MAREK RADKE Złoto, srebro oraz... Gold, Silver and...
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej The National Museum in Szczecin – Museum of Contemporary Art
MAREK RADKE ZÅ‚oto, srebro oraz... Gold, Silver and...
MAREK RADKE Złoto, srebro oraz... Gold, Silver and...
Muzeum Narodowe w Szczecinie Muzeum Sztuki Współczesnej 11.01– 8.04.2018
Kolor i kształt to najważniejsze pojęcia języka artystycznego Marka Radke, który w swoich dziełach posługuje się w różnoraki, żywiołowy sposób powierzchnią, przestrzenią i światłem. Rozmaite formy geometryczne, zawsze jednak jasno zdefiniowane, określaj nie tylko format, lecz także kompozycję jego prac, tworzą podziały powierzchni na mniejsze fragmenty lub też rozciągają się na tej powierzchni tak daleko, aż ich kontury zleją się z granicami obrazu lub obiektu. Każda z tych form, ujęta w wyrazisty, świetlisty sposób w jeden odcień kolorystyczny, wisi niczym znak tajemniczego, symbolicznego języka na tle ściany, unosi się swobodnie w przestrzeni lub spoczywa w morzu obiektów różnej wielkości na podłodze jak zaproszenie do zabawy. Gdy światło gaśnie, sytuacja ulega zmianie; wówczas świecą jedynie niektóre, fosforyzujące barwy, a pozostałe znikają w ciemności. Marek Radke stwarza intrygujący, kolorowy świat, przemawiający w równym stopniu do emocji i intelektu, otwierając jednocześnie przestrzenie do stawiania pytań. Co wydarzy się, kiedy barwy i kształty będą miały własne znaczenia? Gdy jeden kolor uzyska szczególną, nadrzędną wartość, będzie mógł wznieść się ponad pozostałe w znaczeniu mitologicznym, materialnym lub nawet – jeżeli chodzi o jego ingrediencje – ekonomicznym? Artysta, mając przed oczyma ten obszar zagadnień, w cyklu Złoto, srebro oraz... śledzi możliwości, siłę promieniowania oraz oddziaływanie tych metali szlachetnych. Punktem wyjścia eksperymentu były złoto
Color and shape are the most important notions in the artistic expression of Marek Radke, who treats surfaces, space and light in various and exuberant ways. Always clearly defined, geometrical forms of all kinds determine not only the shape but also the composition of his works; creating divisions of the surface into smaller fragments, or extending as far as their contours merge into the edges of a painting or an object. Embodied in distinct and luminous shades of monochromatic color, the forms hang on the wall like signs in a mysterious language, floating freely in space or resting in an ocean of various objects in different sizes – as an invitation to play. When the light goes out, the situation changes; phosphorescent colors shine as others disappear in the darkness. Radke creates an intriguingly colorful world that appeals equally to emotion and to intellect; opening space for asking questions. What happens when colors and shapes have their own meaning? What happens when one color has a special, overriding value and rises above the others in a mythological, material or even – concerning the constituents – an economic sense? In the series Gold, Silver and..., Radke tracks the possibilities, the radiance and the impact of these precious metals. The starting point of the study is gold leaf, a gift given the artist that had long been waiting in the studio for its time, and graphite that shines like silver when appropriately polished (as in the artist’s previous works). Both materials are placed side-by-side in rectangular fields. Here, the first questions appear.
05
płatkowe, otrzymane niegdyś w podarunku, długo czekające w pracowni na moment, w którym zostanie wykorzystane oraz grafit, odpowiednio intensywnie wypolerowany ( jak nieraz we wcześniejszych pracach artysty), połyskujący niczym srebro. Materiały wstawione są w sąsiadujace ze sobą czworokątne pola. Już tutaj nasuwają się liczne pytania. Czy srebro budzi w nas inne emocje niż tak samo błyszczący grafit, a dzieło uformowane w złocie i srebrze właśnie z tego powodu jest droższe? Czy dzieło sztuki w kolorach tych metali promienieje bardziej niż dzieło w barwach czerwieni i błękitu, a jeżeli tak – co w nim promienieje: złoto i srebro czy też powiązane z nimi skojarzenia i idee? Innymi słowy: co właściwie stanowi o wartości tych kruszców? Marek Radke w swojej twórczości już dawno znalazł odpowiedzi na tego rodzaju pytania, łącząc złoto i srebro we własną paletę barw i materiałów, tak samo jak czynił to wcześniej z grafitem lub powierzchnią lustra, na której aranżował kolorowe bierki. Tworzył w zestawieniu ze swoim sprawdzonym repertuarem środków nowe, wyjątkowe i pełne napięcia sytuacje, na przykład stare, owalne, złocone ramy, prowokujące do stworzenia kompozycji życia wewnętrznego w odcieniach złota lub serii czerwonych gwiazd, ściśle uszeregowanych na złotym tle.
