SPIS TREŚCI
12 Białe certyfikaty w branży spożywczej Tomasz Słupik 14 Poprawa efektywności produkcji dzięki Lean Manufacturing Sebastian Oleksy
Dostrzec symptomy awarii Rozmowa z Kazimierzem Wiercigrochem, głównym inżynierem Browaru w Żywcu
8
16 Niezawodność środków trwałych Wojciech Mączyński
Fot. Grupa Żywiec
Temat numeru: UTRZYMANIE RUCHU 8 Dostrzec symptomy awarii Rozmowa z Kazimierzem Wiercigrochem
20 Oparte na zerze Marta Stachnik 26 Jak poprawiać niezawodność maszyn, urządzeń i systemów Andrzej Wieczorek
NOWE TECHNOLOGIE 32 Jak wykorzystać nanocząsteczki? Paulina Pająk BROWARNICTWO I PRZEMYSŁ SPIRYTUSOWY 38 Polacy nie gęsi… a swe piwo mają Paweł Błażewicz
Antocyjany na przykładzie aronii... Leszek Jaszczak
54
42 Odczuwamy wolność, wolność tworzenia Rozmowa z Ziemowitem Fałatem
Fot. photogenica.pl Fot. www.sxc.hu
30 Minimalizacja strat produktu poprzez precyzyjną detekcję rozdziału faz Endress+Hauser
46 Każdy może warzyć piwo regionalne Rozmowa z Tomaszem Malcem 50 Intensywne inwestycje Adam Wita
60 Mieszając spożywkę i farmację Rozmowa z Romanem Górnym 64 Pod ochronną powłoką Sabina Galus
82
Fot. BMP’
PRZETWÓRSTWO OWOCOWO-WARZYWNE 54 Antocyjany na przykładzie aronii Leszek Jaszczak
70 W walce z mikotoksynami Anna Szosland-Fałtyn, Joanna Królasik 76 Koncentrat sadowniczych tradycji Adam Wita MLECZARSTWO 78 Szkoleniowa linia dla mniejszych Przemysław Płonka, Adam Wita 82 Jak Ostrowiec z serwatką sobie poradził Przemysław Płonka, Adam Wita 86 Wszechstronne maltodekstryny Izabela Przetaczek-Rożnowska
Jak Ostrowiec z serwatką sobie poradził Przemysław Płonka, Adam Wita
3
od redakcji Wydawca: BMP’ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Morcinka 35, 47-400 Racibórz tel./fax (032) 415-97-74, tel (032) 415-29-21, (032) 415-97-93, e-mail: agro@e-bmp.pl, http://www.agro.e-bmp.pl
Adam Wita redaktor tel.: 32/415 97 74 wew. 21 e-mail: adam.wita@e-bmp.pl
Doktorowie pić go każą J
est to piwo cienkie i smakowite, głowy nie zawracające; doktorowie we wszystkich chorobach, w których zabraniają wszelkich trunków pacjentom, grodziskie piwo pić pozwalają, owszem w pewnych chorobach pić go każą” – tak o piwie grodziskim w „Opisie obyczajów za panowania Augusta III” pisał Jędrzej Kitowicz. Jak głosi legenda, swoje cudowne właściwości trunek ten zawdzięcza wydarzeniu z około 1600 roku. Mnich benedyktyński Bernard, przechodząc wtedy przez Grodzisk Wielkopolski, zastał zrozpaczonych mieszkańców ubolewających nad tym, że zupełnie wyschła studnia, z której czerpano wodę do warzenia „Grodzisza”. Zakonnik po gorącej modlitwie napełnił cudownie wodą studnię, która dziś nazywana jest „Pompą świętego Bernarda”. Uwarzone na tej wodzie piwo okazało się o wiele lepsze w smaku niż poprzednie. rodziskie, jako jeden z dwóch (obok porteru bałtyckiego) klasycznych polskich styli piwnych, wymienia w swoim tekście Paweł Błażewicz (str. 38). Autor wspomina o ludziach, którzy nie pogodzili się z brakiem obecności tego piwa na rynku i podjęli różne próby wskrzeszenia stylu. Dzięki staraniom piwnych pasjonatów grodziskie stało się ponownie dostępne na rynku i rozpoznawalne. warzone w 2010 roku „A`la Grodziskie” było – jak mówi Ziemowit Fałat w opublikowanym w tym numerze wywiadzie (str. 42) – „jaskółką”
G U 4
Agro Przemysł 1/2014
