Trends in Sociale Media

Trends in Sociale Media Exploratief onderzoek naar trends in het voortgezet onderwijs op het gebied van Sociale Media.

20 januari 2011 Manon van der Sar Hogeschool Rotterdam, Lectoraat Human Centered ICT voor:

SURFnet/Kennisnet Innovatieprogramma

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave Deel A: Introductie

Deel B: Onderzoek

Inhoudsopgave

Management Samenvatting

Inleiding Hogeschool Rotterdam Kennisnet

6 7 7

Methode van Trendresearch 8

1. HypeCycles Doelstelling Methode Verantwoording Resultaten Conclusie & Discussie

10 10 10 14 14 16

2. Trends Doelstelling Methode Verantwoording Resultaten Conclusie & Discussie

18 18 18 21 22 23

3. Scenario (assen) Doelstelling Methode Resultaten Conclusie & Discussie

24 24 24 24 27

4. Concepten Doelstelling Methode Verantwoording Resultaten Conclusie & Discussie

28 28 28 28 30 44

Deel C: Overdenking

Deel D: Extra

Conclusie & Discussie 46

Dankwoord

Referenties

Bijlagen Template 1 (T1) Template 2 (T2) Template 3 (T3) Template 4 (T4) HypeCycles per klas Vertaalvel T1 Vertaalvel T2 Vertaalvel T3 Vertaalvel T4 Impressie Concepten

50 50 51 52 53 54 58 59 60 62 64

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Management Samenvatting Social Media wordt gezien als een belangrijke trend die betekenis heeft en gaat krijgen voor uitdagingen in het voortgezet onderwijs (VO). Om de kansen van Social Media in het VO in kaart te brengen is gebruik gemaakt van Trend Analyse. Hierbij hebben ruim 200 mediastudenten rondom het vraagstuk ‘wat kan de trend ‘social media” betekenen voor het voortgezet onderwijs’ hun trendonderzoek uitgevoerd. 1. Inventarisatie en duiding Studenten hebben verschillende toepassingen van Social Media in kaart gebracht met behulp van de HypeCycle van Gartner. (Fig. 1.1) Deze toepassingen zijn samengevat in 5 verschillende signalen. (Fig. 1.2) Elk signaal biedt een andere kans voor het VO. (pag. 17) Dit interessante verschijnsel biedt kansen voor ontwikkeling. In de ‘Technology Trigger‘ is er veel draagvlak voor onderzoek. In de ‘Trough of Disillusionment‘ dienen toepassingen herontdekt en gebruikt te (gaan) worden.

2. Context bepalen Na het inventariseren van verschillende toepassingen van Social Media is de context van de trends op dit gebied bepaald.

Figuur 1.1 HypeCycle Social Media in VO

Figuur 3.2 Toekomstscenario

(Fig. 2.1a)

3. Scenario ontwikkelen Vanuit de context hebben de studenten hun visie op de toekomst van het VO (Fig.3.2) gevat in een toekomstscenario. Media studenten verwachten dat in de toekomst het onderwijs virtueel plaats vindt waarbij tijd en plaats geen directe rol speelt. Dit biedt aanknopingspunten voor het ontwikkelen van beleid.

Figuur 1.2 HypeCycle Conclusie

4. Kans bepalen Vanuit de toekomstscenarios hebben de studenten concepten ontwikkeld. Deze concepten verduidelijken de abstracte ideologie. Studenten waren vrij om te kiezen voor een probleem (Fig.4.2) Dit leverde interessante inzichten over het beeld van media studenten van het VO. De studenten hadden hierbij een of een focus op leerlingen, leerkrachten en/of de gehele school.

Figuur 2.1a Trends: Zekerheid & Impact van trends in het VO

Figuur 4.2 Probleemsegmenten

Volgens media studenten kan Social Media drie soorten problemen oplossen: Motivatie, Aanbod en Toegankelijkheid. 5

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Inleiding

Inleiding Social Media betreft een containerbegrip dat enerzijds uitgaat van georganiseerde vormen die gezamenlijk acteren mogelijk maken0 en anderzijds individuele eindgebruikers controle geeft over het proces en de inhoud. Deze ontwikkeling wordt gezien als een belangrijke trend die betekenis heeft en gaat krijgen voor toekomstige uitdagingen in het voortgezet onderwijs. Kennisnet onderkent het belang van deze trend en wil de reikwijdte en de potentie van het relatief nieuwe domein doorgronden en deelbaar maken. Hiertoe is onder andere een experimentele samenwerking aangegaan met de Hogeschool Rotterdam. Het instituut Communicatie, Media en Informatietechnologie (CMI) en het lectoraat Human Centered ICT van de Hogeschool Rotterdam besteden binnen het programma media en creativiteit aandacht aan het onderwerp trendwatching en trendonderzoek. Doel van het vak, dat is ontwikkeld door modulebeheerder Elske 0

Schoondorp, M. (2010)

Revelman de Vries en trendanalist Justien Marseille, is het opdoen van kennis en ervaring in het signaleren van relevante veranderingen in het vakgebied. De kennis is nodig om op grond van deze signaleren een visie te vormen en concepten te ontwikkelen die passen bij deze vernieuwde visie. In dit rapport zijn de bevindingen van dit proces beschreven. Het centrale vraagstuk is ‘wat kan de trend Social Media betekenen voor het voortgezet onderwijs’. Ruim 200 tweedejaars media studenten hebben rondom dit vraagstuk hun trendonderzoek uitgevoerd. Het rapport geeft een beeld van de ideeën die media studenten hebben over het inzetten van Social Media in het Voortgezet Onderwijs (VO). Dit heeft 40 concepten opgeleverd. Uit deze concepten werden door het docententeam 5 concepten aangemerkt voor presentatie tijdens Dé Onderwijsdagen. Tijdens dit evenement hebben ambassadeurs uit het VO hun voorkeur uitgesproken. 6

In de laatste fase van het proces beoordeelde een jury van Kennisnet de concepten onder andere op haalbaarheid en originaliteit. Dit rapport biedt veel inzichten voor het vormen van (toekomstig) beleid voor het VO op het gebied van Social Media.

Daarnaast kan dit rapport aanleiding zijn voor discussie met ambassadeurs aangaande de mogelijkheden van Social Media in het VO. Dit kan het vertrekpunt zijn voor verschillende pilots op het gebied van Social Media in het VO.

Hogeschool Rotterdam Het instituut Communicatie, Media en Informatietechnologie (CMI) is een van de elf instituten van de Hogeschool Rotterdam. Het instituut biedt 6 bacheloropleidingen en de lectoraat Human Centered ICT. Bij Human Centered ICT staan maatschappelijke vraagstukken centraal die middels ICT kunnen veranderen. Het kenniscentrum Human Centered ICT heeft als doel om kennis en kunde over mensgericht ontwerpen te verzamelen, uit te werken, en te verspreiden, en zo een antwoord te geven hoe je ICT en nieuwe media ontwerpt dat aansluit bij alledaagse wensen en behoeften.

Kennisnet Stichting Kennisnet is de publieke ict-ondersteuningsorganisatie van en voor het onderwijs. De stichting behartigt de belangen van de Nederlandse onderwijssector op het gebied van ict, biedt hulpmiddelen bij het maken van keuzes voor ict-producten en diensten en levert educatieve diensten en producten om het leren te vernieuwen.

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Trend Research

Methode van Trendresearch De module trendresearch is een onderdeel van het tweejarige programma ‘media en creativiteit’. In dit programma staat het ontwikkelen van het vermogen tot creatief probleem oplossen en het verwerven van de vaardigheid kritisch en contextueel onderzoeken te verrichten centraal. De module trendresearch ‘Social Media in het VO’ is opgebouwd uit vier onderdelen, te weten: 1. Inventarisatie en duiding van signalen (hypes) die betrekking hebben op de trend Social Media. Duiding vindt plaats door de signalen te rubriceren volgens de door Gartner ontwikkelde Hypecycle, waarbij de levenscyclus van een trend wordt gekoppeld aan de verwachte tijd tot aan adoptie bij de massa. Dit onderdeel leidt enerzijds tot een gedegen overzicht van bestaande hypes; anderzijds tot inzicht in de mate waarin deze hype is doorgedrongen bij de massa. 2.

Context bepalen

Onderzoek en inventarisatie van ontwikkelingen die invloed zullen hebben op voortgezet onderwijs. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de scenariomethoden, waarin die ontwikkelingen die van invloed lijken te zijn op het domein, worden gerubriceerd naar mate van onzekerheid en ingrijpendheid. Uitkomst van deze fase is de benoeming van die twee paradigmaverschuivingen die het meest invloedrijk zijn op de ontwikkeling van het onderzoeksdomein.

onderwijs te komen. De studenten waren vrij om een probleemstelling en een doelgroep te kiezen.

