O Barbanza 14 by marcusfernandez

O Barbanza Número 14

obarbanza

@obarbanzagal

@o_barbanza

608 240 160

Visita a nosa

WEB

obarbanza.gal

Outubro 20

Unanimidade arredor do comercio local

 Comezou o outono, unha estación que ameaza con complicarnos a vida económica, social e política. Estamos ante un repunte da pandemia que se segue así, vai ocasionar problemas a tódolos cidadáns. A nosa comarca de momento mantense bastante estable en canto a casos da COVID-19 e tal como recollemos a diario na nosa edición dixital obarbanza.gal, os casos mantéñense estancos agás o aumento dos positivos en colexios, por outra banda algo previsible.

Fronte común contra o maltrato

Basta con darnos unha volta polo centro das nosas vilas para vela desfeita que esta crise está a deixar con múltiples locais e empresas pechadas. O comercio e a hostalería están a ser os sectores máis danados, polo que novamente facemos un chamamento ós veciños para que nas súas posibilidades axuden consumindo nas vilas e nos establecementos da nosa comarca. Iso creará e manterá os postos de traballo que o final beneficiará a todos.

O Goberno galego redobra esforzos contra a violencia durante a emerxencia sanitaria 10

Sacando enerxía das redes

Concellos, patronais e empresas da comarca activan a maquinaria da transformación 12

Unha xanela ao Porto do Son que foi

O concello mostra o seu rico pasado económico nun novo estudo sobre a salgadura 14

O Barbanza RIBEIRA

Outubro 20

 ACTUALIDADE 

Obxectivo: unha cidade máis limpa Ribeira podería adicar fondos de Reactiva á subvención de motos e bicis eléctricas e a gratuidade do bus

Concello de Ribeira pretende adicar fondos do Plan Reactiva Ribeira a incentivar o fomento de modelos de transporte urbano alternativos ao vehículo a motor particular, reducindo deste xeito a pegada de carbono. Dúas son as liñas nas que se está a traballar dende o Executivo. En primeiro lugar, barállase subvencionar a adquisición de motocicletas e bicicletas eléctricas e bicicletas convencionais por parte da cidadanía, especialmente para achegarse a certos destinos como poden ser o Polígono Industrial de Xarás —o que serviría ademais para desconxestionar o tráfico deste centro de operacións— ou os institutos e o Centro Integrado de Formación Profesional de Coroso (cómpre lembrar a este respecto que acaban de comezar as obras nas Carolinas que completarán a habilitación de carril bici por toda a fachada marítima da cidade). En segundo lugar, valórase bonificar o transporte municipal en autobús coa pretensión de que sexa absolutamente gratuíto para toda a veciñanza empadroada en Ribeira. No caso de que non fose financeiramente posible, o Concello recoñeceu que a súa aspiración é garantir, cando menos, a gratuidade do bus para determinados colectivos como persoas xubiladas e menores de idade. Días antes de comunicar este proxecto, o Concello informou doutro importante paso en materia de transporte sustentábel. Trátase da reactivación das obras de reordenación do paseo das Carolinas e do entorno do parque da Concordia (avenida García Bayón), unha actuación que culmina a reforma integral da fachada marítima da ci-

EDITA: GRUPO CÓDIGO CERO COMUNICACIÓN S.L. Rúa das Hedras nº 4, 1º G 15895 Ames (Milladoiro) Tel.: 981 530 268 - 608 240 160

O Barbanza

 O Concello de Ribeira

pretende adicar fondos para incentivar o fomento de modelos de transporte urbano alternativos ao vehículo a motor particular, reducindo a pegada de carbono.

dade de Santa Uxía (logo das obras do Malecón emprendidas o ano pasado) e que persegue, tamén, dar prioridade ao peón sobre o tráfico rodado. Seguindo este fío, redactouse un proxecto técnico que inclúe a habilitación dun único carril de circulación en dirección saída e a ampliación da xardineira central, dotando así

DIRECTOR: Joferpa director@obarbanza.gal WEBMASTER: Marcus Fernández webmaster@codigocero.com REDACCIÓN: Fernando Sarasketa Sonia Pena redaccion@obarbanza.gal

á zona de máis espazos verdes. No que atinxe á parte pegada ás vivendas, a área será reordenada dispoñendo aparcamentos en batería e aumentando o espazo de uso destinado aos viandantes. Ademais, o Concello lembrou que

pola beira pegada ao porto crearase un carril bici que una o existente no Touro-Malecón co do paseo de Coroso, de tal xeito que toda a banda litoral da cidade sexa perfectamente transitábel en bicicleta coa fin de facilitar así este medio de transporte.

Estes días reactiváronse as obras no paseo das Carolinas

MAQUETACIÓN E DESEÑO: Óscar Louzán

PUBLICIDADE: publicidade@obarbanza.gal

IMPRIME: TAMEIGA, S.L.

FOTOGRAFÍA: Beatriz Martínez del Campo y Ricoy Joferpa Antonio Parada Abso

CORREO DO LECTOR: lectores@obarbanza.gal

Número 14 (outubro 2020) Publicación periódica. Tirada: 7.000 exemplares

A NOSA WEB www.obarbanza.gal

Depósito Legal: C 668-2019 I.S.S.N.: 2659-8256

Outubro 20

O Barbanza

 ACTUALIDADE  A POBRA DO CARAMIÑAL

Resposta integral contra a crise O Concello da Pobra destinará máis de 370.000 euros en axudas ao sector empresarial pola COVID-19

