TEMAT NUMERU
WODA I ŚCIEKI w przemyśle spożywczym
Ścieki z nieba
> 19
Warzyć zgodnie z prawem > 47
Postawić diagnozę
> 70
SPIS TREŚCI
44
Temat numeru: Woda i ścieki w przemyśle spożywczym 8 Oszczędność wody to „małe piwo” Agnieszka Nawirska-Olszańska 14 Biowęgiel – szczególny sorbent w oczyszczaniu wód i ścieków Krystyna Malińska 19 Ścieki z nieba Joanna Boguniewicz-Zabłocka, Andrea Capodaglio, Miroslava Gono, Iwona Kłosok-Bazan, Ewelina Podgórni 23 Ultrafiolet a biostabilność wody Karolina Madej-Kaczmarczyk, Agnieszka Włodyka-Bergier, Wioleta Zając 28 O laniu wody przy produkcji „procentów” Leszek Wiwała
Bezpieczeństwo produktu spożywczego 34 Bezpieczeństwo i higiena pod kontrolą Adam Górny 40 Redukcja kosztów pasteryzacji Andrzej Brodowicz, Endress+Hauser Polska
MALI DLA CAŁEJ POLSKI Przemysław Płonka, Adam Wita
54
WYCIŚNIĘTE Z WYTŁOKÓW Leszek Jaszczak
Browarnictwo i przemysł spirytusowy 42 Zmobilizowani Rozmowa z Danutą Gut – dyrektor biura zarządu ZPPP „Browary Polskie” 44 Mali dla całej Polski Przemysław Płonka, Adam Wita 47 Warzyć zgodnie z prawem Maciej Chołdrych
50 Luka w świadomości Rozmowa z Barbarą Groele – sekretarzem generalnym Stowarzyszenia KUPS 54 Wyciśnięte z wytłoków Leszek Jaszczak 58 Z prototypami Adam Wita
Mleczarstwo 62 Rozwój napędza rozwój Rozmowa z Jerzym Pyzą – prezesem SM RYKI 64 (Roz)budowa Adam Wita 68 Badają i rozwijają się Adam Wita
62 ROZWÓJ NAPĘDZA ROZWÓJ Rozmowa z Jerzym Pyzą
fot.: TAURON Polska Energia S.A.
Przetwórstwo owocowo-warzywne i napoje
Utrzymanie ruchu 70 Postawić diagnozę Marek Fidali
3
od redakcji Wydawca: BMP’ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Morcinka 35, 47-400 Racibórz tel./fax (32) 415-97-74 tel. (32) 415-29-21, (32) 415-97-93 e-mail: agro@e-bmp.pl http://www.kierunekagro.pl
Adam Wita redaktor tel.: 32/415 97 74 wew. 21 tel. kom. 539 059 370 e-mail: adam.wita@e-bmp.pl
Życiodajna substancja S
tanowi około 5% zawartości papieru, na którym został wydrukowany ten numer „Agro Przemysłu” oraz 70% masy ludzkiego ciała. 22 marca obchodzimy jej Światowy Dzień. Jest jedyną substancją występującą w warunkach naturalnych w trzech stanach skupienia. Człowiek może żyć bez pożywienia ok. 40 dni, natomiast bez niej tylko kilka dni. Przemysł spożywczy nie poradziłby sobie bez niej ani przez chwilę…
W
oda to najpowszechniej wykorzystywany surowiec w zakładach spożywczych, a zachowanie jej jakości na każdym z etapów produkcji jest niezwykle ważnym zadaniem. Używa się jej do gotowania, czyszczenia, mycia, fermentacji, sterylizacji, pasteryzacji oraz w układach chłodniczych czy w systemach przeciwpożarowych. Obok zachowania zgodnej z normami jakości wody poważnym wyzwaniem jest zmniejszenie jej zużycia, a co za tym idzie ilości powstających ścieków oraz ich oczyszczanie.
