5/2016 Energetyka Cieplna i Zawodowa

T E M AT N U M E R U I I N W E S T Y C J E W E N E R G E T Y C E

W BUDOWIE • • •

nowe bloki plany na przyszłość węgiel, atom, OZE

ENERGETYKA JEST ATRAKCYJNA

> 31

GOTOWI NA OZE?

> 46

NAUCZYĆ SIĘ BLOKU > 128

SPIS TREŚCI

R o z m o wa

W PRZYSZŁOŚĆ PATRZYMY SPOKOJNIE rozmowa ze Sławomirem Zawadą, prezesem zarządu PGE GiEK fot. PGE GiEK

CIEPŁOWNICTWO 54 I NOWY MODEL rozmowa z Jackiem Szymczakiem, prezesem zarządu IGCP 58 I WIĘCEJ NIŻ CIEPŁO fotoreportaż z ECO Opole 62 I ZAINSPIROWANI Janusz Fic 68 I GORĄCA MOC ZAMÓWIONA Paweł Okapa 76 I JAKOŚĆ WYPRACOWANA Zygmunt Katolik 82 I NIE SPISYWAĆ NA STRATY Jerzy Uziębło

10

25

T E M AT N U M E R U I N W E S T Y C J E w energetyce

fot. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna

T E M AT N U M E R U : I N W E S T Y C J E W E N E R G E T Y C E 10 I W PRZYSZŁOŚĆ PATRZYMY SPOKOJNIE rozmowa ze Sławomirem Zawadą, prezesem zarządu PGE GiEK 14 I STABILNIEJSZA Maciej Pawlik 25 I OPOLE W POŁOWIE DROGI fotoreportaż z budowy nowych bloków w Elektrowni Opole 31 I ENERGETYKA JEST ATRAKCYJNA rozmowa z Beatą Stelmach, prezes zarządu i dyrektor generalną GE na Polskę i kraje bałtyckie 34 I NIEDYSPOZYCYJNA Zbigniew Kasztelewicz, Michał Patyk 40 I INWESTYCJA W ZDROWIE Małgorzata Niestępska 46 I GOTOWI NA OZE? Andrzej Strupczewski

RYNEK ENERGII 92 I ZNIECHĘCIĆ, BY ZACHĘCIĆ Kamil Moskwik, Gordon Wasilewski 96 I ENERGETYCZNE, DOBRE RADY Barbara Lesik 98 I STANDARDY W GÓRĘ Piotr Plis, Andrzej Ociepa

R E MO N T Y I U R 125 I OD GOSPODARKI SMAROWNICZEJ DO TOTAL FLUID MANAGEMENT Janusz Kozik 128 I NAUCZYĆ SIĘ BLOKU Leszek Trybus, Mateusz Subczak 138 I BEZPIECZEŃSTWO PRACY POMP NA STACJI UZDATNIANIA WODY Mariusz Szwagrzyk

OPOLE W POŁOWIE DROGI fotoreportaż z budowy nowych bloków w Elektrowni Opole 106

O C H RO NA Ś RO D OW I S K A

PRACE NAD WĘGLEM

fot. 123rf

OCHRONA ŚRODOWISKA 104 I OCZYSZCZANIE SPALIN W ŚWIETLE DYREKTYWY O EMISJACH PRZEMYSŁOWYCH Maciej Napieralski 106 I PRACE NAD WĘGLEM Wojciech Nowak 116 I OCZYSZCZAJĄCY SORBENT Grzegorz Łabojko, Michalina Kotyczka-Morańska, Marek Ściążko, Andrzej Szymkiewicz

Wojciech Nowak

P R AWO 140 I DOBRA WIARA Jacek Łubecki FELIETON 142 I SŁOŃ A SPRAWA POLSKA, CZYLI HINKLEY POINT C A ŻARNOWIEC Jerzy Łaskawiec

ECiZ 5/2016 3

O D R E DA KC J I

Aldona Senczkowska-Soroka redaktor wydania tel. 32/415 97 74 wew. 20 tel. kom. 792 809 881 e-mail: aldona.soroka@e-bmp.pl

Trudne wybory S

tajemy przed niezliczonymi wyborami. Jedne są trudniejsze, inne zwykłe, codzienne, podejmowane ad hoc. Czasami jednak stoi się pod ścianą – wtedy podejmować trudne decyzje po prostu trzeba. Tak było kilka lat temu z polską energetyką, gdy zdecydowano m.in. o budowie nowych bloków.