Rede Provincial de Espazos de Traballo Colaborativo da Deputación da Coruña está a piques de dar un novo paso en materia cuantitativa e cualitativa. Así o fixeron saber a entidade provincial e o Concello da Pobra do Caramiñal, que iniciaron os contactos para integrar o espazo de traballo colaborativo da vila (o coworking da Pobra) na devandita rede provincial, conformándose un tecido de traballo innovador no que tamén se integran Boiro, Oleiros, Carballo, Brión, Moeche ou Ames (Milladoiro), concellos que aglutinan espazos de emprendemento ligados a aqueles sectores nos que teñen meirandes fortalezas e potencial. A primeira xuntanza celebrouse en agosto na sede da Deputación. Participaron o deputado da área de emprego, Xosé Ramón Riobóo, o alcalde pobrense Xosé Lois Piñeiro, a concelleira de Promoción Económica, Charo Varela, a concelleira de Cultura, Sanidade e Relacións Institucionais, Patricia Lojo e a coordinadora do Plan de Emprego Local da Deputación da Coruña, Marisa Lista. Nesta reunión Riobóo salientou que “a Deputación da Coruña ten

un especial interese en promover o emprendemento e a creación de novas empresas na provincia, motor da nosa economía” e que “desde o Plan de Emprego Local se están a realizar grandes esforzos por impulsar ás novas empresas e reter o talento novo na provincia”. O coworking da Pobra, emprazando no antigo Restaurante Lagar, conta cunha superficie de 265 metros cadrados e catro áreas diferenciadas: unha para usos múltiples, unha

 O fondo provincial

ten o obxectivo de posibilitar que os Concellos poidan convocar axudas para o empresariado autónomo e microempresas

A Pobra e Rianxo, escenarios dun novo proxecto de memoria histórica

luns 28 de setembro presentouse na Pobra un proxecto piloto de memoria histórica cuxo primeira fase vai ser aplicada no devandito concello e máis en Rianxo. Trátase de Proposta de investigación e intervención sobre os lugares de memoria en Galicia, que xorde da colaboración entre a Comisión pola Recuperación da Memoria Histórica da Barbanza e o grupo de investigación Histagra da USC. O proxecto contará dende a primeira fase coa participación dos concellos pobrense e rianxeiro e comprenderá a elaboración dun informe técnico: investigación, sinalización e proposta de intervención sobre os lugares de memoria do golpe de 1936, a ditadura franquista e a resistencia.

Unha segunda fase permitirá investigar, rastrexar e localizar os lugares da memoria segundo uns criterios específicos e cartografalos para que todas aquelas persoas interesadas (entidades públicas, privadas, asociacións) accedan ao coñecemento de cada espazo e poidan intervir sobre estes do xeito que consideraren axeitado. Así mesmo, elaborarase un protocolo de actuación, tanto no deseño da sinalética coma no xeito de comunicación. E, na terceira fase, retomarase o proxecto de Centro da Memoria que se esbozara en 2006 co apoio de tres universidades. Concibido como espazo de documentación, investigación e interpretación, estará dedicado a desenvolver labores de pescuda e de recollida documental.

sala para cursos e informática e dúas zonas Fab-Lab (laboratorios de creatividade) nas que se poderá acceder as novas tecnoloxías, como á impresión 3D. Segundo fixo saber na xuntanza o rexedor da Pobra, “O Fab-Lab é unha instalación que vive da mesma filosofía que a do coworking, a do traballo colaborativo e de aprender de outros”. Piñeiro salientou a reunión como “moi positiva, cremos que vamos a conseguir o pulo que estábamos buscando para o noso coworking grazas ao asesoramento da Deputación. Con esta iniciativa, o Concello quere dar, en colaboración coa Deputación, un paso máis no ámbito da promoción económica e empresarial que vén desenvolvendo e incidir máis “no fomento da cultura do emprendemento”. As dúas entidades coincidiron en salientar que “existe unha correlación positiva entre a promoción do espírito emprendedor e os resultados económicos en termos de crecemento, supervivencia de empresas, innovación, creación de emprego, cambio tecnolóxico e incremento da produtividade que ofrecen as perspectivas de desenvolvemento socioeconómico para a comarca do Barbanza”.

O Barbanza

PROGRAMACIÓN Outono 2020 A Pobra

XXII Xornadas de Homenaxe a Valle-Inclán Días 16, 18, 23, 25, 30 e 31 de outubro.

VI Xornadas Muller e Ciencia Día 7 de novembro.

IV Xornadas Micolóxicas da Pobra do Caramiñal Semana do 9 ao 15 de novembro. 2° Ciclo: Victoriano García Martí Días 20 e 27 de novembro. A Pobra do Caramiñal no Tempo. III Xornadas de divulgación sobre a historia e a cultura pobrense Días 28 e 29 de novembro.

Tamén haberá teatro, exposicións, coloquios, espectáculos e moito máis. Tódalas actividades se desenvolverán seguindo o protocolo de seguridade e as medidas implantadas por mor da COVID-19.

Concello da Pobra do Caramiñal

Outubro 20

O Barbanza

 ACTUALIDADE  BOIRO

Avanzan as obras en Boiro logo da parálise da COVID O Concello mellora estradas e redes de saneamento e pon en valor edificios históricos do termo municipal

Concello de Boiro retoma as licitacións de obras publicas que se viron paralizadas durante o Estado de Alarma provocado pola COVID-19. Nas últimas semanas licitáronse e comezaron a executarse todas as obras pendentes do Plan de Obras e Servizos da Deputación da Coruña. A primeira que se levou a cabo e xa esta rematada é a mellora de pavimentos e redes de saneamento en Coroño e Teaño. A actuación consta dun orzamento total de 74.628’73 euros e, con ela, melloráronse de xeito significativo as condicións de salubridade dun importante grupo de vivendas e parcelas edificábeis dos núcleos de Coroño e Teaño. Elimináronse tamén vertidos puntuais que se producían ao río e renovouse o firme da estrada. Outra das actuacións que se están a realizar é a renovación do pavimentado nos núcleos de Coviña, Souto Novo, Aruxo, Cotaron e a contorna do Cemiterio Municipal. A actuación conta dun orzamento total de 98.553 euros e ten como obxectivo mellorar o firme en diferentes tramos do entorno rural. As obras están en execución e, ao seu abeiro, rehabilitouse xa o firme nos núcleos de Souto Novo, Aruxo e Cotaron. Nestes intres estase a traballar nun treito que une a parte traseira do cemiterio co campo de Vistalegre e que era de terra. Nas vindeiras semanas vanse comezar tamén outras obras de renovación do pavimento en Cabo e Boiro, tamén en Pomar do rio, Cadarnoxo e Cures, renovación

de redes de servizo en Fonte do Mouro, renovación de beirarrúas en Barraña e redes de servizo e beirarrúas na Boliña. Están tamén pendentes as obras da cuberta do parque infantil da praza do Concello ou as beirarrúas no lugar de Esteiro. Ademais destas actuacións previstas para curto e medio prazo, o Concello de Boiro esta traballando arestora en actuacións de mantemento e reparación de edificios públicos municipais, como é o caso do Centro Social de Abanqueiro, o Centro Social de Escarabote ou o edificio das Colonias. Nestes intres avanzan tamén as obras da nova sede do Club de Remo de Cabo de Cruz, que esta previsto rematen a finais de ano, e do Pazo de Goiáns, que estará listo o vindeiro verán. gal.

