3/2016 Kierunek Spożywczy

T E M AT N U M E R U I W O D A I Ś C I E K I

Mądra gospodarka wodno-ściekowa • • • •

Doświadczenia z zakładów Ograniczenie zużycia wody Uzdatnianie wody Zagospodarowanie osadów

DEZYNFEKANT IDEALNY? > 28

PIWO Z ODZYSKU

> 36

KONSERWANT? NATURALNIE!

>54

SPIS TREŚCI

T E M A T NUM E R U : W O D A I Ś C I E K I W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM

2 0 T e m at n u m er u W O D A I Ś C I E K I W P R Z E M Y Ś L E S P O Ż Y W C Z Y M

8 I Jak w Sierpcu radzą sobie ze ściekami...

Katarzyna Umiejewska, Magdalena Doch, Zuzanna Jarzębowska, Dariusz Kilanowski

ŻELAZNE NORMY STĘŻENIA

16 I Nie pozostańmy obojętni!

Radosław Żyłka

Iwona Kłosok-Bazan

24 I Wszechobecna Agnieszka Nawirska-Olszańska 28 I Dezynfekant idealny?

Agnieszka Włodyka-Bergier, Emilia Stańkowska

Fot. 123rf

20 I Żelazne normy stężenia Iwona Kłosok-Bazan

31 I Większa efektywność dmuchaw śrubowych Atlas Copco

B R O WA R N I C T W O, W I N I A R S T W O I PRZEMYSŁ SPIRYTUSOWY

3 2 B R O W A R N I C T W O , W I N I A R S T W O I P R Z E M Y S Ł S P I R Y T U S O W Y

32 I Kilka strzałów w dziesiątkę Rozmowa z Jackiem Jantoniem, prezesem zarządu Jantoń S.A. Sp. K.

KILKA STRZAŁÓW W DZIESIĄTKĘ

36 I Piwo z odzysku Krzysztof Kucharczyk

Rozmowa z Jackiem Jantoniem, prezesem zarządu Jantoń S.A. Sp. K. Fot. Jantoń S.A. Sp. K.

44 I Jak zakorkować bez korka?

Małgorzata Lasik-Kurdyś, Greta Graczyk

PRZETWÓRSTWO OWOCOWO- WA R Z Y W N E , N A P O J E I W O DA 50 I CO potrafi CO2 Justyna Nasiłowska 54 I Konserwant? Naturalnie!

Hubert Antolak, Dorota Kręgiel 60 I Z żurawiną dłuższe życie (produktu) Magdalena Dadan, Aleksandra Fijałkowska, Małgorzata Nowacka, Katarzyna Rybak, Artur Wiktor 65 I HygieneFirst - higieniczne rozwiązania w odwodnieniach ACO Elementy Budowlane

66 I Z mlekiem w proszku w świat Łukasz Kaczyński, Paulina Bierzuńska, Dorota Cais-Sokolińska 70 I Patent na dym Adam Wita

78

opako wania

ZGODNOŚĆ ZADEKLAROWANA Marzena Pawlicka

73 I Skumulowani Rozmowa z Marią Czwojdrak, prezesem zarządu Średzkiej Spółdzielni Mleczarskiej Jana

O PA KO WA N I A 76 I Smacznie, bezbłędnie i bezpiecznie EyeC 78 I Zgodność zadeklarowana Marzena Pawlicka

kierunek spożywczy 3/2016 3

Fot. 123rf

MLECZARSTWO

O D R E DA KC J I

Fot.: BMP

Adam Wita redaktor tel. 32 415 97 74 wew. 21 tel. kom. 539 059 370 e-mail: adam.wita@e-bmp.pl

To nie przelewki

O

d kilku miesięcy z ust m.in. pracowników branży spożywczej nie schodzi jeden temat. „Nie będzie nas stać na wodę, albo będziemy wydawać na nią tyle, że wiele inwestycji pójdzie w odstawkę” – takie głosy słyszałem, gdy odwiedzałem zakłady produkcyjne.

Nowe prawo wodne, jak wynika np. z analizy Krajowej Izby Gospodarczej Przemysł Rozlewniczy, spowoduje wzrost opłaty zmiennej dla producentów wód i napojów w granicach od 7 000 do 8 500%, a w jednym skrajnym przypadku aż do 16 900%. Jakie skutki w rzeczywistości przyniosą planowane zmiany – czas pokaże. edno jest pewne. Jeszcze bardziej istotnym tematem stanie się ograniczanie zużycia wody w procesach produkcyjnych. O gospodarce wodno-ściekowej w browarach pisze na stronie 24 Agnieszka Nawirska-Olszańska. Typowy zakres zużycia jednostkowego wynosi tam 4÷10 hm3 wody na hm3 piwa. W dużych, nowoczesnych browarach najczęściej spotyka się poziom zużycia wody 4÷6 hm 3/hm 3, a do 2020 roku niektóre browary chcą obniżyć ten wskaźnik do 3 hm3/hm3, choć już w tej chwili są takie, w których zużycie wynosi 2,85 hm3/hm3.

