1/2018 Kierunek Spożywczy

CO NOWEGO W BRANŻY? I I I I

normy dot. oznaczeń mikrobiologicznych nietermiczne metody utrwalania wyższy poziom innowacji w proszkowaniu biokonserwanty w żywności

Drugie życie ścieków > 14

„E” w wersji BIO > 28

Koń czy pegaz? > 62

SPIS TREŚCI

BEZPIECZNY PRODUKT SPOŻYWCZY 43 I Bezpieczny produkt w teorii i praktyce Adam Wita 46 I Więcej, szybciej i… mniej higienicznie?

Artur Kryza D O D AT E K T E M AT Y C Z N Y : U T R Z Y M A N I E RU C H U 50 I Wrzucić wyższy bieg Maciej Walczak 56 I By nie zawiodły maszyny i… zdrowie Marta Stachnik, Monika Sterczyńska 62 I Koń czy pegaz?

Tomasz Król 66 I Eksploatacja w trzech płaszczyznach Andrzej Loska 72 I Mniej tarcia, więcej zagrożeń Marian Krzysztof Panasiewicz 78 I Młody inżynier nad przepaścią Artur Luszewski FELIETON 82 I Słowo się rzekło, ale akcyzowa kobyłka jeszcze daleko od płota Paweł Błażewicz

Rozmowa z Edwardem Bajko, prezesem zarządu SM Spomlek

3 2 P R Z E T W Ó R S T W O O W O C O W O - WA R Z Y W N E, N A P O J E, S O K I I W O D A

Nie podgrzewać, ale utrwalić

Fot.: 123rf

PRZETWÓRSTWO OWOCOWO- WA R Z Y W N E , N A P O J E , S O K I I WO DA 32 I Nie podgrzewać, ale utrwalić Bartosz Kruszewski 38 I Wykrywanie po nowemu Justyna Nasiłowska

W październiku przyszło ochłodzenie

Bartosz Kruszewski

46

BEZPIECZNY PRODUKT SPOŻYWCZY Fot.: 123rf

B R O WA R N I C T W O, W I N I A R S T W O I PRZEMYSŁ SPIRYTUSOWY 24 I Ciemna strona napojów alkoholowych Małgorzata Lasik-Kurdyś, Michał Mocny 28 I „E” w wersji BIO Ewelina Pawlikowska, Dorota Kręgiel

1 2 M L E C Z A R S T W O

Fot.: SM Spomlek

MLECZARSTWO 8 I Wyższy Poziom Innowacji Adam Wita 12 I W październiku przyszło ochłodzenie Rozmowa z Edwardem Bajko, prezesem zarządu SM Spomlek 14 I Drugie życie ścieków Anna Kowalik-Klimczak, Monika Makowska, Ewa Stanisławek, Karolina Dziosa 18 I Aby mleko się nie rozlało… po drodze Jacek Caban

Więcej, szybciej i… mniej higienicznie?

Artur Kryza

kierunek spożywczy 1/2018 3

O D R E DA KC J I

Wydawca: BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.

mgr inż. Adam Wita redaktor wydania t e l . 3 2 4 1 5 9 7 7 4 w e w. 2 1 t el . kom . 5 3 9 0 5 9 3 7 0 e - m a i l : a d a m . w i t a @ e - b m p. pl

Dostałem lepszą ofertę pracy W

yższe zarobki. Większe miasto.

Lepsze perspektywy. Co prawda będę musiał się przeprowadzić, ale w zasadzie nic mnie tu specjalnie nie trzyma.

Zdobyta w tej pracy wiedza i doświadczenie zostaną wreszcie docenione i będę miał szansę na dalszy rozwój.

T

akie argumenty słyszy co jakiś czas dyrektor techniczny jednego z zakładów produkcyjnych branży spożywczej, który miałem okazję niedawno odwiedzić. Przyznał, że problemy kadrowe to coś, co dziś spędza mu sen z powiek.

Dyrektor dzielił się ze mną inspiracjami i tematami, które warto poruszać na łamach kwartalnika i podczas najbliższej edycji konferencji Utrzymanie Ruchu w Przemyśle Spożywczym, na której spotkamy się 21 marca w Gdyni.