DEPARTAMENTO DE CULTURA

Outono Cultural O U TU BR O 2 0 2 0

"Lambetadas" Talía Teatro Venres 2, 20:00 horas "4500 anos de Incrible Historia da Maxia" Mago Teto Sábado 3, 12:00 horas "O Xigante" Elefante Elegante Mércores 7, 20:00 horas "Mai mai" Baobab Teatro Venres 9, 20:00 horas "Contacontos para nenos e nenas" con María Canosa Sábado 10, 12:00 horas "O segredo do tendal" Raquel Queizás Sábado 10, 17:00 horas

"As pitas baixo a choiva" Ghazafellos Teatro Venres 16, 20:00 horas "O mago de Oz" Avento teatro Venres 23, 20:00 horas Casa da Cultura de Boiro Concerto de Manuel Astray Sábado 24, 20.30 horas "Carabela" Galeatro Venres 30, 20:00 horas Presentación libro, Antón Riveiro Coello Venres 30, 20:30 horas Dia das Letras Galegas Sábado 31, 17.00 horas

O Barbanza

Outubro 20

RIANXO  ACTUALIDADE 

Rehabilitación contra a exclusión As Casas dos Mestres de Rianxo afrontan unha nova vida coa previsión de dar acollida a oito familias

s Casas dos Mestres de Rianxo, mergulladas nun proceso para converterse en fogares para xente en risco de exclusión e vítimas da violencia de xénero, recibiron en setembro a visita da conselleira de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda, Ángeles Vázquez, quen salientou o importante esforzo feito polo Concello, co apoio firme do seu departamento, para poñer en valor as ditas construcións e dispoñelas ao servizo da cidadanía. Na súa estadía en Rianxo estivo acompañada polo alcalde, Adolfo Muíños. A titular de Medio Ambiente comprobou de primeira man os traballos realizados para recuperar oito vivendas nas antigas residencias docentes, que agora o Concello poderá adxudicar entre os veciños inscritos no Rexistro único de demandantes de vivenda; polo que coa entrada dos inmóbeis “solucionaríase”, salientou a conselleira, “o cen por cen da demanda actual que existe no termo rianxeiro”. Tamén recordou que para a rehabilitación destas vivendas, a Xunta dispuxo un orzamento de case 300.000 euros, que agora se traducen en dispor de oito fogares para outras tantas familias que “accederán a un fogar en alugueiro nunhas condicións moi vantaxosas”.

Esta actuación do Concello abéirase ao programa de reforma de inmóbeis para docentes impulsado polo Instituto Galego de Vivenda e Solo (Consellería de Medio Ambiente) ao que Rianxo se acolle xa dende o mandato previo do actual alcalde, Adolfo Muíños, para quen o proxecto constitúe “un exemplo referencial da súa estratexia de transformación urbana aliñada ás políticas solidarias”. As Casas dos Mestres construíronse hai aproximadamente medio século e levaban algo máis dunha década abandonadas e en estado de progresivo deterioro e grazas ao traballo realizado polo Executivo local van dar acubillo a un total de oito familias. O proxecto do Concello colleu impulso definitivo en 2017 coa concesión dunha axuda previa do Instituto Galego de Vivenda e Solo de semellante contía (case 160.000 euros) para destinala á execución da posta en valor e acondicionamento de media ducia de vivendas. A subvención, o 75% do orzamento preciso, foi completada pola Administración local. A semente da iniciativa agromou meses antes, en 2016, coa aprobación por unanimidade (en pleno ordinario da corporación municipal) de asumir a titularidade do bloque de inmóbeis coñecidos como Casas do Mestres, na rúa do mesmo nome, situadas a escasos metros da praza de Castelao, do Consistorio e doutros edificios senlleiros como o Mercado Municipal.

Remata o curso de acollemento e integración lingüística

concelleira de Educación e Normalización Lingüística de Rianxo, Adelina Ces Quintáns, entregou no Auditorio Municipal os diplomas que certifican a asistencia do alumnado ao curso de acollemento e integración lingüística que impartiu ao longo do mes de setembro Tono Formoso, profesor da Cooperativa Fabaloba. Esta actividade de formación básica en lingua e cultura galega serviu aos participantes para preparar as probas CELGA programadas para datas vindeiras en Santiago. A concelleira lembrou que o certificado CELGA facilitaralles o acceso a empregos e listaxes de

contratación públicas. Boa parte dos asistentes ao curso, procedentes dun amplo e diverso abano de países (Arxentina, Canadá, Andorra, Euskadi, Rumanía), manifestou a súa vontade de proseguir coa súa formación na lingua e na cultura da nosa terra. A edil recordou que curso tivera que ser interrompido por mor da COVID-19 no mes de marzo, mais retomouse neste mes de setembro, para o que se tiveron que cumprir as medidas de seguridade sanitarias recomendadas: espazo de metro e medio entre o alumnado, uso de máscaras e limpeza e desinfección de mans e obxectos de traballo.