Jak widać, potencjał na zmniejszenie wodochłonności procesów jest spory. adchodzi nowe Prawo wodne, ale i inne wprowadzone już zmiany w przepisach motywują specjalistów do dzielenia się swoimi spostrzeżeniami z branżą, m.in. do publikacji artykułów

J

N

4 kierunek spożywczy 3/2016

na naszych łamach. Radosław Żyłka z SM Bielmlek wspomina o nowelizacji ustaw: o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. oraz o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015. Rozważa potraktowanie tych zmian jako bodźca do pełnego wykorzystania potencjału energetycznego osadów. artykule na str. 16 opisano doświadczenia z pilotażowego zrzutu osadów pochodzących z oczyszczalni ścieków SM Bielmlek do biogazowni rolniczej PGB w Starym Korninie. W obliczu nowych przepisów operatorzy oczyszczalni ścieków przemysłowych stają przed wyzwaniem zmiany sposobu gospodarowania osadami na swoich obiektach. mniejszanie zużycia, przygotowanie i uzdatnianie wody przed użyciem w produkcji oraz doświadczenia w gospodarce wodno-ściekowej to tematy, których nie zabrakło zarówno w tym wydaniu kwartalnika, jak i w programie IX Konferencji Naukowo-Technicznej Woda i Ścieki w Przemyśle Spożywczym.

Już 20 września spotykamy się we Włocławku, żeby kwestie te poruszyć nie tylko podczas referatów, ale również w rozmowach kuluarowych. emat oszczędzania wody będzie zawsze na topie – dosłownie i w przenośni nie ma tu przelewek. Bez wody nie może obejść się nie tylko każdy z nas, ale nie może funkcjonować również przemysł, szczególnie spożywczy.

Wydawca: BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Morcinka 35, 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel. 32 415 29 21, 32 415 97 93 e-mail: agro@e-bmp.pl http://www.kierunekspożywczy.pl Rada Programowa: dr inż. Piotr Antkiewicz – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie; Maciej Chołdrych – browarnik; mgr inż. Andrzej Olkowski – prezes zarządu Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich; dr inż.

Aleksander Poreda – Katedra Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Technicznej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie; dr hab. inż. Zygmunt Zander, prof. UWM – Katedra Inżynierii i Aparatury Procesowej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; dr hab. inż.

Dorota Kręgiel – Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii, Politechnika Łódzka; dr hab. inż. Agnieszka Nawirska-Olszańska – Katedra Technologii Owoców, Warzyw i Zbóż, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu; Paweł Błażewicz – historyk, miłośnik i popularyzator historii i kultury piwa, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, kulturapiwa.pl

W

Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.

Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny: Przemysław Płonka Redaktor wydania: Adam Wita Redakcja techniczna: Marek Fichna, Maciej Rowiński Prenumerata, kolportaż: Aneta Jaroszewicz

Z

Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A..

Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/

T

Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8% vat PKWiU: 58.14.12.0 ISSN: 1734-7971 Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Druk: FISCHER Poligrafia Fot. na okładce: 123rf

Z D J Ę C I E N U M E RU

Z W I Z Y TĄ W Ś R O D Z I E W I E L KO P O L S K I E J Średzka Spółdzielnia Mleczarska ma status jedynego uprawnionego wytwórcy twarogu wędzonego.

Kiedyś był on produkowany tradycyjnie, prasowany, krojony ręcznie i solony na suchą skórkę.

Na bazie tego produktu stworzono tam kolejny, który bardziej odpowiada współczesnym potrzebom. Obecnie twarogi produkuje się z udziałem form i urządzeń, które pozwalają na wstępne prasowanie i mechaniczne ustalenie odpowiedniej porcji.

Fotoreportaż z ŚSM Jana na stronie 70.

Fot. BMP

kierunek spożywczy 3/2016 5

Z P O R TA L U

kier u n ekspożywczy. pl

Browary rzemieślnicze mogą zdobyć 10% rynku piw Piwowarstwo rzemieślnicze stanowi obecnie ok. 2 proc. rynku piwa. W ciągu dekady może jednak sięgnąć 10 proc. udziału w konsumpcji. Kwotowo może to być znacznie większy udział.

Takich browarów szybko przybywa, a często pierwszym krokiem do ich powstania jest warzenie piwa w domu.

