1/2019 Chemia Przemysłowa

T E M AT N U M E R U I P o d s u m o wa n i e 2 0 1 8 , prognozy na 2019

RÓŻNORODNY I Jaki był rok 2018 dla branży?

I Wyzwania w 2019 zdaniem ekspertów

To był trudny rok dla nawozów > 24

Być gotowym na nowe > 50

Ustawa o elektromobilności > 70

S P I S T RE Ś C I

4 2 T E M AT N U M E R U : P o d s u m o w a n i e 2 0 1 8 , p r o g n o z y n a 2 0 1 9 Fot.: PKN ORLEN

Sektor paliw w obliczu dużych zmian Rozmowa z Józefem Węgreckim, Członkiem Zarządu PKN ORLEN ds. Operacyjnych 6 6 p a l i w a Fot.: ORLEN Południe S.A.

T emat numeru : P o d s u m o w a n i e 2 0 1 8 , prognozy na 2019 14 I Wzrosty i spadki. Wyniki gospodarcze przemysłu chemicznego w Polsce i Unii Europejskiej po trzech kwartałach 2018 Lech Winiowski Instytut Organizacji „INORG” Sp. z o.o.

24 I To był trudny rok dla nawozów Rozmowa z Piotrem Zarosińskim, Dyrektorem Departamentu Korporacyjnego Handlu Segmentu Agro w Grupie Azoty 28 I Jubileusze w kędzierzyńskich Azotach Joanna Maj, Anna Bojeczko 32 I Globalna koniunktura i polskie kontrakty Andrzej Szczęśniak 38 I Wygraliśmy bitwę z szarą strefą, ale wojna wciąż trwa Krzysztof Romaniuk 42 I Sektor paliw w obliczu dużych zmian Rozmowa z Józefem Węgreckim, Członkiem Zarządu PKN ORLEN ds. Operacyjnych 46 I Stabilizacja na rynku paliw Halina Pupacz 50 I Być gotowym na nowe Rozmowa z Jarosławem Kawulą, Wiceprezesem Zarządu ds. Produkcji i Handlu w Grupie LOTOS S.A. 52 I To był trudny rok Aleksandra Grądzka-Walasz ochrona środowiska 60 I Dopokąd…

Andrzej Sikora 66 I Postawmy na zielone Wanda Trzaskowska, Grzegorz Semerjak

BEZ P IE C ZEŃS T WO 81 I Chemia szybko reaguje Rozmowa z płk dr Piotrem Potejko, doradcą zarządu ds. bezpieczeństwa, Deloitte w Polsce

Postawmy na zielone Wanda Trzaskowska, Grzegorz Semerjak 96

bezpieczeństwo Fot.: BMP

P ALIWA 70 I Ustawa o elektromobilności – trudna w realizacji?

Emilia Topolnicka 74 I Elektryczne Jan Wiśniewski

U T RZYMANIE RU C HU 84 I Przemysł 4.0 w praktyce Tomasz Słupik 90 I Heartbeat Technology w pomiarach pH, przewodności i stężenia roztworów Mariusz Szwagrzyk 93 I Podłącz i mierz METTLER TOLEDO Process NOWO C ZESNE ZAK Ł ADY 96 I Zakład z substancją czynną Aleksandra Grądzka-Walasz Felieton 102 I Co się wydarzyło w Katowicach?

Andrzej Szczęśniak

Zakład z substancją czynną Aleksandra Grądzka-Walasz CHEMIA PRZEMYSŁOWA 1/2019 3

O D REDAK C J I

Wydawca: BMP spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa

A l e k s a n d r a G r ą d z k a - Wa l a s z redaktor wydania t e l . 3 2 4 1 5 9 7 7 4 w e w. 2 0 t el . kom . 6 0 2 1 1 5 2 6 4 e - m a i l : a l e k s a n d r a . w a l a s z @ e - b m p. pl

SŁOWO wstępne S

ą słowa, które łatwo zapadają w pamięć. Są słowa, o których wolelibyśmy szybko zapomnieć. Są i takie, które raz wypowiedziane nagle pojawiają się na ustach całego kraju. I tak młodzieżowym słowem roku 2018 został wyraz DZBAN. Ważnymi słowami w polityce były: WYBORY i SZCZYT KLIMATYCZNY w Katowicach, w sporcie MUNDIAL, a wg CBOS najważniejszym wydarzeniem minionego roku, o którym również mówiono wiele słów, było stulecie odzyskania przez Polskę Niepodległości.

