I T E M AT N U M E R U I nowoczesne rozwiązania d l a fa r m ac j i
INTELIGENTNA FABRYKA LEKÓW • • • •
trendy w maszynach przydatne „gadżety” „ bajeranckie” rozwiązania zrobotyzowani pomocnicy
Maszyny będące trendy > 28
Farmabajery
> 34
Koniec ery Excela
> 38
S P I S T RE Ś CI
10 I Byliśmy najbardziej kontrolowani w kraju Wywiad z Waldemarem Stępniem 14 I Prymuska z Krakowa Wywiad z Dorotą Szopińską-Wójcik
FO T OREPOR T AŻ 18 I Farmaceutyczny kameleon Opracowanie: Patrycja Zawadzka 22 I Płynny rozwój Curtis Health Caps Opracowanie: Maciej Szramek
T E M AT N U M E R U : NOWOCZESNE ROZWIĄZANIA DLA FARMACJI 28 I Maszyny będące TRENDY Rafał Grabicki 34 I Farmabajery Opracowanie: Przemysław Płonka 38 I Koniec ery Excela Piotr Wysocki 42 I Open House w Marchesini Group Marchesini Polska 44 I Przenikanie się systemów IT-OT Robert Harrison 47 I Mieszalniki firmy IKA Werke GmbH IKA POL
14
R O Z M O WA
Prymuska z Krakowa – Fabryka w Krakowie jest bardzo ceniona, a jednym z niewielu minusów bycia dobrym jest przywilej robienia trudnych rzeczy, czyli skomplikowanych produktów. Od prymusa można wymagać więcej – mówi Dorota Szopińska-Wójcik, szefowa fabryki Teva w Krakowie. 18
Fot. Teva
ROZMOWA
F o t o r e p o r ta ż
MODERNIZACJE 50 I Gwarancja najwyższych standardów Zakład Mechaniczno-Remontowy
OPA K OWANIA
Farmaceutyczny kameleon
JA K O Ś Ć
Opracowanie: Patrycja Zawadzka 76
JA K O Ś Ć Fot. 123rf
60 I Communicare ergo sum cz.1 Elżbieta Bińczycka 64 I Wyjaśnić niewyjaśnione Anna Kwiatkowska 68 I W poszukiwaniu trendu… Andrzej Murdza 76 I Harmonia w przepisach Olga Ciesielska
Fot. Jelfa SA
54 I O sukcesie systemów kontroli wizyjnej opakowań i ulotek EyeC 56 I Obiecujące perspektywy cypryjskiego przemysłu farmaceutycznego Cypryjskie Centrum Promocji Handlu 58 I Wszystko w jednym
B EZPIECZE Ń S T WO 80 I Zarządzanie ryzykiem w cyklu życia walidacji cz. 2 Marek Skowronek 88 I By nie skończyć na mieliźnie cz. 2 Paweł Nidecki 92 I Walidacja metod pomiarowych w praktyce Bartłomiej Mulewicz
L U DZIE FARMACJI 96 I Sir James Black: przez serce do żołądka Piotr F.J. Lipiński Dariusz Plewczyński
FELIE T ON 102 I Chłopiec z zapałką Rafał Ruta
Harmonia w przepisach Olga Ciesielska
PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY 4-5/2016 3
O D REDA K CJI
Wydawca: BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel. 32 415 29 21, 32 415 97 93 farmacja@e-bmp.pl www.kierunekfarmacja.pl
Przemysław Płonka redaktor naczelny tel. 32 415 97 74 wew. 28 e-mail: przemyslaw.plonka@e-bmp.pl
Maszyny de luxe K
upując – zwłaszcza rzeczy drogie – często zamawiamy „opcje dodatkowe”, „rozszerzone”, „de luxe” itp. Chcemy mieć produkt jak najbardziej spersonalizowany, wyjątkowy, niepowtarzalny. Nie inaczej jest w farmacji, gdzie – jak pisze na naszych łamach Rafał Grabicki: „Czasy, w których firmy farmaceutyczne były uzależnione od rozwiązań, jakie oferowali producenci urządzeń, przechodzą w bardzo szybkim tempie na karty historii”.