3. Scenario’s ontwikkelen op grond van de gemaakte keuzen. Door gebruik te maken van twee assen worden de trends uit de tweede fase gebruikt om de toekomst in kaart te brengen. De studenten maken hierbij gebruik van de meest onzekere en de meest impactvolle trends. Dit maakt het mogelijk om ‘out of the box‘ te denken.

Niet alle aangeleverde resultaten zijn bruikbaar voor de metaanalyse. Dit doordat de resultaten te laat, niet of onvolledig zijn aangeleverd.

In totaal volgen ruim 200 studenten het vak Trend Research: twee klassen Mediatechnologie (technische aspect van media), vijf klassen Communication & Multimedia Design (ontwerpende aspect van media) en een Communicatie Digitale Media klas (communicatie aspect van media).

Het onderzoek is een interessante experimentele mix tussen kennis en onderwijs. De media studenten kenmerken zich door regelmatig gebruik van sociale media en digitale platformen. Ze zijn niet alleen experts in het gebruik hiervan maar worden tevens opgeleid tot expert om deze media te ontwerpen en te ontwikkelen In de komende hoofdstukken wordt per fase beschreven: Doelstelling, Methode, Verantwoording, Resultaten en Conclusie & Discussie. In het laatste hoofdstuk wordt de algemene conclusie van het onderzoek uitvoeriger beschreven.

Figuur 0.1 Van inventarisatie tot concept

4. Concept ontwikkelen In de slotfase (4: Concept) worden de toekomstscenario’s gebruikt om tot een concept voor sociale media in het voortgezet 8

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T1. Hypecycles

1. HypeCycles Doelstelling Het doel van de HypeCycles is het inventariseren van hypes op het gebied van Social Media in het voortgezet onderwijs. Methode Om tot een goede inventarisatie te komen is gebruik gemaakt van de HypeCycle van Gartner. 1 De Gartner Hype Cycle plot hypes op het gebied van - in dit geval - de sociale media trend en rubriceert ze naar levensfase. De levensfasen die onderscheiden worden zijn: 1.

Technology Trigger (Technologie Trigger) In deze fase worden toepassingen ontdekt en worden de effecten ervan overschat. 2. Peak of Inated Expectations (Piek van hoge verwachtingen)

In deze fase bereiken de verwachtingen hun hoogtepunt en ontstaat een omslagmoment die de volgende fase inluidt. 1

Fenn, J. (2010)

Trough of Disillusionment (Vallei van Desillusie) In deze fase overheerst teleurstelling en neemt de aandacht voor de toepassing relatief sterk af. 4.

Slope of Enlightenment (Helling van verlichting) In deze fase wordt de waarde van de trend herontdekt, en blijken toepassingen breder inzetbaar dan gedacht. 5.

Plateau of Productivity (Plateau van Productiviteit) In deze fase is de trend volwassen geworden.

Studenten hebben gebruik gemaakt van verschillende bronnen. Drie bronnen zijn vooraf aangeleverd door Kennisnet, namelijk: * Trendskaarten VO 2020 4 * VO investeringsagenda 5 * 4 in balans monitor 2010 6 Daarnaast hebben studenten gebruik gemaakt van verschillende bronnen om hun bevindingen te onderbouwen.

In totaal werden 106 toepassingen van sociale media benoemd en voorzien van een voorspelling over de benodigde adoptiesnelheid tot het bereiken van de massa. In de figuren 1.1 t/m 1.8 zijn de resultaten vergelijkbaar gemaakt2. Hierbij is gebruik gemaakt van een gestandariseerde template. (T1)3 2 3

Zie Bijlage T1. Vertaalvel Template 1 (T1) http://bit.ly/bXj2gd

4 5 6

De argumentenfabriek (2010) VO Raad (2010). Kennisnet (2010).

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T1. Hypecycles

Figuur 1.1 HypeCycle Social Media in het VO | 2e jaars

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T1. Hypecycles

Figuur 1.1 HypeCycle Social Media in het VO | 2e jaars

Verantwoording De variĂŤteit aan toepassingen van trends is enorm. In figuur 1.1 worden alleen de trends weergegeven die minimaal 3 keer genoemd zijn. In figuur 6.1a t/m 6.1g worden alleen trends weergeven die minimaal 2 keer genoemd worden. (Zie bijlage)

Op basis van honderdsten zijn de HypeCycles geplot. Bij enkele toepassingen was het gemiddelde tot op een honderdste gelijk, deze zijn enkel samen genoemd als de duur eveneens vergelijkbaar was. Dit samenvoegen zegt echter niets over de werking en de mogelijkheid van de betreffende toepassing. De uitkomsten betreffen ideeĂŤn van media studenten over de verschillende toepassingen van Social Media in het VO. Resultaten In figuur 1.1 is te zien dat de toepassing e-mail zich bevindt in de fase plateau of productivity.

In deze fase wordt de toepassing opnieuw en blijvend productief. FourSquare daarentegen bevindt zich in de fase van de Technology Trigger. Dit betekent dat de verwachtingen van deze toepassing op dit moment hoog gespannen zijn. Volgens de studenten duurt het nog 1 tot 5 jaar voordat deze toepassing door de massa geadopteerd is. Er is verschil te bemerken in de resultaten van figuur 1.1 in vergelijking met de figuren 6.1a t/m 6.1g. Dit kan mogelijk verklaard worden door het verschijnsel GroupThink.7 GroupThink (Groepsdenken) is een concept dat verwijst naar gebrekkige besluitvorming in een groep. Dit zorgt onder andere voor het ontbreken van alternatieven en het verlangen naar unanimiteit ten koste van de kwaliteit van beslissingen.

Figuur 1.2 HypeCycle Conclusie

In totaal zijn 130 toepassingen van sociale media benoemd. Hiervan zijn 69 toepassingen tweemaal genoemd. 7

Irving, J. (1982).

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Conclusie & Discussie Zoals eerder gezegd, zijn er vele toepassingen benoemd vanwege de vrijheid tot aandragen van toepassingen. Opvallend is het verschil is tussen de verschillende Hype Cycles. (Zie bijlage) Per opleiding en per klas zijn verschillen en overeenkomsten te vinden. Bij de mediatechnologie (MT) opleidingen zijn minder variabelen. Een aantal variabelen is slechts eenmaal genoemd, en komen daardoor niet voo; dit zijn er echter niet meer dan bij de Hype Cycle van CMD opleidingen het geval is. Tevens valt op dat bij deze MT opleidingen veel toepassingen zich aan het einde van de Hype Cycle bevinden. Dit is enerzijds mogelijk te verklaren door het later adopteren van nieuwe toepassingen door MT studenten in vergelijking met CMD studenten. Anderzijds zou een mogelijke verklaring te vinden zijn bij de invloed van docenten die voor de klas staan. Ook het

principe GroupThink kan hierbij een rol hebben gespeeld. Deze invloed lijkt ook bij CMD klassen terug te vinden te zijn. Het verschil in toepassingen en de plaats hiervan laat zien dat het begip Social Media ook voor media studenten niet zo helder is. Het valt tevens op dat de toepassing Twitter bij CMD studenten het meest genoemd is. Bij MT studenten is dit YouTube en scoort Twitter middelmatig. Interessant genoeg is geen enkele keer het medium iTunes genoemd. Deze toepassing wordt naar verwachting door een groot deel van de studenten wel gebruikt. Deze resultaten gelden voor het toekomstbeeld van media studenten op het gebied van sociale media.

Per fase van de Hype Cycle doet zich een interessant verschijnsel voor. (Figuur 1.9) Technology Trigger Veel van de genoemde toepassingen zijn zender onafhankelijk en plaats onafhankelijk. Voorbeelden hiervan zijn: Ustream, Gowalla, FourSquare, WhatsApp en Ping. De verwachtingen van deze toepassingen en mogelijkheden zijn hoog. Er is bereidheid om meer met deze toepassingen te doen. Peak of Inflated Expectations Veel van deze toepassingen gaan over informatie hebben en delen. Voorbeelden hiervan zijn: NuJij, GoogleDocs, Beeldbank, Twitter, Tumblr en Vimeo. De verwachtingen van deze toepassingen en mogelijkheden bereiken het hoogtepunt. De bereidheid om meer met deze toepassingen te doen neemt af.

Voorbeelden hiervan zijn: Wordpress, Flickr, Hi5, World of Warcraft, Facebook en Linkedin. Er is enige teleurstelling te bemerken in de toepassingen. De toepassingen wachten op een herontdekking. Onderzoek naar nieuwe mogelijkheden van deze toepassingen kan interessante resultaten opleveren. Slope of Enlightenment Veel van deze toepassingen gaan over sociale interactie. Voorbeelden hiervan zijn: Skype, Google Buzz, Hyves, Habbo Hotel en Schoolbank. Deze toepassingen worden herontdekt en opnieuw ingezet. Plateau of Productivity Veel van deze toepassingen gaan over communicatie. Voorbeelden hiervan zijn: SMS, MSN en Email. Deze toepassingen zijn volwassen geworden en zijn blijvend productief.