A

jak było z polską chemią? Jakimi słowami branża opisuje minione 12 miesięcy? I co – wg niej – przyniesie przyszłość?

D

la wielu ekspertów rok 2018 był trudny, o czym mówi w rozmowie m.in.

Piotr Zarosiński, Dyrektor Departamentu Korporacyjnego Handlu Segmentu Agro w Grupie Azoty (str. 24). Dla innych – intensywny, pod znakiem regulacji, przejęć,

4 CHEMIA PRZEMYSŁOWA 1/2019

innowacji i ciągłej walki z szarą strefą – podkreśla Krzysztof Romaniuk: „Wydaje się, iż bitwa z szarą strefą została wygrana. (…) Ale wojna wciąż trwa” (str. 38). I to będzie zadanie na ten rok.

M

ówiąc o wyzwaniach – niewątpliwe jednym z nich będzie przejęcie przez PKN ORLEN Grupy LOTOS – odpowiada Józef Węgrecki, Członek Zarządu PKN ORLEN ds. Operacyjnych (str. 42).

O wyzwaniach w branży mówią też jej inni przedstawiciele (str. 52), podkreślając tym samym, jak ważną rolę ma do spełnienia chemia w przemianie światowej gospodarki i jak duża szansa rozwojowa przed nią stoi.

Ż

yczę Państwu na ten rok jak najmniej przeszkód w tym rozwoju, sukcesów i wielu dobrych słów.

KRS: 0000406244, REGON: 242 812 437 NIP: 639-20-03-478 ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 e-mail: biuro@e-bmp.pl www.kierunekchemia.pl

BMP to firma od 25 lat integrująca środowiska branżowe, proponująca nowe formy budowania porozumienia, integrator i moderator kontaktów biznesowych, wymiany wiedzy i doświadczeń. To organizator branżowych spotkań i wydarzeń – znanych i cenionych ogólnopolskich konferencji branżowych, wydawca profesjonalnych magazynów i portali.

Rada Programowa: Jerzy Majchrzak – Przewodniczący Rady Programowej Tomasz Zieliński – Polska Izba Przemysłu Chemicznego Czesław Bugaj Andrzej Biskupski – Politechnika Wrocławska Adam S. Markowski – Katedra Inżynierii Systemów Ochrony Środowiska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechniki Łódzkiej Krzysztof Romaniuk – Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego Andrzej Szczęśniak – niezależny ekspert rynku paliw Artur Kopeć – Grupa Azoty S.A. Andrzej Sikora – Instytut Studiów Energetycznych Sp. z o.o., Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Agnieszka Gajek – Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy Arkadiusz Kamiński – PKN Orlen S.A.

Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.

Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny Przemysław Płonka Redaktor wydania Aleksandra Grądzka-Walasz Redakcja techniczna Marek Fichna, Maciej Rowiński Prenumerata, kolportaż Karolina Jakubiec Sprzedaż: Beata Fas, Magda Widrińska, Ewa Dombek, Jolanta Mikołajec-Piela, Małgorzata Pozimska, Marta Mazurek, Marta Mika Druk: FISCHER POLIGRAFIA Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8% VAT Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu Nr konta: 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 PKWiU: 58.14.12.0, ISSN: 1734-8013 Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A.. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Magazyn kierowany jest do prezesów, dyr. ds. technicznych i głównych specjalistów (mechaników, automatyków, technologów) reprezentujących branżę chemiczną, organizatorów targów, sympozjów, imprez branżowych, urzędów, ministerstw, instytutów, wyższych uczelni oraz biur projektowych.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam.

Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach.

Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Źródło grafiki na okładce: 123rf

W obiektywie

NOWE Z Ł O Ż E GAZU Podkarpacie to nie tylko malownicze pejzaże, ale również tereny bogate w gaz ziemny. W Bystrowicach w październiku ub. r. PKN ORLEN odkrył nowe złoże, którego zasoby szacowane są na 2 mld m³ gazu ziemnego wysokometanowego o ponad 98% zawartości metanu.

