T E M AT N U M E R U I O C H R O N A Ś R O D O W I S K A W E N E R G E T Y C E I C I E P Ł O W N I C T W I E
DLA PRZYSZŁYCH POKOLEŃ I walka z emisjami I regulacje środowiskowe I gospodarka o obiegu zamkniętym
Konkluzje BAT wyzwaniem dla dużych > 18
Rynek mocy w Wielkiej Brytanii > 52
Jakie masz obowiązki administracyjne? > 70
Połączone siły Zintegrowane Rozwiązania dla Produkcji Energii Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe dostarcza nowoczesne, wydajne produkty. Zajmujemy siê budow¹ najnowocześniejszych elektrowni. Zapewniamy równie¿ niezawodne oraz ekonomiczne rozwi¹zania w zakresie us³ug. Stosowane przez nas ekologiczne technologie, na przyk³ad w zakresie magazynowania energii oraz spalania biomasy, stanowi¹ przyk³ad stosowanych przez nas innowacji. Inteligentne rozwi¹zania w zakresie wytwarzania energii wymagaj¹ fachowej wiedzy oraz doświadczenia. Mitsubishi Hitachi Power Systems ³¹czy te dwa elementy, dziêki czemu jesteśmy wykonawc¹ elektrowni oraz dostawc¹ us³ug odnosz¹cym sukcesy na skalê globaln¹.
www.eu.mhps.com
SPIS TREŚCI
1 2 T E M AT N U M E R U : O C H R O N A Ś R O D O W I S K A
CIEPŁOWNICTWO 42 I Pieniądze geotermii cz. III Zygmunt Katolik 48 I Nowe inwestycje w KOGENERACJI Fotoreportaż z ZEW KOGENERACJA SA
4 8 C I E P Ł O W N I C T W O
Fot.: 123rf
T E M AT N U M E RU : OCHRONA ŚRODOWISKA 12 I Elektrociepłownia to nie samo zło Wojciech Naworyta 18 I Konkluzje BAT wyzwaniem dla dużych Anna Gallus, Agnieszka Rosicka 22 I Sposób na emisje… Ozon? Maria Jędrusik, Włodzimierz Kordylewski, Dariusz Łuszkiewicz 28 I Od odpadu do produktu Sonia Jarema-Suchorowska, Barbara Wartak, Sławomir Rzepecki 34 I Azja ucieka reszcie świata Wojciech Sikorski
Elektrociepłownia to nie samo zło
Fot.: ZEW KOGENERACJA SA
Wojciech Naworyta
ELEKTROENERGETYKA 52 I Rynek mocy w Wielkiej Brytanii Damian Komar
NOWOCZESNE TECHNOLOGIE 62 I Sięgnij po Prowirl 200 Mariusz Szwagrzyk
Nowe inwestycje w KOGENERACJI Fotoreportaż z ZEW KOGENERACJA SA 58
b e z piec z e ń stwo Fot.: PSE
BEZPIECZEŃSTWO 58 I Przewidzieć nieprzewidywalne Rozmowa z Jarosławem Sordylem, wicedyrektorem Departamentu Bezpieczeństwa, szefem CERT PSE
U T R Z Y M A N I E RU C H u 64 I Nakłady na czyszczenie chłodnic spadły do zera Krzysztof Możejko, Jan Szastok P R AWO 70 I Jakie masz obowiązki administracyjne? Maria Łabno Marcin Chomiuk FELIETON 74 I Co się dzieje w sprawie naszego, jako konsumentów, perspektywicznego bezpieczeństwa w zakresie pokrycia potrzeb energetycznych? Jerzy Łaskawiec
Przewidzieć nieprzewidywalne Rozmowa z Jarosławem Sordylem, wicedyrektorem Departamentu Bezpieczeństwa, szefem CERT PSE
ECiZ 1/2018 3
O D R E DA KC J I
Wydawca: BMP spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa
Maciej Szramek redaktor wydania t e l . 3 2 4 1 5 9 7 7 4 w e w. 1 8 t el . kom . 6 0 2 1 1 7 1 4 5 e - m a i l : m a c i e j . s z r a m e k @ e - b m p. pl
Temat roku C
orocznie wydawnictwo PWN organizuje plebiscyt na tak zwane „Słowo Roku”. Jest to zazwyczaj hasło, które było kluczem w szeroko zakrojonej dyskusji publicznej, dotyczyło istotnego problemu lub w inny sposób wryło się w świadomość obywateli. Słowem roku 2017 został „rezydent”, a zaraz za nim uplasował się „smog”. Połącznie dwóch angielskich słów „smoke” (dym) i „fog” (mgła) zostało wybrane przez 18% osób biorących udział w głosowaniu. Osób, z których spora część za ów smog wciąż wini energetykę.