Does silver arouse in us different emotions than glossy graphite would? Is the work formed in gold and silver precisely because these metals are more expensive? Does an art work in gold and silver colors radiate more than a work in the colors of red and blue, and – if so – what radiates in it: gold and silver, as such? Or, is it associations and ideas connected with colors? In other words: what exactly is the value of gold and silver? Marek Radke a long time ago found answers to such questions in his artistic creations. Combining gold and silver into his own palette of colors and materials – just as he did with graphite and the mirror surface on which he arranged colored pick-up sticks – the artist forms in his proven repertoire new, unique and tense situations. For example: gilded oval frames provoca catively create compositions of inner life in shades of gold. As do a series of red stars, closely aligned on a golden background.
07
W pracach artysty złoto i srebro błyszczą nie tylko obok siebie, lecz w towarzystwie fosforyzującej czerwieni lub przebłyskującego jak czerń grafitu. Czasami, za sprawą barwnego zagruntowania, przybierają indywidualny odcień: pod bezbarwnym laserunkiem olejnym złoto na czerwonym tle sprawia wrażenie ciemniejszego i czerwonawego, a srebro na tle ochry uzyskuj złotawy połysk. Napotykamy odcienie metali w różnych niuansach– złoto jasno promieniejące lub w odcieniach czerwonawych aż do miedzianego; nieomalże białe, błyszczące srebro, połyskujące złotawo aż do odcienia antracytu. Dzieła te często zbudowane są z warstw barw i materii, które zawsze się uwidaczniają, nie tylko jako ledwo zauważalne, pochodzące z głębi przeczucie, lecz także wskutek ściągania naniesionych w międzyczasie szablonów lub sznurków, poprzez wytarcie lub przypadkowe, choć nie całkiem niezamierzone poobijanie. Powierzchnie są w zaplanowany sposób niedoskonałe, ukazują fakturę od pociągnięć pędzla, zacieki farby, ziarnistość podkładu, przewiercenia do warstw dolnych. Jednak właśnie wymienione cechy nadają im niepowtarzalny charakter. Usunięte szablony i sznurki pozostawiają pogrubione grzbiety o ostrych krawędziach, na których załamuje się światło. Fosforyzująca czerwień gruntu uwypukla błyszczące odcienie złota i srebra, połyskuje jednocześnie pod wierzchnią warstwą malarską i obok niej, wyziera z nawierconych otworków. Niekiedy nanie-
In Radke's works, gold and silver glitter not only next to each other but also in the company of phosphorescent red or graphite that flashes with blackness. Sometimes, due to the color of the primer, they adopt individual shades: under a colorless oil glaze, gold on a red background is darker and more reddish, while silver on an ochre background aquires a golden shine. We encounter shades of gold and silver in various nuances – gold lightly glowing in reddish and copper; almost white, silver shines from light, goldish tones to a hue of anthracite. These works often are built up from individual layers of color and material that in the end are always visible; not only at barely perceptible depths, but also as a result of the removal of stencils and strings by attrition, by accident or by battering that is not entirely unintentional. The surfaces of Radke's works are intentionally imperfect. They show the textures of brush strokes, paint smudges, grainy primer and drilling to the bottom layers – features that give the works their unique character. Deleted stencils and strings leave bold, sharp edges that break the light. Phosphorescent red primer highlights shining shades of gold and silver, simultaneously under a top layer of paint and next to it, drifting out of drilled holes or – when painted on the reverse side of the image mounted on the wall by handles that create distance – illuminating the surrounding wall with slender rays. When ultra-
09
siona na odwrocie obrazu, zamocowanego na ścianie przy pomocy utrzymującego odstęp uchwytu – oświetla otaczającą powierzchnię ściany smukłym nimbem promieni. Kiedy pojawia się ultrafiolet, złoto i srebro znikają całkowicie w ciemności, zaczynają świecić barwy fosforyzujące. Marek Radke pracuje z przestrzenią i w niej nie tylko w zakresie malarstwa z nierównymi powierzchniami. Jego twórczość obejmuje również bryły: kule, otwarte w różne strony prostopadłościany, pręty, stożki, które – barwnie obramowane, częściowo ze sobą połączone i zestawione w całkowicie nowych, fantazyjnych formach – artysta inscenizuje na podłodze, przymocowuje na ścianach lub zawiesza w przestrzeni. Stosuje także podłoża malarskie o plastycznych fakturach z zapadniętymi fragmentami, na których barwna oprawa przyczynia się do powstania zajmującej gry światła i cienia. Zwłaszcza przy zastosowaniu grafitu, złota i srebra można uzyskać w tym przypadku interesujące efekty. W twórczości Marka Radke metale szlachetne nabierają nowych znaczeń i wartości – mogą być postrzegane jako coś więcej niż Złoto, srebro oraz...