M

amy rok 2016. Węgiel: kamienny i brunatny, odnawialne źródła energii, gaz, odpady, w perspektywie może atom. Na co stawia polska energetyka? – Podstawą naszego bezpieczeństwa energetycznego są nowoczesne, wysokosprawne i niskoemisyjne elektrownie węglowe. Właśnie takie bloki energetyczne budowane są w Opolu, Kozienicach i Jaworznie. Odblokowane zostały również budowy bloków węglowych w Turowie i Ostrołęce, a dla zachowania pełnego bezpieczeństwa energetycznego Polski musimy rozpocząć budowę jeszcze trzech nowych bloków energetycznych zasilanych polskim węglem – czytamy na stronie Ministerstwa Energii, przygotowującego również program budowy pierwszego bloku jądrowego o mocy ok. 1000 MW, który zostanie zbudowany w ciągu najbliższych 10 lat.

W

yboru więc już dokonaliśmy. Jak jest oceniana ta droga rozwoju naszej energetyki? Głosy są różne.

Z artykułów prof. Jana Popczyka (nr.

2 i 3/2016 ECiZ) wyraźnie wynikało,

4 ECiZ 5/2016

że autor jest za energetyką rozproszoną. Prof. Andrzej Strupczewski z kolei jest przeciw silnemu stawianiu na OZE: „gdy wieje wiatr i świeci słońce, wytwarzana w wiatrakach i panelach fotowoltaicznych energia elektryczna musi być odebrana przez system elektroenergetyczny. Wobec braku możliwości magazynowania energii na wielką skalę, pracujące w systemie elektrownie gazowe, węglowe i jądrowe muszą zmniejszyć swą moc, by zrobić miejsce dla OZE”.

P

rof. Zbigniew Kasztelewicz przekonuje do węgla, pokazując, że energetyka odnawialna nie posiada zasad dyspozycyjności i wymaga dużych rezerw.

N

a łamach „Energetyki Cieplnej i Zawodowej” przedstawiamy opinie specjalistów o różnych poglądach, często są to bardzo polemiczne wizje, ale na tym właśnie polega merytoryczna dyskusja – by wysłuchać wszystkich stron i dokonać wyboru najlepszego w danym momencie.

R

óżne barwy energetyki, czyli wiele pomysłów na jej przyszłość, to też motyw przewodni XVIII Sympozjum ENERGETYKA BEŁCHATÓW 2016 (5-6 września), podczas którego specjaliści będą właśnie dyskutować o kształcie sektora.

Wydawca: BMP spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa KRS: 0000406244, REGON: 242 812 437 NIP: 639-20-03-478 ul. Morcinka 35 47-400 Racibórz tel./fax 32 415 97 74 tel.: 32 415 29 21, 32 415 97 93 energetyka@e-bmp.pl www.kierunekenergetyka.pl

Rada Programowa: prof. Jan Popczyk, przewodniczący Rady Programowej, Politechnika Śląska prof. Andrzej Błaszczyk, Politechnika Łódzka Wiesław Chmielowicz, prezes zarządu ECO SA Juliusz Jankowski, główny analityk biznesowy, Departament Regulacji i Relacji Zewnętrznych PGNiG TERMIKA dr hab. inż. Maria Jędrusik, prof. nadzw. PWr, Politechnika Wrocławska Mieczysław Kobylarz, dyrektor ENGIE Energia Polska S.A. prof. Janusz Lewandowski, Politechnika Warszawska prof. Stanisław Mańkowski, Politechnika Warszawska dr inż. Andrzej Sikora, prezes zarządu Instytutu Studiów Energetycznych Sp. z o.o., Akademia Górniczo-Hutnicza im St. Staszica w Krakowie Jerzy Łaskawiec, ekspert ds. energetyki Waldemar Szulc prof. nzw. dr hab. inż. Krzysztof Wojdyga, Politechnika Warszawska

Prezes zarządu BMP Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.