browaru kontraktowego PINTA. Wytworzone na niewielką skalę, sprzedawane po niemałej cenie piwo zrobiło furorę. Czy świadczy to o tęsknocie do tego trunku? Na pewno pokazuje, że cena nie jest barierą na rynku wtedy, gdy klientowi zaproponuje się ciekawy, przygotowany z odpowiednich surowców produkt. trendach na polskim rynku piwa i skłanianiu się konsumentów ku ciekawym piwom wspomina też dyrektor Browaru Okocim (str. 46). Tomasz Malec podkreśla, że nic tak nie cieszy pracujących z nim piwowarów, jak możliwość uwarzenia nowego piwa i wskazuje, że zmiany na rynku są widoczne, a ludzie szukają piw zupełnie innych niż jasne pełne. ieszą wypuszczone już na rynek warki piwa grodziskiego uwarzone przez kilka małych browarów rzemieślniczych. Z zaciekawieniem czyta się również o planach reaktywowania warzelni w Grodzisku Wielkopolskim przez Browar Fortuna. Bardzo optymistyczna, ale realna jest wizja ponownego zadomowienia się „Grodzisza” na polskim rynku i doczekania się chwili, kiedy zagości on na wielu stołach, bo jak pisał Jędrzej Kitowicz: „który nie miał w swoim domu piwa grodziskiego, poczytany był za mizeraka albo za kutwę”.
O C
Rada Programowa: dr inż. Piotr Antkiewicz – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, UR w Krakowie; Maciej Chołdrych – browarnik; dr Anna Fabisz-Kijowska – browarnik; mgr inż. Andrzej Olkowski – prezes zarządu Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich; dr inż. Aleksander Poreda – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, UR w Krakowie; mgr inż. Tadeusz Rzemieniuk – browarnik, mgr inż. Marek Suliga – Wielki Mistrz Bractwa Piwnego; Aleksander Stamm – browarnik; dr hab. inż. Zygmunt Zander – prof. nadzw. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. Prezes zarządu BMP’ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny: Przemysław Płonka Redaktor wydania: Adam Wita Redakcja techniczna: Marek Fichna, Maciej Rowiński Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A.. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Cena 1 egzemplarza – 19,99 zł PKWiU:22.13.10-00.29 ISSN: 1734-7971 Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Druk: FISCHER Poligrafia Fot. na okładce: www.photogenica.pl
www.agro.e-bmp.pl
Fot. BMP”
Fot. BMP’
zdjęcie numeru
SZKOLENIE NA LINII Produkcja naturalnego soku jabłkowego odbywa się na jednej ze szkoleniowych linii w Centrum Doradztwa Rolniczego w Radomiu
www.agro.e-bmp.pl
Agro Przemysł 1/2014
5
migawka
fot: www.ehrmann-usa.com
Firma Ehrmann USA wprowadziła na rynek jogurt typu greckiego Mixim zawierający pięć szczepów żywych kultur bakterii: Lactobacillus bulgaricus, Streptococcus thermophilus, Lactobacillus acidophilus, Bifidus, Lactobacillus casei. Opakowanie ma kształt serca i jest podzielone na trzy komory, w jednej znajduje się czysty jogurt, a w dwóch pozostałych wkłady smakowe. Mixim reprezentujący nowe, ciekawsze podejście do jogurtów typu greckiego trafił na amerykański rynek w Arizonie, Kalifornii i Newadzie. Źródło: www.ehrmann-usa.com
PRZEWODNIK PO MAŁOPOLSKICH WINNICACH Jak mówi stare przysłowie winiarskie „dobre wino rodzi się w winnicy”. Aż 15 z nich znalazło się w wydanym przez Gorczańską Organizację Turystyczną „Przewodniku po małopolskich winnicach”.
fot: Kompania Piwowarska
Świat piwa kryje w sobie różnorodność smaków, barw i aromatów, a także bogatą kulturę serwowania i degustacji.
6
Agro Przemysł 1/2014
Zapowiedziana niedawno propozycja Prezesa Rady Ministrów, dotycząca obowiązkowych alkomatów w każdym samochodzie, wzbudziła sporo dyskusji.