Wydobycie ze złoża potrwa ok. 10 lat, natomiast zasoby geologiczne koncesji PKN ORLEN na Podkarpaciu szacowane są na ok. 10 mld m3. Źródło, fot.: PKN ORLEN S.A.

CHEMIA PRZEMYSŁOWA 1/2019 5

z portalu k i e r u n e k c h e m i a . p l

12 miesięcy w chemii Przeglądając informacje na portalu kierunekCHEMIA.pl, można stwierdzić, że rok 2018 był czasem dużych zmian w spółkach, przejęć, ale też inwestycji czy nowelizacji ustaw. Czym jeszcze przemysły chemiczny i rafineryjny zaskoczyły nas w minionych dwunastu miesiącach?

Aleksandra Grądzka-Walasz redaktor „Chemii Przemysłowej” i portalu kierunekCHEMIA.pl ___________________________________________________ Styczeń Większy i silniejszy PERN 3 stycznia 2018 roku sąd dokonał wpisu połączenia PERN S.A. i OLPP sp. z o.o. do Krajowego Rejestru Sądowego. Wpis kończy stronę formalną procesu integracji PERN S.A. – krajowego i regionalnego lidera logistyki naftowej z OLPP sp. z o.o.

– liderem magazynowania i przeładunku paliw płynnych.

___________________________________________________ Marzec

Źródło: PERN S.A. EBI udzielił Grupie Azoty kredytu Grupa Azoty podpisała 25 stycznia 2018 roku z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym umowę kredytową długoterminowego finansowania do kwoty 145 mln euro. Umowa ta wesprze Grupę w finansowaniu istotnych projektów inwestycyjnych, a także obszaru badań i rozwoju Grupy Azoty. Źródło: Grupa Azoty ___________________________________________________ Luty

„Future” na Śląsku Polwax ma już wszystkie niezbędne pozwolenia, żeby rozpocząć budowę nowoczesnej instalacji odolejenia rozpuszczalnikowego na Śląsku. Instalacja „Future” zgodnie z harmonogramem powinna zostać uruchomiona pod koniec 2019 roku i przerabiać około 30 tysięcy ton gaczy parafinowych. Źródło, fot.: Polwax ___________________________________________________ Kwiecień

Koniec z plastyfikatorami ftalanowymi Grupa Azoty ZAK S.A. kończy produkcję plastyfikatorów ftalanowych i opiera swoją długofalową politykę na rozwoju nieftalanowego plastyfikatora DEHT/DOTP (Oxoviflex®) oraz rozwoju palety estrów specjalistycznych. Źródło, fot.: Grupa Azoty ZAK S.A. PKN ORLEN robi krok w kierunku przejęcia Grupy LOTOS Reprezentujący Skarb Państwa Minister Energii Krzysztof Tchórzewski oraz Prezes PKN ORLEN S.A. Daniel Obajtek podpisali 27 lutego ub.r. list intencyjny w sprawie rozpoczęcia procesu przejęcia kontroli kapitałowej przez PKN ORLEN S.A. nad Grupą LOTOS S.A. – Koncepcja połączenia PKN ORLEN i Grupy LOTOS jest obecna w sferze gospodarczej od kilkunastu lat, zabrakło jednak determinacji, aby ten proces zrealizować – podkreślał Daniel Obajtek, Prezes Zarządu PKN ORLEN.

Rozbudowa Terminalu LNG w Świnoujściu Po zakończeniu prac jego moce regazyfikacyjne wzrosną z obecnych 5 mld m3 do 7,5 mld m3 gazu ziemnego rocznie.

Planowana rozbudowa Terminalu LNG w Świnoujściu obejmuje zwiększenie istniejącego układu regazyfikatorów SCV o kolejne jednostki. Jednocześnie GAZ-SYSTEM chce rozwijać usługi załadunku LNG i bunkrowania statków, a także bezpośrednio dostarczać skroplony gaz ziemny do klientów z wykorzystaniem logistyki samochodowej i kolejowej.

Źródło: PKN ORLEN S.A.

