TEMAT NUMERU
ochrona środowiska • Energetyka i ciepłownictwo po szczycie klimatycznym • Walka z emisjami • Inwestycje w ochronę środowiska
Z Paryża… do Warszawy
> 10
(CO2) raz mniej
> 16
Wystarczyłoby dla co 10 > 40
10 Z Paryża… do Warszawy Herbert Leopold Gabryś 16 (CO2)raz mniej Aleksander Krótki, Lucyna Więcław-Solny, Marek Ściążko, Janusz Tchórz, Janusz Zdeb 22 To już 11 miesięcy Aldona Senczkowska-Soroka 26 Niepoliczone lata ciepłownictwa rozmowa z Bogdanem Świątkiem, wiceprezesem zarządu, dyrektorem ds. rozwoju Veolii Energii Poznań SA i Veolii Energii Poznań ZEC SA 28 Krok do tyłu… Kiedy dwa kroki do przodu? Juliusz Jankowski 34 Przede wszystkim… ciepło Leszek Szczygieł 40 Wystarczyłoby dla co 10 Aldona Senczkowska-Soroka 42 Dwa stopnie Celsjusza Katarzyna Mędraś 46 UPS w nowej rzeczywistości Sonia Jarema-Suchorowska
22
To już 11 miesięcy fotoreportaż z placu budowy bloku 910 MW w Elektrowni Jaworzno
26
Niepoliczone lata ciepłownictwa rozmowa z Bogdanem Świątkiem, wiceprezesem zarządu, dyrektorem ds. rozwoju Veolii Energii Poznań SA i Veolii Energii Poznań ZEC SA
elektroenergetyka
Fot. Veolia Energia Poznań
temat numeru: ochrona środowiska
Fot. TAURON
SPIS TREŚCI
52 Nie tylko energetyka i nie tylko w Polsce rozmowa z Andrzejem Kowalskim, prezesem zarządu ENERGOPROJEKT-KATOWICE SA
ciepłownictwo
nowoczesne technologie
56
Teraz tylko gaz Aldona Senczkowska-Soroka fot. Elektrociepłownia „Zielona Góra”
56 Teraz tylko gaz Aldona Senczkowska-Soroka 60 Stacja zdecentralizowana Zygmunt Katolik, Dariusz Tomaszewski
68 Zmierzyć przepływ Andrzej Brodowicz
prawo 70 Z podatkiem czy bez? Tomasz Strzałkowski
felieton 74 Nie strzelać do pianisty Jerzy Łaskawiec
3
od redakcji Wydawca: „BMP bis” spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa KRS: 0000406244, REGON: 242 812 437 NIP: 639-20-03-478 ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 energetyka@e-bmp.pl www.kierunekenergetyka.pl
Aldona Senczkowska-Soroka redaktor wydania tel. 32/415 97 74 wew. 20 tel. kom. 792 809 881 e-mail: aldona.soroka@e-bmp.pl
Energetyka w szczytowej formie 12 grudnia 2015 r. zakończyła się konferencja w sprawie zmian klimatu w Paryżu. Prawie 200 państw uzgodniło nowe światowe porozumienie, w którym zawarto m.in. plan działania służący zahamowaniu globalnego ocieplenia na poziomie „dużo poniżej 2°C”. Osiągnięcie tego celu to przede wszystkim redukcja emisji gazów cieplarnianych (więcej s. 10 oraz s. 42). Energetyka konwencjonalna uważana jest powszechnie za truciciela środowiska. To myślenie trudno zmienić. Fakty są jednak takie, że działania, w tym szereg inwestycji branży od lat skierowane są właśnie na ten obszar – ochronę środowiska. Oczywiście jest to także wymuszone przez konieczność dostosowania się naszego kraju do kolejnych unijnych regulacji. Jak pisze Herbert Leopold Gabryś: „Polska od lat nie jest przeciwna racjom ochrony środowiska i klimatu. Mamy sukcesy zarówno w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych, jak i zmian strukturalnych gospodarki o wiele większe niż wiele krajów Wspólnoty i wiele porażek argumentujących nasze racje. Wynikają one nie tyle z inności wobec państw starej Unii, ale właśnie ze stanu rzeczy i z tego nie powinniśmy się spowiadać”. Polska nie odejdzie od węgla – jest on podstawą naszego systemu, zapewnia nam bezpieczeństwo energetyczne – wyrażenie w ostatnich miesiącach tak ważne i podnoszone w wypowiedziach przedstawicieli Ministerstwa Energii. Energetyka i ciepłownictwo wciąż się modernizują – część pracujących jednostek spełnia już normy emisyjne określone w dyrektywie IED, która obowiązuje od 1 stycznia 2015 r. Teraz branża przygotowuje się do jeszcze bardziej restrykcyjnych konkluzji BAT. O tym, co robi i co jeszcze powinna zrobić polska energetyka i ciepłownictwo, by zminimalizować swój negatywny wpływ na środowisko, będziemy rozmawiać podczas XI Konferencji Naukowo-Technicznej Ochrona Środowiska w Energetyce (8-9 lutego, Katowice).
