‘Býçak Kemiðe Dayanmýþ’
M
ardin Valisi Taþkesen Mardin'de yaþanan elektrik sorunlarý ile taraflarýn bir araya geldiði toplantýda yaptýðý açýklamada, "Býçak iki taraf içinde bir anlamda kemiðe dayanmýþ durumda. Ýnþallah kemiði kýrmadan biz bu þeytanýn bacaðýný kýrarýz" dedi. Mardin'de yaþanan elektrik
sorunu nedeniyle taraflar, Vali Taþkesen'in arabuluculuk yaptýðý Valilik'teki toplantýda bir araya geldi. Vali Taþkesen, yaptýðý konuþmada, elektrik daðýtým hizmetinin özelleþtirildiðini hatýrlatarak, yaþanan elektrik kesintileri ve bununla baðlantýlý geliþmeler konusunda kendilerinin arabulucu olduðunu söyledi. » Sayfa 2’de
Suriye'ye 1 týr ilaç ve týbbi malzeme
M
20 Aðustos 2014 Çarþamba
www.mardiniletisimgazetesi.com.tr
Yýl : 11 Sayý : 3030 Fiyat : 25 Kr
ardin-Þýrnak Eczacý Odasý'nýn baþlattýðý yardým kampanyasý kapsamýnda toplanan 1 týr ilaç ve týbbi malzeme, Suriye’ye gönderildi. Ýçinde ilaç ve týbbi malzemelerin olduðu týr, Kýzýlay, AFAD yetkilileri ve asker kontrolünde Kýzýltepe ilçesine baðlý Þenyurt geçiþ noktasýndan Suriye’ye gönderildi.
» Sayfa 4’te
30 saatlik elektrik kesintisine tepki gösteren çiftçiler ipek yolunu trafiðe kapattý
Çiftçiler isyan etti Mardinde yaklaþýk 120 köyde yaþanan 30 saatlik elektrik kesintisine tepki gösteren çiftçiler, tarihi Ýpek Yolu'nu traktörlerle kapatarak eylem yaptý...
Akyol’dan çiftçilerin eylemine destek
E
ylemin yapýldýðý yere gelen Mardin Büyükþehir Belediyesi adýn Februniye Akyol buradaki yurttaþlarla görüþme gerçekleþtirdi. Akyol, eylem yapan yurttaþlarýný taleplerini iletmek üzere Artuklu Kaymakamý Soner Karataþoðlu görüþtü. » Sayfa 10’da
M
ardinde yaklaþýk 120 köyde yaþanan 30 saatlik elektrik kesintisine tepki gösteren çiftçiler, tarihi Ýpek Yolu'nu traktörlerle kapatarak eylem yaptý. Eylem esnasýnda çiftçiler
ile jandarma arasýnda arbede yaþandý. Hava sýcaklýðýnýn 45 dereceye ulaþtýðý Mardin’de elektriklerin sýk sýk kesilmesi ve voltaj düþüklüðü vatandaþlarý isyan ettirdi. Kesintileri protesto
etmek isteyen yüzlerce çiftçi, uluslar arasý E-90 Ýpek Yolu'nu traktör ve iþ makineleriyle kapattý. Yaklaþýk 4 saat süren protesto gösterisi süresince, yolun her iki tarafýnda trafik akýþýna izin verilmedi. » Sayfa 3’te
Avukatlar'dan örnek davranýþ
I
rak’ta IÞÝD katliamlarýndan kaçan Yezidi Kaso ailesi Türkiye’ye kaçtýktan sonra Þýrnak’ta 2 yaþýndaki çocuklarýný kaybetti. Bunun üzerine Mardin Barosu Midyat Temsilcisi Avukat Suat Akbaþ, kayýp çocuk ve aileyi buluþturdu. » Sayfa 2’de
Kaçak cep telefonu operasyonu Rýfat Kaya Gönül hicranýna figanlayanlar Ýnkârcý Para pulu kapan makama oturan Aslýný faslýný hor görür unutur Aklýný fikrini kuruþa saydýran Bugünü yarýný dününü yutturur » Sayfa 5’te
A
rtuklu ve Nusaybin ilçelerinde iki araçta yapýlan aramada gümrük kaçaðý bin 172 cep telefonu ele geçirildi. Mardin Emniyet Müdürlüðünden yapýlan açýklamada, yol kontrolü çalýþmalarýnda Artuklu ilçesinde bir minibüste yapýlan aramada 316, Nusaybin'de ise bir kamyonun gizli bölmesinde 856 kaçak cep telefonu bulunduðu belirtildi. Olaylarla ilgili S.D. (40), A.T. (17), B.A. (35), M.D. (18) ve M.S.A'nýn gözaltýna alýndýðý ifade edildi. » (AA)
Ýyi misin?
Cemil Gündoðan
Küresel Cemaatleþmenin Politik Etkileri
O
Yezidîlerde Bayramlar
rtadoðu'daki geliþmeler düþünüldüðünde, ulus-üstü düzeyde entegrasyon, ulus-altý düzeyde ayrýþma eðilimi de bu niteliktedir. » Sayfa 7’de
T
arým ve hayvancýlýkla uðraþan Ýran, Irak ve Suriye'deki Yezidîler güneþ takvimini kullanýlýrken Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve Türkiye'deki Yezidîler Miladî takvimi kullanýyorlar. M. Sait Çakar’ýn Yorum-Analizi 0 106311 220141 » Sayfa 6’da
20 Aðustos 2014 Çarþamba
2
‘Býçak Kemiðe Dayanmýþ’ Mardin Valisi Taþkesen Mardin'de yaþanan elektrik sorunlarý ile taraflarýn bir araya geldiði toplantýda yaptýðý açýklamada, "Býçak kemiðe dayanmýþ durumda" dedi...
M
ardin Valisi Taþkesen Mardin'de yaþanan elektrik sorunlarý ile taraflarýn bir araya geldiði toplantýda yaptýðý açýklamada, "Býçak iki taraf içinde bir anlamda kemiðe dayanmýþ durumda. Ýnþallah kemiði kýrmadan biz bu þeytanýn bacaðýný kýrarýz" dedi. Mardin'de yaþanan elektrik sorunu nedeniyle taraflar, Vali Taþkesen'in arabuluculuk yaptýðý Valilik'teki toplantýda bir araya geldi. Vali Taþkesen, yaptýðý konuþmada, elektrik daðýtým hizmetinin özelleþtirildiðini hatýrlatarak, yaþanan elektrik kesintileri ve bununla baðlantýlý geliþmeler konusunda kendilerinin arabulucu olduðunu söyledi. Vatandaþlarýn
Avukatlar'dan örnek davranýþ
I
yýllardýr devlet olarak her türlü hizmetle ilgiliyi valilik ve kaymakamlýk olarak gördüklerini için kendilerine baþvurduðunu anlatan Taþkesen þöyle dedi: "Artýk bu özel bir þirket arz talep meselesi.
Biz sadece geleneksel rolümüz icabý hakemlik pozisyonumuz var. Ýnþallah uzun süren elektrik problemi bu toplantýyla bir neticeye ulaþýr. Temennimiz dualarýmýz o yönde. Herkesin artýk eteðindeki taþlarý bu vesileyle dökmesini istiyoruz. Buradan bir netice çýkmasýný ümit ve temenni ediyoruz. Býçak iki taraf içinde bir anlamda kemiðe dayanmýþ durumda. Ýnþallah kemiði kýrmadan biz bu þeytanýn bacaðýný kýrarýz. Burada anlaþmayý saðlarýz en azýndan o yönde bir adým atarýz. Ýlimiz için bölgemiz için hayýrlý bir netice alýrýz." Toplantý Taþkesen'in konuþmasýnýn ardýndan basýna kapalý devam etti. Valilik önünde bekleyen çiftçilerden Seydo Bozdemir, gazetecilere günde yaklaþýk 9 saat elektriklerin kesildiðini ifade ederek elektriðin
olduðu saatlerde ise dalgalanmalarýn yaþandýðýný ileri sürdü. Kesintiler yüzünden tarlalarýný sulayamadýklarýný, bu yüzde ekinlerin kuruduðunu ve çok zor durumda kaldýklarýný belirten Bozdemir, "24 saatte garanti 9 saat elektriðimizi kesiyorlar. Biz çok zor durumdayýz. Canýmýzý yakmýþlar" ifadelerini kullandý. Toplantýya, Vali Yardýmcýsý Ali Ýkram Tuna, Mardin Büyükþehir Belediye Eþ Baþkaný Ahmet Türk, Ak Parti Mardin Milletvekili Abdurrahim Akdað, Ak Parti Ýl Baþkaný Ýbrafim Fide, Dicle EDAÞ Genel Müdürü Mustafa Yýlmaz, TEÝAÞ Batman Bölge Müdürü Süleyman Ýlhan, Mardin TEÝAÞ Baþmühendisi Hakan Altýnsu, DEDAÞ Mardin Ýl Müdürü Tekin Türk, Ziraat Odasý ve Ziraat mühendisleri baþkanlarý, sivil toplum kuruluþlarýnýn temsilcileri ile bazý muhtarlar ve çiftçiler katýldý. » (AA)
rak’ta IÞÝD katliamlarýndan kaçan Yezidi Kaso ailesi Türkiye’ye kaçtýktan sonra Þýrnak’ta 2 yaþýndaki çocuklarýný kaybetti. Bunun üzerine Mardin Barosu Midyat Temsilcisi Avukat Suat Akbaþ, kayýp çocuk ve aileyi buluþturdu. IÞÝD’den canlarýný kurtarýp Türkiye’ye sýðýnan Yezidi vatandaþlar için Þýrnak, Midyat ve Nusaybin’e yerleþtiriliyor. Katliamlardan kaçan Kaso ailesi küçük çocuklarýný Nasir’i kaybettiler. Durumdan haberdar olan Mardin Barosu yönetim kurulu üyesi Avukat Ýhsan Özkan ile Midyat Temsilcisi Avukat Suat Akbaþ harekete geçti. Konuyla yakýndan ilgilenen avukatlar; 2 yaþýndaki Nasir’in Midyat Geçici Konaklama Merkezi’nde amcasý Halat Kaso ile birlikte kaldýðýný öðrendi. Ardýndan küçük Nasir’in ailesinin Þýrnak’ta olduðunu öðrenmeleri üzerine, baba Halat Kaso, Anne Mamko Hasan ve diðer kardeþi Þinda’yý almak üzere Þýrnak’a gitti. Þýrnak’ýn Cizre ilçesinde aileyi alan avukatlar, Midyat Geçici Konaklama Merkezi’ne getirdi. Kaso ailesinin mutluluðuna ortak olmanýn memnuniyetini yaþadýklarýný ifade eden Midyat Temsilcisi avukat Suat Akbaþ, mazlumun yanýnda yer almanýn bir insanlýk görevi olduðunu kaydetti. » Tayfur Demir/Midyat
Nusaybin'de silahlý kavga: 2 yaralý
N
usaybin ilçesinde iki aile arasýnda çýkan silahlý kavgada, anne ve oðlu yaralandý. Olay, ilçeye baðlý Kuyular Mahallesinde meydana geldi. Ýddiaya göre, Abdurrahman A ile Tay ailesi arasýnda bahçe sulamada kullanýlan hortum nedeniyle tartýþma çýktý. Tartýþmanýn büyümesi üzerine Abdurrahman A, pompalý tüfekle ateþ açtý. Olayda Neriman Tay (67) ve oðlu Ziyap Tay (32) yaralandý. Nusaybin Devlet Hastanesine kaldýrýlan Neriman Tay burada yapýlan ilk mürahalenin ardýndan Mardin'e, Ziyap Tay ise Diyarbakýr Devlet Hastanesine sevk edildi. Olayla ilgili soruþturma baþlatýlýrken, Abdurrahman A. gözaltýna alýndý. » (AA)
3
20 Aðustos 2014 Çarþamba
30 saatlik elektrik kesintisine tepki gösteren çiftçiler ipek yolunu trafiðe kapattý
Çiftçiler isyan etti Mardinde yaklaþýk 120 köyde yaþanan 30 saatlik elektrik kesintisine tepki gösteren çiftçiler, tarihi Ýpek Yolu'nu traktörlerle kapatarak eylem yaptý...