O

d razu po wejściu na teren zakładu moją uwagę zwróciły trwające tam prace budowlane. Widać, że sporo zainwestowano w rozwój, a produkty firmy są cenione i znane w całej Polsce. Tym bardziej zastanawiające jest, dlaczego mają tam problem z rotacją pracowników. Znaczenie ma jednak lokalizacja firmy, pracownicy „emigrują” na Zachód w poszukiwaniu lepszych warunków. Ciągła wymiana pracowników w połączeniu z sytuacją, kiedy mamy do czynienia

4 kierunek spożywczy 1/2018

z „rynkiem pracownika” to problem, z którym wiążą się dalsze konsekwencje.

W

firmie przymierzają się ciągle do wprowadzenia autonomicznego utrzymania ruchu, jednak jest to możliwe tylko wtedy, kiedy dysponuje się kadrą doświadczonych ludzi. Zmiany pracowników np. na stanowiskach operatorów blokują m.in. rozwój utrzymania ruchu w firmie, z której wraz z ludźmi odchodzi wiedza.

W

iele zakładów produkcyjnych chwali się stosowanymi metodami diagnostycznymi. Bardzo dokładnie monitorują zużycie podzespołów, planują z wyprzedzeniem swoje działania.

Nowoczesny park maszynowy i systemy są bardzo ważne. Nie mniej istotny jest jednak wspomniany wcześniej pracownik, który spędza przy maszynie całą zmianę. Często słyszę, że „czujnikiem”, który dostrzeże pierwsze symptomy awarii, jest ucho operatora. Operatora znającego swoją maszynę do najmniejszej śrubki, z wieloletnim stażem i doświadczeniem. A o takich na dzisiejszym rynku coraz trudniej.

KRS: 0000406244, REGON: 242 812 437 NIP: 639-20-03-478 ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 e-mail: agro@e-bmp.pl www.kierunekSPOŻYWCZY.pl BMP to firma od 25 lat integrująca środowiska branżowe, proponująca nowe formy budowania porozumienia, integrator i moderator kontaktów biznesowych, wymiany wiedzy i doświadczeń.

To organizator branżowych spotkań i wydarzeń – znanych i cenionych ogólnopolskich konferencji branżowych, wydawca profesjonalnych magazynów i portali.

Rada Programowa: dr inż. Piotr Antkiewicz – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie; Maciej Chołdrych – browarnik; mgr inż. Andrzej Olkowski – prezes zarządu Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich; dr inż.

Aleksander Poreda – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie; dr hab. inż. Zygmunt Zander, prof.

UWM – Katedra Inżynierii i Aparatury Procesowej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; dr hab. inż. Dorota Kręgiel – Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, Politechnika Łódzka; dr hab. inż.

Agnieszka Nawirska-Olszańska – Katedra Technologii Owoców, Warzyw i Zbóż, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu; Paweł Błażewicz – historyk, miłośnik i popularyzator historii i kultury piwa, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, kulturapiwa.pl Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.

Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny: Przemysław Płonka Redaktor wydania: Adam Wita Redakcja techniczna: Maciej Rowiński, Marek Fichna Prenumerata, kolportaż: Adrian Waloszczyk Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8% vat PKWiU: 58.14.12.0 ISSN: 1734-7971 Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Druk: FISCHER Poligrafia Fot. na okładce: 123rf

W obiektywie

PIERWSZY W POLSCE PRODUCENT WPI Mleczarnia Spomlek rozpoczęła produkcję izolatów białek serwatkowych WPI 95. Jest to nowy trend, który w Polsce dopiero raczkuje – Spomlek jest pierwszym w kraju producentem WPI 95.

Whey Protein Isolate (WPI) jest najlepszą formą białek serwatki, zawiera ponad 90% białka przy bardzo niskiej zawartości tłuszczu i węglowodanów. Produkt ma najwyższą wartość biologiczną spośród wszystkich znanych białek. Wytwarzany jest z serwatki, która powstaje przy produkcji sera.

Fot. SM Spomlek

kierunek spożywczy 1/2018 5

z portal u kierunekspożywczy. pl

NIK skontroluje dodatki do żywności

Fot.: 123 rf

NIK przygotowuje kontrolę dotyczącą wykorzystywania w żywności chemicznych dodatków. Ma ona odpowiedzieć na pytania opinii publicznej o jakość sprzedawanych w Polsce produktów spożywczych.

Atak Chmielu kamieniem węgielnym

Butelka z najświeższej warki piwa Atak Chmielu, zalana betonem w stopie fundamentowej, została kamieniem węgielnym budowanego właśnie browaru PINTY w gminie Radziechowy-Wieprz koło Żywca.