Through of Disillusionment Veel van deze toepassingen gaan over het uitdragen van een eigen identiteit. 16

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T2. Trends

2. Trends Doelstelling Het doel van de tweede fase is het onvoorspelbare voorspelbaar maken. Een scenariomodel brengt vier mogelijke toekomstige werelden in beeld. Methode Alvorens tot een scenariomodel te komen, dienen de trends te worden gekwalificeerd. Om tot een kwalificatie van de trends te komen is enerzijds bij elke trend bepaald in welke mate het onzeker/onwaarschijnlijk is dat het zal gebeuren. (Heel onwaarschijnlijk, Onwaarschijnlijk, Waarschijnlijk, Heel Waarschijnlijk). Anderzijds is per trend de mate van impact op vergelijkbare wijze beoordeeld. (grote impact, matige impact, nauwelijks impact, geen impact).8

Vervolgens werden de twee meest extreme trends (onwaarschijnlijk en grote impact) gebruikt om tot toekomstscenarioâ&#x20AC;&#x2122;s te komen. De extreme trends worden gebruikt op de assen van het scenario. Hierdoor ontstaan vier verschillende toekomstige werelden die media studenten voorzien voor de toekomst. Deze werelden hebben grote gevolgen en het is erg onzeker dat het gebeurt.

Deze twee soorten kwalificaties (zekerheid en impact) zijn in kaart gebracht om inzicht te geven in de mogelijkheden van de trends.

Template 2 (T2) http://bit.ly/9SSZJt

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T2. Trends

Figuur 2.1a Trends: Zekerheid & Impact van trends in het VO

Verantwoording Op basis van de informatie van 20 studententeams zijn de trends in kaart gebracht. Deze zijn opgenomen in het model zodra deze minimaal 2 keer genoemd zijn. Figuur 2.1b Legenda

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Resultaten In figuur 2.1a is te zien dat media studenten de trend Cyberpesten beoordelen als een onzekere trend met weinig impact. Deze trend is minder dan tweemaal genoemd. De trend Wiki is daarentegen meer dan vijfmaal genoemd en wordt beoordeeld als een trend met impact die behoorlijk zeker is.

Figuur 2.2 Trends: Discussie

Conclusie & Discussie In figuur 2.1a is de locatie van (a) het meest gekozen punt. Dit is een veilige vrijwel anonieme keuze: waarschijnlijk en matige impact. In figuur 2.1a zijn verschillende trends die invloed op elkaar lijken te hebben. Een voorbeeld hiervan is de connectie tussen E-books, Boeken verdwijnen en Electronic Reading Devices (ERD). (Figuur 2.2) Volgens studenten is de impact van E-books groter dan de trend van ‘boeken verdwijnen’. De impact van het mogelijk maken van E-books & ‘boeken verdwijnen’ met behulp van ERD’s is relatief laag.

Serious Gaming is een veel genoemde trend en Ning is een weinig genoemde trend. Beide zijn ze even zeker en hebben even veel impact. De meest zekere trend is volgens de studenten de internationalisering van het onderwijs.

Verder is opvallend dat de meest genoemde trends (Figuur 2.1a) te vinden zijn in het gebied met veel impact en zeker. Het is mogelijk dat deze media studenten de toekomst met veel optimisme voor nieuwe technologieën tegemoet gaan.

Virtuele klas is de meest genoemde trend. Ook in deze fase waren studenten volledig vrij om de trends te bepalen. In totaal zijn 96 trends genoemd waarvan 41 trends minimaal tweemaal genoemd zijn.

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T3. Assen

3. Scenario (assen) Doelstelling De verschillende scenario’s worden gebruikt om concepten te ontwikkelen voor de toekomst.

Figuur 3.1 Scenariomodel

Methode Alvorens een concept te ontwikkelen worden de verschillende toekomstscenario’s bepaald. Studenten waren hierbij vrij om zelf de assen te bepalen.9 Op basis van verschillende bronnen werd de keuze voor het gekozen scenario (A, B, C of D) nader besproken. De resultaten geven veel inzicht over het toekomstbeeld van media studenten op het gebied van sociale media. Resultaten Veel studenten kiezen voor de positieve kant van het scenario. Zie figuur 3.0.

Opmerkelijk is dat de vijf concepten die uiteindelijk door het docentenpanel zijn aangemerkt voor Dé Onderwijsdagen veelal niet voor deze kant kozen. 9

Template 3 (T3) http://bit.ly/aVJtlJ

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Figuur 3.2 Toekomstscenario 1

Volgens studenten is de toekomst van het voortgezet onderwijs plaatsonafhankelijk en virtueel. Het meest voorkomende scenario (14%) betreft ‘virtuele klassen los van plaats en tijd’. (Figuur 3.2) Dat betekent dat media studenten verwachten dat in de toekomst het onderwijs virtueel plaatsvindt waarbij tijd en plaats geen directe rol speelt.

Figuur 3.3 Toekomstscenario 2

11,4% van de toekomstscenario’s zijn gebaseerd op de tegenstelling in fysiek en digitaal onderwijs.

5% van de scenario’s betrof ‘slapend vs wakker leren’. Hierbij verwachten studenten dat het opdoen van kennis in de toekomst geen inspanning vereist, maar automatisch kan worden geprogrammeerd. 10% van de toekomstscenarios zijn gebaseerd op ‘fysieke leerkrachten versus geautomatiseerde leerkrachten’. (Figuur 3.3) Dat betekent dat media studenten verwachten dat in de toekomst het voortgezet onderwijs gebruikmaakt van geautomatiseerde leerkrachten terwijl de leerlingen slapend leren en overdag andere werkzaamheden verrichten.

Conclusie & Discussie Samengevat beslaan de scenario’s de volgende richtingen: 1. Virtueel vs Analoog 2. Vaste plaats vs Mobiel 3. Delen vs Behouden 4. Handmatig vs Automatisch Opvallend is de macht van het internet in de scenario’s. Denk hierbij aan het delen van bestanden, het delen van meningen en het delen van kennis via internet. Studenten verwachten dat de toekomst van het voortgezet onderwijs virtueel en mobiel is, waarbij het delen centraal staat. Hierbij wordt gebruik gemaakt van geautomatiseerde leerkrachten, lessen en leermethodes. De verwachting van studenten over de toekomst van het voortgezet onderwijs biedt een interessant uitgangspunt voor het ontwikkelen van beleid voor deze toekomst.

De uitkomsten van de toekomst verwachtingen van studenten komt overeen met de Trendskaarten voor het voortgezet onderwijs in 2020.10 Hierin wordt de verwachting uitgesproken dat de toepassingen van ICT toenemen. Ook de Vier in Balans11 onderschrijft de toename van ICT in het onderwijs. Ook stellen de Trendskaarten van de Argumentenfabriek dat VO leerlingen in de toekomst op een andere manier zullen leren en dat leerlingen om andere diensten zullen vragen. Nieuw ten opzichte van eerdere verwachtingen, is de verwachting van de media studenten dat tijd en plaats in de toekomst geen directe invloed meer hebben op het voortgezet onderwijs. Daarnaast verwachten deze studenten dat leerkrachten (volledig) vervangen zullen worden door digitale systemen.

10 11

Argumentenfabriek. (2010). Kennisnet. (2010).

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T4. Concepten

4. Concepten Doelstelling Het doel is om vanuit de ontwikkelde scenario’s tot verschillende concepten te komen. Methode Naast de uitgangspunten van de scenarios zijn verschillende problemen geformuleerd om tot concepten te komen waarbij Social Media de oplossing mogelijk maken. De studenten waren vrij in het bepalen van een probleem. Op basis hiervan en het gekozen toekomstscenario werden de concepten ontwikkeld.12 Hierbij zijn conceptposters gemaakt om deze inzichten te communiceren. In totaal zijn er 40 conceptposters ontwikkeld.13

Vervolgens heeft een jury, bestaande uit Michael van Wetering (CTO Kennisnet), Madelief Keyser (Programmamanager Surfnet/Kennisnet Innovatieprogramma) en Stephanie Ottenheijn (Innovatiemanager Kennisnet) de concepten beoordeeld op haalbaarheid en kansrijkheid. Verantwoording Vanuit de ingevoerde data zijn verschillende resultaten verzameld. De studenten hebben de eigen ingevoerde informatie gebruikt om tot een conceptposter te komen. De top 5 van de ontwikkelde conceptposters wordt uitgebreider omschreven in dit rapport.14

Zoals eerder benoemd heeft een team van vakdocenten vijf concepten aangemerkt voor Dé Onderwijsdagen. Tijdens deze Onderwijsdagen brachten VO ambassadeurs hun stem uit op één van deze vijf concepten. 12 13

Template 4 (T4) http://bit.ly/9V7gVC Zie pagina 46

Zie pagina 36 t/m 44

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T4. Concepten

Resultaten Er zijn 4 verschillende doelgroepen benoemd: leerlingen (n=13), leerkrachten (n=3), leerlingen & leerkrachten (n=19) en voor de gehele school (n=2).

