TEMAT NUMERU:
Czy kopalnia może być bezpieczna? By nie skończyć jak Titanic > 10
Nie bądź „ślepy” na głos innych > 20
Najsłabsze ogniwa > 26
SPIS TREŚCI 10 By nie skończyć jak Titanic Rozmowa z Łukaszem Nastałą, specjalistą BHP w Eurovia Kruszywa 14 Bez zwolnienia z bezpieczeństwa Damian Włodarczyk 20 Nie bądź „ślepy” na głos innych Aneta Jas 26 Najsłabsze ogniwa Jarosław Zieliński 32 Bezpiecznie, bo z kulturą Jerzy Obolewicz
78
POD SKRZYDŁAMI KOPALNI Tomasz Wilk Fot. OTOP
Temat numeru: BEZPIECZEŃSTWO
Z życia branży
36 Czy czeka nas globalna wojna o piasek? Kazimierz Pytko 40 Spotkanie na poziomie 308 Sabina Szewczyk-Wajda 42 Podnoszenie standardów przynosi korzyść Rozmowa z Iwoną Górakowską-Szyszką, dyrektorem Pionu Kruszyw, członkiem zarządu CEMEX Polska
Technologie
88
W ROGOŹNICY PRACA WRE
Fot. COLAS
44 Jak to kiedyś strzelaniem urabiano Artur Bęben 50 GIS w gospodarce surowcami mineralnymi Łukasz Machniak 56 Wielki Brat spod wody Adam Kaczmarczyk 60 Jak uzyskać kruszywa o ziarnach foremnych? Tomasz Gawenda
Sabina Szewczyk-Wajda
Maszyny i urządzenia
70 Produkcja piasku i kruszyw w Polsce Jarosław Kukawski, Weir Minerals Europe 73 Nowoczesna technologia w remontach SSAB – Hardox WearParts Polska 76 Maszyny nie mają przed nami tajemnic HTS
Ochrona środowiska
78 Pod skrzydłami kopalni Tomasz Wilk
Zarządzanie
82 Warto być uczciwym, choć nie zawsze się to opłaca… Adrian Fibic 86 Z dołu na powierzchnię Sabina Szewczyk-Wajda
Nowoczesne zakłady
88 W Rogoźnicy praca wre Sabina Szewczyk-Wajda 92 MaszyNOWE rozwiązania Sabina Szewczyk-Wajda
96
ZAGROŻENIE WODNE PO NOWEMU Marcin Baradziej Fot. KWB „Turów”
Prawo
96 Zagrożenie wodne po nowemu Marcin Baradziej
Transport
102 Transport i wydobycie – czy może być oszczędniej? Andrzej Skoneczny 106 Biznes na szynach Andrzej Rams
Historia
111 50 lat minęło Magdalena Fudala
Felieton
114 Nie o kruszywach, ale o… Aleksander Kabziński
3
od redakcji Wydawca: BMP’ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax (032) 415-97-74 tel. (032) 415-29-21 (032) 415-97-93 e-mail: sabina.szewczyk@e-bmp.pl http://www.kieruneksurowce.pl
Sabina Szewczyk-Wajda redaktor wydania tel.: 32/415 97 74 wew. 15 e-mail: sabina.szewczyk@e-bmp.pl
Jak ser z dziurami
B
adania prowadzone przez Millward Brown pod nazwą „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2014” pokazują, że trzy czwarte Polaków narażonych jest na niebezpieczeństwo w miejscu zatrudnienia, jednak ponad połowa z nas nie zdaje sobie sprawy z potencjalnego zagrożenia. W czołówce najbardziej niebezpiecznych branż plasują się budownictwo i przemysł wydobywczy. rawie każdy z nas uważa się za osobę dobrze znającą przepisy bhp, jednak pewność ta jest zwodnicza. Okazuje się bowiem, że jesteśmy przekonani o tym, że wypadek nas nie dotknie, bo – w naszym mniemaniu oczywiście – zazwyczaj zdarza się tuż obok... najczęstszy powód takiego wypadku? Jest dobrze znany od lat. To nie maszyny, ani urządzenia, ale
P
A