M
ardinde yaklaþýk 120 köyde yaþanan 30 saatlik elektrik kesintisine tepki gösteren çiftçiler, tarihi Ýpek Yolu'nu traktörlerle kapatarak eylem yaptý. Eylem esnasýnda çiftçiler ile jandarma arasýnda arbede yaþandý. Hava sýcaklýðýnýn 45 dereceye ulaþtýðý Mardin’de elektriklerin sýk sýk kesilmesi ve voltaj düþüklüðü vatandaþlarý isyan ettirdi. Kesintileri protesto etmek isteyen yüzlerce çiftçi, uluslar arasý E-90 Ýpek Yolu'nu traktör ve iþ makineleriyle kapattý. Saat 10.00’da baþlayan ve yaklaþýk 4 saat süren protesto gösterisi
süresince, yolun her iki tarafýnda trafik akýþýna izin verilmedi. Çiftçiler Ýpek yolunda halay çekerek kesintileri protesto etti Jandarma ve çitçiler arasýnda yaþanan kýsa süreli arbededen sonra bazý çiftçiler yolun ortasýnda traktörlerini býrakarak Ýpek Yolu'nda halay çekerek elektrik kesintilerini protesto etti. Sabah saatlerinde baþlayan eylem nedeniyle Ýpek Yolu trafiðe tamamen kapandý. Eylem sebebiyle Nusaybin ve Kýzýltepe arasýnda yaklaþýk 40 km uzunlukta araç konvoyu oluþtu. Habura giden yüzlerce TIR ise yolda mahsur kaldý. Jandarma yetkilileri ile çiftçiler arasýnda yapýlan görüþmelerden
olumlu sonuç çýkmadý. Çiftçiler, milletvekillileri ve valinin olay yerine gelmedikleri müddetçe protestoyu bitirmeyeceklerini ifade etti. 30 saat boyunca Mardin Ovasý'nda bulunan yaklaþýk 120 köye elektrik verilmediðini belirten Sulak köyü eski muhtarý Þehmus Atay, sýnýrýn dibinde bulunan Suriye’de, yaþanan savaþa raðmen bu kadar elektrik kesintisi olmadýðýný belirtti. Artýk bu topraklar üzerinde bu þekilde yaþamak istemediklerini vurgulayan Þehmus Atay, insanlarýn 24 saat elektriksiz kalydýðýný ve þu anda 30 saat dolmak üzere
olduðunu söyledi. Mardin Ovasý'nda yaklaþýk 120 köyün periþan durumda olduðunu ifade eden Atay, "Bu hükümete verdiðimiz oylar haram olsun. Helal de etmiyoruz. Binlerce çiftçi mýsýrdan da vazgeçtik. Artýk susuzluktan geberiyoruz. Ramazan ayýnda
sahurumuzu doðru dürüst yapamadýk. Ýnsanlarýmýz, 80 yaþlarýndaki insanlarýmýz sahurlarýný yapamadýlar. Beddua ediyorlar. Yatalak insanlarýmýz var. Hangi çaðda yaþýyoruz. Hangi çaðdayýz ki elektriksiz yaþýyoruz. Burnumuzun dibindeki Suriye’de yaþanan savaþa raðmen bu kadar elektrik kesintisi olmadý." dedi. Karademir köyünde yaþayan çiftçi Mehmet Zeki Deðer, yaz boyunca bölgede yaþanan elektik kesintileri yüzünden bölgede insanlarin isyan etme durumuna geldiðini söyledi. Deðer, "30 saattir elektrikler kesik durumdadýr. Her gün 8 saat boyunca elektrik kesintisi yaþanýyor. 50 derece sýcaklýkta soðuk su içemiyoruz. Tarlamýzý sulayamýyoruz. Hayvanlarýmýz susuzluktan telef oldu. Milletvekilleri nerede, hükümet nerede. Hükümete verdiðimiz oylar haram olsun." þeklinde konuþtu. » M. Sait Çakar
Kýzýltepe’de halk evine 25 Yezidi yerleþtirildi ÞÝD'in Þengal'e yapmýþ olduðu saldýrýlarýn ardýndan Türkiye'ye geçiþ yapan ve Þýrnak Silopi'de kalan Yezdî halka tahsis edilen yerlerin dolmasý
Ý
nedeni ile Mardin Kýzýltepe Belediyesi tarafýndan hazýrlanan halk evine 25 Yezidi yerleþtirildi. Kýzýltepe Belediyesi tarafýndan hazýrlanan
Bahçelievler Mahallesi'nde bulunan Ferhat Kurtay Halk Evi’ne dün 25 Yezidi gelerek yerleþtirildi. Kýzýltepe belediyesi ve Kýzýltepe halký tarafýndan ihtiyaçlarý giderilmeye çalýþýlan Yezidi’lere yoðun ilgi ve alaka gösterilmesi gözlerden kaçmazken yarýnda 48 Yezidinin daha Kýzýltepe ilçesine gelmeleri bekleniyor. Konu hakkýnda Kýzýltepe Belediye baþkaný Ýsmail Asi, Yezidi halký için yardýmlarýný esirgemeyeceklerini ve talep olduðu takdirde diðer evleri de açmaya hazýr olduklarýný söyledi. » Ýsmail Erkar
Özgürlük Meydaný temizlendi
K
ýzýltepe Belediyesi Temizlik Ýþleri Müdürlüðüne baðlý ekipler Özgürlük Meydaný'ný tazyikli su ve köpükle yýkadý. Özgürlük Meydaný Belediye Temizlik Ýþleri Müdürlüðü tarafýndan yýkandý. Belediye Temizlik Ýþleri Müdürlüðünden alýnan bilgiye göre Özgürlük Meydaný bundan sonra periyodik olarak Köpüklü su ile yýkanacak. Temizlik konusunda herkesin duyarlý olmasý
gerektiðini vurgulayan Temizlik Ýþler Müdürü Abdurrahim Aslan" ilçemizdeki cadde ve sokaklardaki görüntü kirliliðinin ortadan kalkmasý ve bunun da siz deðerli halkýmýzýn desteði ile gerçekleþebileceðinin bilincinde olmalýyýz. Temiz toplum, temiz kent anlayýþýný benimseyerek temiz bir Kýzýltepe için el ele vermeliyiz. Unutmayalým ki, en iyi temizlik kirletmemektir" dedi. » Ýsmail Erkar
mardin
iletiþim
20 Aðustos 2014 Çarþamba
4
Suriye'ye 1 týr ilaç ve týbbi malzeme M
ardin-Þýrnak Eczacý Odasý'nýn baþlattýðý yardým kampanyasý kapsamýnda toplanan 1 týr ilaç ve týbbi malzeme, Suriye’ye gönderildi. Ýçinde ilaç ve týbbi malzemelerin olduðu týr, Kýzýlay, AFAD yetkilileri ve asker kontrolünde Kýzýltepe
ilçesine baðlý Þenyurt geçiþ noktasýndan Suriye’ye gönderildi. Mardin-Þýrnak Eczacý Odasý'ndan yapýlan açýklamada, Suriye’deki iç savaþ nedeniyle Rojava bölgesine yönelik baþlatýlan yardým kampanyasý, yaklaþýk 3 aydýr IÞÝD denen terör
örgütünün Irak’ýn Þengal bölgesinde ve Suriye’nin Rojava bölgesinde yaptýðý katliamlardan etkilenen ve göç etmek zorunda kalan aðýrlýðýný Ezidi’lerin oluþturduðu insanlarýn zorunlu göçü nedeniyle yeni bir boyut kazandýðý belirtildi. Açýklamada, þunlar
kaydedildi: "Yardým malzemelerimiz, özellikle çocuk mamasý, çocuk ilaçlarý ve yaþlý hastalara yönelik ilaçlardan oluþmaktadýr.Yerel ve uluslararasý kamuoyunda bu katliamý görünür kýlmak ve o bölgedeki acil ihtiyaçlarý karþýlamak adýna MardinÞýrnak Eczacý Odasý olarak 13 Mayýs 2014 tarihinde baþlatmýþ olduðumuz 1 yýl sürecek. Rojava'ya yardým kampanyamýz, tüm eczacý ve eczane teknisyenlerimizin çabalarýyla devam etmektedir. Aðrý’dan Diyarbakýr'a Batman'dan Ankara’ya Ceylanpýnar’dan Ýstanbul’a Türkiye’nin ve dünyanýn birçok bölgesinden yardým kampanyamýza maddi ve manevi destekler çýð gibi artmaktadýr. Daha önce Amude ve Kobani’ye gönderdiðimiz yardýmlardan sonra, bugün 3. yardýmýmýzý Aðrý'dan gelen eczacý arkadaþlarýmýzýn desteðiyle ulaþtýrmanýn heyecaný ve mutluluðunu yaþýyoruz. Bir yýl devam edecek kampanyamýzda, yapýlabilecek tüm etkinliklerle hem duyarlýlýðý arttýrma hem de daha güçlü yardým yapma konusunda çalýþmalarýmýza devam edeceðiz.” » (AA)
Cep telefonlarýný ilk çaldýðýnda açmayýn
Ç
ukurova Üniversitesi'nde (ÇÜ) yapýlan araþtýrmada, elektronik aletlerin yaydýðý manyetik alanýn, anne karnýndaki bebeðin etrafýndaki sývýdan alýnan hücrelerdeki kromozomlarda bozulmaya neden olduðu belirlendi. ÇÜ'den yapýlan yazýlý açýklamaya göre, Týp Fakültesi Týbbi Biyoloji Anabilim Dalý Öðretim Üyesi Prof. Dr. Osman Demirhan baþkanlýðýnda, cep telefonu, kablosuz internet aðý, dizüstü ve tablet bilgisayarlardan yayýlan elektromanyetik dalgalarýn insan saðlýðý üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koymak için yapýlan bilimsel çalýþma sonuçlandý. Anne karnýndaki
bebeðin sývýsýndan alýnan hücre örnekleri üzerinde çalýþan uzmanlar, çalýþmada manyetik alana maruz kalan kültürlerde yeni oluþan kromozomlarda hasar tespit etti. Prof. Dr. Demirhan, manyetik alanlarýn özellikle cep telefonlarýnda daha yaygýn olduðunu, bu telefonlara insanlarýn sürekli maruz kalma olasýlýðýnýn da yüksek olduðunu belirterek, "10 yýldan fazla cep telefonu kullanmak veya manyetik alana maruz kalmak kanseri tetikliyor, arttýrýyor ve uyarýyor" ifadesini kullandý. Anne karnýndaki bebeðin etrafýndaki sývý üzerinde deney Ýnsanlarýn günlük
yaþantýsýnýn manyetik alanlar içerisinde geçtiðine dikkati çeken Demirhan, bu alanlarýn insana etkilerini araþtýrma amaçlý yaptýklarý çalýþmanýn sonuçlandýðýný kaydetti. Çalýþmada anne karnýndaki bebeðin etrafýndaki sývýyý kullandýklarýný bildiren Demirhan, deneylerini insan üzerinde yapma olasýlýklarý olmadýðý için bebeðin etrafýndaki sývý içerisindeki hücreleri kültür ortamýna aldýklarýný, bu ortamlardaki hücreleri manyetik alana maruz tutarak deðerlendirme yaptýklarýný aktardý. Demirhan, þu bilgileri verdi: "Anne karnýndaki bebeðin etrafýndaki sývý içerisindeki hücreleri, önce