Rada Programowa: prof. Jan Popczyk – przewodniczący, Politechnika Śląska prof. Andrzej Błaszczyk – Politechnika Łódzka Wiesław Chmielowicz – prezes ECO Opole SA dr hab. inż. Maria Jędrusik – prof. nadzw. Politechniki Wrocławskiej Mieczysław Kobylarz – dyrektor ENGIE Energia Polska S.A. prof. Stanisław Mańkowski – Politechnika Warszawska Katarzyna Muszkat – wiceprezes zarządu Towarzystwa Gospodarczego Polskie Elektrownie dr inż. Mariusz Pawlak – Politechnika Warszawska Waldemar Szulc – członek zarządu Towarzystwa Gospodarczego Polskie Elektrownie prof. dr hab. inż. Artur Wilczyński – Politechnika Wrocławska Adam Witek – prezes zarządu „Energetyka” sp. z o.o. Grupa Kapitałowa KGHM Polska Miedź S.A. prof. nadzw. dr hab. inż. Krzysztof Wojdyga – Politechnika Warszawska prof. Jacek Zimny – Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Prezes zarządu BMP’ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny Przemysław Płonka Redakcja Aldona Senczkowska-Soroka Redakcja techniczna Maciej Rowiński, Marek Fichna Prenumerata, kolportaż Aneta Jaroszewicz Sprzedaż: Beata Fas, Magda Kozicka, Ewa Zygmunt, Jolanta Mikołajec, Małgorzata Pozimska, Magdalena Widrińska
Druk: FISCHER POLIGRAFIA Cena 1 egzemplarza – 25,00 zł Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu Nr konta: 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A.. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/
Magazyn kierowany jest do prezesów, dyr. ds. technicznych i głównych specjalistów (mechaników, automatyków, energetyków) reprezentujących branżę energetyczną, organizatorów targów, sympozjów, imprez branżowych, urzędów, ministerstw, instytutów, wyższych uczelni oraz biur projektowych. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Fot. BMP’. Fot na okładce: 123rf
4
ECiZ 1/2016
zdjęcie numeru
Fot. TAURON Ciepło sp. z o.o.
zdjęcie numeru
PIERWSZA SYNCHRONIZACJA W Zakładzie Wytwarzania Tychy TAURON Ciepło została pomyślnie przeprowadzona pierwsza synchronizacja nowego bloku ciepłowniczego z krajową siecią elektroenergetyczną. Zakończenie inwestycji i przejęcie bloku do eksploatacji przez TAURON Ciepło zaplanowano na koniec pierwszego półrocza 2016 r.
ECiZ 1/2016
5
DOZ ZOWA WANIE E REA AGEN NTÓW W SY YPKIC CH
Prrzygotowanie e mleka wapieennego, roztw woru węgla pylistego o
W Wyładunek big‐bag
Dozowanie w D wapna, sorben ntów, węgla pylistego i innych mate eriałów p proszkowych
www.sodiimate.com
LACJE E ODW WADN NIAN NIA OS SADÓ ÓW INSTAL
centrale przyygotowania polielekttrolitu
zagęszczacze i z i prasy filtracyyjne
flokulatory
prasy mo obilne www.emo‐france.com
EQU UIMO W.G. Łączkowski, PRZ ZEDSTAWICIE EL FIRM SODIM MATE oraz EM MO ul. Zapłocie 2, 62-001 Chludowo, tel. 5011 218 090, 0509 918 062 te el./fax (0 61) 8811 66 36,
ww ww.equimo. pl, equimo@ @equimo.p pl
z portalu kierunekenergetyka.pl Elektrownia Enei od kuchni Inwestycję Enei w nowy blok energetyczny o mocy 1075 MW sfilmowała w Kozienicach ekipa popularnonaukowego programu telewizyjnego Discovery Channel. Ekipa Discovery Channel stworzyła prawie półgodzinny dokument „Jak powstaje nowoczesna elektrownia węglowa”. Okiem kamery możemy zajrzeć w miejsca, gdzie dostęp mają tylko nieliczne osoby. Ogrom inwestycji pokazują zdjęcia lotnicze. Film zabierze nas też do wnętrza powstającego kotła, pozwoli obejrzeć miejsce, gdzie budowana jest turbina wraz z generatorem oraz podejrzeć od środka wielki komin chłodni, który ma 185 m wysokości. Dowiemy się też, że rozmiary całej elektrowni pozwalają zauważyć ją z kosmosu.