Adam Grzeszczuk Redaktor naczelny Przemysław Płonka Redakcja Aldona Senczkowska-Soroka Redakcja techniczna Maciej Rowiński, Marek Fichna Prenumerata, kolportaż Aneta Jaroszewicz Sprzedaż: Beata Fas, Magda Kozicka, Ewa Zygmunt, Jolanta Mikołajec, Małgorzata Pozimska, Magdalena Widrińska

Druk: FISCHER POLIGRAFIA Cena 1 egzemplarza – 23,15 zł + 8% VAT Wpłaty kierować należy na konto: Bank Spółdzielczy w Raciborzu Nr konta: 40 8475 0006 2001 0014 6825 0001 Prenumerata krajowa: Zamówienia na prenumeratę instytucjonalną przyjmuje firma Kolporter Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A.. Informacje pod numerem infolinii 0801 40 40 44 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/

Magazyn kierowany jest do prezesów, dyr. ds. technicznych i głównych specjalistów (mechaników, automatyków, energetyków) reprezentujących branżę energetyczną, organizatorów targów, sympozjów, imprez branżowych, urzędów, ministerstw, instytutów, wyższych uczelni oraz biur projektowych.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam.

Niniejsze wydanie jest wersją pierwotną czasopisma Wykorzystywanie materiałów i publikowanie reklam opracowanych przez wydawcę wyłącznie za zgodą redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowywania nadesłanych tekstów oraz dokonywania ich skrótów, możliwości zmiany tytułów, wyróżnień i podkreśleń w tekstach.

Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca.

Fot. BMP. Fot na okładce: 123rf

Z D J Ę C I E N U M E RU

W k o m inie W Elektrowni Rybnik realizowana jest inwestycja, której koszt do dziś wyniósł ponad 1,6 mld zł.

Zmodernizowanych zostanie 8 bloków (1780 MW). Projekt pozwoli na blisko 4-krotne zmniejszenie emisji tlenków siarki oraz na ponad 2-krotne ograniczenie emisji tlenków azotu i pyłu.

Fot. EDF Polska S.A. oddział w Rybniku

ECiZ 5/2016 5

kierunekenergetyk a . pl

Elektrownia Pomorzany będzie pracować przez kolejne 20 lat PGE GiEK podpisała kontrakt na budowę instalacji odsiarczania spalin w Elektrowni Pomorzany, dzięki której poprawi się jakość powietrza w Szczecinie.

PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna, spółka wchodząca w skład Grupy Kapitałowej PGE oraz konsorcjum firm w składzie Polimex Energetyka Sp. z o.o. (lider konsorcjum) i Doosan Lentjes GmbH, podpisały umowę na budowę instalacji odsiarczania spalin (IOS) wraz z instalacją dystrybucji popiołu suchego w Elektrowni Pomorzany. Wartość kontraktu to 97 mln zł. Dzięki inwestycji emisja tlenków siarki z elektrowni zmniejszy się o ponad 95 proc.

Inwestycja realizowana będzie dla dwóch kotłów Benson OP-206 nr A i B i jest częścią większego „Programu Inwestycyjnego Elektrowni Pomorzany”. W ramach budowy instalacji odsiarczania spalin powstanie zabudowany układ odprowadzania popiołu lotnego w stanie suchym, a w węźle dystrybucji popiołu zostaną zabudowane cztery zbiorniki o pojemności około 750 m3 każdy. Dwa z nich będą służyły do magazynowania popiołu lotnego, a pozostałe dwa jako magazyn sorbentu i produktu poreakcyjnego z IOS. – Dzięki budowie instalacji odsiarczania spalin dwa kotły w Elektrowni Pomorzany spełniać będą standardy emisyjne wynikające z dyrektywy IED oraz przyszłych konkluzji BAT/ BREF. Jednocześnie realizacja tego projektu zapewni utrzymanie tlenków siarki na poziomie poniżej 130 mg/Nm3, tlenków azotu poniżej 150 mg/Nm3 oraz pyłu na poziomie mniejszym niż 10 mg/Nm³. Dzięki realizacji tej inwestycji powietrze w Szczecinie będzie czystsze – mówi Sławomir Zawada, prezes PGE GiEK. Źródło i fot.: PGE GiEK

6 ECiZ 5/2016

kierunekENERGETYKA.pl partnerem medialnym portalu Inwestycje Energetyczne Portal Inwestycje Energetyczne to rezultat pracy młodych studentów energetyki wydziału MEiL oraz kierunków pokrewnych innych wydziałów, działających wspólnie w ramach Koła Naukowego Energetyków Politechniki Warszawskiej Celem projektu jest stworzenie profesjonalnego, powszechnie dostępnego źródła informacji nt. inwestycji realizowanych w polskim systemie elektroenergetycznym.