Er zijn in totaal 28 verschillende problemen uit het Voortgezet Onderwijs benoemd.

In het segment ‘leerlingen’ zijn 3 subcategorieën aangebracht, te weten langdurig zieke leerlingen, hoogbegaafde leerlingen en leerlingen uit de bovenbouw. Geen enkel studententeam heeft een oplossing ontwikkeld voor ondersteunend personeel.

Figuur 4.1 Doelgroepsegmenten

Vanuit deze verschillende problemen zijn sociale problemen (n=2), psychische problemen (n=4), educatieve problemen (n=9), logistieke problemen (n=5), capaciteitsproblemen (n=4) en

overige problemen (n=4). Opvallend is dat er veel verschillende problemen waren gekozen zonder dat hierover overleg heeft plaatsgevonden. Figuur 4.2 geeft een interessant overzicht van de problemen die media studenten identificeren in het voortgezet onderwijs.

Figuur 4.2 Probleemsegmenten

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

De aangemerkte concepten (n=5) worden uitgebreider omschreven. Voor de beschrijvingen van de concepten is gebruik gemaakt van de door de studenten zelf ingevoerde informatie over de concepten. De betreffende studenten staan bij de concepten vermeld.

T4. Concepten

Figuur 4.3 Onderwijsdagen 2010

de programmaraad terug te vinden. De concepten worden op alfabetische volgorde beschreven.

Voor de VO-ambassadeurs (n=109) en bezoekers van DĂŠ onderwijsdagen lag de nadruk op de uitstraling en/of de presentatie van de posters. Een impressie van deze dag is te vinden in figuur 4.3. Naast het oordeel van de vakdocenten en de ambassadeurs, heeft de programmaraad van Kennisnet de concepten beoordeeld. De voorkeur van Kennisnet lag vooral op de haalbaarheid en kansrijkheid van de concepten. In het algemeen bestempelde de jury de resultaten van de studenten als inspirerend. Bij elk concept is het oordeel van 32

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

“

Figuur 4.4a Scenario Eduworld

Het concept speelt in op een zeer elementair probleem in het VO.

Voor VO leerlingen

“

Concept: Eduworld Door: Stefan Hoogerwerf, Wendy Meerkerk, Zjanna Reinders en Suzanne Quartel

T4. Concepten

Programmaraad Kennisnet

Probleem De basiskennis van leerlingen gaat achteruit. Leerlingen worden niet uitgedaagd. Concept EduWorld is gebaseerd op een wereld in de toekomst waar leerlingen alleen les krijgen door middel van games, waardoor ze aan het eind van het voortgezet onderwijs een goede basis kennis bezitten.

Figuur 4.4c Poster Eduworld WERELD 1: ALLEEN GAMES, GEEN BASISKENNIS

Figuur 4.4b Jury oordeel

LERAREN OM RAAD VRAGEN CHATTEN MET ANDERE LEERLINGEN

SPELLEN GRAMMATICA

NEDERLANDS

KENNIS DELEN CHALLANGES AANGAAN MET ANDEREN

Social Media spelen hier een grote rol. De interactie tussen characters speelt zich niet alleen

BETOOG SCHRIJVEN ONTLEDEN

LITERATUUR 3 X 6 + 9 = ..

PUNTEN SCOREN GROEIEN

LERAREN OM RAAD VRAGEN

-d

In deze digitale wereld krijg je aan het begin van het voortgezet onderwijs een eigen online identiteit met een daarbij behorend character. Met dit character doorlopen leerlingen het voortgezet onderwijs.

WERELD 2: ALLEEN GAMES, GOEDE BASISKENNIS

ABN

-t

CHATTEN MET ANDERE LEERLINGEN

KENNIS DELEN CHALLANGES AANGAAN MET ANDEREN PUNTEN SCOREN

SPELLEN

GRAMMATICA BETOOG SCHRIJVEN ONTLEDEN

NEDERLANDS

GROEIEN

af in een beschermde, maar ook in de publieke omgeving. De online identiteit is vergelijkbaar. Haalbaarheid De game industrie is al heel ver ontwikkeld in haar mogelijkheden. De combinatie zal moeten worden ingericht.

Bookmarks / bronnen delen Slideshare Youtube voor videomateriaal Game die basiskennis taal en rekeken omhoog haalt

GELD REDACTIE SOMMEN

WISKUNDE

HERLEIDEN HOOFDREKENEN

3 X 6 + 9 = ..

Bookmarks / bronnen delen Slideshare Youtube voor videomateriaal Game die basiskennis taal en rekeken omhoog haalt

WERELD 3: GEEN GAMES, GEEN BASISKENNIS

76% / 3% = ..

GELD REDACTIE SOMMEN

WISKUNDE

HERLEIDEN HOOFDREKENEN

WERELD 4: GEEN GAMES, GOEDE BASISKENNIS

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

“

Figuur 4.5a Scenario Educative Gaming

Voor VO leerlingen

De beloningstructuur sluit aan bij gametheorieën.

“

Concept: Educative Gaming Door: Yuen Ting, Jean Gabeler, Nereida Hagenbeek en Jonathan Roos

T4. Concepten

Programmaraad Kennisnet

Probleem Motivatie leerlingen is laag. Beloningen te abstract. Leren is niet leuk. Concept “The educative game” is een spel voor de smartphone dat is ontworpen om leerlingen uit het voorgezet onderwijs te helpen met het leren. Het spel maakt het leren niet alleen leuk, maar verhoogt ook de motivatie van de leerlingen. Dit gebeurt namelijk door het belonen van de leerlingen voor het opnemen van de lesstof. Leerlingen zijn nu slechts verplicht om 1 dag per week naar school te gaan. De overige 6 dagen moeten ze verplicht besteden aan het volbrengen van bepaalde missies in de game.

Figuur 4.5c Poster Educative Gaming Figuur 4.5b Jury oordeel

Door het voltooien van de missies leren de scholieren de benodigde lesstof en worden hierop getoetst. Haalbaarheid De game industrie is erg ver ontwikkeld.

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

â&#x20AC;&#x153;

Figuur 4.6a Scenario Online Book Library

Dit kan als een springplank werken voor huidige ontwikkelingen.

Voor VO leerlingen

Programmaraad Kennisnet

Probleem Gedrukte schoolboeken zijn duur, zwaar en milieuonvriendelijk. Ook zijn boeken moeilijk doorzoekbaar, niet erg compact en dus niet mobiel. Concept Online Book Library biedt locatie-afhankelijk de mogelijkheid boeken te huren, kopen en inzien. De toepassing is volledig digitaal. Het maakt het mogelijk om boeken ook per hoofdstuk aan te schaffen. Voordelen hiervan zijn: * Mileuvriendelijk * Boeken zijn doorzoekbaar * Losse bladzijdes kopen * Plaats onafhankelijk * Goedkoper * Lichter (gewicht)

â&#x20AC;&#x153;

Concept: Online Book Library Door: Boyd Lamers, Justin van der Raaf, Danny Hoek, Jordi Menheer en Sander Pott.

T4. Concepten

Figuur 4.6c Poster Online Book Library Figuur 4.6b Jury oordeel

Vul jouw unieke token nummer in

Haalbaarheid De benodigde (hardware) middelen zijn beschikbaar, het werk zit vooral in het ontwikkelen van de software en het meekrijgen van uitgevers en scholen.

Jouw unieke token is: Aksh5kjds#

Hoofdstukken kopen Snel zoeken door boeken Betrouwbare digitale informatie bronnen Mileu bewust Nooit meer boeken vergeten Geen zware tas Goedkoper Altijd te raadplegen (internet) Geen 1e, 2e en 3e druk maar altijd up to date

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

“

Figuur 4.7a Scenario Online School

Voor VO leerlingen

Dit concept doorbreekt de huidige ELO’s

“

Concept: Online School Door: Steffan van de Poll, Christiaan de Ridder, Leon Joosse, Alexander Boeverssen en Nicky Heuperman

T4. Concepten

Programmaraad Kennisnet

Probleem Motivatie leerlingen is laag. Beloningen te abstract. Leren is niet leuk. Concept Online School is een elektronische leeromgeving waarin de leerling zelf de vrijheid heeft om de vakken in zijn of haar tempo te volgen. Het zal een mengeling zijn van theorie en praktijk, waarbij het praktijk gedeelte een soort mini-stage bevat. De docent zal door dit platform een nieuwe rol krijgen. Hij zal als een soort coach gaan werken, die de leerling bij zijn leerweg begeleidt. De leerling zal zijn vakken thuis volgen, maar kan tijdens ingeplande uren naar school komen, of elektronisch contact opnemen met docenten.