D
ziś producenci leków chcą mieć rozwiązania nie tylko z „opcją rozszerzoną”, pełne nowoczesnych wdrożeń, uproszczeń, możliwości (patrz artykuł: „Farmabajery”), co urządzenia dedykowane, skrojone na miarę, niepowtarzalne.
P
o co? Nie dla próżności, by się pochwalić przed innymi, ale z powodu coraz bardziej konkurencyjnego rynku i rosnących oczekiwań konsumentów. Ci oczekują produktów oryginalnych, niepowtarzalnych. Aby je wytwarzać,
4 PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY 4-5/2016
potrzeba oryginalnych, niepowtarzalnych maszyn.
N
owoczesne rozwiązania dla farmacji to „temat numeru” niniejszego wydania „PF”. Piszemy o tym, czego dziś poszukują producenci leków, ale i pytamy: „co dalej”. Czy fakt, że przemysł farmaceutyczny zmierza ku całkowitej automatyzacji procesów sprawia, że wizja inteligentnej fabryki, w której pracują tyko maszyny, jest realna? Podczas rozmowy z naszą redakcją Dorota Szopińska-Wójcik, szefowa fabryki Teva w Krakowie, wspomina wizytę w pełni zmechanizowanym zakładzie w Japonii, nasuwającym skojarzenia z filmami science-fiction: „Osobiście uważam, że proces całkowitej automatyzacji kiedyś nastąpi, ale na pewno nie w najbliższej przyszłości. Wciąż nie jesteśmy na to gotowi” – podkreśla.
Rada Programowa: prof. dr hab. Zbigniew E. Fijałek – Narodowy Instytut Leków dr n. farm. Jan Hołyński – Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne dr Jerzy Jambor – Phytopharm Klęka SA, Polski Komitet Zielarski dr Wojciech Kuźmierkiewicz – Polski Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego prof. dr hab. n. med. Jacek Spławiński – Narodowy Instytut Leków Mieczysław Wośko – prezes zarządu – POLFARMEX S.A. Jerzy Lasota – FARMASERWIS prof. dr hab. Iwona Wawer – Wydział Farmaceutyczny, Warszawski Uniwersytet Medyczny, KRSiO prof. dr hab. Roman Kaliszan – Katedra Biofarmacji i Farmakodynamiki, Gdański Uniwersytet Medyczny Maciej Adamkiewicz – prezes – Grupa Adamed Katarzyna Wójcicka – Przewodnicząca Rady Eksperckiej – KRSiO Marek Gnyś – dyrektor produkcji – Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne „Polfa” S.A. Paweł Nidecki – dyrektor ds. inwestycji i serwisu technicznego – IBSS Biomed S.A. dr Krystian Sodzawniczny – dyrektor produkcji APIPOL-FARMA Jarosław Wolniewicz – Adamus Krzysztof Lassota – kierownik produkcji – ANPHARM P.F.S.A. Rafał Grabicki – dyrektor produkcji, FSP GALENA dr Andrzej Ernst – niezależny ekspert dr hab. Wojciech Kamysz, prof. nadz. – Gdański Uniwersytet Medyczny Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny Przemysław Płonka Redaktor wydania Przemysław Płonka Redakcja techniczna: Maciej Rowiński, Marek Fichna Prenumerata, kolportaż Aneta Jaroszewicz Dyrektor działu handlowego Beata Fas Druk: FISCHER POLIGRAFIA ISSN 1897-5127 Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8% VAT Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Fot. BMP Fot. okładki: 123rf
ZDJ Ę CIE N U M E R U
G OSPODARZ K ONFERENCJI PRZEM Y S Ł FARMACE U T Y CZN Y 2 0 1 7 Anpharm Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne SA jest jednym z jedenastu zakładów wytwórczych francuskiej firmy Servier na świecie. Każdego dnia produkuje 5 milionów tabletek najwyższej jakości. Znaczące inwestycje finansowe firmy Servier oraz transfer nowoczesnej technologii umożliwiły przedsiębiorstwu Anpharm dynamiczny rozwój. Na przestrzeni 19 lat zwiększono wielkość produkcji o 650%, co spowodowało stopniowy wzrost zatrudnienia – z 60 do blisko 170 osób w 2016 r. Ten nowoczesny zakład farmaceutyczny będzie można zobaczyć podczas wycieczki technicznej na Konferencji Przemysł Farmaceutyczny 2017. Anpharm PF SA zostało Honorowym Gospodarzem tego wydarzenia. Fot. Anpharm PF SA
PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY 4-5/2016 5