Kompania Piwowarska nabyła działkę o powierzchni 1,3 ha w Białostockim Parku Naukowo-Technologicznym. Zagospodarowanie nowo nabytego terenu, który bezpośrednio przylega do Browaru Dojlidy, pozwoli poprawić warunki logistyczne tego obiektu, na czym skorzystają okoliczni mieszkańcy.

Teren przylegający do browaru umożliwi przede wszystkim wprowadzenie udogodnień logistycznych i zmniejszenie uciążliwości ruchu samochodów ciężarowych w sąsiedztwie zakładu, co z pewnością docenią okoliczni mieszkańcy.

Działka może zostać również przeznaczona pod instalację do segregowania i dostarczania na linie rozlewnicze różnego rodzaju opakowań, która przy obecnych trendach panujących w branży piwnej jest pilnie potrzebna. Źródło, fot.: Kompania Piwowarska

Spomlek inwestycje w efektywność energetyczną Spółdzielcza Mleczarnia Spomlek, jako jedna z czterech w Polsce, otrzymała wsparcie na wdrożenie projektów służących poprawie efektywności energetycznej. Spomlek w Urzędzie Regulacji Energetyki zgłosił 14 projektów służących poprawie efektywności energetycznej. Realizowane będą w trzech zakładach SM Spomlek.

Pierwsza inwestycja, realizowana w zakładzie w Radzyniu Podlaskim, to modernizacja istniejącego układu odpylania dla kotłowni zakładowej wraz z automatyzacją procesu spalania i odzyskiem ciepła ze spalin. – Wykonaliśmy nową instalację odpylania opartą o filtry workowe. Dzięki temu wypuszczamy oczyszczone powietrze, a przy okazji obniżymy koszty eksploatacji kotłowni – mówi Edward Bajko, prezes SM Spomlek. Źródło: SM Spomlek.

6 kierunek spożywczy 3/2016

Kogo dotyczy nowe Prawo wodne?

Jak mówi wiceminister środowiska Mariusz Gajda, wprowadzane opłaty za wodę będą dotyczyły wyłącznie jej gospodarczego wykorzystania, a więc użycia na potrzeby energetyki wodnej, wytwarzania energii cieplnej lub elektrycznej, nawadniania wodami powierzchniowymi użytków rolnych i gruntów leśnych oraz na potrzeby chowu lub hodowli ryb.

W przypadku zwykłego korzystania z wód na potrzeby gospodarstwa domowego, małego gospodarstwa rolnego, turystyki indywidualnej i innych sposobów korzystania z wód w ilościach nieprzekraczających 5m3 na dobę bezzwrotnego poboru wody, nie przewidziano opłat. Źródło: mos.gov.pl

Fot.: photogenica.pl

Kompania Piwowarska inwestuje w Browarze Dojlidy

– Piwowarzy domowi to kuźnia browarów rzemieślniczych. Prawie wszystkie browary rzemieślnicze wywodzą się z piwowarów domowych, czyli ludzi, którzy najpierw warzyli w domu i postanowili wybudować swój prawdziwy duży browar. Obecnie takie browary mają coraz większy udział w rynku – podkreśla Michał Jaskólski, prezes Polskiego Stowarzyszenia Piwowarów Domowych. Źródło: newseria.pl

Z P O R TA L U

Ulubione smaki Polaków to pomarańczowy (24,5%) i jabłkowy (23,1%). Cieszyć może również dość wysokie, trzecie miejsce, soków warzywnych z 17,1% spożyciem. Pod tym względem wyróżniamy się na tle pozostałych krajów w Europie, w których spożycie soków warzywnych jest marginalne. Drugim krajem z wysokim spożyciem soków warzywnych jest Litwa, gdzie jest ono jednak ponadtrzykrotnie niższe i wynosi tylko 5,4%. Źródło: KUPS

Wchodzi w życie obowiązek audytu energetycznego 1 października 2016 roku wejdzie w życie obowiązek audytu energetycznego przedsiębiorstwa. Podlegają mu organizacje, o których mowa w Rozdziale 5 Ustawy z dnia 20.05.0216 o efektywności energetycznej.

– Dane wskazują, że do przeprowadzenia audytu energetycznego zobowiązanych będzie ponad 6.000 przedsiębiorstw, co w kontekście ograniczonej liczby dostępnych na rynku audytorów energetycznych może stwarzać ryzyko nieprzeprowadzenia audytu w ustawowym terminie. Dlatego warto zainteresować się tematem już dziś – mówi Michał Skup, audytor energetyczny DNV GL Business Assurance Firmy, które ustawa obliguje do przeprowadzenia audytu, będą musiały przekazać jego wynik Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki w terminie 30 dni od dnia jego przeprowadzenia. Audyt energetyczny należy wykonać do 1 października 2017. Źródło: informacja prasowa

W każdy wtorek felieton „Zdaniem Błażewicza” Bieżące wydarzenia na rynku piwa, na którym dużo się dziś dzieje, komentuje na portalu w cotygodniowych felietonach Paweł Błażewicz.