W
yśrubowane normy środowiskowe, sukcesywnie wdrażane najnowsze rozwiązania technologiczne i „ogólne mocne postanowienie poprawy” powinny już dawno przekonać społeczeństwo, że to nie tutaj znajdziemy winnego. Jak pisze dr hab. inż. Wojciech Naworyta „prawda jednak wygląda zupełnie inaczej, środowisko najskuteczniej zanieczyszczamy my sami”.
G
łównym czynnikiem powodującym wspomniane zmiany w energetyce są regulacje prawne – o wyzwaniach wynikających z Dyrektywy BAT, a także o możliwościach odstępstw od niej, na s. 18 piszą Anna Gallus i Agnieszka Rosicka.
A
by spełnić wyśrubowane wymagania potrzebna jest odpowiednia
4 ECiZ 1/2018
technologia, a o takiej będziemy rozmawiać podczas organizowanej przez wydawnictwo BMP XIII Konferencji Naukowo-Technicznej Ochrona Środowiska w Energetyce i Ciepłownictwie w Katowicach. Tymczasem na stronie 22 możemy przeczytać artykuł Marii Jędrusik, Włodzimierza Kordylewskiego i Dariusza Łuszkiewicza z Politechniki Wrocławskiej o metodzie ozonowania spalin jako sposobie na ograniczenie emisji zanieczyszczeń z kotłów węglowych.
Z
kolei funkcjonujące już instalacje odsiarczania i odazotowania spalin możecie Państwo zobaczyć na stronie 48 w fotoreportażu z Zespołu Elektrociepłowni Wrocławskich wchodzących w skład grupy PGE Energia Ciepła.
J
ednak czy emisje to jedyna rzecz, którą trzeba się zająć? A co np. z odpadami? Sonia Jarema-Suchorowska, Barbara Wartak i Sławomir Rzepecki w artykule poświęconym przekształcaniu UPS w produkty rynkowe piszą: „wyczerpywanie się nieodnawialnych zasobów naturalnych prowadzi do poszukiwania nowych kierunków działań”. I oby tych wartościowych znajdowaliśmy jak najwięcej.
KRS: 0000406244, REGON: 242 812 437 NIP: 639-20-03-478 ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 energetyka@e-bmp.pl www.kierunekenergetyka.pl
BMP to firma od 25 lat integrująca środowiska branżowe, proponująca nowe formy budowania porozumienia, integrator i moderator kontaktów biznesowych, wymiany wiedzy i doświadczeń. To organizator branżowych spotkań i wydarzeń – znanych i cenionych ogólnopolskich konferencji branżowych, wydawca profesjonalnych magazynów i portali. Rada Programowa: prof. Jan Popczyk, przewodniczący Rady Programowej, Politechnika Śląska prof. Andrzej Błaszczyk, Politechnika Łódzka Juliusz Jankowski, główny analityk biznesowy, Departament Regulacji i Relacji Zewnętrznych PGNiG TERMIKA dr hab. inż. Maria Jędrusik, prof. nadzw. PWr, Politechnika Wrocławska Mieczysław Kobylarz, dyrektor Enea Elektrownia Połaniec prof. Janusz Lewandowski, Politechnika Warszawska prof. Stanisław Mańkowski, Politechnika Warszawska dr inż. Andrzej Sikora, prezes zarządu Instytutu Studiów Energetycznych Sp. z o.o., Akademia Górniczo--Hutnicza im St. Staszica w Krakowie Jerzy Łaskawiec, ekspert ds. energetyki Waldemar Szulc, dyrektor biura, Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie prof. nzw. dr hab. inż. Krzysztof Wojdyga, Politechnika Warszawska Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny Przemysław Płonka Redakcja Maciej Szramek, Aldona Senczkowska-Soroka, Adrian Waloszczyk Redakcja techniczna Maciej Rowiński, Marek Fichna Sprzedaż: Beata Fas, Magda Kozicka, Ewa Zygmunt, Jolanta Mikołajec, Małgorzata Pozimska, Magdalena Widrińska Druk: FISCHER POLIGRAFIA Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8% VAT Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu Nr konta: 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A.. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Magazyn kierowany jest do prezesów, dyr. ds. technicznych i głównych specjalistów (mechaników, automatyków, energetyków) reprezentujących branżę energetyczną, organizatorów targów, sympozjów, imprez branżowych, urzędów, ministerstw, instytutów, wyższych uczelni oraz biur projektowych. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. grafika: Maciej Rowiński/123rf
W o b iektywie
N OW Y KO M I N W E W R O C Ł AW S K I E J E L E K T R O C I E P Ł OW N I Jedną z zakończonych inwestycji w KOGENERACJI, ukierunkowanych pod kątem dostosowania się do wymagań środowiskowych, jest mierzący 115 metrów nowy komin. Więcej zdjęć na s. 48 Fot. BMP
eciz 1/2018 5
z portalu kierunekenergetyka . pl
PGNiG, PGG, JSW i Tauron będą współpracować
Przedstawiciele zarządów spółek górniczych i energetycznych podpisali w Katowicach list intencyjny, który pozwoli na rozwój programu Geo-Metan. Współpraca pomoże zwiększyć krajowe wydobycie gazu ziemnego, zmniejszyć koszty wydobycia węgla i poprawić bezpieczeństwo górników pracujących pod ziemią. Celem programu Geo-Metan jest rozwijanie i udoskonalanie krajowych technologii poszukiwania i wydobycia metanu z pokładów węgla przed rozpoczęciem eksploatacji górniczej. Dzięki współpracy Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa SA, Polskiej Grupy Górniczej, Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA i Tauron Polska Energia SA możliwe będzie przeprowadzenie prac poszukiwawczych i wydobywczych na terenach górniczych, na których planowane jest wydobycie węgla. – Metan z pokładów węgla może stać się ważnym elementem bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. Jednocześnie odmetanowanie kopalń znacznie poprawi bezpieczeństwo pracy górników i może przyspieszyć tempo wydobycia węgla. Cieszę się, że wspólnie z innymi polskimi spółkami górniczymi i energetycznymi PGNiG będzie rozwijać technologie pozwalające na pozyskiwanie metanu z pokładów węgla – mówi Piotr Woźniak, prezes zarządu PGNiG SA. – Grupa Tauron posiadająca trzy własne kopalnie węgla kamiennego jest naturalnie zainteresowana rozwijaniem innowacyjnych technologii pozyskiwania metanu z pokładów węgla połączonego z odmetanowaniem kopalń. Rozwijanie i udoskonalanie takich krajowych technologii związanych z górnictwem wpisuje się w Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – podkreśla Filip Grzegorczyk, prezes zarządu Tauron Polska Energia. –Wdrażanie tego typu innowacji wynika z naszej polityki poprawiania bezpieczeństwa pracowników i podnoszenia efektywności pracy naszych kopalń – dodaje.