TAURON Ciepło zakończył budowę magistrali ciepłowniczej łączącej Siemianowice Śląskie i Katowice z siecią obsługiwaną przez elektrociepłownię należącą do CEZ Chorzów. Inwestycja pochłonęła około 50 mln złotych. W ramach tego przedsięwzięcia wybudowana została sieć łącząca magistralę zachodnią ZW Katowice z siecią ciepłowni w Siemianowicach Śląskich. Powstała także przepompownia wraz z układami regulacji ciśnienia sieci magistrali ZW Katowice i CEZ Chorzów. Zakończono także budowę odcinka sieci ciepłowniczej łączącej magistralę południową ZW Katowice z systemem magistrali południowej CEZ Chorzów. Nowe magistrale w pełni wykorzystuje się już w dostawach ciepła. W trakcie inwestycji powstało prawie 1,5 km nowych sieci. Blisko 3 km zmodernizowano i przebudowano. Zastosowane technologie ograniczają straty ciepła, zwiększają efektywność sieci i zmniejszają zanieczyszczenia.
Reklama
TAURON Ciepło zakończył budowę magistrali
Źródło i fot.: TAURON
ECiZ 8/2015
7
z portalu kierunekenergetyka.pl Reorganizacja badań w spółkach Grupy TAURON W styczniu zaczęło pracę laboratorium centralne Grupy TAURON. Jednostka powstała na bazie laboratoriów badawczych funkcjonujących dotychczas w różnych spółkach Grupy.
Firma Tymbark wybudowała farmę fotowoltaiczną Celem inwestycji jest wykorzystanie odnawialnego źródła energii i tym samym kontynuacja działań proekologicznych w spółce.
Nowa organizacja laboratoriów pozwoli przede wszystkim obniżyć koszty badań dzięki optymalnemu wykorzystaniu wyposażenia pomiarowego, obniżeniu kosztów jednostkowych wykonywanych badań oraz optymalizację ich zakresu. Pozwoli także na ograniczenie liczby badań zlecanych do firm zewnętrznych oraz wdrożenie skonsolidowanych zakupów materiałów i usług. – Laboratorium centralne Grupy TAURON to lepsze wykorzystanie posiadanego potencjału wysoko wykwalifikowanej kadry i specjalistycznego sprzętu pomiarowego – informuje Albert Kępka, prezes zarządu TAURON Wytwarzanie. – W przyszłości pozwoli to także na zwiększenie zakresu usług świadczonych na rynku zewnętrznym.
Zakład w Tymbarku posiada już własną, nowoczesną oczyszczalnię ścieków, jak również zakładową kotłownię gazową. Do pozyskiwania energii elektrycznej, cieplnej i chłodu wykorzystywany jest także biogaz (w procesie trigeneracji), a zakład pracuje w oparciu o gospodarkę niskoemisyjną – linie produkcyjne są energo- i wodooszczędne. Łącznie w latach 2005-2015 Tymbark zainwestował około 250 milionów złotych w innowacyjne projekty ekologiczne i technologiczne. Firma Tymbark wybudowała innowacyjną instalację do produkcji energii elektrycznej z ogniw fotowoltaicznych o mocy 1 MW. Podstawowym celem jest wykorzystanie odnawialnego źródła energii i tym samym kontynuacja działań proekologicznych w spółce. Realizację projektu rozpoczęto w marcu 2015 roku, natomiast jej uruchomienie nastąpiło pod koniec roku. Inwestycja została zrealizowana w zakładzie w Tymbarku na powierzchni ok. 2 hektarów. W ramach farmy fotowoltaicznej zostało zamontowanych prawie 4000 paneli fotowoltaicznych. Na terenie farmy zainstalowano także stację meteorologiczną oraz wykonano aparaturę monitoringu.