Outubro 20

O Barbanza

 ACTUALIDADE  PORTO DO SON

Accesibilidade, eficiencia e comodidade O Concello de Porto do Son mellora as infraestruturas dos seus centros educativos

Concello de Porto do Son compartiu co delegado territorial da Coruña na Xunta, Gonzalo Trenor, algúns dos seus principais proxectos en materia de mellora de infraestruturas e servizos de accesibilidade. Este mes de outubro a vila recibiu a visita do delegado quen, acompañado polo alcalde Luis Oujo, acudiu ao CEIP Santa Irene para comprobar o resultado das obras de instalación dun ascensor que empreste servizo a toda a comunidade educativa e especialmente aos alumnos con mobilidade reducida. Esta actuación garante aos usuarios a accesibilidade a todas as plantas do centro. O ascensor tivo un custo de máis de 50.000 e cubre o total das alturas do edificio. A este investimento, xa rematado, únense outras actuacións realizadas nos centros educativos neste municipio. Concretamente, desde o ano 2016 realizáronse actuacións no CEIP de Portosín, no CEIP Santa Irene, no CEIP de Xuño e no IES de Porto do Son por un importe de máis de 381.000 euros. Trenor lembrou que neste momento está adxudicado e asinado o contrato dunha obra de melloras básicas de eficiencia enerxética en cubertas e outras obras accesorias no IES de Porto do Son que conta cun orzamento de case 250.000 eu-

ros. A actuación fundamental, dixo, consiste na “renovación completa da cuberta do edificio, que está moi deteriorada”, pero tamén se inclúe “o cambio dalgunhas xanelas das aulas que sofren temperaturas máis altas en días asollados co paso da persiana á cara exterior para evitar este problema, a substitución das tubaxes de cobre da instalación de fontanería de auga fría con constan-

tes roturas e perdas, e a construción dunha nova marquesiña de conexión co pavillón polideportivo”. Previamente, o 25 de setembro (día da primeira visita institucional de Trenor ao Son), o delegado e o alcalde repasaron os proxectos que ten en marcha a Xunta en Porto do Son e as necesidades derivadas do COVID-19 nos distintos servizos públicos do concello. En termos máis

concretos salientaron o investimento que está a realizar a Consellería do Mar de máis de catro millóns de euros para levar a cabo a remodelación integral do bordo portuario de Porto do Son (“que favorecerá a integración do porto na vila”, destacaron) e enxalzaron o “gran avance” que supuxo a mellora da zona de atraque do porto cun investimento de 500.000 euros.

ciada en esencia, co engadido extra de desenvolverse ao aire libre e en espazos naturais), virá acompañada de medidas para garantir a saúde e

a protección das e dos participantes. Quen desexe máis información sobre a iniciativa pode chamar ao teléfono 981 766 583.

Arrinca o programa de vela infantil

Real Club Náutico de Portosín e o Concello de Porto do Son están achegando á rapazada local, de maneira conxunta, un completo programa formativo de navegación a vela. Fano a través da Escola Deportiva de Optimist de Porto do Son, destinado a nenas e nenos de idades comprendidas entre os 8 e 12 anos. O programa de vela infantil vén apadriñado polo regatista local Iago López Marra (deportista olímpico vencellado ao Club Náutico de Portosín) e ten entre os seus obxectivos tirar proveito “das magníficas condicións que ofrece a ría de Muros e Noia para a navegación en optimist, e non só como actividade ligada ás vacacións”.

A actividade ofrece aos seus integrantes a posibilidade de comezar no deporte da vela e pasar a formar parte dos equipos de optimist onde “miles de rapaces en todo o mundo aprenden a coñecer o mar e desenvolver as habilidades técnicas para o manexo das diferentes embarcacións e diferentes situacións”. Os horarios que se poden escoller son 15.30 a 18.30 horas os venres ou de 11.00 a 14.00 horas os domingos. Segundo engadiron as entidades organizadoras, a experiencia, malia ser en si mesma unha actividade moi axeitada para garantir a seguridade sanitaria dos participantes (é unha práctica deportiva distan-

O Barbanza

Outubro 20

NOVAS DA COMARCA 

A Deputación financia a mellora da praza de San Lázaro en Noia

Deputación da Coruña financiará, en colaboración co Concello de Noia, as obras de acondicionamento e mellora da praza de San Lázaro e da nova rede separativa de saneamento da rúa Outonil e Vista Alegre da localidade noiesa. A entidade provincial lembra que ambas as dúas obras suman un investimento total de 335.219 euros, dos que 320.000 serán achegados con fondos do Plan Único (POS+2019) da Deputación e 14.990 con fondos

propios do Concello de Noia. O obxectivo é que as obras de reurbanización da praza de San Lázaro “melloren a estética e funcionalidade da mesma, que presenta diversas deficiencias”, explica a Deputación, engadindo que na contorna actual de estacionamento e na rúa asfaltada cambiarase por completo o pavimento e ampliarase a zona de xogos, instalando novos aparellos biosaudábeis e multiaventura no entorno da capela.

Comezou a vertente formativa de Lab Barbanza

pasado 24 de setembro deu comezo o programa de actividades formativas do proxecto Emprende – Lab Barbanza, que desenvolve o Concello de Boiro, coa colaboración da Asociación Boirense de Empresarios (ABE) e con financiamento da Deputación Provincial da Coruña, co obxectivo de fomentar o emprendemento innovador e colaborativo a nivel local e comarcal. Na apertura institucional participaron o alcalde de Boiro, José Ramón Romero; o concelleiro de Comercio e Industria, Marcos Fajardo; o presidente da ABE, Daniel García; e o xerente da ABE, Tomás Estévez. Segundo fixeron saber, o programa Emprende Lab Barbanza busca “impulsar e fortalecer o ecosistema emprende-

A conselleira do Mar participou na andaina solidaria de CONGALSA

ONGALSA impulsou este ano unha nova edición da súa andaina solidaria, unha iniciativa de responsabilidade social corporativa que a firma de produtos de mar desenvolve cada pouco na compaña dos seus traballadores. Este ano a andaina veu marcada pola viraxe ao dixital, co fin de convocar ao máximo cantidade de voluntarias e voluntarios ao tempo que se garante a máxima

seguridade sanitaria. De xeito complementario, parte do equipo da empresa púxose as botas e botouse ao monte na compaña da conselleira do Mar, Rosa Quintana, quen apoiou a andaina solidaria realizando un treito do percorrido. Canda ela participaron membros do equipo directivo de CONGALSA. A conselleira e o seu equipo realizaron o traxecto comprendido entre o Monte do Gozo, en Santiago, e o edificio administrativo de San Caetano. A iniciativa estase a desenvolver de “maneira graduada”, informou CONGALSA, lembrando que se ben estaba previsto que a andaina rematase o 15 de outubro, decidiuse estender a iniciativa até o 31 de outubro “debido ao gran volume de participantes”. De feito, xa se inscribiron máis de 250 persoas.

dor actual da comarca do Barbanza, con novas empresas baseadas no talento, a innovación e o rápido crecemento”. A actividade de estrea realizouse no Centro de Formación e Viveiro de Empresas de Espiñeira, onde se atopa o Centro Coworking do Concello de Boiro. As persoas partici-

pantes no Lab Barbanza coñeceron nesta xornada inicial as instalacións para traballo e formación e recibiron tamén unha charla, de carácter inspiracional sobre o ecosistema emprendedor, de Antonio Casal, o co-fundador e director executivo de empresa galega do ámbito tecnolóxico Livetopic.

