Ikar Magazine for Torun

IKAR_MAKIETA_curve.indd 1

3/17/10 12:10:25 AM

festiwale

koncerty

wydarzenia

wystawy

muzea

teatry

kina

w październiku X QB|E[JFSOJLV

IKAR_MAKIETA_curve.indd 4

3/17/10 12:16:00 AM

WYDARZENIE MIESIĄCA [2-7]

kina

w październiku

teatry

Dwie dekady bluesa Scena dla jednego Sztuka dwóch zmysłów Aspekty kultury

muzea

W SALACH WYSTAWOWYCH [2-7]

Głód i jaśmin

EUROPEJSKA STOLICA KULTURY [12] Toruń się otworzy

PAŻDZIERNIK W OBIEKTYWIE [13] Fotograficzny przegląd wydarzeń

ROZMOWA MIESIĄCA Sienkiewicz to dla mnie pokuta - wywiad z Janem Peszkiem

IKAR_MAKIETA_curve.indd 3

wydarzenia

LEKTURY Z GÓRNEJ PÓŁKI [11]

koncerty

Gdy wrogowie się pokochają

festiwale

PREMIERA TEATRALNA [10]

wystawy

Wieki dawne i nowe

3/17/10 12:15:46 AM

Czas przemian

Niebluesowe miejsca

IKAR_MAKIETA_curve.indd 6-7

wydarzenia

Polskie powroty

3/17/10 12:16:25 AM

[7]

Chwalmy się swoim

Poruszające portrety

Procesy rozpadu

IKAR_MAKIETA_curve.indd 8-9

3/17/10 12:16:47 AM

IKAR_MAKIETA_curve.indd 14-15 3/17/10 12:17:34 AM

festiwale

koncerty

wydarzenia

wystawy

muzea

teatry

kina

WYDARZENIE MIESIĄCA [13]

NIGDY NIE SĄDŹ PO POZORACH! Tolerancja, miłość, co kolwiek oceniasz... Oceniaj mądrze!

Nostalgiczna opowieść o miłości „Jaskółeczka” Tadeusza Słobodzianka, to nowe przedstawienie Baja Pomorskiego. Premierę tego rodzinnego spektaklu zaplanowano na 21 listopada. Autor scenariusza zainspirował się argentyńską baśnią o uczuciu, którym zapałali do siebie odwieczni wrogowie: jaskółka i kot. Opowieść ma budowę szkatułkową, ponieważ historię tę zakochany Wiatr opowiada wybrance swojego serca Jutrzence i jej ojcu Czasowi. Ten ostatni jest przeciwny ich uczuciu, a opowieść Wiatru ma przekonać go do ustępstw. Czas jest tym, który wszystko tworzy i nad wszystkim czuwa, Jutrzenka symbolizuje wolność, zaś Wiatr jest buntownikiem kwestionującym każdy porządek w imię ideału, którym dla niego jest miłość.

- To historia o tym, że nie można sądzić po pozorach - opowiada reżyser Zbigniew Lisowski. Rozmawiamy tym spektaklem o tolerancji, o wolności, o prawach obowiązujących w świecie.

Inscenizacje dyrektora Baja Pomorskiego znane są z użycia nowoczesnych technik multimedialnych.

Tak będzie i tym razem. Inspiracją do stworzenia scenografii i kostiumów autorstwa Pavla Hubiczki była twórczość Salvadora Dali i innych surrealistów. Istotną rolę odgrywać będzie zmieniająca się kolorystyka scenografii, która przedstawiać ma zmienność pór roku, ale także natężenie i rodzaj uczuć bohaterów. Stale pojawiają się symbole z obrazów: oczy, klucze, zegary i słuchawki telefonu. W tworzeniu nastroju niebagatelną rolę pełnić będzie również muzyka Piotra Nazaruka, a piosenki z tekstami Wojciecha Szelachowskiego dopełnią całości. Spektakl powstaje w ramach programu „Dziecko i rodzina we współczesnym świecie”. W czterech krajach realizowane są premiery w oparciu o współczesną dramaturgię dla dzieci. (mk)