człowiek. Jego zaniedbanie, nieostrożność, przeoczenie czy rutyna to przyczyny zdarzeń niebezpiecznych, a nawet wypadków, w tym śmiertelnych. Niejednokrotnie można ich uniknąć. Jak? Głównie poprzez zmianę nastawienia i filozofii, a także szereg innych praktyk, którymi w tym wydaniu Surowców i Maszyn Budowalnych dzielą się z Państwem specjaliści z CEMEXu, Eurovii czy Trzuskawicy. arto więc pamiętać, że wypadek rzadko kiedy zdarza się przez przypadek. Zazwyczaj jest składową kilkudziesięciu drobnostek złożonych naraz. Jest – jak mówi Łukasz Nastała – „jak plasterki sera z dziurami, które gdy nałożą się na siebie, tworzą ogromną dziurę” (patrz s. 10). Sekret tkwi w tym, by w nią nie wpaść…
W
Rada programowa: dr Jarosław Badera, prof. dr hab. inż. Artur Bęben, doc. dr inż. Jerzy Duda, Aleksander Kabziński, prof. dr hab. inż. Wiesław Kozioł, Hubert Schwarz Prezes zarządu BMP’ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor Naczelny: Przemysław Płonka Redaktor wydania: Sabina Szewczyk-Wajda Redakcja techniczna: Marek Fichna, Maciej Rowiński Reklama: Jolanta Mikołajec Prenumerata, kolportaż: Aneta Jaroszewicz Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Cena 1 egzemplarza – 50,00 zł PKWiU: 58.14.12.0 ISSN: 1734-7998 Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Druk: FISCHER Poligrafia Fot. na okładce: BMP
4
SiMB 4-5/2015
zdjęcie numeru Fot. BMP
zdjęcie numeru
Muzeum przestróg, uwag i apeli – Kopalnia Złota w Złotym Stoku Stare tablice z różnych zakładów pracy na ścianie w Kopalni Złota – kultura bezpieczeństwa w wersji PRL
SiMB 4-5/2015
5
z portalu kieruneksurowce.pl PROF. WIESŁAW KOZIOŁ: BRANŻA KRUSZYW WCHODZI W OKRES WZROSTU PRODUKCJI
50-LECIE NORD DRIVESYSTEMS ORAZ 10-LECIE NORD NAPĘDY
Fot. photogenica.pl
– Sytuacja branży kruszyw jest złożona. Z tego powodu trudno jednoznacznie określić, czy czeka ją optymistyczna czy pesymistyczna przyszłość, choć wiele na to wskazuje, że obecnie zbliża się czas rozwoju – mówi prof. Wiesław Kozioł (Akademia Górniczo-Hutnicza).
Firma NORD Napędy Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. w Nowej Soli jest częścią międzynarodowej grupy NORD, należącej do światowej czołówki producentów napędów do urządzeń mechanicznych i elektronicznych. Nowosolski zakład został zawiązany na mocy aktu notarialnego 26 kwietnia 2005 r. pod nazwą Nord Napędy Zakłady Produkcyjne Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Zezwolenie na działalność zostało wręczone 30 maja 2005 r. dlatego też niezwłocznie podjęto prace budowlane zakładu produkcyjnego na terenie Kostrzyńsko Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Nowej Soli. W początkowej fazie wybudowana została hala o powierzchni 6000 m2, w której zatrudnienie znalazło 20 pracowników. W styczniu 2014 roku rozpoczęła się rozbudowa zakładu o kolejną halę produkcyjno -magazynową, budynek biurowo-socjalny. Dokonano również rozbudowy starego budynku socjalno-biurowego. Obecnie nowosolski zakład produkcyjny ma powierzchnię około 20 tys. m2. Wraz z rozbudową zakładu zwiększyły się moce przerobowe fabryki, dokonano szeregu inwestycji w nowe maszyny sterowane numerycznie, urządzenia itp. Zwiększyło się również zatrudnienie, które obecnie wynosi około 200 pracowników.