Aprobado o plan de redución das emisións de CO2 da Pobra

Corporación do Concello da Pobra do Caramiñal acordou sacar adiante o Plan de Acción para o Clima e a Enerxía Sostible (PACES), o programa local para impulsar o aproveitamento de recursos máis limpos e respectuosos co medio e materializar medidas que contribúan a reducir a pegada ambiental. O PACES pobrense subirase á Oficina do Pacto das Alcaldías da Unión Europea e entrará en vigor unha vez que este organismo lle dea luz verde. Trátase dun compromiso derivado da incorporación do Concello da Pobra do Caramiñal ao Pacto das Alcaldías, tratado que recolle por primeira vez compromisos concretos para as administracións locais. A adhesión aprobouse na sesión plenaria

do día 28 de febreiro de 2019, así como cumprir cos obxectivos marcados. Máis polo miúdo, o citado Plan consiste nun documento clave dentro do Pacto das Alcaldías a través do cal o Concello expón como acadará o compromiso asumido de lograr en 2030 unha redución do 40% das emisións do CO2 (e outros gases) no prazo de 10 anos. Para lograr o reto, expóñense 24 medidas de mitigación.

Outubro 20

O Barbanza

 VIOLENCIA DE XÉNERO

Medidas e recursos contra o maltrato en tempos de COVID-19 A Xunta fortaleceu a atención ás vítimas da violencia de xénero durante a emerxencia sanitaria

crise sanitaria que estamos a vivir, alén dos moitas problemáticas e desafíos novos que desencadea, ten tamén a capacidade de agravar problemáticas e desafíos que xa veñen de antigo. Por exemplo a situación na que viven as vítimas de violencia de xénero, que se viu en moitos casos prexudicada por mor do confinamento domiciliario e da convivencia continuada. Co obxectivo de apoiar a este colectivo de mulleres ante un máis que posíbel aumento dos conflitos por perfís violentos, a Xunta de Galicia impulsou un plan con varias medidas de fortalecemento. O obxectivo primordial foi que as medidas habilitadas mitigasen estas situacións pese o illamento, e, tamén, que as mulleres se sentisen acompañadas e protexidas. O plan estableceu en primeiro lugar o mantemento da operatividade normal de servizos á súa disposición: teléfono de atención da Xunta de Galicia 900 400273 ao servizo das usuarias todos os días as 24 horas do día; asesoramento xurídico online; apoio psicolóxico (terapias, ben en atención presencial ou a través de sesións telemáticas); apoio psicolóxico específico para vítimas de violencia sexual; quenda de garda psicolóxica permanente para apoio nos momentos iniciais de presentación de denuncia ou apoio en sede xudicial; seguimento das vítimas dende Punto de Coordinación das Ordes de Protección; apoio psicolóxico e social nas Oficinas de Atención ás Vítimas en sede xudicial; servizos de carácter administrativo con operatividade online, por teléfono e por correo electrónico, e todas as axudas económicas; o Centro de Recuperación Integral para mulleres que sofren violencia de xénero e o Centro de Emerxencia de Vigo. Por outra banda, ao abeiro deste programa de recursos para axudar ás mulleres vítimas da violencia durante a crise sanitaria, o Goberno galego fortaleceu a rede de centros

Datos sobre a atención durante o primeiro semestre do ano en Galicia • A Xunta concedeu axudas económicas a 505 mulleres vítimas de violencia de xénero, 109 máis que no mesmo período do ano anterior (27,5% máis). • O Teléfono de Información á Muller recibiu no primeiros seis meses 1.842 consultas, 477 máis que no mesmo período de 2019, un incremento do 35%. • Os 82 Centros de Información á Muller que hai en Galicia atenderon 5.465 consultas, 779 máis (16,6% máis). • O programa de atención psicolóxica a mulleres vítimas dá violencia de xénero, aos seus fillos/ as e persoas dependentes ao seu cargo atendeu a 624 persoas no primeiro semestre (32 persoas menos). • Nas casas de acollida aloxáronse sucesiva e temporalmente 142 persoas: 78 mulleres e 64 menores, un 13,4% menos que no mesmo período do ano pasado. (Deste total, 5 mulleres foron acollidas nos recursos alternativos). • Ampliouse o orzamento en 485.000 € da orde de axudas destinadas ao fomento da contratación de mulleres que sofren violencia de xénero destinadas aos concellos. • Con esta ampliación o importe desta orde de axudas ascende a máis de 1,8 millóns de euros no marco dos fondos para desenvolver en Galicia das medidas recollidas no Pacto de Estado contra a Violencia de Xénero.

 Teléfono de aten-

ción da Xunta de Galicia 900 400273 ao servizo das usuarias todos os días as 24 horas do día.

de acollida con medidas como a apertura dun novo recurso de acollida; coa operatividade dos centros de titularidade municipal, os das ONG e as entidades sociais; e coa posta en marcha de recursos alternativos como albergues, hostais e pensións para cubrir a maior demanda durante o período de alarma. Nestes casos constituíronse grupos de intervención e apoio psicolóxico, social e de asesoramento xurídico, con persoal especializado. Tamén estivo a pleno rendemento o servizo de traslado

• Ampliación das axudas do programa EMEGA para o fomento do emprendemento feminino, cun incremento de 343.368 euros. • Con esta ampliación o investimento supera os 2,1 millóns de euros. • Incrementouse o orzamento das axudas de pago único destinadas á atención das vítimas de violencia de xénero en 600.000 €. • Con esta segunda ampliación estas subvencións un investimento de 1,8 millóns de euros.