Zespół projektowy pracuje w pięciu odrębnych działach koncentrujących się na różnych sektorach branży energetycznej.

Aby zapewnić wiarygodność prezentowanych informacji, członkowie projektu konsultują zgromadzone dane z inwestorami, generalnymi wykonawcami oraz projektantami poszczególnych inwestycji. Zabiegi te mają na celu stworzenie dobrej renomy portalu, z którego w przyszłości będą mogli korzystać nie tylko studenci, ale również przedstawiciele branży oraz koncerny energetyczne.

Projekt poszukuje nowych partnerów w branży energetycznej (inwestorów, wykonawców, projektantów), gotowych podjąć współpracę merytoryczną przy tworzeniu i aktualizowaniu opracowań poszczególnych inwestycji.

inwestycjeenergetyczne.itc.pw.edu.pl/

C I E K AW O S T K I

25 MWh

– tyle energii wytworzyli uczestnicy programu Honorowy Dawca Energii, jeżdżąc na rowerze, biegając i uprawiając nordic walking. Taka ilość energii pozwoliłaby przejechać samochodem elektrycznym około 170 tysięcy kilometrów. Źródło: Fortum

Fot. freeimages.com

Z P O R TA L U

Joint Forces Integrated Power Generation Solutions Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe supplies up-to-date, efficient products. We construct most modern power plants.

And we deliver reliable and cost-effective service solutions.

Our green technologies – in energy storage and biomass, for instance – are examples for our innovation capabilities.

Intelligent power generation solutions require know-how and experience. Mitsubishi Hitachi Power Systems has them both – making us a globally successful energy plant constructor and service provider.

www.eu.mhps.com

Z P O R TA L U

kierunekenergetyk a . pl

PGNiG TERMIKA kupiła Spółkę Energetyczną „Jastrzębie” PGNiG TERMIKA zawarła umowę z Jastrzębską Spółką Węglową na zakup 100 proc. akcji Spółki Energetycznej „Jastrzębie”. Transakcja stanowi kolejne wzmocnienie segmentu ciepłowniczego w Grupie Kapitałowej PGNiG. W ramach umowy, zawartej 11 sierpnia br., PGNiG TERMIKA S.A. zakupiła 100 proc. akcji Spółki Energetycznej „Jastrzębie” S.A. za kwotę prawie 372 milionów złotych.

Poprzez kolejną dużą akwizycję PGNiG umacnia ogólnopolski zasięg TERMIKI. – Konsekwentnie realizujemy Strategię PGNiG S.A. i wzmacniamy segment ciepłowniczy. Dzisiaj zrobiliśmy kolejny krok do realizacji tego celu. Dzięki przejęciu SEJ zyskujemy nowe moce w zakresie ciepłownictwa i energetyki przemysłowej. Budujemy wokół PGNiG TERMIKA grupę prężnie funkcjonujących spółek. Widzimy tu duży potencjał wzrostu, który pozytywnie przełoży się na wartość całej Grupy Kapitałowej PGNiG – powiedział Piotr Woźniak, prezes zarządu PGNiG S.A. Źródło i fot.: PGNiG TERMIKA

Zespół ds. wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych Minister energii powołał zespół doradczy, którego zadaniem jest analiza i przygotowanie warunków do wdrożenia wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych (HTR).

Powołanie zespołu to jednocześnie moment rozpoczęcia prac nad pierwszym, od czasu transformacji ustrojowej Polski, tak znaczącym programem badań nad nowymi technologiami reaktorowymi. Stawia to tym samym nasz kraj w gronie państw wdrażających najbardziej zaawansowane technologie jądrowe. – Energetyka to dziedzina wymagającą planowania strategicznego. Dlatego równolegle do realizacji Programu Polskiej Energetyki Jądrowej, zdecydowaliśmy o zainicjowaniu intensywnych prac na rzecz zbadania potencjału rozwoju nowych technologii reaktorowych w Polsce – podkreśla Józef Sobolewski, dyrektor Departamentu Energii Jądrowej ME. Źródło: ME