W publikacji dostępnej do pobrania na stronie www.malopolskiszlakwinny.pl opisano następujące
KIM JEST CERVESARIO?
Żeby w pełni docenić walory tego trunku, potrzebna jest pogłębiona wiedza oraz trening zmysłów wzroku, węchu i smaku. Takie przygotowanie ma cervesario – piwny ekspert i degustator. Można go spotkać jedynie w Kompanii Piwowarskiej. W Centrum Wycieczkowym LECH, zlokalizowanym przy poznańskim browarze, piwni znawcy – właśnie owi cervesariowie – prowadzą szkolenia dla wszystkich zainteresowanych tematem chmielowego trunku. – W Kompanii Piwowarskiej uczymy, że piwo to szlachetny, skomplikowany i wyjątkowy trunek. Jednocześnie nie chcemy, żeby spotkania w CW LECH przypominały szkolne lekcje – dlatego przekazujemy piwne ciekawostki, a szkolenia urozmaicone są praktyczną nauką degustacji i serowania. To spotkanie to czysta przyjemność dla uczestników… i dla nas również. Cervesario to wymarzona praca dla każdego miłośnika piwa – mówi Wojtek Brodziak, cervesario w Kompanii Piwowarskiej. Źródło: Kompania Piwowarska
ALKOMAT W TELEFONIE
fot: Kompania Piwowarska
JOGURT PROSTO Z SERCA
winnice znajdujące się na Małopolskim Szlaku Winnym: Winnica Srebrna Góra (Kraków), Winnica Amonit (Cianowice), Winnica Zadora (Szczepanowice), Winnica Krokoszówka Górska (Smardzowice), Winnica Witanowice (Witanowice k. Wadowic), Winnica Szawapier (Stryszawa), Winnica Nad Dworskim Potokiem (Łazy k. Bochni), Winnica Kresy (Rzeplin k. Skały), Winnica Comte (Klucze), Winnica Uroczysko (Janowice k. Zakliczyna), Winnica Zawisza (Wesołów k. Zakliczyna), Winnica Smykań (Pogorzany k. Szczyrzyca), Winnica Nad Dobrą Wodą (Garlica Murowana), Winnica Demeter (Gromnik), Winnica Kuźnia (Gromnik). Źródło: www.malopolskiszlakwinny.pl
Zdaniem przedstawicieli rządu taki przepis pozwoliłby zmniejszyć liczbę wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych kierujących. Wiarygodny alkomat to spory wydatek, ale dopóki nie będzie on obowiązkowy, kierowcy mogą korzystać z bezpłatnych programów sprawdzających poziom alkoholu w organizmie, takich jak aplikacja „Sprawdź promile”. – Alkomat w telefonie nie zastąpi profesjonalnego urządzenia, jakim policja bada trzeźwość kierowców – komentuje Katarzyna Radecka, kierownik ds. programów zrównoważonego rozwoju Kompanii Piwowarskiej. – Jednak jego działanie opiera się na wiarygodnym algorytmie. Podany wynik może być cenną wskazówką dla kierowcy, szczególnie „dzień po”. Eksperci wskazują na fakt, że nawet najlepszy i bardzo drogi alkomat musi być okresowo kalibrowany, a zmienna temperatura w samochodzie może w dużym stopniu wpłynąć na pogorszenie sprawności urządzenia. Dlatego wykorzystanie bezpłatnej aplikacji może być zdecydowanie lepszym rozwiązaniem, szczególnie że telefon komórkowy zwykle mamy przy sobie. Źródło: Kompania Piwowarska
www.agro.e-bmp.pl
migawka
www.agro.e-bmp.pl
Od chmielonej świeżymi szyszkami polskiego chmielu Sybilla pierwszej wersji, nowe piwo różni się tylko użyciem tradycyjnie stosowanych suszonych szyszek. Źródło: Browar Kormoran
LEGITYMACJA PSPD NR 400 PRZYZNANA! Kolejny rok działalności Polskiego Stowarzyszenia Piwowarów Domowych przyniósł ponowny wzrost liczby członków.