Z P O R TA L U
k i e r u n e kFARMACJA . p l Fot.: 123rf
Policjanci CBŚP zlikwidowali największą na świecie nielegalną fabrykę leków
14 osób zatrzymanych, zabezpieczonych 48 różnego rodzaju maszyn służących do produkcji sfałszowanych leków, 430 tys. sterydów w ampułkach i tabletkach oraz 100 tys. tabletek na potencję o łącznej wartości czarnorynkowej ponad 17 milionów złotych – to efekt kilkunastomiesięcznej pracy policjantów CBŚP z Poznania. Źródło: KG Policji
Polsko-kazachstańska współpraca na rzecz rozwoju leków ziołowych Grupa Polpharma wraz ze spółką Herbapol Warszawa podpisały porozumienie o współpracy z Południowokazachstańską Państwową Akademią Farmaceutyczną, której celem jest wspólny rozwój projektów naukowych, edukacyjnych i badawczych w zakresie preparatów ziołowych oraz leków pochodzenia naturalnego.
Selvita zbuduje nowe centrum rozwoju leków w Krakowie
Uroczyste podpisanie porozumienia odbyło się 23 sierpnia w czasie Forum Ekonomicznego Polska-Kazachstan, które towarzyszyło oficjalnej wizycie w Polsce prezydenta Republiki Kazachstanu, Nursułtana Nazarbajewa.
Selvita, największa innowacyjna firma biotechnologiczna w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, planuje zbudować w bezpośrednim sąsiedztwie kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego na krakowskim Ruczaju nowe budynki z przeznaczeniem na laboratoria rozwoju leków innowacyjnych. Pierwszy z nich powinien rozpocząć działalność jeszcze w 2019 r.
C I E K AW O S T K A
Fot.: freeimages.com
Fot.: 123rf
Źródło: Polpharma
Docelowo na terenie nieruchomości powstać ma kompleks laboratoryjno-biurowy składający się z trzech budynków o łącznej powierzchni ok. 14 tys. m2, które umożliwią zatrudnienie ok. tysiąca osób. Inwestycja zostanie podzielona na etapy. W pierwszym z nich Selvita planuje wybudować nowoczesny budynek o powierzchni ok. 5 tys. m2. Do końca 2017 r. firma chce przygotować pełną dokumentację i uzyskać niezbędne pozwolenia. Budowa wraz z kompleksowym wyposażeniem budynku zaplanowana jest na lata 2018-2019. Źródło: informacja prasowa Selvita
6 PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY 4-5/2016
GdziePoLek
osiągnął poziom około 200 tysięcy wizyt miesięcznie, choć jeszcze przed wakacjami portal odwiedzało niecałe 100 tysięcy użytkowników. To popularny serwis wśród pacjentów, którzy chcą sprawdzić, w której aptece mogą kupić swój lek „od ręki”. Bazę miejsc na GdziePoLek, w których pacjent może się zaopatrzyć w swoje leki, stanowią apteki indywidualne oraz małe i średnie sieci do kilkudziesięciu placówek. Stronę odwiedzają również farmaceuci, którzy mogą skorzystać m.in. z opcji szybkiego podglądu oryginałów ulotek oraz charakterystyk produktów leczniczych. Źródło: informacja prasowa
k i e r u n e kFARMACJA . p l
Kompleksowy plan działania określa najważniejsze zobowiązania firm farmaceutycznych, jakie należy podjąć do 2020 roku w zakresie zmniejszania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe. Ten ważny etap działań jest następstwem deklaracji podpisanej podczas Światowego Forum Ekonomicznego w styczniu 2016 r. przez ponad 100 firm i stowarzyszeń branżowych. 22 września br. 13 czołowych firm farmaceutycznych przedstawiło nowy plan działania określający cztery kluczowe zobowiązania, które firmy te zrealizują do 2020 r. w celu ograniczenia oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe. Podjęte zobowiązania idą w ślad za zasadami określonymi i uzgodnionymi w deklaracji branżowej sporządzonej podczas Światowego Forum Ekonomicznego 2016 w Davos, odzwierciedlającej dążenie firm farmaceutycznych do czynnego uczestnictwa w globalnych działaniach w zakresie zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe.