Źródło i fot.: TAURON
Źródło i fot.: Grupa Maspex Wadowice
Fortum: elektrowniA wiatrowA o mocy 35 MW
Fot. freeimages.com
Fortum rozpoczęło projekt budowy elektrowni wiatrowej o mocy 35 MW w rosyjskim Uljanowsku. Wartość inwestycji szacowana jest na 65 milionów euro, a produkcja energii z nowej farmy ma się rozpocząć w 2017 roku. – Rozwój niskoemisyjnych sposobów produkcji energii od wielu lat stanowi kluczowy element strategii Fortum. Jednym z naszych głównych celów w skali globalnej jest zwiększenie nakładów na energetykę opartą o odnawialne źródła energii, ze szczególnym uwzględnieniem wodnej, solarnej
8
ECiZ 1/2016
i wiatrowej – mówi Aleksander Czuwajew, prezes Fortum Rosja. Uljanowsk jest położony 680 kilometrów na południowy wschód od Moskwy i ma około 620 tysięcy mieszkańców. Źródło: Fortum
TEMAT NUMERU: ochrona środowiska
Z Paryża… do Warszawy Herbert Leopold Gabryś przewodniczący Komitetu ds. Energii i Polityki Klimatyczno-Energetycznej KIG
WĘGIEL NA NIE Z etosu walki o ograniczenie emisji, jawi się twardy obraz przede wszystkim eliminowania z gospodarki węgla (brunatnego i kamiennego), potwierdzający prowadzoną, wybiórczą strategię uzależnioną od lokowanych interesów
Fot. 123rf.com
Komentarze po szczycie klimatycznym w Paryżu są skrajnie różne. Poczynając od optymizmu ze wzniosłych deklaracji części uczestników, po brutalną prawdę, która odsłoniła nie tylko sprzeczne interesy, ale i potrzebę poniesienia znaczących kosztów, aby ograniczyć emisję gazów cieplarnianych w państwach rozwijających się. W otoczeniu toczących się obrad przypomniano po raz kolejny, że kto ma energię, ten ma władzę.
W
skali globalnej, jednym z konfliktów postrzeganych w kategoriach religijnych, jest oczywiście walka o energię. Przy okazji szczytu warto zwrócić uwagę, że waga porozumień globalnych, poczynając od Konwencji Klimatycznej z 1990 roku, a później Protokołu z Kioto z 1997 r,. jest nikła. Gdyby bowiem realizować zawarte wtedy i później porozumienia z deklaracji uczestników, także w duchu poprzednich COP-ów (w szczególności 18, 19 i 20), to mielibyśmy „po sprawie”. Rozpiętość pomiędzy deklaracjami a ich realizacją jest tak znaczna, jak bardzo różne są interesy gospodarcze regionów świata. I nie potrafi tego, póki co, zmienić dogmatyczna (wskazująca na antropomorficzne źródło ocieplenia klimatu) aktywność „rycerzy” środowisk walczących na przykład z emisją CO2. „Przewinienia” największych graczy paliwowych na świecie, szeroko rozumianego transportu z liniami lotniczymi czy producentami samochodów (dostosowujących opomiarowanie emisji do korzystnego wizerunku) są najczęściej przemilczane, a na „placu” pozostaje główny oskarżony emiter dwutlenku węgla – energetyka. Zatem z etosu walki o ograniczenie emisji, jawi się twardy obraz przede wszystkim eliminowania z gospodarki węgla (brunatnego i kamiennego), potwierdzający prowadzoną, wybiórczą strategię uzależnioną od lokowanych interesów.
Z Brukselą czy mimo Brukseli Taki stan rzeczy, dla Polski szczególnie groźny i kosztowny, z porozumień paryskich może być jeszcze
10
ECiZ 1/2016
TEMAT NUMERU: ochrona środowiska groźniejszy. Napędza bowiem wiatr w żagle hura optymizmu wyznawców „religii klimatycznej” – czytaj administrujących tym obszarem w UE, z przyjętych porozumień i woli zaostrzenia celów redukcyjnych. Polska od lat nie jest przeciwna racjom ochrony środowiska i klimatu. Mamy sukcesy zarówno w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych, jak i zmian strukturalnych gospodarki o wiele większe niż wiele krajów Wspólnoty i wiele porażek argumentujących nasze racje. Wynikają one nie tyle z inności woZmieniła się, w ostatnich dwóch latach, relacja pomiędzy produkcją i konsumpcją RYS.od 1 bec państw starej Unii, ale właśnie energii elektrycznej. Produkcja jest nieco większa od konsumpcji, a import mniejszy Produkcja i zużycie węgla z gospodarki jest system opłatgeneracji za emisję CO2kamiennego ze stanu rzeczy i z tego nie powinniśmy sięeksportu. spowiadać. , W strukturze produkcji z nieznacznego zwiększenia w węgla energii elektrycznej* nie wystąpiły istotne zmiany. Dynamika wzrostu udziału OZE także „bez szaleństw”. Trudno również oczekiwać specjalnego traktowania, w tym zamiar istotnych zmian na rynku uprawnień. [TWh] kraju łącznie jeśli oto należycie i skutecznie nie zadbamy. Jak do- Mechanizm stabilizacyjny – MSR – staje się skuteczRYS. 