O Barbanza

Outubro 20

VIOLENCIA DE XÉNERO   O abeiro deste pro-

grama de recursos para axudar ás mulleres vítimas da violencia durante a crise sanitaria, o Goberno galego fortaleceu a rede de centros de acollida. de vítimas a centros de acollida que proporcionou a Xunta en colaboración con Fegataxi, ampliándose a outro tipo de de traslados inescusables que necesiten estas mulleres. Por outra banda, para mitigar o impacto económico que o estado de alarma tivo sobre as vítimas, o Goberno galego ampliou o bono de aluguer social que a Administración autonómica ten ao dispor das vítimas de violencia de xénero. Neste senso, a Xunta informou de que está a asumir, nestes intres, o pago do cen por cen do devandito aluguer. E, por último, para “que a información acerca de todas estas medidas chegase plenamente ás súas destinatarias”, a Xunta acompañou o plan dunha ampla campaña institucional.

Toda a actualidade da comarca nas túas mans

obarbanza.gal

Visita a nosa web Síguenos en:

obarbanza

@obarbanzagal

@o_barbanza

608 240 160

O Barbanza Diario dixital

Outubro 20

O Barbanza

 FERRAMENTAS WEB

Establecementos abertos as 24 horas Os nosos concellos suman forzas co empresariado local para que o comercio electrónico sexa unha realidade do noso día a día

Mercarianxo.gal: tendas locais que se converten en globais

umar forzas contra a crise sanitaria e económica e facelo botando das ferramentas (as tecnolóxicas) que axudaron a moitas empresas, moitas familias e moitos cidadáns a manter a súa actividade económicaformativa-informativa durante o máis cru da crise da COVID. Este é o alicerce da plataforma Mercarianxo.gal, un portal de ecommerce no que envorcaron esforzos o Goberno local e máis a Asociación Rianxeira de Empresarios (ARE) e que irrompe no panorama online con dúas vertentes complementarias: un gran escaparate virtual e máis un marketplace. Por unha banda, o escaparate virtual vai permitir que tódolos negocios de Rianxo estean localizados nun mesmo dominio a través do cal poidan amosar e promover produtos e servizos, novidades, ofertas ou promocións especiais, etc. “A finalidade deste escaparate virtual”, sinalaron a ARE e máis o

 A finalidade deste

escaparate virtual é facilitar a localización de empresas, produtos e/ou servizos nos negocios da vila antes de realizar as compras online Concello, “é facilitar a localización de empresas, produtos e/ou servizos por parte dos rianxeiros co obxectivo de que busquen aquilo que precisan nos negocios da vila antes de realizar as súas compras online ou fóra da vila”. A outra vertente da plataforma é un marketplace que permitirá que aqueles comercios que o desexen poidan vender en liña os seus produtos “aumentando así as súas

opcións de negocio e as súas ventas”. Nesta parte do proxecto terán cabida todo tipos de comercios, incluso a alimentación, e tamén a hostalería. Ademais, incluiranse os servizos de recollida de pedidos no propio establecemento e a entrega no domicilio. O Concello e ARE informaron de

que a parte do proxecto que está arestora en desenvolvemento, a creación da plataforma que vai albergar o escaparate virtual e o marketplace, vai ser levada a cabo pola asociación de empresarios, contando para este fin cunha subvención da Xunta de Galicia coa que se financiará parte do investimento.

Ribeira Store preme o acelerador con 150 negocios adheridos

plataforma Ribeira Store (www.ribeirastore.com) é un dos buques insignia comarcais e galegos dos novos xeitos de vender e comunicarse. O marketplace ribeirense, impulsado polo Concello, comezou o outono superando os 150 negocios adscritos á plataforma. A plataforma, que irá incorporando máis negocios e máis artigos a medida que se asente, está dispoñíbel tanto en galego como en castelán. Tal e como recordou na súa presentación a finais de agosto a concelleira Innovación Tecnolóxica, Ana Barreiro, “a idea de lanzar esta plataforma xurdiu durante o confinamento como unha forma de axudar aos nosos empresarios e autónomos nuns tempos nos que

os seus ingresos se viron mermados drasticamente”. O Concello confirmou que o lanzamento de Ribeira Store é a primeira fase dun plan que contempla tamén a posta en marcha

dunha aplicación móbil (desenvolvida tamén pola firma Tokapp e con capacidade para, entre outras prestacións, integrar a plataforma de ecommerce) así como a construción

 “A idea de lanzar esta

plataforma xurdiu durante o confinamento como unha forma de axudar aos nosos empresarios e autónomos” Ana Barreiro dunha nova páxina web institucional máis potente, versátil e intuitiva cá actual, que será materializada pola empresa ASAC. O Concello avanzou estes días que o seguinte treito do camiño é incidir na visualización web do marketplace e no desenvolvemento de campañas de marketing online.

O Barbanza

Outubro 20

FERRAMENTAS WEB 

A plataforma do Son, unha ferramenta para combater a crise sanitaria

un contexto libre de pandemia, cómpre que as empresas teñan sempre as redes e os móbiles no seu punto de mira, sobre todo porque os hábitos dos consumidores están a cambiar a pasos axigantados, poñendo rumbo á dixitalización. Se isto era válido para unha situación previa á COVID, nunha situación como a actual ten aínda máis peso. Nesta orde de cousas, as plataformas de comercio electrónico dos nosos concellos xogan un papel fundamental, tanto pola súa capacidade para axudar ás empresas a seguir adiante como por facilitar a vida dos compradores. Entre as plataformas da nosa comarca que levan máis tempo activas figura a impulsada polo Concello de Porto Son a través de http://sonoteucomercio.gal. Trátase dunha ferramenta de balde que pretende aglutinar a todo o tecido empresarial do municipio sonense coa pretensión achegar aos seus integrantes un “recurso esencial na difusión de todos os bens e servizos que ofrecen”. A plataforma é dende o seus inicios un éxito de participación. Segundo

compartiu con nós o Concello, a día de hoxe conta con 57 empresas dos sectores máis diversos (comercio, alimentación, hostalería, turismo, servizos profesionais) e en breve

recibirá máis incorporacións, xa que os responsábeis da ferramenta están arestora en diálogo cos establecementos da Praza de Abastos para convidalos a adherirse á iniciativa.

