2/2017 Chemia Przemysłowa

T E M AT N U M E R U I P O D O C H R O N Ą

Przemysł chemiczny a środowisko I I I I

wyzwania legislacyjne gospodarka odpadami zrównoważony rozwój technika i ekologia

Którędy z tworzywami sztucznymi? > 34

Wirtualne rafinerie > 44

CEL: dobrze ocenić ryzyko > 48

SERWIS PRZEMYSŁOWY I KOMPLEKSOWA REALIZACJA REMONTÓW SERWIS PRZEMYSŁOWY I KOMPLEKSOWA REALIZACJA REMONTÓW SERWIS KATALIZATORÓW I REAKTORÓW SERWIS KATALIZATORÓW I REAKTORÓW PRACE W ATMOSFERZE AZOTOWEJ PRACE W ATMOSFERZE AZOTOWEJ

ZAŁADUNEK ZAŁADUNEK KATALIZATORÓW KATALIZATORÓW METODĄ METODĄ GĘSTEGO GĘSTEGO ZAŁADUNKU ZAŁADUNKU ( DENSE ( DENSELOADING LOADING))

ULTRADŹWIĘKOWE ULTRADŹWIĘKOWE CIĘŻKIE CIĘŻKIE OCZYSZCZANIE OCZYSZCZANIE PRZEMYSŁOWE PRZEMYSŁOWE

KOMPLEKSOWE KOMPLEKSOWE CIĘŻKIE CIĘŻKIE OCZYSZCZANIE OCZYSZCZANIE PRZEMYSŁOWE PRZEMYSŁOWE

ODKOKSOWANIE ODKOKSOWANIE PIECÓW PIECÓW RUROCIĄGÓW I IRUROCIĄGÓW METODĄ METODĄ PIGGINGU PIGGINGU

SERWIS SERWIS MECHANICZNY MECHANICZNY

EKSTRAKCJA HYDRAULICZNA EKSTRAKCJA HYDRAULICZNA WKŁADÓW WYMIENNIKÓW WKŁADÓW WYMIENNIKÓW

PRZEDSIĘBIORSTWO SPECJALISTYCZNE PRZEDSIĘBIORSTWO SPECJALISTYCZNE AJAKS S.A. AJAKS S.A. 366/374A, 61-312 Poznań ul. Ostrowska ul.

Ostrowska 366/374A, 61-312office@ajaks.eu Poznań tel: +48 61 870 50 15 e-mail: tel: +48 61 870 50 15 e-mail: office@ajaks.eu

www.ajaks.eu www.ajaks.eu

SPIS TREŚCI

R o z m o wa z :

1 0 T E M AT N U M E R U

8 I Będzie więcej ropy! wywiad z Rafałem Milandem, wiceprezesem PERN S.A.

I

ochron a środo w i s k a

ZMIANY wymogów środowiskowych Klaudia Kleps

T e m a t n u m er u : O chron a środo w i s k a

16 I

Fot.: 123rf

10 I Zmiany wymogów środowiskowych Klaudia Kleps Rozwój techniczny w parze z ekologią Arkadiusz Kamiński, Paweł Koziczyński

24 I Czy rozwój może być zrównoważony?

Jacek Kijański 30 I Od planowania po eksploatację Elżbieta Kutyła

3 8 T E M AT N U M E R U

38 I Na 54 metry… fotoreportaż z proekologicznych inwestycji energetycznych w Synthos S.A.

Na 54 metry

N o w oc z e s n a che m i a

Fotoreportaż z Synthos S.A.

I

ochron a środo w i s k a Fot.: BMP

34 I Którędy z tworzywami sztucznymi?

Tomasz Styś, Robert Foks

41 I InnoWYZWANIE Katarzyna Potajczuk-Czajka 44 I Wirtualne rafinerie wywiad z Tomaszem Haidukiem, dyrektorem w Siemens Sp. z o.o.