T
emat wody i ścieków w przemyśle spożywczym jest bardzo szerokim zagadnieniem. Poświęcamy mu kilka ciekawych artykułów w tym numerze „Agro” oraz całą konferencję naukowo-techniczną, podczas której poruszone zostaną kwestie m.in. odzysku wody, efektywnego jej wykorzystywania oraz działających w zakładach innowacyjnych rozwiązań w zakresie oczyszczania ścieków.
Ż
yczę Państwu miłej lektury oraz owocnego udziału w konferencji „Woda i Ścieki w Przemyśle Spożywczym”, która w dniach 24-25 września odbędzie się w Gdańsku-Sobieszewie.
Rada Programowa: dr inż. Piotr Antkiewicz – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, UR w Krakowie; Maciej Chołdrych – browarnik; dr Anna Fabisz-Kijowska – browarnik; mgr inż. Andrzej Olkowski – prezes zarządu Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich; dr inż. Aleksander Poreda – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, UR w Krakowie; mgr inż. Tadeusz Rzemieniuk – browarnik, mgr inż. Marek Suliga – browarnik; Aleksander Stamm – browarnik; dr hab. inż. Zygmunt Zander – prof. nadzw. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski; dr hab. inż. Dorota Kręgiel – Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, Politechnika Łódzka Prezes zarządu BMP’ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny: Przemysław Płonka Redaktor wydania: Adam Wita Redakcja techniczna: Marek Fichna, Maciej Rowiński Prenumerata, kolportaż: Aneta Jaroszewicz Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A.. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Cena 1 egzemplarza – 19,90 zł PKWiU:22.13.10-00.29 ISSN: 1734-7971 Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja nie odpowiada za treść reklam Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Druk: FISCHER Poligrafia Fot. na okładce: BMP, photogenica.pl
4
Agro Przemysł 3/2014
Fot. Spółdzielnia Mleczarska Ryki
zdjęcie numeru
SM RYKI Z LOTU PTAKA Wywiad z prezesem i fotoreportaż na stronach 62 i 64.
Agro Przemysł 3/2014
5
z portalu kierunekagro.pl Pragniemy poinformować, że do grona członków Rady Programowej kwartalnika „Agro Przemysł” dołączyła dr hab. inż. Dorota Kręgiel – adiunkt na Wydziale Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechniki Łódzkiej. Jej specjalnością naukową jest mikrobiologia i technologia żywności. Specjalistka z zakresu badań mikrobiologicznych wody oraz napojów bezalkoholowych, a także biofilmów w przemyśle spożywczym. Jest współautorką kilkudziesięciu publikacji z tej tematyki w czasopismach zagranicznych oraz krajowych. Pracuje w komitetach redakcyjnych czasopism zagranicznych International Journal of Food Processing Technology oraz International Journal of the Food & Beverage Industry. Była opiekunem kilkudziesięciu prac magisterskich, inżynierskich i podyplomowych. Dorota Kręgiel intensywnie zajmuje się także szkoleniami, organizowała wiele seminariów szkoleniowych oraz kursów dla zainteresowanych problematyką mikrobiologiczną w przemyśle. Brała udział w kilku projektach badawczych finansowanych przez MNiSW oraz z funduszy unijnych. Jest autorką i współautorką ponad 200 publikacji z zakresu biotechnologii i technologii żywności, rozdziałów w podręcznikach zagranicznych, patentów i zgłoszeń patentowych, jak również współautorką podręczników „Mikrobiologii technicznej” (wyd. 2000, 2007, 2008).