– Bez tego piwa pewnie nie byłoby ani PINTY, ani piwnej rewolucji w Polsce, więc to na nim będzie opierać się nasz własny browar – mówi Ziemowit Fałat, główny piwowar i współwłaściciel Browaru PINTA. Na stopie fundamentowej, w której jest umieszczona butelka z piwem, stanie hala browaru z warzelnią. Zakończenie prac budowlanych przewidziane jest na koniec tego roku. Już trzy miesiące później nowy browar ma rozpocząć warzenie piwa.

Przeciętny Polak spożywa w ciągu roku dwa kilogramy chemikaliów zawartych w dodatkach do jedzenia. Chodzi o konserwanty, utrwalacze, barwniki, zagęszczacze, antyutleniacze i emulgatory – powszechnie dodawane przez producentów do produktów żywnościowych. NIK planuje także opracowanie listy produktów najczęściej spożywanych przez Polaków, by poddać ich próbki szczegółowej analizie laboratoryjnej. Dzięki temu kontrola będzie miała dla obywateli praktyczny wymiar.

Źródło, fot.: Browar PINTA

Źródło: nik.gov.pl

Fot.: 123 rf

C I E K AW O S T K A

Ruszyła VII edycja programu „5 porcji…”

Już po raz VII Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) realizuje program „5 porcji warzyw, owoców lub soku”, który ma na celu edukację społeczeństwa na temat zasad zbilansowanej diety, a także kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych.

Tegoroczna edycja została również rozbudowana o program skierowany do szkół, aby zwrócić szczególną uwagę na edukację dzieci w zakresie zrównoważonej diety, bogatej w warzywa i owoce, w tym soki. Źródło: KUPS

Zero śladu węglowego w Grupie Carlsberg.

Przestała ona korzystać z węgla w 9 browarach w Chinach, realizując cel całkowitej eliminacji użycia węgla jako paliwa do 2022 r.

Kolejny bardzo konkretny krok to przejście browaru w Falenbergu w Szwecji na stuprocentowe zasilanie biogazem i zieloną energią, co sprawia, że jest to pierwszy browar w Grupie neutralny pod względem emisji dwutlenku węgla. Grupa zredukowała emisję CO2 w swoich browarach o 16 proc. w porównaniu do 2015 r., a 45 proc. energii elektrycznej pochodzi obecnie ze źródeł odnawialnych. Źródło, fot: Carlsberg

6 kierunek spożywczy 1/2018

z portal u kierunekspożywczy. pl

Za nami zebranie założycielskie Polskiego Stowarzyszenia Browarów Rzemieślniczych, na którym przedstawiciele 25 browarów jednogłośnie zdecydowali o powołaniu stowarzyszenia i przyjęciu jego statutu.

Główne cele stowarzyszenia skupiają się na reprezentowaniu interesów polskich browarów rzemieślniczych, promocji i popularyzacji piwa rzemieślniczego, pomocy merytorycznej i organizacyjnej dla browarów rzemieślniczych, zapewnieniu warunków sprzyjających aktywności zawodowej w zakresie produkcji piw rzemieślniczych.

RO Z M A I TO Ś C I

20

dm3

wody na 1 dm3 przetworzonego mleka – nawet tyle wody używa przemysł mleczarski, który jest uznawany za największe źródło ścieków w branży spożywczej.

Około 80-90% zużytej wody staje się ściekami.

Źródło, fot.: Maspex

Źródło: newseria.pl

Według unijnych przepisów zobowiązane do przeprowadzenia obowiązkowego audytu energetycznego są te przedsiębiorstwa, w których w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudnionych było ponad 250 pracowników, a roczny dochód netto przekroczył 50 mln euro.

„

Fot.: 123 rf

Nowe dżemy z owoców prozdrowotnych

Dzika róża, czarny bez oraz rokitnik. Każdy z nich wspomaga inne funkcje organizmu. 100% z owoców Dzika Róża – wspomaga odporność, 100% z owoców Czarny Bez – wspomaga procesy obronne organizmu i 100% z owoców Rokitnik – wspomaga układ pokarmowy.

Tylko 1 proc. produktów szybkozbywalnych, w tym żywności, konsumenci kupują przez internet.

W ciągu najbliższych 2-3 lat wzrost ma być jednak co najmniej dwukrotny.