2 Struktura produkcji i paliw elektroenergetyki w Polsce na koniec 2015 roku [%] w latach 1999-2015 tąd nie udaje się nam to, a stan zagrożeń stabilności nym oprzyrządowaniem, aby w 2020 roku jedno El biogazowe i Współspalanie systemu energetycznego do roku 2020, a potem dalej, uprawnienie było blisko 20 euro, a to już tylko więcej, Ele wiatrowe; biomasowe; biomasy/biogazu 5,8% Fotowoltaika ; jest coraz większy. albo dużo więcej. Wszystko zatem co dziś popełnimy, 3,3% 2,8% El wodne; 1,2% 0,0% El szcyt.pompowe;lub zaniedbamy w odniesieniu do tej części generacji 0,3% będzie ze skutkiem niekorzystnym dla kraju, dziś w reCo w 2016 r.? Pozostałe; 4,2% El zaw.na energii Jaka zatem jest elektroenergetyka w Polsce na latywnie niewielkim uzależnieniu od dostaw w.brunatny; 33,0% Ec zaw.na gaz; początku 2016 roku? Przytoczmy odrobinę danych, z zewnątrz. 2,8% Potrzeba należytej dbałości o doktrynalnie rozuchociażby z bilansu energii za rok 2015. Produkcja energii elektrycznej w 2015 roku z węgla miane bezpieczeństwo energetyczne, to także istotna kamiennego była większa o 1,99% niż w 2014, na bariera ograniczająca pole deklaracji Polski wobec z deklaracji paryskiej. brunatnym o 1,2%, mniejsza przy imporcie o około wyzwań El i ec na w.kamienny; 4,0% większym i eksporcie większym o ponad 26,4%. 46,6% Zmieniła się, w ostatnich dwóch latach, relacja pomiędzy produkcją i konsumpcją energii elektrycznej. Produkcja jest nieco większa od konsumpcji, a import • Konferencja musi stawić czoło bezprecedensowym wyzwawyrównał się z eksportem. W strukturze produkcji, niom. poza nieznacznym zwiększeniem generacji na węglu • Konferencja w Paryżu może mieć kluczowe znaczenie, poniekamiennym, nie wystąpiły inne znaczące zmiany waż ma doprowadzić do międzynarodowego porozumienia tendencji wcześniejszych. Dynamika wzrostu udziału w sprawie klimatu, które pozwoli ograniczyć ocieplenie OZE także „bez szaleństw”. klimatu nawet o 2°C. Z takiego stanu rzeczy oraz toczących się proce• Chodzi o to, by na podstawie wniosków sformułowanych sów, należy wnosić, iż do 2020 roku nie wystąpią podczas COP20 w Limie podjąć w grudniu 2015 r. pewien również „rewolucyjne zmiany”. Zapewne w 2030 r. pakiet decyzji. i dalej, mimo „chciejstwa” wielu zwolenników de• Po pierwsze, należy doprowadzić do ambitnego i wiążącego karbonizacji elektroenergetyki w Polsce, paliwa stałe porozumienia, wychodzącego naprzeciw zmianom klimatyczpozostaną dominujące w generacji energii elektrycznej. nym, które objęłoby wszystkie kraje. Dominujące przede wszystkim w szeroko rozumianym • …należy ustalić udział poszczególnych krajów, czyli określić ubezpieczeniu Krajowego Systemu Energetycznego. Bez ciężar, który każdy kraj jest w stanie ponieść. Finansowanie wątpienia nie może to być generacja w technologiach walki ze zmianami klimatu będzie tu kluczową sprawą (strodzisiejszych (choć bloki zużyte i nieprzystające do na internetowa Ambasady Francji w Polsce – listopad 2015). warunków rynkowych będą odstawione). Wielkość odstawień w krótkim czasie poza wymaganiami z II Z założenia podczas spotkania paryskiego prawie 200 państw Pakietu Klimatycznego w tym na najbliższe lata wpromiało wypracować nowe porozumienie w skali globalnej, zastępuwadzanej dyrektywy IED (podwyższone do granic jąc kończące się w 2020 roku porozumienie z Kioto z 1997 roku technologicznych możliwości normy środowiskowe), na rzecz ochrony przed rzekomą katastrofą klimatyczną. Czy tak to dodatkowe, w ogromnym wymiarze finansowym, w istocie się stało? wyzwania. Przypomnę, że podstawowym, groźnym, bo administrowanym przez KE, narzędziem eliminacji PRODUKCJA EE :