13

Fot. T. Niewęgłowski

Fot.: 123rf

Jak pokazują badania, nadal najchętniej spożywamy soki w kartonie (48,6%) oraz w plastikowych butelkach (25%). Najczęściej kupujemy je do spożycia w domu (92,2%), podczas gdy tylko 5,9% zakupionych soków spożywanych jest w miejscu zakupu.

RO Z M A I TO Ś C I

litrów soków wypija rocznie statystyczny Kowalski. To mniej, niż zalecają eksperci żywieniowi.

Optymalne spożycie to minimum 200 ml dziennie, czyli 60 litrów soku owocowego na osobę rocznie.

Fot.: freeimages.com

Polacy najczęściej kupują soki w kartonach

kier u n ekspożywczy. pl

„

Nasza strategia to pozyskiwanie nowych klientów i podpisywanie porozumień bezpośrednio z małymi sklepami.

W drugim półroczu 2015 i pierwszym półroczu 2016 zawarliśmy umowy z kilkoma tysiącami sklepów w Polsce – Jacek Jantoń, prezes zarządu Jantoń S.A. Sp. K.

Nie chcesz przegapić żadnego tekstu? Zapisz się na newslettera.

Miliardy z piwa zasilają budżet Dwa Stadiony Narodowe albo osiem regionalnych portów lotniczych można wybudować ze środków, które co roku wpływają do budżetu z akcyzy od piwa. Rocznie jest to około 3,5 mld złotych. Akcyza stanowi tylko jedną trzecią wpływów budżetowych, jakie generuje polskie piwo.

Budżet państwa zyskuje dzięki piwu łącznie blisko 10 mld złotych rocznie. Warzenie, dystrybucja i sprzedaż piwa napędzają krajową gospodarkę – oprócz wpływów budżetowych branża generuje 205 tys. miejsc pracy, a także buduje wartość eksportu polskich napojów alkoholowych, których piwo jest liderem. Źródło: ZPPP Browary Polskie

Sprostowanie W ostatnim numerze kwartalnika „Kierunek Spożywczy” (nr 2/2016) przy informacji pt. „Chłodnik warzywny – nowość od SM Mlekpol” błędnie podaliśmy źródło treści i zdjęcia jako SM Spomlek. Prawidłowe źródło to SM Mlekpol. Za pomyłkę przepraszamy.

kierunek spożywczy 3/2016 7

T E M AT N U M E R U I W O D A I Ś C I E K I W P R Z E M Y Ś L E S P O Ż Y W C Z Y M

Jak w Sierpcu radzą dr inż. Katarzyna Umiejewska inż. Magdalena Doch inż. Zuzanna Jarzębowska Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska Zakład Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków Politechnika Warszawska

Dariusz Kilanowski Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Sierpc

8 kierunek spożywczy 3/2016

T E M AT N U M E R U

I

WO DA I Ś C I E K I W P R Z E M Y Ś L E S P O Ż Y W C Z Y M

sobie ze ściekami…

Zdjęcie ilustracyjne Fot. 123rf.com

Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Sierpcu skupuje rocznie ponad 180 mln litrów mleka. Funkcjonuje tam oczyszczalnia ścieków, która zlokalizowana jest na terenie zakładu. Jak wygląda gospodarka ściekowa? Czy udaje się osiągnąć założone wyniki?

kierunek spożywczy 3/2016 9

T E M AT N U M E R U I W O D A I Ś C I E K I W P R Z E M Y Ś L E S P O Ż Y W C Z Y M

J

doliną spożywrzeki Sierpienicy.

Od strony – ulica -zachodniej częścipołudniowej miasta Sierpca, przyŻeromskiego ulicy Żerom-i Bobrowa a ednym z głównych działów przemysłu skiego 2a.

Od strony północnej zakład igraniczy z doczego jest przemysł mleczarski. Ilość skupionego zabudowa jednorodzinna.

Natomiast od strony wschodniej zachodniej znajdują się ob mleka w Polsce w ostatnich latach rosła. Wg liną rzeki Sierpienicy. Od strony południowej – ulica gospodarcze.