LICZBA NUMERU
27
metrów
W ciągu roku zużywa się tyle piasku, że można by z niego usypać wzdłuż równika wał wysokości i szerokości 27 m.
6
SiMB 4-5/2015
Wydaje się, że 2015 r. to początek ok.8-letniego cyklu rozwoju branży. Opierając się na analizach, pokazuje, że zapotrzebowanie na kruszywa powinno rosnąć do roku 20222023, na co wskazują m.in. nowe programy budownictwa drogowego i kolejowego, a także optymizm branży cementowej. – To ważne, bo widoczna jest duża zależność między zużyciem cementu i kruszyw w Polsce – wyjaśnia W. Kozioł. Według profesora branża, mimo że zapotrzebowanie powinno rosnąć, raczej nie może liczyć na powtórkę hossy z roku 2011. – W Polsce mamy bowiem moce produkcyjne znacznie przewyższające zapotrzebowanie – tłumaczy. O ile? Około 100 mln ton. – Z tych głównie powodów mamy niskie ceny na kruszywa, trudno zbywalne i niezbywalne frakcje, rynek odbiorców poszukujących kruszyw jakościowo dobrych i tanich – konkluduje prof. W. Kozioł.
NA TERENIE ZBIORNIKA RACIBÓRZ MNIEJ KRUSZYW NIŻ PRZEWIDYWANO Ilekroć w przeszłości była mowa o zbiorniku Racibórz Dolny, przedstawiciele RZGW w Gliwicach jako argument na suchy zbiornik przedstawiali eksploatację kruszyw z jego terenu. fot.: RZGW Gliwice
Fot. BMP
Obchody uroczystości 50-lecia NORD DRIVESYSTEMS oraz 10-lecia NORD NAPĘDY ZAKŁADY PRODUKCYJNE odbyły się 18 września 2015 i połączone były z oficjalnym otwarciem nowej części zakładu w Nowej Soli.
Zasoby kruszyw w tym miejscu jeszcze niedawno były szacowane na 40-50 lat. Tymczasem jak poinformował jeden z członków powiatowej komisji rolnictwa, obecnie mówi się, iż pokłady wyczerpią się już po 15 latach – już w momencie oddania zbiornika do użytku (co jest przewidziane na 2018 rok) kruszywa mają być w 50% wyeksploatowane. Źródło: www.raciborz.com.pl
Reklama
„
CYTAT NUMERU
Zarządzanie poprzez zaufanie – to jedyna droga do sukcesu, mierzonego dłuższą perspektywą czasową. Oznacza to, że na dłuższą metę nie tylko warto być przyzwoitym, ale to się po prostu opłaca
fot. Kopalnia Józefka
Adrian Fibic, s. 82
SITA PRZEMYSŁOWE. Z GÓRNA NA MARSA
750 ton czerwonej ziemi posłużyło do zbudowania marsjańskiego toru, na którym odbyły się Europejskie Zawody Łazików Marsjańskich. W Regionalnym Centrum Naukowo-Technologicznym w Podzamczu można było poczuć się jak na Marsie. Tor dla robotów wykonany przez studentów z całego świata powstał dzięki 750 tonom czerwonej ziemi, które zostały przywiezione ze świętokrzyskiej Kopalni Józefka. Dolomitowe kruszywo swoją barwę zawdzięcza dużej zawartości tlenku żelaza – mówi Jerzy Polakowski, prezes zarządu Kopalni Józefka z Górna. – Dzięki temu stanowi doskonałą imitację powierzchni Marsa. Jednak jego praktyczne zastosowanie nie jest związane z jego walorami wizualnymi. Charakteryzuje się dużą twardością i ma ponadprzeciętne właściwości biologiczne. Dlatego jest bardzo dobrym materiałem budowlanym – dodaje prezes Polakowski. Źródło: em.kielce.pl
