rekord ta’ Steve Ovett fuq i]-]ew; mili. Ir-rekord ta’ Steve Ovett kien ilu 36 sena. Farah temm id-distanza f’[in ta’ 8:07.85, bir-rekord pre/edenti ta’ Ovett kien ta’ 8:13.51
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
26
SPORT
FORMULA 1
Daniel Ricciardo jirba[ fil-Bel;ju Is - sewwieq tar - Red Bull Daniel Ricciardo g[eleb lil Nico Rosberg biex reba[ il Grand Prix tal - Bel;ju fit track ta ’ Spa Francorchamps , Grand Prix li kien mimli in/identi . Fit - tielet post spi//a l - Fillandi] Valtteri Bottas . Bis - sa[[a tat - tieni post miksub Nico Rosberg kompla kabbar il - vanta;; fuq Lewis Hamilton , hekk kif se tkompli tikber ir - rivalita ’ u l - polemika bejn dawn i] - ]ew; sewwieqa tal - Mercede . Ir - relazzjonijiet bejn Rosberg u Hamilton se jmorru mill - [a]in g[all - ag[ar wara l in/ident tal - biera[ fejn Rosberg laqat lil Hamilton waqt manuvra perikolu]a biex il - ;ermani] qabe] lill - Ingli] , li wara l - in/ident kellu jirtira wara li kellu prblemi fir - rota . Nico Rosberg li kien ibbuwjat hekk kif tela’ fuq il-podium , qal li mhux kompitu tieg[u li jikkummenta g[aliex ma rax l-in/ident. G[as - sewwieq Awstraljan Ricciardo din kienet it - tieni reb[a konsekuttiva wara s su//ess fil - Grand Prix tal Ungerija ix-xahar li g[adda, kif ukoll it-tielet reb[a din issena hekk kif qed ikompli jissorprendi u jix[et fid-dell li/champion tad-dinja Sebastien Vettel li kiseb biss il-[ames post il-biera[ fil-Bel;ju wara is - sewwieq tal - Ferrari Kimi Raikkonen li kiseb ir - raba ’ post. “ Ninsab ferm fer[an , qed na[dmu verament tajjeb u lvettura issa saret wa[da konsistenti fejn it-tyres qeg[din iservu kemm ikun hemm b]onn” kienu l-kummenti ta’ Ricciardo wara t-trijonf tieg[u fil-Bel;ju. Nico Rosberg beda mill-pole g[ar - raba ’ grand prix kon sekuttiv , i]da bidu qawwi kemm minn Lewis Hamilton kif ukoll minn Sebastien Vettel ra li]-]ew; sewwieqa jg[addu li Rosberg fl-ewwel dawra. Wara t-tieni lap b’hamilton fuq quddiem , Nico Rosberg ipprova jaqbe] lil Lewis Hamilton minn na[a ta’ barra, i]da laqat il - vettura ta ’ Hamilton , bi] - ]ew; vetturi j;arrbu xi [sarat. Lewis Hamilton mill-ewwel instema jg[id lit-tim minn fuq ir - radju “ Nico laqatni , Nico laqatni ”. Dan ma kienx l ewwel in/ident bejn i]-]ew; rivali tal - Mercedes u t - tim
Is-sewwieq tar-Red Bull Daniel Ricciardo
mercedes irid jara x ’ se jag[mel biex isolvi din il problema li issa qed issir wa[da serja ferm. Fil-Grand Prix tal-Ungerija Lewis Hamilton ma kienx obda ordnijiet tat - tim Mercedes biex i[alli lil Rosberg jaqb]u , filwaqt li f ’ Mejju fil - Grand prix ta ’ Monaco Hamilton kien ferm irrabjat wara li Rosberg ikkraxxja fl-a[[ar [inijiet talkwalifikazzjoni u kellha to[ro; is-safety car li tellfet lil Hamilton milli jikseb il-pole. Wara l-in/ident i]-]ew; vetturi kellhom jid[lu fil - pits , fejn Rosberg bidel il - front wing , filwaqt li hamilton minkejja li bidel it-tyres xorta wa[da kellu jirtira ftit wara min[abba l-[sara li ;arrab flimpatt mal - [abta tal - vettura ta’ Rosberg.
TENNIS
Illum jibda l-Open tal-Istati Uniti Illum jibda l-a[[ar tournament Grand Slam tas-sena, lOpen tal-Istati Uniti, fejn se jkun hemm nieqes ir-rebbie[ tas-sena l-o[ra rafael Nadal li kellu jirtira min[abba problemi fil-polz tal-lemin. Is-seed numru wie[ed Novak Djokovic jibda b[ala favorit anki jekk il-forma fl-a[[ar tournaments Masters li saru filkanada u fl-Istati Uniti, juru li Djokovic mhux g[addej millaqwa forma tieg[u. Anki Andy Murray kellu sena kwieta kwa]i di]appuntanti u jidher li l-[atra ta’ Amelie Mauresmo b[ala
kow/ tieg[u g[adha ma [allitex il-frott mixtieq mill-brittaniku. Il-veteran Roger Federer mhux l-ikbar favorit i]da minkejja l-eta’ wera fit-tournament ta’ Cincinnati li g[adu plejer ta’ valur kbir u jista’ jissorprendi g[aliex g[adu plejer mill-aqwa. L-i]vizzeru qed ifittex it-tmintax-il titlu Grand Slam fil-karriera brillanti tieg[u, wara li l-;img[a l-o[ra f’Cincinnati reba[ it-80 titlu ATP fil-karriera tieg[u. Hemm stennija wkoll g[all-wirjiet talI]vizzeru Stanislas wawrinka li f’Jannar reba[ l-ewwel titlu
Grand Slam tieg[u meta reba[ l-Open tal-Awstralja. Fil-kompetizzjoni tan-nisa Serena Williams se tkun l-ikbar favorita li ssir l-ewwel mara f’40 sena li tirba[ l-Open talIstati Uniti g[al tliet snin konsekuttivi. Fost l-ikbar avversarji ta’ Serena Williams wie[ed ma jistax ma jsemmix lil Maria Sharapova kif ukoll lil Euginie Bouchard li tista’ tkun sorpri]a, fejn din is-sena dejjem waslet sas-semi finali fit-tliet tournaments Grand Slam, dak talAwstralja, Pari;i, u Wimbledon.
It-Tnejn, 25 ta’ Awwissu, 2014
28
www.maltarightnow.com
LOKALI
Il-pur/issjoni bl-istatwa ta’ Sant’Elena li kienet i//elebrata lbiera[ filg[odu f’Birkirkara, din is-sena kellha sinifkat partikulari g[aliex kienu [afna dawk li fil-jiem tal-festa, u b’mod partikulari lbiera[ filg[odu, marru jammiraw ix-xog[ol kbir ta’ restawr u konservazzjoni li sar fuq l-istatwa. Fir-ritratt l-ie[or jidher iil-President Emeritus Eddie Fenech Adami, quddiem ir-residenza tieg[u flimkien ma’ w[ud minn uliedu, fosthom Beppe Fenech Adami, il-Vi/i Kap talPartit Nazzjonalista g[all{idma fil-Partit, li lbiera[ filg[odu attenda l-festa minkejja li qieg[ed ji;;ieled kontra l-marda tal-kan/er. Firritratt jidher ukoll il-Kap talPartit Nazzjonalista Simon Busuttil. (Ritratt> John Paul Bonanno)
media•link COMMUNICATIONS