A plataforma, que se atopa mergullada na elaboración dos catálogos dos produtos das empresas participantes, conta cunha canle de comunicación no servizo de mensaxes móbiles Telegram, dende a que se informa á veciñanza das ofertas e promocións dos comercios adheridos, ao que se suma unha listaxe de difusión de Whatsapp para as empresas e canles de información nas redes sociais. Nos vindeiros meses a previsión é ofrecer cursos de formación para as empresas da plataforma. A ferramenta recibiu un importante impulso coas restricións derivadas da COVID e a crise sanitaria e económica que provocou a pandemia. En palabras do Concello, “a situación que acabamos de vivir mudou as pautas de consumo e ocio das familias, o que fai necesaria unha adaptación dos servizos e produtos, así como o establecemento doutras canles para a relación co cliente”. Cara ao asentamento destes novos hábitos e facilitar os procesos de adaptación de toda a xente implicada é cara a onde se dirixe a páxina web, que “serve de escaparate para o tecido empresarial de Porto do Son e promove o consumo no ámbito local; potenciando as compras en establecementos de proximidade, seguros, de confianza, con produtos de calidade, etc”.

Axudas en Ribeira para a compra de equipos informáticos

pandemia guíndanos esixencias sanitarias, pero tamén tecnolóxicas. De feito, o panorama que nos agarda é un panorama onde se nos vai esixir, máis ca nunca, vivir dixitalmente e facer uso de todo tipo de recursos tecnolóxicos para formarnos, traballar, aprender e comunicarnos. En base a isto e co obxectivo de evitar exclusións tecnolóxicas, o Concello de Ribeira vén de lanzar dúas liñas de axudas para a compra de equipos informáticos por parte dos fogares con nenos en idade escolar. Inclúense equipos de sobremesa ou portátiles e entre os requirimentos base atópase o de ser adquiridos no comercio local. Estes e ouros detalles das axudas foron dados a coñecer pola concelleira de Innovación Tecnolóxica, Ana Barrerio, quen subliñou que esta nova iniciativa, denominada Innova-Formación, forma parte do paquete de axudas do Plan Reactiva Ribeira e posúe

 O Concello de Ribeira

vén de lanzar dúas liñas de axudas para a compra de equipos informáticos por parte dos fogares con nenos en idade escolar

Ana Barreiro, concelleira de Innovación Tecnolóxica

dúas liñas, cada unha das cales está dotada de 30.000 euros. Segundo fixo saber, unha destas liñas está dirixida ás familias con carácter xeral, prevéndose axudas de entre 100 e 200 euros dependendo da capacidade económica da unidade familiar conforme a uns parámetros recollidos nas bases da convocatoria. A segunda das axudas estará dirixida exclusivamente a familias afectadas pola pandemia de COVID (persoas que estiveran ou están paradas ou afectadas por ERTEs).

Outubro 20

O Barbanza

 ENTREVISTA

Santiago Llovo Taboada  escritor e historiador

“Quixen salvar da desmemoria a interesantísima información que sobre o salgado de peixe no Son permanecía agochada nos arquivos”

s días presentouse en Porto do Son e Portosín o resultado dunha exhaustiva investigación sobre a industria da salgadura de peixe no concello e sobre os moitos vestixios, moitos deles visíbeis e vixentes, que deixou na contorna esta importante actividade económica ligada á nosa costa. Estamos a falar do libro A salga no Son, do escritor e historiador Santiago Llovo Taboada, achegado ás librarías por Andavira Editora. No transcurso do acto, Llovo fixo saber que a publicación que agora presenta é unha guía das plantas de salgado que houbo no concello, un total de 45 inventariadas, das cales boa parte estaban situadas no casco urbano do Son, máis de dúas ducias delas. Nós quixemos saber máis detalles sobre este importante legado, non sempre entendido nin valorado como se merece. Santiago fálanos nesta entrevista sobre a

diversa incidencia que tivo a industria no concello (en Portosín máis que en Porto do Son) e sobre a importancia de preservar a memoria que nos deixaron os fomentadores. - Onde pon o punto de vista o libro, nos fomentadores da salgadura, nas pegadas que deixaron (as fábricas, os almacéns, a rica arquitectura vencellada a esta actividade económica) ou na xente de Porto do Son que traballou no sector durante centos de anos? - Este libro ven a ser una guía sobre as 45 salgaduras que houbo no Concello de Porto do Son. Nel atoparase información detallada sobre onde estaban, cando e quen as ergueu, e cando deixaron de operar. Por tanto, incide máis na propia infraestrutura e no que queda dela, na procura de manter vivo o recordo do que significou para a contorna e de conservar o que queda delas.

 Este libro ven a ser

una guía sobre as 45 salgaduras que houbo no Concello de Porto do Son - Foi importante para o concello de Porto do Son a industria de salgadura? Aínda podemos rastrexar esa importancia? - Por suposto, de igual xeito que noutras partes da nosa Galicia costeira, o salgado de peixe de xeito industrial que trouxeron os inmigrantes cataláns á beira mar sonense, foi o xerme do seu desenvolvemento industrial e social. Porén, a importancia desta industria para as diferentes parroquias do concello foi moi diferente. Así como para Goiáns-Portosín foi determi-