Źródło: GAZ-SYSTEM, fot. Polskie LNG

6 CHEMIA PRZEMYSŁOWA 1/2019

z portalu k i e r u n e k c h e m i a . p l CIECH i nowy zakład produkcyjny soli Grupa CIECH zbuduje nowy zakład produkcyjny soli w niemieckim Stassfurcie, tuż obok zakładów sodowych należących do CIECH Soda Deutschland. Uruchomienie produkcji planowane jest na rok 2020, a nowy zakład będzie produkował ok. 450 tys. ton soli warzonej rocznie. Będzie to druga warzelnia funkcjonująca w ramach Grupy CIECH – pierwsza zlokalizowana jest w Janikowie. Wartość inwestycji to ok. 100 mln euro. Źródło: Grupa CIECH Współpraca naukowo-techniczna z USA Nowe perspektywy dla polskich naukowców i uczelni – to efekt podpisanej 23 kwietnia przez Wicepremiera Jarosława Gowina oraz Podsekretarza Toma Shannona obustronnej umowy między Polską a Stanami Zjednoczonymi, która będzie podstawą dla wszelkich projektów i wspólnych przedsięwzięć realizowanych przez naukowców z obu krajów.

– To jest ważny dzień dla polskiej nauki. Podpisanie umowy z rządem amerykańskim otwiera nowe perspektywy przed polskimi naukowcami i polskimi uczelniami. To jest także ważny dzień dla polskiej gospodarki, bo współpraca naukowo-techniczna ze Stanami Zjednoczonymi zintensyfikuje wzajemną współpracę gospodarczą – powiedział Wicepremier Jarosław Gowin. Źródło: www.gov.pl ___________________________________________________ Maj Duże nadzieje w złóżach Ærfugl i Skogul Norweskie Ministerstwo Ropy i Energii zatwierdziło dokumentację geologiczną i plany zagospodarowania dla dwóch złóż, w których udziały posiada PGNiG Upstream Norway. Rozpoczęcie wydobycia planowane jest na 2020 rok. – Zakończył się proces przygotowania inwestycji, teraz wchodzimy w fazę jej realizacji – powiedział Piotr Woźniak, Prezes Zarządu PGNiG SA. – Z obiema inwestycjami wiążemy duże nadzieje. ___________________________________________________ Czerwiec

Największe inwestycje w historii PKN ORLEN PKN ORLEN rozpoczyna największe w swojej historii inwestycje w obszarze petrochemii. Ich wartość szacowana jest na ok.

8,3 mld złotych. W ramach przyjętego programu rozwoju petrochemii do 2023 r. zrealizowane zostaną nowe inwestycje w Płocku i we Włocławku. Po zakończeniu inwestycji roczny zysk EBITDA może wzrosnąć nawet o 1,5 miliarda złotych. Program obejmie m.in. budowę i zwiększenie mocy produkcyjnych w obszarze pochodnych aromatów, olefin oraz fenolu. Pozwoli też na znaczącą rozbudowę kompetencji Koncernu w zakresie B+R poprzez inwestycje w Centrum Badawczo-Rozwojowe. Źródło, fot.: PKN ORLEN S.A.

8 CHEMIA PRZEMYSŁOWA 1/2019

Blok energetyczny oddany do eksploatacji PKN ORLEN przekazał do komercyjnej eksploatacji niskoemisyjny blok energetyczny w Polsce o wysokiej sprawności i możliwości regulacji pracy. Zakończenie inwestycji w elektrociepłownię gazowo-parową w Płocku oznacza, że do krajowego systemu energetycznego trafi kolejne 600 MW mocy. Obecnie jest to największa tego rodzaju elektrociepłownia w Polsce. Źródło: PKN ORLEN S.A. ___________________________________________________ Lipiec CIECH przejmuje Proplan Spółka CIECH S.A. przejęła 100 proc. akcji Proplanu – hiszpańskiego dostawcy środków ochrony roślin działającego na trzech kontynentach. Dzięki temu CIECH zyskuje dostęp do nowych rynków zbytu w południowej Europie, północnej Afryce, Ameryce Południowej i Australii oraz przejmuje portfel substancji aktywnych i 120 rejestracji produktów. Wartość transakcji wyniosła 44,6 mln euro. Źródło: Grupa CIECH S.A. ___________________________________________________ Sierpień BASF i przejęcie aktywów od firmy Bayer Firma BASF z powodzeniem sfinalizowała nabycie szeregu aktywów od firmy Bayer. Transakcja stanowi strategiczne uzupełnienie działalności firmy w zakresie ochrony roślin, biotechnologii i rozwiązań „digital farming” oraz oznacza jej wejście do sektora nasion i herbicydów nieselektywnych.