prem

iera

WYDARZENIE MIESIĄCA

WYDARZENIE MIESIĄCA

Zajmuje nas obraz opleciony w harmonię, dźwięk pogłębiony graficznym przedstawieniem 4. dni potrwa organizowany w tym roku w Toruniu i Bydgoszczy Plateaux Festival. 19-22 listopada odbędzie się druga edycja imprezy mającej zaprezentować wszystko to, co na świecie powstaje ciekawego w zakresie twórczości audiowizualnej. Organizatorzy podkreślają, że dziś doznania słuchowe i wzrokowe tworzą coraz częściej jedność. To połączenie zmysłów wykorzystuje nowa sztuka, w której dźwięk i obraz przenikają się ze sobą i uzupełniają. „Zajmuje nas obraz opleciony w harmonię, dźwięk pogłębiony graficznym przedstawieniem” – piszą organizatorzy. Z założenia Plateaux Festival jest okazją do usłysze- nia i zobaczenia najbardziej interesujących artystów multimedialnych, twórców muzyki elektronicznej, elektroakustycznej i awangardowej oraz sztuki wizu- alizacji z całego świata. Na imprezę zaproszono kilkudziesięciu wykonawców z takich krajów jak Norwegia, Włochy, Niemcy, USA, Wielka Brytania, Kanada, Australia, Izrael i Austria.

IKAR_MAKIETA_curve.indd 10-11

Wielu gości przyjedzie do Polski po raz pierwszy.

To m.in. Deaf Center i Claudio Sinatti, Glitterbug i Roni Shendar, Tilman Ehrhorn, Byetone, Ezekiel Honig, Morgan Packard czy Simon Scott. Będzie też reprezentacja rodzimych twórców. Część artystów przygotuje na toruńsko-bydgoską imprezę specjalne projekty. Podczas festiwalu przewidziano również projekcje filmów eksperymentalnych, a także warsztaty, prelek- cje i dyskusje z udziałem gwiazd. Imprezie towarzy- szyć będzie również premiera teatru internetu „Fantazje urzędnika, czyli second life”. Imprezy festiwalowe odbywać się będą w Toruniu w Centrum Targowym Park, zaś w Bydgoszczy w klubach TabuBar, Mózg i APK. Oficjalne otwarcie nastąpi w piątek, 20 listopada o godz. 18.00 w CT Park. (mk) Organizatorem imprezy jest trójmiejska Fundacja Plateaux. www.plateauxfestival.pl

Odmienność kulturowa społeczności żyjących w różnych zakątkach globu często nas ciekawi, dziwi, ale także niekiedy budzi obawy i rodzi dystans. By móc lepiej poznać bogactwo świata, w Toruniu organizowany jest, w tym roku po raz trzeci, Festiwal Antropologii Wizualnej Aspekty.

Impreza odbędzie się 20-22 listopada w Muzeum Etnograficznym. Pomysłodawcami festiwalu są absolwenci etnologii na toruńskim uniwersytecie - Łukasz Jakielski i Dominika Rypa.- Kino antropologiczne w ciekawy sposób prezentuje człowieka i jego kulturę - opowiada Jakielski. Nie jest to film dokumentalny, jaki wszyscy znają.

Film antropologiczny przekazuje informacje na innym pozio- mie niż tekst pisany, można za jego pomocą ukazać złożoność ludzkiego życia i doświadczenia. Podczas tegorocznego festiwalu odbędzie się 28 projekcji wyłonionych ze 116 filmów nadesłanych do organizatorów. Będą to dokumenty z takich za- kątków świata, jak Rumunia, Włochy, Rosja, Serbia, Gruzja, Kanada, Wielka Brytania, Hiszpania, Palestyna czy Izrael.

Ich autorami są zarówno doświadczeni twórcy, jak i debiutanci. Wiele z do- tychczas pokazywanych

[11]

wydarzenia

[10]

obrazów zyskiwało laury na międzynarodowych festiwalach. Jak zapowia- dają organizatorzy, festiwal będzie okazją do zetknięcia z kulturami nam bliskimi i dalekimi, filmy opowiadać będą o całych społeczeństwach i pojedynczych ludziach. Najważniejsze motywy, na jakich skupi się impreza, to samotność, przyjaźń i bliskość. - Zobaczymy ludzi mie- szkających w bardzo surowych zakątkach naszego globu, pracujących w niecodziennych zawodach, poszukujących sensu w innych reli- giach, ale również kultywujących tradycję swoich przodków - dodaje Łukasz Jakielski. W tym roku po raz pierwszy publiczność będzie mogła zagłosować na najlepszy film. Warto dodać, że organizatorzy festiwalu chcą również zachęcać do tworzenia filmów o te- matyce antropologicznej, dlatego zorganizowali warsztaty dla studentów etnologii UMK. Wkrótce będzie można obserwować pierwsze efekty ich pracy. (mk) Wstęp na festiwal jest wolny. Szczegóły na stronie www.aspektyfestival.pl

3/17/10 12:17:10 AM

Największa sala CSW zamieniła się w fabrykę

W SALACH WYSTAWOWYCH [13] niądza, bitego w oblężonych miastach od początku XVI w. Choć monety te zwykle by gorzej wykonane niż te bite w czasach pokoju, są znakomitym świadectwem czasów, gdyż w warstwie ikonograficznej i słownej odnoszą się do okoliczności, w których powstawały. Obie wystawy czynne będą aż do końca stycznia 2010 r.