8 ECiZ 5/2016

RO Z M A I TO Ś C I

4,5

ha

– tyle wynosi całkowita powierzchna płaszcza chłodni kominowej nr 5 w Elektrowni Opole. To więcej niż powierzchnia sześciu boisk do piłki nożnej Źródło: PGE GiEK

„

– W Polsce mamy dobrze ugruntowane ramy prawne, standardy rynkowe są na światowym poziomie. Ponadto infrastruktura, która towarzyszy prowadzeniu biznesu, jest stała, więc kapitał może być do naszego kraju przyciągnięty pod warunkiem, że pojawią się atrakcyjne projekty. Myślę, że energetyka spełnia ten warunek.

Beata Stelmach, prezes zarządu i dyrektor generalna GE na Polskę i kraje bałtyckie

Chłód z sieci – Dostrzegamy potrzebę podejmowania działań na rzecz popularyzacji i rozwoju produkcji chłodu z ciepła sieciowego – powiedział wiceminister Michał Kurtyka podczas konferencji poświęconej perspektywom rozwoju tej technologii w Polsce w Ministerstwie Energii.

W trakcie dyskusji podkreślone zostały zalety wykorzystania ciepła sieciowego do produkcji chłodu na potrzeby klimatyzacji budynków. Zaliczono do nich m.in. zagospodarowanie nadwyżek produkcji ciepła z elektrociepłowni latem, odciążenie sieci elektroenergetycznej w upalne dni (zmniejszające ryzyko wystąpienia niedoboru energii elektrycznej) oraz poprawę efektywności energetycznej w stosunku do konwencjonalnych rozwiązań z wykorzystaniem chłodziarek sprężarkowych.

Podczas spotkania prof. Wojciech Nowak (Centrum Energetyki AGH) omówił technologię produkcji chłodu w oparciu o chłodziarki adsorpcyjne. Zaprezentowane zostały również doświadczenia z realizacji projektów pilotażowych i pracy komercyjnych instalacji w Krakowie, Częstochowie i Zielonej Górze.

Uczestnicy konferencji podkreślali potrzebę zmian regulacyjnych, rozwoju technologii oraz wsparcia inwestycyjnego w ramach środków krajowych oraz funduszy POIiŚ, pozostających w dyspozycji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

W konferencji wzięli udział m.in. przedstawiciele Urzędu Regulacji Energetyki, Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych, Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA, spółek energetycznych oraz środowisk naukowych. Źródło i fot.: ME

X VIII Sympozjum I nform a c y j no -S zkol e niowe

DIAGNOSTYKA I REMONTY URZĄDZEŃ CIEPLNO-MECHANICZNYCH ELEKTROWNI Diagnostyka wspierająca pracę regulacyjną i efektywną produkcję elektrowni Katowice, Hotel QUBUS, 6–7.10.2016 r.

ORGANIZACJA

PATRONAT HONOROWY

PATRONAT

PARTNERZY MERYTORYCZNI

TEMATYKA SYMPOZJUM  Regulacyjny tryb pracy urządzeń energetycznych, CMS_LawTax_CMYK_28-100.eps  Diagnostyka wspierająca elastyczną eksploatację bloków energetycznych,

 Utrzymanie stanu technicznego urządzeń jako część systemowego podejścia

do efektywnego zarządzania produkcją,  Elektrownie w nadchodzącej epoce Gospodarki 4.0,  Zarządzanie wiedzą o stanie technicznym urządzeń,  Przedłużanie eksploatacji zmodernizowanych bloków 100 MW–360 MW,

 Standaryzacja badań i oceny stanu technicznego majątku w grupach energetycznych,

 Wykonywanie diagnostyki w zdalnym trybie,  Innowacyjne metody badań i oceny stanu technicznego urządzeń energetycznych,

 Technologie zwiększające trwałość urządzeń.