Figuur 4.7c Poster Online School Figuur 4.7b Jury oordeel

SCHOOL

regulier onderwijs

de online leeromgeving

Drect contact tussen docent en leerling

Ik kan je helpen

Ik heb een vraag Zucht

Haalbaarheid Er wordt tegenwoordig steeds vaker gevraagd om meer individueel en praktijkgericht onderwijs. Online School maakt dit mogelijk. Door middel van kleine stappen kan de combinatie van offline en online leren ontstaan. Technisch is het mogelijk. 40

Ik heb een vraag

Drempel tot vragen stellen wordt verlaagd Zucht

Individueel Gericht onderwijs

BO VO

Betere Overgang Voortgezet onderwijs naar beroepsonderwijs

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

“

Figuur 4.8a Scenario Social Exam

Toetsing is een relevant onderwerp in het VO.

Voor VO leerlingen & leerkrachten

“

Concept: Social Exam Door: Martijn Baten, Emily Vermunt, Inge Jansen, Dieneke Delst, Stefan Mooren en Fatima Mohammed Majd

T4. Concepten

Programmaraad Kennisnet

Probleem Motivatie leerlingen is laag. Beloningen te abstract. Concept Social E-xam is een platform en community waarop docenten toetsen kunnen samenstellen en afnemen en leerlingen de toets kunnen maken. Het maakt een nieuwe manier van toetsen mogelijk, waar optimaal gebruik gemaakt kan worden van interactieve mogelijkheden. Te denken valt aan een beeldverbinding met leerlingen of een social game. Zo kan bijvoorbeeld de Tweede Kamer volledig worden ingericht door groepswerk online. Dit maakt het spelen van rollenspellen makkelijker. Ook bij vakkan als aardrijkskunde en wiskunde zijn dergelijke groepsopdrachten te simuleren.

Figuur 4.8c Poster Social Exam Figuur 4.8b Jury oordeel

AM SOCIAL E-X ER N ER KAN HO HOEE KA

EN?? RDEN ORD WO ST W ETST OET ETO GET IEFF G CTIE RACT TERA IN INTE

D T R E N CH R RESEA

Onderzoek: Social games zijn effectief en sluiten aan bij de belevingswereld van jongeren.

Haalbaarheid Interactieve manieren als social games zijn al effectief gebleken en sluiten goed aan bij de behoeftes van de leerlingen. De technische mogelijkheden zijn al aanwezig.

Concept: Social E-xam is een platform waar leerlingen online toetsen kunnen doen. Via het platform wordt op een interactieve wijze getoetst.

Scenario: Verschuiving van boeken naar digitale middelen. Lesmateriaal wordt gedigitaliseerd, waardoor de methode van toetsing hierop wordt aangepast. Leerlingen kunnen met hun tablet of labtop overal een toets doen.

Denk aan ‘social games’ waarbij sociale vaardigheden speels aangeleerd worden in een interactie wereld.

Onderwijstrends: In het assenstelsel hieronder zijn de volgende trends weergegeven: 1. 2. 3. 4. 6. 9. 10.

Mondelinge overhoringen kunnen gedaan worden doormiddel van een beeldverbinding (Skype)

Ruimtetekort in scholen. Minder boeken, meer laptops/tablets. Andere manier van toetsing. Het docententekort in het VO neemt toe. De ICT- en nieuwe mediavaardigheden van leerlingen nemen toe. Live-experience, meer audiovisueel materiaal. Pesten via social media (Cyberpesten) Toetsing digitaal

Boeken

8 4

Tablets

Toetsing op papier

Mart ij Dine n Baten ke D elst Stefa n Mo Emily or Verm en Inge unt Jans en Fate meh M. M ajd

In opdracht van Hogeschool Rotterdam

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

T4. Concepten

Conclusie & Discussie Media studenten onderkennen drie verschillende problemen in het voortgezet onderwijs die op te lossen zijn met Sociale Media.

Concepten uit de top 5 wijken in een aantal opzichten af van concepten uit de top 35. De top 5 heeft veelal een specifieke doelgroep, een origineel en relevant probleem. Op de posters van de top 5 staat beduidend minder tekst dan op de overige 35 posters. De jury van Kennisnet geeft aan deze tekstuele ondersteuning vaak te missen.

(Zie hierbij figuur 4.2)

1. Motivatie Onder de noemer ‘Motivatie’ vallen zowel sociale als psychische problemen. Voorbeelden hiervan zijn: leren is niet leuk en leerlingen hebben weinig sociale contacten. In totaal omvat deze categorie 6 verschillende problemen waarvoor de studenten oplossingen hebben gevonden met behulp van Social Media. 2. Aanbod Onder het geïdentificeerde probleem ‘Aanbod’ vallen alle benoemde educatieve problemen. Voorbeelden hiervan zijn: er is een verschil tussen lesstof en praktijk, de uitdaging is te klein en de basiskennis gaat achteruit. In totaal zijn er 9 verschillende problemen benoemd, waarvoor de studenten oplossingen hebben gevonden met behulp van Social Media.

3. Toegankelijkheid Het probleem toegankelijkheid bevat zowel logistieke als capaciteitsproblemen. Voorbeelden hiervan zijn: leraren hebben weinig tijd, onderwijs is opnoverzichtelijk en een vast lokaal ontbreekt. In totaal betreft dit 9 verschillende geïndentificeerde problemen waarvoor de studenten oplossingen hebben gevonden met behulp van Social Media. Er blijven 4 problemen over die niet in deze probleemcategorien vallen. Deze zijn: * Niet iedereen heeft een laptop * Computerprestaties vallen tegen * Boeken zijn zwaar * Gedrukte boeken zijn duur

Door de programmaraad wordt de top 5 als volgt gemiddeld beoordeeld: Probleem (Pr) = 71,4% Social Media (Sm) = 49,8% Haalbaarheid (Ha) = 64,5% Poster (Po) = 64,4% Originaliteit (Or) = 65,4% Kansrijkheid (Ka) = 68,6%

wordt veelal gebruik gemaakt van primaire kleuren. Kortom met behulp van Social Media zijn een drietal problemen op te lossen namelijk: Motivatie, Aanbod en Toegankelijkheid. De ontwikkelde concepten bieden oplossingen voor zowel huidige als toekomstige problemen. De concepten kunnen zowel dienen als inspiratie voor de toepassing van Social Media in het voortgezet onderwijs, als ook aanleiding zijn voor discussie over de aanwezigheid van Social Media in het voortgezet onderwijs.

In de 40 ontwikkelde posters Figuur 5.0 Algemeen Jury oordeel

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Conclusie

Conclusie & Discussie Het begrip Social Media blijft een containerbegrip. Ook voor media studenten blijkt het begrip moeilijk concreet te maken. Er zijn twee manieren om het begrip te vangen. De technische benadering van het begrip “Social Media faciliteren georganiseerde vormen van gezamenlijk acteren” benadert Social Media als een systeem. De humane benadering, “met behulp van Social Media bepalen individuele eindgebruikers proces en inhoud” is heel erg gericht op de menselijke interactie. Studenten lijken het begrip Social Media nog ruimer op te vatten dan de gegeven definitie en zien Social Media meer als ‘(digitale) platforms waar interactie plaatsvindt’. Media studenten zijn optimistisch over de toekomstige mogelijkheden van sociale media toepassingen. Er is een schijn van invloed van docenten op studenten wat betreft sociale media. Dit kan het verschil per klas (Hype Cycles) verklaren. Dit verschijnsel wordt ook wel GroupThink genoemd.