Konsumenci produktów FMCG są przywiązani do sklepów stacjonarnych, bo obawiają się gorszej jakości i dodatkowych opłat – wynika z raportu Nielsena „Shopper omnichannelowy na rynku FMCG”. Zdaniem ekspertów Banku DNB, do 2026 roku globalnie ok. 40 proc. produktów będzie sprzedawanych online.

Dla porównania dzisiaj jest to ok. 10 proc., podczas gdy w Polsce – 7 proc., a w krajach skandynawskich – powyżej 10 proc.

Wiele firm nie przeprowadziło audytu energetycznego

Źródło, fot.: PSBR

Trzy unikalne warianty smakowe dżemów prozdrowotnych Łowicz to propozycje na bazie tradycyjnych polskich owoców powszechnie znanych z dobroczynnych właściwości dla zdrowia

Będzie rosła sprzedaż żywności w internecie

Ten rok będzie trudny. Nie ma szans na odbicie cenowe, jeżeli chodzi o proszek. Sądzę, że przynajmniej do połowy roku cena mleka będzie spadać.

– Edward Bajko, prezes zarządu SM Spomlek

Fot.: 123 rf

Powstało Polskie Stowarzyszenie Browarów Rzemieślniczych

Według szacunków ekspertów audyt powinno przeprowadzić od 3 do 5 tys. firm. Przedsiębiorstwa poinformowały, że potencjalne średnioroczne oszczędności energii finalnej wynoszą ponad 970 tys. ton oleju ekwiwalentnego na rok. Źródło: newseria.pl

kierunek spożywczy 1/2018 7

mleczarstwo

Wyższy Poziom Innowacji Adam Wita redaktor kwartalnika „Kierunek Spożywczy” i portalu kierunekSPOŻYWCZY.pl

Mleczarnia Spomlek odniosła sukces, wytwarzając – jako pierwsza w Polsce – koncentrat białek serwatkowych WPC-80. Inni producenci poszli tym śladem, stawiając w kolejnych latach instalacje jeszcze większe. Na co zdecydowała się więc firma w Radzyniu Podlaskim? Na kolejny innowacyjny krok – produkcję izolatów białkowych WPI. „WODA KROWIA” Proces technologiczny WPI potrzebuje bardzo dużych ilości wody na diafiltrację i do mycia w systemie CIP. Spomlek zainwestował w instalację do odzysku wody odpadowej z procesów zagęszczania serwatki na technikach membranowych, tak zwanej „wody krowiej”. Docelowo, przy zakładanej produkcji, odzysk wody wyniesie ok. 500 m3 na dobę. Jest to ok. 40% obecnego zużycia wody w całym zakładzie w Radzyniu Podlaskim

8 kierunek spożywczy 1/2018

mleczarstwo

MIELI ZAPAS ENERGII I MIEJSCA – Mieliśmy stację transformatorową z zapasem, więc uruchomienie nowej instalacji nie wymusiło na nas inwestycji w innych obszarach, żeby zaspokoić zapotrzebowanie na większą ilość energii.

Instalacja została wpasowana w wolne miejsce już istniejących pomieszczeń, uniknęliśmy więc większych prac budowlanych na miejscu – tłumaczy Ryszard Korneszczuk, kierownik proszkowni

PRZEWAGA NIE TRWA WIECZNIE – Zdajemy sobie sprawę, że nasza dzisiejsza przewaga, kiedy jako jedyni w Polsce produkujemy WPI, będzie trwała maksymalnie dwa lata. Wielu myśli na ten temat, ale od pomysłu do produkcji musi minąć trochę czasu. Jednak w miarę, jak będzie powstawało więcej instalacji do WPI, będzie rósł rynek na tego typu produkty – mówi Edward Bajko, prezes zarządu SM Spomlek

kierunek spożywczy 1/2018 9

mleczarstwo

50 TYS. NA GODZINĘ – Współpracowaliśmy przy tej inwestycji z duńską firmą i nie napotkaliśmy na żadne większe problemy w procesie jej realizacji. Kontraktowa wydajność instalacji wynosi 50 tys. litrów na godzinę.