OGÓŁEM W KRAJU
- EL W KAMIENNYM - EL W BRUNATNY
ZUŻYCIE EE :
- OGÓŁEM W KRAJU
161,4
180
160
161,8
140
120
100
81,3
80
53,6
60
40
20
0
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Z ZAŁOŻEŃ COP-21
ECiZ 1/2016
11
TEMAT NUMERU: ochrona środowiska się obawa, że Unia Europejska bardzo szybko prowadzić będzie do podwyższenia celów emisyjnych. Na rok 2030 z wypowiedzi roku Komisarza Canete – będzie to implementacja z Pakietu 2030, a potem to już tylko ostrzej. Zapowiedziano, iż już w połowie 2016 r. zostaną przedstawione propozycje dla sektorów NON-ETS łącznie z rewizją Effort Sharing Decission oraz zamiar dekarbonizacji transportu. Porozumienie paryskie zaważy również na strategii instytucji finansowych, przyśpieszając ich odchodzenie od inwestycji opartych na paliwach kopalnych, w szczególności węgla. Dziś doświadczamy ingerencji np. EBI w osądach pożądanych kierunków inwestycyjnych w energetyce z eliminacją paliw stałych. Nie tylko w wyniku szczytu energetyka, w szerokim tego słowa znaczeniu, staje się obszarem zaangażowania Gaz Paliwa ciekłe kapitałów, do tej pory dość odległych od niej. OtwarBiogaz/biomasa 5% 5% 0% ta dla lokowania znaczących środków i technologii spoza tradycyjnych obszarów związanych z energetyką Węgiel brunatny 35% konwencjonalną. Zauważmy inicjatywę Billa Gatesa i kilkudziesięciu innych przedsiębiorstw i firm, którzy zawiązali Breakthrough Energy Coalition na rzecz czystej energii i przeciwdziałania zmianom klimatu, z celem sfinansowania prac nad alternatywnymi dla paliw kopalnych rozwiązaniami. Porozumienie paryskie dla polskiej racji to kolejny etap „walki o węgiel”. Nie znając wszystkich szczegółów, chyba z nie najlepszym wynikiem. Choć Węgiel kamienny 55% okrzyczano, że porozumienie jest dużym sukcesem politycznym i medialnym, to droga do jego realizacji RYS. 2 będzie niełatwa, mimo propagandowego wydźwięku Struktura produkcji i paliw elektroenergetyki w Polsce na koniec 2015 roku [%] deklaracji ze strony UE, USA czy też Chin. I choć jest pierwszym międzynarodoZ takiego stanu rzeczy oraz toczących się procesów, należy wnosić, iż do 2020 roku wym porozumieniem w zakresie nie wystąpiąDANIA również „rewolucyjne zmiany”. Zapewne w 2030 i dalej mimo „chciejstwa” ochrony środowiska uznającym RUMUNIA wielu zwolenników dekarbonizacji elektroenergetyki w Polsce, paliwa stałe pozostaną POLSKA prawa człowieka, to pewnie z racji HOLANDIA dominujące w generacji energii elektrycznej. Dominujące przede wszystkim w szeroko CZECHY konieczności wyłożenia bardzo rozumianym ubezpieczeniu Krajowego Systemu Energetycznego. Bez wątpienia nie może to BUŁGARIA W.BRYTANIA dużych środków finansowych na być generacja w technologiach dzisiejszych (choć bloki zużyte i nieprzystające do warunków SŁOWENIA rynkowych będą odstawione). Wielkość odstawień w krótkim czasie poza wymaganiami z II jego realizację, pozostanie na długo FRANCJA SZWECJA Pakietu FINLANDIA Klimatycznego w tym na najbliższe lata wprowadzanej dyrektywy IED w fazie uzgodnień. (podwyższone do granic technologicznych możliwości normy środowiskowe), to dodatkowe, CHORWACJA Prawda o istocie zapisów i gotoWĘGRY w ogromnym wymiarze finansowym, wyzwania. Przypomnę, że podstawowym, groźnym, bo ŁOTWA wości państw do przyjęcia kosztów SŁOWACJA administrowanym przez KE, narzędziem eliminacji węgla z gospodarki jest system opłat za GRECJA z deklarowanej wstępnie woli, emisję COAUSTRIA 2, w tym zamiar istotnych zmian na rynku uprawnień. Mechanizm stabilizacyjny – okaże się w trakcie rozczytywania NIEMCY MSR – staje się skutecznym oprzyrządowaniem, aby w 2020 roku jedno uprawnienie było HISZPANIA szczegółów i przygotowania do rablisko 20 euro, BELGIA a to już tylko więcej, albo dużo więcej. Wszystko zatem co dziś popełnimy, PORTUGALIA albo zaniedbamy w odniesieniu do tej części generacji będzie ze skutkiem niekorzystnym dla