Fabryka sztuki

Jesienną porą mniej chętnie spacerujemy po mieście.

Raczej wolimy przebywać w miejscach, które chronią nas od chłodu i słoty. Proponujemy przed niskimi temperaturami i podmuchami wiatru uciec do sal wystawowych, które oprócz ciepła oferują ciekawe zdarzenia artystyczne. Po prostu jest na co popatrzeć.

Naszą wędrówkę rozpocznijmy od Piwnicy Gdańskiej Ratusza Staromiejskiego, gdzie czynna jest wystawa „Skarby kościoła pw. św. Jakuba w Toruniu”. To trzecia z serii ekspozycji poświęconych najpiękniejszym toruńskim gotyckim świątyniom organizowanych przez Muzeum Okręgowe wraz z parafiami.

Obecna uświetnia jubileusz 700-lecia kościoła

Nowego Miasta Torunia. To świątynia pod wieloma względami wyjątkowa. Jako jedyna w mieście ma charakter bazylikowy. Należy też do nielicznych w Polsce z łukami odporowymi, bogato dekorowanymi. Wystawa prezentuje historyczne widoki kościoła, ze zmieniającym się otoczeniem wokół niego, najpiękniejsze elementy wnętrza, a także cenne zabytki sztuki użytkowej, takie jak monstrancja Jacoba Weintrauba z 1704 r. czy barokowe szaty liturgiczne. Miłośników numizmatyki zainteresuje z pewnością ekspozycja „Pieniądz w oblężeniu” czynna w Domu Eskenów. To pierwsza muzealna prezentacja szczególnego rodzaju pie-

Do połowy stycznia część budynku Centrum Sztuki Współczesnej będzie fabryką. Taką niezwykłą instalację przygotowali specjalnie dla wnętrza toruńskiej galerii artysta wizualny Mariusz Waras (M-city) i muzyk eksperymentalny Krzysztof Topolski (Arszyn). Ekspozycja nie tylko próbuje odpowiedzieć na pytanie, czym jest praca dla współczesnego

człowieka i jak wygląda obecnie fabryka. Umiejscowienie poruszanej silnikami fabryki w centrum sztuki to również ironiczny komentarz do „produkcji” obiektów sztuki i szerzej: kreowania polityki kulturalnej. Mariusz Waras stworzył potężny model hali produkcyjnej, zaś Arszyn zadbał o elementy interaktywne.

Zanim runął mur Interesująco zapowiada się również wystawa, która od 9 listopada do 18 grudnia czynna będzie w Muzeum Uniwersyteckim. Fotografie na niej zgromadzone opowiedzą o jednym z symboli XX wieku. Ekspozycja „Mur Berliński - początki. W obiektywach reporterów Associated Press” dokumentuje nie tylko samą budowę tego znaku podziału, z którym wiąże się wiele ludzkich tragedii. Zdjęcia ukazują również reakcje mieszkańców na wznoszenie konstrukcji oraz postawy żołnierzy. Są tu także fotografie z wizyty prezydenta Kennedy’ego w 1963, podczas której wygłosił słynne zdanie „Ich bin ein Berliner”.(mk)

w

Jesienią poprostu jest na co popatrzeć! – tak powie każdy, odwiedzający w listopadzie toruńskie galerie

Z przeszłości wróćmy do chwili obecnej i przenieśmy się do Centrum Sztuki Współczesnej, w którym czynne są trzy wystawy. Do 27 listopada oglądać można „Kolekcję 2”, kolejną z cyklu ekspozycji prezentujących prace zgromadzone przez CSW Znaki Czasu. Zobaczyć Największa sala CSW zamieniła się w fabrykę tu można dzieła twórców z regionu, których działalność odbijała się szerokim echem w Polsce, a także znakomitych artystów, takich jak Wojciech Bruszewski, Józef Robakowski, Izabella Gustowska czy Leon Tarasewicz. „Gabloty eduka- cyjne” to z kolei wystawa prezentująca fotografie Andrzeja Tobisa, absolwenta krakowskiej ASP. Impulsem do ich powstania był ilustrowany słownik języka polskiego i niemieckiego z 1954 r., który za pomocą haseł i obrazków opisywał ówczesną rzeczywistość, zawierając jednak sporo nieścisłości i pułapek. Tobis postanowił także zilustrować zdjęciami słownikowe hasła, poszukując ich odpowiedników w rzeczywistości. Do tego momentu artysta zilustrował około 200 pojęć. Jego fotografie są często niejednoznaczne, niepozbawione dozy ironii i humoru, niekiedy nostalgiczne.