Nowoczesna technologia sitowa z przyszłością: n Sita przemysłowe i dna sitowe dla wszystkich segregatorów i przesiewaczy n Standardowe siatki o oczkach kwadratowych i prostokątnych n FLEX-MAT - dna sitowe z efektem samoczyszczenia n FLEX-MAT: - dna sitowe do napinania wzdłużnego i poprzecznego - dla wszystkich popularnych modularnych systemów wtykowych n Dna sitowe hybrydowe TY-WIRE n TON-CAP i EGLA-MAX: szczególe siatki prostokątne HAVER & BOECKER OHG Ennigerloher Straße 64, 59302 OELDE, Niemcy Telefon: +49 -25 22 - 300, Fax: +49 -25 22 - 30 636 pn@haverboecker.com, www.diedrahtweber.com
z portalu kieruneksurowce.pl 107 MLD ZŁ NA BUDOWĘ DRÓG W 2014-2023
PRZEWIEZINO WIĘCEJ KRUSZYW ŚRÓDLĄDOWYM TRANSPORTEM WODNYM
Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.) zawiera inwestycje, których wartość szacowana jest na 107 mld zł. W ramach planowanych przedsięwzięć powstać ma 3,9 tys. km autostrad i tras szybkiego ruchu, poinformowała premier Ewa Kopacz.
Według GUS, tak znaczny wzrost przewozów związany był przede wszystkim z udziałem śródlądowego transportu wodnego w pracach prowadzonych w ramach realizacji projektu Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego. W Polsce w strukturze przewożonych ładunków w 2014 r., podobnie jak w latach poprzednich, dominowały przewozy towarów z grupy rud metali i pozostałych produktów górnictwa i kopalnictwa (65,6%) oraz z grupy węgiel kamienny i brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny (14,9%). Źródło: GUS
fot. freeimages.com
fot. Freeimages
W porównaniu z 2013 r., w ubiegłym roku odnotowano wzrost przewozów krajowych o 116,8%, do 4833 tys. ton (głównie ładunków z grupy kruszywo, piasek, kamień), przy wzroście pracy przewozowej o 22,9% do 70,0 mln t km – podaje w raporcie Główny Urząd Statystyczny.
Źródło: www.rynekbudowlany.com
GeoLOG UDOSTĘPNIA MAPY W TElEFONIE
KOPALNIA W MĘCINCE MA NOWEGO WŁAŚCICIELA
Ogromne zasoby danych geologicznych, mapy i informacje o wynikach badań Państwowego Instytutu Geologicznego, są na wyciągnięcie ręki. Całkowicie za darmo, bez logowania i hasła. Wystarczy wziąć telefon czy tablet i skorzystać z nowej aplikacji GeoLOG.
Ko p a l n i a w Męcince daje zatrudnienie 37 osobom. Ma też podwykonawców. – Nie przewidujemy obecnie żadnych zwolnień pracowników, za to planujemy gruntowną modernizację zakładu – zapowiada Jakub Madej, prezes Kopalń Surowców Skalnych w Bartnicy. – Jest dużo do zrobienia, trzeba m.in. zmodernizować park maszynowy, podwyższyć standardy działania kopalni w wielu dziedzinach, także tych związanych z ochroną środowiska – dodaje. Źródło: KSS Bartnica
fot. freeimages.com
Kopalnia Bazaltu w Męcince, która od lat borykała się z problemami finansowymi i nieudanymi próbami prywatyzacji, doczekała się nowego właściciela. Działa w strukturach Kopalń Surowców Skalnych w Bartnicy – firmy posiadającej trzy kopalnie kruszywa na Dolnym Śląsku. fot. KSS Bartnica
We d ł u g p re m i e r Kopacz, w 2007 r. w Polsce istniały 993 km autostrad i dróg ekspresowych, podczas gdy do 2014-2015 r. liczba ta zwiększyła się do ponad 3 tys. 41 km. Rządowe plany zakładają budowę wielu obwodnic, drogi ekspresowej S11, która połączy Kępno z autostradą A1, a także trasy S7, która docelowo połączy Gdańsk i Kraków. Z kolei planowana droga S6 stanie się łącznikiem Szczecina z Trójmiastem, zaś trasy S17 i S19 utworzą połączenie Warszawy z Lublinem i Rzeszowem.