Fot. 123rf
Źródło: informacja prasowa
RO Z M A I TO Ś C I
650 o tyle procent zwiększono wielkość produkcji w Anpharm Przedsiębiorstwie Farmaceutycznym SA na przestrzeni 19 lat – z 4 mln do blisko 26 mln opakowań rocznie Źródło: Anpharm PF SA
„
Jeżeli człowiek nie siedzi i nie kombinuje cały czas nad tym, co można zrobić inaczej albo lepiej i jak to zrobić, to praktycznie nie ma szansy na rozwój własny i firmy (wywiad s.14) Dorota Szopińska-Wójcik, szefowa fabryki Teva w Krakowie
8 PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY 4-5/2016
Fot. 123rf
Branżowy plan walki z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe
Fot.: freeimages.com
Z P O R TA L U
Maciej Wieczorek, Celon Pharma SA: Potrzebowaliśmy paliwa... W zakończonej właśnie pierwszej publicznej ofercie Celon Pharma S.A. pozyskała zakładane 245 mln zł brutto. To największa oferta publiczna w tym roku na polskim rynku kapitałowym. Akcjonariusze nabyli w drodze oferty publicznej tylko ok. 33% kapitału spółki, co daje im jednocześnie 25% udziału w głosach na Walnym Zebraniu Akcjonariuszy. Większościowym udziałowcem i prezesem zarządu spółki pozostaje nadal dr Maciej Wieczorek, a organem odpowiedzialnym za rozwój strategii spółki oraz głównym decydentem – zarząd w składzie dotychczasowym. – Mamy doświadczenie, kompetencje i jasną wizję przyszłości. Potrzebowaliśmy paliwa, które przyśpieszy realizację naszych ambitnych planów związanych z ekspansją zagraniczną naszych produktów oraz rozwojem projektów innowacyjnych. IPO i debiut giełdowy jest elementem realizacji długoterminowego planu, którego fundamenty budowaliśmy od początku działalności firmy. Nasz model biznesowy jest skuteczny i od lat przynosi efekty. Naszym nadrzędnym celem jest rozwój i produkcja specjalistycznych leków recepturowych będących odpowiedzią na niezaspokojone potrzeby kliniczne – mówi Maciej Wieczorek, prezes zarządu Celon Pharma S.A. Źródło: informacja prasowa
ROZMOWA
Byliśmy najbardziej kontrolowani w kraju – Już prawie 10 lat minęło od tzw. afery corhydronowej. Były to trudne miesiące, które nauczyły nas pokory. Przeszliśmy bardzo wiele inspekcji. Myślę, że swego czasu byliśmy najbardziej kontrolowaną przez GIF firmą farmaceutyczną w kraju – mówi Waldemar Stępień, prezes zarządu Jelfa SA. • Na słowo „zmiana” reagujemy zwykle negatywnie – zgodzi się pan? Tak. Większość nie lubi zmian, tym bardziej drastycznych. Kojarzą nam się one z czymś złym, budzącym niepokój co do przyszłości. Powodują brak poczucia bezpieczeństwa i stabilności.
nam korporacja, tzn. skupiamy się na wytwarzaniu. Na skutek restrukturyzacji pewnych funkcji już nie realizujemy, gdyż zostały przejęte przez struktury korporacyjne. Mam tutaj na myśli procesy związane z rejestracją leków, marketingiem, sprzedażą czy utrzymaniem systemów informatycznych.