– Dzięki temu nabyciu, głębokiej zmianie ulega działalność firmy BASF w obszarze rolnictwa – z korzyścią dla naszych klientów i pracowników — powiedziała Saori Dubourg, Członek Zarządu BASF SE, odpowiedzialna za segment Agricultural Solutions. Źródło: BASF Nowe Prawo wodne Prezydent Andrzej Duda podpisał w sierpniu nowelizację Prawa wodnego, która ma rozstrzygnąć wątpliwości interpretacyjne dotyczące postępowań administracyjnych związanych z udzielaniem zgód wodnoprawnych oraz pobieraniem opłat za usługi wodne. Podpisana nowelizacja ma usprawnić również techniczną stronę wydawania pozwoleń wodnoprawnych. Źródło: www.premier.gov.pl ___________________________________________________ Wrzesień Benzyna zdetronizowała diesla w Europie Z danych Europejskiego Stowarzyszenia Producentów Pojazdów ACEA wynika, że już nie diesle, ale silniki benzynowe są najchętniej wybierane przy zakupie nowych aut osobowych w Europie Zachodniej. W Polsce napędy benzynowe dominują już od kilku lat i cały czas obserwujemy trend wzrostowy. Jedynie w Norwegii, w 2017 roku ponad połowa sprzedanych nowych samochodów była z napędem elektrycznym lub hybrydowym. Źródło: ACEA Ustawa o odpadach Od 5 września 2018 r. zaczęły obowiązywać przepisy nowelizacji ustawy o odpadach. Zmiana ustawy jest odpowiedzią resortu środowiska na walkę z plagą pożarów miejsc składowania lub magazynowania odpadów. Źródło: prawo.sejm.gov.pl

z portalu k i e r u n e k c h e m i a . p l ___________________________________________________ Październik

Grupa Azoty otwiera Centrum Badawczo-Rozwojowe Efektywne wykorzystanie Centrum pozwoli Grupie Azoty na budowanie przewag konkurencyjnych i podniesienie poziomu innowacyjności. Struktura Centrum Badawczo-Rozwojowego obejmuje 46 sal laboratoryjnych oraz halę półtechnik, która pozwoli przetestować, w warunkach zbliżonych do rzeczywistych, technologie opracowane wcześniej w skali laboratoryjnej. Źródło, fot.: Grupa Azoty Nowy system znakowania paliw Od października 2018 r. na stacjach paliw został wdrożony jednolity system znakowania paliw – zarówno klasycznych, jak i alternatywnych. Celem jest ułatwienie prawidłowego wyboru kierowcom, zwłaszcza użytkownikom pojazdów zasilanych paliwami alternatywnymi. Wcześniej informacje były dostępne na stacjach paliw, w instrukcjach obsługi pojazdów oraz umieszczone przy korkach i klapkach wlewu paliwa, ale nie były zharmonizowane w całej Europie. Źródło: POPIHN, fot. 123rf.com Pełna kontrola nad Unipetrolem PKN ORLEN sfinalizował transakcję zakupu 100% udziałów w czeskim Unipetrolu. – Celem wszystkich procesów integracyjnych jest tworzenie podmiotu, który będzie działał znacznie sprawniej jako całość i który wzmocni pozycję na konkurencyjnym rynku. Zakup Unipetrolu oznacza wzmocnienie Grupy ORLEN. Wraz z planowanym przejęciem Grupy LOTOS pozwoli nam skuteczniej konkurować na wymagającym europejskim rynku.Dlatego finalizację zakupu Unipetrolu traktujemy jako ważny etap w dalszym rozwoju Grupy ORLEN – powiedział Daniel Obajtek, Prezes Zarządu PKN ORLEN S.A. Źródło: PKN ORLEN S.A. Plan megainwestycji PERN w ciągu najbliższych czterech lat wybuduje nowe zbiorniki na ropę i paliwa oraz dwa rurociągi – surowcowy i paliwowy. Spółka ogłosiła już przetarg na II etap rozbudowy gdańskiego Terminala Naftowego, który ma zwiększyć jego pojemność o prawie 400 tys. m³, co pozwoli sprawniej obsługiwać wpływające do Naftoportu tankowce. Źródlo: PERN S.A. Kolejna inwestycja LOTOSU Instalacje do oczyszczania i dystrybucji wodoru oraz dwa punkty tankowania tego paliwa (w Gdańsku i Warszawie) ­– to