Be z piec z e ń s t w o 48 I CEL: dobrze ocenić ryzyko Adam S. Markowski, Paweł Wąsowicz 54 I

Bezpieczeństwo musi wyjść poza płot zakładu i… przynosić zyski wywiad z Krzysztofem Paturejem, prezesem zarządu Międzynarodowego Centrum Bezpieczeństwa Chemicznego

P a li w a

64 I Detaryfikacja na rynku gazu Monika Bogdał T echnolo g ie 68 I

113 GHz – częstotliwość sondy radarowej najlepiej dopasowana do pomiaru poziomu Endress+Hauser Polska

Z ż yci a b r a n ż y 70 I Co zrobić teraz i tu? relacja z XXIII Sympozjum Naukowo-Technicznego CHEMIA 2017

54 Fot.: ICCSS

58 I Budowa gazociągu Eastring coraz bliżej realizacji?

Alina Janiga, Andrzej P. Sikora

b e z piec z e ń s t w o

Bezpieczeństwo musi wyjść poza płot zakładu i… przynosić zyski Wywiad z Krzysztofem Paturejem, prezesem zarządu Międzynarodowego Centrum Bezpieczeństwa Chemicznego

CHEMIA PRZEMYSŁOWA 2/2017 3

O D R E D AK C J I

Wydawca: BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Morcinka 35, 47-400 Racibórz tel./fax: 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 e-mail: joanna.jaskowska@e-bmp.pl www.kierunekchemia.pl

Jo a n n a Ja ś kow s k a redaktor wydania t e l . 3 2 4 1 5 9 7 7 4 w e w. 1 9 t el . kom . 7 2 8 4 4 9 5 0 2 e - m a i l : j o a n n a . j a s k o w s k a @ e - b m p. pl

Ochrona środowiska.

Czy jeszcze ma sens?

G

ospodarka wodna, przeciwdziałanie uciążliwości zapachowej, zanieczyszczenia ziemi i powietrza, gospodarka odpadami – to obszary, w ramach których przemysł chemiczny zmienia się po to, by wpływ jego działalności na środowisko był dużo mniejszy. Motywują go do tego wymogi środowiskowe. A jak zauważa Klaudia Kleps z Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego: „Miniony rok był okresem zaskakującym pod względem liczby wyzwań związanych z tzw. legislacją środowiskową” (więcej czytaj na s. 10).

D

banie o środowisko i jednoczesny rozwój nie zawsze idą ze sobą w parze, na co uwagę zwraca prof. Jacek Kijeński, kwestionując w ogóle realność osiągnięcia „zrównoważonego rozwoju”: „Brak równowagi jest siłą napędową wszelkich przemian. Ta termodynamiczna zasada doskonale sprawdza się zarówno w zjawiskach społecznych, jak i antropologii kultury” (s. 24).

C

iężko też czasami znaleźć sens podejmowania tego wysiłku, gdy patrzymy szerzej na to, co dzieje się na świecie. Kiedy obecny prezydent USA podpisuje dekret o niezależności energetycznej wycofujący regulacje Planu Czystej Energii, który ograniczał emisje gazów cieplarnianych w elektrowniach węglowych.

4 CHEMIA PRZEMYSŁOWA 2/2017

J

ak do tematu ochrony środowiska podchodzą zakłady chemiczne w Polsce? PKN ORLEN tylko w 2015 roku przeznaczył na inwestycje związane z ochroną środowiska ponad 237 mln zł, co stanowiło 12,6% ogólnych nakładów inwestycyjnych spółki (więcej w artykule Arkadiusza Kamińskiego i Pawła Koziczyńskiego na s. 16). Modernizacje elektrofiltra (ESP) kotła pyłowego OP130 i układu odpylania dla 2 kotłów rusztowych OR-45 czy inwestycja w instalację odazotowania spalin DeNOx oparta o technologię SNCR to przykłady działań proekologicznych PCC Rokita (czytaj tekst Elżbiety Kutyły na s. 30).