GUS w 2013 roku skupiono 9643,0 mln litrów Żeromskiego i Bobrowa, a dalej zabudowa jednoromleka krowiego, w 2014 roku 10326,3 mln litrów [1]. dzinna. Natomiast od strony wschodniej i zachodniej Na terenie zakładu znajdują się obiekty przemysłowe związane z prowad W naszym kraju głównie przetwarzane jest mleko mieszczą się obiekty gospodarcze. działalnością produkcyjną oraz infrastruktura towarzysząca w tym oczyszczalnia ścieków Na terenie zakładu znajdują się obiekty przemysłokrowie, z którego powstają: mleko spożywcze, sery twarogowe, sery dojrzewające, mleko w proszku, ma- we związane z prowadzoną działalnością produkcyjną Oczyszczalnia jest towarzysząca, po północnej stronie Oczyszczalnię od st orazusytuowana infrastruktura w tymzakładu. oczyszczalnia sło, śmietanka i śmietana, jogurty, kefiry. ścieków. zasłaniają budynki zakładu, a od strony północnej przeb zabudowany jednorodzinnej Oczyszczalnia usytuowana jest po północnej Krajowa produkcja mleka i serów dolina rzeki Sierpienicy.

W 2014 r. krajowa produkcja mleka krowiego wy- stronie zakładu. Oczyszczalnię od strony zabudowy niosła 12607,3 mln litrów i była wyższa od uzyskanej jednorodzinnej zasłaniają budynki zakładu, a od strony Założona ilość i jakość ścieków w 2013 r. o 259,3 mln litrów, tj. o 2,1% [2]. Wzrost północnej przebiega dolina rzeki Sierpienicy. rocznej produkcji mleka był wynikiem zwiększenia Projekt dla następujących wydajności mleka od 1 krowy o 3,7% z 4978 litrówoczyszczalni Założonapowstał ilość i jakość ścieków ilości ścieków: w 2013 r. do 5164 litrów w 2014 r.

Projekt oczyszczalni powstał 3dla następujących - przepływ dobowy maksymalny: Qdmax = 1650 m /d Produkcja sera dojrzewającego podpuszczkowego ilości ścieków: przepływ średni Q m3/d spadła z 311 tys. t (2013) do 301 tys. t -(2014), zaś dobowy • przepływ dobowy maksymalny: Qdmax = 1650 m3/d, dśr = 1500 3 produkcja sera świeżego wraz z serem serwatkowym • przepływ dobowy Q średni=Q156 = 1500 m3/d, dśr m /h - przepływ godzinowy maksymalny hmax i twarogowym utrzymywała się na stałym poziomie • przepływ godzinowy maksymalny Qhmax = 156 m3/h.

405 tys. ton.[2] Założone do projektu wskaźniki jakości ścieków zebrano w tabeli 1.

Procesom produkcyjnym, przerobu mleka, towaZałożone do projektu wskaźniki jakości ścieków TAB. 1stanowić Założone do projektuw tabeli stężenia1.i ładunki w ściekach rzyszy wytwarzanie ścieków, które mogą zebrano zagrożenie dla środowiska naturalnego, oraz wód Wskaźnik Stężenie mg/l Średni ładunek kg/d Wskaźnik Stężenie mg/l Średni ładunek kg/d powierzchniowych. Przed odprowadzeniem ich do 2200 3300 BZT5 2200 3300 BZT5 odbiornika należy usunąć zanieczyszczenia zgodnie ChZT 52505250 ChZT 3500 3500 z aktualnymi przepisami prawa.

150 Azot ogólny 100 Azot ogólny Fosfor ogólny 100 40 60 150

OSM w Sierpcu

Fosfor ogólnyTAB. 1 40 60 Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Sierpcu Założone do projektu stężenia i ładunki w ściekach istnieje od 1927 r. Firma współpracuje z około 1500 dostawcami, od których skupowane jestRównoważna mleko wyłączRównoważna liczba mieszkańców: liczba mieszkańców: nie najwyższej jakości. Rocznie jest to ponad 180 mln kg 3300 [ ] litrów mleka spełniającego wymogi Unii Europejskiej. dzień RLM = = 55 000 osób Zakład OSM Sierpc zajmuje się głównie produkcją: kg 0,06 [ ] M · d • serów żółtych: - sery szwajcarskie (ser studencki, ser magnat, ser Jakość ścieków oczyszczonych markiz, ser królewski), Jakość ścieków oczyszczonych - sery holenderskie (ser kasztelan, ser smakosz, Jakość ścieków oczyszczonych musi być zgodna Jakośćserścieków oczyszczonych musi być zgodna pozwoleniem wodnoprawnym ser śmietankowy, ser gouda, ser edamski, z pozwoleniem wodnoprawnym naz wprowadzanie cygański), oczyszczonych ścieków przemysłowych wód rzeki wprowadzanie oczyszczonych ścieków przemysłowych do do wód rzeki Sierpienicy. Ja - sery włoskie (ser carpi); Sierpienicy. Jakość ścieków oczyszczonych nie powinna ścieków oczyszczonych nie powinna przekroczyć: przekroczyć: • twarogów: BZT5 = 25 mg O2/l - twaróg wyborny, twaróg królewski, twaróg ChZT = 125 mg O2/l krajanka, vitea; Zawiesina ogólna = 30 mg/l Azot ogólny = 30 mg N/l • masła.