PGE Energia Odnawialna zmodernizuje Elektrownię Wodną Dębe W drugiej połowie 2018 roku PGE Energia Odnawialna S.A. planuje rozpoczęcie kompleksowej modernizacji Elektrowni Wodnej Dębe. Obejmować ona będzie wymianę wyposażenia technologicznego, w tym hydrozespołów wraz z układami sterowania i automatyki, a także instalacji elektrycznej oraz odwodnienia. Prace mają potrwać do końca 2022 r., a po ich zakończeniu produkcja energii elektrycznej w elektrowni powinna wzrosnąć aż o 17%, do poziomu ok. 120 GWh/rok. Planowana modernizacja przyniesie EW Dębe liczne korzyści. Scentralizowana i zautomatyzowana zostanie obsługa urządzeń elektrycznych i mechanicznych, poprawi się też efektywność energetyczna elektrowni. Modernizacja zakłada ponadto poprawę warunków ochrony środowiska. Zminimalizowane zostanie użycie ropopochodnych środków smarnych na rzecz materiałów biodegradowalnych. źródło, fot.: pgeeo.pl
– Metan jest niezwykle niebezpiecznym gazem towarzyszącym pokładom węgla kamiennego. Im więcej gazu ujmiemy i wykorzystamy do produkcji energii elektrycznej, tym większe korzyści odniesie z tego środowisko naturalne dzięki ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych do powietrza. Grupa JSW stawia na proekologiczne rozwiązania, dlatego chcemy maksymalnie zwiększać wykorzystanie metanu w trakcie robót górniczych. W naszej strategii do roku 2030 planujemy szereg inwestycji związanych z jego gospodarczym wykorzystaniem, dzięki którym zwiększymy produkcję energii elektrycznej przez silniki gazowe z obecnych 90 tys. MWh do 490 tys. MWh po roku 2022 – podkreśla Daniel Ozon, prezes zarządu JSW. Źródło, fot.: informacja prasowa
6 ECiZ 1/2018
Fot.: 123 rf
C I E K AW O S T K A
Norwegia to pierwsze państwo na świecie, w którym sprzedaż pojazdów elektrycznych była wyższa niż ich spalinowych odpowiedników.
Udział samochodów zelektryfikowanych w norweskim rynku wzrósł do rekordowego poziomu 52,2 proc. (82 816 egzemplarzy). To najlepszy wynik w historii. W 2016 r. udział pojazdów elektrycznych i hybryd wyniósł 40 proc. (62 171 sztuk).
z portalu kierunekenergetyka . pl
Partnerstwo oznacza szereg korzyści. RAFAKO zyskuje możliwość współdecydowania o strategii dalszego rozwoju InnoEnergy, jak również uzyskuje pierwszeństwo dostępu do technologii rozwijanych w czołowych uniwersytetach oraz ośrodkach badawczych będących partnerami InnoEnergy oraz udziału w ich komercjalizacji. Firma staje się także aktywnym uczestnikiem społeczności InnoEnergy, zyskując możliwość współpracy z innowatorami, jak również globalnymi koncernami energetycznymi. InnoEnergy zyskuje sprawdzonego partnera do wielkoskalowych komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań. Doskonałym przykładem takiej współpracy jest wspólna inwestycja w rozpoczęty w 2016 roku projekt wysp poligeneracyjnych, w którym hiszpańscy i francuscy partnerzy InnoEnergy dostarczyli technologie, na bazie których Rafako zbuduje produkt oraz go skomercjalizuje. Źródło: rafako.com.pl
600
MW
Taką łączną moc zainstalowaną miała Elektrownia Adamów, która została wyłączona 1 stycznia 2018 roku. Zasilała miasto Turek w energię cieplną oraz dostarczała parę do celów technologicznych do pobliskich zakładów pracy
„
Fot.: 123 rf
Fot.: 123 rf
Z początkiem 2018 roku InnoEnergy i RAFAKO podpisały umowę, na mocy której wiodąca polska spółka branży energetycznej stała się udziałowcem InnoEnergy – europejskiej firmy inwestującej w innowacje w energetyce. Obie firmy współpracowały już wcześniej przy projektach innowacyjnych.