B

udząca się wokół nas do życia przyroda dodatkowo może motywować do rozmyślań nad sposobami dbania o nią. Dlatego zachęcam w tym wiosennym okresie do lektury „Chemii Przemysłowej” nr 2/2017, której tematem przewodnim jest właśnie ochrona środowiska. To również dobry czas na podjęcie decyzji o uczestnictwie w X Konferencji Naukowo-Technicznej Remonty i Utrzymanie Ruchu w Przemyśle Chemicznym, która odbędzie się 29-31 maja w Kazimierzu Dolnym.

Rada Programowa: Jerzy Majchrzak – Przewodniczący Rady Programowej Tomasz Zieliński – Polska Izba Przemysłu Chemicznego Czesław Bugaj Andrzej Biskupski – Instytut Nowych Syntez Chemicznych Włodzimierz Kotowski – Katedra Inżynierii Procesowej, Wydział Mechaniczny Politechniki Opolskiej Adam S. Markowski – Katedra Inżynierii Systemów Ochrony Środowiska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechniki Łódzkiej Krzysztof Romaniuk – Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego Jan Niedziela – Zakłady Chemiczne WARTER Andrzej Szczęśniak – niezależny ekspert rynku paliw Artur Kopeć – Grupa Azoty S.A. Andrzej Sikora – Instytut Studiów Energetycznych Sp. z o.o., Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.

Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny: Przemysław Płonka Redaktor wydania Joanna Jaśkowska Redakcja techniczna: Marek Fichna, Maciej Rowiński Prenumerata, kolportaż: Aneta Jaroszewicz Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/ Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8 vat Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu 44 8475 0006 2001 0009 5989 0001 PKWiU: 58.14.12.0 ISSN: 1734-8013 Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach. Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca. Źródło fotografii niepodpisanych: BMP’ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam.

Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Druk: Fischer Poligrafia Źródło grafiki na okładce: 123rf

W o b ie k ty w ie

F r a g m ent in s t a l a cji do prod u k cji n a w o z ó w p ł ynnych z s i a r k ą w r a m a ch N o w e g o Ko m ple k s u N a w o z o w e g o w Gr u pie A z oty P UŁAW Y Grupa Azoty Puławy będzie gospodarzem honorowym tegorocznej X Konferencji Remonty i Utrzymanie Ruchu w Przemyśle Chemicznym, która odbędzie się 29-31 maja w Kazimierzu Dolnym. Uczestnicy tego naukowo-technicznego spotkania będą mieli okazję zwiedzić puławski zakład, wjechać na 130-metrową wieżę granulacyjną oraz zobaczyć, jak powstaje wielka inwestycja – wytwórnia nawozów granulowanych na bazie saletry Źródło fot. GA Zakłady Azotowe „Puławy”

CHEMIA PRZEMYSŁOWA 2/2017 5

Z P O R TA L U

k ier u ne k che m i a . pl

Fluor partnerem portalu kierunekCHEMIA.pl

Sokoły z Polic na żywo Transmisja „na żywo” z gniazda sokoła wędrownego, zamontowanego na jednym z kominów Grupy Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A, jest już dostępna w internecie. Każdy internauta może obserwować zachowanie tych drapieżnych ptaków.

Fluor, jedna z czołowych światowych firm notowanych na giełdzie zajmujących się projektowaniem, kompletacją dostaw, zarządzaniem budowami, utrzymaniem ruchu w zakładach i zarządzaniem projektami, został partnerem portalu kierunekCHEMIA.pl. Polska siedziba Fluor w Gliwicach obsługuje klientów na całym świecie.