normal kültür ortamýna aldýk. Daha sonra ise bu hücreleri kültür ortamýnda 900 ve bin 800 megahertzlik olmak üzere iki grupta çalýþmamýzý gerçekleþtirdik. Her gurubu da kendi içerisinde 3, 6 ve 12 saat olmak üzere 3’er gruplara ayýrdýk. Manyetik alana maruz býraktýðýmýz kültürlerin 12 gün boyunca kontrolünü yaptýk. Çalýþmamýzýn sonucunda, yeni oluþan kromozomlarda bozulmalar tespit ettik." Demirhan, kromozomlarda ortaya çýkan bozulmalarýn gen yoluyla nesilden nesile de geçebildiðine dikkati çekti. Cep telefonu kullanma tavsiyeleri Cep telefonlarýnda ilk aramada çok yüklü manyetik alan olduðunu vurgulayan Demirhan, telefonun ilk çaldýðýnda açýlmamasý gerektiði tavsiyesinde bulundu. Cep telefonu seçerken de soðurma deðeri anlamýna gelen "sar deðerlerine" dikkat edilmesini isteyen Demirhan, þöyle devam etti: "Telefonlarýmýzý alýrken sar deðerlerine bakmamýz gerekiyor. O telefonun soðurma deðeri, yani kaynaktan veya uydudan aldýðý ya da baz istasyonundan çektiði gücün deðeridir. O güç çok önemli. Bu güce bakarak telefonlarýmýzý almamýz lazým.” » (AA)
Kýzýltepe’yi modern bir þehir yapacaðýz
K
ýzýltepe' yi daha düzenli, temiz ve modern bir þehir yapmanýn gayretinde olan Kýzýltepe Belediye baþkaný Asi, kaldýrým iþgallerinin ortadan kaldýrýlmasý konusunda kararlýlýkla çalýþýyor. Kýzýltepe Belediyesi Zabýta Müdürlüðü’ ne baðlý ekipler, þehrin muhtelif yerlerinde oluþan kaldýrým iþgallerini tamamen ortadan kaldýrmak için çalýþmalarýný sürdürüyor. Zabýta ekipleri gün boyunca esnaflarý gezerek kaldýrýmlarý iþgal etmemeleri konusunda esnaflara uyarýlarda bulunuyor. Amaçlarýnýn esnafa ceza yazmak olmadýðýný belirten baþkan Asi,”Kýzýltepe Belediyesi Zabýta Müdürlüðümüzce þehir merkezinde kaldýrým iþgalinin önlenmesi amacýyla baþlattýðýmýz uygulama ve çalýþmalar titizlikle devam etmektedir. Esnaflarýmýzýn yaya kaldýrýmý ve yol kenarlarýna teþhir amacýyla koyduklarý malzemeler, duba, ilan ve reklam tabelasý gibi çeþitli malzemelerin kaldýrýlmasý gerekmektedir. Yaya geçiþlerini engelleyen bütün malzemelerin boþaltýlmasý, kalabalýk olan þehrimizde vatandaþlarýn daha rahat þekilde yürümesi ve alýþveriþ yapmasý saðlanmalýdýr. Kaldýrým iþgallerini önlemek görevi belediye zabýtasý sorumluluðunda olduðu için esnaflarýmýzýn da belediye zabýta görevlilerimize yardýmcý olmalarý gerekmektedir. Kýzýltepe Belediyesi Zabýta ekipleri olarak esnaflarýmýza kaldýrým iþgali konusunda tutanak tutmak ve ceza vermek niyetinde deðildir. Sadece esnaflarýmýzýn kurallara uymalarý ve yayalara daha rahat yürüyüþ yapma imkâný saðlamalarý gerekmektedir. Esnaflardan kaldýrým iþgalinin önlenmesi konusunda gerekli hassasiyeti göstermelerini bekliyoruz" dediler. » Ýsmail Erkar
5
20 Aðustos 2014 Çarþamba
Rýfat Kaya
Gönül Hicranýna figanlayanlar Ýnkârcý Para pulu kapan makama oturan Aslýný faslýný hor görür unutur Aklýný fikrini kuruþa saydýran Bugünü yarýný dününü yutturur Yumurtadan çýktý kabuðu inkârda Konuþurken dili dudaklar ahýrda Gönüler ki gönül pençesinden zorda Ölümü unutmuþ ruhu teni harda Rifat KAYA Ahmet Paþa (D:?- Ö: 1496-97) Edirne de ilinde doðan Bursa Ýlinden ölen, II Murâd’ýn Kazaskerlerinden Veliyüddin b. Ýlyâs ýn oðlu, kendinden sonrakilere klasik edebiyatýmýzda örnek olan, Þeyhi ile Necâti arasýnda yetiþen, vezirliðe kadar yükselen Þair; Padiþahýn nedimelerinden dolayý olan dedikodulardan, padiþahýn gazabýna uðramýþ, “ Kerem” redifli kasidesi ile kendini kurtarmýþtýr. Çaðdaþlarý tarafýndan “ Sultân’ý Þuarâ-yý Rûm” olarak adlandýrýlmýþ, Bursa ilinde ki evi Hariri, Resmi, Miri, Çaðþýrcý þeyhi gibi devrin þâirlerinin toplantý yeri olmuþtur. Ýran edebiyatýný aynen nakille suçlandýrýlmýþ, Uzun Firdevsi, Cafer Çelebi ve Lâtifi tarafýndan eleþtirilmiþtir. Buna raðmen derinden ve derinden sonra ki þairler ondan etkilenmiþtir.
Necâti ve Bâki Ahmed Paþadan etkilenmiþtirler. Bursa ilinde Murâdiye Câmii yakýnýna yaptýrmýþ olduðu türbeye gömülmüþtür. Eserleri: 1-Divân; Türkçe, Arapça, Farsça yazmýþ. Emir Sultân’a Þeyh Vefâ, Þeyh Tâceddin ve Fâtih Sultan Mehmed, Sultân Bâyezid, Sultan Cem’e methiyeler yazmýþtýr. Güneþ, Misk ve Kerem kasideleri Fatih Sultan Mehemed’e yazmýþtýr. Sultan Cem’e Benefþe ve Âb redifli kasideleri meþhurdur. “ Vay gönül vay bu gönül vay gönül eyvay gönül nakaratlý murabbasý beyenilmiþ, nazireler söylenmiþtir. KASÝDE: Divân’dan Feilâtün Feilâtün Feilâtün Feilün 1-Ey muhit-i keremün katresi ummân-ý kerem Bâ-ý cûd ebr-i kefünden dolu bârân-ý kerem 35- Ömr-i hasmun ire târih bigi pâyâna Nâmuný nâme-i ikbâl ide unvân-ý kerem Safiye Samyeli (05.03.1971) Afyonkarahisar Serban kasabasýnda doðan þair; Küçük yaþta okuma alýþkanlýðý olduðundan dolayý Denizli Ýl kütüphanesi tarafýndan “En çok okuyan okur” birinciliði verilmiþ, zaman ve mekân içinde yazma alýþkanlýðý ruhunda yeþermeye baþlamýþtýr. Yazma alýþkanlýðý ile birçok þiiri yarýþmalarda birincilik almýþ, gün yüzüne kelamý ilaç olmuþ. Ayriyeten Yýlýn annesi ödülünü de almýþ. Radyo
sunuculuðu ile birlikte, Akis Haber gazetesinde Samyeli ile Hasbýhal köþesinde yazarlýk yapmaktadýr. Halen Denizli ilinde ikamet etmektedir. Eserleri: 1-Aþkýn Rüzgârý. Sahi Þuçum Neydi Bu akþam, Bir baþka hüzün çöktü, Yorgun bedenimin üstüne... Ben neyim, kimim, Yaradýlýþ gayem nedir ki benim? Yaradan doð demiþ, Ben de doðmuþum. Peki, niye kýz olmuþum, Kýz doðmuþ isem suç benim mi? Cinsiyetimi ben seçmedim ki… Babam! Baþý karlý yüce daðým benim. Bak, Bak karne’mi aldým Hem de tam beþ yýldýzlý. Yeni okul’uma ne zaman gideriz Yarýn sabah kaydettirir misin yeni okuluma beni? Hadi kýz ordan, Okumak kim sen kim Yýkýl karþýmdan, delendirme beni Kaybol gözümün önünden kýrmayayým kemiklerini Anam! Kýnalý ellerine kurban olam! Saatlerdir dil döküyorum Babam beni duymuyor bile Bir þey desen babama belki seni dinler.
Yazdýrsa beni, yeni okuluma, Hadi anam babamla bir konuþ ne olur yalvarýyorum sana Hadi ordan densiz, Ýstersen haddini aþma. Otur oturduðun yerde Daha azýk gidecek harmanda ki adamlara Ne kaldý þunun þurasýn da sanki senin kocaya varmana. Ablam! Canýma can bilmiþim seni Sendemi anlamazsýn beni Ne de olsa sende kýz’sýn Büyüðümsün iki kelime söz etsen Çocuklara bakarým Çeþmeden suyu da taþýrým Tamam söz Vallahi billahi yemeði de ben yaparým! Ah benim kara yazýlý bacým! Küçüksün göremezsin, Aklýn ermez bilemezsin, Þu gördüðün güneþ Gece doðmadýktan sonra Sen O okula gidemezsin… Anam! Babam! Þimdi düþünüyorum da, Yemek yapmadým vurdunuz. Çocuklara bakmadým dövdünüz... Okuma hakkýmý elimden aldýnýz, Daha on beþ’ine gelmeden, Yuvadan da kovdunuz.... Sahi aklýma gelmiþken Suçum neydi benim Acaba sizler beni hiç ama hiç mi sevmediniz?
rifatkaya@hotmail.com
Toz bulutu hayatý DedaþMidyat’ta görevlisine olumsuz etkiledi saldýrý G
üneyden esen rüzgâr nedeniyle Suriye üzerinden gelen toz bulutu, Mardin'i etkisi altýna aldý Sabah saatlerinden itibaren etkili olan yoðun toz bulutu hayatý olumsuz etkiliyor. Görüþ mesafesinin düþmesine neden olan toz bulutu nedeniyle vatandaþlar aðýzlarýný mendille kapatmak zorunda kalýyor. Zaman zaman Suriye'de etkili olan kum fýrtýnasý sýnýr boyundaki Mardin ve ilçelerini de önemli
ölçüde etkiliyor. Nefes almayý güçleþtiren toz bulutu, ulaþýmda görüþ mesafesinin düþmesine yol açtý. Uzmanlar, çocuk, yaþlý ve hastalarý zorunlu olmadýkça sokaða çýkmamalarý konusunda uyardý. Bu tür havalarda yaþlýlar ve çocuklarýn dikkatli olmalarý gerektiðini belirten uzmanlar, bölgede sýk sýk yaþanan toz bulutlarý yüzünden astým ve bronþit hastalarýnýn, küçük çocuklarýn ve yaþlýlarýn tozlu havalarda mecbur kalmadýkça dýþarý çýkmamalarýný istedi.
Uzmanlar, aðaç ve fidanlarýn toz bulutundan insanlardan daha fazla etkilendiðini ifade ediyor. Toz bulutu aðaç ve fidanlar üzerinde bir tabaka oluþturduðunu belirten saðlýk uzmanlarý,Toz bulutu son yýllarda tüm canlýlarý olumsuz etkilemeye baþladý. Yaz aylarýnda tekrarlanan toz bulutu insanlar kadar bitkilere de zarar vermektedir. Bitkiler yaðmur yaðarsa ancak tozdan kurtulur ifadelerini kullandý. Öte yandan Ýstanbul-Mardin seferini yapan Anadolu Jet uçaðý, bölgede etkili olan toz bulutunu nedeniyle Þanlýurfa'ya indi. Ýstanbul Sabiha Gökçen Havalimaný'ndan Mardin'e gelmek üzere havalanan TK-7208 sefer sayýlý uçak, Mardin Havalimaný çevresinde etkili olan toz bulutunun görüþ mesafesini düþürmesi nedeniyle GAP Havalimaný'na indi. Yolcularýn, kara yoluyla Mardin'e geleceði öðrenildi. Mardin Meteoroloji Müdürlüðü, toz bulutunun iki gün daha süreceði uyarýsýnda » Sedat Aslanaçier bulundu.