Do oglądania gablot zapraszamy do 3 stycznia.

[16]

LEKTURY Z GÓRNEJ PÓŁKI [17]

październik

w obiektywie

W NIEDZIELE I PONIEDZIAŁKI PAŹDZIERNIKA

i listopada odbywają się imprezy w ramach Międzynarodowego Festiwalu Gwiazd FORTE piano. Leszek Możdżer zaprezentował swój awangardowy projekt „Lutosphere”.

1000 m 2 ZAJĘŁY PRACE prezentowane w ramach II Festiwalu Sztuki na Billboardach Art Moves. Wielkoformatowa sztuka o społecznym przekazie zaprezentowana została przede wszystkim na placu Rapackiego.

NIGDY NIE SĄDŹ PO POZORACH! Tolerancja, miłość, co kolwiek oceniasz... Oceniaj mądrze!

FEERIĄ BARW I FORM ZACHWYCIŁA WYSTAWA NAJCIEKAWSZYCH prac nadesłanych na organizowany przez Galerię i Ośrodek Plastycznej Twórczości Dziecka Międzynarodowy Konkurs Plastyczny Dzieci i Młodzieży „Zawsze Zielono, Zawsze Niebiesko”. Młodzi ludzie z całego świata po raz kolejny wystąpili w obronie naturalnego piękna naszej planety. Jedną z nagród otrzymała torunianka Wiktoria Giza.

Dla naszych czytelników mamy egzemplarz książki „Głód i jedwab” ufundowany przez księgarnię Matras, mieszczącą się w Toruniu przy Rynku Staromiejskim 31. Osoby, które chcą go otrzymać, muszą poprawnie odpowiedzieć na pytanie: Która

z powieści Herty Müller zaczyna się od

słów „Zostałam wezwana”?

Rozwiązanie prosimy nadsyłać do 20 listopada na adres: m.kujawa@um.torun.pl. W mailu należy podać swoje imię i nazwisko. Spośród prawidłowych odpowiedzi wylosujemy zwycięzcę. Odpowiedź na pytanie z ubiegłego miesiąca: Pierwsza powieść Moniki Piątkowskiej wydana w 2006 r. nosi tytuł „Krakowska żałoba”.

Nagroda trafia do Pana Pawła Pietruszewskiego.

Pragniemy przybliżyć Państwu twórczość tegorocznej noblistki, niemieckiej pisarki urodzonej w Rumunii, Herty Müller. Polecamy dziś szczególnie zbiór jej esejów „Głód i jedwab”.

Herta Müller urodziła się w wiosce zamieszkałej głównie przez Niemców w Rumunii. Podczas wojny jej ojciec był żołnierzem Waffen-SS. Matka po wojnie została wywieziona na roboty do ZSRR. W dzieciństwie Müller posługiwała się wyłącznie językiem niemieckim, rumuński poznała dopiero w szkole. Później studiowała germanistykę i literaturę rumuńską. Od 1976 r. pracowała jako tłumaczka tekstów technicznych w fabryce maszyn, jednak w 1979 r., po odmowie współpracy z Securitate, straciła pracę. Zarobkowała, pracując w przedszkolu i udzielając prywatnych lekcji języka niemieckiego. W 1982 roku udało się jej wydać (po okrojeniu przez cenzurę) debiutancką

powieść „Niziny”. W 1987 emigrowała do RFN i Berlina Zachodniego. Pracowała na kilku uniwersytetach w Niemczech i za granicą. W tomie esejów „Głód i jedwab” dzieli się Müller doświadczeniami życia w dyktaturze. Demaskuje terror „normalności” prowadzący do zuniformizowanego myślenia i możliwy wszędzie: czy to będzie banacka wieś, czy Rumunia Ceausescu, Jugosławia czy zjednoczone Niemcy. Pokazuje, jak można zawłaszczyć i wprząc w służbę totalitarnego panowania słowa i rzeczy, przyrodę i mury miasta.

Jak można panować, pogrążając ludzi w szarości, jak ważnym elementem władzy jest konstruowanie państwowej, powszechnie obowiązującej rzeczywistości, budowanie nieufności w prywatnych związkach. Opowiada, jak konstruowany jest strach i jak wpędza się ludzi w obłęd. I o tym, jak ten strach może zwrócić się przeciw władzy. W ostatnim czasie w sieci księgarń Matras na czołowych

prem

iera

[00]

IKAR_MAKIETA_curve.indd 16-17

3/17/10 12:18:00 AM

[00]

IKAR_MAKIETA_curve.indd 18

3/17/10 12:18:21 AM