tyfikacji porozumień. PrzypomnijWŁOCHY kraju, dziś LITWA w relatywnie niewielkim uzależnieniu od dostaw energii z zewnątrz. my (sięgając do relacji Kazimierza IRLANDIA CYPR Szynola – uczestnika konferencji LUKSEMBURG w zespole polskich ekspertów) naj0 20% 40% 60% 80% 100% RYS. 3 Udział energii z importu w spożyciu energii ogółem za rok 2014* istotniejsze elementy porozumienia *Szacunek HLG na podstawie danych KE za rok 2013 paryskiego: RYS. 3 Udział energii Art. 2 – cel ograniczenie temperatury Potrzeba należytej dbałości o doktrynalnie rozumiane bezpieczeństwo energetyczne, to z importu w spożyciu …uzgodniono ograniczenie temperatury jako Co naprawdę uzgodniono? bariera ograniczająca pole deklaracji Polski wobec wyzwań z deklaracji o energiitakże ogółem istotna za rok „znacznie poniżej 2 C” oraz podjęcie wysiłków do Wróćmy zatem do tego, co tak naprawdę uzgod2014* paryskiej. niono na COP-21. Przyjęto, choć nie do końca ograniczenia jej wzrostu do 1,5oC pod naciskiem *Szacunek HLG na zapisano, że porozumienie paryskie jest bodźcem zwłaszcza krajów wyspiarskich. Co danych naprawdę uzgodniono? podstawie KE za dla zaktywizowania działalności przez zwolenników Art. 4 – cel długoterminowy rok 2013 Wróćmy zatemszybkiego do tego, cowzrostu tak naprawdę uzgodniono na2.COP-21. Przyjęto, choć nie do końca cen uprawnień CO … zakłada uzyskanie mechanizmu emisji gazów Z tego rodzi
zapisano, że porozumienie paryskie jest bodźcem dla zaktywizowania działalności przez zwolenników szybkiego wzrostu cen uprawnień CO2. Z tego rodzi się obawa, że Unia 12 Europejska ECiZ 1/2016 bardzo szybko prowadzić będzie do zrewidowania celów emisyjnych. Na rok 2030 z wypowiedzi roku Komisarza Canete – będzie to implementacja z Pakietu 2030. Zapowiedziano, iż już w połowie 2016 r. zostaną przedstawione propozycje dla sektorów
zapisach emisji z transportu lotniczego i morskiego. Dla przypomnienia, kilka porównań, gdzie jesteśmy.
TEMAT NUMERU: ochrona środowiska RYS. 4 Emisja CO2 z wykorzystania energii z 2013 eurostat [mln t] cieplarnianych „tak szybko, jak to możliwe” oraz uzyskanie równoMalta 2,5 Cypr 5,5 wagi pomiędzy emisjami i pochłaŁotwa 6,4 nianiem w drugiej połowie wieku. Luksemburg 9,7 Litwa …aby taki cel zrealizować mu10,8 Słowenia 13 szą być znacznie wzmocnione Chorwacja 16,2 i zrealizowane deklarowane doEstonia 18,3 Słowacja 25,5 browolne cele redukcyjne stron Irlandia 34,2 porozumienia. Szwecja 36,5 Art. 6 – łagodzenie skutków Węgry 39,7 Dania 40,2 zmian klimatu Bułgaria 41,6 …strony będą regularnie rewiFinlandia 43,1 Portugalia 46,9 dować w górę swoje zobowiązania Austria 59,3 redukcyjne i do roku 2020 mają Rumunia 63,4 określić swoje długoterminowe cele. Grecja 76,6 Belgia 87,4 Art. 6 – mechanizm rynkowy Czechy 96,5 …porozumienie widzi jasną Holandia 162 rolę dla rynku w zakresie współHiszpania 224,1 Polska 290,2 pracy międzynarodowej oraz stwoWłochy 341,5 rzenia nowego mechanizmu dla Francja 345,7 W.Brytania 454,9 wsparcia zrównoważonego rozwoju Niemcy 759,9 …proces tworzenia takiego glo0 100 200 300 400 500 600 700 800 balnego rynku jest przewidywany do realizacji za kilka lat. RYS. 4 …ma on również zawierać Emisja CO2 z wykorzystania energii z 2013 eurostat [mln t] pewne elementy pochodzące z meRYS. 5 Emisja CO2 w latach 1970-2013 wg Wikipedii [mln t] – procent światowej emisji chanizmów CDM oraz JI. (emisja w roku 2013) Art. 8 – straty i zniszczenia % światowej emisji …porozumienie nawiązuje do Warszawskiego 3 Porozumienia Międzynarodowego dotyczącego strat 2,4 i zniszczeń wskutek wpływu zmian klimatu. 