B
ölgede yaþanan elektrik kesintileri ve dalgalanmalar yüzünden DEDAÞ çalýþanlarý zor anlar yaþýyor. Midyat’ta Arýza Bakým ve Onarým Birimi’nde görevli Abidin Maðat’a görevi baþýnda salýdýrya uðramasý Tes-Ýþ sendikasýný ayaða kaldýrdý. Geçtiðimiz hafta, Arýza Bakým ve Onarým Birimi’nde görevli personellerin Cumhuriyet Mahallesi’ndeki bir arýzayý gidermesi sýrasýnda çalýþanlardan Abidin Maðat’a saldýrýya uðradý. Kimliði öðrenilemeyen bir kiþi tarafýndan yaþanan saldýrýda Maðat baþýndan yaralandý. Yaþanan üzücü olayýn ardýndan Türkiye Enerji, Su ve Gaz Ýþçileri Sendikasý (Tes-Ýþ) 1 nolu Diyarbakýr Þube Baþkaný Ali Öncü tarafýndan yapýlan açýklama yapýldý. Baþkan Öncü’nin açýklamasý þöyle; Deðerli Arkadaþlar, Dicle Edas Toplumsal Tepkinin Odaðýna oturmuþ bir kurum haline gelmiþtir.
Üyelerimiz; kurumsal kimliklerini açýklayamaz duruma düþürülmüþlerdir. Sorunu tüm yönleriyle ele alýp çözüm üretmek yerine, bölge halkýný hýrsýzlýkla suçlayýp, kaçak elektrik kullanýmýndan baþka argumaný olmayan DÝCLE EDAÞ sorunu çözeme. Midyat’ta Abidin Maðat arkadaþýmýzýn uðradýðý saldýrý bu sürecin bir sonucudur. Arkadaþýmýza gerekli hukuki ve insani destek sunulacaktýr. Güvenliðimizi tehdit eden ortamlardan uzak durmalýyýz. Saygýn ve insani üslup esas olmalýdýr. Saygýlarýmýzla.” » Tayfur Demir/Midyat
20 Aðustos 2014 Çarþamba
6
Yezidîlerde Bayramlar Yezidîlerin bayramlarý komþularýn bayramlarýndan pek farklý görünmüyor. Müslümanlara has bayramlarýn dýþýnda diðer Samî ve Ýranî dinlerden kalma bayramlarda Yezidîlik içinde þekillenmiþtir... Yorum-Analiz M. Sait Çakar Tarým ve hayvancýlýkla uðraþan Ýran, Irak ve Suriye'deki Yezidîler güneþ takvimini kullanýlýrken Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve Türkiye'deki Yezidîler Miladî takvimi kullanýyorlar. Daðýnýk Yezidî toplumunun ortak noktasý yaþamlarýný eski takvime göre düzenlerler ve kutsal günlerini ona göre tespit ederler. Yezidîler için sene baþý Nisan ayýnýn birinci haftasýnýn birinci Çarþamba gününe rastlar.(Joseph, Isya, Ocak 1909; Nuri Bey, Mustafa;) Yeni yýl olarak kabul ettikleri bu günün önemi tam olarak bilinmiyor. Kutsal metinleri Mushaf Reþ'in Arapça ve Kürtçe nüshalarýnda hafta Pazar günüyle baþlar. Pazar gününe denk düþen Melek (ya da AltTanrý) Melek Azâzîl (veya Melek Azrail)'dir. Ama Çarþamba gününe denk düþen de 'Melek Ýsrafil'dir ve hangi günün daha kutsal olduðu belirsiz. Çünkü Ýsmail Beyin bildirgesinde Çarþamba gününün önemi vurgulanmaktadýr. Latinlerin 'media hebdomas' yani haftanýn ortasý dedikleri Çarþamba gününe Pazardan baþlandýðýnda haftanýn dördüncü günüdür. Ýsmail Beyin yayýnladýðý bildirgesinde “Hangisi olduðunu bilmeyeceðimiz kötü bir Çarþamba günü olduðundan her Çarþamba gününde yýkanýlmasý, elbiselerin deðiþtirilmesi ve cimanýn yapýlmasý yasaktýr.” Bu günün aslýnda pek hayýrlý olmadýðýný ima ediyor olsa da nedeni tam olarak belli deðil. Çarþamba gününün önemine dair bir baþka kayýt Aziz Toma Ýncilinde geçer Allah kendine inanlardan Pazar gününün dýþýnda ayrýca Çarþamba ve Cuma günlerine de dikkat etmelerini ve bu günlere de ihtiramda bulunmalarýný salýk verir.(Ewald, v. H.) Bayramlar her toplumda farklý biçimde yorumlansa da genel yapýsý itibarýyla millî veya dinî öneme sahip, yýlýn belirli sürelerinde olabileceði gibi her ferdin ya da cemaatin hayatýndaki önemli dönemlerin baþýndaki veya sonundaki kutlamadýr. Bu çeþit kutlamalar toplumlar arasýnda benzerlik gösterir. Yezidîlerin geniþ bir coðrafyada daðýnýk bir halde azýnlýk olarak az çok yazmalarý millî ve dinî baðlarýný güçlendirebilmek için her çeþit farklý dinden olan bayramlarý kabullendiler.
Bayramlarý millîleþtirirken bu bayramlarý aldýklarý topluluðun geleneðini ya da inancýný da beraberinde edindiler. Ruhbanlarýn mürit sýnýfýndan geçiniyor olmasý ruhban sýnýfýnýn her türlü toplumsal olayda yer almak istemesi dinî gereklilikten çok iktisadî bir zorunluluktur, çünkü her toplumsal olayda dua, takdis veya vaftiz etmekle görevli ruhban sýnýfý bundan maddî kazançlar elde eder. J.S.Kartsew Abdi Beyin oðlu Ýsmail Beyden kendilerine ait yýllýk 12 bayramýn sýrasýný þöyle nakleder. (aktaran: Dir, Adolf) 1.Her yýl Nisan ayýnýn ilk haftasýnýn Çarþamba günü oruç tutulur ve Perþembe günü de Yeni yýl bayramý kutlanýr. 2.Her Haziran'ýn 10'unda Þeyh Adî bayramý kutlanýr. 3.Her Haziran'ýn 30'unda bir önceki bayramýn aynýsý kutlanýr. 4.Her Temmuz'un 20'sinde 'cem-a mera' bayramý kutlanýr. 5.Her Aðustos'un 5'inde Kadir Gecesi kutlanýr. Bu gece kimse uyumamalý ve zamanýný ibadet ile geçirmelidir. Gecenin sabahýnda insanlarýn kaderini yazan 'Þeyh Þems' bayramý kutlanýr. 6.Her Eylül 9'unda Yezit Peygamberin bayramý kutlanýr. Gün ve gecenin süresi ayný olduðunda üç gün oruç tutulur ve dördüncü gün bayram edilir. 7.Bu bayramdan 7 gün sonra 'pirafat' bayramý kutlanýr ve takip eden Cuma gününde bir kurban kesilir ve sýcak aþ daðýtýlýr. 8.Bundan üç gün sonra Þeyh Adî'ye hürmete 'ser-e cla' bayramý kutlanýr. 9.Bundan 11 gün sonra Kurban Bayramý kutlanýr. Bu bayramda her kes bir güvercinden bir büyük baþa dek bütçesine göre bir kurban keserek kutlar. 10.Bundan 7 gün sonra 'Þeyh Adî cle mera' bayramý kutlanýr. Bu günde Ýsa Peygamber için 1 gün oruç tutulur. 11.8.Maddede yazýlan bayramdan sonra 'jem-e mera' bayramý kutlanýr. 12.14 gün sonra Hýdrellez bayramý kutlanýr ve üç gün oruç
tutulup dördüncü günde Aziz Sergius için bayramý kutlanýr. J.S.Kartsew'in Ýsmail Beyden naklettiði bu bayramlarýn tam bir açýklamasýný yapmak güç olduðu gibi sýranýn da muntazam olmayýþý esas kaynak olarak görülmesini engelliyor. Yukarýda verilen listeye uyan kimi bayramlar þu þekildedir; DÝNÎ BAYRAMLAR Yezidîlerin bayramlarý komþularýn bayramlarýndan pek farklý görünmüyor. Müslümanlara has bayramlarýn dýþýnda diðer Samî ve Ýranî dinlerden kalma bayramlarda Yezidîlik içinde þekillenmiþtir. Bu etkileþim ayný zamanda bu inancý da kýsmen etkilemiþtir. Bu yüzden Yezidî bayramlarýnda Orta Doðudaki dinlerin tümünün genel etkisinden çok kýsmî etkisi söz konusudur. Yezidî bayramlarýný vakti deðiþen bayramlar ve vakti deðiþmeyen bayramlar olarak iki kýsýmda incelenebilir. Vakti Deðiþen Bayramlar: Bu bayramlar daha çok Kamerî veya Þemsî takvimlere göre düzenlendiðinden dolayý miladî takvime göre tarihleri her yýl deðiþiyor. Ölüler Bayramý (ida dahiye) : Bu bayram üç yýl boyunca Nisanda, sonraki üç yýl yazýn ilk ayýnda, sonraki üç yýl sonbaharýn baþlangýcýnda ve sonraki üç yýl Aralýk'ta kutlanýr. Böylece bu bayram 12 yýlda bir ayný zamanda kutlanýr. Ramazan Bayramý (ida ramazane) : Yezidîler Ramazan bayramý Müslümanlarýndan iki gün önce kutlarlar. Hac Bayramý (ida hacya, ida kurbane) : Diðer adýyla Kurban Bayramý. Yezidîler bu bayramý Müslümanlardan iki gün önce kutlar. Ýsa Peygamber Bayramý (ida isa) : Hristiyanlarýn Paskalya bayramýyla ayný zamanda kutlanýr. Vakti Deðiþmeyen Bayramlar: Miladî takvime göre düzenlenen bayramlarýn yýl
içerisindeki tarihleri deðiþmez. Güneþ Bayramý (ida roje) : Aralýk'ýn ilk günü kutlanýr ve ardýndan üç gün oruç tutulur. Sultan Ezi Bayramý (ida izzi) : Güneþ bayramýndan sonran hemen sonra bu bayram kutlanýr. Bu bayramda büyük þenlikler yapýlýr. Hýdrellez Bayramý (ida hýdýr ilyas) : 18 Þubat'ta kutlanýr ve bu bayram öncesi üç gün oruç tutulur. Yeni Yýl Bayramý (ida sersale) : Nisan ayýnýn ilk haftasýnýn Perþembe gününde kutlanýr. Harraniler de Yeni Yýlý Nisan ayýnýn ilk gününde kutlarlar.(Joseph, Isya, Ocak 1909;) Bu bayramýn Yezidîler için önemine dair S.Giamil'in bir Yezidî'den aktardýðýna göre; bu mutlu günde Allah makamýnda oturup bütün kabilelerin liderlerini kabul eder. Allah onlara dünyayý mal ve mülk ile zenginleþtireceðini söyler. Ardýndan orada bulunanlar Allah'ý onurlandýrmak için büyük bir kutlama yaparlar. Allah da dünyayý ve üzerindekileri insanlara kiraya verip bunu da yazýya dökerek imzalayýp mühürler, oradakileri de þahit kýlar. Ardýndan halkýn iþine dönmesini saðlar ve bu arada bir kiracýya “Görüyor musun ben dünyayý ve üzerindeki her þeyi size bir seneliðine kira verdim. Ona istediðin gibi davran” der. Kiracý þöyle bir doðrulup dünyanýn dört bir yanýna bakar ve insanlarýn kendilerini nasýl da mal edinmekten alýkoyduðunu görür. Bunun üzerine onlara “Allah'ýn Hristiyanlarýn, Yahudîlerin ve Müslümanlarýn yaptýðý gibi ibadete ihtiyacý yok. Bilakis sadece güzel iþleri sever, bu yüzden biz namazdan ve oruçtan çok çalýþmaya deðer vermeliyiz” der. Bu efsaneyi ilginç kýlan Allah'ýn diðer tanrýlarla ya da kiþilerle yaptýðý bu toplantýdýr. Böyle bir efsane diðer Eski Ýranî dinlerde görülmemektedir. Yalnýzca Avesta'da Ahuramazda önderliðinde yapýlan bir