Fot.: 123 rf
RO Z M A I TO Ś C I
RAFAKO obejmuje udział w InnoEnergy
– Metan z pokładów węgla może stać się ważnym elementem bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju – Piotr Woźniak, prezes zarządu PGNiG SA, o programie GEO-Metan
Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej przyjęty przez rząd
Rada Ministrów przyjęła 23 stycznia 2018 r. przygotowany przez Ministerstwo Energii „Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej”. Państwa członkowskie UE są zobowiązane przedkładać plany zawierające informacje o podjętych i planowanych działaniach mających na celu poprawę efektywności energetycznej w poszczególnych sektorach gospodarki. W zakresie systematycznego zwiększania efektywności energetycznej w Unii Europejskiej do poziomu 20% w perspektywie do 2020 roku Polska jest na dobrej drodze do zrealizowania z nadwyżką swojego krajowego celu. Nasze średnioroczne tempo poprawy energochłonności w latach 2006-2015 przekroczyło 3%. Na lata 2010-2020 zadeklarowaliśmy ograniczenie zużycia energii o około 14% (czyli oszczędność energii pierwotnej wynosząca 13,6 megaton oleju ekwiwalentnego). Poprawa efektywności energetycznej dotyczy wielu działów gospodarki. Najważniejsze z nich to termomodernizacja budynków, wsparcie przedsiębiorstw (zwłaszcza energochłonnych) poprzez system tzw. białych certyfikatów, ograniczenie zużycia energii w transporcie i instytucjach publicznych. Źródło: me.gov.pl
eciz 1/2018 9
z portalu kierunekenergetyka . pl
Norwegia – królestwo elektromobilnosci
Norwegia – królestwo elektromobilności
Samochody elektryczne, wodorowe oraz hybrydy stanowiły w 2017 r. ponad połowę wszystkich nowych pojazdów osobowych zarejestrowanych w Norwegii – wynika z danych Norwegian Road Federation (OFV), które przeanalizowało Samochody elektryczne, oraz hybrydy stanowiły w 2017 r. ponad połowę wszystkich nowych pojazdów osobowych Obserwatorium Rynkuwodorowe Paliw Alternatywnych ORPA.PL zarejestrowanych w Norwegii – wynika z danych Norwegian Road Federation (OFV), które przeanalizowało Obserwatorium Rynku Paliw Alternatywnych ORPA.PL
1
RYNEK MOTORYZACYJNY W NORWEGII
52,2%
Nr
Norwegia to pierwsze państwo na świecie, w którym roczna (2017 r.) sprzedaż pojazdów zelektryfikowanych była wyższa niż ich spalinowych odpowiedników
2,7 mln
pojazdów osobowych jeździ obecnie po norweskich drogach
158 650
samochodów osobowych sprzedano łącznie w Norwegii w 2017 r.
3. najlepszy wynik w historii
udział sprzedaży samochodów zelektryfikowanych w 2017 r. (w tym 20,9% pojazdów zeroemisyjnych)
200 tys. samochodów osobowych
1985 r.: 159 079 1986 r.: 167 352
SPRZEDAŻ POJAZDÓW ELEKTRYCZNYCH sprzedaż samochodów zelektryfikowanych
82 816
sprzedaż samochodów zeroemisyjnych (całkowicie elektrycznych i wodorowych)
62 171
52,2%
33 080
2017
2016
15,7%
2017
rynkowy udział samochodów zelektryfikowanych
25%
2016
2018 (wG prognoz OFV)
9 714 2012
17 735 2013
2014
30,8% 2016
JAK RZĄD NORWESKI STYMULUJE RYNEK ELEKTROMOBILNOŚCI DO ROZwoJU ELEKTRYCZNE SAMOCHODY SĄ TAŃSZE OD KONWENCJONALNYCH
Audi A7 2,0 TFSI 252KM quattro aut
2017
2011
23,1%
2016
2017
bln koron mld koron rocznie 1,3 (ok. 553 mld zł) 3 (ok. 1,3 mld zł) budżet Norwegii
Testla Model S 75D 4WD
Volkswagen Golf 1,9 TSI 110hk Businessline