2,5 Art. 9 – finansowanie 2 1,5 …finansowe zobowiązania w porozumieniu nie są 1,5 1,1 1,1 wiążące niemniej obliguje ono kraje rozwinięte od roku 0,9 0,9 0,8 1 0,7 2020 do przekazywania, co roku 100 mld $ krajom 0,4 0,3 0,5 rozwijającym się. 0,2 0,2 ….przewiduje się, iż kwota ta będzie podlegała 0 progresji po roku 2025. Art. 13 – transparentność …zróżnicowany rozdział dotyczący elastycznych zasad raportowania, niemniej nie zawiera wiążących RYS. 5 wytycznych i jest bardzo ogólny. Emisja CO2 w latach *** RYS. 6 Emisja CO2 w latach 1970-2013 wg Wikipedii [mln t] 1970-2013 wg Przypomnijmy fragment wystąpienia premier Porozumienie określa globalny, ogólny cel adaptacji Wikipedii [mln t] 1200 ludzkości w kierunku wzrostu odporności i ograni- Beaty Szydło na inauguracji szczytu klimatycznego 30 – procent światowej emisji (emisja w roku ROK 1970 2015 w Paryżu: czenia podatności na zmiany klimatu… Strony poro- listopada1000 2013) ROK 1980 „Wierzymy, że nowe porozumienie będzie prawdzizumienia muszą planować, przekazywać i okresowo 800 ROK 1990 wie globalne i że wszystkie państwa podejmą wysiłki rewidować swoje informacje w zakresie adaptacji. ROK 2000 600 Zacznie obowiązywać po 30 dniach od jego ra- na rzecz zapobiegania zmianom klimatu. Dla Polski ROK 2007 warunek przystąpienia do tego tyfikacji przez co najmniej 55 krajów emitujących jest to podstawowy 400 ROK 2008 co najmniej 55% światowej emisji gazów cieplarnia- porozumienia (…) i nie może się stać ze szkodą dla ROK 2009 200 nych. Zauważmy jednak, że wiele może zdarzyć się polskiej gospodarki.” ROK 2010 ROK 2011 0 jeszcze (po wizycie komisarza ds. środowiska Dodajmy po drodze w procesach ratyfikacyjnych, bowiem nie ROK 2012 uwzględniono w zapisach emisji z transportu lotni- w Polsce; przywołuję wypowiedzi z doniesień medialnych): ROK 2013 – minister środowiska Jan Szyszko powiedział: „nie czego i morskiego. Dla przypomnienia, kilka porównań, gdzie jesteśmy. ma możliwości prowadzenia dyskusji oraz podejmo… tu bez komentarzy. Tak bowiem jak widać jest wania decyzji bez przeprowadzenia poważnej analizy skutków społeczno-gospodarczych tych obciążeń, i warto o tym pamiętać! … tu bez komentarzy. Tak bowiem jak widać jest i warto o tym przypominać! ***
ECiZ 1/2016 13 Przypomnijmy fragment wystąpienia premier Beaty Szydło na inauguracji szczytu klimatycznego 30 listopada 2015 w Paryżu:
TEMAT NUMERU: ochrona środowiska RYS. 6 Emisja CO2 w latach 1970-2013 wg Wikipedii [mln t] 1200 1000 800
ROK 1970 ROK 1980 ROK 1990
600
ROK 2000
400
ROK 2008
200 0
ROK 2007 ROK 2009 ROK 2010 ROK 2011 ROK 2012 ROK 2013
RYS. 6 Emisja CO2 w latach a także ich wpływu na bezpieczeństwo energetycz1970-2013 wg Wikipedii … tu bez komentarzy. bowiem jak widać jest i warto o tym przypominać! ne Tak państw członkowskich. Kształt systemu EU ETS [mln t]
o konieczności zbadania europejskich zobowiązań klimatycznych w kontekście zawartego porozumienia globalnego z Paryża. Takie działanie powinno zostać podjęte w najbliższych tygodniach. Uważamy, że dopiero ocena proporcji zobowiązań unijnych i zobowiązań globalnych pozwoli Unii Europejskiej na to, aby odpowiedzialnie podejść do swoich własnych rozwiązań w zakresie polityki klimatycznej. W naszym odczuciu europejskie zobowiązania są nieproporcjonalnie duże w stosunku do reszty świata i porozumienie paryskie to tylko potwierdziło”2. Nic dodać, chyba, że nadzieję i życzenia, aby starczyło sił i woli dla spełnienia tych osądów – z korzyścią dla gospodarki w Polsce!
W artykule wykorzystano: dane ze zbiorów własnych, powinien uwzględniać *** w dużym stopniu specyfikę poszczególnych państw członkowskich, w tym przede ARE S.A., PSE S.A., mat konferencyjne i inne Przypomnijmy fragment wystąpienia premier Beaty wewnętrzne Szydło na inauguracji szczytu wszystkich ich miks paliwowy, okolicznoklimatycznego 30 listopadaści 2015 w Paryżu: 1 ekonomiczne i własne surowce” ; Przypisy 1 https://www.mos.gov.pl/artykul/wersja/7_archi– sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagraniczwum/59138_w_ministerstwie_srodowiska_o_politynych Konrad Szymański: „podczas ostatniego szczytu ce_klimatyczno_energetycznej.html Rady Europejskiej w grudniu 2015 r. przy poparciu 2 http://energetyka.wnp.pl/polska-liczy-na-zlagodzenie-poPolski do konkluzji wprowadzono zapis mówiący lityki-klimatycznej-ue,264991_1_0_0.html Reklama