Stowarzyszenie na stwojej stronie internetowej poinformowało o przyznaniu „blachy” nr 400 – taka na dzień 2 stycznia 2014 r. była oficjalna liczba piwowarów domowych, ale również sympatyków stowarzyszenia i ruchu piwowarstwa domowego w Polsce. Źródło: www.pspd.org.pl
Serek Śmietankowy Łaciaty Naturalny został wyróżniony w kategorii produktów mlecznych w badaniu konsumenckim „Najlepszy Produkt”, polskiej edycji rankingu „Produkt des Jahres” organizowanego w Niemczech, znajdując się w gronie 144 nowości z 48 kategorii produktów.
Wyróżnienia zostały przyznane nowym produktom, które pojawiły się na rynku polskim w przedziale czasowym od 1 września 2012 r. do 1 września 2013 r. Źródło: www.mlekpol.com.pl
100% FIGA I 100% MALINA Na fali dobrze przyjętej nowej linii premium produktów dżemowych – Łowicz 100% z owoców – marka Łowicz poszerzyła swoją ofertę o dwa nowe warianty smakowe. Pierwszy, dla koneserów i wielbicieli tradycyjnych smaków, to malina, a drugi – dla poszukujących egzotycznych doznań smakowych – to figa. Cechą produktów Łowicz 100% z owoców jest brak kompromisów jakościowych: 100 g owoców na 100 g produktu, zastąpienie cukru zagęszczonym sokiem jabłkowym, intensywny zapach i smak produktów. Warto również zauważyć, że receptura nowego wariantu smakowego – Łowicz 100% z owoców figa – oparta jest o świeżą figę, nie suszoną. Źródło: Agros-Nova fot: Agros-Nova
Jabłkowy wariant Warki Radler otrzymał złoty medal w konkursie Najlepszy Produkt 2014 r. w kategorii „piwa i cydry”. „Najlepszy Produkt 2014” to ogólnopolskie badanie konsumenckie, którego celem jest wyłonienie najlepszych nowych produktów spożywczych, chemicznych i kosmetycznych wprowadzonych na rynek pomiędzy 1.09.2012 a 1.09.2013 r. Organizatorem badania ,,Najlepszy Produkt – Wybór Konsumentów 2014” jest wydawca pisma branżowego „Wiadomości Handlowe”. Projekt prowadzony jest na licencji badania „Produkt des Jahres” realizowanego od 14 lat na rynku niemieckim przez Wydawnictwo LPV Media GmbH. Polską edycję badania realizuje instytut GfK Polonia na podstawie oryginalnej metodologii opracowanej przez instytut INNOFACT. Źródło: Grupa Żywiec
fot: Grupa Żywiec
ZŁOTA WARKA RADLER
Po sukcesie zielonej wersji piwa PLON reprezentującego styl India Pale Ale Browar Kormoran wypuścił na rynek wersję brązową.
Serek Śmietankowy Łaciaty Naturalny – Najlepszy Produkt 2014
fot: www.mlekpol.com.pl
fot: www.maspex.com
Tymbark poszerzył swoją ofertę o Fruktajl – owocową przekąskę, wyjątkową nowość w kategorii koktajli owocowych. To produkt dla tych konsumentów, którzy szukają smacznej, zdrowej przekąski i oczekują od niej więcej niż tylko zaspokojenia głodu. W ciągu dnia, między posiłkami często mamy ochotę na coś lekkiego i zdrowego. Mimo to, czując głód zdarza nam się sięgać po wysokokaloryczne słodycze albo słone przekąski. Jak zapewnia producent, owocowy Fruktajl jest doskonałą alternatywą dla batonów, jogurtów, czy innych przekąsek, które najczęściej podjadamy w ciągu dnia. Produkt dostępny jest w ciekawych wariantach smakowych: ananas & kokos, brzoskwinia & mango, śliwka & jabłko, truskawka & banan. Dodatkowo – zawiera kawałki owoców, a w jednym z wariantów – zboża. Niskokaloryczną, pożywną przekąskę od Tymbarku, bez dodatku cukru i konserwantów możesz mieć przy sobie w każdej chwili i pić ją prosto z butelki – dzięki lekkiemu, wygodnemu opakowaniu w formacie „one-the-go”. Źródło: www.maspex.com
PLON BRĄZOWY
fot: Browar Kormoran
FRUKTAJL OD TYMBARKU
Agro Przemysł 1/2014
7
utrzymanie ruchu
Dostrzec symptomy awarii fot: Grupa Żywiec
KAZIMIERZ WIERCIGROCH główny inżynier w browarze w Żywcu
– Utrzymanie ruchu to ciągła walka ze stratami. Nie można nigdy powiedzieć, że osiągnęło się satysfakcjonujący poziom, bo straty zawsze są – mówi Kazimierz Wiercigroch, główny inżynier Browaru w Żywcu, którego pytamy m.in. o kwestie związane z utrzymaniem ruchu, korzystania z usług outsourcingowych i zwiększanie efektywności energetycznej.