Największy w Polsce zbiór danych cyfrowych z różnych dziedzin geologii i nauk pokrewnych jest gromadzony i udostępniany przez Państwowy Instytut Geologiczny w Centralnej Bazie Danych Geologicznych (CBDG). Większość z nich to dane przestrzenne, które można sprawdzić na aplikacji GeoLOG. Źródło: www.pgi.gov.pl
8
SiMB 4-5/2015
Reklama
fot.: www.jaworzno.pl
GEOSFERA NAJLEPSZĄ PRZESTRZENIĄ PUBLICZNĄ 2015
Internauci docenili Ośrodek Edukacji EkologicznoGeologicznej GEOsfera i uznali go za Najlepszą Przestrzeń Publiczną 2015 roku w województwie śląskim. W internetowym głosowaniu „GEOsfera” uzyskała ponad 4 tys. punktów. Źródło: www.jaworzno.pl
NIK KRYTYKUJE GDDKiA
fot. freeimages.com
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad nie dba o kierowców przy planowaniu remontów – ustaliła NIK. Zarzuty dotyczą wprawdzie tylko oddziału łódzkiego, ale pokazują, że urzędnicy nie zdają sobie sprawy z tego, ile traci gospodarka. Korki na drogach to straty dla wzrostu gospodarczego. Powodują je nie tylko źle planowane remonty, lecz także odraczanie wprowadzania elektronicznego systemu poboru opłat, który ułatwiłby utrzymanie sieci dróg.
– W Polsce nie patrzy się na to, że korek to nie tylko utrudnienie dla kierowców, lecz także konkretne straty dla gospodarki. Korki kosztują nas około 2 proc. PKB rocznie, więc co jak co, ale na pewno administracja państwowa nie powinna się przyczyniać do tego, że tych korków będzie więcej – przekonuje w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Biznes Adrian Furgalski, członek zarządu Zespołu Doradców Gospodarczych TOR. Źródło: www.biznes.newseria.pl
TEMAT NUMERU: bezpieczeństwo
By nie skończyć jak Titanic
– Wypadki są tylko czubkiem góry lodowej, gdyż zazwyczaj cała masa kryje się pod spodem, niezauważona. Gdy pracownicy nie zgłaszają nam zdarzeń potencjalnie wypadkowych, dzieje się jak w przypadku Titanica – ignorujemy niebezpieczeństwo, nie doceniając go. Wówczas łatwo skończyć jak najsłynniejszy transatlantyk – podkreśla Łukasz Nastała, specjalista BHP w Eurovia Kruszywa. 10
SiMB 4-5/2015
TEMAT NUMERU:
bezpieczeństwo
• Czy polskie zakłady produkcji kruszyw są bez- etatowemu. Dwa z nich dotyczyły odbiorców kruszywa, jeden był efektem utonięcia i jeden nastąpił pieczne? Mam tu różne spostrzeżenia. W przypadku większych firm – nie tylko koncernów, ale również krajowych zakładów – bezpieczeństwo jest na bardzo wysokim poziomie. Natomiast małe i mikroprzedsiębiorstwa mają jeszcze wiele do zrobienia w tym zakresie, dlatego cieszę się, że temat bezpieczeństwa jest tak często poruszany, szczególnie podczas konferencji czy na łamach prasy branżowej – to pola do wymiany i zaprezentowania dobrych praktyk. Jednak najlepiej oceniać po efektach. Analizując statystyki Wyższego Urzędu Górniczego stwierdzam, że nie jest źle. W ponad 6500 zakładach zdarzyły się 69 wypadki, z czego 4 ze skutkiem śmiertelnym. To oczywiście o 4 za dużo, ale wymowne jest to, że żaden wypadek śmiertelny nie przydarzył się pracownikowi
poprzez przygniecenie operatora ładowarki przewróconą maszyną. W każdym z powyższych zdarzeń decydującą rolę odegrał tzw. czynnik ludzki. Musimy pamiętać, że osoby wchodzące, wjeżdżające lub pracujące na terenie kopalni nie zawsze są świadome występujących zagrożeń, a naszą rolą jest dopilnowanie, aby każdy (wykonawca, klient, wizytujący) opuścił zakład cały i zdrowy.