Dwie kamery zostały umieszczone na 200-metrowym kominie elektrociepłowni Grupy Azoty Police, gdzie od jedenastu lat swoje gniazdo mają sokoły. Pomysł zamontowania kamer w gnieździe zrodził się już po pierwszych udanych lęgach. Na początku 2017 r. w miejscu starego zbudowano nowe gniazdo, które zostało wyposażone w kamery. Wysokość komina umożliwia ptakom – które są znane ze swojego doskonałego wzroku – obserwowanie okolicy, co ułatwia im zdobywanie pożywienia.

Transmisję oglądać można za pośrednictwem strony Stowarzyszenia na Rzecz Dzikich Zwierząt „Sokół” (peregrinus.pl).

Bezpieczeństwo Procesów Przemysłowych 30 stycznia w Katedrze Inżynierii Bezpieczeństwa Pracy Wydziału Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechniki Łódzkiej odbyła się inauguracja XVII edycji Studiów Podyplomowych „Bezpieczeństwo Procesów Przemysłowych”, a także zakończenie XV oraz XVI edycji prowadzonej równolegle we współpracy z Centrum Edukacji Grupy ORLEN w Płocku. fot. BMP

Źródło: inf. prasowa

C I E K AW O S T K A

GIGANT

o giełdowej wartości około 130 mld dolarów ma szansę powstać w wyniku połączenia dwóch amerykańskich koncernów z branży chemicznej Dow i DuPont.

Komisja Europejska dała zgodę na fuzję.

Studia „Bezpieczeństwo Procesów Przemysłowych” prowadzone są na Politechnice Łódzkiej od 1997 roku, a ich twórcą i głównym animatorem jest prof. Adam Markowski. – XVI edycja tego studium za nami i łącznie ponad 500 absolwentów.

Dla wielu z nich zakończenie tych studiów stało się ważnym impulsem w rozwoju własnej kariery zawodowej – mówił Dziekan Wydziału Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska.

Uroczystości towarzyszyła promocja najnowszej książki prof. Adama Markowskiego pt. „Bezpieczeństwo Procesów Przemysłowych”.

6 CHEMIA PRZEMYSŁOWA 2/2017

fot. 123rf

W spotkaniu udział wzięli m.in. Piotr Chełmiński – członek zarządu ds. rozwoju i energetyki PKN ORLEN S.A. (po prawej). Trzeci od lewej prof. Adam Markowski

Z P O R TA L U

PGNiG legalizuje cysterny z LNG fot. PGNiG

RO Z M A I TO Ś C I

fot. 123rf fot. LOTOS

Projekt EFRA przekroczył półmetek Zaawansowanie całego Projektu EFRA, czyli budowy wielkiego kompleksu instalacji w rafinerii Grupy LOTOS, przekroczyło półmetek, uwzględniając projektowanie, dostawy i prace budowlano-montażowe.

Potężny dźwig ustawił na fundamentach i konstrukcjach żelbetowych największe oraz najcięższe aparaty, w tym m.in. dwa reaktory instalacji koksowania DCU (ważące 240 ton każdy) i kolumnę destylacji hydrowaksu (ważącą 300 ton). Zakończyła się spektakularna operacja Projektu EFRA, tzw. heavy lifting. Przy budowie instalacji pracują głównie polscy pracownicy. Źródło: inf. prasowa

fot. CIECH

potężnych żelbetowych pali ma zapewnić właściwą stabilność gruntu dla fundamentów i konstrukcji w projekcie EFRA

Źródło: inf. prasowa

„

Będziemy terminal rozbudowywać, więc mamy perspektywę jego rozwoju. Jednak faktycznie na tę chwilę to, co mieliśmy, zostało już sprzedane – Rafał Miland, wiceprezes PERN S.A.

CIECH Pianki zainwestuje 10 mln zł w nowy magazyn bloków długich CIECH Pianki, bydgoski producent elastycznych pianek poliuretanowych PUR, rozpoczął rozbudowę magazynu bloków długich.

3800 Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA jest pierwszą polską firmą, która może legalizować przepływomierze na cysternach przewożących gaz skroplony.

Wszystko za sprawą specjalnego stanowiska, które można transportować w dowolne miejsce w kraju.