Nie zwiększyło się zatrudnienie, wszystko sterowane jest automatycznie, a parametry rejestrowane – mówi Ryszard Korneszczuk, kierownik proszkowni

ODŻYWKI WYSOKOBIAŁKOWE Izolatów używa się do produkcji odżywek wysokobiałkowych, stosowanych od dawna przez kulturystów i rekonwalescentów, a ostatnio coraz częściej również przez ludzi cieszących się dobrym zdrowiem, ale prowadzących aktywny tryb życia. Izolat białek serwatkowych zawiera dużą ilość leucyny, która wpływa na syntezę białka mięśniowego i wzrost mięśni Fot. SM Spomlek/BMP

10 kierunek spożywczy 1/2018

mleczarstwo

W październiku przyszło ochłodzenie – Już w październiku zauważyliśmy pierwsze oznaki „ochłodzenia” cenowego.

Zaczęła spadać cena masła, która wcześniej – jako dosyć wysoka – ratowała sytuację na całym rynku mleczarskim. Rok 2018 będzie trudny – mówi Edward Bajko, prezes zarządu SM Spomlek, którego pytamy o ocenę minionego roku, największe inwestycje w Radzyniu Podlaskim i perspektywy na 2018 r.

„

• Jaki był miniony rok dla branży mleczarskiej?

• Zutylizować 400 tys. ton mleka?

Oceniam go dobrze. Aż do listopada ceny mleka rosły, a ceny większości produktów mleczarskich również były na niezłym poziomie. Cały rynek w mojej ocenie „ciągnęła” oczywiście cena masła, która ratowała sytuację. Tak było przez 10 miesięcy, ale już w październiku widzieliśmy pierwsze oznaki „ochłodzenia cenowego” – zaczął się duży spadek cen tłuszczu i masła. Oczywiście, konsumenci nie zauważyli tego od razu na sklepowych półkach, nie przeniosło się to też jeszcze na pieniądze wypłacane rolnikom. Wiele mleczarni bowiem, w tym i nasza, wypracowało spore zyski we wcześniejszych miesiącach. W związku z tym listopad i grudzień to nadal niezłe ceny dla rolników, choć nie były one już rezultatem tego, co działo się na rynku.

Tak. Moim zdaniem to mleko nie powinno w ogóle trafić na rynek. Można by je przekazać biedniejszym rejonom świata, ewentualnie zużyć na pasze. Puszczanie tego na rynek zwyczajnie go załamuje. Interwencyjne ceny proszku są niezmieniane od kilkunastu lat, mimo że koszty produkcji rosną. Zapasy upychane na rynek załamują cenę proszku na świecie. Przecież, tak naprawdę, te 400 tys. ton to nie aż takie ogromne pieniądze w skali produkcji europejskiego mleczarstwa.

Jeśli ten problem nie zostanie rozwiązany, to będzie on ciągnął ceny w dół. Niestety momentem, kiedy pozbędziemy się tego balastu, wcale nie będzie chwila, kiedy Komisja Europejska ogłosi, że ma puste magazyny.

• Do kiedy zatem przyjdzie czekać na poprawę sytuacji?

Zdaję sobie sprawę z tego, że nasza dzisiejsza przewaga, kiedy jako jedyni w Polsce produkujemy WPI, będzie trwała maksymalnie dwa lata. Wielu myśli na ten temat, ale od pomysłu do produkcji musi minąć trochę czasu • Z czego zatem wynikały?

Było to raczej dzielenie się z rolnikami wypracowanym wcześniej zyskiem. Myślę, że w najbliższym czasie niestety utrzyma się tendencja spadkowa cen nabiału, a co za tym idzie – cen mleka dla rolników. Tym, co – moim zdaniem – mocno przeszkadza całej branży mleczarskiej na świecie, są zapasy mleka w proszku i fakt, że Komisja Europejska zaczęła je wyprzedawać w cenach poniżej cen interwencyjnych. Szczerze mówiąc, chętnie bym się dołożył, żeby np. wykupić to mleko i je zutylizować, cokolwiek miałoby to znaczyć.

12 kierunek spożywczy 1/2018

Do momentu, kiedy to mleko z zapasów zostanie skonsumowane, a proszek z bieżącej produkcji będzie odpowiadał bieżącemu popytowi. Zapasy interwencyjne to jest taki „nawis”, który psuje rynek.

• Ocenił pan jednak ogólnie zeszły rok jako dobry dla branży. Jak wyglądał on z perspektywy SM Spomlek?