10 CHEMIA PRZEMYSŁOWA 1/2019

projekt Grupy LOTOS oraz LOTOS Paliwa, który zostanie wsparty w ramach instrumentu „Łącząc Europę”. Inwestycja o wartości niemal 10 mln euro ma być oddana do użytku w 2021 roku. Źródło: Grupa LOTOS S.A. ___________________________________________________ Listopad Grupa Azoty przejęła COMPO EXPERT Grupa Azoty nabyła 25.000 udziałów stanowiących 100% kapitału zakładowego w spółce Goat TopCo GmbH z siedzibą w Niemczech – właściciela COMPO EXPERT. – Nasze zaangażowanie w segment nawozów specjalistycznych jest odpowiedzią na zmiany w otoczeniu rynkowym. Transakcja przejęcia COMPO EXPERT wpisuje się w strategię zakładającą wzmacnianie pozycji Grupy Azoty wśród liderów rozwiązań dla rolnictwa – powiedział dr Wojciech Wardacki, Prezes Zarządu Grupy Azoty. Źródło: Grupa Azoty Powstanie projekt Baltic Pipe Operatorzy systemów przesyłowych Polski i Danii – GAZ-SYSTEM i Energinet – 30 listopada ub.r. podjęli pozytywne decyzje inwestycyjne i zgodzili się wspólnie zrealizować projekt Baltic Pipe. Rurociąg umożliwi dostawy gazu ziemnego z Norwegii, przez Danię, do Polski i innych krajów w regionie, jak również dostawy gazu z kierunku Polski do Danii i Szwecji. Źródło: GAZ-SYSTEM PGNiG zainwestuje w technologie wodorowe Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA rozpoczęło projekt badawczo-rozwojowy ELIZA. Spółka chce w przyszłości wytwarzać wodór z odnawialnych źródeł energii metodą elektrolizy, a następnie zatłaczać go do magazynów gazu. Jest to jeden z perspektywicznych obszarów rozwoju całej Grupy Kapitałowej PGNiG. Źródło: PGNiG ___________________________________________________ Grudzień Szczyt klimatyczny COP24 3-14 grudnia w Katowicach odbył się szczyt klimatyczny COP24, który miał nakreślić plan działań w zakresie ochrony klimatu dla państw całego świata. Zadaniem kilku tysięcy negocjatorów z dwustu krajów było wypracowanie ostatecznego kształtu, w jakim zostanie wdrożone Porozumienie Paryskie podpisane w 2015 roku.

ANWIL: rozbudowa mocy produkcyjnych Należąca do Grupy ORLEN spółka ANWIL zwiększy o ok. 50% zdolności produkcyjne oraz poszerzy ofertę produktową o cztery rodzaje nawozów.

Będzie to możliwe dzięki budowie trzeciej instalacji produkcyjnej nawozów azotowych.

Wartość inwestycji szacowana jest na ok. 1,3 mld złotych.

Natomiast zysk operacyjny EBITDA ANWILU – po zrealizowaniu projektu – może wzrosnąć o ok. 57 mln euro rocznie.

Zakończenie inwestycji nastąpi do końca 2021 roku. Źródło, fot.: ANWIL S.A.

Profesor Mannan we wspomnieniach 10 września 2018 r. odszedł Sam M. Mannan, który był profesorem inżynierii chemicznej i dyrektorem Centrum Bezpieczeństwa Procesowego im. Mary Kay O’Connor, Texas A&M University. Wspomina go prof. Adam S. Markowski.

Fot.: zasoby autora

45 prac doktorskich i ponad 40 prac magisterskich.

Do najbardziej znaczących oryginalnych prac naukowych zaliczamy metody określenia wskaźników bezpieczeństwa naturalnego dla instalacji procesowych wraz z zastosowaniem teorii zbiorów rozmytych, nowe metody określania granic wybuchowości i punktów zapłonu dla mieszanin substancji palnych i aerozoli, a także zastosowanie dynamicznych technik drzewa błędu i drzewa zdarzeń do zarządzania bezpieczeństwem procesowym. Liczne badania dotyczące zachowania się człowieka w sytuacji awaryjnej oraz badania w zakresie tzw. kultury bezpieczeństwa to niezwykle ważny wkład w rozwój bezpieczeństwa procesowego.