Azot amonowy = 10 mg NNH4/l Fosfor ogólny = 2 mg P/l W zakładzie działa oczyszczalnia ścieków, w któ Ekstrakt eterowy = 20 mg/l rej oczyszczanie biologiczne realizowane jest kolejno w reaktorze beztlenowym i tlenowym.

Charakterystyka układu oczyszczania ścieków Ścieki surowe z terenu zakładu trafiają do przepompowni ścieków surowych przez dwa łapacze Lokalizacja oczyszczalni ścieków Oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest na te- piasku. Zadaniem łapaczy piasku jest wyłapywanie renie zakładu produkcyjnego Okręgowej Spółdzielni zanieczyszczeń mineralnych, które składają się Mleczarskiej Sierpc. Zakład znajduje się w północno z cząsteczek ziarnistych znajdujących się w ściekach.

10 kierunek spożywczy 3/2016

W

stacji ogrzewania

ścieków następuje

odzyskiwanie

ciepła

ze

ścieków

odpływających z reaktora beztlenowego oraz ogrzanie ścieków napływających na reaktor do

E M AT fermentacji N U M E Rmezofilowej.

U I WO DA I Ś C I E K I W P R Z E M Y Ś L E S P O Ż Y W C Z Y M temperatury optymalnej dlaT procesu Ścieki w stacji ogrzewane są dwuetapowo. Pierwszy wymiennik odbiera ciepło ze

Natomiast wymienniku ciepła czynnikiem W skład cząstek wchodzą żużel, piasek czy też ściekówm.in. odpływających z reaktora beztlenowego do w drugim komór osadu czynnego. Natomiast w grzewczym jest woda z zakładowego ciepłociągu. drobne kamienie. drugim wymienniku ciepła czynnikiem grzewczym jest woda z zakładowego ciepłociągu.

Doprowadzenie ścieków do stacji cedzenia następuje przewodem tłocznym Reaktoro średnicy beztlenowyDN 200 z prze- Reaktor beztlenowy pompowni ścieków surowych. Wyposażenie stacji Założone do projektu parametry technologiczne cedzenia stanowi sito bębnowe o do prześwicie 1 mm. technologiczne reaktora beztlenowego: Założone projektu parametry reaktora beztlenowego: Zadaniem stacji cedzenia jest usuwanie ze ścieków • obciążenie reaktora ładunkiem zanieczyszczeń ௞௚஼௛௓் - obciążenie reaktora ładunkiem zanieczyszczeń organicznych 4 య , , zanieczyszczeń stałych.

Zanieczyszczenia te mogłyby organicznych ௠ ‫ כ‬ௗ zatykać dysze urządzenia flotacyjnego.

• zakres temperatury ścieków w reaktorze wynosi - zakres temperaturynaścieków w reaktorze 30 –oC, 35oC, Skratki z sita trafiają do kontenera odpady, który wynosi 30-35 jest umieszczony u podnóża zbiornika retencyjnego. • czas zatrzymania ścieków w reaktorze – 21,6 h.

- czas zatrzymania w reaktorze – 21,6Na h. rys. 1 przedstawiono schemat reaktora Biomar Wody z sita odprowadzane są do ścieków przepompowni ścieków surowych.

AFB. Na rys. 1 przedstawiono schemat reaktora Biomar AFB. Pozbawione zanieczyszczeń stałych ścieki napływają grawitacyjnie do zbiornika retencyjno-uśredniającego (MAB) o pojemności użytkowej 594 m3.

Zadaniem zbiornika retencyjno-uśredniającego jest wyrównanie godzinowych nierówności dopływu.

W wyniku tego możliwe jest zainstalowanie flotatora i osadnika wtórnego o przepustowości hydraulicznej odpowiadającej średniemu godzinowemu napływowi.

Sterowanie mieszadeł zainstalowanych w zbiorniku jest ręczne i następuje z dyspozytorni.

Stacja flotacji Ze zbiornika retencyjno-uśredniającego (MAB) ścieki kierowane są do stacji flotacji. W budynku stacji flotacji znajduje się stacja dozowania chemikaliów.

Zadaniem tego obiektu jest dozowanie: • chemikaliów służących do korekty pH w zbiorniku wyrównawczym, w ściekach przed wprowadzeniem do reaktora beztlenowego (NaOH), • koagulantu do wspomagania procesu flotacji (w warunkach normalnej eksploatacji niestosowany), • polielektrolitu do wspomagania procesu flotacji (w warunkach normalnej eksploatacji niestosowany).