8
Agro Przemysł 1/2014
www.agro.e-bmp.pl
utrzymanie ruchu • Zmierzacie w kierunku coraz większej optymalizacji kosztów i korzystania z usług outsourcingowych. Jakie daje to korzyści? Z mojego punktu widzenia optymalizacja polega w dużej mierze na zwiększaniu efektywności poprzez minimalizację strat. Dzięki temu zyskujemy na konkurencyjności cenowej i jakościowej. Niejednokrotnie finansowo lepiej jest korzystać z usług outsourcingowych, przede wszystkim w obszarach mniej skomplikowanych.
• Jakie najważniejsze zmiany w ostatnim czasie zaszły w browarze w zakresie utrzymania ruchu? Rozpoczęliśmy wdrażanie systemu zarządzania TPM, tę przygodę rozpoczęliśmy w 2003 roku i dzięki podejmowanym działaniom konsekwentnie dokonujemy zmian, które dotyczą zarówno służb utrzymania ruchu, jak i operatorów. Obecnie na drodze TPM zmierzamy w kierunku WCBO (World Class Brewery Organisation – red.)
• Co ma pan na myśli, mówiąc o zmianach dotyczących operatorów? Kiedyś produkcja i technicy pracowali osobno, teraz mają stanowić jeden autonomiczny zespół. Operatora kształcimy w kierunku technika, dostarczając mu szerszej wiedzy technicznej. Następuje transfer wiedzy i umiejętności technicznych dla operatorów w takim stopniu, aby znali dobrze maszynę, jej działanie i potrafili samodzielnie wykonać drobne prace remontowe oraz niektóre prace związane z kontrolą jakości, jak np. badanie wybranych parametrów piwa. Służby techniczne mają być wsparciem dla operatorów w przypadku bardziej skomplikowanych problemów technicznych, np. automatyki. Prace o większym zakresie, np. remontowe lub wymagające specjalistycznych kwalifikacji i wiedzy, wiążą się z wykorzystaniem personelu zewnętrznego. Ogólnie mówiąc operator to pracownik, który prowadzi proces, utrzymanie ruchu, zarządza stratą i jest liderem zmiany.
• Czy korzystanie z usług firm zewnętrznych nie wiąże się z niebezpieczeństwem, że w przyszłości wiedza o utrzymaniu ruchu znajdzie się poza zakładem? Myślę, że nie. Nie idziemy przecież w kierunku outsourcingu dla całości utrzymania ruchu. Korzystanie z usług zewnętrznych pozwala zapewnić wysoką jakość i efektywność wykonywanych prac, ale również stanowi źródło informacji i wymiany wiedzy, jaką przy okazji przekazują sobie pracownicy. Outsourcing zawsze niesie za sobą ryzyko polegające na tym, że firma możne zakończyć współpracę z nami, jednak cały czas dysponujemy własnymi służbami technicznymi, które mają wiedzę specjalistyczną i nadzorują prace wykonywane przez personel zewnętrzny. W browarze podchodzimy do wszystkich pracowników w ten sam sposób, starając się nie dzielić ludzi
www.agro.e-bmp.pl
na tych z utrzymania ruchu z browaru i tych z firm zewnętrznych. Jeżeli szkolimy naszych, to w tym samym czasie szkolimy również firmy zewnętrzne.
• Jak w takim razie przeciwdziałać traceniu firm outsourcingowych? Staramy się utrzymywać dobre i długofalowe kontakty z firmami świadczącymi dla nas usługi. To nie są kontrakty na jeden rok, ale na dłuższy okres. Firmy muszą wiedzieć, czego od nich wymagamy i w jakich okresach roku, wtedy starają się do nas dostosować. W przypadku remontów głównych zwiększają liczbę osób, ale zawsze osobą prowadzącą jest pracownik naszego zakładu, który zna technologię i budowę urządzeń i jest bezpośrednio na linii w browarze.