PGNiG chce rozwijać własne usługi legalizacyjne, a zyskać może cały rynek tzw. małego LNG.

k ier u ne k che m i a . pl

Zakres planowanych prac obejmie rozbudowę magazynu bloków długich i budynku spedycji. W ramach inwestycji zamontowane zostaną nowoczesne suwnice z chwytakami oraz transportery taśmowe. Urządzenia te umożliwiają pełną automatyzację procesu składowania bloków elastycznej pianki poliuretanowej o długości 30 m. Bloki te przemieszczane są suwnicami w obrębie magazynu, skąd za pomocą transporterów taśmowych kierowane są do rozkroju na bloki o zamówionych wymiarach i wysyłane transportem do klientów.

Prace nad rozbudową magazynu bloków długich zakończą się w III kwartale 2017 roku. Całkowita wartość inwestycji przekroczy kwotę 10 mln zł netto. Źródło: inf. prasowa

Specjalistyczne poliole Projektem Roku Zwycięzcy 7. edycji konkursu Projekt Roku, organizowanego przez Grupę Kapitałową PCC, są już znani.

W tym roku pierwsze miejsce otrzymały specjalistyczne poliole z nowoczesnymi antyutleniaczami. Naukowcy wyszli naprzeciw problemom rynku elastycznych pian poliuretanowych mających zastosowanie przede wszystkim przy produkcji materaców. Dzięki nowym antyutleniaczom, stworzona została grupa polioli premium, które rozwiązują problemy z żółknięciem pian, procesem przegrzania, a dodatkowo obniżają emisję lotnych związków organicznych. PCC Rokita jest pierwszą w Europie firmą oferującą tego typu poliole do pian elastycznych.

Drugie miejsce zajął Roflex T70, strategiczny produkt o bardzo szerokim zastosowaniu jako dodatek do tworzyw sztucznych na bazie arylowych estrów fosforowych.

A trzecie przypadło technologii wytwarzania innowacyjnego oleju bazowego Rokolub PB-50 do formulacji lubrykantowych. Źródło: inf. prasowa

CHEMIA PRZEMYSŁOWA 2/2017 7

ro z m o w a z . . .

Będzie więcej ropy!

O planach rozbudowy Terminalu Naftowego w Gdańsku opowiada Rafał Miland, wiceprezes PERN S.A.: – Części produktowej w rozumieniu paliw tam nie będzie, tak zadeklarowaliśmy już naszym partnerom. Natomiast na pewno będzie więcej ropy.

Jednym z celów rozbudowy Terminalu jest usprawnienie całego układu logistycznego przesyłu ropy – jest to oczekiwanie klientów i zadanie dla nas.

Rafał Miland wiceprezes PERN S.A.

• W minionym roku Terminal Naftowy w Gdańsku rozpoczął działalność komercyjną. Jakie jest zainteresowanie jego usługami?

• Na jaki okres są podpisane?

Ogromne. Pojemności terminalu zostały praktycznie sprzedane jeszcze przed jego uruchomieniem.

Podmioty, które je wykupiły, to traderzy – nabywają tanio ropę i liczą na to, że drożej sprzedadzą. Gdy wynajmowali zbiorniki, ropa była tania, teraz cena wzrosła. Zadziałała metoda win–win: obie strony zyskały.

• Czyli obecnie przez dłuższy czas nie ma możliwości zakupienia pojemności w Terminalu Naftowym Gdańsk?

Są to kontrakty kilkuletnie.

Będziemy terminal rozbudowywać, więc mamy perspektywę jego rozwoju. Jednak faktycznie na tę chwilę to, co mieliśmy, zostało już sprzedane.

fot. PERN S.A.

• Jaki wpływ miało rozpoczęcie pracy TNG na przychody PERN w 2016 r.?