toplantýda dünya aþýrý soðuk geçecek bir kýþla ile cezalandýrýlýr. Ama Zakmuk adýyla buna benzer bir kutlama Babillerde görülür. Babillerin bir efsanesinde yerin ve göðün baþ tanrýsý dünyaya inip diðer yer ve gök tanrýlarýyla gelecek ve insanlarýn kaderi hakkýnda karar verir. Bu son iki efsanede de büyük bir tanrýnýn baþkanlýðýnda diðer küçük tanrýlarla birlikte insanlar hakkýnda karar veriliyor.(Brockelmann, C.) Yezidîlerin bu bayramýn çýkýþýna ve anlamýna dair verdikleri bilgi Babillerdeki bu konudaki benzerlikleri dýþýnda bu bayramýn kutlanýþ biçimleri de birbirine benzer. Yezidîler yeni yýl bayramýnda ölüleri için fakirlere et daðýtýr, ölülerinin mezarýna sýcak yemek konur. Evler çiçeklerle süslenir ve taze meyve sebze bulundurulur. Ailenin bütün fertlerinin birlikte olmasýna özen gösterilir. tanýdýklar, komþular ve akrabalar ziyaret edilir. Bu bayram Yezidîler için bir diriliþtir. Yeni yýl kutlamasý ilginç olmasýna karþýn özgün deðildir çünkü Romalýlar Feralia adlý bayramlarýný benzer þekilde yýlýn son üç günü ölülerinin mezarýna yiyecek koyarak kutlarlardý. Ýranlýlar da bu bayramý her yýlýn son beþ gününde Ferverdigân adýyla kutlarlar. Yezidîler bu bayramda ölmüþlerinin mezarýna piþmiþ aþ koyar(Dehhuda, Ali Ekber). Ancak Zakmuk bayramý diriliþten çok ölüler bayramý olarak bilinir, (Meissner, Bruno.) Bu da Yezidîlerin Babillerin bayramýný þeklen aldýðýný ve içeriðini deðiþtirdiðini gösteriyor. Þahsî Kutlamalar Doðum ve Vaftiz: Yezidîler erkek çocuðun doðumundan sonraki 3. ile 7. günü arasýnda kutlama yaparlar. Çocuk din adamlarý tarafýndan Laleþ'ten getirilen kutsal suyla vaftiz edilir. Saç Kesimi: Erkek çocuklarý doðumlarýndan 7 ay sonra saçlarý kesilir. Din büyüklerinin gözetiminde saçlar kesildikten sonra kutlama yapýlýr. Sünnet: Orta Doðudaki diðer birçok dinle paylaþýlan bu gelenek Yezidîler arasýnda da önemli bir yere sahiptir. Erkek çocuðu sünnet edildikten sonra sünnet bayramý kutlanýr. Avrupa ülkelerinde büyük kutlamalarý gerçekleþtirmenin parasal külfetinden dolayý artýk bu tür kutlamalar pek gerçekleþtirilmez. Evlilik: Kadýndan çok erkeðin eðlendiði bir diðer kutlama evlilik merasimidir. Þeyh gözetiminde yapýlan tören ayný zamanda katýlanlar için de bir þölendir. Defin: Yezidîler için ölüm bedenle sýnýrlý olduðundan ruhun bedenden ayrýlacaðý yolculuk için onunla vedalaþmak ve dua etmek din kardeþinin bu dünyada yapacaðý son kutlamadýr. Devam edecek
7
20 Aðustos 2014 Çarþamba
Cemil Gündoðan
G
Ortadoðu'nun Ufalanma Süreci-3 Küresel Cemaatleþmenin Politik Etkileri
eçen yazýda, ulus-üstü düzeyde entegrasyon, ulus-altý düzeyde ayrýþma diye tanýmlanabilecek bir tarihsel-sosyolojik eðilimin dünyada etkisini her geçen gün daha fazla hissettirdiðini ve Ortadoðu'daki ufalanmanýn bu eðilimlerden baðýmsýz düþünülemeyeceðini belirtmiþtim. Ne var ki sözü edilen eðilim aðýr iþleyen bir dip akýntýsý; buna karþýlýk Ortadoðu'daki ufalanma çok hýzlý geliþen, keskin, kanlý, ve çýrpýnmalarla dolu bir süreç olduðu için bu ikisi arasýnda bir iliþki olabileceðini düþünmek her zaman kolay olmamaktadýr. Kural olarak, somut, güncel ve hemen etkide bulunan doðrudan faktörler, derinden ve görece sessiz biçimde iþleyen dip akýntýlarýna oranla radarlarýmýza daha kolay takýlýrlar. Örneðin yarým asýrdan fazla bir süredir Anadolu'da TÜSÝAD dýþýnda bir burjuvazinin geliþiyor olmasý, bu geliþme günlük veya saatlik ölçeklerde fark edilecek bir þey olmadýðý için dikkatimizi çekmeyebilir. Ama bu tür milimlik geliþmelerin sonucunda oluþan sosyal zeminlere dayanarak iktidara uzanan bir siyasal figürün demagojik bir lafý veya seyirlik bir politik manevrasý, pekâlâ deðiþimin esas nedeniymiþ gibi görünebilir. Türk ordusunun politik hayat üzerindeki eski pozisyonunun geriletilmesini, Türkiye'de yeni toplumsal zeminlerin oluþmasýyla iliþkilendirmek yerine, Özal'ýn bir askeri birliði þortla teftiþ etmesiyle iliþkilendirmek, bu nedenle daha kolaydýr. Oysa kural olarak, gerekli sosyal zeminler oluþmadan Özal'ýn o olayda gösterdiði türden bir “cüret” kolay kolay ortaya çýkmayacaðý gibi, bireysel bir karakter ürünü olarak çýksa bile kalýcý siyasal sonuçlar doðurmaz. Bu nedenle politik aktörlerin güncel manevralarý kadar, bunlarýn altýndaki sosyal, kültürel ve tarihsel zeminlerin de izlenmesi, geliþmeleri anlamak bakýmýndan asgari bir koþuldur. Ortadoðu'daki geliþmeler düþünüldüðünde, ulus-üstü düzeyde entegrasyon, ulus-altý düzeyde ayrýþma eðilimi de bu niteliktedir. Bu eðilimin güncel geliþmelere olan etkisi bire bir hissedilmez, ancak onu hesaba katmadan geliþmeleri doðru yorumlama imkâný da yoktur. Ne var ki geri planda iþleyen bir faktör olduðu için, bu eðilimin güncel olaylar üzerindeki etkisi ya hiç görülmemekte ya da önemli ölçüde göz ardý edilmektedir. Yaþanan olaylarý yalnýzca bölgesel veya küresel güçlerin politik ve askeri manevralarýyla iliþkilendirerek izah etmek bunun bir ifadesidir. Komplo teorilerinin bu kadar revaçta olmasý da ayný kavrayýþ ve davranýþ biçiminin bir ifadesi ve sonucudur. Oysa tarihsel ve sosyolojik eðilimler, ihmale gelecek faktörler deðildir. Bu tür eðilimlerin politik projeler üzerinde ne tür etkiler býrakabileceðini anlamak için
aþaðýdaki örneklere bakmak yararlý olabilir. *** Yugoslavya örneðine geçerken deðinmiþtim. Bu sefer Ortadoðu'dan bir ülke seçelim ve tarihsel ve sosyolojik eðilimlerin, bugünkü bölünme tartýþmalarýnýn göbeðine oturmuþ olan Irak'ta politik geliþmeleri ne yönde etkilediklerini izlemeye çalýþalým. Irak denilen toprak parçasý, tarihsel olarak, deðiþik etnik ve dini gruplara ilaveten her bir grubun da kendi içinde tarikatlara ve aþiretlere bölündüðü çok parçalý bir kültür havzasýydý. Ýngilizler, 1918'de bu bölgeyi iþgal ettiklerinde söz konusu bölünmelerin çok iyi farkýndaydýlar, ama yeni rejimi kurarken bu bölünmeleri bire bir izlemediler. Bölünmenin yarattýðý bazý imkânlarý da kullanarak kendi entegrist projelerini yürürlüðe soktular: Baðdat'a bir kral tayin ettiler ve bütün geleneksel kimliklerin ve kesimlerin buna biat ederek bütünleþmiþ bir Irak ulusu halinde örgütlenmelerini dayattýlar. Eklemek gerekir ki, o sýralar entegrizm, 1700'lerden itibaren yükselen uluslar çaðýnýn arkasýndaki tarihselsosyolojik eðilimi oluþturuyordu: Belli bir toprak parçasý üzerindeki deðiþik kültürel ve sosyal yapýlarý gerileterek, o topraklarýn üzerinde yaþayan insanlarý tek tek bireyler halinde bir ulus tahayyülü içinde entegre etme eðilimi. Elbette Ýngilizler bu entegrist projelerinde yalnýz deðildi. Ýçeride, Osmanlý bürokrasisinin artýklarý ve Jön Türklerin Arap muadilleri gibi bazý yerli güçler de ayný projeyi destekliyordu. Fakat halkýn çoðunluðu projeye karþý ya ilgisizdi ya da muhalif. Nitekim kýsa süre içinde direniþler baþladý. Daha sonralarý Arap tarih yazýcýlýðýnda “emperyalizme karþý kahraman bir ulusal direniþ” olarak resmedilen ve Ýngiliz karþýtlýðýndan ötürü o zamanlar Lenin'i de heyecanlandýrmýþ olan güneydeki Þii ayaklanmasý (1920), bir yanýyla da Ýngilizlerin projesinin entegrist niteliðine karþý bir direniþti. Ayný dönemde Þeyh Mehmudê Berzenci'nin Kürtler adýna Baðdat'a karþý yükselttiði direniþ de dayatýlan entegrizm programýna Kürtler cephesinden