• Wspominał pan o działaniach podjętych w kierunku Word Class Brewery Organization. Na czym one polegają? Mając na uwadze naszą transformację związaną z WCBO, wykonaliśmy analizę SWOT obszaru utrzymania ruchu – zarówno stanu obecnego, jak i na okres kilku następnych lat. Określiliśmy mocne i słabe strony, szanse oraz zagrożenia, które przed nami stoją. Zbudowaliśmy plan działań. Podejmowane aktualnie aktywności zaprocentują w przyszłości.
• Określiliście swoje słabe i mocne strony. Może pan je wymienić? Co do słabych stron: należy wspomnieć o tym, że obecnie zbyt mocno skupiamy się na sprawach bieżących, a nie patrzymy w przyszłość. Mamy plan i będziemy w najbliższym czasie podejmowali działania w kierunku zmiany tej sytuacji. Chcemy przejść bardziej w stronę planowania, czyli bycia proaktywnym. Wszystkie działania wiążą się z kosztami – jeśli zwiększymy ilość działań utrzymania ruchu, to od razu wzrosną koszty. My szukamy kompromisu w celu uzyskania maksymalnej niezawodności przy optymalnych kosztach.
• Jakie są główne działania i narzędzia stosowane przez was w utrzymaniu ruchu? Wykorzystujemy działania typu RCM (ReliabilityCentered Maintenance), zespoły poprawcze eliminujące straty z tytułu awarii i mikropostojów. Te zespoły w większości prowadzą pracownicy liniowi ze służb utrzymania ruchu browaru, jak i firm zewnętrznych przy współudziale operatorów, którzy mają odpowiednie kwalifikacje. Te działania mają na celu eliminację strat, redukcję kosztów oraz poprawę bezpieczeństwa. Używamy wielu różnych narzędzi, jak RCM, RCFA, ECRS, FMECA itp. wynikających z stosowanej metodologii TPM. Prowadzimy aktualizacje standardów utrzymania ruchu na poziomie komponentu, czyli pojedynczej części maszyny – to wszystko musi być żywe i aktualizowane na bieżąco. Nie można z góry ustalić, że
Agro Przemysł 1/2014
9
utrzymanie ruchu zmieniamy jakąś część raz na rok i na tym poprzestać. Zmieniają się przecież warunki, otoczenie i materiały, przychodzą nowe rozwiązania. Cały czas analizujemy przyczyny źródłowe problemów i w razie konieczności aktualizujemy standardy. Z drugiej strony analizujemy efektywność standardów pod tym kątem, czy nie robimy czegoś zbyt często, nie mając z tego żadnych korzyści, co z kolei zwiększa koszty.
„
• Czy wykorzystujecie narzędzia wizualizacji miejsc pracy w zakładzie? W standardzie mamy Visual Management i kulturę 5S, czyli organizację stanowisk pracy, na których wszystko jest poukładane i oznaczone. Oznaczenia znajdują się na maszynach i wskazują np. miejsca smarowania, inspekcji, manometry mają zaznaczony zakres wskazań prawidłowych wartości. Przy każdej maszynie jest tablica-schemat, na której zaznaczono punkty inspekcji, smarowania, do tego są karty określające kiedy, kto i jak powinien wykonać daną czynność.
układów pompowych, wymienników, zaworów i układów regulacji. Na instalacji z czasem zmianie ulegają warunki pracy, w efekcie układy funkcjonują w złych parametrach. Jeżeli instalacja zaprojektowana została z pewnym zapasem, operator dalej jej używa, ale nie ma świadomości, że generuje straty. Nie zauważa zwiększonej energochłonności. Trzeba być świadomym, gdzie powstają owe straty i prowadzić działania poprawcze. Monitorujemy bardzo dokładnie zużycia energii i mamy wyznaczone limity technologiczne określające zużywaną ilość czynników energetycznych podczas normalnej, modelowej pracy urządzeń. Po przekroczeniu tych limitów dokonujemy analizy przyczyn i podejmujemy działania poprawcze. Audyty energetyczne obywają się raz w miesiącu. Służby techniczne sprawdzają wszelkie wycieki i nieszczelności podczas przerwy w pracy. Modelujemy pracę maszyn i określamy ilość energii, jaką powinno zużywać dane urządzenie, co pozwala nam na określenie jego sprawności.