MAM KOTA NA PUNKCIE MLEKA: JOGURT W LEKKIEJ DIECIE Polska Izba Mleka wraz z Polską Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka prowadzą program „Mam kota na punkcie mleka”. Celem akcji jest m.in. edukacja i poinformowanie grup docelowych o właściwościach odżywczych mleka i produktów mleczarskich. Fot.: mamkotanapunkciemleka.pl
NOWA CZŁONKINI RADY PROGRAMOWEJ
– Jogurt znakomicie sprawdza się zarówno jako przekąska, jak i w roli dodatku do potraw – mówi Aneta Średzińska, dietetyk i ekspert kampanii „Mam kota na punkcie mleka”. – Sposobów wykorzystania jogurtu w lekkiej kuchni jest mnóstwo: możemy wymieszać z nim poranną owsiankę, zjeść go na drugie śniadanie z pokrojonymi owocami, orzechami i łyżką miodu lub przygotować z niego dressing do sałatki. Z powodzeniem zastąpi śmietanę dodawaną do zupy i posłuży za świetną bazę do orzeźwiającego chłodnika. Nie zapominajmy też o jogurtowych koktajlach, deserach i ciastach – dodaje.
WINO W PUSZCE Piwnica Smaków wprowadziła na rynek markę Wine Not, wino w aluminiowej puszce.
NOWY WARIANT TATRY – NIEPASTERYZOWANE Tatra, trzecia co do wielkości marka piwa na polskim rynku, dotychczas dostępna w dwóch odmianach: Jasne Pełne i Mocne, rozszerza rodzinę o produkt z segmentu piwnych specjalności.
Fot.: www.winenot.pl
WINE NOT to soczyste wina wyprodukowane z wyselekcjonowanych winogron z francuskich winnic. Dla każdego, kto ma ochotę napić się wina bez względu na miejsce. Wygodne w transporcie, lekkie, modne, a przede wszystkim pyszne – zapewnia producent.
– Dzisiejsi piwosze stawiają coraz wyższe wymagania lubianym produktom, jeszcze bardziej cenią sobie ich najwyższą jakość i przywiązują wagę do naturalnych składników, dlatego też wychodząc naprzeciw oczekiwaniom konsumentów, wprowadzamy na rynek nowy wariant doskonale już znanego piwa tym razem w wersji niepasteryzowanej – mówi Barbara Rychel, marketing manager marki Tatra i Marek Regionalnych.
Źródło: www.winenot.pl
Źródło: Grupa Żywiec
6
Agro Przemysł 3/2014
Fot.: Grupa Żywiec
Źródło: mamkotanapunkciemleka.pl
JEDZ JABŁKA, PIJ SOKI JABŁKOWE I CYDR Zdaniem przedstawicieli Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków, w kampanii na rzecz zagospodarowania jabłek nie można zapomnieć o piciu soków, nektarów i napojów z polskich jabłek.
NOWOŚĆ W PORTFOLIO LEGENDARNEJ MARKI Znana marka Żubrówka powiększa swoje portfolio o nową propozycję – wódkę Żubrówkę Złotą. Do jej produkcji używa się m.in. kory dębu oraz polskich, leśnych ziół. To nowość, która debiutuje w segmencie wódek słodko-gorzkich, największej kategorii wódek smakowych na rynku. Źródło: www.cedc.com
Źródło: KUPS
Fot.: www.cedc.com
Fot.: freeimages.com
Julian Pawlak, prezes KUPS: – Każdy Polak wypija 3 litry soku jabłkowego rocznie. Jeśli założylibyśmy stosowanie się do rekomendacji ekspertów żywieniowych, to miesięczne spożycie soków powinno być na poziomie ok. 6 litrów. Zwiększenie spożycia soków jabłkowych, to także sposób na zagospodarowanie w Polsce nadpodaży jabłek z powodu embarga w Rosji. Podwojenie spożycia soków i nektarów z jabłek to dodatkowe zagospodarowanie około 140 tys. ton jabłek. Dlatego w naszym dobrze pojętym interesie jest rozszerzenie hasła: „Jedz jabłka, pij cydr” na przekaz: „Jedz jabłka, pij soki jabłkowe i cydr”.