• Jelfa jest jednak mistrzynią zmian. Można nas porównać do kameleona. W swojej historii Jelfa przeszła wiele przekształceń. Najpierw funkcjonowała jako przedsiębiorstwo państwowe, potem stała się spółką giełdową – była notowana jako pierwsza polska firma farmaceutyczna. Następie została sprzedana przez Skarb Państwa Grupie Sanitas – już wtedy stała się częścią zagranicznego, prywatnego przedsiębiorstwa, a później dużego koncernu o zasięgu globalnym, czyli Valeant Pharmaceuticals International.
• Czy z perspektywy czasu uważa pan, że wejście w struktury koncernu to była „dobra zmiana”? Myślę, że każdy z etapów z życia Jelfy miał swoje lepsze i gorsze strony. Przede wszystkim każdy z nich był inny. Mieliśmy jednak to szczęście, że wszystkie zmiany zaszły u nas dosyć płynnie i spokojnie. Dzięki podejściu nowych właścicieli były przyjazne dla pracowników, etyczne i przeprowadzone w sposób odpowiedzialny. Zmiana jest dobra wtedy, kiedy przynosi firmie i jej pracownikom rozwój. A zmiany w Jelfie dały nam właśnie nowe, inne niż dotychczas możliwości, bo bycie częścią czegoś dużego oznacza zwykle bycie silniejszym.
• Ale jak pan powiedział – są lepsze i gorsze strony zmiany. Co więc wymieniłby pan jako ewentualny minus obecnej sytuacji? Będąc spółką należącą do Skarbu Państwa, czy nawet będąc częścią mniejszej grupy Sanitas, byliśmy bardziej niezależni. Teraz pełnimy w branży farmaceutycznej ściśle określoną rolę, którą wyznaczyła
10 PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY 4-5/2016
L U DZIE Z FARMACJI Waldemar S t ę pie ń, prezes zarz ą du J elfa S A Gdybym mógł wynaleźć lek, to byłby to środek na… nienawiść Tabletka czy zastrzyk? Zastrzyk Jeżeli mógłbym zmienić jedną rzecz w polskiej branży farmaceutycznej, to… stworzyłbym lepsze warunki dla rozwoju polskiej farmacji Jeśli nie farmacja, to… chemia Za największe odkrycie w historii farmacji uważam… trudno wybrać, bo było wiele znaczących, ale największe są przed nami Najbardziej demotywuje mnie… trudno mnie zdemotywować Nawyk, którego chciałbym się pozbyć, to… nie mam albo go nie zauważam Na co dzień nie potrafię się obejść bez… niestety komputera Słowem, które nadużywam jest… dobrze Wśród współpracowników cenię sobie… odpowiedzialność i pozytywne myślenie Postacią, którą chciałbym poznać, jest… każdy człowiek to postać warta poznania Humor poprawia mi… dłuższa przejażdżka na rowerze Do końca życia zapamiętam… mam nadzieję, że pamięć będzie mi dopisywać Jestem dumny z… tego, że mieszkam w tak pięknym rejonie Polski Jeśli mógłbym cofnąć czas, to… nie byłbym tym zainteresowany
ROZMOWA
Jak najbardziej. Valeant zostawia nam przestrzeń do decydowania oraz wolną rękę w wielu sprawach – przede wszystkim w zakresie zarządzania naszą wytwórnią.