• Czy te działania przynoszą rezultaty?
Wszystkie działania wiążą się z kosztami – jeśli zwiększymy ilość działań utrzymania ruchu, to od razu wzrosną koszty. My szukamy kompromisu w celu uzyskania maksymalnej niezawodności przy optymalnych kosztach • Co jest istotne przy zakupie nowych maszyn i projektowaniu linii? Przy zakupie nowych urządzeń staramy się patrzeć na przyszłe ewentualne koszty. Mam na myśli czwartą generację technik utrzymania ruchu. Kreatywne zapobieganie, prewencja na etapie projektu i łatwość utrzymania. Przy projektowaniu nowej linii korzystamy między innymi z własnej wiedzy i doświadczeń, w tym celu utworzyliśmy bazę „MP Info” dla dobrych rozwiązań, które czerpiemy z pracy zespołów poprawczych, analiz awarii RCFA, sugestii poprawy itp. Bierzemy pod uwagę takie aspekty jak ergonomia, bezpieczeństwo i dostępność dla obsługi, koszty utrzymania. Dostarczana nowa linia poddawana jest modyfikacjom – dostosowaniu do naszych wymagań, ponieważ my patrzymy na nią z punktu widzenia operatora. Staramy się bowiem angażować do projektów operatorów, bo przecież oni na co dzień pracują z linią. Wiąże się z tym fakt, że każda maszyna, każdy system jest krojony na miarę. Dwie maszyny tego samego typu – jedna w browarze Warka druga w Żywcu – mogą mieć całkiem inne np. oprogramowanie, odmienne parametry, a nawet różne komponenty.
• Jakie działania podejmujecie w celu zwiększenia efektywności energetycznej? Poprawa efektywności energetycznej to proces ciągły. Duże instalacje energetyczne składają się z dziesiątków
Walka ze stratami mediów trwa ciągle, ale nasze obecne wskaźniki są benchmarkiem dla wszystkich browarów w Heinekenie. Zapotrzebowanie na media energetyczne ma duże znaczenie przy wyborze nowych urządzeń; nie tylko od strony mechanicznej i operatorskiej, ale również energetycznej stawiamy warunki. Przyglądamy się temu, co dzieje się na rynku. Np. wymieniliśmy pompy, bo stare zużywały 36 kW, a nowe jedynie 22 kW. Sposobem na zwiększenie efektywności energetycznej jest również stosowanie w coraz większym zakresie serwonapędów. Brak przekładni owocuje wyższą sprawnością i mniejszym zużyciem energii. Modyfikujemy także oświetlenie, wymieniamy żarówki na nowsze, o mniejszej mocy, ale o takim samym natężeniu światła.
• Jak ocenia pan zeszły rok z punktu widzenia utrzymania ruchu? Dla służb utrzymania ruchu był dużym wyzwaniem. Udało nam się istotnie zmniejszyć ogólną liczbę awarii, w porównaniu z 2012 rokiem o 30%. Uzyskaliśmy poprawę w stratach wynikających z mikropostojów praktycznie na wszystkich liniach. Myślę, że w przeciągu kilku ostatnich lat największy postęp uzyskaliśmy właśnie w roku 2013. Średnioroczne straty z tytułu awarii, mikropostojów i spowolnień na liniach do puszek spadły poniżej 5%. Linie miały kontraktowane sprawności na poziomie 85% i 90% podczas testów odbiorowych, my osiągamy średnioroczny wynik powyżej 95%. Wynika to z dobrej pracy zespołów, o których wcześniej mówiłem i z działań proaktywnych – operatorzy są szkoleni tak, aby byli w stanie zaobserwować pierwsze symptomy zbliżającej się awarii. Operator pierwszy dostrzega anomalie w pracy maszyny jako osoba, która doskonale zna zasadę jej działania i budowę. Dzięki temu wyprzedzamy awarię, która nas nie zaskakuje. Rozmawiali: Angelika Gajewska, Adam Wita
10
Agro Przemysł 1/2014
www.agro.e-bmp.pl
Zamów prenumeratę Bądź na bieżąco
z wydarzeniami i problematyką branży
Kontakt: Aneta Jaroszewicz,
e-mail: aneta.jaroszewicz@e-bmp.pl, tel. 32/415 97 74, wew. 20
Po szczegóły wejdź na
lub zeskanuj kod