JEAN-PAUL BELMONDO

ADIEU, BÉBEL

ΤΉΣ ΚΕΛΛΎΣ ΣΤΑΎΡΟΠΟΎΛΟΎ

«B elmondo» είναι νομίζω μία από τις πιο εύηχες λέξεις. Μία από αυτές που απολαμβάνεις να προφέρεις. Μπορεί αυτό να εξηγείται φωνητικά λόγω του συνδυασμού υγρών και έρρινων συμφώνων, αλλά κυρίως οφείλεται στο πάντα γελαστό, πονηρό –σαν να έχει μόλις κάνει σκανταλιά– πρόσωπο του Jean-Paul Belmondo. Ο ηθοποιός που έγινε σύμβολο του γαλλικού σινεμά «έφυγε» στις 6 Σεπτεμβρίου, στα 88 του χρόνια. Ένα από τα εύστοχα πράγματα που ακούστηκαν στην κηδεία του ήταν ότι δεν είδαμε ποτέ μια ταινία με τον Jean-Paul. Βλέπαμε τον Jean-Paul στις ταινίες. Βλέπεις, ο Belmondo δεν ήταν απλώς κομμάτι του Νέου Κύματος του γαλλικού σινεμά. Ήταν θεμελιωτής και πρωτεργάτης του. Θα λέγαμε ότι στο πρόσωπό του σκιαγραφήθηκε η αρσενική εκδοχή του «je ne sais quoi» στιλ και του νέου γαλλικού coolness.

Έχοντας στην υποκριτική του φαρέτρα 80 ταινίες –αυστηρά γαλλικές, μια και έμεινε πιστός στην απροθυμία του να μεταπηδήσει στο Χόλιγουντ–, ο Belmondo ήταν πράγματι ο «Μεγαλοπρεπής» της Γαλλίας, «Le Magnifique», όπως τον αποκαλούν ακόμη. Μέσα στα εξήντα χρόνια της καριέρας του κατάφερε να φέρει ένα έθνος στα πόδια του κι έναν κόσμο ολόκληρο στα μέτρα του. Με μόνιμα έκπληκτο ύφος και απορία στα μάτια, που προέκυπτε μάλλον από τη φυσιολογία του προσώπου του και όχι από κάποιο ερέθισμα, με στιλ που εναλλασσόταν αλλά ήταν πάντα εκεί, με δεκάδες τρόπους που δεν μπορούσες καν να εντοπίσεις, κέρδισε σεβασμό και θαυμασμό και έγινε θρύλος. Αρχικά ήταν ο «άσχημος», ο πυγμάχος, το αρσενικό, ο ηθοποιός που δεν χρειαζόταν κασκαντέρ, γιατί προτιμούσε να κάνει μόνος του οτιδήποτε παράτολμο. Το 1960 άφησε τα τερέν της πυγμαχίας (όταν είδε πρώτη φορά παραμορφωμένο το πρόσωπό του) και βρέθηκε μπροστά από τις κάμερες του JeanLuc Godard. O σκηνοθέτης, προκειμένου να υπογραμμίσει την ακατέργαστη ακόμη αρρενωπότητα του πρωταγωνιστή του, τον ήθελε διαρκώς με ένα Gauloise στο στόμα. Υπάρχουν ταινίες στις οποίες δεν εμφανίζεται ούτε σε ένα πλάνο, ούτε σε μία σκηνή χωρίς το τσιγάρο να κρέμεται από τα πολύ χαρακτηριστικά χείλη του. Λίγο αργότερα, το 1965, έρχεται ο ρόλος στο «Pierrot le Fou» και μας συστήνεται ένας Belmondo ρομαντικός και σαγηνευτικός. Το ακατέργαστο παύει να χρειάζεται καμουφλάζ και γίνεται η γοητεία του. Έτσι γεννιέται o πλεϊμπόι Bébel.