Był to dobry czas nie tylko dla rynku, ale też dla naszej firmy. Udało się osiągnąć planowane zyski i zrealizować inwestycje – najważniejszą z nich była instalacja do produkcji WPI, czyli izolatów białek serwatkowych. To produkt, który na świecie ma wyraźny trend wzrostowy, co wynika w dużej mierze z mody na zdrową żywność, białkowe odżywianie itd. Jeżeli chodzi o technologię produkcji – to „najwyższa szkoła jazdy”. Izolujemy z mleka coś, co pod względem wartości żywieniowych nie ma konkurencji. Żadne inne białka – ani zwierzęce, ani roślinne – nie są tak cenne jak białka serwatkowe, ze względu na aminokwasy potrzebne organizmowi.

mleczarstwo

• Zaczęliście produkcję WPI jako pierwsi w Polsce.

Zgadza się. Jako pierwsi w kraju zaczęliśmy wcześniej w ogóle suszyć serwatkę. Kiedyś stanowiła ona ogromny problem, była wylewana i zagrażała środowisku naturalnemu. Traktowana jako odpad, dziś stanowi bardzo ceniony surowiec. Od kilku ładnych lat produkujemy WPC, czyli koncentraty białek serwatkowych, a teraz – wchodząc na najwyższy poziom – zaczęliśmy wytwarzać WPI.

• Czy doświadczenia z produkcji WPC pomagają przy wytwarzaniu WPI? Prawdopodobnie trudno by było przeskoczyć ten etap i z poziomu produkcji normalnej serwatki w proszku wejść od razu w wytwarzanie izolatów. Produkcja WPC to naturalny krok w rozwoju technologii przerobu serwatki.

• Jak długo trwała realizacja inwestycji?

Sam montaż urządzeń – zaledwie 3 tygodnie.

Cała realizacja kontraktu, zaczynając od wszystkich szczegółów, technologii, prac wykonanych u naszego dostawcy, aż do uruchomienia instalacji – mniej więcej rok. Pojawiła się potrzeba posiadania większej ilości miękkiej wody do procesu, ale jeżeli chodzi o media, byliśmy pod tym względem już wcześniej zabezpieczeni. Nie jest to zresztą technologia, która byłaby jakoś szczególnie energochłonna.

• Skoro już mówimy o energii… Czy realizujecie projekty związane z efektywnością energetyczną?

Oczywiście. Warto wspomnieć o naszym dużym programie, który dotyczył efektywności energetycznej, obejmującym kilkanaście sporych projektów. Dzięki temu uzyskaliśmy tzw. białe certyfikaty, które możemy sprzedać. Uzyskaliśmy wymierne efekty, bo w skali roku oszczędzamy kilkaset tysięcy złotych. W temacie inwestycji warto jeszcze dodać, że rozwijamy nieustannie nasze możliwości konfekcjonowania sera, uruchamiamy nowe linie do plasterkowania i pakowania naszych produktów.

• Kiedyś, jako pierwsi, zaczęliście produkcję WPC, później inne mleczarnie poszły w wasze ślady.

Podobnie będzie z WPI? Jeżeli ktoś zrobi coś, co – mówiąc krótko – ewidentnie jest dobre, inni idą jego śladem. To nieustająca ucieczka, naturalna dla rynku. Zdaję sobie sprawę z tego, że nasza dzisiejsza przewaga, kiedy jako jedyni w Polsce produkujemy WPI, będzie trwała maksymalnie dwa lata. Wielu myśli na ten temat, ale od pomysłu do produkcji musi minąć trochę czasu. Jednak w miarę, jak będzie powstawało więcej instalacji do WPI, będzie rósł rynek na tego typu produkty. Wówczas będziemy w o tyle lepszej sytuacji, że zdążymy sobie wyrobić kontakty i renomę w tym segmencie.

• A w jakiej sytuacji będzie cały rynek mleczarski w 2018 r.?

Ten rok będzie trudny. Nie ma szans na odbicie cenowe, jeżeli chodzi o proszek. Sądzę, że przynajmniej do połowy roku, cena mleka będzie spadać. Spółdzielnie będą starały się łagodzić sytuację, wchodząc nawet w straty, ale w końcu i tak przełoży się to na cenę surowca, bo tak funkcjonuje ten biznes.

EDWARD BAJKO prezes zarządu SM Spomlek (fot. SM Spomlek)

_______________________________________________ Rozmawiał Adam Wita redaktor kwartalnika „Kierunek Spożywczy” i portalu kierunekSPOŻYWCZY.pl

kierunek spożywczy 1/2018 13