• Czy to oznacza, że od podwykonawców wymagamy mniej?
„
Niekoniecznie, ale to sygnał, że trzeba zwracać uwagę również na BHP w przypadku outsourcingu
Wypadek zazwyczaj jest składową kilkudziesięciu błahostek złożonych naraz. To jak plasterki sera z dziurami, które gdy nałożą się na siebie, tworzą ogromną dziurę
Łukasz Nastała specjalista BHP w Eurovia Kruszywa
SiMB 4-5/2015
11
TEMAT NUMERU: bezpieczeństwo – budować zasady i zabezpieczenia tak, by dotyczyły i podwykonawców. W Eurovii mamy zasadę, że pracownika wykonawcy traktujemy jak pracownika Eurovii. Przed przystąpieniem do pracy podwykonawcy przechodzą nasze wewnętrzne szkolenia, zapoznawani są z oceną ryzyka dla danych prac i stosownymi instrukcjami, ale także z naszymi standardami BHP oraz Zasadami Bezpieczeństwa Eurovia.
• No tak, ale często słyszy się stwierdzenie, że BHP to BHP, a życie – życiem…
Fot. Eurovia
Uwagi pod uwagą Łukasz Nastała: Za wszystkimi działaniami, które podejmujemy, musi kryć się konsekwencja. Trzeba brać pod uwagę zdanie pracowników i działać tak, by zgłaszaną sytuację zmienić czy poprawić
To najgorsze podejście, jakie może być, szczególnie kiedy taką postawę prezentuje osoba bezpośrednio kierująca pracownikami. W wielu zakładach pracy potrzebna jest zmiana filozofii, co nie przychodzi z dnia na dzień. To długotrwały proces następujący poprzez pracę z ludźmi – przeprojektowanie ich nastawienia i podejścia do tematu bezpieczeństwa. Ważne, by rozmawiać, tłumaczyć i uzasadniać, a nie narzucać i krytykować. Racjonalna argumentacja: „zmieniamy, bo…” naprawdę działa.
• Jednak, jak w przypadku każdej zmiany, na początku zapewne spotkamy się z oporem. Początki zawsze bywają trudne, ale to kwestia wyrobienia nawyku. Później tworzymy odpowiednie procedury, które wchodzą w życie. Bardzo istotne jest jednak, aby były one konstruowane dla ludzi i z ich udziałem. Pracownik ma wtedy świadomość wpływu na bieżący stan, a nie jest tylko ostatnim ogniwem, które wykonuje narzucane z góry przykazy. Trzeba zaczynać od wdrażania prostych zasad – krok po kroku.
• Czy w Eurovii musicie mocno przekonywać ludzi do zmian? Nie, czas przekonywania do bezpieczeństwa w naszych zakładach się już skończył. Patrząc na
12
SiMB 4-5/2015
statystyki pod koniec lat 90. w naszych kopalniach WKSM (Wrocławskie Kopalnie Surowców Mineralnych – przyp. red.) zdarzało się po kilkanaście wypadków rocznie.