nante, xa que antes de que os cataláns erguesen alí as súas salgaduras Portosín non existía como unidade poboacional, para a vila do Son non o foi tanto, antes de que viñeran xa se pescaba e salgaba peixe, e despois tamén. - Como tería sido O Son e a nosa comarca se non tiveran chegado os fomentadores e impulsado esta industria pesqueira? - Malia que os fomentadores cataláns, e tamén nativos, cometeron abusos para implementar os seus novidosos métodos de entender pesca, o salgado e a súa comercialización, ao meu entender trouxeron riqueza e progreso á contorna. - Como cre que ve a sociedade actual a influencia dos fomentadores cataláns e vascos? Predomina o punto de vista positivo? É certo que cando chegaron non recibidos precisamente cos brazos abertos? - Na actualidade a súa influencia no Concello do Son quedou reducida á presenza dos restos das súas vellas salgaduras, auténticas cápsulas do tempo e memoria viva do seu esplendor e da súa decadencia. En canto á súa aterraxe pola beiramar sonense, a finais do século XVIII e principios do XIX, non foi doada. Cómpre lembrar que, fundamentalmente polo uso da famosa xábega, tiveron moitos problemas cos matriculados do poderoso Gremio do Mar, por iso se estableceron primeiramente en lugares despoboados como Punta Cabalo, Gafa, Portosín, A Aguieira ou Baroña. Malia todo, a principal problemática do seu establecemento foi a transformación da sociedade. Os pescadores deixaron de ter lanchas de seu, para converterse en asalariados. - Fálenos do libro en si mesmo, de cales foron os obxectivos desta investigación. Canta investigación (e cantos meses de traballo) houbo detrás da súa materialización? - O ano e medio de investigación e redacción que me levou este libro ten o obxectivo de salvar da desmemoria a interesantísima información que sobre o salgado de peixe no Concello do Son permanecía agochada nos arquivos e, sobre todo, preservar para as xeracións futuras as lembranzas dos nosos maiores antes de que nos deixen.

O Barbanza

Outubro 20

CUTURA



O gran libro aberto da nosa cultura Política Lingüística prosegue coas celebracións do autor homenaxeado nas Letras Galegas: Ricardo Carvalho Calero

A autora do libro, o secretario xeral de Política Lingüística, o presidente do Parlamento galego, unha das fillas de Carvalho Calero e o presidente da RAG na presentación do volume e da exposición

e ben as celebracións programadas este ano para celebrar a figura de Ricardo Carvalho Calero (homenaxeado este ano no Día das Letras Galegas 2020), víronse afectadas pola irrupción da pandemia (levándose boa parte delas ao ámbito dixital ou a formatos presenciais miúdos e distanciados), as circunstancias da crise sanitaria deron como resultado un programa de actividades moito máis espallado no tempo. En consecuencia, pese a que o programa previsto non foi como debera ser, non deixa de ser un privilexio que o capítulo de Carvalho Calero siga aberto. Un exemplo disto foi a presentación este primeiro de outubro dun libro publicado polo Parlamento de Galicia que recolle discursos e leccións do escritor e investigador ferrolán. Na presentación do libro Ricardo Carvalho Calero, orador. Discursos e elccións, escolmado por Pilar García Negro, participou o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, quen salientou a contribución do escritor á lingua e literatura galegas. Tamén lembrou que tanto o libro como a exposición bibliográfica complementaria desta edición son as dúas homenaxes que a Cámara galega quixo facer ao inmortal autor de Scórpio.

O secretario xeral de Política Lingüística sinalou “o acerto de centrar este libro-homenaxe do Parlamento de Galicia na oratoria, unha faceta tan importante da traxectoria de don Ricardo como pouco estudada ou mencionada cando se trata de lembrar os seus méritos”. Valentín García recordou que a lingua “é, sobre todo, oralidade, como saben ben os parlamentarios que, nesta casa, a empregan a diario como ferramenta de traballo, polo que Carvalho Calero non podía deixar de cultivar e defender o idioma propio de Galicia, non só a través da creación literaria ou dos estudos de lingua e literatura que publicou, senón tamén a través da palabra falada”. O acto estivo presidido por Miguel Ángel Santalices, presidente do Parlamento de Galicia, e nel interviñeron tamén, xunto co secretario xeral de Política Lingüística, a autora do libro, Pilar García Negro; a filla do homenaxeado, María Victoria Carballo-Calero, e o presidente da Real Academia Galega, Víctor Fernández Freixanes.

Seis décadas de vida e traballo O libro Ricardo Carvalho Calero, orador. Discursos e leccións contén 16 textos pronunciados entre 1930 e 1988. As disertacións, que permi-

ten seguir a súa traxectoria vital e o seu pensamento ao longo de seis décadas, foron escolmadas pola profesora e parlamentaria Pilar García Negro, discípula do homenaxeado e experta na súa obra, quen se ocupou da edición, a introdución e as notas. A estes textos hai que sumar o prólogo do presidente do Parlamento de Galicia, Miguel Ángel Santalices, e o epílogo de María Victoria CarballoCalero, filla do autor. O volume presentado forma parte da homenaxe que o Parlamento lle rende a Carvalho e complétase cunha mostra bibliográfica que selecciona 50 obras representativas dos principais fitos do autor tanto no eido da creación literaria como no da investigación académica. A exposición poderá verse ata o vindeiro 1 de xaneiro de 2021 no compostelán Pazo do Hórreo, sede do Parlamento. A Cámara galega é desde 1997 propietaria da biblioteca e do arquivo persoal de Ricardo Carvalho Calero, que pon a disposición da cidadanía, nomeadamente estudosos e persoal investigador, para favorecer o coñecemento e difusión da súa obra.

A web Carvalho2020.gal

 Tanto o libro como a

exposición bibliográfica complementaria desta edición son as dúas homenaxes que a Cámara galega quixo facer ao inmortal autor de Scórpio.

A deste 1 de outubro sumouse a outras actividades conmemorativas impulsadas por Política Lingüística, como por exemplo a posta en marcha da web carvalho2020. gal, habilitada en colaboración coa Associaçom Galega da Língua (AGAL). A web achegouse este ano en dúas versións: a adaptada á norma ILG-RAG e tamén á de AGAL (a norma galego-portuguesa da que Carvalho Galego foi un dos principais defensores dentro do noso panorama cultural e intelectual). Outras iniciativas impulsadas foron o proxecto expositivo A voz presente; as unidades didácticas dirixidas ao ensino primario e secundario coordinadas por Teresa Crisanta V. Pilhado e Eduardo Maragoto e diagramadas por Uxio Outeiro; as guías de lectura de Scórpio elaboradas por Susana Sanches Arins e Teresa Crisanta V. Pilhado; e diversos materiais audiovisuais.