PATRONAT MEDIALNY

Rok założenia 1996

www.p ronov u m .p l

T E M AT N U M E R U

I I N W E S T Y C J E w energetyce

W przyszłość patrzymy spokojnie – Wyprzedzające działania Grupy Kapitałowej PGE i podjęte w odpowiednim czasie decyzje spowodowały, że dziś możemy ze spokojem patrzeć w przyszłość. Od wielu lat we wszystkich naszych elektrowniach i elektrociepłowniach prowadzone są projekty mające na celu ograniczenie emisji pyłów oraz dwutlenku siarki, tlenków azotu czy dwutlenku węgla. Dziś już możemy powiedzieć, że wszystkie nasze jednostki wytwórcze wypełniają z zapasem wyznaczone dla nich limity emisyjne – mówi Sławomir Zawada, prezes zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna.

• Dzisiaj węgiel brunatny to podstawowe paliwo polskiej energetyki. Jaką pan widzi przyszłość tego surowca w naszym kraju?

„

Według prognoz PSE Innowacje planowane zapotrzebowanie na moc w latach 2015-2025 wzrośnie o 17 proc., KAPE przewiduje wzrost o 18 proc., w prognozie ARE wzrost może wynosić 15 proc. Choć widać różnicę w tych prognozach, to w perspektywie ostatnich kilkudziesięciu lat stale obserwujemy wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną.

Zużycie energii będzie z pewnością nadal rosło, choć zapewne w przyszłości w dużo mniejszym tempie niż dotychczas, ze względu na rosnącą efektywność wykorzystania energii.

Koncesję na wydobywanie węgla brunatnego ze złoża Złoczew przewidujemy uzyskać w drugim kwartale 2017 r.

Podstawą w strukturze światowego zużycia energii pierwotnej były i są paliwa kopalne. Węgiel zarówno kamienny, jak i brunatny pełni istotną rolę w gospodarce wielu państw, pozwalając na zabezpieczenie potrzeb energetycznych. Dla naszego kraju węgiel brunatny, tuż po węglu kamiennym, jest dzisiaj niekwestionowanym liderem, który pozwala na zabezpieczenie ok. 35 proc. krajowej produkcji energii elektrycznej.

Mając na względzie wyczerpywanie się obecnie eksploatowanych złóż oraz ogromną rolę węgla brunatnego w miksie paliwowym, udostępnianie i eksploatowanie nowych złóż tego surowca jest z całą pewnością jedną ze strategicznych opcji rozwoju polskiej energetyki. Trudno bowiem zapewnić odbiorcom

10 ECiZ 5/2016

stabilne, ciągłe dostawy energii elektrycznej, nie mogąc produkować jej z pewnych, regulacyjnych źródeł. Nie ulega wątpliwości, że w procesach uruchamiania nowych odkrywek, wiodącą rolę musi odgrywać państwo, jako prawny właściciel tych złóż oraz gwarant bezpieczeństwa energetycznego. Optymizmem napawają zapewnienia rządu, że węgiel, w tym brunatny, nadal będzie podstawowym filarem w energetyce. Podczas lipcowego spotkania Zespołu Trójstronnego, Grzegorz Tobiszowski, wiceminister energii, powołał zespół, którego celem jest wypracowanie wspólnie z Ministerstwem Energii „Programu dla górnictwa węgla brunatnego”. W skład zespołu zostali powołani przedstawiciele strony społecznej, pracodawców oraz świata akademickiego. Powyższe działania odczytujemy jako zapowiedź, że węgiel brunatny znajdzie swoje miejsce w perspektywie długoterminowej w nowej Polityce Energetycznej Polski, co daje nam – prowadzącym biznes wydobywczy i wytwórczy z węgla – mandat do tego, abyśmy czynili starania o uruchomienie nowych kopalń.

• Jakie jest wydobycie węgla w Bełchatowie?

Czy będzie można go wydobywać dłużej niż zakładano?

Wydobycie w dwóch polach bełchatowskiej kopalni od kilku lat kształtuje się na podobnym poziomie i wynosi ok. 40 mln ton rocznie. W 2015 r. wydobyliśmy w Bełchatowie i Szczercowie dokładnie 42 081 tys. ton. Okres ważności koncesji w Polu Bełchatów w pełni pokrywa się z planami wydobywczymi i upływa z końcem lipca 2020 r. W bełchatowskiej odkrywce zidentyfikowaliśmy dodatkowo nieprzemysłowe zasoby węgla brunatnego w ilości 100 mln ton i obecnie prowadzimy analizy dotyczące możliwości wydobycia i wydłużenia koncesji o ok. 3 lata. Nato-

T E M AT N U M E R U

miast eksploatację węgla w Polu Szczerców planujemy prowadzić do 2040 r.