Το 1970, στην ταινία «Borsalino» τον βλέπουμε στην τελευταία σκηνή να πεθαίνει στα χέρια του Alain Delon. Μια σκηνή με επίκαιρη σημειολογία. Μέσα στα επόμενα χρόνια οι δυο τους θα γίνουν το πιο σπουδαίο δίδυμο του γαλλικού σινεμά. Θα γίνουν επίσης φίλοι, μέσα σε μια διαρκή κόντρα και προσπάθεια να αποδεχτεί ο ένας τον άλλο. Πώς να μοιραστεί η δόξα ανάμεσα σε έναν ακαταμάχητο μποξέρ και έναν ζεν πρεμιέ με πρόσωπο αγγέλου και ομορφιά διαβόλου; Πώς να βρεθεί η ισορροπία ανάμεσα σε δύο τόσο τεράστια ego, που αργότερα θα αποτελέσουν τα ιερά τέρατα του γαλλικού σινεμά; «Μαζί πλάσαμε το γαλλικό σινεμά. Εκείνος κι εγώ. Δεν μπορείς να μιλήσεις για τον έναν χωρίς να αναφερθείς στον άλλο. Έχουμε την ίδια ηλικία. Δεν θα αργήσει να μου συμβεί το ίδιο», είπε συγκινημένος ο Alain Delon στην κηδεία του Belmondo. Ενώ ο 27χρονος εγγονός του με δύο φράσεις συνόψισε το νόημα της ζωής (του): «Δεν σταμάτησε ποτέ να αναζητά την ευτυχία και κυρίως να την προσφέρει. Ευχαριστούμε, παππού, για τη χαρά που μας έδωσες».

ART

ΟΤΑΝ Ο MANARA ΣΎΝΑΝΤΉΣΕ ΤΟΝ FELLINI

ΤΉΣ ΜΑΡΙΑΝΙΝΑΣ ΠΑΤΣΑ

Μέσα της δεκαετίας του ’80. Η φιλία του περίφημου σκιτσογράφου και ζωγράφου Milo Manara με τον θρυλικό δημιουργό του ευρωπαϊκού σινεμά Federico Fellini ξεκινά όταν οι δυο τους γνωρίζονται μέσω του δημοσιογράφου και φανατικού των κόμικς, Vincenzo Mollica. Ο Fellini αποτελεί πηγή έμπνευσης για τον Manara, που με το πενάκι του είχε ήδη αφιερώσει στον Ιταλό σκηνοθέτη τη σύντομη ιστορία «Senza Titolo». Ο Manara θυμάται: «Γνώρισα τον Φελίνι αφού με πήρε τηλέφωνο και μου είπε πόσο του άρεσε ο σύντομος φόρος τιμής μου σε αυτόν. Ο Fellini ήταν πραγματικά εξαιρετικός σε ανθρώπινο και προσωπικό επίπεδο. Ήταν βασικός δάσκαλος για μένα, για τη ζωή και τη δουλειά μου». Η φιλία των δύο ανδρών και οι καλλιτεχνικές τους ανησυχίες τούς οδηγούν και σε μια ιστορική συνεργασία, όταν ο Manara αποδίδει σε σκίτσα το σενάριο του Fellini για το «Ταξίδι στην Τουλούμ». Τα σκίτσα δημοσιεύονται κάθε μέρα επί μήνες στην εφημερίδα Corriere della Sera και αργότερα συγκεντρώνονται σε άλμπουμ. Το κόμικς είναι ολότελα ποιητικό και μένει χαραγμένο ανεξίτηλα στην ιστορία της 9ης τέχνης. Έπειτα από έναν τρομακτικό εφιάλτη, ο Ιταλός σκηνοθέτης αποφασίζει να εγκαταλείψει τη δημιουργία της ταινίας με τίτλο «Το ταξίδι του Τζουζέπε Μαστόρνα», μια ιδέα που κουβαλούσε μέσα του επί χρόνια, ωστόσο χωρίς να τη θέσει σε εφαρμογή. Η ανάμνηση του Fellini από εκείνη την ταινία χρησιμεύει ως έμπνευση για τη μετατροπή του σεναρίου σε κόμικς, διά χειρός Manara. Η εργασία είναι εντατική. Οι δύο καλλιτέχνες συναντιούνται κάθε μέρα. Ο Fellini δίνει με κάθε λεπτομέρεια την ιστορία στον Manara. «Ήταν ο σκηνοθέτης και ήμουν η κάμερα», ανακαλεί ο σκιτσογράφος. Τα σχέδια δημιουργούνται ακόμα και την ώρα του μεσημεριανού, πάνω σε χαρτοπετσέτες λερωμένες με κρασί και σάλτσες. Το 1993, ο Fellini πεθαίνει. Το «Ταξίδι του Τζουζέπε Μαστόρνα» μένει κληρονομιά στην ανθρωπότητα με τους εξής τρόπους: με τη μορφή σκίτσων, ως αναμνηστικό της φιλίας και της συνεργασίας των δύο καλλιτεχνών, αλλά και ως ένας «κινηματογραφικός θρύλος της ταινίας που δεν γυρίστηκε ποτέ».

ART