gösterilen tepkilerden biriydi. Fakat bu direniþler etkili olamadý, entegrist proje, aksayarak da olsa yürümeye devam etti. Irak örneðini konumuzun terimleriyle ifade edersek durumu þöyle özetleyebiliriz: 1700'lerden beri yükselmekte olan tarihsel-sosyolojik entegrizm eðilimine yaslanan veya doðrudan onu temsil eden bazý dýþ ve iç güçler, 1900'lerin baþlarýnda geleneksel bölünmüþlük etkenlerinin bir hayli güçlü olduðu bir bölgede, bu etkenleri sýnýrlamak isteyen bir projeyle sahaya iniyorlar. Kaçýnýlmaz sonuç çatýþma oluyor ve bu çatýþma, karþýtlarýnýn baskýn karakterine raðmen entegrist güçlerin zaferiyle sonuçlanýyor. Öykünün devamý daha da ilginç: Zafer kazanan entegrist projenin içerdeki savunucularý, pozisyonlarýný düzelttikten sonra, BAAS adý altýnda bu kez bütün Araplarýn entegrasyonunu hedefleyen yeni bir projeye el atýyor. Bir diðer deyiþle, entegrizm yanlýlarý, baþlangýçtaki güçsüz hallerine raðmen içeride zafer kazanmakla kalmýyor, yaklaþýk yarým asýrlýk bir tahkimattan sonra dýþarýya da benzer bir program dayatmaya çalýþýyor. Elbette ki Irak'taki entegrist projenin baþarýsýnýn tek nedeni bu projenin tarihsel planda yükselmekte olan bir eðilimle uyumlu olmasý deðildi. Ýçerideki ve dýþarýdaki birçok sosyal, siyasal, kültürel, ideolojik vb. etken bu sonuç üzerinde etkide bulundu. Ancak bu etkenlerin bir kýsmý daha aþaðý düzeylerde çeþitli biçimlerde sözü edilen eðilimle iliþkilendikleri için Irak'taki projenin baþarýsýnda tarihsel eðilimle uyumlu olmanýn rolünü yadsýmak, imkânsýz hale gelir. Peki, bugünkü durum nedir? Bugün tam tersi bir durumla karþý karþýyayýz. Dün entegre olan Irak bu kez çözülmektedir. Ýlginç olan þudur ki, Irak'taki dünkü entegrasyon projesi, nasýl o gün küresel planda yükselmekte olan entegrizm eðilimiyle uyum halinde idiyse; bugünkü çözülme eylemi de, yine küresel ölçekte hissedilen ulus-altý düzeydeki ayrýþma eðilimiyle uyum halindedir. Kanýmca, bu paralellikler bir tesadüf deðildir ve bir kez daha küresel ölçekli tarihselsosyolojik eðilimlerin içerdeki politik geliþmeler üzerindeki iliþkisini göstermektedir. Fakat Irak'la ilgili analizlerde meselenin bu boyutu yok pek görülmemektedir. Analizcilerin çoðunluðu, Irak'taki bölünmeleri, açýk veya örtük biçimde, Irak'taki merkezin ABD'nin saldýrýsý sonucunda yýkýlmýþ olmasýna baðlamaktadýr. Ne var ki bu izahat, gerçeðin tamamýný vermekten uzaktýr. Evet, Irak'ýn çözülüþünde, bir dýþ saldýrýyla merkezi yapýnýn çökertilmiþ olmasýnýn etkisi göz ardý edilemez; fakat her þeyi bu dýþ saldýrýyla açýklamak mümkün deðildir. Böyle olduðunu anlamak için þu soruyu sormak yeterlidir: Arap aydýnlarýnýn önemli bir bölümünün, yükselen þehirli modernist orta tabakalarýn, bir kýsým Arap burjuvasýnýn ve bazý Arap bürokratlarýnýn, Arap
âlemini birleþtirme ateþiyle tutuþtuðu 1960'larda veya 70'lerde, bir dýþ güç Baðdat'a aðýr bir askeri yenilgi yaþatsaydý, toplumdaki mezhepsel ve tarikatsal bölünmeler, siyasetin taþýyýcýsý konumundaki orta sýnýf elitleri üzerinde bugünkü kadar etkili olabilir miydi? Bu soruya olumlu cevap vermek çok zordur. O dönemin rüya lideri, bütün Araplarý tek bir devlet içinde birleþtirmeyi slogan edinmiþ olan Cemal Abdül Nasýr'dý. Tek tek ülkelerdeki bütün siyasal süreçler bu (modern) eðilimden etkilenirdi. Entegrist eðilimlerin böylesine güçlü olduðu bir entelektüel atmosferde, halký mezheplere ve tarikatlara bölerek kendine iktidar zemini yaratmaya çalýþan Tikritli veya Necefli lokal bir lider, söz konusu elitler üzerinde bugün olacaðý kadar etkili olamazdý. Nitekim Irak'taki merkezi yapý, 1950'lerin ortalarýndan 1980'lere kadar, dýþ müdahaleler ve askeri darbeler sonucu birkaç defa çöktü veya sarsýntýya uðradý. Ama bu sarsýntýlarýn hiçbirinin ardýndan geleneksel kimliklere dayalý siyaset ilkesi ve çözülme Irak'ta baskýn hale gel(e)medi. Her seferinde entegrist bir program durumu kontrol etmeyi baþardý. BAAS, bu programýn son ve cisimleþmiþ haliydi ve örgütün kilit noktalarýnda Tikritlileri istihdam etmekle birlikte program ve strateji itibarýyla bölgeci (Tikritçi) deðil, entegrist bir çizgi izliyordu. Irak'taki mevcut çözülüþü esasta dýþ müdahaleyle açýklama eðilimindeki baskýn görüþ, bu tarihsel tecrübeyle uyuþmamaktadýr. Irak merkezindeki son çöküþün öncekilerden iki önemli farký vardýr. Yabancý iþgal ve çöküþün, küresel ölçekte hissedilen ulus-altý düzeydeki ayrýþma eðilimiyle çakýþmýþ olmasý. Dolayýsýyla tutarlý bir analiz, bugün yaþanan olaylarý bu etkenlerden sadece biriyle deðil ikisiyle de iliþkilendirmek durumundadýr. Öte yandan Irak'taki son iþgalin fazla uzun sürmediðini de biliyoruz. ABD ile müttefikleri iyikötü iþleyen merkezi bir devlet aygýtý kurduktan sonra askerlerini Irak'tan çektiler. Böylece, bir bakýma merkezdeki eski çöküþlerden sonra þahit olduklarýmýza benzer bir durum oluþmuþ, entegrist bir program kontrolü ele almýþ oldu. Ama ne hikmetse, entegrist program bu kez iþlemedi. ABD ve Ýran gibi devletlerin Irak'ýn bütünlüðünü korumak için verdiði ciddi dýþ desteklere raðmen entegrizm deðil çözülme öne çýktý. Nitekim çözülme hâlâ devam ediyor. Bütün bunlar, Irak'taki ufalanmayý sadece eski merkezin çökmüþ olmasýna baðlamanýn doðru bir deðerlendirme olmadýðýný ortaya koyuyor. Ýkinci farklýðý, yani merkezdeki çöküþün, global ölçekte yaþanan ulus altý düzeydeki çözülme eðilimiyle çakýþmýþ olmasý faktörünü de hesaba katan bir deðerlendirme, gerçeðe daha yakýn olacaktýr. Ýngilizler tarafýndan iþgal edilmesinden günümüze kadar yüz yýllýk Irak tarihi, küresel ölçekte hissedilen tarihi-sosyolojik eðilimlerin içerideki toplumsal ve siyasal geliþmeler üzerinde ne tür etkiler yaratabileceðini çarpýcý biçimde anlatýyor. Elbette Ortadoðu'daki tek örnek Irak deðildir. Geçmiþteki
yükselen entegrizm eðiliminin içerideki geliþmeleri nasýl etkilediðinin bir diðer örneði Ýran'dýr. Ýran tarihiyle ilgilenmiþ olanlar, Rýza Þah'ýn 1920'lerde baþlayan yükseliþinin sözü edilen entegrizm eðilimiyle iliþkisini kurmakta zorlanmazlar. Yazýyý fazla uzatmamak için þu kadarýný belirtmek isterim ki, Rýza Þah, kendisine iktidar yolunu açacak olan Kazak Garnizonunun baþýna geçtiðinde, Ýran'da onun emrindeki kadar askere hükmeden baþka aktörler de vardý. Ama bunlarýn birçoðundan farklý olarak Þah, bütün Ýran'ý entegre etmeyi amaçlayan bir programla sahnedeydi. Nitekim yaklaþýk 10-15 yýllýk bir süre içinde, deðiþik yönlerde iþleyen bu güçleri büyük oranda entegre etmeyi baþardý. Ýran'ýn 2500 yýllýk bir devlet olduðu söylemi, akýlda genellikle bu devletin her zaman merkezi ve entegre bir yapý olduðu yolunda bir imaj yaratýr. Ama bu, gerçek hayatta karþýlýðý olmayan bir imajdýr. Gerçek manada entegre olmuþ merkezi bir Ýran devleti, ilk kez Rýza Þah'a nasip olmuþtur. Rýza Þah'ýn bu tecrübesi de tarihselsosyolojik eðilimlerin, içerideki geliþmeler üzerinde fark edilmesi zor olsa bile inkârý mümkün olmayan etkiler yarattýðýný gösterir. Ortadoðu'da tarihini bilmediðim devletlerin sayýsý, tarihini iyi-kötü bildikleriminkinden daha fazladýr. Fakat bütün uluslaþma süreçlerinin, büyük oranda asimilasyonla el ele giden entegrasyon süreçlerinden oluþtuðu gerçeðinden yola çýkarak Ortadoðu'daki bütün devletlerin arakasýnda dünkü yükselen entegrizm eðilimiyle uyumlu bir projenin olduðunu tahmin edebilirim. Dünün entegrizm ilkesi, bugün, yerini ulus-altý düzeyde çözülme ilkesine býrakmaktadýr. Dün küresel ölçekli entegrizm ilkesi içerideki entegrist projeleri nasýl güçlendirdiyse, bugünün küresel ölçekli çözülme ilkesi de tek tek ülkelerdeki çözülme süreçlerini güçlendirici etkiler icra etmektedir ve edecektir. Dolayýsýyla Ortadoðu'daki çözülme sürecini anlayabilmenin ön koþulu, yazýnýn birinci bölümünde belirttiðim gibi, komplocu mantýðý terk etmek ise kritik koþullarýndan biri de, bu sürecin küresel planda aktif olan tarihsel-sosyolojik çözülme eðilimiyle olan iliþkisini kurabilmektir. Mevcut durumu analiz ederken kendimizi sadece radarlarýmýza daha rahat takýlan güncel politika düzlemindeki hareketler ve gizli komplolarla sýnýrlayamayýz. Bu hareketler ve komplolar bir boþlukta deðil, belli bir toplumsal ve tarihsel zemin üzerinde iþledikleri için, bu zemini hesaba katmadan yapýlacak her analiz eksik kalacaktýr. Günümüzde bu zeminin ana taþýyýcýlarýndan biri ulus-üstü düzeylerde entegrasyon ise diðeri ulus-altý düzeylerde ayrýþma eðilimidir. Dolayýsýyla Ortadoðu'daki ufalanma süreçlerine bir de bu noktadan bakmak gerekmektedir. Gelecek yazýda, cemaatleþme eðilimini bu kez de sosyalleþme ilkesi çerçevesinde ele almaya çalýþacaðým.