Reklama
z portalu kierunekagro.pl
temat numeru: WODA I ŚCIEKI W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM
Oszczędność wody to „małe piwo” czyli o sposobach zmniejszania zapotrzebowania na wodę w browarze 8
Agro Przemysł 3/2014
I ŚCIEKI W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM Fot.: photogenica.pl
temat numeru: WODA
dr hab. inż. Agnieszka Nawirska-Olszańska Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Woda jest jednym z podstawowych surowców do produkcji piwa. W browarach zużywane są różne jej ilości i jest to uzależnione od procesów technologicznych oraz systemów utrzymania czystości. Ograniczenie zużycia wody możliwe jest przez wyeliminowanie niektórych uchybień. Niektóre z nich można usunąć nie inwestując w nowe urządzenia.
Agro Przemysł 3/2014
9
temat numeru: WODA I ŚCIEKI W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM
W
oda jest jednym z najważniejszych surowców wykorzystywanych w całym przemyśle spożywczym. Stosowana jest w wielu operacjach jednostkowych, takich jak spławianie surowca, mycie, płukanie, blanszowanie, pasteryzacja, ogrzewanie, chłodzenie, jako składnik produktów, do utrzymania czystości i higieny na terenie całego zakładu. W zależności od sposobu prowadzonych procesów technologicznych zużywane są różne ilości wody nawet w zakładach o tym samym profilu produkcji.
Jakość wody Większość zakładów przemysłu spożywczego stawia wodzie wymagania analogiczne, jakie są stawiane wodzie przeznaczanej do picia, której stopień zanieczyszczenia określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 roku [Rozporządzenie, 2010]. Dokument ten określa jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, w tym wymagania bakteriologiczne, fizykochemiczne i organoleptyczne; wdraża on przepisy Dyrektywy 98/83/EC z dnia 3 listopada 1998 r. Są jednak technologie, które stawiają wyższe wymagania jakości wody, niż tej przeznaczonej na cele spożywcze. Taką technologią jest np. produkcja napojów z koncentratów czy niektórych gatunków piwa; w takich przypadkach stosuje się dodatkowe doczyszczanie wody. Coraz częściej spotyka się zakłady przemysłu spożywczego, które ze względów ekonomicznych, a także w trosce o środowisko zamykają obiegi wody. W tych przypadkach do jej doczyszczania (tzw. odnowy) stosowane są wysoko wyspecjalizowane systemy oczyszczania. Zdarza się, iż pogorszenie jakości wody następuje na terenie zakładu. Taka sytuacja może zaistnieć na skutek zanieczyszczeń wtórnych, tworzenia się, w systemie dystrybucji, biofilmu i korozji czy też podczas magazynowania, stąd doczyszczanie może stać się konieczne tuż przed jej wykorzystaniem.
Produkcja piwa Woda jest jednym z podstawowych surowców do produkcji piwa. Browary w zależności od usytuowania wykorzystują wodę z ujęć własnych (wody podziemne lub powierzchniowe) bądź z wodociągów komunalnych. Często woda ta podlega dodatkowemu uzdatnianiu w celu dostosowania parametrów do wymogów produkcji. Do zapewnienia wymaganej jakości wody mogą być stosowane niekonwencjonalne procesy, które jednak muszą być bezpieczne dla zdrowia konsumentów. W browarach zużywane są różne ilości wody i jest to uzależnione od procesów technologicznych oraz systemów utrzymania czystości. Dane literaturowe podają zróżnicowane wartości zapotrzebowania na wodę w zakładach tej branży – od 3,1 dm3/dm3 do 10 dm3/ dm3 [BAT 2005, Pawełas 2010, Kasprzak 2012]. Przy czym mniejsze zapotrzebowanie na wodę mają duże nowoczesne browary, najczęściej spotyka się zakres zużycia wody na poziomie 3,1÷5 dm3/dm3 piwa. Wydaje się, że w obecnych warunkach ekonomiczno-technologicznych jest niewiele zakładów zużywających
10
Agro Przemysł 3/2014
wodę powyżej 6,5 dm3/dm3. Jak podają dane z GUS w roku 2013 produkcja piwa w kraju wynosiła 39,56 mln hl, czyli zapotrzebowanie na wodę dla browarów przy średnim użyciu ok. 4,1 dm3/dm3 wyniosło ponad 158 mln hl. W skali kraju są to znaczące ilości i z tego względu należy stosować w zakładach techniki i technologie ograniczające zużycie wody. Przyjmuje się, że średnie zużycie wody do bezpośredniej produkcji w zależności od technologii i rodzaju wytwarzanego piwa to 1,3÷2 dm3/dm3, jest to ilość wody wchodząca w produkt oraz straty na parowanie i wody odprowadzane z odpadami operacyjnymi. Pozostała ilość wody wykorzystywana jest na cele chłodnicze, zasilanie kotłów i utrzymanie czystości w zakładzie oraz cele higieniczno-sanitarne.