Volkswagen e-Golf Exclusive
319 464 NOK
636 000 NOK
180 624 NOK
259 900 NOK
125 253 (157 g/km)
0
31 827 (109 g/km)
0
podatek od emisji NOx
1 525 (21,5 mg/km)
0
2 263 (31,9 mg/km)
0
109 198 (1720 kg)
0 (1720 kg)
21 526 (1162 kg)
0 (1510 kg) 2 400 NOK
podatek od masy własnej opłata za złomowanie VAT cena detaliczna
2 400 NOK
2 400 NOK
2 400 NOK
25% VAT: 139 460 NOK
0 VAT
25% VAT: 59 660 NOK
0 VAT
697 300 NOK (296 539 PLN)
638 400 NOK (271 491 PLN)
298 300 NOK (126 857 PLN)
262 300 NOK (111 548 PLN)
NAJPOPULARNIEJSZE POJAZDY ZELEKTRYFIKOWANE W NORWEGII (2017) 1. Volkswagen e-Golf 2. BMW i3 3. Toyota RAV4 Hybrid 4. Tesla Model X 5. Mitsubishi Outlander PHEV 6. Toyota Yaris Hybrid 7. Tesla Model S
8. Nissan LEAF 9. Volkswagen Passat GTE 10. Toyota Auris Hybrid 11. Toyota C-HR Hybrid 12. Mercedes-Benz GLC 350 e 13. Renault ZOE 14. Volkswagen Golf GTE
NORWEGOWIE PRZEKONALI SIĘ DO ELEKTROMOBILNOŚCI Jeżeli miałbyś jutro zamienić swój samochód elektryczny, wybrałbyś: (ranking przeprowadzony w Norwegii w 2017 r.) samochód elektryczny hybrydę plug-in samochód wodorowy samochód na benzynę lub olej napędowy nie wiem inne
Historia subsydiów dla samochodów zeroemisyjnych w Norwegii
1990
brak podatków przy zakupie (o średniej równowartości 10 000 euro w przypadku samochodów benzynowych i diesli)
1996
niski roczny podatek drogowy
1997
zwolnienie z opłat za przejazdy płatnymi drogami
1999
bezpłatne parkowanie w miastach (rewizja w 2017 r., obecnie zależy od decyzji władz lokalnych)
2000
redukcja podatku od samochodów firmowych o 50%
koszt subsydiów
podatek od emisji CO²
cena importowa
Cel rządu wszystkie rejestrowane nowe samochody osobowe oraz lekkie pojazdy użytkowe będą zeroemisyjne
44 522
2015
2016
2025 r.
75,7%
62 171 29 826
2017 rynkowy udział hybryd
Spadek udziału w rynku pojazdów z silnikiem diesla 82 816
24,5%
31,3%
rynkowy udział samochodów zeroemisyjnych
Porównanie sprzedaży samochodów zelektryfikowanych na przestrzeni lat
(w tym hybryd plug-in)
49 736 (w tym 29 236 hybryd plug-in)
20,9%
40%
sprzedaż hybryd
2%
4% 4% 1%
2001/2015
zwolnienie z VAT przy zakupie/leasingu
2003
dostęp do buspasów
2009
darmowe korzystanie z państwowych promów
W Norwegii podatki przy zakupie oblicza się na podstawie masy własnej pojazdu oraz emisji dwutlenku węgla (CO²) oraz tlenków azotu (NOx). Podatki są progresywne i powodują, że duże samochody o wysokim poziomie emisji są bardzo drogie.
Wspierany jest także rozwój infrastruktury szybkiego ładowania (liczba punktów)
2014
10%
2015 2016
80%
Źródła: Norwegian Road Federation; Norwegian EV Association; Norwegian EV owner survey 2017
2017 czerwiec
0
200
CHAdeMO
400
600 CCS
Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych | www.pspa.com.pl
10 ECiZ 1/2018
800
1000
Type 2
1200
1400 Tesla
1600
z portalu kierunekenergetyka . pl
Gazomobilność szansą na walkę ze smogiem Gazomobilność szansą na walkę ze smogiem Wykorzystanie
Gazomobilność – szansa na walkę ze smogiem
|smog mierzy się sprawdzając w powietrzu stężenie dwóch rodzajów pyłu:
|cng
Wykorzystanie
PM 2,5 oraz PM 10*