• A dziś? Dziś można pracować bez wypadku. Świadczą o tym liczby. Na naszych zakładach, a mamy ich 15, było kilka całkowicie bezwypadkowych lat: 2008, 2010 i 2014. Średnio przypada jeden wypadek na rok w dłuższej perspektywie czasowej. To dość dobry wynik, więc mogę stwierdzić, że bezpieczeństwo jest dla nas priorytetem i nie jest to tylko pusty slogan. Cel – zero wypadków ciężkich i śmiertelnych jest realizowany, czas na kolejny etap: całkowite wyeliminowanie wypadków.
• Prócz kwestii „miękkich”, związanych z motywowaniem pracowników, jakie narzędzia stosujecie, by było bezpieczniej? Środki ochrony indywidualnej, alarmy czy osłony. Wprowadzamy UBS – Utworzenie Bezpiecznej Strefy, jest to nowe podejście do zagadnienia izolacji energii, którego celem jest uproszczenie procedur i ograniczenie do minimum możliwości popełnienia błędu przez pracownika. Umożliwienie wyłączenia całego obszaru, w którym się pracuje, a nie tylko pojedynczych urządzeń. Prócz tego mamy plan poprawy osłon, gdzie definiowane są warunki pochwycenia. Muszą one być wtedy zabezpieczone przed przypadkowym dotknięciem. Szczególnie niebezpieczne są stacje i bębny zwrotne, koła napinające i naprowadzające oraz obszary pod koszami zasypowymi. Dodatkowo wydaliśmy kalendarz BHP, gdzie każdy miesiąc poświęcony jest osobnej kwestii ochrony życia i zdrowia. W każdy poniedziałek przed rozpoczęciem pracy robimy spotkania „15 minut BHP”, gdzie przekazywane są istotne informacje na temat prac przewidywanych w najbliższym tygodniu, omawiane są zgłoszone „prawie wypadki” lub zdarzenia wypadkowe z innych kopalń. Każdy pracownik ma możliwość swobodnego wypowiedzenia się na poruszane tematy, zadania pytań, wnoszenia uwag. Jest to też idealna sytuacja, by skonsultować z pracownikami działania związane z bezpieczeństwem i uzyskać informacje zwrotne. Bywa że trwa to więcej niż 15 minut, ale na pewno nie jest to czas stracony.
• A czy macie jakieś słabe strony w zakresie bezpieczeństwa? Kwestie do poprawy, nad którymi musicie jeszcze popracować? Zawsze jest coś, co da się poprawić, nie możemy osiąść na laurach. Ważnym impulsem do podjęcia nowych działań były Międzynarodowe Dni Bezpieczeństwa organizowane w każdej jednostce Eurovii i jednoznaczny przekaz prezesa Erica Rouffet, że
TEMAT NUMERU:
• Niewątpliwie waszym mocnym punktem jest profesjonalne podejście do zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Tak, „prawie wypadki” są dla nas bardzo ważnym sygnałem. Często prowadząc szkolenia, porównuję je do góry lodowej, z którą zderzył się Titanic – było widać tylko jej lichy czubek, zaś pod wodą kryła się ogromna bryła. Tak samo z wypadkiem, który jest często tym słabo zauważalnym czubkiem, zaś prawdziwa przyczyna czai się głębiej – to cała masa schowana pod spodem, której nie widać. Jeśli pracownicy nie zgłaszają nam zdarzeń potencjalnie wypadkowych, to nie mamy szans na walkę z zagrożeniami i możemy skończyć jak najsłynniejszy transatlantyk.