Zadaniem stacji flotacji jest usuwanie ze ścieków zawiesin i tłuszczy. Flotator ma wydajność 55 m3/h. Pozbawione tłuszczy ścieki napływają do przepompowni ścieków oczyszczonych mechanicznie. Zadaniem tego obiektu jest tłoczenie poprzez wymiennik ścieków odpływających ze stacji flotacji do reaktora beztlenowego.

Z przepompowni wyprowadzony jest przewód tłoczny o średnicy DN 150 do stacji ogrzewania ścieków. Układ przewodów i armatury umożliwia obejście stacji ogrzewania ścieków i reaktora beztlenowego poprzez skierowanie ich bezpośrednio do komór osadu czynnego.

W stacji ogrzewania ścieków następuje odzyskiwanie ciepła ze ścieków odpływających z reaktora beztlenowego oraz ogrzanie ścieków napływających na reaktor do temperatury optymalnej dla procesu fermentacji mezofilowej. Ścieki w stacji ogrzewane są dwuetapowo. Pierwszy wymiennik odbiera ciepło ze ścieków odpływających z reaktora beztlenowego do komór osadu czynnego.

RYS. 1 Schemat reaktora Biomar RYS. 1 AFB [3]

Schemat reaktora Redukcja zanieczyszczeń organicznych rozpuszBiomar AFB [3] Redukcja zanieczyszczeń organicznych rozpuszczonych następu czonych następuje w reaktorze beztlenowym Biomar AFB. Jest to reaktor ze złożem utwierdzonym na rurach beztlenowym Biomar AFB. Jest to reaktor ze złożem utwierdzonym na rurac z polietylenu o średnicy DN 200. Ścieki o temperaturze o średnicy DN 200.sąŚcieki o temperaturze 30-35oC podawane są do reaktora o 30-35 C podawane do reaktora od dołu. Przepływ następuje przez warstwę osad granulowany.

Wówczas następuje przez warstwę osad granulowany.

Wówczas zawarte w ściekach zw zawarte w ściekach związki organiczne są rozkładane są rozkładane z równoczesną biogazu. Następnie ścieki tra z równoczesną produkcją biogazu. produkcją Następnie ścieki trafiają do komory Następuje odgazowania. to poprzezsystem rur zbiorczych po odgazowania. to Następuje poprzez specjalny specjalny system rur zbiorczych podwieszonych do stropu. W celu prawidłowego przebiegu procesu w reaktorze ważne jest, aby stropu. W celu prawidłowego przebiegu procesu w rezawieszeniu przy odpowiedniej pionowej prędkości. Prędkość ta jest utrzy aktorze ważne jest, aby utrzymać osad w zawieszeniu przy odpowiedniej pionowej prędkości. Prędkość ta jest dna reaktora podawane są ścieki surowe w ilości 80-110 m3/h. Ścieki sur utrzymywana, gdy od dna reaktora podawane są ścieki 3 wydajnością od 40mdo m3/h.

W celu uzyskania przepływu na dopły surowe w ilości 80-110 /h.70 Ścieki surowe dopływają 3 z wydajnością od dwie 40 dopompy 70 m sterowane /h. W celufalownikami. uzyskania Zadaniem ich, jest recyr zainstalowano przepływu na dopływie 80-110 m3/h zainstalowano ilości ścieków w zależności od ilości dopływających dwie pompy sterowane falownikami.

Zadaniem ich jest ścieków surowych. recyrkulowanie rożnej ilości ścieków w zależności od Część tlenowa oczyszczalni ilości dopływających ścieków surowych.

Częśćoczyszczalni tlenowa oczyszczalni składa się z zespołu komór (komora d Część tlenowa

Część tlenowa oczyszczalni składa się z zespołu komora napowietrzania). Recyrkulacja wewnętrzna następuje z komory n komór (komora denitryfikacji oraz komora napowie-

komory niedotlenionej.

kierunek spożywczy 3/2016 11

FOLDER INFORMACYJNY

14 LISTOPADA

Poniedziałek

od 8:00

REJESTRACJA UCZESTNIKÓW

8:00 – 9:00

ZAGOSPODAROWANIE STOISK

8:45 – 9:15 OTWARCIE KONFERENCJI

9:15 – 9:30 PREZENTACJA HONOROWEGO GOSPODARZA

Hotel Mikołajki ***** Aleja Spacerowa 11 11‐730 Mikołajki

9:30 – 9:45 WYKŁAD WPROWADZAJĄCY ‐ bezpieczeństwo produktu w kontroli wewnętrznej i urzędowej, ‐ obowiązki producentów i nadzoru, ‐ wykrywanie nieprawidłowości w produkcji żywności.