Sprężony do 20–25 MPa i pozbawiony wody gaz ziemny (ang. CNG – compressed natural gas) charakteryzuje się niską emisją zanieczyszczeń. Wartość energetyczna do 20–25 MPa i pozbawiony 1Sprężony m3 CNG odpowiada 1 litrowi benzyny.wody CNG gaz jest ziemny tańsze, (ang. co CNG – compressed naturalWykorzystywane gas) charakteryzuje przez bardziej ekonomiczne. jest przede się niską emisją zanieczyszczeń. Wartość energetyczna wszystkim jako wysokooktanowe paliwo w silnikach spalinowych 1 m3 CNG odpowiada 1 litrowi benzyny. CNG jest tańsze, przez co bardziej ekonomiczne. Wykorzystywane jest przede wszystkim jako wysokooktanowe paliwo w silnikach spalinowych
|cng
|smog mierzy się sprawdzając w powietrzu stężenie dwóch rodzajów pyłu:
Pyły wnikają do układu * liczby oznaczają wielkość ziarenek pyłu oraz PMPM 10* oddechowego i płucPM – to 2,5 właśnie 10 to pył o ziarenkach nie przekraczających 10 μm stężenie PM 10 oraz PM 2,5 oglądamy (1 μm = jedna milionowa metra), Pyły wnikają domapach układu powietrza liczby oznaczają wielkość czterokrotnie ziarenek pyłu na czerwonych z kolei PM*2,5 składa się z cząsteczek oddechowego i płuc – to właśnie PM 10 to pył o ziarenkach nie przekraczających 10 μm mniejszych stężenie PM 10 oraz PM 2,5 oglądamy (1 μm = jedna milionowa metra), na czerwonych mapach powietrza z kolei PM 2,5 składa się z cząsteczek czterokrotnie
Wykorzystanie
|LNG
25 μg/m (PM 2,5) 25 μg/m
Wykorzystanie
Skroplony w temperaturze -162oC i oczyszczony gaz ziemny (ang. LNG – liquefied natural gas) jest również paliwem bardziej ekologicznym i ekonomicznym niż tradycyjne paliwa ropopochodne, Skroplony temperaturze -162oC i energii oczyszczony gaz ziemny ale ma przywtym większą gęstość niż CNG. (ang.samym LNG – oferuje liquefied naturalpotencjał gas) jest również paliwem bardziej Tym większy w segmentach rynku ekologicznym i ekonomicznym niż tradycyjne paliwawiększe ropopochodne, pojazdów niskoemisyjnych, w których są wymagane zasięgi ale ma przy tym większą gęstość energii niż CNG. Tym samym oferuje większy potencjał w segmentach rynku Normy pyłów drobnych w Polsce (dobowe) pojazdówdla niskoemisyjnych, w którychPM10 są wymagane większe zasięgi
|LNG
50
poziom
200
poziom
200
poziom
Normy dla pyłów drobnych PM10 w Polsce (dobowe) μg/m3
50
μg/m3
dopuszczalny
μg/m3
poziom dopuszczalny
μg/m3
informowania
informowania
3
33 50 33 50
limit dobowego stężenia pyłów wg zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z najbardziej
300 μg/m 300
zanieczyszczonych miast
poziom
poziom
europejskich znajduje się z najbardziej w Polsce – wskazujemiast raport WHO zanieczyszczonych
alarmowy
europejskich znajduje się
alarmowy
3
μg/m3
| SMOG A TRANSPORT
w Polsce – wskazuje raport WHO alternatywą są pojazdy na CNG (autobusy, służby komunalne, pojazdy dostawcze), które emitują znacznie mniej zanieczyszczeń: wobec benzyny obniżenie o 50–80% wobec benzyny
obniżenie do 80–90% wobec ON
CO2 (dwutlenek węgla) NOx (tlenki azotu)
obniżenie o ok. 20% obniżenie o 50–80%
obniżenie o ok. 15% obniżenie do 80–90%
PM (cząstki stałe, sadza) CO2 (dwutlenek węgla)
obniżenie o 60–80% obniżenie o ok. 20%
obniżenie do 99% obniżenie o ok. 15%
obniżenie o 60–80%
obniżenie do 99%
PM (cząstki stałe, sadza)
Główna bariera rozwoju floty pojazdów na gaz ziemny – brak infrastruktury tankowania
| Eksploatacja (test CNG w komunikacji miejskiej)
| Bariery rozwoju
Liczba stacji w Polsce: CNG - 27 LNG - 1 Głównastacji barierawrozwoju floty pojazdów na gaz ziemny – brak infrastruktury tankowania Liczba Europie:
| Eksploatacja (test CNG w komunikacji miejskiej) Okres: wrzesień 2007 – styczeń 2014
5-7 5-7
mln ton
dB
oszczędności w emisji toksycznych spalin mln ton
5,04 5,04
oszczędności w emisji toksycznych spalin
Przebieg: 6 777 641 km
| ZALETY GAZOMOBILNOŚCI
wobec ON
NOx (tlenki azotu)
| Bariery rozwoju
1,1 1,1
| SMOG A TRANSPORT
alternatywą są pojazdy na CNG (autobusy, służby komunalne, pojazdy dostawcze), które emitują znacznie mniej zanieczyszczeń:
10% 10%
Przebieg: 6 777 641 km
3
(PM 10)
limit dobowego stężenia pyłów wg zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
zanieczyszczeń pyłami w Polsce pochodzi z transportu
Ilość: 16 przegubowych autobusów Okres: wrzesień 2007 – styczeń 2014 zasilanych CNG
mniejszych
3
(PM 2,5)
zanieczyszczeń pyłami w Polsce pochodzi z transportu
Ilość: 16 przegubowych autobusów zasilanych CNG
50 μg/m (PM 10) 50 μg/m
3
zmniejszenie hałasu
dB
zmniejszenie hałasu
mln zł
oszczędności w kosztach paliwa
mln zł
| ZALETY GAZOMOBILNOŚCI
redukcja emisji szkodliwych substancji, które mają kluczowy wpływ na powstawanie smogu oszczędności w kosztach paliwa mniejsza emisja szkodliwych substancji niż przy spalaniu innych paliw, w szczególności benzyny oraz oleju napędowego (emisje CNG są wyraźnie niższe niż aktualnie obowiązujące redukcja emisji szkodliwych substancji, które mają kluczowy wpływ na powstawanie smogu normy ujęte w EURO 6) mniejsza emisja szkodliwych substancji niż przy spalaniu innych paliw, w szczególności oprócz obniżenia pyłów oraz NOx,(emisje nie ma CNG emisjisąSOx w całym zakresie pracy obowiązujące benzyny oraz oleju napędowego wyraźnie niższe niż aktualnie
Liczba stacji w Polsce: CNG - 27 LNG - 107 Liczba stacji w Europie:
LNG - 1
Liczba pojazdów zasilanych LNG - 107 CNG przypadających na jedną stację tankowania Liczba pojazdów zasilanych CNG przypadających Islandia na jedną stację tankowania
278,20
278,20 Islandia
538,41 Włochy 262,74 538,41Francja Włochy 262,74 Francja
normy ujętejakości w EURO 6) polepszenie powietrza, szczególnie w dużych aglomeracjach miejskich
CNG - 3 351
CNG - 3 351
270 Szwecja 117,2 Polska 270 Szwecja 117,2 Polska 173,3 Słowacja 173,3 Węgry Słowacja 551,2
400 551,2Rumunia Węgry 160 400Bułgaria Rumunia 132,6 Grecja 160 Bułgaria 132,6 Grecja
oprócz obniżenia pyłówmieszkańców oraz NOx, nie ma emisji SOx w całym zakresie pracy poprawa stanu zdrowia polepszenie jakości powietrza, szczególnie w dużych aglomeracjach miejskich ograniczenie procesów korozji zabytków miejskich, wynikającej z zanieczyszczenia powietrza
przez środkitransportu poprawa stanu zdrowia mieszkańców obniżenie poziomu hałasu generowanego przez środki transportu w miastach – praca silnika ograniczenie procesów korozji zabytków miejskich, wynikającej z zanieczyszczenia powietrza autobusu zasilanego CNG jest cichsza nawet 2-3 krotnie niż w autobusach z silnikiem Diesla przez środkitransportu obniżenie poziomu hałasu generowanego przez środki transportu w miastach – praca silnika autobusu zasilanego CNG jest cichsza nawet 2-3 krotnie niż w autobusach z silnikiem Diesla
Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych | www.pspa.com.pl
Polskie Stowarzyszenie Paliw Alternatywnych | www.pspa.com.pl
eciz 1/2018 11