• Zatem jak przekonać załogę do zgłaszania „prawie wypadków”? Za wszystkimi działaniami związanymi z bezpieczeństwem musi kryć się konsekwencja. Trzeba brać pod uwagę uwagi pracowników i podejmować działania, by zgłaszaną sytuację zmienić czy poprawić. Najgorsze, co można zrobić, to – gdy pracownik zgłosi „prawie wypadek” czy chęć udoskonalenia czegoś – zignorować go lub zostawić bez informacji zwrotnej. Następuje wówczas całkowita demotywacja. Gdy pracownik ma świadomość, że jego głos się liczy, chętnie bierze udział w procesie zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Najtrudniej jest przekonać pracowników, że zgłoszenia „prawie wypadku” to nie donos. Staram się wytłumaczyć, że w żadnym wypadku tak nie jest. Po takim zgłoszeniu nie szuka się winnych, a jedynie rozwiązań, by uniknąć niebezpiecznych sytuacji w przyszłości. Ponadto za najciekawsze zgłoszenia pracownicy otrzymują nagrody.
• Cofnijmy się zatem kilka lat wstecz. Jak zmieniło się podejście do bezpieczeństwa w ciągu ostatnich lat? Bardzo zmieniło się podejście do jakości pracy. Kiedyś robiono prowizoryczne naprawy, np. zdarzały się sytuacje, że do wykonania tymczasowej osłony czy innego zabezpieczenia użyto sznurka, drutu czy gumy z taśm przenośnikowych. Na pewne sprawy przymykano oko, chociażby w kwestii środków ochrony osobistej. Dziś odchodzi się od tego typu rozwiązań. Zasada jest taka, by pracować zgodnie ze standardami i nie robić wyjątków, ponieważ jakość po prostu się opłaca.
• Co należy jeszcze poprawić? W jakich dziedzinach związanych z bezpieczeństwem jest jeszcze najwięcej do zrobienia? Czynnik ludzki – uświadamianie, zapoznawanie pracowników z zagrożeniami, zwiększanie świado-
mości, że nie odpowiada się tylko za siebie, ale także za kolegów. Duży nacisk kładzie się na szkolenie nowych pracowników – ich dobre przygotowywanie do pracy oraz sprawdzanie, czy wiedzę teoretyczną będą potrafili wykorzystać w praktyce. Ponadto ciągle doskonalimy nasze procedury, planujemy szereg modernizacji, by poprawić warunki pracy oraz inwestujemy w nowy sprzęt.
• Zatem jak wyciągać wnioski z wypadków czy zdarzeń potencjalnie niebezpiecznych, by nie powtarzały się w przyszłości? Wypadek zazwyczaj jest składową kilkudziesięciu błahostek złożonych naraz. To jak plasterki sera
Współpraca, która się opłaca Współpraca działu BHP i głównego mechanika pozwala na tę samą rzecz spojrzeć z różnej perspektywy, co przekłada się na wdrożenie bardziej praktycznych rozwiązań. Podejście do bezpieczeństwa maszyn i urządzeń przez różne pryzmaty przynosi dobre skutki, co zauważalne jest w zakładach Eurovii. Fot. Eurovia
priorytetem jest bezpieczeństwo pracowników, współpracowników oraz wykonawców.
bezpieczeństwo
z dziurami, które gdy nałożą się na siebie, tworzą ogromną dziurę. Musi się na niego złożyć kilka czynników naraz w czasie i przestrzeni. Warto więc konsekwentnie szkolić i uświadamiać pracowników. Każde zdarzenie trzeba odnieść nie tylko do danego zakładu, ale rozpowszechniać je na całą grupę i sprawdzać, czy problem pojawia się jeszcze w innych jednostkach. Taka informacja powinna dotrzeć do wszystkich, którzy mogą być potencjalnie zainteresowani. Ważne jest także wysłuchanie propozycji pracowników, który problem zgłaszają. Wiadomo, że to pracodawca zadecyduje ostatecznie, co zrobi, ale powinien zasugerować się zdaniem kierownika, pracownika i służby BHP, a najlepiej, jeśli będzie to decyzja podjęta wspólnie. Rozmawiała Sabina Szewczyk-Wajda
SiMB 4-5/2015
13