Nasz wynik finansowy za 2016 r. ogólnie jest bardzo dobry. Wśród czterech obszarów naszej działalności magazynowanie jest mocno liczącym się źródłem korzyści finansowych: przychody z TNG w 2016 roku wyniosły ok. 24 mln PLN, w tym magazynowanie ok.

23 mln PLN.

• A jaki wpływ ma terminal na poprawę bezpieczeństwa energetycznego Polski?

Jest dodatkową pojemnością magazynową, która może być wykorzystana nie tylko tak, jak teraz – do komercyjnej działalności. Gdyby kontraktów, które mamy obecnie, w przyszłości nie było, te pojemności mogą być wykorzystywane tak samo jak inne pojemności operacyjne, ponieważ terminal jest połączony z całym systemem wszystkich innych naszych baz i Naftoportu.

• Wspomniał pan o planach rozbudowy TNG. Co się dzieje, jeżeli chodzi o drugi etap terminalu?

Czy krajowe rafinerie mają się czego obawiać?

Części produktowej w rozumieniu paliw tam nie będzie, tak zadeklarowaliśmy już naszym partnerom.

Natomiast na pewno będzie więcej ropy. Rozważamy też opcję, by część terenu przeznaczyć na przeładunki chemiczne. To działalność bardzo ciekawa z naszego punktu widzenia, dająca nowe kompetencje dla naszej spółki.

Natomiast zdajemy sobie sprawę, że jest to nieco inny charakter działalności. Substancji tych nie przechowuje się, to jest raczej obrót, dosyć szybki cykl, w niewielkich ilościach wolumenowo. To nie jest

8 CHEMIA PRZEMYSŁOWA 2/2017

ro z m o w a z . . .

spółka zależna PERN, ma stać się laboratorium innowacyjności. Na czym konkretnie ma to polegać? Jaki ma być zakres działań?

tankowiec 100-tysięczny, tylko małe jednostki, np.

5-tysięczne, co wymaga zupełnie innego podejścia i innej infrastruktury.

• Rozumiem, że jest to dla was nowa dziedzina, w której będziecie musieli się nauczyć, jak działać.

„

Jesteśmy nastawieni na rozwój, innowacyjne rozwiązania. Mamy świetną ekipę pracowników. Nie widzę powodów, dla których mielibyśmy nie podołać.

Pojemności terminalu zostały praktycznie sprzedane jeszcze przed jego uruchomieniem

• W zeszłym roku podpisaliście list intencyjny z PKN ORLEN – dotyczący możliwości budowy rurociągu produktowego z Płocka do podwarszawskiej bazy paliw. Co się dzieje w tym temacie?

Znacznie wzrosła konsumpcja paliw na rynku polskim, a warszawski rynek to największy rynek paliw w Polsce. Obecnie jest zasilany dwoma drogami: naszym rurociągiem Płock-Mościska-Emilianów i koleją. Bazy w Mościskach (należącej do PKN ORLEN) i Emilianowie (należącej do nas) zaopatrują Warszawę we wszelakie paliwa.

Istnieje w tej chwili bardzo duże zapotrzebowanie na zwiększenie ilości przeładowywanych tu paliw. Stąd, jeżeli udałoby się usprawnić ten układ logistyczny poprzez np. inną konfigurację rurociągów, inną trasę czy zwiększenie przepustowości, to na pewno i my, i nasi klienci bylibyśmy z tego powodu zadowoleni.

Podpisaliśmy list intencyjny i wspólnie z PKN ORLEN pracujemy nad koncepcją rozbudowy tego połączenia logistycznego. Rozważamy dwie czy też dwie i pół opcji: wiosną, około maja, będziemy mieli już pierwsze zweryfikowane analizy i wtedy będzie można coś więcej powiedzieć, podjąć decyzję, w jakim kierunku chcemy iść, tak by wybrać najbardziej optymalny wariant.

• W nowej strategii do 2020 r. zakładacie przeznaczenie 500 mln zł na inwestycje. Jakie konkretnie mają być to przedsięwzięcia?