• Jak wygląda sytuacja projektów realizowanych przez PGE GiEK związanych z wydobywaniem węgla brunatnego w Gubinie i Złoczewie?

Jeżeli dzisiaj zlekceważymy procesy udostępniania nowych złóż węgla brunatnego, to z dużym prawdopodobieństwem może to wpłynąć na dostępność mocy produkcyjnych i stabilność systemu energetycznego. Dlatego potencjalne zagospodarowanie nowych złóż węgla brunatnego Złoczew i Gubin to dwa projekty, które rozwijane są przez PGE. Prowadzimy zaawansowane działania w celu przygotowania wniosków koncesyjnych, włącznie z wypełnieniem wszelkich wymogów wynikających z obowiązujących regulacji prawnych.

Jednak wszelkie decyzje dotyczące terminu rozpoczęcia budowy odkrywek uzależnione są od wielu czynników makroekonomicznych, docelowego kształtu polityki energetycznej państwa oraz od możliwości finansowych Grupy PGE. Koncesję na wydobywanie węgla brunatnego ze złoża Złoczew przewidujemy uzyskać w drugim kwartale 2017 r.

Natomiast ze złoża Gubin-Brody w trzecim kwartale 2017 r. Kluczowe dla rozwoju naszej spółki są także inwestycje w nowe moce.

I

I N W E S T Y C J E w energetyce

są prace w zakresie montażu konstrukcji – stanęły konstrukcje kotłowni obu bloków, do montażu których zużyto w sumie ponad 50 tys. ton stali. Trwa montaż części ciśnieniowej kotłów oraz montaż konstrukcji maszynowni bloku nr 6 i poszycia dachowego budynku maszynowni bloku nr 5. Zakończone

Sławomir Zawada prezes zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna

B ud o w a d w ó ch b l o k ó w w Elektrowni Opole jest obecnie największą inwestycją realizowaną w Polsce i tej części Europy po 1989 r. Prowadzimy ją zgodnie z harmonogramem i budżetem. Należy pamiętać, że budowa bloków jest dużym wyzwaniem zarówno technicznym, projektowym, logistycznym, jak i koordynacyjnym. Inwestycja trwa od początku lutego 2014 roku. Wykonane zostały główne roboty budowlane, realizowane

fot. PGE GiEK

• Najważniejszym jest budowa nowych bloków energetycznych w Opolu, która osiągnęła już półmetek. Jakie prace zostały zrealizowane i co jest w planach na najbliższe miesiące?

ECiZ 5/2016 11

T E M AT N U M E R U

I I N W E S T Y C J E w energetyce

zostały już prace fundamentowe turbogeneratora maszynowni bloku nr 5.

W najbliższym czasie na plac budowy rozpoczną się dostawy i montaże kluczowych podzespołów, m.in. części turbiny, generatora i pomp wody zasilającej. Wykonany został płaszcz chłodni kominowej bloku nr 5 o wysokości 185,1 m, a obecnie trwa nakładanie powłoki ochronnej betonu na powierzchni wewnętrznej płaszcza. Całkowita powierzchnia płaszcza przedstawia się równie imponująco – wynosi bowiem 4,5 ha, a zatem znacznie więcej niż powierzchnia sześciu boisk piłkarskich. Do jej wykonania zużyto ponad 10 tys. m3 betonu i ok. 1800 ton stali. Obecnie trwają prace przy wznoszeniu płaszcza chłodni kominowej nr 6, który mierzy już ponad 75 m. Ten projekt realizujemy zgodnie z harmonogramem i budżetem. Na budowę planujemy przeznaczyć 11 mld zł netto. Blok nr 5 będzie przekazany do eksploatacji pod koniec lipca 2018 r., a blok nr 6 pod koniec marca 2019 r.

• Opolskie jednostki będą jednymi z największych w Polsce bloków opalanych węglem kamiennym. Dążenia UE do stawiania coraz to ostrzejszych wymogów emisyjnych nie będą przeszkodą dla tej inwestycji?