cemil_gundogan@yahoo.se
20 Aðustos 2014 Çarþamba
2 bin Yezidi Midyat'taki çadýrkente yerleþtirildi I
rak'ta terör örgütü IÞÝD'in saldýrýlarý sonucu topraklarýný terk ederek Türkiye sýðýnan Yezidilerin 2 bini, Midyat'taki çadýrkente
yerleþtirildi. Baþbakanlýk Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) koordinesinde Midyat Akçakaya Mahallesi Geçici Konaklama
Tesisi'ndeki çadýrkente minibüslerle getirilen Yezidiler, saðlýk taramasýndan geçirilerek, kendilerine tahsis edilen çadýrlara yerleþtiriliyor. Midyat'taki çadýrkente gelen Yezidilerin sayýsý 2 bine ulaþtý. Çadýrkent komisyon baþkaný Mehmet Ýsa Kurnaz, Diyarbakýr’dan minibüslerle gelen 170 Yezidinin kampta kalmak istemedikleri için geri gönderildiðini söyledi. Daha önce Güven Mahallesi'ndeki misafirhaneye yerleþtirilen 21 Yezidinin de Midyat’taki çadýrkente alýndýðýný kaydeden Kurnaz, Þýrnak’ýn Cizre ve Silopi ilçelerinden 200 Yezidinin daha geleceðini sözlerine ekledi. » (AA)
Heykel gerginliði: 1 Ölü, 2 Yaralý D
iyarbakýr'ýn Lice ilçesinde geçen yýl yaptýrýlan PKK mezarlýðýna dikilen Mahsum Korkmaz heykelinin kaldýrýlmasý sýrasýnda önce gerginlik sonrasý çatýþma çýktý. Diyarbakýr'ýn Lice ilçesi Yolçatý(Sisê) köyünde geçen yýl yaptýrýlan PKK mezarlýðýna dikilen Mahsum Korkmaz heykelinin kaldýrýlmasý sýrasýnda önce gerginlik sonrasý çatýþma çýktý. Heykelin kaldýrýldýðý sýrada mezarlýkta bulunan vatandaþlarla ile askerler arasýnda gerginlik yaþandý. Ayný anlarda mezarlýk çevresinde güvenlik güçleri ile PKK'lýlar arasýnda silahlý çatýþmalar yaþandý. Heykelin olduðu bölgeye alýnmayan basýn mensuplarý, silah çatýþmalar arasýnda kaldý. Yaþanan gerginlikte bir vatandaþ hayatýný kaybetti 2 vatandaþ ise yaralandý. Diyarbakýr'ýn Lice
ilçesine geçen yýl çatýþmalarda ölen PKK'lýlar için mezarlýk kurulmuþtu. Mezarlýða PKK'nýn 15 Aðustos 1984 tarihindeki Hakkari'nin Þemdinli ve Siirt'in Eruh ilçelerine ilk saldýrýlarýný gerçekleþtirmesinin yýldönümünde, bu baskýnlarý gerçekleþtirenler arasýnda bulunan PKK'lý Mahsum Korkmaz'ýn heykeli geçtiðimiz hafta, eylemlerin yýldönümünde dikilmiþti. Heykel bugün düzenlenen dev operasyonla kaldýrýldý. Diyarbakýr Valiliði'nin suç duyusunda bulunmasý, Lice Cumhuriyet Savcýlýðý'nýn soruþturma baþlatmasý üzerine Lice Sulh Ceza Mahkemesi dün heykel için 'el koyma' kararý verdi. Karar üzerine güvenlik güçleri bu Sabah harekete geçti. Batman ve Mardin'den zýrhlý birliklerin destek verdiði operasyona yaklaþýk 2 bin 500 asker katýldý. Mezarlýðýn Sîsê
bölgesinde olmasý ve burada PKK kampýnýn olduðunun bilinmesi nedeniyle güvenlik güçleri zýrhlý araçlarla bölgeye girdi. Askere çok sayýda helikopter de havadan destek saðladý. Mezarlýða giden yolu kapatan jandarma basýn mensuplarýna bile zýrhlý araçlarýnýn kapýsýný açýp yardým için sorulan cevaplara yanýt vermedi. Güvenlik oldukça sýký tutuldu. Sabah 05.30'da bölgeye giren jandarma heykeli kaldýrmak istedi kalabalýk bir grubun engel olmak istemesi üzerine olaylar çýktý. Olaylarda bir vatandaþ hayatýný kaybetti, 2 kiþi de yaralandý. Bu arada heykelin kaldýrýldýðý sýrada mezarlýk bölgesinde ormanlýk alanda güvenlik önlemi alan jandarma timleri ile PKK'lýlar arasýnda þiddetli çatýþmalar yaþandý. Güvenlik güçleri çatýþmaya zýrhýl araçlardan cevap verdi. Çatýþmalar ortasýnda kalan basýn mensuplarý ise zor anlar yaþadý. Bazý gazeteciler yere yatarak çatýþmanýn bitmesini bekledi. Heykeli kaldýrdýktan sonra operasyonu bitiren askerlerin bir kýsmý Lice'ye döndü. Yaklaþýk 50 araçlýk zýrhlý araç konvoyu Lice þehre merkezine girdiði sýrada bir grubun saldýrýsýna uðradý. Bazý gençlerin araçlara taþ atmasýna vatandaþlar engel olmaya çalýþtý. Heykelin olduðu bölgeden dönen bazý zýrhlý araçlarýn lastiklerinin tahrip olduðu görüldü. » CÝHAN
8
BASINDAN Nasýl bir hükümet deðil, nasýl bir AK Parti...
Y
eni cumhurbaþkanýný seçtik, þimdi sýra yeni hükümette... Baþbakanýn kim olacaðýna, hükümette kimlerin yer alacaðýna dair haberler gazeteleri süslüyor. Her gazetenin muhtemel bakanlar listesi kaynaða göre farklýlýklar gösterse bile hepsinde deðiþmeyen isimler de var. On gün sonra, 12. Cumhurbaþkaný yemin edip görevine baþladýðýnda, merakýmýz bütünüyle giderilmiþ olacak. Esas üzerinde durulmasý gereken konu farklý aslýnda: AK Parti’nin bütünüyle deðiþeceði gerçeði... 12. Cumhurbaþkaný olarak Tayyip Erdoðan’ýn seçilmesiyle birlikte, AK Parti, adeta yepyeni bir parti halini alýyor... Deðiþim bir sonraki genel seçimde “üç dönem ilkesi” ile tamamlanacak. AK Parti’de mevcut konumlarýn birbiri ardýna üç dönemden daha fazla iþgal edilemeyeceðine dair “ilke” ilk kez önümüzdeki genel seçimde uygulanacak ve 70’ten fazla milletvekili yeniden aday olamayýp Meclis dýþýnda kalacak. Sýradan isimler deðil bunlar; çok uzun yýllardan beri siyasi hayatýn içinden isimler, parti kurucularý, hükümetin vazgeçilmez sayýlan üyeleri de aralarýnda bulunuyor... Ýlkenin etkisini anlayasýnýz diye kaydediyorum: Tayyip Erdoðan cumhurbaþkaný seçilmeseydi ilke gereði o da Meclis dýþýnda kalacaktý. Þu sýrada en fazla merak edilen, dokuz ay sonra sandýk baþýna gidildiðinde AK Parti listelerinde isimlerini görmeyeceðimiz uzun süreli bakanlarýn yeni hükümette yerlerini koruyup korumayacaklarý... Bülent Arýnç? Beþir Atalay? Ali Babacan? Diðerleri?.. Cumhurbaþkaný seçilen Erdoðan ile görevi tevdi edeceði yeni baþbakan herhalde en fazla bu soru üzerinde kafa yormakta. Hükümette eski yüzlerden tek bir isim bulunmazsa, bu, kimse için sürpriz olmamalý. Sürpriz olmamalý, çünkü ilk kez halk tarafýndan seçilmiþ bir cumhurbaþkanýyla yola çýkýlmýþ ve “Kendi teamüllerimizi oluþturacaðýz” anlayýþý oturtulma gayreti içerisine girilmiþken, bakanlar kurulu koltuklarý da büyük çapta yeni
yüzlere tahsis edilebilir. Bir sebep daha var: Yeni dönem, yalnýz teamülleþmesi ve ardýndan sistem deðiþikliði zamaný geldiðinde geçiþi kolaylaþtýrmasý arzulanan yeni uygulamalara kapý aralamayacak, þimdiye kadar izlenen çizgiden olaðanüstü farklý olmasýný beklediðim yeni politikalarý da gündeme taþýyacaktýr. Neden böyle bir beklenti içerisinde olduðumu biraz açayým. Dýþarýdan bakýldýðýnda görünen ne: Cumhurbaþkaný Abdullah Gül’ün AK Parti tarafýndan Meclis’ten geçirilmiþ yasalarýn büyük çoðunluðunu -neredeyse hepsinionayladýðý... Hiçbir yasayý iptali için Anayasa Mahkemesi’ne sevk etmediði... “Noter gibi” eleþtirilerine maruz kalmadý mý bu yüzden? Kendisi zaman zaman anlatmaya çalýþsa bile pek dikkate alýnmayan gerçek ise görünenden farklý: Özellikle toplumsal, siyasal ve ekonomik dengeleri bozacaðýna þahsen inandýðý noktalarda devreye girdi Cumhurbaþkaný Gül ve kimini teklif haline getirilmesini engelleyerek kimini ise yasalaþma süreci içerisinde deðiþmesini saðlayarak müdahalelerde bulundu. Yeni dönemde geçmiþte müdahalelere maruz kalmýþ konularýn yeniden gündeme gelmesini bekleyebiliriz. Cumhurbaþkaný Gül’ün izin vermeyeceði düþünülerek giriþimde bulunulmamýþ ekonomiyi, siyaseti ve sosyal hayatý etkileyecek baþka konular varsa, onlarýn da... “Baþbakan kim olacak, hükümette kimler yer alacak?” sorularýna cevap arayan haberler ve onlara dayanan yorumlar elbette merak gýdýklayýcý, ama hem o sorulara doðru cevaplar bulabilmenin hem de önümüzdeki dönemi daha saðlýklý deðerlendirmenin yolu temel tercihleri keþfetmekten geçiyor. Fehmi KORU-Habertürk
9
20 Aðustos 2014 Çarþamba
Kitap Köþesi Görmenin Diyalektiði Görmenin Diyalektiði, farklý amaçlarla yapýlacak okumalara cevap verebilecek bir kitap: Öncelikle Walter Benjamin ve onun tamamlanmamýþ Pasajlar Çalýþmasý üzerine kapsamlý bir düþünsel biyografi. Susan Buck-Morss, Benjamin'in bitmemiþ projesini tamamlayýp kitap haline getirmek istercesine onun gözüne yerleþiyor, Pasajlar dosyalarýna düþtüðü bütün o not ve fragmanlarla Benjamin bize tam olarak ne demek istiyordu, bunu araþtýrýyor. Ýkinci bir okuma ise, 19. ve 20. yüzyýl boyunca, kapitalistleþmenin getirdiði temel nitelikteki kültürel dönüþümleri ve bunlarýn nasýl olup da bugün yaþadýðýmýz dünyayý ortaya çýkardýðýný anlayabilmek için Benjamin'in kavramlarýný takip etmek olacaktýr. Böyle bir düþünsel ve sosyal tarihi kesen ve besleyen çok sayýda eksen var kitapta: Ýlerleme fikri, kapitalizmin ve modernizmin çekirdek baþkentleri, ilk dünya fuarlarý, mimarlýk, fosil, fetiþ, istek imgeleri, yýkýntýlar, kolektif rüyalar, metalaþma, Avrupa faþizmi, mitik tarih ve doða algýlamasý. Ve nihayet görme üstüne bir kitap: Nasýl "görebiliriz"? Benjamin'in görüsünü çaðdaþlarýndan ayýran neydi? Onun "görme biçimini", o denli etkilendiði diðer Marksistlerden, ilahiyatçýlardan, Hýristiyan
» Sayfa 8’de
Derleyen: M. Sait Çakar
Betondaki Çatlaklar Filmin Adý: Betondaki Çatlaklar Filmin Türü: Dram Filmin Süresi: 1s 45dk Filmin Özeti:
Eser Adý Yazar Adý Çeviren Orijinal Adý Sayfa Sayýsý Yayýnevi
: Görmenin Diyalektiði : Susan Buck-Morss : Ferit Burak Aydar : The Dialectic of Seeing : 528 : Metis Yayýnlarý
ve Yahudi "kurtuluþçular"dan farklý kýlan neydi? Benjamin'in, ve ardýndan Buck-Morss'un onu takip ederek bu kitapla çok iyi bir örneðini verdiði yönteminin (geçmiþe ve geçmiþin zamanla atýk haline gelmiþ nesne ve imgelerine bugün için taþýdýklarý devrimci imkânlar açýsýndan bakmanýn) Türkçe okuyup yazanlar için de esinleyici olacaðýný düþünüyoruz.