Procesami najbardziej wodochłonnymi w browarze są:
• • • • • • •
zacieranie i gotowanie brzeczki, mycie opakowań, pasteryzacja piwa, mycie urządzeń i rurociągów, mycie pomieszczeń, zwilżanie taśmociągów rozlewu piwa, mycie nalewaczek piwa.
Twardość wody Jakość wody kierowanej do warzelni decyduje o pewnych cechach piw. Woda miękka daje piwo delikatne i cierpkie, twarda – piwo ciemne, a woda o wysokiej twardości niewęglanowej – piwo typu Dortmunder. Piwo pilzneńskie wytwarzane jest z wody bardzo miękkiej o twardości 2ºtw, natomiast wymagana twardość do piwa dortmundzkiego wynosi 40ºtw. Obecność jonów magnezu i wapnia oddziałuje pozytywnie na kwasowość brzeczki piwnej. Kryteria idealnej wody do produkcji piwa to niska zawartość azotynów, chlorków oraz twardość magnezowa poniżej 4 odH. W celu uniknięcia nieszlachetnej goryczki należy stosować wodę o niskiej zawartość soli – siarczany, sód, które powodują zmianę smaku na słony i wytrawny. Ważnym wskaźnikiem jakości wody używanej do produkcji piwa jest alkaliczność resztkowa (RA). Jest to różnica własności alkalizujących anionu wodorowęglanowego (HCO3-) i właściwości zakwaszających kationów wapnia i magnezu zgodnie ze wzorem: RA = zasadowość ogólna - (twardość Ca + 0,5 twardość Mg) / 3,5 wyrażana w odH
Im wyższa alkaliczność resztkowa, tym wyższy odczyn zacieru i brzeczki. Z kolei im wyższa jest war-
temat numeru: WODA
I ŚCIEKI W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM
tość odczynu zacieru, tym dłużej trwa proces jego filtracji. Optymalna wartość alkaliczności resztkowej (RA) jest pomiędzy 0 a 2, przy takich wartościach proces produkcji piwa przebiega najlepiej.
DUŻY ZUŻYWA MNIEJ Mniejsze zapotrzebowanie na wodę mają duże nowoczesne browary, gdzie zakres zużycia wody jest na poziomie 3,1÷5 dm3/dm3 piwa
Ograniczenie zużycia Przyczynami nadmiernego zużycia wody są: • nadmierne zużycie wody w myjce butelek, • słaby nadzór nad pracą pasteryzatora piwa, • słaba optymalizacja programów mycia urządzeń i rurociągów, • wodochłonność urządzeń i brak możliwości sterowania zużyciem wody, • nieszczelność rurociągów i zaworów, • nieskuteczny nadzór nad myciem ręcznym.
Odzysk wody Optymalizacja w procesach zużywający największe ilości wody polega na odzyskiwaniu jej w następujących procesach: • odzysk wody z mycia i pasteryzacji (zrzuty z pasteryzatora, płukanie w myjce butelek, mycie skrzynek), • odzysk wody gorącej (z chłodzenia brzeczki, kondensat parowy), • odzysk wody chłodzącej (praca skraplaczy wyparnych), • odzysk wody chłodzącej pompę próżniową w rozlewie butelkowym.