„

Przed Elektrownią Opole i naszą spółką stoją takie same wyzwania, jak przed całym polskim sektorem elektroenergetycznym. A związane są głównie z określeniem strategii zabezpieczenia bazy paliwowej oraz wdrożeniem europejskiej polityki energetycznej. Jeżeli mówimy tylko o nowo budowanych blokach 5 i 6 w Elektrowni Opole, to przy ich budowie stosowane są najnowocześniejsze technologie, które pozwolą na uzyskanie sprawności netto w produkcji energii elektrycznej powyżej 45 proc. oraz umożliwią redukcję

Kończymy kosztowny, wieloletni proces dostosowania naszych aktywów wytwórczych do wymagań dyrektywy IED emisji dwutlenku węgla o ok. 25 proc. na jednostkę wyprodukowanej energii w stosunku do istniejących bloków 1-4 w tej elektrowni. Tym samym bloki te ograniczą oddziaływanie na środowisko i w istotny sposób przyczynią się do realizacji najważniejszych celów unijnej polityki energetyczno-klimatycznej.

Jednocześnie będą spełniać wszystkie krajowe i unijne normy aktualnie obowiązujące.

• A jak to wygląda w innych elektrowniach?

Wyprzedzające działania Grupy Kapitałowej PGE i podjęte w odpowiednim czasie decyzje spowodowały, że dziś możemy ze spokojem patrzeć w przyszłość.

12 ECiZ 5/2016

Od wielu lat we wszystkich naszych elektrowniach i elektrociepłowniach prowadzone są projekty mające na celu ograniczenie emisji pyłów oraz dwutlenku siarki, tlenków azotu czy dwutlenku węgla. Dziś już możemy powiedzieć, że wszystkie nasze jednostki wytwórcze wypełniają z zapasem wyznaczone dla nich limity emisyjne. Warto przypomnieć, że w ostatnich latach nasze elektrownie i elektrociepłownie ograniczyły już emisje tlenków siarki o 87 proc., tlenków azotu o 50 proc. i emisje pyłów o 98 proc.

Także w przypadku dwutlenku węgla, nasza spółka od dawna realizuje szereg ograniczających działań, które mają na celu po pierwsze poprawę sprawności wytwarzania energii i obniżanie energochłonności procesów wytwórczych, a po drugie – dywersyfikację paliw. Zidentyfikowaliśmy najbardziej energochłonne procesy technologiczne i wdrożyliśmy odpowiednie procedury pracy umożliwiające bardziej efektywne wykorzystanie energii oraz obniżenie jej zużycia.

W efekcie tych działań sprawności poszczególnych jednostek wytwórczych w elektrowniach PGE GiEK należą do najwyższych w Polsce, a emisja CO2 jest sukcesywnie obniżana. Porównując rodzaj paliwa i zastosowaną technologię spalania, nasze elektrownie mają najniższe wskaźniki emisyjności CO2 w kraju.

Kolejne zapisy w unijnej polityce klimatycznej pogarszają pozycję paliw kopalnych – węgla kamiennego i brunatnego, czego efektem jest wzrost kosztów zakupu uprawnień do emisji CO2, zwiększenie nakładów inwestycyjnych i spadek operacyjnej efektywności ekonomicznej.

Obecnie kończymy kosztowny, wieloletni proces dostosowania naszych aktywów wytwórczych do wymagań dyrektywy IED. Przed nami intensywna praca nad dostosowaniem się do nowej regulacji – konkluzji BREF/BAT. Ten dokument wprowadza nowe, jeszcze bardziej zaostrzone standardy emisji SO2, NOX i pyłu oraz nowe wymogi emisyjne dotyczące powietrza i wody. Konkluzje wprowadzają poziomy emisji BAT/ BREF dla nowych, dodatkowych zanieczyszczeń, które wcześniej nie były przedmiotem analizy unijnych regulacji, jak np. CO, NH3, HCI, HF, N2O, HG, a także jakości ścieków wprowadzanych do odbiorników zewnętrznych.

PGE przygotowuje się wyprzedzająco do wprowadzanych regulacji, a także czynnie uczestniczy w procesie konsultacji rewizji BREF. Równolegle prowadzimy analizy potencjalnych ryzyk i kosztów, a także rozpatrujemy możliwe warianty technologiczne, które przekładają się na opracowanie programów dostosowawczych do nowych wymagań. _______________________________________________ Rozmawiała Aldona Senczkowska-Soroka