Przede wszystkim są to inwestycje w infrastrukturę: rozwój zbiorników w Gdańsku w celu umożliwienia separowania różnego rodzaju ropy, zwiększenie przepustowości rurociągu jamalskiego i inne, które wpłyną na większą efektywność działania, np. związane z pompami. Poza tym dokonaliśmy też w tym roku inwestycji kapitałowej.

• W nowej strategii zakładacie ponadto, że Centrum Diagnostyki Rurociągów i Aparatury, czyli

CDRiA to spółka istniejąca od 1999 r. Zajmuje się metodą tłoków inteligentnych. Jakiś czas temu grupa naukowców opracowała pomysł, jak wybudować od podstaw taki tłok, który wchodzi do rury i skanuje jej wewnętrzną powierzchnię – dzięki czemu można zbadać jej stan.

To innowacyjne rozwiązanie stosowane nie tylko w naszych rurociągach. Wspomniany zespół robił ostatnio m.in. inspekcję rurociągu w Ekwadorze, inspekcje w Europie Zachodniej, a obecnie ubiega się o kontrakt w Arabii Saudyjskiej. Mają dobrze rozpoznany segment ropy, sporym wyzwaniem jest dla nich natomiast wejście na rynek gazociągów. Bardzo zależy nam na rozwoju tej nowej usługi, która mogłaby być świadczona przez spółkę. _______________________________________________ Rozmawiała Joanna Jaśkowska

C Y B E R B E Z P I E C Z E ŃS T W O 1 sierpnia 2016 r. PERN podpisał umowę z Naukową i Akademicką Siecią Komputerową (NASK) dotyczącą współpracy w zakresie cyberbezpieczeństwa. W Polsce o cyberbezpieczeństwie coraz więcej się mówi, specjaliści zwracają jednak uwagę, że za mało się robi. To, jaki jest cel podpisanej umowy, wyjaśnia Rafał Miland.

W przypadku spółek jak PERN, zarządzających infrastrukturą krytyczną, elementy cyberbezpieczeństwa są bardzo istotne.

Stąd podjęliśmy decyzję, że w naszej firmie należy zwiększyć nakłady zarówno na rozbudowę infrastruktury informatycznej, jak i konieczne jest wdrożenie różnego rodzaju procedur.

Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa to podmiot, który służy nam w różnych aspektach. Pod jego kierownictwem, zgodnie z jego kompetencjami, mamy przeprowadzone audyty bezpieczeństwa cybernetycznego. W ich wyniku wskazane zostają ewentualne słabe miejsca w naszej sieci, co jest bardzo ważne, bowiem nie jest ona tylko skupiona w budynkach – to dosyć mocno rozproszona infrastruktura. Dlatego bardzo istotne jest zabezpieczenie jej przed niepożądaną ingerencją.

Drugi aspekt to wymiar techniczny, czyli wypracowanie i dostarczenie sprzętu, rozwiązań, które umożliwią nam np. zablokowanie zewnętrznego ataku. Ważny jest też aspekt regulacyjny, czyli wypracowanie ram, w których nasi pracownicy czy współpracownicy będą się poruszać. Dotyczących polityki bezpieczeństwa – takich kwestii, które mogłyby się wydawać banalne (np. instrukcje, jak należy postępować, muszą być opracowane na tyle prosto, żeby każdy wiedział, co robić).

Ostatnia rzecz to aspekt treningowo-edukacyjny, np. w ramach umowy mamy mieć platformę, która na sucho symulowałaby nasze systemy. Tam można by się uczyć, jak uniknąć niepożądanych sytuacji, jak reagować na wydarzenia, które mogłyby być atakami.

Mamy cztery aspekty współpracy z NASK-iem, w efekcie której powstanie u nas wykwalifikowany zespół bezpieczeństwa cybernetycznego.

CHEMIA PRZEMYSŁOWA 2/2017 9