Fot.: freeimages.com
Ograniczenie zużycia wody możliwe jest przez wyeliminowanie uchybień. Część z nich można usunąć, nie inwestując w nowe urządzenia, poprzez skuteczny nadzór nad procesami i podniesienie świadomości pracowników, dokładną kontrolę nieszczelności i wycieków oraz optymalizację procesów mycia powierzchni, urządzeń i rurociągów. Przyjmuje się, że do moczenia jęczmienia metodą tradycyjną zużywa się 1÷1,2 m3 /100 kg surowca, przy czym 90÷92% zużywanych jest do mycia i moczenia, a pozostała część przeznaczona jest do nawilżania i kondycjonowania powietrza. W słodowniach istnieje możliwość ograniczenia zużycia wody przez modyfikację procesu moczenia poprzez wprowadzenie systemu „mokrego” i „suchego” z doprowadzeniem CO2 i zmniejszeniem liczby zamoczek na rzecz okresowego natryskiwania wodą [Nawirska 2005]. Oszczędności można szukać również w procesie mycia maszyn i powierzchni słodowni, np. używanie małych ilości wody po wcześniejszym usunięciu surowca na „sucho” oraz zastosowaniu urządzeń ciśnieniowych z samozamykającymi się końcówkami.
Agro Przemysł 3/2014
11
Fot.: freeimages.com
temat numeru: WODA I ŚCIEKI W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM
OSZCZĘDNOŚCI WE WŁASNYM ZAKERESIE Najważniejszym elementem housekeepingu jest propagowanie idei oszczędzania wody wśród pracowników
Odzysk wody z tych procesów poprzez tworzenie obiegów zamkniętych z chłodzeniem pozwala na efektywniejsze wykorzystanie wody już pobranej przez zakład z ujęcia własnego czy też komunalnego. Proces taki jest korzystny zarówno z punktu ekonomicznego, jak i ze względu na ochronę środowiska (mniejsze wykorzystanie zasobów odnawialnych oraz mniejsza ilość ścieków kierowanych do środowiska). Główne założenia w zakresie zmniejszenia zapotrzebowania na wodę w browarach wynikają z wdrażania działań recyrkulacyjnych. Istnieją następujące możliwości ponownego użycia wody [Czeszewski, 2010]: • wykorzystywanie wody ze skroplin kotła warzelnego do płukania wstępnego kadzi wirowych, • wykorzystywanie wody z końcowego płukania w stacji CIP do płukania zewnętrznego, • stosowanie nadmiaru wody z myjki butelek do mycia pustych skrzynek, • zasilanie zraszaczy przenośników wodą powrotną z myjek puszek i butelek, • kaskadowe zawracanie wody w odpieniaczach.
Housekeeping i Water Pinch Poza kosztowną modernizacją procesu technologicznego czy też instalowaniu nowych wodooszczędnych urządzeń można zastosować housekeeping – wprowadzanie oszczędności we własnym, zakresie czy też Water Pinch – opracowanie matematycznego modelu zużycia wody w zakładzie. Housekeeping to przede wszystkim: wprowadzenia monitoringu zużycia wody na terenie zakładu, racjonalne używanie środków czystości, zastosowanie odpowiednich technologii utrzymania czystości na terenie zakładu, wprowadzanie obiegów zamkniętych czy też montowanie końcówek samozamykających.