Social Media toepassingen lijken zich op de Hype Cycle te manifesteren in 5 trends: * Los van Plaats en Tijd (Technology Trigger) * Informatie hebben & delen (Peak of Inflated Expectations) * Uitdragen van identiteit (Through of Disillusionment) * Sociale Interactie (Slope of Enlightenment) * Communicatie (Plateau of Productivity) Innovatie met behulp van sociale media in het VO biedt volgens media studenten oplossingen op de volgende onderdelen: 1. Motivatie van leerlingen 2. Aanbod van onderwijs 3. Toegankelijkheid van onderwijs Media studenten verwachten dat in de toekomst het onderwijs virtueel plaatsvindt waarbij tijd en plaats geen directe rol speelt. De top 5 wijkt in veel opzichten af van de andere 35 concepten. 46

Deze concepten maakten gebruik van een ander deel van het scenario, kozen een andere (meer specifieke) doelgroep en ontwikkelden visueel sterkere posters. Dit is te verklaren door de focus van de vakdocenten. Deze vakdocenten waren voornamelijk gericht op alternatieve (out of the box) oplossingen. De ambassadeurs daarentegen verkozen toegankelijkheid boven originaliteit. De jury verkiest haalbaarheid boven toegankelijkheid en originaliteit. Het is aan te bevelen om de sociale toepassingen op het gebied van de trend ‘Los van plaats en tijd’ nader te onderzoeken. Hiervoor is veel draagvlak vanwege de hoge verwachtingen.

te herontdekken en toe te passen. Daarnaast is het aan te bevelen om het toekomstscenario van media studenten te gebruiken voor het ontwikkelen van beleid voor de toekomst. Hierbij kunnen de aangedragen oplossingen (motivatie, aanbod en toegankelijkheid) benut worden om dit scenario concreter te maken. De ontwikkelde concepten kunnen worden ingezet ter inspiratie voor de ontwikkeling van toepassingen voor het voortgezet onderwijs. De concepten kunnen tevens dienen om de discussie rondom sociale media in het voortgezet onderwijs op gang te brengen.

Voor de realisatie van Social Media in het onderwijs is het raadzaam om toepassingen die gericht zijn op een eigen identiteit 47

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Dankwoord Wat begon als een boeiend vraagstuk eindigde als een groots experimenteel project. Hierin hebben verschillende mensen een belangrijke rol gespeeld. Allereerst gaat dank uit naar de aanjager van de toekomst; trend analiste Justien Marseille. Dankzij haar vernieuwende visies op de toekomst was het mogelijk een module als deze te realiseren. Ook de bijdrage van de modulebeheerder, Elske Revelman de Vries, was hierin cruciaal. Er gaat tevens dank uit naar alle tweedejaars studenten van de opleidingen Communication & Multimedia Design, Mediatechnologie en Communicatie Digitale Media. Deze studenten hebben in een korte periode een inspirerende bijdrage mogen leveren aan het project, naast alle andere verplichtingen vanuit de opleiding. Dit was niet altijd even gemakkelijk. Ook de betrokken docenten, verdienen alle lof voor hun intensieve onvoorwaardelijke bijdrage en enthousiasme

Referenties aan de module Trend Research. Betrokken docenten bij deze module waren: Jan van der Horst, Belinda Mulder, Jasper Schelling en Rob Zoeteweij.

Argumentenfabriek. (2010). VO2020 Trendskaarten. Amsterdam.

Daarnaast gaat dank uit naar Ingrid Mulder, lector Human Centered ICT, die de samenwerking tussen Kennisnet en de Hogeschool Rotterdam mogelijk heeft gemaakt en de inhoudelijke kwaliteitsbewaking voor haar rekening heeft genomen.

Irving, J. (1982). Victims of groupthink. Groupthink: Psychological studies of policy decisions and fiascos. 2nd ed. Boston: Houghton Mifflin.

Tenslotte dank aan Kennisnet voor de inhoudelijke en operationele ondersteuning. In het bijzonder projectleider Phil van Dulm.

Fenn, J. (2010). Understanding Gartnerâ&#x20AC;&#x2122;s Hype Cycles. Stamford.

Kennisnet. (2010). Vier in Balans Monitor 2010. Zoetermeer. Schoondorp, M. (2010). Social media en de kansen voor het onderwijs. Surfnet / Kennisnet. VO Raad (2010). VO Investeringskalender 2011 - 2015. Utrecht.

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Bijlagen

Bijlagen Templates Om de resultaten inzichtelijk te maken is gebruik gemaakt van verschillende templates.

Template 1 (T1) http://bit.ly/bXj2gd

Template 2 (T2) http://bit.ly/9SSZJt

De templates zijn nog steeds te raadplegen.

Figuur 6.0b Template 2 (T2) Trends

Figuur 6.0a Template 1 (T1) HypeCycle

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Bijlagen

Template 3 (T3) http://bit.ly/aVJtlJ

Template 4 (T4) http://bit.ly/9V7gVC

Figuur 6.0c Template 3 (T3) Assen

Figuur 6.0d Template 4 (T4) Concept

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Bijlagen Figuur 6.1b HypeCycle Social Media in het VO | CMD2B

HypeCycles per klas Naast de ontwikkelde Hype Cycle over alle media klassen zijn tevens de resulaten per klas in beeld gebracht. Deze geven een aantal interessante verschillen weer.

Figuur 6.1a HypeCycle Social Media in het VO | CMD2A

Figuur 6.1c HypeCycle Social Media in het VO | CMD2C

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Bijlagen

Figuur 6.1d HypeCycle Social Media in het VO | CMD2D

Figuur 6.1f HypeCycle Social Media in het VO | MT2A

Figuur 6.1e HypeCycle Social Media in het VO | CMD2E

Figuur 6.1g HypeCycle Social Media in het VO | MT2B

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Bijlagen

Vertaalvel T1 Om de data van T1 te vergelijken is gebruik gemaakt van een vertaalvel om de data gestroomlijnd te krijgen1.

Vertaalvel T2 Om de data van T2 te vergelijken is gebruik gemaakt van een vertaalvel om de data gestroomlijnd te krijgen1.

Raw Data Raw Data weblog/wordpress/blogger weblog/wordpress/blogger Wordpress Wordpress blog blog WeblogsWeblogs Webblogs Webblogs (wordpress) (wordpress) WeblogsWeblogs (voor schoolwerk) (voor schoolwerk) Bloggen Bloggen Blog spots Blog spots WikipediaWikipedia wiki's wiki's Electronische Electronische leeromgeving leeromgeving ELO's ELO's youtube/vimeo youtube/vimeo Social Gaming Social Gaming Educatieve Educatieve games games Pingen Pingen Forsquare Forsquare Smartbord Smartbord MSN Messenger MSN Messenger Gowalla.com Gowalla.com schoolbank/beeldbank schoolbank/beeldbank Skype/ Voicethread Skype/ Voicethread Delicious/ Delicious/ StumbleUpon/ StumbleUpon/ Diigo Diigo del.icio.us del.icio.us

Data Data Wordpress Wordpress Wordpress Wordpress Blog Blog Blog Blog Blog Blog Blog Blog Blog Blog Wiki Wiki Wiki Wiki ELO ELO ELO ELO YouTubeYouTube Games Games Games Games Ping Ping Foursquare Foursquare Smartboard Smartboard MSN MSN Gowalla Gowalla Schoolbank Schoolbank Skype Skype DeliciousDelicious DeliciousDelicious

Raw DataRaw Data Virtueel onderwijs Virtueel onderwijs OnderwijsOnderwijs wordt virtueel. wordt virtueel. Virtuele leefomgeving Virtuele leefomgeving Digiboarden Digiboarden Gebruik van Gebruik digitale van borden digitale borden Slimme schoolborden Slimme schoolborden Interactieve Interactieve Smartboards Smartboards Elektronische Elektronische leeromgeving leeromgeving Communicatie Communicatie via email via email studentenstudenten - docenten- docenten Gebruik van Gebruik digitale van digitale hulpmiddelen als een laptop hulpmiddelen als een laptop Weblogs Weblogs ‘classrooms ‘classrooms in a blog’ in a blog’ Huiswerk Huiswerk inleveren inleveren op blogs op blogs Wiki/BlogWiki/Blog als opleverpagina. als opleverpagina. Game based Game lessons based lessons Learning games Learning games leren via games leren via games Examen maken Examen opmaken laptop op laptop RSS-FeedRSS-Feed

Data Data Virtuele klas Virtuele klas Virtuele klas Virtuele klas Virtuele klas Virtuele klas Smartboards Smartboards Smartboards Smartboards Smartboards Smartboards Smartboards Smartboards ELO ELO Email communicatie Email communicatie Digitale hulpmiddelen Digitale hulpmiddelen Kennis distributie Kennis distributie via blogs via blogs Kennis distributie Kennis distributie via blogs via blogs OpleverenOpleveren via blogs via blogs OpleverenOpleveren via blogs via blogs Serious Gaming Serious Gaming Serious Gaming Serious Gaming Serious Gaming Serious Gaming Digitaal toetsen Digitaal toetsen RSS RSS

1 Alle hoofdletters en directe typfouten zijn niet in het vertaalvel opgenomen.

Alle toevoegingen ‘in het onderwijs’ zijn verwijderd.