Aþýrý tuz tüketimi ölüme götürüyor H
er yýl 1,65 milyon kiþinin aþýrý tuz tüketimine baðlý nedenlerden öldüðü ortaya çýktý. Amerikalý ve Ýngiliz bilim adamlarýnýn araþtýrmasý, aþýrý tuz tüketiminin tansiyonu yükselttiði, kalpdamar hastalýklarýndan erken ölüm riskini artýrdýðý ve her yýl bu nedenle 1,65 milyon
Sorumlu Yazý Ýþleri Müdürü & Ýnternet Editörü
M.M. Sait SaitÇakar Çakar
Vizyona Giren Filmler
kiþinin ölümüne yol açtýðýný gösterdi. Bilim adamlarý, 66 ülkede yetiþkinlerin beslenme alýþkanlýklarýnýn ve kalp hastalýklarý riskinin incelendiði araþtýrmalarýn sonuçlarýný deðerlendirdi. Bu ülkelerde günde ortalama 3,95 gram tuz tüketildiði sonucuna varan bilim adamlarý, Sahraaltý Afrikasý'nda tüketim günde 2,18 gram iken Orta Asya'da 5,51 grama kadar çýktýðýný gördü. Araþtýrmada, aþýrý tuz tüketimine baðlý nedenlerden erkeklerin yüzde 61,9'unun, kadýnlarýn ise yüzde 38,1'inin yaþamýný yitirdiði belirtildi. Ölümlerden yüzde 9,5'inin kalp-damar hastalýklarýndan, yüzde 84,3'ünün düþük ya da orta gelirli ülkelerde olduðu vurgulandý. Bilim adamlarý, ölümlerden yüzde 40,4'ünün 70 yaþýn altýndakilerde yani erken olduðuna dikkati çekti. Tuz tüketiminin azaltýlmasýnýn kalp-damar hastalýklarý riskini düþürdüðü belirlenemese de bilim adamlarý, aþýrý tuzun hastalýk riskini artýrdýðýnýn ortaya çýktýðýna, bilgilendirme programlarý ve alýnacak önlemlerin önemine iþaret etti. Dünya Saðlýk Örgütü, günde en fazla 2 gram tuz tüketilmesi önerisinde bulunuyor. Araþtýrmanýn sonuçlarý "New England Journal of Medicine" dergisinde yayýmlandý. » (AA)
Yönetmen Umut Dað, Kuma'dan sonra ikinci uzun metrajlý filmiyle karþýmýza çýkýyor. Ertan, 10 yýl hapis yattýktan sonra cezasýný çekerek özgürlüðüne kavuþur. Hayata yeniden baþlamakta kararlýdýr. Ancak çevresindeki kimseyi bu isteðinin içtenliðine inandýramaz. Ertan, artýk hiçbir þekilde suça karýþmak istememektedir. Aklýnda pek çok plan vardýr. Bir yandan da hapisteyken görmediði oðlu Mikail'le ilgili duyduklarý onu korkutur. Oðlunun en büyük hayali müzisyen olmaktýr ve bunun için ne gerekiyorsa yapacaktýr. Yeterli parayý bulabilmek içinse uyuþturucu satmayý dahi göze alýr. Ertan,
oðlu Mikail'in kendisi gibi bir kaderi olmamasý için elinden geleni ardýna koymayacaktýr. Kim olduðunu gizleyerek ona yaklaþmaya çalýþýr. Acaba Ertan, oðlunu bu bataktan kurtarabilecek midir?
Çakma Polisler Filmin Adý: Çakma Polisler Filmin Türü: Komedi Filmin Süresi: 1s 44dk Filmin Özeti: Ryan ve Justin oyuncu olmaya çalýþan ancak her seferinde çuvallayan iki kafadardýr. Son baþarýsýzlýklarýnýn ardýndan soluðu arkadaþlarýnýn düzenlediði kostüm partisinde alan ikili polis kostümleriyle mekana giriþ yaparlar. Ýçeriye girdiklerinde bunun maskeli balo olduðunu fark edip partiyi terk ederler. Üzerlerindeki polis kýyafetlerini gören sokaktaki insanlar iki arkadaþý gerçek birer polis zanneder ve ikili yaþanan bazý olaylarýn ardýndan bir nevi birer kahraman haline gelir. Ryan ve Justin üzerlerindeki üniformalarýn ne denli etkileyici göründüðünü kýsa bir süre içinde fark eder ve bu oyunu bir süre daha devam ettirmeye karar verirler. Ancak
bir noktadan sonra artýk üniformalarýný sokakta yürüyen insanlara deðil, gerçek suçlulara karþý kullanmak zorunda kalýrlar. Çakma Polisler'in yönetmen koltuðunda Luke Greenfield bulunurken baþrollerde Nina Dobrev, Angela Kerecz ve Jake Johnson bulunuyor.
20 Aðustos 2014 Çarþamba
10
Akyol’dan çiftçilerin eylemine destek Nusaybin ve Kýzýltepe ilçesinden geçen uluslararasý Ýpek Yolunda yol kapatma eylemine Mardin Büyükþehir Belediyesi adýna Februniye Akyol’da destek verdi...
M
ardin’in Nusaybin ve Kýzýltepe ilçesinden geçen uluslar arasý Ýpek Yolunda yol kapatma eylemi yapýldý. Günlerdir elektriksiz kaldýklarý için yol kapatma eylemi yapan yüzlerce köylü ve çiftçinin eyleminde çok
sayýda traktör de yer aldý. Yurttaþlarýn sabah saat 09.30’dan itibaren yaptýðý yol kapatma eyleminde, uluslar arasý yolda kilometrelerce araç kuyruðu oluþtu. Mardin, Kýzýltepe ve Nusaybin üç yol mevkii’nde yapýlan yol kapatma eyleminde yurttaþlar
Dora, çöp sorunu meclise taþýdý
B
DP Mardin Milletvekili Erol Dora, Midyat Açýk Cezaevi bitiþiðinde bulunan çöp alanýný TBMM’ne taþýdý. Dora, insan saðlýðýný olumsuz yönde etkileyen çöp alanýna çözüm bulunmasýný istedi. Mecliste gündem dýþý söz alan Mardin Milletvekili Dora “ Cezaevinin yanýna ''Çöp biriktirme alaný'' yapýldý. Belediye tarafýndan yaptýrýlan bu alanda depolanan çöplerin kokusu, etrafta yaþayan vatandaþlar ile cezaevindeki mahkumlar ve görevlileri rahatsýz ediyor.”dedi. Meclis kürsüsünden
açýklamada bulunan Dora, ''Cezaevindeki tutuklu ve hükümlülerin saðlýk koþullarý daha da aðýrlaþmýþtýr. Kimi zaman alev alan çöp yýðýnlarýnýn çýkardýðý kötü kokulu dumanýn cezaevine girmesi, yaz aylarýnýn bunaltýcý havalarýyla birleþince, büyük rahatsýz etmektedir. Tutuklu ve hükümlüler ciddi solunum sorunlarý yaþamaktadýr. Geceleri kokudan uyunamamakta ve ziyaretçiler de ayný biçimde kokudan etkilenmektedir.”ifadelerini kullandý. Midyat Açýk Cezaevinde bulunan yaklaþýk 250 tutuklu ve hükümlünün yaný sýra, çevredeki devlet hastanesinde yatan hastalar ile kentin çeþitli mahallelerinde yaþayan vatandaþlarýn da risk altýnda olduðunu vurgulayan Dora, istiflenen çöp yýðýnlarýnda yangýn çýktýðýnda bu yangýna müdahale edilmediðini ve yanmanýn günlerce devam ettiðini sözlerine ekledi.
ilk önce, yanlarýnda getirdikleri traktörleri yolda barikatlar yapýldýktan sonra yolda oturma eylemi yaptý. Trafiðin adeta felç olduðu yolda eylemlerini sürdüren yurttaþlarýn bulunduðu yere, çok sayýda asker ve polis takviyesi yapýldý. Yol kapatma eyleminin yapýldýðý yere ulaþan asker ve polisler arasýnda kýsa süreli gerginlikler yaþandý. Eylemlerinde kararlý olan yurttaþlar, elektrik kesintilerinin sonlanýncaya kadar eylemlerini sürdüreceklerini belirtti. Eylemin yapýldýðý yere gelen Mardin Büyükþehir Belediyesi adýn Februniye Akyol buradaki yurttaþlarla görüþme gerçekleþtirdi. Akyol, eylem yapan yurttaþlarýný taleplerini iletmek üzere
Artuklu Kaymakamý Soner Karataþoðlu görüþtü. Kaymakam Karataþoðlu, TEDAÞ yetkilileriyle yaptýðý telefon görüþmesinde, elektriklerin kýsa bir süre sonra verileceðini teminatýný aldýktan sonra eylemin yapýldýðý alana geçildi. Kaymakam Karataþoðlu ile Akyol eylem yapan yurttaþlarla tekrar görüþtü. Karataþoðlu burada yaptýðý konuþmada elektriklerin 2 saat içerisinde geleceðini ve eylemin artýk sonlandýrýlmasýný ifade ederek, elektriklerin gelmemesi durumunda eylemlere tekrar devam edilebileceðini söyledi. Karataþoðlu’nun açýklamasýndan sonra, burada eylem yapan yurttaþlar ise kendi aralarýnda istiþarelere baþladý.
‘Elektrik verilmezse Türkiye bile etkilenir’ Yurttaþlara konuþma yapan Akyol ise, insanlarýn günlerdir elektrik kesintilerinden dolayý susuz kaldýklarýný ve maðdur durumda kaldýðýný kaydederek, bir an önce bu duruma son verilmesini istedi. Akyol, DEDAÞ yetkililerinin yurttaþlarý umursamadýðýný da sözlerine ekleyerek, “Mahsullerin durumu da etkileyecek bir durum söz konusu. Eðer mahsuller zarar görürse Mardin baþta olmak üzere Türkiye’nin de ekonomisi bu durumdan etkilenmiþ olur. Bu yüzden buna bir an önce bir çare bulunmasý gerekiyor” dedi. » M. Sait Çakar
» Tayfur Demir/Midyat
GÜNÜN OKURU
Kýzýltepe'de yardým çaðrýsý
K
Hýdýr Sabuktekin - Esnaf Mardin park sorununun çözülmesini istiyorum. Birinci cadde de vatandaþlar kaldýrýmda araçlar olduðu için yürüyemiyor. Cadde de yürümek zorunda kalýyor. Buda bazen kazalara neden oluyor. Gazete Çalýþanlarýnýza baþarýlar dilerim.
ýzýltepe Belediyesi, Þengal ve Rojava halkýna yönelik insanlýk düþmaný dýþ güçler tarafýndan desteklenen Irak-Þam Ýslam Devleti (IÞÝD) çeteleri tarafýndan yapýlan saldýrýlara iliþkin basýn açýklamasý yaptý. Grup adýna açýklama yapan Kýzýltepe Belediye Baþkaný Ýsmail Asi, "Kürt halkýnýn bütün kazanýmlarýný yok etmeye çalýþan faþist devlet anlayýþlarý IÞÝD gibi çeteler yoluyla Kürt halkýna yönelik katliamlar gerçekleþtirmektedir. Ama bizler bu anlamda Yezidî
ve Rojava halkýnýn yalnýz olmadýðýný belediye olarak maddi ve manevi her zaman yardýma hazýr olduðumuzu belirtiyoruz. Ayný þekilde yardým kampanyamýzý daha güçlü ve geniþ bir þekilde devam edeceðimizi belirtiyor ve tüm halkýmýzýn desteðini bekliyoruz”.dedi. » Ýsmail Erkar
Zayi Ýlaný Mardin Valiliðinden almýþ olduðum Özel Güvenlik Kimlik Kartýmý kaybettim. Hükümsüzdür. Mehmet Sait ZENGÝN T.C. No: 65701025578