violet enters the game, the gold and silver disappear completely in the dark as the phosphorescent colors glow. Marek Radke deals with space not only in the uneven surfaces of painting. His work includes sculptural solids: balls, cubes that open from various sides, bars, and cones. Colorfully framed and partially interconnected, they are assembled in completely new, stylized forms that the artist sets on the floor, attaches to walls or hangs in space. He also applies primers with plastic texture, their concave fragments offering a colorful setting that creates an intriguing interplay of light and shadow. The use of graphite, gold and silver make it possible to obtain even more interesting effects. In Radke's hands, precious metals increase in significance and in value – they might be seen as someting more than Gold, Silver and... Dr. Alexandra Sucrow Paderborn, 2017
dr Alexandra Sucrow Paderborn, 2017
11
Gra, 2008, akryl, drewno, lustro, Centrum Sztuki PATIO, Łódź The Game, 2008, acrylic, wood, mirror, Art Center PATIO, Łódź
13
07/09, 2009, akryl, grafit, drewno, 18 x 16 x 12,5 cm 07/09, 2009, acrylic, graphite, wood, 18 x 16 x 12,5 cm
15
10/11/12, 2012, akryl, grafit, pล รณtno, 110 x 150 cm 10/11/12, 2012, acrylic, graphite, canvas, 110 x 150 cm
17
25/08/09, 2009, akryl, grafit, drewno, 100 x 200 x 4,8 cm 25/08/09, 2009, acrylic, graphite, wood, 100 x 200 x 4,8 cm
19
Lebensweg III / Droga życia III, 2014, akryl, grafit, drewno, 80 x 120 x 4,8 cm Lebensweg III / The Way of Life III, 2014, acrylic, graphite, wood, 80 x 120 x 4,8 cm
21
01/01/15, 2015, złoto płatkowe, akryl, grafit, płótno, 18 x 24 cm 01/01/15, 2015, gold leaf, acrylic, graphite, canvas, 18 x 24 cm
23
12/01/15, 2015, akryl, grafit, pล รณtno, 18 x 24 cm 12/01/15, 2015, acrylic, graphite, canvas, 18 x 24 cm
25
17/09/16, 2016, akryl, drewno, 18,8 x 29,7 cm 17/09/16, 2016, acrylic, wood, 18,8 x 29,7 cm
27
19/11/15, 2005, akryl, pล รณtno, 50 x 70 cm 19/11/15, 2005, acrylic, canvas, 50 x 70 cm
29
06/06/17, 2017, akryl, drewno, 20 x 26,5 cm 06/06/17, 2017, acrylic, wood, 20 x 26,5 cm
31
15/06/17, 2017, akryl, pล รณtno, drewno, 29,5 x 40 cm 15/06/17, 2017, acrylic, canvas, wood, 29,5 x 40 cm
33
Gold, Silber und..., 2017, Kunstverein Oerlinghausen, Oerlinghausen Gold, Silver and..., 2017, Kunstverein Oerlinghausen, Oerlinghausen
35
Marek Radke – ur. w Olsztynie w 1952. W latach 1972–1978 studiował sztukę i pedagogikę na Uniwersytecie Gdańskim i na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 2008 roku otrzymał stypendium The Pollock-Krasner Foundation (Nowy Jork, USA). W 2012 został laureatem Art Prize of the Kunstverein Paderborn oraz Sparkasse Paderborn-Detmold. Mieszka i tworzy w Bad Driburg w Niemczech. Brał udział w licznych wystawach indywidualnych i grupowych, m.in. w: Austrii, Belgii, Czechach, Finlandii, Francji, Holandii, Japonii, Niemczech, Łotwie, Polsce, Południowej Afryce, Słowacji, USA, Wegrzech, Włoszech. Marek Radke – born in Olsztyn in 1952. From 1972–1978, studied art and pedagogy at the Gdańsk University and at Adam Mickiewicz University in Poznań. In 2008, recipient of a grant from The Pollock-Krasner Foundation (New York, US). In 2012, awarded the prize of the Kunstverein Paderborn and the Sparkasse Paderborn-Detmold. Lives and works in Bad Driburg, Germany. Has exhibited his works in solo and group shows in: Austria, Belgium, Czech Republic, Finland, France, Germany, Hungary, Italy, Japan, Latvia, Netherlands, Poland, Slovakia, South Africa and the US. www.art-radke.eu
37
Muzeum Narodowe w Szczecinie The National Museum in Szczecin ul. Staromłyńska 27, 70–561 Szczecin www.muzeum.szczecin.pl Dyrektor / Director: Lech Karwowski Wystawa / Exhibition Złoto, srebro oraz… / Gold, Silver and… 11.01– 8.04.2018 Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej The National Museum in Szczecin – Museum of Contemporary Art ul. Staromłyńska 1, 70–561 Szczecin Kierownik / Manager: Magdalena Lewoc Kurator / Curator: Marlena Chybowska-Butler Publikacja / Publication Złoto, srebro oraz… / Gold, Silver and… Redakcja / Editor: Marlena Chybowska-Butler Tekst / Text Dr Alexandra Sucrow Tłumaczenia / Translations Peter Seraphim (j. niemiecki / German) Marlena Chybowska-Butler (j. angielski / English) Korekta językowa / Proofreading Wiktoria Klera, Bartosz Zasieczny (j. polski / Polish) Rick Butler (j. angielski / English) Projekt graficzny, zdjęcia, skład / Graphic design, photos and layout Marek Radke Druk / Print Zakład Poligraficzny Moś i Łuczak sp. j. © Copyrigth by Marek Radke, Muzeum Narodowe w Szczecinie i Autorzy / Authors, 2018 ISBN 978-83-63365-60-8 Szczecin 2018