• Koncern ma w Polsce cztery zakłady wytwórcze. Czy jakoś ze sobą współpracujecie? Pomagacie sobie nawzajem? Tak, często się kontaktujemy, a szczególnie w sytuacjach, kiedy potrzebna jest jakaś pomoc w konkretnej sprawie, wymieniamy się informacjami i doświadczeniami. Blisko współpracujemy przy organizacji i promocji usług produkcji kontraktowej, oferowanych przez nasze wytwórnie – mamy np. wspólną stronę internetową i materiały promocyjne. Tak naprawdę współpracujemy szerzej niż tylko w Polsce, bo również z zakładami z Francji czy Niemiec. Przykładem było forum aseptyczne, które zorganizowaliśmy w Jelfie kilka miesięcy temu. Przedstawiciele obszarów wytwarzania produktów aseptycznych z całej Europy przyjechali do Jeleniej Góry, żeby podzielić się wiedzą
i doświadczeniem. Jest to przykład konkretnej współpracy, którą zamierzamy kontynuować.
• W zeszłym roku Jelfa obchodziła 70 lat. Przy okazji jubileuszu zapowiadano nowe inwestycje oraz wprowadzenie do produkcji kolejnych preparatów. Czy udało się to zrealizować? W tej chwili nasze inwestycje nie są tak duże jak na przełomie wieków. Mamy zmodernizowane praktycznie wszystkie obszary produkcyjne. Naszą ostatnią inwestycją był zakup kompletnej, nowoczesnej linii do aseptycznego napełniania produktów półstałych w tuby na wydziale maści. Wiele zainwestowaliśmy także w kontrolę jakości, dzięki czemu wzbogaciliśmy się w nowoczesny sprzęt do analiz. Obecnie realizujemy zakup kolejnej linii pakującej dla wydziału maści. Mamy też w planie inwestycje w obszarze produkcji aseptycznej.
• A jak to jest z zakupem maszyn i urządzeń? Musicie robić to, co nakazuje „góra”? W tej kwestii jesteśmy niezależni. Nasze procedury w tym zakresie nie zmieniły się od czasu, kiedy
Waldemar Stępień prezes zarządu Jelfa SA Fot.: Jelfa SA
• Czy w korporacji macie miejsce na odrobinę autonomii?
PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY 4-5/2016 11
ROZMOWA
byliśmy spółką Skarbu Państwa – proces inwestycyjny prowadzimy samodzielnie. To my zbieramy wszystkie niezbędne informacje i proponujemy dostawcę danego urządzenia. Oczywiście od pewnego poziomu finansowego wymagana jest akceptacja na poziomie korporacyjnym. Nie ma jednak sytuacji, że ktoś nam narzuca, co dokładnie mamy kupić, ale korzystamy z doświadczeń kolegów z innych zakładów naszej grupy.
„
• Podobnie pewnie wygląda sytuacja w przypadku urządzeń do serializacji. Zgadza się. Przygotowania do wdrożenia tego wymagania już rozpoczęliśmy – jesteśmy na etapie inwentaryzacji i planowania. W korporacji został powołany zespół, który koordynuje najważniejsze kwestie
Zmiana jest dobra wtedy, kiedy przynosi firmie i jej pracownikom rozwój dotyczące zabezpieczenia leków przed fałszowaniem. Serializacji nie mamy, choć na jednej z linii na wydziale tabletek posiadamy urządzenie do drukowania kodów. Wynika to z tego, że wykonujemy produkcję kontraktową dla klienta europejskiego, który wymaga od nas takiego znakowania.
• Czy uważa pan, że wytyczne związane z tzw. dyrektywą fałszywkową mogą być zagrożeniem dla firm farmaceutycznych w Polsce? Nie wydaje mi się. Firmy farmaceutyczne pewnie zdążą z realizacją tego zadania. Tym bardziej, że dostawcy niezbędnych urządzeń czy rozwiązań informatycznych są na to przygotowani. Raczej obawiam się o to, czy system ten będzie przydatny i wykorzystywany do tego celu, do którego został stworzony. Do tego potrzebna jest współpraca na poziomie hurtowni i aptek.