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Vertaalvel T3 Om de data van T3 te vergelijken is gebruik gemaakt van een vertaalvel om de data gestroomlijnd te krijgen1. Raw Raw Data Data Helemaal Helemaal geen geen goede goede basiskennis basiskennis Meisjes Meisjes doen doen het het inin toenemende toenemende mate mate beter beter inin het het onderwijs onderwijs dan dan jongens jongens Jongens Jongens doen doen het het inin toenemende toenemende mate mate beter beter inin het het onderwijs onderwijs dan dan meisjes meisjes Augmented Augmented Reality Reality Digitalisering Digitalisering schoollessen schoollessen Alles Alles wordt wordt via via dede computer computer gedaan gedaan Virtual Virtual schools schools Lessen Lessen inin schoolgebouw schoolgebouw Geen Geen digitalisering digitalisering schoollessen schoollessen Analoog Analoog schoolbord schoolbord / les / les Bestanden Bestanden delen delen vervangt vervangt papier papier Bestanden Bestanden delen delen wordt wordt steeds steeds makkelijker makkelijker Iedereen Iedereen deelt deelt zijn zijn ofof haar haar bestanden bestanden Leerlingen Leerlingen wisselen wisselen huiswerk huiswerk uituit Leerling Leerling enen docent docent delen delen makkelijk makkelijkbestanden bestanden Bestanden Bestanden delen delen is is niet niet mogelijk mogelijk Niemand Niemand deelt deelt zijn zijn bestanden bestanden Kinderen Kinderen wisselen wisselen geen geen huiswerk huiswerk uituit Bijna alle alle leerlingen leerlingen van het het VO VO 1 Bijna Alle hoofdletters envan directe gebruiken Hyves Hyves gebruiken typfouten zijn niet in het vertaalvel opgenomen. Niemand Niemand gebruik gebruik Hyves Hyves Digitalisering Digitalisering van van toetsen toetsen Behouden Behouden van van papier papier toetsen toetsen Het Het is is mogelijk mogelijk om om een een online online back-up back-up van van je je bestanden bestanden tete

Data Data Slechte Slechte basiskennis basiskennis Meisjes Meisjes slimmer slimmer dan dan jongens jongens

Jongens Jongens slimmer slimmer dan dan meisjes meisjes Augmented Augmented Learning Learning Virtuele Virtuele klas klas Virtuele Virtuele klas klas Virtuele Virtuele klas klas Analoge Analoge klas klas Analoge Analoge klas klas Analoge Analoge klas klas Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen verboden verboden Geen Geen bestanden bestanden delen delen Geen Geen bestanden bestanden delen delen Iedereen Iedereen opop Hyves Hyves Niemand Niemand opop Hyves Hyves Digitaal Digitaal toetsen toetsen Analoog Analoog toetsen toetsen Online Online back-up back-up

Digitalisering Digitalisering schoollessen schoollessen Alles Alles wordt wordt via via de de computer computer Bijlagen gedaan gedaan Virtual Virtual schools schools Lessen Lessen inin schoolgebouw schoolgebouw Geen Geen digitalisering digitalisering schoollessen schoollessen Analoog Analoog schoolbord schoolbord / les / les Bestanden Bestanden delen delen vervangt vervangt papier papier Bestanden Bestanden delen delen wordt wordt steeds steeds makkelijker makkelijker Iedereen Iedereen deelt deelt zijn zijn ofof haar haar bestanden bestanden Leerlingen Leerlingen wisselen wisselen huiswerk huiswerk uituit Leerling Leerling enen docent docent delen delen makkelijk makkelijkbestanden bestanden Bestanden Bestanden delen delen is is niet niet mogelijk mogelijk Raw Raw Data Data Niemand Niemand deelt deelt zijn zijn bestanden bestanden Helemaal Helemaal geen geen goede goede basiskennis basiskennis Kinderen Kinderen wisselen wisselen geen geen huiswerk huiswerk uit uit Meisjes Meisjes doen doen het het inin toenemende toenemende Bijna Bijna alle alle leerlingen leerlingen van van het het VO VO mate mate beter beter in in het het onderwijs onderwijs dan dan gebruiken gebruiken Hyves jongens jongens Hyves Niemand Niemand gebruik gebruik Hyves Jongens Jongens doen doen het het inHyves in toenemende toenemende mate mate beter beter inin het het onderwijs onderwijs dan Digitalisering Digitalisering van van toetsen toetsen dan meisjes meisjes van Behouden Behouden van papier papier toetsen toetsen Augmented Augmented Reality Reality Het Het is is mogelijk mogelijk om om een een online online Digitalisering Digitalisering schoollessen back-up back-up van van jeschoollessen je bestanden bestanden tete Alles Alles wordt wordt via via dede computer computer maken maken gedaan gedaanvervangen Leraren Leraren vervangen door door robots robots Virtual Virtual schools schools Hologrammen Hologrammen ofof robots robots die die Lessen Lessen inin schoolgebouw schoolgebouw lesgeven lesgeven Leraren Leraren blijven blijven gewoon gewoon leraren leraren Geen Geen digitalisering digitalisering schoollessen schoollessen Real-life Real-life docent docent Analoog Analoog schoolbord schoolbord / les / les Er Er is is alleen alleen maar maar face-to-face face-to-face Bestanden Bestanden delen delen vervangt vervangt papier papier contact contact met met docenten docenten Bestanden Bestanden delen delen wordt wordt steeds steeds Er Er is is geen geen face-to-face face-to-face contact contact makkelijker makkelijker met met docenten docenten Iedereen Iedereen deelt deelt zijn zijn ofof haar haar Leraar Leraar geeft geeft alleen alleen les les via via spraak spraak bestanden bestanden Leerlingen Leerlingen veel veel macht macht wisselen wisselen huiswerk huiswerk uituit Leerling Leerling weinig macht macht enweinig en docent docent delen delen makkelijk bestanden bestanden â&#x20AC;Š makkelijk â&#x20AC;Š Bestanden Bestanden delen delen is is niet niet mogelijk mogelijk Niemand Niemand deelt deelt zijn zijn bestanden bestanden Kinderen Kinderen wisselen wisselen geen geen huiswerk huiswerk uituit Bijna Bijna alle alle leerlingen leerlingen van van het het VO VO gebruiken gebruiken Hyves Hyves Niemand Niemand gebruik gebruik Hyves Hyves Digitalisering Digitalisering van van toetsen toetsen Behouden Behouden van van papier papier toetsen toetsen Het Het is is mogelijk mogelijk om om een een online online back-up back-up van van je je bestanden bestanden tete

Virtuele Virtuele klas klas Virtuele Virtuele klas klas Virtuele Virtuele klas klas Analoge Analoge klas klas Analoge Analoge klas klas Analoge Analoge klas klas Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen verboden verboden Data Databestanden Geen Geen bestanden delen delen Slechte Slechte basiskennis basiskennis Geen Geen bestanden bestanden delen delen Meisjes Meisjes slimmer slimmer dan dan jongens jongens Iedereen Iedereen opop Hyves Hyves Niemand Niemand opslimmer op Hyves Hyves Jongens Jongens slimmer dan dan meisjes meisjes Digitaal Digitaal toetsen toetsen Analoog Analoog toetsen toetsen Augmented Augmented Learning Learning Online Online back-up back-up Virtuele Virtuele klas klas Virtuele Virtuele klas klas Robotleraren Robotleraren Robotleraren Robotleraren Virtuele Virtuele klas klas Analoge Analoge klas klas Fysieke Fysieke docent docent Analoge Analoge klas klas Fysieke Fysieke docent docent Analoge Analoge klas klas Fysieke Fysieke docent docent Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen Virtuele Virtuele docent docent Bestanden Bestanden delen delen Mondelinge Mondelinge overdracht overdracht Leerling Leerling is is de de baas baas Bestanden Bestanden delen delen School School is is de de baas baas Bestanden Bestanden delen delen Bestanden Bestanden delen delen verboden verboden Geen Geen bestanden bestanden delen delen Geen Geen bestanden bestanden delen delen Iedereen Iedereen opop Hyves Hyves Niemand Niemand opop Hyves Hyves Digitaal Digitaal toetsen toetsen Analoog Analoog toetsen toetsen Online Online back-up back-up

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Vertaalvel T4 Om de data van T4 te vergelijken is gebruik gemaakt van een vertaalvel om de data gestroomlijnd te krijgen1. Onderdeel: Voor

Raw DataRaw Data Scholieren Scholieren Middelbare Middelbare Scholieren Scholieren Scholieren Scholieren met profiel met profiel Scholieren Scholieren en Docenten en Docenten Docent Docent Leraar Leraar (Internationale) (Internationale) Scholen Scholen De geheleDe middelbare gehele middelbare school school

Bijlagen

Data Data Leerlingen Leerlingen Leerlingen Leerlingen Leerlingen Leerlingen (4,5,6) (4,5,6) VO (leerling VO &(leerling leerkracht) & leerkracht) Leerkracht Leerkracht Leerkracht Leerkracht VO (school) VO (school) VO (school) VO (school)

Onderdeel: Problemen

Raw DataRaw Data Speelse manieren Speelse manieren van leren van leren ontbrekenontbreken Lessen zijn Lessen vaak niet zijn leuk vaak niet leuk Moeilijk communiceren Moeilijk communiceren Telefooncirkel Telefooncirkel werkt slecht werkt slecht De nood vanuit De nood eenvanuit klaslokaal een klaslokaal Lokaal probleem Lokaal probleem Dat we vaak Datleraren we vaak tekort leraren komen tekort komen Terugdringende Terugdringende motivatie motivatie van van eerlingenleerlingen en mindere enbereidheid mindere bereidheid om te leren om te leren

Data Data Leren is niet Leren leukis niet leuk Leren is niet Leren leukis niet leuk Slechte communicatie Slechte communicatie Slechte communicatie Slechte communicatie Vast lokaal Vast lokaal Vast lokaal Vast lokaal Tekort aanTekort leraren aan leraren Motivatie van Motivatie leerlingen van leerlingen is laag is laag

1 Alle hoofdletters en directe typfouten zijn niet in het vertaalvel opgenomen.

Alle toevoegingen ‘in het onderwijs’ zijn verwijderd.