Profesor Mannan był znany, zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej, ze swojej fachowej wiedzy w dziedzinie inżynierii chemicznej, a szczególnie w zakresie nowej dziedziny nauki, rozwiniętej w ostatnich 30 latach, tj. bezpieczeństwa procesowego.

Jego praca jako dyrektora Centrum Bezpieczeństwa Procesowego im. Mary Kay O’Connor Texas A&M University spowodowała, że Centrum to jest uznawane za wiodącą w świecie organizację naukową, dostarczającą niezbędnej wiedzy i informacji dla praktycznego rozwiązywania zagadnień zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwem procesowym.

Zasłużony dla Politechniki Łódzkiej Profesor Mannan nie szczędził również wysiłków dla rozpowszechniania misji bezpieczeństwa procesowego w świecie, poprzez popieranie idei włączenia tej dziedziny do programów akademickich oraz organizacji dorocznych specjalistycznych międzynarodowych sympozjów naukowych, prowadzonych w USA regularnie od 1998 r.

Od przeszło dwudziestu lat datuje się również współpraca Profesora z Politechniką Łódzką, której owocem są stopnie naukowe, szereg długoterminowych staży naukowych, wymiana naukowa, wspólne publikacje i konkretna pomoc przy uruchomieniu nowego kierunku kształcenia „Inżynieria Bezpieczeństwa Pracy” na Politechnice Łódzkiej. W 2008 r. profesor Sam Mannan został wyróżniony odznaką „Zasłużony dla Politechniki Łódzkiej” oraz w 2011 r. uzyskał tytuł Doktora Honoris Causa Politechniki Łódzkiej.

Autor licznych publikacji Profesor Mannan był autorem licznych publikacji, doniesień naukowych, a także projektów technicznych. Jego osiągnięcia obejmują ponad 270 publikacji w recenzowanych renomowanych czasopismach specjalistycznych, ponad 200 wykładów w skali światowej, jest również autorem 2 książek, 7 rozdziałów monograficznych oraz 136 protokołów ze specjalistycznych zjazdów, 12 stanowisk dla rządu USA. Jednym z ważniejszych osiągnięć wydawniczych jest podjęcie się roli edytora trzytomowego wydania Lee’s Loss Prevention in the Process Industries, obejmującego ponad 2500 stron. Był również promotorem

Wielki przyjaciel Prof. Sam Mannan był wielkim przyjacielem Polski i Polaków.

Nasza współpraca to liczne wyjazdy na staże naukowe do Texas A&M University, czego efektem były zarówno prace habilitacyjne oraz doktorskie, a także liczne wspólne publikacje naukowe. Kilkakrotnie uczestniczył w sympozjach naukowych w Polsce oraz prowadził wykłady na Politechnice Łódzkiej.

W wyniku tych bliskich kontaktów Profesor Mannan dał się poznać jako człowiek nie tylko reprezentujący wysoki autorytet naukowy, ale również osobowość o wyróżniającej się kulturze i wartościach moralnych. Był bezpośredni, niezwykle uczynny i gotowy do pomocy. Nasze kontakty przyczyniły się również do nawiązania i utrwalenia więzi przyjaźni, co upoważnia do stwierdzenia, że Profesor Mannan był przyjacielem nie tylko Politechniki Łódzkiej, ale również naszego kraju.

Pionier bezpieczeństwa procesowego Przedwczesne odejście Profesora, który jest uznawany za pioniera bezpieczeństwa procesowego, stanowi wielką stratę nauki światowej i w zakresie inżynierii chemicznej i bezpieczeństwa procesowego. Jego godna uznania kariera zawodowa, obejmująca zarówno pracę w przemyśle, jak i pracę akademicką, wywarła duży wpływ na społeczeństwo akademickie i przemysłowe zarówno w skali lokalnej, jak i globalnej.

Odszedł również wybitny nauczyciel akademicki który potrafił inspirować oraz był wielkim mentorem i przyjacielem młodzieży.

Jest naszą powinnością spuścizny dorobku Profesora prowadzić dalsze działania w kierunku jego idei „Zero wypadków” dla dobra nas wszystkich.

Cześć Jego pamięci.

Adam S. Markowski Politechnika Łódzka