9:45 – 11:15 PANEL PIERWSZY: BYĆ NA BIEŻĄCO Z NOWOŚCIAMI

11:15 – 12:00

PRZERWA, ROZMOWY PRZY STOISKACH

‐ nadchodzące zmiany w prawie i instytucjach odpowiedzialnych za kontrolę, ‐ nowe rozwiązania techniczne i technologiczne w produkcji żywności, ‐ maszyny bezpieczne w procesie produkcji.

12:00 – 13:30 PANEL DRUGI: UTRZYMAĆ CZYSTOŚĆ W ZAKŁADZIE ‐ metody utrzymywania czystości oraz środki higieniczne stosowane w zakładach produkcyjnych, ‐ zagrożenia mikrobiologiczne i fizykochemiczne, ‐ zarządzanie czystością i higieną, ‐ szybkie metody oceny stanu higienicznego powierzchni produkcyjnych, ‐ wspomaganie procesów np. mycia CIP, ‐ systemy oczyszczania powietrza, ‐ dezynsekcja i deratyzacja w zakładach.

13:30 – 14:30

OBIAD

Więcej informacji o konferencji znajdziesz na portalu

14:30 – 15:30 PANEL TRZECI: DOBRZE SKONTROLOWAĆ I ZACHOWAĆ JAKOŚĆ

PRZERWA, ROZMOWY PRZY STOISKACH

‐ wymagania stawiane przez systemy zapewnienia jakości tj. BRC, IFS, FSSC 22000 ‐ kontrola jakości produktu, ‐ doświadczenia z wdrażania systemów jakości, ‐ systemy i narzędzia informatyczne wspierające monitoring i kontrolę, ‐ audyty systemów jakości w zakładzie, ‐ praktyczne przełożenie wymagań norm na pracę w zakładzie.

Zaloguj się do PLATFORMY B2B

15:30 – 16:15

16:15 – 17:15 PANEL CZWARTY: BEZPIECZNIE ZAPAKOWAĆ I PRAWIDŁOWO OZNAKOWAĆ

‐ znakowanie żywności, ‐ informacje zawarte na etykiecie – co trzeba, a czego nie można umieszczać?, ‐ wymagana dokumentacja dotycząca opakowań żywości, ‐ zezwolenia, certyfikaty, deklaracja zgodności, ‐ linie pakujące i maszyny etykietujące, ‐ wizyjna kontrola jakości opakowań.

Po zgłoszeniu na konferencję otrzymasz dostęp do platformy B2B umożliwiającej kontakt z innymi uczestnikami konferencji. Dzięki niej można umówić się z nimi na spotkanie w tzw. strefie B2B.

17:15 – 17:30

PRZERWA, ROZMOWY PRZY STOISKACH

17:30 – 18:00 WYKŁAD ZAMYKAJĄCY

‐ jak to robią inni, czyli inspiracje z innych branż, np. farmaceutycznej.

18:00 – 20:00

CZAS NA RELAKS, DEMONTAŻ STOISK

20:00

KOLACJA, SPOTKANIE INTEGRACYJNE

15 LISTOPADA

8:00 – 9:00

ŚNIADANIE W MIEJSCU ZAKWATEROWANIA, WYKWATEROWANIE

Wtorek

9:00 – 10:00

PRZEJAZD DO ZAKŁADU SM MLEKPOL WE WŁASNYM ZAKRESIE

10:00 – 12:00

WYCIECZKA TECHNICZNA

12:00 – 13:15

Masz pytanie? Chcesz się zgłosić? Zadzwoń lub napisz

ul. Kormoranów 1 11‐700 Mrągowo

WYSOKI KOMFORT POBYTU ATRAKCYJNE KOSZTY UCZESTNICTWA

NOCLEG UCZESTNICTWO pokój 1‐os. – 200 zł pierwsza osoba – 320 zł każda kolejna – 50% RABATU pokój 2‐os. – 300 zł

ZGŁOŚ SWÓJ UDZIAŁ JUŻ DZIŚ – LICZBA MIEJSC OGRANICZONA

OBIAD W OKOLICY ZAKŁADU

do Zakładu Produkcyjnego SM Mlekpol w Mrągowie

Organizatorem konferencji jest firma BMP – wydawca kwartalnika „Kierunek Spożywczy” i administrator portalu www.kierunekspożywczy.pl

Bożena Pietrzak‐Tychy Kierownik działu realizacji projektów/koordynator

bozena.tychy@e‐bmp.pl kom. 600 326 187 tel. 32 415 97 74 wew. 27

Fot.: 123rf.com

WejdĹş na https://www.kierunekbmp.pl/b2b lub zeskanuj kod