12
Agro Przemysł 3/2014
Przy wprowadzaniu housekeepingu należy stosować w możliwie najszerszym zakresie urządzenia systemu CIP (clearing in place – mycie na miejscu), dodatkowo należy ujednolicić stosowane środki myjące i dezynfekujące, jak również stosować nowoczesne metody dezynfekcji, do których należy np. dezynfekcja metodą mikrodyfuzji. Metoda ta polega na nasyceniu powietrza w dezynfekowanym pomieszczeniu aktywną „mgłą” preparatu chemicznego rozpylonego na mikrocząstki (ok. 32 µm), rozpylając w ten sposób odpowiednie preparaty można przeprowadzać także dezynsekcję lub dezodoryzację. Jednak najważniejszym elementem housekeeping, bez którego nie można myśleć o racjonalnym wykorzystaniu wody w zakładzie, jest propagowanie idei oszczędzania wody wśród pracowników. Natomiast Water Pinch polega na analizie procesów zużywających znaczne ilości wody, ustaleniu krytycznych procesów (najbardziej wodochłonnych), obliczeniu minimalnych przepływów racjonalnych dla danego procesu technologicznego oraz opracowaniu matematyczno-graficznego modelu gospodarki wodno-ściekowej. *** Jak widać z powyższych rozważań, możliwości ograniczania ilości pobieranej wody. W każdym browarze istnieją odrębne możliwości oszczędności, które uzależnione są od stosowanej technologii, zastosowanych systemów oszczędzania wody, a przede wszystkim świadomości kierownictwa zakładu oraz szeregowych pracowników. Oszczędności w zużywaniu wody można wprowadzić sposobami gospodarskimi, nie ponosząc zbytnich kosztów lub poprzez zmianę technologii i kupno nowoczesnych maszyn i urządzeń, co jest znacznie kosztowniejsze i czasochłonne. Najbardziej racjonalnymi sposobami zmniejszenia zużycia wody w browarze są: dokładne sprawdzenie zasadności ilości zużywanej wody, poprawa szczelności instalacji wodociągowej, a głównie uświadamianie i szkolenie pracowników w zakresie racjonalnego wykorzystania wody.
Literatura
1. Pawełas A., 2003. Optymalizacja zużycia wody w zakładzie produkcyjnym na przykładzie browaru III. Konferencja Naukowo-Techniczna: Ochrona środowiska, woda i ścieki w przemyśle spożywczym, Białystok 24-25.03. 2. Czeszewski K., 2010. Zwiększanie produkcji piwa przy wykorzystaniu mniejszej ilości wody na przykładzie Browaru Kompanii Piwowarskiej w Poznaniu. Przemysł Fermentacyjny i Owocowo -Warzywny, nr 10, 19-21. 3. Kasprzak J., 2012. Środowiskowe uwarunkowania gospodarki recyrkulacyjnej w przemyśle piwowarskim Inż. Ap. Chem. 51, 5, 229-230. 4. Nawirska A., 2005. Minimalizacja zużycia wody i ilości odprowadzanych ścieków w przemyśle spożywczym, mat. Konferencyjne. Abrys, Poznań, s. 61-74. 5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. nr 72, poz. 466). 6. Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego w Polsce „Browary Polskie” 2005. Najlepsze dostępne techniki (BAT) wytyczne dla przemysłu piwowarskiego.
SABmiller a woda
PepsiCo INWESTUJE I OSZCZĘDZA WODĘ
SABMiller rozwija program zrównoważonego rozwoju, który zdążył już w ubiegłych latach zdobyć uznanie na świecie. Tym razem firma wyznacza sobie nowe, ambitne cele, które pragnie osiągnąć do roku 2020.
W PepsiCo inwestują w nowe technologie rozlewu napojów, np. Monoblok Combi Ergoblock, maszyny do aplikacji etykiet typu sleeve oraz rozlewaczki GRB.
Firma uważana za lidera w zakresie wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju zobowiązała się m.in. do osiągnięcia światowego standardu wydajności wody na poziomie 3,0 l wody na jeden litr wyprodukowanego piwa, a także do zabezpieczenia zasobów wody, z których korzystają browary firmy wespół ze społecznościami lokalnymi, poprzez partnerstwa zawierane na rzecz określonych zasobów wodnych w obszarach stojących w obliczu zagrożenia niedoborem wody. Drugi co do wielkości producent piwa na świecie zobowiązał się również do ograniczenia emisji dwutlenku węgla w przeliczeniu na litr wyprodukowanego piwa – o 25% w całym łańcuchu dostaw („od pola do stołu”) oraz o 50% we wszystkich browarach.