• Z Jelfą jest pan związany bardzo długo, przechodząc przez poszczególne szczeble kariery w zakładzie. Który wspomina pan z największym sentymentem i dlaczego? Kiedyś słyszałem, że pracę powinno się zmieniać co 5 lat. W moim przypadku to się nie sprawdziło. Karierę w Jelfie rozpocząłem w czerwcu 27 lat temu i faktycznie przeszedłem przez wiele stanowisk. Zaczynałem jako mistrz na produkcji na wydziale, na którym wytwarzano substancje aktywne pochodzenia zwierzęcego. Wydział ten już dzisiaj w Jelfie nie istnieje, ale wówczas powstawały tam substancje do wielu ważnych produktów. Myślę, że ten etap wspominam z największym sentymentem. Poznałem wtedy, co to znaczy pozytywna atmosfera w pracy. Zresztą wiele osób, z którymi wówczas współpracowałem, nadal w Jelfie pracuje. Na przestrzeni tych 27 lat wiele się zmieniło, ale wspomniana atmosfera pozostała. Uważam, że to nas
12 PRZEMYSŁ FARMACEUTYCZNY 4-5/2016
wyróżnia. Staramy się, aby każdemu dobrze się tutaj pracowało.
• Zagląda pan czasem na produkcję? Zdarza się, choć nieczęsto.
• Wracając do pana stanowiska. Jakim jest pan szefem na co dzień? Trudno jest oceniać siebie. Trzeba byłoby zapytać pracowników. Jestem wobec siebie dosyć krytyczny. Zwykle jednak mam wrażenie, że powinien być bardziej wymagający.
• A jaki powinien być prezes doskonały? Przede wszystkim powinien patrzeć w przyszłość, czyli mieć wizję firmy na najbliższe lata, a mniej zajmować się sprawami bieżącymi i rutynowymi. W naszym przypadku w pewnym zakresie tę przyszłość nakreśla nasz właściciel, więc sytuacja wygląda trochę inaczej niż w przypadku firmy całkowicie niezależnej.
• Można powiedzieć, że „afera corhydronowa” zakończyła się w pewnym sensie „happy endem”. Na pewno była to bardzo trudna lekcja. Czego was nauczyła? Już prawie 10 lat minęło od tej sytuacji. Faktycznie był to trudny czas. Po pierwsze, nauczył nas tego, że obraz przedstawiany w mediach jest inny niż w rzeczywistości. Sprawdziliśmy to na własnej skórze. Po drugie zapamiętaliśmy, że nieustannie należy oceniać i przewidywać ryzyko, rozważać możliwe zagrożenia, udoskonalać procedury. Po trzecie, nauczyliśmy się pokory. Przeszliśmy bardzo wiele inspekcji. Myślę, że byliśmy najbardziej kontrolowaną przez GIF firmą farmaceutyczną w kraju. Do dzisiaj nie wiemy i chyba nigdy nie dowiemy się, co się właściwie wydarzyło. Nie wyjaśniły tego ani nasze wewnętrzne działania, ani te prowadzone przez prokuraturę. Mamy tylko pewne hipotezy, ale żadnych konkretnych dowodów na ich potwierdzenie.
• Pytałam, czego się nauczyliście, zapytam jeszcze odwrotnie – czego można nauczyć się od was? Tak, jak powiedziałem, nasza rola w korporacji jest ściśle określona, zajmujemy się wytwarzaniem. Wyróżnia nas kompleksowość – wytwarzamy najwięcej różnorodnych form leków: półstałe, stałe, dermatologiczne i oftalmiczne, sterylne, w tym wytwarzane aspetycznie, liofilizaty. Powiedziałbym jednak, że naszą specjalnością jest produkcja aseptyczna. Mamy w tym zakresie bardzo duże doświadczenie i dobrze przygotowaną i wyszkoloną załogę. Potwierdzeniem tego jest certyfikacja FDA, co uważam za nasze naprawdę duże osiągnięcie. _______________________________________________ Rozmawiała Patrycja Zawadzka