SURFnet Kennisnet INNOVATIEPROGRAMMA

Bijlagen

Impressie Concepten

Concept EDUMAP

GELD

“where education and places meet”

VERDIENEN TIJDENS JE STUDIE?

Kan overweg met verschillende soorten lesstof

Extra: - Leraar kan vragen stellen via applicatie - In Edumap kunnen opdrachten beantwoord worden. - De leraar kan alle informatie bekijken van scholieren.

urt ar stu Lera ht naar ac opdr r toe! lie scho

B L

map

WWW.HOTCONCEPTS.NL

Out of School soort wikipedia waarop leerlingen online lessen kunnen volgen. Leerlingen kunnen per vak zoeken op lessen en college’s die hierin gegeven zijn. De mogelijk is er ook om lessen van buitenlandse docenten te volgen.

Vul hier jouw unieke code in: 20fke93ft

aardrijkskunde

My Library Fred van der Velde

U heeft 70 boeken in uw persoonlijke bibliotheek

Alleen betrouwbare bronnen weergeven

Dit concept ondervangt het volgende probleem alle lessen hebben een verschillend niveau en dat kan niet aansluiten bij alle leerlingen. Er moet een soort test komen wat uitgaat wijzen welk niveau de leerling heeft. Hierbij worden dan alleen aansluitende op het juiste niveau lessen aangeboden. Wij geloven hierin omdat het de toekomst is van het onderwijs. Er zullen over heel wat jaren geen schoolgebouwen meer zijn en alles wordt online gedaan. Met dit concept kun je, je alvast voorbereiden voor de toekomst.

Ons concept gaat werken omdat het makkelijk voor iedereen te gebruiken is en het vooral in de toekomst noodzakelijk is dat er een goed platform is ontwikkeld voor online lesgeven.

SOCIAL MEDIA

Een verzamelplek waar leerlingen en docenten intresante documenten kunnen posten en kunnen discuseren over de les inhoud.

Online les materiaal

m te

tijk

n ge

rie

n re

VOOR VRAAG EN ANTWOORD

Online leeromgeving js leren erwi van ond nier e ma eps w o u r e Nie gb gan ver eo ter e B

Docent Bepaald!

De docent bepaald van te voren wat hij gaat bespreken in de les. Als leerlingen moeite hebben met een bepaald onderwerp komt de docent hier pas in de les achter. Dan gaat er veel tijd verloren aan het onvoorbereid bespreken van de problemen.

De leerlingen kunnen van te voren zien waar de docent het over wilt gaan hebben. Ze kunnen hier op reageren. Vervolgens kan de docent hier zijn programma weer op aanpassen. Zo krijg je een les die perfect aansluit op wat de leerlingen nodig hebben!

Alle documenten kunnen online worden gezet. Geen losse blaadjes meer die iedereen altijd kwijt raakt. Als iemand iets kwijt raakt kan hij het snel weer terug vinden.

StudyCall

Het

Delen van huidige locatie via internet

Via

Niet meningen delen over leraren

Voor wie?

Wel meningen delen over leraren

Leraren Leerlingen

Het losse-blaadjes cyndroom

Losse blaadjes raken leerlingen altijd kwijt. Vervolgens zijn ze op en resulteerd dat in slechte cijfers.

Team 1 : Thom van Ledden, Thomas Kamermans, Ogier Schelvis, Ferry Koster, Mitchell de Waard

re pro

gramm

Door:

Rafaela van Meurs Anouck Steenken Djigo Cardoze Kelly van de Sande CMD2B

Beschikbaar

Sleutelhanger/afstandsbediening

Op deze visual is te

Zoekresultaat

zien hoe het eruit

En zo ziet een

Zoeken ziet wanneer er

geopend is. Hier kun je de

wordt gezocht naar

leraren zien lopen en links

een leraar.

Een vernieuwde versie van Skype die docenten en leerlingen met elkaar gebruiken.

Skype is makkelijk. De docent hoeft alleen zijn leerlingen toe te voegen en tijden af te spreken wanneer hij beschikbaar is.

De docent kan hierdoor efficiënter zijn lestijd indelen. De leerlingen blijven beter bij en kunnen buiten schooltijd contact opnemen.

De leerling kan zich thuis goed concentreren zonder afleiding van andere leerlingen.

Eventuele moeilijkheden worden eerder opgemerkt en makkelijker besproken.

Docenten kunnen les geven via de toepassing, en leerlingen kunnen extra hulp vragen bij hun huiswerk.

worden weergegeven.

Kim Peragine, Sebastian Schipper, Paul van Holst, Margo Bazuin

zoekresultaat eruit. De gegevens van de leraar of lerares

zie je de verschillende verdiepingen van de school.

Dit werkt

Niet beschikbaar

Op deze visual is te zien eruit ziet wanneer hij

Wij geloven hierin

Teach

hoe het gehele programma

Home

Trend voor onderwijs

amm

Teachertrack

Softwa

Studiebox is een online centraal punt waar je al je schooldocumenten vandaan kunt halen.

gezet

progr

Niet delen van huidige locatie via internet

Nu is er een oplossing!

het voor dit aal a speci len staat amm scho progr in de are uters softw ol. comp de is een scho Op in de en track rwijs. nten stipp rd. doce onde n als ent tallee en naar lerare dat mom a geïns nt. op ht word staan de doce een r er waar er gezoc school wie naar leraa kan de zien bent ende van er track zoek etreff es kan en rood grond ld op desb stipp je preci orbee platte groen of de at de een r en n zodat zien Op je bijvo doord ikbaa icht egeve elijk als zien besch weerg 1 overz kun je niet is makk je in Dit voor r is. kun is. Dit en staat ikbaa aast nten besch urd. Rood Daarn de doce of niet als gekle wel r. zijn ngen ikbaa leerli of groen besch l de elbos zowe wel ol. sleut voor scho ht op el hun de midd is geric rs van ze aan wat er door ende werke er track raat nt zal etreff Teach appa el re mede doce midd de desb ande aal een van de alle st en dat kan door of niet n allem nkom krijge wel nd word docent nten Bij binne herke of hij/zij ol. De De doce hangen. e chip llen en de scho inste ouwd kunn d op ingeb e knop iveer een groen van gearr nt is en een doce rode een r is. van ikbaa besch er

voort

Andere medewerkers

Geen gesjouw meer met studieboeken, werkboeken en readers.

ept

conc

Teach

Het gebruik van boeken is een al oud fenomeen en niet meer van deze tijd. Als het eenmaal is gedrukt is kan het tot de volgende versie niet meer worden aangepast en staat er niet meer actuele of foute informatie!

Inspraak van Leerlingen

Online documenten

alles op 1 punt, altijd bij je ...

Assen

Boeken

Door het gebruik van Social Media kan er les materiaal online worden gezet door de docent. Dit kan worden geupdate, daarom blijft het actueel!

Vlek am k en niet enloos c onde o rwijs ntact me t partn ers

lier Scho ngt ontva ht! ac opdr

map

Bediening

Werking Applicatie/Platform 1) Scholier heeft een mobiel met Edumap applicatie. 2) De leraar stuurt een opdracht naar student. 3) De scholier volgt opdracht op en gaat locatie. 4) Checked in op de locatie en unlocked informatie. 5) Verzamelt informatie met Augmented Reality. 6) Bekijkt informatie > volgende opdracht unlocked.

Les zonder lokaal! Vanuit elke locatie! Voor meerdere vakken! Interactief! &

Visu als

Applicatie die augmented reality verbindt met geosociale-netwerken (foursquare) met als doel om de leerstof opname van de scholier te bevorderen.