– Dzięki inwestycjom możemy odpowiadać na potrzeby polskich konsumentów, oferując im innowacyjne produkty. Oczywiście te nowoczesne rozwiązania pozwalają nam także zwiększać efektywność i redukować koszty produkcji, przy jednoczesnym zmniejszaniu zużyciu energii elektrycznej oraz sprężonego powietrza. Ponadto dzięki nowym technologiom możemy wygenerować oszczędności w zużyciu wody – mówi Małgorzata Skonieczna, dyrektor działu komunikacji zewnętrznej PepsiCo.
Źródło: Kompania Piwowarska
SM RYKI BUDUJE NOWOCZESNĄ OCZYSZCZALNIĘ
Źródło: PepsiCo Więcej na portalu
NOWA LINIA ROZLEWNICZA W POZNANIU JUŻ DZIAŁA Budowa nowej linii rozlewu trwała 7 miesięcy. Rozruch nastąpił już w marcu, a od niedawna linia pracuje pełną parą. Jej docelowa wydajność to 60 000 butelek na godzinę. Inwestycja nie tylko oznacza bardziej efektywne działanie całego browaru, ale także zapewnia wyższy poziom bezpieczeństwa i ekologii na etapie rozlewu piwa – temu służą urządzenia i rozwiązania, w które została wyposażona.
Źródło: SM RYKI
Źródło: Kompania Piwowarska
Spółdzielnia Mleczarska Ryki buduje oczyszczalnię ścieków. Będzie to najnowocześniejsza tego typu inwestycja w branży mleczarskiej w Polsce. Obiekt zostanie oddany do użytku jesienią br., a jego koszt wyniesie ok. 10 mln zł.
32
Agro Przemysł 3/2014 2/2014
Fot.: Kompania Piwowarska
Oczyszczalnia zostanie wybudowana w technologii membranowej, która daje znacznie lepszy efekt ekologiczny niż rozwiązania konwencjonalne. Decyzję o wyborze takiej technologii podjęto po dokładnym sprawdzeniu jej zalet w praktyce w podobnym obiekcie za granicą. Istotnym czynnikiem był też fakt, że SM RYKI posiada już doświadczenie z membranami, które wykorzystywane są od wielu lat w linii produkcyjnej do proszkowania serwatki. Zalety nowej oczyszczalni to całkowity brak nieprzyjemnych zapachów oraz przyjazna środowisku architektura. Więcej informacji o nowej oczyszczalni ścieków w wywiadzie z Jerzym Pyzą, prezesem SM Ryki na stronie 62.
Dzięki zastosowaniu najnowocześniejszych sprzętów i rozwiązań, a co za tym idzie – zoptymalizowaniu rozlewu na nowej linii – Kompania Piwowarska może się poszczycić bardzo niskim zużyciem mediów, takich jak woda i energia. Firma między innymi zastosowała rozwiązania, które pozwoliły uzyskać bardzo dobrą kontrolę zużycia pary, a przez to również bardzo niskie straty ciepła. Dużą rolę odegrała w tym także automatyzacja linii na najwyższym poziomie. Te wszystkie czynniki składają się na wysoką wydajność nowej inwestycji.
Fot.: www.freeimages.com
temat numeru: WODA I ŚCIEKI W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM
świeże artykuły prosto od fachowców
kierunekagro.pl - nowy portal internetowy branży spożywczej. Wyprodukowany przez firmę BMP, wydawcę magazynu „Agro Przemysł”. Składniki: artykuły techniczne, wywiady, fotoreportaże, aktualności branżowe, konferencje. Może zawierać śladowe ilości rozrywki i humoru. Wejdź na www.kierunekagro.pl lub obserwuj
/ kierunekagro
Wydawca
Partner serwisu